Professional Documents
Culture Documents
ALITIRMA KILAVUZU
COMPUTERS &
ENGINEERING
Srm 7.0
Bask 1.1.2001
TELF HAKKI
Copyright Computer & Structures, Computers &
Engineering. Her hakk sakldr. SAP2000 program
ve ilgili tm yazl belgeler sahiplik ve oaltma
haklar sakl rnlerdir. Evrensel sahiplik haklar
Computers & Structures Inc.'a aittir. Trke yazl
belgelerin sahiplik haklar Computers & Engineering
kuruluuna aittir. Computers & Structures Inc. ve
Computers & Engineering kurulularndan yazl izin
alnmadan programn lisanssz kullanm veya yazl
belgelerinin oaltlmas tamamen yasaktr.
ii
SORUMLULUK
SAP2000 programnn ve yazl belgelerinin hazrlanmasna byk zaman, aba
harcanm ve maddi fedakarlk yaplmtr. Program tam olarak test edilmi ve
kullanlmtr. Bununla birlikte program kullanrken, kullanc, programn gvenilirlii
veya kesinlii konusunda program hazrlayan veya datanlarn herhangi bir
sorumluluk almadn veya bunu ima etmediini kabul eder ve anlar.
iii
TEEKKR
Bu rnn bugnk durumuna gelmesinde yllar boyu sren
deerli almalaryla katk salayan btn mhendis
meslekdalarmza teekkr ederiz.
iv
Yukardan
Bak Penceresi Simge Ekran
Durumuna Kaplatma
Ana Balk ubuu Balk st Men Ana Ara ubuu Kltme Dmesi
Dmesi
Kapatma
Dmesi
Yan Ara
ubuu
Durum Gncel
ubuu Birimler
mle Yeri
Koordinatlar
SAP2000 komutlarna Uygulama Simgeli (konlu) Ana Ara ubuu, Yan Ara
ubuu, ve st Men'den (Pull Down) eriilecektir. Bununla birlikte Uygulama
Simgeli ara ubuklar st Mende bulunan ilemlerin ouna, daha abuk eriimi
salar.
Atama (Assign) ilemi srasnda hatrlamanz gereken iki nemli nokta vardr.
Birincisi; bir deeri atayacanz nesneyi belirtmeden nce o deeri tanmlam
(Define) olmalsnz. kincisi; nce elemanlar semeli (Select) sonra onlara yeni
byklkler atamal (Assign) ya da eskilerini deitirmelisiniz .
v
vi
NDEKLER:
vii
viii
ALITIRMA I
Aklama
Bu blm, statik deprem yuklerine maruz kalacak 7 katl bir dzlem erevenin modellenmesini
ve analizini anlatr. erevenin ekli ve statik ykler ekil 1-1 de gsterilmitir.
GLOBAL Z
TM KOLONLAR W14
TM KRLER W24
ELEMAN AIRLIKLARINI DA EREN TPK KAT KTLES = 0.49 kip-sn-sn/in
ELASTSTE MODL=29500 ksi
ELK MUKAVEMET (fy) = 36 ksi
(2) st Men ubuundaki File (Dosya) y tklayn, alan uygulama mens elerinden New Model
from Templatei (Hazr yap tipi ablonlardan yeni bir model) sein.
3. Yan Ara ubuundan Assign Joint Restraints (Mesnet artlar Atama) dmesini tklayn
ve mesnetleri ankastre yapn. st mendeki Assign (Ata) y kullanarak da dier dm
noktalarnn zelliklerini ve serbestlik derecelerini atayabilirsiniz. (Assign > Joints >
Restraints)
Not: Bir defada birden fazla profil seebilirsiniz. Seim yaptnz srece Ctrl
dmesini basl tutun.
Yklerin Atanmas
1. Ykleri girmenin ilk aamas statik yklerin tanmlanmas ve atanmasdr. Define (Tanmla)
mensnden Static Load Cases.i (Statik Yk Durumlar) sein.
DEAD (l yk) Kiri dey ykleri iin kullanlabilir. Profil zati yklerini hesaba
katmak iin Self Weight Multiplier (Zati arlk arpan) 1.0 alnr. Bylece dey kiri
yklerine profil zati yk eklenmi olur.
2. Deprem Yk iin EQ isminde bir statik yatay yk tanmlayn. Bu yatay yk QUAKE (Deprem)
ismine atayn. Bu, program dizayn zellikleri iin yk Kombinezonlarnn otomatik olarak hesaba
katlmasn salar. Self Weight Multiplier (Zati arlk arpan) sfr alnr. (Dier yk
durumlarnda 0 olmaldr, yoksa zati yk ikinci olarak hesaba girer).
3. ekil 1-1 de gsterilen kiri dey ykleri tm kirileri seerek ve Yan Ara ubuundan
Assign Frame Span Loads (ubuk Eleman Aklk Yklerini Ata) dmesi tklanarak kirilere
atanr.
4. Dm noktalarna statik yatay ykleri girebilmek iin, her dm noktas tek tek seilmeli ve
Yan Ara ubuunda Assign Joint Loads (Dm Ykleri Ata) dmesi tklanmaldr.
Malzeme zellikleri
Analize balamadan nce kontrol etmemiz gereken son ey malzeme zellikleridir.
1. Define (Tanmla) mensnden Materials (Malzeme) sein.
2. Materials formundan STEEL i (elik) sein ve MODIFY/SHOW MATERIAL
(Malzemeyi Gster/Deitir) dmesine basn.
Material Property Data (Kesit Deerleri Bilgisi) formundan malzeme zelliklerinin
doruluunu kontrol edin. Deerlerin u anda alt durum ubuundaki birim ile
ileneceini unutmayn.
Analizi altrmak
Bilgilerimiz girildi. imdi modelimizi altrp sonular alalm ve inceliyelim.
1. Modelinizi saklayn (Save).
2. Analizi altrmak iin Analyze (Analiz Et) mensnden Set Options (Seenekleri Belirle)
sein ve analiz parametrelerinizi ayarlayn
Analysis Options (Analiz Seenekleri) formundan Plane Frame (Dzlem ereve) yi
sein. Bu seim, zm iin gerekli boyut ve zaman kltr
Deiikliklerinizin kabul iin OK dmesine basn.
3. Yapnn analizi iin Analyze (Analiz Et) mensnden Run (altr) sein.
Sonularn rdelenmesi
Sonularn Kontrolu
Modelinizin analizini baaryla tamamladnzda, ktlarn doru ya da umduunuza yakn
olduunu grmek ve kontrol etmek gereklidir.
Modelin kontrolu:
1. EQ yk durumu altnda toplanm toplam yatay ykler altnda taban kesmesi kontrolu.
(Ynetmelik tarafndan ngrlen toplam deprem ykn kontrol etmek bakmndan
nemlidir).
Yapnn alt kolonlarnn alt ularndaki dm noktalarn sein.
Bu noktalara grup ismi vermeniz iin Assign (Ata) mensnden Group Names (Grup
smi) i sein.
BASE SHEAR (Taban Kesmesi) gibi bir grup ismi verin ve isimler listesine eklemek iin
ADD NEW GROUP NAME (Yeni Grup smi Ekle) dmesine ve sonra OK dmesine
basn.
Display (Grntle) mensnden Show Group Joint Force Sums (Dm Noktas
Grupundaki Toplam Kuvveti Gster) sein ve az nce girdiiniz grup adn sein.
Sonular ekranda grntlenecektir.
2. Yatay ve dey yklerin birlikte etkisi altnda yapdaki dnme ve hareketlerin beklenildii
gibi olup olmadna bakn. (Davran kontrolu).
Display (Grntle) mensnden Show Deformed Shape (ekil Deitirmeden Sonraki
Durumu Grntle) yi ve ilgilendiiniz yk sein. Sonra Wire Shadow (izgi Glge)
seeneini iaretleyin ki yapnzn ekil deitirmemi durumu da grn. ekil 1-3 ve
ekil 1-4 yapnn ekil deitirmelerini gstermektedir. Herhangi bir dm noktasndaki
dnme ve telenmeleri grmek iin farenin sa dmesi ile dm zerine tklayn.
Durum ubuundaki START ANIMATION (Hareketi Balat) dmesini tklarsanz ekil
deitirmeyi hareketli olarak izleyebilirsiniz. (ekil deitirmeyi grmek iin ilgili
pencerenin seilmi olmas gerekmektedir). Ayrca daha sonra izlemek iin hareketli
grnty *.AVI dosyasnda File (Dosya) mensnden ulaarak saklayabilirsiniz.
(Saklama iin yardm <HELP> dosyalarndan Export an AVI file den yardm
alabilirsiniz.)
Bu kontrollar sonucunda girilen bilgiler doru grnyorsa daha ileri kontrollara geebilirsiniz.
ekil 1-3 Statik Ykler Nedeniyle ekil ekil 1-4 Yatay Ykler Nedeniyle
Deitirme ekil Deitirme
Yapsal alma
Genellikle kullandnz ynetmeliklere gre, yapnn alma snrlar hakknda (Gerilme oranlar
gibi) kesin bilgi sahibi olmak isteriz. SAP2000 herhangi bir yap elemannn dizaynn yaptnda
otomatik olarak gerilmeleri kontrol eder. (SAP2000in dizayn zellikleri ilerideki altrma
konularnda detayl olarak anlatlacaktr.)
1. Yapsal elemanlar basite Design mensnden Start Design/Check of Structure (Yapnn
Boyutlama/Gerilme Kontroluna Bala) seilerek dizayn edilebilir.
Dzlem ereve elemanlarn gerilme dzeyi ile gerilme oranlarn renk kodlar ile kiriin
altnda gsterir. 1 (Bir) Deeri %100 gerilmeyi gsterir.
Dier dizayn ve veri bilgileri Design mensnden Display Design Info (Dizayn Bilgisini
Grntle) seilerek grlebilir.
2. Tek tek btn elemanlarn ve atanan dier kesitlerin dizayn bilgilerini, eleman zerine sa dme ile
tklayarak grme olananz vardr.
Ekran zerinde grnen DETAILS dmesini tklayarak seilen elemann tm yk
Kombinezonlarndaki detayl dizayn bilgileri grlebilir.
Dizayn parametreleri, efektif uzunluk, K faktr ve kesit deerleri gibi zellikleri
deitirdikten sonra, REDESIGN dmesine basarak yeniden dizayn edebilirsiniz.
3. Yeni bir kesit seer ve bunu sonu dizaynnzda kullanmak isterseniz Design mensnden Update
Analysis Sections (Analizdeki Kesitleri Gncelletir) seeneini tklamalsnz. Bylece yap
setiiniz yeni kesit ile yeniden analiz edilir.
Not: Herhangi bir dizayn parametresini deitirdikten sonra dizayn bilgilerinin aktif
pencerede yeniden yazlabilmesi iin Simgeli st Men ubuundan veya Yan
Ara ubuundan Refresh Window (Ekran Grntsn Yenile) yi
altrmanz gerekir
pucu: Eer tablolar baslrken baz ereve elemanlar ve dmler seilmi ise
ktlarnzda yalnzca bu seilenleri alabilirsiniz. Bunun iin Selection
Only (Sedece Seilenleri Bastr) seeneini iaretlemelisiniz
4. SAP2000 in analizi .altnda sonular iki tip dosya oluturur. Dosyaad.EKO dosyas analiz
tarafndan kullanlan veri bilgilerini kapsar. Dosyaad.OUT dosyas Analyze (Analiz Et) Set
Options (Seenekleri Belirle) mensnn gerektirdii sonu bilgilerini kapsar.
Son Aklamalar
Grld zere, SAP2000 gl bir yapsal analiz aracdr ve pek ok problem iin kullanlabilir.
Bununla beraber, temel mhendislik kurallarna oturan ilkeleri anlamak ok nemlidir.
ou proje fizibilite almas ile balar ve tam ve gerek analiz/dizayn projesi olarak geliir. Dizayn
projesi yaplmadan nce projenin ortasnda program deiikliine ihtiya duyulmayacak zm
aralarna karar verilmelidir. SAP2000 bir projecinin proje zm srasndaki gereksinmelerinin
adresidir.
Mhendisler iin bir yapy modellemenin pek ok yolu vardr. Bununla beraber u fikirlerden
bazlarn faydal bulabilirsiniz:
Yapnzn basit bir modeli ile balayn ve onu detaylandrmadan nce deneyin ve anlayn. Model
kkken yapsal sistemin problemlerini zmek daima daha kolaydr.
Yapnn sizin dndnz gibi davranacandan emin olun. Eer yap bu ekilde ina
edilemiyorsa yapy etkileyen nedenleri anlamalsnz.
Dizaynnz ile ilgili tahminleri, gzden geirilmesi gereken konular, hala ihtiya duyulan bilgiyi
titizlikle belgeleyin. Bunun iin File mensnn altndaki User Comments and Session Log
(Kullanc Notlar ve Oturum Kaytlar) kelime ilemcisini kullanabilirsiniz. Bu, modeliniz ile ilgili
notlar yazabileceiniz basit bir kelime ilemcidir.
Deiik yap sistemlerini deneyin. SAP2000 tasarmnz gelitirirken, size zaman kaybettirmeyecek
ekilde dizayn edilmitir.
Eer ii doru yapmak iin daha sonra zaman bulabilecekseniz, bunu yapmaya imdiden
balayabilirsiniz.
Aklama
Bu altrma konusu altrma 1 in devamdr. Bu altrma konusunda iki boyutlu dzlem ereveye
Davran Spektrumunun nasl ilave edilecei gsterilecektir. Davran Spektrumu iin SAP2000 in
iindeki UBC94S2 Spektrumu baz alnacaktr.
Ekranda Yardm
Hatrlatma: Aadaki yntemi kullanarak SAP2000 in fonksiyonlar hakknda
bilgi alabilirsiniz.
Analizi altrmak
Deiikliklerinizi yaptnz. imdi modelinizi altrp Davran Spektrumu sonularn gzleyelim.
1. Modelinizi saklayn (Save).
2. Analyze (Analiz Et) mensnden Set Options (Seenekleri Belirle) seerek analiz
parametrelerini ayarlayn.
Dynamic Analysis (Dinamik Analiz) kutusunu iaretleyin.
SET DYNAMIC PARAMETERS (Dinamik Analiz Parametrelerini Belirle) dmesine
basn ve Number of Modes zlecek mod saysn 7 olarak verin. Dier n tanml
deerler kalabilir.
Deiikliklerinizin kabul iin alttaki OK dmesine basn.
Not: Anlaml sonular elde etmek iin ihtiyacnuz olan mod saysnn ka
olduuna siz karar vermelisiniz. Bu saynn tesbiti iin birok kriter vardr,
fakat rneimizdeki basit yap iin kat adedi kadar mod saysn dikkate
alacaz
3. Yapnn analizi iin Analyze (Analiz Et) mensnden Run Minimized (En az Ekran
Kaplama ile altr) sein.
Not: Byk modellerde analiz iin uzun zaman gerektiinden Run Minimized
seenei ok faydaldr. Bu seenek SAP2000 in geri planda almasn ve
sizin baka programlarla almalarnz srdrmenizi salar. Bir baka
faydas da gerekiyorsa istediiniz anda analizden kmanz da salar
(Cancel).
Sonularn rdelenmesi
1. stediiniz modal ekilleri ve periyotlarn grebilirsiniz.
Display mensnden Show Mode Shape i sein ve ilgilendiiniz mod numarasn sein.
Wire Shadow (izgi Glge) seeneini de iaretliyerek ekil deitirmeden nceki
durumu da grebilirsiniz. ekil 2-1 den 2-4 e kadar pencere stnde mod numaralar ve
peryotlar da yazan ekilleri grebilirsiniz.
ekil 2-1 1. Mod ekli ve Peryodu ekil 2-2 2. Mod ekli ve Peryodu
ekil 2-3 3. Mod ekli ve Peryodu ekil 2-4 4. Mod ekli ve Peryodu
Son Aklamalar
Davran Spektrumu analizi farkl bir karmaklk getirir, mhendisin modelinde birok kabulleri
kullanmaya ve birok analiz sonucunun kontroluna ihtiyac vardr. Davran Spektrumu analizi
yaptnz srece aklnzda tutmanz gerekenler:
Dinamik analize gemeden statik Davranlar tam olarak anlamalsnz.
Herhangi bir modeli ele aldnzda sonular leklendirmeden nce statik taban kesmesine
edeer, aklc, uygulanabilir dinamik analiz leini tam olarak anlamaya ihtiyacnz vardr.
Davran Spektrumu analizinde almann hz avantajna karn, zaman tanm alannda analiz , ok
daha gerekidir. Dizaynda Davran Spektrumu analizi, (yaman dilimlerinde dizayn kontrolu
gerekmediinden) byk hz kazandrr. Bununla beraber Davran Spektrumu Ynteminin zaman
tanm alan analizine gre kstlamalar olduunu bilmek gerekir.
Aklama
Bu altrma konusu birinci ve ikinci altrma konusunun zerine zamana bal taban ivmesi
eklindeki deprem yk olarak retilmitir. Deprem tahriki ekil 3-1 de gsterilmitir. Bu 1940 El
Centro depreminin kuzey-gney bileenidir. Zaman tanm alan dntrlerek Davran
Spektrumu retilmi ve yap tekrar analiz edilerek sonular karlatrlmtr .
Output Time Step Sizes iin 0.02 saniye girin. Bu size 10 saniyelik bir deprem zaman
verir.
Analysis Type (Analiz Tipi) listesi kutusundan Linear i sein.
Load Assignment (Yk Atamas) sahasnda:
Load (Yk) n altnda ACC DIR1 I sein,
Function (Fonksiyon) un altnda ELCENTRO yu sein,
Scale Function (Fonksiyonu lekle) iin uygun yerekimi ivmesini, kullandnz
birime bal olarak Kip-in kullanyorsanz 386.4 in/sn2 , Kip-ft kullanyorsanz 32.2
ft/sn2 girin.
Arrival Time (Var Zaman) ve Angle (A) iin sfr girin.
Yk tanmlamalarnz eklemek iin ADD (Ekle) dmesine basn ve girdiklerinizin
kabul iin OK dmesine basn.
lavelerinizin kabul iin formdaki OK dmesine da basmalsnz.
Zaman tanm alan analizi iin gerekli tm bilgileri girmi olduk.
Analizi altrmak
1. Modelinizi saklayn (Save).
2. Dizayn parametrelerinizi ayarlayn, Analyze (Analiz Et) mensnden Set Options
(Seenekleri Belirle) sein.
Altrma 2 de olduu gibi Dynamic Analysis ayarlarn kontrol edin.
3. Yapnzn analizi iin Analyze (Analiz Et) mensnden Run (altr) sein.
Sonularn Kullanlmas
Sonularn Kontrolu
Modelinizin analizini baar ile tamamladnzda ktlarda umduunuz sonular grmek ve kontrol
etmek istersiniz.
1. Zaman tanm alannn oluturduu taban kesmelerinin kontrolu.
Display (Grntle) mensnden Show Time History Traces i (Z.T.A zleri) sein.
Time History Display Definition (Z.T.A Grntleme Tanmlar) formunda DEFINE
FUNCTIONS (Fonksiyonlar Tanmla) dmesine basn.
Time History Functions (Z.T.A Fonksiyonu) formunda Add Base Functions (Taban
Fonksiyonlarn Ekle) ve Base Shear X (Taban Kesmesi X ) i sein.
Time History Display Definition formuna geri dnmek iin OK dmesine basn.
5. Response Spectrum Curves formunda File mensn ve Print Tables to File i sein. Bu iki
kolondan oluan bir dosya oluturur. Birinci kolon peryot ikincisi ise bu peryoda kar gelen
(PSA) spektral ivmedir.
Bu dosyay RS-ELCEN.TXT ad ile saklayn (save).
Tablonun Dzenlenmesi
Bundan sonraki adm RS-ELCEN.TXT text dosyasnda baz kk deiiklikler yaparak dosyay
SAP2000 in okuyabilecei dzene getirmektir. Dosya oluturulurken, dosyann ierii ile ilgili size
yardmc olabilecek baz ek bilgiler de oluturulur. Bu ek bilgilerin silinmesi gerekmektedir.
1. RS-ELCEN.TXT dosyasn WORDPAD veya NOTEPAD gibi bir text editor ile an.
ekil 3-5 de grld gibi btn yazlar sein ve silin.
Ayn isim ile RS-ELCEN.TXT text dosyasn saklayn.
2. imdi dosya yalnzca peryot ve sahte spektral ivmeleri bulunan ve SAP2000 in okuyabilecei
dzende bir dosyadr.
1. Model kilitli ise, st mendeki Modeli Kilitle/A dmesine basn. Bu, kilidi aacak ve
deiiklik yapmanza izin verecektir.
2. Define (Tanmla) mensnden Response Spectrum Functions sein.
3. Response Spectrum Functions formunda Add Function from File dmesine basn.
Spektrum ad RSELCEN
Open File (Dosya A) dmesine basn ve Pick File formundan RS-ELCEN.TXT
dosyasn sein.
Number of Points Per Line (1) olarak koruyun nk her satrda 1 davran
(Response) bilgisi var.
Analizi altrmak
Deiiklikler yapld imdi modelimizi altrp, sonular alp inceleyebiliriz.
Sonularn rdelenmesi
Kontrolda yaplacak ilk ey Zaman Tanm Alan ve Davran Spektrumu gerei yapnn st kotundaki
yer deitirmeler ve taban kesmelerinin kontroludur. Bu bize taslak yntem almamzn ne dzeyde
iyi olduunu gsterir. Bu blmn sonunda statik yatay ykler, Zaman Tanm Alan Ykleri ve
Davran Spektrumu yklerinin sonularn grebilirsiniz.
Son Aklamalar
Grdnz gibi zaman tanm alannda hesap, Davran Spektrumu analizine gre ok daha fazla
zaman harcar. Davran Spektrumu ve zaman tanm alan analizleri birbirine yakn sonu vermektedir.
Bununla beraber her iki yntemin da snrlarnn ve gcnn mhendisler tarafndan tam olarak
anlaldktan sonra kullanlmas ok nemlidir.
0.1K/ft
ATI KR KR
20K
KOLON KOLON KOLON
KAT 7 KR KR
15K
KOLON KOLON KOLON
KAT 6 KR KR
12.5K
KOLON
KOLON KOLON 5 @ 13'0"
KAT 5 KR KR
10K
KOLON KOLON KOLON
KAT 4 KR KR
7.5K
KOLON
KOLON KOLON
KAT 3 KR KR
5K
KOLON KOLON KOLON
KAT 2 KR KR
2 @ 13'-6"
2.5K KOLON KOLON
KOLON
ZEMN
GLOBAL Z
30'-0" 30"-0"
GLOBAL X
TM KOLONLAR W14
TM KRLER W24
ELEMAN AIRLIKLARINI DA EREN TPK KAT KTLES = 0.49 kip-sn-sn/in
ELASTSTE MODL=29500 ksi
ELK MUKAVEMET (fy) = 36 ksi
Malzemeler
Yaplacak ilk ey, malzeme zelliklerinin tanmlanmasdr.
1. Birimin Kip-in olduunu kontrol edin.
2. Define (Tanmla) mensnden Materials sein
3. Define Materials formunda malzeme tiplerinde STEEL i sein ve MODIFY/SHOW MATERIAL
dmesine basn.
4. Steel Yield Stress (Akma Gerilmesi fy) i 36 Ksi olarak ayarlayn.
5. Modulus of Elasticity (Elastisite Modl E) 29500 Ksi olarak ayarlayn.
6. OK dmesine basarak deiikliklerinizi onaylayn ve formu kapatn.
Ykler
1. Altrma I in konusu olan noktasal ykler niform l ykler ve elemanlarn zati arlklar
atanmt. (ekil 4-2 de yeni Statik Yk Durumlar listesine baknz.) Bu altrma konusunda
hareketli yk ve elemanlarn zati arlklar atanacak. Yapnn zati arln ieren yk durumu,
amalanan optimum dizaynda yapsal arl korumak iin iyi bir yoldur. Ykler; l yk,
hareketli yk ve yatay deprem yk durumu gibi blmlere ayrlmtr. Bylece SAP2000 in
dizayn ksm otomatik olarak yk Kombinezonlarn oluturur.
DEAD (l Yk) yk durumu iin Self Weight Multiplier katsaysn 0 verin.
Elemanlar iin SELF adnda DEAD (l Yk) tipinde Self Weight Multiplier katsays
1 olan yk durumunu ilave edin.
Dier statik yk durumu iin ad LIVE olan ve LIVE (Hareketli Yk) tipinde bir yk
ilave edin.
2. Ayn yk durumlarn l yk ve hareketli yk durumu iin ilave edin. Bunun anlam yapdaki her
kiriin l ve hareketli ykleri olduudur. (Altrma I blmndeki yklerin atanmas konusuna
baknz.)
Yaplacak ilk ey, yalnzca kolon profillerini kapsayan otomatik seim grubu tanmlamaktr. Esasen
bizim programa verdiimiz profil listesi ereve elemanlarn dizayn ederken seebilecekleridir.
Bylece en uygun profili bu gruptan seecektir.
n dizayn bitip hassas dizayn baladnda, BEAM ve COLUMN gruplar, optimum sonu iin
otomatik seim gruplarna balanacaktr. Bundan sonra ihtiyac olabilecek birka profili kolayca
deitirerek analiz ve dizayn iin kesin profil atanr.
4. Frame Section formundan Add Ekle) listesinin en altndaki Auto Select i (Otomatik Seim)
sein.
Auto Section Name i COLUMN olarak deitirin.
Auto Selections listesinde, W14 ile balayanlar hari btn profilleri sein ve Remove
dmesini kullanarak listeden kartn. Bunun anlam COLUMN olarak belirlenmi bir
ereve elemannn dizayn Auto Selections listesindeki W14 profillerinden biriyle
dizayn edileceidir. (ekil 4-3 e bakn.)
Analizi altrmak
Bilgilerimizi girdik, imdi modelimizi altrp sonulara gz atalm.
Not: nk biz profiller iin gruplar belirledik ve dizaynmz iin zel bir
profilimiz yok. SAP2000, en uygun kesit deerlerini, rijitlik matrisi ve dier
ihtiyac olan zellkleri hesaplamak iin alr. lk analiz ve dizayn
altrldnda programa analiz iin kullanlacak profil boyutlar retilir.
Kesitlerin Dizayn
Analizi altrp sonularn kontrol ettikten sonra elik dizayn iin gerekli parametreleri
ayarlyabilirsiniz.
Ynetmelik Seimi
Analizdeki bilgiler ereve elemanlar zerinde bir ynetmeliin kontrolu yaplarak alr.
Yk Kombinezonlar ve Dizayn
1. ncelikle Design mensnn altnda Steel Design seeneinin iaretlendiinden emin olmalsnz. Bu
SAP2000 e elik profil ile dizayn yaplacan syler.
2. Design mensnden Select Design Combos u (Yk Kombinezonlarn Se) sein.
Design Combos listesinde otomatik Kombinezon retiminden Combo yu seip SHOW
dmesine basn.
Eer orada dizaynnzda kullanmak istediiniz dier yk Kombinezonlarn grrseniz
bunlar da ekliyebilirsiniz. Basite, Kombinezon tanmn Define (Tanmla) mensnden
Select Design Combos formundan Design Combos esinden ekliyerek yapabilirsiniz.
3. Design mensnden Start Design/Check of Structure (Yapnn Dizayn/Tahkikine Bala) seerek
dizayn altrabilirsiniz.
Tm elemanlarn dizayn otomatik profil seim grubundan en uygun profil seilerek
yaplr.
SAP2000 otomatik olarak aktif pencerede elemanlarn altnda maksimum gerilmeye bal
yzdelerini gsterir.
Ayrca ekrann altnda yer alan gerilme oranlar renk anahtarn ile elemanlarn gerilme
oranlarn renk kodlar ile karlatrabilirsiniz.
3. Herhangi bir kontrol Kombinezonunu seip Details dmesine bastnzda elemann analiz
sonularn ve ynetmelik gerei eitlikleri grebilirsiniz. (Baknz ekil 4-6)
4. ReDesign dmesine bastnzda Element Overwrite Assignments formunu oluturursunuz. Bu
formda yapabildikleriniz:
Gerilme oranlarnn deiiminin etkilerini grmek iin baka bir kesit sein.
5. Bir sonraki analizde yeniden dizayn edilmi profilleri kullanmak iin Design mensnden
Update Analysis Sections seeneini kullanmalsnz. Bu, deitirilen profilleri kullanarak
rijitlik matrisini oluturur ve bylece daha hassas dizayn kontrolu yaplabilir.
6. Design mensnden Display Design Info seeneini kullanarak grafik ekranda eitli dizayn
sonularn grebilirsiniz. Bu sonular ereve elemannn sa ve altnda yazlacaktr.
7. Ayrca File mensnden Print Design Tables seeneini kullanarak dizayn sonularnn yazcdan
baslmasn salyabilirsiniz. Belirili bir saydaki elemann sonularn bastrtmak iin nce
elemanlar sein, sonra File mensnden Print Design Tables i sein.
Hatrlatma: Yapnn zati arlnn ne kadar olduunu bulmak iin taban kesme
grubunda dm yklerinin toplamnn raporunu alabilirsiniz. Bu
yaptnz deiikliklerin ne kadar etkili olduunu grmenin en abuk
yoludur. Ayrca yapnn toplam arln Dosyaad.EKO dosyasndan
grebilirsiniz.
Yeniden Analiz
lk analiz altnda rijitlik matrisinin oluturulmas iin yaklak kesit deerleri kullanlr. Bu
nedenle analizin seilen profilleri kullanarak yapldna emin olmak iin iteratif bir yntem ile
analizin tekrarlanmas gerekir.
1. Yapsal blmlerin deiiklikleri bittiinde, Design mensnden Update Analysis Sections
semelisiniz. Bylece rijitlik matrisi iin seilen paralarn zellikleri kullanlarak analiz yeniden
altrlr.
2. Sonra hangi paralarn deitiini grmek iin dizayn tekrar altrmalsnz.
3. Profil seiminden memnunsanz Design mensnden Replace Auto w/ Optimal Sections i
sein. Bu srekli olarak, otomatik seim ile esas dizayn edilen profili deitirir. Etkili bir ekilde
analiz edilen profilin dizaynn yapar ve bu nedenle kolon ve kiri analizi profilleri ile optimum
veya kullancnn setii profili deitirir.
LRFD Dizayn
LRFD dizayn iin kullanlan yntem aslnda ASD iin kullanlan ile ayndr. Kombinezon ve
kontrollar LRFD ynetmelii kullanlarak ereve elemanlar zerinde uygulanr ve bylece sonular
ve bilgiler farkl rapor edilir. LRFD Design/Check altrlacakssa baz bilgi giri parametrelerini
deitirmeniz gerekecektir.
1. P-Delta analizi iin yeni yk faktr girmelisiniz.
2. Preferences formundan AISC-LRFD93 elik ynetmeliini semelisiniz.
3. elik profilleri yeniden dizayn etmelisiniz.
Not: Dizayn grubu listesinde herhangi bir grup yoksa tm paralar kendi
bana dizayn edilir.
Rijit Ular
Bu yap, enkesit boyutlar olmayan elemanlar ile moment erevesi analizi amacyla dizayn edilmitir.
Bununla beraber bu kabul ok da kt deildir, SAP2000 bu problem iin birok kesin yntem
kullanlmasna msade eder. Elemanlara rijit u tanmladnzda, kolon-kiri birleim blgesinde
eilemeyen (Rijit) bir blge tanmlam olursunuz. Bu blgenin bykl kullanc tarafndan
belirlenir, fakat genellikle ereveyi oluturan paralarn derinlii veya buna bal bir katsay verilir.
OK dmesine basn.
3. Eer Set Elements formunda Element Shrink i iaretlerseniz ekrana baktnzda her
dm noktasnda parlak izgili rijit ular grrsnz.
Son Aklamalar
SAP2000 in elik dizayn takm ereve elemanlarnn dizayn iin ok faydaldr. Bununla beraber
aklda tutulmas gereken birka ey vardr:
3. Son dizayn sonularnz kiisel tecrbeniz ile kritik noktalarda kontrol ediniz.
6. Yapnn toplam arln bulmakta grup kullanmak yararldr. (Bunu nasl yapacanz ile
ilgili bilgi Altrma I konusundadr).
8. Dosyaad.EKO dosyas her profilinizin arln verir. Bu bilgi ilk deerlendirme iin
kullanlabilir.