Professional Documents
Culture Documents
GIAOTRINHTHUCHANH 1 3zd2o
GIAOTRINHTHUCHANH 1 3zd2o
1. Khi lm vic trong phng th nghim vi sinh hc phi tuyt i v sinh, tn trng tnh
ngn np v trt t ca phng th nghim.
2. Mi c nhn, mi nhm lm th nghim vi dng c ring, khng c mn dng
c ca cc nhm khc. Nu thiu phi hi cn b PTN hoc GVHD, khng c t ng s
dng dng c ca ngi khc.
3. Phi mc o bluose.
4. Khng ni chuyn, khng n ung, khng ht thuc l, khng i li ln xn trong
PTN.
5. Khng cc vt phm, canh trng vi sinh vt hoc mi trng nui cy vi sinh vt
gy bn ra bn gh, sch v hoc qun o. Trng hp gy bn phi v sinh ngay.
6. Sau khi lm xong, phi v sinh ni lm vic ca mnh, v sinh cc dng c, my mc
th nghim. Ra tay sch v ly cn st khun trc khi ra khi PTN.
7. Khi tin hnh th nghim phi c s ghi chp cc cng vic th nghim. Trong s ghi
chp cc iu kin lin quan n bi th nghim. Phi ghi chp y , cn thn, r rng.
1
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
2
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
i vi bnh cu hay bnh tam gic, lng mi trng chim 1/2 - 1/3 bnh.
c. Lm thch hp petri
un thch chy lng, ngui n 50-600C.
Tay phi cm bnh (hoc ng) mi trng chy lng, gi hi nghing, dng tay
tri xoay v rt nt bng ra, v khun ming bnh (hoc ming ng trn n cn).
Dng tay tri h m np hp va phi v nhanh tay rt vo hp mt lng mi
trng thch hp.
Nhanh chng y np hp li, xoay trn hp t t trn bn thch dn thnh mt
lp u trn y hp. Khng xoay mnh lm thch bn tung ln.
H m np hp v yn cho n lc thch c li hon ton.
y np li, lt ngc hp cho y ln trn.
Hp thch tt, mt thch phi u, bng phng, lp thch khng dy qu hoc
mng qu (thng khong 2mm).
3
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Dng c S lng n v
n cn 6 Ci
a petri 60 Ci
ng nghi m 60 Cai
Pipet 1ml 6 Ci
Pipet 10ml 6 Ci
Becher 100ml 12 Ci
4
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
4. THC HNH
Pha cn 700
mi trng thch ng nghim v a petri
Chun b mi trng PCA (plate count agar)
Vit bo co
5. CHUN B
Mu nc: sinh hot v nc thi
Mu t
5
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
6
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
2. Cu hi n bi:
2.1. Ti sao phi v trng? Cc phng php v trng v tit trng?
2.2. Ti sao li m np a petri khi chun b mi trng thch? Ti sao phi iu chnh
pH?
2.3. C my dng mi trng thch ng nghim? Nu cc c trng cho tng loi mi
trng?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
7
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
8
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
9
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
10
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
3. K THUT TRI A
11
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
4. THC HNH
4.1. Dng c
Tn S lng n v
n cn 6 Ci
a petri 60 Ci
Pipet 1ml 6 Ci
Pipet 10ml 6 Ci
Becher 100ml 12 Ci
Que trang 6 Ci
ng nghim 30 Ci
4.2. Ha cht v mi trng
Mi trng Plate count agar (PCA) tng hp 23,5g hay mi trng thnh phn
gm: Trypton, 5.0g; Yeast extract, 2.5g; Glucose, 1.0g; Agar,15g.
Cn chnh xc khi lng mi trng cho vo becher 1,5 lt v thm vo 1 lt
nc ct. un nng hn hp n khi tan u ri cho vo erlen 1,5 lt em hp kh trng.
Lu , trong khi un mi trng cn phi khuy thng xuyn mi trng khng b
lng v kht.
Sau , hp kh trng 1210C, 1atm v thi gian 30 pht.
Chun b:
Cn 960 2 lt
Nc ct 5 lt
NaCl tinh khit 10g
4.3. Thc hnh
- Pha nc mui sinh l 0,9%
- Pha long mu (mu nc v t)
- a.
- Tri a
c kt qu v vit bo co
12
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2. Cu hi n bi:
2.1. Ti sao phi pha long mu? Cc bc pha long mu?
2.2. Vi sinh vt hiu kh c u trong mi trng? ngha ca vic xc nh tng vi
khun hiu kh?
2.3. Ti sao phi kh trng hay st trng ton b: mi trng, dng c, tay trong qu
trnh thao tc? ngha vic kh trng v st trng?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
13
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
BI 3: XC NH TNG VI KHUN K KH
14
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
2. THC HNH
2.1. Dng c
Tn S lng n v
n cn 6 Ci
ng nghim 60 Ci
Pipet 1ml 6 Ci
Pipet 10ml 6 Ci
Becher 100ml 12 Ci
2.2. Ha cht v mi trng
Thnh phn mi trng
NH4NO3 2g
KH2PO4 1g
NaCl 10g
MgSO4.7H20 3,3g
Glucose 1g
Pepton 5g
Cao men 0,5g
Agar 12g
15
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
3. CHUN B
mi trng PGA
16
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2. Cu hi n bi:
2.1. Ti sao phi s dng dung dch Na2S + NaHCO3 ?
2.2. Vi sinh vt k kh c u trong mi trng? ngha ca vic xc nh tng vi
khun k kh?
2.3. Phn bit s khc nhau gia vi khun k kh v hiu kh?
2.4. ngha vic xc nh tng vi khun k kh trong mi trng?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
17
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
BI 4: XC NH TNG VI NM
1. NGUYN TC
Nm men v nm mc u thuc nhm a mt, nhit thch hp cho s pht trin
trong khong 20 280C, mt s t l a nng v a lnh. Vi nm c kh nng sinh trng
trong vng pH t 2-9, nhng pH thch hp nht nm trong khong 4 6,5. Hu ht vi nm
u thuc nhm hiu kh bt buc, mt s c th pht trin trong iu kin k kh.
Mt vi nm trong mu c xc nh di dng tng vi nm bng k thut pha
long, tri v m khun lc trn mi trng thch hp.
2. THC HNH
2.1. Dng c
Tn S lng n v
n cn 6 Ci
a petri 60 Ci
Pipet 1ml 6 Ci
Pipet 10ml 6 Ci
Becher 100ml 12 Ci
18
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Chun b:
- Cn 700 2 lt
- Cn 960 2 lt
- Nc mui sinh l 1 lt
- Nc ct 5 lt
2.3. Thc hnh
- mi trng
- Tri a
c kt quv vit bo co
3. CHUN B
Chun b mi trng Lauryl Sulphate broth (LSB)
19
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2. Cu hi n bi:
2.1. Vi n m la gi?
2.2. Phng phap xac inh
t ng vi n m?
2.3. Phn bi t khu n la c vi khu n va vi n m?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
20
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
BI 5: NH LNG VI SINH VT
V PHNG PHP MPN
21
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Trong :
X = S VK m c trong mt vi trng
400 = din tch hnh vung pht knh, bng 400mm2
0.0004 = din tch ca vi trng, R2 = 0.0004 mm2
S vi trng c c trong S: 4cm2
22
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
b. Cu to khung m.
Cu to mt khung m c:
- Trng hp1: 1 khung c 16 ln, 1 ln c 25 nh. Vy 1 khung c 400 nh.
- Trng hp 2: 1 khung c 25 ln, 1 ln c 16 nh. Vy 1 khung c 400 nh.
- Din tch 1 nh l 1/400 mm2.
Vy V nh = 0.1 mm x 1/400 mm2 = 1/4000mm3.
c/ Cch tin hnh.
- t lammen sch ph ln khung m.
- Dng ng nh git ht dung dch nm men pha long, b i vi git u, bm
nh vo rnh bung m, dung dch thm vo k bung m v lammen.
- Dung dch chy trn t t vo cc rnh, lan ta lp y khp lammen, hi
tha mt t. Nu b bt kt li trong lammen th phi lm li.
- t bung m ln bn kp ca knh hin vi, dng kp c nh bung m.
- Thao tc knh hin vi, dng vt knh x10 iu chnh s b trc, sau dng vt
knh x40 m.
23
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
24
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
25
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
26
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Chun b:
Cn 960 2 lt
Nc ct 5 lt
2.3. Thc hnh
Mu nc: nc thi v nc sinh hot
Mu t
nh lng trc tip s lng t bo nm men bng bung m hng cu.
nh lng E.coli v Coliforms bng phng php MPN.
c kt qu
Vit bo co
3. CHUN B
Violet Red Bile Agar (VRBA)
27
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
28
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
2. Cu hi n bi:
2.1. Nh c i m cua phng phap i m t bao vi sinh v t b ng bu ng m h ng c u la
gi?
2.2. Thao tac s du ng kin h hi n vi quan sat va m t bao vi sinh v t?
2.3. Ti sao phai s du ng mi trng BGBL sau khi xac inh
b ng mi trng LSB?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
29
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
BI 6: XC NH E.COLI V COLIFORM
1. TNG QUAN
Vi khun Coli (Total coliform) tn ti trong t nhin, trong phn ngi, phn gia sc,
trong nc, trong nc thi hay trong cc vt phm c ngun gc khc nhau. Theo c tnh
nui cy, ngi ta chia chng lm hai nhm:
- Fecal Coli (Escherichia coli - E.coli) c ngun gc t phn (ngi, ng vt, c..)
- Non fecal Coli (Bacterium coli) c ngun gc khc (t, cy c, nc thi)
Vi khun E.coli thuc nhm vi trng ng rut Enterobacteriaceae, chng hin
din nhiu i trng nn cn gi l vi khun i trng. Vi khun E.coli nhim vo t,
nc t phn ca ng vt. S c mt ca chng chng t nc b nhim phn hoc nc
thi sinh hot. Chng s gy bnh khi gp iu kin thun li cho s pht trin ca chng.
- Hnh dng: Vi khun thuc loi trc khun gram m, di ng bng tim mao quanh
t bo, khng to bo t, loi c c lc th c capsul, loi khng c c lc khng c
capsul. Kch thc trung bnh (0,5 x 1-3) hai u trn. Mt s dng c lng bm (pili).
- c im nui cy v sinh ha: L loi hiu kh hay hiu kh ty nghi. Nhit
thch hp 370C nhng c th mc trn 400C, pH 7,4.
- Trn mi trng VRBA to khun lc mu tm.
- E.coli gy bnh truyn nhim tiu chy hay nhim trng huyt tr s sinh Ngoi
ra, nc thi nhim E.coli cn c th nhim cc vi sinh vt khc c trong ng rut nh vi
khun t (Vibrio choleras), vi khun l (Shigella),
2. DNG C, HA CHT V MI TRNG
2.1. Dng c
Tn S lng n v
n cn 6 Ci
a petri 60 Ci
Pipet 1ml 6 Ci
Pipet 10ml 6 Ci
Becher 100ml 12 Ci
2.2. Ha cht v mi trng
Mi trng VRB
30
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
31
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
32
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
1. KHI NIM
Phn lp vi sinh vt l qu trnh tch ring cc loi vi sinh vt t qun th ban u v
a v dng thun khit.
y l mt khu c ngha rt quan trng trong vic nghin cu v ng dng vi sinh
vt.
Vi sinh vt dng thun khit l ging vi sinh vt c to ra t 1 t bo ban u.
Nguyn tc:
- Tch ri cc t bo vi sinh vt; Nui cy cc t bo trn trong mi trng dinh
dng c trng cho khun lc ring r, cch bit nhau.
- Sau khi phn lp vi ln, t khm thun cy truyn sang ng mi trng thch
nghing hay ng nghim canh gia tng s lng vi sinh vt.
33
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
34
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
vi ln, mi ln khong 1/2 chu vi a to iu kin cho thanh gt tri dch ging u khp
b mt mi trng.
- Rt thanh gt khi a, y a, gi v nhit v thi gian thch hp trong t
m.
2.1.3. K thut hp
- Dng pipetman v u tp v trng, thao tc v trng chuyn 1ml dch cha ging
vi sinh vt ln b mt mi trng trong a petri.
- khong 15 - 20 ml mi trng un chy v ngui n 45 - 550C vo a
petri cy mu.
- Xoay nh ia petri cng chiu v ngc chiu kim ng h vi ln dung dch
ging c trn u trong mi trng cy.
- y np a petri, ng t nhin.
2.2. Phng php cy truyn
2.2.1. Cy truyn t ng nghim ny sang ng nghim khc
- Tay tri cm 2 ng nghim: 1 ng ging v 1 ng mi trng
- Tay phi cm que cy v kh trng bng n cn cho n khi nng dy cy
- Dng ngn t v ngn p t kp nt bng vo lng bn tay xoay nh, ko nt ng
ging ra
- Kh trng khng kh ming 2 ng nghim
- i khi que cy va ngui, kho lo a que cy tip xc vi khun lc trong ng
ging.
- Rt que cy ra, khng que cy chm vo thnh ng nghim v a ng vo mi
trng thc hin cc thao tc cy truyn.
- Kh trng li phn khng kh ni ming 2 ng nghim ri y nt bng
- Kh trng li que cy sau khi s dng xong
Ch : Nu ng ging l canh trng lng c vi sinh vt th dng pipet ht canh
trng thay que cy.
35
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
36
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
37
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
5. THC HNH
Mu vi khun nui cy t cac bai trc c em i phn l p.
c kt qu:
Vit bo co
6. CHUN B
Thu c nhu m Gram
C n 960 va 700
38
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
39
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
40
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
41
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
42
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
43
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
44
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
45
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
46
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
47
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
- Nh dung dch Crystal violet thm t ht giy lc. t 1 2 pht (nu vi khun
ly t canh lng 2 pht, ly t thch dinh dng 1 pht). Ra nc, thm kh.
- Ty cn 960 t 15 30 giy (t canh lng ty 15 giy, t thch dinh dng ty 30
giy). Ra nc, thm kh. Ty cn bng cch nghing tiu bn, cho cn chy t t
mp trn phin knh. Quan st mp di cho n khi git cn va mt mu tm.
- C inh
mau tim b ng iodine la dung dich
lugol.
- t ming giy lc ln vt khun, nh dung dch Fuschin kim long (hoc Safranin
O), 1 pht. Ra nc, thm kh.
- Quan st bng vt knh du, phng i 1.000 ln.
Vi khun Gr+ bt mu tm Crystal violet
Vi khun Gr- bt mu hng Fuschin (Safranin O)
48
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
3. THC HNH
Quan st hnh thi vi sinh vt c phn l p va nui c y t cac bai trc.
V li hnh quan st
Vit bo co
49
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Bt mu ( )
Nhn xt kt qu:
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
2. Cu hi n bi:
2.1. Trnh by thao tc s dng knh hin vi quang hc? nu s khc bit khi thao tc
quan st vi nm v vi khun, ti sao?
50
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
2.2. Ti sao phi nhum Gram khi quan st vi khun? Phn loi vi khun bt mu
nhum Gram?
2.3. Trnh by thao tc nhum Gram?
3. Yu cu bi hc
- Nm vng ni dung bi hc
- Lp bo co kt qu v nhn xt
- Tr li cu hi
51
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
PH LC
A. HA CHT.
52
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
4. Cn 700:
Dng st khun tay, bn , gh, t cy,
Cch pha: cn 700 t cn 960. V khng i hi chnh xc, nn c th p dng cng
thc:
V1C1 = V2C2
B. THUC NHUM.
1. Crystal violet (C25H30N3Cl . 9H2O = 570,11 ):
Cng thc:
a) Crystal violet 0,4g
Cn 960 10ml
b) Phenol 1g
Nc ct 100ml
Cch pha: Trn hai dung dch a v b li vi nhau, khuy cho ha tan u ri em lc.
Ch : dung dch thuc nhum ny lun bo qun trong chai mu, trnh nh sng.
2. Lugol:
Cng thc:
KI 2g
Iod tinh th 1g
Nc ct 300ml
Cch pha: Ha 2g KI vo 5ml nc ct, sau thm 1g iod. Ch cho iod tan ht mi
thm nc va 300ml.
53
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
54
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
MI TRNG
Khoai ty 300g
Glucose 20g
Agar 15g
B sung khong 500ml nc my vo khoai ty un si k v lc ly dch lc, sau
b sung ng v agar vo hp kh trng. S dng acid lactic chnh pH n 5,5 c ch
s pht trin ca vi khun. Kh trng 1210C trong 15 pht
Mi trng PGA sau khi hp kh trng ngui n nhit 40-460C v a
ngui.
55
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
56
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
Hoa tan cac ch t vao 1000 ml, chin h pH khoang 7,4. Rot vao ng nghi m co ng
Durham 10ml mi trng LSB. H p 1210C, 1atm trong 15 phut.
7. Mi trng Violet Red Bile Agar (VRB ho c VRBA)
Cao n m men 3g
Peptone ho c gelysate 7g
NaCl 5g
Mu i m t 1,5g
Lactose 10g
Neutral red 0,03g
57
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
58
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
59
BNG TRA MPN
BNG TRA MPN DNG CHO LOT 3 NG NGHIM 3 NNG
PHA LONG LIN TIP
2 4 0 15 5 3 1 110
3 0 0 8 5 3 2 140
3 0 1 11 5 3 3 175
3 0 2 13 5 3 4 200
3 1 0 11 5 3 5 250
3 1 1 14 5 4 0 130
3 1 2 17 5 4 1 170
3 1 3 20 5 4 2 225
3 2 0 14 5 4 3 275
3 2 1 17 5 4 4 350
3 2 2 20 5 4 5 425
3 3 0 17 5 5 0 250
3 3 1 20 5 5 1 350
3 4 0 20 5 5 2 550
3 4 1 25 5 5 3 900
3 5 0 25 5 5 4 1600
4 0 0 13 5 5 5 1800
4 0 1 17 - - - -
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
HNG DN BO CO TH NGHIM
I. CCH LY MU
II. CC CH TIU PHN TCH
III. PHNG PHP PHN TCH
IV. KT QU
Gio trnh Thc hnh Vi sinh vt k thut Mi trng
NHT K LM VIC
NGY MI S KT QU GHI CH
TRNG LNG
VU NGC DUNG