12.

ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΕ ΣΩΜΑΤΑ ΜΕΣΑ ΣΕ ΡΟΗ

12.1. Εισαγωγικά

Στο κεφάλαιο αυτό θα µελετηθούν οι δυνάµεις που αναπτύσσονται πάνω σε

σώµατα που βρίσκονται µέσα σε ένα οµοιόµορφο πεδίο ροής που
χαρακτηρίζεται από µια ταχύτητα C0 µακριά από το σώµα.

12.2. Η εµφάνιση δυνάµεων σε σώµα

Είναι γνωστό ότι όταν ένα σώµα βρίσκεται µέσα σε ένα ρευστό που ρέει µε
ταχύτητα C0 ασκούνται επάνω στο σώµα από το ρευστό, δυνάµεις. Οι
δυνάµεις αυτές βέβαια σύµφωνα µε τον τρίτο νόµο του Newton της δράσης
και αντίδρασης είναι ίσες σε µέγεθος και αντίθετες σε φορά µε τις δυνάµεις
που ασκεί το σώµα στο ρευστό.

Στο σχήµα 12.1 δείχνεται ένα σώµα Σ, που είναι εκτεθειµένο σε µια ροή
πραγµατικού ρευστού µε σταθερή ταχύτητα C0. Οι δυνάµεις που
αναπτύσσονται πάνω στο σώµα αυτό προέρχονται από δύο διαφορετικούς
µηχανισµούς.

Σχ. 12.1 Σώµα µέσα σε πεδίο ροής

Ο πρώτος έχει σχέση µε την κατανοµή της στατικής πίεσης γύρω από το
σώµα, προέρχεται δηλαδή από τις τάσεις που είναι κάθετες σε µια στοιχειώδη
επιφάνεια dΑ και είναι:

d F n = pd A (12.1)

Ο δεύτερος µηχανισµός έχει σχέση µε την ανάπτυξη του οριακού στρώµατος

γύρω στο σώµα δεδοµένου ότι το ρευστό είναι πραγµατικό. Στην περίπτωση
αυτή υπάρχουν οι διατµητικές τάσεις τ, στη διεύθυνση s, που είναι
εφαπτοµένη στην επιφάνεια dΑ, εποµένως η δύναµη στη στοιχειώδη
επιφάνεια θα είναι:

d F s = τdAs (12.2)

όπου s είναι το µοναδιαίο διάνυσµα στην διεύθυνση s. Η ολική δύναµη

λοιπόν που θα εµφανιστεί στο σώµα θα είναι το ολοκλήρωµα των εξισώσεων
(12.1) και (12.2) στην επιφάνεια του σώµατος Σ, δηλαδή:

Fολ = ∫ (dFn + dFs ) = ∫ τ sdA (12.3)

Σ Σ

Στην περίπτωση ιδανικού ρευστού που εξετάστηκε στο κεφάλαιο 5.7, ο

δεύτερος όρος που αναφέρεται στο ιξώδες είναι µηδέν άρα για ιδανικό
ρευστό:

F!" = " pdA (12.4)

!

Η εξίσωση (12.4) είναι ένα επιφανειακό ολοκλήρωµα το οποίο γίνεται µηδέν

όταν η επιφάνεια και η κατανοµή πίεσης σ’ αυτήν είναι συµµετρικές. Αυτή
είναι η περίπτωση διδιάστατης ροής ιδανικού ρευστού γύρω από κύλινδρο ή
µη αεροδυναµικό σώµα, περιπτώσεις που µελετήθηκαν στο κεφάλαιο 5.7. Η
εµφάνιση εποµένως δυνάµεων πάνω σε συµµετρικά σώµατα που είναι
εκτεθηµένα σε µια ροή C0 οφείλεται:

α) στην ύπαρξη του ιξώδους και

β) στην ανοµοιόµορφη κατανοµή της πίεσης και εποµένως και της
ταχύτητας του ρευστού κοντά στο σώµα.

Κάτω από την επίδραση αυτής της δύναµης Fολ το σώµα εάν είναι ελεύθερο
θα κινηθεί στην διεύθυνση της Fολ. Αν το σώµα είναι σταθερό, δεµένο ή
αγκυροβοληµένο σε κάποιο σηµείο, τότε θα εµφανιστεί στο σύστηµα
στερέωσης µια δύναµη που θα εξισορροπήσει την Fολ.

Η ολική δύναµη µπορεί να χωριστεί σε δύο συνιστώσες, µια παράλληλη στη

διεύθυνση της αδιατάρακτης ροής C0 που ονοµάζεται αντίσταση D (drag) και
µια κάθετη στην διεύθυνση της C0 που λέγεται δυναµική άνωση και
συµβολίζεται µε το L (lift).

12.2.1. Δυναµική άνωση.

Η δυναµική άνωση L µπορεί να εκφραστεί σαν συνάρτηση του συντελεστή

άνωσης cL και της ταχύτητας C0, δηλαδή:

1
L = cL A( !C!2 ) (12.5)
2

όπου Α είναι µια επιφάνεια αναφοράς.

Εδώ θα πρέπει να υπογραµµιστεί η διαφορά ανάµεσα στην υδροστατική
άνωση που αναπτύχθηκε στο κεφάλαιο 2.2.2 και τη δυναµική άνωση. Και οι
δύο τύποι άνωσης αναφέρονται σε δυνάµεις που εµφανίζονται σε σώµατα
που βρίσκονται µέσα σ’ ένα ρευστό. Η διαφορά τους όµως είναι ότι η
αρχιµήδεια άνωση είναι το αποτέλεσµα της διαφοράς πυκνότητας ανάµεσα
στο σώµα και το ρευστό και της επιτάχυνσης της βαρύτητας, ενώ η δυναµική
άνωση είναι αποτέλεσµα της σχετικής κίνησης του ρευστού ως προς το σώµα.
Οταν η σχετική κίνηση σταµατήσει, η δυναµική άνωση θα είναι µηδέν.
Μπορεί εποµένως η εξίσωση (11.5) να γραφεί σε µια γενικώτερη µορφή:

1
L = cL A[ ! (C0 ! C" )2 ] (12.6)
2

όπου CΣ είναι η συνιστώσα της ταχύτητας που έχει το σώµα, που είναι σε
διεύθυνση παράλληλη στην C0.

12.2.2 Η δύναµη της αντίστασης.

Η δύναµη της αντίστασης D είναι παράλληλη στη διεύθυνση της ταχύτητας C0

και µπορεί να γραφεί σαν:

!
D = cD A C02 (12.7)
2

Ο συντελεστής cD είναι ο ολικός συντελεστής αντίστασης. Ο cD θεωρείται σαν

άθροισµα δύο µερικών συντελεστών του συντελεστή τριβής cf που εκφράζει
την δύναµη της αντίστασης λόγω διατµητικών τάσεων στο οριακό στρώµα και
του συντελεστή αντίστασης µορφής (form drag coefficient) και είναι η
συνιστώσα στη διεύθυνση της C0 της δύναµης που προκύπτει απο το
ολοκλήρωµα της πίεσης. H δύναµη αντίστασης D που αναπτύσεται πάνω σε
ένα σώµα είναι συνάρτηση της χαρακτηριστικής ταχύτητας C0 κάποιου
χαρακτηριστικού µήκους d, της πίεσης p και του ιξώδους µ, ισχύει δηλαδή:

D = f (C0 , d, p, µ ) (12.8)

Σύµφωνα µε τις αρχές της οµοιότητας στην περίπτωση αυτή µπορεί κανείς να
θεωρήσει δύο µόνο ανεξάρτητες αδιάστατες οµάδες, θα ισχύει εποµένως:

D C0 d
cD = = f( ) (12.9)
1 µ
!C02
2

που σηµαίνει ότι ο συντελεστής αντίστασης cD για ασυµπίεστα ρευστά είναι

συνάρτηση µόνο του αριθµού Reynolds.

c D = f (Re) (12.10)

και εποµένως δυναµικά όµοιες ροές θα έχουν τον ίδιο συντελεστή cD.
12.3. Οι δυνάµεις και η ροή γύρω απο πλάκα

Οι δυνάµεις που εµφανίζονται πάνω σε µια πλάκα πολύ µικρού πάχους,

µήκους l, κατά τη διεύθυνση της ροής και πλάτους b, κάθετα σ’ αυτήν,
εξαρτώνται φυσικά από την ταχύτητα C0 του ρευστού αλλά κυρίως από τον
προσανατολισµό της, σε σχέση µε το διάνυσµα της ταχύτητας. Υπάρχουν
τρεις γενικές δυνατότητες τοποθέτησης της πλάκας στη ροή µία παράλληλη
προς αυτήν, µία δεύτερη να είναι κάθετη στη διεύθυνση της ροής και µία Τρίτη
να βρίσκεται υπό γωνίαν. Στις επόµενες παραγράφους, θα εξεταστεί κάθε µια
περίπτωση χωριστά.

12.3.1 Ροή παράλληλη σε πλάκα.

Στην περίπτωση αυτή, σχήµα 12.2, λόγω συµµετρίας, η δύναµη στη

διεύθυνση y θα είναι µηδέν και η δύναµη αντίστασης D θα είναι ουσιαστικά
αποτέλεσµα τωνδιατµητικών τάσεων τ.

12.2 Ροή γύρω απο πλάκα που βρίσκεται σε πεδίο οµοιίµορφης ροής

Εποµένως θα ισχύει:

b l
D = [∫ ∫ τdxdy ]ΙΙ
(12.11)
o o

και ο συντελεστής αντίστασης cD θα είναι:

D
cD = (12.12)
1
!C!2 bl
2

Στην περίπτωση αυτή ο cD είναι στην ουσία ίσος µε τον συντελεστή τριβής cf.
Στην σχέση (12.11) οι αγκύλες µε την ένδειξη Ι, αναφέρονται σε µια επιφάνεια
και ΙΙ, στην άλλη. Οταν οι επιφάνειες είναι τελείως όµοιες, τότε προφανώς οι
δύο όροι θα είναι ίδιοι και εποµένως:
 b l
D = 2∫ ∫ τdydx (12.11α)
o o

Οι τιµές του cf για µια πλάκα δίνονται από τις εξισώσεις (9.58β), (9.59α) για
τυρβώδη ροή ενώ για τη στρωτή ροή από τη σχέση:

1,328
cf = 1
(12.12)
Re 2

Φυσικά η τραχύτητα, δεδοµένου ότι επηρεάζει την διατµητική τάση, παίζει

σηµαντικό ρόλο στην τιµή που παίρνει ο cf σαν συνάρτηση του αριθµού
Reynolds. Στο σχήµα 12.3 δίνεται ο cf σαν συνάρτηση του Re που ορίζεται
σαν:

C!l
Re =
!

και η παράµετρος της τραχύτητας είναι ο λόγος l/e όπου e είναι η τραχύτητα
της επιφάνειας.

Σχ. 12.3 Συντελεστής τριβής σαν συνάρτηση του αριθµού Re.

12.3.2 Ροή κάθετη σε πλάκα.

Στο σχήµα 12.4 δείχνεται µια πλάκα που είναι τοποθετηµένη στην διεύθυνση
της ταχύτητας C0.

Στο σηµείο Α που είναι στον άξονα συµµετρίας της πλάκας θα δηµιουργηθεί
ένα σηµείο ανακοπής. Το ρευστό στη συνέχεια επιταχύνεται έτσι στα σηµεία
Γ και Δ έχει την µέγιστη ταχύτητα.
Σχ.12.4 Η ροή γύρω απο πλάκα κάθετη σε οµοιόµορφη ροή

Μετά τα σηµεία Γ και Δ η διατοµή που διατίθεται στη ροή αυξάνει απότοµα και
σύµφωνα µε τους νόµους της συνέχειας, η ταχύτητα θα µειωθεί ενώ
αντίστοιχα η πίεση θα αυξηθεί. Αποτέλεσµα αυτής της µεταβολής είναι να
δηµιουργηθεί στα Γ και Δ µια µεγάλη και θετική κλίση πίεσης που προκαλεί
αποκόλληση της ροής. Εδώ θα πρέπει να σηµειωθεί ότι γενικά όταν σ’ ένα
πεδίο ροής υπάρχουν οξείες ακµές προκαλούνται τοπικά µεγάλες θετικές
κλίσεις πίεσης που προκαλούν αποκόλληση που ξεκινάει πάντα από την οξεία
ακµή.

Πίσω από την πλάκα δηµιουργείται ένα ζεύγος δινών, για µόνιµη διδιάστατη
ροή ή γενικώτερα µια ζώνη χαµηλών πιέσεων. Αποτέλεσµα αυτής της
διαφοράς πίεσης είναι να υπάρξει µια δύναµη στη διεύθυνση της ταχύτητας
C0, δύναµη αντίστασης, δηλαδή D που είναι συνάρτηση της διαφοράς πίεσης
ανάµεσα στις δύο πλευρές της πλάκας.

Ο συντελεστής αντίστασης cD στην περίπτωση αυτή είναι ίσος µε τον

συντελεστή αντίστασης µορφής. Θα ισχύει δε πάλι:

1
D = cD !C!2 A
2

όπου Α είναι το εµβαδόν της επιφάνειας, που είναι κάθετο στη διεύθυνση της
ροής.

Ο συντελεστής αντίστασης cD µιας πλάκας µε διαστάσεις b και l, εξαρτάται

από τον λόγο b/l. Για καθαρά διδιάστατη ροή, όπου δηλαδή b/l → ∝, οι δύο
δίνες είναι σταθερές και ο συντελεστής cD έχει µια µέγιστη τιµή. Αντίθετα,
όταν b/l→1, η ροή πίσω από την πλάκα είναι τρισδιάστατη µε αποτέλεσµα να
υπάρχει κάποια ανάκτηση πίεσης µε γενικότερα ψηλότερο ποσοστό τύρβης
σε σχέση µε την περίπτωση της διδιάστατης ροής µε αποτέλεσµα ο cD να
ελαττώνεται.

Στον πίνακα 12.1 δίνεται ο cD για µια σειρά λόγων b/l:

b/l cD
1 1,10
2 1,15
4 1,19
10 1,29
18 1,40
∝ 1,90

Πίνακας 12.1

Η περιοχή πίσω από την πλάκα και γενικά πίσω από σώµατα όπου
υπάρχουν αποκόλληση και δίνες, ονοµάζεται απόρρους (wake) και είναι από
τις πιο σηµαντικές περιοχές ροής γύρω από σώµατα γιατί καθορίζει
ουσιαστικά το µέγεθος της δύναµης αντίστασης.

12.3.3 Ροή γύρω σε πλάκα υπό γωνία.

Στο σχήµα 12.5 δίνεται µια πλάκα που σχηµατίζει γωνία α, µε το διάνυσµα της
ταχύτητας C0. Στο ίδιο σχήµα επίσης φαίνονται διαγραµµατικά οι γραµµές
ροής.

Σχ. 12.5 Πεδίο ροής γύρω απο πλάκα που βρίσκεται υπο κλίση σε ένα
οµοιόµορφο πεδίο ροής.

Στο κάτω µέρος λόγω της σχετικής θέσης της πλάκας ως προς την ταχύτητα,
οι γραµµές ροής αραιώνουν ενώ αντίθετα στο επάνω µέρος οι γραµµές ροής
πυκνώνουν. Σύµφωνα µε τα όσα αναφέρθηκαν στο κεφάλαιο 5.4 στην κάτω
πλευρά η ταχύτητα θα µειωθεί και ως εκ τούτου θα αυξηθεί η πίεση. Το
αντίθετο συµβαίνει στην επάνω πλευρά. Αυτή η διαφορά πίεσης έχει σαν
αποτέλεσµα την δηµιουργία µιας δύναµης κάθετης στην επιφάνεια που σε
συνδιασµό µε τις δυνάµεις ιξώδους που είναι παράλληλες στην επιφάνεια της
πλάκας θα δώσει µια ολική δύναµη F. Η δύναµη αυτή µπορεί πλέον να
αναλυθεί σε µια δύναµη άνωσης L και µια δύναµη αντίστασης D που µπορούν
να γραφούν σαν:

!
L = cL AC!2 (12.13α)
2

!
D = cD AC!2 (12.13β)
2

όπου Α είναι η επιφάνεια της πλάκας. Οι συντελεστές cL και cD είναι

συνάρτηση της γωνίας α όπως φαίνεται στο σχήµα 12.5.

Σχ. 12.6 Συντελεστές άνωσης και αντίστασης για µία πλάκα που βρίσκεται
υπο γωνία σε πεδίο οµοιόµοργης ροής

Για γωνία 0ο προφανώς ο cL είναι µηδέν, δεν υπάρχει δηλαδή δυναµική

άνωση, ενώ ο cD είναι µη µηδενικός γιατί εκφράζει το συντελεστή τριβής στο
οριακό στρώµα. Αυξανοµένης της γωνίας α, ο συντελεστής cL αυξάνει σχεδόν
γραµµικά µέχρι την τιµή των 14ο περίπου οπότε έχει την µέγιστη τιµή.
Πέρα από τις 16ο ο cL γίνεται µηδέν, ενώ ο cD αυξάνει σταθερά. Στην περιοχή
αυτή της γωνίας πρόσπτωσης δηµιουργείται αποκόλληση από το σηµείο Α
της πλάκας, το δε σηµείο επανακόλλησης είναι πέρα από το σηµείο Β. Το
αποτέλεσµα είναι να δηµιουργηθεί ένας µεγάλος απόρρους και η
συµπεριφορά της πλάκας που είναι υπό γωνίαν, γίνεται όµοια µε εκείνη που
είναι κάθετη στη ροή.

Αντίστοιχη συµπεριφορά εµφανίζεται και σε πτερύγια που είναι ουσιαστικά

σώµατα που έχουν πολύ µεγαλύτερη δυναµική άνωση από ότι αντίσταση. Η
θεωρία των πτερυγίων θα αναφερθεί σε επόµενο κεφάλαιο.

12.4. Οι δυνάµεις και ροή γύρω απο κύλινδρο

Η ροή γύρω από ένα κύλινδρο για ιδανικό ρευστό συζητήθηκε αναλυτικά σε
προηγούµενο κεφάλαιο, 5.7.4.4 σαν συνδιασµός διπόλου και οµοιόµορφης
ροής. Στήν περίπτωση αυτή το πεδίο ροής όπως φαίνεται στο σχήµα 5.18
είναι συµµετρικό τόσο ως προς τον άξονα x, διεύθυνση της ροής όσο και στον
άξονα y.

Σχ. 5.18 Ιδανική ροή γύρω απο κύλινδρο πολύ µεγάλου µήκους

Εποµένως και η κατανοµή της πίεσης πάνω στην επιφάνεια του κυλίνδρου θα
είναι και αυτή συµµετρική ως προς τους δύο άξονες.
Εποµένως το ολοκλήρωµα της πίεσης πάνω στην επιφάνεια θα είναι µηδέν,
θα ισχύει δηλαδή

F!" = " !
pdA = 0

Το αποτέλεσµα αυτό βέβαια δεν είναι ‘σωστό’ γιατί είναι γνωστό οτι όταν ένας
κύλινδρος βρίσκεται µέσα σε ένα πεδίο ροής παρασύρεται απο αυτό άρα
αναπτύσσεται πάνω του κάποια δύναµη που βεβαίως δεν έχει ληφθεί υπόψη
στην ανάλυση του κεφ. 5 όπου βεβαίως η ροή θεωρήθηκε ότι είναι ιδανική
δηλαδή το ιξώδες είναι µηδέν.
Η εµφάνιση λοιπόν κάποιας δύναµης έχει να κάνει µε το ιξώδες και εποµένως
µε την δηµιουργία πάνω στην επιφάνεια του κυλίνδρου οριακών στρωµάτων
τα οποία βεβαίως δεν είναι συµµετρικά ως προς τον άξονα x. Τα οριακά
στρώµατα παραµένουν συµµετρικά ως ένα βαθµό στον άξονα y και γι’αυτό η
δύναµη η κάθετη στη διεύθυνση της ροής είναι µηδενική.

Σχ. 12.7 Σχηµατική παράσταση της ροής γύρω απο κύλινδρο για διάφορους
αριθµούς Re.

Για πραγµατικά ρευστά εποµένως, πάνω στην επιφάνεια του κυλίνδρου, που
στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι έχει πολύ µεγάλο µήκος σε σχέση µε την
διάµετρο, δηµιουργείται οριακό στρώµα και εποµένως η εικόνα της ροής και
µαζί της και οι δυνάµεις που εµφανίζονται πάνω στον κύλινδρο
µεταβάλλονται.

Στο σχήµα 12.7 δίνεται διαγραµµατικά το πεδίο ροής γύρω από τον κύλινδρο
για διάφορους αριθµούς Reynolds που ορίζεται σαν:

C0 D
Re =
!

Στο σηµείο Α σχηµατίζεται πάντοτε ένα σηµείο ανακοπής απ’ όπου και αρχίζει
να αναπτύσσεται το οριακό στρώµα πάνω στον κύλινδρο. Μέχρι περίπου τις
90ο , η γωνία µετράται από το σηµείο ανακοπής και στη διεύθυνση της ροής,
το ρευστό γύρω από τον κύλινδρο επιταχύνεται και το οριακό στρώµα
παραµένει προσκολληµένο στο τοίχωµα του κυλίνδρου.

Για αριθµούς Reynolds τώρα, µικρότερους από 5, σχήµα 12.7α, το οριακό

στρώµα παραµένει προσκολληµένο στον κύλινδρο µέχρι το πίσω σηµείο
ανακοπής. Επειδή όµως στην περιοχή αυτή το οριακό στρώµα είναι αρκετά
παχύ, οι γραµµές ροής είναι πιο µακριά από την στερεή επιφάνεια απ’ ότι στο
µπροστινό µέρος. Η ασυµµετρία αυτή δηµιουργεί τη δύναµη αντίστασης D
στη διεύθυνση της ροής. Στο σχήµα 12.8 δείχνεται η καµπύλη του συντελεστή
αντίστασης cD σαν συνάρτηση του αριθµού Reynolds.

Σχ. 12.8 Συντελεστής αντίστασης για κύλινδρο µέσα σε οµοιόµορφη ροή

Στο σχήµα αυτό φαίνεται ότι για Re<5 ο συντελεστής cD είναι πολύ µεγάλος.
Αυξανοµένου του αριθµού Re ο συντελεστής cD µειώνεται. Ετσι για 5<Re<40
το οριακό στρώµα στο πίσω µέρος του κυλίνδρου αποκολλάται
δηµιουργώντας δύο δίνες, σχήµα 12.7β, που έχουν αντίθετη φορά
περιστροφής. Οι δύο αυτές δίνες είναι σταθερά προσκολληµένες στον
κύλινδρο. Αυξανοµένου του αριθµού Reynolds το σηµείο αποκόλλησης L
κινείται πάνω στην περιφέρεια προς µικρότερες γωνίες, κινείται δηλαδή προς
την κορυφή του κυλίνδρου. Ο συντελεστής αντίστασης cD εξακολουθεί να
ελλατώνεται. Για 40<Re<150 όµως, οι δίνες που δηµιουργήθηκαν στο πίσω
µέρος του κυλίνδρου παύουν να είναι προσκολληµένες στον κύλινδρο αλλά
αποκολλώνται διαδοχικά από τον κύλινδρο και παρασύρονται από τη ροή.
Μόλις µια από τις δίνες παρασυρθεί από τη ροή, µια άλλη αρχίζει να
δηµιουργείται στη θέση της και η οποία βέβαια µε τη σειρά της θα
αποκολληθεί κι αυτή.
Δηµιουργείται έτσι πίσω από τον κύλινδρο µια σειρά δινών που ονοµάζονται
δίνες Von-Karman και φαίνονται διαγραµµατικά στο σχήµα 12.9. Μέσα στο
ρευστό εποµένως εµφανίζονται περιοδικά, οι παραπάνω δίνες που
ταξιδεύουν µε ταχύτητα µικρότερη από την C0, ο δε λόγος των αποστάσεων
h/l έχει βρεθεί ότι είναι σταθερός και ίσος µε 0,28.
Σχ. 12.9 Σχηµατισµός ζευγών δινών στον απόρρου κυλίνδρου

Η αποκόλληση όµως των δινών δηµιουργεί στον κύλινδρο µια δύναµη που
έχει συνιστώσα κάθετη στη διεύθυνση της ροής και της οποίας το µέγεθος
δίνεται από τη σχέση:

"
P = ±!C! (12.14)
2

όπου Γ είναι η κυκλοφορία που αντιστοιχεί σε κάθε µια από τις δίνες και
δίνεται από τη σχέση:

! " 1, 7C# D (12.15)

Η συχνότητα f µε την οποία οι δίνες αποκολλώνται από κύλινδρο, συχνότητα

δινών Von Karman, συνδέεται µε τα άλλα στοιχεία της ροής µε τη σχέση:

fD
St = (12.16)
U∞

Ο αριθµός Strouhal (St) είναι αδιάστατος αριθµος και για κύλινδρο είναι
συνάρτηση του αριθµού Reynolds. Για αριθµούς Reynolds µεγαλύτερους από
300 και µέχρι ένα κρίσιµο αριθµό Reynolds ReCR1 οι δίνες Von Karman
εξακολουθούν να υπάρχουν όµως παράλληλα εµφανίζονται και µικρότερες ή
µεγαλύτερες σε µέγεθος δίνες ευρύνοντας έτσι το φάσµα των συχνοτήτων των
δινών που υπάρχουν στη ροή. Η µέγιστη συχνότητα αντιστοιχεί σε αριθµό
Strouhal ίσο µε 0,19 και ο οποίος στην περιοχή αυτή είναι ανεξάρτητος του
αριθµού Reynolds.

Οσον αφορά τον συντελεστή αντίστασης cD βλέπει κανείς ότι αυξάνει ελαφρά
από µια τιµή του Re περίπου 5000 και πέρα γιατί το σηµείο αποκόλλησης
µετακινείται προς την κορυφή του κυλίνδρου.
Σχ. 12.10 Κατανοµή της στατικής πίεσης, µε τη µορφή του συντελεστή πίεσης,
πάνω στην επιφάνεια ενός κυλινδρου

Η περιοχή µε αριθµό Re<ReCR1, όπου ReCR1≈2x105 λέγεται υποκριτική

(subcritical) περιοχή και χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι το οριακό στρώµα
στην περιοχή της αποκόλλησης είναι στρωτό.
Η γωνία θ όπου εµφανίζεται η αποκόλληση είναι περίπου:

95  < ϑ < 105 

Για Re ≈ ReCR1 ≈ 2÷3 x 105

το οριακό στρώµα που έχει αποκολληθεί (σχ.12.7e) επανακολλάται

σχηµατίζοντας µια φυσαλλίδα αποκόλλησης η οποία όµως µετά το σηµείο
µέγιστου πάχους υπάρχει µετάβαση της ροής και δηµιουργείται ένα σηµείο
επανακόλλησης, σηµείο ανακοπής το οποίο όµως είναι στην τυρβώδη
περιοχή. Το τυρβώδες οριακό στρώµα λόγω της αυξηµένης κινητικής
ενέργειας της τύρβης που έχει συνεχίζει για κάποια απόσταση σαν
προσκολληµένο τυρβώδες οριακό στρώµα και στη συνέχεια αποκολλάται πάλι
αλλά πλέον σαν τυρβώδες. Το αποτέλεσµα είναι ότι το µέγεθος του απόρρου
είναι σηµαντικά µικρότερο, ηπεριοχή χαµηλής πίεσης να ελαττωθει και ως εκ
τούτου ο αντίστοιχος συντελεστής αντίστασης cD να πέσει σηµαντικά. Ετσι,
στην περιοχή όπου ο αριθµός Reynolds είναι:

ReCR1 < Re < ReCR 2

υπάρχει µια απότοµη πτώση του cD δεδοµένου ότι η γωνία θ όπου αρχίζει η
αποκόλληση του οριακού στρώµατος είναι µεταξύ 140ο και 150ο.

Τέλος, για αριθµούς Reynolds πάνω από

ReCR2≈1,5÷3x106
το οριακό στρώµα που στην αρχή ήταν στρωτό περνάει στην τυρβώδη
περιοχή πολύ προτού συµβεί η αποκόλληση µε αποτέλεσµα ο cD να αυξηθεί
µεν αλλά να είναι πολύ πιο µικρός από την τιµή που αντιστοιχεί σε

Re=ReCR1.

Η περιοχή αυτή των αριθµών Reynolds λέγεται υπερκριτική περιοχή. Στην

περιοχή αυτή εµφανίζονται πάλι οι δίνες Von Karman µε µόνη διαφορά πλέον
ότι επειδή η συνολική ροή είναι τυρβώδης, δεν διατηρούνται σαν δοµές για
µεγάλες αποστάσεις, όπως συµβαίνει για Re<300, γιατί καταστρέφονται από
την τύρβη που υπάρχει στη ροή. Το συνολικό αποτέλεσµα είναι ότι για
αποστάσεις µεγαλύτερες από 3D εµφανίζεται αυξηµένη τύρβη στις περιοχές
όπου διαφορετικά θα υπήρχαν οι δίνες Von-Karman. Ο αριθµός Strouhal που
αντιστοιχεί στην περιοχή αυτή των αριθµών Reynolds είναι της τάξεως του
0,19÷0,20.

Στο σχήµα 12.9 δείχνεται η κατανοµή της πίεσης γύρω από τον κύλινδρο για
υποκριτική, υπερκριτική ροή και για ιδανική ροή. Μέχρι το σηµείο όπου
γίνεται αποκόλληση της ροής, η κατανοµή της πίεσης είναι όµοια µε την
περίπτωση ροή ιδανικού ρευστού. Η πίεση από το σηµείο αποκόλλησης και
πέρα είναι σταθερή. Για υποκριτική ροή η τιµή του Δp είναι πολύ µεγαλύτερη
από την αντίστοιχη Δp για υπερκριτική ροή. Αυτός είναι ο λόγος γιατί ο
συντελεστής cD της υποκριτικής ροής είναι πολύ µεγαλύτερος του αντίστοιχου
αριθµού της υπερκριτικής ροής.

Τέλος, για πολύ µεγάλους αριθµούς Reynolds το σηµείο αποκόλλησης φθάνει

στην θέση θ=90ο κορυφή του κυλίνδρου, οπότε ο cD παύει να είναι συνάρτηση
του Re. Η τιµή του cD που αντιστοιχεί στην περίπτωση αυτή είναι: cD =0,6.

12.5. Ροή γύρω απο σφαίρα

Η ροή γύρω από µια σφαίρα έχει πολλές οµοιότητες µε τη ροή γύρω από
κύλινδρο κυρίως όσον αφορά τα στάδια από τα οποία περνάει ο συντελεστής
αντίστασης cD σαν συνάρτηση του αριθµού Reynolds.

Σε προηγούµενο κεφάλαιο έγινε αναλυτική αναφορά στη στρωτή ροή γύρω

από σφαίρα. Η λύση αυτή, γνωστή σαν λύση του Stokes, ισχύει για πολύ
µικρούς αριθµούς Reynolds,

Re<1.

Οπως αναφέρθηκε, ο συντελεστής αντίστασης cD δίνεται για Re<1 από τη

σχέση:

24
cD =
Re

όπου ο αριθµός Reynolds αναφέρεται στη διάµετρο D της σφαίρας. Για

αριθµούς Reynolds µικρότερους από 20, το στρωτό οριακό στρώµα που
σχηµατίζεται πάνω στη σφαίρα, παραµένει προσκολληµένο στην επιφάνεια
µέχρι το πίσω σηµείο ανακοπής.

Στο σχήµα 12.11 δείχνονται µια σειρά από φωτογραφίες της περιοχής πίσω
από µια σφαίρα που πήρε ο Taneda για διάφορους αριθµούς Reynolds.

Σχ. 12.11 Πεδίο ροής γύρω απο σφαίρα

Το σχήµα 12.11α, αντιστοιχεί σε αριθµό Reynolds Re=17,9 και η ροή είναι
προσκολληµένη στη σφαίρα.

Στο σχήµα 12.11β, δείχνεται η ροή για Re=26,8. Φαίνεται η µικρή περιοχή
αποκόλλησης κοντά στο πίσω σηµείο ανακοπής. Οι γραµµές ροής είναι
κυρτές.

Σχ. 12.11 Πεδίο ροής γύρω απο σφαίρα

Αύξηση του αριθµού Reynolds πάνω από 35 κάνει τις γραµµές ροής κοίλες,
σχ. 12.11c, για Re=37,7 και δηµιουργείται µέσα στην περιοχή αποκόλλησης
που είναι ουσιαστικά ο απόρρους της σφαίρας µια δίνη της οποίας το κέντρο
είναι ένας δακτύλιος.

Η δίνη περικλείεται από την εξωτερική ροή που σχηµατίζει ένα τρίτο σηµείο
ανακοπής πάνω στον άξονα συµµετρίας αλλά µακριά απο την επιφάνεια της
σφαίρας και που ουσιαστικά καθορίζει το όριο της δίνης ανακυκλοφορίας. Το
σηµείο αυτό ανακοπής λέγεται και κορυφή του απόρρου (wake tip) και παίζει
σηµαντικό ρόλο στην ευστάθεια της ροής πίσω από τη σφαίρα.

Αυξανοµένου του αριθµού Reynolds η περιοχή αποκόλλησης και το µέγεθος

της δίνης αυξάνει. Οι εικόνες d,e,f αντιστοιχούν σε τρείς ακόµη αριθµούς
Reynolds και συγκεκριµένα για Re=73,6 το σχ.12.10d για Re=118 το
σχ.12.10e και για Re=133 το σχ. 12.10f.

Οι συντεταγµένες του σηµείου αποκόλλησης δίνονται σαν συνάρτηση του

αριθµού Reynolds από τη σχέση:

ϑ = 180 − 42,5[ln(Re/ 20)]0,483 (12.17)

ενώ το µήκος της περιοχής της δίνης αυξάνει και αυτό λογαριθµικά σαν
συνάρτηση του Re.
Για Re≈140 το µήκος της περιοχής αποκόλλησης είναι ίσο περίπου µε τη
διάµετρο της σφαίρας.

Για αριθµούς Reynolds στην περιοχή 130 < Re < 400, εµφανίζεται µια
αστάθεια στη γεωµετρία της δίνης, κυρίως στην περιοχή της κορυφής του
απόρρου µε τη µορφή εκροής (shedding) δινών. Η εκροή αυτή είναι
αποτέλεσµα αστάθειας της ροής που αναπτύσσεται στη διαχωριστική γραµµή
ανάµεσα στη δίνη και στην υπόλοιπη ροή. Η αστάθεια αυτή κινείται στη
διεύθυνση της ροής και όταν φθάσει κοντά στο σηµείο ανακοπής που
βρίσκεται στην κορυφή του απόρρου προκαλεί την εκροή της δίνης.
Ταυτόχρονα το σηµείο ανακοπής µετακινείται σε διεύθυνση κάθετη στον
άξονα της ροής. Δεδοµένου ότι η εκροή δινών γίνεται µε κάποια συχνότητα f
το σηµείο ανακοπής που βρίσκεται στην κορυφή του απόρρου ταλαντούται
και αυτό µε συχνότητα f και µε εύρος που είναι συνάρτηση του αριθµού Re.
Για την περιοχή των αριθµών Reynolds µεταξύ 130 και 400 το µέγιστο εύρος
ταλάντωσης φθάνει το 10% της διαµέτρου για Re=270.

Για αριθµούς Re πάνω από 400 και µέχρι 3,5x10,55, υπάρχει η λεγόµενη
υποκριτική περιοχή και όπως φαίνεται στο σχ.12.12, ο συντελεστής
αντίστασης όπως και στον κύλινδρο είναι υψηλός.

Επιπλέον εµφανίζεται στην περιοχή αυτή µια εκροή δινών µε τη µορφή

δακτυλίων και οι οποίες εκρέουν διαδοχικά από συµµετρικές πλευρές του
απόρρου και βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο που περιέχει τον άξονα συµµετρίας
της ροής. Το επίπεδο αυτό περιστρέφεται αργά γύρω από τον άξονα
συµµετρίας.
Στην ακολουθία αυτή των δινών αντιστοιχεί µια συχνότητα εκροής f και ένας
αριθµός Strouhal που είναι συνάρτηση του αριθµού Reynolds.

Σχ. 12.12 Συντελεστής αντίστασης σε σφαίρα σαν συνάρτηση του αριθµού

Re

Για την περιοχή 400 < Re < 1300 το σηµείο εκροής των δινών είναι στα άκρα
του απόρρου. Για Re > 6000 το σηµείο εκροής βρίσκεται στην επιφάνεια της
σφαίρας και περιστρέφεται γύρω από τον άξονα συµµετρίας µε την ίδια
συχνότητα f.

Ο αριθµός Strouhal είναι περίπου 0,2 για Re=1000 και φθάνει την τιµή 2 για
Re=6000. Για µεγαλύτερους αριθµούς Re, ο αριθµός Strouhal για σφαίρα
είναι της τάξεως του 0,18÷0,20 και είναι ανεξάρτητος του αριθµού Reynolds.
Τέλος, το σηµείο αποκόλλησης πάνω στη σφαίρα για την υποκριτική περιοχή
δίνεται από τη σχέση:

ϑs = 78 + 275 Re −0,37 (12.18)

όπου η ϑ s µετράται σε µοίρες από το µπροστινό σηµείο ανακοπής. Στην

περιοχή µεταξύ 2x105 και 4x105 έχουµε την κρίσιµη περιοχή αριθµών
Reynolds όπου ο συντελεστής αντίστασης cD πέφτει από 0,5 σε 0,07.

Ο αριθµός Reynolds της κρίσιµης περιοχής είναι συνάρτηση της τύρβης στην
ελεύθερη ροή. Στο σηµείο αυτό το στρωτό οριακό στρώµα πάνω στη σφαίρα
επανακολλάται σαν τυρβώδες οριακό στρώµα µε αποτέλεσµα όπως και στον
κύλινδρο να µειωθεί σηµαντικά το µέγεθος του απόρρου και ως εκ τούτου και
ο cD.
12.6. Δυνάµεις σε σώµατα

Από την ανάλυση των προηγούµενων κεφαλαίων φαίνεται ότι το µέγεθος του
συντελεστή αντίστασης cD εξαρτάται από δύο παράγοντες:

Σχ. 12.13 Δυνάµεις σε σώµατα

α) τη διαφορά πίεσης ανάµεσα στο µπροστινό µέρος και τον απόρρου του
σώµατος και
β) τη δύναµη τριβής που είναι συνάρτηση του πεδίου ταχυτήτων κοντά στο
σώµα.

Στον κύλινδρο και τη σφαίρα το µεγαλύτερο µέρος του cD οφείλεται στη

διαφορά πίεσης και εποµένως στο µέγεθος του απόρρου. Για τη µείωση
εποµένως του cD απαιτείται η καθυστέρηση της εµφάνισης αποκόλλησης από
την επιφάνεια του σώµατος. Αυτό µπορεί να επιτευχθεί µε κατάλληλη
διαµόρφωση του σχήµατος του σώµατος, δίνοντάς το, αυτό που κοινώς
λέγεται «αεροδυναµικό» σχήµα.

Στο σχήµα 12.13 δείχνεται ένα σώµα µήκους L και διατοµής t που είναι
εκτεθειµένο σε µια ταχύτητα C0. Στο ίδιο σχήµα φαίνεται η µεταβολή του
συντελεστή cD σαν συνάρτηση του λόγου t/L.
Πίνακας 12.2
Για µεγάλες τιµές του t/L ουσιαστικά το σώµα ενεργεί σαν κύλινδρος µέσα στη
ροή και ο συντελεστής αντίστασης cD είναι µεγάλος. Το µεγαλύτερο µέρος
του cD οφείλεται στην ύπαρξη του απόρρου, δυνάµεις πίεσης. Αντίθετα όταν
το t/L είναι µικρό τότε η αντίσταση λόγω του απόρρου είναι µικρή ενώ αντίθετα
η αντίσταση λόγω τριβής είναι µεγάλη.
Από το διάγραµµα αυτό φαίνεται ότι η βέλτιστη τιµή του ολικού συντελεστή
αντίστασης αντιστοιχεί σε µια τιµή του t/L περίπου 0,27 όπου η αντίσταση
λόγω τριβής είναι ίση µε την αντίσταση λόγω διαφοράς πίεσης.

Ο ολικός συντελεστής αντίστασης cD για διάφορα σώµατα σε διδιάστατη ροή

και για αριθµό Reynolds Re = 105 δίνεται στον πίνακα 12.2:

Για τρισδιάστατη ροή και για αριθµό Re της τάξεως του 105 ισχύουν οι
παρακάτω συντελεστές αντίστασης cD, πίνακας 12.3 :

Τέλος, για αυτοκίνητα επιβατικά σύγχρονης κατασκευής ο συντελεστής

αντίστασης είναι της τάξεως του 0,35 και εξαρτάται όχι µόνο από το σχήµα
του αυτοκινήτου αλλά και από την απόσταση µεταξύ αυτοκινήτου και
εδάφους.

Πίνακας 12.3
12.7. Ροή και δυνάµεις σε αεροτοµές.

Στο κεφάλαιο 12.3.3 αναφέρθηκε ότι όταν µια πλάκα εκτίθεται υπό γωνίαν σε
µια ροή µε ταχύτητα C0 δηµιουργείται εκτός από την αντίσταση D στη
διεύθυνση της ροής και µια δύναµη άνωσης L που είναι κάθετη στη διεύθυνση
της C0. Μέτρο της δύναµης L είναι ο συντελεστής άνωσης cL που ορίστηκε
σαν:

L
cL = (12.19α)
1 !C 2 A
2 o

Αντίστοιχα υπάρχει η δύναµη αντίστασης D στη διεύθυνση της ροής και ο

συντελεστής αντίστασης που ορίζεται σαν

D
cD = (12.19β)
1 !C 2 A
2 o

Σε ορισµένες περιπτώσεις όπως σε πτερύγια αεροσκαφών επιζητείται η

αύξηση του συντελεστή cL και ταυτόχρονα µικρή τιµή του συντελεστή
αντίστασης cD. Αυτό είναι δυνατόν µε τη χρήση αεροτοµών.

Σχ.12.14 Τυπική γεωµετρία αεροτοµής

Στο σχήµα 12.14 δείχνεται µια τέτοια αεροτοµή. Στο µπροστινό µέρος
βρίσκεται η ακµή προσβολής που είναι σχετικά παχιά ενώ το υπόλοιπο σχήµα
είναι «αεροδυναµικό» καταλήγοντας σε µια ακµή που ονοµάζεται ακµή φυγής.

Η γωνία α που σχηµατίζει η χορδή της αεροτοµής µε τη διεύθυνση της ροής

λέγεται γωνία προσβολής α. Στην πράξη, για κάθε αεροτοµή ο συντελεστής
άνωσης cL και ο συντελεστής αντίστασης cD δίνονται σαν συνάρτηση της
γωνίας προσβολής.
Σχ.12.15 Ανάπτυξη δύναµης σε καµπύλη επιφάνεια

Με αναφορά στο σχήµα 12.15 γύρω από ένα πτερύγιο, που βρίσκεται σε ένα
χώρο σταθερής πίεσης pa, το ρευστό κινείται κατά µήκος γραµµών ροής που
έχουν ακτίνα καµπυλότητας Rb και Rt αντίστοιχα. Για λόγους απλοποίησης
µπορεί κανείς να θεωρήσει ότι το σώµα που βρίσκεται µέσα στη ροή έχει
αµελητέο πάχος οπότε κατά µήκος των γραµµών ροής η ταχύτητα είναι
σταθερή. Για ροή ιδανικού ρευστού, ροή µε µηδενικό ιξώδες, ισχύει ο νόµος
του Bernoulli εποµένως η στατική πίεση κατά µήκος κάθε γραµµής ροής είναι
σταθερή.
Η κίνηση του ρευστού κατά µήκος του τόξου ενός κύκλου ακτίνας R
συνεπάγεται τη δηµιουργία κλίσης πίεσης κάθετης στη διεύθυνση της ροής
που δίνεται από τη σχέση:

!p !C02
= (12.20)
!r R

Δεδοµένου ότι ο δεξιός όρος της εξίσωσης είναι πάντοτε θετικός αυτό σηµαίνει
ότι στη διεύθυνση της ακτίνας η πίεση αυξάνει.
H εξίσωση 12.20 µπορεί να ολοκληρωθεί κατά µήκος µίας ακτίνας R. Οι
οριακές συνθήκες είναι ότι, µακριά από το σώµα η στατική πίεση pa και η
ταχύτητα C στην αντίστοιχη περιοχή ολοκλήρωσης παραµένουν σταθερές.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν την σχέση 12.20 στο κάτω µέρος του πεδίου ροής
που ορίζεται από τη γραµµή bn έως τη γραµµή ροής b1 που βρίσκεται πολύ
κοντά στην κάτω επιφάνεια του σώµατος τότε προκύπτει ότι η πίεση pb1 στη
γραµµή ροής b1 δίνεται από τη σχέση:
 Rb1
pb1 − pa = ρc 2 ln (12.21)
Rbn

Αντίθετα ολοκληρώνοντας την ίδια σχέση στο πάνω µέρος του πεδίου ροής
που ορίζεται από τη γραµµή tn έως τη γραµµή ροής t1 που βρίσκεται πού
κοντά στην πάνω επιφάνεια του σώµατος τότε προκύπτει ότι η πίεση pt1 στη
γραµµή ροής t1 δίνεται από τη σχέση

Rtn
pa − pt1 = ρc 2 ln (12.22)
Rt1

Η διαφορά πίεσης που αναπτύσσεται ανάµεσα στις δύο πλευρές του

πτερυγίου είναι:

Rb1 Rtn
pb1 − pt1 = ρc 2 ln( ) (12.23)
Rt1 Rbn

η οποία πολλαπλασιασµένη µε την επιφάνεια δίνει µία δύναµη F στη

διεύθυνση της ακτίνας Rb , θεωρώντας για λόγους απλοποίησης ότι τα κέντρα
των δύο κύκλων συµπίπτουν.

⎡ R ⎛ S ⎞⎤
F = A( pb1 − pt1 ) = ρc 2 ⎢ b1 ⎜⎜1 + ⎟⎟⎥ A (12.24)
⎣ Rt1 ⎝ Rbn ⎠⎦

όπου S είναι η απόσταση

S=Rtn-Rbn (12.25)

και Α η επιφάνεια του πτερυγίου που είναι κάθετη στη διεύθυνση R. Θα

πρέπει εδώ να υπογραµµισθεί ότι τα σηµεία στην ακτίνα Rtn και στην ακτίνα
Rbn έχουν την ίδια πίεση pa και για ροή ιδανικού ρευστού µε µηδενικό ιξώδες,
οπότε ισχύει η εξίσωση Bernoulli, τα σηµεία αυτά έχουν και την ίδια ταχύτητα.
Εποµένως η δηµιουργία πάνω στο πτερύγιο δύναµης κάθετης στη διεύθυνση
της ταχύτητας εξαρτάται αποκλειστικά από την καµπυλότητα των γραµµών
ροής στην περιοχή του πτερυγίου. Για µία λεπτή επιφάνεια ο λόγος

⎡ Rb1 ⎤
⎢ ⎥
⎣ Rt1 ⎦

είναι περίπου ίσος µε τη µονάδα εποµένως η δύναµη F είναι αντιστρόφως

ανάλογη της ακτίνας καµπυλότητας των γραµµών ροής Rbn.

Ισχύει δηλαδή

⎡⎛ S ⎞⎤
F = A( pb1 − pt1 ) = ρc 2 ⎢⎜⎜1 + ⎟⎟⎥ A (12.26α)
⎣⎝ Rbn ⎠⎦
Η δύναµη F στην πράξη ουσιαστικά εκφράζει ένα ολοκλήρωµα που έχει
σχέση µε την κατανοµή της στατικής πίεσης πάνω στο πτερύγιο, ισχύει
δηλαδή

F = ∫ pdA (12.4)

Η ανάλυση που προηγήθηκε είναι πολύ γενική και έγινε για να καταδειχθεί η
σηµασία της καµπυλότητας των γραµµών ροής στην ανάπτυξη δύναµης
κάθετης στηδιεύθυνση της ροής. Στην πράξη η ανάλυση της κατανοµής της
πίεσης και άρα και της δύναµης είναι πολύ πιο σύνθετη υπόθεση. Μία ένδειξη
της κατανοµής της πίεσης γύρω απο µία πτέρυγα δίνεται στο σχ. 12.16

Free Flow 9 Degrees angle of attack

2
1.5 Cp = P-P /(1/2*density* V )
in f

Pressure Side
1 Suction Side

0.5

-0.5

-1

-1.5

x/L %
-2
0 20 40 60 80 100

Σχ. 12.16 Κατανοµή της πίεσης στην επιφάνεια πτερυγίου για γωνία
πρόσπτωσης 90

Στο σχήµα 12.17 δείχνεται ο cL και ο cD σαν συνάρτηση διαφόρων γωνιών

πρόσπτωσης και για µια διατοµή που χαρακτηρίζεται σαν NACA 2412.
Αυξανοµένης της γωνίας πρόσπτωσης ο cL αυξάνει µέχρι τη µέγιστη τιµή
περίπου 1,35 για α=20ο. Προκειµένου τώρα να υπολογίσει κανείς την δύναµη
L θα πρέπει να γνωρίζει την επιφάνεια Α που για πτέρυγες είναι ίση µε το
σταθερό µήκος χορδής c επί l που είναι το µήκος της πτέρυγας.
Σχ. 12.16 Συντελεστές δυναµικής άνωσης και αντίστασης πτέρυγας τύπου
NACA 2412 και για διάφορες γωνίες πρόσπτωσης.

Σχ.12.17 Διαγράµµατα συντελεστών δυναµικής άνωσης και αντίστασης

Η τιµή του cL καθορίζεται από τη ροή γύρω από το πτερύγιο και κυρίως από
τα οριακά στρώµατα που αναπτύσσονται πάνω σ’αυτά. Προκειµένου λοιπόν
να µεταβληθεί η ροή γύρω τους, χρησιµοποιούνται µερικές φορές βοηθητικά
πτερύγια όπως φαίνεται στο σχ.12.17 όπου η προσθήκη ενός µικρού
πτερυγίου στην ακµή προσβολής και η µεταβολή ως εκ τούτου του οριακού
στρώµατος στην πάνω πλευρά του πτερυγίου προκαλεί για την ίδια γωνία
προσβολής σηµαντική αύξηση του συντελεστή cL. Επιπλέον, η προσθήκη
πτερυγίων κοντά στην ακµή φυγής µπορεί να επηρεάσει πολύ σηµαντικά την
τιµή του cL. Τέτοιοι µηχανισµοί αναπτύσσονται κυρίως κατά την προσγείωση
και απογείωση αεροσκαφών όπου επιζητείται ο µέγιστος δυνατός
συντελεστής cL για δεδοµένη ταχύτητα C0.

Ανάλυση της ροής γύρω από αεροτοµές είναι από τα πιο σηµαντικά κεφάλαια,
τόσο των στροβιλοµηχανών όσο και της αεροδυναµικής και θα αναλυθεί σε
βάθος στα αντίστοιχα µαθήµατα.