THEO DI V NH GI HOT NG

CHM SC SC KHO
MC TIU
Sau khi hc xong bi ny, hc vin c kh nng:
Trnh by c khi nim v tm quan trng ca theo di v nh gi
Phn loi c cc hnh thc nh gi
Xy dng c cc ch s nh gi
Phn tch c cc bc ca theo di/nh gi hot ng/chng trnh y t
NI DUNG
1. Khi nim theo di v nh gi

Lp k hoch

Theo di &
Gim st
nh gi Thc hin

S 1: Chu trnh qun l

1.1. Khi nim theo di v nh gi:

Theo di l mt hot ng thng xuyn ca chu trnh qun l nhm lin tc cung cp
cc thng tin phn hi v tin v khim khuyt trong qu trnh thc hin mt chng
trnh/hot ng y t. Theo di tp trung vo vic phn nh qu trnh ca cc hot ng/
chng trnh y t v a ra nhng khuyn ngh v cc bin php khc phc nhm t
c mc tiu ra.
nh gi l mt hot ng nh k ca chu trnh qun l nhm thu thp v phn tch cc
thng tin, tnh ton cc ch s i chiu xem cc chng trnh/hot ng c t c
mc tiu, kt qu c tng xng vi vi ngun lc b ra hay khng, ng thi phn tch
qu trnh thc hin k hoch tm ra nhng nguyn nhn ca thnh cng hoc tht bi,
rt ra nhng bi hc kinh nghim cho cng tc lp k hoch tip theo, tng cng cc
hot ng qun l sau ny gp phn nng cao hiu qu ca cc chng trnh/hot ng y
t.
Chnh v vy, trong thc t, nh gi thng i km vi hot ng theo di. Tuy nhin
trong nhiu chng trnh, nhm m bo tnh khch quan trong vic nh gi hiu qu v
tc ng cc hot ng ca d n, cc nh ti tr thng thu cc chuyn gia l nhng
ngi khng trc tip tham gia thc hin cc hot ng lm vic ny mi khi kt thc d
n hay bt u xy dng k hoch cho mt chu k d n mi.
1.2. Tm quan trng ca theo di v nh gi
Theo di v nh gi nhm mc ch:
Xem lm c g
Kt qu t c nh th no so vi mc tiu ra
Tng cng kim tra vic thc hin k hoch
Tng cng cng tc qun l
Thc y thc hin k hoch tt hn, nhanh chng khc phc nhng thiu st pht
hin c
Phn tch kt qu s dng ngun lc
Thu thp thng tin cho lp k hoch chu k mi c tt hn v ph hp hn
Trao i kinh nghim v trnh c sai lm trong cng tc qun l cho nhng a phng
c iu kin tng ng.
1.3. Phn loi nh gi hot ng/ chng trnh y t
1.3.1. Phn loi theo thi gian thc hin
a) nh gi ban u : L vic thu thp cc s liu cn thit xy dng mc tiu ca k
hoch/ chng trnh y t. Nhng ch s l c s cho t chc trin khai k hoch v sau
ny s c dng so snh, i chiu vi kt qu t c cui chu k hot ng hoc
khi kt thc chng trnh.
b) nh gi tin thc hin (cn c coi l theo di) : L nh gi c tin hnh
trong qu trnh thc hin hot ng/ chng trnh y t (sau mt qu, 6 thng, 9 thng...)
nhm xem xt vic trin khai k hoch c ng mc tiu khng gip vic gim st,
iu hnh k hoch ng hng, ng tin . y cng c coi l hot ng theo di.
c) nh gi kt thc : L nh gi kt qu cui cng ca hot ng/ chng trnh y t
hoc k hoch (k hoch nm hoc k hoch di hn), thng c dng so snh vi
mc tiu ban u c ra.
1.3.2. Phn loi theo m hnh nh gi
a) nh gi i chiu vi mc tiu: i chiu kt qu thu c khi kt thc
chng trnh vi mc tiu ra trong bn k hoch.

K hoch nh gi sau
can thip
Mc tiu

So snh
 b) nh gi so snh trc v sau khi thc hin: phn tch so snh cc thng tin/ch s
trc khi thc hin v sau khi thc hin chng trnh can thip.

K hoch
nh gi trc nh gi sau can
can thip Mc tiu thip

So snh So snh

c) nh gi so snh trc sau v i chiu vi cc a phng khc: phn tch so

snh trc-sau c tin hnh hai hoc nhiu c s cng thc hin chng trnh nh
nhau, hoc gia c s c thc hin v c s khng thc hin chng trnh trong cng mt
thi gian.

a phng A nh gi Thc hin k nh gi sau

trc hoch
C can thip

So snh
So snh

a phng B
nh gi Khng thc nh gi sau
Khng can thip
trc hin

2. Ch s nh gi
2.1. Khi nim
Ch s l i lng dng o lng v m t mt s vt hay mt hin tng. Ch s
cng dng so snh kt qu mong i vi kt qu thc t trong tng giai on.
Ch s tt l ch s d tnh ton, cho php so snh mt s vt hay hin tng gia cc n
v vi nhau.

C hai loi ch s:
Ch s trin khai thng c dng trong theo di. Chng c dng o lng u
vo, qu trnh v u ra. Ch s ny thng c biu th bng mt con s.
Ch s thc hin c dng o lng kt qu v tc ng. Ch s ny thng c
biu th bng t s hoc t l phn trm (%). Khi mt ch s c trnh by di dng
mt t s hoc t l phn trm, n s bao gm mt t s v mt mu s. T s o lng
mt c tnh cu chng trnh/ hot ng, mu s l tng s i tng c th b tc ng
bi c tnh .
2.2. Xc nh t s v mu s ca cc ch s thc hin
V d: Trong chng trnh KHHG, ch s thc hin c bit n nhiu nht v ph
bin nht l T l cp v chng s dng cc bin php trnh thai (CPR). T s ca ch
s ny l s cp v chng m v trong tui 15-49 p dng cc bin php trnh thai,
mu s l tng s cc cp v chng tui trong mt qun th dn c.
Do nh ngha v t s v mu s ca cc ch s nh gi thng khng thng nht nn
cn a ra nh ngha r rng v t s v mu s ca cc ch s la chn. iu ny c
bit quan trng nu s dng ch s so snh vi cc ch s cng loi ca a phng
khc. V d:
Kt qu CPR s thay i tu thuc vo mu s c chn nh cp v chng hay ph n
c chng trong tui sinh hay tt c ph n trong tui sinh . Do vy, khi so
snh CPR ti x A vi x B, phi ht sc ch m bo rng t s v mu s ca ch
s ny ti c hai a phng l nh nhau.
V thut ng cng c nhiu cch din gii v th cn ch n nh ngha ca cc thut
ng, chng hn nh: khch hng mi, ngi s dng dch v lin tc, ngi s dng dch
v khng lin tc, cc im cung cp dch v, ni cung cp dch v, bnh nhn chuyn
i, bnh nhn khm li......
2.3. V d v cc ch s
Sau y l v d v nhng ch s thng c s dng nh gi chng trnh KHHG
gip chng ta c tng khi la chn ch s nh gi.
Cc ch s thng c dng trong chng trnh KHHG
Ch s u vo (cc ngun lc, cc hot ng)
Tng kinh ph nhn c t nh ti tr v khch hng.
Hng ho nhn c (vt t, trang thit b, phng tin trnh thai).
Nhn vin ca chng trnh c o to v gip v k thut.
Kinh ph s dng.
Trang thit b v phng tin trnh thai cp (thng k nhn t s cp).
Cc khon mc trong k hoch lm vic nh thu nhn vin...
Ch s u ra (cc dch v, o to, thng tin gio dc truyn thng)
S khch hng mi s dng cc bin php trnh thai
S lng ngi cung cp dch v c o to theo loi: bc s, y t, ngi phn pht...
S lng phng khm hoc im phn pht cc bin php trnh thai
S lng tng loi ti liu gio dc truyn thng
S lng bui hp vi cng ng v s ngi c tuyn truyn v KHHG trong cc
cuc hp.
S lng ngi c chuyn n phng khm s dng cc phng php lm sng,
phn chia theo tng phng php.
S lng ngi quay tr li phng khm khm li.
S lng tng loi phng php trnh thai c phn pht
Ch s v cht lng chm sc
Mc tun theo nhng quy trnh v la chn phng php trnh thai ca ngi cung
cp.
Mc tun theo cc quy trnh lm sng i vi tng phng php ca ngi cung cp.
Cung cp cc bin php phi hp.
T l khch hng c cc khch hng khc gii thiu (ch s s hi lng ca khch
hng).
T l thng xuyn s dng bin php KHHG (thay i phng php, gin khong
cch sinh, ngi chuyn i khu vc khc khng tip tc hoc ngng s dng).
T l khch hng hi lng vi cc dch v
Ch s hiu qu
T l phn trm cc cp v chng trong tui sinh trong khu vc c phc v.
Ch s v kin thc thi v thc hnh i vi KHHG
Ch s tc ng
Tng s ngi/cp v chng p dng cc bin php KHHG
T l sinh th trong khu vc (nu c)
T l no ht thai trong khu vc
Tng t sut sinh v t sut sinh c hiu theo tui trong khu vc
T l t vong tr di 1 tui
T l t vong m
T l sinh c nguy c cao (ph n trn 35 tui, nhiu ln c thai...)
Ch : Mc d cc ch s rt c gi tr trong vic nh gi hiu qu ca cc chng
trnh/hot ng y t, nhng bn cnh nhng ch s ta vn cn phi b sung thm cc
thng tin c lin quan khc th vic nh gi mi phn nh ng thc cht c hiu qu
ca chng trnh.
V d: CPR l mt ch s nh gi v s dng cc bin php trnh thai. Tuy nhin, cc
thng tin lin quan khc nh t l tht bi khi p dng cc bin php trnh thai, t l s
dng gin on hoc thi gian s dng trung bnh cc bin php trnh thai v.v... s m t
r hn bc tranh thc t v hiu qu s dng cc bin php trnh thai, nu khng c
nhng thng tin b sung ny th CPR c th cho ta mt nhn nh sai lm v tc ng
ca chng trnh ln t sut sinh.
2.4. Phng php chn cc ch s mt cch h thng
Cc ch s cn phi ph hp v cung cp y thng tin v hot ng/chng trnh
ra quyt nh ng v thc hin nhng hot ng thch hp.
Thng thng ngi ta thng dng cc ch s trin khai (ch s u vo, qu trnh v
u ra) theo di xem cc hot ng ca chng trnh c thc hin th no v dng
ch s thc hin (kt qu v tc ng) nh gi hot ng ca cc chng trnh.
Bc 1: Da trn mc tiu ca chng trnh, xc nh cu hi cho vic nh gi:
V d: nh gi kt qu hot ng chng trnh KHHG
Mc tiu chng trnh l: Gim t l sinh trong mt qun th dn c
Cu hi nh gi: T l sinh trong mt qun th dn c c thc s gim hay khng?
Bc 2: La chn cho cc ch s nh gi , V d:
Loi ch Da vo phng Da vo cng im bn l Thng ting gio dc
s khm ng truyn thng
S nhn vin S nhn vin S im bn S lng ti liu
c o to lm vic vi phng tin thng tin gio dc
u vo
cng ng trnh thai truyn thng (IEC)
S lng khch S lng S im cung S ngi c o
hng c mt phng tin cp thng tin v to v s dng ti
nhn vin phc trnh thai c cch s dng liu IEC
Qu trnh v trong mt phn phi trc bin php trnh
ngy tip cho qun thai
th ch
% ngi s % dn c tip % qun th ch % qun th ch
dng tho mn xc vi nhn thng xuyn tip xc vi ti liu
u ra
vi cc dch v vin tr thnh nhn phng IEC
khch hng tin trnh thai
% khch hng % qun th ch % dn s ch % dn s ch nh
mi tr thnh p dng cc bin s dng cc dch cc thng ip IEC
ngi tip tc s php trnh thai v ti cc im
Kt qu dng theo cc nhn c t bn PTin TThai
tiu chun ra nhn vin
% khch hng % qun th ch % qun th ch % qun th ch
p dng bin s dng bin hi lng vi cc hnh ng nh
Tc ng
php trnh thai php thng im bn l c ph bin trong
vnh vin xuyn cc thng ip IEC
Bc 3: Chn thng tin/d liu cho cc ch s v cc phng php v ngun thu thp
thng tin
Khi chn c ch s, hy xc nh bin php thu thp c nhng thng tin cho tng
ch s la chn. c c cc ch s hu ch, ta cn c nhng s liu cn thit, tin
cy v chnh xc.
V d: Chn la, thu thp thng tin/d liu cn thit trong cc hot ng KHHG ti
cng ng.
Ch s D liu yu cu Ngun d liu
Ch s u vo - S nhn vin trc tip cung - H s nhn vin chng trnh
S nhn vin lm cp dch v - S ng k, bn hoc c
vic vi cng ng - Qun th ch lng s lng qun th ch
Ch s qu trnh - S nhn vin hot ng - S ng k
S nhn vin tip trong khu vc ch - S khm bnh
xc vi qun th ch - S lt khm cho qun th
trong thng ch
Ch s u ra - Tng s khch hng mi - S khch hng nhn cc phng
S khch hng mi/ trong khu vc tin trnh thai hng thng
mt nhn vin - Tng s nhn vin - S ghi chp hot ng ca cc
nhn vin
Kt qu - S ngi c nhn vin - iu tra mu
% s ngi thng cung cp cc phng tin - S khch hng nhn cc phng
xuyn s dng bin trnh thai 3 ln trong nm tin trnh thai
php trnh thai trong - S ngi trong qun th
qun th ch ch tip xc vi nhn vin
trong thi gian
Ch s tc ng - S khch hng mi trong - Bo co hot ng ca chng
% ph n t c khu vc trnh
tng t sut sinh - S ngi thng xuyn s - iu tra mu
mong mun dng bin php trnh thai
- S ngi thng xuyn
dng cc bin php trnh
thai tip tc s dng sau hai
nm
 qu trnh trn c h thng ho, ta c th dng bng sau xc nh ch s nh gi:
Mc tiu Cu hi nh gi Cc ch s nh gi Phng php v ngun
thu thp

Ch :
Khi chn cc ch s nh gi, phi bm st mc tiu ra
Cn hn ch chn la cc ch s ti mc ti a Ch nn chn cc ch s quan trng v
khi thm mt ch s l ngun lc chi ph cho nh gi s tng theo.
2.5. Phng php thu thp thng tin, d liu
Ngun thng tin trc ht phi khai thc trit t nhng ti liu sn c (t bo co nh
k, bo co tng kt, cc cng trnh nghin cu khoa hc, h s s sch..v..v..). Ch khi
nhng thng tin ny cha mi thu thp tip bng nghin cu/iu tra, bao gm:
Quan st trc tip i tng trong khi h tin hnh cng vic hoc s dng cc bng
kim (checklist).
Phng vn trc tip hoc gin tip i tng qua s dng b cu hi phng vn trc tip,
hoc b cu hi dng gi cho i tng t in. Cng c th bng hnh thc tho lun
nhm nhng ngi hiu bit nht (k thut Delphi), tho lun nhm trng tm, k thut
tip cn nhanh cng ng (PRA) hoc cc phng php nhn hc khc. Cc phng php
thu thp s liu c th l nh lng (nh trng hp phng vn h gia nh bng cu hi
v cht lng cc dch v chm sc sc kho), song cng c th l nghin cu nh tnh
(nh k thut Delphi, PRA, tho lun nhm trng tm...)
(Chi tit trong bi Thu thp v s dng thng tin phn tch tnh hnh hin ti).
Mt s tiu ch cn ch khi la chn phng php thu thp cc s liu nh gi:
Xc nh phng php thu thp s liu no tr li tt nht nhng cu hi nh gi.
Gn cht vic la chn phng php vi cc ngun lc sn c. iu ny c ngha l
chnh sa thit k v phng php nh gi, hoc xc nh cc la chn khc ph hp
vi khun kh ngun lc. Cng c th l tm kim cc ngun lc b sung cung cp
cho thit k nh gi no c xc nh l hu ch v hiu qu nht.
Chn cc phng php to iu kin cho s tham gia vo vic nh gi ca cc bn c
lin quan ch cht ca chng trnh/dch v.
Tng cng tin cy v s hu ch ca cc kt qu nh gi bng cch kt hp mt
cch ph hp cc phng php.
3. Cc bc nh gi hot ng/chng trnh y t
Trnh t nh gi gm 3 giai on:
Chun b nh gi
Tin hnh nh gi
Vit bo co v s dng kt qu nh gi
Tuy nhin, trong mi giai on ny, qu trnh nh gi li c chia ra nhiu bc nh:
3.1. Chun b nh gi
3.1.1. Xc nh mc tiu, phm vi v ngi thc hin nh gi
.- Xc nh mc tiu:
Mt chng trnh y t thng bao gm nhiu hot ng khc nhau. Trong nhiu trng
hp, do kinh ph hn hp hoc do yu cu ca thc t nn khng th nh gi chi tit tt
c cc hot ng c. Do , trc khi nh gi, cn phi xc nh r s nh gi nhng
hot ng no ca chng trnh. nh gi nhm mc ch g v kt qu nh gi s c
dng lm g?
Mc tiu nh gi khng phi l ly kt qu bo co ln cp trn v cng khng phi
l tm xem n v t c thnh tch n mc no khen thng hay x pht.
Mc tiu ca nh gi l tm nguyn nhn ca thnh cng hay tht bi gip cho cng
tc qun l cc hot ng y t c tt hn, hiu qu hn.
- Xc nh phm vi nh gi
Cn da vo mc tiu, ngun lc v thng tin sn c xc nh phm vi v thi gian
nh gi cho ph hp. Ngi qun l gii l ngi bit chn phm vi nh gi thch hp
nht, i khi ch l nhng nh gi nh nhng vn thng tin cn thit ci tin hot
ng.
xc nh phm vi nh gi, nhng kin thc v dch t hc c bn l rt cn thit, nht
l trong quyt nh cch chn mu, c mu v phng php nh gi.
3.1.2 Xc nh ngi thc hin nh gi
Sau khi xc nh c mc tiu v phm vi nh gi, cn xc nh r ai s thc hin
nh gi. nh gi c khch quan hn, ngi nh gi thng l nhng ngi
khng trc tip tham gia thc hin hot ng/chng trnh , ng thi h phi c cc
k nng nh gi tt. Tuy nhin, cp tnh, huyn, cng c th t chc t nh gi rt
kinh nghim trong thc hin k hoch, hoc t chc nh gi cho gia cc n v trong
tnh. nh gi cho c u im l nhng ngi nh gi cng l nhng ngi trc tip
thc hin cc hot ng nhng ti a im khc. H l nhng ngi trong cuc nn hiu
r qu trnh thc hin chng trnh/k hoch v nhng u, nhc im ca cch thu thp
thng tin nh gi.
3.1.3 Chn cc ch s nh gi: (chi tit xem phn 2)
3.1.4. Nhng vic lm cn thit khc khi lp k hoch nh gi
Trong qu trnh chun b cho nh gi, vic lp k hoch ti chnh, nhn lc, phng tin
cho nh gi l rt quan trng.
Phn b ngun ti chnh cho nh gi: tu theo tng khi lng cng vic, thi gian tiu
tn, khong cch i li v cc khon phi chi ph m phn b cho thch hp.
V nhn lc, cn o to i ng cn b c k nng nh gi ni chung. Tuy nhin, mi
cuc nh gi vn cn o to, tp hun vi ni dung c th. Nhng ngi c kinh
nghim nh gi c chn lm gim st vin.
Cc phng tin s dng cho nh gi cng cn c chun b k cng. Cc dng c o
lng phi c hiu chnh. Cc b cu hi, biu mu, bng kim c son tho cng
vi ti liu hng dn nghin cu vin, gim st vin trc khi iu tra th.
3.2. Tin hnh nh gi hot ng/ chng trnh y t:
Thu thp s liu ti thc a
Trc khi chnh thc thu thp s liu cho nh gi, cc cng c thu thp s liu nh bng
kim, cc biu mu thu thp s liu, cc bng cu hi v.v... cn c kim tra li, nu
cn c th lm th nghim trc (pre-test) din hp m bo cc cng c thu thp s
liu s thc hin c trong ton b c mu. Nu s liu trong iu tra th m bo yu
cu k thut, sau c th c gp vo vi s liu iu tra chnh thc. Bn cnh , cc
nghin cu vin, gim st vin cng cn c tp hun v s dung cc cng c thu
thp s liu c chnh xc v t c mc tiu nh gi.
Thng thng, trong cc cuc iu tra ln, cc iu tra vin c chia ra thnh tng
nhm, c 5 ngi c 1 ngi lm gim st vin. Gim st vin c trch nhim gip
cc iu tra vin tin hnh iu tra, nh gi ng k thut, chnh xc, khng sai st cng
nh m bo mi ngi cng s dng mt phng php thu thp s liu.
3.3. Phn tch s liu, vit bo co v s dng kt qu nh gi
Sau khi thu thp c cc thng tin/d liu cn thit, chng ta phi c trch nhim tng
hp v phin gii cc thng tin di cc hnh thc c th s dng c phc v cho mc
tiu nh gi hot ng/chng trnh y t . Qu trnh din ra nh sau:
Tng hp v phn tch d liu chuyn cc thng tin sang dng c th s dng c.
Vit bo co r rng, d hiu thng bo kt qu nh gi n nhng ngi quan tm.
S dng kt qu bo co a ra nhng quyt nh ph hp
3.3.1. Tng hp v phn tch d liu:
Bn thn cc thng tin/d liu thu c trong cc phiu ghi, s ng k, biu mu hay t
cc cuc iu tra thng rt kh s dng. D liu trong cc phiu ghi ca khch hng hay
cc phiu iu tra s cho cc thng tin v c nhn mt ngi nhng nhng nh qun l
chng trnh li cn mt bn tng hp nhng d liu ny c th a ra c nhng
quyt nh lin quan n ton b cng ng ch khng phi ch tng c nhn.
Nhng yu cu trong qu trnh tng hp v phn tch d liu:
Xem xt li d liu thu c kim tra v chnh xc v tnh nht qun (qu trnh lm
sch s liu). H phn mm Epi - info l mt chng trnh phn mm rt hu dng,
chng trnh ny c th phn tch c cc b s liu phc tp theo nhiu tng. Nh my
vi tnh c th t ra cc iu kin, cc tiu chun pht hin nhng sai st trong qu
trnh thu thp v nhp s liu (chng trnh check). Cc s liu a vo khng chnh xc
s bi pht hin v loi b.
Trc khi phn tch s liu, cn xem xt cc s liu c m ho ht cha? Nhng cu
tr li ca cc cu hi m cng phi c m ho. d dng phn tch nn m ho bng
cc s t 1-9 cho cc tnh hung tr li. Nu nhiu tnh hung hn 9, c th m bng cc
ch ci t A-Z. Khng nn ghi di dng cc cu tr li vo my vi tnh, nu bt buc phi
ghi, bao gi cng m ho phn tch cc cu tr li c d dng.
Tn dng v khai thc ht nhng thng tin c thu thp (m bo nguyn tc: gim
thiu cc thng tin/d liu s c thu thp; khai thc ti a cc thng tin/d liu thu
thp c)
m bo gi b mt ngun thng tin nu c yu cu
D liu thu thp c s c x l v phn tch theo hng nhm vo cc mc tiu
nh gi c t ra. Ty vo mc tiu, phm vi v phng php nh gi, vic phn
tch c th ch n gin mc tch lu cc d liu trn mt bng, x l bng nhng cng
c thng k n gin hoc vi nhng cuc iu tra c quy m ln phi dng cc chng
trnh phn mm ca my tnh phn tch v x l cc s liu nh Epi-Info, SPSS,
STATA..v...v....
Tu tng phng php thu thp thng tin l nh tnh hay nh lng v qu trnh phn
tch v x l s liu s mang cc c tnh ring:
Phn tch nh lng:
Phn tch nh lng l phin gii cc kt qu tm c di dng cc con s trong mi
tng quan vi bi cnh ca chng trnh. Trong trng hp ti u, nhng ngi thc thi
chng trnh c hiu bit tt nht v cc hot ng ca c s cn phi lm vic cng vi
nhng ngi nh gi cn nhc xem cc con s c ngha hay khng; chng c phn
nh y mc tiu ca chng trnh/dch v khng; ci g c th gii thch cho cc con
s m chng ta khng mong i; nhng kt lun v khuyn ngh no c th rt ra t
nhng con s .
Sau khi s liu thu c t iu tra nh gi, cn tng hp vo cc bng v biu . Lp
bng trng l khu u tin, rt quan trng, v t y s liu s c phn tch, v thnh
biu , th.
Th no l mt bng trng? Bng trng l bng d kin b tr s liu m t hoc phn
tch. C nhng bng trng n (mt hng hoc mt ct) hay ch c hai ct hai hng (bng
2 x 2), nhng cng c bng phc tp, nhiu ct nhiu hng. Cc ct dc v cc hng
ngang m t mi quan h hai dy s liu ca hai bin s lin quan vi nhau.
V d: (1) Bng trng n: T l mc bnh tiu chy theo tui
Nhm tui Cng
0 - 12 thng 1-4 5 - 14 15 - 60 > 60 tui

(2) Bng trng Matrix hai chiu: Tnh hnh bnh tt theo tui
 Nhm tui Cng
0-4 5 - 14 15 - 60 >60
Vim phi
Thp khp
........
........
Cng

(3) Bng trng nhiu chiu

Gii Nam N Tng
Nhm tui 1-14 16-60 >60 Cng 1-14 16-60 >60 Cng cng
Vim phi
Thp khp
........
........
Cng

Vic lp cc bng trng gip ngi phn tch s liu bit nhng thng tin cn thit v lp
khung d liu thch hp khi phn tch bng my vi tnh.
Phn tch nh tnh
Trong a s cc trng hp cn phi phn tch cc s liu nh tnh mt cch h thng.
Phn tch cc s liu nh tnh t phng vn su, ghi chp qua quan st ti thc a hoc
thng tin ca iu tra bng cc cu hi m c th xc nh c s tng t v xu hng
ca vn . Cc s liu nh tnh c th c phn loi theo s xut hin ca cc ch ,
m nhng ch ny ph hp tr li nhng cu hi nh gi v pht trin nhng
gi thuyt mi hoc kim tra nhng gi thuyt c la chn. Cn lu phi trnh
mt sai lm rt hay mc phi khi phn tch cc s liu nh tnh l qu tp trung vo
lng ho s liu nh tnh v phin gii cc s liu ny nh l cc s liu nh lng.
V d, khi phn tch v phin gii cc s liu ca tho lun nhm, mt s ngi nh gi
lp bng cc thng tin trao i v bo co chng di dng cc t s, t l phn trm
ch khng phi nhm vo mc nh khm ph nhng thng tin su v t tng, quan
im v thi ,... nhng thng tin ny c th gip tr li cc cu hi nh gi ti sao
v nh th no?
3.3.2. Vit bo co kt qu bo co
Kt qu nh lng: trnh by d liu loi ny chng ta c th dng cc bng s liu,
th, biu .
Kt qu nh tnh: trnh by cc d liu ny ngi ta thng dng cch trnh by di
dng m t theo ch c trch dn cc cu ni, cc nhn nh...
Ngi ta c th dng hai loi d liu ny minh ho cho nhau, lm sng t cc vn
v cng c th phn bin cho nhau...nhiu khi cn kim tra tnh chnh xc ca cc
d liu.
Bo co phi c trnh by r rng v d hiu, tp trung vo mc tiu nh gi v gii
p c cc cu hi nghin cu.
Trnh by thng tin
Khi chun b cc bo co, hy c gng s dng th v biu trnh by nhng
thng tin quan trng. Cc th v biu gip cho thng tin tr nn d hiu hn, c
bit l khi nhn vo nhng thay i din ra theo thi gian hay khi tin hnh so snh
gia cc nhm ch khc nhau.
Sau khi c cc bng s liu, mt ln na trnh by li cho hp l, chn mt s liu
chuyn thnh biu , hnh v. Di mi bng, mi biu l li nhn xt, li bn nu
ln nhng nt chnh trong kt qu m t, gii thch cho kt qu v nguyn nhn ca cc
hin tng pht hin c trong cc bng s liu. chc chn, tin cy ca s liu
n u cng c nu ra ngi c nhn thc c nhng iu rt ra t nh gi tin
cy n u, nhng im no mi l xu hng, cha khng nh v cn lm tip.
Sau khi thu thp v phn tch d liu xong, ngi nh gi (nhm nh gi) phi a ra
cc kt lun v mt s xut, cn nh rng cc kt lun v xut cn mang tnh qu
trnh ch khng ch l khi kt thc. Cc kt lun v xut u phi da trn chng c
v trong gii hn ca vn nh gi, ca mc tiu t ra ban u v c th c nhng
vn mi pht hin...
Mc tiu ca cuc nh gi cn c th hin qua cc s liu thu c. Khng nn a
nhng s liu khng lin quan ti mc tiu t ra vo mt bo co nh gi.
Kt lun ca bo co nh gi phi bao gm nhng dn chng tr li cho tng mc tiu.
Thng thng, c bao nhiu mc tiu th c by nhiu kt lun tng ng.
3.3.3. S dng kt qu nh gi
Khi nhn c mt bn bo co nh gi mt, nh qun l phi kim tra xem c phi tt
c cc quyt nh hoc hnh ng u v ang c thc hin da trn nhng thng
tin c cung cp hay khng. Khi xem li cc bo co, hy t ra cc cu hi nh sau:
Xem xt mt cch h thng cc kt qu, kt lun v khuyn ngh c bn ca nh gi.
Cc thng tin trong bo co c da trn nhng ch s nh gi khng? pht hin c
phi tt c cc im thiu st cha? Bo co c kt lun cha?
Bo co c ra nhng khuyn ngh/ xut da trn nhng thng tin/d liu thu
c khng?
Thng tin trong cc bn bo co c chnh xc v ng tin cy khng?
Xc nh im no c chp nhn v ng h, im no khng.
Trong trng hp nh gi tin , xc nh liu c cn thit phi c nhng iu chnh
no khng.
Xy dng k hoch thc hin, bao gm vic xc nh nhng hot ng c th v phn
cng trch nhim r rng v thi gian thc hin cc hot ng (xy dng k hoch
hnh ng).
Theo di tnh hnh thc hin
i vi cc hot ng CSSKB, cng vic thng c tin hnh lin tc, tin trin theo
thi gian, cc nh qun l cn thng xuyn xem xt li vic thc hin v cc ch s cc
hot ng, ci tin cc cng c thu thp d liu m bo thng tin thu c l cp
nht, ng tin cy v chnh xc.
Kt qu nh gi s c s dng ngay cho vic ci tin cng tc ca c s y t mt
cch c hiu qu, m bo nng cao cht lng cc dch v chm sc sc kho v trao
i kinh nghim vi nhng c s y t khc. Kt qu nh gi c th c s dng :
Xc nh vn sc kho v vn tn ti trong qun l cc hot ng CSSK, ch o
tuyn v khm cha bnh..v...v...
Gip tm cc gii php kh thi, t tn km v c kh nng duy tr sau khi kt thc chu k
k hoch.
Kt qu nh gi c dng rt nhiu trong vic lp k hoch, iu chnh k hoch cho
nhng nm tip theo.
i vi qu trnh thc hin k hoch, kt qu nh gi iu chnh cc ngun lc tm cc
gii php k thut thch hp m bo tin v ng cht lng.
nh gi chng trnh/hot ng y t l mt qu trnh phn tch su sc pht hin ra
mc hon thnh k hoch v nhng nguyn nhn dn n thnh cng, cng nh pht
hin ra nhng sai lch so vi k hoch v nguyn nhn tht bi. T a ra cc bi
hc, nhm nng cao hiu qu ca cc chng trnh v hot ng y t c tt hn.
Ti liu tham kho
1. Trng Vit Dng. nh gi mt chng trnh, mt hot ng y t. Bi ging
qun l y t. Trng cn b qun l y t - BYT. Y hc, 1997, 104-116.
2. Tng cng k nng qun l y t tnh-huyn. T1,2. n o to 03/SIDA-
Indevelop. Y hc, 1994.
3. Y t cng cng v CSSKB. HY Thi Bnh - HVQY, H Ni, Y hc, 1997.
4. UNFPA. nh gi chuyn cht lng cc dch v k hoch ho gia nh Vit
Nam. Qu dn s Lin hp quc, 6/1993.
5. W.W.Dyal: Progam management ; CDC Atlanta,1990
6. WHO/GPA : National AIDS Progam management, Geogia University 1993
7. L.N Trng: Tng cng k nng qun l y t tnh -huyn, Nh XBYH;1994.
8. R.McMahon et al: Cho cn b ng nhim; Nh XBYH:1992.
9. James A. Wolff et. Al, The Family Planning Managers Handbook, Kumarian
Press, 1991