Bilisim Sektoru E-Beceriler PDF

Biliim Sektr
e-Beceriler / e-Yeterlilikler
Aratrmas
(2011-2013)
Katlmda Bulunan Danmanlar
Ayegl Alev Aydn

Betl Bayrakdar
Cengiz Pak
Erkin Fndk
Faruk ubuku
Mustafa Kuu
Dr. Mustafa Yanarta
Dr. Ragp Babu
Sinan Oymac
Derleyen: M.Niyazi Saral
TBDER Biliim Sektr Dernei ktisadi letmesi Voc-Test Snav ve Belgelendirme Merkezi
Cemal Sururi Cd. Halim Meri Merkezi No:25 Kat:4 D:24 34394 Mecidiyeky - stanbul
Telefon: (212) 288 62 76 - 288 62 77 - Faks: (212) 273 01 64 http://www.voctest.org
Biliim Sektr e-Beceriler ve e-Yeterlilikler Aratrmas
"Biliim Sektr e-Becerileri ve e-Yeterlilikleri Aratrmas" 2011-2013 yllar arasnda Mesleki Yeterlilik Kurumu
(MYK) Snav ve Belgelendirme almalar srecinde toplanan veriler, anket sonular, birebir grmeler, K
siteleri bilgileri ve saha analizleri ile hazrlanmtr.
Aratrmann amac Biliim ve letiim

Teknolojilerinin (BT) sektrnde almak ve/veya
giriimci olmay hedefleyen birok gen
iin sektrdeki istihdam ve i an gstermek ve
bu alanlara talip olabilmeleri iin gereken e-
yeterlilikleri taslak olarak belirlemektir.
AB lkelerinde "e-skills" (e-beceriler) konusunda

birok makale, aratrma ve rapor bulunmaktadr.
Bunlarn ou akademik anlamda olup sadece belirli
blmleri konuyu aklamak amacyla makalemizde
zetlenmitir. Aratrma sonular yalnz AB lke standartlarn baz alarak deil, Trkiye sektrel gerekleri ile de
yourularak belirlenmitir.
M.Niyazi Saral stanbul, 8 Ekim 2013
Blmler ve aklamalar:
1. Biliim Teknolojileri Sektrnde stihdam ve e-Yeterlilikler (statistiksel htiyalar Akademik)
2. Mesleki Alanlar ve Biliimde Popler Meslekler Snflandrmas (Akademik)
3. AB ve ABDde Popler Meslekler ve Tahmini cretler (Genlere Ynelik)
4. AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aac ve Ulusal Yeterlilikler (Akademik)
5. stihdam ve nsan Kaynaklar (K) Platformlar
6. Biliim Teknolojileri Sektrnde Gelien Meslekler ve htiya Analizi (statistiksel - Genlere Ynelik)
7. Biliim Teknolojileri Sektrnde ne kan Yeterlilikler ve Ulusal ereve (Akademik)
8. Nasl Bir Eitim? (Yeterlilik rnekleri, mfredatlar ve kaynaklar Genlere Ynelik)
9. Sonular
Biliim Teknolojileri Sektrnde stihdam ve e-Yeterlilikler
Bilgi ve letiim Teknolojilerinin (BT) her lke iin ekonominin tm sektrlerinde rekabetiliin artmasn, daha
programl ve verimli ilemesini salayarak kaldra gcne sahip olduu bilinmektedir. Bilgi ekonomisinin itici
gcnn zellikle hayat boyu renme erevesinde nitelikli eitimle elde edilebildii aktr. Bilgi
ekonomisi yksek vasfl bir i gcne ve bunun temelini oluturan yksek eitime gerek duymaktadr. Bilgi
ekonomisinde i gcnn srekli yeni bilgi, beceri ve yetkinlikler kazanarak daha nitelikli hale gelmesi
gerekmektedir. Gnmzde hkmetler bte aklarn kapatmak, kamu harcamalarn azaltmak, ekonomiyi
dengelemek ve srdrlebilirlik iin zel sektrleri motive etmeye ve bu amala istihdam ve yeterlilik (bilgi,
beceri ve yetkinlik) politikalar gelitirerek bymeyi salamaya almaktadr. Avrupa ve Trkiye, bata yazlm
ve bilgisayar endstrileri gibi anahtar sektrler olmak zere tm sektrlerde dijital becerilerin eksikliini
yaamaktadr. (Dijital beceriler, e-beceriler ve e-yeterliliklerin basit bir snflandrlmas iin niversite
Genliine Bulma Srecinde pular: e-Beceriler/e-Yeterlilikler makalesini okuyabilirsiniz.)
e-Becerilerin, kresel rekabet gc salad ve kresel rekabet gc arasndaki korelasyonunun imdiden %85
dolaylarnda olduu
bilinmektedir. Avrupa ve Trkiye
gittike artan dijital okuryazarlk ve
zellikle profesyonel Bilgi ve
letiim Teknolojileri beceri
eksiklii yaamaktadr. Bu arpklk
Bilgi ve letiim Teknolojilerinin
dier sektrlere olan arpan etkisi
ile sarmala girmektedir. Trkiye'de
lisans ve nlisans seviyesinde
eitim veren 200'e yakn niversite
(YK niversite listesi, 2013),
binlerce meslek lisesi, kamu veya
zel kurum ve kurulularna bal
mesleki ve teknik eitim veren ekil 1: 2011-2015 Yllar arasnda AB'de biliim alannda eleman a
kurs ve eitim merkezi
bulunmaktadr. Her yl yaklak 30.000 renci drt yllk lisans ve iki yllk meslek yksek okulundan mezun
olmakta, 40.000i meslek lisesi mezunu verilmekte ve 200,000in zerinde de birey mesleki ustalk ve raklk
eitimi almaktadr. Ancak tm bu mevcuda ramen sektrde toplam alan says sadece 200.000 kiidir.
Meslek liselerimizde okuyan rencilerin sadece %10'u Biliim Sektrnde almay hedeflemektedir.
Durum Avrupa'da da farkl deildir. Avrupa'nn Bilgi ve letiim Teknolojileri profesyonellerinin %55i kendi
sektrnn dnda almakta ve Avrupa reticileri operasyonlarn gelitirmek ve Bilgi ve letiim Teknolojileri
sektrnn ekonomiye olan kaldra etkisini geri kazanmak iin gereken ileri ynetim ve teknik e-becerileri
konusunda ciddi bir ktlk ile kar karya kalmaktadr.
"Dijital a in Dnm Gndemi - DIGITALEUROPEun 2020 Vizyonu belgesinde AB i gc pazarnn 2015
ylna gelindiinde u andaki 4,7 milyonluk seviyeden 4,95 - 5,26 milyon Bilgi ve letiim
Teknolojileri uygulamacsna ulamas beklenen toplamda 384,000'lik Bilgi ve letiim Teknolojileri uygulamacs
eksiklii ekeceini ngrmektedir. Rekabet gcn korumak iin Avrupa'nn sadece dijital becerilerin temininin
artrmas deil ayn zamanda seviyelerinin ykseltmesi gerekir. Yine ayn belgede 2020 Trkiye ekonomisi iin
planlanan iyimser bir senaryoya gre senaryonun gerekleebilmesi iin on be yl ierisinde Bilgi ve letiim
Teknolojileri sektrnde 160 bin yeni istihdam yaratlmas gerekmektedir. Bu senaryonun gereklemesindeki
en byk risklerden birinin gerekli nitelikli personel yetitirmek olduu grlmektedir.
Mesleki Alanlar ve Biliimde Popler Meslekler Snflandrmas

Trkiyede sadece biliim mesleklerinin deil dier tm mesleklerin de K eleman ilanlarnda, kurum ve
kurulularn rgt emalarnda, hatta akademik literatrde meslek ile ihtisas/uzmanlk tanmlarnda bir kargaa
sz konusudur. u an taslak halinde bulunan Trkiye Yeterlilik erevesi - TY (Avrupa Yeterlilikler erevesi ile
uyumlu olacak ekilde tasarlanan; ilk, orta ve yksek retim dhil, meslek, genel ve akademik eitim ve
retim programlar ve dier renme yollar ile kazanlan tm yeterlilik esaslarn ieren lkemize zg Ulusal
Yeterlilik erevesi) ile formel hale gelerek bu dankln bitmesini umuyoruz.
23 Nisan 2008 tarihinde 2008/C 111/01 sayl tavsiye kararyla, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafndan
kabul edilen Avrupa Yeterlilikler erevesi - AY (European Qualifications Framework EQF ), Avrupadaki
yeterliliklerin effaflnn salanmas, yeterliliklerin farkl lkeler arasnda tanmasnn tevik edilmesi,
yeterliliklerin tannmas ve farkl UYler (Ulusal Yeterlilik erevesi) arasnda karlatrma yaplabilmesi iin bir
st-ereve grevi grmektedir.
Avrupa Yeterlilik erevesinde sekiz farkl yeterlilik seviyesi bulunmaktadr. Her bir seviye belli bilgi, beceri ve
yetkinliklerin bileiminden olumaktadr. Bu seviyeler, en temel renme seviyesinden (seviye 1) en st dzey
renme seviyesine kadar (seviye 8) geni bir alan kapsamaktadr. TYye gre referans seviyeleri Tablo 1de
gsterilmektedir.
Tablo 1: Trkiye Yeterlilik erevesi - TY (Taslak)
Avrupa e-Yeterlilik erevesi drt boyutu (Tablo 2) i ve insan kaynaklar planlamas gereksinimlerini farkl
dzeylerde yanstt gibi meslek, alma ve ustalk alanlarn tanmlar. Mesleki Yeterlilik Kurumunun ulusal
meslek standartlar (UMS) ve ulusal yeterlilikler (UY) almasnda da referans alnmaktadr.
Tablo 2: AY 4 Farkl Boyutu
Dimension 1 5 e-Competence areas, derived from the ICT business processes

PLAN - BUILD - RUN - ENABLE - MANAGE
Dimension 2 A set of reference e-Competences for each area, with a generic description for each competence. 32
competences identified in total provide the European generic reference definitions of the framework.
Dimension 3 Proficiency levels of each e-Competence provide European reference level specifications on e-
Competence levels e-1 to e-5, which are related to EQF levels 3-8.
Dimension 4 Samples of knowledge and skills relate to e-Competences in dimension 2. They are provided to add
value and context and are not intended to be exhaustive.
Referans erevesinde yeterlilik tanmlar boyut 2 ve 3de, bilgi ve becerileri ile ilgili tanmlar ise erevenin 4.
boyutunda belirlenmektedir. Biliim alannda Avrupa e-Yeterlilik erevesinde bu kapsamda 23 temel meslek
alan belirlenmitir. Bu referans mesleklerini Tablo 3de ve 1. boyuta gre snflandrmas Tablo 4de
grlmektedir. Tablo 5: Avrupa e-Yeterlilik erevesi ve Referans Boyutlarn ve Tablo 6: Bilgi ve letiim
Teknolojileri popler meslekler, temel grev tanmlar ve diploma nerilerimizi bulabilirsiniz.
Tablo 3: Avrupa Birlii Biliim referans meslekleri
EUROPEAN ICT PROFILE FAMILY TREE
BUSINESS MANAGEMENT TECHNICAL MANAGEMENT DESIGN

Business Information Manager Quality Assurance Manager Business Analyst
CIO ICT Security Manager Systems Analyst
ICT Operations Manager Project Manager Enterprice Architect
Service Manager Systems Architect
DEVELOPMENT SERVICE & OPERATION SUPPORT

Developer Database Administrator Account Manager
Digital Media Specialist Systems Administrator ICT Trainer
Test Specialist Network Specialist ICT Security Specialist
Technical Specialist ICT Consultant
Service Desk Agent
Tablo: 4 Biliim referans meslekleri ve AY 1. Boyut ile ilikilendirmesi (*)
Tablo 5: Avrupa e-Yeterlilik erevesi ve Referans Boyutlar
Dimension 1 Dimension 2 Dimension 3

Competency Areas Competencies Identified Competence proficience levels related to EQF
CF levels identified per competence
EQF-4 EQF-5 EQF-6 EQF-7 EQF-8
A.1 IS and Business Strategy Alignment
A.2 Service Level Management
A.3 Business Plan Development
A.4 Product or Project Planning
A. PLAN
A.5 Design Architecture
A.6 Application Design
A.7 Technology Watching
A.8 Sustainable Development
B.1 Design and Development
B.2 Systems Integration
B. BUILD B.3 Testing
B.4 Solution Deployment
B.5 Documentation Production
C.1 User Support
C.2 Change Support
C. RUN
C.3 Service Delivery
C.4 Problem Management
D.1 Information Security Strategy Development
D.2 ICT Quality Strategy Development
D.3 Education and Training Provision
D.4 Purchasing
D.5 Sales Proposal Development
D. ENABLE
D.6 Channel Management
D.7 Sales Management
D.8 Contract Management
D.9 Personnel Development
D.10 Information and Knowledge Management
E.1 Forecast Development
E.2 Project and Portfolio Management
E.3 Risk Management
E.4 Relationship Management
E. MANAGE E.5 Process Improvement
E.6 ICT Quality Management
E.7 Business Change Management
E.8 Information Security Management
E.9 IT Governance
Tablo 6: Uluslarars Piyasada Bilgi ve letiim Teknolojileri popler meslekleri, temel grev tanmlar ve diploma nerileri
MYO
Information Technology Careers Bilgi Teknolojileri Kariyer Tanmlar Y.Lisans Lisans
2 Yl
ACCOUNT MANAGER MTER YNETCS
Builds business relationships with clients to Bilgi ve iletiim teknolojileri hizmetleri,
facilitate the sale of hardware, software, telekomnikasyon, yazlm ve donanm sat iin
telecommunications or ICT services. identifies mterilerle i ilikisi kurar. Frsatlar tanmlar,
opportunities and manages sourcing and delivery rnlerin satn alnmas ve mteriye ulatrlmas
of products to customers. Has responsibility for aamalarn ynetir. Sat hedeflerine ulalmasndan
achieving sales targets and maintaining ve krlln srdrlmesinden sorumludur.
profitability.
BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER GELTRME MDR
The primary role of the Business Development gelitirme mdrnn ncelikli rol, reklamclk,
Manager is to prospect for new clients within radyo-televizyon, yaynclk, eitim ve yeni ortamlar
advertising, broadcasting, publishing, education kullanarak yeni mteriler bulmaktr. Sonrasnda
and new media. They must then plan persuasive irketleri bu irket ile almaya ikna edecek inandrc
approaches and pitches that will convince these admlar ve yaklamlar planlamaldr. Yeni
organisations to do business with the company. mterilerle iyi iletiim kurar, sat hedeflerini koyar
They must develop a rapport with new clients, ve srekli olarak ilikileri gelitirecek ekilde destek
and set targets for sales and support that will verir. Ayrca mterilerin saysn artrmak ve mevcut
continually improve the relationship. They are mterileri elde tutabilmek iin yeni rn tantmlar
also required to grow and retain existing yapmal ve mterilere destek hizmeti salamaldr.
accounts by presenting new products and gelitirme mdrleri orta ve alt seviyeli yneticilerle
support services to clients. Business birlikte alr ve lisans sat ekibi ile dirsek temas
Development Managers work with mid and kurar.
senior level management, and are closely linked
with the licensing sales team.
BUSINESS INTELLIGENCE ANALYST ZEKASI ANALST
Produce financial and market intelligence by Veri havuzlarn sorgulayarak finansal ve pazarlamaya
querying data repositories and generating ynelik bilgiler sunar ve periyodik olarak rapor tutar.
periodic reports. Devise methods for identifying Mevcut bilgi kaynaklarndaki eilimleri ve veri
data patterns and trends in available information yaplarn tanmlayacak yntemler gelitirir.
sources.
BUSINESS ANALYST ANALST
Analyses Information System for improving performansn artrmaya ynelik Biliim Sistemlerini
business performance. Identifies areas where analiz eder. planlarn desteklemek iin biliim
information system changes are needed to sistemi deiiklii ihtiyac duyan alanlar tanmlar ve
support business plans and monitors the impact deiim ynetimi ile ilgili etkileri izler. Bilgi ve letiim
in terms of change management. Contributes to Teknolojileri zmleri alanndaki firmalarn genel
the general functional requirements of the ilevsel ihtiyalarna katkda bulunur. ihtiyalarn
business organization in the area of ICT solutions. analiz eder ve onlar Bilgi Ve letiim Teknolojileri
Analyses business needs and translates them into zmleri alannda yorumlar.
ICT solutions.
BUSINESS INFORMATION MANAGER BLM YNETCS
Proposes plans and manages functional and lgili i sahalarndaki biliim sistemlerinin ilevsel ve
technical evolutions of the Information System teknik geliimlerini ynetir ve plan nerilerinde
within the relevant business domain. Manages bulunur. htiyalar, maliyetler ve dhili kullanclar
and implements updates to existing applications tarafndan onaylanan planlar nderliindeki mevcut
and maintenance activities guided by the needs, uygulamalar ve bakm aktivitelerini ynetir ve
costs and plans agreed with internal users. gelitirir. Hizmet kalitesini ve dhili kullanc
Ensures quality of service and internal user memnuniyetini salar.
satisfaction.
MYO
2 Yl
COMPUTER AND INFORMATION RESEARCH BLGSAYAR VE BLM ARATIRMACISI
SCIENTISTS
Conduct research into fundamental computer Temel bilgisayar ve biliim bilimi alanlarndaki
and information science as theorists, designers, aratrmalara teorisyen, tasarmc veya gzlemci
or inventors. Develop solutions to problems in olarak katlr. Bilgisayar donanm ve yazlm
the field of computer hardware and software. alanlarnda zmler gelitirir.
CHIEF INFORMATION OFFICER (CIO) / CHIEF BLG SSTEMLER GRUP BAKANI / TEKNOLOJ GRUP
TECHNOLOGY OFFICER (CTO) BAKANI
Develops and maintains Information Systems ve i yerlerinin ihtiyalarna uygun Biliim Sistemleri
compliant to business and organisations needs. gelitirir ve bakmn yrtr. Bilgi ve letiim
Defines and implements governance and ICT Teknolojileri stratejilerini ve denetimini tanmlar ve
strategy. Determines necessary resources for ICT gerekletirir. Bilgi ve letiim Teknolojileri
strategy implementation. Anticipates ICT market stratejilerinin uygulanmas iin gerekli olan kaynaklar
evolutions and company business needs. belirler. Bilgi ve letiim Teknolojileri pazarnn
Contributes to the development of the geliimi ve irketlerin ihtiyalar ile ilgili ngrlerde
organisations strategic plan. Leads or bulunur. Kurumlarn stratejik planlarnn geliimine
participates in larger change projects. katkda bulunur. Byk deiim projelerine nderlik
eder ya da katlm salar.
COMPUTER NETWORK ARCHITECTS BLGSAYAR AI MMARLARI
Design and develop solutions to complex Yerel alan alar (LAN), geni alan alar (WAN), i
applications problems, system administration alar, d alar ve dier veri iletiimi alar gibi biliim
issues, or network concerns. Perform systems alarn tasarlar ve kurar. A modellemesi, a analizi
management and integration functions. gibi ileri yapar.
COMPUTER NETWORK SUPPORT SPECIALISTS BLGSAYAR AI DESTEK UZMANI
Analyze, test, troubleshoot, and evaluate existing Yerel alan alar (LAN), geni alan alar (WAN) ve
network systems, such as local area network internet sistemleri ya da a sisteminin bir paras gibi
(LAN), wide area network (WAN), and Internet mevcut a sistemlerini analiz eder, test eder,
systems or a segment of a network system. sorunlarn giderir ve gelitirir. An dzgn ve
Perform network maintenance to ensure minimum kesinti ile alabilmesi iin a bakmlarn
networks operate correctly with minimal gerekletirir.
interruption.
COMPUTER PROGRAMMERS BLGSAYAR PROGRAMCILARI
Create, modify, and test the code, forms, and Bilgisayar uygulamalarnn almasn salayan
script that allow computer applications to run. kodlar ve scriptleri oluturur, deitirir ve test eder.
Work from specifications drawn up by software Yazlm gelitiriciler ya da dier kiiler tarafndan
developers or other individuals. May assist ortaya koyulmu teknik zellikler zerinde alr.
software developers by analyzing user needs and Kullanc ihtiyalarn analiz ederek ve yazlm
designing software solutions. May develop and zmleri tasarlayarak yazlm gelitiricilere yardmc
write computer programs to store, locate, and olabilir. Belirli belgeleri, veri ve bilgileri saklamak,
retrieve specific documents, data, and konumlandrmak ve kurtarmak iin bilgisayar
information. programlar yazabilir ve gelitirebilir.
COMPUTER SYSTEMS ANALYSTS BLGSAYAR SSTEMLER ANALST
Analyze science, engineering, business, and other Bilgisayar sistemlerini kurmak ve gelitirmek iin
data processing problems to implement and bilim, mhendislik, i dnyas ve dier veri ileme
improve computer systems. Analyze user sorunlarn analiz eder. Mevcut sistemleri gelitirmek
requirements, procedures, and problems to ya da otomatikletirmek iin kullanc ihtiyalarn,
automate or improve existing systems and review prosedrleri ve sorunlar analiz eder ve bilgisayar
computer system capabilities, workflow, and sistemi yeterliliklerini, i akn ve takvim
scheduling limitations. May analyze or kstlamalarn gzden geirir. Ticari kullanma uygun
recommend commercially available software. yazlmlar analiz edebilir ya da tavsiye edebilir. ou
2 yllk n lisans seviyesindedir.
MYO
2 Yl
COMPUTER SYSTEMS ENGINEERS/ARCHITECTS BLGSAYAR SSTEMLER MHENDS/MMARI
Design and develop solutions to complex Karmak uygulama sorunlar, sistem ynetimi
applications problems, system administration sorunlar veya a sorunlar iin zmler gelitirir ve
issues, or network concerns. Perform systems tasarlar. Fonksiyonlarn entegrasyonunu ve sistemin
management and integration functions. ynetimini salar.
COMPUTER USER SUPPORT SPECIALISTS BLGSAYAR KULLANICISI DESTEK UZMANI
Provide technical assistance to computer users. Bilgisayar kullanclarna teknik yardm salar.
Answer questions or resolve computer problems Mterilerin bilgisayar sorunlarn birebir, telefonla ya
for clients in person, or via telephone or da elektronik ortamda zer, sorular cevaplar.
electronically. May provide assistance concerning Yazdrma, kurulum, kelime ileme, elektronik posta
the use of computer hardware and software, ve iletim sistemleri dhil olmak zere bilgisayar
including printing, installation, word processing, kullanm, donanm ve yazlm konularnda destek
electronic mail, and operating systems. verebilir.
DATABASE ADMINISTRATOR VER TABANI YNETCS
Designs, implements, or monitors and maintains Veri tabanlarnn tasarmn yapar, uygular veya bakm
databases. Ensures the design and the ve takip ilemlerini gerekletirir. Biliim ilerindeki
implementation (Developer), or ensures the ihtiyalar karlayan biliim sistemi zmlerini
maintenance and repair of an organization's desteklemek iin bir kurumun veri tabann tasarmn
database (Administrator) to support information yapar ve kurar (Gelitirici) ya da bakmn ve onarmn
system solutions that meet business information yapar (Ynetici). Veri taban stratejilerinin tasarmn
needs. Verifies the development and design of ve geliimini dorular, veri taban performansn ve
database strategies, monitoring and improving kapasitesini takip eder, gelitirir ve gelecekte ortaya
database performance and capacity, and karak ihtiyalar planlar. Veri tabannn gvenliini
planning for future expansion requirements. salamak iin gvenlik konularn planlar, koordine
Plans, co-ordinates and implements security eder ve uygular.
measures to safeguard the database.
DATABASE ARCHITECTS VER TABANI MMARLARI
Design strategies for enterprise database systems Ticari veri taban sistemleri iin stratejiler tasarlar ve
and set standards for operations, programming, iletim, programlama ve gvenlik iin standartlar
and security. Design and construct large ayarlar. Byk ilikisel veri tabanlar tasarlar ve kurar.
relational databases. Integrate new systems with Yeni sistemleri mevcut depolama yaplaryla entegre
existing warehouse structure and refine system eder ve sistem performans ile fonksiyonellii
performance and functionality. dzeltir.
DATA WAREHOUSING SPECIALISTS VER DEPOLAMA UZMANI
Design, model, or implement corporate data Kurumsal veri depolama aktivitelerini tasarlar,
warehousing activities. Program and configure modeller ve uygular. Veri taban bilgilerinin
warehouses of database information and provide depolanmasn programlar, yaplandrr ve
support to warehouse users. kullanclara destek salar.
DEVELOPER GELTRC
Builds/codes ICT solutions and specifies ICT Mterilerin ihtiyalarna gre Bilgi ve letiim
products according to customer needs. Ensures Teknolojileri rnlerini belirler ve bu teknoloji
building and implementing of ICT applications. zmleri iin kod yazar. Bilgi ve letiim Teknolojileri
Contributes to planning, low level design. uygulamalarnn kurulmasn ve uygulanmasn salar.
Compiles diagnostic programs and designs and Alt seviye tasarmlar planlar ve katkda bulunur. En
writes code for operating systems and software iyi verimi ve fonksiyonellii elde edebilmek iin
to ensure optimum efficiency and functionality. yazlm gelitirir, tanlama programlarn derler,
tasarlar ve kodlarn yazar.
MYO
2 Yl
DOCUMENT MANAGEMENT SPECIALIST BELGE YNETM UZMANI
Implement and administer enterprise-wide Ticari boyuttaki belgelendirme ynetimi sistemlerini
document management systems and related ve irketlerin elektronik kaytlar ve belgeleri elde
procedures that allow organizations to capture, etmesini, saklamasn ve kurtarmasn salayan
store, retrieve, share, and destroy electronic prosedrleri uygular ve ynetir.
records and documents.
DIGITAL MEDIA SPECIALIST DJTAL ORTAM UZMANI
Creates websites and multimedia applications Ses, grafik, fotoraf ve video imajlar ile dijital
combining the power of digital technology with teknolojinin gcn bir araya getirerek web siteleri ve
effective use of graphics, audio, photographic multimedya ortamlar oluturur. Pazarlama
and video images. Designs, lays out and codes, mesajlarn da ieren bilgilendirme sunumlarn en st
multimedia applications and websites to seviyeye tamak iin multimedya uygulamalarn ve
maximize information presentation, including web sitelerini tasarlar, dzenler ve kodlarn yazar.
marketing messages. Makes recommendations Teknik arayzler zerine tavsiyelerde bulunur ve
on technical interfaces and ensures sustainability uygun ierik ynetimi sistemleri uygulamalar ile
through application of appropriate content srdrlebilirlii salar.
management systems.
ENTERPRISE ARCHITECT KURUMSAL MMAR
Designs and maintains the Enterprise Kurumsal mimariyi tasarlar ve srdrr. Teknolojik
Architecture. Balances technological imknlarla i (ilem) gereksinimlerini dengeler. irket
opportunities with business (process) stratejisi, ilemler, bilgiler ve Bilgi ve letiim
requirements. Maintains a holistic view of the Teknolojileri varlklar zerinde btncl bir bak
organisations strategy, processes, information as srdrr. amalar, strateji ve ilem srelerini
and ICT assets. Links the business mission, Bilgi ve letiim Teknolojileri stratejilerine balar.
strategy and processes to the IT strategy.
GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEMS CORAFK BLG SSTEMLER TEKNSYENLER
TECHNICIANS
Assist scientists, technologists, or related Corafik bilgi sistemleri (GIS) veri tabanlarnn yapl,
professionals in building, maintaining, modifying, bakm, deitirilmesi ya da kullanm konularnda
or using geographic information systems (GIS) bilim adamlarna, teknoloji uzmanlarna ya da ilgili
databases. May also perform some custom uzmanlara destek verirler. Ayrca baz zel
application development or provide user support. uygulamalar gelitirebilir ya da kullanc destei
sunabilir.
GEOSPATIAL INFORMATION SCIENTISTS AND CORAFK MEKNSAL (GEOSPATIAL) BLG
TECHNOLOGISTS TEKNOLOGLARI VE BLM ADAMLARI
Research or develop geospatial technologies. Corafik meknsal teknolojileri aratrr ve gelitirir.
May produce databases, perform applications Veri tabanlar retebilir, uygulama programlayabilir
programming, or coordinate projects. May ya da projeleri koordine edebilirler. Tarm,
specialize in areas such as agriculture, mining, madencilik, salk hizmetleri, perakende ticaret, kent
health care, retail trade, urban planning, or planlamas ya da askeri istihbarat gibi alanlarda
military intelligence. uzmanlaabilir.
ICT CONSULTANT BLG VE LETM TEKNOLOJLER DANIMANI
Supports understanding of how new ICT Yeni Bilgi ve letiim Teknolojilerinin i dnyasna nasl
technologies add value to a business. Ensures katk salayacann anlalmas konusunda destek
technological watch to inform stakeholders of verir. Gelien teknolojilerle ilgili paydalar
emergent technologies. Anticipates and brings to bilgilendirmek iin teknolojiyi takip eder. Uygun
maturity ICT projects by the introduction of teknolojileri tantarak Bilgi ve letiim Teknolojisi
appropriate technology. Communicates the value projelerinin olgunlamasn salar. Yeni teknolojilerin
of new technologies to the business. Contributes deerini i dnyasna iletir. Proje tanmlamalarna
to project definitions. katkda bulunur.
MYO
2 Yl
ICT OPERATIONS MANAGER BLG VE LETM TEKNOLOJLER YNETCS
Manages operations, people and overall Bilgi ve letiim Teknolojileri aktivitelerinin ilemlerini,
resources for the ICT activity. Implements and kiilerini ve tm kaynaklarn ynetir. Bilgi ve letiim
maintains a designated part of the ICT Teknolojileri altyaplarnn belirli ksmlarn kurar ve
infrastructure. Ensures that activities are bakmn salar. Bu aktivitelerin kurumsal kurallara,
conducted in accordance with organizational ilemlere ve standartlara gre yrtlmesini salar.
rules, processes and standards. Anticipates irket stratejisi ve maliyet denetimlerine gre gerekli
necessary changes according to company olan deiiklikleri ngrr. Yeni teknolojileri baz alan
strategy and cost controls. Evaluates and yatrmlar deerlendirir ve tavsiyelerde bulunur. Bilgi
recommends investments based on new ve letiim Teknolojilerinin ve ilgili risk ynetimlerinin
technologies. Ensures the effectiveness of the ICT etkinliini salar.
and associated risk management.
ICT SECURITY MANAGER BLG VE LETM TEKNOLOJLER YNETCS
Manages the Information System security policy. Biliim Sistemi gvenlik ilkelerini ynetir. Tm Biliim
Defines the Information System security policy. Sistemleri zerindeki gvenlik uygulamalarn ynetir.
Manages security deployment across all Bilginin eriilebilir olmasn salar. Dhili ve harici
Information Systems. Ensures the provision of paydalar tarafndan Bilgi ve letiim Teknolojileri
information availability. Recognized as the ICT gvenlik ilkeleri uzman olarak tannr.
security policy expert by internal and external
stakeholders.
ICT SECURITY SPECIALIST BLG VE LETM TEKNOLOJLER GVENLK
UZMANI
Ensures the implementation of the organizations Kurumlarn gvenlik ilkelerinin uygulanmasn salar.
security policy. Proposes and implements Gerekli gvenlik gncellemelerini yapar ve tavsiye
necessary security updates. Advises, supports, eder. Tavsiyelerde bulunur, destek verir, bilgilendirir,
informs and provides training and security eitim vererek gvenlik farkndal oluturur. Bir an
awareness. Takes direct action on all or part of a ya da sistemin tamamna ya da bir ksmna dorudan
network or system. Is recognized as the ICT mdahale eder. Paydalar tarafndan Bilgi ve letiim
technical security expert by peers. Teknolojileri teknik gvenlik uzman olarak tannr.
ICT TRAINER BLG VE LETM TEKNOLOJLER ETMEN
Educates and trains ICT professionals and Tanmlanm Bilgi ve letiim Teknolojileri teknik/i
practitioners to reach predefined standards of dnyas yeterlilii standartlarna ulaabilmek iin Bilgi
ICT technical/ business competence. Provide the ve letiim Teknolojisi uzmanlarn ve uygulayclarn
knowledge and skills required to ensure that eitir. rencilerin alma alannda grevlerini
students are able to effectively perform tasks in efektif bir ekilde yerine getirebilmesi iin ihtiya
the workplace. duyulan bilgi dzeyi ve yetenekleri salar.
INFORMATICS NURSE SPECIALISTS BLMC SALIK UZMANLARI
Apply knowledge of nursing and informatics to Hemirelik ve biliim bilgilerini kullanarak
assist in the design, development, and ongoing bilgisayarlatrlm salk hizmetleri sistemlerinin
modification of computerized health care tasarm, gelitirilmesi ve deitirilmesi konularnda
systems. May educate staff and assist in problem yardmc olur. Salk hizmetleri sistemlerinin
solving to promote the implementation of the gelimesini salamak iin problem zme ile ilgili
health care system. destek verebilir ve personeli eitebilir.
INFORMATION SECURITY ANALYSTS BLG GVENL ANALST
Plan, implement, upgrade, or monitor security Bilgisayar alarnn ve bilgilerin korunmas iin
measures for the protection of computer gvenlik nlemlerini planlar, uygular, ykseltir ve
networks and information. May ensure izler. Dijital dosyalar ve hayati elektronik altyaplar
appropriate security controls are in place that will koruyacak uygun gvenlik denetimlerini salayabilir.
safeguard digital files and vital electronic Bilgisayar gvenlik ihlallerine ve virslere yant
infrastructure. May respond to computer security verebilir.
breaches and viruses.
MYO
2 Yl
INFORMATION TECHNOLOGY PROJECT BLM TEKNOLOJS PROJE YNETCS
MANAGERS
Plan, initiate, and manage information Biliim Teknolojisi (BT) projelerini planlar, balatr ve
technology (IT) projects. Lead and guide the work ynetir. Teknik personelin almasna nderlik ve
of technical staff. Serve as liaison between rehberlik eder. dnyas ve teknik ierikli projeler
business and technical aspects of projects. Plan arasnda arac olarak hizmet eder. Proje admlarn
project stages and assess business implications planlar ve her adm iin ticari gereksinimleri hesap
for each stage. Monitor progress to assure eder. Son teslim tarihini, standartlar ve maliyet
deadlines, standards, and cost targets are met. hedeflerinin karlandn garantilemek iin sreci
izler.
NETWORK AND COMPUTER SYSTEMS A VE BLGSAYAR SSTEMLER YNETCS
ADMINISTRATORS
Install, configure, and support an organization's Bir kurumun yerel alan an (LAN), geni alan an
local area network (LAN), wide area network (WAN), internet sistemlerini veya a sisteminin bir
(WAN), and Internet systems or a segment of a ksmn kurar, yaplandrr ve destekler. Tm sistem
network system. Monitor network to ensure kullanclar iin an kullanlabilir olmasn salamak
network availability to all system users and may iin a izler ve an kullanlabilirliine yardmc
perform necessary maintenance to support olabilmek iin gerekli bakmlar yapabilir. Web
network availability. May monitor and test Web sitelerinin doru ve kesintisiz almasn salamak
site performance to ensure Web sites operate iin Web sitesi performanslarn izler ve test eder. A
correctly and without interruption. May assist in modelleme, analiz, planlama, donanm ve yazlm
network modeling, analysis, planning, and arasndaki a ve veri iletiimini koordine etmede
coordination between network and data yardm salayabilir. Bilgisayar kullanc destei
communications hardware and software. May uzmanlarn ve bilgisayar a destei uzmanlarn
supervise computer user support specialists and denetleyebilir. A gvenlik nlemlerini ynetebilir.
computer network support specialists. May
administer network security measures.
NETWORK SPECIALIST A UZMANI
Ensures the alignment of the network, including Kurumlarn iletiim ihtiyalarn karlayacak
telecommunication and/or computer telekomnikasyon ve/veya bilgisayar altyaplar dhil
infrastructure to meet the organizations olmak zere an yerleimini salar. Belirlenmi
communication needs. Manages and operates a hizmet dzeyine eriebilmek iin aa sahip biliim
networked information system, solving problems sistemlerini ynetir ve iletir, sorunlar ve hatalar
and faults to ensure defined service levels. zer. A performansn izler ve gelitirir.
Monitors and improves network performances.
PROJECT MANAGER PROJE YNETCS
Manages projects to achieve optimal Orijinal artnamelere uygun olarak optimum
performance conforming to original performansa ulaabilmek iin projeleri bandan
specifications. Defines, implements and manages sonuna kadar tanmlar, uygular ve ynetir. Kalite,
projects from conception to final delivery. gvenlik ve srdrlebilirlik standartlarna uygun
Responsible for achieving optimal results, olarak ve belirlenen kapsam, performans, maliyet ve
conforming to standards for quality, safety and takvime uyarak en iyi sonulara ulamaktan
sustainability and complying with defined scope, sorumludur.
performance, costs, and schedule.
MYO
2 Yl
QUALITY ASSURANCE MANAGER KALTE GVENCE MDR
Ensures that Information Systems are delivered Biliim sistemlerinin kurumsal ilkelere (kalite, risk,
according to organizational policies (quality, risks, hizmet seviyesi taahhd) bal olarak teslim
Service Level Agreement). Establishes and edilmesini salar. Bilgi ve letiim Teknolojileri kalite
operates an ICT quality approach compliant with yaklamlarn kurumlarn kltrne uygun olarak
the organizations culture. Ensures that imar eder ve srdrr. Korunma donanmlar, veri
management controls are correctly implemented entegrasyonu ve iletimi zerinde doru ynetim
to safeguard assets, data integrity and denetimleri gerekletirilmesini salar. Kalite
operations. Is focused and committed to the hedeflerine ulamaya odaklanr ve kendini bu ie
achievement of quality goals and monitors adar. Kalite ktlarn tahmin edebilmek iin
statistics to forecast quality outcomes. istatistikleri takip eder.
Search Marketing Strategists ARAMA PAZARI STRATEJST
Employ search marketing tactics to increase eriklerin, rnlerin veya internete girebilen aygt ya
visibility and engagement with content, products, da arayzlerin grnrln ve mteri bamlln
or services in Internet-enabled devices or artrmak iin arama pazar taktiklerini uygular. Genel
interfaces. Examine search query behaviors on ya da zel arama motorlarnn ya da dier internet
general or specialty search engines or other tabanl ieriklerin arama sorgusu davranlarn
Internet-based content. Analyze research, data, inceler. Kullanc taleplerini anlayabilmek iin
or technology to understand user intent and aratrmalar, verileri ya da teknolojileri analiz eder ve
measure outcomes for ongoing optimization. sregelen optimizasyonlar iin ktlar deerlendirir.
SERVICE DESK AGENT HZMET MASASI TEMSLCS
Provides first line telephone or e-mail support to Teknik konularda dhili ve harici mterilere ilk
internal or external clients with technical issues. telefon ve e-posta desteini salar. Bilgi ve letiim
To provide user support and troubleshoot ICT Teknolojileri sorunlarn ve konularn zer ve
problems and issues. The primary objective is to kullanc destei sunar. ncelikli hedefi, Bilgi ve
enable users to maximize their productivity letiim teknolojileri ekipman ve yazlmlarn etkin
through efficient use of ICT equipment or kullanarak kullanclarn retkenliini en st dzeye
software applications. karmaktr.
SERVICE MANAGER SERVS YNETCS
Plans, implements and manages solution zm koullarn planlar, uygular ve ynetir. Hizmet
provision. Manages the definition of Service Level Seviyesi Anlamalar (SLAs), Operasyon Seviyesi
Agreements (SLAs), Operational Level Anlamalar (OLAs) szlemelerinin ve Anahtar
Agreements (OLAs) contracts and Key Performans Gstergelerinin (KPIs) tanmlanma
Performance Indicators (KPIs). Negotiates srecini ynetir. Szlemeleri eitli i alanlar ya da
contracts with the various business domains or mterilerle ve ayn seviyedeki Biliim Sistemleri
customers and in alignment with the Business IS yneticileri ile tartr. SLAlar izleyen, raporlayan ve
Manager. Man manages the staff who monitor, uygulayan personeli ynetir. Szlemelerin
report and fulfil the SLAs. Takes mitigation action yaplamamas durumunda hafifletme almalar
in case of non-fulfilment of agreements. yapar. /finans kurumlar ile birlikte bakm
Contributes to the development of the btelerinin gelitirilmesine katkda bulunur.
maintenance budget together with
business/finance organisations.
MYO
2 Yl
SOFTWARE DEVELOPERS, APPLICATIONS YAZILIM GELTRCLER, UYGULAMALAR
Develop, create, and modify general computer Genel bilgisayar uygulama yazlmlar veya
applications software or specialized utility zelletirilmi yardmc programlar gelitirir, oluturur
programs. Analyze user needs and develop ve dzenler. Kullanc ihtiyalarn analiz eder ve
software solutions. Design software or customize yazlm zmleri gelitirir. levsel verimlilii
software for client use with the aim of optimizing optimize etmeyi hedefleyerek mterilerin
operational efficiency. May analyze and design kullanaca yazlmlar tasarlar veya mevcut yazlmlar
databases within an application area, working zelletirir. Uygulama alanlar iinde veri tabanlar
individually or coordinating database tasarlayabilir ve analiz edebilir, bireysel olarak
development as part of a team. May supervise alabilir ya da bir takmn paras olarak veri taban
computer programmers. geliimini koordine edebilir. Bilgisayar programclarn
denetleyebilir.
SOFTWARE DEVELOPERS, SYSTEMS SOFTWARE YAZILIM GELTRCLER, SSTEM YAZILIMLARI
Research, design, develop, and test operating letim sistemi seviyesindeki yazlmlar, derleyicileri
systems-level software, compilers, and network ve salk, endstri, askeri, iletiim, hava sahas, i
distribution software for medical, industrial, dnyas, bilim ve genel bilgisayar uygulamalar
military, communications, aerospace, business, alanlarnda a dalm yazlmlar tasarlar, aratrr,
scientific, and general computing applications. gelitirir ve test eder. levsel zellikleri kurar,
Set operational specifications and formulate and formle eder ve yazlm gereksinimlerini analiz eder.
analyze software requirements. May design Gml sistem yazlmlar tasarlayabilir. Bilgisayar
embedded systems software. Apply principles bilimi, mhendislii ve matematik analizi prensiplerini
and techniques of computer science, ve tekniklerini uygular.
engineering, and mathematical analysis.
SOFTWARE QUALITY ASSURANCE ENGINEERS YAZILIM KALTE KONTROL MHENDSLER VE TEST
AND TESTERS EDCLER
Develop and execute software test plans in order Yazlm sorunlarn ve bu sorunlarn nedenlerini
to identify software problems and their causes. tanmlayabilmek iin test yazlm planlar gelitirir ve
uygular.
SYSTEMS ADMINSTRATOR SSTEM YNETCS
Administers ICT System components to meet Hizmet ihtiyalarn karlayacak Bilgi ve letiim
service requirements. Installs software, Teknolojisi bileenlerini ynetir. Bilgi ve letiim
configures and upgrades ICT systems. Teknolojisi sistemlerine yazlmlar kurar, yaplandrr
Administers day-today operations to satisfy ve gnceller. Hizmet sreklilii, kurtarma, gvenlik ve
continuity of service, recovery, security and performans ihtiyalarn karlamak iin gnlk
performance needs. operasyonlar ynetir.
SYSTEMS ANALYST SSTEM ANALST
Analyses requirements and specifies software htiyalar analiz eder ve yazlm ve donanmlar
and systems. Ensures the technical design and belirler. Teknik tasarmlarn yaplmasn salar ve yeni
contributes to implementation of new software yazlm ve/veya gelimelerin uygulanmasna katkda
and/or enhancements. bulunur.
SYSTEMS ARCHITECT SSTEM MMARI
Plans and is accountable for the implementation Planlardan ve yazlm ve/veya Bilgi ve letiim
and integration of software and/ or ICT. Designs, teknolojilerinin uygulanmasndan ve
integrates and implements complex ICT solutions entegrasyonundan sorumludur. Teknik bir bak
from a technical perspective. Ensures, that asyla karmak Bilgi ve letiim Teknolojisi
technical solutions, procedures and models for zmlerini tasarlar, entegre eder ve uygular. Bu
development are up-to-date and comply with teknik zmlerin, prosedrlerin ve modellerin
standards. Watches technology development and gelimesi iin srekli gncel kalmasn ve standartlara
integrates into new solutions. Acts as a uymasn salar. Teknolojik gelimeleri takip eder ve
teamsystems leader for developers and technical yeni zmlere entegre eder. Gelitiriciler ve teknik
experts. uzmanlar iin takm sistemi lideri rol stlenir.
MYO
2 Yl
TECHNICAL SPECIALIST TEKNK UZMAN
Maintains and repairs hardware and software on Mterilerin binalarndaki donanm ve yazlmlar
client premises. To effectively maintain customer onarr ve bakmn stlenir. Mterilerin yazlmlarnn
hardware/software. Responsible for delivering ve donanmlarnn bakmlarn etkin bir ekilde yapar.
timely and effective repairs to ensure optimal En iyi sistem performansn ve mteri
system performance and superior customer memnuniyetini salayabilmek iin zamannda ve etkin
satisfaction. onarmlar yapmakla sorumludur.
TELECOMMUNICATIONS ENGINEERING TELEKOMNKASYON MHENDSL UZMANI
SPECIALISTS
Design or configure voice, video, and data Ses, video veya veri iletiimi sistemlerini tasarlar ve
communications systems. Supervise installation yaplandrr. Kurulumu ve kurulum sonras hizmet ve
and post-installation service and maintenance. bakmlar ynetir.
TEST SPECIALIST TEST UZMANI
Designs and performs testing plans. Contributes Test planlar tasarlar ve uygular. Teknik ve mteri
to correctness and completeness of a system ihtiyalarn karlayan zmleri salayan bir sistemin
ensuring that solutions meet technical and user btnlne ve doruluuna katkda bulunur. Sistem
requirements. Contributes in different areas of gelitirme, sistem fonksiyonellii test etme, anomali
systems development, testing system tanlama ve muhtemel sebepleri tehis etme
functionality, identifying anomalies and yntemlerinin farkl alanlarna katlm salar.
diagnosing possible causes.
VIDEO GAME DESIGNERS VDEO OYUNU TASARIMCILARI
Design core features of video games. Specify Video oyunlarnn ekirdek zelliklerini tasarlar.
innovative game and role-play mechanics, story Yeniliki oyun ve role-play mekaniklerini, olay
lines, and character biographies. Create and rglerini ve karakter biyografilerini belirler. Tasarm
maintain design documentation. Guide and belgelendirmelerini oluturur ve srdrr. Oyunlarn
collaborate with production staff to produce tasarland ekilde retilmesi iin retim personeline
games as designed. rehberlik ve elik eder.
WEB ADMINISTRATORS WEB YNETCLER
Manage web environment design, deployment, Web ortam tasarm, kurulumu, gelitirilmesi ve
development and maintenance activities. bakm aktivitelerini ynetir. Web sitelerinin ve web
Perform testing and quality assurance of web uygulamalarnn kalite kontrollerini ve testlerini
sites and web applications. yapar.
WEB DEVELOPERS WEB GELTRCLER
Design, create, and modify Web sites. Analyze Web sitelerini tasarlar, oluturur ve dzenler. Web
user needs to implement Web site content, sitesi ieriklerini, grafikleri, performans ve kapasiteyi
graphics, performance, and capacity. May oluturmak iin kullanc ihtiyalarn analiz eder. Web
integrate Web sites with other computer sitelerini dier bilgisayar uygulamalarna entegre
applications. May convert written, graphic, audio, edebilir. Web ve multimedya ierikleri oluturmay
and video components to compatible Web kolaylatrmak iin tasarlanm yazlmlar kullanarak
formats by using software designed to facilitate yaz, grafik, ses ve video bileenlerini Web
the creation of Web and multimedia content. formatlarna uygun hale dntrebilir.
AB ve ABDde Popler Meslekler ve Tahmini cretler

Yazmzn banda Avrupa Birliinde Bilgi ve letiim Teknolojileri alannda ciddi istihdam a olduundan
bahsetmitik. Farkl istatistik bilgileri ile derlediimiz Tablo 7de popler isimleriyle bu mesleklerin bazlarnda
2013 yl Avrupa'daki ortalama yllk gelirleri ve 2012den 2013e istihdamdaki deiimi grmektesiniz. ekil
2de ise ABDde 2013 ylnda benzer mesleklerdeki istihdam a grlmektedir.
Tablo 7: ABde Bilgi ve letiim Teknolojileri cretleri ve stihdam
% CHANGE FROM
ICT SALARY SURVEY 2013 BASE SALARY
2012
Business intelligence analyst 73,000 3.9%
Communications specialist 53,000 4.1%
Computer operator 49,000 3.8%
Database administrator 88,000 2.5%
Database architect/analyst 94,000 3.9%
Database developer/modeler 84,000 0.5%
E-commerce specialist 70,000 0.1%
Help desk/technical support specialist 52,000 1.8%
IT/IS technology/business systems analyst 75,000 1.9%
Information security specialist 85,000 2.3%
Network Administrator 57,000 2.4%
Network architect/engineer 96,000 2.1%
Programmer/Analyst 75,000 3.6%
Project maneger 82,000 3.4%
Quality Assurance Specialist 54,000 4,00%
Software Developer/Engineer 89,000 2.7%
Storage administrator 88,000 2.6%
Storage architect/engineer 96,000 3.2%
Systems Administrator 70,000 2.4%
Systems analyst 75,000 1.4%
Systems architect 99,000 2.7%
Programmer 71,000 2.3%
Technical Trainer 65,000 1.8%
Technician 47,000 3.7%
Web Developer 65,000 6,00%
Webmaster 52,000 0.8%
ekil 2: ABD 2013 istihdam a (*)
AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aac (European ICT Profile Family Tree) ve Ulusal Yeterlilikler
Yazmzn banda belirttiimiz meslek adlar kargaasn uluslararas literatrde yaplan aratrmalarla tespit ettik. Tablo 8de yine literatrde anlan bu popler
bilgi ve iletiim teknolojileri mesleklerini AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aacna (European ICT Profile Family Tree) referans meslekleri ile gruplandrdk.
Tablo 8: Biliim alannda Avrupa e-Yeterlilik eevesi Meslekleri ve Benzer Meslekler (*)
Mesleki yeterlilik Kurumu Snav ve Belgelendirme almalar erevesinde bugne kadar yaptmz
aratrmalarda mesleki eitimin i piyasas gereklerine uygun olmasnn nemini vurguladk. MYK ile
yrttmz bu almalarla i piyasasnn gereklerine uygun meslek standartlar ve belirlenen bu
standartlara gre alabilecek elemanlarn bilgi, beceri ve yetkinliklerinin yani yeterliliklerinin eitim
kurumlar tarafndan daha ok dikkate alnmas gerektii grlmektedir. Bu almalar sonunda mesleki eitim
programlarnn i piyasasnda aranan nitelikleri kapsamasn bekliyoruz.
MYK almalar erevesinde sektr ihtiyalar, kamudan gelen talepler, kresel yeterlilik yaplarnn geliimi
de gz nne alnarak biliim alanndaki i piyasasnda ihtiya duyulan tm alt meslekleri kavrayacak meslek
adlar Tablo 9de belirlenmitir.
Tablo 9: Mesleki Yeterlilik Kurumu Ulusal Yeterlilik erevesinde BT Meslekleri ve Seviyeleri

Meslek Ad ICT Profile Name Seviye
Bilgisayar Donanm Eleman Computer Hardware Technician 4-5
A Teknolojileri Eleman/Uzman Network Technologies Technician / Expert 4-5-6
Bilgi lem Destek Eleman IT Support Technician 4-5
Sistem Yneticisi System Administrator 5-6
Veri Giri Eleman Data Entry Clerk 4
Sistem letmeni (Operatr) Computer Operator 4-5
BT Sat Eleman/Sorumlusu IT Sales Person / Officer 4-5
BT rn Yneticisi IT Product Manager 6
BT zmleri Uzman IT Solutions Specialist 6
BT Danman IT Consultant 6
Yazlm Gelitirici Software Developer 4-5-6
Yazlm Uygulamalar Destek Eleman Software Applications Support Staff 4-5
Veritaban Uzman Database Technician/Specialist 4-5
Web ve oklu Ortam Tasarmcs Web And Multimedia Designer 4-5
Analisti Systems Analyst 5-6
BT Gvenlik Uzman Application Programs Specialist 6-7
BT Gvenlii Denetmeni IT Security Specialist 7
BT Eitim Uzman IT Teacher 5-6
ekil 3te ise tespit edilen bu mesleklerin belirledii meslek aac ve meslekte ilerleme yollar belirtilmitir. Bu
grafik st kenar ve sa kenar st ste gelecek ekilde bir koni olarak dnlmelidir. Donanm ve Hizmetler,
Yazlm Gelitirme, Sat ve Sistem Entegrasyonu eklinde incelenebilen her meslek grubu birbiriyle etkileim
halindedir.
ekil 3: Meslek Aac ve ilerleme yollar (*)
stihdam ve nsan Kaynaklar (K) Platformlar
Trkiyedeki eleman ihtiyacnn tespitini yaparken internet ortamnda www.kariyer.net , www.yenibiris.com ,
www.secretcv.com vb. popler insan kaynaklar (K) platformlarndan (Haziran-Temmuz-Austos 2013
dneminde) toplanan verilerle aadaki bulgulara ulalmtr.
ekil 4: (Haziran-Temmuz-Austos 2013) Bilgi ve letiim Teknolojileri Alanndaki lanlar
I. Son 3 ay iinde biliim alannda bu platformlara 5,200den fazla personel iin eleman ilan verilmitir.
II. 81 ilimizden Hakkri ve Sinop illerinde Bilgi ve iletiim sektrnde hi eleman ilan verilmemitir.
III. llerin nfus ve sanayilemesine paralel istihdam talebi bulunmaktadr.
IV. Biliim alanndaki eleman ilanlarnn yaklak %80i stanbul ve Ankara illerindedir.
V. Eleman ilanlarnda meslek, kariyer ve mevki kargaas bulunmaktadr, AB standartlaryla hibir ekilde
uyum grlmemektedir.
VI. l baznda eleman ilan deerlendirmesi yapldnda yazlm ve donanm/a teknik eleman talebinin
arl hissedilmektedir.
VII. Yazlm alannda .NET, C++, C#, Java ve PHP deneyimli eleman ihtiyac ok daha fazladr.
VIII. stanbul ve Ankarada mobil yazlmc alannda IOS Application Developer ve Android Application
Developer ilanlar, dier Anadolu illerinde ise WEB Developer / Designer ve WEB Programer ihtiyalar
daha fazladr.
IX. SharePoint ve daha da ihtisaslam alanlarda Oracle ve SAP Developer/Anlayst/ Consultant ve
Software Specialist istihdam talepleri ne kmaktadr.
X. Anadoluda yaayan ve i arayanlarn ounun bu K platformlarn bilmedikleri grlmektedir.
Referans olmas amacyla sizlerle paylatmz Tablo 10da, Kariyer.net verilerine gre
Biliim Sektr iin i arayan adaylarn en ok hakim olduklar programlama ve veritaban
dilleri listesine ulaabilirsiniz.
Tablo 10: arayanlarn hakim olduklar programlama dili
Tablo 10'a gre; SQL bilgisine sahip aday says %15.1 ile ilk srada bulunmaktadr. kinci srada %9.8 oran ile
Java, nc srada ise %9 ile HTML bulunmaktadr. Sralama, %8.8 oranyla C++, %8.2 oranyla C#, %7.30 ile
ASP, %7.1 ile .NET devam etmektedir. Trkiye'de yaygn ekilde kullanld bilinen PHP bilen oran ise %5.4 ile
9. Srada yer almaktadr.
Biliimde K platformlarnda eleman arayanlarn taleplerini stanbul ve Ankaray birlikte ve dier iller de ayr
snflandrldnda daha nce bahsedilen AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aacna (European ICT Profile
Family Tree) yerletirilmi (ekil 5) alanlarn hangisinde daha ok istihdam a olduu grlmektedir.
ekil 5: K platformlarnda eleman arayanlar ve ICT snflandrmas
Aratrmann eitli evrelerinde farkl zaman ve platformlarda yaplan anketlerde Biliim Sektrnde i arayanlarn almak istedikleri irket
tipi ve alan tercihleri ekil 6 ve ekil 7de grlmektedir.
ekil 6: Yeni i taleplerinde irket tipi tercihleri (*)
ekil 7: Yeni i taleplerinde alan tercihleri (*)
arayanlarn biliim sektrn daha iyi tanmalar ve hangi alanlara ynelmeleri gerektiini daha iyi kavramalar amacyla sektrde var olan
irket yaplarn irdeleyelim. Sektrel baz istatistikler ve daha nce yaptmz Biliim Sektr alan cretleri Aratrmas ve Sonular
(http://www.tubider.org.tr/?p=2342) deerlendirilerek ekil 8de irketlerin verdikleri hizmetler, ekil 9de ise bu irketlerin temel alma alanlarndaki eleman
saylar verilmitir.
ekil 8: irketlerin verdii temel hizmetler (*)
Trkiyedeki jargonun biraz
farkl olmasndan ve yeni mezun
arkadalara daha fazla yardmc olmak amacyla
irketlerin temel alma alanlarndaki eleman
says Tablo 10da grlen ve AB Bilgi ve letiim
Teknolojileri Meslek Aac (European ICT Profile
Family Tree) paralelinde, bilgi ve iletiim
teknolojileri bilim alanlarn baz alarak
hazrlanmtr.
ekil 9: irketlerin temel alma alanlarnda alan saylar
Tablo 10: AB Bilgi ve letiim Teknolojileri bilim alanlar
ICT Knowledge Areas

Microelectronics, Computing Industrial Communication Software Business System
Components, Hardware Control Equipments Infrastructure applications Integration
Semiconductors etc. Systems and services
Biliim Teknolojileri Sektrnde Gelien Meslekler ve htiya Analizi
Aratrmamz erevesinde yaplan anketlerde ve saha almalarnda alanlar ve/veya i arayanlar asndan i memnuniyeti ve cret beklentileri ekil 10da ve
irketlerin yeni eleman almlarnda e-beceri ve e-yeterlilik beklentileri ekil 11de grlmektedir.
ekil 10: alan cephesinden i memnuniyeti ve cret beklentileri (*)
ekil 11: irketlerin e-Beceri ve e-Yeterlilik beklentileri (*)
alan cephesinden i memnuniyetine bakldnda her sektrde rahatlkla grebileceimiz cret baznda %20-30 daha fazla bir beklenti olduu grlmtr. Yine
ayn aratrma kapsamnda, i arayanlarn almak iin bavurduklar kurum ve kurulularn gerek ihtiyac olan e-beceri ve e-yeterlilikler seviyesini tam olarak
bilmedikleri anlalmaktadr.
ekil 11de yazlm gelitirme ve donanm servis alanlarnda irket beklentilerinin adet baznda daha fazla olduu grlmektedir. Bu da zellikle 2 yllk Meslek
Yksek Okullarnda verilen mesleki eitime daha fazla younlalmas gerektiini gstermektedir.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn Trkiyenin nsan Kaynann Belirlenmesi amacyla yapt aratrmalar ve biliim alannda kendi
yaptmz anketlerde firmalarn en ok ihtiya duyacaklar genel becerilerin dalm ekil 12de grlmektedir. Anketlere katlan iverenlerin
ou biliim alannda mesleki ve teknik becerilerinin nemli olduunu vurgulamlardr. Biliim sektrnde yabanc dil bilgisine olan ihtiyacn dier mesleklerden
ok daha fazla olduu aikrdr.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlnn firma lekleri bydke, temel beceriler olarak tanmlanan, iletiim becerileri, ekip almas, ynetim/liderlik becerileri,
problem zme, yabanc dil ve yenilikilik gibi becerilere ynelik ihtiyalarn byd, buna karn i ahlak ve i disiplini mikro ve kk lekli firmalarda daha
ok ihtiya duyulan beceriler iken orta ve byk lekli firmalarda daha az ihtiya duyulan beceriler arasnda olduu grne katlyoruz.
ekil 12: Genel beceriler ve kurumsal yetkinlikler
ekil 13: alanlarn e-Becerileri ve iveren beklentilerini tatmin oran (*)
ekil 13de ise aratrmamzn sonularnn belki de tmn niteleyen bir diyagram grlmektedir. alanlarn e-Becerileri ve iveren beklentilerini tatmin oran.
Meslein tipine gre 2 yllk bir meslek yksek okulu veya 4 yllk bir niversiteden yeni mezun olmu ve i arayan bir elemann e-beceri ve e-yeterlilikleri kurum ve
kurulularn beklentilerinin Anadoluda %10u stanbul/Ankara illerinde ise sadece %15-20sini karlad grlmektedir. Bu arpc gerei alan ve/veya i
arayan genlerin iyi alglayabilmeleri ve mezun olmadan veya mezun olduktan sonra dahi kendilerini yetitirmek ve donanmlarn arttrmak iin almalar
gerektiini vurgulamak isteriz.
Biliim Teknolojileri Sektrnde ne kan Yeterlilikler ve Ulusal ereve
AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aacna (European ICT Profile Family Tree) uyumlu komple ve
snflandrlm bilgi, beceri ve yetkinlikler kurumsal olarak herhangi bir ortamda bulunmamaktadr. Akademik
baz almalarda ad geen ve popler baz temel Competency (Yetkinlik) veya Objectives (Hedefler)
Tablo:11de grlmektedir.
ekil 14: Biliimde temel alan
Bu tablolarda ad geen dosyalar toplu olarak http://transfer.cizgi.com.tr/nsaral/objectives/ adresinden temin

edebilirsiniz. Tahmin edilecei gibi yazmzda adn andmz birok meslein grevlerinden bazlar ekil 14de
belirttiimiz temel alma alannda da bulunduundan Mesleki Yeterlilik Kurumunun belirledii Ulusal
Yeterliliklere, AB Bilgi ve letiim Teknolojileri Meslek Aac (European ICT Profile Family Tree)
snflandrmasnda birden fazla grupta ihtiya duyulmaktadr. rnein ulusal WEB ve oklu Ortam
Tasarmcs yeterliliimiz AB snflandrmasnda Design ve Develop snfnda da gerekmektedir.
ekil 15de AB Bilgi ve letiim Teknolojileri meslek profillerinin Ulusal Yeterlilikler ile ilikilendirilmi ekli
grlmektedir.
ekil 15: AB Bilgi ve letiim Teknolojileri meslek profilleri ve bal Ulusal Yeterlilikler
Nasl Bir Eitim

Aratrmamzda iverenlerin ve alan/i arayan elemanlarn temel bilgi, beceri ve yeterlilik seviyelerin stnde Microsoft, Cisco,
Adobe, SAP ve Oracle irketlerinin sertifika ve eitim programlarna itibar ettikleri tespit edilmitir. Temel seviyenin stndeki
beklentiler ve bireysel e-becerilerin deerlendirilmesi amacyla ve daha st seviyelerdeki kariyer beklentileri iin
http://www.eskillslandscape.eu/Self-assessment/ adresinden faydalanabilirsiniz.
Tablo 11: Biliim alannda temel referans yeterlilikler
CompTIA HW SW Business
CompTIA A+ 220-701 Essentials Objectives TR
CompTIA A+ 220-702 Practical Application Objectives TR
CompTIA A+ 220-801 Objectives
CompTIA A+ 220-802 Objectives
CompTIA Advanced Security Practitioner Exam Objectives
CompTIA CDIA+ CD0-001 Objectives
CompTIA Cloud Essentials Exam Objectives
CompTIA Cloud Objectives CV0-001
CompTIA CTT+ Exam Objectives
CompTIA Green IT Exam Objectives
CompTIA Healthcare IT Technician Exam Objectives
CompTIA Linux Powered by LPI LX0 101
CompTIA Linux Powered by LPI LX0 102
CompTIA Mobile App Security ADR-001
CompTIA Mobile App Security iOS IOS-001
CompTIA Mobility Objectives MB0-001
CompTIA Network N10-005 Objectives
CompTIA PDI+ Exam Objectives
CompTIA Project+ 2009 Exam Objectives
CompTIA Security SY0-301
CompTIA Server+ 2009 Exam Objectives
CompTIA Storage SG0-001
CompTIA Strata IT Fundamentals E2C
CompTIA Strata IT Fundamentals FC0-U41
CompTIA Strata IT Technology for Sales FC0-TS1
Council of European Professional Informatics Societies
EUCIP Client Manager
EUCIP Data Centre Configuration
EUCIP Database Manager
EUCIP IS Auditor
EUCIP IS Manager
EUCIP IT Trainer
EUCIP Network Manager
EUCIP Sales Application Consultant
EUCIP Security Adviser
EUCIP Software Developer
EUCIP Systems Integration Testing Engineer
EUCIP Web Multimedia Master
EUCIP X-Systems Engineer
Electronic Technicians Assosication
Certifed Wireless Network Technician Competencies
Certified Computer Service Technician Competecies
Certified Network Computer Technician Competencies
Certified Network Systems Technician Competencies
Avrupa Birliinde e-Beceriler alannda yaplan eChallenges e-2011 Conference sonularna gre uluslararas
sertifika veren irketlerin hangi mesleklerde daha etkin olduu ekil 16da grlmektedir.
ekil 16: Uluslar aras sertifikalar ve meslekler
Genlerin ve yeni bir i arayanlarn aratrma sonularna bakp ktmser olmamasn dileriz. Meslek alanna
ynelik drt yllk bir lisans eitimini bitiren bir kiinin tm hayat boyunca elde edebilecei bilgi, beceri ve
yetkinliklerin sadece %30una sahip olaca bilimsel birok makalede sylenmektedir. stelik internet ve e-
renme olanaklar sayesinde hayat boyu renme ok daha kolay hale gelmitir.
Biliim Teknolojileri Sektrnde ne kan e-renme kaynaklar Tablo 12de belirtilmitir. Tablo 13de ise
biliim sektrnde zellikle Sales/Marketing and Business Administration sat pazarlama ve iletme
ynetimi alannda kariyer yapmak isteyenler iin rnek bir eitim program grlmektedir.
Tablo 12: Biliim Teknolojileri Sektrnde ne kan e-renme kaynaklar
Kaynak Web Site Alan

YKDL http://ide.yok.gov.tr/index.cfm ngilizce
Professor Messer http://www.professormesser.com/ CompTIA A+ Training
Network+ & Security Training
Linux+ Training
Microsoft Training
edX (MIT, Harvard, Berkley) https://www.edx.org/ Computer Science
Electronics
Business & Management
Science & Engineering
Coursera https://www.coursera.org/ Computer Science Theory
Computer Science Systems & Security
Computer Science Software Engineering
Computer Science Artificial Intelligence
Electronics & Electrical Engineering
Lynda http://www.lynda.com/ 3D + Animation
Audio
Business
CAD
Design
Developer
Documentaries
Photograpy
Video
Web
Harvard University CS50 https://www.cs50.net/ Software engineering & WEB development
C, PHP, JavaScript plus SQL, CSS, HTML
Introduction. Bits. Binary. ASCII. Programming.
Abstraction. Algorithms. Statements. Boolean
expressions. Conditions. Loops. Data structures.
Variables. Threads. Events.
C. Source code. Compilers. Object code. Functions.
Comments. Standard output. Arithmetic operators.
Precedence. Encapsulation. Local variables. Types.
Casting. Standard input. Libraries. Boolean
expressions. Conditions. Loops.
Functions. Global variables. Parameters. Return
values. Stack. Frames. Scope. Arrays. Strings.
Command-line arguments. Cryptography.
Linear search. Binary search. Asymptotic notation.
Bubble sort. Selection sort. Merge sort.
Recursion. Debugging. File I/O. Structures. Pointers.
Dynamic memory allocation. Heap. Pointers.
Forensics. Libraries.
Harvard University CS50 https://www.cs50.net/ Linked lists. Stacks. Queues. Hash tables. Trees.
(Devam) Binary search trees. Tries. Resource management.
Huffman coding. Bitwise operators. HTTP. HTML.
CSS. PHP. SQL.
JavaScript. Ajax. Design. Security.
Harvard University CS50 http://cs50.tv/2012/fall/ Introduction to Computer Science I
Mobile Software Engineering
Understanding Computers and the Internet
Exposing Digital Photography
Building Dynamic Websites
Building Mobile Applications
XML with Java, Java Servlet, and JSP
Academic Earth http://academicearth.org/ Computer Science Theory
Computer Science Systems & Security
Computer Science Software Engineering
Computer Science Artificial Intelligence
Electronics & Electrical Engineering
MIT OpenCourseWare (OCW) http://ocw.mit.edu/index.htm Electrical Engineering and Computer Science
Algorithms and Data Structures
Artificial Intelligence
Computer Design and Engineering
Computer Networks
Cryptography
Data Mining
Graphics and Visualization
Human-Computer Interfaces
Operating Systems
Programming Languages
Software Design and Engineering
Theory of Computation
Digital Systems
Electric Power
Electronics
Robotics and Control Systems
Signal Processing
Telecommunications
Stanford University Online http://online.stanford.edu/ Engineering & Computer Science
Introduction to Databases
Coding Together: Apps for iPhone and iPad
Convex Optimization I - II
Developing Apps for iOS
Introduction to Robotics
Programming Abstractions, Paradigms
Programming Methodology
Berkley Webcast http://webcast.berkeley.edu/ Engineering & Computer Science
Tablo 13: leri Seviye Eitim Program
1. Donanm ve A Teknolojileri
Donanm Sanayi alt katmanlar
Donanm Bileenleri ve Tarihesi
Sunucu Teknolojileri
stemci Teknolojileri
Gml sistemler
A Prensipleri ve standartlar
A Katmanlar ve donanmlar
Internet ve WEB
Veri Depolama Sistemleri
Gelecekte Donanm
Hangi irketler izlenmeli - Trkiye ve Dnya
2. Yazlm Sektr ve Teknolojileri

Programlama Dilleri ve Tarihesi
Yazlm Gelitirme Srelerinde Object Oriented Yaklam
Veri Tabanlar
Computer Aided Software Engineering (CASE)
Integrated Development Environment (IDE) aralar
Yazlm Gelitirme Sreleri
Yazlm Katmanlar ve letim Sistemleri
WEB tabanl Yazlm
3. E-Ticaret
E-Ticaret Stratejisi Gelitirmek
E-Ticaret'te Dijital Pazarlama
E-Ticarette Operasyon
E-Ticarette Altyap
Uygulamalar
Markalar ve Firmalar
4. Mobil Teknolojiler
Neden mobil yaam?
Smartphone devrimi
Yksek iletiim hzlar ve Mobil Uygulamalara etkileri
Telekom operatrlerinin ve Cihaz reticilerinin asndan mobil ekosistem
Lokasyon bazl servisler ve etkileri
Mobil uygulamalarn gelecei
Mobil Oyun - Mobil Reklam - Mobil Kurumsal Projeler
Referans almalar
5. Bilgi Gvenlii
Bilgi, Biliim Gvenlii, Siber Gvenlik Kavramlar
Gvenlie Kim Neden htiya Duyar?
Kurumsal Firmalarda Bilgi Gvenlii Nasl Konumlandrlmal
Yeni Nesil Teknolojiler ve Gvenlik Zafiyetleri
Cloud, Mobile, Virtulization Security
DDoS Saldrlar ve Korunma Yollar
Trkiye'de Bankaclk Uygulamalarna Ynelik Saldrlar
Kurumsal Firmalarda Hatal Bilgi Gvenlii Yaklamlar
Bilgi Gvenliinde Proaktif Yaklam Olarak Szma Testleri
Yazlm Gelitirme Srelerinde Gvenliin nemi
Gerek bir Saldr Demosu ve Farkl Alardan Analizi
6. Sat Mhendislii
rn odakl baktan mteri odakl yaklama gei
Rakiplerden farkllamann yollar: Mteri Deer Sunumlar
Sre odakl satla daha iyi sat sonulara nasl ulalr?
Teknoloji satnda tek bir karar verici mi var?
Sat srelerini mterinin alm sreleriyle uyumlu hale getirmek
Mteriyle gvene dayal uzun soluklu iliki kurmann yolu: Stratejik Sat kavram
ok Kanall Kampanya Ynetimi
Aktivite Bazl Maliyetlendirme ve Karllk
Digital Pazarlama ve Sosyal ve Paylam zmleri
Pazarlama Operasyon Ynetimi
Raporlama
7. letme Ynetimi
Analitii ve Gc Ynetimi
Bteleme, Planlama ve Tahminleme
alan Performans Ynetimi ve evik zmleri
Risk Analitii
Stratejik Planlama
8. Finans/Bankaclk Teknolojileri
Finans Sektrndeki lk Teknolojiler (LAN, WAN, ATMler 1980lerden 2012ye)
Finans dnyasnn Kullanc Uygulamas olan Teknolojilere balamas
Finans ve Bankaclkta deme Sistemleri ve Altyaplar
Imprinter dan EMV ye geie kadar sreler
Teknoloji Trendlerini Belirleyen Byk Firmalar
u anki Rekabet ve Finans Kurulularnn Teknoloji Altyaplar
Finans ve Bankackta Yeni Rekabeti Teknolojiler, Trendler
Kurumsal Karneleme
Finansal Konsolidasyon
9. ar Merkezleri ve Teknolojileri
ar merkezi gereksinimleri
Mteri memnuniyeti iin ar merkezinin nemi
ar merkezi ve teknolojik altyap
Sosyal medyada ar merkezi
zekas ve ar merkezi uygulamalar
Ses Teknolojilerinin Kullanlmas
CRM nedir, eitleri, nemi
Mteri sadakat program
Baarl CRM projeleri iin gerekli artlar
10. ERP Teknolojileri

ERP Nedir? Tanm ve Tarihesi.
ERP Pazar ,Dnyada ERP Pazar, Trkiyede ERP Pazar ve tarihesi
letme ve Kurumlarn ERP ihtiyac
ERP Komitesi, Kuruluu ve Faaliyetleri
ERP zm Haritas , ERP Modlleri
ERP Implemantasyon Sreci
ERP Satnalma Sreci
11. TELEKOM Teknolojileri

Modem WAN Yaplarndan xDSL ve Fiber Balantlara, FTTx, Fem2cell
Mobil Operatrler ve ISPler
WiMAX, LTE, 3G ve 4G Teknolojileri ve reticileri
PSTN, BRI/PRI, VoIP ve PBX, IP Telefon Kavramlar
Datacenter Hizmetleri
12. BULUT Biliim ve Byk Veri

Bulut Biliim Terminolojisi
Hizmet alanlar, uygulama modelleri
zmler ve reticiler, rnek uygulamalar
Ekonomik ve operasyonel etkileri (fayda ve riskler)
Bulutta Hizmet Garantisi (SLAs)
Byk Veri
Veri Ambar Teknolojileri
Veri Entegrasyonu
Veri Kalitesi
Web Analitii
13. Yneticilik ve Liderlik

Liderlik, (Leadership At a Glance)
Liderlik Deerleri (Leadership Values)
Ama, Vizyon ve Misyon Nedir? (Purpose, Vision and Mission)
Hedef Nedir ve Hedefler ile Ynetim (Goals Setting and Managing Goals)
Yksek Motivasyon Oluturabilmek (Dynamics of High Motivation)
Deiim Felsefesi ve Inovasyon (Change Philosophy and Innovation)
Suistimal Analitii
14. ARGE Tevikleri

TBTAK-TEYDEB Ar-Ge Yapan Kurumlara Ynelik Destekler Bilgilendirme o 1501-Tbitak
Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Program
o 1505-Tbitak niversite Sanayi birlii Destek Program
o 1507-Tbitak Kobi Ar-Ge Balang Destek Program
o 1511-Tbitak ncelikli Alanlar Aratrma Teknoloji Gelitirme Ve Yenilik Projeleri
Destekleme Program
o 1512-Bireysel Giriimcilik Aamal Destek Program
KOSGEB Destekleri Bilgilendirme

Ekonomi Bakanl Tevikleri Bilgilendirme (Pazara Giri Destei, Yurt D Tantm Destei,
Organizasyon Destei, Arama Motoru Destei, Yurt D Birim Destei, Belgelendirme Destei,
Danmanlk Destei )
Ar-Ge Yapan Kurumlara Ynelik Tevik Ve stisnalar o Teknoparklar Tantm ,Vergi ve SGK
stisnalar
o Ar-Ge Merkezleri Tantm , Vergi ve SGK stisnalar
Sonular ve Notlar:
Aratrma sonucu kan bulgular aadaki gibi zetlemitir:
Teknolojiye zg Beceriler
stihdam asnda gelecekteki tm eilimlerin merkezinde zellikli ve yksek teknik bilgi gze arpmaktadr.
rnein, yaknsama (farkl ebeke platformlar araclyla benzer hizmet eitlerinin tanmas ya da telefon,
televizyon ve kiisel bilgisayar gibi tketici aygtlarnn bir araya getirilmesi) ile iletiim ve biliim
teknolojilerine ait tm Bilgi Teknolojileri sistemlerinin, mobil cihazlarn, alarn sadece veri deil ayn zamanda
ses ve video iletiiminde kullanlmas multidisiplin eilimlerini desteklemektedir. leri teknoloji mimari ve alt
yaps zlmesi gereken sorunlar eitli zorluklar da beraberinde getirmektedir. rnein, hayatmzda daha
fazla nem kazanan bulut biliim ile biliim teknolojileri ve iletiim uzmanlarnn geni ve eitli alanlardaki
teknik konular zerinde derin bilgiye sahip olmalar gerekecek ve yksek seviyeli teknik deneyim ve bilgiye
sahip olmadan veri gvenlii konularnda nasl baarl bir adresleme yaplabileceini anlamak da zor olacaktr.
Artan Yetenekleri
Bilgi Teknolojileri ve iletiim uzmanlarnn sadece temel i yeteneklerine ve e-becerilere sahip olmalar yeterli
deildir. Uzmanlarn, rn gelitirme srecini ynetmek ve gerek i dnyas sorunlarn zmek gibi ihtiyalar
olduu srece yaratc, teknik ve giriimci yeteneklere de sahip olmalar gerekmektedir. Teknik yetenekler
yannda iverenler i dnyasnn geni kapsaml hedeflerini de ayn lde kavrayacak elemanlar aramaktadr.
Bilgi Teknolojileri Gvenlik Alannda e-Beceriler ve e-Yeterlilikler

Bilgi Teknolojileri ve letiim uzmanl yeterlilikleri asndan gvenlik ve veri korumas bilgi, beceri ve
yetkinlikleri, iverenler stnde en net ve en hzl etki brakacak ncelikli konulardan biridir. verenlerin ou
gvenlik sorunlaryla ba edebilmek iin profesyonel gvenlik uzmanlar yerine Bilgi Teknolojileri ve letiim
uzmanl alanndaki alanlarn anahtar eilim ve yeteneklerinden birinin gvenlik becerileri olduu
fikrindeler. verenler a uzmanlar, Bilgi Teknolojileri uzmanlar veya danmanlarnn gvenlik becerilerinin de
olmasn tercih etmektedir.
Kiilere zg Beceriler
Bilgi teknolojileri ve hizmetleri, hem i hem de sosyal alanda, hayatn her alanna girmeye baladndan
dolay, bilgi teknolojileri ve iletiim uzmanlarnn mteri sorunlarn ve mterilerin seimlerini anlayabilmeli,
bunlarla ba edebilir olmal ve zellikle empati kurabilmelidir. Ekip ynetimi becerisi, koordinasyon ve
planlama becerisi, kalite standartlar ve uygulama teknikleri bilgisi, kriz ynetim becerisi, maliyet hesab ve risk
deerlendirmesi yapma bilgi ve becerisi, meslee ilikin yasal dzenlemeler bilgisi, muhakeme ve karar verme
yetenei, renme ve rendiini aktarabilme yetenei, problem zme yetenei, sektre ait ulusal ve
uluslararas standartlar bilgisi, teknik dokmanlar okuma ve anlama bilgi ve becerisi, veri toplama, kayt
tutma ve raporlama bilgi ve becerisi, yazl ve szl iletiim yetenei, ynetim bilgi ve becerisi yetkin
elemanlardan beklenen genel bilgi ve becerilerdir.
Acil ve stresli durumlarda soukkanl ve sakin olmak, sre kalitesine zen gstermek, zaman verimli bir
ekilde kullanmak yine biliim alannda alacaklardan daha ok beklenen tutum ve davranlardr. Analitik
dnme ve aratrma yetenei, kendi kendine renebilme becerisi zellikle i hayatndaki sorunlara
teknolojik zmler bulmakta hayati bileenlerdendir. Gnmzde irketler iin bilgi ve veri alt yaplar onlarn
operasyonel yeniliki zmleri iin en nemli deerleri olup bu deerler, analitik zmler ile i hayatnda
gelitirilebilmektedir.
Yksek Lisans ve leri Eitim

Biliim alannda Bilgisayar Donanm Eleman, Web Tasarmcs, Biliim Teknolojileri Destek Eleman vb. baz
meslekler iin kat stnde meslek lisesi diplomasnn yeterli olduu belirtilse dahi iverenler elemanlarn
meslekte ilerlemelerini, kendilerini gelitirebilmelerini ve daha yksek baar iin bu mesleklerde bile daha
yksek diploma sahibi olmalarn aramaktadr. Biliim alannda dier birok dier meslek iin MYO ve Lisans
seviyesinde diplomalarn ok da yeterli olmad gr yaygndr. Eer uzun vadeli ve baarl bir kariyer
planlyorsanz mutlaka yksek lisans yapmanz veya alannza gre okul sonras sertifika
programlarna bavurmanz tleriz.
Danmanlarmz yaptklar saha almalarnda, Bilgi ve letiim Teknolojileri sektrnde her iki tarafn,
iverenlerin ve i arayanlarn da aradklar kadro iin gerekli olan bilgi, beceri ve yetkinlikleri tam olarak
deerlendiremedikleri veya yanl bildirimler ile karlkl yanlglara neden olduunun grldn
bildirmilerdir. Aratrmamza katlan bir danmanmzn bu konudaki yorumu yledir:
Bilgi lem dnyasnn bir taraf burnu kalkk dier taraf ise yerde srnyor (tpk tekne ii gibi), bence sebebi
mterinin sesinin ieride duyulmamas, bunun aresi Pazarlama / htiya Okuma / Strateji Oluturma
konularnn eksiklii. Geen sene danmanlk (i gelitirme, bilgi ilem ...) projelerine para destei veren bir
banka benden danmanlarna nasl danmanlk satlr diye ders vermemi istemiti, sebebini ise paramz var
verecek proje gelmiyor, danmanlarmz i nasl yaplr bilmiyor diye aklamlard.
Bence Pazarlama tek bana ilenmeli. Bilgi ve iletiim Teknolojileri alannda beceri eksiklii veya irketlerin bu
alanda insan yeterli istihdam salamamas hakknda ahsi dncem u ekilde: irketler Bir ilerini (kendilerinin
farknda olduklar ii) grmek iin biliim cihazlar kullanyor, hizmetleri ise dardan satn almak istiyor. Bir
irketin yetenekli bir eleman elinde tutabilmesi olduka g, henz bu insanlar (tatmin olmadklar iin) kendi
ilerini kurmaya motive olduklarnda iten ayrlyor ve dardan hizmet vermeyi tercih ediyorlar. Bu durum
alan saysn azaltyor. Dier yandan irketlerin Bilgi ve letiim Teknolojileri kullanmn arttracak vizyonlar
yok, i tarifleri ve pazar tarifleri buna uygun deil. Dolays ile iverenin nne Einstein ksa fark etmiyor, nk
onunla yapabilecei bir ii yok (farknda deil, gerekten yok, paras yok vesaire ...) ilanlarnda insanlarn
bildiklerine bakn, hepsi profesr olmu, 25 yanda ocuun CVsi bende yok. Hal byle olunca ie girdiinde
hayal krkl yaanyor, 1- 2 sonra irket darya yneliyor (hakl, zaten byle olmal).Yazlm ve donanm
kullanmnda ciddi merkezilemeye de dikkatinizi ekmek isterim. Yeni teknolojiler ile (Bulut, LUCA benzeri iler ...)
merkezileme sonucunda sektrn istihdam talebi azalacaktr. Dnsenize Bakanlk bir Muhasebe program
yazsa, herkes kullanacak dese ka kii isiz kalr, Bulut kullanm da ok eyi deitirecek...
Bilgi ve letiim Teknolojileri ile Mteri likileri, Pazarlama, Servis Operasyonlar, Verimlilik, Veri Toplama,
Reklamclk gibi konular i ie girecektir. Bilgi ve letiim Teknolojileri sanki bir lisan gibi birok profesyonelin alt
yapsna inmek zorunda, o zaman az sayda iyi profesyonel ihtiyac netleecek, anlam kazanacak.
irketler eleman ararken aslnda ne aradklarn fazla bilmiyor. Bilgi ilemci alp ERP projesi yaptrmak isteyen,
teknisyen alp program eitimi konusunu hallettiini dnenler ok. Biz hepimiz Bilgisayarc ocuklarz, web
sayfas da yaparz, program yazarz, makine onarm yaparz, monitr tarz, kablo deriz... En stte yer
almayan irketler iin alg byle. Buna are olarak ok eitlendirme yapmadan daha az sayda tanm n plana
karmanz neriyorum
Bir baka danmanmz ise genlerin meslek ve kariyer seimlerinde onlarn i hayatna geilerini
hzlandracak ama ayn zamanda onlara cehennem yk bir niversite sreci oluturan bir renim hayat
belirlediklerini syleyerek unlar ekliyor:
Benim grme gre, yksek renim rencileri u drt soruya cevap olacak ekilde kendilerini donatmaldr:
1. Bilinmesi deerli olanlar nelerdir?
2. Yapmaya deer olanlar nelerdir?
3. nsan yaamn neler iyi bir yaam haline getirir?
4. Dier insanlara kar sorumluluklarm nelerdir?
rgn retim, lise, niversite ve yksek retim bu sorulara tam cevap verecek yerler deildir ancak nemli
balang yerleridir. Aldnz hibir eitim, hibir disiplindeki uzmanlklarnz bu sorularnzn tam cevabn
veremez, aslnda yksek renim sizlere bu gerei anlatr. Yksek renim, rencilerin yaamlarnn farkl
zaman ve meknlarnda karlaabilecekleri sorunlarda geni, derin ve farkl dnme salayacak becerileri
temin eder.
"Cehalet, gerek bilginin aksine, bireyin kendine olan gvenini artrr." Fizyolojik ve zihinsel alanda yaplan eitli
uygulamalarn sonucunda u bulgulara ulalr:
Niteliksiz insanlar ne lde niteliksiz olduklarn fark edemezler.

Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eilimindedir.
Niteliksiz insanlar, gerekten nitelikli insanlarn niteliklerini grp anlamaktan da acizdirler.
Eer nitelikleri, belli bir eitimle artrlrsa, ayn niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkna varmaya balarlar.
Bir dier danmanmz ise yabanc dilin nemine vurgu yaparak aadaki deerlendirmeyi yapmaktadr.
Trkiyede yabanc dil zellikle de ngilizce eitimine bakld zaman da, Dnyann en byk zel eitim kurumu
olan Education First tarafndan 2011 ylnda llen ngilizce Yeterlilik Endeksinde Trkiye, 44 lke ierisinde Sili,
Suudi Arabistan ve Endonezya gibi lkelerin ardnda, 43. Srada yer almaktadr. Bu da biliim sektr iin hayati
bir problemdir.
Mezun Olunca Ne Yapacam? ( http://www.niyazisaral.net/?p=351 ) adl makalesinde genlerin staj ve bilhassa

uzun sreli staj olanaklar deerlendirmeleri gerektii vurgulanmt. Yine bir danmanmz bu konunun nemini
vurgulayarak aadaki yorumu eklemitir.
Trkiyedeki yksek renim staj sistemi biliim sektrnn gereklerine uymuyor. Biliim ile ilgili eitim alan
rencilerin yaz aylarnda ksa dnem staj yapmalar gerekiyor ve zellikle yazlm irketleri bu staj taleplerini
kabul etmiyor; etse de staj hem renci asndan hem iletme asndan ok verimsiz oluyor. letmenin bu ksa
sre iinde renciye kaynak ayrp kullanlan yazlm gelitirme aralarn retmesi gerekiyor; renci projeleri
tanyp yazlm gelitirme aracn kavrayana kadar staj bitiyor. Oysaki hem iletmenin ucuz ama srekli igcne,
rencinin de mezun olduunda sektrde kendine i bulabilmesi ve en ksa srede faydal bir eleman olabilmesi
iin daha uzun dnem sektrde pratik yapma ihtiyac var. yeri sahiplerinin iyi yazlmc aryoruz bulamyoruz
serzenii ile sektrde diplomal pek ok isiz var elikisi buradan kaynaklanyor ve bu konuda mutlaka bir
dzenleme yaplarak rencilerin sektrle daha fazla temas etmesi salanmal.
Aratrmamzda Avrupa Birliinin e-Beceriler alannda belirledii temel destekleme stratejinin Trkiye iin
de ok geerli olduunu grdk.
1. Genleri Bilgi Teknolojileri kariyerlerini destekleyerek ve gelecekte sahip olacaklar
yetenekler iin motive ederek onlar daha teknoloji etkin bir i hayat iin hazrlamak,
2. Dnyann en iyi biliim teknolojileri mesleki bilgi, beceri ve yetkinliklerine sahip olabilmeleri iin Bilgi ve
letiim Teknolojileri profesyonellerini desteklemek ve i hayatnn teknolojinin kaldra etkisinden
faydalanmasn salamak,
3. Her sektrde Bilgi Teknolojileri yatrmlarn arttrarak bireylerin ve iletmelerin Bilgi Teknolojileri
yeteneklerinin artmasn tetiklemek.
Kaynaklar:
http://www.e-skills.com/ (e-Skills UK)
http://www.eskillslandscape.eu/ (e-Skills Quality)
https://www.itskillsacademy.ac.uk/ (The National Sills Academy)
http://www.ict-certification-in-europe.eu/ (ICT Certification in Europe)
http://www.comptia.org/ (CompTIA)
http://certification.comptia.org/ExploreCareers.aspx/ (CompTIA Careers)
http://www.cen.eu/CEN/sectors/sectors/isss/activity/Pages/wsict-skills.aspx (CEN Workshop on ICT-Skills)
http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/ict/e-skills/index_en.htm (e-Skiils for the 21st Century)
http://www.cert-it.com/en/home/ (Cert-IT)
http://www.lpi.org/ (Linux Professional Institute (LPI))
http://www.kariyer.net/kariyerharitasi/#universite (Kariyer.net Kariyer Haritas)
http://www.turgutozal.edu.tr/kariyermerkezi/contents/kariyermerkezi/files/Kariyer_kitpacik_v1.pdf
Kariyer Planlama ve Gelitirme El Kitab
http://www.kariyer.net/
http://www.yenibiris.com/
http://www.monster.com.tr/
http://www.secretcv.com/
http://www.globalcv.com/
www.bilgitoplumustratejisi.org/
(*) Bu ekil veya tablonun yksek znrlkl versiyonunu http://transfer.cizgi.com.tr/nsaral/e-skillsTR/

dizininin altnda bulabilirsiniz.

Bilisim Sektoru E-Beceriler PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bilisim Sektoru E-Beceriler PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Biliim Sektr

Katlmda Bulunan Danmanlar

Ayegl Alev Aydn

Derleyen: M.Niyazi Saral

Aratrmann amac Biliim ve letiim

AB lkelerinde "e-skills" (e-beceriler) konusunda

M.Niyazi Saral stanbul, 8 Ekim 2013

Mesleki Alanlar ve Biliimde Popler Meslekler Snflandrmas

Dimension 1 5 e-Competence areas, derived from the ICT business processes

Tablo 3: Avrupa Birlii Biliim referans meslekleri

EUROPEAN ICT PROFILE FAMILY TREE

BUSINESS MANAGEMENT TECHNICAL MANAGEMENT DESIGN

DEVELOPMENT SERVICE & OPERATION SUPPORT

Dimension 1 Dimension 2 Dimension 3

AB ve ABDde Popler Meslekler ve Tahmini cretler

ekil 2: ABD 2013 istihdam a (*)

Tablo 9: Mesleki Yeterlilik Kurumu Ulusal Yeterlilik erevesinde BT Meslekleri ve Seviyeleri

ekil 4: (Haziran-Temmuz-Austos 2013) Bilgi ve letiim Teknolojileri Alanndaki lanlar

ekil 5: K platformlarnda eleman arayanlar ve ICT snflandrmas

ekil 6: Yeni i taleplerinde irket tipi tercihleri (*)

ekil 8: irketlerin verdii temel hizmetler (*)

ekil 9: irketlerin temel alma alanlarnda alan saylar

Tablo 10: AB Bilgi ve letiim Teknolojileri bilim alanlar

ICT Knowledge Areas

ekil 10: alan cephesinden i memnuniyeti ve cret beklentileri (*)

ekil 12: Genel beceriler ve kurumsal yetkinlikler

ekil 14: Biliimde temel alan

Bu tablolarda ad geen dosyalar toplu olarak http://transfer.cizgi.com.tr/nsaral/objectives/ adresinden temin

Nasl Bir Eitim

ekil 16: Uluslar aras sertifikalar ve meslekler

Kaynak Web Site Alan

2. Yazlm Sektr ve Teknolojileri

10. ERP Teknolojileri

11. TELEKOM Teknolojileri

12. BULUT Biliim ve Byk Veri

13. Yneticilik ve Liderlik

14. ARGE Tevikleri

KOSGEB Destekleri Bilgilendirme

Aratrma sonucu kan bulgular aadaki gibi zetlemitir:

Bilgi Teknolojileri Gvenlik Alannda e-Beceriler ve e-Yeterlilikler

Yksek Lisans ve leri Eitim

Niteliksiz insanlar ne lde niteliksiz olduklarn fark edemezler.

Mezun Olunca Ne Yapacam? ( http://www.niyazisaral.net/?p=351 ) adl makalesinde genlerin staj ve bilhassa

(*) Bu ekil veya tablonun yksek znrlkl versiyonunu http://transfer.cizgi.com.tr/nsaral/e-skillsTR/

You might also like