Ca L Mt vng huyn tch

(Baonghean) - Ca L l ni c thin nhin u i ban tng cho nhiu danh lam thng
cnh. Vi th t lng long triu chu, mnh t ny c xem l vin ngc xanh ca
bin ng vi nhiu nt vn ha, lch s v huyn tch k b

Vng t ca danh thng v huyn tch

Ca L l vng t c hnh thnh v khai ph t sm, vo v tr a l giao thng thy b

u thun tin, li l ni c nhiu danh lam thng cnh. Mnh t nm gia hai con sng ln l
sng Lam pha Nam v sng Cm pha Bc, cn pha trc mt l bin ng rng ln.
Trng v pha xa, bn phi l ni Thch ng vn cao, cn bn tri c o Song Ng v Hn
Mt trng v. Cc ngn ni nh Bng Nhn, ni Kim, ni L, hn Song Ng u chu xung
quanh lm bnh phong che chn Chnh v vy, Ca L c mt v tr ht sc c a, cnh tr v
cng ti p. c bit, vng Vn Lc c xem l danh thng Ngh An, i vo cu ni y t
ho c t bao i: Thanh Ha Nho Yn, Ngh An Vn Lc. Him c ni no c c s qun
t ca ni sng, bao bc ca bin c nh y. V vy, y c xem l mnh t non sng t
kh, hun c tinh anh. ng nh ngi xa tng ca ngi:

Hng Lnh sn cao

Song Ng hi khot
Nhc ng minh thi
Nhn ti t pht

(Hng Lnh non cao

Song Ng b rng
Nu gp thi sng
Nhn ti ua pht)

Ca L cn l mnh t gn vi nhiu huyn tch. Ni y tng l ni lu li du chn ca hai

ngi con ca Lc Long Qun v u C trn con ng sinh c lp nghip. khng qun
ngun gc v ghi nh cng n cha m, h lp ra n th ti ca bin, chnh l tin thn ca
ngi n Ca th quc mu u C ti Ngh An ngy nay. Hay nh Bi L tng truyn l ni
An Dng Vng c ra vng r nc a xung bin. Huyn tch v s hnh thnh o Mt
gn vi cu chuyn nng T Nng mi mt trng chng. Thi thuc ng, Vng Bt mt
trong bn nh th kit xut ca thi S ng dong thuyn vt bin qua nc ta thm cha.
Thuyn b chm, xc ng tri v Ca Hi. V sau c nhn dn lp n th cng, n nay vn
cn tng g hai cha con Vng Phc, Vng Bt. n thi Trn, cha Song Ng l ni Huyn
Trn cng cha tu tp mt thi gian trc khi tr v Thng Long. Ca L cn c rt nhiu di tch
c, l nhng ngi cha, ngi n nh cha o Ng, cha Ph Am v cc ngi n th cc
danh nhn nh n th Cng Quc cng Nguyn X, n Thi ph Nguyn S Hi Nhng di
tch lch s ny l minh chng cho mt thi k pht trin v lch s cng nh vn ha trn mnh
t ny.

Chia s (0)
 L n bng Di tch lch s Cha L Sn. nh: X.N

Ca L trong dng chy lch s dn tc

Mnh t Ca L vi ni non, b sng hng v hun c, sn sinh ra rt nhiu con ngi kit
xut. Lch s dn tc ghi nhn nhn ti ho kit mnh t ny t vn ti v, t y hc ti k
thut khng i no khng c. Ca L c ni Kim, ni C to nn kh thing cho s pht t v
ng v: y l ni sinh ra cc v tng kit xut ca dn tc nh Cng Quc cng Nguyn
X, Thi bo Nguyn S Hi. Dng h Nguyn nh hu du Nguyn X c ti hng chc ngi
c phong tc Qun cng v tc Hu. Thi hin i, Ca L cn c 4 chin s cch mng
mang qun hm cp tng l Hong an, Hong Khu, Hong Min v L Xun Kin cng
nhiu ngi mang qun hm cp t khc...

Pha bn phi sng Cm l ni Bng Nhn lm bc bnh phong che ch v hi t kh thing, li

c ni Thch ng vi hnh dng ngn bt vit ln tri xanh cho Ca L pht danh ng thi th
khoa c. Trong lch s, mnh t ny c hng trm ngi t cao t hng cng, c nhn,
tin s m cao nht l hong gip. Tiu biu nht c Thch ng Phm Nguyn Du u Hong
gip nm 1779, lm quan ti chc ng cc i hc s. Bng Qun cng Nguyn Hu Chnh thi
hng cng nm 16 tui, li thi tam trng ngnh v. ng l mt trong nhng tc gi th
Nm ni ting v l mt trong nhng nhn vt c nh hng ln nht n lch s Vit Nam th
k 18. Hong Vn C u Ph bng, lm quan ti chc c hc Ngh An. Nguyn Huy Nhu u
tin s, l danh s Nho hc v nh gio dc ni ting th k 20, tng l Hi trng hi c hc Vit
Nam v ch bt bo C hc qu san

Khng ch c nhn ti vn v, Ca L cn l ni c nhiu v danh y ni ting, chnh l

nhng nhn vt thuc dng h Hong, trong c hu du ca St Hi i vng Hong T
Thn. Danh y Hong Nguyn Ct tc gi ca b sch y hc nh cao Qu vin gia hc. Hong
Nguyn L lm Vin ph Vin Thi y, cha bnh cho nh vua v hong tc. ng tng gi chc
Ph chnh s i s Trung Hoa v c triu Mn Thanh ca ngi l s thn Vit Nam uyn bc
y thut, mu mc v th ph. Con trai ca Hong Vn C l Hong Vn Thm k tc truyn
thng v vang ca dng h thi C nhn khoa thi nm t Mo (1915), ti nm 1936 ng l mt
trong nhng ngi sng lp ra Hi Y hc Trung K, tp hp nhiu vn thn s phu yu nc trn
a bn t Thanh Ha vo n Phan Thit. ng l mt trong nhng ngi c cng ln trong vic
chn hng nn y hc c truyn dn tc. n nm 1958, ng gi chc Vin trng Vin Y hc c
truyn Vit Nam, Ph hi trng Hi ng Y Vit Nam.
Ca L cn l qu hng ca nhiu v anh hng cch mng ni ting nh ch s Hong Phan
Thi ngi c Phan Bi Chu ca ngi l Cch mng khai sn chi t. n thi hin i c
ng ch Hong Vn Tm ngi cng sn kin trung trong Cao tro X vit 1930 1931. Chin
s cch mng Phm Tc l ngi t chc in n v ct giu ti liu mt ca ng trong thi k
Cao tro X vit 1930 1931. N chin s bit ng Si Gn, L Th Bch Ct, nguyn B th
Qun on II hy sinh trong cuc Tng tin cng v ni dy ma Xun Mu Thn 1968. c bit
nht phi k n ng ch Nguyn Duy Trinh - nguyn y vin B Chnh tr, B trng B Ngoi
giao nc CHXHCN Vit Nam...

Pht huy ti nguyn nhn vn pht trin du lch bn vng

Ca L khng ch c ti nguyn thin nhin thng cnh m cn c ti nguyn nhn vn vn

hin. y chnh l ngun lc cc k to ln pht trin v a dng ha cc loi hnh du lch. V
th, vic pht trin du lch ch da trn ti nguyn thin nhin m ch yu l du lch bin s cha
bc l ht nhng tim nng th mnh thc s. Mt trong nhng gii php ti u cho vic y
mnh sc ht i vi khch du lch ti Ca L chnh l vic lin kt loi hnh du lch bin danh
thng vi du lch tm linh tn ngng. Theo thng k s b hin nay trn a bn Ca L c
y cc loi hnh di tch danh thng, trong c ti 3 di tch c cp bng di tch lch s,
vn ha cp quc gia v hng chc di tch lch s cp tnh khc. Da vo nhng li th ny
khi dy tim nng, pht l th mnh, lm cho bn b khp ni thy c truyn thng vn hin
vn vt ti y, ng thi khi dy tnh khm ph, tm ti v hng v nhng gi tr vn ha
nhn vn tt p.

Mt trong nhng bin php trc mt qung b nhng gi tr nu trn, chnh l phi xy
dng c mt h thng thng tin y v nhng di tch lch s v thng cnh; o to i ng
nhn vin kinh doanh du lch v hng dn vin du lch c tnh chuyn nghip cao, gp phn to
n tng mnh v tr thnh mt im n ca du khch.

Trn T Quang (Th vin tnh)