‫]‪<íéÓéÞ^Óé¹]<l^qç¹‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ .I‬ا  ا   ا ا‬

‫ا  ا   ه ‪ Q‬هة ا‪ +‬ر ا' اب أو ‪ ;+‬أو اه*از = و‪,-‬‬

‫‬
‫‪ #‬دي دون ا ل  دة‪ .‬و ‪# F‬ا إذا آ ‪= D 2 T/ 2F# (%  S‬‬
‫و‪$@# L ,-‬ود أو أ‪ /‬د; آ‪F‬ة‪.‬‬

‫" دون ا ل  دة "   " دون آ"‪# $% :‬ور ا  ا   آ!  ‬
‫‪ (#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر *اح ‪ &'# (%‬از‪ 2‬د إ‪# $/ 0‬وره ‪.‬‬
‫ا‪ +‬ر ‪ : - 6% ;+‬ا ء  ‪ (% 8‬ر‪/ = 67 #‬آ ‪:< #‬‬ ‫▪ ‪ 5#‬ل‪:‬‬

‫و ‪  # #‬ه ا  ا‪7‬ى ‪ ;+‬ا>ي @‪ 0?$‬ه>; ا ‪.‬‬

‫ا '& ا>ي ‪ 0# EF‬ا  ا   ‪ 6 CD‬ا ‪.‬‬
‫‪ +‬ا  ‪ (#‬ا ‪ &F‬ر ‪# 2= :‬ا‪.‬‬
‫• ا  ا ‪ 'C‬و ا  ا ‬

‫= و‪ + IJ ,-‬ا  ت ا ‪ 'C‬أو ا  ( = و‪ !< -) &< # ,-‬أم ‪ L‬ز( ‬
‫‪- +‬ى ا  ت ا ‪ L .‬أ‪ 'C#   ( D 0‬أن ‪.!< -  6% +‬‬

‫• ‪ J O‬ت ا  ت ا   ا ا‬
‫ ! ا  ا   ا دة ‪. # U V ! 2‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ +‬ا  ا   =  & ا‪ W‬ه ت ا   ‪. 2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫‪1‬ا  ت ا  ‬

‫▪ أ‪:5#‬‬
‫ا  ا ‪V 6% +‬ل ‪ !F‬أو  ‪ # Z/‬أ د‪ D‬ا‪.$F‬‬ ‫‪-‬‬
‫)ا‪7‬رة  ‪.(0F‬‬ ‫ا  ا ‪ : - 6% +‬ا ء ‪ < ? #‬ا‪$F‬‬ ‫‪-‬‬

‫ا  ا‪ ?T? # 7‬ا‪.$F‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ (# UT $%‬و‪ -‬ه '` ن  ‪$@D‬ث ‪ 2/‬أي ‪./ ?m‬‬ ‫‪3‬‬

‫• ا  ت ا‪7‬‬
‫ا‪7‬ت ‪ F%‬رة ‪ (% W     # # (%‬ا‪ +‬ر ا]\ ط و  ‪$‬د )\ = ا]\‪.(,‬‬
‫ ‪= = +‬اغ ‪ !/‬ا‪ +‬ره ‪ I D‬و‪ # -‬د‪) D‬هاء‪ # ،‬ء‪(...‬‬

‫اه*از ‪ +L‬ء ‪ F#‬ا‪7‬ت ‪$@D‬ث \ا =‬ ‫‪ F#‬ا‪7‬ت =   ‪-‬ن‬

‫ا]\‪ F  ,‬ت ا‪2‬اء ‪$ +D‬ر‪. WD‬‬

‫• ‪ %-‬ا‪ +‬ر ‪ # #‬‬

‫= و‪ # ,-‬دي ‪ %- 6 C %& %C/  # # +‬ا‪ +‬ر‬
‫‪d‬‬ ‫‬
‫=‪v‬‬ ‫)‪(m.s-1‬‬ ‫و ‪F‬ه ‪:‬‬
‫‪∆t‬‬

‫‪ d‬ا ‪ = C‬ا  ‪ 2‬ا  ‪TO‬ل ا ‪$‬ة ا*‪.∆t #‬‬

‫‪ %- b‬ا‪ +‬ر ‪ F /‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر و  ‪ 0‬ا`*‪.< D‬‬ ‫‪1‬‬

‫`& ‪ %-‬ا‪ +‬ر ‪ /TJ &#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر و ‪7U &# Z`a‬ر;‪ .‬آ ‪ ( D‬أن ‪b‬‬
‫‪$/‬ر ا@ارة‪.‬‬
‫‪m‬‬
‫= ‪IC µ‬‬ ‫‪ %- -‬ا‪ +‬ر ‪V 6% #‬ل  ‪ F ;/ b‬و ‪ 0/‬ا ‬ ‫▪ أ‪:5#‬‬
‫‪L‬‬

‫‪F‬‬
‫= ‪v‬‬ ‫ا‪ UT‬ا ‪:‬‬
‫‪µ‬‬

‫‪ %- &` -‬ا‪ +‬ر ا‪7‬ت ‪ #‬ا "اء ‪ &#‬ار` ع در ا@ارة‪:‬‬
‫‪ 0ºC $% 330 m.s-1‬و ‪20ºC $% 344 m.s-1‬‬

‫‪2‬‬
‫‪1‬ا  ت ا  ‬

‫ ‪ %- b‬ا‪ +‬ر ‪ !+/‬ا  و  ‪ # 2-/‬دام ه>ا ا{‪. `' O‬‬ ‫‪2‬‬

‫• ا  ا   أ د‪ D‬ا‪$F‬‬
‫‪ +‬ا  = ا‪ ; W‬وا‪@# ;F $‬را ‪ , x !J =q‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر و أ‪ b/ D O 0J‬ا ‪&F‬‬
‫ا>ي ‪ ;F‬آ ‪ * .‬آ   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ‪ &'  FC /‬از‪$  / M0 2‬ار‬
‫‪ y = M0M‬ا>ي ‪ 6 CD‬ا‪. -‬‬

‫▪ آ   ‪ (#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ‪ $/‬ا*‪(#‬‬

‫آ!   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ‪،‬أ=‪ 27 ،x = OM 27‬ا ‪ ،‬ر اه*ازات ا ‪Om/O &F‬‬

‫‪x v‬‬
‫=‬
‫‪τ‬‬ ‫)‪(s‬‬ ‫ز‪:#‬‬
‫‪M‬‬
‫‪M v‬‬
‫'‬
‫=‬

‫‪τ‬‬ ‫و آ>‪ v‬ا‪ Om‬ا*‪ M   FC / M’   #‬ه‪:‬‬

‫ا‪ C t2 x@ = M’  -‬وي ا‪ = M  -‬ا@‪. t1 = t 2 - τ x‬‬
‫‪M‬‬
‫‪M v‬‬
‫'‬

‫‪:‬‬ ‫إذن ‪ 8CD‬ا @‪ (# yM' (t) 6‬ا @‪y/ yM (t) 6‬زا ‪ C‬وي‬

‫▪ ‪ 2x#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر = @‪x‬‬

‫ا @‪ 2x# !5 D y (x) 6‬ا‪.t x@ = ,-‬‬
‫‪ t1 (x@ (/‬و ‪ &  t2‬ا  ا ‪d = v(t 2 - t1 ) := C‬‬
‫إذن ‪ 8CD‬ا @‪ (# y t2 (x) 6‬ا @‪y/ y t1 (x) 6‬زا ‪ C‬وي )‪: v(t 2 - t1‬‬

‫‪3‬‬
‫‪1‬ا  ت ا  ‬
‫‪ .II‬ا  ا   ا ا ا‪$‬ور‪D‬‬

‫‪ F‬ا  ا   ا ا دور إذا آ ‪ S‬اه*ازات ا‪ 7‬درة ‪ (%‬ا ‪&F‬‬
‫‬
‫ر ‪ !+/‬دوري‪ .‬ون ‪ F‬إذا آ ن ا ‪$‬ار ا`*‪ < D‬ا * ‪T‬ه*ازات‬
‫)ا‪ (...,\' ، -‬دا ز‪.F #‬‬

‫‪1‬‬
‫=‪.N‬‬ ‫ * ا  ا   ا ا ا‪$‬ور‪$/ D‬وره )‪T(s‬و ‪/‬دده )‪(Hz‬‬
‫‪T‬‬

‫• ا‪$‬ور‪ D‬ا*‪  #‬و ا‪$‬ور‪ D‬ا  ‬

‫  ‪ F‬دور‪ D‬ن‪:‬‬
‫▪ دور‪ D‬ز‪: #‬‬
‫آ!   ‪ (# M‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر د `€ ا@  اه*از‪ D‬أي ر `€ ا@آ ‪$# $/‬د ز‪#‬‬
‫‪  #‬و ‪ C#‬و‪ C D‬وي ا ور ا )('‪.T #‬‬

‫▪ دور‪: # D‬‬
‫= @‪ ,، t # x‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ا `‪ = C# 2/ !7‬ت ‪ = CD #‬ا‪ ; W‬ا‪ +‬ر ‪ C‬وي‬
‫ا ور ا ‪ €` 2 ، λ #'+‬ا@  اه*از‪.D‬‬

‫ا‪$‬ور‪ D‬ا  ‬ ‫ا‪$‬ور‪ D‬ا*‪ #‬‬

‫‪ !5 D‬ا @‪ 6‬ا‪ -‬ت  & ‪ ,‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر‬ ‫‪ !5 D‬ا @‪\ 6‬ات ا‪ (# M #    -‬و‪,-‬‬
‫= @‪ t # x‬أي ‪ 2x# !5 D‬ا‪ = ,-‬ا@‪.t x‬‬ ‫ا‪ +‬ر ‪ $/‬ا*‪.(#‬‬

‫ا ‪ 6 C λ = C‬ل ا ‪.,‬‬

‫• ‪V‬ل ا ‬
‫‪V‬ل ا  ‪ CD‬وي ا ‪ = C‬ا  ‪ 2‬ا  ‪TO‬ل آ! دور ز‪،T  #‬‬
‫‬
‫‪v‬‬
‫= ‪λ = vT‬‬ ‫)‪(m‬‬ ‫و ‪F‬ه ‪:‬‬
‫‪N‬‬
‫‪ %- v E‬ا‪ +‬ر ا ‪.‬‬

‫‪ ( D‬أن ل أ‪ ]D‬أن ‪V‬ل ا  ‪ CD‬وي أ‪ = = C# .‬ا‪ ; W‬ا‪ +‬ر `‪!7‬‬
‫ ( ‪ (#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ‪ €` 2‬ا@  اه*از‪) D‬ل أ‪ 6% 2‬ا=‪ = b‬ا ر(‪.‬‬
‫ادد و ا‪$‬ور ‪ * #‬ن  ‪ D  :‬ن ‪ ,-/‬ا‪ +‬ر‪V ( ،‬ل ا  € ‪* #‬ة‬
‫‪ 2‬إذ ‪. ,- / bD‬‬

‫‪4‬‬
‫‪1‬ا  ت ا  ‬
‫• ‪ #‬ر اه*ازات  ( ‪ (#‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر‬

‫ا  ن ‪*2‬ان ‪ 6%‬ا ‪ = 6‬ا ر‪:‬‬ ‫‪d2 - d1 = kλ‬‬

‫= آ! @‪yM = yM x‬‬ ‫‪k ∈ℕ‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫ا  ن ‪*2‬ان ‪ 6%‬آ‪ = :‬ا ر‪:‬‬ ‫‪λ‬‬

‫)‪d2 - d1 = (2k +1‬‬
‫= آ! @‪yM = − yM x‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬

‫• ‪ Q D #‬هة اه*از‪ # / D‬ض‬

‫ا‪ #‬ض ‪ 2‬ز ‪ !-D‬و‪ ]#‬ت ‪ D-‬و دور‪ D‬و دوره ‪ ( D .,F] !/ U TS‬ا‪ #‬ض ‪D # (#‬‬ ‫
‬

‫‪Q‬اه دور‪ ( / 2F !@CD D- D‬ا ‪W‬دة‪ .‬آ ‪  ! CD‬س دد أو ‪ %-‬دوران‪.‬‬
‫‪ ( D‬ا‪ #‬ض ‪ U (#‬س ا‪$‬ور ‪ x T‬هة دور‪ : D‬ه>ا ا{‪ CD O‬وي أ‪$  U \J‬ور ا‪ ]#‬ت‬ ‫
‬
‫ا  ( ‪ +# (#‬ه‪$‬ة ‪ Q …U‬هي‪:‬‬

‫‪ Q …U‬هي ‪ ,‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر‬ ‫‪TS =kT‬‬

‫آ ‪ Q‬ه‪ = † / D‬ا @‪ 6‬ا@ دده ‪Na =N-NS :‬‬ ‫‪TS ≥ T‬‬
‫‪J‬رة ‪ #‬ض‬

‫آ ‪ Q‬ه‪ = † / D‬ا @‪ 6‬ا  آ€ دده ‪Na =NS -N :‬‬ ‫‪TS ≤ T‬‬

‫‪ .III‬د ‪ # #‬‬

‫• ‪ Q‬هة ا@د‬
‫‪ Q F‬هة ا@د ‪   J O‬ت‪ ،‬و @‪$‬ث ‪ 7 #$%‬دف ‪ F? #‬أو  *ا أ‪ /‬د; ‪\J‬ة‪.‬‬

‫‪7D‬ف ا‪ I5‬أو ا@ * آ ‪   &F‬ت‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪1‬ا  ت ا  ‬
‫• ˆط ا@د‬
‫@‪$‬ث ‪ : - 6%  C# #‬ا ء و \ ‪% a‬ض ا`@‬
‫ا ‪ (/‬ا‪ /y/ (@`7‬ده أو ‪ +=. 2FD‬ه‪ $‬ا@ (‬
‫ا ()ا‪7‬ر ن أ‪.(0`-‬‬

‫@‪$‬ث ‪ Q‬هة ا@د‬ ‫ @‪$‬ث ‪ Q‬هة ا@د‬

‫ ( ااردة و ا @‪$‬ة `€ ا *ات‪ %- :‬ا‪ +‬ر و ادد و ‪V‬ل ا ‪.‬‬

‫‪$F .IV‬د ‪ # #‬‬

‫‪ FD‬و‪ ,-‬ا‪ +‬ر ‪$F#‬دا   ‪#‬ا ‪ F‬إذا آ ‪ %- S‬ا‪ +‬ره = ه>ا‬
‫‬
‫ا‪/ b ,-‬دده ‪.‬‬

‫‪ : -‬ا ء و‪$F# ,-‬د   ت ا  ‪.‬‬ ‫▪ أ‪:5#‬‬

‫ا‪2‬اء و‪$F# L ,-‬د   ت ا‪.7‬‬

‫‪6‬‬
‫‪1‬ا  ت ا  ‬

‫ ر‪F  (D‬‬

‫ ‪ U 1 (D‬س ‪ %-‬ا‪ +‬ر ‪ = J #‬ا‪2‬اء‬

‫‪$@D‬ث ‪ S   J &F#‬إˆ رة ‪*# J‬ة‪/ .‬ا‪  -‬را‪>/> Œ-‬ب أو  ‪-‬ب ‪*#‬ود ‪(D  ،Œ<T# ŒF/‬‬
‫اˆ ر ن ا‪ < /2‬ن ا ‪ W‬ن ‪# (%‬و=(‬
‫‪ D‬ن ‪ 6%‬ا‪ # -‬وا‪$‬ة ‪ (#‬ا ‪.S &F‬‬
‫‪ d = 1 m= C  FC /‬و ‪ $%‬در ا@ارة ‪25°C‬‬
‫@‪ 6% !7‬ا‪ !WC‬ا ‪:‬‬

‫‪ €U -1‬ا‪ Om‬ا*‪=  #‬ن ا‪q FC /  5‬ول‪.‬‬

‫‪ -2‬ا‪ %- 8-‬ا‪ +‬ر ا‪7‬ت = ا‪2‬اء = ‪Q‬وف ا‪. /W‬‬
‫‪ %- (% FD Dx -3‬ا‪ +‬ر ‪= J #‬‬
‫‪γR T‬‬
‫= ‪:E v‬‬ ‫ا‪2‬اء ‪ UT /‬ا ‬
‫‪M‬‬
‫‪ γ =1,4 0 U !# # γ‬و ‪ / ? R‬ا\ زات‬
‫ا ‪ #‬و ‪ R = 8,31 (S.I) 2 U‬و ‪T‬‬
‫در ا@ارة ا  ‪2‬اء و ‪ M‬آ‪0‬‬
‫ا  و ‪. M= 29 g.mol-1 2 U‬‬
‫أ‪ IC‬ا  ا‪ U Œ? Dx‬ر‪ &# 2‬ا ‬
‫ا‪.FDW‬‬

‫ ‪ 2 (D‬ا‪ +‬ر ‪V 6%  # #‬ل ‪!F‬‬

‫‪ ,/‬أ‪*2/ !F =V $‬از ‪$7D‬ر ‪ F #‬ا‪$/‬اء ‪  x@ (#‬ر‪ .t=0 2aD‬ا ‪  F‬ن ا  ن ‪T5 D‬ن ‪ 2x#‬ا@‪!F‬‬
‫= @‪.(x‬‬

‫‪$‬د ‪V‬ل ا ‪.‬‬ ‫‪D1‬‬

‫‪$‬د ا‪$‬ور ا*‪. #‬‬ ‫‪D2‬‬
‫ا‪ %- 8-‬ا‪ +‬ر ا ‪.‬‬ ‫‪D3‬‬

‫ ‪ 3 (D‬ا‪ +‬ر ‪ : - 6%  # #‬ا ء‬

‫‪-1‬‬
‫‪$@D‬ث ه*از =   ‪ : - (# S‬ا ء ‪# #‬ا ‪ ،F‬دده ‪ N=200Hz‬و ‪ %-‬ا‪ +‬ره ‪.v=12 m.s‬‬
‫‪ M1 (  F‬و ‪ : - (# M2‬ا ء  ن ‪ 6%‬ا ‪ 6%‬ا ‪.d2=SM2=18 cm ،d1=SM1=9 cm := C‬‬
‫‪ -1‬ه! ا  ا ‪+‬ة ‪ : - 6%‬ا ء ‪ V‬أم ‪'C#‬؟‬
‫‪ -2‬أ‪V IC‬ل ا ‪.‬‬
‫‪ U -3‬رن آ آ! ‪ M1 (#‬و ‪ &# M2‬آ ا ‪. S &F‬‬
‫‪  x@ = -4‬ر‪ $ t 2aD‬ا  ‪ &'# # . 2- &'# S@ 3 mm = C# 6% M1‬ا  ‪FC / M2‬‬
‫ '& ‪ €` $% 2-‬ا@‪x‬؟‬
‫ذ‪.‬زان‬

‫‪7‬‬