Addenda

Diabete
Consellera de Cultura, Educacin e Ordenacin Universitaria

Addenda

Atencin ao alumnado con

diabete

Pxina 1 de 19
ndice de contido
1.Introducin........................................................................................................................ 3
2.Antecedentes e xustificacin.......................................................................................... 4
Antecedentes.......................................................................................................................... 4
Xustificacin............................................................................................................................ 4
3.Que a diabete? Tipos.....................................................................................................6
Hiperglicemia.......................................................................................................................... 7
Hipoglicemia............................................................................................................................ 7
Tipos de diabete...................................................................................................................... 8
4.Control da glicemia e administracin de insulina.........................................................9
Atencin en hiperglicemia e hipoglicemia..............................................................................10
Colaboracin do alumnado segundo a sa idade e desenvolvemento.................................. 10
Exercicio fsico...................................................................................................................... 11
Actividades extraescolares e complementarias..................................................................... 12
O comedor escolar................................................................................................................ 12
O transporte escolar.............................................................................................................. 12
O programa Alerta Escolar.................................................................................................... 13
5.Atencin en situacins de emerxencia........................................................................ 14
6.Atencin en centros de educacin especial e en centros residenciais...................15
7.Anexo: Fichas de control............................................................................................... 16

Pxina 2 de 19
1. Introducin
A Diabete Mellitus (DM) unha das enfermidades crnicas mis frecuentes da
infancia. Manifstase por niveis de glicosa en sangue elevados, por enriba dos lmites
normais debido insuficiente producin ou actuacin da insulina.
A diabete, como calquera outra enfermidade crnica na infancia, non ten que ser un
obstculo para a efectiva inclusin de todo o alumnado na vida escolar e social. A da de
hoxe, os avances mdicos na abordaxe da diabete complementados cunha axeitada
educacin teraputica, fan posible a plena integracin do alumnado con diabete no
sistema educativo en condicin de plena normalidade.
As necesidades actuais de educar na promocin de hbitos de vida saudables responden
a unha demanda da sociedade, sendo a comunidade educativa o marco idneo para a
transmisin e adquisicin de coecementos e habilidades do alumnado cara a promocin e
mantemento hbitos de vida saudables tanto individual como colectiva.
A atencin que desde a perspectiva psicosocial e pedagxica, o sistema educativo lle
poida prestar a estas necesidades escolares asociadas condicin da diabete, contribuir
de forma significativa a facilitar a plena integracin das nenas e nenos diabticos na
comunidade educativa. sa vez a asistencia escola de nenos e nenas con patoloxas
especficas fai necesario o desenvolvemento dunha estreita colaboracin entre os servizos
sanitarios e a consellera con competencias en materia de educacin, nos termos previstos
no Acordo Marco de Colaboracin subscrito pola Consellera de Cultura, Educacin e
Ordenacin Universitaria e a Consellera de Sanidade para o Desenvolvemento de
Actuacins Conxuntas de Promocin e Proteccin da Sade na Escola.
Todas as partes implicadas, familias, profesorado, profesionais da sade e demais
membros da comunidade educativa, deben colaborar para abordar as situacins e
incidencias que, no da a da, poidan xurdir.

Pxina 3 de 19
2. Antecedentes e xustificacin
Antecedentes
A Fundacin Pblica Urxencias Sanitarias de Galicia 061, mediante acordo de
colaboracin de data 12 de marzo de 2007 coa Consellera de Educacin e Ordenacin
Universitaria, ten en funcionamento o programa Alerta Escolar que da cobertura ao
alumnado con patoloxas crnicas escolarizado nos centros educativos dependentes desta
consellera.
O antedito Acordo Marco de Colaboracin establece, entre as sas reas de
colaboracin de especial relevancia, as seguintes:
A atencin a escolares con patoloxas especficas crnicas, especialmente aquelas
includas no programa Alerta Escolar.
A aplicacin e o desenvolvemento de estratexias, normativas ou regulamentos
elaborados por calquera administracin competente en todo aquilo que tea que ver
coa sade na escola.
Decreto 171/2010, do 1 de outubro, sobre plans de autoproteccin na Comunidade
Autnoma de Galicia.
A este respecto establcese na normativa que as distintas Administracins Pblicas, no
marco das sas competencias, promovern de forma coordinada a autoproteccin,
establecendo os medios e recursos necesarios mediante o desenvolvemento de accins
orientadas informacin e sensibilizacin en materia de prevencin e control de riscos, as
como en materia de preparacin e resposta a situacins de urxencia.
As mesmo establcese que necesario, nos diferentes ciclos educativos, programar
actividades de informacin, prevencin e divulgacin en materia de proteccin civil.

Xustificacin
A diagnose da DM supn, xeralmente, un impacto psicolxico na vida dos e das
menores, e tamn para a sa familia, que debe retomar canto antes un ritmo de vida
normalizado que integre a disciplina de abordaxe pautada en relacin a:
Horarios de alimentacin
Planificacin previa e coidados hora de practicar exercicio fsico
Realizacin de controis e administracin de insulina
Prevencin e abordaxe de emerxencias por hiperglicemia e hipoglicemia.
A integracin destes aspectos na vida escolar pode supoer un problema , non s pola
preocupacin da familia, senn tamn pola incerteza do profesorado. Por iso importante
que a resposta ao problema se inicie canto antes de xeito efectivo, organizado e en
condicins de seguridade.
Debemos considerar que o proceso de escolarizacin normalizado e apoiado constite
un aspecto fundamental das persoas, xa que incide na sa calidade de vida, integracin
social e desenvolvemento persoal.
Dende esta perspectiva, conveniente que o profesorado coeza as caractersticas mis
relevantes da diabete para tomar as medidas oportunas en cada unha das situacins e
brindar ao alumnado o apoio axeitado. precisa a formacin do profesorado e demais

Pxina 4 de 19
persoal do centro sobre as caractersticas da enfermidade e a deteccin e resolucin de
problemas, especialmente daqueles que supoen unha emerxencia.
Anda que o profesorado non ten como tarefa a asistencia sanitaria do alumnado, a sa
funcin de efectiva garda e tutela, as como as obrigas derivadas dos plan de
autoproteccin e emerxencias, impoen o establecemento de protocolos que permitan
unha rutina educativo-sanitaria en situacins urxentes mediante a colaboracin voluntaria
do profesorado.

Pxina 5 de 19
3. Que a diabete? Tipos
O noso corpo obtn a enerxa que precisa dos alimentos. Todos os alimentos mediante a
dixestin son procesados nos seus compoentes bsicos. Entre estes, como fonte
primordial desa enerxa, atpanse os glcidos (azucres), tamn coecidos como hidratos de
carbono, entre os que destaca, pola sa importancia a glicosa. A glicosa vai polo sangue e
introdcese en todas as clulas do corpo para proporcionarnos a enerxa necesaria para
vivir e facer calquera actividade. A cantidade de glicosa en sangue denomnase glicemia.
Pero as nosas clulas non poden utilizar a glicosa directamente. Precisan dunha hormona
segregada polo pncreas que funciona a modo de chave, permitindo o paso da glicosa ao
interior das clulas para que poidan consumila e obter enerxa. Esta hormona a insulina.
A cantidade de glicosa que hai no sangue regulase de maneira automtica. Cando hai
moita glicosa no sangue, o pncreas fabrica mis insulina, mantendo a cantidade estable.
Cando o pncreas non produce insulina, a produce en proporcin moi pequena ou a que
fabrica non pode facer a sa funcin axeitadamente, estamos ante unha Diabete Mellitus
(DM). Esta enfermidade crnica caracterzase por tres sntomas moi coecidos,
denominados comunmente as tres P da diabete:
Poliuria: producin e excrecin de gran cantidade de urina.
Polidipsia: necesidade de beber con frecuencia e abundantemente.
Polifagia: excesivo desexo de comer.
Ademais poden presentarse situacins de cansazo constante e adelgazamento. Todas
estas alteracins son reversibles coa administracin de insulina.
Cando falta insulina no organismo sucdense, de forma encadenada, unha serie de
alteracins que poden resumirse do seguinte xeito:
Prodcese unha alteracin no metabolismo da glicosa que fai que esta se acumule no
sangue (hiperglucemia).
A falta de insulina fai que a glicosa que circula polo sangue non poida entrar nas
clulas para aportar enerxa.
As clulas estn, por tanto, famentas ao faltarlles a sa fonte principal de enerxa.
O exceso de glicosa elimnase pola urina (glucosuria) xunto con auga e sales
minerais. Esta abundancia na miccin denomnase poliuria.
Para eliminar a glicosa excedente o corpo consume gran cantidade de auga que
compensa reaccionando cunha gran sede (polidipsia).
Os desequilibrios mis frecuentes nunha persoa con diabete consisten en elevacins ou
diminucins do seu nivel de glicosa en sangue: hiperglicemia e hipoglicemia.
Na actualidade a DM non se cura, pero pode ser controlada mediante insulina ou
antidiabticos orais, segundo o caso, exercicio fsico e alimentacin axeitada. Resulta mis
difcil de controlar na infancia e na adolescencia debido aos importantes cambios
biolxicos e psicolxicos que ocorren durante estes perodos. Por esas circunstancias
especiais estes menores precisan de un ambiente familiar, educativo e social moi coidado
que lles permita desenvolverse en equilibrio intelectual e emocional.
O tratamento, por tanto, est encamiado a manter a glicemia o mis prxima posible
normalidade, mediante mltiples doses subcutneas de insulina ou a infusin subcutnea
continua, o control axeitado da dieta e o exercicio, todo isto axustado en funcin da
anlise frecuente da glicemia capilar cun glicmetro ou, excepcionalmente, mediante un
sistema de medicin subcutnea continua de glicosa intersticial.
Para controlar a DM precsase, as mesmo, exercicio fsico planificado e controlado e
alimentacin planificada.

Pxina 6 de 19
 importante destacar que se ten constatado unha relacin obxectiva entre os niveis de
glicemia en menores con DM e o posible desenvolvemento de complicacins.
Considerando o tempo que o alumnado con DM permanece na escola, a supervisin
deste tratamento, sobre todo en nenos e nenas mis pequenos, fundamental para garantir
o axeitado cumprimento do mesmo, minimizando o risco de complicacins agudas e, en
caso de que aparezan, tratndoas de xeito o mis precoz posible.

Hiperglicemia
Prodcese cando hai demasiada glicosa en sangue. Pode darse tras diversas
circunstancias como infeccins, estrs psquico, tras unha comida copiosa... As
hiperglicemias poden pasar desapercibidas ata certos niveis. Nun principio as persoas
poden sentirse un pouco ms sedentos. Cando a hiperglicemia se mantn pode producirse
cetose. Se isto ocorre durante moito tempo pdense danar algunhas partes do corpo como
os ollos, os pes, os riles, os nervios, o corazn e os vasos sanguneos.
Os sntomas mis comns son:
Miccins frecuentes e abundantes.
Sede, sensacin de boca seca.
Nuseas e vmitos.
Cansazo e debilidade.
Dor abdominal.
Respiracin acelerada e con alento a maz.

Hipoglicemia
Cando os niveis de glicosa descenden por debaixo de certos lmites comezan a
experimentarse os sntomas da hipoglicemia. Esta situacin prodcese porque as clulas
do noso corpo qudanse sen enerxa e desvan o remanente dispoible ao cerebro, que o
rgano mis importante. Primeiro prodcense os sntomas adrenrxicos ou de alarma, e
despois os neuroglicoxnicos, que acusan a falta de glicosa no cerebro.
As persoas mozas e sobre todo os nenos e as nenas, son mis susceptibles de sufrir
hipoglicemias que as persoas adultas, en xeral como resultado de alterar o seu horario de
comidas permanecendo moito tempo sen comer; de realizar un exercicio intenso durante
un tempo prolongado ou de inxerir pouco alimento mantendo a sa dose de insulina.
Os sntomas mis comns son:
Fame.
Palpitacins.
Palidez e suor fro.
Cambios de humor e irritabilidade.
Dificultades para concentrarse e para falar.
Dor de cabeza, confusin e somnolencia.
Debilidade, mareos e perda da coordinacin.
Convulsins e tremores.
Perda da consciencia.

Pxina 7 de 19
Tipos de diabete
Diabete Mellitus Tipo 1
Segundo o criterio do comit de Expertos na Diagnose e Clasificacin da Diabete
Mellitus da American Diabetes Association (ADA), denominanse Diabete Mellitus tipo 1
(DM1), antes chamada diabetes mellitus dependente de insulina, aqueles casos nos que a
causa a destrucin de clulas betapancreticas e que pode presentarse con cetoacidose.
Neste tipo de diabete o pncreas non produce insulina debido a un proceso progresivo de
destrucin, de orixe maioritariamente autoinmune. Ao inicio pode manifestarse por perda
de peso, astenia, aumento da sede e da cantidade or urina. Esta diabete pode aparecen a
calquera idade pero pouco frecuente antes dos tres anos.
O tratamento basease na realizacin dun rxime diettico e na administracin de
insulina. Deste xeito pode facer vida normal. Non obstante, se non recibe unha correcta
administracin de insulina, pode experimentar algns trastornos debidos variacin do
nivel de glicosa no sangue (hiperglicemia ou hipoglicemia). Neste caso dicimos que a
diabete se descompensou.
Diabete Mellitus Tipo 2
Ata fai relativamente pouco a DM tipo 2 era unha enfermidade tipicamente das persoas
adultas. Non obstante, isto deixou de ser as e xa se ven casos, anda que moi poucos,
desta enfermidade en nenos e adolescentes. O aumento no nmero de casos a idades
tempers vai paralelo ao incremento na incidencia da obesidade infantil e xuvenil.
Na sa orixe interveen un certo defecto na secrecin de insulina e unha dificultade da
sa accin sobre as clulas do organismo. Tal e como mencionamos, pode haber asociada
obesidade con certa frecuencia. O tratamento basase na realizacin de unha dieta
complementada, en ocasins, con comprimidos antidiabticos ou insulina.

Pxina 8 de 19
4. Control da glicemia e administracin
de insulina
A determinacin da glicemia capilar (autoanlisis) necesaria para valorar si existe un
correcto equilibrio entre a dose de insulina, a alimentacin e o exercicio fsico. Este
anlise ten que realizarse con frecuencia, polo que a persoa con DM levar sempre
consigo o medidor de glicemia (glicmetro).
Logo da sesin de formacin inicial e sempre que os pais cumprimenten as preceptivas
autorizacins, a persoa que exerza a direccin do centro, odo, de ser o caso, o consello
escolar nomear, de entre todos os profesores que voluntariamente manifesten en claustro
a sa vontade de participar no apoio ao alumnado enfermidade crnica, un equipo de
profesoras ou profesores, dos cales un ter funcins de coordinacin; sempre e cando este
equipo non estivera funcionando xa con anterioridade, tal e como se establece no
protocolo de actuacin en urxencias sanitarias e atencin educativa ao alumnado con
enfermidade crnica.
As sas funcins sern as de apoio no control da glicemia e aporte de insulina, sempre
segundo a idade e desenvolvemento da persoa con DM e da pauta de control diabetolxico
establecida polos servizos sanitarios. Estas funcins son absolutamente seguras, non
precisan de coecementos mdicos especficos, podendo ser realizadas por calquera
persoa que reciba un adestramento mnimo.
O benestar do menor e o control e mantemento da sa sade son os intereses superiores
que guiarn todas as actuacins.
Unha vez formado o equipo, este recibir formacin especfica por parte do profesional
sanitario de referencia que, ademais, far labores de acompaamento durante os primeiros
das ou cando xurdan dbidas.
En caso de non haber profesional sanitario de referencia proceder contactar cos
servizos de sade para contar co asesoramento que se estime, ben directamente, ben a
travs da familia, da escola galega de sade ou das instancias mis oportunas en cada caso.
Sern labores da persoa coordinadora:
Coordinacin, segundo establezan no Plan de Atencin do persoa con DM, co
profesional sanitario de referencia, en colaboracin estreita coa direccin do centro e
o departamento de orientacin.
Apoio no control da glicosa e na administracin, se procede, de insulina.
Control e xestin dos elementos de control e coidado na DM: neveira, alimentos
(preferentemente non perecedeiros) ricos en glcidos tanto de accin inmediata como
de liberacin lenta, glucagn (control da caducidade e reposicin cando se precise),
contedor de residuos biolxicos, desinfectantes, algodn, fichas e protocolos, etc.
Apoio na planificacin de actividades extraescolares e complementarias nas que
participe a alumna ou alumno con DM, especialmente cando requiran sada do centro
escolar, no que respecta preparacin do botiqun auxiliar que debe acompaar a
este alumnado.
A persoa coordinadora do equipo ser quen exercer principalmente, e sempre que non
tea obrigas de docencia que atender, o apoio no control regular da glicosa e no aporte, de
ser o caso, de insulina. Cando as sas obrigas docentes non llo permitan ou cando non se
atope no centro ser substitudo, de xeito expreso, por un dos seus compaeiros no equipo
segundo se determine.

Pxina 9 de 19
 Calquera dos membros do equipo poder actuar como referente no caso de sospeita ou
constatacin de hiperglicemia ou hipoglicemia, ao obxecto de apoiar ao profesorado que
enfronte a situacin e favorecer o retorno a valores normais.
O centro, na sa autonoma organizativa, proporcionar persoa coordinadora o tempo
que se estime preciso para a realizacin dos seus labores.

Atencin en hiperglicemia e hipoglicemia

Todo o persoal do centro coecer os sntomas que as caracterizan e a atencin bsica.
En caso de dbida poder requirir o apoio do profesorado que apoia a DM ao obxecto de
decidir qu medidas adoptar.
Seguirase a pauta establecida polos equipos sanitarios no plan de atencin DM
individualizado.

Colaboracin do alumnado segundo a sa idade e

desenvolvemento
Os fitos desexables na colaboracin e control da diabete por parte do alumnado son:

De 2 a 4 anos
Deben aprender a vivir coa diabete como unha actividade mis da sa vida, para o
cal deben ser conscientes e partcipes de todos os procesos e actuacins.

De 4 a 6 anos
Deben entender por qu se pinchan insulina cando os seus compaeiros non o fan.
Participan, de xeito guiado, no autocontrol.

De 6 a 8 anos
Realizan o autocontrol solos pero con supervisin.
Aprenden a diferenciar os valores de glicemia altos ou baixos
Participan na inxeccin de insulina.
Aprenden a diferenciar grupos de alimentos
Asegranse de inxerir de forma san todos os alimentos.
Recoecen sntomas dunha hipoglicemia e a sa actuacin urxente.

De 8 a 12 anos
Aumenta a sa autonoma no control da diabete progresivamente.
Adminstranse a insulina.
Adquiren os coecementos sobre o perfil de accin das sas insulinas.
Actan axeitadamente ante unha hipoglicemia.
Coecen e diferencian os diferentes grupos de alimentos.
Comparten actividades de control co seu grupo de amigos

De 12 a 16 anos
Adquiren responsabilidades no tratamento e control da diabete non supervisados.
Obteen identificacin no grupo de amigos coa sua diabete.
Teen autonoma na toma de decisins e na modificacin do seu tratamento.
Utilizan a dieta san e equilibrada contabilizando hidratos de carbono por racins.
Saben actuar en situacins especiais (sadas nocturnas, tabaco, alcol...)
Adquiren ferramentas e destreza para controlar as glicemias no deporte, coecndose
a si mesmos.

Pxina 10 de 19
 De 16 a 18 anos
Adquiren independencia e autonoma no control da diabete aumentando a sa
responsabilidade.
Avalan os coecementos adquiridos para trasladar a un hospital de adultos.
Conseguen unha boa integracin cun bo autocontrol da diabete na sa etapa adulta.

Non obstante, compre ter en conta que non se acadan de xeito automtico, senn que
dependen tanto do desenvolvemento da persoa como da axeitada educacin e
acompaamento diabetolxico.

Exercicio fsico
O alumnado con diabete pode e debe realizar exercicio fsico como calquera outro da
sa idade, ags prescricin facultativa.
O profesorado de educacin fsica debe coecer e ter en conta que o exercicio provoca:
Aumento de consumo de glicosa no msculo.
Aumento da sensibilidade insulina.
Diminucin da cantidade de glicosa no sangue.
O exercicio aumenta o risco de hipoglicemia ata 18 horas despois, especialmente no
caso de exercicio especialmente intenso non habitual.
Seguiranse as pautas marcadas polos servizos sanitarios, permanecendo especialmente
vixiantes ao risco de hipoglicemia. O profesorado de educacin fsica ter acceso a
suplementos de glicosa aportados pola familia.

Pxina 11 de 19
Actividades extraescolares e complementarias
Todas as actividades (longas ou curtas) son posibles e non deben ser orixe de aparicin
de problemas. Na planificacin da actividade contarase coa colaboracin do profesorado
que apoia ao alumnado con DM e, de ser o caso, o profesional sanitario de referencia, que
valorar as adaptacins na insulina e aporte de hidratos de carbono en funcin da demanda
de actividade fsica ou nivel de estrs requirido.
O botiqun auxiliar, que acompaar ao alumnado, contar, como mnimo con:
Tiras para medir glicosa en sangue.
Tabletas de glicosa, zumes, azucres ou algunha galleta.
Se previsible a inxeccin de insulina, boligrafos de insulina extra, xiringas extra e
viais extra, segundo proceda.
Identificacin clara de ter diabete.
Valorarase a pertinencia de contar con glucagn e dispositivos para manter a
temperatura axeitada.

O comedor escolar
O alumnado con DM pode facer uso regular do comedor escolar. Non obstante debern
ser tidas en conta as indicacins dietticas pautadas polos servizos sanitarios que exercen
o control diabetolxico. Cando sexa preciso os comedores escolares incluirn as
modificacins que se precisen para garantir os aportes de glcidos axeitados, sempre
dentro das posibilidades ordinarias do men escolar.
Cando ningn dos membros do equipo de apoio DM exerza labores no comedor
escolar, o coordinador realizar o apoio ao control da glicemia e aporte de insulina antes
da incorporacin do alumnado ao comedor.
Todo o persoal do comedor ser quen de recoecer signos e sntomas de
descompensacin da glicemia e saber actuar en primeira intervencin, podendo avisar aos
pais e/ou servizos de emerxencia se a situacin non se controla de xeito ordinario.

O transporte escolar
O alumnado con DM pode facer uso regular do transporte escolar. Cando sexa preciso
os tranporte escolar incluir as modificacins que se precisen na normativa relativa
inxesta de alimentos no mesmo para garantir os aportes de glcidos axeitados.

Pxina 12 de 19
O programa Alerta Escolar
Todo o alumnado con DM que desexe adherirse a este protocolo estar necesariamente
dado de alta no programa Alerta Escolar, para en caso de ser necesario, garantir a resposta
inmediata, efectiva e coordinada dos servizos de emerxencia.

Pxina 13 de 19
5. Atencin en situacins de emerxencia

Calquera persoa atender, segundo o establecido nos plans de autoproteccin, e na

normativa que regula o deber de socorro, as emerxencias que poidan xurdir. Cando existan
dbidas sobre a gravidade dunha descompensacin de glicosa, cando as o estime algn
dos membros do equipo de apoio DM ou cando a situacin de emerxencia manifesta
(perda de consciencia, confusin grave, convulsins...) contactarase inmediatamente co
061 activando a resposta de Alerta Escolar.
O centro contar, segundo o pautado polos servizos sanitarios, as unidades
correspondentes de glucagn, debidamente almacenadas. Todo o profesorado coecer o
seu uso e administracin.
Anda que a administracin de glucagn segura e non require ningunha titulacin,
ACTUARASE SEMPRE SEGUNDO AS INSTRUCCINS DOS PROFESIONAIS DO
SERVIZO DE EMERXENCIAS 061 .

Pxina 14 de 19
6. Atencin en centros de educacin
especial e en centros residenciais
Nos centros de Educacin Especial e nos centros residenciais cando non se conte con
persoal sanitario en todas ou algunha das quendas de traballo, sempre que se conte con
persoal de apoio educativo (coidadores e educadores) estes podern realizar as labores
descritas para o equipo de apoio DM.
No caso de aqueles centros que funcionen ao longo de todo o da o nmero de 3
voluntarios ser incrementado por razns de servizo segundo se determine nas Normas de
Organizacin e Funcionamento en colaboracin cos servizos sanitarios.

Pxina 15 de 19
7. Anexo: Fichas de control

Pxina 16 de 19
En caso de HIPOGLICEMIA (nivel baixo de azucre en sangue)

Nome e Apelidos
___________________________________________________________
Comprobar se presenta os seguintes sntomas:
Fame Palpitacins Palidez e suor fro

Cambios de Irritabilidade Falta de

Humor concentracin

Dor de cabeza, Debidade, mareos e Convulsins e

confusin e perda da coordinacin tremores e perda da
somnolencia consciencia

Sntomas especficos: _______________________________________

__________________________________________________________

Darlle azucres de absorcin rpida como auga con azucre, zumes de

froita, pastillas de glicosa, mel ou marmelada, ____________________

________________________________________________________

A recuperacin pode durar entre 10 e 15 minutos, se non se recupera repetir a

inxesta. A continuacin hai que darlle a comer produtos con hidratos de carbono de
absorcin lenta: un vaso de leite con galletas ou un bocadillo pequeno. Cando se
recupere pode ter nuseas, cansancio ou dor de cabeza.

PERDA DE CONSCIENCIA -> Non dar nada de comer nin de

beber
AVISAR INMEDIATAMENTE AO 061 (ou 112)
para valorar a necesidade de administrar

GLUCAGN que est en _________________________________

A sa dose de: __________________________________________

Pxina 17 de 19
Actividade fsica ou deporte

Nome e Apelidos
___________________________________________________________

Antes da actividade fsica:

importante que o alumnado con diabete inxira unha cantidade
extra de alimentos que contean hidratos como zumes de froita, galletas,
bocadillo.... para contar coa glicosa adicional necesaria na actividade
fsica sin que se presente un episodio de hiperglicemia.

Realizar un control de glicemia:

Por debaixo de _____: Non realizar exercicio fsico.

Entre ____ e _____: Debe comer_______________________________

__________________________________________________________

Por riba de ______ mg-/dl.: Non realizar exercicio fsico.

Os alimentos estn en ______________________________________

Durante o exercicio fsico:

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Despois do exercicio fsico:

Control de glicemia para saber si precisa alimento extra.

O risco de hipoglicemia maior ao practicar exercicio ou deporte, e

tamn nas horas que seguen a esta prctica.

Pxina 18 de 19
Controis de glicosa

Nome e Apelidos
___________________________________________________________

Para medir a glicemia necestase:

Mans limpas e secas.
Pinchador automtico e microagullas.
Glicmetro.
Tiras reactivas.
Carn de diabtico/a
Este material est en ______________________________________

Debe realizar os controis s:

_________________________________________________________

_________________________________________________________

Os resultados de referencia son:

_________________________________________________________

Por debaixo de ______ considrase HIPOGLICEMIA.

Entre _______ e ________ considrase NORMAL
Por riba de ___________ determinar a presenza (ou non) de corpos
cetnicos nos urios e avisar a:
_________________________________________________________

Observacins:
_________________________________________________________

_________________________________________________________

Pxina 19 de 19