Hadzalic Izborni Rad PDF

Izborni rad
Kriteriji za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja
1 Kriterij za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja ........................................................ 3
2 Modeli tla ........................................................................................................................................ 3
2.1 Elastini modeli........................................................................................................................ 5
2.1.1 Linearno elastini model ................................................................................................. 5
2.2 Plastini modeli ....................................................................................................................... 8
2.2.1 Mohr Coulombov model .............................................................................................. 8
3 Krupnozrni materijali ..................................................................................................................... 12
3.1 Krupnozrni materijal ............................................................................................... 13
3.1.1 MC model ...................................................................................................................... 13
3.1.2 Linearno elastini model ............................................................................................... 15
3.1.3 Doputeni napon prema Eurocode-u 7 ......................................................................... 17
3.2.1 MC model ...................................................................................................................... 20
3.2.3 Doputeni napon prema EUROCODE-U 7...................................................................... 24
3.3.1 MC model ...................................................................................................................... 27
3.3.3 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7 ...................................................................... 31
3.4 Trag napona ........................................................................................................................... 34
3.4.1 Prikaz traga napona ....................................................................................................... 36
3.5 Karakteristina kriva napon slijeganje ................................................................................ 39
4 Sitnozrni materijali ........................................................................................................................ 40
4.1 Drenirano i nedrenirano ponaanje ...................................................................................... 40
4.1.1 Nedrenirani uslovi ......................................................................................................... 40
4.1.2 Drenirani uslovi.............................................................................................................. 41
4.2 Sitnozrni materijal ........................................................................................ 42
1
Izborni rad
4.2.1 Drenirani uslovi.............................................................................................................. 42
4.2.2 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7 (drenirano ponaanje) ................................. 45
4.2.3 Nedrenirani uslovi ......................................................................................................... 48
4.2.4 Dilatancija - ................................................................................................................. 51
4.2.5 Nedrenirani uslovi dilatancija ..................................................................................... 51
4.2.6 Trag napona ................................................................................................................... 55
5 Zakljuak ........................................................................................................................................ 58
6 Literatura ....................................................................................................................................... 59
2
Izborni rad
1 Kriterij za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja
Prilikom dimenzioniranja plitkih temelja moraju biti zadovoljena dva kriterija:

Kriterij sloma tla opteredenje konstrukcije na temelj mora biti manje od opteredenja koje
moe da izazove slom tla ispod temelja, uz zahtijevani koeficijent sigurnosti;
Kriterij doputenih slijeganja slijeganje tla ispod temelja mora biti u doputenim granicama,
odnosno mora biti toliko da ne izazove tetne posljedice na konstrukciju objekta (esto je
potrebno zadovoljiti uslov doputenih diferencijalnih slijeganja).
2 Modeli tla
Model je pokuaj da se prirodna pojava, fizikalni proces i drugi dogaaji u prirodi, prikau na nain da
bi se moglo predvidjeti njihovo ponaanje. U mehanici tla se pokazuje velika potreba za izradom
modela koji de opisati ponaanje tla pri promjeni stanja naprezanja. Proraun deformacija u tlu, koje
nastaju pod utjecajem vanjskog opteredenja ili djelovanjem unutranjih sila, znaajan je zadatak koji
treba rijeiti, jer sigurnost graevine ovisi o deformacijama koje se javljaju tokom njene izgradnje i
trajanja.
Klasina mehanika tla razlikuju dva odvojena stanja ponaanja tla pod opteredenjem:
stanje malih deformacija, koje ne izazivaju slom tla, izuava se pomodu teorije
elastinosti; ( izuavanja napona i deformacija tla na nivou radnih opteredenja)
stanje velikih deformacija, koje izazivaju plastifikaciju tla, pri emu su naprezanja u
tlu takva da njihovo malo povedanje izaziva velike deformacije, izuava se metodom
graninog stanja plastine ravnotee.
Tlo nije linearno elastino ni potpuno plastino. Stvarno ponaanje tla je nelinearno, vrlo sloeno i
promjenjivo, te ovisno o uvjetima kojima je izloeno, a to ima veliki utjecaj pri odabiru parametara tla
za geotehnike proraune. Zbog mnogobrojnih varijacija u ponaanju tla, stanje tla ne moe se u
potpunosti opisati jednim matematikim modelom, te se odreeni modeli prilagoavaju, tako da se
sa zadovoljavajudom tanodu primjenjuju za odreena rjeenja u mehanici tla. Za slom se
primjenjuje plastini model, a za stanja daleko ispod razine sloma, elastini model.
3
Izborni rad
Sl.1.
Sl.2.
Na slici 2., je prikazana kriva promjene krutosti, odnosno Young-ovog modula i modula smicanja, u
odnosu na nivo deformacija. Takoer su prikazane opaene razine deformacije prilikom izgradnje
geotehnikih konstrukcija (sl.2.a), te razne tehnike koje se mogu korisiti za mjerenje deformacija u
odreenim intervalima (sl.2.b)
Kriva promjene krutosti se moe podijeliti na etri zone:
1. Linearno elastina
2. Nelinearno elastina
3. Plastina
4. Puna plastifikacija
U prvoj zoni, krutost je maksimalna, i poinje opadati kako aplicirani naponi ili deformacije rastu, te
se deformacije pomjeraju u nelinearno elastinu zonu. Meutim, u sluaju rasteredenja, deformacije
se i dalje vradaju na nulu. Nepovratne deformacije se poinju javljati u plastinoj zoni. Pojavom
teenja, postepeno dolazi do pune plastifikacije, pri emu krutost, otpor deformisanju, postaje
neznatna. Plastine nepovratne deformacije, u saturiranom tlu, su popradene promjenom zapremine,
ukoliko je dreniranje omogudno, ili promjenama u pornim pritiscima, ukoliko je dreniranje sprijeeno
(triaksijalni testovi CD, CU).
4
Izborni rad
2.1 Elastini modeli
Elastini modeli:
Linearno elastian model
Duncan Chang model (nelinearni hiperbolini elastini model)
Anizotropno elastian model (model ispucale stijene)
2.1.1 Linearno elastini model
Jedan od najjednostavnijih modela tla je linearno elastini model u kojem su naprezanja direktno
proporcionalna deformacijama. Ovaj se model koristi u proraunima slijeganja u mehanici tla jer
odgovara pretpostavci da se tlo pri malim deformacijama ponaa linearno elastino.
Sl.3. Linearno elastini model
Linearno elastini model je temeljen na Hooke-ovom zakonu. Postoje etiri parametra materijala, pri
emu su dva nezavisna, za jedan elastini model: Youngov modul elastinosti E, Poissonov koeficijent
,koeficijent zapreminske deformacije K i modul smicanja G, a samo dvije koje su potrebne za puni
opis ponaanja materijala. Konstante proporcionalnosti su Youngov modul elastinosti E i Poissonov
koeficijent .
Young-ov modul (E), modul elastinosti
Young-ov modul se koristi kao osnovni modul krutosti u elastinom modelu tla. Ima dimenzije
naprezanja. Vrijednosti parametra krutosti koji su usvojeni u proraunu trebaju posebnu panju jer se
pokazalo da pretpostavka o linearnom ponaanju tla kod malih deformacija esto nije ispravna.
Naime, materijali pokazuju nelinearno ponaanje ved pri samom poetku opteredenja. Uobiajeno je
da se poetni nagib deformacijske krive oznai kao E0, avrijednost sekantnog modula pri 50% vrstode
5
Izborni rad
je oznaen kao E50. Za materijale sa vedim opsegom linearne elastinosti realno je koristiti E0, ali za
opteredenje tla se opdenito koristi E50.
Razmatrajudi probleme rasteredenja, kao to je to sluaj kod tunela i iskopavanja, potrebno je
koristiti parametar koji se moe utvrditi pri povratnim deformacijama tj. rasteredenju Eur umjesto E50.
Sl.4.Poetni i sekantni modul elastinosti
Eur
Sl.5. Modul rasteredenja Eur
Za tla, i modul rasteredenja Eur i modul opteredenja E50 imaju tendenciju da rastu s povedanjem
pritiska. Stoga se u dubokim slojevima tla moe oekivati veda krutost u odnosu na plitke slojeve.
Poisson-ov koeficijent (v)
Poisson-ov koeficijent je po definiciji odnos uzdune i poprene deformacije:
Prilikom razmatranja Poisson-ovog koeficijenta u tlu, treba uvijek imati na umu da se u tlu deformiu
iskljuivo pore, dok vrste estice, prema temeljnoj pretpostavci, ne mijenjaju svoj oblik za nivo
eksplotacionog opteredenja. Deformacije nastaju meusobnim klizanjem i kotrljanjem estica na
raun smanjenja pora.
6
Izborni rad
Veza sa ostalim deformacijskim karakteristikama
Odnos izmeu Young-ovog modula E i drugih modula krutosti kao to su moduli smicanja G, modul
kompresije K, i modula stiljivosti Ms, je dat u sljededim jednainama:
Veza naprezanja i deformacija u linearno elastinom modelu
Naponi i deformaciju u linerano elastinom modelu su povezani sljededim izrazom:
Moe se uoiti da je veza uspostavljena koristedi samo dva parametra Modul elastinosti E i
Poissonov koeficijent . Vano je uoiti da kada se pribliava vrijednosti 0.5, lan (1-2)/2 se
pribliava nuli, a lan (1-) se pribliava . Iz toga se vidi da su naprezanja i deformacije izravno
povezane sa konstantom koja opisuje zapreminsku deformaciju. Nadalje, lan E/[(1+)(1-2+ tei
prema beskonanosti kada se (1-2) pribliava nuli. To znai da zapreminska deformacija tei nuli
kada se Poissonov koeficijent pribliava vrijednosti 0.5.
7
Izborni rad
2.2 Plastini modeli
Plastini modeli
Mohr Coulombov model
Drucker Pragerov model
Von Misesov model
Tresca model
Vo n M ise s Tr e sc a

D ru c k e r - M o hr -
Pr a g e r C o u lo m b
Sl.7. Prikaz glavnih naprezanja u prostoru za klasine teorije sloma
2.2.1 Mohr Coulombov model
Mohr Coulombov kriterij sloma tla je jedan od najede primjenjivanih kriterija, koji se zasniva na
tome da de do sloma dodi usljed kritine kombinacije normalnog i smiudeg napona, a ne uslijed
nezavisne akcije bilo smiudeg ili normalnog napona, tj. slom je kontrolisan smiudim naprezanjem,
pri emu smiude naprezanje zavisi od normalnog naprezanja.
Mohr Coulombov kriterij loma glasi:
gdje je:
c kohezija za totalne napone
unutranji ugao trenja za totalne napone
totalni normalni napon smicanja koji djeluje na ravan loma
Osnovni parametri vrstode tla na smicanje su kohezija i ugao unutranjeg trenja . Kohezija ustvari
predstavlja odsjeak na osi smiudeg napona, dok ugao unutranjeg trenja predstavlja ugao koji
zaklapa pravac vrstode sa osom koja predstavlja normalni napon. U optem sluaju i ugao trenja i
kohezija su razliiti od nule. Ukoliko je kohezija jednaka nuli, tada vrstoda zavisi iskljuivo od trenja,
a kada je ugao unutranjeg trenja jednak nuli tada je vrstoda konstantna i neovisna o normalnim
naponima.
8
Izborni rad
Sl.8. Mohr Coulombov-a anvelopa loma
Za bilo koju kombinaciju glavnih napona i naponsko stanje elementa se moe prikazati
Mohrovim krugom. Ukoliko usvojimo boni napon konstantan, pri razliitim vertikalnim naponima
, , , dobit demo naponsko stanje predstavljeno serijom krugova. Pri nekoj graninoj
vrijednosti , dodi de do sloma tla, i tom naponskom stanju odgovara granina Mohrova krunica,
koja tangira pravac kriterija loma, odnosno vrstode na slom. Mohrovi krugovi ispod granine linije
predstavljaju stanje napona kod kojih slom tla jo nije nastupio.
Sl.9. Mohr Coulombov-a anvelopa loma
Mohr Coulombov kriterij se u dosadanjem razmatranju odnosio na totalne napone.
Totalni napon moe se razdvojiti na dva dijela :

efektivni napona i
porni pritisak .
Voda u povezanim porama prima jedan dio ukupnog napona porni pritisak i on djeluje istim
intenzitetom u svim pravcima.
9
Izborni rad
Ostatak totalnog napona, prenose estice tla u takama dodira. Zbir vertikalnih komponenata svih
sila koje se javljaju u takama dodira, podijeljenih sa jedininim povrinama presjeka mase tla naziva
se efektivni napon.
Totalni napon je, znai, jednak:
Ovo je jedan od fundamentalnih izraza, jer vrstoda tla i stiljivost zavise iskljuivo od efektivnih
napona.
Mohr Coulombov kriterij sloma, uvidjevi znaaj efektivnih napona, modifikovao je Terzgahi , pa on
sada ima oblik:
gdje je:
vrstoda na smicanje
c' efektivna kohezija
unutranji ugao trenja
efektivni normalni napon smicanja koji djeluje na ravan loma
Prema ovom kriteriju vrstoda na smicanje se sastoji od:

efektivna kohezije, koja se moe definisati kao vrstoda na smicanje pri normalnom
naponu jednakom nuli . Kod koherentnog tla ima odreenu vrijednost , dok
kod nekoherentnih je jednaka nuli .
unutranji ugao trenja koji je proporcionalan normalnom naponu
Sl.10. Anvelopa loma za totalne i efektivne napone
U zavisnosti od vrste tla, mogudnosti dreniranja, brzine nanoenja opteredenja, i drugih uslova, bira
se jedan od ova dva kriterija, odnosno, vrstoda datog tla se izraava preko efektivnih ili totalnih
parametara, koji de se odrediti primjenom odgovarajude vrste opita.
10
Izborni rad
Kako su za krupnozrne materijale mjerodavni drenirani uslovi, to se vrstoda izraava preko

efektivnih parametara. Za gline su najede mjerodavni nedrenirani uslovi, tako da se vrstoda tla
najede izraava preko nedrenirane vrstode ( dobivena iz UU triaksijalnog testa).
Stvarna anvelopa loma, koja ju Mohr odredio ekspirementalnim ispitivanjima je zakrivljena linija,
konkavna u odnosu na osu normalnih napona. Aproksimacije te anvelope, Mohr Coulombov kriterij,
je prava linija, koja moe biti zadovoljavajude tanosti za izabrani interval napona.
Sl.11.Anvelope vrstode za razne vrste tla
vrstoda na smicanje se moe ispitivati eksperimentalno, pri emu se proizvode kontrolisana

naponska stanja sa postepenim povedanjem napona sve do sloma. Na osnovu dobivenih rezultata
mjerenja crta se Mohr Coulombov pravac, te oitavaju kohezija i ugao unutranjeg trenja. Za
odreivanje vrstode na smicanje koriste se:
Opit direktnog smicanja, gdje se uzorak nalazi izmeu dva okvira, lom se deava po
nametnutoj ravni sloma. Pogodan za primjenu u sluajevima kada poznajemo nametnutu
plohu sloma.
Nedostaci :
Lom se deava po nametnutoj ravni sloma
Raspodjela smiudeg naprezanja na ravni smicanja nije jednolika
Povrina smiude plohe se mijenja tokom pokusa
Ukoliko se uzorak gline smie vedom brzinom, ne omogudava se disipacija pornih
pritisaka, tako da se dobivaju rezultati koji odgovaraju poludreniranom stanju
Triaksialni pokusi (primjenjivost pojedine vrste testa zavisi od brzine nanoenja opteredenja i
brzini dreniranja pornih pritisaka).
Razlikujemo:
Konsolidirani drenirani CD
Konsolidirani nedrenirani CU
Nekonsolidirani nedrenirani UU
11
Izborni rad
3 Krupnozrni materijali
Zadatak je primjenom MC modela i linearnog elastinog modela, koristedi programski paket Plaxis
2D, izraunati opteredenje pri slomu tla, i kontaktni napon pri doputenom slijeganju, odnosno
utvrditi koji od dva kriterija za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja je mjerodavan.
Parametri vrstode i deformabilnosti su sljededi:
Temeljna traka, u programskom paketu Plaxis 2D de biti modelirana kao plate elemenat sljededih
karakteristika:

Kroz sve primjere posmatrat de se tri karakteristine take:

Taka A (centar)
Taka B (etvrtina irine temeljne trake)
Taka C (rub)
Sl.11a. Karakteristine take na temeljnoj spojnici
12
Izborni rad
3.1 Krupnozrni materijal
3.1.1 MC model
Sl.13. Izgled deformisane mree
Sl.14. Totalna pomjeranja
Sl.15. Vertikalna pomjeranja
13
Izborni rad
Sl.16. Vertikalni efektivni naponi
Sl.17. Take plastinosti
Vertikalno pomjeranje [m]

0,00
-0,02
-0,04
-0,06
-0,08
-0,10
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
14
Izborni rad
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od .

Do sloma tla je dolo pri opteredenju od . Pri tom opteredenju slijeganja karakteristinih
taaka su iznosila:
Taka A
Taka B
Taka C
Doputeno slijeganje iznosi , pa doputeni napon za tu veliinu slijeganje iznosi
(oitano iz krive vertikalno pomjeranje opteredenje).
15
Izborni rad

0,00
-0,01
-0,02
-0,03
-0,04
-0,05
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
Sl.21a. Kriva napon - slijeganje
16
Izborni rad
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od . Doputeno slijeganje iznosi , pa

je doputeni napon ispod temeljne trake, za tu veliinu slijeganje (oitano iz krive
vertikalno pomjeranje opteredenje).
3.1.3 Doputeni napon prema Eurocode-u 7

Proraunski pristup 1, Kombinacija 1
Parcijalni koeficijenti sigurnosti
gG= 1,35 g= 1 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1 gR;h= 1
Parametri tla Faktori nosivosti Faktori oblika

*+ = 30 Nq 18,401 sq 1
c [kPa] = 0
Nc 30,140 sc 1
[kN/m3] = 20
tg = 0,577 N 20,093 s 1
d *+ = 30
cd [kPa] = 0 Faktori nagiba Faktori nagiba temeljne
optereenja spojnice
tg d = 0,577
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
17
Izborni rad
gG= 1,0 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,3 gC= 1,25 gR;h= 1

*+ = 30 Nq 10,431 sq 1
c [kPa] = 0
3
Nc 20,418 sc 1
[kN/m ] = 20
tg = 0,577 N 8,712 s 1
d *+ = 24,79
optereenja spojnice
tg d = 0,462
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
18
Izborni rad
Proraunski pristup 2
gG= 1,35 g= 1,0 gR;v= 1,4

gQ= 1,5 gC= 1,0 gR;h= 1,1
Doputeni napon je jednak doputenom naponu u proraunskom pristupu 1, kombinacija 1, jedina je

razlika u parcijalnom koeficijentu sigurnosti gR;v , i iznosi:
gG= 1,35 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1,25 gR;h= 1
Doputeni napon je jednak doputenom naponu u proraunskom pristupu 1, kombinacija 2 i iznosi
Za sluaj krupnozrnog materijala , doputeni napon iznosi:
Za kriterij sloma tla, prema Eurocode u 7

(PP1 komb.1)
(PP1 komb.2, PP3)
(PP2)
Za kriterij doputenih slijeganja
MC model
Linearno elastini model
U ovom primjeru mjerodavan je kriterij doputenih slijeganja.
19
Izborni rad
3.2.1 MC model
20
Izborni rad

0,00
-0,04
-0,08
-0,12
-0,16
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
Sl.26a. Kriva napon slijeganje
21
Izborni rad
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od 700 .

taaka su iznosila:
Taka A
Taka B
Taka C
22
Izborni rad

0,00
-0,02
-0,04
-0,06
-0,08
-0,10
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
23
Izborni rad

Doputeno slijeganje iznosi , pa je doputeni napon ispod temeljne trake, za tu veliinu
slijeganje (oitano iz krive vertikalno pomjeranje opteredenje
3.2.3 Doputeni napon prema EUROCODE-U 7

gG= 1,35 g= 1 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1 gR;h= 1

*+ = 35 Nq 33,296 sq 1
c [kPa] = 0
Nc 46,124 sc 1
[kN/m3] = 20
tg = 0,700 N 45,228 s 1
d *+ = 35
optereenja spojnice
tg d = 0,700
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
24
Izborni rad
gG= 1,0 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,3 gC= 1,25 gR;h= 1

*+ = 35 Nq 16,921 sq 1
c [kPa] = 0
3
Nc 28,422 sc 1
[kN/m ] = 20
tg = 0,700 N 17,837 s 1
d *+ = 29,26
optereenja spojnice
tg d = 0,560
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
25
Izborni rad
gG= 1,35 g= 1,0 gR;v= 1,4

gQ= 1,5 gC= 1,0 gR;h= 1,1

gG= 1,35 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1,25 gR;h= 1

(PP1 komb.1)
(PP1 komb.2, PP3)
(PP2)
MC model
26
Izborni rad
3.3.1 MC model
27
Izborni rad

0,00
-0,05
-0,10
-0,15
-0,20
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
28
Izborni rad
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od 1000 . Do sloma tla je dolo pri opteredenju
od . Pri tom opteredenju slijeganja karakteristinih taaka su iznosila:
Taka A
Taka B
Taka C
29
Izborni rad

0,00
-0,03
-0,06
-0,09
-0,12
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
30
Izborni rad

Doputeno slijeganje iznosi , pa je doputeni napon ispod temeljne trake, za tu veliinu
slijeganje (oitano iz krive vertikalno pomjeranje opteredenje).
3.3.3 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7

gG= 1,35 g= 1 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1 gR;h= 1

*+ = 40 Nq 64,195 sq 1
c [kPa] = 0
Nc 75,313 sc 1
[kN/m3] = 20
tg = 0,839 N 106,054 s 1
d *+ = 40
optereenja spojnice
tg d = 0,839
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
31
Izborni rad
gG= 1,0 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,3 gC= 1,25 gR;h= 1

*+ = 40 Nq 28,987 sq 1
c [kPa] = 0
3
Nc 41,692 sc 1
[kN/m ] = 20
tg = 0,839 N 37,574 s 1
d *+ = 33,87
optereenja spojnice
tg d = 0,671
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
32
Izborni rad
gG= 1,35 g= 1,0 gR;v= 1,4

gQ= 1,5 gC= 1,0 gR;h= 1,1

gG= 1,35 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1,25 gR;h= 1

(PP1 komb.1)
(PP1 komb.2, PP3)
(PP2)
MC model
33
Izborni rad
3.4 Trag napona
Stanja napona u bilo kojoj taki, za sve presjene ravni kroz tu taku, moe se grafiki prikazati
pomodu Mohrove krunice napona, u koordinatnom sistemu . Jednaina Mohrove krunice sa
centrom u taki i radijusom glasi:
gdje je:
U sluaju kada su jednaki glavnim naponima
Sl. 40. Prikaz stanja napona Mohrovim krugom napona
esto je potrebno na jednom dijagramu prikazati sukcesivnu promjenu naponskog stanja na nekom
uzorku tla ili vie naponskih stanja u razliitim takama tla, pri emu prikaz Mohrovim krunicama
postaje nepregledan. U tu svrhu, Lambe (1964) je predloio prikaz stanja napona na dijagramu
gdje su koordinate vrha Mohrovog kruga:
U sluaju totalnih napona
U sluaju efektivnih napona
34
Izborni rad
Sl.41. Prikaz totalnih i efektivnih napona a) Mohrov krug napona b) Lambe-ov prikaz stanja napona
Na slici 39.vidi se da se umjesto Mohrovog kruga napona, ukoliko se radi samo sa glavnim naponima,
moe korisiti Lambe-ov opis naponskom takom, kako za totalne tako i za efektivne napone, to
omogudava da se sukcesivna promjena napona, umjesto nizom Mohrovih krugova, povezivanjem niza
naponskih taaka, prikae jednom linijom, odnosno tragom napona.
Sl.42. Sukcesivna promjena napona a) Mohrov krug napona b) Lambe-ov dijagram
Trag efektivnih napona, za razliku od totalnih napona, ne mora biti uvijek prava linija (konsolidirani
drenirani triaksijalni test CD), nego moe biti i zakrivljena linija (konsolidirani nedrenirani triaksijalni
testi CU), zbog pojave pornih nadpritisaka koji tu liniju pomjeraju ulijevo.
Sl.43. Trag efetkivnih napona dobiven iz CU testa
35
Izborni rad
3.4.1 Prikaz traga napona
Taka A - centar B C - rub
Optereenje 120 kN 240 kN 330 kN 120 kN 240 kN 330 kN 120 kN 240 kN 330 kN
56,048 112,647 167,126 54,656 99,875 137,923 15,271 17,939 21,951
129,223 276,542 452,557 135,923 268,257 382,321 45,514 53,487 52,708
0,252 0,72 2,295 0,175 12,239 36,404 2,216 2,459 10,729
129,224 276,545 452,576 135,923 269,128 387,628 45,676 53,656 56,081
56,074 112,644 167,108 54,656 99,004 132,616 15,110 17,770 37,330
92,636 194,595 309,842 95,289 184,066 260,122 30,393 35,713 37,330
36,588 81,951 142,734 40,634 85,062 127,506 15,283 17,943 18,751
Trag napona f=30

160
140
120
100
A - centar
t' 80
B
60
C - rub
40
Anvelopa
20
0
0 50 100 150 200 250 300 350
s'
Sl.44. Trag napona za krupnozrni materijal
36
Izborni rad
89,891 188,429 310,741 90,362 172,825 248,238 14,013 18,957 20,384
210,126 472,610 879,019 222,153 460,342 778,027 50,514 67,647 60,150
1,222 2,702 0,823 2,467 31,485 87,086 3,525 5,319 11,912
210,138 472,636 879,020 222,200 463,749 791,975 50,851 68,222 63,44
89,879 188,403 310,740 90,316 169,418 234,290 13,676 18,383 17,089
150,009 330,520 594,880 156,258 316,584 513,133 32,264 43,302 40,267
60,130 142,116 284,140 65,942 147,166 278,842 18,588 24,919 23,178
Trag napona f=35

400
350
300
250
A - centar
t' 200
B
150
C - rub
100
Anvelopa
50
0
0 100 200 300 400 500 600 700
s'
37
Izborni rad
124,390 250,711 398,349 126,562 242,383 365,562 23,537 29,634 18,893
291,088 624,742 1041,378 316,220 642,553 1040,525 99,978 132,717 72,769
0,656 3,444 4,430 3,411 30,672 76,026 11,005 8,608 12,114
291,091 624,774 1041,49 316,281 644,890 1048,982 101,531 133,431 75,368
124,387 250,679 398,319 126,501 240,046 357,105 21,984 28,920 16,295
207,739 437,727 719,864 221,391 442,468 703,044 61,758 81,176 45,831
83,352 187,047 321,545 94,890 202,422 345,939 39,773 52,256 29,537
Trag napona f=40

700
600
500
400 A - centar
t'
300 B
200 C - rub
100 Anvelopa
0
0 200 400 600 800
s'
38
Izborni rad
3.5 Karakteristina kriva napon slijeganje

U prilogu ovom zadatku, dati su, u pdf file- u, podaci mjerenja sprovedeni na temeljnim stopama
dimenzije 3x3m. Kao rezultat eksperimenta dobivena je kriva napon slijeganje, pri emu je
opteredenje za slijeganje od iznosilo , a za slijeganje od , .
Da bi se dobila priblino takva kriva, potrebno je za laboratorijski odreeni ugao unutranjeg trenja
( ) ispravno usvojiti modul stiljivosti.

- usvojeno povratnom analizom
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od . Do loma je dolo pri opteredenju od

. Opteredenje pri slijeganju od iznosi .

0,00
-0,01
-0,02
-0,03
-0,04
-0,05
-0,06
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0
Opterecenje
0
-20
-40
Slijeganje (m)
-60
-80 Izmjerene vrijednosti
-100
Proraunom dobivene
-120 vrijednosti
-140
-160
0 5 10
Optereenje (MN)
Sl.46b. Poreenje izmjerene krive i proraunom dobivene krive
39
Izborni rad
4 Sitnozrni materijali
Zadatak je, kao i kod krupnozrnog materijala primjenom MC modela, koristedi programski paket
Plaxis 2D, izraunati opteredenje pri slomu tla, i kontaktni napon pri doputenom slijeganju, odnosno
utvrditi koji od dva kriterija za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja je mjerodavan, pri
emu treba analizirati drenirano i nedrenirano ponaanje.
Parametri vrstode tla i deformabilnosti su sljededi:
4.1 Drenirano i nedrenirano ponaanje
Uslovi i ponaanje saturiranog (vodom zasidenog) tla, koje je izloeno promjeni napona, posmatra se
u dva granina sluaja:
Drenirani uslovi
Nedrenirani uslovi
4.1.1 Nedrenirani uslovi
Nanoenjem napona pri izotropnoj kompresiji bi izazvalo istiskivanje vode iz pora ukoliko za to
postoje uslovi, to je u vedini sluajeva mogude. Meutim, ukoliko tlo ima veoma malu
vodopropusnost kakve su gline, i ukoliko su naponi nanijeti relativno brzo, onda neposredno nakon
nanoenja opteredenja praktino ne moe dodi do dreniranja vode iz pora, jer voda nema vremena
da istekne (primjer toga je ispitivanje vrstode na smicanje u UU triaksijalnom testu). Posljedica toga
je povedanje pritiska vode u porama, koji se naziva porni nadpritisak u nedreniranim uslovima. U tom
sluaju prirataj efektivnih napona nije jednak prirataju totalnih napona, ved predstavlja razliku
izmeu prirataja totalnih napona i generisanih pornih pritisaka.
Veliina prirataja pornih nadpritisaka u nedreniranim uslovima zavisi od prirataja komponentalnih
napona i od prirode tla.
Prirataj pornih nadpritisaka, prema Henkelu (1957), u sluaju potpuno zasidenog tla:
U triaksijalnom testu, kada je ili , gornji izraz postaje:
Pri emu je .
40
Izborni rad
U triaksijalnom pokusu, kad je radijalni napon konstantan , prirataj pornog pritiska

je:
U sluaju opita triaksijalnog istezanja, kada je aksijalni napon konstantan, a radijalni naponi se
povedavaju, , , porni pritisak je:
Povedanje pornih pritisaka usljed promjene napona smicanja je predstavljeno parametrom .

Parametri i su u opdem sluaju funkcije nivoa deformacija, meutim zbog sloenosti odreivanja
ovih parametar, ovaj izraz se vrlo rijetko koristi. Henkelov obrazac za porne nadpritiske pokazuje da
se prirataj pornih nadpritisaka sastoji iz dva dijela. Prvi dio je posljedica prirataja prosjenih
normalnih napona, a drugi nastaje od promjene devijatora tj. smiudih napona.
Za praktine upotrebe koristi se izraz Skemptona (1954), gdje je :
Gdje su A i B parametri pornog pritiska po Skemptonu.
Parametar B se moe odrediti u pokusu izotropne kompresije kada je devijator napona jednak nuli:
Ukoliko se pretpostavi da je fluid nestiljiv u porama relativnog stiljivog skeleta tla, cijeli prirataj
sferne komponente napona u nedreniranim uslovima prima voda tako da je . U sluaju realnog
zasidenog tla parametra zavisi od stiljivosti skeleta. Tlo pri promjeni smiudih napona u
nedreniranim uslovima moe generisati pozitivne nadpritiske (relativno meko ili rastresito tlo) ili
negativne porne nadpritiske (zbijeno ili vrsto tlo), pa tako, u zavisnosti od osobina tla, koeficijent
moe imati pozitivnu ili negativnu vrijednost.
4.1.2 Drenirani uslovi
Ukoliko se naponi povedaju veoma sporo tako da je omogudeno da se sa promjenom napona voda
istovremeno istiskuje iz pora, uz zanemarljivo male porne pritiske tada se radi o dreniranim uslovima.
Prirataj pornih pritisaka, je u ovom sluaju, priblino jednak nuli, pa je prirataj efektivnih napona
jednak prirataju totalnih napona. Drenirani uslovi su uglavnom mjerodavni za krupnozrne
materijale, gdje je smicanje popradeno promjenom zapremine.
41
Izborni rad
4.2 Sitnozrni materijal
4.2.1 Drenirani uslovi
Sl.49. Vertikalna pojmeranja
42
Izborni rad
Sl.50. Vertikalni totalni naponi
Sl.51. Vertikalni efetkivni naponi
Sl.52. Porni pritisci
43
Izborni rad

0,0
-0,1
-0,2
-0,3
-0,4
-0,5
0 0,2 0,4 0,6 0,8
Opterecenje

taaka su iznosila:
Taka A
Taka B
Taka C
Doputeno slijeganje iznosi , pa doputeni napon za tu veliinu slijeganja iznosi
44
Izborni rad
4.2.2 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7 (drenirano ponaanje)

gG= 1,35 g= 1 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1 gR;h= 1
*+ = 28 Nq 14,720 sq 1
c [kPa] = 10
3
Nc 25,803 sc 1
[kN/m ] = 20
tg = 0,532 N 14,590 s 1
d *+ = 28
optereenja spojnice
tg d = 0,532
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
45
Izborni rad
gG= 1,0 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,3 gC= 1,25 gR;h= 1

*+ = 28 Nq 8,700 sq 1
c [kPa] = 10
3
Nc 18,102 sc 1
[kN/m ] = 20
tg = 0,532 N 6,550 s 1
d *+ = 23,403
optereenja spojnice
tg d = 0,425
Df [m] = 0 iq 1 bq 1
[rad] = 0 ic 1 bc 1
B' [m] = 3
i 1 b 1
L' [m] =
[kN/m3]= 20
46
Izborni rad
gG= 1,35 g= 1,0 gR;v= 1,4

gQ= 1,5 gC= 1,0 gR;h= 1,1

gG= 1,35 g= 1,25 gR;v= 1

gQ= 1,5 gC= 1,25 gR;h= 1
Za sluaj sitnozrnog materijala, doputeni napon iznosi:

(PP1 komb.1)
(PP1 komb.2, PP3)
(PP2)
MC model
47
Izborni rad
4.2.3 Nedrenirani uslovi
48
Izborni rad
Sl.58. Ukupni porni pritisci
Sl.59. Porni nadpritisci
49
Izborni rad

0,00
-0,02
-0,04
-0,06
-0,08
-0,10
0 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25
Opterecenje

taaka su iznosila:
Taka A
Taka B
Taka C
Doputeno slijeganje iznosi , za tu veliinu slijeganja od (oitano iz krive vertikalno
pomjeranje opteredenje).
Za nedrenirane uslove, nije raen proraun doputenih napona s obzirom na kriterij sloma tla. Prema
Eurocode u 7, za nedrenirano ponaanje, u izrazima za proraun doputenih napona figurie
nedrenirana vrstoda, koja se moe eksperimentalno utvrditi kroz nedrenirani nekonsolidirani
triaksijalni test (UU).
50
Izborni rad
4.2.4 Dilatancija -
Pri smicanju, rahli pijesak i normalno konsolidirana glina smanjuju svoju zapreminu, dok kod zbijenog
pijeska i prekonsolidirane gline, nakon poetnog skupljanja, dolazi do povedanja njihove zapremine.
Dilatancija predstavlja promjenu zapremine pri smicanju. Upravo zbog pojave dilatancije, zbijeni
pijesak i prekonsolidirana glina, kod smicanja, prvo dostiu vrnu vrstodu, koja sa porastom
deformacija opada na rezidualnu.
Sl.61. Ponaanje zbijenog i rastresitog pijeska prilikom smicanja
Kod prekonsolidiranih glina, u nedreniranom opitu, je sprijeena promjena zapremine tako da dolazi
do generisanja negativnog pornog pritiska, to povedava efektivni napon, i smiudu vrstodu. Kod
normalno konsolidiranih glina, generiu se pozitivni porni pritsci, koji smanjuju efektivni napon i
smiudu vrstodu.
4.2.5 Nedrenirani uslovi dilatancija
I u ovom primjeru koristi se iste karakteristike tla, sitnozrni materijal, s tim to de se sad uzeti u obzir i
dilatancija, kako bi se pokazala razlika u ponaanju tla koje prilikom smicanja povedava i tla koje
prilikom smicanja ne povedava svoju zapreminu.
=5
51
Izborni rad
52
Izborni rad
Sl.65. Vertikalni naponi
Sl.67. Porni pritisci
53
Izborni rad
Sl.68. Porni nadpritisci
Temeljna traka je opteredena opteredenjem od Do sloma tla nije dolo. Zbog dilatancije,
u nedreniranim uslovima, dolazi do generisanja negativnih pornih pritisaka, koji povedavaju efektivne
napone i smiudu vrstodu, tako da nije prepopruljivo uzimati u obzir dilatanciju u sluaju
nedrenirane vrstode.
54
Izborni rad
4.2.6 Trag napona

Drenirani uslovi
75,753 155,471 167,446 76,088 144,982 169,158 44,063 76,945 79,019
176,746 394,688 485,657 185,179 375,706 435,591 143,61 236,229 249,872
0,174 0,411 4,692 1,279 20,748 43,699 17,866 20,916 10,19
176,746 394,689 485,726 185,194 377,557 442,575 146,719 238,930 250,478
75,753 155,470 167,378 76,073 143,131 162,174 40,954 74,244 78,413
126,250 275,080 326,552 130,634 260,344 302,375 93,837 156,587 164,446
50,497 119,609 159,175 54,560 117,213 140,201 52,883 82,343 86,032
Trag napona
250
200
150 A - centar
t'
100 B
C - rub
50 Anvelopa
0
0 100 200 300 400 500
s'
Sl.70. Trag napona za sitnozrni materijal drenirani uslovi
55
Izborni rad
Nedrenirani uslovi
Optereenje 57 kN 88 kN 57 kN 88 kN 57 kN 88 kN
42,416 76,093 46,702 73,367 76,376 81,731
43,154 76,192 47,374 77,471 77,366 82,203
44,814 83,966 50,927 86,531 110,078 116,226
0,142 0,397 1,685 7,331 4,533 0,945
44,826 83,986 51,599 90,619 110,695 116,252
43,142 76,172 46,702 73,383 76,749 82,177
43,984 80,079 49,151 82,001 93,722 99,215
0,842 3,907 2,449 8,618 16,973 17,038
Trag napona - totalni naponi

60
50
40
A - centar
t 30
B
20 C - rub
10 Anvelopa
0
0 20 40 60 80 100 120
s
Sl.71. Trag napona za sitnozrni materijal nedrenirani uslovi (totalni naponi)
56
Izborni rad
Optereenje 57 kN 88 kN 57 kN 88 kN 57 kN 88 kN
42,416 76,093 46,702 73,367 76,376 81,731
0,738 0,099 0,672 4,104 0,99 0,472
2,398 7,873 4,225 13,164 33,702 34,495
0,142 0,397 1,685 7,331 4,533 0,945
2,41 7,893 4,897 17,252 34,319 34,521
0,726 0,0789 -5,1*10-6 0,016 0,373 0,446
1,568 3,986 2,449 8,634 17,346 17,484
0,842 3,907 2,449 8,618 16,973 17,038
Trag napona - efektivni naponi

20
18
16
14
12 A - centar
t' 10
8 B
6 C - rub
4 Anvelopa
2
0
0 5 10 15 20 25
s'
Sl.71. Trag napona za sitnozrni materijal nedrenirani uslovi (efektivni naponi)
57
Izborni rad
5 Zakljuak
Doputeni napon ispod plitkih temelja treba odrediti tako da ne doe do sloma tla, uz odgovarajudi
koeficijent sigurnosti, a da pri tome deformacije budu u prihvatljivim granicama koje uvjetuju
normalno funkcionisanje graevine, odnosno moraju biti zadovoljena dva kriterija:
Kriterij sloma tla
Kriterij doputenih slijeganja
Za proraun doputenih napona, prema kriteriju sloma tla, danas u literaturi postoje mnogi obrasci,
Terzaghi ijev, Vesid ev, Meyerhof ov, dok je kod nas, prema Pravilniku o tehnikim normativima
za temeljenje graevinskih objekata, u upotrebi izraz Brinch Hansena. U ovom radu, proraun
doputenih napona je raen prema Eurocode u 7, gdje se razlikuju tri projektna pristupa, u
zavisnosti od parcijalnih koeficijenta sigurnosti koji se primjenjuju.
to se tie drugog kriterija, veliina doputenog slijeganja zavisi od vrste tla, visine, krutosti i namjene
konstrukcije i obino se ograniava na veliinu do 2 3 cm (EC 7 5 cm).
Kroz primjere u ovom radu, moe se zakljuiti da je u vedini sluajeva, mjerodavan kriterij doputenih
slijeganja. Doputeni napon s obzirom na slijeganja je u znatnoj mjeri manji od onog proraunatog s
obzirom na slom tla.
Zadatak ovog rada bio je i da se na praktinom problemu gdje su mjerena slijeganja, odredi
odgovarajudi modul stiljivosti kako bi se proraunom dobivena kriva napon slijeganje u to vedoj
mjeri podudarila sa krivom dobivenom mjerenjem. U tom primjeru, takoer je analizirana
mjerodavnost navedenih kriterija za doputene napone. Tako je za proraun doputenih napona
ispod temeljene stope, utvreno da je mjerodavan kriterij doputenih slijeganja. U sklopu
sprovedenih mjerenja, raen je i SPT opit, pri emu je prosjean broj udaraca za stopu dimenzija
3x3m, iznosio . Na osnovu korelacija sa brojem udaraca dobivenih iz SPT a, moe se
priblino odrediti modul stiljivosti:
Bowles (1996)
Mezenbach (1961)
Kulhawy, Mayne (1990)
Iz ega se vidi da je modul stiljivosti priblino jednak dvostrukoj vrijednosti SPT broja (2N30). Za
numeriki model koji stopu opisuje u ravnom stanju deformacija, modul stiljvosti odreen
povratnom analizom iznosi 5N30
Za sitnozrni materijal, razmatrano je drenirano i nedrenirano ponaanje, pri emu je bilo rijei i o
dilatanciji, odnosno osobini materijala da pri smicanju povedava svoju zapreminu. Kod nedreniranog
ponaanja, promjena zapremine je sprijeena pa zato dolazi do generisanja negativnih pornih
pritisaka, uslijed ega se povedavaju efektivni napona i smiuda vrstoda tla. Iz tog razloga, nije
preporuljivo za sluaj nedreniranog ponaanja uzimati u obzir parametar dilatancije, jer smiuda
vrstoda raste u beskonanost, to nije realno.
58
Izborni rad
6 Literatura
1. Maksimovid M.M.; Mehanika tla; AGM knjiga; Beograd; 2008.

2. Selimovid M; Mehanika tla i temeljenje; Graevinski fakultet Univerziteta Demal Bijedid;
Mostar; 2000.
3. Bonacci Roje Tanja; Modeli tla ili konstutivne jednadbe; Split
4. James Kenneth Mitchell, Kenichi Soga; Fundamentals of Soil Behavior
5. David Muir Wood; Geotechnical modelling; 2004.
6. Nonveiller, Ervin; Mehanika tla i temeljenje graevina; kolska knjiga Zagreb; 1979.
7. EUROCODE 7
59

Hadzalic Izborni Rad PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hadzalic Izborni Rad PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Izborni rad

Kriteriji za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja

1 Kriterij za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja ........................................................ 3

2 Modeli tla ........................................................................................................................................ 3

2.1 Elastini modeli........................................................................................................................ 5

2.1.1 Linearno elastini model ................................................................................................. 5

2.2 Plastini modeli ....................................................................................................................... 8

2.2.1 Mohr Coulombov model .............................................................................................. 8

3 Krupnozrni materijali ..................................................................................................................... 12

3.1 Krupnozrni materijal ............................................................................................... 13

3.1.1 MC model ...................................................................................................................... 13

3.1.2 Linearno elastini model ............................................................................................... 15

3.1.3 Doputeni napon prema Eurocode-u 7 ......................................................................... 17

3.2 Krupnozrni materijal ............................................................................................... 20

3.2.1 MC model ...................................................................................................................... 20

3.2.2 Linearno elastini model ............................................................................................... 22

3.2.3 Doputeni napon prema EUROCODE-U 7...................................................................... 24

3.3 Krupnozrni materijal ............................................................................................... 27

3.3.1 MC model ...................................................................................................................... 27

3.3.2 Linearno elastini model ............................................................................................... 29

3.3.3 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7 ...................................................................... 31

3.4 Trag napona ........................................................................................................................... 34

3.4.1 Prikaz traga napona ....................................................................................................... 36

3.5 Karakteristina kriva napon slijeganje ................................................................................ 39

4 Sitnozrni materijali ........................................................................................................................ 40

4.1 Drenirano i nedrenirano ponaanje ...................................................................................... 40

4.1.1 Nedrenirani uslovi ......................................................................................................... 40

4.1.2 Drenirani uslovi.............................................................................................................. 41

4.2 Sitnozrni materijal ........................................................................................ 42

4.2.1 Drenirani uslovi.............................................................................................................. 42

4.2.2 Doputeni napon prema EUROCODE-u 7 (drenirano ponaanje) ................................. 45

4.2.3 Nedrenirani uslovi ......................................................................................................... 48

4.2.4 Dilatancija - ................................................................................................................. 51

4.2.5 Nedrenirani uslovi dilatancija ..................................................................................... 51

4.2.6 Trag napona ................................................................................................................... 55

1 Kriterij za proraun doputenih napona ispod plitkih temelja

Prilikom dimenzioniranja plitkih temelja moraju biti zadovoljena dva kriterija:

2.1 Elastini modeli

2.1.1 Linearno elastini model

Sl.3. Linearno elastini model

Young-ov modul (E), modul elastinosti

Sl.4.Poetni i sekantni modul elastinosti

Sl.5. Modul rasteredenja Eur

Poisson-ov koeficijent (v)

Poisson-ov koeficijent je po definiciji odnos uzdune i poprene deformacije:

Veza sa ostalim deformacijskim karakteristikama

Veza naprezanja i deformacija u linearno elastinom modelu

Naponi i deformaciju u linerano elastinom modelu su povezani sljededim izrazom:

2.2 Plastini modeli

Sl.7. Prikaz glavnih naprezanja u prostoru za klasine teorije sloma

2.2.1 Mohr Coulombov model

Mohr Coulombov kriterij loma glasi:

Sl.8. Mohr Coulombov-a anvelopa loma

Sl.9. Mohr Coulombov-a anvelopa loma

Mohr Coulombov kriterij se u dosadanjem razmatranju odnosio na totalne napone.

Totalni napon moe se razdvojiti na dva dijela :

Totalni napon je, znai, jednak:

Prema ovom kriteriju vrstoda na smicanje se sastoji od:

Sl.10. Anvelopa loma za totalne i efektivne napone

Kako su za krupnozrne materijale mjerodavni drenirani uslovi, to se vrstoda izraava preko

Sl.11.Anvelope vrstode za razne vrste tla

vrstoda na smicanje se moe ispitivati eksperimentalno, pri emu se proizvode kontrolisana

Kroz sve primjere posmatrat de se tri karakteristine take: