Professional Documents
Culture Documents
Vietnam Banking and Env Policy
Vietnam Banking and Env Policy
ANNIVERSARY
H Ni, 2016
Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng ca ngn
hng thng mi Vit Nam
H Ni, 2016
2 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Mc lc
Mc lc 2
Cc t vit tt 3
Danh mc hnh, hp & bng biu 4
Li ni u 5
Tm tt 6
Gii thiu 8
Tng quan chung v h thng cc t chc tn dng Vit Nam 9
Ri ro mi trng - x hi i vi cc t chc tn dng 13
Cc sng kin quc t gim thiu ri ro mi trng 19
Xy dng v thc thi cc chnh sch mi trng Vit Nam 23
Pht trin chnh sch m bo an ton mi trng trong hot ng tn 31
dng: Trng hp Sacombank
Thc tin thc hin qun l ri ro mi trng ti cc t chc tn dng 35
Mt s kh khn v thc hin chnh sch mi trng trong hot ng tn 38
dng Vit Nam
Kt lun v kin ngh 41
Ti liu tham kho 43
Trung tm Con ngi v Thin nhin 3
Cc t vit tt
Li ni u
Nhm thc hin ti c cu nn kinh t theo hng hiu qu v bn vng. Chnh ph Vit
Nam xy dng v ban hnh nhiu chnh sch v k hoch hnh ng nhm lng ghp
v thc hin cc mc tiu chin lc v tng trng xanh v pht trin bn vng. Trong k
hoch hnh ng ca Chnh ph, cc t chc tn dng c xem l mt thnh phn quan
trng hng dng u t vo cc lnh vc sn xut thn thin mi trng, gim thiu
ri ro v v mc tiu pht trin bn vng.
Gp phn thc hin K hoch hnh ng quc gia v Tng trng xanh giai on 2014-
2020, thng 03/2015, Thng ng Ngn hng Nh nc Vit Nam ban hnh Ch th s
03/CT-NHNN v thc y tng trng tn dng xanh v qun l ri ro mi trng v x hi
trong hot ng cp tn dng. Thng 8/2015, Ngn hng Nh nc ra quyt nh ban
hnh K hoch hnh ng ca ngnh ngn hng thc hin Chin lc quc gia v Tng
trng xanh n nm 2020.
Tm tt
Ngn hng c coi l lnh vc kinh doanh t pht thi v thn thin vi mi trng. L bn
cung cp vn u t thng qua hot ng tn dng, ngn hng c vai tr quan trng, thm
ch quyt nh, i vi vic trin khai cc d n pht trin, m trong nhiu loi d n c
nguy c tc ng xu n mi trng v x hi (MT-XH) nh thy in, khai khong hay
pht trin trng cy cng nghip. Nh vy, ngn hng c th gin tip gy ra nhim mi
trng, mt rng, suy thoi a dng sinh hc, thm ch c bt n x hi. Trong bi cnh yu
cu bo v mi trng v m bo quyn con ngi ngy cng ph bin, ngn hng s
phi i mt vi khng t ri ro khi cc d n vay vn c th b chm dt, nh ch hoc tr
hon do khng p ng c yu cu m bo an ton hoc do cc xung t MT-XH pht
sinh, dn n nguy c ch u t mt kh nng hon li khon vay.
Vit Nam hin c 118 t chc tn dng gm 7 ngn hng thng mi nh nc, 28 ngn
hng thng mi c phn, 55 ngn hng lin doanh v nc ngoi, 27 cng ty ti chnh v
1 qu tn dng nhn dn. n nm 2016 mi ch c 3 ngn hng hoc ang xy dng
cc chnh sch ni b v qun l ri ro MT-XH. iu ny cho thy h thng t chc tn dng
Vit Nam cha t c nhn thc chung v s cn thit phi p dng chnh sch m bo
an ton MT-XH trong hot ng tn dng. Trong khi , tn dng xanh bc u c p
dng Vit Nam, tuy nhin yu cu m rng v thc y tng trng tn dng xanh ang
vp phi nhiu cn tr nh sau:
Th nht, Vit Nam vn ang trong m hnh pht trin ph thuc ti nguyn, v vy m
bo s cn bng gia mc tiu tng trng v bo v mi trng lun l bi ton kh gii,
nht l trong lnh vc nng lng (nhit in, thy in) hay khai khong.
Th su, thc tin thc thi v tun th chnh sch, quy nh mi trng Vit nam cn kh
yu; nhiu doanh nghip gy nhim vn c hot ng v thm ch c cp php m
rng sn xut; do vy thiu ng lc thc y c ngn hng v ch d n p dng cc
c ch m bo an ton tt hn.
Ngn hng c vai tr quan trng i vi vic hng cc dng u t vo sn xut xanh. Tuy
nhin, nhim v ny ch thnh cng nu c mt chng trnh ci t tng th v thc cht.
Bo co xut cc gii php thc y tn dng xanh c th nh sau: (i) Gim thiu s chi
phi ca nh nc i vi hot ng kinh doanh ca ngn hng; (ii) Phn loi cc ngnh
sn xut v xy dng hng dn nh gi cng ngh i vi tng ngnh sn xut ngn
hng c c s i chiu; (iii) Bn ha tt c cc quy hoch v nghin cu khoanh vng
nhy cm; (iv) Tng cng thc thi chnh sch php lut mi trng bng cch cng khai
thng tin v trao quyn gim st cho cng ng; (v) Ngn hng c th gim thiu ri ro
bng cch cng khai thng tin v cc d n ang xin vay vn thm d kin d lun; (vi)
Xy dng c ch chia s thng tin gia cc b ngnh v gia cc ngn hng; (vii) Thnh lp
cc qu h tr d n xanh vi li sut u i; (viii) Nng cao nng lc cho cn b tn dng
v mi trng ; (ix) Nghin cu tham gia Nguyn tc xch o.
8 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Gii thiu
Trong 30 nm qua, Vit Nam thc hin m hnh tng trng ph thuc ti nguyn vi
gi tr gia tng thp v nhiu h ly mi trng. Vi n lc ti c cu nn kinh t theo
hng hiu qu v sch hn, Chnh ph ban hnh Chin lc quc gia v Tng trng
xanh t nm 2012, trong ngnh ngn hng c giao nhim v hon thin th ch v
tng cng nng lc hot ng ti chnh - tn dng ca cc ngn hng thng mi phc
v tng trng xanh. Nm 2015, Ngn hng Nh nc Vit Nam ban hnh Ch th s 03/
CT-NHNN v thc y tng trng tn dng xanh v qun l ri ro MT-XH trong hot ng
tn dng vo thng 3/2015, K hoch hnh ng ca ngnh ngn hng nhm thc hin
Chin lc quc gia v tng trng xanh n nm 2020 cng chnh thc c ph duyt
vo thng 8/2015. Cc vn bn ny khuyn khch cc t chc tn dng thc y tng trng
xanh v ch ng xy dng cc chnh sch qun l ri ro MT-XH trong qu trnh xt duyt,
thm nh cho vay vn u t, pht trin.
Ngn hng thng c coi l lnh vc kinh doanh t pht thi v thn thin vi mi trng.
Tuy nhin, l bn cung cp vn u t, ngn hng c vai tr quan trng i vi qu trnh
thm nh v trin khai cc d n pht trin, trong nhiu d n c nguy c gy ra tc
ng tiu cc v ph tn ln n MT-XH nh thy in, khai khong. Nh vy, ngn hng
c th gin tip gy ra cc h ly MT-XH trc mt v lu di nu ch u t v cc bn
lin quan khng tun th v c cc can thip thch hp. Trong bi cnh yu cu bo v mi
trng v m bo quyn con ngi ngy cng c cao v gim st cht ch, ngn
hng do cng phi i mt vi khng t ri ro khi d n c th b chm dt, nh ch do
cc xung t MT-XH dn n vic ch u t chm tr hoc mt kh nng hon li khon
vay.
Bo co ny c thc hin nhm nh gi thc trng v nhng kh khn trong vic thc
hin Ch th s 03/CT-NHNN v thc y tng trng tn dng xanh v qun l ri ro mi
trng v x hi trong hot ng tn dng vi nhng kha cnh c th nh sau: Ri ro mi
trng v x hi hin nay c nhn nhn, nh gi nh th no trong qu trnh xem xt
cp tn dng ca cc ngn hng thng mi? C nhng kh khn, ro cn trong vic thc
hin thc y tng trng tn dng xanh v qun l ri ro mi trng v x hi trong hot
ng tn dng Vit Nam?
Da trn cc phn tch, bo co cng xut cc gii php kin ngh cc t chc ngn
hng thc hin tt hn nhim v hng dng ti chnh vo cc ngnh sn xut sch v
qun l tt cc ri ro v MT-XH i vi cc d n vay vn. Ni dung ca bo co ny tng
hp kt qu r sot, nh gi thng qua qu trnh tham vn vi cc ngn hng thng
mi v cc chuyn gia v m bo an ton MT-XH trong cc nm 2012 v 2016. Nhm tc
gi mong mun bo co ny s cung cp thm nhng hiu bit cn thit v vai tr ca h
thng ngn hng trong n lc thc thi cc chnh sch pht trin bn vng ca Vit Nam.
Trung tm Con ngi v Thin nhin 9
T chc tn dng l tn gi chung cho nhng doanh nghip hot ng trong lnh vc kinh
doanh tin t. Hot ng chnh ca cc t chc tn dng l nhn tin gi, s dng s tin
ny cp tn dng v cung ng cc dch v thanh ton. Ty theo phm vi hot ng, cc
t chc tn dng c th c chia lm hai loi hnh c bn l ngn hng v cc t chc tn
dng phi ngn hng. Trong , t chc tn dng phi ngn hng c thc hin mt hoc
mt s hot ng ngn hng, tr cc hot ng nhn tin gi ca c nhn v cung ng cc
dch v thanh ton qua ti khon ca khch hng.
Theo bo co Tng quan th trng ti chnh 2015 do y ban Gim st Ti chnh Quc gia
(UBGSTCQG) cng b, tnh n cui nm 2015, Vit Nam c 118 t chc tn dng trn ton
quc. Cc t chc ny c chia lm 4 nhm gm: ngn hng thng mi nh nc, ngn
hng thng mi c phn, ngn hng lin doanh v ngn hng nc ngoi, cng ty ti
chnh, v ngn hng hp tc x (hay cn gi l Qu tn dng nhn dn). S lng cc t
chc tn dng c s bin ng do hot ng mua bn, sp nhp theo n ti c cu h
thng t chc tn dng theo Quyt nh s 254/Q-TTg ngy 01 thng 3 nm 2012 ca Th
tng Chnh ph (UBGSTCQG, 2016). C cu s lng cc loi t chc tn dng Vit Nam
giai on t 2011-2015 c th hin ti Bng 1.
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016
Mt nh gi ca Ngn hng Pht trin Chu (ADB) nm 2014 nhn mnh tm quan
trng ca cc ngn hng thng mi c phn Vit Nam ngy cng c nng cao, tuy
nhin cc ngn hng thng mi nh nc1 vn chim gi vai tr ch o. Cc ngn hng
ny chu s qun l v chi phi trc tip ca nh nc, c nhim v cp tn dng u tin cho
mt s ngnh c bo tr, tp trung ch yu vo cho vay cc tp on, doanh nghip nh
nc. Tn dng u tin cho cc doanh nghip nh nc (DNNN) chim khong tng ti
sn ca Ngn hng Pht trin Vit Nam vo nm 2009 (ADB, 2014). Tuy nhin, n nay vai
tr thng tr c th trng tn dng ln huy ng ca NHTMNN ang thay i do s cnh
tranh gay gt ca cc ngn hng thng mi c phn (NHTMCP), nht l sau khi nh nc
thc y thc hin qu trnh ti c cu gii quyt n xu cng nh p ng cc tiu
chun quc t. Doanh nghip va v nh, khch hng c nhn l nhng i tng cho vay
chnh ca NHTMCP.
1. Tp trung vo 04 NHTMNN l: Ngn hng ngoi thng Vit Nam (VCB), Ngn hng u t v pht trin Vit Nam
(BIDV), Ngn hng nng nghip v pht trin nng thn Vit Nam (Agribank) v Ngn hng cng thng Vit Nam
(VietinBank)
12 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Nhng n lc ci t ni trn, cng nhiu gii php khc, ang tng bc gp phn ci
thin h thng qun tr ngn hng nhm tng cng kim sot ri ro v p ng cc thng
l, chun mc quc t. Vi xu hng pht trin ny, cc t chc tn dng c vai tr quan
trng trong vic kim sot v gim thiu cc ph tn v mt mt ti nguyn, nhim mi
trng v suy gim h sinh thi trong qu trnh cp tn dng cho cc hot ng kinh t,
quc gia c c s tng trng GDP xanh hn v bn vng hn.
2. Thc hin theo Quyt nh 254/Q-TTg ngy 01 thng 3 nm 2012 ca Th tng Chnh ph ph duyt n C cu
li h thng cc t chc tn dng giai on 2011-2015
Trung tm Con ngi v Thin nhin 13
RI RO MI TRNG - X HI
I VI CC T CHC TN DNG
14 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
n , Chnh ph ban hnh chnh sch khuyn khch cc ngn hng xem xt tham
gia Nguyn tc Xch o4 v thc y tn dng xanh trong n lc hng n mc tiu pht
trin bn vng. Tuy nhin, chnh sch ny ca n khng a ra nhng yu cu c th
hay bt buc i vi ngn hng. Trn thc t, mt s t chc tn dng ca n b nh
hng v d n h cho vay vn b nh ch do cc vn mi trng. T chc IFMR ca n
tin hnh nghin cu i vi 8 trng hp b nh ch, buc gim quy m hay tr
hon do cc vn mi trng, gy nhng tn tht ln v mt ti chnh. V d, d n thy
in trn sng Bhagirathi b nh ch d bt u xy dng v ch d n khng th hon
tr vn vay cho ngn hng (Mandal & Venkataramani, 2013).
Vit Nam, cc hot ng kinh t hin nay vn ch yu ph thuc vo khai thc ti nguyn
v s dng lao ng gi r; cha c nhng yu t hp dn nh nng lc k thut v mi
trng u t tt thu ht cc d n cng ngh cao. Nhn chung, nhiu a phng hin
nay vn ch yu t cc u tin cho pht trin kinh t ngn hn hn l mc tiu bo v mi
trng trc mt v lu di. Do , rt nhiu d n khng thn thin, thm ch c nguy c
cao, i vi mi trng c cp php u t nh khong sn, nhit in, thy in,...
m thiu s cn nhc y v bo v mi trng. Trong mt s trng hp, vic trin khai
nhng d n ny gy ra s phn i gay gt t pha cng ng do cc vn lin quan
n tranh chp t ai, cn tr sinh k hoc nhim mi trng. Vic thc hin cc d n
ny do cng tim n rt nhiu ri ro ti chnh i vi c ngn hng v nh u t. Ngc
li, mt s xut d n nh thy in ng Nai 6 v 6A c nguy c cao i vi a dng
sinh hc ca Vn quc gia Ct Tin c Nh nc lng nghe, xem xt v ra quyt nh
a ra khi quy hoch, khng cp php thc hin.
3. Trc c mt s ngn hng M b a ra ta vi co buc tng t nhng c x min tr trch nhim. Thng
tin thm v trng hp v Fleet Factors v cc nh hng c th xem trong Nicholson & Zuiderhoek (1993) phn Ti
liu tham kho.
4. Tham kho thm Nguyn tc xch o ti: http://nature.org.vn/vn/2014/07/nguyen-tac-xich-dao-2013/
Trung tm Con ngi v Thin nhin 15
Nhng nm gn y Vit Nam ang thc y tin trnh hi nhp quc t thng qua m
phn v k kt cc hip nh thng mi t do song phng, a phng. n 2016, 16 hip
nh thng mi t do c Chnh ph Vit Nam k kt vi cc quc gia v khu vc i
tc, trong c nhng hip nh th h mi nh Hip nh i tc xuyn Thi Bnh Dng
(TPP) hay Hip nh Thng mi Vit Nam Lin minh Chu u (EVFTA). Ngoi cc tha
thun v loi b, ct gim thu quan, cc hip nh thng mi t do th h mi c nhng
yu cu rt kht khe v bo v mi trng v lao ng. V d, khi xut khu cc sn phm
dt may sang th trng Chu u, doanh nghip phi m bo x l cht thi t yu cu v
m bo cc yu cu v mi trng lao ng. Trong trng hp khng tun th c cc
yu cu ny, doanh nghip c th b x pht v i mt vi cc ri ro v ti chnh.
n nay Vit nam cha cng b mt bo co hay s liu chnh thc no v vic ngn hng
b mt cc khon cho vay do d n b nh ch bi cc vn mi trng. Tuy nhin, trn
thc t mt s ngn hng cng tng b nh hng bi cc yu t trc tip hoc gin
tip lin quan n mi trng. V d, d n khai thc m st Thch Kh (H Tnh) b nh
tr sau gn 10 nm chun b; d n thy in ng Nai 6 v 6A b loi b khi quy
hoch sau gn 3 nm ch d n chun b th tc u t; d n pht trin th ven sng
ng Nai phi tm dng hay cc d n nhit in Vnh Tn gp phi s phn i gay gt
t cng ng. R rng, vic t ra v p dng cc nguyn tc phng nga ri ro tn dng
pht sinh t cc nguy c mi trng x hi l cn thit, nht l trong bi cnh u t vo
nng lng, khai khong, sn xut nng nghip quy m ln ang c xu hng m rng
trong tng lai. Hnh 2 di cho thy trng hp d n ca ngn hng VietcomBank ch
yu tp trung vo cc ngnh c lin quan n nhiu nguy c mi trng l nng lng v
khong sn.
C s h tng 1.800
Khong sn 20.000
Hp 3 - D n nhit in Vnh Tn 2
D n nhit in Vnh Tn 2 do Ngn hng Pht trin Vit Nam (VDB) cho vay vn. C
th, ngy 7/1/2013, VDB v EVN k hp ng tn dng cho hai d n nhit in
Vnh Tn 2 v Duyn Hi 1 vi tng vn vay l 2.500 t ng. Trc , vo thng
02/2012, VDB v EVN cng k hp ng tn dng vi s vn vay 5.000 t ng
u t hai d n ny. Tng s vn VDB cho EVN vay trin khai hai d n l 7.500 t
ng. Hin ti, cc d n thuc ngnh in chim 39% trn tng d n vay tn dng
u t ti VDB, trong 45,6% l cc d n do EVN lm ch u t (Trang, 2013).
Theo kin cc chuyn gia, d n gp phi nhiu sai lm t khu la chn a im,
la chn thit b n vic qun l cht thi. D n c t huyn Tuy Phong (Bnh
Thun) l khu vc c gi mnh nht nc. Do , bi v cht nhim b pht tn rt
mnh. Bn cnh , vic la chn cng ngh v thit b lc hu ca Trung Quc cng
gp phn lm cc vn mi trng trm trng hn.
Trung tm Con ngi v Thin nhin 19
CC SNG KIN
QUC T GIM THIU
RI RO MI TRNG
20 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
T cui thp k 1980 n nay, nhiu sng kin c a ra nhm thc y trch nhim ca
cc t chc tn dng i vi mi trng v x hi. Nm 1989, y ban Chu u (EC) a bn
d tho Ch th v Trch nhim Dn s i vi nhng Tn hi do Cht thi5. n nm 2004,
Ch th ny mi chnh thc c ban hnh6 sau khi EC phi thu hp nhng quy nh v
trch nhim i vi c s gy nhim7. Sau khi Ch th ny c hiu lc (t thng 4/2004),
cc nc thnh vin ca EC c ba nm xy dng lut ti quc gia mnh. Tuy nhin, n
thng 7/2010, vic lut ha mi c hon tt nn cha c nhng nh gi y v hiu
qu thc hin (Europa, 2016).
Mt sng kin khc ca Lin hp quc cng thu ht c nhiu t chc ti chnh tham
gia l UNGC, c nguyn Tng th k Lin hp quc Kofi Annan nu ra ti Din n Kinh
t Th gii ti Davos nm 19998 v c chnh thc ra i nm 2000. Cam kt ny a ra
10 nguyn tc v quyn con ngi, lao ng, mi trng v chng tham nhng, ng
thi ku gi khi doanh nghip tham gia, trong c cc ngn hng. Mt nghin cu ca
BankTrack (2010) cho bit c 32/49 ngn hng ln nht th gii ng k tham gia thc
hin cam kt ny. Tuy nhin, bn cnh khi doanh nghip th UNGC cn c thnh vin l
cc t chc dn s, t chc lao ng, vin nghin cu, t chc nh nc, v c cc thnh
ph (BankTrack, 2010b).
Sng lc mi trng: c thc hin ngay sau khi cc t chc ti chnh nhn c h s
ngh cp tn dng. Mc tiu chnh ca ni dung ny l xc nh mc ri ro i vi
ngn hng. Cn c vo danh mc cc hot ng kinh doanh ri ro v cc hng dn c lin
quan, d n s c xp loi theo mc ri ro (cao, va hoc thp).
22 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Gim st mi trng: c thc hin vi mc tiu gim st tnh hnh thc hin cc cam
kt v ch bo co ca ch d n.
Thc tin v trin vng thc y tn dng xanh Vit Nam c lin quan cht ch n tin
trnh xy dng v thc thi cc chnh sch bo v mi trng theo yu cu quc gia cng
nh cc cam kt, cng c quc t m Vit Nam l thnh vin tham gia chnh thc (xem
Bng 2).
S quc Ngy k
STT Tn Cng c Ni dung chnh ca Cng c
gia k kt kt
1 Cng c Stockholm v 152 22/5/2001 Qun l, gim thiu v x l nhim mi
cc cht nhim hu c trng do cc cht POP gy ra
kh phn hy (POP)
2 Cng c Basel v kim 53 13/3/1995 Kim sot vic vn chuyn xuyn bin gii
sot vic vn chuyn cc CTNH v nhng cht thi khc; gim
cht thi nguy hi pht sinh CTNH v thc y qun l hp l
(CTNH) xuyn bin gii v mi trng i vi CTNH
v vic tiu hu chng
3 Cng c a dng sinh 168 17/10/1994 Bo tn v s dng bn vng ti nguyn a
hc (CBD) dng sinh hc
4 Ngh nh th Cartagena 103 19/1/2004 Ngh nh th thuc khun kh CBD nhm
v an ton sinh hc mc ch m bo an ton DSH i vi
sinh vt bin i gen
5 Ngh nh th Nagoya v 92 23/4/2014 Ngh nh th cung cp khung php l
tip cn ngun gen v minh bch thc hin mc tiu ca Cng
chia s cng bng, hp c CBD v: chia s cng bng, hp l li
l li ch pht sinh t ch t vic pht trin ngun gen nhm
vic s dng ngun gen ng gp cho vic bo tn v s dng bn
vng DSH
6 Ngh nh th b sung 60 23/4/2014 Thuc khun kh Ngh nh th Cartagena
Nagoya-Kuala Lumpur v an ton sinh hc vi ni dung v trch
v ngha v php l v nhim php l v bi thng trong lnh vc
bi thng an ton sinh hc
7 Cng c Ramsar 160 20/01/1989 Bo tn v pht trin bn vng cc vng
t ngp nc
8 Cng c v Lut s 36 19/5/2014 S dng v bo tn cc ngun nc lin
dng cc ngun nc quc gia bao gm nc mt v nc ngm
lin quc gia cho cc
mc ch phi giao thng
thy
9 Cng c Vin v bo v 28 26/04/1994 Khung th ch cho cc n lc quc t
tng ozon bo v tng ozon
10 Ngh nh th Montreal 46 26/04/1994 Bo v tng ozon bng cch loi b sn
v cc cht lm suy gim xut cc sn phm l tc nhn lm thng
tng ozon (ODS) tng ozon
Trung tm Con ngi v Thin nhin 25
S quc Ngy k
STT Tn Cng c Ni dung chnh ca Cng c
gia k kt kt
11 Cng c khung ca 165 16/11/1994 n nh cc nng kh nh knh trong kh
Lin hp quc v bin quyn mc c th ngn nga c s can
i kh hu (UNFCCC) thip nguy him ca con ngi i vi h
thng kh hu
12 Ngh nh th Kyoto 83 25/09/2002 Ngh nh th nm trong UNFCCC v bin
i kh hu nhm gim pht thi kh nh
knh
13 Cng c Lin hp quc 157 23/06/1994 Quy nh quyn, trch nhim ca cc quc
v lut bin (UNCLOS) gia trong vic s dng bin, thit lp cc
hng dn r rng cho hot ng kinh
doanh, BVMT, ci thin qun l cc ti
nguyn thin nhin i dng
14 Cng c v chng sa 196 14/10/1994 Chng sa mc ha v gim nh tc ng
mc ha ca Lin hp ca hn hn thng qua cc chng trnh
quc (UNCCD) hnh ng quc gia
15 Cng c v bun bn 181 20/01/1994 Bo v cc loi ng, thc vt hoang d
cc loi ng, thc vt nguy cp
hoang d nguy cp
(CITES)
16 Hip nh hp tc pht 04 05/4/1995 Pht trin bn vng, s dng, bo v v
trin bn vng lu vc qun l ti nguyn nc v cc ti nguyn
sng M Cng lin quan ca LVS M Cng
Bn cnh , nhiu chin lc v k hoch hnh ng quc gia nhm tng cng qun l,
bo v mi trng v s dng bn vng ti nguyn n 2020, tm nhn n 2030 hoc xa
hn cng c Chnh ph ban hnh v th ch ha thc hin nh:
Chin lc bo v mi trng quc gia n nm 2020 v tm nhn n nm 2030; ban
hnh nm 2012;
Chin lc quc gia v a dng sinh hc n nm 2020 v tm nhn n nm 2030; ban
hnh nm 2013;
Chin lc quc gia v bin i kh hu; ban hnh nm 2011;
Chin lc quc gia v tng trng xanh; ban hnh nm 2012;
Chin lc quc gia v ti nguyn nc n nm 2020; ban hnh nm 2006;
Chin lc pht trin lm nghip Vit Nam giai on 2006-2020; ban hnh 2007;
Chin lc pht trin thy sn Vit Nam n nm 2020; ban hnh nm 2010;
Chin lc khong sn n nm 2020, tm nhn n nm 2030; ban hnh nm 2011;
Chin lc pht trin bn vng Vit Nam giai on 2011-2020; ban hnh nm 2012;
Chin lc pht trin nng lng quc gia ca Vit Nam n nm 2020, v tm nhn n
nm 2050; ban hnh nm 2007;
Chin lc pht trin nng lng ti to ca Vit Nam n nm 2020, v tm nhn n
nm 2050; ban hnh nm 2007; ban hnh nm 2015;
11. Ngh nh 18/2015/N-CP ngy 14 thng 02 nm 2015 ca Chnh ph quy nh v quy hoch bo v mi trng, nh
gi mi trng chin lc, nh gi tc ng mi trng v k hoch bo v mi trng;
12. iu 13 n 17 ca Lut Bo v mi trng (2014); hoc iu 14-17 ca Lut Bo v mi trng 2005
Trung tm Con ngi v Thin nhin 27
1 Chin lc, quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi ca cc vng kinh t -
x hi, vng kinh t trng im, hnh lang kinh t, vnh ai kinh t
2 Quy hoch tng th pht trin kinh t - x hi ca cc tnh, thnh ph, c khu
trc thuc trung ng v n v hnh chnh - kinh t c bit
3 Chin lc, quy hoch cp quc gia pht trin h thng cc khu kinh t, khu ch
xut, khu cng ngh cao, khu cng nghip
4 Chin lc, quy hoch, k hoch pht trin ngnh, lnh vc c tc ng ln n
mi trng
4.1 Chin lc, quy hoch pht trin ngnh, lnh vc cp quc gia
4.1.1 Chin lc pht trin cc ngnh, lnh vc cp quc gia v cng nghip, nng
nghip v pht trin nng thn, giao thng vn ti, xy dng, du lch, y t
4.1.2 Chin lc, quy hoch pht trin ngnh in, thy in, nhit in, nng lng
nguyn t v in ht nhn; khai thc du kh, lc ha du; giy; cng nghip
ha cht, phn bn, thuc bo v thc vt; cao su; dt may; xi mng; thp; thm
d, khai thc v ch bin khong sn
4.1.3 Chin lc, quy hoch pht trin ngnh nng nghip, lm nghip, thy sn,
thy li, chn nui
4.1.4 Chin lc, quy hoch pht trin kt cu h tng giao thng ng b, ng
st, ng bin, ng sng, cng, hng khng
4.1.5 Chin lc, quy hoch tng th h thng th; quy hoch vt liu xy dng
4.1.6 Chin lc, quy hoch pht trin du lch, sn golf
4.1.7 Chin lc, quy hoch pht trin mng li khm cha bnh
4.2 Quy hoch pht trin ngnh, lnh vc lin tnh, vng
4.2.1 Quy hoch pht trin thy sn
4.2.2 Quy hoch pht trin thy li
4.2.3 Quy hoch pht trin thy in
4.2.4 Quy hoch pht trin giao thng vn ti
4.2.5 Quy hoch chung cc th
4.2.6 Quy hoch khai thc, ch bin khong sn
4.2.7 Quy hoch s dng t
4.2.8 Quy hoch s dng ti nguyn, mi trng bin
5 iu chnh chin lc, quy hoch, k hoch
5.1 Chin lc, quy hoch, k hoch thuc cc mc 1, 2, 3 v 4 Ph lc ny cha
c c quan c thm quyn thm nh bo co nh gi mi trng chin
lc trc thi im iu chnh
5.2 Chin lc, quy hoch, k hoch thuc cc mc 1, 2, 3 v 4 Ph lc ny tim n
tc ng xu n mi trng do thc hin phng n iu chnh
6 Cc chin lc, quy hoch, k hoch khc theo ch o ca Quc hi, Chnh ph,
Th tng Chnh ph
28 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Vic gim st thc thi cc gii php bo v mi trng cc c s sn xut cng hn ch.
Theo quy nh, doanh nghip phi quan trc mi trng nh k ty vo quy m, lnh vc
sn xut m tn sut c th t 1 - 4 ln/nm hoc 1 thng/ln. Tuy nhin, vic quan trc
mi trng c cc c s c cp php thc hin theo hp ng dch v vi doanh
nghip, nhng cha c c ch kim tra tnh xc thc cc s liu quan trc mi trng.
Ngoi ra, hot ng kim tra v thanh tra hin nay u phi tun theo chng trnh
c thng nht v bo trc, dn n nhiu hn ch v minh bch v xc minh kt qu
thc hin. Hu qu ca tng trng kinh t trong nhng nm qua chnh l s lng cc
c s gy nhim mi trng ngy cng tng. Nm 2003, ton quc c 4.295 c s gy
nhim mi trng nghim trng c yu cu x l theo Quyt nh 64/2003/Q-TTg ca
Th tng Chnh ph. n nm 2013, sau hn 10 nm thc hin, vic x l cc c s gy
nhim mi trng nghim trng vn cn rt hn ch, khng k hng trm cc c s gy
nhim mi trng nghim trng mi tip tc pht sinh.
Nhn chung, Vit Nam xy dng h thng chnh sch mi trng tng i y t
phng nga, kim sot n x l, nhng cn tn ti rt nhiu l hng nh thiu tnh c lp
trong qu trnh xem xt cc tc ng tim n t nhng quy hoch, k hoch v d n pht
trin. So vi nguyn tc quc t, cng tc bo v mi trng ca Vit Nam cn thiu vng
tnh minh bch, s tham gia hiu qu ca ngi dn v cc thit ch khc nh t chc tn
dng trong qu trnh ra quyt nh.
Trung tm Con ngi v Thin nhin 31
Kt qu r sot ca PanNature cho thy, n trc nm 2015, Vit Nam cha ban hnh
chnh sch m bo an ton mi trng no i vi hot ng tn dng. Tuy nhin, mt s
t t chc ngn hng xy dng c cc chnh sch qun l ri ro mi trng v x hi
c tnh cht ni b. Nm 2012, PanNature tin hnh kho st, tham vn 19 ngn hng
thng mi Vit Nam v nhn thy ch c Ngn hng Si Gn Thng tn (Sacombank)
c ban hnh Chnh sch mi trng vi danh mc 12 ngnh ngh loi tr khng cp pht
tn dng (Nam Bnh, 2010). n nm 2016, V Tn dng (Ngn hng Nh nc) cho bit
c thm 2 ngn hng xy dng h thng qun l ri ro mi trng ni b l Ngn hng K
thng Vit Nam (TechcomBank) v Ngn hng Cng thng Vit Nam (VietinBank). Nhn
chung, s lng cc ngn hng xy dng chnh sch qun l ri ro mi trng v x hi
cn tng i t. Tuy nhin, cc c ng quc t v i tc quc t cung cp ngun vn y
thc cho cc ngn hng c vai tr quan trng trong vic thc y tin trnh i mi ny.
n cui nm 201213, Sacombank chnh thc tip nhn v tr thnh ngn hng thng
mi c phn u tin ti Vit Nam p dng H thng qun l trch nhim vi mi trng
v x hi (ESMS) theo chun mc quc t do Price Waterhouse Cooper (PwC) H Lan t
vn, nhm tng cng qun l cc tc ng n mi trng v x hi trong hot ng
cp tn dng n khch hng. H thng ESMS ny c p dng chnh thc trn ton
h thng Sacombank t ngy 08 thng 10 nm 2012. S tin phong ny c ngha quan
trng khi n nm 2015, cng vi s sp nhp Ngn hng Phng Nam (Southern Bank)
th Sacombank tr thnh mt trong 5 ngn hng ln nht Vit Nam v tng ti sn, vn
iu l v mng li hot ng.
(2) V tip cn thc hin: xy dng v p dng H thng qun l trch nhim vi mi trng
v x hi (ESMS) theo chun quc t vi c cu gm c 03 phn: (i) Chnh sch mi trng
& x hi; (ii) Quy trnh thm nh tc ng n mi trng & x hi; v (iii) B cng c thm
nh tc ng n mi trng & x hi.
Ngoi ra, Bo co Pht trin bn vng thng nin ca Sacombank cng ghi nhn cc n
lc, thc hnh ni b nhm ng gp ci thin mi trng nh thc hin cc bin php tit
kim chi ph hot ng thng qua s dng nng lng hiu qu (xng du, in nc sinh
hot, di chuyn, thit b vn phng), hn ch s dng giy in (m hnh vn phng khng
giy E-office), chun ha quy trnh v khng gian lm vic nhm gim tiu th in nng
v pht thi, tng cng nhn thc mi trng cho cng ng khch hng v i tc (nh
khuyn khch s dng sao k in t).
Trung tm Con ngi v Thin nhin 35
nh gi ri ro v li ch
Ra quyt nh
Trung tm Con ngi v Thin nhin 37
Kt qu tham vn cc ngn hng (nm 2012) cho thy cha c trng hp d n vay vn
no phi ng ca do cc vn mi trng hoc lm mt kh nng tr n ca ch d n,
ngoi tr mt s d n b chm tin gii ngn do vn mi trng. Thc tin ny cho
thy cc ngn hng cha nhn thc c hoc cha cao tnh cp bch ca phng nga
ri ro MT-XH trong hot ng tn dng, nht l trong bi cnh mc tun th quy nh
TM ca Lut Bo v mi trng cn nhiu hn ch. R rng, y l mt ro cn cn g b
cho vic thc hin Ch th 03/CT-NHNN v Quyt nh s 1552/Q-NHNN nhm thc y
m bo an ton MT-XH trong hot ng ngn hng cng nh tn dng xanh.
38 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
thc hin c hiu qu Chin lc quc gia v tng trng xanh n 2020, gp phn
thc y qu trnh tng trng xanh, hng ti mt nn kinh t cc-bon thp, gim cng
pht thi kh nh knh, s dng hiu qu nng lng v ti nguyn thin nhin, pht
trin cc ngnh sn xut, dch v v tiu dng xanh, Ngn hng Nh nc xc nh mt
trong s cc nhim v trng tm ca ngnh l R sot, iu chnh v hon thin th ch v
ngn hng v tn dng ph hp vi nhng mc tiu tng trng xanh14. Nhim v ny c
xc nh gm c 02 nhm hot ng c th nh sau:
(a) Xy dng nh hng pht trin ngn hng xanh, bao gm:
R sot, b sung ni dung v tn dng - ngn hng xanh vo Chin lc pht trin
ngnh ngn hng n nm 2020;
Xy dng n pht trin ngn hng xanh ti Vit Nam.
b) Hon thin c ch chnh sch ph hp v gp phn thc hin mc tiu tng trng
xanh, gm:
R sot, lng ghp cc yu cu v bo v mi trng vo cc chnh sch, quy nh v
hot ng cp tn dng ca t chc tn dng i vi khch hng;
R sot, nghin cu, xy dng cc quy nh, hng dn cc t chc tn dng thc hin
nh gi ri ro MT-XH trong hot ng cp tn dng.
Nm 2016, PanNature tin hnh tham vn V Tn dng, Vin Chin lc ngn hng (thuc
Ngn hng Nh nc) v mt s ngn hng thng mi nh BIDV, VietcomBank v tnh kh
thi ca thc hin ngn hng xanh, tn dng xanh v qun l ri ro MT-XH trong hot ng
tn dng. Phn hi cho thy mt s kh khn, vng mc cn c xem xt nh sau:
Th nht, Vit Nam vn ang trong m hnh pht trin ph thuc ti nguyn, do vic
tm kim s hi ha gia mc tiu tng trng kinh t v bo v mi trng lun l bi ton
kh, nht l trong lnh vc pht trin nng lng (nhit in, thy in, in gi, in mt
tri,..). Thc t cho thy cha c nhiu d n thn thin mi trng c cc nh u t
xut trin khai ti Vit Nam.
Th tm, Vit Nam xy dng rt nhiu cc chnh sch bo v mi trng nhng hiu qu
thc thi cc quy nh php lut cn rt hn ch. Nhiu d n gy nh hng ln n mi
trng vn c ph duyt TM, hoc nhiu d n khng t cc quy chun mi trng
theo yu cu vn tip tc c php hot ng v thm ch c chp thun m rng quy
m sn xut. Vic thc thi chnh sch php lut cha nghim tc to ra sc cho c ngn
hng v ch d n.
Trung tm Con ngi v Thin nhin 41
Th nht, gim thiu s can thip ca nh nc trong cc hot ng kinh doanh ca ngn
hng trong bi cnh ngy cng phi ci thin h thng qun tr theo chun mc quc t
nng cao kh nng cnh tranh. Ngn hng cn c trao quyn t quyt nh v t chu
trch nhim trong vic cp tn dng cho d n da trn kt qu nh gi v tnh hiu qu
ca d n v nng lc ca ch u t, nht l cc NHTMNN.
Th nm, ngn hng c th gim thiu ri ro bng cch cng khai thng tin v d n xin
vay vn thm d kin ca cc bn lin quan. Khuyn khch, hng dn ngn hng tng
cng tham vn cc chuyn gia c lp v t chc mi trng v tc ng tim n ca cc
d n xut. Ngoi ra, nn xy dng c ch chia s thng tin gia cc ngn hng v cc
d n.
Th su, tng cng thc thi chnh sch php lut bo v mi trng bng cch cng khai
thng tin v trao quyn gim st cho ngi dn. Cn nng cao cht lng thc hin MC
v TM bng cch tng cng s tham gia ca cc bn lin quan trong qu trnh thm nh
v ph duyt.
Th chn, xem xt tham gia Nguyn tc Xch o; tng cng trao i v hc hi p dng
cc chnh sch m bo an ton ca cc ngn hng v nh ch ti chnh quc t khc.
Trung tm Con ngi v Thin nhin 43
ADB. (2014). Vietnam: Financial sector assessment, strategy and roadmap. Mandaluyong
City 1550 Metro Manila, Philippines.
Anh, T. Q. (2014). Vn n xu cc ngn hng thng mi Vit Nam v gii php x l.
Truy cp ti http://dl.ueb.vnu.edu.vn/bitstream/1247/9883/1/Van de no xau o cac ngan
hang_Trinh Quang Anh.pdf
BankTrack. (2010a). Close the Gap. Njimegen.
BankTrack. (2010b). Close the gap: Benchmarking credit policies of international banks.
Netherlands. Truy cp ti http://www.banktrack.org/download/close_the_gap/close_the
gap.pdf
Ch th 03/CT-NHNN ngy 24 thng 3 nm 2015 ca Ngn hng Nh nc Vit Nam v
thc y tng trng tn dng xanh v qun l ri ro mi trng v x hi trong hot
ng cp tn dng
Europa. (2016). Environmental Liability. Truy cp ti: http://ec.europa.eu/environment/
legal/liability/index.htm
EVN. (2016). Cng ty Nhit in Vnh Tn. Truy cp ti http://www.genco3.com/d4/news/
Cong-ty-Nhiet-dien-Vinh-Tan-2-296.aspx
H, Q. (2015). Nh my nhit in Vnh Tn 2 tip tc x khi en ra mi trng. Truy cp
ti http://thanhnien.vn/thoi-su/nha-may-nhiet-dien-vinh-tan-2-tiep-tuc-xa-khoi-den-ra-
moi-truong-584887.html
Hong, T. (2016). Cht lng tn dng c ci thin. Truy cp ti http://www.
thesaigontimes.vn/144464/Chat-luong-tin-dung-da-duoc-cai-thien.html
IFC. (2010). Environmental Risk Management in Lending and Investment. Truy cp ti
http://www.un.org/esa/sustdev/sdissues/technology/riskmanagement2.pdf
IHRB. (2011). Submission to the UN Working Group on Human Rights and
Transnational Corporations and Other Business Enterprises. Truy cp ti http://
www.ohchr.org/Documents/Issues/TransCorporations/Submissions/CivilSociety/
InstituteForHumanRightsAndBusiness.pdf
IISD. (2013). Events and initiatives that have shaped the role of the banking sector in
sustainable development. Truy cp ti http://www.iisd.org/business/banking/sus_
timeline.aspx
Knh, C. V. (2015). Nguy c t n khng ca doanh nghip nh nc. Truy cp ti http://
tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/20151125/nguy-co-tu-no-khung-cua-doanh-nghiep-nha-
nuoc/1008982.html
44 Chnh sch mi trng trong hot ng tn dng
ca ngn hng thng mi Vit Nam
Bo co c xut bn vi s h tr ca