NC XCH QU

Xch Qu l mt quc gia c i ca c dn Bch Vit. Pha Bc gip

sng Dng T, pha ng gip bin ng, pha Ty gip Ba Thc v
pha Nam gip H Tn (Chim Thnh).

Tn nc Xch Qu c xem l quc hiu u tin ca Vit Nam vo

u thi Hng Bng.
Tn ch Hn: . T c c l Thch ngha l mu . T c
ngha l ma qu. c ngha l Qu mc o . m ch trang phc
ca ngi Xch qu c mu , trn ngi xm y mnh, nn ngi
Hn gi l qu. V sau, ngi Xch qu go mnh l Vit.
Theo Kinh Dch, Xch qu l ch mu Phng Nam l ni vn minh.

S liu
Theo mt s sch c s, con ca vua Minh l Kinh Dng
Vng thng nht cc tc ngi Vit c i khong 2879 TCN, v lp
mt triu i mi, tc l vng triu Hng th nht. Kinh Dng Vng
cng c coi l ngi khai sinh ra nc Vit Nam. Vua t tn nc l
1
Xch Qu, bao gm mt vng rng ln pha nam ca Trung Quc hin
nay n vng ng bng sng Hng, sng M min bc Vit Nam.
Hng triu th nht: Kinh Dng Vng ng Ngn Hng nhng
sau di v Ngha Lnh. Vng triu Hng th nht ch c 1 i vua l
Kinh Dng Vng v kt thc khong 2794 TCN. Vng quc Xch
Qu thi k ny c th ni y l mt lin bang lng lo gia cc nhm
tc Vit c khc nhau.
Hng triu th hai: khi u vi vua Lc Long Qun v kt thc khong
2525 TCN. Nhng ngi k v ng u ly nin hiu ny. Kinh vn
Ngha Lnh.
Hng triu th ba: Ln Lang lm vua khong 2524 TCN, ly nin hiu l
Hng Quc Vng. ng i tn nc l Vn Lang v di v Phong
Chu. Quc hiu Xch Qu chm dt.

Truyn thuyt
Nc Xch Qu ca Kinh Dng Vng trong truyn thuyt Vit Nam l mt
nc c thc trong lch s. Thc cht, l lin minh ca ba nc Vit
Chng Giang Ty, Vit Thng H Nam, Vit Dng hay Dng Vit H
Bc ra i trong qu trnh u tranh ginh c lp gn vi s tan r ca
ch Thng. Nc Vit Chng c kinh Ng Thnh l nng ct v
lnh o qun dn Xch Qu nh bi cuc xm lc ca qun n Thng do
vua Thng V inh ch thn ch huy.

Nn tng vt cht ca nc Xch Qu l nn vn ha ng thau Ng

Thnh vi cc di vt tiu biu l nhng b no bt v trng ng c ln
c vai tr c bit trong tn ngng ca ngi Xch Qu.

iu c ngha nht l bng truyn thuyt H Hng Bng v c bit

l bng truyn thuyt Thnh Ging nh gic n, ngi Vit Nam
lu truyn c nhng hi m, hi quang xa xm ca nc Xch Qu
.
Nc Xch Qu ca Kinh Dng Vng theo truyn thuyt Vit c
cch nay trn 4.000 nm, tc l trc nh Thng ti c 1.000 nm.
Theo truyn thuyt Kinh Dng Vng i tun ni Ng Lnh, ly
con gi Thn Long h ng nh. Vic nh v Kinh Dng l chu
Kinh, chu Dng quanh sng Dng T, Ng Lnh v ng nh
h H Nam l lc hng bi nhng t ng trong c s. Xin bn
thm di y v nhng a danh ny.

2
 Nn vn ha ng thau vng Giang Ty H Nam H Bc c
nhiu im c trng l vn ha Thng. t Kinh S nh vy chnh
l t ca nh Thng ri, u cn nh chim g na.
Thnh Ging gip vua Hng chin thng gic n, vua n cht
Ging Vit. Cn n V inh nh thng nc Qu Phng sau 3
nm. V inh l thi thnh u nh n ch khng phi thi nh n
tan r. V th truyn thuyt Thnh Ging khng phi s kin n V
inh nh nc Qu Phng.
Truyn thuyt H Hng Bng chp: Minh mi lp Nghi l con
ni ngi, cai qun phng Bc, phong cho vua lm Kinh Dng
Vng, cai qun phng Nam, gi l nc Xch Qu. Vua ly con gi
ng nh Qun tn l Thn Long sinh ra Lc Long Qun
Thin Nam ng lc (th k 17) k v vic kt hn ca Kinh Dng
Vng: Kinh Dng ngy y i chi Thuyn trng bum gi tch vi
Nam minh.

chn Nam minh y Kinh Dng Vng gp con gi Thn Long:

Nng rng: thip con ng nh Thn Long l hiu, Nam minh l nh.

Nam minh c ch l b rng pha Nam. Sch Nam hoa

kinh ca Trang T c cu Bng chi t Nam minh , on ph do
nhi thng gi cu vn l. Dch ngha: Chim bng khi ri bin Nam,
v cnh trong ln gi cun m bay ln chn vn dm tng khng.
Nh vy Nam minh chnh l bin Nam. Trong lch s Hoa Vit th r
rng y l vng bin ng ngy nay. Thng tin trn ca Thin Nam
ng lc cho thy Kinh Dng Vng gp con gi Thn Long
ng nh tc l bin ng. ng nh, ci ni ca ngi Vit c
khng h l h nc nng chon H Nam. ng nh ni c Thn
Long, ni rng bay ln, phi l bin ng, vng vnh Bc B ngy
nay. Dn chng khc l Vit Nam c tc th thn Bt Hi ng
nh lm Vua cha ca Thoi ph (thy ph) trong o Mu. Vua cha
Bt Hi ng nh c th chnh l n ng Bng Qunh
Ph, Thi Bnh. Cm t Bt Hi ng nh ch r ng nh l
vng bin (Hi) ch khng phi h nc. Bt Hi ngha l bin c tn
l Bt (s 8), tc l bin ng v s 8 l con s ch phng ng
trong H th.Tng t ni Ng Lnh ni Kinh Dng Vng i tun
l ngn ni c tn l Ng, tc l ngn ni vng trung tm v s 5 l
s trung tm ca H th. Ca dao xa c cu:
Ni th cha Tn Vin Ni th m Ty Thin u hng v Ng Lnh Th
ni T linh thing.

3
 Ng Lnh trong cu ca dao r rng l dy Ng Lnh, v s nc ta
sau y hay huyn s u trch t Lnh Nam Chch Qui. nc ta
mt dy Ng Lnh, mt th gi nc nn mt vng Lng Qung.
Nu by gi mt bin ng s c hu qu tng t.

Ngun: https://vi.wikipedia.org/wiki/X%C3%ADch_Qu%E1%BB%B7

Bn nc Vit t Xch Qu n u Lc
Huyn s lp quc ca Vit Nam bt u vi Minh chu 3 i Thn
Nng i tun th phng nam ti ni Ng Lnh th gp v ly nng tin,
ri sinh ra mt ngi con trai t tn l Lc Tc.
Sau ny, vua Minh giao cho Lc Tc lm vua phng Nam. Lc Tc
ln ngi vua th ly nin hiu l Kinh Dng Vng, v t tn nc l
Xch Qu. Xch Qu l nh dng u tin ca Vit Nam.
Vy hnh dng th no? Ti m mm th th ch thy c bn v li
ca T in backkhoatrithuc.vn l c v d nhn nht (cng vn hi m).
Nhng d sao th cng tt hn l khng c g.

Bn nc Xch Qu thi Kinh Dng Vng (bt u t nm 2879 trc Ty lch TCN).

4
Kinh Dng Vng l Hng Vng th nht, triu i u tin trong
truyn thuyt Hng Bng. Triu i ny kt thc nm 2794 TCN.
Sng Lm, con trai ca Kinh Dng Vng vi Long N, ni ngi tip tc
triu i Hng Vng th 2, trong giai on 2793-2525 TCN. Tuy nhin,
mt ng vua m ti v ti 268 nm th sng hi lu qu (ngi nm k lc
sng th nht ng i qua i nm 2015 trong iu kin chm sc y t
rt tt cng ch sng 118 nm).

Nc Xch Qu thi Lc Long Qun (cn gi l Hng Hin Vng), c truyn

thuyt cho rng ko di t nm 2793 ti 2525 TCN.

Triu i cui cng l Hng Du Vng (i th 18) c ghi trong

khong 408-258 TCN. ng vua ny b tht th vo tay lc lng t gi l
hu du Thc Vng. C ch ghi l do Tn Vin Thnh con r ca Hng
Du Vng t nhng ngi (do tm th dn gian khng mun tin rng

5
ngi anh hng Tn Vin Sn Thnh b tht bi). Nhng tm li, nh
nc Vn Lang b tiu dit, v An Dng Vng lp nh nc u Lc.
S c chp l thi k tr v ca An Dng Vng l 50 nm, giai on 257-
208 TCN, ri b Triu dng k thng gia tiu dit. Nhng sau ny, cc
s gia i chiu bng chng v s liu, th cho rng hp l nht l giai
on 208-179 TCN, tc l An Dng Vng nm quyn lc 30 nm.
Bn nh nc Vn Lang ca An Dng Vng nh sau:

Bn u Lc thi An Dng Vng (208-179 TCN).

Ngun: https://opeconomica.wordpress.com/2015/05/11/ban-do-nuoc-viet-tu-xich-quy-den-
au-lac/

6
 DI CH VN HA LNG CH L KINH
NC XCH QU?
H Vn Thy

Trong tt c nhng nn vn ha tin s c pht hin trn t Trung

Hoa, vn ha Lng Ch c vai tr c bit quan trng. L nn vn ha c
din tch bao ph ln nht, vi lng hin vt ln v tin b nht, vi k t
vo loi sm nht c pht hin v c bit l ta thnh ln, c xy dng
vng chc nht Lng Ch l di tch ca kinh nh nc c i u tin
phng ng. Do vy, l nn vn ha gp phn quyt nh soi sng lch
s phng ng.
Trong bi ny, cng vi vic gii thiu nhng nt tiu biu ca vn
ha Lng Ch, ngi vit ln u tin a ra nhn nh v vai tr ca
n trong lch s.
I. Gii thiu vn ha Lng Ch (1)
Vn ha Liangzhuc pht hin nm 1936 ti trn Lng Ch,
huyn D, thnh ph Hng Chu, tnh Chit Giang, l nn vn ha kho
c Hu k Mi, tn ti t 3300 ti 2200 nm TCN, do vn ha M
Gia Bang v vn ha Tung Trch pht trin ln.
Vn ha Liangzhu phn b ch yu Thi H, thuc lu vc sng
Dng T, ni ngi Vit c nh c, bao gm D Hng Liangzhu,
Nam Gia Hng, ng Thng Hi, T Chu, Thng Chu, Nam Kinh.
Di ch cn c m rng ra pha ty n An Huy, Giang Ty, pha bc
ti bc Giang T, lan ta ti gn Sn ng. Vn ha Lng Ch cn
nh hng ti pha nam Sn Ty. Vo thi im , sc mnh ca
Liangzhu chim mt na Hoa lc, nu trnh kinh t v vn ha khng
cao, th khng th thc hin c.
Vn ha ngc Lng Ch i din cho ln sng th hai ca nn
vn ha ngc bch thi tin s phng ng (ln sng u tin l vn

7
ha ngc Hng Sn, lu vc sng Lao H, vng Ni Mng).
Ngc bch c tng, vit, hong (ngc bn nguyt), ngc hnh vng
min, ngc hnh inh ba, vng tay, ngc hnh ng, Amanda, mt dy
chuyn, ngc hnh tr, hnh nn, nhn ngc. Ngc th cng (tng, bi,
ru) c cao, sau ny c cc vng triu Trung Nguyn tha k.
Cng c bng khai qut Liangzhu c hnh li lim, u
mi tn, do, ru c l, dao c l, c bit l cy v dng c nh c
c s dng, cho thy nng nghip bc vo giai on dng cy.
gm nh bng mu en l c im ca gm Lng Ch.Trn gm v
ngc bch xut hin mt s lng ln cc k t n hoc nhm mang
chc nng vn bn, cc hc gi gi l "vn bn gc." Vn bn gc cho
thy giai on bt u trng thnh ca k t tng hnh. K t l du
hiu quan trng ca x hi vn minh (2).
Di tch thnh ph c Liangzhu c th c gi l "thnh ph
phng ng u tin", l ci ni ca nn vn minh Trung Hoa, "bnh
minh ca nn vn minh" phng ng, l thnh a ca vn minh
phng ng, c xp vo "Danh sch Di sn th gii"
Thnh ph c pha bc v pha nam thuc v mt nhnh ca dy
Thin Mc Sn. Cc bc tng thnh c dng pha ty nam v
ng bc, v vy cc chuyn gia kt lun rng ngi xa xy dng
thnh ph v mt a l mt cch cn thn v c quy hoch.
Thnh ph c c bc thnh theo hng ng ty di 1.500-1.700
m, chiu Bc-Nam khong 1.800-1.900 mt, hnh ch nht hi trn. Mt
s phn ca bc thnh cn li cao 4 mt, mt ct 40 mt b mt, y 60
mt (so snh vi bc tng thnh ph c Ty An c xy dng trong
nhng nm Hng V nh Minh, chn thnh 18 mt mt rng 15 m) bng
t hong th nguyn cht, a t ni khc ti, c m nn k.
Thnh pha ty di khong 1000 m, c mt ct t 40 n 60 mt, pha
nam lin vi Phng Sn, bc tip ng Thiu Hot. Tip theo, bc
tng pha nam, bc tng pha bc v bc tng pha ng, di
y u c mng bng , cng khi lng ln hong th c m
nn. So vi bc tng pha ty, ba mt kia ca bc tng tng i
phc tp hn: rt nhiu nn c khai qut, nhng bc tng
bn ngoi tng i ln, bn trong nh hn. Thnh p bng hong
th, i khi thm mt lp t st mu en, tng kh nng chng thm.
Cc nh kho c cho rng nhng du vt cn li chng t bc thnh

8
pha ty c xy dng u tin, cho n khi c kinh nghim xy dng
ba bc thnh kia.
T v tr, s b tr v c im cu trc ca thnh c Liangzhu c
pht hin, cc chuyn gia tin rng c nhng cung in, nh vua v gii
qu tc sng, chnh l kinh ca thi k Liangzhu. Cc nh kho c tin
rng thnh ph c thc s l "nh nc Liangzhu c i." Vic pht
hin thnh ph c Liangzhu khin cho mt s ngi ngh rng th th
cc triu i ca Trung Quc nn c vit li: hin nay cc triu i
H, Thng, Chu c coi l sm nht, nhng vai tr ny cn c tr
cho Liangzhu!
Nm 1986 -1987, di ch Phn Sn Liangzhu c pht hin. 11
ngi m ln c khai qut, thu hn 1200 ming gm, , ng voi v
ngc khm sn mi. Trong nhng nm gn y, di ch vn ha Liangzhu
c tm thy tng t 40 ln n 135 a im, vi nhng lng, ngha
trang, bn th v cc di tch khc. Mt s lng ln vt ty tng c
khai qut t cc ngi m, chim hn 90% l ngc bch, mt biu tng
ca s giu c v quyn th. Ngc ru l mt biu tng ca sc mnh
qun s v cung cp thng tin c gi tr. y l b su tp ngc ln
nht th gii c ti xc nh, t tn, v vy nh chnh s nhm
ln lc u cho l thuc thi Hn V (thc s l ngc Liangzhu) y
lch s v pha trc 2000 nm.
Nm 1994 cng tm thy cc c s xy dng siu khng l, c din
tch hn 300.000 m2, xc nhn s bi p nhn to ca hong th, dy
ti 10,2 mt, k thut v quy m rng ln ca n vo loi him trn th
gii.
Nghin cu kho c hc cho thy giai on vn ha Liangzhu, nng
nghip bt u tin vo thi k cy t, th cng m ngh tr nn
chuyn nghip hn, cng nghip ch tc ngc c bit pht trin. Vic
xut hin lng ln ngc bch th cng m ra khc do u nghi
thc x hi, s phn bit gia lng m ln ca qu tc v m dn
thng cho thy s gia tng ca phn tng x hi. ngha ca s phn
bit giu ngho cho thy l thng qua mt s loi quyn lc x hi
ln x hi gia tc m hnh thnh. Cng trnh xy dng s lng ln cc
ngi m ln i hi mt mc nht nh trt t x hi c m bo,
nu khng kh c th thc hin. Vic xy dng mt x hi c s khc
bit tng lp to ra c lin kt cht ch. C th ni, trong giai on
vn ha Liangzhu, gia tc v b tc ni ln vi cc nh lnh o
9
chnh quyn tp trung, mt s lng ln sc lao ng c t chc,
hnh thnh mt cu trc x hi quy m ln.
S tn ti ca quyn lc x hi cng c phn nh y trong
sn xut ngc bch. Ch tc ngc l mt qu trnh lao ng nhiu bc
phc tp, do , ngc bch l mt sn phm th cng m ngh chuyn
nghip. Cc trang tr th cng p nht, cho bit mi ming ngc
bch th hin rt nhiu thnh qu lao ng, vi trnh cao. iu ny
chng t s phn cng gia lao ng tr c v chn tay hnh thnh.
Trong vn ha ngc Liangzhu c mt m hnh rt b n lin tc xut
hin, mt motipe c bit khc lit ca chin trn, khng th khng gi
nh ti chin binh Si Vu. Si Vu l lch s c xa ca ng Nam man
huyn thoi, chin u v chin thng lp i lp li, tn knh nh v thn
chin tranh. Vn ha ru Liangzhu pht trin cao, cho thy rng
ngi Liangzhu c v kh tinh nhu v dng mnh trong chin trn.
Sau khi Si Vu b vng triu Hong nh bi, vn ha
Liangzhu bc vo thi k suy thoi. Truyn thuyt ni mt vi b lc
lin minh vi Si Vu gm nhm ng Di, Sn ng v cc b lc sng
trong lu vc sng Dng T. T trng b tc Si Vu c mt lin
minh b lc ln c gi l Cu L, phm vi ca n bao gm tt c cc
nn vn ha Liangzhu bn a, ngi L Liangzhu mnh m nn ng
u Cu L. Trong Cu L c mt chi gi l V nhn hoc V dn. H
suy tn chim, th, lm t tin, v do c tin , th phng chim, th.
Theo m hnh b n trn nn vn ha ngc bch Liangzhu, con chim con
th, l vt t ca ngi Liangzhu. V vy, rt c th ngi Liangzhu l

V nhn hoc V dn.

Trong cc di ch ln ca nn vn minh tin s phng ng, th
Liangzhu ln nht, mc pht trin cao nht. Cc nh kho c ngy 29
Thng 11 nm 2007 ti Hng Chu, thng bo rng 5000 nm trc,

10
thnh ph c din tch hn 2.900.000 m2 c tm thy trong vng
li ca di tch Liangzhu. Gio s i hc Bc Kinh Nghim Vn Minh v
cc nh kho c khc ch ra rng y l cc di ch thnh ph giai on
vn ha Liangzhu ln u tin c pht hin khu vc sng Dng
T, c th c gi l "thnh ph phng ng u tin." Thnh ph
c Liangzhu cho thy nn vn ha Liangzhu 5.000 nm trc bc
vo mt giai on pht trin trng thnh ca nn vn minh thi tin s.
Nm trong lnh th D huyn, "nhm di ch Liangzhu" l trung tm vn
ha Liangzhu. Ban Di sn Quc gia cho bit: nhm di sn Liangzhu s
tr thnh n th nm ngn nm ca nn vn minh Trung Quc.

11
 II. Kho c soi sng lch s
T nhng tri thc hin c cho php a ra nhn nh sau:
Cho ti 5000 nm trc, trn lc a ng , ngi Vit c xy
dng nn nng nghip pht trin. Do cy c a vo trng trt nn
nng sut lao ng tng, lng thc d tha, kch thch hot ng th
cng v thng mi. Mt mng li bun bn ngc bng ng bin
hnh thnh, a ngc c khai thc t cc m i Loan ti cc quc
gia quanh Bin ng.
Do phi chung tay tr thy hai dng sng Hong H v Dng T
nn cc b tc nng nghip phi lin minh vi nhau v nh nc c i
hnh thnh t rt sm. Thi k ny cc tc du mc b bc Hong H
v pha ty tng cng cp ph khu vc dn c nng nghip tr ph.
Do yu cu chng xm lng nn s lin minh gia cc b lc ngi
Vit, cng huyt thng, cng ting ni v vn ha tr nn cht ch hn.
C th lc ny hai nh nc c ra i: phia ty l nh nc Ba
Thc gm vng t Ba Thc pha ty Trung Quc v Thi Lan, Min
in do v vua thn Can Cng lnh o. phn cn li ca Hoa lc,
cng vi ng Dng l nh nc do Thn Nng tr v. Vng quc
ca Thn Nng rt rng ln, gm lu vc Hong H v Dng T.
Theo tin trnh Bc tin ca ngi Vit, lu vc sng Dng T iu
kin t nhin thun li v c khai thc sm nn c s pht trin
trc, tr thnh trung tm ln mnh v kinh t, vn ha, chnh tr, qun
s. Do v tr c bit ca n nn vng Lng Ch ca Thi H tr thnh
kinh ca cc vng triu Thn Nng.
Khong nm 4879, Minh, hu du ca Thn Nng chia t,
phong vng cho con l Nghi cai qun lu vc Hong H v Kinh
Dng Vng cai qun lu vc Dng T. Nh trong truyn thuyt,
Kinh Dng vng lp nc Xch Qu, a gii pha bc ti nam
Dng T, pha ng l Bin ng, pha Ty gip Ba Thc v pha nam
ti min Trung Vit Nam.
Trong thi k ny, cc b lc du mc pha bc tng cng cp
ph pha nam Hong H. Tnh th ny buc nh nc ca Nghi v
Kinh Dng Vng v sau ny l Lai v Lc Long Qun tng cng
v trang v lin minh vi nhau chng gic.
Khong nm 4698, lin qun ca cc b lc Mng C do h Hin
Vin dn u m cuc tn cng ln vo Trc Lc b nam Hong H.
12
Lin qun Vit ca Lai v Lc Long Qun chng tr ngoan cng
nhng ri tht bi. Lai t trn.
Mt kch bn ti tng xut l, sau tht bi ny, Lc Long Qun
dn on qun dn Vit ln thuyn theo Hong H ra bin, b vo
Ngh An. Ti y ng c ngi a phng n tip, sau tn con
trng ca ng ln lm vua, gi l Hng Vng, lp kinh Vit Tr,
t tn nc l Vn Lang. Da vo a gii trng nhau ca Vn Lang v
Xch Qu, c th cho rng, y l vic di v i quc hiu ca triu
nh Lc Long Qun. Ti kinh Vit Tr, cc triu nh ca Hng
Vng tip tc lnh o dn Vn Lang-Xch Qu xy dng t nc v
chi vin cuc khng chin trng k ca ngi dn lu vc Hong H.
Khong nm 4300, do cuc xm lng ca vng triu Hong , nh
nc Hng Vng khng cn qun l c vng t ny, kinh
Lng Ch b b ph. Vn ha Lng Ch suy vong
Trn y l s on nh ca ti v qu trnh hnh thnh v tan r
ca nh nc u tin phng ng m kinh l Lng Ch. S
on nh da trn c s sau:
1. V thi im: vn ha Lng Ch ny sinh, suy i trng vi
thi gian truyn thuyt v vic xut hin vua Thn Nng ri Minh
chia t, phong vng cho Kinh Dng Vng lp nc Xch Qu. Tip
v vic hnh thnh nh nc Vn Lang.
2. V a gii: vn ha Lng Ch phn b rng trong a gii ca
nh nc Xch Qy huyn thoi.
3. Truyn thuyt v nh nc Xch Qu rt ph bin trong cc tc
ngi phng ng. iu ny cho thy, ch duy nht nh nc Xich
Qu tng xut hin ni y trong qu kh.
4. Hnh trong ngc Lng Ch thng khc " thn nhn th din-
" tn th m ngy nay cc nh nghin cu ngh rng y l
Vim hoc Si Vu v v... Ci m ngi ta gi l " th din" th y
chnh l gng mt ca con rng, t thi Tn, Hn cho n ngy nay
ngi ta vn v gng mt ca con rng nh vy. y chnh l du n
"con Rng chu tin" nh truyn thuyt ca ngi Vit. Hc gi Trung
Quc gi dn c Lng Ch l V nhn hay V dn.
Do v v bng cng thuc v chim nn c th hiu ngi dn th chim
ny nhn mnh l Hng Bng, nh trong truyn thuyt v h Hng Bng.

13
 5. Dn c Lng Ch l hai chng ngi Vit c Indonesian v
Melanesian. cng chnh l hai chng ngi Vit t 40.000 nm trc
i ln khai ph Trung Hoa, mang cng c mi Ha Bnh ln, ri
sng to gm u tin v cy la u tin di ch ng Ngi Tin
pha Nam Dng T.
6. Qua nhiu k t c khc trn ngc Lng Ch cho thy, vo
thi Lng Ch, ch ca ngi Vit trng thnh. Ch Lng Ch
th s hn Gip Ct vn n Kh v c trnh tng ng vi ch
khc trn Cm Tang, cho thy, c s thng nht v vn ha rng ln
trong quc gia Xch Qu pha nam Dng T. Ch Lng Ch, Cm
Tang l tin bi ca Gip Ct vn n Kh.
7. Trong ti liu V Thin-i ni t co ca vua Minh, bc s Trn
i S ghi cuc iu tra in d ca ng nh sau:
Thin-i l ngn i nh, cao 179m, nh trn c ng thoai
thoi i ln. Trn nh c ngi cha nh, nay hoang
Ti th vin H-nam ti tm c mt ti liu rt c, giy hoen ,
nhng ch vit nh phng ma rng bay, gm 60 trang. u ghi:
Thin-i di s lc. Trinh-qun tin s Chu Minh-Vn son. Trinh-qun
l nin hiu ca vua ng Thi-Tng, t nm inh-Hi (627) n
inh-Mi (647) nhng khng bit Chu tin-s nm no ?
Tuy sch do Chu Minh-Vn son, nhng dng nh bn nguyn
thy khng cn. Bn ny do ngi sau sao chp li vo i Thanh
Khang-Hy. Ni dung sch c ba phn. Phn ca Chu Minh-Vn san,
phn chp tip theo Chu Minh-Vn, ca mt s ni tn m-Chi, khng
r chp vo bao gi. Phn th ba chp php danh cc v tr tr t khi
lp cha ti thi Khang-Hy (1662-1772).
Ti liu Chu Minh-Vn cng nhc li vic vua Minh i tun th
phng Nam, kt hn vi nng tin sinh ra Lc Tc. Vua lp n ti ni
ny t co tri t, v vy i cng mang tn Thin-i ni cng
mang tn Thin-i sn. Minh-Vn cn k thm :
C thi trn nh ni ch c Thin-i th vua Minh, vua Kinh-
Dng. n thi ng-Hn, mt tng ca vua B tn o Hin-Hiu
c lnh rt khi Trng-sa. Khi rt ti Qu-dng ng cng nghn
qun ln Thin-i l, nghe ngi gi n k s tch xa. ng cng
qun s nht nh t chin, khin Lu Long thit my vn ngi mi

14
chim c ni. V i ng xa vt tch Vit-Hoa cng Nam Bc,
cc quan c sai sang h Lnh-Nam mi cho xy cha ti y .(5)
Ti liu ny l chng c cho thy truyn thuyt Minh tun th
phng Nam, ti ni Thin i lp n t co tri t xut hin t xa
xa v ph bin vng Giang Nam. cng l thm bng chng v
vic ra i nc Xch Qu.
8. Thc Th trong Tam Quc Ch vit rng, Ha Tnh l ngi pha
bc, t nn xung min nam, sau ny lm quan vit s cho Lu B, ln
ti chc T (). Trc trn Xch Bch, To Tho sai ngi do
thm hu phng ca Lu B v Tn Quyn. V n tnh quen bit vi
ngi ca To Tho cy nh nn Ha Tnh vit th vn tt cho To
Tho bit rng: ng i t Hi K (Ci K - Hn Chu ngy nay), qua
Giao Chu, ng u, Mn Vit, c vn dm m khng thy t Hn.
[
T Hi K nam ch Giao Chu, kinh lch ng u,
Mn Vit chi quc, hnh kinh vn l, bt kin Hn a.]
Bn ch bt kin Hn a ( ) ca Ha Tnh chng t rng:
Pha nam, d nm trong quc gia Hn my trm nm nhng khng
phi l t Hn m thc t vn l Vit! n cui thi Hn, vng Giang
Nam vn l t Vit th hng nghn nm trc y l t Vit.
C th k thm nhng iu ni ln s tng ng gia vng
quc Lng Ch v nh nc Xch Qu nhng theo ti, vi nhng
chuyn xy ra 4000 5000 nm trc, c c chng c nh vy l
qu !
III. Kt lun
D khng t hoi nghi. D b s gia triu Nguyn cho l ma tru
thn rn hoang ng. D b coi l sn phm ca vn ha Tu th
t bao i nay, Hng Bng th truyn vn nh ngn hi ng ta nh
sng v sc nng, va ch ng, va tip sc cho dn tc Vit trong
cuc gian trun bi ngc dng lch s tm li ci ngun. n nay, rt
may mn, tr tu nhn loi gip ta tm c nhng bng chng vng
chc xc nh hn 5000 nm trc, nc Xch Qu l mt thc th tn
ti vi b rng mnh mng, khi dn c ng o, sc mnh kinh t
ln lao cng nn vn ha rc r. Khng ch kin trc thnh tr s, ch
tc s lng ln ngc tinh xo m ch vit trng thnh. Pht

15
hin ra kinh Lng Ch t khng nh Xch Qu - Vn Lang l
nh nc c tht tng tn ti trong qu kh l khm ph trng i nht
ca tc Vit. Hy vng rng, t y ngi Vit s nhn li mnh sng
xng ng vi t tin.
Si Gn 20.10. 2014
H Vn Thy
Ti liu tham kho:

1. _ - www.baike.com/wiki/

2. Liangzhu culture - http://en.wikipedia.org/wiki/Liangzhu_culture

3.

4. -
https://www.google.com.vn/search?q=%E8%89%AF%E6%B8%9A%E6%96%87%E5%8C%96%E7
%8E%89%E5%99%A8&;biw=693&bih=572&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=eL9FVO-
rJYStmAXijoLoBQ&ved=0CCUQ7Ak

5. Trn i S. V Thin-i ni t co ca vua Minh. -

http://www.vietnamvanhien.net/NuiNguLinh.pdf
Ngun: http://www.vanhoahoc.vn/nghien-cuu/van-hoa-the-gioi/vh-phuong-dong-nhung-
van-de-chung/2665-ha-van-thuy-di-chi-van-hoa-luong-chu.html

Tng hp: Nam Phong

Ngy 23/6/4894 - t Mi (7/8/2015)

www.vietnamvanhien.net

16