Professional Documents
Culture Documents
Kısa Devre Hesap
Kısa Devre Hesap
TURGUT ODABAI
Elektrik Mhendisi
Bota BTC Proje
Direktrl CMT naat
turgut.odabasi@btc.com.tr
Hata Topolojileri
3-fazl hata
2-fazl hata
Faz-ntr hatas
Faz-PE hatas
Aada 3-faz simetrik ksa devre ,2-faz ve 1-faz asimetrik ksa devre deerleri ile ilgili
ifadeler generatordan uzak ksa devre hali iin zet olarak gsterilmitir.
1
ekil 2: 2-faz hatas
2
ekil 4: Faz-PE iletkeni hatas
Aada verilen tablo ksa devre akmlarnn yaklak deerlerinin abuk bulunmasn
salar.
Tablo 1:
Ksa devre akmlarnn belirlenmesi iin Ksa Devre Gc Metodu (MVA) kullanlabilir.
Sz konusu metod tesisin herhangi bir noktasnda oldukca byk bir dorulukta ksa
devre akmnn belirlenmesine imkan salar.
SK
3-fazl ksa devrelerde I K
3.U r
S
2-fazl ksa devrelerde I K K ifadelerine gre hesab edilir.
2.U r
Burada
3
S K grnen ksa devre gcn belirlemek iin hata yerine kadar olan tm ebeke
elemanlar gz nne alnr. Sz konusu elemanlar
S Knet Enerji al noktasndaki ksa devre gc olup S Knet 3.U r .I rnet ifadesiyle hesab
edilir.
Eer ebeke al noktasndaki ksa devre gc ile ilgili herhangi bir veri bulunamazsa
S Knet deerleri aada verilen tablodan referans deerler olarak alnabilir.
Tablo 2:
Generator
S gen .100
Generatorun ksa devre gc S Kgen ifadesiyle bulunur
Xx%
X d % : Ksa devre olyn deerlendirme ekline gre X d sub transiyent reaktans veya
X d transiyent reaktans veyahut X d senkron reaktans olarak alnabilir.
4
2
U rgen
Genel olarak reaktanslar generatorun Z d ifadesiyle verilen nominal generator
S rgen
empedansnn % olrak ifade edilirler.
Bu ifadede
X d %10-%20
X d %15-%40
Aada verilen tabloda X d %12,5 deeri iin generatrlarn ksa devre gleri
yaklak olarak verilmitir.
Tablo 3:
Ksa devre artlarna gre motorlar ksa devre yerini ksa bir peryot(5-6 peryot) sre ile
ksa devre yerini besler.
Motorun I Kmot ksa devre akmna (bu akm ayn zamanda motorun yol alma akmdr)
gre ksa devre gc aada verilen ifade yardmyla bulunur.
5
Tipik olarak
Transformatorlar
100
Transformatorun S Ktrafo ksa devre gc S Ktrafo .S rtrafo ifadesiyle bulunur.
uk %
Tablo 4:
Kablolar
U r2
yi bir yaklaklkla kablolarn ksa devre gc S Kcable dir
ZL
Aadaki tablodan kablo ksa devre gleri belirlenebilir.Ksa devre gleri 10m kablo
uzunluu iin verilmitir
Tablo 5:
6
Bi fazda birden fazla n adet paralel kablo var ise tablodaki deerler n ile arplr. Eer
10
devredeki kablolarn uzunluu (Lact) 10m den farkl ise empedanslar ile arplr.
Lact
Seri bal elemanlarn ksa devre gleri paralel empedanslarn toplamndaki gibi ters
troplam olacak yani
1
SK
1
Si
ve devrede paralel bal olan elemanlarn ksa devre gleride seri empedanslarn
edeer toplamndaki kurala gre olcaktr, yani
S K S i
Ksadevre akmn belirlemek iin ksa devre yerine bakldnda maksimumum ksa
devreti verecek durum ele alnr .
rnein aadaki ekilde maksimum ksa devre CB1 kesicisinin ebeke barasna bal
st tarafnda meydana geldii grlr.
7
ekil 5:
Ksa devre akmlarnn belirlenmesinde ncelikle hata yerindeki edeer toplam ksa
devre gc bulunur ,daha sonra bu g esas alnarak ksa devre akmlarn veren
ifadeler yardmyla veya aada verilen diyagram vastasyla ksa devre yerindeki ksa
devre akm bulunur.
Bu diyagramda S KUP besleme tarafndaki ebeke ksa devre gc S KEL hata yerindeki
edeer ksa devre gcdr.
-fazl ksa devre akm hesaplandktan sonra tablo 1 de verilen ifadeler yardmyla
dier hata ekillerine ait hata akmlar bulunur.
8
rnek :
ebeke
31,5 kV
S Knet 500 MVA
Transformator
S rtrafo 1600kVA
u k %6
U 1r U 2 r 31500 400V
Motor
Prmot 220kW
I Kmot I rmot 6,6
0,917
cos 0,9
Dier ykler
I rL 1143,4 A
cos 0,9
100
Transformator S Ktrafo .1600 26,7 MVA
6
Pr 220
Motor S rmot 267 kVA
. cos 0,917.0,9
S Kmot 6,6.S rmot 1,76MVA ilk 5-6 peryotta 50Hz frekans iin 100msan.
CB1 Kesicinin en fazla zorlanaca hal ksa devrenn kesicinin hemen knda
olmasdr. Sz konusu hata yerinde ksa devre edeer gc
S Knet .S Ktrafo
S KCB1 25,35MVA
S Knet S Ktrafo
9
S KCB1
bulunur. Ksa devre akm I KCB1 36,6kA hesaplanr .Devredeki dier hata
3.U r
cinsleri iin Tablo 1 de verilen ifadeler yardmyla belirlenir.
CB2 Kesicisini enfazla zorlayacak maksimum ksa devre akm CB1 ile ayn ve 36,6 kA
deerindedir.
CB3 de maksimum ksa devre kesicinin k tarafnda olup motor hata yerine ksa
devre akm verme si durumunda meydana gelir.
1
S KCB 3 S Kmot 27,11MVA
1 1
S Knet S Ktrafo
10
S KCB 3
I KCB 3 39,13kA
3.U r
Kablonun 10m uzunluk iin ksa devre gc tablo 5 den 128,5 MVA olarak bulundu
10
30m iin S Kkablo 128,5. 42,8MVA
30
2
0,4
380 V luk motorun 400 V daki ksa devre gc S Kmot .0, 4 1,76. 1,95MVA
0,38
S Kmot 0, 4 1,95
U % .100 100 %10,6
S Kmot 0, 4
S KEL 16,4 1,95
380 V nominal gerilimdeki moturun yol almas esnasnda motorun nominal gerilimine
380 358
gre gerilim dm U % .100 %5,8 olacaktr.
380
Ayn ekilde srekli alma halindede motor terminallerindeki gerilim dm iyi bir
yaklaklkla bulunabilir.
11
2
0,4
.0, 4 0,267.
380 V luk motorun 400 V da ektii g S rmot 0,296 MVA
0,38
0, 4
S rmot 0,296
U % .100 100 %1,8 bulunur.
S rmot
S KEL 0, 4 16,4 0,296
400 V sistemde 200C ortam scakl iin bakr kablo iin aadaki tablodan ksa devre
akmlar belirlenebilir.
Tablo 6:
12
Eer her bir faz iin paralel kablo ekilmise kablo uzunluu paralel olan kablo saysna
blnerek ilem yaplr.
rnek
Veriler
lem sras :
Not: Sistemde bulunan ksa devre akm deerlerini IEC veya VDE de belirlenen artlara
getirmek iin
13
Eer ksa devre generatoryakn ksa devre ise ya generatorun X d % subtransiyent
reaktansn kullanmak veya elde edilen ksa devre akmn 1,1 katsays ile arpmak
gerekir
Generatordan uak ksa devre ise bu katsay ile arpmaya gerek yoktur.
Mimimum ksa devre akmlar bulunmak istenirse bulunan deerler 0,95 katsays ile
arplr.
Kaynaklar:
14