Pelan Strategik Pembestarian Sekolah - Final2

BAHAGIAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Pelan Strategik
Pembestarian Sekolah
2016 – 2020
Bahagian Teknologi Pendidikan

Kementerian Pendidikan Malaysia
Kuala Lumpur
2016
diterbitkan oleh:
BAHAGIAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA
Pesiaran Bukit Kiara
50604 KUALA LUMPUR
Tel: 03-2081 7777 Faks: 03-2081 7788
Web: btp.moe.gov.my/btp/
©Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia 2016

Cetakan Pertama 2016
Hakcipta terpelihara. Semua bahagian dalam buku ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara
yang boleh dipergunakan lagi atau dipindahkan, dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang cara, baik
secara sebahagian atau keseluruhan, tanpa izin bertulis daripada Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
Perpustakaan Negara Malaysia

Data Pengkatalogan-dalam-Penerbitan
Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia

Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 - 2020 / Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan
Malaysia.
ISBN:
1. Pendidikan--Pengurusan sekolah I. Judul
371.2
KANDUNGAN
KANDUNGAN ........................................................................................ 5
KATA ALU-ALUAN ................................................................................... 8
RINGKASAN EKSEKUTIF ............................................................................ 9
BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH ............................................ 10
Pengenalan ...................................................................................... 10
Perkembangan Instruksi Berteraskan ICT ................................................... 10
Koridor Raya Multimedia (Multimedia Super Corridor) ................................... 12
Sekolah Bestari ................................................................................. 13
Komponen Sekolah Bestari ................................................................. 13
Ciri-ciri Sekolah Bestari ..................................................................... 14
Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari ......................................................... 14
Pembestarian Sekolah ......................................................................... 15
Matlamat Pembestarian Sekolah ........................................................... 15
Pencapaian Pembestarian Sekolah ........................................................ 15
Aspirasi Negara ................................................................................. 19
Rancangan Malaysia Ke-11 .................................................................. 19
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 – 2025 ................................. 20
Digital Malaysia............................................................................... 21
Aspirasi Pembestarian Sekolah: Fokus Gelombang 4 Fasa 2 (2016 – 2020) ............. 22
BAB 2: HALA TUJU STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH .................................... 24
Pengenalan ...................................................................................... 24
Tujuan Dokumen Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ................................. 24
Visi, Misi dan Dasar Pembestarian Sekolah ................................................. 25
Visi ............................................................................................. 25
Misi ............................................................................................. 25
Dasar Pembestarian Sekolah ............................................................... 25
Strategi Pelaksanaan Pembestarian Sekolah ............................................. 25
5 KANDUNGAN | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

Kerangka Konsep Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ................................ 26
Matlamat Strategik Pembestarian Sekolah ................................................. 27
Teras Strategik Pembestarian Sekolah ...................................................... 28
Hubungan Teras dan Objektif Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ................. 29
Analisis SWOT .................................................................................. 30
Kekuatan (Strengths) ....................................................................... 30
Kelemahan (Weaknesses) .................................................................. 30
Peluang (Opportunities) .................................................................... 31
Cabaran (Threats) ........................................................................... 31
BAB 3: TERAS 1- PEMBESTARIAN PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN SEKOLAH ............ 32
Pengenalan ..................................................................................... 32
Pemimpin Sekolah Yang Efektif .............................................................. 32
Peranan dan Tanggungjawab Pemimpin Sekolah .......................................... 33
Strategi .......................................................................................... 33
Pelan Tindakan ................................................................................. 34
BAB 4: TERAS 2 - PEMBESTARIAN PENGAJARAN GURU ....................................... 40
Pengenalan ..................................................................................... 40
Pengetahuan Guru ............................................................................. 40
Rangkakerja Kompetensi ICT Untuk Guru UNESCO (UNESCO ICT Competency
Framework for Teachers) ..................................................................... 41
Peranan dan Tanggungjawab Guru .......................................................... 42
Strategi .......................................................................................... 43
Pelan Tindakan ................................................................................. 44
BAB 5: TERAS 3 - PEMBESTARIAN PEMBELAJARAN MURID ................................... 48
Pengenalan ..................................................................................... 48
Murid Abad Ke-21 .............................................................................. 48
Kemahiran Abad Ke-21 ........................................................................ 49
Aspirasi Murid dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 -2025 . 52
Aspirasi Murid dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2015–2025)
Pendidikan Tinggi .............................................................................. 54
Piawaian bagi Pembelajaran Abad Ke-21 ................................................... 54
Strategi Pelaksanaan .......................................................................... 56
Pelan Tindakan ................................................................................. 56
BAB 6: TERAS 4 - PEMERKASAAN SOKONGAN BERTERUSAN ................................. 59
Pengenalan ..................................................................................... 59
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | KANDUNGAN 6

Struktur Tadbir Urus Pembestarian Sekolah ................................................ 59
Peranan dan Fungsi .......................................................................... 59
Ciri-ciri Pemimpin Pendidikan Abad ke-21 .................................................. 62
Perkongsian Pintar ............................................................................. 63
Strategi .......................................................................................... 64
Pelan Tindakan ................................................................................. 65
BAB 7: PENUTUP................................................................................... 69
Pengenalan ...................................................................................... 69
Faktor Kejayaan Kritikal ....................................................................... 69
Harapan Masa Hadapan ........................................................................ 70
SINGKATAN ......................................................................................... 71
BIBLIOGRAFI........................................................................................ 72
JAWATANKUASA ................................................................................... 74
7 KANDUNGAN | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

KATA ALU-ALUAN
Penerbitan Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020

merupakan satu langkah Bahagian Teknologi Pendidikan
Kementerian Pendidikan Malaysia membantu sekolah dalam
proses membestarikan sekolah masing-masing. Pembestarian
Sekolah merupakan inisiatif Kementerian Pendidikan Malaysia
(KPM) untuk mengupaya sekolah dalam pengajaran dan
pembelajaran (PdP) serta pengurusan dan pentadbiran sekolah (PdT) melalui penggunaan
teknologi yang optimum bagi melahirkan murid yang holistik, kreatif, inovatif, berkebolehan
berfikir secara kritis dan menyelesaikan masalah, kompeten serta cekal menghadapi cabaran
alam persekolahan dan kehidupan abad ke-21.
Pembestarian sekolah memerlukan perancangan strategik bersepadu yang mengambil kira

keperluan infrastruktur ICT, pembangunan sumber manusia dan kelestarian demi pembangunan
tenaga kerja berteraskan pengetahuan (k-economy). Usaha berterusan dalam pembestarian
sekolah amat memerlukan penglibatan semua pihak samada warga pendidik, ibu bapa dan
komuniti. Sekolah sebagai penggerak pembestarian perlu bergerak seiring dalam mengorak
langkah tangkas agar anjakan transformasi dan penghayatan pembestarian sekolah di pelbagai
peringkat dapat direalisasikan. Murid-murid era digital perlu dilengkapi dengan Kemahiran Abad
Ke-21 dan literasi digital yang menuntut penguasaan kemahiran maklumat, teknologi, kognitif
serta mengamalkan nilai dan etika dalam penggunaan teknologi.
Penggunaan ICT yang optimum berpotensi membawa perubahan dan pembaharuan kepada
sistem pendidikan ke arah memartabatkan pendidikan negara bertaraf dunia, seperti yang
digariskan di bawah Anjakan 7, Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013 – 2025) iaitu
Memanfaatkan ICT Bagi Meningkatkan Kualiti Pembelajaran di Malaysia.
Adalah diharapkan Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020 dapat menjadi panduan
utama kepada semua warga sekolah dalam perancangan dan pelaksanaan aktiviti Pembestarian
Sekolah yang disasarkan sehingga 2020 untuk membestarikan sekolah secara menyeluruh dan
terancang.
Saya mengucapkan setinggi-tinggi penghargaan kepada semua pihak yang terlibat dalam
penghasilan Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020 ini. Semoga usaha murni ini
memberi manfaat kepada semua warga sekolah, warga pendidikan, dan komuniti
keseluruhannya.
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | KATA ALU-ALUAN 8

RINGKASAN EKSEKUTIF
Malaysia berhasrat menjadi sebuah negara maju mengikut cara

tersendiri. Kemajuan yang diaspirasikan negara bukan terhad
kepada bidang ekonomi sahaja malah merangkumi segala aspek
kehidupan seperti politik, sosial, kerohanian, psikologi dan budaya,
menjelang tahun 2020. Selain itu, ekonomi global dan perubahan
infrastruktur semasa memerlukan tenaga kerja yang boleh bergerak seiring dengan
perkembangan teknologi yang pesat. Dunia memerlukan pekerja berpengetahuan yang mahir
dalam menganalisis dan menyelesaikan masalah serta berupaya menyesuaikan diri kerana
mereka perlu menghadapi perubahan sepanjang hayat mereka.
Pembestarian Sekolah merupakan salah satu usaha

kerajaan untuk mengharungi cabaran abad ke-21.
Pelaburan yang besar telah diperuntukkan untuk
meningkatkan penggunaan ICT dalam pelaksanaan
pengajaran dan pembelajaran (PdP) dan pengurusan dan
pentadbiran sekolah (PdT) agar generasi muda dapat
berfungsi dan bersaing dalam masyarakat berpengetahuan
(knowledge society).
Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020

dibangunkan untuk melakar perjalanan pembangunan
modal insan yang dihasratkan supaya semua pihak
berkepentingan yang terlibat dapat merancang, “Ketika mengejar status negara maju
membangun dan mentransformasi organisasi masing- menjelang tahun 2020, Malaysia juga
masing sesuai dengan keperluan dunia global di era menggalakkan peluasan penggunaan
digital. ICT untuk faedah sosioekonomi dalam
kalangan masyarakat sasar di
Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020 ini Malaysia. Usaha juga dibuat untuk
mengandungi empat teras strategik yang menyokong melengkapkan murid sekolah dengan
pembinaan negara yang mempunyai ekonomi berasaskan kemahiran digital lanjutan dan
pengetahuan menjelang 2020. pemikiran komputasional, yang sudah
menjadi prasyarat memperoleh kerja
Teras 1: Pembestarian pengurusan dan pentadbiran bergaji tinggi terutama dalam kalangan
sekolah tenaga pekerja generasi muda.”
Teras 2 : Pembestarian pengajaran guru Dato’ Seri Mohd Najib Tun Abdul
Razak
Teras 3 : Pembestarian pembelajaran murid Perdana Menteri Malaysia
Teras 4 : Pemerkasaan Sokongan Berterusan
9 RINGKASAN EKSEKUTIF | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

BAB 1: PERKEMBANGAN
PEMBESTARIAN SEKOLAH
Pengenalan
Selaras dengan hasrat negara untuk mencapai matlamat Wawasan 2020, yang menggariskan
aspirasi Malaysia untuk menjadi negara maju dalam semua aspek, iaitu ekonomi, politik, sosial,
kerohanian, psikologi dan budaya, Malaysia sentiasa berusaha untuk melaksanakan transformasi
sistem pendidikannya bagi menjamin kualiti serta keberhasilan modal insan yang
berpengetahuan dan berdaya saing agar setanding pada peringkat global.
CABARAN 6
Mewujudkan masyarakat saintifik dan
progresif, mempunyai daya perubahan tinggi
dan memandang ke depan, yang bukan sahaja
menjadi pengguna teknologi tetapi juga
menyumbang kepada tamadun saintifik dan
teknologi masa depan
Rajah 1: Cabaran Ke-Enam Wawasan 2020 (Jabatan Penerangan Malaysia, 2008)
Pembangunan modal insan merupakan faktor kritikal bagi menjana dan mengekalkan
pertumbuhan ekonomi negara. Ketersediaan pasaran tenaga kerja yang berkemahiran tinggi
amat penting untuk menyokong pelaksanaan ekonomi berasaskan pengetahuan (k-economy).
Justeru, dalam aspek kehidupan yang berteraskan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT),
setiap murid di Malaysia perlu dilengkapkan dengan kemahiran baharu yang diperlukan untuk
merebut peluang dan mendepani cabaran abad ke-21. Bagi menghadapi impak globalisasi hasil
daripada perubahan pesat teknologi sedunia, generasi muda Malaysia perlu mempunyai
pengetahuan, mampu berfikir secara kritis dan kreatif, berupaya berkomunikasi dengan
berkesan dan mempunyai kepimpinan yang mantap. Selain itu, mereka juga perlu diterapkan
dengan nilai, etika dan jati diri agar mereka dapat menjadi warganegara yang
bertanggungjawab.
Perkembangan Instruksi Berteraskan ICT

Di Malaysia, komputer mikro atau komputer peribadi mula diperkenalkan di sekolah pada awal
tahun 1980 sebagai alat untuk menaip atau membantu pengurusan dan pentadbiran sekolah.
Pada tahun 1983, Kelab Komputer mula ditubuhkan secara sukarela di sekolah dengan bantuan
Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG), pihak swasta dan bada sukarela yang lain. Kelab ini
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 10

PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH
ditubuhkan untuk melaksanakan rancangan pendidikan komputer secara tidak formal di sekolah
dan dijadikan aktiviti kokurikulum sekolah. Untuk menyelaras aktiviti kelab komputer, KPM
telah menerbitkan buku panduan Penubuhan dan Pengurusan Kelab Komputer Sekolah pada
tahun 1986. Di samping itu, mata pelajaran literasi komputer telah diajar di sekolah atau
diperkenalkan melalui aktiviti kelab komputer sekolah. Pada tahun yang sama, mata pelajaran
‘Pengenalan kepada Komputer’ telah diperkenalkan di 20 sekolah menengah (Tingkatan 4)
secara percubaan. Hasil daripada projek rintis ini, mata pelajaran literasi komputer telah
diperkenalkan di 60 sekolah bagi Tingkatan 1 pada tahun 1992. Kemasukan mata pelajaran
literasi komputer dalam kurikulum merupakan usaha awal KPM untuk menggalakkan guru dan
murid menggunakan komputer sebagai alat pengajaran di samping meningkatkan program
kesedaran dan literasi komputer di sekolah.
Pada tahun 1991, pengaruh teknologi maklumat atau information technology (IT) dan
kemudiannya teknologi maklumat dan komunikasi atau information and communication
technology (ICT) pada tahun 1996 telah menukarkan hala tuju teknologi instruksional dalam
bidang pendidikan.
Dasar Wawasan 2020 telah memacu penggunaan ICT secara meluas dalam pendidikan negara
melalui projek perdana Koridor Raya Multimedia pada tahun 1997 iaitu Projek Sekolah Bestari.
Pelbagai usaha telah dilaksanakan oleh KPM untuk membudayakan ICT dan merapatkan jurang
digital, antaranya melaksanakan Projek Makmal Komputer pada tahun 1999 melalui
kelengkapan peralatan komputer beserta kemudahan LAN dan Internet di makmal komputer
sekolah, melaksanakan pelbagai kursus berkaitan ICT untuk guru terlatih dan guru pra-
perkhidmatan, melaburkan sebanyak RM 401.1 juta sepanjang tempoh Rancangan Malaysia Ke-8
2001 – 2005 bagi memastikan kejayaan pelaksanaan Sekolah Bestari yang menekankan kaedah
pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan murid.
Sejajar dengan pelaksanaan projek Sekolah Bestari, penyediaan capaian Internet jalur lebar
melalui projek SchoolNet dilaksanakan di semua sekolah dan bagi memudahkan murid mencari
maklumat melalui konsep pembelajaran kendiri, projek Pusat Akses Sekolah diperkenalkan pada
tahun 2006. Selain itu, KPM juga menyediakan sumber pendidikan berteraskan ICT melalui
rancangan TV Pendidikan, yang kemudiannya disalurkan secara digital melalui EduWebTV dan
perisian bahan courseware yang digunakan bagi menyokong PdP yang berkualiti. Sumber
11 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020
pendidikan ini diurus dengan sistematik melalui pengurusan pusat sumber sekolah yang
berkesan.
Mulai tahun 2011, projek 1BestariNet, iaitu projek capaian Internet ke sekolah yang merupakan
penambahbaikan terhadap projek SchoolNet dimulakan. 1BestariNet memperkenalkan
penyelesaian end-to-end dengan menyediakan platform persekitaran pembelajaran maya
(Virtual Learning Environment – VLE) bagi meningkatkan penggunaan ICT oleh guru dan murid
pada bila-bila masa di mana sahaja. Platform persekitaran pembelajaran maya dapat digunakan
samada semasa waktu persekolahan dan di luar waktu persekolahan.
Kesemua inisiatif ICT yang dibekalkan oleh kerajaan dari semasa ke semasa, menunjukkan
komitmen kerajaan untuk memastikan pembangunan modal insan mampu berdaya saing di
peringkat global dan sesuai dengan keperluan ekonomi negara.
Koridor Raya Multimedia (Multimedia Super Corridor)

Transisi negara daripada sebuah ekonomi berasaskan produk kepada ekonomi berasaskan
pengetahuan, memerlukan tenaga kerja yang berupaya mengeksploitasi ICT untuk mewujudkan
peluang-peluang baharu ekonomi. Justeru, kerajaan telah
mengenal pasti keperluan untuk merekayasa sistem
pendidikan negara agar selari dengan Wawasan 2020. Pada
tahun 1996, Koridor Raya Multimedia (Multimedia Super
Corridor - MSC) telah ditubuhkan dengan hasrat untuk
menjadikan Malaysia sebagai sebuah negara maju
menjelang tahun 2020; menjadikan Malaysia hub teknologi
Rajah 2: Logo Koridor Raya maklumat dan komunikasi (ICT) yang dinamik; dan menjadi
Multimedia (MDEC, 2005) teras utama kepada syarikat multinasional seperti syarikat
asing dan syarikat tempatan untuk mengeluarkan produk
multimedia dan komunikasi serta menjalankan penyelidikan dan pembangunan (R&D) yang
berkaitan dengan ICT.
Bagi memastikan MSC berjaya

mengubah corak ekonomi dan
kehidupan rakyat negara ini serta
berupaya menarik pelabur asing,
kerajaan telah menetapkan tujuh
aplikasi perdana yang dibangunkan
sebagai projek utama sepanjang
tempoh pembangunan MSC. •Kerajaan Elektronik
APLIKASI
PERDANA
•Sekolah Bestari
Salah satu daripada aplikasi perdana •Kad Pelbagai Guna
tersebut, di bawah kategori •Teleperubatan
Pembangunan Multimedia, ialah •Kluster R&D
•Rangkaian Pengilang Sedunia
Sekolah Bestari, yang dilancarkan oleh
•Pusat Pemasaran Tanpa Sempadan
Perdana Menteri Malaysia ke-4, YAB
Tun Dr. Mahathir bin Mohamad, pada Rajah 3: Tujuh Aplikasi Perdana (MDEC, 2005)
Julai 1997.

Sekolah Bestari
Konsep Sekolah Bestari yang dirancang oleh Kementerian Pendidikan Malaysia berdasarkan fokus
terhadap pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran (PdP) yang kreatif, berkualiti dan berkesan.
Teknologi dilihat sebagai pengupaya dan menjadi prinsip utama dalam memastikan kejayaan
Sekolah Bestari.
Sekolah Bestari ditakrifkan sebagai sebuah institusi pembelajaran yang direka semula secara
sistemik dari segi amalan pengajaran dan pembelajaran (PdP) serta pengurusan dan
pentadbiran sekolah (PdT) bagi menyediakan murid untuk menghadapi cabaran Zaman
Maklumat.
Rajah 4: Objektif Sekolah Bestari (BTP KPM, 2004)

Sekolah Bestari tidak hanya tertumpu kepada pengintegrasian ICT dalam PdP sahaja. Kurikulum
dan pedagogi memainkan peranan penting dalam meningkatkan pendidikan murid -murid di
Malaysia dari segi jati diri, kreativiti dan daya saing di samping peranan guru, pemimpin
sekolah, ibu bapa, komuniti dan pihak berkepentingan yang dapat membantu memacu
pembangunan jasmani, emosi, rohani dan intelek murid.
Komponen Sekolah Bestari
1. Pengajaran dan Pembelajaran (PdP)

PdP Sekolah Bestari, “jantung” atau “nadi” sekolah adalah berkaitan dengan kurikulum,
pedagogi, bahan P&P dan pentaksiran untuk membantu murid belajar dengan cekap dan
berkesan.
2. Pengurusan dan Pentadbiran (PdT)

Pengurusan dan pentadbiran sekolah (PdT) berbantukan teknologi sebagai “pemandu” atau
“pemacu pengoperasian” Sekolah Bestari memastikan pengurusan yang cekap dan berkesan
di sekolah.

3. Modal Insan, Kemahiran dan Tanggungjawab
Modal insan yakni guru, pentadbir dan staf sokongan, ibu bapa, komuniti serta agensi
swasta memainkan peranan secara aktif untuk membangun profesionalisme dan
pengetahuan warga sekolah demi peningkatan prestasi sekolah.
4. Proses
Sekolah Bestari dibekalkan dengan
pelbagai sumber (input) untuk
menjana keberhasilan (outcomes)
yang dikehendaki.
5. Teknologi
Teknologi digunakan sebagai
pengupaya dalam PdP, pengurusan
dan pentadbiran serta komunikasi
dengan pihak luar.
6. Dasar
Dasar diwujudkan untuk keperluan
Sekolah Bestari dan Pembestarian
Sekolah.
Ciri-ciri Sekolah Bestari Rajah 5: Komponen Sekolah Bestari (BTP KPM, 2011)
Sekolah Bestari mempunyai ciri-ciri berikut:

 falsafah bahawa semua murid boleh belajar
 kurikulum yang mengambil kira keupayaan dan keperluan semua murid
 persekitaran yang kondusif bagi pembelajaran
 sistem pentaksiran yang berterusan bagi menyokong pengajaran dan pembelajaran
 pengetua dan guru yang profesional
 penglibatan serta sokongan tinggi daripada ibu bapa dan komuniti
Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari
Sekolah Bestari dilaksanakan secara berperingkat-peringkat seperti berikut:

Gelombang 4
Konsolidasi dan Kelestarian
(2011-2020)
Gelombang 3
(2006-2010) Teknologi sebagai
Gelombang 2 pengupaya dalam
Pasca Rintis pelaksanaan
Gelombang 1 (2003-2005) Konsep Sekolah pengajaran dan
Rintis Bestari ke semua pembelajaran
(1999-2002) sekolah di
Pemantapan 88 Malaysia dengan
Sekolah Bestari memanfaatkan
Pelaksanaan di 88 semua inisiatif ICT
Sekolah Bestari sedia ada
Rajah 6: Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari (MDEC, 2005)

Mulai tahun 2006, konsep Sekolah Bestari yang sebelum ini terhad kepada 88 sekolah
diperluaskan ke semua sekolah di seluruh negara melalui konsep Pembestarian Sekolah. Semua
inisiatif ICT yang sedang dilaksanakan oleh KPM dimanfaatkan. Proses ini dijalankan secara
berterusan untuk meningkatkan tahap keberkesanan pengajaran dan pembelajaran (PdP) serta
pengurusan sekolah (PdT) secara interaktif menggunakan ICT sebagai pengupaya.
Pembestarian sekolah merupakan proses transformasi semua institusi pembelajaran yang diurus
semula secara sistemik dari segi amalan pengajaran dan pembelajaran serta pengurusan
sekolah untuk menyediakan kanak-kanak menghadapi era maklumat.
Pembestarian Sekolah merupakan satu agenda nasional dan mekanisme bagi merealisasikan
transformasi tersebut adalah seperti berikut:
Pembudayaan Peningkatan kualiti Penghasilan modal Pembentukan jati

pembelajaran PdP dan PdT serta insan yang diri insan abad
sepanjang hayat mengayakan hasil berpengetahuan, ke-21
pembelajaran murid kompeten, kreatif
melalui penggunaan dan inovatif
ICT
Rajah 7: Transformasi Sekolah melalui Pembestarian Sekolah (BTP KPM, 2004)
Matlamat Pembestarian Sekolah
Matlamat Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:
 Menghasilkan individu yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan
jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan
 Meningkatkan kadar pembelajaran berpusatkan murid
 Membangunkan modal insan yang berkemahiran ICT untuk memenuhi keperluan masa
hadapan
Mewujudkan
Mengenal pasti Pencapaian Pembestarian
Menilai semula kekuatan dan
visi dan misi
situasi sekolah kelemahan Sekolah
sekolah
sekolah
Pencapaian pembestarian sekolah
boleh diukur dengan melihat ciri-
Menilai semula Mewujudkan ciri murid yang dihasilkan,
Mengambil
kemajuan pelan pelaksanaan pengajaran dan
tindakan yang
pembestarian pembestarian
bersesuaian pembelajaran, pengurusan dan
sekolah sekolah
pentadbiran sekolah, kemahiran
guru, penglibatan komuniti dan
Rajah 8: Perancangan Pembestarian Sekolah (BTP KPM, 2004) pencapaian murid, guru dan
sekolah.

Keberhasilan pelaksanaan pembestarian sekolah pula boleh diukur dan dilihat melalui elemen
utama seperti berikut:
Rajah 9: Keberhasilan Pelaksanaan Pembestarian Sekolah (BTP KPM, 2004)
Selain itu, tahap Pembestarian

Sekolah peringkat kebangsaan diukur PENGUKURAN PRESTASI
berasaskan Petunjuk Prestasi
(Performance Indicator) melalui
•Wujudkan KPI dan
Smart School Qualification Standards tetapkan sasaran
(SSQS). SSQS merupakan indikator 1 prestasi
(KPM) untuk memantau
pembudayaan dan penggunaan ICT di •Ukur dan nilai prestasi
sekolah. 2
SSQS telah dilancarkan oleh YAB Nilai secara
Menteri Pelajaran pada 24 April 2007 •Pantau tahap prestasi
3 berterusan
dan mula digunakan untuk 88
Sekolah Bestari Penanda Aras
manakala penarafan bagi semua
•Tambah baik prestasi
sekolah bermula pada tahun 2008.
Penarafan sekolah menggunakan
4
SSQS dilaksanakan sekali setiap
tahun. Setiap sekolah
bertanggungjawab menilai secara Rajah 10: Pengukuran Prestasi (BTP KPM, 2004)
kendiri tahap bestari sekolah masing-
masing seperti jadual yang ditetapkan.
SSQS dibangunkan untuk mecapai objektif berikut:
• meningkatkan penggunaan ICT di sekolah

• membangunkan satu sistem (terdiri daripada indikator untuk mengukur pengintegrasian
dalam PdP dan PdT
• menyediakan satu asas kepada perancangan polisi dan penambahbaikan program
• Meningkatkan standard dalam pendidikan
• menjadi pemangkin kepada perubahan dalam pendidikan

• memberi autonomi kepada guru dan murid
Empat (4) bidang utama SSQS ialah modal insan (pembangunan kompetensi ICT pentadbir, guru
dan murid) 40%, penggunaan ICT (pengintegrasian ICT dalam PdP serta PdT) 40%, aplikasi
(sistem yang digunakan di sekolah) 10% dan infrastruktur (teknologi sedia ada di sekolah) 10%.
Responden terdiri daripada seorang

Pentadbir, seorang Guru Penyelaras
Perpustakaan dan Media (GPM), 30
Pusat guru, dan 30 murid bagi setiap
Sumber sekolah. Walau bagaimanapun, bagi
Sekolah Sekolah Kurang Murid (SKM),
20% bilangan guru yang terlibat ialah
Pengguna bilangan maksimum guru yang
an ICT
berada di sekolah tersebut.
Infrastruk 30%
tur ICT Pada tahun 2013, Indikator SSQS
10% telah dikaji semula dan dibuat
penambahbaikan, antaranya
dengan memasukkan domain Pusat
Aplikasi Sumber Sekolah dan dikenali
10% sebagai SSQS 2.0. Indikator SSQS
2.0 mempunyai lima (5) domain
Modal iaitu domain Penggunaan ICT (30%),
Insan domain Modal Insan (30%), domain
30% Aplikasi (10%), domain Infrastruktur
ICT (10%), dan domain Pusat
Sumber Sekolah (20%).
Rajah 11: Domain SSQS 2.0
Skor untuk penentuan bintang adalah seperti

berikut:
5-Bintang •Skor ≥ 80
Tahap bestari sekolah dikategorikan dalam
lingkungan satu (1) hingga lima (5) bintang.
Sekolah yang mencapai tahap lima (5) bintang 4-Bintang •60 ≤ Skor < 80
ialah sekolah yang mencapai tahap cemerlang
bagi hampir ke semua indikator di semua
domain. Sekolah yang mencapai tahap empat
(4) bintang ialah sekolah yang mencapai tahap 3-Bintang •40 ≤ Skor < 60
baik manakala sekolah yang mencapai tiga (3)
bintang dikategorikan sebagai sekolah yang
mencapai tahap bestari yang memuaskan. 2-Bintang •20 ≤ Skor < 40
Sekolah yang mencapai satu (1) dan dua (2)
bintang ternyata belum mencapai tahap bestari
yang diunjurkan.
1-Bintang •0≤ Skor < 20
Rajah 12: Skor untuk Penentuan Bintang

Jadual 1: Pencapaian Penarafan Pembestarian Sekolah melalui SSQS 2011 - 2015
Tahun Bilangan sekolah Bilangan sekolah yang Peratus sekolah yang
yang ditaraf mencapai tahap bestari mencapai tahap Bestari
(minimum 3-bintang) (minimum 3-bintang)
2011 9,662 9,156 94.8%
2012 9,876 9,644 97.7%
2013 9,895 9,506 96.1%
2014 10,090 9,497 94.1%
2015 10,148 9,784 93.5%
Secara keseluruhannya, pencapaian penarafan Pembestarian Sekolah amat memberangsangkan.

Sepanjang tempoh 2011 – 2015, peratus sekolah yang mencapai tahap bestari pada puratanya
adalah sebanyak 95.8%. Ini menunjukkan konsep pembestarian sekolah diterima pakai dan
dilaksanakan dengan jayanya di sekolah-sekolah dengan memanfaatkan inisiatif ICT yang
dibekalkan oleh KPM.
Pencapaian SSQS 2011 - 2015

10,400
10,200
10,000
9,800
9,600
9,400
9,200
9,000
8,800
8,600
2011 2012 2013 2014 2015
Bilangan sekolah yang ditaraf

Bilangan sekolah yang mencapai tahap bestari (minimum 3-bintang)
Rajah 13: Pencapaian Tahap Bestari Berbanding Jumlah Sekolah yang Terlibat dalam
Penarafan Pembestarian Sekolah
Walau bagaimanapun, terdapat beberapa isu strategik yang masih memerlukan perhatian bagi
membolehkan semua sekolah mencapai tahap Bestari terutamanya yang melibatkan sekolah-
sekolah di kawasan pedalaman. Antaranya, perbelanjaan besar yang diperlukan untuk sampai
ke sekolah-sekolah ini, peralatan ICT yang telah usang, bekalan elektrik yang terhad, kurangnya
peluang bagi guru-guru untuk menghadiri sesi latihan dan pembangunan profesionalisme
berterusan, dan sumber digital yang terhad kerana akses yang terhad.

Aspirasi Negara
Rancangan Malaysia Ke-11
Rancangan Malaysia Ke-11 merupakan perancangan akhir dalam mencapai Wawasan 2020 dan
menjadi asas kepada pembangunan masa hadapan negara. RMKe-11 yang berasaskan Strategi
Pembangunan Nasional Malaysia (MyNDS) memberikan tumpuan terhadap penyampaian
keberhasilan berimpak tinggi yang cepat kepada ekonomi modal (capital economy) dan ekonomi
rakyat (people economy) dengan kos berpatutan. Bertemakan Pertumbuhan Berpaksikan Rakyat,
RMKe-11 memberikan lebih tumpuan kepada ekonomi rakyat, iaitu rakyat menjadi tunjang dan
keutamaan dalam semua usaha pembangunan negara.
Bagi mencapai matlamat ini, RMKe-11 merencana pertumbuhan mampan menerusi enam teras
strategik yang merealisasikan matlamat Malaysia mencapai status negara maju dan inklusif
menjelang tahun 2020.
Rajah 14: Teras Strategik Rancangan Malaysia Ke-11 (Unit Perancang Ekonomi, Jabatan
Perdana Menteri, 2015).
MEMPERKASA PEMBANGUNAN MODAL INSAN UNTUK MENJADI

NEGARA MAJU
Pelan Tindakan:
• Penambahbaikan perundangan dan institusi bagi
mentransformasi pasaran buruh
• Pengarusperdanaan dan peluasan akses kepada program TVET
yang berkualiti
• Peningkatan kemahiran tenaga kerja melalui pembelajaran
sepanjang hayat
• Penambahbaikan penyampaian pendidikan melalui
peningkatan akses dan pendidikan berkualiti
Rajah 15: Teras Ketiga RMK-11 (Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana
Menteri, 2015).

Pembangunan modal insan merupakan pemboleh ubah penting bagi memacu pertumbuhan
ekonomi dan menyokong peralihan semua sektor kepada aktiviti berintensif pengetahuan.
Pasaran buruh yang cekap dan berkesan perlu untuk menarik pelaburan bagi membolehkan
rakyat mengambil bahagian dalam ekonomi dan mendapat manfaat daripada pertumbuhan
ekonomi.
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 – 2025
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 – 2025 digubal bagi memenuhi keperluan
untuk mentransformasi sistem pendidikan negara. Dalam usaha mencapai aspirasi yang tinggi
dalam persekitaran persaingan global yang semakin sengit, Malaysia perlu melaksanakan
perubahan besar terhadap keseluruhan sistem pendidikan semasa untuk melonjakkan
pencapaian semua murid.
Proses pelaksanaan transformasi pendidikan memerlukan pendekatan dan strategi baharu agar
setiap murid mampu memiliki dan menguasai
kemahiran yang diperlukan dalam abad ke-21. Justeru,
strategi pelaksanaan dan sistem sokongan yang
mantap, merangkumi sistem penyampaian yang
berkualiti dan kepimpinan yang cekap dan berkesan
adalah kritikal bagi merealisasikan usaha peningkatan
kemenjadian murid.
Untuk bersaing dengan negara termaju di dunia,
sistem pendidikan di Malaysia perlu berupaya
melahirkan generasi muda yang berpengetahuan,
mampu berfikir secara kritis dan kreatif, mempunyai
kemahiran kepimpinan yang mantap dan berupaya
berkomunikasi dengan berkesan pada peringkat global.
Selain itu, setiap murid di negara ini perlu diterapkan
dengan nilai, etika, dan rasa tanggungjawab sebagai warganegara agar mereka dapat membuat
pilihan yang tepat untuk diri mereka, keluarga, dan negara serta berupaya mengharungi dan
mengatasi cabaran masa depan. Antara perubahan dalam PPPM ialah semakan semula kurikulum
pendidikan untuk menerap dan membangunkan kemahiran abad ke-21 seperti berfikiran kritis
dan kreatif serta menggalakkan perkembangan sahsiah murid yang holistik dan seimbang.
Bagi memenuhi keperluan semua rakyat Malaysia dan menyediakan negara untuk bersaing di
peringkat antarabangsa, PPPM memperkenalkan aspirasi sistem dan aspirasi murid.
5 Aspirasi Sistem 6 Aspirasi Murid
Rajah 16: Aspirasi Sistem dan Aspirasi Murid (KPM, 2013)

Selain itu, KPM telah mengenal pasti 11 anjakan yang perlu dilakukan bagi menghasilkan
perubahan yang dihasratkan. Setiap anjakan perlu memberi impak kepada sekurang-kurangnya
satu daripada lima keberhasilan sistem, iaitu akses, kualiti, ekuiti, perpaduan dan kecekapan.
Kualiti menjadi fokus utama merentasi
semua anjakan kerana kualiti merupakan
dimensi penting yang perlu diberikan
perhatian segera.
Sebahagian daripada anjakan ini
merupakan perubahan strategi dan hala
tuju pendidikan manakala anjakan yang
lain merupakan perubahan pelaksanaan
dalam kaedah KPM dan sekolah
melaksanakan dasar sedia ada. Sama ada
perubahan bersifat strategi atau pun
pelaksanaan, semuanya menggambarkan
anjakan daripada amalan semasa.
Salah satu anjakan yang dilihat dapat
membantu memperkukuh proses
pengajaran dan pembelajaran di semua
sekolah adalah melalui Anjakan 7 iaitu
 Meningkatkan akses internet dan
Memanfaatkan ICT bagi Meningkatkan
persekitaran pembelajaran maya melalui
1BestariNet bagi semua sekolah menjelang Kualiti Pembelajaran. Melalui
2013 penggunaan ICT, murid memperoleh
akses kandungan yang lebih luas, menarik,
 Menambahbaik kandungan atas talian
untuk perkongsian amalan terbaik bermula dan interaktif. Mereka dapat belajar
dengan perpustakaan video guru terbaik pada kadar kendiri dan mempunyai
menyampaikan pengajaran dalam mata pilihan untuk melaksanakan
pelajaran kritikal pada 2013 pembelajaran secara lebih meluas
 Memanfaatkan penggunaan ICT bagi melalui program jarak jauh.
pembelajaran jarak jauh dan berasakan Pengetua/Guru Besar dan guru juga
kendiri untuk meningkatkan kapasiti dan mempunyai akses kepada sumber
pembelajaran lebih khusus pendidikan dan komuniti di dalam dan
luar negara bagi membantu
Rajah 17: Anjakan 7 dalam PPPM 2013 – 2025 meningkatkan kualiti amalan PdP mereka.
(KPM, 2013) Adalah diharapkan kemudahan ICT menjadi
sebahagian daripada kehidupan murid di
sekolah, tanpa jurang pemisah antara bandar dengan luar bandar. Semua guru dan murid
dilengkapi kemahiran yang perlu dari semasa ke semasa untuk menggunakan teknologi ini
secara berkesan dan bermakna.
Digital Malaysia
Digital Malaysia telah dilancarkan oleh Perdana Menteri Malaysia, YAB Datuk Seri Mohd Najib
Tun Abdul Razak pada Mei 2011, bagi mengemas kini dan menyelaras Koridor Raya Multimedia
(MSC) berdasarkan keperluan terkini. Digital Malaysia merupakan satu program peringkat
kebangsaan yang bertujuan untuk memacu negara sebagai sebuah ekonomi digital yang maju
menjelang 2020. Inisiatif ini berhasrat untuk mewujudkan satu ekosistem digital yang
mempromosi dan memperluas penggunaan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) dalam
semua aspek ekonomi, supaya masyarakat dapat berhubung secara global dan berinteraksi
secara masa sebenar (real time). Matlamat program ini adalah untuk meningkatkan Pendapatan

Negara Kasar (Gross National Income), meningkatkan produktiviti dan memperbaiki taraf
kehidupan rakyat Malaysia.
Salah satu inisiatif Digital Malaysia khusus
untuk remaja dan belia ialah inisiatif Digital
Tech @ Schools (DT@S), kerjasama antara
Kementerian Pendidikan Malaysia dan
Malaysia Digital Economy Corporation
(MDEC). Inisiatif ini bertujuan untuk
melengkapkan belia dan remaja di Malaysia
dengan kemahiran digital dan kompetensi
yang bersesuaian untuk keperluan tenaga
kerja abad ke-21. Fokus utama inisiatif ini
adalah untuk merapatkan jurang literasi
digital; menggalakkan kreativiti dan inovasi
melalui penggunaan teknologi digital; dan
memupuk penggunaan peralatan dan teknologi digital secara selamat dan beretika.
DT@S berupaya menjayakan Anjakan 7: Memanfaatkan ICT Bagi Meningkatkan Kualiti
Pembelajaran di Malaysia dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 – 2025, yang
menggariskan bahawa ICT berpotensi besar untuk memacu dan memperkukuh proses
pengajaran dan pembelajaran untuk mengoptimumkan potensi murid menguasai kemahiran
abad ke-21.
Aspirasi Pembestarian Sekolah: Fokus Gelombang 4 Fasa 2 (2016 –

2020)
Selaras dengan hasrat Anjakan 7, Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013 – 2025) iaitu
Memanfaatkan ICT Bagi Meningkatkan Kualiti Pembelajaran, semua sekolah di Malaysia perlu
memanfaatkan teknologi dan infrastruktur yang dibekalkan oleh kerajaan dalam semua aspek
pengurusan dan pentadbiran sekolah (PdT) dan proses pengajaran dan pembelajaran (PdP). Ini
dapat meningkatkan pencapaian KPM dalam memacu dan memperkukuh proses pengajaran dan
pembelajaran untuk mengoptimumkan potensi murid menguasai kemahiran abad ke-21.
Rajah 18: Perancangan Pembestarian Sekolah Gelombang 4: (2011 – 2020)

Fokus dan hala tuju Gelombang 4 Pembestarian Sekolah (2011 – 2020) iaitu Konsolidasi dan
Kelestarian terbahagi kepada dua fasa seperti berikut:
1. Fasa 1 (2011 – 2015) - Pembudayaan Pembestarian Sekolah, yang berfokus kepada

ekosistem persekitaran e-pembelajaran / pembestarian sekolah dan pelaksanaan
literasi ICT melalui Kurikulum ICT
2. Fasa 2 (2016 – 2020) – Memperkasa Pembestarian Sekolah melalui pemantapan

infrastruktur, peningkatan kemahiran dan kompetensi digital serta pemikiran
komputasional murid melalui pelaksanaan Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR)
semakan dan Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) serta penilaian murid
berasaskan keberhasilan
Pemerkasaan Pembestarian Sekolah diharapkan dapat meningkatkan Kemahiran Abad Ke-21 dan
Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dalam kalangan murid-murid di Malaysia. Keberhasilan
murid yang dihasratkan ialah kompetensi digital melalui tiga aspek utama iaitu teknologi,
kognitif dan kewarganegaraan digital (digital citizenship) di mana mereka berupaya
menggunakan teknologi secara bertanggungjawab, beretika dan selamat.
Gabungan strategi pelaksanaan kurikulum dan kokurikulum bagi meningkatkan kompetensi
digital dan mengasah bakat murid sebagai penghasil inovasi digital dibuat secara formal melalui
kurikulum yang mengintegrasikan ICT dalam lapan mata pelajaran utama bagi sekolah rendah
dan melalui kurikulum subjek Asas Sains Komputer dan Sains Komputer bagi sekolah menengah.
Melalui kurikulum ini, pemikiran komputasional iaitu kemahiran berfikir secara kritis dan kreatif
berdasarkan konsep sains komputer, seperti penguraian, penjujukan dan algoritma diajar
kepada murid untuk meningkatkan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dan menyelesaikan
masalah dunia sebenar dan secara kreatif dan inovatif. Selain itu, bakat murid digilap melalui
aktiviti kokurikulum, kepimpinan dan pertandingan yang berteraskan ICT, yang diberi nafas dan
perspektif baharu berdasarkan keperluan pembangunan modal insan masa hadapan. Adalah
menjadi aspirasi Pembestarian Sekolah untuk melahirkan generasi bestari yang kompeten dan
mengamalkan pembelajaran sepanjang hayat serta memberi manfaat kepada pertumbuhan
ekonomi negara.

BAB 2: HALA TUJU STRATEGIK
PEMBESTARIAN SEKOLAH
Pengenalan
Keperluan pembangunan modal insan bagi menyokong pertumbuhan ekonomi negara

memerlukan pelaksanaan Pembestarian Sekolah yang terancang dan berterusan. Selepas 16
tahun pelaksanaan Pembestarian Sekolah, sekolah perlu mencapai satu standard pembudayaan
pengajaran dan pembelajaran yang mengintegrasikan ICT berdasarkan piawaian antarabangsa.
Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 - 2020 dirangka sebagai perancangan dan panduan
dalam usaha untuk meningkatkan produktiviti berkaitan pelaksanaan pembestarian sekolah.
Pelan ini turut menggariskan kaedah dan pendekatan pengintegrasian teknologi sebagai
pengupaya dalam pengajaran dan pembelajaran (PdP) serta pengurusan dan pentadbiran
sekolah (PdT) melalui program serta aktiviti yang disasarkan untuk tempoh sehingga tahun 2020.
Bagi tujuan penyelarasan, Pelan Strategik ini menggunakan terma teknologi maklumat dan
komunikasi (ICT) yang dirujuk sebagai “pelbagai bentuk peralatan teknologi dan sumber yang
digunakan bagi tujuan komunikasi, penghasilan, penyebaran, penyimpanan dan pengurusan
maklumat” (UNESCO, 1999). Takrifan ICT ini merangkumi teknologi seperti radio, televisyen,
video, DVD, telefon (talian tetap atau bimbit), sistem satelit, perkakasan, perisian dan
rangkaian komputer serta kelengkapan dan perkhidmatan yang dikaitkan dengan teknologi ini
seperti persidangan video dan emel (UNESCO, 2002). Dalam konteks pendidikan di Malaysia, ICT
ditakrifkan sebagai semua sumber digital termasuk alat, aplikasi, dan objek pembelajaran yang
digunakan sebagai pengupaya dalam pengajaran dan pembelajaran (PdP) yang berkesan serta
pengurusan pendidikan yang akhirnya menggalakkan kreativiti dan inovasi bagi mencapai
ekonomi berasaskan pengetahuan. Selain itu, berdasarkan perubahan terkini, terma seperti
teknologi digital, peranti digital, pembelajaran digital dan literasi digital juga digunakan dalam
dokumen ini.
Tujuan Dokumen Pelan Strategik Pembestarian Sekolah

Dokumen Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ini dibangunkan dengan tujuan untuk
menyediakan satu rangka kerja yang dapat membantu sekolah merancang dan melaksanakan
program dan aktiviti Pembestarian Sekolah secara sistematik dan bersepadu untuk tempoh lima
tahun. Pelan ini menjadi sumber rujukan untuk meningkatkan pengalaman dan kemahiran
pembelajaran sepanjang hayat kepada murid-murid, meningkatkan pengetahuan dan kemahiran
guru untuk mengintegrasikan ICT dalam PdP serta meningkatkan kepimpinan pentadbir sekolah
merancang, menyelaras dan menilai pelaksanaan program Pembestarian Sekolah.
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 2: HALA TUJU 24

STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH
Visi, Misi dan Dasar Pembestarian Sekolah
Visi, misi dan dasar Pembestarian Sekolah yang jelas dan terarah dapat membantu sekolah
untuk merancang pelaksanaan Pembestarian Sekolah secara objektif bagi mencapai matlamat
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 – 2025.
Visi
 Melahirkan generasi bestari yang kompeten dan mengamalkan pembelajaran sepanjang

hayat
Misi
 Memperkasa Pembestarian Sekolah melalui pembudayaan ICT berterusan

 Memacu pembangunan modal insan yang kompeten dalam ICT, yang mengamalkan
pembelajaran sepanjang hayat
Misi Pembestarian Sekolah ini dapat dicapai melalui keberhasilan berikut:
 Murid meneraju pembelajaran kendiri

 Guru versatil dan kompeten dalam strategi pembelajaran
 Sekolah melestarikan pembudayaan ICT dalam PdT dan PdP
 Kolaborasi pelbagai pihak secara perkongsian pintar dioptimumkan
Dasar Pembestarian Sekolah
Dasar Pembestarian Sekolah telah dinyatakan dengan jelas dalam Buku Dasar Pendidikan
Kebangsaan. Pernyataan Dasar Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:
 Menjadikan pembestarian sekolah sebagai wadah untuk mengoptimumkan potensi murid

menguasai kemahiran abad ke-21 menggunakan ICT sebagai pengupaya
 Memastikan pembestarian sekolah dapat meningkatkan kompetensi dan profesionalisme
bagi semua pihak berkepentingan yang berkaitan untuk melaksanakan ICT dalam
pendidikan dengan berkesan dan cekap
 Memastikan pembestarian sekolah dapat merapatkan jurang digital antara sekolah
bandar dengan sekolah luar bandar
Strategi Pelaksanaan Pembestarian Sekolah
Strategi Pelaksanaan Dasar Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:
1. Mengoptimumkan penggunaan semua inisiatif ICT sedia ada di sekolah yang merangkumi
tiga perkara utama, iaitu perkakasan, perisian dan modal insan.
2. Menjadikan Sekolah Bestari sedia ada sebagai penanda aras kepada pembestarian
sekolah.
3. Memperluas pembekalan kemudahan ICT kepada semua sekolah mengikut norma yang
ditetapkan.
4. Memperluas penyediaan kemudahan akses internet kepada semua institusi pendidikan.
25 BAB 2: HALA TUJU STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

5. Membangunkan dan memperluas bahan digital kurikulum kebangsaan berdasarkan
piawai yang ditetapkan dan menggalakkan perkongsian kolaboratif kelompok pakar
dalam membangunkan bahan sumber digital tambahan.
6. Meningkatkan pengurusan pentadbiran sekolah yang cekap dan berkesan melalui
penggunaan sistem aplikasi pengurusan sekolah.
7. Menambah baik pengurusan pembelajaran yang berkesan melalui persekitaran
pembelajaran maya.
8. Memantapkan perkongsian data pendidikan melalui sistem aplikasi di peringkat sekolah,
jabatan dan kementerian.
9. Mempertingkatkan kompetensi ICT pentadbir sekolah, guru, staf sokongan dan personel
di Pejabat Pelajaran Daerah, Jabatan Pelajaran Negeri dan Bahagian-bahagian di KPM.
10. Meningkatkan kemahiran pengintegrasian ICT secara kreatif dan inovatif dalam
pengajaran dan pembelajaran dalam kalangan guru.
11. Membuat pemastian bahawa peralatan dan infrastuktur ICT sentiasa tersedia dan
disenggara dengan baik.
12. Meningkatkan penglibatan pihak swasta, komuniti dan agensi luar dalam pembestarian
sekolah secara perkongsian pintar.
13. Meningkatkan pemantauan pembestarian sekolah yang dilaksanakan secara berterusan
dengan menggunakan mekanisme pemantauan dalam talian seperti Smart School
Qualification Standards (SSQS).
14. Memperluas penyediaan kemudahan perkhidmatan bantuan kepada semua sekolah bagi
melancarkan pelaksanaan ICT di sekolah.
15. Menambah perjawatan di luar norma di sekolah, seperti jawatan Guru Penyelaras
Bestari, Juruteknik Komputer dan Guru Perpustakaan serta Media.
16. Mempertingkat penglibatan kumpulan pakar dalam memberi input dan berkongsi
pengetahuan secara bebas dan kreatif untuk menggalakkan pendekatan baharu yang
dapat menyumbang kepada penghasilan keputusan yang strategik, mempercepat
pelaksanaan, menyelesaikan masalah, menggalakkan penyebaran amalan terbaik dan
meningkatkan kemahiran individu.
Kerangka Konsep Pelan Strategik Pembestarian Sekolah

Kerangka konsep Pelan Strategik Pembestarian Sekolah dibina berdasarkan tiga proses utama
iaitu perancangan, pembangunan dan transformasi yang sekiranya dilaksanakan dengan
berkesan dapat memacu pelaksanaan pembestarian sekolah yang cemerlang.
Bagi memastikan kejayaan pelaksanaan Pembestarian Sekolah, terdapat empat bidang utama
yang yang perlu diambil kira dalam proses perancangan, pembangunan dan transformasi
Pembestarian Sekolah iaitu:
 Pembestarian pengurusan dan pentadbiran sekolah
 Pembestarian pengajaran guru
 Pembestarian pembelajaran murid
 Pemerkasaan sokongan berterusan

Rajah 19: Kerangka Konsep Pelan Pembestarian Sekolah
Melalui keempat-empat bidang ini, transformasi pembestarian sekolah akan berlaku dan dapat
menghasilkan aspirasi murid seperti yang dihasratkan oleh Pelan Pembangunan Pendidikan
Malaysia 2013 – 2025. Akhirnya, modal insan yang bestari serta mengamalkan pembelajaran
sepanjang hayat berjaya dilahirkan.
Matlamat Strategik Pembestarian Sekolah

Pembangunan Pembestarian Sekolah dalam tempoh lima tahun akan datang (2016 – 2020)
bermatlamat mencapai perkara berikut:
 Memperkasa pengintegrasian ICT dalam Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) dan
Kurikulum Standard Sekolah Menengah (KSSM) serta kokurikulum
 Meningkatkan kemahiran abad ke-21 dan kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT) murid
melalui pemikiran komputasional dan kompetensi digital murid
 Memperluaskan peluang murid dalam penggunaan ICT samada di sekolah mahu pun di
rumah
 Meningkatkan kompetensi guru dalam pengintegrasian ICT dalam PdP
 Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah adalah kondusif dan
menyokong pelaksanaan Pembestarian Sekolah
 Meningkatkan kesedaran keselamatan siber dalam kalangan guru dan murid untuk
penggunaan ICT yang beretika dan selamat
 Memperkasa perkongsian pintar antara sekolah dan agensi untuk membantu
pembangunan pembestarian sekolah

Teras Strategik Pembestarian Sekolah
Bagi mencapai matlamat pelan strategik ini, beberapa teras strategik telah dikenal pasti.
Teras-teras tersebut adalah seperti berikut:
Teras 1: Pembestarian Pengurusan dan Pentadbiran Sekolah

Teras 2: Pembestarian Pengajaran Guru
Teras 3: Pembestarian Pembelajaran Murid
Teras 4: Pemerkasaan Sokongan Berterusan
Bagi mencapai matlamat strategik Pembestarian Sekolah, keempat-empat teras ini perlu
digabung jalin supaya persekitaran Pembestarian Sekolah yang kondusif dapat diwujudkan.
Persekitaran Pembestarian Sekolah yang kondusif berdasarkan International Society for
Technology in Education (ISTE) Essential Conditions mempunyai elemen-elemen berikut:
Jadual 2: Elemen Persekitaran Pembestarian Sekolah yang Kondusif (ISTE, 2009)
BIL. ELEMEN PENERANGAN

1 Visi Sepunya Kepimpinan proaktif dalam pembangunan, perancangan dan pencapaian
visi berkaitan pengintegrasian ICT dan pengurusan sumber pendidikan
digital dikongsi bersama dalam kalangan pihak berkepentingan yang
terdiri daripada guru, staf sokongan, murid, ibu bapa, komuniti serta
pegawai pendidikan di peringkat zon, daerah dan negeri
2 Pemerkasaan Pemimpin Pihak berkepentingan di setiap peringkat berpeluang untuk memimpin
dan mengurus perubahan berkaitan pengintegrasian ICT dan pengurusan
sumber pendidikan digital
3 Pelaksanaan Perancangan Perancangan secara sistemik yang selaras dengan visi bagi
meningkatkan keberkesanan pembelajaran murid, pengajaran guru dan
pentadbiran sekolah melalui pengintegrasian ICT dan pengurusan
sumber pendidikan digital yang berkesan
4 Sumber Kewangan yang Sumber kewangan yang berterusan bagi menyokong penyediaan
Konsisten dan Mencukupi infrastruktur, sumber manusia dan sumber pendidikan digital
5 Akses yang Adil dan Saksama Akses kepada teknologi serta sumber pendidikan digital yang mantap
dan boleh dipercayai untuk semua murid, guru, staf sokongan dan
pentadbir sekolah
6 Kakitangan Berkemahiran Guru, staf sokongan, dan pentadbir berkemahiran dalam memilih,
mengguna dan menilai sumber ICT yang sesuai dan berkesan
7 Pembangunan Profesional Peluang dan pelan pembangunan profesional berkaitan ICT serta
Berterusan penetapan masa untuk sesi latihan dan perkongsian amalan terbaik
8 Sokongan Teknikal Bimbingan dan khidmat bantu yang konsisten untuk menyelenggara,
membaik pulih, mengganti dan menggalakkan penggunaan ICT dan
sumber pendidikan digital
9 Kerangkakerja Kurikulum Standard kandungan dan sumber pendidikan digital yang berkaitan
dengan kurikulum selari dengan gaya pembelajaran dan gaya kerja era
digital
10 Pembelajaran Berpusatkan Murid Perancangan, proses pengajaran dan pembelajaran (PdP) serta penilaian
berpusatkan kepada keperluan, kebolehan dan keupayaan murid

BIL. ELEMEN PENERANGAN
11 Pemantauan dan Penilaian Pemantauan proses pengajaran dan pembelajaran (PdP),kepimpinan,
serta penilaian pengintegrasian ICT dan sumber pendidikan digital yang
berterusan
12 Keterlibatan Komuniti Kerjasama dan kolaborasi dengan komuniti untuk menyokong dan
membiayai kemudahan ICT dan sumber pendidikan digital
13 Dasar Sokongan Dasar, perancangan kewangan, akauntabiliti dan struktur insentif untuk
menyokong pengintegrasian ICT dan sumber pendidikan digital untuk
menyokong pembelajaran dan pengoperasian harian sekolah
14 Sokongan Pihak Luar Dasar dan inisiatif di peringkat zon, daerah, negeri dan kebangsaan
untuk menyokong dan membantu sekolah dan guru dalam
pengintegrasian ICT bagi mencapai kurikulum dan pencapaian tahap
bestari sekolah
Hubungan Teras dan Objektif Pelan Strategik Pembestarian Sekolah

Hubungan antara teras dan objektif strategik pelan ini adalah seperti berikut:
Jadual 3: Hubungan antara Teras dan Objektif Strategik
TERAS STRATEGIK OBJEKTIF STRATEGIK

Teras 1:  Memperkasa pengintegrasian ICT dalam pelaksanaan kurikulum dan
Pembestarian pengurusan dan kokurikulum
pentadbiran sekolah  Meningkatkan keupayaan pentadbir dalam penggunaan dan kepimpinan ICT
 Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah menyokong
pelaksanaan Pembestarian Sekolah
 Memastikan pembangunan sumber manusia berkaitan ICT yang dilaksanakan
secara terancang
 Merancang, mengurus, memantau dan menilai keberkesanan pelaksanaan
Teras 2:  Meningkatkan kompetensi guru dalam pengintegrasian ICT dalam PdP
Pembestarian pengajaran guru  Mempelbagaikan kaedah pengajaran yang berpusatkan murid dan kaedah
pentaksiran
 Memperluaskan peluang murid dalam penggunaan ICT
 Menghasil dan menyediakan akses bahan PdP
 Meningkatkan kesedaran keselamatan siber dalam kalangan guru untuk
Teras 3:  Meningkatkan kemahiran dan kompetensi digital dan pemikiran komputasional
Pembestarian pembelajaran murid melalui kurikulum dan kokurikulum
murid  Meningkatkan autonomi murid dalam pembelajaran mereka melalui
penggunaan ICT
 Menggalakkan perkongsian dan kolaborasi murid
 Meningkatkan kesedaran keselamatan siber dalam kalangan murid untuk
Teras 4:  Menyediakan khidmat bimbingan dan sokongan
Pemerkasaan sokongan  Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah menyokong
berterusan pelaksanaan Pembestarian Sekolah
 Memperkasa perkongsian pintar antara sekolah dan agensi untuk membantu
pembangunan pembestarian sekolah

Analisis SWOT
Analisis SWOT merupakan identifikasi pelbagai faktor secara sistematik untuk merumuskan
strategi yang dapat memaksimumkan Kekuatan (Strengths) dan Peluang (Opportunities) serta
meminimumkan Kelemahan (Weaknesses) dan Cabaran (Threats). Analisis SWOT juga
membandingkan antara faktor luaran (Peluang dan Cabaran) dengan faktor dalaman (Kekuatan
dan Kelemahan).
Analisis SWOT yang dilaksanakan berkaitan Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:
Jadual 4: Analisis SWOT: Kekuatan
Kekuatan (Strengths)
 Murid belajar menggunakan sumber digital yang luas dan pelbagai
 Murid mempunyai kemahiran ICT yang dapat membantu dalam persekitaran kerja abad ke-21
 Murid mengamalkan pembelajaran kendiri dan pembelajaran sepanjang hayat
 Guru mempunyai kemahiran ICT
 Guru dan murid melaksanakan PdP secara interaktif
 ICT membantu pembelajaran murid bekeperluan khas
 Guru mengguna pakai bahan bantu belajar (BBB) yang diguna semula
 Pembekalan komputer di semua sekolah
 Dasar penyenggaraan peralatan ICT yang komprehensif
 Kurikulum ICT yang mantap
 Penyediaan persekitaran pembelajaran maya (VLE)
 Rangkaian Internet di semua sekolah
 Peluang mengetengahkan inovasi ICT dalam PdP dan PdT
 Perkhidmatan sokongan disediakan
 Pelaksanaan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dalam PdP dan pentaksiran
 Dasar ICT yang mantap
 PPPM berkaitan ICT adalah jelas
 Pembelajaran dapat dilaksanakan pada bila-bila masa di mana sahaja (ubiquitous learning)
Jadual 5: Analisis SWOT: Kelemahan
Kelemahan (Weaknesses)
 Perancangan Strategik dan Pelan Tindakan Pembestarian Sekolah yang kurang mantap
 Pentadbir sekolah lebih fokus kepada pencapaian akademik
 Pentadbir sekolah tidak menjadi role model dalam penggunaan ICT
 Penggunaan kemudahan dan peralatan ICT yang tidak optimum
 Pentadbir kurang melaksanakan program perkongsian pintar ICT
 Pengurusan repositori pengetahuan yang kurang mantap
 Pemantauan penggunaan ICT
 Guru kurang menggunakan sumber pendidikan dalam PdP
 Guru selesa mengamalkan PdP secara tradisional
 Guru kurang mahir mengintegrasikan ICT dalam PdP
 Guru dibebani dengan tugas perkeranian
 Murid kurang peluang untuk menggunakan ICT semasa di sekolah

 Guru kurang berpeluang untuk mengikuti latihan ICT
 Capaian Internet yang terhad
 Sumber PdP tidak mencukupi
 Pendekatan PdP berpusatkan murid masih rendah
 Pembelajaran yang menggunakan ICT terhad di makmal komputer / bilik darjah yang mempunyai peralatan ICT
 Kesukaran untuk mengakses bahan PdP di Internet
 ICT tidak ditawarkan sebagai mata pelajaran di sekolah rendah
 Murid kurang peluang untuk menunjukkan bakat dalam ICT
Jadual 6: Analisis SWOT: Peluang
Peluang (Opportunities)
 Stakeholders yang komited
 Perkongsian pintar dengan sekolah lain, agensi kerajaan, swasta, universiti, komuniti, ibu bapa
 Inisiatif RMKe-11, PPPM 2013 -2025 dan Digital Malaysia yang mempunyai hala tuju yang jelas
 Perkembangan teknologi yang pesat
 Perisian open source yang boleh digunakan untuk PdP
 Kos teknologi yang semakin murah
 Sumber rujukan berkaitan ICT yang tidak terhad
 Kolaborasi dengan kelompok pakar (Communities of Practice) secara terbuka di pelbagai peringkat
 Bidang pekerjaan yang memerlukan kemahiran ICT
 Peluang meningkatkan taraf ekonomi melalui ICT
 Tenaga kerja yang mahir menyokong pertumbuhan sosio ekonomi negara
Jadual 7: Analisis SWOT: Cabaran
Cabaran (Threats)
 Sumber kewangan yang terhad
 Teknologi lebih banyak digunakan untuk tujuan sosial dan hiburan berbanding pendidikan
 Ancaman keselamatan siber
 Jurang digital antara bandar dan luar bandar
 Persepsi komuniti masih mementingkan pencapaian akademik
 Kesedaran etika dalam penggunaan Internet yang masih di tahap yang rendah
 Teknologi sebagai satu keperluan

BAB 3: TERAS 1- PEMBESTARIAN
PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN
SEKOLAH
Pengenalan
Pemimpin sekolah memainkan peranan yang sangat penting dalam transformasi Pembestarian
Sekolah. Sebarang perubahan dalam proses pengajaran dan pembelajaran (PdP), pengurusan
dan pentadbiran (PdT), penilaian, akauntibiliti dan infrastruktur sukar berlaku tanpa
kepimpinan yang berkesan serta wujudnya budaya yang menyokong kepada perubahan kerana
transformasi merupakan satu proses evolusi penambahbaikan yang berterusan dan mengambil
masa yang panjang. Kerap kali sekolah-sekolah yang cemerlang dalam Pembestarian Sekolah
mempunyai pemimpin yang berkesan dalam organisasi sekolah di pelbagai peringkat yang
diketuai oleh terdiri daripada pengetua / guru besar dan disokong oleh guru, staf sokongan dan
komuniti sekolah, antaranya Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG), Lembaga Pengelola Sekolah,
komuniti setempat dan industri tempatan.
Pemimpin Sekolah Yang Efektif

Pemimpin sekolah yang menyokong pengintegrasian ICT dalam PdP di bilik darjah secara efektif
mempunyai ciri-ciri berikut:
 Memahami keperluan ICT dan kelebihannya dalam konteks pelaksanaan kurikulum

 Berupaya memimpin dan menyokong pelbagai kumpulan (cth. Panitia mata pelajaran,
Kelab dan Persatuan, dll.) secara serentak yang menyumbang kepada matlamat
 Mengambil pendekatan keseluruhan sekolah dalam mengintegrasikan ICT dalam PdP
 Memberi tumpuan kepada kekuatan dan kelemahan ICT semasa akan tetapi pada masa
yang sama mengkaji trend ICT masa hadapan
 Membimbing dan memimpin guru kerana mereka perlu sentiasa mencari kaedah terbaik
mengintegrasikan ICT dalam PdP
 Mewujudkan objektif yang jelas dalam perancangan dan pentaksiran PdP yang
menerapkan elemen ICT
 Memastikan bangunan / bilik yang baharu dibina / diubah suai di sekolah mengambil
kira keperluan ICT dan mencerminkan budaya sekolah terhadap ICT dalam PdP
 Menjadi suri teladan berkaitan penggunaan ICT dalam tugasan harian terutamanya yang
melibatkan guru, staf, pegawai pendidikan dan komuniti sekolah
 Melihat secara holistik perancangan, hala tuju dan visi sekolah dalam membuat
keputusan berkaitan pelaksanaan infrastruktur ICT, peralatan, persisan, program
pendidikan dan peruntukan kewangan
 Berupaya memacu perubahan dan menangani kekangan dan halangan dalam
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 3: TERAS 1- 32

PEMBESTARIAN PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN SEKOLAH
Peranan dan Tanggungjawab Pemimpin Sekolah
Pemimpin sekolah memainkan peranan yang sangat penting dalam Pembestarian Sekolah.
Berdasarkan Standard Pemimpin Sekolah yang dibangunkan oleh International Society for
Technology in Education (ISTE), peranan dan tanggungjawab yang boleh dimainkan oleh
pemimpin sekolah adalah seperti berikut:
1. Kepimpinan Berwawasan
• Pemimpin sekolah memberi inspirasi serta memimpin pembangunan dan pelaksanaan visi sekolah
mengintegrasikan teknologi untuk menggalakkan kecemerlangan sekolah dan menyokong
transformasi organisasi
2. Budaya Pembelajaran Era Digital
• Pemimpin sekolah membina, menggalak, dan mengekalkan budaya pembelajaran era digital yang
menyediakan persekitaran pendidikan yang dinamik, sesuai dan interaktif kepada semua murid
3. Amalan Profesional yang Cemerlang
• Pemimpin sekolah menggalakkan guru melaksanakan inovasi dan pembangunan profesionalisme

berterusan yang berupaya meningkatkan pembelajaran murid melalui penggunaan teknologi
semasa dan sumber pendidikan digital
4. Penambahbaikan Sistemik
• Pemimpin sekolah menyediakan kepimpinan dan pengurusan era digital untuk menambahbaik
organisasi secara berterusan melalui penggunaan teknologi dan penyebaran informasi yang efektif
5. Kewarganegaraan Digital
• Pemimpin sekolah menjadi suri teladan dan memahami dan bertanggungjawab berkaitan isu-isu
sosial, etika dan undang-undang yang melibatkan budaya digital
Rajah 20: Peranan Pemimpin Sekolah berdasarkan Piawaian ISTE (ISTE,2014)
Strategi
Strategi pelaksanaan bagi teras strategik Pembestarian Pengurusan dan Pentadbiran Sekolah
adalah seperti berikut:
Strategi 1 : Memastikan hala tuju Pembestarian Sekolah berdasarkan misi, visi dan kapasiti
sekolah dicapai
Strategi 2 : Menjadi suri teladan (role model) dalam penggunaan ICT pengurusan dan
pentadbiran sekolah (PdT)
Strategi 3 : Menggalakkan pengintegrasian ICT dalam PdP merentas kurikulum
Strategi 4 : Memastikan pelaksanaan pembangunan profesionalisme berterusan
33 BAB 3: TERAS 1- PEMBESTARIAN PENGURUSAN DAN PENTADBIRAN SEKOLAH |

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020
Strategi 5 : Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah menyokong
Strategi 6 : Memastikan penggunaan ICT secara selamat dan beretika
Strategi 7 : Meningkatkan kolaborasi dengan ibu bapa, komuniti, agensi dan industri
Strategi 8 : Menggalakkan pembudayaan inovasi baharu dalam PdP
Strategi 9 : Memantau dan menilai keberkesanan pelaksanaan Pembestarian Sekolah
Pelan Tindakan
Jadual 8: Pelan Tindakan Pembestarian Pengurusan dan Pentadbiran Sekolah
Strategi Program Keberhasilan Indikator Tempoh
S1.1:  Penyediaan Pelan  Murid mempunyai  Peratus pencapaian 2016 - 2017

Strategik kemahiran abad ke- Pelan Strategik
Memastikan hala
Pembestarian 21 Pembestarian
tuju Pembestarian
Sekolah peringkat Sekolah
Sekolah  Guru
sekolah
berdasarkan misi, mengintegrasikan  Peratus pencapaian
visi dan kapasiti  Penyediaan Pelan teknologi dalam Pelan Tindakan
sekolah dicapai Tindakan PdP secara Pembestarian
Pembestarian optimum Sekolah
Sekolah
 Sekolah  Bilangan Mesyuarat
 Pewujudan mengintegrasikan Jawatankuasa
Jawatankuasa teknologi dalam Pembestarian
Pembestarian PdT secara Sekolah
Sekolah optimum
 Kekerapan
 Pelantikan Guru  Kepimpinan penyebaran dan
Penyelaras Bestari / Pembestarian perkongsian Pelan
Guru Penyelaras Sekolah yang Tindakan
ICT mantap dan efektif Pembestarian
Sekolah kepada
 Pewujudan pihak
Kumpulan berkepentingan
Kelompok Pakar
ICT  Bilangan kelompok
pakar yang dikenal
pasti
S1.2:  Penggunaan ICT  Peningkatan  Bilangan aplikasi 2016 -2020

secara maksimum produktiviti melalui yang digunakan
Menjadi suri teladan
dalam pelaksanaan penghasilan kerja oleh Pentadbir
(role model) dalam
tugasan harian yang cekap dan dalam pengurusan
penggunaan ICT
berkesan harian
dalam pengurusan  Penyediaan portal /
dan pentadbiran dashboard sekolah  Pengurusan dan  Bilangan peralatan
sekolah (PdT) yang komprehensif, pentadbiran ICT yang digunakan
bermaklumat dan sekolah (PdT) dalam pengurusan
kemaskini dilaksanakan harian
secara cekap dan
 Kompeten dalam berkesan  Bilangan kaedah
penggunaan perkongsian

teknologi berkaitan maklumat dengan

PdT pihak
berkepentingan
 Perkongsian
amalan terbaik  Kekerapan
(best practices) maklumat sekolah
berkaitan ICT disebar luas secara
digital
 Peratus warga
sekolah yang
mempunyai
kemahiran ICT
yang tinggi
S1.3:  Pembinaan  Pengintegrasian  Bilangan 2016 -2020

persekitaran ICT dalam PdP pembelajaran tanpa
Menggalakkan
pembelajaran maya merentas kurikulum sempadan yang
pengintegrasian ICT
ditingkatkan dilaksanakan
dalam PdP merentas  Perkongsian dalam
kurikulum amalan terbaik  Perkongsian pintar  Peratus guru
(best practices) dalam pelaksanaan menggunakan ICT
pembelajaran tanpa dalam PdP semasa
 Latihan kemahiran sempadan pemantauan
penggunaan ditingkatkan dilaksanakan
peralatan dan
perisian ICT bagi  Kompetensi ICT  Bilangan
pelaksanaan guru dan murid perkongsian pintar
pembelajaran tanpa ditingkatkan yang dilaksanakan
sempadan
 Perkhidmatan  Bilangan aktiviti /
 Perkongsian Pusat Sumber pertandingan ICT
dengan sekolah lain Sekolah yang ICT sebagai
cekap dan efektif pengupaya
 Kolaborasi dengan
agensi luar / industri  Peringkat
pencapaian
 Naik taraf Pusat tertinggi murid
Sumber Sekolah dalam
 Membangunkan aktiviti/pertandingan
koleksi bahan berkaitan ICT
bacaan elektronik /  Peratus pinjaman
digital bahan digital Pusat
Sumber Sekolah
S1.4:  Penyediaan Pelan  Guru  Bilangan Latihan 2016 -2020

Operasi Latihan mengintegrasikan dalam
Memastikan
(POL) berkaitan ICT dalam PdP Perkhidmatan
pelaksanaan
pengintegrasian secara optimum berkaitan ICT
pembangunan
ICT dalam PdP dalam PdP yang
profesionalisme  Inovasi dalam dirancang
berterusan  Penyediaan Rekod pengintegrasian
Latihan Guru dan ICT dalam PdT dan  Peratus Latihan
Staf PdP dalam
Perkhidmatan
 Perkongsian  Kompetensi ICT berkaitan ICT
amalan terbaik guru pada tahap dalam PdP yang
(best practices) tinggi dilaksanakan
 Penerapan Budaya  Budaya  Bilangan Latihan

Pembelajaran Pembelajaran dalam

Sepanjang Hayat Sepanjang Hayat Perkhidmatan
diwujudkan berkaitan berkaitan
 Pengurusan ICT dalam PdP
Perubahan yang dihadiri
 Kepimpinan  Peratus guru yang
Instruksional meminjam bahan di
Pusat Sumber
Sekolah
 Bilangan program
perkongsian pintar
yang dilaksanakan
bagi meningkatkan
profesionalisme
guru dan staf
S1.5:  Jadual Penggunaan  Kemudahan /  Bilangan 2016 -2020

Makmal Komputer / peralatan ICT yang kemudahan fizikal
Memastikan akses,
Bilik ICT yang berfungsi yang kondusif dan
kemudahan dan
maksimum ditingkatkan berfungsi
persekitaran
sekolah menyokong  Penyenggaraan  Penggunaan ICT  Bilangan peralatan
pelaksanaan peralatan ICT ditingkatkan ICT yang berfungsi
Pembestarian
Sekolah  Pelaporan / Aduan  Persekitaran  Bilangan strategi
Kerosakan sekolah yang yang dilaksanakan
Peralatan / Perisian kondusif untuk
ICT menyediakan
 Pengurusan persekitaran yang
 Perancangan sekolah dan kondusif
Kewangan pengurusan
berkaitan ICT pembelajaran era  Bilangan program
digital diwujudkan perkongsian pintar
 Pembangunan PSS yang dilaksanakan
Era Digital  Pengurusan bagi meningkatkan
sumber pendidikan kemudahan ICT
yang sesuai,
interaktif dan  Kekerapan sekolah
kemaskini memohon
bimbingan serta
 Kemahiran digital bantuan pedagogi
murid ditingkatkan dan teknologi
 Kemahiran kepada pihak
maklumat murid berkepentingan
ditingkatkan  Jangkamasa tindak
balas Pentadbir
membuat laporan
kepada pihak
berkepentingan
berhubung isu
berkaitan ICT
 Liputan akses
Internet
 Kekerapan
gangguan

downtime
 Waktu operasi
Makmal Komputer,
Pusat Akses, Pusat
Sumber Sekolah
dan bilik-bilik khas
lain
 Bilangan aktiviti
literasi maklumat /
literasi digital yang
dilaksanakan
S1.6:  Pematuhan Dasar  Peningkatan  Bilangan guru dan 2016 -2020

Keselamatan ICT kesedaran murid yang
Memastikan
keselamatan ICT mengikuti program
penggunaan ICT  Program Kesedaran dalam kalangan kesedaran
secara selamat dan Keselamatan ICT warga sekolah keselamatan ICT
beretika
 Perkongsian  Kompetensi guru  Bilangan program
amalan terbaik dan murid berkaitan kesedaran
(best practices) kesedaran keselamatan ICT
keselamatan ICT yang dilaksanakan
yang tinggi
 Kadar kesedaran
keselamatan ICT
guru dan murid
S1.7:  Pengumuman /  Pembudayaan ICT  Bilangan sumber 2016 -2020

Perkongsian dalam kalangan ibu pendidikan / bahan
Meningkatkan
Maklumat melalui bapa digital yang boleh
kolaborasi dengan
Portal Sekolah diakses oleh ibu
ibu bapa, komuniti,  Kerjasama dengan bapa
agensi dan industri  Latihan agensi / industri
Penggunaan ICT ditingkatkan  Bilangan aktiviti
kepada ibu bapa perkongsian pintar
 Sumbangan berkaitan ICT
 Program Sokongan keperluan / dengan ibu bapa,
ICT melalui PIBG / peralatan melalui komuniti, agensi
Kumpulan Sarana perkongsian pintar dan industri
Ibu Bapa (KSIB)
 Perkongsian  Bilangan program /
 Program kepakaran aktiviti yang
perkongsian pintar dilaksanakan
dengan industri secara CSR
 Penglibatan  Bilangan
Tanggungjawab sumbangan
Sosial Korporat kemudahan /
(CSR) agensi luar / peralatan ICT
komuniti
berkaitan ICT / ICT
sebagai pengupaya
secara kolaboratif
dengan sekolah
lain
 Kekerapan
penyebaran dan

perkongsian Pelan
Tindakan
Pembestarian
Sekolah kepada
pihak
berkepentingan
S1.8:  Perkongsian  Inovasi ICT dalam  Bilangan inovasi 2016-2020

amalan terbaik PdT dan PdP ICT yang dihasilkan
Menggalakkan
(best practices) ditingkatkan oleh pentadbir, guru
pembudayaan
dan murid
inovasi baharu  Latihan dalam  Budaya
dalam PdP Perkhidmatan penggunaan ICT  Bilangan amalan
(LADAP) diterapkan kepada terbaik (best
warga sekolah practices) / latihan
 Penganugerahan yang dilaksanakan
sijil / Majlis  Pengiktirafan dapat
Pengiktirafan menggalakkan  Bilangan
pembudayaan ICT pertandingan
 Lawatan Penanda berkaitan ICT yang
Aras disertai
 Penglibatan  Peringkat tertinggi
sekolah dalam pencapaian sekolah
pertandingan di dalam aktiviti /
pelbagai peringkat pertandingan
inovasi ICT
S1.9:  Penilaian kendiri  Murid mempunyai  Pencapaian tahap 2016-2020

melalui Smart kemahiran abad ke- bestari melalui
Memantau dan
School Qualification 21 SSQS
menilai
Standards (SSQS)
keberkesanan  Guru  Pencapaian tahap
pelaksanaan  Pemantauan mengintegrasikan Pusat sumber
Pembestarian berkala ICT dalam PdP Sekolah
Sekolah secara optimum
 Dokumentasi  Pencapaian Gred
Pencapaian Guru  Sekolah mencapai Purata Sekolah
dan Murid berkaitan prestasi yang (GPS)
ICT ditetapkan
 Skor Standard
Kualiti Pendidikan
Malaysia (SKPM)
 Peringkat tertinggi
pencapaian sekolah
dalam aktiviti /
pertandingan
berkaitan ICT / ICT
sebagai pengupaya
 Peratus kompetensi
ICT guru dan murid
 Peratus guru
mengintegrasikan
ICT dalam PdP
semasa
pemantauan
dilaksanakan

 Peratus guru dan

murid yang
menggunakan
persekitaran
pembelajaran maya
(VLE)

BAB 4: TERAS 2 - PEMBESTARIAN
PENGAJARAN GURU
Pengenalan
Kepesatan perubahan teknologi memberi impak yang besar kepada pengajaran dan
pembelajaran (PdP) di sekolah. Kemudahan ICT meyokong pelaksanaan PdP namun tidak akan
dapat menggantikan peranan guru sebagai pemimpin dalam pelaksanaan PdP dan pengurusan
bilik darjah. Walau bagaimanapun, ICT berupaya mengubah amalan profesional guru dari segi
pelaksanaan pedagogi dan memberi impak terhadap pencapaian murid.
Kajian menunjukkan bahawa penggunaan ICT yang efektif bermula dengan inisiatif guru yang
mencabar pemahaman dan pemikiran murid melalui perbincangan dalam kumpulan besar mahu
pun dalam tugasan sama ada secara individu atau kumpulan kecil, menggunakan ICT sebagai
alat bantu belajar. ICT dilihat sebagai satu sumber pendidikan yang berupaya menyokong
transformasi gaya pembelajaran tradisional yang berpusatkan guru kepada kaedah
pembelajaran berpusatkan murid.
Terdedah kepada perubahan teknologi yang pesat, guru perlu diberikan latihan dan
pembangunan profesionalisme secara berterusan agar dapat melaksanakan tugas profesional
mereka sebagai guru mengikut peredaran semasa era digital. Kejayaan pelaksanaan
Pembestarian Sekolah terletak kepada guru yang berpengetahuan dari segi teknologi,
kandungan dan pedagogi, yang mampu mengintegrasikan pengetahuan tersebut dalam
pelaksanaan PdP.
Pengetahuan Guru
Guru perlu mempunyai pengetahuan yang luas untuk
mengintegrasikan ICT dalam PdP dengan berkesan.
Kerangka kerja Pengetahuan Guru berkaitan
Kandungan (Content), Pedagogi (Pedagogy) dan
Teknologi (Technology) atau lebih dikenali sebagai
Technological Pedagogical Content Knowledge
(TPACK) menerangkan tahap pengetahuan guru
untuk menggunakan teknologi secara efektif dalam
pelaksanaan pengajaran dan pembelajaran (PdP).
Kerangka kerja TPACK terbahagi kepada tiga iaitu
Pengetahuan berkaitan Kandungan (CK), Pedagogi
(PK) dan Teknologi (TK). TPACK melihat hubungkait
ketiga-tiga pengetahuan ini secara bersepadu.
Selain daripada tiga pengetahuan asas tersebut
(iaitu CK, PK dan TK), terdapat empat lagi bentuk
pengetahuan yang boleh diaplikasikan oleh guru
Rajah 21: TPACK (TPACK.org, 2012)
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 4: TERAS 2 - 40

PEMBESTARIAN PENGAJARAN GURU
untuk melaksanakan mengintegrasikan teknologi dalam PdP iaitu Pengetahuan berkaitan
Kandungan Pedagogi (PCK), Pengetahuan berkaitan Kandungan Teknologi (TCK), Pengetahuan
Teknologi Pedagogi (TPK), dan ditengah-tengah ketiga-tiga bulatan tersebut ialah Pengetahuan
berkaitan Teknologi, Pedagogi dan Kandungan (TPACK).
Untuk mengintegrasikan teknologi secara efektif semasa melaksanakan PdP, guru perlu
mempunyai pengetahuan berikut:
Guru perlu mempunyai Pengetahuan Teknologi (TK)

supaya mereka berupaya menggunakan ICT secara
efektif
Guru perlu mempunyai pengetahuan yang mendalam

berhubung kandungan kurikulum melalui subjek
yang mereka ajar (CK)
Guru perlu mempunyai pengetahuan pedagogi untuk

mengajar bidang mata pelajaran mereka (PK)
Rajah 22: Elemen Pengintegrasian Teknologi yang Efektif
Setiap guru secara individu adalah berlainan dari segi kemahiran, pengalaman, budaya,
demografi, tahun / tingkatan yang diajar, atau pun subjek yang diajar. Kesimpulannya, tiada
guru mempunyai kombinasi kandungan, teknologi dan pedagogi yang sama dalam pelaksanaan
pengajaran dan pembelajarannya dalam bilik darjah. Walau bagaimanapun, sekiranya seseorang
guru dapat mengintegrasikan ketiga-tiga pengetahuan tersebut, sudah pasti Pembestarian
Sekolah dapat dilaksanakan dengan jayanya.
Rangkakerja Kompetensi ICT Untuk Guru UNESCO (UNESCO ICT

Competency Framework for Teachers)
Rangkakerja Kompetensi ICT UNESCO untuk Guru (UNESCO ICT Competency Framework for
Teachers) juga boleh dijadikan rujukan untuk membimbing guru dalam pelaksanaan dan
penilaian pengintegrasian ICT dalam pengajaran dan pembelajaran (PdP).
Rangkakerja ini terdiri daripada enam aspek yang saling berhubungkait dalam pelaksanaan
pengintegrasian ICT dalam PdP seperti berikut:
Jadual 9: Rangkakerja Kompetensi ICT UNESCO untuk Guru (UNESCO, 2002)
LITERASI TEKNOLOGI PEMAHAMAN PENGHASILAN

PENGETAHUAN PENGETAHUAN
KEFAHAMAN Kesedaran berkaitan dasar Kefahaman berkaitan Inovasi berkaitan dasar
BERKAITAN ICT dasar
DALAM PENDIDIKAN
KURIKULUM DAN Pengetahuan asas Pengaplikasian Kemahiran masyarakat
PENTAKSIRAN pengetahuan berpengetahuan
41 BAB 4: TERAS 2 - PEMBESTARIAN PENGAJARAN GURU | PELAN STRATEGIK

LITERASI TEKNOLOGI PEMAHAMAN PENGHASILAN
PENGETAHUAN PENGETAHUAN
PEDAGOGI Mengintegrasikan teknologi Penyelesaian masalah Pengurusan kendiri
yang kompleks
ICT Peralatan asas Peralatan kompleks Peralatan secara meluas
ORGANISASI DAN Bilik darjah standard Kumpulan kolaboratif Organisasi pembelajaran
PENTADBIRAN
PEMBANGUNAN Literasi digital Mengurus dan Guru sebagai model dalam
PROFESIONAL GURU membimbing pembelajaran
Kerangka kerja ini menyediakan panduan untuk memantau dan menilai transformasi dalam
pembudayaan Pembestarian Sekolah. Terdapat tiga pendekatan yang saling berhubungkait yang
menghubungkan dasar pendidikan dengan pembangunan ekonomi dan sosial melalui penggunaan
ICT seperti berikut:
1. Literasi Teknologi – Meningkatkan keupayaan murid, guru, pentadbir dan warga sekolah
mengintegrasikan kemahiran ICT dalam kurikulum sekolah.
2. Pemahaman Pengetahuan – Meningkatkan keupayaan murid, guru, pentadbir dan warga

sekolah menggunakan pengetahuan untuk memberi nilai tambah kepada masyarakat
dan ekonomi dengan cara mengaplikasikan ICT untuk menyelesaikan masalah yang
kompleks dan maslaah dunia sebenar.
3. Penghasilan Pengetahuan - Meningkatkan keupayaan murid, guru, pentadbir dan warga

sekolah melaksanakan inovasi, menghasilkan pengetahuan baharu dan mendapat faedah
daripada pengetahuan baharu tersebut.
Kerangka kerja ini boleh digunakan untuk mengukur tahap pengintegrasian ICT dalam PdP dan
PdT di sekolah dan dapat meningkatkan peluang guru mengikuti program pembangunan
profesionalisme berterusan. Dengan cara ini, penambahbaikan berterusan dapat dilaksanakan
dengan berkesan.
Peranan dan Tanggungjawab Guru

Peranan guru dalam Pembestarian Sekolah tidak kurang pentingnya. Berdasarkan Standard Guru,
yang dibangunkan oleh International Society for Technology in Education (ISTE), peranan dan
tanggungjawab yang boleh dimainkan oleh guru dalam pengintegrasian ICT dalam PdP adalah
seperti berikut:
Memudahcara dan memberi • Guru menggunakan pengetahuan kandungan, pedagogi dan

inspirasi terhadap teknologi untuk memudahcara dan mengayakan
pembelajaran dan kreativiti pengalaman pembelajaran, kreativiti dan inovasi murid sama
murid ada secara bersemuka atau maya
• Guru mereka bentuk, membangun dan menilai pelaksanaan

PdP dan melaksanakan pentaksiran secara autentik dengan
Mereka bentuk dan menggabungkan teknologi dan sumber pendiidikan untuk
membangunkan PdP dan memaksimumkan kandungan pembelajaran secara
penilaian era digital
kontekstual untuk membangunkan pengetahuan, kemahiran
dan sikap murid

Menjadi contoh dalam • Guru mempamerkan pengetahuan, kemahiran dan proses
pembelajaran dan kerja yang menunjukkan kepakaran dan inovasi mereka
pelaksanaan kerja era dalam masyarakat digilal yang global
digital
• Guru memahami isu dan tanggungjawab masayarakat

Menggalakkan dan menjadi tempatan dan global dalam menangani perubahan budaya
contoh warganegara digital digital dan mempamerkan tingkah laku yang beretika dan
yang bertanggungjawab mengikut undang-undang dari segi amalan profeional
mereka
• Guru menambah baik amalan profesional mereka secara

Melibatkan diri dalam berterusan, dan mempamerkan kepimpinan di sekolah dan
pembangunan profesional komuniti profesional dengan cara menggalak dan
dan kepimpinan menunjukkan pengggunaan alat dan sumber digital yang
efektif
Rajah 23: Piawaian ISTE untuk Guru (ISTE, 2014)
Strategi
Strategi pelaksanaan bagi teras strategik Pembestarian Pengajaran Guru adalah seperti berikut:
Strategi 1 : Mengintegrasikan ICT dalam PdP
Strategi 2 : Memperluaskan peluang murid menggunakan ICT
Strategi 3 : Mempelbagaikan kaedah pengajaran yang berpusatkan murid
Strategi 4 : Menghasilkan bahan PdP
Strategi 5 : Menyediakan akses bahan bantu belajar (BBB)
Strategi 6 : Mempelbagaikan kaedah pentaksiran
Strategi 7 : Melaksanakan pembangunan profesionalisme berterusan bagi memantapkan

budaya Inovasi dan kreativiti dalam PdP
Strategi 8 : Menggunakan ICT secara bertanggungjawab, beretika dan selamat

Pelan Tindakan
Jadual 10: Pelan Tindakan Pembestarian Pengajaran Guru
2.1:  Guru sebagai  Suasana  Bilangan 2016 -2020

Fasilitator pembelajaran yang pengintegrasian
Mengintegrasikan
menarik ICT yang ditulis
ICT dalam PdP  Pengajaran dan dalam Rancangan
Pembelajaran Abad  Guru dan murid Harian
Ke-21 melaksanakan PdP
secara interaktif  Bilangan kaedah
- Blended
PdP yang
Learning  Kemahiran Abad Ke- berpusatkan murid
- Pendekatan 21, Kemahiran
Flipped Berfikir Aras Tinggi  Kekerapan
Classroom (KBAT) dan penggunaan ICT
- Rekabentuk Pemikiran dalam makmal
Pembelajaran Komputasional komputer / bilik ICT
Abad ke-21 murid dapat
(21st Century ditingkatkan  Aras kompetensi
Learning ICT guru
Design)  Kreativiti dan Inovasi
melalui penghasilan  Bilangan pinjaman
- Pendekatan sumber pendidikan
Connected bahan / tugasan
digital oleh guru
Learning  PdP dapat
- Kreativiti dan dilaksanakan pada  Bilangan bahan
Inovasi dalam bila-bila masa di digital yang
PdP mana sahaja dihasilkan oleh guru
- Penggunaan  Pencapaian guru
Cloud dalam perkongsian
Computing pengalaman,
- Penggunaan kepakaran dan
aplikasi android melaksanakan
dalam PdP kolaborasi
 Kepimpinan  Bilangan
Instruksional pengintegrasian
 Mengajar secara ICT dalam akitiviti
Berkumpulan kurikulum dan
(Team-Teaching) kokurikulum
S2.2:  Penghasilan bahan  Murid mempunyai  Bilangan bahan / 2016-2020

/ tugasan murid kemahiran ICT tugasan digital yang
Memperluaskan
secara digital dalam dihasilkan
peluang murid
mempersembahkan
menggunakan ICT  Aktiviti kokurikulum  Bilangan aktiviti /
idea, penghasilan
/ pertandingan bahan dan pertandingan ICT /
berkaitan ICT / ICT berkomunikasi ICT sebagai
sebagai pengupaya dengan berkesan pengupaya
 Program Mentor –  Kepimpinan murid  Bilangan kelab /
Mentee (dalam dan dapat ditingkatkan persatuan berkaitan
luar sekolah) ICT
 Jurang ICT antara
 Perkongsian Pintar bandar dan luar  Bilangan aktiviti
ICT dengan bandar dapat perkongsian pintar
ICT yang

sekolah lain dirapatkan dilaksanakan

dengan sekolah
 Portal Sekolah  Murid daripada sekitar / industri ICT
tahap sosioekonomi
 Duta Digital rendah berpeluang  Bilangan sumber
(Pembimbing menggunakan ICT pendidikan yang
Rakan Sebaya dikongsikan secara
dalam ICT) dalam talian
 Pembugaran Kelab
Komputer / Digital
Maker Club
 Pengintegrasian
ICT dalam program
sekolah (Program
NILAM, Doktor
Muda, Kelab anti
Dadah)
 Pendedahan
Peluang Kerjaya
(bidang ICT, media,
programming)
S2.3:  Strategi  Suasana  Bilangan penerapan 2016 - 2020

Pembelajaran Abad pembelajaran strategi
Mempelbagaikan
Ke-21: yang menarik pembelajaran abad
kaedah pengajaran
ke-21
yang berpusatkan - Pembelajaran  Murid inovatif dan
murid Kendiri kreatif serta  Bilangan aplikasi /
- Pembelajaran berupaya perisian pengajaran
Kolaboratif menyelesaikan yang digunakan
- Pembelajaran masalah dan dalam PdP
Berasaskan membuat
Projek keputusan  Bilangan koleksi
- Pembelajaran bahan (cetak dan
secara Inkuiri-  Kepimpinan digital) di Pusat
Penemuan murid dapat sumber Sekolah
- Penyelesaian ditingkatkan
 Perkongsian pintar
Masalah PSS dengan Panitia
- Pembelajaran
Masteri  Bilangan aktiviti
- Konstruktivisme Literasi Maklumat /
- Pembelajaran Literasi Digital
Penerokaan
 Perkongsian Amalan
Terbik (Best
Practices) dan
Inovasi PdP
 Pembangunan
koleksi PSS
mengikut keperluan
kurikulum
 Program Literasi
Maklumat / literasi
Digital

S2.4:  Penghasilan dan  Suasana  Bilangan bahan 2016 - 2020

perkongsian bahan pembelajaran yang yang dihasilkan
Menghasilkan
di bawah Panitia menarik
bahan PdP  Bilangan bahan
 Pembinaan Laman  Sumber PdP yang diguna sama
Pembelajaran VLE ditingkatkan
 Bilangan bahan
 Perkongsian bahan  Bahan PdP dapat yang diguna semula
digital dalam portal disesuaikan dengan
sekolah pemlejaran murid  Bilangan
penggunaan bahan
 Sistem Pengurusan yang dihasilkan
Pembelajaran
(Learning
Management
System – LMS)
 Pertandingan
Penghasilan Bahan
PdP
S2.5:  Perkongsian bahan  Akses bahan  Bilangan bahan 2016-2020

bantu belajar (BBB) bantu belajar bantu belajar (BBM)
Menyediakan akses
(BBB) yang dikongsi dan
bahan bantu belajar  Perkongsian laman ditingkatkan digunasama
(BBB) pembelajaran
 Pengurusan  Bilangan pinjaman
 Portal Sekolah / sumber sumber pendidikan
Portal Pusat pendidikan yang
Sumber Sekolah cekap dan  Bilangan promosi
(PSS) sistematik bahan PSS /
Pameran Bertema /
 Pembangunan  Suasana Koleksi Buku
Koleksi Bahan PSS pembelajaran Baharu
 Akses kepada yang menarik
Sumber Pendidikan
Terbuka (Open
Educational
Resources)
 Pengurusan
Sumber Pendidikan
- OPAC
- Bibliografi bahan
bantu belajar
- Pengkatalogan
Berpusat
S2.6:  Tugasan murid  Pentaksiran murid  Bilangan kaedah 2016 -2020
melalui VLE dilaksanakan secara pentaksiran murid
Mempelbagaikan
interaktif yang diigunakan
kaedah pentaksiran  Pentaksiran oleh guru
melalui gamifikasi  Pentaksiran
dilaksanakan secara  Bilangan
 Kuiz secara dalam holistik
talian (Online Quiz)
 Pentaksiran dapat
 Forum secara dikongsi bersama
dalam talian
(Online Forum)

 e-Portfolio
 Sistem
Pentaksiran
S2.7:  Latihan dalam  Guru mempunyai  Bilangan latihan 2016-2020

Perkhidmatan kompetensi dalam dalam
Melaksanakan
(LADAP) ICT perkhidmatan
pembangunan
 Massive Open (LADAP) yang
profesionalisme  Pengetahuan ICT
Online Courses dihadiri
berterusan bagi guru sentiasa
memantapkan (MOOCs)
dikemaskini  Bilangan LADAP
budaya Inovasi dan  Webinar
berkaitan ICT yang
kreativiti dalam PdP  Seminar /  Profesionalisme dilaksanakan
Persidangan guru ditingkatkan
berkaitan ICT  Aras kompetensi
 Kumpulan ICT guru
kelompok pakar
 Bilangan inovasi
(Communities of
PdP dan PdT yang
Practice)
dihasilkan
 Khidmat
Bimbingan SSIC+
 Perkongsian Amalan
Terbik (Best
Practices) dan
Inovasi PdP
 Technology
Updates
S2.8:  Program  Guru mempunyai  Bilangan guru yang 2016-2020
Kesedaran kompetensi dalam menghadiri program
Menggunakan ICT
Keselamatan ICT penggunaan ICT kesedaran
secara
secara keselamatan ICT
bertanggungjawab,  Kemahiran ICT bertanggungjawab,
beretika dan dari sudut sosial,  Aras komptensi ICT
beretika dan selamat
selamat etika dan guru dari sudut
keselamatan sosial, etika dan
keselamatan

BAB 5: TERAS 3 - PEMBESTARIAN
PEMBELAJARAN MURID
Pengenalan
Pada asasnya, murid abad ke-21 merupakan murid yang dilahirkan setelah 43 tahun negara
mencapai kemerdekaan. Dalam tempoh ini Malaysia mempunyai aspirasi yang tinggi untuk
mencapai status negara maju menjelang 2020 dan telah merangka strategi hebat untuk
mencapai kejayaan melalui Dasar Wawasan Negara (2001-2010), yang bertujuan untuk
memperkukuhkan daya saing dan daya tahan serta mewujudkan masyarakat yang saksama bagi
memastikan kestabilan dan perpaduan negara, dan Dasar Transformasi Negara (2011-2020)
melalui pelaksanaan Model Baru Ekonomi (MBE) supaya negara berupaya menjadi ekonomi
berpendapatan tinggi yang inklusif serta mampan.
Murid Abad Ke-21
Secara umumnya, murid abad ke-21

dibesarkan dalam persekitaran
digital, dikelilingi oleh pelbagai
jenis peralatan ICT seperti telefon
bimbit, komputer, komputer riba,
tablet, dan alatan permainan digital.
Murid abad ke-21 hidup dalam
masyarakat yang mempunyai saling-
hubung yang tinggi malah di
peringkat global. Mereka
mempunyai akses yang pantas kepada dunia di sekeliling dan boleh berkomunikasi hanya
dengan satu klik sahaja. Gaya hidup mereka melambangkan kepesatan teknologi dan kemajuan
negara masa kini.
Murid abad ke-21 mempunyai ekspektasi yang tinggi terhadap kepantasan maklumat. Oleh
kerana teknologi seperti komputer dan telefon pintar menjadi semakin cekap dan berkesan,
dan akses kepada maklumat menjadi semakin mudah, murid abad ke-21 memerlukan akses
kepada maklumat yang cepat. Ini menjadikan mereka mempunyai tumpuan perhatian yang
lebih pendek dan melaksanakan lebih daripada satu perkara pada satu-satu masa (multitask).
Walau bagaimanapun, sekiranya murid berminat dalam sesuatu tugasan atau bermain
permainan video yang mengujakan, mereka mampu memberikan tumpuan dalam tempoh masa
yang lebih lama.
Justeru, pemimpin sekolah dan guru perlu memahami perubahan yang berlaku terhadap murid
abad ke-21 dengan melaksanakan perubahan dalam amalan PdT dan proses PdP mereka. Ini
merangkumi pengintegrasian kemahiran abad ke-21 dalam pelaksanaan kurikulum. Kemahiran
ini merangkumi kreativiti, inovasi, komunikasi, kolaborasi, pemikiran kritis, kerja berpasukan,
keupayaan membuat keputusan, keupayaan membuat kajian dan penyelidikan, dan
penyelesaian masalah.

PEMBESTARIAN PEMBELAJARAN MURID
Kemahiran Abad Ke-21
Dalam konteks pendidikan, Kemahiran Abad Ke-21 bermaksud kemahiran yang diperlukan untuk
memenuhi keperluan baharu dalam senario PdP moden dalam era digital dengan kemunculan
teknologi baharu. Kemahiran ini bermaksud kompetensi menggunakan peralatan digital yang
digerakkan oleh teknologi baharu supaya proses PdP dapat dilaksanakan dengan berkesan. Ini
melibatkan kreativiti, kemahiran berfikir, kebolehan membuat wajaran dan inovasi yang lebih
mantap dengan menggunakan ICT sebagai pengupaya berbanding kaedah PdP lama yang tidak
disokong oleh ICT.
Kemahiran Abad Ke-21 memberi peluang pembelajaran yang lebih meluas kepada murid.
Mereka bukan sahaja belajar tentang isi kandungan malah fokus kepada penjanaan ilmu dan
penyelesaian masalah dalam dunia sebenar. Murid perlu menguasai kemahiran spesifik yang
berdasarkan kandungan, kemahiran generik dan kemahiran ICT dengan adanya sistem sokongan
yang inovatif.
Rajah 24: Bidang Kemahiran Abad Ke-21 (BTP KPM, 2011)
Berdasarkan Kerangka Kerja bagi Pembelajaran Abad Ke-21 yang dihasilkan oleh Partnership for
21st Century Learning, Kemahiran Abad ke-21 melibatkan pemikiran kritis, komunikasi,
kolaborasi dan kreativiti (4Cs: critical thinking, communication, collaboration, creativity),
berdasarkan pengetahuan dalam mata pelajaran teras dan meliputi kemahiran belajar dan
inovasi; kemahiran maklumat, media dan teknologi; serta kemahiran hidup dan kerjaya.
49 BAB 5: TERAS 3 - PEMBESTARIAN PEMBELAJARAN MURID | PELAN STRATEGIK

Tema abad ke-21 yang digabungjalin dalam kandungan mata pelajaran yang perlu dikuasai
murid adalah seperti berikut:
• Murid mempunyai sikap hormat-menghormati dan mempunyai

Kesedaran kefahaman antara budaya. Kesedaran global ini membantu
Global murid menangani isu-isu global dengan lebih berkesan.
• Murid mengetahui bagaimana membuat pilihan ekonomik yang

Literasi bersesuaian untuk peningkatan produktiviti. Literasi ini
Keusahawanan membantu perkembangan kerjaya murid.
• Murid menyedari hak dan kewajipan sebagai warganegara dan

Literasi Sivik memahami implikasi keputusan pada peringkat tempatan,
negara dan global.
Literasi • Murid mempunyai pengetahuan untuk mengamalkan gaya

Kesihatan hidup sihat dan selamat.
Literasi • Murid mempunyai pengetahuan dan kesedaran berkaitan

pengaruh masyarakat ke atas alam sekitar serta berupaya
Persekitaran membuat keputusan dan mencari penyelesaian.
Rajah 25: Tema Abad Ke-21 (BTP KPM, 2011)
1. Kemahiran Belajar dan Inovasi

Kemahiran belajar dan inovasi bagi menjamin kesejahteraan hidup dan penentuan
kerjaya murid dalam era maklumat adalah seperti berikut:
Pemikiran Kritis dan Komunikasi dan

Kreatif dan Inovatif
Penyelesaian Masalah Kolaborasi
Murid berupaya
berkomunikasi dengan
efektif, secara lisan dan
Murid berupaya Murid berupaya
bukan lisan dalam
menggunakan pelbagai menggunakan kaedah
pelbagai konteks.
teknik untuk menjana penaakulan yang
Kolaborasi dengan
idea serta menilai dan bersesuaian dengan
individu yang lain dalam
menambah baik idea situasi bagi membuat
kumpulan penting untuk
secara kreatif dan keputusan bagi
memupuk kesedaran
inovatif. menyelesaikan masalah.
tanggungjawab bagi
mencapai matlamat
bersama.
Rajah 26: Kemahiran Belajar dan Inovasi (BTP KPM, 2011)

2. Kemahiran Maklumat, Media dan Teknologi
Pelbagai literasi yang diperlukan murid abad ke-21 bagi menghadapi dunia global yang
berteraskan maklumat, media dan teknologi seperti berikut:
Murid mempunyai
kebolehan untuk
Literasi
Maklumat mengakses, menilai,
mengguna dan
mengurus maklumat.
Murid berkebolehan
menganalisis tujuan dan
kesesuaian media serta
isu-isu yang berkaitan Literasi
dengan mengakses, Media
mengguna dan
membangunkan bahan
media.
Murid berkebolehan
Literasi mengaplikasi teknologi
ICT dengan berkesan
dalam pembelajaran
dan urusan kehidupan
seharian.
Rajah 27: Kemahiran Maklumat, Media dan Teknologi (BTP KPM, 2011)
3. Kemahiran Hidup dan Kerjaya

Individu dalam mendepani cabaran kehidupan abad ke-21 perlu mempunyai kebolehan
berdaya saing dalam hidup dan kerjaya seperti berikut:
Kepimpinan dan
Tanggungjawab
Produktiviti dan mempamerkan ciri

Akauntabiliti seorang pemimpin yang
mampu berfungsi
Kemahiran Sosial dan mempunyai kadar sebagai ahli kumpulan
Antara Budaya produktiviti yang yang berwibawa dan
tinggi dan mampu menyumbang
Berinisiatif dan Terarah peka dan prihatin berintegriti dalam
Kendiri terhadap perbezaan melaksanakan kepada kebaikan diri
budaya serta dan pasukan
Kelenturan dan tugasan
mempunyai jati diri hormat dan
Kebolehsuaian dan mampu bersikap toleransi
mengurus masa, dalam perhubungan
fleksibel dan berupaya dan membuat sosial antara
mengadaptasikan diri kepada perancangan budaya
perubahan persekitaran dan mengikut keperluan
urusan kehidupan seharian kendiri dan juga
organisasi
Rajah 28: Kemahiran Hidup dan Kerjaya (BTP KPM, 2011)

Aspirasi Murid dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
(PPPM) 2013 -2025
Di Malaysia, KPM telah mengenal pasti kemahiran dan kompetensi yang selaras dengan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang membolehkan murid Malaysia bersaing pada peringkat
antarabangsa. Bagi mencapai hasrat tersebut, kurikulum kebangsaan digubal untuk
melahirkan murid Malaysia yang seimbang, berdaya tahan, bersemangat ingin tahu,
berprinsip, bermaklumat, penyayang, patriotik, serta mempunyai kemahiran berfikir,
berkomunikasi, dan bekerja dalam pasukan dengan berkesan. Kemenjadian murid ini
digabungkan dalam enam aspirasi murid. Kurikulum KSSR dan KSSM yang mencerminkan
kemahiran dan kompetensi ini.
Rajah 29: Aspirasi Murid dalam PPPM 2013 -2025 (KPM, 2013)
Sehubungan itu, semangat Falsafah Pendidikan Kebangsaan tentang pendidikan seimbang

diperlihatkan dalam enam ciri tersebut. Ciri-ciri ini bukan sahaja menekankan kepentingan
pengetahuan, tetapi juga pembangunan kemahiran pemikiran kritis, kreatif, dan inovatif;
kemahiran memimpin; kemahiran dalam bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris; sahsiah dan
nilai, serta semangat identiti nasional yang kuat. Ciri-ciri ini turut memberi penekanan
kepada usaha bagi membolehkan semua murid memberikan sumbangan yang bermakna
kepada keluarga, masyarakat, dan negara. Kombinasi pengetahuan, kemahiran berfikir,
kemahiran memimpin, kemahiran dwibahasa, etika dan kerohanian, serta identiti nasional
yang kukuh adalah penting dalam mempersiapkan murid untuk berjaya dan berkembang
maju dalam dunia global yang semakin mencabar.

Rajah 30: Kemenjadian Murid berdasarkan PPPM 2013 - 2025

Aspirasi Murid dalam Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
(2015–2025) Pendidikan Tinggi
Di peringkat pengajian tinggi, Falsafah Pendidikan Kebangsaan terus dijadikan asas kepada
pendidikan seimbang untuk membangunkan aspirasi pelajar. Sistem pendidikan daripada
peringkat prasekolah hingga pendidikan tinggi mempunyai visi yang sama dari segi keberhasilan
dan kepentingannya kepada setiap pelajar. Aspirasi murid dalam PPPM adalah sama dengan
enam atribut dalam PPPM Pendidikan Tinggi iaitu etika dan kerohanian, kemahiran memimpin,
identiti nasional, kemahiran bahasa, kemahiran berfikir dan pengetahuan.
Rajah 31: Aspirasi Murid dalam PPPM (2015 – 2025) Pengajian Tinggi (KPM, 2015)
Piawaian bagi Pembelajaran Abad Ke-21

Dengan wujudnya kemahiran baharu, literasi baharu dan gaya pembelajaran baharu, piawaian
pembelajaran abad ke-21 diperlukan untuk mengukur keberhasilan murid abad ke-21. Walau
bagaimanapun, bukan semua Kemahiran Abad Ke-21 dapat diukur melalui pentaksiran secara
tradisional. Pengukuran kemahiran tersebut juga memerlukan masa, kaedah penilaian
berbentuk inovatif dan di luar batasan pelaksanaan ujian berbentuk struktur atau pilihan secara
objektif.
Kementerian Pendidikan Malaysia dan Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC) telah
membangunkan Standard Kompetensi Digital (Digital Competency Standards – DCS) pada tahun
2015 bagi mengukur kompetensi digital murid. DCS ialah satu alat pengukuran yang boleh
digunakan untuk membantu guru dan murid untuk mengetahui tahap kemahiran digital murid,
kekuatan dan potensi mereka. Indikator DCS dibina berdasarkan piawaian tempatan dan
antarabangsa, antaranya Set Kemahiran ICT KPM (MOE ICT Skills Set), International Society for

Technology in Education (ISTE) Standards for Students, dan UNESCO Media and Information
Literacy Guidelines.
Standard Kompetensi Digital (Digital Competency Standards – DCS) terdiri daripada domain
berikut:
Jadual 11: Standard Kompetensi Digital – DCS (MDEC & MOE, 2015)
DOMAIN 1 DOMAIN 2 DOMAIN 3
TEKNOLOGI KEWARGANEGARAAN DIGITAL KOGNITIF
Murid menunjukkan kefahaman yang Murid menunjukkan kecekapan Murid menunjukkan keupayaan
jelas terhadap konsep dan operasi penggunaan teknologi maklumat dan untuk merumuskan isu, mengenal
teknologi komunikasi dengan berkesan, pasti masalah, menyediakan
bertanggungjawab dan mengikut penyelesaian dan membuat
undang-undang keputusan melalui kemahiran
pemikiran kritis dan kreatif untuk
membina pengetahuan; merancang,
melaksana dan menguruskan projek;
menggunakan alat digital dan
sumber digital yang sesuai
INDIKATOR
Konsep dan Operasi Teknologi Menilai dan menggunakan Mencipta dan membangunkan
maklumat secara kandungan
 Memahami dan mengaplikasi
bertanggungjawab
konsep dan operasi teknologi  Mencipta kandungan melalui
 Mengenal pasti, menilai dan media dan teknologi secara
Literasi Maklumat Digital
memilih sumber dalam talian kreatif
 Mengakses dan mencari yang berwibawa sebelum
 Menilai dan mengkaji semula
maklumat dalam talian penggunaan dan perkongsian
kandungan yang telah dicipta
 Menilai maklumat Menilai dan menggunakan sendiri atau oleh orang lain
maklumat secara selamat untuk tujuan baharu
Menyusun, menyimpan,
mendapatkan semula dan  Mengenal pasti dan Penyelesaian masalah dan
menyampaikan maklumat menguruskan risiko yang timbul membuat Keputusan
daripada penggunaan teknologi
 Menyusun dan menyimpan data  Mengambil beberapa siri
(kecurian identiti, buli siber dll.)
menggunakan format yang langkah menyelesaikan
sesuai Menilai dan menggunakan masalah dan membuat
 Menyimpan dan mendapatkan maklumat dan teknologi secara keputusan (Algoritma dan
semula maklumat dan beretika dan mengikut undang- Prosedur)
kandungan uandang
 Memecah kecil masalah /
Komunikasi, Kolaborasi dan  Memahami tingkah laku yang tugasan kepada bahagian yang
Perkongsian beretika dan implikasi undang- lebih mudah diurus (Penguraian
undang dalam penggunaan Masalah)
 Menggunakan teknologi dan
maklumat dan teknologi
berkongsi sumber untuk kerja  Mengurus sumber untuk
kumpulan dan proses melaksanakan tugas secara
kolaborasi selari bagi mencapai matlamat
(Penyelesaian Selari)

Strategi Pelaksanaan
Strategi pelaksanaan bagi teras strategik Pembestarian Pembelajaran Murid adalah seperti
berikut:
Strategi 1 : Meningkatkan kemahiran ICT murid melalui PdP
Strategi 2 : Meningkatkan kemahiran ICT murid melalui aktiviti kokurikulum
Strategi 3 : Melaksanakan pembelajaran kendiri
Strategi 4 : Melaksanakan penilaian pembelajaran secara kendiri
Strategi 5 : Berkolaborasi dengan rakan
Strategi 6 : Menggunakan ICT secara bertanggungjawab, beretika dan selamat
Pelan Tindakan
Jadual 12: Pelan Tindakan Pembestarian Pembelajaran Murid
S 3.1:  Program  Kemahiran ICT murid  Aras kompetensi 2016 - 2020

Meningkatkan peningkatan ditingkatkan ICT murid
kemahiran ICT murid kemahiran ICT
 Murid menghasilkan  Bilangan murid
melalui PdP murid
inovasi ICT yang menggunakan
 Program VLE secara aktif
peningkatan
 Bilangan murid
kemahiran
yang meminjam
pemikiran
bahan / peralatan
komputasional
PSS
 Penggunaan VLE
 Bilangan inovasi
 Program Literasi yang dihasilkan oleh
Maklumat Digital murid
Literasi Maklumat
yang dilaksanakan
S3.2:  Pelaksanaan dan  Kemahiran ICT murid  Kadar kompetensi 2016 - 2020
Meningkatkan pengintegrasian ditingkatkan ICT murid
kemahiran ICT murid aktiviti berkaitan ICT
 Kemahiran  Bilangan
melalui aktiviti melalui kelab /
kepimpinan murid pertandingan yang
kokurikulum persatuan / badan
dapat diserlahkan mengiktegrasikan
beruniform
ICT
 Pelaksanaan aktiviti
 Bilangan
kepimpinan murid
perkongsian pintar
berkaitan ICT
berkaitan ICT
 Pelaksanaan

pertandingan yang dengan sekolah lain

mengintegrasikan
 Peringkat
ICT
pencapaian sekolah
 Program dalam aktiviti /
Perkongsian pintar pertandingan
berkaitan ICT berkaitan ICT
dengan sekolah lain
S3.3:  Program Literasi  Murid berupaya  Kadar kompetensi 2016 - 2020

Melaksanakan Digital melaksanakan ICT murid
pembelajaran kendiri pembelajaran secara
 Program Literasi  Bilangan murid
akses kendiri, terarah
Maklumat yang menggunakan
kendiri pada kadar
VLE secara aktif
 Pelaksanaan kendiri
pelbagai kaedah  Kekerapan murid
 Murid mengamalkan
pembelajaran abad menggunakan
pembelajaran
ke-21: kemudahan dan
sepanjang hayat
peralatan ICT
- Pembelajaran
secara  Kekerapan murid
Penyelesaian menggunakan
Masalah sumber maklumat
- Pembelajaran
berasaskan Projek
- Pembelajaran
secara Inkuiri-
Penemuan
- Pembelajaran
Penerokaan
S3.4:  Aktiviti refleksi  Murid berupaya  Bilangan aktiviti 2016 - 2020
Melaksanakan melaksanakan refleksi yang
 Penilaian rakan
penilaian penilaian dilaksanakan
sebaya
pembelajaran secara pembelajaran secara
 Bilangan hasil
kendiri  Konferens (bersama kendiri
pembelajaran yang
guru dan ibu bapa
 Murid mempunyai dibentangkan
berkaitan hasil
kemahiran
pembelajaran
pengurusan yang baik
murid)
 Murid berupaya
melaksanakan
pembelajaran secara
akses kendiri, terarah
kendiri pada kadar
kendiri
S3.5:  Kolaborasi melalui  Murid mempunyai  Bilangan aplikasi 2016 - 2020

Berkolaborasi dengan VLE kemahiran kolaborasi, yang digunakan
rakan komunikasi dan untuk berkolaborasi
 Kolaborasi melalui
penyelesaian masalah
media sosial  Bilangan tugasan
yang berkesan
yang dihasilkan
 Kolaborasi dengan
 Pembelajaran

rakan daripada dilakukan di mana secara kolaborasi

sekolah lain melalui sahaja pada bila-bila
 Bilangan kolaborasi
pengintegrasian ICT masa (ubiquitous
dengan rakan
learning)
 Kolaborasi dengan daripada sekolah /
sekolah di negeri /  Murid melaksanakan negeri / negara lain
negara lain pembelajaran kendiri melalui
pengintegrasian ICT
 Memahami budaya
dan cara hidup
masyarakat tempatan
dan global
S3.6:  Program Kesedaran  Murid mempunyai  Bilangan murid 2016 - 2020

Menggunakan ICT Keselamatan ICT kompetensi dalam yang mengikuti
secara penggunaan ICT program program
 Kemahiran ICT dari
bertanggungjawab, secara keselamatan ICT
sudut sosial, etika
beretika dan selamat bertanggungjawab,
dan keselamatan  Aras kompetensi
beretika dan selamat
murid dari sudut
sosial, etika dan
keselamatan

BAB 6: TERAS 4 - PEMERKASAAN
SOKONGAN BERTERUSAN
Pengenalan
Pembangunan persekitaran Pembestarian Sekolah yang kondusif untuk pengajaran dan

pembelajaran (PdP) bergantung kepada sistem sokongan yang kuat dan berterusan. Sebarang
perubahan kepada PdP, penilaian dan pentaksiran, akauntabiliti dan infrastruktur tidak akan
berlaku dengan mudah tanpa kepimpinan dan sokongan yang padu kerana transformasi
Pembestarian Sekolah ialah satu proses penambahbaikan berterusan dan memerlukan masa
yang panjang.
Sistem pendidikan di Malaysia dilaksanakan secara berpusat dan di bawah tanggungjawab
Kerajaan Persekutuan. Program Pembestarian Sekolah diurus setiakan oleh Bahagian Teknologi
Pendidikan Kementerian Pendidikan Malaysia bersama-sama dengan Malaysia Digital Economy
Corporation (MDEC) sebagai urus setia bersama.
Struktur Tadbir Urus Pembestarian Sekolah

Bagi memastikan keberkesanan serta kejayaan pelaksanaan Pembestarian Sekolah, satu struktur
tadbir urus diwujudkan yang dikenali sebagai Jawatankuasa Pemandu Sekolah Bestari
Kementerian Pendidikan Malaysia. Jawatankuasa ini pada awalnya telah ditubuhkan untuk
membuat keputusan tentang pelaksanaan aktiviti dalam Projek Rintis Sekolah Bestari yang
bermula pada tahun 1999 hingga 2002. Selepas Projek Rintis Sekolah Bestari tamat pada tahun
2002, Jawatankuasa ini berperanan merangka strategi Pembestarian Sekolah supaya dapat
dilaksanakan di semua sekolah.
Peranan dan Fungsi
Peranan dan Fungsi Jawatankuasa Pemandu Sekolah Bestari Kementerian Pendidikan Malaysia
adalah seperti berikut:
1. Menjadi peneraju utama dalam mekanisme pengintegrasian inisiatif ICT bagi program
pembestarian sekolah.
2. Membuat dasar dan menentukan hala tuju program-program dalam pembestarian
sekolah.
3. Memantau pelaksanaan pelan tindakan program pembestarian sekolah dan
mengesyorkan tindakan-tindakan pembetulan serta penambahbaikan program.
4. Menetapkan hala tuju bagi membangunkan kaedah-kaedah pemantauan dan penilaian
kemajuan program pembestarian sekolah antara Kementerian Pendidikan Malaysia
dengan pelbagai agensi lain yang terlibat.
59 BAB 6: TERAS 4 - PEMERKASAAN SOKONGAN BERTERUSAN | PELAN STRATEGIK

5. Melaporkan kepada Jawatankuasa Penyelarasan Aplikasi Perdana (Flagship Coordination
Committee).
Bagi melancarkan dan menyokong pelaksanaan Pembestarian Sekolah, struktur Jawatankuasa

Pembestarian Sekolah diwujudkan di setiap peringkat, yang terbahagi kepada lima tahap
seperti berikut:
JK Pemandu Sekolah Bestari KPM
JK Pembestarian Sekolah Peringkat KPM
JK Pembestarian Sekolah Peringkat Negeri
JK Pembestarian Sekolah Peringkat Daerah
JK Pembestarian Sekolah Peringkat Sekolah
Rajah 32: Struktur Jawatankuasa Pembestarian Sekolah
1. Jawatankuasa Pemandu Sekolah Bestari
Jadual 13: Jawatankuasa Pemandu Sekolah Bestari

: Ketua Setiausaha
Pengerusi Bersama
: Ketua Pegawai Eksekutif

Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC)
: Pengarah
Setiausaha
: 1. Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia
Ahli Jawatankuasa
2. Timbalan KSU
3. Timbalan-Timbalan KPPM
4. Pengarah-Pengarah Bahagian KPM
5. Penasihat Undang-Undang KPM
6. Kementerian Kewangan Malaysia
7. Kementerian Komunikasi dan Multimedia
8. MAMPU
9. Malaysia Digital Economy Corporation (MDEC)
10. Lain-lain agensi yang sesuai mengikut keperluan
: Menentukan hala tuju dasar pembestarian sekolah
Peranan dan Fungsi

PEMERKASAAN SOKONGAN BERTERUSAN
2. Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Kementerian Pendidikan Malaysia
Jadual 14: Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat KPM

Pengerusi : Timbalan Ketua Pengarah Pelajaran Malaysia
Sektor Dasar dan Pembangunan Pendidikan
Setiausaha : Pengarah
Ahli Jawatankuasa :
1. Timbalan-timbalan Pengarah Bahagian KPM
Catatan:
Keahlian mengikut kesesuaian
Peranan dan Fungsi : Menyelaras program dan aktiviti pembestarian sekolah di peringkat
KPM
3. Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Negeri
Jadual 15: Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Negeri

Pengerusi : Pengarah
Jabatan Pendidikan Negeri (JPN)
Setiausaha : Ketua Penolong Pengarah
Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri (BTPN)
Ahli Jawatankuasa : 1. Ketua-ketua Sektor
2. Semua Pegawai Pendidikan Daerah (PPD)
3. Ketua Nazir Negeri
4. Pengarah-pengarah IPG
5. Ketua Pusat Kegiatan Guru (PKG) Daerah
6. Lain-lain personel yang sesuai mengikut keperluan
Catatan:
negeri
4. Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Daerah
Jadual 16: Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Daerah

Pengerusi : Pegawai Pendidikan Daerah (PPD)
Setiausaha : Ketua Pusat Kegiatan Guru (PKG) Daerah
Ahli Jawatankuasa : 1. Semua Ketua Unit / Penyelia PPD
2. Penolong Penyelia UPA, ICT
3. Pegawai SISC+ / SIP+
4. Pengerusi PKPSM / MGB
5. Semua Pegawai PKG

Catatan:
daerah
5. Jawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Sekolah
Jadual 17: Kawatankuasa Pembestarian Sekolah Peringkat Sekolah

Pengerusi : Pengetua / Guru Besar
Setiausaha : Guru Penyelaras Bestari / Guru Penyelaras ICT
Ahli Jawatankuasa : 1. Semua Ketua Bidang / Ketua Panitia Matapelajaran
2. Guru Perpustakaan dan Media (GPM)
3. Guru Penyelaras Makmal Komputer
4. Guru Penyelaras Pusat Akses
5. Guru Admin VLE
6. Juruteknik Komputer
Catatan:
sekolah
Selain daripada pemimpin sekolah, kejayaan

Pembestarian Sekolah bergantung kepada
kepimpinan dalam sistem pendidikan di semua
peringkat sama ada di peringkat Bahagian KPM,
Jabatan Pendidikan Negeri, Bahagian
Teknologi Pendidikan Negeri, Pejabat
Pendidikan Daerah dan Pusat Kegiatan Guru.
Justeru, pegawai-pegawai pendidikan yang
terlibat dalam Pembestarian Sekolah perlu
mempunyai pengetahuan dan kemahiran yang
luas dalam bidang teknologi pendidikan dan
pembelajaran abad ke-21 supaya dapat
menyokong pelaksanaan Pembestarian Sekolah
dan membantu pemimpin dan guru di sekolah
untuk melaksanakan pengajaran dan
pembelajaran (PdP) dan pengurusan dan
pentadbiran sekolah (PdT) secara berterusan.
Ciri-ciri Pemimpin Pendidikan Abad ke-21
Berdasarkan Standard Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan yang

dibangunkan oleh International Society for Technology in Education (ISTE), peranan dan
tanggungjawab yang boleh dimainkan mereka adalah seperti berikut:

• Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan memberi
Kepimpinan inspirasi dan terlibat dalam pembangunan dan pelaksanaan visi sekolah
untuk mengintegrasikan teknologi secara menyeluruh bagi
Berwawasan menggalakkan kecemerlangan dan menyokong perubahan transformasi
persekitaran PdP dan PdT era digital
• Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan membantu guru

Pengajaran, menggunakan teknologi secara efektif untuk menilai pembelajaran
Pembelajaran dan murid, kaedah pengajaran yang pelbagai, dan menyediakan
pengalaman pembelajaran yang sesuai dan menarik untuk semua
Penilaian murid
Pembangunan • Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan melaksanakan

analisis keperluan, membangunkan program pembelajaran profesional
Profesional dan berkaitan teknologi, dan menilai impak kaedah pengajaran dan
Penilaian Program pembelajaran murid
• Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan menjadi contoh

Kewarganegaraan Digital dan menggalakkan penggunaan ICT secara bertanggungjawab,
beretika dan mengikut undang-undang.
• Jurulatih / Pembimbing / Pegawai teknologi pendidikan menunjukkan

pengetahuan dan kemahiran profesional; mempunyai pengetahuan
Pembangunan Profesional dan dalam kandungan, pedagogi, dan teknologi (TPACK) serta
Pengetahuan Kandungan mengamalkan pembelajaran sepanjang hayat dan mempunyai ciri-ciri
kepimpinan; serta sentiasa meningkatkan pengetahuan dan kepakaran
mereka
Rajah 33: Piawaian ISTE untuk Jurulatih / Pembimbing / Pegawai Teknologi Pendidikan
(ISTE, 2014)
Perkongsian Pintar
Konsep perkongsian pintar dalam pelaksanaan Pembestarian Sekolah amat digalakkan untuk
mempercepatkan kadar transformasi Pembestarian Sekolah bagi penyediaan persekitaran yang
kondusif, dan kemahiran ICT yang kemaskini berdasarkan perubahan teknologi dari semasa ke
semasa.
Matlamat memperhebatkan jalinan perkongsian pintar adalah seperti berikut:
 Meningkatkan pengetahuan dan kemahiran ICT terkini

 Meningkatkan kecemerlangan dan penyampaian perkhidmatan ICT dalam pendidikan
melalui penyediaan dan sumbangan peralatan, perisian, program / aktiviti
Antara jalinan perkongsian pintar yang boleh dilaksanakan adalah seperti berikut:
Kementerian
Komuniti dan Kerajaan

Ibu Bapa Negeri
PERKONGSIAN
PINTAR Syarikat
Pertubuhan Berkaitan
Antarabangsa Kerajaan
(GLC)
Pertubuhan
Agensi Swasta
Bukan
dalam dan
Kerajaan
Luar Negara
(NGO)
Rajah 34: Jalinan Perkongsian Pintar
Kini, konsep Strategi Lautan Biru Kebangsaan (National Blue Ocean Strategy) diperkenalkan di
Malaysia oleh YAB Perdana Menteri pada tahun 2009, untuk memberikan pendekatan
perkongsian pintar yang kreatif dan sistematik bagi mewujudkan nilai yang tinggi pada kos yang
rendah. Strategi Lautan Biru dapat memupuk kreativiti dan inovasi dalam penyampaian
perkhidmatan awam; serta dalam kerjasama kerajaan dengan sektor swasta dan sosial bagi
pembangunan negara.
Strategi
Strategi pelaksanaan bagi teras strategik Pemerkasaaan Sokongan Berterusan adalah seperti
berikut:
Strategi 1 : Memantapkan perkhidmatan sokongan
Strategi 2 : Menggalakkan penggunaan ICT dalam PdP dan PdT
Strategi 3 : Menggalakkan penghasilan dan penggunaan sumber pendidikan / bahan
Strategi 4 : Menggalakkan pembudayaan inovasi baharu dalam PdP dan PdT

Strategi 5 : Menyediakan khidmat sokongan teknikal bagi penyelesaian masalah / aduan
Strategi 6 : Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah menyokong

Strategi 7 : Melaksanakan pembangunan profesionalisme berterusan
Strategi 8 : Memantapkan kepimpinan dalam pelaksanaan Pembestarian Sekolah
Strategi 9 : Menyelaras program kolaborasi dengan agensi kerajaan, swasta, komuniti dan
industri
Pelan Tindakan
Jadual 18: Pelan Tindakan Pemerkasaan Sokongan Berterusan
S4.1:
Memantapkan  Penglibatan dalam  Tahap pembestarian  Peratus pencapaian 2016 - 2020
perkhidmatan Program Outreach sekolah ditingkatkan program
sokongan Pembestarian Pembestarian
 Penghasilan sumber
Sekolah kepada Sekolah yang
pendidikan digital
sekolah yang belum dirancang
ditingkatkan
mencapai tahap
 Tahap pencapaian
bestari  Tahap pembudayaan
sekolah dalam
ICT dalam kalangan
 Penglibatan dalam SSQS
warga sekolah
Program Sekolah
ditingkatkan  Bilangan aktiviti
Pemangkin /
Pembestarian
Champion Schools  Kompetensi ICT guru
Sekolah yang
kepada sekolah dan murid ditingkatkan
disertai di peringkat
yang telah
zon / daerah / negeri
mencapai tahap
/ kebangsaan
bestari
 Tahap pencapaian
 Penyelarasan
tertinggi dalam
program
pembestarian
pembestarian
sekolah
sekolah
 Penglibatan aktif
dalam JK
Pembestarian
Sekolah peringkat
zon / daerah / negeri
/ kebangsaan
S4.2:
Menggalakkan  Latihan dalam  Penggunaan ICT  Bilangan Latihan 2016 - 2020
penggunaan ICT Perkhidmatan dalam PdP dan PdT dalam perkhidmatan
dalam PdP dan PdT (LADAP) ditingkatkan berkaitan ICT yang
dilaksanakan
 Pengurusan  Tahap pembudayaan
Perubahan ICT dalam kalangan  Tahap pencapaian
warga sekolah sekolah dalam
 Perkongsian

Amalan Terbaik ditingkatkan SSQS

(Best Practices)
 Technology Updates
 Penyelarasan
dengan Panitia mata
pelajaran
 Khidmat bimbingan
berkaitan
penggunaan
teknologi pendidikan
 Khidmat bimbingan
berkaitan
pelaksanaan aktiviti
kokurikulum dan
kepimpinan
berkaitan ICT di
sekolah
S4.3:
Menggalakkan  Promosi dan  Sumber pendidikan  Kadar pinjaman dan 2016 - 2020
penghasilan dan pengintegrasian yang berkualiti dan penggunaan sumber
penggunaan sumber bahan dalam PdP membantu pendidikan
pendidikan / bahan - Pengurusan Pusat pelaksanaan PdP
 Bilangan laman
Sumber Sekolah secara berkesan
pembelajaran VLE
- Pembinaan Laman
 Pengurusan sumber yang dibangunkan
Pembelajaran VLE
pendidikan yang cekap
 Bilangan latihan
 Perkongsian bahan dan sistematik
kepada guru
PdP melalui portal /
 Penghasilan laman
dashboard sekolah  Bilangan bahan
pembelajaran yang
yang dikongsi dan
dikongsi dan
digunasama
digunasama
S4.4:
Menggalakkan  Perkongsian amalan  Kreativiti dan inovasi  Bilangan Latihan 2016 - 2020
pembudayaan inovasi terbaik (best ditingkatkan dalam perkhidmatan
baharu dalam PdP dan practices) (LADAP) yang
 Penyertaan /
PdT dilaksanakan
 Latihan dalam penglibatan sekolah
perkhidmatan dalam program inovasi  Tahap pencapaian
(LADAP) di pelbagai peringkat sekolah dalam
SSQS
 Dokumentasi /
Laporan  Bilngan inovasi
Pembestarian baharu yang
Sekolah dihasilkan
 Kajian dan
Penyelidikan
 Kumpulan Kreatif
dan Inovatif (KIK)
 Sudut / Bilik / Hub

Inovasi Digital
S4.5:
Menyediakan khidmat  Saluran aduan  Program pembestarian  Bilangan aduan 2016 - 2020
sokongan teknikal permasalahan sekolah dilaksanakan yang berjaya
bagi penyelesaian peralatan ICT dengan lancar diselesaikan
masalah / aduan
 Khidmat sokongan  Perkhidmatan  Bilangan
teknikal sokongan teknikal perkhidmatan
yang mantap sokongan teknikal
 Pasukan Pemimpin
ICT dalam kalangan  Kepimpinan ICT murid  Laporan Pasukan
murid ditingkatkan Pemimpin ICT
dalam kalangan
murid
S4.6:
Memastikan akses,  Pengemaskinian  Program pembestarian o Bilangan komputer 2016 - 2020
kemudahan dan data infrastruktur sekolah dilaksanakan yang berfungsi
persekitaran sekolah ICT dengan lancar - Bilangan
menyokong kemudahan fizikal
 Penyenggaraan  Kemudahan fizikal
pelaksanaan yang kondusif dan
peralatan ICT dan yang kondusif dan
Pembestarian Sekolah berfungsi
rangkaian berfungsi
- Nisbah murid:
 Pelan Tindakan komputer
Pembestarian - Nisbah kelas:
Sekolah projektor LCD
 Kadar gangguan
downtime
 Pencapaian Pelan
Tindakan
Pembestarian
Sekolah
S 4.7:
Melaksanakan  Technology Updates  Kompetensi pegawai  Bilangan Latihan 2016 - 2020
pembangunan ditingkatkan dalam Perkhidmatan
 Latihan dalam
profesionalisme (LADAP)
Perkhidmatan  Pengurusan
berterusan
(LADAP) penyampaian  Bilangan pegawai
perkhidmatan yang kompeten
 Kelompok Pakar
pendidikan yang dalam teknologi
(Communities of
mantap dan berkesan pendidikan
Practice)
 Produktiviti  Tahap Matriks
 Lawatan Penanda
ditingkatkan Kompetensi
Aras
pegawai
 Massive Open
Online Courses
(MOOCs)
 Niche Area
 Pengurusan
pengetahuan
 Pakar rujuk

S4.8:
Memantapkan  Pemantapan JK  Penyelarasan  Bilangan Mesyuarat
kepimpinan dalam Pembestarian pelaksanaan program JK Pembestarian
pelaksanaan Sekolah di semua pembestarian Sekolah Sekolah
Pembestarian Sekolah peringkat
 Pelaporan  Peratus pencapaian
 Penyediaan Pelan pelaksanaan pelan strategik
Strategik Pembestarian Sekolah sekolah
Pembestarian secara berterusan
Sekolah
 Program Mentor-
Mentee
 Pengurusan
Perubahan
S4.9:
Menyelaras program  Program kerjasama  Meningkatkan  Bilangan program / 2016 - 2020
kolaborasi dengan dengan agensi kerjasama dengan aktiviti perkongsian
agensi kerajaan, kerajaan, swasta agensi kerajaan, pintar dengan
swasta, komuniti dan komuniti dan industri swasta, komuniti dan agensi kerajaan,
industri industri swasta, komuniti
 Perkongsian
· dan industri
kepakaran
 Bilangan program /
 Program Strategi
aktiviti yang
Lautan Biru (Blue
dilaksanakan secara
Ocean Strategy -
Corporate Social
BOS)
Responsibility (CSR)
·

BAB 7: PENUTUP
Pengenalan
Pembestarian sekolah merupakan agenda negara untuk mentransformasi pelaksanaan
pengajaran dan pembelajaran (PdP) sesuai dengan era masyarakat berpengetahuan (knowledge
society) abad ke-21. Pelaburan besar kerajaan melalui agenda Koridor Raya Multimedia (MSC)
dan kini Digital Malaysia berhasrat untuk menyediakan generasi muda dengan kemahiran yang
diperlukan untuk bersaing dalam pasaran kerja, dan menjadi pengupaya perkembangan
ekonomi keseluruhannya, selain daripada menyumbang kepada pertumbuhan industri ICT
negara.
Kini pada Gelombang 4 (Kelestarian dan Konsolidasi), Pembestarian Sekolah perlu dijayakan
secara bersama oleh pelbagai pihak berkepentingan agar semua sekolah mencapai tahap bestari
pada tahun 2020.
Sehubungan itu, Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ini amat bergantung kepada pelaksanaan
dan penilaian yang mantap. Melalui strategi dan pelan tindakan, program pemantapan
pengupaya dan lonjakan dilaksanakan bagi mencapai petunjuk prestasi yang diharapkan
berdasarkan sasaran yang ditetapkan.
Faktor Kejayaan Kritikal

Kejayaan Pembestarian Sekolah bergantung kepada beberapa faktor. Secara amnya, faktor-
faktor kritikal yang menentukan kejayaan Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:
1. Kualiti Kepimpinan
• Memastikan pemimpin sekolah mempunyai kepimpinan proaktif dalam perancangan, pembangunan dan
pencapaian visi berkaitan pengintegrasian ICT dalam PdP dan PdT
• Menggalakkan pengintegrasian ICT dalam pelaksanaan kurikulum dan kokurikulum
• Menggalakkan inovasi baharu dalam PdP dan PdP
2. Kualiti Guru
• Memastikan guru mempunyai pengetahuan dalam kandungan, pedagogi dan teknologi untuk
mengintegrasikan ICT dalam PdP secara efektif
• Mempelbagaikan kaedah pengajaran berpusatkan murid dan kaedah pentaksiran
• Melaksanakan pembangunan profesionalisme berterusan bagi menangani perubahan teknologi dari semasa
ke semasa
3. Kualiti Murid
• Memastikan murid mempunyai standard kompetensi digital yang tinggi
• Memastikan murid mempunyai kepimpinan dan autonomi dalam melaksanakan pembelajaran sepanjang
hayat melalui penggunaan ICT
69 BAB 7: PENUTUP | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

4. Persekitaran Pembestarian Sekolah yang Kondusif
• Memastikan akses, kemudahan dan persekitaran sekolah menyokong pelaksanaan Pembestarian Sekolah
• Mendapatkan khidmat bimbingan dan sokongan teknikal
• Melaporkan kerosakan peralatan ICT dan dan gangguan akses Internet dengan kadar segera
• Meningkatkan sumber pendidikan yang pelbagai bagi memenuhi keperluan warga sekolah
5. Sokongan Berterusan
• Memastikan sokongan ibu bapa, komuniti, agensi dan industri dalam menjayakan aktiviti Pembestarian
Sekolah
• Bekerjasama dengan pihak berkepentingan di semua peringkat untuk meningkatkan kemudahan dan
kemahiran ICT sekolah
• Memastikan sistem pengurusan program sokongan / bimbingan adalah cekap
• Memastikan tadbir urus yang mantap dan sistem penilaian yang berkesan
• Memastikan pegawai pendidikan mempunyai aras kemahiran ICT dalam PdP yang tinggi
Rajah 35: Faktor Kritikal Kejayaan Pembestarian Sekolah
Harapan Masa Hadapan

Pelan Strategik Pembestarian Sekolah ini dihasilkan untuk menjadi rujukan dalam perancangan
jangka panjang dalam pengintegrasian ICT dalam PdP dan PdT bagi mencapai visi dan misi yang
disasarkan. Pelaksanaan Pembestarian Sekolah yang cemerlang sangat penting bagi menjamin
kelancaran dan keberkesanan pelaksanaan dasar dan strategi pembangunan negara. Kejayaan
dan keberkesanan pelaksanaan pelan strategik ini terletak kepada komitmen dan sokongan
serta kerjasama daripada setiap warga pendidikan. Diharapkan dengan adanya pelan strategik
ini, Pembestarian Sekolah dapat merealisasikan Wawasan 2020, yang merupakan hasrat negara
menjadi negara maju menjelang tahun 2020.
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 7: PENUTUP 70

SINGKATAN
BTP Bahagian Teknologi Pendidikan

BTPN Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri
ICT Information dan Communication Technology (Teknologi Maklumat dan
Komunikasi)
IFLA International Federation of Library Associations and Institutions
ISTE International Society for Technology in Education
KPM Kementerian Pendidikan Malaysia
KSSR Kurikulum Standard Sekolah Rendah
KSSM Kurikulum Standard Sekolah Menengah
MDEC Malaysia Digital Economy Corporation (dahulu Multimedia Development
Coprporation)
MSC Multimedia Super Corridor
PdP Pengajaran dan Pembelajaran
PdT Pengurusan dan Pentadbiran
PKG Pusat Kegiatan Guru
PPPM Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia
PSS Pusat Sumber Sekolah
SSQS Smart School Qualification Standards
UNESCO United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
71 SINGKATAN | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

BIBLIOGRAFI
Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia. (2002). Panduan Pelaksanaan

Pengkomputeran di Sekolah. Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan,
Kementerian Pendidikan Malaysia.
Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia. (2004). Panduan Pembestarian
Sekolah. Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran
Malaysia.
Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pelajaran Malaysia. (2011). Jiwa dan Minda
Bersatu ke Arah Pembestarian Sekolah. Kuala Lumpur: Bahagian Teknologi Pendidikan,
Kementerian Pelajaran Malaysia.
Cable Impacts Foundation. (2013). Building Your Roadmap to 21st Century Learning
Environments: A Planning Tool for Education Leaders. Diakses daripada
http://www.roadmap21.org/assets/Creating-Your-Roadmap-to-21st-Century-Learning-
Environments1.pdf
Department of Education and Skills Ireland. (2015). Digital Strategy for Schools 2015 – 2020:
Engaging Teaching, Learning and Assessment. Diakses daripada
https://www.education.ie/en/Publications/Policy-Reports/Digital-Strategy-for-Schools-
2015-2020.pdf
Dikoh, Kadir. (27 September 2015). Najib terima anugerah daripada ITU. Berita Harian. Diakses
daripada http://www.bharian.com.my/node/84740
International Society for Technology in Education. (2009). ISTE Essential Conditions. Diakses
daripada http://www.iste.org/standards/tools-resources/essential-conditions
International Society for Technology in Education. (2014). ISTE Standards for Administrators.
Diakses daripada http://www.iste.org/standards/standards/standards-for-
administrators
International Society for Technology in Education. (2014). ISTE standards for Coaches. Diakses
daripada http://www.iste.org/standards/standards/standards-for-coaches
International Society for Technology in Education. (2014). ISTE standards for Teachers. Diakses
daripada http://www.iste.org/standards/standards/standards-for-teachers
International Society for Technology in Education. (2016). ISTE standards for Students. Diakses
daripada http://www.iste.org/standards/standards/standards-for-students
Jabatan Penerangan Malaysia. (2008). Wawasan 2020. Diakses daripada
http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/component/content/article/88-dasar-dasar-
negara/255-perspektif-wawasan-2020.html
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2011). Dasar Teknologi Maklumat dan Komunikasi dalam
Pendidikan Malaysia. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia.
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BIBLIOGRAFI 72

Kementerian Pelajaran Malaysia. (2012). Pelan strategik ICT KPM 2011-2015. Putrajaya:
Kementerian Pelajaran Malaysia.
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2012). Pelan Strategik Interim Kementerian Pelajaran
Malaysia 2011-2015. Putrajaya: Kementerian Pelajaran Malaysia.
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2013). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013-2020).
Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia.
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2015). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2015-2020)
Pengajian Tinggi. Putrajaya: Kementerian Pendidikan Malaysia.
Multimedia Development Corporation. (1997). The Malaysian Smart School: An MSC Flagship
Application. Cyberjaya: Multimedia Development Corporation.
Multimedia Development Corporation. (2005). Malaysian Smart School Roadmap 2005 – 2020: An
Educational Odyssey. Cyberjaya: Multimedia Development Corporation.
Multimedia Development Corporation. (2009). Smart Schools Qualification Standards (SSQS) (2 nd
Ed). Cyberjaya: Multimedia Development Corporation.
Multimedia Development Corporation & Ministry of Education Malaysia. (2015). Digital Tech @
Schools: Digital Competency Standards. Cyberjaya: Multimedia Development
Corporation Sdn. Bhd.
Partnership for 21st Century Learning. (2007). Framework for 21 st Century Learning. Diakses
daripada http://www.p21.org/our-work/p21-framework
State of Victoria Department of Education and Early Childhood Education. (2012). ICT School
Planning: Advice for Principals and ICT Leaders. Diakses daripada
https://issuu.com/deecd_vic/docs/edustar_school_ict_planning?layout=http%3A%2F%2F
www.threesacrowd.com.au%2Fclients%2Fdeecd%2Fissuu%2Fassets%2Flayout.xml
TPACK.org. (2012). TPACK Model. Diakses daripada http://tpack.org/
UNESCO. (1999). New Directions of ICT - Use In Education. Diakses daripada
http://www.unesco.org/education/lwf/dl/edict.pdf
UNESCO. (2002). Information and Communication Technologies in Teacher Education. Diakses
daripada http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001295/129533e.pdf
UNESCO. (2013). Media and Information Literacy: Policy and Strategy Guidelines. Diakses
daripada http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002256/225606e.pdf
Unit Perancang Ekonomi, Jabatan Perdana Menteri. (2015). Rancangan Malaysia Ke-11. Kuala
Lumpur: Percetakan Nasional Malaysia Berhad.
Yusup Hashim & Razmah Man. (2006). Teknologi instruksional: Teori dan Aplikasi. Tanjong
Malim: Syarikat Perintis.
73 BIBLIOGRAFI | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

JAWATANKUASA
Penasihat:
Tuan Haji Zaidi bin Yazid
Pengarah
Pengerusi 1:
Tuan Haji Mohd Haliza bin Mohd Adnan
Timbalan Pengarah
Pembangunan Pendidikan Bestari
Pengerusi 2:
Encik Teoh Boon Hai
Timbalan Pengarah
Pembangunan Teknologi Pendidikan
Penyelaras:
Dr Suhaimi Kadir
Ketua Penolong Pengarah
Sektor Pembestarian Sekolah
Editor:
Puan Fadzliaton binti Zainudin
AHLI JAWATANKUASA
Puan Roslawati binti Abdul Wahab Ketua Penolong Pengarah
Sektor Pengurusan Strategik
Dr Qhamariah binti Samu Ketua Penolong Pengarah

Sektor Pengurusan Sumber Pendidikan
Encik Mohd Razip bin Ismail Ketua Penolong Pengarah

Sektor Penyiaran Pendidikan
Puan Gina Lammert Ketua Penolong Pengarah

Sektor Teknologi Instruksional Media
Puan Maimunah binti Mohd Tahir Ketua Penolong Pengarah

Sektor Pembangunan Kapasiti Teknologi
Pendidikan
PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | JAWATANKUASA 74

Dr Fatimah binti Hashim Ketua Penolong Pengarah
Sektor Pengurusan e-Pembelajaran
Tuan Haji Ismail bin Seman Ketua Penolong Pengarah

Sektor Perkhidmatan Kejuruteraan
YM Tengku Fuziah binti Tengku Mahmud Ketua Penolong Pengarah

Sektor Teknologi Maklumat dan Komunikasi
Pendidikan
Puan Anishariah binti Ramli Ketua Penolong Pengarah

Sektor Repositori dan Rangkaian
Encik Moktar bin Wahid Ketua Penolong Pengarah

Bahagian Teknologi Pendidikan Negeri Perak
Tuan Haji Zulkefli bin Hj. Muhammad Sektor Pengurusan Aplikasi Pendidikan
Encik Mohd Azmi Zakaria Sektor Penyiaran Pendidikan
Mohd Azam bin Mohamad Ali Sektor Pengurusan Sumber Pendidikan
Puan Daruni binti Abdul Rahman Sektor Pengurusan e-Pembelajaran
Cik Hajah Zarina Paijo Sektor Teknologi Maklumat dan Komunikasi

Pendidikan
Puan Vanida binti Krishna Sektor Pengurusan Strategik
Puan Radiah bin Zam Zam Sektor Pembestarian Sekolah
Encik Alias bin Samsudin Sektor Pembestarian Sekolah
Encik Shaharizan bin Ibrahim Sektor Pembestarian Sekolah
Encik Hansen Low Hoi Long Sektor Pembestarian Sekolah
Encik Uthamaseelan a/l Retnam Sektor Pembestarian Sekolah
Encik Shazril Helmi bin Samsudin PMO ICT
Puan Jayanthi a/p Jayaraman Sektor Pembangunan Kapasiti Teknologi

Pendidikan
Prakash Nakaraj a/l Thiagarajoo Sektor Repositori dan Rangkaian

Pembaca Proof:
Puan Nurul Asyiqin binti Haris
Grafik:
Encik Mohd Yassim bin Ngah
Sektor Penyiaran Pendidikan
75 JAWATANKUASA | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

Pelan Strategik Pembestarian Sekolah - Final2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pelan Strategik Pembestarian Sekolah - Final2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BAHAGIAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Teknologi Pendidikan

©Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia 2016

Perpustakaan Negara Malaysia

Bahagian Teknologi Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia

5 KANDUNGAN | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | KANDUNGAN 6

7 KANDUNGAN | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

Penerbitan Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020

Pembestarian sekolah memerlukan perancangan strategik bersepadu yang mengambil kira

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | KATA ALU-ALUAN 8

Malaysia berhasrat menjadi sebuah negara maju mengikut cara

Pembestarian Sekolah merupakan salah satu usaha

Pelan Strategik Pembestarian Sekolah 2016 – 2020

Teras 4 : Pemerkasaan Sokongan Berterusan

9 RINGKASAN EKSEKUTIF | PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020

Rajah 1: Cabaran Ke-Enam Wawasan 2020 (Jabatan Penerangan Malaysia, 2008)

Perkembangan Instruksi Berteraskan ICT

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 10

11 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Koridor Raya Multimedia (Multimedia Super Corridor)

Bagi memastikan MSC berjaya

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 12

Rajah 4: Objektif Sekolah Bestari (BTP KPM, 2004)

Komponen Sekolah Bestari

1. Pengajaran dan Pembelajaran (PdP)

2. Pengurusan dan Pentadbiran (PdT)

13 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Sekolah Bestari mempunyai ciri-ciri berikut:

Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari

Sekolah Bestari dilaksanakan secara berperingkat-peringkat seperti berikut:

Rajah 6: Fasa Pelaksanaan Sekolah Bestari (MDEC, 2005)

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 14

Pembudayaan Peningkatan kualiti Penghasilan modal Pembentukan jati

Rajah 7: Transformasi Sekolah melalui Pembestarian Sekolah (BTP KPM, 2004)

Matlamat Pembestarian Sekolah

Matlamat Pembestarian Sekolah adalah seperti berikut:

15 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Rajah 9: Keberhasilan Pelaksanaan Pembestarian Sekolah (BTP KPM, 2004)

Selain itu, tahap Pembestarian

SSQS dibangunkan untuk mecapai objektif berikut:

• meningkatkan penggunaan ICT di sekolah

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 16

Responden terdiri daripada seorang

Skor untuk penentuan bintang adalah seperti

Rajah 12: Skor untuk Penentuan Bintang

17 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Secara keseluruhannya, pencapaian penarafan Pembestarian Sekolah amat memberangsangkan.

Pencapaian SSQS 2011 - 2015

Bilangan sekolah yang ditaraf

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 18

Rancangan Malaysia Ke-11

MEMPERKASA PEMBANGUNAN MODAL INSAN UNTUK MENJADI

19 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 – 2025

5 Aspirasi Sistem 6 Aspirasi Murid

Rajah 16: Aspirasi Sistem dan Aspirasi Murid (KPM, 2013)

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 20

21 BAB 1: PERKEMBANGAN PEMBESTARIAN SEKOLAH | PELAN STRATEGIK

Aspirasi Pembestarian Sekolah: Fokus Gelombang 4 Fasa 2 (2016 –

Rajah 18: Perancangan Pembestarian Sekolah Gelombang 4: (2011 – 2020)

PELAN STRATEGIK PEMBESTARIAN SEKOLAH 2016-2020 | BAB 1: 22