ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2018

ΔΝΟΡΗΑΚΟ΢ ΗΔΡΟ΢ ΝΑΟ΢

ΑΓΗΟΤ ΝΗΚΟΛΑΟΤ
ΠΑΣΡΩΝ
Γηεχζπλζε : ὁδφο Αγ. Νηθνιάνπ ηέξκα 262 25 ΠΑΣΡΑ
ηει.: 2610-275022, θηλ.: 6945-377621,
fax : 2610-275027
e-mail: agotsopo@gmail.com
.
ΠΑΡΔΚΚΛΖ΢ΗΟ
Η. Ν. Δ Η ΢ Ο Γ Η Ω Ν Σ Ζ ΢ Θ Δ Ο Σ Ο Κ Ο Τ
Γηεχζπλζε : ὁδφο Δἰζνδίσλ, 262 25 ΠΑΣΡΑ
ηει.: 2610-274417
.
ΠΑΡΔΚΚΛΖ΢ΗΟ
Α Γ. Π Α Ϊ ΢ Η Ο Τ Α Γ Η Ο Ρ Δ Η Σ Ο Τ
.
ΚΔΝΣΡΟ ΔΝΟΡΗΑΚΖ΢ ΓΗΑΚΟΝΗΑ΢
Η. Ν. Α Γ Η Ο Τ Ν Η Κ Ο Λ Α Ο Τ Π Α Σ Ρ Ω Ν
Γηεχζπλζε : Μεηξ. Παξζελίνπ 18, 262 25 ΠΑΣΡΑ
.
ΠΝΔΤΜΑΣΗΚΟ΢ & ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΟ΢
ΠΡΟΪ΢ΣΑΜΔΝΟ΢ ηνπ Η. Ν Α Ο Τ
Ο ΜΖΣΡΟΠΟΛΗΣΖ΢ ΠΑΣΡΩΝ
θ.θ. ΥΡΤ΢ΣΟ΢ΣΟΜΟ΢
.
Δ Φ Ζ Μ Δ Ρ Η Ο Η Η. Ν Α Ο Τ
Πξσηνπξεζβχηεξνο ΢ππξίδσλ ΢ηαζνχιηαο
Πξσηνπξεζβχηεξνο Ἀλαζηάζηνο Γθνηζφπνπινο
(πξφεδξνο ἖θθι. ΢πκβνπιίνπ θαί Φηινπηψρνπ Σακείνπ)
 Ἀφιερώνεται
στήν Παλαιά Διαθήκη,
τήν Ἀποκάλυψη
τοῦ Ἄσαρκου Θεοῦ Λόγου

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
2018
Ὁ Μητροπολίτης Πατρῶν
κ.κ. Χρυσόστομος.

2
 ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σφ Κέληξν ἖λνξηαθῆο Γηαθνλίαο, ἐθδίδεη γηά ἑλδέθαηε
ζπλερή ρξνληά ηφ ἟κεξνιφγην ηῆο ἐλνξίαο Ἁγ. Νηθνιάνπ
Παηξῶλ θαί ηφ πξνζθέξεη κέ ηήλ ὁιφζεξκε ε὎ρή ὁ Θεφο κέ
ηίο πξεζβεῖεο ηνῦ Πξνζηάηνπ καο Ἁγίνπ Νηθνιάνπ ηνῦ
Θαπκαηνπξγνῦ λά ραξίδεη ηφ ἔηνο 2018 ζέ ὅινπο καο
ε὎ινγεκέλν θαί θαξπνθφξν πλεπκαηηθά.
἖θέηνο ηφ θεληξηθφ ζέκα ηνῦ ἟κεξνινγίνπ καο εἶλαη
ἀθηεξσκέλν ζηήλ Παιαηά Γηαζήθε θαί ζηήλ θαζνξηζηηθή
ζεκαζία θαί ζπκβνιή ηεο ζηφ ζρέδην ζσηεξίαο ηνῦ
ἀλζξψπνπ. Γπζηπρῶο πνιινί ἀκχεηνη ζηήλ πίζηε θαί ηή
δσή ηῆο ἖θθιεζίαο θαηαθέξνληαη κέ ἀπξεπή ηξφπν
ἐλαληίνλ ηῆο Π. Γηαζήθεο, κέ ἀπψηεξν ζθνπφ λά θινλίζνπλ
ηά ζεκέιηα ηῆο ρξηζηηαληθῆο πίζηεσο θαί ἖θθιεζίαο καο.
Ἀιιά, δπζηπρῶο, θαί πνιινί ἀπφ ηνχο Υξηζηηαλνχο καο δέλ
γλσξίδνπλ ὅζν ζά ἔπξεπε ηφ κεγάιν πινῦην θαί ηή ζπνπ-
δαηφηεηα ηῆο Π. Γηαζήθεο ἤ ἀθφκα ηήλ ὏πνηηκνῦλ ιέγνληαο
ὅηη ἐκεῖο ἔρνπκε ηφλ Υξηζηφ πνχ κᾶο θαλεξψζεθε, ζπλεπῶο
δέλ κᾶο ρξεηάδεηαη ἟ Π. Γηαζήθε.
Α὎ηνχο ηνχο πξνβιεκαηηζκνχο ζά πξνζπαζήζνπκε λά
ἀγγίμνπκε ζηφ ἟κεξνιφγηφ καο, δίδνληαο θάπνηεο κηθξέο
λχμεηο. ΢ηήλ Π. Γηαζήθε θαί εἰδηθφηεξα ζχληνκε εἰζαγσγή
ζέ θάζε ἕλα ἀπφ ηά βηβιία ηεο ἔρνπκε ζηά ἑβδνκαδηαία
ἑζπεξηλά θεξχγκαηα ζηφ πιαίζην ηῆο Ἀθνινπζίαο ηῆο
Παξαθιήζεσο. ἖πίζεο, νἱ κεληαῖεο δηαιέμεηο ζηφ Πλεπκα-
ηηθφ καο Κέληξν ἀλαθέξνληαη ζέ ὁξηζκέλα ζεκαληηθά
δεηήκαηα ηῆο Π. Γηαζήθεο, ὡο ἀθνξκή γηά ν὎ζηαζηηθφηεξε
πξνζέγγηζε ζηφ ζεζαπξφ ηῆο Θ. Ἀπνθαιχςεσο, ὅπσο
α὎ηφο ἔρεη θαηαγξαθεῖ ἀπφ ηνχο πξνθῆηεο θαί ηνχο ινη-
πνχο ἱεξνχο ζπγγξαθεῖο.
Σέινο, ζηφ ἟κεξνιφγηφ καο ζεκεηψλνληαη κέ ἔληνλα
γξάκκαηα θαί ζηαπξφ νἱ ἟κέξεο πνχ ηεινῦληαη Θ. Λεηηνπξ-
γίεο ζηφ Ναφ καο, νἱ θαηερεηηθέο ε὎θαηξίεο πνχ πξνζθέξν-
ληαη ζηήλ ἐλνξία καο θαζψο θαί ρξήζηκα ζηνηρεῖα γηά ηήλ
ἐλνξία θαί ηφ Πλεπκαηηθφ καο Κέληξν.
Τό Διοικηηικό Σσμβούλιο
ηοῦ Κένηροσ Ἐνοριακῆς Διακονίας
Ἱ. Ν. Ἁγ. Νικολάοσ Παηρῶν
3
 Θ. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ:
«Πρόηερον μέν ἄζαρκον ὡς Λόγον,
ὕζηερον δέ δι΄ ἡμᾶς ζεζαρκωμένον»
Ἄλ κέ ηφλ ὅξν «Θξεζθεία» ἐλλνεῖηαη ἟ πξνζπάζεηα ηνῦ
ἀλζξψπνπ λά γλσξίζεη θαί λά πιεζηάζεη ηφλ Θεφ, ηφηε
εἶλαη ζίγνπξν πψο ὁ Υξηζηηαληζκφο θαί εἰδηθφηεξα ἟
὆ξζφδνμε ἖θθιεζία καο δέλ εἶλαη ζξεζθεία! ὆ξζφηεξα
ζά ιέγακε ὅηη εἶλαη ἟ ἀλαίξεζε ηῆο «ζξεζθείαο», δηφηη
ζηήλ ὆ξζφδνμε ἖θθιεζία καο ἔρνπκε ηελ ἁπνιχησο
ἀληίζηξνθε θίλεζε: Ὁ Θεόο πιεζηάδεη, θαηεβαίλεη ζηό
ἐπίπεδν ηνῦ ἀλζξώπνπ γηά λά ηόλ ζπλαληήζεη, γηά λά ηνῦ
θαλεξσζεῖ θαί ἔηζη ὁ ἄλζξσπνο λά κπνξέζεη λά ηφλ γλσξί-
ζεη!
Δἶλαη ζέ ὅινπο γλσζηφ ὅηη ὁιφθιεξε ἟ ρξηζηηαληθή πίζηε
καο ζηεξίδεηαη ζέ α὎ηή ηήλ θάζνδν-ἔιεπζε ηνῦ Τἱνῦ θαί
Λφγνπ ηνῦ Θενῦ ζηήλ ἀλζξψπηλε ἱζηνξία, ἀιιά θαί
ἀπνβιέπεη ζηήλ δεχηεξε «κεηά δφμεο» ἔιεπζή Σνπ ζηφ
ηέινο ηῆο ἀλζξψπηλεο ἱζηνξίαο.
Ο὎ζηαζηηθά ἟ ρξηζηηαληθή πίζηε θαί ζενινγία δέλ εἶλαη
ἐπεμεξγαζία ηῆο ἀλζξψπηλεο δηαλνεηηθῆο παξαγσγῆο, ἀιιά
κειέηε, ἀλάιπζε, πξνζπάζεηα θαηαλφεζεο ὅζσλ ὁ ἴδηνο ὁ
Σξηαδηθφο Θεφο κᾶο θαλέξσζε, δηφηη ἐλ ηῇ παλζνθίᾳ ηνπ
ἔθξηλε ηί κπνξνῦκε ἐκεῖο νἱ ἄλζξσπνη λά θαηαλνήζνπκε
γη’ Α὎ηφλ. Ἡ πίζηε καο, ινηπόλ, ζεκειηώλεηαη θαί ζηε-
ξίδεηαη ζηήλ Ἀπνθάιπςε ηνῦ Θενῦ. Αὐηή εἶλαη ἡ κία
θαί κνλαδηθή πεγή ηῆο πίζηεώο καο. Ἕλα κέξνο α὎ηῆο
ηῆο Θ. Ἀπνθαιχςεσο ἔρεη θαηαγξαθεῖ θαί ἀπνηειεῖ ηήλ
Ἁγία Γξαθή, ἐλῶ ἕλα ἄιιν κέξνο ηεο ηφ γλσξίδεη θαί ηφ δεῖ
἟ ἖θθιεζία κέζα ἀπφ ηήλ ἐκπεηξία ηεο θαί ὀλνκάδεηαη
«Ἱεξή Παξάδνζε».
Σφ γξαπηφ κέξνο ηῆο Θ. Ἀπνθαιχςεσο, ἟ Ἁγία Γξαθή,
δηρνηνκεῖηαη ἀπφ ηφ πξφζσπν ηνῦ Κπξίνπ Ἰεζνῦ Υξηζηνῦ
καο: Πξίλ ἀπφ ηήλ Γέλλεζή Σνπ ἔρνπκε ηήλ Π. Γηαζήθε
θαί κεηά ηή Γέλλεζή Σνπ ηήλ Καηλή Γηαζήθε. Σφ Πξφζσπν
ηνῦ Κπξίνπ καο ἀπνθαιππηφηαλ ζηνχο Πξνθῆηεο, α὎ηφ
ζθησδῶο θαζνδεγνῦζε ηφλ παιαηφ Ἰζξαήι, α὎ηφ

4
πξνζδνθνῦζε ὁιφθιεξε ἟ Π.Γ. θαί δηαθήξπηηε ὅηη πξάγκα-
ηη ζά ἔξζεη ὡο ἄλζξσπνο ζηή γῆ θαί γηά ηφ ἴδην πξφζσπν
ἐπηκαξηπξεῖ ἟ Καηλή Γηαζήθε ὅηη πξάγκαηη «Θεφο
ἐθαλεξψζε ἐλ ζαξθί» θαί «ἐζεαζάκεζα α὎ηφλ θαί αἱ ρεῖξεο
἟κῶλ ἐςειάθεζαλ….».
Μέ ἄιια ιφγηα ζηίο ζενθάληεο ηῆο Π. Γ. ἐκθαληδόηαλ ὁ
ἄζαξθνο Τἱόο θαί Λόγνο ηνῦ Θενῦ, ἐλῶ ζηήλ Κ. Γηαζή-
θε αὐηόο ὁ ἴδηνο, ἔλζαξθνο πιένλ!
Ἀιιά γηαηί ἦηαλ ἀπαξαίηεηε ἟ πεξίνδνο ηῆο Π. Γηαζή-
θεο; Πνηφ ξφιν δηαδξακαηίδεη α὎ηή ἟ πεξίνδνο ζηφλ
ἐξρνκφ ηνῦ Υξηζηνῦ καο;
Ἄο ζθεθηνῦκε ὅηη ὁ Τἱφο θαί Λφγνο ηνῦ Θενῦ ζαξθψζε-
θε, ἔπαζε θαί πάλσ ζηφλ ζηαπξφ πξαγκαηηθά πέζαλε θαηά
ηήλ ἀλζξψπηλε θχζε Σνπ, ἐηάθε ηξηήκεξνο, ἀλέζηε,
ἀλειήθζε ἐλ δφμῃ θαί ἐθάζεζε ζηά δεμηά ηνῦ Θενῦ Παηέ-
ξα. Σαπηφρξνλα ὅκσο θαηά ἕλα ἄξξεην θαί ἀλεξκήλεπην
ηξφπν ζπλερίδεη λά παξακέλεη θαί ζσκαηηθά παξψλ ζηή γῆ
κέ ηήλ ἖θθιεζία, πνχ εἶλαη ηφ Ἄζπηιν ΢ῶκα Σνπ. ΢θνπφο
ηῆο ζάξθσζεο ηνῦ Κπξίνπ καο εἶλαη λά «ζπλάμεη ηά ηέθλα
ηνῦ Θενῦ ηά δηαζθνξπηζκέλα εἰο ἕλα», ζηφ Λαφ ηνῦ Θενῦ,
ηήλ ἖θθιεζία Σνπ. Παξαηεξψληαο ηά ἐπί κέξνπο
«βήκαηα» ηνῦ Θενῦ γηά ηήλ πξαγκαηνπνίεζε ηνῦ ζθνπνῦ
ηνπ, βιέπνπκε ὅηη ὁ Θεόο ἐλεξγεῖ κέζα ζηή ἀλζξώπηλε
ἱζηνξία, ἐθιέγεη ἕλαλ ἄλζξσπν, ηφλ Ἀβξαάκ θαί ηφλ
θαζηζηᾶ γελάξρε ἑλόο Λανῦ ὥζηε ζηφ ηέινο ἀπφ α὎ηφλ ηφλ
κηθξφ ιαφ, ὅπσο κέ ηφ πξνδχκη, λά ε὎ινγεζνῦλ ὅια ηά
ἔζλε ηῆο γῆο ἐλ ηῇ ἖θθιεζίᾳ Σνπ, πνύ εἶλαη ὁ λένο
Λαόο Σνπ!
Ὅπσο ἤδε ἀλαθέξακε ὁ Θεφο ἐθαξκφδεη ηφ ζρέδηφ ηνπ
ἀθνινπζψληαο ηφ κέηξν ἟ιηθίαο ηνῦ ἀλζξψπνπ, δειαδή, ηή
ζηαδηαθή πλεπκαηηθή ὠξίκαλζε ηῆο ἀλζξσπφηεηαο. Λέεη
πνιχ ραξαθηεξηζηηθά ὁ Ἀπ. Παῦινο ὅηη ὁ Νφκνο ηῆο Π.
Γηαζήθεο ἦηαλ «παηδαγσγόο εἰο Υξηζηόλ». Ἄο δνῦκε
ἕλα παξάδεηγκα: ὇ ηφζν «παξεμεγεκέλνο» ἀπφ ηνχο
ἐπηπφιαηνπο ἀλζξψπνπο Νφκνο ηνῦ Θενῦ ζηήλ Π.Γ.
πνχ ἔιεγε «ὀθζαικφο ἀληί ὀθζαικνῦ» ἦηαλ ηφ
πξῶην βῆκα ηηζάζεπζεο θαί κεηξηαζκνῦ ηῆο ἀλζξψπηλεο
ἐθδηθεηηθφηεηαο θαί κλεζηθαθίαο, ὥζηε λά κπνξέζεη ὁ
5
ἄλζξσπνο ἐλ θαηξῷ λά ἀθνχζεη θαί λά δερζεῖ ηφλ ὕςηζην
λφκν ηῆο ἀγάπεο, ἀθφκα θαί πξφο ηνχο ἐρζξνχο. Καί ἄλ
θαί ζήκεξα, 2.000 ρξφληα ηφ λφκν ηῆο ἀγάπεο, δέλ ηφλ
ἔρνπκε “ρσλέςεη” νὔηε θαί ἐκεῖο νἱ Υξηζηηαλνί, γηά
θαληαζζεῖηε πῶο ζά ἀθνπγφηαλ ζηνχο ζθιεξνηξάρεινπο
θαί ἀγξνίθνπο ἗βξαίνπο πνχ κφιηο βγῆθαλ ἀπφ ηή ζθιαβηά
ηῆο Αἰγχπηνπ θαί πνξεχνληαλ κέζα ζηήλ ἔξεκν ζέ
ἀπάλζξσπεο ζπλζῆθεο ζηέξεζεο θαί ηῶλ πιένλ ἀλαγθαίσλ;
Ἦηαλ ινηπφλ ἀλαγθαία κία πξνεηνηκαζία ηῆο
ἀλζξσπφηεηαο γηά λά κπνξέζεη ὅηαλ ἔιζεη ηφ «πιήξσκα
ηνῦ ρξφλνπ» λά δερζεῖ ηφ Δ὎αγγέιην Ἰεζνῦ Υξηζηνῦ. Α὎ηή
ηήλ πξνεηνηκαζία ἀλέιαβε θαί ἔθεξε εἰο πέξαο ἟ Παιαηά
Γηαζήθε.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ
Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
- Ἀποηελεῖηαι ἀπό 49 βηβιία
- Σηή ζσγγραθή ηης ζσμμεηεῖταν 27 πξόζσπα
- Γλῶζζες πού τρηζιμοποιήθηκαν :
ἑβξατθή, ἀξακατθή θαί ἑιιεληθή
- Διάρκεια ζσγγραθῆς:
1.350 ρξόληα (ἀπφ ηφ 1.400-50 πΥ)
- Τά γεγονόηα πού περιγράθει διαδραμαηίζονηαι ζέ
8 ζεκεξηλέο ρῶξεο (Ἰζξαήι, Αἴγππην, ἗ιιάδα,
Σνπξθία, Λίβαλν, ΢πξία, Ἰξάλ, Ἰξάθ)
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ:
Ο ΑΣΑΡΚΟΣ ΥΙΟΣ
καί ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

6
Η ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ της ΑΓ. ΤΡΙΑΔΟΣ
Ἔξγν Ἀληξέη Ρνπκπιηόθ (15 αἰ.)
«΢ύ πάιαη ζαθῶο ηῷ Ἀβξαάκ, ὡο ὤθζεο
ηξηζππόζηαηνο, κνλαδηθόο ηε θύζεη ζεόηεηνο,
ζενινγίαο ηό ἀθξαηθλέζηαηνλ, ηππηθῶο ἐλέθελαο»
(Σξηαδηθόο Καλώλ α΄ ἤρνπ, ᾠδή γ΄)

7
Ι Α Ν Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2018
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Ὁ ἄζαξθνο Τἱόο θαί Λόγνο ὡο Δεκηνπξγόο.
«Καί εἶπελ ὁ Θεόο γελεζήησ ηό ζηεξέσκα…».
«Ἐλ ἀξρῇ ἦλ ὁ Λόγνο … θαί Θεόο ἦλ ὁ Λόγνο…
Πάληα δη’ αὐηνῦ ἐγέλεην»
(Γελ. 1, 2, Ἰσαλ. 1, 1-3)

9
 ΙΣΡΑΗΛ: Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ὁ Θεός ἐνεργεῖ ἐν ηῇ ἱζηορίᾳ
὇ Σξηαδηθφο Θεφο πιεζηάδεη ηφλ ἄλζξσπν θαί ζπλάπηεη
καδί ηνπ κία ζπκθσλία, κία ΓΗΑΘΖΚΖ. Ἀξρηθά ἟ Γηαζή-
θε ζπλάπηεηαη κέ ἕλα πξφζσπν, ηφλ Ἄβξακ (=παηέξαο
ἔζλνπο), ηφλ ὁπνῖν θαιεῖ ὁ Θεφο γχξσ ζηφ 2.000 π.Υ. λά
θχγεη ἀπφ ηήλ πνιχ πινχζηα θαί κέ ἀλεπηπγκέλν πνιηηηζκφ
Οὔξ, πξσηεχνπζα ηῆο Μεζνπνηακίαο θαί λά κεηνηθήζεη ζέ
ἐληειῶο ἄγλσζην ηφπν, ηήλ γῆ Υαλαάλ, πνχ ἀπέρεη πεξηζ-
ζφηεξα ἀπφ 1.000 ρικ ἀπφ ηήλ παηξίδα ηνπ!
Ἡ ὑπόζρεζε ηνῦ Θενῦ εἶλαη κία θαί ἀθνξᾶ ζέ
ὁιόθιεξε ηήλ ἀλζξσπόηεηα: ζά ζέ θαηαζηήζσ παηέξα
«πιήζνπο ἐζλῶλ» θαί ἀπό ἀπόγνλό ζνπ ζά εὐινγεζνῦλ
ὅιεο νἱ θπιέο ηῆο γῆο. ΢έ πίζησζε α὎ηῆο ηῆο Γηαζήθεο ὁ
Θεφο κεηνλνκάδεη ηφλ «Ἄβξακ» ζέ «Ἀβξαάκ» (= παηέξα
ἐζλῶλ). Ἡ πξνζσξηλή ἐληχπσζε ἀλαίξεζεο ηῆο
὏πνζρέζεσο ηνῦ Θενῦ κέ ηήλ ἀηεθλία ηῆο ΢άξαο
ἀπνθαζίζηαηαη κέ ηή γέλλεζε ηνπ Ἰζαάθ θαί ἑδξαηψλεηαη
ὡο πεπνίζεζε κέ ηήλ γέλλεζε ηῶλ 12 παηδηῶλ ηνῦ Ἰαθψβ,
πνχ ιακβάλεη ηφ παξσλχκην Ἰζξαήι (὇ Θεφο εἲλαη
ἰζρπξφο).
὇ θζφλνο ηῶλ παηδηῶλ ηνῦ Ἰαθψβ πξφο ηφλ ἀδειθφ ηνπο
Ἰσζήθ ὁδήγεζε κέ ζαπκαζηφ ηξφπν ηνχο ἀπνγφλνπο ηνῦ
Ἀβξαάκ ζηήλ Αἴγππην, ὅπνπ ζά παξακείλνπλ 400 ρξφληα
ζηή δνπιεία ηῶλ Αἰγππηίσλ. Μέ ηήλ θαζνδήγεζε ηνῦ
Μσυζῆ ἐιεπζεξψζεθαλ θαί κεηά ἀπφ ηαιαηπσξία 40 ρξφ-
λσλ ζηήλ ἔξεκν ἔθηαζαλ ζηή Γῆ ηῆο ἖παγγειίαο (γχξσ
ζηφ 1240 πΥ), ηήλ ὁπνία εἶρε ὏πνζρεζεῖ ὁ Θεφο ζηφλ
Ἀβξαάκ. Μέζα ἀπφ ηίο θαθνπρίεο ηῆο 40ρξνλεο πνξείαο
ζηνχο πξψελ δνχινπο ηῶλ Αἰγππηίσλ ἑδξαηψζεθε ἟
α὎ηνζπλεηδεζία ηνπο ὡο Λανῦ ηνῦ Θενῦ κέ ηφλ ὁπνῖν
ζπλῆςε ηή Γηαζήθε ηνῦ ΢ηλᾶ. Ο὎ζηαζηηθά ἡ δηαζήθε ηνῦ
Θενῦ κέ ηόλ Ἀβξαάκ ἀλαλεώζεθε πιένλ ὄρη κέ ἕλα πξό-
ζσπν, ἀιιά κέ ὁιόθιεξν ηό Λαό ηνῦ, Θενῦ.
Πξντφληνο ηνῦ ρξφλνπ νἱ 12 θπιέο ηνῦ Ἰζξαήι
ἀπέθηεζαλ ἑληαία δηνίθεζε ὏πφ ηφλ βαζηιηά ΢ανχι, ἐλῶ ἟
δφμα ηνῦ βαζηιείνπ ηνῦ Ἰζξαήι θνξπθψζεθε ζηή βαζηιεία
ηνῦ Πξνθεηάλαθηνο Γαπίδ (1.000 πΥ). Οἱ ἐζσηεξηθέο
δηρφλνηεο κεηαμχ ηῶλ θπιῶλ θαί ἟ ἞ζηθή δηαθζνξά
10
ὁδήγεζε ζηή δηαίξεζε ηνῦ βαζηιείνπ ηνῦ Ἰζξαήι ζέ Βφξεην
θαί Νφηην Βαζίιεην κέ ἀληίζηνηρεο πξσηεχνπζεο ηή ΢ακά-
ξεηα θαί ηήλ Ἱεξνπζαιήκ (931πΥ).
Γπζηπρῶο, ὅκσο, ἟ ἀπνκάθξπλζε ηῆο πλεπκαηηθῆο θαί
ζξεζθεπηηθῆο ἟γεζίαο ηνῦ Ἰζξαήι ἀπφ ηφ Νφκν ηνπ Θενῦ
ὁδήγεζε θαί ηφ ιαφ ζηήλ ἀπνζηαζία ἀπφ ηφλ Ἀιεζηλφ Θεφ
κέ ἀπνηέιεζκα Ἀζζχξηνη θαί Βαβπιψληνη λά θαηαιάβνπλ
θαί ηά δχν βαζίιεηα (722 πΥ θαί 586 πΥ), λά θαηαζηξέ-
ςνπλ ηήλ Ἱεξνπζαιήκ θαί ηφλ πεξίθεκν λαφ ηνῦ
΢νινκῶληνο θαί λά ὁδεγήζνπλ αἰρκαιψηνπο ηνχο
἗βξαίνπο ζηή Βαβπιψλα. Σφ ηέινο ηῆο αἰρκαισζίαο (538
πΥ) θαί ἟ ἐπηζηξνθή ζηήλ παηξίδα ζπλαξηήζεθε κέ ηήλ
἞ζηθή, πλεπκαηηθή θαί ζξεζθεπηηθή ἀλαγέλλεζε ὏πφ ηήλ
θαζνδήγεζε ηῶλ Ἔζδξα θαί Νεεκία θαί ηήλ ἀλέγεξζε ηνῦ
θαηαζηξαθέληνο Νανῦ ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ.
Ἡ θαηάθηεζε ηῆο Παιαηζηίλεο ἀπφ ηφλ Μ. Ἀιέμαλδξν
δέλ ἐπεξέαζε ηή δσή ηῶλ Ἰνπδαίσλ, γηαηί ὁ Ἀιέμαλδξνο
ζεβάζηεθε ηφλ ληφπην πιεζπζκφ θαί ηήλ παξάδνζή ηνπ.
Ἀξγφηεξα κεηά ηφ ζάλαην ηνῦ Ἀιεμάλδξνπ, ἟ Παιαηζηίλε
θιεξνλνκεῖηαη ζηνχο δηαδφρνπο ηνπ, ἀξρηθά ζηνχο Πηνιε-
καίνπο θαί ζηή ζπλέρεηα ζηνχο ΢ειεπθίδεο. ΢νβαξφηαην
πξφβιεκα δεκηνχξγεζε ἟ ἐρζξηθή πνιηηηθή ηνῦ Ἀληηφρνπ
Γ΄ ηνῦ ἖πηθαλνῦο θαηά ηῆο Ἰνπδατθῆο ζξεζθείαο θαί πα-
ξαδφζεσο κέ ἀπνηέιεζκα λά μεζπάζεη ηφ ἐπαλαζηαηηθφ
θίλεκα ηῶλ Μαθθαβαίσλ πνχ ἀπειεπζέξσζε πξνζσξηλά
ηήλ Παιαηζηίλε.
὇ Ἰζξαὴι ὡο ὁ ἀξραῖνο Λαὸο ηνῦ Θενῦ ὁινθιεξψλεη ηὸ
ἔξγν ηνπ κὲ ηὴλ παξάδνζή ηνπ ζηὶο Ρσκατθὲο ιεγεῶλεο ηὸ
63 πΥ γηὰ λὰ ἐληαρζεῖ πιένλ ζηὴλ νἰθνπκεληθὴ Ρσκατθὴ
Α὎ηνθξαηνξία. Α὎ηὴ ηὴλ πεξίνδν ἐθπιεξψλεηαη θαὶ ὁ
ζθνπὸο ὏πάξμεσο ηνπ: Γελληέηαη «἟ πξνζδνθία ηῶλ
ἐζλῶλ», ὁ Υξηζηφο, ἐπηηειεῖ ηὸ θνζκνζσηήξην ἔξγν Σνπ
θαὶ ἐπηιέγεη ἀξρηθὰ ἀπὸ ηὸλ ἀξραῖν Ἰζξαὴι ηὴ κηθξὴ δχκε,
ὥζηε λὰ κπνξέζεη λὰ «δπκψζεη» ὅινπο ηνπο ιανχο, ἀπὸ
ηνὺο ὁπνίνπο ζὰ πξνέιζεη ὁ Νένο Λαὸο ηνῦ Θενῦ, ὁ Νένο
Ἰζξαήι, ἟ ἖θθιεζία ηνῦ Υξηζηνῦ! Σὸ ἀςεπδὲο ζηφκα ηνῦ
Κπξίνπ εἶρε πξνεηδνπνηήζεη: «Ἀξζήζεηαη ἀθ’ ὏κῶλ ἟ Βαζη-
ιεία θαὶ δνζήζεηαη ἔζλεη πνηνχληη ηνὺο θαξπνὺο
α὎ηῆο» (Μαηζ. 21, 43).
11
Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Σ 2018
 Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
(Capella Palatina, Παιέξκν, ΢ηθειία, Μσζατθό 12νπ αη.)
Ὁ ἄζαξθνο Λόγνο ηνῦ Θενῦ δεκηνπξγεῖ ηόλ Ἀδάκ
«Καί εἶπελ ὁ Θεόο . πνηήζσκελ ἄλζξσπνλ
θαη’ εἰθόλα ἡκεηέξαλ θαί θαζ’ ὁκνίσζηλ»
(Γελ. 1, 26)

13
 Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ:
Η πρώτη Αγ. Γραφή
της Χριστιανικής Εκκλησίας
Ἡ ἖θθιεζία ζηίο πξῶηεο δεθαεηίεο ηῆο δσῆο ηεο εἶρε
κφλν ηήλ Π.Γ. ὡο ηήλ Ἁγία Γξαθή ηεο. Ἄιισζηε ἟ Κ.Γ.
ἐγξάθε ηκεκαηηθά ἀπφ ηφ 48-96 κ.Υ. θαί ἀζθαιῶο ηφλ
πξῶην θαηξφ δέλ ἦηαλ ζέ ρξήζε ἀπφ ὅιεο ηίο ηνπηθέο
἖θθιεζίεο, ὅπσο ἟ Π. Γ.
΢πλεπῶο, ἟ δσή ηῆο ἖θθιεζίαο βαζηδφηαλ ζηή γξαπηή
ἀπνθάιπςε ηνῦ Θενῦ ζηήλ Π.Γ. θαί, ἀζθαιῶο, ζηφ Πξφ-
ζσπν ηνῦ Υξηζηνῦ, πνχ ἑξκήλεπε θαί ἐθπιήξσλε ηφ Νφκν
θαί ηνχο Πξνθῆηεο θαί θαηεγγέιεην ζηφ Ἀπνζηνιηθφ
θήξπγκα. Ἄιισζηε ὁ Κχξηνο ἄξρηζε ηφ πξῶην δεκφζην
θήξπγκά ηνπ ζηή ΢πλαγσγή ηῆο Ναδαξέη ἑξκελεχνληαο
θαί ἀλαιχνληαο ηφλ πξνθ. Ἠζαΐα (Ἠζ. 61, 1-11 - Λνπθ. 4,
16-28). Ὁ ἴδηνο ὁ Κύξηόο καο ἑξκελεύεη ηήλ Π.Γ. ρξηζην-
ινγηθά θαί ρξηζηνθεληξηθά θαί κέ ἀπφιπηε ἐμνπζία πξν-
ηξέπεη: «἖ξεπλᾶηε ηάο γξαθάο, ὅηη ὏κεῖο δνθεῖηε ἐλ α὎ηαῖο
δσήλ αἰψληνλ ἔρεηλ θαί ἐθεῖλαη εἰζίλ αἱ καξηπξνῦζαη πεξί
ἐκνῦ» (Ἰσ. 5, 39), ἐλῶ ζηήλ πνξεία πξφο ἖κκανχο, κεηά
ηήλ Ἀλάζηαζή Σνπ κέκθεηαη ηνχο καζεηέο πνχ δέλ εἶραλ
θαηαλνήζεη ζσζηά ηνχο Πξνθῆηεο: «ὦ ἀλφεηνη θαὶ βξαδεῖο
ηῇ θαξδίᾳ ηνῦ πηζηεχεηλ ἐπὶ πᾶζηλ νἷο ἐιάιεζαλ νἱ
πξνθῆηαη! ν὎ρὶ ηαῦηα ἔδεη παζεῖλ ηὸλ Υξηζηὸλ θαὶ
εἰζειζεῖλ εἰο ηὴλ δφμαλ α὎ηνῦ; θαὶ ἀξμάκελνο ἀπὸ Μσυζέ-
σο θαὶ ἀπὸ πάλησλ ηῶλ πξνθεηῶλ δηεξκήλεπελ α὎ηνῖο ἐλ
πάζαηο ηαῖο γξαθαῖο ηὰ πεξὶ ἑαπηνῦ» (Λνπθ. 24, 25-27). ὇
Ἀπ. Πέηξνο κᾶο δηαβεβαηψλεη:«ν὎ γὰξ ζειήκαηη ἀλζξψπνπ
἞λέρζε πξνθεηεία πνηέ, ἀιιὰ ὏πὸ Πλεχκαηνο Ἁγίνπ θεξφ-
κελνη ἐιάιεζαλ ἀπὸ Θενῦ ἄλζξσπνη» (2 Πεηξ. 1, 21)
14
 Σφ ὏πέξνρν νἰθνδφκεκα ηῆο Κ. Γ. ἔρεη ἰζρπξφ ζεκέιην:
Σφλ ἴδην ηφλ Υξηζηφ, ὁ ὁπνῖνο ἀπνθαιχθζεθε ζηήλ Π.Γ. γηά
λά πξνεηνηκάζεη ηή ΢άξθσζή Σνπ ζηήλ Κ.Γ. Γέλ εἶλαη,
ινηπφλ, λνεηή ἟ Καηλή Γηαζήθε ρσξίο ηήλ Παιαηά, ηήλ
ὁπνία ἑξκελεχεη, ὅπσο θαί δέλ εἶλαη θαηαλνεηή θαί ἟ Πα-
ιαηά ρσξίο ηήλ Καηλή ηήλ ὁπνία πξναλαγγέιιεη. Ἀπφ ηφλ
ἴδην Θεφ πξνέξρνληαη θαί νἱ δχν. Υαξαθηεξηζηηθά ζεκεηψ-
λεη ὁ Ἰσάλλεο ὁ Υξπζφζηνκνο: «Δἰ δέ κή ηνῦ α὎ηνῦ εἶελ
Γεζπφηνπ, νὔηε αὕηε Καηλή νὔηε ἐθείλε Παιαηά δχλαηη’ ἄλ
ιέγεζζαη. Ὥζηε αὕηε ἟ ἐλ ηνῖο ὀλφκαζηλ δηαθνξά ηήλ ζπγ-
γέλεηαλ ἑθαηέξαο ἐλδείθλπηαη, θαί ἟ δηαθνξά δέ αὕηε ν὎
θαηά ηήλ ν὎ζίαλ ἀιιά θαηά ηήλ ηῶλ ρξφλσλ ἐλαιιαγήλ
ἔζηηλ» (ΡG 51, 282). Καί ἀιινῦ ιέγεη ἐπηγξακκαηηθά ὁ
ἴδηνο Παηέξαο: «Πξνέιαβελ ηὴλ Καηλὴλ ἟ Παιαηὰ, θαὶ
἟ξκήλεπζε ηὴλ Παιαηὰλ ἟ Καηλή. Πνιιάθηο εἶπνλ, ὅηη δχν
Γηαζῆθαη, θαὶ δχν ἀδειθαὶ, θαὶ δχν παηδίζθαη, ηὸλ ἕλα
Γεζπφηελ δνξπθνξνῦζη. Κχξηνο παξὰ Πξνθήηαηο θαηαγ-
γέιιεηαη, Υξηζηὸο ἐλ Καηλῇ θεξχζζεηαη· ν὎ θαηλὰ ηὰ
θαηλά· πξνέιαβε γὰξ ηὰ παιαηά· Ο὎θ ἐζβέζζε ηὰ παιαηά·
἟ξκελεχζε γὰξ ἐλ ηῇ Καηλῇ» (ΡG 50, 796).
Ὕζηεξα ἀπφ α὎ηφ θαηαιαβαίλεη θαλείο γηαηί ἟ ἖θθιεζία
ἔδεζε ηήλ Π.Γ. ὡο δηθφ ηεο βηβιίν θαί ηήλ ἐλζσκάησζε ζηή
Γξαθή ηεο, ὄρη βέβαηα γηά ηνχο πνιέκνπο πνχ πεξηγξάθεη,
νὔηε γηά ηίο πνιηηηζηηθέο θαί θνηλσληθέο ἐθδειψζεηο πνχ
δηαζψδεη, νὔηε γηά ηήλ ὏ςειή θνηλσληθή ηεο δηδαζθαιία,
νὔηε βέβαηα γηαηί παξέρεη νἰθνινγηθέο ζπκβνπιέο, ἀιιά
γηαηί πεξηέρεη ηήλ ἱζηνξία ηῆο ζείαο νἰθνλνκίαο, ηήλ
πξνεηνηκαζία ηῆο ιύηξσζεο, ηή ζπλερή ζρέζε ηνῦ Θενῦ
κέ ηόλ ἄλζξσπν θαί ηόλ θόζκν, ηήλ ἐπαγγειία γηά ἕλαλ
θαιύηεξν θόζκν, κέ ἕλα ιόγν γηαηί πξνηππώλεη θαί
πξναλαγγέιιεη ηόλ Ἰεζνῦ Υξηζηό.

15
Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ 2018
 ΤΟ ΠΡΩΤΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ
(Capella Palatina, Παιέξκν, ΢ηθειία, Μσζατθό 12νπ αἰ.)
«Ἔρζξαλ ζήζσ ἀλὰ κέζνλ ζνῦ θαὶ ἀλὰ κέζνλ ηῆο γπλαηθὸο
θαὶ ἀλὰ κέζνλ ηνῦ ζπέξκαηόο ζνπ θαὶ ἀλὰ κέζνλ ηνῦ ζπέξκαηνο
αὐηῆο·αὐηόο ζνῦ ηεξήζεη θεθαιήλ, θαὶ ζὺ ηεξήζεηο αὐηνῦ
πηέξλαλ» (Γελ. 3, 15)

17
 ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ:
Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ
Τα χειρόγραφα του Κουμράν
Σφ κεγαιχηεξν κέξνο ηῆο Π.Γ. (ηά 39 βηβιία) ἐγξάθε
πξσηφηππα ζηήλ ἑβξατθή θαί ἀξακατθή (κηθξά ηκήκαηα
ηνῦ Γαληήι θαί ηνῦ Ἔζδξα), ἐλῶ ηά δεπηεξνθαλνληθά (10
βηβιία) ζηήλ ἑιιεληθή γιῶζζα.
Ὅπσο ζπκβαίλεη κέ ὅια ηά θείκελα ηῆο ἀξραηφηεηαο ἀπφ
θαλέλα βηβιίν ηῆο Π.Γ. δέλ δηαζψδεηαη ηφ α὎ηφγξαθν, α὎ηφ
πνχ ἔγξαςαλ νἱ ἴδηνη νἱ ζπγγξαθεῖο. Ἡ ἐπηζηήκε ηῆο
«θξηηηθῆο ηνῦ θεηκέλνπ», κέ α὎ζηεξέο ἐπηζηεκνληθέο κεζφ-
δνπο, πνχ ἐθαξκφδνληαη ζέ ὅια ηά ινγνηερληθά ἔξγα ηῆο
ἀξραηφηεηαο, πξνζπαζεῖ λά ἀλαζπγθξνηήζεη θαηά ηφ δπλα-
ηφλ ηφ πξσηφηππν θείκελν.
Ἡ ἀλαζπγθξφηεζε ζηεξίδεηαη ζηή κειέηε ηῶλ ρεηξνγξά-
θσλ πνχ δηαζψδνληαη, ηῶλ κεηαθξάζεσλ, ηῶλ παξαζεκά-
ησλ ἀπφ ἄιια ἔξγα θ.ν.θ. Γηά ηήλ Ἁγ. Γξαθή θαί
εἰδηθφηεξα γηά ηήλ Π.Γ. ηφ ὏ιηθφ α὎ηφ εἶλαη πινπζηφηαην
θαί μεπεξλᾶ θάζε ἄιιν ἔξγν ηῆο πξφ Υξηζηνῦ ἀξραηφηεηαο.
Σφ θείκελν ηῆο Π.Γ. ἔρεη δηαζσζεῖ ζέ πνιιά ρεηξφγξαθα,
ηά ὁπνῖα ρξεζηκνπνηνῦλην ζηή ιαηξεία ηῆο ζπλαγσγῆο ηῶλ
἗βξαίσλ θαί ἑηνηκάδνληαλ κέ ἐμαηξεηηθή ἐπηκέιεηα, ὥζηε
λά ἀπνθεχγεηαη θαί ηφ παξακηθξφ ιάζνο πνχ εἶλαη θπζηθφ
λά ὏πεηζέιζεη. Δἶλαη ραξαθηεξηζηηθή ἟ θξνληίδα γηά ηήλ
ἀθξηβῆ ἀληηγξαθή ηῶλ ρεηξνγξάθσλ ὥζηε νἱ πξφο ηνῦην
ἐληεηαικέλνη Γξακκαηεῖο («΢σθεξίκ») θαηακεηξνῦζαλ
(«ζαθάξ», ἐμ νὗ θαί ΢σθεξίκ) ηίο ιέμεηο, ἀθφκα θαί ηά
γξάκκαηα θάζε βηβιίνπ ζηά ρεηξφγξαθα, γηά λά ἐληνπίζνπλ
θαί δηνξζψζνπλ ηά ηπρφλ ἀβιεπηήκαηα!
Μέρξη ηφ 1947 ηά παιαηφηεξα ρεηξφγξαθα πνχ πεξηεῖραλ
ἱθαλνπνηεηηθά ηκήκαηα ηνῦ ἑβξατθνῦ θεηκέλνπ ηῆο Π.Γ.
ἦζαλ ηνῦ 9νπ αἰ. κΥ. Σφ 1947 ὅκσο ζέ ἕλα θαξάγγη ηῆο
ἐξήκνπ ηῆο Ν. Θάιαζζαο, ζηφ Κνπκξάλ, ἕλαο λεαξφο βν-

18
ζθφο ἀλαδεηψληαο ἕλα θαηζίθη ἔθαλε ηή κεγαιχηεξε
ἀλαθάιπςε ηνῦ 20νπ αἰ.: ΢έ 11 ζπήιαηα ηῆο πεξηνρῆο βξέ-
ζεθαλ ζέ κεγάια πηζάξηα ηά πεξίθεκα «ρεηξόγξαθα ηῆο
Νεθξᾶο Θαιάζζεο» ἤ «ρεηξόγξαθα ηνῦ Κνπκξάλ»!
἖πξφθεηην ν὎ζηαζηηθά γηά ηή «βηβιηνζήθε» ηῆο ἑβξατθῆο
κνλαζηηθῆο θνηλφηεηαο ηῶλ ἗ζζαίσλ (;) ηνῦ Κνπκξάλ, νἱ
ὁπνῖνη γηά λά δηαζψζνπλ, πξνθαλῶο, ηφλ πνιχηηκν α὎ηφ
ζεζαπξφ ηνπο ἀπφ θάπνην μαθληθφ θίλδπλν ηά ἔθξπςαλ
ζηίο γχξσ ζπειηέο.
Σά ε὏ξήκαηα πνχ ρξνλνινγνῦληαη κέρξη ηφλ 1κ.Υ. αἰ.
πεξηιακβάλνπλ πιήξε ρεηξφγξαθα θαί ἑθαηνληάδεο
ἀπνζπάζκαηα πνχ πεξηέρνπλ θείκελα ἤ ὏πνκλήκαηα πνχ
ἀθνξνῦλ ζέ ὁιφθιεξε ζρεδφλ ηήλ Π.Γ., θαζψο θαί θείκελα
πνχ ἀθνξνῦλ ηή ζξεζθεπηηθή Κνηλφηεηα ηνῦ Κνπκξάλ.
Υαξαθηεξηζηηθά ἀλαθέξνπκε ὅηη ηφ ρεηξφγξαθν πνχ πεξηέ-
ρεη ὁιφθιεξν ηφ βηβιίν ηνῦ Ἠζαΐα (θαί ηά 66 θεθάιαηα)
ἐγξάθε πεξί ηφ 150 π.Υ. . α὎ηφ ζεκαίλεη ὅηη κᾶο δηαζψδεη
θείκελν ηῆο Π.Γ. ὅπσο α὎ηφ θπθινθνξνῦζε ζηφλ δεχηεξν
θαί ηξίην αἰῶλα πξφ Υξηζηνῦ!
Ἡ κειέηε ηῶλ ρεηξνγξάθσλ α὎ηῶλ θαί ἟ ζχγθξηζή ηνπο
κέ ηφ θείκελν ηῆο Π.Γ. πνχ ὏πῆξρε κέρξη ηφηε, θαηέδεημε
ηήλ ἐμαηξεηηθή ἐπηκέιεηα κέ ηήλ ὁπνία ἀληηγξάθνληαλ θαί
ἔθηαζαλ ὥο ηίο κέξεο καο ηά βηβιηθά θείκελα.
Ἄλ ἀλαινγηζηνῦκε ὅηη ηά ρεηξφγξαθα πνχ πεξηέρνπλ
κεγάια ηκήκαηα ζπγγξακκάησλ ηῶλ ἀξραίσλ ἗ιιήλσλ
ζπγγξαθέσλ (Ὅκεξνο 9νο αἰ., Ἠξφδνηνο, Πιάησλαο, Θνπ-
θπδίδεο 5νο αἰ., Ἀξηζηνηέιεο 4νο αἰ. π.Υ.) δηαζψδνληαη κεηά
ηφλ 9ν αἰ. κΥ, δειαδή 1800-1300 ρξφληα κεηά ηνχο
ζπγγξαθεῖο, γίλεηαη ἀκέζσο ἀληηιεπηή ἟ ἀμηνπηζηία ηνῦ
θεηκέλνπ ηῆο Π.Γ., πξαγκαηηθφηεηα κνλαδηθή γηά θάζε
ἀξραῖν θείκελν!
Ἡ πξψηε πιήξεο ἔληππε ἔθδνζε ηῆο Π.Γ. ζηά ἑβξατθά
ἔγηλε ηφ 1488 ζηή Soncino ηῆο Β. Ἰηαιίαο, ἐλῶ ἟ δηαίξεζε
ηνῦ θεηκέλνπ ζέ θεθάιαηα ἔγηλε ἀπφ ηφλ Ἀξρηεπίζθνπν
Καληνπαξίαο ΢ηέθαλν Langton πεξί ηφ 1206 θαί ζέ ζηί-
ρνπο ἀπφ ηφλ ἐθδφηε Ρνβέξην Α΄ ΢ηέθαλν, ζηφ Παξίζη ηφ
1555.
19
Α Π Ρ Ι Λ Ι Ο Σ 2018
 Ο ΝΩΕ ΚΑΙ Η ΚΙΒΩΤΟΣ
(Θ. Πνπιάθεο, 17νο αἰ., Ἑιιεληθό Ἰλζηηηνῦην Βελεηίαο)
«Μπζηήξηα δὲ ἦλ ηὰ ιεγόκελα, θαὶ ηῶλ κειιόλησλ ηύπνο
ηὰ γηλόκελα· νἷνλ, ἡ Ἐθθιεζία θηβσηόο, ὁ Νῶε ὁ Υξηζηόο, ἡ
πεξηζηεξὰ ηὸ Πλεῦκα ηὸ ἅγηνλ, ηὸ θύιινλ ηῆο ἐιαίαο ἡ
θηιαλζξσπία ηνῦ Θενῦ…. ἀιιὰ ηύπνο ἐθεῖλα, ηαῦηα δὲ
ἀιήζεηα... Καζάπεξ ἡ θηβσηὸο ἐλ κέζῳ ηνῦ πειάγνπο,
δηέζσδε ηνὺο ἔζσ ὄληαο, νὕησ θαὶ ἡ ἐθθιεζία δηαζώδεη ηνὺο
πιαλσκέλνπο ἅπαληαο» (Ἰ. Υξπζόζηνκνο).

21
 H ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ

Ἡ Μεηάθξαζε ηῶλ ἗βδνκήθνληα (Ο΄ - Septuaginta)

ἀπνηειεῖ ηήλ ζπνπδαηφηεξε ἀπφ ηίο ἀξραῖεο κεηαθξάζεηο
ηῆο Π.Γ. ζηά ἑιιεληθά.
΢χκθσλα κέ ηήλ παξάδνζε, θαηά ηή δηάξθεηα ηῆο βαζη-
ιείαο ηνῦ δηαδφρνπ ηνῦ Μ. Ἀιεμάλδξνπ, Πηνιεκαίνπ Β' ηνπ
Φηιάδειθνπ, ὁ δηεπζπληήο ηῆο πεξίθεκεο Ἀιεμαλδξηλῆο
Βηβιηνζήθεο, Γεκήηξηνο ὁ Φαιεξεχο, ἔζηεηιε πξεζβεία κέ
δῶξα ζηφλ ηφηε Ἀξρηεξέα ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ ἖ιεάδαξν, κέ
ζθνπφ λά ζηείιεη ἀληίγξαθν ηῆο ἑβξατθῆο λνκνζεζίαο θαί
ἄλδξεο ζνθνχο, ἱθαλνχο λά ηή κεηαθξάζνπλ ζηά ἗ιιεληθά.
Πξφζπκα ινηπφλ ὁ Ἰνπδαῖνο Ἀξρηεξέαο ἔζηεηιε 72 ζνθνχο
θαί ἑιιελνκαζεῖο ἗βξαίνπο (6 ἀπφ θάζε θπιή) ζηήλ
Ἀιεμάλδξεηα, νἱ ὁπνῖνη κεηέθξαζαλ ζηά ἗ιιεληθά ἀξρηθά
ηήλ Πεληάηεπρν θαί θαηφπηλ θαί ηά ἄιια βηβιία ηῆο Π.Γ.
Ἡ Μεηάθξαζε ἔγηλε κέ ἐλζνπζηαζκφ ε὎πξφζδεθηε ἀπφ
ηνχο Ἰνπδαίνπο ηῆο Ἀιεμάλδξεηαο, νἱ ὁπνῖνη γηφξηαδαλ ζέ
ἐηήζηα ἑνξηή ηήλ ὁινθιήξσζή ηεο θαί ρξεζηκνπνηήζεθε
ζηήλ θνηλφηεηα θαί ζηή ιαηξεία ζηή ζπλαγσγή. Ἀξγφηεξα
἟ ρξήζε ηεο ἐπεθηάζεθε ζέ ὅιεο ηίο Ἰνπδατθέο Κνηλφηεηεο.
Ἡ γιψζζα ηῶλ Ο΄ εἶλαη ἟ θνηλή ἑιιεληθή πνχ κηιηφηαλ
ζηήλ Ἀιεμάλδξεηα ηῆο Αἰγχπηνπ θαηά ηφλ 3ν θαί 2ν αἰ. π.Υ.,
ἀπνηέιεζε δέ ηήλ Ἁγ. Γξαθή πνχ εἶραλ νἱ ἑιιελφθσλνη
Ἰνπδαίνη θαί ρξεζηκνπνηνῦζαλ ε὎ξέσο ηφλ θαηξφ
ηνῦ Κπξίνπ θαί ηῶλ Ἀπνζηφισλ.
22
 Ο὎ζηαζηηθά κέ ηή Μεηάθξαζε Ο΄ ἟ δνζείζα ζηήλ Π.Γ.
Ἀπνθάιπςε ηνῦ Θενῦ ἐμέξρεηαη ἀπφ ηά ὅξηα ηνῦ
Ἰνπδατζκνῦ θαί ἀλνίγεηαη ζηφλ ἑιιελφθσλν θφζκν, πξνε-
ηνηκάδνληαο ἔηζη ηφ δξφκν γηά ηφλ ἐξρνκφ ηνῦ Κπξίνπ καο.
Ἡ Ο' ἀπεηέιεζε θαί ἀπνηειεῖ ηήλ ἐπίζεκε θαί α὎ζεληηθή
Βίβιν ηῆο ὆ξζφδνμεο ἖θθιεζίαο θαί ἟ ἀλακθηζβήηεηε
ζενινγηθή ζπνπδαηφηεηά ηεο ἐπηβεβαηψλεηαη πνιιαπιά ἀπφ
ηφλ ἴδην ηφλ Κχξην, ηνχο Ἀπνζηφινπο, ηνχο Παηέξεο θαί
ηήλ ὏κλνγξαθία ηῆο ἖θθιεζίαο καο κέρξη θαί ζήκεξα. Θά
ηνικνχζακε λά πνῦκε ὅηη ηήλ πιένλ α὎ζεληηθή ἐπηθχξσζε
ηῆο Μεηαθξάζεσο ηῶλ Ο΄ ἔρνπκε κέ ηίο 320 παξαζέζεηο
ηεο ρσξίσλ ηῶλ Ο΄ ζηήλ Κ. Γ., ἀπφ ηφ ζχλνιν ηῶλ πεξίπνπ
890 παξαζέζεσλ θαί ἀλαθνξῶλ ηῆο Π.Γ.
Ἀπφ ἐπηζηεκνληθῆο ἀπφςεσο ἟ ζπνπδαηφηεηα ηῆο Ο΄
ἔγθεηηαη ζηφ ὅηη ηφ ἑβξατθφ θείκελν ηφ ὁπνῖν ρξεζηκνπνηή-
ζεθε ζηή κεηάθξαζε εἶλαη θαηά πνιχ ἀξραηφηεξν ηνῦ δηα-
ζσζέληνο κέρξη ζήκεξα ἑβξατθνῦ (Μαζσξηηηθνῦ) θεηκέ-
λνπ. Α὎ηφ ἐπηβεβαηψζεθε θαί κέ ηή κειέηε ηῶλ ρεηξνγξά-
θσλ ηνῦ Κνπκξάλ. Ἡ ζπκβνιή ηῶλ Ο΄ ζηήλ θξηηηθή θεηκέ-
λνπ ηνῦ ἑβξατθνῦ εἶλαη πνιχηηκε.
Σά παιαηφηεξα ρεηξφγξαθα πνχ δηαζψδνπλ ἑθηελῆ
ηκήκαηά ηεο εἶλαη πάππξνη ηνῦ 1νπ-4νπ αἰ. κΥ θαί
ὁιφθιεξε ζρεδφλ ἟ Μεηάθξαζε ηῶλ Ο΄ ὏πάξρεη ζηνχο
πεξίθεκνπο πεξγακελνχο Κψδηθεο ΢ηλατηηθφ (4νο αἰ.), Βαηη-
θαλφ (4νο αἰ.) θαί Ἀιεμαλδξηλφ (5νο αἰ.). Πξψηε ἔληππε
ἔθδνζε ηῆο Μεηαθξάζεσο Ο΄ ἔγηλε ηφ 1520 ζέ 6 ηφκνπο
ἀπφ ηφλ Καξδηλάιην Franz Ximenes ζηήλ Ἀιθάια
(Κνκπινῦην) Ἰζπαλίαο.
Ἄιιεο κεηαθξάζεηο ηῆο Π.Γ. ζηά ἑιιεληθά εἶλαη ηνῦ
Ἀθχια (130 κΥ), Θενδνηίσλνο (180 κΥ), ΢πκκάρνπ (2 νο αἰ.
κΥ), ζηά ζπξηαθά ἟ Πεζηηηά (150 κΥ), ἐλῶ ζηά ιαηηληθά
ἔρνπκε ηήλ Βνπιγάηα (Ἅγ. Ἱεξψλπκνο, 400 κΥ).

23
Μ Α Ϊ Ο Σ 2018
ΟΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ ΑΒΡΑΑΜ, ΙΣΑΑΚ, ΙΑΚΩΒ
Ἔξγν Ἀληξέη Ρνπκπιηόθ (15 αἰ.)
«Σά ηῶλ Παηέξσλ ἀθξνζίληα, Ἀβξαάκ Ἰζαάθ θαί Ἰαθώβ
.
ηηκῶκελ ὅηη αὐηῶλ ἐθ ζπέξκαηνο, ἔιακςε Υξηζηόο,
ζαξθσζείο ἐθ Παξζέλνπ, ὡο Παληνδύλακνο»
(Καλώλ Κπξηαθῆο ηῶλ Παηέξσλ, ὠδή δ΄)

25
 ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ:
Ο ΓΙΑΧΒΕ ΣΑΒΑΩΘ
της ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
὇ Μσπζῆο ζηήλ ἔξεκν ηνῦ Υσξήβ ἔιαβε ηήλ θιίζε λά
ἐιεπζεξψζεη ηνχο Ἰνπδαίνπο ἀπφ ηή δνπιεία ηῆο Αἰγχπηνπ
ἀπφ ηφλ «Ἄγγειν ηνῦ Κπξίνπ» πνχ παξνπζηάζηεθε κέζα
ἀπφ ηή θιεγνκέλε, ἀιιά κή θαηνκέλε βάην (Ἔμνδ. 3, 2-
16). ὇ κπζηεξηψδεο α὎ηφο «Ἄγγεινο ηνῦ Κπξίνπ» ηνῦ
α὎ηνζπζηήζεθε ὡο «ὁ Θεφο Ἀβξαάκ, Ἰζαάθ θαί Ἰαθψβ».
Ὅηαλ ὁ Μσυζῆο ηφλ ξψηεζε πνηφο εἶλαη ἀθξηβῶο, πνηφ
εἶλαη ηφ ὄλνκά ηνπ, ὁ ἀπνθαιπθζείο «Ἄγγεινο ηνῦ Κπξίνπ»
ἔδσζε ἕλα παξάμελν ὄλνκα: «Δἰκί ὅζηηο Δἰκί» ἤ θαηά ηνχο
Ο΄ «἖γώ εἰκί ὁ Ὧλ» θαί ζπλέρηζε: «Ἔηζη ζά πεῖο ζηνχο
πἱνχο Ἰζξαήι: ὇ Ὧλ κέ ἀπέζηεηιε πξφο ἐζᾶο».
Μέ ηφ παξάμελν ὄλνκα «Ο ΩΝ», ζηά ἑβξατθά
«Γηαρβέ» )‫ )יהוה‬ζέιεζε λά δείμεη ζηνχο Ἱζξαειίηεο πνχ
δνῦζαλ κέζα ζηήλ πνιπζεΐα ὅηη αὐηόο κόλν εἶλαη ὁ Ὧλ,
δει. ὁ κνλαδηθόο Ὑπάξρσλ Θεόο, δηφηη ζηήλ πξαγκαηηθφ-
ηεηα θαλέλαο ἄιινο ζεφο δέλ ὏πάξρεη. Σφ ὄλνκά Σνπ δειψ-
λεη θαί ηή κνλαδηθφηεηα ηῆο ὏πάξμεψο Σνπ, νἱ ἄιινη ζενί
εἶλαη κή ὄληεο, ἀλχπαξθηνη!
Ἔηζη, ηφ ὄλνκα α὎ηφ, ζηά ἑβξατθά Γηαρβέ, θαζίζηαηαη ηφ
θαη’ ἐμνρήλ ὄλνκα ηνῦ Θενῦ ηνῦ Ἰζξαήι γηά λά μερσξίδεη
ἀπφ ηνχο ςεχηηθνπο-ἀλχπαξθηνπο Θενχο ηῶλ εἰδψισλ. Οἱ
Ο΄ ἀπέδσζαλ ηό ὄλνκα Γηαρβέ κέ ηή ιέμε «Κύξηνο»,
ἀπόδνζε ηήλ ὁπνία ἀθνινύζεζαλ θαί ὁ Ἰεζνῦο θαί νἱ
Ἀπόζηνινη ζηό θήξπγκά ηνπο, ὅηαλ κηινῦζαλ ἑιιεληθά.
἖πίζεο, ζηήλ Κ.Γ., πνύ ἐγξάθε πξσηνηύπσο ζηήλ
἗ιιεληθή, νὐδέπνηε ρξεζηκνπνηήζεθε ἡ ιέμε «Γηαρβέ»,
ἀιιά ἡ ιέμε «Κύξηνο».
Σό ὄλνκα «Γηαρβέ» εἶλαη ηό θνηλό ὄλνκα ηῆο
Σξηαδηθῆο Θεόηεηνο. ΢ηήλ Π.Γ. νἱ πξνθῆηεο ηό
ἀπνδίδνπλ θαί ζηόλ ἄζαξθν Τἱό θαί Λόγν ηνῦ Θενῦ, πνύ
ἐκθαλίδεηαη ζηίο ζενθάληέο ηεο!
α) ΢ηή θιεγνκέλε βάην ὁκηιεῖ ζηφλ Μσυζῆ «ὁ Ἄγγεινο
ηνπ Κπξίνπ», δει. πξφζσπν πνχ δηαθνξνπνηεῖηαη ἀπφ ηφλ
26
Κχξην-Γηαρβέ, ἀιιά ηνῦ ιέεη ηαπηφρξνλα ὅηη εἶλαη ὁ Γηαρ-
βέ! Σειείσο ἀθαηαλφεην γηά ὅπνηνλ δέλ πηζηεχεη ζηφλ
Σξηαδηθφ Θεφ. ὇ ἐκθαληδφκελνο ζηφλ Μσυζῆ εἶλαη
πξνθαλῶο ὁ ἄζαξθνο Τἱφο θαί Λφγνο ηνῦ Θενῦ Παηξφο, ὁ
«Μεγάιεο Βνπιῆο Ἄγγεινο» ηνῦ Κπξίνπ-Γηαρβέ Παηξφο,
ἀιιά ηαπηφρξνλα εἶλαη θαί ὁ ἴδηνο ὁ Γηαρβέ-Τἱόο, ὁ Θεόο
ηῶλ Παηξηαξρῶλ θαί Πξνθεηῶλ!
β) ὇ πξνθ. Ἠζαΐαο εἶδε ηφλ «Κχξην ΢αβαψζ» (ζηά
ἑβξατθά «Γηαρβέ ΢αβαψζ») ἐλ δφμε, ἐπί ζξφλνπ ὏ςεινῦ
θαί ἐπεξκέλνπ, δνξπθνξνχκελν ἀπφ κπξηάδεο Ἀγγέισλ
πνχ ἔςαιαλ ηφλ Σξηζάγην Ὕκλν «Ἅγηνο, Ἅγηνο, Ἅγηνο,
Κχξηνο ΢αβαψζ πιήξεο ὁ ν὎ξαλφο θαί ἟ γῆ ηῆο δφμεο
ζνπ» (Ἠζαΐαο 6, 1-3). ὇ Δ὎αγγ. Ἰσάλλεο κᾶο ἐμεγεῖ ὅηη
α὎ηφο ὁ «Γηαρβέ ΢αβαψζ» («Κχξηνο ΢αβαψζ») πνχ θάζε-
ηαη ζηφλ ζξφλν ηνῦ ν὎ξαλνῦ θαί ὏κλεῖηαη ἀπφ ηίο Ἀγγειηθέο
Γπλάκεηο εἶλαη ὁ Υξηζηφο καο, ὡο ὁ ἄζαξθνο Τἱφο θαί
Λφγνο ηνῦ Θενῦ (Ἰσαλ. 12, 37-42)!
γ) ὇ πξνθήηεο Εαραξίαο ἀλαθέξεη κία δπζεμήγεηε θξά-
ζε ηνῦ Κπξίνπ (Γηαρβέ): «Θά ἐπηβιέςνπλ ζέ κέλα ηφλ
ὁπνῖνλ ἐμεθέληεζαλ» (Εαρ. 12, 10, θαηά ηφ ἑβξατθφ). Δἶλαη
δπλαηφλ ὁ ἀπξφζηηνο θαί ἔλδνμνο Γηαρβέ λά καραηξσζεῖ
(«θεληεζεῖ»); Ναί! κᾶο ιέεη ὁ Δ὎. Ἰσάλλεο (19, 37): ὅηαλ ὁ
ζηξαηηψηεο «θέληεζε» ηήλ πιεπξά ηνῦ ΢ηαπξσκέλνπ
Ἰεζνῦ, ηφηε ἐθπιεξώζεθε ἡ πξνθεηεία ηνῦ Εαραξίνπ
ὅηη ζά θεληεζεῖ ὁ Γηαρβέ-Ἰεζνῦο!
Ἔηζη, δηθαίσο ζηήλ Ἀπνθάιπςε (22, 6 θαί 16)
ὀλνκάδεηαη ὁ Ἰεζνῦο ὡο ὁ «Κύξηνο ὁ Θεόο ηῶλ Ἁγίσλ
Πξνθεηῶλ»!

΢εκείσζε: Ἡ ιέμε «Ἰερσβᾶ», πνύ ρξεζηκνπνηνῦλ νἱ ὀπαδνί ηῆο

Ἑηαηξίαο ΢θνπηά, δέν ἔτει καμία ζτέζη μέ ηό ὄνομα ηοῦ Θεοῦ ηῆς
Π.Δ.! Δέλ πξνέξρεηαη ἀπό ἐμειιεληζκό ηῆο ιέμεο Γηαρβέ, ἀιιά ζπληί-
ζεηαη ἀπό ηά ζύκθσλα θαί θσλήεληα δύν δηαθνξεηηθῶλ ιέμεσλ (ηά
ζύκθσλα ηῆο ιέμεσο Γηαρβέ θαί θσλήεληα ηνῦ Ἀδσλάτ), ζπλεπῶο
εἶλαη οκία ἐληειῶο ἀλόεηε (ἄλεπ λνήκαηνο) ιέμε! Δεκηνπξγήζεθε πεξί
ηόλ 9 αἰ. μεηά Χριζηόν, ἀπό ηνύο ἑβξαίνπο ξαβίλνπο, ηνύο Μαζσξί-
ηεο (καζνξά=παξάδνζε), δει. δέλ ἔρεη θακία ζρέζε νὔηε κέ ηνύο
Πξνθῆηεο, νὔηε κέ ηόλ Κύξην, νὔηε κέ ηνύο Ἀπνζηόινπο! Ἡ Ἑηαηξία
΢θνπηά ἀξλεῖηαη ηή ρξηζηηαληθή παξάδνζε θαί ἁκολοσθεῖ ηήν παρά-
δοζη ηῶν ραβίνων-Μαζωριηῶν πού δέν ἀποδέτθηκαν ηόν Χριζηό,
ἀλλά ηόν περιμένοσν ἀκόμα…

27
Ι Ο Υ Ν Ι Ο Σ 2018
 Η ΘΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ
(Σνηρνγξαθία Καζνιηθνῦ Ἱ. Μ. ΢ηαπξνληθήηα, 16 νο αἰ.)
Πξνηύπσζε ηῆο ΢ηαπξηθῆο ζπζίαο ηνῦ Κπξίνπ
«Δεζείο, Ἰζαάθ, εἰο ζθαγήλ, ηύπνο γίλε, ἐπί ζθαγήλ
ἤμνληνο ὑςίζηνπ Λόγνπ»
(΢ηίρνο ζπλαμαξίνπ Κπξηαθῆο πξό ηῆο Υξηζηνῦ Γελλήζεσο)

29
 ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ:
ΛΑΤΡΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΘΕΟ
Ο Ναός των Ιεροσολύμων
Καηά ηή δηάξθεηα ηῶλ 40 ρξφλσλ ηῆο πνξείαο ζηήλ ἔξεκν
θέληξν ηῆο ιαηξείαο ἦηαλ ἕλαο θνξεηφο «Ναφο», ἟ ΢θελή
ηνῦ Μαξηπξίνπ, ζηήλ ὁπνία θπιαζζφηαλ ἟ Κηβσηφο ηῆο
Γηαζήθεο. Ὅηαλ ὁ Λαφο ηνῦ Θενῦ ἐγθαηαζηάζεθε ζηή Γῆ
ηῆο ἖παγγειίαο ὁ ΢νινκψλ ἔρηηζε κεγαινπξεπή Ναφ. ὇
Ναφο ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ θαηαζηξάθεθε ὁξηζηηθά ηφ 70 κΥ
θαί ζηή ζέζε ηνπ ἔρεη θηηζηεῖ ἕλαο ἀπφ ηνχο ἱεξφηεξνπο
ρψξνπο ηνῦ Ἰζιάκ, ηφ Σέκελνο ηνῦ Υαιίθε ὆κάξ!
὇ Ναφο ηνῦ ΢νινκῶληνο (δηαζηάζεσλ: 30mΥ10m θαί
ὕςνο 15m) ρσξηδφηαλ ζέ ηξία κέξε: α) ηφλ Πξόλαν, β) ηά
Ἅγηα, ὅπνπ ὏πῆξρε ηφ ρξπζφ ζπζηαζηήξηo ηνῦ Θπκηάκαηνο,
἟ Σξάπεδα ηῆο Πξνζέζεσο θαί ἟ ἑπηάθσηε Λπρλία θαί γ)
ηά Ἅγηα ηῶλ Ἁγίσλ, ηφ ἱεξφηεξν ηκῆκα ηνπ Νανῦ, ηφ ὁπνῖν
δηαρσξίδνληαλ ἀπφ ηά Ἅγηα κέ βαξηά θαί πνιχηηκε θνπξηί-
λα, ηφ Καηαπέηαζκα. ΢ηά Ἅγηα ηῶλ Ἁγίσλ θπιαζζφηαλ ἟
Κηβσηφο ηῆο Γηαζήθεο, πνχ πεξηεῖρε ηίο πιάθεο ηνῦ Νφκνπ
ηνῦ ΢ηλᾶ, ηή Ράβδν ηνῦ Ἀαξψλ θαί ζηάκλα κέ ηφ «Μάλα».
Πάλσ ζηήλ Κηβσηφ ὏πῆξρε ηφ Ἰιαζηήξην θαί δχν κεγάια
Υεξνπβίκ, ὅπνπ ἀλάκεζά ηνπο ἔθαλε αἰζζεηή ηήλ παξνπζία
ηνπ ὁ Θεφο. Ἔμσ ἀπφ ηφ Ναφ ὏πῆξρε κεγάιε α὎ιή κέ ηφ
ζπζηαζηήξην ηῶλ ὇ινθαπησκάησλ θαί ηή Υπηή Θάιαζζα
(κεγάιε ράιθηλε ιεθάλε). Σά Ἅγηα ηῶλ Ἁγίσλ ἦηαλ
ἀπξφζηηα ζηφ ιαφ θαί ζηνχο ἱεξεῖο. Μφλν ὁ Ἀξρηεξέαο εἶρε
ηφ δηθαίσκα κία θνξά ηφ ρξφλν λά εἰζέξρεηαη θαί λά ξαληί-
δεη κέ ηφ αἷκα ηῶλ Θπζηῶλ ηήλ Κηβσηφ ηῆο Γηαζήθεο.
὇ Ναφο ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ ἦηαλ ηφ θέληξν ηῆο ἑζληθῆο
δσῆο θαί ὁ ηφπνο ηῆο ιαηξείαο ηῶλ Ἰνπδαίσλ. Ἦηαλ ηφ

30
ἐπίγεην θαηνηθεηήξην ηνῦ Θενῦ. ΢ηφ Ναφ, πνχ ἦηαλ ηφ
ζχκβνιν ηῆο παξνπζίαο ηνῦ Θενῦ ἀλάκεζα ζηφ Λαφ ηνπ, νἱ
Ἱζξαειίηεο ἐπηθνηλσλνῦζαλ κέ ηφλ Θεφ.
Κεληξηθφ ζηνηρεῖν ηῆο ιαηξείαο ζηφ Ναφ ἦηαλ νἱ ζπζίεο,
ηίο ὁπνῖεο πξνζέθεξε ηφ Ἱεξαηεῖν, πνχ πξνεξρφηαλ ἀπφ ηή
θπιή Λεπί. Ἡ ζπνπδαηφηεηα ηῶλ ζπζηῶλ ἔγθεηηαη ζηφ ὅηη
ἦζαλ ἄκεζα ζπλδεδεκέλεο κέ ηήλ ἴδηα ηή Γηαζήθε ηνῦ ΢ηλᾶ,
δηφηη κέ ηφ αἷκα ζπζίαο ξάληηζε ὁ Μσυζῆο ηφ ιαφ ὡο
ἀπνδνρή θαί ἐπηβεβαίσζε ηῆο Γηαζήθεο!
Οἱ αἱκαηεξέο ζπζίεο ηῆο Π.Γ. εἶραλ ζπκβνιηθφ
ραξαθηῆξα θαί ἦηαλ πξνηύπσζε ηῆο κεγάιεο Θπζίαο ηνῦ
Υξηζηνῦ πάλσ ζηό Γνιγνζᾶ, ὅπνπ ὁ Ἴδηνο ὁ Υξηζηφο εἶλαη
Ἀξρηεξέαο, δηφηη α὎ηφο ὁ ἴδηνο πξνζθέξεη ηή ζπζία, ἀιιά
ηαπηφρξνλα εἶλαη θαί ηφ ζθάγην, ὁ Ἀκλφο, δηφηη ὁ ἴδηνο
ζπζηάδεηαη ἐπί ηνῦ ΢ηαπξνῦ! Γη’ α὎ηφ θαί κφιηο πξνζθέξ-
ζεθε ἟ Θπζία ηνῦ Γνιγνζᾶ, ἀκέζσο «ηὸ θαηαπέηαζκα ηνῦ
λανῦ ἐζρίζζε εἰο δχν ἀπὸ ἄλσζελ ἕσο θάησ» (Μαηζ. 27,
51). Ἔηζη, ηά «Ἅγηα ηῶλ Ἁγίσλ» ἔπαπζαλ λά εἶλαη
ἀπξφζηηα θαί ἀζέαηα. ὇ Ἀξρηεξέαο ἔραζε ηφ ἀπνθιεηζηηθφ
δηθαίσκα πνχ εἶρε λά εἰζέξρεηαη ἐθεῖ κία θνξά ηφ ρξφλν γηά
λά ξαληίζεη κέ ηφ αἷκα ηῶλ ζπζηῶλ.
Ο὎ζηαζηηθά, ηή ζηηγκή ηῆο ζπζίαο ηνῦ Γνιγνζᾶ ζηακά-
ηεζε ἡ ιαηξεία ηῆο Π.Γ. κέ ἄκεζε ζπλέπεηα ηήλ
ἀθύξσζε ηῆο Γηαζήθεο ηνῦ ΢ηλᾶ θαί ηή ζύλαςε ηῆο
«Καηλῆο Γηαζήθεο» πνύ πξνθήηεπζε ὁ Ἱεξεκίαο (38
(31), 31-34, - Δβξ. 8, 8-12) κέ ηφ λέν Λαφ ηνῦ Θενῦ, ηήλ
἖θθιεζία, ἟ ὁπνία ἐπηθπξψζεθε ὄρη κέ «ηφ αἷκα ηαχξσλ
θαί ηξάγσλ», ἀιιά κέ ηό αἷκα ηνῦ «Ἀκλνῦ» πνύ πξνεῖδε ὁ
Ἠζαΐαο!

31
Ι Ο Υ Λ Ι Ο Σ 2018
 Ο ΔΙΚΑΙΟΣ ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ
Ὁ δίθαηνο Μειρηζεδέθ, βαζηιεύο (Ἱεξνπ)΢αιήκ
θαί ἱεξεύο ηνῦ Θενῦ ηνῦ Ὑςίζηνπ (Γελ. 14, 18-20),
πξνηύπσζε ηῆο ἱεξσζύλεο ηνῦ Υξηζηνῦ (Εβξ. 7, 1-3).
«΢ύ ἱεξεύο εἰο ηόλ αἰώλα θαηά ηήλ ηάμηλ Μειρηζεδέθ»
(Φαικ. 109, 3-4)

33
 Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΛΑΤΡΕΙΑ
Ἡ Π.Γ. ὡο κέξνο ηῆο ζείαο Ἀπνθαιχςεσο εἶλαη θπζηθφ λά
ἀζθεῖ βαζηά ἐπίδξαζε ζέ ὁιφθιεξε ηή δσή ηῆο
Υξηζηηαληθῆο ἖θθιεζίαο. ΢ηφ ΢πλνδηθφ ηῆο ὆ξζνδνμίαο
ὁκνινγνῦκε ὅηη ἟ πξνθεηηθή «ὅξαζε», δει. νἱ Θενπηίεο
ηῶλ Πξνθεηῶλ, θαηέρνπλ ηήλ πξψηε ζέζε ζηφλ ηξφπν
Θενινγίαο ηῆο ὆ξζνδφμνπ ἖θθιεζίαο: «Οἱ Πξνθῆηαη ὡο
εἶδνλ, νἱ Ἀπόζηνινη ὡο ἐδίδαμαλ, ἡ ἖θθιεζία ὡο
παξέιαβελ, νἱ Γηδάζθαινη ὡο ἐδνγκάηηζαλ, ἡ Οἰθνπκέλε
ὡο ζπκπεθώλεθελ, … ὁ Υξηζηὸο ὡο ἑβξάβεπζελ, νὕησ
θξνλνῦκελ, νὕησ ιαινῦκελ, νὕησ θεξύζζνκελ ».
Ἡ ἐπίδξαζε ηῆο Π. Γηαζήθεο ὏πῆξμε ζεκαληηθφηαηε θαί
ζηή δηακφξθσζε ὁιφθιεξεο ηῆο ιαηξείαο ηῆο ἖θθιεζίαο
καο.
Κέληξν ηῆο Υξηζηηαληθῆο ιαηξεπηηθῆο πξάμεο ἀπνηειεῖ ἟
Θ. Λεηηνπξγία, πνχ ἀπνηειεῖ πξνζθνξά ηῆο ἀλαίκαθηεο
Θπζίαο, ἟ ὁπνία ἐπηηειεῖηαη ὄρη ζηφ ζπζηαζηήξην ηνῦ Νφ-
κνπ, ηφ ὁπνῖν πιένλ θαηαξγήζεθε, ἀιιά ζηφ ρξηζηηαληθφ
ζπζηαζηήξην, θαηά ηφλ Ἀπ. Παῦιν: «ἔρνκελ ζπζηαζηήξηνλ
ἐμ νὗ θάγεηλ ν὎θ ἔρνπζηλ ἔμνπζίαλ νἱ ηῇ ζθελῇ ιαηξεχν-
ληεο» (἗βξ. 13, 10). Οἱ αἱκαηεξέο ζπζίεο ηῆο Π.Γ. ἦηαλ
πξνηύπσζε ηῆο κεγάιεο Θπζίαο ηνῦ Υξηζηνῦ πάλσ ζηό
Γνιγνζᾶ. ἖πεμεγεῖ ἀλαιπηηθά ὁ Ἀπ. Παῦινο: «ζθηάλ γάξ
ἔρσλ ὁ λφκνο ηῶλ κειιφλησλ ἀγαζῶλ ν὎θ α὎ηήλ ηήλ εἰθνλα
ηῶλ πξαγκάησλ … ἀδχλαηνλ γάξ αἷκα ηαχξσλ θαί ηξάγσλ
ἀθαηξεῖλ ἀκαξηίαο» (἖βξ. 10, 1,4 βι. θαί 9, 8-14).
἖πηηειέζζεθε, ινηπφλ, ἟ ὁινθιεξσκέλε ηέιεηα Θπζία θαί
θαηαξγήζεθε ἟ πξνηχπσζή ηεο.
἖πηπιένλ δέ, ζηή ε὎ρή ηῆο Ἀλαθνξᾶο ὁ ἱεξεχο
ἐπηθαιεῖηαη ὅιεο ηίο πξφ Νφκνπ θαί ἐλ Νφκῳ πξνηππψζεηο
ηεο γηά λά θαηαιήμεη ζηήλ «ἀιεζηλήλ ηαχηελ ιαηξείαλ» ηῆο
Θ. Δ὎ραξηζηίαο θαί παξαθαιεῖ ηφλ Θεφ: «ἔπηδε ἐπί ηήλ
ιαηξείαλ ἟κῶλ ηαχηελ, θαί πξνζδέμαη α὎ηήλ, ὡο πξνζεδέ-
μσ Ἄβει ηά δῶξα, Νῶε ηάο ζπζίαο, Ἀβξαάκ ηάο
ὁινθαξπψζεηο, Μσζέσο θαί Ἀαξψλ ηάο ἱεξσζχλαο, ΢α-

34
κνπήι ηάο εἰξεληθάο. Ὡο πξνζεδέμσ ἐθ ηῶλ ἁγίσλ ζνπ
Ἀπνζηφισλ ηήλ ἀιεζηλήλ ηαχηελ ιαηξείαλ, νὕησ θαί ἐθ
ηῶλ ρεηξῶλ ἟κῶλ ηῶλ ἁκαξησιῶλ πξφζδεμαη ηά δῶξα
ηαῦηα, ἐλ ηῇ ρξεζηφηεηί ζνπ, Κχξηε». Ἔηζη, ἟ Θ. Λεηηνπξ-
γία πνχ πξνζθέξεη ὁ ὆ξζφδνμνο ἱεξεχο παίξλεη ηή ζέζε ηεο
ζηή ζεηξά ηῶλ ἄιισλ ζπζηῶλ ηῆο Π.Γ., ἀιιά ηαπηφρξνλα
ἀπνηειεῖ θαί ηήλ ηειείσζή ηνπο.
἖πίζεο, ζηή Θ. Λεηηνπξγία ςάιιεηαη ὡο «ἐπηλίθηνο
ὕκλνο» ὁ Ἀγγειηθφο Σξηζάγηνο ὕκλνο «Ἅγηνο, Ἅγηνο,
Ἅγηνο Κχξηνο ΢αβαψζ», ηφλ ὁπνῖνλ ἄθνπζε ὁ πξνθήηεο
Ἠζαΐαο (Ἠζ. 6, 3), ἐλῶ α὎ηή θαηαθιείεηαη κέ ηφλ δνμνιν-
γεηηθφ ὕκλν ηνῦ πνιχαζινπ Ἰψβ: «Δἴε ηφ ὄλνκα Κπξίνπ
ε὎ινγεκέλνλ…».
Ἡ ρξήζε ηῆο Π.Γ. δέλ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηή Θ. Λεη-
ηνπξγία. ΢έ φιεο ηίο ἀθνινπζίεο ηῆο ἖θθιεζίαο καο
ρξεζηκνπνηεῖηαη δαςηιῶο: Οἱ Καλφλεο πνχ ἀπνηεινῦλ ηφ
θχξην ὏κλνγξαθηθφ ὏ιηθφ πνιιῶλ ἀθνινπζηῶλ (Ὄξζξνο,
Παξαθιήζεηο, Ἀθάζηζηνο, Μ. Καλφλαο, Θενηνθάξην), εἶλαη
δνκεκέλνη πάλσ ζηίο ἖λλέα Ὡδέο, νἱ ὁπνῖεο ἐθηφο ηῆο Θ΄,
εἶλαη ὕκλνη ηῆο Π.Γ. Οἱ Φαικνί ηνῦ Γαπίδ εἶλαη ηφ πιένλ
ρξεζηκνπνηνχκελν βηβιίν ηῆο Ἁγ. Γξαθῆο ζηήλ θαζεκεξηλή
πξνζεπρή θαί ιαηξεία ηῆο ἖θθιεζίαο καο.
Πνιινί ὕκλνη ηῆο ἖θθιεζίαο καο θπξίσο ζέ Γεζπνηηθέο
θαί Θενκεηνξηθέο ἑνξηέο ἄληιεζαλ ηήλ ἔκπλεπζή ηνπο ἀπφ
γεγνλφηα ηῆο Π.Γ. Ἀιιά θαί ὁιφθιεξεο ἀθνινπζίεο (Μ.
Καλφλαο, Ἀθάζηζηνο Ὕκλνο) ἤ θαί ἑνξηέο (Κπξηαθή Πξν-
παηφξσλ, Δἰζφδηα, Ὑπαπαληή) εἶλαη ἀθαηαλφεηεο ρσξίο
ηήλ Π.Γ.
Σέινο, ἟ Π.Γ. ἔρεη ἀζθήζεη ἰζρπξή ἐπίδξαζε ζηήλ
εἰθνλνγξαθία. Καί κφλν ἟ ἀλαγξαθή πάλσ ζηφ θσηνζηέ-
θαλν ηῆο Βπδαληηλῆο εἰθνλνγξάθεζεο ηνῦ Κπξίνπ καο ηνῦ
ζείνπ ὀλφκαηνο «Ο ΩΝ» πνχ ἀπνθαιχθζεθε ἀπφ ηφλ ἴδην
ηφλ ἄζαξθν Λφγν ζηφλ Μσυζῆ, ζηή βάην ηνῦ Υσξήβ,
ἀπνηειεῖ ἀπφδεημε ηῆο ηαπηφηεηαο θαί ζπλέρεηαο ηνῦ Θενῦ
ηῆο Θ. Ἀπνθάιπςεο ζέ Π. θαί Κ.Γ. Ἄιισζηε ζηφλ ηξνῦιν
γχξσ ἀπφ ηνλ Παληνθξάηνξα κία δψλε θάησ ἀπφ ηίο
Ἀγγειηθέο Γπλάκεηο εἰθνλίδνληαη νἱ Πξνθῆηεο πνχ πξνα-
λήγγεηιαλ ηφλ ἐξρνκφ Σνπ. Οἱ πξνθῆηεο ἱζηνξνῦληαη θαί
πιεζίνλ ηῆο Πιαηπηέξαο Θενηφθνπ θξαηψληαο ἀλά ρείξαο
ηά ζχκβνια πνχ ηήλ πξνεηθφληζαλ.

35
Α Υ Γ Ο Υ Σ Τ Ο Σ 2018
 Το «ΑΓΙΑΣΜΑ» της Π. Δ.
Η ΚΙΒΩΤΟΣ της ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Σό ἱεξόηεξν ιαηξεπηηθό ἀληηθείκελν ηῆο Π. Δηαζήθεο,
πξνηύπσζε ηῆο Παλαγίαο Θενηόθνπ εἰζέξρεηαη ζηά
Ἱεξνζόιπκα πξνπνξεπνκέλνπ ηνῦ βαζηιηά Δαπίδ.
«Ὁ ζενπάησξ κὲλ Δαπΐδ, πξὸ ηῆο ζθηώδνπο θηβσηνῦ ἤιαην
ζθηξηῶλ, ὁ ιαὸο δὲ ηνῦ Θενῦ ὁ ἅγηνο, ηὴλ ηῶλ ζπκβόισλ
ἔθβαζηλ, ὁξῶληεο, εὐθξαλζῶκελ ἐλζέσο»
(Ἀλαζηάζηκνο Καλόλαο, ὠδή δ΄)

37
 ΠΡΟΤΥΠΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
Ἡ Παλαγία Μεηέξα ηνῦ ΢σηῆξνο δέλ ζά κπνξνῦζε λά
ἀπνπζηάζεη ἀπφ ηήλ Π.Γ. Γεθάδεο εἶλαη νἱ ἔκκεζεο ἤ θαί
ἄκεζεο ἀλαθνξέο ζηφ Πξφζσπν θαί ζηή δηαθνλία Σεο ζηφ
ζρέδην ζσηεξίαο ηνῦ ἀλζξψπνπ.
Ἤδε ζηίο πξῶηεο ζειίδεο ηῆο Π.Γ., ζηφ Πξσηεπαγγέιην,
παξνπζηάδεηαη ὡο κία ἀζπλήζηζηε γπλαίθα, ἟ ὀπνία ζά
δηαδξακαηίζεη κνλαδηθφ, θαζνξηζηηθφ ξφιν ζηήλ
ἀπειεπζέξσζε ἀπφ ηά δεηλά ηῆο ἁκαξηίαο. Α὎ηῆο ηῆο
«γπλαηθφο» «ηφ ζπέξκα», ὁ ἀπφγνλνο, ζά ζπληξίςεη ηήλ
θεθαιή ηνῦ ὄθεσο πνχ ἐμαπάηεζε ηήλ Δὔα. Ὅιεο νἱ γελεέο
ηῶλ Παηξηαξρῶλ θαί ηῶλ Πξνθεηῶλ πεξίκελαλ κέ ιαρηάξα
α὎ηή ηή κπζηεξηψδε γπλαίθα. Πξαγκαηηθά «ξήζεηο
Πξνθεηῶλ θαὶ αἰλίγκαηα, ηὴλ ζάξθσζηλ ὏πέθελαλ, ηὴλ ἐθ
Παξζέλνπ ζνπ Υξηζηέ».
὇ Παηξηάξρεο Ἰαθψβ, πνχ ἔιαβε ηήλ ὏πφζρεζε ὅηη ὅινη
νἱ ιανί ζά ε὎ινγεζνῦλ κέζσ ἑλφο ἀπφ ηνχο ἀπνγφλνπο ηνπ,
ηήλ εἶδε ὡο «Κιίκαθα», «ἐζηεξηγκέλε ἐλ ηῇ γῇ, ἧο ἟ θεθα-
ιή ἀθηθλεῖην εἰο ηφλ ν὎ξαλφλ». ὇ πνηεηήο ηνῦ Ἀθαζίζηνπ
ςάιιεη: «Υαῖξε θιίκαμ ἐπνπξάληε, δη’ ἧο θαηέβε ὁ Θεφο,
ραῖξε γέθπξα κεηάγνπζα ηνχο ἐθ γῆο πξφο ν὎ξαλφλ».
Ἀξγφηεξα, ὁ πξνθήηεο Μσυζῆο εἶδε ηήλ Παλαγία ζηφ
ὄξνο ΢ηλᾶ ὡο «βάην θιεγνκέλε θαί κή θαηνκέλε» θαί
κέζα ἀπ’ α὎ηήλ ὁ κπζηεξηψδεο «Ἄγγεινο Κπξίνπ» πνχ
ηαπηίδεηαη κέ ηφλ «Θεφ Ἀβξαάκ, Ἰζαάθ θαί Ἰαθψβ» θάιεζε
ηφλ Μσυζῆ λά ἀλαιάβεη ηήλ ἀπειεπζέξσζε ηνῦ Λανῦ ἀπφ
ηή δνπιεία ηῆο Αἰγχπηνπ. Θενινγεῖ ἟ ἖θθιεζία καο ςάι-
ινληαο ζηήλ Παλαγία: «Παξῆιζελ ἟ ζθηά ηνῦ λφκνπ, ηῆο
ράξηηνο ἐιζνχζεο, ὡο γάξ ἟ βάηνο ν὎θ ἐθαίεην θαηαθιεγν-
κέλε, νὕησ παξζέλνο ἔηεθεο, θαί παξζέλνο ἔκεηλαο, ἀληί
ζηχινπ ππξφο, δηθαηνζχλεο ἀλέηεηιελ Ἥιηνο» (Γνγκαηηθφ
Θενηνθίν ἤρνπ β΄). Με ἄιια ιφγηα, ἟ βάηνο πξνεηθνλίδεη

38
ηήλ Ἀεηπάξζελν, ἐλῶ ἟ θιφγα ηφ πῦξ ηῆο Θεφηεηνο πνχ δέλ
ηήλ θαηέθαπζε, ἀιιά κᾶιινλ ηήλ ιάκπξπλε. Καί ἀζθαιῶο,
ὁ Θεφο ηῶλ Παηξηαξρῶλ πνχ ἐκθαλίδεηαη κέζα ἀπφ ηή βάην
ὡο Ἄγγεινο Κπξίνπ, εἶλαη ὁ «Μεγάιεο Βνπιῆο Ἄγγεινο»,
ὁ ἄζαξθνο Λφγνο ηνῦ Παηξφο, πνχ ἀπεζηάιε γηά λά
ἀλαζέζεη ζηφλ Μσυζῆ ηήλ ἀξρεγία ηνπ Λανῦ Σνπ.
὇ πξνθήηεο Ἰεδεθηήι ζηφ πεξίθεκν ὄξακά ηνπ ηήλ εἶδε
ὡο ηήλ «θαηά ἀλαηνιάο πύιε», ἀπφ ηήλ ὁπνία δηῆιζε
κφλνο ὁ Κχξηνο θαί παξέκεηλε θαί πάιηλ θεθιεηζκέλε,
πξνθαηαγγέιινληαο ηήλ ἐθ Παξζέλνπ γέλλεζηλ ηνῦ Κπξίνπ,
ἀιιά θαί ηφ Ἀεηπάξζελν ηῆο Θενηφθνπ.
Ἀζθαιῶο, πέξα ἀπφ θάζε ἀλζξψπηλε ἱθαλφηεηα, δπλαηφ-
ηεηα θαί ζνθία ὁ «κεγαινθσλφηαηνο» Ἠζαΐαο πξνθεηεχεη
κέ θαηαπιεθηηθή ζαθήλεηα 700 ρξφληα πξίλ ηφλ παξζεληθφ
ηφθν ηῆο Θενηφθνπ: «Γηά ηνῦην δψζεη Κχξηνο α὎ηφο ὏κῖλ
ζεκεῖνλ, Ἰδνύ ἡ Παξζέλνο ἐλ γαζηξί ἔμεη θαί ηέμεηαη πἱφλ
θαί θαιέζεηο ηφ ὄλνκα α὎ηνῦ ἖κκαλνπήι»!
Βέβαηα νἱ πξνθεηηθέο πξνξξήζεηο ηῆο Παλαγίαο καο εἶλαη
πάκπνιεο ζηήλ Π.Γ.: Ἡ Θενηφθνο καο εἶλαη ηφ θαη’ ἐμνρήλ
«Ἁγίαζκα» ηῆο Π.Γ., δει. ἟ Κηβσηφο ηῆο Γηαζήθεο πνχ
δηαθπιάζζεη κέζα ηεο ηά ἁγηψηεξα ζεβάζκαηα ηνῦ Λανῦ
ηνῦ Θενῦ, ραξαθηεξίδεηαη ἀιαηφκεηνλ-ἀιάμεπηνλ ὄξνο
ἀπφ ηφλ Γαληήι, θαηάζθηνλ ὄξνο ἀπφ ηφλ Ἀββαθνχκ, καλ-
λαδφρνο ζηάκλνο ἀπφ ηφλ Mσυζῆ, βιαζηήζαζα ξάβδνο
Ἀαξψλ (γηά λά θαλεῖ ὅηη ὁ Υξηζηφο ἔρεη θαί ἱεξαηηθή ξίδα),
πφθνο ἔλδξνζνο ζηφλ Γεδεψλ, ἁγίαζκα ηνῦ Θενῦ, θαξπφο
ηῆο γῆο, βαζίιηζζα ηνῦ ν὎ξαλνῦ, ὄξνο Θενῦ, πεξηζηεξά
ἀπφ ηφλ Γαπίδ, ἀλσηέξα πάλησλ ηῶλ πνηεκάησλ ἀπφ ηφλ
΢νινκψληα, ζξφλνο ὏ςειφο θαί ἐπεξκέλνο, θαζψο θαί
ἀλζξαθνθφξνο ιαβίδα ἀπφ ηφλ Ἠζαΐα, γηά λά κπνξνῦκε λά
ηήλ ὏κλνῦκε ιέγνληεο: «Υαῖξε ἁπάλησλ ἐπίινγε ηῶλ ιφγσλ
θφξε ζεκλή, πάζεο βίβινπ ηειείσζηο παιαηᾶο ηε θαί λέ-
αο» (θαλψλ Παξαζθεπῆο πι. δ΄, ὠδή ζ΄).

39
 Κιήζε ηνῦ Παηξηάξρνπ Ἀβξαάκ λά κεηνηθήζεη
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΛΑΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
2.000 πΥ ἀπφ ηήλ παηξίδα ηνπ, ηήλ Οὔξ ηῆο Μεζνπνηακί-
αο ζηή γῆ Υαλαάλ. Γηαζήθε κέ ηόλ Ἀβξαάκ
2.000- ἖πνρή Παηξηαξρῶλ: Ἀβξαάκ, Ἰζαάθ, Ἰαθψβ
1.600 πΥ
὇ Ἰσζήθ ἐγθαζίζηαηαη ζηήλ Αἴγππην θαί
1.700 πΥ κεηνηθνῦλ ἐθεῖ θαί ὁ παηέξαο ηνπ Ἰαθψβ θαί νἱ
ἀδειθνί ηνπ κέ ηίο νἰθνγέλεηέο ηνπο
Ἔμνδνο Ἰζξαήι ἀπφ ηή δνπιεία ηῆο Αἰγχπηνπ.
1280 πΥ Ννκνδνζία ἐλ ΢ηλᾶ. Γηαζήθε ηνῦ ΢ηλᾶ.

Δἴζνδνο ηνῦ Λανῦ ηνῦ Θενῦ ζηή Γῆ ηῆο

1.240 πΥ ἖παγγειίαο ὏πφ ηήλ ἟γεζία ηνῦ Ἰεζνῦ Ναπῆ

1220-1050 ἖πνρή Κξηηῶλ (΢ακςψλ, Γεδεψλ, Ἰεθζάε,

πΥ Γεβψξαο, ΢ακνπήι)

1050 πΥ ὇ ΢ανχι ρξίεηαη βαζηιηάο ηνῦ Ἰζξαήι

1010 - 970 Βαζηιεία Γαπίδ. Ἡ ἐλδνμφηεξε πεξίνδνο ηνῦ
πΥ ἀξραίνπ Ἰζξαήι
Ἀλνηθνδφκεζε α΄ Νανῦ Ἱεξνζνιχκσλ
959 πΥ (Ναφο ΢νινκῶληνο)
Γηαίξεζε ηνῦ ἑληαίνπ βαζηιείνπ ζε:
i) Βόξεην Βαζίιεην Ἰζξαήι .
930 πΥ Πξσηεχνπζα: ΢ακάξεηα. Βαζηιηάο: Ρνβνάκ.
ii) Νόηην Βαζίιεην Ἰνύδα.
Πξσηεχνπζα: Ἱεξνπζαιήκ. Βαζηιηάο: Ἱεξνβνάκ.
Πηψζε ηῆο ΢ακάξεηαο, ηῆο πξσηεχνπζαο θαί
722 πΥ θαηαζηξνθή Β. Βαζηιείνπ ἀπφ ηφλ Ἀζζχξην
΢αξγψλ. ἖θηνπηζκφο ηνῦ ιανῦ.
1ε πηψζε ηῆο Ἱεξνπζαιήκ, ηῆο πξσηεχνπζαο ηνῦ
597 πΥ Ν. Βαζηιείνπ. 1ε Βαβπιψληα αἰρκαισζία
 Πηψζε ηνῦ Ν. Βαζηιείνπ ζηνχο Βαβπισλίνπο ὑπφ ηφλ
586 πΦ Ναβνπδνγνλφζνξ.
Καηαζηξνθή ηῆο Ἱεξνπζαιήκ θαί ηνῦ Νανῦ ηεο.
἖θηνπηζκφο ηνῦ ιανῦ ζηήλ Βαβπιψλα
586-538 πΦ 2ε Βαβπιψληα αἰρκαισζία
538 πΦ Γηάηαγκα ηνῦ Πέξζε βαζηιηά Κχξνπ γηά ἐπηζηξνθή ηῶλ
Ἰνπδαίσλ ζηή Γῆ Ἰζξαήι

538-444 πΦ Σκεκαηηθή παιηλλφζηεζε ζηήλ Παιαηζηίλε ὑπφ ηήλ

ἀξρεγία ηῶλ Ἔζδξα θαί Νεεκία

536-516 πΦ Ἀλνηθνδφκεζε β΄ Νανῦ Ἱεξνζνιχκσλ

332 πΦ ὇ Μ. Ἀιέμαλδξνο θαηαθηᾶ ηήλ Παιαηζηίλε
301 πΦ Ἡ Παιαηζηίλε ὑπφ ηνχο Πηνιεκαίνπο
167-134 πΦ Μαθθαβατθφ θίλεκα
63 πΦ Ἡ Παιαηζηίλε ὑπφ Ρσκατθή θπξηαξρία
20 π.Φ. Ἀλέγεξζε γ΄ Νανῦ ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ ὑπὸ Ἡξψδνπ.
1 κ.Φ. ΓΕΝΝΗΣΗ ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΘΥΣΙΑ ΓΟΛΓΟΘΑ
ΑΝΑΣΤ ΑΣΗ ΤΟΥ Κ ΥΡΙΟΥ
ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ
33 κ.Φ. «Σὸ θαηαπέηαζκα ηνῦ Νανῦ ἐζρίζζε ἄλσζελ ἔσο θάησ»:
Σέινο ηῆο Ννκηθῆο ιαηξείαο,
ηέινο ηῆο Γηαζήθεο ηνῦ ΢ηλᾶ.
΢ύλαςε Νέαο Γηαζήθεο
κὲ ηὸ Νέν Λαὸ ηνῦ Θενῦ, ηὴλ ἖θθιεζία
Καηαζηξνθὴ ηνῦ Νανῦ ηῶλ Ἱεξνζνιχκσλ. Ἱζηνξηθὴ
θαὶ πνιηηηθὴ ἐπηθχξσζε ηῆο ὁξηζηηθῆο θαηάιπζεο ηῆο
70 κ.Φ. Ννκηθῆο ιαηξείαο. ΢ηὴ ζέζε ηνῦ Νανῦ ηφ 692 κ.Υ.
ἀλεγέξζε ἕλαο ἀπὸ ηνὺο ἱεξφηεξνπο ρψξνπο ηνῦ Ἰζιάκ,
ὁ Σξνῦινο ηνῦ Βξάρνπ, ηὸ Σέκελνο ηνῦ Υαιίθε ὆κάξ!
Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2018
Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΠΑΓΚΑΛΟΣ
(Θ. Πνπιάθεο, 17νο αἰ., Ἑιιεληθό Ἰλζηηηνῦην Βελεηίαο)
Οἱ ἀδειθνί ηνῦ Ἰσζήθ ηόλ ξίρλνπλ ζηό πεγάδη,
πξνηππνῦληεο ηό Πάζνο ηνῦ Κπξίνπ καο.
«Τήλ εἰθόλα ηνῦ Δεζπόηνπ, ὑπνγξάθσλ Ἰσζήθ,
ιάθθῳ θαηαηίζεηαη, ἀπεκπνιεῖηαη ὑπό ηῶλ ζπγγόλσλ,
πάληα ὑπνκέλεη ὁ ἀνίδεκνο εἰο ηύπνλ ὄλησο Φξηζηνῦ»
(Καλώλ Κπξηαθῆο Βαΐσλ, εἰο ηό Ἀπόδεηπλνλ, ὠδή α΄)

43
 ΠΡΟΤΥΠΩΣΕΙΣ
ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΗΝ
ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
὇ Σίκηνο ΢ηαπξφο ἀπνηειεῖ ηφ ζχκβνιν πνχ ἔρεη
ηαπηηζηεῖ ἀπφιπηα κέ ηφ πξφζσπν ηνῦ ΢αξθσζέληνο Θενῦ
Λφγνπ, ηνῦ Κπξίνπ καο. Γη’ αὐηφ ἀθξηβῶο δηαπεξλᾶ
ὁιφθιεξε ηήλ ἱζηνξία ηνῦ Λανῦ ηνῦ Θενῦ, ἀπφ ηήλ Π.Γ.,
ηφλ ἀξραῖν Ἰζξαήι, κέρξη θαί ηήλ Κ.Γ., ηήλ Υξηζηηαληθή
἖θθιεζία, γηά λά θαηαιήμεη ζηήλ ἔλδνμε Γεπηέξα Παξνπ-
ζία ηνῦ Κπξίνπ, ὅπνπ ζά πξνεγεζεῖ ηῆο ἐκθαλίζεσο ηνῦ
Υξηζηνῦ, ὡο ηφ ζεκεῖν ηνῦ Τἱνῦ ηνῦ Ἀλζξψπνπ.
Καί ὅπσο ὁιφθιεξε ἡ δσή ηνῦ Κπξίνπ καο ἔρεη
πξνθεηεπηεῖ ζηήλ Π.Γ., ἔηζη θαί νἱ ἀλαθνξέο γηά ηφλ ΢ηαπ-
ξφ εἶλαη πάξα πνιιέο, ζέ ηξεῖο ἀπφ ηίο ὁπνῖεο ζά
ἀλαθεξζνῦκε:
α) ὇ πξῶηνο κπζηηθφο ηχπνο ηνῦ ΢ηαπξνῦ θξχβεηαη ζηφλ
Παξάδεηζν ηῆο ἖δέκ: ὇ Σξηαδηθφο Θεφο ἐλ ηῇ παλζφθῳ
Αὐηνῦ Οἰθνλνκία θχηεπζε ηό «Γέλδξνλ ηῆο Εσῆο», ηφ
ὁπνῖν πξννξηδφηαλ λά ραξίζεη ζηφλ Ἀδάκ ηήλ ἀζαλαζία θαί
ηήλ αἰψληα δσή, ὑπφ ηήλ πξνυπφζεζε ὅηη αὐηφο ζά ἦηαλ
ὑπήθννο ζηήλ ἐληνιή ηνῦ Θενῦ. Ἡ ἀλππαθνή ηνπ ὅκσο ηφλ
ὁδήγεζε καθξηά ἀπφ ηήλ ἀζαλαζία. Ἡ ὑπαθνή ηνῦ Νένπ
Ἀδάκ, ηνῦ Κπξίνπ Ἰεζνῦ Υξηζηνῦ, ζηφ ζεῖν Θέιεκα ηφλ
θαηέζηεζε «ὑπήθνν κέρξη ζαλάηνπ, ζαλάηνπ δέ ΢ηαπξνῦ».
Γεπζάκελνο, ινηπφλ, ὁ Νένο Ἀδάκ ηνῦ «Ξχινπ ηῆο Εσῆο»
ράξηζε ζηφλ ἄλζξσπν ηήλ αἰψληα δσή.
β) Μέ ηφλ ηχπν ηνῦ ΢ηαπξνῦ θαηέζηε δπλαηή ἡ
ἀπειεπζέξσζε ηῶλ Ἰζξαειηηῶλ ἀπφ ηή δνπιεία ηῆο Αἰγχ-
πηνπ. Ἡ ἖θθιεζία καο ςάιιεη ὑκλψληαο ηφλ Εσνπνηφ
44
 ΢ηαπξφ: «΢ηαπξόλ ραξάμαο Μσζῆο, ἐπ᾿ εὐζείαο ῥάβδῳ,
ηήλ ᾿Δξπζξάλ δηέηεκε, ηῷ ᾿Ιζξαήι πεδεύζαληη· ηήλ δέ
ἐπηζηξεπηηθῶο, Φαξαώ ηνῖο ἅξκαζη, θξνηήζαο ἥλσζελ· ἐπ᾿
εὔξνπο δηαγξάςαο, ηό ἀήηηεηνλ ὅπινλ· δηό Υξηζηῷ
ᾄζσκελ, ηῷ Θεῷ ἡκῶλ· ὅηη δεδόμαζηαη». Ὅπσο, ινηπφλ,
ηφηε ἡ ξάβδνο ηνῦ Μσϋζῆ δηαγξάθνληαο ηφ ζρῆκα ηνῦ
΢ηαπξνῦ ἄλνημε δξφκν κέζα ζηήλ ζάιαζζα θαί ὁ κέλ Λαφο
ηνῦ Θενῦ πεξπάηεζε, ὁ δέ ἐρζξφο ηνπ θαηαπνληίζηεθε, ἔηζη
ηψξα θαί πάληνηε ὁ ΢ηαπξφο ηνῦ Κπξίνπ ἐιεπζεξψλεη ηφ
Νέν Λαφ ηνῦ Θενῦ ἀπφ ηή δνπιεία ηῆο ἁκαξηίαο θαί
ἀλνίγεη ηφλ δξφκν ηῆο πλεπκαηηθῆο δσῆο θαί ζσηεξίαο.
γ) Ἀιιά θαί ζηήλ 40ρξνλε πνξεία πξφο ηή Γῆ ηῆο
἖παγγειίαο ζσηήξαο ηνῦ Λανῦ ηνῦ Θενῦ θαί πάιη
ἐκθαλίδεηαη ὁ ηχπνο ηνῦ ΢ηαπξνῦ. Υαξαθηεξηζηηθφ εἶλαη ηφ
πεξηζηαηηθφ κέ ηφλ ἐρζξηθφ ιαφ, ηνύο Ἀκαιεθίηεο (Ἔμνδ.
17, 8-16). ὇ ἴδηνο ὁ Μσυζῆο ἀλέβεθε ζέ ὕςσκα καδί κέ
ηφλ Ἀαξψλ θαί ηφλ Ὤξ θαί ὕςσζε ηά ρέξηα ηνπ πξνζεπρφ-
κελνο γηά ηφ Λαφ ηνπ. Ὅζε ὥξα θξαηνῦζε ὁ Μσυζῆο ηά
ρέξηα ὑςσκέλα, ληθνῦζε ὁ Ἰζξαήι. Μφιηο θνπξαδφηαλ θαί
ηά θαηέβαδε ληθνῦζε ὁ Ἀκαιήθ. Σφ ἀληειήθζεθαλ νἱ δχν
ζπλνδνί ηνπ θαί ἀλέιαβαλ λά ηά ὑπνβαζηάδνπλ, ὁ κέλ
Ἀαξψλ ηφ δεμί, ὁ δέ Ὤξ ηφ ἀξηζηεξφ ρέξη. Ἔηζη ὁ Μσυζῆο
παξέκεηλε κέ ηά ρέξηα ηνπ ὑςσκέλα, δίλνληαο ζηφ ζῶκα
ηνπ ζρῆκα ζηαπξνῦ.
΢πκβνιηθή ἦηαλ θαί ἡ παξνπζία ηῶλ ζπλνδῶλ ηνῦ
Μσυζῆ: Γεμηά ηνπ ζηέθεηαη ὁ Ἀαξψλ θαί Ἀξηζηεξά ὁ Ὤξ,
ζπκίδνληαο κέ ηά ἀξρηθά ηνῦ ὀλφκαηφο ηνπο (Α θαί Χ), ὅηη
αὐηφο πνχ ζά ἦηαλ πάλσ ζηφ ΢ηαπξφ, ἦηαλ "ηφ Α θαί ηφ Χ,
ἡ ἀξρή θαί ηφ ηέινο", ὁ Ἰεζνῦο Υξηζηφο (Ἀπνθ. 22, 12-13).

45
Ο Κ Τ Ω Β Ρ Ι Ο Σ 2018
 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΑΙΔΕΣ
὇ ἄζαξθνο Υἱόο θαί Λόγνο ηνῦ Θενῦ ὡο Ἄγγεινο ηνῦ
Θενῦ ζηήλ Κάκηλν ηνῦ ππξόο ηῶλ Τξηῶλ Παίδσλ
ζηή Βαβπιῶλα.
«Παίδαο εὐαγεῖο ἐλ ηῇ θακίλῳ ὁ ηόθνο ηῆο Θενηόθνπ
δηεζώζαην, ηόηε κέλ ηππνύκελνο, λῦλ δέ ἐλεξγνύκελνο»
(Καηαβαζίεο Θενηόθνπ, εἱξκόο ε΄ ὠδῆο)

47
 «ΕΓΩ ΕΙΜΙ ΚΥΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΣ ΣΟΥ
ΘΕΟΣ ΖΗΛΩΤΗΣ» (Εξοδ. 20, 5)
Ἡ ζρέζε ηνῦ Θενῦ κὲ ηὸλ Λαὸ ηνπ εἰθνλίδεηαη ζηὴλ ΠΓ
ὡο ζρέζε γάκνπ. ὇ Θεὸο αὐηνπξνζδηνξίδεηαη ὡο δειφηπ-
πνο ζχδπγνο πνὺ δὲλ “ἀλέρεηαη” ἀληεξαζηή! Μάιηζηα ἡ
δεινηππία ηνῦ Θενῦ γίλεηαη «ὄλνκά» ηνπ [«὇ Κχξηνο, ηνῦ
ὁπνίνπ ηὸ ὄλνκα εἶλαη Εειφηππνο, εἶλαη Θεὸο δειφηπ-
πνο» (Ἔμνδ. 34, 14, ἗βξ.)], γηὰ λὰ ὑπνδεισζεῖ ὅηη ἡ θχζε
Σνπ εἶλαη ηέηνηαο κνξθῆο πνὺ δὲλ ἐπηηξέπεη
“ἀληαγσληζηέο”. Γηαηί, ἀιήζεηα, πνηὸο εἶλαη δπλαηὸλ λὰ
ζηαζεῖ παξάιιεια ἢ λὰ ἀληηθαηαζηήζεη ηὸλ ἀιεζηλὸ Θεφ;
Μάιηζηα, ζηὴλ ΠΓ ραξαθηεξίδεηαη ὡο «ἐθπφξλεπζε» θαὶ
«κνηρεία» ὄρη κφλν ἡ ἄξλεζε ηνῦ Θενῦ ἀπὸ ηὸ Λαφ Σνπ,
ἀιιὰ ἀθφκα θαὶ ἡ παξάιιειε ἀλαγλψξηζε θαὶ ιαηξεία
θάπνηαο ἄιιεο ζεφηεηαο καδὶ κὲ ηὸλ ἀιεζηλὸ Θεφ! Ὁ Θεὸο
ηῆο Ἀπνθαιύςεσο ἀπαηηεῖ ἀπνθιεηζηηθόηεηα
ἀλαγλώξηζεο, ηηκῆο θαὶ ιαηξείαο. Καλέλαλ ἄιιν δὲλ
κπνξεῖ λὰ “ἀλερζεῖ” δίπια Σνπ.
Ἔηζη, ὅινη νἱ πξνθῆηεο θαηαδηθάδνπλ κὲ ηὸλ πιένλ
αὐζηεξὸ θαὶ θαηεγνξεκαηηθὸ ηξφπν ηὸ ζπγθξεηηζκό,
δειαδὴ ηὴλ ἀλάκεημε ζξεζθεπηηθῶλ ζηνηρείσλ ἄιισλ
ιαῶλ κὲ ηὴλ πίζηε θαὶ ιαηξεία ηνῦ ἀιεζηλνῦ Θενῦ. ὇
πξνθεηηθὸο ιφγνο εἶλαη ἀπνιχησο ζαθήο: ὇ ιαὸο ηνῦ
Ἰζξαὴι ἐθιέρζεθε κὲ πξννπηηθὴ παγθφζκηα . δη΄ αὐηνῦ ζὰ
εὐινγεζνῦλ ὅια ηὰ ἔζλε ηῆο γῆο. Ἔηζη, ἐλῶ ὅινη νἱ ιανὶ
βξίζθνληαη ὑπὸ ηὴλ ζθέπε ηνῦ ἐλδηαθέξνληνο θαὶ ηῆο
ἀγάπεο ηνῦ Θενῦ ηνῦ Ἰζξαήι, ἐλ ηνχηνηο ηὰ εἴδσια θαὶ ἡ
ιαηξεία ηνπο εἶλαη ἀπνιχησο θαηαδηθαζηέα θαὶ δὲλ
κπνξνῦλ κὲ θαλέλα ηξφπν λὰ γίλνπλ ἀπνδεθηὰ ζηὸλ
Ἰζξαήι. Ὑπάξρεη ἀπφιπηε δηάθξηζε θαὶ ἀβπζζαιέν ράζκα
κεηαμχ ηεο ιαηξείαο ηνῦ Ἰζξαὴι θαὶ ηῆο ιαηξείαο ηῶλ
48
ἄιισλ ιαῶλ.
΢ὲ ἀλαθνξὰ πξὸο ηὴλ ΠΓ ἡ ἀπνθιεηζηηθφηεηα ηνῦ Θενῦ
κὲ ηὸ Νέν Λαφ Σνπ, ηὴλ ἖θθιεζία Σνπ, ηνλίδεηαη ἰδηαίηεξα
θαὶ ζηὴλ ΚΓ. ΢πρλὰ νἱ ζπγγξαθεῖο ηεο ὁκηινῦλ πεξὶ ηνῦ
΢αξθσζέληνο Θενῦ ὡο «Νπκθίνπ» ηῆο ἖θθιεζίαο Σνπ,
ἐλῶ ζηὴλ Ἀπνθάιπςε ὁ γάκνο ηνῦ Ἀξλίνπ εἶλαη ηὸ πιένλ
δνμνινγεηηθὸ θαὶ ιαηξεπηηθὸ ἐζραηνινγηθὸ γεγνλὸο ηῆο
Νέαο Ἱεξνπζαιήκ.
Σὸ πξνθεηηθὸ κήλπκα ὡο πξὸο αὐηὸ ηὸ ζεκεῖν παξακέλεη
θαὶ ζήκεξα ἐμαηξεηηθὰ ἐπίθαηξν. ΢ηὶο κέξεο καο ὁ
δηαζξεζθεηαθὸο ζπγθξεηηζκὸο ζεκειησκέλνο πάλσ ζηὴλ
ἑσζθνξηθῆο ἐκπλεχζεσο ζενζνθία, δηαθεξχηηεη βιάζθε-
κεο θαὶ ἀληίζεεο δηδαζθαιίεο ὅηη ηάρα ὅιεο νἱ ζξεζθεῖεο ηὸ
ἴδην εἶλαη, ὅηη ὅιεο γηὰ ηὸλ ἴδην Θεὸ ὁκηινῦλ ἀιιὰ κὲ
δηαθνξεηηθὸ ηξφπν, ὅηη ὅιεο ὁδεγνῦλ ζηὸλ ἴδην Θεφ, ζηὴλ
ἴδηα ζσηεξία, ἀιιὰ ἀπὸ δηαθνξεηηθὸ δξφκν. ΢ηὶο κέξεο καο,
ζηὸ λέν Λαὸ ηνῦ Θενῦ, ζηφλ ὆ξζφδνμν ιαφ καο,
ἐπαλαιακβάλνληαη, δπζηπρῶο, ηὰ κειαλὰ ζεκεῖα ηῆο
ἱζηνξίαο ηνῦ ἀξραίνπ Ἰζξαήι, κὲ ηὴλ λφζεπζε ηῆο ιαηξείαο
ηνῦ Θενῦ κὲ ἀληνξζφδνμεο πξαθηηθέο! ἖μηζψλεηαη ὁ
Ἀιεζηλὸο Θεὸο κὲ ηὰ ζχγρξνλα «εἴδσια ηῶλ ἐζλῶλ».
Οἱ πξνθῆηεο ζηὴλ ΠΓ θαὶ νἱ Ἀπόζηνινη ζηὴλ ΚΓ δηα-
θεξύηηνπλ γηὰ ηὸλ πξνζδνθόκελν (ΠΓ) θαὶ ζαξθσζέληα
(ΚΓ) Κύξην Ἰεζνῦ θαηεγνξεκαηηθά: «Οὐθ ἔζηηλ ἐλ
ἄιιῳ νὐδελὶ ἡ ζσηεξία· νὐδὲ γὰξ ὄλνκα ἐζηηλ ἕηεξνλ
ὑπὸ ηὸλ νὐξαλὸλ ηὸ δεδνκέλνλ ἐλ ἀλζξώπνηο ἐλ ᾦ δεῖ
ζσζῆλαη ἡκᾶο» (Πξάμ. 4, 12).
Δἶλαη ἐληειῶο ἀδηαλφεηε γηὰ ηὴλ Ἀπνθάιπςε ηνῦ Θενῦ ἡ
βιάζθεκε ἀληίιεςε ὅηη ὁ Κχξηφο καο Ἰεζνῦο Υξηζηφο,
κπνξεῖ λὰ ἐμηζσζεῖ κὲ ἄιινπο ἀξρεγνὺο ζξεζθεηῶλ ἢ
ἄιινπο κεγάινπο κχζηεο! Ἀπνηειεῖ βιαζθεκία θαὶ
πλεπκαηηθὴ «ἐθπφξλεπζε» κία ηέηνηα ἀληίιεςε.

49
Ν Ο Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2018
 Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ
Ὁ ζηλωτής καί πσρίπνοσς προυήτης τῆς καθαρότητας
τῆς πίστης στόν Ἀληθινό Θεό.
(Θ. Πνπιάθεο, 17νο αἰ., Βπδαληηθό & Φξηζηηαληθό Μνπζεῖν Ἀζελῶλ)
«Ζειώλ ἐδήισζα ηῷ Κπξίῳ παληνθξάηνξη, ὅηη ἐγθαηέιηπνλ
ηήλ δηαζήθελ ζνπ νἱ πἱνί Ἰζξαήι· ηά ζπζηαζηήξηά ζνπ
θαηέζθαςαλ, θαί ηνύο πξνθήηαο ζνπ ἀπέθηεηλαλ ἐλ
ξνκθαίᾳ θαη ὑπνιέιεηκκαη ἐγώ κνλώηαηνο, θαί δεηνῦζη ηήλ
ςπρήλ κνπ ιαβεῖλ αὐηήλ» (3 Βαζ. 19,10).

51
 ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ
ΚΑΙ Η ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΝ ΑΛΗΘΙΝΟ ΘΕΟ
Ἡ παξνπζία θαί ηφ ἔξγν ηῶλ Πξνθεηῶλ ζηφλ ἀξραῖν Λαφ
ηνῦ Θενῦ εἶλαη θαηλφκελν κνλαδηθφ ζηήλ ἀλζξψπηλε
ἱζηνξία. ΢έ θαλέλα ἄιιν ιαφ, ζέ θακία ἄιιε ζξεζθεία δέλ
ἐκθαλίζηεθε θάηη παξφκνην. Δἶλαη ηφ θαη’ ἐμνρήλ γλψξη-
ζκα ηῆο Θ. Ἀπνθαιχςεσο ζηήλ ἱζηνξία ηνῦ ἀξραίνπ
Ἰζξαήι θαί ηῆο ἖θθιεζίαο.
Ἡ ιέμε πξνθήηεο (πξφ-θεκί) ζεκαίλεη αὐηφλ πνχ ὁκηιεῖ
θαη’ ἐμνπζηνδφηεζε, ἐθ κέξνπο ηνῦ Ἀιεζηλνῦ Θενῦ.
἖πίζεο, νἱ πξνθῆηεο ὀλνκάδνληαη θαί «ὁξῶληεο» γηά λά
ὑπνδεισζεῖ ὅηη πεγή ηῆο δηδαζθαιίαο ηνπο δέλ εἶλαη κηά
ἀπιή ἐζσηεξηθή ηνπο ἔκπλεπζε, ἀιιά ἡ ζενπηία, ἡ ζέαζε
ηῆο «δφμεο ηνῦ Κπξίνπ», ηήλ ὁπνία ἐμαγγέιινπλ ζηφ ιαφ.
΢πλεπῶο, πξνθήηεο εἶλαη αὐηὸο πνὺ ἔρεη ιάβεη ηὸ εἰδηθὸ
ράξηζκα θαὶ ηὴλ ἀπνζηνιὴ λὰ ὁκηιεῖ ἐθ κέξνπο ηνῦ Θενῦ
θαὶ λὰ ἐμαγγέιιεη ηὰ ἑπφκελα βήκαηα ηνῦ ζρεδίνπ ηνῦ
Θενῦ, ὥζηε ὁ ἄλζξσπνο λὰ πξνεηνηκαζηεῖ.
Οἱ πξνθῆηεο δέλ ἦζαλ θάπνηνη ζεζκηθνί παξάγνληεο ηνῦ
ιανῦ (ἀξρηεξεῖο, ἱεξεῖο, ἄξρνληεο) ἀιιά ἁπινί, ζπλήζσο,
ἄλζξσπνη πνχ ηνχο ἐπέιεγε ὁ Θεφο ζέ πνιχ θξίζηκεο ζηηγ-
κέο ηῆο ἱζηνξίαο γηά λά κεηαθέξνπλ ηφ ζέιεκά Σνπ ζηφ
ιαφ, παξά ηήλ ζπρλά ἔληνλε ἄξλεζή ηνπο. Μνλαδηθφ θξη-
ηήξην γηά ηήλ ἐπηινγή ηνπο ἦηαλ ἡ ἀηαιάληεπηε πίζηε ηνπο
ζηφ Θεφ ηνῦ Ἰζξαήι.
Οἱ πξνθῆηεο ὑπῆξμαλ ηά θαη’ ἐμνρήλ ὄξγαλα ηῆο Θ.
Ἀπνθαιχςεσο, νἱ ζενιφγνη, νἱ ζηνξγηθνί πνηκέλεο, νἱ ζπλή-
γνξνη ηῶλ πησρῶλ θαί θαηαπηεδνκέλσλ. Κπξίσο ὅκσο εἶλαη
νἱ ἄγξππλνη θύιαθεο ηῆο θαζαξῆο θαί ἀλόζεπηεο πίζηεο
ζηόλ Ἀιεζηλό Θεό ηῶλ Παηέξσλ. Ὅινη νἱ πξνθῆηεο θα-
ηήγγεηιαλ θαί πνιέκεζαλ κέ ἱεξφ δῆιν ηήλ ἔθπησζε ἀπφ
ηήλ ἀιεζηλή πίζηε. Σή ιατθή πίζηε κέ ηή ζρεηηθνπνίεζε
ηνῦ ζ. Νφκνπ θαί ηφλ εἰδσινιαηξηθό ζπγθξεηηζκό, ηή
δεηζηδαηκνλία θαί ηήλ ἠζηθή παξαθκή ηήλ πξνσζνῦζαλ θαί
52
ἐπέβαιαλ ζηφ ιαφ νἱ ἄξρνληεο πνιιέο θνξέο ζπλεπηθνπ-
ξνχκελνη ἀπφ ηφ ἱεξαηεῖν.
Μπξνζηά ζέ αὐηή ηήλ ἔθπησζε ἀπφ ηήλ ἀιεζηλή πίζηε
θαί ηήλ ἠζηθή παξαθκή ηνῦ ιανῦ νἱ πξνθῆηεο ὕςσλαλ ηφ
ἀλάζηεκά ηνχο θαί ηφλ ἐιεγθηηθφ πξνθεηηθφ ηνπο ιφγν
ἐιέγρνληαο ηήλ ἀπνζηαζία ἀπφ ηφλ Θεφ, ἐπηηηκψληαο, πξν-
εηδνπνηψληαο γηά ηά δεηλά πνχ ἐπίθεηληαη θαί θπξίσο
θαινῦζαλ ζέ κεηάλνηα θαί ἐπηζηξνθή ζηφλ Θεφ ηῶλ Παηέ-
ξσλ.
Σφ πξνθεηηθφ κήλπκα ηφληδε ὅηη ἡ ζσηεξία ηνῦ Ἰζξαήι
δέλ ζά ἔξζεη κέ ηήλ ζχλαςε ζπκκαρηῶλ κέ ἀιιφζξεζθα
ἔζλε, ἀιιά κέ ηή δηαηήξεζε ηῆο Γηαζήθεο θαί ηήλ
ἐκπηζηνζχλε ζηφλ Ἀιεζηλφ Θεφ. Γηά ηνχο πξνθῆηεο δέλ
ἀξθεῖ ἡ ηππηθή ἐθηέιεζε ηῆο ιαηξείαο, κέ ζπζίεο θαί ἄιιεο
πξνζθνξέο, ἀιιά ἀπαηηεῖηαη δηθαηνζχλε θαί θαζαξφηεηα
πλεπκαηηθή ζέ ὅιεο ηίο ἐθθάλζεηο ηῆο δσῆο. Ἄλ αὐηά δέλ
ὑπάξρνπλ ἀζεηεῖηαη ἡ Γηαζήθε θαί ἐπέξρνληαη ζηφ ιαφ νἱ
θπξψζεηο ηεο, πνχ θηάλνπλ κέρξη ηήλ πηψζε ηῆο
Γαπβηηηθῆο βαζηιείαο, ηήλ θαηαζηξνθή ηνῦ Νανῦ, ηήλ
ὑπνδνχισζε ζέ ἐρζξηθά ἔζλε θαί ηήλ ἐμνξία ηνῦ ιανῦ.
Ἀπψηεξνο ζθνπφο ηῶλ θπξψζεσλ εἶλαη ἡ ἐλ κεηαλνίᾳ
ἐπηζηξνθή ηνῦ ιανῦ ζηή Γηαζήθε, ὥζηε λά κπνξέζεη λά
ἐθπιεξψζεη ηφλ πξννξηζκφ ηνπ. Καη ὁ πξννξηζκόο ηνπ
ἦηαλ ζαθήο ἀπό ηή Γηαζήθε κέ ηόλ Ἀβξαάκ: ἀπό
ἀπόγνλό ζνπ ζά εὐινγνῦλ ὅια ηά ἔζλε ηῆο γῆο. Ἔηζη,
βαζηθφ θαί θεληξηθφ ζέκα ηνῦ πξνθεηηθνῦ ιφγνπ εἶλαη ἡ
δηαηήξεζε ζέ ὁιφθιεξε ηήλ ἱζηνξία ηνῦ Λανῦ ηνῦ Θενῦ
ἐλεξγῆο ηῆο πξνζδνθίαο γηά ηήλ ἔιεπζε ηνῦ Μεζζία (βι.
πηφ θάησ ζ. 56-59).
἖πεηδή ηφ πξνθεηηθφ θήξπγκα ηῆο κεηαλνίαο ἦηαλ δπζά-
ξεζην γηά ηνχο δηεθζαξκέλνπο ἄξρνληεο, ηφ ἱεξαηεῖν θαί
ηφλ ιαφ, νἱ πεξηζζφηεξνη πξνθῆηεο εἶραλ καξηπξηθφ ηέινο.
Οἱ πξνθῆηεο ηηκῶληαη ὡο Ἅγηνη ἀπφ ηήλ ἖θθιεζία καο θαί
ζπιινγηθά, ὁ ρνξφο ηῶλ Πξνθεηῶλ ηήλ Κπξηαθή πξίλ ἀπφ
ηά Υξηζηνχγελλα.
53
Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2018

54
 Ο ΜΕΓΑΛΟΦΩΝΟΤΑΤΟΣ ΗΣΑΪΑΣ
«Ἳλα ὁ ιόγνο ῾Ηζαΐνπ ηνῦ πξνθήηνπ πιεξσζῇ ὃλ εἶπε …
ηαῦηα εἶπελ ῾Ηζαΐαο ὅηε εἶδε ηὴλ δόμαλ αὐηνῦ
θαὶ ἐιάιεζε πεξὶ αὐηνῦ» (Ἰσαλ. 12, 37-43)

Ο ΠΡΟΦΗΤΑΝΑΞ ΔΑΥΙΔ
«Ὢκνζε Κύξηνο ηῷ Δαπΐδ ἀιήζεηαλ θαὶ νὐ κὴ ἀζεηήζεη
αὐηήλ· ἐθ θαξπνῦ ηῆο θνηιίαο ζνπ ζήζνκαη ἐπὶ ηνῦ ζξόλνπ
ζνπ … ἐπὶ δὲ αὐηὸλ ἐμαλζήζεη ηὸ ἁγίαζκά κνπ»
(Χαικ. 131, 11-18)

55
 Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ:
Α. Η ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ (Γεν. 49, 10)
Ὅπσο ἤδε ηνλίζακε ὁ Θεφο ζχλαςε Γηαζήθε κέ ηφλ
Ἰζξαήι κέ ἕλα θαί κνλαδηθφ ζθνπφ: Νά πξνεηνηκαζηεῖ
ἕλαο ιαόο κέζα ἀπό ἱζηνξηθέο δηεξγαζίεο ζηίο ὁπνῖεο
ἀπνηππώλεηαη ηό ζρέδην ηνῦ Θενῦ, ὥζηε ἀπό αὐηόλ λά
γελλεζεῖ «ἡ πξνζδνθία ηῶλ ἐζλῶλ» (Γελ. 49, 10), γηά λά
κπνξέζεη λά ἔιζεη ἡ ζσηεξία ζέ ὁιόθιεξε ηήλ
ἀλζξσπόηεηα. Ἡ Π.Γ. εἶρε ἡκεξνκελία ιήμεο ὅηαλ ζά
ἐξρφηαλ «ηφ πιήξσκα ηνῦ ρξφλνπ» θαί ὁ Θεφο ζά
ἐγθαηλίαδε ηήλ «θαηλή Γηαζήθε» πνχ εἶρε ὑπνζρεζεῖ δηά
ηνῦ Ἰεξεκία (38 (31), 31-34 θαί ἗βξ. 8, 8-12). Δἶλαη ινηπφλ
ἀλακελφκελν ὁιφθιεξε ηήλ Π.Γ. λά ηήλ δηαπεξλᾶ ἡ ἐιπίδα
θαί ἡ πξνζδνθία γηά ηόλ ἐξρνκό ηνῦ Υξηζηνῦ Κπξίνπ,
ηνῦ Μεζζία.
Ἄο πξνζπαζήζνπκε λά ἀλαθέξνπκε ἐπηγξακκαηηθά
ἐιάρηζηα ζεκεῖα ηῆο δσῆο ηνῦ Μεζζία πνχ ἔρνπλ
πξναλαγγειζεῖ ζηφλ πξνθεηηθφ ιφγν θαί ἐπαιεζεχζεθαλ
κέ ζαπκαζηή ἀθξίβεηα ζηή δσή ηνῦ Κπξίνπ καο (γηά ὅιεο
ηίο θξάζεηο πνχ ἀθνινπζνῦλ ὑπάξρεη ζρεδφλ ἐπί ιέμεη
πξνθεηεία ζηήλ Π.Γ. θαί ἐθπιήξσζή ηεο ζηήλ Κ.Γ.!) :
Σφ ἔξγν ηῆο ζσηεξίαο, ινηπφλ, ἐπξφθεηην λά ἐπηηεπρζεῖ
ἀπφ ἕλα πξφζσπν, ηήλ Κεληξηθή Μνξθή θαί ζηίο δχν
Γηαζῆθεο, ηφλ ὑπνζρεζέληα Μεζζία. Ὡο «ζπέξκα ηῆο γπ-
λαηθφο» ζά ζπληξίςεη ηήλ θεθαιή ηνῦ «ἀξραίνπ ὄθεσο». Ἡ
θαηαγσγή ηνῦ Μεζζία πεξηνξίδεηαη ζηνχο ἀπνγφλνπο ηνῦ
Ἀβξαάκ θαί ηνῦ Ἰζαάθ. Θά θαηάγεηαη ἀπφ ζπγθεθξηκέλε

56
θπιή, ηή θπιή ηνῦ Ἰνχδα θαί ἐμ «νἴθνπ θαί παηξηάο
Γαπίδ».
Θα ἔξζεη ζέ ἕλαλ ὁξηζκέλν ρξφλν θαί ζά γελλεζεῖ ἀπφ κία
παξζέλν, ζηή Βεζιεέκ ηῆο Ἰνπδαίαο. ΢ηή γέλλεζή ηνπ ζά
ηφλ ἐπηζθεθζνῦλ γηά λά ηφλ πξνζθπλήζνπλ ζπνπδαῖα πξφ-
ζσπα. Ἡ καλία ὅκσο ἑλφο δειηάξε βαζηιέα ζά ζθαγηάζεη
ἀζῶα παηδηά ηῆο Ἰνπδαίαο.
Πξνηνῦ ὁ Ἰεζνῦο ἀξρίζεη ηφ δεκφζην θήξπγκά Σνπ, ζά
ἐκθαληζηεῖ ὁ Πξφδξνκνο, ὁ γεκάηνο δῆιν Θενῦ Ἰσάλλεο ὁ
Βαπηηζηήο, γηά λά πξνεηνηκάζεη ηφ δξφκν ηνπ.
὇ Μεζζίαο ζά εἶλαη πξνθήηεο ζάλ ηφλ Μσυζῆ, ζά ἔρεη
ἕλα εἰδηθφ ρξῖζκα ἀπφ ηφ Ἅγην Πλεῦκα. Θά εἶλαη ἱεξεχο ὄρη
ὅκσο θαηά ηή ζεηξά ηῆο Ἰνπδατθῆο ἱεξσζχλεο ηῆο θπιῆο
Λεπί, ἀιιά ἄιιεο ηάμεσο ἱεξσζχλεο, θαηά ηήλ ηάμε Μειρη-
ζεδέθ, ρσξίο λά ἔρεη ηήλ παξακηθξή ἁκαξηία. Ὡο ὁ
«Γνῦινο ηνῦ Κπξίνπ» ζά εἶλαη ἕλαο πηζηφο θαί
ὑπνκνλεηηθφο Λπηξσηήο, γηά ὅια ηά ἔζλε, ἀιιά θαί γηά
ηνχο Ἰνπδαίνπο.
Ἡ δηδαζθαιία θαί ηφ ἔξγν Σνπ ζά ἀξρίζνπλ ἀπφ ηή Γαιη-
ιαία. Ἀξγφηεξα ζά εἰζέιζεη ζξηακβεπηηθά ζηά Ἱεξνζφιπκα
γηά λά θέξεη ηή ζσηεξία.
὇ δῆινο Σνπ γηά ηφλ Κχξην ἀλαθέξεηαη θαί ζηίο δχν
Γηαζῆθεο. Σφ θήξπγκά Σνπ ζά ἀπεπζχλεηαη ζηνχο
εὑξηζθφκελνπο ζηά ζθνηάδηα ηῆο ἄγλνηαο. ὇ ηξφπνο ηῆο
δηδαζθαιίαο Σνπ ζά εἶλαη κέ παξαβνιέο θαί ζά ἐπηηειέζεη
ζαπκαζηά γεγνλφηα, πνχ ζά ἀλαθνπθίζνπλ ηνχο πνλεκέ-
λνπο θαί θαηαηξεγκέλνπο.
Γέλ ζά εἶλαη ἁπιφο ἄλζξσπνο ἀιιά ζά ἔρεη ζεία θαηαγσ-
γή, ζά εἶλαη ἡ ἐλππφζηαηε ΢νθία θαί Λφγνο ηνῦ Κπξίνπ, ὁ
Κχξηνο ηνῦ Ἰζξαήι, ὁ Θεφο ηῶλ παηξηαξρῶλ θαί ηῶλ
Πξνθεηῶλ.

57
 Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ:
Β. Ο ΠΑΣΧΩΝ ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
(Ἠσ. 52,13 -53,12)
Καί ζπλερίδεη ὁ πξνθεηηθφο, παιαηνδηαζεθηθφο ιφγνο
πεξί ηνῦ Μεζζία:
἖λῶ ζά θαηάγεηαη «ἐμ νἴθνπ θαί παηξηᾶο Γαπίδ», δει. ζά
ἔρεη ἔλδνμε, βαζηιηθή θαηαγσγή θαί πξννπηηθή λά θαζίζεη
αἰσλίσο πιένλ ζηφλ «ζξφλνλ Γαπίδ ηνῦ παηξφο αὐηνῦ», ζά
ἀπνξξηθζεῖ ἀπφ ηφλ ἴδην ηφ ιαφ Σνπ θαί ζά εἶλαη «ζεκεῖν
ἀληηιεγφκελνλ», «πέηξα πξνζθφκκαηνο» θαί ὁ «βξάρνο
πηψζεσο» ηῶλ Ἰνπδαίσλ.
Θά ηφλ κηζήζνπλ ρσξίο ιφγν, ζά ἀπνξξηθζεῖ ἀπφ
ηνχο θπβεξλῶληεο, ζά βξεζεῖ ζέ θαηάζηαζε ἐλαγψληαο
πξνζεπρῆο, ζα πξνδνζεῖ ἀπφ ἕλαλ θίιν, ζά ἐγθαηαιεηθζεῖ
ἀπφ ηνχο καζεηέο Σνπ, νἱ ὁπνῖνη ζά ζθνξπηζζνῦλ ζάλ ηά
ρσξίο πνηκέλα πξφβαηα, ζά πσιεζεῖ γηά ηξηάληα ἀξγχξηα
θαί ἡ ηηκή Σνπ ζά δνζεῖ γηά ηφλ ἀγξφ ηνῦ θεξακέσο. Θά ηφλ
ραζηνπθίζνπλ, ζά ηφλ θηχζνπλ, ζά ηφλ ινηδνξήζνπλ, ζά
ηφλ θξαγγειψζνπλ.
὇ ζηαπξηθφο Σνπ ζάλαηνο ἐμεηθνλίδεηαη ζέ πνιιά πεξη-
ζηαηηθά ἀιιά ζηφλ 22ν Φαικφ πεξηγξάθεηαη ιεπηνκεξῶο.
Σά ρέξηα ηνῦ Μεζζία θαί ηά πφδηα Σνπ ζά ηξππεζνῦλ,
ἀιιά νὔηε ἕλα θφθαιν δέλ ζά ζπάζεη. Θά ὑπνθέξεη ἀπφ
δίςα θαί ζά ηνῦ δψζνπλ μχδη λά πηεῖ θαί ζά θαηαηαγεῖ
ἀλάκεζα ζηνχο παξαβάηεο. Γηά ηή ζπνπδαηφηεηα ηνῦ ζαλά-
ηνπ ηνῦ Μεζζία ὡο ἐμηιέσζε γηά ηίο ἁκαξηίεο ηῆο
ἀλζξσπφηεηαο ὑπάξρεη θαηαπιεθηηθή ζενινγηθή ἀλάιπζε
ζηφ θεθάιαην 53 ηνῦ πξνθήηε Ἠζαΐα. Καί κφλν ηφ θεθά-
ιαην αὐηφ ηνῦ Ἠζαΐα ἀπνδεηθλχεη ηή ζενπλεπζηία θαί
ὕςηζην ζενινγηθφ βάζνο ηνῦ πξνθεηηθνῦ ιφγνπ ηῆο Π.Γ.
Θά πεζάλεη θαί ηφ ζῶκα Σνπ ζά ηαθεῖ, ἀιιά δέλ ζά
θζαξεῖ. Θά ἀλαζηεζεῖ κεηά ἀπφ ηξεῖο κέξεο ἀπφ ηνχο λε-

58
θξνχο θαί ζά ἀλέβεη ζηά δεμηά ηνῦ Θενῦ. Θά ζηείιεη ηφ Ἅγ.
Πλεῦκα ζέ ὅινπο ηνχο ἀλζξψπνπο θαί ηφ ὄλνκά ηνπ ζά
θεξπρζεῖ ζέ ὅια ηά ἔζλε. Θά ἀλαδεηρζεῖ ὁ κνλαδηθφο πνη-
κέλαο θαί ιπηξσηήο ὅινπ ηνῦ θφζκνπ, «Παηήξ ηνπ κέιιν-
ληνο αἰῶλνο», ἀιιά θαί «ὁ Τἱφο ηνῦ ἀλζξψπνπ».
Μέ ηφ αἷκα Σνπ ζά ἐπηθπξσζεῖ ἡ Νέα Γηαζήθε, πνχ ζά
ζπλαθζεῖ κέ ηφ λέν Ἰζξαήι, ζηήλ ὁπνία ζά πεξηιακβάλν-
ληαη ὅια ηά ἔζλε. Θά ἀλαδεηρζεῖ ὡο ἀθξνγσληαῖνο ιίζνο
ηῆο λέαο ΢ηψλ, ζηήλ ὁπνία ζά πξνζηξέμνπλ ἀπφ ὅιε ηή γῆ
γηά λά Σφλ δνμάζνπλ.
Σέινο, ὁ πξνθεηηθφο ιφγνο θηάλεη ζηά ἔζραηα ηῆο
ἀλζξψπηλεο ἱζηνξίαο θαί βιέπεη ὅηη ὁ Μεζζίαο ζά
ἀλαθεξπρζεῖ αἰψληνο βαζηιηάο θαί ὡο ληθεηήο θαί ζξηακ-
βεπηήο ηνῦ θαθνῦ θαί ηνῦ ζαλάηνπ ζά ζθνξπίζεη εἰξήλε,
ραξά, ἀγάπε, εὐηπρία ζηήλ ἀηειεχηεηε αἰσληφηεηα ηῆο λέαο
Ἱεξνπζαιήκ, ηῆο πφιεσο ηνῦ Θενῦ, ηῆο βαζηιείαο Σνπ.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΙΩΝΑΣ
«Ὥζπεξ γαξ ἐγέλεην Ἰσλᾶο ὁ πξνθήηεο ἐλ ηῇ θνηιίᾳ
ηνῦ θήηνπο ηξεῖο ἡκέξαο θαὶ ηξεῖο λύθηαο,
νὕησο ἔζηαη ὁ πἱὸο ηνῦ ἀλζξώπνπ ἐλ ηῇ θαξδίᾳ ηῆο γῆο
ηξεῖο ἡκέξαο θαὶ ηξεῖο λύθηαο» (Μαηζ. 12, 38-40).

59
 ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ Π.Δ.
ΓΔΝΔ΢Η΢: Μσπζῆο, 1300πΥ. Γεκηνπξγία ηνῦ θφζκνπ.
Κνηλὴ ἱζηνξία ηῆο ἀλζξσπφηεηνο (δεκηνπξγία, πηψζε ηῶλ
Πξσηνπιάζησλ, θαηαθιπζκὸο Νῶε, πχξγνο Βαβέι).
Ἱζηνξία Παηξηαξρῶλ Ἀβξαάκ, Ἰζαὰθ Ἰαθψβ.
἖γθαηάζηαζε ζηὴλ Αἴγππην.
ΔΞΟΓΟ΢: Μσπζῆο, 1300πΥ. ὇ Λαὸο ηνῦ Θενῦ ζηὴλ
Αἴγππην, ἡ ἔμνδφο ηνπ θαὶ ἡ πνξεία γηὰ ηὴ Γῆ ηῆο
἖παγγειίαο κέρξη ηὸ 2ν ἔηνο. Ννκνδνζία-Γηαζήθε ΢ηλά.
ΛΔΤΗΣΗΚΟ: Μσπζῆο, 1300πΥ. Καλνληζηηθὲο δηαηάμεηο
γηὰ ηὴ ιαηξεία ηνῦ Θενῦ θαὶ ηὰ θαζήθνληα ηνῦ ἱεξαηείνπ.
ΑΡΗΘΜΟΗ: Μσπζῆο, 1300πΥ. Πνιχρξνλε πνξεία ζηὴλ
ἔξεκν. Καηάθηεζε ηῆο πεξηνρῆο ἀλαηνιηθά ηνπ Ἰνξδάλε.
Ἡ ἀζέηεζε ηῆο Γηαζήθεο ηνῦ ΢ηλᾶ ἐπηθέξεη ζπλέπεηεο ζηὸ
ιαφ, ἀιιὰ ηὸ ζρέδην ηνῦ Θενῦ πξνρσξεῖ...
ΓΔΤΣΔΡΟΝΟΜΗΟ: Μσπζῆο, 1300πΥ. ὇κηιία Μσπζῆ
ιίγν πξὶλ ηὴλ θαηάιεςε ηῆο Γῆο Υαλαάλ. Γηαηάμεηο
ιαηξεπηηθὲο θαὶ ἀζηηθνῦ δηθαίνπ. Παξάδνζε ηῆο ἀξρεγίαο
ζηὸλ Ἰεζνῦ ηνῦ Ναπῆ, θχθλεην ἄζκα, εὐινγίεο, ζάλαηνο
θαὶ ηαθή ηνῦ Μσπζέσο.
ΗΖ΢ΟΤ΢ ΝΑΤΖ: 1250πΥ. ἖θπιήξσζε ηῆο ἖παγγειίαο:
Καηάθηεζε θαὶ εἴζνδνο ζηὴ Γῆ ηῆο ἖παγγειίαο, ὑπὸ ηὴλ
ἀξρεγία ηνῦ Ἰεζνῦ ηνῦ Ναπῆ. Γηαλνκὴ ηῆο ρψξαο ζηὶο 12
θπιέο. Ἀλαλέσζε ηῆο Γηαζήθεο, ζάλαηνο Ἰεζνῦ Ναπῆ.
ΚΡΗΣΔ΢: ΢ακνπήι, 950πΥ. Ἡ πνιηηηθὴ δηνίθεζε ηνῦ
Λανῦ ηνῦ Θενῦ ζηὴ Γῆ ηῆο ἖παγγειίαο ἀπὸ ηνὺο Κξηηέο.
ΡΟΤΘ: ΢ακνπήι, 950πΥ. Ἱζηνξία ηῆο ἀιινεζλνῦο-
κσαβίηηζζαο Ρνχζ, πνὺ ἐληάρζεθε ζηὸ Λαὸ ηνῦ Θενῦ.
Παληξεχηεθε θαὶ ἀπέθηεζε ηὸλ Ὠβήδ, ηὸλ παππνὺ ηνῦ
Γαπίδ. Γελλεαινγηθὸο θαηάινγνο Γαπίδ.
ΒΑ΢ΗΛΔΗΩΝ Α-Γ: ΢ακνπήι. Ἄγλσζηνο, Ἱεξεκίαο, 950-
650πΥ. Γξάζε πξνθήηνπ ΢ακνπήι. ὇ ΢ανὺι ρξίεηαη
πξῶηνο βαζηιηάο. Ἔλδνμε Βαζηιεία θαὶ ζάλαηνο Γαπίδ.
Βαζηιεία ΢νινκψληα. Ἀλέγεξζε κεγαινπξεπνῦο Νανῦ.
Γηαίξεζε ἑληαίνπ Βαζηιείνπ ζὲ Βφξεην (Ἰζξαὴι-΢ακάξεηα)
θαὶ Νφηην (Ἰνχδα-Ἱεξνπζαιήκ). Ἠζηθὴ θαὶ ζξεζθεπηηθὴ
παξαθκὴ ηνῦ ιανῦ. Πηψζε θαὶ ηῶλ δχν βαζηιείσλ ζὲ
Ἀζζπξίνπο (΢ακάξεηα) θαὶ Βαβπισλίνπο (Ἱεξνπζαιήκ).
60
 ΠΑΡΑΛΔΗΠΟΜΔΝΩΝ Α-Β: Ἄγλσζηνο 300 πΥ.
Ἀλαθεθαιαίσζε ηῆο ἱζηνξίαο ἀπὸ Ἀδὰκ κέρξη θαὶ ηὸ ηέινο
ηῆο βαβπισλίνπ αἰρκαισζίαο (538 πΥ). Οἱ Ἰνπδαῖνη
ἐπηζηξέθνπλ θαὶ ιακβάλνπλ ηὴλ ἄδεηα γηὰ ἀλέγεξζε ηνῦ
Νανῦ.
Δ΢ΓΡΑ΢ Α΄ (ἱεξεχο): Ἔζδξαο Α΄ 200πΥ. Γηάηαγκα
Κχξνπ γηὰ ηὴλ ἐπηζηξνθὴ ἀπὸ ηὴλ Βαβπιψληα αἰρκαισζία.
Μεηνηθεζία ἐθ Βαβπιῶλνο ὑπὸ ηὸλ Ενξνβάβει θαὶ ηὸλ
Ἔζδξα. Ἀλνηθνδφκεζε Νανῦ, ἀλάγλσζε ηνῦ Νφκνπ ἀπὸ
ηὸλ Ἔζδξα.
Δ΢ΓΡΑ΢ Β΄: Νεεκίαο 420 πΥ. ἖παλάιεςε ηῶλ
ἀλαθεξνκέλσλ ζηὸλ Ἔζδξα Α΄.
ΝΔΔΜΗΑ΢: Νεεκίαο 420 πΥ. Ἀλέγεξζε ηνηρῶλ
Ἱεξνπζαιὴκ ἀπὸ ηὸλ δηνηθεηὴ ηῆο Ἰνπδαίαο Νεεκία.
Θξεζθεπηηθὴ κεηαξξχζκηζε Ἔζδξα-Νεεκία.
ΣΩΒΗΣ: Σσβὶη 200 πΥ. Γηήγεζε γηὰ ηὴλ θξνληίδα ηνῦ
Θενῦ ζὲ δχν νἰθνγέλεηεο Ἰνπδαίσλ πνὺ δνῦζαλ αἰρκάισηνη
ηῶλ Ἀζζπξίσλ ζηὴλ Νηλεπὴ (ὁ ηπθιὸο Σσβὶη) θαὶ ζηὰ
἖θβάηαλα ηῆο Πεξζίαο (ἡ ΢άξα).
ΗΟΤΓΗΘ: Ἄγλσζηνο 200 πΥ. Ἡ ἡξσηθὴ θαὶ εὐζεβὴο
Ἰνπδὶζ θαηὰ ηὴλ πνιηνξθία ηῆο πφιεσο Βεηπινχα, εἰζῆιζε
ζηὸ ζηξαηφπεδν ηῶλ Ἀζζπξίσλ, ἐμαζθάιηζε ηὴλ
ἐκπηζηνζχλε ηνῦ ζηξαηεγνῦ ὇ινθέξλνπο θαὶ ηὸλ ζθφησζε,
παξέρνληαο ἔηζη ζηνὺο Ἰνπδαίνπο ηὴ δπλαηφηεηα λὰ
ἐιεπζεξσζνῦλ.
Δ΢ΘΖΡ: Μαξδνραῖνο 400 πΥ. Σὸ βηβιίν θαηαδεηθλχεη
ὅηη ὁ Θεὸο κεξηκλᾶ γηὰ ηὸλ ἐλ αἰρκαισζίᾳ ιαφ ηνπ ζηὴλ
Πεξζία ἐπὶ βαζηιέσο Ξεξμνπ Α΄ θαὶ ρξεζηκνπνηεῖ ηὴλ
Ἰνπδαία ἖ζζὴξ θαὶ ηὸλ ζεῖν ηεο Μαξδνραῖν γηὰ λὰ ηὸλ
ζψζεη.
ΜΑΚΑΒΑΗΩΝ Α-Γ: Ἄγλσζηνο, Ἰάζσλ Κεξπλαῖνο 130-
100 πΥ. Σὰ κεηὰ ηὸλ ζάλαην ηνῦ Μ. Ἀιεμάλδξνπ γεγνλφηα
θαὶ ἡ ὑπαγσγὴ ηῆο Παιαηζηίλεο ὑπὸ ηὸ θξάηνο ηῶλ δηαδφ-
ρσλ ηνπ ΢ειεπθηδῶλ. ὇ Ἀληηνρνο Γ΄ ὁ ἖πηθαλήο ἐζηξάθε
θαηὰ ηῆο Ἰνπδατθῆο ζξεζθείαο θαὶ παξαδφζεσο κὲ
ἀπνηέιεζκα λὰ μεζπάζεη ηὸ ἐπαλαζηαηηθὸ θίλεκα ηῶλ
Μαθθαβαίσλ πνὺ ἀπειεπζέξσζε πξνζσξηλὰ ηὴλ Παιαηζηί-
λε. ἖μπκλεῖηαη ὁ ἡξσηζκὸο ηῶλ Ἰνπδαίσλ θαὶ ὁ ὑπὲξ ηῆο
πίζηεσο θαὶ παξαδφζεσο ἀγψλαο ηνπο.
61
 ΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ Π.Δ.
Γηδαθηηθὰ ὀλνκάδνληαη ηὰ 7 βηβιία πνὺ ἔρνπλ
ζπκβνπιεπηηθὸ πεξηερόκελν θαὶ εἶλαη:
ΗΩΒ: Μσπζῆο, 1300πΥ. Πξνβιεκαηηζκὸο πεξὶ ηνῦ δεηή-
καηνο ηῆο ζενδηθίαο (γηαηί λὰ ὑπνθέξεη ὁ δίθαηνο) κὲ
ἀθνξκὴ ηὰ παζήκαηα ηνῦ Γηθαίνπ Ἰψβ.
ΠΑΡΟΗΜΗΔ΢: ΢νινκψληαο 900πΥ. ΢πιινγὴ
ζπκβνπιῶλ, παξαηλέζεσλ θαὶ γλσκηθῶλ κὲ δεκψδε ραξα-
θηήξα, θαζὼο θαὶ ἀπνθζέγκαηα ζνθῶλ ἀλδξῶλ πνὺ
ἀθνξνῦλ ζὲ ὁιφθιεξε ηὴ δσὴ ηνῦ ἀλζξψπνπ.
ΔΚΚΛΖ΢ΗΑ΢ΣΖ΢: Ἄγλσζηνο 400πΥ. Γηαηξηβὴ πεξὶ
ηνῦ πξννξηζκνῦ ηνῦ ἀλζξψπνπ, ζπληαγκέλε ζὲ πνηεηηθὴ
κνξθὴ κὲ ζπκβνπιέο, ἀπνθζέγκαηα θαὶ ζηνραζκνχο.
἖μεηάδεηαη ηὸ δήηεκα ηῆο ἀμίαο ηῆο δσῆο θαὶ ἡ πξέπνπζα
ρξήζε ηῶλ ἀγαζῶλ, ηὰ ὁπνία ζεσξνῦληαη κάηαηα, δηφηη
εἶλαη πξφζθαηξα θαὶ θζαξηά, ἀιιὰ ἀπνθηνῦλ κεγάιε ἀμία
ὅηαλ ρξεζηκνπνηνῦληαη κὲ θφβν Θενῦ θαὶ ζεβαζκὸ πξὸο
ηὶο ἐληνιέο ηνπ.
Α΢ΜΑ Α΢ΜΑΣΩΝ: ΢νινκψληαο 900πΥ. Σὸ βηβιίν
πεξηέρεη ιφγνπο ἀγάπεο κεηαμὺ ζπδχγσλ, πνχ εἰθνλίδνπλ
ηὴλ ἀγάπε ηνῦ Θενῦ κὲ ηὸ Λαφ Σνπ. Ὅκσο ηειεηψλεη
ἀπφηνκα, δηφηη κὲ ηὴλ πξνηξνπὴ ηῆο γπλαίθαο ὁ ἄλδξαο
θεχγεη θαὶ ἡ ὁινθιήξσζε ηνῦ γάκνπ ἀλαβάιιεηαη γηὰ ηὸ
κέιινλ. ΢ηὴλ Ἀπνθάιπςε (19,7) ἔρνπκε ηὴ ζπλέρεηα θαὶ
ὁινθιήξσζε ηνῦ Ἄζκαηνο κὲ ηὸ «γάκν ηνῦ Ἀξλίνπ»! Πξὸο
ηὸ «θεῦγε, ἀγαπεηέ κνπ» ηνῦ Ἄζκαηνο (8,14)
ἀληηζηνηρεῖ ηὸ «ἐιζέ! … Ναί! ἔξρνπ Κχξηε Ἰεζνῦ» ηῆο
Ἀπνθαιχςεσο (22, 17,20).
΢ΟΦΗΑ ΢ΟΛΟΜΩΝΣΟ΢: Ἄγλσζηνο 100πΥ. Ὕκλνο
πξὸο ηὴλ ΢νθία ηνῦ Θενῦ, ἡ ὁπνία ζὲ πνιιὰ ζεκεῖα παξνπ-
ζηάδεηαη ἐλππφζηαηνο (πξνζσπνηεκέλε). Παξνπζηάδεηαη ηὸ
ἔξγν ηῆο ΢νθίαο ἀπὸ ηὴλ ἀξρὴ ηῆο δεκηνπξγίαο κέρξη ηὴλ
θαηάθηεζε ηῆο Γῆο ηῆο ἖παγγειίαο ζὲ ἀληηδηαζηνιὴ κὲ ηὴλ
ἀλζξψπηλε ζνθία ηῶλ εἰδσινιαηξηθῶλ ιαῶλ.
΢ΟΦΗΑ ΢ΔΗΡΑΥ: Ἰεζνῦο πἱὸο ΢εηξὰρ 180πΥ. ΢πιινγὲο
γλσκηθῶλ, ὕκλνη πξὸο ηὸλ δεκηνπξγὸ πνὺ ἀπνθαιχπηεηαη
ζηὴ δεκηνπξγία θαὶ ηὴλ ἱζηνξία. Δὐραξηζηήξηνη ὕκλνη θαὶ
ιεηηνπξγηθνὶ ςαικνί. Ἡ ΢νθία ηνῦ Θενῦ παξνπζηάδεηαη θαὶ
ἐδῶ ἐλππφζηαηε θαὶ ἵζηαηαη πιεζίνλ ηνπ Θενῦ.
62
 ΨΑΛΜΟΙ
Σφ βηβιίν ηῶλ Φαικῶλ εἶλαη ζπιινγὴ 150 Φαικῶλ ηνῦ
Γαπὶδ θαὶ ἄιισλ γλσζηῶλ ἢ ἀγλψζησλ πνηεηῶλ.
Υξεζηκνπνηνῦλην ζηὴ ιαηξεία ηνῦ Θενῦ ηφζν ζηὸλ ἀξραῖν
Ἰζξαήι, ὅζν θαὶ ζηὴ Υξηζηηαληθὴ ἖θθιεζία.
Ἀλάινγα κὲ ηὸ πεξηερφκελφ ηνπο ρσξίδνληαη ζὲ
δνμνινγεηηθνὺο ςαικνὺο ζηνὺο ὁπνίνπο ὑκλεῖηαη ἡ δφμα
θαὶ ηὸ κεγαιεῖν ηνπ Θενῦ, ζὲ εὐραξηζηήξηνπο γηὰ ηὶο κεγά-
ιεο εὐεξγεζίεο ηνῦ Θενῦ ζηνὺο ἀλζξψπνπο θαὶ ζηὸ Λαφ
ηνπ θαὶ ζὲ ζξήλνπο, κὲ ηνὺο ὁπνίνπο ἐθθξάδεηαη ἡ ὀδχλε
ηνῦ πνηεηῆ γηὰ ηὶο πξνζσπηθὲο ἢ ἐζληθὲο ἀπνηπρίεο θαὶ
πεξηπέηεηεο θαὶ δεηεῖηαη ηὸ ἔιενο, ἡ εὐζπιαρλία θαὶ ἡ ζσ-
ηήξηα παξέκβαζε ηνῦ Θενῦ. ὇ πιένλ γλσζηὸο Φαικὸο
αὐηῆο ηῆο θαηεγνξίαο εἶλαη ὁ ςαικφο ηῆο κεηαλνίαο, ὁ 50 νο
ηνῦ Γαπίδ, ηὸ «἖ιέεζνλ κὲ ὁ Θεφο…».
Μία ἄιιε ζεκαληηθὴ θαηεγνξία Φαικῶλ εἶλαη νἱ κεζζηα-
ληθνί. Ἀλαθέξνληαη ζηὸ Πξφζσπν ηνῦ Μεζζία θαὶ πξνθε-
ηεχνπλ ηὴλ ἔιεπζε, ηὴ δσή, ηὰ Πάζε, ηὴλ Ἀλάζηαζε θαὶ ηὴ
δφμα ηνῦ Μεζζία. ΢ὲ ζηελὸ ζχλδεζκν κὲ ηνὺο
κεζζηαληθνὺο βξίζθνληαη θαὶ νἱ ἐζραηνινγηθνὶ Φαικνί,
πνὺ ἀλαθέξνληαη ζηὸ ηέινο ηῆο ἀλζξψπηλεο ἱζηνξίαο πνὺ
ζπλδπάδεηαη πάληνηε κὲ ηὴλ ἔλδνμε βαζηιεία ηνῦ Μεζζία.
Λέεη ὁ Μ. Βαζίιεηνο: «Σὸ βηβιίν ηῶλ Φαικῶλ εἶλαη θνηλὸ
ζεζαπξνθπιάθην θαιῶλ δηδαγκάησλ, πνὺ παξέρεη ζηὸλ
θαζέλα ὅ,ηη ἔρεη ἀλάγθε ἀλαιφγσο ηῆο ἐπηκειείαο, κὲ ηὴλ
ὁπνία ἐθεῖλνο ζὰ ηὸ κειεηήζεη. Ὑπάξρεη ηέιεηα ζενινγία,
πξφξξεζε ηῆο ἐλαλζξσπήζεσο ηνῦ Υξηζηνῦ, ἀπεηιή θξίζε-
σο, ἐιπίδα ἀλαζηάζεσο, θφβνο θνιάζεσο, ὑπνζρέζεηο γηὰ
ηὴ κέιινπζα δφμα ηῆο ἐπνπξαλίνπ βαζηιείαο, ἀπνθάιπςε
κπζηεξίσλ».
Ἡ ρξήζε ηνῦ Φαιηεξίνπ ζηὴλ ἖θθιεζία εἶλαη
θαζεκεξηλὴ ζὲ ὅιεο ηὶο ἱεξὲο Ἀθνινπζίεο, ἐλῶ εἶλαη ηὸ
βαζηθφηεξν θαὶ ηὸ πηὸ ἀγαπεηὸ ἀλάγλσζκα ἀπὸ ηὴλ Ἁγ.
Γξαθὴ. Δἶλαη πνιὺ ραξαθηεξηζηηθὰ ηὰ ιφγηα ηνπ . Ἁγ.Πατζί-
νπ: «἖γὼ κὲ ηὸ Φαιηήξη ληψζσ κία ἀγαιιίαζε εἶλαη ὅιν
πξνθεηεία, ὅιν παξεγνξηά. ΢ὲ κία δχζθνιε θαηάζηαζε, ἂλ
δηαβάζεηο Φαιηήξη, ληψζεηο ἀλαθνχθηζε, ιχηξσζε,
ζηγνπξηὰ ὅηη ζὰ βνεζήζεη ὁ Θεὸο».

63
 ΤΑ ΠΡΟΦΗΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ Π. Δ.
(Α΄)
Πξνθεηηθὰ ὀλνκάδνληαη ηὰ 19 βηβιία πνὺ ἔρνπλ ὡο θχξην
πεξηερφκελφ ηνπο ηὸλ πξνθεηηθὸ ιφγν. ἖πεηδή, ὅπσο ἤδε
εἴπακε, ηὸ ζρέδην ηνῦ Θενῦ ἐθηπιίζζεηαη κέζα ζηὴλ
ἱζηνξία ηνῦ Λανῦ ηνπ, ηὰ πξνθεηηθὰ βηβιία παξέρνπλ
ζεκαληηθὲο ἱζηνξηθὲο πιεξνθνξίεο.
Ζ΢ΑΪΑ΢ (὇ Κχξηνο ζψδεη): Ν. Βαζίιεην-700 πΥ. ὇
"κεγαινθσλφηαηνο" πξνθήηεο δεῖ ζὲ πεξίνδν κεγάιεο
πνιηηηθῆο, ζξεζθεπηηθῆο θαὶ θνηλσληθῆο θξίζεο κὲ πνιινὺο
ἐρζξνὺο λὰ ἐπηβνπιεχνληαη ηὴλ ὕπαξμε ηνῦ Ἰζξαήι. Βιέπεη
ηὴλ ἱζηνξία ὡο ηὸ πεδίν δξάζεσο ηνῦ Θενῦ γηὰ ηήλ
ἐθπιήξσζε ηνῦ ζθνπνῦ ηνπ, πνὺ εἶλαη ἡ ἔιεπζε ηνῦ
἖κκαλνπὴι γηὰ ὁιφθιεξε ηὴλ ἀλζξσπφηεηα. ὇ Μεζζίαο
ζὰ γελλεζεῖ ἀπὸ Παξζέλν, ἀιιὰ ζὰ ἔρεη ζεία ραξαθηεξηζηη-
θά. Ὡο "δνῦινο ηνῦ Κπξίνπ" ζὰ ζαλαησζεῖ γηὰ ράξε ηνῦ
ιανῦ, ἀιιὰ ζηὸ ηέινο ζὰ δνμαζζεῖ. Σὰ εὐεξγεηηθὰ
ἀπνηειέζκαηα ηῆο ἐμηιαζηήξηαο ζπζίαο ηνπ δὲλ ζὰ ηὰ
ἀπνιαχζεη κφλν ὁ Ἰζξαὴι ἀιιὰ θαὶ ὅια ηὰ ἔζλε.
ΗΔΕΔΚΗΖΛ (὇ Θεὸο εἶλαη ἰζρπξφο): Βαβπιψλα-550 πΥ.
Ὡο αἰρκάισηνο ὁδεγήζεθε ζηὴ Βαβπιψλα κεηὰ ηὴλ
θαηαζηξνθὴ ηῆο Ἱεξνπζαιὴκ (587πΥ), ηὴλ ὁπνία ἀπνδίδεη
ζηὴλ ἀζέηεζε ηῆο Γηαζήθεο. Πξνιέγεη ηὴλ θαηαζηξνθὴ ηῆο
Βαβπιψλαο, ηὴλ ἐπηζηξνθὴ ηνῦ ιανῦ θαὶ ηὴ δφμα θαὶ ηὸ
κεγαιεῖν ηῆο λέαο Ἱεξνπζαιήκ, ζηὴλ ὁπνία ζὰ βαζηιεχζεη
ὁ Μεζζίαο.
ΓΑΝΗΖΛ (Κξηηήο κνπ ὁ Θεφο): Βαβπιψλα-550 πΥ.
Νεαξὸο αἰρκάισηνο ζηὴ Βαβπιψλα καδὶ κὲ ηνὺο Σξεῖο
Παῖδεο κὲ ηὴ βνήζεηα ηνῦ Θενῦ δηέπξεςε ζὲ ὕπαηα θξαηηθὰ
ἀμηψκαηα ἀιιὰ παξφια αὐηὰ θξάηεζε ηὴλ πίζηε ζηὸ Θεφ.
Σὰ πεξίθεκα πξνθεηηθὰ ὁξάκαηά ηνπ θαλεξψλνπλ ηὴλ
ἐμέιημε ηῆο παγθφζκηαο ἱζηνξίαο κέρξη ηὴ ξσκατθὴ ἐπνρή,
ἀιιὰ θαὶ ἐθηείλνληαη ζηὴ κεζζηαληθὴ βαζηιεία ζηὰ ἔζραηα
ηῆο ἀλζξψπηλεο ἱζηνξίαο. ἖ληππσζηαθὸ εἶλαη ηὸ ὅξακα ηνῦ
Μεζζία ὡο «Τἱνῦ ηνῦ ἀλζξψπνπ».
64
 ΗΔΡΔΜΗΑ΢ (὇ Κχξηνο ἀλπςψλεη): 600 πΥ Ἔδξαζε
ἀξρηθὰ ζηὴλ Ἱεξνπζαιὴκ ὅπνπ πξνθεηεχνληαο ηὰ
ἐπεξρφκελα δεηλὰ ἀπὸ Αἰγππηίνπο θαὶ Βαβπισλίνπο
δεηνῦζε ἀπὸ ηὸλ ιαὸ ηὴ δηαηήξεζε ηῆο πίζηεο πξὸο ηὸλ
Θεφ, ηὴλ θαζαξφηεηα ηῆο ιαηξείαο θαὶ ηὴλ εἰιηθξηλή κεηά-
λνηά ηνπ. Γηὰ ηὶο πξνθεηεῖεο ηνπ αὐηὲο θπιαθίζηεθε ἀπὸ
ηνὺο Ἰνπδαίνπο ἄξρνληεο θαὶ ἀπειεπζεξψζεθε κὲ ηὴλ θαηά-
ιεςε ηῆο Ἱεξνπζαιὴκ ἀπὸ ηνὺο Αἰγππηίνπο. ΢πλέρηζε ηὸ
πξνθεηηθφ ηνπ ἔξγν θαὶ ὑπέζηε λένπο δησγκνὺο ὡο ἐρζξὸο
ηῶλ Αἰγππηίσλ. Ἀιιὰ ὅηαλ νἱ Αἰγχπηηνη ληθήζεθαλ ἀπὸ ηὸλ
Ναβνπρνδνλφζνξα ηὸ 605 π.Υ. ἐμ αἰηίαο ηνῦ πξνθεηηθνῦ
ηνπ ιφγνπ ἐθδηψρζεθε ἀπὸ ηὴλ Ἱεξνπζαιὴκ θαὶ θαηέθπγε
ζηὴλ Αἴγππην, ὅπνπ βξῆθε νἰθηξὸ ζάλαην δηὰ
ιηζνβνιηζκνῦ ἀπὸ ζπκπαηξηῶηεο ηνπ.
ΒΑΡΟΤΥ (Δὐινγεκέλνο): 600 πΥ. Πηζηὸο καζεηὴο θαὶ
γξακκαηέαο ηνῦ πξνθήηε Ἱεξεκία.
ΘΡΖΝΟΗ ΗΔΡΔΜΗΑ: 600 πΥ. Πεξηέρεη ζξήλνπο γηὰ ηὴλ
θαηαζηξνθὴ ηῆο Ἱεξνπζαιὴκ ιφγῳ ηῶλ ἁκαξηηῶλ θαὶ ηῆο
ἀπνζηαζίαο ηνῦ ιανῦ ηεο.
ΔΠΗ΢ΣΟΛΖ ΗΔΡΔΜΗΑ: 600 πΥ. ἖πηζηνιὴ πξὸο ηνὺο
Ἰνπδαίνπο πνὺ ὁδεγνῦληαλ αἰρκάισηνη ζηὴ Βαβπιψλα, λὰ
παξακείλνπλ πηζηνὶ ζηὸ Θεφ. Πεξηγξάθεηαη ἡ καηαηφηεηα
ηῶλ εἰδψισλ θαὶ δίδεηαη ὑπφζρεζε ηνῦ Θενῦ γηὰ ἐπηζηξνθὴ
ζηὴ γῆ Ἰζξαήι.
ΑΒΒΑΚΟΤΜ (὇ παηὴξ ἀλέζηε): Ν. Βαζίιεην-600 πΥ.
἖θθξάδεηαη ἡ ἀπνξία θαὶ ηὸ παξάπνλν γηαηί λὰ ὑπνθέξνπλ
νἱ εὐζεβεῖο ἀπὸ ηνὺο ἀζεβεῖο. ὇ Θεὸο ηνῦ ἁπαληᾶ ὅηη
ρξεζηκνπνηεῖ ἕλα ἀζεβῆ ιαὸ γηὰ λὰ παηδαγσγήζεη ηὸλ Λαφ
ηνπ. Ἀιιὰ ἡ ἐπηθξάηεζε ηνῦ ἀζεβνῦο ζὰ εἶλαη πεξηνξηζκέ-
λε. ΢ηὸ ηέινο «ὁ δίθαηνο ζὰ δήζεη δηὰ ηῆο πηζηφηεηφο ηνπ».
Ἔηζη ὁ πξνθήηεο ηαιαλίδεη ηὸλ ἐρζξὸ γηὰ ηὴλ ἐπηθείκελε
θαηαζηξνθή ηνπ.

65
 ΤΑ ΠΡΟΦΗΤΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ Π.Δ.
(Β΄)
ΑΓΓΑΗΟ΢ (὇ γελλεζείο ζὲ ἡκέξα ἑνξηῆο): Ν. Βαζίιεην-
520 πΥ. Πέληε ιφγνη πξὸο ηὸλ Ενξνβάβει, πνιηηηθὸ
δηνηθεηὴ ηῆο Ἱεξνπζαιὴκ θαὶ παξφηξπλζε γηὰ ηὴλ
ἀλνηθνδφκεζε ηνῦ θαηαζηξαθέληνο ἀπὸ ηνὺο Βαβπισλίνπο
(587 πΥ) Νανῦ. ὇ λένο Ναὸο γηὰ ηὸλ Ἀγγαῖν εἶλαη εἰθφλα
ηνῦ κέιινληνο Νανῦ ηῆο Μεζζηαληθῆο βαζηιείαο κὲ
θαζαξὴ θαὶ ἄκσκε ιαηξεία ηνῦ Θενῦ.
ΑΜΩ΢ (὇ βαζηάδσλ): Β. Βαζίιεην-750 πΥ. Ἡ εὐκάξεηα
ηνῦ ιανῦ θαὶ ἡ ἀλππαξμία θηλδχλσλ ἀπὸ ἀιιφθπινπο ιανὺο
εἶρε ραιαξψζεη ηὰ ἤζε θαὶ ἡ ιαηξεία ηνπ εἶρε λνζεπζεῖ ἀπὸ
ηὴλ εἰδσιηθὴ ιαηξεία. ὇ πξνθήηεο θαηαδηθάδεη ηὴ λνζεπ-
κέλε ιαηξεία. Πξναλαγγέιιεη ηὴλ θαηαζηξνθὴ ηνῦ ζπζηα-
ζηεξίνπ ἀιιὰ θαὶ ηὴλ παιηλφξζσζε ηῆο Γαβηδηθῆο βαζηιεί-
αο ὑπὸ ηὸλ Μεζζία.
ΕΑΥΑΡΗΑ΢ (὇ Κχξηνο ἐλζπκεῖηαη): Ν. Βαζίιεην-520 πΥ.
Κεληξηθὸ ζέκα ἡ ἀλέγεξζε ηνῦ Νανῦ, ὁ ὁπνῖνο εἰθνλίδεη ηὴ
λέα Ἱεξνπζαιήκ. ὇ Μεζζίαο ὡο βαζηιηὰο ζὰ εἰζέιζεη
παλεγπξηθὰ πάλσ ζὲ ὄλν θαὶ ζὰ ἀλαγλσξηζηεῖ "κέρξη πεξά-
ησλ ηῆο γῆο". Ἡ βαζηιεία ηνπ ζὰ πεξηιάβεη πηζηνὺο ἀπὸ
ὅια ηὰ ἔζλε.
ΗΩΖΛ (Κχξηνο ὁ Θεφο): Ν. Βαζίιεην- 850 πΥ. Πξναλαγ-
γέιιεη ηὶο ζπλέπεηεο πνὺ ζὰ ἀθνινπζήζνπλ ηὴλ “ἡκέξα
Κπξίνπ”, πνὺ ζὰ ἐπέιζεη ἐπὶ ηνῦ ἀζεβνῦο ιανῦ. Μφλν ἡ
κεηάλνηα ζὰ θέξεη ηὴλ εὐινγία ηνῦ Θενῦ ζηὸλ Ἰζξαήι.
Πξνεῖδε ηὴλ θάζνδν ηνῦ Ἁγ. Πλεχκαηνο ηὴλ ἡκέξα ηῆο
Πεληεθνζηῆο, πνὺ ζὰ εἶλαη πξφζθιεζε γηὰ ζχλαμε ὅισλ
ηῶλ ιαῶλ ζηὸ λνεηὸ Ὅξνο ΢ηῶλ.
ΗΩΝΑ΢ (Πεξηζηεξά): Β. Βαζίιεην-700 πΥ. Μὲ ηὴλ πεξη-
πέηεηα ηνῦ Ἰσλᾶ θαλεξψλεηαη ὅηη ἡ ἀγάπε ηνῦ Θενῦ ηνῦ
Ἰζξαὴι ἐθηείλεηαη θαὶ ζηὰ ἄιια ἔζλε θαὶ δὲλ πεξηνξίδεηαη
κφλν ζηὸλ ἐθιεθηὸ Ἰζξαήι. ὇ Θεὸο ἀπνδέρεηαη ηὴλ κεηά-
λνηα θαὶ πξνζεπρὴ ὅισλ ηῶλ ιαῶλ.
66
ΜΑΛΑΥΗΑ΢ (὇ Ἄγγειφο κνπ): 430 πΥ. Ἔιεγρνο
Ἰνπδατθνῦ ιανῦ, ἱεξαηείνπ θαὶ ηῶλ ἁκαξηηῶλ ηνῦ ιανῦ
ἰδηαηηέξσο δὲ ηῶλ κεηθηῶλ γάκσλ πνὺ ἀιινηψλνπλ ηὴλ
πίζηε. Πξναλαγγέιιεηαη ἡ ἔιεπζε ηνῦ Μεζζία θαὶ ὁ
ἐγθαηληαζκὸο κίαο λέα ιαηξείαο. Θὰ πξνεγεζεῖ ηῆο
ἐιεχζεψο ηνπ ὁ Ἠιίαο. Σνλίδεηαη ἡ ἀγάπε ηνῦ Θενῦ γηὰ ηὸλ
Ἰζξαὴι ἀιιὰ θαὶ ἡ ἄξλεζε ηνῦ Λανῦ, πνὺ ζὰ θηάζεη ζηὸ
ζεκεῖν λὰ «θεληήζεη» ηὸλ Θεφ.
ΜΗΥΑΗΑ΢ (Πνηὸο ζὰλ ηὸλ Κχξην;): Ν. Βαζίιεην-700 πΥ.
Δἶλαη ὁ πξνθήηεο ηῆο θνηλσληθῆο δηθαηνζχλεο θαὶ ὁ
ὑπεξαζπηζηὴο ηῆο θαζαξῆο ιαηξείαο, ἀπαιιαγκέλεο ἀπὸ
μέλα ζηνηρεῖα. Μέκθεηαη ηνὺο ἄξρνληεο, ηὸ ἱεξαηεῖν θαὶ ηὸ
ιαὸ θαὶ ηῶλ δχν Βαζηιείσλ πνὺ ἐπαλαπαχνληαη ζηὴλ
ηππηθὴ ζξεζθεπηηθφηεηα θαὶ πξνζθνξὰ ιαηξείαο, ρσξὶο
δηθαηνζχλε, ἀγάπε θαὶ ηαπείλσζε. Σὰ ηξία αὐηὰ ζηνηρεῖα
ἀπνηεινῦλ ηὰ βαζηθὰ ραξαθηεξηζηηθά ηεο ἀιεζνῦο ζξε-
ζθείαο.
ΝΑΟΤΜ (Παξεγνξεηήο): 650 πΥ. Πξνθεηεία πεξὶ ηῆο
πηψζεσο ηῆο Νηλεπῆ (Ἀζζπξίσλ) ὑπὸ ηῶλ Βαβπισλίσλ θαὶ
παξακπζία ζὲ ὅζνπο ἐιπίδνπλ ζηὸλ Κχξην.
ΟΒΓΗΟΤ (Γνῦινο Κπξίνπ): 600 πΥ. Ἀπεηιεηηθὸο ιφγνο
θαηὰ ἖δψκ, ὡο ζπλελφρνπ γηὰ ηὴλ θαηαζηξνθὴ ηῆο
Ἱεξνπζαιὴκ θαὶ παξακπζεηηθὸο ιφγνο γηὰ ἀπνθαηάζηαζε
ηνῦ Λανῦ θαηὰ ηὴλ κεζζηαληθὴ «ἡκέξα Κπξίνπ».
΢ΟΦΟΝΗΑ΢ (὇ Κχξηνο πξνζηαηεχεη): Ν. Βαζίιεην-650
πΥ. Κιήζε ηνῦ ιανῦ ζὲ κεηάλνηα θαὶ δηαβεβαίσζε γηὰ ηὴλ
ἀγάπε ηνῦ Θενῦ. Ἡ κέιινπζα θξίζε πεξηγξάθεηαη ὡο "ἡ
ἡκέξα Κπξίνπ" θαὶ πξναλαγγέιιεηαη ἡ ἐπηζηξνθὴ ηῶλ
ἐζλῶλ θαὶ ἡ θάζαξζε θαὶ ἀλαθαίληζε ηῆο Ἱεξνπζαιήκ, ὡο
λέαο πιένλ Ἱεξνπζαιήκ.
Ω΢ΖΔ (὇ Κχξηνο ζψδεη): Β. Βαζίιεην-750 πΥ. ὇ πεξηπε-
ηεηψδεο γάκνο ηνῦ πξνθήηε, ἐμεηθνλίδεη ηὴλ ἀγάπε ηνῦ
Θενῦ πξὸο ηὸλ ἀλάμην αὐηῆο ιαφ ηνπ θαὶ ηὴλ ἀπηζηία θαὶ
ἀπνζηαζία ηνῦ ιανῦ. Ἡ πξνζθχλεζε ηῶλ μέλσλ ζεῶλ
ραξαθηεξίδεηαη “κνηρεία” θαὶ ἐπηζχξεη ηὴλ θξίζε ηνῦ Θενῦ
γηὰ λὰ ηὸλ δηαπαηδαγσγήζεη.
67
 ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΠΕΛΗ
ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΥ
ΤΟΥ Ι. Ν. ΑΓ. ΝΙΚ ΟΛΑΟΥ ΠΑΤ ΡΩΝ
Σήλ Κπξηαθή 30.4.2017 ὁ θ. Νηθφιανο Καπέιεο κεηά ἀπφ
48 ρξφληα πξνζθνξᾶο ζηφ ἱεξφ Ἀλαιφγην, ἀπφ ηά ὁπνῖα ηά
33 ρξφληα δηαθνλίαο ὡο Λακπαδάξηνο ζηφλ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθν-
ιάνπ Παηξῶλ, ὑπέβαιε ηήλ παξαίηεζή ηνπ. ΢έ ζπγθηλεηηθή
πξνζιαιηά ηνπ ἀλαθάιεζε ζηή κλήκε ηνπ πεξηζηαηηθά ἀπφ
ηήλ κηθξή ηνπ ἀθφκα ἡιηθία, ὅηαλ ὡο κηθξφο ἐλνξίηεο ηνπ
Ἁγ. Νηθνιάνπ ἀλέβεθε ζηφ Ἀλαιφγην ηνῦ Νανῦ. Ἰδηαίηεξε
ἀλαθνξά ἔθαλε ζηφ δάζθαιφ ηνπ θαί ἀείκλεζην πξσηνςάι-
ηε ηνῦ Νανῦ καο ΢ππξίδσλα Γεσξγαθφπνπιν κέ ηφλ ὁπνῖν
ζπλεξγάζηεθε 27 ρξφληα θαί θαηέιεμε εὐραξηζηψληαο ηνχο
ἱεξεῖο, ηφλ ζεκεξηλφ πξσηνςάιηε θαί ηνχο ἐλνξίηεο.
΢ηήλ ἀληηθψλεζή ηνπ ὁ πξφεδξνο ηνῦ ἖θθι. ΢πκβνπιίνπ
π. Ἀλαζηάζηνο ηφληζε κεηαμχ ἄιισλ: «Ννκίδσ ὅηη ἐθθξάδσ
ηήλ θνηλή ζπλείδεζε ηῆο ἐλνξίαο καο ιέγνληαο ὅηη ὁ θ.
Καπέιεο ζηήλ πνιπεηή, 33εηή, ἱεξνςαιηηθή ηνπ δηαθνλία
ζηφλ Ἱ. Ναφ καο, κέ ηήλ ὅιε ηνπ παξνπζία θαί ηήλ ἐλ γέλεη
δηαγσγή ηνπ ἀλαδείρζεθε πξαγκαηηθά ἄμηνο, ηηκψληαο ηφ
ἱεξφ ἀλαιφγην ηνῦ Νανῦ καο. Καιιηέξγεζε ηφ κνπζηθφ
ηάιαλην πνχ ηνῦ ἔδσζε ὁ Θεφο ὡο δνῦινο ἀγαζφο θαί κέ
ζεκλφηεηα, ἱεξνπξέπεηα θαί ἀμηνκίκεην ιεηηνπξγηθφ
ἦζνο ζηεθφηαλ πάληνηε ζηφ ἀλαιφγην. Ἄμην, ἐπίζεο,
ἐπηζεκάλζεσο εἶλαη ηφ ἐλδηαθέξνλ ηνπ θαί ἡ ἀγάπε ηνπ γηά
ηήλ πξφνδν ηῆο ἐλνξίαο θαί ηφ πλεῦκα ζπλεξγαζίαο πνχ
ἐπέδεημε».
Ἡ ἐλνξία πξνζέθεξε ζηφλ θ. Καπέιε ἀξγπξή πιαθέηα
κέ ἐγράξαθην ηφ ζρέδην ηνῦ Νανῦ θαί ἐπηγξαθή. ΢έ
ἀληηθαηάζηαζε ηνῦ θ. Καπέιε ἐπειέγε ὡο Λακπαδάξηνο
ηνῦ Νανῦ ὁ ἐθπαηδεπηηθφο θ. Μαξῖλνο Παπαγεσξγάθεο.

68
 ὇ Λακπαδάξηνο ηνῦ Ἱ. Νανῦ θ. Νηθ. Καπέιεο,
κεηά ἀπό 33 ρξόληα δηαθνλίαο,
ἀπνραηξεηᾶ ηό Ἀλαιόγην ηνῦ Ἁγ. Νηθνιάνπ.

«Εἰο ἔλδεημηλ ηηκῆο θαί εὐγλσκνζύλεο εἰο ηόλ θ. Νηθόιανλ Καπέιε,

Λακπαδάξην ηνῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθνιάνπ Παηξῶλ δηά ηήλ
ηξηαθνληαεηή ζενθηιή ἱεξνςαιηηθή δηαθνλία ηνπ (1984-2017).
Ἡ Ἐλνξία ηνῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθνιάνπ Παηξῶλ».
69
Ἀπό ηήλ παλήγπξε ηῆο ἐλνξίαο καο

70
Ἀπό ηήλ παλήγπξε ηνῦ παξεθθιεζίνπ Ἱ. Ν. Εἰζνδίσλ

Καηαλπθηηθόο Ἑζπεξηλόο ζηνλ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθνιάνπ

71
Ἀπό ηήλ Παλήγπξε ηνῦ παξεθθιεζίνπ
ηνῦ Ἁγ. Πατζίνπ ηῆο ἐλνξίαο καο

72
«Ἐλ Ἰνξδάλῃ βαπηηδνκέλνπ ζνπ, Κύξηε…»

Ἀθνινπζία ηῶλ Ἐγθσκίσλ ηῆο Θενηόθνπ

θαηά ηόλ Ἑζπεξηλό ηῆο ἑνξηῆο
73
 Κπξηαθή ηῆο ὆ξζνδνμίαο
ζηόλ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθνιάνπ Παηξῶλ

὇ π. Πέηξνο Φίξο ἱεξνπξγῶλ ζηόλ Ἱ. Ναό καο

74
 Πεξηθνξά ηνῦ Ἐπηηαθίνπ ηνῦ Ἱ. Ν. Εἰζνδίσλ (πάλσ)
θαη ἐπηζηξνθή ηνῦ Ἐπηηαθίνπ ζηόλ Ἱ. Ν. Ἁγ. Νηθνιάνπ (θάησ)

75
 «Παΐσιον τιμήσωμεν πιστοί…»

Σφ δηήκεξν ΢άββαην – Κπξηαθή 30-31 Μαξηίνπ 2013,

ἡ ἐλνξία καο δηνξγάλσζε ἐθδειψζεηο (ἑζπεξίδα,
Ἀξρηεξαηηθή Θ. Λεηηνπξγία θαί Ἱ. Μλεκφζπλν) πξφο
ηηκήλ ηνῦ ὇ζίνπ Πατζίνπ ηνῦ Ἁγηνξείηνπ, κέ ἀζξφα
πξνζέιεπζε θιήξνπ θαί ιανῦ.
Σφ Κέληξν Δλνξηαθήο Γηαθνλίαο πξνρψξεζε ζέ
ἔθδνζε κέ ηίηιν «Παΐζηνλ ηηκήζσκελ πηζηνί…», Πά-
ηξα 2016 ζ.ζ. 80, ἡ ὁπνία πεξηιακβάλεη ὅιεο ηίο πξν-
ζθσλήζεηο, ηίο ὁκηιίεο θαί πινχζην θσηνγξαθηθφ ὑιηθφ
ἀπφ ηφ δηήκεξν ηῶλ ἐθδειψζεσλ πξφο ηηκήλ ηνῦ ὇ζίνπ
Πατζίνπ. ΢ηφ παξάξηεκα δεκνζηεχεηαη ἐπηζηνιή ηνῦ
Ἁγίνπ πξφο ηφλ Γηεπζπληή ηνῦ ὆ξζνδφμνπ Σχπνπ,
ἀξρηκ. Υαξάιακπν Βαζηιφπνπιν (23.1.1969), πνχ πα-
ξακέλεη θαί ζήκεξα ηξαγηθά ἐπίθαηξε, δηφηη ἀθνξᾶ ζέ
θξίζηκα δεηήκαηα ηῆο πίζηεσο, ηά ὁπνῖα ηαιαηπσξνῦλ
ηήλ ὆ξζφδνμε ἖θθιεζία καο ζέ παλνξζφδνμν ἐπίπεδν,
ἀιιά ηαπηφρξνλα ἀλαδεηθλχνπλ ηφλ Ἅγην αὐζεληηθφ
δηδάζθαιν, ὁκνινγεηή ηῆο πίζηεψο καο θαί πνιέκην ηῶλ
θάζε ινγῆο δηαζηξεβιψζεσλ ηῆο Δὐαγγειηθῆο Ἀιήζεηαο,
εἴηε αὐηή ζπληειεῖηαη ζηίο αἱξέζεηο ηνῦ Παπηζκνῦ θαί
Πξνηεζηαληηζκνῦ εἴηε θαί ἐληφο ηῆο ἖θθιεζίαο καο
(Οἰθνπκεληζκφο, ἄθξηηνο Εεισηηζκφο).
Παξαδίδνπκε ζηφλ θηιάγην ιαφ καο ηή κηθξή αὐηή
ζπκβνιή ηῆο ἐλνξίαο καο κέ ηήλ εὐρή θαί πξνζεπρή ὁ
Ἅγηνο Παΐζηνο λά κᾶο ἐλδπλακψλεη ζηίο δπζθνιίεο θαί
ηνχο πεηξαζκνχο ηῆο δσῆο, λά κᾶο θσηίδεη ζηά ἔξγα καο
θαί λά κᾶο ραξηηψλεη ὥζηε λά ἀμησζνῦκε ὅινη ηῆο
αἰσλίνπ δσῆο θαί καθαξηφηεηνο.
76
77
 Πξόθεηηαη γηά κηά ζεηηθή, Ὁπθόδοξη ἀπάνηηζη
ζηήν ἔνηεσνη πποώθηζη ηηρ ‘νέαρ ἐποσῆρ’ καί
ηοῦ ἀποκπςθιζμοῦ ζηή νέα γενιά.
Πξνζθέξεη πινύζηεο πιεξνθνξίεο γηά κηθξνύο
θαί κεγάινπο, πνιύηηκα πλεπκαηηθά ἀληηζώκαηα
θαί κελύκαηα δωῆο.
Μία ζαπκάζηα ζεηξά βηβιίωλ πνύ θάζε γνληόο,
ἐθπαηδεπηηθόο θαί θαηερεηήο ζα πξέπεη λά πξνω-
ζήζεη!

78
 Γεράζιμοσ Μικραγιαννανίηοσ - Χρ. Μοζτόβη
Παρακλητικός Κανών εἰς τόν Ἅγ. Νικόλαον
Ἡ Παράκληζη ηοῦ Ἁγίοσ μας μέ ἀπόδοζη ζηά
νεοελληνικά.Ἕνα μικρό βοήθημα γιά ηήν καλύηερη
καηανόηζη ηῆς λαηρείας μας.

Γ. Δ. Μαρκάκη - Ν. Ἰ. Πιέρροσ
«καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν ταρισάμενος»
Πρόκειηαι γιά μία ἔκδοζη ζέ υηθιακό δίζκο (dvd)
μέ ηήν ἑρμηνεία ηῆς εἰκόνος ηῆς Ἀναζηάζεφς ζέ
ζκηνοθεζία Γ. Δ. Μαρκάκη καί κείμενα Ν.Ἰ. Πιέρ-
ροσ. Τό μεγαλύηερο μέρος ηῆς ἐκδόζεφς διαηέθηκε
δφρεάν.

79
 Παξάθιεζε ζηνλ Ἅγ. Νηθόιαν
θαί ηόλ Ἁγ. Παΐζην

἖θδνηηθή παξαγσγή: Π. Κνχιεο - Πάηξα

Κείκελα-ἐπηκ. ἐθδφζεσο: π. Ἀλαζη. Γθνηζφπνπινο

80
 ΙΕΡΟΨΑΛΣΕ΢ Ι. ΝΑΩΝ
Κωλ/λνο ΢ηεθαλόπνπινο, Μαξίλνο Παπαγεωξγάθεο,
Κνζκάο Κνύιεο, Μηραήι Μαθξίδεο
θαὶ Γ. Μήιαο, (ἐζεινληηθὴ πξνζθνξὰ)
ΝΕΩΚΟΡΟ΢ : Βαζίιεηνο Σζνπκάλεο

ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΚΑΣΗΧΗ΢ΕΩ΢
π. Ἀλαζη. Γθνηζόπνπινο, θ. Νίθνο Κνπζηνπξάθεο
πξεζβπηέξα θα Μαξία Φηιηππάηνπ-Γθνηζνπνύινπ,
Μαξία-Ἀθξνδίηε Ραπηνπνύινπ-Μνλνθξνύζνπ,
Πνιπμέλε Καλειινπνύινπ, Κιεκεληία Καξαγηάλλε

ΦΡΟΝΣΙ΢ΣΗΡΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ
Ἀγγιηθὰ : Ἀλαζηαζία Μαθξή, Ἀλζή Ἐιεπζεξηάδε
Φηινινγηθὰ : Νίθε Μνπδαθηώηε, Γέζπνηλα Κνπθέζε
Φπζηθὴ-Μαζεκαηηθά: Ἀλδξέαο ΢ωηεξόπνπινο
ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΟΝΙΑ
ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ
θ. ΢η. Ἀγγειαθόπνπινο θα Μ. Κνιόκβνπ
θ. Φ. Γηαλλόπνπινο θα Ἑι. Κνληνπαλάγνπ
θ. Π. Γεκαθόπνπινο θα Μ. Κόξδα
θ. Β. Εαραξόπνπινο θα Δὐ. Λαιηώηε
θ. Β. Εεζηκάηνο θα Ἀλ. Μαθξὴ
θ. Ν. Καπέιεο θα Δὐ. Μαιινπνύινπ
θ. ΢. Κηξθὼθ θα Οὐξ. Μαξθνπηζᾶ
θ. Γ. Κωιέηηεο θα Ἐι. Μήια
θ. Ν. Λνπθόπνπινο θα Αἰθ. Μνπδαθηώηε
θ. Ἄγγ. Μπάξθαο θα ΢η. Μνπδαθηώηε
θ. Ἀζαλ. Παξαζθεπάο θα Ν. Πέηηα
θ. Φ. Πεξηζηεξόπνπινο θα Λ. Παπαθωλζηαληίλνπ
θ. Ἰω. Ραπηόπνπινο θα Φωη. Πέηηα
θ. Ν. ΢αινγηάλλεο θα Ἀλδξ. Ραπηνπνύινπ
θ. Ἰω. Φξαγθνύιηαο θα Ἀι. ΢αινγηάλλε
θα Κ. Γηαλλνπνύινπ θα Γ. ΢παλνῦ
θα Μ. Γεκαθνπνύινπ θα Αἰθ. ΢ωηεξνπνύινπ
θα Ἀγγ. Γεκεηξνπνύινπ θα Ἰω. Σζεγγξέλε
θα Β. Εαθεηξνπνύινπ θα Γ. Σζεθνύξα
θα Σ. Εαθεηξνπνύινπ θα. Αλ. Σζηλνύθα
θα Ἰω. Θενδώξνπ θα Ἰω. Κωλζηαληαξνπνύινπ
 Ἡ ἐξέδρα τῆς τελετῆς τῆς Ἀναστάσεως καί
τό παρεκκλήσιο τῆς ἐνορίας μας, ὁ Ἰ. Ν. Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου