KINH NGHIM P DNG GII PHP MNG NI CHO CNG TRNH XY

DNG TRN NN T YU TI D N KHU NH BC H, H NI

TS. TRNH VIT CNG, KS. NGUYN NGC THUYT(1)

ThS. NGUYN VN NG (2)
1. Vin KHCN xy dng
2. Cng ty c phn nn mng v xy dng Fodacon

Tm tt: Mng ni l gii php c p dng trong xy dng nhiu cng trnh trn th gii.
Nguyn l ca gii php ny l thay th ti trng ca khi t c o i trong h mng bng ti
trng ca cng trnh, do t lm thay i trng thi ng sut trong t nn ln ca cng trnh
khng ln mc d khng tin hnh x l nn. So vi gii php thng thng, hiu qu ca gii php
cng cao khi b dy t yu cng ln. Kinh nghim p dng cho cc khi nh lin k ti khu th
mi Bc H cho thy gii php mng ni cho php tit kim 40-50% chi ph so vi phng n mng
cc.
1. M u
Vit Nam nm trong nhm quc gia c mt dn s cao nht th gii, trong nhng ni c
mt dn c ng nht ng bng sng Hng v sng Cu Long l nhng khu vc c hnh
thnh t trm tch sng bin. Tng t yu ti cc khu vc ny c phn b trn din rng v mt
s ni b dy t yu c th ti 40-50m. t yu cc khu vc nu trn cng l mt im bt li i
vi s pht trin ca nn kinh t v chi ph u t cho nn mng cng trnh cao hn nhiu ln so vi
khi xy dng nhng khu vc c iu kin a cht thun li hn. ln qu mc ca cng trnh
xy dng trn nn t yu dn n s c ln nt nhiu cng trnh nh trng hp ca mt s khu
chung c H Ni (Ngc Khnh, Ging V, Thnh Cng, Qunh Mai,...), TP. H Ch Minh (khu
Thanh a)...
Nguyn tc chung ca cc gii php khng ch ln ca cng trnh nm trong gii hn cho
php l kim sot cc yu t gy bin dng ca cc lp t nm trong vng chu nh hng ca ti
trng cng trnh. V ln ca mng ph thuc ch yu vo hai yu t l mc gia tng ng sut
hu hiu theo phng thng ng v tnh bin dng ca t nn. Nh vy, kim sot ln ca
cng trnh xy dng trn nn t yu cn can thip vo nhng yu t , thng qua nhng gii php
nh:
- Ci to t tng cng ca t nn, qua gim mc bin dng ca t: Trn thc t cc
phng php nh: m ct, gia ti trc (c th s dng bc thm hoc ging ct y nhanh tc
c kt t), tr t-xi mng, cc tre hoc c trm... su gia c nn bng cc phng php ny
thng hn ch mc vi mt i vi nhng gii php gia c nng n 20-30 m i vi cc phng
php gia c su. i vi trng hp tng t yu cn gia c c b dy ln hn th vic gia c nn kh
thc hin c do thiu trang thit b thi cng hoc chi ph gia c nn qu cao;
- Hn ch s gia tng ng sut hu hiu trong t: Gii php thng c p dng l gim qui m
cng trnh (v d s tng nh) hoc s dng kt cu nh gim ti trng gy ln. Tuy vy i vi cc
cng trnh xy dng thng thng th mc gim ti trng do s dng vt liu nh thng ch
mc 15-25% nn trong phn ln cc trng hp vic p dng gii php ny ch c tc dng gim nh
yu cu x l nn.
i vi trng hp lp t yu bn di mng c b dy ln trong khi din chu ti rng th cc
gii php x l nn nh nu trn c th khng kh thi hoc khng kinh t. Trong iu kin ny mng
ni l gii php c nhiu u im, c th ng thi p ng cc yu cu v mt k thut v kinh t.
2. Nguyn l ca phng php mng ni
Theo tiu chun thit k cng trnh ca Mexico[3], Mng ni l loi mng trong ngi ta tm
cch gim p lc ph thm trong t nn thng qua vic o t v s dng mng hp t mt
su no trong t". nh ngha nu trn th hin nhng ni dung chnh ca phng php mng
ni, l o t kt hp vi s dng mng hp.
Trong nn t c kt bnh thng, ty theo tng quan gia trng lng ca th tch t do mng
hp thay th (cn gi l ti trng b) W , v ti trng ca cng trnh WCT , c th chia ra cc trng
hp:
a. Ti trng ca cng trnh nh hn ti trng b ( WCT < W ): t nn c gim ti nn ln ca
cng trnh sau khi xy dng thng rt nh. y l trng hp ca cng trnh ti trng nh (v d nh
1-2 tng vi 1 tng ngm);
b. Ti trng ca cng trnh bng ti trng b ( WCT W ): p lc gy ln do ti trng cng trnh khng
ng k nn ln ca cng trnh sau khi xy dng thng nh nn khng cn x l nn. Trong thc
t, trng hp ny thng gp khi xy dng cng trnh c ti trng trung bnh, nh nh 4-6 tng vi 1
tng ngm;
c. Ti trng ca cng trnh ln hn ti trng b ( WCT > W ): Cng trnh gy ng sut ph thm trong
t nn. ln ca cng trnh sau khi xy dng ph thuc vo mc tng ca ng sut gy ln v
c trng bin dng ca t nn. Trong trng hp ln tnh ton cao hn ln cho php th cn
p dng bin php x l nn hoc s dng mng b trn cc ma st gim ln ca cng trnh.
y l trng hp ca nh cao tng c mt vi tng ngm.
Nh vy thc cht c ch lm vic ca t nn v cng trnh trong cc trng hp (a) v (b) c
cng nguyn l nh gii php x l nn bng cch gia ti trc t nn, sau d ti xy dng
cng trnh. Do p lc trong t khng vt qu p lc tin c kt ca t nn ln ca cng trnh
ch yu l do bin dng n hi ca t.
Gii php mng ni c nghin cu v p dng t th k XVIII Anh[5], sau c p dng
M v c bit l c p dng rt ph bin cho cc cng trnh xy dng trn nn t rt yu
th Mexico[6, 7]. Vit Nam, nguyn l ca mng ni c nhiu nh chuyn mn quan tm
nghin cu nhng vic p dng vo cng trnh cn hn ch do nhng cn tr v mt qun l v nhng
e ngi khi p dng gii php thit k mi.
Trong khun kh cc ti nghin cu v mng ni Vin KHCN Xy dng thc hin nm 2006[1]
v v mng b-cc cho nh cao tng c tng ngm do Vin KHCN Xy dng kt hp vi Vin
KHCN v Kinh t xy dng H Ni thc hin nm 2009[2], mt s cng trnh p dng nguyn l
mng ni c trin khai. Bo co ny trnh by kt qu p dng kt qu nghin cu cho cc khi
nh lin k thuc d n khu th mi Bc H (H Ni).
3. p dng gii php mng ni ti khu th mi Bc H
3.1. iu kin t nn
Khu th mi Bc H ti H ng (H Ni) gm 3 khi nh 22 tng v gn 100 cn nh lin k
cao 4-5 tng. D n c trin khai trn khu vc c iu kin a cht phc tp. vng ln cn d
n c nhiu khi nh 2-5 tng c xy dng t nhiu nm trc, trong mt s nh b ln
mnh v b nghing.
Kt qu kho st a cht cng trnh phc v thit k k thut cho thy t nn gm cc lp:
- Lp t lp (1), dy 1 m;
 - Lp st do mm n do chy (2), dy khong 6 m;
- Lp bn st rt yu vi hm lng hu c cao (4a) dy khong 4 m. y l lp t c h s rng
cao (eo2) v sc khng ct rt thp;
- Lp bn st yu (4b) dy 26 m;
- Lp st pha do mm n do cng, dy 4 m;
- Lp cui si gp t su 38 m tr xung.
Hnh 1 th hin cu to a tng v mt s ch tiu ca cc lp t. Nc ngm khu vc xy
dng gp t su khong 10 m, do khng nh hng n cng tc thi cng h mng cng trnh.

m H s rng eo Ch s do
(%) (%)

0m

St do mm, 3
do chy

8m

Bn st rt yu 4a

12m

Bn st yu

4b

34m

Hnh 1. Tr a cht in hnh ti khu vc xy dng

3.2. Gii php nn mng

3.2.1. La chn phng n mng
Cc khi nh 22 tng c ti trng rt ln nn cc khoan nhi c la chn lm mng cho cng
trnh.
Cc khi nh lin k phn b trn phm vi rng nn ton b hai lp t 3 v 4 nm trong vng nh
hng ca ti trng cng trnh. Nu s dng mng nng th ln tnh ton ca cc khi nh lin k
ln ti 25-30 cm nn vic x l nn mng cn c xem xt nhm mc tiu m bo cho ln nm
trong phm vi cho php. Mt s gii php x l nn c xem xt ti d n ny l:
 - Gia ti ton b din tch xy dng cc nh lin k (c s dng bc thm hoc ging ct) y
nhanh qu trnh c kt, sau d ti v xy dng cng trnh trn mng nng. Gii php ny c chi ph
tng i thp, tuy vy thi gian thc hin di (khong 8-10 thng) v cc cng trnh ln cn c th b
h hi do ln nh hng;
- Tr t xi mng, thi cng n su 15-20 m. Chi ph cho gii php ny tng i cao, hm
lng hu c mt s su rt cao nn cng hn hp t-xi mng thp v khng x l c
lp t yu trong khong su 20-34 m;
- Cc tit din 25-30 cm, p n tng st do mm n do cng (5) gp t su khong 34 m
hoc ti tng cui si gp t su khong 38 m. y l gii php an ton nhng c chi ph qu cao;
- S dng mng ni t trn lp st do mm n do chy (3). Cc tnh ton cho thy gii php
ny cho php gim khong 40% chi ph so vi mng cc, y nhanh tin thi cng v khng ch
ln ca cng trnh trong phm vi cho php. y l phng n c la chn p dng cho cc khi
nh lin k.
3.2.2. Ni dung phng n mng ni ti khu th Bc H
a. Cc ni dung tnh ton, phn tch trong thit k
Cc khi nh lin k gm cc cn nh kch thc 4,5 x 16 m, vi mt bng kin trc nh th hin
trn hnh 2. Cc vn c xt n trong qu trnh thit k mng ni cho cc khi nh ny l:
* tri ca y h o
t nn c gim ti khi o t thi cng mng ni nn bin dng ca t nn to ra tri
ca y h o. Khi xy dng cng trnh, t c gia ti tr li v nu p lc y mng ca cng
trnh tng ng p lc trong t trng thi t nhin th ln ca t di mng tng ng vi
tri. Vic tnh ton tri cho php nh gi xem c cn p dng cc bin php hn ch tri
ln ca cng trnh sau khi xy dng khng vt qu gii hn cho php.
Theo tnh ton, khi bc lp t dy 2,5 m trn ton b din tch xy dng cc khi nh lin k,
mc gim ng sut cao y h o bng 46 kPa. tri y mng do bin dng n hi ca
t di y h o c th xc nh theo cng thc ca Baladi[4]:

d 2
E strip (1)
E
Trong :
E l tri n hi;
strip l h s, ph thuc vo b rng h o;
l dung trng ca t, ly trung bnh bng 17 kN/m3;
d l su o;
E l m un bin dng ca t khi h ti.
Vi h mng b rng 19 m v su o t 2,5 m, tri tm h o xc nh theo cng thc
(1) bng 3 cm. Gi tr ny tng i ph hp vi kt qu tnh ton bng phn mm GEOSLOPE, theo
E 3.5 cm (hnh 3).
 Hnh 2. Mt bng nh lin k

Hnh 3. Kt qu tnh ton tri bng phn mm GEOSLOPE

* ln ca mng
Ti trng ca cng trnh s dn n s gia ti tr li cc lp t di y mng. Theo tnh ton,
mc gim ti do bc 2,5 m t bng 46 kPa v p lc y mng trung bnh di cc nh lin k
bng 60 kPa. Nh vy ngoi ln ca t nn khi c gia ti li cn phi k n ln c kt do
ng sut hu hiu trong t tng thm 14 kPa. Trong iu kin ny, ln ca cng trnh tnh theo
phng php ca Zeevaert[6] bng 6,9 cm.
* ln ph thm do xo ng ca t di y mng
Lp t b mt y h o thng b xo ng do hot ng ca cng tc thi cng ko di v do b
ngp nc, cc hin tng ny lm tng tnh nn ln ca t. Vic d tnh mc nh hng ca t
b xo ng i vi ln ca cng trnh rt kh xc nh. loi tr nh hng ca yu t ny,
trong thit k p dng bin php gia c lp t ngay di mng bng cc tre.
b. Ni dung ch yu ca phng n mng
Gii php mng p dng c cc ni dung chnh nh sau:
- o t n su 2,5 m trn ton b din tch xy dng nh lin k. Cng tc thi cng c yu
cu tin hnh nhanh hn ch xo ng lp t b mt y h o;
- Gia c nn bng cc tre di 1,5 m, mt 25 cy/m2;
- Thi cng mng hp (hnh 4 v 5) vi cc c trng:
+ Mi nhm 4 nh lin k c t trn mt hp mng rng 18m, di 19 m v cao 2,5 m;
+ Bn y hp dy 25 cm v cc tng bin dy 20 cm, bng b tng ct thp. Cc mch ngng
thi cng c chng thm ngn nc thm thu vo trong mng;
+ Cc tng bn trong hp s dng khi xy.
c. Mt s kt qu quan trc
 Mt s quan trc c thc hin trong qu trnh thi cng nh gi s lm vic ca h thng
mng ni. Quan trc tri y h o thc hin trong qu trnh bc t h mng cho thy tri
o c ch bng 2,5 cm, thp hn so vi gi tr tnh ton. Quan trc ln nhiu v tr cho thy khi
ti trng cng trnh bng 50% ti trng tnh ton th ln t 0,5-4,5 cm. n nay, sau khi c a
vo s dng 18 thng th ln ca cng trnh mc 5-7 cm v kt cu ca tt c cc nh lin k lm
vic bnh thng.

Hnh 4. Mt ct qua mng

Hnh 5. Thi cng mng ni ti khu th mi Bc H

4. Kt lun
- Mng ni l mt trong nhng gii php mng thch hp cho cng trnh xy dng trn nn t yu
v c p dng rng ri nhiu nc trn th gii;
- i vi cng trnh c ti trng nh n trung bnh xy dng trn nn t yu c b dy ln, mng
ni c hiu qu kinh t - k thut cao do khng cn ci to nn t yu di mng;
- Kt qu ng dng gii php mng ni ti khu th mi Bc H cho thy y l gii php mng
kh thi v hiu qu trong iu kin Vit Nam.
TI LIU THAM KHO
1. TRNH VIT CNG, PHM QUYT THNG, INH QUC DN. Nghin cu s dng mng ni cho
cng trnh xy dng trong vng t yu c b dy ln, Bo co tng kt ti RD 01-01, Vin Khoa hc
cng ngh xy dng (B Xy dng), 2006.
2. TRNH VIT CNG, BI C HI, NGUYN HUY TN v nnk, Bo co tng kt ti Nghin
cu thit k hp l mng nh cao tng c k n hiu ng gim ti do xy dng tng hm trong iu kin t
nn thnh ph H Ni, Vin Khoa hc cng ngh v kinh t xy dng H Ni, 2009.
3. Gobierno del Distrito Federal de Mxico Normas tcnicas complementarias para diseo y construccin de
cimentaciones, 2004.
4. Baladi, G. "Distribution of Stresses and Displacements Within and Under Long, Elastic and Viscoelastic
Embankments," Purdue University, West LaFayette, IN, 1968.
5. Skempton, A. W. The Albion Mill Foundation, Geotechnique 21, No.3, 1971.
6. Zeevaert, L. Foundation Design and behavior of Tower Latino Americana in Mexico City, Geotechnique,
VII, Sept., p 115, 1957.
7. Zeevaert, L. "Foundation in Difficult Soil Conditions", 1983.