Professional Documents
Culture Documents
Học kỳ 4 Khoá III - Khoa ĐTTX
Học kỳ 4 Khoá III - Khoa ĐTTX
HCM
KHOA NGN NG V VN HC TQ
HN C
Hc k 4 Kho III - Khoa TTX
1. Phin m: Ng ng lng chu
Ng ng lng chu, chi cao dip
i. Sng ging hu, dip tim hong.
Ty phong xuy lai, lc dip mn giai.
3. T mi
4. Ng php:
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 11 -
ng t dng nh hnh dung t
ng t dng nh hnh dung t, khi t
trc danh t, n thng cng danh t to
thnh mt t a m:
Thn ng ging ng. (Vua)
ch thn n ng nh ging (Hn th).
(L Sinh thng vi
thuyt khch: L Sinh thng lm thuyt
khch - S k).
Gii thch:
Trong cu , th,
l thnh phn Ch ng, cn ,
l hai ng ch v lm v ng cho ton
cu trn (v ng do Ng ch v m nhim).
1. Phin m: T qu
Xun h thu ng, th vi t qu.
Xun kh h lai, h kh thu lai, thu kh
ng lai, thin kh cc d.
2. Dch ngha: Bn ma
Xun h thu ng, l bn ma.
Xun i, h li, h i thu n, thu i
ng n, tit tri mi ma mi khc.
3. T mi
qy: ma (DT, 8 nt, b t )
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 13 -
Chit t: (Ha: La, thc. (DT, 5 nt, b
ha ) )+ (Con, con trai (DT, 3 nt, b
t ) Nh: t t nh n bn con
trai hai con gi, ph t cha con.
Pht t. (Danh) Nh thy, n ng c c
hnh hc vn u gi l t (m xng).
Nh: Khng T , Mnh T .
(Danh) G, dng gi cc k tm
thng. Nh: chu t ch li , s t
ch hc tr.
(Danh) Xun qu ma xun; h
qu ma h; hoa qu ma hoa,
v qu ma ma.
Lng t: n v thi gian bng ba
thng.
Phn bit qu v l. l: Cy
mn, Qu mn, Hnh l , (H) L.
xun: ma xun (DT, 9 nt, b
nht );
Xun kh
bch hoa lc, Xun o bch hoa khai:
Xun i trm hoa rng, xun n trm
hoa ci. (Nguyn vn: ,
- 14 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
,,,
, Xun kh
bch hoa lc, Xun o bch hoa khai, S
trc nhn tin qu, Lo tng u thng
lai, Mc v xun tn hoa lc tn, nh tin
tc d nht chi mai. Ha thng Thch
Thanh T dch th: Xun i trm hoa
rng, Xun n trm hoa n, Trc mt
vic i mi, Trn u, gi n ri, Ch bo
xun tn hoa rng ht, m qua sn
trc mt cnh mai)
diu th hi xun: Khen ngi
y s ti gii, cha tr c bnh nng.
h: ma h/h (DT, 10 nt, b tuy
);
Chit t: nht 1 nt, t 6 nt, tuy
3 nt
Phn bit b tri/truy Theo sau m n.
Ch ny vit khng c nt l ra pha
trn gc bn tri, khc vi ch tuy c
nt l ra pha trn gc bn tri.
an c kit h.
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 15 -
thu: ma thu (DT, 9 nt, b ha
);
trung thu Tit rm thng tm m
lch, gia ma thu.
Nm. Nh: thin thu nghn nm.
ng: ma ng (DT, 5 nt, b
bng );
Thi gian bng mt nm. Nh: lng
ng hai nm, tam ng ba
nm.
ng qua Cy b. (: Qua (DT, 5
nt, b qua) Da, mp, bu, b, cc th
da c qu. Nh: ty qua da hu,
ng qua b ao, kh qua
mp ng. chng
qua c qua chng u c u: Trng da
c da, trng u c u. Ngb Gieo
nhn no c qu .
th: ny, ci ny (T, 9 nt, b
nht );
4. Ng php:
th: l i t ch th
th: l i t ch th dng thay th
v ch li nhng ngi hoc s vt nu ra
trc, c th dch "y, , ci ny, ngi
ny, ..."; th vi dch " l". Th d:
Xun h thu
ng, th vi t qu: Xun, h, thu, ng,
l bn ma.
Trong th l
i t ch th, n thay th v nhc li
1. Phin m: Nng phu
Hu nng phu, tr sn h, bin mao
vi c, bin trc vi ly. Nht s thng, h
s xut; nht tng lc, h s quy.
4. Ng php:
B ng kt qu:
Gii thch: trong ng
th, l mt cm ng tn; cn
l cm ng tn lm B ng
kt qu b ngha cho ng t.
Ng bin trc vi li: an
tre lm giu; bin sa
mc vi lng in: bin sa mc thnh
rung tt; cng c gii thch tng
t.
ngc bin vi thch: ngc
bin thnh ; l cm t lm
B ng kt qu b sung ngha cho
ng t
PH T: Ph t l t dng b
sung ngha cho ng t v hnh dung
t
- 30 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
Thu lc
tho mc chi hoa, kh i gi thm phn.
Hoa ca cc loi cy c sng trn cn v
di nc, nhng th ng yu c rt
nhiu (Chu n Di: i lin thuyt).
Nguyn i vng
thc k chi d. Xin i vng tnh k vic
(Chin quc sch).
2. Cc loi ph t:
(1) Biu th trnh , s lng: duy,
hu, giai, d, thi, cc ...
(2) Biu th tnh thi: chn , thnh,
c ...
(3) Biu th thi gian: d, phng,
th, ht ...
(4) Biu th ph nh: bt, vt ...
(5) Biu th khuyn lnh: k, duy,
thng, ...
(6) Biu th knh nhng: hu,
hnh, thit, ...
V d
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 31 -
: , Thin s vn, nguyt
quang minh: Tri chp ti, trng sng t.
(bi 6) Nht s thng, h
s xut: Mt tri mi mc, vc cuc i ra
(Bi 33)
: , No
nng tip nhn cm gic, dic nng pht
sinh t tng: c c th tip nhn cm
gic, cng c th pht sinh t tng. (bi
17)Nhn ta
nh dic ta; nhn hnh nh dic hnh:
Ngi ngi, bng cng ngi; ngi i,
bng cng i. (bi 34)
: ton gia qun ho: C nh
u mnh gii. lo u qun an:
gi tr u bnh an.
Can, t, v, tiu trng qun
thuc tiu ho chi c quan: L lch, bao
t, rut non u thuc v c quan tiu ho.
(bi 18)
Nguyn d th
cng c, ph cp nht thit, Ng ng
- 32 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
d chng sanh, giai cng thnh Pht o,
i
trng, thn d bng quang giai nhim bi
tit chi dch: Rut gi, thn v bng quang
u m nhim vic bi tit. (bi 18)
, Tin bt
kin c nhn, Hu bt kin lai gi: Pha
trc khng thy ngi xa, Pha sau
khng thy ngi n. ,
Hu bng t vin phng lai, bt
dic lc h? C bn t ni xa n, khng
vui ?
V ct, nhn bt nng lp; v cn, nhn
bt nng c ng: Khng c xng, ngi
ta khng th ng c. Khng c gn,
ngi ta khng th c ng c. (bi 19)
bin ha mc trc bin
ha khn lng, mc trc cao thm
khng th lng c cao su.
Vn ng chi hu
ch gi, mc nh th thao: Vic vn ng
c ch, khng g bng th thao. (bi 22)
1. Phin m: Nhn nh
Th ha nhin chc, quang chiu t
bch. Nhn ti chc bng, bch thng
hu nh. Nhn ta nh dic ta, nhn
hnh nh dic hnh.
3. T mi
nh: hnh, bng (DT, 15 nt, b
sam );
Chit t: + cnh (DT, 12 nt, b
nht). cnh vt. cnh sc.
cnh tng. cnh ng. bi cnh.
thng cnh. quang cnh.
gia cnh.
= nht+ kinh (DT, 8 nt, b u)
(Quc , kinh , th ). Bc Kinh.
kinh . kinh s. kinh
thnh
Th nh bng cy. Nhip nh
chp hnh.
Nh nh bt ly hnh: Nh
bng chng ri hnh ( -cu 2)
(nguyn cu:
- 40 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
Ch php tin o, ch
to tc. Nhc d thanh tnh , hoc ng
hoc hnh nghip, th tc lc ty b, nh
nh bt ly hnh: Tm dn u cc php.
Tm l ch, to tc. Nu ni hay hnh
ng, vi tm nim thanh tnh, an lc lin
theo sau, nh bng chng ri hnh. NT
Hunh Lin: Trong cc Php do tm lm
ch, Tm dn u to cc duyn. Tm
thanh to nghip tt hin, Nh hnh di
bng, vui lin theo sau)
th: ly (gt, 8 nt, b hu )
Nht gii bt th mt my
may cng khng ly. ( gii: nh, cng
ngha nh ch gii (ht ci))
vt phi ngha bt th: vt phi ngha th
khng ly. Tip thu, rt: thnh
th kin: Tip thu kin;
hp th kinh nghim gio hun: hp
thu/rt bi hc kinh nghim
ha: la (DT, 4 nt, b ha , )
4. Ng php:
1. Phin m: Lng ng ng
V tng tnh, h thy thanh.
Lng ng ng, tu my giai bch, phi
tuy y, i nhc mo, ng ta ngn
thng, trng vng b ng.
3. T mi
ng: C quan h ti vic nh c
(TT, 14 nt, b thy ,)
Ng nghip ngh nh c, ng ng
ng chi, ng thuyn thuyn
nh c.
(ng) Bt c, nh c
ng: ng (gi), (DT, 10 nt, b v
);
:+. cng: (DT, 10 nt, b bt)
(Tnh) Chung, chung cho mi ngi: cng
s . Thuc nh nc, quc gia cng s
. Khng nghing v bn no: cng
bnh cng bng (khng thin lch),
cng chnh cng bng v chnh trc.
(Danh t) Ting xng h i vi t ph
4. Ng php:
ng: l ph t thng lm
trng ng, t trc ng t, c ngha
"cng, cng nhau":
ng to ngn thng: Cng
ngi trn b sng.
ng vng thi lng: Cng i
hi u (Bi 56).
Huynh chiu ,
ng to n kho: Anh vy em li, cng
ngi n bi (Bi 68).
Gii thch:
Trong cu: th,
l Ch ng; cn l V ng.
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 57 -
Song, cng l mt Ng ch v
(: CN, : VN). Suy ra,
l mt Ng Ch v m nhim V ng
trong c cu ..
Cn li , , ,
l kt cu lin ng (gm nhng
cng ng tn: , ,
v ng b: ); cn l Ph t b
ngha cho .
1. Phin m: Ngu
Ngu lc i, nng canh in, nng
vn xa. K nhc kh thc, k nh kh
m, k gic d b, giai kh ch kh.
2. Dch ngha: B
B sc mnh, c th cy rung, c
th ko xe. Tht b n c, sa n ung
c, sng v da n u c th ch to
dng.
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 59 -
3. T mi
ngu: tru, b (DT, 4 nt, b
ngu );
thy ngu con tru; hong
ngu: b; con b
nng: c th/c kh nng
(TT/gt nng nguyn, 10 nt, b
nhc );
iu hu lng dc,
c nng phi: Chim c hai cnh nn c
th bay c (bi 9)
, T hu th,
nng th vt, nng tc s: Tay tri, tay
phi c th ly vt, c th lm cng
vic. (bi 14)
No
nng tip nhn cm gic, dic nng pht
sinh t tng: c c th tip nhn c
cm gic, cng c th sinh c t tng.
(bi 17)
4. Ng php:
Cc tr ng t (nng) v
(kh): (nng) v (kh) u l
nhng tr ng t rt thng dng, t
1. Phin m: c
Hng trung hu c, t din on
tng, hng nam khai mn. Khch
ng ti tin, th trai ti bng, nga
tht ti hu.
2. Dch ngha: Nh
3. T mi
c: nh (DT, 9 nt, b thi );
+B 133 ch ch: (ng) n,
t n. (Ph) Rt, cng cc. Nh: ch
thnh rt thnh, bc thnh nht, ch
tn rt tn, bc tn trng nht.
(Danh) Mt trong hai mi bn tit. Nh:
ng ch ngy ng ch, h ch
ngy h ch. Ghi ch: S d gi l ch v
by gi vng mt tri xoay n nam
cc, bc cc vy. ch nhn; ch
cng; ch thin; ch hiu;
ch tm; ch tnh; ch thnh;
ch cao v thng
hng: ng, hm, ng tt (DT, 9
nt, b k );
k+ cng. (B 12 bt) cng,
cung: Cng, chung. bt cng i
- 68 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
thin; cng cng; cng s;
cng tc; cng ng; cng ha;
cng sn
din: mt (DT, 9 nt, b din );
(Danh) Mt, b phn gm c tai, mt,
m, mi, ming. Nh: din mo b
mt, khun mt. Thi H : Kh nin
kim nht th mn trung, Nhn din o
hoa tng nh hng ,
Nm ngoi vo ngy hm
nay, trong ca ny, Mt ngi cng vi
hoa o phn chiu nhau thm mt mu
hng.
(Danh) Pha, bn, ng. Nh: chnh din
mt gia, trc din mt bn,
ton din khp mt, ton th.
(Danh) Phn hin ra bn ngoi hoc bn
trn ca vt th. Nh: l din mt
ng, xut u l din Th
u, l mt (ra mt lm vic, hot ng
cng khai), thy din mt nc, a
din mt t.
4. Ng php:
(Hng) l gii t dng nu
hng nhm ti ca ng tc, hnh vi,
c th dch l "quay v, hng v, v
pha":
Hng nam khai mn: M
ca v hng Nam.
Kim nh
hng nht nhi hnh, th vi ng phng:
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 79 -
Nay chu hng v pha mt tri m i,
l phng ng. (bi 79)
1. Phin m: Ph bi khch
Ta thng khch, vin phng lai.
Ph bi khch, thc ng phn. Phn hu
xut mn, d khch nhn thiu. Tin hu
thanh sn, bng hu lu thy.
3. T mi
ta: ch ngi (DT, 10 nt, b
nghim )
/ : vin: xa (TT, 14 nt, b
sc , )
bi: tip, gip (gt, 11 nt, b
ph , )
thc: n (gt, 9 nt, b thc
)
ng: gia tra (DT, 4 nt, b thp
)
/ phn: cm (DT, 13 nt, b
thc )
1. Phin m: Tuyt phi
Bc phong khi, i tuyt phi. ng
lu vin vng, nht phin bch sc. Tuyt
ch nht xut, thim lu thnh bng. K
hnh nh tr.
3. T mi
tuyt: tuyt (DT, 11 nt, b v );
+ B k: u con nhm
bng tuyt; bch tuyt;
i tuyt
/ phi: bay (gt, 10 nt, b phi
)
bt dc nhi phi; phi c;
cao phi vin tu
bc: phng bc (TT, 5 nt, b
chy );
(Tnh) ti phng bc hay t phng
bc li. Nh: bc quc nc pha
bc, bc phong gi bc.
4. Ng php: LIN T
- 96 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
1. Dng ni kt cc t, ng,
thnh phn ca cu hoc on, on
vn vi nhau.
Ni kt t vi t
Lon th chi m on
d n: m thanh i lon th nghe nh ai
on v hn gin. (L k)
Ni kt ng vi ng
Duy
giang thng chi thanh phong, d sn
gian chi minh nguyt: Ch c gi mt trn
sng v trng sng gia khong ni (T
Thc: Xch Bch ph)
Ni kt cc thnh phn ca cu:
Hu tc vi nhn s ch:
Sau c b ngi c ch. (S k)
Ni kt hai on cu:
Ng tt
hu ti, c thin d th bi ng d: Ti t
c ti, nn tri v m b ta (L th
Xun thu).
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 97 -
Ni kt hai on vn:
D ti K Sn, kin Phng
Sn t tng lng k, hip nh th, du Ty
Sn. Thc khi tin, s k trc nhi x
chi. Bt hoch. Phng Sn T n, m
c xut, nht pht c chi. Nhn d d
m thng lun dng binh, cp c kim
thnh bi, t v nht thi ho s: Hi ta
ni K, c gp Phng Sn t cng hai
ngi k m, eo hai mi tn, rong chi
vng Ty Sn. Cht c mt con chim
khch bay qua pha trc, Phng Sn t
sai hai ngi k m ui bn. Khng
trng. Phng Sn t gin, t mnh ui
nga theo, bn mt pht th trng ngay.
Nhn cng ta ngi trn nga bn vic
dng binh, cng nhng chuyn thnh bi
xa nay, ta t cho ng l ho s mt thi
(T Thc: Phng Sn t truyn)
1. Phin m: Khu
Khu hu thn hu x. Thn ti
ngoi, k sc xch. X ti ni, k sc
bch. m thc tng khu nhp, ngn ng
tng khu xut.
3. T mi
thn: mi (DT, 11 nt, b nhc ,
);
thn+
x: rng (DT, 15 nt, b x );
Thn vong x hn mi h rng
lnh
xch: (DT, 6 nt, b xch );
m: ung (gt, 13 nt, b thc
);
thc: n (ng gt, 9 nt, b
thc )
tng/tng: do, t/theo (Gt/gt, 11
nt, b xch );
4. Ng php
Cch dng ch (tng):
(tng) l gii t dng ch a im,
thi gian, ni xut pht ca ng tc
hoc hnh vi, c th dch "do, t"
m thc tng khu nhp, ngn ng tng
khu xut n
ung t ming vo, li ni nng t ming
ra.
Ng tng kh nin t
kinh: Ta t nm ngoi gi bit kinh .
Tng Thng Hi o Bc Kinh
t Thng Hi n Bc Kinh;
Tng v o hu t khng n
c; Tng thiu o a t t n
nhiu.
- 104 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
Phn bit: ng t
Lc bt tng tm lc bt tng
tm ly tc tng o d: la
b th tc m theo o (Tu hnh).
v gi
tng ph, k gi tng phu, phu t tng t:
nh theo cha, ly chng theo chng,
chng cht theo con
1. Phin m: Mu thun
S nhn hu dc mu d thun gi.
D k thun chi kin, vt mc nng hm
- 106 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
d. Nga nhi hu d k mu, vit: Ng
mu chi li, vt v bt hm d. Nhn
ng vit: D t chi mu, hm t chi
thun, h nh?. K nhn pht nng ng
d. (Hn Phi T)
Tc gi - tc phm
Bi ny trch trong sch Hn Phi
T, thin Thuyt lm.
Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX - 107 -
3. T mi:
Dc: bn
Thun: ci mc ( )
D: khen ngi, ca tng, khoe
Hm: xuyn thu (m thng)
Nga nhi: chng my chc,
chng bao lu
4. Ng php:
1. Nga nhi: chng my
chc, chng bao lu (th) (cm t quen
dng):
Nga nhi hu d k mu:
Chng bao lu, (anh ta) li khen cy gio
ca mnh.
2. V bt: khng g khng
(cm t quen dng):
Vt v bt hm d: khng
vt no (n) khng m thng
1. Phin m: Thng Long thnh
Thng Long thnh tch hiu Long
Bin a. Thng c hu nhn c yn.
Ch L Thi T phim chu Nh H tn,
hu song long dn thuyn, nhn danh
Thng Long, nhi chi, tc kim chi kinh
thnh d.
3. T mi:
Thnh : ci thnh;
Long Bin: Long Bin (tn t,
thuc khu vc huyn Tin Sn, tnh
Bc Ninh by gi) ,
thng c : thi thng c;
Yn: ;
Ch : n (gii t);
L Thi T: tn tht l L
Cng Un, vua sng lp nh L
(1009-1225);
4. Ng php:
DANH T DNG NH NG T
1. Mt danh t c th dng nh
ng t, nh ch () trong bi hc
trn v trong cc bi 122,124 u dng
nh ng t vi ngha l "ng ".
C th nu thm vi v d khc:
Kiu tc nhi lc. Ct chn m
i trn b (Trang T).
Nhc tc
tt pht thanh m, hnh nh ng tnh.
1. Phin m: Trng N Vng
Vng, tnh Trng, hy Trc, Lc
tng chi n. Thi Giao Ch, Thi th
T nh tham tn, st k phu. Vng ni
3. T mi:
4. Ng php:
NG T DNG THEO PHP
TR NG
Khi dng theo php tr ng (cn
gi l s ng), ng t s c " lm
cho tr nn " i vi s vt nu tn
ng.
1. ng t ni ng dng theo
php tr ng:
Mi thn thm
on, thng dc t chi. Mi thn ght lm,
thng mun lm cho y cht (= git y
cht) (Hn th: Chu Mi Thn truyn).
C x t Thi. Cho nn
khin cho ngi t Thi (T truyn:
Chiu cng thp ng nin).
:
1. Phin m: Hng o Vng
Vng tnh Trn, danh Quc Tun,
An Sinh vng Liu chi t d, phong
- 120 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
Hng o i Vng. An Sinh vng d
Thi Tng hu khch, lm chung chp
vng th vit: "Nh bt nng vi ng
c thin h ng bt minh mc". Vng
thm nim chi, c ng duy cn. Trng
Hng gian, lng thoi Nguyn binh, vi
ng thi v cng nht. Cp tt, lp
miu t chi. (Vit in u linh tp)
3. T mi
Hng: dy ln, ni ln, pht ng,
hng khi, hng thnh;
o: con ng; o c, o l,
o;
Trn: h Trn;
Tun: cao, ln;
Liu : cy liu;
Khch : k vch; on hn, him
khch;
Lm: n lc, sp sa;
Chung: cui cng, cht;
Chp: cm, nm;
c: c, c c, chim c;
Thin h: thin h (th gii,
trn i);
4. Ng php
DANH T DNG NH PH T
1. Danh t t trc ng t
b sung ngha cho ng t .
Trng hp ny, danh t c gi tr
nh ph t:
Th nhn lp nhi . Con
heo ng nh ngi m ku (T truyn).
1. Phin m: Sm hi
Phm ng sm ma, Hoa ngn hi
qu, T tri vng tch s to c nghip,
- 128 - Hn c - Hc k 4 kho III - Khoa TTX
tht bt ng tc, sanh i tm qu. C
kim tho dc thn tm, hng Pht tin
phn hng l bi, pht l sm hi. Phc
lp th vit: T kim d hu, ninh m
nhit thit mnh ha, chung bt phm
gii, tc ch c s. (S ng Pht Hc
Gio Khoa Th)
2. Dch Ngha: Sm Hi
Sm hi, theo ting n l Sm-
ma. Ting Trung Hoa dch: Hi qu.
Ngha l chnh mnh t bit nhng
nghip c l gy ra t trc, tht
khng ng lm ! M sanh lng bit h
thn, cho nn ngy nay ta tm gi thn
tm sch s, ri n trc Pht i, t
nn hng trm, mt lng thnh knh l
bi, t by cc ti li, cu xin sm hi.
V lp li th nguyn nh vy: T nay v
sau, con th nut hon st nng v cc
()
()
1. Phin m: L tng
1. Phin m: thp nht kha: Vi