Quy tc trong ngh thut bonsai

Ngy ng: 13/03/11 - 21:35

Cng nh tt c cc loi ngh thut khc, cch trng by
bonsai thng khng tun theo mt phong cch truyn thng
hay s ch dn no...

Nhng c mt s ch dn tuyt vi cho vic to ra mt cy bonsai

p, v chng rt c gi tr cho nhng ai ang theo ui ngh thut
bonsai y quyn r ny.

Hu ht nhng qui tc ny u bt ngun t ngh thut bonsai ca

Nht Bn cch y vi th k. Chng phn tch rt k nhng iu nn
lm v khng nn lm khi mun to ra mt cy bonsai theo mun.
a s mi ngi u c th to ra cho mnh mt cch nhn hon m
i vi mt tc phm bonsai thng qua nhng qui tc trn. Tuy nhin,
to ra mt cy bonsai p vn phi ph thuc vo ti nng, kinh
nghim, cm hng ngh thut, v s tm ti khm ph...

Nhng qui tc v thn cy v Nebari

Nn chiu cao thn cy gp 6 ln ng knh r cy.

Thn cy nn hi nghing v pha trc hng v bn phi

ngi xem.

Gc cy nn c to dng xe ra v cho n nh ln trn nn

chu, nh th trng n ging nh ang bm vo t gi cho cy
ng thng.

R cy nn c nh ln t gc cy xe trn nn chu.

Khng nn nhng nt sn mc trn r cy (v ngi xem s

nhiu n n).

Nn to dng ngn cy hi nghing v pha trc hng v pha

ngi xem.

Thn cy nn c gi thon t di ln trn trng n nh l

ang mc vn ln, nhng khng c lm thon ngc li t trn
xung.

Nhng chi ghp nn c ghp vi s lng va phi to c

dng cy hi ha, hoc ghp chng thp khng nhn thy
nhng mi ghp t nebari.

Un thn cy sao cho nhng im un trn thn khng mang hnh

"c b cu" (nhng im un nn c un cong hng v pha ngi
xem).

Nn to dng ngn cy theo hng ca gc cy. un ca cy

cn phi c m bo.
 Khng cy t mc ra pha sau. y l mt trong nhng qui tc
ca ti v rt kh gii thch v sao. N lin quan n un cong ca
thn cy. Nu mt thn cy t mc ra pha sau th s to ra mt im
un hnh ch "C".

i vi nhng thn cy thng bnh thng v thng khng bnh

thng th ngn cy nn c gi sao cho n mc cao hn gc cy.

Trn nhng thn cy thng bnh thng, nu c qu nhiu im

un hnh ch "S" s lm cho cy trng rt nng n mt i v t nhin
vn c ca n.

Vi nhng ci cy mc nhn hng ln cao th nhng im un nn

c un gn nhau (cn n v tr ca cnh cy).

Mt cy ch nn mang mt ngn.

i vi hai thn cy i th nn c tch ra ch gc cy, khng

cy no cao vt ln trn cy no.

Nhnh cy

To nhng nhnh cy sao cho chng khng mc ngang, hoc

khng nhng nhnh cy mc m ngang thn cy.

Trn nhnh khng nn l nhng nt mt sn (lm cho ngi

xem ch n n).

Nhnh u tin nn c t nm khong 1/3 chiu cao thn cy

tnh t gc.

Cn nhng nhnh cy c ghp thnh cng nn chng nm

nhng v tr trong khong 1/3 thn cy cn li tnh n ngn cy.

Nhnh cy cn phi cho chng mc ra t pha bn ngoi ca nhng

im un ( khng lm nhnh cy b phnh ra).

ng knh nhnh cy nn c cn i vi thn cy. Nhng nhnh

cy c xem l qu kh l nhng nhnh c ng knh dy hn 1/3
ng knh thn cy.

Nu cho nhnh th 1 mc bn tri th nhnh th 2 s n mc

bn phi v ngc li (khi nhnh th 3 nn n mc pha sau).

Nn nhng nhnh cy mc xen k nhau, khng nn chng

mc song song.

Nn gim bt kch thc v ng knh ca nhng nhnh cy nu

khng th chng s trng nh l ang leo ln.

Nn cha mt khong trng rng gia nhng nhnh cy.

Nn nhng nhnh u tin hay nhng nhnh th 2 (cn gi l

nhnh tri v nhnh phi) hng v pha trc, pha trung im ca
tm nhn thu ht ngi xem.

Nhng nhnh th nht, th hai, th ba nn c cch vi nhnh

pha sau 120o trnh trng hp chng t che nhau pha sau
cy.

Trn thn cy, mi v tr ch nn to mt kiu nhnh, khng nn

chng va mang hnh bnh xe va mang hnh nan hoa hay l
nhng nhnh cy xon li hoc nhng nhnh cy thng uc (v nh
th chng s t lm chng trng rt v duyn).

Nn to hnh nhng nhnh cy sao cho chng to thnh mt hnh

tam gic lch vi ngn cy tng trng cho tri, gc gia tng
trng cho con ngi v gc pha di tng trng cho mt t.

Nn nhng nhnh thuc lp th 2 mc xen k tri v phi v

cn phi tun theo nhng qui tc chnh trong cch sp nhnh cy,
ngoi ra, khng nhng nhnh cy khc mc cha ln hay cha
xung. Nh vy ta s to ra c mt lp m l.

to o gic cho cy bonsai gi, ta nhng nhnh pha di cy

r xung. Nhng thn cy ti tr th c nhiu nhnh mc vn ln.
Vi nhng nhnh gn ngn ta nn to dng sao cho chng nm
ngang hoc mc vn ln t khi chng cn l nhng nhnh non.

Nhn chung ta nn to dng sao cho nhng nhnh cy xung

tun theo cc qui tc dnh cho nhng thn cy thng, ngoi tr thn
cy mc nghing.

i vi nhng cy i, khng nn nhng nhnh cy xen vo

gia cc cy v chng s m ngang vo thn cy. Khi nhng
nhnh cy gn pha ngoi cc cy s to nn mt hnh tam gic "l".

Khng nhng tn l che khut "jin".

Chu

Cy bonsai nn c t sau vch chnh gia ca chu, v bn tri

hoc bn phi ca vch trung tm.

su ca chu phi bng ng knh thn cy, ngoi tr nhng

cy c dng r xung.

Nn s dng nhng chu c mu men thch hp cho vic ti tiu

v chm sc cy, nhng mu men cn phi hi ha vi mu sc
ca hoa.

Nn chn nhng chu c chiu rng gp 2/3 chiu cao ca cy. Vi

nhng cy ln th chiu rng chu phi gp 2/3 b rng thn cy.

Kiu dng chu cng cn phi ph hp vi kiu dng ca cy

bonsai. Chu hnh ch nht th thch hp vi nhng cy dng thng
khng un o nhiu, cn vi nhng cy thng khng bnh thng,
nhng cy m c nhiu im un trn thn th chu hnh oval hay
hnh trn l thch hp nht. i vi nhng cy bonsai ln th ta nn
trng chng su trong nhng chu hnh ch nht.

Chm sc

Cn trn chung nhiu loi t vo mt chu, khng nn phn ra

thnh nhiu lp t (y l qui tc mi, vn s c nhiu tranh ci).

Ta cn bn phn y theo nhu cu ca cy (y l qui tc mi,

vn s c nhiu tranh ci).

Ta nn ti nc t trn xung, trnh bonsai b ngp trong

nc, v iu ny s cn tr s tch t mui ca cy.

Ta tng m ca cy bng cch t chu cy vo mt khay ng

nhiu cui v nc hay t chu bonsai di mt ci gh di m
t, nhng khng c sng bm trn cy (y l qui tc mi,
vn s c nhiu tranh ci. V sng m lm tng s tch t mui trn
l, v thc t th n khng c tc dng g trong vic lm tng m
cho cy).

Ta cn dn sch ht nhng ht ct mn t bt k hn hp t no,

ch nn s dng nhng hn th v nh.

Ch ti nc khi no cy thc s cn c ti, khng ti chng

theo mt thi kha biu c nh no.

Cho cy tip xc nhiu vi nhit mi trng bn ngoi. Ch vi

nhng cy bonsai nhit i v cn nhit i (vi hu ht cc b phn)
u thch hp cho vic chng trong nh. Nu chng c t
trong nh th phi m bo rng nhit mi trng thp, ph hp
c th to nn tnh trng tim sinh cho cy.

Kt lun: Sch K thut trng ghp bonsai I ca John Naka c

xut bn nm 1973, ti hc vin bonsai California, l phn lun n
hay hn mong i trong lnh vc "nhng qui tc" trng v ghp bonsai
m ti tm thy. Bt k ai u c th to ra cho mnh mt cy
bonsai y sc thuyt phc khi lm theo nhng qui tc trn. Khi
chng c nghin cu k lng th bn c th bt u cng vic
to cho mnh mt cy bonsai ng , m khng cn phi n o suy
ngh nhiu khi p dng "Nhng qui tc" trn l ng hay l sai.

Tc gi Brent Walston