INTERNA MEDICINA

za III razred
I dio
 RHINITIS ACUTA
DEF: akutno zapaljenje sluznice nosa.

Rhinitis acuta moe biti:

1. samostalno oboljenje ili
2. propratni simptom nekog drugog oboljenja.

UZROCI: 1. VIRUSI (rinovirusi, adenovirusi, influenca...),

2. BAKTERIJE (streptokok, pneumokok,...).

KL. SLIKA: 1. INKUBACIJA (1-3 dana),

2. SUHI PRODROMALNI STADIJUM
- OPTI ZNACI INFEKCIJE (jeza,
drhtavica, glavobolja, subfebrilnost
t o
- SLUZOKOA NOSA: suha i blijeda,
3. KATARALNI STADIJUM
- profuzna vodenasta sekrecija iz nosa,
- oteano isanje na nos
- anosmija nema osjeaja mirisa
- rhinolalia clausa nazalni govor,
- pogoranje opteg stanja
- SLUZOKOA NOSA: crvena i oteena
4. MUKOZNI STADIJUM
- gua i osku nija sekrecija
- javlja se osjeaj mirisa
- glas se normalizuje,
- disanje na nos se normalizuje,
- nestaju opti znaci infekcije.

Dg: 1. anamneza, Th: 1. ako je virusna infekcija =>

2. prednja rinoskopija, SIMPTOMATSKA Th,
3. bris nosa, 2. ako je bakterijska infekcija =>
4. laboratorija. ANTIBIOTICI.
 RHINITIS CHRONICA
DEF: hronino zapaljenje sluznice nosa.

UZROCI: 1. ponavljanje akutne infekcije sluznice nosa,

2. poremeaj nosne renae zbog evijacije nosne
pregrade,
. hronino ejstvo uvanskog ima i praine
4. alergijski procesi.

OBLICI: 1. HIPERTROFINI HRONINI RHINITIS

- sluznica nosa je stalno e ematozna i lui
obilne koliine sluzi
2. ATROFINI HRONINI RHINITIS
- sluznica nosa je zbrisana, bakterije su stalno
naseljene na sluznici nosa to ovo i o
raspadanja sekreta i zadaha iz nosa
OZEANA.

Th: 1. izbjegavati kontakt sa iritansima,

2. ukapavati 1% rastvor borne kiseline,
. antiseptika sre stva.

PHARYNGITIS ACUTA
DEF: akutno zapaljenje sluznice rijela.

Rijetko se javlja samostalno ee se javlja u sklopu zapaljenja sluznice nosa i

sinusa usne upljine i krajnika.

UZROCI: 1. VIRUSI (adenovirusi, rinovirusi),

2. BAKTERIJE (streptokok, pneumokok,influenca),
3. LOKALNA TRAUMA.
KL. SLIKA: 1. LAKI OBLIK
- poviena temperatura
- suvoa i bol u grlu
- sluzokoa rijela hiperemina
- cervikalna limfa enopatija (uveanje limfnih
vorova vrata
2. TEI OBLIK
- visoka temperatura,
- izraen bol u grlu,
- oteano gutanje
- slivanje mukopulurentnog eksudata niz
za nji zi rijela.

Dg: 1. anamneza, Th: 1. ako je virusna infekcija =>

2. laboratorija, SIMPTOMATSKA Th,
3. bris rijela, 2. ako je bakterijska inf. =>
4. prednja orofaringoskopija. ANTIBIOTICI

PHARYNGITIS CHRONICA
DEF: hronino zapaljenje sluznice rijela.

UZROCI: 1. VIRUSI (adenovirusi),

2. BAKTERIJE (stafilokok,streptokok,pneumokok),
3. GLJIVICE,
4. ORGANSKA I NEORGANSKA PRAINA,
5. PUENJE,
6. ESTOKA I HLADNA PIA,
7. OPTA OBOLJENJA (diabetes mellitus, ciroza jetre, avitaminoze).

KL.SLIKA: 1. bol u grlu,

2. oteano gutanje
. kaalj.
Tegobe koje se javljaju nisu prisutne stalno, postoje periodi remisije i
egzacelbacije (povratak bolesnog stanja).

Dg: 1. anamneza,
2. orofaringoskopija,
. bris nosa i rijela.

Th: 1. na okna a tenosti

2. antiseptici,
3. analgetici,
4. antibiotici.

TONSILLITIS ACUTA
DEF: akutno zapaljenje tonzila ANGINE.

Najee je uzrokovano streptokokama i stafilokokama.

Prenosi se Fligeovim kapljicama.

KOMPLIKACIJE: - reumatska groznica i

- akutni glomerulonefritis.

PODJELA: 1. prema zahvaenoj tonzili:

- ADENOIDITIS ACUTA faringealna
tonzila,
- TONSILLITIS ACUTA palatinalna
tonzila,
2. prema klinikom nalazu:
- TONSILLITIS CATARALIS (samo zapaljenje),
- TONSILLITIS LACUNARIS
(crvenilo, bol i gnojna angina),
- TONSILLITIS CONFLUENS (spoje se gnojni epovi
- TONSILLITIS FOLICULARIS (ogranieni epovi
- TONSILLITIS NECROTICANS,
 3. prema etiologiji:
- BAKTERIJSKI,
- VIRUSNI,
- MIKOTINI (gljivini).

KL.SLIKA: 1. visoka temperatura,

2. opti znaci inf. (glavobolja, groznica,
malaksalost, gubitak apetita),
3. bol u grlu,
4. oteano gutanje
5. regionalna limfadenopatija,
6. hiperemija rijela sa gnojnim epovima u
tonzilama GNOJNA ANGINA.

Dg: 1. anamneza,
2. orofaringoskopija,
3. laboratorija,
4. bris nosa i rijela.

Th: 1. mirovanje,
2. na okna a tenosti
3. analgetici, antipiretici, antiseptici,
4. antibiotici.

Ponavljani akutni tonzilitisi prelaze u HRONIAN OBLIK u tim sluajevima

in ikovana je TONZILEKTOMIJA tj. o stranjenje krajnika.
 SINUSITIS ACUTA
DEF: akutno zapaljenje sinusa.

Najee obolijevaju eoni i maksilarni sinus.

KL.SLIKA: 1. glavobolja,
2. bolna osjetljivost koe izna oboljelog sinusa
3. zaepljen nos
4. obilna gnojna sekrecija iz nosa koja se sliva niz
za nji zi rijela
5. visoka temperatura i groznica.

Dg: 1. anamneza,
2. bris nosa,
3. laboratorija,
4. RTG sinusa.

Th: 1. hladne obloge,

2. analgetici i antipiretici,
3. aspiracija sekreta iz nosa,
4. antibiotici.

Komplikacija akutnog sinuzitisa je hronini sinuzitis.

KL.SLIKA: Th: 1. antibiotici,

1. osku na sekrecija iz nosa 2. renaa gnoja
2. neprijatan za ah iz usta . operativno lijeenje.
. na raajni kaalj.
 LARYNGITIS
DEF: zapaljenje sluznice grkljana.

Javlja se kod djece i odraslih pri glasnom govoru i pjevanju.

Moe biti izolovano oboljenje ili dio generalizovanoe infekcije disajnih puteva.

UZROCI: 1. VIRUSI (najee influenca

2. BAKTERIJE,
3. HEMIJSKI TOKSINI,
4. TRAUMA,
5. ALERGIJA.

KL.SLIKA: 1. bol u grlu,

2. suhi na raajni kaalj kao LAVE PSA
3. gubitak glasa AFONIJA
4. visoka temperatura,
. oteano isanje.

Dg: 1. anamneza,
2. alergotestovi,
3. laboratorija.

Th: 1. analgetici, antipiretici,

2. unos tenosti
3. kortikosteroidi (inhalacija ili i.m. injekcije),
4. antibiotici,
5. traheotomija u najteem sluaju.
 BRONHIJALNA ASTMA
DEF: hronina bolest malih isajnih puteva.

Nastaje zbog hiperreaktivnosti i preosjetljivosti bronhijalnih puteva.

UZROCI: 1. NASLJEDNI FAKTOR,

2. ALERGENI,
3. ZANIMANJE,
4. AEROZAGAENJE,
5. ZAPALJENJA,
6. STRES emocija.

Zaje nika karakteristika svih faktora je a ovo e o reakcije bronhijalnih puteva

koju karakteriu:
1. spazam bronhija (bronhokonstrikcija),
2. otok bronhijalnih puteva,
3. poveano stvaranje ilave i ljepljive sluzi u
bronhijama,
to ovo i o teanog protoka vaz uha kroz isajne puteve naroito u
ekspirijumu, pa nastaje hiperinflacija plua (na uvenost plua .

Ako dejstvo pomenutih faktora dugo traje dolazi do poremeaja razmjene gasova
u arterijskoj krvi (smanjen O2 a povean O2).

Podjela b.astme: - ALERGIJSKA,

- NEALERGIJSKA I
- MJEOVITA.

*ALERGIJSKA BRONHIJALNA ASTMA

Najee je izazvana alergenima iz spoljanje sre ine pa se naziva i

EGZOGENA ASTMA.
Najei alergeni spoljanje sre ine su:
- kuna praina,
- perje,
- bu,
- polen trave,
- polen stabla duvana.

Usljed kontakta ovig alergena sa hiperreaktivnom sluznicom disajnih puteva dolazi

do stvaranja antitijela koji se vezuju za mastocite.

Ponovnim kontaktom sa alergenom dolazi do reakcije antigen-antitijelo usljed

ega olazi o oslobaanja produkata mastocita MEDIJATORA
ALERGIJSKIH REAKCIJA(bradikinin, histamin, serotinin...).

Medijatori alergijskih reakcija izazivaju reakcije na koi, disajnim putevima,

krvnim sudovima.

Manifestuju se kao KOPRIVNJAA (urtikarija), POLENSKA KIJAVICA

(rhinitis allergica) i ALERGIJSKA BRONHIJALNA ASTMA (asthma
bronchiale alergica).

Kod bronhijalne astme reakcija antigen-antitijelo odvija se na nivou MALIH

DISAJNIH PUTEVA.

Reakcije se eavaju u nosu uzrokujui ALERGIJSKU KIJAVICU.

Kasnije nastaju promjene u onjim isajnim putevima koje u poetku izazivaju
samo SPASTINE BRONHITISE, a kasnije KLASINU ALERGIJSKU
BRONHIJALNU ASTMU.
*NEALERGIJSKA BRONHIJALNA ASTMA

Najee je izazvana infekcijama disajnih puteva.

Moe biti izazvana i:

- udisanjem jakih mirisa,
- udisanjem parfema,
- udisanjem kozmetikih sredstava,
- udisanjem duvanskog dima,
- udisanjem gasova.

Ne dolazi do stvaranja reakcije antigen-antitijelo ve razliiti uticaji ovo e o

poveane propustljivosti membrane mastocita za hemijske medijatore koji na
disajnim putevima izazivaju: - spazam disajnih puteva,
- edem sluznice disajnih puteva,
- poveanu sekreciju sluzi.

*MJEOVITA BRONHIJALNA ASTMA

Nastaje zbog zaje nikog jelovanja alergijskih i nealergijskih faktora.

KL.SLIKA : 1. napadi guenja ee se javljaju nou

poinju osjeajem nelago e u gru ima zatim
guenje koje postaje sve jae i koje ovo i u
prinu ni sje ei poloaj
2. bolesnik moe biti blijed, preznojen i jako
uplaen,
3. kaalj u poetku suh a kasnije sa osku nim
iskaljavanjem sluzavo ljepljivog ispljuvka.

Dg: 1. anamneza,
2. fizikalni pregled (auskultacija plua vizing),
. ispitivanje funkcije plua SPIROMETRIJA.
Th: 1. oksigenoterapija (ne vie o l /min.
2. bronhodilatatori (aminofilin),
3. antihistaminici,
4. kortikosteroidi (antiinflamatorno i antiedematozno dejstvo).

STATUS ASTHMATICUS
DEF: najtei oblik astmatinog napa a kojeg karakteriu neprekidni i dugotrajni
napadi guenja koji traju preko 24h.

Bolesnici su: - izrazito dispnoini,

- uplaeni,
- oroeni znojem,
- blijedo cijanotini,
- teko pokretni u postelji (zauzimaju prinudni
sje ei poloaj po uprijeti rukama prema
zadnjem dijelu postelje).

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,

2. kone probe na klasine alergene (alergo-testovi),
. laboratorijski imunoloki testovi
4. o reivanje eozinofila u krvi i sekretima
5. spirometrija,
6. acido bazni status u arterijskoj krvi.

Th: 1. oksigenoterapija,
2. venski put,
3. rehidratacija infuzijama (5% glukoza od 500ml na 8h),
4. bronhodilatatori aminofilin u injekcijama na 8h,
5. kortikosteroidi,
6. adrenalin.
 BRONCHITIS ACUTA
DEF: akutno zapaljenje traheje i glavnih bronhija.

Javlja se u toku ili poslije akutnih virusnih infekcija gornjih disajnih puteva,
najee za vrijeme zimskih mjeseci.

UZRONICI: 1. KOD ODRASLIH rinovirusi, adenovirusi,

virus influence A i B,
2. KOD DJECE respiratorni sincicijalni virus
i virus parainfluence.

VIRUSNE INFEKCIJE PRETHODE BAKTERIJSKIN INFEKCIJAMA!!!

Najei uzronici bakterijske infekcije: hemofilus influence i streptococus

pneumoniae.

Faktori koji doprinose nastanku infekcije:

- izloenost respiratornim iritansima
- hla noa
- zamor,
- pothranjenost.

Infekcije su este kod bolesnika sa:

- hroninim sinusitisom
- bronhiektazijama,
- bronhopulmonalnim alergijama,
- ko jece sa uveanim tonzilama ili a enoi ima.

KL.SLIKA: 1. kaalj ( u poetku suh na raajni slian kalju

u astmi),
2. iskaljavanje (u poetku je sluzav, zatim
sluzavo gnojav (zeleno uti ispljuvak, pa
dolazi do gnojnog iskaljavanja to ukazuje na
bakterijsku superinfekciju),
3. zvidanje u grudima,
4. blago poviena temperatura.
Dg: 1. anamneza i fizikalni pregle (vizing u pluima
2. pregled sputuma,
3. laboratorija,
4. RTG plua.

Th: 1. mirovanje,
2. unos tenosti
3. antipiretici,
4. kortikosteroidi,
5. antihistaminici (ako je alergijske prirode),
6. antibiotici,
7. oksigenoterapija.

KOMPLIKACIJA AKUTNOG BRONHITISA JE PNEUMONIJA.

Zbog ponovljenih akutnih bronhitisa dolazi do HRONINOG BRONHITISA.

DEF: hronino zapaljenje sluznice bronhijalnog stabla.

Karakterie ga hronino ili ponavljano poveanje sekrecije traheobronhijalne sluzi

dovoljno da izazove kaalj i iskaljavanje najmanje mjeseca go inje tokom 2
uzastopne godine.

Postoje oblika hroninog bronhitisa:

1. BRONCHITIS CHRONICA SIMPLEX iskaljaj je sluzav,
2. BRONCHITIS CHRONICA MUCOPULURENTA
trajno ili ponavljano iskaljavanje pulurentnog ispljuvka
koji nemaju bronhiektazije,
3. BRONCHITIS CHRONICA OBSTRUCTIVA
usljed evolucije hroninog bronhitisa olazi o opstrukcije protoka
vazduha kroz disajne puteve.
Faktori rizika za nastanak hroninog bronhitisa:
1. puenje
2. zagaenost vaz uha
3. profesionalni faktori,
4. infekcije,
5. genetski faktori.

KL.SLIKA: 1. ponavljani napadi produktivnog kalja obino se javljaju

poslije prehlade tokom zimskih mjeseci; ispljuvak je oskudan,
sluzav ili gust a poneka je proet krvlju zbog erozije
sluznice,
2. osjeaj nedostatka vazduha DISPNEA,
3. vizing naroito u jutarnjim asovima
4. bolesnici sa hroninim bronhitisom su gojazni i cijanotini.

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled (auskultacija),

2. spirometrija,
3. laboratorija,
4. pregled sputuma,
. RTG plua.

Th: 1. prestanak puenja

2. kontrola profesionalne i atmosferske zagaenosti
3. bronhodilatatori,
4. kortikosteroidi,
5. antibiotici.
 TUMORI PLUA
Tumori plua se ijele na:
1. benigne i
2. maligne.

Benigni tumori se dijele na:

1. fibrome fibrozno tkivo,
2. lipome masno tkivo,
3. angiome od krvnih sudova.

Benigni tumori najee se otkrivaju sluajno sistematskim pregledima.

Maligni tumori se dijele na:

1. primarne u samom plunom tkivu
2. sekundarne iz primarnog tkiva dojke, prostate titne lijez e i eluca.
Th: operativno lijeenje.

KARCINOM PLUA
DEF: maligni tumor loe prognoze i malih terapijskih mogunosti.

Najee se javlja ko mukaraca.

UZROK: 1. puenje
2. aerozagaenje
3. razni respiratorni iritansi,
4. zraenja.

Histoloka po jela:
1. planocelularni (30-60%) imaju najbolju prognozu i
daje najkasnije metastaze,
2. mikrocelularni (20-25%) rano daje metastaze i
imaju najloiju prognozu,
3. adenokarcinom (10-20%) potie o lijez anog
tkiva plua
4. karcinom velikih elija (3-10%) gigantocelularni
karcinom.

A enokarcinom i karcinom velikih elija najee se eavaju na periferiji plua

rastu sporo ali rano daju metastaze.

KL.SLIKA: 1. kaalj (moe biti suh na raajan pro uktivan

sa gnojnim ispljuvkom),
2. hemoptizije,
3. dispnea,
4. bol pri disanju pleurodinija.

Karcinom plua se iri hematogenim putem u jetru, bubrege, kosti i CNS.

PANKOAST TUMOR(tumor vrha plua simptom bolno rame najee bez

respiratornih tegoba.
Dg: 1. anamneza, Th: 1. hirurka terapija
2. RTG plua 2. hemoterapija (citostatici),
3. bronhoskopija, . ra ioterapija (zraenje .
4. CT i nuklearna MR.

APSCES PLUA
DEF: lokalizovano gnojno arite u pluima praeno izumiranjem i raspa anjem
zahvaenog tkiva pri emu se u pluima stvara upljina.

Apsces nastaje:
1. aspiracijom iz gornjih disajnih puteva
(ASPIRA IONI APS ES PLUA)
- najei uzronici aspiratornog apscesa plua su:
streptoccocus pneumoniae, klebsela pneumoniae i
staphiloccocus aureus,
2. hematogenim putem (najee u toku sepse ili embolije
inficiranim trombom)
- najei uzronik: staphiloccocus aureus,
3. traumom grudnog koa,
4. irenjem iz abdomena (SUBDIJAGRAGMALNI
APSCES).

KL.SLIKA: 1. opti znaci infekcije (poveana temperatura do

4 rhtavica znojenje bol u miiima
2. iskaljavanje gnojnog ispljuvka
. maljiasti prsti (crveno mo ri; cijanotini .

SVAKA BAKTERIJSKA UPALA PLUA MOE IZAZVATI APSCES

PLUA!!!!
Na apsces plua u toku pneumonije treba misliti ako se pod antibiotskom
terapijom nedjelju dana odrava visoka temperatura, obilno iskaljavanje
gnoja, povremene hemoptizije.

KOMPLIKACIJE: - empijem pleure,

- masivne hemoptizije,
- nekroza okolnog plua
- trajna upljina u pluima
- sepsa,
- embolijski apsces plua.

Dg: 1. anamneza,
2. laboratorija,
. RTG plua
4. bronhoskopija,
5. pregled sputuma,
6. hemokulture.

Th: 1. antibiotici,
2. poloajna renaa
. operativno lijeenje.

EMFIZEM PLUA
DEF: trajno uveanje isajnih puteva istalno terminalne bronhiole sa
destrukcijom alveolarnih pregrada.

Faktori rizika: - puenje,

- zagaenost vazduha,
- profesionalni faktori,
- loi socijalno-ekonomski uslovi,
- infekcija,
- genetika,
- deficit alfa 1 antitripsina.
KL.SLIKA : 1. ispnea koja se najee javlja pri naporu
2. kaalj i osku na iskaljavanja sluzavog sekreta
. bolesnici su mravi i astenini
4. zauzimaju prinu ni poloaj oslanjajui se na
lanove omoguavajui a se leni miii
koriste za ekspirijum i obino iu kroz stisnute
usne (puenje .

Dg: 1. anamneza, Th: 1. prestanak puenja

2. RTG plua 2. bronho ilatatori
3. pregled sputuma, 3. kortikosteroidi,
4. spirometrija, 4. antibiotici,
. T plua . na okna a alfa 1antitripsina
6. gasna analiza. 6. respiratorna rehabilitacija,
. hirurko lijeenje.
 PNEUMONIJA
DEF: upala plua koja moe biti izazvana bajterijama virusima gljivicama i
parazitima.

Pre isponirajui faktori pneumonije:

- HOBP hronina obstruktivna bolest plua (bronhitis
emfizem plua
- insuficijencija srca,
- alkoholizam,
- puenje
- pothranjenost,
- hronine bolesti jetre i bubrega
- imunodeficijencija (AIDS).

Podjela pneumonija:
1. PREMA EITOLOGIJI
- bakterijske,
- virusne i
- gljivine
2. PREMA TOKU
- akutne,
- hronine i
- reci ivirajue
3. PREMA RTG SNIMKU
- lobarna,
- lobularna,
- bronhopneumonija i
- intersticijumska,
4. PREMA PATOLOGIJI
- alveolarna i
- intersticijumska,
5. PREMA KL.SLICI
- tipina i
- atipina.
UZROCI: mikroorganizmi mogu a ospiju u plua na 4
naina: - apsiracijom iz orofarinska,
- inhalacijom,
- povre om gru nog koa
- hematogeno.

KL.SLIKA:

TIPINE
(alveolarne)
- tipine bakterije (streptoccocus
pneumoniae, hemophilus
influence)
- nagli poetak
- visoke temperature
- ois intenzivno izraeni
- bol na strani upale
- kaalj (suh produktivan
gnojav)
ATIPINE
(intersticijumske)
- atipine bakterije ili virusi
(mikoplazma pneumoniae,
legionela pneumoniae)
djeca: respiratorni sincicijalni
virus,
odrasli: adenovirus.
- spor poetak
- subfebrilne temperature
- ois slabije izraeni

KOMPLIKACIJE : 1. apsces plua

2. empijem pleure (nakupljanje gnojnog
sa raja.

Dg: 1. anamneza ( ae sve simptome

2. auskultacija (oslabljeli isajni um
3. laboratorija (Le povieni SE ubrazana, CRP povien
4. pregled sputuma,
. RTG plua.
Th: simptomatska: etioloka:
1. analgetici, 1. antibiotici,
2. antipiretici, 2. antivirotici.
3. antitusici,
4. osta tenosti
. renani poloaj.
 BRONHIEKTAZIJE
DEF: abnormalno proirene i estruisane bronhije koje mogu biti uroene ili
steene.

Prema izgledu mogu biti: - vreaste,

- cilindrine,
- varikozne.

Stanja koja dovode do razvoja bronhiektazije:

- opstrukcija bronha (zbog tumora, stranog tijela,
stvaranja sluzi ko astme i hroninog bronhitisa
- nekrotizirajua upala plua,
- uroena i nasljedna stanja (cistina fibroza .

KL.SLIKA: 1. kaalj + gnojni ispljuvak

2. hemoptizije,
. opti simptomi
4. reci ivirajue pneumonije,
5. dispnea,
6. maljiasti prsti.

Dg: 1. anamneza, Th: 1. simptomatska

2. auskultacija plua - antibiotici,
(uju se hropci - renani poloaj
3. laboratorija, - osta tenosti
4. RTG plua 2. hirurko lijeenje
5. bronhoskopija,
6. spirometrija.
 TUBERKULOZA PLUA
DEF: hronina zarazna bolest koju uzrokuje mycobacterium tuberculosis (Kohov
bacil .

Za tuberkulozu je karakteristino stvaranje granuloma u pluima.

Sre ite granuloma ini kazeozna nekroza.

Najee obolijevaju starije osobe, osobe sa hroninim i neizljeivim bolestima

i osobe sa oslabljelim imunim sistemom.

UZRONICI: - mycobacterium hominis (izvor zaraze

ovjek sa aktivnom tuberkulozom prenosi se
kapljinim putem
- mycobacterium bovis (izvor zaraze zaraena
krava, prenosi se konzumacijom
nepasterizovanog mlijeka).
Postoje 2 oblika tuberkuloze (podjela prema patogenezi):
- primarna javlja se kod osoba koje nisu bile u
kontaktu sa Kohovim bacilom,
- postprimarna javlja se kod osoba koje su
senzibilisane tj.koje su bile u kontaktu sa Kohovim
bacilom.

KL.SLIKA: 1. primarna tuberkuloza esto prolazi bez simptoma ili su

simptomi blago izraeni (opti inf.simptomi),
- rijetko moe oi o poveanja limfnih vorova koje vre pritisak
i izazivaju atelektazu ili moe oi o pro ora Kohovog bacila u
krvne sudove i nastanka miliarne tuberkuloze,
2. sekundarna tuberkuloza opti infektivni simptomi + simptomi
od strane zahvaenog organa.

Prema lokalizaciji, dijeli se na:

- plunu (poinje u vrhovima plua subfebrilne i ugotrajne temperature,
nono znojenje suhi na raajni kaalj hemoptizije hemoptoe este
sekundarne infekcije gornjih disajnih puteva),
- izvan plunu (kosti zglobovi pleura perikar bubrezi na bubrene
lijez e koa elu ac, crijeva i polni organi),
- milijarna tuberkuloza nastaje prodiranjem Kohovo bacila u krvotok:
- akutni (visoka temp., anemija, splenomegalija, simptomi
zahvaenog organa),
- subakutni,hronini (nespecifina kl.slika).

Dg: 1. anamneza,
2. laboratorija,
. RTG plua
4. zasijavanje Kohovog bacila na Leventajnovu po logu
5. tuberkulinski test.
Th: 1. opte mjere (mirovanje izbjegavanje puenja i alkohola
izbjegavanje napora uzimanje kalorinih obroka

2. antituberkulotici.
 PNEUMOTHORAX
DEF: nakupljanje vaz uha u pleuralnoj upljini to ovo i o jeliminog ili
potpunog kolapsa plua.

Podjela: - spontani:
- primarni nastaje na prethodno zdravim pluima zbog rupture
apikalne bule (obino se nalazi ko visokih mlaih mravih
mukaraca puaa
- sekundarni nastaje kod osoba sa HOBP-om,
- traumatski nastaje kod ubodnih rana ili pri frakturama rebara,
- jatrogeni nastaje uslijed torakocenteze, biopsije plua ili pleure
- tenzioni (ventilni) nastaje kada postoji opstrukcija u vidu ventila koji
oputa ulazak vaz uha u pleuralnu upljinu ali ne oputa njen izlazak
pri ekspirijumu pa olazi o poveane kol.zraka u pleuri i potiskivanja
organa u suprotnu stranu u medijastinumu.
KL.SLIKA: 1. iznena na proba ajua bol u gru ima
2. kaalj
3. dispnea,
4. tahipnea.

Dg: 1. anamneza,
2. RTG plua
3. torakocenteza(pleuralna punkcija),
4. acido-bazni status,
5. gasne analize.

Th: 1. torakocenteza.
 HIDROTHORAX
DEF: izlivanje tenosti u pleuru.

To nije posebno oboljenje ve patofizioloka promjena koja prati mnoga pluna

medijastinumska i sistemska oboljenja.

UZROCI: 1. kongestivna(zastojna) srana insuficijencija,

2. maligni pleuralni izlivi izazvani metastazama
(karcinom plua ojke limfoma
3. zapaljenski pleuralni izlivi koji nastaju kao komplikacija
pneumonija, bronhiektazija ili apscesa plua.

Tenost u pleuri nakuplja se ka a stvaranje tenosti premauje njenu apsorpciju ili

ako je smanjeno uklanjanje tenosti limfnim putem.

Izliv u pleuri moe biti:

- serozan (bistar),
- zapaljenski i
- gnojni.

KL.SLIKA: 1. bol (javlja se kad zapaljenski proces zahvati

parietalnu pleuru),
- bol se pojaava pri u isanju i bolesnik obino
lei na bolesnoj strani a bi je te io o
pokreta,
2. izraen nadraajni neproduktivan kaalj,
3. dispnea zavisi o koliine nakupljene
tenosti u pleuri.

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled (auskultacija plua oslabljen isajnu um na

bolesnoj strani),
2. RTG plua
3. CT plua i nuklearna MR
4. punkcija,
5. biopsija.
Th: 1. evakuaciona punkcija (NE TREBA EVAKUISATI VIE
OD 1L TENOSTI JER MOE DOI DO PLUNOG
EDEMA),
2. lijeenje osnovnog oboljenja.

PLUNA EMBOLIJA
DEF: patoloko stanje koj nastaje zbog opstrukcije plune arterije krvnim
ugrukom koji putem venske krvi ospijevaju u plunu cirkulaciju.

Najei uzrok PE je duboka venska tromboza donjih ekstremiteta.

Stanja koja pogoduju nastanku venske tromboze:

- tru noa i post partalni perio
- insuficijencija desnog i lijevog srca,
- frakture kostiju i druge povrede donjih ekstremiteta koje
zahtijevaju dugotrajno mirovanje,
- gojaznost,
- maligna oboljenja,
- hronina insuficijencija ubokih vena onjih ekstremiteta.
Glavni simptomi:
- kada je opstruisano < 50% - INFARKT PLUA
- simptomi: - blaga dispnea,
- pleuralni bol,
- kaalj
- hemoptizije,
- poviena temperatura
- znaci: - tahikardija,
- tahipnea,
- EKG: - normalan (osim to emo vi jeti
tahikardiju),
- RTG: - pleuralni izliv,
- plua infiltracija
- kada je opstruisano >50% - MASIVNA EMBOLIJA PLUA
- simptomi: - izraena ispnea
- bol u grudima,
- osjeaj straha
- sinkopa,
- znaci: - tahikardija,
- tahipnea,
- nabrekle vene na vratu,
- hipotenzija,
- EKG S1Q3T3,
- RTG: - podignuta dijafragma na oboljeloj strani.

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,

2. EKG,
3. RTG,
4. CT,
. scintigrafija plua
6. UZ srca,
7. gasne analize (CO2 - povien O2 - smanjen).
Th: 1. trombolitika terapija,
2. antikoagulativna terapija (heparin),
3. dopamin, noradrenalin (zbog hipotenzije).
 REUMATSKA GROZNICA
DEF: oboljenje vezivnog tkiva razliitih organa (srce zglobovi koa nervni
sistem koje poinje infekcijom grla.

UZRONIK: - hemolitiki streptokok grupe A.

Glavni simptomi: - opti infektivni sindrom (poviena temp.

znojenje, malaksalost, slabost, gubitak
apetita),
- poliartritis (zahvaeni veliki zglobovi ;
bol-otok-crvenilo-topao zglob-nema
funkcije zglob; bol ima migrirajui karakter
i promjene traju 2-3 dana, ne uzrokuju
trajna oteenja
- karditis: - miokarditis,
- perikarditis,
- endokarditis.

Vansrane manifestacije r.groznice:

1. subkutani vorii vrsti veliine graka javljaju
se na ekstenzornim stranama
zglobova,
2. eritema marginatum bezbolan i ne svrbi,
3. horea minor oteenje NS-a, manifestuje se
bezvoljnim pokretima ekstremiteta i
u nim grimasama na licu,
4. bol u stomaku,
5. epistaksa.
Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,
2. bris grla,
3. laboratorija (SE ubrzana i CRP - povien (CRP - reaktor
zapaljenja)),
4. ASTO-test,
5. EKG.

Th: 1. mirovanje,
2. antibiotici,
3. antipiretici,
4. analgetici,
5. kortikosteroidi.

PERIKARDITIS
DEF: zapaljenje perikar a koji prema sa raju patolokog supstrata moe biti
fibrozni i eksudativni.

UZRONICI: 1. infektivni: -virusi (Coxsackie, influenca),

- bakterije (TBC),
- gljivice i paraziti,
2. idiopatski,
3. iradiacioni,
4. traumatski,
5. neoplastini (kod malignih oboljenja).

Glavni simptomi: - poviena temp. do C

- bol u grudima - otar u vi u ubo a iri se
u lea vrat i lijevu ruku
provocira ga kaalj
isanje i leanje na
leima
- dispnea.
Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,
2. laboratorija,
3. EKG,
4. UZ srca.

Th: 1. mirovanje,
2. analgetici i antipiretici,
3. kortikosteroidi,
4. lijeiti uzrok.

MITRALNA STENOZA
DEF: srana mana u kojoj zbog suenja mitralnog zaliska dolazi do oteanog
protoka krvi iz lijeve pretkomore u lijevu komoru u toku dijastole.

UZRONIK: reumatska groznica.

Glavni simptomi: - dispnea,

- ortopnea (guenje prilikom leanja
- hemoptizije,
- ponavljani bronhitisi,
- embolije,
- bol u grudima,
- hladni ekstremiteti,
- znakovi insuficijencije desnog srca
(nabrekle vene na vratu, otok u donjim
ekstremitetima, hepatomegalija),
- promuklost.

KOMPLIKACIJE: - e em plua
- pluna hipertenzija
- tromb u pretkomori,
- endokarditis.
Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,
2. EKG,
. RTG gru nog koa
4. UZ srca.

Th: 1. profilaksa reumatske groznice,

2. hirurka.

AORTNA STENOZA
DEF: srana mana u kojoj zbog suenja aortnog ua olazi o oteanog protoka
krvi iz lijeve komore u aortu.

UZRONICI: - reumatska groznica,

- hiperlipidemija,
- infektivni endokarditis.

Glavni simptomi: - dispnea,

- sinkopa (kratkotrajni gubitak svijesti),
- bol u grudima,
- bljedilo,
- znakovi insuficijencije desnog srca.

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled, Th: 1. profilaksa

2. RTG gru nog koa reumatske
3. UZ srca, groznice,
4. EKG. 2. hirurka terapija.
 MIOKARDITIS
DEF: zapaljenje sranog miia miokarda.

UZRONIK: adenovirusi (Coxsackie A i B).

Glavni simptomi: - opti simptomi (t umor malaksalost

- kardijalni simptomi:
- dispnea,
- bol u grudima,
- sinkopa,
- palpitacije.

Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,

2. laboratorija (SE ubrzana i RP
. seroloki testovi
4. EKG,
5. UZ srca,
6. RTG gru nog koa.

Th: 1. mirovanje,
2. antipiretici,
3. analgetici.
 ISHEMIJA MIOKARDA
DEF: nastaje ka a je potreba sranog miia za krvlju vea o
mogunosti njegovog snab ijevanja.

UZRONIK: aterosklezora koronarnih arterija.

Faktori rizika za nastanak ishemije miokarda:

- hipertenzije,
- hiperlipidemija,
- dijabetes mellitus,
- puenje
- nasljee.
 STABILNA AP NESTABILNA AP AIM

- anginozni bol iza g. - anginozni bol (pri - anginozni

kosti (u toku psih. i fiz. manjem fiz.naporu ili u bol(iznenada),
napora)+ malaksalost mirovanju) +
+ hladno znojenje, malaksalost + hladno - karakter boli
- karakter boli znojenje, stezanje, pritisak,
stezanje, pritisak, - karakter boli
- irenje boli u vrat, stezanje, pritisak, - irenje boli - u vrat,
vilicu ruku lea - irenje boli u vrat, vilicu ruku lea
epigastijum, vilicu ruku lea epigastijum,
- intenzitet blag do epigastijum,
umjeren bol (0-5), - intenzitet umjeren - - intenzitet veoma
do jak (5-7), jak (10),
- trajanje boli do 10 - trajanje boli preko
min., - trajanje boli do 30 30 min,
min,
- pratei simptom - - pratei simptom
malaksalost, - pratei simptom veoma izraen.
preznojavanje (blag). umjeren,

- predstavlja
predinfarktno stanje.
Dg: 1. anamneza i fizikalni pregled,
2. biohemijske analize (AST, LDH, TROPONIN,
CK-MB povien (kreatin kinaza MB specifino za
srce)),
CK-MB normalan kod stabilne i nestabilne AP, a
povien kod AIM,
3. EKG stabilna i nestabilna AP
- ST elevacija
- ST depresija
EKG kod AIM : - prvi sat (ST elevacija),
- ST depresija + Tneg.
- Q zubac,
 4. ergometrija (bicikl),
5. koronorografija (kateter) i UZ srca.

Th: 1. M morfijum,
2. O kiseonik 10 litara po 1 min,
3. N nitroglicerin,
4. A aspirin (spreavanje tromboze .

KOMPLIKACIJE AIM:
1. srana insuficijencija
2. poremeaj sranog ritma:
- supraventrikularni: - atrijalna fibrilacija,
- atrijalni flater,
- sinusna bradikardija,
- sinusna tahikardija,
- ventrikularni: - ventrikularna tahikar ija(najei
uzrok smrti),
- ventrikularna fibrilacija,
- vintrikularne ekstrasistole.
 INSUFICIJENCIJA LIJEVOG I DESNOG SRCA
*INSUFICIJENCIJA LIJEVOG SRCA
 INFEKTIVNI ENDOKARDITIS
DEF: pre stavlja zapaljenske procese zalistaka i zi ova sranih upljina koje se
karakterie stvaranjem vegetacija (trombova na sranim zalisicima.

Moe a se javi na ve oteenim sranim zaliscima (srane mane prolaps

mitralnog zaliska ugraeni vjetaki zalisci ili na pretho no neoteenim
zaliscima (kod narkomana).

Razlikuju se: - akutni bakterijski endokarditis,

- subakutni bakterijski endokaditis,
- mikotini endokarditis,
- endokarditis vjetakih valvula.

1) Akutni bakterijski endokarditis poinje naglo iz punog z ravlja brzo se

razvija pa se esto zove SEPTIKI endokarditis.

Uzrokovan je jae virulentnim uzronikom i javlja se na z ravim zaliscima

(staphilococcus aureus).
2) Subakutni bakterijski endokarditis ima spor poetak i ue se razvija i
naziva se ENDOKARDITIS LENTA.

Uzrokovan je manje virulentnim uzronicima na pretho no oteenim

zaliscima.
Najei uzronici su: streptococcus viridans i staphilococcus
epidermidis.
3) Mikotini endokarditis javlja se kod imunodeficijentnih bolesnika i
uzronici su: candida albicans, aspergilus i histoplazma.
4) Endokarditis vjetakih valvula moe se javiti rano ili kasno poslije
operacije.

Rani se javlja do 2 mjeseca od operacije, a kasni poslije 2 mjeseca id

operacije.
Osnovni uslov za nastanak infektivnog endokarditisa je prisustvo bakterija u
krvi (bakteriemija) i njihova adherencija (prijanjanje) za zaliske.

Najee su ugroeni mitralni i aortni zalistak.

Komplikacije nastaju najee otki anjem bakterijske vegetacije pri emu

mogu nastati embolizacija drugih organa i stvaranje novih upalnih arita
(meningoencefalitis).

KL.SLIKA: 1. OIS
a) akutni bakterijski endokarditis
- nagli poetak iz punog z ravlja poviena temperatura
groznica opte loe stanje algini simptomi
(artralgije, mialgije),
b) subakutni bakterijski endokarditis
- subfebrilne temperature (do 37,5), gubitak apetita,
umor, malaksalost, blijedilo i znojenje.
- SPLENOMEGALIJA JE EST NALAZ
- kod ABE jako uveana i bolna
- kod SABE manje uveana i bezbolna
2. simptomi od strane srca
- tahikardija,
- osjeaj pritiska i boli u grudima,
- um na srcu,

OIS
SPLENOMEGALIJA ENDOKARDITIS
UM NA SRCU

3. simptomi vezani uz komplikacije bolesti

- septike embolizacije,
- insuficijencija srca (najei uzrok smrti kod
endokarditisa),
 4. imunoloki posre ovani poremeaj
- dejn-vanove lezije bezbolne makule na tenaru i
hipotenaru koje nestaju pri
podizanju ruke,
- oslerovi vorii bolni mali vorii na jago icama prstiju
- rotove pjege na onom nu.

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregle (bitno je registrovati splenomegaliju i un na srcu
- laboratorija (CRP povien Le povieni sed. ubrzana, kod svih pacijenata
sa povienom temperaturom i umom na srcu treba ura iti hemokulturu
(6 hemokultura u 24h),
- EKG,
- UZ srca,
- RTG srca i plua.

Th: - era ikacija uzronika (otkrivanje uzronika

- antibiotici,
- ako uzronik nije i entifikovan
- kod ABE koristimo terapiju
cloxacilin + ampicilin + gentamicin,
- kod SABE ampicilin + gentamicin,
- hirurko lijeenje.

U aljem ivotu ko pacijenata koji su preleali infektivni en okar itis

potrebno je uzimati antibiotike i prije manjih hirurkih zahvata (amoxicilin).
 POREMEAJI STVARANJA IMPULSA
Dijele se na:
1. PSI u SA voru (sinusna bradikardija i sinusna tahikardija),
2. PSI u AV voru (noralni ritam, nodalne ekstrasistole, nodalna
neparoksizmalna tahikardija),
3. PSI u atrijama (atrijalna fibrilacija, atrijalna tahikardija, atrijalna
ekstrasistola),
4. PSI u ventrikulama (ventrikularna tahikardija, ventrikularna
ekstrasistola, ventikularna fibrilacija).

*PSI u SA voru

Sinusna bradikardija oznaava usporenje frekvence srca ispo 6 /min.

Moe se javiti ko sportista i teih fizikih ra nika (normalno ko hipotireoze,

hipotermije ili ko upotrebe nekih lijekova ( blokatori).

Th: ATROPIN glavni lijek za bradikardiju.

Sinusna tahikardija ubrzana srana frekvenca preko 1 /min.

Javlja se ko fizikog napora (normalno hipoksije poviene temperature

hipotenzije, hipertireoze, u stanjima intoksikacije alkoholom, nikotinom i
kofeinom.

Svakim skokom temperature poveava se frekvenca srca!!!

Th: blokatori.
*PSI u atrijama

Atrijalna fibrilacija nastaje izbijanjem mnogobrojnih atrijalnih fokusa, a niti

je an o nastalih impulsa ne moe potpuno epolarizovati atriju i samo se neki
impuls prove e o AV vora.

Kod svih bolesnika sa fibrilacijom atrija treba primjenjivati antikoagulativne

lijekove, a lijek za lijeenje AF je Lanicor (Digoksin).

ANEMIJA
Anemije su bolesti koje se karakteriu smanjenim Er i smanjenom
koncentracijom Hgb.

Er: M 4,2-5,8*1012 /l
3,7-5,2*1012/l

Hgb: M 150g/l
140g/l

Anemija zbog deficita Fe naziva se hiposideremijska (sideropedijska)

anemija.

To je najea anemija koja nastaje zbog eficita Fe u organizmu.

Javlja se u svim ivotnim obima ali je najea u pubertetu, kod ena u

reproduktivnom periodu i kod pothranjenih osoba.
 UZROCI: 1. gubitak Fe zbog hroninih malih krvarenja iz organizma
(krvarenja iz dig.trakta, metroragija (iz materice) kod benignih i
malignih tumora materice, kalkuloza bubrega),
2. loa apsorpcija Fe ( gastrektomija resekcija eluca
celjakija odbijanje Fe),
3. poveana potreba za Fe ( jeca u pubertetu tru noa i ojenje
4. Nedovoljno unoenje Fe (vegetarijanci).

KL.SLIKA: - javlja se umor malaksalost raz raljivost oteano gutanje

dispneja,
- fizikalnim pregle om se uoava blje ilo sluzokoe i koe
- atrofija sluznice jezika, angularni stomatitis, kojilonihija
(lomljivost noktiju),
- en oskopskim pregle om uoavaju se promjene na sluznici
eluca u vi u gastritisa vrlo esto se javljaju neuralgije i
vazomotorni poremeaj.

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregled (pregled konjuktiva),
- laboratorija (Er smanjeni, Hgb smanjen, Fe smanjeni, TIBC i UIBC
poveani .

*TIBC totalni kapacitet vezivanja Fe.

*UIBC slobodni kapacitet vezivanja Fe.

Th: - unos preparata gvoa

- u teim oblicima i e transfuzija koncentovanim Er
- otklanjanje uzronika.
 MEGALOBLASNA ANEMIJA
Nastaje zbog nedostatka vitamina B12 ili folne kiseline.

Anemija koja nastaje zbog nedostatka B12 naziva se perniciozna anemija.

Za resorpciju vitamina B12 je neophodan intrizing faktor (unutranji faktor).

Ulaskom u duodenum vitamin B12 se vezuje sa intrizing faktorom i gradi

kompleks to omoguava njegovu resorpciju na nivou terminalnog ileuma.

Resorbovani vitamin B12 se vezuje sa transkobalamin 2, gradi kompleks i

ulazi u cirkulaciju i tako se o rava u cirkulaciji vie ana.

Prestankom sekrecije intrizing faktora, usljed atrofije sluznice eluca, dolazi do

poremeene resorpcije i ne ostatka vitamina B12.

UZROK: 1. nedovoljan unos vitamina B12 (vegetarijanci),

2. neadekvatno luenje intrizing faktora (gastrektomija ili uroeni
nedostatak intrizing faktora gastritis tumor na elucu
3. nedostatak resorpcije B12 na nivou terminalnog ileuma (zbog
bolesti terminalnog ileuma tumori i enteritisi),
4. ostalo (kompetencija za B12) (diphilobothrium latum riblja
pantljiara .

KL.SLIKA: - bolest je podmukla, razvija se postepeno i sporo napreduje,

- poinje malaksalou,
- dolazi do gubitka apetita, nadimanja i pojave proliva,
- javlja se osjeaj peenja jezika naroito pri uzimanju kisele hrane
i gubitak osjeaja ukusa
- javljaju se epresije poremeaj pamenja parestezije ekstremiteta
(noge bolovi u nogama i otean ho
 - bolesnici su blijedi i jezik je glatak kao lakiran,
- javlja se Hunterov glositis (sa erozijama zapaljenje jezika),
- nastaje tahikardija, dispneja, u odmaklom stadijumu se javljaju
slika pseudotabesa sa ataksinim ho om gubitkom tetivnih
refleksa uz retenciju mokrae i stolice.

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregled,
- laboratorija (Er smanjeni, Hgb smanjen, B12 smanjen),
- gastroskopija,
- ILINGOV TEST (test pomou koga se vitamin B12 obiljeava
radioaktivnim kobaltom).

Kod perniciozne anemije mokraom se izluuje manje od % oralno unijete

doze obiljeenog vitamina B12!!!

Diferencijalna dg treba islkuiti multiplu sklerozu.

Th: - lijeenje uzroka

- unos B12 (parenteralno),
- transfuzija u teim sluajevima.

HEMOLITIKA ANEMIJA
Nastaje zbog poveane razgra nje Er i poslje inog kompenzatornog o govora
kotane sri.

Dijele se na: - uroene i

- steene,
- intrakorpukularne (problem je unuta Er),
- ekstrakorpuskularne (problem je izvan Er).
Zaje nike karakteristike svih hemolitikih anemija su:
- pojaana produkcija eritropoetina (stvara se u bubrezima, hormon
utie na kotanu sr koja produkuje Er),
- hiperplazija eritropoetske loze u kotanoj sri,
- hemosideroza,
- hiperbilirubinemija,
- holelitijaza,
- splenomegalija.

NASLJEDNE HEMOLITIKE ANEMIJE

a) hereditarna (nasljedna) sferocitoza je naslje na hemolitika anemija ko
koje olazi o poremeaja u skeletu Er zbog kojeg on obija okrugli oblik
(sferocit te postaje po loan pucanju u slezenu.

Pri prolazu kroz slezenu ovi Er se razgrauju i olazi o splenomegalije.

KL.SLIKA: - opti znakovi anemije,

- ikterus,
- splenomegalija.

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregled,
- laboratorija (Er smanjeni, Hgb smanjen, makrohiperhromna anemija,
hiperbilirubinemija),
- razmaz periferne krvi (Er su sfenoidnog oblika).

Th: - splenektomija.

b) manjak glukozo 6 fosfatne dehidrigenaze (G6PDH) je enzimopatija

kod koje dolazi do prijevremenog razaranja Er koji imaju smanjenu
mogunost o brane o raznih toksinih uinaka slobo nih ra ikala.

Glukozo 6PDH je enzim koji pretvara glutation u njegov aktivni oblik koji djeluje
kao antioksidans koji tite Er o oteenja slobo nim ra ikalim.
Pre isponirajui faktori su lijekovi i infekcije.

Najpoznatiji pre isponirajui faktor je prehrana bobom favizam.

KL.SLIKA: - nakon unoenja lijeka infekcije ili konzumiranje boba javlja se

umor smuenost bolovi u leima palpitacije ikterus.

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregled,
- laboratorija (Er smanjeni, Hgb smanjen).

Th: - transfuzija Er.

c) srpasta anemija (drepanocitoza) oznaava pojavu Hgb S u stanjima

hipoksije koji je netopljiv i stvara kristalne percipitate (taloge) u Er, pri
emu se stvara srpasti oblik Er a takvi Er se provlae kroz kapilare
smanjuje im se vijek trajanja i poslje ino nastaje anemija.

KL.SLIKA: - kod bolesnika se javljaju BOLNE KRIZE koje su nastale

zaepljenjem krvnih u ova nefleksibilnim srpastim Er,
- bolne krize su najee provocirane infekcijom
- esto postoji poremeaj i u organima zbog ponavljanih oteenja
(naroito su zahvaeni jetra bubrezi srce plua koa .

Dg: - anamneza,
- fizikalni pregled,
- laboratorija,
- razmaz periferne krvi (srpasti Er).

Th: - transfuzija krvi,

- antibiotici,
- analgetici.

d) talasemije su naslje ni poremeaji koji nastaju zbog smanjene sinteze i

lanca Hgb pa se ijele na i talasemije.
 STEENE HEMOLITIKE ANEMIJE
Anemije koje su uzrokovane biolokim, fizikalnim ili hemijskim agensima.

UZROCI: - arsen,
- olovo,
- soli bakra,
- ubodi pauka, zmije, kukaca,
- infekcije.

ANEMIJE POSLIJE AKUTNOG KRVARENJA

Nastaju zbog akutnog naglog gubitka vee koliine krvi poslije povre a:
1. iz organa za varenje (uklus uo enuma eluca i variks je njaka
2. iz polnih organa ene (ruptura materice i vanmaterina tru noa
3. postoperativna krvarenja.

Akutna krvarenja mogu biti:

- vidljiva,
- skrivena ( olazi o izlivanja krvi u tkiva i tjelesne upljine koja su tea i
sporije se otkrivaju).

Nagli gubitak krvi ovo i o smanjenja zapremine krvi to ovo i o

kar iovaskularnog oka i smrti.
Ako se za kratko vrijeme izgubi:
- 1000 ml krvi nema hematolokih znakova anemije ali se javljaju znaci
hipovolemije (pad pritiska, vrtoglavica, smanjeno
izluivanje mokrae
- 2000 ml krvi nastaje ireverzibilni ok i smrt ako se brzo ne na okna i
krv.

Th: - otklanjanje uzroka krvarenja,

- nadoknada izgubljene krvi (infuzije i transfuzije).

ANEMIJE NASTALE USLJED HRONINOG

KRVARENJA
Najee nastaju zbog:
- krvarenja iz organa za varenje (ulkus eluca i uo enuma variks je njaka
hemoroidi, ulcerozni kolitis, erozivni gastritis, karcinomi digestivnog
sistema).

Karakteristike ovih anemija je manjak Fe u organizmu.

Bolest poinje postepeno slabou, zamaranjem, vrtoglavicom, glavoboljom,

pospanou, osjeajem lupanja srca i nedostatkom vazduha.

Th: - otkloniti uzronika krvarenja

- na okna a gvoa
- transfuzija krvi.
 PRAVA POLICITEMIJA
(POLICITEMIA RUBRA-VERA)
DEF: hronina bolest iz grupe mijeloproliferativnih bolesti g je olazi o
poveane zapremine krvi i njene viskoznosti.

UZROK: nepoznat

KL.SLIKA: - bolest poinje postepeno i najee se otkriva sluajno

- manifestuje se glavoboljom, vrtoglavicom i nesvjesticom, zujanjem
u uima i postojanjem mrlja u vi nom polju
- nekad se javlja angina pectoris, venska tromboza i tromboflebitis,
- prilikom pregle a uoava se crvenilo jago ica lica i prsti
- slezena je uveana a vie o % bolesnika ima povean arterijski
pritisak.

KOMPLIKACIJE: - krvarenje,
- tromboza,
- aplastina i perniciozna anemija
- akutne leukemije,
- limfomi,
- plazmocitom,
- mijelofibroza,
- hronina limfocitna leukemija.

Dg: - anamneza,
- analiza krvi (Er povieni ( -12*1012/l), Le povieni (1 -20*1012/l),
Tr povieni Hgb povien Hct povien sed. smanjena),
- o re iti eritropoetin (smanjen eritropoetin u krvi i mokrai
- sternalna punkcija,
- odrediti saturaciju O2.

Th: - citofereza (uzimanje 500ml krvi iz kubitalne vene).

 LEUKEMIJE
Leukemije su neoplazme koje nastaju iz hematopoetskih elija koje u poetku
proliferiraju u kotanoj sri zatim se ire u perifernu krv slezenu limfne vorove
a onda u druga tkiva i organe.

Leukemije primarno nastaju u kotanoj sri, a limfomi nastaju u limfnom tkivu i

mogu se proiriti na perifernu krv i kotanu sr.

Podjela: 1. prema porijeklu elija

- limfocitne,
- mijeloidne,
2. prema toku
- akutne i
- hronine.

UZROCI LEUKEMIJE:
1. genetika,
2. okolni faktori:
- jonizujue zraenje
- hemijski agensi (benzen),
- humani T-leukemijski virus.

Leukemijske elije brzo proliferiraju i potiskuju normalne elije kotane sri to

dovodi do: 1. anemije (zbog pada Er),
2. infekcije (zbog pada Le),
3. krvarenja (zbog pada Tr).

Najei znak leukemije je pancitopenija.

Iz kotane sri leukemijske elije ospijevaju u perifernu krv, a iz nje infiltriraju

razliita tkiva i organe (jetru slezenu limfne vorove kou NS .
*Akutne leukemije

Karakterie nagli poetak i fulminantni tok (brz tok).

Razlikuju se 2 tipa:
- ALL akutna limfoblastina leukemija,
- AML akutna mijeloblastina leukemija.

KL.SLIKA AKUTNE LEUKEMIJE:

- nastaje zbog: 1. bujanja leukemijskog klona elija (sindrom leukostaze)
predstavlja okluziju mikrocirkulacije leukemijskim
elijama i hipoperfuziju vitalnih organa (mozga i plua
2. potiskivanje normalne hematopoeze kotane sri
. metabolikih promjena.

1) Do stvaranja leukemijskih trombova u kapilarima najee olazi u pluima

ulje ega nastaje akutni respiratorni distres sindrom (ARDS) pluni
edem, a usljed infiltracije cerebralnih kapilara nastaje jaka glavobolja
nakon koje ubrzo nastaje koma i smrt.
2) PNHKS usljed ega nastaju znaci anemije (umor, malaksalost, bljedilo),
znakovi leukopenije (infekcije koe rijela resp.sistema urogenitalnog
sistema), znakovi trombocitopenije (krvarenje u kou gingivu
respiratornog i urogenitalnog sistema).
3) Metabolike promjene uslje raspa anja elija oslobaaju se velike
koliine uremine kiseline (oteenje bubrene funkcije vodonikovih
jona (acidoza), elektrolita (hiperkaliemija, hiperfosfatemija).

Dg: - kl.slika,
- laboratorija,
- imunofenotipske obrade.

Th: - hemoterapija,
- potporno lijeenje
- transplantacija kotane sri.
 HOKIN LIMFOM
DEF: maligno oboljenje limfoi nog tkiva koje karakterie bujanje karakteristinih
ri sternbergovih elija i bezbolno progresivno uveanje limfnog tkiva
najee limfnih vorova.

ee se javlja ko mukaraca.
Prvi vrh krivulje je u obi izmeu 1 i go ina a rugi preko go ina.

UZROCI: - virus (Epstein barr virus),

- toksine supstance
- autoimuna oboljenja,
- imunodeficiencije,
- hipogama-globulinemija.

KL.SLIKA: - u Hokinovoj bolesti ominira

1. limfadenopatija Hokinov limfom obino zapoinje
poveanjem je nog ili grupe limfnih vorova koji su mekani
bezbolni i pokretni prema po lozi. Oko % sluajeva su
zahvaeni cervikalni ili supraklavikularni limfni vorovi
2. opti B simptomi subfebrilne temperature uz nono
znojenje (Pel-Epsteinov tip temperature gubitak teine za
oko 1 % unaza 6 mjeseci umor slabost i nemo. esto se
javlja generalizovani svrab, a ponekad i ospa,
3. ostali simptomi
a infiltracija me ijastinuma plua perikar a ili pleure
manifestuje se: kaljem bolom u gru ima i ispnejom
b sin rom gornje uplje vene
c uslje infiltracije kostiju javlja se kotana bol
ko intrakranijalne iseminacije bolesti (itenje bolesti
javlja se glavobolja i smetnje vida.
Dg: - anamneza i fizikalni pregled,
- laboratorija,
- biopsija limfnog vora
- patohistoloka obra a.

Th: - radioterapija kod lokalizovanog oboljenja,

- hemoterapija kod diseminovane bolesti,
- prognoza je obra u 8 % sluajeva oe o izlijeenja.