Partnering for the Rights of LGBTI Persons

y mnh quyn con ngi ca nhng ngi ng tnh n, ng tnh,

lng tnh, chuyn gii v intersex [LGBTI] l mt phn quan trng
trong s ng h rng ri ca chnh ph Hoa K trong vic h tr nhn
quyn v t do c bn trn ton th gii.
Tng thng Hoa K Barack Obama cam kt n lc ny trong sut
nhim k ca ng, b nhim c phi vin c bit cho Nhn quyn ca
ngi LGBTI, Randy Berry vo nm 2015. c phi vin Berry lu
rng vic thc y cc quyn ny trn trng quc t da trn cc
nguyn tc c tn trng Trong hin php Hoa K v Tuyn ngn th
gii v Quyn con ngi:
"Tt c cng vic ca chng ti trong lnh vc ny v trong rt nhiu
trng khc trong lnh vc nhn quyn ti B Ngoi giao thc s da
trn s hiu bit v li cam kt bo v bnh ng theo lut v s bnh
ng thc s c ngha g trong bn hin php ca chng ti ... Ti Tri
tim ca nhng g chng ta lun lun ni n khng phi l vn quyn
c bit cho cng ng ny hay bt c ai khc m thc s, ch l vn
quyn bnh ng khng c s phn bit i x da trn cc du hiu
nhn dng ".
Cng vic c bit ca phi vin Berry tp trung gip cng ng
t gip mnh bng cch tng cng cc mi quan h hp tc ton cu
quan trng thc y nhn quyn ca nhng ngi LGBTI trn khp th
gii.
Mt lin minh nh vy l Lin minh cc Quyn Bnh ng c thnh
lp bi Uruguay v H Lan v hin nay c 33 bang, trong c Hoa K.
Lin minh ny cung cp nn tng vng chc cho cc chnh ph cng c
cc n lc t c cc quyn con ngi v cho php cc chnh ph
c cng ch hng hn Hp tc hiu qu, chia s cc kinh nghim thc
tin tt nht v tho lun nhng thch thc chung.
Hoa K cng h tr Qu Bnh ng Ton cu c s tham gia ca hn 25
quc gia v cc t chc thuc khu vc t nhn:
"Qu Bnh ng Ton cu, hot ng nh mt i tc cng-t, trao
hn 30 triu -la cho cc t chc x hi dn s hn 50 quc gia trn
th gii thc s c c s giao thoa ca chnh ph v x hi dn s
v ch Ti nguyn mt s cng vic rt khim tn ca s tham gia, tm
nhn, cch tip cn sng to bo v cc quyn ca x hi c bit ny.
Qu ny h tr cc t chc x hi dn s nh Trung tm M Sarajevo -
mt t chc ang gip chnh ph Bosnia v x hi dn s Bosnia hp
tc thc hin k hoch hnh ng quc gia v vic bao gm LGBTI.
c phi vin Randy Berry, "Chng ta ang chng kin s thay i c
bn mc ton cu."

Thut ng kinh t bt hp php l tt c cc hot ng kinh t bt hp

php. i khi c gi l nn kinh t bng ti, th trng en hoc nn
kinh t phi chnh thc, n i din cho mt ti ca ton cu ha. N
Nn kinh t bt hp php l mt trong nhng thch thc kh khn m
chng ta phi i mt ngy nay. Gim c Chng trnh An ninh Quc
gia v An ninh Quc gia, David Luna, ni rng n ang tng ln nhanh
chng (phattriennhayvot), chim t 8 n 15% tng sn phm quc ni
ton cu.
"Nn kinh t bt hp php ton cu ang tri qua mt thi k bng n
trong nhiu hot ng: ma ty, bt cc i tin chuc, bun bn v
kh, bun lu ngi v bun bn ngi, bun bn hng ha b nh cp
v hng nhi, bun lu c v cc hin vt vn ho, hi l v ra tin."
Nn kinh t bt hp php cp cc th trng hp php bng cch ct
gim cc hot ng kinh doanh hp php. Nhng ngi tham gia ch
en khng phi tr thu doanh thu hoc thu doanh nghip hoc thu
nhp khu. H khng nht thit phi m bo cht lng hoc tnh xc
thc ca hng ha m h cung cp, v do c th la di khch hng
ca h. Cc nh chc trch khng th ngn chn h c th b xem xt
nghi ng, dn n s khng tin tng vo cc t chc v s suy gim
cht lng cuc sng ca hng triu ngi.
Mt cch chng li nn kinh t bt hp php ton cu l gii quyt
vi phm s hu tr tu.
"Bo v s hu tr tu l trng tm ca tng trng kinh t v i mi.
Khi nhng ngi sng to v ngi sng to bit sng to ca h an ton
t trm cp, h s c xu hng a nhng sn phm v tng mi vo
x hi lm phong ph thm v ci thin cuc sng ca chng ti. "
"Mt khc, bo v yu khin cc cng ty t nhn kh c th thu c li
ch t vic u t vo nghin cu v pht trin, v do lm gim ng
lc ca h thc hin cc khon u t ", gim c Luna cho bit.
Do , chng ta phi ban hnh v thc thi cc lut php mnh m v c
hiu qu chng li cc hot ng ti phm. ng thi, cc chnh ph,
doanh nghip v cng dn cn hp tc qua cc bin gii quc gia bo
v li ch chung ca chng ta. Gim c Luna ni rng tt c chng ta
phi lm vic cng nhau.
"Khng phi l qu mc ni s hi t ca cc mng li bt hp
php l mt mi e do hin hu i vi tin b ca con ngi. Chng
ta phi ng bn nhau gp nhau - v nh bi - mi e da ny. "

Bn nm trc, quyt tm chm dt t vong tr em c th phng nga

c trong mt th h, Hoa K, Ethiopia v n tham gia
UNICEF tp hp li th gii ng sau li ku gi hnh ng v s
sng cn ca tr: n lc bn vng, ton cu nhm cu sng tr em di
tui 5. Mc tiu l gim t l t vong tr em cc nc b nh hng
nng nht ln ti 20 ngi cht / 1.000 tr sinh ra vo nm 2035, v
tip tc tin b nhng nc ny di mc .
Mt sng kin do USAID a ra xc nh 24 nc c mc u tin
cao, chim 70% tng s tr em v t vong m v pht trin cho cc k
hoch nh hng kt qu p ng cc mc tiu ny. V kt qu l,
tr em sng st mc khng bao gi nhn thy trc y, trong khi s
b m cht v cc bin chng t khi mang thai v sinh . T nm 2008,
n lc ca USAID trong 24 quc gia u tin gip cu sng 4,6 triu
tr em v 200.000 ph n.
Nm ngoi c mt s kt qu rt n tng. V d, tr s sinh t vong
gim 13% trong cc c s mc tiu n . 95% tr em khng c
bo v trc y ca Tanzania sinh sng ti cc khu vc c t l tim
chng thp nht, c chng nga. V ln u tin, tt c Cng ha
Dn ch Congo u nhn c bo him st rt.
V chng ti hy vng s lm tt hn. USAID n lc chm dt t vong
tr em v t vong m tp trung vo 40% dn s ngho nht cc quc
gia u tin, vi hy vng cu sng 8 triu b m v tr em t phn khc
dn c ny vo nm 2020. V chng trnh s m rng sang mt quc
gia khc Nc u tin-Min in.
Qun l ca USAID, Gayle Smith, cho bit: "Chng ti thc hin
mt thch thc m trc y qu ln gii quyt v bin n thnh mt
vn c th gii quyt c." Chng ti c th nh gi tin b ca
chng ti i vi cc mc tiu kh thi. Chng ta c th p dng cc bin
php can thip khi bng chng cho chng ta thy chng s c tc ng
ln nht. Chng ti ang xy dng m ti tin tng s a chng ti
vt qua c ng kt thc, mt th gii m nhng ngi t vong c
th ngn nga c t m v con thc s b ngn cn. "
Editorial 1
Tham nhng l mt trong nhng thch thc ln nht ca th gii thng
l mt s lm dng quyn lc cp a phng nh hng n tt c
chng ta trn quy m ton cu,tc ng tiu cc n cc nc giu v
nc ngho, trong c khu vc t nhn v khu vc nh nc. Tham
nhng ph hy lng tin, hy hoi s pht trin, lm gim nim tin vo
cc th ch dn ch v chun b cho cc hot ng ti phm xuyn quc
gia.
Cui cng, l nhng ngi dn bnh thng lnh chu hu qu. Tham
nhng bp mo th trng, lm cho gi c cao hn, lm cc nh u t
nn lng , v lm cho kinh t tng trng pht trin chm hn v c
bit ph hoi cc cng ng cc nc ang pht trin, hnh ng nh
l mt chng ngi vt lm tr tr s pht trin v tin b.
ku gi s ch n tai ha ny, cch y 12 nm, Lin hp quc
quy nh ngy 9 thng 12 l Ngy Chng Tham nhng Quc t. Ngy
ny c ghi nhn hng nm t nm 2003, trng vi vic thng qua
Cng c Lin Hp Quc v Chng Tham nhng ca i hi ng
LHQ.
c bit, Cng c ca Lin Hip Quc cng nhn rng tham nhng l
mt ti phm vt trn cng ng v bin gii quc gia, kch hot hot
ng ti phm nh v trn ton cu. s hp tc gia cc chnh ph, x
hi dn s v khu vc t nhn l mt cch tip cn ton din cn thit.
Vic chm dt tham nhng ph thuc vo s minh bch trong chnh ph
v php quyn v m bo rng mi cng dn mi ni, nh cc c
nhn, nh bo, v cc thnh vin ca x hi dn s, c th vch trn
hnh vi tham nhng v bo ch truy t th phm.
Hoa K sn sng lm vic vi cc quc gia khc a cc c nhn
tham nhng ra cng l, cho d thng qua h tr k thut v o to hay
lm vic hp tc tm bng chng hoc ti sn b nh cp nc
ngoi. Cng hp tc, chng ta c th m bo tnh ton vn ca th
trng, T chc, v tng c hi v s thnh vng cho tt c cc cng
dn ca chng ta.a. "Nhng nu chng ta thc hin ngay, nu chng ta
hnh ng ngay by gi, chng ta t li ch ca chng ta ln th cm
thy thoi mi ,trn y sc sng v hy vng v gic m duy tr cuc
sng , sau

Editorial 2
Hu ht cc c tnh, nu nhit ton cu tng hn 2 Celsius so vi
thi k tin cng nghip, kt qu c th rt thm khc v khng th o
ngc.
Tng thng Barack Obama ti phin hp u tin ca Hi ngh Paris cho
bit: "Mi bn trong mi nm nng nht trong lch s xy ra t
nm 2000 v 2015 l nm nng nht ca tt c mi ngi. "Khng quc
gia no - ln hay nh, giu c hay ngho nn - khng c ngha ca
n."
V vy, nhng g phi c thc hin?
Tng thng ni: "Th nht, tt c cc nn kinh t ln phi a ra cc
hnh ng quyt nh quc gia nhm gim pht thi v bt u bin i
kh hu.
Cc quc gia chu trch nhim v phn ln kh thi ton cu t ra
cc mc tiu ca mnh. n nm 2030, Lin minh Chu u s ct gim
40% lng kh thi, t mc nm 1990. Hoa K s ct gim lng kh
thi t 26% xung cn 28%, t mc nm 2005, vo nm 2025. V lng
kh thi ca Trung Quc s t mc cao nht vo nm 2030.
Tng thng cng ku gi c mt c ch r sot cc cam kt v ti tr
ca cc nc gip cc nc ang pht trin gii quyt vn thay i
kh hu.
c bit, phi vin c bit ca Hoa K v bin i kh hu Todd Stern,
tng "l y mnh vic chuyn i c s nng lng ca nn kinh t
ton cu t cao xung thp."
Tng thng Obama ni: "Nm ngoi, nn kinh t ton cu tng
trng trong khi pht thi carbon ton cu t vic t nhin liu ha
thch vn khng thay i. . . . Chng ti chng minh rng tng trng
kinh t mnh m v mi trng an ton hn khng cn phi i mt vi
nhau; H c th hp tc vi nhau. "
"C mt iu nh qu tr. V khi ni n bin i kh hu, gi gn
nh l lc chng ta ", Tng thng Obam chng tham nhng ngy 2015
ku gi s ch n v tai nn tham nhng, cch y 12 nm, Lin
hp quc ch nh ngy 9 thng 12 l Ngy chng tham nhng quc
t.
Editorial 3 i dng th gii sn sinh ra t 50 n 70% oxy ca chng
ta. N iu chnh kh hu, hp th carbon dioxide, cung cp cho chng ta
nhiu protein m chng ta tiu th v h tr s phong ph nht ca s
sng trn hnh tinh chng ta. Nu i dng bin mt ngay hm nay,
gn nh ton b cuc sng trn tri t s sm i theo. Tuy nhin, i
dng ca chng ta ang b tn cng.
40 phn trm s ngi b nh hng nng n bi cc hot ng ca con
ngi gy nhim, nh bt qu mc, v mt mi trng sng ven bin.
i dng cn c bo v, v Hoa K v Trung Quc, hai trong s
nhng nc hng u trn bin trn th gii, cng nh hai nh lnh o
ton cu v khoa hc i dng, ng lm vic vi nhau lm
iu .
Ngoi trng John Kerry ni trong mi trng bin l mt nhu cu cp
thit cho cc quc gia ca chng ti m tng cng v gip cc
nh lnh o. Chng ti c c hi thc s gii quyt vn bo tn
v bo v bin, v chng ti hp tc gii quyt vn ny, ng
ni.
Trong cuc hp, Ngoi trng Kerry v y vin Hi ng Nh nc
Trung Quc Yang Jiechi ng chng li vic nh bt c bt hp
php, khng c bo co v khng c kim sot; M rng hp tc
gia lc lng Cnh st bin v cc c quan thc thi php lut bin;
Pht trin mt sng kin "Cng Xanh" gim nhim bin; Gim st
tt hn nhng thay i trong i dng v kh hu; V pht trin thnh
ph lng ging v hp tc vi nc th ba gim rc thi bin. Ngoi
trng Kerry, y vin Hi ng Nh nc Yang Jiechi v lnh o cc
c quan hng hi Hoa K v Trung Quc cng tho lun v tm quan
trng ca vic thit lp Khu Bo v Bin Bin Nam Cc Ross - mt
trong nhng mi trng bin nguyn s cui cng trn th gii.
Hoa K v cng ng quc t tm cch to ra mt khu bo tn bin
Ross Sea. Khu vc rng 1,34 triu cy s vung ny, thng c gi l
"i dng cui cng", c hn 10.000 loi c o, bao gm chim cnh
ct , C voi v mc khng l.
"Cc i dng l mt phn ca chng ta, tt c chng ta, mi quc gia
c bin gii i dng v rt nhiu quc gia ph thuc vo c i vi
ngun protein cung cp cho ngi dn ca h", B trng Kerry ni.
"Chng ta cn phi thn trng vi nhng trch nhim m chng ta c . "
Editorial 4
ng Nam , Hoa K tin rng cc chnh ph c trch nhim, php
quyn v tn trng nhn quyn l nn tng cho s n nh chnh tr di
hn v pht trin bn vng.
Tng thng Hoa K Barack Obama mm ci khi ng a ra cc cu hi
t tng ti cuc hp ca Th trng thnh ph Young Sc ng Nam
(YSEALI) ti i hc Taylor Kuala Lumpur, Malaysia, ngy 20 thng
11 nm 2015.
Tng thng Hoa K Barack Obama mm ci khi ng a ra cc cu hi
t tng ti cuc hp ca Th trng thnh ph Young Sc ng Nam
(YSEALI) ti i hc Taylor Kuala Lumpur, Malaysia, ngy 20 thng
11 nm 2015.
11/30/2015
ng Nam , Hoa K tin rng cc chnh ph c trch nhim, php
quyn v tn trng nhn quyn l nn tng cho s n nh chnh tr di
hn v pht trin bn vng. Bng cch thc y cc gi tr ny Hoa K
ang khuyn khch cc chnh ph cho php v bo v cc ca hng
biu hin n ha v tm kim ngun gc bn vng nht ca tnh hp
php v s n nh: s chp thun ca ngi c chi phi.
X hi dn s c lp l rt quan trng thc y dn ch. ng
Nam , Hoa K lm vic cht ch vi x hi dn s thng qua cc sng
kin nh Sng kin Lnh o ng Nam tr. Cc quc gia nh
Indonesia, Philippines v Malaysia c mt s x hi dn s si ni v a
dng nht trn th gii.
Tuy nhin, khu vc khng c min dch vi mt xu hng ton
cu v nhng hn ch ca chnh ph i vi x hi dn s. Mt v d l
Thi Lan, ni m ch qun s hn ch rt nhiu quyn t do dn
s k t khi nm quyn vo thng 5 nm 2014. Bn cnh , chnh ph
Campuchia cng y mnh vic thng qua lut hn ch kh nng t
do ca cc t chc phi chnh ph.
Chnh ph cng khai v minh bch l iu quan trng thc y c nn
dn ch v pht trin. Chng hn, Phi-lip-pin, chnh ph yu cu s
tham gia ca c s vo vic lp k hoch v lp ngn sch cho cc
chng trnh gim ngho mi chnh quyn thnh ph v tnh. Yu cu
dn n cc chng trnh cht lng tt hn.
Tip cn thng tin l yu t th ba trong chin lc xc tin dn ch ca
M. Ti khu vc ng Nam , vic truy cp v s dng Internet tng
vt.t Internet min ph v m rng cng nh bo ch c lp l cng c
loi b tham nhng v tng trch nhim gii trnh ca chnh ph.
ng thi, Hoa K gp rc ri bng cch phn i li vn t do ngn
lun trong nhng thng gn y trong khu vc. Ti Malaysia, cc quan
chc tht cht cc hn ch i vi t do ngn lun, v cc nh ph
bnh ca chnh ph hin ang l nn nhn ca nhng co buc theo Lut
Hn nhn ca Malaysia.
V cc quc gia nh Vit Nam, nhiu nh bo v nh hot ng trc
tuyn tip tc b sch nhiu hoc trong t v by t quan im mt
cch ha bnh.
Hoa K s tip tc h tr nhn dn ng Nam khi h tm cch tng
cng qun tr nh nc v bo v v thc y ton b quyn con ngi.
Editorial 5
Ti Nh Trng ngy 23 thng 9, Tng thng Barack Obama k nim
chuyn ving thm Hoa K ca Gio hong ngi M Latinh u tin,
cha ca Gio hong Francis, ngi Argentina.
Tng thng Obama ghi nhn s phn khch ca lnh o tinh thn ca
1.2 t ngi Cng gio trn ton cu, bao gm 70 triu ngi M. Ngoi
vic ca ngi s mnh ca Gio hi Cng gio nui sng nhng ngi
i ngho v nh , tng thng Obama ni rng s hng hi cho n
c gio hong Phanxic Phan- Khim tn, du dng ca hng bin, v
lng qung i ca tinh thn.
ng Obama ghi nhn li ku gi ca c Thnh cha Francis cho ngi
Cng gio v ngi Cng gio khng phi l ngi Cng gio a
ngi ngho, ngi d b tn thng, v nhng ngi b gt ra ngoi l
x hi vo gia cc mi quan tm c nhn v x hi - ng ln cng l
v chng bt bnh ng. Ngi ca ngi s ng h ca c gio hong i
vi vic gii quyt tranh chp mt cch ngoi giao; S gip ca ng
trong vic m ng cho mt mi quan h mi gia Hoa K v Cuba;
Nhng li nhc nh ca ng rng "mi ngi ch c t do khi h c
th thc hnh c tin ca h mt cch t do", li ku gi ca ng
tha nhn trch nhim chung ca tt c mi ngi bo v hnh tinh
khi s thay i kh hu v bo v n cho cc th h tng lai.
Trong li p tr ca mnh, c Gio hong Phanxic, cp n chnh
ng l con ca mt gia nh nhp c v hnh phc khi c l khch ca
mt quc gia, nh ng ni, "c xy dng bi cc gia nh nh vy",
nghe c v nh nhiu ch tng t nh Tng thng Obama - Yu cu
xy dng mt x hi cng bng tn trng quyn t do tn gio; Thch
thc ca vic p ng cho hng triu ngi b b qua hoc loi tr
khi h thng kinh t; Nhu cu gii quyt vn thay i kh hu.
Sau khi ri Nh Trng, c Gio hong tin hnh cc a im v s
kin khc Washington, bao gm vic c hnh v thnh u tin c
phong thnh trn t M, nh truyn gio ngi Ty Ban Nha Junipero
Serra; Mt a ch cho mt cuc hp chung ca Quc hi Hoa K - v
gim mc u tin lm nh vy; Mt ba n tra vi ngi v gia c
trung tm thnh ph D.C.
Trong sut chuyn ving thm ca c Gio Hong Gioan Phaol II,
ngi M theo mi tn ngng v chng tc nghe tin ca ng. Trong
bi din vn ca ngi vi v Tng Gim mc, Tng thng Obama gi
ti sao: "Bn lc lng tm khi ng ... v cho chng ta s t tin rng
chng ta c th n vi nhau, trong khim tn v phc v, v theo ui
mt th gii yu thng hn, cng bng v t do hn . "
Editorial 6
C quan Pht trin Quc t Hoa K, hoc USAID, l c quan chnh ph
Hoa K chu trch nhim chnh trong vic qun l vin tr nc ngoi
dn s. Nhim v ca n l "cng hp tc chm dt tnh trng ngho
cng cc v thc y cc x hi c quyn lc v dn ch trong khi
tin ti an ninh v thnh vng ca Hoa K". Ti sao lc tc phm
ca USAID li xoay quanh vic trao quyn cho ph n v tr em gi?
Theo Ngn hng Th gii, cc quc gia c s bnh ng gii cao hn
ang thnh vng v cnh tranh hn.
" chm dt nn i cng cc, nui dng hnh tinh v xy dng nn
kinh t si ng, ph n v tr em gi phi c tip cn vi vn, t
ai, th trng, o to, gio dc v cc c hi lnh o", iu phi vin
cao cp ca USAID v Bnh ng Gii v Trao quyn cho Ph n,
Susan Markham.
Mc d 40 phn trm nng dn trn th gii l ph n, bt k t 3 n
20 phn trm l ch s hu t ai. Chu Phi, ph n ch s hu 10%
trong s tt c cc doanh nghip, v ch 8% doanh nghip va v nh
Nam . B Markham ni: "Ph n", "nm gi t ti sn, kim c t
hn, s hu mt phn nh cc doanh nghip trn th gii, v thng b
t chi nhiu c hi hn nam gii ngay c khi h c trnh gio dc
tng ng hoc cao hn."
USAID ang lm vic m bo rng tt c cc chng trnh ca mnh
u cp n quan im c o v nhu cu pht trin ca ph n v
tr em gi.
l l do ti sao USAID ang n lc m bo rng tt c cc
chng trnh ca mnh u cp n quan im c o v nhu cu
pht trin ca ph n v tr em gi. B qua hn 80 quc gia, n iu
hnh cc sng kin tp trung vo vic thc y bnh ng gii. . Ngi
ph trch cao cp Susan Markham cho bit: "Chng ti bit rng ph n
l ng lc ch cht ca tng trng kinh t. l l do ti sao Hoa K
ang hp tc vi Nht Bn trao quyn cho ph n v tr em gi
Afghanistan thng qua mt chng trnh gi l y mnh. y mnh l
chng trnh trao quyn cho ph n ln nht ca USAID bao gi ht.
Chng trnh h tr ph n Afghanistan tr thnh nhng nh lnh o
chnh tr, khu vc t nhn v x hi dn s.
"Trong hn 50 nm, USAID tr thnh mt nh lnh o trong vic
trao quyn cho ph n v tr em gi trn ton cu v nhng bng chng
cho thy u t vo ph n v tr em gi y nhanh tin b trong mi
lnh vc. Ngi chm dt ngho i chng li ch ngha cc oan
bo lc, ph n khng ch b nh hng bi nhng vn ny m cn l
nhng ngi v gi v c kin thc v cch gii quyt chng ",
Markham ni.
"Trao quyn cho ph n l u t thng minh nht m chng ta c th
lm c."
Editorial 7
Ngnh thy sn th gii l ngun ti nguyn t nhin cung cp vic lm
cho hn 300 triu ngi v thc n cho hng t la. Trn ton th gii,
thy sn ng h nn kinh t ton cu tr gi 250 t USD. Mc d tm
quan trng ln lao, sc kho v s bn vng ca ngh c ngy cng b
e do. Vic nh bt bt hp php, khng c bo co v khng c
kim sot l vn mi trng chnh, mi e da v an ninh v thch
thc kinh t.
Nn kinh t ton cu mt hng t la hng nm do nh c khng c
bo co, khng c kim sot hoc phi lut php. Indonesia, cng vi
Malaysia, Papua New Guinea, Philippines, Qun o Solomon v
Timor-Leste, to thnh vng Tam gic San h, vng bin khi nhit i
rng 5.7 triu km2, ni c mt trong nhng im tp trung a dng sinh
hc bin ln nht trn th gii. Do , n d b nh hng bi cc hnh
vi nh bt bt hp php, khng c bo co v khng c iu
chnh.
Vic nh bt nh vy lm suy yu n lc bo tn v qun l ngun li
c chung. Ngi sn bt v ng dn bt hp php, ly c c th b bt
bi ng dn a phng. H khng phi tr thu hoc ph giy php, do
tc ot cc chnh ph thu nhp, v bn c ca h r hn, ct gim
cc ng dn hp php. V bi v h c th s dng cc phng tin v
thit b nh bt gy hi, chng c th lm hng h sinh thi bin yu t
v cc loi d b tn thng nh rn san h, ra bin v chim bin v
gim nng sut t nhin ca ngh c.
 gii quyt mi e da ny, C quan Pht trin Quc t Hoa K hoc
USAID, Sng kin Tam gic San h v Trung tm Pht trin Thy sn
ng Nam ng hp tc pht trin mt h thng ghi chp v
truy tm cc sn phm thy sn hp php khu vc Tam gic San h.
Ngn sch u tin ca Hoa K cho D n Quan h i tc Thy sn v
i dng mi c thng bo bi B trng Ngoi giao Hoa K John
Kerry vo u thng Tm s l 4,3 triu la.
Chng trnh nhm mc ch tng cng qun l ngh c khu vc bng
cch pht trin mt h thng khai thc v kim tra ngun gc hi sn
hp php. S dng khoa hc v cng ngh mi nht, cc nh chc trch
s c th theo di c, tm v cc loi thy sn khc t ngun ca h n
cc nc xut khu, do ngn chn cc sn phm bt hp php hoc b
gn nhn sai vo thng mi.
R rng phn bit hp php i vi cc sn phm b bt tri php l mt
bc quan trng chng li vic nh bt bt hp php. Cc chnh ph
quc gia trong khu vc cng phi c nhng bc i quan trng khc
chuyn i ngh c hoang d sang qun l bn vng m bo rng
cc ngun ti nguyn c gi tr ny tip tc ng gp vo an ninh lng
thc, sinh k v nn kinh t quc gia.
Cc hot ng nh c bt hp php, khng c bo co v phi iu
tit lm suy yu n lc bo tn v qun l cc loi c chia s. USAID
i dng, Sng kin Tam gic San h v Trung tm Pht trin Ngh c
ng Nam , cng vi cc chnh ph quc gia, khu vc t nhn v cc
i tc phi chnh ph hy vng s nng cao sn chi cho ng dn hp
php, bo v mi trng sng ca cc i dng mng manh v m
bo tnh bn vng Ngun ti nguyn bin chung ca chng ta.
Editorial 8
Vo thng 9 nm 2000, 189 quc gia thnh vin ca Lin hp quc v
23 t chc quc t t mc tiu cao c: cng nhau n lc gim ngho,
i, bnh tt v thiu tip cn gio dc c bn v nc ung sch do
2015. Tm lnh vc c nhm mc tiu ci tin, c gi chung l
cc Mc tiu Pht trin Thin nin k, hoc MDGs.
Nhiu mc tiu t ra 15 nm trc t c, hoc gn nh vy. V
vn ny, mt thnh tu quan trng ca cc MDGs gim 50% s
ngi sng trong ngho i cng cc. Tuy nhin, tin b khng ng
u, c bit i vi ph n v tr em gi.
Ngy nay, mt khong cch gii vic lm rng ri vn tn ti. Mc d
c nhng tin b ng k, c bit l trong gio dc tiu hc, tr em gi
c nhiu kh nng khng i hc so vi cc em trai tt c cc cp, vi
khong cch v gii trong vic i hc tng ln bc trung hc c s. V
tc chm, ph n ang ginh c gh trong cc c quan chnh ph
c bu c, s mt gn 40 nm t c s ngang bng trong ngh
vin.
i s Richard Erdman, i din M ti Hi ng Kinh t v X hi
ca Lin hp quc cho bit, trong nhng mc tiu pht trin thin nin
k c th, tin b chm nht trong cc vn v sc kho v phc li
ca ph n v tr em gi. "Trong s tt c cc Mc tiu pht trin Thin
nin k, tin b trong vic gim t l t vong m v cung cp s tip
cn ph cp ti sc kho sinh sn cn chm nht".
Hoa K tin tng vng chc rng Chng trnh Ngh s 2030 ca Lin
hp quc v Pht trin Bn vng, s c thng qua vo thng Chn,
phi t nhu cu ca ph n v tr em gi vo trung tm pht trin bn
vng. i s Erdman cho bit: " hon thnh chng trnh pht trin
2030 mi ca chng ti, chng ta phi nhn ra vai tr quan trng ca cc
dch v chm sc sc kho sinh sn v sinh sn trong vic m bo cuc
sng lnh mnh v xo i gim ngho.
"Cc chnh sch gic ng v sc kho tnh dc v sc kho sinh sn v
cc chng trnh c hiu qu l vn ca s sng v ci cht ca hng
triu ph n v tr em gi trn khp th gii. R rng chng ta cn s
lnh o ton cu mnh m tip tc pht trin. "