I HC QUC GIA H NI

TRNG I HC KHOA HC X HI V NHN VN

PHM TH BCH NGC

M BO A DNG V CHC NNG V C CU

CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI L MT IU KIN
TT YU CA THIT CH T TR TRONG KHOA HC

D THO LUN N TIN S

QUN L KHOA HC V CNG NGH

H Ni, 2017
 I HC QUC GIA H NI
TRNG I HC KHOA HC X HI V NHN VN

PHM TH BCH NGC

M BO A DNG V CHC NNG V C CU

CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI L MT IU KIN TT
YU CA THIT CH T TR TRONG KHOA HC

Chuyn ngnh: Qun l Khoa hc v Cng ngh

M s: o to th im

D THO LUN N TIN S

QUN L KHOA HC V CNG NGH

NGI HNG DN KHOA HC:

1. PGS. TS. V Cao m
2. TS. Trn Xun nh

H Ni, 2017
 MC LC

DANH MC CC T VIT TT TRONG LUN N ............................................... 5

DANH MC CC BNG, HNH, BIU TRONG LUN N .............................. 6

M U ............................................................................................................................ 8

Chng 1. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU

V THIT CH T TR TRONG KHOA HC VIT NAM
V TRN TH GII
1.1. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRONG
KHOA HC VIT NAM ........................................................................................... 15

1.1.1. Cc nghin cu trong nc cng b trn tp ch t nm 2006 n nay (sau khi ra

i Ngh nh 115/2005/N-CP v quyn t ch, t chu trch nhim ca cc t chc khoa
hc v cng ngh (KH&CN) cng lp) ..................................................................... 15

1.1.2. Cc nghin cu ca cc ti, d n trong nc ............................................ 19

1.1.3. Cc nghin cu trong khun kh lun vn thc s ........................................... 21

1.2. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRN TH

GII .................................................................................................................................. 23

1.2.1. Cc nghin cu bn v thit ch t tr trong khoa hc trn th gii ................ 23

1.2.2. Cc nghin cu v chuyn i sang thit ch t tr cc nc x hi ch ngha:
................................................................................................................................... 29

1.3. TNG HP TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRONG KHOA

HC VIT NAM V TRN TH GII .................................................................. 30

1.3.1. Kt qu t c trong nghin cu v thit ch t tr trong khoa hc ....... 30

1.3.2. Nhng vn cha c gii quyt ................................................................ 31

1.3.3. Vn lun n tp trung nghin cu ............................................................... 32

1.4. TIU KT CHNG 1 .......................................................................................... 32

 Chng 2. C S L LUN V CHC NNG V C CU
CA CC T CHC NGHIN CU - TRIN KHAI
V THIT CH T TR TRONG KHOA HC

2.1. C S L LUN V A DNG HA CHC NNG, A DNG HA CU TRC

CA CC T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI. ......................................... 34

2.1.1. T chc KH&CN v hot ng KH&CN. ...................................................... 34

2.1.2. Chc nng v a dng ha chc nng ............................................................. 35

2.1.3. Cu trc v a dng ha cu trc ..................................................................... 41

2.2. C S L LUN V THIT CH T TR TRONG KHOA HC ................. 50

2.2.1. Mt s khi nim ............................................................................................. 50

2.2.2. Ni dung ca thit ch t tr trong khoa hc ................................................... 56

2.2.3. a dng ha chc nng, a dng ha cu trc l iu kin tt yu ca thit ch t tr

................................................................................................................................... 57

2.3. A DNG HA CHC NNG V CU TRC CA CC VIN NC&TK GN

LIN VI TIN TRNH T TR ................................................................................. 58

2.3.1. a dng ha chc nng v c cu t chc ca cc vin nghin cu v trin khai thc
cht l qu trnh ti cu trc h thng........................................................................ 58

2.3.2. Ti cu trc gn lin tin trnh t tr ................................................................ 62

2.4. TIU KT CHNG 2 ........................................................................................... 63

Chng 3. TIN HA CA CC T CHC NC & TK VIT NAM

TRONG TIN TRNH PHT TRIN THIT CH T TR

3.1. M HNH CA NHA NGHIN CU K THUT (NCKT) ............................. 65

3.1.1. Gii thiu v Nha nghin cu k thut (NCKT) ............................................. 65

3.1.2. Chc nng ca Nha nghin cu k thut (NCKT) .......................................... 67
3.1.3. Cu trc ca Nha nghin cu k thut (NCKT) .............................................. 68

3.1.4. Thit ch t tr ca Nha nghin cu k thut (NCKT) .................................... 71

3.1.5. Bi hc t Nha nghin cu k thut (NCKT)................................................. 71
3.2. QU TRNH TIN HA V CHC NNG CA CC VIN NGHIN CU V
TRIN KHAI VIT NAM ......................................................................................... 73

3.2.1. Chc nng ca cc Vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t ch huy tp trung
................................................................................................................................... 73

3.2.2. Bin ng v chc nng cc vin nghin cu v trin khai trong iu kin chuyn
sang nn kinh t th trng. ....................................................................................... 73

3.2.3. Tc ng ca cc chnh sch i vi qu trnh ny. ........................................ 75

3.3. QU TRNH TIN HA V CU TRC CA CC VIN NGHIN CU V

TRIN KHAI VIT NAM ......................................................................................... 78

3.3.1. Cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t ch huy tp trung.
................................................................................................................................... 78

Hnh 3.1. S cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai ................................. 78

trong nn kinh t ch huy tp trung. .............................................................................. 78

3.3.2. Bin ng v cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong iu kin chuyn
sang nn kinh t th trng. ....................................................................................... 79
3.3.3. Tc ng ca chnh sch n qu trnh ny. .................................................... 80

3.4. TIN HA V THIT CH T TR CA CC VIN NGHIN CU V TRIN

KHAI VIT NAM ....................................................................................................... 82

3.4.1. Qu trnh t iu chnh ca cc vin nghin cu v trin khai dn n nhu cu t tr

................................................................................................................................... 82

3.4.2. T ch - t chu trch nhim ........................................................................... 83

3.5. TIN HA V CHC NNG V CU TRC MT S VIN NGHIN CU

V TRIN KHAI ............................................................................................................ 87

3.5.1. Vin Du kh Vit Nam ................................................................................... 87

3.5.2. Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam .......................................... 95

3.6. A DNG HA CHC NNG, A DNG HA CU TRC CA CC T CHC

NGHIN CU V TRIN KHAI L XU TH TT YU CA THIT CH T TR.
......................................................................................................................................... 129

3.6.1. Nhu cu a dng ha chc nng, a dng ha cu trc ................................. 129

3.6.2. Mi quan h gia a dng ha chc nng v cu trc vi thit ch t tr ..... 136
 3.6.3. Kinh t th trng v hi nhp quc t .......................................................... 138

3.7. TIU KT CHNG 3 ......................................................................................... 139

Chng 4. IU KIN M BO HIN THC HA A DNG CHC NNG

V C CU CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI

4.1. IU KIN M BO HIN THC HA A DNG CHC NNG V C CU

CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI (M BO THC HIN T TR
TRONG KHOA HC) .................................................................................................. 140

4.1.1. iu kin cn - Chnh sch m bo quyn t tr (Qun l v m) ............... 140

4.1.2. iu kin - Chnh sch m bo nng lc t tr (qun l vi m) ............. 164

4.2. QU TRNH CHUYN I CA CC T CHC NC - TK TRONG TIN TRNH

THC HIN T TR ................................................................................................... 171

4.2.1. Nguyn tc chuyn i: ................................................................................. 171

4.2.2. Phng thc chuyn i ................................................................................ 173

4.2.3. Cc bc chuyn i: .................................................................................... 174

4.3. TIU KT CHNG 4 ......................................................................................... 177

KT LUN V KHUYN NGH ............................................................................... 178

DANH MC CNG TRNH KHOA HC CA TC GI .................................... 180

C LIN QUAN N LUN N .............................................................................. 180

TI LIU THAM KHO ............................................................................................ 181

PH LC ....................................................................................................................... 191
 DANH MC CC T VIT TT TRONG LUN N

GDP: Tng sn phm quc ni

KH & CN: Khoa hc v cng ngh

KT-XH: Kinh t - x hi

NCKT: Nha nghin cu k thut

NC & TK: Nghin cu v trin khai

NSNN: Ngn sch nh nc

R&D: Nghin cu v trin khai

USD: la M

Trung tm KHTNCNQG:Trung tm Khoa hc t nhin v Cng ngh Quc gia

Vin KHVN: Vin Khoa hc Vit Nam

Vin KH&CN Vit Nam: Vin Khoa hc v Cng ngh Vit Nam

Vin HLKHCNVN: Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam

XHCN: X hi ch ngha
 DANH MC CC BNG, HNH, BIU TRONG LUN N

1. Danh mc cc bng
Bng 3.1. Cc vn bn chnh sch v khoa hc v cng ngh

Bng 3.2: Kinh ph hp ng v kinh ph nh nc giai on 1986- 1988 ca Vin Khoa

hc Vit Nam

Bng 3.3: So snh gia ngun thu t Hp ng nghin cu khoa hc khng thuc ngun
ngn sch nh nc vi ngun kinh ph nh nc ca cc n v thuc Trung tm Khoa
hc t nhin v Cng ngh quc gia (Nm 1995)

Bng 3.4: Tnh hnh o to ca Vin Hn lm KHCNVN nm 2016

Bng 3.5: Tng hp s lng v kinh ph thc hin cc ti, d n KHCN thc hin
giai on 2014-2016

Bng 3.6: S lng ti NCCB t Qu Nafosted ca Vin HLKHCNVN giai on

2010-2016

Bng 3.7 : Tng hp s lng cc cng b khoa hc, sng ch, gii php hu ch ca
Vin HLKHCNVN giai on 2011-2016

Bng 3.8. Phn loi nhn lc ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

Bng 4.1: u t t NSNN ca Vit Nam cho hot ng KH&CN

Bng 4.2: Tng chi quc gia cho hot ng KH&CN ca mt s nc trn th gii

2. Danh mc cc hnh
Hnh 1.1. S hot ng khoa hc v cng ngh

Hnh 3.1. S cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t ch huy
tp trung

Hnh 3.2. S cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t th

trng

Hnh 3.3. C cu ca Vin Du kh Vit Nam

Hnh 3.4. C cu Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam

Hnh 3.5. C cu ca Phng Ha hc cc Hp cht thin nhin

Hnh 3.6. C cu ca Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin

Hnh 3.7. C cu ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

Hnh 3.8. Cc sn phm tiu biu ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

3. Danh mc cc biu
Biu 3.1: Phn b lc lng cn b khoa hc nm 2016

ca Vin HLKHCNVN

Biu 3.2 S lng GS v PGS ca Vin HLKHCNVN (2011-2016)

Biu 3.3 S lng TS v TSKH ca Vin HLKHCNVN (2011-2016)

Biu 3.4: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN giai on 2011-2016

Biu 3.5: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN c ngun gc NSNN giai on
2011-2016

Biu 3.6: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN c ngun gc ngoi NSNN giai
on 2011-2016

Biu 3.7: Cc cng trnh cng b giai on 2011-2016 ca Vin HLKHCNVN

 M U

1. L do nghin cu

Sau cch mng thng 8, Chnh ph Vit Nam tip qun cc c s nghin cu v
trin khai ca Php li nhng sau khng lu c nc li bc vo cuc khng
chin chng Php ko di hn 9 nm. Nm 1947, B Quc phng thnh lp Nha
Nghin cu k thut (thng gi l NCKT) trc thuc Cc Qun gii thc cht l
Vin k thut qun gii, y l vin cng ngh u tin nc ta. Thi gian ny, NCKT
hot ng rt hiu qu v ng gp rt nhiu trong vic thit k v sn xut v kh trong
cuc chin tranh chng M cu nc.

Sau nm 1975, khi nc ta hon ton gii phng, ging vi hu ht cc nc x

hi ch ngha lc , nc ta thnh lp mt h thng t chc nghin cu v trin khai
ch c chc nng nghin cu l chnh vi mt c cu t chc c hc cng nhc, chu s
ch o v bao cp ca nh nc v vy m cc t chc ny cha th c c thit ch
t tr trong khoa hc. Trong nn kinh t k hoch ha tp trung khi th cc t chc
nghin cu v trin khai ny pht huy c th mnh ca mnh.

Cui thp nin 80, Vit Nam chuyn sang nn kinh t th trng, h thng t chc
nghin cu v trin khai ny bt u bc l nhng khim khuyt, do ch quen da vo
bao cp ca nh nc nn khng t ng vng c trong kinh t th trng. Khi nh
nc ban hnh Ngh nh 115/2005/N-CP v quyn t ch, t chu trch nhim trong
khoa hc iu tt yu xy ra l cc t chc nghin cu v trin khai ca ta bt u lng
tng, xin tr hon hay xin tr thnh cc n v nghin cu c bn trnh thi hnh Ngh
nh 115. Mt trong nhng l do chnh cc t chc nghin cu v trin khai khng
thc hin c quyn t ch, t chu trch nhim trong khoa hc l cho n nay cc t
chc nghin cu v trin khai ny u cha a dng ha chc nng v c cu c c
thit ch t tr trong khoa hc.

Khi c mt nn kinh t th trng thc s th xu th tt yu ca cc t chc

nghin cu v trin khai l phi tin ha thch nghi vi kinh t th trng. Tin ha
y c ngha l phi a dng ha chc nng v c cu t chc. y chnh l mt xu
hng tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc. Hay ni cch khc, a dng ha chc
nng v c cu l iu kin tin quyt cho thc thi thit ch t tr trong khoa hc.

nc ta hin nay, tuy chuyn sang nn kinh t th trng c gn ba chc

nm nhng cc t chc nghin cu v trin khai vn gi chc nng nghin cu n
thun v c cu t chc c hc cng nhc nh thi bao cp m cha tin ha ph
hp vi kinh t th trng. Cc t chc ny cha a dng ha chc nng v c cu t
chc th khng th c c thit ch t tr trong khoa hc. V vy m cc t chc nghin
cu v trin khai hin nay khng th t ch, t chu trch nhim theo yu cu ca nh
nc v theo xu th pht trin tt yu ca nn kinh t th trng.

a dng ha chc nng v c cu ca t chc nghin cu v trin khai khng phi

l iu mi m nc ta. M hnh Nha NCKT ca Cc Qun gii thuc B Quc
phng c thnh lp t thng 1/1947 ngay trong nhng ngy u ca cuc khng chin
chng Php l m hnh ca mt Vin cng ngh hin i d qua 70 nm. NCKT
kt hp c nghin cu c bn vi nghin cu ng dng v trin khai cng ngh, kt
hp nghin cu vi sn xut v o to v mang tnh t tr cao, d mi ch mc s
khai v thiu thn nhiu v c s vt cht.

Nh vy, pht trin nn khoa hc nc nh ph hp vi quy lut t nhin ca

kinh t th trng v xu th chung ca ton th gii th mt vn cp thit t ra hin
nay l phi a dng ha chc nng v c cu ca t chc nghin cu v trin khai to
nn thit ch t tr trong khoa hc. C c thit ch t tr trong khoa hc th h thng
t chc nghin cu v trin khai ca ta mi pht huy c ht kh nng v sc mnh
ca mnh t ch, ng vng v pht trin mnh m trong nn kinh t th trng.

2. Mc tiu nghin cu

Mc tiu tng qut: chng minh a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc

nghin cu v trin khai l xu th tt yu ca nn khoa hc t tr

Mc tiu c th:

1) Lm r c s l lun v chc nng, a dng ha chc nng v c cu, a dng

ha c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai v thit ch t tr trong khoa hc
 2) Phn tch, nh gi s tin ha ca cc t chc nghin cu v trin khai Vit
Nam trong qu trnh chuyn t nn kinh t ch huy sang nn kinh t th trng thy
r s chuyn bin v chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai theo
hng a dng ha gn lin vi qu trnh t ch

3) Xc nh nhng iu kin m bo hin thc ha a dng chc nng v c

cu ca cc t chc nghin cu v trin khai

3. i tng v phm vi nghin cu

3.1. i tng nghin cu

- H thng cc t chc nghin cu v trin khai theo 3 nhm chnh:

1. Nghin cu c bn v iu tra c bn

2. Nghin cu trin khai cng ngh

3. n v t ch

- Cc chnh sch v khoa hc v cng ngh v vai tr ca chnh sch trong vic a
dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai

3.2. Phm vi nghin cu:

- Phm vi ni dung: a dng ha chc nng v c cu ca t chc nghin cu v

trin khai v thit ch t tr trong khoa hc

- Phm vi khng gian: H thng cc t chc nghin cu v trin khai ca Vit

Nam, cc chnh sch v khoa hc v cng ngh ca Vit Nam

- Phm vi thi gian: Hot ng ca cc t chc nghin cu v trin khai t nm

1945 n nay v cc chnh sch v khoa hc v cng ngh t nm 1981 n nay.

4. Cu hi v gi thuyt nghin cu

4.1. Cu hi nghin cu

- V sao xem a dng v chc nng v c cu ca t chc nghin cu v trin khai

l xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc?
 - Lm th no hin thc ha a dng chc nng v c cu ca cc t chc nghin
cu v trin khai?

4.2. Gi thuyt nghin cu

- T tr trong khoa hc l t quyt nh phng hng pht trin khoa hc, cc

chng trnh hp tc, t quyt nh v t chc, v nhn s, t tm kim ngun ti tr v
t quyt nh v ti chnh, xa b rng buc hnh chnh, t tr trong xc nh cc tiu
ch nh gi kt qu v hiu qu hot ng khoa hc..., c c thit ch t tr trong
khoa hc cc t chc nghin cu v trin khai cn a dng v chc nng v c cu t
chc.

- Thit ch t tr trong khoa hc hin hu cc nc pht trin vi h thng cc

t chc nghin cu v trin khai c chc nng v cu trc a dng.

- Thit ch t tr trong khoa hc ang hnh thnh cc nc c nn kinh t chuyn

i v Vit Nam, ang thc y cc t chc nghin cu v trin khai pht trin theo
xu hng a dng ha chc nng v cu trc t chc.

- Ti cu trc h thng t chc nghin cu v trin khai nhm hin thc ha a

dng chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai.

5. Phng php nghin cu

5.1. Nghin cu ti liu:

Thu thp, tng hp, phn tch, nh gi cc thng tin, ti liu lin quan n c cu,
chc nng, v thit ch t ch trong khoa hc ca t chc nghin cu v trin khai trong
v ngoi nc gm cc ti liu nghin cu v c s l lun, cc cng trnh cng b, cc
chnh sch nh nc, cc s liu thng k v hot ng, nhn lc, thnh tu ca cc t
chc nghin cu v trin khai.

5.2. Nghin cu phi thc nghim:

- Phng php phng vn su chuyn gia:

Phng vn cc nh qun l, nh khoa hc, gim c doanh nghip khoa hc v
cng ngh c c s phn tch, nh gi thc trng ca cc t chc nghin cu v trin
khai v nhu cu a dng ha chc nng v cu trc ca cc t chc ny.
 Phng vn cc nh qun l, nh khoa hc c c s a ra cc iu kin m
bo a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai.
- Hi tho/ta m khoa hc
Ly kin ca cc nh khoa hc, nh qun l c kinh nghim trong vic tin ha
ca cc vin nghin cu v trin khai, nhu cu a dng ha v trong vic a ra cc iu
kin m bo a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin
khai.
6. Ngun d liu v cng c h tr nghin cu

6.1. Ngun d liu nghin cu:

- D liu s cp thng qua cc nghin cu phi thc nghim

- D liu th cp thu thp thng qua: tp ch khoa hc, lun vn, lun n, bo co
ti hi ngh, sch chuyn kho, gio trnh, vn bn php lut v cc ngun ti liu khc.

6.2. Cng c h tr nghin cu:

Cc phn mm my tnh vn phng nh Microsoft Word v Microsoft Excel v

mt s cng c khc.

7. ngha ca nghin cu

7.1. ngha khoa hc

Nghin cu chng minh c a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc

nghin cu v trin khai l xu th tt yu ca nn khoa hc t tr.

Nghin cu cho thy vic a dng ha chc nng v c cu thc cht l qu

trnh ti cu trc cc t chc nghin cu v trin khai.

Ti cu trc theo hng a dng ha chc nng v c cu thc y tin trnh t tr

v to ra nng lc t tr cho cc t chc nghin cu v trin khai. Ngc li, t tr li l
ng lc cho vic hon thin ti cu trc. V vy, nghin cu a ra kt lun rng ti
cu trc v t tr l cp song sinh, khng th thiu nhau, c hai s h tr v gip nhau
hon thin.

7.2. ngha thc tin

 Nghin cu a ra c cc bc tin hnh t tr l:

- a dng ha hot ng

- a dng ha chc nng

- a dng ha cu trc

- a dng ha ngun ti chnh

- a dng ha ngun nhn lc

- a dng ha s hu

Nghin cu cho thy kinh t th trng v hi nhp quc t va l iu kin,

va l ng lc cho ti cu trc v nn khoa hc t tr, bin quyn t tr thnh nng lc
t tr ca cc vin nghin cu v trin khai.

Trong nn kinh t th trng thc s th t tr trong khoa hc l mc nhin. V th,

nu cha c c t tr trong khoa hc th chng t cha c nn kinh t th trng hon
chnh. y c th xem nh l mt cng c kim chng, nh gi mc hon thin ca
kinh t th trng.

Nghin cu chng minh iu kin t tr trong khoa hc chnh l iu kin

ti cu trc cc t chc nghin cu v trin khai.

Kt qu nghin cu c th lm ti liu cho lnh o cc t chc nghin cu v trin

khai tham kho trong qu trnh t ch v nhng ngi xy dng chnh sch tham kho
phc v cng tc xy dng chnh sch qun l khoa hc v cng ngh, to hnh lang
php l thng thong cho qu trnh thc hin t ch cc t chc nghin cu v trin
khai.

7.3. Tnh mi ca Lun n

V l lun: Lun n a ra c quan h song sinh gia t tr v ti cu trc

cc t chc nghin cu v trin khai theo hng a dng ha.

V thc tin: Lun n xc nh c cc iu kin t tr v cc cc bc tin

n t tr ca cc t chc nghin cu v trin khai.
8. Kt cu lun n

Chng 1: Tng quan tnh hnh nghin cu v thit ch t tr trong khoa hc Vit Nam
v trn th gii.

Chng 2: C s l lun v chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin

khai v thit ch t tr trong khoa hc

Chng 3: Tin ha ca cc t chc nghin cu v trin khai Vit Nam trong tin trnh
pht trin thit ch t tr

Chng 4: iu kin m bo hin thc ha a dng chc nng v c cu ca t chc

nghin cu v trin khai.
 Chng 1
TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR
TRONG KHOA HC VIT NAM V TRN TH GII

1.1. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRONG

KHOA HC VIT NAM

1.1.1. Cc nghin cu trong nc cng b trn tp ch t nm 2006 n nay (sau

khi ra i Ngh nh 115/2005/N-CP v quyn t ch, t chu trch nhim ca
cc t chc khoa hc v cng ngh (KH&CN) cng lp)
Sau khi ra i Ngh nh 115/2005/N-CP ban hnh ngy 05/9/2015, c rt
nhiu cng b bn v vic thc hin thit ch t tr Vit Nam. C th k n mt s
cng b in hnh a ra cc gii php thc hin t tr trong khoa hc (sp theo
th t thi gian):

Ngay sau khi ra i Ngh nh 115/2005/N-CP, ti Tp ch hot ng Khoa hc

s thng 1/2006 Don Minh Tm c bi vit Trao i v vic lp n chuyn i
c ch hot ng ca t chc khoa hc v cng ngh cng lp. Bi bo cho rng vn
quan trng nht ca cc t chc khoa hc v cng ngh trong vic chuyn i sang
c ch t ch l phi xy dng thnh cng n chuyn i c ch hot ng ca
n v trnh cp c thm quyn ph duyt.

Bi bo a ra kt lun l hin nay hot ng ca cc t chc khoa hc v cng

ngh cn ang b hnh chnh ha v da vo bao cp ca nh nc. Cn chuyn mnh
cc t chc KH&CN nghin cu trin khai sang hot ng theo c ch doanh nghip,
cc t chc thng qua vic cung cp kt qu nghin cu cho x hi m t trang tri
v pht trin. [56]

Bi vit v i mi chnh sch ti chnh i vi KH&CN trn tp ch Hot

ng khoa hc s thng 3/2006 ca Nguyn Th Anh Thu trnh by v hin trng v tnh
hnh ti chnh nc ta nh chnh sch u t, chnh sch phn b ti chnh cho hot
ng khoa hc v cng ngh, c ch giao kinh ph trong thc hin cc nhim v khoa
hc v cng ngh, nh mc chi tiu, chnh sch thu nhp v tin lng, chnh sch

Trang | 15
thng ti chnh trong hot ng khoa hc v cng ngh, th tc thanh quyt ton hin
nay. T hin trng, tc gi nu ln nhng hn ch ca chnh sch ti chnh. Cui
cng, tc gi a ra nhng gii php i vi chnh sch ti chnh cho khoa hc v
cng ngh to quyn t ch cho cc t chc khoa hc v cng ngh. [60]

Bi bo Bn v t chc thc hin Ngh nh 115 ng trn tp ch Hot ng

khoa hc s thng 9/2016 ca H Sn Lm nu ln thc trng ca c quan khoa hc,
con ngi lm khoa hc v m hnh doanh nghip khoa hc v cng ngh Vit Nam
hin nay. Qua , tc gi a ra gii php thc hin t ch cho cc t chc khoa
hc v cng ngh. [43]

Trong bi vit Doanh nghip KH&CN-mt lc lng sn xut mi trn tp ch

Hot ng khoa hc do Nguyn Qun ng s thng 10/2006 cng a ra hng t ch
cho cc t chc KH&CN theo hng chuyn i thnh doanh nghip khoa hc v Cng
ngh. Bi bo nu l do phi to lp v pht trin doanh nghip khoa hc v cng
ngh l: hot ng khoa hc v cng ngh hin nay cha p ng c yu cu ngy
cng tng ca cng nghip ha, hin i ha. Hi ngh trung ng 6 yu cu tng
bc chuyn c t chc khoa hc v cng ngh sang hot ng theo c ch doanh
nghip; xut pht t thc t hin nay, nhiu nh khoa hc c kt qu nghin cu
mang tnh thc tin cao c th a vo sn xut to ra sn phm c gi tr cho x hi;
kinh nghim ca nhiu nc pht trin v mi cng nghip ha nh M, Nht Bn,
Trung Quc, Hn Quc v doanh nghip spin-off hay start-up rt n tng v ng hc
tp; Vit Nam nhiu doanh nghip ang hot ng c yu t ca doanh nghip khoa
hc v cng ngh nh Vin My v dng c cng nghip IMI Bi bo cng a ra
chnh sch i vi doanh nghip khoa hc v cng ngh, l: nh nc phi h tr
ban u v ti sn, chnh sch thu, quyn t ch, cho php tnh vo chi ph hp l trc
thu khon trch u t cho khoa hc v cng ngh ca doanh nghip (khong 10-20%),
doanh nghip c th gp vn bng ti sn tr tu, chuyn nhng ti sn tr tu. [52]

Nguyn Thanh Tng vi bi vit Chuyn cc vin cng ngh sang doanh nghip:
iu kin cn v tp ch Hot ng khoa hc s thng 11/2006 cho rng mi c
iu kin cn cho cc vin nghin cu chuyn sang doanh nghip khoa hc v cng ngh
(gm 5 iu kin theo D tho Ngh nh v doanh nghip khoa hc v cng ngh)

Trang | 16
m cha c iu kin . Bi bo a ra 2 vn c tnh cht quyt nh n iu kin
ca vic chuyn i l: hnh thc chuyn i v doanh thu. [66]

H S Thong trong bi Bn v c ch t ch, t chu trch nhim ca cc t chc

KH&CN trn tp ch Hot ng khoa hc s thng 12/2006 a ra mt s kin: C
ch t ch, t chu trch nhim cn c qun trit mt cch nht qun v cn bng: cc
t chc khoa hc v cng ngh v cc c nhn nh khoa hc c quyn t ch thc s
trong t chc, ng thi phi chu trch nhim php l y v nhng cam kt ca
mnh trc c quan qun l, cc t chc khoa hc v cng ngh phi c c cu trn
c s cc hng nghin cu, khng phi theo ngnh hoc theo h hnh chnh, cn tip
tc hon thin c ch xy dng, tuyn chn v nghim thu ti. S t do l ht sc
cn thit to dng c nhng tp th khoa hc nng ng, lm vic c hiu qu, lm
xut hin nhng ti nng khoa hc tht s. [59].

Cng b ca Phm Huy Tin Bn v thc hin Ngh nh 115/2005/N-CP trn

tp ch Hot ng khoa hc s thng12/2006 cho rng nu ch o v thc hin tt ring
iu 4 ca Ngh nh v chuyn i t chc v hot ng cng s to bc chuyn quan
trng cho nn KH&CN nc ta. [62]

Nguyn Khot trong bi bo Bn v trch nhim ca c quan ch qun i

vi t chc chuyn i theo Ngh nh 115 ng trn tp ch Hot ng khoa hc s
thng 2/2007 cho rng cc c quan ch qun ca t chc khoa hc v cng ngh ang
thc hin chuyn i cn nng cao trch nhim ca mnh, tng cng ch o, qun trit
lm tt nhng vn sau: Xy dng v trin khai nghim tc n chuyn i cc t
chc khoa hc v cng ngh sang hnh thc t ch, t trang tri chi ph; khc phc
khuynh hng khon trng mi th cho t chc khoa hc v cng ngh; khc phc
nhng biu hin da dm, li do hu qu ca c ch c, tnh li nhiu ngi, nhiu
b phn tr thnh thi quen; thc hin tt chnh sch u i i vi i ng cn b
khoa hc k thut; thng xuyn quan tm, theo di hot ng ca t chc khoa hc v
cng ngh nhng khng can thip qu su vo hot ng ca cc t chc ny. [41]

bi bo i mi t duy v t chc nghin cu ti cc t chc KH&CN trong

giai on chuyn i trn tp ch Hot ng khoa hc s thng 5/2007, Don Minh

Trang | 17
Tm cho rng c c nhng chuyn bin trong hot ng ca cc t chc khoa hc
v cng ngh cng lp theo hng t ch iu quan trng l phi i mi trong t duy,
cng vic v thi quen lm vic hng ngy, tt c u phi c nh gi v quy i ra
gi tr lao ng, c nh vy tin trnh chuyn i mi thnh cng. Bi bo cng a ra
cc bin php t chc thc hin vic xc nh nhim v khoa hc v cng ngh hng
nm trong thi k chuyn i sang c ch t ch. [57]

Nguyn Hi Hng trong bi Cu chuyn 115 ti cc a phng-vn cn nhiu

bt cp ng trn tp ch Hot ng khoa hc s thng 4/2008 cho rng kh khn tu
chung trong thc hin Ngh nh 115 ti cc a phng c rt qua 4 ch nhn lc
v vt lc. Bi bo nu ln vng mc ti cc a phng trong qu trnh t t ch
l: nhn thc cha ng hoc cha y v Ngh nh 115, thiu s ch o v phi
hp gia cc ban/ngnh; tim lc ca cc t chc khoa hc v cng ngh cn yu; th
trng cng ngh cha pht trin.[31]

Bi vit M hnh no cho t chc KH&CN trong trng i hc ca Nguyn

Ngc in ng trn tp ch Hot ng khoa hc s thng 9/2001 cho thy nhng kh
khn trong mi trng ca cc t chc KH&CN thuc cc trng i hc khi tin hnh
t ch. Tc gi cho rng trng i hc c th qun l doanh nghip khoa hc v cng
ngh trong trng i hc, nhng iu quan trng l cn b suy ngh trng i hc l
c quan ch qun ca doanh nghip. [28]

Bi Hai khon 10 v mt bi hc ng trn tp ch Hot ng khoa hc s

thng 1/2012 ca Nguyn S Lc cp mt s nguyn nhn gy cho khon 10
trong khoa hc cha c hi kt l: cc c quan hoch nh chnh sch cha tht s nm
chc li ch ct li ca cc t chc khoa hc v cng ngh v cha xut c vi
lnh o cc quyt nh chnh xc, kp thi v khoa hc v cng ngh. [45]

Thng 11/2012 V Cao m c bi vit Sm tho g nhng vng mc trong

vic thc hin Ngh nh 115/2005/N-CP ng trn tp ch Hot ng khoa hc bn
v Ngh nh 115 trong vi tnh hung in hnh v a ra kt lun vng mc c bn
tp trung cc thit ch v m v KH&CN, sau l cc thit ch v m trong h thng
kinh t - x hi, tho g cc thit ch vi m l vic kh, tho g cc thit ch v m

Trang | 18
cng l mt nan ln lao gp bi. Kt thc bi bo a ra mt s im ghi nhn:
xc lp quyn t ch, t chu trch nhim ca cc t chc KH&CN cng lp l xu th
tt yu ca mt nn KH&CN phi nh nc, l xu th hnh thnh mt nn khoa hc
v i hc t tr; l mt i hi khch quan ca xu th pht trin nc ta sau s co
chung ca nn kinh t ch huy tp trung, quan liu, bao cp sang nn kinh t th
trng.[23].

Bi Thc hin c ch t ch, t chu trch nhim: cn ng b ha gia cc c

ch, chnh sch ca inh Vit Bch a ra gii php tho g cho nhng vng mc
trong thc hin t ch ca cc t chc KH&CN l ng b ha gia cc ni dung ca
Ngh nh 115/2005/N-CP v Ngh nh 96/2010/N-CP vi cc vn bn quy phm
php lut, tip tc hon thin cc vn bn quy phm php lut v c ch t ch, c bin
php u t, nng cao tim lc v ti chnh, nhn lc, c s vt cht. [2]

Dng Nguyn V cng bn v quyn t ch ca cc vin qua bi Quyn t ch

ca vin nghin cu theo m hnh tam gic tri thc v i n kt lun l Vic giao
quyn t ch cho vin nghin cu khoa hc cn phi i km theo trch nhim v trch
nhim lin i ca vin ni trn v c quan ch qun. Khi ni n trch nhim, th vai
tr lnh o to s qun bnh cho cc bn ca tam gic tri thc l cn thit. [74]

Thng 5 nm 2016, tc gi inh Vit Bch cng b bi vit C ch t t, t chu

trch nhim ca t chc KH&CN cng lp: Nhng iu chnh cn thit a ra mt
s iu chnh cc t chc KH&CN thc hin c ch t ch l phn loi t chc
KH&CN giao quyn t ch, trao quyn t ch ph thuc vo mc t m bo chi
thng xuyn v chi u t ca t chc KH&CN cng lp, cho php t chc KH&CN
cng lp t m bo chi thng xuyn v chi u t c vn dng c ch ti chnh nh
doanh nghip hoc chuyn thnh doanh nghip, nh nc cn tip tc u t nng
cao tim lc cho t chc KH&CN cng lp, iu chnh mt s quy nh c ch t
ch ng b vi cc quy nh khc c lin quan. [3]

1.1.2. Cc nghin cu ca cc ti, d n trong nc

Vit Nam c mt s nghin cu c trc tip v gin tip v qu trnh chuyn
i h thng KH&CN t nn kinh t k hoch ha sang nn kinh t th trng, trong

Trang | 19
qu trnh chuyn i m hnh ca khoa hc t tr din ra trong khong thi gian kh
di.

01 ti cp B (1998) v Ci tin c ch qun l cc c quan R&D trong bi

cnh kinh t th trng Vit Nam do Nguyn Vn Hc thc hin. ti nghin cu
hai vn : t chc hot ng NC&TK trong doanh nghip v t chc sn xut kinh
doanh trong c quan KH&CN. ti cho rng qu trnh chuyn i ca h thng c
quan KH&CN l mt qu trnh t iu chnh, thch nghi ca h thng da trn nguyn
tc t sp xp trong mt trt t php lut-s iu tit ca nh nc. ti mi ch
dng mc m t, phn loi cc loi hnh t chc KH&CN trong dng chuyn i.
[33]

ti Ci cch hnh chnh trong qun l nh nc v khoa hc v cng ngh

do PGS. TS. V Cao m thc hin giai on 1997-1999, sau khi phn tch tnh hnh
cc vin, tc gi a ra mt s hnh thc kh d trong chuyn i nh sau:

- Gi nguyn trng cc vin cng ngh hin nay v chuyn i thanh cc vin u
ngnh quc gia.

- Nhp vo mt x nghip sn xut

- Chuyn thnh cc x nghip engineering

- Chuyn thnh cc cng ty t vn a chc nng.[19]

ti cp B (2003-2004) Nghin cu s hnh thnh v pht trin doanh nghip

khoa hc v cng ngh v s chuyn i mt s t chc nghin cu v pht trin Vit
Nam sang hot ng theo c ch doanh nghip do Bch Tn Sinh thc hin. Sau khi
a ra mt s vn l lun ca doanh nghip KH&CN, ti kt lun nn chuyn i
mt s t chc KH&CN thnh doanh nghip KH&CN. ti cung cp mt s chng
minh thc t phc v cho vic xy dng chnh sch chuyn i cc t chc KH&CN
thnh doanh nghip KH&CN.[54]

ti cp B (2005) v Nghin cu s chuyn i mt s t chc R&D sang

hot ng theo c ch doanh nghip v s hnh thnh v pht trin doanh nghip
KH&CN Vit Nam do Bch Tn Sinh lm ch nhim nghin cu v ni dung

Trang | 20
chuyn i t chc KH&CN sang t ch, t chu trch nhim v cc iu kin thc hin
t ch, t chu trch nhim ca t chc R&D khi chuyn sang hot ng theo c ch
doanh nghip. [55]

ti cp b v Nghin cu s pht trin ca t chc R&D mt s nc chn

lc v Vit Nam nm 2007 ca tc gi Phm Quang Tr, Vin Chin lc chnh sch
KH&CN, a ra l lun v pht trin mng li c quan R&D ca mt s nc nh
c, Trung Quc, Vit Nam v xut nh hng pht trin ca cc t chc R&D ca
Vit Nam. [65]

ti cp B (2009-2010) Nghin cu chnh sch pht trin cc loi hnh t chc

v hot ng KH&CN cc tp on v doanh nghip ln ti Vit Nam do Hong
Vn Tuyn thc hin a ra kt lun rng trong cc tp on kinh t ln vic c cc
t chc KH&CN l thc s cn thit. Tuy nhin, cng cn nhiu vn v chnh sch
cn xem xt c c h tr thit thc v kh thi hn cho cc t chc KH&CN trong
cc tp on kinh t ca Vit Nam hin nay. [69]

1.1.3. Cc nghin cu trong khun kh lun vn thc s

Cc lun vn thc s v Qun l KH&CN ti Trng i hc Khoa hc X hi v
Nhn vn H Ni v lun vn thc s v Chnh sch KH&CN ti Vin Chin lc v
Chnh sch KH&CN thuc B Khoa hc v Cng ngh.

Trong cc nghin cu lin quan n t ch ca cc t chc KH&CN, c th k n

mt s lun vn cao hc sau (xp theo th t ABC tn tc gi):

inh Vit Bch vi ti xut mt s iu kin cc t chc nghin cu

v trin khai ca nh nc c nng lc t ch trong hot ng KH&CN. Lun vn tp
trung nu nhng iu kin cc vin thc hin vic chuyn i theo Ngh nh 115.[1]

Nguyn Thanh Bnh vit v ti Nhng kh khn trong vic chuyn i cc n

v R&D ca ngnh Nng lng Nguyn t Vit Nam theo c ch t ch, t chu trch
nhim v gii php khc phc. [5]

V Th Ngc Hng, ti Vn dng Ngh nh 43/2006/N-CP vo vic to

lp quyn t ch, t chu trch nhim i vi n v s nghip khoa hc v cng ngh

Trang | 21
cng lp thuc ngnh Y t (Nghin cu trng hp Bnh vin a khoa tnh Long An).
[39]

L Thu Hng nghin cu v Nhn din nhng yu t cn tr vic thc hin c

ch t ch, t chu trch nhim ca t chc KH&CN theo Ngh nh 115/2005/N-CP.
Lun vn ch yu bn trn tm cc trit l cho mt chnh sch t tr ha t chc
KH&CN.[40]

Trn Th Hng Lan vi ti iu kin chuyn i sang c ch t ch v t chu

trch nhim ca cc t chc khoa hc v cng ngh thy li (nghin cu trng hp
Vin Khoa hc Thy li Vit Nam.[42]

Phm Th Bch Ngc thc hin lun vn v Ti cu trc h thng t chc nghin
cu v trin khai ca Vit Nam (nghin cu trng hp Vin Khoa hc v Cng ngh
Vit Nam). Lun vn i theo mt hng ring bit, cho rng vic xc lp quyn t ch,
t chu trch nhim phi bao gm c vic chuyn i v hnh thc t chc. Tc gi
cp vic chuyn i mt t chc nghin cu sang hnh thc mt t chc va nghin cu
va o to.[47]

Phm Th Hng Vn thc hin lun vn v Phn tch vai tr ca nh nc trong

vic thc hin c ch t ch, t chu trch nhim ca cc t chc KH&CN cng lp ti
Hi Dng (nghin cu trng hp ca Trung tm Thng tin KH&CN v Tin hc Hi
Dng). [71]

Nguyn Thu Hp nghin cu v Cc nhn t nh hng n s thnh cng

ca vic chuyn i cc t chc khoa hc v cng ngh cng lp theo hng t ch, t
chu trch nhim. Lun vn nghin cu hin trng chuyn i ca cc t chc khoa
hc v cng ngh cng lp, phn tch nhng kh khn, thun li v nguyn nhn t
nh gi mt s yu t dn n thnh cng trong vic chuyn i theo hng t ch,
t chu trch nhim.[34]

Qua vic tm hiu tnh hnh nghin cu trong nc, ta thy rng cc cng trnh
cng b, ti, d n, lun vn thc s ch quan tm n vic chuyn cc t chc nghin
cu v trin khai thnh cc doanh nghip v xoay quanh vic tm cch cc t chc t
ch v ti chnh nh th no. Trong khi ct li ca t tr l trao quyn cho cc t chc

Trang | 22
 h bin quyn thnh nng lc t tr, m nng lc t tr quan trng nht l nng lc
ni ti ca bn thn cc t chc. Nng lc ni ti ny phi bt u t a dng ha hot
ng t dn n a dng ha chc nng v cu trc. Tc gi thy rng a dng ha
chc nng v cu trc l xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc m cha mt
nghin cu no trong nc cp n.

Tc gi tip tc tm hiu v cc nghin cu ca nc ngoi v thit ch t tr, v

cc loi hnh nghin cu v trin khai.

1.2. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRN

TH GII

1.2.1. Cc nghin cu bn v thit ch t tr trong khoa hc trn th gii

Trn th gii, hng nghin cu v t ch ca cc t chc NC&TK cc nc
c quan tm t rt sm xoay quanh mt ch c tn gi l quyn t tr ca khoa
hc. y l mi quan tm ca nhiu hng nghin cu khc nhau v X hi hc khoa
hc, X hi hc chnh tr ca khoa hc. c bit si ng l nhng tho lun hu nh
trong sut thp nin 1990 v quyn t tr ca khoa hc sau khi Lin X v mt lot nc
XHCN ng u sp .

Sau khi tm hiu, phn tch v cht lng nghin cu v quyn t tr ca cc t

chc nghin cu v trin khai, mt s nghin cu a ra kt lun l cht lng ca
cc n v nghin cu trin khai c th c ci tin mt cch tuyn tnh so vi mc
t ch c trao. [89,92].

Trit l Gio dc ca Trng i hc Mumbai nu r Quyn t ch, khi thc

hin vi tinh thn trch nhim (responsibility) v trch nhim-lin i (accountability)
chc chn s dn n s xut sc trong hc thut, qun tr v qun l ti chnh ca cc
t chc. Nu n khng dn n iu ny, ta c th kt lun mt cch an ton l quyn
t ch b lm dng.[74].

Cc d tho ca Hip c Bologna nm 2003 (P. Nyborg 2003 ) cho thy vic t
qun v ti chnh v t do hc thut ca mt t chc l nhng yu t cn thit cho s
pht trin gio dc v nghin cu khoa hc ti Chu u. H nh ngha nh sau:

Trang | 23
 - Quyn t chu trch nhim trong hc thut (academic autonomy) l quyn t do
quyt nh v cc vn hc thut nh chng trnh o to, gio trnh v cc cng c
ging dy, phng php s phm, k thut nh gi hc tp ca sinh vin.

- Quyn t tr (administrative autonomy) l quyn t do trong vic qun tr ca c

quan, n v i vi c quan ch qun. l quyn t do c qun l cc cng vic
theo hng tc ng v khuyn khch cc t duy cu tin, sng to (initiatives) trong
cng vic v pht trin con ngi ang cng tc cho c quan, v nh vy pht trin c
quan theo chiu hng nng ng v sang to. Vic pht trin ngun nhn lc l mt
trong nhng vic qun tr, v quyn t do tuyn nhn s v quyt nh lng ca cc
nhn s ny l mt thnh phn ca quyn t tr.

- Quyn t qun v ti chnh l quyn t do ca mt c quan trong vic s dng

mt cch cn trng cc ngun ti chnh c quan vn ng c, m bo c cc
u tin nhim v ca c quan. Trch nhim (responsibility) v Trch nhim lin i
(accountability) l hai mt ca mt bn tay t qun.

- S t ch ca cc t chc nghin cu c thit k gn ging nh s phn quyn

(decentralized management), tuy nhin trch nhim lin i (accountability) chnh l
khung vn ho m bo s thnh cng ca vic t qun ca mt n v. Phi chng
quyn lun lun i vi trch nhim, m nu trch nhim khng c m bo th quyn
ny s i n u? C nh hng g cho c quan, n v c giao quyn? [92]

Theo bo co v qun tr i hc trn th gii ca World Bank nm 2008, hin vn

ang tn ti 4 m hnh qun tr i hc vi cc mc t ch khc nhau, t mc
hon ton khng t ch l m hnh Nh nc kim sot (state control) Malaysia, n
cc m hnh t ch ngy cng nhiu l bn t ch (semi-autonomous) Php v New
Zealand, m hnh bn c lp (semi-independent) Singapore, v m hnh c lp
(independent) Anh, c [78]. Mt khc, cng theo bo co ny, xu hng chung trn
ton cu hin nay l thay i t m hnh Nh nc kim sot sang cc m hnh c mc
t ch cao hn mt s thay i c tn gi l s chuyn dch t m hnh Nh nc
kim sot (state control) sang m hnh Nh nc gim st (state supervision) [79]. Khi
xem xt cc d n ci cch gio dc c tin hnh trn th gii trong thi gian va

Trang | 24
qua, trong bao gm c vic xy dng mi v ban hnh lut gio dc i hc ln u
tin, hoc iu chnh b sung cc o lut mi cho gio dc i hc, c th thy vn
t ch lun c xem l mt trong nhng vn ct li nht cn gii quyt trc khi c
th quyt nh nhng kha cnh c th khc [80].

Nghin cu v t tr trong nghin cu khoa hc Chu u trong bi Governing

Higher Education: Comparing National Perspectives, inGoverning Higher Education:
National Perspectives on Institutional Governance Amaral, Jones v Karseth nu
r trng i hc (H) ti cc nc chu u lc a c xy dng trn khi nim t
do hc thut. T ch ca trng H v cc vn hc thut c coi l mt gi tr
thing ling v t mc u tin cao nht. Trng H c coi l mt th ch ca nh
nc nn vai tr ca nh nc trong vic qun l trng H c coi l tt yu. Ti cc
nc ny, nh nc thng quy nh khung chng trnh quc gia v cc tiu chun
chung v o to [75].

Trong nghin cu v t ch i hc, mt cch phn loi t ch H n gin

nhng vn din t c ni hm ca n l cch phn loi ca Robert Berdahl (1990),
chia t ch i hc ra lm 2 loi: t ch thc cht (substantive autonomy) l t ch ca
c s gio dc i hc trong xc nh mc tiu hc thut v chng trnh o to; v t
ch th tc (procedural autonomy) l s t ch trong vic xc nh cc phng tin
thc hin mc tiu hc thut ra.

Mt nghin cu ca C quan Pht trin Quc t M (USAID) c nh gi v

thnh cng trong m hnh t ch ca Vin KIST (Hn Quc) v so snh vi cc vin
nghin cu cng thi nhng nc ang pht trin nh sau:

Ngay t ban u, vin KIST c xc nh l s c trao quyn t ch ti a.

Tng thng Park Chung Hee ban hnh mt sc lnh c bit, Lut H tr KIST, trong
m bo cp tin v t ai cho vin KIST, v khng cho php bt k c quan chc
nng no c php kim ton ti khon hay can thip vo k hoch hoc hot ng ca
vin KIST. Chnh ph Hn Quc chp nhn lm mt iu cha tng c tin l, l
lp ra mt qu hin tng v vn ha qu ny. Chnh ph cng c yu cu cp rt nhiu
tin v t ai c gi tr, t nhng ti sn ny di quyn qun tr ca mt Hi ng

Trang | 25
c y thc v a s cc thnh vin hi ng ny khng phi l nhng ngi thuc c
quan chnh ph. Hi ng ny b nhim ch tch ca KIST. Tng chi ph u t ban u
cho vin KIST l 24,1 triu USD, bao gm chi cho xy dng, mua trang thit b, tuyn
dng, o to, v tin t qu hin tng. Nh c c ch t ch v ngun u t ng k
ban u nn vin KIST c th cp c mc lng rt cao so vi mt bng lng cng
chc, to c mi trng lm vic thun li, bao gm c nh , phng tin i li, qua
thu ht c cc nh khoa hc v chuyn gia hng u, trong c nhng ngi
trc lm vic nc ngoi. Ngay t u vin KIST mi c gn 30 nh khoa
hc c nng lc chuyn mn cao tng c ti thiu 5 nm lm vic trnh tin s
nc ngoi. Cc nh t vn ca Vin Battelle Memorial ca M tng d on rng vin
KIST s cn h tr ti chnh trong giai on khong 5 ti 10 nm, da trn kinh nghim
ca chnh h: Phng th nghim Battelle ti Columbus, Ohio, mt ti 9 nm mi ha
vn. Trong thc t, sau nm ti kha 1970 khi ti tr ca M kt thc th v c bn vin
KIST t tn ti c. V pha Chnh ph Hn Quc, ngoi khon u t ban u h
cng cha bao gi phi dng chi tiu ngn sch Nh nc h tr cho vin KIST,
ngoi tr hng nm h vn dnh mt khon tr cho nhng nghin cu t hng
vi vin KIST. Ngun thu no KIST t tn ti sau 4 nm? Vin KIST tn ti c
ch sau 4 nm l nh cch trin khai xy dng v pht trin rt hp l. u tin, h tin
hnh mt cuc kho st rt chi tit v cc lnh vc cng nghip ca Hn Quc m
bo rng h hiu r cc vn m cc ngnh cng nghip ang gp phi, cng nh
nhng tin trnh cn thit thc y nhng ngnh ny pht trin hn na. Trc khi
vin KIST tin hnh nghin cu th nghim u tin, mt nhm 80 ngi gm cc nh
khoa hc, k s, chuyn gia c kh, bao gm ngi Hn Quc v nc ngoi, tin
hnh iu tra, phn tch k lng trn 600 nh my cng nghip. Ngy nay, vin KIST
vn khng ngng lin tc cp nht thng tin v tnh hnh pht trin cng ngh v cc
ngnh cng nghip, cng nh cc c hi xut khu trn th trng quc t.

So snh vi cc vin nghin cu cng thi nhng nc ang pht trin:

Mt nghin cu ca James P.Blackledge thc hin cho USAID kho st khong 60
vin nghin cu ti 30 nc ang pht trin t nhng nm 70, giai on gn vi thi
im vin KIST ca Hn Quc ra i. Blackledge nh gi rng a s cc vin trn u

Trang | 26
hot ng km hiu qu, l thuc vo mt b ngnh no , thng b coi l thp ng
do ch nghin cu theo s thch thun ty ca mt s nh khoa hc, hoc m phng li
cc nghin cu c thc hin ni khc, hu nh khng gn kt vi cc doanh
nghip v ngnh cng nghip. Nghin cu c s i chiu gia m hnh vin KIST
v mt s vin khc ca Chu , c th tm tt nh sau:

Vin SISIR ca Singapore (Singapore Institute of Standards and Industrial

Research):
c thnh lp t nm 1969 vi mc tiu ban u nhm tin hnh nhng nghin cu
dn ti s pht trin ca cc ngnh cng nghip mi Singapore. Tuy nhin, vin
hot ng rt kh khn trong nhng nm u tin. Phi ti khi vin hc tp theo m hnh
ca vin KIST, tin hnh lin h v lin kt cht ch vi cc doanh nghip t nhn,
nghin cu v nhng yu cu cho i mi cng ngh v kho st th trng trong nc
cng nh quc t, SISIR mi thc s tr thnh mt ngun lc hiu qu trong cng cuc
hin i ha Singapore.

Vin Nghin cu Khoa hc v Cng nghip Malaysia (NISIR): Mc tiu ban u

ca vin l tr thnh mt vin nghin cu v pht trin a mc tiu, nhng mc tiu ny
khng thnh cng do s chi phi li ch ca mt s vin chuyn ngnh Malaysia. Hu
qu gy ra l s lng ph v nhng nghin cu chng cho v t hnh chnh quan liu.
NISIR c quan h kt ni tt vi cc doanh nghip v cc ngnh cng nghip, nhng
doanh thu ca vin ch c khong 5-10% chi ph thc hin cc hp ng. Nh vy
vin phi l thuc nhiu vo ti tr ca chnh ph, v cc k hoch hot ng ca vin
thng xuyn b cc quan chc chnh ph chi phi.

Trung tm Nghin cu v Pht trin Cng nghip Kim loi (MIRDC), Philippines:
c thnh lp t nm 1966, MIRDC c mc t ch kh cao, d c ti 4 quan chc
chnh ph trong tng s 7 thnh vin hi ng qun tr. MIRDC c mt chng trnh
ch ng pht trin cc hp ng vi cc ngnh cng nghip v thng xuyn i kho
st ti cc nh my. Tin thu v t cc hp ng c chuyn vo mt qu do MIRDC
qun l v c th c dng thng cho cc chuyn gia, cn b. MIRDC hc tp kh
st theo m hnh ca vin KIST trn nhiu kha cnh, nhng khng thc hin nhiu lnh
vc nghin cu nh KIST.

Trang | 27
 Hi ng Nghin cu Khoa hc v Cng nghip Pakistan (PCSIR): c thnh
lp t nm 1953, PCSIR l t chc cng ngh ln nht Pakistan. Mc d t coi mnh
l t ch nhng t chc ny vn b chnh ph kim sot ti chnh. PCSIR bt u tch
cc lm dch v cho cc ngnh cng nghip t nm 1965, nhng doanh thu khng ng
k so vi chi ph hot ng. Tr ngi ln nht ca PCSIR l mc lng qu thp so vi
khu vc t nhn, khin t chc ny khng th gi chn c ngi ti.

Hi ng Nghin cu Khoa hc Cng nghip (CSIR), n : c thnh lp nm

1942 vi mc tiu nhm thc y khoa hc v ng dng vo pht trin quc gia, SCIR
l mt t chc gn vi V Khoa hc v Cng ngh ca B K hoch, c nhim v a
khoa hc v cng ngh vo cc k hoch pht trin kinh t t nc. Ton b ngn sch
ca SCIR c cp bi chnh ph v mi khon tin thu c ca t chc ny c np
vo ngn sch. Hot ng ca t chc b t quan liu hnh chnh chi phi, hon ton
khng c tnh t ch, d nn khoa hc v cng ngh ca n vn vn c th gii
coi trng.

Tp on Nghin cu Khoa hc ng dng Thi Lan (ASRCT): c thnh lp t

nm 1963 v i vo hot ng t nm 1964, ASRCT l trung tm chnh thc hin cc
nghin cu phc v Chnh ph. Tuy c coi l mt n v t ch ng dng cng ngh
ca Nh nc, hi ng qun tr ca t chc ny c b nhim bi Chnh ph. Cc
nh khoa hc thiu ng lc nghin cu v th lao thp, ch cao gp ri lng cng
chc thng thng, v thiu ch thng. Mi doanh thu u np ht vo qu do gim
c t chc (kim ch tch hi ng qun tr) qun l m khng c phn vo ngn
qu cho tng d n. Hu qu l hot ng nghin cu km hiu qu, thu khng b
chi.[95].

T nhng v d trn y cho thy rng t ch l iu kin u tin cc vin

nghin cu ng dng khoa hc v cng ngh hot ng hiu qu. S kim sot qu mc
v thu nhp v th lao ca chnh ph i vi cc vin ny u gy km hm ng lc
sng to ca c nhn v t chc. Nghin cu trn cng cho thy s quan trng trong vic
gn kt cht ch vi doanh nghip, thng xuyn ch ng tin hnh nhng kho st v
tnh hnh pht trin ca cng ngh, cc ngnh cng nghip, cc th trng trong v ngoi
nc ca cc vin nghin cu v trin khai.

Trang | 28
1.2.2. Cc nghin cu v chuyn i sang thit ch t tr cc nc x hi ch
ngha:
cc nc c nn kinh t chuyn i, ang pht trin, mt trong nhng bin php
ti cu trc cc vin nghin cu l chuyn cc vin nghin cu cng ngh sang hot
ng theo c ch doanh nghip, hoc thnh n v t trang tri kinh ph, hoc thnh vin
thuc cc doanh nghip. Trung Quc l mt minh chng in hnh cho iu ny. Trong
bi vit The structural Reform of the R&D System in China ca Yan [96] Trung Quc
tng bc chuyn i cc vin nghin cu sang hot ng theo c ch doanh nghip
bng cch buc cc vin phi t hch ton kinh t, chuyn cc vin nghin cu thnh
doanh nghip Bn cnh , cc vin chuyn i c hng mt s quyn t ch
nht nh theo phng chm nh nc khuyn khch cc vin lin kt cht ch vi khu
vc sn xut trn c s pht huy tim lc khoa hc v cng ngh nhm thc y sn
xut. Mt trong s 6 loi hnh tp on kinh t ca Trung Quc, c Tp on ha nhp
nghin cu khoa hc vi sn xut kinh doanh. Loi tp on ny ly nhng n v
nghin cu khoa hc trong cng ngnh hoc x nghip cng nghip ln lm ch th, b
cung cho nhau li th khoa hc-k thut v vn nhm pht trin sn phm k thut cao
t ch to sn phm c gi tr, nng cao nng lc cnh tranh.

Lin quan n chnh sch chuyn i h thng khoa hc v cng ngh phi k n
phn tch kh ton din ca tc gi Zhu Sendi nm 1995 trong bi The re-structure of
the R&D system of machinery industry ans its impact on the development of economy
in China [97]. Sau khi phn tch cc im trng tm v cc bin php chnh sch ca
nh nc lin quan n ci cch cc vin NC&TK theo cc giai on khc nhau: giai
on tin ci cch (1978-1995), giai on ci cch h thng qun l KH&CN v xy
dng th trng cng ngh (1985-1987), giai on sp nhp cc vin NC&TK vo cc
doanh nghip hin c (sau1987) v chuyn i ton b cc vin NC&TK (t 1990), tc
gi a ra mt s pht hin v qu trnh ci cch cc vin NC&TK ca Trung Quc:
ci cch cc vin NC&TK cng ngh cng nghip l rt cn thit cc vin ny thch
nghi vi tnh hnh kinh t mi; cch tip cn th trng cng ngh minh chng l khng
hiu qu trong vic thch nghi ha h thng NC&TK c i vi vn ci cch kinh t

Trang | 29
nh hng th trng, vic ti cu trc l cn thit ca qu trnh chuyn i cc vin
NC&TK cng ngh cng nghip.

Sau khi h thng cc nc XHCN c ng u tan r, cng vi s thay i h

thng chnh tr v kinh t, h thng t chc KH&CN nhng nc ny buc phi chuyn
i nhm thch nghi vi nhng iu kin mi. Trong nhng nm u ca thp k 1990,
xut hin hng lot nhng nghin cu v kinh nghim v bi hc chuyn i ca h
thng KH&CN, trong phi k n cng trnh nghin cu ca Meske v mt s ng
nghip v kinh nghim chuyn i h thng KH&CN. Cc nghin cu khng ch thc
hin tng nc m cn c so snh thy c nhng nt chung v ring, ph
thuc vo iu kin c th ca tng nc. Mt nt chung v qu trnh chuyn i ca
h thng KH&CN cc nc ng u l qu trnh c din ra ba giai on: giai
on tan r (giai on 1); giai on cu trc li (giai on 2) v giai on xy dng mt
h thng KH&CN mi (giai on 3). Qu trnh chuyn i cc nc nh phn tch v
ngay c ng c, hin nay ang thi im ban u ca giai on 3. [83-86]

Tt c cc nghin cu v thit ch t tr nu trn ch yu u ni v tm quan

trng ca thit ch t tr gip cc t chc nghin cu v trin khai pht trin. Mt s
nghin cu phn tch r v t tr trong khoa hc ni chung v mt s nc ni ring.
Cc nghin cu v cc nc x hi ch ngha nu ra cc hng chuyn i l
chuyn vin thnh doanh nghip nh Trung Quc hay xy dng li t u h thng khoa
hc v cng ngh nh cc nc ng u.

1.3. TNG HP TNH HNH NGHIN CU V THIT CH T TR TRONG

KHOA HC VIT NAM V TRN TH GII

1.3.1. Kt qu t c trong nghin cu v thit ch t tr trong khoa hc

1.3.1.1. Nhng nghin cu trong nc:

- lm r mt s vn v t ch, t chu trch nhim trong cc t chc nghin

cu v trin khai.

- a ra nhng ro cn trong tin trnh thc hin Ngh nh 115.

Trang | 30
 - Phn tch cc iu kin mt t chc KH&CN cng lp c th chuyn i theo
Ngh nh 115.

- Lm r vai tr ca nh nc trong qu trnh chuyn i sang thit ch t tr.

- Lm r nhu cu khch quan trong qu trnh t ch, t chu trch nhim l c

t ch ti cu trc.

- Mt s nghin cu i su phn tch nhng bt cp v mt trit l ca qu trnh

chuyn i, t trit l nh nc lm khoa hc sang mt trit l khc trong nh nc
qun l v m v khoa hc.

- a s cc nghin cu ch trng n t ch v ti chnh v xoay quanh vic lm

th no t ch v ti chnh.

1.3.1.2. Nhng nghin cu trn th gii

- Cc nghin cu nhn mnh v li ch v tm quan trng ca t tr i vi cc t

chc nghin cu v trin khai.

- Chng minh tnh tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc.

- Nu r cc ni dung ca t tr, cc mc t tr.

- Cc nc x hi ch ngha trong qu trnh chuyn i a ra bi hc v hon

thin thit ch t tr, nhng bc tin trong t tr, cch thc chuyn sang nn khoa
hc t tr.

1.3.2. Nhng vn cha c gii quyt

1.3.2.1. Nhng nghin cu trong nc:

- Cha lm r quyn t ch, nng lc t ch v mi quan h gia quyn t ch v

nng lc t ch.

- Ch tp trung nghin cu gii quyt vn ti chnh m cha ch trng n hot

ng v iu kin t ch, t chu trch nhim.

- Tr lun vn ca Phm Th Bch Ngc khng ai bn v ti cu trc cc t chc

khoa hc v cng ngh thc hin quyn t ch. Tuy nhin, lun vn ca Phm Th

Trang | 31
Bch Ngc mi ch bn v ti cu trc vin nghin cu theo m hnh hc vin kt hp
c chc nng nghin cu vi o to m cha cp n chc nng sn xut.

1.3.2.2. Nhng nghin cu trn th gii

- cc nc pht trin c thit ch t tr trong khoa hc nn ch phn tch tm

quan trng v ni dung ca t tr trong cc t chc nghin cu v trin khai, khng a
ra cch thc v hng i c thit ch t tr trong khoa hc.

- cc nc x hi ch ngha:

+ Trung Quc cng ging mt s nghin cu ca Vit Nam chuyn vin cu thnh
doanh nghip m khng tm hng i cho cc vin nghin cu c th chuyn dn sang
t tr.

+ cc nc ng u khng bn n cch thc chuyn i sang thit ch t

tr m v phn ln h xa b h thng c v xy dng li h thng mi.

1.3.3. Vn lun n tp trung nghin cu

- Vi s n nh chnh tr, khng th ph v cc t chc nghin cu v trin khai
nh ng u m phi chuyn dn sang t tr.

- Quyn t tr Vit Nam l do nh nc trao phi tm cch bin nhng quyn t

tr thnh nng lc t tr cho cc t chc nghin cu v trin khai.

- thc hin iu ny phi ti cu trc cc vin nghin cu trin khai theo hng
a dng ha chc nng v cu trc nh xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc.
1.4. TIU KT CHNG 1

Trong chng 1, tc gi trnh by tng quan tnh hnh nghin cu v thit ch

t trong khoa hc Vit Nam ti cc cng b trn tp ch, cc ti d n, cc lun vn
t nm 2005 n nay.

Tc gi tm hiu cc nghin cu thit ch t tr trong khoa hc ca cc nc

pht trin v qu trnh pht trin thit ch t tr trong khoa hc cc nc x hi ch
ngha.

Trang | 32
 Qua tm hiu v cc nghin cu trong nc, nghin cu ca cc nc pht trin v
cc nc x hi ch ngha, tc gi thy c mt khong trng l cha c mt nghin cu
no nghin cu vic ti cu trc cc t chc nghin cu v trin khai theo hng a
dng ha chc nng v cu trc m ng cho vic t tr. Mun c c thit ch t
tr trong khoa hc, cc t chc nghin cu v trin khai cn phi nng cao ni lc bng
cch a dng ha hot ng t to ra sc p buc phi a dng ha chc nng v cu
trc.

Trang | 33
 Chng 2
C S L LUN V CHC NNG V C CU
CA CC T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI
V THIT CH T TR TRONG KHOA HC

2.1. C S L LUN V A DNG HA CHC NNG, A DNG HA CU

TRC CA CC T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI.

2.1.1. T chc KH&CN v hot ng KH&CN.

- Khi nim t chc khoa hc v cng ngh: Theo iu 3, Lut Khoa hc v Cng
ngh, T chc khoa hc v cng ngh l t chc c chc nng ch yu l nghin cu
khoa hc, nghin cu trin khai v pht trin cng ngh, hot ng dch v khoa hc v
cng ngh, c thnh lp v ng k hot ng theo quy nh ca php lut.[53]

- Khi nim nghin cu khoa hc: Nghin cu khoa hc l hot ng pht hin,
tm hiu cc hin tng, s vt, quy lut ca t nhin, x hi v t duy; sng to cc gii
php nhm ng dng vo thc tin. Nghin cu khoa hc bao gm nghin cu c bn
v nghin cu ng dng; [53]
Theo Gio trnh Phng php lun nghin cu khoa hc ca V Cao m:
- Nghin cu khoa hc l s pht hin bn cht s vt, pht trin nhn thc khoa
hc v th gii; hoc l sng to phng php mi v phng tin k thut mi lm
bin i s vt phc v cho mc tiu hot ng ca con ngi.

- V mt thao tc, c th nh ngha, nghin cu khoa hc l qu trnh hnh thnh

v chng minh lun im khoa hc v mt s vt hoc hin tng cn khm ph. [21]

- Khi nim hot ng khoa hc v cng ngh l hot ng nghin cu khoa hc,
nghin cu v trin khai thc nghim, pht trin cng ngh, ng dng cng ngh, dch
v khoa hc v cng ngh, pht huy sng kin v hot ng sng to khc nhm pht
trin khoa hc v cng ngh.[53]
- Hot ng ng khoa hc cng ngh gm c 4 hot ng chnh: Hot ng nghin
cu v trin khai, chuyn giao cng ngh, dch v khoa hc v cng ngh, v pht trin
cng ngh theo s ti Hnh 2.1:

Trang | 34
 Hot ng khoa hc v cng ngh

Hot ng Dch v Khoa

Chuyn giao Pht trin
Nghin cu hc v cng
cng ngh cng ngh
v Trin khai ngh

Nghin cu Nghin cu Trin khai M rng cng

c bn ng dng cng ngh ngh

Nghin cu Nghin cu
Nng cp
c bn thun c bn nh To mu
cng ngh
ty hng

Nghin cu chuyn Lm pilot

to quy trnh

Nghin cu nn tng
(iu tra c bn) Sn xut th
Serie 0

Hnh 1.1. S hot ng khoa hc v cng ngh [21]

- Hot ng nghin cu v trin khai gm c: nghin cu c bn, nghin cu ng

dng v trin khai.

- Khi nim v t chc nghin cu v trin khai: Theo nghin cu trn, t chc
nghin cu v trin khai l nhng t chc hot ng nghin cu khoa hc.

Khi a dng ha, t chc nghin cu v trin khai cn thc hin c chc nng dch
v KH&CN v chuyn giao cng ngh.

2.1.2. Chc nng v a dng ha chc nng

2.1.2.1. Khi nim

Khi nim chc nng

V phng din l lun cng nh thc t tn ti cc khi nim khc nhau:

- Chc nng l thut ng dng ch phng din hot ng ch yu ca t chc1.

Trang | 35
 - Khi nim chc nng bao hm quan nim v mt cu trc (structure) gm mt
tp hp cc quan h (set of relations) gia nhng thc th n v (unit entities), s lin
tc ca cu trc c duy tr bi qu trnh i sng c to thnh t nhng hot ng
ca cc n v cu thnh.

Chc nng l s ng gp m mt hot ng b phn to ra cho hot ng tng

th m n lm b phn. [90]

- Chc nng miu t tnh cht c th hot ng thuc hoc ca s vt c cp

hoc do s vt to ra.2
Khi nim chc nng nghip v

Chc nng nghip v c hiu l cng vic m t chc cn thc hin trong hot
ng ca n. V d, chc nng lp thi kho biu dng m t cho cng vic cng tc
nghip v ca mt nhm cn b phng o to3.

Khi nim a dng

- a dng l nhiu v, nhiu dng biu hin khc nhau nh: hng ho rt a dng,
pht trin a dng cc hnh thc du lch.4
- a dng l c nhiu dng khc nhau: sn phm a dng; nn kinh t a dng.

Khi nim a dng ha

- a dng ha : lm cho mt khch th no tr nn a dng nh: a dng ho

sn phm, thc hin a dng ho cc loi hnh gio dc.5

2.1.2.2. Cc chc nng ch yu ca t chc nghin cu v trin khai

Chc nng nghin cu: Chc nng nghin cu gm c:

1. Nghin cu c bn (fundamental research): l nhng nghin cu nhm pht hin

thuc tnh, cu trc, ng thi cc s vt, tng tc trong ni b s vt v mi lin h
gia s vt vi cc s vt khc. Sn phm nghin cu c bn c th l cc khm ph,
pht hin, pht minh, dn n vic hnh thnh mt h thng l thuyt c gi tr tng qut,
nh hng n mt hoc nhiu lnh vc khoa hc.

1 4
http://www.xn--t-in-1ua7276b5ha.com/ http://tratu.soha.vn/dict
2 5
https://vi.wiktionary.org/wiki http://tratu.soha.vn/dict/
3
https://www.wattpad.com

Trang | 36
 Nghin cu c bn gm: Nghin cu c bn thun ty v nghin cu c bn nh
hng:

- Nghin cu c bn thun ty cn c gi l nghin cu c bn t do hoc

nghin cu c bn khng nh hng, l nhng nghin cu v bn cht s vt nng
cao nhn thc, cha c hoc cha bn n ngha ng dng.

- Nghin cu c bn nh hng: l nhng nghin cu c bn d kin trc

mc ch ng dng. Cc hot ng iu tra c bn ti nguyn, kinh t, x hi u c
th xem l nghin cu c bn nh hng. Nghin cu c bn nh hng c phn
chia thnh nghin cu nn tng (background research) v nghin cu chuyn
(thematic research).

2. Nghin cu ng dng (applied research): l s vn dng quy lut c pht hin

t nghin cu c bn gii thch mt s vt; to ra nhng nguyn l mi v cc gii
php v p dng chng vo sn xut v i sng. c th a kt qu nghin cu ng
dng vo s dng cn phi tin hnh mt loi hnh nghin cu khc, c tn gi l trin
khai cng ngh.

3. Trin khai cng ngh, cn gi l trin khai thc nghim hoc trin khai thc
nghim k thut: l s vn dng cc quy lut (thu c t nghin cu c bn) v cc
nguyn l (thu c t nghin cu ng dng) a ra cc hnh mu vi nhng tham
s kh thi v k thut. iu cn lu l, kt qu trin khai th cha trin khai c. Sn
phm ca trin khai ch mi l nhng hnh mu kh thi k thut, ngha l khng cn ri
ro v mt k thut. p dng c cn phi tin hnh nghin cu nhng tnh kh thi
khc, nh kh thi ti chnh, kh thi kinh t, kh thi mi trng, kh thi x hi. Hot ng
trin khai gm trin khai trong phng v trin khai bn i tr.

Chc nng o to
o to theo bc hc

Hin nay hu ht cc nc trn th gii v Vit Nam sau khi tt nghip ph

thng th cc bc hc tip theo l:

Trang | 37
 - o to i hc gm c bc sau:

C nhn: tt nghip i hc h 4 nm.

K s: tt nghip i hc h 4,5 hoc 5 nm (ngnh y l 6 nm).

- o to sau ai hc gm o to cc bc:

Thc s: Ngi theo hc bc thc s c gi l hc vin cao hc, l nhng ngi

tt nghip i hc v theo hc chng trnh cao hc trong thi gian o to chun l
2 nm v thi hn o to ti a 3 nm.

Tin s: Ngi theo hc bc tin s c gi l nghin cu sinh. Nghin cu sinh

chia lm 2 loi:

Nhng ngi c bng thc s: thi gian o to chun l 3 nm.

Nhng ngi c bng i hc chuyn tip lun ln nghin cu sinh, cha c bng
thc s, thi gian o to chun l 4 nm.

Bi dng nng cao trnh v nng lc nghin cu

Cc vin nghin cu bi dng nng cao trnh v nng lc nghin cu ca cn
b thng qua cc hnh thc nh:
- o to thng qua cc ti, d n; o to ti nc ngoi thng qua cc nhim
v ngh nh th, cc d n ODA
- T chc cc bui hi ngh hi tho trong nc v quc t
- T chc cc kha, cc lp bi dng ngn hn v chuyn mn theo cc chuyn
.
Chc nng sn xut

- Khi nim sn xut: Sn xut l qu trnh bin i nhng yu t u vo thnh

u ra. Mc ch ca qu trnh chuyn ho ny l to gi tr gia tng cung cp cho
khch hng.

Chc nng sn xut l to ra hng ha hoc dch v cung cp cho x hi.

Trn phm vi nn kinh t, chc nng sn xut ca cc doanh nghip ng vai tr

quyt nh trong vic cung cp hng ha v dch v phong ph nng cao mc sng

Trang | 38
vt cht ton x hi. Trn phm vi th gii, kh nng sn xut xt trn c phng din
sc sn xut v hiu qu ca n s l cha kha thnh cng ca mi quc gia.6

- T sn xut: cc vin nghin cu nghin cu trin khai trong phng v bn i

tr sn xut cc sn phm mu (seri 0). Khi nhng sn phm mu c sn xut thnh
cng, cc vin nghin cu thnh lp cc doanh nghip spin-off thng mi ha sn
phm.

- Lin kt sn xut: mi vin nghin cu c chc nng, chuyn mn ring ch c

kh nng sn xut c nhng sn phm chuyn mn ca mnh. i vi nhng sn
phm cn nhiu chuyn mn, lnh vc khc nhau nghin cu sn xut, cc vin cn
lin kt vi nhau hoc lin kt vi doanh nghip nghin cu, sn xut ra sn phm
. Vic lin kt sn xut s tn dng c th mnh ca cc vin nghin cu to ra
s a dng sn phm v sn phm c cht lng cao.

- Chuyn giao cng ngh:

Chuyn giao cng ngh theo t hng: Cc tp on, doanh nghip, cng ty,

nh my c nhu cu sn xut sn phm, h t hng cc vin nghin cu nghin cu

v sn xut ra sn phm mu. Khi sn xut ra c cc sn phm mu p ng yu cu
t hng, cc vin nghin cu s chuyn giao cng ngh cho cc n v t hng.

Chuyn giao cng ngh sau khi sn xut ra sn phm mu: Sau khi sn xut ra sn
phm mu (seri 0), nhiu vin nghin cu khng iu kin nh xng, thit b, khng
qung b c cho sn phm, khng c c kh nng tm kim th trng u ra cho sn
phm nn phi chuyn giao cng ngh cho cc cng ty, doanh nghip bn ngoi.

Chc nng dch v khoa hc

- Dch v ngun nhn lc: cc t chc nghin cu v trin khai c mt i ng

cn b nghin cu mnh, lc lng ng, c trnh cao, chuyn mn su v kinh

nghim nghin cu lu nm c th thc hin c cc cng vic nghin cu m cc

n v bn ngoi yu cu.

6
https://vi.wikipedia.org/wiki/

Trang | 39
 - Dch v o to: Cc t chc nghin cu v trin khai c ngun nhn lc mnh
nh nu trn, bn cnh li c c s vt cht v phng th nghim, phng lm
vic, my mc, trang thit b y , thng tin th vin tt rt iu kin thc
hin cc dch v o to t cht lng cao

- Dch v phn tch, dch v thng tin : Vi mt i ng cn b mnh, trnh

cao, phng th nghim, my mc, trang thit b hin i, y , cc t chc nghin cu
v trin khai c y iu kin thc hin cc dch v phn tch, thng tin t
cht lng, c uy tn.

2.1.2.3. a dng ha chc nng

Kt hp nghin cu - o to

Kt hp chc nng nghin cu o to gip tn dng c ti a ngun nhn

lc, c s vt cht, trang thit b phng th nghim, cc quan h quc t, thng tin th
vin, gip trang thit b nhanh khu hao. Kt hp nghin cu o to s nng cao cht
lng o to v s dng c ngun nhn lc l sinh vin, NCS cho hot ng KH&CN
ca Vin. T c th thy r rng kt hp nghin cu v o to gip cho c nghin
cu v o to cng pht trin mnh hn, nhanh hn v hiu qu hn.

Kt hp nghin cu - sn xut

Kt hp chc nng nghin cu sn xut gip to ra nhng cng ngh mi, sn

phm mi pht trin sn xut. Cc t chc khi kt hp c nghin cu vi sn xut
mi c th pht trin mnh v bn vng.

Kt hp chc nng nghin cu - sn xut ti cc t chc nghin cu v trin khai

nhm:

- Nhanh chng a cc kt qu nghin cu vo sn xut;

- Ch ng kim tra, bo m c cht lng sn phm v khng ngng ci tin

cng ngh nng cao cht lng sn phm p ng nhu cu th trng.

- To thng hiu ca n v mnh trn cc sn phm thng mi ha

Kt hp nghin cu o to - sn xut dch v

Trang | 40
 Vic kt hp c bn chc nng nghin cu, o to, sn xut v dch v s thc
y c bn chc nng cng pht trin. Vic kt hp hon ho bn chc nng ny s s
dng c hiu qu cc ngun lc ca vin NC&TK v to c hi tng thm s lng v
nng cao cht lng cc ngun lc hin c thng qua c ch thu ht cc ngun lc ca
x hi cho pht trin KH&CN ca Vin.

2.1.3. Cu trc v a dng ha cu trc

2.1.3.1. Khi nim

Khi nim cu trc:

- Cu trc l quan h gia cc thnh phn to nn mt chnh th (Ni tng qut).7

- Cu trc l khung sn hoc cch sp xp ca mt ci g .8

Khi nim c cu t chc:

L mt khi nim c bn ca khoa hc qun l, c cu t chc c nhiu tc gi
quan tm cp n. T nhng cch tip cn khc nhau m mi tc gi li c nhng
quan nim khc nhau v c cu t chc.

Tc gi H. Koontz cho rng: C cu t chc l c cu ch nh v cc vai tr v

quyn hn, nhim v c hp thc ho [82]

Tc gi H Vn Vnh li cho rng: C cu t chc qun l l mt chnh th gm

cc b phn c chc nng, quyn hn, trch nhim khc nhau, c mi lin h v ph
thuc ln nhau, c b tr thnh tng cp, tng khu, thc hin cc chc nng qun l
nht nh nhm t mc tiu nh trc [72]

Trn c s nhng quan nim khc nhau, t nhng phn tch v tip cn t chc vi
t cch l chc nng ca hot ng qun l, chng ta c th hiu: C cu t chc l tng
hp cc b phn c chuyn mn ho, c quyn hn v trch nhim c th, c b tr
theo mt cch thc nht nh v c mi lin h qua li vi nhau nhm m bo thc
hin cc mc tiu, chc nng v nhim v nh trc.

7
http:/tratu.coviet.vn/hoc-tienganh/tudien/lacviet
8
https://vi.wiktionary.org/wiki/

Trang | 41
 T khi nim trn, chng ta c th thy, c cu t chc thng c 4 yu t c bn:

+ Chuyn mn ho: mi mt thnh vin c b tr vo mt b phn, mi b phn

thc hin mt chc nng v nhim v xc nh.

+ Quyn hn v trch nhim: Mi mt thnh vin, mt b phn c thm quyn

thc hin nhng cng vic c phn cng v phi gnh chu hu qu i vi nhim v
thc hin.

+ B tr theo mt cch thc nht nh: V tr ca mi mt c nhn v mi mt b

phn tu thuc vo m hnh c cu t chc chung.

+ Mi lin h qua li: Tu thuc vo tnh cht ca cc m hnh c cu t chc m

mi quan h gia cc thnh vin, cc b phn c quan h xc nh vi nhau. Mi b
phn c s c lp tng i trong phm vi nhim v ca mnh. Mi t chc c cch
thc phn b quyn lc khng ging nhau. Mc u quyn ph thuc vo c im
cng vic, trnh ca cc ch th v c bit l phong cch m nh qun l la chn.9

2.1.2.2. Cu trc c bn ca t chc nghin cu v trin khai

Cu trc chc nng

Cu trc chc nng l cu trc ca t chc c hc. Trong cu trc ny cc b phn

chc nng c chia nh thnh mng li v sp xp trt t theo th bc. Cu trc ny
thng c nhng c trng sau:

- S phn cng lao ng t m v cht ch.

- Cu trc bc thang quyn lc: Cc thnh vin c sp xp vo cc v tr cng

tc theo ng cp ca bc thang cu trc ca t chc cng ng thi l bc thang quyn
lc.

- Mi hot ng v quan h ca b my c xc nh r rng bng vn bn, mi

s thay i phi do ngi ra vn bn thc hin.

9
https://www.wattpad.com

Trang | 42
 - Thng tin ngh nghip c nhn thng c gn vi vic leo ln bc cao hn
trong cu trc bc thang quyn lc.

- Trong t chc c hc ngi qun l v ngi b qun l u xc nh c r

rng nhim v, quyn hn v hnh ng ca mnh. iu ny to ra cu trc hnh chnh
n nh v on trc c.

- Cc phng tin v ti sn phc v cho cng vic (cng v) l ca b my ch

khng phi ca c nhn no d cho l ngi lnh o cao nht ca t chc.

u im:

1) Mc tiu ca t chc c xc nh r rng.

2) T chc c thit k hp l.

3) Tng con ngi trong t chc c sp xp mt cch hp l vo v tr nht nh.

4) T chc c vn hnh chnh xc vi tin cy cao v c quy trnh vn hnh

c xc lp hon ho v cht ch ngay khi thit k t chc.

5) Hiu qu hot ng ca t chc cao do cu trc hp l.

6) Qun l t chc theo cu trc chc nng tng i d v li cng thun li khi
hnh thnh l lun qun l kh hon chnh i vi loi hnh t chc ny

Nhc im :

- Mt loi hnh t chc rt kh thch nghi vi mi trng v n c thit k nhm

thc hin mc tiu nh trc.

- Quan liu thin cn v cng nhc,

- C hiu qu bt ng ngoi mong mun nh li ch ca nhn vin lm vic trong

t chc ng trn mc tiu m t chc cn t c

- C tc dng phn nhn tnh i vi nhn vin nht l nhng ngi cui bc
thang ngi th.

Trang | 43
 M hnh t chc ny thng thch ng vi chc nng nghin cu c bn ca cc
Vin. [63]

Cu trc d n

Cu trc d n l cu trc ca t chc hu c. L thuyt t chc hu c da trn

quan im xem t chc nh c th sng tn ti trong mi trng, i hi phi thch nghi
vi mi trng tn ti v pht trin. Khc vi t chc c hc, t chc hu c l h
m, lun lun thch nghi vi bin ng ca mi trng, thch nghi vi s cnh tranh
hoc hp tc vi cc t chc khc nhm thch nghi hoc ci thin mi trng.

u im.

1) im mnh ng k ca t chc hu c l mi lin h gia t chc v mi

trng. Gia t chc v mi trng c s trao i qua li v tc ng n nhau v chnh
mi trng c kh nng cung cp nng lng cho t chc hot ng.

2) Nhu cu ca t chc va l nhu cu tn ti va l iu kin pht trin ca t

chc. Vi t chc hu c, s sng st l mc ch u tin ca bt k t chc no thuc
loi ny. S sng st l c qu trnh cn mc tiu ch l ci cn phi t ti.

3) Cc t chc ht sc a dng nn c mt di rng cho s la chn nhng dng

t chc hu c, cu trc d n, cu trc ma trn ..vv, ngi lnh o c nhiu c hi la
chn, t hp chng thch nghi vi mi trng v t chc pht trin bn vng.

4) T chc hu c hon ton p ng nhu cu i mi.

5) Mi lin h gia cc t chc ht sc mm do v hiu qu xut pht t nhu cu

tn ti v u tranh vi mi trng m hnh thnh.

Hn ch:

1) L thuyt hu c cha nh gi ht vai tr ca con ngi vi t chc, qu nhn

mnh v mi trng lm cho thit k t chc l thuc vo th gii bn ngoi hn l vo
nhng yu t ni lc ca t chc.

2) Cnh tranh v to lp mt tng lai chung va l cch nhn va l gii php iu hnh
t chc mang tnh i lp nhng ranh gii ch l si ch mong manh.

Trang | 44
 3) "Quyn lc" trong t chc hu c xc nh khng r rng. iu ny s gy
khng t tr ngi cho qu trnh qun l.

4) Vic qun l t chc hu c hon ton khng n gin, vic xc lp chng vi

trng phi qun l hin i cng t ra kh nhiu vn cn xem xt.

Cu trc ny thch ng vi nghin cu ng dng. c bit l trin khai cng ngh v

dch v khoa hc - cng ngh. Cc t chc cng ngh cao thng p dng m hnh ny.
[63]

Cu trc ma trn

c trng ca cu trc ma trn

1. Cu trc ma trn l loi hnh t chc tch hp cu trc chc nng v cu trc d
n. S tch hp th hin s kt hp hi ho ca t chc hnh thc v phi hnh thc,
l bc pht trin cao ca t chc hu c.

2. Cu trc chc nng v cu trc d n trong cu trc ma trn c s dng bin ho

ln nhau mc d c s khc bit v c bn gia chng. i lp vi cu trc chc nng, nhn
s trong cu trc d n ch l mn s dng tm thi ch khng thuc v ngi qun l
d n, khi hon thnh d n h tr v c cu chc nng. Khi tham gia d n, cc thnh vin
chu s qun l kp ca ngi qun l cu trc d n v ngi qun l cu trc chc nng;
Ta h nh quyn s hu thuc cu trc chc nng cn quyn s dng thuc cu trc d n.

3. Qun l t chc l vn quyn lc. Trong cu trc ma trn tn ti song song 2

loi quyn lc l quyn lc a v v quyn lc c nhn, l mt trong nhng nan gii
ca qun l cu trc ma trn. S lan truyn quyn lc trong cu trc theo c 2 chiu dc
v chiu ngang nn cu trc ny gi l cu trc ma trn.

4. Cu trc ma trn kh v qun l, nhng n vn pht trin nhanh chng v khng

ngng c hon thin bi v nhng u vit ni tri ca n v cc nh t chc vn xem
n l m hnh t chc hin i.

5. Cu trc ma trn lm tng kh nng thch ng vi mi trng ca cu trc chc

nng bng cu trc d n nhng khng ph v s cn bng ca cu trc chc nng.

Trang | 45
 6. Cu trc ma trn nng cao s phi hp gia cc chuyn gia ca cu trc chc
nng v cho php s dng mt cch hiu qu ngun nhn lc ca t chc.

7. Cu trc ma trn lm mm ho cu trc chc nng, cho d cu trc chc nng

l kiu cu trc my mc cng chuyn ho sang cu trc hu c mm do hn, hot
ng sng to v hiu qu hn.

8. Cu trc ma trn thng p ng tt hn yu cu ca khch hng v cc knh

giao tip c thit lp hp l v nhiu khi c th dng knh kp ca c hai cu trc.
y c th ni l u th kh ni tri ca cu trc ma trn so vi cu trc chc nng.

9. Cu trc chc nng l cu trc hu hn, thc hin mt s nhim v hu hn cn

cu trc ma trn cho php thc hin cc d n vi mi quy m do kt hp c chuyn
mn ho v hp tc ho.

Nhc im

1. Nhc im ln nht cp l "l hng quyn lc" ca ch d n.

2. Nhn lc tham gia d n l ngi ca cu trc chc nng nn ch d n kh

qun l.

3. Mc tiu ca cu trc d n c khi khng ng nht, thm ch c th xung t

vi mc tiu ca cu trc chc nng.

4. Vic thit lp v cng c ng dy giao tip ca ni b cu trc d n vi cc

b phn ca cu trc chc nng v vi t chc bn ngoi kh phc tp , c khi d n kt
thc m ng dy ny cn cha hon chnh.

a dng ha chc nng v a dng ha cu trc thng s dng m hnh ny va

m bo gi tnh n nh ca h thng va to iu kin cho tip cn th trng. T iu
chnh thch nghi th trng lm a dng ha hot ng khoa hc v cng ngh v l c
s cho thc hin quyn t tr v nng lc t tr ca t chc khoa hc v cng ngh. [63]

Cu trc ad hoc (Cu trc ca t chc o)

Cu trc ad hc l cu trc ca t chc o. T chc o l s tch hp cu trc d

n vi mng my tnh v mng vin thng.

Trang | 46
 c trng ca t chc o:

1. T chc o l bc pht trin logic trong tin ho ca cu trc t chc. Vi t

chc o, nhn vin khng cn tp trung mt ni lm vic nh cc loi hnh t chc
khc m c th ri rc nhiu ni trong nc hay thm ch nhng ni khc nhau trn
ton th gii. T chc o lm c trng v hn ca cu trc ma trn c bc pht trin
mi. T chc o m u cho mt m hnh t chc khng bin gii, vt ra ngoi ranh
gii quc gia v a ra li thch thc mi v nhiu vn hin nay.

2. T chc o linh ng v di ng l h thng tm thi ca cc t chc c lp

bao gm cc nh cung cp, khch hng, chnh ph v k c i th cnh tranh na, h
c ni vi nhau qua mng chia s d liu thng tin v c vic thm nhp vo th
trng ca nhau.

3. Quyt nh cho quy m v cht lng hot ng ca t chc o l cng ngh.

Do , nhng bc pht trin nhau chng ca CNTT v VT thc y s pht trin ca
loi t chc ny.

4. T chc o mang c trng phng nht trong cc loi hnh t chc hin c.
c trng ny to ra nhiu li th cho cc t chc o, trc ht n lm tng tnh ch
ng ca nhn vin, h c t quyt nhiu hn v do lm h khng ngng trng.
Cu trc phng to ra iu kin thc t cho nn dn ch x hi thc s.

5. T chc o lm tng tc v thc y cng nh c th lm thay i v cht quy

trnh nghin cu, trin khai, sn xut v phn phi. T chc o s gp phn to ra nhiu
sn phm mi cho x hi v rt ngn thi gian hn na t tng n sn phm. [63]

2.1.2.3. a dng ha cu trc

Tch hp cc cu trc c bn (cu trc chc nng, cu trc d n, cu trc ma trn,

cu trc ad hoc) theo cp i, ba

Trong mi trng ton cu lun pht trin, bin ng, cc t chc nghin cu v
trin khai cn phi tch hp cc cu trc c bn thch nghi v tn ti. Tch hp cu
trc chc nng v cu trc d n to thnh cu trc ma trn gp phn ci to cu trc
chc nng quan liu cho thch nghi vi nhng bin ng ca th trng. Trong nn khoa

Trang | 47
hc v cng ngh pht trin nh v bo hin nay, vic p dng nhng thnh tu ca
cng ngh thng tin v vin thng lm cu trc ma trn c sc sng mi v to ra
nhng bc pht trin mi trong cu trc d n, to kh nng thch ng nhanh hn, hot
ng hiu qu hn trong mi trng mi. Cng vi vic pht trin mng my tnh v
mng vin thng, cc t chc c trong tay cng c hu hiu vt qua khng gian,
thi gian, iu ho, phi hp cc t chc d n hon thnh bt c cng vic g theo mc
tiu ca t chc. Cu trc d n trong cu trc ma trn ni phn trn vi cng c mi
tr nn linh hot hn v thc s di ng na. S tch hp ca cu trc d n vi mng
my tnh v mng vin thng to nn cu trc ad hc ca t chc o.

Ty theo tng iu kin, tng mi trng c th m cc t chc nghin cu v

trin khai c th tch hp cc cu trc c bn ni trn theo cp i, cp ba sao cho ph
hp nht, thch nghi nht vi iu kin v mi trng.

Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc o to

Cc Vin mun thc hin tch hp chc nng nghin cu vi o to phi tch hp
cu trc ca Vin vi Trng i hc. Vin c cu trc nh mt khoa ca trng i
hc, cc phng chuyn mn nh b mn ca trng v cn c b phn chuyn trch
trong c cu ca c quan qun l ca vin NC&TK.

Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc sn xut

thc hin c vic tch hp chc nng nghin cu vi sn xut cc vin, cc

vin phi c cu trc a dng, ngoi cc phng nghin cu, phng th nghim, cc vin
phi c xng mu sn xut ra sn phm mu, tip n phi c phng marketing
tm th trng cho sn phm mu, khi c c th trng th phi c xng sn xut hay
ln hn l c nh my tin hnh sn xut sn phm. Sau khi bn c sn phm, vin
phi c thm phng chuyn giao cng ngh o to v hun luyn ngi mua s dng
sn phm ca mnh. Hnh mu a dng ha cu trc ny c nc ta t thi khng
chin chng Php, l m hnh Nha Nghin cu k thut (NCKT) trc thuc Cc Qun
gii.

Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc sn xut l m

hnh vin nghin cu c cu trc phc tp thc hin cc chc nng cng rt a dng

Trang | 48
ca vin t nghin cu c bn n trin khai cng ngh. Trong m hnh ca vin khng
th thiu cc xng thc nghim, xng sn xut v cc doanh nghip spin-off.

Doanh nghip spin-off l doanh nghip c hnh thnh do mt hoc nhm cc

nh khoa hc c tinh thn kinh doanh tch ra khi t chc m l trng i hc hay
vin nghin cu. M hnh doanh nghip ny xut pht t thc t l cc thnh tu khoa
hc cng ngh cao cn phi nhanh chng a vo ng dng, nhng theo cc phng
php chuyn giao, mua bn cng ngh thng thng th kh hoc khng th thc hin
c. Doanh nghip Spin-off v vin nghin cu lun gn vi nhau tn dng li th
ca hai loi hnh t chc c c ch qun l khc nhau. S tch hp ny lun hng ti
p ng nhu cu th trng v nhng i hi ngy cng cao ca khch hng kh tnh.

Doanh nghip spin-off c th xem xt trong mi lin h vi chuyn giao cng ngh
hoc di chuyn cn b nghin cu nh mt phng thc khai thc gi tr kinh t i vi
kt qu nghin cu.[88]

S xut hin ca doanh nghip spin-off trong cu trc ca vin nghin cu v trin
khai l u mi quan trng ca ti cu trc vin NC&TK theo hng gn khoa hc vi
sn xut.

Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc dch v

thc hin chc nng kt hp nghin cu vi dch v, cc t chc nghin cu

v trin khai phi c cu trc tch hp cu trc ca vin vi cu trc doanh nghip
thc hin thm chc nng dch v .

Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc dch v l m

hnh cng ty, doanh nghip, trung tm thc hin chc nng dch v nm trong cc t
chc nghin cu v trin khai.

thc hin a dng ha chc nng, t chc nghin cu v trin khai bt buc
phi ti cu trc theo hng a dng ph hp vi chc nng a dng ca mnh. a
dng ha cu trc bng cch kt hp cc m hnh hin c: cu trc chc nng, d n,
ma trn.

Trang | 49
 Tch hp cc cu trc c bn, tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin
khai vi t chc o to, sn xut, dch v ph hp vi vic kt hp cc chc nng
nghin cu vi o to, sn xut v dch v.

a dng ha cu trc l iu kin cn thit cc t chc nghin cu v trin khai

thc hin cc chc nng a dng ca mnh. Qu trnh a dng ha chc nng, a dng
ha cu trc thc cht l qu trnh ti cu trc cc vin NC&TK theo hng kt hp
cht ch gia nghin cu khoa hc vi o to v sn xut.

2.2. C S L LUN V THIT CH T TR TRONG KHOA HC

2.2.1. Mt s khi nim

2.2.1.1. Kinh t th trng

Cc khi nim v th trng, kinh t th trng

Theo Adam Smith Th trng l khng gian trao i (hng ha hay dch v) gia
ngi mua v ngi bn. Theo nh ngha ny, th trng cn c khng gian (khng
gian tht v khng gian o) gia nhng ngi c nhu cu bn v nhng ngi c nhu
cu mua. Theo t in kinh t hc hin i Th trng l bt k khung cnh no, trong
c din ra vic mua v bn cc loi hng ha v dch v, khng cn thit phi c mt
thc th vt cht tng ng vi mt th trng [88].

Kinh t th trng l nn kinh t m trong ngi mua v ngi bn tc ng vi

nhau theo quy lut cung cu, gi tr xc nh gi c v s lng hng ho, dch v
trn th trng.10

Cc quy lut c bn ca kinh t th trng

Quy lut gi tr: y l quy lut kinh t ca kinh t hng ho. Khi no cn sn xut v
lu thng hng ho th quy lut gi tr cn pht huy tc dng. Quy lut gi tr yu cu
sn xut v lu thng hng ho phi da trn c s gi tr lao ng x hi cn thit trung
bnh sn xut v lu thng hng ho v trao i ngang gi. Vic tnh ton chi ph sn
xut v lu thng bng gi tr l cn thit bi i hi ca

10
https://vi.wikipedia.org/wiki

Trang | 50
th trng ca x hi l vi ngun lc c hn phi sn xut c nhiu ca ci vt cht
cho x hi nht, hay l chi ph cho mt n v sn phm l t nht vi iu kin l cht
lng sn phm cao. Ngi sn xut kinh doanh no c chi ph lao ng x hi cho mt
n v sn phm thp hn trung bnh th ngi c li, ngc li ngi no c chi ph
cao th khi trao i s khng thu c gi tr b ra, khng c li nhun v phi thu
hp sn xut hoc kinh doanh. y l yu cu kht khe buc ngi sn xut, ngi kinh
doanh phi tit kim chi ph, phi khng ngng ci tin k thut cng ngh, i mi sn
phm, i mi kinh doanh - dch v tha mn tt nht nhu cu ca khch hng
bn c nhiu hng ho v dch v.
- Quy lut cung cu: Cung cu hng ha dch v khng tn ti c lp, ring r m
thng xuyn tc ng qua li vi nhau trn cng mt thi gian c th. Trong th trng,
quan h cung cu l quan h c bn, thng xuyn lp i lp li, khi tng
khi gim to thnh quy lut trn th trng. Khi cung cu gp nhau, gi c th trng
c xc lp ( E0 ) . l gi c bnh qun. Gi l gi c bnh qun ngha l mc gi
cung v cu gp nhau. Tuy nhin mc gi Eo li khng ng yn, n lun giao ng
trc s tc ng ca lc cung v lc cu trn th trng. Khi cung ln hn cu gi s
h xung, ngc li khi cu ln hn cung gi li tng ln. Vic gi mc Eo cn bng
ch l tm thi, vic mc gi thay i l thng xuyn. S thay i trn l do hng lot
cc nguyn nhn trc tip v gin tip tc ng n cung, n cu cng nh k vng
ca ngi sn xut, ngi kinh doanh v c ca khch hng.

- Quy lut gi tr thng d: Yu cu hng ho bn ra phi b p chi ph sn xut

v lu thng ng thi phi c mt khon l nhun ti sn xut sc lao ng v ti
sn sut m rng.

- Quy lut cnh tranh: Trong nn kinh t c nhiu thnh phn kinh t, c nhiu
ngi mua, ngi bn vi li ch kinh t khc nhau th vic cnh tranh gia ngi mua
vi ngi mua, ngi bn vi ngi bn v cnh tranh gia ngi mua vi ngi bn
to nn s vn ng ca th trng v trt t th trng. Cnh tranh trong kinh t l mt
cuc thi u khng phi vi mt i th m ng thi vi hai i th. i th th nht
l gia hai phe ca h thng th trng v i th th hai l gia cc thnh vin ca cng
mt pha vi nhau. Tc l cnh tranh gia ngi mua v ngi bn v cnh tranh gia

Trang | 51
ngi bn vi nhau. Khng th ln trnh cnh tranh m phi chp nhn cnh tranh, n
trc cnh tranh v sn sng s dng v kh cnh tranh hu hiu.11

2.2.1.2. Mt s khi nim v T tr

Khi nim v t tr

Trong ting Hy Lp l Autonomos

Theo t in Oxford, Autonomos c ngha l c quyn t do qun l chnh mnh

hoc kim sot cng vic ca chnh mnh. Tc l: c quyn t do hnh ng c lp.
Trong nhng bi bo php lut ca Samuel Warren v Louis Brandeis nm 1890
cp n vn ny: trong ting Hy Lp, autonomos c ngha l c lut l ring ca
n, auto self tc l chnh n + nomos Law tc l Lut, autonomos ngha l
Lut l ca chnh n. iu ny c ngha l khng b ph thuc bi bt k t chc hay
c nhn no m hot ng da trn nhng lut l, nhng nguyn tc ca chnh mnh.

Theo t in Bch khoa ton th ca Anh, t tr l trng thi t qun, l t do t

nh hng v c bit l khng ph thuc v mt o c.

Theo John Collier, Trng i hc Newcastle, c, T tr c ngha l t qun, v

xut pht t mt t ting Hy Lp c ngha c lp. Cc h thng t t tr c th p
ng nhng iu bt ng thng qua cc quy trnh t t chc, cng vi mt s hn ch
duy tr s t tr. Mt h thng t tr nu s dng thng tin ca chnh mnh t sa i
chnh n v mi trng tng kh nng sng st ca n, p ng c kch thch mi
trng v ni b sa i cc chc nng c bn ca n tng tnh sng cn.[76]

Theo Mirtha R. Muiz Castillo, i hc Maastricht, H Lan, T ch l nn tng

ca s pht trin con ngi. S t ch da trn cc l thuyt v nhu cu v kh nng
ca con ngi. Phn tch cho thy quyn t ch c th c coi l nhu cu ca con ngi
i hi phi m bo mc tham gia c hiu qu vo i sng x hi v kh
nng kt hp a ra cc la chn trong nhng vn quan trng v t c kt qu

11
https://voer.edu.vn/m/cac-quy-luat-cua-kinh-te-thi-truong

Trang | 52
tch cc trong cuc sng ca mt ngi. M hnh ny cho php phn tch tng tri
nghim t ch, thng qua s ch n ba yu t quyt nh v quyn t ch: c quan
nh l mt nng lc ni b, cc quyn li v cc bi cnh cu trc. V mi quan h gia
pht trin con ngi v t ch, ng khng nh rng cc sng kin nhm thc y pht
trin con ngi cn thc y s m rng v quyn t ch v trao quyn cho c nhn.[87]

Trong lnh vc t chc hc, t ch c th c nh ngha l mc mt c th c

th ra cc quyt nh quan trng m khng cn s cho php ca ngi khc.

Khi nim t tr c dng ph bin trong nhng lnh vc: Chnh tr, lut php,
khoa hc v cng ngh (KH&CN), Trong lut php, ngi ta hiu t tr theo ngha
nh l mt quyn ring t (Privacy), trong chnh tr, khi nim t tr c dng kh
ph bin ch nhng khu t tr tc l nhng khu vc c quyn kim sot, qun l
theo lut l ca chnh n ch khng ph thuc vo lut ca nc s hu khu t tr .

T tr trong khoa hc

T tr trong khoa hc l nhng ngi hot ng khoa hc c t quyt nh

phng hng pht trin khoa hc, t quyt nh cc chng trnh hp tc, t quyt
nh v t chc, t quyt nh v nhn s, t tm kim ngun ti tr v t quyt nh
v ti chnh, xa b rng buc hnh chnh, t tr trong xc nh cc tiu ch nh gi kt
qu v hiu qu hot ng khoa hc Nh nc ch ng vai tr ngi bo tr v h
tr khi cn thit. Nh nc to ra cc thit ch iu chnh hot ng ny (khoa hc
vn phi hot ng theo khun kh php lut).12

Khi bn n khi nim t tr trong khoa hc ngi ta thng nhc n quyn t

tr, nng lc t tr v tinh thn t tr :

Quyn t tr ca cc t chc nghin cu v trin khai v cc nh khoa hc

V bn cht ca nghin cu khoa hc, quyn t tr l quyn mc nhin ca cc t

chc nghin cu v trin khai.

12
Ngun: Bi ging mn qun l nghin cu khoa hc v cng ngh ca PGS. TS. V Cao m

Trang | 53
 Nhng Vit Nam hin nay, y l quyn do nh nc trao cho cc t chc
NC&TK v cc nh khoa hc. Mc thnh cng ca cc t chc NC&TK ph thuc
vo vic cc t chc ny s dng c quyn t tr ny n u. Quyn t tr c trao
n mc no l do nhn thc ca cc nh lnh o t nc v t tr trong khoa hc.

Nng lc t tr:

- Ni lc: l nng lc t tr ca chnh bn thn cc t chc nghin cu v trin

khai. Cc t chc nghin cu v trin khai c th bt u t a dng ha chc nng v
a dng ha cu trc to ra nng lc ni sinh. Hin nay, nh nc trao cho cc t
chc nghin cu v trin khai quyn a dng ha chc nng v c cu. Mt s t chc
nghin cu v trin khai nm bt, s dng nhng quyn ny rt hiu qu v mang
li nhiu thnh cng cho t chc.

Vn t ra hin nay cho cc t chc nghin cu v trin khai l lm sao bin

quyn t tr, do nh nc trao, thnh nng lc t tr ca mnh.

- Bn tay h tr ca nh nc: trong khi nim khoa hc t tr, nh nc ng vai

tr ngi bo tr v h tr khi cn thit. Nh nc to ra cc thit ch iu chnh
hot ng khoa hc. V vy, nh nc c vai tr rt ln trong vic nng cao nng lc t
tr cho cc t chc KH&CN. Nh nc c th h tr ti chnh, c s vt cht nh nh
xng, thit b, my mc, phng th nghim, h tr v thu cho cc t chc KH&CN c
hot ng sn xut

- Hp tc vi c quan khc, c bit l hp tc quc t: khi c nhiu cc mi quan

h hp tc trong nc v ngoi nc, t chc KH&CN khng ch tng nng lc ti
chnh, do k kt c nhiu hp ng m cn nng cao c uy tn, thng hiu ca t
chc, t nng cao nng lc cho t chc.

Tinh thn t tr:

- Ca gii qun l khoa hc: c bit trong giai on chuyn i hin nay, nhiu
t chc KH&CN rt ngi v tm cch trnh "t ch, t chu trch nhim" bng nhiu
cch, mt s vin NC&TK tm cch chng minh l vin nghin cu c bn tip tc
nhn c kinh ph ngn sch cho hot ng ng thng xuyn. V vy, lc ny tinh

Trang | 54
thn t tr ca lnh o cc t chc KH&CN rt quan trng i vi vic thc hin t tr
trong khoa hc.

- Ca cng ng cc nh khoa hc: ting ni ca cng ng cc nh khoa hc rt

quan trng v c trng lng trong hot ng khoa hc ca mt quc gia. V vy, tinh
thn t tr ca cng ng cc nh khoa hc gp phn rt ln trong vic hnh thnh thit
t tr trong khoa hc.

Khi nim thit ch

Thit ch l mt khi nim ca X hi hc, khng nhng c s dng rng

ri trong phm vi ngnh x hi hc m c cc khoa hc lin ngnh khc, trong c

ngnh khoa hc v cng ngh. Cng ging nh nhiu khi nim khc trong x hi hc
v cc khoa hc lin ngnh, cho n nay vn tn ti rt nhiu cch hiu v khi nim
khc nhau v thut ng thit ch, xut pht t nhiu tip cn khc nhau. Trong :

Thit ch l mt tp hp cc v th v vai tr c ch nh nhm tha mn nhu cu

x hi quan trng.13

Thit ch l mt tp hp bn vng cc gi tr, chun mc, v th, vai tr v nhm

vn ng xung quanh mt nhu cu c bn ca x hi (Robertsons).

Thit ch x hi l t chc nht nh ca hot ng x hi v cc quan h x hi,

c thc thi bng h thng phi hp ca nhng quy chun v hnh vi, chun mc v
gi tr, c nh hng mt cch hp l (G.V. Oxipop)

Thit ch x hi l s biu hin vt cht ca cc chun mc x hi v l c quan

iu ha vic tun theo cc chun mc . Thit ch x hi l s t chc cc
hot ng x hi v cc quan h x hi nht nh, lm cho cc quan h x hi c
th c c tnh n nh v tnh k tha. Thit ch x hi biu hin ra di hnh thc
cc c quan khc nhau thc hin chc nng iu ha nhng lnh vc no ca cc
quan h x hi (V.A. Cruglicop)

13
https://vi.wikipedia.org/wiki

Trang | 55
 Theo quan im ph bin nht trong x hi hc th thit ch x hi khng phi mt
nhm ngi c th, cng khng phi mt t chc hay hi on c th. Thit ch x hi
l mt h thng cc quan h x hi c xc lp n nh trong x hi, c nh hnh
theo thi gian. Trong cc mi quan h tng tc gia cc vai tr, mt s ng x no
ca con ngi c lp i lp li, ri dn dn thnh tp qun, v cui cng tr thnh
nhng chun mc m mi thnh vin u tha nhn v tun th.

Thit ch t tr
Thit ch t tr l mt tp hp cc v th v vai tr c ch nh nhm thc hin
quyn t tr.

Thit ch khoa hc t tr

Khoa hc c nh ngha nh mt thit ch x hi bn cnh vic l mt h

thng tri thc, mt hot ng x hi v mt hnh thi thc x hi. Khi khoa hc l mt
thit ch x hi, ngha l n thc hin hai chc nng chnh ca mt thit ch, l kim
sot v iu chnh cc hnh vi ca con ngi.

2.2.2. Ni dung ca thit ch t tr trong khoa hc

2.2.2.1. T xc nh nhim v khoa hc

T xc nh nhim v khoa hc bao gm nhim v nghin cu khoa hc, cng nh

xc nh nhim v o to bao gm xc nh ngnh, ngh o to v ch tiu o to c
v s lng v cht lng. [26]

2.2.2.2. T xy dng k hoch thc hin nhim v khoa hc

Cc t chc KH&CN t ra phng hng v k hoch ca mnh m khng phi

ch nh nc giao k hoch xung. Vic xy dng k hoch s ph hp vi mc tiu
m t chc hng ti v t chc s tn dng ti a c nhng tim nng v li th
cnh tranh ca mnh trong thc hin nhim v khoa hc.

2.2.2.3. T tm kim i tc thc hin nhim v khoa hc

Trong qu trnh thc hin nhim v khoa hc, cc t chc khoa hc v cng ngh,
cc nh khoa hc s giao lu, trao i khoa hc vi cc c nhn v cc t chc khoa hc
c trong nc v ngoi nc cng chuyn ngnh v cng chuyn mn y l c s

Trang | 56
vic tm kim i tc s t c hiu qu tt nht trong thc hin nhim v khoa hc.
T tm kim i tc bao gm c vic k kt cc hp ng kinh t vi nhiu i tc khc
nhau trong nc, ngoi nc v cc thnh phn kinh t - x hi khc.

2.2.2.4. T tm kim ngun ti chnh cho thc hin nhim v khoa hc

Ngoi ngun ngn sch nh nc, cc t chc KH&CN c th tm thm cc ngun

ti chnh khc t cc qu, cc t chc chnh tr - x hi, cc doanh nghip, cng ty, cc
c nhn thc hin nhim v khoa hc.

2.2.2.5. T xy dng v khai thc c s h tng

Cc t chc nghin cu v trin khai t xy dng c s h tng bao gm nh

xng, phng th nghim, thng tin d liutheo nhu cu thc t ca mnh v c t
khai thc cc c s h tng .

2.2.2.6. T thit k v vn hnh t chc

Vic phn cp cho cc t chc KH&CN t thit k v vn hnh t chc s to ra

c mt b my hon chnh v ph hp nht thc hin k hoch v nhim v m t
chc ra.

2.2.2.7. T qun tr nhn lc

T vic c t tr trong xc nh nhim v v k hoch thc hin nhim v khoa

hc, cc t chc s t bit iu phi, sp xp nhn lc cho ph hp v khi cc t chc
t qun tr nhn lc h s bit cch s dng nhn lc ca mnh mt cch c hiu qu
nht.

Trong nn kinh t th trng quyn t tr l quyn mc nhin ca cc t chc

KH&CN
2.2.3. a dng ha chc nng, a dng ha cu trc l iu kin tt yu ca thit
ch t tr

2.2.3.1. a dng ha m bo t chc khoa hc v cng ngh tn ti c trong mi

trng cnh tranh

Sau khi a dng ha, cc t chc khoa hc v cng ngh s c thm c ngun
ti chnh, m rng v nng cao c cht lng ngun nhn lc, c s vt cht, trang

Trang | 57
thit b k thut s khng ngng c i mi v nng cp (do s dng nhiu, nhanh
khu hao)y l nhng ngun lc gip cc t chc khoa hc v cng ngh c th tn
ti trong mi trng cnh tranh.

2.2.3.2. a dng ha thc y pht trin cng ngh y v th trng ko

Khi cc t chc nghin cu v trin khai thc hin a dng ha, chc nng nghin
cu s gn lin vi chc nng sn xut v o to, c ba chc nng ny s thc y pht
trin cng ngh y v th trng ko.

2.2.3.3. a dng ha thc y qu trnh bin quyn t tr thnh nng lc t tr

Sau khi a dng ha cc t chc nghin cu trin khai s thc hin nhiu chc
nng hn, c cu ca n v m rng hn to iu kin cc t chc nghin cu v
trin khai bin quyn t tr thnh nng lc t tr. Mt v d khi t chc nghin cu v
trin khai a dng ha chc nng, thc hin chc nng nghin cu kt hp vi chc
nng o to v sn xut, t chc nghin cu v trin khai c th dng quyn t ch v
qun l t chc thnh lp cc doanh nghip spin-off gip thng mi ha cc sn
phm nghin cu, to thm ngun thu cho t chc t sn xut, t tng nng lc t tr
cho t chc.

2.2.3.4. a dng ha l iu kin tt yu ca thit ch t tr

Nh trnh by trn, kinh t th trng quyt nh tnh a dng ca t chc

nghin cu v trin khai. Thit ch t tr trong khoa hc l thit ch mc nhin tn ti
trong nn kinh t th trng. V vy, a dng ha l iu kin tt yu ca thit ch t tr.

a dng ha l iu kin cn thit cc t chc nghin cu v trin khai pht

trin c nng lc t tr, t mi to ra c thit ch t tr trong khoa hc.

2.3. A DNG HA CHC NNG V CU TRC CA CC VIN NC&TK

GN LIN VI TIN TRNH T TR

2.3.1. a dng ha chc nng v c cu t chc ca cc vin nghin cu v trin

khai thc cht l qu trnh ti cu trc h thng
2.3.1.1. Cc yu t tc ng n a dng ha

a. Nn kinh t th trng:

Trang | 58
 T sau i mi, nn kinh t th trng dn hnh thnh, c lc tin ln, c lc tht
li, nhng thc t vn theo xu th pht trin v hon thin th ch c nn kinh t th
trng tht s nc ta.

Nn kinh t th trng yu cu hng ha phi c tnh cnh tranh cao. sn xut

hng ha cnh tranh c trn th trng cn phi p dng khoa hc v cng ngh vo
quy trnh sn xut. V th, nn kinh t th trng cng pht trin th khoa hc v cng
ngh cng pht trin theo. Bn cnh tnh cnh tranh, hng ha tiu th trong nn kinh t
th trng lun thay i v pht trin khng ngng theo nhu cu ca th trng. V vy,
kinh t th trng buc cc t chc nghin cu v trin khai phi a dng ha chc nng
v c cu p ng nhu cu ca th trng lun bin ng v pht trin.

b. Hi nhp quc t

Trong nhng nm gn y, ton cu ha v hi nhp quc t nh hng n

nc ta ngy cng su sc. N chi phi cc hot ng kinh t, vn ha, x hi
nc ta, trong c hot ng khoa hc v cng ngh theo xu hng chung ca th
gii.

Nc ta ang theo xu th ton cu ha v hi nhp quc t, y l thi c ta

hc hi kinh nghim v nhng m hnh khoa hc v cng ngh tin tin trn th gii.
Ton cu ha v hi nhp quc t cng buc ta phi theo nhng m hnh chung, quy
lut chung ca th gii. M hnh a dng ha chc nng v cu trc ph bin cc
t chc nghin cu v trin khai trn th gii. hi nhp, ta cn i mi cc t chc
nghin cu v trin khai theo m hnh tin tin ny.

Ta c th thy rng, nn kinh t th trng cng vi vic ton cu ha v hi nhp

quc t thc y cc t chc nghin cu v trin khai Vit Nam t iu chnh. Ngy
cng thy r hn a dng ha hot ng, a dng ha chc nng v a dng ha cu trc
cc vin nghin cu v trin khai.

thch nghi vi kinh t th trng v xu th ton cu ha, cc vin nghin cu

v trin khai ang ngy cng m rng cc hot ng ca mnh theo nhiu hng p
ng nhu cu ca th trng lun bin ng. T , chc nng ca cc vin cng dn dn
a dng, ko theo cu trc cng phi a dng c th thc hin cc chc nng mi.

Trang | 59
y chnh l qu trnh t iu chnh, t ti cu trc ca cc t chc nghin cu v trin
khai cho thch ng vi bin i ca th trng.

2.3.1.2. M hnh t chc cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t k hoch ha

Trong nn kinh t k hoch ha, cc vin nghin cu v trin khai c thit k

theo l thuyt c hc vi m hnh chc nng. Cc vin ch thc hin chc nng nghin
cu khoa hc, kt qu nghin cu th c np ln cp trn p dng trong sn xut.
Cc vin khng c chc nng sn xut v o to. V vy, cu trc ca cc vin k c
vin cng ngh cng n gin ch c cc phng chuyn mn theo cc b mn khoa hc.

M hnh t chc c hc v chc nng nghin cu n gin ch ph hp vi nn

kinh t k hoch ha, khi m cc t chc nghin cu v trin khai c c nh nc
che ch. Chuyn sang nn kinh t th trng, mi trng lun thay i, chc nng n
gin ca cc vin NC&TK trong nn kinh t k hoch ha khng cn thch hp na m
phi thay i theo hng a dng ha chc nng vi cu trc phc tp hn ph hp
vi mi trng mi.

2.3.1.3. a dng ha chc nng

Trong nn kinh t th trng, quy lut gi tr v quy lut cnh tranh i hi sn

phm phi thay i lin tc vi cht lng ngy cng cao. Do vy, pht trin sn
phm cc doanh nghip cn pht trin khoa hc v cng ngh. Lc ny, cc vin nghin
cu v trin khai khng th ch dng chc nng nghin cu m phi pht trin thm
chc nng sn xut trc mt hp tc vi cc doanh nghip, tp ton trong qu trnh
pht trin sn phm ca h, v lu di cc vin nghin cu v trin khai s nghin cu,
sn xut ra sn phm ca chnh mnh v mang thng hiu ca vin.

Do nhu cu pht trin ca vin v i hi ca x hi, cc vin bt buc phi thc

hin chc nng o to. o to cc bc hc t c nhn n thc s, tin s vn l th
mnh ca cc Vin vi ngun lc di do, c cht lng. Trong qu trnh chuyn giao
cng ngh v sinh hot hc thut lun m ra cc chng trnh o to, bi dng ngn
hn. [46]

Trong nn kinh t th trng, khoa hc tham gia nhiu vo qu trnh sn xut sn

phm do cc vin nghin cu v trin khai cn thc hin thm cc chc nng t vn,

Trang | 60
dch v: bo hnh, bo dng, bo tr phc v, p ng nhu cu ca th trng,
cc cng ty v tp on.

p ng v thch nghi vi nn kinh t th trng, cc vin nghin cu v trin

khai khng th ch thc hin chc nng nghin cu nh trc y m phi a dng ha
chc nng, kt hp chc nng nghin cu vi o to, sn xut, t vn v dch v.

2.3.1.4. Cu trc phc tp

thc hin chc nng a dng thch nghi vi nn kinh t th trng, cc vin
nghin cu v trin khai cn phi c c cu t chc tng ng. Khng th ch s dng
cu trc c hc cng nhc, cc vin cn chuyn sang cu trc ma trn, cu trc d n
linh hot thc hin cc chc nng a dng ca mnh. C cu ca vin bn cnh cc
phng nghin cu chuyn mn c ti cu trc nh b mn hay khoa ca trng i
hc cn cn c cc phng o to, nghin cu th trng, t vn, dch v, cc xng sn
xut v thm ch c cng ty hay nh my.

2.3.1.5. Qu trnh thc hin a dng ha l ti cu trc theo hng gn lin nghin cu vi
o to v sn xut

thch ng vi nn kinh t th trng, cc vin nghin cu v trin khai t ch

thc hin chc nng nghin cu chuyn sang a dng ha chc nng l thc hin cc
chc nng nghin cu, o to, sn xut, t vn, dch v. thc hin nhng chc nng
a dng mi ny, c cu ca cc vin cng phi thay i chuyn sang a dng thc
hin cc chc nng mi. Cc vin c thm chc nng o to th c cu phi c thm
b phn o to, c thm chc nng sn xut th phi c thm cc b phn nghin cu
th trng, dch v sau bn hng, nh xng. c th thc hin cc n t hng theo
yu cu th trng cc phng chuyn mn khng th lm vic c lp m phi phi hp
vi nhau thc hin. V th, khng th ch s dng m hnh cu trc c hc cng nhc
m phi c thm cc m hnh cu trc d n, cu trc ma trn, hnh thnh cc nhm
nghin cu thc hin cc n hng theo yu cu ca th trng.

V vy, qu trnh thc hin a dng ha chc nng v c cu thc cht l qu trnh
ti cu trc cc vin nghin cu v trin khai theo hng gn lin nghin cu vi o
to v sn xut.

Trang | 61
2.3.2. Ti cu trc gn lin tin trnh t tr
2.3.2.1. T tr l thit ch mc nhin trong nn kinh t th trng

Trong nn kinh t th trng, cc quy lut t nhin ca th trng nh quy lut

cung cu, quy lut cnh tranh, quy lut gi tr l bn tay v hnh iu khin mi
hot ng x hi trong c hot ng nghin cu khoa hc. Nh nc khng can thip
trc tip vo cc hot ng khoa hc m ch h tr, to iu kin cho cc hot ng
khoa hc. V th, thit ch t tr trong khoa hc l thit ch mc nhin trong nn kinh t
th trng.

Ti cc nc pht trin trn th gii (ngoi h thng x hi ch ngha) thit ch t

tr trong khoa hc l iu mc nhin tn ti.

Nc ta ang hon thin kinh t th trng v hi nhp quc t nn qu trnh ti

cu trc ca cc t chc nghin cu v trin khai mc nhin phi gn lin vi t tr.

2.3.2.2. a dng ha chc nng v cu trc l qu trnh ti cu trc thc y tin trnh
t tr v to ra nng lc t tr cho cc t chc nghin cu v trin khai

Kinh t th trng i hi cc vin nghin cu v trin khai phi a dng ha chc

nng. thc hin cc chc nng a dng cc vin phi c cu trc a dng ph hp
vi chc nng. y chnh l qu trnh ti cu trc cc vin nghin cu v trin khai.

Nc ta ang trong nn kinh t th trng nn vic ti cu trc cc vin nghin cu

v trin khai phi ph hp vi mi trng ny. T tr trong khoa hc l thit ch mc
nhin trong kinh t th trng, v th vic ti cu trc cc vin nghin cu v trin khai
cho ph hp vi kinh t th trng s thc y tin trnh t tr.

Mt khc, ti cu trc cc vin nghin cu v trin khai theo hng a dng ha

chc nng v cu trc s khng ch s dng c hiu qu ngun lc hin c m lm gia
tng cc ngun lc c v s v cht lng, t s to ra nng lc t tr cho cc vin
nghin cu v trin khai.

2.3.2.3. T tr l ng lc cho hon thin ti cu trc

a. T tr l nhu cu ca qu trnh ti cu trc

Trang | 62
 Trong nn kinh t th trng, qu trnh ti cu trc ca cc t chc nghin cu v
trin khai i hi phi c t tr. Qu trnh ti cu trc ch yu l qu trnh t iu
chnh ca t chc cho ph hp bin ng ca mi trng. V vy, ch c t tr mi gip
cho qu trnh t iu chnh ng hng v c hiu qu. C c thit ch t tr th
cc t chc nghin cu v trin khai mi c th ti cu trc ph hp v p ng c
theo cc quy lut ca kinh t th trng.

b. T tr l ng lc thc y ti cu trc

Cc t chc nghin cu v trin khai nc ta nu c gi nguyn chc nng

nghin cu v c cu t chc c hc n gin nh trong nn kinh t k hoch ha bao
cp trc y th khng th c c thit ch t tr trong khoa hc, cc hot ng nghin
cu khoa hc vn phi ph thuc nh nc, lm theo k hoch ca nh nc, nh phn
phi sn phm... Mun c c thit ch t tr th buc cc t chc nghin cu v trin
khai phi ti cu trc. V vy, t tr chnh l ng lc thc y ti cu trc cc t chc
nghin cu v trin khai .

2.3.2.4. Ti cu trc v t tr l song sinh

Nh trnh by trn, t tr l thit ch mc nhin trong nn kinh t th trng.

Ti cu trc cc t chc nghin cu v trin khai trong nn kinh t th trng phi

ph hp v p ng c cc quy lut v theo s iu chnh ca bn tay v hnh trong
kinh t th trng.

V th, c th ni rng ti cu trc v t tr ca cc t chc nghin cu v trin

khai trong nn kinh t th trng l song sinh. Ti cu trc cc t chc nghin cu v
trin khai phi theo hng t tr th mi c th thch nghi vi kinh t th trng. Mun
t tr trong nn kinh t th trng th cc t chc nghin cu v trin khai phi ti cu
trc theo hng a dng ha chc nng v cu trc.

2.4. TIU KT CHNG 2

Nhn chung, trong chng, tc gi tin hnh lm r cc vn v:

- a dng ha chc nng l: Kt hp nghin cu o to; Kt hp nghin cu sn

xut; Kt hp nghin cu o to - sn xut dch v.

Trang | 63
- a dng ha cu trc l: Tch hp cc cu trc c bn theo cp i, ba ...; Tch hp
cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc o to (hc vin, trng);
Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc sn xut (cng ty,
xng..); Tch hp cu trc ca t chc nghin cu v trin khai vi t chc dch v
(cng ty, trung tm ...)

- Khi nim T tr c ngha l c quyn t do qun l chnh mnh hoc kim sot
cng vic ca chnh mnh. Tc l c quyn t do hnh ng c lp. thc hin t tr
ngi ta thng nhc n quyn t tr, nng lc t tr v tinh thn t tr.

- a dng ha chc nng v c cu t chc NC&TK thc cht l qu trnh ti cu trc

h thng gn lin vi tin trnh t tr:

+ T tr l thit ch mc nhin trong nn kinh t th trng.

+ a dng ha chc nng v cu trc l qu trnh ti cu trc thc y tin

trnh t tr v to ra nng lc t tr cho cc t chc NC&TK

+ T tr l ng lc cho hon thin ti cu trc

T , ta c th kt lun rng ti cu trc v t tr l song sinh.

Trang | 64
 Chng 3:
TIN HA CA CC T CHC NC & TK VIT NAM
TRONG TIN TRNH PHT TRIN THIT CH T TR

3.1. M HNH CA NHA NGHIN CU K THUT (NCKT)

Nhc n c quan nghin cu khoa hc v cng ngh ca Vit Nam, mi ngi
u ngh ngay n Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (trc y c
gi l Vin Khoa hc Vit Nam do Hi ng Chnh ph thnh lp ngy 20 thng 5 nm
1975). t ai bit c rng, trc khi thnh lp Vin Khoa hc Vit Nam, nc ta c
vin nghin cu khoa hc v cng ngh t rt lu. l Nha nghin cu k thut thuc
Cc Qun gii, B Quc phng. Nha nghin cu k thut do B trng B Quc phng
k quyt nh thnh lp s 228/N ngy 04 thng 02 nm 1947. Khi thnh lp gi l
Nha nhng ngay t u l mt vin nghin cu, tn gi tt lc l NCKT [9].

3.1.1. Gii thiu v Nha nghin cu k thut (NCKT)

Khi khng chin ton quc bng n (ngy 19/12/1946), nc ta ang vo th c
lp, cha c c s gip ca t chc quc t mt cch thit thc, chng ta phi t
sn xut v kh trang b cho b i. Vn cp bch t ra lc ny l phi lp ra mt
t chc nghin cu sn xut v kh vi nhng phng tin v vt liu c trong nc.
Trong hon cnh , Nha nghin cu k thut (NCKT) c thnh lp.

Ton b hot ng khoa hc k thut ca NCKT trong cuc khng chin chng
Php c th chia thnh hai thi k ln vi hai nhim v khoa hc k thut khc nhau
theo yu cu ca tng giai on chin tranh. Thi k th nht l t thng 02 nm 1947
n chin dch Bin gii cui nm 1950. Trong thi k ny, b bao vy c lp, chng ta
phi t mnh sn xut v kh trang b cho b i, nhim v ch yu ca NCKT lc l
tp trung vo vic nghin cu cc loi v kh mi a vo sn xut v chin u.
Trong thi k th hai, sau Chin dch bin gii, c s vin tr bn ngoi, nhim v
ca NCKT phi c chuyn hng, khng i vo nghin cu ch to cc loi v kh mi
m thm nhp vo cc n v trc tip phc v cho cc nhu cu ca chin u, vo

Trang | 65
cc nh my nng cao cht lng sn xut v kh, nht l v kh c bn, gii quyt
cc nhu cu vt liu ca sn xut m ngun cung cp luc cn kit [4].

NCKT ch hot ng trong mt thi gian ngn vi c s vt cht ht sc kh khn,

thiu thn, lc lng cn b thi k u ch vi mt s t thanh nin mi ri gh nh
trng bc i hc hoc trung hc, mt s cng nhn lnh ngh v cng nhn tr, u
khng bit g v k thut v kh. Vy m ch trong vng vi nm, NCKT t c
nhng thnh tu khoa hc ht sc bt ng.

Sn phm u tin v thu c kt qu vang di l sng bazooca. K s Trn i

Ngha cng cc anh em ng nghip trong NCKT hon chnh bn v v bn hng
dn ch to bazooca trin khai sn xut. B mn thut phng trng i hc Bau-
man (Lin bang Nga) ngc nhin nhn xt rng: Khng ng, Vit Nam trong rng su
ngy y t to cho mnh nhng v kh khng c in trn c s l lun vng chc
v mang tnh cht hin i. Nm 1981, Phng vin truyn hnh Php hi GS. Trn
i Ngha: Php khng c bazooca, lm sao ng li c mu badca ca M? Lm sao
cc ng nghin cu nhanh, sn xut nhanh v nhiu nh vy? [29]. Sn phm bazooca
cng nh cc hot ng khoa hc ca NCKT rt hiu qu khng nhng trong nc m
c c quc t ghi nhn.

T thc t ngoi chin trng l cn nghin cu mt loi v kh c sc cng ph

ln hn bazooca, NCKT xut phng n lm sng khng git SKZ. Thng 5 nm
1949, SKZ c sn xut ln u tin, sau a vo chin u trong chin dch L
Hng Phong Ty Bc thu c kt qu vang di.

Ngoi bazooca, SKZ, NCKT cn ch to c nhiu v kh mi, c bit hiu qu

trn chin trng nh: sng i bc ln, sng phng bom, mn n chm, mn chy
chmgp phn quan trng b i ta ginh thng li ln trn cc chin trng.

Ngoi nhng thnh tu v sn xut v kh khng th khng ni n thnh tu v

o to ca NCKT. Ngay t khi NCKT mi c thnh lp, Gim c NCKT l K s
Trn i Ngha bt u m lp o to cho cc cn b ca NCKT v k thut v
kh, cu to v tnh nng sng n, l thuyt v ni phao v ngoi phao nhng ni
dung ny cha h c trong chng trnh o to o hc v cao ng H Ni trc

Trang | 66
Cch mng Thng tm. u thng 3 nm 1949, NCKT nhn c ch th t chc lp
hc o to s quan pho binh u tin ca Qun i nhn dn Vit Nam.

NCKT va o to cc cn b ca Nha va c cc cn b ca Nha i cc a

phng hng dn b i v k thut v cch s dng v kh trong c bazooca.
Ngy nay ta gi hnh thc o to ny l o to chuyn giao cng ngh.

Nh vy, t thi , mt t chc khoa hc v cng ngh ca nc ta l NCKT

kt hp c nghin cu, o to v sn xut. Vic kt hp ny ngy nay nc ta ang
ku gi thc hin nhng vn cha t c kt qu ng k. tm hiu l do ti sao
NCTK kt hp c rt tt v hiu qu nghin cu vi o to vi sn xut, phi xem
xt n chc nng v cu ca NCKT.

3.1.2. Chc nng ca Nha nghin cu k thut (NCKT)

NCKT c chc nng m bo thc hin hp l nht trnh t logic ca vic nghin
cu thit k, sn xut mt loi v kh v phi xut pht t yu cu ca chin trng
xc nh cc tnh nng k thut, chin u sao cho ph hp vi cng ngh sn xut ti
cc xng qun gii nc ta trong hon cnh khng chin lc [4]. Nh vy, c th
thy rng chc nng ca Nha NCKT lc ny l nghin cu khoa hc v sn xut, sn
xut theo yu cu thc t ca chin trng. Ngay t nhng nm 40, trong hon cnh
khc lit ca chin tranh m mt m hnh vin nghin cu u tin ca nc ta kt
hp c nghin cu vi sn xut v sn xut theo nhu cu ca th trng.

Khng ch dng , NCTK cn kt hp c chc nng nghin cu vi chc

nng o to. Vi iu kin ht sc kh khn khi , c NCKT ch c K s Trn i
Ngha l ngi duy nht nm c kin thc v sn xut v kh, ng m lp hc u
tin v khoa hc k thut v kh ngay ti Nha dy cho cc cn b ca Nha khi . NCKT
khng ch o to ti ch hun luyn cho cc cn b ca Nha trong nghin cu khoa hc
m cn c c o to chuyn giao cng ngh l cc v kh mi cho b i cc a
phng. Vy l vic kt hp nghin cu vi o to m cc vin nghin cu v cc
trng i hc hin nay ca ta ang trin khai thc hin c NCKT thc hin t
ngy .

Trang | 67
 T nhng nm cui thp nin 40, trong iu kin chin tranh, ht sc thiu thn
v kh khn v c s vt cht, nhn lc, trnh , k thut, thng tin nhng NCKT l
mt m hnh vin nghin cu hin i vi chc nng a dng, kt hp c nghin cu
vi sn xut v o to.

3.1.3. Cu trc ca Nha nghin cu k thut (NCKT)

ph hp vi chc nng a dng, GS. T Quang Bu, Th trng B Quc
phng lc , thit k cho NCKT c mt cu trc hon ho n mc ngc nhin so
vi trnh lc by gi, khng khc g lm so vi cc m hnh t chc theo nhng quan
im mi ca khoa hc lun hin i [4].

C cu t chc NCKT gm c :

- Gim c Nha ng thi l Cc trng, ph gim c iu hnh cng vic.

- Phng Cng vn c nhim v thu pht cng vn, lu tr h s ca Nha. Sau ny

i thnh Phng Hnh chnh m bo mi mt v hnh chnh qun tr v hu cn cho c
quan.

- Phng X thut c nhim v nghin cu: Cc cht n v mt ni phao (balistique

intrieure); Cc v kh v mt ngoi phao (balistique extrieure); Thit k v kh vi vt
liu sn c, p ng nhu cu ca chin trng

- Phng Ha cht c nhim v: Nghin cu phng php ch to cht n v cc

ha cht qun gii; Kim tra s tt xu ca cc cht k trn; Tho nhng hun th v
cch gi gn cc cht k trn v cch phng nguy him; Tn dng ha cht chin li
phm cho v kh ca ta.

- Phng C kh c nhim v nghin cu: Cch sp t cc xng my cho hp l;

Cch sp t cc cng vic trong mt xng cho hp l; Nghin cu v ch to v mt
c kh cc loi v kh thit k.

- Phng Tc chin cng dng c nhim v nghin cu: Cc hiu lc ca cc v

kh, chin c; Cch dng cc v kh v kh chin c (cch s dng tng th mt, cch
dng phi hp nhiu th); Tho nhng hun th ch dn cch dng cho b i; Lin

Trang | 68
lc vi b i bit kt qu v cch thi hnh cc hun th k trn; Cch dng v ch
to cc v kh th s (sng kp, i ao, gio mc, cn kim, m tu, cung n).

- Xng mu: chu trch nhim phc v cho cng tc nghin cu lm cc mu th

nghim ch th nhng sn phm u tin trc khi a i sn xut hng lot cc xng
qun gii trang b cho b i.

Mi phng t di quyn iu khin ca mt Trng phng, c th t cc ph

phng gip vic [4].

Theo c cu ca NCKT, Nha c cc phng x thut, ha cht, c kh thc hin

chc nng nghin cu, cn phng Tc chin cng dng v Xng mu thc hin
chc nng sn xut ca Nha, sn xut theo nhu cu ca th trng, chnh l chin trng
lc ny. Phng Tc chin cng dng c chc nng hng dn s dng sn phm v theo
di hiu qu ca sn phm, qua c th thy phng ny ging nh phng hu mi hay
dch v sau bn hng ca ta by gi. im c bit y l NCKT c Xng mu
lm cc mu th nghim, ch th nhng sn phm lot 0 trc khi a i sn xut
hng lot. Cu trc ca NCKT t thi theo ng l thuyt ca Hot ng nghin
cu v trin khai hin i l: nghin cu c bn, nghin cu ng dng v trin khai cng
ngh. Trin khai cng ngh gm c: to mu (prototype), lm pilot to quy trnh v
sn xut th serie 0. Cc phng c kh v xng mu l cc n v tin hnh trin
khai cng ngh NCKT. V vy, c th ni rng NCKT tuy thnh lp t nm 1947
nhng c c mt cu trc hon chnh v hin i.

iu ng ni l NCKT p dng c cu trc ma trn l kt hp cu trc chc

nng vi cu trc d n khi thc hin cc nhim v khoa hc: T yu cu thc t ca
chin trng cn mt loi v kh mi c tc dng hn bazooca, KS. Nguyn Trinh Tip,
trng phng x thut, sau khi bn bc vi cc cn b trong phng, xut mt loi
v kh khng git c 60mm gn nh. Sau khi c lnh o NCKT ph duyt, GS.
Hong nh Phu, ph gim c iu hnh ca NCKT, quyt nh thnh lp Ban SKZ
c KS. Nguyn Trinh Tip lm trng ban, c mt s trng, ph phng v xng
trng tham gia. Kt qu l sau nhiu ln ch th v iu chnh thit k, NCKT
nghin cu thnh cng SKZ, s dng c hiu qu cao trn chin trng. T nhim v

Trang | 69
nghin cu SKZ c th thy rng trong mi nhim v khoa hc, NCKT huy ng mt
s cn b ca cc phng trong vic nghin cu, sn xut, o to, chuyn giao. Sau khi
thc hin xong nhim v cc cn b li tr v cc phng nh c. y l m hnh t chc
hin i ca th gii c th nng ng, mm do, nhanh nhy v tng kh nng thch
ng vi th trng. Cu trc ma trn nng cao s phi hp gia cc cn b v khai
thc hiu qu tim nng ngun nhn lc ca n v.

Linh hot trong iu chnh cu trc theo nhim v nghin cu v trin khai: do a
dng ha chc nng v cu trc li thm p dng c cu trc ma trn nn NCKT rt
linh hot trong vic iu chnh cu trc theo nhim v nghin cu trin khai. Cu trc
ca NCKT m bo thc hin hp l nht trnh t logic ca vic nghin cu thit k,
sn xut v kh linh hot theo yu cu ca chin trng v ph hp vi cng ngh sn
xut ca nc ta trong hon cnh khng chin lc . Mi nhim v nghin cu, ch to
bazooca, sng khng git SKZ ... u thu ht s tham gia ca cc cn b trong tt c cc
phng, mi ngi u ng gp sc mnh, k c hy sinh, cho n khi sn xut ra c
sn phm t cht lng theo yu cu. Phng X thut kt hp cht ch vi phng C
kh v Xng mu thit k ch to hai thit b th nghim rt quan trng trong mt
thi gian ngn, l thit b o s tc theo nguyn l Boulanger-Breguer v thit b o
li ca v kh. Mc d rt coi trng cng tc tnh ton nhng tnh cht nghin cu l
thc nghim cho nn phi da vo kt qu thc nghim iu chnh li tham s thit
k v nh gi kt qu nghin cu. T , ta mi thy r tm quan trng ca a dng
ha cu trc mi c th kt hp nghin cu, tnh ton vi thc nghim ra c sn
phm cui cng.

Cu trc ca NCKT c th linh hot iu chnh theo nhim v nghin cu v trin

khai nn sau chin dch bin gii, v iu kin thc t trn chin trng thay i NCKT
chuyn hng nhim v nghin cu mt cch thng sut v c hiu qu, mc d thi
k ny nhiu ng ch ch cht ca c quan chuyn sang nhim v khc.

T hnh mu ca NCKT cho thy rng a dng ha chc nng v a dng ha cu

trc chnh l iu kin m bo cho tnh t tr.

Trang | 70
3.1.4. Thit ch t tr ca Nha nghin cu k thut (NCKT)
- T tr v phng hng nghin cu: Trong qu trnh hot ng, NCKT t quyt nh
hng nghin cu ca mnh theo hon cnh thc t ca cuc chin tranh. Theo cch ni
ngy nay l t tm hng nghin cu ph hp vi s bin ng ca th trng. Sau nm
1950, NCKT kp thi iu chnh phng hng nh trnh by phn trn cho
ph hp vi tnh hnh mi.

Nh c t tr v phng hng nghin cu m NCKT ch ng, kp thi

thay i hng nghin cu ph hp vi tnh hnh thc t, t pht huy c ht kh
nng ca mnh phc v qun i mt cch hiu qu nht v ginh c nhng
thnh cng rc r.

- T tr v k hoch nghin cu v trin khai: Vic ln k hoch nghin cu v trin

khai k hoch u do cc cn b ca NCKT t m nhim, bn bc v thc hin.

- T tr v ti chnh v ngun lc vt cht trong nhng nm u ca cuc khng chin:

Trong nhng nm u ca cuc khng chin, tnh hnh ti chnh ca ta ht sc kh khn,
cc cn b ca NCKT t tm ngun ti chnh, nguyn vt liu, nng lng c bit
khan him trong hon cnh chin tranh phc v cho nghin cu v sn xut v kh.
Tuy nhin, cch thc t tr v ti chnh nh trn ca NCKT ch ph hp trong thi k
chin tranh.

- T tr v t chc v nhn s: NCKT l tp th t vn ng pht trin t 5-7 ngi

ng Ha n khong 20 ngi Tuyn Quang n khong 60 ngi Pia Khao, n
170 ngi ng Chim, ln n mc cao nht l 250 ngi N Lng, pht trin ln
khng theo mt quy hoch no cng nhc m theo yu cu ca nhim v khoa hc v
khi lng cng vic tng thi k [4].

3.1.5. Bi hc t Nha nghin cu k thut (NCKT)

T nhng nghin cu trn v NCKT ta thy rng khi thnh lp NCKT, nh nc
ch giao cho NCKT mt nhim rt chung l sn xut v kh phc v chin trng.
thc hin nhim v c giao NCKT c t quyt nh hng nghin cu, t tm
ngun ti chnh ngoi kinh ph h tr rt khim tn ca nh nc, t tuyn nhn lc,
phn cng cng tc, t tm cc mi quan h hp tc trong nghin cu, sn xut, o to,

Trang | 71
t chuyn giao sn phm. i vi NCKT, nh nc ch ng vai tr h tr v kinh ph,
v c s vt cht, v nhn lc... nh nc khng h can thip su vo hot ng nghin
cu, o to, sn xut ca NCKT. Do vy, NCKT hot ng rt hiu qu.

Ngay t khi thnh lp, NCKT c c thit ch t tr trong khoa hc. Nn tuy
t ngi, c cu t chc rt n gin, nhng hot ng ca NCKT l mt quy trnh khp
kn t nghin cu n sn xut th, th nghim sn phm, tm ra sai st, khc phc v
sn xut th li cho n khi c sn phm hon chnh, mang sn phm i chuyn giao,
o to cn b s dng sn phm, sau cn bo hnh, sa cha sn phm. Hot
ng ca NCKT thnh mt quy trnh khp kn n mc hon ho.

Khi mi thnh lp, cc cn b ca NCKT, ngoi GS. Trn i Ngha, khng ai

bit v v kh, trnh i hc cng khng nhiu. GS. Trn i Ngha ch dy c vi
bui, sau mi ngi t hc. Vy m, NCKT to c nhng sn phm rt hiu
qu trn chin trng. l do thit ch t tr ca NCKT buc cc nh khoa hc phi
nng ng tm hiu thc t chin trng, t trau di kin thc, phi c trch nhim i
vi sn phm ca mnh.... T tr trong khoa hc gip cc nh khoa hc NCKT pht
huy c ht kh nng, nng lc ca mnh phc v nghin cu.

Thnh cng ca NCKT mt phn cng l do c c mt cu trc rt hon chnh

thc hin a dng ha chc nng nghin cu, o to v sn xut. T , thit lp
nn mt thit ch t tr.

NCKT th hin c quyn t tr v nng lc t tr. Tuy mi mc s

khai nhng NCKT l hnh mu tuyt vi v t tr trong khoa hc. Nhng thnh tu
nghin cu khoa hc ca NCKT gy c ting vang trong nc v trn th gii,
c bn b quc t n phc.

Nh vy, t tr trong khoa hc khng phi l mt khi nim g xa xi, ch c

cc nc pht trin m t tr trong khoa hc tng tn ti ngay ti Vit Nam t
nhng nm cui thp nin 40 ca th k trc.

Thnh cng ca NCKT l minh chng cho thnh cng ca tnh t tr trong cc vin
cng ngh. NCKT gi suy cho m hnh t tr ca cc vin nghin cu v trin khai
ng i nc ta. [49]

Trang | 72
3.2. QU TRNH TIN HA V CHC NNG CA CC VIN NGHIN CU
V TRIN KHAI VIT NAM

3.2.1. Chc nng ca cc Vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t ch huy
tp trung
cc nc c nn kinh t ch huy, hay cn gi l h thng kinh t tp trung quan
liu bao cp, cc vin nghin cu v trin khai c mt s chc nng sau:

- Tin hnh cc hot ng nghin cu khoa hc, ch yu l nghin cu ng dng

sng to c nguyn l cng ngh.

- Trin khai thc nghim cc kt qu nghin cu ng dng to ra cc sn phm

mu, cng ngh mu.

- p dng kt qu nghin cu vo sn xut (theo k hoch ca b). [20]

Trong nhng h thng kinh t ch huy thun khit, mi hot ng ca cc vin u

theo ch huy ca b: k hoch nghin cu v p dng do b giao; kt qu nghin cu
bo co b; kinh ph do b cp, mt s nhim v nghin cu c gi l ca nh nc
th cng hot ng trong khun kh ch huy ca b v kinh ph cng c cp qua b.

H thng ch huy ny, trong mt giai on lch s nht nh, c tc dng tch
cc. Nhng n mt giai on pht trin nht nh, khi nn kinh t ch huy chuyn sang
nn kinh t th trng, ngi tng ch huy khng nm bt c nhu cu a dng, nhanh
chng ca x hi, th h thng ch huy tr thnh chng ngi ngn cn tin trnh pht
trin. Khi , chc nng ca cc vin nghin cu v trin khai phi c bin ng, chuyn
i thch nghi vi nn kinh t th trng.

3.2.2. Bin ng v chc nng cc vin nghin cu v trin khai trong iu kin
chuyn sang nn kinh t th trng.
Trong qu trnh chuyn t nn kinh t ch huy sang nn kinh t th trng, hot
ng ph bin cc vin nghin cu v trin khai nh sau:

- Nghin cu ng dng v trin khai to ra cc sn phm mi, vt liu mi, k

thut mi v cng ngh mi.

- Lm pilot hon thin cc cng ngh mi nghin cu thnh cng.

Trang | 73
 - Sn xut n chic hoc lot nh cc thit b chuyn dng hoc c chng.

- Thit k, lp t cc dy chuyn cng ngh mi cho sn xut

- Thc hin cc hp ng t vn v k thut, cng ngh, duy tu, bo dng thit

b lin quan vi cc lnh vc chuyn mn ca vin. Thc hin cc hp ng t vn v
t chc, qun l, php l lin quan ti cc lnh vc chuyn mn ca vin.

- Thit k cc cng trnh k thut n gin, khng c yu t sng to mi, nhng

thuc nhng lnh vc lin quan ti chc nng nghin cu ca vin.

- Dch v duy tu, bo dng k thut (c phn cng v phn mm), kim nh o
lng, th nghim k thut...

T cc hot ng trn, c th thy chc nng ca cc vin nghin cu v trin

khai c thay i. Chc nng ca cc vin lc ny l:

- Nghin cu khoa hc: gm cc cng vic thuc nhm (1).

- m to cng ngh: ch qu trnh thai nghn mt cng ngh t kt qu t

c v nguyn l cng ngh trong phng th nghim chuyn thnh nhng hnh mu
cng ngh c tnh kh thi v mt k thut, gm cc cng vic thuc nhm (2), (3).

- T vn: ch yu l ng gp kin bng trao i trc tip hoc bng vn bn v

cc vn k thut, kinh t, php l, tm l ... l cng vic thuc cc nhm (4), (5),
(6).

- Dch v: gm cc hot ng tr gip n gin v k thut v thng tin, nh duy

tu, bo dng thit b k thut, cung cp thng tin v t liu... thuc nhm (7). [20]

Ngoi ra, ti mt s vin nghin cu v trin khai lin kt vi cc trng i

hc, thnh lp cc khoa phi thuc thc hin thm chc nng o to.

Nh vy, ta thy rng thch nghi vi vic chuyn i sang nn kinh t th trng,
cc vin nghin cu v trin khai thay i chc nng ca mnh theo chiu hng a
dng hn. Nhng thc hin vic a dng ha chc nng ny phi c s h tr, cho
php, to iu kin ca chnh sch nh nc.

Trang | 74
3.2.3. Tc ng ca cc chnh sch i vi qu trnh ny.
ng thi vi ch khon trong nng nghip v cng nghip l khon trong khoa
hc. Ch khon 100 trong khoa hc v cng ngh chnh l Quyt nh 175/CP nm
1981 ca Chnh ph v k hp ng trong nghin cu khoa hc. Vi Quyt nh 175/CP
ngy 29/4/1981, cc vin c php k kt cc hp ng vi nhiu mc khc nhau:
mc thp l thc hin cc dch k thut v mc cao hn l chuyn giao c kt
qu nghin cu cho sn xut. Trc khi Chnh ph cng b quyt nh 175/CP, cc vin
v cc trng ai hc u thuc quyn s hu c tn ca nh nc. Ton b hot ng
ca vin/trng ch c thc hin trong khun kh k hoch do Nh nc giao. Vic
k hp ng hon ton b cm theo Ngh nh 54/CP. Bt u t Quyt nh 175/CP,
cc vin/trng i hc mi c m rng cc hot ng theo hp ng, m rng cc
quan h theo chiu ngang, khng cn b cm on. Quyt nh 175/CP l nhng bc
khi u hnh thnh quan h lin kt a dng gia nghin cu vi sn xut t xut
hin nhng gi cho cc bc pht trin tip tc ca cc vin nghin cu v trin khai.
Quyt nh 175/CP l du mc quan trng u tin to tin cho a dng ha chc
nng ca cc vin nghin cu v trin khai. Thay v ch thc hin chc nng nghin cu
nh trc y, by gi cc vin bc dn sang thc hin thm chc nng sn xut.
Thc t cho thy rng, nhng nm u thp nin 80, sau nhng bc ci cch u tin,
cc vin chng t mt sc sng kh mnh m. Trong 2 nm 1982-1983, nhiu vin,
nhiu trng i hc k thut, c t l kinh ph thu t hp ng vt xa kinh ph do
ngn sch nh nc cp.

Tip theo Quyt nh 175/CP l mt lot cc vn bn chnh sch m c im

xuyn sut l thot dn khi s iu hnh v s hu c tn ca nh nc, ngy cng
thch nghi hn vi nn kinh t th trng. Bng 3.1. l mt lot cc vn bn chnh sch
h tr v thc y qu trnh tin ha v chc nng ca cc vin nghin cu v trin
khai:

Trang | 75
 Bng 3.1: Cc vn bn chnh sch v khoa hc v cng ngh

Nm Vn bn chnh sch Mc trit l

Thit lp quan h ngang ca cc

1981 Quyt nh 175/CP
trng/vin (khon 100/10)

Trng/vin c thnh lp cc spin-off/

1983 Ngh nh 51/HBT
spin-in/ spin-out

Phi hnh chnh ha hot ng KH&CN.

1987 Quyt nh 134/HBT
Th trng ha sn phm R&D

Php lnh chuyn giao cng T nhn ha hot ng chuyn giao cng
1988
ngh ngh

1992 Ngh nh 35/HBT T nhn ha ton b hot ng KH&CN

2005 Ngh nh 115 T tr ha c quan KH&CN

2007 Ngh nh 80 T tr ha c quan KH&CN

T tr ha c quan s nghip cng lp

2015 Ngh nh 16
(trng i hc)

T tr ha t chc khoa hc cng ngh

2016 Ngh nh 54 cng lp (quy nh c ch t ch ca t
chc khoa hc cng ngh cng lp)

Theo Bng 3.1, Ngh nh 51/HBT c nhng iu khon quan trng v vic cho
php cc vin/trng i hc c lp x nghip, sn xut nhng sn phm do kt qu
nghin cu to ra nhng cha c iu kin bn giao vo sn xut trn quy m cng
nghip. Chnh iu khon ny to iu kin cc vin/trng tin hnh cc hot
ng sn xut kinh doanh, hn na dn n manh nha hnh thnh nhng doanh
nghip spin-off trong cc vin /trng. Ngh nh 51/HBT to iu kin cho cc
vin nghin cu v trin khai a dng ha chc nng v c t ch trong vic sn xut
sn phm ca mnh.

Trang | 76
 Ngh nh 134/HBT nm 1987 c iu khon quy nh rng khng ch cc c
quan khoa hc (giai on mi ch c cc c quan khoa hc ca Nh nc) mi c
tham gia k hp ng m cc tp th t nguyn gia cc nh nghin cu (khon 2 iu
1) cng c php k hp ng. Ngh nh 134/HBT cn c mt iu khon quan
trng l cho php cc bn k hp ng c quyn tha thun gi (iu 6). y l ln u
tin c mt iu khon nh th trong hot ng KH&CN. Chng ta c th gi tn trit
l chnh sch ny l thng mi ha kt qu nghin cu v trin khai. Ngh nh ny
cng c thm v a dng ha chc nng cho cc vin trong qu trnh tin ha v h tr
thm cho cc vin nghin cu v trin khai trong qu trnh thch nghi vi kinh t th
trng.

Php lnh chuyn giao cng ngh t nhn ha hot ng chuyn giao cng
ngh. Php lnh ny cung cp thm mt chc nng na trong qu trnh tin ha l
chc nng chuyn giao cng ngh m trc cha c.

Ngh nh 35/HBT ban hnh ngy 28/1/1992. Ngay iu 1 ca vn bn long

trng tuyn b ...mi cng dn u c quyn t chc cc hot ng KH&CN... Vic
t nhn ha ton b hot ng KH&CN ca Ngh nh h tr v thc y thm vic
a dng ha chc nng cho cc vin nghin cu v trin khai.

Ngh nh 115 vi trit l t tr ha c quan KH&CN cho php cc vin nghin

cu v trin khai c t a dng ha chc nng theo kh nng ca mnh. Hn na,
Ngh nh 115 cng l nhn t buc cc vin nghin cu v trin khai phi a dng ha
chc nng c th t tr v ng vng trong nn kinh t th trng.

Ngy 19/5/2007, Chnh ph ban hnh Ngh nh 80/2007/N-CP v doanh

nghip khoa hc v cng ngh. y c xem l mt chnh sch c t tng t ph,
t nn mng cho thit ch t tr, nhm to iu kin thun li cho cc t chc, c nhn
ng dng cc kt qu KH&CN vo sn xut, kinh donh, y mnh thng mi ha cc
kt qu nghin cu, pht trin th trng cng ngh, gp phn pht trin kinh t - x hi
ca t nc. (Nh nc a ra cch thc hnh thnh doanh nghip t cc t chc
khoa hc v cng ngh v nh nc c chnh sch h tr cho cc doanh nghip trong

Trang | 77
khong 15 nm). [67]. Bn cnh vic cho php, nh nc cn c chnh sch h tr cc
t chc khoa hc v cng ngh trong qu trnh a dng ha chc nng.

Cng nh Ngh nh 115, Ngh nh 16 nm 2015 v Ngh nh 54 nm 2016 u

l ng lc cho cc vin nghin cu v trin khai phi a dng ha chc nng ca mnh.

Mc d cc vn bn chnh sch ca nh nc ta c rt nhiu tin b, gp phn

to iu kin v h tr rt nhiu cho qu trnh tin ha v chc nng ca cc vin nghin
cu v trin khai, nhng vn cn nhiu vn tn ti lm hn ch qu trnh tin ha v
chc nng ca cc vin.

3.3. QU TRNH TIN HA V CU TRC CA CC VIN NGHIN CU

V TRIN KHAI VIT NAM

3.3.1. Cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t ch huy tp

trung.
Trong nn kinh t ch huy, c mt loi hnh t chc c gi l b, ngnh kinh
t-k thut hoc b sn xut-kinh doanh. Trong c cu t chc ca loi b ny, c
mt tp hp cc x nghip sn xut kinh doanh. khng ngng i mi cng ngh sn
xut ca cc x nghip trong cc ngnh kinh t-k thut thuc b, b thnh lp mt s
vin nghin cu v trin khai trong lnh vc khoa hc v cng ngh. Cc vin c chc
nng: nghin cu khoa hc, trin khai kt qu nghin cu to ra sn phm mu v p
dng kt qu nghin cu vo sn xut. V th, cc vin nghin cu v trin khai thi k
ny cng c cu trc tng ng vi chc nng nh Hnh 3.1:

Vin nghin cu
v trin khai

Khi sn xut
Khi Hnh Khi nghin Khi nghin cu
(theo k hoch ca
chnh cu trin khai
b)

Hnh 3.1. S cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong nn kinh t

ch huy tp trung.

Trang | 78
 Trong hot ng ca cc vin nghin cu v trin khai thuc b, b ng vai tr
tng ch huy: k hoch nghin cu v p do b giao, kt qu nghin cu bo b, kinh
ph do b cp, sn xut theo k hoch ca b...

Cu trc ca cc vin nghin cu trin khai thi k ny l cu trc chc nng. y

l cu trc ca t chc c hc. Cu trc ny c xem nh mt tp hp cc v tr cng
tc c xc nh r rng, sp xp thnh th bc v quy nh r mi quan h gia chng.
Cu trc ny c xem nh mt c my v ngi ta thit k n nh mt c my. T
chc ny quan liu, thin cn, cng nhc, kh thch nghi vi s thay i ca mi trng
v n c thit k nhm phc v mc tiu nh trc ch khng nhm i mi. V vy,
khi chuyn t nn kinh t ch huy sang nn kinh t th trng th cc t chc ny bt u
th hin nhng nhc im ca mnh, lm cn tr, hn ch hot ng ca t chc, lm
t chc hat ng km hiu qu, thm ch khng hot ng c. Cc vin nghin cu
v trin khai bt buc phi thay i, tin ha cu trc thch nghi v ng vng trong
nn kinh t th trng y bin ng.

3.3.2. Bin ng v cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai trong iu kin

chuyn sang nn kinh t th trng.
Sau khi chuyn sang nn kinh t th trng, cc vin nghin cu v trin khai mt
dn bao cp ca nh nc nn buc phi m rng cc hot ng tn ti. Chc nng
ca cc vin buc phi a dng theo. Ngoi chc nng nghin cu khoa hc, trin khai,
m to cng ngh, chc nng sn xut ca cc vin nghin cu v trin khai cng phi
m rng khng ch sn xut theo k hoch nh nc m cn sn xut cho mnh theo k
hoch 2, k hoch 3. Cc vin nghin cu v trin khai cn thm chc nng o to, t
vn, dch v. i i vi chc nng, cu trc ca cc vin cng dn thay i a dng hn
thc hin chc nng v thch vi mi trng mi.

Cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai lc ny c tin ha theo s

Hnh 3.2:

Trang | 79
 DN Spin-off

Vin Nghin cu DN Spin-

DN Spin-off
- Trin khai off

Khi hnh o to Khi Khi Xng sn Khi t

chnh (Khoa phi nghin cu nghin cu xut vn, dch
thuc khoa hc trin khai v

Cc phng Cc phng Cc phng Cc nhm

nghin cu nghin cu

Hnh 3.2. S cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai

trong nn kinh t th trng

C cu ca cc vin nghin cu v trin khai tin ha theo xu hng a dng

hn. Ngoi cc khi nghin cu, trin khai, o to trc thuc, cc vin cn c cc doanh
nghip spin-off.

Qua phn trnh by trn, ta thy rng thch ng vi kinh t th trng, cu trc
ca cc vin nghin cu v trin khai ang dn tin ha theo hng a dng ha, theo
m hnh ca cc t chc nghin cu v trin khai hin i ca cc nc pht trin trn
th gii. Gp phn vo qu trnh tin ha ca cc vin nghin cu v trin khai khng
th thiu s h tr ca cc chnh sch nh nc.

3.3.3. Tc ng ca chnh sch n qu trnh ny.

Cc chnh sch tc ng n qu trnh a dng ha cu trc ca cc vin nghin
cu v trin khai cng khng ngoi cc chnh sch trong Bng 3.1.

Trang | 80
 u tin l Quyt nh s 175/CP ca Chnh ph nm 1981, cho php cc
vin/trng i hc c k hp ng nghin cu khoa hc v p dng cc kt qu
nghin cu v trin khai vo sn xut. Quyt nh ny gp phn vo vic a dng ha
cu trc ca cc t chc nghin cu v trin khai khi h c k hp ng vi bn ngoi
thay v ch lm theo k hoch ca nh nc nh trc y.

Ngh nh 51/HBT nm 1983 cho php cc vin/trng i hc c thnh lp

cc doanh nghip spin-off. Ngh nh ny a thm cc doanh nghip v tinh vo
trong cu trc ca cc t chc nghin cu trin khai.

Ngh nh s 134/HBT cho php cc bn k hp ng c quyn tha thun gi.

Chnh sch ny th trng ha sn phm R&D hay ni cch khc l cho php thng
mi ha kt qu R&D. Ngh nh ny thc y thnh lp cc xng sn xut v cc
doanh nghip v tinh trong cu trc ca cc vin nghin cu v trin khai. Ngh nh
134/HBT cn quy nh khng ch cc c quan khoa hc mi c k hp ng m
cc tp th t nguyn gia cc nh nghin cu cng c php k hp ng. Vic ny
to thnh cc nhm nghin cu v cng nhn h. Ngh nh ny gp phn to thm
cu trc d n trong cu trc chc nng vn c ca cc vin nghin cu to thnh
mt cu trc ma trn linh hot, mm do, hot ng vi nng sut cao.

Php lnh chuyn giao cng ngh gip cc vin b sung thm vo c cu b
phn dch v.

Ngh nh 35/HBT nm 1992 a ra nhng quy nh rt ci m: khi mun thnh

lp mt t chc KH&CN th cc ng s khng phi xin php mt c quan no c, ch
phi xin php cp trn ca mnh v ch cn ng k trc mt c quan nh nc c thm
quyn. Ngh nh ny to nn cc doanh nghip 35 trong c cu ca cc vin nghin
cu v trin khai, gp phn a dng ha v cu trc ca cc vin.

Cc Ngh nh 115 nm 2005, Ngh nh 80 nm 2006, Ngh nh 16 nm 2015,

u khuyn khch cc t chc nghin cu v trin khai a dng ha cu trc v hn na
cn to iu kin h tr cc vin a dng ha cu trc tin ti c th thc hin quyn
t tr ca mnh.

Trang | 81
 Bn cnh vic m ng, to iu kin cho cc vin nghin cu v trin khai trong
qu trnh tin ha v cu trc, cc vn bn chnh sch ca nc ta vn cn nhiu bt cp
gy kh khn, hn ch trong vic a dng ha cu trc ca cc vin.

3.4. TIN HA V THIT CH T TR CA CC VIN NGHIN CU V

TRIN KHAI VIT NAM

3.4.1. Qu trnh t iu chnh ca cc vin nghin cu v trin khai dn n nhu

cu t tr
Mi t chc khng c lp m tn ti v hot ng trong mt h thng ln hn. H
thng ln hn l mi trng ca t chc, tuy mi trng l nhng g khng thuc t
chc nhng c quan h trc tip hay thc s nh hng n t chc. Mi trng bin
ng th t chc phi iu chnh cn bng vi mi trng. S iu chnh c th
do cp trn ca t chc ra do h pht hin nhng bin ng ca mi trng, nhng
iu ny rt hn hu, cn ch yu sng trong mi trng, t chc pht hin nhng bin
ng ca mi trng v theo l t nhin n phi t iu chnh gi cn bng vi mi
trng tn ti. Vic t iu chnh ny phn nh s nhy cm ca t chc vi mi
trng. T iu chnh ca cc t chc l hin tng bnh thng, nhng khi c nhng
bin ng ln ca mi trng th hin tng ny th hin r rt hn. nc ta, vo thp
nin 80 l thi k din ra nhng bin ng to ln v mi trng, tc ng su sc n
cc t chc. Thi k l giai on cui cng ca nn kinh t k hoch ho ch huy tp
trung, a nc ta vo cn khng hong trm trng, ngi dn Vit Nam mn cm
vi mi trng phi t ci tri, t ph ro v.v... t mnh vt qua cn khng hong
ca t nc. Vic t iu chnh trong nng nghip lan sang cc khu vc tr tr khc
trong c khu vc nghin cu khoa hc. Trc y, cng ging nh cc nc x hi
ch ngha khc, cc vin nghin cu v trin khai ca Vit Nam tch ri vi cc trng
i hc v cc doanh nghip, ch lm cng vic nghin cu. Nh nc qun l v ch
huy ton b cng vic nghin cu t khi lp k hoch, cp kinh ph, theo di hot ng,
phn phi sn phmKhi chuyn sang kinh t th trng cc vin nghin cu v trin
khai cng b ri vo khng hong, ng lng ca cc cn b nghin cu khng th
m bo cuc sng, nhiu cn b b vin ra ngoi lm c thm thu nhp. Sau Quyt
nh 175/CP nm 1981, cc vin nghin cu v trin khai cng bt u t iu chnh

Trang | 82
thch nghi vi mi trng. Vi cc nc c nn kinh t th trng th thit ch t tr
ng nhin tn ti trong cc t chc nghin cu v trin khai nh mt l t nhin. V
vy, trong mi trng ca nn kinh t th trng, cc vin nghin cu v trin khai ca
Vit Nam cng buc phi t iu chnh theo xu hng t tr mi c th thch nghi v
tn ti c. V thc t t nhng nm 80 n nay, cc vin nghin cu v trin khai
ang t iu chnh dn theo hng t tr, di s iu chnh dn dn ca cc vn bn
php lut ca nh nc (theo Bng 3.1).

Tuy nhin, n nay, hu ht cc vin nghin cu v trin khai vn ang trong qu

trnh t iu chnh, cha t n c thit ch t tr.

3.4.2. T ch - t chu trch nhim

3.4.2.1. Tnh hnh t ch - t chu trch nhim ca cc vin nghin cu v trin khai thi
k trc i mi (trc nm 1987):

Trc nm 1987, nn kinh t ca nc ta pht trin theo c ch k hoch ha tp

trung, hot ng khoa hc v cng ngh c quan nim l mt hot ng do nh nc
c quyn hay ni cch khc l nh nc lm khoa hc. Nh nc lp k hoch hot
ng khoa hc v cng ngh, nh nc qun l v iu hnh. Chi ph cho hot ng
khoa hc v cng ngh do nh nc cp v kim sot, theo di chi tiu.

Cc n v nghin cu u lo hon thnh ch tiu, k hoch c giao v np sn

phm cho nh nc. Cht lng sn phm nh th no c u ra l nh nc chu,
quan h gia h lc ny l quan h gin tip, mi vic u phi qua c quan lnh o
cp trn. M hnh l tng xy dng cc vin nghin cu lc ny l tr thnh cc vin
hn lm chuyn ngnh.

C ch qun l cc vin nghin cu theo c ch hnh chnh ch huy, c quan h

dc, cn b khoa hc khng c cng tc vi bn sn xut nu khng qua cp qun
l.

Thi k ny chia lm 2 giai on tng ng vi c ch qun l c thay i:

Giai on tp trung ha cao : Cc n v c s ch c thc hin mt k hoch

duy nht, l k hoch nh nc giao. Nh nc giao nhim v cho cc n v nghin
cu tng ng vi s kinh ph c cn i sn, theo t l c nh trc, theo

Trang | 83
mc bnh qun kinh ph trn u ngi nhn vi s lng ngi trong mi n v c s.
n v no nhiu ngi th c nhiu kinh ph bt k n v hot ng ra sao.

V hnh thc, hot ng khoa hc v cng ngh l tp trung ha nhng thc cht
th phn tn, khng phn nh nhu cu cn gii quyt ca khoa hc v cng ngh i vi
sn xut v i sng

Giai on phi tp trung ha trong khun kh c quyn nh nc v hot ng

khoa hc v cng ngh. Giai on ny bt u c t chuyn bin trong vic t ch ca
cc n v khoa hc v cng ngh nh du bng Quyt nh 175/CP nm 1981 cho
php k kt v thc hin hp ng kinh t trong nghin cu khoa hc v trin khai
cng ngh. Vi Quyt nh ny, cc n v bt u c quyn thc hin cc nhim v
ngoi k hoch ca nh nc. Qun l khoa hc v cng ngh c ci cch theo
hng phi tp trung ha, s lng ch tiu php lnh c gim xung, cho php cc
n v c k hoch 3, l t lm cho mnh khng theo ch tiu ca nh nc. Tuy nhin
vn l k hoch ph nn phm vi cng rt hn hp, ch l bin php tnh th gii quyt
kh khn v i sng.

giai on ny, cc n v khoa hc v cng ngh bt u c ci tri nhng

vn phi hot ng trong khun kh c quyn ca nh nc.

3.4.2.2. Tnh hnh t ch - t chu trch nhim ca cc vin nghin cu v trin khai thi
k sau i mi (t nm 1987 n nay):

Sau i hi ng ton quc ln th VI (thng 12/1986), t nc ta bc sang

thi k mi thi k i mi ton din. i hi ng ln th VII, tng kt thc tin
hn 4 nm i mi, rt ra bi hc, ra phng hng y mnh s i mi nc ta
theo m hnh pht trin nn kinh t nhiu thnh phn, vn ng theo c ch th trng
c s qun l ca nh nc theo nh hng x hi ch ngha. C ch qun l kinh t
c i mi tng bc i mi c ch qun l hot ng khoa hc v cng ngh.
Nh nc c nhiu bin php khuyn khch cng tc khoa hc, tng cng quyn t
ch ca cc c quan nghin cu v trin khai. Nh nc to c s php l cho cc t
chc khoa hc hot ng, xc nh quan h kinh t gia khoa hc vi sn xut, xc nh
quyn c tha thun gi c, li nhun trong hp ng. Nh nc to thun li cho

Trang | 84
cc vin nghin cu v trin khai ch ng to lp ngun vn, tip cn vi th trng.
Nh nc tha nhn vai tr ca t nhn trong hot ng khoa hc v cng ngh.

Sau khi i mi, nh c ch ca nh nc, quy lut ca nn kinh t th trng m

cc vin nghin cu v trin khai dn dn c trao quyn t ch v thc hin c
tt quyn t ch ca mnh. Cc n v 35 ca cc vin nghin cu v trin khai m
ra rt nhiu v hot ng tng i hiu qu trong giai on u. Tuy sau mt thi gian
nhiu n v 35 v ni lc km, khng thch ng c trong iu kin cnh tranh ca
kinh t th trng nn phi gii th nhng nh du c bc trng thnh ca cc
vin nghin cu v trin khai trong qu trnh t ch.

Nm 2005, Ngh nh 115 ra i nh du mc quan trng cho trit l t tr ha

c quan KH&CN. Ngh nh a ra tng v t nn mng cho thit ch t tr.
Ngh nh tuy cha thc hin c ngay v nhiu l do nhng l mt tuyn ngn chm
dt quyn c tn lm khoa hc ca nh nc. n nay, cc vin nghin cu v trin
khai vn ang ngy ngy trin khai thc hin quyn t ch ca mnh.

3.4.2.3. Tc ng ca chnh sch n qu trnh tin ha v thit ch t tr

Trc khi i mi, cc t chc nghin cu v trin khai ch thc hin hot ng
nghin cu khoa hc theo k hoch Nh nc giao. Cc hnh thc t ch trong cc t
chc ny nh k hp ng, hp tc, lin kt vi bn ngoiu b cm on (theo Ngh
nh 54/CP, Quyt nh 64/CP v ch hp ng).

Quyt nh 175CP nm 1981 thit lp quan h ngang gia cc t chc nghin

cu v trin khai vi nhau v vi sn xut thng qua hp ng. y l chnh sch khon
10 trong khoa hc, ci tri cho cc t chc nghin cu v trin khai c php k kt
cc hp ng nghin cu khoa hc, p dng kt qu nghin cu v trin khai vo sn
xut. Quyt nh 175/CP bc u gp phn to iu kin cho cc t chc nghin
cu v trin khai c t tr trong vic tm hng nghin cu, t tr v ti chnh, hp
tc v s dng kt qu nghin cu tuy mi mc s khai.

Quyt nh 51/HBT cho php cc t chc nghin cu v trin khai c thnh

lp doanh nghip spin-off. Quyt nh ny gip cc t chc nghin cu v trin khai

Trang | 85
c t tr v t chc, nhn lc, v hp tc, v tm hng nghin cu v s dng kt
qu nghin cu thng qua cc doanh nghip ca mnh.

Quyt nh 134 cho php cc bn k hp ng c php tha thun gi, chnh

thc xem kt qu nghin cu v trin khai nh mt hng ha trao i trn th trng.
Vic ny cng c thm quyn t tr v s dng kt qu nghin cu, v ti chnh cho cc
t chc nghin cu v trin khai.

Cc Ngh nh 35/HBT nm 1995, Ngh nh 115 nm 2005, Ngh nh 80 nm

2006 v Ngh nh 16 nm 2015 ngy cng th hin r v tng v t tr, ngh nh
trao mt s quyn t ch cho cc t chc nghin cu v trin khai v cn to thm nhiu
iu kin cc t chc nghin cu v trin khai thc hin quyn t ch ca mnh.

3.4.2.4. Tin n thit ch t tr

n nay, cc t chc nghin cu v trin khai ang tin dn n thit ch t tr.

V k hoch nghin cu: Cc t chc nghin cu v trin khai t lm vic theo k hoch
c nh nc giao trc y n nay t ln chin lc di hn, k hoch trung hn
v ngn hn trong hot ng khoa hc ca mnh.

V kinh ph, ti chnh: T vic ch nh nc cp pht kinh ph n nay cc vin t

tm c ngun thu t nhiu hot ng khc nhau nh sn xut, dch v, t vn, o
toCc vin bt u t i tm cc ngun ti tr nh t t nhn, doanh nghip
tuy cha thu c nhiu kt qu.

C ch qun l ti chnh ca nh nc i vi cc t chc nghin cu v trin khai

cng c nhng i mi theo hng ngy cng to iu kin t ch hn cho cc t chc
nghin cu v trin khai. Trong bui hi tho Nhng vn l lun v cc quan im
t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr ngy 31 thng 01 nm 2015 ti
Trng i hc Khoa hc x hi v Nhn vn, TS. Bi Tin Dng c bi tham lun
v i mi c ch qun l ti chnh i vi n v s nghip khoa hc v cng ngh
cng lp v mt s xut. Bi tham lun a ra nhng i mi trong chnh sch
u t ti chnh cho hot ng khoa hc v cng ngh l a dng ha ngun vn u
t cho KH&CN: khuyn khch doanh nghip lp qu pht trin KH&CN, khuyn khch
lp cc Qu pht trin KH&CN ca B, ca t chc v c nhn, khuyn khch ngun

Trang | 86
vn t nc ngoi; ch u i c bit thu ht chuyn gia gii trong v ngoi nc;
to c ch khon i vi ti qua thng t lin tch s 93/2006/TTLT/BTC-BKHCN
ngy 04/10/2006 Hng dn ch khon kinh ph ca ti, d n KH&CN s dng
ngn sch nh nc.[3]. Theo ch khon ny, n v ch tr ti c php t iu
chnh cc khon chi tiu trong mc khon chi nhm to iu kin thun li hn cho cc
ti, d n trong qu trnh thanh quyt ton.

n nm 2016, cc vin nghin cu v trin khai c hng dn lp d ton

kinh ph ti theo 2 phng thc l phng thc khon chi tng phn v phng thc
khon chi n sn phm cui cng.

V hp tc: Cc vin c phn cp trong hp tc quc t, c t ra quyt nh n

on, t chc xemina vi cc nh khoa hc v t chc khoa hc nc ngoi. Thay v
vic cm on k hp ng trc y, ngy nay cc vin, trng c hp tc vi
nhau v hp tc vi doanh nghip, nh sn xut.

V s dng kt qu nghin cu: Cc vin nghin cu v trin khai hin nay c s

dng kt qu nghin cu ca mnh chuyn giao, thng mi ha. Nh nc thay v
qun l, s hu cc kt qu nghin cu nh trc y, ngy nay khuyn khch cc
vin chuyn giao kt qu nghin cu, thng mi ha, ng dng kt qu vo thc t
trong sn xut v i sng.

3.5. TIN HA V CHC NNG V CU TRC MT S VIN NGHIN

CU V TRIN KHAI

3.5.1. Vin Du kh Vit Nam

Vin Du kh Vit Nam (Vin), n v nghin cu khoa hc u ngnh v du kh,
thnh vin ca Tp on Du kh Quc gia Vit Nam (Tp on), c thnh lp ngy
22/5/1978, theo quyt nh 655/DK-QTC ca Tng cc Du kh, sau ny l Tp on
Du kh Quc gia Vit Nam.

3.5.1.1. Lch s hnh thnh, pht trin

Giai on 1978 - 1990:

Trang | 87
 Trong giai on ny, Vin tip nhn 11 phng th nghim (1980) v sau tip
tc nng cp cc phng th nghim ny t ngun vin tr pht trin ca Php (1997 -
1999), lm tin cho h thng phng th nghim hin i ca Vin ngy nay.

V mt t chc, Vin thnh lp Phn vin Du kh pha Nam (1983), sau i tn

thnh Phn vin Lc ha du trc thuc Tng cc Du kh (1987); thnh lp Trung tm
X l s liu du kh (1984), sau i thnh Trung tm X l, Phn tch v Tng hp s
liu du kh (1987), tin thn ca Chi nhnh Vin Du kh ti Tp H Ch Minh sau ny.

giai on u Vin ch yu tp trung vo chc nng nghin cu v c cu ca

vin cng n gin thch hp vi chc nng ca mnh.

Giai on 1990-2007:

Trong giai on 1990-1993 nh du s trng thnh ca mt s b phn c

tch ra thnh lp cc n v hot ng c lp, nh Cng ty Dung dch khoan v Ha
phm Du kh (DMC, 1990); Trung tm Nghin cu v Pht trin Ch bin Du kh (sau
ny l PVPro) c i tn v tch ra t Phn vin lc ha du v Trung tm An ton
v Mi trng Du kh (sau ny l CPSE). Hai Trung tm ny v sau c sp nhp tr
li thnh cc Trung tm chuyn ngnh trc thuc Vin Du kh Vit Nam (2007).

V cng tc nghin cu, Vin T chc thc hin nhiu ti quan trng thuc cc
chng trnh nghin cu khoa hc cp nh nc: Chng trnh 22A - Nghin cu nh
gi v phn vng tim nng du kh, la chn v ng dng khoa hc - k thut vo cng
tc tm kim, thm d, khai thc, vn chuyn v ch bin du kh Vit Nam, 1986 -
1990; Chng trnh KT-01 - Du kh v ti nguyn khong sn, 1991-1995; Chng
trnh KC-09 - iu tra c bn v nghin cu ng dng cng ngh bin, 2001-2005, v
gn 300 ti nghin cu, thc hin nhiu t vn thit thc theo t hng ca Tng
cng ty Du kh Vit Nam.

Song song vi cng tc nghin cu khoa hc, cc hot ng dch v k thut, nh

phn tch mu, t chc cc hi tho khoa hc chuyn ngnh, kha o to chuyn mn,
kho st thc a, nghin cu k thut, t vn cc d n u t cho hu ht cc nh thu
du kh c mt Vit Nam.

Trang | 88
 giai on ny, ngoi chc nng nghin cu, Vin thc hin thm chc nng
dch v. V c cu, Vin c thm cc trung tm v mt s tch c ra hot
ng c lp di hnh thc doanh nghip. giai on 1990-2007, Vin c bc
tin ha v chc nng v c cu. Chnh nh hon thin thm v chc nng v c cu m
giai on ny Vin Du kh thu c nhiu thnh tu ng k nh nu trn.

Giai on 2007 n nay:

Ngy 29/8/2006, Tp on Du kh Quc gia Vit Nam c thnh lp; ngy

29/1/2007, Tp on c quyt nh s 399/Q-DKVN thnh lp li Vin Du kh Vit
Nam trn c s hp nht PVPro, CPSE v Vin Du kh. n nay, Vin c 8 trung
tm chuyn ngnh hot ng hiu qu, nghin cu, t vn v cung cp dch v bao trm
hu ht mi lnh vc ca cng nghip du kh Vit Nam, k c nhng lnh vc mi pht
trin gn y nh cng nghip in.(Hnh 3.3)

Trong giai on 2007 n nay, Vin thc hin mt s chng trnh nghin cu
ln, quy m cp nh nc, nh nghin cu quy hoch tng th pht trin ngnh cng
nghip kh, quy hoch pht trin nhin liu sinh hc, nh gi tim nng du kh trn
vng bin v thm lc a Vit Nam, nghin cu cu trc a cht v tim nng khong
sn cc vng nc su,

Dch v k thut cho cc cng ty du kh ang hot ng Vit Nam c y

mnh, a dng ha, nng cao cht lng, gp phn nng cao hiu qu sn xut kinh
doanh trong ton Tp on. T nm 2012, c php ca B Gio dc v o to, Vin
bt u trin khai o to Tin s chuyn ngnh K thut Du kh.

3.5.1.2. C cu v chc nng ca Vin Du kh Vit Nam

C cu ca Vin Du kh Vit Nam: Hnh 3.3

Trang | 89
 Hnh 3.3. C cu ca Vin Du kh Vit Nam

Chc nng ca Vin:

- iu tra c bn, nghin cu KHCN trong cc lnh vc: tm kim thm d, khai
thc, vn chuyn, tng tr, phn phi, ch bin, an ton mi trng, kinh t v qun l
du kh;

- T vn, thm nh KHCN d n du kh v cc lnh vc c lin quan;

- Thc hin cc dch v KHCN, thit k, gim nh, phn tch mu, x l s liu,
ng dng v chuyn giao cng ngh;

Trang | 90
 - Trin khai cng tc t chc Hi ngh, Hi tho, Trin lm, Bo tng, qung co
v ngnh du kh;

- Thng tin khoa hc di hnh thc pht hnh tp ch v cc n phm du kh, xy

dng c s d liu trong v ngoi ngnh nhm phc v nghin cu v sn xut kinh
doanh ca Tp on;

- o to nng cao, o to trn i hc cho cn b trong v ngoi ngnh Du kh;

- Sn xut, kinh doanh hng ha, xut nhp khu cng ngh v sn phm thuc
lnh vc hot ng ca Vin;

- Lu tr cc ti liu khoa hc k thut du kh ca Tp on v cc t chc, c

nhn khc hot ng trong lnh vc du kh Vit Nam.14

3.5.1.3. Thnh tu hot ng ca Vin Du kh Vit Nam giai on 2007 n nay

a. Nghin cu v t vn khoa hc cng ngh:

Hng nm trin khai khong 200 ti, nhim v NCKH cc cp (Nh nc, B,
Ngnh, cc n v trong Tp on, nh thu nc ngoi) bao trm ton b hot ng
du kh. S lng hp ng nghin cu khoa hc v cht lng cc kt qu nghin cu
ngy cng tng;

T vn xy dng chin lc, quy hoch, lp bo co nghin cu kh thi, thm nh

cc d n v cc bo co tr lng (RAR), bo co k hoch i cng pht trin m
(ODP), bo co pht trin m (FDP);

Doanh thu NCKH t 50 t ng (nm 2007) ln 212 t ng (nm 2013), n nm

2015 t doanh thu 200 t ng, t nhp tng trng trung bnh 20-30%/nm.

Kt qu nghin cu c th ca cc lnh vc chuyn su:

- Lnh vc Tm kim thm d v khai thc: tri qua gn 40 nm nghin cu, i ng

nghin cu vin ca Vin h thng ha c c s d liu y nht v cu trc

14
Ngun: website ca Vin du kh Vit Nam

Trang | 91
a cht, tim nng du kh cc cu to trin vng, cc b trm tch trn t lin v thm
lc a Vit Nam, cng nh nc ngoi ni c hot ng du kh ca Tp on; thm
nh 100% cc bo co RAR, ODP, FDP; t vn thit k thu n

a chn, nh hng thm d v ti u khai thc;

- Lnh vc Ha Ch bin: Vin xy dng c c s d liu v tnh cht du

th, kh, condensat Vit Nam, nghin cu nh hng v la chn s cng ngh, bn
quyn cng ngh, nh gi la chn xc tc, nh gi la chn nguyn liu, a dng ha
sn phm cho cc nh my lc ha du Vit Nam v tham gia thc hin n pht
trin Nhin liu sinh hc ca Chnh ph.

- Lnh vc kinh t v qun l: Vin xy dng v thng xuyn cp nht hng

lot chin lc, quy hoch ca ngnh du kh, thc hin cc nghin cu, t vn lin quan
n u t, d bo th trng, xy dng cc h thng thng tin qun tr gp phn
nng cao hiu qu qun l ca Tp on.

- Lnh vc an ton v mi trng: Vin t vn, thc hin xy dng h thng

qun l an ton - sc kho v mi trng cho Tp on; t vn cc a phng khu
vc c hot ng du kh v m bo an ton cho mi hot ng du kh v gim thiu
tc ng n mi trng xung quanh.

b. Dch v, ng dng chuyn giao cng ngh, hp tc quc t

Doanh thu dch v KHCN t 30 t ng (nm 2007) ln 210 t ng (nm 2013),

n nm 2015 t 150-200 t vi nhp tng trng bnh qun 15-20%/nm;

Vin cung cp n 97% nhu cu dch v phn tch mu thng thng cho cc Nh
thu du kh ang hot ng Vit Nam;

c cp: 01 bng c quyn gii php hu ch, 01 chng nhn ng k quyn

tc gi, 05 giy chng nhn ng k nhn hiu sn phm, c chp nhn 07 n ng
k sng ch, 01 n ng k gii php hu; l mt trong ba n v u tin trn ton
quc c cp giy chng nhn iu kin hot ng dch v quan trc mi trng;

Hng nm trin khai t 2 - 3 d n hp tc quc t, nghin cu chung gii quyt

cc vn thch thc kh khn ca Ngnh Du kh Vit Nam gp phi, trong c mt

Trang | 92
s nh bn quyn cng ngh: M (Oklahoma, UOP, Grace Davison), Nht (JOGMEC,
JGC C&C, Idemitsu), c (LIKAT), an Mch (GEUS, Haldor Topsoe), Anh (Trng
i hc Aston)...

c. o to, thng tin:

trin khai o to 2 kha vi 9 nghin cu sinh ngnh K thut du kh;

Mt s chng trnh o to chuyn su, nng cao v cc lnh vc chuyn mn

du kh c trin khai thng xuyn, vi hng nghn lt hc vin mi nm;

Bin tp, xut bn Tp ch Du kh, 12 s/nm, trong 2 s bng ting Anh.

giai on ny, Vin hon thin c chc nng ca mnh l nghin cu,
sn xut, dch v v o to. C cu ca Vin v th m cng dn c hon chnh. Vic
a dng ha chc nng v c cu ca Vin Du kh Vit Nam gp phn to tin
cho Vin pht trin mnh m v t c nhiu thnh tu ng k.15

3.5.1.4. nh gi qu trnh pht trin ca Vin Du kh Vit Nam

nh gi qu trnh pht trin ca Vin Du kh, tc gi thc hin phng vn

Ph vin trng Vin Du kh Vit Nam, tin s, nam gii.

Vin Du kh Vit Nam l mt trong nhng n v i u trong vic chuyn sang

hot ng theo c ch t ch. Qu trnh pht trin ca Vin Du kh Vit Nam c
thay i nhiu v cu trc ca Vin. kin nh gi ca ng v vic a dng ha
cu trc v chc nng nh hng nh th no n tin trnh t tr ca Vin Du kh
Vit Nam?

Th nht, M hnh t chc ca Vin (km theo l chc nng, nhim v), bao
gm cc b phn trc thuc no, lm vic g, quyn hn trch nhim ra sao, mi
quan h vi c quan cp trn v cc n v ng cp nh th no thay cho khi
nim cu trc. M hnh ny thay i nhiu ln, trong sut qu trnh pht trin, c
giai on chia tch, c giai on hp nht li. Xu th hin nay l hp nht, v vy

15
Ngun ti liu ni b ca Vin Du kh Vit Nam

Trang | 93
 Vin c n 8 trung tm trc thuc, hot ng bao trm hu nh tt c cc vn
/lnh vc ca cng nghip du kh.

Th 2 l M hnh hot ng (C ch). M hnh ny ban u l bao cp, sau

n bao cp mt phn, ri tin ti t ch nh hin nay, c ngha l t trang tri
ton b chi ph thng xuyn v cc chi ph u t nh l. Chi ph u t ln,

nh nh ca, h tng k thut, my mc thit b t tin vn do c quan cp trn h

tr. Nh vy, bn mnh hay ni n qu trnh tin ti t ch, thay cho t tr, vi
ngha t bo m chi ph, t hch ton theo quy nh ca php lut. Tt nhin, khi
c tnh t ch cao th kh nng t tr (t quyt nh cc vn lin quan) cng cao
hn v c thc mi vc c o vy.

Vi xu th hp nht nh nu trn, chc nng, nhim v giao cho Vin ngy cng
nng n, k vng vo s ng gp ca Vin ngy cng cao dn n nhu cu tt
yu l M hnh hot ng ca Vin ngy cng phi linh hot, ch ng. y l s
i hi ca thc tin M hnh hot ng ca Vin c la chn i theo hng
t ch ca N 115 trong gn 10 nm qua. n nay thc tin li mt ln na yu cu
Vin phi tm kim mt m hnh hot ng mi, hiu qu hn, pht huy c sc
mnh khng ch ca Vin m ca c ngnh v Vin ang trong qu trinh tm kim,
xy dng ny.

T cc ngun ti liu v phn tch trn, tc gi a ra nh gi v qu trnh

pht trin ca Vin Du kh Vit Nam:

- Qu trnh tin ha v chc nng v cu trc t chc

Trc y, Vin du kh Vit Nam cng l mt vin nghin cu chu s bao cp

nh nc v cng thc hin chc nng nghin cu theo ch o ca nh nc. n giai
on 1990-1993, mt s b phn tch ra hot ng c lp nh doanh nghip, lc
ny Vin Du kh Vit Nam thc hin thm chc nng sn xut, dch v v t vn.
Vin cng thc hin chc nng o to l o to cc khoa nng cao nghip v ngn
hn v cp chng ch. Nm 2012, Vin chnh thc c php o to tin s. Trong bui
ta m gp bo co trung hn ti nh gi kt qu v xut gii php tng
cng trin khai thc hin Ngh nh 115/2005/NQ-CP v quyn t ch, t chu trch

Trang | 94
nhim ca cc t chc KH&CN cng lp v Ngh inh 80/2007/N-CP v doanh nghip
KH&CN, Ph vin trng Vin Du kh Vit Nam ni rng hin nay, sinh vin ra
trng khng p ng c yu cu ca Vin m phi o to thm 2 nm Vin mi
p ng c cng vic.

Nh vy, qua qu trnh pht trin, chc nng ca Vin Du kh Vit Nam ngy
mt a dng hn t ch thc hin chc nng nghin cu n nay Vin thc hin thm
chc nng sn xut, dch v, t vn, chuyn giao cng ngh v o to. Cu trc ca
Vin cng tng bc phi a dng thc hin chc nng ca mnh, trong c cu ca
Vin hin nay bn cnh Hi ng khoa hc cng ngh cn c Hi ng o to sau i
hc, ngoi cc phng ban chuyn mn, hin vin c 8 trung tm chuyn ngnh hot ng
rt c hiu qu.

- Qu trnh tin ha ca tin trnh t tr Vin Du kh Vit Nam

Trc nm 1990, Vin l n v bao cp ca nh nc. n giai on 1990-1993,

Vin c mt s b phn tch ra hot ng theo c ch t ch. n nay, Vin Du kh
Vit Nam hot ng theo c ch t ch, theo kho st, ngun kinh ph ca Vin gm
vn t ch (chim n 50%-60%); vn ca Tp on Du kh Vit Nam (chim khong
30%) v vn t ngn sch nh nc (khong 10%-20%)16. Vin c th thnh cng trong
tin trnh t tr mt phn l nh vo c im ca ngnh du kh thng c ngun thu
cao so vi cc ngnh khc. Mt yu t quan trng na mang n thnh cng trong t
ch Vin Du kh Vit Nam l do Vin c c chc nng v c cu a dng .

3.5.2. Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam

Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (Vin HLKHCNVN) l c quan
thuc Chnh ph. Tin thn ca n l:

- Vin Khoa hc Vit Nam (Vin KHVN) theo Ngh nh 118/CP ngy 20/5/1975
ca Hi ng Chnh ph (nay l Chnh ph).

- Trung tm Khoa hc T nhin v Cng ngh Quc gia (Trung tm KHTNCNQG)

theo Ngh nh 24/CP ca Chnh ph ngy 22/5/1993.

16
Ngun ti liu ni b ca Vin Du kh Vit Nam

Trang | 95
 - Vin Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (Vin KH&CN Vit Nam) theo Ngh
nh 27/2004/N-CP ngy 16/1/2004 ca Chnh ph.

Ngy 25/12/2012, Vin KH&CN Vit Nam c i tn thnh Vin Hn lm Khoa

hc v Cng ngh Vit Nam (Vin HLKHCNVN) theo Ngh nh s

108/2012/N-CP ca Chnh ph.

3.5.2.1. Cc giai on pht trin ca Vin KHVN

Vin Khoa hc Vit Nam (1975-1993)

Thi k ny chia lm 2 giai on: giai on trc i mi (1975-1985) v sau i

mi (1986-1993).

Giai on 1975-1985:

C cu t chc: gm 5 vin chuyn ngnh (Vin Ton hc, Vin Vt l, Vin

Nghin cu bin, Vin Sinh vt hc v Vin cc khoa hc v Tri t), cc phng nghin
cu trc thuc Vin Khoa hc Vit Nam, cc n v sn xut, s nghip hnh chnh
thuc din qun l ca Vin KHVN (iu 3, Ngh nh 18/CP).

Chc nng: Vin ch thc hin chc nng nghin cu. Nhim v ca Vin KHVN
c Chnh ph quy nh: Nghin cu nhng vn khoa hc, k thut c tm quan
trng ln v kinh t; nhng vn c tnh cht tng hp lin quan ti nhiu ngnh;
nhng vn phi tch ly s liu trong nhiu nm qua iu tra, kho st rt ra cc
quy lut nhm gp phn gii quyt cc nhim v kinh t quan trng v lu di, nhng
vn khoa hc c bn lm c s cho s pht trin nn khoa hc ca nc ta.

Lc lng cn b: S lng cn b lc ca Vin khong 900 ngi, trong

500 l i hc, gn 50 ngi c trnh trn i hc, ni lm vic ch yu tp trung
khu nghin cu Ngha , H Ni, ngoi ra cn c c s II ca Vin ti thnh ph H
Ch Minh (Vin Khoa hc k thut min Nam) v Hi hc Vin ti Nha Trang.

Thnh tu:Ni dung nghin cu giai on ny cng ang dng nh hnh. Vin
KHVN ch tr thc hin cc ti v nhim v c nh hng trong hai chng trnh
nghin cu (giai on 1977-1980) l iu tra tng hp Ty nguyn, iu tra tng hp
vng bin Thun Hi - Minh Hi v tham gia cc chng trnh do c quan khc ch tr

Trang | 96
(Chng trnh Ty Bc v Chng trnh ng bng sng Cu Long). Phn ln cc
ti nghin cu cp vin, cp c s do cn b khoa hc xut.

Cng nh m hnh vin hn lm ca cc nc x hi ch ngha, Vin KHVN

giai on ny ch thc hin chc nng nghin cu, khng thc hin chc nng sn xut
v o to hay ni cch khc l c s phn ly gia nghin cu vi sn xut v o to.
Cng tc nghin cu ca Vin ch yu theo nhim v nh hng ca nh nc. Cn b
c c t ch xut nhim v nghin cu nhng ch c cp thp, ni b trong
Vin.

Giai on 1986-1993

Lc lng cn b: giai on ny, i ng cn b ca Vin KHVN pht trin

mnh v cht lng v ng v s lng (cui nm 1985 Vin KHVN c 2.400 cn
b vi 40 tin s, 230 ph tin s v trn 1.400 i hc).

C cu, chc nng: H thng cc n v nghin cu hu nh bao qut cc lnh vc

khoa hc t nhin (gm 24 vin, trung tm chuyn ngnh v mt s phng nghin cu
trc thuc) c b tr khp c nc nh H Ni, thnh ph H Ch Minh, Nha Trang,
Hi Phng, Nng, Lt; cc i trm cc tnh Hi Hng, Ha Bnh, Tuyn
Quang

Thnh tu: Vin KHVN gi y tr thnh mt trung tm nghin cu khoa hc

ln, a ngnh v kh ng b. Nghin cu c bn nh hng, lm c s cho nghin
cu ng dng. Giai on ny, Vin KHVN ch tr 9 chng trnh tin b KHKT
trng im nh nc, tham gia trn 10 chng trnh Nh nc do cc c quan khc ch
tr, thc hin cc ti cp vin, cp c s theo 5 hng nghin cu ca 7 ngnh khoa
hc.

ng ch l giai on ny, nhiu vin, trung tm chuyn ngnh hoc cc phng

nghin cu khng c iu kin tham gia ti bt u k kt hp ng cc hp ng
nghin cu, dch v khoa hc k thut vi a phng v cc ngnh, nht l cc n v
thnh ph H Ch Minh). S lng v gi tr hp ng mi nm mt tng.

Trang | 97
 Bng 3.2: Kinh ph hp ng v kinh ph nh nc giai on 1986- 1988

ca Vin KHVN

n v: 1000 ng

Kinh ph hp
Kinh ph Nh nc (KPNN)
ng (KPH)
KPH
Nm S KPNN Ghi ch
Lng
NCKH v lng Tng
v ph Tng s (%)
chi khc hp doanh thu
cp
ng

1981 3.018 11.635 14.653 9 273 2 Tin c

1982 3.873 26.150 30.022 46 2.384 8 -

1983 5.106 43.894 49.000 101 5.125 10 -

1984 7.155 64.365 71.520 106 13.342 19 -

1985 8.751 64.818 73.569 141 22.919 28 Tin c

4.110 4.760 8.870 Tin mi

1986 15.501 49.604 65.106 154 54.118 83 Tin mi

1987 42.929 123.584 166.513 337 180.072 108 -

1988 144.144 1.110.455 1.244.599 448 2.393.548 192 -

[Ngun s liu: V K hoch Tng hp, Vin KHVN (1989)]

Do chuyn i t nn kinh t tp trung bao cp sang nn kinh t th trng nn

chc nng sn xut giai on ny bt u nhen nhm nhng cha thc s hnh thnh,
cu trc ca Vin tuy a dng hn trc y do lc lng cn b giai on ny mnh
hn nhng cu trc ca Vin vn ch c cc n v nghin cu thc hin chc nng
nghin cu.

Trang | 98
Giai on 1993-2012 (Trung tm Khoa hc T nghin v Cng ngh quc gia - Vin
Khoa hc v Cng ngh Vit Nam)

Giai on ny c th coi l giai on th nghim c ch v nh hnh c cu.

C cu t chc: Thi gian ny, c cu t chc ca Trung tm gm 3 khi: cc

Vin nghin cu; cc n v chc nng; cc Doanh nghip Nh nc. C cu t chc
ca Trung tm c thay i ln v s lng Vin nghin cu, c bit c thm khi cc
Doanh nghip Nh nc, y l cc Spin-off trc thuc Trung tm.

Chc nng: giai on 1993-2012, Trung tm ch yu thc hin chc nng

nghin cu v sn xut. Theo ch trng ca Lnh o Trung tm KHTNCNQG gn
kt nghin cu vi sn xut nn bn cnh chc nng nghin cu, chc nng sn xut
giai on ny pht trin rt mnh m.

Chc nng o to cng c lnh o Trung tm quan tm th hin ch trng

xy dng m hnh phi thuc gia nghin cu v o to nhng mi ch thc hin c
mt vi n v trc thuc.

Thnh tu: Theo s liu trong lun n PTS khoa hc kinh t ca Phm Khi
Nguyn nm 1992, thp nin 90 ch c khong trn 40% s cn b khoa hc c
tham thc hin ti KH&CN cc cp, cn trn 50% khng c vic lm [50]. Trc
tnh hnh , Trung tm KHTNCNQG thc hin mt s ch trng sau:

- Gn nh v c cu t chc: Nhng nm trc, cc vin chuyn ngnh c xy

dng theo hng tp trung cao cc chuyn mn su c lin quan n nhau thnh mt
vin nghin cu vi quy m ln, ng cn b, mang tnh cht khp kn, bc l nhc
im t chc cng knh, km nng ng trong to ngun kinh ph, chi ph qun l tn
km Trong phm vi quyn hn c phn cp, Vin KHVN mnh dn thnh lp
nhiu trung tm nghin cu chuyn ngnh p ng nhu cu pht trin.

- Gn kt nghin cu vi sn xut ph hp vi c ch th trng: Qua xem xt

thc t hot ng ca cc vin cho thy: cc n v nghin cu thuc Vin KHVN ti
thnh ph H Ch Minh d lc lng cn b mng, thit b t, hu nh khng c ch
tr cc ti cp nh nc, ti cp Vin KHVN khng ng k, ti c s kinh ph
cng hn hp do t cn b, nhng ngun thu t cc hp ng nghin cu khoa hc,

Trang | 99
chuyn giao cng ngh, dch v vi bn ngoi ln gp nhiu ln kinh ph nh nc cp.
Th hin bng 3.3:

Bng 3.3: So snh gia ngun thu t Hp ng nghin cu khoa hc khng thuc
ngun ngn sch nh nc vi ngun kinh ph nh nc ca cc n v thuc
Trung tm Khoa hc t nhin v Cng ngh quc gia (Nm 1995)

Hp ng
Kinh ph T l
Bin trong,
TT n v nh nc (%)
ch ngoi
cp (A) B/A
nc(B)
1 Vin Ton hc 84 968.320 120.000 12,4%
2 Vin Vt l 103 1.143.300 356.248 31,2%

3 Vin Ha hc 131 4.104.100 2.700.000 65,8%

4 Vin Cng ngh Ha hc 37 1.342.900 230.470 17,2%

5 Vin Sinh hc nhit i 85 1.287.200 1.100.000 85,5%

6 Vin Sinh thi ti nguyn SV 114 1.218.900 600.000 49,2%

7 Vin Cng ngh sinh hc 196 10.333.700 700.000 6,8%

8 Vin C hc 107 1.205.400 292.636 24,3%

Vin C hc ng dng (TP

9 49 412.200 1.862.401 451,8%
HCM)
10 Vin Cng ngh Thng tin 167 1.193.000 1.600.000 134,1%
11 Vin a cht 123 2.084.800 690.557 33,1%

12 Vin a l 106 1.455.900 1.438.800 98,8%

13 Vin Khoa hc vt liu 251 5.742.800 930.000 16,2%

Vin Ha hc cc hp cht
14 38 439.800 3.350.000 761,7%
thin nhin
15 Vin K thut nhit i 77 1.226.900 236.800 19,3%

16 Vin Vt l a cu 76 2.053.000
17 Vin Hi dng hc Nha trang 91 1.046.300 382.918 36,6%

Trang | 100
 Hp ng
Kinh ph T l
Bin trong,
TT n v nh nc (%)
ch ngoi
cp (A) B/A
nc(B)
18 Phn Vin Vt l TP HCM 50 420.000 715.209 170,3%
P. Vin Khoa hc vt liu
19 26 370.600 94.990 25,6%
TPHCM
20 Phn Vin KHVL Nha Trang 41 322.200 882.078 273,8%

21 Phn Vin a l TP HCM 25 565.900 256.600 45,3%

P. Vin Cng ngh TT TP

22 20 294.000 376.434 128%
HCM

23 Phn vin Sinh hc Lt 15 203.800 191.443 93,9%

24 P. Vin Hi dng hc HN 66 684.300 58.100 8,5%

25 P. Vin Hi dng hc HP 48 1.137.500 167.086 14,7%

Tng cng 2.126 41.256.820 19.332.770

Trong : TP HCM gm 3
292 4.692.800 4.636104
Vin + 4 Phn vin
[Ngun s liu: Ban K hoch, Trung tm KHTN & CNQG, 1995]

Bn cnh cc vin, phn vin thnh ph H Ch Minh c s lng hp ng cao,

mt s vin H Ni cng c t l kinh ph hp ng so vi kinh ph nh nc cp cng
rt cao nh Vin Cng ngh Thng tin, c bit Vin Ha hc cc hp cht thin nhin
c t l cao nht, ng u cc n v thuc Trung tm KHTN&CNQG. y l tin
cc vin nghin cu v trin khai a dng ha chc nng ca mnh, t tin n
xy dng thit ch t tr trong khoa hc.

- M hnh phi thuc gia nghin cu v ging dy: Trung tm Hin vi in t v

nhiu x rn ghen phi thuc vi i hc Bch khoa H Ni do Vin KHVN ra quyt
nh thnh lp. Trung tm hot ng hiu qu thun li gn 8 nm cho ti khi sp xp
li Vin KHVN. Trung tm gii th gn gng khng vng mc v ti chnh, bin ch
u li v . Ngoi ra, cn c Trung tm Hp tc, o to v Bi dng C hc thuc

Trang | 101
Vin C hc, Vin KHVN phi thuc vi i hc Quc gia H Ni. Trung tm hot
ng rt hiu qu, o to c nhiu kha thc s t nm 1994 n nm 2004. Sau y,
Trung tm chuyn thnh Khoa C hc k thut v t ng ha, n v phi thuc gia
Vin C hc v Trng i hc Cng ngh.

- i mi c ch qun l:

Phn cp qun l, tng cng trch nhim v quyn hn cho c s: Vin trng
cc vin chuyn ngnh c trc tip b nhim trng, ph phng chuyn mn, ra quyt
nh tip nhn cn b, quyt nh nng lng cho cn b trn c s ch tiu bin ch.

To c ch dn ch ha hot ng khoa hc v cng ngh: Ch th 03/VKH-TCCB

ngy 16/12/1989 v vic sp xp li lao ng v quyn la chn ni lm vic ca cn
b khoa hc ca Vin trng Vin KHVN cho php cn b khoa hc nu thy khng
ph hp chuyn mn hoc t iu kin pht huy nng lc n v ang cng tc, c
quyn mang theo bin ch sang n v khc c iu kin hn hoc thnh lp tp th
khoa hc c lp.

- C ch hp ng lao ng: Vin xin nh nc ch tiu bin ch t tr lng (lc

l ch tiu B nay l hp ng di hn) lng xp theo ch chung, ngun kinh ph
ly t hp ng v ti nghin cu. Vi 250 bin ch B, nm 1989 cng p ng c
mt phn nhu cu nhn cn b vo lm vic.

Sinh vin mi tt nghip ra trng v Vin lm vic, l ngun d tr tuyn

ngi thay th. Cc vin chuyn ngnh c quyn ly tin lng ca cn b ra nc
ngoi di hn tr lng cho bin ch B. S cn b khoa hc tr c tip nhn di
dng hp ng di hn tng ln my trm ngi mc d bin ch chnh thc ca Vin
KHVN phi gim 500 ngi vo nm 1991.

Thu nhn cn b theo ch hp ng cng l mt bin php sng lc cn b,

trc khi tr thnh cn b bin ch chnh thc. Ngh nh 35/HBT ngy 28/01/1992
quy nh iu 14 Ngi lm hp ng di hn c trch nhim v quyn li nh ngi
trong bin ch, gii quyt ni bn khon ca cc cn b tr trong din bin ch B.

Vic th nghim c ch hp ng gip cc vin chuyn ngnh bc u a dng

ha c cu t chc linh hot, mm do hn.

Trang | 102
 - Thnh lp cc doanh nghip spin-off: khi c ch qun l kinh t thay i, cc
vin nghin cu cn phi thch ng vi nhu cu ca th trng, nhanh nhy hot ng
theo c ch t trang tri. Li thm, nm 1991, Vin KHVN c ch th phi gim 500
bin ch. V vy, Lnh o Vin KHVN th nghim thnh lp cc doanh nghip spin-
off u tin v to ra s bng n thp nin 90. Cc n v trin khai kt qu nghin
cu vo sn xut c thnh lp trn c s trin khai ng dng cc kt qu nghin cu
ca cc Vin chuyn ngnh. Cc n v ny tn dng cc kt qu nghin cu c kh
nng trin khai vo sn xut, tn dng trang thit b nghin cu v i ng cn b khoa
hc ca cc Vin chuyn ngnh thc hin cc hp ng kinh t, a cc kt qu
nghin cu tin tin ca th gii cng nh ca Vit Nam vo sn xut.

Trung tm KHTNCNQG thnh lp 15 doanh nghip nh nc v 20 n v 35.

Cc n v 35 trc thuc cc Vin chuyn ngnh. Mt s doanh nghip spin-off hot
ng rt thnh cng nh: Cng ty TNHH Khoa hc Cng ngh Phn mm CSE; Cng
ty c phn Pht trin Cng ngh Sinh hc (DONA-TECHNO); Cng ty C phn h tr
pht trin cng ngh (DETECH); Cng ty T vn u t v Chuyn giao cng ngh
(InvestConsult Group).

Vic lnh o trung tm KHTNCNQG p dng ch hp ng lao ng v xy

dng cc doanh nghip spin-off lm c cu ca Trung tm KHTNCNQG a dng.
C cu ny phc v rt tt cho chc nng nghin cu v sn xut, nhng vn cha hon
thin phc v cho chc nng o to.

Giai on ny, Lnh o Trung tm KHTNCNQG ch trng gn nh v c

cu t chc, to c ch hp ng lao ng, c ch dn ch, phn cp mt s quyn cho
cc n v trc thuc bc u to iu kin cho cc n v trc thuc c t ch
trong hot ng.

Giai on t nm 2012 n nay.

3.5.2.2. C cu t chc ca Vin HLKHCNVN hin nay:

C cu t chc ca Vin HLKHCNVN hin nay c 52 u mi gm: 06 n v

gip vic Ch tch Vin; 34 n v s nghip nghin cu khoa hc; 07 n v s nghip
khc c chc nng phc v cng tc qun l v nghin cu khoa hc ca Vin Hn lm

Trang | 103
(trong c Hc vin KH&CN v Trng i hc Khoa hc v Cng ngh H Ni);
04 n v t trang tri kinh ph v 01 doanh nghip nh nc.

Hnh 3.4. C cu Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam [73]

3.5.2.3. Chc nng v nhim v ca Vin HLKHCNVN:

- Vin HLKHCNVN thc hin chc nng nghin cu c bn v khoa hc t nhin

v pht trin cng ngh; cung cp lun c khoa hc cho cng tc qun l khoa hc, cng

Trang | 104
ngh v xy dng chnh sch, chin lc, quy hoch pht trin kinh t - x hi; o to
nhn lc khoa hc, cng ngh c trnh cao theo quy nh ca php lut17.

3.5.2.4. Lc lng cn b ca Vin HLKHCNVN hin nay:

Tnh n thng 11/2016, Vin HLKHCNVN c tng s trn 4000 cn b vin

chc, trong c 2425 l cn b bin ch; 48 GS; 170 PGS; 32 TSKH; 808 TS; 905
ThS v 595 cn b c trnh i hc. Phn b lc lng cn b th hin Biu 3.1

Khc,
3.5% GS, PGS,
i hc, 9.0%
TS, 24.5%
TSKH,
Khc,
34.6%
91.0%
Thc s,
37.3%

i hc Thc s TS, TSKH Khc GS, PGS Khc

Biu 3.1: Phn b lc lng cn b khoa hc nm 2016

ca Vin HLKHCNVN

S lng GS v PGS t nm 2011-2016 th hin Biu 3.2

ngi
224 223
230
218
220
205 204
210
198
200
190
180
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Biu 3.2 S lng GS v PGS ca Vin HLKHCNVN (2011-2016)

17
Ngun website ca Vin Hn lm KHCNVN

Trang | 105
S lng TS v TSKH t nm 2011-2016 th hin Biu 3.3

ngi 840
850 792
800 741 751
750 714
674
700
650
600
550
500
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Biu 3.3 S lng TS v TSKH ca Vin HLKHCNVN (2011-2016) [73]

3.5.2.5. Kt qu hot ng ca Vin HLKHCNVN t 2012 n nay:

V sn xut

Cc doanh nghip spin-off:

Vin Khoa hc Vit Nam bt u hnh thnh cc Spin-off u tin v to ra s

bng n thp nin 90. Nhng ngay thp nin sau , cc Spin-off dn ri khi Vin .

Vic trin khai ng dng cc kt qu hot ng KH&CN vo sn xut ch yu do

cc vin ca Vin HLKHCNVN thc hin trong 5 nm ( 2011-2016) c th hin
cc biu 3.4, 3.5, 3.6

Trang | 106
T ng
480.8
500
450 401.9
400 370.4
351.5 349.6
350
296.2
300
233.9
250 200
174
200 151.9 166.6

150 121.6

100
50
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016
(1.132) (968) (980) (778) (825) (1071)

Tng gi tr cc hp ng Knh ph hp ng thu c trong nm

S lng hp ng trong du ngoc di mi nm

Biu 3.4: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN giai on 2011-2016

194.3
200

180

160
140.5
132 135.9
140 122.5
120

100 83.2
80
57.2 59.2
52.9
60 45.1 43.7
32.6
40

20

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016
(170) (180) (181) (180) (170) (224)

Tng gi tr cc hp ng Knh ph hp ng thu c trong nm Knh ph hp ng thu c trong nm

S lng hp ng trong du ngoc di mi nm

Biu 3.5: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN
c ngun gc NSNN giai on 2011-2016

Trang | 107
 300 286.5
266

250 229 229.9

213 217.6

200 174.7
156.3

150
116.8 121.5
99
89
100

50

0
2011 2012 2013 2014 2015 2016
(962) (788) (799) (598) (655) (847)

Tng gi tr cc hp ng Knh ph hp ng thu c trong nm Knh ph hp ng thu c trong nm

S lng hp ng trong du ngoc di mi nm

Biu 3.6: Tnh hnh thc hin cc hp ng KHCN

c ngun gc ngoi NSNN giai on 2011-2016 [73]

V o to:

Ngy 22 thng 09 nm 2014, Hc vin Khoa hc v Cng ngh (vit tt l GUST)

c thnh lp theo Quyt nh s: 1691/Q-TTg ca Th tng Chnh ph, l n v
s nghip trc thuc Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam. Vic thnh lp
Hc vin Khoa hc v Cng ngh nhm gn kt tt hn na gia nghin cu, o to
vi t vn chnh sch, gp phn pht trin ngun nhn lc khoa hc, cng ngh cht
lng cao cho t nc.18

Ngy 18/3/2016, Th tng Chnh ph k Quyt nh s 430/Q-TTg v vic

chuyn trng i hc Khoa hc v Cng ngh H Ni t B Gio dc v o to v
Vin HLKHCNVN. H thng o to v cp bng ca Trng da trn m hnh LMD

18
Ngun: website ca Hc vin Khoa hc v Cng ngh

Trang | 108
(C nhn Thc s Tin s) mt m hnh ang c p dng rng ri ti hu ht cc
trng i hc ti Chu u. Cc bng C nhn, Thc s, Tin s s tng ng vi s
nm hc l 3 nm 5 nm 8 nm (C nhn 3 nm, Thc s 2 nm v Tin s l 3 nm).

Vic trng i hc Khoa hc v Cng ngh H Ni v trc thuc Vin

HLKHCNVN m rng v hon thin m hnh o to ca Vin. Ngoi vic o to
sau i hc, Vin HLKHCNVN cn thc hin o to h c nhn cht lng cao vi
quy m o to khong 1000 sinh vin/nm.

Nm 2016, Hc Vin Khoa hc v Cng ngh tuyn mi c 477 ngi hc

gm: 165 sinh vin, 154 hc vin cao hc, 158 nghin cu sinh. Hin ti, Vin
HLKHCNVN ang o to 1.525 ngi hc i hc v sau i hc gm: 714 nghin
cu sinh, 108 nghin cu sinh 911, 290 hc vin cao hc, 413 sinh vin. ng thi c
131 sinh vin c cp bng c nhn, 86 nghin cu sinh c cp bng Tin s nm
2016

Bng 3.4: Tnh hnh o to ca Vin Hn lm KHCNVN nm 2016[73]

S lng
S lng ang lun n
S lng ang thc
thc hin qu lun vn
hin trong hn
thi hn bo v nm
TT Loi hnh o to 2016

Chuyn Cp
Tuyn
tip Tng Gia Qu Cp Vin
mi
trong s hn hn c s Hn
2016
hn lm
1 Nghin cu sinh 144 371 515 190 9 6 16

Hc vin KHCN 135 313 448 174

Vin Ton hc 8 13 21 8
Vin Cng ngh
35 35 8 9 6 16
Sinh hc

Trang | 109
 S lng
S lng ang lun n
S lng ang thc
thc hin qu lun vn
hin trong hn
thi hn bo v nm
TT Loi hnh o to 2016
Chuyn Cp
Tuyn
tip Tng Gia Qu Cp Vin
mi
trong s hn hn c s Hn
2016
hn lm
Trng H KHCN
1 10 11
HN
2 NCS 911 14 65 79 21 16
Vin Ton hc 1 5 6 1

Hc vin KHCN 2 14 16 8
Vin Vt l 0 1 1

Trng H KHCN
11 45 56 20 16
HN
3 Cao hc 154 117 271 19 160

Hc vin KHCN

Vin Sinh thi

48 35 83 52
TNSV
Vin Ha hc 6

Vin C hc 2 4 6 1 5

Vin Vt l 8 1 9 35
Vin Ton hc 15 2 17 7 10
Trng H KHCN
81 75 156 11 52
HN
4 Sinh vin 165 238 403 10 58

Trang | 110
 S lng
S lng ang lun n
S lng ang thc
thc hin qu lun vn
hin trong hn
thi hn bo v nm
TT Loi hnh o to 2016
Chuyn Cp
Tuyn
tip Tng Gia Qu Cp Vin
mi
trong s hn hn c s Hn
2016
hn lm
Trng H KHCN
165 238 403 10 58
HN
Cng 477 791 1.268 248 6 250
* V nghin cu khoa hc

Trong 3 nm qua Vin HLKHCNVN trin khai thc hin cc ti v cng

b cc cng trnh nghin cu th hin trn cc Bng 3.5, 3.6, 3.7

Bng 3.5: Tng hp s lng v kinh ph thc hin cc ti, d n KHCN

thc hin giai on 2014-2016[73]

n v: triu ng

Nm 2014 Nm 2015 Nm 2016

S S S
TT Tn chng trnh Kinh Kinh Kinh

ph ph ph
ti ti ti
1 ti c lp cp Nh nc 24 16.320 22 30.740 14 13.730

ti nghin cu c bn nh
2 5 7.610 17 12.900 9 8.458
hng ng dng
ti Ngh nh th cp Nh
3 25 29.755 21 18.001 17 8.706
nc
4 D n SXTN cp Nh nc 3 2.700

5 Chng trnh Ty nguyn 63 80.000 20 52.000 06 10.000

Trang | 111
 Nm 2014 Nm 2015 Nm 2016

TT Tn chng trnh S S S
Kinh Kinh Kinh

ph ph ph
ti ti ti
6 Chng trnh KHCN V tr 26 20.200 27 50.000 33 37.837

7 Chng trnh KC 30 39.000 27 30.975 06 1.691

8 D n iu tra c bn 8 1.620 15 5.500 12 7.150

9 D n bo v mi trng 10 2.600 8 3.490 6 2.830

Chng trnh KHCN trng

10 32 25.169 25 16.118 12 9.556
im giao B, Ngnh
D n trng im cp Vin
11 9 35.000 3 27.930 5 60.800
Hn lm

D n B su tp mu vt
12 Quc gia v thin nhin Vit 9 10.000 15 13.100
Nam

ti theo cc hng u tin

13 95 26.500 99 24.000 146 38.000
cp Vin HLKHCNVN

14 Chng trnh Vt l cp B 6 2.400

ti hp tc vi b, ngnh -
15 29 8.180 26 7.850 25 4.400
a phng

ti ng dng cng ngh

16 5 3.400 7 2.710
cp Vin HLKHCNVN
D n sn xut th nghim cp
17 10 3.125 8 2.450 10 3.000
Vin Hn lm

ti c lp cp Vin Hn
18 10 8.050 10 5.300 7 6.500
lm

ti c lp tr cp Vin
19 27 3.925 26 4.600 38 8.825
Hn lm

Trang | 112
 Nm 2014 Nm 2015 Nm 2016

TT Tn chng trnh S S S
Kinh Kinh Kinh

ph ph ph
ti ti ti
ti do Hi ng khoa hc
20 2 2.470 2 1.580 1 700
Ngnh t hng
Nhim v do Ch tch giao
21 16 3.900 11 3.800 23 7.960
trc tip

Nhim v HTQT do Vin Hn

22 44 7.088 48 4.000 52 15.100
lm h tr
Nhim v phi hp vi B
23 6 3.300 2 1.100 5 1.400
Khoa hc v Cng ngh

Chng trnh nc sch, v

24 4 1.000 3 800
sinh mi trng nng thn
Cng 478 327.512 434 316.534 455 264.853

i ng cc D n ODA
- D n Trung tm v tr Vit
Nam
- D n VNREDSat-1
- D n VNREDSat-1B
25 3 188.400 4 303.800 4 313.948
- D n Pht trin v thc y
cng ngh LED cho chiu
sng chung ti Vit Nam
- D n xy dng trng i
hc KH&CN H Ni
Vn ODA nc ngoi (Gm
26 vn u t XDCB v vn 3 163.386 4 128.809 4 328.832
SNKH)

Vn NGO nc ngoi (vn

27 18 15.000 18 16.000 15 13.000
SNKH)

Trang | 113
Bng 3.6: S lng ti NCCB t Qu Nafosted ca Vin HLKHCNVN giai
on 2010-2016 [73]

Tng s ti NCCB Vin Hn lm

KHCNVN
Tng
TT Lnh vc ti tr c ti tr theo tng nm
s
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1 Ton hc 1 24 1 2 17 1 5 51

Khoa hc thng tin

2 0 3 2 2 2 0 0 9
v my tnh

3 Vt l 12 23 12 15 16 1 16 95

4 Ha hc 19 10 17 15 11 3 14 89

5 Khoa hc Tri t 8 5 2 3 5 1 2 26

6 Khoa hc s sng 17 16 33

Sinh hc nng
7 11 12 10 1 23 57
nghip

8 Y Sinh 3 5 2 1 2 13

9 C hc 2 4 1 3 2 0 7 19

Tng s 59 85 49 57 65 8 69 392

(Trn y l ti c ph duyt danh mc trn trang web ca Nafosted)

Cc cng b khoa hc, sng ch, gii php hu ch [73]

Trang | 114
Bng 3.8 : Tng hp s lng cc cng b khoa hc, sng ch, gii php hu ch
ca Vin HLKHCNVN giai on 2011-2016

TT Ni dung 2011 2012 2013 2014 2015 2016

A Tng s cc cng trnh khoa 1.612 1.698 2.298 2.074 2.197 2.007
hc (1+2+3+4+5)
B S lng bi bo t chun 550 601 660 803 802 996
quc t (1+2+3+4)

C S lng bi bo trong cc 334 401 435 523 588 742

tp ch thuc danh sch ISI
(1+2)
1 S lng bi bo trong tp 209 258 282 298 317 387
ch thuc danh sch SCI
2 S lng bi bo trong tp 125 143 153 225 271 355
ch thuc danh sch SCI-E

3 S lng bi bo trong tp 216 200 225 246 176 248

ch c m s quc t
ISSN/ISBN

4 S lng bi bo ng trn 3 34 38 6
tp ch t chun quc t ca
Vin HLKHCNVN (VAST
SCOPUS)

5 S lng bi bo trn cc tp 1.062 1.097 1.638 1.271 1.395 1.011

ch quc gia
6 S lng bng pht minh 7 7 7 3 11 11
sng ch
7 S lng gii php hu ch 4 5 6 10 7 17

Trang | 115
 Tng s bi bo quc t giai on 2011-2016

Cng trnh 996

1000 803 802
800 660
550 601
600
400
200
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Tng s bi bo trong cc tp ch thuc danh sch ISI

giai on 2011-2016
Cng trnh

742
800 588
532
600 401 435
334
400
200
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Tng s bi bo trong nc giai on 2011-2016

Cng trnh

2000 1638
1271 1395
1500 1062 1097 1011
1000
500
0
2011 2012 2013 2014 2015 2016

Biu 3.7: Cc cng trnh cng b giai on 2011-2016 ca Vin HLKHCNVN

Trang | 116
3.5.2.6. nh gi qu trnh pht trin ca Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit
Nam:

- Qu trnh tin ha ca chc nng v cu trc t chc

Sau hn 40 nm hot ng, Vin Hn lm KHCNVN c nhng bc tin nhanh

v vng chc c v cu trc v chc nng.

Giai on 1975-1993 l giai on khi u ca Vin. giai on ny, c s phn

ly nghin cu vi sn xut v o to. Vin ch thc hin chc nng nghin cu. Sau
i mi (t nm 1987), mt s n v ca Vin cng bt u k kt cc hp ng dch
v, chuyn giao cng ngh nhng cng ch mang tnh cht lm thm, khng pht trin
c thnh mt chc nng na ca Vin. C cu ca Vin giai on ny ngoi cc ban
chc nng ch c cc n v nghin cu.

Giai on 1993 n 2012, y l giai on nh hnh cu trc ca Vin. Chc nng

nghin cu hon thin hn. Vin c cc nhm vin chuyn ngnh v nghin cu
c bn, iu tra c bn v cng ngh. Do c thm nhm vin cng ngh gp phn
thc y chc nng sn xut ca Vin. u thp k 90 l giai on bng n cc spin-off
ca Vin. y l giai on chc nng sn xut ca Vin pht trin mnh nht. C th
ni chc nng sn xut, dch v, chuyn giao cng ngh ca Vin c nhen nhm t
sau khi i mi (sau nm 1986) v n giai on ny thc s pht trin. giai on
trc chc nng o to ca Vin khng c hon thin do ch c php o to tin
s. khc phc hn ch ny, lnh o Vin ch trng th nghim m hnh phi
thuc vi cc trng i hc c th hon thin chc nng o to. Do vy, cu trc
ca Vin giai on ny gm c 3 khi: khi vin chuyn ngnh, khi chc nng v khi
cc doanh nghip spin-off. giai on ny, bn cnh chc nng nghin cu, chc nng
sn xut pht trin rt mnh nhng chc nng o to tuy hon thin hn trc nhng
pht trin cn yu.

Giai on 2012 n nay, trong giai on ny chc nng nghin cu ca Vin vn

tip tc pht trin nhng chc nng sn xut ca Vin gim xung. Cc doanh nghip
spin-off dn ri khi Vin, n nm 2016, Vin ch cn li mt doanh nghip. Vin c
xy dng khu sn xut th nghim nhng s dng cha hiu qu. Chc nng sn xut

Trang | 117
vn c cc vin chuyn ngnh thc hin, mt s vin c xng sn xut nhng ch
quy m nh v ch yu l chuyn giao cng ngh. Ngc li, chc nng o to ca
Vin giai on ny pht trin rt mnh m. Vin thnh lp c Hc vin Khoa hc
v Cng ngh o to thc s v tin s v c Trng i hc Khoa hc v Cng
ngh H Ni l trng i hc quc t o to t bc i hc n sau i hc cht
lng cao.

Hin nay, Lnh o Vin HLKHCNVN ang hng ti gn kt nghin cu vi

sn xut v o to. o to Vin ang pht trin mnh vi c cu gm c c Trng
i hc v Hc vin o to t bc i hc n thc s v tin s. Tc gi phng
vn chuyn gia nguyn l Ph ch tch Vin HLKHCNVN, nguyn l Gim c Hc
vin Khoa hc v Cng ngh, gio s, nam gii, 61 tui v vai tr ca Hc Vin Khoa
hc v Cng ngh trong vic pht trin ca Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit
Nam. ng ni r:

Ngay t khi thnh lp Vin Khoa hc Vit Nam, lnh o Vin ch n o

to ngun nhn lc KH&CN cht lng cao cho chnh mnh v cho x hi. Cc vin
chuyn ngnh sm c php o to tin s. Vin cng c nhiu n lc phi hp vi
cc trng i hc tham gia o to, nht l o to sau i hc. Nhng c l du
mc quan trng bc nht trong thc hin chc nng o to ca Vin HLKHCNVN
l vic thnh lp Hc vin Khoa hc v Cng ngh (nm 2014). Vic thnh lp Hc
vin KH v CN l s ghi nhn ca ng v Nh nc v nhng thnh tch v ng
gp cho s nghip o to, c bit l o to nhn lc KH&CN trnh cao ca
Vin HLKHCNVN t thi cn l Vin Khoa hc Vit Nam hay Trung tm Khoa hc
t nhin v Cng ngh Quc gia. Vic thnh lp Hc vin cng l kt qu ca vic
Vin kin tr thc hin ch trng nht th ha khoa hc v gio dc a ra trong
Ngh quyt 26 ca B Chnh tr, ng Cng sn Vit Nam (nm 1991). Vi s xut
hin Hc vin trong c cu t chc ca Vin HLKHCNVN, chc nng o to ca
Vin c hon thin v nng cao. Vin HLKHCNVN bn cnh chc nng ch o
ca mnh l nghin cu khoa hc, c bit l khoa hc c bn, nay chc nng o
to c khng nh. Hc vin c mt v tr c bit trong c cu ca Vin
HLKHCNVN. Thc hin chc nng o to khng ch l nhu cu t thn ca hot
ng nghin cu khoa hc, ca hot ng ca Vin Hn lm m l nhu cu ca x
hi i vi KH&CN ni chung v Vin Hn lm ni ring.

Trang | 118
 Hc vin s khai thc mi ngun lc t nhn lc trnh cao, c s h tng
c trang b rt hin i vi nhiu phng th nghim hin i trong c c nhng
phng th nghim trng im quc gia n hp tc quc t vo thc hin nhim v
o to nn chc chn cht lng o to s ngy cng cao tip cn vi trnh quc
t. iu ny khng ch to ra v th cao ca Vin Hn lm trong cng ng khoa hc
Vit Nam m cn to ra c hi hi nhp quc t v khoa hc v cng ngh. Hc Vin
Khoa hc v Cng ngh v Trng USTH s lm cho Vin Hn lm khng ch l mt
c quan nghin cu khoa hc ln m cn l mt a ch o to nhn lc KHCN trnh
cao c uy tn. Nhng thnh tu trong o to s l mt ng lc quan trng thc
y hot ng KH&CN ca Vin Hn lm ngy cng pht trin v t nhiu thnh
tu hn na.

Qua y, ta thy r c vai tr quan trng ca o to trong vic pht trin ca

Vin HLKHCNVN v s cn thit phi gn kt nghin cu vi o to.

y mnh hn na chc nng sn xut Vin HLKHCNVN, Lnh o Vin

cng a ra nhiu ch trng pht trin sn xut cc n v nh m cc lp tp
hun v khi nghip, s hu tr tu, thng mi ha sn phm. Ngy 08/9/2017, Ch
tch Vin HLKHCNVN ra Quyt nh s 1892/Q-VHL v vic Ban hnh Quy nh
v Qun l cc D n Pht trin sn phm thng mi cp Vin HLKHCNVN nhm to
iu kin y mnh sn xut, thng mi ha sn phm. Tc gi phng vn Ph
trng Ban ng dng v Trin khai cng ngh ca Vin HLKHCNVN, ph gio s,
nam gii, 51 tui v vic ny thy c nh hng ca vic thng mi ha sn
phm ti s pht trin ca Vin HLKHCNVN, ng cho bit:

Trong thi i KHCN pht trin nhanh nh ngy nay, khoa hc v cng ngh
khng ch ng gp gin tip cho pht trin kinh t - x hi m tham gia trc tip
nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip v quc gia. y cng l trch nhim
x hi ca cc trng i hc v Vin nghin cu. T trc ti nay, cc ti khoa
hc c cp ch yu theo tng ca nh khoa hc v cha gn vi yu cu thc t
ca doanh nghip, x hi v kt qu nghin cu to ra mi ch dng l sn phm khoa
hc, nn khng th thu ht u t m rng pht trin sn phm v thng mi ha
sn phm. Do vy, kt qu ch ngn ko. Trong khi doanh nghip mun u t
sn xut th cn thy mt sn phm thng mi c tnh mi, sng to v gii quyt
vn th trng (doanh nghip khng c kin thc khoa hc nn khng th tip nhn

Trang | 119
 v u t cho sn phm ch mi chng minh nguyn l.). Do chng trnh pht
trin sn phm thng mi nhm to ra sn phm c kh nng gii quyt thch thc
ca th trng da trn kt qu khoa hc nghin cu, p ng yu cu ca khch
hng, t c th thu ht u t, chuyn giao cng ngh cho Cng nghip m
rng quy m sn xut, nng cao sc cnh tranh ca doanh nghip, tc ng ln n
x hi. Khi sn phm c thng mi ha s em li li nhun cho doanh nghip v
to ngun thu cho Vin nghin cu ti u t cho pht trin h tng, nng cao thu
nhp cho nh sng ch cng nh cc nh khoa hc, nng cao tnh t ch trong hot
ng khoa hc cng ngh v i mi sng to ca Vin (H), to uy tn chnh tr cho
Vin.

Trn c s , ngy 27/9/2017, Vin HLKHCNVN k kt hp tc vi Qu khi

nghip Vit Nam (SVF) nhm y mnh sn xut, thng mi ha sn phm Vin.
Cng ngy hm , sau l k kt l bui ta m Th trng v Khoa hc - Cng ngh.
Trong bui ta m, Trng ban ng dng v Trin khai cng ngh ni ln kh khn
hin nay ca cc vin nghin cu v trin khai l khu a sn phm mu ra th trng
sn xut hng lot, Gim c Qu khi nghip Vit Nam rt mong mun hp tc vi
cc nh khoa hc gii quyt kh khn ny.

ph hp vi chc nng ngy cng a dng, c cu t chc ca Vin hin nay

tin ha theo hng a dng hn ngoi khi vin chuyn ngnh v khi chc nng cn
c Doanh nghip, Hc vin v Trng i hc.

Sau khi xem xt cc giai on pht trin ca Vin Hn lm KHCNVN, ta thy rng
c cu v chc nng ca Vin cng ngy cng tin ha theo hng a dng ha. y l

Trang | 120
s pht trin t nhin thch nghi vi mi trng mi l nn kinh t th trng v theo
s pht trin ca x hi l xu hng ton cu ha v hi nhp.

Xt v a dng ha chc nng v c cu theo quy m Vin HLKHCNVN v cc

vin trc thuc: giai on u (1975-1993), c Vin v cc vin trc thuc u tch ri
nghin cu vi sn xut v o to; giai on 2 (1993-2012), cu trc ca Vin khng
c chc nng o to nhng mt s vin trc thuc c chc nng o to v th hin
trong cu trc l cc khoa, trung tm o to theo m hnh phi thuc; giai on 3 (2012-
nay), cu trc Vin gn nh khng cn chc nng sn xut (ch cn 01 doanh nghip
nh nc) nhng mt s vin trc thuc vn c chc nng sn xut v trong cu trc c
cc xng sn xut quy m nh ca n v. V vy, hin nay, Vin HLKHCNVN gn
nh khng thc hin chc nng sn xut nhng cc vin trc thuc vn sn xut ra nhiu
sn phm bn ra th trng hoc chuyn giao cho cc cng ty, doanh nghip.

- Qu trnh tin ha ca tin trnh t tr Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit

Nam.

Giai on 1975-1993, t nm 1975-1985, cc hot ng nghin cu ca Vin u

ph thuc nh nc, nh nc cp ton b kinh ph hot ng, cc nghin cu theo ch
th ca nh nc, lc ny Vin khng c quyn t chSau nm 1986, ngoi kinh ph
nh nc, mt s vin chuyn ngnh v trung tm trc thuc k thm cc hp ng
dch v, chuyn giao cng ngh nn cc vin trc thuc bt u hnh thnh quyn t
ch trong khun kh kinh ph ny.

Giai on 1993-2012, Vin th nghim c ch cn b hp ng do vin chuyn

ngnh t tr lng to iu kin cho cc vin t ch trong cng tc t chc cn b.
Giai on ny, Vin to c ch dn ch, phn cp mt s quyn cho cc n v trc
thuc nn cc n v trc thuc c to iu kin rt nhiu cho vic t ch trong hot
ng ca mnh. Hn na, giai on ny cc doanh nghip spin-off ca Vin pht trin
rt mnh, y chnh l cc n v t tr u tin ca Vin.

Giai on 2012-nay, Vin ngy cng giao nhiu quyn t ch cho cc vin chuyn
ngnh nh phn cp trong cc cng tc t chc cn b, hp tc quc t

Trang | 121
 Tuy tin trnh t tr ca Vin HLKHCNVN cng ngy cng pht trin hn nhng
v nhiu l do khc nhau m n nay vn cha c nn khoa hc t tr thc s Vin.

Nh trnh by trn v a dng ha chc nng v c cu theo quy m Vin

HLKHCNVN v cc vin trc thuc, giai on cu trc ca Vin khng c chc nng
o to th mt s vin trc thuc cu trc c chc nng o to l cc khoa, trung
tm o to theo m hnh phi thuc; giai on cu trc Vin gn nh khng cn chc
nng sn xut th mt s vin trc thuc cu trc vn c chc nng sn xut l cc xng
sn xut quy m nh ca n v. V vy, lun n s tm hiu v mt vin trc thuc Vin
HLKHCNVN nh gi v tin trnh a dng ha chc nng, cu trc v t tr ca
n v trc thuc Vin HLKHCNVN.
3.5.2.7. Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

Cc giai on pht trin ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

- Thi k m u (1976-1985): Vin ch l mt Phng nghin cu, Phng Ha hc

cc Hp cht thin nhin.

C cu t chc khi gm: b phn Qun l hnh chnh, cc nhm chuyn mn

v Ban kin thit.

Lanh o phong

Cc nhom chuyn
Qun ly hnh chinh Ban kin thit
mn

Hnh 3.5. C cu ca Phng Ha hc cc Hp cht thin nhin

- Thi k chuyn i thnh Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin (1985-

1990):

Ngy 07/5/1985, Vin trng Vin Khoa hc Vit Nam k Quyt nh

287/VKH thnh lp Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin trc thuc Vin Khoa
hc Vit Nam (nay l Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam)

Trang | 122
 Chc nng ca Trung tm:

Nghin cu khai thc hp l cc hp cht thin nhin t ti nguyn sinh vt t

lin v di bin gm c:

Pht hin, nghin cu v khai thc cc cht c hot tnh sinh hc trong cc ti
nguyn sinh vt t lin v di bin, chuyn ha v tng hp chng thnh nhng cht
c gi tr cao phc v cho nng nghip, y t v xut khu.

Nghin cu cc ngun tinh du, hng liu, t tinh ch nhng n cht qu

phc v cho cc ngnh cng nghip thc phm v m phm trong nc v xut khu.

Nghin cu tng hp v bn tng hp cc cht hu c, c bit l cc loi hng

liu nhn to qu, c gi tr s dng cao trong cc ngnh cng nghip v xut khu.

Gp phn o to cn b thuc lnh vc Ha hc cc hp cht thin nhin.

C cu t chc ca Trung tm gm:

Ban lnh o

Cc phng chuyn Phng Qun l tng Xng Pilot

mn hp

Phng Phng Phng

Hot Tinh du Tng
cht sinh hng hp hu
hc liu c

Hnh 3.6. C cu ca Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin

Trang | 123
 i ng cn b: gm 01 Ph gio s; 05 Ph tin s; 29 i hc (5 hp ng) v 7
k thut vin, nhn vin th nghim (3 hp ng).

- Thi k xy dng v pht trin Vin Ha hc cc hp cht thin nhin (1990 n

nay):

Sau mt thi gian pht trin ton din v vng chc, ngy 05/3/1990, Th tng
Chnh ph k Quyt nh chuyn Trung tm thnh Vin nghin cu - trin khai.

Chc nng ca Vin:

Nghin cu c bn, iu tra c bn, pht trin cng ngh v o to ngun nhn
lc c trnh cao trong lnh vc ho hc cc hp cht thin nhin v cc lnh vc khc
c lin quan theo quy nh php lut.

c bit, Vin c php sn xut thc phm chc nng vi giy chng nhn iu kin
v sinh an ton thc phm s 2896/ATTP do Cc V sinh an ton thc phm cp ngy
25/05/2012. [48]

C cu t chc ca Vin hin nay:

Ban lnh o Hi ng khoa hc

Phng Qun l tng hp

Cc Trung tm ng dng v
Cc Phng chuyn mn
Xng Pilot

Hnh 3.7. C cu ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

Lc lng cn b: Nhn lc ca Vin c th hin Bng 3.9

Trang | 124
 Bng 3.9. Phn loi nhn lc ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

[Ngun: website ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin]

Thnh tu:

a) Nghin cu khoa hc v o to:

- V ti, nhim v, d n nghin cu: Vin Ho hc cc Hp cht thin nhin

nghin cu bo v thnh cng 04 ti cp nh nc, 09 ti cp B, 07 Ngh nh
th, 16 ti nghin cu c bn, 32 ti cp Vin HLKHCNVN, cng b 121 bi bo
quc t v 260 bi trn cc tp ch c uy tn trong nc, 11 bng sng ch v gii php
hu ch trong nc v quc t.

- Kinh ph c cp khong: 100.000.000.000 (Mt trm t ng).

- Doanh thu t hp ng KH&CN khong: 16.000.000.000 (Mi su t ng).

- o to: Vin Ho hc cc Hp cht thin nhin v ang o to 51 tin s.

b) ng dng trin khai

Vin Ho hc cc hp cht thin nhin ch trng tp trung hng nghin cu vo

lnh vc ha-sinh-y-dc n nay t c mt s thnh tu ng k, t nm 2009
n nay nghin cu, to ra v a vo sn xut nhiu sn phm phc v i sng nh
:

Trang | 125
 Thc phm chc nng Ct Thoi Vng, Heriglucan, Vindoxim, Glycomis v quy
trnh cng ngh sn xut ch phm Omegaka cha bnh Vin khp dng thp t nguyn
liu c bin.

Ngoi ra cc sn phm truyn thng phc v nng nghip, mi trng c

nghin cu v trin khai ng dng rng ri, nh:

- Phn bn vi sinh a vi lng Huavil, phn bn l cho ch, la, c ph.

- Cng ngh sn xut v s dng ng b cc ch phm sinh hc x l nhim

nc v bn y trong ao h nui tm s, c tra nng sut cao ti mt s tnh ng bng
sng Cu Long. Quy trnh cng ngh sn xut ra 6 dng ch phm, trong c 2 ch
phm Hud-5 v Hud-10 hon ton mi Vit Nam.

- Cht keo t PACN-95 cung cp cho nhiu cng ty cp nc ca cc tnh nhm

thay th phn nhm x l nc cp cho sinh hot. Mi nm cht keo t lm trong nc
PACN 95 c tiu th khong 400 tn, doanh thu t 3,5 n 4,0 t ng.

Mt s hnh nh sn phm tiu biu:

Thc phm chc nng Thc phm chc nng Ct Thoi Vng
HERIGLUCAN

Thc phm chc nng Cht keo t PACN-95

VINDOXIM

Trang | 126
 Hnh 3.8. Cc sn phm tiu biu ca

Vin Ha hc cc hp cht thin nhin[48]

nh gi qu trnh pht trin ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin

nh gi v qu trnh pht trin ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin,

bn cnh vic tm hiu, phn tch cc ti liu v Vin, tc gi phng vn chuyn gia
nguyn l ph vin trng Vin Ha hc cc hp cht thin nhin, ph gio s, n gii,
59 tui nh sau:

Trong c cu ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin, bn cnh cc phng

cn c cc trung tm v nhm nghin cu. Vic ra i cc trung tm v nhm nghin
cu nhm mc ch g?
Vin Ha hc cc hp cht thin nhin l n v sm pht trin sn xut. Vy
vic gn kt nghin cu vi sn xut gip g cho vic tng cng nng lc ca
vin?
Qu trnh pht trin ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin hn 40 nm qua
l qu trnh thc hin ch trng gn nghin cu khoa hc vi sn xut, hot ng
KH&CN ca Vin t nhng nghin cu trong phng th nghim n ng dng nhng
kt qu nghin cu vo sn xut, nhiu nhim v khoa hc ca Vin xut pht t nhu
cu ca thc tin, ca th trng. T hot ng nghin cu c bn tin dn n nghin
cu ng dng v sn xut nhm thng mi ha cc kt qu nghin cu, hot ng
ngy cng phong ph v phc tp nn t nhin hnh thnh nhng t chc mi thc
hin nhng hot ng a dng . V th, qua cc thi k t Phng nghin cu qua
Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin n Vin Ha hc cc hp cht thin
nhin, chc nng ca Vin c nhng bin i theo hng a dng hn theo nhng
nhim v khoa hc v cng ngh phong ph hn, v cng gn vi sn xut th nhu
cu a dng ha chc nng cng cn thit v ng nhin dn ti hnh thnh cc t
chc mi thch hp nh xng pilot, cc trung tm ng dng. Trong iu kin thc
hin quyn t ch, t chu trch nhim ca cc n v ca Vin th hnh thnh nhng
t chc ny cng l nhu cu cp thit. Cc nhm nghin cu hot ng rt hiu qu,
khi kt qu nghin cu l sn phm c th thng mi ha c, Vin u to iu
kin cho cc nhm ch ng a cc kt qu nghin cu ny vo sn xut.
T rt sm, Vin thc hin gn kt nghin cu vi sn xut nn rt nhiu kt
qu nghin cu c thng mi ha, kt qu t thng mi ha gip Vin m

Trang | 127
 rng lnh vc nghin cu ngy cng nhiu sn phm khoa hc v cng ngh p
ng yu cu ca th trng. S pht trin ny i hi nhiu nhn lc nhng bin ch
c hn nn phi thu ht nhiu theo ch hp ng, cn ngun kinh ph kh ln
tr lng cho h. Ngun kinh ph ny phi ly t li nhun ca thng mi ha kt
qu nghin cu. Khi vo sn xut i hi b sung nhiu thit b cho phng th nghim,
nht l cho xng pilot, v nhiu vt t tiu hao. Nhng nhu cu ny khng th v
khng nn trng ch vo Vin HLKHCNVN trang b m cc nhm, cc n v phi t
lo liu. R rng thng mi ha kt qu nghin cu lm tng nng lc t ch ca
Vin. Ngun kinh ph ny NCS cn tham kho cc bo co tng kt ca Vin. Nghin
cu khoa hc gn vi sn xut khng ch gip cho Vin thc hin tt quyn t ch ca
mnh, m c nhn cc nh khoa hc cng c thu nhp kh. V th nn lng cn b
hp ng ngy cng tng v sn phm khoa hc c th a vo sn xut ngy cng
nhiu.
T , tc gi a ra nh gi v qu trnh pht trin ca Vin Ha hc cc
hp cht thin nhin.

- Qu trnh tin ha v chc nng v cu trc t chc

Qua qu trnh pht trin ca Vin t thi k m u n nay, ta thy rng Vin
ngy cng pht trin mnh c v chiu rng cng nh chiu su. c bit, chc nng v
c cu ca Vin ngy cng a dng.

Thi k m u, Vin ch l mt phng nn c cu rt n gin phc v chc

nng nghin cu

Thi k chuyn i thnh Trung tm Ha hc cc hp cht thin nhin, ngay

giai on ny (1985-1990) Vin c xng pilot. Cu trc ca Vin a dng
thc hin c chc nng nghin cu v sn xut. y l mt trong nhng vin i u
Vin HLKHCNVN trong thc hin a dng ha chc nng v cu trc.

Thi k xy dng v pht trin Vin Ha hc cc hp cht thin nhin, cu trc a

dng ca Vin li thm hon thin phc v chc nng nghin cu v sn xut. Bn
cnh cc phng chuyn mn, Vin cn c cc trung tm ng dng v 02 xng pilot.
giai on ny, chc nng o to cng c thc hin Vin nhng cha hon thin
do ch o to tin s.

Trang | 128
 C th thy rng Vin Ha hc cc hp cht thin nhin c chc nng v cu
trc a dng t rt sm v ngy cng hon thin hn.

Hn na, qua c cu ca Vin cho thy bn cnh t chc c hc ca b my, Vin

c cu trc a dng th hin cc nhm, cc trung tm, cc n v khng phi cp
phng khi thc hin cc nhim v khoa hc v cng ngh, Vin p dng c m
hnh cu trc ma trn. y m hnh t chc hin i ca th gii c th nng ng,
mm do, nhanh nhy v tng kh nng thch ng vi th trng.

- Qu trnh tin ha ca tin trnh t tr Vin Ha hc cc hp cht thin nhin:

Thi k m u, Vin ch l cp phng lm cng tc nghin cu theo t hng ca

nh nc nn cha t ch c.

Thi k sau, Vin thc hin thm chc nng sn xut v ngy cng lm ra nhiu
sn phm c th thng mi ha trn th trng do m tin trnh t tr ca Vin cng
ngy mt tng.

Cu trc ma trn nng cao s phi hp gia cc chuyn gia v khai thc hiu
qu tim nng ngun nhn lc ca Vin. Lnh o Vin vn dng iu 10 v t chc
b my ca Ngh nh 115/2005/N-CP thnh cng, bin c quyn t ch m nh
nc trao cho thnh nng lc t ch ca t chc mnh.

Qua phn tch tnh hnh pht trin ca mt s t chc nghin cu v trin khai, c
th thy r qu trnh pht trin ca cc n v gn lin vi vic a dng ha chc nng
v cu trc ca cc n v, t cc n v nghin cu v trin ang tin dn n thit
ch t tr.

3.6. A DNG HA CHC NNG, A DNG HA CU TRC CA CC T

CHC NGHIN CU V TRIN KHAI L XU TH TT YU CA THIT
CH T TR.

3.6.1. Nhu cu a dng ha chc nng, a dng ha cu trc

3.6.1.1. Nhu cu th trng

a. Trong nn kinh t ch huy tp trung:

Trang | 129
 Nh nc ch o mi hot ng ca cc t chc nghin cu trin khai t k
hoch n sn phm, phn phi sn phm hay ni cch khc l nh nc lm khoa
hc. Cc t chc nghin cu v trin khai ch l ni thc hin ch o nh nc nn
khng cn c a dng ha chc nng v cu trc.

Qua xem xt Vin Hn lm KHCNVN v Vin Du kh thy rng trong thi k

nn kinh t ch huy tp trung, c hai n v u thc hin nhim v nh nc giao nn
ch thc hin chc nng nghin cu l ch yu. Theo ngun s liu ca V K hoch
Tng hp, Vin KHVN (Bng 3.2), nm 1981, kinh ph nh nc cp cho Vin l
14.653.000 ng, trong khi , c Vin KHVN ch k vi bn ngoi c 09 hp ng
vi doanh thu l 273.000 ng (t l doanh thu t hp ng so vi kinh ph nh nc
ch l 2%).

b. Kinh t th trng thc y a dng ha

Trong nn kinh t tp trung, cc n v ch cn bn nhng th mnh c (v theo k

hoch ca nh nc), nhng trong nn kinh t th trng phi bn nhng th m th
trng cn (theo quy lut cung cu), m nhu cu th trng th a dng v thay i lin
tc. Do , cc t chc nghin cu v trin khai buc phi a dng ha chc nng v
cu trc c th tn ti v linh hot thch nghi vi kinh t th trng.

Quy lut cnh tranh l mt trong nhng quy lut c bn ca nn kinh t th trng.
Cc t chc nghin cu v trin khai khng th trn trnh cnh tranh trong nn kinh t
th trng m phi chp nhn thch thc, n trc cnh tranh v sn sng s dng v
kh cnh tranh hu hiu. V kh cnh tranh y l cc ngun lc ca t chc. Cc t
chc nghin cu v trin khai phi khai thc ti a cc ngun lc ca mnh nh c s
h tng, nhn lc tng nng lc cnh tranh. bng 3.2 (ngun s liu ca V K
hoch Tng hp, Vin KHVN), nm 1986 nc ta mi tip cn kinh t th trng m
ngun doanh thu t hp ng l 54.118.000 ng gn bng kinh ph nh nc cp
65.106.000 ng, bng 83% knh ph nh nc. Nh vy, bt u c kinh t th trng
th ngun thu t hp ng tng ln rt nhiu so vi nm 1981 (t l doanh thu t hp
ng so vi kinh ph nh nc tng t 2% ln 83%). T l ny ngy mt tng cao: nm
1987 l 108%; nm 1988 l 192% (Bng 3.2). Nm 1995, kinh ph nh nc cp l

Trang | 130
41.256.820 v doanh thu t hp ng l 19.332.770 (Ngun s liu: Ban K hoch,
Trung tm KHTN&CNQG). Nm 2015, kinh ph nh nc cp l 316,534 t ng th
doanh thu t hp ng l 401,9 t ng (trang 62,63).

Vin Du kh Vit Nam, doanh thu nm 2007, khi bt u thnh lp trung tm,
l 50 t ng. n nm 2015, doanh thu ln ti 200 t ng, nhp tng 20-
30%/nm. Doanh thu dch v nm 2007 l 30 t ng; nm 2015 l 200 t ng. Tng
doanh thu nm 2007 l 80 t ng v nm 2015 l 400 t ng (Ngun s liu ni b
ca Vin Du kh).

Nhn vo thc t hot ng ca hai t chc nghin cu v trin khai ln Vit

Nam ta thy rng kinh t th trng thc y a dng ha chc nng v cu trc ca
cc t chc nghin cu v trin khai khai thc ti u cc ngun lc ca mnh.

Kinh t th trng c tnh cnh tranh cao nn i hi phi p dng khoa hc v

cng ngh vo sn xut sn phm to u th cnh tranh cho sn phm khi thng mi
trn th trng. Lc ny, cc t chc nghin cu v trin khai khng th ch thc hin
chc nng nghin cu hay o to m phi thc hin thm chc nng sn xut sn
xut ra cc sn phm c th thng mi ha theo nhu cu ca kinh t th trng.

V th, theo cc quy lut t nhin ca mnh, kinh t th trng buc cc t chc
nghin cu v trin khai phi a dng ha chc nng v c cu ca mnh thc y
vic thng mi ha sn phm.

Vin Ha hc cc hp cht thin nhin, thi k t phng chuyn thnh Trung

tm Ha hc cc hp cht thin nhin c xng pilot trong c cu mc d lc ny
trong chc nng ca Trung tm cha c chc nng sn xut. n khi chuyn thnh Vin
Ha hc cc hp cht thin nhin th chc nng v c cu ca Vin hon chnh. Vin
c thm chc nng sn xut v c cu c xng sn xut. Trn thc t, Vin sn xut
c rt nhiu sn phm hin nay c th thng mi trn th trng nh: Thc phm
chc nng Ct Thoi Vng; Omegaka cha bnh Vin khp dng thp t nguyn liu
c bin; thc phm chc nng HERIGLUCAN h tr tng cng sc kho, phng v
chng ung th, c bit l ung th ng tiu ha; thc phm chc nng VINDOXIM
c tc dng h tr iu tr bnh ung th; thc phm chc nng GLYCOMIS c tc dng

Trang | 131
gin mch, h huyt p, phng nga thiu mu c tim, gip gim thiu cc nguy c t
qu; phn bn vi sinh a vi lng Huavil, phn bn l cho ch, la, c ph; ch phm
sinh hc Hud-5 v Hud-10 x l nhim nc v bn y trong ao h nui tm s,
c tra nng sut cao; cht keo t PACN-95 nhm thay th phn nhm x l nc cp
cho sinh hot. Mi nm cht keo t lm trong nc PACN 95 c tiu th khong 400
tn, doanh thu t 3,5 n 4,0 t ng.

T thc t hot ng ca Vin Ha hc cc hp cht thin nhin c th thy rng

a dng ha chc nng v cu trc ca cc t chc nghin cu v trin khai thc y
vic thng mi ha cc kt qu nghin cu trong nn kinh t th trng.

Trong bui ta m Th trng v Khoa hc-Cng ngh ngy 21/9/2017 do Vin

HLKHCNVN t chc, khch mi l PGS. TS. Nguyn Th He, Ch tch Tp on Sn
KOVA khi c hi v vic xin patent cho sn phm B ni rng sn phm ca chng
ti khng hng n vic xin patent m vic nghin cu v sn xut ca chng ti theo
nhu cu ca khch hng (ca th trng), nu khch hng yu cu c patent chng ti s
xin patent. Nh vy, i din mt doanh nghip ni ting khng nh vic pht trin
nghin cu v sn xut ca doanh nghip l theo nhu cu th trng.

Tc gi phng vn chuyn gia l gim c mt doanh nghip khoa hc v cng

ngh, nguyn vin trng Vin C hc, gio s, nam gii, 62 tui v vic kinh t th
trng c nh hng ti vic a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin
cu trin khai nh th no. ng khng nh a dng ha chc nng v cu trc ca
cc t chc nghin cu v trin khai l theo nhu cu th trng:

Kinh t th trng i hi tt c cc t chc phi hch ton thuchi theo c ch th

trng, c bit l phi c sn phm c nh gi nh mt hng ha ca th trng.
Kinh t th trng cng i hi nh nc phi to dng th trng khoa hc v cng
ngh tt c cc n v, t chc buc phi cnh tranh nng cao cht lng v
gim gi thnh sn phm KH&CN. c bit, v kinh t th trng coi dch v l mt
sn phm hng ha nn kinh t th trng m rng ng k chc nng ca cc t
chc nghin cu trin khai. Tt c nhng yu cu tt yu nu trn ca kinh t th
trng lm thay i c bn chc nng c cu ca cc t chc nghin cu trin
khai hot ng theo c ch bao cp k hoch ha (KHH). Cc nh nghin cu trin

Trang | 132
 khai khng ch c nghim v nghin cu sn xut ra cc sn phm KH&CN m cn
phi bit hch ton l li, phi am hiu khng ch tri thc KH&CN m c th trng
KH&CN. Cc nh nghin cu trin khai cn phi bit qung b gii thiu sn phm,
t tm kim ngi tiu th sn phm ca mnh. R rng, mt t chc nghin cu trin
khai vi chc nng hn hp khng th tn ti trong nn kinh t th trng.

Mt chuyn gia l gim c doanh nghip khoa hc v cng ngh khc, k s, nam
gii, cng ng vi quan im nhu cu th trng v nhu cu hi nhp thc y i
mi cng ngh, i mi sn phm t dn n phi a dng ha chc nng v c cu
cc t chc nghin cu v trin khai:

Cng ty Tinh du c thnh lp hn 30 nm, thi k mi thnh lp cng ty gn nh

c quyn trn th trng, khng c nhu cu cnh tranh, cc th trng nc ngoi
lc y ch yu l Lin X v cc nc XHCN ng u khng thc s kh tnh, chng
ti sn xut ch yu l cc mt hng tinh du. Nhng hin nay tnh hnh hon ton
thay i, cnh tranh ngay trong nc cng y kh khn, vic chim lnh th phn
nc ngoi cn kh khn, gian kh hn na. Cng ty khng th khng a dng ha
sn phm, khng th khng va sn xut va nghin cu nhng sn phm mi p
ng yu cu th trng ngy cng kh tnh. Vic i mi cng ngh l nhu cu ca
qu trnh ny. T kt qu ca ti KC05.07/06-10 chng ti sn xut thnh cng
tinh bt ngh p ng nhu cu th trng, nhng khng lu sau chng ti phait
sn xut nanocurcumin vi cng ngh hon ton mi v thnh cng. Trong tin
trnh hi nhp hin nay, cnh tranh ngy cng quyt lit, cng ty mun tn ti v pht
trin phi lun i mi sn phm, i mi cng ngh.

a dng ha chc nng v cu trc ca cc t chc nghin cu v trin khai khi

tip cn vi kinh t th trng s gn nghin cu vi sn xut. Quy lut cung cu v
cnh tranh ca kinh t th trng s thc y th trng ko. Th trng s cun ht
khoa hc v cng ngh i theo n. T , cc t chc nghin cu v trin khai s phi
a dng ha chc nng v cu trc gn kt nghin cu vi sn xut p ng yu cu
ca th trng.

3.6.1.2. Nhu cu hi nhp

Khi hi nhp quc t, nc ta phi tun th lut l chung v tnh hp chun ca

quc t. Hin nay, m hnh t chc ch thc hin chc nng nghin cu theo k hoch,
ch o ca nh nc ch cn tn ti mt s t cc nc x hi ch ngha. Xu hng

Trang | 133
chung trn th gii ngy nay l m hnh cc t chc nghin cu v trin khai c chc
nng v cu trc a dng. hi nhp, cc t chc nghin cu v trin khai ca ta cng
ang chuyn dn theo m hnh ny.

Vin Hn lm KHCNVN, khi quan h vi cc nc pht trin trn th gii, c

bit l M v Php, Vin sm hon thin chc nng o to hp tc o to vi
cc nc. i hc USTH l n v hp tc gia Vin Hn lm KHCNVN vi Php.

Khi phng vn chuyn gia l gim c doanh nghip khoa hc v cng ngh (n
v 35), gio s, nam gii, 62 tui, ng cng ng tnh vi vic a dng ha chc nng
v c cu cc t chc nghin cu v trin khai l p ng nhu cu hi nhp quc
t:

Hi nhp quc t cng l mt yu t quan trng thc y s a dng ha chc

nng v c cu t chc ca cc n v nghin cu trin khai, c bit l i vi Vit
Nam cha pht trin c v kinh t-x hi v KH&CN. Th nht, hi nhp quc t to
iu kin cho chng ta nng cao kin thc khng ch v KH&CN m cn c nhng
hiu bit v c ch th trng, cn rt mi m i vi Vit Nam. Th hai, hi nhp
quc t buc ta phi phi tun th cc chun mc quc t v do phi thay i theo
cc hnh mu hin i ca th gii. Hi nhp quc t chnh l con ng chng ta
tham gia vo th trng KH&CN ton cu, d l mc tiu pht trin ca t nc
theo hng cng nghip ha v hin i ha.
Di s thc p ca kinh t th trng v hi nhp quc t, s a dng ha chc
nng v c cu ca cc t chc nghin cu trin khai phi c kh nng v iu
kin t ch v ti chnh, nhn lc, c quyn thc thi c sn xut ln dch v v tt
yu l phi c iu kin hp tc quc t mt cch ch ng. Trong cc chc
nng cn phi m rng, a dng ha c c chc nng o to v bi dng nhn lc
hay chc nng t vn v chuyn giao cng ngh. Tt nhin vic a dng ha chc
nng v c cu ca cc t chc nghin cu trin khai theo KTTT vn cn phi da
trn tim lc ca cc t chc . Nu khng th ch l s a dng ha trn l thuyt,
tn ti trong cc vn bn giy t m khng th thc thi trong thc t.
3.6.1.3. Nhu cu ca bn thn cc Vin

Trang | 134
 Vic a dng ha chc nng v cu trc gip cc Vin thc hin c cc hp
ng vi bn ngoi, c c thm ngun thu ngoi kinh ph nh nc v c thm cc
mi quan h trong v ngoi nc.

Vin s pht trin c ton din khi a dng ha chc nng v cu trc. Vin s
lm c nhiu vic hn thay v ch nghin cu nh trc y. T , Vin s tn dng
c ti a cc ngun lc ca mnh mt cch hiu qu nht gip ch cho x hi, cho
t nc.

Vic a dng ha chc nng gp phn rt nhiu trong vic pht trin ca cc
vin nghin cu v trin khai. Tc gi phng vn Trng ban t chc - cn b, Vin
HLKHCNVN, nguyn l ph vin trng Vin C hc v vic thc hin thm chc
nng o to ti Vin C hc. ng cho bit:

T nhng nm t nc cn chin tranh, ng v nh nc ta xc nh mun

xy dng v pht trin t nc th cn xy dng i ng cc nh khoa hc v coi
pht trin khoa hc & cng ngh l then cht. Vi ch trng ngay t nhng ngy
u mi gii phng, ng v nh nc thnh lp Vin Khoa hc Vit Nam (tin
thn ca Vin Hn lm KH&CN Vit Nam hin nay) vi chc nng v nhim v l
nghin cu v o to i ng cn b khoa hc c trnh cao cho t nc. Do vy,
ngoi nhim v chnh l nghin cu c bn, cc Vin chuyn ngnh trc thuc Vin
Hn lm cn c giao nhim v o to i ng cn b khoa hc c trnh cao.
n nay Vin Hn lm c thm mt n v trc thuc (Hc vin KH&CN l n
v u mi ca 19 c s o to chuyn ngnh) lm nhim v o to SH, to ngun
lc lng cn b khoa hc cho Vin Hn lm.
Vin C hc l mt trong nhng n v trc thuc Vin Hn lm, thc c
nhim v o to nhn lc, c bit l nhn lc KH&CN trnh cao, Vin ch
ng, tch cc o to bc SH. T vic thnh lp Trung tm o to ca Vin, tip
n l hp tc vi i hc Cng ngh (i hc Quc gia H Ni) o to bc sau
i hc v tham gia o to bc i hc. Vic t chc o to ti Vin v lin kt o
to vi cc c s GDT c uy tn trong nc ng gp rt ln cho s pht trin
ca Vin sau gn 40 nm thnh lp. Vin khng th pht trin nu khng o to lc
lng k cn.
i ng nhng nh khoa hc ang lm vic hiu qu ti Vin ngy hm nay l
kt qu ca qu trnh kin tr bn b ca vic nghin cu kt hp vi o to, th hin

Trang | 135
 vic s dng c hiu qu ngun nhn lc, phng th nghim, quan h quc t v c
s h tng khc.
Tham gia o to khng ch c cc GS, PGS m ton b cc cn b ca Vin c
trnh t ThS tr ln u c huy ng, nhiu cn b khoa hc tr c rn luyn
v nng cao trnh thng qua ging dy. Ngun kinh ph thu t hot ng o to
cng gp phn b sung cho u t, nng cp phng th nghim v hot ng ca Vin.
Trong tin trnh thc hin t ch, t chu trch nhim, vic thc hin tt chc
nng o to gp phn quan trng tng nng lc t ch ca Vin.
a dng ha chc nng v cu trc cc Vin s thc y lin kt gia cc chc
nng gn kt nghin cu - sn xut - o to nh mc tiu m nh nc ta t ra.

3.6.2. Mi quan h gia a dng ha chc nng v cu trc vi thit ch t tr

3.6.2.1. a dng ha chc nng v cu trc m bo quyn t tr, t to thnh
nng lc t tr

Phn tch trng hp Vin Ha hc cc hp cht thin nhin ta thy rng Vin
ngy cng pht trin mnh c v chiu rng cng nh chiu su. c bit, chc nng v
c cu ca Vin ngy cng a dng. n nay, Vin thc hin c 3 chc nng
nghin cu, sn xut v o to. C cu ca Vin cng a dng thc hin c
cc chc nng ca mnh. Qua c cu ca Vin cho thy bn cnh t chc c hc ca b
my, Vin c cu trc a dng th hin cc nhm, cc trung tm, cc n v khng
phi cp phng. Khi thc hin cc nhim v khoa hc v cng ngh, Vin p dng
m hnh cu trc ma trn. Vin bt kp m hnh t chc hin i ca th gii c
th nng ng, mm do, nhanh nhy v tng kh nng thch ng vi th trng. Cu
trc ma trn nng cao s phi hp gia cc chuyn gia v khai thc hiu qu tim
nng ngun nhn lc ca Vin. Lnh o Vin vn dng iu 10 v t chc b my
ca Ngh nh 115/2005/N-CP thnh cng, bin c quyn t ch m nh nc
trao cho thnh nng lc t ch ca t chc mnh. Do , tuy mi ch mi thc hin a
dng ha chc nng v c cu t chc trong mt thi gian ngn m Vin thu c
nhiu thnh tu rt ng k

Trang | 136
 a dng ha chc nng v cu trc m bo cho cc t chc nghin cu v trin
khai tn ti c trong iu kin khc nghit ca kinh t th trng. Vic thch ng vi
mi bin ng ca kinh t th trng s gip cc t chc nghin cu v trin khai pht
trin vng mnh. Vic a dng ha chc nng, bn cnh chc nng nghin cu, cc vin
thc hin thm chc nng sn xut, sn xut ra c sn phm p ng nhu cu th
trng s to ra nng lc t tr cho cc vin. Trong phng vn su chuyn gia, Ph
trng ban ng dng v trin khai cng ngh, Vin HLKHCNVN, ph gio s, nam
gii, 51 tui ni r

Khi sn phm c thng mi ha s em li li nhun cho doanh nghip v

to ngun thu cho Vin nghin cu ti u t cho pht trin h tng, nng cao thu
nhp cho nh sng ch cng nh cc nh khoa hc, nng cao tnh t ch trong hot
ng khoa hc cng ngh.

Thit ch t tr mc nhin tn ti trong nn kinh t th trng nn khi cc t chc

nghin cu v trin khai tn ti c trong nn kinh t th trng thc s s mc nhin
c c thit ch t tr.

a dng ha chc nng v cu trc m bo ni dung ca thit ch t tr:

- T xc nh nhim v khoa hc: Sau khi hon thin thm chc nng o to,
thnh lp c i hc USTH v Hc vin Khoa hc v Cng ngh, Vin Hn lm
KHCNVN t xc nh ngnh, ngh o to v ch tiu o to c v s lng v cht
lng.

- T xy dng k hoch thc hin nhim v khoa hc: do a dng ha chc nng
v cu trc nn Vin Du kh Vit Nam ngy cng vng mnh. Vin tch khi Tp
on Du kh. Hin nay, vic xy dng k hoch thc hin nhim v khoa hc l do
Vin t thc hin, Tp on ch h tr v to iu kin cho Vin trong cc hot ng
ca mnh.

- T tm kim i tc thc hin nhim v khoa hc: sau khi a dng ho chc nng,
ngoi chc nng nghin cu thm chc nng sn xut, dch v, o to, t vn, cc
vin c thm c hi tm kim i tc trong trao i khoa hc, k kt hp ng vi
nhiu i tc khc nhau trong nc, ngoi nc v cc thnh phn kinh t - x hi khc.

Trang | 137
 - T tm kim ngun ti chnh cho thc hin nhim v khoa hc: khi thc hin a
dng ha chc nng, cc vin c thm c nhiu ngun thu ngoi ngun thu t nghin
cu khoa hc nh cc ngun thu t dch v, o to, t vn, sn xut Ngoi ra, cc
vin cn c thm c hi tm thm cc ngun ti chnh khc t cc qu, cc t chc chnh
tr - x hi, cc doanh nghip, cng ty, cc c nhn t ch v ti chnh. Trong bui
hi tho Nhng vn l lun v cc quan im t chc h thng KH&CN trong nn
khoa hc t tr ngy 31/01/2015 ti Trng i hc Khoa hc x hi v Nhn vn, Ph
vin trng Vin Du kh Vit Nam ni rng hin nay, 100% ngun thu ca vin Du
kh t cc hp ng, bo m chi tr mi hot ng, cc qu

- T xy dng v khai thc c s h tng: khi thc hin thm cc chc nng sn
xut, dch v, o to, cc vin s c nhu cu xy dng thm c s h tng bao gm nh
xng, phng th nghim, thng tin d liutheo nhu cu thc t ca mnh v t khai
thc cc c s h tng cho cc nhu cu ca mnh. Cc vin cng c thm ngun kinh
ph t xy dng c s vt cht cho mnh.

- T thit k v vn hnh t chc: a dng ha chc nng v cu trc gip cc vin

c c c cu linh hot, mm do, t cc vin c th t ch trong vic thit k v
vn hnh b my ca mnh cho ph hp vi cng vic v chc nng ca mnh..

- T qun tr nhn lc: khi a dng ha chc nng cc vin s phi t iu phi
nhn lc sao cho hp l thc hin cc chc nng ca mnh. Nu khng c quyn t
iu phi nhn lc m cng nhc theo k hoch cp trn giao xung th cc vin ch
thc hin c chc nng m cp trn giao xung, khng th thc hin c cc chc
nng a dng. Do vy, khi c chc nng a dng th mc nhin cc vin s phi t qun
tr nhn lc ca mnh th mi c th thc hin c cc chc nng ca mnh mt cch
hp l v hiu qu nht.

3.6.3. Kinh t th trng v hi nhp quc t

Kinh t th trng v hi nhp quc t va l nhu cu, va l ng lc cho a dng
ha chc nng v cu trc, va l iu kin cn cho thit ch t tr.

a dng ha chc nng v cu trc l xu th tt yu ca nn khoa hc t tr.

Trang | 138
 Tuy nhin, cc t chc nghin cu v trin khai khng th t mnh c th t thc
hin vic a dng ha chc nng v cu trc. Cn thit phi c nhng iu kin m bo
thc y tin trnh a dng ha chc nng v cu trc cc t chc nghin cu v
trin khai. Cc iu kin m bo hin thc ha a dng chc nng v c cu ca cc t
chc nghin cu v trin khai s c trnh by phn tip theo.

3.7. TIU KT CHNG 3

M u chng 3, tc gi gii thiu v mt vin nghin cu u tin ca Vit
Nam c tnh t tr cao c thnh lp t nm 1947. T , tc gi chng minh rng
t tr trong khoa hc khng phi l iu mi m nc ta m thc t t tr trong khoa
hc tn ti mt vin nghin cu ca ta t nhng ngy u xy dng t nc v
nhng thnh tu khoa hc ca vin c trong nc v c quc t cng nhn.
Sau khi thng nht t nc, trong thi k bao cp, cc vin nghin cu v trin
khai ca ta li mang dng dp vin hn lm cc nc x hi ch ngha, ngha l c s
phn ly gia nghin cu vi o to v sn xut. T khi i mi, chuyn sang nn kinh
t th trng, cc vin nghin cu v trin khai dn dn tin ha theo hng a dng ha
chc nng v c cu c th t ch v thch nghi vi mi trng mi.
Trong chng ny, tc gi nghin cu s tin ha trong thc t ca Vin Du
kh Vit Nam, Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam v Vin Ha hc cc
hp cht thin nhin, mt vin nghin cu v trin khai trc thuc Vin Hn lm Khoa
hc v Cng ngh Vit Nam. T , tc ga rt ra c kt lun l cc vin u pht
trin theo hng a dng ha chc nng, cu trc v tin ti t ch.
Phn cui ca chng, tc gi chng minh a dng ha chc nng v cu trc
cc vin nghin cu v trin khai l xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc.

Trang | 139
 Chng 4
IU KIN M BO HIN THC HA A DNG CHC NNG
V C CU CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI

4.1. IU KIN M BO HIN THC HA A DNG CHC NNG V C

CU CA T CHC NGHIN CU V TRIN KHAI (M BO THC
HIN T TR TRONG KHOA HC)
Ti cu trc cc t chc nghin cu v trin khai theo hng a dng ha chc
nng v cu trc gn lin vi tin trnh t tr trong khoa hc. V vy, iu kin m bo
a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai chnh l iu
kin m bo thc hin t tr trong khoa hc.

4.1.1. iu kin cn - Chnh sch m bo quyn t tr (Qun l v m)

4.1.1.1. C nn kinh t th trng tht s v hi nhp quc t

a. Tn trng cc quy lut c bn ca kinh t th trng

Kinh t th trng l nn kinh t m trong ngi mua v ngi bn tc ng vi

nhau theo quy lut cung cu, quy lut gi tr xc nh gi c v s lng hng ho,
dch v trn th trng.

Trong nn kinh t th trng, quy lut gi tr yu cu vi ngun lc c hn phi

sn xut c nhiu ca ci vt cht cho x hi nht, chi ph cho mt n v sn phm
t nht vi iu kin cht lng cao. y l yu cu kht khe buc ngi sn xut phi
tit kim chi ph, phi khng ngng ci tin k thut, cng ngh, i mi sn phm. Quy
lut cung cu, quy lut cnh tranh ca kinh t th trng i hi cc doanh nghip phi
cnh tranh tn ti bng cch phi tng nng sut, gim chi ph, nng cao cht lng,
i mi sn phm thc hin iu ny dn n phi khng ngng ci tin k thut,
cng ngh sn xut sn phm, khi s ny sinh nhu cu pht trin khoa hc v cng
ngh. C th ni rng, cc quy lut c bn ca kinh t th trng m ng cho khoa
hc v cng ngh

b. Pht trin cc loi th trng

- Th trng hng ha v dch v:

Trang | 140
 Th trng hng ho, dch v nc ta t sau nm 1986 c s bin i v cht
v pht trin vt bc v lng. Ta c th khi qut tnh hnh th trng hng ho, dch
v ca Vit Nam nh sau:

Th trng c thng nht trong ton quc v bc u hnh thnh h thng th

trng hng ho vi cc cp khc nhau. Thc hin t do ho thng mi, t do ho
lu thng lm cho hng ho giao lu gia cc vng, cc a phng khng b ch tc
v ngn tr. Trn nn tng t do ho khai thc c cc tim nng v th mnh
ca tng vng, tng a phng, tng doanh nghip. Qu trnh tch t v tp trung trn
th trng dn ti hnh thnh cc trung tm thng mi quc gia v vng.

Trn th trng c cc thnh phn kinh t, ng o thng nhn vi cc

hnh thc s hu khc nhau. Lc lng ng o nht trn th trng l cc doanh
nghip ngoi quc doanh v t thng, tiu thng. Khu vc cc doanh nghip c vn
u t nc ngoi cng tham gia vo th trng ni a.

Quan h cung cu hng ho trn th trng thay i mt cch c bn t ch

thiu ht hng ho sang trng thi v d tha. iu ny hon ton ph hp vi quy
lut ca kinh t th trng - Quy lut cung cu trong iu kin t do ho. Nhiu mt
hng trc y phi nhp khu th n nay sn xut ni a bo m yu cu trong
nc v c th xut khu nh go, ng, xi mng Qu trnh thng mi ho cc yu
t kinh t em li s ci tri cc nhu cu. Nhu cu a dng, pht trin v thu nhp tng
ln lm cho cu th trng phong ph v bin i khn lng. Nhng nh kinh doanh
thnh t u phi xut pht t i hi ca khch hng, bo m cht lng hng ho,
gi c ph hp v c dch v ti u. Cuc cnh tranh v cht lng v gi c tng bc
nhng ch cho cuc cnh tranh bng dch v. T ch dch v ch l hot ng ym tr
bn hng pht trin thnh a ht ca cc nh u t kinh doanh. Ngnh kinh doanh
dch v ra i nh du bc pht trin nhy vt ca nn sn xut x hi

Th trng trong nc bc u c s thng thng vi th trng quc t. D

mc cn hn ch nhng s tc ng ca tng trng hay suy thoi trn th trng
quc t bt u nh hng n th trng trong nc. iu ny khng ch din ra i
vi nhng hng ho xut nhp khu m c hng ho ni a. l tn hiu tt lnh vi

Trang | 141
nn kinh t v n to c hi cho cc nh kinh doanh Vit Nam, ng thi n cng to ra
p lc v nguy c ln cho sn xut v kinh doanh trong nc. iu ny cng cho thy
rng s hi nhp ca th trng trong vi th trng khu vc v quc t l tt yu. Vn
l ch ng n nhn v c phng thc ng x thch hp chuyn t ngoi lc
thnh n lc. Trong iu kin hin ti ca nc ta vn chim lnh th trng ni a,
chnh sch thay th hng nhp khu c v tr c bit quan trng. Do chnh sch ca nn
kinh t, hng ho ngoi nhp trn ngp th trng ni a. Hng ngoi ang c u th so
vi hng sn xut trong nc. Thm vo l s yu km v cht lng, gi c, quy
cch, chng loi ca hng ni a lm cho hng ni yu th. y l nguy c lm cho
hng lot ch th kinh doanh trong nc b ph sn v nhiu mt hng sn xut trong
nc mt th phn ngay trn t nc mnh khi nc ta thc hin AFTA/CEPT vo nm
2006, tham gia APEC v WTO.

Th trng quc t ca Vit Nam c bc pht trin c v lng v cht. Th

trng quc t ca Vit Nam pht trin vi tc cao trong nhng nm gn y. Chnh
sch m ca nn kinh t, phng chm a phng ho, a dng ho ca Vit Nam
gt hi c nhiu thnh cng. Vit Nam c quan h bun bn vi 221 nc v vng
lnh th ca c 5 chu lc

S qun l v iu tit v m ca Nh nc i vi th trng v thng mi

c nhiu i mi. i mi trc ht l c ch qun l th trng. T c ch trc tip
can thip, kim tra kim sot th trng l ch yu chuyn sang c ch tc ng gin
tip v to lp mi trng chnh sch cho kinh doanh trn th trng. Cc chnh sch
qun l v cng c qun l ca Nh nc i vi th trng c nghin cu k v
thng thong hn. Nh nc to lp c mi trng php l cho cc hot ng trn
th trng. S t do, bnh ng gia cc ch th hot ng trn th trng c m bo
bng php lut. B my qun l Nh nc v th trng, thng mi c sp xp
li theo hng tinh gin, hiu qu. Cc th tc hnh chnh cn tr, gy phin h cho sn
xut kinh doanh lin tc c sa i v bi b. D nhng i mi trn y cn chm
v cha p ng c yu cu nhng nhng tc ng tch cc cu nhng thay i
vi th trng thy r v t ra s i hi cp thit hn

Trang | 142
 Trn th trng ang tn ti nhng ch tc v mu thun ln. Ni chung th trng
hng ho, dch v Vit Nam mi bc u hnh thnh v trnh cn thp. V c bn
th trng vn l manh mn, phn tn v nh b. Sc mua cn thp. Hng ho b ng
kh tiu th ang l bi ton kh i vi Nh nc, vi doanh nghip. Tnh trng bun
lu, gian ln thng mi, hng gi, hng km phm cht lu thng trn lan trn th trng
ang l vn bo ng . Th trng cc vng nng thn, min ni, vng su, vng
xa chm pht trin v khng p ng c yu cu ca nhn dn.

Th trng xut khu pht trin nhng khng n nh, thiu bn vng, kh nng
cnh tranh sn phm, cnh tranh ca doanh nghip cn mc thp. S tp trung qu mc
vo mt vi th trng nn khi c bt n y th lng tng v kh khn trong xut
khu. Tnh trng nhp siu ln v tc gia tng cao. T trng hng tinh ch cn thp
v tng chm, hng xut khu dng s ch cn chim t trng cao, nhiu hng ho
xut khu ch lc ch yu theo phng thc gia cng. Do gi xut khu thp v hiu
qu xut khu thp.

S chm tr v thiu ng b trong ban hnh cc chnh sch kinh t lm trm

trng thm nhng khuyt tt ca th trng. S kt hp iu tit ca Nh nc v
iu tit ca th trng cha tht linh hot, nhy bn gy ra nhng cn st trn th
trng. Th trng hng ho, dch v nc ta vn cha ng nhiu yu t t pht v
bt n. Nhng vn trn i hi phi c cc gii php quyt lit v ng b cho th
trng hng ho, dch v pht trin n nh, bn vng.19

Tuy th trng hng ha v dch v ca nc ta t sau i mi c nhng tin

b r nt, nhng hi nhp v cnh tranh vi hng ha ngoi nhp th vn cn nhiu
kh khn v yu km nht l v cht lng, gi c. khc phc s yu km v cht
lng, gi c, quy cch, chng loi ca hng ni a cn thit phi c s tham gia ca
khoa hc v cng ngh mi to c nhng sn phm ni a vi cht lng, gi c tt
cnh tranh vi hng ngoi nhp. Do vy, pht trin th trng hng ha v dch v
s m bo cho khoa hc v cng ngh nc ta tn ti v pht trin. Nh nc cn c
nhng chnh sch v gii php pht trin th trng hng ha v dch v trong thi

19
https://luatminhkhue.vn/kien-thuc-luat-dan-su

Trang | 143
gian ti t m bo cho nn khoa hc v cng ngh trong nc, tin ti m bo
quyn t tr cho cc t chc khoa hc v cng ngh.

- Th trng lao ng:

Th trng lao ng (hoc th trng sc lao ng) l ni thc hin cc quan h x

hi gia ngi bn sc lao ng (ngi lao ng lm thu) v ngi mua sc lao ng
(ngi s dng sc lao ng), thng qua cc hnh thc tha thun v gi

c (tin cng, tin lng) v cc iu kin lm vic khc, trn c s mt hp ng lao

ng bng vn bn, bng ming, hoc thng qua cc dng hp ng hay tha thun khc.
Th trng sc lao ng c cu thnh bi ba yu t l: cung, cu v gi c sc
lao ng. Th trng lao ng c th hot ng c hiu qu ch khi cc quyn t do mua,
bn sc lao ng c m bo bng lut php v bng h thng cc chnh sch lin
quan n quyn, quyn li v ngha v ca cc bn tham gia th trng. Th trng lao
ng ch c th hnh thnh khi hi cc yu t nh:
+ C nn kinh t hng ha pht trin theo c ch th trng;
+ C nh ch php lut cho php tn ti th trng lao ng: trong ngi ch s
dng c quyn t do mua bn sc lao ng; cn ngi lao ng c ton quyn s hu
sc lao ng ca mnh;
+ Ngi lao ng khng c s hu t liu sn xut m bo cc nhu cu ca bn
thn v ca gia nh;
+ C h thng th ch th trng lao ng thch hp gii quyt cc nhu cu v cc
quan h pht sinh ca th trng nh: h thng cc c quan, t chc dch v vic lm
(cc th ch cn thit m bo cc giao dch v sc lao ng trn th trng); h thng
thng tin v th trng lao ng.

Chnh sch th trng lao ng l cc cng c can thip ca Nh nc vo hot

ng ca th trng lao ng nhm mc tiu cui cng l m bo tt hn c hi vic
lm cho ngi lao ng, cung cp vic lm tng xng hn vi kh nng v em li thu
nhp cao hn cho ngi lao ng. L thuyt v thc tin p dng cc chnh sch th
trng lao ng cho thy c th chia chng thnh hai nhm chnh sch c bn l: chnh
sch th trng lao ng ch ng v chnh sch th trng lao ng b ng.

Trang | 144
 Chnh sch th trng lao ng ch ng

Chnh sch th trng lao ng ch ng l cc bin php do Chnh ph xng

nhm ngn nga nn tht nghip v thiu vic lm, c th l nhm cc mc tiu: th
nht, to m vic lm v tng thu nhp; th hai, iu ha cu v lao ng; th ba, nng
cao cng bng x hi (h tr nhm lao ng yu th). Cho n nay, trn th gii c
nhiu loi hnh chnh sch th trng lao ng ch ng c thit k v p dng. Trong
, ph bin nht l cc bin php nh: h tr tm kim vic lm (dch v vic lm); o
to v th trng lao ng; h tr khi s doanh nghip; cc chng trnh to vic lm
chuyn bit cho cc nhm lao ng khc nhau;.v.v...

Chnh sch th trng lao ng th ng

Chnh sch th trng lao ng th ng l cc chnh sch h tr thu nhp cho

ngi lao ng b tht nghip. Mc tiu ca chnh sch ny l iu ha mc tiu dng
(gim bt cc bc bch v ti chnh) cho nhng ngi lao ng b tht nghip; m bo
s cng bng trong phn phi (gim bt mc chnh lch v thu nhp gia ngi ang
c vic v ngi khng c vic, nht l nhng ngi khng c vic di hn), thc y
vic ti c cu trong cc doanh nghip.20

Pht trin th trng lao ng bao gm pht trin th trng lao ng c trnh

cao s m bo cho nn khoa hc v cng ngh ca t nc pht trin. Th trng

lao ng trnh cao c pht trin s m bo quyn t tr cho cc t chc khoa hc
v cng ngh trong nn kinh t th trng.

- Th trng tin t

Th trng tin t l th trng vn ngn hn (di 1 nm), ni din ra cc hot ng

ca cung v cu v vn ngn hn. Vn ngn hn bao gm c giy t c gi ngn hn, c
k hn tc l mua bn nhng mn n ngn hn ri ro thp, tnh thanh khon cao. Th
trng tin t din ra ch yu thng qua hot ng ca h thng ngn hng, v cc ngn
hng l ch th quan trng nht trong vic cung cp v s dng vn ngn hn.

20
http://vnclp.gov.vn/ct/cms/Lists/DeTaiNghienCuu

Trang | 145
 Nu cn c theo c cu t chc th trng tin t c chia thnh 2 cp: l th
trng tin t s cp v th trng tin t th cp.

Th trng tin t s cp: l ni chuyn pht hnh cc loi tri phiu mi ca ngn
hng, cng ty ti chnh, kho bc... Th trng tin t s cp tht s l ni tm

vn ca ngi pht hnh tri phiu v cung ng vn ca ngi mua tri phiu.

Th trng tin t th cp: chuyn t chc mua bn cc loi tri phiu pht hnh
th trng s cp, nhng li mang tnh cht chuyn ha hnh thi vn. Tc l, tri
phiu c hnh thi hin vt c th l my mc, vt t... by gi h li cn tin, ngha l
cn vn di hnh thi tin t.
Nu cn c vo cc loi cng c tham gia trn th trng th th trng tin t bao
gm:

- Th trng vay n ngn hn gia cc t chc tn dng di s iu hnh ca ngn

hng trung ng.

- Th trng tri phiu ngn hn v th trng cc loi chng t c gi khc nh: k

phiu thng mi, kh c giao hng, tn phiu ca cc cng ty ti chnh, chng ch tin
gi tit kim, k phiu ngn hng...21

Th trng tin t l cng c cho nn khoa hc v cng ngh pht trin. Th

trng tin t quyt nh trc tip n pht trin c s vt cht, m rng quy m nghin
cu, th nghim, sn xutV vy, pht trin th trng tin t s m bo

quyn t tr cho cc t chc nghin cu v trin khai trong qu trnh chuyn i.

c. Thit lp c ch th trng

C ch th trng l qu trnh tng tc ln nhau gia cc ch th kinh t trong

vic hnh thnh gi c, phn phi ti nguyn, xc nh khi lng v c cu sn xut.

- Cc yu t cu thnh kinh t th trng: gi c hng ha; cu hng ha; cung

hng ha, cnh tranh.

21
https://vi.wikipedia.org/wiki

Trang | 146
 Theo kinh t hc, phc li ca nh sn xut cn c vo gi c th trng c
quyt nh sn xut, khng c sn xut tha v sn xut thiu. Phc li kinh t c
m bo, khng c tn tht x hi. Cung v cu hng ha trong kinh t th trng c
iu khin bng bn tay v hnh ca th trng, khng phi iu khin bng nh nc.
Trong kinh t th trng, mi hot ng sn xut v trao i hng ha gia ngi sn
xut v tiu dng vn hng do s iu tit ca quan h cung cu.

c ch th trng thc hin tt chc nng ca mnh iu kin sau cn tha mn: th
trng phi c cnh tranh hon ho. c trng c bn nht ca kinh t th trng l li
nhun, n ch huy hot ng ca cc ch th. T do la chn hnh thc sn xut, kinh
doanh, t chu trch nhim, chp nhn cnh tranh l nhng iu kin hot ng ca kinh
t th trng.

- Thit lp c ch th trng t do

Khi nim th trng t do:

Th trng t do l mt th trng m khng c s can thip kinh t v quy nh

ca nh nc, ngoi tr vic thc thi cc hp ng t nhn v quyn s hu ti sn.

Mt nn kinh t th trng t do l mt nn kinh t ni m tt c cc th trng

bn trong n khng c kim sot bi cc bn khc hn so vi nhng ngi tham gia
trn th trng. dng thun khit nht ca n chnh ph ng mt vai tr trung lp
trong vic qun l v iu ban hnh php lut v hot ng kinh t khng gii hn v
cng khng tch cc thc y n

L thuyt ny cho rng trong mt th trng l tng t do, quyn s hu c

trao i mt cch t nguyn trao i mt mc gi c tha thun ch bng s ng
ln nhau ca ngi bn v ngi mua. Theo nh ngha, ngi mua v ngi bn
khng p buc ln nhau, theo ngha l h c c quyn s hu ca nhau m khng s
dng v lc, e da ca lc lng vt cht, hoc gian ln, cng khng phi l h b
cng ch do bn th ba (nh ca chnh ph thng qua cc khon thanh ton chuyn
giao)v h tham gia vo thng mi n gin ch v h u ng v tin rng nhng g
h ang nhn c l gi tr nhiu hn hoc cng nhiu cng tt nhng g h b i. Gi

Trang | 147
l kt qu ca cc quyt nh mua bn hng lot nh c m t bi cc l thuyt v
cung v cu.22

c trng th trng t do:

Khng phi nh nc m l cc lc lng th trng chi phi cc qu trnh kinh

t. Chnh th trng hay ng hn, cc quy lut vn c ca n quyt nh x

hi nn sn xut ci g, sn xut nh th no v sn xut cho ai?

Trong h thng kinh t th trng t do, th trng cng l yu t quyt nh ngi

ta phi sn xut nh th no. Khi theo ui mc tiu li nhun, vi p lc cnh tranh
trn th trng, nhng ngi sn xut lun phi cn nhc c th la chn c cc
cch thc sn xut ph hp, cho php h ti thiu ha chi ph.

Vn sn xut cho ai c gii quyt nh th no trong mt nn kinh t th

trng t do? Ni mt cch n gin, th trng lun dnh cc hng ha cho nhng
ngi c tin, c kh nng tr tin.

Trong nn kinh t ny, mt s ngi no c th c c phn nhiu hn trong

chic bnh m x hi lm ra, trong khi nhng ngi khc li ch c th nhn c
nhng phn t i. Cch thc th trng phn phi hng ha hay thu nhp cho cc c nhn
trong x hi lin quan trc tip n s vn hnh ca th trng cc yu t sn xut.
y, thu nhp ca mi ngi c hnh thnh nh vic bn hay cho thu cc yu t sn
xut nh lao ng, t ai, t bn (vn), b quyt sn xut (cng ngh) m mnh s hu.
Ty thuc vo vic x hi c nhu cu nh th no v cc

yu t ny cng s khan him, kh nng cung ng chng m gi c cc yu t sn

xut cao hay thp. S lng cc yu t sn xut m ngi ta nm gi v gi c ca chng
trn th trng s l nhng nhn t ch yu chi phi mc thu nhp m mi ngi nhn
c. Trn c s ny, th trng quyt nh phn hng ha hay dch v m mi ngi
c hng trong tng sn lng hng ha v dch v m x hi to ra.

22
https://vi.wikipedia.org/wiki

Trang | 148
 Trn thc t, khng tn ti nhng nn kinh t th trng hon ton t do. Nh nc
vn can thip vo vic cung cp cc loi hng ho cng cng nh bo m an ninh, quc
phng, xy dng ng x hay pht trin h thng y t cng cng cng nh nhiu lnh
vc khc.23

Trong c ch th trng t do, cc nh sn xut cn gim chi ph sn xut, nng

cao cht lng sn phm cnh tranh v tng li nhun. thc hin c vic ny
cn a khoa hc v cng ngh vo sn xut, t s thc y khoa hc v cng ngh
pht trin v m bo a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v
trin khai.

Vit nam ang trong qu trnh hi nhp quc t, y l qu trnh tm kim li ch

trong khun kh hp tc v cnh tranh. Trong qu trnh , bn cnh nhng nhng li
th c c do m rng quan h, tip thu kinh nghim, tm kim i tc, tranh th s h
tr ca cc nc tin tin v cc t chc quc t, nc ta cng gp khng t kh khn,
thch thc v th trng, vn, trnh qun l, trnh KH&CN. Theo Mai H: Hi
nhp quc t l qu trnh pht trin v tch hp tr thnh b phn cu thnh tch cc
ca h thng quc t vi th ch c thng nht, m bo li ch lu di cho cc bn
tham gia. Theo khi nim , hi nhp quc t c cc c trng sau: tnh t nguyn,
chp thun lut l chung, tnh hp chun, cnh tranh bnh ng, li ch bn vng. Cnh
tranh bnh ng l h qu tt yu khi quc gia no cng hng ti li ch bn vng chnh
ng trn c s chp nhn lut l chung v hp chun. ng thi, ch c cnh tranh bnh
ng mi m bo cho yu t bn vng ca li ch trong iu kin hi nhp quc t. V
vy, tn ti trong cnh tranh bnh ng vi cc nc pht trin trn th gii, cc t
chc nghin cu v trin khai buc phi i mi bng cch a dng ha chc nng v
c cu, m rng cc hot ng ca mnh.

Chuyn gia c phng vn nguyn l Vin trng Vin Chin lc v Chnh

sch Khoa hc v Cng ngh, ph gio s, nam gii, 64 tui, tr li phng vn v
iu kin m bo a dng ha chc nng v c cu t chc nghin cu v trin khai
nh sau:

23
http://www.123kienthuc.com

Trang | 149
 Cn c mi trng cnh tranh lnh mnh ca nn kinh t th trng ch thc
v hi nhp quc t.
Trn thc t th gii, nhng nc c nn kinh t th trng nh M, Anh, Thy in,
Nht bn, Hn Quc, Singapore u c cc t chc nghin cu v trin khai vi chc nng
v c cu a dng. nhng nc c nn kinh t ch huy, bao cp nh Lin X, Trung Quc,
ng c, Vit Namcc t chc nghin cu v trin khai ch thc hin chc nng nghin
cu, c s phn ly gia nghin cu vi o to v sn xut. Khi cc nc ny chuyn sang kinh
t th trng th bt u phi ti c cu cc t chc nghin cu v trin khai ph hp.

Nh vy l nn kinh t th trng ch thc v hi nhp quc t s to ra mt mi trng cnh

tranh lnh mnh cc t chc nghin cu v trin khai buc phi a dng chc nng v c
cu.

4.1.1.2. Chnh sch thc y i mi cng ngh cc doanh nghip (c bit doanh nghip
nh v va)

a. Vai tr i mi cng ngh doanh nghip (c bit doanh nghip nh v va)

- i mi cng ngh doanh nghip l nhu cu pht trin bn vng ca t nc.

Mt t nc vng mnh cn c khoa hc v cng ngh lm nn tng pht trin. t
nc mun pht trin bn vng khng th ch i mua sn phm, cng ngh ca nc
ngoi m phi t mnh nghin cu v lm ra sn phm ca chnh mnh mi pht trin
bn vng, khng phi ph thuc bn ngoi. Chnh sch thc y i mi cng ngh
doanh nghip cng l thc y khoa hc v cng ngh ca t nc pht trin. V vy,
y chnh l nhu cu pht trin bn vng ca t nc.

- i mi cng ngh l nhu cu pht trin ca doanh nghip. Cc doanh nghip

mun c c cc sn phm chi ph thp, cht lng tt, kh nng cnh tranh cao cn
phi p dng khoa hc v cng ngh quy trnh sn xut. Vic t mnh nghin cu v tm
ra sn phm c quyn ca mnh s to c thng hiu, tng li th cnh tranh ca
doanh nghip. V vy, pht trin, cc doanh nghip cn i mi cng ngh to ra
c cc sn phm mi, cht lng cao, p ng tt nht nhu cu ca th trng.

- i mi cng ngh doanh nghip l mi trng cho pht trin khoa hc v

cng ngh.

Trang | 150
 - i mi cng ngh doanh nghip s gip cc doanh nghip to cc sn phm
cht lng tt, chi ph thp. Mc tiu ca doanh nghip l p ng nhu cu th trng
thu li nhun. Do , i mi cng ngh doanh nghip s hnh thnh th trng
ko.

b. Nhng chnh sch thc y i mi cng ngh doanh nghip

C th k n rt nhiu chnh sch thc y i mi cng ngh doanh nghip

nh: chnh sch v o to cn b, chnh sch v u t, tng cng c s vt cht,
chnh sch h tr hp tc trong nc v quc t, chnh sch v thu ht lc lng cn b
c trnh cao

C hai nhm chnh sch c nh hng rt ln ti vic thc y i mi cng ngh

doanh nghip l chnh sch v vn v tn dng v chnh sch v thu.

* Chnh sch v vn v tn dng

Nhu cu v vn ca cc doanh nghip rt ln, c bit l i vi cc doanh nghip

nh v va ngun vn rt hn hp nn nhu cu v vn cn ln hn. Hin nay, cc doanh
nghip nh v siu nh chim 95% doanh nghip Vit Nam, trong doanh nghip
siu nh chim khong 66%. Ngun vn u t cho KH&CN cc doanh nghip ch
yu l vn ca doanh nghip vi t l 86,06% nm 2010, vn NSNN u t KH&CN
cho doanh nghip ch chim t l 8,48% nm 2010[32]. V vy, nh nc cn ch trng
n chnh sch v vn u t cho i mi cng ngh cc doanh nghip nh v va
hn na.

Ngun vn c th ly t cc qu: nh nc cn hon thin cc Qu pht trin

KH&CN, thnh lp Qu i mi cng ngh theo hng thc cht v hiu qu, thu ht
s tham gia ca cc qu u t t nhn, qu u t mi him u t vo cc doanh
nghip c i mi cng ngh...[32]

Ngun vn c th ly t th trng vn (th trng chng khon) v th trng tin

t (tn dng):

- Th trng chng khon: vic gia nhp th trng vn (th trng chng khon)
l rt kh khn vi doanh nghip nh v va.

Trang | 151
 - Chnh sch tn dng:

C cc loi hnh tn dng: Tn dng thng mi; Tn dng ngn hng; Tn dng
nh nc; Tn dng quc t; Tn dng thu mua.

Vic tip cn vi tn dng ngn hng v nh nc rt kh, do c nhiu th tc

phc tp v kh khn. Cc doanh nghip nh v va thng la chn tn dng thng
mi, tn dng thu mua v tn dng quc t do tip cn ngun tn dng ny thun tin
hn.

Chnh sch v vn v tn dng rt quan trng trong vic thc y i mi cng

ngh i mi doanh nghip nn ngy 29/8/2017, Vin Chin lc v Chnh sch
KH&CN t chc bui ta m khoa hc trao i v cc gii php ti chnh, tn dng
thc y doanh nghip u t cho KH&CN. bui ta m, cc nghin cu xut
mt s gii php nhm hon thin chnh sch ti chnh v tn dng nhm khuyn khch
doanh nghip u t cho KH&CN nh: gii quyt nhng vn cn tn ti trong vn
bn chnh sch, gii quyt nhng vn tn ti trong thc tin v gii quyt cc vn
v m v chnh sch KHCN v i mi 24

Cc nc trn th gii c rt nhiu chnh sch v vn v tn dng thc y i

mi cng ngh cc doanh nghip: Thy in, chnh ph c chnh sch y mnh
doanh nghip m to cng ngh Thy in vi vic u t 3 triu Euro hng nm
dnh cho cc chng trnh vn m doanh nghip ca VINNOVA.[77].

Singapore c chnh sch h tr cc doanh nghip va v nh nng cao nng lc

i mi cng ngh: h tr ti a 50% chi ph thc hin d n; c c ch gip cc doanh
nghip thu ht chuyn gia bn ngoi thc hin cc d n nng cp v hin i ha
cng ngh: mc h tr khng qu 70% chi ph thu chuyn gia; c ch cho vay vi li
sut thp nhm gip cc doanh nghip nng cp v hin i ha cng ngh sn xut:
mc cho vay ti a khng qu 15 triu la Singapore; thi hn cho vay: di 12 thng:
li sut 3,5-6,25%/nm, di 4 nm: li sut 6,25%/nm, 4-10 nm: li sut 6,75%/nm,
i vi cc d n p dng t ng ha cho php p dng mc li sut c bit l

24
http://nistpass.gov.vn/tin-chien-luoc-chinh-sach

Trang | 152
 3,5%/nm[61]. Trung Quc c Qu i mi cho doanh nghip nh da trn cng
ngh-Innofund (1999). Mc tiu ca Qu l h tr cho cc hot ng i mi cng ngh
ca doanh nghip v to iu kin chuyn giao cc kt qu

nghin cu v trin khai. Tnh n thng 7/2006, Qu ny ti tr khong 550 triu

USD cho trn 8.000 d n. Ngoi ra Trung Quc cn p dng mt s chnh sch ti
chnh cho vic hnh thnh v pht trin doanh nghip nh i mi.[68]

* Chnh sch v thu

-
Khi nim: Thu l s tin thu ca cc cng dn, hot ng v vt (nh giao
dch, ti sn) nhm huy ng ti chnh cho chnh quyn, nhm ti phn phi thu nhp,
hay nhm iu tit cc hot ng kinh t - x hi.25

- L do ng thu: Khi nh nc ra i, c tin chi tiu cho s tn ti v hot

ng ca mnh, nh nc t ra ch thu kha do dn c ng gp hnh thnh
qu tin t ca mnh.

Tt c mi hot ng ca chnh quyn cn phi c ngun ti chnh chi (u tin

l nui b my nh nc); ngun u tin l cc khon thu t thu.

Thu l cng c rt quan trng chnh quyn can thip vo s hot ng ca nn

kinh t bao gm c ni thng v ngoi thng.

Chnh quyn cung ng cc hng ha cng cng cho cng dn, nn cng dn phi
c ngha v ng h ti chnh cho chnh quyn (v th Vit Nam v nhiu nc mi c
thut ng "ngha v thu").

Gia cc nhm cng dn c s chnh lch v thu nhp v do l chnh lch v

mc sng, nn chnh quyn s nh thu ly mt phn thu nhp ca ngi giu hn
v chia cho ngi ngho hn (thng qua cung cp hng ha cng cng).

Chnh quyn c th mun hn ch mt s hot ng ca cng dn (v d hn ch

vi phm lut giao thng hay hn ch ht thuc l, hn ch ung ru) nn nh thu vo
cc hot ng ny.

25
https://vi.wikipedia.org/wiki

Trang | 153
 Chnh quyn cn khon chi tiu cho cc khon phc li x hi v pht trin kinh
t.26

- Vai tr ca thu:

+ Ngun thu ca ngn sch nh nc: Mt nn ti chnh quc gia lnh mnh phi
da ch yu vo ngun thu t ni b nn kinh t quc dn.Tt c cc nhu cu chi tiu
ca Nh nc u c p ng qua cc ngun thu t thu, ph v cc hnh thc thu
khc nh: vay mn, vin tr nc ngoi, bn ti nguyn quc gia, thu khc.... Song
thc t cc hnh thc thu ngoi thu c rt nhiu hn ch, b rng buc bi nhiu iu
kin. Do thu c coi l khon thu quan trng nht v khon thu ny mang tnh cht
n nh v khi nn kinh t cng pht trin th khon thu ny cng tng. Vit Nam,
Thu thc s tr thnh ngun thu ch yu ca Ngn sch Nh nc t nm 1990.

+ Cng c gp phn iu chnh cc mc tiu kinh t v m: Chnh sch thu c

t ra khng ch nhm mang li s thu n thun cho ngn sch m yu cu cao hn l
qua thu gp phn thc hin chc nng vic kim k, kim sot, qun l hng dn v
khuyn khch pht trin sn xut, m rng lu thng i vi tt c cc thnh phn kinh
t theo hng pht trin ca k hoch nh nc, gp phn tch cc vo vic iu chnh
cc mt mt cn i ln trong nn kinh t quc dn.27

- S dng thu nh cng c thc y i mi cng ngh doanh nghip:

Nh nc cng c th dng thu sut khuyn khch cc hot ng, nh l dng

thu thc y i mi cng ngh doanh nghip nh v va.

Nh nc p dng thu sut trong cc sc thu nh: Thu thu nhp doanh nghip;
thu gi tr gia tng; thu xut nhp khu; thu thu nhp c nhn.

Nh nc c th gim thu sut ca cc thu ny i vi cc doanh nghip va v

nh trong qu trnh i mi cng ngh ca cc doanh nghip ny.

26
https://vi.wikipedia.org/wiki
27
https://vi.wikipedia.org/wiki/Thu

Trang | 154
 Nh nc c th s dng thu tiu th c bit khuyn khch i mi cng ngh
doanh nghip. Gim thu tiu th c bit i vi cc mt hng l sn phm ca qu
trnh i mi cng ngh.

Ngoi vic dng thu nh cng c khuyn khch pht trin KH&CN cn cn dng
thu nh cng c trng pht: nh thu cao vo nhng sn phm c cht lng thp do
s dng cng ngh lc hu thc y doanh nghip phi i mi cng ngh c sn
phm cht lng tt hn, iu s to iu kin cho KHCN thm nhp vo sn xut,
thu sut cao l sc p buc doanh nghip phi i mi cng ngh cng gip cho x hi
c nhng sn phm cht lng hn v gi thnh thp hn.

4.1.1.3. Chnh sch KH&CN

a. Vai tr chnh sch KH&CN i vi a dng chc nng v cu trc ca cc t chc

nghin cu v trin khai

Chnh sch KH&CN c vai tr rt quan trng i vi vic a dng chc nng v
cu trc ca cc t chc nghin cu v trin khai. Cc chnh sch c th thc y hoc
hn ch cc hot ng khoa hc. Trong bui phng vn chuyn gia nguyn l Vin
trng Vin Chin lc v Chnh sch Khoa hc v Cng ngh, ph gio s, nam gii,
64 tui v iu kin m bo a dng v chc nng v c cu ca t chc nghin cu
v trin khai, ng ni r:

Mt trong cc iu kin cn m bo a dng v chc nng v c cu ca t

chc nghin cu v trin khai l cc t chc nghin cu v trin khai cn c quyn
t ch i vi vic nh hng pht trin, quyn t quyt v t chc hot ng, v
nhn s v v ti chnh trong hot ng nghin cu v trin khai.
Quyn t ch ca cc t chc nghin cu v trin khai ph thuc vo chnh sch
ca nh nc cho php. Do vy, chnh sch khoa hc v cng ngh l iu kin cn
cc t chc nghin cu v trin khai c th a dng ha chc nng v cu trc. Chuyn
gia c phng vn, nguyn l trng phng ca Vin Chin lc v Chnh sch Khoa
hc v Cng ngh, tin s, nam gii cng ng vi quan im cn c mi trng lut
php to iu kin a dng ha chc nng v cu trc ca cc t chc nghin cu v
trin khai.

Trang | 155
 Cc chnh sch KH&CN c tc ng ti a dng chc nng v cu trc ca cc t
chc nghin cu v trin khai nc ta t trc ti nay thng k bng 3.1

Qua bng 3.1 ta thy rng cc vn bn chnh sch trn khuyn khch, to iu
kin cho cc t chc NC&TK a dng ha chc nng v cu trc. giai on u, cc
vn bn cho php t chc NC&TK bn cnh chc nng nghin cu c php o to
v sn xut, cc t chc NC&TK c php thnh lp cc doanh nghip Spin-off nn
to c cu trc a dng cho cc t chc NC&TK. Tin ti giai on sau, cc vn
bn c tng cho php t chc NC&TK c t ch v to iu kin cho cc t
chc c t a dng ha chc nng v cu trc theo th mnh ca mnh.

b. Chnh sch v ti chnh

- Chnh sch vn v tn dng

cc t chc NC&TK c th a dng ha chc nng v cu trc rt cn n

vn. Cc chnh sch vn v tn dng s gip cc t chc NC&TK gii quyt c vn
ny.

Hin nay, Vit Nam vn u t cho KH&CN cn thp so vi cc nc trn th

gii. T l NSNN chi cho KH&CN so vi GDP cha n 0,5% mi nm trong khi
cc nc trn th gii thp nht l t trn 1% tr ln. iu ny c th hin Bng
4.1 v Bng 4.2:

Bng 4.1: u t t NSNN ca Vit Nam cho hot ng KH&CN [6]

Nm Tng chi NSNN Tng chi cho hot T l chi t

(t ng) ng KH&CN (t NSNN so vi
ng) GDP (%)

2011 722.100 11.499 0,41

2012 903.100 13.168 0,41

2013 978.000 13.869 0,39

2014 1.006.700 13.666 0,35

2015 1.147.100 17.390 0,41

Trang | 156
 Bng 4.2: Tng chi quc gia cho hot ng KH&CN

ca mt s nc trn th gii [6]

Quc gia, vng lnh th T l chi cho hot ng

KH&CN so vi GDP (%)
28 nc EU (2013) 2,10
Hoa K (2012) 2,81

Lin bang Nga (2013) 1,10

Trung Quc (2013) 2,01

Nht Bn (2013) 3,47

Hn Quc (2013) 4,15

T so snh hai bng trn, ta thy rng u t t ngn sch nh nc cho hot
ng NC v TK nc ta cn rt thp. Do vy, Nh nc cn ch trng hn na n
chnh sch h tr ti chnh cho cc t chc nghin cu v trin khai. C rt nhiu hnh
thc h tr cho nghin cu v trin khai cc nc trn th gii v h tr rt hiu qu.

Ty u, hng ti vic phn phi ngn sch cng thng qua cc khon ti tr
chi cho mt s hot ng chng hn nh ging dy, chi ph hot ng thng xuyn,
hot ng nghin cu. Trong khun kh ny, cc trng i hc t chu trch nhim
phn chia v phn phi vic cp vn ni b, theo nhu cu ca h. Ti o, ngn sch nh
nc chi cho hot ng nghin cu l 20% kinh ph ti tr, 80% c phn b trn c
s "tha thun thc hin" gia trng i hc v B. [94]

Hn Quc, chnh ph rt ch trng n chnh sch h tr ti chnh cho nghin

cu nh vic h tr tr 80% tin lng hng nm cho mi chuyn gia, ti a l 30.000
USD trong 2 nm u tin.[91]

Chnh sch vn phi gip cc t chc NC&TK c th a dng ha ngun vn.

l vn t ngn sch u t ban u v u t pht trin; vn t doanh nghip, (
i mi cng ngh, nng cao cht lng sn phm, to ra sn phm mi ) i lin vi
c ch th trng ko; vn t cc qu, vn nc ngoi, vn t th trng chng khon

Trang | 157
 cc nc cc nc trn th gii c rt nhiu cc qu c ca chnh ph c ca t
nhn h tr cho cc hot ng nghin cu: Qu ca chnh ph nh IDRC (Canada),
SAREC (Thy in), Qu ca cc doanh nghip: Ford Foundation (Hoa K),
Volswagen Foundation (c), Toyota Foundation (Nht Bn), Calsberg Foundation
(an Mch), Qu ca cc chnh ng: nhng quc gia theo th ch a ng, nh
nc cho php lp qu bn cnh cc ng m bo cho phng hng ti tr
nghin cu ca qu c mang tnh c lp, khng b ng li ca ng chi phi, m
ngc li, cc nghin cu c ti tr s gip cho s hon thin ng li ca ng,
ngoi ra cn c qu ca cc tn gio, qu ca cc t chc phi chnh ph, qu ca cc c
nhn.[25]

Thy in c Hi ng nghin cu Thy in (VR), c ti tr bi B Gio

dc v Nghin cu ti tr cho nghin cu trn tt c cc lnh vc t nhin, khoa hc x
hi, y t v gio dc m cc cuc tuyn chn mi nm mt ln tnh ng dng c nh
gi bi cc phn bin kn. Qu tri thc ti tr cho nghin cu v i mi ti cc vin
o to bc cao, Qu Thy in v Nghin cu Chin lc ti tr cho nhng d n
nghin cu tim nng v i mi, Qu Ngn hng Ba trm nm ca Thy in ti tr
cho nhng d n v khoa hc x hi v nhn vn.[81].

Trong khi , nc ta rt t cc qu nht l cc qu t nhn. Vic trch lp qu

pht trin KH&CN ca doanh nghip cng cn hn ch. Thng t 130/2008/TT-BTC
hng dn thi hnh Ngh nh s 124/2008/N-CP quy nh vic trch lp Qu pht
trin KH&CN ca doanh nghip: doanh nghip c trch ti a 10% thu nhp trc
thu lp Qu pht trin KH&CN ca doanh nghip. Tuy nhin, ti hu ht cc doanh
nghip u cha bit cch thc trch lp qu, mt phn do khng nm c chnh sch,
mt phn do vn bn hng dn cn chng cho, khng r rng. Hn na trong bi cnh
hot ng ca doanh nghip va v nh kh kh khn, tng trng chm nh hin nay,
t l trch lp qu hu nh khng ng k c th u t cho KH&CN. [32]

Nh nc cn to iu kin cho cc t chc NC&TK tip cn cc ngun vn v

tn dng:

Trang | 158
 + Tip cn cc ngun vn: vn ngn sch, vn doanh nghip, th trng chng
khon, vn t cc qu.

+ Tip cn cc ngun tn dng: tn dng ngn hng: nh nc a ra cc chnh sch

u i v li sut cho vay, chnh sch v th chp, tn chp to iu kin v vn cho cc
t chc nghin cu v trin khai; tn dng thu mua.

mt s nc Chu u cho php cc trng i hc u t vo c phiu, c phn

hoc pht hnh tri phiu nh o, B / cng ng ngi Php, Cng ha Sc, an Mch,
Estonia, Hungary, , Latvia, Luxembourg, Ty Ban Nha v Anh. [94]

Nh nc giao quyn t ch ti chnh cho cc t chc NC&TK nh t ch trong

s dng kinh ph, to iu kin thng thong hn trong thanh quyt ton tin thc hin
hot ng nghin cu v trin khai ca cc t chc khoa hc v cng ngh Nh nc
ch ng vai tr h tr, khng qun l cht ch vic s dng tin cho cc hot ng
nghin cu v trin khai.

Hn Quc, nh nc khng kim sot cc kt qu nghin cu khoa hc, i mi

cng ngh thng qua cc hi ng m cn c vo cc cng b quc t hoc thng mi
ha sn phm. Nh khoa hc cng c t mnh qun l kinh ph m khng cn phi
gii trnh vi c quan ti chnh cho n khi kt thc d n [91]. Vin KIST ca Hn
Quc c mt quyt nh c bit ca Tng thng v min tr kim ton [24].

C tm quc gia Chu u (o, B, Estonia, Na Uy, Ba Lan, Cng ha Slovak,

Thy S v Anh) thnh lp h thng m trong cc trng i hc khng gp hoc
rt t hn ch trong chi tiu cc ngun lc ca h. [94]

Cc trng i hc Chu u c gi v xy dng ngun d tr t vn t c.

hu ht cc nc Chu u, cc trng i hc c th gi li phn thng d t ngun
ngn sch nh nc nh o, B, H Lan, Bungari, Croatia, Sc, an mch, Estonia,
Phn Lan, Vng quc Anh. [94]

- Chnh sch thu

Nh nc dng chnh sch u i v thu nh hon thu cho chi ph u t R&D v

o to nhn lc; gim thu nhp khu thit b phc v nghin cu: ha cht, hng ha

Trang | 159
s ch u vo, nguyn vt liu, v vt mu; min thu VAT, thu trc b i vi nh
ca v t ai phc v cc mc tiu R&D;min thu thu nhp c nhn cho cc chuyn
gia Chnh sch u i v thu s thc y i mi cng ngh doanh nghip, to th trng
cng ngh, to iu kin cho cc danh nghip khoa hc v cng ngh mi khi nghip.

Hn Quc c chnh sch h tr thu cho hot ng nghin cu v trin khai nh:

- Hon thu: Hon 15% chi ph u t cho R&D v o to nhn lc trong mi

nm ng thu; hoc hon 40% chi ph trung bnh hng nm ca 4 nm gn nht u t
cho i mi R&D v o to nhn lc.

- Gim thu nhp khu: Gim 80% thu nhp khu thit b phc v nghin cu:
ha cht, hng ha s ch u vo, nguyn vt liu v vt mu.

- Min thu ca a phng: Min thu VAT, thu trc b i vi nh ca v t

ai phc v cc mc tiu nghin cu v trin khai.

- Min thu thu nhp c nhn cho k s nc ngoi: trong 5 nm vi chuyn gia
phc v nghin cu v trin khai trong lnh vc cng nghip cn s dng nhiu cng
ngh trong danh sch c nh nc quy nh. [91]

c. Chnh sch v xy dng nhim v KH&CN

Chnh sch v xy dng nhim v khoa hc theo xu hng chuyn t nh nc

lm khoa hc sang x hi lm khoa hc.

Nh nc gim bt s can thip vo nh hng nghin cu, giao dn cho cc t

chc khoa hc v cng ngh t xy dng k hoch v nhim v ca mnh. Nh nc c
th chia ra lm 3 loi nhim v khoa hc v cng ngh.
- Loi nhim v th nht: L nhng cng vic c Nh nc giao c th v trc tip.
V d nh mt s vn cp bch c xc nh r v i tng nghin cu trong quc
phng, phng chng thin tai, pht trin kinh t-x hi,... Vi loi nhim v ny, t chc KH
& CN ch l ngi lnh hi v thc hin nhim v trn giao. Nh nc cn thu hp cc
chng trnh, ti, nhim v nh nc cc cp. Mi cp ch gi mt-hai nhim v thc
s l ca Nh nc. Nh nc ch phn b kinh ph cho mt-hai nhim v ny.

Trang | 160
 Nh nc cn m rng cc ti cp c nhn, do c nhn xut v thc hin.
Nh nc ng vai tr ngi ti tr ho hip, ch khng phn b thc hin ch cc
ti cp nh nc.
- Loi nhim v th hai: L cc ch nghin cu trong chc nng hot ng ca t
chc KH & CN nh nc ( c Nh nc quy nh). Trong mt phm vi kh rng, vin
nghin cu thuc Nh nc c quyn v phi t chu trch nhim la chn ra cc vn lm
nhim v khoa hc v cng ngh c th. i vi mt s nhim v c Nh nc giao trc
tip nhng ch c tnh cht nh hng, vin nghin cu cng phi t c th ho, xc nh r
cc vn cn tp trung gii quyt.

- Loi nhim v th ba: L cc hp ng m t chc KH & CN k kt thc hin vi

bn ngoi. La chn nhng hp ng no hon ton thuc quyn t ch ca cc n v trn
c s vn dng cc quy lut ca kinh t th trng (nh nc thc y th trng ko). Mt
s chng trnh nghin cu ca Nh nc c mang ra u thu cng thuc loi nhim v
th ba, bi vy n v c th ton quyn quyt nh c tham gia u thu hay khng v tham
gia vo chng trnh no...

d. Chnh sch v t chc v nhn s

- Chnh sch v t chc:

Nh nc cho php t chc NC&TK c quyn:

+ T iu chnh v t chc.

+ T xy dng chc nng c cu.

+ T quyt nh thnh lp v gii th cc n v trc thuc.

- Chnh sch v nhn s:

+ Nh nc cn b ch bin ch, chuyn cc t chc NC&TK hot ng theo

Ngh nh 35/HBT. mt s nc Chu u nh o, an Mch, Luxembourg, B
o Nha, Thy S xa b ch cng chc cc trng i hc [94]

+ Tn trng di ng x hi trong cng ng khoa hc. Cc cn b khoa hc c

t do la chn ni lm vic. Hot ng khoa hc cn tnh sng to cao nn mi trng
lm vic thch hp, khng b g b, cc nh khoa hc s pht huy c ht kh nng

Trang | 161
lm vic ca mnh. Hin nay, ch bin ch lm hn ch vic t do la chn ni
lm vic ca cc nh khoa hc.

+ To th trng lao ng trong cng ng khoa hc.

+ Nhn lc hot ng trong t chc KH & CN nh nc l mt loi lao ng kh

c th. Lm vic trong cc c quan ca Nh nc th dng nh h l nhng cng chc
Nh nc, nhng nghin cu khoa hc th li cn c s c lp, t ch,...

+ Nh nc h tr cc t chc khoa hc v cng ngh trong vic o to cn b

v thu ht nhn ti.
e. Chnh sch v s hu tr tu
- Nh nc cn nng cao thc coi trng s hu tr tu.
- Chnh sch v s hu tr tu l gii php quan trng cho pht trin KH&CN, cho
i mi cng ngh v pht trin bn vng.
- Thng mi ha kt qu nghin cu gn cht vi quyn s hu tr tu. Sn phm
thng mi ha rt quan trng thng hiu, thng hiu ca sn phm li lin quan ti
s hu tr tu. V th, s hu tr tu gn lin vi vic thng mi ha kt qu nghin
cu.
- Mt s kin ngh v chnh sch s hu tr tu:
+ Thc thi quyn s hu tr tu bng bin php dn s.
+ Ch ti x pht vi phm bn quyn cn nghim khc hn. Ngh nh
99/2013/NCP quy nh vi phm s hu tr tu pht 500 triu ng i vi t chc v
250 triu ng i vi c nhn, mc pht ny cn nh cha nng cao c thc coi
trng s hu tr tu.
+ Mt s khi nim trong lut s hu tr tu v B lut hnh s c su iu lin
quan n s hu tr tu cn lm r hn nh s lng ln, hu qu nghim trng, cn
c nh lng c th x l vi phm c r rng, chnh xc.
+ Cn sm thit lp ton n chuyn ngnh dnh cho xt x cc v c lin quan n
s hu tr tu (trc mt c th trin khai mt s tnh thnh ln nh H Ni, Thnh
ph H Ch Minh) v o to thm phn chuyn v s hu tr tu.
+ Nh nc cn c chnh sch cho vic lp cc qu h tr cho hot ng s hu
tr tu. Hn Quc h tr hot ng ng s hu tr tu c Qu v quyn s hu tr

Trang | 162
tu: cho vay di hn vi li sut thp i vi nhng c nhn, doanh nghip ng dng
sng ch, tr cp chi ph cho vic ng k bo h quyn s hu tr tu nc ngoi
(nh tr cp 250 USD cho mt ln np n ng k nc ngoi, i vi c nhn,
doanh nghip va v nh l 3 ln/nm; i vi cc trng i hc, vin nghin cu l
10 ln/nm); Qu dnh cho gii thiu cc sn phm t sng ch: vic h tr c thc
hin thng qua cc hnh thc cho vay to ra sng ch, thit k kiu dng, nhn hiu,
bao b, tr cp chi ph cho c nhn v doanh nghip sn xut hng mu theo sng
ch.[10]
+ Nh nc cn c cc chnh sch h tr cho hot ng s hu tr tu nh: h tr
chi ph v ng k bo h quyn s hu tr tu: Hn Quc nh nc h tr 70% cc
loi ph nh np n, kim tra, ng k trong vng 3 nm cho cc doanh nghip va v
nh[10]; o to, bi dng chuyn gia v s hu tr tu.
g. Chnh sch v hi nhp
Nh nc giao quyn t ch cho cc t chc khoa hc v cng ngh trong vic la
chn i tc, i tng, hnh thc hp tc quc t
Nh nc to iu kin cho hi nhp nh to iu kin v th v lc cho cc t
chc KH&CN, xy dng cc th ch, php l h tr
Cc nc trn th gii xy dng cc th ch v php l to iu kin hi nhp
v hp tc quc t v KH&CN nh: M vi chnh sch tri thm mi gi sinh
vin nc ngoi n hc tp, trong nhng nm gn y, s lng du hc sinh nc ngoi
M khng ngng tng ln v lun dn u ton th gii. Theo bo co ca Vin
Gio dc Quc t Hoa K, nin kha 1954-1955: sinh vin quc t M l 34.000; nin
kha 2003-2004 l 572.000; nin kha 2006-2007 l 583.000 v nin kha 2014-2015
l 974.926, t mc cao nht trong vng 35 nm qua [58]. Ti Trung Quc, thng
7/2003, B KH&CN v B Thng mi Trung Quc xy dng danh mc cc sn
phm cng ngh cao nhm thu ht u t trc tip ca nc ngoi (cng ngh thng tin,
sinh hc, vt liu mi, cng nghip ha hc v vt liu xy dng). Cc cng ty a quc
gia nh Microsoft, Motorola, Siemen, IBM v Intel ang m cc phng th nghim ti
Trung Quc. Nm 2004, c khong 300-600 phng th nghim nc ngoi ang hot
ng Trung Quc v s lng ny ang ngy mt tng.[68]

Trang | 163
4.1.2. iu kin - Chnh sch m bo nng lc t tr (qun l vi m)
4.1.2.1. u t ban u m bo cho hot ng ca n v
Trong bui phng vn chuyn gia nguyn l Vin trng Vin Chin lc v Chnh
sch Khoa hc v Cng ngh, ph gio s, nam gii, 64 tui, ng ni iu kin
a dng ha chc nng v c cu ca t chc nghin cu v trin khai l:
Cc t chc nghin cu v trin khai cn c tim lc khoa hc v cng ngh
hot ng
V vy, nh nc hay cc n v ch qun cn u t ban u cho cc t chc
nghin cu v trin khai h c c nn tng vng mnh t pht trin. u t
ban u m bo cho hot ng ca n v bao gm:
- u t v c s vt cht nh t ai, vn phng, xng sn xut, trang thit b
nghin cu, phng th nghim.
- V nhn lc: nh nc c chnh sch h tr cho cc t chc NC&TK thu ht
c nhn lc trnh cao, h tr o to nng cao nghip v chuyn mn cho cc cn
b
- V ti chnh: nh nc duy tr cp kinh ph hot ng thng xuyn cho cc t
chc NC&TK trong thi gian u cho n khi cc n v c th t ch hon ton.
- V cc quan h trong v ngoi nc: nh nc lm cu ni gia cc t chc
NC&TK vi cc doanh nghip, cc trng i hc trong nc v nc ngoi.
Mt v d t ch thnh cng in hnh l Vin Du kh. Khi tch ra khi Tp on
Du kh tr thnh n v t ch, Vin c Tp on u t rt nhiu cho c s vt
cht, t ai, trang thit b, nhn lc v vn hot ng. T c s ban u mnh v
y m Vin pht trin v tr thnh mt t chc nghin cu v trin khai t ch
rt thnh cng.

Trong bui hi tho ngy 31/01/2015 v Nhng vn l lun v cc quan im

t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr v trong bui ta m gp bo
co trung hn ti nh gi kt qu v xut gii php tng cng trin khai thc
hin Ngh nh115/2015/NQ-CP v Ngh nh 80/2007/N-CP ngy 08/12/2015 ti
Trng i hc Khoa hc X hi v Nhn vn, Ph vin trng Vin Du kh Vit Nam
pht biu: cc t chc nghin cu v trin khai c th t ch thnh cng cn c h

Trang | 164
tr t nh nc gip u t ban u v trang thit b, gip o to cn b, b sung nhn
lc. Hi tho ngy 31/01/2015 v Nhng vn l lun v cc quan im t chc
h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr ti Trng i hc Khoa hc X hi v
Nhn vn, nguyn Ph vin trng Vin Chin lc v Chnh sch Khoa hc v Cng
ngh cng pht biu rng u t v c s vt cht cho t chc nghin cu v trin khai
th nh nc vn u t, ch c chi tiu cho hot ng thng xuyn th phi t ch. Nh
nc khng u t th khng cn l nghin cu na m ch l vn phng k s lm
dch v.

Cc nc trn th gii, chnh ph cng u t rt nhiu cho khoa hc v cng ngh

th hin bng 4.2. Trung Quc c hng lot chng trnh, chnh sch u t cho
KH&CN nh: Chng trnh NC&TK cng ngh trng im (1983), chng trnh Phng
th nghim trng im Quc gia (1984), Chng trnh m la (1986) h tr chuyn
giao cng ngh vo khu vc nng thn, chng trnh NC&TK cng ngh cao (Chng
trnh 863), Chng trnh sn phm mi quc gia (1988), chng trnh b uc (1988)
h tr pht trin khu vc cng nghip cng ngh cao, chng trnh NC&TK khoa hc
c bn trng im (Chng trnh 973).[68]

Nh vy, u t ban u cho cc t chc nghin cu v trin khai rt quan trng,

n s to nn mng, b phng vng chc t chc pht trin v thnh cng.
4.1.2.2. Nng lc t iu chnh t chc

Trong bui hi tho ngy 31/01/2015 v Nhng vn l lun v cc quan im

t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr, ph vin trng Vin Du kh
Vit Nam pht biu rng t tr bn thn t chc phi c nng lc: phi xy dng
c h thng qun tr nng lc, c tm thch ng.

Nng lc t iu chnh t chc gm c:

a. Nng lc chuyn i m hnh t chc
t ch v ng vng trong nn kinh t th trng, cc t chc NC&TK phi t
chuyn i c m hnh t chc, t m hnh t chc n gin thc hin mt chc
nng nghin cu sang m hnh t chc a dng thc hin cc chc nng a dng ca
t chc.

Trang | 165
 b. Nng lc phn tch t chc
T chc NC&TK phi c hai nng lc l
- Nng lc phn tch nhn dng cc loi m hnh t chc
- Nng lc phn phn tch nh gi u im v hn ch ca tng m hnh t chc
tm ra c m vnh u vit nht.
c. Nng lc la chn, xc nh chc nng v c cu t chc mi ph hp yu cu
Sau khi phn tch nhn dng v nh gi m hnh t chc, t chc NC&TK phi
la chn c ng nhng chc nng v c cu t chc ph hp vi n v mnh v
ph hp vi nn kinh t th trng v hon cnh ca t nc.
4.1.2.3. Nng lc s dng c hiu qu cc ngun lc
Khi cc t chc NC&TK ng ra t ch, c c cc ngun lc u t ban u do
nh nc hoc n v ch qun cung cp v c s vt cht, nhn lc, ti chnh...Nhng
mun n v pht trin c th t chc NC&TK phi s dng c cc ngun lc sn
c ca mnh mt cch hiu qu nht, khai thc c ti a ngun lc t c thnh
qu tt nht cho n v. Nng lc s dng c hiu qu cc ngun lc cng l mt trong
nhng nng lc quyt nh n thnh cng ca n v.
C nng lc t iu chnh t chc v nng lc s dng c hiu qu cc ngun lc
u ph thuc vo nng lc ca i ng cn b qun l trong t chc.
4.1.2.4. B my qun l
Trong bui phng vn chuyn gia nguyn l trng phng ca Vin Chin lc v
Chnh sch Khoa hc v Cng ngh, tin s, nam gii, ng cho rng iu kin cn a
dng ha chc nng v cu trc t chc NC&TK l t chc phi c nng lc t ch
trong u tin l nng lc ca i ng cn b
a. Ngi lnh o

Ngi lnh o l ngi iu hnh t chc, cc quyt nh ca lnh o nh hng

trc tip n hot ng ca n v. Cc quyt sch ca ngi lnh o s lm cho n
v pht trin hay khng, tn ti c hay khng. Do vy, nng lc ca ngi lnh o
rt quan trng, quyt nh n vic sng cn ca t chc.

Ngi lnh o t chc t ch phi c nng lc t chc chuyn nghip; bit thu
ht, trng dng nhn ti; bit dn thn khng nh mnh, khng nh hng nghin

Trang | 166
cu ca mnh v ca n v mnh, m mun vy th khng ch cn k nng qun l m
cn i hi nng lc chuyn mn cao. Nu ngi ng u khng c cng trnh cng
b quc t trn cc tp ch ISI th khng c uy tn chuyn mn trong mt ng nghip,
cng khng th thc y h n lc lm ra nhng cng b quc t.

Trong nn kinh t th trng, ngi lnh o cn phi l mt nh kinh t gii, bit

nm bt nhu cu ca th trng hng cho cc hot ng ca n v, bit nhy bn
trong kinh doanh thng mi ha cc sn phm nghin cu.

Ngi lnh o phi c tm nhn xa, d bo c nhng bin ng ca mi trng

v tc ng ca n n t chc mnh ang lnh o

Ngi lnh o phi c quan h rng ri trong v ngoi nc to c c hi

hp tc v nghin cu khoa hc, k kt cc hp ng cho n v mnh tng ngun
thu. Ngoi cc mi quan h trong v ngoi nc cn gip n v c th thu thp thm
c cc thng tin trong v ngoi nc v th trng, v nghin cu khoa hcgip
ch cho qu trnh pht trin ca n v.

b. B my qun l

B my qun l s iu hnh cc hot ng ca n v nn khi cc t chc NC&TK

c cc hot ng a dng th b my qun l cng phi thay i c thm cc b phn
qun l qun l cc hot ng ca n v. Trc y, n v ch thc hin chc nng
nghin cu th ch cn b phn hnh chnh v qun l khoa hc nhng khi pht trin
thm cc hot ng o to, sn xut v dch v th b my phi cn thm cc b phn
qun l o to, tm hiu th trng, chm sc khch hng, b phn php ch

thc hin a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc NT&TK, th b

my qun l ca cc n v ny cng phi thay i cho ph hp qun l, iu hnh
v phc v tt nht cho cc hot ng ca n v.

c. Chuyn vin qun l

Sau khi a dng ha chc nng, cc t chc NC&TK s c rt nhiu hot ng

nh nghin cu, sn xut, o to, dch v. Do , phi c chuyn vin qun l tng
hot ng ca t chc iu hnh, qun l v h tr cho cc hot ng ny. iu kin

Trang | 167
cnh tranh ca kinh t th trng i hi chuyn vin qun l phi c tnh chuyn nghip
cao, c hiu bit su v cc hot ng ca n v bn cnh vic qun l, cn phi t
vn, h tr v lut v cc th tc cho cn b khoa hc khi thc hin cc hot ng nghin
cu, o to, sn xut v dch v.

4.1.2.5. Tinh thn t tr

Trong bui hi tho ngy 31/01/2015 v Nhng vn l lun v cc quan im
t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr, ph vin trng Vin Du kh
Vit Nam a ra bn iu kin t chc nghin cu v trin khai c th t tr trong
c iu kin l lnh o v cn b phi c quyt tm chnh tr bi khi bc vo lm
l rt kh khn, tm l nhiu ngi cn e s nn Vin Du kh Vit Nam cng phi
mt 2 nm bn lun v phi b phiu mi quyt nh c vic t ch.
Khi phng vn chuyn gia nguyn l trng phng ca Vin Chin lc v Chnh
sch Khoa hc v Cng ngh, tin s, nam gii, v iu kin t tr trong khoa hc
cc t chc NC&TK ng cho rng iu kin u tin t tr l phi c tinh thn t tr.

a. Tinh thn t tr ca lnh o

Mun t ch thnh cng, bn cnh nng lc, ngi lnh o cn cn c tinh thn
t ch, c quyt tm thc hin t tr cho n v.

c bit trong giai on chuyn i hin nay, nhiu t chc KH&CN vn quen vi
ch bao cp trc y nn rt ngi v tm cch trnh "t ch, t chu trch nhim"
bng nhiu cch, mt s vin NC-TK tm cch chng minh l vin nghin cu c bn
tip tc nhn c kinh ph ngn sch cho hot ng ng thng xuyn.

V vy, trong giai on hin nay, tinh thn t tr ca lnh o cc t chc KH&CN
rt quan trng i vi vic thc hin t tr trong khoa hc cc n v.

b. Tinh thn t tr ca nh khoa hc

Cc cn b nghin cu nc ta tri qua thi gian di trong nn kinh t k hoch

ha, chu bao cp ca nh nc nn thng tr tr, ch i giao nhim v v cp tin.
Khi chuyn sang nn kinh t th trng, nh nc ct dn bao cp, cc nh khoa hc
khng th lm vic i ph nh trc y m phi ch ng tm kim vic lm v
lm vic ht sc mnh mang li li nhun mnh v cho c quan. Cc nh khoa hc c

Trang | 168
tinh thn t ch cao th mi ht tm ht sc cho cng vic, sn phm lm ra ph hp
thc t, p ng yu cu th trng. V vy, giai on ny tinh thn t tr ca cc nh
khoa hc rt cn thit st cnh cng lnh o xy dng n v mnh thnh n v t
ch.

4.1.2.6. Vn ha t chc

a. Mi trng lm vic

c th a dng ha chc nng v c cu, t tin ti t tr trong khoa hc,

cc t chc nghin cu v trin khai phi to dng c mt mi trng lm vic minh
bch, dn ch, khoa hc, tin cy.

Mi trng lm vic minh bch, tin cy s to c nim tin cho mi ngi, l

ng lc thc y cho cc cn b lm vic. Ti Hi ngh ton quc v thc hin c ch
t ch, t chu trch nhim ca cc t chc KH&CN cng lp, B Keiko Sato , Ph gim
c Nhm Ngn hng Th gii nhn mnh phi cng khai, minh bch vic s dng
NSNN cho nghin cu khoa hc bi y l iu m bo cho kt qu chuyn i cc
vin nghin cu c trin khai mt cch bn vng. Cht lng nghin cu v trin khai
ca Hn Quc c bc tin b r rt khi nc ny t nm 1999 c c ch ti tr
da trn hiu qu hot ng ca cc vin nghin cu qua cc cng c kim tra, i chiu
thng qua s tham gia ca t nhn, gii hc thut, t chc x hi dn s v chuyn gia
nc ngoi m bo qu trnh a ra quyt nh khng b nh hng bi hnh vi
tham nhng v cc nhm li ch.[44]

c trng ca hot ng nghin cu khoa hc l dn ch. Mt mi trng lm

vic dn ch, khoa hc s gip cho cc cn b nghin cu pht huy c ti a kh nng
lm vic v sng to ca mnh. T , t chc s khai thc c ngun nhn lc mt
cch hiu qu nht phc v cho qu trnh a ha chc nng v c cu ca t chc
tin ti t ch. Tuy nhin, c cu t chc cng nh hng ti mi trng dn ch. Nu
cc vin thit k theo chc nng th hot ng mang tnh hnh chnh v quan liu, kh
c th c mi trng dn ch. Nu thit k theo m hnh ma trn th t chc s linh hot
hn, d dng tip cn vi th trng v bn thn cu trc s mang n mi trng
dn ch v t do hn trong t chc.

Trang | 169
b. Vn ha t chc

Trong bt k loi hnh t chc no ta cng thy vn ho, gio dc, qun l ho vo
nhau v quyt nh n i sng t chc
V mi trng dn ch v t do l cm hng cho sng to nn vin nghin cu
khoa hc c nt vn ho dn ch.
Vn ho t chc khng ch n thun to ra bn sc ca t chc, m n cn l iu
kin ti cn thit cho t chc pht trin bn vng. S thay i t chc ko theo s thay
i vn ho t chc v ngc li vn ho t chc c th tc ng n t chc c khi lm
bin i c c cu cho ph hp vi vn ho mi. Vn ho t chc cho php ta hiu r
hn nhng thay i trong t chc. C th xem vn ho t chc gn lin vi ngh nghip
cng chnh l gn vi c cu v c ch vn hnh t chc. V th, vic xy dng vn ha
t chc ph hp vi nn kinh t th trng s ko theo vic ti c cu theo hng a
dng ha c cu ca t chc.

Vn ho t chc gip cho ta l gii quan h t chc vi mi trng. Khi mi trng

c nhng thay i cn bn, vn ho t chc cn thay i song song vi s thay i v
c cu. iu khng ch h tr cho i mi c cu, c ch qun l m cn phi thay i
c trit l hot ng ca t chc - chnh l thay i vn ho t chc cho ph hp vi
tnh hnh mi.

Xy dng vn ho t chc, ngi ta coi trng truyn thng ca t chc, nhiu khi
xem n nh sc mnh khng g snh c ca t chc. Nhng thng hiu ni ting
bn thn n ni ln vn ho ca chnh nhng thng hiu . Truyn thng ca t
chc nhiu khi chi phi c phng thc qun l, thm ch nh hng n c cu trc
ca t chc na. Truyn thng l bn sc ca vn ho t chc, bn sc y khng phi
bt bin, cng vi s pht trin ca t chc, cc th h ni tip ca t chc s xy dng
nn nhng truyn thng mi lm cho bn sc ca vn ho t chc lun c pht trin
tt p hn v l biu tng cho t chc. Cng vi s iu chnh ca t chc, cu trc
t chc khng ngng hon thin, thc y s tin b ca c ch qun l qu trnh
cng s to dng mi trng vn ho tt p hn, nhn vn hn. V ngc li nn vn
ho y tc ng tr li c ch qun l v cu trc ca t chc lm n hon thin hn.
Trong nn kinh t th trng vi quy lut cnh tranh khc nghit, vic xy dng thng

Trang | 170
hiu v cng quan trng vi cc t chc nghin cu v trin khai. Thng hiu chnh l
bn sc vn ha ca t chc. Vn ha t chc v cu trc t chc tc ng tng tc
qua li lm cho nhau ngy cng hon thin thm.
Tnh nhn vn ca vn ho t chc lm cho s tch hp vn ho t chc ngy cng
pht trin, khng ngng hon thin to ra s pht trin bn vng ca t chc, lun ginh
c thng li ngay c trong iu kin cnh tranh khc lit nht.[64]
V vy, vic xy dng vn ha t chc to nn thng hiu cho n v mnh v
cng quan trng trong qu trnh ti cu trc theo hng a dng ha chc nng v c
cu tin ti t tr ca cc t chc nghin cu v trin khai.
4.2. QU TRNH CHUYN I CA CC T CHC NC - TK TRONG TIN
TRNH THC HIN T TR

4.2.1. Nguyn tc chuyn i:

4.2.1.1. Khng ph v h thng

Trong iu kin Vit Nam, chnh tr t nc ang n nh, khng th ph v h

thng cc t chc nghin cu v trin khai xy dng li nh mt s nc x hi ch
ngha ng u. Trong cng trnh nghin cu ca Meske v kinh nghim chuyn i
h thng KH&CN ca c a ra qu trnh chuyn i din ra theo 3 giai on: giai
on tan r (giai on 1), giai on cu trc li (giai on 2) v giai on xy dng mt
h thng KH&CN mi (giai on 3) [83-86]. Sau khi thng nht nc c, chnh ph
Cng ha Lin bang c ra quyt nh gii th ton b h thng khoa hc ca ng
c, trc ht l Vin Hn lm khng gn vi sn xut v o to v cc loi vin cng
ngh nm chi vi, trc thuc cc b, gi l b, ngnh khng gn vi o to v sn
xut. Hu ht cc trng i hc c gi nguyn v c t chc li trn nguyn tc
gn nghin cu vi o to v sn xut. Nc c thnh cng trong ti cu trc theo
3 giai on l do c c sn mt h thng khoa hc v gio dc vn n nh Ty c.
H thng ny l nn tng cho qu trnh ti cu trc h thng KH&CN trn ton nc
c. iu kin chnh tr, lch s ca Vit Nam khng ging c, v th khng th ph
v xy dng li. Ta cng phi rt kinh nghim t Nga: ngy 28/6/2013, n gii
th Vin Hn lm Khoa hc Nga c trnh Chnh ph v ngay lp tc ngy
27/7/2013, mt cuc mit ting ln c t chc nhm phn i vic gii th Vin Hn

Trang | 171
lm Khoa hc Nga. Cng vi hng lot cuc tho lun v vn ng, cui cng n gii
th b ph sn. [27]. Nh vy, ta thy rng vic ph v h thng l khng th thc hin
c ngay c t nc c h thng chnh tr b thay th nh Nga.

Hn na, qua phn nghin cu chng 3, ta thy rng cc t chc nghin cu v

trin khai ca ta ang pht trin theo hng gn nghin cu vi o to v sn xut nn
khng th v khng cn phi ph v h thng v cc t chc nghin cu v trin khai
ca ta ang i theo ng hng pht trin chung ca th gii.

V vy nguyn tc u tin ca chuyn i l khng ph v h thng, cc t chc

trin khai phi chuyn i dn dn v mm do ph hp vi tnh hnh v iu kin thc
t ca t nc

4.2.1.2. Thch ng dn vi nn kinh t th trng

Xu hng chung ca cc nc trn ton cu hin nay l c nn kinh t th trng.

Kinh t th trng i hi cc t chc nghin cu v trin khai mun tn ti v t tr
phi tun theo cc quy lut ca n. V vy, cc t chc nghin cu v trin khai phi
iu chnh t chc, chc nng, nhim v, hot ng ca mnh dn dn thch ng
vi kinh t th trng. Trung Quc cng ang hon thin mng li vin nghin cu v
trin khai cng thch ng dn vi c ch th trng: mt l l thay i c cu v qun l
trong khu vc nghin cu cng: mc ch u tin l c cu li h thng nghin cu
soviet v to ra h thng p ng tt hn nhu cu th trng, ng gp tt hn cho
pht trin kinh t - x hi. Hai l chuyn i cc vin nghin cu v trin khai cng trc
thuc cc b ca Trung Quc thnh doanh nghip, tp on, t chc phi li nhun, cc
t chc trung gian sp nhp vi i hc. Ba l ci cch Vin Hn lm Khoa hc (CAS):
giai on u (1998-2000) CAS sp xp li cc ngnh khoa hc, ti c cu t chc, ci
cch hot ng. Giai on 2 (2001-2005) ti c cu li vin, tng s vin nghin cu
ca CAS t 123 vin nm 1999 xung 91 vin vo nm 2006. S phn b ti tr: 65-
70% trc tip n cc vin nghin cu, 30-35% do trung tm qun l ca CAS gi li.
y l s o ngc m hnh truyn thng, h tr tnh thch ng v tng kh nng cnh
tranh ca cc vin nghin cu. [70]

4.2.1.3. Tng bc t tr ha

Trang | 172
 nhng quc gia nh nc lm khoa hc th qu trnh chuyn i ca cc t
chc nghin cu v trin khai trong tin trnh thc hin t tr l mt qu trnh rt kh
khn v lu di. Do b ngn cn v nhn thc, thit ch v php lut m vic t tr ha
phi thc hin tng bc, bm st vi nhng quyn m php lut cho php.

4.2.2. Phng thc chuyn i

4.2.2.1. Thc hin chuyn i tng bc

Bt u t bc n gin nht l a dng ha hot ng, tin ti a dng ha t

chc v a dng ha ti chnh [26].

Kinh nghim ca Ba Lan: Chnh ph Ba Lan theo ui chnh sch c cu li cc

vin ngnh nhng tin hnh dn dn. Chnh ph nc ny thay i nguyn tc ti tr
cho nghin cu v trin khai bng vic xp hng cc vin R&D trn c s nh gi trc
tip tng vin (Jasinski,1994) [70]

4.2.2.2. T chuyn i l chnh

t nc ta chuyn sang nn kinh t th trng, cc t chc nghin cu v trin

khai theo m hnh ca nn kinh t bao cp c mun tn ti buc phi t chuyn i
thch nghi vi mi trng mi.

t chuyn i, cc t chc nghin cu v trin khai c th chuyn nhng quyn

t ch m nh nc cho bin thnh nng lc t ch v tn dng ti a nhng u
th ring ca mnh dn t chuyn i.

Rumani cng l trng hp in hnh ca phng thc chuyn i dn dn cc

vin nghin cu v trin khai. Nc ny coi trng vic trnh tn thng khoa hc quc
gia m bo vic lm trong khu vc nghin cu v trin khai. a s vin R&D tn
ti c l do ti cu trc tng phn v vn do nh nc s hu. [70]

4.2.2.3. Nh nc h tr qu trnh chuyn i

Nh nc c vai tr rt ln trong qu trnh chuyn i. Nh nc c th h tr v

u t ban u nh h tr v ti chnh, nh, xng, thit b, my mc... gip cho cc t
chc KH&CN cng cp, vng vng trc khi chuyn i. Quan trng hn c l Nh
nc ra nhng thit ch, lut php h tr qu trnh chuyn i.

Trang | 173
 Trn thc t, hu ht cc nc trn th gii u h tr qu trnh chuyn i. CHDC
c ( thng c gi l ng c) thc hin chuyn i nhanh, c h tr ca nh
nc thch ng vi mng li c quan R&D ca CHLB c (Ty c). Chnh ph
Ba Lan ti tr cho chuyn i trn c s xp hng, nh gi trc tip tng vin. Trung
Quc c Chng trnh i mi tri thc KIP lm thay i mc phn cp v t tr ti
cc vin thuc Vin Hn lm khoa hc . Nga, giai on 2004-2005, Chnh ph Nga
khi xng ci cch mng li nghin cu v trin khai. Mt xut c a ra nm
2008 gii tn hoc t chc li hng chc t chc nghin cu v trin khai, ct gim
25% nhn vin v tng 150% kinh ph t ngn sch. [70]

4.2.3. Cc bc chuyn i:
4.2.3.1. a dng ha hot ng

Cc t chc nghin cu v trin khai phi m rng lnh vc hot ng, m rng
nhim v ca t chc mnh thch nghi, p ng yu cu th trng. y l c s
thc hin bc chuyn i tip theo l a dng ha chc nng.

nhng nc c nn kinh t th trng pht trin, hot ng ca cc t chc

NC&TK rt a dng. M, vic o to ngun nhn lc ti nng KH&CN ch yu
c thc hin trn c s kt hp hiu qu vi cc hot ng nghin cu[58]. Giai on
1980-2003, M c khong 4.700 doanh nghip spin-off, start-up c thnh lp t vic
mua bn quyn cng ngh t cc trng i hc, 79% c tr s ti trng ai hc v c
phn ng gp ca trng i hc trong cc doanh nghip ny chim ti trn 70%. Theo
s liu ca ngn hng Boston (M) s gia tng ca cc doanh nghip KH&CN xut pht
t Vin Cng ngh Masaschusetts (MIT) ng vai tr quan trng thc y kinh t ca
Masaschusetts, vi khong trn 4.000 doanh nghp, thu ht khong 1,1 triu vic lm
v doanh thu hng nm l 232 t USD, tng ng mt quc gia c nn kinh t ln
hng th 24 th gii [51].

Nh vy, c th thy rng cc t chc NC&TK ca M c hot ng rt a dng

nh o to, nghin cu, sn xut v cc hot ng ny h tr cho nhau pht trin, nh
vy m cc t chc ny hot ng rt hiu qu, ng gp rt ln cho pht trin kinh t -
x hi ca t nc.

Trang | 174
4.2.3.2. a dng ha chc nng

Cc t chc nghin cu trin khai sau khi a dng ha nhim v, a dng ha hot
ng, phi thc hin a dng ha chc nng thc hin nhng nhim v ra.

a dng ha chc nng bng cch kt hp nghin cu vi sn xut, o to, dch

v hay kt hp vi tt c ty theo nhim v t ra.

Cc t chc NC&TK thuc cc nc pht trin trn th gii u c cc chc nng

a dng nh Thy S, Trng i hc Cng ngh Zurich, bn cnh chc nng o
to, nghin cu, Trng cn c cc doanh nghip spin-off sn xut, thng mi ha
cc kt qu nghin cu, hoc thc hin dch v da trn cng ngh ca Trng. Trng
i hc Alberta ca Canada, cc doanh nghip spin-off ca Trng hot ng sn xut
kinh doanh cng ngh l kt qu nghin cu do Trng pht trin. Nm 2003, 44 doanh
nghip spin-off ca Trng Alberta thu ht c hn 150 triu USD u t t khu
vc t nhn v khong 15 triu USD t khu vc cng. T cc dn chng trn c th
thy rng a dng ha chc nng tn ti cc t chc NC&TK trn th gii v vic
a dng ha chc nng gip cho cc t chc NC&TK ny pht trin rt mnh m v bn
vng.[30]

4.2.3.3. a dng ha cu trc

thc hin vic a dng ha chc nng, cc vin nht thit phi ti cu trc theo
hng a dng ha cu trc thc hin chc nng a dng ca mnh.

a dng ha cu trc theo hng tch hp cc cu trc c bn (tc l tch hp cu

trc c hc, cu trc hu c, cu trc ma trn, cu trc adhoc vi nhau) hay tch hp cu
trc ca t chc nghin cu vi t chc sn xut, o to, dch v cho ph hp vi chc
nng a dng ca mnh.

a dng ha chc nng, a dng ha cu trc thc y tr li a dng ha hot

ng khoa hc v cng ngh, i hi cc qu trnh a dng ha khc cng pht trin.

hu ht cc nc trn th gii, ngoi tr h thng cc nc x hi ch ngha, c

cu cu cc trng i hc l gm c cc khoa, cc vin nghin cu v cc doanh nghip
spin-off.

Trang | 175
4.2.3.4. a dng ha ngun ti chnh

Vic a dng ha chc nng s to thm ngun thu cho n v nhng cng i hi
phi c thm ngun vn u t. T yu cu thc t nh vy, cc t chc nghin cu v
trin khai phi tm thm cc ngun ti chnh, ngoi ngun ti chnh ca nh nc, nh
ngun u t t cc qu, doanh nghip, c nhn, nc ngoi ...

T chc nghin cu v trin khai ca cc nc trn th gii do a dng ha chc

nng v c cu m h c c nhiu ngun thu t o to, t sn xut, dch v ca cc
doanh nghip spin-off v nh hot ng c hiu qu m h cn thu ht c rt nhiu
ngun ti chnh t bn ngoi nh c ngoi ngun vn chnh ph cp, h cn nhn
c tin t Lin minh Chu u, t cc qu nh Qu Volkswagen vi ngn sch khong
2,3 t USD, Qu Mi trng Lin bang c dnh cho nghin cu v mi trng, Qu
nghin cu cng nghip, Lin on nhng ngi ng gp cho nn khoa hc c gm
hn 3000 thnh vin l cc doanh nghip, Qu Edmund-Bradatsch ti tr cho lnh vc
ch to my v in t, Qu Boehringer Ingelheim to tr cho nghin cu v sinh hc
v y hc, qu thuc cc ng.[24,30]

4.2.3.5. a dng ha ngun nhn lc

a dng ha chc nng v a dng ha cu trc c ngha l s thm nhiu vic

lm. T , bt buc phi a dng ha ngun nhn lc m ng thm nhng cng
vic mi, cho ph hp vi cu trc v thc hin cc chc nng a dng.

Khi thc hin thm chc o to, cc t chc nghin cu trin khai c thm
ngun nhn lc l cc sinh vin, hc vin cao hc v nghin cu sinh tr gip thm
cho cc hot ng ca t chc. Nhng t chc nghin cu v trin khai vn cn c thm
ngun nhn lc cho cc v tr gio v, qun l sinh vin

Thc hin thm chc nng sn xut, t chc nghin cu v trin khai cn c thm
lc lng cn b maketing tm th trng cho sn phm, lc lng giao dch vi
khch hng, o to v chuyn giao cng ngh

4.2.3.6. a dng ha s hu

Trang | 176
 T vic a dng ha ti chnh tt yu s dn n a dng ha s hu. Cc t chc
nghin cu v trin khai ku gi v nhn nhiu ngun u t th s c nhiu ch s hu
cc mng hot ng hay cc sn phm ca t chc.

Cc nc trn th gii c s hp tc cht ch gia cc trng i hc vi cc

doanh nghip nn cc t chc NC&TK ca h c s a dng trong s hu. Nh ti
Vng quc Anh, mi quan h gia i hc v doanh nghip ngy cng cht nh dn
n vic ra i cc m hnh doanh nghip spin-off. Dn u m hnh ny ti Anh l
Trng i hc Lead vi vic ku gi tp on Forward u t 20 triu bng nhm h
tr cc sn phm thng mi ha ca mnh. Tp on ny cung cp vn, h tr v qun
l v cung cp h tr khc cho nh trng. i li Forward kim sot thu nhp ca cc
doanh nghip. Theo tha thun ny, trong 3 nm, Forward s cung cp vn v cc k
nng kinh doanh cho cc doanh nghip spin-off. S lin doanh ny c u th vt tri
so vi vn vay khc v cc nh nghin cu khng phi chng minh ti chnh v bo m
hng li theo tha thun thng qua c phn ng gp. [51]

Nh vy, a dng ha s hu rt c li cho cc t chc NC&TK v c ti chnh,

kinh nghim kinh doanh, t gip cc t chc NC&TK ngy cng pht trin.

4.3. TIU KT CHNG 4

Trong chng 4, tc gi chng minh vic ti cu trc ny gn lin vi tin trnh
t tr ca cc vin nghin cu v trin khai qua vic phn tch cc lun im: t tr l
thit ch mc nhin trong nn kinh t th trng, a dng ha l qu trnh ti cu trc
thc y tin trnh t tr v to nng lc t tr cho cc vin, t tr l ng lc cho hon
thin ti cu trc v ti cu trc v t tr l song sinh.

Tc gi cng a ra iu kin m bo hin thc ha vic a dng ha chc nng

v cu trc cc vin nghin cu v trin khai gm c iu kin cn l chnh sch m
bo quyn t tr (qun l v m) v iu kin l chnh sch m bo nng lc t tr
(qun l vi m).
Cui cng, tc ga a ra nguyn tc chuyn i, phng thc chuyn i v
cc bc chuyn i ca cc vin nghin cu v trin khai ph hp vi iu kin
hin nay nc ta.

Trang | 177
 KT LUN V KHUYN NGH

1. Kt lun
- a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai l
xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc.
Trong nn kinh t th trng, cc quy lut t nhin ca kinh t th trng nh quy lut
cung cu, quy lut cnh tranh, quy lut gi tr l bn tay v hnh iu khin mi
hot ng ca x hi trong c hot ng nghin cu khoa hc. Nh nc khng can
thip trc tip vo cc hot ng khoa hc m ch h tr, to iu kin cho cc hot
ng khoa hc. V vy, thit ch t tr trong khoa hc l thit ch mc nhin tn ti trong
nn kinh t th trng. Quy lut cnh tranh, quy lut gi tr ca kinh t th trng yu
cu hng ha phi c cht lng cao, gi c thp. V th, cc nh sn xut bt buc phi
p dng khoa hc v cng ngh vo sn xut cc sn phm, t c s gn kt nghin
cu vi sn xut v o to.
T nghin cu tng quan cc nc trn th gii cho thy, cc nc c nn kinh
t th trng, cc t chc nghin cu v trin khai l cc m hnh t tr, c chc nng v
c cu a dng.
h thng cc nc x hi ch ngha, c nn kinh t ch huy, c s phn ly gia
nghin cu vi o to v sn xut. Sau khi h thng x hi ch ngha cc nc ng
u sp , cc nc x hi ch ngha, trong c Vit Nam, chuyn t nn kinh t ch
huy sang nn kinh t th trng. Trong mi trng mi khng cn bao cp ca nh nc,
cc t chc nghin cu v trin khai phi dn t ch. c th t ch, cc t chc
nghin cu v trin khai buc phi a dng ha chc nng v c cu p ng c
cc yu cu lun thay i, bin ng ca nn kinh t th trng.
- a dng ha chc nng v c cu ca cc t chc nghin cu v trin khai thc
cht l qu trnh ti cu trc theo hng t tr.
Trc y, trong nn kinh t ch huy, cc t chc nghin cu v trin khai ch thc hin
n chc nng v ch cn cu trc n gin thc hin chc nng . Sau khi chuyn
sang nn kinh t th trng, cc t chc nghin cu v trin khai phi gn kt nghin
cu vi sn xut v o to nn phi a dng ha chc nng. thc hin chc nng a
dng, c cu c khng th p ng c. V vy, cc t chc nghin cu v trin khai
phi ti cu trc theo hng a dng ha.

Trang | 178
 T tr v ti cu trc l cp song sinh. T tr thc y ti cu trc v ti cu trc
li m bo cho vic thc hin thit ch t tr.
- Tin trnh t tr tng bc.

a dng ha a dng ha a dng ha

hot ng chc nng cu trc

a dng ha a dng ha a dng ha s

ngun ti chnh ngun nhn lc hu

- iu kin t tr cng l iu kin ti cu trc.

Qua nghin cu v phn tch ca lun n, ta thy rng ti cu trc cc t chc
nghin cu v trin khai theo hng a dng ha chc nng v cu trc gn lin vi tin
trnh t tr trong khoa hc. V vy, iu kin m bo a dng ha chc nng v c cu
ca cc t chc nghin cu v trin khai chnh l iu kin m bo thc hin t tr
trong khoa hc.
2. Khuyn ngh

a dng ha l qu trnh ti cu trc gn lin vi t tr. thc hin t tr, vai tr

ca Nh nc rt quan trng. Nh nc cn xy dng chnh sch khoa hc v cng ngh,
chnh sch thc y i mi cng ngh cc doanh nghip to iu kin cho cc t
chc KH&CN c th a dng ha chc nng v cu trc t tin n t tr.

Trang | 179
 DANH MC CNG TRNH KHOA HC CA TC GI
C LIN QUAN N LUN N

1. Phm Th Bch Ngc (2008), o to trong cc vin nghin cu, Tp ch Hot ng

Khoa hc (s thng 12.2008), tr. 25-26.

2. Phm Th Bch Ngc (2015), "T quyn t ch n nng lc t ch cc vin nghin

cu v trin khai", Chuyn san Nghin cu Chnh sch v Qun l - Tp ch Khoa hc
i hc Quc gia H Ni T. 31(2), tr. 48-53

3. Phm Th Bch Ngc (2016), "NCKT Vin cng ngh u tin ca Vit Nam",
Chuyn san Nghin cu Chnh sch v Qun l - Tp ch Khoa hc i hc Quc gia
H Ni T. 32(3), tr. 34-40.

4. Phm Th Bch Ngc (2014), NCKT m hnh Vin cng ngh t tr u tin ca
Vit Nam, K yu Hi ngh khoa hc cn b tr v hc vin cao hc, nghin cu sinh
nm 2014, tr. 79-80.

5. Phm Th Bch Ngc (2015), Hng i mi cho cc t chc nghin cu v trin khai
thc hin quyn t ch, t chu trch nhim, K yu Hi tho Nhng vn l lun
v cc quan im t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr, tr. 87-93.

6. Phm Th Bch Ngc (2017), "a dng v chc nng v c cu ca t chc nghin
cu v trin khai l xu th tt yu ca thit ch t tr trong khoa hc, Chuyn san Nghin
cu Chnh sch v Qun l - Tp ch Khoa hc i hc Quc gia H Ni ( gi ng)

7. Phm Th Bch Ngc (2017), "Tin ha ca cc vin nghin cu v trin khai Vit
Nam trong tin trnh pht trin thit ch t tr, Chuyn san Nghin cu Chnh sch v
Qun l - Tp ch Khoa hc i hc Quc gia H Ni ( gi ng)

Trang | 180
 TI LIU THAM KHO

Ti liu tham kho ting Vit

1. inh Vit Bch (2011), xut mt s iu kin cc t chc nghin cu v trin
khai ca nh nc c nng lc t ch trong hot ng KH&CN, Lun vn thc s Qun
l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

2. inh Vit Bch (2013), Thc hin c ch t ch, t chu trch nhim: cn ng b
ha gia cc c ch, chnh sch, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (s thng
5.2013), tr.11-13.

3. inh Vit Bch (2016), C ch t t, t chu trch nhim ca t chc KH&CN cng
lp: Nhng iu chnh cn thit, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (s thng
5.2016), tr. 17-20.

4. Ban lin lc NCKT (1997), NCKT Vin nghin cu k thut qun gii, H Ni

5. Nguyn Thanh Bnh (2010), Nhng kh khn trong vic chuyn i cc n v

NC&TK ca ngnh Nng lng Nguyn t Vit Nam theo c ch t ch, t chu trch
nhim v gii php khc phc, Lun vn thc s Qun l KH&CN, i hc Quc gia
H Ni, H Ni.
6. B Khoa hc v Cng ngh (2016b), Khoa hc v Cng ngh Vit Nam nm 2015,
NXB Khoa hc v K thut, H Ni.

7. B Ti chnh-B Khoa hc v Cng ngh(2006), Thng t lin tch ca B Ti chnh-

B Khoa hc v Cng ngh s 93/2006/TTLT-BTC-BKHCN ngy 04/10/2006 v hng
dn ch khon kinh ph ca ti, d n khoa hc v cng ngh s dng ngn sch
nh nc.
8. B Ti chnh (2008), Thng t s 130/2008/TT-BTC ngy 26/12/2008 v hng dn
thi hnh mt s iu ca lut thu thu nhp doanh nghip s 14/2008?QH12 v hng
dn thi hnh Ngh nh s 124/2008N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph quy nh
chi tit thi hnh mt s iu ca lut thu thu nhp doanh nghip.

9. B trng B Quc phng (1947), Ngh nh s 228/N ngy 04/02/1947 ca B

trng B Quc phng v vic quyt nh thnh lp Nha NCKT.

Trang | 181
10. Phm Xun Cn (2007), Thng mi ha ti sn tr tu-Bi hc t Hn Quc, Tp
ch Hot ng Khoa hc (s thng 11.2007), tr.51-53.

11. Chnh ph (1981), Quyt nh s 175-CP ngy 29/4/1981 ca Chnh ph v vic k

kt v thc hin hp ng kinh t trong nghin cu khoa hc v trin khai k thut.
12.Chnh ph (2005), Ngh nh ca Chnh ph s 115/2005/N-CP ngy 05/9/2005 v
quy nh c ch t ch, t chu trch nhim ca t chc khoa hc v cng ngh cng
lp.
13. Chnh ph (2007), Ngh nh ca Chnh ph s 80/2007/N-CP ngy 19/5/2007 v
doanh nghip khoa hc v cng ngh.
14. Chnh ph (2008), Ngh nh s 124/2008N-CP ngy 11/12/2008 ca Chnh ph
quy nh chi tit thi hnh mt s iu ca lut thu thu nhp doanh nghip.
15. Chnh ph (2013), Ngh nh s 99/2013/N-CP ngy 29/8/2013 ca Chnh ph quy
nh x pht vi phm hnh chnh trong lnh vc s hu cng nghip.

16. Chnh ph (2015), Ngh nh ca Chnh ph s 16/2015/N-CP ngy 14/02/2015

v quy nh c ch t ca n v s nghip cng lp.
17. Chnh ph (2016), Ngh nh ca Chnh ph s 54/2016/N-CP ngy 14/6/2016 v
quy nh c ch t ch ca t chc khoa hc v cng ngh cng lp.
18. Bi Tin Dng (2015), i mi c ch qun l ti chnh i vi n v s nghip
khoa hc v cng ngh cng lp v mt s xut, K yu Hi tho Nhng vn l
lun v c quan im t chc h thng KH&CN trong nn khoa hc t tr, tr 49-58.
19. V Cao m (1999), Ci cch hnh chnh trong qun l nh nc v khoa hc v
cng ngh, Bo co ti cp B (MOST), H Ni.

20. V Cao m (2000), Cc vin nghin cu cng ngh nc ta i v u?, Tp

ch Hot ng Khoa hc (s thng 7.2000), tr.42-44.
21. V Cao m (2008), Gio trnh phng php lun nghin cu khoa hc, Nh xut
bn Gio dc, H Ni.

22. V Cao m(2008), Nhng ng gp v trit l qun l ca Vin Qun l Khoa

hc, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 12.2008), tr. 44-47.
23. V Cao m (2012), Sm tho g nhng vng mc trong vic thc hin Ngh
nh 115/2005/N-CP, Tp ch hot ng Khoa hc (s thng 11.2012), tr.49-52.

Trang | 182
24. V Cao m (2012), V nhng bin i trong h thng khoa hc v gio dc
min ng nc c, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam, s thng 12/2012,
tr.73-75.

25. V Cao m (2014), Khai thc ngun kinh ph a dng cho hot ng khoa hc v
cng ngh, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (s thng 9.2014), tr.31-32.

26. V Cao m (2016), Bo co trung hn kt qua sau mt nm nghin cu v nh

gi ngh nh 115 v Ngh nh 80 ca Chnh ph, H Ni.

27. V Cao m (2014), Ci t Vin Hn lm Khoa hc Nga: bc tht li tr li thi

X-vit, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (s thng 5.2014), tr. 49-50.

28. Nguyn Ngc in (2011), M hnh no cho t chc KH&CN trong trng i
hc, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 9.2011), tr. 23-26.

29. Thanh c (2013), T Phm Quang L n Trn i Ngha Nh khoa hc anh hng.
Nh xut bn thi i, H Ni.
30. Nguyn V Ho (2012), H thng t chc KH&CN ca CHLB c v kinh nghim
cho Vit Nam, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 2.2012), tr. 74-77.

31. Nguyn Hi Hng (2008), Cu chuyn 115 ti cc a phng-vn cn nhiu bt

cp, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 4.2008), tr. 21-22.
32. Phm Th Thu Hng, Lng Minh Hun, Phm nh V (2012), u t ca doanh
nghip cho KH&CN-thc trng v mt s kin ngh, Tp ch Hot ng Khoa hc (s
thng 7.2012), tr. 11-13.

33. Nguyn Vn Hc (1998), Ci tin c ch qun l cc c quan R&D trong bi cnh

kinh t th trng Vit Nam, Bo co ti cp B (MOST), H Ni.

34. Nguyn Thu Hp (2014), Cc nhn t nh hng n s thnh cng ca vic chuyn
i cc t chc KH&CN cng lp theo hng t ch, t chu trch nhim, Lun vn
thc s Qun l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

35. Hi ng B trng (1983), Ngh quyt ca Hi ng B trng s 51-HBT ngy

17/5/1983 v mt s vn cng tc khoa hc v k thut nm 1983 v nhng nm tip
theo.

Trang | 183
36. Hi ng B trng (1987), Quyt nh s 134-HBT ngy 31/8/1987 ca Hi ng
B trng v mt s bin php khuyn khch cng tc khoa hc v k thut.
37. Hi ng B trng (1992), Ngh nh ca Hi ng B trng s 35-HBT ngy
28/01/1992 v cng tc qun l khoa hc v cng ngh.
38. Hi ng Nh nc (1988), Php lnh ca Hi ng Nh nc s 10-LCT/HDDNN8
ngy 05/12/1988 v chuyn giao cng ngh nc ngoi vo Vit Nam.
39. V Th Ngc Hng (2008), Vn dng Ngh nh 43/2006/N-CP vo vic to lp
quyn t ch, t chu trch nhim i vi n v s nghip khoa hc v cng ngh cng
lp thuc ngnh Y t (Nghin cu trng hp Bnh vin a khoa tnh Long An), Lun
vn thc s Qun l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

40. L Thu Hng (2011), Nhn din nhng yu t cn tr vic thc hin c ch t ch,
t chu trch nhim ca t chc KH&CN theo Ngh nh 115/2005/N-CP, Lun vn
thc s Qun l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

41. Nguyn Khot (2007), Bn v trch nhim ca c quan ch qun i vi t

chc chuyn i theo Ngh nh 115, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 2.2007),
tr. 20-21.

42. Trn Th Hng Lan (2008), iu kin chuyn i sang c ch t ch v t chu trch
nhim ca cc t chc KH&CN thy li, Lun vn thc s Qun l KH&CN, i hc
Quc gia H Ni, H Ni.

43. H Sn Lm (2006), Bn v t chc thc hin Ngh nh 115, Tp ch Hot ng

Khoa hc (s thng 9.2006), tr.20-21.
44. Ho Linh (2015), Phng thc chuyn i vin nghin cu sang t ch, Tp ch
Tia sng (online, ngy 23/3/2015 14:17.).

45. Nguyn S Lc (2012), Hai khon 10 v mt bi hc, Tp ch Hot ng Khoa

hc (s thng 1.2012), tr. 59-63.

46. Phm Th Bch Ngc (2008), o to trong cc vin nghin cu, Tp ch Hot
ng Khoa hc (s thng 12.2008), tr.25-26.

Trang | 184
47. Phm Th Bch Ngc (2010), Ti cu trc h thng nghin cu v trin khai Vit
Nam (Nghin cu trng hp Vin Khoa hc v Cng ngh Vit Nam), Lun vn thc
s Qun l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

48. Phm Th Bch Ngc, Phm Quang Tun (2015), T quyn t ch n nng lc t
ch cc vin nghin cu v trin khai, Chuyn san Nghin cu Chnh sch v Qun
l - Tp ch Khoa hc i hc Quc gia H Ni T31(2),tr. 48-53.
49. Phm Th Bch Ngc (2016), NCKT Vin Cng ngh u tin ca Vit Nam,
Chuyn san Nghin cu Chnh sch v Qun l - Tp ch Khoa hc i hc Quc gia
H Ni T.32(3), tr.34-40.
50. Phm Khi Nguyn (1992), i mi t chc v c ch qun l hot ng khoa hc
v cng ngh trong iu kin nn kinh t th trng, Lun n PTS khoa hc kinh t,
Trng i hc Kinh t quc dn H Ni, H Ni.
51. Phan Quc Nguyn (2010), M hnh doanh nghip spin-off trong cc trng i
hc trn th gii, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 6.2010), tr.59-60.

52. Nguyn Qun (2006), Doanh nghip KHCN-mt lc lng sn xut mi, Tp ch
Hot ng Khoa hc (s thng 10.2006), tr.18-20.

53. Quc hi nc Cng ha x hi ch ngha Vit Nam (2013), Lut Khoa v Cng
ngh s 29/2013/QH13 ngy 18/6/2013.

54. Bch Tn Sinh (2004), Nghin cu s hnh thnh v pht trin doanh nghip khoa
hc v cng ngh v s chuyn i mt s t chc nghin cu v pht trin Vit Nam
sang hot ng theo c ch doanh nghip, Bo co ti cp B (MOST), H Ni.

55. Bch Tn Sinh (2005), Nghin cu s chuyn i mt s t chc R&D sang hot
ng theo c ch doanh nghip v s hnh thnh v pht trin doanh nghip KHCN
Vit Nam, Bo co ti cp B (MOST), H Ni.

56. Don Minh Tm (2006), Trao i v vic lp n chuyn i c ch hot ng

ca t chc khoa hc v cng ngh cng lp, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng
1.2006), tr20-22.

Trang | 185
57. Don Minh Tm (2007), i mi t duy v t chc nghin cu ti cc t chc
KH&CN trong giai on chuyn i, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 5.2007),
tr. 26-27.
58. Trnh Ngc Thch (2016), Pht trin nhn lc cht lng cao-thc trng v kinh
nghim ca M, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (s thng 5.2016), tr.62-
64.

59. H S Thong (2006), Bn v c ch t ch, t chu trch nhim ca cc t chc

KH&CN, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 12.2006), tr27-28.

60. Nguyn Th Anh Thu (2006), i mi chnh sch ti chnh i vi KH&CN, Tp

ch Hot ng Khoa hc (s thng 3.2006), tr18-21.
61. Nguyn Vn Thu (2007), H tr doanh nghip i mi cng ngh Singapore,
Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 6.2007), tr.48-49.

62. Phm Huy Tin (2006), Bn v thc hin Ngh nh 115/2005/N-CP, Tp ch

Hot ng Khoa hc (s thng 12.2006), tr. 28-29.

63. Phm Huy Tin (2006), Gio trnh T chc khoa hc v Cng ngh, H Ni.

64. Phm Huy Tin (2007), Gio trnh T chc hc i cng, H Ni.

65. Phm Quang Tr (2007), Nghin cu s pht trin ca t chc R&D mt s nc

chn lc v Vit Nam, Bo co ti cp B (MOST), H Ni.

66. Nguyn Thanh Tng (2006), Chuyn cc vin cng ngh sang doanh nghip: iu
kin cn v , Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 10.2006), tr.29-30.

67. Trn Vn Tng (2007), Ngh nh 80/2007/N-CP thc y ng dng cc kt

qu KH&CN vo sn xut kinh doanh, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 7.2007),
tr.28-29.
68. Hong Vn Tuyn, Nguyn Th Minh Nga (2007), Chnh sch thc y truyn b
tri thc v cng ngh Trung Quc, Tp ch Hot ng Khoa hc (s thng 3.2007),
tr. 47-49.

Trang | 186
69. Hong Vn Tuyn (2010), Nghin cu chnh sch pht trin cc loi hnh t chc
v hot ng KH-CN cc tp on v doanh nghip ln ti Vit Nam, Bo co ti
cp B (MOST), H Ni.

70. Hong Vn Tuyn (2015), Kinh nghim ti cu trc mng li c quan nghin
cu v trin khai cng lp ca mt s quc gia, Tp ch Khoa hc v Cng ngh Vit
nam (s thng 9.2015), tr.49-53

71. Phm Th Hng Vn (2008), Phn tch vai tr ca Nh nc trong vic thc hin
c ch t ch, t chu trch nhim ca cc t chc KH&CN cng lp ti Hi Dng,
Lun vn thc s Qun l KH&CN, i hc Quc gia H Ni, H Ni.

72. H Vn Vnh (2002), Gio trnh Khoa hc qun l, NXB Chnh tr Quc gia, H
Ni.

73. Vin Hn lm Khoa hc v Cng ngh Vit Nam (2016), Bo co tng kt cng tc
nm 2016 v k hoch 2017, 2016.
74. Dng Nguyn V (2014), Quyn t ch ca vin nghin cu theo m hnh tam
gic tri thc, Tp ch tia sng (online 18/11/2014 16:46).

Trang | 187
Ti liu tham kho ting Anh
75. Amaral, A., Jones,A.J., & Karseth, B. (2002). Governing Higher Education:
Comparing National Perspectives, in Governing Higher Education: National
Perspectives on Institutional Governance, Dortrecht, the Netherlands.

76. Collier, John (1999), Autonomy in anticipatory systems: significance for

functionality, intentionality and meaning. In: Computing Anticipatory Systems,
CASYS'98 - Second International Conference, edited by D. M. Dubois, merican Institute
of Physics, Woodbury, New York, AIP Conference Proceedings (465), p. 75-81.

77. Edquist, C. (1999), Inovation policy a systemic approach, lingkoping Univ.

Sweden.

78. Fielden, J. (2008), Global Trends in University Governance. Education Working

Paper Series, number 9. Washington, D. C.: World Bank, Pg13.

79. Fielden, J. (2008), Global Trends in University Governance. Education Working

Paper Series, number 9. Washington, D. C.: World Bank, Pg15.

80. Fielden, J. (2008), Global Trends in University Governance. Education Working

Paper Series, number 9. Washington, D. C.: World Bank, Pg18.

81. Henrekson, M. And Jakobsson, U. (2003), two attacks on the Swedish corporate
model: From wage-earner funds to corporatist pesion funds. Intitute for Research in
Economic History, Stokholm School of Economics.

82. H.Koontz (1999), Nhng vn ct yu ca qun l, NXB KHKT, H Ni, 1999.

83. Meske, W.(1993), The Restructuring of the East German Research System-
Aprovisional Appraisal, Berlinn, Germany: Berlin Research Centre for Social Science,
Germany.

84. Meske, W.(1994), Science in East anf West: Tranformation and Integration of the
East German Science System. Berlin: Berlin Research Centre for Social Sciences,
Germany.

Trang | 188
85. Meske, W.(1995), An Acedemy in Transition: Organizational Success and Failure
in the Process of German Unification. Kohn, Germany: Mx-Planck-Institut fuer
Gesellschaftsforschung; Germany.

86. Meske, W.; Mosono-Fried, J.; Etzkowitz, H.; and Nesvetailov, G.(1998), editors.
Transforming Science and Technology System-the Endless Transformation?
Amsterdam, Berlin, Oxform, Tokyo, Wasington, DC: NATO Scientific Affairs
Division; Germany.

87. Mirtha R. Muiz Castillo (2009), Autonomy as a Foundation for Human

Development: A Conceptual Model to Study Individual Autonomy, Maastricht Graduate
School of Governance , Working Paper MGSoG/2009/WP011, p.1-16.

88. Pearse David W. (1990), T in kinh t hc hin i, NXB Chnh tr Quc gia, H
Ni.

89. P. Niborg, (2003). Institutional Autonomy and Educational Governance. Council

of Europe Conference, Implication of Bologna Process in South-East Europe.
Strasbourg, (Dec. 02-03), p. 35-42.

90. Radcliffe-Brown R, (2004), Bn v khi nim chc nng trong khoa hc x hi,
(inh Hng Phc dch).

91. Sung, T K., and Hyon, C M., (1998), Government policy on technopolis development
in Korea.

92. S. Reichert & C. Tauch (2005). Trends IV: European Universities Implementing
Bologna. European University Association;

93. Sursock & H. Smidt. Trends (2010): A Decade of Change in European Higher
Education. European University Association.

94. Thomas Estermann & Terhi Nokkala (2009), University Autonomy in Europe,
European University Association.

95. USAID. Ngun: http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNAAP798.pdf (Lc dch v tng

hp)

Trang | 189
96. Yan, Q.(1998), The structural Reform of the R&D System in China, in: Meske, W.;
Mosono-Fried, J.; Etzkowitz, H.; and Nesvetailov, G., editors. Transforming Science
and Technology System-the Endless Transformation? Amsterdam, Berlin, Oxform,
Tokyo, Wasington, DC: NATO Scientific Affairs Division.

97. Zhu Sendi (1995), The re-structure of the R&D system of machinery industry ans its
impact on the development of economy in China, paper presented at the workshop the
restructuring of industrial R&D institutions in China, July 1994.

Trang | 190
 PH LC
Cc mu phiu phng vn su chuyn gia

Trang | 191