Con Duong Dat Den Nhan Sinh Hanh Phuc Quyen 2 PDF

CON NG T N
NHN SINH HNH PHC

Ging gii
T Quy - Php tc ngi con
Quyn 2
Hi lut gia Vit Nam

nh xut bn hng c
A2 - 261 Thy khu - Qun Ty H - H Ni
Tel: 04.39260024 Fax: 04.39260031
Chu trch nhim xut bn

Gim c
Bi Vit Bc
Chu trch nhim ni dung

Tng bin tp
L B Ton
Bin tp:
Nguyn Th Vinh
In 1000 cun, kh 16 x 24 cm. Ti Cng ty CP In v TM HTC.

S KKHXB: 1532 - 2014/CXB/30 - 44/H.
S QXB: 1485- 2014/Q - H.
In xong v np lu chiu Qu III nm 2014.
MC LC
LI TA.............................................................................................. 5
CHNG TH NHT (Tip theo) ................................................... 8
NHP TC HIU ( nh phi hiu) ................................................ 8
4. THN S HIU, LC VI C. THN S , CN VI KH.
THN HU THNG, DI THN U. C HU
THNG, DI THN TU. THN I NG, HIU H NAN.
THN TNG NG, HIU PHNG HIN. ......................... 8
4.1. Thn s hiu, lc vi c (Cha m thch, dc lng lm) .............. 8
4.2. Thn s , cn vi kh (Cha m ght, cn thn b).................. 39
4.3. Thn hu thng, di thn u (Thn b thng, cha m lo) ..... 56
4.4. c hu thng, di thn tu (c tn thng, cha m ti) ...... 58
4.5. Thn i ng, hiu h nan. Thn tng ng, hiu phng hin
(Cha m thng, hiu u kh. Cha m ght, hiu mi tt) ... 60
5. THN HU QU, GIN S CANH. DI NG SC, NHU
NG THANH. GIN BT NHP, DUYT PHC GIN.
HIU KHP TY, THT V ON ...................................... 64
6. THN HU TT, DC TIN THNG. TR D TH,
BT LY SNG. TNG TAM NIN, THNG BI YT. C
X BIN, TU NHC TUYT. TNG TN L, T TN
THNH. S T GI, NH S SANH ................................ 92
6.1.Thn hu tt, dc tin thng (Cha m bnh, nm thuc
trc) ....................................................................................... 93
6.2. Tr d th, bt ly sng (Ngy m hu, khng ri ging) ..... 99
6.3. Tang tam nin, thng bi yt. C x bin, tu nhc tuyt (Tang
ba nm, thng thng nh. Ch i, khng ru tht) ...... 99
6.4. Tang tn l, t tn thnh (Tang l, cng ht lng) ............ 101
6.5. S t gi, nh s sinh (Vic ngi cht, nh ngi sng) .... 102
CHNG TH HAI ...................................................................... 106
XUT TC ............................................................................... 107
7. HUYNH O HU, O CUNG. HUYNH MC,
HIU TI TRUNG. TI VT KHINH, ON H SANH.
NGN NG NHN, PHN T MN ............................... 110
7.1. Huynh o hu, o cung (Anh thng em, em knh anh)110
7.2. Huynh mc, hiu ti trung (Anh em thun, hiu trong ) ... 121
7.3. Ti vt khinh, on h sinh (Tin ca nh, on no sanh) ......... 124
7.4. Ngn ng nhn, phn t mn (Li nhng nhn, tc gin mt)129
8. HOC M THC, HOC TA TU. TRNG GI TRN,
U GI HU. TRNG H NHN, TC I KHIU.
NHN BT TI, K TC O ........................................ 138
8.1. Hoc m thc, hoc ta tu (Hoc n ung, hoc i ng) .. 138
8.2. Trng gi trn, u gi hu (Ngi ln trc, ngi nh sau) . 139
8.3. Trng h nhn, tc i khiu, nhn bt ti, k tc o (Ln gi
ngi, lin gi thay. Ngi khng c, mnh lm thay) ............... 161
9. XNG TN TRNG, VT H DANH. I TN
TRNG, VT KIN NNG. L NG TRNG, TT XU
P. TRNG V NGN, THOI CUNG LP. K H M,
THA H XA. QU DO I, B B D........................ 165
9.1. Xng tn trng, vt h danh (Gi ngi ln, ch gi tn) . 165
9.2. i tn trng, vt kin nng (Vi ngi ln, ch khoe ti) .... 166
9.3. L ng trng, tt xu p (Gp trn ng, nhanh n cho) . 169
9.4. Trng v ngn, thoi cung lp (Ngi khng ni, knh lui ng).. 176
9.5. K h m, tha h xa. Qu do i, bch b d (Phi xung
nga, phi xung xe. i ngi i, hn trm bc) ............ 178
10. TRNG GI LP, U VT TA. TRNG GI TA,
MNG NI TA. TN TRNG TIN, THANH YU .
BT VN, KHC PHI NGHI. TIN TT XU, THOI
TT TR. VN KHI I, TH VT DI. .......................... 181
10.1. Trng gi lp, u vt ta. Trng gi ta, mnh ni ta
(Ngi ln ng, nh ch ngi. Ngi ln ngi, cho php ngi)182
10.2. Tn trng tin, thanh yu . bt vn, khc phi nghi. Tin
tt xu, thoi tt tr. Vn khi i, th vt di (Trc ngi ln, phi
ni nh. Nh khng nghe, khng ng php. n phi nhanh, lui
phi chm. Khi hi p, mt nhn thng) ................................ 183
11. S CH PH, NH S PH. S CH HUYNH, NH S
HUYNH ................................................................................ 185
CON NG T N NHN SINH HNH PHC
LI TA
Tri qua gn mt nghn nm lch s, Vn Miu - Quc T
Gim lun c coi l biu tng ca s trng tn tinh hoa vn
ha, gio dc v truyn thng tn s trng o, khuyn c,
khuyn ti ca dn tc Vit Nam. Mi nm, hng triu ngi con
Vit Nam v bn b quc t n Vn Miu - Quc T Gim
t lng thnh knh v tri n i vi cc bc Thnh Hin nh
Khng T, Chu Vn An v nhng v c ng gp v cng to
ln, c nh hng su rng i vi qu trnh pht trin vn ha,
gio dc ca Vit Nam v ca ton nhn loi.
Nhng tinh hoa vn ha m cc bc Thnh Hin li mang
ngha nhn vn su sc i vi ton th gii, c gi tr siu vit
khng gian v thi gian. Chnh v th, tri qua my nghn nm,
nhng li dy nm xa ca Khng Lo Phu T, mt nh gio
dc v i - vn th s biu (bc thy ca mun i), vn rt gn
gi v mang tnh ng dng cao trong cuc sng, trong cng vic
v trong sinh hot hng ngy ca chng ta hin nay. Nhng li
dy y ch cho chng ta tng bc i trn Con ng t n
nhn sinh hnh phc.
Khng th ph nhn rng tri thc rt cn cho s pht trin
ca nhn loi. Tuy nhin, trong xu hng x hi pht trin ngy
cng hin i vi nhiu lung vn ha a dng nh hin nay, nu
chng ta ch tp trung bi dng tri thc m khng ch trng v
y mnh gio dc lun l o c th trt t x hi s b o
ln, lng ngi tr nn bt an, trng rng v o c con ngi
s ngy cng xung cp. Nu chng ta mun gio dc tr nh m
khng ly chnh mnh lm gng, khng chuyn i phng
php gio dc o c t l thuyt n thc hnh hoc khng c
chun mc c th i vi tng hnh vi, li ni v thc th sn
phm m chng ta o to ra cng s khng c chun mc. l
mt trong nhng nguyn nhn khin vic gio dc cc th h tr
ngy nay tr thnh vn v cng kh khn khng ch ca
Hoclamnguoi.edu.vn Page 5
GING GII T QUY - PHP TC NGI CON
ngnh gio dc, ca cc bc lm cha, lm m, m cn ca ton

th cng ng x hi.
cu vn thc trng ny, ng thi khng nh nt p
vn ha truyn thng ca dn tc Vit Nam, nhng gi tr o
c cn bn ang rt cn c chng ta tn vinh v khi phc
mnh m. Trong mi trng x hi phc tp y, chng ta hy
gn c khi trong, tip nhn nhng tinh hoa vn ha v cch
nhn ng n trong vn gio dc tr nh m Thnh nhn
li. y l liu vc-xin cc mnh gip cho con em chng ta
c th gn bn m chng hi tanh mi bn, m bo hnh
phc cho chnh chng ta v cho nhng th h mai sau.
Theo li gio hun ca Khng T, gio dc nhn cch o
c, nguyn tc lm vic, lm ngi l nhng bi hc u tin
cn c dy cho tr nh v phi c tr nh thc hnh mi
ngy. Mt ngi khng c dy d nghim khc v khng
c tip nhn gio dc o c theo nh hng v phng
php ng n ngay t nh th khi trng thnh s khng th tr
thnh mt ngi con hiu thun, s khng bit nghe li, khng
knh trng mi ngi v s gp nhiu tr ngi trong cuc sng.
Bn quyn Con ng t n nhn sinh hnh phc (tn
gi khc Ging gii T Quy - Php Tc Ngi Con) khng
ch nu ra cc tiu chun, nguyn tc dy d tr nh theo t
tng ca Thnh Hin m cn ch ra cho chng ta cc bin php c
th gip con em mnh hiu o lm con, bit lm trn bn phn
v trch nhim ca mnh, bit trnh xa nhng t tng v hnh vi
sai lch, bit hiu thun cha m v tn knh s trng, bit yu
thng anh ch em, bit hc hi iu hay l phi, bit cn trng
trong tng li n ting ni, bit gi ch tn, nui dng lng chn
thnh v xy dng mt nn gia phong trung hu.
T Quy l chn l gio dc, l thc o gi tr phm
hnh v o c ca mt con ngi. V vy, khng ch dng li
vic gio dc tr nh, hn th na, b sch ny cn cung cp cho
chng ta nhng kin thc qu gi v thit thc, gip chng ta t

hon thin chnh bn thn mnh trong cuc tu dng trng k ca
i ngi.
Lch s Vit Nam ghi li tn tui ca nhiu bc ti c,
nhng ngi tip nhn v k tha t tng gio dc ca
Khng T nh Chu Vn An, Nguyn Bnh Khim, Phan Bi
Chu, Phan Chu Trinh, H Ch Minh, V Nguyn Gip... l
t tng dng tr tu, o c, o Trung Dung v tm ch
Hiu, , Trung, Tn, L, Ngha, Lim, S tu thn, t gia,
tr quc, bnh thin h. Chng ta hy tip ni v pht huy
truyn thng tt p m nhng bc tin bi v i li,
trc l ci thin nhn sinh quan ca c nhn mi chng ta,
sau l xy dng gia nh hnh phc, x hi n nh, th gii
hi ha.
Vi hc thc uyn bc, l l thu trit, kinh nghim dy dn
v vi mt tri tim trn y tnh yu thng, thy gio - Tin s
Thi L Hc chuyn ti o l Thnh Hin ht sc sinh ng,
t m thng qua nhiu cu chuyn cm ng n tn y lng.
Chng ti tin tng rng b sch ny l cun cm nang gio dc
v cng qu bu i vi tt c nhng ai mong mun c i trn
con ng hnh phc chn tht v m mn. Nhng li ch thch
trong b sch ny c Ban bin tp chng ti a vo gip
ngi c d dng hiu c ni dung bi ging. Qu trnh bin
tp khng trnh khi nhng sai lm v thiu st, chng ti rt
mong nhn c s lng th ca Qu v.
Ban bin tp knh bt
CHNG TH NHT
(Tip theo)
NHP TC HIU ( nh phi hiu)
4. THN S HIU, LC VI C. THN S , CN VI

KH. THN HU THNG, DI THN U. C HU
THNG, DI THN TU. THN I NG, HIU H NAN.
THN TNG NG, HIU PHNG HIN.
Cha m thch, dc lng lm
Cha m ght, cn thn b.
Thn b thng, cha m lo
c tn thng, cha m ti.
Cha m thng, hiu u kh
Cha m ght, hiu mi tt.
************
4.1. Thn s hiu, lc vi c (Cha m thch, dc lng lm)
Hy vng ca cha m i vi chng ta, v d nh mong thnh
tch hc tp ca chng ta c tt, mong bi tp ca chng ta
c tt, chng ta phi tn tm, tn lc hon thnh iu mong
mun ca cha m. Nhng chng ta hy suy xt mt cht: Cha m
thi nay tht ra mong mun ci g? Nu nh mong mun ca
cha m l hiu danh, hiu li, nh vy s c nh hng g i
vi con ci? C th con ci cng s hiu danh, hiu li. Khi bn
tr hnh thnh thi nh vy, th i vi c cuc i ca chng
cng s b nh hng khng tt. Cho nn s hiu ca cha m
cng phi c gi tr nhn sinh quan ng n.
Vo thi xa, S Vng rt thch nhng ngi con gi eo
nh. Kt qu l trong cung c rt nhiu c gi b cht i. Ngi
di quyn thng hay ph ha theo s hiu ca ngi trn, ko

theo c mt np sng sai lm. Np sng mt nh sai lm th nh
s sp . Vua ca mt nc li ko np sng sai lm th nc s
sp . Cho nn gi l: Nht gia nhn, nht quc hng nhn.
Nht gia nhng, nht quc hng nhng. Nht nhn tham l,
nht quc tc lon". Nu nh vua mt nc tham lam tin ti,
kt cc c th s pht sinh xung t vi nhn dn.
Ngy xa Tr Vng sng i t K. Vo thi ca Tr
Vng c hin thn ph t khng? C! ng thi c rt nhiu
hin thn, u rt c hc vn, trong c mt v gi l C T.
V C T nhn thy mt s vic th ng lin bit c triu nh
Thng khng gi c na. ng mi nhn c mt s vic m
bit trc c s vic v sau. Cho nn ngi hc sch
Thnh Hin thi xa u c th thy mm bit cy, nhn thy
mt s vic nh l c th lin tng n sau ny s c nhng
nh hng khng tt g. Bi ng nhn thy Tr Vng tng t
K mt i a lm bng ng voi. Ti sao C T nhn thy i
a ng voi th bit rng nh Thng s b dit vong? Chng ta
s ni: S vic liu c nghim trng n th khng?. Vy
chng ta hy suy lun k cng xem: Khi t K cm i a
ng voi, vy xin hi: t K s dng ly ru g? C l l ly
ngc t gic. Tng xng vi ly ngc t gic, xin hi: Phi
dng khay lm bng g? C l l khay lm bng vng, bng bc.
Khay lm bng vng, bng bc c phi l ng rau xanh, u
ph khng? C hay khng? M phi ng th g? ng sn
ho hi v. ng sn ho hi v, vy chng ta c th mc o
phng n sn ho hi v khng? M phi mc th g? La l
gm vc. Phi mc la l gm vc n sn ho hi v. Vy c
th nh g cht hp khng? Phi cung in lng ly. Nhng
th ny u cn phi c tin. Vy tin t u ra? Khng ngng
bc lt nhn dn, bc lt m hi nc mt ca nhn dn. Cui
cng th nhn dn s ng dy i khng vi vua Tr. Cho nn
ci gi l: Mt ngi tham c th mt nc s lon. Cc v

coi, cc bc Thnh Hin thi xa ch thc l rt c tr tu. H
bit cch ko t bc kn, c th nhn thu c nhng nh
hng khng tt v sau.
Sau triu nh Thng b Chu V Vng lt . Nhng
v Qun vng ca qun khi ngha ngy xa trn thc t u
rt nhn hu. Khi ng y tiu dit triu Thng, ng khng
tiu dit con dn triu nh Thng v khng tiu dit con
chu Tr Vng. ng u vch t chia cho mt vng con
chu i sau ca h tip tc sinh sng . Bi v iu ch
trng ca cc v Qun vng thi xa l tm lng yu thng
thin h, phi dng nhn c i chinh phc lng ngi, nh
trn ch l vic bt c d. Triu nh Chu c tm lng nh vy
cho nn rt nhanh chng nhn c s quy thun ca ngi
trong thin h.
Cho nn khi s hiu ca ngi lm cha m l danh v li,
nh vy cng s c nh hng rt khng tt n mt gia nh.
Ngi th gian thng ni mc tiu ca nhn sinh l tm cu ph
qu. Vy thc ra ph qu l g vy? Ci g l giu c? Mt ngi
bn rn c i v mun c hng ph qu. Rt cuc anh y c
hng c ph qu ch thc khng? Cuc sng ca ngi thi
nay u b gy hiu lm. Chng ta hy xem nhng quyn sch c
mt trn th trng. Ci g c gi l thnh cng? C rt nhiu
sch dy cch lm th no trong cuc i ln u tin kim
c nm triu, ln u tin kim c mi triu, nhng quyn
sch ny bn rt chy. Cn sch dy lm th no quan h v
chng tr nn tt hn, gio dc con ci tt hn th khng bn
chy bng. Cho nn s chuyn ch ca con ngi cng u ni
ng tin. Hnh nh h c cm gic khi c tin th cuc sng s
tt p. Tht khng ng mt khi m lng dc vng th khng
nhn thy y. Cho nn mi ni dc vng l vc thm.
C rt nhiu ngi cm thy rng c tin th c gi l giu

c. Thc ra khi cng c tin th li lo s tin b t i. Cng c tin
khi nhn thy ngi khc c nhiu tin hn mnh th li cm thy
mnh rt ngho. V d nhn thy ngi khc c nm mi triu m
mnh ch c mi triu, th l anh y cm thy mnh rt ngho.
i n khi c nm mi triu, li thy ngi khc c mt
trm triu, anh y vn c cm gic mnh rt ngho. Cho nn ngi
nh th ny c giu c khng? Khng! Bi vy ngha chn
chnh ca s giu c l: Tri tc gi ph (bit tha mn vi ci
hin c th s lun vui v). Khi anh y khng bit tha mn th cho
d c nhiu tin hn na anh y vn cm thy rt ngho tng.
Ti tng tip xc vi nhng nh kinh doanh. H ni nu
nh nhng nh kinh doanh khng c nghe gio hun ca
Thnh Hin th cuc i ny ca h tht l ngho n ni ch c
mi tin m thi. Khi cuc sng c tin m khng c tr tu th
tin s l tai ha. Khi c tin, bn ngoi li c rt nhiu cm d,
c khi h cng bi v tin m bt u ch p cuc sng ca
chnh mnh. Bi vy tng c nghin cu iu tra, nhng nh
kinh doanh ln thng c my kiu kt cc nh sau:
Tnh hung th nht: Lao tm, lao lc
Hng ngy lm vic chm ch, lm vic qu tm ting
ng h, thm ch vt qu mi ting ng h, nhng n
tui trung nin pht gic mnh b bnh ung th, b bnh nng.
Chm ch vt v mi my, hai mi nm tri cui cng
khng mang theo c th g, gi l lao tm, lao lc. Anh
y nm trong bnh vin trong lng tht khng vui: "ng ca
ci ny ca ta khng bit s ri vo tay ngi n ng no?".
Bi v v anh y cn tr, anh y ngh: Mnh vt v c na
cuc i kim tin, n cui cng cng khng tiu c!.
Trong lng anh y s m ngc, gim chn! Ci kt cuc ny
tht khng tt p! Nhng thi nay c rt nhiu ngi i theo
con ng ny.
Cho nn ti thng ni, nhn sinh l ba ch: bn rn, ui

m, m mt. Ch th nht l bn rn. Trong ch bn rn,
bn tri l ch tm, bn phi l ch vong. y l biu hin
ci tm cht! H khng th cm nhn c cha m, v con
bn cnh cn g. Ngy no h cng rt l bn rn, bn rn nhiu
qu s tin vo giai on th hai l mt khng nhn thy g. Cho
nn h qun ht bn phn ca mnh, ch bit c mi mt vic
kim tin. i n khi trung nin th h cm thy tht k l: Ti
sao v khng thm ni chuyn vi mnh, con ci cng khng
giao lu vi mnh? Mnh dc ht sc lc cng l v h m! Ti
sao cui cng li c kt cc nh vy?. V ri anh y cm thy
cuc i m mt. Cui cng mnh lm g vy?. y c
gi l bn rn, ui m, m mt.
C rt nhiu ph huynh bn n ni ngay c con mnh hc
lp my cng khng bit. Thnh Long c mt hm i n con
trong lng rt vui do hm anh c rnh, khng phi ng
phim. Anh n trng ch con ra, i mi na ngy vn khng
thy con ra. t nhin anh gp ngay thy gio ca con mnh,
ngi thy ni: Con anh ln cp 2 ri, anh cn n trng
cp 1 i lm g?.
Cho nn chng ta cn hi tng li: Mc ch chn chnh
ca s n lc trong cuc i l u? Khng phi l tr chi
tin bc. khng phi l mc ch chn chnh ban u ca
chng ta. Mc ch chn chnh ban u l g? Khng phi l
mun c mt cuc sng tt cho gia nh hay sao! Cho nn chng
ta phi ghi nh k mc tiu ca mnh, khng nn i c na
ng th khng bit phng hng na. Nhng vn ny k
thc l khng n gin, bi v x hi hin nay c rt nhiu hin
tng so snh khp khing. Qun o ca ngi ta t hn
mnh mc, xe ngi ta xn hn xe ca mnh th tm ta b nh
hng. Cho nn ng i vo con ng bn rn ui m,
m mt. y l tnh hung u tin.
Tnh hung th hai: Ting xing xch gng cm

Trong qu trnh kim tin, cc nh doanh nghip thng c
lc b qu ha liu, nn h vi phm lut php nh nc. Ti cn
nh hi khi i my bay t Bc Kinh v nh, trn my bay ti
c gp ngi giu nht nc Nga. Ngi ny tui vn cn tr,
trng ch khong hn bn mi tui m thi, nhng by gi li
bin thnh phm nhn v phi ngi t. Bi vy con ngi tuyt
i khng c tham lam, phi tht th kinh doanh bun bn.
Khi lm n trung thc th tin rng s c s hi bo tt p. V
ng nhin sau ny cng ng con ci chng ta phi b qu
ha liu, quan trng hn l phi dy chng t khi cn nh rng:
Vt tuy tiu, vt t tng (Vt tuy nh, ch ct ring), dy
chng lim khit c quy c, mi l cn bn.
Tnh hung th ba: Hi n sc khe
Nh doanh nghip cng kim c cht t tin, nhng li hi
n sc khe ca mnh, thng xuyn phi i tip i khch nn
sc khe km i. Khi mt ngi n tui trung nin m khng
c sc khe th anh y c hng c phc hay khng? C khi
c na i cn li anh y phi lm bn vi thuc men. Nh vy
cng khng phi l mt cuc sng tt p.
Tnh hung cui cng: Hnh mu tt p
Nh doanh nghip so ra thnh cng nht l nh doanh nghip
c th quan tm n c s nghip ln gia nh. y mi l hnh
mu tt p nht. Ti c mt v trng bi, ng h L. Chng ti
u gi l ch L. Trong gii doanh nghip ng cng tng i
thnh cng. ng tng c thi gian lm Tng Gim c cng ty
YAMAHA, cng nhn c n tm mi ngn ngi, l mt nh
doanh nghip tng i thnh cng. Nhng ng lm vic rt c
quy tc. ng ni, ch cn l tra Ch nht th ng nht nh phi
n cm vi v con. Khi ng kin tr lm nh vy th khin cho v
con cm nhn c s m p: Cha ca ta, chng ca ta rt l
quan tm gia nh. Sc ngng t ca gia nh c bit tt. Tt

c tic tng vo ngy hm ng u t chi. Thc ra khi chng
ta nhn thy gia nh l quan trng, t nhin chng ta s tch cc
i thc hin. S thnh bi ca mi s vic u do n lc ca con
ngi quyt nh, tuyt i khng th vin c ngi trong x
hi c nhiu vic khng th lm ch chnh mnh c. Ch cn ta
kin tr thc hin th nhng ngi bn ca chng ta s iu chnh
theo nguyn tc ca chng ta.
11
Cu Thn s hiu (cha m thch) ca on Kinh vn ny,
chng ta nhc ti rng nhng iu cha m yu thch th con
ci phi lm theo. Khi cha m yu thch cuc sng c gi tr, con
ci cng phi lp ch theo ui phng hng ny. Cn nu nh
cha m theo ui cuc sng xa hoa, con ci c th nghe quen tai,
nhn quen mt m b nh hng. Chng ta thng ni cuc sng
phi theo ui ph qu. Vy ph qu chn tht l g? Chng ta l
cha m, l trng bi phi nhn bit r rng ci g mi l ph
qu tht s.
Ci g c gi l ph? Nu nh bo hc sinh trung hc
tr li cu hi ny, chng s tr li ra sao? C rt nhiu tin
gi l ph. Cu tr li ca chng ti sao li tiu chun nh
vy? Chng b nh hng ca ai? Nu nh chng ta li hi
chng: Ci g gi l qu?. Chng s tr li ra sao? Lm
quan chc v rt ln c gi l qu. Bi vy chng ta phi
ch dn cho chng rng tuyt i khng phi c rt nhiu tin
th gi l ph. V d nh chng khng t bit th cho d cho
chng c bao nhiu tin i na th chng cng khng cm thy
vui v v tha mn. Mt ngi thc s cm thy th trong
lng h s thng cm thy rt sung tc. Ngi bit tha mn
vi ci hin c th s lun vui v. Cho nn ci ph chn chnh
l bit tha mn.
11
Bt u tp 11
Khng bit xung quanh cc v c v no c rt nhiu tin?

Vy h c cm thy h tha mn cha? Hay h c rt nhiu
th li mun c nhiu hn? Bi v con ngi khi m lng dc
th rt kh thu v. Cho nn gi lng dc l vc thm, m ci
vc thm ny li khng c y. Bi vy chng ta khng nn theo
ui cuc sng xa hoa, ph phim m phi theo ui cuc sng
chn tht, bit tha mn mi l giu c tht s. V khi chng ta
ch dn bn tr nh vy, th c i ny chng s bit t cho l ,
mi khng b tr thnh n l ca vt cht, mi khng tn sng s
xa hoa, ph phim.
Ci g gi l "qu"? Thng thng tr em s ni lm quan
chc v rt ln l "qu". Tht ra khi lm quan, nm c quyn
trong tay th s vic no l quan trng nht? Khi h c c hi
lm lnh o ca nhn dn, lm lnh o ca cng nhn, tuyt
i h s khng em ci quyn lc ny ra p bc ngi khc hay
thm ch mu li cho ring mnh. Nu nh nhng ngi cp trn
v lnh o dng quyn lc lm nh vy, sau khi h mt chc
th tt c mi ngi s ph nh h. Cho nn ch "qu" y
chng ta phi hiu ci ngha chn chnh l: c ngi khc
knh trng l qu. Khi mi ngi nhn thy cc v u cm thy
vui v, trong thm tm cm thy tn knh cc v, bi phc cc v
th mi l ci "qu" tht s.
Khi chng ta c c hi l lnh o ca cng ty hoc chnh
quyn, iu m chng ta nhc ti khng phi l quyn lc
m phi nhc ti "bn phn". Ngi lm lnh o th cng
phi ch trng bn phn. V d nh lm ng ch mt x
nghip, chng ta thng xuyn phi ngh lm sao cho cng
nhn c c mt cuc sng tt hn. Khng nhng dn dt
phng din kinh t, m chng ta cng phi cng cng nhn
pht trin v phng din tinh thn. Khi chng ta c c
nh hng nh vy, tin rng nhn vin ca chng ta s rt tn
trng chng ta.
Lm lnh o chnh ph cng phi ch trng hn, bi v mi

mt quyt nh ca chng ta c nh hng rt ln n cc tng
lp. Cho nn ngi ngi v tr cng cao th cng phi d dt,
thn trng t li ni n vic lm, bi v mt li ni, mt vic
lm ca chng ta u c nh hng rt ln. Khi chng ta c th
lc no cng ngh cho cp di, ngh cho nhn dn, tin rng khi
chng ta ri b chc v ny th h vn s cm n ci n c ca
chng ta. S knh yu i vi chng ta nh th ny tuyt i s
khng nh cu ni: Vua no triu thn ny!.
C phi khi ngi ta c quyn, c chc v th mi c qu
phi, mi c ngi khc knh trng? Cha chc l nh vy!
Mnh T ni: i nhn gi, nhn hng i chi. Knh nhn gi,
nhn hng knh chi. Singapore c mt n s tn l Ha Trit,
nm nay b 106 tui. Mi ngy b ch n hai ba. V phng
din thc phm, ham mun ca b rt t. C phi s t ham
mun ny do ta luyn tp m thnh chng? Khng phi! Tht ra
mi ngi u ni mi ngy n t nht ba ba, c ngi cn n
ti bn ba, nm ba. n cm rt lng ph thi gian. Cc v c
cm thy nh vy khng? Ti sao con ngi phi n cm? Bi
v tiu hao rt nhiu nng lng cho nn phi n rt nhiu cm.
Khi con ngi cng c nhiu phin mun th li n cng nhiu
thc phm. Phin mun t th nhu cu cn thc phm s t i.
B Ha Trit n t nh vy tht ra cng l l ng nhin, bi
b khng mu li cho bn thn. B thng ngh lm cch no
gip ngi khc. Cho nn b t phin mun v tng thm tr
tu, t nhin khng cn n nhiu thc phm nh vy na. T bn
thn ca b Ha Trit chng ta c th cm nhn c, khi Nhan
Uyn theo hc Khng Phu T, cho d n ung m bc nhng
ng vn "php h sung mn". Ngi bnh thng u khng chu
ni cuc sng nh vy. Khi tinh thn ca mt ngi cng tng th
nhu cu vt cht i vi h t nhin s t t gim bt.
B Ha Trit n rt t. B ni qun o b mc khng phi

mt tin mua, u l nht t trong thng rc. Ti ngh, bi b l
ngi Singapore, cho d b c nht qun o trong thng rc th
cng khng n ni b rch nt. C th do li mt nn ngi ta
vt b, b cm thy tic r nn nht li em v mc. B mc
nhng b ny, ngoi vic tic ca, qu trng vt ra th cn
c ngha rt su sc. l v mt mnh b chm sc my chc
ngi gi. B thng mang n mt s vt dng hng ngy nh
n, qun o n tng cho h. Ti sao b n mc qun o li
gin d nh vy? Bi v nhng ni b n u c cuc sng rt
ngho kh. Nu nh b n mc p , lng ly v em bao go
n, ngi nhn nht nh s b p lc: Mnh c lm bn qun
o ca b khng y?. Khi b mc ging nh h th h s cm
thy gn gi.
Cho nn b n nh nhng ngi bn ny, ti thy thi
vui mng, hn h ca h khi gp b nh th h gp c ngi
thn ca mnh vy. Cho nn, Singapore tn th b l Quc
bo. Khng ch c ngi Singapore m rt nhiu nc trn th
gii cng rt tn knh b v thng mi b n thuyt ging.
Cho nn ti ni rng b Ha Trit mi ch thc l ngi ph
qu. Ph qu nh vy mi tht c ngha, cuc sng ca mnh
cng cm thy phong ph hn. Khi chng ta c c s ph qu
nh vy, th con ci chng ta cng s i theo hng chnh xc
trong cuc sng ca chng.
Ti thng hi cc bc ph huynh: Cc v mong mun con
ci cc v c cuc sng nh th no?. Qu v thn mn! Cc v
mong mun con ci cc v sau ny c cuc sng nh th no?
Cc v cha tng ngh n cu hi ny. Cc v l ngi dn u,
vy hng ngy cc v dn on i v hng no? C v no ngi
y ni th xem? Hng v s bnh an, yn vui!. Tt ri!
Chng ta hy tng cho v ny mt trng pho tay. Hng ngy
chng ta u ngh n bnh an, yn vui, mong con ci c yn
vui. Qu v thn mn! Cc v c yn vui khng? Bi c rt nhiu

v bn hu phn hi vi ti rng: Ti ch mong chng c yn
vui l c, ch khng mong sau ny chng kim c bao
nhiu tin. Ti ni rng yu cu ca cc v nghe qua th rt n
gin, nhng trn thc t khi thc hin th rt kh khn. Bi v
nu nh chnh cc v cng khng c yn vui, th lm sao cc
v c th dn dt con ci sng cuc sng yn vui c.
iu g mi gi l yn vui tht s? Cc v ngh k cha?
l bit tha mn vi ci hin c th s c vui v. Tt
qu ri! Xin hy cho mt trng pho tay. Lp tc chng ta
hiu c rng mt ngi chn tht bit bng lng vi cuc sng
hin ti th khi anh y kt giao vi ngi khc s bit cm n
ngi khc. Thi ca anh y nh vy th cng lm cho bn b
v ngi thn yu mn anh y hn.
iu g c gi l s vui v tht s? Khng vng bn g
c, khng u t, lo ngh. ch thc l phi thng hiu o l
ca cuc sng th chng ta mi c th t n trnh khng u
t, lo ngh. Cho nn mi ni l c tm an th mi khng u t
lo ngh. Ci g l o l y? V d nh ngi xa c cu ni:
Con chu t c phc phn ca con chu. Chng ta khng lo
ngh cho chng th chng ta khng phi lao tm, kh tr. y
khng phi bo cc v mc k con ci, m khi chng cha trng
thnh, khi chng cn nh th chng ta phi dy bo chng c cn
bn vng chc. Sau khi chng c c o c v c hnh,
th nhn duyn cuc sng ca chng v sau, chng ta khng cn
phi iu khin chng na. Nu khng chng ta s mt mi v
chng cng s mt mi.
Ti thng hay ly mt v d, v d nh chng ta dy con ci
li xe. Trc khi chng ngi bn tay li, chng ta phi dy
cho chng tnh cn thn ri. n khi chng ngi vo iu khin
tay li, chng ta khng th ng bn cnh m ko ci tay ang
iu khin ca chng. Nu lm nh vy th xe s o qua, o

li, v cui cng c th kt thc bng mt ting bm.
Cho nn trc tin chng ta phi dy con ci bit c o
lm ngi, dy cho con ci bit cch chn la i tng cuc
i ca chng. Nu chng ta khng dy d chng, i n khi
chng trng thnh, khi chng chn la i tng kt hn,
chng ta khng th m cn tr. Nu lm th th chng ta
au kh v chng cng s au kh. Cho nn, khng u t lo
ngh chn tht cn phi nhn thu o rt nhiu vic ca th
gian. ng nhin y l mt cnh gii rt tt, chng ta c th
theo ui chiu hng ny.
Cn c iu g gi l yn vui thc s na? Thn th kho
mnh. Sc khe cng khng th cu m c c. i vi
phng din n ung v c i vi tm trng ca mnh, chng ta
cng phi qun l cho tt th mi c th khe mnh. Chng ta c
cu: Ng phc lm mn, trong c mt ci phc l thn th
khe mnh. Nu nh ngi n tui gi m khng c sc khe,
cho d con chu c ngoan hin n my i na th chng ta cng
khng th vui v c.
Cn c iu g na khng? Gip ngi khc. Hy v
tay tn thng! Gip ngi khc l mt nim vui. iu ny
cng rt quan trng. Khi con ngi ta lc no cng ngh n bn
thn mnh, ch sng cho s suy tnh hn thit, vy i vi o l
Gip ngi khc l mt nim vui th liu chng ta c th
ch dng li ni dy con ci khng hay l phi do chnh bn
thn chng tri qua v cm nhn. Nu nh c c hi i lm vic
t thin trong bnh vin, chng ta nn dn con ci i theo
chng tn mt nhn thy khi chng ta gip nhng bnh nhn,
v c nhng bnh nhn ny cm t chng ta, thm ch ngi
thn ca h cng cm t chng ta, th nht nh con ci chng ta
s ng cnh m hc tp, v cng c th vui v cm nhn c
thin ca ngi khc.
C mt v thy gio, sau khi hc vn ha Thnh Hin, ng

thng ly T Quy ra gio hun cc hc sinh. Ngy Quc
t ph n mng 8/3 va ri, hc sinh ca ng lin tin n bc
ging bn bc vi ng. Chng ni: Tha thy! Chng em
quyt nh, ngy mai l ngy Quc t ph n mng 8/3 nn
chng em s mua hai bng hoa. Thy gio rt bi ri bi ng l
nam gii, ng hi: Mua hai bng hoa lm g?. Chng ni:
Mt bng tng cho tt c cc c gio trong trng, cn mt
bng mang v tng m. Thy gio nghe xong lin khen ngi:
Tht tt qu! Thy ng h cc em. Cc v coi, thy gio cn
khng ngh ra, bn tr sau khi hc xong li c th ngh n
nhng o l m thy dy: Phi tn knh thy c gio, phi
hiu thun vi cha m.
Hm bn tr mang hoa n trng tng cho tt c cc c
gio. C mt hc sinh nam sau khi tr v th mt mi rt ti
tn, vui v. Thy gio lin i n hi: Sao m em vui v vy?.
a b lin ni vi thy: Khi em tng hoa cho c gio, c gio
ci rt ti, cn ni cm n em na. Thy gio lin hi: Lc
y em cm nhn c iu g?. a b tr li: Cho cn hnh
phc hn nhn. Phi cho bn tr bit b th th chng mi
cm nhn c nim vui khi cho i. Chng ta ly vic gip mi
ngi lm nim vui. T khi bn tr cn nh, chng ta cng nn
dn chng i th nghim nhng kinh nghim ny. y l gip
mi ngi l mt nim vui.
Cn g na khng? Chng ta a ra bao nhiu v d v s
yn vui ri nh?
Bit tha mn vi cuc sng hin ti th s c vui v
Gip ngi khc s c nim vui
C sc kho tt
Nhng iu ny u rt cn chng ta n lc ch khng phi
t nhin m c. Cn g na khng?
Khng u t lo ngh
Ti sao cc v li ngh n khng u t lo ngh vy?
Khng u t lo ngh cn phi c tr tu. Cho nn chng ta cn
phi khng ngng nng cao hc vn.
n c ngon, ng c yn
Chng ta thy c nhiu ngi rt bun phin, hoc ngi b
bnh nng th my iu ny u lm khng c. n c ngon,
ng c yn l ngi c phc bo. Ngi hin nay mun n
ngon, ng yn khng phi chuyn n gin, v c rt nhiu vic
phin mun. Cho nn mun n ngon, ng yn th u tin phi
bt phin mun i, u tin phi c thm tr tu.
Mnh T tng nhc ti con ngi c ba nim vui.
Nim vui th nht l Cha m song ton, anh em khng vn
g. Nim vui th hai l Nga mt ln khng h thn vi
tri, ci mt xung khng thn thng vi ngi khc. Nim
vui th ba l Gp c nhn ti trong thin h gio dc,
dy bo.
Nim vui u tin: Trong nh c mt ngi gi nh l c
mt bo vt v Anh em khng vn g
Trong nh c mt ngi gi nh l c mt bo vt. y
ng l mt s tht. T b chng ta cng vi ng b ni.
Nu nh khng cng vi ng b ni, vy khi cha m mun dy
hiu o th tht l khng d dng. V khi cng vi ng b ni,
khi cha m thng xuyn chm sc cho cha m ca mnh th con
ci c th nhn thy. Cho nn chng ta cn c cha m phng
dng th l phc in ln nht ca con ngi. Khi chng ta
bo p n c ca cha m, chng ta s cm thy i ngi tht
l phong ph, tht l vui sng. Cc v thy gio thn mn! Nu
nh hin nay cc v c cng vi cha m th nht nh phi
trn trng. C mt ln, c mt v thy gio ni ng thng gi
u cho cha. Ti nghe xong rt hm m, bi hin nay ti khng

thng xuyn nh, mun gi u cho cha cng khng c c
hi. Cho nn cc v c c hi th nn trn trng n.
Anh em khng vn g l cuc sng, s nghip ca anh
em pht trin tt, khng xy ra tai nn hoc t vong. Anh em l
ngi thn i cng chng ta lu nht trong cuc i. Cha m
song ton, anh em khng vn g, gia nh ha thun, mi s
u pht trin, y l nim vui th nht ca i ngi.
Nim vui th hai: Nga mt ln khng h thn vi tri,
ci mt xung khng thn thng vi ngi khc.
Hng ngy chng ta u tn ht bn phn v ngha v ca
mnh cho nn mi c cuc sng phong ph, nh vy mi c th
t c n trnh n c ngon, ng c yn. Nu nh
thng xuyn lm nhng vic tri vi lng tm, li s ngi
khc pht hin cho nn chng ta c phi che che, giu giu.
Cuc sng nh vy tuyt i khng th no vui v c. Nhng
khng bit khng c ti, trc y chng ta phm li l do
cha hc T Quy cho nn khng tnh. T nay bt u phi
lm sao khi nga mt ln cng nh lc ci mt xung,
chng ta u khng phi h thn. Bt u t hm nay chng ta
phi tn tm, tn lc hnh vi ca mnh thun theo li gio
hun ca Khng Phu T. Tin rng vi thi nh vy, cc v
nht nh s c nhng ngi xung quanh ca ngi knh trng.
y l nim vui th hai.
Nim vui th ba: Gp c nhn ti trong thin h
gio dc, dy bo.
Nim vui ny khng phi ch nhng ngi lm thy, lm c
mi c. Nu nh hm nay cc v bit h tr, quan tm ngi
khc, cc v bit vui v gip ngi khc th cc v cng s c
nim vui ny. V d trong cng ty c ng nghip mi vo. Mt
ngi n mt ni c hon cnh mi m trong lng s cm thy
bi ri, bt an. Lc ny cc v a tay ra gip h ng lc

cho anh y quen vi hon cnh, quen vi cng vic mi ca
mnh, h tr anh y v phng din nng lc cng vic. Tip
tin thm mt bc, c th gia cnh anh y c mt s vn .
Tui tc chng ta li ln hn anh y mt cht, chng ta c th
chia s kinh nghim, trao i quan nim v cuc sng gia nh
vi anh y. Tin rng nhng g chng ta lm, anh y s rt cm
ng. C th trc mt ngi khc, anh y s ni: C i ti
mi gp c mt ngi ng nghip tt, ngi cp trn tt nh
vy. Cho nn cuc sng ca ti mi c thun li nh hin
gi. Lc ny v tr ca chng ta trong lng anh y ging nh
mt ngi thy vy. Khi c rt nhiu ngi xung quanh cc v
nh gi cc v nh vy, th tin rng cc v s c cm gic mnh
khng sng ung mt i ny.
Con ngi chn tht mun lm c nga mt ln khng
h thn vi tri, ci mt xung khng thn thng vi ngi
khc th quan trng nht l phi trung thc, tn ht bn
phn. Vy con ngi c nhng bn phn g? Trong cuc i
ngn ngi ny, chng ta nht nh phi vng vng tn tm thc
hin nhng bn phn trong i. Vn Thin Tng c mt cu
danh ngn ni ting l: Con ngi t c ch kim c ai l
khng cht, nhng lu li lng ny vi s xanh. Cc v coi ,
mt cu c kh phch nh vy, c i xng vi cu nga mt
ln khng h thn vi tri, ci mt xung khng thn thng
vi ngi khc khng? Chng ta u thuc lng cu ny. Vy
cu ny c nh hng g n cuc i ca cc v? Mi mt
cu gio hun ca Thnh Hin u thi thc cc v hon thin
cuc i ca chnh cc v, nu khng th vic hc ny cng ch
hc thuc lng m thi.
Lu li lng ny vi s xanh, hi hc cp ba ti hc
cu ny nhng khng c cm gic g. Bi v thy gio ni vi
chng ti: No! Cc em hy hc thuc cu ny, khi thi gia k
nht nh s c cu ny. Cn na, s xanh c ngha g? S

xanh c ngha l s sch. Nu thi gia hc k m thi khng tt
th c sai mt im s nh mt roi. Lng ny tht ra l ch
lng chn thnh ca chng ta. Con ngi kh trnh khi ci
cht, trong cuc i ngn ngi ny phi lm sao cho n huy
hong, rc r. Phi dng tm lng chn thnh soi chiu vi lch
s, soi chiu s sch. Soi chiu quyn s sch no vy? Tu cn
ca chng ta tt nh vy sao? Nht nh l trc tin phi soi
chiu ci lch s ca bn thn mnh ri. Cuc i ca chng ta
i qua my mi nm, by gi quay u nhn li xem cc v c
mn nguyn hay khng mn nguyn. Cc v c an i hay kinh
s? Chng ta u ln tui nh vy ri m cn c rt nhiu
vic cha lm c, cho nn u tin phi khng c li vi
chnh bn thn mnh.
Ngoi vic phi soi chiu lch s ca mnh, ng nhin
lch s cuc i ca cc v u do chnh cc v tri qua, cc
v cn c th dng tm lng chn thnh ca mnh soi chiu
lch s ca nhng ngi xung quanh. Chng ta phi bit c
trc c sau, chng ta khng th ng mt ci soi chiu n
tn nc M, m phi soi chiu ngi xung quanh trc. u
tin chng ta phi soi chiu ngi nh trc. Chng ta
thng ni: Trm ci thin ch hiu ng u. Cho nn
u tin phi dng tm lng thnh ca mnh thc hin hiu
o, cho lng hiu, s hiu hnh ca cc v ghi trong lch
s cuc i ca cha m, cha m khi gp ngi khc c th
hnh din ni: Cuc i ny, ti nui a con ny tht c
gi tr. Khi ngi m ni ra nhng li nh vy th tin rng
b rt i vui mng. Tt ri, chng ta dng tm lng chn
thnh ca mnh soi chiu lch s ca cha m.
Tip n l soi chiu lch s ca con ci. Chng ta phi dng
lng chn thnh, tnh yu thng ca ngi cha, ngi m
nui nng con ci thnh ngi, cho cn bn o c ca
chng c c s vng chc, chng c c nhn sinh quan

ng n, cho chng khi i ra x hi so snh vi ngi khc
th chng cm thy chng rt may mn: Cuc i ny ta c
c ngi cha, ngi m nh th ny, nn ta mi c c quan
nim sng ng n nh hm nay. Khi con ci lc no cng
ngh v ngi lm cha m nh chng ta vi nhng ngh nh
vy th chng ta mi c th thnh tu c cuc i ca chng.
Vy l tm lng chn thnh ca ngi lm cha m nh chng ta,
tr tu ca chng ta, s yu thng ca chng ta c ghi vo
trong lch s ca con ci.
Ngoi cha m v con ci ra, cn c anh em. Ti sao v li
xp sau anh em vy? Duyn phn ca anh em cng rt kh m
c c. Anh em c th ha thun th cha m s c an i nht,
vui sng nht. Tnh cm ca hai ch ti vi ti rt tt. Khi ti t
b cng vic cng chc i qung b gio hun ca Thnh
Hin th ch ti ni vi ti: Em c yn tm m i, mi thng ch
s ng h em mi ngn ng em khi c ni lo cho gia
nh. Tm lng thnh ca ch ghi su vo trong tm khm
ca ti. ng nhin cc v khng cn quan tm ti c ly mi
ngn hay khng. C rt nhiu ngi hi: Thy Thi! Thy c
nhn khng?. Tm lng l quan trng nht. Tm lng ca
ch Hai s i cng ti sut c cuc i v trong lng ti cm thy
rt m p. Cho nn ch soi chiu vo s xanh ca ti. Ch ti
ng h ti nh vy ng nhin ti nht nh phi tn tm,
tn lc i lm. Bi vy sau khi ti lm c hn mt nm, ch
ti rt vui v. Hm u tin n nghe ti thuyt ging, ch
ngi hng gh trn cng. Ch ni ch i din cho gia nh n
nghe ti ging. V sau ch ni vi m rng: Tht t ho khi con
c ngi em nh vy!. Cho nn ti cng bo p li, dng tm
lng chn thnh ca ti soi chiu vo lch s ca ch.
Tip theo l n v chng. V v chng l ng tht, cng
sng chung trong mt cn phng, phi ni l ngi thn nht.
Vy ti sao li ni soi chiu lch s ca chng? Soi chiu lch s

ca v? Chiu nay khng phi chng ta ni ri sao. Vy phi
soi chiu nh th no y? Chng ta thng xuyn phi nhn
nhn u im ca ngi phi ngu, khng nh h, c v h th
h mi pht huy ht tim nng ca mnh. Chng ta cng phi tn
tm, tn lc m h tr h, v d nh cho h khi lm vic th
khng c ni lo v gia nh. V khi chng ca cc v ni chuyn
vi bn b, chng bn nht nh s ni: Ti may mn ly c
ngi v ny nn cuc i ca ti mi tt p v pht trin c
nh ngy hm nay. Lc trong lch s ca chng, cc v
ghi li c ci n ngha, ci tnh ngha. Tuyt i s khng
ging vi cu ni: Ti ly nhm phi ngi v nh vy nn
cuc i ti mi b en i nh th ny. Nh vy th tht khng
tt. Cho nn chng ta phi nh v cho r rng, phi c th dng
tm lng chn thnh soi chiu n tm im ca mi con ngi,
soi chiu cuc i ca mi con ngi.
Cn phi soi chiu lch s ca ai na? Nht nht vi s, chung
thn vi ph. Chng ta cng phi thy gio ca chng ta chn
tht c c cm nhn rng dy d nhng hc sinh nh chng ta
tht ng gi. Quan trng nht l phi "y gio phng hnh". Hi
tiu hc ti c mt thy gio, ng thng xuyn chiu c cho ti.
Tht ra nhng ngi bn cnh cc v u c duyn phn rt su xa
vi cc v. Ch cn cc v dng tm th s c nh hng rt ln
n cuc sng ca h. Khi ti ln lp 5 th ngi thy ny dy ti.
ng hi m ti rng: a b ny phi dy d ra sao?. M ti
ni: N khng thch hc. H c th nhn thy c ti khng
thch hc chng? Ri b li ni: Nhng n rt s mt th din.
Thy ca chng ti lin ni: Vy th ti bit ri. Hm sp
xp lp, mi hai v thy gio ng , cn tt c hc sinh lp 4
ln lp 5 u ng gia sn trng. V thy gio bt u c
tn ngi no v lp no, lp tc hc sinh phi v lp , v
ti v lp 5A7.
Thy gio ca chng ti dn chng ti v lp, sau ng

ni: Thi L Hc! Dn theo hai bn hc i lnh chi. Hc sinh
tiu hc khi c thy gi giao cho vic lm th rt phn chn,
cho nn nhanh chng i lm ngay. Sau khi ly chi v th thy li
ni: Thi L Hc! Em dn theo nm bn i lnh sch. Ti li
cng vi bn hc i lnh sch. Sau khi lm xong nhng vic cn
lm, mi ngi u ngi ht xung, th thy gio ca chng
ti mi ni: No! By gi chng ta chn lp trng. Thy c
em Thi L Hc, cn ngi khc th cc em c c. ng l
rt dn ch. C ng vy khng? Cc v c bit kt qu ra sao
khng? Nhng bn khc u khng quen bit tn tui ca nhau
lm, cho nn ch nghe c mi ci tn thi. Th l cui cng
ti ln u tin trong nhng nm hc tiu hc c chn lm lp
trng. Tm l ca hc sinh tiu hc th ng cp ca lp trng
phi hn ngi. Cho nn thy gio ca chng ti khng cn mt
nhiu cng sc khin cho thnh tch hc tp ca ti c tin
trin. T lc tr i, bng xp hng ca ti khng thp hn ba
v tr ng u lp.
Cho nn v thy gio ny i vi ti rt tt, i vi ti c n
tri ng. Sau ny ti thi u trng s phm, v cng bt u dy
hc, ti c gi in thoi cho ng v hn ng cng n cm Thi
Cn Hng (Thi Cn Hng Cao Hng). Khi ngi xung ni
chuyn vi thy th thy rt vui v, bi v ti tip tc s nghip
ca thy, cng i dy hc. ng em rt nhiu kinh nghim dy
hc tn tnh chia s, ni cho ti nghe. Trong lc ni chuyn, nhn
vin phc v thy chng ti ni chuyn rm r nh vy bn chy
li hi ti: V ny l ai?. Ti ni: l thy gio ca ti.
Ngi nhn vin phc v nghe xong cng rt cm ng.
Sau ny, my nm gn y, do ti tip xc nhiu vi Kinh
in Thnh Hin, ti cng ly my cun knh tng thy gio.
Kt qu sau khi xem xong my cun sch ny, thy lin ni
vi ti, ng ni t nay v sau ng phi gi ti l hc trng
(bn ng hc). Ti lin ni vi thy: Mt ngy l thy, c
i l cha. Thy gio vn l thy gio. Ti dy hc c hai

nm th ngh vic qung b vn ha ngn nm ca T Tng.
Ti c gi in cho thy, bo co vi ng nhng vic ti
lm trong nm . Trong in thoi, ting thy ti rt vui v.
ng ni c c mt hc sinh nh ti tht ng t ho. Ngay
lc ti cm nhn c c hai ngi tuyt i s khng
k vi thnh tu ca mnh, l cha m v thy gio. Cho
nn chng ta cng phi dng cuc i ca mnh i phng s
cho x hi cho nhng ngi thy ca mnh c c nhng
vinh hnh.
Hn na, chng ta u l con chu ca Dim Hong. c
th k tha s nghip v khng phi h thn vi li gio hun
my nghn nm ca cc v T tin li, chng ta phi k tha
v truyn li cho i sau. Nu khng, my nghn nm vn ha v
chng ta m b gin on th ci ti ny ca chng ta khng th
tha th c. Khi mi bt u, ti m p thi nh vy,
mong rng c th trong tnh trng o c bng hoi nh hin
nay, chng ta c th i qung b pht trin vn ha v qung b
gio hun ca Thnh Hin. Lc cha ti ni rng gio dc vn
ha l mt vic rt kh lm, khng c my ngi lm ni. Ti
lin ni vi cha ti: V d c mi ngn ngi i lm vic ny
m ch c hai ngi thnh cng. Vy xin hi: Chng ta c nn
lm hay khng? Vn cn c hai ngi thnh cng, vy biu hin
rng c thnh cng. C ng khng ? Chng ta khng cn
phi hi hn chn ngn ngi khc tht bi ra sao. Th tm
phng php c thnh cng cn hn vin l do tht
bi. Nu mt ngi li bc th c th tm ra trm ngn l do,
y ry l do.
Nhng chng ta xem l xem hai ngi kia ti sao h li
thnh cng. Nu nh hai ngi thnh cng ny l do h v cng
giu c, hoc cha m h l quan to c quyn, c chc, vy th
chng ta khng th lm c bi chng ta khng c nhng th
ny, chn tht l khng c. Nhng nu nh h khng c tin,
cng khng c quyn m h li lm c, th chng ta phi xem

ti sao h lm c, phi i hc tp h.
Ti ly v d thy ca ti l lo Ha Thng Thch Tnh
Khng. Thy khng c tin v tt c ngi thn thch cng khng
cng thy, khng c mt s gip no. Vy m thy c th
hong dng nhng gio hun ca Thnh Hin, thm ch cn
hong dng n khp cc ni trn ton th gii. Thy da vo
u? C rt nhiu vic tht ra rt n gin, u do mt tri tim
chn thnh m ra. Bi thy c tm lng cung knh, chn thnh,
cho nn khi vit th cho cc gio s ni ting, t trong th thy
vit, h u cm nhn c tm lng hiu hc ca thy, nn h
u vit th tr li ng nhn thy lm hc tr. Cho nn trong
cuc i ca thy c ba v thy gio tt, l bi do thy hiu
hc. Nhng thy gio dy thy u rt quan tm n thy.
Bi lng chn thnh cho nn thy c c hc vn. Do bi
thy c cm nhn l mnh c s mng v cm thy cuc i ny
ca thy c c gio hun ca Thnh Hin nn thy hy vng
nhiu ngi khc cng nhn c li ch. Bi thy c tm lng
nh vy nn nhiu ngi cm ng v ng h, qu mn thy.
Thc ra thy l ngi thc hnh theo Kinh in ca Thnh
Hin. Lo T c ni: Thin o v thn, thng d thin
nhn. ng tri khng bao gi ni rng ngi ny i x tt
vi ti th ti phi yu qu ngi hn. Khng c nh vy!
Thin bo ca o tri lun lun bo p cho ngi thin
lng. Cho nn mi ni thin c thin bo.
Trong Trung Dung cng ni: Thnh gi, vt chi thy
chung. S thnh bi ca mt s vic chn tht ch mt ch
chn thnh. Thnh gi, vt chi thy chung. Bt thnh v vt,
hai cu ny rt c ngha. Nhng vic do s chn thnh lm
ra c v thi gian, khng gian qua i m gim bt s nh hng
ca n hay khng? Phm Trng Ym rt chn thnh, cho nn thi
nhn sinh ca ng nh hng n ngi hc sch Thnh Hin
mi my trm nm. Cng vy, lo Ha Thng Tnh Khng

dng tm lng chn thnh hong dng gio hun ca Thnh
Hin, tin rng tm lng ca thy s lu mi trong lng tt c
t ca thy. Cho nn ni: Ch thnh thng Thn, lng thnh c
th cm thng Thn Thnh. iu ny cng c th c chng
minh ngay trong cuc i ny ca cc v.
Khi chng ta khng chn thnh th bt thnh v vt. V
d nh cc v khng chn thnh vi con ci, th ci gia nh ny
nht nh s suy bi. Cc v khng chn thnh vi nhn vin
ca cc v, th cho d hin ti cc v c li c t tin nhng
sm mun g cng s sp . Cho nn cc v phi quan st t
m, phi i x chn thnh vi ngi trong nh, vi nhn vin
th s nghip v gia nghip ca cc v mi c th bn vng lu
di, nu khng s ch l giu khng qu ba i. Hin nay cu
ni ny phi sa li. Cc v quan st xem, c n ba i khng?
Khng! Bi v con ngi cng ngy cng khng c chng mc,
lm chit gim i bao nhiu l phc phn, cho nn giu khng
qu mt i. Chng ta phi hiu rng s chn thnh c th lm
cho s vic tt hn. Chng ta u mun c mt tri tim chn
thnh i din vi thi cuc hin ti. Vy chng ta nht nh
phi k tha tuyt hc ca Thnh Hin, pht trin thi bnh
mun ngn i sau.
Qu v thn mn! Cc v c nghe thy khng? Hay l hnh
nh cm thy n qu xa vi, vin vng, hoc l hai vai cm thy
gnh vc qu nng. Tht ra ti lun m p mt thi : Lm sao
c th mn nguyn c ht tt c mi ngi, nhng cu khng
h thn vi lng tm. Cho nn hin nay chng ta l cha m th
nn dng nhng gio hun ca Thnh Hin dy d con ci,
dng trong gia nh. l cc v k tha v pht huy
vn ha ca Thnh Hin ri. Cc v cng c th dng trong
giao tip gia cc v v cc ng nghip. Khi cc ng nghip
cm thy rt vui thch khi giao tip vi cc v, th lc cc v
mi ni vi h rng nhng thi nhn sinh ny ti hc c t

trong Lun Ng, t T Quy. Cc v c ty theo duyn
phn, ty theo sc k tha v pht trin, th cng l cng
c vin mn.
By gi chng ta hy c mt ln cu ni ca Vn Thin
Tng, xem cc v c cm thy ngha ca n khc trc
khng: Con ngi t c ch kim c ai l khng cht, nhng
lu li lng ny vi s xanh. Cc v c rt ho hng! Khi
chng ta xc lp cuc i chng ta i v hng c gi tr nh
vy pht trin, th nhng vic cc v lm s khin cho con ci
knh phc. Con ci cc v c cc v l nhng tm gng tt, tin
rng nhn sinh quan ca chng cng s i theo phng hng
ng n. Khi c phng hng ng n, tip theo chng ta
hy tho lun nhng chi tit nh. V d hin nay con cc v hc
tiu hc, cc v phi lm sao gii thch thn s hiu, lc vi
c (Cha m thch, dc lng lm)? Gii ngha ra sao? Ging nh
chng ti l thy gio th s hng dn bn tr rng: V nh cha
m mong mun cc em khe mnh, mong thnh tch hc tp ca
cc em c tt. Nhng yu cu ny, chng ta l con ci th phi
tn tm, tn lc m thc hin. Ci gi l thn s hiu, lc vi
c (Cha m thch, dc lng lm).
Nhng ngi con hiu tho thi xa thng p ng yu cu
ca cha m. Vo i nh Hn, c mt ngi con hiu tho tn l
Thi Thun, va kho cng h vi ti. Khi ti thy cng h vi
ti, t nhin ti cng cm thy t ho ly, bi ng l T tin ca
ti. V Thi Thun ny sng vo thi binh ao lon lc. M ng
rt thch n qu du, cho nn ng mang theo hai ci gi i
hi qu du. Trn ng tr v khng may gp bn cp, bn
cp rt ly lm k l hi: i hi du th mang mt gi l c
ri, sao cn chia ra lm hai gi?.
Qu v thn mn! Ti sao li chia lm hai gi? Cc v chc
u bit n Thi Thun. Bi v m ca Thi Thun thch n
ngt, cho nn ng hi nhng qu en hn, tm hn, chn hn

b vo mt gi, cn qu hn, cha chn th b vo gi kia.
Cho nn cc v coi, ch thc l Thi Thun thc hin c
cu: Thn s hiu, lc vi c (Cha m thch, dc lng lm).
Kt qu khi bn cp nghe xong rt cm ng. Ti hi hc
sinh: Cc em! Bn cp c cm ng khng?. C!. Bn
cp l nhng k git ngi, t nh m cng cm ng ?
Chng git ngi, t nh thnh thi quen xu, nhng d
l ngi xu n u th trong lng chng vn c tri tim
lng thin, bi v nhn chi s, tnh bn thin. Ch l hin
gi chng ang b thi quen xu, b dc vng chi phi. Nhng
khi hnh vi ca chng ta rt c c hnh th c th thc tnh
lng tri ca chng. Cho nn cc em , khi gp ngi xu
chng ta c nn nh h khng? C nn mng m h khng?
Khng nn! M chng ta phi hc Thi Thun dng c hnh
cm ha bn cp. Khng bit chng khi Thi Thun va
ni l mang du v cho m n th c my tn cp nh n m
nh m m mt khc.
12
Chng ta va ni n Thi Thun i hi qu du. V bit
m thch n qu ngt cho nn ng dng mt gi ng qu
ngt, cn mnh th n qu chua. Lng hiu tho ny cm ng
ton cp. Chng lin th cho ng v, khng nhng th cho ng
v, chng cn mang lng thc trong sn tri ca chng ra tng
cho ng.
Qu v thn mn! Nu nh cc v l Thi Thun th c nhn
hay khng? Khng nn nhn!. Ngi ta thnh tm, thnh
nh vy phi lm sao by gi? Chng ni: Lm n i, mang v
hiu knh vi m i!. Vy c ly hay khng? Ly! (ngi
nghe bn di ni). Cc v sao nhanh chng thay i kin
vy? C ly hay khng? Ly!. Thi Thun nghe li ca cc v
mang v nh. Va mang v n nh, cn cha kp ngi
12
Bt u Tp 12
xung th t nhin Quan Ph t u ko n ni: Sao go ca

Trng Tam li c trong nh ca ngi? Sao n ca L T
li trong nh ngi? No qun u! Hy bt hn li!. Lc
phi lm sao? Lc ny d c trm ci ming cng khng ci
li c.
Cho nn Khng Phu T mi ni: Qun t hu cu t.
Cu t c ngha l khi cc v gp phi nhng tnh hung nh
vy th phi suy xt li mnh. Lm th no kim im li bn
thn mnh? C mt cu ni: Kin c t ngha. Khi chng ta
c c bt c vt g, u tin phi suy xt xem ngun
gc vt c trong sch khng, c bnh thng khng.
Nhng vt trong sn tri do cp git m c, cho nn lc ny
tuyt i khng c nhn.
Nghe xong cu chuyn ca Thi Thun, cc v c n tng
su sc khng? Cho nn khi k chuyn, chng ta phi ch
n mt im v cng quan trng l phi em c o l
trong ging gii cho bn tr nghe. Nh vy chng ta mi
c th kt hp hi ha gia cu chuyn v o l. Nu nh cc v
ch k s vic, khi k xong con ci cc v s ni: Cu chuyn
ny con nghe ri!. Cn nh cc v ch ni ton o l, bn tr
nghe cha y nm pht th ni: M i! Con bun ng
qu!. Cho nn o l v s vic phi kt hp cho tt th ngi
nghe mi gt hi c nhiu kt qu. Cho d cc v l thy gio
hay ph huynh th cng u c th vn dng mt s o l, mt
s nhc nh v gi trong cu chuyn ny.
Khi ti k cho bn tr nghe xong cu chuyn ny th thng
ni: Cc em thy nhng ngi con hiu tho ngy xa ngh
u tin u ngh cho cha m. Vy cn cc em? Cc em c bit
m mnh thch n g khng?. Khi ti hi nh vy, bn tr phi
suy ngh n na ngy. C a cn c cht lng tm th nh ra,
cn c rt nhiu a ngh mi cng khng ra. Thy bn tr trong
tnh th lng tng nh vy, ti lin hi tip: Vy m cc em c
bit cc em thch n g khng?. Chng lp tc l ra n ci ti

ri: ng nhin l bit !. Chng cn c th k ra my th.
Ti lin ni vi chng: Cc em thy khng? M u bit cc em
thch n mn g, nhng cc em li khng bit m thch n g.
Nh vy c cng bng khng? Cc em th ngh xem, m yu qu
cc em l vy, vy m cc em li khng bit yu qu m. Cho
nn hm nay v nh chng ta phi tm hiu xem m thch n mn
g. Nh vy cc em mi c th hon thnh cu thn s hiu, lc
vi c (Cha m thch, dc lng lm). Sau ny khi i mua n,
chng ta khng c mua nhng mn mnh thch n trc, m
phi noi theo tm gng Thnh Hin l: Vt t bo, vt t kh.
Thnh d hin, kh thun tr (Ch t ch, ng t b. Thnh v
Hin, dn lm c). Chng ta ly h l tm gng, mua nhng
mn m thch n trc, mua nhng mn cha thch n trc.
Tht ra cha m rt quan tm n tnh trng sc khe ca
chng ta. Mt ngi khe mnh th thn tm phi iu ha.
Chng ta c cu: Ha t ming xut, bnh t khu nhp. Cho
nn khi n ung phi tht ch , nu khng hin nay c rt nhiu
bnh do vn minh m pht sinh.
Qu v thn mn! Cc v c chc rng cc v khng b bnh
vn minh khng? Cc v sao khng c ngi no gi tay ht
vy? Tri thc l sc mnh, tri thc ng n mi c th cho
ta lng t tin. Cc v cng khng nn lo lng qu. Cho nn,
phi n ung th no c c sc khe?, tri thc ny
c rt nhiu ngi b cng sc my chc nm tri ca cuc
i h i nghin cu. Cc v c cn phi nghin cu li t
u na khng? C hay khng? Khng cn thit! Cho nn
ngi ta thng ni: ng trn vai ca ngi khng l th
nhn c xa, trng c rng. Vy ai l ngi khng l?
V phng din dy d tr em c tr tu th Khng Phu T,
Mnh Phu T chnh l ngi khng l. Cc v c th trc tip
hc nhng tr tu, kinh nghim ca h. V d v phng din
sc khe th ai l ngi khng l? Cc v c th n tim sch

xem quyn sch no ni v sc khe c bn chy nht th
chng ta c th theo tc gi, tc phm m hc tp.
Rt nhiu nm trc ti sng bi quyn sch Sc Khe Ton
Th Thn Tm ca tin s Li Cu Nam, trong c nhc ti
vic nn n t tht, nn n nhiu rau xanh, nh vy mi c khe
mnh. Ti sao phi n t tht? Chng ta phi i tm hiu. Sc khe
ca ngi thi nay khng tt l do khng dinh dng hay l
qu d tha dinh dng? Do qu tha dinh dng! Cc v hy
nhn li xem, r rng l dinh dng qu d tha nhng u c con
ngi vn dng im no? C pht hin ra rng ngi thi nay
hnh nh i chm vi thi i? Vn dng ch s rng khng
ci ny, khng ci kia. Cc v hy xem, nhng th chng ta s
rt t khi xy ra.
Hin nay mun tm thy a tr suy dinh dng l rt kh,
nu mun tm th phi i my bay sang Phi Chu mi tm thy,
ch i Loan th tm khng ra. C chng chng ta ch tm thy
ton nhng ngi bo mp vo ngy ngh h hoc ngh ng phi
tham gia lp hc gim bo. C ng vy khng ? Tp lp gim
bo c ngy nhng trong lng a b ny ngh: Ch cn qua
ngy hm nay thi, n mai li c th n n tim n nhanh
McDonald's. Nh vy th gim bo c tc dng khng? Bi vy
nu khng bt tay lm t c bn th d c chy m hi ni tp
gim bo cng ch lm cho bng ca chng cng i thm m
thi. Cho nn vn hin nay khng phi l suy dinh dng m l
qu d tha dinh dng.
Tht ra con ngi khng cn thit hp th nhiu cht protein
n vy. Mt s ngi cm thy trong tht mi c nhiu cht
protein. Nhng tht ra khi n nhiu cht protein s c hi cho
gan, c hi cho thn. Mt ngy mt ngi ch cn t 40g n 60g
cht protein l . Cht protein trong thc vt khng km so vi
ng vt. Nhng mn n nh lc, hoi sn, rong bin u c cht

protein rt tt. Khi cht protein trong c th chng ta qu d tha
th c th ca chng ta s xut hin cht axt. C cu ni rng
Th cht ca cht axt l cn nguyn, l mi trng tt ca
bnh mn tnh. Ti sao ? Chng ta th ngh m xem, nu trong
c th chng ta c qu nhiu cht axt, ni tng ca chng ta
ngm trong . Na m cc v c nghe thy gan ca cc v ni:
Ti sp nght th ri!, hay d dy ni: Ti sp chu ht ni
ri!. Cc v c nghe thy khng? Khng nghe thy!
Cc v l ch nhn m ti sao li khng c trch nhim nh
vy! Ni tng ngm trong axt trng k th cng nng rt d b
suy thoi. Cho nn cng ngy mi cng c nhiu bnh mn tnh
n vy. Ti cng tng nghe c trng hp c a tr 18 tui do
trng phong m cht. Khng bit c trng hp no cn t tui
hn khng? S vic ny my nm trc ti nghe c. Cho
nn cc v xem bnh mn tnh c n sm nh vy cng bi con
ngi n ung khng ng quy tc.
Khng ch c ni tng b suy kit, hin nay cn c mt loi
bnh rt nguy him gi l bnh long xng, nghe ni bnh
ny l mt trong mi nguyn nhn gy cht ngi. Ti sao ?
Khi xng ca chng ta b long mt cch trm trng, c khi ch
ht hi mt ci th cng c th b gy xng. Cc v ng c
ngh l ti ang da cc v. Vn ny khng phi ti ni m l
bo ch a tin. Chng ta cng thng nghe ni, ngi gi th s
ng. Bi ch cn ng mt ci l c th gy xng khng ng
dy c. Thi nay khng ch c ngi gi ng l gy xng.
Hin nay c rt nhiu ngi tr tui i kim tra xng, ging
nh khi ti i kim tra th thy trn gng mt ca ngi gip ta
kim tra biu hin khng tt lm. H ni: Min cng lm anh
mi t yu cu. Nu chng ta mi 30, 40 tui m khi kim tra
thnh xng ca ngi 80 tui th tht l phin phc.
Ti sao th cht c axt li c th lm cho long xng? Bi

v c th ngi l mt nh my ha hc ln. V n phi gi cn
bng gia axt v kim. Nu trong c th chng ta ton l axt th
c th s khng chu ni. Cho nn n phi rt kim ra trung
ha. M trong c th ngi, nhiu kim nht l cht can xi. Vy
ci kho ca can xi nm u? L trong xng cc v, nu mi
ngy c phi rt ra mt t th lu ngy s tr thnh long xng.
Bi vy n ung phi qun bng, trong tht c nhiu cht protein
cho nn khng c n nhiu qu.
Hn na, khng ch c qu nhiu cht protein m trong thc
phm cn c c t hu hnh v c t v hnh. Ci g l c t
hu hnh vy? Chng ta th xem, hin nay nui g trong bao lu
th ln? C cn lu nh trc kia khng? Hin gi ch khong
nm su tun l. Ngy xa phi nui trong na nm. ng l s
tin b vt bc ca khoa hc. C phi vy khng? Nhng ti
sao li nui c nhanh nh vy? Chng ta thng ni: o
php t nhin. Nhng s nui dng ny khng c t nhin,
tt nhin l phi tim thuc kch thch tng trng, thuc khng
sinh, tim rt nhiu thuc. V cui cng nhng th thuc ny
n bng ca chng ta. Ti cn nh khi ti cha n chay, khi n
tht g, m ra thy ton m l m. l hoc mn. Cho nn b
gi thi nay thng c kinh sm, c em cha n mi tui
c kinh nguyt. Kinh nguyt cng c sm th tui th ca h
cng ngn. Cho nn nhng thc phm ny s gy tn hi cho con
chu i sau ca chng ta. Chng ta l cha m th khng th
khng cn thn. Sau na l sc khe ca mnh cng khng th
khng quan tm.
Ngoi nhng c t hu hnh ny ra th cn c loi v
hnh na. Chng ta th ngh xem, khi ng vt b git tht, tm
tnh ca chng nht nh l rt s hi, rt phn n. Chng ta
hy ngh li, mi ln chng ta tc gin th phi mt ba ngy
mi lng li c. Ti sao vy? Cc v c thy ai va tc gin
xong th tinh thn lin sng khoi, d chu li ngay khng?

Khng c. Bi mi khi tc gin th cht t tuyn thng thn
s tit ra, sn sinh ra rt nhiu c t. Cc v s cm thy ton
thn khng c sc lc. Cng nh vy, khi ng vt b git tht
th ton thn rt phn n, cho nn tit ra rt nhiu c t. V n
rt nhiu th khng tt c trong tht cho nn ngi thi nay
mi b mt ng bnh nh hin nay.
n tht khng nhng c hi cho c th, m khi nui dng
nhng ng vt ly tht cho con ngi n cng rt nguy hi cho
c tri t ca chng ta. Ti sao li nguy hi? C rt nhiu v bn
hu s ni: Sao thy ni phc tp qu vy? Sao ti li ngh
khng ra?. Tht ra c tri t u c chung mt sinh mnh. Cc
v ng coi thng nhng thc phm hng ngy cc v n, bi n
nh hng n s tn vong ca c qu t. Khi con ngi n tht
vi s lng ln, tt nhin phi cht ph rng nguyn sinh
trng la mch, la nc v.vRng nguyn sinh b cht ph th
s b st l t v c rt nhiu t ai b lung lay. Hn na rng
nguyn sinh cn l l phi ca tri t. Cng ging nh phi trong
c th ngi, rng nguyn sinh gip chng ta lc rt nhiu bi
bn trong khng kh. Khi rng nguyn sinh cng ngy cng t i
th cht lng khng kh ca c tri t s ngy cng km i.
Cho nn ti sao thi tit ca chng ta hin nay thng khng
n nh. Ngay c M-xi-c cng c tuyt ri. M-xi-c l nc
nhit i vy m cng c tuyt ri, nhit khc thng. Danh
t thi nay gi l: Hiu ng nh knh. Chng ta trc y u
thuc lng vi hiu ng nh knh. Ti sao li to thnh
hiu ng nh knh vy? L do con ngi thi qu nhiu kh
thi, v cn c mt nguyn nhn na l phi ca tri t cng
ngy cng b cht ph. Thc ra nhng loi ng cc trng lm
thc n cho gia sc nu em cho ngi n cng khng c
ngi no phi cht i. Ngoi nh hng n khng kh, t ai
v ngun nc cng b nh hng trc tip. Bi v rt nhiu
ng vt c nui dng, chng s thi ra phn. S phn ny

lm nhim t ai, nhim ngun nc.
Tht ra con ngi c th sng mt cuc sng ung dung hn,
sch s hn. Ch cn chng ta bit chn thi quen n ung c li
cho chng ta, c li cho mi trng. Chng ta hng ngy phi
thc hin vic bo v mi trng. Nh vy va c li cho mnh
li va c li cho ngi th c sao li khng lm? Cho nn, khi
n cm chng ta cng l ang thi hnh s mnh, cng l v sc
khe ca tri t. Khi c c tri thc ng n chng ta mi c
th chm sc tt cho c th, v mi c th lm c: Thn s
hiu, lc vi c (Cha m thch, dc lng lm).
************
4.2. Thn s , cn vi kh (Cha m ght, cn thn b)
Cha m khng mong mun chng ta c thi quen xu th
chng ta phi nhanh chng b n i. Hoc cc v kt bn vi mt
s bn b lm cho cha m phi hng ngy lo lng. Vy th cc v
nn c s chn la, bi v bn b c nh hng rt ln i vi
chng ta. Cc v c lo s sau ny con ci cc v s kt bn vi
nhng ngi bn khng tt khng? C lo lng khng? Lo lng
liu c ch li g khng? Vy th cc v phi nng cao nng lc
phn on ca con ci th chng mi bit thn thin gn gi vi
ngi tt, v mi bit trnh xa nhng ngi bn khng tt.
gi l: Knh trng nhng khng dm gn gi. Mt khi chng
bit Knh trng nhng khng dm gn gi th chng cng bit
c rng chng phi lm tt bn thn mnh th mi cm ng
c nhng ngi bn ny.
Lm sao cho con ci bit chn la bn b? Thc ra chng
ta cng hc nhn u bit c mt ngi c o c.
Hiu o. Cho nn mt ngi c ng kt giao hay khng,
chng ta ch cn phn on h thc hin c bao nhiu iu
trong T Quy. Cho nn ti ni vi rt nhiu ngi rng

T Quy l knh chiu yu. Cc v chn bn hay chn v,
chn chng, ch cn chiu mt ci l bit ngay ngi c c
hay khng. Cho nn T Quy l knh chiu yu. T
Quy cng l knh hin Thnh. Cc v cng c th thy c
nhng ngi bn ny lm c rt nhiu v cc v phi kt giao
sut cuc i vi nhng ngi bn ny.
Chng ta ly vn thi quen m lun. C mt cu
chuyn, c ba ti phm ng thi b tng giam ti mt tri giam.
Trng tri giam rt nhn t. Thy ba tn ti phm tuy
phm ti nhng ng vn dng phng php t nhip i x
vi h, l thng xuyn biu qu cho h. Cho nn ng ni vi
h: Ba ngi cc v b giam ba nm, vy cc v c nguyn vng
g? Nu ti lm c th s gip cc v. Ngi t th nht l
ngi M, anh ta khng cn ngh ngi lin bo ng cho anh ta
mt bao thuc l. Trng tri giam ni: Tt thi! Khng vn
g!. Sau ng ly bao thuc l a cho anh ta ri giam anh ta
li. Ngi th hai l ngi . Ngi cho ta n tng g? Cc
v khng ai bit v ngi sao? Ngi rt c ngh thut, rt
lng mn c ng khng? Ni vy cho d nghe thi, cn theo
ngn ng ca chng ta th gi l ho sc. Anh ta suy ngh mt
hi ri ni: Ti cn mt ngi ph n. Trng tri giam ni:
c! Ci ti c th p ng c. Th l trng tri giam
li giam anh ta li. Ngi th ba l mt ngi Do Thi. Ngi
Do Thi rt bit cch lm n bun bn. Anh ta ni: Cuc i ti
b vp ng ri, nn ti phi ghi nh ly bi hc ny. Cho nn
ngi c th cho ti mt ci in thoi ti c th lin lc c
vi bn ngoi. Trng tri giam cng ni: c! Khng thnh
vn !. Th l ng a cho anh ta mt ci in thoi.
Ba nm sau, khi m ca nh giam cho ba ngi ti phm.
Khi va m ca cho ngi M th nht, anh ta lin xng ra hi:
Dim u? Dim u? Dim ca ti u?. Trong ba nm qua

anh ta ngh g vy? Hng ngy u m pht run ln: Ti
sao li qun khng i dim?. Thi gian ba nm ca anh ta b
lng ph u? Lng ph vo ci thi quen xu ca anh ta.
Nu nh mt ngi to thnh thi quen xu th anh ta khng
th lm ch c cuc i ny ca mnh, u s b ci thi quen
xu dn dt. Nhng ngi nh vy rt nhiu. Vy lm th no
cho c mt cuc i ca mt con ngi khng b thi quen
xu dn dt? Phi dy d cn thn t khi cn nh! T nh c
ch hng th ngi s khng b cc tr vui lm mt ch
hng.
Ngi M ny c thi quen xu l ht thuc, khi khng ht
thuc th cm thy kh chu. Chng ta khng nn ci ngi
M ny. Tht ra chng ta cng c th c nhng thi quen xu,
nu hng ngy khng thc hin th cng rt au kh. l vic
g vy? V d nh xem phim di tp, mi ln xem xong mt tp
th chng ta li ni: Sao din xut chn vy! Tht l lung
tung!, nhng ngy hm sau vn ngoan ngon ngi m xem
cuc i ca ngi khc. Hng ngy chng ta lng ph bit bao
nhiu thi gian nh vy nhng khng gip c g cho cuc
sng ca chnh mnh. V c th ngy li qua ngy, nhng vic
cn lm trong cuc sng th li khng lm, n khi mun lm
th c th l ht c hi.
Cho nn Khng Phu T ng trn b sng c ni mt cu:
Th gi nh t phu, bt x tr d. Khng Phu T ch nhn
dng nc th lin ngh ra rng thi gian tri i nh dng nc,
tri i ri khng tr li. Bi vy chng ta khng nn cho cuc
i mnh lng ph vo nhng chuyn v b nh trn.
Chng ta va ni n, thi quen xu ht thuc l khng
tt. Cn thi quen xu ca ngi th hai l sc, ho sc. Ti
tng ging cho hc sinh trung hc, ti ni: Ho sc l mt
thi quen rt xu. Cc em c th hiu c khng?. Chng
ni: C th! Bi v trn ch sc c con dao. Ch tng

hnh ca Trung Quc ng s tht! Trn ch sc c con dao.
Con dao ny c ngha g vy? l n c th hy hoi c
mt i ca cc v, hy hoi hnh phc ca mt gia nh, v
c th hy hoi s hng thnh ca mt quc gia. C hay
khng? Cc v hy coi i nh ng. ng Huyn Tng
khi cha gp Dng Qu Phi th ng l Khai nguyn chi tr,
rt tn tm, tn lc cai tr t nc. Sau khi gp Dng Qu
Phi th ng tr thnh An S chi lon.
Cho nn, s suy bi ca i ng ai l ngi chu trch
nhim ln nht? Cc v nam gii u bo ti Dng Qu Phi.
Cc v n gii li ni l ng Huyn Tng. Nhng chn l ch
c mt, l: Sc bt m nhn, nhn t m. Cho nn cn bn
vn ti ng Huyn Tng. C phi khng? Nu nh Dng
Qu Phi xut hin vo i ng Thi Tng th cng khng c
tc dng g, bi v ng lun lun ly giang sn, x tc lm trng.
Cho nn cuc i c rt nhiu vn , chng ta khng th n
y trch nhim m phi t kim im li mnh. y mi l
nguyn nhn chn chnh.
Ngi ny ho sc, khi ca nh giam c m ra, anh ta
cn cha i ra th mi ngi nghe c ting tr con. C rt
nhiu em hc sinh trung hc nghe xong u ph ci. Ti lin
hi cc em: Ngi th thm hay ngi M th thm hn?.
u th thm!. C mt em ni: Ngi th thm hn. Cu
ni ny l ca mt em n sinh. Em ni: Bi khi ra t anh ta
khng ch phi chm lo cho cuc sng ca mnh m cn phi
chm sc cho rt nhiu a tr. Vy xin hi: Anh ta c chm lo
c ht khng? Ti tin rng cc v c cu tr li, bi v anh
ta ch c ham mun dc vng, anh ta s khng c tinh thn trch
nhim.
Thng qua cu truyn ny ti ni vi cc em hc sinh rng
khi tm i tng th phi tm i tng c thc trch nhim.
Ti lin tm mt em hc sinh bnh thng qut dn lp khng

cn thn, thng khng lm bi tp nh. Ti lin gi em
ng ln: Em ng dy! Em khng nn kt hn!. Em s qu
khng bit ti ni ci g. Ti ni: Ngay n bn thn mnh em
cn khng chm lo c, khng th chm sc c mnh th em
khng c t cch kt hn. Kt hn ri em s lm hi n i con
ci ca em. Cho nn khng chm lo c cho mnh th ng nn
kt hn. Cu hc sinh ny ghi nh c trong bao lu? Nhng
ti mng cu ta nh vy tht ra l mun c lp nghe. Nhng
em hc sinh n s li n tng g? Tm i tng phi tm
ngi c thc trch nhim, nh vy mi ng tin cy. Nhng
em hc sinh nam khc cng t xt li mnh xem mnh c thc
trch nhim khng. Cho nn nhng mi tim phng phi nn
tim sm. ng n khi chng m c trong bng ri mi
phng chng th qu mun. Cho nn ci thi quen xu ca
ngi th hai ny chng ta phi tr tn gc.
Ngi th ba, khi ngi Do Thi ny i ra, ng rt cung
knh i n trc mt ngi trng tri giam, ci u cho ri
ni: Rt cm n ngi cho ti ci in thoi. Trong ba nm
qua, thng qua in thoi ti bit c rt nhiu tin tc bn
ngoi v cng kinh doanh u t mt t. Cho nn by gi ti
c mt s ti sn, cuc i v sau ca ti s i theo con ng
hng thin.
Ba ngi c ba s la chn khc nhau th cng sinh ra ba s
phn khc nhau. Chng ta tuyt i khng mun con ci chng
ta v nhng thi quen xu ny m try lc c cuc i ca chng.
Cho nn cc v phi tr tn gc nhng thi quen xu ny.
Cn na, c mt thi quen xu va hi mnh li lm cho tan
nh nt ca, l nh bc. Nu nh mt ngi nam gii ham
m c bc th chng ta tuyt i khng c giao lu vi anh ta.
Rt l nguy him! Mt khi anh ta khng th kim ch i vi c
bc th rt c th s bn ht ti sn trong nh, thm ch bn c

sn nghip ca T tin i.
Thnh nhn thng k ra, con ngi c bn thi quen xu
cn phi iu tr, l: Kiu, xa, dm, dt.
iu th nht: Kiu
Chng ta th i chiu xem chng ta c iu th nht
khng? Cho nn gi l tu thn mi c th t gia. Nu nh bn
thn chng ta c iu ny th phi nhanh chng sa i. Sau
tip tc i xem con ci hin nay c ci thi quen khng? Nu
nh con ci c thi quen ny th phi nhanh chng dy bo
chng sa cha. Chng ta phi lm sao nui dng ci thin
v cn phi b cu ci sai st. Kiu l kiu ngo, khng th
thi quen xut hin. Mt khi kiu ngo th khng ch hc
vn ca mnh khng c tin b m v hnh trung lm t ci
nhn duyn ca ta vi qu nhn gip ta. Mt ngi c o
c, hc vn th thch kt giao vi nhng ngi khim tn. Ch
cn cc v kiu ngo th nhng ngi ny s ri xa bn.
Ti rt may mn. Khi ti hc cp hai, mt hm thy dy L,
Ha ca ti c vit mt cu m k t ngy n gi ti vn
khng dm qun. ng vit: Con ngi khng c kiu ngo,
nhng khng th khng c kh phch. Khi ng vit cu ny ra
th hnh nh c mt lung nh sng chiu vo lng ti. Bi vi
ch ngha ch bit hc ln lp th rt t khi c nghe thy
nhng gio hun hc lm ngi. ng l nh vy! Vic ny
cho ti mt n tng rt su sc. Chng ti cng ha rng s
khng c kiu ngo.
Thi gian ti hc c c gp c rt nhiu trng bi.
Khi hc c cu: S ch ph, nh s ph. S ch huynh,
nh s huynh (Vic ch bc, nh vic cha. Vic anh h, nh
anh rut), ti nhn thy hc th phi i i vi hnh, v trong
su thm cng cm thy rng lm cha m tht l khng d
dng g. Hn na mi mt v lm cha m khng nhng ch hy

sinh cho con ci, m hng ngy h vn c nhng cng hin
cho ci x hi ny. Cho nn khi v phng ngh, ti bt u tm
mt v trng bi. Ti hi ng sinh nm bao nhiu. Khi ng
ni tui th ti lin bit ng hn tui cha ti, nn ti cho:
Bc m! Chu cho bc !.
Khi ti ci xung cho th pht sinh ra s chuyn ha ha
hc g? Khi ti ng ln th v trng bi ny ci khng khp
ming li c. ng ni: Ngi my bay n mt ni xa nh ti
my chc ngn cy s m cn nhn c mt a chu nui.
Cho nn ng rt vui v. Ngoi ra ti cn hi mt v tin sinh h
Trn. Ti cho: Ch Trn! Chu cho ch!, bi v ng t tui
hn cha ti. t nhin c mt v trng bi cng chy li ni:
Ti cng mun nhn chu. Ngi ch ny sau ny nh hng
rt su sc n cuc i ca ti, l ch L.
Sau s vic , ti c mt suy ngh rng v trng bi ny
rt yu mn nhng ngi hu sinh nh chng ti. ng s chng
ti khng gi ng bng ch cho nn t ng chy li ni Ti
cng mun nhn chu l to c hi cho nhng ngi hu sinh
nh ti. Cho nn ti cng cung knh l php ci cho: Chu cho
ch L!. Sau ci ci cho ny, cuc i ti thay i hon ton.
Cho nn, chng ta cn dy lch s, l php. Chiu hm sau
ch L n tm ti. Ngi trong phng khch, ch ni vi ti
rng, khi mi hai mi chn tui ch lm Tng Gim c.
Chc v Tng Gim c ny ch t tm cho mnh. Nghe ni c
mt bng qung co ri xung th trng vo u nhng my v
Tng Gim c, nhng ch khng thuc nhng Tng Gim c
nh th. M ch l v Tng Gim c c ng ngi hai hng
hai bn, hi xem cng ty h xy ra vn g, nhn s xy ra
vn g v phi gii quyt ra lm sao. Nhng vic ny u cn
c nhng kinh nghim thc lc gii quyt v ch tr li gii
quyt tri chy. Nm hai mi chn tui ch lm Tng Gim
c chuyn nghip, chuyn mn gip ngi khc gii quyt

nhng nguy c ca cng ty h. Ngi c nng lc nh vy
chng ta rt kh gp. Tht l may mn, cng bi s l php ca
ti lm cho trng bi cm thy c an i: By gi m cn
c nhng thanh nin bit l php nh th!. Cho nn ch
ngi xung k cho ti nghe kinh nghim v tr tu trong my
mi nm cuc i ch.
Ti cng nghe, tm trng ti lc th vui, lc li rt bun. Ti
sao li bun? Bun v nhn quan ca ti qu km, khng bit
c chn tng ca s vic. Bi v lc ch mi ngi xung cnh
ti, ti khng nhn ra. Nhng cng t m ti hiu ra c
mt o l, l: Ngi chn tht c nng lc th rt khim
tn! H cng ging nh ngi ch thn thit ca cc v cnh
nh, tuyt i khng diu v, dng oai. Ngi ni chuyn hn hai
ting ng h, trong lng ti v cng cm kch. Lc ti ch
mun lm ngay mt ng tc. Lm ng tc g vy? Trong giy
pht ti mi chn tht hiu c rng ti sao dn tc chng ta
li tn trng thy gio n vy. Ti sao ? Bi v mt ngi thy
th chn tht l rt ch cng, v t. H ch hy vng dng tr tu ca
h thnh ton cho cuc i chng ta, ch hon ton khng yu
cu chng ta bo p. Ngay giy pht ti hiu c rt su
sc v lp tc qu xung. Ch L ngy cn tr c hc nhu o,
cho nn ng tc rt nhanh nhn, ch lp tc ko ti ng dy v
ni: Khng cn phi vy!. Th l ti khng qu c.
Bt u t hm , mi ln chng ti hc xong, ch L u
ni: No! Chng ta hy i tn b. Va i ch va hi ti: Hm
nay chu nghe ging v T Quy thy th no? Nghe Cu
chuyn c Dc cm thy ra sao?. Ti lin em nhng suy
ngh ca ti ni cho ch nghe. Nghe xong ch ni: Chu nghe
cha su, nhn cha rng, v ch bt u phn tch tng
cht mt cho ti nghe. Tuy ch vi nhau c hn hai thng nhng
chn tht l ch gi hng i cho c cuc i ti. Hai thng
ny chn tht c th tnh c l tr lc cho ti c cuc i.

Ngoi hai thng ny ra, sau khi ri c, ch cn c c hi l ti
lin gi in cho ch. Ch cng rt v t cho ti rt nhiu kin
hay, ti c c nhng gi rt tt. Cho nn, kiu ngo th
khng th trng thnh c. V vy mi c cu: T mn th
thit thi, khim tn c ch li. Chng ta nht nh phi dy d
con ci c thi khim tn.
iu th hai: "Xa"
Nu nh mt a tr c tnh xa hoa, hoang ph th rt kh
thay i li, bi v t xa hoa, hoang ph m chuyn li thnh cn
kim th rt kh. C mt v thy th php c mt ph huynh
hc sinh gi in n ni rng, hm nay mun mt cht mi c
th n n con c. Sau , v ph huynh hi thy gio c th
a b n cm ti ri mi n n con v. V thy gio
ny ng v a a b (a b hc tiu hc) i ra qun n
cm. Khi vo qun, a b cm ly thc n v gi ngi phc
v. Ngi phc v n, a b lin ni: Cho chu hai lon
coca. Trong lc ngi phc v i ly coca th a b nghnh
ngang chn mn n. Sau khi ngi phc v mang coca n, a
b ni: Mn ny, mn ny, mn ny v t mnh chn mn n.
V thy gio ngi nhn m c ng ngi ra, i a b chn
xong mang li xem th thy ton nhng mn t tin.
a b ny hc ca ai vy? Cha ca a b lm cn b
nh nc. Cc v coi, hnh vi xa x nh vy ca ngi cha trc
tip truyn cho con ci. Cho nn, chng ta khng nn thng
xuyn dn con ci i n ung linh nh. Chng n quen nhng
mn xa hoa th s n khng quen nhng mn bnh dn. Hn
na khi n qun n, chng thng s nhn thy nhng hnh vi
khng tt ca nhng ngi ln . Bi vy nhng ni khng
nn con ci n th chng ta c gng khng chng lui
ti. Chng ta phi cn thn, khng nn to cho chng c thi

quen xa hoa.
M ti rt t khi trang im, khi phi n nhng ni quan
trng th mi trang im mt cht. Cho nn hai ch gi ti cng
rt t khi trang im. Nhng tht l hay, khi khng trang im th
da li rt p. Cho nn "trn lm di theo". Trong Chu t tr
gia cch ngn c nhc ti: Khng nn dng nhng ngi hu
c sc p. Ngi lm v th khng nn trang im lng ly.
Cho nn ngi lm v th khng nn ngy no cng trang im
lng ly. Khi i ra ngoi s c c ng rui nhng vy quanh,
gy ri cho mnh v cho ngi khc. Nh vy khng tt.
C mt a b i ra ngoi cng vi cha m, m ca a b
trang im rt p. a b bi mi hc xong Chu t tr gia cch
ngn cho nn ni vi m rng: Ngi lm v th khng nn
trang im lng ly. Hai v chng nghe con ni lin nhn nhau
ci. Ngi m cm thy a b hiu o l. Ngi m lin t
mnh lau bt phn trn mt i mt cht. Bi vy khng nn to
thnh thi quen xa hoa, ph phim.
iu th ba: Dm"
Theo cch ngh ca ngi bnh thng trn th gian, ch
dm l ch v n sc. Thc ra khng ch c n sc l dm. Ch
dm ny l ch ham m mt dc vng no khng th thot ra
c. V d nh tr em thi nay m chi in t, ln mng mt
ci l chi nhng my ting ng h, vui chi lm mt ch kh.
Bi vy chng ta c gng hn ch cho chng chi nhng tr chi.
Tht ra khi mt ngi cm thy c nim vui trong hc tp, khi
tht s cm thy s mnh ca bn thn mnh th h s khng lng
ph thi gian vo nhng vic khng c lin quan g n cuc sng
ca h nh vy. Nhng chng ta m bo con ci khng c
lm ci ny, khng c lm ci kia, th th rng hng dn
chng bit m rng tm lng, cho chng c ch hng i vi
cuc sng. Sau cc v hng dn chng cng hc tp, to cho

chng c thi hiu hc. y l vic rt quan trng.
iu th t: Dt
Phng dt, l du th, du thc. Chng ta hy xem c rt
nhiu gia hun u rt ch trng to cho con ci c thi cn
lao. Cu th nht ca Chu t tr gia cch ngn c nhc ti:
Sng dy sm, qut dn sn vn, trong ngoi u sch s, ti
n mi ngh, ng kha ht ca nh, t mnh i kim tra. Thi
xa c rt nhiu cng vic nh l do con ci lm. Chng c lao
ng th mi hiu c s vt v ca ngi phi lm vic nh
th no. Cho nn, chng ta cng tng nhc ti rng: C lao
ng th mi bit c s bit n. Cc v c thy rng tr em
thi nay rt t tr c c lng bit n. Nguyn nhn u? Bi
v chng c cm bng tn ming, nc rt tn tay. C
mt a b sau khi nghe xong lin ni vi ti: Tha thy! Cm
khng bng tn ming, nc khng rt tn tay th lm sao m n
c?. ng l khng bit s kh khn ca nhn gian!
C mt a b c thy gio dng T Quy dy
chng rng ngy sinh nht ca chng l ngy kh khn, hon nn
ca ngi m. Cho nn trc th a b ny rt mun c bnh
ga t, nhng by gi th khc ri. V vy phi hng dn chng
rng vo ngy sinh nht ca mnh th phi c gng ng cho
cha m phi vt v, kh s.
C mt b gi hc lp 4, sau khi nghe xong, b v nh ni
vi m rng b mun xo mt mn cho m n, b mun xo mn
da chut. Khi vo bp bi v thp qu nn b bc gh v ng
ln trn gh. Tip theo l du vo cho, du nng bn ln. B
i tm c i gng tay to ng, s b du bn ln tay th l b
eo gng tay vo, sau b cho da chut vo cho. Kt qu l
du bn ln cng cao. Trong tnh th cp bch b lin i ly m
bo him ca cha i, trang b v trang y nh vy. Cui
cng trong tnh trng m hi m a, b cng bng c a
da chut xo ln. Tin rng khi b bng a da chut xo ln th

trong lng cng c trng thnh hn. Sau ny khi n nhng mn
n m lm, b s khng cn ch n, ch kia na. Bi c tri qua
th b mi bit, m va phi lm vic li va phi nu nng bao
nhiu l mn n, tht l vt v.
Cho nn c lao ng mi c lng bit n. Cc v hy hi
tng li, ln u tin chng ta i lm v sau khi lm xong ch
lnh c mt cht tin cng t i. Nh vy chng ta mi cm
thy tin tht kh kim, v cng cm nhn c rng: "Sao ngy
xa mnh li tiu tin nhiu nh vy! Tht c li vi cha m".
Con ngi khng phi Thnh Hin, c ai l ngi khng c li.
Cho nn by gi phi rt l tit kim.
Th hai l ngoi vic bit cho i th mi c lng bit n ra,
tr em thng xuyn lao ng th s rt cn c, chm ch.
Chm ch rt c li cho c th, bi trong qu trnh lm vic, u
c chng s thng xuyn hot ng. Cho nn u c nhng hc
sinh thng xuyn gip lm vic nh rt linh hot. C nhng em
thnh tch hc tp rt tt nhng vic nh th khng lm g c.
Cc v c sai chng lm, c khi chng ch lm cho cc v thm
bc mnh bi chng khng c kinh nghim. Ti c gp phi mt
em hc sinh, c bt k vic g a b cng nh m gi in thoi
ni vi ti. Ti lin ni vi em rng: Em trc tip gi cho
thy l c ri. Lm sao li phi phin n m?. a b ch
bit ci u, ln sau vn l bo m gi in thoi cho ti. Tr nh
thng khng i gnh vc cng vic, khi i din vi cng vic
chng rt l s st. Tht ra nh vy l lm hi tr.
Th ba, lao ng lm tng thm ch cho con ngi. Ch
L tng k ti nghe, khi ch cn nh, thy vi nc ca nh
bn cnh ht nc, m ch lin ni vi ch: No! Con gnh
y vi nc i
iu, gnh
nc th phi ra tn sui, va i va v l mt chuyn. Nhng
khng phi gnh mt chuyn l y, c th phi gnh hai

chuyn, gnh hai chuyn cng phi n tm chn gi ti mi
xong. C gnh hay khng? Vo thi ch by gi, tr nh rt
knh trng cha m: Ph mu mnh, hnh vt ln (cha m bo,
ch lm bing). Cho nn ch lin i gnh, khi tr v cng tm
chn gi ti, lc mi i n th cm lnh tanh. Cc v c
nh lng khng? Cc v khng nh lng th s khng o to
ra c nhng nhn ti nh ch L. M ca ch bit c cch
thng xuyn i gip ngi khc, cng l c hi cho ch
rn luyn ch.
Ch k rng c mi ln ch gp phi p lc ln, p lc v
cng vic th trong u ch li xut hin mt cnh tng, l
lc ch gnh nc. Ch ngh: Mnh sp chu khng ni ri, nu
nh khng chu ni v dng li y th cng khng c ch g,
vn c phi kin tr i tng bc mt m vt qua. Cho nn khi
gp phi thch thc, nim u tin ca ch l: "Phi vt
qua!". o ng s lm cho ch ca mt ngi khng
ngng tng thm. Tr em hin nay c phi l khim khuyt
nhng iu ny khng? ng vy! Cho nn phi nhanh chng
cho tr nh lm nhiu vic nh. Chng phi bit b ra cng sc
th mi tng trng c nhng c hnh tt, nhng thi tt
nh th ny.
13
Trong ch dt
Chng ta ni ti nhng ch li khi tr lm vic nh

- Th nht: Bit cho i th mi c lng bit n, bit c
cm n.
- Th hai: To thnh thi quen cn lao. N
ly
13
Bt u tp 13
- Th ba: Lm vic nh cng l rn luyn ch ca

chng.
- Cui cng: Quan h x giao ca tr s rt tt.
Thi gian dy hc, ti tng dy mn t nhin. Mi ln
dy xong mt tit th c rt nhiu dng c cn phi thu dn. C
my em hc sinh rt t nhin, ti khng bo chng, chng cng
li gip ti dn dp, gip ti dn v sinh.
Qu v thn mn! Cc v thy nhng em hc sinh nh vy
trong lng cc v s rt vui. i vi nhng em hc sinh nh vy
nht nh chng ta cng thm quan tm chm sc. Cho nn khi
tr nh chm ch, chng rt d c trng bi nng v quan
tm, yu mn. Khi sng cng vi nhng ngi bn ngang hng,
nu nh chng rt chm ch th cng s nh hng trc tip n
nhn duyn ca chng. V d ni, chng i hc i hc v
cng phng vi my ngi bn hc. Khi chng va bc vo
phng v thy ngi bn ang dn dp phng khch, chng lin
dn dp cng th s cho bn hc n tng l chng bit gip
ngi khc, c thi hiu c s vt v ca ngi khc.
Tuy cha sng chung nhng hnh ng ny lm cho bn hc
c n tng tt v chng rt d ha nhp vo tp th.
Nhng nu nh nh chng khng gip lm vic nh,
n khi ra tp th, v d nh trong khi bn hc dn dp phng,
chng vn c ngi xem ti vi th n tng ca nhng ngi bn
hc ny i vi chng s rt khng tt. Khng gip cng
khng sao, nhng nh m khng n vic nh th con ci s
khng bit s vt v ca ngi lm vic, c khi cn vt ba bi
c, qun ci ny, qun ci kia. n khi nhng bn hc cn
dng n Lc th n
tng v s tn nhim ca chng trong tp th s ngy cng gim
i, s on thn ca ngi khc cng ngy cng tch ly, cui

cng cng s bng pht. Cho nn chng ta cn phi chm ch, ct
qun o giy dp phi ng ni, ng ch, khng c vt lung
tung lm d bn qun o. Nhng thi quen tt trong cuc sng
ny s nh hng n cuc sng sinh hot tp th ca con ci
bn v sau. Nu khng, chng khng nhng khng gip c
cho ngi khc m cn g
ca con ngi.
C rt nhiu sinh vin i hc b nh trng nh ch hc
tp. Nguyn nhn do u? Bi nng lc sng t lp qu km.
Gio vin v bn hc khng mun cng vi h, sng cng vi
h. Thm Quyn c mt sinh vin i hc b nh trng nh
ch. Bo ch c a bi v anh ta, c v tranh chm bim, v mt
ngi i m sinh vin ang c m t cm cho n v c
hng ch rng: Sinh vin c ti chuyn ngnh. a con thiu
nng trong cuc sng. Cc v ng ngh rng l khoa trng.
Anh ta hc i hc ri m cn phi cho m t cm, bi v
anh ta v m l k t th khng khoan nhng ca nhau. Nu
nh m khng t th anh ta khng n. Ln nh vy ri m cn
cho cha m phi lo lng nh vy!
Nhng chng ta cng phi ni ngc li ti sao con ci li
c thi nh vy. Bi v ngay t u, t u y c th l
khi mi c hai, ba tui, t mt ln cm phi mt trong mt,
hai ting ng h, lm cho c nh phi bn rn. Khi m t
cm xong th lng cng mi nh ra. Cho nn khng c quy tc
th khng thnh quy lut.
phi to cho chng c thi quen tt trong cuc sng, tuyt i
khng c chng bung th.
ci my tnh, n ung xong vt

lung tung khng dn dp. Cho nn thy gio rt s anh ta. Cc
bn hc cng rt s anh ta.
Chng ta nu mong mun con ci sau ny c th thun li
trong cuc sng th phi to cho chng thi quen tt mi c.
Nu khng nhng thi quen xu ny v hnh trung s l tr lc rt
ln trong cuc sng ca chng sau ny. Chng ta bit c iu
g l tt th phi c ht sc to cho chng, iu
chng ta cho con ci noi gng.

Cu Thn s hiu (cha m thch) ny chng ta cng c
th m rng ngha ca n ra, khng ch ring mong mi ca
cha m m mong mi ca c nhng ngi thn. Nhng g
chng ta lm c th c gng i thc hin, v d nh v, con
ci rt mong mun chng ta thng xuyn bn cnh h. C
mt cu ni rng: Tt c mi thnh cng cng khng th
thay th c s tht bi ca gia nh. C rt nhiu ngi
ni: Hin nay ti rt bn, lm g c thi gian chm sc con
ci?. H u ni rng ngi trong x hi c rt nhiu vic
khng th t lm ch chnh mnh c. Ni nh vy c l
khng? y cng ch l vin c. Con ngi ch cn c lng th
nht nh c th lm tt mi vic. ng nhin nhn tnh th
thi th chn tht c th pht sinh nhiu tnh hung. Cho nn
chng ta nht nh phi hc tp c c mt nng lc, gi
l nng lc t chi. Nu khng thi gian ca cc v s lng ph
vo nhng ba tic x giao, lng ph vo nhng vic khng
lin quan g n gia nh, n cuc sng.
Hc t chi c d hay khng? Cc v cm thy khng d t
chi ngi khc. Chng ta c th ly ra hai bo bi t chi
ngi khc. Khi cc v ly ra hai bo bi ny th nhng ngi
bn ca cc v s khng lm kh d cc v na.
Bo bi th nht l cha m. V d nh c ngi bn mi cc

v i ung ru ni chuyn, cc v chn tht khng mun i v
nu i th phi i n mt - hai gi m, m ni chuyn th u
l nhng li tn hu, tn vn, tr ti khn vt. Cc v chn
tht khng mun i, lc ny cc v c th ly cha m ra ni
vi h:
phi v. Nhng ngi bn ca cc v nghe ni cc v phi v

thm cha m th ng nhin h s khng min cng cc v
na. Khng bit chng sau khi cc v ni xong, h t nhin li
ngh: Lu ri mnh cng khng v thm cha m. Vy l li t
chi ca cc v ngc li cn nh thc lng hiu tho ca h.
y l bo bi th nht.
Bo bi th hai l v con. Khi cc v khng mun i n
nhng ba tic x giao v v, cc v c th ni vi h: Ti nay
ti phi k hai cu chuyn gio dc o c, hn vi con ri,
bi v ti v cc con ti ly T Quy thc hin quy nh
n np ca gia nh. Trong T Quy c cu ni li phi
gi li. Con ti tuy cn nh nhng ti khng th tht ha vi
chng, cho nn ti phi v nh.
Khi cc v mang hai chiu bi ny ra, trn c bn nhng
ngi bn ny s khng lm kh d cc v na. Nu nh hai
chiu bi ny cng khng c tc dng, h vn c bt cc v i
bng c th lc phi lm sao? Nu nh gp nhng ngi
bn nh vy, cc v cng phi c s la chn cho cuc sng.
Nhng ngi bn nh vy cc v ch nn knh trng nhng
khng nn gn gi.
Khi c nhiu thi gian, chng ta c th i thc hin thn s
hiu, lc vi c (cha m thch, dc lng lm). Trc y chng ta
cng tng nhc ti cu thn hn nh tnh. C rt nhiu thanh
nin thng dng ngy th By hoc Ch nht v thm cha
m. V thm nh th no? Dn
Hai v chng ngi trn gh sa lng, cn con ci vo n nh l

chy nhy lung tung. ng b ni bn n ni khng cn hng
th g. T sng sm ng b i mua
Sau khi nu xong,
thc n c bng ra, lc h mi b bo xung ni: n gi
n ri! v xung n cm. n cm xong h cng khng gip
dn dp bt a, gip ra bt. n xong th h lin ni: Cho
m! Chng con v y!, th l thn nhin ng dy dn con ci
i v. ng b ni ngi trn sa lng th dc: Sao li mt th ny!
Th chng khng v cn hn, cn yn tnh mt cht.
thm
cha m, mt l tn lng hiu, hai l chm sc cha m.
Chng ta gi in trc cho cha m: Thc n chng con
mua sn ri. V n nh, hai v chng phi ch ng i nu
cm. Nh vy mi gim c gnh nng cho cha m, nh vy
lng hiu tho ca chng ta mi chn tht ti ni ti chn.
4.3. Thn hu thng, di thn u (Thn b thng, cha m lo)
Khi thn th chng ta khng khe, thn th b tn thng s
lm cho cha m rt lo lng. Chng ta cng nhc n bnh t
ming vo. i vi vic n ung chng ta phi v cng cn
thn, phi n sao cho khe mnh cha m khi lo lng. Ngoi
vic n ung phi ch , nhng chi tit nh trong sinh hot
chng ta cng cn thng xuyn quan tm n, v d nh thn
th, nhit . Kh hu vo hai ma xun v thu, thi tit rt hay
thay i tht thng, cho nn chng ta cn mc thm o m.
Lc ti cn dy hc, c rt nhiu hc sinh ma lnh nhng
n mc phong phanh. Chng mc qun o g vy? Mc o ngn
tay ngi hc m khng bit lnh. Lc ti thng nhc chng:
Hy mc thm o vo!. Tip ti hi: Nu nh cc em b
cm th ai l ngi chm sc cc em?. Chng ngh mt lc v
ni: Cha m. Ti ni: ng ri, nu cc em m m c th t
chm sc c cho mnh th ti khng ni lm g. Nhng khi m

cc em u phi lin ly n ngi thn. Cho nn cc em phi
c trch nhim khng cho mnh b bnh. Cc em ngh xem,
khi cc em b bnh, m phi xin ngh vic ch cc em i khm
bnh, ri li ch cc em v nh. Khng nhng bn rn nh vy,
khi m n cng ty lm th trong lng c yn tm khng? Khng
yn tm. Cho nn cc em thng xuyn phi ch n thi tit
nng lnh, khng cho mnh b cm lnh. V d khi chng ta
tp th dc, i leo ni th mi hi chy ra rt nhiu. Cho nn cn
nh phi mang theo khn lau, mang theo qun o. Nu nhng
chi tit nh nht nh vy chng ta c th quan tm n bn thn
th cha m i vi ta s ngy cng yn tm hn.
C rt nhiu thanh thiu nin thng ni: Sao cha m qun
l mnh nhiu n vy?. Ti lin hi ngc li: Ti sao cha m
li qun l cc em nhiu nh vy? ng nhin l bi cc em c
rt nhiu hnh vi lm cho cha m khng yn tm. Nu nh cc
em chn tht c th chm sc tt cho bn thn, cha m c th
yn tm vi cc em th cc em s c c s t do tht s. Nu
nh c rt nhiu vic cc em khng th t lo cho mnh c m
cha m li khng nhc nh cc em, vy l cha m khng lm
trn bn phn ca h ri! Cc em phi cm thng cho s dng
tm ny ca cha m, phi cho mnh cng c s hiu bit hn.
Nh vy cc em mi c c s t do chn tht m cha m cng
yn tm. Cho nn, sinh hot ca cc em cng nn c quy lut,
khng c thng xuyn thc khuya. Thc khuya mt hm th
phi my ngy sc kho mi hi phc li c? C th l my
ngy mi hi phc c. Ngoi ra cng nn thng xuyn ch
n n ung, ch n quy lut sinh hot hng ngy cho c
th ca bn thn c c s iu dng tt nht.
C mt a b b cm, trong nht k ca n vit rng: Ti
b cm ri! Ti rt kh chu, khng
. Cc v coi, nhng a tr
c tip xc vi gio hun ca T Quy th nng lc qun

chiu ca chng i vi rt nhiu s vic, nng lc t kim im
li bn thn ca chng khc xa so vi nhng a tr khc. Khai
tng minh ngha chng trong Hiu Kinh cng cho chng ta
mt gio hun rt quan trng l o hiu ca mt con ngi bt
u t vic yu qu bn thn mnh: Thn th, u tc l do cha
m ban cho, cho nn khng c lm hy hoi tn thng. l
khi u ca hiu o.
***************
4.4. c hu thng, di thn tu (c tn thng, cha m ti)
Khi o c ca chng ta b khim khuyt th s lm cho cha
m xu h, lm cho ngi thn xu h, thm ch c th lm cho
T quc, dn tc cng b xu h ly. Vo thi Mt Hn c mt v
quan tn l ng Trc. Sau khi c c quyn lc th ng Trc
lin da vo quyn lc lm lon. V sau c rt nhiu ngi
ng ln chng li ng. S phn ca ng Trc tht khng hay
l c gia tc u b x t. M ca ng Trc hn chn mi
tui th m vn b a ra php trng x t. Cho nn chng ta l
nhng ngi lm con, nu nh hnh vi ca chng ta to thnh
ni au to ln nh vy cho cha m th cng l do cha m
khng dy d con ci mnh cho tt.
Hin nay khng cn c hnh pht chu di cu tc na,
nhng nu nh trong s nghip ca chng ta xy ra sai lm, v
d nh cng ty b ph sn th cng c th lin ly n cha m.
Cha m vt v hn na i ngi, n lc th ngay c n
l
ch c th tui gi nh vy m phi ra hu ta, lc th tht l
th thm. Cho nn chng ta l nhng ngi lm con th trong
cuc sng phi nn thnh tn, phi nn lm g chc ny, khng
c m c ho huyn to thnh li lm c th lm lin ly
n cha m. Cho nn mi ni: c hu thng, di thn tu

(c tn thng, cha m ti).
Vy ci c no khng b tn thng? Nu nh o c
ca chng ta khng ngng thng tin, dng ci c ca chng
ta i to phc cho x hi, to phc cho nc nh, nh vy
chng ta mi c th thc hin c cu: Lp thn hnh o,
dng danh hu th, d hin ph mu. Trong Hiu Kinh,
y cng l tn trung ca o hiu. D hin ph mu
khng phi l phi ch cha m mt i th mi lm cho cha m
vinh hin.
Mnh T c mt on gio hun rt quan trng ni: S thc vi

i? S thn vi i. Chm sc phng dng cha m l i s ca
i ngi. Chng ta cn gi c thn th, danh tit phm hnh
ca mnh, tuyt i khng c lm nhng vic v o c, vi
phm php lut m phi cha m khng th chu ng ni. Khi
hnh vi ca chng ta khng c o c th cha m xu h ly,
ngi nh cng xu h ly, thm ch n c i con ci cng b xu
h ly.
Thi nay mng internet rt pht trin, s giao lu gia ngi
vi ngi rt rng. Chng ta nu nh thiu s phn on, khng
c l tr, rt c th s phm phi nhng sai lm cho ta phi n
hn c i. Cho nn gi mnh rt quan trng. Hin nay rt nhiu
ni ph bin ci c gi l tnh mt m. iu ny khng ch
khin bn thn mnh b xu h, c khi cn lm cho con ci khng
ngng c mt ln. Cho nn chng ta phi thn trng vi li
ni, vic lm, khng nn t mnh chuc ly ni nhc.
th.
Cnh n gii ti sao cng phm phi nhng sai lm nh vy?

Bi c rt nhiu ngi a chung h vinh. a chung h vinh
th rt thch nghe li ngon ngt. C rt nhiu n ng c
en ti, h dng nhng li ng mt l cho nhng ngi n
gii ny bc vo con ng sai lm.
Cho nn chng ta phi t kim im li mnh, khng c
phm phi nhng sai lm nh vy. Hn na, phi cho con
ci t nh khng c thi quen a chung h vinh, con ci
c c ch hng trong cuc i, b sung tht lc cho cuc i.
Nhn sinh o c c tng thm th mi khng phm phi nhng
li lm nht tht tc thnh thin c hn nh th ny. y gi
l c hu thng, di thn tu (c tn thng, cha m ti).
*****************
4.5. Thn i ng, hiu h nan. Thn tng ng, hiu phng
hin (Cha m thng, hiu u kh. Cha m ght, hiu mi tt)
Cha m v chng ta c x vi nhau rt tt. Chng ta cng
tn tm phng dng cha m. ng nhin cng c lc cha m
gin di tc bc. Lc chng ta phi bao dung, rng lng, bi
v tm tnh ca mi con ngi u c lc ln, lc xung. S c
x gia ngi vi ngi chng ta phi ghi nh mt nguyn tc:
Cho d ngi khc c ng hay khng th chng ta vn
phi lm ng. Nu nh tm tnh ca cha m hm nay i vi
ta khng tt lm, v chng ta cng dng tm tnh khng tt
i x li vi cha m, vy th
sai hn.
Nu nh chng ta sai nh vy, th chng ta khng
tt c bn b, ngi thn xung quanh chng ta, cho d h dng

bt c thi g i x vi chng ta, chng ta vn phi dng
thi ng n i x vi h. Nu khng, chng ta cng ch

c kin thc nh h m thi, cn bn l khng c t cch i
ph bnh nhng sai tri ca ngi khc. y l mt thi c l
tr. Cho d ngi khc ng hay sai th trc tin chng ta nht
nh phi lm ng. Bi v c thi nhn sinh nh vy, cho nn
T tng ca chng ta c rt nhiu Thnh Hin u c th trong
tnh trng cha m gin mnh m h vn gi c tm lng ch
hiu, ch thnh. V cng bi tm lng ch hiu, ch thnh ca mnh
m h c th xoay chuyn c khng kh trong gia nh, t t
lm cho gia nh c yn vui, ha thun.
Vo thi nh Chu, c mt ngi con hiu tho tn l Mn T
Khin. M ng mt sm, cha ng ly v k. M k i x vi
ng khng tt, bi m k sinh c hai em trai. Khi tri ma
ng, m k may o bng cho hai em trai, nhng li dng bng
lau may o cho ng.
nhng thc cht bng lau khng gi c m. V khi cha ng
gi ng nh xe nga gip cha, bi gi ng thi lnh but cho
nn ng va nh xe va run cm cp. Cha ng thy ng mc o
dy nh vy m cn run cm cp th lin ngh: Hnh vi ny ca
n c th lm tn thng n danh ti Ngi
ta nhn thy li cho rng m k ngc i con chng. Cho nn
ngi cha rt tc gin lin cm roi vt Mn T Khin. Kt qu l
khi roi qut mt ci th ci o rch toc ra, bng lau bn tung te.
Ngi cha thy vy rt tc gin v k: Ngi v k ny sao li
ngc i con mnh nh vy!. Ni gin ng ng, ng lin v
nh ui ngi v k i.
Trong tnh hung cp bch nh vy, Mn T Khin lin qu
xung cu khn vi cha: Xin cha ng ui m k bi v mu
ti nht nhn hn, mu kh tam t n, khi m k cn nh th
ch mt mnh con b lnh, nu nh m k i th c con v hai em
trai u b i rt
ca ng th cm thy rt h thn: Mt a nh nh vy m cn
bit ngh cho con ci ca b, v cng ngh cho b na. Vy m
mt ngi ln nh b li i tnh ton vi mt a tr. Cho nn
tm lng c hnh ny ca Mn T Khin cm ha c
ngi m k. T gia nh h sng ha thun, yn m.
Nu nh Mn T Khin khng c tm lng bao dung, rng
lng nh vy, khng dng tm lng hiu tho ch thnh ca ng
i x vi m k th ci gia nh h s nh tan, ca nt. Cho
nn con ngi khi i din vi s vic tuyt i khng
ng theo cm tnh. Nu nh ly on bo on, kt qu tuyt i s
khng vin mn. Chng ta phi tin rng: Lng thnh c th cm
ha c vng, dng tm lng chn thnh, dng tm lng
hiu tho th mi c th din c mt v kch hay cho cuc i.
Ngoi ra cn c mt ngi con hiu tho tn l Vng
Tng. ng li mt cu chuyn ni ting trong lch s gi
l Vng Tng rch bng
Trong tri bng
t tuyt nh vy khng th c c bt. Nu nh Vng Tng
khng i bt c th c
ng vn khng mt li on thn, vn c ra ni tri bng, t

tuyt m ngi khc mt mnh. Bi tm lng chn thnh nh vy
cho nn tri t cng phi cm ng, bng lin nt ra v nhy ra
hai con c. ng mang hai con c v phng dng m k. ng
nhin nhng yu cu v l nh vy tuyt i khng ch c mi
mt vic ny. Cn c rt nhiu vic gy kh d trm ng,
nhng Vng Tng vn khng v th m li bc. C mt ln
ngoi tri sp ma, m k ni vi ng: By gi ngoi tri
gi to sp ma ln, nu nh nhng tri trn cy m ri xung
th ta s pht con. Vng Tng lin chy ra m ly gc cy
m khc, cu cho tri cy khng ri xung. Tm lng chn thnh
ny cm ng. Chng ta cng bit cy ci, t cng c th
cm ng vi lng ngi, v qu tht l rt t tri cy rng xung.

Cho nn c rt nhiu tnh hung u do lng hiu tho ca
Vng Tng m c th bin nguy thnh an.
cm ng mt ngi, cm ha mt ngi tht khng d!
Phi rt kin nhn mi c! Vng Tng cm ng m k
khng phi l
khng nhng ngc i ng m cn ngc i c v
ng. Nhng tm lng c hnh ca ng cm ng em trai ng
l Vng Ln. Vng Ln l em trai do m k sinh ra. Cng bi
c hnh ca ng cho nn em trai v cng knh trng ng. Mi
ln m k ngc
c hnh ca Vng Tng cng ngy cng tt thm, ting tm

truyn i rt xa. M k ca ng sinh lng k cm thy khng
vui, lin ly ung c thuc c (ru c) cho Vng Tng
ung. Kt qu em trai ng bit trc s vic, trong tnh hung
cp bch em trai ng ginh ly ly ru v ngay lp tc ung
gip anh trai.
Em trai ng dng ci cht khuyn m mnh. Cho nn
ngay lp tc ngi m cm ly ru i v t mnh cng cm
thy h thn. Con trai b c th ly ci cht bo v anh trai.
Vy b lm ngi m sao li khng bit im dng? ng tc
ny lm thc tnh lng tri ca ngi m k. Cho nn s ngay
tht, chn thnh ca hai anh em lm cho gia nh thay i.
Trong triu nh c mt v i thn tn l L Kin. L Kin
c mt thanh bo kim, ng em tng cho Vng Tng. ng
ni:
. Khi
sau
ca ng nht nh s c c s gio dc cm ha rt tt. Bi v
trong Kinh Dch cng c ni tch thin chi gia, tt hu d
khnh. Cho nn con chu i sau ca Vng Tng, Vng
Ln ko di n chn i u lm cng khanh, lm quan to trong
triu
cn phi dng tm lng chn thnh chuyn ha s khng vin
mn trong gia nh. y c gi l thn tng ng, hiu
phng hin (cha m ght, hiu mi tt).
5. THN HU QU, GIN S CANH. DI NG SC, NHU

NG THANH. GIN BT NHP, DUYT PHC GIN.
HIU KHP TY, THT V ON
Cha m li, khuyn thay i
Mt ta vui, li ta du
Khuyn khng nghe, vui can tip
Dng khc khuyn, nh khng gin
y ni n cha m mc sai lm. Ch thn y chng

ta cng c th m rng ngha ca n l tt c ngi thn, bn b
ca ta c mc sai lm, chng ta phi c trch nhim i khuyn
nh. Cu Kinh vn ny chn tht l rt su sc. N khng ch
nhn nh chng ta rng, khuyn nh ngi thn l bn phn ca
chng ta, m ngay c phng php, thi , thm ch thi c
khuyn nh n cng ch dn gip chng ta. Chng ta hy cng
xem, khuyn bo mt ngi cn phi ch n bn iu sau:
Th nht: , mc ch
Khuyn bo mt ngi khng phi l d, phi rt c
cha? Khuyn ngay ti
ch v h lp tc t v sau sa cha sai lm. C nhng ngi
bn nh vy khng? Nu nh c th cc v nht nh phi gii
thiu cho ti lm quen, bi c th h l Nhan Uyn u thai tr

li. Bi ch c Nhan Uyn mi lm c khng sai lm ln th
hai. Hin nay m cn c nhng ngi nh vy th chng ta nht
nh phi nu tn h ra hc tp v pht trin vn ha Thnh
Hin g
phi ngy mt, ngy hai m hnh thnh c, bi v lp bng
ng dy ba phn, khng phi ch mt hm rt but c th to
ra . Ngn la ca cc v phi t
t thiu t th bng mi c th t t tan chy.
Cho nn khi mi bt u khuyn nh ngi thn, u tin
chng ta phi qun chiu nh ca mnh, nht nh phi c mt
tm lng mun tt cho i phng, ch khng phi l ch ng,
bt buc: Anh phi nghe ti, khng nghe ti l khng c!.
Nu nh chng ta c thi ch ng, bt buc nh vy c th s
phn hiu qu. Cho nn, chng ta cng cn c kinh nghim, bi
c khi khuyn ngi khc m dn ti ci nhau cng nn, thm
ch lm cho i phng thn qu ha gin. Nh vy th chng ta
mt i mc ch chn chnh ban u l mun khuyn nh h.
Cho nn chng ta phi lun lun ghi nh nh ban u ny l
mong cho h c tt hn. Khi tm lng ny rt kin nh th
cc v t nhin s t iu chnh phng php v thi ca
mnh.
Ging nh khi ti dy hc, c nhiu em nh rt thch i kin
co. Chng n kin co, ti lin hi chng rng: By gi em hy
ni bn hc ny lm khng ng ch no?
ny sa
i?. Cng phi cho bn tr nhn c nh ca chnh bn
thn chng. Ri ti li tip tc ni: Nu nh em tht s mong
mun bn sa i th t em hy i ni vi bn , khng cn
thy phi ni. Nhng iu kin trc tin l cc em phi xy dng
c thi lm ngi, lm vic tt trong c lp.
V d nh c lp u hc T Quy, trong T
Quy c cu: Vn d khng, vn qu hn. Trc lng s, tim
tng cn (Nghe khen s, nghe li vui. Ngi hin lng, dn
gn gi). Mt ngi khi i din vi s khen ngi ca ngi
khc phi cm thy ht sc lo s, v i din vi s khuyn nh
ca ngi khc s cm thy bit n v ch ra khuyt im cho
mnh. Khi c lp u c thi nh vy, ngi hc sinh ny i
khuyn ngi bn hc khc th chng c th cng nhau gip
t c thnh tu, cm n ln nhau, v s thy ngi bn
hc kia ci u ni: Cm n bn ch ra khuyt im ca
mnh!. Khi bn tr bit i khuyn nh ngi khc, v cng bit
tip thu khi c ngi khc khuyn nh, thi nh vy s c
rt nhiu tr lc cho cuc sng ca chng. Cho nn, khuyn
ngi khc th iu u tin l phi ch n nh, mc ch.
Th hai: Thi c
Khi no l thi c tt khuyn nh ngi khc? Tc ng
ni: Dng thin u cng ng, quy qu u t tht
ngi khc thy ngi lm c vic thin th trong lng cng

mun lm theo. Cc v khen ngi, tn thn h th h s cng tch
cc c gng hn. Nhng khi khuyn nh, khuyn bo li lm ca
ngi khc th ch nn cho mt mnh h bit, v khi khng c
ngi th ba. Ti sao vy? Ti sao phi khng c ngi th ba
bn cnh? Bi chng ta l nhng ngi trng thnh th quan
trng nht l th din! Th din rt qu gi. C ng khng ?
Vy th din ng gi bao nhiu tin? Cho nn thnh tu o
c, hc vn ca mt ngi th phi bn mt th i, l bn i
th din. Cht na c ai bn th din th hy ti mua. Nhng
tnh ngi th phi lng th, phi thng cm, phi ngh n th
din ca ngi khc, cho nn phi quy qu u t tht. Khi cc
v lm c nh vy th i phng s cm thy cc v ngh cho
h. Nu nh cc v ni n
ra xung t, tranh lun. Cho nn khuyn nh th phi ni khng

c ai. y c gi l bit nm bt thi c.
Trong Lun Ng c mt cu nhc n: Kh d ngn, nhi
bt d chi ngn c th khuyn
nh h nhng cc v li khng khuyn nh. Nh vy l tht
nhn, l cc v khng lm trn bn phn, khng lm trn bn
phn ca ngi lm con, bn phn ca ngi lm bn. Bt kh
d ngn, nhi d chi ngn l thi c vn cha ti, cc v qu nn
nng lin ni vi h. Nh vy l tht ngn, c kh nng cc v
ni l li, cc v c lng thin tm nhng li lm thnh vic c.
l tht ngn.
Cho nn trong quan h ng lun (quan h vua ti, cha con,
anh em, v chng, bn b), chng ta u phi c bn phn i
khuyn nh nh vy. Cha con cn phi khuyn can, vua ti cng
cn phi khuyn can. Khi cc v tip nhn mt trch nhim trong
cng ty th phi c trch nhim tr gip tht tt cho cng ty,
ng nhin l cng phi tr gip tt cho cp trn. Cho nn quan
h vua ti cng phi khuyn can. Tip n l v chng th ng
nhin l phi khuyn can ri, cn phi tr gip chng gio dc
con ci. Tip na l anh em cng phi khuyn can, v cn na, l
bn b. y u l bn phn lm ngi ca chng ta. Cho nn
chng ta phi nng cao trnh tr tu khuyn nh ca mnh th
mi c th thng qua li ni ca mnh tr gip cho cuc sng
ca nhng ngi thn ca chng ta.
Trong T Quy c ni n cu gin bt nhp, duyt
phc gin (khuyn khng nghe, vui can tip). Ch duyt ny
rt c hc vn. l ln u tin cha m khng nghe li
khuyn th phi vo lc cha m vui v, cho nn lc ny phi
quan st hnh ng, li ni.
Th ba: Thi v phng php

Thi v phng php phi: Di ng sc, nhu ng thanh
(mt ta vui, li ta du). Chng ta phi bnh lng m suy xt, khi
chng ta tc gin th cng d lm cho i phng tc gin.
Chng ta khng tc gin th h cng khng d g m tc gin.
Cho nn chng ta phi di ng sc, nhu ng thanh (mt ta vui,
li ta du), sau l nm ly thi c khuyn nh.
Th t: S kin nhn
Ch phc trong cu duyt phc gin (vui can tip) c
ngha g vy? "Phc l phi rt kin nhn mi c, mt ln ri
hai ln, hai ln ri ba ln. S kin nhn ny l t lng hiu tho,
t lng hu i, t lng tn trung lm trn trch nhim, nht nh
phi duy tr lm c mi thi.
Nu nh hm nay chng ta khuyn nh ngi khc nhng
khng c kt qu, chng ta phi hiu rng vn cha chc
ti i phng
im li mnh th tr tu i khuyn nh ngi khc s cng ngy
cng cao. T nhin ngi khc s cm nhn c lng chn
thnh ca chng ta. iu nht nh s lm cho h hi tm,
chuyn . Cho nn chng ta phi c mt thi kin nh.
l nu nh ngi khc khng nghe li khuyn nh ca chng ta
th u do chng ta cho nn cha cm
ng c, cha c s cm ng.
Trc khi khuyn nh ngi khc cn c mt vic cn lm
trc m chng ta cng cn phi suy tnh n. Trong Lun
Ng, Khng T c nhc n Qun t tn nhi hu gin,
trc khi qun t can gin ngi khc th phi lm mt vic,
l nht nh phi cho ngi tin tng mnh, sau
mnh mi i khuyn nh. Nu nh h v
tn thng h. Cho nn nu nh phi khuyn nh ngi khc

th u tin phi c i phng tin tng tuyt i. Bi vy,

cha m, cp trn, hoc mt na kia ca cc v, bn b cc v,
anh em cc v phi tin tng cc v th cc v khuyn can mi
c tc dng.
khng th cu
m c c! C nhiu lc chng ta rt ngng m mt ai :
Sao nhn duyn ca anh li tt vy! Sao mi ngi u tin
tng anh nh vy!. Chng ta ton loay hoay kt qu m
khng chu tm hiu nguyn nhn.
14
Nu
l c phi cc v nhn h thy chng
mt khng, c phi cc v ang ph bng h. Cho nn u tin
phi c tin tng. Nhng lm sao c bn b v ngi
thn tin tng? S tin tng ny tuyt i khng phi bng
nhin m c, phi thng qua s quan tm chn thnh ca chng
ta th mi xy dng c nim tin.
Cng c mt s ngi rt nhit tnh, hay gip ngi
khc. Nhng nhiu ngi khi nhn thy h li trnh xa, cm
thy h rt phin phc, rt lm li, sau ni vi h: Lm n
i! Anh ng n ti na!. C ngi nh vy khng?
C! Lm rt vt v m li b ngi khc ght b. C nhng
ngi nh vy, bi s quan tm ca h khng nhm vo nhu
cu ca ngi khc. Cho nn trc tin chng ta phi bit
quan st nhu cu ca ngi chng ta nh khuyn, sau mi
b cng sc i quan tm th t nhin s dnh c s tin
tng. Ri vo thi c thch hp, t nhin h s c th tip thu
li ni ca chng ta.
14
Bt u Tp 14
Chng ta hy xem xt nh trong quan h cha con, khi cha

ca cc v rt tin tng cc v. C th cha cc v c my ngi
con, nhng khi ng c bit tin tng ngi con no th c l
ngi con ny phi lm cho ng yn tm nht, hiu thun vi
ng nht, cho nn dnh c s tin tng ca cha. Bi v
thng vo lc cha cn, anh y u tn tm, tn lc i hon
thnh bn phn ca ngi lm con.
Vo thi u nh ng, lc cn cha c tnh l sng
lp nh ng, vo gia thi Ty ng, cha ca ng Thi
Tng (tc L Th Dn) l L Uyn em qu
mai phc v s mt ht ton qun. L Th Dn nht mc

khuyn cha khng nn i vo con ng nhng cha ng khng
nghe. Kt qu l bui sng hm khi va xut pht, t nhin
thy ngoi trng c ting ngi than khc. L Uyn cm thy rt
k l: Sao li c ting khc ca mt ngi n ng?. L Uyn
lin ra xem th nhn thy L Th Dn ngi di t m khc ln.
Nhn thy cha, L Th Dn lin ni: Cha ! Ln ny i chc
chn ton qun s b tiu dit, ng cng ni th cng khc to hn.
T Quy ca chng ta c ni hiu khp ty, tht v on
(dng khc khuyn, nh khng gin), ng Thi Tng thc
hin c cu hiu khp ty (dng khc khuyn) ny. Cha ng
nhn thy vy th cm thy a con ny tht him c, kin quyt
khuyn can cha. Sau ngi cha quyt nh thay i tuyn
ng v do vy qun i khng gp phi nguy him.
Cho nn, tm lng hiu tho ca mt ngi con cu vn
c mt on qun. Nu nh on qun ny khng c cu
vn, vy th lch s ca dn tc chng ta s ra sao? Qu v c
cm thy rng cuc sng th chn t
mt li c th i mt dm. ng vy! Nu khng tin,
phc phn l c th ngi y nghe gi
, ngi thn cho

chng ta nhng li khuyn, n
trng. y l con ci khuyn cha.
khuyn con l lc con ci trng thnh, khng tin qut tho.

Khi con ci cn nh, chng ta c th nghim ngh gio hun
chng. Nhng khi con ci ln ri th cn gi th din, nu chng
ta mng chng trc mt ngi khc th chng khng nhng
khng tip thu m cn on hn trong lng.
C mt thiu nin mi su tui ch ngi cha n mt khu
vui chi v ng , sau hn ng bn gi chiu s quay
li. Ngi thiu nin ny chy xe n cy xng xng. Trn
ng n cy xng, ngi thiu nin ny cm thy thi gian
cn nhng my ting na, cho nn mun n rp chiu phim
gn xem phim, sau s i xng ri quay li n cha.
Kt qu khi xem phim ri th qun mt thi gian, khi anh ta
tnh ra th mun hn mt ting ng h. Anh ta nhanh chng
i xng ri vi vng chy n ni hn vi cha. Trong lng
anh ta ngh th no cng b cha mng,
do ni vi cha rng xe b hng phi i sa.
Chng ta khng th trch anh y, bi anh y cha c hc
T Quy nn khng bit: Nu che du, li chng thm,
khng c lng lm iu xu, nhng b ting xu. Nhng anh y
c lng lm vic xu, ti danh ng c ri. Anh y li cho
rng mnh thng minh, cho nn va gp cha, anh y lin ni:
Cha ! Xe b hng nn con mi n mun nh vy. Ngi cha

ni: Ti sao con li la di cha?. Anh y vn c tnh bao bin:
Cha ! Con ni tht !. Ngi cha lin ni: Cha gi in
thoi n cy xng ri, h ni vi cha rng xe ca con
sut y. Kt qu l li ni di ca anh b l ty, rt l h
thn. Ngi cha li ni tip: Cha rt bun, khng phi bun
con m bun chnh bn thn cha. ng ni: Cha nui dy
con trai mi su nm tri. Th m ch v s b mng m con
ni di cha. y l do cha khng bit cch dy d con ci, cho
nn cha phi kim im li mnh. on ng ny cha phi t
mnh i v.
on ng ny cch nh ng mi tm dm Anh, m mt
ting ng h ch i c khong bn, nm dm Anh. Ngi cha
i b tng bc, tng bc v nh. Cn ngi con th chy xe
theo sau ngi cha. Ngi con ny ni y l on ng anh y
b dn vt nht trong cuc i ca anh, nhng y cng l bi
hc qu gi nht trong cuc i ca anh. Ngi con ni rng,
t ngy cho n tn by gi, anh khng dm ni di mt ln
no na. Cho nn ngi cha ny dng c hnh ca ng, dng
lng h thn ca ng nh th
Tip n, quan h vua ti, cp trn cn iu g, cn chng ta

gip h gch vc mt s cng vic, chng ta u c th lng l
i lm, v mi ln lm u khin cho cp trn hi lng. Cho nn
phi nhm vo nhu cu ca h b cng sc ra lm th h s
rt tin tng chng ta.
Lm ngi cp di chng ta cng phi c trch nhim i
can gin cp trn ca mnh. Nhc ti can gin chng ta nht
nh s nh n v i thn Ngy Trng vo i nh ng.
Ngy Trng l mt ngi m ti cm thy rt kh i. Khi ng

bt u ph t cho ng Thi Tng, ng ni trc, n
Tu Hong Thng! Thn khng cn lm trung thn.

Thn ch mun lm mt lng thn. ng Thi Tng nghe
xong th ly lm bun bc lm: Ti sao ngi khng mun
lm trung thn m li mun lm mt lng thn vy?. Ngy
Trng lin ni: Bi v lm trung thn rt d b mt u, cn
lm lng thn s khng b mt mng. ng Thi Tng
nghe vy th ci ln. Tht ra ng Thi Tng l v vua rt
thng minh, trong lc ci ln ng lin ngh: Trung thn u
b ai git? B bo cha git. Nu nh ta git ng ta, vy ta s
bin thnh ci g? Bin thnh bo cha trong lch s!. Cho
nn li ni y ca Ngy Trng bo m c tnh mng
ca ng.
Khi ng Thi Tng c sai lm th Ngy Trng khuyn
gin thng thng khng hy k. ng thng xuyn nhc nh
ng Thi Tng rng: Nc c th y thuyn i nhng cng
c th lm lt thuyn. Nhn dn c th ng h vua, thnh tu s
nghip ca vua, nhng khi vua khng bit yu qu nhn dn th
nhn dn cng c th lt vua. Cho nn ng Thi Tng
cng lun lun thn trng trong vic cai tr t nc. C mt ln
Ngy Trng can gin rt kch lit, lm cho ng Thi Tng tc
mun cht. Sau ng Thi Tng lin ni gin ng ng i
v tm cung, va i va ht: Bc mun cht i c, ta nht
nh phi git hn, v gin d nh vy i v tm cung. Hong
Hu nhn thy ng gin d nh vy th trong lng bit ch c
Ngy Trng mi lm c nh th. Hong Hu lp tc i thay
i xim y rt l chnh t, nghim chnh, thay xong lin n
trc mt ng Thi Tng qu xung v ni: Xin chc mng
Hong Thng! Chc mng Hong Thng!. ng Thi Tng
ang gin d mun cht li thy Hong Hu c c ch nh vy
th chng hiu ra lm sao. Hong Hu li ni tip: Tu Hong

Thng, nht nh l c minh ch xut hin, bi v c minh ch
xut hin th mi c v thn t dm ni thng khng hy k nh
vy. Kt qu, ng Thi Tng nghe xong lin i gin lm
vui: Vy th ta l minh ch ri!. Cho nn, mt ngi v c th
c nh hng rt ln i vi chng. Nu nh lc Hong Hu
vo v ni my cu gim pha Ngy Trng th ti ngh Trinh
Qun Chi Tr c l phi sa li.
Cho nn s hng thnh ca mt gia nh, s hng thnh ca
mt triu nh phi l cng sc ca rt nhiu ngi b ra, rt
nhiu ngi tham gia vo mi c th lm c. Chng ta lun
phi hiu mt iu l s thnh tu mt s vic trong i ngi
thng l cng lao ca rt nhiu ngi, nht nh phi l mt s
ng ngi cng ch hng mi c th thnh cng. Cho nn
ng Thi Tng khng ch c mi mt mnh Ngy Trng m
cn c ngi v hin c l Hong Hu bn cnh ph tr.
Sau khi Ngy Trng mt, ng Thi Tng rt i au
lng. ng ni: Ta c ba tm gng:
Ly ng lm gng c th chnh sa qun o khi mc,
c th chnh qun o m mo cho chnh t (ngi ngy xa u
dng gng ng).
Ly lch s lm gng soi, dng lch s qun chiu vic
cm quyn tr nc ca mnh, c th bit c s hng thnh. ng
c th dng lch s qun chiu c lm th no triu nh
c hng thnh v lm th no th triu nh s suy vong.
Ly ngi khc lm gng soi, dng mt v i thn hin
lng can gin ng th c th hiu c ci c v ci mt
trong chnh sch ca ng m i sa cha.
ng Thi Tng ni rng ng c ba tm gng m by
gi mt i mt tm, l ch Ngy Trng mt i. T
vic ny chng ta c th thy c, mt v minh ch nht nh

phi l ngi rt qu trng, yu mn nhn ti. Nh vy ng
mi c s tn nhim ca cc v i thn ny. Tr v t nc
l nh vy.
Thi nay qun l cng ty cng nh vy. Cho nn, gii
doanh nghip thi nay rt ch trng vo hc vn v cch qun
l. Tht ra trong T Th cng c hc vn v qun l. Hn
na li l nhng hc vn rt tinh ty v qun l, ton l mu
cht ca vn . Chng ta ngh xem, trong Trung Dung c
nhc n: Phm vi thin h quc gia hu cu kinh . l:
Tu thn d, tn hin d, thn thn d, knh i thn d, th
qun thn d, t th dn d, lai bch cng d, nhu vin nhn
d, hoi ch hu d. Chn phng php ny thc ra dng vo
thi hin nay tuyt i s lm cho cng ty ca cc v pht trin
mt cch mnh m. Cu hc vn th phi ch ng, cho nn ti
ch ni ba iu m thi, cn nhng iu khc cc v hy t m
sch Trung Dung ra xem.
iu th nht: Tu thn d
Mnh tht s c c hnh th mi c nhng ngi tt lm
vic chung vi mnh. Ch cn c ngi th khng s lm khng
c vic. Cho nn trong i Hc c nhc nh chng ta: Hu
c th hu nhn, c rt nhiu tin cha chc tm c nhn
ti. Hin nay c rt nhiu nh giu mi ni, nhng h tuyn
ngi u tuyn khng c nhng ngi u t. M ch cn
chng ta c c hnh th c hnh ca chng ta s t nhin thu
ht c nhng ngi c ch hng n vi mnh, cho nn mi
ni: Vt d loi t, nhn d qun phn. Bi vy trn cn bn l
phi tu thn.
iu th hai: Tn hin d
Tn trng nhng ngi hin lnh, ti gii, t nhin s cng c
nhiu ngi hin n u qun. Bi v nhng ng
g mi tuyn c? C phi dng tin ti m mi c Khng

Minh khng? Ba ln lui ti nh tranh mi l nguyn nhn
lm sao? L lng chn thnh. L ci g na? Lng cun
iu na, l phi c lng phc v nhn dn th mi mi c

nhng ngi ny i theo.
Va ri c ni n ng Thi Tng qu trng Ngy Trng
nh vy, th chc chn s cng c nhiu ngi tr thc bng lng
tn trung vi ng. y l qu trng ngi hin. Nu nh thi nay
ng ch khng tn trng ngi hin ti m li i k vi nhng
ngi cp di rt c nng lc, thm ch ng ch ny li rt ho
sc, th cho d hin ti ng ta ang vo thi k cc k hng thnh,
nhng sm mun g cng s suy bi. Cho nn mt ngi c lng
tn trng ngi hin ti th c th b qua li gim pha, trnh xa n
sc, kh sm vin sc.
iu th ba: Thn thn d
Ch thn y l ch cha m, ch ngi thn. Khi mt
ngi lm lnh o m u tin l thc hin c hiu o th h
c th s ly c cm ha c nhn vin ca h, cm ha
nhn dn ca h. Trung Quc c mt cng ty lc u l vn
by tm trm triu nhn dn t. C rt nhiu cng ty l nhiu
nh vy u b ph sn, nhng cng ty ny vn c kin tr c
gng. Trong qu trnh ny, gia phong ca cng ty h rt tt. Mi
khi vo dp l Tt quan trng, Ch tch Hi ng qun tr lun
lun dn con ci v chu cng i thm m ca ng. Gia nh ny
rt c nn np, hiu tho. ng cng rt tm hun luyn nhn
vin, coi nhn vin nh ngi thn. ng dng T Quy
hun luyn nhn vin.
Dng T Quy hun luyn nhn vin l iu rt him

thy. a s cc cng ty, x nghip hun luyn nhn vin u hun
luyn nhn vin lm th no bn c sn phm. C ng vy
khng? Nhng ng li dng T Quy hun luyn nhn
vin. l th hin lun mong mun nhn vin t ni cng ty
ca ng c th trng thnh, c th chn tht hc c cch lm
ngi, lm vic. Cho d sau ny h khng lm y na, th
ng cng cm thy khng c li vi nhng ngi nhn vin ny.
ng c lng hiu tho nh vy, c lng quan tm, c bi
dn
ty pht trin nhanh chng v cng rt thnh cng. Cho nn li

ni ca T tin chng ta chn tht tuyt i khng v thi gian
m c s thay i. C rt nhiu cng ty ti sao khng th duy tr
lu di c? Bi h khng quay li vi thi cn bn lm
ngi. Cho nn c rt nhiu ngi b vp ng nhng khng bit
ti sao mnh li vp ng.
Chng ta thy ng Thi Tng bit cch tip
, x th ny phi lm
sao? Nghe xong cu chuyn ng Thi Tng, cu chuyn Ngy
Trng th phi lm sao? V tung cuc i ca chng ta ai l vai
chnh? L chnh chng ta! Cho nn trong qu trnh chng ta nghe
chuyn ng Thi Tng th ai l ng Thi Tng? Chnh
chng ta l ng Thi Tng. Chng ta phi c thi hc tp u
im ca ng. Nu khng, sau khi nghe ging xong, Mn T
Khin vn l Mn T Khin, T L vn l T L th c phi
chng ta ung cng i nghe ging ri khng?
C mt v thy gio hiu thu s vic c bit nhanh. C
mt hm ng ni vi mt v thy gio khc: Ti cm thy trong
qu trnh thy Thi ging, cu no cng u l mng ti. Cc

v xem, ti ging th ny c ging nh l mng ngi khc
khng? Nhng ng ni ra cu ny th ch ra c rng ti sao
ng li tin b c bit nhanh nh vy. Bi v ng nhn thy vic
tt th lun lun nhc nh mnh noi theo, nghe thy vic xu th
lp tc cm thy mi cu cng l ni mnh vy. Kin nhn
c, tc ni tnh (Thy ngi tt, nn sa mnh), y c gi l
thin hc. Cho nn ngi ngi nghe ging nhiu nh vy nhng
mi ngi hc c li khng ging nhau, v thin v hc tp
th rt quan trng.
Vo thi Hn V , thi V cng l mt triu i chnh
tr v qun s rt hng thnh. Nhng n cui i V pht
sinh ra mt vic rt bt hnh, l v n trng c. C ngi
vu co Thi T v Hong Hu lm php thut chn ngi g
di t hi ngi.
Thi T. Cui cng Thi T thy tn
lnh bt Thi T v tt c ngi thn ca Thi T nht li, lm

cho c gia tc nh Hn b mt phen ri lon. Kt qu trong lc
gin d, Hn V ra lnh git tt c nhng ngi trong
ngc, git ht ngi thn ca mnh.
i ngi, Bnh Ct tuy bit Hn V ang rt tc gin nhng

ng vn rt hin ngang tr li rng: Chng ta khng th git
ngi v ti, hn na y cn l ngi thn ca Hong
Thng. Kt qu khi vin cn thn tr v bm bo li vi Hn
V th Hn V cht tnh ra, lc mi i x cho nhng
ngi cha b git. Cho nn Bnh C
vy th rt c th s b v ly, b mt mng nh chi. Nhng ng

dm ly ci mng ca mnh can gin th mi lm cho Hn V
thc tnh.
Sau ny khi Hn Tuyn
gi nhc n chuyn ny. Bi ngi tr thc ngy xa u cm
thy mnh lm nh vy, v d nh x thn v ngha ln, hy sinh v
ngha, tuyt i khng phi l mu cu sau ny s c li ch g,
m xem mnh c lm theo gio hun ca Thnh Hin hay khng, c
th lun lun v nhn dn, v t nc, v cn v khng h thn vi
lng tm ca chnh h. y chng ta thy nhng i thn ca
triu nh ng, triu nh Hn khuyn gin Hong ca h nh
th no.
Vo i nh Chu c mt v Qun vng tn l Trnh Trang
Cng. ng c mi xung t vi em trai. Bi v m ng yu qu
em trai hn ng, thm ch cn ng h em trai ng rt nhiu lc
lng, lm cho em trai c mun i ch vi ng. Trnh Trang
Cng rt tc gin m. Trong lc tc gin ng ni mt cu: Ta
vi m khng xung hong tuyn th khng gp mt. Cu ny c
g vy? C cuc i ny n cht cng khng gp mt m. Sau
khi Trnh Trang Cng ni xong cu ni ny th lm sao? Cc v
cm thy ng s nh th no? C cm thy vui v khng? Tht
ra khi ngi ta ni trong lc tc gin, ni xong s rt hi hn, bi
v li ni ra th khng ly li c. Hn na ng li l vua
mt nc, vua mt nc th mt li ni ra nh nht ngn cu
nh. Kt qu l ng chn tht khng gp mt m na.
Chng ta phi nh k, gia ngi vi ngi, nhng tnh thn
gia con ngi ny phi trn trng, vt d tiu him s ch thn,
vt d tn on vong cu n. Chng ta lm nh vy s tn phc
ca bn thn mnh. Tht ra lm vy l t hi mnh v cng lm
tn thng ngi khc. Lm ngi ng c di dt nh vy!
Chng ta khng nn lm nhng vic hi ngi m cng khng

c li g cho chnh bn thn mnh. V tht ra tn thng ngi
khc th khng bao gi c li cho bn thn. y l chn l.
Mt v h thn thy tnh trng ny ca Trnh Trang Cng, v
h thn ny l mt ngi con hiu tho tn gi l Dnh Kho
Thc. Mt ngi con hiu tho khi nhn thy vua ca mnh i
x vi m nh vy s lm g? Mt ngi con hiu tho th nht
nh s hiu c s vt v, kh s ca ngi lm m. Khi m
ca ngi khc khng c con ci phng dng, trong lng
ng cng rt kh chu. ng cng c th cm nhn c nh
chnh bn thn ng ang phi chu ng vy. Trong Hiu
Kinh c nhc ti: Gio d hiu, s d knh thin h chi vi
nhn ph gi d
nh hng rt su xa, l ngi lm vua mt nc m khng

hiu tho vi m th s gy ra s vic nghim trng l ton dn
trong nc h s ni: Vua cn khng hiu tho vi m hung
chi l mnh!. Vy l np sng ca c mt nc trong nhy mt
s bin i theo chiu hng xu. Cho nn ngi lm h thn
nh ng cm thy mnh phi c trch nhim, phi nhanh chng
i khuyn gin. Nhng phi khuyn lm sao Trnh Trang
Cng tm phc, khu phc.
Cho nn mt hm, Dnh Kho Thc mang l vt rt qu gi
n tng cho Trnh Trang Cng. Bi nghi l thi by gi l khi
k h thn tng l vt cho vua th vua nht nh phi hon l,
nht nh phi mi ng y n ung. Trong lc n ung, Dnh
Kho Thc ngi v mang rt nhiu thc n sang mt
bn. Trnh Trang Cng thy th th rt ly lm l, lin hi: Trm
ban cho khanh n, sao khanh li khng n?. By gi Dnh
Kho Thc mi ni: Thn t nh ti ln, khi c nhng mn n
ngon u nht nh cho m n trc ri thn mi n. Hn
na t trc ti gi, m thn cha bao gi c n nhng mn
n do vua ban. Cho nn thn phi gi li em v, khi no m

thn n xong cn tha th thn mi n. Tm lng hiu tho ca
ng nh vy lm cho Trnh Trang Cng rt cm ng, vua ni:
i! Khanh cn c m m hiu tho, qu nhn by gi khng
cn m m hiu knh na ri.
My cu ni ca Dnh Kho Thc lm thc tnh lng hiu
tho ca Trnh Trang Cng. Dnh Kho Thc lin ni: B h
ngay by gi c th hiu knh c vi m, bi v thn tm
c mt ni, ni c mt sn ng thng xung lng t, c
tn l Hong Tuyn. Ch cn Hong Thng hn gp m ,
sau Hong Thng n n m v nc, vy l tt c u
c vin mn. Cho nn Trnh Trang Cng hn gp m
ng Hong Tuyn ny, ri dng l rt long trng rc m v
nc. Chng ta c th tng tng khi m ng i trn con ng
ln v cung, nhn dn nhn thy u hn hoan, vui v. Cc v
xem, s nh hng ca mt li khuyn, li khuyn ca Dnh
Kho Thc c nh hng to ln nh vy. y l chng ta ni n
quan h vua ti.
Tip n l quan h v chng. V d ngi v nh chm lo
vic nh chu o, dy d con ci rt tt chng khng phi bn
tm lo lng v gia nh. Cho nn t nhin ngi chng rt tin
tng v, th li ni ca ngi v s rt c trng lng.
con du mi c th khuyn
nh chng, thm ch khuyn nh ngi thn bn chng? C phi
ngy u tin v nh chng l nng du c th khuyn can rng
ci ny khng c, ci kia khng c khng? C th nh vy
khng? Nu nh mi v nh chng m c y ch ci ny, tr
ci kia, ci ny cn phi sa, ci kia cn phi sa th c y n
chng nn cha xy dng c lng tin tng. Cho nn chng ta

phi thun theo tnh ngi, phi bit c cm nhn ca ngi
khc.
Ch L tng ni vi ti, khi n mt hon cnh mi th

phi quan st tht nhiu. Quan st xem nhu cu ca ngi ta
u mnh b sc ra cng hin. Phi nghe nhiu, nghe hiu nhu
cu ca ngi khc, c khi li nghe c mt s iu king k,
ngi khc khng mun nhc ti th chng ta phi trnh xa. Phi
nghe c nhu cu, nghe c iu king k. Phi xem nhiu,
nghe nhiu nhng ni t, t pht biu kin. Vy khi chng ta
n lm mt cng ty mi, c nn xem nhiu, nghe nhiu m
ni t khng? ng nhin khi cc v lm nhiu ni t, cp trn
ca cc v s rt tin tng cc v.
trng kin ca cc v.
Cho nn o l l nh nhau, u thch hp. Chng ta l con
du th phi quan st c lc no th phi din vai no. iu
ny ti hc c t m ca ti. Khi m ti ly chng th em gi,
em trai chng cn ang i hc. Lc m ly cha ti, ng ngoi ti
cc lc phn i. ng ngoi ti rt li hi. ng phn tch cho m
ti nghe, ng ni: Con xem, con ly chng lm trng, em trai,
em gi ca anh y vn cn ang i hc. Hn na, b chng con
l ng dn nn thu nhp khng n nh, cho nn con ly anh y
th nht nh s rt vt v. M ti ni: Con vn mun ly anh
y. Ti sao vy? Bi v m ti cm thy cha ti rt hiu tho.
Ngi hiu tho mi c tnh ngha, mi c o ngha. Cho nn
m ti xem mt rt nhiu ngi c tin ca u khng mun, li
ch mun ly anh chng ngho kh. Kt qu khi ly cha ti th
ng l vt v tht.
Sau khi v nh chng, tin lng dy hc ca m ti u tiu
vo vic nh, li cn chi ph cho em gi, em trai chng i hc.
Nu nh cc v l n gii, hon cnh nh vy cc v c ly
khng? Cho nn mt l phi c nhn quan, phi nhn xa, trng
rng, bit c ngi con hiu tho, gia nh c hiu o truyn
thng th sau ny s hng thnh. Hn na ngi xa c cu:
Chu thit thi l phc. Khi cc v chu c thit thi th s
dnh c s tn trng, s khm phc ca ngi khc i vi
cc v. Nh m ti xem ra cng rt giu c. Nhng khi i ly

chng, m ti li bit hy sinh nh vy cho nn em trai, em gi
chng rt khm phc m ti. My ngi ch ca ti i x vi
m ti rt tt. V hon cnh gia nh cng t t c ci thin,
bi v ngi c lng hiu tho th nht nh s c trch nhim
i vi gia nh. M ti ly chng c hn hai mi nm th
mi bt u m li. Khi nim tin t n mt mc th khi m
li s rt c trng lng.
Cho nn chng ta phi lm nhiu, ni t, khng nn nng
vi, bi nng vi s c lc dc tc bt t. Hn na khi gp
cho h, chng ta cng khng nn:
n khi gp th ni lin t t nm su kin.
th h s khng lm theo, nhng sau cng li ging nh li cc

v ni: Anh ni ng qu!. Th l t t s tn nhim s cng
ngy cng cao.
Lc trc chng ta c nhc ti Hong Hu ca ng Thi
Tng cng rt l kho lo khuyn can ng Thi Tng. C mt
ngi v cng mun khuyn can chng b thuc l. Vo lc
chng c n cm vi mt s bn b, mt ngi bn a cho
chng c mt iu thuc, c y lin cp ly iu thuc. Lm nh
vy c thnh cng hay khng? Chc chn s thnh phn tc dng.
Cho nn khi chng ta khuyn can th phi xc nh mc ch,
ch khng phi khng ch, p buc: Anh phi nghe li em!.
Lm nh vy s phn tc dng. l mun li ch cho i
phng. Tip n l nm ng thi c. C y cp nh vy th
ngi chng s khng cn th din. Cho nn phi xem xt thi
, xem xt phng php.
Mt ngi khc cng khuyn chng b thuc nhng khng
khuyn theo cch nh vy. C ni vi chng: Anh xem con
chng ta cn nh, chng u ng yu nh vy, sc khe ca
anh l ch da c cuc i ca con ci. Khng phi ch nam

gii ni li ngon ngt mi c kt qu, n gii ni cng rt c kt
qu. Ngi chng cm thy mnh rt quan trng. Cho nn c
dng li ni nh nhng khuyn nh chng b thuc. C
khng ch khuyn chng b thuc m cn hng dn chng cch
b thuc. C mua tht nhiu ht da v v ni vi chng rng:
Khi no anh thm ht thuc th hy cn ht da
dn chng phng php cai thuc. Sau , khi cn ht da mt
thi gian, gp phi mt s hon cnh cho nn anh ht thuc tr
li. Ln th nht khng thnh cng. Ln th hai c cng khng
tic tin, i thnh mua s c la. Khi no anh thm ht thuc th
n s c la. Kt qu ln th hai cng duy tr c mt thi gian
rt c cng hiu.
thuc. Lc ny nu nh cc v l ngi v th phi lm sao?

Trong tnh hung cp bch nh vy, ngi v i n v cng di
ng sc, nhu ng thanh (mt ta vui, li ta du
Xin anh hy thng cm cho ti! Ti cho
chng ti cai thuc. Ln th nht mua ht da cho anh y cn,
c mt thi gian th tht bi. Ti li phi mua rt nhiu s c
la cho anh y. Ti tiu tn bao nhiu tin nh vy. Nu ln
ny cng khng cai c th ti khng bit cn phi tn bao
nhiu thi gian, bao nhiu tinh thn na. Cho nn xin lm n,
lm n i!.
Nu nh cc v l ngi bn ca chng c th liu cc v cn
a thuc cho anh y khng. Cho nn c dng li ni nh nhng
khuyn nh ngi ta, vy th din ca chng c c sao
khng? Vn gi c th din. Cho nn ch thc l ngoi tm
lng ra, chng ta cn phi x s sao cho thng tnh, t l, dng
nhng phng php tt khuyn nh. Khi ngi ta khng
nghe, chng ta cng khng th c thi thn qu ha gin, lm
vic bng tnh cm. Nh vy th cuc s
cng cn chng ta quan st thi c, quan st phng php.

Cho nn quan h cha con, quan h vua ti, quan h v chng
u cn xy dng s tn nhim
sc ra.
Bn b l quan h khng cng huyt thng, y cng l tri
qua qu trnh sng vi nhau lu nm. Cho nn mi ni: lu
mi bit lng ngi c nhn, bn mi c th chn tht dnh c
s tin tng ca bn b, v h s xem trng li khuyn ca chng
ta i vi h.
T tng ca chng ta c rt nhiu Thnh Hin u bit
thc hin rt tt. Cc v suy xt xem v no i khuyn ngi
khc m t l thnh cng hn nm mi phn trm (50%) th
gi tay. Khng nhiu! Cc v c cm thy ngi thi nay rt
kh khuyn nh khng? ng! Cu bt gio, tnh ni thin,
mt l bi ngi ta cha tip xc vi gio hun ca Thnh
Hin. Ngoi ra cn mt gc na l lng d ca ngi thi
i ny nh chng ta u thy rt nng ny, cho nn khi
khuyn nh ngi khc c lc cng khng nm chc c
phng php v thi .
bn ny v ch tng giao mi by nm tri. Ln ch

cn mang theo rt nhiu Kinh in Thnh Hin, c quyn cho
con ca ngi bn xem, c quyn l tng cho ngi bn ca
ch, cn na l cho v ca ngi bn ch xem. Trn ng i,
ch k ti nghe rng ch quen ngi bn ny mi by
nm ri. Bui u thy ng y nh mt tri gia tra, cng vic
lm n rt pht t, c rt nhiu ti sn. Nhng lc ch
nhn ra, ng y c th sau ny s khng gi c ca ci. Bi khi
ngi ta c tin thng s nhim phi thi quen xa hoa, phung

ph, th d c nhiu tin n my cui cng cng s suy bi. Hn
na, ngi ta khng ch nhim phi thi quen phung ph m c
kh nng li kiu ngo na, thi quen xu c to thnh
trong qu trnh n chi, xa hoa n
cng s mt ht. Qu nhin sau ny s nghip ca ng b sa st,

v cn phi n mt s tin.
Khi
thy u c. Tht l . Khi tin ca khng cn th
ng rt ra bi hc l: "Mt ngi bn chn chnh th khng phi
dng tin m mua c". Vo giai on ng xung dc nht,
hng tun ch L u ngi xe my ting ng h n gii
quyt vn ti chnh ca ng. Khng nhng ch khng ly tin
m cn b tin ti ca mnh ra i i, li li gip ng y x l
rt nhiu vic. Trong qu trnh ny, ch L xy dng c
nim tin v mt tnh bn su sc. Cho nn phi i n mi by
nm sau, khi nhn duyn chn mui.
n chuyn
xe y, v mi hiu c ch L c th dng mi by nm tri
gip mt ngi bn. Cho nn vt t bo, vt t kh (ch
t ch, ng t b), ti phi noi gng ch. Sau ny khi ti
khuyn can ngi khc, gip ngi khc m cm thy mnh
khng th kin nhn c th cht li nh n con s mi by
nm tri. Sau ti li thy rt h thn, li nhc n o ngha
i vi bn b, v ri li tip tc gip , h tr.
khuyn bo nhng ngi bn cnh. Chng ti sang c c khong

tm - chn ngi. Tm -
xn mt cht. Ti thy ch khng ni mt cu no. Hng ngy

sau khi gp ti v ni chuyn xong, nu trong phng ng, nh
tm, hoc trn bn ra tay c rc th ch u lng l nht ht ln,
ri lau chi sch s b ra khng cn mt vt nc no, lau rt
sch s, sau mi i ng. Ngy no cng nh ngy no, ch u
lm nh vy, lm c khong bn nm. Mt hm cht c mt v
bn hu ng ra ni: Cc v cn vt rc lung tung nh vy, cc
v khng thy ngi ta ngy no cng dn dp sch s nh vy
m khng cm thy qu ng sao!. Tt c mi ngi u cm
thy h thn, u ci g
rt nhiu! Cho nn ch khng dng li ni ch bo m dng
hnh ng dy bo, cho tt c mi ngi u cm thy mnh
phi c trch nhim bo v mi trng sch p. Chn tht l
trong th gii ca ngi trng thnh th quan trng nht l t
mnh lm gng tt trc, t nhin s cm ha c ngi khc.
Nm ti khong hai mi lm tui th bt u tip xc vi hc
thuyt Thnh Hin. Trc ti hc ch v ci ch ngha mun ln
lp. Ch ngha mun ln lp mang li cho ni tm ca chng ta
s tranh u. Nhn thy im thnh tch ca ngi khc rt cao, t
mnh cm thy kh chu, mt n mt dt. Cho nn cc v cng thy
mt ti ti sao li khng c to. Nhng khi c hc gio hun
ca Thnh Hin th trong ni tm rt cm ng.
Ti cn nh khi hc cp ba, thnh tch ng vn, quc vn ca
ti u rt km. Km n trnh no vy? Nht nh l km hn
cc v y! Bi v lc ti hc cp hai, khi thi ln cp ba, tng cng
thi by mn th b tr mt tm mi tm (88) im, tr tm mi
tm im nhng ring mn quc vn li b tr mt bn mi bn
(44) im, bng vi tng s im ca su mn kia cng li. Ti
cn nh hi cp hai c mt thi gi l Lo Kh, mt l Honh
Xun, hai l Honh H, ba l Honh Thu, bn l Honh ng,
l xun h thu ng. Ti cm thy thi ny ang s nhc ti,
nhng chn tht l ti khng bit vit. Ti cn m ht mt

bi ht, ht mt cu chm mt ci, xem cui cng chm n
u, nhng cui cng vn chm sai. Lo Kh l g? L Honh
Thu. Cc v sao c cu tr li nhanh nh vy? i vi ti, y qu
l mt s tn thng.
Ln cp ba vn khng thot khi vn en, chn tht l ti
vn khng ly li c tinh thn. Cho nn khi trn lp, c mt
ln thy gio ng vn gi ti ng ln, ng ni: Thi L Hc!
Trong gi hc ng vn ca thy, nu nh em cn ng na, cn
tip tc ng gt na th thy s coi nh em ngh t do. Cho nn
mn ng vn ca ti khi thi i hc khng u. Nhng trong
c qu trnh hc cp ba, trong u ti cng c hai ln hnh nh
rt sng sut, l khi hc ti hai bi vn. Bi th nht l bi
Xut S Biu ca Gia Ct Lng, bn trong c nhc ti: Cc
cung tn ty, t nhi hu d. ng l ang cn ng gt th t
nhin ti cm thy cu ny sao m
kn. Cu th hai l trong Nhc Dng Lu K ca Phm

Trng Ym, trong c nhc ti: Tin thin h chi u nhi u,
hu thin h chi lc nhi lc (Lo trc mi lo ca thin h, vui
sau ci vui ca thin h). K tht lc ti cng khng hiu
my, nhng li c cm gic rt cm ng khng th no hiu
ni. Sau ny khi bt u tip xc vi gio hun ca Thnh Hin,
thng xuyn xem Nhng cu chuyn gio dc o c th ti
u cm ng n ni khng km ch c bn thn, tht v
cng cm ng khi hiu c ch tm ca Thnh Hin rt l t
bi, rt l bao dung. Khi cm nhn c, chng ta nht nh phi
noi gng.
nhn thy tt c bn gh u ph kn ton l bi. Qu v thn

mn! Cc v s lm g? Cht trong u ti ngh: Nu cc bn
hc n bc vo m nhn thy bi bn nh th ny th khng
bit cc bn y s phn ng ra sao?. H s ni: Sao m bn
th ny!. Chng ta c th on c rng h nht nh s rt
kh chu. Cho nn
khi lau xong t mnh cm thy hm nay tht khng ung ph

mt cht no, c th phc v ngi khc. Sau khi cc bn
hc vo lp th u ngi yn n.
Khi cc v c ngh v ngi khc, xin hi: Cc v c giao
lu vi ngi ta khng? Chng ta c mt thi quen, hnh nh l
phi mt i mt ni chuyn th mi c gi l giao lu. K
tht khng phi nh vy! Ch cn bn c mt ngh khi ln l
cc v giao lu vi ngi bn cnh ri. Cho nn nm hc ,
lp ca ti ngi no cng rt tt i vi ti. Khi ti i ging
vo bui ti, cng c bn hc t thi hc trng s phm n
nghe ti ging. Ti rt vui, bi v chng ta c lng i phc v
ngi khc th t nhin s cm ng c ngi khc i x thn
thin vi chng ta.
Bi v ti hay n sm cho nn hng ngy ti u ch
bn hc chy n ni vi ti: ng lm mt mnh, cho mnh

lm vi!. Cho nn chn tht l i vi bn b, chng ta nht
nh phi b cng sc ca mnh ra trc. Tm lng ny ca
chng ta s lm thc tnh lng hng thin, lng thng cm ca
mi con ngi.
Anh ch em cng vy, cc v cng chm sc anh ch em th

anh ch em cng tn nhim cc v. Tuy nhin, kh khn khi
khuyn nh anh ch em l rt cao. Bi v tui tc ca anh ch em
xp x nh nhau, rt kh c c s knh trng su sc ca h
i vi cc v, tr phi cc v c c c hnh h phi khm
phc. Nu khng cc v mi khuyn c mt na th h p
tr: Ch ch mo lm lng, anh cng nh th c, anh c t cch
g ni ti!. Nu nh anh ch em ca cc v ni vy, chng ta
phi lm sao? Lc th phi thc hin cu: Lc ny khng ni
cn tt hn ni. i lc phi trm mc, trm mc s nh trm
vn ting sm. Khi cc v trm mc, anh y cng ni nhng li
khc bc th li cng cht d, bi v suy cho cng cng l cc v
c lng tt mi khuyn bo h.
Vo thi nh Minh c mt ngi hc tr tn l Trn Th
n. Em trai ng sng du th, du thc, thng xuyn n na
m mi v nh. Anh trai ca Trn Th n thy vy rt bc
mnh, mi ln thy em trai l mng m, thm ch cn trch pht
na. Em trai cng ln nh vy ri, mng nh vy c tc
dng khng? Ngi anh cng mng th ngi em cng khng
v nh, thnh ra phn tc dng. Cho nn lm vic g chng ta
cng phi xem n kt qu, nu nh khng c tc dng th phi
thay i ngay phng php v thi . Trn Th n lin ni vi
anh trai: Anh ! Anh em th xem!. T hm tr i, ngy
no Trn Th n cng
tri qua, ri mi mt gi cng tri qua, thi gian ny rt quan
trng. Chng ta phi kin nhn. Nu nh cc v khng kin
nhn: Sao mun th m vn cha v?. C khi va nhn thy
em trai v th s bc ha ln. Cho nn chng ta va mi nhc
ti rng khuyn ngi cn phi cn tnh kin nhn.
Khng i cho em trai i gn n

ca, ng lp tc chy ra nm ly tay em trai ni: Ngoi tri rt
lnh, em khng thy lnh sao?. ng

i va ni: Chc l em i bng ri, anh bo ch du nu m
cho em n
ng kin nhn nh vy my hm lin, sau th em trai ng
bo ngi em. Bi v ngi lm em cng cn phi c nhn sinh

quan ng
chn thnh ca ng, dng s quan tm ca ng. ng khng cn

dy bo em bng li ni m dng thn dy bo. ng dnh
li c tnh anh em ca ngi em. Cho nn y l s khuyn
bo gia anh ch em.
Vo thi nh Hn c mt hc tr tn l Trnh Qun. Anh trai
ng lm huyn lnh. ng nhn thy anh trai hay nhn ca t lt
ca ngi ta, trong lng ng rt bt an. Nu anh trai ng c tip
tc nh vy th sm mun g cng s xy ra chuyn. Vy phi
khuyn lm sao y? ng y li l anh ca mnh. Chng ta th
ngh xem phng php ca chng ta c ging ca Trnh Qun
khng nh.
15
Chng ta s lm g khuyn ngi anh? Trnh Qun t
mnh i lm n bc cho nh ngi ta, lm cng vic thp hn
nht, lm c mt nm ri dng ng tin kim c a
ht cho ngi anh. Sau ng ni vi anh trai: Chng ta c
thiu th g, ch cn chng ta chm ch lao ng th s kim
c tin mua. Nhng nu nh danh d ca mt ngi
mt i th c i coi nh mt ht. Ngi anh thy em trai v
mun khuyn can mnh m phi i lm ngi cho nh ngi
ta mt nm tri th rt ly lm h thn. T ng bt u thay
i thi v tr nn rt thanh lim. Sau ny s
15
Bt u tp 15
c th s tn trung vi quc gia. ng cng thng xuyn

khuyn gin Hong . Hong cng rt cm kch s ph
tr ca ng, cn phong cho ng danh hiu Bch Y Thng
Th. Hn na Hong cn ban cho ng rt nhiu bng lc,
n lc ng gi vn ban cho ng bng lc ca chc Thng
Th phng dng ng.
N can anh trai m
Trnh Qun phi i lm n bc cho ngi ta. Lm nh vy c
phi ng b tn tht rt nhiu? Khng! Cho nn phc in
tm canh, mt ngi chn tht dng o c lp thn hnh
o th phc phn ca ngi s cng tch cng dy. Khng
phi khng c bo p m l thi gian cha n, khi thi gian
n th phc phn ca ngi khng chy i u c.
Cho nn ngi xa c cu: Chu thit thi l phc. Cu ni
ny tht l c ngha. Va ri nhc ti l s khuyn can
gia anh ch em.
Va ri chng ta c ni ti lm th no i khuyn bo
trong quan h ng lun, v cng a ra rt nhiu v d vi mc
ch l nui dng tm lng ca tt c chng ta. Sau , chng
ta s thc hnh c tr tu khi sng vi ngi khc, v cn phi
c lng kin nhn. Tin rng sau ny, cuc sng ca tt c qu v
u din ra c nhng v tung hay.
6. THN HU TT, DC TIN THNG. TR D TH,

BT LY SNG. TNG TAM NIN, THNG BI YT. C
X BIN, TU NHC TUYT. TNG TN L, T TN
THNH. S T GI, NH S SANH
Cha m bnh, nm thuc trc
Ngy m hu, khng ri ging.
Tang l, cng ht lng

Tang ba nm, thng thng nh
Ch i, khng ru tht.
Tang l, cng ht lng
Vic ngi cht, nh ngi sng
************
6.1. Thn hu tt, dc tin thng (Cha m bnh, nm thuc
trc)
vo c th s b bng. Khi thuc khng cn nng qu, ta mi

bng ln cho cha m ung. y l biu hin ca ngi con hiu
tho i vi cha m khi b bnh, h u bn cnh chm sc.
Cu chuyn ny bt ngun vo thi Hn Vn i nh Hn.
Chng ta chc u bit n Vn Cnh Chi Tr. Vn v Cnh l
hai v Hong tr v t nc rt tt. Cn nguyn cng l ly
ch hiu cai tr thin h. Thc ra l phi dn dt on th,
dn dt gia nh cho tt, thm ch cn phi dn dt quc gia cho
tt v cng khng phc tp nh chng ta tng tng. Vn
chm sc m ng ba nm trn. M ng b bnh nhng ba nm,
ng u t tay bng thuc hu h nh vy. Sau th bnh ca
m ng cng thuyn gim.
Vy vo thi nay cc v c nghe ni, khi cha m b bnh th
con ci thng xuyn bn cnh khng. Nht nh l cng c.
Bi v ging nh Khng T ni trong o c Kinh: Quc
gia hn lon mi bit c ai l trung thn. Khi con ngi
cng ngy cng bt hiu th mi tm ra c ngi con hiu tho
tht s. Ngi con s khng b nh hng bi tro lu hin
i. Ngi con s ng vng khng ng. V cng tin rng
khi ngi con c th lm c nhng vic ny th sc khe
ca cha m h s nhanh chng hi phc. Trc y chng ta c

nhc n Mnh Tng khc mng, do tm lng chn thnh m
cm ng c mng mc ra. Sau khi n mng xong, m ng rt
vui nn bnh tt mau khi.
V vn ny chng ta hy dy bn tr rng nu nh by
gi m b bnh, vy nhng loi thuc no cc em c th i th.
ngi con c th i th dc tin thng (nm thuc trc)

c khng? Cho nn khi chng ta dy T Quy, khi cc v
mang mi cu, mi ngha trong Kinh vn ra ng dng th cng
phi ph hp vi hon cnh cuc sng hin nay mi c. Nu
khng khi bn tr ly thuc ra ung th th ngi m s hi:
Sao cc con li lm vy? v bn tr s tr li rng thy ca
chng con dy l: Thn hu tt, dc tin thng (Cha m
bnh, nm thuc trc).
rng khi mang nc ra cho cha m ung thuc th phi kim tra
xem nc khng c lnh qu v cng khng c nng qu.
Chng ta cn phi dy bn tr phi suy ngh xem nu nh khi
cha m b bnh, hoc l trong tnh trng cp bch th ngi lm
con phi ng ph nh th no. V d m b huyt p cao, t
nhin pht bnh v ng xung th ngi con ny phi lm sao.
Cho nn, x l nhng nguy c, cc v phi dy bn tr ngay
t nh, khi i din vi nhng tnh hung cp bch th phi x
tr lm sao. t cch x l trong tnh
hung cp bch mt cch ung dung, khng vi vng, hp tp.
Vy th phi ch phng din no? Quy nh thuc men
u? Trong lc cp bch lm th no ly c thuc? Nu
ng cp
bch c tm c khng? Lc chn tay li lung cung. Hn
na s in thoi cp cu l bao nhiu? 119 hay 110 cu cu.
Tip n l s in thoi nhng ngi thn ca bn tr, nhng

iu ny cng cn cho bn tr bit khi gp phi chng cn
b
cng t m hn, cng hiu c s au kh ca bnh tt l u,

hoc ngi bnh cn ci g. Cho nn y c gi l thn hu
tt, dc tin thng (cha m bnh, nm thuc trc). Chng ta
c th pht trin rng ra dy cho bn tr nhng phng php
ny, nhng thi ny.
Mt ngi b bnh, ngoi vic phi iu tr cn bnh ra,
chng ta cn phi lm nhng g bnh ca cha m, thm ch l
bnh ca ngi thn c hi phc nhanh chng. iu ny cng
ng suy ngh. Tc ng c ni: Bc s cha c bnh,
khng cha c mng sng. Nh chng ta thy, c rt
nhiu ngi giu c nhng cng khng c my ai c trng
th. Cho nn con ngi mun c trng th cng phi bit
lm ng phng php. Sng trong tri t, ch cn cc v lm
ng phng php th c th t c. Bi ging trc chng ta
nhc n rng nguyn nhn chn tht ca s giu c l bit
b th tin ca. Cho nn: Vn php c nguyn nhn mi
sinh ra kt qu.
Mt ngi lm sao c thm c s thng minh tr tu.
B th php c th tng thm s thng minh tr tu. V im
ny ti c rt nhiu kinh nghim. Ti cn nh hi ti c nh
thi vo i hc s phm, ti phi i hc thm. Lc ti cng c
k vng l sau khi hc xong mt tit th phi hiu lin, cho nn
rt chuyn tm. Ti ngi dy bn th ba trong lp. Bi v ngi
trc ti a s ton l cc bn n, v chiu cao ca ti cng cao
hn h mt cht, cho nn nhng ngi ngi sau ti u bit pha
trc c mt hc sinh cao hn ci u. Trong lp c rt nhiu
bn n hc ton, vt l, ha hc hi km, h thng mang bi

n hi ti. Ti cng thng b thi gian ra ch cho h nhng
vn h khng hiu. C mt ngi bn tng i thn vi ti
i n bn ca ti p bn v ni vi ti rng: Anh dy
ngi ta hn mt ting ng h. Th anh khng cn phi hc
?. Anh y nhn thy vy th khng chu ni: Sao li hao tn
thi gian ca mnh cho ngi khc nh vy?. Ti lin ci v
ni vi anh:
ny, cn ti l phi dy
cho h hiu, nh vy l khng ging nhau! Cho nn s hiu bit
ca ti phi su sc hn, thu o hn .
Ti dy ngi khc lm ton, nhng t mnh li rt t khi
lm bi tp bi v khng c thi gian. C rt nhiu bn hc khc
cn c thi gian i lm bi tp cc lp hc thm khc. Kt qu
sau ny khi i thi, nm th nht ti thi im ton c chn mi
im, im cao nht l mt trm th ti c chn mi. Nm
th hai bi thi Lm thy gio dy thay, ti cng khng i
hc bi v khng c thi gian, nhng khi thi cng c tm
mi tm im. Nm th ba tip tc thi th ti vn c tm
mi tm im. iu ny biu hin rng v trc y thc
hnh "php b th", trc y rt vui v dy cho ngi khc
cch hc bi th nng lc t duy l gc ca chng ta s cng ngy
cng tng thm. Cho nn php b th chn tht s em li s
thng minh tr tu.
Bi hiu c nh vy nn ti thng xuyn hi bn b mt
cu hi: C phi tr nh t l nghch vi tui tc khng?. C
hay khng? Khng phi! a s u ni rng sng cng lu th tr
nh s b suy gim. Kt qu ca s sng cng lu th tr nh cng
km gim, nguyn nhn l do khng dng n na. Cn l do c
qu nhiu phin mun. Hng ngy u l my en m tri, ngh
n cui cng th khng ngh ra c g na. Cho nn ti sao tr
nh ca con ngi nh chng ta li b suy gim? Bi v chng ta
khng dng n n. Thm na li do chng ta c qu nhiu iu
phin mun th ng nhin tr nh cng ngy phi cng suy

gim thi.
Thy L Bnh Nam chn mi by tui khi ging bi khng
cn gi sch. T khi ti hai mi lm tui th bt u tip xc
vi nhng Kinh in ca Thnh Hin, v cng rt chm ch
hc hi nn tr nh ca ti cng vn duy tr nh vy. Cho nn
b th php chn tht c th mang li s thng minh, tr tu.
Hn na ai ai cng c th lm c. Chng ta phi bit c
rng, Mnh T cng tng ni vi chng ta: Thun h nhn d?
D h nhn d? Hu vi gi dch nhc th.
Tt ri, th nht l b th tin ti, th hai l b th php.
Cui cng l b th v y th s mang li sc khe, trng th.
V y l lm cho ngi khc khng cn s hi, y c gi l
v y. Ti a ra mt v d thc t nht, chn thc nht l b
Ha Trit 106 tui Singapore. B khng ngng gip ngi
khc trnh c s au kh ca bnh tt, thm ch l trnh khi
s au kh trong cuc sng. B u ch ng n gip . Khi
b trn nm mi tui mi bt u i hc lm y t. Tinh thn
khin cho chng ta rt khm phc. B th
khc. Cho nn, b nhn c sc khe, trng th. 106 tui ri

m b i ng vn nhanh nhn, khi ni chuyn rt c sc sng.
Chng ta nhn khng thy l b hn 100 tui. Cho nn, chn
l l phi do chng ta t mnh i chng thc. Nh vy th cc v
mi c th tin tng hon ton.
Trc khi ti i c, ng ni ti (lc tm mi t tui)
b trng phong. ng trng phong vo ban m, chng ti vi
vng a ng i bnh vin. Kt qu bc s ni rng: Tm mi
my tui ri, chng ti khng dm lm phu thut bi v huyt
qun c mt vng b tc nghn ri. Cho nn cc v chun b lo
hu s i l va. Thng thng trng phong th s tc mt
ng huyt qun. Nhng ca ng l c mt vng b tc nghn.

Cha ti v c ch ti, c ti u rt hiu tho. i din vi s
vic t ngt nh vy, bi v trc gi ng ni ti khng h b
bnh tim. Ngi ng gy v cao, xem ra th rt khe mnh,
nhng tht ra xut hin triu chng, ch l khng m
thi. Bi c mt thi gian ng ti cm thy au u, chng mt,
nhng cng khng ngh n bi ng khng b cao huyt p, khi
au u th c ngh l do b cm, cho nn mi khng pht hin ra
triu chng ny.
Ti thy cha ti v my v trng bi ny u cung c ln.
sc khe v trng th. Cho nn ti ni: Cha ! By gi cha

a cho con nm mi ngn ng, nht nh phi l tin ca
ng ni. Phi mang tin ca ng i b th v y th mi trc
tip gip c ng nhanh nht
Sau ti i n phng hi
sc ni chuyn vi ng ni, ti ni: Hin gi c rt nhiu
ngi ngho kh, i rt, m chng ta c th gip c. Kt
qu l ng ni ti gt u ng m khng ni c thnh li.
Ti lin mang tin i cu t, i gip nhng ngi ngho kh.
V kt qu phng hi sc c nm ngy th ng ni ti c
chuyn sang phng bnh bnh thng. Cho nn cc v phi thc
t i chng thc.
Sau khi chuyn qua phng bnh thng, bc s c ni:
Ngi tm mi my tui m b trng phong th s khng
ng dy i li c, cc v cn chun b trc i. Lc ti
xin thi vic chun b i c hc. Ti c hn vi ng ni,
ti ni: Ln sau chu tr v ng phi ng dy i cho chu
xem, ti hn vi ng nh vy. Sau khi sang n c, bi v
Hc vin Tnh Tng c bi dng rt nhiu v thy hong dng
hc vn Thnh Hin, cho nn ti mang tin n b th,
v cng ly danh ngha ca ng ni ti quyn tng. Vo hm
ti quyn tng ti c gi in cho m ti, m ti ni: ng ni

con i c ri.
Cho nn c rt nhiu chn l, chng ta tuyt i phi dng
lng ch thnh tm cch chng thc. Thnh nhn tuyt i
khng bao gi ni li vng ng. Thn hu tt, dc tin
thng (Cha m bnh, nm thuc trc), ngoi vic phi cha
bnh cho h, cn phi cha ci mnh ca h. Khi mt ngi b
th v y cng nhiu th thn th cng khe mnh.
6.2. Tr d th, bt ly sng (Ngy m hu, khng ri ging)

y l lng ch thnh ca ngi con hiu tho th hin ra
hnh ng. ng nhin nu c th ca cc v khng c khe
th cng khng nn c gng qu, khi cn ngh th phi ngh mt
lc. Nhng khi cha
th thc dy lin. Chng ta phi ng bin linh hot. Cc v khng

nn ni rng: Hn Vn khng ng th ti cng phi noi
gng Ngi. Khng cn thit phi nh vy!
6.3. Tang tam nin, thng bi yt. C x bin, tu nhc tuyt

(Tang ba nm, thng thng nh. Ch i, khng ru tht)
Cu ny l ch khi cha m mt. Trong Hiu Kinh c mt
on gio hun rt quan trng l: C tc tr k knh, dng tc
tr k lc, chng ta dng tm lng cung knh, tm lng lm cho
cha m vui v phng dng cha m. Bnh tc tr k u, tang
tc tr k ai, t tc tr k nghim, l lc tang s. Chng ta
phi cm hoi n c ca cha m, khi th cng th phi trang
nghim, khng qun li gio hun ca cha m. y l bn phn
ca ngi con hiu tho. Cho nn lc tang l chng ta phi lm
cho nghim tc v trang trng, khng c n o, m . L
Nh
vy c ngha khng? Lm g c ngha! Chng ta phi thng

xuyn ghi nh n c ca cha m trong lng. Hn na u
Dng Tu c mt cu gio hun rt hay v rt c ngha. ng
ni: T nhi phong, bt nh dng chi bc d (Th cng c
nhiu bao nhiu i na cng khng bng phng dng cho tt
khi cha m cn sng). Lc sng khng phng dng, n khi
cht li tiu tn mt ng tin. Tht l in o, th phi!
Cho nn lc cha m cn
ta cng tn ht sc. Ngy xa c mt cu danh ngn: Cy

mun lng m gi chng dng, con mun nui dng cha m
nhng cha m khng i. Nhng vic ng bun nh vy ng
xy ra cho cuc i chng ta. Nu nh cha m cc v mt,
cc v cn c th tn ht lng hiu ca cc v khng? ng
nhin vn c th, ch cn cc v tn tm, tn lc i lp thn
hnh o, dng danh hu th l vn c th d hin ph
mu. Hn na chng ta tn tm, tn lc nui dy con ci cho
tt, cho huyt mch ca gia nh chng ta ngy cng tt hn.
Nh vy chng ta cng c th lm yn lng linh hn cha m trn
tri cao. Cho nn tang l th phi c hnh cho nghim tc, trang
trng, c th lm theo nguyn ca cha m. Trong lc c hnh
tang l, chng ta v tt c gia tc tng nh li s cng hin mt
i ca cha m cho gia tc, v thng qua tang l truyn t
nhng k vng ca cha m i vi gia tc.
Tang tam nin, tam nin l nghi l ca thi ngy xa,
phi tang ba nm, thng bi yt (thng thng nh), c rt
nhiu ngi cn c cu vn ny gii thch, h ni: Phi khc
ba nm. Vy th mt cht mt! Cho nn c gii thch theo cu
vn th Thnh Hin cng n phi ku oan! Cu thng bi yt
(thng thng nh) l ni ni bun t nhin ca ngi con hiu
tho. Bi v my chc nm nay, ngi con hiu tho u ghi nh

n c ca cha m trong lng. Khi cha m mt i th h rt kh

m chp nhn, ch cn ngh n cha m, h li nc mt tun ri.
Cho nn gi l thng bi yt (thng thng nh).
Bi v tnh cm thng nh ny m lm cho c x bin, tu
nhc tuyt (ch i, khng ru tht). L tht ra l xut pht
t ni tm ca mt con ngi t nhin m lm ra. Khi cha m
va mt i, liu h c i n chi ng im hay khng ? Khng
th! Cho nn c gi l c x bin (ch i). Khi cha m
mt i th t nhin h khng mun n ung nhng th ru tht
na, khng mun tiu pha phung ph na. Cho nn gi l tu
nhc tuyt (khng ru tht).
6.4. Tang tn l, t tn thnh (Tang l, cng ht lng)

Ch t y l ni hng nm c nh vo mt thi gian th
cng cha m. y l mt m c ca dn tc chng ta, cho nn
mi c T ng. Chu T Tr Gia Cch Ngn cng c nhc
ti: T tng tuy vin, t t bt kh bt thnh. Lun Ng cng
nhc rng: Thn chung truy vin, dn c quy hu. Con ngi
ch cn thng xuyn ngh rng nh c cha m, nh c T tng
th mi c chng ta ngy hm nay. Lun lun c tm lng nh
vy th lng ngi s rt phc hu.
Th cng th phi ch thnh, mi ln th cng khng nht
nh phi lm rt phc tp, nhng chng ta nht nh phi duy tr
thng xuyn, l
Sau ny cha
m mt i, Cho nn hai
ngi con ca ng cng ghi nh trong lng. C mt hm,
trng mu gio pht cho mi em mt ci ko, ko rt l ngon.
a b khng n ngay m mang v a cho cha. Ngi cha thy
vy rt cm ng. a con ni: Cha ! Khi ng b cn sng,
mi ln c n, cha li em mi ng b n trc. Cho d ng
b mt i, cha vn thng xuyn mang l i cng t ng
b. Hm nay trng ca con c pht hai ci ko, th con cng

dnh cho cha n. Cho nn y l trn lm th di noi theo.
6.5. S t gi, nh s sinh (Vic ngi cht, nh ngi sng)
Thi phng dng cha m khi mt ging nh khi cha
m cn sng, tuyt i khng thay i. Nhng k vng v gio
hun ca cha m i vi chng ta, tuyt i khng v cha m mt
i m c s thay i, thm ch cng phi n lc mi phi, phi
xng ng vi n c dng dc ca cha m.
C mt em nh, vo lc b ngoi qua i, h ngi trn xe
tang, ngi cu b l ct ca b ngoi. V ng i hi gp
ghnh nn ngi cu ni vi ti x: Anh hy li chm mt cht
bi m ti khng quen i xe chy nhanh
cm ng. Khi n trng hc, Tha
thy! Hnh ng ny ca cu em c phi l s t gi, nh s
sinh (vic ngi cht, nh ngi sng) hay khng?. Cho nn,
chng ta
ng tnh.
Dy tr nh ch hiu c rt nhiu phng php. Chng ta
u c th ng dng ch "hiu" rt tt trong cuc sng. Chng ta
th ngh xem, dy tr nh hiu o th c nhng phng php
no l quan trng ? Chng ta phi nm vng cng lnh. Quan
trng nht l ci g? Ly thn lm gng!. p n ny rt
chnh xc. No! Hy v tay tn thng! Ly thn lm gng,
iu ny rt quan trng.
Dy hiu o, iu th hai l phi thn s hp tc.
Thy cng dy, ph huynh nh cng phi kt hp dy th hnh
vi ca tr nh s rt nhanh chng i vo qu o. Cho nn khi
chng ti dy trng mu gio Thm Quyn, mi tun cc
ph huynh u c mt tit hc gio dc trong gia nh, u dy
T Quy, v hc tp tng cu, tng cu mt. Nhng ngi
ph huynh ny kt hp rt tt vi thy gio. Cho nn hnh vi ca

tr nh cng nhanh chng chuyn i, bi khi tr cn nh th

thy gio v ph huynh c nh hng rt ln i vi chng. Cc
v hy hi tng li khi bn tr cn nh, m ming ra l chng
ni: Cha ca ti ni rng., M ca ti ni rng. n khi
i mu gio th ni: Thy gio ni rng.. Cho nn c hi tt
nh vy th phi tn dng trit , l thn s hp tc.
Tip theo l phi phu th hp tc. Thy gio dy khng
cng khng sao, bi v khng nht nh thy gio hiu c
s quan trng khi dy hiu o. ng nhin khi thy gio
khng hiu th cc v phi mang T Quy ra ni vi thy
gio. Bi v x hi l s chuyn ng tng h, chng ta khng
nn xem thng sc mnh ca chng ta. Chng ti y mnh
qung b rt nhiu trng Hi Khu v u l nhng ph
huynh i dn u.
Khi thy gio cha dy th chng ta phi nhanh chng i
dy. V chng c th hp tc dy bo. V d cc v l m,
nu nh cc v ni vi con ci rng: Con trai ! M sinh con
rt l vt v, cho nn con phi hiu tho vi m. Cc v c
ni c nh vy khng? Hnh nh cm thy ngng ngng
lm sao y. Ni tm li l t mnh khng th ni tt cho mnh
c. Lc ny th ngi cha c th dy con hiu tho vi m,
ngi cha ni: Con trai ! Con c th khng hiu tho vi
cha cng c, nhng con nht nh phi hiu tho vi m
ca con. Ti sao ? Ti v m con khi mang thai con th rt l
kh s, ngy no cng nn o. Cc v mang ni vt v, kh
s ca ngi m ra k. Cc v ni cng chn thnh th con
ci c khi nghe n na chng l nc mt tun ri. Chng
bit n th s bo n! Cc v khng th ni rng: Thy Thi
! Ci ti khng bit, ti bn ri. Nh vy l lm chng
khng t yu cu. V ngi chng cng phi thng xuyn
bu bn vi v. Cho nn ngi chng m ni h v nh vy

th c th lm cho tr nh bit c i qu trng, i qun

chiu n c ca ngi m.
Ngi v phi ni h chng mnh, phi ni vi bn tr rng
cha lm vic rt vt v, cho chng cm nhn c s vt v
hng ngy ca ngi cha. Chng s t nhin sinh lng knh trng
i vi ngi cha. Vy cc v c khi no ni gip cho chng
mnh khng? Phi ni! Nh vy bn tr mi cm nhn c s
vt v ca ngi lm cha, ngi lm m. C mt s ch em ph
n khng nhng khng ni n cng lao ca chng, m i khi
trc mt bn tr cn qun mt s tn ti ca ngi chng:
Ngi cha ny ca con . Li ni nh vy l phm vo i
k ca nh binh. Li ni nh vy s ny sinh ra nh hng
khng tt g? S knh trng ca bn tr i vi ngi cha s
gim bt dn dn.
Hm nay cho d chng cc v c gy ra nhng chuyn
khng tt g i na, cc v cng phi xu che, tt khoe. Nu
cc v ch bit bi mc ci xu th con ci i vi cha cn bn
s khng tn trng. Ngi cha c cm nhn c khng? Anh
y s ngh: V mnh coi thng mnh, ngay c con ci mnh
cng coi thng mnh. c ri, vy th mnh s xu cho h
coi!. V hnh trung cc v y anh y ra khi gia nh. Con
ngi u c mt tt, mt xu. Vo lc ny nu cc v thng
xuyn ni cha ca con c nhng im tt g, th con ci s ni
vi cha: Cha ! Vic ny cha rt gii, vic kia cha cng rt
gii. Ngi cha thy con ci coi trng mnh nh vy th ngh
mnh cng phi bit qu trng chng n, cng phi c gng hn
xng ng vi s ng h ca cc con, v t nhin anh y s
pht trin theo hng tt. Cho nn dy hiu o cn cn c s
hp tc ca v chng.
Cn na, nguyn tc gio dc trong gia nh phi thng
nht v cng mt phng php. Nu nh nguyn tc dy d

con ci ca v v chng khng ging nhau, vy th a tr phi

nghe ai? Nu nh ng ni, b ni cng li tham gia vo, vy th
s bin thnh ci xe nga my u? Lc bn tr bit nghe ai?
Bn tr nht nh s chn np sau lng ngi no c quyn lc
nht, khi th s rt kh dy bo. Cho nn ngi ln trong
gia nh phi thng trao i vi nhau mi c.
C mt v n s, c cng t mnh m thm dy T
Quy cho con m cng khng hi b chng phi dy nh th
no, hi chng phi dy nh th no. C khng lm nh vy m
c tng cht, tng cht mt dy con. Mt hm, a con vo
phng ca ng ni, n hi ng ni: ng ! Chu c th m ci
ny ra xem khng?. ng ni cht cm thy a b ny nh nh
vy m bit l php th lin hi: Ai dy chu th?. a b
ni: M chu dy chu. M chu ni: S tuy tiu, vt thin vi
(vic tuy nh, ch t lm). ng ni nghe xong rt vui, lp tc i
ni vi con trai, ng ni: V con rt tm trong vic dy bo
con ci, con cng nn h tr v con. Cho nn b chng cng
ni gip c. Hng ngy vo bui sng khi thc gic, gia nh h
u bt a ging v T Quy v cng nhau thc dy.
T gip mnh sau mi c ngi khc gip mnh, b cng
sc ca mnh bng s chn thnh th t nhin s lm cho nhng
ngi xung quanh dn dn c chung nhn thc.
16
C rt nhiu v bn hu quen mt, ti no cng n
nghe ging. Chng t l nhiu v tan s, n cm, thm ch
c ngi cn cha n cm vi vng n nghe ging. Khng
Phu T c ni, mt ngi cu hc vn c ba php bo, l "tr,
nhn, dng", hiu hc cn h tr, lc hnh cn h nhn, tri s
cn h dng.
Ch cn hiu hc th khng xa vi tr tu. Khi chng ta c
gng thc hin li gio hun ca Thnh Hin th t t s cm
16
Bt u Tp 16
nhn c nh ca Thnh Hin, v cng cm nhn c

nhng iu m mi ngi cn, th s xut hin lng nhn t,
lng thng cm ca chng ta. Tri s cn h dng l chn tht
c th hiu c sai lm ca chnh mnh, thm mt bc na l
sa cha sai lm ca mnh, c th hng phc phin mun, thi
quen xu ca mnh. Nh vy mi chn tht l ngi dng cm.
C rt nhiu v bn hu lm c hiu hc cn h tr v s
hiu hc ca cc v s mang li s c st rt tt cho gia nh.
Ti cn nh hi cha ti nm mi my tui th ng tip qun
trung tm chng khon ca ngn hng ni ng lm. Bi v tip
qun trung tm chng khon cho nn trong n v phi c mt
ngi thi ly c bng, cho nn n v c rt nhiu ng
nghip cng i thi. Cha ti l ngi cao tui nht, nm mi
my tui m vn phi i thi. Ti thy ti ti cha ti xem
sch. Kt qu thi ch c mt ngi thi u, nhng ngi tr tui
hn cha ti u khng u, th m cha ti li thi u. Ti thy
cha ti khng ni g, nhng ch nhn vo hnh ng l chng ta
khm phc ng ri. Vy chng ta l nhng ngi con th
c th khng hiu hc c khng? C th thua cha ca mnh
khng? Cho nn trn lm di noi theo. Khi lng hiu hc ca
chng ta c th duy tr khng ngng, tin rng nht nh s l mt
khi u tt cho gia nh ca cc v.

CHNG TH HAI
XUT TC
Xut tc , ch xut y c ngha l khi ra ngoi th
phi hc tp . bao hm thi anh em thng yu,
knh trng ln nhau, bao hm thi l php, tn knh trng
bi. Bi v anh em trong nh m c th tng thn, tng i, c
th i x l php nh vy th ng nhin khi ra ngoi x hi
cng s mang theo thi ny i nhn, x th. Nu nh
trong nh anh em thng xuyn ci c vi nhau, khng gi l
ngha, vy khi ra ngoi x hi th khng th c quy c, php tc
c. Cho nn nhn bit mt con ngi th phi trc tip n
nh ca h mi nhn thy r. gi l khng vo hang cp th
lm sao bt c cp con. Tht ra chng ta c rt nhiu thi
quen, hnh vi i nhn, x th ca con ngi u c nui
dng t trong gia nh. Cho nn ti sao s gio dc trong gia
nh li mang tnh cht quan trng nh vy! Bi vy mi c cu
mn ng h i. Mn ng l ci g? H i l ci g?
Quan trng nht l gia gio, l c hnh. Nhng hin nay mn
ng h i l g? L tin ti! Sao cc v cng bit vy? Ti
th t kinh nghim hn cc v. Bn cht l sai th kt qu s rt
phin phc. Cho nn c hnh mi l cn bn ca gia nh,
mi l cn bn ca quc gia, tuyt i khng phi l tin ti.
Trong Hiu Kinh c mt on gio hun rt quan trng:
Gio dn thn i, mc thin hiu. Gio dn l thun, mc
thin . Cho nn ch cn bao hm gio hun v l
ngha. Khng Phu T c ni: Bt hc l, v d lp.
Trong nhng bi ging trc, ti cng bo co vi cc v
rng do ngay t nh ti hnh thnh mt thi quen l ch cn c
trng bi n nh ti, khi ti nghe c ting ca h th cho d
ang lm bt k vic g, ti cng nht nh phi i n trc mt
h, sau ni vi h rng: Chu cho ch ! Chu cho d !.

N ci ca h rt ging ch ti. Tr nh c l php th ngi

ln tuyt i v cng vui. Bi vy khi ngng u ln ti thy h
rt vui v, v ti cng rt sung sng. Bi khi mt ngi lm
c mt vic c c hnh th k thc nim vui ca h t
trong ni tm m biu l ra bn ngoi. y l do thi c l
php. Ti t nhin hiu c rng vn d mt ngi c gp
c qu nhn hay khng th ngay t nh c quyt nh
ri. Cc v c tin khng?
Ti v ph huynh hc sinh tng c mt bui ta m gia
thy gio v ph huynh. Ti ni vi h: Con ci ca cc v sau
ny c gp c qu nhn hay khng, by gi ti c th on
c. H trn mt ln nhn ti, bi v ngi thi nay rt thc t,
khi ni n con ci c th gp c qu nhn th h lin ch tm
ngay. Con ci bit l php th i n u cng c mi ngi
yu mn. Ngc li, con ci nu nh khng bit l php th
khng nhng khng gp c qu nhn, khng nhng khng
c gip m trong li ni, hnh ng cn c th gp rt
nhiu s cn tr. Chng s cm thy rt k l, ti sao h thy
mnh li cm thy nga mt, t chng cng khng hiu ra
sao.. Cho nn, l php l rt quan trng.
Qu v thn mn! L php quan trng nh vy, vy th chng
ta phi dy t khi no? Ti thng hi ph huynh hc sinh rng
i thi c thm hai, ba im quan trng hay dy con ci c thi
lm ngi, lm vic l quan trng. H u p: Thi lm
ngi, lm vic l quan trng. Ph huynh u cm thy lm
ngi, lm vic l quan trng nhng i a s thi gian ca con
ci li tp trung vo im s, vo thnh tch. Cho nn vic quan
trng th khng c tr hon na! Tr hon na, khi con ci ln
ln ri th thi quen tr thnh t nhin mt ri. Cho nn c rt
nhiu vic khng th tr hon c. Mc d cha c con nhng
ti cng thy lo lng thay cho cc v. Cho nn chng ta nht nh
phi coi trng bi dng nhng c hnh quan trng nhng c

nh hng n c cuc i ca con ci. C vy chng mi nhn

c nhiu s gip .
Chng ta hy suy xt xem, nu nh gia con ngi vi con
ngi khng c s l php th s xut hin tnh hung g? V d
nh ln trc ti i leo Trng Thnh, bn trn Trng Thnh c
ghi mt dng ch: Khng ln Trng Thnh khng phi l ho
hn. Cho nn mun lm ho hn th phi leo ln trn Trng
Thnh. Trn Trng Thnh c mt s ca i rt hp, ch c th
mt ngi pha bn kia i qua v mt ngi ca chng ti
pha bn ny i li. Nhng c rt nhiu ngi khng gi quy c,
th l c i sang ng ca ngi pha bn kia. Kt qu xy
ra l c m ng b ch tc trong ca i. My v thy gio trong
trung tm ca chng ti thy vy th bit l khng c ri, bi
v ngi pha sau khng bit c tnh hnh y v h c th
tin ln, v pha bn kia cng vy, c th tin n. Ti lc
chc chn s xy ra vn . My thy gio chng ti lp tc
ng ra bt u ch huy phn lung giao thng. Ngi no chen
ngang th c yu cu quay li pha sau xp hng. My ngi
nhn chng ti v tng chng ti l nhn vin qun l
Trng Thnh. C nhng lc cn chng ta ng ra gii quyt
vn th chng ta phi ng ra lin. Nu khng, n lc c vn
xy ra, chng ta c mun ng ra cng khng ng ra c
na. Cho nn nm bt ng thi c l mt im rt quan trng.
Sau th cng ht tc nghn. Cho nn gia con ngi vi con
ngi nu nh khng bit gi l php, lch s th rt d sinh ra
s ch k, ch mun li v mnh, v rt c th s xy ra xung t.
Va ri ti c n Thin Mc Sn Hng Chu ging nm
ngy. Khi xe chng ti ang ln ni th pha bn kia c hai xe chy
li. Chng ti thy vy lin ch ng trnh sang mt bn
nhng cho h i trc. Chng ti thy mt trong hai chic xe ny,
chic th nht va chy qua, ngi trn xe rt vui v, vy tay vi
chng ti. Chng ti cng vy tay li. Cho nn khi mt ngi lch

s, l php nht nh s lm cho ngi khc cm thy nh c

tm trong gi xun. Bit nh vy c sao li khng lm? Chng ti
i mt lc vn khng thy chic xe th hai i qua. Cm thy rt
kh hiu nn chng ti c ngi i xem sao. Kt qu l chic xe
th hai cng dng li trnh sang mt bn i xe ca chng ti i
qua. Th l chng ti cho xe chy qua, v ngi trn hai xe u n
n ci rt ti. Khi ngi vi ngi u l php, lch s nh vy
th s cm nhn c rt l khoan khoi. Trc khi ln ni chng
ti kho st dn tnh, biu hin ca ngi dn trn ni Thin
Mc Sn rt n hu v cht phc. Cho nn, chng ta t trong
sinh hot c th hiu c rng phi bit l php, bit nhng
nhn th mi c th thun li i trn con ng i, mi khng
b tc xe, khng b xung t. Bi vy gio dn l thun, mc thin
, chng ta hy bt u t trong gia nh thc hin tnh hu
i, thc hin l php.
7. HUYNH O HU, O CUNG. HUYNH MC,

HIU TI TRUNG. TI VT KHINH, ON H SANH.
NGN NG NHN, PHN T MN
Anh thng em, em knh anh
Anh em thun, hiu trong .
Tin ca nh, on no sanh
Li nhng nhn, tc gin mt
************
7.1. Huynh o hu, o cung (Anh thng em, em knh
anh)
Anh em l anh em rut tht, l mu m rut r, l cng cha
m sinh ra, cho nn anh ch em c th l ngi i chung lu nht
vi chng ta trn con ng i. Thin s Php Chiu tng
vit mt bi T miu t tnh huynh gi l: ng kh kin

chi cc t vinh, ta ta ngn ng mc thng tnh, nht hi tng

kin nht hi lo, nng c k thi vi huynh . huynh ng
c nhn tin an, mc nhn ho mt khi tranh oan, nhn tin
sinh t hu huynh , lu d nhi tn tc dng khn.
ng kh lin chi cc t vinh, anh em cng ging nh
nhng cnh cy ca mt thn cy.
Ta ta ngn ng mc thng tnh, s i li tng giao gia
ngi vi ngi, s trao i gia ngi trong mt gia nh
thng dng nht l ngn ng. Cho nn khi ni cn phi nh
nhng, phi hi ha, tuyt i khng c ni qu . Cho nn
T Quy ca chng ta mi ni: Ngn ng nhn, phn t
mn (li nhng nhn, tc gin mt). S xung t gia ngi
vi ngi i a s l li ni khng hp.
Nht hi tng kin, nht hi lo chn tht l sau khi
ba, bn mi tui th mi khi nhn thy anh ch em l li c cm
gic nh th ny: Tc ca anh li bc hn na ri.
Cho nn nng c k thi vi huynh , chng ta cng gi
i th biu hin rng ng i ca chng ta sp n phn cui
ri, cho nn phi bit trn qu tnh ngha ny.
huynh ng c l cng chung vi nhau, nhn tin
an phi bit c nhn nhn nhau, khim nhng vi nhau.
Mc nhn ho mt khi tranh oan, khng nn v nhng
vic nh nht m tranh chp vi nhau.
Nhn tin sinh t, by gi anh ch em u c con ci
ri, chng u cng c anh ch em. Chng ta phi lm tm
gng em knh, anh nhng cho i sau noi theo. Nh vy mi
c th lu d nhi tn, lm tm gng tt cho con chu xem.
Bi T ny ca Thin s Php Chiu ng chng ta
thng thc mt cch t m. Bi T ny lm cho ti nh n
li c gio Dng Thc Phn tng nhc nh ti rng anh ch em

chn tht ging nh nhng nhnh ca mt thn cy. Cho nn, c

thng ngh phi lm sao cha c c hoan h, vui sng. C
ni duy nht ch c con chu ngoan hin, hiu tho, con chu u
pht trin tt p mi c th lm cho cha c c an i, vui
sng. Tm lng ny ca c lc no cng mong mun cha c,
m c l thn cy cng ngy cng xum xu, xanh tt. Cho nn
khi c cn rt tr dy chu trai hc thuc Kinh in ca
Thnh Hin, v cn vit th php na.
C gio Dng c mi tm ngi chu, tt c mi tm
ngi chu ny u c c dy bo. Bi c c tm lng nh
vy cho nn i con chu ca c rt u t, c rt nhiu ngi l
gio vin, cn c my ngi l bc s. Tht mun c mt gia tc
tt p th trng bi phi dn u lm gng, phi chn thnh
b cng sc ra. Cho nn em knh, anh nhng khng phi ch
trong mt i ca h m cn ko di n i con chu sau ny
na. C Dng khng c con, nhng mi ln n ngy ca m,
ngy ca cha th nh c rt ng vui, bi v c c ti mi tm
ngi chu, c th cn nhiu hn con ci ca cc v mt cht.
Ti tng nh c na nm. Vo nhng ngy ny gia nh c
c bit ng vui. Nhng ngi chu tng c c dy bo
th chn tht rt hiu tho vi c.
Ti cn c mt ngi anh kt ngha, anh y cng sng i
Trung. Anh ch em ca anh y cng rt thng yu nhau. C th
By, Ch nht khi c thi gian l khng cn hn trc, h u
ch ng v bn cnh m. Bi cha anh mt sm, cho nn na i
cn li ca m u l anh ch em ca anh thng xuyn bn cnh
bu bn vi m. My nm trc m ca anh cng qua i, lc
b qua i ti cng tham gia tang l. Sau khi i ti rt cm ng
v thy c t cht ca con chu anh rt tt. Cng bi anh ch
em ca anh y thng yu nhau nh vy nn l tm gng tt
cho con chu hc tp.

Ti c thi quen khi nhn thy kt qu l phi tm hiu

nguyn nhn. Anh y c ni vi ti rng d m anh qua i
nhng trong lng anh cng rt mn nguyn, bi v trong mi
my nm tri ny anh rt c gng t chi nhng ln giao
tip ru ch v v, c v bn cnh m bu bn vi m.
Lc m qua i, anh cng cm thy c an i v cm thy s
chn la ca mnh l ng. Cho nn, em knh, anh nhng nht
nh s l tm gng cho con chu noi theo.
Tnh anh ch em vo thi ngy xa cng lm cho rt nhiu
ngi phi cm ng ri l. Vo thi nh Tn c mt a b tn
gi l Su Cn. anh ch
em ca Su Cn cht mt my ngi, cn li mt ngi ang
m nm trn ging. Tt c trng bi ca a b mun em theo
bn tr cn khe mnh ri i ni khc. Nhng kt qu Su
Cn khng mun b i. Su Cn ni: Chu
. Trng bi ca Su Cn
tip tc khuyn can: l rt nguy him, chng ta
hy i thi. Su Cn lin ni vi trng bi: Tri sinh chu ra
khng s bnh tt, cc bc hy chu li!. Cc v trng
bi khng khuyn c Su Cn lin b i. a b ny t mnh
i nu thuc cho anh, v vo ban m thng xuyn ng trc
linh v ca my ngi anh khc khc, thng cm. Bi tm
lng thng yu i vi anh ch em nh vy, ngi anh ca Su
Cn ging nh l c k tch xut hin khe tr li. Ti sao
bnh dch nh vy li c th bnh phc c? l tnh thng
yu, s quan tm ny lm cho h thng min dch ca ngi
anh trai tng thm. Chng ta i vi virus th khng phi l nh
nhau khng i tri chung vi chng, cho nn gi l gii c
ch khng gi l tiu c. Khi tm nim ca chng ta thun
chnh th t nhin virus s t t chuyn ho. Cho nn, lng
yu thng c th gii c c, lng t bi cng c th gii
c. Sau th cc v trng bi ca Su Cn quay tr v. Khi

cha m ca Su Cn quay v, nhn thy anh em Su Cn vn cn

sng th cm thy rt vui mng.
T cu chuyn Su Cn chng ta c th thy c rng tuy
Su Cn tui cn nh nhng c c sch Thnh Hin. Cho
nn trong nhn sinh quan ca Su Cn c mt iu cn quan
trng hn mng sng. l o ngha. C th hy sinh v chnh
ngha, x thn v ngha ln, b
nhn l nh vy, cho nn mi c th vit ra c nhng cu

chuyn lm cm ng lng ngi m mi n tn my ngn
y l thi i vi anh ch em ca Su Cn vo thi nh Tn,

tnh anh em cn hn tnh mng ca mnh.
Vo thi nh ng c mt v quan tn gi l L Tch. Tht
ra ng khng phi h L m l h T, nhng bi ng c rt
nhiu cng lao vi t nc cho nn L Th Dn ban cho ng
theo h ca vua v gi l L Tch. Bi ging trc chng ta cng
c nhc ti L Th Dn. ng l mt v vua rt tn trng ngi
hin ti, cho nn ng cng rt thnh cng. C mt ln L Tch b
bnh, ng y ni rng: Phi kim mt b ru ngi lm thuc
dn. ng Thi Tng (tc L Th Dn) nghe xong lin ly
dao ct mt on ru ri a cho ng y. Chuyn ny n tai L
Tch. L Tch rt cm ng, lp tc qu trc mt vua cm t
s thnh tm i i ca nh vua i vi ng. y chn tht c
th ni rng: Anh hng qu trng anh hng. L Tch va l
mt v trung thn li l mt ngi con hiu tho, v cng rt yu
thng anh ch em. Ti bit c nh vy l bi c hnh ca
mt ngi u c xy dng t nn tng hiu v .
Khi L Tch cng ln tui, ng c mt ngi ch. Ch
ng b bnh, ng i thm ch ng. Thy ch ang nu cho ng
lin bo ngi hu trnh ra v t mnh gip ch nu cho. Tng
mo ca ngi lm quan thi xa u c ru di ti rn. L Tch

nu cho, bi gi to li khng cn thn nn la chy vo

ru, ng vi vng dp tt la. Ch ng bn cnh thy vy lin
ni: Em trai ! Sao em phi kh s vy! Trong nh c rt nhiu
ng
khng cn t mnh phi vt v nh vy. L Tch tr li rng:
Ch ! Tui ca ch ln nh vy, khng bit em cn c bao
nhiu c hi chm sc cho ch. Khi L Tch nu ni cho
ny th trong lng trn y s bit n, lun lun ghi nh rng
trong qu trnh trng thnh, ch du dt ng bao nhiu ln, v
ng u ghi nh trong lng.
Ti cng rt may mn, ti c hai ngi ch gi cng lun chm
sc cho ti. Ngi ch ln cng hc mt trng i hc vi ti.
Cn nh c ln ti khng khe v phi ung thuc Bc. Gi thuc
Bc rt to, v li cn phi nu hn mt ting ng h, nu t
mt ni nc to thnh mt bt nc nh. Hi ti ang hc i
hc nm th nht v sng trong k tc x. Trong k tc x khng
c sc thuc v nht nh s ph hoi quan h giao tip vi ngi
khc. Tt c mi ngi s mang bng kin ngh n trc ca
phng ng ca ti phn i. Cho nn ti khng c cch g sc
thuc. Ch gi ti sng bn ngoi trng. Hng ngy u gip ti
sc thuc hai ln, sng mt ln v ti mt ln. Sau khi sc thuc
i ng xa nh vy
m ch cn phi bng mt bt thuc nng nh th i n k tc x
ca nam sinh. Trn tng li cn vit mt dng ch: N khch xin
dng bc!. Ch khng c vo cho nn i n bn ca s phng
ti g my ci ri ra hiu bo ti: Ra ung thuc!.
Ti nhn thy tnh cnh nh vy th bnh cng khi c
mt na, vi vng chy ra ung bt thuc mang y s quan tm
ca ngi ch. Cho nn tnh ch em rt l su m. Cng bi tnh
ch em su m nh vy cho nn chn tht lm cho cha m ti
cm thy rt yn lng. Cho nn huynh mc, hiu ti trung
(anh em thun, hiu trong ). Bi v cha m s ngh s
vy th cha m cng rt l yn tm.

Cho nn gia nh ch cn c c em knh, anh nhng nh
th ny, tin rng c gia tc nht nh s c s pht trin rt tt.
Hn na, np sng hiu - nh vy khng ch cm ng lng
ngi m cn cm ng nhng loi vt nui trong nh. Cc v c
tin nh vy khng?
Vo thi nh Tng c mt ngi hc tr tn l Trn Phng.
Con chu mi ba i ca ng u sng chung trong mt mi
nh, trong nh c hn by trm nhn khu. H rt tn knh li di
hun ca T tin nn u khng ra ring. Hn na h cng
khng thu ngi , cho nn mi vic nh u phi t mnh lm.
Lm nh vy rt tt! Bi trc chng ta cng tng nhc n rng
phi con ci tp lao ng th chng mi cm nhn c s
bit n. Cho nn tp lao ng l rt quan trng. Nu
,
phung ph. Hn na chng li
li bing. Nh vy l va xa hoa, phung ph v
li bing.
lng bit n. Mt ngi khng chm ch lao ng dn n s c
rt nhiu thi quen xu. Nh
h v sau. Cho nn h s kin tr gi vng quy tc.

Tng Quc Phin tin sinh l ngi thi nh Thanh, cng
c coi l mt ngi lm quan to nht trong
tnh. Chc v rt cao nhng gia quy ca ng, nhng vic nh u

do con chu m nhim. Nhng vic thuc bn phn ca mnh th
phi t tay i lm. Quyt nh nh vy r

ngi l con chu ca ng cng rt thnh cng tn l Tng S

Cng, cng thng xuyn i khp ni din ging. Cho nn s
truyn tha np sng gia nh l rt quan trng.
Khi con ngi c rt nhiu tin, li rt c quyn th, ch cn
anh y khng c nguyn tc th gia o trong my i v sau s
b suy bi. Chng ta i nghin cu con chu i sau ca Lm
Tc T, ca T , nht nh
cc v s hiu c, gia quy ca h chn tht l nhn rt xa, trng
rt rng. Cn gia phong ca nhng nh ch hai ba i sau suy
bi th thng l gia phong ca cc thng nhn. Bi khi c tin,
con ngi ta s cm thy ci g l ln nht? C tin mua tin
cng c. Cu ni ny sai hon ton! Bi khi c tin, h s coi
thng nhng ngi c hc: Anh hc nhiu nh vy c g l
gii ch, anh li khng c cuc sng thoi mi nh ti. Ci thi
c lm tin, nhiu ca ri i c hip ngi khc ny th c
trit .
C mt quyn sch vit rt hay gi l: Bo Ph Php, l
phng php cho tin ti ko di n i con, i chu. Ch
mt mnh cc v gi c th khng phi l gii g. Bi cc v c
th gi c nhng c mang theo c khng? Hai bn tay trng
cng khng mang c g. Ch khi con chu tht s c phc
phn, c tr tu th mi l c bn lnh.
Chu ngoi ca Tng Quc Phin tin sinh tn l Nhip Vn
i tin sinh. ng sng trng k Thng Hi. Thng Hi l
mt ni rt phn hoa, c rt nhiu thng nhn giu c. ng
my chc nm v chng kin c rt nhiu ngi giu c c mt
i, hai i l suy bi. ng lin i tm hiu nguyn nhn do u.
Trong s c mt thng nhn h Chu. ng y m ngn hng
t nhn, m rt nhiu ni, c rt nhiu tin, tin ca c n my
trm vn ngn lng. C mt ln xy ra nn l lt ti ni ng
ang m ngn hng, ni rt ngho kh. Cho nn ngi qun l
(qun l chi nhnh ngn hng ni ) c quyn gp nm trm
lng. S hu my trm vn lng m ch quyn gp c nm

trm lng th khng nhiu. Nhng ngi qun l ny b ng ch
Chu mng cho mt trn: Sao anh li ly tin ca ti quyn
gp?. ng ch Chu ny ni ng ch c mt phng php gi
ti sn, l tin ch cn vo ti ca ng th khng cho n chy ra
ngoi na, l mt ch tch, tch gp tin ca.
Qu v thn mn! Tch gp tin ca th s tn thng o l,
tn thng bn phn lm ngi. Cho nn mi ni: Tch ti tng
o. Tc ng c cu: Mt nh no m th nghn nh on thn.
Nh ca cc v c lm tin, nhiu ca nh vy, nh hng xm sp
cht i m cc v li khng i cu t th h s on thn cc v.
My ngy sau nu nh nh cc v c ha hon th h s ng
xem: "Cc v thy cha! iu m mi ngi mong mun
thnh s tht". H nht nh s ng m ni: Tt qu ri!
Tri xanh c mt!. Nhng nu nh cc v ni ni u c th b
th cho h v nu cc v u c th tn lc trong cuc sng, thm
ch trong s gio dc con ci ca h th h s lun lun cm n
cc v. Nu t nhin nh cc v b ha hon th h nht nh
cng s chy ti, v tranh nhau xem ai l ngi tt go nc u
tin vo m chy. C ng vy khng? Bi khi cc v b cng
sc ra cho h mt cch chn thnh th h s cm nhn c. Hn
na h cn ghi nh mi trong lng, ch cn c c hi l s bo
p cho cc v. y gi l i nhn gi nhn hng i chi, knh
nhn gi nhn hng knh chi. Cho nn chng ta nht nh phi
lnh hi tr tu ca cc v Thnh Hin ngy xa. Cho nn tin th
phi lu thng, ngi xa c cu: C nc l c ti. Nu nh
nc khng lu thng th s bc mi hi. Tin m khng lu
ng th s xy ra tc dng ph.
Ngi thng nhn h Chu ny n cui i ca ng, lc
vo nm u Dn Quc, ti sn ca ng i c ba mi
triu ng. C nhiu tin khng? Rt nhiu tin. ng c mi
ngi c con ln chu. ng chia ba mi triu ng thnh mi

phn, mi ngi c ba triu ng. Kt qu qua s quan st ca

Nhip Vn i tin sinh th thy rng trong vng c my chc
nm tri, mi ngi con chu ca ng u suy bi. Tt c tin
ca u tiu pha phung ph ht, thm ch c ngi cn phi ng
ng xin n. Trong s cng c mt hai ngi cn c cht tu
dng, nhng tin ti cui cng cng tiu tn ht, c cht tu
dng nh vy ri m vn khng gi ni tin ca.
T cu chuyn ny chng ta mi hiu c li ni trong
Kinh Dch qu khng ngoa cht no. Kinh Dch c ni rng:
Tch thin chi gia, tt hu d khnh, nh khng tch thin th
s c tai ng ging xung. T iu ny chng ta c th nhn
thy c ngi cng rt tt, nhng ti sao tai ha c dn dp xy
n vi ngi ny. C l l tai ng ca T tin li cha tr
ht. Lc cc v phi ng vin h kin tr hnh thin th nht
nh s xoay chuyn c tnh th, i n khi tiu tan ht tai
ng th nht nh s c thin bo xut hin. C kin thc nh
vy th mi c th c c nhng ngi con chu tt.
Cho nn Tng Quc Phin cng vy, Trn Phng cng th,
h u hiu bit c mt iu nht nh phi con chu tp
lao ng, cho nn khng thu ngi lm. Mi ln n cm cng
l hn by trm ngi cng n, rt l ng vui, nhn nhp. Trong
nh ca h nui khong mt trm con ch, mt trm con ch ny
phi tp trung ng th mi c n cm. C mt cu ni t
v tnh trng ny l: Mt con cha n c n khng n. Np
sng hiu - ny cm ng n c n ch trong nh ca h.
Nu cc v l hng xm ca h, khi nhn thy cnh tng ny cc
v s cm thy rt cm ng. Ngoi cm ng ra th cn cm
thy chng ta khng th khng bng my con ch ny, bi trong
nh mnh vn cn ci nhau m .
Cho nn s vic ny n tai Hong Thng. Hong
Thng cng rt cm ng, lp tc min cho gia nh h mi lao
dch. l nhng lao dch m nhn dn phi lm nh i xy

dng mt s cng trnh cho t nc. Bi v Hong cm thy

gia nh ny ca h s l tm gng tt cho nn min lao dch
cho h. Cc v xem, c hnh ca con ngi c th cm ng
c loi ng vt nh ch, nhng c ngi li ni: Ti khng
tin. Ngi thi nay th rt kh tin nhng iu cm ng nh
vy. Ti sao ? Bi v h ton ly bng d ca ngi tiu nhn
ni: Ti khng c cm ng. Ti sao h li c?. l h
khng i ngh nim ca nhng v Thnh nhn, Hin trit ny.
Vo thi nh Minh c mt ngi hc tr tn l Bao Thc
Phu.
phi v nh thm cha m. Trn ng v gp mt con cp, con
cp ngom ly ng v tha ng n mt ni khc chun b n
tht ng. Bao Thc Phu khng s hi g c, bi ngi tri thc
thi xa u bit rng: Sng cht c s, giu sang do tri. Cho
nn i din vi s sng cht h khng s hi, nhng rt thnh
khn, ng qu xung ni vi con cp rng: Ti b ngi n tht l
s mnh ca ti nh vy, nhng bi hin nay ti cn c cha m
gi hn by mi tui phi phng dng, c th cho ti
phng dng xong cho cha m ri ti li n ngi n. Tm
lng hiu tho ny lm cho con cp hung c nht cng phi cm
ng, con cp lin i mt.
Cho nn ngi trong vng gi ni l: Bi h cng
tng nim Bao Thc Phu cu khn cp v c cp
tha cho v nh phng dng cha m. Ngay nh loi cp hung
c nht cn bi
vn vt cng c th cm ng. Cho nn mi ni: Vn vt giao

cm, d thnh d trung, s chn thnh n cc im th tri t
cng s cm ng.
Vo thi nh Nguyn c mt ngi hc tr tn l L Trung.
Hiu hnh ca ng ni danh khp nc. Lc trong thn ni

ng xy ra ng t, tt c nh ca u ht. T
nh ca u n . Nhng khi n nh ng tm
chn cht chia thnh hai ng, sau khi i qua nh ng th li
chp li lm mt. y l s vic tht c lch s ghi chp li.
Chng ta khng th khng tin l c tht.
Cho nn trong Trung Dung c ni: Ha phc tng ch.
Ha phc ca mt ngi, l ha hay l phc khi n vi ta th t
u phn on c? Ha phc tng ch, thin tt tin tri
chi, bt thin tt tin tri chi. Nu nh l vic thin th bit l
phc, bt thin l ha. Cho nn hiu hnh ca ng gip cho
ng trnh khi kip nn . Chng ta phi tin tng chn l ny,
mnh i con ng i ca mnh mt cch quang minh, li
lc. Cc v c lng tin rng cuc i ca cc v c th gp hung
ha ct khng? C! Rt tt! No! Chng ta hy v tay tn
thng.
************
7.2. Huynh mc, hiu ti trung (Anh em thun, hiu trong )
th no? Chng ta hy ngh xem v d nh nh ca Trn Phng

c ti by trm con ngi m cn c th sng vi nhau ha
thun. Hin gi gia nh chng ta c ba ngi l khng hp
nhau ri.
Thm ch cha sinh con m hai v chng ci nhau n khng
th ging ha c. Cc v ngh li xem ngi ta c th
nhau ha thun l kt qu.

i x bnh ng th mi c c s ha
thun. Bnh ng, bnh Lng ngi
bnh yn th mi khng xy ra tranh chp. Cho nn dy bo con
ci ca mnh th nht nh phi nm bt c nguyn tc tuyt
i phi chm sc mt cch bnh ng. Tuyt i chng ta
khng c i x vi con trng th tt nhng con th li
khng bng. Trong lch s my ngn nm ca dn tc chng ta
cui cng to thnh ci kt qu anh em ci v ln nhau, bi v

lng ngi bt bnh th sm mun cng s c tranh chp.
Chng ta li i su vo tm hiu, v
?
? Sai ri! Cc v qu yu chiu chng, chng s cng ngy cng

ch k, l cc v hi chng. Cn a con chng ta khng ch n
th ni tm ca chng s khng cn bng, c lc s tr nn rt tiu
cc. Th l cc v hi c hai. Nh vy l khng c l tr. Cho nn
bnh l rt quan trng. Tuy ti l con trai c nht trong nh,
nhng cha ti i x vi ba ngi con rt bnh ng, khi thng
u thng nh nhau, khng cho ti nhiu hn.
nn kiu ngo mt.
Vo thi nh Minh c mt hc tr tn l Trnh Lim.
i sng chung mt mi nh. Thi i ny
ca chng ta nhiu nht nghe ni ti l my i? Ba i? Ba i
l qu t! Hi ti i Lc c nghe ni l c nm i sng
chung cng mt mi nh. Trnh Lim l by i cng mt mi
nh. Minh Thi T Chu Nguyn Chng rt khm phc ng, ban
cho ng mt tm bin l: Thin h nht gia, c hn mt
nghn ngi, khong mt nghn ngi chung. Ban cho ng tm
bin ny cn tng cho ng hai tri l. Minh Thi T cng rt l
th v, ng ngh: Ta tng hai tri l, xe
. ng li cn phi cm y v
theo ng sau xem Trnh Lim x l vic ny ra sao.
Qu v thn mn! Cc v s x l ra sao?
17
Mang i nu c phi khng? Hy v tay tn thng v
bn hu ny. V bn hu ny c th bit rng nu l th s tt cho
17
Bt u Tp 17
c hng! Phng php ca Trnh Lim cng ging vi v bn
No! . Rt
cng bng, lng ngi u rt bnh yn, cm thy tht l cng
bng. Nhng ngi h hng xa khng thn lm vi Trnh Lim
th li cng cm thy ngi trng bi ny ng c tn trng.
Sau Minh Thi T li hi ng: Khanh lm sao m qun
l c mt nghn ngi ny? Khanh dng phng php g
vy?. Kt qu Trnh Lim tr li bng bn ch: Bt thnh
ph ngn (khng nghe li ca ph n). Cc v n gii
Ti khng mun nghe na, ti
i y. Chng ta khng th gii ngha theo cu vn, v mi mt
cu ni u c ngha thi i ca n.
sch Thnh Hin. H khng lnh ng c tm lng ca Thnh

Hin cho nn kh
lm cho ngi khc c lng on thn. Cho nn, on thn sinh ra

t lng ch k.
m tranh u th c mt nghn con ngi s tan r.
Nhng thi nay phi n ca chng ta cng u i hc, trong li
ni cng khng n ni t t, t li. Cng c khi nam gii li ch
k hn, ch bit ngh cho mnh. Nu nh nam gii m nh vy th
tnh cch ca anh ta s ging nh n b. Cho nn cu ni ny
chng ta phi hiu theo ngha rng, l:
chp. Ngi ta c th duy tr c mt nghn con ngi th khng

phi l khng c nguyn nhn. Ti sao con ngi li mun tranh
chp? Ti sao? Bi h cm thy rng nhng th h tranh c l
ca h. Cho nn cu sau l phng php rt quan trng cho anh
ch em, gia nh sng ha thun vi nhau.
7.3. Ti vt khinh, on h sinh (Tin ca nh, on no sanh)

Thi xa c mt a b tn l Khng Dung mi ln nm
tui. Khi chia l, a b mang phn to nhng cho anh trai n.
K thc thi nh vy l ng n, bi v Khng Dung lm
vic nh t hn anh trai. Hin nay chng ta u ni: Phi bnh
ng, phi bnh ng vi tr nh!. Cu ni ny ng hay sai?
Cu ni ny cc v thy th no? Phi bnh ng trong nhn cch.
Cc v tn trng chng l mt c th m khng phi ph thuc
vo bn. Nhng bi chng cn nh, vy xin hi: Kinh nghim
trong cuc sng ca chng c bnh ng vi cc v khng?
Khng bnh ng. ng vy! Tr tu trong cuc sng ca chng
khng bnh ng vi cc v nn cc v phi hng dn chng,
phi dy bo chng. Cho nn phi c tn ti, trt t th chng mi
c lng knh trng i vi cc v. Nu nh cng bnh ng trong
vic i ng nm ngi vi cc v, vy th lm sao chng c th
knh trng vi cc v? Cho nn chng ta phi xem xt cho r
rng s bnh ng ny.
Tr nh phi c tn ti, trt t th chng mi bit c: Hoc
n ung, hoc i ng, ngi ln trc, ngi nh sau. Ti sao
li phi ngi ln trc? Cha cha v th con ci cha c n
cm. l cm nim s vt v i vi cha, bi v gnh nng ca
gia nh nm trn vai ngi cha. Cho nn y cng l l ngha
con ci lun lun ngh n s vt v ca ngi cha. Nu nh
ngi cha i lm vn cha v, con ci ngang nhin khng cn
dng bt a, c th bc thc n m n th v lu v di chng s
hc c l: Chuyn ta ta lm!. Cu bt gio, tnh ni
thin.
ti sao ngy xa my trm con ngi cn
c th tun th theo khun php. Phng php ca h rt cuc l
g? L T Quy. Nhng phi thc hnh th cc v mi c
c li ch.

Khng Dung nhng phn l to cho anh trai n, y l ti

vt khinh (tin ca nh). Khi ngi anh nhn ly phn to ngi
em a cho th s cng yu qu ngi em hn. Ngi anh thy
ngi em lun lun ngh n mnh, th ngi anh ny cng ngy
s cng
cch h x i vi ci c gi l vt.
Vo thi k Ng i c mt ngi hc tr tn l Trng S
Tuyn. Cha ng mt sm, ng c ngi ch nui ln. Khi ng
mi by tui, ngi ch ni vi ng: Chu ln ri, by gi
chng ta s chia ca ci T tin ra lm hai phn, chu mt phn,
ta mt phn. Kt qu Trng S Tuyn ni vi ch rng: Ch
! Ch c by ngi con, cho nn ti sn phi chia lm tm
phn. Ngi ch ni: Khng c! Chu l i din cho cha
chu, cho nn phi chia lm hai phn. Lc Trng S Tuyn
mi c mi by tui, nhng ng rt kin quyt, nht nh phi
chia lm tm phn. Nhng nhn nh vy liu c thit thi
khng? Nhng nhn nh vy th s nhng ra c hnh ca
ng, nhng ra s ha thun ca gia nh, nhng ra lng d bao
dung ca ng. Lng d cng ln th phc cng ln.
Cho nn khi ng vo kinh thi, cht c mt v thy tng
i n xem th thy trn mt ng sao li c nhiu ng vn m
c nh vy ( l tch rt nhiu m c). V thy tng lin ni
vi ng rng: Ln ny chc chn s cao. Qu nhin nh
vy, ln ny ng thi rt cao. Tin rng tm gng ca ng cng
truyn li cho con chu ng, v nht nh cng s i i pht
trin vng bn.
Cc v thy , nhng nhn nh vy th s tng ng vi
t tnh ca mnh. Khi con ngi hiu c rng: S c th
cui cng cng s c, s khng c th khng nn cng cu.
Sau khi hiu c o l ri th tm s an, l s c, s khng
cn suy tnh thit hn m thng xuyn i tranh chp vi
ngi khc. Phi hiu r chn tng ca s mnh. Chng ta
nn c mt quyn sch hay, l quyn Liu Phm T

Hun. Khi hiu r o l th lng mi c yn, th s
khng i tranh chp na.
Vin Liu Phm tin sinh hi cn nh gp c mt v tin
sinh bit xem tng s tn l Khng tin sinh. V Khng tin
sinh ny l truyn nhn ca Hong Cc S Chnh Chuyn
Thiu T ca Trung Quc, cho nn xem mnh c bit chun
xc. Qu v chc cng c kinh nghim v tng s? C hay
khng? Nghe ni hin nay i xem tng s mt rt nhiu tin.
C phi vy khng? Nu nh xem tng s m ng nh vy th
cc v tht ung ph mt i! Khng c thnh tch g c! Bi
v th hin rng cc v khng bit s dng cho tt cuc i
ny. Ti sao li on chun xc nh vy? Bi v nghip thin c
ca mt con ngi u hin ra trong cuc sng ca h, cho nn
mi on ra c. Cho nn mt s ngi cm thy xem tng s
tht l chun xc.
Nhng c mt s ngi xem mnh li khng chun. l
nhng ngi no? C hai loi ngi xem tng khng chun,
mt l ngi i thin, hai l ngi i c. Hnh vi ca i a
s chng ta u l tiu thin, tiu c, sau li khng bit m
rng tm lng, ton ngh cho con, cho chu, cho v, cho nh
ca, tin ti, u l ngh v nhng th , cng khng c i
thin g v cng khng c i c g. Cho nn s mnh on
c rt chun.
Thc ra s mnh cng c cng tr nhn chia. V d trong s
mnh ca cc v c mt chc triu, cc v li i lm mt s vic
tiu thin th mt chc triu s cng vi nm mi ngn chng
hn, bi vy on rt l chun. Nu cc v i lm mt s vic
tiu c th s bin thnh chn triu chn trm nm mi ngn, cho
nn cng rt l chun xc. Nhng nu nh cc v lm rt nhiu
vic thin, v d mt chc triu nhn vi nm s thnh nm chc
triu, nh th tuyt i khng chun. Nu nh lm ra nhng
chuyn thng thin hi l th mt chc triu chia cho nm s

thnh hai triu, nh vy l on cng khng chun.
Cho nn chng ta phi hiu c cho d mt ngi c dng
th on phi php cp bc tin ca, v anh y cp c hai
triu, th cng l trong s mnh ca anh ta vn c nh vy.
Nhng khi cp c hai triu th anh ta li m dng dng
t c: Mi ngi xem ti li hi cha!. Tht ra anh ta l mt
tm triu ri. Cho nn Qun t lc c tc qun t, bi v c
yn d, yn lng m tiu nhn oan ung tc tiu nhn. Anh ta ly
c hai triu nhng khng bit c cn mng m tiu khng,
bi v anh ta lm vic xu vi phm php lut, rt c th khng bao
lu na s b bt vo t. Nhng ngi nh vy rt nhiu. Bi v con
ngi thi nay theo ch ngha cng li, c rt nhiu ngi trong
tnh hung no m thnh ra b qu ha liu.
K thc khi thy nhng ngi nh th ny chng ta phi nn
tic cho h. V tht ra h cng l ngi i ph, ch v khng
c gio dc tt nn t lm hng c cuc i. Chng ta i vi
nhng ngi nh th ny th phi c tm lng xt thng. Bi v
tin nhn bt thin, bt thc o c, v hu ng gi, th v
qui d, cha m h khng dy bo h, ng b ni ngoi cng
khng dy bo h.
Chng ta hy xem hin nay, v d khi ti thi u lm thy
gio, bn b ngi thn cu th nht hi ci g? Lng thng
lnh c bao nhiu?. Cho nn tin bi ca h khng dy cho
h hiu rng con ngi c th t to dng s mnh cho mnh, ch
cn bn m rng tm lng. Tin bi hon ton khng dy h
nhng iu ny m ch dy h tham lam li lc. Cho nn khi
cm d n th h khng c cch g cng li c. Hiu c
s mnh th trong lng s yn n, bnh thn th cc v mi c th
ti vt khinh, on h sinh (tin ca nh, on no sanh). Gia
nh s y p khng kh vui v, ha thun.

Vy khi chng ta gp phi lc hc sinh ang tranh nhau th

phi lm sao? Hm hc sinh ca mt lp c n hoa qu,
n da hu. Da hu ct sn trn bn. C rt nhiu hc
sinh n cm ngu nghin nh h i sau khi n cm xong
cn chy nh bay ra cp ly ming da to nht. Qu v thn
mn! Nu nh l hc sinh ca cc v th cc v phi lm g khi
nhn thy cnh nhn nho, hn lon ny? Ngi thy gio ny
cng rt im tnh, nhn thy cnh nhn nho, hn lon nh
vy m khng ni nng g, i cho hc sinh n cm xong v i
ng tra. n bui chiu khi vo tit hc u tin ngi thy
gio ny mi ni: Cc em! V d hm nay chng ta tranh
cp ming da hu u tin v cp c ming to nht th
s c kt qu g? C nh hng g? Cc em hy ni th xem.
Ngi thy gio ny khng ch ra ai l ngi i cp ming to
nht l mun li thot cho hc sinh . Kt qu c rt nhiu
hc sinh u ni: Ngi tht l ch k nn mi tranh vi
mi ngi ming to nht. Ngi thy li ni tip: Ngi nh
vy cc em c mun lm bn khng?. ng nhin l khng
ri!.
Thng qua tnh th ny, ngi thy mun bn tr hiu c
rng nht c, nht ng ca chng u s nh hng n hnh
tng ca chng trong lng ngi khc. Nu khng, chng s m
mt v li, b dc vng xi gic ch mun i cp phn to nht m
khng ngh c rng vic mnh lm s c hu qu ra sao.
Ngi thy li ni tip: Nu nh ngi hc sinh ny cp
c phn ln nht, hc sinh ny rt vui mng v nhanh chng n
ht th m bo rt c hi cho d dy. C ng vy khng? Bi v
n qu nhanh s b kh khn trong tiu ha. Hn na cp c
phn to nht th vui c bao lu? c mt lc. Nhng hy xem
nh mt ngi khc nhn ngi hc sinh ny nh th no? V lp
tc ngi hc sinh ny s cm thy ra sao? Cm thy rt kh chu.
Hn na, hm nay ngi hc sinh ny cp c phn to nht th

ln sau li mun cp c ci g? Cng l phn to nht. Nhng

ln sau nu nh khng cp c th ngi hc sinh ny cm thy
rt au kh: Tc cht i c, khng cp c phn to nht
ri. Khi mt ngi lc no cng mun ginh phn tt nht v
mnh, khi khng t c ngi c th s vt c suy tnh tm
cch n trm hoc n cp.
Ngi thy ni xong cng khng c kt lun g m cho
hc sinh t i tho lun. Kt qu l ngy hm sau, lc n da hu
tnh hnh khc hn. Khi ly da cc em ton chn nhng
ming b nht. Khi ph huynh v thy gio chn tht chu i dy
bo, th con ci cc v s rt d dng tip thu. Cho nn c gi
l: Ti vt khinh, on h sinh (tin ca nh, on no sanh).
Mt a tr thng xuyn bit nhng nhn th s nhn c s
chiu c c bit ca trng bi.
************
7.4. Ngn ng nhn, phn t mn (Li nhng nhn, tc gin
mt)
Con ngi vi con ngi sng vi nhau, tnh trng d xy
ra xung t nht chnh l phng din v li ni. Mt khi
xy ra xung t li ni, thng cc v s rt tc gin, nht
nim sn tm khi th s ko theo trm vn chng ngi.
Chng ngi u? Chng ta hy suy xt th xem dng li
ni khng tt ni gin th trm vn chng ngi s xut
hin. Ca chng ngi m ra, chng ngi tm lng ca
chng ta v cng chng ngi quan h tt p gia ngi vi
ngi. Cc v bc mnh trong nm pht nhng phi mt bao
nhiu thi gian tiu tr hu qu khng tt do tc gin to
ra? Cho nn mi gi l phn t nan. Cu ni qun t cu
t nhc nh chng ta khng c tc gin. Chng ta phi cn
thn! Bi v khi tc gin th rt kh m tr li trng thi

ban u, thm ch c th ni l khng tr li c. Cho nn

gi l phn t nan.
Tc ng c cu: Li ao ct th ngn d hp, dao sc ct
thn th ch mt hai tun l l c th lnh li, nhng li ni c
c th s li trong lng ngi khc hn kh tiu. Cuc i
con ngi ngn ngi nh vy, ti sao li khng sng vi nhau
ha thun? Chng ta thy c kt qu nh vy th phi t t tm
bin php i tr s phn n ca mnh. M cng phu i tr
phi luyn n trnh nhn.
Chng ta hy xt xem ci g l cng phu ca ch nhn.
Bn trn ch nhn l ch ao, bn di l ch tm. ni
d ngi ta c ly dao m vo tim cc v th cc v vn khng
ng y. Mc cho h c mng chi th no i na cc v cng
khng i p li, th mt bn tay s khng th v thnh ting
c. Cc v c th nhn nhn n trnh nh vy th c th
lm cho ngi xung quanh n phc. Cho nn nhn l mt
hc vn to ln.
Cc v hy lun lun th nghim sc nhn nhn ca mnh. V
d nh hin gi ang ngi nghe ging cng l th nghim sc
nhn ni. C ng vy khng? Nhn ni khng ng gt. C mt v
n s ni vi ti rng: Thy Thi ! Vn ha Thnh Hin rt hay.
Nhng s nhn nhn phi nhn nhn n bao gi?. i vi
ch nhn c y khng bit phi lm sao. Ti ni: Nu c c
tm l nh vy, ti c th m bo, nht nh c nhn nhn cho
n khi ni la phun tro. V d sau khi hc xong bi ging ny,
bit c v chng cn phi thng cm vi nhau, cho nn sau khi
v nh th c rt chm ch, bt u qut nh v dn dp nh ca.
Nhng kt qu l chng cng khng n, bi khi c qut nh
th u xem chng c n vic c lm khng. Qut c
mt tun m chng vn khng c phn ng th c cht tc gin v
cng. Sau c vt chi xung t ni: Mnh lm nhiu vic nh

vy ch l anh y khng nhn thy sao!. Nu nh khng nhn

nhn c, s tc gin ny s bng pht ra ngoi th bao nhiu
cng lao trc y u sng, bin ht. Chng ca c s nhn
c vi v lnh lng v ni: Cn ni l i hc ci g? T
Quy!. Cho nn, cng phu nhn nhn l phi nhn nhn cho khn
ngoan, nhn nhn lm sao c th ngh cho i cuc.
Bi v mi mt con ngi, v d nh v chng u n t
hai gia nh khc nhau, nhng thi quen sinh hot cng khc
nhau rt nhiu. Cho nn mi ni: Bng ng ba thc khng
phi do mt ngy gi lnh. Chng ta phi hiu rng thay
i tuyt i khng phi ch mt ln l xong. Lc ny cc v
phi bnh lng li! Ngi khc ng hay sai l vic ca ngi
ta. Quan trng l chng ta c tn ty ht bn phn ca chng
ta khng? Vic ng lm th phi lm, cho nn lm cng yn
tm thoi mi. Cc v dng thn dy bo th t nhin s to
thnh phn ng dy chuyn. iu kin chn mui th s vic t
nhin thnh cng. Khi chng ta hiu c th mi c th bao
dung.
Bt u t hm nay, khi cc v v nh th phi dy con ci
tnh sing nng, chm ch, nhng cc v cng khng nn v thy
chng khng tr nn chm ch ngay m tc gin. y khng phi
l ci sai ca con ci, m l thi ca chng ta khng ng
thi quen to thnh t nhin th tt nhin chng ta phi tri qua
mt qu trnh. Chng ta nn thun theo mt cch t nhin, phi
nhn nhn ngh cho i cuc. Bi trong gia nh v d v chng
thng hay ci v ln nhau, trong cng ty thng xuyn ci nhau
vi ng nghip, th khng kh gia nh v cng ty s khng tt.
Kt cc gia nh v cng ty s suy bi. Cho nn chng ta c th
nhn nhn l v ngh cho i cuc. Mt khi cc v c th ni ni
u nhn nhn c th cng c th lm thc tnh lng h thn ca
i phng. Cho nn nhn nhn th phi nhn nhn mt cch khn
ngoan, nhn nhn v i cuc.
Khi chng ti din thuyt Bc Kinh, c mt v n s hn

nm mi tui sau khi hc xong cu xut tc th ngay hm
lin gi in cho em gi. V mt cuc ci v m hai ch em
hai nm khng ni vi nhau mt li. Sau khi b y nghe xong th
cm thy mnh sai nn lp tc gi in cho em gi. Em gi
va nhc my, b lin ni: Em gi ! Ch xin li!. K thc khi
b va mi ni c ba ch: Ch xin li! th em gi b khc a
ln. Tht ra c hai ngi u bun phin trong lng. Ti ni
may m mi hai nm, nu c tip tc nh vy m bo c hai
ngi s trong hi ca nhng ngi b bnh nguy him nh
ung th, tc nghn mch mu. Ti g m phi nh vy!
Cc v thy khng? Ch mt li xin li ha gii c s
him khch ny. Khi c ha gii th khng ch gnh nng
trong lng hai ch em c b xung, m gnh nng trong lng
cha m cng c b xung. Cuc i chn tht c th t c
hnh phc vin mn, cuc sng ca chng ta nht nh s cng
ngy cng c vin mn nu chng ta bit b i nhng thi
quen xu ny, nhng c chp khng tt ny. By gi chng ta
phi hc cch gim bt s phn n, bit cch ngn chn n.
Qu v thn mn! Cc v lm g ngn chn khi tc gin?
Cc v dng phng php g? No! Chng ta hy cng tho lun.
Mi ngi u c th thy ngi hin ti th mun lm theo cho
kp h, cng nhau trau di nghin cu hc ci hay. Chng ta
dng phng php no? T bi, thng xt. Rt tt! l m
rng tm lng, t nhin s khng cn chng ngi. Cn c
phng php no khc khng? Phng php ny rt cao thm,
c l ti phi thc hnh ba nm, nm nm. Cho nn iu phc
c s gin d th chn tht l rt quan trng, bi khi s gin
d ca mt ngi khng c tiu tr th n s chng ngi c
trng thi tm sinh l ca ngi .

Thng Hi ti tng tho lun vi rt nhiu ngi v

vn ny. H u ni rng gi in thoi khc lc k l vi
ngi khc pht tit s bc tc ny. Ti hi: Vy sau khi cc
v k l xong th cm thy th no?. H ni: Rt thoi mi!.
Ti ni: Cc v th thoi mi ri nhng ngi nghe th khng
thoi mi. Ngi nghe khi nghe xong s ngh: Cuc sng ngn
ngi kh s nh vy, sao li c nhiu s xung t nh vy?.
Cho nn chng ta khng th vt rc ba bi cho ngi khc. C
rt nhiu ngi ging nh l thng rc. C hay khng? Lm
thng rc c lc s xy ra tnh trng l n khi thng rc y qu
s trn ra ngoi.
Cc v thy ! C rt nhiu chuyn gia cha bnh tm l
cho ngi khc, n cui cng th h cng s ra sao? Cho nn
chng ta phi tin n cnh gii cao hn l phi bin thnh l t
rc. Khi c rc n th m mt ci l t chy sch. Vic ny cn
phi thng qua c hnh ca chng ta. Cng ging nh v bn
hu ny va mi ni l: Dng lng t bi, nhn i.
p n thc ra nm trong ch Trung Quc. Cho nn sau ny
i vi ch Trung Quc, chng ta phi cng thm tn knh. Bi
v T tin to ra mt loi ch duy nht trn th gii c th
din gii trit hc ca nhn sinh. l ch Trung Quc. Ngoi
ngn ng ny ra th khng cn ngn ng no khc c kh nng
ny. Chng ta hy th phn tch ch n xem, ch tng hnh,
hi , bn trn l ch n bn di l ch tm, th hin rng
khi mt ngi tc gin th anh y cam lng lm n l cho
nhng thi h tt xu x mi dt i, dt sang hng ng th
anh y khng dm i sang hng Ty. Chng ta hy quan st, c
rt nhiu ngi sau khi tc gin xong th rt hi hn li ngh:
Va ri mnh lm sao li nh vy?. C ng vy khng?
Nhng chng ta cng khng c cch g ly li c.
C mt ngi cha, ng c mt a con c tnh cch rt hay
tc gin. dy bo a con, ng ni vi n rng: Bt u t
hm nay, nu nh mi ln con tc gin th hy em mt ci inh

st ng vo cy ct g ng sau vn. Vy l c mi ln tc
gin a b li mang mt ci inh st ng ln ct g. Nhng
ngy u, mt ngy cng phi ng nm su ci inh. Kt qu khi
ng c my ngy th a b cht git mnh, thy inh ng
trn ct dy c. a b cht cm thy rng: Sao tnh cch ca
mnh li xu n vy!. K tht c rt nhiu ngi tnh cch rt
xu, nhng h thng ni: Tnh cch ca ti nh vy l tt lm
ri! Nu l my nm trc y th khng bit anh bin thnh
th g ri!. H u khng bit rng tnh cch ca h rt xu.
a b ny sau khi pht hin ra lin bt u gim bt i, qua
mt thi gian th khng tc gin na. Cha a b li ni: Ch
cn hm nay con khng tc gin th c th nh mt ci inh st
ra. a b va nh ci inh st ra va cm thy rt c thnh
qu, v hng ngy c th m nh. Cht mt hm th nh ht, a
b rt ho hng chy li ni vi ngi cha rng: Con nh ht
inh ri. Ngi cha lin dn a con i n trc cy ct g,
ng ni: Tuy con nh ht inh st ra nhng li rt nhiu
l thng. Liu n c th tr li trng thi ban u c na
khng? Khng th!. Cho nn mi ni: Dao sc ct da tht cn
c th lnh li, li ni c c lm tn thng lng ngi th hn
kh tiu. n lc d cc v c xin li nh th no cng
khng ly li c quan h nh ngy xa.
Cho nn khi chng ta hiu th cng phi thm cn thn.
Ln sau khi va tc gin th lp tc chng ta phi ngh ngay n
ngn ng nhn, phn t mn (Li nhng nhn, tc gin mt).
Cu Kinh vn ny ging nh mt lung nh sng chiu vo trong
u cc v. Cc v c lm c khng? Phi bui sng mt ln,
bui ti mt ln nghin ngm T Quy th m bo s c
hiu qu nh vy.
Bc Kinh c mt v bn hu, anh y chn tht lm c
sng mt ln, ti mt ln c T Quy. Anh y ni ci kh
sa i nht ca anh l hay bc m im yu ca ngi khc. V

d nh ng ch L c im yu, by gi tuy hc ri nhng
mt chc, mt lt khng th sa c ngay. Cho nn khi anh y
bt cht mun bc m im yu ca ngi khc th cu Kinh vn
ny li hin ra, v th l anh lp tc ngm ming li khng ni
na. Rt c hiu qu! Chng ta cng c th ghi nh ly cu Kinh
vn ny, hoc ghi nh mt cch n gin l phn t nan.(Tc
gin xong hi hn cng mun ri).
Con ngi phi c ch kh, tuyt i phi lm ng ch ca
chnh mnh, khng nn cho nhng thi quen xu ny lm ch
s phn ca chng ta. Chng ta phi c dng kh i tr
chng, phi t n (tc gin) chuyn sang th (tha th). Hai
ch ny xem c ging nhau khng? Rt ging! Ch cn gt da
mt cht th t ch n s chuyn thnh ch th ngay. Bn
trn ch th l ch nh, bn di l ch tm, l mt kiu
ch tng hnh, hi , biu hin t mnh vo a v ca ngi
khc. T gc ca ngi khc xem xt s vic th s tc
gin ca cc v c th s gim i mt na.
Trong qu trnh ti dy hc, mt s hc sinh c hnh vi thc
s l hi bng bnh. Khi chng ta thy vy th u cm thy
rng: Ti sao ln nh vy ri m cn c nhng hnh vi nh
th?. Nhng chng ta khng th ch xoay quanh kt qu, m
phi i tm hiu nguyn nhn. Thng nhng a tr ny, khi
chng ti i tm hiu hon cnh gia nh ca chng th thy
chng sao ng thng n vy! V khng c ngi chm sc
nn mi to thnh thi quen xu nh vy. Lc by gi cc v s
t tc gin m chuyn thnh tha th, t gin d chuyn
thnh t bi.
Ti tng dy mt trng hc, c mt hc sinh n cp
tin, n cp khng t tin, nhng mt trm ngn ng. Thc ra
a b ch mun rt t mt ngn ng thi. Hm c mt
v ng nghip ca ti nhn c mt s tin, c l l bn tr
nghe c tin . Bi vy l trng bi th trong li n, ting

ni chng ta phi ht sc cn thn. Cho nn mi ni tin ti
khng c l ra ngoi. Tin ti m l ra ngoi th s to
cho bn tr c ng c phm sai lm. a b ny ch mun
rt mt t tin, nhng v rt trm trong tnh th cp bch. M
v ng nghip ny cng rt cnh gic, cho nn pht hin a
b vn cn trong trng th lin lp tc quay li, gi a b
ng li ni: Em hy quay li y cho ti!. Bi cng hy
vng cho a b ny mt bi hc, cho nn v y thng bo
vi cnh st n vit bin bn, mong rng a b ghi nh
ly bi hc ny.
Sau khi s vic xy ra, a b ngi li vo cu thang. Lc
ti cng khng c tit dy, ti i ngang qua ch a b.
Nhn thy lng ca a b, tuy khng nhn thy mt nhng ti
cng cm thy a b rt th lng. Ti i n bn cnh v
ngi xung bn a b. Lc ny khng ni cu no cn tt hn
m li, u tin phi cho a b tnh tm li. Cui cng
khong hn mt pht sau, a b bt u ni: Thy gio! Em
rt mun cht!. Cuc i ging nh mt v kch, chng ta l
nhng ngi thy gio th cng phi bit din kch. Cc v
khng nn va nghe thy a b ni rt mun cht th vi vng
ni: Khng c cht!. Khng nn nh vy, m phi bnh
tnh. Ti lin hi a b: Ti sao em li mun cht? a
b t ni ra nguyn nhn. a b lin ni: Thy gio ! Bi v
khng c ai thch em, mi ngi u ght b em. Tm trng
ca a b khng c tt, cho nn chng ta phi bit an i
ng lc. Ti lin hi: V thy gio no? Thy gio tr ging
c ght em khng?. Bi v trong trng c hai v thy gio i
vi a b rt tt. Mt v l thy gio tr ging. Cn mt v na
l ai? Chc cc v khng bit? Chng ta khng th ni v mnh
trc, v nh vy c v khng khim tn, cho nn phi ni v
thy gio kia trc.

a b nghe xong tm trng tt ln mt cht. Ti li ni:

Vy thy Thi c ght b em khng?. a b lc lc u, tm
trng n nh hn. Ti lin tm s vi a b, ti ni: Ngi ta
khng thch em l bi nguyn nhn g?. a b ni: Bi v em
nh ngi, em mng chi ngi. Vy th em ng c nh
ngi, ng mng chi ngi na th ngi ta s li thch em..
Kt qu a b ni mt cu lm ti cm thy rt su sc, a
b ni: Thy gio ! Em rt mun sa i, nhng em sa khng
c. y l mt a b hc lp 6, a b cm thy khng
th iu khin c cuc i ca n. Cho nn chng ta khng
th cho bn tr c thi quen xu. Khi bn tr ca chng ta
b nhng thi quen xu iu khin th cuc i chng tht khng
th lng trc c.
Ti lin giao c vi a b ny. Ti ly mt quyn v, bn
tri vit ch thin, bn phi vit ch c. Chng ta hy hc
tp cng qu cch. Ti ni vi a b: Hm nay em lm c
iu g tt th vit vo bn ny, lm nhng vic g khng tt th t
mnh vit bn kia, yu cu mnh ngy mai s tt hn hm
nay. Thc t m ni, hnh vi, thi quen ny ca a b hn
mi nm ri, cc v mun sa i n m ch cn c ba nm th
cc v cng l thy gio ni ting mt thi ri. Cho nn chng
ta chn tht cn phi kin nhn bao dung. Cc v c th t
gin d chuyn thnh tm lng khoan dung, khi cc v lc
no cng c th khoan dung th tin rng c cuc i ca cc v
cng s c nhiu thay i.
Bi v chng ta lnh hi c rt nhiu tm gng ca
Thnh Hin. By gi chng ta c li mt ln cu ny cm
nhn ca n xem c khc trc khng:
Huynh o hu, o cung. Huynh mc, hiu ti
trung. Ti vt khinh, on h sinh. Ngn ng nhn, phn t mn
(Anh thng em, em knh anh. Anh em thun, hiu trong . Tin
ca nh, on no sanh. Li nhng nhn, tc gin mt)
8. HOC M THC, HOC TA TU. TRNG GI

TRN, U GI HU. TRNG H NHN, TC I
KHIU. NHN BT TI, K TC O
Hoc n ung, hoc i ng
Ngi ln trc, ngi nh sau.
Ln gi ngi, lin gi thay
Ngi khng c, mnh lm thay.
************
8.1. Hoc m thc, hoc ta tu (Hoc n ung, hoc i ng)
Lm con ci th chng phi bit tn knh ngi trng bi.
Lng cung knh ny c thc hin trong tng li, tng t mt
ca cuc sng. Hn na cu ny cng ch ra my ng tc.
Th nht l trong n ung, khi con ci nhn thy thc n th
phi gp cho cc bc trng bi trc, c hnh ca chng s
c tng ln trong qu trnh gp thc n ny. Ti c mt hc
sinh mi by tui, trc kia u do ng b ni gp thc n cho
n. Sau khi n n hc Kinh in c mt tun l, th n ch
ng gp thc n cho ngi thn trong gia nh. Ngi trong
nh thy vy rt l vui v, cng thm cng nhn i vi vn
ha Thnh Hin. Ngi thi nay rt thc t. Cho nn chng ta
cng cn dy bo tt bn tr, th bn tr v nh s khin ph
huynh lm theo.
Nhng cho gio dc trong gia nh chn tht c c
bc pht trin tt, cn phi bt u t nhng ngi ph huynh.
Bi ging ln trc chng ta c ni rng: Dy con ci th trc
tin l phi dy mnh trc. iu ny rt quan trng, bi v trn
lm gng, di noi theo. Nu nh hm nay con ci ca cc v
thc hin theo T Quy m cha m li khng hc, khng
thc hin, th con ci c cam tm khng? V d nh trong
T Quy c ni: Tr quan phc, hu nh v. Vt lon n, tr

u (Nn qun o, c nh. Ch ba , trnh d bn),
nhng ngi cha va v n nh lin ci tt vt ra ri nm
xung, ly bo ra xem. Con ci s cm thy rng: Sao li nh
vy? Bo mnh thc hin m cha li khng thc hin!. Vy th
con ci khng cam tm! Nu nh cc v l ngi m th phi lm
sao? Tnh hung ny c kh nng s xy ra. Phi lm sao by
gi? Ti li c thi quen xu ri. l ngi lm thy gio th
rt thch a ra cu hi. Ngi m lp tc i n ni: Anh
khng bit l con ang hc T Quy sao? Mau chng nht
ln i!. Nh vy chng ca cc v c th s ni: Qun ci
T Quy kia i!.
C mt ngi m, b ni vi con trai rng: Cha lm vic
c ngy rt vt v, con hy gip cha mt vic nht i tt kia
i. Con xem! Cha mt nhc nh vy ri. Dng thi nh
vy th con ci c th s chp nhn c, bi chn tht l
ngi cha mi i lm v. Th l a con nht i tt ln.
Ngi chng nhn thy vy th cm thy ng. Nh vy
khng phi l u ton vn sao! Cho nn chn tht khi hiu
c tnh ngi th c th to thnh nhng cu chuyn hay
trong cuc sng.
8.2. Trng gi trn, u gi hu (Ngi ln trc, ngi nh sau)
Ngi cng vy, i ng cng vy, ngi hu bi u nn
ngi sau, i sau. Cho nn khi chng ti Hi Khu, Thm
Quyn, nhng a tr sau khi hc xong T Quy th chn
tht khi i thang my u bm nt ri nhng cho thy gio i
trc. Nhng chng ti ni vi chng rng: i thang my th
cc em i trc. Ti sao vy? Bi v cc em cn nh, c lc ca
thang my khng iu khin c th s rt nguy him. Cho nn
tuy nguyn tc l nh vy nhng cng phi ng bin linh hot
mi c.
C mt a b theo my v thy gio chng ti cng i

Thm Quyn din thuyt. a b ny cng rt khng n gin,
hc Kinh in Thnh Hin my nm ri. Mt ca a b trn
trnh, hai tai rt to. Ti nhn thy nh vy th cm thy n l
ngi rt c phc. Lm sao c gi l c phc ln nht? C
th nghe li ging ca Thnh Hin th l i phc ca
cuc i. Khi my v thy gio chng ti i din ging th c
mt ngi tng chng ti mt hp bnh. Bn trong c mi
ming bnh rt l ngon, mi ngi c mt ming v u n
ht. a b trong phng lin chy ra v ni: Ci bnh ny
tht l ngon! Cn ming no khng vy?. Kt qu l n ht
chn ming cn li mt ming. a b lin chy li cm ming
bnh ln, sau mang n trc mt ti, n ni: Ming bnh
ny phi dnh cho thy Thi. N khng nhng bit nhng cho
ngi trng bi n trc m cn bit phn on l nn nhng
cho ai trc.
Cc v hy xem, nhng a b hc l ngha th c ngc
khng? Tuyt i khng ngc! Nhng a b hc l ngha th
ni ni chng u bit knh trng ngi khc, bit ngh cho
ngi khc, b no chuyn ng rt linh hot. Ngi thi nay
thng hiu sai v t hot bt. Nh th no mi c gi l
hot bt? Chy nhy khng ngng ngh th c gi l
hot bt sao? Lc chng ti xp hng sn bay, c rt nhiu
tr nh ng ngi khng yn, m chy i, chy li. Ngi
hnh khch ng ng sau cn ni: a b ny tht l hot
bt!. m gi l hot bt ! phi gi l ty tin, khng
c gia gio. Hot bt chn tht l t tng pht trin, ni ni
u bit ngh cho ngi khc. mi chn tht l hot bt!
Cho nn ngi hc l ngha th tuyt i khng th hc n ng
ngi i.
Hoc m thc, hoc ta tu. Trng gi trn, u gi
hu(Hoc n ung, hoc i ng. Ngi ln trc, ngi nh
sau), thi quen ny nh hng n lng cung knh ca tr nh.

Thi quen ny c th s nh hng n s pht trin s nghip
sau ny ca bn tr. Cc v c tin nh vy khng? Ti tng
ni chuyn vi mt hiu trng trng mu gio. V hiu trng
ny ni vi ti rng ng mi mt s gio vin ch hn hai mi
tui n dy trong trng. ng k rng c mt ln c mt v
khch t Qung ng n. ng tip i v khch Qung ng
ny v cng mi my v gio vin cng i n cm. My v gio
vin ny l ngi H Nam. Ngi H Nam thch n cay, cn
ngi Qung ng th khng thch n cay lm. Mi khch
Qung ng th phi gi mn Qung ng. Sau khi gi xong v
bt u n th my v gio vin m ni: Mn ny sao kh
n vy! Mn kia kh n th!
ng hiu trng dn h n l chm sc, tip i
khch. Nhng kt qu h li n ph ri. Kh khn lm
mi bng ln mt mn n cay th ngi hiu trng xoay ngay
n trc mt ngi khch. Ngi khch va mi gp mt
ming th my v gio vin xoay mn n n trc mt
mnh v bt u n. V hiu trng xoay li n trc mt
khch th my ngi gio vin ny li xoay n li. Nhng
nhn vin nh vy liu cc v cn dm s dng na khng?
Ch c ph m l gii!
Cho nn khi mt a tr rt l php, cc v nh chng lm
vic g th cng rt yn tm. Lnh o dn nhn vin i n tic th
u dn nhng ngi bit gp thc n, bit rt ru cho khch,
u dn nhng ngi ny i. C ng vy khng? ng! Cho nn
khi rt ru cng phi rt tht t nhin. Nh vy chng t rng t
nh bn bit phng s nhng ngi trng bi. C thi nh
vy l tri sn ng cho con ci ca cc v sau ny.

18
Bi ging trc chng ta ni n v th hai l xut tc
, cng nhc ti huynh o hu, o cung, huynh mc,
hiu ti trung (Anh thng em, em knh anh. Anh em thun,
hiu trong ). Tc ng c ni: Gia nh ha thun th vn s
u hng vng. Anh em ng lng th t cng bin thnh
vng rng. Thc s khi khng kh trong gia nh ha thun th
np sng gia nh nht nh s thnh vng, s nghip nht nh
cng s hng vng. C rt nhiu a b sau khi nghe xong
nhng cu chuyn v nhng tm gng Thnh Hin ngy xa,
th chng cng bit noi theo nhng tm gng v lm theo.
Nghe xong cu chuyn Khng Dung nhng l, chng v nh
v cng lm theo nh vy. C mt ngi ch cng rt khng
khi, nhng l cho em trai n trong khi ch c mt qu l. Kt
qu l ngi em c n tng ming to mt. Khi n qu mt
na tri l th ngi ch ny khng nhn ni c na lin cp
ming l li. Ngi m thy tnh trng nh vy, b lin gi in
thoi ni cho thy gio bit. y l mt s hp tc gia ph
huynh v thy gio rt tt. Bi v mi cu Kinh vn m bn tr
cha th lm theo ht c th cn phi dy bo lu di.
Hm sau ngi thy gio lin k mt cu chuyn cho bn
tr. Chuyn k rng vo thi nh Hn c hai anh em trai, mt
ngi tn l Triu Hiu, mt ngi tn l Triu L, Triu Hiu l
anh. Tht bt hnh khi Triu L b bn cp bt i. Sau khi
ngi anh bit c lin lp tc tm n sn tri v i thng vo
i bn doanh ca bn cp. Va lc bn cp ang rt i,
nh em ngi em trai git tht n, ngi anh thy vy rt lo
lng, lin chy n trc mt m cp v ni rng: Em trai ti
b bnh, ngi li gy g. Cc v ng n n, hy n ti y
ny! Ti bo tt hn, ngi li kho mnh. Ngi em thy anh
mnh ni nh vy th cng rt lo cho anh, lin y ngi anh ra
v ni: Ti b cc v bt c l s mnh ca ti n th. Cho
18
Bt u Tp 18
nn ti b cc v n tht l ng ri, tuyt i khng th lin lu

n anh ti. Hai anh em m tranh nhau c cht, c
cht thay cho nhau. Lc ny bn cp nhn thy vy th rt cm
ng, th l th ngi em ra.
Cc em ! Triu Hiu v Triu L ngay c ci g cng c
th v anh em m tnh nguyn hy sinh? Tnh nguyn hy sinh c
tnh mng. Vy th chng ta c nn v mt tri to, mt tri l m
ci nhau vi anh ch em ca mnh khng? Chng ta phi noi
theo tinh thn ca nhng v Thnh Hin ngy xa ny. Hn na,
tinh thn khng tic mng sng hy sinh cho anh em ca Triu
Hiu v Triu L truyn n tai Hong Thng. Hong
Thng lin cho hai anh em h lm quan cai qun nhn dn.
Cho nn h rt c phc v sau. Ti sao Hong Thng li
cho h lm quan? Cc em hy xem, anh em m bit yu thng
nhau nh vy th nht nh s hiu tho vi cha m. Ngi c
c hnh nh vy khi ra lm quan nht nh s yu thng nhn
dn. Bi v gio d hiu, h s knh thin h chi vi nhn ph
gi d, s knh trng tt c nhng ngi lm cha m trong
thin h. Gio d , h s knh thin h chi vi nhn huynh
gi d, cng s knh trng anh ch em ca tt c mi ngi.
Cho nn chng ta cng phi thng qua c hi gio dc ny
hng dn bn tr. Khi bn tr c nhng biu hin tt th
chng ta cng nn khen ngi. Ngoi ra cn c mt a b, bn
hc ca a b ny b t quai dp. a b ny c mt i dp
hi b rch mt cht nn thay mt i dp mi, nhng v tic
r i dp hi b rch ny cho nn khng vt i m di gm
ging. C l a b hc c cu: Vt ym c, vt h tn
(Ch ght c, khng thch mi), cho nn c cm tnh vi i dp
c, khng l vt n i m di gm ging. Khi i dp ca
bn hc b hng khng i c na, thy gio lin ni vi a
b: Em hy mang i dp c ra cho bn i. y c phi l
gip bn hc khng? ng vy. Nu khng th bn hc s

khng c dp i, m tri ma ng li rt lnh. Sau , nhng

ngi thy gio chng ti pht hin ra a b i i dp c,
cn i dp mi th di chn ca ngi bn hc. Qu tht
chng ti l nhng ngi ln cng hc c mt bi hc. Cc v
thy khng, a b chn tht lm c cu: Ti vt khinh,
on h sinh (Tin ca nh, on no sanh). Ngi bn hc nht
nh s cm nhn c rng a b rt chiu c bn hc.
Cho nn chng ti lp tc khen ngi a b ny, ni rng a
b chn tht l hc tr tt ca Khng Phu T. Tip n chng ti
tin thm mt bc, giao c vi a b rng y b l anh c,
cho nn t nay v sau nht nh phi lm gng tt cho mi
ngi. Chng ta khen ngi a b, v cn khng qun cho a
b c quyt tm, khng qun cho a b nng cao tm nh v
ca n. Cho nn khen ngi tr nh cng l mt hc vn. Chng ta
thng nghe c mt cu ni nh th ny: Tiu thi liu liu, i
v tt giai (Khi cn nh hiu mn mt, ln ln cha chc gii).
Tht l k l l ti sao khi b rt gii giang, nng lc tt nh vy,
nhng n khi trng thnh th li khng thy c s pht trin tt?
y l mt kt qu. Nguyn nhn do u? Chng ta khng th ch
dng ci kt qu, nh vy th c sng cng khng c r rng,
minh bch. Cc v cm thy th no? C phi y l do khng c
tm gng noi theo? y l nguyn nhn rt quan trng.
Chng ta c th suy xt k cng vn ny.
C mt ngi cha ni rng: Khi con trai ti hai tui, ti
cm thy n c th lm lnh o t nc. n khi con trai ti
hc cp hai, ti cm thy n thi i hc l tt lm ri. Nhng
khi con trai hc cp ba, ti li cm thy hc xong th i lm l
tt hn c. Ti sao li km xa nh vy? S k vng ca ngi
cha i vi ngi con cng ngy cng thp i th con ci khng
th xut sc c. Khi ph huynh khng c tm gng con
ci noi theo th chng s khng c ch hng, t t s bung
xui. Cho nn ti sao khi bt u hc, chng ta nhn mnh

rng: Hc qu lp ch. Hn na mc ch hc c nng lc

l u? iu ny phi cn thn ngay t u. Vy mc ch bn
tr hc c c nng lc l u? Ti sao li phi hc cho c
kh nng? Chng ta mi u c ni: c sch ch ti Thnh
Hin. Nhng ngi thi nay th: c sch ch ti kim tin.
Mc tiu b sai th c th dn ti kt qu tt c khng? Cho
nn, khi mi bt u th phi c quan nim hng dn ng n
mi c.
Ti sao tiu thi liu liu (Khi cn nh hiu mn mt), rt
c bn lnh, n cui cng th li i v tt giai (ln ln cha
chc gii), bi v c rt nhiu bn lnh u lm em ra khoe
khoang. Ti sao phi i tn trng, vt kin nng (vi ngi
ln, ch khoe ti)? T nh, con ci cc v hc c mt t
ting Anh, c mt s nng lc, ph huynh dn chng n mi
ni biu din. Trong tri tim non nt ca n s cm thy n
lm sao? ! Mi ngi xem! Ngi ln cn phi v tay khen
ngi mnh! Ngi ln cn phi hc tp theo mnh, cn bo rng
mnh rt gii!. Nhng li khen m nghe nhiu ri th nhng
li khuyn s khng cn nghe lt l tai na. Cho nn khen
ngi ngi khc th cng phi dng l tr, cng phi c tr tu
mi c. iu ny chnh bn thn ti cng tng c kinh
nghim, v cng nhn thy ni ngi khc, sau m Kinh
in ra chng thc.
"Khc L" c ni ti, chng ta c th m L K, Khc
L Nht, trang th nht c vit: Ngo bt kh trng, dc
bt kh tng, ch bt kh mn, lc bt kh cc.
Chng ta hy xem bn cu ny xem ngi thi nay c phm
phi khng?
Th nht: "Ngo bt kh trng"
Con ngi ch cn ni ln lng ngo mn th khng c cch
g hc hi v anh y s kh m trng thnh hn na. Nu
nh t nh bn tr rt ngo mn th cuc i ny rt kh c
th thnh t. Cho nn ti sao ni: Tiu thi liu liu, nu nh

lc nh cng bi c nhng ti ny m sinh lng kiu ngo th s
rt phin phc. Bi v s quan trng ca hc vn l phi chu
kh hc hi, quan trng thi khim nhng. Nh vy th
anh y mi hiu bit c mt iu: Nhn ngoi hu nhn,
thin ngoi hu thin.
Th hai: Dc bt kh tng
Tr chi lm mt ch hng. Cc v xem, hin nay c rt
nhiu bi hc xng mu khng phi by ra trc mt sao.
Th ba: Ch bt kh mn
Tr em thi nay khng c ch hng, thng l du th, du thc,
cm thy rt v v. Cho nn ch ng tn cao vin, con ngi
phi c ch hng cao xa th cuc i ca anh y mi phong ph.
Anh ta s lun lun cm thy phi nng cao trnh ca chnh
mnh th mi c th phc v cho x hi, phc v cho ngi khc.
Th t: Lc bt kh cc, lc cc sinh bi
Khi mt a tr khng bit hn ch, khng c chng mc,
khi chi th khng cn bit n ai na, rt c th s tng cao s
nguy him xut hin i vi bn thn. T tin chng ta my ngn
nm trc em nhng li gio hun ny vit trong Kinh vn.
T tin chng ta rt xng ng vi chng ta th chng ta cng
khng th c li vi T tin c.
Hi ti cn nh, bi v ti l chu trng cho nn nhn
c rt nhiu li tn thng. Mc ch khi ti lm mt vic l
g vy? L li khen thng. Cc v sao cng bit vy? V
thng xem ngi khc c ch n vic mnh lm
khng, cho nn ti tr thnh sng trong nhng li khen, trong
nhng ting v tay. Khi hc i hc c mt ln ti ln bc din
ging, nm ti ang hc i hc nm th t. Sau khi nghe
ti din ging xong, c mt v trng bi cao hng ni vi
ti: Em ng l ngi sng trong nhng ting v tay!. ng
khen ngi ti, nhng khi nghe cu ni th ti cht ngm li

mnh: Nu nh khng c nhng ting v tay th liu ti c
lm hay khng? Khng lm! Nhng rt l k l, ti nhn ra c
nhng vic rt quan trng trong cuc sng u khng c nhng
ting v tay. Hn na khi mt ngi ch sng trong nhng
ting v tay th ngi s coi trng s hn thua. Cuc
sng nh vy tuyt i s khng c thanh thn, t ti.
Cho nn ti bt u sa i. Bi v trc y nghe qu nhiu
li khen, cho nn ch cn mt cu ph bnh th trong lng cm
thy rt kh chu. Bi vy ti lun lun phi nim mt cu Kinh
vn trong T Quy l: Vn d khng, vn qu hn. Trc
lng s, tim tng thn (Nghe khen s, nghe li vui. Ngi
hin lng, dn gn gi). Thc s l chng ta ch c hai con mt,
hai ci tai th c th nhn thy bao nhiu? Nghe c bao nhiu?
Hn na khi chng ta c lng khim tn th cc v c bit rng,
s c bit bao nhiu l i mt nhn ng gip chng ta, c bit
bao i tai nghe tin tc gim chng ta, thm ch nghe c
nhng ci khuyt im ca chng ta na. Cho nn tr em phi
khim tn m khng c kiu cng.
Chng ta khen ngi bn tr l khen ngi phm hnh tt
ca chng, ch khng phi khen ngi ti nng ca chng.
Nu chng ta khen ngi ti nng m khen nhiu qu th nht nh
s c vn . Cn c rt nhiu ph huynh li cn khen ngi:
Sao li xinh th!. Chng ta khen p lm g? Khen chng
xinh p th gip ch g cho chng? Cc v ni vi chng: Kh
cht ca con rt tt, c phi ngy no cng c T Quy
khng? C phi lc no cng l php vi trng bi?. Nh vy
mi c th thnh trung, hnh ngoi.
C rt nhiu a tr ngay t nh nh vy. V d nh ni
v mt a b gi, rt nhiu ngi ln nhn thy u khen:
Ng quan c th nh vy tht l xinh, mi ra mi, ming ra

ming!. a b gi ny c cc v khen nh vy trong hai, ba

nm tri th hng ngy n nht nh phi mang theo mt th
bn mnh. l chic gng. Sao cc v bit c vy?
Trong trng mu gio c hai ch em, ngi ch v ngi em
trai u rt p. Nhng v p ca a b gi hp dn mt s
trng bi. Ngi ta khi nhn thy c b th u khen c b
xinh. Cho nn c b ny c hc c na chng th li ly
gng ra soi. Th l thnh tch hc tp ca c b thua xa ngi
em trai. Bi v c b ch ch trng n v b ngoi, thng
khng chuyn ch n s suy ngh, lun lun ngh xem ngi
khc c n mnh khng. a b nh vy th sau ny s
thng i theo con ng c cuc sng h vinh, cuc sng xa
hoa, ph phim. Bi vy, khng nn khen ngi v p ca tr
nh, khng nn thng xuyn khen ngi ti nng ca tr
nh, m phi khen ngi c hnh ca chng.
Hn na cho d cc v c khen ngi ci ti nng th cng
nn hng dn chng mc ch c ti nng l lm g. C ti
nng, v d nh chng gy n tranh rt hay, mc ch l
biu din cho ngi khc nghe, sau cho chng cm thy
rng chng rt gii ? Nh vy l khng ng! Nu nh chng
ta hng dn chng nh vy th k thut gy n tranh ca
a b ny nht nh s khng c tin b thm na. Nhng
nu nh chng ta hng dn chng rng l: Di phong dch
tc, mc thin nhc. Cho nn cc con hc gy n tranh,
hc gy n c nht nh phi dng tm lng chn thnh
hc, th mi c th gy ra c nhng bn nhc c ch li cho
cng chng. Khi chng c mc tiu nh vy th tm trng
ca chng s khc hon ton.
Khi cc v khen ngi c hnh ca chng, v d nh Con
tht l hiu thun!, th s hiu thun s t l thun vi chng.
Chng s cng lm cng cm thy c ng lc, iu ny khng
c tc dng ph. Cho nn khen ngi phi da trn c hnh

m khen ngi. Tiu chun ca c hnh l T Quy, phi

i su vo nm c cng lnh. Cho nn, cc v phi c
thuc T Quy, nghe cho r, c cho thuc. Chng ta cng
c tui ri, ni phi hc thuc lng th cng hi kh, cho nn
ch cn c thuc.
C mt b m dt a con gi i ra ph mua th gp mt
ngi bn. Ngi bn ny hi b gi: Sao con cha i hc?.
a b cn nh cho nn lin hi li m: M i! i hc lm
g?. Kt qu ngi bn ny lin ni: i hc th c th kim
c nhiu tin. Tt ri! Phi cn thn t bui ban u. Nu
nh cc v l ngi m th phi lm sao? Thi nay gi tr quan
nh vy chim t l rt ln! Ngi m ny lin nm ly c hi,
b a mt cho ngi bn ra hiu ng ni tip na. Ri b ni
vi con gi: i hc quan trng nht l hc ti nng, bi v
sau khi c ti nng chng ta mi c th gip c ngi
khc, c th cng hin cho x hi. Chng ta cn phi ghi nh
rng: Mt quc gia, mt x hi l mt th thng nht phi h
tr ln nhau.
Khi tr nh cm nhn c x hi l phi gip ln nhau,
mt khi thi ny ca chng hnh thnh th khi i mt vi
ngi ca cc ngnh ngh chng s tn trng, s bit cm n.
Nhng nu nh mc ch hc ti nng ca chng ch kim
c nhiu tin, th sau ny chng nhn nhng ngnh ngh vi
con mt g? Ngh ny kim c bao nhiu tin?. Chng s
khinh khi nhng ngnh ngh kim c t tin. Trong lng c s
thin lch v mc ch i vi hc vn th s i ngc ng vi
o c, vi hc vn ngay.
Cho nn ngi m ny hng dn con gi, ni rng
phi hc ti nng. Hc ti nng th rt tru tng. Con gi th
cn nh nh vy. Bi v h va trong siu th i ra v mua
c mt t bnh bao chay, cho nn ngi m lp tc ni: Th
ging nh ch lc ny , bi v ch y c ti nng, ch y

bit lm bnh bao chay, ch y c th gip chng ta lm bnh

bao chay chng ta c n. Cho nn chng ta phi cm n
ch y. Nhng cm n ch y, chng ta c th mang con
gu, chi ca con tng cho ch y khng? Hay tng ch
y chic xe chi ca con? Ch y cha chc nhn. Cho
nn chng ta cm n ch y th a mt t tin cm n ch
y. Ch y c th dng s tin ny mua nhng th ch y
cn. Ly l do nh vy hng dn cho con ci mc ch
ca s hc tp l lm tng thm ti nng phc v ngi
khc. Khi tr nh c c thi nh vy chng s khng d
g m kiu ngo.
Ti cng tng thy mt ngi bn hai mi my tui. Ln
u gp anh y, thy anh y cao hn ti, p trai hn ti, v cng
hc sch Thnh Hin. Chng ti xem xong u rt vui mng.
Bi v anh y cn hc trc ti nn ti cng mng thay cho anh,
ti lin khen ngi anh mt hi, ni: Anh tht him c!. V c
khen ngi nh vy. Ln u tin gp mt th c th khen ngi ht
li nh vy c khng? Khng c!
Cho nn li ni th phi thn trng. Ti khng lm tt,
khng km nn c tm trng vui mng ca mnh, khen
ngi anh y ht li. Sau sng cng nhau hn mt tun, ti
quan st thy nhng chi tit nh trong sinh hot ca anh khng
c thch ng lm. Bi v anh y km ti khng t tui, cho
nn chng ti cng gi ly thi ti l ngi anh c ca anh
y v cng ly mt vui v v li nh nhng gp vi anh
y, di ng sc, nhu ng thanh (mt ta vui, li ta du). Kt
qu khi ti va ni ra th sc mt anh y lin thay i. Ti
cng l ngi rt nhy bn. Thc ra l nh khuyn nh,
nhng khuyn c mt na th ti dng li. Bi nu nh anh
y khng nghe, lc s to ra tnh th cng thng th ln sau
rt kh m ni chuyn vi nhau. T cu chuyn ny, ti cng
lnh hi c mt iu: Khen ngi ngi khc th phi da

vo c hnh khen ngi. Nu khng th chn tht l

ngi c khen s m mui trong nhng ting khen ngi
m qun mt mnh.
Chng ta khen ngi mt a b v n dm ly i dp mi
ca mnh cho bn hc i. Chng ta cng tin thm mt bc
giao hn vi n sau ny s lm tm gng tt v o c v
phm hnh cho mi ngi noi theo. Cho nn ti sao ngi anh c
thi ngy xa li rt l u t, cng rt bit m ng trch
nhim. Ti sao vy? Ngay t nh cha m giao hn vi chng
rng: Cha m lm vic rt vt v, rt kh nhc, nh con phi
chm sc, dy bo cc em. Khi chng c c s giao c,
c giao trch nhim th nng lc t nhin s tng trng
nhanh chng. Cho nn trong qu trnh chng ta dy bn tr cu
Kinh vn ny, cng s c rt nhiu c hi chng ta c th tn
dng c dy bo.
Hoc m thc, hoc ta tu. Trng gi trn, u gi hu
(Hoc n ung, hoc i ng. Ngi ln trc, ngi nh sau),
k thc tuy l nghi ny ch l mt chi tit nh trong cuc sng,
nhng iu quan trng nht ca n l to cho bn tr c lng
cung knh. Cho nn hc vn chn chnh ca tr nh chnh l ci
mun ca chng. C mt cu ni rng: Hc vn hay nht ca
loi ngi l bit ngh cho ngi khc. y mi ch thc l
hc vn hay nht.
Con trai ln ca Phm Trng Ym c ng t tn l
Phm Thun Nhn. S quan tm ca nhng bc lm cha, lm
m i vi con ci th t m, chu o tng li, tng t mt. Ngay
t tn cng l gio dc con ci. Mc ch t tn ca
chng ta l thng qua ci tn giao c vi con ci,
chng lun lun cnh tnh chnh mnh. Cho nn Phm Trng
Ym t tn cho con trai ca ng l Thun Nhn, nh ngm

giao c vi con ng rng lun lun phi c c tri tim

nhn t.
Chng ta hy xem ch nhn, ch tng hnh, hi , bn
tri l ch nhn, bn phi l ch nh. ngha g vy? L
ch hai ngi. Hai ngi no vy? Ngh n mnh th cng
phi ngh n ngi khc. Cho nn k s bt dc, vt th
nhn (iu mnh khng mun th khng nn mang cho ngi
khc), k s dc, th nhn (iu mnh mong mun th cng
mang cho ngi khc). K dc lp nhi lp nhn, k dc t
nhi t nhn (Nhng iu mnh mun lm cho mnh th cng
nn lm cho ngi khc, iu mnh mun t c th cng
mun ngi khc t c). T nh bn tr bit c y
l s giao c ca ngi cha i vi chng, t nhin chng s
lun lun khch l chnh mnh, n c mnh lm theo phng
hng ny.
Phm Thun Nhn chn tht khng ph lng k vng ca
cha ng. Bi v c mt ln, Phm Trng Ym ni vi con trai
rng ng c nm trm u la mch, mun Phm Thun Nhn
gip ng chuyn t kinh thnh v qu nh Giang T. Kt qu
trn ng i th gp ngay ngi bn ca cha, mt ngi bn c
ca cha. Ngi bn c ca cha k chuyn gia cnh ca ng l
cha m mt m khng c tin chn ct, li cn c con gi
cha g chng c. Cuc sng rt ngho kh. Phm Thun
Nhn nghe xong lp tc mang nm trm u la mch i bn, ri
ly s tin ny a cho v trng bi. Kt qu l vn khng
tin. Vy gip ngi th phi gip n cng. Tin Pht th phi
tin n Ty Phng. Cho nn ng lp tc bn chic thuyn ch
la mch i th mi tin.
Sau khi gii quyt xong xui, Phm Thun Nhn quay v
kinh thnh gp cha v cng cha ngi xung. ng bt u bo
co li vi cha rng gia ng gp li ngi bn c ca
cha nh th no, cui cng ng quyt nh bn nm trm

u la mch i gip ngi bn ca cha. ng ni: Nhng

vn cha tin. Phm Trng Ym lin ngng u ln ni
vi con trai: Vy l con em bn lun chic thuyn phi
khng?. Kt qu con trai ng ni: Cha ! Con bn n
ri. Cho nn mi ni, cha con ng lng th gia o s bn
lu khng suy bi. Nh h Phm c lng nhn hu nh vy
liu c b thit khng? Khng b thit m cn c i phc.
Cha ti t tn cho ti cng l giao c vi ti rng, phi gi
l ngha cho tt. Hn na ti cn c cm gic l s mnh,
phi em l ngha ging nh chn mt tri lm cho n pht
trin, lm rng r n. Nh vy chng ta mi khng ph lng cha
t tn cho chng ta.
Cho nn hc vn phi c trng dng, phi c lng nhn
i, lng cung knh. Ti sao hc hnh li c th thay i c tnh
tnh? Thay i t u? T trong ni tm. Bi v trong Kinh in,
v d ly T Quy ni, nhng cu gio hun nh: Hoc
m thc, hoc ta tu. Trng gi trn, u gi hu. Trng gi
lp, u vt ta. Trng gi ta, mnh ni ta (Hoc n ung,
hoc i ng. Ngi ln trc, ngi nh sau. Ngi ln ng,
nh ch ngi. Ngi ln ngi, cho php ngi). Khi tr nh c
n on Kinh vn ny th chng t t s i thc hnh. Hn na,
khi chng ang thc hnh nhng hnh vi ny th n s t ngoi
m t t ni ha thnh nh ca chng. Lng cung knh ny
ca chng s cng ngy cng vng chc hn. Lng cung knh
vng chc th lng thnh trong tm t nhin s lm thay i
tnh tnh. Bi vy, nu con ci hc Kinh vn m khng i thc
hnh th c th thay i c tnh cch khng? Hiu qu s hn
ch. Cho nn hc phi i i vi hnh.
Khi n ung phi mi ngi trng bi ngi trc, n
trc. Khi ti Thm Quyn c mt nhm hc sinh, thy ca
chng khng nhng ch dy chng n cm phi nhng trng
bi n trc m cn phi ch n v tr ngi th phi ngi ra

sao: "V tr ch ta nht nh phi cho thy gio ngi. Cc

em khng c cp ly m ngi". Nhng a tr c hc
iu ny th i vi cuc i ca chng v sau ny rt quan
trng.
Ti tng nghe mt ng ch k rng ng c mt cuc m
phn vi khch hng, c hai bn u dn nhn vin ca mnh
n. Kt qu l mt ngi nhn vin ca ng khi vo ngi vo
ngay v tr ch ta, lm cho nhng ngi khc khng bit phi
lm sao. Bi v u l ngi ln c ri nn nu ni thng vi anh
y ngay lc th tht l kh x. V tr ch ta phi l v tr i
din vi ca ra vo. Bi v tr ny thng dnh cho nhng bc
trng bi hoc chc v cao, khi ngi vo v tr ny h c th
nm vng tnh hnh ton cc.
Cc v c th v tr ny ngay st ca ra vo cho cp trn
ca cc v ngi c khng? Vy th khi c ai ra vo ng y
cng khng bit. Cho nn tt c mi l ngha u ty thun theo
mt tnh trng t nhin, u l rt c o l. V tr ch ta phi
cho thy gio ngi th bn tr s khng ngi ln xn, m rt
c quy c. Ngi thy gio ny cn dy cho hc sinh, nu nh
trn bn c ng vn g th ng vn khng c ch vo
v tr ch ta, nh vy l khng tn trng. Tng li, tng t nh
vy cng u lm tng thm lng knh trng. V y l s cn
thn ca ngi thy ny.
C mt ln, bi v ti thng i din ging nhiu ni cho
nn khng thng xuyn c mt trng. Sau khi v trng, ti
cng n cm vi bn tr. Kt qu c mt ln n cm, khi ti va
ngi xung th bn tr xoay ci bn, ti ngh: L tht! Ti sao
cc em li phi xoay bn?. Bn tr ni c mt ng vn g,
khng n ch vo thy Thi, nh vy l bt knh. Ti nghe
thy vy th rt l cm ng, tin rng nim cung knh, tn trng
ny ca bn tr c i cng khng thay i. y l ni v hoc
m thc (hoc n ung).

Ngi hoc i ng u phi nhng cho bc trng bi ngi

trc hoc i trc. C mt hc sinh lp 4 cng vi m i thm
ngi thn. Va vo trong nh th ngi m li bn gi in
thoi. Kt qu l a b lin ni vi m: M ! M ngi i!.
Ngi m ni: Con ngi trc i. a b li ni: M ngi i
!. Ngi m cm thy k l: Bo con ngi th c ngi. Sao
cn lm li vy!. a b ni: M m cha ngi th con khng
c ngi !. Bi v a b ang thc hnh cu Kinh vn ny.
Lc ny chng ta l cha m, l thy gio th phi nhy bn. Cc
v phi thnh ton cho lng cung knh, hiu thun ca n, th n
mi c th lp thn, hnh o. Ngi m lc ny mi bnh tnh
tr li. Tht ra, trc khi hc T Quy th u l con ci n
trc v ngi trc. Cho nn l ngha b ngc i, b o in
th hnh vi ca con ci ng nhin l in o. Cc v phi
nhanh chng sa cha li ngay mi c.
Ta chng ta cng c th suy din rng ra. V d nh khi
i xe th nht nh phi c trt t, xp hng ngay ngn, khng
c chen ln, x y. Khi ln xe, ngoi vic phi nhng cho
ngi trng bi, ngi gi c ngi trc, th cn phi nhng
cho ph n v tr em, cn phi i v pha sau nhng ch
cho mi ngi. Chng ta khng nn va ln xe mt ci, ng
sau cn rt nhiu ch nhng chng ta c chn ngi trc.
Nh vy l khng cho ngi khc s tin li. Bi v nu nh
ngi i sau l mt c gi m cc v li c th cho mt c
gi phi i xa thm my bc na v phi i xung cui xe
sao? Cho nn chng ta ni ni phi ngh cho ngi gi, phi
ngh cho ngi i sau.
Qu v thn mn! Ngi ln thi nay c lm c nh vy
khng? Cc v ch quan st xem, v d nh mt on th,
mt x nghip no t chc i du lch, nhng ngi ln xe
trc th ngi pha trc, ngi ln sau phi xung pha sau
xe. Bi vy chng ta phi thc hnh s cung knh, l nhng
mi ni, mi lc.
C mt trng hc t chc i du lch, c rt nhiu thy gio

nam ngi pha trc. Bi v c mt v n gio vin c hc
T Quy, nhng ngi ln th rt gi th din. Nu nh cc v
trc tip ni vi h rng h sai th c th h s thn qu ha
gin. Cho nn ngay c thy gio cng phi hc T Quy
mi c, nu khng c khi li ni v hnh vi s tr thnh phn
gio dc. Nu nh lm thy gio m phn gio dc th s b a
xung tng a ngc th mi chn.
C mt cu chuyn k nh th ny. C mt thy thuc xem
mng ngi nh c rc. Vua Dim Vng rt gin d, phn ng
y phi xung tng a ngc th mi tm. ng y rt bun
phin, m ku to: Khng phi ti c , ch l khng cn
thn thi!. Cc v xem, v ng y cha hc T Quy cho
nn sai ri m khng nhn sai. ng y khng bit c rng:
Qu nng ci, quy v (bit sa li, khng cn li). Nu nh
lc ng y khi mt nim hi ci th c th lp tc la
khi a ngc tng th mi tm ri. Thng ym sc, tng
nht c (Nu che giu, li chng thm), vy nn ng tip tc
phi .
Kt qu ng y m dm chn ht sc tc gin, cht
pha di c ting ni: ng ng c dm chn na, bi ri
ht xung ngi ti ri!. ng y git ny mnh: Tng th
mi tm khng phi l tng thp nht ri sao? Bn di sao
li cn c ngi?. ng y vi hi: Ti lm ngh thy thuc,
v xem mng ngi nh c rc cho nn mi b a xung mi
tm tng a ngc. Cn anh lm ngh g? Sao li b a xung
tng th mi chn vy?. Ngi bn di ni: V ti l
thy gio. Thy thuc ch quyt nh mng sng ca con ngi
nn b a xung tng th mi tm. Cn thy gio th quyt
nh tr tu ca ngi khc. Mng sng c hn nhng tr tu
th v cng.

Hn na nu xy dng tr tu c ng n th hc sinh
ca cc v sau ny cn c con ci, ri con ci ca chng li c
con ci. Cc v dy cho hc sinh ca mnh c c quan nim
ng n th c th nh hng n con chu ca chng t i
ny sang i khc. Hn na mt thy gio c th dy hng
trm, hng ngn hc sinh. Cho nn ngnh ngh thy gio c
gi l cng c v lng, nu lm tt th gi l: cng c v
lng, lm khng tt th gi l "cng c khng sng, tin
m m, u m.
Qu v thn mn! Sau khi nghe ti ni xong cc v ng vi
ni: Th th ti s khng lm ngh thy gio. Tht l ng s!.
iu quan trng ch thc y l c c mt tm lng.
Phng php dy hc ca chng ta cng phi t t mi tch ly
c kinh nghim. Cho nn quan trng nht vn l tm lng
chn tht ca cc v mi lm cm ng c bn tr.
Chng ta ngh li xem, hc sinh chng ta dy 5 nm v
trc thn vi chng ta hay hc sinh dy 5 nm v sau thn
vi chng ta hn? Hc sinh ca 5 nm v trc! Vy th tht
l k l. Khi no th phng php dy hc ca cc v mi cng
ngy cng tt hn? Nht nh l nhng nm sau ny. Nhng
ti sao nhng a tr hc 5 nm trc li thn vi cc v hn?
Chnh bi mc dng tm! Bi khi cc v lun lun lo s
rng mnh dy khng tt, cho nn cc v dng tm dy hc
sinh. Hc sinh khng ch nhn vo trnh dy hc ca cc v
m quan trng hn l thi dy hc ca cc v. iu mi
li n tng su sc. Nhng sau khi cc v dy lu ri, lng
yu thch dy hc gim i. Tuy trnh dy hc c tt hn so
vi trc y, nhng s tc ng vo ni tm ca bn tr c
th khng c mnh m nh trc y. Cho nn lm thy
gio th khng nn lo s trnh dy hc khng tt, ch cn
cc v c mt tm lng th cng c chn tht l v lng, tin
sng ln.
Lm thy gio th lun lun phi m p ly thi : Hc vi

nhn s, hnh vi th phm. Bi thy gio cng ang trong qu
trnh khng ngng hc hi, cho nn thy gio khng th ngng
theo ui i vi o c, hc vn. Hc s d tr k, gio s d
tr nhn, i vi dy v hc chng ta u khng th ngng
ngh. Hn na phi hc hi th mi c th nng cao trnh ca
mnh, sa i chnh mnh. Cho nn hc s d tr k l i tr
vi tt xu ca mnh. Gio s d tr nhn, thng qua gio dc
mi c th hng dn hc sinh c c quan nim ng n, to
dng nhn sinh quan ng n. Khng hc th cc v rt kh c
c tr tu chn tht.
Cho nn khng hc th khng c tr tu, khng dy th
khng nhn t, bi ch c gio dc mi c th cu sng cuc
i ca mt con ngi. Cho nn chng ta lun lun phi va dy,
va hc. Lm thy gio tuyt i khng phi l tt nghip trng
s phm ri th sch v b sang mt bn, m ngc li cng phi
tch cc hc tp, khng th ph lng k vng ca t nc i vi
chng ta, khng c ph lng tn nhim ca ph huynh i vi
chng ta, cng khng th ph mt on duyn phn thy tr ca
hc sinh i vi chng ta. Cho nn lun lun phi hc vi nhn
s, hnh vi th phm mi c.
Ngi n gio vin ny ln xe, khi nhn thy my v thy
gio ngi pha trc cng khng tin trc tip gp vi h.
Trong tnh hung ny th hiu r tnh ngi mi c th vit
thnh nhng cu chuyn hay, vn dng ngh thut li ni, sau
ni vi h rng: u tin ph n trc, cc v hy i xung
pha sau cho h c cm gic c gip ngi khc. Cc
v khng trc tip ch trch h nhng c th lm gng cho h
coi. V d nh ng l cc v c th ngi xung, nhng sau li
c mt ngi thy gio cao tui ln xe, v n gio vin ny lin
ng dy ni: Thy Ng ! Mi thy ngi !, lm cho ngi
khc xem. Khi c mt ngi lm gng, th ngi khc s c
lng cung knh. Chng ta bt k on th no cng u phi

lm gng mi ni, mi lc cho mi ngi xem.
V n gio vin ny ni rng khng ch i xe mi c hin
tng nh vy m khi i du lch, vo n nh tr th nhiu ngi
u bt ht n trong phng. Ti sao h li bt ht n ln? Bi
v h khng mt tin. Con ngi nu nh ci g cng quy thnh
tin th s lm ra nhng vic rt tn tht n phc c ca chnh
mnh. Xin hi do u m my bng n ny sng c? L do c
in. Vy in t u m c? T in lc, l do thy lc v cng
c nhiu phng php to ra in. Hn na tt c cc phng
php to ra in u lm tn hao n ngun nng lng ca tri
t. i ny nu chng ta dng nhiu qu th i con chu ca
chng ta v sau s thiu ht.
Cho nn ti thng ni, t khi c lch s nhn loi n nay,
b con chu i sau mng t tt s l i no? L i ca chng
ta. Ti sao cc v bit vy? Chng ta c th d on c tng
lai. Rt c tr tu! Chng ta c th suy on c rng ngi mt
trm nm sau nht nh s nguyn ra chng ta: Sao chng ta
li c nhng v T tin xu xa nh vy! li cho chng ta l
ngun nc g vy! li cho chng ta ci khng kh g vy!
li cho chng ta l bu tri b ph hy! li cho chng ta t
ai ton phun thuc ha hc, lm cho cuc sng ca chng ta v
cng kh khn...
Chng ta c nn lm T tin nh vy khng? Cc v coi T
tin my nghn nm trc i x vi chng ta ra sao? u li
nhng th tt p, li tr tu! L ra chng ta phi l nhng
ngi trng bi ng vi t cch, lm ngi T tin ng tiu
chun mi phi.
V n gio vin ny cng khng trc tip ch trch. Nu anh
bt ln th ti tt i l c. Cho nn lm thy gio th lun lun
phi ngh rng tt c li ni, hnh ng u phi l tm gng

tt cho hc sinh, cho mi ngi trong x hi noi theo. C rt

nhiu thy gio ni rng: Nh vy ti lm thy gio th khng
phi l rt vt v sao!. K tht khi ni ra li ni ny th anh y
vn cha thc s i thc hnh li gio hun ca Thnh Hin.
Nu nh anh y tht s i thc hnh th anh y tuyt i s
khng ni nh vy. Bi v li gio hun ca Thnh Hin nhm
cho cc v c c cuc sng tt p.
Cc v ni ngi th phi cho ra dng ngi. Nhng va thy
gh sa-lng th lin nm xung, m phi lch sang mt bn mi
thch! Nh vy cng ch l thoi mi trc mt nhng sau ny s
au kh di lu. Thi nay bnh nhiu nht l bnh xng, au
xng, cong sng lng. Cc v ch thoi mi mt lc, khi sng
lng b cong, n lc li phi nh ngi ly chn dm p,
dng tay m xoa n. n lc th cc v s phi ku kh thu
tri. Cho nn, khi cc v chn tht sng cuc sng theo nhng
php tc ny th cc v s rt khe mnh, s cm thy cuc sng
rt thoi mi. Khi thi cung knh ny ca cc v ni ha, th
khi thc hin cc v s cm thy thoi mi, t ti, khng mt cht
lm b, lm tch. Hn na khi cc v khng lm nh vy, quen
thi ty tin ri th n lc li s c sai lm. n lc cc v
tuyt i s hao tn cng nhiu sc lc hn.
Bi v con ngi thiu hiu bit cho nn thng xy ra
nhng hiu lm ny. V cng phi da vo s biu din xut sc
ca chng ta cho h thy rng nhng ngi hc sch Thnh
Hin th u c v mt ti ci, rng r, sau na l sng chung
vi ngi khc cng rt ha ng. Cc v khng nn hc Kinh
in ca Thnh Hin m hc n cui cng th u l mt v mt
kh s. Nh vy th ngi ta s khng dm hc na. Cho nn
chng ta l nhng chiu bi ca Khng Phu T, l chiu bi ca
Thnh nhn th phi thng xuyn nh bng n. Chng ta lun
lun c thi cu nht tn, nht nht tn, hu nht tn
trng dng o c, hc vn ca mnh, cng lun lun
nguyn c phi ly thn mnh lm gng cho ngi khc noi
theo tm lng tn knh, tm lng nhn t. Cho nn c gi l:

Hoc m thc, hoc ta tu. Trng gi trn, u gi hu
(Hoc n ung, hoc i ng. Ngi ln trc, ngi nh sau)
8.3. Trng h nhn, tc i khiu, nhn bt ti, k tc o (Ln

gi ngi, lin gi thay. Ngi khng c, mnh lm thay)
Thi ngy xa gia nh u l mt i gia nh. Khi c
khch ti, c th l h tm ng ni hoc mun gp ngi bc.
Ngi khch n nh th khng th n ngay phng ca cc v
tm ngi. Nh vy l khng ph hp vi l ngha. Cho nn
chng ta l hu bi, gp ngi trng bi hoc gp khch n
th phi ch ng hi: Xin hi ch gp ai ?. Nu nh h cn
gp ngi bc th ngi bn nh ny phi tc i khiu (lin
gi thay), lp tc chy i tm ngi bc ca n, phi nhanh
chng, khng th tht l vi khch, ngi ta phi i na
ngy l khng tt. Nu nh ngi bc khng c nh, nhn bt
ti, k tc o (ngi khng c, mnh lm thay) th phi quay
li ni vi khch: Bc ca chu khng c nh. Xin hi ch
c vic g khng ?. Bi v rt c th ngi ta ni rt xa n,
cho nn mi ni: Khng c vic th khng ln in Tam Bo.
Ngi ta n tm th tt nhin phi c vic. Cho nn chng ta
cng nn hi: Xin hi bc c vic g khng ? C g chu c
th chuyn li li c khng?
Khi mt a b t nh ng x c nh vy, sau ny nu
nh chng lm vic th cc v s rt yn tm. Cho nn ch c
xem thng nhng l ngha nh vy. N th hin rng khi tr
nh i mt vi mt s vic th nht nh s x l n ni, n
chn. c gi l thi c u, c ui. Khi con ci nh
vy th trong lng chng s khng d g m nn nng, st rut.
Cho nn, phi thng qua l ngha trong cuc sng ny trng
dng s tu dng ca bn tr.

19
Trng h nhn, tc i khiu. Nhn bt ti, k tc o
(Ln gi ngi, lin gi thay. Ngi khng c, mnh lm thay),
ng tc ny rt quan trng, n c th vn dng rng ri. V y
l l nghi khi tip n, l nghi tip khch. Chng ta hy quan st
trong gia nh thi nay xem con ci thi nay c bit tip n
khch khng. V d nh c ngi d n, bn tr cn ang chi
in t th chng s m ht cng sut m go ln: M ! C d
n chi ny!. Nh vy c tt khng? thnh thi quen th
chng s rt li bing, chm chp, rt ty tin, bi v s tn
knh trng bi c xp sau. iu quan trng nht i vi
chng l chi in t, v lu v di th s khng cn s cung
knh i vi cc bc trng bi na. Cho nn chng phi c
dy bo.
V no tng dy bo con ci bit cch n tip khch xin
hy gi tay? Tt ri. iu ny nh hng su xa n chng. Nu
nh bn tr khng hc c nhng l nghi nh vy, th sau ny
trong trng hc hay trong cng ty c th s xy ra nhng tnh
hung kh x.
Chng ta tng dy bn tr, luyn tp tng th, tng th
mt cch n tip khch nh th no. Cho nn chng ta khng
nhng phi ging gii cu Kinh vn ny m cn phi cho bn
tr vn dng vo thc t. Hn na khng ch thc hnh mt ln,
hai ln, chng ta phi cho chng luyn tp nhiu ln th chng
mi quen tay, hay vic c.
Mt bui sng n, sau khi thy gio dy cho bn tr hc
xong bi hc ny, v cng tht l kho xp t, bui tra khi
ang n cm th c mt ngi ph n i n. C y cn cha
i ti ca phng hc th tt c bn tr l ra l ang n cm u
dng ht li, t chn a xung. Lm g vy? Chng tranh
nhau chy ra n tip khch. Cho nn khi chng hc xong m
19
Bt u Tp 19
c th c thc hnh ngay th chng s rt vui v hc tp.

Ngi ph n ny va i n trc ca th su a tr xp
thnh hng, ng thi ci u xung cho: Xin cho qu
khch!. Ngi ph n ny khng dm i vo, c ni: c
sng i m cm thy lo s! T trc ti gi ti cha bao gi
c n tip bng l nghi long trng nh vy. C li ni:
Nu nh bn tr i sau u nh vy th chng ta rt c
an i.
Tip theo l khi ngi khch i vo, chng ta dy bn tr
cch dp. Dp phi v tr khch va i vo l c th x
vo i. Mi ng tc ca l nghi u l t mnh vo hon
cnh ca ngi khc ngh cho h, th lng nhn hu ca
chng cng ang tng cht, tng cht c thc hin ngay trong
nhng chi tit nh nht ny ca cuc sng. Cho nn khi dp
xung cng phi lm sao cho khch x vo mt cch thun
tin. Khi d n, chng lin ni: Mi d ngi ! Chu i ly
nc cho d. u tin l mi ngi, sau li ni: Mi d ung
tr ! Chu i gi m n ngay y !. y l l nghi khi tip
n khch trong gia nh m tr nh cn phi hc tp.
Cn khi trng hc, khi chng ta thy v thy gio lp bn
cnh n, bn tr nhn thy, chng c th ng ti ch m ct
cao ging: Thy gio! C thy gio lp bn cnh ti tm thy.
Thi nh vy khng l php. Cho nn iu ny cng phi dy
hc sinh, phi dy chng rng u tin phi ni: Tha thy!
Thy i mt cht em i gi thy gio ca chng em n.
Ni xong hc tr lin i tm thy gio ca mnh v a n gp
v thy ny. Nh vy mi l lm vic c u, c ui. K tht khi
chng ang thc hnh l nghi th tnh nhn ni, s bnh tnh ca
a b s lin tc c hnh thnh, c bi dng trong qu
trnh thc hnh l nghi ny.
Chng ta hy i xem trong cng ty, nu nh c ngi n tm
bn ca anh y hoc tm cp trn, a s ngi khi gp phi tnh
hung ny th s lm g? V d nh h mun tm gp Gim c

chng hn, Gim c c th l ang c cuc hp m bn li ni:
Gim c h? ng y ang bn trong phng y. Nh vy c
tt khng? Ngi khch ny i vo trong phng ni ang din ra
cuc hp. Khi ngi khch va m ca ra th s xut hin tnh
hung rt kh x. Cuc hp ang din ra na chng, vy th c
nn hp tip hay l dng li tip n khch? D lm th no th
cng tht l bt tin. Nu nh Gim c i truy cu xem ai l
ngi v tr bn ngoi tip n khch, nu nh mt ln ri li hai
ln, hai ln ri ba ln u xut hin tnh hung nh vy th c l
cng vic ny bn s khng gi c na. Bi v bn x l s
vic thnh cng th t, m hng vic th nhiu. Gp phi tnh
hung nh vy th u tin bn phi mi khch ngi: Mi ng
ngi!. Bn rt mt ly nc mi ng y ri ni: ti i xem
Gim c c rnh khng, xin ng i cho mt cht!. V bn i
m thy Gim c ang hp th xin ch th, hi xem cn hp
khong bao lu. V d nh cn mi pht na, hai mi pht na
th cng tr li ni cho khch bit, khch c s chun b tm l.
Cho nn mi ni, mi lc u phi ph hp l nghi. Mi ni, mi
lc lm cho ngi khc c cm gic thoi mi.
L nghi n tip ny khng ch trong gia nh, trng
hc, trong cng ty, thm ch l cc c quan nh nc. Hn
na, nhng ngi c c quan nh nc tip n thng rt c
th l nhng nhn vt quan trng ca cc nc khc, hoc l
nhn dn trong nc. Nu nh cng chc ca c quan nh nc
khng bit l nghi th Quc gia c th s b mt mt vi cc
nc khc, hn na cng s lm mt lng tin ca nhn dn. Cho
nn l nghi th chn tht l rt quan trng. Bi vy Khng Phu
T mi ni: bt hc l, v d lp, khng bit l nghi th kh c
th ng vng trong x hi, trong on th. Cho nn cu Kinh
vn ny chng ta c th dch l: L nghi tip n.

9. XNG TN TRNG, VT H DANH. I TN

TRNG, VT KIN NNG. L NG TRNG, TT XU
P. TRNG V NGN, THOI CUNG LP. K H
M, THA H XA. QU DO I, B B D.
Gi ngi ln, ch gi tn
Vi ngi ln, ch khoe ti
Gp trn ng, nhanh n cho
Ngi khng ni, knh lui ng
Phi xung nga, phi xung xe
i ngi i, hn trm bc
************
9.1. Xng tn trng, vt h danh (Gi ngi ln, ch gi tn)
Khi xng h vi trng bi khng nn gi trc tip tn
tui ca h ra, k tht y cng l mt s tn trng. Ti cn
nh khi nh, ti gi hai ngi ch ca ti, u gi bng ch
c, ch hai. Bt cht c ngi bn hoc bn hc hi ti rng:
Ch bn tn l g?. Khi ni tn ca ch ra, ti cm thy
khng c thoi mi, cm thy hnh nh khng c tn
trng. Cho nn chng ta ch xem thng s xng h nh vy,
gi lu ri s thnh quen. Gi bng anh, ch th cng gi
cng thy thn mt. Chn tht l trong cch xng h nh vy,
con ngi vi con ngi cng ngy cng cm thy thn mt
hn. Nhng nu nh gi thng tn ra, v d nh v chng
xng h vi nhau cng ch c ba ch, gi ba ch ny lu dn
th khng kh cng ngy cng lnh lo, thm ch c khi cng
gi li cng tc gin. Cho nn v cch xng h chng ta nn
dng ch, bc hoc d gi trng bi. Ra x hi, v
d chng ta gi l: Gim c Trn, Ch tch Trn, xng
h nh vy th ngi ta s cm thy thoi mi m mnh cng
khng n ni mo phm ngi khc.

Bn tr thi nay, khi chng nh, trng hc th cng

cn phi thc hnh thi ny. V d chng ta l thy gio,
gia ng nghip vi ng nghip, trc mt bn tr cng
khng nn trc tip gi l Thy L Hc hoc l thy g g
, khng nn xng h nh vy, bi v nh vy u l xng
h tn ca thy gio. Nn xng h nh th no mi c?
Thy Trn, Thy Thi. Nh vy cng l lm gng cho
bn tr xem. Tuy rng gia ngi ln chng ta c th xng h
thn mt mt cht, nhng bn tr v t nh phi hc thi
cung knh, khim nhng, cho nn chng ta l nhng ngi
lm thy th cng nn ch n chi tit nh nht ny. y
c gi l xng trng bi, vt h danh (Gi ngi ln,
ch gi tn).
Khng t ngi tim nhim np sng ca phng Ty. Ngi
phng Ty thng dng tn trc tip gi cha m mnh. C
rt nhiu ngi cn cho rng mt trng phng Ty th trn hn!
Ti c mt ngi bn, ng xem sch v phng Ty c ni rng
c th gi cha m thng bng tn. Kt qu ng bo con gi c ly
thng h tn ca cha m ra m gi. Gi nh vy c my nm,
cho n khi ti n Hi Khu din ging T Quy th ng
mi bit l mnh sai. Con gi ng khi ni chuyn vi ng
ngang hng vi ng, n lc ny th rt kh dy bo. Cho nn
xng h th phi c ln b, c tn ti trt t. L nghi ny khng
th b qua c.
************
9.2. i tn trng, vt kin nng (Vi ngi ln, ch khoe ti)
Chng ta cng nhc ti tr nh hc tng thm ti nng v
phi hng dn chng mc ch c ti nng l lm g. Cc v
cho con ci hc nhiu ti nng nh vy l lm g? iu ny
rt quan trng. Mc ch ca cc v s hng dn con ci i theo
con ng .

Ti c mt hc sinh hc cp hai, lp 6. C b hc thm

nhng bn mn. Theo ti ngh, i hc ch cn chu kh nghe
ging th nht nh khng phi hc thm nhiu nh vy. Ti lin
gp c b trao i, ti ni: Hc thm nhng bn mn th
nhiu qu, hay l em ch hc thm hai mn l c ri?. Kt
qu c b ny ni rng: Thy gio ! Khng c. dy ph
chng em, ai ai cng hc thm bn mn. Cc v thy , mc
ch hc thm ca tr nh l ngi khc u i hc thm th
mnh khng th thua km ngi ta. Cng nh vy, thi nay hc
nhiu k nng nh vy mc ch l lm g? Ngi khc bit chi
n dng cm, mnh khng bit l khng c. Ngi khc
bit nhy ma, mnh khng bit cng khng c. Nu nh u
l so snh vi ngi khc c c th din, vy sau khi
nhng a b ny hc xong nhng k nng ny cng chng c
ch li g. Bi v hc tp m khng thc cht th khng nhng
khng c ch li m cn c th tim nhim thi sng h vinh,
ph phim. Sau khi hc xong, tr thng mun i khoe khoang
vi ngi khc. Cho nn thi ca nhng ngi ph huynh
nh chng ta rt quan trng.
Chng ta cng c nhc n, nu nh chng c hc k nng
th chng ta cng nn hng dn chng phi c ch hng. Hc
xong k nng ny th c th to phc cho nhn dn, x hi. Cho
nn mi ni: "X hi, quc gia l mt qun th gip ln
nhau. Mi mt con ngi cng hin nng lc v ti nng ca h
lm ch li cho on th". Chng ta phi hng dn cho bn
tr: ! Cc con xem, v d nh nhng khc nhc ca L Thc
ng, cho n nay vn khng ngng nung c v bi dng tnh
tnh ca con ngi. Cc con mun hc m nhc th cng nn
ging nh L Thc ng, phi c ch hng cao xa. Phi c th
di phong dch tc, mc thin nhc (dng m nhc ci
thin np sng ca x hi).

Khi chng ta hng dn nh vy th chng s c ch hng,

tin rng vic hc tp ca chng nht nh s khc xa vi nhng
ngi khc. Khi chng hc ch khoe khoang th a tr ny
khi hc nhng k nng ny tuyt i s gp phi chng ngi m
khng c s t ph. Bi khi chng thch so snh vi ngi khc
th chng s suy tnh thit hn, tm trng tr nn b p lc
nghim trng, n lc th kh m leo cao ln c. Nhng
khi chng c ch hng th chng khng ngng c v mnh
phi tin v pha trc. Cho nn ch hng l mu cht quyt
nh s thnh bi.
Trong Chu T Tr Gia Cch Ngn c nhc n hc hnh
th ch hng Thnh Hin. Ngi thi nay ch hng ca vic
hc hnh l ch kim tin. Cho nn cc v hy xem, nhng
ngi i hc u hc rt vt v, hc n mun cht, bi v nu
khng thi u th s l mt mc tiu. Cng ging nh vy, c rt
nhiu ngi hc k nng, ch hng khi hc k nng u? Cho
nn bn lnh ca h khng th lin tc c tin trin. Chng ta
phi nm c cn bn. Mc ch hc hnh ca Phm Trng
Ym l tm c hi c phc v nhn dn. Bi vy tm cnh
ca ng so vi ngi hc hnh ch v cng danh th hiu qu hc
tp tuyt i khng ging nhau. Gio dc th phi thn thy
(cn thn ngay t lc ban u). Chng ta hng dn tr nh hc
ti nng, k nng th cng phi c quan nim ng n.
Cho nn khng khoe khoang ti nng l bi dng thi
khim tn ca chng. Trong Dch Kinh c ni khim qui, lc
ho giai ct, trong Th Kinh cng ni mn chiu tn, khim
th ch. Su mi t qu trong Dch Kinh, mi qu u c
tt, c xu. Ch ring c mt qu c su ho u tt th ch c
mi mt qu khim. Bi vy mt a b bit khim tn th n
lm g v u cng u thun li.
Trong Liu Phm T Hun c bn thin ni v trit hc
nhn sinh rt quan trng. Bn thin ny miu t li ch ca s
khim tn. Hi Vin Li

hch. Mi mt ln trc khi st hch ng thng quan st nhng
hc tr n thi c ny. ng pht hin c mt s ngi rt khim
tn, rt cung knh, khim nhng vi ngi khc. Tuy nhng
hc tr ny c ngi tui cn rt tr, nhng ng cm gic rng
h nht nh s thi u. Kt qu ca cuc st hch th qu nhin
nhng ngi khim t u thi u.
c nh con ci ngay t
i bit khim tn. Bi cho d ti nng ca chng ta
hm nay c cao n u, th khng phi ti nng ny t
,m t qu trnh lu di, c rt nhiu,
rt nhiu ngi chiu c, dn dt chng ta. Cho nn cng c ti
nng chng ta cng phi cm t v tng nim n s hy sinh
ca nhng ngi ny. C c tm lng nh vy th s khng
kiu ngo. Cho nn mi ni: i tn trng, vt kin
nng(Vi ngi ln, ch khoe ti).
9.3. L ng trng, tt xu p (Gp trn ng, nhanh n cho)

Trn ng i m gp trng bi th chng ta phi ch ng
i n cho hi. Bn thn chng ta l gio vin, ti cng tng
nghe m ti ni rng c mt s hc sinh m b tng dy, trn
ng gp b lin n trnh ch khng i i. Tnh
trng ny l do nguyn nhn g to nn? ng nhin l c rt
nhiu tnh hung. V d nh chng ta l thy gio nhng khng
thn thin vi hc sinh, cho nn chng s b chy. Hoc cng
c th t n tr khng c thi quen thi l vi ngi ln,
nn khi chng cn ch ng thi l vi ngi ln th o l i
nhn, x th ny c khi chng cng khng bit. Cho nn chng ta
cng phi dy bn tr l khi gp trng bi th nht nh phi i
n ci u cho hi. y l l nghi khi gp nhau.
Qu v thn mn! Ci u cho hi c d khng? By gi
m bo cc v p ngi xung cho hi th c l c
rt nhiu ngi khng quen. Thm Quyn c mt trng mu
gio hun luyn tr nh ci u cho hi. Khong hn mt, hai

thng m cha c th vn tip tc hun luyn cho ng tc ny
ni ha tr thnh lng cung knh ca chng.
C mt a b, m ca b c ba ch em rut, cha ca b c
bn ch em rut, kt qu li ch c mi mt mnh b. Bi v cc
ch ca m b khng c con, cc ch ca cha b cng khng c
con, m t mnh b nn rt nhiu ngi chm sc a b
ny. Vy a b ny c d dy bo khng? Khng d dy! Sao
cc v bit c vy? Li cn c ng ngoi, b ngoi, ng ni, b
ni, rt nhiu ngi ln nung chiu a b ny. C mt ln ng
ni a b cn ni vi my v trng bi ny rng: Nhn thy
a chu ny th ging nh nhn thy ti. Li a b ny ni l
li ca ti ni. Ai nh n chnh l nh ti. C ci tnh trng
ny tip din th a tr c th s coi tri bng vung. Cho nn
nu nh bc trng bi khng bit cch dy d con chu th chn
tht l nung chiu qu s ha sinh h. Chng ta hy xem xem,
bn tr thi nay khng d dy bo u do c nung chiu.
Cha m a b thy tnh trng nh vy, v li c c duyn
bt u hc tp T Quy, lin cm thy tnh hnh khng
c n, phi em a b v nh thi. C mt ln a b n
cm, thc n trn bn rt t, n lin ly chn p vo bn v li
li pha sau ni: Thc n t qu, con khng n cm u. Nh
vy c ng khng? Khng ng! Nhng cng rt l bnh
thng, bi v h nung chiu n nh vy, nung chiu n
thnh ng vua con ri. M khi vua n cm th phi c bao nhiu
mn? Mt trm mn! Sao li bit r nh vy? Cho nn thc n
t qu n lin khng n.
Sau khi ngi m ca a b mang n v nh, vo mt bui
sng nu bt cho rt nhiu dinh dng cho n n. Kt qu n ni
vi m: Con ch n m, khng n cho. Ngi m cng khng
tc gin a b, bi v bng ng ba thc, khng phi do ci
lnh ca mt ngy, thnh thi quen xu th by gi phi kin

nhn sa i n. Cho nn ngi m ni: Con khng n? c!

Th th thi. Kt qu l n chn gi, n li ni vi m l n rt
i. M n li bng bt cho ra nhng n vn khng chu n. Thi
nay c rt nhiu a tr tnh nt bng bnh. Phi lm sao y?
Khng th chi vi m phi mt thi gian vi n! N khng
n th li ct i. n chn ri th n i lm ri. M va bng cho
ra n lin n ngu nghin. n xong n ni: n rt l ngon . ng
vy! N khng bit c ni kh ca nhn gian.
Cui cng th gia nh a a b i hc mu gio. Ngi
cha ny, ngi m ny cng rt chm ch kt hp vi thy gio
dy a b ci u cho hi. M a b dn n i, khi gp
thy gio th phi ci u cho thy, nhng a b vn ng
khng nhc nhch, n l mt b trai. Kt qu l m n bt u
ci u cho thy gio, ngi m ni: Con hy lm nh m
y ny!. Ngi m ci u n mi ln m a b vn
khng nhc nhch. Nhng v n gi vo lp, ngi m lin
vi vng ra v, khi v n khu ph mnh th cht cm thy
khng n, bi v gio dc phi cn thn ngay t bc ban u,
bc u m khng dy c n sau ny c mun dy th cng
ngy s cng kh hn.
Ngh nh vy nn ngi v lin gi in cho chng v ngi
chng vi vng i n. Hai v chng cng i n trc mt a
con ri ni: By gi cha dy con ci cho, no hy ci cho
thy gio. Sau ngi cha lin tc ci cho, cng khng bit
ci cho bao nhin ln. a b ng lin a khc. Tm
lng chn thnh ca ngi cha ny lm cho tri tim c chp
khng chu thay i ca n tan chy. a b lp tc ci cho
thy gio mt ci. Khi n bit ci cho mt ln ri th sau ny
s khng kh khn na. Cho nn, dy tt bn tr th s hp
tc gia ph huynh v thy gio chn tht l rt quan trng.
Ngi m ny i vi gio dc cng rt nhy bn, bi a
b c nhiu ngi nung chiu nh vy cho nn i vi
ngi khc n khng c lng cung knh. V ngi m mi

ni, mi lc u phi tm cch iu phc s kiu ngo ca a
b, mong rng n s c c lng cung knh. Mi ln khi ra
khi khu ph, bi v mi khu ph u c nhn vin bo v,
cho nn ngi m ni vi a con: No! Con cho ch i.
a b ny u khng bng lng. C mt ln, m n ng bn
cnh ngi bo v ri ni vi n: Hm nay con khng ci
cho th chng ta s khng ln nh. a b vn ngang bng
khng ci cho. Ngi m lin ni vi n: T lnh o quc
gia cho n tt c nhng ngi ang lm vic, mi ngi u
c s cng hin i vi x hi, u ng c chng ta tn
trng. Cc con cn nh tui, cn cn n s chm sc ca cha
m, v cn rt nhiu ngi khc phc v cc con. Cho nn con
phi ch ng cm n ch ny, ci cho ch ny!. ng
trc ngi bo v dy bo a b, khi a b c th tip
thu nhng o l ny th n mi c th ci cho nhng bc
tin bi. Tin rng thi cung knh c to dng ny s c
ch i vi cuc i ca n khng nh.
L nghi khi gp mt, chng ta c th ci cho. Vy gia
ngi ln vi ngi ln hin nay thng dng l bt tay. Tht ra
bt tay l nghi l ca phng Ty. a s dn tc chng ta l ci
cho, ng nhin khi gp bc trng bi chng ta phi tt xu
p (nhanh n cho), phi ch ng ci cho. Cc v khng th
nhn thy ng ni t ng xa m cn t t i n. Nh vy l
khng cung knh. i mt vi bc tin bi chng ta phi ci
cho thi l, nu l ngang hng th rt t nhin ci cho. Chng
ta c xem phim di tp ca Hn Quc, l b phim Thng
Trng. Cc v thy h gp nhau th u ci cho nh vy, cm
thy rt thoi mi. Ngay khi nhn thy ngi m h khng a th
h vn km nn i cht thi l vi ngi ta.
Hin nay a s trong mi trng hp u dng cch bt tay
cho hi. Vy th khi bt tay nn ch nhng im g?

Khi bt tay, chng ta phi xem xt n vn tn ti

trt t. V d nh ai l ngi a tay ra trc th mi ph hp
vi l nghi? Ngi tin bi vi ngi hu sinh th ai l ngi
a tay ra trc? Trng bi a tay ra trc, hu sinh a
tay ra sau. Nu khng chng ta ch cn ci cho l c. Cp
trn v cp di ai l ngi a tay ra trc? Cp trn a tay
ra trc. V d nh cc v n mt cng ty khc, gp Ch tch
Hi ng qun tr ca h. Ch tch cn cha a tay ra bt,
cc v a tay ra trc ni: Cho ng! Cho ng!. Ngi
ta cn cha bit cc v l ai, tay cng khng a ra th cc v
chng phi l rt kh x sao? Cho nn i din vi cp trn
ca ngi khc cng phi cho cp trn a tay ra trc, sau
chng ta mi a tay ra. Th t nh vy khng c lm
o ln, nu khng s xut hin nhng tnh hung kh x.
Nam gii v n gii th ai a tay ra trc? N gii. Cc v
u c rt nhiu kinh nghim. ng! N gii a tay ra trc.
Nu khng, khi ngi nam a tay ra, ngi ta li khng bt
tay vi cc v th c phi cc v s rt kh x sao. Cho nn y
l th t.
iu th hai l khi bt tay chng ta phi ch n thi
. Bt tay th phi ch n nhng ng tc no? Thi no?
Chng ta hy thc hnh din tp xem. C v no xung phong ln
y bt tay vi ti? V bn hu ny, xin mi! Con ngi c rt
nhiu s bin ha, khi tip nhn n th cc v phi rt t nhin.
Chng ta gp bn b, khi bt tay u tin phi ch
n mt, mt phi nhn i phng. V d nh by gi ti bt
tay vi v bn hu ny: Xin cho! Xin cho!. i phng s
cm thy: Sao li khng c thnh cht no vy!. Tnh hung
ny cng c, bi v trong khi d tic gp rt nhiu bn b, khi bt
tay vi h th mt li nhn mt ngi bn khc. Tay c bt,
ming ni: Xin cho! Xin cho! nhng u c li u u,

rt l khng c thnh . Cho nn mt phi nhn thng i

phng. No, din li ln na: Xin cho!.
Ngoi mt ra, cn phi ch n tay, dng sc khng
c qu mnh, nu khng chng ta s bp tay ngi ta rt
au. V d nh ti bp tay v bn hu y v ni: Xin cho! Xin
cho!. Sc chu ng ca v bn hu ny rt tt! Cho nn bt
tay cng phi ch n mnh yu.
Tip n, v tr bt tay cng phi cho ng, v d nh
c rt nhiu ngi bt tay nh l khng c sc, ging nh th
ny ny Xin cho! Xin cho!. C thy qua nh vy cha? Hnh
nh l b bnh ngh nghip, ch chm nh vo ngi ta l c
ri. Nh vy cng khng c thnh . Phi nm v tr ny ny,
nh vy l rt tt.
Tip n, cn phi ch thi gian, bt tay khng c
lu qu. Nu khng cc v nh th ny Xin cho!, h cng
khng bit n bao gi cc v mi b tay ra. Hn na chng ta l
nam gii, khi gp c nhng ngi ph n xinh p, im ny
cng khng th phm phi sai lm.
Khi chng ta c th ch n mi chi tit th ngi khc khi
bt tay vi chng ta cng thy rt vui v. Tt ri! Cm n anh!
Xin v tay tn thng. y l trong khi bt tay, cng phi cho
ngi ta cm thy thoi mi.
Sau khi bt tay xong th phi gii thiu ln nhau. Th
t gii thiu ny cng rt l hay, li ngc vi th t khi bt
tay. V d nh bc trng bi a tay ra trc, hu sinh a tay ra
sau. Nhng khi gii thiu th li gii thiu ngi hu sinh vi bc
tin bi trc, gii thiu cp di vi ngi cp trn, gii thiu
ngi nam cho ngi n, ngc hn vi khi bt tay. K tht tuy
n ch l mt l nghi nhng chng ta th suy ngh xem hm nay
khi cc v dn bn hc ca cc v v gii thiu vi cha, cc v
dt tay cha v ni: Cha ! No chng ta n lm quen vi bn

hc ca con. Nh vy th cm thy rt l k cc! K thc l nghi

l mt th t rt t nhin. Lm g c chuyn dn ngi gi c i
gii thiu lm quen vi mt ngi m chiu cao ch bng c mt
na ng. Nh vy khng phi l k cc sao? Cho nn l nghi
trong L K, Nhc K, cng c nhc n l gi, thin a chi
t d, l th t v quy lut rt t nhin ca tri t. y l tnh
hung cn ch trong gii thiu.
Trong qu trnh gii thiu cng rt c kh nng ngi ta s
a danh thip cho cc v. Qu trnh a danh thip v nhn
danh thip cng cn phi ch . a danh thip nn a nh
th no? Cc v khng nn mang c ti ng danh thip ra ri
pht cho tng ngi, v ny mt tm, v ny mt tm. Nh vy
s lm cho ngi ta c cm gic khng c tn trng. Khi mt
ngi khng tn trng ngi khc th thc ra cng khng tn
trng chnh mnh. Cho nn tc ng gi l t chuc ly nhc.
Cc v khng knh trng ngi th trn thc t khng knh
trng mnh ri. Tm danh thip i din cho cc v, sao cc
v c th ty tin pht nh vy. Cho nn, chng ta cm tm
danh thip ln bng hai tay v a cho h. Hn na khi a
th phi mt trc ca tm danh thip hng v pha
ngi nhn khi ngi ta nhn c l c th xem c
ngay. Nu nh cc v a mt sau th ngi ta li phi lt li
xem. Nhng chi tit nh ny cng th hin cc v ngh cho
ngi khc.
Khi nhn danh thip, trc tin cc v nht nh phi xem
mt lt. Xng tn trng, vt h danh (gi ngi ln, ch gi
tn), khng phi ch i vi tn trng mi nh vy. C mt s
ngi khi giao lu vi ngi khc, nu nh ngi ta l Tng
Gim c, l Trng khoa, chng ta phi ly chc danh ca h
xng h, biu hin s knh trng i vi h th h s cm
thy rt vui. Cho nn trc tin cc v nht nh phi xem tn
h ca h, v d nh Trng khoa Trn th ni: Trng khoa
Trn! Xin cho ngi!. Cc v khng nn nhn danh thip m
khng xem tn h ca h l g, n khi ngi xung v bt u

ni chuyn th mi cht ngh ra l qun mt, sau mi ly ra
xem. Nh vy rt l k cc.
Khi nhn danh thip, ta nn ct vo trong v. C rt nhiu
ngi n ngay trn bn n. Trong khi n ung, nc canh c
th ri vo, i phng nhn thy s ngh: Tri i! Danh thip
ca ti!. ng y c cn mun lm n vi cc v na khng?
Cn mun hp tc vi cc v khng? "Anh khng tn trng danh
thip ca ti!". iu ny s lm cho h c n tng rt khng tt
v cc v. Khi chng ta ni ni u c l nghi th l nghi s
cho ngi ta c n tng tt v s l chic cu ni tnh bn gia
hai ngi. Cho nn chng ta khng th s xut i vi l nghi
khi gp mt. Pha trn l ni l nghi tip n, v tip theo l ni
n l nghi khi gp mt.
9.4. Trng v ngn, thoi cung lp (Ngi khng ni, knh lui ng)
V d nh chng ta i cho hi trng bi, nu nh trng
b th i ng i ri chng ta cng c th i
c, c gi l trng v ngn, thoi cung lp (Ngi
khng ni, knh lui ng).
Khi ti cn hc i hc, c rt t c hi v nh, mt hc k
ch v c my ln. Khi va vo n ca v nhn thy cha m, th
y gi l ng trng, ti lin cho: Con cho cha m!. C
rt nhiu sinh vin i hc v nh l bm ly m, bm mt lc
ri th so vi khi tr n hn. Bn lm g vy? Gp
bn hc c. C tnh trng ny khng? Cc v ngh li xem cha
m rt kh khn mi i c bn v, c th c rt nhiu iu
mun ni vi cc v. Nhng chng ta u khng n cm
nhn ca cha m, ca ngi trng bi. Nhng vic ny ti cng
tng lm, cho nn sau phi by t s sm hi.
Cho hi cha m xong th cc v i ct hnh l, sau li quay
ra gp cha m. Bi mt thi gian khng ni chuyn vi cc

v, cha m khng hi ng hin nay ca cc v th nht

u ni lo. Lc ny cc v phi ngi xung, xem sch
vi m cng c, ung tr vi m cng c, khong thi gian
ny tuyt i khng c tit kim. C rt nhiu ngi ni: M ti
chng c g ni vi ti c. Bi v va cho hi xong l cc v i
lin th li ni ca m cn cha kp lng ng ni ra. Tht ra khi
cc v chn tht c tm lng, lng l ngi vi cha m, ngi vi cha
m mt lc th linh cm ca h s p n, v t nhin s c rt
nhiu iu ni vi cc v. Cho nn chng ta ni chuyn vi
trng bi th cng phi c s kin nhn. Trc tin l cng ngi
xung, chn tht l khi ngi c mt lc m vn thy cha m
khng c g ni, lc chng ta mi c trng v ngn,
thoi cung lp (ngi khng ni, knh lui ng).
Khi ti t Hi Khu tr v, bui chiu hm trc tin
ti i gp ng ni. Thm ng xong, bui ti ti v nh. Cng
hn bn thng ri khng ni chuyn vi cha m, cho nn ti
bung ht cc cng vic khc xung
m, khi ni chuy n hai, ba ting ng h
n, ti k t m cho cha m nghe tnh hnh
cuc sng, cng vic ca ti, cha m c th yn tm i vi
nhng vic ti lm . Cho nn cha ti, cn nh ln u
tin ti v v bo co vi ng, trong lc nghe, ng ri nc
mt n ba ln. Bi v ng nghe c rng Hi Khu,
Thm Quyn nhng ni c rt nhiu a tr hc c
rng sau ny phi v thm nom cha m. ng nghe m khng
cm c nc mt. Sau ln , ti quay li Hi Khu tip
tc cng vic. Ln u tin ti gi in v nh, kt qu cha ti
ni vi ti: Con c m cng tc, lm cho tht tt,
khng phi lo lng nhng vic nh. Nhng vic nh cha
gii quyt rt tt ri. Cha ti cn ng vin ti mong
ti khng phi bn lng.

Cn nh ti cng k vi ng mt v d, l Hi Khu
chng ti c mt hc sinh. Bi v thy ca n cng rt chm ch
dy bo cho hc sinh T Quy, cho nn khi Tt n c v
nh, n rt mun c ly cha m cm n s chm sc ca
cha m trong nhng nm qua. a b nh bng ra hai chn tr,
trong phng v chun b bng ra, nhng trc lc bng ra n
cm thy tim mnh p thnh thch, v c mt cht s hi khng
dm. Kt qu cha kp bng ra th li c my ngi khch n
chi, n li cng chn bc, bi c ngi khc th li cng
khng tin. Nhng ri n ly li dng kh: Thy gio dy th
chng ta phi i thc hnh ca i thng
n trc mt cha m, a b ny t ngt qu xung. Tt c
nhng ngi thn ng l ra l ang ni chuyn, khi thy
xung th u im lng. Khng bit c mt sc mnh
g lm cho tt c mi ngi u im lng. Sau a b ni:
Cm n cng lao dng dc ca cha m trong nhng nm qua.
Hm nay l ngy bt u ca mt nm mi, con knh chc cha
m khe mnh, sng lu. V th l a b qu ly cha m ba
ly, khin nhng ngi trng bi ng bn c t cm
ng. Cho nn con tr cng c th nh hng n ngi ln.
Sau khi a b tr li trng th c vit mt bi vn, n vit
rng khi n i cm n cha m th rt l hi hp, nhng khi va
qu xung th cht cm thy u c rt sng sut. Cho nn khi
bc bc u tin th cm thy rt kh khn, nhng ch cn
dng cm bc qua th cc v cng lm cng thy tt hn.
9.5. K h m, tha h xa. Qu do i, bch b d (Phi

xung nga, phi xung xe. i ngi i, hn trm bc)
Cu ny l ni v phng tin giao thng thi c ca chng
ta, ngi trn lng nga, ngi trn xe. Khi chng ta ang ngi
trn lng nga m gp trng bi th phi xung nga lin. Nu
nh cc v ang ngi trn lng nga m li gp ng ni, cc v
c ngi nh vy v ni vi ng rng: ng ni! Chu cho
ng!. Nh vy l bt knh, cho nn chng ta phi lp tc

xung nga, hoc l khi i xe th cng phi xung xe thi l. M
rng ngha ra, c th c v ang bn, v d nh ang
chi tr chi in t, c ngi trng bi n th cc v phi
nn b tr chi xung v cho hi. Chng ta ni ni
c qun lng cung knh ny.
Nhng nu nh thi nay, chng ta ang ngi trong xe hi, xe
ang chy trn ng cao tc, t nhin thy ch mnh cng
ang li xe. Lc ny phi lm sao? C th h knh xe xu
ln ting ku ln: Cho ch!. Nh vy c c khng? Nh
vy s rt nguy him. Cho nn hc l ngha th cng phi linh
ng, khng c cng nhc.
Cu qu do i, bch b d (i ngi i, hn trm bc)
ny chng ta din gii thnh l nghi khi tin khch, tin a khch.
ni khi tin trng bi, tin a khch th phi i khch i
khut chng ta mi c quay i. Khi ging gii cu ny ti thng
hc sinh i thc tp tin khch. Mt hc sinh ng gi lm ch
nh, mt hc sinh khc ng gi lm khch. Hc sinh gi
a v ni: Tm bit!. Hc sinh lm ch nh
lin ng m cnh ca mt ci. Tt c cc hc sinh khc u ci
m c ln. Sau ti li m ca ra v hi hc sinh gi
Nu nh ngi ta tin em nh vy th em c cm gic g?.
Hc sinh ni: Ging nh l hn khng c nn phi ui em
i. Ln sau em s khng n na. Cho nn khi tin khch, chng
ta cng phi cho khch c cm gic hi lng, c tn trng.
Ngoi thao tc thc t ra, chng ta cn phi thng qua tho
lun trc tip. Qu v thn mn! Cc v cm thy tin khch nh
th no mi hp l? C nhiu a tr u ngh rng tin khch ra
n thang my, khi khch vo thang my ri th chng ta mi
quay li. Nh vy th trong lng khch s cm thy rt m p.
Nu nh khng c thang my th chng ta tin khch n u
cu thang ri mi quay li.
Ngi thi xa khi tin a trng bi th chn tht lm

c cu: Qu do i, bch b d(i ngi i, hn trm
bc), u nhn thy trng bi i khut, khng cn nhn th
a trng bi na, lc h mi quay v. Khi ti i
hc c, hc ri th phi thc hnh. Cho nn bui ti khi thy
gio ging bi xong, ti tin thy v ni ng . Ti c ng
mi, i n khi thy vo trong phng th chng ti mi ri i.
Nhng bn hc khc ly lm k l l ti sao ti c ng mi.
Ti lin ni vi h rng: Qu do i, bch b d (i ngi i,
hn trm bc).
K thc khi chng ti lm ng tc ny th trong lng chn tht
rt vui khng g t ni. Bi trong qu trnh tin a ngi thy ny,
u c chng ti khng ngng xut hi c sng ca
chng ta nu nh khng gp c v thy ny th khng th m
mang tr tu, khng on tr c phin mun. Cng nh nhng
gio hun m thy dy bo, chng ta mi c th c rt nhiu s
trng thnh trong cuc sng. Cho nn qu trnh tin a thy gio
cng bao hm tm lng bit n v qu trng ci duyn thy tr ny.
Ngi thi xa, s tng giao gia ngi vi ngi rt c tnh
ngha. C c tnh ngha nh vy nn mi vit ra c nhiu bi
ca lm cm ng lng ng . Chng ta c nhc n ngi
thi xa rt trng tnh ngha, u biu l i vi nhng ngi thn
v trong tnh bn. Cho nn L Bch vit bi th Hong Hc Lu
tin Mnh Ho Nhin Chi Qung Lng, c ni rng: C nhn ty
t Hong Hc Lu. Yn hoa tam nguyt h Dng Chu. C phm
vin nh bch khng tn. Duy kin Trng Giang thin t lu.
C phm vin nh bch khng tn, khi tin bn, ng
thng i n khi khng cn nhn thy bn na th ng mi
luyn tic quay tr v. Tnh ngha i vi bn b nh vy, tm
lng lu luyn nh vy c biu l khi chia tay. Tr nh thi
nay rt kh c th vit c nhng bi th nh vy, bi v tr
nh thi nay khng c lng cung knh v thng nng ni, hp

tp hn. Cho nn chng ta cng phi dng nhng l nghi ny

bi dng lng cung knh ca bn tr i vi ngi khc.
My hm trc, ngi anh kt ngha ca ti c n nghe
ti ging, ng t i Trung n. ng nghe c hai tit th li
c vic cho nn bui chiu phi i ri. ng ni khng n
nghe ti gi t kh chu. S ng h ca
ng i vi ti khng ni cng r, chn tht l rt ng h ti.
Ti tin ng mt on ng, tin ng ln xe la. Khi ng ri
i, ti vn c ng mi qu do i, bch b d (i
ngi i, hn trm bc). t nhin ngh rng quen bit ng
mi nm nay, c rt nhiu quyt nh ca ti, ng u ng
h. Tuy c rt nhiu ln ti tht bi nhng ng vn c tin
tng ti. ng ni: Ch cn em vn gi c tm lng i
vi nhn loi, i vi x hi nh ban u th nht nh s lm
c nhng vic c li cho ng . Cho nn, ng lun
lun quan tm ti, thy my nm nay ti i vo gio dc, ng
cng rt vui, cng c an i.
10. TRNG GI LP, U VT TA. TRNG GI

TA, MNG NI TA. TN TRNG TIN, THANH
YU . BT VN, KHC PHI NGHI. TIN TT
XU, THOI TT TR. VN KHI I, TH VT DI.
Ngi ln ng, nh ch ngi
Ngi ln ngi, cho php ngi
Trc ngi ln, phi ni nh
Nh khng nghe, khng ng php
n phi nhanh, lui phi chm
Khi hi p, mt nhn thng
************

10.1. Trng gi lp, u vt ta. Trng gi ta, mnh ni ta

(Ngi ln ng, nh ch ngi. Ngi ln ngi, cho php ngi)
l khi trng bi ng th chng ta l nhng ngi hu
sinh khng c ngi, phi i trng bi bo ngi th chng ta
mi c ngi, y l l nghi i ng, tin thoi. Hc l nghi
th cng phi hc cho linh ng, khng c cng nhc. V d
nh nhn thy ngi khc th phi thi l, phi ci cho. Nhng
khi ang trong thang my rt l cht hp, t nhin gp ch
ca cc v i vo, cc v c th ci xung cho ng khng? C
th ngi ng c b cc v ht qua mt bn. Cho
nn chng ta hc l nghi th phi vn dng linh hot. Va ri
gio s Trng cng c ni: Khi trong nh v sinh c nn
ci cho thi l khng?. iu khng nn. i khi ra
ngoi cho hi nhau l c ri. Chng ta phi thun theo tnh
th, ty tng ni m lm.
C mt v thy gio, ng cng hc trng gi ta,
mnh ni ta (ngi ln ngi, cho php ngi). Cho nn khi
n mt c quan khc trao i vi ngi ph trch ni
, ngi ph trch l n ng rt lu.
Ngi ph n ny ngi xung nhng v thy gio ny vn
c tip tc ng. Bi v ngi thy gio coi c y l trng
bi, nn trng bi khng ni th v thy gio ny khng dm
ngi. V trng bi n ny khi ni chuyn tt nhin l phi
ngng thy gio ny rt cao, c y li ngi
nn u c phi ngng ln. t nhin v trng bi n ny
cm thy c t cng, c y lin ni: Anh ngi xung i! C
ti sp chu khng ni ri y ngi khc
m ngng u ln nhn th khng cn phi i trng bi
nhc, cc v cng phi t nhin m ngi xung. Hc th khng
c cng nhc.
C mt b gi khong hai, ba tui, mt hm cng vi cha
m v b ngoi i ra ngoi chi. Khi n cng vin, ngi cha

ngi c bo, cn b gi ngi trn mt chic gh bng. Bt

cht b ngoi a b i a b t nhin nhy
ln. c gh hi cao, a b nhy ln v ng
khng vng cho nn nghing ngi v pha trc ri ng
xung. B ngoi v ngi cha ca a b cm thy rt k l,
vi vng chy n nng a b dy ri hi: Lm g m con
nhy ln th?. a b lin p: Trng gi lp, u vt ta
(ngi ln ng, nh ch ngi). Bi v b ngoi i n cho nn
n phi nhanh chng nhy ln. Kt qu i cha xu
h n tot m hi. B ngoi i n nhng ngi cha vn th
m xem bo. Con anh y mi c hai, ba tui bit nhy
ln. Tht l hu sinh kh y! i din vi nhng a tr c
hc sch Thnh Hin, chng ta cng phi noi theo chng hc
tp cho tht tt, thc hin tt T Quy.
************
10.2. Tn trng tin, thanh yu . bt vn, khc phi
nghi. Tin tt xu, thoi tt tr. Vn khi i, th vt di (Trc
ngi ln, phi ni nh. Nh khng nghe, khng ng php. n
phi nhanh, lui phi chm. Khi hi p, mt nhn thng)
y cng l l php trong ni chuyn. Trc mt trng bi
th phi ni nh, nu khng s nh hng n cuc m o ca
cc bc trng bi. Tr nh thi nay i vi vic khi no nn
ni, khi no khng nn ni, i vi chng mc ny rt l km.
Th n tr g m ch
ku go, la ht lon c tri. Lc ny ph huynh cn phi ngn
chn ng lc. Nu khng, i n khi chng thnh thi quen
th rt kh m sa i. Cho nn khi pht hin bn tr ni chuyn
rt to, lm nh hng n cuc ni chuyn ca trng bi th
chng ta phi nhanh chng nhc nh: Cc con hy ni nh i
mt cht!. C mt s trng bi ni: B ting i mt cht!.
Bn tr lin ni nh i, nhng ni nh c ba pht li khng

kim ch c. Th l v trng bi li nhc: B ting i mt

cht! nhng ba pht sau li khng c hiu qu. V trng bi
ny lin ni: Thi! Mc k chng vy!. Nh vy l khng
ng. Cho nn gio dc th cn c s kin nhn mi c.
Thnh nhn rt nhn mnh o Trung Dung. Thc ra o
Trung Dung l biu hin trong sinh hot hng ngy ca mt
ngi. V d nh n mc qun o c cn phi nh o Trung
Dung khng? Mc nhiu qu th s nng, mc t qu th s b
lnh. Cn n cm th sao? n nhiu th b au d dy, n t qu
th i. Ni chuyn cng cn Trung Dung. Cho nn tn trng
tin, thanh yu (trc ngi ln, phi ni nh). Nhng nu
nh ni chuyn vi trng bi m li ni khng r rng th tht
l tht l, cho nn bt vn, khc phi nghi(nh khng
nghe, khng ng php). Ni chuyn vi trng bi th phi
cho trng bi bit r rng chng ta nh ni g. Hn na cn
phi ch rng khi ni th mt phi nhn i phng, nhn vo
v trng bi. c gi l: Vn khi i, th vt di (Khi
hi p, mt nhn thng).
Chng ta ni chuyn vi bn tr thi nay, nh mt ca
chng ch n cc v trong bao lu? Rt kh c th lu
c! c mi gi t lm ri. Tr nh ni chuyn
vi ngi khc m mt khng chuyn ch th th hin trong
lng n khng c s cung knh, rt nng ni. Ti sao tr nh
thi nay li nng vi nh vy? l v c khim khuyt trong
s gio dc v l php, lu dn th thnh ra: "Ta lm theo
ta!". Cho nn nhng chi tit nh ny cng cn c s kin nhn
ca chng ta l nhng ngi trng bi dy bo, t t s
cho chng i vo khun php, v mi ni, mi lc cng ngh
cho ngi khc.
Gp trng b i nhanh chng tin ln, khng
cho trng bi phi ch lu. i khi ni chuyn xong vi

trng bi, chng ta chun b r i t t li li my

bc, sau mi quay i. Sau khi trng bi ni xong cc v
khng c Vng! Tm bit!, ri lp tc ri i. Nh vy th
ging nh ni vi trng bi rng: Ti hn l khng th b i
ngay c, khng th li thm d ch my pht. Mi ni,
mi lc chng ta u phi ch n ci cm nhn ca ngi
khc, cho nn gi l thoi tt tr (lui phi chm).
11. S CH PH, NH S PH. S CH HUYNH, NH

S HUYNH
Vic ch bc, nh vic cha
Vic anh h, nh anh rut
T ch ph v ch huynh ny vo thi xa n c ngha
l ch ch bc, c th m rng ra l cu, l trng bi. Hng
trng bi vai v ngang hng vi ch, bc, cu. Ch huynh l
anh em h ni, ch em h ni, cn c anh em h ngoi, ch em h
ngoi. Chng ta hy hi tng li mt cht: Nhng ngi ch,
bc ny cng u chm sc chng ta trng thnh, cng khng
bit tng b ta bao nhiu ln, v trong lng lun thm nguyn
cho chng ta c khe mnh, trng thnh, cng rt quan tm
chng ta. Tc ng c ni: Nhn ca ngi mt cht th phi
bo p trm ngn ln. C thi nh vy th cuc sng mi
c phc hu, cuc sng mi y p nim vui.
Ln din ging ny ti cng gp rt nhiu trng bi, rt
nhiu bn hu, u l nhng ngi ti quen my nm gn y,
cng c rt nhiu ngi mt, hai nm nay ti cha gp mt.
Khi gp mt, nhng v trng bi ny, nhng v bn hu ny rt
vui v. H cng cu chc ti c th trong khong thi gian ny
c cht tin b. Khi i din vi li cu chc chn thnh ca h,
ti cng u ghi nh vo lng: Nhn ca ngi mt cht th
phi bo p trm ngn ln. Ti cng phi lm cho mnh c

nhiu tin b hn cng hin cho x hi, nhng ngi

chc phc cho mnh c vui v.
Cho nn cng ging nh vy, nhng ngi ch, bc, nhng
ngi anh ch em, h cng u ng hnh vi s trng thnh
ca chng ta, cng c rt nhiu s du dt, rt nhiu s quan tm
i vi chng ta. Chng ta cng phi lun lun ghi nh tm thm
tnh ny vo trong lng khi h c nhu cu th chng ta nht
nh tn tm, tn lc i gip .
T ch ph (ch bc) ny ngoi vic ch mi quan h thn
thuc ra, chng ta cng c th m rng i thch n.
Ch c th l s nhiu, nhiu ngi, cng c th l phng
dng cha m ca bt k ngi no chng ta cng u phi c
lng cung knh. i x vi anh ch em ca bt k ngi no
chng ta cng phi c lng yu thng, cng phi quan tm. Khi
chng ta gii thch nh vy th c tm lng s rt l rng ln.
Rng lng th phc cng ln.
B Ha Trit Singapore l quc bo ca Singapore.
tng c phng vin phng vn b bi v mi my nm tri
trong cuc i, b u lin tc dc sc chm sc bnh nhn,
chm sc ngi ngho kh. Phng vin hi b: B gip
nhiu ngi nh vy, gip ngi ngoi nh vy.... Phng
vin mi hi c mt na th b ni: Ti u c gip
ngi ngoi! Ngi ti gip u l anh ch em ca ti.
Cho nn trong thi ca b th c v tr u l nh ca
b. Phng vin li hi b: B chm sc ngi ta, vy th ai
chm sc b?. Cc v xem, con ngi u c rt nhiu phin
mun. Chm sc ngi khc li cn s khng ai chm sc
mnh. ng tri s chm sc cho ti. Cc v xem, thi i
vi cuc sng ca b khong t bit bao! Thi i vi
cuc sng nh vy so vi Kinh in Thnh Hin th hon ton
tng ng vi nhau.

Lo T c ni: Thin o v thn, thng d thin

nhn. Cho nn trong t lnh ca b Ha Trit khng bit ti
sao li c rt nhiu rau xanh, hn na cng khng bit ai
biu. Qu v thn mn! Ti sao li khng bit ai biu? Khi
ngi thi n khng cn bo p th ngi bo p cng khng
mun b bit.
Nu nh hm nay chng ta mang qu i tng l c mc ch,
khi mang qu ra tng cn phi ni vi i phng: Ci ny l
ti mang n. Khi cho i m chng ta c mc ch th i
phng nhn cng s thnh gnh nng, ging nh n cc v mt
mn n tnh. Nh vy gia ngi vi ngi s c nhiu p lc.
B Ha Trit cho i m khng cu bo p. B li cn cm thy
hon ton l nhng vic b cn phi lm. Cho nn nhng
ngi c b gip u c s cm ng pht ra t ni tm.
C c hi l h li gip b lm mt s vic. Mi ngi cng rt
l ch ng, cho nn u mua rau vo trong t lnh ca b.
Khi C gio Dng dy bn tr hc sch Thnh Hin, vit
th php, mi ln hc xong, khi hc sinh u v ht, c gio
i vo bp th cng u pht hin ra c mt s . Bn ny l ti
rau, bn kia l ti hoa qu, cng chng bit l ai biu na. Cho
nn, khi chng ta chn tht dng tm lng thnh ca mnh
tng giao vi ngi khc, khi cc v coi ngi thin h u l
anh em, th ngi thin h cng s coi cc v l anh em. Cho nn
mi c cu: T hi chi ni giai huynh . l mt kt qu.
Vy nguyn nhn phi gy dng nh th no? Chng ta nht
nh phi coi ngi thin h nh ngi thn. Chng ta phi ch
ng cho i th mi c th c c kt qu nh vy.
Trong Hiu Kinh c mt on: Knh k ph tc t duyt,
knh k huynh tc duyt, knh k qun tc thn duyt, knh
nht nhn nhi thin vn nhn duyt. Thc ra quan h gia con
ngi vi con ngi hon ton khng phc tp, ch cn cc v c
mt tm lng thnh th nht nh s c c nhn duyn tt p.
Knh k ph, khi i mt vi cha ca ngi khc, chng ta u

rt cung knh th con ca ngi cng s vui v, tin rng cc v
cng c th sng rt tt p vi nhng ngi thn trong gia nh h.
Knh k huynh l cc v tn trng huynh trng ca h, th
nhng ngi em trai, em gi ny s rt vui sng.
Knh k qun, cc v tn trng cp trn ca h, hoc tn
trng cng ty ca h, vy th nhng ngi nhn vin trong cng
ty ny cng s rt tn trng cc v.
Khi chng ta lun lun c lng cung knh th t nhin s c
c tnh hu ngh vi mi ngi.
Ngoi nhng iu ti va nu trn l i vi cha m, i vi
anh ch u phi cung knh, tip n chng ta m rng ra l yu
ai yu c ng i li v, phi knh trng ch ph, knh trng
ch huynh, v d nh con ca anh trai, con ca em trai, hoc l
con ca bc, con ca ch chng ta cng u yu thng.
Vo thi nh Minh ngy xa c mt v n s tn l Chng
Qu Anh. Cha ca c mt sm cho nn t nh c m ci. C
c ba ngi anh trai, nhng ba ngi anh trai sau cng mt
sm. Cho nn c v cc ch du cng chm sc cc chu. Nhng
tht khng may, ba ch du ca c cng lc tc r nhau qua i.
Trong tnh cnh ny, Chng Qu Anh quyt nh gnh vc ly
trch nhim phi nui dy cho nhng a chu trng thnh. Khi
c c thi nh vy th ng l: S ch ph nh s ph, s
ch huynh nh s huynh (Vic ch bc, nh vic cha. Vic anh
h, nh anh rut). C lm nh vy nht nh s lm cho cc anh
c ni chn sui c ngui ngoai. Cc anh trai c an i th
cha m cng c an i. Cho nn chng ta thng phi yu ai
yu c ng i li v. C i c khng i ly chng, nhng
liu c c b thit thi khng? Tin rng khi dng tm lng chn
thnh yu thng nhng a chu ny th cui i c cng
c nhng a chu ny phng dng.

Trong qu trnh ti dy hc cng tng gp phi trng hp

cha m hc sinh u qua i v ngi c phi nui dng.
Khi ngi c ny tm hiu i tng th cng ni thng vi
ngi yu rng: Em ly chng th cng phi mang theo hai a
chu n vi c y (c ca hc sinh
t cung knh v n phc. Chn tht khi ni chuy
n na chng nu nh khng km nn c th thiu
cht na ti ri nc mt, rt cm ng trc mun chn
thnh, trung ngha ca c.
Khi mi mt v ph huynh u c th yu thng con chu
mnh nh vy, tin rng trong ci gia nh khng
pht trin rt tt. y l ni n: Yu ai yu c
ng i li v. Cho nn i vi trng bi phi knh trng, i
vi ngi hu sinh phi yu thng.
Va ny chng ta c ni n b Ha Trit, b coi
ngi trong thin h nh ngi nh i x. Vo thi nh
Tn c mt hc tr tn l T Thch. Khi nc Tn khng
c n nh, pha Bc c Ng H lm lon. Bt c d ng
dn ngi ca my trm h gia nh, bao gm ngi thn ca
ng v cn c nhng ngi hng xm trong thn cng nhau
chuyn n mt ni gi l Hoi T. Bi v t nh ng c
ngha kh, rt bit chm sc ngi khc, cho nn dc ng
tt c nhng nga xe ng u nhng cho nhng ngi gi c
i, cn ng th i b. ng cng em tt c ti sn, thuc men
trong nh ra cho mi ngi dng, dc ng lun chiu c
cho mi ngi nh vy. Lc Tn Nguyn cng rt bi
phc c hnh ca ng nn phong cho ng lm quan, v
ng lm cng rt tt. Hn na ng thng m p nh l
nht nh phi ly li nhng mnh mt,
rt l hng tm, trng ch. Qu nhin trong cuc i ca ng
cng ly li c rt nhiu mnh t m nh Tn b mt.

Trong thi gian i lnh nn, T

liu cuc sng cho tt c mi ngi, gip h lm th no
canh tc, lm th no c s gt hi tt p. Khi gp phi
nhng b hi ct, bi vo thi chin lon th thng gp phi
rt nhiu hi ct khp mi ni trn mt t. T Thch lin t
chc mi ngi mang nhng b hi ct ny em chn, v cn
t chc cng t cho h. Nhng hnh ng ny u lm cho
nhng ngi i theo ng rt cm ng. C mt ln khi mi
ngi cng nhau n cm, c rt nhiu trng bi trong khi ni
chuyn ni: Chng ta gi c nh vy ri, nay c th gp
c T Thch tht ging nh l cha m ti th ca mnh vy.
Chng ta c cht cng khng n hn. Tm lng nhn ngha
ca T t cm ng bit bao nhiu
ngi. Cho nn khi T Thch qua i th mi ngi u au
bun ging nh cha m h mt vy. T Thch chn tht thc
hin c cu: S ch ph nh s ph, s ch huynh nh s
huynh (Vic ch bc, nh vic cha. Vic anh h, nh anh rut).
Khi ti i hc c, c mt v trng bi, so ra ng cn
ln tui hn cha ti. Trong thi gian c, d dy ng b xut
huyt, nn ra rt nhiu mu cc. Khi ng n trng ca
chng ti, ti gp ng th thy mt ng nht nht, trng bch.
Ti lin i thng bo cho nhn vin cng tc bn a nhanh
chng a ng i bnh vin, may m khng c vn to tt
xy ra, ch cn iu dng cho tt trong mt th
chng ti sang y l i hc nn hng ngy phi hc rt
nhiu bi. V trng bi ny li cn c ngi chm sc. Ti
lin xung phong, ti ni: ti chm sc. Ti phi lnh hi
c cm nhn khi hiu tho, phng dng cha m, b
t thi gian.
C rt nhiu v bn hu ni: Anh tht l hiu tho!. Ti cm
thy rt h thn, bi cha m ti cn khe hn ti. B ngoi th l
ti chm sc cho cha m, nhng k thc h chm sc cho ti rt

nhiu. By gi c c h trng bi ny b bnh th ti

c th thc hin c cu: Thn hu tt, dc tin thng (Cha
m bnh, nm thuc trc) ri. Nhng vic ny th u c th lm
c. Thn tc tnh, hn tc nh (Sng phi thm, ti phi
ving), lun lun ch n nhu cu ca ng. Ti rt vui, tuy rng
khng th ln lp c nhng ti c th thng qua vic chm sc
trng bi thc hnh nhng g mnh hc.
Bi d dy ca ng b tn thng cho nn khng n c
nhng thc n kh tiu ha, phi n nhng thc n dng bt
ging nh cho tr s sinh n, hn na c hn hai ting li n
mt ln. Ti bt u hc cch chm sc trng bi, hai ting li
nu mt bt bt m
cn thn, t m ca mnh. V trng bi
cng rt vui khi ti chm sc ng dng bnh. Cng bi
nhn duyn ny m ti hc c v trng bi ny rt nhiu
o l i nhn, x th. V trng bi ny tuy l cng nhn, v
cng vic ca ng cng rt bn rn, c lc ng phi xung cng
ngm thot nc, xung rt su di cng ngm thot nc
lm vic. Nhng u l ng dn u rt nhiu ngi n , bi
v Singapore c rt nhiu di dn ca cc nc khc n. ng
ni rng ng dn u nhng ngi nc khc v ng u l
ngi xung phong xung trc. V xung rt nguy him cho
nn ng khng bao gi a ng xung trc, m
u l ng xung trc. Khi cuc sng cng nhn ca ng b
tng thiu ng u khng khi ly tin ra gip h m khng
bao gi i li.
Cho nn trong thi gian ny ti li c thn cn vi mt
ngi nhn c. Tuy cng vic ca ng l dng sc lc nhng
ng li rt thch vn ha Thnh Hin, v cn vit c ch Tiu
Trin rt t phi knh trng, l
php vi tt c mi ngi, b t nhiu nhn ti tim n
xung quanh m chng ta khng bit. Nu nh cc v c th

khng ngng duy tr tm lng cung knh th u cc v cng

chn tht gp c qu nhn, v c th lnh hi c: Nng
thn nhn, v hn ho. c nht tin, qu nht thiu (Gn
ngi hin, tt v hn. c tin dn, li ngy gim).
Bi v chng ti cng chung mt ch nn u chm sc ln
nhau. n lc ti phi ra i th ngi bc h Trn ny v my
ngi nam gii chung vi chng ti tp trung v
i hm trc. Sau h tin ti i, ti cng th hi rt su
sc i vi tnh cm lu luyn gia nam gii vi nam gii ny.
Cho nn ti ni rng khng ch c tnh cm chn tht gia nam
gii vi n gii, m gia nam gii vi nhau cng rt c chn
tnh, chn ngha. Quan trng nht l chng ta phi c tm lng
chn thnh i x vi ngi khc. Cho nn mi ni: S ch
ph nh s ph, s ch huynh nh s huynh (Vic ch bc, nh
vic cha. Vic anh h, nh anh rut).
Ngi ging: Tin s Thi L Hc

Ni ging: i Nam i Loan
Thi gian ging: Nm 2005
Dch gi: Tng Nh Cng
********
Ht quyn 2
(Ton b: 4 quyn)

Con Duong Dat Den Nhan Sinh Hanh Phuc Quyen 2 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Con Duong Dat Den Nhan Sinh Hanh Phuc Quyen 2 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CON NG T N

NHN SINH HNH PHC

Hi lut gia Vit Nam

Chu trch nhim xut bn

Chu trch nhim ni dung

In 1000 cun, kh 16 x 24 cm. Ti Cng ty CP In v TM HTC.

ngnh gio dc, ca cc bc lm cha, lm m, m cn ca ton

chng ta nhng kin thc qu gi v thit thc, gip chng ta t

4. THN S HIU, LC VI C. THN S , CN VI

di quyn thng hay ph ha theo s hiu ca ngi trn, ko

ci gi l: Mt ngi tham c th mt nc s lon. Cc v

C rt nhiu ngi cm thy rng c tin th c gi l giu

Cho nn ti thng ni, nhn sinh l ba ch: bn rn, ui

Tnh hung th hai: Ting xing xch gng cm

quan tm gia nh. Sc ngng t ca gia nh c bit tt. Tt

Khng bit xung quanh cc v c v no c rt nhiu tin?

Lm lnh o chnh ph cng phi ch trng hn, bi v mi

B Ha Trit n rt t. B ni qun o b mc khng phi

vui. Qu v thn mn! Cc v c yn vui khng? Bi c rt nhiu

iu khin ca chng. Nu lm nh vy th xe s o qua, o

C mt v thy gio, sau khi hc vn ha Thnh Hin, ng

u cho cha. Ti nghe xong rt hm m, bi hin nay ti khng

bi ri, bt an. Lc ny cc v a tay ra gip h ng lc

nht nh s c cu ny. Cn na, s xanh c ngha g? S

chng c c s vng chc, chng c c nhn sinh quan

Vy ti sao li ni soi chiu lch s ca chng? Soi chiu lch s

Thy gio ca chng ti dn chng ti v lp, sau ng

i l cha. Thy gio vn l thy gio. Ti dy hc c hai

cng khng c quyn m h li lm c, th chng ta phi xem

mi my trm nm. Cng vy, lo Ha Thng Tnh Khng

mi ni vi h rng nhng thi nhn sinh ny ti hc c t

ngt, cho nn ng hi nhng qu en hn, tm hn, chn hn

xung th t nhin Quan Ph t u ko n ni: Sao go ca

bit cc em thch n g khng?. Chng lp tc l ra n ci ti

sc khe th ai l ngi khng l? Cc v c th n tim sch

ng vt. Nhng mn n nh lc, hoi sn, rong bin u c cht

Ti sao th cht c axt li c th lm cho long xng? Bi

xong th tinh thn lin sng khoi, d chu li ngay khng?

ng vt c nui dng, chng s thi ra phn. S phn ny

trong T Quy. Cho nn ti ni vi rt nhiu ngi rng

Dim u? Dim u? Dim ca ti u?. Trong ba nm qua

ni: C th! Bi v trn ch sc c con dao. Ch tng

Ti lin tm mt em hc sinh bnh thng qut dn lp khng

bc th rt c th s bn ht ti sn trong nh, thm ch bn c

dng g. Hn na mi mt v lm cha m khng nhng ch hy

c chuyn nghip, chuyn mn gip ngi khc gii quyt

ny chn tht c th tnh c l tr lc cho ti c cuc i.

ti. Chng ta phi cn thn, khng nn to cho chng c thi

cuc sng. Sau cc v hng dn chng cng hc tp, to cho

da chut xo ln. Tin rng khi b bng a da chut xo ln th

khng phi gnh mt chuyn l y, c th phi gnh hai

Chng ta ni ti nhng ch li khi tr lm vic nh

- Th ba: Lm vic nh cng l rn luyn ch ca

i, s on thn ca ngi khc cng ngy cng tch ly, cui

ci my tnh, n ung xong vt

chng ta cho con ci noi gng.

Bo bi th nht l cha m. V d nh c ngi bn mi cc

phi v. Nhng ngi bn ca cc v nghe ni cc v phi v

Hai v chng ngi trn gh sa lng, cn con ci vo n nh l

chm sc c cho mnh th ti khng ni lm g. Nhng khi m

c tip xc vi gio hun ca T Quy th nng lc qun

n cha m. Cho nn mi ni: c hu thng, di thn tu

Mnh T c mt on gio hun rt quan trng ni: S thc vi