Kprler

Golden Gate Bridge, USA

Firth of Forth Bridge, Scotland Sunshine skyway Bridge, USA

Boazii Kprs (1973) Fatih Sultan Mehmet Kprs

Yavuz Sultan Selim Kprs

Krfez Kprs
 Kpr tanm
Kpr tipi
Kpr tasarmnda estetik
Kpr tipi belirlemedeki faktrler
Kpr bileenleri
 Kpr Nedir?
Kpr, bir boluu dolduran yapdr.
Genel olarak kprler, bir karayolunu veya demiryolunu
tayan ve doal veya yapay engelleri (nehir, kanal veya kesien
demiryolu veya karayolu) geer.
Kpr, serbest akm trafiinin olumasnda en nemli yapdr.
Kanolu ahap kpr Halat kprler
Asma kpr prensibi
Kpr sistemin kapasitesini kontrol eder

Eer kpr, trafik hacmini tayacak yeterli

genilie sahip deilse, trafik tkanmasnn nemli
aktr olacaktr.
Eer, kprnn yk tama kapasitesi, ar tatlar
tayabiecek kapasitede deilse, ar tatlar kpr
dna yeniden ynlendirilmelidir.
Kpr, hem trafik hacmini hem de ulatrma
sisteminin tad arlp kontrol eder.
 Yksek maliyet

Kprler pahaldr. Km maliyeti, tipik bir yaklam

karayolu maliyetinin ok katdr.

Kpr, ulatrma sisteminde anahtar eleman olduundan,

gelecekteki trafik hacmi ve ykler dikkate alnmaldr..
 Kpr kerse, sistem ker

rnek: Bir karayolunda bozulma meydana gelirse, bozuk olan

kesim, dk hzlarla bypass yaplarak geilebilir; kpr
kerse trafik akm tamamen kesilir.
 Kpr Snflandrmas

Malzeme elik, beton, ahap, melez

(hibrit), ta/tula

Kullanm Yaya, karayolu, demiryolu

Aklk Ksa, orta, uzun

Yapsal form Plak, Kiri, Kafes,

Kemer, Asma

Yapsal dzenleme
 Kirili Kprler

Olduka yaygndr
Genellikle ksa ve orta aklk iin kullanlr
Kesme ve eilme yklerini tar
Kirili Kprler (Girder Bridges)
 Kemer Kprler

Kemerleme etkisi eilme momentini azaltr (yani kesme

gerilmelerini)
Basit mesnetli kirili kpr veya kafes kirili kprlere gre
ekonomiktir
Grn estetiktir
Kemer Kprler
 Kafes Kirili Kprler

Kafes elemanlar eksenel kuvvete maruzdur

Ak web sistem, kat web kirili modele gre daha derin
kprlerin yaplmasna olanak verir.
Ak web sistem, malzemede ve l arln azaltlmasna
katk salar.
Bu avantajlar, artan imalat ve bakm maliyetlerini de
beraberinde getirir.
Rzgar yk, bolukardan geecei iin, aerodinamik
yaps kirili ve kemerli sistemlere gre daha stndr.
Kk kapasiteli ekipmanlarla, hafif arlktaki elemanlar
birletirilebilir
Nadiren estetik grnme sahiptirler.
zellikle, byk aklklarda, estetik grnmden uzaktr.
Kafes kiri kprler
 Asma Kprler

Ana eleman, esnek bir kablodur. Kablo, ykleri kulelere ve

ankraja transfer eder.
Kablo, genellikle yksek dayanml kablolardan oluur. zin
verilme gerilme 600 Mpa mertebesindedir.
Kpr tabliyesi, ekmedeki yksek dayanml kablolar tarafndan
askda tutulur.
Byk aklklarda zati arlk (keni arl) nemlidir; o
nedenle arl daha az olan yksek mukavemetli halatlar
kullanlr.
Ankraj maliyeti, temelim zayof olmas duurmunda ykselir.
 Kablolu Kprler

Aerodinamik stabilite, gnmze kadar problem olmamtr.

Kablolar, tek bir dzlemde dzenlendii zaman, yapnn grnm
sadeleir ve kablo kesimelerini nler.
Aklk (Span)

Kk aklkl kpr(15 mt ye kadar)

Orta aklkl kprler ( 50 mt ye kadar)
Byk aklkl kptler (150 mt ye kadar)
Ekstra uzun aklkl kprler (> 150 mt)
 Kk Akl Kprler (15m ye
kadar)
Menfez kpr
Deme kpr
T- kiri kpr
Ahap kiri kpr
ngermeli beton kutu kiri kpr
ngermeli beton I- kiri kpr
Hareket mesnetli elik kiri kpr
 Orta Aklkl Kprler(50m ye
kadar)
ngermeli beton kutu kiri ve ngermeli beton I-kiri
kprComposite Rolled Steel Beam Bridge
Kompozit elik plak kirili kpr
Yerinde dkm betonarme kutu kiri kpr
Yerinde dkm sonradan germeli beton kutu kiri kpr
Kompozit elik kutu kiri kpr
Kutu Kesitli Kiri
Kpr
 Byk Aklkl Kpler(50 ile
150m arasndaki aklk)
Kompozit elik Plaka Kirili Kpr
Yerinde dkm sonradan germeli beton kutu kirili
kpr
Sonradan germeli beton segman yapml kpr
Beton kemer ve elik kemer
 Ekstra Uzun Aklkl Kprler
(150m den uzun aklkl)
Kablo ile sabitlenmi kprler

Asma kprler
 Kpr Tipini Belirleyen Faktrler

Arazinin geometrik durumu

Arazinin altyap durumu
Fonksiyonel gereksinimler
Estetik
Ekonomi ve bakm
Yapm kstlar
Kanuni yaptrmlar
 Geometric Conditions of the Site
Kpr tipi seimi, karayolunun yatay ve dey konumuna,
platformun altndaki ve stndeki akla baldr.
rnein: rnein, bir karayolu bir yatay kurba zerinde ise,
srekli kutu kirili ve plakal kiriler iyi seeneklerdir; grn
zariftir ve kolayca yaplabilir ve greceli olarak yksek burulma
dayanmna sahiptir.
Su yolu zerinde greceli yksek ve uzun aklkl zel kpr
yapm gerektirebilir.
Saha geometrisi, yapm esnasnda trafiin nasl ynlendirileceini
belirleyecektir. Bu planlama, nemli gvenlik problemi olup,
planlama aamasnda dnlmelidir.
 Zemin Durumu
Sahadaki zeminin durumu, kpr aykalarnn temellerinin tekil temel,
kazkl temel olmasn belirleyecektir.
Zeminin potansiyel oturma problemi varsa, farkl oturmalar tlore
edebilecek kpr tipi seimi yaplmaldr.
Yzey ve yzeyalt drenaj durumu iyi bilinmelidir; zira, toprak
basncnn bykln, dolgularn hareketini ve arma dolgularn
stabilitesini etkileyecektir.
rnein: Eik ayak ereveli kpr hem yatay hem de dey
kuvvete kar koyan salam temele gereksinim duyacaktr. Mmkn
deilse, baka tip kpr seilmelidir.
 Zemin Durumu
Sahadaki sismik hareketler, dier aratrlmas gereken bir
konudur. Sismik aktivite fazla ise, altyap zellikleri
deiecektir, dolaysyla, styapnn yk de deiecektir.
 Fonksiyonel Gereksinimler
Kpr, mevcut ve gelecekteki trafik hacmini tayabilmelidir.
erit says belirlenirken, kaldrmlar, bisiklet eritleri varsa refj,
drenaj yaplar, kar mcadelesi dikkate alnmaldr.
 Estetik Grnm

Her tasarmc, seilen kpr tipinin estetik ve beeni

toplamasn hedef almaldr.
Kpry gzel yapacak ne bir denklem, ne bilgisayar yazlm
ne de artname mevcuttur.
Estetik tasarmn balangcndan itibaren bir ksm olmaldr.
Tasarm sonunda, tasarm gzel yapacak ilavelerin yaplmas
olduka zordur ve ok getir. Tasarmc, balangtan itibaren
estetii etkileyecek aklk, kiri derinlii ve ayaklar ile ilgili
seimleri dikkatli yapmaldr.
 Ekonomik ve Bakm Kolayl
lk yapm ve bakm maliyetlerini ieren mr-dng maliyeti
deiik kpr alternatiflerinin deerlendirilmesinde kullanlr.
Genel bir kural olarak, minimum sayda aklkl, az derzli ve fazla
kiri aral olan kprler en ekonomik olandr.
Genel olarak, beton yaplar elik yaplara gre daha az bakm
gerektirir. Maliyet ve elik yaplarn boyanmasndaki tehlike dikkate
alnmaldr.
Kpr maliyetlerini azaltmak iin, tasarmcya alterantif projeler
retmesine olanak verilmelidir.
 Yapm
Kprlerin yapm sresi nemli olup, kpr tipine gre
deikenlik gsterir.
Genel olarak, ngerilmeli elemanlarn kullanm yapm sresini
ksaltr. Ancak, byk elemanlarn tanmas ve kaldrlmas
zordur.
Mevcut igc ve malzemeler de kpr seimini etkiler.
rnein: Yaknda ngerilmeli kiri retecek bir fabrika yok ise,
buna karn elik eleman retimi yapan fabrika varsa, elik yap
daha ekonomil olabilir.
 Kpr Bileenleri
Bilinen kpr bileenleri
Bir kirili kpr bileenleri
Asma kpr bileenleri
 General Bridge Components
Kpr yataklar (bridge bearings): Kiri mesnetlerindeki hareketleri
kontrol eden ve kpr arln tayan, kpr mesnetlerindeki
hareketleri kontrol eden, kpr ayaklar zerindeki mesnetlerdir.
Bunlar,;metal rockers, kauuk veya lamine kauuk (zerine elik plaka
yaptrlm kauuk)eklindedir.
Kpr enerji snmleyiciler ve izalatrler: (Brdige dampers and
isolators) Kpr enerji snmleyiciler deprem dalgalar ve yatay
yksten dolay oluan enerjiyi absorbe eden cihazlardr.
Kpr ayaklar (Bridge Pier): Kpry tayan, geni bir kolon veya
ksa kargir veya beton/betonarme duvar; nehir amurunun altnda salam
zemine oturur.
 Genel Kpr Bileenleri

Kpr apkas (Bridge Cap): Yataklar ve hareketli

mesnetleri tayan bir kpr ayann en st ksmdr; ta,
tula veya beton/betonarme olabilir.
Kpr tabliyesi (Bridge Deck): Ykleri tayan ve ana
kirilere aktaran, bir kprnn tabliyesidir. Betonarme,
ngerilmelibeton veya kaynakl elik vb. olabilir.
Kenar ayak (Abutment): Yatay kuvvete ilave olarak arl
tayan, kemer veya kpr iin bir destek.
Genleme derzleri (Expansion Joints) : Scaklk
deiiminen dolay oluan genleme ve bzlmeyi olanak
salamak iin yaplr.
Components of a Girder bridge (Beam Bridge)
 Asma Kpr Bileenleri
Sabitleme Blou (Anchor Block): Arl ile halatlarn hareketini sabitler.
Ask kirii (Suspension girder): Ykleri niform bir ekilde datmaya yaar; ayn
zamanda noktasal ykleme durumunda lokal efleksiyonlar azaltr.
Ask halatlar( Suspenders): Dey bir ask
Kule (Tower): Basn kuvvetlerini ayaklar araclyla temele transfer eder.
Saddles: Kablolarn zerinden gemesi iin bir yatak grevi yapan elik bir blok
Kablolar (Cables): ekme gerilmelerini alan ve saddless araclya kulelere
ileten eleman
Asma Kpr Bileenleri
GIRDER BRIDGE
GIRDER BRIDGE
GIRDER BRIDGE
GIRDER BRIDGE
Bridge Cap and Damper
Truss bridge
Truss Bridge
Truss Bridge
Truss Bridge
Truss Bridge
Truss Bridge
ARCH BRIDGE
ARCH BRIDGE
ARCH BRIDGE
ARCH BRIDGE
Suspension Bridge
Suspension Bridge
Suspension Bridge