3-10 Keramicar

OBRAZOVNI PROGRAM
KERAMIAR
SADRAJ:
OPTI DIO .................................................................................................. 3

1. NAZIV PROGRAMA: KERAMIAR ..................................................................... 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
POSEBNI DIO ............................................................................................... 5
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................ 6
1.2.1. GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE ................................................................. 6
1.2.2. GRAEVINSKI MATERIJALI .................................................................... 16
1.2.3. OSNOVE GRAEVINARSTVA .................................................................. 21
1.2.4. TEHNIKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM..................................... 25
1.2.5. STATIKA .......................................................................................... 29
1.2.6. PREDUZETNITVO .............................................................................. 34
1.2.7. ORGANIZACIJA GRAENJA ................................................................... 39
1.2.8. PRAKTINA NASTAVA ......................................................................... 43
2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................... 56
2.1. GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE ................................................................. 56
2.2. PRAKTIAN RAD SA ODBRANOM ............................................................... 59
2.2.1. PRAKTIAN RAD SA ODBRANOM ............................................................. 59
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA I OCJENJIVANJA UENIKA................. 61
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA..................... 61
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ......................... 62
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH ..................... 62
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA .......................... 62
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 63
8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 63
9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 63
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 64
2
OPTI DIO
1. Naziv programa: KERAMIAR

2. Nastavni plan
Redni Nastavni predmeti I II III
Ukupno
broj grupe predmeta sed. god. sed. god. sed. god.
A Opteobrazovni predmeti
1. Maternji jezik i knjievnost 3 108 2 72 2 66 246
2. Matematika 3 108 2 72 2 66 246
3. Strani jezik 2 72 2 72 2 66 210
4. Informatika 2 72 72
5. Fiziko vaspitanje 2 72 2 72 2 66 210
Drutvena grupa predmeta
1. Istorija 1 36 36
2. Geografija 1 36 36
3. Sociologija 2 72 72
Prirodna grupa predmeta
1. Fizika 1 36 36
2. Hemija 1 36 36
3. Biologija sa ekologijom 2 72 72
UKUPNO A 16 576 12 432 8 264 1272
B Struno-teorijski predmeti
1. Graevinske konstrukcije 2 72 2 72 2 66 210
2. Graevinski materijali 2 72 72
3. Osnove graevinarstva 2 72 72
Tehniko crtanje sa nacrtnom
4. 2 72 72
geometrijom
5. Statika 2 72 72
6. Preduzetnitvo 1 36 36
7. Organizacija graenja 2 66 66
UKUPNO B 8 288 5 180 4 132 600
C Praktina nastava 7 252 14 504 19 627 1383
D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 33 105
E Profesionalna praksa 10 dana 15 dana 25 dana
F Sedmini broj asova 32 32 32
G Broj radnih sedmica 36 36 33 105
Ukupno (A+B+C+D) = 3.360
3
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa
- Produbljuje i proiruje opte obrazovanje u funkciji struke i obezbjeuje struno
teorijska i praktina znanja za samostalno obavljanje zanimanja.
- Razvija sposobnost komunikacije, spremnost za razvijanje meuljudskih odnosa.
- Poznaje osnove graevinarstva i graevinske elemente zgrade.
- Poznaje organizaciju gradilita.
- Poznaje materijale za keramiarske radove.
- Poznaje pravila za zidanje i malterisanje.
- Osposobljava se za zidanje pregradnih zidova i zidova ispune od opeke.
- Osposobljava se za runo i mainsko spravljanje maltera.
- Osposobljava se za postavljanje keramikih ploica.
- Poznaje elemente kalkulacije za keramiarske radove, zna izraditi kalkulaciju za
jednostavne keramiarske radove.
- Razvija ekoloku svijest i svijest o potovanju mjera zatite na radu i zatite
okoline.
4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih

- U kolu za sticanje srednjeg strunog obrazovanja u trogodinjem trajanju
obrazovni program- Keramiar/Keramiarka, mogu se upisati lica koja su zavrila
osnovnu kolu ili zavrila dvogodinju strunu kolu i nijesu starija od 17 godina.
- Izuzetno, u kolu se mogu upisati lica do 18 godine, uz odobrenje Nastavnikog
vijea kole.
- Lica koja su napunila 18 godina ukljuuju se u program za obrazovanje odraslih.
- Ako se za upis prijavio vei broj kandidata od broja raspisanih mjesta,
Ministarstvo prosvjete i nauke donosi odluku o dopunskim kriterijumima za upis.
5. Trajanje obrazovanja
- Obrazovanje po obrazovnom programu- Keramiar traje tri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta
tekue godine postigli pozitivnu ocjenu i priloili potvrdu o obavljenoj
profesionalnoj praksi.
- Lica koja su zavrila dvogodinju strunu kolu mogu se upisati u drugi ili trei
razred srodnog zanimanja uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita, u skladu
sa odlukom nadlenog Organa kole.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvoenje obrazovnog
programa za odrasle - koji donosi kola.
7. Obrazovanje koje se stie

- Zavretkom obrazovnog programa uenik stie srednje struno obrazovanje u
trogodinjem trajanju KERAMIAR.
4
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST

1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. INFORMATIKA
1.1.5. FIZIKO VASPITANJE
1.1.6. ISTORIJA
1.1.7. GEOGRAFIJA
1.1.8. SOCIOLOGIJA
1.1.9. FIZIKA
1.1.10. HEMIJA
1.1.11. BIOLOGIJA SA EKOLOGIJOM
Napomena:
Katalozi opteobrazovnih predmeta su u nadlenosti Zavoda za kolstvo.
5
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE
1. Naziv predmeta: GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred Praktina Ukupno
Teorija Vjebe
nastava
I 36 36 72
II 36 36 72
III 33 33 66
Ukupno 105 105 210
Vjebe: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.
3. Opti ciljevi nastave

- Poznavanje osnovnih konstruktivnih elemenata zgrade.
- Upoznavanje naina obrade zidova, podova i plafona.
- Poznavanje vrsta zanatskih radova na objektu.
- Upoznavanje naina zatite objekta od spoljnih uticaja.
- Upoznavanje sa instalacijama vodovoda i kanalizacije.
- Upoznavanje prefabrikovane gradnje.
- Upoznavanje sa vrstama radova u niskogradnji.
- Upoznavanje sa mjerama protivpoarne zatite na objektima.
- Razvijanje preciznosti u radu.
- Sticanje pravilne predstave o prostoru.
6
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Socijalizacijski Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji ciljevi izvoenje nastave
uenik uenik uenik
Konstruktivni sklop zgrade
- Objanjava pojam - Razlikuje spoljne i
graevinskog unutranje
objekta i navodi elemente zgrade.
podjelu zgrade po
visini i
konstruktivne
sisteme.
- Navodi elemente
zgrade prema
poloaju i namjeni
i navodi njihovu
funkciju.
Temelji
- Objanjava ulogu i - Crta temelje: Grafika vjeba:
znaaj temelja. trakaste temelje, - Crta temelje u
- Navodi vrste temelje samce, osnovi i presjeku.
temelja prema ploaste i kaskadne
materijalu i obliku. temelje.
- Opisuje temelje.
Zidovi i stubovi
- Nabraja vertikalne - Razlikuje vrste - Razvija preciznost i - Crtei oplata za
konstruktivne zidova i stubova odgovornost u betonske zidove i
elemente i zna prema materijalu. radu. stubove.
njihovu funkciju.
- Poznaje vrste Grafika vjeba:
zidova i stubova. - Grafiki rjeava
- Poznaje podjelu - Crta zidove zidove od 12, 25 i
zidova prema razliitih debljina. 38 cm
konstruktivnim - ita planove (sueljavanje,
svojstvima. oplate. suticanje,
- Poznaje ulogu ukrtanje).
vertikalnih
serklaa. - Prvi pismeni
- Poznaje naine zadatak/temelji,
zidanja zidova i zidovi/.
stubova.
- Navodi vrste
maltera.
- Poznaje modularne
mjere.
- Poznaje vrste
oplata.
Zatita od vlage
- Opisuje zatitu od - Skicira Grafika vjeba:
vlage. horizontalnu i - Crta temelje i
- Obrazlae funkciju vertikalnu temeljne zidove sa
i materijal hidroizolaciju izolacijom od
7
Formativni ciljevi
hidroizolacije. temelja, zidova i vlage.
drenae.
Dimnjaki i ventilacioni kanali
- Navodi vrste kanala - Crta voenje - Razvija ekoloku Grafika vjeba
u zidovima i dimnjaka i svijest. - Crta dimnjake i
njihovu funkciju. ventilacionih ventilacione
- Navodi sastavne kanala kroz kanale u osnovi i
djelove i objekat. kroz objekat.
objanjava nain
izrade dimnjaka i
ventilacionih
kanala.
- Opisuje princip
funkcionisanja
sabirnih unt
dimnjaka.
- Opisuje princip
funkcionisanja
ventilacionih
kanala.
Horizontalni konstruktivni elementi
- Navodi - Crta serklae, - Razvija sposobnost Grafika vjeba
horizontalne grede i podvlake. za prostorno - Crta pune ploe.
konstruktivne - Crta pune ravne predstavljanje.
elemente. ploe sa jednim, Grafika vjeba
- Poznaje funkciju i dva i vie oslonaca. - Crta rebraste i
materijale za - Crta rebrastu sitnorebraste
Izradu meuspratnu meuspratne
horizontalnih konstrukciju. konstrukcije.
konstruktivnih - Crta sitnorebrastu
elemenata. meuspratnu - Drugi pismeni
- Poznaje podjelu konstrukciju. zadatak/dimnjaki
meuspratnih - Crta montane ili i ventilacioni
Konstrukcija prema polumontane kanali/.
nainu izvoenja i Meuspratne
njihove konstrukcije.
karakteristike. - Crta armirano-
- Navodi vrste betonsku
oplate. Meuspratnu
konstrukciju u
skeletnom sistemu.
Pripremni radovi
- Poznaje pripremne - Interpretira nain
radove na izgradnji obiljeavanja
graevinskih objekta na terenu.
objekata.
8
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Otvori u zidovima
- Navodi vrste otvora - Crta otvore u - Razvija preciznost i Grafika vjeba
u zidovima i zidovima, sistematinost u - Crta otvore u
elemente otvora. nadvratnike i radu. zidovima.
- Poznaje mjere natprozornike u
prozora i otvora za modularnoj mrei.
prozore.
- Poznaje mjere
vrata i otvora za
vrata.
- Poznaje naine
ugraivanja
prozora i vrata.
Stepenice
- Definie pojam - Primjenjuje - Razvija preciznost i Grafika vjeba
stepenica. propise za sistematinost u - Crta jednokrako ili
- Navodi podjelu stepenice. radu dvokrako
stepenica prema - Grafiki prikazuje stepenite
znaaju, namjeni, osnove i vertikalne oslonjeno na
konstrukciji, presjeke podestne nosae.
materijalima, stepeninog - Crta jednokrako ili
oblicima i nainu prostora. dvokrako
izvoenja. - ita crte stepenite na
- Poznaje elemente stepenic na kosim koljenastim
stepenica armirano- ploama.
- Poznaje propise za betonskim
stepenice. ploama,
- Upoznaje liftove. oslonjenim na - Prvi pismeni
- Poznaje kose obrazne nosae. zadatak
rampe za pjeake i - ita crte - /stepenice/.
motorna vozila. stepenic na
koljenastim ab
ploama.
- Crta jednokrako ili
dvokrako
stepenite
oslonjeno na
podestne nosae.
- Crta jednokrako ili
dvokrako
stepenite na
koljenastim
ploama.
- Skicira spoljanje
stepenice.
- Skicira rampe.
Krovne konstrukcije
- Upoznaje se sa - Vri podjelu - Razvija radnu i Grafika vjeba
krovnim krovova prema strunu - Crta proste krovove
konstrukcijama i nagibima, odgovornost. i krovove sa
9
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
navodi vrste materijalima i raspinjaama.
krovnih broju krovnih
konstrukcija. ravni.
- Razlikuje i nabraja
elemente krovnih
konstrukcija.
- Crta drvene
krovove: proste
krovove i krovove
sa raspinjaama.
Potkrovlja
- Upoznaje
potkrovlja.
- Poznaje funkciju
krovnih prozora.
- Obrazlae nain
adaptacije
potkrovlja.
Ravni krovovi
- Definie ravni krov. - Skicira ravni krov. - Crta ravne krovove.
- Navodi vrste ravnih
krovova. - Drugi pismeni
- Poznaje slojeve zadatak (krovne
ravnih krovova. konstrukcije).
- Objanjava nain
odvodnjavanja
ravnih krovova.
Izolacije
- Navodi vrste - Skicira toplotnu, - Razvija sposobnost
izolacija. zvunu izolaciju i opaanja.
- Objanjava hidroizolaciju
namjenu toplotne, zidova i
zvune i hidro meuspratnih
zatite objekata. konstrukcija.
- Navodi materijale
za izolacije.
Podovi, plafoni i obrada zidova
- Navodi vrste - Razlikuje podove - Razvija preciznost. Grafika vjeba:
podova prema prema materijalu. - Crta detalj
materijalu i - Razlikuje vrste meuspratne
namjeni i plafona. konstrukcije sa
objanjava nain - Crta podove i podom i plafonom.
izrade. plafone.
- Navodi slojeve
podova.
- Navodi vrste
plafona i
objanjava nain
Izrade.
- Objanjava obradu
fasada prema
10
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
materijalu.
- Upoznaje
unutranju obradu
zidova malterom,
drvetom,
keramikom,
gipsanim ploama.
11
Razred: TREI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Instalacije vodovoda i kanalizacije
- Navodi vrste - Crta detalje otvora - Razvija ekoloku Grafika vjeba:
instalacija u u zidovima i svijest. - Crta detalje otvora
zgradama. meuspratnim - Shvata vanost u zidovima i
- Upoznaje konstrukcijama na profesionalnosti u meuspratnim
instalacije mjestima prodora radu. konstrukcijama na
Vodovoda i vodovodnih i mjestima prodora
kanalizacije u kanalizacionih vodovodnih i
objektima cijevi. kanalizacionih
visokogradnje. - Skicira nain cijevi.
- Objanjava nain privrivanja
voenja cijevi kroz vodovodnih i
zidove i tavanice i kanalizacionih
njihovo cijevi za
privrivanje za konstrukciju.
konstrukciju.
- Objanjava
prikljuak na
gradsku mreu.
- Obrazlae
protivpoarnu
zatitu, hidrante i
signalne ureaje.
Prefabrikovana gradnja
- Objanjava naine - Razlikuje - Razvija marljivost i Grafika vjeba:
gradnje: konstruktivne preciznost u radu. - Crta spojeve
tradicionalno, sisteme prefabrikovanih
unaprijeeno i prefabrikovane elemenata kod
prefabrikovano. gradnje: skeletni, skeletnog
- Objanjava panelni i elijski. konstruktivnog
konstruktivne - Crta spojeve sistema.
sisteme. prefabrikovanih
Prefabrikovane elemenata.
gradnje.
- Navodi podjelu - Prvi pismeni
prefabrikovanih zadatak/vodovod i
elemenata. kanalizacija/.
- Objanjava spojeve
prefabrikovanih
elemenata.
Radovi u niskogradnji
- Opisuje vrste - Razlikuje vrste
radova u radova u
niskogradnji n niskogradnji.
- Navodi objekte - Skicira presjeke
niskogradnje. kroz saobraajnice
- Navodi sastavne sa elementima
djelove donjeg i gornjeg
konstrukcija stroja.
objekata
12
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
niskogradnje.
Adaptacija, sanacija i rekonstrukcija
- Opisuje radove na - Identifikuje radove - Razvija
adaptaciji, sanaciji na adaptaciji, sistematinost i
i rekonstrukciji sanaciji i odogovornost u
objekata. rekonstrukciji radu.
objekata: ojaanje
temelja, probijanje
otvora, zidanje
pregradnih zidova.
Pokrivaki radovi
- Poznaje vrste - Razlikuje krovne - Razvija marljivost i Grafika vjeba:
krovnih pokrivaa pokrivae od preciznost u radu. - Crta detalje
prema materijalu, azbest- cementnih pokrivanja
njihove osobine i proizvoda, od krovova.v
primjenu. opekarskih
proizvoda, lima i
dr..
- Crta detalje
pokrivanja krovova.
Limarski i bravarski radovi
- Poznaje vrste i - Analizira - Razvija Grafika vjeba:
oblike lima i konstrukciju sistematinost i - Crta detalje
njihovu primjenu u metalnih vrata i odogovornost u ugraivanja
graevinarstvu. prozora od profila i radu. bravarije.
- Nabraja vrste i specijalnih profila.
oblike metalnih - Crta detalje
profila, nosivih i ugraivanja
nenosivih. bravarije.
- Poznaje metalne i - Skicira detalje
pvc prozore i vrata metalne ograde.
i njihovu primjenu.
Stolarski radovi
- Navodi vrste drveta - Razlikuje drvene Grafika vjeba:
i drvene elemente prozore prema - Crta detalje
za stolarske radove konstrukciji. ugraivanja
i stolarske - Crta detalje stolarije.
izraevine. ugraivanja
- Navodi vrste stolarije. - Drugi pismeni
prozora prema zadatak/pokrivaki
konstrukciji i i limarski radovi/.
njihove mjere.
- Nabraja vrste
roletni
Za prozore i
balkonska vrata.
13
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- B. Blagojevi: "Graevinske konstrukcije", Zavod za udbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2006.
- B. Blagojevi: "Zavrni graevinski i instalaterski radovi", Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 1990.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave

- Crtai stolovi, pribor za crtanje.
- Raunar sa projektorom.
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

- Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu).
- Pismeni zadaci: po dva pismena zadatka u prvom, drugom i treem razredu, po
jedan u polugoditu u trajanju od 2 kolska asa.
- Uraene grafike vjebe.
- Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena
u klasifikacionom periodu.
- Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

- Pozitivna ocjena na kraju kolske godine.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

- Diplomirani inenjer graevinarstva;
- diplomirani inenjer arhitekture.
10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima
Znanja
Predmet Znanja
- Krovne konstrukcije - Graevinski materijali - Drvo i drvena graa
- Bravarski radovi - elik
- Limarski radovi - Gvoe
- Zidovi i stubovi - Opekarski proizvodi
- Horizontalni konstruktivni - Malteri
elementi - Beton
- Konstruktivni sklop zgrade - Osnovi graevinarstva - Sistemi u graenju
- Radovi u niskogradnji - Objekti niskogradnje
- Osnove, izgledi i presjeci - Tehniko crtanje sa - Poznavanje tehnikog
konstruktivnih elemenata nacrtnom geometrijom crtanja graevinskih
elemenata
- Zidovi i stubovi - Praktina nastava sa - Zidanje zidova i stubova
tehnologijom zanimanja opekarskim proizvodima,
- Meuspratne konstrukcije kamenom, betonskim
blokovima
- Podovi, plafoni i obrada - Izvoenje montanih i
zidova polumontanih tavanica
- Izrada podloge za podove
- Zatita od vlage - Izrada plafonske
konstrukcije od letava i
- Adaptacija, sanacija i trske i od rabic pletiva
rekonstrukcija - Unutranje i spoljanje
malterisanje i obrada
fasada
14
Znanja
Predmet Znanja
- Izvoenje horizontalne i
vertikalne hidroizolacije
kod temelja i zidova
- Ruenje zidova i popravka
oteenih djelova zidova
15
1.2.2. GRAEVINSKI MATERIJALI
1. Naziv predmeta: GRAEVINSKI MATERIJALI
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I 72 72
II
III
Ukupno 72 72

- Upoznavanje osobina i karakteristika graevinskih materijala.
- Razumijevanje procesa dobijanja pojedinih graevinskih materijala.
- Upoznavanje pravilne upotrebe graevinskih materijala.
- Osposobljavanje za upotrebu standarda.
- Razvijanje svijesti o znaaju upotrebe standarda i odgovornosti za potovanje
standarda.
- Upoznavanje principa zatite ivotne sredine.
16
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i Socijalizijski Preporuke za
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Uvod
- Upoznaje se sa - Odabira - Razvija sposobnost
znaajem graevinske za produktivnost i
graevinskih materijale za ekonominost.
materijala i odgovarajuu
prefabrikata. namjenu.
- Navodi osobine i - Razlikuje odreene
metode ispitivanja osobine
graevinskih graevinskih
materijala. materijala.
- Nabraja osnovne
podjele
graevinskih
materijala.
Materijali od kamena
- Upoznaje dobijanje - Razlikuje naine
i obradu dobijanja i obrade
graevinskog graevinskog
kamena. kamena.
- Objanjava
primjenu kamena i
njegovu zatitu.
- Opisuje sastav,
osobine i primjenu
agregata.
- Nabraja vrste
kamena.
Voda
- Opisuje vodu kao - Uoava znaaj
graevinski vode u
materijal i kao graevinarstvu.
sredinu u kojoj se
Nalaze betonske
konstrukcije.
Keramiki materijali
- Nabraja sirovine i - Razlikuje vrste i - Razvija sposobnost
opisuje dobijanje oblik ciglarskih zapaanja.
keramikih proizvoda.
proizvoda. - Razlikuje
- Objanjava keramike
ciglarske proizvode i definie
proizvode. njihovu namjenu.
- Upoznaje - Uoava znaaj
keramike vatrostalnih
proizvode. materijala.
- Upoznaje
vatrostalne
materijale.
17
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Zgure i pucolani
- Upoznaje - Razlikuje osobine
karakteristike i zgure i pucolana u
primjenu zgure i graevinarstvu.
pucolana u
graevinarstvu.
Veziva u graevinarstvu
- Objanjava - Razlikuje veziva i - Razvija svijest o
osnovna veziva: definie njihovu zatiti ivotne
graevinski kre, upotrebu. sredine.
gips i cement.
- Objanjava sirovine
i opisuje dobijanje
veziva.
- Nabraja osobine
veziva.
Malteri
- Nabraja sastojke - Odreuje upotrebu - Razvija
mjeavina maltera. razliitih maltera. odgovornost pri
- Nabraja vrste - Prepoznaje greke radu.
maltera i navodi pri malterisanju.
njihovu primjenu.
Beton
- Nabraja sastojke - Razlikuje naine - Razvija - Posjeta laboratoriji
mjeavine betona. dobijanja betona. odgovornost pri za ispitivanje
- Nabraja inioce radu. betona.
koji utiu na
kvalitet betona.
- Objanjava marku
betona.
- Objanjava
tehnologiju
betona.
- Nabraja vrste
betona.
Metali i legure
- Upoznaje dobijanje - Razlikuje vrste
gvoa i elika. armature.
- Obrazlae upotrebu - Prepoznaje
elika u koroziju i definie
graevinarstvu. njeno spreavanje.
- Nabraja vrste
elika i armature.
- Nabraja osnovne
obojene metale.
- Obrazlae zatitu
elika od korozije.
Staklo
- Objanjava - Razlikuje vrste i
dobijanje stakla, primjene stakla u
vrste i obradu. graevinarstvu.
18
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
- Navodi primjenu
stakla u
graevinarstvu.
Drvo
- Nabraja svojstva i - Odreuje primjenu - Razvija smisao za
vrste drveta. drveta u ouvanje ivotne
- Opisuje greke u graevinarstvu. sredine.
strukturi drveta.
- Obrazlae upotrebu
drveta u
graevinarstvu.
- Obrazlae zatitu
drveta.
Ugljovodonina veziva
- Upoznaje katran i - Odreuje
bitumen kao upotrebljivost
osnovna veziva.
ugljovodonina
veziva.
- Opisuje nain
dobijanja i
primjenu
ugljovodoninih
veziva.
Plastine mase
- Upoznaje znaaj - Odreuje - Razvija smisao za
plastinih masa. upotrebljivost ouvanje ivotne
- Upoznaje sirovine. plastinih masa. sredine.
- Uoava znaaj
razvoja novih
materijala.
Boje, lakovi, kitovi
- Navodi vrste i - Razlikuje boje,
objanjava lakove i kitove.
primjenu boja,
lakova i kitova u
graevinarstvu.
Materijali u funkciji zatite elemenata
- Upoznaje - Razlikuje
materijale za materijale za
zavrnu obradu i zatitu od poara i
zatitu gotovih vlage.
elemenata.
- Navodi i objanjava
materijale u
funkciji zatite od
poara, vlage i sl.
Standardi
- Upoznaje oznake - ita standarde. - Razvija strunost. - Standardi
materijala. graevinskih
- Upoznaje se sa materijala.
19
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
standardima.

- I. Stojiljkovi, D. Mileti: "Graevinski materijali sa osnovama geologije", Zavod
za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- I. Stojiljkovi: "Graevinski materijali", Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 1979.

- Uzorci graevinskih materijala (opeka, crijep, keramike ploice, plastine
cijevi), katalozi.

- Usmena provjera znanja najmanje jedanput u klasifikacionom periodu.



Znanja
Predmet Znanja
- Drvo i drvena graa - Graevinske konstrukcije - Krovne konstrukcije
- elik - Bravarski radovi
- Gvoe - Limarski radovi
- Opekarski proizvodi - Zidovi i stubovi
- Malteri - Horizontalni
- Beton konstruktivni elementi
- Drvo, beton, elik, - Osnovi graevinarstva - Elementi konstruktivnih
opekarski proizvodi sistema
- Keramiki materijali, boje i - Zavrni radovi u
lakovi graevinarstvu
- Tehnike karakteristike - Organizacija graenja - Obraunske norme
materijala i grae korienja materijala
- Osnovna veziva - Praktina nastava sa - Betonski radovi
- Malter tehnologijom zanimanja - Armiraki radovi
- Beton - Tesarski radovi
- Gvoe i elik - Zidarski radovi
- Drvo - Fasaderski radovi
- Opekarski proizvodi, kamen
- Boje, lakovi i kitovi
20
1.2.3. OSNOVE GRAEVINARSTVA
1. Naziv predmeta: OSNOVE GRAEVINARSTVA
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I 72 72
II
III
Ukupno 72 72

- Upoznavanje graevinarstva kao privredne djelatnosti.
- Upoznavanje osnovnih zakonitosti pri izgradnji objekata.
- Upoznavanje sa vrstom i podjelom graevinskih objekata.
- Osposobljavanje za sistematinost, urednost i preciznost.
- Sticanje pravilnog odnosa prema zatiti ivotne sredine.
21
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Graevinarstvo kao privredna djelatnost
- Upoznaje se sa - Razlikuje i
graevinarstvom uporeuje
kao privrednom graevinske
granom. objekte prema
- Objanjava faze namjeni.cv
radova i radnih
postupaka u
procesu graenja.
- Nabraja objekte
kao finalni
proizvod.
Grane graevinske proizvodnje
- Upoznaje se sa - Razlikuje podruja - Razvija strunost.
podrujima i i faze graevinske
fazama graevinske proizvodnje.
proizvodnje.
- Upoznaje grane
graevinske
proizvodnje:
- visokogradnju,
- niskogradnju,
- hidrogradnju.
Prostorno planiranje
- Upoznaje se sa - Uoava razliku - Razvija analitinost - Posjeta zavodu za
iniocima koji utiu izmeu u radu. urbanizam.
na planiranje regionalnih,
urbanizam. generalnih i
- Objanjava detaljnih
urbanistike urbanistikih
planove: planova.
regionalne,
generalne i
detaljne.
Objekti kao finalni proizvodi graevinarstva
- Navodi i objanjava - Razlikuje razliite - Pozitivno - Obilazak grada.
objekte objekte: procjenjuje
visokogradnje: - visokogradnje, vanost novih
- stambene zgrade, - niskogradnje, saznanja iz svoje
- objekte drutvenog - hidrogradnje. struke.
standarda,
- privredne objekte.
- Navodi i objanjava
objekte
niskogradnje:
- puteve i
eljeznice,
- tunele,
- mostove,
22
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
- aerodrome.
- Navodi i objanjava - Razlikuje naine
objekte snabdijevanja
hidrogradnje: vodom i
- brane, kanalisanje
- hidroelektrane, naselja.
- pristanita.
- Obrazlae ureenje
vodenih tokova.
- Objanjava nain
snabdijevanja
vodom i
kanalisanja
naselja.
- Objanjava
poljoprivrednu
hidrotehniku.
Uesnici u realizaciji graevinskih objekata i faze u realizaciji graevinskih objekata
- Navodi uesnike u - Razlikuje uesnike - Razvija sposobnost
izgradnji u realizaciji timskog rada.
graevinskih graevinskih
objekata. objekata i njihova
- Objanjava faze u prava, obaveze i
realizaciji dunosti.
graevinskih
objekata.
Projektovanje
- Objanjava svrhu - Razlikuje vrste - Uoava vanost
projektovanja. projekata. kvalitetnog i
- Navodi i objanjava preciznog rada.
vrste projekata i
njihovu primjenu.
Graevinski sistemi i elementi
- Navodi sisteme u - Razlikuje
graenju i njihove konstruktivne
elemente. sisteme i njihove
elemente.
Radovi na izgradnji objekata
- Nabraja radove na - Razlikuje vrste - Posjeta gradilitu.
izgradnji objekata: radova na izgradnji
- Geodetske radove, objekata.
- Zemljane radove,
- Osnovne
graevinske
radove,,
- Instalaterske
radove
- Zavrne
graevinske
radove.
- Nabraja
23
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
mehanizaciju na
gradilitu.

- Lj. Nikoli, S. Kruni, V. Boinovi: "Osnovi graevinarstva", Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2005.

- Projektor, katalozi, prospekti i kompjuter.




Znanja
Predmet Znanja
- Sistemi u graenju - Graevinske konstrukcije - Konstruktivni sklop
zgrade
- Elementi konstruktivnih - Graevinski materijali - Drvo, beton, elik
sistema - Keramiki materijali,
- Zavrni radovi u boje i lakovi
graevinarstvu
- Konstruktivni sistemi i - Statika - Optereenje nosaa
njihovi elementi
- Osnovni graevinski radovi - Praktina nastava sa - Armiraki radovi
- Zavrni graevinski radovi tehnologijom zanimanja - Betonski radovi
- Tesarski radovi
- Zidarski radovi
- Fasaderski radovi
24
1.2.4. TEHNIKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM
1. Naziv predmeta: TEHNIKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I 18 54 72
II
III
Ukupno 18 54 72

- Razvijanje preciznosti i preglednosti u izradi tehnikih crtea.
- Sticanje znanja za itanje planova.
- Razvijanje sposobnosti za sagledavanje prostora.
- Upoznavanje sa znaajem dimenzija i razmjere.
- Upoznavanje pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije.
- Razvijanje sposobnosti svoenja trodimenzionalnih elemenata na ravan crtanja i
obrnuto.
- Razvijanje tehnike kulture.
25
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
sadaji ciljevi izvoenje nastave
uenik uenik uenik
Tehniko crtanje
Tehniki pribor
- Upoznaje znaaj - Razlikuje vrste Vjeba:
ovakve vrste papira za crtanje: - Upotreba pribora i
crtanja u tehnici. pelir, milimetarski, materijala za
- Navodi materijal hamer, paus,ozolit. tehniko crtanje.
koji se koristi za - Koristi razne vrste
crtanje. olovaka, gumu, Grafika vjeba:
- Nabraja i tu, marker, - Crta tehniki okvir,
objanjava pribor bojice. peat i odreuje
za tehniko - Koristi i odrava formate A1, A2,
crtanje. pribor za crtanje. A3, A4.
- Objanjava
upotrebu papira za
crtanje.
Rad olovkom
- Objanjava crtanje - Crta razliite - Razvija smisao za Grafika vjeba:
linija. linije: puna, estetiku. - Crtanje punih linija
- Objanjava isprekidana, crta- razliitih debljina.
ispisivanje brojeva. taka, rafure. - Crtanje
- Objanjava - Ispisuje slova i isprekidanih linija
ispisivanje slova. brojeve slobodnom crta-taka.
rukom.
Grafika vjeba:
- Ispisivanje brojeva
slobodnom rukom i
ablonom.
Grafika vjeba:
- Pisanje slova
slobodnom rukom i
ablonom.
Razmjera
- Upoznaje znaaj - Koristi razmjernik. - Razvija smisao za Grafika vjeba:
razmjere u - Primjenjuje preciznost. - Na jednostavnim
tehnikom crteu i razmjeru. oblicima
njenu primjenu u primjenjuje
pojedinim fazama razliite razmjere
crtanja projektne 1:5, 1:10, 1:50,
dokumentacije. 1:100, 1:500.
Kotiranje
- Poznaje elemente - Crta elemente - Razvija smisao za Grafika vjeba:
kotiranja: kota, kotiranja. preciznost. - Na datoj osnovi i
kotna linija, - Primjenjuje presjeku
poetak i kraj visinske kote i kote primjenjuje pravila
kotne linije. otvora. kotiranja.
- Poznaje visinsku
kotu.
- Poznaje kotiranje
26
Formativni ciljevi
sadaji ciljevi izvoenje nastave
uenik uenik uenik
otvora.
Oznake materijala
- Objanjava - ita oznake - Razvija sposobnost Grafika vjeba:
grafiko materijala. opaanja. - Crta oznake
prikazivanje - Crta rafuru za graevinskog
materijala u razliite materijale materijala,
projektima. i opremu. namjetaja,
sanitarnih
ureaja, instalacija
i zelenila u osnovi i
izgledu.
Nacrtna geometrija
Vrste projekcije
- Navodi vrste - Crta projekcije - Razvija preciznost i Grafika vjeba:
projekcije. take. sistematinost u - Crta projekcije
- Opisuje - Crta projekciju radu. pravilnih
projekcijske ravni, dui. geometrijskih slika:
ose i znaaj - Crta projekcije trougao, kvadrat,
koordinata. pravilnih pravougaonik,
- Objanjava i geometrijskih slika. trapez, krug.
prikazuje - Crta projekcije - Grafika vjeba:
karakteristike pravilnih - Crta projekcije
ortogonalne geometrijskih pravilnih
projekcije. tijela. geometrijskih tijela
iji je bazis
paralelan
projekcijskoj ravni:
prizma, piramida,
valjak, kupa.
Kosa projekcija
- Poznaje - Crta u kosoj - Razvija preciznost Grafika vjeba:
karakteristike i projekciji taku, u radu. - Crta u kosoj
pravila crtanja u du i pravu. projekciji zadate
kosoj projekciji. - Crta u kosoj oblike koji se
projekciji odnose na pojedine
geometrijske slike djelove objekta.
u specijalnom
poloaju.
- Crta u kosoj
projekciji pravilna
geometrijska tijela
sa bazisom
paralelnim
projekcijskoj ravni.

- Lj. Gagi:" Nacrtna geometrija", Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2002.
- G. Duli:"Tehniko crtanje sa itanjem planova", Zavod za udbenike i nastavna
27
- Crtai stolovi sa odgovarajuim priborom za crtanje, table za crtanje sa
odgovarajuim priborom za crtanje.

- Ocjene grafikih vjebi.


- Diplomirani inenjer arhitekture;
- diplomirani inenjer graevinarstva.

Znanja
Predmet Znanja
- Rad olovkom - Statika - Grafiko predstavljanje
- Razmjera sila, optereenja,
rezultante sila
- Poznavanje tehnikog - Praktina nastava sa - Planovi oplate
crtanja graevinskih tehnologijom zanimanja - Skice zidova i stubova
elemenata razliitih debljina
- Poznavanje tehnikog - Graevinske konstrukcije - Osnove,izgledi i
crtanja graevinskih presjeci konstruktivnih
elemenata elemenata
28
1.2.5. STATIKA
1. Naziv predmeta: STATIKA
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I
II 36 36 72
III
Ukupno 36 36 72

- Usvajanje osnovnih znanja o silama, optereenju i ravnotei sila.
- Prepoznavanje osnovnih statikih sistema u praksi.
- Razvijanje svijesti o stabilnosti, kao posljedici ravnotee tijela.
- Razvijanje sistematinosti, urednosti i preciznosti u radu.
- Sticanje potrebnog znanja za uspjeno ovladavanje programa drugih strunih
predmeta.
29
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Tijelo. Materijalna taka
- Objanjava tijelo - Pronalazi slinost i Vjeba:
kao materijalnu razliku izmeu - Pronalaenje veza
taku.. tijela i materijalne izmeu tijela i
- Pojanjava pojam take u mehanici. materijalnih
kretanja tijela - Razlikuje vrste taaka.
kretanja tijela.
Sila
- Objanjava pojam - Crta silu prema Vjeba:
sile. zadatom pravcu. - Grafiko
- Objanjava i - Crta silu prema predstavljanje sile.
definie aksiome zadatom smjeru.
statike. - Crta silu prema
intezitetu.
- Prikazuje na crteu
silu u
koordinatnom
sistemu.
Optereenje
- Objanjava pojam - Razlikuje vrste - Shvata potrebu Vjeba:
optereenja. optereenja prema povezivanja teorije - Grafiko
trajanju i mjestu i prakse. predstavljanje
djelovanja. vrste optereenja.
- Analizira vezu
izmeu stvarnog
optereenja i
grafikog prikaza
optereenja
silama.
- Razlikuje sile
prema veliini
dodirne povrine.
Moment sile
- Objanjava - Grafiki i analitiki Vjeba:
moment sile u prikazuje moment - Grafiko i
odnosu na datu sile u odnosu na analitiko
taku. datu taku. predstavljanje
momenta u odnosu
na datu taku.
Spreg sila
- Opisuje spreg sila. - Slae sile u spreg. Vjeba:
- Crta redukciju sile - Grafiko
na taku. predstavljanje
sprega.
Slaganje sila
- Objanjava - Rjeava dejstvo - Razvija preciznost i Vjeba:
slaganje dvije ili dvije sile koje sistematinost u - Analitiko i
vie sila. napadaju radu. grafiko rjeavanje
materijalnu taku u sistema kolinearnih
30
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
istom ili suprotnom sila istog i
smjeru (sistem suprotnog smjera.
kolinearnosti sila)
analitiki i grafiki.
Ravnotea tijela
- Objanjava - Rastavlja silu u Vjeba:
postupak pravcu x i y ose i - Analitiko i
rastavljanje sila raunske rezultate grafiko
dva zadata pravca. provjerava grafiki. rastavljanje sila u
- Navodi uslove - Rastavlja sile na pravcu x i y ose.
ravnotee tijela. dvije komponente Vjeba:
poznajui pravac - Analitiko i
analitiki i grafiki. grafiko
- Slae vie sila koje rastavljanje sila u
djeluju u razliitim dva zadata pravca.
takama, analitiki Vjeba:
i grafiki. - Analitiko i
- Crta projekciju grafiko slaganje
vektora sile na osu. sila.
- Slae proizvoljan Vjeba:
sistem sila(sueoni - Analitiko i
sistem), analitiki i grafiko
grafiki. uravnoteavanje
- Analizira uslove sistema sueonih
ravnotee sistema sila.
sila. Vjeba:
- Analitiko i
grafiko rjeavanje
sistema sueonih
sila.
- Prvi pismeni
zadatak.
Teite
- Objanjava teite - Rjeava analitiki - Razvija preciznost i Vjeba:
povri i naine teite jednostavne tanost. - Odreivanje teita
njegovog povri. jednostavnih povri
odreivanja. - Rjeava analitiki analitiki.
teite sloene
povri.
Vrsta nosaa i vrste oslonaca
- Nabraja vrste - Razlikuje vrste
nosaa i vrste nosaa na osnovu
oslonaca. ose nosaa i oblika
poprenog presjeka
nosaa.
- Crta nosa i nalazi
vezu izmeu crtea
i prirode.
- Crta razne vrste
optereenja
31
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
nosaa.
- Prenosi
optereenja sa
jednog elementa
na drugi.
- Objanjava - Razlikuje vrste Vjeba:
povezivanje oslonaca i njihovu - Odreivanje
reakcija oslonaca vezu sa reakcija oslonca
sa vrstama unutranjim silama prostih nosaa
oslonaca. u nosau. optereenih
- Rjeava ravnoteu koncentrisanom
sila na nosau. silom (pod pravim
- Rauna sile na uglom i kosom
osloncima prostih silom) ravnomjerno
nosaa u zavisnosti rasporeenim
od vrste optereenjem.
optereenja: - Kombinovanim
- prostu gredu, optereenjem za:
- gredu sa - prostu gredu,
prepustom, - gredu sa prepustom
- konzolu. konzolu.
- sve reakcije raditi
analitiki.
Unutranje sile u nosau
- Navodi i objanjava - Crta dijagram - Razvija Vjeba:
unutranje sile u transverzalne sile, sistematinost i - Crtanje dijagrama
nosau. momenta preciznost. unutranjih sila
- Definie sile u savijanja, shvata prostih nosaa
nosau: normalnu, njihovo uzajamno optereenih:
transverzalnu i dejstvo. koncentrisanim
moment savijanja. - Crta dijagrame silama,
unutranjih sila ravnomjerno
prostih nosaa. podijeljenim
- Raunski odreuje optereenjem,
mjesto kritinog kombinovanim
presjeka. optereenjem.
Vjeba:
- Odreivanje
unutranjih sila u
razliitim
presjecima nosaa i
kritinom presjeku.
- Drugi pismeni
zadatak.

- B. Velikovi, O. Stankovi, O. Damjanovi-Juhas, D. Velikovi, D. Jovanovi:
"Statika i otpornost materijala", Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2003.
32

- Uraene vjebe.
- Pismeni zadaci- 2 pismena zadatka u drugom razredu, po jedan u polugoditu u
trajanju od 2 kolska asa.


- Diplomirani graevinski inenjer;

Znanja
Predmet Znanja
- Optereenje nosaa - Osnove graevinarstva - Konstruktivni sistemi i
njihovi elementi
- Grafiko predstavljanje sila, - Tehniko crtanje sa - Rad olovkom
optereenja, rezultante sila nacrtnom geometrijom - Razmjera
- Vrste nosaa i optereenja - Praktina nastava sa - Konstruktivni elementi
tehnologijom zanimanja
33
1.2.6. PREDUZETNITVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNITVO
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I
II 20 16 36
III
Ukupno 20 16 36

- Razvijanje preduzetnike sposobnosti.
- Sticanje osnovnih znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje osnovnih znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje osnovnih znanja i vjetina za osnivanje i voenje privrednog drutva.
- Razvijanje sposobnosti komunikacije na stranom jeziku i rada na raunaru.
- Osposobljavanje za rad u timu.
34
Razred: TREI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Biznis ideja i biznis plan
Biznis ideja - Suoavajui - Razvija - Poeljno je
- Upoznaje pojam argumente kritiki kreativnost. uenicima ukazati
biznis ideja. procjenjuje na primjere
kvalitet poslovne uspjenih
- Opisuje nastanak ideje u skladu sa preduzetnika.
biznis ideje. postulatima
trinog
- Nabraja i poslovanja.
opredjeljuje se za
poslovnu ideju.
- Nabraja mogue
vrste djelatnosti. - Razvija sposobnost - Organizovati
- Opisuje pojam- - Uoava vanost postizanja posjetu
biznis plan. izrade biznis plana kompromisa. predstavnika
u kontekstu realnog privrednog
obezbjeivanja drutva.
podrke kako
unutar samog
privrednog drutva
tako i od strane
eksternih partnera - Razvija - Primjena tehnika
(investitora, komunikativnost, za unapreenje
kreditora). efikasnost u radu, razmiljanja, npr.
marljivost i Eksperiment est
Element biznis plana - Razlikuje pojmove
preciznost. eira.
- Upoznaje pojmove vizija, misija,
vizija, misija, strategija.
- Kao model koristiti
strategija, ciljevi. - Obrazlae ciljeve
biznis plan realnog
privrednog drutva.
privrednog drutva.
- Upoznaje postupak - Kroz primjere
istraivanja trita. obrazlae postupak
istraivanja trita - Pripremiti
na novom - Uoava vanost integralnu cjelinu
primjeru. ouvanja zdrave od elemenata
ivotne sredine. biznis plana.
- Izvodi zakljuke o
potencijalnoj
konkurenciji.
- Izvodi zakljuak o
potencijalnim
kupcima/korisnici
ma usluga.
- Upoznaje pojam i - Vri opis
elemente proizvoda/usluge. - Razvija analitiko
marketing miksa: - Sprovodi postupak miljenje.
proizvod, cijena, formiranja cijene
35
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
promocija i proizvoda/usluge.
distribucija. - Uporeuje mogue
forme i sadraje
reklamnog
materijala. - Razvija
- Pronalazi primjere, odgovornost u
obrazlae mogue radu.
naine distribucije.
- Objanjava znaaj
sprovoenja
kontrole kvaliteta
proizvoda/usluge.
- Opisuje elemente - Kroz primjere
finansijskog plana obrazlae
privrednog drutva. elemente
finansijskog plana
privrednog drutva.
- Objanjava - Predlae plan
neophodnost ouvanja ivotne
ouvanja ivotne sredine za
sredine. konkretno
privredno drutvo.
- Prezentuje biznis
plan.
- Oblikuje dinamiku
realizacije biznis
plana.
- Kritiki procjenjuje
slabosti sainjenog
biznis plana.
Osnivanje i poslovanje privrednog drutva
Ime privrednog - Opredjeljuje se za - Razvija strunost. - Rad u grupama,
drutva ime privrednog rad u paru: uenici
- Nabraja mogua drutva u skladu sa predlau mogua
rjeenja za ime propisima i rjeenja a nakon
privrednog drutva. potujui principe toga, kroz
jednostavnosti i - Razvija logiko diskusiju, donose
jedinstvenosti. miljenje i odluku.
Vizuelni identitet - Oblikuje vizuelni sposobnost za
privrednog drutva identitet pravilno
- Upoznaje elemente privrednog drutva. rasuivanje i
i znaaj zakljuivanje.
oblikovanja
vizuelnog
identiteta
privrednog drutva.
- Registracija - Popunjava obrasce
privrednog drutva. za registraciju
36
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
- Upoznaje postupak privrednog drutva.
registracije
privrednog drutva.
- Opisuje mogue
oblike
organizovanja
privrednog drutva.
Otvaranje rauna kod - Obavlja postupak
poslovne banke otvaranja rauna
- Opisuje postupak kod poslovne
otvaranja rauna banke.
kod poslovne - Obavlja postupak
banke. plaanja dospjelih
obaveza i naplate
dospjelih
potraivanja.
Poslovi nabavke i - Izrauje ponudu, - Razvija analitiko
prodaje porudbenicu, miljenje.
- Upoznaje vrste i predraun, upit,
elemente raun i ostala
dokumentacije dokumenta iz - Razvija tanost,
koja prati poslove oblasti poslova preciznost,
nabavke i prodaje. nabavke i prodaje. urednost.
Blagajniki poslovi
- Upoznaje - Obavlja gotovinske
blagajnike naplate i isplate.
poslove.

- V. Vukoti: Preduzetnitvo i biznis, Ekonomski fakultet u Podgorici, 1996.
- J. Manojlovi, S. Ignjatovi: Poslovna i slubena korespondencija za prvi razred,
Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanovi, G. Ivanievi: Osnovi ekonomije za prvi razred, Zavod za
udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajovi: Osnovi prava za prvi razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
- Publikacija Moj biznis Montenegro biznis alijansa, Podgorica, 2004.
- H. Potit:Kako zapoeti sopstveni biznis- CID Podgorica, 1997.

- Uionica sa najmanje pet raunara snabdjevenih adekvatnom programskom
opremom, tampa.

- Provjeravaju se i ocjenjuju:
- usmeni odgovori (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu);
- pisani radovi uenika (testovi, eseji, domai zadaci);
- rad na vjebama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
37
- Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zakljuna ocjena na kraju godine izvodi se iz zakljunih ocjena u pojedinim
klasifikacionim periodima.


- Diplomirani ekonomista.

Znanja
Predmet Znanja
- Oblikovanje vizuelnog - Informatika - Informacije u tekstualnom vidu
identiteta privrednog drutva. - Multimedijalno predstavljanje
- Usmena i pisana komunikacija informacija
- Odravanje internet sajta - Internet
- Izrada reklamnog materijala - Korienje raunarskih programa kao
vida komuniciranja
38
1.2.7. ORGANIZACIJA GRAENJA
1. Naziv predmeta: ORGANIZACIJA GRAENJA
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I
II
III 33 33 66
Ukupno 33 33 66

- Sticanje znanja o nainu planiranja aktivnosti radi izvoenja radova na objektu.
- Upoznavanje sa fazama u izvoenju graevinskih objekata.
- Upoznavanje sa tehnikom dokumentacijom.
- Upoznavanje sa osnovnim elementima eme organizacije gradilita.
- Osposobljavanje za primjenu normi, normativa i standarda za keramiarske
radove.
- Osposobljavanje za izradu predmjera i predrauna radova za pozicije
keramiarskih radova.
- Upoznavanje sa mjerama zatite na radu i zatite ivotne sredine.
39
4. Sadraj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Uesnici u graevinskoj proizvodnji
- Nabraja uesnike u - Shvata znaaj i
graevinskoj ulogu svog
proizvodnji i navodi zanimanja u
njihova prava i graevinarstvu.
obaveze.
Investiciono-tehnika dokumentacija
- Poznaje - ita i analizira - Razvija tehniku
investiciono- pozicije kulturu.
tehniku keramiarskih
dokumentaciju. radova iz projekta.
Faze izvoenja graevinskih objekata
- Navodi vrste - Crta emu - Stie Vjeba:
gradilita i uslove organizacije samopouzdanje i - Crtanje eme
njegovog gradilita. sigurnost u radu. organizacije
osnivanja. - ematski prikazuje gradilita.
- Navodi faze privremene
izvoenja objekta objekte:
sa posebnim - za smjetaj
osvrtom na osnovne radnika, Vjeba:
radove. - za ishranu, - Crtanje karte
- Opisuje postupke - kancelarije, procesa i
izvoenja radova - nadstrenice, dijagrama toka za
na gradilitu. - magacine. poziciju
- Zna mjere zatite - Crta kartu procesa keramiarskih
na gradilitu. i dijagram toka za radova.
keramiarske
radove.
- Planira nain
izrade zatitnih
elemenata ograda,
nadstrenica, skela
i dr.
Dokumentacija na gradilitu
- Opisuje tehniku - Popunjava Vjeba:
dokumentaciju na magacinsku - Popunjavanje
gradilitu. dokumentaciju: dokumentacije
- trebovanje, prema datoj
- dostavnicu, poziciji
- prijemnicu, keramiarskih
- izdatnicu, radova.
- revers.
- Popunjava - Posjeta gradilitu.
situaciju.
Primopredaja objekta
- Objanjava proces - Razlikuje vrste
primopredaje nadzora.
graevinskih
40
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
radova prema
vaeim zakonima.
Zatita na radu
- Objanjava mjere - Shvata znaaj
zatite na radu i korienja
zatite sredine. sredstava zatite
na radu.
Normativi i standardi rada u graevinarstvu
- Poznaje normative - ita normative i - Razvija Vjeba:
i standarde za standarde. sistematinost i - itanje
odreene pozicije preciznost u radu. graevinskih normi
radova sa posebnim osnovnih
osvrtom na graevinskih
keramiarske radova.
radove. Vjeba:
- itanje
graevinskih normi
i odreivanje
potreba u
materijalu i radnoj
snazi za
keramiarske
radove.
Predmjer i predraun radova
- Obrazlae - ita crte iz - Razvija Vjeba:
predmjer radova sa projekta. sistematinost i - Izrada predmjera i
posebnim osvrtom - Rauna potrebne samostalnost u predrauna radova
na keramiarske koliine i vrste radu. za osnovne radove
radove. materijala. sa posebnim
- Pie i sastavlja opis osvrtom na
za keramiarske keramiarske
radove, koristei radove.
graevinske norme.
- Obrazlae analizu - Rauna koliine za
cijena. keramiarske
radove. - Razvija tanost i
- Rauna cijene preciznost. - Pismeni
- Obrazlae pojedinih pozicija zadatak/predmjer i
predraun. radova. predraun/.
- Rauna vrijednost
pojedinih pozicija
radova.
- Analizira utroak
radne snage i
materijala.
- Sastavlja
predraunski
elaborat.
Graevinska mehanizacija
- Opisuje - Razlikuje - Razvija strunost.
graevinsku graevinsku
41
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
mehanizaciju. mehanizaciju.
- Razlikuje maine i
orua za izvoenje
zidarskih,
keramiarskih i
fasaderskih radova.

- . Praevi, B. Velikovi, V. Konstantinovi: "Organizacija graenja za III razred
graevinske kole", Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- Normativi i standardi rada u graevinarstvu Knjiga 1, 2, 3, 4, 5, Graevinska
knjiga, Beograd, 1999.

7.Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

- Uraene vjebe.
- Pismeni zadatak u drugom polugoditu u trajanju od 2 kolska asa.


- Diplomirani inenjer arhitekture;
- diplomirani inenjer graevinarstva.

Znanja
Predmet Znanja
Obraunske norme korienja Graevinski materijali Tehnike karakteristike
materijala materijala i grae
Investiciono-tehnika Vrste projekata i njihova
dokumentacija Osnove graevinarstva primjena
Normativi i standardi rada u Praktina nastava sa Predmjer i predraun
graevinarstvu tehnologijom zanimanja zidarskih radova
42
1.2.8. PRAKTINA NASTAVA
1. Naziv predmeta: PRAKTICNA NASTAVA
Vrste nastave
Teorija Vjebe
nastava
I 252 252
II 504 504
III 627 627
Ukupno 1383 1383
Praktina nastava: odjeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

- Izvoenje zidarskih radova.
- Pravilan izbor materijala za zidanje(opeka,gips-kartonske ploe).
- Korienje alata i pribora za izvoenje zidarskih radova.
- Izvoenje malterisanja.
- Izrada hidroizolacija sanitarnih vorova,loa i terasa.
- Izvoenje keramiarskih radova.
- Pravilan izbor alata,pribora i materijala za izvoenje keramiarskih radova.
- Izrada sanacije i odravanja keramiarskih radova.
- Stie svijest o vanosti preciznog,kvalitetnog i ekonominog izvoenja radova.
- Sticanje radne navike i radne discipline.
- Sticanje samostalnosti i odgovornosti u obavljanju poslova.
- Razvijanje kritikog odnosa prema svom i tudjem radu u okviru radnog procesa.
- Povezivanje i primjenjivanje znanja iz drugih predmeta.
- Primjenjivanje sredstava zatite na radu.
43
Razred: PRVI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Uvod - Identifikuje alat i - Posjeta gradilitu.
- Upoznaje znaaj pribor i vri izbor.
zidarskih radova u
graevinarstvu.
- Upoznaje
organizaciju radnog
mjesta u radionici.
Zidarski i malteraki
alat
- Upoznaja alat i
pribor za zidarske
radove.
- Upoznaje primjenu
i nain odravanja
alata i pribora za
zidanje i
malterisanje.
Pripremni radovi u - Odreuje konture
radionici date pozicije.
- Objanjava tehniku
mjerenja,obiljeav - Razlikuje
anja i opekarske
razmjeravanja date proizvode:
pozicije. - opeka 6,5x12x25
Osnovni materijal cm (uplja i puna),
za zidanje - blok- opeka,
- Nabraja vrste - silikatna opeka.
opekerskih
proizvoda za - Razlikuje
zidanje i komponente
rekonstrukciju maltera:
zidova. - agregat (pijesak),
- Upoznaje svojstva - vezivo (cement),
opekarskih - kre,
proizvoda. - voda.
- Poznaje malter kao
graevinski - Spravlja razne
materijal. vrste maltera:
- Poznaje vrste - cementni
veziva: - kreni
- cement, - produni
- kre, - Razlikuje agregat,
- gips. vri prosijavanje i
- Objanjava razmjeravanje
upotrebu
veziva,razmjeru
mijeanja i uticaj
na kvalitet
maltera.
44
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
- Poznaje agregat za
spravljanje
maltera.
- Definie pravila
zidanja i
malterisanja na
visokim i niskim
temperaturama.
Zidanje opekom - Pravi specifikaciju - Uoava znaaj
- Nabraja djelove potrebnog organizacije na
opeke. alata,pribora,main radnom mjestu..
- Opisuje elemente a,pribora za
zida i njihove mjerenje i
nazive. materijala za
- Nabraja vrste i izvoenje zidarskih
dimenzije zidova. radova.
- Nabraja vrste - Formira katalog
slogova veze meu kriterijuma - Razvija preciznost,
opekama. kvaliteta: brzinu i
- Objanjava pravila - mjere zida (duina samostalnost u
zidanja opekom. visina i debljina), radu
- Objanjava naine - vertikalnost,
zavravanja zidova: - horizontalnost
- redno, ozidanog sloja,
- stepenasto. - popunjenost
- Objanjava nain spojnica.
sueljavanja zidova - Obiljeava zid u
pod pravim i otrim osnovi i kontrolie
uglom. horizontalnost
- Objanjava podloge.
suticanje zidova - Priprema radno
pod pravim i otrim mjesto:
uglom. - rasporeuje
- Objanjava odabrani alat i
ukrtanje zidova pribor,
pod pravim i otrim - rasporeuje
uglom. pripremljeni
- Definie postupke materijal,
mjerenja i - lomi opeku za
obiljeavanja pri zidanje(1/2 i 3/4
izvoenju zidarskih opeke).
radova: - Prema zadatoj
- odreuje duinu recepturi spravlja
zida, malter za zidanje.
- odreuje pravi - Zida zid debljine
ugao, 6.5 ( na kant), 12 i
- utvruje 25 cm po razliitim
horizontalnost vezama:
podloge. - vezaka veza,
- dunjaka veza,
- kombinovana veza.
45
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
- Obradjuje
spojnice-fuge na
Malterisanje zidova zidu.
- Poznaje maltere za - isti radno mjesto,
unutranje i alat,pribor i
spoljanje radionicu.
malterisanje. - Provjerava i
- Objanjava ocjenjuje kvalitet
postupke za gotovog zida prema
malterisanje: katalogu
- I sloj pric, kriterijuma
- II sloj - gruba kvaliteta.
ruka, - Primjenjuje mjere
- III sloj - zavrni zatite na radu.
glatki sloj. - Izrauje katalog
kriterijuma
kvaliteta:
- vertikalnost zida,
- debljina
slojeva(pric, I-
grubi sloj i II-
zavrni sloj).
- Pravi specifikaciju
potrebnog alata,
pribora i materijala
za malterisanje
zidova.
- Priprema radno
mjesto u radionici:
- rasporeuje alat i
pribor,
- rasporeuje
materijal za
malterisanje,
- priprema povrine
za malterisanje:
postavlja kotve i
granine daske za
odreivanje
debljine maltera.
- Prema zadatoj
receptutri spravlja
malter za
malterisanje.
- Malterie zid po
fazama.
- isti radno mjesto,
alat, pribor i
radionicu.
- Provjerava i
ocjenjuje kvalitet
46
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
izvedenih radova
prema katalogu
kriterijuma
kvaliteta.
- Primjenjuje mjere
zatite na radu.
Keramiarski radovi - Koristi alat,pribor i - Razvija sposobnost -Posjeta salonu

- Upoznaje znaaj materijal za postizanja keramike i stovaritu
kermiarskih izvoenje kompromisa. graevinskog
radova u keramiarskih materijala.
graevinarstvu. radova.
- Razlikuje
- Nabraja alat i keramike ploice
pribor za prema:
keramiarske - klasi,
radove. - fazonskim- - Razvija
- Definie materijale namjenskim komunikativnost,
koji se koriste u elementima, efikasnost u radu,
keramiarskim - mjestu ugradnje. marljivost i
radovima: - Sortira i klasifikuje preciznost.
- keramike ploice, ploice po
- sredstva za boji,izgledu,
lijepljenje veliini, kvalitetu
ploica(keramiko glazure i ivica.
ljepilo i cementni - Vri izbor
malter), keramikih ploica
- sredstva za obradu na osnovu mjesta
spojnica-fugomal. ugradnje: - Uoava vanost
- Poznaje vrste - zidne, ouvanja zdrave
keramikih ploica. - podne, ivotne sredine.
- vanjske(otporne na
atmosferske
uticaje),
- kiselo-
otporne(hem.
labor., klanice,...),
- ploice koje mogu
da izdre vea
mehanika
optereenja (auto-
radionice,...).
- Razmjerava i kroji
sjee ploice
mainom za
rezanje keramikih
ploica.
- Bui keramike
ploice otrim
ekiem.
- Ree krune
47
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
otvore na
ploicama pomou
runog rezaa za
krune linije koje
se koriste:
- oko izliva kod
sanitarnih
elemenata,
- oko elektro
instalacija,
- kod tu baterija,
ventila, slivnika,
esmi...,
- Geruje keramike
ploice.
- Razlikuje
materijale za
lijeplenje ploica i
spravlja ih runo i
mainski.
- Priprema zidne
povrine za
lijepljenje
keramikih ploica:
- provjerva
vertikalnost,
- izravanava zidne
neravnine,
- malterie zid,
- kvasi zid.
- Priprema podne
povrine za
polaganje podnih
keramikih ploica.
- Provjerava
horizontalnost
poda.
- Izravnava podnu
povrinu.
- Postavlja podlogu.
- Kvasi pod.
- Razlikuje sredstva
za obradu spojnica
i spravlja ih runo i
mainski.
- isti radno mjesto,
alat, pribor i
radionicu.
- Primjenjuje mjere
zatite na radu.
48
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Zidna keramika - Ocjenjuje kvalitet - Razvija sposobnost
- Definie naine zidne povrine i postizanja
postavljanja zidnih vri izbor veziva. kompromisa
keramikih ploica: - Neomalterisani zid-
- na prevez cementni malter.
- fuga na fugu - Omalterisani zid-
- na dijagonalu, ljepilo za
- poznaje alat koji keramiku.
se koristi u - Vri pripremu zida:
keramiarskim - Kontrola - Razvija
radovima. vertikalnosti, komunikativnost,
- kvaenje zida. efikasnost u radu,
- Vri pripremu marljivost i
keramikih ploica: preciznost
- sortiranje,
- sjeenje,
- gerovanje,
- buenje,
- bruenje,
- kvaenje.
- Izrauje katalog
kriterijuma - Uoava vanost
kvaliteta: ouvanja zdrave
- Poznaje vezivna - vertikalnost ivotne sredine
sredstva postavljenih
- Cementni malter ploica,
- Keramiko lje - povezanost
spojnica,
- irina spojnica,
- urednost alata i
radnog mjesta.
- Poznaje - Vri izbor alata i
hidroizolacione pribora za
materijale idefinie izvoenje
njihovu ulogu keramiarskih
radova.
- Spravlja
vezivo(cementni
malter ili
keramiko ljepilo)
runo i mainski.
- Priprema radno
mjesto:
- rasporeuje alat i
pribor,
- rasporeuje
keramike ploice,
- rasporeuje vezivo.
- Postavlja
hidroizolaciona
49
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
sredstva na zidnu
povrinu.
- Postavlja
- Opisuje keramike ploice:
postavljanje - od prvog reda,
keramikih ploica odvojenog od poda
na gips-kartonske za debljinu podne
ploe. podloge,
- od drugog
- Poznaje materijal reda,odvojenog
za popunjavanje gredicom od poda
spojnica. za visinu keramike
ploice.
- Postavlja ukrasne
bordure.
- Oblae zid
lomljenim
ploicama-mozaik.
- Postavlja obraene
ploica oko izliva,
tu baterija, esmi,
ventila, instalacija.
- Postavlja
keramike ploice
na gips-kartonsku
plou.
- Popunjava spojnice
fugomalom.
- isti keramike
ploice,radno
mjesto i radionicu.
- Provjerava i
ocjenjuje kvalitet
izvedenih radova
prema katalogu
kriterijuma
kvaliteta.
- Primjenjuje mjere
zatite na radu.
Podna keramika - Izrauje katalog - Razvija sposobnost
- Definie vrste kriterijuma postizanja
podnih keramikih kvaliteta: kompromisa.
ploica. - nagib podne
podloge,
- horizontalnost
poda(ako nije
zadat nagib),
- povezanost
spojnica, - Razvija
- irina spojnica. komunikativnost,
- urednost alata, efikasnost u radu,
50
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
pribora i radnog marljivost i
mjesta. preciznost.
- Vri izbor podnih
ploica u zavisnosti
od mjesta ugradnje
(unutranje,
spoljanje).
- Koristi wasser-
vagu za prenoenje
visina. - Uoava vanost
- Obiljeava visine ouvanja zdrave
poda na podlozi. ivotne sredine.
- Priprema podnu
- Definie znaaj podlogu prema
odreivanja nagiba utvrenoj
podne povrine. recepturi-razmjeri.
- Odreuje vlanu
konzistenciju
podne podloge.
- Postavlja
- Poznaje naine hidroizolacioni
postavljanja materijal na
podnih ploica. povrinu poda i oko
izliva (wc-olja i
slivnik).
- Razastire podnu
podlogu i odreuje
pad-nagib prema
slivnom elementu-
slivniku ili kanalu.
- Kontrolie nagib.
- Priprema cementno
mlijeko,runo i
mainski.
- Kontrolie kvalitet
cementnog
mlijeka.
- Postavlja podne
ploice:
- na prevez,
- fuga na fugu,
- na dijagonalu.
- Postavlja lomljene
i ukrasne ploice.
- Postavlja podne
ploice na podnu
betonsku podlogu
na keramikom
ljepilu.
- isti ploice i
postavlja materijal
51
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
za obradu spojnica-
fugomal.
- Postavlja sokle od
keramikih ploica
na podnoje zida.
- isti alat, pribor,
radno mjesto i
radionicu.
- Vri ocjenu
kvaliteta izvedenih
radova na osnovu
kataloga
kriterijuma
kvaliteta.
- Primjenjuje mjere
zatite na radu.
52
Razred: TREI
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
Zavrni radovi - Vri izbor alata, - Razvija sposobnost
- Definie znaaj pribora i materijala postizanja
zavrnih radova u za keramiarske kompromisa.
graevinarstvu. radove.
- Prema radionikom
crteu vri
oblaganje stubova:
- krunog poprenog
presjeka,
- etvorougaonog - Razvija
Namjenska poprenog komunikativnost,
keramika presjeka, efikasnost u radu,
- Opisuje fazonske- - vieugaonog marljivost i
namjenske poprenog presjeka preciznost.
keramike ploice. sa pravim i otrim
uglovima.
- Razlikuje
namjensku
keramiku za:
- Bazene,
- Stepenice,
- ukrasne detalje za - Uoava vanost
zidove. ouvanja zdrave
- Postavlja ivotne sredine.
namjensku
keramiku.
- Priprema
keramike
ploice(sortira,
sjee, bui, brusi,
kvasi).
- Spravlja vezivo za
lijepljenje
fazonskih
elemenata i
Zamjena i sanacija pripremljenih
oteenih keramikih ploica.
keramikih ploica - Ugrauje ukrasne
- Poznaje naine bordure od
zamjene i sanacije lomljenih i rezanih
oteenih ili keramikih ploica
polomljenih kao i gotove
ploica. bordure.
- Definie znaaj - Postavlja
primjene keramike ploice
graevinskih normi na sanitarni
za predmjer i element-kadu sa
predraun radova. zakoenom
prednjom stranom.
- Postavlja
53
Formativni ciljevi
uenik uenik uenik
keramike ploice
na stepenice.
- Vri kontrolu tokom
ugradnje
keramikih ploica.
- isti postavljene
ploice i priprema
sredstvo za obradu
spojnica-fugomal.
- Uklanja viak
fugomala.
- isti alat, pribor,
radno mjesto i
radionicu.
- Sanira i mijenja
oteene ili
slomljene ploice
sa spojnicama od 1
do 5mm.
- Primjenjuje mjere
zatite na radu.
- Rauna koliinu
potrebnog
matarijala i pravi
specifikaciju
koliina:
- zidnih i podnih
ploica,
- bordura,
- ljepila za
keramiku,
- fugomala,
- cementa,
- pijeska.

- S. Kruni, G. Mladenovi, S. Mladenovi, Lj. Kruni: Osnovni graevinski radovi I
deo, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1988.
- B. Blagojevi: Graevinske konstrukcije, Zavod za udbenike nastavna
- Normativi i standardi rada u graevinarstvu, Graevinska knjiga, Beograd, 1999.

- Radionica za teorijski i praktini dio.
- Radioniki stolovi za obradu i pripremu materijala.
- Alat, pribor, maine, materijali i oprema u skladu sa normativima za uraeni
obrazovni program keramiar.
- Kompjuter i projektor.
54
- Usmeni odgovori.
- Ocjena praktinih radova u radionici.
- Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.


- Inenjer graevinarstva;
- inenjer arhitekture;
- diplomirani inenjer graevinarstva;
- diplomirani inenjer arhitekture;
- osnovne akademske studije graevinarstva i arhitekture u trajanju od tri godine.

Znanja
Predmet Znanja
- Zidanje nekonstruktivnih - Prakticna nastava sa - Zidovi
zidova i stubova tehnologijom zanimanja - Podovi, zidovi, stubovi,
- Postavljanje keramikih - Tehnologija betona bazeni, rezervoari obloeni
ploica na zidove, podove, - Tehniko crtanje keramikom
stubove... - Osnovna veziva
- Malterisanje zidova - Radioniki crte
- Skiciranje graevinskih
elemenata i detalja
- Primjena opekarskih i - Graevinski materijali - Opeka,keramike
keramikih materijala u ploice,namjenski elementi
keramikim radovima
55
2. ISPITNI KATALOZI
2.1. GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE
1. Naziv ispitnog kataloga: GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE
2. Cilj ispita:
-
- Provjera uspjenosti uenika pri usvajanju neophodnih znanja iz graevinskih
konstrukcija
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na zavrnom ispitu

Sadraj Znanje i vjetine
Konstruktivni sklop zgrade - Navodi podjelu elemenata zgrada prema
poloaju i namjeni
- Navodi konstruktivne elemente objekata i
njihovu funkciju
Temelji - Objanjava funkciju temelja, vrste i
materijal od koga se rade
- Objanjava temeljne stope, temeljne trake
i ploaste temelje
Zidovi i stubovi - Navodi podjelu zidova i stubova prema
materijalu i obliku
- Navodi podjelu zidova prema
konstruktivnim svojstvima
- Objanjava pravila zidanja i ulogu
vertikalnih serklaa
- Nabraja opekarske proizvode za zidanje
zidova i stubova
- Nabraja vrste opeke i njihovu primjenu
- Navodi vrste i primjenu maltera
- Objanjava modularne mjere
- Navodi vrste oplata i objanjava njihovu
primjenu
Zatita od vlage - Navodi materijale za hidroizolaciju i
njihovu funkciju
- Objanjava nain postavljanja
horizontalne i vertikalne hidroizolacije
temelja i zidova objekta
Dimnjaki i ventilacioni kanali - Objanjava zidane dimnjake i
ventilacione kanale i nain zidanja
- Opisuje princip funkcionisanja sabirnih
unt dimnjaka i ventilacionih kanala
Horizontalni konstruktivni elementi - Navodi horizontalne konstruktivne
elemente i njihovu funkciju
- Navodi monolitne meuspratne
konstrukcije i njihove karakteristike
- Navodi polumontane meuspratne
- Navodi montane meuspratne
- Navodi vrste oplata i objanjava njihovu
primjenu
Pripremni radovi - Nabraja i opisuje pripremne radove na
56
Sadraj Znanje i vjetine
izgradnji graevinskih objekata
Otvori u zidovima - Navodi vrste otvora u zidovima i elemente
otvora
Stepenice - Nabraja elemente stepenica
- Objanjava ulogu stepenica i podjelu
prema obliku i konstrukciji
- Objanjava stepenice sa podestnim
gredama
- Objanjava stepenice sa kosom
koljenastom ploom
Krovne konstrukcije - Navodi podjelu krovova prema nagibu,
obliku i materijalu izrade
- Navodi vrste drvenih krovnih konstrukcija i
nabraja elemente
Ravni krovovi - Definie ravni krov i navodi vrste ravnih
krovova
Izolacije - Navodi vrste izolacija
- Objanjava namjenu toplotne, zvune i
hidro zatite objekata
Podovi, plafoni i obrada zidova - Navodi vrste podova prema materijalu
- Objanjava nain malterisanja unutranjih
zidova i plafona
- Objanjava nain oblaganja fasada i
materijale za oblaganje
Instalacije vodovoda i kanalizacije - Navodi vrstu vodovodnih cijevi i primjenu
- Navodi vrste kanalizacionih cijevi i
primjenu
- Objanjava nain postavljanja vodovodnih
i kanalizacionih cijevi
- Navodi nain protivpoarne zatite u
objektima
Prefabrikovana gradnja - Objanjava nain prefabrikovane gradnje
objekata
- Objanjava konstruktivne sisteme
prefabrikovane gradnje
Radovi u niskogradnji - Nabraja objekte niskogradnje
- Navodi vrste radova u niskogradnji
Adaptacija, sanacija i rekonstrukcija - Opisuje radove na adaptaciji, sanaciji i
rekonstrukciji objekata
Pokrivaki radovi - Nabraja krovne pokrivae od azbest-
cementnih proizvoda, od opekarskih
proizvoda, lima i dr.
Limarski i bravarski radovi - Navodi vrste i oblike lima i njihovu
primjenu u graevinarstvu
Stolarski radovi - Navodi vrste prozora prema konstrukciji i

njihove mjere (stolarske)
57
4. Tip ispita: usmeni
- Nastavnik sastavlja, a struni aktiv utvruje spisak ispitnih pitanja na osnovu
ispitnog kataloga.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po sloenosti na
odgovarajui nain da budu iz razliitih taksonomskih kategorija i iz razliitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najvie 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivaa.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu predviena.
6. Literatura i drugi izvori

- Za kandidate je preporuena literatura data u Katalogu znanja i godinjem planu
rada nastavnika.
58
2.2. PRAKTIAN RAD SA ODBRANOM
2.2.1. PRAKTIAN RAD SA ODBRANOM
1. Naziv ispitnog kataloga: PRAKTIAN RAD SA ODBRANOM
2. Cilj ispita
- Na praktinom dijelu strunog ispita kandidat treba da pokae:

- stepen povezanosti strunoteorijskih i praktinih znanja,
- pravilnu upotrebu strune terminologije,
- znanja i vjetine pravilne upotrebe i uvanja runih alata, pribora i maina za
keramiarske radove,
- vjetine za postavljanje zidnih i podnih ploica,
- vjetine za postavljanje keramikih ploica na oble povrine,
- vjetine za ugradnju keramikih namjenskih-fazonskih elemenata,
- poznavanje propisa za obezbjeenje zatite na radu i zatite okoline,
- racionalno korienje materijala, vremena i energije.
59
3. Spisak tema/zadataka
1.
Zanimanje: Keramiar
Nivo zahtjevnosti: III (trei)
Predmet: Praktina nastava sa tehnologijom zanimanja
Zavrsni rad
Tema: Ugradnja zidnih i podnih ploica za ____________prema datom crteu
Zadatak broj________.
Na osnovu priloenog crtea _____________________, ugraditi keramike ploice:

1. Na zidu, visine___________, na keramikom ljepilu sa fugama od 2 mm
dimenzije zidnih ploica su________x________cm;
2. Na svakom zidu postaviti ukrasne bordure na visini __________cm od poda
dimenzije bordure su________x________cm;
3. Na podu, u cementnom malteru, sa fugama od 2mm dimenzije podnih ploica
su ________x_______cm, nagib poda je ______.
Zadatak treba da sadri:

a) Osnovu ______________________ u razmjeri r =1:20, sa sanitarijama;
b) Predmjer i predraun radova;
c) Izgled zidova (4 zida) u razmjeri r = 1:20;
d) Izgled poda u razmjeri r =1:20;
e) Detalj a u razmjeri r = 1:5;
f) Specifikaciju alata ;
g) Tehnoloki opis postupka rada.
Kandidat
komisija
______________________
1.__________________
2.__________________
3.__________________
________________________________________________________________
Prema zadatim dimenzijama osnove _____________________ potrebno je:

- uraditi specifikaciju materijala,
- uraditi specifikaciju potrebnog alata,
- opisati postupak rada za postavljanje zidnih keramikih ploica,
- opisati postupak postavljanja podnih keramikih ploica,
- nacrtati crtee zidova i poda u izgledu u odgovarajuoj razmjeri,
- nacrtati detalj u odgovarajuoj razmjeri,
- uraditi predmjer keramiarskih radova koristei graevinske norme,
- dati mjere i normative zatite na radu za keramiarske radove.
Praktian rad podrazumijeva postavljanje podnih i zidnih keramikih ploica u
radionici u prisustvu komisije.
60
4. Uputstvo za realizaciju ispita- praktian rad sa odbranom
- Kandidat za praktini dio zavrnog ispita priprema struni rad, odbranu strunog
rada i praktino izvodi zadatak.
- Zadatke za strune radove predlau nastavnici praktine nastave zajedno sa
lanovima strunog aktiva.
- Kandidat na zavrnoj godini kolovanja bira zadatak za izradu strunog rada u
prisustvu nadlene komisije.
- Kandidat izrauje struni rad, individualno, uz nadzor mentora.
- Ispitni odbor utvruje datum polaganja strunog ispita, mjesto izvoenja ispita. -
-Ispitni odbor donosi odluke o eventualnim potrebnim prethodnim radnjama i o
drugim obavezama i uslovima sprovoenja zavrnog ispita.
- Kandidatu se preporuuje literatura data u Katalogu znanja i godinjem planu
rada nastavnika.
5. Dozvolejna pomagala
- Alat i materijal u skladu sa zadatkom.
6. Literatura i drugi izvori

- Za uenike je preporuena literatura objavljena u katalogu znanja i godinjem
planu rada nastavnika.
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA

Redni
Naziv predmeta Obavezni naini provjeravanja znanja
broj
Usmeni odgovori, pismeni zadaci i grafike
1. Graevinske konstrukcije
vjebe
2. Graevinski materijali Usmeni odgovori
3. Osnove graevinarstva Usmeni odgovori

Tehniko crtanje sa nacrtnom
4. Grafike vjebe
geometrijom
5. Statika Usmeni odgovori, pismeni zadaci i vjebe
Usmeni odgovori, pisani radovi uenika, rad
6. Preduzetnitvo
na vjebama
7. Organizacija graenja Usmeni odgovori, pismeni zadatak i vjebe
8. Praktina nastava Ocjena praktinog rada, usmeni odgovori
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA

- U sljedei razred prelaze uenici koji su na kraju kolske godine pozitivno
ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu, koja
je predviena nastavnim planom obrazovnog programa keramiar/keramiarka.
- Trogodinja struna kola zavrava se polaganjem zavrnog ispita.
- Zavrni ispit sastoji se iz:
- pismenog ispita iz maternjeg jezika i knjievnosti,
- usmenog ispita iz graevinskih konstrukcija,
- praktinog rada sa odbranom.
61
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
- U skladu sa zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od
mjesec dana) kola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajui u obzir
odluku o usmjerenju.
- Individualni program omoguava prilagoeno izvoenje kako bi uenici dostigli
propisani struni standard u svim predmetima.
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA ZA OBRAZOVANJE ODRASLIH

- Programi strunog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za
odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagoavanje izvoenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fiziko vaspitanje i slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za zavretak obrazovanja- kola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu
dobrovoljno prikljuiti,
- kola izradi prilagoen program praktinog obrazovanja s obzirom na poslove i
zadatke, koje obavlja uesnik obrazovanja,
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su odreeni u programima nego
uslovi koje utvrdi kola u nacrtu izvoenja odrazovnog programa za odrasle,
- provjeravanje znanja se izvodi putem ispita, pri emu se uzimaju u obzir naini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vjebe, praktini rad) odreeni
obrazovnim programom,
- odrasli ne polau meuispit iz uspjenosti praktinoga obrazovanja.
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA

Redni Profil strune spreme nastavnika i
Predmeti
broj strunih saradnika
- Diplomirani inenjer arhitekture
1. Graevinske konstrukcije
- Diplomirani inenjer graevinarstva
2. Graevinski materijali
3. Osnove graevinarstva
Tehniko crtanje sa nacrtnom - Diplomirani inenjer arhitekture
4.
geometrijom - Diplomirani inenjer graevinarstva
5. Statika
6. Preduzetnitvo - Diplomirani ekonomist
7. Organizacija graenja
- Inenjer graevinarstva
8. Praktina nastava - Inenjer arhitekture
- Osnovne akademske studije
graevinarstva i arhitekture u trajanju
od tri godine
62
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Obrazovni program se organizuje i izvodi u kolskom obliku.
8.1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Broj asova kod
Redni Naziv Ukupno Vrsta nastave kojih se odjeljenje
Razred
Broj predmeta asova dijeli na grupe
T V P T V P
I 72 36 36 36
Graevinske
1. II 72 36 36 36
konstrukcije
III 66 33 33 33
Graevinski
2. I 72 72
materijali
Osnove
3. I 72 72
graevinarstva
Tehniko
crtanje sa
4. I 72 18 54
nacrtnom
geometrijom
5. Statika II 72 36 36
6. Preduzetnitvo II 36 20 16
Organizacija
7. III 66 33 33
graenja
I 252 252 252

Praktina
8. II 504 504 504
nastava
III 627 627 627
T Teorijska nastava.
V Vjebe.
P Praktina nastava.
9. PROFESIONALNA PRAKSA
- Uenici I i II razreda nakon zavretka nastavne godine obavljaju profesionalnu
praksu u trajanju od 10 dana u prvom razredu, i 15 dana u drugom razredu, u
skladu sa nastavnim planom.
- Profesionalna praksa se izvodi u odgovarajucim preduzeima.
- Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zaduena je kola.
- Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom struno-
teorijskih predmeta i praktine nastave.
- O realizaciji programa profesionalne prakse uenik je obavezan da vodi dnevnik
profesionalne prakse.
- U dnevniku, uenik po danima upisuje sadraje rada.
- Dnevnik profesionalne prakse potpisuje lice zadueno za realizaciju programa.
63
- Podatke o profesionalnoj praksi (ime i prezima uenika, mjesto i vrijeme
izvoenja) evidentiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenskim knjigama.
- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za zavretak razreda.
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI

- Slobodne aktivnosti uenika sastavni su dio nastavnog plana i obrazovnog
programa.
- Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinese kako rekreaciji i
optekulturnom uzdizanju uenika, tako i upotpunjavanju strunog znanja.
- Slobodne aktivnosti sadre obavezne i sadraje po izboru uenika.
- Program slobodnih aktivnosti priprema kola, polazei od utvrenog broja asova
u nastavnom planu (u I, II i III razredu po 36 asova, a u IV 33 godinje).
- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole, a sastoji
se iz tri cjeline
Obavezni sadraji vezani za opteobrazovno podruje:
- dani sporta,
- ekoloke aktivnosti,
- filmske, pozorine, muzike predstave i likovne izlobe,
- posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
Obavezni sadraji vezani za struno-teorijsko podruje:

- posjete institucijama i preduzeima koja su struno vezana za obrazovni program
koji se realizuje,
- posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije,
- uee na strunim predavanjima i takmienjima u poznavanju odreenih oblasti.
Sadraji po izboru uenika:

- uee u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzika, likovna,
informatika, prva pomo, saobraajni propisi, tehniki i internet klub i dr.),
- socijalni rad uenika,
- organizovanje dopunske i dodatne nastave i dr.
Uspjenost uenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su uenici
obavezni da realizuju sadraje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za napredovanje
u vii razred, kao i za zavretak obrazovnog programa.
64

3-10 Keramicar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3-10 Keramicar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OBRAZOVNI PROGRAM

OPTI DIO .................................................................................................. 3

1. Naziv programa: KERAMIAR

4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih

7. Obrazovanje koje se stie

1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST

1.2.1. GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE

1. Naziv predmeta: GRAEVINSKE KONSTRUKCIJE

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Vjebe: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

3. Opti ciljevi nastave

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: GRAEVINSKI MATERIJALI

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: OSNOVE GRAEVINARSTVA

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: TEHNIKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: STATIKA

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: PREDUZETNITVO

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave

7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

10. Povezanost predmeta

1. Naziv predmeta: ORGANIZACIJA GRAENJA

2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

3. Opti ciljevi nastave

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora