Lng Khi nh, cn gi l ng Lng () l lng m ca vua Khi nh

(1885-1925), v vua th 12 ca triu Nguyn, to lc trn trin ni Chu Ch (cn

gi l Chu ) bn ngoi kinh thnh Hu, nay thuc x Thy Bng, th x Hng
Thy.

Khi nh ln ngi nm 1916 tui 31. Ngay sau khi ln ngi, ng cho xy
dng nhiu cung in, dinh th, lng tm cho bn thn v hong tc nh in Kin
Trung, cung An nh, ca Trng An, ca Hin Nhn, ca Chng c, c bit
l ng Lng.

xy dng sinh phn cho mnh, Khi nh tham kho nhiu tu trnh ca cc
thy a l cui cng chn trin ni Chu Ch lm v tr xy ct lng m.
v tr ny, lng Khi nh ly mt qu i thp pha trc lm tin n; ly ni
Chp Vung v Kim Sn chu trc mt lm "T thanh long" v "Hu bch h"; c
khe Chu chy t tri qua phi lm "thy t", gi l "minh ng". Nh vua i
tn ni Chu Ch - va l hu chm, va l "mt bng" ca lng - thnh ng Sn
v gi tn lng theo tn ni l ng Lng.

Xy dng[sa | sa m ngun]
Lng khi cng ngy 4 thng 9 nm 1920 do Tin qun thng ph L Vn B
l ngi ch huy v ko di sut 11 nm mi hon tt. Tham gia xy dng lng c
rt nhiu th ngh v ngh nhn ni ting khp c nc nh Phan Vn Tnh,
Nguyn Vn Kh, K Duyt, Cu Sng... c kinh ph xy dng lng, vua Khi
nh xin chnh ph bo h cho php ng tng thu in 30% trn c nc v
ly s tin lm lng. Hnh ng ny ca Khi nh b lch s ln n gay
gt[cn dn ngun].

So vi lng ca cc vua tin nhim, lng Khi nh c din tch khim tn hn

nhiu, vi kch thc 117 m 48,5 m nhng ngc li cc k cng phu v tn
nhiu thi gian. xy lng, Khi nh cho ngi sang Php mua st, thp, xi
mng, ngi Ardoise..., cho thuyn sang Trung Hoa, Nht Bn mua s, thy tinh
mu... kin thit cng trnh trn ngn i ny.

Kin trc[sa | sa m ngun]

V kin trc lng Khi nh c ngi i sau thng t ra ngoi dng kin
trc truyn thng thi Nguyn bi ci mi, ci l, ci c o, ci ngng nghnh,
lc lng... to ra t phong cch kin trc.

V tng th, lng l mt khi hnh ch nht vn ln cao c 127 bc cp. S xm

nhp ca nhiu trng phi kin trc nh n gio, Pht gio, Roman,
Gothique... li du n trn nhng cng trnh c th:

Nhng tr cng hnh thp nh hng t kin trc n ;

Tr biu dng stoupa ca Pht gio;
Hng ro nh nhng cy thnh gi khng khiu;
Nh bia vi nhng hng ct bt gic v vm ca theo li Roman bin th...
iu ny l kt qu ca hai yu t: s giao thoa vn ha ng - Ty trong bui
giao thi ca lch s v c tnh ca Khi nh.

Cung Thin nh[sa | sa m ngun]

n th Vua Khi nh ti ng Lng

Bu tn, tng nh vua trn v m phn di trong cung Thin nh

Cung ny v tr cao nht l kin trc chnh ca lng, c xy dng cng phu v
tinh xo. Ton b ni tht trong cung u c trang tr nhng ph iu ghp bng
snh s v thy tinh. l nhng b tranh t qu, bt bu, ng phc, b khay tr,
vng min... k c nhng vt dng rt hin i nh ng h bo thc, vt tennis,
n du ha... cng c trang tr ni y. Cng trnh ny gm 5 phn lin nhau:

Hai bn l T, Hu Trc Phng dnh cho lnh h lng;

Pha trc l in Khi Thnh, ni c n th v chn dung vua Khi nh;
Chnh gia l bu tn, pho tng nh vua trn v m phn pha di;
Trong cng l khm th bi v ca vua.
Bn di bu tn l pho tng ng ca Khi nh c c ti Php nm 1920,
do 2 ngi Php l P. Ducing v F. Barbedienne thc hin theo yu cu ca vua
Khi nh. Thi hi nh vua c a vo di pho tng bng mt toi o di
gn 30 m, bt u t pha sau Bi nh. Pha sau ngi m, vng mt tri ang ln
nh biu th ci cht ca vua.

Ngi chu trch nhim chnh trong vic kin to nhng tuyt tc ngh thut trong
lng Khi nh l ngh nhn Phan Vn Tnh, tc gi ca 3 bc bch ha "Cu long
n vn" ln vo bc nht Vit Nam c trang tr trn trn ca 3 gian nh gia
trong cung Thin nh.