Badania Elementw i Zespow Maszyn

w. 10 Zastosowanie defektoskopii w badaniach elementw maszyn

I. Cel wiczenia: poznanie waciwoci fal ultradwikowych i moliwoci ich zastosowania
w badaniach ultradwikowych.

II. Zadania do zrealizowania:

1. Pomiar gruboci prbek z uyciem suwmiarki,
2. Kalibracja defektoskopu ultradwikowego wedug zacznika I do instrukcji,
3. Pomiar gruboci prbek z wykorzystaniem defektoskopu ultradwikowego,
4. Porwnanie uzyskanych wynikw,
5. Ocena na podstawie zarejestrowanego sygnau, ktry z badanych materiaw
charakteryzuje si wyszymi waciwociami tumicymi,
6. Porwnanie moliwoci uycia gowic o rnych czstotliwociach (1MHz, 5MHz).
III. Zalecana literatura:
- Filipczyski L., Pawowski Z., Ultradwikowe badania materiaw, Materiay na kurs
SITMP, wyd. INCO, Warszawa 1962,
- Obraz J.: Ultradwiki w technice pomiarowej. WNT, Warszawa 1983.
- liwiski A.: Ultradwiki i ich zastosowanie. WNT, Warszawa 2001
- Rojek B, Korneta A, Tor akustyczny i elektryczny defektoskopu ultradwikowego; XIV
Seminarium Nieniszczce Badania Materiaw; Zakopane, 4-7 marca 2008
- Politechnika Warszawska, Wydzia Fizyki; Laboratorium Fizyki II p. Ultradwikowe
Badanie Materiaw.
 Zacznik I

1. Kalibracja defektoskopu:

1.1. zmierzy gruboci prbki wzorcowej wykonanej z aluminium za pomoc

suwmiarki,
1.2. sprawdzi warto prdkoci rozchodzenia fali w materiale, z ktrego wykonana
jest prbka,
1.3. uruchomi urzdzenie i wybra jedn gowic pomiarow (metoda echo-echo),
1.4. podczy gowic do urzdzenia (wejcie T/R nadajnik/odbiornik),

o y -
amplituda
[%]

punkt
kocowy
punkt obserwacji
pocztkowy o x -czas
obserwacji [s]

Rys. 1. Okno wywietlacza defektoskopu ultradwikowego.

1.5. ustawi warto wzmocnienia sygnau na poziomie 20dB (przycisk dB),

1.6. wprowadzi odpowiedni warto prdkoci fali (Menu 1/5->Baza->Prdko),
1.7. ustawi zakres wartoci obserwowanych na osi x: punkt pocztkowy: 0.000s
(Menu 1/5 ->Baza->Zero), punkt kocowy zakres obserwacji: 50 s (Menu 1/5 -
> Baza ->Zakres),
1.8. ustawi przesunicie sygnau (opnienie): 0.000 s (Menu 1/5 -> Baza ->
Opnienie),
1.9. ustawi kt zaamania wizki gowicy: 0 (Menu -> 1/5 -> TRYG -> Kt),
1.10. wprowadzi warto gruboci materiau: 0 mm (Menu -> 1/5 -> TRYG ->
Grubo),
1.11. ustawi poziom odrzucenia sygnau (podcicie): 0% (Menu 1/5 -> Odbiornik->
Podcicie),
 Linia poziomu
odrzuce

Rys. 2. Przykadowe echo z zaznaczon lini poziomu odrzuce.

1.12. wprowadzi warto czstotliwoci wybranej przez siebie gowicy (Menu 1/5 -
> Nadajnik -> Czstotliwo),
1.13. wybra metod pomiaru: Metoda Echa (Menu 1/5 -> Nadajnik -> Tryb),
1.14. poczy gowic z prbk wzorcow,
1.15. ustawi zakres obserwowanych wartoci tak aby impuls wzbudzania nie by
widoczny (offset zerowy) patrz punkt 1.7,
1.16. sprawdzi poprawno przesunicia offsetu zerowego: rozczy gowic i
prbk wzorcow, uderzajc w powok sprzgajc gowicy obserwowa echo;
jeli echo nie drga na ekranie, przesuniecie zostao wykonane poprawnie,
1.17. wczy bramki pomiarowe: bramka 1 i bramka 2 (Menu 2/5 -> Bramka 1 ->
ON), (Menu 2/5 -> Bramka 2 -> ON),
 Bramka 1
(kolor czerwony)

Bramka 2
(kolor niebieski)

Rys. 3. Przykadowe echo z zaznaczonymi bramkami pomiarowymi: Bramka 1, Bramka 2.

1.18. wczy opcj ledzenia bramek: led B2-B1 (Menu 2/5 -> Ustawienia
bramek -> led B2),
1.19. przeprowadzi autokalibracj: B2-B1 (Menu 1/5 -> Auto kalibracja -> Tryb
kal),
1.20. poczy gowic z wzorcem,
1.21. ustawi warto wzmocnienia tak aby na ekranie zaobserwowa echo sygnau,
1.22. w razie potrzeby ustawi parametry (start, szeroko, poziom) Bramki 1, tak
aby echo przekraczao warto graniczn bramki (w razie potrzeby ustawi
rwnie parametry bramki 2),
1.23. odczyt pomiaru gruboci pojawi si w polu G2-1,
1.24. Przeprowadzi kalibracj (Menu 1/5 -> Auto kal->KAL Prdkoci)
wprowadzajc warto gruboci prbki wzorcowej zmierzonej za pomoc
suwmiarki,
2. Przeprowadzi pomiary gruboci prbek zmieniajc, jeli to konieczne, parametry
bramek.

Dodatek II

Prdko
Materia rozchodzenia fali
podunej [m/s]
Aluminium 6320
Beryl 12900
Diament 18000
Gliceryna 1920
Inkonel 5820
Lucite 2680
Mied 4660
Molibden 6250
Mosidz morski 4430
Odlew eliwny fast 5600
Odlew eliwny slow 3500
Olej silnikowy (SAE 20/30) 1740
Ow 2160
Tlenek elaza (magnetyt) 5890
ywica akrylowa (pleksiglas) 2730
Cyna 3320
Cynk 4170
Cyrkon 4650
Drewno 3400
Guma (polibutadien) 1610
Krzem 9620
Nikiel, czysty 5630
Nylon 2600
Poliamid 2200
Polichlorek winylu (PCW) 2395
Polietylen, niska gsto (LDPE) 2080
Polietylen, wysoka gsto (HDPE) 2460
Polistyren 2340
Silikon 1485
Stal, 1020 5890
Stal, 302 austenityczna nierdzewna 5660
Stal, 347 austenityczna nierdzewna 5740
Stal, 4340 5850
Tytan, Ti 150 A 6100
Woda (20C) 1480
Wolfram 5180