FABER CASTELL GOM

Terlik-Kapito

Head und Shoulders

Hermentie ok Ksa Bir Giri

Hermeneutics: A Very Short Introduction adl kitabn yazar Jens
Zimmerman herkesin hermentik hakknda bilmesi gereken 10
eyi anlatyor.
Jens Zimmerman

1
Hermentik kelimesi nereden geliyor? Szck eski Yunanca bir terimden geliyor:
(hermeneuon), bu daha sonra Latinceye interpretari diye evrilmitir, bu yzden yorum
fikrine bu kadar ainayz, hermentik ve yorum (interpretation) ayn anlama gelir: sylemek
ya da beyan etmek, aklamak, evirmek. 1

2
Bugn terim neyi belirtiyor? Bugn hermentik artk iki anlama geliyor: bir faaliyet ve
felsefenin bir dal. Bir faaliyet olarak hermentik szel ya da yazl iletiimi her trl anlama
ve yorum iin uygun kurallar tesis etme abasn betimler; bir felsefe dal olarak hermentik
ise bundan daha derine, olduu haliyle anlamann bizzat doasna iner, o yzden rnein
hermentiki filozoflar dilimizin ya da anadilimizin ya da geleneimizin nasl koulladn,
sadece metinleri deil bir btn olarak hayat nasl anladmz inceleyecektir.

3
Algnn doas: Hermentik bize unu gsterir: biz aslnda dnyay nce nesneleri grerek ve
onlara sonradan anlamlar giydirerek alglamyoruz; daha ziyade her grme edimi dnyay
bizim ahsi hikayemiz/tarihimiz ve kltrel geleneimiz temelinde belli bir ekilde oluturur,
hatta mesleklerimiz bile bizim dnyay belli ekillerde grmemize sebep olur, bylece
rnein fizikiler dnyaya nicelendirilebilir nesneler, nedensellik ve matematik asndan
bakma eilimi gsterecektir.

4
Bilgi, ilgi/kar ynelimlidir, biz Bat kltrnde bilgiyi, nesnel bilgiyi, ntr, yansz ve
kargzetmez bir ey olarak dnmeye koullanmzdr, hermentiki filozoflar ise bunun
tam aksini gstermitir. ster pozitif bilimlerde ister beeri bilimlerde olsun her bilgi aray
kiisel ballklara, yaratc hayal gcne ve tutkuya dayanr.

5
Ufuklarn kaynamas: Bu ana hermentik terim, anlamann doasn, aina olmadmz
eyleri kendi ainalk balammza entegre etmek olarak tasvir eder, bylece bir eyi
anladmzda baka birinin bak asyla kendimizinkini kaynatrrz ve bu karlamada
zihnimiz geniledii iin dnrz.
 6
Gelenek iyi bir eydir, Bat kltr Aydnlanmadan beri gelenei eletirel dncenin ztt
diye dnmek zere koullanmtr, oysa gerekte gelenek bize kefetmenin ilk, balang
aletlerini salamasyla ve bize gerekte neyi bilmenin deerli olduunu retmesiyle asli
nemdedir, bylece gelenee saplanp kalmadan onun yorum iin uygun roln teslim
etmemiz gerek.

7
Dilin gc: Hermentikiler bize unu gstermitir ki dil aslnda istediimiz gibi
kullandmz bir alet/ara (tool) deildir, szckler, simgeler ve kavramlar, iinde
dncelerimizin biim ald ortamn (medium) ta kendisidir.

8
Hermentik dng: Hermentik hakknda pek bir ey bilmeyen insanlar bile hermentik
dngy duymutur. Dng ne anlama gelir? Yorumun kpein kendi kuyruunu yakalamaya
almasna benzedii anlamna gelir. Hayr bu basite, her anlamann bir balama bal
olduunu anlatr.

9
Hermentik grececilik deildir. Belki de hermentik hakkndaki en yaygn yanl kan, onun
tm bilginin yorumsal doas hakkndaki srarnn nesnellii yok ettiidir. Ama hermentik
grececilik deildir, yorumun anlamnn dnyay pek ok farkl ekilde grebileceimiz
olduunu sylemek bizim dnyay uydurduumuz anlamna gelmez, hermentik grececilik
deil kiisel dahiliyetin, balln eyleri nasl anladmz konusunda esas olduu eletirel
gerekiliktir, yani biz dnyay ina etmeyiz, aksine (kapal) dnya kendi gr amz
temelinde bize kendisini aar.

10
Son olarak hermentik fundemantlizme kar bir panzehirdir, kktencilik esas itibaryla en
derinden hissettiimiz inanlarn, kanaatlerin bile dil, gelenek ve tarih tarafndan
dolaymlandn kabul etme acziyeti, yetersizliidir, bu anlamda sadece dini cemaatler deil
bilim insanlar ve ateistler de grececillie debilirler.