www.matish.

rs

„BINOMNA FORMULA“
Za proizvoljne realne brojeve a i b i proizvoljan
prirodan broj n važi Njutnova binomna formula:

𝑛 𝑛 𝑛 𝑛
(a+b)n = 0
* an + 1
* an-1 * b + … 𝑛−1
* a * bn-1 + 𝑛
* bn ,

Gde je:

𝑛 𝑛 ∗ 𝑛 −1 …(𝑛−𝑘+1) 𝑛! 𝑛
𝑘
=
𝑘!
=
𝑘!∗ 𝑛 −𝑘 !
,(k≠0)… 0 =1

𝑛
Koeficijenti 𝑘 , ( k = 0,1,2,3…,n) nazivaju se binomni koeficijenti.

Karakteristike Njutnove formule su:

1. Desna strana formule sadrži n+1 sabirak.
2. Sabirak Tk+1 koji je (k+1) po redu se računa po slededoj formuli:
𝑛
Tk+1 = 𝑘 * an-k * bk … k = 0,1…,n
3. Binomni koeficijenti jednako udaljeni od prvog i poslednjeg člana razvoja jednaki su:
𝑛 𝑛
𝑘
= 𝑛−𝑘
… k = 0,1…,n

Zadaci:
1
1. Odrediti peti sabirak u razvoju ( 𝑥 + 3 )9
3
𝑥

Koristimo formulu za opšti član

9 3 1
T5 = T4+1 = 4 * ( 𝑥 )9-4 * ( 3 𝑥 )4
1

1 1
9
4
* ( 𝑥 3 )5 * ( 𝑥 −3 )4

www.matish.rs | Sav sadržaj je vlasništvo sajta “Matish.rs”. Ne sme se koristiti na drugim sajtovima!
 www.matish.rs

5 4
9
4
* ( 𝑥 3 ) * ( 𝑥 −3 )

1
9
4
* 𝑥3

1
9∗8∗7∗6∗5∗4∗3∗2∗1
* 𝑥3
4∗3∗2∗1∗5∗4∗3∗2∗1

𝟑
126 * 𝒙

1
1
2. U razvoju (a - )7 koeficijent uz 𝑎 −2 je:
𝑎

Po Njutnovoj formuli dobijamo:

7 1 𝑘
𝑘
* (a)7-k * ( )
𝑎

1
7
𝑘
* a7-k * 𝑎−2𝑘

1
7
𝑘
* 𝑎7−k−2𝑘

3
7
𝑘
* 𝑎7−2𝑘

1
−
U zadatku se traži koeficijent uz 𝑎 2 . Sada treba da
1
izjednačimo eksponent nad a sa − 2.

2 3 1
7− 𝑘=-
2 2

14 – 3k = -1

www.matish.rs | Sav sadržaj je vlasništvo sajta “Matish.rs”. Ne sme se koristiti na drugim sajtovima!
 www.matish.rs

-3k = -15

k=5

Dobili smo da je k=5. Sada tražimo koeficijent koji

1
−
stoji uz 𝑎 2 . Napomena: Izraz, koji je zadat na
𝟏
početku sadrži – između a i . Nismo ga
𝒂
namerno ubacili u prethodnim koracima. Sada
demo ga ubaciti kod računanja koeficijenta!

1
k 7 7-k − 𝑘
T5+1 = (-1) ∗ 𝑘
*a *𝑎 2

5
T5+1 = -1 * 5 * a
7 7-5
* 𝑎−2

1
7∗6∗5∗4∗3∗2∗1 −
T5+1 = -1 * *𝑎 2
5∗4∗3∗2∗2

𝟏
T5+1 = - 21 * 𝒂−𝟐

Traženi koeficijent je -21.

3. U razvoju (2-x)9 koeficijent uz x7 je:

Čistom primenom formule dolazimo do rešenja.

9
Računamo po formuli: 𝑘 * 2n-k * (-x)k

9 9 9 9 9
0
* 29 * (-x)0 + 1
* 28 * (-x)1 + 2
* 27 * (-x)2 + 3
* 26 * (-x)3 + 4
* 25
9 9 𝟗
3 * (-x)4 + 5
* 24 * (-x)5 + 6
* 23 * (-x)6 + 𝟕
* 22 * (-x)7 + …

9∗8∗7∗6∗ 5∗4∗3∗2∗1
* 4 * (-x7)
7∗6∗5∗4∗3∗2∗1∗2∗1

www.matish.rs | Sav sadržaj je vlasništvo sajta “Matish.rs”. Ne sme se koristiti na drugim sajtovima!
 www.matish.rs

36 ∗ 4 ∗ (-x7)

-144 * x7

4. Koeficijent uz x27 * y2 u razvoju (x3 + 𝑦)13 je:

1
13
𝑘
* (x3)13-k * (𝑦 2 )k

𝑘
13
𝑘
* x39-3k * 𝑦 2

Ovde imamo dva uslova. Traži se koeficijent uz x27 i

y2. Dakle eksponent nad X-om moramo izjednačiti sa
27, a nad Y-om sa 2.

39-3k = 27

-3k=-12

k=4

1
k=2
2

k=4

1
13
4
* (x3)13-4 * (𝑦 2 )4

13∗12∗11∗10∗ 9∗8∗7∗6∗ 5∗4∗3∗2∗1

* x27 * y2
4∗3∗2∗9∗8∗ 7∗6∗5∗4∗3∗2∗1∗2∗1

715 * x27 * y2

www.matish.rs | Sav sadržaj je vlasništvo sajta “Matish.rs”. Ne sme se koristiti na drugim sajtovima!