Professional Documents
Culture Documents
HCM
KHOA K THUT HA HC
TIU LUN
1
MC LC
2
CHNG 1: KHI NIM V THM NH PHNG
PHP
1.1. Khi nim v thm nh phng php
Thm nh phng php l s khng nh bng vic kim tra v cung cp bng
chng khch quan chng minh rng phng php p ng c cc yu cu
t ra. (fitness for the purpose). Kt qu ca thm nh phng php c th c
s dng nh gi cht lng, tin caayj ca kt qu phn tch. Thm nh
phng php phn tch l mt phn khng th thiu nu mun c mt kt qu
phn tch ng tin cy.
Hin nay nhiu thut ng khc nhau c s dng ch khi nim trn, nh
nh tr phhuwong php, nh gi phng php, xc nhn gi tr s dng ca
phng php, ph duyt phng php. Tt c cc thut ng ny u l cch gi
khc nhau ca thm nh phng php (method validation)
Cc phng php tiu chun: cc phng php th theo tiu chun quc gia,
quc t, hip hi khoa hc c chp nhn rng ri trn th gii nh : TCVN,
ISO, ASTM, AOAC
Theo yu cu ca ISO 17025, phng php phn tch phi c thm nh hoc
thm nh li khi:
Phng php p dng khng phi l phng php tiu chun (non-standard
method)
3
Trc khi p dng mt phng php phn tch cn c cc chng minh rng
phng php p ng yu cu t ra, tc l phng php gii c thm
nh. Yu cu ny khng ch cho cc phng php th ni b m cn cn cho
cc phng php tiu chun. Vic thm nh phng php tiu chun v phng
php ni b c s khc nhau, do cn ch khi lp k hoch thm nh. C
hai yu cu ch yu ca vic thm nh phng php tiu chun:
i vi phng php khng tiu chun, vic thm nh phi tri qua nhiu bc
hn, bt u t qu trnh nghin cu kho st phng php, ti u ha phng
php n khi hon thin phng php. Thm nh phng php l mt yu cu
4
bt buc phi thc hin i km vi vic php trin phng php mi v p dng
cc phng php khng tiu chun vo thc hin thnh thng quy. Cc bc
tin hnh thm nh bao gm:
1. Xy dng SOP d kin ( thoe cc ti liu tham kho hoc theo cc nghin
cu xy dng phng php mi)
2. Xy dng cng thm nh bao gm:
a. Xc nh thi gian v ngi thc hin
b. Cht cn phn tch: tn cht, d on hm lng trong mu
c. Xc nh i tng thm nh: nn mu
d. Xc nh mc ch cn phi t: yu cu v gii hn cho php, cn t
LOD, LOQ, chnh xc
e. Xc nh cc thng s cn thm nh v khong chp nhn
f. Xc nh cc th nghim cn thc hin
3. Kim tra cc iu kin cn cho cng vic n nh
a. Cc yu cu v trang b
b. Ha cht, thuc th
c. Mu th nghim
4. Thc hin thm nh
a. Cc php th thm nh s b
b. Thay i cc thng s ca phng php
c. Thc hin thm nh ton din
5. Hon thin SOP ca phng php
6. Bo co thm nh: cn c cc thng tin sau
a. Tn ngi thm nh, thi gian thm nh
b. Tm tt phng php: nguyn l, thit b, ha cht, quy trnh
c. Cc kt qu thm nh
d. Cc yu cu p ng a phng php vo thc hin thng
xuyn: kim tra tnh tng thch ca h thng mu, mu QC, c
lng khng m bo o ca kt qu
e. Xc nh cc thng s v thi gian cn thm nh li
1.4. Thm nh li
Cng vic thm nh khng ch thc hin mt ln khi pht trin phng php ban
u m cn thc hin trong sut qu trnh p dng. V a s cc iu kin thc hin
phng php c s thay i trong sut qu trnh p dng. V d nh c s thay i
5
hoc m rng i tng p dng, thay i a im phng th nghim, thay i
nhn vin, thay i thit b( p dng trn cc thit b cng loi khc) thay i cc
iu kin v tin nghi mi trng, thay i v dung mi ha cht thuc th, nhng
thay i nh khc( v d nhit ct phn tch, pH pha ng) Trong trng hp kt
qu phn tch mu kim tra QC hoc kt qu nh gi s ph hp ca h thng nm
ngoi gii hn cho php th phng php cng cn phi thm nh li. Phng th
nghim nn phi hp qu trnh tnh n inh vi qu trnh thm nh li cc
phng php phn tch hng ngy
6
CHNG 2: THM NH PHNG PHP PHN TCH
HA HC
7
IDL: l gi tr nng ca cu t cn phn tch c th to tn hiu 5 ln tn hiu
nhiu ca thit b hoc 3 ln lch chun b vn hnh c n nh hay khng, n
bao gm cc loi nhiu t linh kin c- in t ca thit b, iu kin vn hnh my
v iu kin mi trng xung quanh v thng c c lng qua cc dung dch
chun. IDL c xc nh bng thc nghim
Gii hn pht hin ca phng php MDL: method detection limit : l gi tr nng
ca thnh phn cn phn tch c tin hnh phn tch theo mt phng php,
to ra mt tn hiu vi xc sut 99% khc bit vi mu trng
Quan h gia IDL:MDL xp x 1:4
Trong v d trn, vi nng di 100 ppm kt lun dng tnh khng cn chc
chn 100%, gii hn pht hin trong trng hp ny l 100 ppm.
3.2 LOD ca phng php nh lng
C nhiu cch xc nh LOD khc nhau ty thuc vo phng php p dng l
phng php cng c hay khng cng c. Cc cch tip cn c th chp nhn c
bao gm:
Da trn lch chun
Cch 1: Lm trn mu trng ( mu trng c thnh phn nh mu th nhng khng
c cht phn tch)
Phn tch mu 10 ln song song tnh lch chun. lch chun ny phi khc 0
Tnh LOD:
8
Trong
Nu R< 4 th phi dng dung dch th m c hn, hoc thm mt t cht chun
vo dung dch th dng v lm li th nghim v tnh li R
Nu R> 10 th phi dng dung dch th long hn, hoc pha long dung dch th
dng v lm li th nghim v tnh li R
N l nhiu ng nn
9
Nhiu ng nn c tnh v hai pha ca ng nn v tt nht l tnh nhiu
ln cn hai bn ca pic, b rng mi bn ti thiu gp 10 ln chiu rng ca pic
ti na chiu cao
LOD=(3,3xSD)/a
a: dc ca ng chun
Xc nh theo quy tc 3
10
Theo di LOD hng ngy
LOD bin thin vi tram %: cn xem xt tng th thit b, iu kin lm vic, tay
ngh nhn vin
2.4.Gii hn nh lng
11
Ging nh LOD, c nhiu cch khc nhau xc nh LOQ, ph thuc vo tng
phng php c th m la chn cho ph hp.
Da trn lch chun: C hai trng hp nh trong phn tnh LOD l thc
hin trn mu trng v thc hin trn mu th
12
Nh vy: LOD = 13,61 + 3x1,75 =18,86 mg/l
13
v hai pha ca pic. Thu c cc kt qu nh sau: Da trn ng chun
Cch tnh tng t nh trong phn LOD nhng theo cng thc sau:
LOQ= (10xSD)/a
14
Tnh chn lc: L khi nim rng hn tnh c hiu, lin quan n vic phn
tch mt s hoc nhiu cht chung mt quy trnh. Nu cht cn xc nh phn
bit r vi cc cht khc th phng php phn tch c tnh chn lc
S dng phng php thm chun sau chun b mu, cch ny thng p dng
i vi phng php sc k. Sau khi chun b mu v phn tch mu trn thit
b sc k thu c cc pic sc k, ta thm chun vo mu chit xut v phn
tch mu ny. So snh sc k ca hai mu nh gi c hiu/chn lc.
Phn tch mu khng c cht phn tch nhng c cht cu trc tng t cht
phn tch. Phi cho kt qu m tnh ( i vi phng php nh tnh) v khng
c nh hng n kt qu nh lng ca cht phn tch( i vi phng
php nh lng)
15
TI LIU THAM KHO
[2] Hng dn x l v phn tch s liu (Vin khoa hc v cng ngh mi trng)
16