612-1427096297-dg Pe Boru Kaynak Seviye4 PDF

ULUSAL MESLEK STANDARDI
DOAL GAZ POLETLEN BORU KAYNAKISI

SEVYE 4
REFERANS KODU / 09UMS0005-4
RESM GAZETE TARH-SAYI/ 19.03.2015-29300 (Mkerrer)
Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 1

Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4) 09UMS0005-4 / 04.02.2015 / 01
Ulusal Meslek Standard Referans Kodu / Onay Tarihi / Rev. No
Meslek: DOAL GAZ POLETLEN (PE) BORU

KAYNAKISI
Seviye: 4I
Referans Kodu: 09UMS0005-4
Trkiye Doal Gaz Datclar Birlii Dernei

(GAZBR)
Standard Hazrlayan/Gncelleyen
Kurulu(lar) : YARDIMCI KURULU: UGETAM (stanbul
Uygulamal Gaz ve Enerji Teknolojileri
Aratrma Mhendislik San. ve Tic. A.)
Standard Dorulayan Sektr

MYK Enerji Sektr Komitesi
Komitesi:
24.06.2009 Tarih ve 2009/29 Sayl Karar

MYK Ynetim Kurulu Onay Tarih/
Say: Rev.01: 04.02.2015 Tarih ve 2015/03 Sayl
Karar
Resmi Gazete Tarih/Say: 25.08.2009-27330 (Mkerrer)

Rev.01: 19.03.2015-29300 (Mkerrer)
Revizyon No: 01
I
Meslein yeterlilik seviyesi, sekizli (8) seviye matrisinde seviye drt (4) olarak belirlenmitir.

TERMLER, SMGELER VE KISALTMALAR
ALIN KAYNAI: Birletirilecek paralarn dzgn kesilmi aln ksmlarnn belirli

scaklkta stlmalarndan sonra aln alna getirilmesiyle basn uygulayarak yaplan kaynak
ilemini,
ALT YAPI: Yeraltna denen su, elektrik, kanalizasyon, gaz gibi tesislerin tmne verilen
genel ad,
AS-BUILT: Mevcut doal gaz ebekesinin durumu ve bu ebekenin getii gzergah ile
doal gaz hattnn kesitii dier altyaplarn konumlarn gsteren haritay,
BAR: 0,986 atmosfer basncna edeer basn birimini,
BOMA: Gazl hatlarda, zel ekipmanlar kullanmak suretiyle polietilen boru hattnn
ezilerek; gaz aknn durdurulmas ilemini,
BORU KANALI (TRANE): Doal gaz boru hatlarnn denmesi/serilmesi amacyla

belirlenmi boyutta alan kanal,
BLGE BASIN DRME STASYONU: Ana elik ebeke hattndaki doal gaz;
datm ebekesinin belirlenmi bir blgesinin ihtiyac iin daha dk bir basnca getirerek
polietilen datm hattna veren, eitli emniyet ekipmanlar ile donatlm ve belirli bir gaz
eki kapasitesine sahip kapal kabin iindeki mekanizmay,
BY-PASS: Arza annda sistemin alma srekliliinin salanmas iin oluturulan, sisteme
paralel devreyi,
DEVREYE ALMA: Bir sisteme ait tesisat ve elemanlarn gerekli kontrollerinin yaplmasnn
ardndan ilk altrmann yaplmas ilemini,
ELEKTROFZYON: Plastik malzemelerin birletirilmesinde kullanlan, ek parasnda

bulunan rezistanslar vastas ile ekleme blgesinin elektrik enerjisi ile stlmas sonucu
eritilerek birletirilmesini salayan kaynak yntemini,
EN: Avrupa standartlarn,
EPDK: Enerji Piyasas Dzenleme Kurumunu,
GAZLI HAT: Havadan arndrlp tamamen (% 100) doal gaz ile doldurularak devreye
alnm olan doal gaz boru hattn,
GAZSIZ HAT: ine doal gaz doldurulmam veya doal gazdan tamamen arndrlm
doal gaz boru hattn,
GEME: ki borunun birletirilmesi iin elektrofzyon balant elemanlar (manon)

kullanlmak suretiyle yaplan kaynak yntemini,
ISCO: Uluslararas meslek snflandrma standardn,

SG: Sal ve Gvenliini,
KAYNAK: Metal ya da plastik malzemeleri s, basn veya her ikisini birden kullanarak ve
ayn cinsten, erime aral ayn veya yaklak bir malzeme katarak veya katmadan birletirme
ilemini,
KSEL KORUYUCU DONANIM: alan, yrtlen iten kaynaklanan, salk ve

gvenliini etkileyen bir veya birden fazla riske kar koruyan; alan tarafndan giyilen,
taklan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarm yaplm tm alet, ara, gere ve
cihazlar,
KOMPRESR: Gaz halindeki maddeleri emmek suretiyle sktrp, basnlarnn

ykselmesini salayan cihaz,
KONTROLSZ GAZ IKII: ebekeye ait boru hatt ve iletim tesisinde hasar, darbe,
atlama, rme, montaj hatas veya hatal ilem nedenine bal olarak oluan gaz kn,
KULLANMA KILAVUZU: Bir malzeme hakknda imalat tarafndan hazrlanan ve

malzemenin kullanmna ilikin artlarn belirtildii dokman,
MANOMETRE: Kapal hacimlerdeki gaz basncn lmede kullanlan cihaz,
MUKAVEMET TEST: Boru hatt ve donanmnn dayanmn belirlemek amacyla; normal

iletme artlarndaki basncn en az 1,5 kat ile belirli bir srede hava ile yaplan test ilemini,
POLETLEN (PE) : Petrol trevlerinden retilen termoplastik malzemeyi,
POLETLEN KESC MAKAS: PE borular kesmeye yarayan zel imalat makasn,
POZSYONER: Kaynak blgesini mekanik zorlamalara kar koruyan, kaynan kasntsz

ve dzgn eksende gereklemesini salayan dorultma ekipmann,
PROSEDR: Bir faaliyeti veya sreci gerekletirmek iin belirlenen yolu ortaya koyan
dokman,
RSK DEERLENDRMES: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin

belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dnmesine yol aan faktrler ile tehlikelerden
kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin
kararlatrlmas amacyla yaplmas gereken almalar,
RSK: Tehlikeli bir olayn meydana gelme olasl ile sonularnn bileimini,
SBO (SDR): Boru d apnn boru et kalnlna orann,
SEMER-MESNET: Elektrofzyon kayna iin ounlukla gazl hatlarda gaz kesmeden

datm hatlarnda u alma iin, polietilen esasl malzemeyle yaplan kaynak yntemini,
SERVS HATTI: Datm ebekesini abone servis kutusuna veya basn drme ve lm
istasyonu na balayan boru hatt ile servis kutusunu ya da basn drme ve lm
istasyonu dhil ilgili tehizat,

SERVS KUTUSU: Servis hatt sonuna konulan, ierisinde bulundurduu reglatr ve ilgili
tehizat vastasyla datm hattndaki gaz basncn abone kullanm basncna dren; darbe,
yangn ve dier d etkenlere kar dayanm olan koruyucu kutuyu,
SIZDIRMAZLIK TEST: Akkann, iletme artlar altnda boru iinde kalacan ve bir
szma yapmayacan dorulamak amac ile basnl hava kullanmak suretiyle yaplan testi,
SOLVENT: Malzeme ve ekipmann ya, kir ve dier atmosfer etkenlerinden arndrlmasn

salamak amacyla kullanlan uucu kimyasal,
TALMAT: Detay almalarn kim tarafndan, nasl, nerede ve ne zaman yaplacan

belirten i yerine ait kalite sistem dokmann,
TAMR KELEPES: Boru zerinde oluan lokal entik veya darbelerin yol at gaz
klarn geici olarak durdurmak amacyla retilmi onayl ekipman,
TEHLKE: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek, alan veya iyerini

etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,
TEST LEM: Yapm tamamlanm hatlarn, dayanm ve szdrmazlk ynnden

kontrolnn; belirlenmi yntemlerle llmesini,
TOPRAKLAMA: Statik elektrik yklemelerini ve kaak akmlar bertaraf amal olarak;

elektrik devresinde veya elektrikle alan bir arata; bir noktay toprakla birletirmeyi,
TS: Trk Standartlarn,
TSE: Trk Standartlar Enstitsn,
YANGIN SNDRME CHAZLARI: Ahap-kat(A snf), akaryakt(B snf), gaz(C

snf) ve metal(D snf) yangnlara mdahale iin kullanlan; kuru kimyasal tozlu ya da
karbondioksit konulmu tpleri
ifade eder.

NDEKLER
1. GR ................................................................................................................................. 7
2. MESLEK TANITIMI ....................................................................................................... 8
2.1. Meslek Tanm............................................................................................................ 8
2.2. Meslein Uluslararas Snflandrma Sistemlerindeki Yeri ................................... 8
2.3. Salk, Gvenlik ve evre ile ilgili Dzenlemeler ................................................... 8
2.4. Meslek ile lgili Dier Mevzuat .............................. Hata! Yer iareti tanmlanmam.
2.5. alma Ortam ve Koullar .................................................................................... 8
2.6. Meslee likin Dier Gereklilikler .......................................................................... 9
3. MESLEK PROFL ........................................................................................................ 10
3.1. Grevler, lemler ve Baarm ltleri ............................................................... 10
3.2. Kullanlan Ara, Gere ve Ekipman ...................................................................... 20
3.3. Bilgi ve Beceriler ...................................................................................................... 20
3.4. Tutum ve Davranlar ............................................................................................. 21
4. LME, DEERLENDRME VE BELGELENDRME .......................................... 23

1. GR
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4) ulusal meslek standard, 5544 sayl Meslek
Yeterlilik Kurumu (MYK) Kanunu ile anlan Kanun uyarnca kartlan 5/10/2007 tarihli ve
26664 sayl Resm Gazetede yaymlanan Ulusal Meslek Standartlarnn Hazrlanmas
Hakknda Ynetmelik ve 27/11/2007 tarihli ve 26713 sayl Resm Gazetede yaymlanan
Mesleki Yeterlilik Kurumu Sektr Komitelerinin Kurulu, Grev, alma Usul ve Esaslar
Hakknda Ynetmelik hkmlerine gre MYKnn grevlendirdii Trkiye Doal Gaz
Datclar Birlii Dernei (GAZBR) tarafndan hazrlanmtr.
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4) ulusal meslek standard, sektrdeki ilgili
kurum ve kurulularn grleri alnarak deerlendirilmi, MYK Enerji Sektr Komitesi
tarafndan incelendikten sonra MYK Ynetim Kurulunca onaylanmtr.
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4) ulusal meslek standardnn 01 nolu
revizyonu Trkiye Doal Gaz Datclar Birlii Dernei (GAZBR) tarafndan yaplm ve
MYK Enerji Sektr komitesi tarafndan incelendikten sonra MYK Ynetim Kurulunca
onaylanmtr.

2. MESLEK TANITIMI
2.1. Meslek Tanm
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4); i sal ve gvenlii ile evresel
nlemleri alarak, kalite sistemleri erevesinde, meslei ile ilgili i organizasyonu yapan,
tesisatn kaynak yntemini belirleyen, gazl hatt kaynak ilemine hazrlayan, kaynak ilemini
ve testlerini yapan ve mesleki geliime ilikin faaliyetleri yrten nitelikli kiidir.
2.2. Meslein Uluslararas Snflandrma Sistemlerindeki Yeri
ISCO 08: 7212 (Kaynaklar ve oksi-gaz alevli kesimciler)
2.3. Salk, Gvenlik ve evre ile ilgili Dzenlemeler
4857 Sayl Kanunu

506 Sayl Sosyal Sigortalar Kanunu
5510 Sayl Sosyal Sigortalar ve Genel Salk Sigortas Kanunu
Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik
alanlarn Grlt le lgili Risklerden Korunmalarna Dair Ynetmelik
alanlarn Patlayc Ortamlarn Tehlikelerinden Korunmas Hakknda Ynetmelik
Isnmadan Kaynaklanan Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
Ekipmanlarnn Kullanmnda Salk ve Gvenlik artlar Ynetmelii
Kiisel Koruyucu Donanmlarn yerlerinde Kullanlmas Hakknda Ynetmelik
Sanayi Kaynakl Hava Kirliliinin Kontrol Ynetmelii
Yap lerinde Sal ve Gvenlii Ynetmelii
Ayrca, i sal ve gvenlii ve evre ile ilgili yrrlkte olan kanun, tzk, ynetmelik ve
dier mevzuata uyulmas ve konu ile ilgili risk deerlendirmesi yaplmas esastr.
2.4. Meslek ile lgili Dier Mevzuat
Binalarda Enerji Performans Ynetmelii

EPDK Doal Gaz Piyasas Tesisat Ynetmelii
EPDK Doal Gaz Piyasas Sertifika Ynetmelii
Yap Malzemeleri Ynetmelii
Ayrca, meslek ile ilgili yrrlkte olan kanun, tzk, ynetmelik ve dier mevzuata uyulmas
esastr.
2.5. alma Ortam ve Koullar
Doal gaz polietilen boru kaynaks, kaynak standartlarnn izin verdii her trl corafi
iklim artlarnda ak ve d ortamlarda alr. Doal gaz polietilen boru kaynaks planlama
ilerini broda, uygulama ilemlerini sahada yapar. alma saatleri dzenli olmakla birlikte
gece veya tatil gnlerinde almas gerekebilir. alma srasnda iverenlerle, mhendislerle
ve alma alannda bulunan kiilerle iletiim kurar. Meslein icras esnasnda i sal ve
gvenlii nlemlerini gerektiren kaza ve yaralanma riskleri bulunmaktadr. Risklerin

tamamen ortadan kaldrlamad durumlarda ise iveren tarafndan salanan uygun kiisel
koruyucu donanm kullanarak alr.
2.6. Meslee likin Dier Gereklilikler
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4), 6331 sayl SG Kanununun 15. maddesi
gereince salk gzetimine tabi tutulur.

3. MESLEK PROFL
3.1. Grevler, lemler ve Baarm ltleri
Grevler lemler Baarm ltleri
Kod Ad Kod Ad Kod Aklama
sal ve gvenlii konusundaki normlarn anlalmas iin, iyerinin

A.1.1
dzenledii eitimlere veya iyeri dndaki kurumlarn eitimlerine katlr.
A.1.2 Yaplan ie uygun i elbiseleri ve kiisel koruyucu donanmlar kullanr.
sal ve gvenlii
A.1 konusundaki yasal ve iyerine sal ve gvenlii koruma ve mdahale aralarn uygun ve alr ekilde
A.1.3
ait kurallar uygulamak bulundurur.
Yaplan almaya ait uyar iaret ve levhalarn talimatlar dorultusunda
A.1.4 yerletirerek ve alma srasnda koruyarak i alannn ve personelinin
gvenliini salar.
A.2.1 Yapt ile ilgili tehlike ve risklerin belirlenmesi almalarna katkda bulunur.
A.2 Risk etmenlerini azaltmak
sal ve gvenlii A.2.2 Risk faktrlerinin azaltlmasna ynelik yaplan almalara katlr.
A
nlemlerini almak Tehlike durumlarn saptayp hzl bir ekilde yok etmek zere nlem alma
A.3.1
almalarna katkda bulunur.
Tehlike durumunda acil Annda giderilemeyecek trden tehlike durumlarn amirine ve yetkililere veya
A.3.2
A.3 durum prosedrlerini gereken durumlarda iletme dnda ilgili kurumlara bildirir.
uygulamak A.3.3 Makineye zel acil durum prosedrlerini uygular.
Kontrolsz gaz k ile boru hatt ve servis kutusu hasarlarnda; boma, tamir
A.3.4
kelepesi takma veya vana kapama ilemlerini uygun tekniklerle gerekletirir.
A.4.1 Acil durumlarda k veya ka prosedrlerini uygular.
Acil k prosedrlerini
A.4 Acil k veya ka ile ilgili deneyimleri ilgililerle ve i arkadalaryla
uygulamak A.4.2
paylamak zere yaplan periyodik almalara ve tatbikatlara katlr.

Yapt ile ilgili olarak evresel etkilerin doru bir ekilde saptanmas
B.1.1
almalarna katlr.
evre koruma standart ve
B.1
yntemlerini uygulamak evre koruma gereklerine ve uygulamalarna ynelik periyodik eitimlere
B.1.2
katlr.
srelerinin uygulanmas srasnda evre etkilerini gzler ve zararl sonularn
B.1.3
nlenmesi almalarna katlr.
Dntrlebilen malzemelerin geri kazanm iin gerekli ayrmay ve snflama-
B.2.1
y yapar.
Tehlikeli ve zararl atklar verilen talimatlar dorultusunda dier malzemelerden

evre gvenlik nlemlerini B.2.2
B ayrtrr ve gerekli nlemleri alarak geici depolamasn yapar .
almak evresel risklerin
B.2 azaltlmasna katkda B.2.3 Yanc ve parlayc malzemelerin gvenli bir ekilde tutulmasn salar.
bulunmak
lem srasnda ve hazrlk aamalarnda kiisel koruyucu donanm ve
B.2.4
malzemeleri kullanr veya dierlerine kullandrr.
Dklme ve szntlara kar kullanlacak uygun donanm, malzeme ve ekipman
B.2.5
hazr bulundurur.
Doal kaynaklarn B.3.1 Doal kaynaklar tasarruflu ve verimli bir ekilde kullanr.
B.3 tketiminde tasarruflu hareket
Doal kaynaklarn daha az ve verimli kullanm iin gerekli tespit ve planlama
etmek B.3.2
almalarna katlr.

lem formlarnda yer alan talimatlara ve planlara gre kalite gerekliliklerini

C.1.1
belirler.
e ait kalite gerekliliklerini
C.1 C.1.2 Uygulamada izin verilen tolerans ve sapmalara gre kalite gerekliliklerini saptar.
uygulamak
C.1.3 Makine, alet, donanm ya da sistemin kalite gerekliliklerine uygun alr.
C.2.1 Yaplacak ilemin trne gre kalite salama tekniklerini uygular.

Kalite salamadaki teknik
C.2 lemler srasnda kalite salama ile ilgili iyeri kalite dokmanlarndaki
prosedrleri uygulamak
C.2.2
prosedr ve talimatlar uygulayarak zel kalite artlarnn karlanmasn salar.
Kalite ynetim sistemi
C dokmanlarna uygun C.3.1 Operasyon baznda almalarn kalitesini denetleme almalarna katlr.
Yaplan almalarn kalitesini
almak C.3
denetim altnda tutmak Kullanlan malzemelerin uygunluunu ilgili Ynetmelik Hkmleri evresinde
C.3.2
inceleyerek kalite denetimi yapar.
C.4.1 alma srasnda saptanan hata ve arzalar yetkili kiilere srekli bildirir.
Hata ve arzalar oluturan nedenlerin belirlenmesine ve ortadan kaldrlmasna

Proseslerde saptanan hata ve C.4.2
katkda bulunur.
C.4 arzalar engelleme
almalarna katlmak C.4.3 Hata ve arza gidermeyle ilgili basit uygulama ve yntemleri uygular.
C.4.4 Yetkisi dahilinde olmayan veya gideremedii hata ve arzalar amirine bildirir.

D.1.1 almalarn kesintisiz ve uygun ekilde srdrlmesi iin, i alann inceler.
D.1.2 alannn olumsuz zelliklerinin iyiletirilmesine katkda bulunur.
alma alannn zelliklerini

D.1 D.1.3 almann tr ve kullanlan i yntemine gre dzeni salar.
belirlemek
Standart ve artnamelere uygun boyutta alm ve emniyet tedbirleri alnm
D.1.4
boru kanalnda alr.
Doal gaz tesisatnn dier alt yap tesisatlarna kar korunmas ilemlerini TS
D.1.5
ve EN standartlarna gre gerekletirir.
D.2.1 Kullanlacak malzemeleri verilen talimatlara gre hazrlar.
Belirlenen ileme gre, basit kontrol ve muayene aralarn ve cihazlarn
D.2.2
Gerekli makine, donanm ve kullanr.
D organizasyonu yapmak
D.2 malzemeyi almaya D.2.3 alma iin gerekli aparat, makine ve donanmlar almaya hazr hale getirir.
hazrlamak
alma sresince kullanlacak malzeme, ara ve gerelerin, Sal ve
D.2.4 Gvenlii ve Malzeme Teknik artnameleri kapsamnda uygunluunu
denetleme almalarna katkda bulunur.
D.3.1 alma alannn dzgn ve temiz tutar.
D.3.2 Temizlik yaparken i gvenlii artlarn gzetir.

bitiminde donanm ve i
D.3 D.3.3 Kullanlan makine ve ekipmanlar i bitiminde kaldrr ve temizler.
alan temizliini yapmak
gvenliine zarar verebilecek maddelerin kullanm srasnda gereken zeni
D.3.4
gsterir ve belirlenmi yerlerde uygun bir ekilde depolar.
D.3.5 alma alann daha sonra gerekletirilecek ilemlere uygun brakr.

E.1.1 Kaynak ileminin yaplaca boru hattnn gazl olup olmadn kontrol eder.
E.1.2 Eer hat gazl ise, sistemi kaynaa hazrlar ve gerekli mdahaleleri yapar.
E.1.3 Kaynak yaplacak boru yzeyinde hasar olup olmadn kontrol eder.
Boru hattnn kaynak ilemine
E.1 Hasar durumuna gre yapaca ilemi, i yeri kalite dokmanlarndaki prosedr
uygunluunu kontrol etmek E.1.4
ve talimatlara gre uygular.
Tesisatn kaynak
E
yntemini belirlemek
E.1.5 Boru boyut bilgilerini TS EN 1555 serisine gre kontrol eder.
E.1.6 Boru ovalite kontroln yapar.
E.2.1 Yaplacak ilem ve sisteme gre uygun kaynak yntemini seer.

PE Kaynak yntemine karar
E.2
vermek PE elektrofzyon, semer-mesnet, aln kaynak ve geme kaynak yntemlerini
E.2.2
uygular.

yeri prosedrleri kapsamnda, gaz arznn devam ettirilip ettirilmeyeceine karar

F.1.1
verir.
F.1 By-pass ilemini yapmak
Boru hatt zerinde balant elemanlar kaynaklar ile boma ilemlerini, by-pass
F.1.2
ilemini yapmaya msaade edebilecek mesafelerde olacak ekilde gerekletirir.
Gazszlatrmann gerekliliini saptadktan sonra gazszlatrma iin uygun
F.2.1
yntemi seer.
Gazl hatt kaynak ilemine
F
hazrlamak F.2.2 Boma tekniini tam ve doru olarak uygular.
F.2 Hatt gazszlatrmak F.2.3 Vanalar as-built haritalara gre aar ve kapatr.
F.2.4 Gaz tahliyesini yapar.
F.2.5 lem yaplacak hatta % 0 doal gaz olmasn salar.

PE boru ve balant elemanlarn ve gerekli kaynak malzemelerini uygulayaca

Kaynak malzeme ve
G.1 G.1.1 kaynak yntemine ve imalat tarafndan hazrlanan kullanma klavuzuna gre
ekipmanlarn hazrlamak
eksiksiz olarak hazrlar.
Ortam koullarnn kaynaa G.2.1 yeri talimatlarnda belirtilen gerekli nlemleri alr.
G.2
uygunluunu kontrol etmek G.2.2 alma alann ve evre koullarn kaynaa uygunluk asndan kontrol eder.
G.3 Topraklama yapmak G.3.1 Topraklamay mevcut artnamelere uygun olarak yapar.
G.4.1 Balant ekline gre l alr.

G.4 PE Borular kesmek Boru apna uygun PE kesici makas kullanarak PE borular kesme tekniine uygun
G.4.2
olarak keser.
G.5.1 Kazma alann tespit eder.
G.5 PE Borular kazmak
Kaynak ilemini yapmak G.5.2 Kazma tekniine uygun olarak boruyu kazr.
G
(devam var)
PE Boru ve balant Uygun temizleyici solventi seerek temizleme ilemini tekniine uygun olarak
G.6 G.6.1
elemanlarn temizlemek gerekletirir.
G.7.1 Boruya zarar vermeyecek zellikte iaretleme malzemeleri kullanr.
G.7 aretleme yapmak
G.7.2 aretleme tekniine uygun olarak boru zerinde iaretleme yapar.
G.8.1 Montaj ekipmanlarn boru hattna zarar vermeyecek ekilde kullanr.

G.8 Montaj ilemlerini yapmak
G.8.2 Montaj ilemlerini doru sralamada gerekletirir.
G.9 Kaynak blgesini sabitlemek G.9.1 Boru boyutuna uygun sabitleyici seerek sabitleme ilemini gerekletirir.
G.10.1 Kaynak ilemi iin gerekli ortam koullarn salar.
Kaynak balatma, gzlemleme ve sonlandrma ilemlerini, iyeri prosedrleri ve
G.10 Kaynak ilemini yapmak G.10.2
talimatlar ile imalat kullanma klavuzuna uygun olarak yapar.
G.10.3 Kaynak verilerini raporlar.

G.11.1 Sabitleyiciyi souma sresi tamamlandktan sonra sker.
Kaynak blgesinin souma Souma sresi boyunca kaynak blgesini mekanik-fiziksel etkilerden ve olumsuz
G.11 G.11.2
koullarn salamak hava ve evre koullarndan korur.
Kaynak ilemini yapmak
G
G.11.3 Souma sresinin tamamlanmasn bekler.
G.12.1 Kaynak ileminde hata olup olmadn fiziksel ve ilevsel olarak kontrol eder.
Kaynak ileminin kontroln
G.12
yapmak
G.12.2 Kaynan kabul veya reddine gre plan yapar.

H.1.1 Test baln boru hattnn uygun noktasna monte eder.
H.1.2 letme basncnn 1.5 kat basnta pnmatik mukavemet testi yapar.
H.1 Mukavemet testini yapmak
H.1.3 Mukavemet test sonucuna gre hareket alann belirler.
H.1.4 Balant noktalarnn kontroln kpkle yapar.
H.2.1 Test bal veya tapay boru hattnn uygun noktasna monte eder.
H.2.2 Szdrmazlk testini azami 1 bar asgari 0,8 bar aralnda hava ile yapar.
H Kaynak testlerini yapmak
H.2 Szdrmazlk testini yapmak H.2.3 Atmosfer koullar ve test sresini deerlendirir.
H.2.4 Balant noktalarnn kontroln kpkle yapar.
H.2.5 Test sonucu<13 mbar kriterine gre test sonularn deerlendirir.
Devreye alma ekipmanlarn kullanarak hatt % 100 doal gaz ile doldurur ve
Devreye alma ilemini H.3.1
H.3 sistemi devreye alr.
yapmak
H.3.2 Gaz lm cihazn kullanarak gerekli kontrolleri yapar.
H.4.1 Test sonu ve kaynak raporunu dzenler.

H.4 Kayt ve raporlama yapmak
H.4.2 Devreye alma kaytlarn dzenler.

Kod Ad Kod Ad Kod Aklamalar
letme tarafndan dzenlenen eitimlere katlr ve ald belgeleri muhafaza

I.1.1
Bireysel mesleki geliimi eder.
I.1
konusunda almalar yapmak
I.1.2 Doalgaz sistemleriyle ilgili yeni teknolojileri ve gelimeleri takip eder.
Mesleki geliim
I
faaliyetlerine katlmak
I.2.1 Bilgi ve deneyimlerini birlikte alt kiilere aktarr.
Astlarna ve dier alanlara
I.2
mesleki eitimler vermek
I.2.2 Doalgaz sistemleriyle ilgili snrl seviyede bilgilendirme ve eitimleri uygular.

3.2. Kullanlan Ara, Gere ve Ekipman
1. 8-10 lokma anahtar

2. Aln kaynak makinesi
3. Ayna
4. Boru boma aparat
5. Boru kesme aparat
6. elik burunlu antistatik i ayakkabs
7. elik burunlu antistatik lastik izme
8. Elektrofzyon kaynak makines
9. Gaz lm cihaz
10. Grlent ayaklar
11. Grlent bant
12. aretleme kalemi
13. zo propil alkol (temizleme solventi)
14. Jeneratr
15. Jeneretr yedek yakt
16. Kaynak adr
17. Kazyc
18. Kazma
19. Kiisel koruyucu donanm (baret, koruyucu burunlu ayakkab, eldiven, gaz maskesi, kulak
tkac, siperlik, toz gzl, toz maskesi, koruyucu elbise)
20. Kompresr
21. Krek
22. Plastik eki
23. Pozisyoner
24. Sadlle delme aparat
25. Sadlle skma aparat
26. eritmetre
27. Test kp
28. Topraklama ubuu
29. Tornavida takm
30. Uyar levhalar
31. Uzatma kablo
32. Yamurluk
33. Yangn battaniyesi
34. Yangn sndrme tp
3.3. Bilgi ve Beceriler
1. Analitik dnme yetenei

2. Ara, gere ve ekipman bilgisi
3. Basit sl ilem bilgi ve becerisi
4. Basit ilk yardm bilgisi

5. Doal gaz altyap bilgisi

6. El aletlerini kullanma bilgi ve becerisi
7. El becerisi
8. Ergonomi bilgisi
9. Gaz lm bilgisi
10. Genel doal gaz, patlama ve yanma bilgisi
11. Harita (as-built) bilgisi
12. Hijyen bilgisi
13. sal ve gvenlii bilgisi
14. yeri alma prosedr ve talimatlar bilgisi
15. Jeneratr bilgisi
16. Kalite gvence sistemleri bilgisi
17. Kaynak kontrol bilgisi
18. Kontrolsz gaz k bilgisi
19. Manometre ve test bal kullanm bilgisi
20. Meslek matematii bilgisi
21. Mesleki izim ve teknik resim okuma bilgisi
22. Mesleki elektrik bilgisi
23. Mesleki fizik bilgisi
24. Mesleki kimya bilgisi
25. Mesleki terim bilgisi
26. Montaj bilgisi ve becerisi
27. Mukavemet ve szdrmazlk test bilgisi
28. Organizasyon ve ekip iinde alma becerisi
29. l alma bilgi ve becerisi
30. PE Kaynak bilgi ve becerisi
31. PE Malzeme bilgisi
32. Proje bilgisi
33. Sabitleyici (pozisyoner) bilgisi
34. Szl ve yazl iletiim yetenei
35. Standart ller bilgisi
36. Temel alma mevzuat bilgisi
37. Yangna mdahale teknikleri ve yangn sndrclerinin kullanm bilgisi
38. Zaman iyi kullanma becerisi
3.4. Tutum ve Davranlar
1. Acil ve stresli durumlarda soukkanl olmak

2. Astlarnn i disiplinini salamak
3. Bilgi, tecrbe ve yetkisi dahilinde karar vermek
4. alma zamann i emrine uygun ekilde etkili ve verimli kullanmak
5. evre, kalite ve SG mevzuatnda yer alan dzenlemeleri benimsemek
6. Dikkatli ve titiz olmak
7. Doal kaynak kullanm ve geri kazanm konusunda duyarl olmak

8. Grevi ile ilgili yenilikleri takip etmek ve izlemek

9. yeri hiyerari ilikisine sayg gstermek
10. yerine ait ara, gere ve ekipmann kullanmna zen gstermek
11. Mesleki geliim iin aratrmaya ak olmak
12. Olumsuz evresel etkileri belirlemek
13. Sistem ve sahalarda risk ve tehlike analizi almalarna katkda bulunmak
14. Sorumluluklarn bilmek ve yerine getirmek
15. Sre kalitesine zen gstermek
16. Talimat ve klavuzlara harfiyen uymak
17. Tama ve kaldrma donanmn doru ekilde kullanmak
18. Tehlike durumlarnda ilgilileri bilgilendirmek
19. Temizlik, dzen ve iyeri tertibine zen gstermek
20. Vardiya deiimlerinde etkili, ak ve doru ekilde bilgi paylamak
21. Yetkisi dahilinde olmayan kusurlar hakknda ilgilileri bilgilendirmek

22. LME, DEERLENDRME VE BELGELENDRME
Doal Gaz Polietilen Boru Kaynaks (Seviye 4) meslek standardna gre belgelendirme
amacyla yaplacak lme ve deerlendirme, gerekli alma artlarnn oluturulduu test ve
sertifikasyon merkezlerinde yazl ve/veya szl teorik ve uygulamal snav eklinde
olacaktr.
lme ve deerlendirme yntemi ile uygulama esaslar bu meslek standardna gre

hazrlanacak ulusal yeterliliklerde detaylandrlr. lme ve deerlendirme ile
belgelendirmeye ilikin ilemler 30/12/2008 tarihli ve 27096 sayl Resm Gazetede
yaymlanan Mesleki Yeterlilik, Snav ve Belgelendirme Ynetmelii erevesinde yrtlr.

EK: Meslek Standard Hazrlama/Gncelleme Srecinde Grev Alanlar
1.Meslek Standard Hazrlayan/Gncelleyen Kuruluun Meslek Standard Ekibi:
Mustafa Ali AKMAN, GAZBR Doal Gaz Meslek Standartlar Hazrlama Komite Bakan
Ahmet YETK, AKSA-ANADOLU Meslek Standard(PE Boru Kaynaks)

Hazrlama Komisyon Bakan
Mahmut Raci ZKESEN, ENERGAZ
2.Teknik alma Grubu yeleri:
Abdulkelam TURKER, ARSAN
Ali YKSEL, UGETAM
Cansal COKUN, AKSA-ANADOLU
Erdal KAYA, ZORLU
Melih ETNKAYA, ALIK-EWE
S.Serkan SAY, UGETAM
Uur USTA, GDA
3.Gr stenen Kii, Kurum ve Kurulular:
ADAPAZARI GAZ DAITIM A..
AKMERCAN RKETLER GRUBU
AKSA DOAL GAZ DAITIM A..
ANADOLU DOAL GAZ DAITIM A..
ARSAN DOAL GAZ DAITIM A..
BAHEEHR GAZ DAITIM A..
CENGZ NAAT SANAY VE TCARET A..
ALIK HOLDNG
ORUM ELEKTRK DOAL GAZ A..
DELTA NAAT SANAY VE TCARET A..
ENERGAZ MHENDSLK MAVRLK MAKNE TESSAT SAN. VE TC. LTD. T.
EWE GROUP

FERNAS NAAT LTD. T.
GNAY NAAT LTD. T.
S-KA NAAT TCARET VE SANAY LTD. T.
STANBUL GAZ DAITIM A.. (GDA)
KALEN ENERJ SANAY VE TCARET A..
KOLN NAAT, TURZM SANAY VE TCARET A..
ONGAZ DOAL GAZ DAITIM SAN. VE TC. A..
PALGAZ DOAL GAZ DAITIM TC. VE SAN. A..
SEL-TAN NAAT TCARET VE SANAY A..
UAK DOAL GAZ DAITIM SAN. VE TC. A..
ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROKMYA RNLER NAAT SAN. VE

TC. A..
ADAY YAPI TEKNOLOJK TESSAT SSTEMLER SAN.VE TC. LTD.T.
AKARE MHENDSLK
AKFEL PAZARLAMA THALAT HRACAT A..
ARZ MHENDSLK MT. N. SAN. TC. LTD. T.
DER N. MH. M. LTD. T.
ENVY ENERJ VE EVRE YATIRIMLARI A..
FIRAT PLASTK KAUUK SANAY VE TCARET A..
GURYAPI NAAT TURZM SAN. TC. A..
HTA NAAT VE TCARET LTD. T.
LKAR NAAT SAN. TC. LTD. T
PAKPEN A..
PEG TEKNK ENERJ SSTEMLER MH. MAVRLK N. TAAHHT SAN. VE

TC. LTD. T.
YKSELEN YAPI N. TAAH. TC. LTD. T.
DOAL GAZ SANAYC VE ADAMLARI DERNE
MESLEK ETM VE KK SANAY DESTEKLEME VAKFI

PLASTK SANAYCLER DERNE
TRK PLASTK SANAYCLER AR-GE VE ETM VAKFI
BAYINDIRLIK VE SKAN BAKANLII
BORU HATLARI LE PETROL TAIMA A..
ALIMA VE SOSYAL GVENLK BAKANLII
EVRE VE ORMAN BAKANLII
DEVRMC SENDKALARI KONFEDERASYONU
ENERJ PYASASI DZENLEME KURUMU
ENERJ VE TAB KAYNAKLAR BAKANLII
HAK- KONFEDERASYONU
MAKNE MHENDSLER ODASI
MLL ETM BAKANLII
SANAY VE TCARET BAKANLII
TRK STANDARTLARI ENSTTS
TRKYE ESNAF VE SANATKRLARI KONFEDERASYONU
TRKYE SENDKALARI KONFEDERASYONU
TRKYE VEREN SENDKALARI KONFEDERASYONU
TRKYE ODALAR VE BORSALAR BRL
YKSEKRETM KURULU BAKANLII
4. Sektr Komitesi yeleri
Prof. Dr. Ali Ulvi YILMAZER, Bakan (Yksekretim Kurulu)
Nurettin BULUT, Bakan Vekili (Milli Eitim Bakanl)
zlem KARABOA, ye (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl)
Feza HACIEVK, ye (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanl)
Murat BAYRAM, ye (evre ve ehircilik Bakanl)
Mustafa ALI, ye (Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl)
Ramazan ERGN, ye (Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii)

zcan SARAOLU, ye (Trkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu)
Resul LMON, ye (Trkiye i Sendikalar Konfederasyonu)
enol ENYZ, ye (Hak i Sendikalar Konfederasyonu)
Uur YKSEL, ye (Trkiye veren Sendikalar Konfederasyonu)
Hac Ali EROLU, ye (Mesleki Yeterlilik Kurumu)
Firuzan SLAHR, Kurum Bakan Yardmcs (Mesleki Yeterlilik Kurumu)
Korel NSAL, Sektr Sorumlusu (Mesleki Yeterlilik Kurumu)
Fatma GKMEN, Sektr Komitesi Temsilcisi (Aile ve Sosyal Politikalar

Bakanl Engelli ve Yal Hizmetleri Genel Mdrl)
5. MYK Ynetim Kurulu
Bayram AKBA, Bakan (alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Temsilcisi)
Do. Dr. mer AIKGZ, Bakan Vekili (Milli Eitim Bakanl Temsilcisi)
Prof. Dr. Mahmut ZER, ye (Yksekretim Kurulu Bakanl Temsilcisi)
Bendevi PALANDKEN, ye (Meslek Kurulular Temsilcisi)
Dr. Osman YILDIZ, ye (i Sendikalar Konfederasyonlar Temsilcisi)
Mustafa DEMR, ye (veren Sendikalar Konfederasyonu Temsilcisi)

612-1427096297-dg Pe Boru Kaynak Seviye4 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

612-1427096297-dg Pe Boru Kaynak Seviye4 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ULUSAL MESLEK STANDARDI

DOAL GAZ POLETLEN BORU KAYNAKISI

REFERANS KODU / 09UMS0005-4

RESM GAZETE TARH-SAYI/ 19.03.2015-29300 (Mkerrer)

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 1

Meslek: DOAL GAZ POLETLEN (PE) BORU

Referans Kodu: 09UMS0005-4

Trkiye Doal Gaz Datclar Birlii Dernei

Standard Dorulayan Sektr

24.06.2009 Tarih ve 2009/29 Sayl Karar

Resmi Gazete Tarih/Say: 25.08.2009-27330 (Mkerrer)

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 2

TERMLER, SMGELER VE KISALTMALAR

ALIN KAYNAI: Birletirilecek paralarn dzgn kesilmi aln ksmlarnn belirli

BAR: 0,986 atmosfer basncna edeer basn birimini,

BORU KANALI (TRANE): Doal gaz boru hatlarnn denmesi/serilmesi amacyla

ELEKTROFZYON: Plastik malzemelerin birletirilmesinde kullanlan, ek parasnda

EN: Avrupa standartlarn,

EPDK: Enerji Piyasas Dzenleme Kurumunu,

GEME: ki borunun birletirilmesi iin elektrofzyon balant elemanlar (manon)

ISCO: Uluslararas meslek snflandrma standardn,

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 3

SG: Sal ve Gvenliini,

KSEL KORUYUCU DONANIM: alan, yrtlen iten kaynaklanan, salk ve

KOMPRESR: Gaz halindeki maddeleri emmek suretiyle sktrp, basnlarnn

KULLANMA KILAVUZU: Bir malzeme hakknda imalat tarafndan hazrlanan ve

MANOMETRE: Kapal hacimlerdeki gaz basncn lmede kullanlan cihaz,

MUKAVEMET TEST: Boru hatt ve donanmnn dayanmn belirlemek amacyla; normal

POLETLEN (PE) : Petrol trevlerinden retilen termoplastik malzemeyi,

POLETLEN KESC MAKAS: PE borular kesmeye yarayan zel imalat makasn,

POZSYONER: Kaynak blgesini mekanik zorlamalara kar koruyan, kaynan kasntsz

RSK DEERLENDRMES: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek tehlikelerin

SBO (SDR): Boru d apnn boru et kalnlna orann,

SEMER-MESNET: Elektrofzyon kayna iin ounlukla gazl hatlarda gaz kesmeden

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 4

SOLVENT: Malzeme ve ekipmann ya, kir ve dier atmosfer etkenlerinden arndrlmasn

TALMAT: Detay almalarn kim tarafndan, nasl, nerede ve ne zaman yaplacan

TEHLKE: yerinde var olan ya da dardan gelebilecek, alan veya iyerini

TEST LEM: Yapm tamamlanm hatlarn, dayanm ve szdrmazlk ynnden

TOPRAKLAMA: Statik elektrik yklemelerini ve kaak akmlar bertaraf amal olarak;

TS: Trk Standartlarn,

TSE: Trk Standartlar Enstitsn,

YANGIN SNDRME CHAZLARI: Ahap-kat(A snf), akaryakt(B snf), gaz(C

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 5

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 6

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 7

2.1. Meslek Tanm

2.2. Meslein Uluslararas Snflandrma Sistemlerindeki Yeri

ISCO 08: 7212 (Kaynaklar ve oksi-gaz alevli kesimciler)

2.3. Salk, Gvenlik ve evre ile ilgili Dzenlemeler

4857 Sayl Kanunu

2.4. Meslek ile lgili Dier Mevzuat

Binalarda Enerji Performans Ynetmelii

2.5. alma Ortam ve Koullar

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 8

2.6. Meslee likin Dier Gereklilikler

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 9

3.1. Grevler, lemler ve Baarm ltleri

Grevler lemler Baarm ltleri

Kod Ad Kod Ad Kod Aklama

sal ve gvenlii konusundaki normlarn anlalmas iin, iyerinin

Mesleki Yeterlilik Kurumu, 2015 Sayfa 10

Grevler lemler Baarm ltleri