Professional Documents
Culture Documents
Chng 1: C S K THUT S
GII THIU
Cc i lng vt l c theo di, o lng, ghi li, tnh ton cn c biu
din bng gi tr thc ca chng mt cch chnh xc thun li cho vic x l kt
qu. C hai cch biu din i lng ny:
- Biu din dng tng t: khi hm biu din v i lng bin thin theo thi
gian cng mt cch thc ta c tn hiu tng t hay tn hiu analog m t biu din i
lng cn x l, v d nh hiu in th u ra ca mt micro c th bin thin lin
tc trong khong gi tr t 0 ti khong 100mV, biu din ting ni ca ngi ang s
dng micro, hoc kim ng h o tc bin thin lin tc khi mt chic t ang
chy biu din tc ca t trong khong t 0 n 100km/h
- Biu din i lng dng s khi hm biu din s bin thin khng lin tc
theo thi gian v ngi ta dng cc k t bng s m t biu din n, ta nhn c tn
hiu s hay tn hiu Digital vi c trng l s bin thin theo tng bc ri rc.
Tng ng vi iu trn, mt mch in t, mt thit b hay h thng in t
lm nhim v x l cc tn hiu thuc loi no s mang tn tng ng ca loi : l
h thng tng t v h thng s. Nhn chung th gii hin thc xung quanh l th
gii tng t, tc l cc i lng xung quanh ta c bn cht l tng t tc ng n
u vo v yu cu xut hin u ra mt h thng gia cng x l tin tc. K thut x
l s tn hiu dng cc h thng s nh vy c vai tr trung gian trong ba bc:
Bin i i lng u vo t nhin dng tng t thnh tn hiu
s.
X l thng tin tn hiu s va nhn c.
Bin i cng ra tn hiu dng s v dng tng t.
Nguyn nhn ca vic lm 3 bc trung gian x l tn hiu s xut pht t:
- Thi quen t bn cht ca con ngi s ha cc i lng cn quan tm
x l, v d nh khi ta ni nhit phng l 25 0C thc ra ch l con s gn ng
c lm trn ca gi tr thc ang c.
- K thut x l s th hin nhiu u im vt tri so vi cc phng php
x l truyn thng trc y: d dng hn trong thit k, thun li trong lu gi thng
tin theo thi gian, tnh chnh xc v tin cy t c cao, c th lp trnh x l t
ng, t chu nh hng ca tc ng l (nhiu)
Qu trnh bin i mt tn hiu dng tng t sang dng tn hiu s cn 3 bc
c bn sau y:
- Thc hin vic ri rc ha tn hiu tng t bng cch ly mu cc gi tr ca
n nhng thi im xc nh. Bc ny cn ch lm gim ti mc ti thiu vic
mt mt thng tin, mun vy th chu k (nhp) ly mu phi mau hn hai ln chu k
mau nht ca tn hiu (fmu 2fmax).
- Thc hin vic lm trn (lng t ha) cc gi tr mu ly. Mun vy cn
chn ra mt n v ri rc nh nht v ln c gi l 1 bc (mt gi tr) lng t
Trang 1
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Bi 1: H THNG NH PHN
1.1.Khi nim:
a.nh ngha: H m nh phn cn gi l h m c s 2 l h m m trong
ngi ta ch s dng hai ch s 0 v 1 biu din tt c cc s.
Hai s 0,1 c gi l bit hoc digit c trng cho hai trng thi n nh ca
Flip-Flop v cc mch in t.
Mt s nh phn n cp (gi l n bit nh phn) h 10 c dng:
A(10)= an-1.2n-1 + an-2.2n-2 + + a1.21 + a0.20 (1.1)
Trong : an-1 gi l bit c ngha ln nht tc l c trng s ln nht.
a0 gi l bit c ngha nh nht tc l c trng s nh nht.
Cc k t ak ch nhn mt trong hai gi tr 0 hoc 1.
V d: cho s nh phn 10111001 (2) c n = 8 ( 8 bit hay gi l 1 byte) h m
10 n biu din s:
1.27 + 0.26 + 1.25 + 1.24 + 1.23 + 0.22 + 0.21 + 1.20
= 128 + 0 + 32 + 16 + 8 + 0 + 0 + 1 = 185(10)
Xt mt s nh phn 4 bit: a3a2a1a0. Biu din di dng a thc theo c s ca n
l:
a3a2a1a0 = a3.23 + a2.22 + a1.21 + a0.20 = 8a3 + 4a2 + 2a1 + 1a0.
Trong :
23, 22, 21, 20 (8,4,2,1) l cc trng s ca s nh phn.
a3 bit c trng s ln nht (MSB: most significant bit)
a0 bit c trng s nh nht (LSB: least significant bit)
- Mt nhm 4 bit : nibble
- Mt nhm 8 bit : byte
- Mt nhm nhiu byte : word (t)
Nh vy nu s dng nhm 4 bit ta biu din c 24 = 16 s.
Trang 2
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
S nh phn
STT S thp phn
a3a2a1a0
1 0000 0
2 0001 1
3 0010 2
4 0011 3
5 0100 4
6 0101 5
7 0110 6
8 0111 7
9 1000 8
10 1001 9
11 1010 10
12 1011 11
13 1100 12
14 1101 13
15 1110 14
16 1111 15
Mt s nh phn c th gm 2 phn: bn tri du phy l phn nguyn s dng
h thc (1.1) xc nh biu din trong h mi. Nu cc k s 0,1 nm bn phi,
sau du phy chng s biu din phn l, c biu din trong h mi tng ng
nh sau:
V d:
0,1010(2) = 1.2-1 + 0.2-2 + 1.2-3 + 0.2-4
= 12 + 0 + 1/8
= 0,625(2)
Nh vy s nh phn:10111001,1010(2) = 185,625(10)
b. biu din mt s dng hay m trong h nh phn c th s dng cch
b sung vo s mt k s (c gi l bit th hin du) u pha trc s cho
theo qui nh:
K s 1 biu din s nh phn sau n l s m.
K s 0 biu din s nh phn sau n l s dng.
Ta gi y l cch biu din du v tr s tht phn bit vi cch biu hin du
khc.
V d: -242(10) = 1 11110010(2) ; +150(10)= 0 10010110.
Trang 3
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 4
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1010
+ 0000
1010
1 1 0 0 1 0 tch stoan ph
n
Khi s nh phn c m ch s l (sau du phy) v s nhn c n ch s l, ta b
du phy ca c 2 tha s v thc hin qui tc nhn nh vi hai ch s nh phn ch c
phn nguyn. Kt qu tch s ton phn, du phy c t v tr trc ct th
m+n tnh t phi qua tri nh php nhn c s thp phn h 10.
Php chia nh phn: qui tc chia:
0:0 =0
1:1 =1
V d: thc hin php chia 101 101 : 101
Trang 5
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1.2.2. Chuyn i phn l thp phn c thc hin theo qui tc: nhn 2 tr
1:
- t phn l s A10 tn cng bn tri, nhn n vi 2.
- Nu tch kt qu 2A10 1 th tr cho 1 (2A 10 - 1) ng thi t k s 1 u
tin ca phn l sau du phy.
- Nu tch 2A10 < 1 th t 0 v tr ny.
- Nhn phn d (2A10 - 1) hay 2A10 mt trong hai bc trn vi 2 tm
tip k s th 2 sau du phy
- Qu trnh trn s chm dt khi t ti k s (bit) l nm sau du phy theo
yu cu hay n khi php tr khng cn s d.
V d 2: A10 = 0,8625 hy tm A2 ly ti 4 bit l (4 s l sau du phy)
Trang 6
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 7
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Bi 2: I S BOOL (I S LOGIC)
2.1.Khi nim BOOL:
Trong mch s, cc tn hiu thng cho hai mc in p, v d: 0V v 5V.
Nhng linh kin in t dng trong mch s lm vic mt trong hai trng thi: v d
transistor lng cc lm vic ch tt hoc l thng, led trng thi tt hoc sng.
Do vy, m t cc mch s ngi ta thng dng h nh phn (Binary), hai
trng thi ca cc linh kin trong mch c m ha tng ng l 0 hoc1.
Mt b mn i s pht trin t cui th k 19 mang tn chnh ngi sng lp
ra n: i s Bool v cn c gi l i s logic, thch hp cho vic miu t mch s.
i s Bool l cng c ton hc quan trng nht thit k v phn tch mch
s. Cc k s, cc nh chuyn mn trong lnh vc in t, tin hc thng tin, iu
khinu cn phi nm vng cng c ny v dng n lm cha kha i su vo
mi lnh vc c lin quan n k thut s.
2.2.Bin logic:
i s logic c hiu l mt tp hp gm cc i tng c hai trng thi: c
hoc khng c, mnh ng hoc sai, cc i tng ny c biu din bng bin
logic. Khi trng thi ca i tng l tn ti (c) ta gn cho bin logic biu din n gi
tr qui c l 1 v k hiu l A, cn khi trng thi ca i tng l khng tn ti
(khng c) ta gn cho bin logic th hin gi tr qui c ca n gi tr qui c l 0 v
k hiu lA.
Trong k thut bin logic thng c m ha nh sau:
in th:
Xi = 0 tng ng vi U = 0 V
Xi = 1 tng ng vi U = 5 V
Trong cch m ha ny, mc logic 1 c in th cao hn mc logic 0 ngi
ta gi l logic dng, ngc li ta c mc logic m, tc l:
Xi = 0 tng ng vi U = 5 V
Xi = 1 tng ng vi U = 0 V
2.3. Hm logic:
a, nh ngha:
Hm Bool l mt nh x Bool t i s Bool vo chnh n. Tc l A,B B
c gi l bin Bool th hm Bool, k hiu l f, c hnh thnh trn c s lin kt
cc bin Bool bng cc php ton cng logic (php hoc), nhn logic (php v), hoc
nghch o logic (php o).
K hiu: F(A) = A
F(A) = A
F(A) = (: l hng s)
Trang 8
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Hm Bool n gin nht l hm Bool theo 1 bin Bool, trong trng hp tng
qut, ta c hm Bool theo n bin Bool c k hiu nh sau: F(A,B,C)
Vy mt hm Bool f cng c hnh thnh trn c s lin kt cc hm Bool
bng cc php ton ton cng (cng logic +),nhn (nhn logic x ), hoc nghch o
logic (php o - ).
b, Nhm hm 1 bin G(A) gm 4 hm c s:
G1(A) = 0 G3(A) = A (hm b ca A - NOT)
G2(A) = 1 G4(A) = A (hm lp ca A - YES)
c, Nhm cc hm hai bin F(A,B) quan trng:
Bng nhm cc hm 2 bin quan trng:
Bin A 0 0 1 1 Biu
Tn gi Tn gi
B thc K hiu qui c
0 1 0 1 ting vit quc t
Hm i s
2
Nhn 1
F1 0 0 0 1 F1 AND 3
logic F1
Cng 1
F2 0 1 1 1 F2 OR 2
3
logic F2
F3 1 1 1 0 F3 V-khng NAND 2
3
F3
Hoc 1
A
F4 1 0 0 0 F4 NOR 2 Y
3
khng B F4
2
1
F5 0 0 1 0 F5 Cm B INHIBITION 3
F5
1
A
3
F6 0 1 0 0 F6 Cm A INHIBITION 2
B
Y
F6
EXCLUSIVE 1
3
F7 0 1 1 0 F7 Khc du 2
XOR F7
1
EXCLUSIVE 3
F8 1 0 0 1 F8 ng du 2
NOR (XNOR) F8
Ko theo 1
F9 1 0 1 1 F9 IMPLICATION 2
3
A F9
Ko theo 1
B F10
Trang 9
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
H hm logic y : t mt t hp cc hm logic no m ta c th xy
dng c mt hm logic bt k - mt nhm hm s cp m t c th xy dng
c cc hm logic khc c gi l mt h hm y .
A .B A.B
Trang 10
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Bi 4: CC CNG LOGIC C BN
Cng logic l mt trong cc thnh phn c bn to xy dng mch s. N
c thit k trn c s cc phn t linh kin bn n nh Diode, BJT, FET hot
ng theo mt bng trng thi cho trc.
4.1.Cng o (NOT):
nh ngha: Cng NOT c biu din t phng trnh f A . L cng logic
c 1 ng vo v 1 ng ra, Hnh 1.1: K hiu v bng trng thi m t hot ng ca
mch.
A f
A f
0 1
1 0
Hnh 1.1: K hiu v bng trng thi hot ng cng o.
Cng O gi chc nng nh mt cng m, nhng ngi ta gi l m o v
tn hiu ng ra ngc pha vi tn hiu ng vo.
Khi ghp hai cng o vi nhau ta c cng khng o.
A A A =A
A B f
0 0 0 A
f
0 1 0 B
1 0 0
1 1 1
Hnh 1.3 Cng AND
T bng trng thi ny ta nhn xt: ng ra f ch bng 1 (mc logic 1) khi c hai ng
vo u bng 1, ng ra f bng 0 (mc logic 0) khi c mt ng vo bt k A hoc B mc
0.
Trang 11
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
B 0 y 0
- A 1 y B
B 1 y 1
Ta ni cng AND m cho d liu a vo ng vo B qua cng AND n ng ra.
4.3.Cng HOC (OR):
Cng hoc l cng thc hin chc nng ca php ton cng logic, cng OR c 2
ng vo v 1 ng ra c k hiu nh hnh v:
Phng trnh m t trng thi hot ng ca cng OR: f A B.
Bng trng thi hot ng ca cng OR hai ng vo:
A B f
0 0 0 A
f
0 1 1 B
1 0 1
Hnh 1.5 Cng OR
1 1 1
c im ca cng OR l : Tn hiu ng ra ch bng 0 khi v ch khi tt c cc
ng vo u bng 0, ngc li tn hiu ng ra bng 1 khi ch cn t nht mt ng vo
bng 1.
S dng cng OR ng m tn hiu : Xt cng OR c hai ng vo A, B. Ta chn:
- A ng vai tr ng vo iu khin (control)
- B ng vai tr ng vo d liu (data).
Xt cc trng hp c th sau:
- A = 1: f = 1 bt chp trng thi ca B, ta ni cng OR kha li
khng cho d liu a qua ng vo B qua cng OR n ng ra.
B 0 y 0
- A0 yB
B 1 y 1
Trang 12
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
A B f
0 0 1 A
f
0 1 1 B
1 0 1
1 1 0
Hnh 1.6 Cng NAND
B 0 y 1
- A 1 y B
B 1 y 0
Ta ni cng NAND m cho d liu a vo ng vo B qua cng NAND n ng
ra.
4.5.Cng Hoc khng (NOR):
Cng hoc l cng thc hin chc nng ca php ton cng o logic, cng NOR
c 2 ng vo v 1 ng ra c k hiu nh hnh v:
Phng trnh m t trng thi hot ng ca cng NOR: f A B.
Trang 13
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
B 0 y 1
- A0 y B
B 1 y 0
Ta ni cng NOR m cho d liu a vo ng vo B qua cng NOR n ng ra.
4.6.Cng EX OR (XOR):
y l cng thc hin chc nng ca php ton cng module 2 (cng khng
nh), cng XOR c 2 ng vo v 1 ng ra c k hiu nh hnh v:
Cng XOR dng so snh hai tn hiu vo:
- Nu hai tn hiu vo l bng nhau th tn hiu ng ra bng 0.
- Nu hai tn hiu vo l khc nhau th tn hiu ng ra bng 1.
Phng trnh m t trng thi hot ng ca cng NOR:
f XOR A.B A.B A B .
1 0 1
Trang 14
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1 1 1 A B C = m7 A + B + C = M0
c, Cc mi v Mi ca hm 4 bin (k = 4)
Bin
Mintec mi Mactec Mi
A B C D
Trang 15
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
0 0 0 0 BCD = m0 B +C +D =M15
0 0 0 1 A BC D = m1 A +B +C + D = M14
0 0 1 0 B CD = m2 B + C +D = M13
0 0 1 1 A B C D = m3 A +B + C + D = M12
0 1 0 0 CD = m4 C +D = M11
0 1 0 1 A BC D = m5 A + B +C + D = M10
0 1 1 0 B CD = m6 B + C +D = M9
0 1 1 1 A B C D = m7 A + B + C + D = M8
1 0 0 0 BCD = m8 B +C +D =M7
1 0 0 1 BC D = m9 B +C + D = M6
1 0 1 0 CD = m10 C +D = M5
1 0 1 1 B C D = m11 B + C + D = M4
1 1 0 0 CD = m12 C +D = M3
1 1 0 1 A BC D = m13 A + B +C + D = M2
1 1 1 0 B CD = m14 B + C +D = M1
1 1 1 1 B C D = m15 B + C + D = M0
Dng chnh tc 2:
2 n 1
F ( x1 , x2 ,...xn ) f ( 1 , 2 ,... n ) x11 x2 2 ... xn n
e
Trang 16
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
0 0 0 F a
Bin Hm
=
0 0 1 A B Fa A
0 1 0 .
B 0 0 1 +
0 1 1
0 1 0
1 0 0
1 0 0
1 0 1
1 1 1
1 1 0
A. B
1 1 1 1
Trang 17
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 18
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
a. V d 1: Hy rt gn hm AB
C 00 01 11 10
F A, B, C ABC ABC A BC ABC
Trang 19
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 20
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 21
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
NOR-
Loi cng c bn NOR NAND NAND NAND OR-NOR NAND
NAND
Tr khng ra (khi
Rbh Rbh Rbh Rbh 15 25K 1,5K
u ra mc thp)
Thi gian tr vi
12 30 90 10 2 700 30
mt cng (ns)
Trang 22
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Tn s xung nhp
8 12 4 35 60 1 10
cc i(MHz)
H s mc ti 5 8 10 10 25 >50
6. Tr truyn t (thi gian tr) vi mt cng l khong thi gian t lc cng nhn
c tn hiu logic u vo cho n khi u ra ca n xc lp c trng thi tng
ng.
- Tr truyn t l tiu chun nh gi tc lm vic ca mch. Tc
lm vic ca mch tng ng vi tn s m mch vn cn hot ng ng. Nh
vy tr truyn t cng nh cng tt hay tc lm vic cng ln cng tt.
- i vi hu ht cc vi mch s hin nay, tr truyn t l rt nh, c vi
nano giy (ns). Mt vi loi mch logic c thi gian tr ln c vi trm nano giy.
Do khi mc lin tip nhiu mch logic th tr truyn t ca ton mch s bng
tng tr truyn t ca mi tng.
7. Tn s xung nhp cc i l kh nng phn ng nhanh nht ca mt cng m n
vn cn phn bit tt hai trng thi logic. Xc nh tn s ny nh mc mt cp cng to
thnh mch to xung to ra cao ti u.
Bi 2: CC CNG LOGIC C BN
2.1. Cng ngh n cc: (MOS METAL OXID SEMI-CONDUCTER)
Cng ngh MOS (Metal Oxide Semiconductor-kim loi oxit bn dn) c tn gi
xut x t cu trc MOS c bn ca mt in cc nm trn lp oxit cch nhit, di
lp oxit l bn dn. Transistor trong cng ngh MOS l transistor hiu ng trng,
gi l MOSFET (Metal oxide silicon field effect transistor). C ngha in trng
pha in cc kim loi ca lp oxit cch nhit c nh hng n in tr ca . Phn
nhiu IC s MOS c thit k ht bng MOSFET, khng cn n linh kin no khc.
c im:
- D ch to v qui trnh thc hin n gin v t cng on hn cng ngh
lng cc do vy gi thnh r.
- Mt tch hp cao v transistor n cc nh v kch thc v tiu th
rt t in nng.
- Cng sut tiu th nh.
- Thit b MOS chim t ch trn chip hn so vi BJT, thng thng, mi
MOSFET ch cn 1 mm2 din tch chip, trong khi BJT i hi khong 50 mm2.
- Khng dng cc thnh phn in tr trong IC, vn chim qu nhiu din
tch chip trong IC lng cc.
- IC MOS c th dung np nhiu phn t mch trn 1 chip n hn so vi
IC lng cc. MOS c mt tch hp cao lm MOS thch hp cho cc IC phc tp,
nh chip vi x l v chip nh.
Trang 23
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
a, c,
b,
Trang 24
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 25
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 26
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ngoi cc loi trn cng ngh CMOS cng pht trin mt s loi mi gm:
BiCMOS:
y l sn phm kt hp cng ngh lng cc TTL vi cng ngh CMOS nh
tn dng c c 2 u im ca 2 cng ngh l tc nhanh v cng sut tiu tn
thp. N gim c 75% cng sut tiu tn so vi loi 74F trong lc vn gi c tc
v c im iu khin tng ng. N cng c chn ra tng thch vi TTL v
hot ng p ngun 5V. Tuy nhin Bi CMOS thng ch c tch hp quy m
va v ln dng nhiu trong giao din vi x l v b nh, nh mch cht, b m, b
iu khin hay b thu pht.
Loi CMOS in th thp:
y l loi CMOS kh c bit c p ngun gim xung ch cn khong 3V.
Khi p gim s ko theo gim cng sut tiu tn bn trong mch nh mt tch
hp ca mch tng ln, ri tc chuyn mch cng tng ln iu ny rt cn thit
trong cc b vi x l b nh ... vi quy m tch hp VLSI. Cng c kh nhiu loi
CMOS p thp, v y l xu hng ca mai sau, y ch ni qua v mt s loi ca
hng Texas Instruments
- 74LV (low voltage): l lot CMOS in th thp tng ng vi cc vi
mch s SSI v MSI ca cc cng ngh khc. N ch hot ng c vi cc vi
mch 3,3V khc
- 74LVC (low voltage CMOS ): gm rt nhiu mch SSI v MSI nh lot
74. N c th nhn mc 5V cc ng vo nn c th dng chuyn i cc h
thng dng 5V sang dng 3,3V khc. Nu gi dng in ng ra thp in
th ng ra nm trong 1 gii hn cho php, n cng c th giao tip vi cc ng vo
TTL 5V. Tuy nhin p vo cao ca cc CMOS 5V nh 74HC hay 74AHC khin
chng khng th iu khin t cc vi mch LVC.
Trang 27
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
+VDD +VDD
+VDD S
G
D2
A DA'
T2 TA
DA D
G2
+VDD S
G
A DB'
B
S2 Z
DB TB D
D1
Z
T1 D
G1
S1 TA TB TB
S S
a,
b,
Trang 28
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
tt. Tuy nhin khi ti c tnh in dung (C ti) (thng gp trong thc t c bit vi
nhm cng ngh MOS, khi ghp lin tip cc cng MOS li), do qu trnh np ca C ti
qua RD t mc Z = 0 n mc Z = 1 xy ra chm v R D ln gy nh hng nghim
trng ti vic chuyn t mc thp ti mc cao ca V Z (chuyn gi tr ca Z t o ln 1).
V cc l do ngi ta thay th RD bng ti T2.
Mch hnh 2.3.a, T2 l loi MOS knh P cm ng, cc cc ca G 1, G2 ni
chung v lm u vo, cc cc D1 , D2 ni chung thnh u ra, khi lm vic S 2 ni cc
dng ngun +VDD cn S1 ni vi 0V. Chn VDD > VP1 + VP2 (VP1 v VP2 l cc in
p m ca T1 v T2 ). Khi A = 0 (VA mc thp) T1 ngt mch do VGS2=
- VDD>VP2 lm T2 ni mch, in th u ra mc rt cao Z = 1. Cn khi A = 1
(VA mc cao hn gi tr VP1) T1 ni mch lm VGS2 = 0 v T2 ngt mch in th u
ra mc thp.
Nh vy vi mi gi tr A (bng 0 hay bng 1) trong ct T 1, T2 lun c mt
phn t ngt mch, dng in tnh i qua chng xp x bng v cng sut ti hao ch
tnh t nh ti c 10 -6 n 10-7W rt c u im trong ch to tch hp chng vi
mt ln thnh IC s, y l cng ngh tin tin nht ca IC s.
Mch hnh 2.3.b, s dng 2 cp FET TA, TA v TB, TB ch to theo cng ngh
CMOS. Mch lm vic nh sau: khi c t nht mt u vo mc cao (V d A = 1) T A
ni mch v Z mc thp (Z = 0). Khi A = B = 0 c T A v TB ngt mch Z, chuyn ln
mc in th cao (Z = 1). Cng hot ng tun theo qui lut ca bng chn l hm NOR.
ng nt t l cc u vo A, B s dng cc diode D A, DA v DB, DB c
nhim v bo v ca vo chng b nh thng lp in mi cch ly cc G v knh hay
nh thng tnh in vi lp ny.
b, Cc IC CMOS:
C rt nhiu IC loi CMOS c m s v chc nng logic tng t nh cc IC TTL
chng hn bn TTL IC 4 cng nand 2 ng vo l 7400, 74LS00, 74AS00,... th bn CMOS
cng tng t c 74C00, 74HC/HCT00, 74AC11000,... Tuy nhin khng phi tt c bn
TTL c th bn CMOS cng c. CMOS cng cn c nhng loi ring, chng hn vi cng
ny schmitt trigger ngoi 74HC/HCT14 gm 6 cng o, 74HC/HCT132 gm 4 cng
nand 2 ng vo cn c 4014, 4534 cng gm 6 cng o, 4093 cng gm 4 cng nand 2
ng vo; hay 4066 l cng truyn 2 chiu s tng t vv...
Trang 29
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 30
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 31
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
R1 R3 R5
A T1
T6
A
RA T5
Z =A + B
B T2 T4
T1 Z1 =A +B
T2 T3
B
D1
RB D2 Z2 =A +B
a, A B R2 R4 R6 R7 R8
b,
Trang 32
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Cc mch RTL, DTL trn u c kh nng thc hin chc nng logic nhng ch
c s dng dng n l khng c tch hp thnh IC chuyn dng bi v ngoi chc
nng logic cn phi m bo ngi ta cn quan tm ti cc yu t khc nh:
- Tc chuyn mch (mch chuyn mch nhanh v hot ng c tn
s cao khng).
- Tn hao nng lng khi mch hot ng (mch nng, tiu tn mt nng
lng di dng nhit).
- Kh nng giao tip v thc ti, thc mch khc.
Kh nng chng cc loi nhiu khng mong mun xm nhp vo mch, lm sai
mc logic.
2.2.5 H TTL (TRANSISTOR - TRANSISTOR LOGIC)
H ny c dng rng ri trong mi lnh vc v tr thnh mt tiu chun:
gi l s tng hp TTL xt cc h khc v mc logic:
0 : 0V 0.8V
1 : 2.4V 5V
c im: transistor lm vic trong ch bo ha n thi gian tr ln khong
vi nan giy, cng sut tiu th nh hn cng sut tiu th ca mch ECL vi ln; mt
tch hp cao. TTL ch dng mt ngun in p nui duy nht l 5V.
Mt s k hiu ca h TTL:
Theo nhit ta c cc loi sau:
74 : 00C 700C
84 : -250C 850C
54 : -550C 1250C
Qu trnh ci tin TTL di theo 2 hng chnh:
Tng tc : Dng diode Schottky (t bi ghp mt cht bn dn v kim loi).
c im ca diode Schottky l thi gian tr rt nh. Nh diode, transistor khng lm
vic c bo ha do vy tng tc ln (3ns) nhng li tiu tn in nng gp i
(20mW/cng). Mi nht l TTL AS(Avanced Schottky) nhanh gn bng ECL
(1,2ns).
Gim cng sut tiu th t hn 10 ln (1mW/cng) song li chm hn 3 ln (30ns).
Kt hp c hai hng ci tin ny c:
TTL LS (10ns, 2mW/cng)
TTL ALS (3ns, 1.25mW/cng)
Ngoi ra ngi ta cng ch to cc TTL cng sut cao dng cho cc mch i
hi cng sut ln. V d: 74H00.
Trang 33
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
R2 R5
R1 T3
T4
T2
A Z =A.B
DA
DB T5
B
R3 R4
Trang 34
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 35
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
CHNG 3: MCH T HP
Trong phn ny chng ta s xt ti cc cng logic t hp c tch hp trong
mt chip (IC) c va (MSI) c cha khong vi chc n vi trm cng logic c bn
xt chng 2. Nhm linh kin ny c ch to nhm thc hin mt s cc hot
ng truyn ti bin i cc d liu thng tin nh phn, x l chng theo mt cch thc
no , bao gm cc nhim v ch yu sau:
M ha v gii m cc lung k t nh phn (gi chung l cc qu trnh bin i
m) m phn l lun ra trong chng 1.
Dn knh v phn knh chn hoc chia tch cc lung s nh phn theo
nhng yu cu nht nh nh tuyn cho chng trong vic truyn d thng tin.
Cc php so snh s nh gi nh tnh v nh lng trng s ca s nh
phn.
Truyn d liu thng qua knh thng tin chung.
Logic ti hp c th lp trnh c PLA.
Quan st v phn tch x l li trong cc mch s
Bi 1: KHI NIM CHUNG
1.1. Phn loi: cn c vo cc c im v chc nng logic, cc mch s c
chia thnh 2 loi chnh: mch t hp v mch tun t.
Khi tr s n nh ca tn hiu u ra mt mch logic mt thi im bt k ch
ph thuc vo t hp cc gi tr ca tn hiu s u vo thi im ta gi l
mch t hp. Cc trng thi ca mch in trc thi im xt (trc khi c tc
ng u vo) khng nh hng g n trng thi u ra. c im quan trng l
mch t hp c cu to t cc cng logic c bn xt.
1.2. Nhim v: hai nhim v chnh ca mch t hp cn quan tm l:
1. Phn tch cc chc nng logic ca mt mch ang xt c sn gm cc bc
chnh sau:
T yu cu thc t ta lp bng trng thi m t hot ng ca mch, vit biu
thc hm tun t t u vo n u ra.
Dng cc phng php ti thiu ti thiu ha hm i s logic.
Thit k mch logic t hp.
2. Thit k mch logic t hp: Xut pht t bi ton nhim v logic mun t
c, tng bc tm ra mch in t s thc hin.
Qu trnh thit k mch gm 4 bc chnh sau:
Phn tch cc yu cu (vn logic thc) xc nh cc bin s u vo biu
din i tng trng thi (nguyn nhn, kch thch), xc nh hm s u ra (kt
qu cn c, ti). Xc nh mi quan h hm - bin l loi quan h logic g
Trang 36
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Lit k bng chn l gia cc trng thi i tng (bin) v qua quan h logic
xc nh trng thi hm kt qu, thay gi tr 0,1 cho trng thi hm v bin (iu ny
cho ngi thit k qui nh).
Tin hnh ti thiu ha hm ra c.
V s logic t cc cng c bn.
V d: Cn thit k mt mch in C
c yu cu nh sau: gm 2 cng tc ni
A B Z
tip A v B, mt cng tc C u song song
vi A v B ti 1 thp sng n Z. Hnh
3.1.
Hnh 3.1
Ta lit k bng chc nng (bng 3.1a), sau gn cho cc trng thi ca A, B,
C tr 0 khi ngt, tr 1 khi ni ta c bng chn l (bng 3.1b). T bng 3.1b ta c
hm:
Z = AB C + A B C + AB C + A BC + A B C.
Ngt Ni Ngt Tt 0 1 0 0
Ngt Ni Ni Sng 0 1 1 1
Ni Ngt Ngt Tt 1 0 0 0
Ni Ngt Ni Sng 1 0 1 1
Ni Ni Ngt Sng 1 1 0 1
Ni Ni Ni Sng 1 1 1 1
Trang 37
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
AB
C 00 01 11 10
0 0 0 1 0 A
B Z
1 1 1 1 1 C
Trang 38
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
a s
a
2
s
Bng trng thi
1
b 3
HA
b c
2 a b s c
Hnh 3.2: 1
c
0 0 0 0
3
Mch cng 1 bit. 0 1 1 0
Hnh 3.3: 1 0 1 0
1 1 0 1
S mch cng bn phn.
an bn cn-1 sn cn
0 0 0 0 0
0 1 0 1 0
1 0 0 1 0
1 1 0 0 1
0 0 1 1 0
0 1 1 0 1
Trong : 1 0 1 0 1
1 1 1 1 1
Cn+1: s nh ca ln cng trc .
Cn : s nh ca ln cng hin ti.
Sn : Tng hin ti.
T bng trng thi m t hot ng ca mch ta vit c phng trnh logic:
Trang 39
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Sn = f(an, bn , cn-1)
Cn = f(an, bn , cn)
Lp bng Karnaugh v ti thiu ha, ta c:
Sn anbn Cn anbn
Cn-1 00 01 11 10 Cn-1 00 01 11 10
0 0 1 0 1 0 0 0 1 0
1 1 0 1 0 1 0 1 1 1
S n a n bn C n 1 a n bn C n 1 a n bn C n 1 a n bn C n 1
S n a n bn C n 1
C n a n C n 1 bn C n 1 a n bn
C n a n bn C n 1 (a n bn )
Trang 40
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Cng ni tip:
Ngoi cch cng song song nh thy trn, cn mt dng mch cng s
nhiu bit na gi l mch cng ni tip.
Trang 41
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
n 2 bit cui cng c cng. Mch ghi dch ng ra dch chuyn sang phi qua mi
ln cng s cho ra kt qu cng s nh cui cng tr thnh bit MSB ca tng ra. R
rng mch thc hin php tnh chm hn so vi cng song song, n cng cn 1 xung
nhp gi cho cc mch lm vic ng b.
2.2. Mch dn knh (MUX):
Lm sao 8 ngi 1 u ni v nghe c 8 ngi u bn kia cng mt
lc?. Ta khng th dng 8 ng dy kt ni cho 8 ng tn hiu c v tn km,
b nhiu gia cc ng dy hay suy gim tn hiu trn ng dy c bit khi khong
cch truyn xa ln hay c nhiu hn s ng cn truyn (16, 32, 100,). C 1 cch
l ghp cc ng tn hiu li vi nhau gim bt s ng truyn v r rng bn
nhn c cng phi tch ng nhn c tr li 8 ng tn hiu ban u nhng
khng ln ln gia cc ng tn hiu ghp li th cn phi t cho mi ng mt m
ring.
Mch in t thc hin chc nng ghp nhiu ng li vi nhau c gi l
mch dn knh cn mch in t s tch ng nhn c ra nhiu ng tn hiu ban
u c gi l mch tch knh. Mch dn knh v tch knh ngy nay c s dng
rt rng ri trong nhiu lnh vc hin i lin quan trc tip ti in t nh ghp tch
knh in thoi, knh truyn hnh, truyn d liu ni tip, mng truyn internet,
Vi tn s hot ng c ca cc IC mch s hng Mhz tr ln nn cho php
ghp truyn c rt nhiu ng tn hiu v d liu i coi nh l ng thi. Phn ny
ta s tm hiu v cc mch dn knh, tch knh dng IC s v nhng ng dng lin
quan.
Vy mch dn knh l g?
Mch dn knh hay cn gi l mch ghp knh, a hp (Multiplexer-MUX) l
1 dng mch t hp cho php chn 1 trong nhiu ng ng vo song song (cc knh
vo) a ti 1 ng ra (gi l knh truyn ni tip). Vic chn ng no trong cc
ng ng vo do cc ng chn quyt nh.
Ta thy MUX hot ng nh 1 cng tc nhiu v tr c iu khin bi m s.
M s ny l dng s nh phn, tu t hp s nh phn ny m bt k thi im no
ch c 1 ng vo c chn v cho php a ti ng ra.
Cc mch dn knh thng gp l 2 sang 1, 4 sang 1, 8 sang 1, Ni chung
n
l t 2 sang 1. Mc di s ni n mch dn knh 4 sang 1Xt mch chn knh n
gin c 4 ng vo v 1 ng ra nh hnh v bn:
a, Mch dn knh 4 sang 1:
Trang 42
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 43
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 44
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 45
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 46
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 47
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
By gi ta s s dng IC
dn knh 8 sang 1. 3 ng vo A, B,
C s c ni ti 3 ng chn ca
IC, cn c vo th t t hp trong
bng nu Y l 0 th s phi ni ng
vo ghp knh tng ng xung
mass, cn nu Y l 1 th ni ng
vo ghp knh tng ng ln ngun
(c th qua R gi tr 1K). Hnh 3.14
s minh ho cho cch ni trn v Hnh 3.14. Thit k t hp
nu bn kim tra li s thy mch dng mch dn knh.
hon ton tho iu kin ra ca
bi ton.
2.3. Mch phn knh (DEMUX): (Phn knh: demulliplexer DEMUX)
B DEMUX hot ng ngc li vi MUX ti mi thi im ch tip nhn mt
u vo d liu v theo tn hiu chn a ch s phn phi d liu ny ti mt trong
nhiu u ra ca n. Nh vy m hnh hot ng ca DEMUX ging nh nh mt
chuyn mch hnh 3.9 c nhiu tip im, tn hiu ti cng vo d liu ch c php
phn phi (truyn) ti 1 trong s N u vo do m a ch a ti u vo chn la
quyt nh u ra no c chn. Vi N u ra ta s cn n bit to m a ch cho
u ra vi 2n N trong cc b phn phn phi d liu s.
Xt mch phn ng n gin c 1 ng vo v 4 ng ra k hiu nh sau:
Trang 48
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
y1
1
y2
2
x
y3
3
y4
4
Trang 49
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Hnh 3.17
Lc bng trng thi hot ng ca mch:
c1 c2 c3 c4 y1 y2 y3 y4
1 0 0 0 X 0 0 0
0 1 0 0 0 X 0 0
Trang 50
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
0 0 1 0 0 0 X 0
0 0 0 1 0 0 0 X
c1 c2 c3 c4
y1
1
y2
2
x
y3
3
y4
4
Trang 51
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 52
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
a = CBA + DCBA. e = CB + A
b = CB A + C BA = C(A B). f = ABD + DC.A + DC.B
c = DC BA. g = DCBA +DCB
d = CBA +DCBA.+ CBA.
Trang 53
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
D C B A a b c d e f g S hin th
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0
0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1
0 0 1 0 0 0 1 0 0 1 0 2
0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 0 3
0 1 0 0 1 0 0 1 1 0 0 4
0 1 0 1 0 1 0 0 1 0 0 5
0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 6
0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 7
1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8
1 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 9
1 0 1 0 X X X X X X X X
1 0 1 1 X X X X X X X X
1 1 0 0 X X X X X X X X
1 1 0 1 X X X X X X X X
1 1 1 0 X X X X X X X X
1 1 1 1 X X X X X X X X
Trang 54
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
D C B A a b c d e f g S hin th
0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0
0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 0 1
0 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 2
0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 3
0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 4
0 1 0 1 1 0 1 1 0 1 1 5
0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 6
0 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 7
1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 8
1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 9
1 0 1 0 X X X X X X X X
1 0 1 1 X X X X X X X X
1 1 0 0 X X X X X X X X
1 1 0 1 X X X X X X X X
1 1 1 0 X X X X X X X X
1 1 1 1 X X X X X X X X
Trang 55
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
c =B + A + C.
d = D +BA +CA + BC + ABC
e = AB + CA.
f = D + CB + BA +CA
g = D +BC +AB + BC
Vic thc hin cc hm logic trn nh cc cng NOR AND c hc
chng 2 c tch hp trong chip IC gii m 7446 hay 7447 vi cc colector ca
transistor tng ra h to kh nng chu dng ht ln t cc on LED. V d vi k
s 8 thp phn, c 7 on LED u sng, mi on c dng l 10mA th transistor tng
ra chu c dng ht l 10mA.7 on = 70mA. Vi in th trn LED lc sng l
2,7V th in tr hn ch dng trong mch cn chn gi tr khong 230. Do ta
chn gi tr chun l 220.
Trang 56
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 57
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Bng trng thi v th thi gian minh ha hot ng ca cc mch hnh 4.1
cho trn hnh 4.2.
h cc hm ra (4.1) n tr m bo c thuc tnh th nht nu mc
(1.1) yu cu cu trc RSFF khng c php ng thi p vo hai tn hiu cng
tch cc, tc l m bo iu kin Sn.Rn = 0.
S 1 Q S 1 Q
q q
q q
R 2 Q R 2 Q
S Q R Q
FF FF
R Q S Q
a, b,
Sn Rn Qn+1 Sn Rn Qn+1
0 0 Cm 0 0 Qn
0 1 1 0 1 0
1 0 0 1 0 1
1 1 Qn 1 1 Cm
c, d,
Trang 58
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
2. RSFF c cu trc t 2 cng NOR ch chuyn sang trng thi khi c kch hot
t mc tch cc cao (t 0 ln 1).
3. Mi khi u vo Rn c p ln mc 1,Qn+1 xung mc thp, cn mi khi p
Sn p ln 1, Qn+1 ln mc cao.
4. Vic tr v 0 ca Rn v Sn khng nh hng ti trng thi ra. T bng trng
thi trn ta c th vit li hm ra dng sau:
Qn 1 Qn .Rn S n Rn S n
(4.2)
Rn S n 0
u vo S c gi l u vo thit lp (Set), u vo R gi l u vo xa
(Reset).
Hai dng RSFF (khng ng b) xt trn c kh nng thc hin chc nng
ca mt nh mt k t nh phn v c th duy tr trng thi n nh ti cc u ra lu
ty nu khng c tn hiu R hoc S tc ng ti u vo. Trn thc t chng t c
dng v l do:
1. Khng bit c lc khi ng FF ang trng thi no.
2. Cn phi kim sot trng thi hin ti ca FF v lm thay i trng thi ca n
mong mun trong mt mi lin h vi cc phn t s khc ca h thng s. V vy FF
cn phi b sung mt u iu khin gm hai loi:
Theo nhp chun thng nht xc nh (ng b).
iu khin trc tip.
FF ng b:
Xt s RSFF ng b vi s mch, k hiu v bng trng thi nh hnh
v:
S R Ck Q
X X 0 Q
Trang 59
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
0 0 1 Q
0 1 1 0
1 0 1 1
1 1 1 X
Trong :
Ck l tn hiu iu khin ng b hay tn hiu ng h (Clock). Kho
st hot ng ca mch:
Ck = 0: cng NAND 3 v 4 kha khng cho d liu a vo. V
cng NAND 3 v 4 u c t nht mt ng vo Ck = 0 S = R = 1 Q = Q0
(FF gi nguyn trng thi c).
Ck = 1: cng NAND 3 v 4 m. Ng ra Q s thay i ty thuc
vo trng thi ca S v R:
Khi S = 0, R = 0 S = R = 1 Q = Q0 (FF gi nguyn trng thi
c).
Khi S = 0, R = 1 S = 1,R = 0 Q = 0
Khi S = 1, R = 0 S = 0,R = 1 Q = 1
Khi S = R = 1 S = R = 0 Q = X (trng thi cm)
Trong trng hp ny Ck tc ng mc 1. Trong trng hp Ck tc ng mc 0
th ta c cng o nh sau (hnh 4.3):
S 1
A
3 1
2 3 Y A
3 Q
1
Q
B 2 Y
1
B
S
Ck
Ck
A
FF
3
2 5 Y
B
1
A
1
A
2 Y
3 Q0 R Q
3 2
R 2 4 Y B
B
Trang 60
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ck x1
y t
x2 x2
t
S Q x1
Ck FF
Q y t
R
t .
Hnh 4.6: Mch to sn ln v dng sng.
Trang 61
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1
1
A
3 Q0
A
3 2 2 Y
R 2 4 Y B
B
Ck
Ck x1
y t
x2 x2
t
Q x1
S
Ck FF
y t
R Q
Trang 62
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Sn Rn Qn+1
0 0 Qn
0 1 0
1 0 1
1 1 X
1 1 1 X
T bng trng thi khai trin ta c th tm c phng trnh logic ca RSFF bng
cch lp s Karnaung v ti thiu ha ta c phng trnh logic ca RSFF nh sau:
Qn+1 = Sn + RnQn
V iu kin ca RSFF l S.R = 0 nn ta c phng trnh y ca RSFF nh
sau: Qn+1 = Sn + RnQn S.R = 0
Trang 63
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ck
1 2 3 4 5
S t
t
R
Q t
t
Hnh 4.9: Dng sng minh ha hot ng ca RSFF.
2.2. Flip Flop T:
TFF c ng vo v ng ra k hiu v bng trng thi hot ng nh hnh v:
T Q Trong :
FF
Ck T : l cc ng vo d
Q liu.
Hnh 4.10: K hiu TFF Q,Q : cc ng ra.
Ck : tn hiu xung ng b.
Trang 64
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ck
1 2 3
T t
t
Q
Trang 65
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
D Q D Qn+1
Ck FF 0 0
Q 1 1
Hnh 4.13: K hiu DFF v bng trng thi hot hot ng.
Trong :
D : l cc ng vo d liu.
Q,Q : cc ng ra.
Ck : tn hiu xung ng b.
Gi Dn l cc trng thi ng vo DATA ca xung Ck th n.
Gi Qn , Qn+1 l trng thi ca ng ra Q xung Ck th n v th n + 1
Lc ta c bng trng thi hot ng khai trin ca DFF . Khai trin bng ny
tm u vo kch ca DFF nh sau:
Dn Qn Qn+1 Qn Qn+1 Dn
0 0 0 0 0 0
0 1 0 0 1 1
1 0 1 1 0 0
1 1 1 1 1 1
Trang 66
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
t
Q
t
Hnh 4.14. th dng sng ca DFF.
Gii thch dng sng tn hiu trn hnh 4.13.
Tn hiu ra Q u tin lun mc logic 0.
Tn hiu Ck (1) iu khin theo sn xung nhn tn hiu D di mc logic
1. Theo bng trng thi : D0 = 1 v Q1 = 1
Tn hiu Ck (2) iu khin theo sn xung nhn tn hiu D di mc logic
0. Theo bng trng thi : T1 = 0 v Q2 = 0
ng dng ca DFF: D0 D Q O0
Dng DFF chia tn s. E FF
Ck
Dng DFF lu tr d liu
ch to b nh v cc thanh ghi.
D1 D Q O1
Dng DFF cht d liu.
Ck FF
Hnh 4.15: DFF cht d liu.
Hnh 4.15 l s mch ng dng DFF cht d liu. Hot ng ca mch nh sau:
E = 1: O0 = D0, O = D1 nn d liu c a n cc DFF.
E = 0: O0 = D0, O = D1 cht d liu li.
2.4. Flip Flop JK:
Trang 67
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
0 1 0
1 0 1
1 1 Qn
1 1 0 1
1 1 1 0
Trang 68
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ck
1 2 3 4 5
J t
t
K
Q t
t
Hnh 4.17: th thi gian dng sng ca JKFF.
Nhn xt: JKFF l mch in c chc nng thit lp trng thi 0, trng thi 1,
chuyn i trng thi v duy tr trng thi cn c vo cc tn hiu du vo J, K v xung
nhp ng b Ck. Nh vy c th ni JKFF l mt FF rt vn nng.
Trong thc t, chng ta c th dng JKFF thc hin chc nng ca cc FF
khc: JKFF thay th cho RSFF, JKFF thc hin chc nng ca TFF v DFF. S
thc hin chc nng ca cc FF nh cc hnh v sau:
S J Q T J Q D J Q
Ck FF Ck FF Ck FF
R K Q K Q K Q
Hnh 4.18: Dng JKFF thc hin chc nng ca RSFF, TFF, DFF.
2.5. Flip Flop MS:
Xut pht t yu cu phn t nh FF c chc nng cng mt lc khi ang c
(xut) gi tr c u ra c th cho php nhp (ghi) gi tr d liu mi vo, Trig
chnh ph MSFF c xy dng p ng i hi ny ca mt s nh nh phn.
RSFF thng thng kho st trn khng thc hin c l do ch cha mt phn
t nh ghp cho gi tr d liu mi c lu s xut hin ngay ti u ra ca mch,
gi tr lu trc s b mt ngay khi tin hnh lu mi bt u thc hin.
MSFF c cu to gm 2 FF: mt FF thc hin chc nng ch (Master) v
mt FF thc hin chc nng t (Slaver)
Hot ng ca FF iu khin theo kiu ch t:
Ck = 1: FF2 m, d liu c nhp vo FF 2. Qua cng o Ck = 0 FF1
kha nn gi nguyn trng thi c trc .
Ck = 0: FF2 kha nn gi nguyn trng thi c trc . Qua cng o Ck =
1 FF1 m, d liu c xut ra ngoi.
Trang 69
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 70
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Ta thy rng cc mch tun t d l mch cht kho st trn hay cc mch cao
hn th u c cu to bi cng logic c bn. Mc d t thn cng logic khng th
lu tr c d liu nhng khi bit kt hp vi nhau theo mt cch thc cho php tu
theo mc phc tp, quy m kt hp m s c mch cht, mch lt, ghi dch hay hn
na l cc b nh, x l.
1.3. ng dng ca mch cht:
Mch cht nh tn gi ca n c s dng nhiu trong cc h thng s cn
cht hay m d liu trc khi c x l iu khin hay truyn nhn. Ngoi ra n
cn c s dng lm mch chng di v mch to dng sng vung.
a. Mch chng di:
o Hin tng di do cc thit b c kh gy nn khi ng ngt chuyn
mch in t.
Trang 71
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 72
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Bi 2: MCH M.
2.1. Khi nim v phn loi:
a. Khi nim:
B m c xy dng trn cc c s cc Flip Flop (FF) ghp li vi nhau
sao cho hot ng theo mt bng trng thi (qui lut) cho trc.
S lng ca FF s dng l s hng ca b m.
B m cn c s dng to ra mt dy a ch ca lnh iu khin, m s
chu trnh thc hin php tnh, hoc c th dng trong vn thu v pht m.
b. Phn loi: c th phn loi theo nhiu cch:
1. Phn loi theo c s cc h m: B m thp phn, b m nh phn.
Trong b m nh phn c chia thnh 2 loi:
B m vi dung lng m 2n.
B m vi dung lng m khc 2n (m c s M).
2. Phn loi theo hng m gm: Mch m ln (m tin), mch m xung
(m li), mch m vng.
3. Phn loi mch m theo tn hiu dch chuyn: b m ni tip, b m song
song, b m hn hp.
4. Phn loi da vo chc nng iu khin:
B m ng b: s thay i ng ra ph thuc vo tn hiu iu khin
Ck.
B m ng b.
Mc d c rt nhiu cch phn loi nhng thc t ch c 3 loi chnh: B m
ni tip (Khng ng b), B m song song (ng b), b m hn hp.
2.2.Mch m khng ng b (mch m ni tip):
B m ni tip l b m trong cc TFF hoc JKFF gi chc nng ca TFF
c ghp ni vi nhau v hot ng theo mt loi m duy nht l BCD 8421. i vi
loi b m ny, cc ng ra thay i trng thi khng ng thi vi tn hiu iu khin
Trang 73
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1 J A 1 J B 1 J C
X X X
Ck Ck Ck
CkA =X CkB =A CkC =B
1 K A 1 K B 1 K C
a,
1 T A 1 T B 1 T C
X X X
Ck Ck Ck
CkA =X CkB =A CkC =B
A B C
b,
Hnh 5.7: S b m nh phn, khng ng b K = 8.
a, m thun dng JKFF; b,m nghch dng TFF.
Dng sng cc u ra ca cc FF ca b m thun K = 8 cho hnh 5.8.
th dng sng ny l th l tng v khng xt n s tr ca cc FF.
Trong thc t s tr ca cc FF l khng th b qua c, n nh hng n tn s
lm vic ca b m.
Trang 74
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
1 2 3 4 5 6 7 8 9
t
A
0 1 0 1 0 1 0 1 0 1
t
B
0 0 1 1 0 0 1 1 0 0
t
C
0 0 0 0 1 1 1 1 0 0
t
Hnh 5.8: Dng sng u ra ca cc FF A, B, C ca b m thun nh phn
khng ng b K = 8, Ck tch cc sn xung.
b,Nguyn l hot ng:
Mch m thng hot ng trng thi ban u l 0000 do mt xung tc
ng mc thp s c p vo ng Cl ca cc tng FF t trng thi ng ra l 0000.
Khi xung m ck tc ng cnh xung u tin th Q 0 lt trng thi tc l Q0 =
1. cnh xung th 2 ca xung ck, Q 0 li lt trng thi mt ln na, tc l Q 0 = 0.
Nh vy c sau mi ln tc ng ca ck Q 0 li lt trng thi mt ln, sau 2 ln ck tc
ng, Q0 lp li trng thi ban u, do nu xung ck c chu k l T v tn s l f th
xung ng ra Q0 s c chu k l 2T v tn s cn 1/ 2f. Nh vy xung m ck c
chia i tn s sau 1 tng FF.
Do Q0 li tr thnh ng vo xung m ca FF th 2 (FF B) nn tng t tn
1 1 1 1
nh vy fQ1 bng mt na fQ0. Vi 4 tng FF th f Q f Q2 f Q1 f Q0 f
3
2 4 8 16
Trang 75
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 76
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 77
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 78
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 79
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 80
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 81
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 82
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 83
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Hnh 5.19. Cho php cht d liu trc khi dch ra ngoi.
D liu c a vo thanh ghi khi ng iu khin R/W control mc cao
(Write). D liu ch c a ra ngoi khi ng iu khin mc thp (Read).
Trang 84
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 85
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Mch hot ng bnh thng khi np song song thp nh ni. Khi np
song song WRITE = 1 cho php np.
ABCD c a vo Pr v Cl t v xo Q 0 = A, Q1 = B, Xung ck v ng
vo ni tip khng c tc dng (v s dng ng khng ng b Pr v Cl)
Mt cch khc khng s dng chn Pr v Cl c minh ho nh hnh di
y.Cc cng NAND c thm vo np cc bit thp D 1, D2, D3. Ng
WRITE/SHIFT dng cho php np ( mc thp) v cho php dch ( mc cao). D
liu np v dch vn c thc hin ng b nh cc mch trc.
Trang 86
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Hnh 5.24 Mch ghi dch cho php dch chuyn c 2 chiu.
3.5 Mt s IC ghi dch:
Nhn thy rng cc ghi dch m t trn u dng cc FF ri, ri phi thm
nhiu cng logic ph to cc loi SR khc nhau. Trong thc t ghi dch c tch
hp sn cc FF v ni sn nhiu ng mch bn trong; ngi s dng ch cn phi
lm mt s ng ni bn ngoi iu khin cc ng cho php thi. Cc SR cng c
tch hp sn cc chc nng nh va c th dch tri dch phi va vo ni tip va np
song song. y l mt s ghi dch hay c dng:
Lit k
7494 : 4bit vo song song, ni tip; ra ni tip.
7495/LS95 : 4 bit, vo song song/ni tip; ra song song; dch chuyn tri phi.
7495/LS96 : 5 bit, vo ni tip/song song; ra song song ni tip.
74164/LS164 : 8 bit vo song song ra ni tip.
74165/LS765 : 8 bit, vo song song/ni tip; ra ni tip b tc.
74166/LS166 : 8 bit; vo song song/ni tip; ra ni tip; c th np ng b.
74194/LS194 : 4 bit vo song song/ni tip; ra song song; np ng b dch
chuyn tri phi.
74195/LS195 : 4 bit, vo song/ni tip; ra song song; tng u vo JK.
74295/LS295 : nh 74194/LS194 nhng ra 3 trng thi.
74395/LS295 : 4 bit vo song song; ra song song 3 trng thi.
Trang 87
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 88
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 89
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 90
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 91
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 92
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 93
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
+UCC
R
8 4
7
R
6 3
2
C 1 5
10nF
Trang 94
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Chn R1 << R2. Lc theo (6.1) v (6.2) c th coi tm = ts = 0,7R2.C. Tuy nhin
khng th chn R1 qu nh c, v d R1 = 100, v khi dng i t ngun +U CC
U CC
vo chn 7 khi transistor dn l R s qu ln ph hng transistor.
1
+UCC
R2 N
R
C2
R
8 4
R3
2
A
6 3
D1
7
RCA D2
C1 1 5 RL K
10nF
Trang 95
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Loa
470F D2
1N4001
10
k R1
8 4
7
100
k R2
6 3
120
2
D1
C1 10nF 1 5 1N4001
10nF
Trang 96
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
b. n in t dng IC 555:
Mch hnh 6.5 l s mt n in t dng IC 555. n c 5 phm nhn P1
P5 ni tip vi cc t C1 C5. Nhn cc phm khc nhau, mng loa s rung vi cc
tn s khc nhau, to thnh mt m thanh xc nh. Tng s phm n, ta s m rng di
m thanh ca n.
Tr s in hnh ca cc linh kin trn s :
R1 = 0 100k; R2 = 1k; Loa: 8;
C1 = 0,1F; C2 = 0,05F; C3 = 0,001F;
C4 = 0,005F; C5 = 0,001F;
+UCC
C1 P1
R1
C2 P2 8 4
100
7 3
C3 P3 R2
6
Loa
C4 P4
2
1 5
C5 P5
4,7F
10nF
D
R1 8 4 R3
C2
7
R2 6 3
Bi
n ap
2
1 5
C1 10nF
10nF
Trang 97
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 98
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 99
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 100
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Nh hnh 7.3 ta c:
1V
% phn gii = x100% 6,67%
15V
T v d trn cho thy t l phn trm phn gii gim i khi s bit u vo
tng ln. Do ta cn tnh c % phn gii theo cng thc:
1
% phn gii = x100% 0,1% (7-3)
Tongsobat
Trang 101
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 102
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 103
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
phn gii ca mch DAC hnh 7.4 bng vi trng s ca LSB, ngha l bng
1/8 x 5V = 0.625V. Nhn vo bng 7.1 ta thy u ra tng t tng 0.625V khi s nh
phn u vo tng ln mt bc.
V d 2:
a. Xc nh trng s ca mi bit u vo hnh 7.4
b. Thay i Rf thnh 500. Xc nh u ra cc i y thang.
Gii:
a. MSB chuyn i vi mc khuch i = 1 nn trng s ca n u ra l 5V.
Tng t nh vy ta tnh c cc trng s ca cc bit u vo nh sau:
MSB # 5V
MSB th 2 # 2.5V (gim i 1/2)
MSB th 3 # 1.25V (gim i 1/4)
MSB th 4 (LSB) # 0.625V (gim i 1/8)
b. Nu Rf = 500 gim theo tha s 2, nn mi trng s u vo s nh hn 2
ln so vi gi tr tnh trn. Do u ra cc i (y thang) s gim theo cng tha
s, cn li: -9.375/2 = -4.6875V
2.3.2. DAC R/2R ladder:
Mch DAC ta va kho st s dng in tr c trng s nh phn to trng s
thch hp cho tng bit vo. Tuy nhin c nhiu hn ch trong thc t. Hn ch ln nht
l khong cch chnh lch ng k gi tr in tr gia LSB v MSB, nht l
trong cc DAC c phn gii cao (nhiu bit). V d nu in tr MSB = 1k trong
Trang 104
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 105
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 106
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 107
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 108
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 109
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 110
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
f s 2 f Im ax(7-10)
Trong : fS : tn s ly mu
fImax : l gii hn trn ca di tn
s tng t.
Hnh 7.10 biu din cch ly mu
tn hiu tng t u vo. Nu biu
thc (7-10) c tha mn th ta c
th dng b t lc thng thp khi
phc VI t VS.
V mi ln chuyn i in p
ly mu thnh tn hiu s tng ng
u cn c mt thi gian nht nh
nn phi nh mu trong mt khong
thi gian cn thit sau mi ln ly
mu. in p tng t u vo c Hnh 7.10: Ly mu tng t tn hiu u
thc hin chuyn i A/D trn thc t vo.
l gi tr VI i din, gi tr ny l kt
qu ca mi ln ly mu.
3.3.2. Lng t ha v m ha:
Tn hiu s khng nhng ri rc trong thi gian m cn khng lin tc trong
bin i gi tr. Mt gi tr bt k ca tn hiu s u phi biu th bng bi s nguyn
ln gi tr n v no , gi tr ny l nh nht c chn.
Ngha l nu dng tn hiu s biu th in p ly mu th phi bt in p ly
mu ha thnh bi s nguyn ln gi tr n v. Qu trnh ny gi l lng t ha. n
v c chn theo qui nh ny gi l n v lng t, k hiu D. Nh vy gi tr bit 1
ca LSB tn hiu s bng D.
Vic dng m nh phn biu th gi tr tn hiu s l m ha. M nh phn c
c sau qu trnh trn chnh l tn hiu u ra ca chuyn i A/D.
3.3.3. Mch ly mu v nh mu:
Khi ni trc tip in th tng t vi u vo ca ADC, tin trnh bin i c
th b tc ng ngc nu in th tng t thay i trong tin trnh bin i. Ta c th
ci thin tnh n nh ca tin trnh chuyn i bng cch s dng mch ly mu v
nh mu ghi nh in th tng t khng i trong khi chu k chuyn i din ra.
Hnh 7.11 l mt s ca mch ly mu v nh mu.
Trang 111
Bi ging K thut xung s GV: Phm Th Lnh
Trang 112