Zamel EXTA FREE

1. Wstp

Zamel EXTA FREE to bezprzewodowy system sterowania urzdzeniami

automatyki budynkowej. Przeznaczony jest do wykorzystania w instalacjach
domowych, biurowych lub w maych przedsibiorstwach. Zamel EXTA FREE obejmuje
grup wsppracujcych ze sob urzdze wykorzystujcych czstotliwo radiow,
wrd ktrych moemy wyrni: nadajniki, odbiorniki, akcesoria czy te wyczniki
zdalne. Zasig dziaania dochodzi do nawet 300 metrw, jednak jest to warto dla
warunkw idealnych, bez adnych przeszkd na drodze sygnau. Moe by on
zwikszany przy uyciu retransmitera. Instalacja urzdze jest bardzo prosta i nie
wymaga ingerencji w istniejce instalacje elektryczne. Urzdzenia montowane s
bezporednio do gniazda sieciowego 230V. System oprcz przyciskw czy
przecznikw pozwala rwnie na sterowanie za pomoc telefonu komrkowego.

2. Cel wiczenia

Celem wiczenia jest poznanie zasad dziaania systemu Zamel EXTA FREE na
podstawie makiety dydaktycznej oraz przetestowanie programowania - w rnych
trybach - urzdze wchodzcych w skad systemu.
3. Opis stanowiska

Rys. 1. Makieta dydaktyczna

1. Radiowy nadajnik dopuszkowy 4-kanaowy RNP-02

Zapewnia on moliwo niezalenego sterowania czterema odbiornikami oraz

jednoczesnego zaczania i wyczania dowolnej iloci odbiornikw systemu EXTA
FREE. Nadajnik zamontowany moe by w puszcze podtynkowej, wsppracuje
z osprztem elektrycznym dowolnego producenta. Dziki temu nie ma potrzeby
ingerencji w istniejc instalacj elektryczn, trwao baterii to od 3 do 5 lat
w zalenoci od czstotliwoci uytkowania. Zasig dziaania wynosi do okoo
200 m w terenie otwartym, jeeli pomidzy nadajnikiem, a odbiornikiem znajduj
si przeszkody naley przewidzie zmniejszenie zasigu urzdzenia wedle
podanych przez producenta parametrw. Urzdzenie moe pracowa
w warunkach od -10 do +55 C.
2. Radiowy ciemniacz dopuszkowy 1-kanaowy RDP-01

Moe wsppracowa wraz z lampami halogenowymi oraz tradycyjnymi

arwkami. Posiada funkcje zaczania, wyczania, ciemniania oraz rozjaniania
rde wiata wraz z zapamitywaniem ustawionego poziomu natenia.
Urzdzenie moe dziaa w czterech trybach pracy, s to:
Jednoklawiszowy nacinicie klawisza krcej ni 0,8 s powoduje
wczenie ciemniacza do ostatnio zapamitanej wartoci natenia
wiata lub te jego wyczenie. Przytrzymanie przycisku duej ni 0,8 s
powoduje naprzemienne rozjanianie oraz ciemnianie owietlenia.
Dwuklawiszowy przycinicie przycisku odpowiedzialnego za zaczenie
krcej ni 0,8 s powoduje wczenie owietlenia do ostatnio ustawionej
wartoci, a dusze przycinicie powoduje stopniowe rozjanianie do
wartoci maksymalnej. Nacinicie przycisku odpowiedzialnego za
wyczanie krcej ni 0,8 s powoduje wyczenie owietlenia,
a przycinicie duej ni 0,8 s powoduje stopniowe ciemnianie a do
wartoci minimalnej.
Komfortowy do pracy w tym trybie potrzebny jest czteroklawiszowy
nadajnik. Klawisz pierwszy odpowiedzialny jest za zaczenie owietlenia
do 95 % maksymalnej wartoci. Klawisz drugi odpowiedzialny jest za
wyczenie owietlenia. Klawisz trzeci odpowiada za stopniowe
rozjanianie owietlenia rozpoczynajc od aktualnej wartoci, a czwarty
za ciemnianie.
Czasowy po naciniciu przycisku owietlenie zostaje wczone na
okrelony przez uytkownika okres czasu (domylnie jest to 15 s,
jednake czas moe by ustawiony od 1s do okoo 18h), a nastpnie
zostaje wyczone. Powtrne nacinicie przycisku podczas odliczania
powoduje natychmiastowe zgaszenie owietlenia.

3. Wskanik napicia LDM-10

Wskanik sucy do graficznego prezentowania poziomu napicia sieci

jednofazowej. Warto ta jest wywietlana wykorzystujc linijk diodow
odpowiadajc zakresowi napicia od 195 do 245 V. Specjalne diody na obu
kocach linijki sygnalizuj napicia krytyczne. Wskanik napicia wsppracuje
z zabezpieczeniem nadprdowym lub rozcznikiem izolacyjnym jednofazowym.
W przypadku rozczenia obwodu wskanik jest wygaszony, co sygnalizuje brak
zasilania.

4. Radiowy czujnik ruchu RCR-01

Czujnik jest samodzielnym nadajnikiem zasilanym bateryjnie. Jego dziaanie

opiera si na wykrywaniu zmiany promieniowania cieplnego wywoywane
obecnoci bd ruchem obiektu w strefie dziaania. Po wykryciu ruchu, ukad
nadaje sygna radiowy do zaprogramowanych odbiornikw sterujc
np. owietleniem. Urzdzenie jest odporne na zmieniajce si warunki
temperatury otoczenia. Dziki zastosowaniu czujnika zmierzchowego z
 regulowanym czujnikiem natenia wiata istnieje moliwo zaprogramowania
dziaania czujnika jedynie po zmroku. Urzdzenie moe pracowa w dwch
trybach, wybieranych za pomoc przecznika pod grn pokryw czujnika:
czujnik ruchu.
czujnik ruchu z wycznikiem zmierzchowym - za pomoc potencjometru
ustawiane jest natenie wiata przy ktrym czujnik ma dziaa.
Zasig transmisji radiowego tego urzdzenia wynosi maksymalnie 200 metrw.

5. Radiowy nadajnik klawiszowy 2-kanaowy RNK-02

Umoliwia on realizacj takich funkcji jak: zaczanie/wyczanie,

rozjanianie/ciemnianie, podnoszenie/opuszczanie rolet oraz tryb pracy
czasowej. Posiada niewielkie rozmiary i wag oraz zasilanie bateryjne, dziki
czemu moe by montowany rwnie na drewnie oraz innych powierzchniach.
Monta przeprowadzony moe by za pomoc tamy dwustronnej lub dwch
kokw rozporowych. Zasig maksymalny wynosi do 250 m w terenie otwartym.

6. Radiowy odbiornik dopuszkowy ROP-02

Odbiornik wsppracuje z nadajnikami bezprzewodowymi systemu EXTA

FREE. Moe suy do sterowania zarwno owietleniem jak i innymi mediami
takimi jak ogrzewanie. Urzdzenie moe pracowa w 5 trybach dla kadego
kanau:
Monostabilny - dziaanie jedynie w czasie nacinicia przycisku, zwolnienie
go powoduje zaprzestanie dziaania przekanika.
Bistabilny - cyklicznie zmieniajce stan przekanika, do zastosowania
w przypadku jednego przycisku.
Zaczanie - urzdzenie wcza si po naciniciu odpowiedniego
przycisku.
Wyczanie - urzdzenie wycza si po naciniciu odpowiedniego
przycisku.
Czasowy - wyczenie si urzdzenia po zaprogramowanym przez
uytkownika czasie z moliwoci samodzielnego wczeniejszego
wyczenia (domylny czas 15 sekund).

7. Radiowy nadajnik moduowy RNM-10

Nadajnik suy do czenia urzdze automatyki budynkowej z odbiornikami

systemu i bezprzewodowe sterowanie nimi. Posiada 4 niezalene wejcia
wyzwalania do ktrych podczy mona urzdzenia przewodowe systemw
automatyki lub dowolne urzdzenia przekanikowe takie jak czujniki ruchu,
programatory czasowe czy programowalne przekaniki. Urzdzenie moe
wsppracowa z nieograniczon liczb odbiornikw, zasig dziaania natomiast
zaley od rodzaju odbiornika, wahajc si pomidzy 230 a 300 metrw. Radiowy
nadajnik moe by wyposaony w dodatkow anten zwikszajc zasig
dziaania zarwno nadajnikw jak i odbiornikw systemu.
 8. Sterownik rolet dopuszkowy SRP-02

Sterownik rolet okiennych, w ktrych zastosowano silnik elektryczny 230 V

z wycznikami kracowymi. Moe on pracowa z maksymalnie 32 nadajnikami,
posiada rwnie wejcia przewodowego sterowania lokalnego. Zasig wynosi do
250 m w terenie otwartym. Urzdzenie moe pracowa w trzech trybach:
Lokalny nacinicie przycisku nadajnika krcej ni 2 s powoduje ruch
rolety w danym kierunku, a ponowne krtkie nacinicie powoduje
zatrzymanie si rolety na ustalonej wysokoci. Przycinicie przycisku
duej ni 2 s powoduje zaczenie trybu komfortowego.
Centralny krtkie nacinicie przycisku nadajnika poniej 2 s powoduje
pene podniesienie lub opuszczenie rolety.
Komfortowy w trybie tym roleta rozpoczyna porusza si w danym
kierunku i zatrzymuje si po zaprogramowanym czasie.

9. Sterownik rolet dopuszkowy SRP-02

4. Przebieg wiczenia

Przed przystpieniem do wykonywania wiczenia naley podczy kabel zasilajcy

makiet oraz przeczy wycznik nadmiarowo-prdowy.

Kasowanie nadajnikw radiowych

Nadajniki radiowe posiadaj opcj kasowania zapisanych ustawie. W
celu usunicia pamici z urzdzenia naley:
a. Nacisn przycisk PROG na urzdzeniu i przytrzyma go.
b. Po okoo 5 sekundach dioda LED zapulsuje, a nastpnie
zganie, oznacza to skasowanie pamici. Naley zwolni przycisk
PROG.

Programowanie rolet
Sterownik rolet SRP-02 na pitrze zaprogramowany zostanie w trybie
centralnym. Rolety w takim przypadku po naciniciu przycisku odpowiednio
w peni si podnios bd opuszcz bez wzgldu na ich aktualne pooenie. W
tym celu naley:
a. Nacisn przycisk PROG na urzdzeniu SRP-02 i trzyma go a do
momentu cigego wiecenia diody LED umieszczonej nad
przyciskiem.
b. Zwolni przycisk PROG, a nastpnie poczeka a dioda zawieci
wpierw sygnaem pulsujcym, a nastpnie cigym.
 c. Zmieni dwukrotnie stan przecznika, ktrym zamierzamy sterowa
unoszeniem si rolet. Dioda LED bdzie pulsowa, a nastpnie pojawi
si sygna cigy.
d. Wykona analogicznie punkt 3 dla przecznika sucego opadaniu
rolet. Na diodzie LED pojawi si sygna pulsujcy, ktry nastpnie
zganie sygnalizujc zapisanie sekwencji.

Sygna przecznikw do sterownika rolet na pitrze przekazywany jest

przy uyciu radiowego nadajnika moduowego RNM-10. Do wej urzdzenia
doczone s przeczniki, ktrych zmiana stanu przesya odpowiedni sygna
przed nadajnik.

Sterownik rolet SRP-02 na parterze zaprogramowany zostanie w trybie

lokalnym. Dodatkowo zostanie zaprogramowany rwnie czas dla dziaania w
trybie komfortowym. Tryb lokalny:
a. Nacisn przycisk PROG na urzdzeniu SRP-02 i trzyma go a do
momentu cigego wiecenia diody LED umieszczonej nad
przyciskiem.
b. Zmieni dwukrotnie stan przecznika, ktrym zamierzamy sterowa
unoszeniem si rolet. Dioda LED bdzie pulsowa, a nastpnie pojawi
si sygna cigy.
c. Wykona analogicznie punkt 2 dla przecznika sucego opadaniu
rolet. Na diodzie LED pojawi si sygna pulsujcy, ktry nastpnie
zganie sygnalizujc zapisanie sekwencji.

Programowanie czasu dla trybu komfortowego:

a. Nacisn przycisk PROG na urzdzeniu SRP-02 i trzyma go a do
momentu cigego wiecenia diody LED umieszczonej nad
przyciskiem.
b. Zwolni przycisk PROG, a nastpnie poczeka a dioda zawieci
wpierw sygnaem pulsujcym, a nastpnie cigym.
c. Poczeka kolejny raz, a dioda LED ponownie zawieci sygnaem
pulsujcym, a nastpnie sygnaem cigym.
d. Nacisn oraz zwolni przycisk PROG co spowoduje opadnie rolety.
e. Gdy roleta znajdzie si w miejscu, ktre uwaamy za komfortowe
nacisn, a nastpnie zwolni przycisk PROG. Roleta zatrzyma si,
a czasu ruchu rolety zostanie zapisany.

Programowanie owietlenia

ciemniacz RDP-01 zaprogramowany zostanie do dziaania w trybie

jednoklawiszowym wraz z jednym z kanaw nadajnika RNK-02, w celu tym
naley wykona nastpujce kroki:
a. Nacisn przycisk PROG na urzdzeniu RDP-01 i przytrzyma go do
momentu zawiecenia si (sygna cigy) czerwonej diody LED.
Nastpnie zwolni przycisk PROG.
 b. Nacisn wybrany z przyciskw na nadajniku RNK-02 i przytrzyma
go. Dioda LED na urzdzeniu zawieci si sygnaem pulsujcym, a
nastpnie cigym.
c. Kolejnym krokiem jest zwolnienie przycisku nadajnika. Dioda LED
zawieci si sygnaem pulsujcym, a nastpnie zganie.

Kady nadajnik pracujcy z RDP-01 moe by zapisany do pamici w innym

trybie pracy. Jednake tylko jeden nadajnik moe zosta zapisany w jednym
cyklu pracy. Stan penej pamici sygnalizowany jest pulsowaniem diody LED
podczas prb dodawania nowych nadajnikw.

Zaprogramowane zostan rwnie dwa kanay odbiornika dopuszkowego

ROP-02. Pierwszy kana wsppracowa bdzie wraz z radiowym nadajnikiem
RNP-02 w trybie zacz/wycz. Drugi kana odbiornika dziaa bdzie w trybie
czasowym wraz z nadajnikiem RNK-02.

Do zaprogramowania pierwszego kanau naley wykona nastpujce kroki:

a. Naley nacisn przycisk PROG na odbiorniku. Przytrzyma go a do
momentu zawiecenia si diody LED sygnaem cigym, a nastpnie
zwolni.
b. Wczy oraz wyczy pierwszy od gry przecznik przy nadajniku
(wchodzcy do wejcia IN4). Dioda LED powinna zawieci si
sygnaem pulsujcym, a nastpnie cigym.
c. Wykona analogiczny ruch dla przecznika wchodzcego do wejcia
IN3. Dioda powinna zawieci si sygnaem pulsujcym, a nastpnie
zgasn, co oznacza prawidowe zapisanie nadajnika.

W celu zaprogramowania 2 kanau radiowego odbiornika dopuszkowego

ROP-02 w trybie czasowym wraz z nadajnikiem RNK-02 naley:
a. Nacisn przycisk PROG odbiornika ROP-02 i przytrzyma go a do
zawiecenia si diody LED sygnaem cigym, a zwolni przycisk
i poczeka okoo 5 s, a dioda zawieci si sygnaem pulsujcym,
a nastpnie cigym.
b. Nacisn, a nastpnie zwolni niewykorzystywany jeszcze przycisk
nadajnika RNK-02. W rezultacie dioda LED zawieci si sygnaem
pulsujcym, a po chwili cigym.
c. Ostatnim krokiem jest nacinicie, a nastpnie zwolnienie tego
samego przycisku nadajnika. Dioda LED zawieci si sygnaem
pulsujcym, a po chwili zganie, co sygnalizuje poprawne zapisanie
nadajnika.

W celu zaprogramowania czasu trzeba wykona nastpujce kroki:

a. Nacisn przycisk PROG moduu ROP-02 i przytrzyma go do
momentu zawiecenia si diody LED sygnaem cigym. Zwolni
przycisk PROG, poczeka ok. 5 s a dioda LED zawieci si sygnaem
pulsujcym,
a nastpnie cigym.
b. Poczeka drugi raz okoo 5 s a do momentu zawiecenia si diody
sygnaem pulsujcym, a po chwili cigym.
c. Poczeka trzeci raz okoo 5 s a dioda zawieci si sygnaem
pulsujcym, a nastpnie cigym.
d. Nacisn przycisk PROG moduu ROP-02,a nastpnie go zwolni. Dioda
powinna zgasn, a po chwili zawieci si sygnaem pulsujcym.
Kady puls diody oznacza jedn sekund.
e. Po odliczeniu 10 s przycisn przycisk PROG, a nastpnie go zwolni.