Osnovne SI jedinice

Osnovna veliina Osnovna SI jedinica

Naziv osnovne veliine Znak Naziv osnovne SI jedinice Znak
duljina l, x, r, itd. metar m
masa m kilogram kg
vrijeme, trajanje t sekunda s
elektrina struja I, i amper A
termodinamika temperatura T kelvin K
mnoina (koliina) tvari n mol mol
svjetlosna jakost Iv kandela cd

Primjeri suvislih izvedenih SI jedinica koje su izraene pomou

osnovnih jedinica
Izvedena veliina Izvedena suvisla SI jedinica
Naziv Znak Naziv Znak

plotina A etvorni metar m2

obujam V kubini metar m3
brzina v metar u sekundi m s-1
ubrzanje a metar u sekundi na kvadrat m s-2
valni broj reciproni metar m-1
gustoa, gustoa mase kilogram po kubinome metru kg m-3
povrinska gustoa A kilogram po etvornome metru kg m-2
specifini obujam v kubini metar po kilogramu m3kg-1
gustoa struje j amper po etvornome metru A m-2
jakost magnetskog polja H amper po metru A m-1
mnoinska koncentracija, koncentracija c mol po kubinome metru mol m-3
masena koncentracija , kilogram po kubinome metru kg m-3
osvjetljenje Lv kandela po etvornome metru cd m-2
indeks loma n (broj) jedan 1
relativna permitivnost r (broj) jedan 1
 Izvedene suvisle SI jedinice s posebnim nazivima i znakovima
Izvedena suvisla SI jedinica
Izraena pomou drugih SI Izraena pomou osnovnih
Izvedena veliina Naziv Znak
jedinica SI jedinica

ravninski kut radijan rad 1 m m-1

prostorni kut steradijan sr 1 m2 m-2
frekvencija herc Hz s-1
sila njutn N m kg s-2
tlak, naprezanje paskal Pa N/m2 m-1 kg s-2
energija, rad, koliina topline dul J Nm m2 kg s-2
snaga, izraeni tijek vat W J/s m2 kg s-3
elektrini naboj, koliina elektriciteta kulon C sA
razlika elektrinih potencijala,
elektromotorna sila volt V W/A m2 kg s-3 A-1
kapacitet farad F C/V m-2 kg-1 s4 A2
elektrini otpor om V/A m2 kg s-3 A-2
elektrina vodljivost simens S A/V m-2 kg-1 s3 A2
magnetski tijek veber Wb Vs m2 kg s-2 A-1
gustoa magnetskog tijeka tesla T Wb/m2 kg s-2 A-1
indukcija henri H Wb/A m2 kg s-2 A-2
Celzijev
Celzijeva (Celsiusova) temperatura stupanj C K
svjetlosni tijek lumen lm cd sr cd
osvjetljenje luks lx lm/m2 m-2 cd
aktivnost radionuklida bekerel Bq s-1
apsorbirana doza, specifina (predana)
energija, kerma grej Gy J/kg m2 s-2
dozni ekvivalent sivert Sv J/kg m2 s-2
katalitika aktivnost katal kat s-1 mol
 Primjeri izvedenih suvislih SI jedinica iji nazivi i znakovi
ukljuuju izvedene suvisle SI jedinice s posebnim nazivima i
znakovima
Izvedena suvisla SI jedinica
Izraena pomou
Izvedena veliina Naziv Znak
osnovnih SI jedinica

dinamika viskoznost paskal u sekundi Pa s m-1 kg s-1

moment sile njutnmetar Nm m2 kg s-2
povrinska napetost njutn po metru N/m kg s-2
kutna brzina radijan u sekundi rad/s m m-1 s-1 = s-1
kutno ubrzanje radijan u sekundi na kvadrat rad/s2 m m-1 s-2 = s-2
gustoa toplinskog tijeka, zraivost vat po etvornome metru W/m2 kg s-3
toplinski kapacitet, entropija dul po kelvinu J/K m2 kg s-2 K-1
specifini toplinski kapacitet, specifina entropija dul po kilogramu kelvinu J/(kg K) m2 s-2 K-1
specifina energija dul po kilogramu J/kg m2 s-2
toplinska vodljivost vat po metru kelvinu W/(m K) m kg s-3 K-1
gustoa energije dul po kubinome metru J/m3 m -1 kg s-2
jakost elektrinog polja volt po metru V/m m kg s-3 A-1
gustoa elektrinog naboja kulon po kubinome metru C/m3 m-3 s A
povrinska gustoa naboja kulon po etvornome metru C/m2 m-2 s A
gustoa elektrinog tijeka, elektrini pomak kulon po etvornome metru C/m2 m-2 s A
permitivnost farad po metru F/m m-3 kg-1 s4 A2
permeabilnost henri po metru H/m m kg s-2 A-2
molarna energija dul po molu J/mol m2 kg s-2 mol-1
molarna entropija, molarni toplinski kapacitet dul po molu kelvinu J/(mol K) m2 kg s-2 K-1 mol-1
izlaganje (X-zrakama i -zrakama) kulon po kilogramu C/kg kg-1 s A
brzina apsorbirane doze grej po sekundi Gy/s m2 s-3
jakost zraenja vat po steradijanu W/sr m4 m-2 kg s-3 = m2 kg s-3
radijancija vat po etvornome metru steradijanu W/(m2sr) m2 m-2 kg s-3 = kg s-3
koncentracija katalitike aktivnosti katal po kubinome metru kat/m3 m-3 s-1 mol
 Jedinice izvan SI-a koje se upotrebljavaju s Meunarodnim
sustavom jedinica
Veliina Naziv jedinice Znak jedinice Vrijednost u SI jedinicama

vrijeme, trajanje minuta min 1 min = 60 s

sat h 1 h = 60 min = 3 600 s
dan d 1 d = 24 h = 86 400 s
ravninski kut stupanj 1 = (/180) rad
minuta ' 1' = (1/60) = (/10 800) rad
sekunda " 1" = (1/60)' = (/648 000) rad
plotina hektar ha 1 ha = 1hm2 = 104 m2
obujam litra L, l 1 L = 1 dm3 = 10-3 m3
masa tona t 1 t = 103 kg

Jedinice izvan SI ije se vrijednosti u SI jedinicama dobivaju

pokusom
Znak
Veliina Naziv jedinice Vrijednost u SI jedinicama
jedinice
Jedinice prihvaene za uporabu sa SI

energija elektronvolt eV 1 eV = 1.602 176 53(14)10-19J

masa dalton Da 1 Da = 1.660 538 86(28)10-27kg
jedinica atomske mase u 1 u = 1 Da
1 ua = 1.495 978 706
duljina astronomska jedinica ua 91(6)1011 m
Prirodne jedinice (n.u.)
brzina prirodna jedinica brzine (brzina svjetlosti u vakuumu) co 299 792 458 m s-1
prirodna jedinica djelovanja (reducirana Planckova
djelovanje stalnica) 1.054 571 68(18)10-34 Js
masa prirodna jedinica mase (masa elektrona) me 9.109 382 6(16)10-31 kg
vrijeme,
trajanje prirodna jedinica vremena /(meco2) 1.288 088 667 7(86)10-21 s
Atomske jedinice (a.u.)

naboj atomska jedinica naboja (elementarni naboj) e 1.602 176 53(14)10-19 C

masa atomska jedinica mase (masa elektrona) me 9.109 382 6(16)10-31 kg
atomska jedinica djelovanja (reducirana Planckova
djelovanje stalnica) 1.054 571 68(18)10-34 Js
duljina atomska jedinica duljine, bor (Bohrov polumjer) ao 0.529 177 210 8(18)10-10 m
energija atomska jedinica energije, hartri (Hartreejeva energija) Eh 4.359 744 17(75)10-18 J
vrijeme,
trajanje atomska jedinica vremena /Eh 2.418 884 326 505(16)10-17s
 Veliina Naziv jedinice Znak jedinice Vrijednost u SI jedinicama

tlak bar bar 1 bar = 0.1 MPa = 105 Pa

milimetar ive mmHg 1 mmHg 133.322 Pa

duljina angstrem 1 = 0.1 nm = 10-10 m

udaljenost morska milja M 1 M = 1852 m

plotina barn b 1 b = 100 fm2 = 10-28 m2

brzina vor kn 1 kn = (1852/3600) m s-1

logaritamski omjer veliina neper Np

bel B

decibel dB

Jedinice izvan SI pridruene CGS sustavu

Veliina Naziv jedinice Znak jedinice Vrijednost u SI jedinicama

energija erg erg 1 erg = 10-7 J

sila din dyn 1 dyn = 10-5 N

dinamika viskoznost poaz P 1 P = 1 dyn s cm-2 = 0.1 Pa s

kinematika viskoznost stoks St 1 St = 1 cm2 s-1 = 10-4 m2 s-1

osvjetljenje stilb sb 1 sb = 1 cd cm-2 = 104 cd m-2

svjetljivost fot ph 1 ph = 1 cd sr cm-2 = 104 lx

ubrzanje gal Gal 1 Gal = 1 cm s-2 = 10-2 m s-2

magnetski tijek maksvel Mx 1 Mx = 1 G cm2 = 10-8 Wb

gustoa magnetskog tijeka gaus G 1 G = 1 Mx cm-2 = 10-4 T

magnetsko polje ersted Oe 1 Oe (103/4) A m-1

Faktor Naziv Znak Faktor Naziv Znak

101 deka da 10-1 deci d

102 hekto h 10-2 centi c

103 kilo k 10-3 mili m

106 mega M 10-6 mikro

109 giga G 10-9 nano n

1012 tera T 10-12 piko p

1015 peta P 10-15 femto f

1018 eksa E 10-18 ato a

1021 zeta Z 10-21 zepto z

1024 jota Y 10-24 jokto y