‫دروس ا"!

و ا‬

‫ ام ا‬: ‫ادة‬
MISSOURI Mohamed ‫

ء‬%‫('& ا‬ ‫ ا
آر م ا
ة‬:‫اى‬
‫و ارض‬

pH = − log  H 3O +  : ‫ل‬.‫ ا‬pH .2

 ‫ ات ا و ات ا‬: 1 ‫اء‬
‫آ‬
: .+‫ و > ا‬.+‫ ا&
@ت ا‬. 3 :‫ ا"آ!ة و اال‬. 1

‫ﻣﻮﻗﻊ ﻗﻠﻤﻲ‬
xf () ‫و*ت‬+‫ل ا‬,*‫ اال ه ا‬- ‫ ا"آ!ة‬%
&$ :#$
τ= : τ :cX‫ ا "م ا‬F (.
&/
xm
<‫<ون أو أآ‬%‫ إ‬7‫ آ‬8 ‫در‬9 :

‫ ع آ‬: "‫آ‬5‫ا‬
:‫< آ‬Fd [‫ ا‬τ ≺ 1
<‫<ون أو أآ‬%‫ @ "ان إ‬8 ‫در‬9 :

‫ ع آ‬:‫ا' ل‬
:‫ ا[ آ‬τ = 1
ox2 ox1
: ‫
آ‬/ ‫ازن‬$ E . 4 ‫و‬ (0‫ )( ادو‬%
&‫د ا‬/
red 2 red1
a A + b B → c C +d D
n2 × ( ox1 + n1e− → red1 )
:[‫رج ا‬g .4.1
[C ] [ D ]
c d

Qr = : ‫ه‬ n1 × ( red 2 → ox2 + n2e − )

[ A] [ B ]
a b

‫ا‬h‫ ااع ا‬R @ [C  n2 .ox1 + n1red 2 → n2 .red1 + n1.ox2

. 1 ‫ و اء "د‬F^‫م ا‬J‫ا‬  : ‫ اآ‬%/‫ اا‬. 2
[C ]éq [ D ]éq
c d
: D‫<ع آ آ‬E‫


أ‬%‫ ا‬A‫ر ا‬BC ‫ن‬%
Qr ,éq = : ‫" اازن‬X [‫رج ا‬g . 4.2 .<F‫ت أآ‬H
"F‫
ا<اآ
ا‬
[ A] éq [ B ]éq
a b
. C<( ‫ ا<ارة‬J‫
در‬
: 4‫ ل آ‬45/‫ ا‬6‫ ا‬. 3
1 I
jXE S : ‫"ة‬Y‫ ا‬G = = : G O‫ اا‬. 4.3 : +‫ اآ ا‬48 .‫ – اق ا‬1.3
R U :

@ ‫<ق‬N . 1.1.3
S O‫
س اا‬9

G = σ. pH ‫
س‬9

l RST‫! أو ا‬A‫
س ا‬9

σ = λM  M +  + λ X
+ −  X  : ( M + X ) ‫
(ل‬O( . 4.4
− + −
:T‫ ا‬U
B‫
س ا‬9

:


‫<ق آ‬N . 2.1.3
K = Qr ,éq : K ‫ اازن‬l .4.5 ‫
ا<ة‬
‫ل‬./ 48 ‫
!ة‬F –AE ‫و* )&
@ت‬,‫ ات ا‬.5 1 dx
: 4/ v= . : t W "X %
& ‫ ا
ا‬. 4
V dt
Ke =  H 3O +  .  HO −  : ‫ ء‬:‫ ا"اء ا‬.5.1 mol.s −1.l −1 ‫"ة‬Y‫ا‬
Ke = 10−14 : 25 ° J‫" در‬X t W‫" ا‬X ‫ س‬ZJ‫

 ه ا([ ا‬F(
dx
‫"د‬
‫"ي‬9 ‫(ل‬ "( ‫(ل‬ :TY ‫(ل‬ dt
 H 3O +  ≺  HO −  x = f ( t ) ‫ ا"ا‬8XX
+ −
H3O  = HO  H3O+  ≻ HO− 
1 1 1 xf
pH ≻ pKe pH = pKe pH ≺ pKe ، x= ]F^ :%
X( ‫ ا"ة ا‬:‫ ه‬: %
&‫ ا‬#<* (/‫ ز‬. 5
2 2 2 2
: AH − J‫
 دو‬T‫ ا‬l . 5 . 2 xm
A x= 
‫إذا آن ا[ آ‬
2
 A−   H 3O + 
KA =
éq éq

[ AH ]éq
K A = 10− pK A ‫و‬ pK A = − log K A
 A−   H 3O + 
pH = pK A + log
éq éq

[ AH ]éq
: [
‫ ا‬:@ ‫ض‬Y‫ك ا‬E . 5. 3
‫ 
آ‬.+‫ ات > ا‬: 2 ‫اء‬
F ‫ن‬%C
‫ ا<آ‬j c
( [
( :@ ‫ض‬Yp FX
. 
q pK A ‫
 أي‬q ‫ ال‬pH D‫< آ آ‬F‫ا "م أآ‬
: !
,‫ ا&
@ت ا? – ا‬. 1
:[
‫ ا‬:@ "‫ك ا ا‬E . 5.4
H + ‫ن‬C‫<< <و‬C 8 ‫در‬9 :

‫ ع آ‬:A‫ ا‬. 1 . 1
‫ ا "م‬F ‫ن‬%C
‫ ا<آ‬j c
( [
( :@ "‫  ا‬FX
.‫
<ة‬F‫ آ‬pK A ‫< أي‬F‫ ال أآ‬pH D‫< آ آ‬F‫أآ‬
H + ‫ن‬C‫ اآب <و‬8 ‫در‬9 :

‫ ع آ‬:‫
!ة‬,‫ا‬
AH + H 2O → A− + H 3O + : ‫ اء‬6/ AH A‫ ا‬%
&$
A2 H A1 H
.:
A2 −
‫و‬
A1−
b
J‫ ( دو‬b
 [ ‫ اازن‬l B + H 2O → BH + + HO − : ‫ اء‬6/ B ‫
!ة‬,‫ ا‬%
&$
− pK A1 A2 H A1 H
K A1 10 pK A2 − pK A1 : ‫و‬ b
J‫ ا دو‬b
 [‫ا‬
K= = − pK A2
= 10 : ‫ ه‬AH
−
1 + A2 → A1 + AH
2
−
A2 −
A1−
K A2 10
A1 H + A2 − → A1− + A2 H
 ‫دروس ا"! و ا  ‬ ‫ادة ‪ :‬ام ا

‬
‫‪MISSOURI Mohamed‬‬ ‫('& ا‪

%‬ء‬ ‫اى‪ :‬ا
آر م ا
ة‬
‫و ارض‬
‫( دو‪ J‬و (' ل ا دو‪ J‬ا‪<g‬ى ‪:‬‬ ‫‪ RB'( .5.5‬ا‪ X
c‬واز‪: w‬‬
‫
‪A‬ار اد ) ا ‪ 7B‬ا‪"C (7‬ث ‪ [C‬اآ"ة‪.‬‬
‫
‪A‬ار ا‪C%‬د ) ا ‪ 7B‬ا‪"C (7J‬ث ‪ [C‬ا‪ gu‬ال‬
‫‪$ .3‬ر ا
ا‪: +‬‬
‫• اد‪Hg ،‬ل ا‪F ،ZSv‬رة ‪ A( b‬آ


@‪C <
d :‬ازن ‪،‬‬
‫ ا" ‪g‬رج ا[ ‪ Qr‬و ‪5‬ول ا‪ l 8‬اازن ‪ K‬ا <و [‬
‫ا‪ :@ [O‬اد‪.‬‬
‫• ‪ "X‬اازن ^‪ wF‬اد (‪%c‬‬
‫‪. 2.4‬آ
ا‪<c%‬ء ‪Q = I .∆t :‬‬
‫‪F = N a .e‬‬ ‫‪:‬‬ ‫‪ .2.5‬اردي‬
‫‪Q I .∆t I .∆t‬‬
‫= ) ‪n ( e−‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪ .2.6‬آ
(دة ا‪<%u‬وت ‪:‬‬ ‫ا<ة ‪:‬‬
‫‪F‬‬ ‫‪F‬‬ ‫‪N a .e‬‬ ‫ ‪ B‬ا‪:5@%‬‬
‫اء ‪ : 4‬آ& ا‪$ 48 H+‬ر ا
ت ا‪ +‬‬ ‫ا‪ pH BE‬ال‬

‫‪.1‬‬
‫أ"ر " ا|‬ ‫ا‪<E‬‬ ‫‪|Y‬‬ ‫آل‬
‫آ< آ
‪:‬‬

‫أ"ر" أ‪}%‬‬ ‫أ‪%‬ات ا‪[

%‬‬ ‫‪ |Y‬أ‪}%‬‬
‫أ‪%‬ن‪-‬ر‪- !9‬‬
‫أول‬
‫‪@
&$ . 2‬ت ا"‪K‬ة و ا‪J.‬ة ‪:‬‬
‫‪/ . 2.1‬د ‪ %
&$‬ا"‪K‬ة و ا‪J.‬ة ‪:‬‬

‫ا‪ BE‬ا‪
O‬‬
‫‪nexp‬‬ ‫‪xf‬‬
‫=‪r‬‬ ‫=‬ ‫‪/.3‬دود ‪$‬ل آ‪: 4‬‬
‫‪nth‬‬ ‫‪xm‬‬
‫‪ .4‬ا‪ %
&$ 48 H+‬آ‪: 4‬‬
‫‪ . 2‬ر@‪ <E w‬ا[‬ ‫‪ b
C . 1‬ا<دود‬
‫• ر@‪ w‬در‪<Y J‬ارة ا‪RE‬‬ ‫• زدة آ
(دة أ‪"Y‬‬
‫ا‪:‬‬ ‫ا
‪<g~ FX b‬‬
‫• إزا أ‪ "Y‬ا‪Hg b
ACX‬ل ‪ • Z%C‬إ‪Y @q‬ز إ‪ 8‬ا‪RE‬‬
‫ا‪:‬‬
‫‪ w
X^C . 5‬ا‪ <Eu‬ا‪ b( 9HB‬أ"ر" ا|‬
‫‪ 9H‬ا‪:5@%‬‬
‫اء ‪$ I5/ : 3‬ر ‪
/‬آ ‬

‫‪/ .1‬ر ار ا‪4,.‬‬

‫‪ .6‬ا‪J.‬ة ا‪K !
,‬ات ‪ bF^C :‬ا‪: <Eu‬‬

‫‪ w
X^C .7‬ا^ن ‪:‬‬

‫‪ . 2‬ات ا‪ 48 ,.‬ا"

!ة و ‪ %<$‬ا‪: F‬‬
‫‪ .2.1‬ا‪ u‬ل ا ‪<%H :‬وت ‪:‬‬
‫‪%C‬ن أت ا‪<%‬آ
‪H‬ت ^ن (‪: b
 J b‬‬ ‫@‪ [C Y :‬أآ"ة ‪ -‬ا‪ g‬ال ‪
( z
FBC b%‬ر ا‪B‬ر‬
‫
رأس ‪ :FB9‬ه
"رو@
‪ 7( ) :‬ء(‬ ‫ا ‪ 8X( @<( b( :‬ا‪ u‬ل ا‪ <vF‬أو ‪ <
d‬ا‪<vF‬‬
‫
ذ[ ه
"رو@
‪ ) :F‬آر€ ء( و 
‪" 7( ):
@F‬هن(‬ ‫‪<%H‬وت‪.‬‬
‫• ‪ b%C .2.2‬و ا‪Sv‬ل د ‪% :‬ن اد (‪: b‬‬
‫ذ[ ه
"رو@
‪:F‬‬ ‫رأس ه
"رو@
‪:‬‬
‫
^‪ :‬د ن ي آ[ (‪ b
 8 cX‬آ



‪% b‬ن‬
‫( دو‪ '( J‬ل‪5( /‬آ"‪.‬‬
‫
و‪ O‬آ‪ <c‬آ


‪<BX9 8C‬ة (
‬
‫• ‪Hg‬ل ا‪Sv‬ل اد "ث ا ل ‪ : C‬ا‪<%‬و‪5( b
 :‬آ"‬