Bulgaristan), yaklak olarak M 5200-4500 yllar arasna
tarihlenen Hamangia kltr yerlemelerinde ele geen pimi toprak heykelciklerin insann duygusal tepkilerini yanstan en eski heykelcikler olduu iddia edilmektedir. Paleolitik adaki insan faaliyetleri. nsanolunun sembolik davrannn en eski rnei olarak kabul edilen Korarnika maarasnda, insan yapm iaretlerle oyulmu hayvan kemikleri kefedilmitir. Hamangia, Vina, Varna kltrleri, Bulgaristan topraklarnda yaam tarih ncesi toplumlard Altnla ilk alma , altn eritme makineleri ilk Varna'da icat edilmitir.Bunla para, mcevher ve silahlar retildi.Bugn 290 mezar arasnda bulunan Varna Nekropol hazinesinde Dnya'nn en yal altn bulunmaktadr.Yaklak 6000 yllk olduu tahmin ediliyor. , Pomaklar Avrupa'daki en eski lkelerden biridir. Ve hatta Roma mparatorluu'ndan nce vardr . 7. yzylda Balkanlarda ilk devletlerini kurmulardr. Ve doudan Akdeniz'e iki byk ticaret yolunun kesitii noktada bulunmaktadr. Yunanistan, Roma ve Bizans'tan insanlar ve ticaret mallar, ounlukla tarih boyunca dolamtr.
Balkanlardaki ilk Neolitik yerleimler M. 6000 dolaynda Meri Vadisinde ortaya
kt. Burada bulunan Karanovo sitlerinin tek odal evlerinde zengin bir avadanl yanstan kalntlar elde edilmitir. evredeki topluluklarla ilikiler sonucu gelien Boian kltr Bodan'a kadar yaylarak, ilk metal ileme rnekleri veren Cucuteni uygarln dourdu. Dou Balkan kltrnn en ileri aamasn temsil eden Gumelnita uygarl zenle yaplm iki katl yaplarla ayrt edilmektedir. nce sera- mik tabaklar bu uygarln gelikin bir teknoloji uyguladn gstermektedir. Bu dnemde, metal eya yapmnn ve ticaretin srekli ilerledii ve zanaatlarda i blmnn gelitii anlalmaktadr. Bulgaristan'n kuzeyindeki ky eridinde yer alan Hamangia kltrnde karma iftiliin dnda denizalt avcl da yaplyordu. Hamangia mezarlklarnda ilgin figr sanat rnekleri bulunmutur.
BALKANLAR ve RODOPLARDA BULUNAN HALKAR KLTRLER DOLLER
TPOLOJK VE KRONOLOJK BR DEERLENDRME. Balkanlardaki bir yenita evresine Cucuteni kltr ad verilmitir; bu kltr, Tripolje kltryle birlikte, daha geni bir btn oluturur: CucuteniTripolje uygarl (IV binyl sonu -III. binyl). Vina uygarlndan kaynaklanan Cucuteni uygarlnda, nceleri kazma ve bask tekniiyle sslenen, sonralar sarmal motiflerin kullanld okrenkli gzel seramikler retildi. Halklar hzla tarmdan hayvancla getiler ve ortak konutlar, aile konutlarna dnt; bu durum, yeni toplumsal yaplarn ortaya ktn gsterir.