T QUY

NH XUT BN HNG C
0
MC LC

T QUY .............................................................. 4
(QUY TC LM NGI CON V T TT) . 4
CHNG I: NHP TC HIU ..5
( nh hiu thun vi cha m) ................................... 5
CHNG II: XUT TC ................................ 12
(Nguyn tc ngi lm em lc ra ngoi).................. 12
CHNG III: CN ................................................. 18
(Cn thn hnh vi trong cuc sng hng ngy) ........ 18
CHNG IV: TN................................................... 27
(Lm mt ngi ng ngi khc tin) ................ 27
CHNG V: PHIM I CHNG.......................... 33
(Bnh ng thng yu tt c chng sinh) ............... 33
CHNG VI: THN NHN.................................. 41
(Thn cn ngi c hnh, nhn t theo h hc) .... 41
CHNG VII: D LC VN HC ..................... 43

1
 LI NI U
Khng T l mt nh gio dc, mt ngi thy v i, c
nh hng rt su sc i vi nn vn ha Trung Quc t
c i ti tn ngy nay. T tng ca Ngi lu truyn
cho hu th khp cc quc gia trn th gii. ng tin
tng su sc rng o c, k lut v phm hnh l nn
tng gio dc i vi nhi ng, u cn phi c thc
hnh trong cuc sng hng ngy ca tr em ngay t thi
th u.
Khng ging nh hin nay cha m thng hay phn i
vic gio vin nh pht con ci, thi xa Trung Quc
cc bc cha m cn cm n v khch l thy gio trch
pht khi con ci ca h khng nghe o l v lm iu
xng by. Vo thi xa cc bc cha m u ngh rng,
trc ht phi xy p nn tng o c phm hnh cho
con ci ca mnh tht ng hong, sau mi c th tin
thm mt bc hc tp nhng mn hc khc, Tin hc L,
hu hc vn. Nu nn tng o c phm hnh khng tt
th du c hc tp thm nhiu mn khc cng ung cng.
C nhn xem vic tu dng phm hnh l quan trng bc
nht, theo gng cc bc Thnh Hin, cng hin cho nhn
dn v t nc, cho o l, khng v danh v li.
My ngn nm nay, quyn sch nh T Quy ca
Khng T l thc o ca hc tr, l vin gch u tin
trong cuc tu dng trng k ca i ngi. i vi
ngi thi nay, tiu chun y dng nh rt nghim khc,
nhng i vi ngi xa iu ht sc quan trng v cn
thit, nu con tr khng c c th tng lai s khng c
thnh tu.
2
Ngy nay trong gia nh, hon ton tri vi truyn thng
c nhn, khng phi l con ci tun li v hiu thun vi
cha m, m cha m li phi chiu nghe v chy theo con
ci. Nh gio ngy nay cng khng th dy d nghim
khc vi hc sinh theo tiu chun cao ca c nhn, mt
phn l v bn thn nh gio nay khng th so c vi
c sng thnh hin tha xa, hc tr cng khng cn knh
trng tn s nh tha xa, v ph huynh cng thng
khng quan tm ti o hnh ca con mnh nh cc bc
tin nhn na. o c x hi xung rt thp, n thi
nay li cng trt dc tng ngy.
Thi mt th, mi quan h gia ngi v T Nhin, mi
quan h gia ngi vi ngi, mi quan h gia con ci v
cha m, mi quan h gia v v chng, mi quan h gia
trn v di u hon ton tan r. Cha m khng
ging cha m, con ci khng ging con ci, gia ngi vi
ngi khng cn ch trng lun l o c, nn tng lnh
mnh ca gia nh cc t bo ca x hi u b ph v
khin tnh trng ly d trn lan. a cu nhim thun theo
s tt dc ca chun mc o c v cc gi tr nhn vn
c bn, dn dn khng cn thch hp cho nhn loi sinh
sng na. Lm bc ph huynh v nh gio c tm huyt, c
tm nhn xa rng, i vi tng lai ca th h tr th th
gii hm nay u cm thy lo u.
Hy vng mt cht thi gian c li quyn sch nh t
quy ny s gip chng ta c th li tm c nhng ch
dn ca tr hu c nhn, nhng chun mc m con ngi
thi nay mt ln na phi c gng t n v mt tng lai
c hu.

3
 T QUY
(QUY TC LM NGI CON V T TT)

T QUY. THNH NHN HUN.

TH HIU O. TH CN TN.
t quy. Thnh nhn dy.
Trc hiu thun. Sau cn tn.
Dch ngha: Quyn sch T Quy l li dy ca c
thnh hin. Trc ht phi hiu thun vi cha m v ha
thun thng yu anh ch em. Sau na l trong cuc sng

4
hng ngy i x vi ngi khc v lm vic phi lun
lun cn thn, gi ch tn v lng tin ca ngi khc.
PHIM I CHNG, NHI THN NHN.
HU D LC, TC HC VN.
Thng chng sinh, hc o c.
C d thi, sing hc tp.

Dch ngha: K n l dy bnh ng thng yu tt c

chng sinh. Phi thn cn vi nhng v c lng nhn t v
c hnh, i theo h hc tp. Trc ht chng ta nht nh
phi lm ht trch nhim bn phn ca mnh. Nu cn c
d thi gian v sc lc, li tin thm mt bc nghin cu
hc tp vn ha ngh thut, nng cao cnh gii tinh thn
ca mnh.
*****

CHNG I: NHP TC HIU

( nh hiu thun vi cha m)

(1)
PH MU H, NG VT HON.
PH MU MNH, HNH VT LN.
Cha m gi, lp tc vng.
Cha m sai, phi lm ngay.

Dch ngha: Khi cha m gi th phi tr li ngay. Cha m

sai bo vic g, th cn phi lm ngay.

5
 (2)
PH MU GIO, TU KNH THNH.
PH MU TRCH, TU THUN THA.
Cha m dy, cung knh nghe.
Cha m trch, phi tu sa.
Dch ngha: i vi li dy ca cha m, chng ta phi
cung knh lng nghe. Khi cha m qu trch, th chng ta
phi n lc t tu sa mnh.
(3)
NG TC N, H TC SNH.
THN TC TNH, HN TC NH.
Lnh lm m, nng lm mt.
Sng quan tm, ti an lng.
Dch ngha: Ma ng chng ta phi lm th no cho thn
th ca cha m c m p, ma h phi lm cho c mt
m. Mi ngy bui sng chng ta phi vn an v quan tm

6
cha m, bui ti phi cho cha m bnh an v ng c
ngon gic.
(4)
XUT TT CO, PHN TT DIN.
C HU THNG, NGHIP V BIN.
i cho hay, v cho bit.
c nh, khng i ngh.

Dch ngha: Khi chng ta mun ra khi nh, trc ht phi

tha cho cha m bit chng ta i u, bi v cha m lc
no cng lo lng cho con. Sau khi v n nh th lin trnh
din cho cha m bit l v ri cha m c yn tm.
Ch ca chng ta phi c nh, cuc sng ca chng ta
phi c quy c. Lm vic cng phi nhn ni vng bn,
khng nn tu thay i ch ca mnh.

7
 (5)
S TUY TIU, VT THIN VI.
CU THIN VI, T O KHUY.
Vic khng hp, chng nn lm.
Nu lm, th bt hiu.
Dch ngha: Tuy l mt vic nh, nu khng hp tnh
khng hp l, th mnh khng nn lm. Nu nh lm,
tc l bt hiu. Bi v cha m khng mun thy con ci ca
mnh lm vic khng hp o l.
(6)
VT TUY TIU, VT T TNG.
CU T TNG, THN TM THNG.
Vt tuy nh, khng t ct.
Nu t ct, cha m bun.
Dch ngha: vt tuy nh, khng nn ct giu lm ca
ring mnh. Nu lm vy khi cha m bit c th nht
nh s au lng.
(7)
THN S HO, LC VI C.
THN S , CN VI KH.
Cha m thch, tn lc lm.
Cha m ght, phi tr b.
Dch ngha: Cha m a thch nhng chuyn hp tnh, hp
l, hp php, th chng ta phi tn tm tn lc v cha m
lm cho tt p. Trong phm vi hp l, nhng vic lm ca
mnh khin cha m phin lng, th chng ta phi cn thn
tr b ngay.

8
 (8)
THN HU THNG, DI THN U.
C HU THNG, DI THN TU.
Thn b thng, cha m lo.
c hnh km, cha m ti.
Dch ngha: Nu thn th ca chng ta b thng, th cha
m s lo u. Nu c hnh ca chng ta khng tt, th cha
m cng cm thy ti h.

9
 (9)
THN I NG, HIU H NAN.
THN TNG NG, HIU PHNG HIN.
Cha m thng, d hiu thun.
Cha m ght, vn hiu knh.
Dch ngha: Nu cha m thng yu th vic hiu thun
vi cha m khng kh. Nhng nu cha m chn ght th
vn phi hiu thun mi hp vi o thnh hin.
(10)
THN HU QU, GIN S CANH.
DI NG SC, NHU NG THANH.
Cha m li, phi c khuyn.
Mt vui ti, li hin ha.
Dch ngha: Khi cha m c li lm phi ht lng khuyn
h sa li. Lc khuyn thi phi nhu ha.
(11)
GIN BT NHP, DUYT PHC GIN.
HIU KHP TY, THT V ON.
Khuyn khng c, vn phi khuyn.
Th nn khc, cha m nh, khng bun gin.
Dch ngha: Nu cha m khng nghe li khuyn y, chng
ta phi nhn ni i khi tm trng ca cha m vui v th li
khuyn can. Nu cha m vn khng chu tip nhn li
khuyn, chng ta c th khc cha m bit sai m sa li.
Cho d cha m nh mng cng khng bao gi c tm on
trch.

10
 (12)
THN HU TT, DC TIN THNG.
TR D TH, BT LY SNG.
Cha m bnh, nm thuc trc.
Ngy m hu, khng ri bc.
Dch ngha: Khi cha m c bnh, chng ta sc thuc xong
phi nm trc. Chng ta sm hm chm sc cha m cho
ng hong, khng c ri i.
(13)
TNG TAM NIN, THNG BI THIT.
C X BIN, TU NHC TUYT.
Tang ba nm, nh n mi.
Khng vui chi, king ru tht.
Dch ngha: Sau khi cha m qua i, nht nh phi
tang 3 nm, lun nh cng n nui dng ca cha m.
Trong thi gian tang khng tham gia nhng cuc vui
chi n ung linh nh, king c ru tht.

11
 (14)
TNG TN L, T TN THNH.
S T GI, NH S SANH.
Trng tang l, lng thnh knh.
i ngi mt, nh sinh tin.
Dch ngha: i vi tang l ca cha m cn phi coi trng
l nghi, khi cng t phi c thnh tm. i vi cha m
qua i cng vn cung knh gi l nh khi cn sng.
*****

CHNG II: XUT TC

(Nguyn tc ngi lm em lc ra ngoi)

(15)
HUYNH O HU, O CUNG.
HUYNH MC, HIU TI TRUNG.
o lm anh bit thng em, o lm em,
bit knh vng. Anh em ha, l hiu knh.
Dch ngha: Lm anh phi thng mn cc em ca mnh,
cc em cng bit knh trng anh ca mnh. Anh em ch em
c th sng chung ha thun, l hiu knh cha m.
(16)
TI VT KHINH, ON H SANH.
NGN NG NHN, PHN T MN.
Coi nh tin, th khng on.
Li nhn nhng, dit on hn.

12
Dch ngha: Khi anh em ch em hiu c coi trng tnh
ngha hn c ti vt, b th khng v tranh ginh ti vt m
sanh lng on hn. Nu b th bit cn thn li ni, c tm
nhn ni, c th bao dung nhn nhng, th lng on hn s
t nhin tiu mt.

(17)
HOC M THC, HOC TA TU.
TRNG GI TIN, U GI HU.
Lc n ung, ngi hay i.
Ngi ln trc, ta theo sau.
Dch ngha: Bt lun lc n ung, hoc l ngi hay i,
chng ta phi nhng cho ngi ln trc, ngi tr i
theo sau.

13
 (18)
TRNG H NHN, TC I KHIU.
NHN BT TI, K TC O.
Ngi ln gi, gip gi dm.
Nu khng c, lin cho hay.
Dch ngha: Khi bc trng bi gi ngi, chng ta nghe
c th phi lp tc i gi dm. Nu ngi khng ,
th lin tr v bo cho h bit, i xem bc trng bi c
sai bo g khng, chng ta phi ht lng gip cho h.
(19)
XNG TN TRNG, VT H DANH.
I TN TRNG, VT KIN NNG.
Knh ngi ln, khng gi tn.
Trc ngi ln, khng khoe ti.
Dch ngha: Y theo c l ca Trung Quc, cch xng h
i vi bc trng bi khng c gi tn ca h. trc
14
mt bc trng bi, khng nn t mnh khoe khoang ti
nng.
(20)
L NG TRNG, TT XU P.
TRNG V NGN, THOI CUNG LP.
Gp ngi ln, phi knh cho.
Ngi cha ni, ng cung knh.
Dch ngha: Chng ta ang i trn ng gp bc trng
bi quen bit, th phi mau n cung knh cho hi. Nu
trng bi khng ni iu g vi chng ta, th chng ta lui
ng mt bn cung knh cho h i qua.

15
 (21)
K H M, THA H XA.
QU DO I, B B D.
Gp ngi gi, ang i b, lin xung nga,
hoc xung xe, n thm hi, tin ngi
gi, hn trm bc, ri mi i.
Dch ngha: Khi chng ta ang ci nga i trn ng, m
gp bc trng bi quen bit, chng ta phi xung nga
n cung knh cho hi. Nu chng ta ang ngi trn xe
nga, th phi dng xe li, xung xe n cho hi, sau
mi h ln xe, a h mun n ni no. Chng ta trn
ng i gp bc trng bi quen bit ang i n, chng
ta phi cung knh ng mt bn ch. i khi no h i xa
ri th chng ta mi c th quay mnh i.
(22)
TRNG GI LP, U VT TA.
TRNG GI TA, MNG NI TA.
Ngi ln ng, ta khng ngi.
Ngi ln ngi, ta mi ngi.
Dch ngha: Khi bc trng bi cn ang ng, chng ta
khng c ngi xung. Phi i sau khi h ngi xung,
h bo chng ta ngi th chng ta mi ngi.
(23)
TN TRNG TIN, THANH YU .
BT VN, KHC PHI NGHI.
Trc ngi ln, ting nhu ha.
Ting qu nh, cng khng nn.

16
Dch ngha: Khi chng ta ni chuyn vi bc trng bi,
li ni phi nh nh. Nu qu nh th nghe khng r, phi
ni r rng khng ln khng nh.

(24)
TIN TT XU, THOI TT TR.
VN KHI I, TH VT DI.
Xa gp gi, nhanh ti trc.
Khi ri bc, khng vi vng.
Khi tr li, phi nhn thng.
Dch ngha: Khi i gp trng bi phi i mau mt t, n
lc co t th phi chm mt t lui ra. Khi trng bi c
hi, chng ta tr li mt phi nhn thng vo trng bi.
(25)
S CH PH, NH S PH.
S CH HUYNH, NH S HUYNH.
Knh ch bc, nh cha m.
Anh em h, nh rut tht.
17
Dch ngha: Chng ta i x vi ch bc ca mnh, phi
cung knh i x nh cha m ca mnh vy. i x vi anh
em h bn ni v bn ngoi, cng nh i x vi anh em
rut ca mnh vy.
*****

CHNG III: CN
(Cn thn hnh vi trong cuc sng hng ngy)
(26)
TRIU KHI TO, D MIN TR.
LO D CH, TCH TH THI.
Thc dy sm, ti ng tr
Khi tui gi, qu thi gian.
Dch ngha: Mi ngy bui sng chng ta phi thc dy
sm hn cha m, bui ti phi i cho cha m ng trc
th chng ta mi i ng. Khi chng ta pht gic thi gian
tri qua khng bao gi tr li, mi nm so vi mt nm
cm thy mau gi, th nn bit trn qu thi gian trc mt
ca chng ta.

18
 (27)
THN TT QUN, KIM THU KHU.
TIN NCH HI,TIP TNH TH.
Sng ra mt, phi nh rng.
V sinh ri, lin ra tay.
Dch ngha: Mi bui sng sau khi thc dy, trc ht phi
ra mt v nh rng. Sau khi i tiu tin xong phi lin
ra tay sch s.

(28)
QUN TT CHNH, NU TT KT.
MIT D L, CU KHN THIT.
M ngay ngn, gi nt k.
Mang giy v, phi chnh t.
Dch ngha: i m nht nh i cho ngay ngn, mc o
gi nt phi ng hong, mang giy v cng chnh t.
19
 (29)
TR QUN PHC, HU NH V.
VT LON N, TR U.
M qun o, t c nh.
Khng ln ln, trnh d bn.
Dch ngha: M v qun o phi mt ni c nh.
Khng nn ln ln, trnh d lm d bn qun o v
vt.
(30)
Y QU KHIT, BT QU HOA.
THNG TUN PHN, H XNG GIA.
Qun o sch, khng cn t.
Hp thn phn, hp tp qun.
Dch ngha: Mc qun o phi sch s, o t tin khng
quan trng. n mc phi thch hp cho a v v thn phn
ca mnh, nh mc theo hp vi truyn thng tp qun.
(31)
I M THC, VT GIN TRCH.
THC THCH KH, VT QU TC.
Khi n ung, ng chn la.
n va no, ch qu nhiu.
Dch ngha: i vi vic n ung, khng nn kn chn.
Phn n va , khng nn n qu no.
(32)
NIN PHNG THIU, VT M TU.
M TU TY, TI VI X.
Lc cn tr, khng ung ru.
Ung ru say, rt xu xa.
20
Dch ngha: Chng ta tui cn tr, khng nn hc ung
ru. Ung ru say, th hnh tng v cng xu xa.

(33)
B TNG DUNG, LP OAN CHNH.
P THM VIN, BI CUNG KNH.
i thong th, ng oan nghim.
Lc vi cho, phi cung knh.
Dch ngha: Chng ta i chn bc thong th, khoan thai
vng vng, lc ng thn th oan trang ngay thng. Lc
vi cho thn th phi ci st, lc l bi phi cung knh.

21
 (34)
VT TIN VC, VT B .
VT KY C, VT DIU B.
Qua ngch ca, ng nghing mnh.
Ngi khng dui, khng rung i.
Dch ngha: Khi n nh ngi khc, chn khng nn p
ln ngch ca, lc ng thn th khng nn nghing v
mt bn. Lc ngi hai chn khng nn dng ra hoc dui
ra, cng khng rung i.
(35)
HON YT LIM, VT HU THANH.
KHOAN CHUYN LOAN, VT XC LNG.
Khi ko mn, khng ting ng.
i trong phng, phi ch , ch quo st, b
ng au.
22
Dch ngha: Lc ko mn ca phi chm ri nh nhng,
khng nn to ra ting ng. Lc i trong nh phi cho
mnh c khong trng, khi quay mnh c th trnh khi
ng chm vo nhng gc cnh.
(36)
CHP H KH, NH CHP DOANH.
NHP H THT, NH HU NHN.
Bng vt nh, rng bn trong, cn thn
nh, bng vt y.
Vo nh trng, phi xem nh, ang c
ngi.
Dch ngha: Khi bng nh trong tay (bnh bng khng
c nc), phi ch cn thn nh bng nng khng
khc. Chng ta i vo nh trng, phi ngh rng cng c
ngi ang trong nh.
(37)
S VT MANG, MANG A THC.
VT Y NAN, VT KHINH LC.
Lc lm vic, khng hp tp.
ng ngi kh, khng xem thng.
Dch ngha: Lc lm vic khng nn vi vng hp tp. H
hp tp th trnh khng khi sai lm. i vi nhng cng
vic kh khn khng nn s lm khng c, nhng cng
khng nn ngh rng cng vic rt d lm m coi thng
n, ri lm qua loa cho xong chuyn.

23
 (38)
U NO TRNG, TUYT VT CN.
T PHCH S, TUYT VT VN.
Ch nh nhau, tuyt khng gn.
Chuyn th phi, tuyt khng hi.
Dch ngha: Nhng ch tranh ci hoc nh nhau chng ta
phi lnh xa. Nhng chuyn th phi t c tuyt i khng
hi khng nghe (gi cho tm thanh tnh).
24
 (39)
TNG NHP MN, VN THC TN.
TNG THNG NG, THANH TT DNG.
n nh ngi, phi hi trc.
Bc vo nh, phi ln ting.
Dch ngha: Khi n cng nh ca ngi ta, trc ht
chng ta phi hi trong nh c ai khng. Mun bc vo
trong nh, chng ta phi ct ting ln cho ngi trong
nh bit c khch n.
(40)
NHN VN THY, I D DANH.
NG D NG, BT PHN MINH.
Nu ngi hi, lin xng tn.
Tha l ti, cho r rng.
Dch ngha: Nu ngi trong nh c hi th chng ta lin
cho bit tn ca mnh. Tha l ti phi tr li cho r rng,
nu khng th h khng bit chng ta l ai.
(41)
DNG VT NHN, TU MINH CU.
THNH BT VN, TC VI THU.
Dng ngi, phi hi trc.
Nu khng hi, thnh trm cp.
Dch ngha: Chng ta mun mn ca ngi khc
dng, trc tin nht nh phi c s ng ca h cho
mn. Nu chng ta khng hi m t ly dng, th cng
nh trm cp khng khc.

25
 (42)
T NHN VT, CP THI HON.
HU HU CP, T BT NAN.
Mn vt, phi nh tr.
Sau c cn, mn khng kh.
Dch ngha: Chng ta mn vt ca ngi khc, phi
nh hon tr cho ng ngy. Sau ny nu c cn n, th
mn li s khng kh.
********

26
 CHNG IV: TN
(Lm mt ngi ng ngi khc tin)

(43)
PHM XUT NGN, TN VI TIN.
TR D VNG, H KH YN.
Khi ni nng, tn i u.
Khng la gt, khng ni di.
Dch ngha: Khi chng ta ni chuyn, trc tin phi ly
ch tn lm u. Lm sao c th ni li la gt gian tr
vng ng c sao?
(44)
THOI THUYT A, BT NH THIU.
DUY K TH, VT NCH XO.
Ni nhiu li, khng bng t.
Phi ni tht, khng ni gi.
Dch ngha: Ni nhiu li, khng bng ni t vi cu. Phi
ni li chn tht, khng nn bp mo s tht.
(45)
GIAN XO NG, U T.
TH TNH KH, THIT GII CHI.
Ni gian tr, li d bn.
Tp kh xu, phi tr b.
Dch ngha: Li ni gian tr xo quyt, l li d bn ca
k lu manh tiu nhn bt lng. l tp kh khng tt,
nht nh phi tr b.

27
 (46)
KIN V CHN, VT KHINH NGN.
TRI V CH, VT KHINH TRUYN.
T khng thy, khng nn ni.
Cha hiu r, ng tuyn truyn.
Dch ngha: Nu khng phi chnh mt mnh trong thy,
khng nn vi vng ni cho ngi khc bit. Khi cha chc
chn hiu r s vic, ng nn vi vng tuyn truyn cho
mi ngi bit.
(47)
S PHI NGHI, VT KHINH NC.
CU KHINH NC, TIN THOI THC.
Vic khng hp, ch nhn li ngay.
Vi nhn li, lm hoc khng cng u sai.
Dch ngha: Ta cm thy vic ny khng tt th ng nhn
li. Nu ta nhn li, lm cng sai khng lm cng sai.
28
 (48)
PHM O T, TRNG TH TH.
VT CP TT, VT M H.
Lc ni nng, ni im chnh v r rng.
ng ni nhanh, khng m h.
Dch ngha: Lc ni nng n ch ch yu, phi ni cho r
rng minh bch. Khng ni qu nhanh, cng khng ni m
h khng r.

(49)
B THUYT TRNG, TH THUYT ON.
BT QUN K, MC NHN QUN.
K ni di, ngi ni ngn.
Khng quan h, ch xen vo.
Dch ngha: Ngi khc ni chuyn th phi, nu khng c
lin quan vi mnh th khng nn xen vo.
29
 (50)
KIN NHN THIN, TC T T.
TUNG KH VIN, D TIM T.
Ngi hnh thin, ta hc theo.
D km xa, c theo kp.
Dch ngha: Nhn thy ngi lm vic thin, chng ta phi
lp tc hc theo h. Cho d chng ta vn cn km h rt
xa, nhng by gi chng ta bt u dn dn s theo kp h.
(51)
KIN NHN C, TC NI TNH.
HU TC CI, V GIA CNH.
K hnh c, ta phn tnh
C th sa, khng th trnh.
Dch ngha: Chng ta nhn thy k khc to tc c nghip,
t mnh phi bit phn tnh. Nu chng ta c phm li lm
nh vy, th lin ci chnh, cn nh khng c chng ta vn
phi cao cnh gic.
(52)
DUY C HC, DUY TI NGH.
BT NH NHN, NG T L.
Khi hc vn, cng o c, v ti ngh.
Khng bng ngi, phi n lc.
Dch ngha: Nu nh o c, phm hnh, hc vn v ti
nng ca chng ta khng bng ngi, th chng ta phi t
khch l c gng ci tin.

30
 (53)
NHC Y PHC, NHC M THC.
BT NH NHN, VT SANH THCH.
Nu qun o, hoc n ung,
khng bng ngi, ch nn bun.
Dch ngha: Cn nh v qun o v s n ung ca chng
ta khng bng ngi khc, khng nn v nhng th ny m
sanh lng bun ru xu h.

(54)
VN QU N, VN D LC.
TN HU LAI, CH HU KHC.
Ch th gin, khen th vui.
K xu n, bn tt xa.

31
Dch ngha: Nh c ngi ph bnh chng ta, th ta lin
ni gin. Li c ngi khen ngi chng ta, th ta cm thy
vui mng. Nh vy th bn xu s tm n, bn tt th xa la
chng ta.
(55)
VN D KHNG, VN QU HN.
TRC LNG S, TIM TNG CN.
Khen th s, ph th vui.
Ngi o c, n thn cn.
Dch ngha: Nh c ngi khen ngi chng ta, th ta lin
lo s. Khi nghe ngi khc ph bnh, ngc li ta cm thy
vui mng. Nhng ngi c o c hc vn h thnh tht
thng cm chng ta, cng s dn dn n thn cn chng ta.
(56)
V TM PHI, DANH VI THC.
HU TM PHI, DANH VI C.
Lm vic li, do v , cng l sai.
C phm, l to c.
Dch ngha: Nu ta v phm li lm, l mt li
lm. Nhng nu ta c phm, th l to c nghip.
(57)
QU NNG CI, QUY V.
THNG YM SC, TNG NHT C.
Nu sa li, th ht ti.
H che giu, cng thm ti.
Dch ngha: Nu ta phm li lm m bit sa li khng
ti to, th ti nghip khng cn na. Cn nu ta phm

32
li lm m khng chu tha nhn, li cn che giu li lm
ca mnh, th ti nghip cng nng thm.

*****

CHNG V: PHIM I CHNG

(Bnh ng thng yu tt c chng sinh)
(58)
PHM TH NHN, GIAI TU I.
THIN NG PHC, A NG TI.
Phm l ngi, u phi thng.
Chung mt ci, mt a cu.
Dch ngha: Chng ta cng l con ngi, khng phn quc
gia, chng tc, tn gio, u phi bnh ng thng yu ln
nhau. Chng ta nh c bu tri che ch, cng sng chung
trn qu a cu ny.

33
 (59)
HNH CAO GI, DANH T CAO.
NHN S TRNG, PHI MO CAO.
Ngi o c, c ting tm.
c coi trng, khng bi tng.
Dch ngha: Nhng ngi m c l tng cao thng c
hnh vn ton, d nhin l danh vng ca h t nhin cao
c. c mi ngi knh trng, khng phi do tng mo
tt xu b ngoi ca h.
(60)
TI I GI, VNG T I.
NHN S PHC, PHI NGN I.
Ngi xut chng, danh vng ln,
Mi ngi phc, chng v n ni to.
34
Dch ngha: Nhng ngi c ti nng xut chng th danh
vng ca h t nhin ln. Mi ngi u knh n phc
tng, h tuyt khng c khoc lc.
(61)
K HU NNG, VT T T.
NHN HU NNG, VT KHINH T.
C kh nng, ng ch k.
Ngi khc gii. khng hy bng.
Dch ngha: Nu t mnh c kh nng ti cn, kh nng ti
cn ca mnh khng nn dng hng th ring, phi
em n phc v cho qun chng. Nu kh nng ti cn ca
ngi khc gii hn mnh, cng khng nn khinh thng
hy bng h.
(62)
VT SIM PH, VT KIU BN.
VT YM C, VT H TN.
Khng nnh giu, khng khinh ngho.
Khng b bn, tm bn mi.
Dch ngha: Chng ta khng nnh ht nhng ngi giu
c, cng khng khinh thng k bn cng khn kh.
Khng nn chn b bn c, ch thch giao du vi bn mi.
(63)
NHN BT NHN, VT S GIO.
NHN BT AN, VT THOI NHIU.
Ngi ang bn, ng quy nhiu.
Ngi khng yn, khng lm phin.
Dch ngha: Khi ngi khc ang bn vic, khng nn n
lm quy nhiu h. Hoc l trong lng h khng c yn,
35
chng ta khng nn ni nhng g khin cho h cng thm
bun phin.

(64)
NHN HU ON, THIT MC YT.
NHN HU T, THIT MC THUYT.
Khuyt im ngi, ng bi mc.
Chuyn ring t, khng nn ni.
Dch ngha: Khuyt im ca ngi khc chng ta ng
bi mc. Chuyn ring t ca h khng mun cho ai bit
th chng ta khng nn ni ra.
(65)
O NHN THIN, TC TH THIN.
NHN TRI CHI, D T MIN.
Khen lm lnh, l thin.
Ngi khc bit, cng khch l.
36
Dch ngha: Chng ta khen ngi ngi khc lm vic
thin, tc l t mnh lm vic thin. Ngi khc bit
c bi li khen ca mnh th h cng c gng thm lm
vic thin.

(66)
DNG NHN C, TC TH C.
TT CHI THM, HA TH TC.
Ni ngi c, l vic c.
Tn hi nhiu, t chuc ly.
Dch ngha: Chng ta tuyn truyn ngi khc lm vic
c, tc l t mnh lm vic c. Nu chng ta ch trch h
qu ng lm cho h tn hi nng n, ngc li t mnh
chuc ly tai ha.

37
 (67)
THIN TNG KHUYN, C GIAI KIN.
QU BT QUY, O LNG KHUY.
Khuyn hng thin, hnh o c.
Thy bn li, nu khng khuyn, th c hai,
u sai lm.
Dch ngha: Chng ta khuyn khch mi ngi lm vic
thin, b th (nu) u c th xy dng c hnh tt p.
Bn b c li lm, nu chng ta khng khuyn bo h, th
c hnh ca chng ta v bn b u khim khuyt.

38
 (68)
PHM TH D, QU PHN HIU.
D NGHI A, TH NGHI THIU.
Cho hoc ly, phi r rng.
Cho ra nhiu, ly vo t.
Dch ngha: Bt lun l ly hoc l cho, phi phn minh r
rng. Ti vt cho ngi khc phi b th nhiu, cn mnh
nhn ly ti vt ca ngi khc th nn t hn mt t.
(69)
TNG GIA NHN, TIN VN K.
K BT DC,TC TC D.
Ta cu ngi, trc hi mnh
Mnh khng mun, khng nn cu.
Dch ngha: Chng ta c vic mun nh ngi khc lm,
trc tin phi t hi mnh, mnh tc l h, c bng lng
gip hay khng. Nu mnh khng mun lm th chng ta
khng nn n cu ngi lm.
(70)
N DC BO, ON DC VONG.
BO ON ON, BO N TRNG.
n phi tr, on phi qun.
Bo on ngn, bo n di.
Dch ngha: Chng ta th n ca ngi khc, nht nh
phi lun nh p n. Cn nh h kt on th vi
chng ta, chng ta phi xa b qun ht. Mi on th
khng nn ko di thi gian cng ngn cng tt, cn lng
th n p n phi lu di.

39
 (71)
I T BC, THN QU OAN.
TUY QU OAN, T NH KHOAN.
i y t, phi nghim trang.
Tuy nghim trang, nhng hin ha.
Dch ngha: i x vi nhng ngi lm trong nh, t
mnh phi c phm cch oan chnh. Phm cch oan
chnh rt quan trng, i x vi h phi c lng nhn
hu.
(72)
TH PHC NHN,TM BT NHIN.
L PHC NHN, PHNG V NGN.
Cy quyn th, h khng phc.
Dng l khuyn, h mi phc.

40
Dch ngha: Nu chng ta cy quyn th cng p ngi
khc phi tun theo mnh, tuy b ngoi h khng dm ci
li, nhng tm h khng phc. Nn dng o l cm
ha h th mi khin cho h tm phc khu phc, khng
on trch chng ta.
******

CHNG VI: THN NHN

(Thn cn ngi c hnh, nhn t theo h hc)
(73)
NG TH NHN, LOI BT T.
LU TC CHNG, NHN GI HI.
ng con ngi, khc tnh tnh.
Phm phu nhiu, nhn t him.
Dch ngha: Chng ta tuy cng l con ngi, nhng s
khc bit tnh tnh ca con ngi khng ng. Hng phm
phu tc t th rt nhiu, cn ngi c o c phm hnh
th rt him hoi.
(74)
QU NHN GI, NHN A Y.
NGN BT HY, SC BT M.
Ngi nhn c, mi ngi knh.
H khng di, khng nnh ht.
Dch ngha: Ngi tht s c o c phm hnh, th c
mi ngi cung knh. H khng bao gii ni di, cng
khng bao gi nnh ht k khc.

41
 (75)
NNG THN NHN, V HN HO.
C NHT TIN, QU NHT THIU.
Ngi nh th, c thn cn, rt li ch.
Tng c hnh, t li lm.
Dch ngha: Nu chng ta c thn cn vi ngi c o
c phm hnh, chng ta theo h hc tp s c s li ch
v cng. c hnh ca chng ta mi ngy t nhin tin b,
li lm ca chng ta mi ngy cng s gim thiu.
(76)
BT THN NHN, V HN HI.
TIU NHN TIN, B S HOI.
Khng thn cn, ngi nh th, s tai hi.
Tiu nhn n, ph hoi nhiu.
42
Dch ngha: Nu chng ta khng chu thn cn vi ngi c
o c phm hnh th chng ta s b mt c hi l iu v
cng tai hi. K tiu nhn s n gn vi chng ta, n lc
chng ta mun lm vic g cng khng c thnh tu.
*****

CHNG VII: D LC VN HC
(Cng vic bn phn ca mnh lm xong,
li nn nghin cu hc tp vn hc ngh thut,
nng cao phm cht cuc sng tinh thn ca mnh)
(77)
BT LC HNH, N HC VN.
TRNG PH HOA, THNH H NHN.
Khng thc hnh, ch bit hc.
Khng tht cht, thnh ngi g.
Dch ngha: Chng ta hc Hiu, , Cn, Tn, Phim
i Chng v Thn Nhn m khng n lc thc hnh, ch
bit nghin cu vn hc. Nh vy th khng tht cht, lm
sao tr thnh mt ngi hu dng.
(78)
N LC HNH, BT HC VN.
NHM K KIN, MUI L CHN.
Ch thc hnh, khng hc tip.
T tin mnh, th khng hiu.
Dch ngha: Cn nu chng ta ch ch trng v mt thc
hnh m khng chu nghin cu hc tp thm, ch nh vo

43
kin gii ca mnh cho l ng, vy th chng ta i vi
chn tng s tht khng thu hiu.
(79)
C TH PHP, HU TAM O.
TM NHN KHU, TN GIAI YU.
Cch c sch, phi tp trung.
Tm mt ming, tn quan trng.
Dch ngha: Phng cch c sch nht nh phi tp
trung vo ba im. Phi ch tm, mt xem, ming c, i
vi li dy ca thnh hin, chng ta phi tin su m y gio
phng hnh, iu ny rt quan trng.

44
 (80)
PHNG C TH, VT M B.
TH V CHUNG, B VT KHI.
Khi c sch, ng ngh khc.
Cha c xong, khng c khc.
Dch ngha: Khi chng ta c quyn sch ny, khng nn
ngh n quyn sch khc. Hoc l cha c xong quyn
sch ny, li mun c quyn sch khc, chng ta c sch
nht nh phi c t u n cui.
(81)
KHOAN VI HN, KHN DNG CNG.
CNG PHU O, TR TC THNG.
Thi gian di, gng dng cng.
Cng phu , lin thng t.
Dch ngha: Chng ta hc tp cn phi c thi gian di l
chun b khi dng cng phi dc ht ton lc. Mi cho
n cng phu c thnh thc, th t nhin thng sut tt
c.

45
 (82)
TM HU NGHI, TY TRT K.
TU NHN VN, CU XC NGHA.
C nghi hoc, phi ghi ch.
Gp ngi hi, cu gii thch.
Dch ngha: Chng ta hc tp nu trong tm c nghi vn,
th phi lp tc ghi ch. Xin thnh gio vi ngi c hc
vn, cu h gii thch mt cch chnh xc.
(83)
PHNG THT THANH, TNG BCH TNH.
C N KHIT, BT NGHIN CHNH.
Phng yn tnh, tng vch sch.
Bn ngay ngn, bt mc gn.
Dch ngha: Trong phng hc phi yn tnh, tng vch
cng phi gi gn cho sch s, bn hc ca mnh sp t
ngay ngn, bt mc phi cho gn gng.

46
 (84)
MC MA BIN, TM BT OAN.
T BT KNH, TM TIN BNH.
Cy mc nghin, tm khng chnh.
Ch vit tho, tm khng nh.
Dch ngha: Ngi thi xa mun vit ch phi mi mc,
nu cy mc ch mi nghin mt bn, th bit c tm ca
h khng oan chnh. Ch vit ngoi qu, th tm khng
c nh.
(85)
LIT IN TCH, HU NH X.
C KHN TT, HON NGUYN X.
Phn kinh sch, cho th t.
c sch xong, ch c.
Dch ngha: Kinh in sch v phi phn loi, sp xp
theo th t ni v tr c nh. Sau khi c sch xong phi
li ch c.
(86)
TUY HU CP, QUYN THC T.
HU KHUYT HOI, T B CHI.
D c gp, cng xp k.
Sch c rch, phi tu b.
Dch ngha: Khi ang xem sch t nhin c vic gp,
nhng cng phi xp li vo trong k sch cho ngay
ngn. Nu thy c ch no h rch, th phi lp tc tu b li.

47
 (87)
PHI THNH TH, BNH VT TH.
T THNG MINH, HOI TM CH.
Sch v ch, khng xem c.
Hi thng minh, h tm ch.
Dch ngha: Nu khng phi l kinh sch ca thnh hin,
tc l nhng loi sch chng ta xem c khng c li ch
cho mnh, u phi vt b. V nhng loi sch s lm
hi thng minh tr hu ca chng ta, cng lm h hoi ch
hng thng ca chng ta.
(88)
VT T BO, VT T KH.
THNH D HIN, KH TUN TR.
ng cam chu, khng thua km.
Thnh thnh hin, u t c.
48
Dch ngha: Chng ta ng cam chu a lc, cng khng
thua km. Ch cn tht s y gio phng hnh th chng ta
cng c th thnh bc thnh hin.

HI HNG
Nguyn em cng c ny
Trang nghim pht tnh
Trn n bn n nng
Di cu kh tam
Nu c ai thy nghe
u pht tm b
Ht mt bo thn ny
ng sanh cc lc quc.
NAM M A DI PHT!
**********

49
 T QUY

NH XUT BN HNG C
A2-261 THY KHU QUN TY H - H NI
TEL: (84.4) 08044806 FAX: (84.4) 08043538

Chu trch nhim xut bn

BI VIT BC

50