A.D.E.S.

Amatr Denizci Eitim Sistemi

Ders Notlar

TEKNE YAPISI
TEKNE VE KISIMLARI

Tekneler ok farkl tiplerde ve ekillerde imal edilmi olabilir, ancak teknelerin farkl ksm ve
blmlerine ait isimler denizcilik dilinde ortaktr. Her tekne kullancsnn aadaki tanmlar
bilmesi gerekmektedir.

TANIMLAR

Kpete: Vardevela, puntellerinin, parampetlerin en stlerine tekne boyu istikametinde

yerletirilen aa veya profildir.

Kemere: Gvertenin denebilmesi iin posta ularn birletiren enine (omurgaya dik) konan
tekne ksmlardr.

Posta: zerlerine kaplama tahtalarnn yerletirildii omurgaya dik aa veya madeni

yaplar.

Omurga: Teknenin bandan kna uzanan ve dier tm elemanlarn zerine ina edildii
temel elemandr.

Sintine: Atk su ve yalarn biriktii teknenin taban ksmdr.

Dmen Yelpazesi: Dmen yekesine bal olarak hareket eden ve tekneye yn verilmesini
salayan su altnda kalan plakadr.

Yeke: Dmen bana taklp dmenin istenilen tarafa baslmas iin kullanlan demir veya
aatan yaplm kol.

Kprst: Teknenin sevk ve idare edildii, ierisinde haberleme ve seyir cihazlarnn

bulunduu kumanda yeri.

Gverte: Kemerelerin zerine denmi batan ka kadar uzanan platform.

Borda: Teknenin d tarafnn su kesiminden yukarda kalan ksmdr.

Puntel: Gverte kenarlarnda korkuluk vazifesi gren dikey paralar.

Vardavela: Punteller zerine yatay olarak yerletirilmi elemanlar.

1
 A.D.E.S.
Amatr Denizci Eitim Sistemi
Ders Notlar

Demir: Teknelerin denizde yzer halde gereken yerde durabilmeleri iin zincir veya halata
bal olarak, teknenin bandan denize atlan ve deniz dibinde tutunabilecek biimde metalden
yaplm ar para.

Irgat: : Demiri suya vermede veya almada, halatlar dolayp tekneyi yanatrmada veya
karaya ekmede kullanlan, hidrolik, elektrikli veya insan kuvvetiyle altrlan mekanik
donanm.

Fribord: Tekne bordasnn ortasnda su yzeyinden ana gvertenin st izgisine kadar olan
ykseklik.

Draft(Su ekimi): Teknenin suyun altnda kalan derinlii.

Pervane: Teknenin makinesi tarafndan dndrlen ve tekneyi ileri-geri yrten kanatlar.

Karina: Teknenin su altnda kalan ksm.

Koboynuzu: Bir halatn balanabilmesi iin kullanlan metal para.

Parampet: Denizlerin gverte stne kmamas iin borda ykseltilmek suretiyle st gverte
kenarna yaplan yap.

2
 A.D.E.S.
Amatr Denizci Eitim Sistemi
Ders Notlar

HALATLAR ve BALAR
Halatlar
Teknelerin, limana yanama veya limandan ayrlma manevralar ile emniyetli bir ekilde
limanda tutulmasn salayan halatlar, tekne iin olduka nemlidir. Gemicilikte ap 8
mm'den byk iplere halat denir. Tel halatlar aplar, sentetik halatlar evreleri ile llr.
Polipropilen halat suda yzebilir, gnee ve tuza dayankldr, biraz daha pahaldr. Tel halat
gerilmelere kar ok daha dayankldr, ama kullanm ok zordur. Kullanlacak ie uygun halat
seimi nemlidir. Gemide kullanlan halatlar, palamar halat, can halat, skota halat gibi
adlarla anlrlar.

Balar
Balarn temel zellii belli bir ama iin kullanlmas, salam, kolay yaplabilir ve kolay
zlebilir olmasdr. Aada eitli amalarda kullanlan balar tarif edilmitir.

Camadan ba: Yelken alannn kltlmesinde ve gerekirse bir halatn iki ucunu birbirine
balamak iin kullanlr.

Kasa (izbaro) ba: Rhtma verilen halatlarn baba, anele gibi yerlere balanmas iin kasa
yaplmasnda kullanlr.

Volta etmek: Yukardaki ekilde bir halatn teknede bulunan ko boynuzuna nasl volta edildii
grlmektedir. Halat, ayn zamanda kasa yaplarak da ko boynuzuna grld gibi volta
edilebilir.

Kropi ba: Halata sekiz ekli verilerek halatn makara gibi yerlerden kmas engellenir.

Sancak ba: Sancan ucunda bulunan kk kasann bir halatn ucuna balanmas iin
kullanlr.

El incesi: Halatlarn uzak mesafelerden sahile ulatrlmasnda kullanlan ucunda bir arlk
bulunan ince halattr. Arlk ksmna ceviz ad verilir ve yukardaki ekilde ceviz rlebilir.

Adi piyan: Kesilen, kopan halat ularnn (flasa) dalmamas iin halat masnn ince iplerle
(grcala) sarlmas gerekir. Yukardaki ekilde nasl yapld grlmektedir.