()

Tanamedrove konstitucionalizmis tendenciebi

()
saswavlo kursi gaTvaliswinebulia ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis
saxelmwifo universitetis iuridiuli fakultetis samarTalmcodneobis
specialobis bakalavriatis safexuris specializaciis modulis
studentebisaTvis. kursi arCeviTia.
ECTS saswavlo kursis kreditebis raodenoba warmoadgens 5 kredits.
sakontaqto muSaobisaTvis gaTvaliswinebuli saaTebis raodenoba
Seadgens 30 saaTs_saleqcio forma (swavlebis erTi kvira-2 saaTiani
leqcia), xolo damoukidebeli muSaobisaTvis gaTvaliswinebuli saaTebis
raodenoba Seadgens 45 saaTs, danarCeni gankuTvnilia gamocdebisTvis
momzadebisTvis.
vasil gonaSvili, samarTlis doqtori, asocirebuli profesori, Tsu, iuridiuli
fakulteti, e-mail: vasil.gonashvili@tsu.ge;
konsultaciis saaTebi: xuTSabaTi 13-16 sT., paraskevi 13-16 sT.
SemoTavazebuli saswavlo kursis mizani ganisazRvreba im garemoebiT,
rom sakonstitucio samarTali Tanamedrove saqarTvelos samarTlebrivi
sistemis erT-erTi umniSnelovanesi dargia. sakonstitucio samarTali
ZiriTadad konstituciuri normebis erTobliobaa da amitomac aris, rom
wamyvan dargad iTvleba qveynis samarTlebriv sistemaSi. sakonstitucio
samarTali warmoaCens saqarTvelos saxelmwifos mowyobas da
Tanamedrove qarTuli saxelmwifoebriobis gamoxatulebas warmoadgens.
kursis mizani swored is aris, rom studentebma SeiTvison zemoT
aRniSnuli Teoriuli da praqtikuli samarTlebrivi Rirebulebani.
aqedan gamomdinareobs saqarTvelos Tanamedrove sakonstitucio
samarTlis amocanebi. saswavlo programa sakmaod tevadia moicavs
Tanamedrove saxelmwifoebrivi mSeneblobis konstituciur safuZvlebs,
saxelmwifos formas, saxelmwifo organoebs, agreTve sxva saTanado
samarTlebriv institutebs. Pprograma, romelsac Tan erTvis samecniero-
saswavlo literaturisa da wyaroebis vrceli CamonaTvali, mTlianobaSi
kursis srulyofilad aTvisebis saSualebas iZleva.
aRniSnuli kursis Seswavlis winapirobaa adamianis ZiriTadi uflebebi da
Tavisuflebebi, saqarTvelos konstituciuri (saxelmwifo mowyobis)
samarTali.
mocemuli kursis programa gaTvlilia 30 auditoriul saaTze (15 kvira),
romelic ganawilebulia studentebTan urTierTobis sxvadasxva formebze.
TiToeuli saleqcio kvirisaTvis gamoyofili 2 saaTidan drois naxevari
daeTmoba saleqcio nawils, xolo meore naxevari _ praqtikuli saxis
komponents. Sesabamisad, amgvari proporcia daculia saswavlo
programis Tematur gegmaSic _ yovel saleqcio Sexvedraze
gaTvaliswinebulia praqtikuli muSaobis sxvadasxva formebi.
mocemuli kursis optimaluri aTvisebis, damoukidebeli analitikuri
azrovnebis ganviTarebis, miRebuli codnis Sualeduri da saboloo Sefasebis
 mizniT programis farglebSi gansxvavebuli meTodebis erTiani kompleqsi
amoqmeddeba:
_ leqciebi ZiriTad Temebze, Semdgomi diskusiebiT (zepiri Tu weriTi
formiT) ganvlili Temebis sakontrolo sakiTxebze;
_ testireba da kazusis amoxsna Seswavlil sakiTxebze;
_ normatiuli aqtis proeqtisa da ganmartebiTi baraTis Sedgena da
prezentacia;
_ Sualeduri gamocda weriTi formiT;
_ saboloo weriTi gamocda, saswavlo programiT gaTvaliswinebul
Temebze.
saswavlo kursis Sinaarsi mocemulia danarTis saxiT (ix. danarTi 1).

saswavlo kursi moicavs 1 prezentacias, 1 Sualedur (koloqviumi) da erT

Semajamebel - saboloo gamocdas.
prezentacia moicavs 30 qulas, koloqviumi - 30 qulas, xolo saboloo
gamocda - 40 qulas, anu xvedriTi wili saboloo SefasebaSi aseTia: 30% -
prezentacia, 30% - Sualeduri gamocda, 40% - saboloo weriTi gamocda.

Sualedur da saboloo gamocdaze SemuSavebulia Sefasebis Semdegi

kriteriumebi:
1. 31-40 qula. pasuxi srulia, sakiTxi zustad da amomwuravad aris
gadmocemuli. konstituciuri terminologia srulad aris daculi. teqsti
gram,atikulad gamarTulia. studenti zedmiwevniT flobs ganvlil
masalas, Rrmad da safuZvlianad aqvs aTvisebuli ZiriTadi da
damatebiTi literatura. Secdoma ar ais sakiTxi unaklod aris
gaSuqebuli. samarTlebrivi msjeloba maRal donezea.
2. 21-30 qula. pasuxi srulia, Tumca Sekvecili. terminologiurad
gamarTu;lia. arsebiTi Secdomebi ar aris, studenti kargad flobs
programiT gaTvaliswinebul ZiriTadf litertaturas, samarTlebrivi
msjeloba kargia.
3. 11-20 qula. pasuxi arasrulia, iuridiuli terminologia naklovania,
studenti flobs ganvlil masalas, magram aRiniSneba
naklovanebebi, samarTlebrivi msjeloba fragmentulia.
4. 1-10 qula. pasuxi naklovania. iuridiuli terminologia ar aris
gamoyenebuli, teqsti gramatikulad arsebiTad gaumarTavia.
pasuxi mcdaria. Seswavlilia programiT gaTvaliswinebuli masalis
fragmentebi. samarTlebrivi msjeloba Zalze mwiria.
5. 0 qula. pasuxi mcdaria. iuridiuli terminologia ar aris, teqsti
gaumarTavia, samarTlebrivi msjeloba saerTod ar aris, programiT
gaTvaliswinebuli masala gamoyenebuli saerTod ar aris.

1. , , ,
, , .
. . 2016.
2. `saqarTvelos konstitucia da 2010 wlis konstituciuri reforma~ Tbilisi,
2010.
3. sazRvargareTis qveynebis konstituciebi, xuTtomeuli, SemdgenelTa
jgufis xelmZRvaneli da pasuxismgebeli redaqtori vasil gonaSvili,
Tbilisi, 2004-2008 w.w.
4. konstituciuri samarTali, a. demetraSvili, i. kobaxiZe. Tb. 2010.
 5. saqarTvelos konstitucia (miRebulia 1995 wlis 24 agvistos).
6. saqarTvelos konstituciuri kanoni `aWaris avtonomiuri respublikis
statusis Sesaxeb~ (2004 wlis 1 ivlisi).

.
(),
.
1. a. Saoi, xelisuflebis TviTSezRudva (konstitucionalizmis Sesavali),
Tb., 2003.
2. h. Svarci, konstituciuri marTlmsajulebis damkvidreba
postkomunistur evropaSi (Targmani irglisuridan), Tb., 2003.

3. p. cnobilaZe, g. xubua, v. xmalaZe, n. metreveli, o. kapanaZe,

rogor iqmneba kanoni, Tb., 2000.
4. j. xecuriani: referendumi, `parlamentis uwyebani~, 1996, #7;
saxelmwifo da eklesia, `adamiani da konstitucia~, 2001, #7.
5. p. cnobilaZe, saqarTvelos konstituciuri samarTali (or tomad), t. I.
Tb., 2004.
6. . , 2010
, , 2011;
7. k.korkelia, n.mWedliZe, a.nalbandovi, saqarTvelos
kanonmdeblobis Sesabamisoba adamianis uflebaTa evropuli
konvenciisa da misi oqmebis standartebTan, Tb., 2005.
8. saqarTvelo da saerTaSoriso samarTali (statiaTa krebuli), Tb., 2001.
9. saxelmwifos konstituciuri organizacia (saerTaSoriso samecniero-
praqtikuli konferenciis masalebi), Tb., 2004.
10.adamianis uflebaTa dacva evropul da saerTaSoriso samarTalSi
(statiaTa krebuli), YTb., 2002.
11.o.zoiZe, saqarTvelos teritoriul-saxelmwifoebrivi mowyoba (politikuri
da samarTlebrivi problemebi), `adamiani da konstitucia~, 2000, #4.
12.konstituciuri samarTali (saxelmZRvanelo), avtorTa koleqtivis
xelmZRvaneli da pasuxismgebeli redaqtori a. demetraSvili, Tb.,
2005.
13.z. ruxaZe, saqarTvelos konstituciuri samarTali, baTumi, 2000.
14.konstitucia da qarTuli samarTlis problemebi (eZRvneba profesor givi
inwkirvelis 75-e wlisTavs), Tb., 2002.
15.konstituciuri (saxelmwifo) samarTali, cnobari, Semdgeneli p.
cnobilaZe, Tb., 1998.
16.k. korkelia, adamianis uflebaTa evropuli konvenciis gamoyeneba
saqarTveloSi, Tb., 2004.
17.m. nakaSiZe. saqarTvelos konstituciis safuZvlebi. baTumi. 2006.
1. codna da gacnobiereba: saswavlo kursis swavlebis procesis
dasrulebis Semdeg, silabusiT gaTvaliswinebuli programis srulad
Seswavlis Sedegad:
_ students eqneba codna Tanamedrove konstituciuri samarTlis Teoriul da
praqtikul aspeqtebze, evropul tendenciebze;
_ studenti SeiZens codnas Tanamedrove demokratiul qveynebSi sajaro
xelisuflebis sistemis saxiT funqcionirebis Sesaxeb; ganzogadebuli
maxasiaTeblebis analizis safuZvelze students ganuviTardeba SedarebiTi
samarTlis unarebi;
_ studenti miiRebs codnas konstituciuri samarTlis qarTul
kanonmdeblobaze, Tanamedrove konstituciur reformebze da
 saqarTveloSi arsebul Sesabamis sistemaze.
2. codnis praqtikaSi gamoyenebis unari: am kuTxiT arsebuli
saerTaSoriso Tu erovnuli normebisa da praqtikis analizisa da calkeuli
mecnieruli mosazrebebis Seswavlis safuZvelze damoukideblad
SeZleben moqmed kanonmdeblobaSi arsebuli xarvezebis aRmoCenas
da maTi srulyofis mizniT winadadebaTa SeTavazebas, aseve sakuTari
uflebebis ukeT dacvas, saTanado sajaro an kerZo struqturebSi
saqmianobas.
3. daskvnis unari: sagnis Seswavla, miuxedavad imisa, rom,
msmenels xelT upyria mxolod arasruli da SezRuduli informacia,
saSualebas miscems mas Camoayalibos sakuTari mosazrebebi,
gansazRvros aRniSnuli sakiTxebis irgvliv wamoWrili, problemebi da maTi
gadawyvetisas, saWiroebis SemTxvevaSi, gamoiyenos damatebiTi
resursebi da monografiuli naSromebi.
4. Rirebulebebi: Seswavlisas msmeneli SesZlebs specifikur eTikur
problemebSi garkvevas, kerZod misTvis, SedarebiT, gamartivdeba
arsebuli Teoriebis, koncefciebis da calkeuli Sexedulebebis formirebisa da
Semdgomi evoluciis tendenciebis aRqma, maTi Camoyalibis procesebis
sworad gaanalizeba;
5. komunikaciis unari: sagnis aTvisebisa da jgufuri samuSaoebis
Sedegad students ganuviTardeba komunikaciis unari da SeZlebs misi
codnis praqtikaSi gamoyenebas debatebis, diskusiebisa da misi
mosazrebebis sxvadasxva formiT gamoxatvis dros.
kursis Sesaswavlad gamoyenebuli iqneba sxvadasxva meTodi klasikuri
leqcia, interaqtiuli meTodi leqciaze studentTa CarTulobiT miRweul
iqneba diskusia-debatebis safuZvelze programiT gaTvaliswinebuli
sakiTxebis aTviseba, leqciebze gamoyenebuli iqneba SedarebiTi
analizisa da statistikuri meTodebi, aseve sistemuri analizis meTodi.
studentis swavlis meTods warmoadgens wignTan muSaoba.
leqcia _ klasikuri, monologiT. leqciaze daswreba savaldebuloa.

damatebiTi pirobebi ar gagvaCnia.

-
-

 1

N /
( )
1 . 1. , ,
,
, ,
( , .
, , , ). . . 2016. .28-
36; 56-109.
1921 2. 1921
. .
2 1. , ,
,
, ,
.
. . 2016. . 38-
56.
2.
, ,


, , 2004-2008 ..
(, , ,
1, 2).
3 1. ,
. , ,
,
. , .

. . 2016. . 127-
148.
2. . , 2010

,
, 2011.
4 1. , ,
; ,
, ,
.
, . . 2016. . 388-
, 395.
, ; 2. 2010
 ,
, 2010, . 3437; 4352.
3.
, ,


, , 2004-2008
(
, , , ,
, 1, 2).
5
6 , , 1. , ,
. ,
, ,
.
, . . 2016.
. 2. 2010
,
, 2010, . 3942;
3.
, ,


, , 2004-2008
( (,
, ,
2, 5);
7 1. , ,
,
; , ,
.
, . . 2016.
; 2. 2010
,
, 2010, . 5362;
, ; 3. . , . .
, 2010; .
7-37;
4.
, ,


, , 2004-2008
(
(
; , -
 2);
8 1.
,
;
. 2. , ,
,
- , ,
; .
. . 2016.
3.
, ,


, , 2004-2008
(
, , ,
- III V);
4. . , . .
, 2010; .
115118.
9 . 1. , ,
, , ,
, , ,
, , . .
. . 2016.
2. . , . .
, 2010; .
166176;
10
11 1. , ,
,
, ,
.
. . . 2016.
2. 2010
,
. , 2010, . 6366.
3. . , 2010

,
, 2011.
12 1. , ,
. ,
, ,
.
 . . . 2016.
2.
, ,


, , 2004-2008 (,
, , -
1, 2, 3 5).
13 1.
- ; ,
2.
2010 ,
. , 2010, 6769.
3. . , 2010

. ,
, 2011.
14 1. , ,
; ,
, ,
; .
. . 2016.
2010
. ,
, 2010, . 2328).