SÜT SIĞIRCILIĞINDA

YEMLEME YÖNETİMİ
Prof. Dr. Armağan HAYIRLI
Atatürk Üniversitesi-Veteriner Fakültesi
Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı
Erzurum
ahayirli_2000@yahoo.com
 Ana Başlıklar

• Genel Planlama
• Yemler
• Fizyolojik ve Kritik Evreler
• Sonuç
SÜT SIĞIRI BESLEME
Süt Verimi

Besleme

Sağlık Döl Verimi

 SÜT SIĞIRCILIĞINDA MALİYET
(100 Baş-Sağmal)
UNSUR TL/YIL
• Yem (17.4 TL/Baş/Gün, x1.5) 949,000
• Koruyucu Sağlık (600 TL/Baş/Yıl, x1.5) 90,000
• İşçilik (2000 TL/Kişi/Ay, x5) 120,000
• Veteriner Sağlık Gideri (500 TL/Baş/Yıl, x1,5) 75,000
• Enerji-Tamir vs. (6000 TL/Ay) 72,000
Toplam: 1,306,000

Yem Paritesi: %73

- Kaba Yem: 11,6 TL/Gün (%45)
- Kesif Yem: 14.4 TL/Gün (%55)
 SÜT SIĞIRCILIĞINDA PLAN
(100 Baş-Sağmal)
Yem Maddesi Ton/Yıl/Sürü

Kuru Yonca/Ot 356

Silaj 1,370
Yem 500
Toplam 2,226
CA: 600 KMT: %3.80 CA 17.4 TL/Sağmal/Gün
TMR KM: %55 TMR HP: %16 TMR ME kcal/kg: 2500
Kaba/Kesif: 60/40

YEM GİDERİ: 949,000 TL/Yıl

KENDİ ÜRETİMİNİ YAPARSA: 618,000 TL/Yıl
 SÜRÜ YÖNETİMİ
HAYVANSAL ÜRETİM 24/7/365
• DİSİPLİN
• İŞ TANIMI-İŞÇİLİK KALİTESİ
– Veteriner Hekim/Zooteknist
• Planlama
– İşçi yönetimi (takım oyunu/farkındalık)
– Yem projeksiyonu
– Sağlık Protokolü
– Fertilite Protokolü
– Hijyen (yem, süt, işletme)
• Ölçme ve Değerlendirme
– Sağımcı
– Yemci
– Meydancı
– Buzağı/Dana/Düve Bakıcısı
 YEM MADDEDLERİ
• KABA YEMLER
– Yeşil yemler (Çayır-Mera-Hasıl)
– Kök ve Yumru yemler (Patates-Havuç-Pancar)
– Dolgu maddeleri (Saman-Kavus-Koçan)
– Konserve yemler (Kuru Ot-Silaj-Haylaj)
• KESİF YEMLER
– Tane Yemler (Buğdaygil-Baklagil-Yağlı Tohum)
– Endüstri kalıntıları (Değirmencilik-
Şeker/Yağ/Nişasta/Fermentasyon Sanayi-Biyodizel Yan Ürünleri)
– Yemlik yağlar (İç Yağ-Kullanılmış Yağ-Bitkisel Yağ-ByPass Yağ)
– Hayvansal kökenli yemler (Et/Et Kemik Unu-Tüy Unu-Balık Unu)
– Mineral yemler (Yalama Yaşları-Mermer Tozu-DCP)
– Yem katkı maddeleri
Koruyucu, Bağlayıcı, Topaklaştırıcı, Renklendirici, Lezzetlendirici,
Vitamin Premiksi, Amino Asitler, Organik Asitler, Aromatik
Yağlar, Enzimler, Prebiyotikler, Probiyotikler, YYO Artırıcılar,
Antikoksidiyaller
 YEŞİL YEMLER
• LEGÜM (BAKLAGİL) YEŞİL YEMLER
Protein: %17-23 ME kcal/kg: 2000-2500 Ca: %1.0-2.2 P:%0.3-0.4
Yonca Korung Fiğ
Burçak Bezelye Mürmüdük

• GRAMİNÖZ (BUĞDAYGİL) YEŞİL YEMLER

Protein: %12-15 ME kcal/kg: 1900-2400 Ca: %0.3-0.5 P:%0.2-0.3
Tahıl hasılı Mısır hasılı
Darı Sudan otu
Ayrık otu Brom otu

• DİĞER YEŞİL YEMLER

Protein: %8-11 ME kcal/kg: 1300-1600 Ca: %2 P:%-0.3
Pancar Havuç-Lahana Yaprakları
 KONSERVE KABA YEMLER
KURU OTLAR SİLAJ

KURU OTLAR

• KAYIPLAR • KALİTE
– Solunum – Yaprak oranı
– Fermentasyon – Renk
– Yıkanma – Aroma
– Mekanik – Yumuşaklık/Esneklik
– Mikrobiyel – Yabancı madde
KABA YEMLER: Hasat Zamanı
Selüloz-Protein-Enerji
2400 2200 2000 1700 kcal/kg
35
30
25
20
%
15
10
5
0
 SİLAJ
• Hasat
– Hamur evresi
– Soldurma (KM: %30-40)
– Dikkat
– KM kaybı
– Aneorob ortam/Sıkıştırma
– Sıcaklık (25-30C)
– pH (3.8-4.2)
– CHO (%3 melas?)
– Tuz?
• Değerlendirme
– Koku
– Bütünlük/Yapı/KM
– Renk
KÖK-YUMRU ve DOLGU YEMLER

Yem Maddesi HP, % NDF, % Kcal/kg

Pancar 6.0 12.0 2900

Havuç 9.9 20.0 2850
Patates 11.0 7.3 3000
Tahıl Samanı 3.5 75.0 1200
Bakla Samanı 6.5 70.0 1300
 TANE YEMLER

Yem Maddesi HP, % Kcal/kg

Tahıl 7-13 2600-3200

Bakla 15-26 2300-2700
 DEĞİRMEN-ŞEKER SANAYİ

Yem Maddesi HP, % HS, % Kcal/kg

Kepek 15 14 2500
Razmol 18 6 2600
Bonkalit 17 4 2750
Gluten yemi 24 9 2700
Gluten unu 60 2 3050
Arpa posası 25 15 2600
Melas 7 0 2200
Pancar posası 9 14 2600
YAĞ SANAYİ ÜRÜNLERİ VE ÜRE

Yem Maddesi HP, % Kcal/kg

Soya küspesi 44-50 2500-2800

Ayçiçeği küspesi 22-30 2000-2300
Pamuk tohumu küspesi 25-40 2400-2500
Yağlar - 6300-8500
Üre 286 -

Üre: 100-150 gr/baş/gün + 2 kg buğday/arpa/tritikale

3-5 kg/ton silaj
 YEMLERDE DİKKAT
• HİJYEN
– Küflenme
– Acılaşma
• FİZİKSEL FORM
– TMR Yemlemesi
– Partikül Büyüklüğü
– Kaba:Kesif Oranı
– NDF ve ADF Düzeyi
• ROTEİN DÜZEYİ
– Yıkımlanan
– By-pass
– N ve CHO Senkronizasyonu
• ENERJİ DÜZEYİ
– Yağ
– Nişasta
• VİTAMİN-MİNERAL ve KATKILAR
– İmmunite
– Enerji Metabolizması
Partikül Büyüklüğü
 PARTİKÜL BÜYÜKLÜĞÜ (%)

Yem Maddesi Üst Orta Alt

(1.9 cm) (0.8 cm)
Ot 10-20 30-50 <45
Silaj 10-20 50-60 <30
TMR 5-15 40-50 <50
 KRİTİK EVRELER
• Ağız-Süt Besleme/Sütten Kesim
• Düve Besleme
• Peripartum Dönem Besleme
– Kuru dönem
• Meme Gelişimi/Dinlendirilmesi
• Fötal Büyüme
• Metabolik/Hormonal/Ruminal Adaptasyon
– Erken Laktasyon
• Enerji Balansı
– Metabolik/Enfeksiyöz Hastalıklar
– Pik Laktasyon
– Persistens
– Döl Verimi
• Yem Değişimi
• Sıcaklık Stresi
SÜT BESLEME VE SÜTTEN KESİM
 BUZAĞININ ÖNEMİ
Yemden sonra süt sığırcılığındaki 2. en
yüksek maliyet kalemi düvedir!!!
Buzağı maliyetini karşılamak için 1.3
laktasyon (~ 400 gün sağım günü)
Düvelerin %20’si ilk laktasyona
başlayamamaktadır
Yaşam boyu buzağı verimi 2.6’dır
 Kolostrum ve Süt
Sağım Sayısı
Unsur 1 2 3 4 5 11
Kolostrum Geçiş Sütü Tam Süt
Toplam solit, % 23.9 17.9 14.1 13.9 13.6 12.5
Yağ, % 6.7 5.4 3.9 3.7 3.5 3.3
Protein, % 14.0 8.4 5.1 4.2 4.1 3.2
4.2 2.4 0.2 0.1
Laktoz, % 2.7 3.9 4.4 4.6 4.7 4.9
Mineral, % 1.11 0.95 0.87 0.82 0.81 0.74
Vitamin A, ug/dl 295 --- 113 --- 74 34
Vitamin E, ug/dl 300-600 40-60
 Kolostrum Verme
Serum Doğumdan Doğumdan 12 saat
IgG sonra ilk sonra yapılan ilk
(mg/ml) yemleme yemleme

15
Verilen Kolostrum
Kg/yemleme
10 3 kg
5 1 kg
0.5 kg
0
0 12 24 36 0 12 24 36 Saat

Yemleme Yemleme
100 gr Ig alımı
 Ağız Sütü

100
90
80
Emilim etkinliği (%)

70
60
50
40
30
20
10
0
0 4 8 12 16 20 24

Saat
 Süt Yemleme Programı
CA Süt CA’ın %10’u kadar her gün süt
(kg) (kg/Yemleme)Yemleme:Gün verilmeldir.
25 1.0 - 1.25 2 Bu iki öğünde yapılmalıdır.
30 1.2 - 1.50 2
40 1.6 - 2.00 2
45 1.8 - 2.25 2
İlk Gün 2-5 Gün 6. Gün (+başlangıç yemi) Gün 56 = Sütten Kesim

Kolostrum Geçiş Sütü Tam süt

Fermente süt

Süt ikame

Yağsız süt (2x)

 Rumen (İşkembe) Gelişimi
8 Haftalık Buzağı

Sadece Süt Süt + Tane Yem Süt + Kuru Ot

Papillalar en çok süt ve tahıl ile beslenen buzağılarda gelişir. Böylece yemden
yararlanma, büyüme ve gelişme hızlanır ve buzağı beslenme bozuklukları riski düşer
 Buzağı Başlangıç Yemi
Başlangıç yemi tüketimi
(gr/gün Süt tüketimi: 3.6 kg/d
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
0 2 4 6 8 10 12
Yaş (hafta)
Sütten kesim döneminde, bir buzağı CA’nın %1’i kadar başlangıç
yemi tüketmelidir (90 kg olan buzağı 900 gr yem tüketmelidir
 Çevre ve Besin İhtiyacı
oC -1 -12 -23
km/sa 1.6 16 1.6 16 1.6 16

ÇARPIM FAKTÖRÜ

Kuru/Temiz 1.17 1.33 1.37 1.80 1.74 2.26

Islak/Çamurlu 1.41 1.70 1.90 2.27 2.39 2.84

 Boynuz Kesme

Elektrikli veya gaz koteriyle 1 aylık yaştan önce boynuz kesilir

Vitamin-Mineral Takviyesi Yapılmalı ve Ağrı Kesici Kullanılmalıdır
 Sütten Kesim
Günlük ağırlık kazancı 360 gr
6 haftalık süreçte 59-63 kg
6-8 haftalık yaşta sütten kesilir
Yeterince başlangıç yemi
almayan hayvanlarda sütten
kesimden sonra kilo kaybı söz
konusu olabilir
Yüzey:Ağırlık Oranı

1:1 3.5:1
DÜVE BESLEME
Başarılı Düve Yetiştirme

Ağırlık ve Yükseklik

Büyüme Denetimi
 Düve Yetiştirme
Tohumlama Doğum
Doğum Erişkin
Ağırlığı, CA Yaş CA Yaş OCAA CA,
Irk kg kg ay kg ay kg/g kg
Holştayn 40-45 340-386 14-16 544-590 23-25 .75-.80 650-725
Montafon
Jersey 25-30 250-272 13-15 363-386 22-24 .50-.55 425-500
 CA,
Düve Yetiştirme
kg
Erişkin ağırlığın %’si
Ergenlik Tohum. 1. Doğum Erişikin
700 %40 %60 %80 100
Holstayn
Montafon
600

500

400 Jersey

300

200

100

0
9 - 11 14 - 16 22 - 24 5-
ay ay ay 6 yıl
 Düve Yetiştirme
8000

7800

7600
305-day milk yield (kg)

7400

7200

7000

6800

6600

6400

6200

6000
600 700 800 900 1000 1100 1200

Average daily gain (g/d)

 Düve Yetiştirme
Holştayn Jersey
Yaş (ay) CA Yükseklik CA (kg) Yükseklik (cm)
(CAA) (kg) (cm)
2 (0.45 kg) 76 87 55 78
4 (0.65 kg) 127 96 95 89
6 (0.65 kg) 180 104 130 94
12 (0.85 kg) 340 124 220 109
15 (0.85 kg) 420 129 265 114
18 (0.80 kg) 490 133 305 119
21 (0.80 kg) 545 137 395 120
Doğum Öncesi 568 140 395 122
Doğum Sonrası 536 140 350 122
PERİPARTUM DÖNEM
 Peripartum/Geçiş Dönemi
• Peripartum dönem (-3/4 hafta)
– Verimsiz bir dönem değildir. Yatırım dönemidir.
– Fizyolojik değişikler
• fötusun hızlı büyümesi,
• gebeliğinin sonlanması ve
• laktogenezin başlaması
– Beslenme statüsü
– Metabolik statü
– Sağlık durumu
• Bir sütçü ineğin yaşamındaki en kritik ve
masraflı evredir.
 Prepartum Beslenme Durumu
Kuru Madde (KM) Düve İnek
2,2

Tüketimi (CA’nın %’si) 1,9

1,6
• Doğum yaklaştıkça 1,3
KM tüketimindeki 1
düşme ineklerde daha Doğuma göre zaman (gün)

fazla ve hızlıdır.
• Obez ineklerde Zayıf (2,84) Normal (3,57) Obez (4,36)
2,2
prepartum dönemde 1,9
KM tüketimindeki 1,6
düşüş sürekli ve 1,3
hızlıdır. 1
-21 -19 -17 -15 -13 -11 -9 -7 -5 -3 -1
Doğuma göre zaman (gün)
ENERJİ BALANSI
Vücut Kondüsyonu
Başlıca Geçiş Dönemi Sorunları
Süt humması
Mastitis- Eşini atamama-Uterus hastalıkları
Ketozis
Karaciğer yağlanması
Rumen alkalozu
Abomazum deplasmanı
Rumen asidozu-Rumen paraketozu-Karaciğer
apsesi- Meme ödemi-Düşük süt yağı sendromu
Laminitis
Peripartum Sağlık Durumu
 Süt Humması-Korunma
Gebeliğin son döneminde rasyona baklagil yerinebuğdaygil
katılmalıdır.
Rasyon katyon-anyon balansı asidik yönde ayarlanmalıdır.
Diyet Katyon-Anyon Farkı
(Na + K) – (S+ Cl)
Fark + olursa, idrar pH’sı 7-8.
Fark – olursa, idrar pH’sı 5.5-6.5
İDRAR pH’SINA BAKINIZ!
ANYONİK TUZ kullanınız (150 gr): amonyum klorit,
amonyum sülfat, kalsiyum klorit, magnezyum sülfat
Bu tuzlar hayvan tarafından istekle tüketilemez. Çare: TMR
Süt Hummasının Sonuçları
 Meme ve Üreme Sistemi
Sorunları
Korunma
Hijyen
Uygun vücut kondisyonunda kuruya çekme (3.50) ve 3.25-
3.00 vücut kondisyonu ile laktasyona başlama.
Bağışıklık sistemini güçlendirme
Enerji ve protein ihtiyacının karşılanması
Ketozis ve süt humması sorunlarını cözme
Hayvanının doğumuna 15 ve 5 gün kala yüksek dozda vitamin
E (4,000 IU) ve Se (0.1 mg/ kg CA) enjeksiyonları uygulama
 Ketozis-Korunma
Kuru dönemde obesiteye yol açmamalı
Doğum öncesi ve doğum sonrası yem değişikliği yapılmamalı
(GEÇİŞ YEMİ!!!)
Yem seçiliğinin önlenmesi (TMR!!!) ve yem tüketiminin artırılması
Rasyonun enerji düzeyi artırılır. Ancak, bu artırma sırasında asidoz
ve abomazum deplasmanına neden olmamak için rasyonun kaba
yem miktarı (CA’nın %1.5’i) ve kaba yem partikül büyüklüğü (4-7 cm)
dengede tutulmalıdır.
Niasin (6 gr/gün)
Glukoz ön maddeleri:
Propilen glikol, sodyum propionat
Dekstroz uygulma
SÜT KETON DÜZEYİNE BAKINIZ!
Ketozisin Sonuçları
 Yağlı Karaciğer Sendromu
Mekanizma-Korunma
Negatif enerji balansının sonucudur.
Tedavi ve korunma yöntemi ketozis ile aynıdır.
Kan NEFA düzeyi ve karaciğer TG:GLY oranı en iyi
göstergedir.
Kuruya çıkarırken ve doğum zamanı vücut
kondisyonuna dikkat edilmeli
Yem seçiciliğini engellemek için TMR yapılmalı
Yem tüketiminde azalmanın önüne geçilmeli
Glukoz ön maddeleri ile hayvan ve rasyon
desteklenmelidir.
Verim kaybı, bağışıklık sisteminin baskılanması,
mastitis riskinde artma ve üreme performansında
düşme meydana gelir.
 Rumen Alkalozu
Aşırı protein yüklemesi sonucu oluşur.
Mekanizma-Belirtiler-Korunma
Rumende parçalanabilir proteinler Anomonyak
Karaciğerde üreye çevrilir
Rumende oluşan ampyağın karaciğer tarafından üreye
çevirebilme miktarından fazla olması
Bu durumda rumen pH’sı >8
Rasyona fazla miktarda üre katılması
Yetersiz sülfür bulunması
Rasyonun konsantre yemden yoksun olması
Yemdeki üre miktarı kontrol edilmelidir. Rasyona
bypass protein katılmalıdır.
 Kan-Süt Üre Azotu
80
PUN MUN
Konsepsiyon Oranı, %

70

60

50

40

30

20
< 16 16-19 19-22 22-25 > 25

mg/dl
Korunmuş Aminoasitler
N ve CHO Senkronizasyonu
 Abomazum Deplasmanı
Doğumla birlikte iç basıncın değişmesi
Coğunlukla sola torsiyon (%85)
Coğunlukla doğumdan sonra ilk 2 hafta
Mekanizma ve Korunma
Mekanik ve metabolik sebepler
Duyarsızlık, yem tüketimi ve verimin düşmesi, sekonder ketozis,
asimetrik timpani, ve dışkı miktarında azalma, vücudun ark
şeklinde kıvrılması
Diğer hastalıklardan sakınma: süt humması, asidoz ve ketozis
Rasyonda yeterli kaba yem (en az %25) ve geviş getirmeyi
uyaracak kadar partikül büyüklüğü (> 3 cm)
Yem geçişlerinin tedrici olması
TMR uygulanması
KABA:KESİF YEM ORANI
 Rumen Asidozu
• Neden
• Yüksek enerji talebi
• Yetersiz lifsi maddeler / hızlı fermente olabilen karbonhidrat kaynakları
• Yemleme yönetimi hataları
– Kaba yem : kesif yem oranının düşük olması
– Kaba ve kesif yemin ayrı verilmesi
– Sıcaklık stresi – yem seçimi
– Kaba yemin küçük boyutta olması
Mekanizma
Rumende kolay parçalanabilir karbondihratlar Uçucu yağ
asitleri, asetik, propionik, butirik ve valerik asit Rumen
sıvısı pH’sı <5.5 Selulolitik bakterilerinin ölümü Laktik
asit bakterilerinin üremesi
Komplikasyonları
Rumen asidozu Rumen parakeratozu Düşük yağ
sendromu Laminitis Karaciğer apsesi
 Ruminal Asidozisin Önlenmesi
• TMR uygulama/Yem seçiciliğini engelleme
• %6-10: > 1.90 cm
• %30-50: 0.79 - 1.90 cm
• %40-60: <0.79 cm
– TMR NDF oranı %27-33
– TMR ADF oranı %19
– TMR konsantre yem oranı %60-65’i geçmemeli
– TMR NSC düzeyi %35-40
• Kaba yem artırılmalı (tükürük)
• Dışkı < 1 cm partikül içermemelidir. Dışkıda sümük, fibrin,
kan, köpük, gaz kabarcıkları olmamalıdır
• Na/K bikarbonat(%1-1.5)
 Ruminal Asidozisin Önlenmesi
• Yavaş fermente olabilen tahıl yedirme (örk: mısır)
• Sıkışıklığın önlenmesi ve yeterli yemlik alanı sunulması
• Sıcaklık stresinin azaltılması
• Rasyonu ıslatma (KM: %40-55)
• İdeaş protein %14-15 (%60 RDP + %40 RUP). BUN ve
MUN düzeyini artırır ve üremeyi olumsuz etkiler
• Rasyon katyon anyon dengesi >250 mEq/kg [(Na + K) –
(CI + S)]
• Maya ve Aspergillus oryzea takviyesi
• Çinko, bakır, biyotin ve niasin takviyesi
Ruminal Asidozisin Komplikasyonları
 Laminitis
Mekanizma
Asidoz Gram – bakterilerin ölümü ile
birlikte endotoksin salınması
Histamin artışı Damarlarda
genişleme ve daralma Ödem
oluşumu Damar kasarı Keratin
sentezinde azalma aksama
Korunma
Asidoz ile aynı
Laminitis ve Komplikasyonları
 Laminitis ve Fertilite

Parametre Sağlıklı Laminitisli

Östrus süresi, saat 11,0 7,5
Ayakta östrus gösterenlerin oranı, % 9,5 5,6
 Önerilen Rasyon
Besin Kuru Dönem Geçiş Dönemi Erken Laktasyon

Net Enerji, 1.36-1.41 1.5-1.6 1.67

Mcal/kg
Ham Protein, % 13-14 15-17 19

NDF, % 38-53 30-41 En az 28

ADF, % 29-37 20-25 En az 21

Ca, % 0.52-0.87 0.55-1.80 0.77

K, % 1.40-2.32 1.20-1.64 1.00

 Öneriler
• Vücut kondüsyonu takip edilmeli,
• NEBAL süresi ve şiddeti düşürülmeli (Ketozis/Yağlı Karaciğer)
– KM tüketimi maksimize edilmeli
• NSC artırılmalı
• Glukojenik prokörsörler verilmeli (propilen glikol)
• Lipolizi baskılayaıcı ajanlar verilmeli (niasin, krom)
– BUN seviyesini 20 mg/dl, MUN seviyesini ise 14 mg/dl’nin altında
tutacak şekilde protein besleme yapılmalı
– Yağ asitlerince zengin yağlar verilmeli (keten tohumu küspesi)
– Normokalsemi için rasyon anyon-katyon dengesi izlenmeli (prepartum,
-; postpartum, +)
– Makro ve mikro elementler dengeli ve yeterli düzeyde olmalı, profilaktik
vit E + Se enjeksiyonları yapılmalı
– Rasyonun fiber içeriği rumen kontraksiyonlarını etkilemeyecek şekilde
ayarlanmalı,
– Rumen pH’sını tamponlayıcı ajanlar kullanılmalı (Na/K HCO3,
probiyotik, maya)
• Rutin testler yapılmalı (SCC, BUN, PUN, rumen pH’sı, bakteriyel kültür)
YEM DEĞİŞİMİ
RUMEN FONKSİYONU
SICAKLIK STRESİ
Sıcaklık Stresi
Çevre Sıcaklığı ve Nem: Performans
Tahmini

Sıcaklık, C KMT, kg SV, kg SuTük., kg

20 18.2 27.0 68.4

25 17.7 25.0 74.1

30 16.9 23.0 79.4

35 16.7 18.0 120.5

40 10.2 12.0 106.4

Sıcaklık Stresi ve Fertilite
– Östrus süresi kısalır
– Östrus belirginsizleşir
– Folikül büyümesi ve gelişimi yavaşlar
– Sistemik hormon seviyesi düşer (östradiol, progesteron)
– Konsepsiyon oranı düşer
– Emriyonal ölüm artar
– Boş gün süresi uzar
– Buzağı ağırlığı düşer
Sıcaklık Stresi ve Fertilite

80

Östrus belirleyememe oranı, %

70

60

50

40

30

20

10

0
Kış Yaz
 Sıcaklık Stresi ve Fertilite

60
9

ilk serviste konsepsiyon oranı, %

8 50
7

6 40
Aşım sayısı

5
30
4

3 20
2
10
1

0 0
Yaz Kış
Yaz Kış
Fiziksel Serinletme
 Modifikasyonlar
YEMLEME VE RASYON DÜZENLEMESİ
• Sık sık yemleme
• Gece yemleme: Yemlemeden 3-4 saat sonra metabolik
ısı açığa çıkar.
• TMR uygulama
– %6-10: > 1.90 cm
– %30-50: 0.79 - 1.90 cm
– %40-60: <0.79 cm
– TMR NDF oranı %27-33
– TMR ADF oranı %19
– TMR konsantre yem oranı %60-65’i geçmemeli
– TMR NSC düzeyi %35-40
• Rasyonu ıslatma (KM: %40-55)
 Modifikasyonlar
YEMLEME VE RASYON DÜZENLEMESİ
• Isı: Kaba yemler > tahıl > yağ
• Kaba yem azaltma ve sindirilebilir iyi kaliteli kaba yem
• Kaba ot partikül ebatını düşürme. Rumen fonksiyonu!!!
• Rasyona yağ katma (en fazla KM’nin %7’si; %30-40 yağlı tohum
küspelerinden, %40-45 bazal yemden ve %10-30 rumen inert yağ).
Asidoz ve laminitis!!!
• Yavaş fermente olan nişata içerikli tahıl tanesi (mısır).
• İdeal protein %14-15 (%60 RDP + %40 RUP).
• Mineral
– K: %1.4-1.6 Na: %0.35-0.45
– Mg: %0.35 DCAD [(Na + K) – (S + Cl)]: 320 meql/kg KM
• Yem Katkı Maddeleri:
– Vitamin E and A
– Tamponlayıcı ajanlar: %0.75-1 NaHCO3
– Aspergillus oryzae
– Niasin: 6 gr/gün
 SONUÇ
• Yem gereksinimi belirlenmeli
• İşçilik organizasyonu
• Beslenme-Sağlık-Sürü İdaresi Protokolleri hazırlanmalı ve titizlikle
uygulanmalı
• Reproduktif hedefler belirlenmeli

TEŞEKKÜR EDERİM