Tarifni sistemi u meunarodnom poslovanju Ispitana pitanja

ISPITNA PITANJA
TARIFNI U SAOBRAAJU

1. Osnovna obeleja pomorskog transporta ?

Ovaj vid transporta je oduvijek imao znaajnu ulogu u saobraajnom sistemu, posebno u
meunarodnoj robnoj razmjeni. Intezivan razvoj pomorskog transporta poinje
primjenom parne maine, koja zamjenjuje dotadanja jedra i jedrenjake. Dalji razvoj
tehnike i tehnologije uticao je slino kao i u ostalim vidovima na sve ubrzaniji razvoj
pomorskog transporta. Neprekidno se poveavala nosivost i snaga brodova, usavravane
su i poboljavane njihove eksploatacione i konstruktivne karakteristike, odnos bruto i
neto teine, brzina kretanja, bezbjednost, manevarska sposobnost, pogodnost za
manipulisanje i dr. U ovom vidu transporta, pored porasta nosivosti brodova,
karakteristina je i njihova specijalizacija za neke vrste robe i oblike prevoza. Danas oko
75% svih prevoza morem ini masovna roba (nafta, ugalj, itarice, drvo, rude). Zbog
velike nosivosti i niskih cijena, pomorski transport je najpovoljniji ne samo u
prekookeanskim prevozima nego i u prevozima s obale na obalu jednog kontinenta ili
zemlje koja ima more. Za razliku od rijenih, brodovi za pomorski transport imaju vee
brzine i mogunost plovidbe gotovo preko cijele godine, osim u izuzetno nepovoljnim
klimatskim prilikama.

2. Organizacija pomorskog transporta?

3. Vozarina u pomorskom transportu, ta podrazumijeva i kakva moe biti?
4. Tarife u pomorskom transportu, ta obuhvataju i kada se koriste?

Tarife u pomorskoj plovidbi su sistematizovani pregledi cijena pomorskih usluga koje

obuhvataju i posebna pravna pravila, kriterije i uslove na kojim se mogu odreivati cijene
manipulacije predmeta u svim vrstama i modalitetima pomorskih, plovidbenih usluga.

5. Od ega zavisi visina vozarinskih stavova u pomorskom transportu i kada se

naplauju dodatni stavovi?
U linijskom radarstvu vrijede linijski uslovi to znai da trokovi utovara i istovara
tereta snosi brod (brodar) jer su ti trokovi ukljueni u vozarinu.
Kod odreivanja vozarinskih stavova u odreivanju primorsko linijske teretne plovidbe
treba imati u vidu dva procesa: potranja robe i visina vozarine.
Treba imati na umu i mnogobrojne elemente o dotinom brodu i njegovoj eksploataciji
(nosivost broda, prosjena potronja goriva, trajanje putovanja, trokovi posade, premija
osiguranja, amortizacija, agencijsko spediterski trokovi i dr.).

6. Kako se formiraju cijene na linijskom pomorskom tritu i ta su

konferencijske tarife?
Na formiranje cijena tereta u linijskom brodarstvu bitno utie (ponuda i potranja
raspoloivog tereta na due ili karae vrijeme).
U linijskom teretnom saobraaju primjenjuju se konferencijske tarife odnosno linijske
konferencije - dogovorene tarife linijskih brodara.
Tarifni sistemi u meunarodnom poslovanju Ispitana pitanja

7. Osnovna obeleja rijenog transporta?

Rijeni transport je najstariji vid transporta. Slino eljeznici, predodreen je za prevoz
masovnih roba niske vrijednosti, koje ne zahtijevaju velike brzine dostave uz vrlo nisku
cijenu prevoza. Kao najstariji vid transporta, u proteklom periodu nije imao odgovarajui
razvoj jer je bio zapostavljen u odnosu na druge vidove transporta. Predodreen je za dio
direktnog transporta, niskovrijedne masovne robe upuene na rijeni put to je s
drutvenog aspekta najracionalnije ukoliko nisu u pitanju kratki rokovi isporuke i
opasnost da roba zbog dugog putovanja trpi znatnije promjene u svojstvima.

Savremene tehnologije i dalji razvoj rijenog transporta, prvenstveno e zavisiti od

pojave odgovarajuih robnih tokova, odnosno ukljuenja nae zemlje u meunarodne
tokove, razvoja kapaciteta (plovila, luka i plovnih puteva), domaih i meunarodnih
uslova funkcionisanja i dr
8. ta sadre tarife u rijenom transportu?
9. Osnovna obiljeja vazdunog transporta (prednosti i nedostaci)?
Osnovna konkurentska prednost vazdunog transporta u odnosu na ostale vidove
transporta su:

a) Velika sloboda u izboru puta i vremena putovanja,

b) Veoma velika komercijalna brzina prevoza,
c) Mogunost savlaivanja velikih rastojanja u kratkom vremenskom periodu,
d) Relativno velika urednost i tanost,
e) Apsolutno mala ulaganja u saobraajnu infrastrukturu (koriste prirodne
koridore),
f) Relativno visok stepen bezbjednosti,

Osnovni konkurentski nedostaci vazdusnog transporta u odnosu na ostale vidove

transporta su:
a) Velika koliina utroene energije po jedinici transportne usluge,
b) Mala nosivost transportnih sredstava,
c) Mala raznolikosti u pogledu vrste i namjene transportnih sredstava,
d) Mala udobnost,
e) Vrlo velika ulaganja u terminal i transportna sredstva,
f) Obavezne meufazne operacija pretovara robe i putnika,
g) Apsolutna zavisnost od drugih vidova transporta.

10. Formiranje cijena usluga u vazdunom saobraaju?

U formiranju cijena usluga vazduhoplovnih kompanija postoje 3 osnovne strategije:
1. Strategija formiranja cijena zasnovana na trokovima.
2. Strategija cijena zasonavna na potranji usluga aviosaobraaja.
3. Strategija formiranja usluga avio kompanija zasnovana na kvalitetu usluga.

11. Tarife u vazdunom saobraaju?

Tarife u vazdunom saobraaju su sistematski pregledi cijena prevoznih usluga u
vazdunom saobraaju.
Tarifni sistemi u meunarodnom poslovanju Ispitana pitanja

Te se cijene odnose na prevoz predmeta transporta od jednog do drugog aerodroma.

12. Kako se formiraju cijene i tarife pediterskih usluga ?

Cijene pediterskih usluga mogu se konstruisati na razne naine: prema vrijednosti
poiljke (tj. advalorem, prema teini, prema tarifskim stavovima, po kontejneru, cijena za
carinsko posredovanje i drugo).

13. Kako se utvruju cijene pediterskih usluga u organizovanju robnih tokova?

14. Kako se utvruju cijene usluga pretovara robe u logistikim centrima?
15. Koje su osnovne metode utvrivanja lukih tarifa?
16. ta karakterie proces prihvata, izdavanja i primopredaje tereta u luci?
17. Kako se utvruje i obraunava kalo i rastur na teretu u luci?
18. Brodske manipulacije u luci?
19. Trini pristup formiranju cijena usluga?
20. Trokovni pristup formiranju cijena usluga?
21. Faktori koji utiu na cijenu transportnih usluga?
22. Karakteristike transportnog trita ?
23. Obeleja transportne tranje?
24. ta obuhvata proces prodaje usluga?

25. Instradicija u pediciji (ta podrazumeva) ?

Instradicija potie od talijanske rijei INSTRADARE to znai odreivanje transportnog puta,
transportnog sredstva i vremena transporta za odreenu poiljku.
Pod instradicijom se podrazumjeva:
Odreivanje (prevoznog puta kojim e se roba otpremiti,dopremiti ili
transportovati od otpremnog do odredinog mjesta .)
Izbor vida transporta, koji je najpogodniji za realizacijutransportnog procesa
Odreivanje prevoznog sredstva, kojim e roba biti otpremljena,dopremljena ili
transportovana na odreenom putu.
Odreivanje naina prvoza kako e roba biti otpremljena ilidopremljena u
pojedinim vidovima saobraaja.
Odreivanje vremena u kome robu treba otpremiti, dopremiti ilitransportovati od
otpremnog do odredinog mjesta.

26. Refakcija, provizija i reklamacija u pediciji?

REFAKCIJA je popust na cijenu prijevoza robe koji odobrava eljeznica. Refakcija je
obino vezana za odreene relacije prijevoza, za odreene koliine prevezene robe, za
odreeni rok u kojem se ta koliina robe mora prevesti.

Odabrani meupediter ima interes da od ostvarene zarade dio ustupi glavnom pediteru,
koji mu je omoguio ukljuivanje u taj posao, a to je PROVIZIJA. Za odobravanje
provizije sastavlja se ugovor u kojem se odreuje iznos provizije i nain obraunavanja.

REKLAMACIJA je sredstvo kojim potroa trai od trgovca da popravi ili zameni robu
(bilo zbog nedostataka ili po garanciji), da umanji cenu ili raskine ugovor.
Tarifni sistemi u meunarodnom poslovanju Ispitana pitanja

27. Carinska osnovica, elementi i proraun carinske osnovice?

Carinska osnovica ugovorena cijena, tj. stvarno pladena vrijednost robe. U carinsku
osnovicu ulaze i svi trokovi koji terete robu do granice (prijevoz, osiguranje, trokovi
posrednika, ambalae, utovara, pretovara i sl.).
Utvrivanje iznosa carine temelji se na carinskoj osnovici na koju se obraunava
carinska svota prema stopama carinske tarife.

28. Carinska tarifa (ta predstavlja i kakva moe biti) ?

Carinska tarifa predstavlja sistematizovan pregled roba koje podlijeu obavezi plaanja
carine i njima odgovarajuih carinskih stopa.

Sastoji se iz dva dijela:

1. Normativni dio: opte norme
2. Nomenklatura: popis roba u carinskoj tarifi klasifikovanih prema nekim
karakteristinim osobinama robe

29. Koji su osnovni elementi carinske tarife?

Carinska tarifa u uem smislu (spisak proizvoda sa carinskim stopama) - sastoji se od:
tarifnih oznaka,
naimenovanja robe i
stopa carine.

30. Vrste carinskih tarifa?

Carinske tarife se mogu podeliti u vie vrsta prema odredjenim kriterijumima.
Uobiajeno je da se podela moe vriti prema:
nainu donoenja carinske tarife (autonomne, ugovorne)
pravcu kretanja robe na koju se carinska tarifa primenjuje (uvozne, izvozne,
provozne)
broju kolona carinskih stopa (jednokolone, dvokolone,viekolone)
nainu odredjivanja visine carine (carinske tarife prema vrijednosti, specificne i
kombinovane)