PHN 3

NHNG KHI NIM V GII THCH CHUNG

965
966
 1. Phm vi s liu
S liu trong cun sch ny c tng hp t ngun s liu ca cc doanh nghip thc
t ang hot ng sn xut - kinh doanh c n thi im 31/12 hng nm t kt qu iu tra
doanh nghip hng nm do Tng cc Thng k thc hin.

2. Doanh nghip
Doanh nghip trong cun sch ny l mt n v kinh t thc hin hch ton kinh t c
lp, c y t cch php nhn, c thnh lp theo Lut Doanh nghip. C th gm cc
loi hnh doanh nghip sau y:
+ Doanh nghip trong nc (gm doanh nghip nh nc do Trung ng qun l v do
a phng qun l v doanh nghip ngoi nh nc).
+ Doanh nghip 100% vn u t trc tip ca nc ngoi, doanh nghip lin doanh.
S doanh nghip v cc ch tiu thng k ca doanh nghip ch tnh cho cc doanh
nghip ang cn hot ng n ngy 31/12 hng nm, khng bao gm:
+ Cc doanh nghip c cp giy php ng k kinh doanh nhng cha i vo hot
ng sn xut kinh doanh;
+ Cc doanh nghip gii th, cc doanh nghip c cp giy php ng k kinh
doanh nhng khng c ti a phng ( xc minh m khng thy).
Nh vy, khi nim v s lng doanh nghip trong cun sch ny hon ton khc vi
khi nim v s lng doanh nghip c cp php ng k kinh doanh do c quan cp php
cng b, l s doanh nghip c cp php cng dn ca mt thi k, n gm c cc
doanh nghip khng cn hot ng, doanh nghip c cp php nhng cha trin khai; v
cng khc vi khi nim v s lng doanh nghip c cp m s thu do B Ti chnh
cng b, l nhng doanh nghip c cp m s thu, bao gm c doanh nghip khng
cn hot ng, nhng cn v n thu Nh nc nn cha loi b c v nhng doanh
nghip c cp m s thu nhng cha trin khai.
n v doanh nghip ng thi l n v trong cc phn t s liu cc ch tiu theo loi
hnh doanh nghip, theo ngnh kinh t, theo vng v a phng; nhng doanh nghip c
mt hoc nhiu n v ph thuc ng cc a phng khc nhau th s liu ca ton
doanh nghip c phn vo cho a phng c tr s chnh ca doanh nghip ng; nhng
doanh nghip sn xut kinh doanh nhiu ngnh th cn c vo ngnh sn xut kinh doanh chnh.

3. Khu vc doanh nghip trong nc: Gm doanh nghip nh nc v doanh nghip

ngoi nh nc.
3.1. Doanh nghip nh nc
Gm cc loi hnh doanh nghip sau:
+ Doanh nghip 100% vn Nh nc hot ng theo Lut Doanh nghip Nh nc do
Trung ng qun l v a phng qun l.

967
 + Doanh nghip 100% vn Nh nc hot ng theo Lut Doanh nghip, l cc cng
ty trch nhim hu hn Nh nc do Trung ng qun l v a phng qun l.
+ Cng ty c phn vn trong nc m Nh nc chim gi trn 50% vn iu l.
3.2. Doanh nghip ngoi Nh nc
L cc doanh nghip vn trong nc, m ngun vn thuc s hu tp th, t nhn mt
ngi hoc nhm ngi hoc c s hu Nh nc nhng chim t 50% vn iu l tr
xung. Khu vc doanh nghip ngoi Nh nc gm:
+ Doanh nghip t nhn;
+ Cng ty hp danh;
+ Cng ty trch nhim hu hn t nhn;
+ Cng ty c phn t nhn;
+ Cng ty c phn c vn nh nc t 50% vn iu l tr xung.

4. Khu vc c vn u t trc tip ca nc ngoi

L cc doanh nghip c vn u t trc tip ca nc ngoi, khng phn bit t l vn
ca bn nc ngoi gp l bao nhiu. Khu vc c vn u t trc tip ca nc ngoi gm:
+ Doanh nghip 100% vn nc ngoi;
+ Doanh nghip lin doanh gia nc ngoi vi cc i tc trong nc.

5. Ngnh sn xut kinh doanh

Phn ngnh trong cun sch ny l cn c vo ngnh sn xut kinh doanh chnh ca mi
doanh nghip. Mi doanh nghip ch c phn vo mt ngnh kinh t duy nht - l ngnh
sn xut kinh doanh chnh ca doanh nghip. Ngnh sn xut kinh doanh chnh ca doanh
nghip l ngnh chim t trng ln nht v gi tr sn xut trong doanh nghip, hoc l
ngnh sn xut kinh doanh theo thit k khi xy dng doanh nghip, l ngnh quyt nh
phng hng v nhim v sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nu nhng tiu thc trn
khng xc nh c, th ngnh sn xut chnh c xc nh theo ngnh c s dng nhiu
lao ng nht trong nm.

6. Doanh thu thun

L tng thu nhp ca doanh nghip do tiu th sn phm, hng ho, cung cp cc dch
v cho bn ngoi sau khi tr cc khon thu tiu th (thu tiu th c bit, thu xut khu,
thu gi tr gia tng theo phng php trc tip phi np) v tr cc khon gim tr (chit
khu, gim gi hng bn, hng bn b tr li).
Doanh thu thun khng bao gm:
+ Doanh thu hot ng ti chnh (tr doanh thu t hot ng cho thu thit b, my mc
c ngi iu khin km theo);

968
 + Doanh thu cc hot ng bt thng: Thanh l, nhng bn ti sn, thu tin pht vi
phm hp ng, thu cc khon n kh i x l...

7. Lao ng
Lao ng ca doanh nghip l ton b s lao ng do doanh nghip qun l, s dng v
tr lng, tr cng.
Lao ng ca doanh nghip khng bao gm:
+ Nhng ngi nhn vt liu ca doanh nghip v lm ti gia nh h (lao ng gia nh).
+ Nhng ngi ang trong thi gian hc ngh ca cc trng, trung tm gi n thc
tp m doanh nghip khng qun l v tr lng.
+ Nhng lao ng ca cc lin doanh gi n m doanh nghip khng qun l v tr lng.
Vi cc doanh nghip t nhn th nhng ngi l thnh vin trong gia nh c tham gia
qun l sn xut hoc trc tip sn xut, nhng khng nhn tin lng, tin cng - thu nhp
ca h l thu nhp hn hp, bao gm c li nhun kinh doanh - cng c tnh l lao ng
ca doanh nghip.

8. Thu nhp ca ngi lao ng

L tng cc khon m ngi lao ng nhn c do s tham gia ca h vo qu trnh
sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Thu nhp ca ngi lao ng bao gm:
+ Tin lng, tin thng v cc khon ph cp, thu nhp khc c tnh cht nh lng:
Gm tin lng, tin cng, cc khon ph cp v tin thng trong lng; cc khon ph cp
v thu nhp khc ca ngi lao ng c hch ton vo chi ph sn xut, vo gi thnh
sn phm.
+ Bo him x hi tr thay lng: L khon c quan BHXH chi tr cho ngi lao ng
ca doanh nghip trong thi gian ngh m, thai sn, tai nn lao ng... theo ch quy nh
hin hnh.
+ Cc khon thu nhp khc khng tnh vo chi ph sn xut kinh doanh: L cc khon
chi trc tip cho ngi lao ng nhng khng hch ton vo chi ph sn xut m ngun chi
ly t qu khen thng, qu phc li, li nhun ca ch doanh nghip hoc t cc ngun khc.

9. ng gp ca ch doanh nghip vi BHXH, bo him y t, kinh ph cng on

L s pht sinh trch trong nm m ch doanh nghip s np cho ngi lao ng ti
c quan bo him x hi, bo him y t v kinh ph cng on. y l s trch trong nm,
bao gm c s np v s cha np cn n c quan bo him x hi, y t v t chc
cng on.

969
 10. Ngun vn
L ton b s vn ca doanh nghip c hnh thnh t cc ngun khc nhau: Ngun
vn ch s hu v cc khon n phi tr ca doanh nghip. Ngun vn gm:
+ Ngun vn ch s hu: L ton b ngun vn thuc s hu ca ch doanh nghip,
ca cc thnh vin trong cng ty lin doanh hoc cc c ng trong cng ty c phn, kinh ph
qun l do cc n v trc thuc np ln...
+ N phi tr: L tng cc khon n pht sinh m doanh nghip phi tr, phi thanh
ton cho cc ch n, bao gm n tin vay (vay ngn hn, vay di hn, vay trong nc, vay
nc ngoi), cc khon n phi tr cho ngi bn, cho Nh nc, cc khon phi tr cho
cng nhn vin v cc khon phi tr khc.

11. Ti sn
L tng gi tr cc ti sn ca doanh nghip. Ti sn ca doanh nghip bao gm: Ti sn
lu ng v u t ngn hn, ti sn c nh v u t di hn.
+ Ti sn lu ng v u t ngn hn: L nhng ti sn thuc quyn s hu v s
dng ca doanh nghip; c thi gian s dng, lun chuyn, thu hi vn trong mt chu k
kinh doanh hoc trong thi gian mt nm. Ti sn lu ng tn ti di hnh thi tin, gi tr
vt t hng ho, cc khon phi thu, cc khon u t ti chnh ngn hn.
+ Ti sn c nh v u t di hn: L ton b gi tr cn li ca ti sn c nh, gi tr
chi ph xy dng c bn d dang, cc khon k qu, k cc di hn v cc khon u t ti
chnh di hn ca doanh nghip.
Ti sn c nh l nhng t liu lao ng c thi gian s dng trn 1 nm v c gi tr t
10 triu ng tr ln. Ti sn c nh bao gm ti sn c nh hu hnh, ti sn c nh v hnh
v ti sn c nh thu ti chnh.

12. Li nhun
L s li nhun thu c trong nm ca doanh nghip t cc hot ng sn xut kinh
doanh, hot ng ti chnh v cc hot ng khc pht sinh trong nm trc khi np thu thu
nhp doanh nghip (li nhun trc thu). y l tng li nhun ca ton doanh nghip, tc
l c b tr gia cc hot ng c li v hot ng b thua l.

13. ng gp cho ngn sch nh nc

L cc khon thu, ph, l ph v cc khon np khc m doanh nghip np vo ngn
sch nh nc trong nm. C th gm:
+ Cc khon thu: Thu GTGT bn hng ni a, thu GTGT hng nhp khu, thu tiu
th c bit, thu xut khu, thu hng ho nhp khu, thu mn bi, thu ti nguyn, thu
thu nhp doanh nghip...

970
 + Cc khon ph: Ch tnh nhng khon ph phi np cho ngn sch nh nc, nh: Ph
gim nh hng ho xut nhp khu, ph kim dch...
+ Cc khon l ph: Ch tnh nhng khon l ph phi np vo ngn sch nh nc, nh:
L ph trc b, l ph cp giy chng nhn ng k kinh doanh, l ph a chnh, l ph bo
h quyn s hu cng nghip, l ph cp giy php xy dng, l ph qun l phng tin giao
thng, l ph cp hn ngch, giy php xut nhp khu...
+ Cc khon ph thu v phi np khc.
Np ngn sch khng bao gm cc khon: ng gp t thin, ng h cc phong tro
on th, ng h xy dng a phng ni doanh nghip t a im sn xut kinh doanh...

14. T sut li nhun trn vn

L t l ca tng s li nhun trc thu thu c t cc hot ng sn xut kinh doanh,
hot ng ti chnh v cc hot ng khc pht sinh trong nm ca doanh nghip chia (:) cho
tng ngun vn bnh qun nm ca doanh nghip.

Tng ngun vn Tng ngun vn

+
Tng ngun vn u nm cui nm
=
bnh qun nm 2

T sut li nhun trn vn phn nh: Mt ng vn b ra trong mt nm sinh li c

bao nhiu ng li nhun?

15. T sut li nhun trn doanh thu

L t l ca tng s li nhun trc thu thu c t cc hot ng sn xut kinh doanh,
hot ng ti chnh v cc hot ng khc pht sinh trong nm ca doanh nghip chia (:) cho
tng doanh thu thun ca doanh nghip do tiu th sn phm, hng ho, cung cp cc dch v
v cc thu nhp khc.
Ch tiu t sut li nhun trn doanh thu phn nh kt qu tiu th c mt ng
doanh thu th c c bao nhiu ng li nhun?

971
 Chu trch nhim xut bn:
Gim c - Tng Bin tp
ThS. VN CHIN

Bin tp:
VNG NGC LAM

Sa bn in:
VNG NGC LAM - TRN TRNG THNH

Trnh by:
MAI ANH - DNG THNG

In 600 cun, kh A4 ti NXB Thng k - Cng ty In v Thng mi ng Bc,

a ch: S 15, Ng 14, Ph Pho i Lng, Phng Lng Thng, Qun ng a, H Ni.
ng k xut bn: 49-2017/CXBIPH/44-01/TK do CXBIPH cp ngy 10/01/2017.
QXB s 103/Q-NXBTK ngy 05/6/2017 ca Gim c - Tng Bin tp NXB Thng k.
In xong v np lu chiu thng 6 nm 2017.

972
 Chu trch nhim xut bn:
Gim c - Tng Bin tp
ThS. VN CHIN

Bin tp:
VNG NGC LAM

Sa bn in:
VNG NGC LAM - TRN TRNG THNH

Trnh by:
MAI ANH - DNG THNG

In 140 cun, kh 20,5 x 29,5 cm, ti NXB Thng k - Cng ty In v Thng mi ng Bc,
a ch: S 15, Ng 14, Ph Pho i Lng, Phng Lng Thng, Qun ng a, H Ni.
ng k xut bn: 2074-2017/CXBIPH/01-27/TK do CXBIPH cp ngy 30/6/2017.
QXB s 138/Q-NXBTK ngy 05/7/2017 ca Gim c - Tng Bin tp NXB Thng k.
In xong v np lu chiu thng 7 nm 2017.

973