Professional Documents
Culture Documents
M U
K s v cng tc qun l k ton, ti chnh
I. K TON
1.1 Khi nim
1.2 K ton ti chnh
1.2.1 Cc bo co ti chnh
Bng cn i k ton
Bo co kt qu hot ng sn xut kinh doanh
Bo co lun chuyn tin mt
1.2.2 Cc nguyn tc k ton ti chnh
1. Phng trnh k ton c bn (Accounting equation)
2. Nguyn tc bt ton kp (Double entry)
3. Chi ph trang b ti sn v chi ph hot ng (Capital & Operating costs)
4. Nguyn tc p ng v k ton da trn c s nghip v kinh t pht
sinh (Matching and Accrual Basis)
5. Nguyn tc tip tc (On-going)
6. Cc nguyn tc khc
1.3 K ton qun tr
I. K TON
1.1 Khi nim
Mc tiu ca mi doanh nghip trong nn kinh t th trng l li nhun. Li nhun khng ch
to thu nhp cho ch u t, li nhun cn l ngun ti u t cho qu trnh hot ng trong
tng lai.
K nng qun l l mt yu t cc k quan trng xy dng cc chin lc kinh doanh to ra
li nhun cho doanh nghip. Cc cn b qun l, tuy vy, ch c th thnh cng trong cc quyt
nh khi h c cp nht ho thng tin v mc li nhun t c qua cc giai on. Trch
nhim cung cp cc thng tin ny l chc nng c bn ca b phn k ton thng qua cc bo
co ti chnh, cc bo co qun tr nh k (thng, qu, nm) v bt c khi no cc nh qun l
c nhu cu v thng tin.
Chc nng c bn ca k ton l nhn dng, o lng, ghi chp, phn loi, gim st, phn tch,
tng hp, truyn t thng tin ti chnh v hot ng ca doanh nghip.
1.1.1 Mc ch k ton
Mc ch c bn ca k ton l cung cp cc thng tin hu dng, chnh xc, kp thi cho cc nh
ra quyt nh. Nhp liu ca cng tc k ton l cc hot ng kinh t ca doanh nghip, sn
phm ca cng tc k ton l cc bo co, cc thng tin hu dng c tng hp.
Nhng ngi
ra quyt nh
NGUN VN
N NGN HN
Khon phi tr 3,000,000
Cc khon phi tr khc 640,000
Vay ngn hng ngn hn 860,000
Tng n ngn hn 4,500,000
N DI HN
Vay ngn hng di hn 5,000,000
Tng n ngn hn v di hn 9,500,000
VN CH S HU
Vn c phn 4,400,000
Li nhun gi li 3,400,000
Tng vn ch s hu 7,800,000
Tng ngun vn 17,300,000
Chi ph bn hng: l cc chi ph pht sinh trong hot ng bn hng, c th bao gm: lng
nhn vin bn hng, tin thu ca hng, in thoi, in nc dng trong b phn bn hng
Ngoi ra cn c cc loi chi ph khc nh li vay ngn hng trong trng hp doanh nghip c
s dng vn vay ngn hng th thc hin tr li vay trn lng vn s dng; thu thu nhp
doanh nghip hay cn gi l thu li tc c tnh np cho nh nc theo phn trm li nhun
ca doanh nghip trong k.
Li nhun (l) v tin mt thc thu (thc chi) theo h thng k ton da trn c s tin mt lun
lun trng nhau, tuy nhin thng tin v li nhun l khng chnh xc khi s dng h thng ny.
Mt khc, h thng k ton da trn c s nghip v pht sinh cung cp thng tin chnh xc v
thu nhp v chi ph trong k ca doanh nghip, do cng cung cp thng tin chnh xc v li
nhun trong k. Tuy nhin bit c lng tin mt vo ra trong k, h thng k ton da trn
c s nghip v pht sinh phi iu chnh thng tin v li nhun ra c thng tin v s tin
thc thu thc chi. V K ton da trn c s nghip v pht sinh cho thy c kt qu ng ca
nhng hot ng ca doanh nghip, n c chp nhn s dng chung trn a s cc quc gia
trn th gii.
5. Nguyn tc tip tc (On-going)
Nguyn tc ny gi s rng doanh nghip s cn hot ng tip tc trong tng lai, do gi tr
ca cc ti sn s c ghi theo gi tr lch s ca n (gi mua vo, gi tr khi hnh thnh) m
khng ghi theo gi thanh l (l gi th trng nu ti sn c bn ra th trng ti thi im
hin ti).
V d: Thit b A c cng ty XYZ mua cch y 5 nm vi gi $10.000, ang c khu hao
ng thng. Gi hin ti ca mt my c tnh trng tng t my A ny trn th trng l
$3.000. Gi tr bt ton ca my A c th hin trn s sch cng ty XYZ l $5.000 (= Nguyn
gi Khu hao tch lu) thay v phn nh gi th trng $3.000.
6. Cc nguyn tc khc
6.1 Cn trng (Prudence): Trong qu trnh thc hin k ton, k ton vin cn d bo l ch
khng d bo li. V d: ti khon D phng n kh i, D phng chnh lch t gi
6.2 Nht qun (Consistency): Trong h thng k ton mt doanh nghip, khi chn mt
phng php tnh no th khng nn thay i, chng hn dng thng nht theo thi gian
phng php khu hao my mc thit b theo ng thng thay v i t m hnh ny
sang m hnh khc sau mi thi k k ton.
6.3 R rng (Clarity): B phn k ton ca doanh nghip c trch nhim cung cp cc thng
tin, bo co trnh by d hiu, r rng cho nhng ngi ra quyt nh.
6.4 C th so snh c (Comparability): Bo co ti chnh ca cc doanh nghip cn c
trnh by mt cch thng nht c th tr thnh thng tin c th so snh c v tnh
hnh doanh nghip qua cc thi k khc, hoc so snh c gia doanh nghip ny vi
doanh nghip khc.
Son tho cc bo co
Kim tra
thc hin
D TON GI VN
HNG BN
D TON CHI PH
BN HNG
D TON CHI PH
NGN SCH TNG
QUN L
TH
D TON CC CHI
PH KHC
BO CO THU
NHP D KIN
BNG CN I K
TON D KIN
Vai tr ca k ton l khng th thiu trong vic cung cp thng tin cp nht v cc hot ng
ca doanh nghip. Tuy th, vic ra cc quyt nh lin quan n qun l ti chnh ca doanh
nghip li khng phi l chc nng ca k ton, m thay vo l chc nng ca qun l ti
chnh. Cc k s c th phn no da trn cc thng tin c cung cp bi k ton, thc hin
phn tch v ra cc quyt nh qun l ti chnh da trn cc kin thc qun l ti chnh doanh
nghip v kin thc v kinh t k thut.
Bng cn i ti sn
Ti sn ngn hn N ngn hn
Cc quyt Cc quyt
Ti sn di hn Ngun vn di hn nh ti tr
nh u t
(N di hn + Vn s hu)
Hnh 3.4: Mi lin h gia cc chc nng ti chnh vi bng cn i ti sn
2.2 Cc quyt nh u t
Nhm t mc tiu sinh li, cc cng ty b tin ra u t vo ti sn c nh di dng my
mc, trang thit b, nh xng, gia tng gi tr ca cng ty, nh ti chnh cn phi nh gi
k lng cc phng n u t. C nhiu cch nh gi hiu qu u t, tuy nhin, tt c u
da trn mt s nguyn tc chung nh nguyn tc ri ro v li nhun k vng, gi tr thi gian
ca tin t.
2.2.1 Ri ro v li nhun k vng
Ri ro l kh nng lm cho li nhun cng ty b lch ra khi k vng. Ni mt cch khc, ri ro
cao khin cho li nhun tr nn khng chc chn, tc l c th cao hn hoc thp hn nhiu so
vi mc d kin. Theo nguyn tc ny, nhng u t c ri ro cao thng i hi mt sut thu
li d kin cao tng ng.
V d, vic u t sn xut mt sn phm mi thng c xem l c nhiu ri ro hn vic
m rng dy chuyn gia tng sn lng v ta cha bit c liu sn phm mi c c th
Qun L K Ton Ti Chnh 13
trng chp nhn hay khng. Hn na, xy dng qui trnh sn xut mi cng thng ri ro hn
so vi vic m rng dy chuyn hin ti. Vy theo nguyn tc ri ro v li nhun k vng,
c chp nhn, phng n u t sn xut sn phm mi phi c li nhun k vng cao hn so
vi phng n m rng dy chuyn gia tng sn lng. Ngc li, nu phng n u (ri ro
cao) ch c li nhun k vng xp x phng n sau (ri ro thp hn) th chc chn n s khng
c chn. Mt v d khc l vic gi tin tit kim ngn hng thng t ri ro hn vic u t
vo c phiu. V vy, li nhun k vng ca c phiu thng phi cao hn so vi li sut ngn
hng.
Nhim v ca nh ti chnh l la chn nhng phng n u t c ri ro v sut thu li k
vng ph hp vi cng ty ca mnh.
Ngoi cc quyt nh v u t vo ti sn c nh, nh qun l ti chnh cng phi quan tm n
qun l c cu ti sn ngn hn nh tin mt, hng tn kho, Cng ty s gp ri ro nu nh
khng c tin mt v hng tn kho. Tuy nhin, nu t l ny nhiu th s nh hng xu n
cng ty v nhng ti sn ny hoc khng sinh li hoc km sinh li.
2.2.2 Gi tr theo thi gian ca tin t
Tin ra tin. Mt ng ngy hm nay c gi tr ln hn mt ng ngy mai v chng c th
c u t sinh li, hoc t ra gi vo ngn hng c li sut. u t vo ti sn c nh
thng i hi nhiu nm hon vn nn mt ng tin b ra ngy hm nay s c gi tr ln
hn so vi mt ng tin m vic u t mang li trong tng lai. V vy, nh qun l ti chnh
cn phi iu chnh li gi tr ng tin trong tng lai khi tnh ton hiu qu cc phng n
u t. H s iu chnh ny thng c gi l t s chit khu.
2.3 Cc quyt nh ti tr
c tin cho cc hot ng u t vo ti sn ngn hn v di hn, cng ty thng phi da
vo ngun vn ch s hu v cc ngun vay n khc. Cc ngun vay n v vn thng khc
nhau v khong thi gian o hn (khi no phi tr) cng nh cc chi ph huy ng.
2.3.1 Ti tr ngn hn
V ngn hn, cng ty c th vay ngn hng, n nh cung cp. Cc khon n ny c th p ng
nhanh chng cc nhu cu vn hin thi ca cng ty, nhng li c im bt li l chng khng n
nh v li sut thng xuyn bin ng. V nguyn tc, ngun vn ngn hn thng ti tr
cho cc ti sn ngn hn, khng nn dng ti tr cho cc ti sn di hn.
2.3.2 Ti tr di hn
V di hn, cng ty vn c th vay ngn hng. Tuy nhin, nhiu cng ty thng huy ng vn
di hn bng cch pht hnh tri phiu v c phiu.
Tri phiu
Tri phiu l mt loi giy n, th hin ngha v ca ngi pht hnh i vi ngi nm gi tri
phiu. Ngha v ny bao gm vic tr tri tc hng nm (li sut ca tri phiu) v hon li vn
khi o hn tri phiu. Thi gian o hn thng di vi nm. y l ngun vn di hn tng
i n nh, tuy nhin vic pht hnh thng phc tp, nn tnh linh hot c phn b hn ch.
C phiu
C phiu th hin quyn s hu ca ngi gi c phiu i vi cng ty. Ngi gi c phiu
thng c hng c tc hng nm. C phiu khng c thi gian o hn, l mt tm m cho
cng ty trong nhng trng hp kh khn v ti chnh. Tuy nhin chi ph huy ng vn bng
vic pht hnh c phiu thng cao hn, phn nh mc ri ro ca c phiu cao hn cc loi
chng khon khc.
T s n (Debt ratio)
Tng n (ngn hn + di hn)
T s n =
Tng n + Vn
BNG CN I K TON
Ngy 31-12-2013
(Triu VND)
TI SN NGUN VN
Tin mt 300 Khon phi tr 80
Khon phi thu 500 N ngn hng 100
Tn kho 200 N khc 20
Ti sn L 1,000 N ngn hn 200
Ti sn C rng 500 Tri phiu 100
Vn c phn 1,200
Tng cng 1,500 Tng cng 1,500
A B C D
Doanh thu 360.000 B1 550.000 D1
Gi vn hng bn A1 150.000 200.000 80.000
Li nhun gp 250.000 270.000 C1 220.000
Chi ph qun l 40.000 65.000 80.000 30.000
Chi ph bn hng 70.000 B2 100.000 50.000
Chi ph khu hao 20.000 25.000 C2 15.000
Li vay ngn hng 5.000 4.000 10.000 D2
Li nhun trc thu A2 143.000 C3 D3
Thu thu nhp DN (20%) A3 B3 25.000 D4
Li nhun rng sau thu (L) A4 B4 C4 95.200
2. Phn tch nh hng ca cc nghip v kinh t pht sinh n bng cn i k ton (phng
trnh k ton) theo bng di y:
Ch s hu rt vn Tin mt: ? ? ? ?
400 triu Vn CSH: ?
BI TP LM THM
4. Phn tch nh hng ca cc nghip v kinh t pht sinh n bng cn i k ton (phng
trnh k ton). Vit du +/- cho nh hng tng/gim trong tng thnh phn ca bng cn
i.
Ti sn = N phi tr + Vn ch s hu
VN CH S
TI SN N PHI TR
HU
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
P N:
2.
Ni dung nghip v Thao tc k ton Ti sn = N phi tr + Vn ch s hu
C ng gp vn Tin mt: +500tr +500tr 0 +500tr
thm 500 triu tin Vn CSH: +500tr
mt
Mua thit b gi 300 Tin mt: -300tr -300tr 0 0
triu tr tin mt Thit b: +300tr +300tr
Tr n ngn hng Tin mt: -200tr -200tr -200tr 0
200 triu tin mt N ngn hng: -200tr
Thu 150 triu t Tin mt: +150tr +150tr 0 0
khon phi thu Khon phi thu: -150tr -150tr
Ch s hu rt vn Tin mt: -400tr -400tr 0 -400tr
400 triu Vn CSH: -400tr
Ti sn c nh = Tng TS (A+B+C)
= 800.000 (35.000+100.000+240.000)
= $425.000 = D
4.
TI SN N PHI TR VN CH S HU
A. + +
B. + +
C. +, -
D. + +
E. - -
F. +, -
G. - -
H. +, -
I. - -
J. - -
K. + +
L. + +