T.C.

MİLLÎ EĞİTİM
BAKANLIĞI

MEGEP
MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

KESİTLER

ANKARA 2005
 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
■ Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı
■
Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim
programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik
geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).
■ Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış,
denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve
Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.
Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve
yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki
yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden
ulaşılabilirler.
Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak
dağıtılır.
Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.
 İÇİNDEKİLER

GİRİŞ...................................................................................................................................1
ÖĞRENME FAALİYETİ - 1...............................................................................................3
1.KESİT TERİMLERİ.........................................................................................................3
1.1 Kesit Çıkarma...........................................................................................................3
1.1 Kesit Alma Yeri ve Yönünü Belirlemek....................................................................4
1.1 Kesitlerde Kullanılan Çizgiler..................................................................................4
.3.1. Görünüş Çizgileri................................................................................................4
1.3.2. Kesilen Kısımların Çevre Çizgileri.............................................................4
1.3.2. Kesit Düzlem Çizgileri...............................................................................5
.3.4. Eksen Çizgileri....................................................................................................5
1.3.5. Serbest El Çizgileri.....................................................................................5
1.3.5. Tarama Çizgileri........................................................................................5
.3.7. Serbest Elle Tarama Yapılması............................................................................5
1.4.Çizgi kalınlıkları............................................................................................................6
1.5.Simetri...........................................................................................................................6
.5.1.Tanım...................................................................................................................6
1.5.2.Kullanıldığı Yerler................................................................................................6
1.6 Tarama...........................................................................................................................7
1.6.1. Tanım...................................................................................................................7
1.6.2.Çeşitleri................................................................................................................7
.6.3. Önemi..................................................................................................................7
1.7 Semboller ......................................................................................................................8
1.7.1.Tanım...................................................................................................................8
1.8 Kesit Resimlerinde Yakınlık ve Uzaklığın Çizgi Kalınlıkları İle İfade Edilmesi.............8
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ.............................................................................................9
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.....................................................................................10
ÖĞRENME FAALİYETİ - 2.............................................................................................11
2.CİSİMLERİN TAM KESİTİNİ ÇİZMEK......................................................................11
2.1 Tam Kesit ....................................................................................................................11
2.1.1.Tanım..................................................................................................................11
2.2 Bir Cismin Tam Kesitinin Çizilmesi............................................................................12
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...........................................................................................13
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.....................................................................................14
ÖĞRENME FAALİYETİ - 3.............................................................................................16
3.CİSİMLERİN YARIM KESİTİNİ ÇİZMEK...................................................................16
3.1 Yarım Kesit..................................................................................................................16
3.1.1. Tanım........................................................................................................16
3.1.1. Kullanıldığı Yerler....................................................................................16
3.2 Bir Cismin Yarım Kesitinin Çıkarılması.......................................................................18
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...........................................................................................19
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.....................................................................................20
ÖĞRENME FAALİYETİ - 4.............................................................................................21
4.CİSİMLERİN BÖLGESEL KESİTİNİ ÇİZMEK...........................................................21
4.1 Kısmi (Bölgesel) Kesitler............................................................................................21
4.1.1. Tanım.................................................................................................................21

i
 4.1.2. Kullanıldığı Yerler.............................................................................................21
4.2 Bir Cismin Bölgesel Kesitinin Çizilmesi.................................................................22
4.2 Bir Duvar Bölmesinin Kesitinin Çizilmesi..............................................................23
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...........................................................................................24
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.....................................................................................25
ÖĞRENME FAALİYETİ - 5.............................................................................................26
5.CİSİMLERİN KADEMELİ KESİTİNİ ÇİZMEK...........................................................26
5 Kademeli Kesitler...........................................................................................................26
5.1. Tanım..........................................................................................................................26
5.1.2. Kullanıldığı yerler..............................................................................................26
5.2 Bir Cismin Kademeli Kesitini Çizmek.........................................................................27
DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ...........................................................................................28
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME.....................................................................................29
CEVAP ANAHTARLARI..................................................................................................30
MODÜL DEĞERLENDİRME...........................................................................................32
KAYNAKLAR..................................................................................................................33

ii
 AÇIKLAMALAR

KOD 211GS0022
ALAN İnşaat Teknolojisi 10.Sınıf
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI Kesitler.
MODÜLÜN TANIMI Cismin iç yapısının teknik resim kurallarına göre çizilmesi ve
okunabilmesi amacıyla hazırlanmış olan öğretim materyalidir.

SÜRE 40/32
ÖN KOŞUL Temel görünüşler modülünü tamamlamış olmak.
YETERLİK Kesit resimleri çizmek.
MODÜLÜN AMACI Genel amaç: Bu modüldeki bilgilerle uygun ortamda teknik
resim kurallarına uygun olarak cisimlerin kesitlerini
çizebileceksiniz. Amaçlar; 1- Kesit terimlerini
kavrayabileceksiniz. 2- Cisimlerin tam kesitini tekniğine
uygun olarak çizebileceksiniz. 3- Cisimlerin yarım kesitini
tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz. 4- Cisimlerin
bölgesel kesitini tekniğine uygun olarak çizebileceksiniz. 5-
Cisimlerin kademeli kesitini tekniğine uygun olarak
çizebileceksiniz.

EĞİTİM ÖĞRETİM Ortam: Teknik resim salonu.

ORTAMLARI VE Donanımlar: Çizim masası, cismin perspektif resmi veya
DONANIMLARI görünüşleri, yapıştırma bandı, kalem, T cetveli , gönye,
pergel.

ÖLÇME VE Bu modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra verilen,

DEĞERLENDİRME ölçme araçlarıyla ölçme tekniği ile kendi kendinizi ölçerek
kazandığınız bilgi ve becerileri değerlendireceksiniz.
Öğretmen, bu modül sonunda size uygun ölçme aracı
uygulayarak kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek
değerlendirecektir.

iii
iv
 GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

İnsanoğlu, yeryüzünde var olduğu tarihten itibaren dış etki ve tehlikelerden korunmak
için barınma ihtiyacı duymuştur. Bu ihtiyaç, dünya üzerinde inşaat sektörünün oluşmasına
zemin hazırlamıştır.

İnşaat sektörü, çeşitli meslek alanlarını bir araya getirerek yeni meslek dallarını ortaya
çıkarmıştır. Yapıların inşa edilebilmesi için öncelikle projelerin çizilmesi gerekir. Bunlar
sektörde faaliyet gösteren mühendis, mimar, tekniker ve teknisyenler çizmektedir. Projelerin
çizimleri belirli kurallara göre yapılmaktadır. Proje çizimlerinin ön basamağı ve en önemli
konusu olan kesitler, teknik resim kurallarına uygun olarak çizilmelidir. Kesitler, yapı
elemanlarında kullanılan malzemelerin yapıları, yapı projelerinin katlarında meydana gelen
hareketlenmeleri göstermek amacıyla kullanılır. Kesitlerin, kurallarına uygun taramalarla
ifade edilerek çizilmesi ile yapı elemanlarının iç yapıları, malzeme kalınlıkları, daha kolay
okunmakta ve anlaşılmaktadır. Cisimlerin ve yapı elemanlarının farklılıkları, uygun bölgede
çeşitli kesit alma yöntemleriyle çizilmektedir.

Siz de bu modülde kesit ve kesit çıkarma yöntemlerini gördükten sonra basit cisimlerin
kesitlerini çizebileceksiniz.

1
2
2
ÖĞREN
ME
FAALİY
ETİ-1

f
A
M
A
Ç
Ö
B
u

f
a
a
l
i
y
e
t
t
e
,
k
e
s
i
t
l
e
r

k
o
n
u
s
u
n
d
a

t
e
m
e
l
b
i
l
g
i
l
e
r
i
,
t
e
k
n
i
k

r
e
s
i
m

s
t
a
n
d
a
r
t
l
a
r
ı
n
a

u
y
g
u
n

o
l
a
r
a
k

k
a
z
a
n
m
ı
ş

o
l
a
c
a
k
s
ı
n
ı
z
.

A
R
A
Ş
T
I
R
M
A
K
e
s
i
t

ç
ı
k
a
r
m
a
,

s
i
m
e
t
r
i

v
e

t
a
r
a
m
a
l
a
r

k
o
n
u
s
u
n
d
a

b
i
l
g
i

t
o
p
l
a
y
ı
n
ı
z

v
e

e
l
d
e

e
t
t
i
ğ
i
n
i
z

s
o
n
u
ç
l
a
r
ı

r
a
p
o
r
l
a
ş
t
ı
r
a
r
a
k

s
ı
n
ı
f
t
a

t
a
r
t
ı
ş
ı
n
ı
z
.

1
.
K
E
S
İ
T
T
E
R
İ
M
L
E
R
İ
1
.
1
.
K
e
s
i
t
Ç
ı
k
a
r
m
a
B
i
r
c
i
s
m
i
n
d
ı
ş

h
a
t
l
a
r
ı
v
e

g
e
n
e
l
g
ö
r
ü
n
ü
ş
ü

h
a
k
k
ı
n
d
a

g
e
r
e
k
l
i
b
i
l
g
i
y
i
y
e
t
e
r
l
i
s
a
y
ı
d
a

g
ö
r
ü
n
ü
ş

ç
i
z
e
r
e
k

e
l
d
e

e
t
m
e
k

m
ü
m
k
ü
n
d
ü
r
.
C
i
s
m
i
n

i
ç

k
ı
s
ı
m
l
a
r
ı
n
ı
n

k
a
l
ı
n
l
ı
k
l
a
r
ı
,
m
a
l
z
e
m
e
l
e
r
i
h
a
k
k
ı
n
d
a

b
i
l
g
i
d
ı
ş

g
ö
r
ü
n
ü
ş

ç
i
z
i
m
l
e
r
i
y
l
e

e
l
d
e

e
d
i
l
e
m
e
z
.
C
i
s
i
m
l
e
r
i
n

i
ç

k
ı
s
ı
m
l
a
r
ı
n
ı
a
n
l
a
ş
ı
l
ı
r
ş
e
k
i
l
d
e

r
e
s
i
m
l
e
m
e
k

v
e

ö
l
ç
ü
l
e
n
d
i
r
m
e
k

i
ç
i
n

k
e
s
m
e

d
ü
z
l
e
m
l
e
r
i
k
u
l
l
a
n
a
r
a
k

c
i
s
m
i
u
y
g
u
n

y
e
r
i
n
d
e
n

k
e
s
i
p

k
e
s
m
e

d
ü
z
l
e
m
i
n
e

d
i
k

o
l
a
r
a
k

b
a
k
t
ı
ğ
ı
m
ı
z
d
a

e
l
d
e

e
d
i
l
e
n

g
ö
r
ü
n
ü
ş
e

k
e
s
i
t
g
ö
r
ü
n
ü
ş

v
e
y
a

k
e
s
i
t
d
e
n
i
r
.
C
i
s
m
i
n

i
ç

k
ı
s
m
ı
n
d
a
,
e
n

f
a
z
l
a

b
i
l
g
i
v
e
r
e
c
e
k

b
i
ç
i
m
d
e

k
e
s
m
e

h
a
t
t
ı
b
e
l
i
r
l
e
n
i
r
.
C
i
s
m
i
n

b
u

h
a
t
ü
z
e
r
i
n
d
e
b
i
r
d
ü
z
l
e
m
l
e

k
e
s
i
l
d
i
ğ
i
k
a
b
u
l
e
d
i
l
i
r
.
B
u

d
ü
z
l
e
m
e

k
e
s
m
e

d
ü
z
l
e
m
i
d
e
n
i
r
.
B
a
k
ı
ş

n
o
k
t
a
s
ı
y
l
a

k
e
s
m
e

d
ü
z
l
e
m
i
a
r
a
s
ı
n
d
a

k
a
l
a
n

k
ı
s
ı
m
a
t
ı
l
ı
r
.
K
a
l
a
n

k
ı
s
ı
m

t
e
k
n
i
k

r
e
s
i
m

k
u
r
a
l
l
a
r
ı
n
a

g
ö
r
e

ç
i
z
i
l
i
r
.
B
u

i
ş
l
e
m
e

k
e
s
i
t
ç
ı
k
a
r
m
a

a
d
ı
v
e
r
i
l
i
r
(
Ş
e
k
i
l

1
)
.
 Cisim kesme
düzleminden
kesilir.

(Şekil 1)

3
1.2 Kesit Alma Yeri ve Yönünü3 Belirlemek
Kesit alma yeri, cismin boşluklu ve yapısal farklılığı olan , en karmaşık yerinden
geçecek şekilde belirlenir. Kesit alma yönü, yapısal farklılığın okunabileceği,
anlaşılabileceği taraf yön olarak belirlenir. Yön sembolleri ile bakış yönü gösterilir (Şekil 2)

(Şekil 2)

1.3 Kesitlerde Kullanılan Çizgiler

1.3.1. Görünüş Çizgileri

Görünen Çevre Çizgileri:

Cisimlerin çevre sınır çizgilerini ve içi taranmak suretiyle kesit yüzeylerinin
çevresindeki sürekli-orta kalınlıktaki çizgilerdir.
 Görünmeyen Çevre Çizgileri:
Cisimlerin iç kısımlarındaki, hareketlenmeleri ve ayrıntıları ifade eden kesik-orta
kalınlıktaki çizgilerdir.

1.3.2. Kesilen Kısımların Çevre Çizgileri

Cisimlerin kesilen yüzeylerinde, yakınlık ifade etmek ve çizimle kesit ifadesini

güçlendirmek için sürekli-kalın çizilen çizgilerdir.

4
1.3.3. Kesit Düzlem Çizgileri 4
1.3.4.
Kesme düzleminin geçtiği yüzeyin yerini belirten, bakış yönü okuyla birlikte noktalı-
kesik çizilen çizgilerdir.

1.3.4. Eksen Çizgileri

Kesitlerde, simetri ekseni, eksen ve akslarda kullanılan noktalı-kesik ince

çizilen çizgilerdir.

1.3.5. Serbest El Çizgileri

Kesitlerde, tarama ve kısmi kesit çizimlerinde kullanılan çizgilerdir.

1.3.6. Tarama Çizgileri

Kesitlerin iç yapılarını, malzeme farklılıklarını ifade etmek için kullanılan

sürekli- ince, kesik ince çizgilerdir (Şekil 3).
 (Şekil-3)

1.3.7. Serbest Elle Tarama Yapılması

İşlem basamaklar

1- Uygun tarama şeklini seçiniz.

1- Taramanıza uygun kalemi seçiniz.
1- Serbest elle basit tarama yapınız.
1- Uygun tarama ( gönye, cetvel..) araç ve gereçleri ile tarama
yapınız.
1- Yaptığınız taramayı kontrol ediniz.
 5
1.4.Çizgi kalınlıkları 5
( Tablo 1)
Ölçekler Çizgi kalınlıkları mm.

1.Grup 2.Grup

1/500 İnce 0,1 0,13

1/200 Orta 0,2 0,25
1/100 Kalın 0,4 0,5
1/50 İnce 0,3 0,25
1/20 Orta 0,6 0,5
1/10 Kalın 1,2 1,0
1/5 İnce 0,3 0,35
1/2 Orta 0,6 0,7
1/1 Kalın 1,2 1,4
(Tablo 2)

Tavsiye edilen kalemler.

Kalınlık Rapido kalem Kurşun kalem

İnce 0,1- 0,13- 0,18- 1,2- 0,25 2H- 3H- 4H

Orta 0,3- 0,35- 0,4- 0,5- 0,6 H- F

Kalın 0,7- 0,8- 1,0- 1,2- HB- B- 2B

1,4- 1,6- 2,0

1.5.Simetri
1.5.1.Tanım
Bir bütün olan cismin bir eksen (simetri ekseni) tarafından kesilmesi halindeher iki
tarafın şekil olarak birbirine uyumuna simetri denir. (Şekil 4)

1.5.2.Kullanıldığı Yerler
Yapı elemanlarının birbirine benzediği noktalarda kullanılmaktadır.
 6
6

1.6 Tarama
1.6.1. Tanım
Değişik gereçlerle yapılan yapının kısımlarının nasıl bir gereçle inşa edildiğini
gösteren, yan yana çizilmiş çizgi ve boyamalara tarama denir.

1.6.2.Çeşitleri

Tam tarama: Bir bütün olarak kesilen cismin kesit yüzeyinin tamamının
taranmasıdır (Şekil 5).

Kısmi tarama : Aynı malzemeden oluşan kesit yüzeyinde zamanı ve çizimi

azaltmak için belirli kısımların taranmasıdır (Şekil 5)

1.6.3. Önemi
Taramalar, cisimlerin iç kısımlarındaki farklı eleman, malzeme gibi unsurların
nitelik ve çeşitlerinin belirlenmesinde ve çizilen resimlerin doğru okunmasında
önemli rol oynar. Taramalar, kesitin özelliğine göre uygun çizim araçlarıyla çizim
ekseni veya esas kenarlara göre 45° olacak şekilde çizilir.

Şekil 5)

7
1.7 Semboller
1.7.1.Tanım
Teknik ve meslek resim çizimlerinde, çizimlerin okunmasını kolaylaştırmak için
kullanılan anlamlı şekillere sembol denir.

1.8 Kesit Resimlerinde Yakınlık ve Uzaklığın Çizgi Kalınlıkları İle

İfade Edilmesi
Kesitlerde, cismin kenar bitim çizgileri kalın ve koyu çizgilerle çizilir. Cismin kesilen
kısımlarının yakın görünmesi sağlanır. Kesitlerde görünüş çizgileri ince çizgilerle ifade
edilir. Bu çizgilerle, kesilmemiş görünüş çizgileri ve cismin kenar çizgilerinin uzak
görünmesi sağlanır (Şekil 6)

Kesit çizgileri , kesilen

düzlemin yakın görünmesini sağlar
(Şekil 6)

Görünüş çizgileri kesit çizgilerinden ince çizilir ve uzak görünmeyi sağlar.

8
 LENDĞERLENDİRMEÖLÇEİRMEÖLĞİ
Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız uygulamayı
değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet- hayır seçeneklerinden uygun olanı
kutucuğa işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Kesme düzleminin işlevini öğrendiniz mi? ( ) ( )
2 Kesit çıkarmanın önemini kavradınız mı? ( ) ( )
3 Kesitlerde kullanılan çizgilerin önemini kavradınız mı? ( ) ( )
4 Tarama ve tarama çizgilerinin önemini kavradınız mı? ( ) ( )
5 Sembol kavramının teknik resimdeki önemini kavradınız mı? ( ) ( )
6 Yakınlık ve uzaklık kavramının kesitlerdeki önemini kavradınız ( ) ( )
mı?

Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlayınız.

c
9
9
ÖLÇME VE DEĞERLENDĞERLENDİRME
Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplandırarak
belirleyiniz.

Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz.

ÖLÇME SORULARI

1- Aşağıdakilerden hangisi cisimlerin, kesitlerinin çizilme nedenlerinden biridir?

A- Resimleri süslemek için çizilir
B- Çizimlerin fazlalıklarını kesmek için çizilir
C- Cisimlerin iç kısımları hakkında bilgi edinmek için çizilir
D- Cisimlerin iç kısımları taramak için çizilir

2- Simetri ekseni kullanmada temel amaç aşağıdakilerden hangisidir ?

A- Cismin kesitini çıkarmaktır
B- Zamandan ve işçilikten tasarruf sağlamaktır
C- Resimde çizgileri düzeltmektir
D- Resimlere güzellik sağlamaktır

3- Kesitlerde sembol kullanma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A- Sembol cisimleri ölçülendirmek için kullanılır
B- Cisimleri yakınlık ve uzaklık kavramlarını ifade etmek için kullanılır
C- Cisimlerin taramalarını renklendirmek için kullanılır
D- Çizimlerin okunmasını kolaylaştırmak için kullanılır

4- Cisimlerin kesit resimlerinde, taramaların kullanılmamasının doğuracağı sakınca

aşağıdakilerden hangisidir?
A- Kesit resimleri anlaşılır şekilde okunur
B- Kesit resimlerinde detaylar gösterilir
C- Kesit resimlerinde çevre çizgileri anlamını kaybeder
D- Kesit resimlerinde malzeme farklılıkları belirlenemez

5- Kesit resimlerinin taranmasında, kısmı tarama nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A- Aynı içerikli taramalarda, zamandan kazanmak için yapılır
B- Kesit resminin çizgilerini belirtmek için yapılır C- Kesit
resimlerine güzellik kazandırmak için yapılır D- Farklı içerikli
malzeme yapılarını belirtmek için yapılır

10
 ÖĞRENME FAALİYETİ-2

AMAÇ Ö

Bu faaliyetteki bilgiler doğrultusunda, teknik resim standartlarına uygun olarak

cisimlerin tam kesitini çizebileceksiniz.

A ARA ŞTIRMA

Tam kesitin inşaat teknolojisinde kullanıldığı yerleri ve uygulamasını araştırınız. İnternet

ortamından sektörde faaliyet gösteren firmalardan kesitler hakkında bilgi toplayınız.
Topladığınız bilgileri raporlaştırarak sınıf ortamında sununuz.

2.CİSİMLERİN TAM KESİTİNİ ÇİZMEK

2.1 Tam Kesit
2.1.1.Tanım
Cismin iç kısımlarını tam olarak anlatan, kesme düzlemi eksene paralel ve ortası
ikiye bölünmüş düşünülen kesite tam kesit denir (Şekil 1, Şekil 2).
cisim
kesme düzlemi

atılacak parça

atılan parça

( Şekil 1)
( Şekil
2)
11
2.2 Bir Cismin Tam Kesitinin Çizilmesi
 İşlem basamakları:

1-Teknik resim masanızı temizleyiniz.

2-Resim takımlarınızı hazırlayınız.
3-Resim kağıdını masaya bant
yardımıyla yapıştırınız. Çiziminizi
yaparken T cetveli kullanırsanız,
hataları en aza indirebilirsiniz.

4-Ön ve üst görünüşü çiziniz.

Üst görünüş (Şekil 3)
Ön görünüş (Şekil 4)

5-Kesme düzlemini geçiriniz (Şekil 3)

6- Kesme düzleminde, bakış yönünden

gördüğünüz şekli yardımcı çizgilerle
çiziniz (Şekil 4). 7-Yardımcı
çizgileri, yakınlık ve
uzaklık belirtecek şekilde
koyulaştırınız (Şekil 6).

8-Taramaları, A-A kesiti üzerinde,

cismin kenar çizgilerini taşırmadan

A-A kesiti

(Şekil 7)

Kullanıldığı yerler: Yapılarda tam kesit, düşey

kesit şeklinde çizilir ve isimlendirilir

(Şekil 3):Yapıda tam (düşey) kesit.

çiziniz (Şekil 7).

12
 LENDĞERLENDİRME ÖLÇEİRME ÖLĞİ
Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, yaptığınız çizimi değerlendiriniz.
Gerçekleşme düzeyine göre, evet- hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Teknik resim masasını temizlediniz mi? ( ) ( )
2 Çizim takımlarını hazırladınız mı? ( ) ( )
3 Resim kağıdını bantla uygun şekilde yapıştırdınız mı? ( ) ( )
4 Resmin ön ve üst görünüşünü veya perspektifini aldınız mı? ( ) ( )
5 Üst görünüş üzerinde kesme düzleminin geçeceği kesit çizgilerini ( ) ( )
çizdiniz mi?
6 Kesit yüzeyini yardımcı çizgilerle çizdiniz mi? ( ) ( )
7 Kesit ve görünüş çevre çizgilerini kalın olarak kuralına uygun ( ) ( )
çizdiniz mi?
8 Taramaları yaptınız mı? ( ) ( )

Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlayınız.

13
c ÖLÇME VE
DEĞERLENDĞERLENDİRME
 Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki sorular
cevaplandırarak belirleyiniz.

Aşağıda verilen sorularda doğru olduğunu düşündüğünüz bir seçeneği işaretleyiniz.

ÖLÇME SORULARI

1- Perspektifi verilen cismin A-A kesiti aşağıdakilerden hangisidir?

14
2- A-A kesiti verilen cismin perspektifi aşağıdakilerden hangisidir?

3- Tam kesitlerin kullanılmasındaki amaç aşağıdakilerden hangisidir?

A- Cismi güzelleştirmek için
B- Cisme tarama yapmak için
C- Cisme derinlik kazandırmak için
D- Cismin iç yapısını göstermek için

15
 ÖĞRENME FAALİYETİ-3

f AMAÇ J
Bu faaliyetteki bilgiler doğrultusunda teknik resim kuralına uygun olarak cisimlerin
yarım kesitini çizebileceksiniz.

ARAARAŞTIRMA Ş
Yarım kesitin uygulama alanlarını ve kullanıldığı yerleri araştırınız. Araştırma
sonuçlarını sınıf ortamında arkadaşlarınızla paylaşınız.

3.CİSİMLERİN YARIM KESİTİNİ ÇİZMEK

3.1 Yarım Kesit
3.1.1. Tanım
Kesme düzlemi ,cismin dörtte birini (1 / 4) çıkaracak şekilde yerleştirilerek elde edilen
kesite yarım kesit denir.

3.1.2. Kullanıldığı Yerler

Genellikle makine parçalarının kesitlerinin çizilmesinde kullanılır. İnşaat sektöründe
fazlaca kullanılmaz.

16
1- Kesme düzlemi üzerinde
eksen çizgileri çizilir
(Şekil 1).
 (Şekil 1)

2- Cismin dörtte birlik kısmı kesilir (Şekil 2).

1 (
3.2 Bir Cismin Yarım Kesitinin Çıkarılması
İşlem Basamakları:

1- Teknik resim
masanızı
temizleyiniz.

1- Resim takımlarınızı koyulaştır

temizleyip, ınız.
hazırlayınız. (Şekil 6).
1- Resim kağıdını masaya bant
yardımıyla yapıştırınız 7- Cismin
kenar
1- Cismin ön ve üst görünüş çizgilerini
resimlerini çiziniz. aşmayacak
Ön görünüş (Şekil 4) şekilde
Üst görünüş (Şekil 3) taramalar
çizilir.
5- Cismin dörtte birlik kısmının (Şekil 7).
kesildiğini düşününüz. (Şekil 2)

5- Dörtte birlik parçayı kestikten

sonra cisimde kalan parçayı
(şekil 1) den yararlanarak
yardımcı çizgilerle çiziniz.

7- Taşıyıcı çizgileri, yakınlık -

uzaklık belirtecek şekilde
A-A KESİTİ (Şekil 7)

18
c LENDĞERLENDİRME ÖLÇEİRME ÖLĞİ
 Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre yaptığınız çizimi değerlendiriniz.
Gerçekleşme düzeyine göre, evet- hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Teknik resim masasını temizlediniz mi? ( ) ( )
2 Çizim takımlarını hazırladınız mı? ( ) ( )
3 Resim kağıdını bantla uygun şekilde yapıştırdınız mı? ( ) ( )
4 Cismin ön ve üst görünüşünü veya perspektifini aldınız ( ) ( )
mı?
5 Kesit yüzeyini yardımcı çizgilerle çizdiniz mi? ( ) ( )
6 Üst görünüş üzerinden cismin 1/4' lük kısmını çıkararak ( ) ( )
çizdiniz mi?
7 Kesit , görünüş ve çevre çizgilerini kalın olarak çizdiniz ( ) ( )
mi?
8 Taramaları yaptınız mı? ( ) ( )

Bu değerlendirme sonucunda, eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlayınız.

19
c ÖLÇME VE
DEĞERLENDĞERLENDİRME
 Aşağıda verilen soruları D (doğru) veya Y (yanlış) şeklinde cevaplayınız.
Cevaplarınızı öğretmeninizle değerlendiriniz.

ÖLÇM E SORULARI

( ) 1- Kesme düzlemi cismin 1/4'ünü (dörtte bir) çıkaracak şekilde yerleştirilerek

elde edilen kesite yarım kesit denir.

( ) 2- Yarım kesitte kalın çizgiler görünüşün ifade edilmesinde kullanılır.

( ) 3- Kesitlerde taramalar, cismin kenar çizgilerinden taşmayacak şekilde çizilir.

20
 ÖĞRENME FAALİYETİ-4

f AMAÇ Ö
Bu faaliyetteki bilgiler doğrultusunda teknik resim kuralına uygun olarak cisimlerin
bölgesel kesitini çizebileceksiniz.

ARA ARAŞTIRMA Ş
Bölgesel kesitin yapı projesinde kullanıldığı noktaları araştırınız ve elde
ettiğiniz sonuçları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

4.CİSİMLERİN BÖLGESEL KESİTİNİ

ÇİZMEK
4.1 Kısmi (Bölgesel) Kesitler
4.1.1. Tanım

Tam ve yarım kesitin çizilmesine gerek olmadığı durumlarda uygun olan kısımda kesit
çizilir. Kesilmiş kısımları kademeler halinde gösteren bu kesite kısmi (bölgesel) kesit denir.
Kısımların görünüşle olan bitiş çizgileri serbest elle eğri olarak çizilir. Bölgesel kesitte
görünmeyen kısımlar kesik çizgi ile çizilmez.

4.1.2. Kullanıldığı Yerler

Yapı projelerinin duvar ve yalıtım detaylarının çizimi ve teras çatıların detay

resimlerinin çiziminde kullanılır.

21
4.2 Bir Cismin Bölgesel Kesitinin Çizilmesi

İşlem basamakları:

1- Teknik resim
masanızı
temizleyiniz.
1- Resim takımlarınızı
hazırlayınız.
1- Resim kağıdını masaya bant Üst görünüş (Şekil 1)
yardımı ile yapıştırınız.

1- Kısmi kesitin çizileceği

bölgeyi
seçiniz (Şekil 3).

Dikkat: Kısmi kesit çizimi

yapacağınız eleman veya cismin
ölçülerini kağıt üzerine taşıyıcı
çizgilerle çizmeyi unutmayınız.

5- Elemanın veya cismin kenar

çizgilerini çiziniz (Şekil 3).
Ön görünüş (Şekil 2) : (Şekil3)
5- Serbest elle farklı malzeme
kademelerini çiziniz (Şekil 4).

5- Çizilen kısımların taramalarını

malzemelerine uygun olarak
yapınız. A-A kesiti

5- Kısım adlarını, ölçülerini (Şekil 4)

yazınız.

Dikkat: Kağıdınızın temizliğine

dikkat ediniz.

22
4.3 Bir Duvar Bölmesinin Kesitinin Çizilmesi

İşlem basamakları:

1- Teknik resim masanızı

temizleyiniz.

1- Resim takımlarınızı
hazırlayınız.

1- Resim kağıdını masaya bant

yardımı ile yapıştırınız.

1- Kısmi kesitin çizileceği

bölgeyi
seçiniz. (Şekil 4)

Dikkat: Kısmi kesit çizimi

yapacağınız eleman veya cismin
ölçülerini kağıt üzerine taşıyıcı
çizgilerle çizmeyi unutmayınız.

5- Elemanın veya cismin kenar

çizgilerini çiziniz. (Şekil 4)

5- Serbest elle farklı malzeme

kademelerini çiziniz. (Şekil 5)

5- Çizilen kısımların taramalarını

malzemelerine uygun olarak
yapınız. (Şekil 6)

5- Kısım adlarını, ölçülerini

yazınız.

Dikkat: Kağıdınızın
temizliğine dikkat ediniz.
ince sıva kaba sıva

(Şekil 6)

23
 LENDĞERLENDİRME ÖLÇEİRME ÖLĞİ
Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre yaptığınız çalışmayı değerlendiriniz.
Gerçekleşme düzeyine göre, evet- hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Teknik resim masasını temizlediniz mi? ( ) ( )

2 Çizim takımlarını hazırladınız mı? ( ) ( )

3 Resim kağıdını bantla uygun şekilde yapıştırdınız mı? ( ) ( )

4 Cismin ön ve üst görünüşünü veya perspektifini aldınız mı? ( ) ( )

5 Kısmi kesit geçireceğiniz bölgeyi belirlediniz mi? ( ) ( )

6 Serbest elle kısmi kesit çizgilerini çizdiniz mi? ( ) ( )

7 Kesit ve görünüş çevre çizgilerini uygun olarak çizdiniz mi? ( ) ( )

8 Serbest elle taramaları yaptınız mı? ( ) ( )

Bu değerlendirme sonucunda, eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlayınız.

24
Q ÖLÇME VE DEĞERLENDĞERLENDİRME J
Aşağıda verilen soruları D (doğru) veya Y (yanlış) şeklinde yanıtlayınız.
Cevaplarınızı öğretmeninizle değerlendiriniz.

ÖLÇME SORULARI

() 1- Bölgesel kesitte görünmeyen kısımlar kesik çizgi ile çizilir.

() 2- Bölgesel kesitte, yapı kısımlarının elemanlarının bazı yerlerine ait aydınlatıcı

bilgiler resim üzerinde verilir.

() 3- Tam ve yarım kesitin çizilmesine gerek olmadığı durumlarda uygun olan bölge kesit
olarak çizilir.

25
 ÖĞRENME FAALİYETİ-5

C AMAÇ Ö

Bu faaliyetteki bilgiler doğrultusunda teknik resim standartlarına uygun olarak

cisimlerin kademeli kesitini çizebileceksiniz.

f ARATIRMAŞTIRMA
Binanın hangi kısımlarında kademeli kesit çizilir? Araştırınız.
Sonuçlarını sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
• • •
5.CİSİMLERİN KADEMELİ KESİTİNİ
ÇİZMEK
5 Kademeli Kesitler
5.1. Tanım
Farklı malzeme yapılarının aynı eksen üzerinde olmayan tek bir düzlemle kesilerek,
bir kesit görünüşte gösterilmesidir.

5.1.2. Kullanıldığı yerler:

Yapıda farklı noktalar hakkında ayrıntılı bilgiler elde etmek için kullanılır (düşük
döşeme, merdiven gibi).
 Kademeli kesit düzleminin geçirildiği eksenler.
Bakış yönü

(Şekil
1)

26
5.2 Bir Cismin Kademeli Kesitini Çizmek
 İşlem basamakları
1- Teknik resim masasını
temizleyiniz.
1- Resim takımlarını
hazırlayınız
1- Resim kağıdını
yapıştırınız.
1-

6- Yardımcı doğruları kullanarak

görünüşten kesiti çıkarınız (Şekil

Ön görünüş (Şekil 3) (Şekil

4)

7- Cismin kenar çizgilerini koyulaştırarak çiziniz (Şekil 5).

8- Çizilen kısımların taramalarını, cismin kenar çizgilerini taşırmadan malzemelerine

uygun
olarak yapınız (Şekil 6).

8- Kısım adlarını ve ölçülerini yazınız.

Kademeli kesitin bölgeyi seçerek bakış A-A kesiti

yönünü belirleyiniz (Şekil 1).
1- Aynı doğrultudaki fark eksenleri (Şekil
çiziniz (Şekil 2).
6)
2- 27
c LENDĞERLENDİRME ÖLÇEİRME ÖLĞİ
 Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre yaptığınız çizimi değerlendiriniz.
Gerçekleşme düzeyine göre evet- hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Teknik resim masasını temizlediniz mi? ( ) ( )
2 Çizim takımlarını hazırladınız mı? ( ) ( )
3 Resim kağıdını bantla uygun şekilde yapıştırdınız mı? ( ) ( )
4 Cismin ön ve üst görünüşünü veya perspektifini aldınız mı? ( ) ( )
5 Kesit yüzeyini yardımcı çizgilerle çizdiniz mi? ( ) ( )
6 Üst görünüş üzerinde kesit çizgisini farklı noktalardan geçirdiniz ( ) ( )
mi?
7 Kesit, görünüş ve çevre çizgilerini kalın olarak çizdiniz mi? ( ) ( )
8 Taramaları yaptınız mı? ( ) ( )

Bu değerlendirme sonucunda eksik olduğunuzu tespit ettiğiniz konuları tekrar ederek

eksikliklerinizi tamamlayınız.

28
Q ÖLÇME VE DEĞERLENDĞERLENDİRME J
Aşağıda verilen soruları D (doğru) ya da Y (yanlış ) şeklinde yanıtlayınız.

ÖLÇME SORULARI

( ) 1- Farklı malzeme yapılarının aynı eksen üzerinde olmayan tek bir düzlemle
kesilerek bir kesit görünüşte gösterilmesine bölgesel kesit denir.

( ) 2- Kademeli kesit; aynı eksen üzerinde bulunmayan ayrıntıların, kademeli

kesit düzlemi geçirilerek çizilmesidir.

29
 CEVAP ANAHTARLARI

ÖĞRENME FAALİYETİ - 1 CEVAP

ANAHTARI

1. C

2. B

3. D

4. D

5. A

ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 CEVAP

ANAHTARI

1 A

2 C

3 D

ÖĞRENME FAALİYETİ - 3 CEVAP

ANAHTARI

1 D

2 Y

3 D

30
 ÖĞRENME FAALİYETİ - 4 CEVAP ANAHTARI
1 Y

2 D

3 D

ÖĞRENME FAALİYETİ - 5 CEVAP ANAHTARI

1 Y

2 D

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Yanlış cevaplar için öğrenme

faaliyetindeki ilgili bölüme geri dönerek konuyu tekrar ediniz.

Tüm sorulara doğru cevap vermişseniz diğer öğrenme faaliyetine geçiniz

31
 MODÜL DEĞERLENDİRME

Soru: Yukarıda verilen şeklin A-A kesitini, 1/1 ölçeğinde tam kesitini çiziniz.
Not: Ölçüler cm' dir.
Aşağıdaki performans testi ile modülle kazandığınız yeterliliği ölçebilirsiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1 Teknik resim masasını temizlediniz mi? ( ) ( )
2 Çizim takımlarını hazırladınız mı? ( ) ( )
3 Resim kâğıdını bantla uygun şekilde yapıştırdınız mı? ( ) ( )
4 Resmin ön ve üst görünüşünü veya perspektifini aldınız mı? ( ) ( )
5 Üst görünüş üzerinde kesme düzleminin geçeceği kesit çizgilerini ( ) ( )
çizdiniz mi?
6 Kesit yüzeyini yardımcı çizgilerle çizdiniz mi? ( ) ( )
7 Kesit ve görünüş çevre çizgilerini kalın olarak kuralına uygun ( ) ( )
çizdiniz mi?
8 Taramaları yaptınız mı? ( ) ( )
9 Ölçü çizgilerini çizdiniz mi? ( ) ( )
10 Ölçü rakam ve yazılarınızı norm yazı kurallarına göre yazdınız mı? ( ) ( )
11 Kâğıdınızın temizliğine dikkat ettiniz mi? ( ) ( )

Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden

tekrar ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki
modüle geçmek için öğretmeninize başvurunuz.

32
 KAYNAKLAR

>65535 ARSLAN Mehmet, Uygulamalı Meslek Resim, Arslan Yayıncılık,

İstanbul 2003.
>65535 DANIŞ İsmet, İnşaat Teknik Resmi. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul
1981.
>65535 ERMİŞ Muammer, Yusuf ŞİMŞEK, Salih UZUNOĞLU, M.Ali YAVUZ,
Doğramacılık Teknik ve Meslek Resmi. Milli Eğitim Basımevi İstanbul 1992.
>65535 ÖCAL M.Emin, Ali PANCARCI, Yapı Teknik Resmi. Kemal Matbaası
A.Ş
Adana 1978
>65535 ÖZKARA Hamdi, Teknik Resim, Ankara 1998.

33