Corafi Bilgi Sistemlerine Giri

nite1 - Giri
 erik

Bilgi sistemleri
Corafi bilgi ve CBS
CBSnin tarihesi
CBSnin bileenleri
CBSnin kullanld disiplinler
CBSnin yararlar
CBS maliyetleri

rnek CBS uygulamalar

www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri

Veri ve bilgilerin sistemli ekilde

Toplanmas
Depolanmas
lenmesi
Anlamlandrlmas
iin oluturulmu sistemlere bilgi sistemi denir.

www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri
Gnmzde teknolojinin giderek artan
olanaklar, verilerin saysal ortamlarda
saklanmasn kolaylatrrken verinin
anlamlandrlarak bilgiye dntrlmesi ve
bilginin karar srelerinde kullanlmas iin veri
ve bilginin ynetimine dayal sistemleri zorunlu
klmtr.
Bilgi sistemleri verinin anlamlatrlarak bilgiye
dntrlmesi ve bunlarn ynetilmesi iin
oluturulmu sistemlerdir.
www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri
Veri ve bilgilerin sistemli ekilde toplanp depolanmas,
ilenmesi ve anlaml hale dntrlmesi iin
oluturulmu sistemlere bilgi sistemi denir.

Bilgi sistemlerinin temel fonksiyonu karar verme ilemini

kolaylatrmak ve bu sreci ksaltmaktr. (Yomralolu,
2000). Ayrca bilgi sistemleri karar srelerini ksaltrken
etkin karar verme ilevine de katkda bulunurlar.

Bilgi sistemleri kullanclarn ihtiya duyduu verilerin

ilikilendirilip anlalmasna da yardmc olur.

www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri
Bilgi sistemleri:
Verileri etkin yneterek kullancya sunar.
Verilerin anlamlatrlarak bilgiye
dntrlmesi srecindeki ilemlere altlk
tekil eder.
Verinin problem zmnde kullanlmas
ve analiz edilmesi olanaklar salar
Karar vericilerin karalarn destekleyen analiz
imkanlar sunar.
www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri

Veri bir bilgi sisteminde

ynetilirken anlaml bir
bilgiye dntrlmesi
iin kullancnn sistemle
etkileim iinde olmas
gerekir.

www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri

Verinin bilgiden
anlamlandrlm
bilgiye sonra da
genellenmi bilgiye
dntrlmesi
aamalarnda kullanc
mdahalesi giderek
artar.

www.acikders.org.tr
 Bilgi Sistemleri

Verinin bilgi,
anlamlandrlm ve
genellenmi bilgiye
dnmnde kulllanc
mdahalesinin yannda
veri, bilgi,
anlamlandrlm ve
genellenmi bilginin
anlalmas ve bunlar
arasndaki ilikinin
kurulmas gerekir

www.acikders.org.tr
 Corafi veri ve CBS
Verinin bilgi ve anlamlandrlm ve genellenmi bilgiye dnm
genellikle problem zme ve karar srelerini destekleme
ihtiyalarndan doar. Bu srete ounlukla nerede ne var
sorularnn cevaplarnn verilmesi gerekir.

Nerede ?
Sorusunun cevab dnya stndeki konum ya da bir mekanla ilgilidir
ve haritalarla ifade edilir.
Ne ?
Sorusunun cevab ise ilgilenilen olgunun zniteliklerini ifade eder.

CBS temel olarak ne nerede? Sorusunun cevab iin gelitirilmi bir

bilgi sistemidir.

www.acikders.org.tr
 Corafi veri ve CBS
CBS ile gerek dnyann bilgi sisteminde ynetilen verilerine dayal
kavramsal bir modeli oluturulur. Bu modelin olutulmas iin:
Verilerin toplanmas
CBSde ynetilmesi
Aamalarnn yannda

Bu verilerle ilikili olan gerek dnya olgularnn ve srelerinin modelleri

ve soyutlamalar u aamalarla yaplr:

Modellerin ve soyutlamalarn anlalmas ve analiz edilmesi

Sonular karlmas
Kararlar verilmesi
Problemlerin zlmesi

www.acikders.org.tr
 Corafi veri ve CBS

Baka CBS tanm

Corafi Bilgi Sistemleri (CBS),

mekansal kkenli bilgilerin (grafik ve
znitelik) bilgisayar ortamnda
toplanmas, girilmesi, saklanmas,
sorgulanmas, mekansal
analizlerinin yaplmas,
grntlenmesi ve farkl formatlarda
kt alnmas iin oluturulan bir
bilgi sistemidir (Aranoff, 1991).

Kaynak: h)p://www.oilandgasbmps.org/resources/gis.php

www.acikders.org.tr
 Corafi veri ve CBS
CBS mekan tanmlamayan grafik
(haritalar nerede sorusunun
cevab) ve grafik-olmayan
(znitelik- ne sorusunun cevab)
verilerinin

Toplanmas
Saklanmas
lenmesi
Kullancya sunulmas

levlerininin tamamn ilikilerin ve

anlama ilemlerinin desteklenerek
bilgiye dntrlmesi iin Kaynak: h)p://www.oilandgasbmps.org/resources/gis.php
gelitirilmi bir bilgi sistemidir.

www.acikders.org.tr
 CBSnin tarihesi
1950lerin sonunda ABDde ulam planlamaclar trafik ak ve trafik
verisine dayal haritalar saysallatrmaya baladlar.
1950lerin sonlarnda Washington Universitesi Corafya Blmnde
mekansal istatistik ve bilgisayar-destekli haritalama ile ilgili almalara
baland.
1960larn banda Kanada Corafi Bilgi Sistemi gelitirildi ve sistemi
arazinin, doal kaynaklarn ve tkenmekte olan habitatn envanterinin
oluturulmasnda kullanmaya balad. Bu gelitirmede veritaban
yaps, aktrma ve alan hesaplamalar, vektr veri retimi, katman
yaps ve grafik ve znitelik verisi ayrm ile verilerin taranmasna
dayal veri girii ve alan (poligon) yaplarn sorgulanmas kavramlar ilk
defa kullanlmaya baland.
Ayn yllarda Minnesota planlama dairesi CGISe benzeyen arazi
ynetimi bilgi sistemini gelitirdi.

www.acikders.org.tr
 CBSnin tarihesi

Yine 1960larda ABD nfus brosu saysal nfs alanlarn gelitirdi.

Jeokodlama ile adress eletirmesi yapt.

1964de Harvard Universitesi Computer Graphics and Spatial Analysis

Laboratuvarnda SYSMAP yazlm gelitirilirken bu laboratuvarda,
1960larn sonunda CALFORM, SYMVU, GRID yazlmlar ile
1970lerin banda POLYVRT ve 1970lerin ortalarnda da ODYSSEY
yazlmlar CBSnin ekirdek yazlmlarn oluturdu.

ABDde 1970deki nfus saym iin DIME veri yaps kullanld ve kent
nfus atlas bu yapda hazrland.

www.acikders.org.tr
 CBSnin tarihesi
1970lerde ABD ordusunda uydu grntleri ve hava fotoraflarnn
hcreye dayal veri yapsnda saklanmas iin gelitirmeler balad.

Ak kaynak kodlu GRASS CBS yazlm US Army Corps of Engineers

tarafndan gelitirilmeye baland.

1969da ilk zel sektr giriimi olarak ESRI (Environmental Systems

and Research Institute) firmas kuruldu ve CBS yazlm gelitirme
almalarna balad ve 1982de ArcINFO yazlm ticari olarak sata
sunuldu.

1980lerden sonra yava yava ticari yazlmlarla birlikte ak kaynak

kodlu CBS yazlmlar birok CBS uygulamasnda kullanlmaya
baland.

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Corafi bilgi sistemlerinin bileenleri iki ayr perspektifte
incelenebilir.
CBS BLEENLER

Perspektif I Perspektif II

Girdi Donanm
Ynetim Yazlm
Analiz Veri
Sunum Kullanc

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
ekilden de grld gibi Perspektif Ide CBS bileenleri, sistemin daha
ok i ileyi yaps iin gerekli paralar olarak ele alnmtr. Dolays ile
Perspektif I, daha ok CBSnin yazlm boyutuna ynelik bir bak asn
temsil etmektedir.

CBS BLEENLER

Perspektif I Perspektif II

Girdi Donanm
Ynetim Yazlm
Analiz Veri
Sunum Kullanc

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Perspektif IIde ise sistem hem i hem de d bileenler btn olarak
resmedilmitir. Bu bak asnda sistemin isel mekanizmasndan ok
fiziksel yaps ndedir.
CBS BLEENLER

Perspektif I Perspektif II

Girdi Donanm
Ynetim Yazlm
Analiz Veri
Sunum Kullanc

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
CBSnin bileenler hangi perspektiften incelenirse incelensin, nemli olan her bir
bileenin eit neme sahip olduunun bilinmesidir. Bir baka deyile, CBSde
yazlm ve donanm kadar veri toplama, ilenme ve ynetme, kullanc yetkinlii,
analizler ve sunum da ok nemlidir.

CBS BLEENLER

Perspektif I Perspektif II

Girdi Donanm
Ynetim Yazlm
Analiz Veri
Sunum Kullanc

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri

CBSnin temel alma prensibi belli bir

corafi blge iin grafik (mekansal/
konumsal) ve znitelik (mekansal/
konumsal olmayan) verilerin
ilikilendirilerek farkl katmanlar halinde
saklanmas ve bu katmanlar kullanarak
istenilen analizlerin yaplmasna
dayanmaktadr.

www.acikders.org.tr
 CBS bileenleri

CBSnin temel alma prensibi

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri

Kaynak:h)p://li-gis.cancer.gov/
www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri

znitelik bilgileri ilikisel

bir veritaban ynetim
sistemi (VTYS) ile
tablosal veriler olarak
sistemde saklanrken
ayn zamanda ilgili grafik
veri katman ile
balantldr. Grafik veriler
genellikle haritalar iken,
znitelik verileri
haritalara ait bilgilerin
tablolardr.

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri

VTS

Grafik Mekansal Analiz

kabiliyetler gereleri
Kaynak: h)p://ocw.metu.edu.tr/course/view.php?id=35
www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri

Donanm
Gnmzde CBS:
1. Masast bilgisayarlar
2. A yaplar
3. nternet zerinden WWWe dayal sistemler
4. Mobil cihazlar

olmak zere pek ok farkl donanmda

kullanlmaktadr.

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Yazlm
CBS yazlmlar ticari ve ak kaynak kodlu
yazlmlar olarak iki ana balkta incelenebilir. En
yaygn ticari yazlmlar:

1. ArcGIS
2. MapINFO
3. Intergraph
4. TNT-Mips
5. Microstation
6. IDRISI
7. GeoDB

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Yazlm
Ticari yazlmlarn en tipik zellikleri unlardr:

Kayak kodlar kapaldr ancak yazlmda zelletirmeler yaplabilmesi iin

her yazlma eklenti yaplabilir. Eklentiler yazlma gre farkl programlama
dillerinde kodlanrlar.

Sadece bir irket ya da organizasyon tarafndan gelitirilmilerdir.

Baz lkelerde en fazla ticari yazlm kullanlmaktadr.

Yazlm destei retici tarafndan genellikle crete tabi olarak verilmektedir.

Her gncelleme ve/veya bakm ilemi iin bte gerektimektedir.

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Yazlm
Ak kaynak kodlu yazlmlardan en ok
kullanlanlar:

1. Grass
2. Quantum GIS (QGIS)
3. uDig
4. openJUMP
5. Openmap
6. KOSMO

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Yazlm
Ak kaynak kodlu yazlmlarn en tipik zellikleri
unlardr:

cretsizdir herkes indirip kullanabilir.

Kaynak kodu ak olduundan herkes deitirebilir.

Genellikle byk bir gnll grup tarafndan gelitirilmilerdir ve

kullanc destei bu grup ya da kullanclarn oluturduu
gruplardan alnr.

Ak standardlar gerei benzer yazlmlarla entegrasyonu kolaydr.

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Yazlm
Ak kaynak kodlu yazlmlarn ve zelliklerinin
karlatrlmas ve deerlendirmeleri iin aadaki
kaynaklardan yararlanlabilir.

http://www.cascadoss.eu/en/index.php?
option=com_content&task=view&id=1&Itemid=2

http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_GIS_software

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Veri
CBSde veri her uygulama iin deiebilir ancak iki temel
ierie sahiptir:

1. Grafik veriler (Haritalar, uydu grntleri, hava

fotoraflar vb.)
2. znitelik verileri (grafik veri ile ilikilendirilmi her trl
tablosal veri)

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Veri
Veri temininde ve CBSde kullanmnda verinin kalitesine ait
zelliklerin deerlendirilmesi gerekir. Veri kalitesi
deerledirmesi iin ana ltler unlardr:

Doruluk : Verinin gerek olguyu temsil derecesini belirler

Hassasiyet : Verinin ayrnt dzeyini dolays ile leini belirler
Sklk : Verinin toplanma skln belirler
Gncellik : Verinin ne kadar gncel olduunu belirler
Kapsama alan : Yeryznde temsil ettii alan belirler

www.acikders.org.tr
 CBSnin bileenleri
Kullanc

ok gelimi yazlm, donanm ve kaliteli veri olsa dahi

CBSnin etkin bir ara olmas iin deneyimli ve yetkin
kullanclarn olmas arttr.

CBSnin etkin kullanm CBS yeteneklerini iyi anlam,

CBSnin temel mantna hakim ve mekana ait verilerin
ana zelliklerini kavram kullanclarla salanabilir.

Bu nitelikteki kullanclar iin CBS ile alan kurumlarn

kullanc yetitirmeye nem vermesi gerekmektedir.

www.acikders.org.tr
CBSnin kullanld disiplinler
CBSnin yaygn olarak kullanld disiplinler:
Jeodezi ve Geomatik Corafya
naat Mhendilii Tarm
Jeoloji Arkeoloji
Jeofizik Biyoloji (ekoloji, biyo-corafya)
Petrol mhendislii evre ve Yer Bilimleri
ehir ve Blge Planlama Sosyoloji
Madencilik Siyasal Bilimler
Oinografi Kriminoloji
Hidrografi Lojistik
Peyzaj mimarl Ulam
Kadastro Epidemiyoloji

www.acikders.org.tr
CBSnin yararlar
CBSnin salad en temel yararlar unlardr:

1. Daha etkin planlama ve ynetim uygulamalarnn gelitirilmesi

2. Kararlarn hzl ve yerinde alnabilmesi
3. Ksa ve uzun vadede gncel ve zamana bal deiimi
gzlenebilen veri ynetiminin oluturulmas
4. Maliyetlerin azalmas
5. Daha iyi hizmetlerin sunulmas
6. Hizmetlerin, kararlarn ve zmlerin ilgili paydalar ile kolay
paylam
7. Grsel analitik yntemlerle anlatlmas zor olgularn daha kolay
ekilde anlatlabilmesi

www.acikders.org.tr
 CBS maliyetleri

Bir CBSnin kurulmas sistemin byklne, kullanc saysna, veri eidine

ve CBS platformuna gre deise de maliyetlerin yaklak:

%20-30 aras yazlm ve donanma (Eer yazlm ak kaynak kodlu ise bu

oran ok daha dktr)

%40-50 aras veri elde edilmesine (verilerin saysal ortamda olup olmamas,
cretli temin edilip edilmemesine gre maliyetler deiir)

% 10-20 aras iletme giderlerine ve dier maliyetlere

aittir.

www.acikders.org.tr
 CBS maliyetleri

Tipik bir CBS projesinin maliyet dalm

Kaynak: http://www.gisig.it/best-gis/Guides/chapter9/nine.htm

www.acikders.org.tr
 rnek CBS uygulamalar
Yangn Deseni Analizi ve tfaiye Eriim Modellemesi

tfaiye eriebilirliinin llmesi ve itfaiye birimlerinin kritik sreler iinde nerelere

mdahale edebileceklerinin saptanmas, bu blgeler iin ncesinden nlemler
alnabilmesini salar.

Bu almada (Ertuay 2003), Ankara ankaya ilesi itfaiye eriebilirliinin corafi

bilgi teknolojileri yardmyla llmesi ve sonularnn deerlendirilerek yangna
mdahale sresi asndan sorunlu alanlarn tespit edilmesi ve tedbirler nerilmesi
amalanmtr.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Yangn Deseni Analizi ve tfaiye Eriim Modellemesi

Esat itfaiye merkezinden, normal trafik koullarnda farkl srelerde eriilebilen

kentsel yol a
www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Yangn Deseni Analizi ve tfaiye Eriim Modellemesi

Merkez, Esat, Glba ve Kurtulu itfaiye merkezlerinin tmnden hafif trafik

koullarnda farkl srelerde eriilebilen kentsel yol a
www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Yangn Deseni Analizi ve tfaiye Eriim Modellemesi

tfaiye eriiminin yetersiz olduu kentsel blgelerdeki binalar

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Sosyo-Demografik Yapdaki Mekansal Deiimlerin Genel Seim
Sonular ile likisinin Analizi

Bu alma mekansal oy deseninin tahmini iin 2002 milletvekili seimlerinde

Eskiehir kenti iin oylarn mekansal deiiminin kefi ve modellenmesini ierir
(Keme and Dzgn, 2006).

Seilen partilere ait oy miktarlar Trkiye statistik Kurumundan ilgili seime

ilikin sonu yaynlarndan, oy oranlarn aklamakta kullanlan sosyo-
demografik deikenler ise (gelir, cinsiyet, ya, ev sahiplii ve eitim) Seim
sonularnn mekansal olarak analizi iin, CBSye dayal veri grselleme ve
keif aamalar ile analizler yaplarak sosyo-demografik verilerdeki mekansal
deiimlerin yerel lekte farkll belirlenmitir.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Sosyo-Demografik Yapdaki Mekansal Deiimlerin Genel Seim
Sonular ile likisinin Analizi

Bir partinin oy oran ile 19-35 ya arasnda olma durumu arasndaki anlaml
iliki

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Sosyo-Demografik Yapdaki Mekansal Deiimlerin Genel Seim
Sonular ile likisinin Analizi

Bir partinin oy orannn dk gelir seviyesi parametresi ile aklanma

dzeyinin mekansal dalm

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar

anakkale Savalarnn Deerlendirilmesinde Corafi Bilgi

Sisteminin Kullanm

Bu alma, Trk ve Dnya tarihi iin ok nemli olan anakkale

Savalarnn deerlendirilmesi iin CBSnin kullanmn ierir. Bu savalar
ubat 1915de balam ve 9 Ocak 1916da tilaf kuvvetleri Gelibolu
Yarmadasndan ayrlana kadar srmtr. anakkale savalarn anlamak
ve anlatmak iin gelitirilen sistem birok mekansal analiz iermektedir
(Salam 2005)

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
anakkale Savalarnn Deerlendirilmesinde Corafi Bilgi
Sisteminin Kullanm

lm yeri - ehit bilgileri - Memleket ilikisi

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
anakkale Savalarnn Deerlendirilmesinde Corafi Bilgi
Sisteminin Kullanm

Trk Kv Grlemeyen alanlar

Trk Kv Grlebilen alanlar

Kirte muharebeleri iin grnrlk analizi sonucu

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Btleik Deprem Riski Modellemesi

Bu alma Kentsel afet riskinin belirlenmesi iin sosyo-ekonomik, acil durum

eriebilirlii, yap zelliklerini girdi olarak kullanan meknsal bir afet riski modeli
iermektedir. Btnleik deprem riski modeli corafi bilgi sistemlerini (CBS) ve
uzaktan alglama (UA) tekniklerini ara olarak kullanmtr. Model ayn zamanda
karar vericilerin bavuraca bir meknsal karar destek sisteminin iskeletini
oluturacak niteliktedir. Bu iskelet, boyutlu grntleme/haritalama teknikleri
ile glendirilmi ve bylece karar vericilerin daha gereki karar almalarn ve
eitli senaryolar deerlendirmelerini kolaylatrma olanan salamtr.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Btleik Deprem Riski Modellemesi

Salk kurulular ve itfaiye eriebilirlii haritalar

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Btleik Deprem Riski Modellemesi

-boyutlu kent modeli

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
CBSde Heyelan Duyarllk Haritalamas

Bu alma heyelan duyarllk haritalarnn hazrlanmasnda hcre tabanl

CBS tekniklerinin kullanlmasn ierir (Erener ve ark.,2008). Gnmzde
ksa zamanda yararl ve kullanlabilir bilgi retmek olduka nem
tamaktadr. Bu balamda bu almann amac en ksa srede heyelan
duyarllk haritalar retmek ve potansiyel alanlar meknsal olarak
belirlemektir. Bu amala CBS Modelleme Yntemiyle ksa srede
duyarllk haritalar elde etmek amacyla bu uygulama yaplmtr.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
CBSde Heyelan Duyarllk Haritalamas

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
CBSde Heyelan Duyarllk Haritalamas

Heyelan duyarllk
haritas ve daha nce
heyelan olan noktalar

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Kaybolan uaklarn cbs ile btnlemi arama teorisine
dayal arama ve kurtarma planlamas

Bu alma CBSye btnletirilmi arama teorisi ile yeni bir Havadan arama
kurtarma operasyonu (HAKO) planlamas iin gelitirilen yaklam ierir
(Sylemez 2007).

Gelitirilen metodoloji temel olarak HAKO planmasnda kullanlacak mekansal

verilerin farkl kaynaklardan gelen dier bulgularla sistematik ekilde
birletirilerek hedefin olas lokasyonuna ait olaslk haritalarnn retilmesini ve
uygun arama deseninin belirlenmesini ierir.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Kaybolan uaklarn cbs ile btnlemi arama teorisine
dayal arama ve kurtarma planlamas

Arama olaslk haritalar

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar

Mekansal analizlere dayal su nleme yaklamlar

Bu alma deiik su trlerinin kent alan iindeki mekansal dalmnn

su haritalar ve mekansal veri analizi yntemleri ile incelenmesini ierir
(Polat 2007). Bu analizler suun deien sosyo ekonomik ve kentsel doku
ierisinde mekansal tahminine ynelik modeller gelitirilmesinin altln
salar. Ayrca su nlemede yer alan paydalarn etkin nlemler
alabilecei stratejiler gelitirilmesine yardmc olur.

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Mekansal analizlere dayal su nleme yaklamlar

Su olaylarnn dalm

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Mekansal analizlere dayal su nleme yaklamlar

Su olaylar
kmeleri

www.acikders.org.tr
rnek CBS uygulamalar
Mekansal analizlere dayal su nleme yaklamlar

Alanda pazartesi gnleri olmas beklenen su olay saylarnn dalm

www.acikders.org.tr
 Kaynaka
http://www.geog.ubc.ca/courses/klink/gis.notes/ncgia/u23.html
Yomralolu, T., 2000. Corafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar ve Uygulamalar, Akademi
Katbevi, 2. Bask, 479 sayfa.
Ertuay, K. 2003. tfaiye Eriebilirliinin CBS kullanarak lme ve deerlendrimesi: Ankara
ankaya lesi alan almas, Yksek Lisans Tezi, ODT Jeodezi ve Corafi Bilgi Teknolojileri
E.A.B.D., Ankara
Keme S., Dzgn ., 2006, Sosyo-Demografik Yapdaki Mekansal Deiimlerin, Mekansal
Regresyon Teknikleri ile Analizi: Eskiehir 2002 Genel Seim rnei, stanbul Teknik niversitesi
1. Ulusal Uzaktan Alglama - CBS altay ve Paneli, stanbul, Trkiye
Salam, A., 2005, anakkale Savalar iin bir CBS gelitirilmesi Yksek Lisans Tezi, ODT
Jeodezi ve Corafi Bilgi Teknolojileri E.A.B.D., Ankara
Erener, G. Sarp , H.S.B. Dzgn 2008, Hcre Tabanl Heyelan Duyarllk Haritalarnn
Oluturulmas, TMMOB Harita ve Kadastro Mhendisleri Odas Ankara ubesi I. CBS Gnleri
Sempozyumu, 19 21 Kasm, Ankara
Emrah Sylemez, 2007. CBS-Destekli Arama Teorisi Uygulamas ve Arama ve Kurtarma
Planlamas, Yksek lisans tezi, Jeodezi ve Corafi Bilgi Teknolojileri, Orta Dou Teknik
niversitesi, Ankara.
Esra Polat, 2007. Su Kmelerinin Analiziyle Mekansal ve Zamansal Su Tahmini Modelinin
Olusuturulmas , Yksek lisans tezi, Jeodezi ve Corafi Bilgi Teknolojileri, Orta Dou Teknik
niversitesi, Ankara
 Ak Lisans Bilgisi

################################################################################

UADMK - Ak Lisans Bilgisi

Bu ders malzemesi renme ve retme yapanlar tarafndan ak lisans kapsamnda cretsiz olarak
kullanlabilir. Ak lisans bilgisi blm yani bu blmdeki, bilgilerde deitirme ve silme yaplmadan
kullanm ve gelitirme gerekletirilmelidir. erikte gelitirme deitirme yapld takdirde katklar
blmne sadece ekleme yaplabilir. Ak lisans kapsamndaki malzemeler dorudan ya da trevleri
kullanlarak gelir getirici faaliyetlerde bulunulamaz. Belirtilen kapsam dndaki kullanm ak lisans
tanmna aykr olduundan kullanm yasad olarak kabul edilir, ilgili ak lisans sahiplerinin ve
kamunun tazminat hakk domas szkonusudur.
Katklar:
Prof. Dr. H. ebnem Dzgn, ODT, 04/10/2010, Metnin hazrlanmas
#################################################################################

www.acikders.org.tr