Tihi okean ili Pacifik (od latinskog Mare Pacificum, mirno more) je najvei od 5 okeana.

Nalazi se izmeu Junog okeana, Azije, Australije i zapadne hemisfere.

Ime mu je dao Ferdinand Magellan, poznati portugalski istraiva-moreplovac. Ovaj okean

zauzima treinu Zemljine povrine, bolje reeno 179,7 miliona km2, to je vie od ukupne
povrine cjelokupnog Zemljinog kopna. Protee se na priblino 15.500 kilometara, od
Beringovog mora na Arktiku na sjeveru do ledenih dijelova Antarktike na jugu. Iako nema
neke prirodne granice koja bi ga odvajala od Junog okeana, taj njegov dio na Antarktici
naziva se Juni okean. Granica je dogovorna.

Tihi okean najiri je na 5 sjeverne geografske irine. Protee se na 19.800 kilometara od

Indonezije do obala Kolumbije i Perua. Najdublja taka ujedno je najdublja taka na svijetu.
Nalazi se u Marijanskoj brazdi, a podatak o njenoj dubini stalno varira, posljednji podatak
kae 11.022 metara ispod nivoa mora. Prosjena dubina je 4.300 metara.

Tihi okean sadri oko 25.000 ostrva (vie nego u svim drugim okeanima zajedno), od kojih je
veina juno od ekvatora. Jedna teorija govori kako se tektonske ploe u Tihom okeanu
smanjuju, dok se one u Atlantskom okeanu poveavaju.

Du nepravilnih zapadnih granica Tihog okeana lee mnoga rubna mora, od kojih su najvea
Koraljno, Junokinesko, Japansko, Tasmansko i uto more. Malajskim prolazom je spojen s
Indijskim na zapadu, te Magellanovim moreuzom na istoku s Atlantikom. Prema sjeveru,
Beringov prolaz spaja ga s Arktikim okeanom.

Kako se Tihi okean iri na 180 geografske duine, gdje zapad postaje istok, azijska strana
okeana se smatra istonim Tihim okeanom, a suprotna je strana zapadni Tihi okean. Datumska
granica veim dijelom prati 180 geografske duine koja razgraniava istoni i zapadni dio.
No, na nekim se mjestima odvaja od te geografske odrednice. Tako na sjeveru skree prema
istoku da bi zaobila najistoniji dio Azje, zatim skree prema zapadu obilazei Aleutska
ostrva da bi zatim puno junije jako skrenula prema zapadu kako bi obuhvatila ostrvsku
dravu Kiribati i jo neke manja ostrva.

Tokom Magellanovog putovanja do Filipina, po izlasku iz prolaza kroz Ognjenu zemlju

(prolaz je kasnije po njemu dobio ime) poznatom po silovitim olujama, uinilo mu se da je
Tihi okean vrlo miran okean, po emu je dobio i ime. Ipak, nije uvijek miran. Kopno
raspreno po Tihom okeanu podlono je vulkanskim erupcijama i potresima. Takoer, brojni
tajfuni poinju upravo na tom podruju. No, najopasniji su cunamiji (koji su posljedica
podvodnih potresa) s ogromnim valovima koji unitavaju ostrva i gradove na svom putu.

Sadraj
1 Karakteristike vode
2 Geoloki podaci
3 Kopnene mase
4 Historija i ekonomija
5 Glavne luke
6 Takoer pogledajte
7 Vanjski linkovi
Karakteristike vode
Temperature mora u Tihom okeanu kreu se od smrzavajuih na Zemljinim polovima do vrlo
toplih (oko 29 C) na ekvatoru. Salinitet takoer varira po geografskoj duini. Voda blie
ekvatoru manje je slana od one u umjerenom pojasu zbog mnogo obilnih padavina na
ekvatoru tokom cijele godine. Takoer, salinitet vode na polovima vrlo je nizak zbog malenog
ili nikakvog isparavanja vode. No, po prosjeku temperatura, Tihi okean topliji je od
Atlantskog okeana.

Morske struje na sjevernoj polutci uglavnom se kreu u smjeru kazaljke na satu, a na junoj
polutci obrnuto. Sjevernoekvatorska struja tjerana vjetrovima kree se irinom od oko 15N u
smjeru zapada da bi kod Filipina skrenula na sjever i postala topla japanska ili Kuroshio
struja.

Na oko 45N Kuroshio struja skree prema istoku gdje se rava. Dio struje skree prema
sjeveru postajui Aleutska struja. Drugi dio vodenih masa skree prema jugu i ponovo dolazi
u podruje sjevernoekvatorske struje. U blizini Sjeverne Amerike, Aleutska struja takoer se
rava. Sjeverni dio ulazi u Beringovo more kruei njime u smjeru kazaljke na satu. Juni
krak usporava i nastavlja prema jugu kao kalifornijska struja.

Junoekvatorska struja prati ekvator u smjeru zapada. Istono od Nove Gvineje skree prema
jugu da bi se na oko 50S, prikljuila antarktikoj struji. U blizini ileanske obale,
junoekvatorska se struja dijeli; jedan ogranak tee oko rta Horn, a drugi skree prema sjeveru
i formira peruansku ili Humboldtovu struju.

Geoloki podaci

Pogled na Tihi okean.

Andesitska linija najvanija je linija koja slui za odvajanje regija u Tihom okeanu. Odvaja
dublji dio okeana s eruptivnim stijenama od plieg dijela s dijelovima kopna. Ova linija prati
zapadni rub kalifornijskih ostrva i prolazi Aleutima, onda sve do poluostrva Kamatke u
Rusiji, poslije ide Japanom, a onda u Okeaniju na Solomonska ostrva i Novi Zeland. Zatim se
nastavlja sjeveroistono zapadnom granicom Kordiljera du June Amerike, te svoj put
zavrava preko Meksika opet u Kaliforniji.

U sklopu zatvorene putanje Andesitske linije, nalaze se brojne vulkanske planine, ostrva i
stijene koje karakteriziraju sredinji Tihi okean. Ovdje se lava njeno uzdie i gradi ogromne
podvodne vulkanske planine. No, izvan Andesitske linije, vulkani su eksplozivni i tvore
takozvani Pacifiki vatreni prsten.
Kopnene mase

Tihi okean je pun vulkana i okeanskih brazdi.

Najvea je kopnena masa na itavom Tihom okeanu Nova Gvineja, ujedno i drugi najvee
ostrvo na svijetu. Gotovo su sva ostrva i atoli izmeu koordinata 30N i 30S, tj. od
jugoistone Azije do Uskrnjeg ostrva. Polinezijski trokut, koji spaja Havaje, Novi Zeland i
Uskrnje ostrvo, okruuje sve ostale ostrvske cjeline (Cookova ostrva, Samoa, Tokelau,
Tonga, Tuamotu, Tuvalu i Wallis i Futuna).

Sjeverno od ekvatora i zapadno od datumske granice nalazi se nevjerovatno mnogo malih

mikronezijskih ostrva, ukljuujui Karolinska, Marijanska i Maralska ostrva.

U jugozapadnom kutu Tihog okeana lee ostrva iz melanezijske grupe, kojima dominira Nova
Gvineja. Ostala ostrva iz ove grupe ukljuuju Fidi, Novu Kaledoniju, Solomonska ostrva i
Vanuatu.

Ostrva Tihog okeana se dijele na tri osnovne vrste:

kontinentalna ostrva, koji ukljuuju ostrva Nove Gvineje, Novog Zelanda i Filipina, te
imaju slinu strukturu kao oblinje kopno;
visoka ostrva, koji imaju vulkansko porijeklo i najee aktivne vulkane;
koraljne grebene i koraljne platforme, od kojih je zasigurno najpoznatiji australijski
veliki koraljni greben. Postoje i koralna ostrva, od kojih su najpoznatiji Makatea i
Tuamotu iz grupe ostrva Francuske Polinezije.

Historija i ekonomija
Vidi i: Okeanija
James Cook, poznati engleski istraiva iz 17. vijeka.

Vane su se ljudske migracije dogodile na Tihom okeanu u prahistoriji, od kojih je

najistaknutija bila polinezijska migracija od azijskog ruba okeana do Tahitija i Novog
Zelanda.

Evropljani su doli u kontakt s Okeanijom u 16. vijeku. Prvi istraiva koji je zapisao svoja
putovanja do Okeanije bio je Vasco Nez de Balboa (1513. godine), a potom i Ferdinand
Magellan tokom svojih putovanja od 1519. do 1522. 1564. godine, konkvistadori su preli
Tihi okean krenuvi iz Meksika. Ostatak 16. vijeka proao je pod najsnanijim panskim
uticajem. Brodovi su kretali iz panije do Filipina, Nove Gvineje i Solomonskih ostrva.

U 17. vijeku, Holanani su, plovei oko Afrike, vodili glavnu rije u trgovini. Abel Tasman
otiao je dalje otkrivi Tasmaniju i Novu Gvineju godine 1642. U 18. vijeku, Rusi su poeli
iskoritavati Aljasku i Aleute, Francuzi Polineziju, a Englezi, posebno James Cook, otkrili su
Australiju i Havaje.

Imperijalizam u 19. vijeku za posljedicu je imao okupaciju brojnih okeanijskih teritorija od

Velike Britanije i Francuske, a potom i SAD-a. Jedan od najveih doprinosa u historiji
okeanografije imao je Charles Darwin 1830-ih plovei brodom Beagle.

Iako je SAD prisvojio Filipine, Japan je imao veinu zapadnopacifikih ostrva tokom Drugog
svjetskog rata. No, do kraja rata, Japanu su, kao jednoj od poraenih zemalja, oduzeti svi
posjedi.

Sedamnaest nezavisnih zemalja nalazi se u Tihom okeanu: Australija, Fidi, Japan, Kiribati,
Maralova ostrva, Mikronezija, Nauru, Novi Zeland, Palau, Papua Nova Gvineja, Filipini,
Samoa, Solomonska ostrva, Tajvan, Tonga, Tuvalu i Vanuatu. Jedanaest od ovih sedamnaest
zemalja steklo je potpunu nezavisnost 1960. godine. Sjevernomarijanska ostrva zapravo su
pod vlau SAD-a, dok su Cookova ostrva i Niue u slinim odnosima s Novim Zelandom. U
sklopu Tihog okeana, osim SAD-a, svoje teritorije i danas imaju ile, Ekvador, Francuska,
Japan i UK.

Iskoritavanje tihookeanskih mineralnih dobara je sprijeeno zbog vrlo velikih dubina. U

plitkim se dijelovima iskoritavaju prirodni plin i nafta, dok se biseri skupljaju du obala
Australije, Nikaragve, Paname i Filipina, iako se aktivisti Greenpeacea estoko protive ovom
iskoritavanju. U Tihom okeanu ivi nesluen broj riba. U dijelovima blie obali najvie se
lovi riba poput tune, lososa, srdela, sabljarki, kao i koljke.

1986. godine su lanice junopacifikog ugovora odredile da je ogroman dio Tihog okeana
nedostupan za nuklearna testiranja i odlaganje nuklearnog otpada na tom podruju.

Glavne luke

Predivan pogled na luku i Tihi okean iz Honolulua, glavne havajske i jedne od glavnih
pacifikih luka.

Tihi okean

Tihi okean

Acapulco, Meksiko
Anchorage, SAD
Auckland, Novi Zeland
 Bangkok, Tajland
Brisbane, Australija
Buenaventura
Callao, Peru
Cebu, Filipini
Guayaquil, Ekvador
Hong Kong, Kina
Honolulu, SAD
Kitimat, Kanada
Keelung, Tajvan
Kobe, Japan
Long Beach, SAD
Los Angeles, SAD
Metro Manila, Filipini
Panama City, Panama
Portland, SAD
Prince Rupert, Kanada
San Diego, SAD
San Francisco, SAD
Sapporo, Japan
Seattle, SAD
angaj, Kina
Singapur
Sydney, Australija
Tijuana, Meksiko
Valparaiso, ile
Vancouver, Kanada
Victoria, Kanada
Vladivostok, Rusija
Yokohama, Japan

Takoer pogledajte
Rat na Pacifiku
Sedam mora