You are on page 1of 82

1 .

1.1.... 5
1.2. 7
.
1.3. 7
1.4. (HACCP). 8

2 11

I .. 11
. 11
, . 16
.. 17
. 18
... 18
. 18

II , 20

. 20
... 21
. 22
. 22
.. 23
/ .. 24
... 27

. 28

V ... 32

V ... 35

V ................ 39
. 39
... 40
... 40
... 40

V , ... 41

V ... 46
. 45
.. 46
... 47

1
... 48
... 50
... 51
. 52
... 53
... 53

3 .. 54

4 57

1. . 58
2. 60

3: , .. 70
4: K ... 72
5: ... 73
6. ... 75
7. 76
8. .. 83

2
1

1.1 .

. (..
), (.. ) (.. )
, ,
.


, .


:
.
HACCP (Hazard Analysis Critical Control Points-
, ) ,

,
,
.

( , , ,
) .
, , ,
,
.
(, , , , , ,
/).

, ,

,
. ,
1993 93/43/

3

(HACCP-Hazard Analysis Critical Control Points) .

O
.
,
.


HACCP .

(. 1/11-02-2004 )
. .
( , ..), : .. . ,
., . . , , . ,
, . , . . ,
.



93/43/ Codex Alimentarius (General Principles of Food Hygiene, CAC/RCP 1-
1969, Rev. 2, 1985, in Vol.1B 1995).

.
, .
.
,
, , scherichia coli.

Staphylococcus aureus
,
Salmonella ,
.

4
,
, , .. (, ...)

,
.

, , . .

1.2.

:
: , , , , )


,

1.3.

:
487/2000, ( 1219-04.10.2000)
93/43/ . ,
, . 120, 4 2000.
178/2002 28 2002
,

L 31/24, 1.2.2002.
.. /8577/8-9-1983 ( 526/../24.9.83)
,

/
.. 1/3659/27.4.1982, ( 297/./26.5.82),
1/11804/83( 683/. /24.11.83)
.

5
2/2600/2001 ( 892/11.7.2001)
98/83/ 3
1998.

1.4. (HACCP)

H
.
,
.

, , ,
.

1980 ,
.
,

() , .
,
,
. 93/43/C :
,

, ,
, HACCP.

HACCP -
. O HACCP Hazard Analysis Critical
Control Points (
).
,

.

6
HACCP
, ,
.
.

. HACCP .
HACCP .
, , , ,
,

. , .

:
1: (Hazard Analysis)
.
,
.
2: (Critical Control Points, C.C.P.).
()

.
.
3: .
,

. /
.
4: .
,
,
.
5: .

7

.
,

.
6: HACCP.

HACCP
.
7: HACCP
,
HACCP,
( )

.

,
,
.

8
2.

, ,
.

, , ,
.

, , , , .


(... 487 / 1219-04.10.2000)

.
.


,

.

,

.



,
.


.

/
, ,
, ,


.



,

.
9

.
,


.

,

,
,
.



.



.
, , ,

:
()
/ .

.



.

() ,
, , ,
.
,
.

,
,

.

.


.
10
()
,
. ,


,
. ,
,

.

,



,
.

() () , ()
, , ()
(), (, ), ()
( ), ()
, ()
,


,
,

.
,

,

. -

,


.

,
(, ),

.



. ( ,
).

11
( , , ,
)

, ,
,

().
-

,

.


(
, , )
. ,

( ),

.


,
, -

(,
, ),
.
, ,


.

,

.
, ,
,

.
,
,
.

,

.

12
,


.

,



.


.


.


.

,
.
, , ,
.

.

.

) , ,
-


.
/
(, ,
)
,

.

,
.


.

13
,


.
, -
.
,
-


.

,
-
.
,

.
,

,

.

,
,
.

.



.

() ,
, .
.
WC .

.

()

. .

14
()
:
-
.

,


.
:



. ( ) ,
,
, , ,

,
.



(ventilateurs) ,
.



, .
,

.

,
,

.
()

.

.

()


.
.
15
T
,

.

()

. ()

.


/ . ,

.
,

.


,

.




.
.

.

,

( ),

.

,




.

16

, (),
,
. .
,
,
,
.


.
,
,
.

.


.

17
.


(... 487 / 1219-04.10.2000)
,

( ):
() ,
,
, ,
. .

( ) ,

,

.



.

-
,

.

, ,
, , ,
.

,
. , -
. -


,
.
.



.
18
.

,

, (
) .
,

.


,

.


(... 487 / 1219-04.10.2000)

,
, .

, ,
, . ,
,
.
,
,
- , , ,
.

. ,
.
2 .

,
.

,
, .

.


.

19


(... 487 / 1219-04.10.2000)
, , , ,
,
, - , :
:

- ,

.

- , ,

.
.

-


.
,



, , -
.
.

-

(... 487 / 1219-04.10.2000)

,
. .

, ,
() ().
, ()

.
.
, ,
.

.

20
,
,
. - ,
- ,
,
- ..
,
. ,
,
,
.
(
)

.
.


(
), ,
, - , ,
- .
, - ,
. , -
, -
, ,
.


. .
-
:
,
,
.
-
,
, ,
. ,

. .

, -

.
-

,

,

21
, 15 .
-


.


, ,
() -

:
,
,
,
.


.

/

()
,

. -
,
, ,
. .
,
,

,
.
. , ,
,


, .
,


.


.

, -
, -
.
22

.

,


.




().
/ -
:
-
,
-

,
- ,
- ,
-


.

-
, -
.

.

, ,
,

,
.
,
, -
-
. -


.

, ,

-
.

23

.

(, ,
...),
.

,

.



,
.

HACCP

.


.

(

).

,

,
(
).
,

,
.

24


. ,

.


.
( -
)
,


.


.

.


/
,
/
. .


,
.

25
II.

,


.
,

.


(.. . 487 / 1219-04.10.2000)

1. /

, -
, , .
-
.
, .
.
/
.


.
-
, .
,
, ,
,
.


,

. ,
-
,
-
.



.
,

.
26
2. / /

, ,
, .
.
,

/ /

.
.
,
,
- .

.

, ,
.

3. / ,
- ,
, .
,
, ,
, ,
. .
,

, .
, ,
,



.

4. /


, . -
-

.
.
-
, -
,
.

27
5. ,
/ /

.
. .


.

6. ,
/ - -
, .


,
,
. .



.

,
,

. , -
,

,

,
.


.

,
:
- -
(

-
).
- -

(,
, ..)
- ,
.

28



.

,
.

,


,

, ,

,
-
, .


( )

.




.


.
,

3 C,
1 C.

29
IV.

(.. . 487 / 1219-04.10.2000)
, ,
,
,
:
( -
() )
. ,
. ,

,

.


.

.


.


.

.



.


.
, ,



.


.
(, ,
...) , , , -
, , ,
,

.

30
, (),
,
,
, , ,
(mixer), ,

(),

.



:
- ,
-
(


),
-
( )
-

.
-


.

(-
), (..
)
.
(, ...)

, ,

(.. , , ,
).

-
.


, -
.


.

31

.

() ,
, - ,

,
, ,
.
.

, .

.
,


.

,
( )

()

.
.

,
.



.

32
V

(.. . 487 / 1219-04.10.2000)


1.
,
, .
-
-
. .
:
-


,
-

,
-
,
- ,
-

.
,
,
,
.
2.
,
,
.


.
- ,
, :
, -
,
.
.

.
- ,

.
-
.

33
-

.
- ,

, '
,

(, ).

, .
- -
-
,
-
.
,

,
-

.

,
.


,
,
.


,
,


.


.

,



.

,
,
.

34
3.
,
- .
. -

.


, .
, ,
.

.


.
-


.



.
-


.


,


.

,
,

, .
/
, ,
.

.


-
,

.

35
V.


(.. . 487 / 1219-04.10.2000)

,
5/288/23.1.1986 , -
( 53//20.2.1986, . . ,
379//10.6.1986)
. .

,
. .

.
:







, ,

.


.


.


.


.

36


,
.
5/288/
23.1.1986 ( 53//20.2.1986, 379/
/10.6.1986).
, .
,
.
, ,

. .

.


.

,


.

,
,
.

,
. .



, - .
, , ,
-
, - .
, -
,
.
, -
- .
.

37
V. ,

(.. . 487 / 1219-04.10.2000)
1.
,

, .
, , , .
.


.


,

.


.
:


(
),
()
.

-
, .

/- /
,
.



:

. N

,
2
.

.
.

.

38


,
.

, ,
.
,

.
,
.

.
.

:
- ,
- ,
,

.


,
.
, -
,

(),
, -
.

,

.

,
.
,
,




.
2. ,
, , ,

.

39
,
.. .

, , ,

-
.
.


.

,
,
,
.
:
-


- ,
, ,
.

,
.


.



.

.
,

.


( ).

,

.
, ,
,
,

.
40
VIII.



(.. . 487 / 1219-04.10.2000)

1.
,
,
, .
,
, .
, /

, ,.

,
. (.. ).

.


,


.
, ,


( HACCP).
,

:

.




.
,
( 4).

,
.
,
, ,

41
,
.
.
:
- ,
-
,
-
,
-



,
.


.
.


.. .



, HACCP
.

-
-
.
,


.


,
,
-
, .


,
.



.

42
,
.
, ,
.


5 C
60 C.



. , -

2.

.



.

- /
, ,
. 75C 70 C 2 . ,

5.


.
.
,
,




180 C.


(

).

,
,

-
.
.

43
-


1. ,
.
,
( ,
,
. )
.


( ,
, , ...)


.

,
-
-
-.
, ,




.
,
,


, .


.

,

(
).

,
,
.
,

.

44



.

FIFO (First In First Out)

,

.

(..
).


.


,
.


.


.

1 C 5 C.


.


-


:


.
.

, ,
,
21 C.

.
-

45
.


, -18 C
.

,



,
.


.
,
,
,
.
-
, ,
, , 5 C

- 60 C.

,
.
, - .
- ,
, - .

-
, , ,
, (.. ).
. ,

, ,
,

, -
.

,
.

.
, ,
.

46
-
5 60 C

. 2 4

. 4 ,
.

-
.


5 60 C

. 2 4
.
4 ,
.
,

1. ,
,
, ,
, ,
,
. .
,
,

,
. ,


.
,

,
,
, .

47


: ,
,


. .



.

, ,
.

:
-

- .
-

-


-

-

-


-




, .
.
,


.

48



/ ,
, /
.

.
.


,
, -
,

.

.

(..
)




. -
,

.




/

,
. .

HACCP,
,

HACCP

HACCP -
.

49
3

, , ,
,
.

,
, , , .
,
,

.


*



/ ,
, (/
,
. )




()



/




/

/

2 C
5 C

21 C
50





,



(
/,

)
-


/




75C 70

C 2 min


68.3

C 15 sec

,

(,
, )
/ 180 C,


51
T
60 C
, 10 C
2 ,
,
3

/
5C
(


).


,
.

5 C



,
.


.








75C ( )


- 18C



/
,




52



60oC
,

,




,



,
.
4


4


.
,
75C () .
.


5 C 60 C:
) 2 ,
) 2 4 ,
) 4 ,

53
54
4

55
1

1.

1.

2.

3.

4.

5. (,
, , ,
)

7.
(/)

8.

11.
9.

6.
12.

56
2:

1.

2.

3.

4.

5. (,
, ,
, )


(, ,
, )

(, )

57
2

,
. T
,
5C
. -,
.

, ,

.
,
.
:
, , 5C
:
,

,
Salmonella.
,
.


. :
- ,
- , , ,
.

58
5C :
- ,
- ( )
, ,
- ,
- ( , , ..)

.
,
.
-
.

4
5 C 60 C. (
1 3 ).
.

,
. ,
, . ,
. , ,
, ,
. ,
(5 C 60 C). 4
.
18 C.
-14 C


.
.

5 C.
59
, 21 C
3
.

.

.

60C :
- ,
- .
5 C 60 C ,
. 2 4 ,
. 4

,
. 60 C 21 C
5 C .. 5
C .
.
.

60


, ,
. , , ,
, , .

. .
. ,

* (
)

.
]
.
.

.

( **)
.
/ : Camembert,
( ). Brie, Stilton, Roquefort,
.
,
. , ..
, .

. , .

,
/
. E
.
,
. .

* (aw)
** pH 4,5

61
3 ,

1-


-
/
1.
, , '
& , ,
& ,
2. /

,
,
, , , & 3.
, , ,

, ,

. & 4.
& . .
. &
.
&
5.
&

&
.
6.

,
,
& ,
7.

. /

, . 8.

.

9.
, ..
62
/
&
.
10.



.. 11.
, ,
,
& .


, ,
, 1.
,

2.
..
,
, , ,

3.


, ,
.
4.


.
.

,
, 5.
,
& /
6.
.


7.


.

63
,
/
1.
,
&

2.




3.

.

4. &




5.
6.

7.

64
2-




1.


.
2.
.
,
,
3.

. ,
. /
4.


.
5.

, /

.
6.

&
.
7.
& &

,

..
8.

.

65


1.
, -
,
. - .
2.


,
. .
3.


, , &
..
4.


& . ,
5. /

.
6.



.
7.


.
8.


.
9.
.

66

1. ,
/


2. &


.

3.

..
. .
4. &



. .
5.
6.

67
3-

-
-


1.

, .

, 2.

.
. ,
3. /

-
4.

/
.
5.







1.

-

2.



3.
( &

) ,

4.

,
& /

68
5.

.
6.


7.

&

.

, / 1.


,
2. & /

.

,
3.


4.
.

69
4.


(

, , ,
(


5 C) , ,

, (


(
)

, ,
5 C)



(

, ,
7 C)

, ,
, ,

, ,
(
,
,

5 C) ,



(


,
7 C
)

70
5.









74 C 15

( )




74 C 15








.

68 C 15 ()
(,

)
:
70 C 1
68 C 15
66 C 1
63 C 3
:
68C 15
(),
/ :
68 C 15



:
54 C 112
- : 56 C 56
, 63 C 15 57 C 36
58 C 28
: 59 C 18
63 C 4 60 C 12
61 C 8
62 C 5
63 C 4

71




63 C 15 68 C 15




74 C 15



,

68C
15

60 C.
63 C 15

( )

74 C 15



.

.

72
6

73
7


(
(damped sensor) )


.



,
(HACCP)
.


. , ,
, , ,
, ,
, , , , ,
, , ,
.
( 92/5/. L61/1/ 18.3.95)

,

(
, , , ,
CO2 ..).

/

.
:


,
ISO HACCP.


,
.

74
,
, ,
(, ..,),
( , , , ,
...).



, ,
, / .

, ,
.


.
:
, , , , ,
, , ,
,
.

, ,
..

,
: , ,
, , , ,
.

'

75
, , , , ...
.


, , , , ,
, ,
. ,
, 40
.. 8577/83.
,
. 4 . . (2)
, .


,
.


.
, , , .

' ,
( , ,
) , , , , , , ,
, , ,
.
,

(, , ...).

,
,


()
.


, , ,
, , , , ,

76
, ,
, .
,

(, , , , ...).
,
,
.

, ( ,
, )
, , ,
, ,
,
, ,
, ,
...

' ,
, ,
(, , , , ,
, , ...) ,
, ,
, ,
.
,
, , .
,
, .

.

( ) .


: , , ,
, ,
, / / .

(lot)
.

77


.

'

(, , ...)

, .


.

(,
, , , ...).

80/778/C 15.7.1980 (
5/288/25.1.86).
.

.

5 oC.

-18 oC.

,
-18 oC.

.

'

,
(, , ...)



.

.
,
.

...
FAST FOOD
.

78
,
, ,
, .

,

.


.
.

.



' .


. , ,
, ,
.


.

.

, ,
.

.
(
, , , ,
, , ,
).

' (, , )

, , ...
.

" ".


...,
,
,
,

79

.
.

'
(, , , ...)


, , , .

.

ISO International Standard Organization ( )


ISO 9000
USDA United States Department of Agriculture ( )

80
8

Bryan, F.L., azard Analysis Critical Control Point Evaluations: Guide to Identifying Hazards and
Assessing Risks Associated With Food Preparation and Storage., World Health Organization,
Geneva, 1992
Chilled Food Association: Guidelines for food Hygienic Practice in the Manufacture, Distribution and
Retail Sale of Chilled Foods., London, 1989
, 487 (
1219- 04.10.2000) 93/43/
.
FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Code of Hygienic Practice for Precooked and Cooked
Foods in Mass Catering. Publication: CAC/RCP 39-1993
FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Codex Guidelines For the Application of the Hazard
Analysis Critical Control Points (HACCP) System. Publication: CAC/GL 18-1993
FAO/WHO, Codex Alimentarius Commission: Recommended International Code of Practice General
Principles of Food Hygiene. Publication: CAC/RCP 1-1969, Rev 2, 1985
Harrigan, W.F. & Park, R.W.A.: Making safe food: a management guide for microbiological quality,
Academic Press, London, 1991
Industry Guide to Good Hygiene Practice: Catering Guide., Chadwick House Group LTD, London,
1997
Institute of Food Science & Technology, Food and drink Good Manufacturing Practice: A Guide to
its Responsible Management., 3rd Edition, , London, 1991
Institute of Food Science & Technology-IFST: Food and Drink Good Manufacturing Practice: A
Guide to its Responsible Management, 3rd Edition, London, 1991
International Commission on Microbiological Specifications for Foods-ICMSF: HACCP in
Microbiological Safety and Quality, In Microorganisms in Foods, book 4, Blackwell, London,
1988
-, ., ,
, University Press, 1999
Kenber, M., McCurrach,W., Mastercraft, ealth, Hygiene and Safety in the Hotel and Catering
Industry., London, 1990
, , ,
, , 1998
(2 ), ., 1997
Mortimore, S., Wallace, C., Practical Approaches to Food Control and Food Quality Series: HACCP
practical approach., Chapman & Hall, London, 1994
, ., , ., (HACCP)
: HACCP, , , 1996

81
82

You might also like