Professional Documents
Culture Documents
Tm tt:
Thn l c quan d b tn thng hng th 3 trong chn thng, theo sau lch v gan. Phn
thng dng nh gi chn thng thn l phn ca Hip hi M v Phu thut Chn
thng (AAST). Phn ny nh gi tn thng thn da trn kch thc vt rch v s ln cn
ca n i vi rn thn. D ng-tnh mch v gi phnh l nhng tn thng mch mu do can
thip y khoa nh sinh thit hay phu thut trn thn chnh ch. Cch tip cn cc tn thng ng
mch thn thay i theo thi gian t hng can thip tch cc n theo di v iu tr bo tn,
hoc iu tr ni mch, bao gm phng php thuyn tc ng mch thn chn lc qua catheter
v t stent/mnh ghp stent. Trong bi vit ny, chng ti m t vai tr v cc mt k thut v
can thip ni mch trong iu tr tn thng ng mch sau chn thng hay tn thng do can
thip y khoa.
M u
Thn l c quan niu-sinh dc thng tn thng nht trong chn thng bng [24]. C ch chnh
gy ra tn thng thn l chn thng, do can thip y khoa, hay trong lc phu thut [9, 21]. Hu
ht cc tn thng do chn thng thng nh v khng gy nguy him ti tnh mng. Tn
thng thn c th c chia thnh cc loi sau: rch thn, dp thn, v tn thng mch mu
thn [9, 21, 23]. Tn sut tn thng mch mu thn do can thip y khoa ngy cng tng v cng
c nhiu th thut can thip nh phc hi ng mch thn hay t stent, cc th thut qua da
nh sinh thit, m thn ra da, tn si thn-niu qun, hay phu thut bo tn nephron [5, 6, 12,
19]. Cc du hiu hnh nh hc trong tn thng mch mu do can thip y khoa bao gm d ng-
tnh mch, gi phnh, bc tch ng mch, hay thot cn quang. Hu ht nhng tn thng ny t
lnh. Tuy nhin, chng c th gy chy mu lng nhiu, tiu mu gy nguy hi ti tnh mng hay
suy gim chc nng thn, v cn phi c x tr tc thi [5, 6, 12]. Ngy nay, cc hng tip cn
bo tn hay xm ln tn thiu ngy cng c a chung hn hng phu thut, bao gm th
thut thuyn tc ng mch qua catheter v t stent/mnh ghp stent [3-6, 8, 9, 12, 15, 17-21,
23]. T lu, iu tr ni mch l mt hng tip cn khng phu thut cc tn thng ng mch
thn v c nhiu li im nh hi phc nhanh, thi gian nm vin ngn v c th hot ng th
cht li nhanh chng. Mc ch ca bi vit ny nhm m t vai tr v cc kha cnh k thut ca
can thip ni mch trong vic iu tr cc tn thng ng mch sau chn thng v tn thng
thn do can thip y khoa.
Cn nhc chung v k thut
Vic chn la vt liu thuyn tc l rt quan trng trong vic iu tr cc tn thng mch mu
hiu qu. Vt liu c la chn da trn nhng c s nh sau: v tr, kch thc, mu dng chy
ca mch mu s b bt tc, sn c ca vt liu, v kinh nghim ca nh hnh nh hc can thip
[4]. Mch mu qua da bng thuyn tc chn lc bng xon kim loi l la chn u tin trong
iu tr chy mu ng mch thn. Thuyn tc siu chn lc cng xa cng tt gi tn thng
nhu m mc ti thiu, t nht l phi ngang mc ng mch gian thu. iu ny c th c
thc hin bng vi catheter v vt liu thuyn tc l vi xon kim loi. Khuyt im chnh ca thuyn
tc bng xon kim loi l phi cn nhiu hn mt xon kim loi c th bt tc , v do lm
tng chi ph v thi gian ca th thut. V nhng l do ny, cc vt liu thuyn tc dng lng nh
keo n-butyl cyanoacrylate (NBCA) hay Onyx c th rt hu ch. Mui cyanoacrylates c u im
l nht thp nn d tip vo nhng catheter nh v xon nhiu vng. Vic s dng keo NBCA
nhng bnh nhn huyt ng khng n nh ang rt c quan tm v n cho php cm mu
nhanh hn nhng loi vt liu thuyn tc khc [4-6, 18].
Hnh 3. X tr ni mch mun cho tn thng bc tch ng mch thn sau chn thng mt
ngi n ng 63 tui. (A) Cc du hiu cho thy bc tch thnh dng khng bt tc ca ng
mch thn xa bn phi v tn thng gi phnh hnh thnh th pht; (B) mch mu sau khi t
stent ph mch vnh cho thy ng mch thn bnh thng.
Hnh 4. Chy mu tip din sau ghp thn mt ngi ph n 46 tui. (A) Mch mu chn lc
cho thy thot mch cn quang ang tip din t phn thn ca cc di nhnh ng mch phn
thu trn thn ghp; (B) t mnh ghp stent mch vnh chn lc; (C) Ngng chy mu hon ton
trn mch mu sau th thut cho thy chc nng ng mch chnh vn c bo ton.
Tn thng vng lng di, nht l vt m, sinh thit thn qua da, hay cc phu thut bo tn
nephron c th gy ra nhng tn thng mch mu v t gy ra nhiu bin chng khc nhau
[2, 5]. Thuyn tc l liu php ph hp cho nhng ca nh vy.
Trong giai on cp
Hnh 6. Tiu mu lng ln km sc gim th tch 2 gi sau khi sinh thit thn qua da mt ph
n 56 tui. (A,B) S hin din ca d ng mch-i thn trn phim mch mu thn cp cu
km vi ho nhanh khoang tit niu; (C) thuyn tc bng vi xon kim loi hai mch mu bt
thng gy ra tiu mu; (D) bt tc hon ton l d v ngng chy mu trn phim mch mu
sau thuyn tc.
Trong giai on hu cp
Vn chnh ca giai on hu cp l tiu mu dai dng qua s hnh thnh ca mt d ng-tnh
mch (Hnh 6). iu ny rt thng xy ra sau sinh thit thn, v thng n s t ng trong mt
vi ngy. Nu nh n vn tn ti hn mt tun th c th gy kh khn cho vic hi phc. iu tr
qua da bao gm gy bt tc mch mu bt thng l nguyn nhn gy tiu mu [19]. Mu mt
thng t v thng lin quan ti ng mch ngoi bin. Thuyn tc c th c thc hin bng
cc ht tr v 1 hoc 2 vi xon kim loi. Lot do nm lu c th xut hin vo ngy th 10. Cc
mu ng ngn mu chy ni m kim c th b tch ri lm xut huyt nng t ngt, tnh trng
ny c th nghim trng nu nh bnh nhn khng cn c theo di. iu ny cng ng trong
giai on cp, thuyn tc cp cu c bit hu dng v n cm mu v nga bin chng [5, 6]
Hnh 7. Tng huyt p ng mch trng din mt bnh nhn 43 tui 1 nm sau sinh thit thn
d ghp qua da. (A) ng mch chn lc: c l d ng-tnh mch ln nhnh phn thu cc
trn ca ng mch thn trn thn ghp v gi phnh (mi tn mu en) km shunt ng-tnh
mch ng k (u mi tn) v y tnh mch sm (mi tn mu trng). Lu s vng mt ca
hnh nh thn (nephrogram); (B) Phim mch mu chng sau thuyn tc chn lc ng mch
n bng xon kim loi 0.035 inch: bt tc hon ton cung ca ti phnh v l d, ci thin hnh
nh thn ; (C) Phim mch mu sau thuyn tc (pha nhu m): nhi mu thn < 10% vng nhu
m thn (mi tn)
Bin chng
au
Tng huyt p
Suy thn
Thc hin cc th thut c km theo cc cht cha i-t c th gy suy gim chc nng thn. Bnh
nhn phi c ung nc y trc bt k th thut thuyn tc no [17].
Tiu mu
Nhim trng
Thuyn tc sai ch
Lun c th xy ra vi bt k loi vt liu no. Lun c ri ro ng k thuyn tc phi do xon kim
loi, ht tr vnh vin hay keo trong trng hp d ng-tnh mch. C th ly vi xon kim loi
bng li theo k thut Lasso hoc bng phu thut [4].
Cng ging nh cc th thut ni mch khc, thuyn tc v t stent lun mang theo ri ro hnh
thnh khi mu t ti im m kim, bc tch ng mch, huyt khi, v ng mch, thuyn tc
xa, phn ng phn v, sc, qu ti dch v suy thn.
Kt lun
Tom li, trong mt vi thp k gn y, thuyn tc ng mch qua catheter tr thnh liu php
u tay iu tr chn thng thn c phn AAST thp v cng ngy cng tr nn thng dng
vi cc tn thng thn phn cao hn. Thuyn tc ng mch qua catheter i din cho cc
bin php can thip an ton v hiu qu cm chy mu ng mch tt trong ng cnh tn
thng mch mu thn do can thip y khoa, v c th gim t l bin chng v t vong lin quan.
Mc ch chnh ca vic thuyn tc l n nh huyt ng cho bnh nhn. Vi bt c ch nh no,
thuyn tc ng mch thn cn c hi chn bng tip cn a chuyn khoa c th thit lp k
vng v cc mc ch trn lm sng.
1. Breyer BN, McAninch JW, Elliott SP, Master VA. (2008), Minimally invasive endovascular
techniques to treat acute renal hemorrhage. The Journal of urology, 179(6), 2248-52; discussion
53.
2. Ierardi AM, Floridi C, Fontana F, Duka E, Pinto A, Petrillo M, et al. (2014), Transcatheter
embolisation of iatrogenic renal vascular injuries. La Radiologia medica, 119(4), 261-8.
3. Loffroy R. (2017), N-Butyl Cyanoacrylate Glue: The Best Hemostatic Embolic Agent for
Patients with Acute Arterial Bleeding. Cardiovasc Intervent Radiol, 40(8), 1290-1.
4. Loffroy R, Guiu B, Cercueil JP, Krause D. (2009), Endovascular therapeutic embolisation: an
overview of occluding agents and their effects on embolised tissues. Current vascular
pharmacology, 7(2), 250-63.
5. Loffroy R, Guiu B, Lambert A, Mousson C, Tanter Y, Martin L, et al. (2008), Management of
post-biopsy renal allograft arteriovenous fistulas with selective arterial embolization: immediate
and long-term outcomes. Clinical radiology, 63(6), 657-65.
6. Loffroy R, Rao P, Kwak BK, Ota S, De Lin M, Liapi E, et al. (2010), Transcatheter arterial
embolization in patients with kidney diseases: an overview of the technical aspects and clinical
indications. Korean journal of radiology, 11(3), 257-68.
7. Sangthong B, Demetriades D, Martin M, Salim A, Brown C, Inaba K, et al. (2006),
Management and hospital outcomes of blunt renal artery injuries: analysis of 517 patients from
the National Trauma Data Bank. Journal of the American College of Surgeons, 203(5), 612-7.
8. Santucci RA, Fisher MB. (2005), The literature increasingly supports expectant
(conservative) management of renal trauma--a systematic review. The Journal of trauma, 59(2),
493-503.
9. Santucci RA, McAninch JW, Safir M, Mario LA, Service S, Segal MR. (2001), Validation of
the American Association for the Surgery of Trauma organ injury severity scale for the kidney. The
Journal of trauma, 50(2), 195-200.
10. Bardin F, Chevallier O, Bertaut A, Delorme E, Moulin M, Pottecher P, et al. (2017), Selective
arterial embolization of symptomatic and asymptomatic renal angiomyolipomas: a retrospective
study of safety, outcomes and tumor size reduction. Quantitative imaging in medicine and surgery,
7(1), 8.
11. Bent C, Iyngkaran T, Power N, Matson M, Hajdinjak T, Buchholz N, et al. (2008), Urological
injuries following trauma. Clinical radiology, 63(12), 1361-71.
12. Bittenbinder EN, Reed AB, editors. Advances in renal intervention for trauma. Seminars in
vascular surgery; 2013: Elsevier.
13. Brewer ME, Strnad BT, Daley BJ, Currier RP, Klein FA, Mobley JD, et al. (2009),
Percutaneous embolization for the management of grade 5 renal trauma in hemodynamically
unstable patients: initial experience. The Journal of urology, 181(4), 1737-41.
14. Chow SJ, Thompson KJ, Hartman JF, Wright ML. (2009), A 10-year review of blunt renal
artery injuries at an urban level I trauma centre. Injury, 40(8), 844-50.
15. Dobrilovic N, Bennett S, Smith C, Edwards J, Luchette FA. (2001), Traumatic renal artery
dissection identified with dynamic helical computed tomography. Journal of vascular surgery,
34(3), 562-4.
16. Hagiwara A, Sakaki S, Goto H, Takenega K, Fukushima H, Matuda H, et al. (2001), The role
of interventional radiology in the management of blunt renal injury: a practical protocol. Journal of
Trauma and Acute Care Surgery, 51(3), 526-31.
17. Ierardi AM, Duka E, Lucchina N, Floridi C, De Martino A, Donat D, et al. (2016), The role of
interventional radiology in abdominopelvic trauma. The British journal of radiology, 89(1061),
20150866.
18. Lee JT, White RA. (2002), Endovascular management of blunt traumatic renal artery
dissection. Journal of Endovascular Therapy, 9(3), 354-8.
19. Loffroy R, Abualsaud B, Delgal A, Guiu B, Kermarrec I, Michel F, et al. (2010), Role of
percutaneous arterial embolization in renal pathology. Progres en urologie: journal de l'Association
francaise d'urologie et de la Societe francaise d'urologie, 20(3), 161-71.
20. Lorelli DR, Kralovich KA, Seguin C. (2001), The impact of pre-existing end-stage renal
disease on survival in acutely injured trauma patients. The American surgeon, 67(7), 693.
21. Mani NB, Kim L, editors. The role of interventional radiology in urologic tract trauma.
Seminars in interventional radiology; 2011: Thieme Medical Publishers.
22. Natarajan B, Gupta PK, Cemaj S, Sorensen M, Hatzoudis GI, Forse RA. (2010), FAST scan: is
it worth doing in hemodynamically stable blunt trauma patients? Surgery, 148(4), 695-701.
23. Ramaswamy RS, Darcy MD. (2016), Arterial Embolization for the Treatment of Renal
Masses and Traumatic Renal Injuries. Techniques in Vascular and Interventional Radiology, 19(3),
203-10.
24. Titton RL, Gervais DA, Boland GW, Mueller PR. (2002), Renal trauma: radiologic evaluation
and percutaneous treatment of nonvascular injuries. American Journal of Roentgenology, 178(6),
1507-11.
25. Toutouzas KG, Karaiskakis M, Kaminski A, Velmahos GC. (2002), Nonoperative
management of blunt renal trauma: a prospective study. The American surgeon, 68(12), 1097.