សទ្ទានុក្រមពាក្យថ្មី

ព.ស.២៥៥៨ គ.ស.២០១៤

13 : 978-99963-705-4-0

ព. ស. ២៥៥៨
៨ គ. ស. ២០១៤
9 7 89996 370540
ĄȍōǻůƘūŸĹǩ

ƕņńōǵŹÝŪţÝŰľūǩ

ƘźƘĺýŸŰ ŃǸú-ÐǩŪŹƘȗõ

ƕŭĄǣÝŹÝǶŪŹŒǭÝƙćɺŨƘȇŠūŸ

Ɉ. ɑ. ʒʕʕʘ ȴ. ɑ. ʒʐʑʔ
ƕņńōǵŹÝŪţÝŰľūǩ

ɳɌȢɆɳɌȢȶ : ȆƀÝ ŃǸú-ÐǩŪŹƘȗõ

ȹɸɅɯɋƳɌ : ȆƀÝ ƨȗǵō-ƕǵŨ

əɁƎɊɃƙɪ ˪ɫȲǜ : ŹŠȑȆĹĄŹŠȑÐǵĴ ůƕ-ƞȗǵĹ ɳȳɊƸɳǍ

: ŹŠȑȆĹĄŹŠȑÐǵĴ ŽǩŪ-Ȇľõ ɳǒɉɳǁ

: ǑÝƹĹĺŪ ŐůƹĹĺŪȆƕōǩůȟ ȆĹõ-ƘƂõƖ

: ǑÝƹĹĺŪ ƹĹĺŪȆƕōǩůȟǑÝ ŪȓŪ-ƕȍ

: ǑÝƹĹĺŪ ƹĹĺŪȆƕōǩůȟȆņ Ȇƨȁ-ƘƂȔō

: ȆƀÝ ȆƨȄõ-ƕǵŋŻȔ

ɈɅ
ɩ Ɂ
ɩ ƘɔȲſǍɎɩ ɌɭɃƑ : ŹŠȑȆĹĄŹŠȑÐǵĴ ȇƂȔō-ɻŒǵŽ ɗɅƐɳƺƅɳǂ

: ÝęĖ Ȉś-ƘȇƨŪ ÝęĖ ňǣĒ-ňǩķ

: ȆƀÝ ȆŨÐ-úȱōńɻŒǵŽ ȆƀÝ ƅȔōș-śŽžǩ

: ƕǣƕƖ Ȇơ-ŭōƀť

ɌȷdžƙȲɆ : ÝęĖ ōǸ-ƕǵǩōǻō

ISBN-13 9789996 370540

ɳLJɹɈɭɊƕɳɍˊȲɃɪʑ ȈľöŠǵň ŃǩɈɎ ȇŠƹƕŨ ĂŎȍɈɆɇɊ ŸÝƙƕǣŃʼnǣŹÐŒșȇŒŒŲȓõ

àŸľĹúŪžõƘŎȈĜȆŸȄŒȆŸȄõȈōƨŎÝōǣŠōʼnŪÝȆňƃǿƫĄǩƂÝŪūćƨȍȆŠǿȆŽūǿƕúŖŒș

əɆɁƏɊƖɳLJɹɈɭɊƕ : ƕŒœǶŸƕĄō

ɳǍȶɈɭɊƕ : JSRC Printing House

ǕɑɋƽƊɅɴȷȲƸɋ : Œķĵ ýŸƕōĺǣŨŠ Œķĵ ýŸƨōĺŸćĹǣ ƘƀťŰǹÿDZŽǩĜDZ...

 ƫŸŪŦÝŁ

ȆƕȄƂȆũɑDŽƐɅɭƙȲɊljȲƘɂƗɪȆōȑ ȇĜŽȆƀÝ ȆƀÝŹƕǩ ōǣƕƖǣĹ ƨŎÝƕǣÝƙ

ŹƘƂŹćƂÝȍŠǵõȇĹƫō ŒȆõÞǿĹȆƣǿõÝŎǶõȆýŽŒȍĴõŒȍȆŠĒƕȍĴǸŪŠŸȆƀÝŹÐǹ

ƨŎÝŹÐǹ ƨŎÝƕǣÝƙŹƘƂŹćƂņȍõƦůȇĜŽȇĹõȇĹúõșŕōúȍȆĴȑĜǭõƨÝƖŸƘźƕĺȇŠūŸ

ȆĜǿŪœǩůŽșĜǭõÐȍōǣĹŽƩȾŠǩɑDŽƐɅɭƙȲɊljȲƘɂƗɪ ɴȼɍɊɅɭɑƞɃɮɳǵɊɩɅDŽɅɽLJɅɋɍɽȼɫȶ

ɳǵɳɍlj
ˊ ȲƘɂƗɪNJȴɳƙȷɅ
ˊ Ʌȶ
ɩ ɊɅ
ɩ ɑɮɎɳȷɹɳƙ˪ˊljȲƘɂƗɪDŽɸȶɳdžɹɣƘLJɅɑɊƙɑɆɇȶɴȼɌʆ
àŸŹŒŪǸŽƘŎȈĜŸŒƕșƨÝ
Ŏ ōǣŠōʼnņõ
ȍ Ʀů ŠǩƨĹǩĹàŽŪÝȆŸȄŒȆŸȄõć

ȆƕȄƂȆũȆōȑȆƣǿõ ÐDZŭōȆýŽŒȍĴõ ȆýŽȆĠ ƂǤƘŽŨŠ ōǣůŪōȱůŸǻŪúȍȇĴÝ

ƨťǣŸÝƖōǣõƨťǣƂĦĬŨƘćĹǣȆůǿõśõōǣõȇúÝŸȎȇŽÝŒŃŠǣȆƘň ŹŠŪņȍõŃƕƖōȒ

ŒǵŻĴōǣõŃƕƖōȒľūǩĄǵȍ ƂǤĒ ƂǤƕů

ȱ ŨƘȇŠūŸȆůǿõśõ¤

ÝŎǶõàŸƕǣÝƙÝōžõȆŇȆÐŕōÝȍĴĹșŁ ŨƘ ƨÝƖŸƘźƕĺ ćȇŪÝ

ŋõƕȍžōșćõȆÐȈōƂŒœňŪȝ ćȆŪȈōŹŕćĔ ćȆŪȈōàŸƕǣÝƙ ćȆŪȈōƕǣŽœȒ

ōǣõćƨĹĺƕęĖĴćĹǣŲȓõƕȍžōșŒȍśǵŤ

ŹŒƕǣōȆŒǿŭōÝȍƞǵƕÿðõŠžǭŪƘŸȆğůŹŒàŸķŪǻů ƕǸŪƨŎÝƕǣÝƙ

ȆŪļĺƨňųŹƕȱůśõúǵȑ¤ ŠĔȍō
Ƕ ǭõŸõșýŃ ¯ Ȓń ŪōƕǣàŸ
ȍ ŃǻŽůÝÝȍƞǵƕȆğůƕǵúō

ȆƘŪōƕƖōǸƂàŸȇÝŽŪƩŠǩƕȍķÝșȆƀÝƨŎÝƕǣÝƙŹƘƂŹćƂņȍõƦů¤

ŻĄŋōǩťȍȆŎ ŠĒ ɇɋȆŻú ȇŠŠǣƘŠ ĂŎȍŪŪǩ ÿƕȱÝ Š. ƕ. ɈɋɋɎ

ŹĹǹƂōǭõȈľöŠǵň ŃǩɈɎ ȇŠƹƕŨ ĂŎȍɈɆɇɊ

ƘźƘĺýŸŰ ŃǸú-ÐǩŪŹƘȗõ

ɆɌȦ
ɩ ƈ ɆƙɁƺɅɽȳƕɑɽɔȲƞɌǒȜɑƎɴȳƗɌ

-ក-
 ÝĹēĖǹÝĹȆƂŃǩÝŁ

ÝǸōƕǸŪŹàŒŁƃůŒõðȍōǣõȆŽǿÝƞļĿŹŒĴŪŰƹŃńǣƕƘŎȈĜȆōȑ ĄǸōúȍȆţȑ

ȆƀÝǝŠǵÝ ŸǵǪ-Ȇůȓō ƨŎÝŭĝů ƨǵǩ-ŭƕ ćŃǩȆýŸŠƕàÞ ŸȒĜȫŠšõșŠšƕșŒȍśǵĹĄǩ ƂĹ

Ǥ ÝǸō¤

ÝǸōƕǸŪƕȇŪĝõōǸƂÝĹēĖÝ
ǹ ĹȆƂŃǣļňŪȝ ćƨȆōÝŒœàŸúȍȆţȑȆƀÝŭō

ÐǵĴņȍõȆŃƃȇĜŽŕōśĝŽșÝȍȆĴǿĹĜŽșŸǸŒÝǸōōǣõŕōúǣēûǭŪŒǩŕúș ȇľŸÝƙ àŸţŸ

ƨŒșŸȎŸǸŒÝǸōǗŰ¹ž ĹýÝĂöůŠǩƨ ƂǤ湤 ŹŠȑÐǵĴĜȫŪơŹŒȆƕǿŸȆōȑ ŸǸŒÝǸōúõýȍ

ƨƕșŪǻůĄǩ ƂǤĹ ȆƞǿůŪǣōƫúŸÝƨƃǩůÝŪÝĹŒƕŎõƕõÐǵĴǗŰȆƕūǿŕōȆƣǿů¤

ȆƕȄƂȆũȇĜŽÝǸōŕōȆŸȄŒȆŸȄõȆōȑŹýōșȇĹćƘŎȈĜĹǸúŪǻůŒȓǵȆķĵ ȑ ȇĹ

ƅćƕÝšǩŨŠŪǻůŒęąÝșŁ ŸǸŒÝǸōŪǣōŒȆķĝ ůȆŠŽȆƂƀǗŰÝōžõśǵĹȆŇȆğů

ƳĹŹŒȆŲĄōȟȆŐȑȆŃ ĺ ȍȆŠǿŪǣōÐǻŸÐŒœǩķ
ȆƞǿůÝȫŪǣōȆŹŒǿŹŕƕșƅȆĜǿŪœǩŹŒŹŠǭĹƨ

ŪǻůȆŐȑȇĜŸ¤

ÝǸōƕǸŪƕýûŹŒŹŠǭĹȇĺ ĹÝǵƕŽÝŪūōǣõŸƕșȆő抎ŸĜĢŽƩÝŎǶõƕõðŪćĹǣ

ćȆŸȄõĜŻŒ¤

ŻĄŋōǩťȍȆŎ ŠĒ ɇɋȆÝǿĹ ȇŠŠǣƘŠ ĂŎȍŪŪǩ ÿƕȱÝ Š. ƕ. ɈɋɋɎ

ŹĹǹƂōǭõȈľöŠǵň ŃǩɈɎ ȇŠƹƕŨ ĂŎȍɈɆɇɊ

ƘźƘĺýŸŰ ŃǸú-ÐǩŪŹƘȗõ

ɆɌȦ
ɩ ƈ ɆƙɁƺɅɽȳƕɑɽɔȲƞɌǒȜɑƎɴȳƗɌ

-ខ-
 ƹŃńǣƕÝŁ

ɑɮɊəɃƐɩɑǒƒɵȼɳɅɹǃƛɋ ƙ˪ɳȴɅ ȹɮɅȷɸɳljɹ

- ŒǵŠŒ
ƃ ǵŸƕȇŠūŸŹÐŒșŸǸŒȇĜŽŕōȆňƃǿŠŽǣÝŪūŹÐŒșŲȓõȆĜǿŪœǩàŸţŸćĹǣŭĹǵťǸŪǣ

- ÝƂǪ ŒĴħǣĹ ƨŎÝōǣŠōʼn ƨŎÝŹŕĄĔȇŠūŸŹÐŒșĄŐ

ȍ ōșȇĜŽŕōŠǣĹŠȍȇľŸÝƙ àŸţŸ

ƂŒœňŪȝ ŨƘ ƨÝƖŸƘźƕĺćĹǣǗŰŕōŸǪÝúȆŹŪǿōÐõșƂõƖŸƞǸĹŪÝ

- ƕȆŪĝúŹŠȑŪơƕǵȆŪŋňǣŒĹǩ Ąǻō-ķĹ ɳƺɁȦƈɳǁ ŹŠȑƕõíŻĄ

ŁŎÝșŃǩɇ ÐĴȒŪơōǣàů ȇĜŽŹŠȑƨõðŕōŒōƖŽșŃǵÝƘŎŹŠȑƞƕĺĜȫŠǣȆƕƕ

ƕŹŭŒșȇŠūŸŹÐŒșșĄȍŐōșÐDZ ƂúŐōǵŹÝŪȇŠūŸ

- ŒǵŠà
ƃ ŸǪĄōŸŒƕșŃǸŽŹŠȑŒõðȍćŠĔȍǶ ŠĔȍŹǶ ŠȑÝŸǵķ ŠĔȍŕ
Ƕ Ńņȍõƨƕș

ƕǸŪĄǻůŹŃŹŃõș ƂǤƕȱůƂŒœňŪȝ ƨÝƖŸƘźƕĺćĹǣǗŰàōșȇĹŸǪÝúȆŹŪǿōćōǣúō

û ǣŸōĺŸȠ¤

ŻĄŋōǩťȍȆŎ ŠĒ ɇɋȆŻú ȇŠƹƕŨ ĂŎȍŪŪǩ ÿƕȱÝ Š. ƕ. ɈɋɋɎ

ŹĹǹƂōǭõȈľöŠǵň ŃǩɈɎ ȇŠƹƕŨ ĂŎȍɈɆɇɊ

ƘźƘĺýŸŰ ŃǸú-ÐǩŪŹƘȗõ

ɆɌȦ
ɩ ƈ ɆƙɁƺɅɽȳƕɑɽɔȲƞɌǒȜɑƎɴȳƗɌ

-គ-
 ŐŪƕŒœǶŸƕĄōƨŎÝŭōƹŒàŸÐǵĴÝŎǶõàŸøŸňŪūņō

ȆĜǿŪœǩĜȍȆĴǿŸàŸƕŭÐŪŹŃŹŃõșƨÝƖŸƘźƕĺōǣõƂŒœňŪȝȇŠūŸ

- ŪĴħŽŠȱĹȝŭōźƕĺǩÝŪšǶć ƙɈɹɳɁȹƙɈɹȴɭɀ ůƕ-ƞȗǵĹ ɳȳɊƸɳǍ

- CAM-PAINT ŁŎ ȍŠĴȝćɺ ƘƀȆŸȄōȆƂȔƕńƦĒōȟ

- ȆƀÝ Œǵǣú-ŒǸȇƣō ƘƀȆŸȄōĴĹƖƦĒōȟ

- ȆƀÝ ȆƘŪ-ƕŪœĹĺǣ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƨȗǵÝ-úŐĿ

- Ūơƹŕƕǣà ƕǵŠ-ƨǵǩŪ ōǣõ ŒǵŹĹ ťǸ-ȈÿȆÐȄõ

- ǑÝƹĹĝŪ ȆĹõ-ƘƂõƖ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ Ƙȗõ-ÐǩŪ

- ǑÝƹĹĝŪ ŪȓŪ-ƕȍ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ƨǵǣĹ-ŒǵŕŜśŽðǶĴ

- ǑÝƹĹĝŪ Ȇƨȁ-ƘƂȔō ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ȆŤ-ƘȆŸȁō

- ǑÝƹĹĝŪ ýōș-ƘȆŸȔĹ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ƕǵǭŪ-ŁŸǪ

- ǑÝƹĹĺŪ ƕǵǣō-ĦǭŪ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ȆŒȓõ-ơȗ õ

- ǑÝƹĹĝŪ Žǩ-ƂĴĵ ōǩ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ŹŕÝș-úǣŐĝ

- ǑÝƹĹĝŪ ŪȓŪ-Čõ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ ǑŪ-Ūǵȍ

- ǑÝƹĹĝŪ õȓǵů-ơÝș ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ õȓǸƂ-ƕǵŠȆƣõ

- ǑÝƹĹĺŪ þǻō-ɻúǣŹĹ ōǣõ ȆƀÝĄȍņƂ Ńǩ-ŐŸǪ

- ƹŕƕÝ ȆƨȄõ-Ȇƨȁō ōǣõ ƹŕƕǣà ȆƨȄõ-ƘÐǩŪ

- ȆƀÝ ōǵĹ-ŻȔōǩ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƨȗǵō-ȆƘŨ

- ȆƀÝ ŁƂ-ƂĴĵ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ Ūǵǩ-ƕǵŠĦǩ

- ȆƀÝ Ðǵů-ƅȔĹ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ

- ȆƀÝ ƨȗǻõ-ÐǭŪȆƕõ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ

- ȆƀÝ ÐǭŪ-ŒȗǵōŎǩ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƕǵÝ-Źƕǩ

-ឃ-
- ƘźƘĺýŸŰ ƞȗǵů-ƕǸƅȔĹ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƘĹ-Şōșķ

- ȆƀÝ ¹õ-úȱōń ŸǤņʼn ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ Žǩ-ơÝșȆƞȄõ

- ƹŕƕÝ ƂȔÝș-ơȗ õ ōǣõ ƹŕƕǣà Ūǵǭõ-Ȇƕȁō

- ȆƀÝ ŒǸ-ÐǩŪƀõ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ĉǭŪ-ƕǵǩŲȓō

- ȆƀÝ ōǻō-ƞȗō ŐůÝƘƀȇŒȗŽňǩŃɇ

ǩ Ɇ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ĉǭŪ-úōńȇÝƂ

- ȆƀÝ ýōș-Ńǩļ ŐůÝƘƀȇŒȗŽňǩŃɋ

ǩ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ĄǭŪ-ŹƕǩŪȆŐ

- ȆƀÝ ƕǸƅȔĹ-ťƘĺ džɋȲǒǎɴɆɼɍɄɪɃɪʑ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ĉǭŪ-ƦŽǩō

- ȆƀÝ ÐǭŪ- ƂǪŸȒ džɋȲǒǎɴɆɼɍɄɪɃʑ

ɪ ʓ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ťǸ-Ąǩō Ąǩō

- ȆƀÝ ņƂ-ƕȍŠƕ
ǣ ǣĜ Ģ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ȆƞȄĹ-ŞƂǪŽȱů

- ȆƀÝ ƞǻů- ƂǪ ŸǤō ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƀŒ-Ÿƕūǩ

- ȆƀÝ ůǸ-ŸȲĹŎ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ķȍ-ŪǻůĄǸ

- ȆƀÝ Ȇƨõ-ƞǵǩ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ŽǭŪ-ȆŠõ

- ȆƀÝ ƞȗõ-ŒǸŻȔ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƨǸŪ-ȆƘŨ

- ȆƀÝ ȆþȄõ-ƕǵÐŐʼn ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ƕǸ-ƕǵŞōșķ ƂǪ

- ȆƀÝ ȆŠŹĄ-ŠǣƕǣĜ Ģ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ýō-ğōǩ

- ȆƀÝ ŹúǭÝ-ƕǵŠōǩŪ ōǣõ ȆƀÝŹƕǩ ȆƞȄõ-ÿƂǪ

-ង-
 ȆƕúÝĝǩȇľžõƨȍĴŸÐǵĴ

ƕǸŪȇľžõƨȍĴŸÐǵĴćƨĹǣŒŸŭúȍȆţȑƹĹĝŪťŸǤŲ ȇŒȓō-Ȇƕõůȓǵõ ȆƢ

Źƕǩúǣō ōǣõŹÝǶŪŹÐǼƘŸȇĜŽŕōȆŲÐůŽșōǣõȇúÝŸȎȇŽÝȆŠŽȆƂƀȆĜǿŪœǩǗŰŠĔȍǶ

ƫúŭōǗàƕƕǣÝƙŹƘƂŹćƂŹŒÝŒȆğůȆćÐĄȱů¤

ćŠǣȆƕƕ ƕǸŪȆýŸŠƕȇŪĝõàŸĜǭõÐǵĴĜȫŹćŽȆŹĈŒȍśǵĹƕŐĝōúǣĹĺ

úȍȆţȑ ƕŒœǶŸƕĄō ȇĜŽŭōƕŐĺōúǣĹƕ

ĺ ŒœǶ ŸǤƕňŪȝƹŒĹĿŪň
Ŧ ŪūņōľƂǤàĄǻů

ȆŕȑŠǵŪɳš ɑȢɎɳǻɑDŽƐɅɭƙȲɊljȲƘɂƗɪ ÝŎǶõȆýŽȆĠƕȍžōșśƖŠƃśƙůƨÝƖŸƘźƕĺȇŠūŸ

ȆĜǿŪœǩǗŰŹŒćŠŽŸĜĢŃǸ ȆŇŕōůŽș Ĝǭ õ Šǩ Ðǵ Ĵ ĹȈŪžƂ ŒœňŪȝ Ũ ƘƨÝƖŸƘźƕĺ

ćĹǣ ŹŠŪņȍõ ȆĜǿŪœǩǗŰĜȍȆĴǿŸàŸɑNjȴɊƙɃƙɃȶɽɔȲƞɌǒȜɑƎɅɩȶɎ˪ƓɄɊɾɴȳƗɌʆ

ƕǸŪȇľžõƨȍĴŸÐǵĴǑÝƹĹĺŪ ȆƀÝĄȍņƂ ƕŒœǶŸƕĄō ōǣõȆƀÝƨŎÝƫō

ȇĜŽŕōĄǻůȆŽǿÝƕńǼůÐǵĴĹȈŪžȆŸȄŒȆŸȄõ ȆƕȄƂȆũŸŒƕșŠȍō
ĔǶ ǣõƕǸŪȆŪļĺƨňųŹƕȱů

ÝȍƞǵƕÿðõȆğůŹŒàŸȆśƖõȾ¤ ŠĔȍō
Ƕ ǭõŸǪÝŻůŃŃǻŽůÝàŸȇÝŽŪƩÝȍƞǵƕȆĜǿŪœǩǗŰŠĔȍǶ

ŕōŒȆŹŪǿƨƕșȆƀÝƨŎÝƫōàōșȇĹŹŒȆƕǿŸćõŪǵōȇľŪȆŃȄŤ ƕǸŪƨŸÐǵĴ !
ŻĄŋōǩťȍȆŎ ŠĒ ɇɋȆŻú ȇŠƹƕŨ ĂŎȍŪŪǩ ÿƕȱÝ Š. ƕ. ɈɋɋɎ

ŹĹǹƂōǭõȈľöŠǵň ŃǩɈɎ ȇŠƹƕŨ ĂŎȍɈɆɇɊ

ɆɌȦ
ɩ ƈ ɆƙɁƺɅɽȳƕɑɽɔȲƞɌǒȜɑƎɴȳƗɌ

-ច-
 ƨÝƖŸƕȆõšŒ

ɳƙ˪ˊȲȶɑDŽ
ƒɭ Ɛ ɅɭƙȲɊljȲƘɂƗɪɳɅɹ

Ȳ.ɩ : Ýǣ ŸǤŲƕŠń

Ȳ.ɩ Ɏɩ . : Ýǣ ŸǤŲ ƂǤȆƕƕōȟ

ȴɭ. : ÐǵĴƕŠń

Ʌ. : ŐŪƕŠń

ɳɎɎ. : ȆƂƂúōȒ

-ឆ-
 ស នុ កម ក ថី
េពលបចប ន ព នេ ប ញឹក ប់ !

ក វ ន ន. សំណំេុ រ ងទូេ ែដលេគ ក់ជូនតុ រជំនុំជ មះ។

ក េភទ ន. ររ យកិចសន េ ល, កិ រ បដិេសធកិចសន

មួយេ ល េ យមកពីកិចសន េ ះ នវ រៈេ ដល់ឫសគល់ៃន រ

ពមេ ព ង , របដិេសធកិចសន លក់េ យមកពី រលក់វត មួយ

េ ក ង ក់ក លៃនៃថែដល តវលក់កងេពលេ ះ :

™ នែតអកលក់អចលនវតេទែដលបឹងសុំកតិ េភទ ន។

ក គ ន. ជំពូក, វគ :

™ កងេរ ងមួយេនះអកនិពន នែចក ៥ក គ។

កមសិក ន. េពលេរ នេធ រ, ន ពបេ ះ សន :

™ ខំេធ រសពៃថេ កងកមសិក េ េឡយ។

កមសិក រ ន. ឬ គុ. អកេរ នេធ រ, ម នីប មង ជ រ; ែដលេ កង

េពលេរ នេធ រ, ែដលេ ម នីប មង ជ រ :

™ េ កសុខ េល ធិ រកមសិក រៃនមនីរអប់រ យុវជន និង

កី េខតកំពង់សឺ។

កមសិទិករ ន. ស់កមសិទ,ិ អកែដល នសិទិេ ប ស់សិទិ ស័យ

ផលនិងសិទិ ត់ែចងេលវត មួយ។

1
កសិផល ន. ផលែដល នមកពីកសិកម។ ផលិតផល ំងេ ះរួម ន:

១- ផលដំ ំ ែដល ន ដ
ំ ុះកំពុងលូត ស់ឬផលដំ ំ ែដល តវ ដ
ំ ុះ

២- ទំនិញជលផលែដលផលិតកង បតិបតិ រ រវប កម

៣- សតចិ ឹម គប់ បេភទ ប់ ំងកូនសតេកតេហយឬមិន ន់េកត

៤- ទំនិញផត់ផង់ែដលេ បឬផលិតេ កង បតិបតិ រកសិកម

៥- ផលដំ ំ ែដល បមូល នឬផលែដលទទួល នពីសតចិ ឹម គប់

បេភទេហយមិន ន់ែកៃច។

កសិ ណិជកម ន. ឧស ហកមមួយែដល ក់ទងនឹង រផលិតនិង រ

លក់ផលិតផលផលិតកម ពិេសស គប់ គងេ យ កមហ៊ុនធំៗ។ ទូេ

កសិ ណិជកម នេ កងប បេទសអភិវឌ ែដលផយេ នឹងែបបែផន

ផលិតកមរបស់កសិករ។

™ ដំ ំ េ ស៊ូ, ដំ ំ ដូងេ បង...។

រ ធិបេតយ ន. បព័នរដ លរបស់អង ពមួយែដល មរយៈ

បព័នេនះ រែបងែចក រ រ តវ នេគេរ បចំ នុ កម េដម ីអនុវត

រកិចជំ ញេ យឈរេលមូល នៃន វ នៃផកង ពម ំងនីតិ វធីរបស់

អង ពេនះ។ ក េនះ តវ នេគេ បសំេ េ េលរដ លរបស់រ ភិ ល

និង ពិេសសចំេ ះម នី ជ រេ កងជួររ ភិ ល ពម ំងម នីបេ ម

េស រណៈេផ ងៗ។ មន័យអវជ នេគែតងេ ប ក េនះេដម ី

2
ស ល់ បព័នរដ ល ំ ំអនុ តឱ ម នី ជ រ េឆ តយកអំ ចែដល

រដ បគល់ឱ េ បេ មបុពសិទិ ល់ខន ែដល ឱ

ំ ប៉ះ ល់ដល់ បេ ជន៍

របស់អកែដលសិតេ េ ម រ គប់ គងរបស់ខន :

™ េ សហរដ េមរក រ ធិបេតយ េនះ នរកដុះ លែដលេធ

ឱ ខូច បេ ជន៍របស់វណៈអធន េហយ នដកហូតយកអំ ចពីវណៈេនះ។

ទិករណ៍ ន. រអនុវតអីមួយមុនេពលែដល នេ ងទុក; រគិតទុក

ពី ពឹតិ រណ៍េ េពលអ គត :

™ ទិករណ៍ៃន រទូ ត់ ក់ចំេណញ។

នុវត ព ន. ឱ សដ៏លស ប់េធអីមួយ បកបេ យេ គជ័យ។

កម បឹក ភិ ល ន. កម បឹក ែដល នស ជិក តំ ង ស់ គហ៊ុន

េហយែតង ំងេ យលកនិកៈឬម សនិ តៃន កមហ៊ុន មួយ េដម ី

ដឹក ំ រ ររបស់ កមហ៊ុនេ ះ។ កម បឹក ភិ ល ច នកង កមហ៊ុន

ស គមអង រមិនែមនរ ភិ ល ធ ររដឬឯកជន ប័នហិរ វត។

ខនប ទកម ន. រផំប លកងអង រ មួយ។

គណេនយ កិច ន. មុខរបររបស់គណេនយ ករ។

គណេនយ ព ន. រទទួលខុស តវ; ពែដល ចយល់ឬពន ល់ ន។

័ ន. កម បឹក តុ
គណៈ និចយ រ, ប ីគណៈវនិច័យ, ប ី កម បឹក

តុ រ។

3
គុ ទ ន. វទ សសិក អំពីគុ ែដលរួម នកំណកំេណត រវវត

ទ មង់ពពួកសតនិងរុក តិមី ក ស តុនិង រេ ប ស់េ យមនុស ។

គុ ស ន. ក នេរ នេមលឬរះរកវតែដលេកតពីកងរូងភំដូច ធ ងថឬ

ថែកវ េដម :

™ អកបេចកេទសចិនពីរ ក់ែដលេចះ ត់ជំ ញ ងគុ ស

នមកជួយ បេទសែខរេយងកង រ វ វធ ងថ។

េគហកិច ន. កិច រកងផះ, រ រកងផះ, រ រស ប់េមផះ :

™ សីែខរគួរែតេរ នអំពីេគហកិចឱ នេចះដឹងេ ចន។

េគហចរ ន . ផះែដលេគ ចដឹក េំ ទីដៃទេទ ត ន ន ងេ ដូច

េ ង នកង់ស ប់រុញ េដម។

េ ល រណ៍ ន. េហតុ រណ៍ែដល េ ល, េហតុែដល ន រៈសំ ន់ :

™ េ ល រណ៍របស់ស គម ទ ទង់អក រ សនិងវប ធម៌ែខរ

គឺព ងីកអក រ ស តិឱ នទូលំទូ យ។

េ លច ប់ ន. េ ល រណ៍ៃនច ប់, ខសំ ន់ៗ មូល នៃនច ប់,

ខេដមរបស់ច ប់។

េ លេ ន. លទផលចុងប ប់ែដលមនុស ក់ឬគេ ង មួយចង់

េធឱ នសេ មច។

គនី ន. ប ប់អវយវៈ នស ន សំបុក :

4
 ™ កងខនមនុស េយង ន គនី េ ចនដូច គនីជីរណិក េដម។

េ សនិក ន. អកនិ យេ ស , អកេដរផ យដំណឹង។

េ សិ ត ន. ែផក ងេលៃនបំពង់ខ ល់ែដលស ប់បេ ញនូវសូរសំេឡង,

អវយវៈកងបំពង់កែដលស ប់បេ ញសំេឡង :

™ សំេឡងធំនិងតូចែតងែតេចញមក មេ សិ ត ំងអស់។

ចក ស័យ ន. ទិដ ពឬរូប ពកង រមណ៍ពីអីែដលេគចង់ នេ អ គត

ែវង យ; រ ចេមលឬ សៃមេឃញអ គតែដល ច ន។

ច ក ល តី ន. យរក មណលឬ តត មមណល ក់ទី១ :

™ យត មត ក់ែដល ល់ខំ នសកិ ច ក ល តី។

ច ក លឯក ន. េមរក មណលឬ តត មណល ក់ទី១។

ចិត ស១ ន. វទ សែដលសិក អំពីចិតគំនិត សកម ពរបស់ចិតគំនិត

រមណ៍ រទទួល រមណ៍ :

™ ចិត សពិេ ធ, ចិត សកុ រ។

ចិត ស២ ន. សំណំផ
ុ ត់គំនិតមេ សេ ត បតិកមរបស់ជន ក់

ឬរបស់ កម មួយ :

™ ចិត សែខរ, ចិត ស េមរក។

ចិនន័យ ន. សំណំន
ុ ័យប ប់បន រំ បស់ ក មួយេ ពីន័យេដមរបស់

ក េ ះ។

5
ឆ នុសទ
ិ ិ ន. អំ ចែដល បគល់ដល់េ កមឱ េរសយក មចិតរបស់

ខននូវមេធ យ មួយែដល នែចងេ កងច ប់ េដម ីេ ះ យប

មួយ។ សិទិរបស់េ កមកង រេ ជសេរសយកវធី មួយេដម ី

េ ះ យវ ទ។

ជនិ ន. ឧបករណ៍ែដលផល់ចរនអគិសនី នដូច ថពិល គុយ ឌី ម៉ូ

ំងែទ ទ័រ។ ជនិ នក ំ ងអគិសនីចលករនិងេរសុីសង់ ងកងផងែដរ។

ជីវធន ភ ន. ធន ភមួយជី វត។

ន ម ទ ន. រសិក អំពីេដមកំេណតៃនេ ះទីកែនងនិងទំ ក់

ទំនងរបស់ទក
ី ែនង មួយនឹង ែដល ត់បង់េ :

™ ភំដូនេពញ ន មែខរ។

នេលខ ទ ន. វទ សែដលសិក អំពី វធី ងស នដីេ យ

ចំេ ល តុរបស់ស នដីេ េលៃផ បនិង រេធែផនទី នេលខវទ ។

នេល ន. គំនូសែដលេគេ កមស់ដីឬៃ ពភំ :

™េ កសុខកំពុងែតេរ នពិនិត នេល េលែផនដីភូមិ ស។

នស ិ ន. ស
ជក ជិកែដល ប់មខ
ុ រ, ស ជិក នមុខ ត់ :

™េ កនី អតីត នស ជិកកង កម ក ទ កហមែខរ។

នសិទិ ន. សិទិ មទីកំេណត, សិទិទទួល នស តិ មកំេណត។

ត យ ន. សនឹកប ន់ៃដេលកទីបី :

6
 ™ េពលខំេធ ត់លិខិតទុតយ
ិ េ ខំក៏េ សុំលិខិតតតិយ មងេទ ត។

តនិនិយម ន. លទិរបស់ពួកអកនិពន ងែផក រសិក , រនិយមរបស់

ពួកអកនិពន ង រ ប់ក នបុ ណ។

ស ន. វ ង រេរ នពិនិត េមល យ:

™ ជន តិេចះ សពូែក ងេគសម័យេដមគឺជន តិឥ ។

តុល ប តិ ន. ច ប់ែតង ំងឱ េស , ច ប់េស :

™ កសួងយុតិធម៌ ន បជុំេ កមេដម ីេធនូវតុល ប តិមួយសីពី

ករៃនពន។

ទស ន ន. រពិ រ អំពីគំនិតឬអំពីែផន រអីមួយ។ រេប ប

ពិេសសកង របេ ញឬប ញគំនិតឬក៏ែផន រ។

រក ព ន. ពរឡិករឡក់, ព កូនេកងតូច, អំេពរឡិករឡក់ :

™ បន បសខំធំេហយែត េ ែត ន រក ពេ េឡយ។

រកវប កម ន. វធីចិ ឹម រក, រេប បចិ ឹមកូនតូច :

™ សី គួរែតេចះនូវ រកវប កមឱ នេ ចន។

ទិនស ន. ទី បជុំែដលេគមក បជុំ េរ ង ល់ៃថ :

™ បេទសែខរេយងេគមិន ន់េឃញ នទិនស េ េឡយេទ។

ទុ យ ន. សនឹកប ន់ៃដេលកទីពីរ :

™ សពៃថខំ ន់ វកយប តទុតិយ ែដល ងលក់កង់េចញឱ ។

7
ទុរុបេ គ ន. របំ នឬ រភ័ន ចឡំ។ រេ ប ស់សិទិឬ រេ ប ស់

សិទិមិនល មិន តឹម តវ ហួសក មិត ពំែដនមួយែដលច ប់ នកំណត់។

ទុស បិន ន. សុបិន កក់ :

™ យប់មិញខំេដកលក់េហយ នទុស បិន។

ទូតបណ ន. បណឬលិខិតស ប់េ ប ស់ ងកិច រទូត, លិខត

ិ ែដល

េគេ ប ផវ រទូត :

™េ កអគេល ធិ រៃន កសួង របរេទស នឱ ទូតបណដល់ខំ។

ទូរចរ ន. អកេដរផវ យ, អករកសុីផវ យ :

™ ជន តិ ប់េ ចន ំងខន ទូរចរ។

ទូរប ន. ឧបករណ៍េអឡិច តនិកស ប់ប េ គ ងយន មួយពី

ច យ; សកម ពកង រប េ គ ងយន មួយពីច យ។

ទូរ រ ន. ឧបករណ៍ស ប់េផឯក រថតចមងសំបុ តឬរូប ព...។

េទពេ សល ន. របុន
ិ បសប់, ព សៃវ, ព ងៃវ :

™ សេមច ទង់ បកបេ យេទពេ សល ខស់ រកជន ក់មក

េ ប ប បដូចពុំ នេឡយ។

េទពនិ ន ន. េរ ង វរបស់េទវ , េរ ង ពះ ទិេទពនិង វរបុរសកង

ជំ ន់េដម :

™េ ក់េចះនូវេទពនិ ន ៉ ងពូែក។

8
េទសរដម នី ន. រដម នីែដល នយសសកិ ក់ខស់ ងរដម នី, រដម នី

របស់ បេទស។

ទិ ន. ែផកពីរ, ចំនួនែដលែចក ពីរ :

™ ក គណិតវិ ទ : ចំនួនេនះ តវ មរេប បទិ ។

ទិស និយម ន. របបនេ យ នស ពីរែដល នស តំ ង ស

និង ពឹទស :

™ បេទស ំ ងនិងសហរដ េមរក បេទសែដល ប ន់យក

បព័នទិស និយម។

េទ តុ ន. អីែដលេកតេឡងេ យឯក ពីរ, អីែដលប ញទិដ ពពីរ :

™ ជំហមេទ តុ គឺទំ ក់ទំនងរ ងលកណៈខុស របស់ បព័ន

សទ ឮឬថង់ នខ ល់ឬ នខ ល់ មុខឬេ យ បិទឬេបក។

េទបថ ន. អីែដល តពី ពីរផវ, ផវែបក ពីរ :

™ េ មនីរសមពមួយេ ះេគេឃញ រេរ បចំទី ល ស់េ យ

នវថី េទបថ។

េទពន ព១ ន. បុរសឬ សី ំង យែដល ន ហ៍ពិ ហ៍េពញច ប់មិន

ន់រ យ េហយ នេ េរ ប ហ៍ពិ ហ៍េ យេពញច ប់មងេទ ត។

េទពន ព២ ន. បេភទបទេលសមជ ិមែដលអយ រេ ទ ប ន់ ន

េ យចិតឯងឬេ ទ មបណឹងរបស់សហព័ទ មួយ ែដល នបឹងមក

9
 ហ៍ពិ ហ៍េពញច ប់, កិចសន េពញច ប់រ ងបុរស ក់និង សី

ក់ែដលេប នឹងរួមសមគស ស មួយ សបច ប់េហយនិង ន

ចុះកងប ី ហ៍ពិ ហ៍េ ចំេ ះមុខម នីអ នុកូល ន។ េបមិនដូេ ះ

េទេគ ច ត់ទុក គូកំ ន់ឬស យនឹង ។

ធនិ ធិបេតយ ន. របប គប់ គងរដែដលអំ ចនេ យសិតេ

កងក ប់ៃដអកែដល ន ទព សម តិេ ចន ងេគ។

ធមនុ ព ន. ព សប មរដធមនុ ៃនលិខិតបទ ន។ តុ រ

ធមនុ ឬ កម បឹក ធមនុ អក តតពិនត

ិ ធមនុ ពៃនលិខិតបទ ន។

ធ នុរូប គុ. ែដល តវ មច ប់, ែដល សបច ប់, ែដលសមគួរ មធម៌,

ែដល នទំនងដ៏សមគួរ មធម៌, ែដល សបេ មធម៌, ែដលសមរម

តឹម តវ មច ប់។ ែដល នគុណ ព សបេ មច ប់ឬ តវនឹងេសចកី

ត មវរបស់ច ប់, អីែដលេពញលកណៈច ប់ឬ សបេ មច ប់, ែដល

ទទួល ល់េ យច ប់, ែដលេធឱ ទទួល ល់ មច ប់។

ធ នុរូបកម ន. រេធឱ ជន នគុណ ព មច ប់ឱ យ ជន ន

គុណ ពបរបូរ មច ប់, របំេពញ មទ មង់ច ប់។ លិខិតែដលបំេពញ

មច ប់ឱ ឥត ន់ ទទួល ននូវ ទព សម តិ កូន ន ន់ តេ :

™ ឪពុក យែដលរស់េ មួយ េ យមិន នេរ ប រេពញ

ច ប់េទេ ះ បី បពន ន ន់ ។ កូនែដលេកតពីបី បពនេនះេ ះ

10
 កូនឥត ន់ ដូច ។ ប៉ុែនកូនេនះ ច ន ន់ ឬ រទទួល ល់

មផវច ប់ េ េពល ែដលឪពុក យេគ នេរ ប រ តឹម តវ ម

ច ប់េឡងវញ។

ធ នុរូប ព ន. ព តវ មច ប់, ព តឹម តវ មច ប់។

ស ន. ក នេរ នអំពីផវទឹក, បព័នផវទឹកេ កង បេទសមួយឬ

តំបន់មួយ :

™ កមឧតុនិយម នប ននិស ិតែខរពីររូបឱ េ េរ ន ស

កសិកមេ កងឡងៃនច កភពអង់េគស។

រ ន. អកទទួលកិច រ, អក ប់រង រកិច :

™េ បេទសេវ ត ម ន រែខរេ េធ រអបរដេនះ។

ធុរកិច ន. រេធជំនួញ ណិជកម, រវនិេ គ។

ធុរជន ន. ណិជករ, អកជំនួញ។

នគរូបនីយកម ន. វ នគតិយុតែដលបេងតេឡងស ប់េធឱ នសេ មច

នូវអភិវឌ ន៍ បកបេ យស ប់ ប់លៃនទី បជុំជន , រអភិវឌ និង

រេកនេឡង ងបរ ណៃន ប ជនរស់េ កងទី កង :

™ ច ប់សីពីនគរូបនីយកម តវ នរដស អនុម័តឱ េ បរួចេហយ។

នរ ម ទ ន. វទ សឬ រសិក អំពីេដមកំេណតឬក៏ បវតិ មៃន

មនុស ។

11
នរ ត១ ន. វធី ស់ែវងខនមនុស េ បកងនរវទ ។

នរ ត២ ន. បេចកេទសស ល់ភិន គជនេលស េ យែផកេលរ ស់

មនុស និងេលស ល់ខនខះដូច ទ មង់សរ ង ន តេច ក ចមុះ េជង

េដម។

នវកជន ន. មនុស សុី វល័យ,មនុស សម័យថី :

™ េគនិ យ ខំ នវកជន ក់ែដរ។

នវកម ន. របេងត តពកិចថីមួយេដម ីយកេ ជំនួស តពកិច ស់ :

™ រយកែ សែសងេ ក់ប ំជំនួសែ សទួលែដលប ំពីៃថមុន។

ន នុវតជន ន. អកអនុវតែបបថី; អកែដលបេងតក ងឬប លអីមួយ

ថីេ កងវស័យ មួយ។

ន នុវតន៍ ន. រប លមកថី, រមកដល់ថ,ី រអនុវតែបបថី :

™ មនុស ក់េនះេទបនឹងេធន នុវតន៍មក ន់េខតកំពង់ធំ។

ព ន. លកណៈឬ ពៃនអីៗែដល នេ ចននិងែបកៗ ។

មេល ន. គំនូសស ស ល់េ ះរបស់ខន :

™ េគពុំសូវេ ប ក មេល ដូច ហតេល េឡយ។

យក ន ន. អង ពរដ លចំណះុ របស់ កសួងរដេល ធិ រ នឬ

អគ យក នដឹក េំ យ យកឬ ប ន យក ន។ យក នែចក

េចញ រ ល័យចំណះុ មួយចំនួន ែដលដឹក េំ យ យ រ ល័យ

12
ឬប ន រ ល័យ។ ជួន លេគេ ប ក ទី ត់ រជំនួសក៏ នដូច

ទី ត់ រគយទី ត់ រកិច រគរុេ សល ...។

យ រ ន. អក តត រ, អក ត់ែចង រ :

™ មិតខំបី ក់ នចូល កបខណ យ រេពញលកណៈេហយ។

យ ន ន. កែនង ត់ ររបស់ យ, កែនងរបស់ យ :

™ យ នកងវរេស តូចមួយកងេ តពងសិតេ ងមុខប យ។

ភណ ន. ឬយនេ ះដឹកទំនិញធំៗ។

រ ន. អកេធ ជីវកមជំនួញ ។

និកម ព ន. តុភូតេសដកិចេ កងសងមែដល ប ពលរដមួយចំនួន

នសមត ព រ រ ប៉ុែនសិតេ កងស ពមិន ចរក រ រេធ ន។

និកមេវ ន. េពល ន រ រេធ, សម័យអសកម ពកងឧស ហកម។

និកិតភណ ន. ទឹក ក់ែដលេផទុកេ ប័នហិរ វត, ក់តមល់។

និេកបករ ន. អកខី ក់េហយ នរបស់ ទព ក់ ។

និេកប ហកៈ ន. ជនែដល នឱ ក់េ ឱ និេកបករេហយទទួល ន

ផល បេ ជន៍ តិេ គេល ទព សម តិែដល និេកបេ ះ។

និេកបីយ គុ. ែដល ច ក់ប ំ ន។

និគមជន ន. អកែដល ំងេលទឹកដី និគមេ យខនឯង ល់ឬ ម

រយៈឪពុក យ ម
ំ ក។

13
និេ ះ ន. រប ប, រក ត់ែលងឱ នក ំ ងចេ មនេ េទ ត, រ

ញ់ លប ប។

និច រ ន. កិច រែដល តវេធ និច, រែដល តវេធ េរ ង ល់េពល :

™ រ នេស វេ គឺ និច ររបស់ខំ។

និចលនិយម ន. រ ប ន់នូវរេប បមិនកេ មក, លទិ ប ន់យក រមិន

កេ មកឬ ស់បរេ ប រ នីមយ

ួ :

™ អកសចំខនីេគេ អក ប ន់និចលនិយមក៏ ន។

និចល ព ន. ពមិនកេ មក, ពឥតរ យ, ពឥតរេង, ព ន

ចល ។

និដិតកម ន. កិច រែដលេគេធសេ មចេហយ, រែដលេគេធរួចេហយ :

™ បូជនីយ នឯក ជ ជិត នដល់និដិតកមេហយ។

និ ទ ព ន. ន ពៃនមត៌កែដល ន ទទទួល េហយែដល

មត៌កេ ះនឹង យេ បេ ជន៍របស់រដ :

™ និ ទ ពរបស់បុគលែដល នបងបនកូនេ ច់ តិ។

និទណ ព ន. រ ចេ ប ស់តួ ទីឬមុខតំែណងរបស់អក ក់

េដម ីេគចេវះពី រ ក់េ ស ែដលេកតេឡងេ យអំេពខុសច ប់ឬេ យ

របំ នេ េលសិទិអកដៃទ។ រ ន ក់េ ស។

14
និទន ព ន. ធនក ័យៃន ណិជករេ យកំហុស , ប ន េហតុ

ឱ
ំ ឥណ យកែលងេជ ទុកចិតកងកិច ស័យ។ ពពុំ នលទ ព

បង់ ក់សំណងេ ស់បំណល

ុ របស់ ណិជករ ប ប់ពីេគ ន ប ពឹត

បទេលស មួយមក :

™ ណិជករ ក់ នរត់ពនទំនិញខុសច ប់រដ េហយ តវ ក់ រ

នសមតកិច ប់យកទំនិញ ំងអស់។ េពលេ ះ ត់ នេ សល់ទុន

េទ តេទ មិនែតប៉ុេ ះ ត់ែថម ំងជំ ក់បំណល

ុ េគេទ ត ន ពេនះ

េគេ នទ
ិ ន ព។

និន រណ៍១ ន. រ ម ត់របស់រដមិនឱ បរេទសេចញពីកំពង់ែផ

របស់ខន។

និន រណ៍២ ន. រ ម ត់មិនឱ េំ ចញនូវទំនិញខុសច ប់មួយចំនួនដូច

េគង វុធ និង ប់រេសវឬេ គ ងេញ នេ ះេ ន់រដ មួយ

កំណត់។ និន រណ៍ ចអនុវត ន ំងេ េពល នស មនិងេ េពល

នសនិ ព។ េ េពល នស ម រអនុវតនិន រណ៍ នទ មង់ រ

ំ ងខប់េសដកិច។ េ េពល នសនិ ពេគអនុវតនិន រណ៍ មេធ យ

េដម ី បសងត់នេ យ និងេសដកិចចំេ ះ បេទសមួយេផ ងេទ ត។

រ ម ត់ បេ ះ សនមិនឱ េចញពីកំពង់ែផ; រ មមិន

ឱ ផ យ; ររបអូស។

15
និេប ជន ន. បុគលែដល នស តិ ពីេ ះជនេ ះ នេ ះបង់ស តិ

របស់ខនឬ តវ នតុ រ ប សដកស តិេចញ េហយពុំ ន់ នទទួល

ស តិថីពីរដ មួយេទ តេ េឡយ។

និមុតិបណ ន. ចំ រនិងហតេល ែដល ស់បណ

ំ ល
ុ នចុះេលលិខិត

មួយស ប់ឱ កូនបំណល

ុ ទុក ភស ង នសងបំណល
ុ រួចេហយ។

និយ័ត គុ. ែដលេទ ង ត់, ែដល ន េរ ង ល់េពល :

™ ខំែតងែតេ េធ រ ល់ៃថ ទ ប់នយ

ិ ័តរបស់ខំ។

និយតកម១ ន. រេធឱ េទ ង ត់, រេធឱ ន ពេទ ង ត់េឡង :

™ សិស ក់ នសូម កងឱ េធនិយតកមេលលិខិតរបស់ខន។

និយតកម២ ន. រេធលិខិតគតិយុតឬលិខិតនីតិ វធី មួយែដលមិន សប

ច ប់ឱ ន ព សបេ នឹងប តិច ប់ ែដល ឱ

ំ លិខិតេ ះ នលកណៈ

តឹម តវ ចយកេ អនុវត ន។

និយតករ ន. វតឬអីៗែដល ច តតពិនិត ឬែកត មវអីមួយ ប ំ។

និយត ព ន. ពដ៏េទ ង ត់, ពដ៏ពិត កដ :

™ េ យ រនិយត ពកងកិច ររបស់េ ក េទប ន េ ក

នេករេ ះល ីល ញ។

16
និ ម១ ន. សង់ ឬគំរូែដលេគទទួល ល់ ទូេ ។ សង់ ឬក មិត

រ ស់ កប កិ រ ឬបំណិន ែដលេគទទួល ល់ ទូេ កងសហគមន៍

ឬសងមមួយ :

™ េភរវកម ររេ ភេលនិ មរបស់សងមែដល នអរយធម៌។

និ ម២ ន. លកណវនិចយ
័ ឬេ ល រណ៍កំណត់ បេភទទំនញ
ិ តវកំណត់

បេភទទំនិញ តវផលិតឬលកខណបេចកេទសផលិតកម :

™ និ មផលិត ព គឺផលិត ពមធ មៃន េសដកិច មួយ។

និ ករ កិ. លុបេ ល, ែលងឱ េ បតេ េទ ត, ទុក ឥត ន រ, ែលង ន

នុ ពអនុវតតេ េទ ត។

និ ករណ៍ ន. នុ ពែតស ប់េ ៃថអ គត នន័យ លិខត

ិ ែដល

តវ ននិ ករ ែលង ន នុ ពអនុវត ប់គិតពីៃថលុបេ អ គត

ប៉ុេ ះ។ និ ករណ៍ នពីរ បេភទ :

១- និ ករណ៍េ យច ស់ ស់ : េបសិន នប ក់េ កងបទ

ប ថី បទប មួយ តវនិ ករ។

២- និ ករណ៍េ យតុណី ព : រលុបបទប មុន មរយៈ រ

េចញបទប ថីជន
ំ ួស។ នន័យ បទប ស់ែដល នប តិផយនឹង

បទប ថី តវនិ ករេ យ ត់េស មឬេ យតុណី ព។ រលុបេ ល,

17
 រមិនឱ អនុវតតេ េទ ត, រ ប សែលងឱ េ បច ប់ែដល នពីមុន

មកេ យ រែត នច ប់ថីមួយេទ តមកជំនួស។

និរុតិ ទ ន. វទ សសិក អំពីធម តិរបស់ ក ពិេសសេល

រវវតរបស់ ក , រសិក អំពីអតបទអក រសិល ៍ ឯក រសរេសរ

ែដល នទំ ក់ទំនងេ នឹងអរយធម៌ឬអកនិពន មួយ ពម ំងសិក

អំពីេដមកំេណត ក និងទំ ក់ទំនង ំង យរបស់ ក ំងេ ះ :

™ អកឯកេទស ងឯកេទសែផកនិរុតិ វទ ។

និវតជន ន. បុរសឬ សីែដលសិតកងវយចូលនិវតន៍, អកែដល តវឈប់

ស កពី រ រ។

និេវទន៍ ន. េសចកីែថង, េសចកី ប ស។

និេវទនបណ ន. ប ី យមុខទំនិញកង រដឹកជ ន ម ឬ ម

មេធ យេផ ងេទ ត។

និ ប កិ. រុះេរេចញ, បំ ញឱ ខូច :

™ រផ ផ
ំ ំេកត រូប ងេឡង កិចលំ កេពក ប៉ុែនេបនិ ប

វញគឺ យបំផុត។

និស នវត ន. របស់ែដល យមកពីរបស់ដៃទ :

™ អងរគឺ និស នវតែដល យមកពី សវ។

18
នី រដ ន. រដ ស័យច ប់, រដ ន បព័នច ប់, រដ ន រអនុវតច ប់

និង រេ រពច ប់េ យេពញេលញ ន បព័នទទួលខុស តវ និងយុតិធម៌

ក់ ក់។

នីត នុកូល គុ. ែដល តឹម តវ មច ប់, ែដលអនុេ ម មច ប់, ែដលេកត

មកពីច ប់, ែដលច ប់ ក់ែតងមក, ែដលអនុ តេ យច ប់។

នីត នុកូលកម ន. នីតិ វធីែដលម នី ជ រ ក់ នប ក់ទទួល ល់

ហតេល ំង យេលលិខិតមួយ តឹម តវ មច ប់ :

™ នីត នុកូលកមសំបុ តកំេណតឬស ប ត។

នីត នុកូល ព ន. េ ល រណ៍ មូល នៃនសកម ពរបស់រដ ល

ែដលផល់ រ ន់ដំបូងដល់ពលរដ។ េ ល រណ៍េ ះគឺរដ ល

រណៈ ចេធសកម ព នែតកង កបខណ ែដលច ប់ នកំណត់

ប៉ុេ ះ។

បក ពផលិតផល ន. ពែដលផលិតផល នដល់ចណ

ំ ច
ុ ខស់ចុង

េ យៃនជី វត ណិជកមរបស់ខន។

™ អកបេចកេទសទីផ រ តវេរ បចំែផន រទីផ រពីវដជី វតផលិតផល

ពិេសសេ ដំ ក់ លបក ពផលិតផល។

បដិ រគុណ ន. រទទួលដឹងគុណ ថី, រដឹងគុណ, រេធគុណតប

េ វញ។

19
បដិេ សល ច័យ ន. រ តតេមលេល រពិនិត របស់អកជំ ញ, រ

តតេមលេលេសចកី យ រណ៍របស់អកជំ ញ។

បដិកិត គុ. ែដលទំ ស់, ែដល សេ វញ, ែដលផយ។

បដិ ហក ន ន. កែនងស ប់ទទួល ក់បង់ពនទូេ , កែនងបង់ពន។

បដិ រកម ន. រេសុបសួរអកេធ រកម, រអេងតរកពួក របុរស។

បដិដុ រូបនីយកម ន. រដក ក់ដុ រសហរដ េមរកពីច ចរណ៍

រូបិយវតេ េលទីផ រ។

បដិ ន ម ន. អកឈរេ ះ។ ណតិ ហកៈែដលេធអីៗេដម ីផល

បេ ជន៍របស់ ណតិ យក ប៉ុែនេធឱ េគេឃញនឹងយល់ ខនេធេដម ី

ផល បេ ជន៍ ល់ខនេ យ ប់រងបុគលៃនកិចសន េ យ ល់ខន។

បដិបក ព ន. រសប់េខមរ ងមនុស ឬ កមមនុស ។ គីមួយកង

ទំ ស់ែដល ប ំ ងនឹងគូបដិបក េគេ អកទំ ស់ឬអក ប ំ ង :

™ បដិបក ពរ ងេដមេ ទនិងចុងេ ទ, បដិបក ពរ ង ទឹសី

ប ធិបេតយ និង ទឹសីកម

ុ យនីស...។

បដិ ណិជ ន. បដិ ណិជឬកិច ពមេ ព ងទូ ត់េ ះដូរេកតេឡងេ

េពលែដល គីមួយៃនកិចសន បគល់ទំនិញ េស កម បេចកវ ឬរបស់

នតៃមេផ ងៗេទ តេ នឹង គីមួយេទ ត េហយ ថរែដល គីមួយ

េទ តផល់ទំនិញ េស កម បេចកវ ឬរបស់ នតៃមឱ េ គីទម

ី ួយ។

20
បេទស េ ចនេ សុី េគយ៍ អឺរប
ុ ងេកត និង ហិក បៃពណី

ន រ ក់ព័ននឹងកិច ពមេ ព ងទូ ត់េ ះដូរ។ បេទសសិងបុ រគឺ

មជ មណល ណិជកមេ ះដូរទំនិញចម ង ប ំតំបន់េ សុី េគយ៍េនះ។

បដិរូប ន. រូបសំ ក, រូបគំនូរមនុស , រូបេ ប ប, រូបេធ ប បដូច។

បដិ ន. វ ែដលស ប់ តតពិនិត េលវ មួយ។

បដិសចៈ ន. វតផយនឹង រពិត, អីែដលពុំពិត កដ។

បដិសព ន. ក ែដល នន័យឈម ដូច ញីផយនឹងេ ល, តូចផយ

នឹងធំ, កក់ផយនឹងល...។

បដ លិខិត ន. លិខិតែដលពលរដេផជូនេ រដស េដម ីបឹងត ពី រ

រេ ភបំ នរបស់រដឬែថងមតិសីពី រែកែ បច ប់។

បឋម ន. សនឹកលិខិតទី១, សនឹកេដម :

™ វកយប តេនះ គឺ វកយប តបឋម ។

បណ រ ន ន. ទីស ប់តមល់លខ
ិ ិតេផ ងៗែដល ន រៈសំ ន់ដូច

ប ីអ នុកូល ន េដម។

បត ប័ន ន. នីតិ វធីែដលរដមួយសុំេ រដមួយេទ តឱ បគល់ជនែដល ន

ប ពឹតបទេលសមកឱ តុ រ បេទសរបស់ខន េដម ីជំនុំជ មះេ ស

មរយៈកិច ពមេ ព ងមួយ េ យកំណត់បទេលសអីមយ

ួ ែដល តវអនុវត។

21
បទប តិ ន. េសចកី ច ប់, េសចកីប ប់ ច ប់, ខសំ ន់របស់

លិខិតកងតុ រ, លិខិតគតិយុត, ខែដលែចងកង នីមួយៗរបស់

ច ប់េដម ី ប់បងំឱ ប ពឹត មឬ ម ត់មិនឱ ប ពឹតអីមួយ :

™ បទប តិទូេ (េសចកីប ប់ ទូេ )។

ប ណ ន ន. ទីស ប់ ក់ គំរូ, ទីស ប់ ក់ , ទីស ប់

ក់ ត, កែនងៃន រ ប ណ :

™ អកជំនួញ ក់ ន ំងប ណ នេ ផ រថីស ប់លក់ វទ ។

ប ណីយកម ន. រេធ មគំរូែតមួយ, រេរ បចំ ក់ែតងនិង រអនុវត

ៃន រ ម រេ យបងំ ឯកស ន េ កងែផក មួយៃនសកម ព

មនុស (ឧស ហកម កសិកម វទ ស តិកនិក វប ធម៌ សុ ភិ ល...)

កមវតៃនប ណីយកម គឺ មុខទំនិញរូបី (ច ស់ ស់) ធមនិ ម

(េ ល រណ៍ែដលទុក វ ន) ស ( រេ )...។ កងេ លបំណង

ស ប់ផលិតកម ៉ ងេ ចន។ ប ណីយកម នមុខ រ ៉ ងសំ ន់កង

សកម ពេសដកិច។ លទផលច ស់ ស់ៃនប ណីយកម នយល់ ពម

និងអនុម័តេ យអង រ នសមតកិច មួយ បទ ន (ប ណីយ)

កមសិទិសងមៃនមេធ យផលិតកម រួមអនុ តឱ េ បប ណីយកម

ី ឹក ំ គប់ គងេសដកិច
កង នៈ មូល នៃន រេរ បចំនិងតិកនិក េដម ដ

តិកងរេប បែផន រ។

22
បរទត ព ន. រគិត បេ ជន៍ឱ អកដៃទ, រេធ បេ ជន៍ឱ ជនដៃទ :

™ បណិតខះ នបរទត ពដ៏ បេសរេលសបណិតដៃទេទ ត។

បរេទសី ន. ជនអកមកពី បេទសដៃទ, មនុស បេទសេ ។

បរម ស យ
័ ន. ប មិនសមេហតុផលរបស់ ក់សន ំ គឺ ពែដល

ផយនឹងមតិធម ែដលពន ល់ យបំភឺនូវ ពឹតិ រណ៍ បំណងៃន រ

សន ំ ក់របស់ បេទសមួយ ំងមូល ច ឱ

ំ ន រចុះថយៃនផលទុន

តិ។ (ចំណូល តិ) េ យ នកំេណនពិតៃន ក់សន ស

ំ រុបផងេទ។

បរ នុ ព ន. អំ ចខស់បំផុត, នុ ពខង់ខស់។

បរសំេ គ ន. ក ែដលេកតេឡងេ យ របូកប លផត់េដមនិងផត់ចុង :

™ ក វិ សម ព េកតេឡងេ យ រប លផត់េដម វិ និងផត់ចុង

ព េ េលឫស សម។

បរកប ន. ណិជកម នបំណងចង់ នចំេណញ។ យុតិ ស ំង ន

េ បលកណៈេនះ េដម ីអកេលងបណ គហ៊ុនសិតេ េ ម រ គប់ គងៃន

នីតិ ណិជកមឬេដម ីប សសកម ពរបស់ស គម សហជីព និង កម

មគីពីនីតិ ណិជកមេនះ ប៉ុែនម ៉ ងេទ ត នសកម ពរដប េវណីខះ

នបំណងចង់ នចំេណញែដរ :

™ សិប ករ គេពទ គបេ ង ន...។

23
បរកប េសដកិច ន. ររកសុី បថុយឬ រេឆ តឱ សេដម ីរកចំេណញ

ងែផកេសដកិច។

បរ រណ៍ ន. ពឹតិ រណ៍ ំង យែដលេកតមុននិងេ យ មួយ។

បរ រណ៍រួម ន:

១- អតបទ ំងមូលែដលេ មុខឬេ យ បេ គឬេសចកី មួយ

២- លៈេទសៈឬស ព រណ៍ទូេ ែដល ពឹតិ រណ៍ មួយ

សិតេ :

™ េ កងបរ រណ៍េនះ ន ពពិភពេ កែ ប បល...។

បរចរ គុ. ែដលេ ពីកែនងមួយេ កែនងមួយេទ ត, ែដលមិនេ នឹងកែនង

ែតមួយ :

™ េគេឃញជន តិចិន េវ ត មេ ចនែត ឈញបរចរ។

បរ រកិច ន. រេ បេ មេគ, របេ មេគ។

បរចត ហកៈ ន. អកទទួលនូវសម តិ ទព ែដលជន មួយលះបង់ឱ ។

បរចតបុគល ន. មនុស ែដលេគែលង ប់រក, អកែដលេគេ ះបង់េ ល។

បរ គី ន. បុរសែដលបរ គ ទព សម តិ, បសអកលះបង់ធន ន។

បរ ន ន. រដឹង, រ ល់ :

™េ កធំខះេធ ក់ដូច ពុំ នបរ ន ចំេ ះអកតូចេ ះ។

24
បរតផរ ន. រដកចំនួនរូបិយវតមួយ គេចញពីទីផ រែដលេលស

ពីចំនួន តវ រច ចររបស់ ច់ ក់ េដម ីេធឱ ចំនួន ក សរូបិយវត

ស តនឹងត មវ រ ំ ច់ស ប់ច ចរ។ បរតផរ ដំេណរ

រផយពីអតិផរ ។

បរ ន ន. ប ប់ វទ សែដល ចបេងតេចញ អីមួយ :

™ ប ប់ថតរូបេនះេគេ បរ នថតរូប។

បរ ចរណ៍ ន. រេធដំេណរ ម ព័ទជុំ វញ, រេធដំេណរព័ទជុំ វញ

ម ។

បរបទ១ ន. សំណំអ
ុ តបទ ន ក សំនួនេសចកី ស ប់ប ក់ន័យ :

™ ក ច នន័យ នលុះ ែតសិតេ កងបរបទ។

បរបទ២ ន. សំណំុ ន ពែដល ពឹតិ រណ៍េកត ន េហយ ន ព ំង

េ ះផល់តៃមឬន័យេ ឱ ពឹតិ រណ៍ ំងេ ះ :

™ បរបទសងម

™ បរបទនេ យ។

បរបរៈ គុ. ែដលមិនេ មួយកែនង, ែដលចល័តពីកែនងមួយេ ែនងមួយ :

™ អកជំនញ
ួ បរបរៈ

™ េពទ បរបរៈ។

25
បរពទភូមិ ន. ដីែដល ន ចកេចញមក ន់ផវ រណៈ មួយេ

ពីឆង ត់ដីរបស់េគែដលព័ទជុំ វញ។

បរ ភ ន. ក់រ ន់របស់ េម វ...។ មអ កំណត់របស់

ច ប់រដ។

បរវចនៈ ន. ក ពន ល់េសចកី, កស ប់ពន ល់ន័យ។

បរវត ន. រូបមនែដល នេសចកីឱ យកេ អនុវត ន។

បរ សកម ន. រសុំចុះេ ះចូលកងប ីអីមួយ, រសុំចុះេ ះចូល

ស ជិកកងប ីអីមួយ។ លិខិតគតិយត

ុ ែដលបុគល ក់សន នឹងទិញ :

™ បរវសកមចំេ ះ តពកិចឬចំេ ះ រខី

™ បរវសកម ៃដនឹង តវេ ះពុមផ យបរវសកម គហ៊ុន។

បរ សករ១ ន. អកសុំចុះេ ះកងប ីអីមួយ, អកែដល នចុះេ ះ

កងប ីរួចេហយ។

បរ សករ២ ន. រូបវនបុគលឬនីតិបុគលែដលេធកិចសន ចូល ស ជិក

កមហ៊ុន គហ៊ុនេ យ យ
ំ ក គទុនមក ក់ នចំនួនទឹក ក់េសនឹង

ចំនួនែដលចុះេ កងបណេ ះ។

បរសិដ ន. េសចកីបែនម, របនពី គធំ :

™ េសចកីមយ
ួ ងេ យេនះ បរសិដរបស់អកនិពន។

26
បរ ន ន. មជ នេ ជុំ វញខន ំងអស់ឬសំណំល
ុ កខណេ ំងអស់

ែដល នឥទិពលដល់ជី វត និង រលូត ស់របស់ឯកតៈឬប វៈ។

បរ នរួម ន:

១- បរ ិ នធម តិ : បរ នរូបឬបរ ន នជី វត (ក ទឹកដីនិងក

ស តុ សីតុណ ព សំេណម េភ ង ពិល...) និងបរ នជីវៈឬ

បរ ន នជី វត (មនុស ពពួកសត ពពួករុក តិ)។

២- បរ ិ នវ ធម៌ : អ រ េហ រច សម័នទី កង បព័នេ ច សព

េ ងច ក ច រដំ ំ សងមមនុស សកម ពសងម...។ ជួន លេគ

េ ប ក បរ នកងន័យចេង តដូច “បរ នជំនួញ, បរ ន រ រ”។

បសន ព ន. ព បរសុទ; េប ទឹកគឺទឹកែដលេគ ចទទួល ន ន។

ប ទចិត ន. ចិត ត, ចិត ជះ :

™ េយងខំសូមសរេសរចំេ ះប ទចិតសប រសជនែដល នជួយ

ឧបតមធម នថវ េ ះពុមេស វេ េផ ងៗ។

ប រក១ ន. ជនែដលេចញរូបិ ណតិឬមូលប នប ត។

ប រក២ ន. បុគលែដលប ប់ឱ បុគលេផ ងេទ តបង់ ក់ មរយៈ រ

េ បរូបិ ណតិ។

ណក ទ ន. ៃនសតវទ ែដលសិក អំពីសតលិត។

27
 លិត ន. កូនកំ ែដលេ អនីតិជនសិតេ េ ម ព លៃន

ជន ក់។

បិដិ ហកៈ ន. អកទទួលបិដិេលខ។

បិដិេលខ ន. វធីធម កង រេផរផលប ត ណិជកម។ វធីកង រេផរ

ផលប ត ណិជកមេ យ រ នចុះហតេល េ េលខងៃនផលប តេនះ

េ យអនុប យី ែដលប េ កូនបំណល

ុ ឱ បង់ ក់ មចំនួនែដល

នចុះកងផលប តេ ះឱ េ អនុប និក។

បិដិេលខកម ន. រេផរផលប ត ណិជកមឬមូលប នប តេ យ រ

ចុះហតេល េ េលខងលិខិត (ផលប ត ណិជកមឬមូលប នប ត)

េ ះែដល ស់លិខិតប េ ឥ យិក (កូនបំណល

ុ ,ធ រ) ឱ ផល់

ក់េ ឱ ស់លិខិតថី។

បិដិេលខជន ន. អកេធបិដិេលខ។

បុគល ពគ យុត ន. លកណៈេពញច ប់ៃនបុគលឬ ព បុគល

េពញច ប់ែដលច ប់ទទួល ល់ នសិទិនិង តពកិច :

™ កូនកងៃផ យមិន ន់ នបុគល ពគតិយុតេទ។

បុណទូត ន. បុគលែដល នទទួលអំ ចេពញទីេដម ីតំ ងរ ភិ ល

កងកិចចរ មួយ។

) េវវ. ឯកអគ ជទូតេពញសមត ព។

28
បុតសម័ន ន. បេភទ កមហ៊ុនែដល នេដមទុន ង៥០% របស់ កមហ៊ុន

មួយេទ តេ “ កមហ៊ុនេម”។ បុតសម័ន ច នឯក ជ មផវច ប់

ែត មែផកហិរ វតនិងេសដកិច តវរណបេ នឹង កមហ៊ុនេម។

បុននិេ ជន៍ ន. រទិញនូវ ទព របស់អីមួយេ យេ ប ស់ៃថលក់

របស់មួយេផ ងេទ តេធ មេធ យ។

បុននីហរណកម ន. រ េំ ចញេ វញនូវទំនិញែដល ន ច

ំ ូលេ យ

មិន នែកៃចអី ំងអស់។

បុនប រ ន. រលក់ដូរនូវឧបករណ៍បំណល
ុ ែដល ចជួញដូរ នែដល

ប់ នលក់មងរួចមកេហយេ យធ រមួយ។ បតិបតិ រេនះេ ចន

ែតេធ មួយនឹងធ រក ល។

បុនផលិតកម ន. បុនផលិតកមគឺ រេធេឡងវញ ថីនិង និចរហូតនូវ

ដំេណរ ររបស់ផលិតកមសងម។ គប់បុនផលិតកមសងមនិង ទព ស រៈ

ឬផលិតផលសងម សរុបរួម នប លបុនផលិតកមៃនក ំ ងពលកមនិង

ទំ ក់ទំនងពលកម។ បុនផលិតកម នពីរ ៉ ងគឺ បុនផលិតកម ម និង

បុនផលិតកមទូ យ។ បុនផលិតកម ម គឺ ដំេណរ រផលិតកមែដល

ប ពឹតេ ពីមួយ ំ េ មួយ ំ េទ តេ កងស តដែដល; ចំែណកឯ

បុនផលិតកមទូ យ នស ត ន់ែតធំទូ យេ ចន ងមុនេ េទ ត។

29
បុនហិរ ប ន ន. រសង ក់ខះឬ ំងអស់ៃនកមីេដមទុនរបស់

សហ ស មួយែដលេទប នទទួលកមីថីេទ ត ( មធម កមីថីៗ

ំងេ ះែតង នអ រ ក់ ប ងមុន)។

បុ រម ល ន. េពលែដល េឈ ប់េផម េឡង, រដូវ រក ប់េផម ។

បុព ន. ពួកជនែដលេកតមុនពួកជនមួយពួកេទ ត :

™ ឪពុក យ ជីដូនជី ... បុព តិរបស់កូនេ េ ទួត។

បុព ភ និភ័យ ន. បុព ភឬ ក់ចំណូលែដល តវែតបង់បែនមេ យ

េ ង មក មិតៃន និភ័យ។

បុរ ន. សិទិេបកឱ ជន ក់ នេធអីមុនជនឯេទ ត, សិទិ ទិ ព។

បុ ណនរ ទ ន. ៃននរវទ ែដលសិក អំពក

ី ំណកំេណត រវវត

ែផករូប យនិងវប ធម៌លកណៈពូជ សន៍ ទំេន មទ ប់សងម និងជំេន

របស់មនុស េដមដំបូង។

បុ ណនិ ន ន. និ ន ន់េដម, េរ ងេ ពង។

បុ ណភូមិ ទ ន. វទ សែដលសិក អំពីភូមិ វទ កងធរណី លដូច

រ យៃនទីបនិងសមុ ទ ស នដី ស តុ... កង បវតិែផនដី។

បុ ណវត ទ ន. វទ សែដលសិក អំពីសងមមនុស សម័យបុ ណ

មរយៈសំណល់ៃនរបស់របរេ ប ស់ ឧបករណ៍ពលកម វុធ ជ មកភូមិករ

30
ផរេ ចែដលេគជីកក យេឃញ។ ចំេណះ ង រពិនិត េមលរបស់បុ ណ,

ចំេណះ ងវតបុ ណសម័យ។

បុ ណ ស តុ ទ ន. វទ សែដលសិក អំពី ស តុេ

េលែផនដី លពីសម័យេដម មរយៈ រសិក សំបកែផនដី, រសិក កត់

អំពីផូសុីលនិងភស ងរូបដៃទេទ ត។

បុេរគណនី ន. រគិត ប់ចំនួនទុក មុន, រេ ងប ីទុក មុន :

™ រ ល័យគណេនយ នេធនូវបុេរគណនីមួយេដម ីទុក យ

េ ំ ២០១៥។

បុេរនិច័យ ន. រ នមតិអ វជ នមិនសមេហតុផលេលអកែដលខុសពី

ខន ពិេសសេ យ រេរ ងពូជ សន៍ េភទ ស ...។ េ យពុំ ន

ដឹងេរ ងច ស់ ស់ឬ ប់ នបទពិេ ធ មួយនឹងអក ំងេ ះ។ រ

វ គទំ ស់នឹងប ញឱ េឃញនូវបុេរនិច័យ ពម ំងរូប ពអវជ ន

និងចរតឯេទ តៗែដលគូ គី នអំពី េ វញេ មក។

បុេរនិមិត ន. រ បេមលេមលមុន, និមិត ងេដម, បុពនិមិត, េហតុ

ដំេណរមុន :

™ មុននឹងេគេធកិច រអីនីមួយៗេគ តវេធបុេរនិមិត។

បុេរ ប ន ន. ក់មួយ គេបកឱ មុនេពល មីជនបំេពញ តពកិច

របស់ខនែដល ន ពមេ ព ង រួចេហយ។

31
បុេរ បវតិ ស ន. រយៈេពលៃន បវតិ សរបស់មនុស តិមុនរយៈ

េពលែដលេគកត់ ទុក ឯក រ:

™ នីយបុេរ បវតិ ស។

បុេរ ព ន. សិទិឬេហតុេកតមុនេគែដលេគ ចយកេ ជំ ស់និងបណ

កមសិទិ ឧស ហកម េហយែដលឱ បណេនះេ ឃៈ។

បុេររថ ន. រថឬ នស ប់េ យក រណ៍ឬ ត់ រេ ងមុខេគ។

បុេរអវសិដ ន. ក់ែដលេ សល់ជំ ក់ពីេលកមុន, រេសសសល់ពីេលក

មុន, ក់កៃ មែដលេបកមិន ន់អស់េ សល់ពីេលកមុន, ក់េ ធន :

™ គឹះ នជំនួញ ៉ ងធំមួយ នសុំឱ េ ែក ក់សង ក់ែដល

បុេរអវសិដឱ គប់ចំនួន។

បូ ប បក គុ. ែដលស ប់ ំ ងកុំឱ អតិសុខម

ុ ណេកតចេ មន

េឡង ន :

™ ទឹកកំេ រ, ទឹកេ កសុីលេគេ វតបូ

ុ តិ តប
ិ ក។

េប ករ ន. អកទទួលឬបេ ញ ក់កងអង ព ប័ន កមហ៊ុន។

បចប នេគេ ចនេ ប ក េប ករេនះ ង េ ះខី ង ក េប ធិ រ។

េប និច័យ ន. រ ក់ ក់ទុកេ កងេប ។

េបយ លន័យ ន. ន័យសេងប, េសចកីបំ បញ :

™ ន័យមួយ េនះ គឺ េបយ លន័យរបស់អកនិពន។

32
ប បិយ ព ន. ពែដល ទីនិយមេពញចិតដល់ ប ជន :

™ ប បិយ ពរបស់អកដឹក ។
ំ

ប ស ន. វទ សែដលសិក អំពីប រ ណប ជន។

ប សិទិ ន. េសចកីសេ មចរបស់ ប ស, េសចកី ពមេ ព ងរបស់ ស :

™ េ យ ន ប សិទអ
ិ ំពី សអក សកេ ងេទប ន េ ក

ន ប់ តំ ង ស។

ប បក ន. អកែដល បឈមមុខ ក់ េ វញេ មកកងទំ ស់។ ចេ

ន គូ ង
ំ , ី ំ ស់, អក នជេ ះ។
គជ

ប បតិ រ ន. រ រែដលេធ, អំេពែដល ប ពឹត :

™ នមួយកងវរេស តូច នេ េធ បតិបតិ រេ ែប៉ក ង

េជងៃនភំ បសិទ។

ប គណិត ទ ន. វទ សសិក អំពីចំនួនទ មង់រ យនិង រ

អភិវឌ របស់ ប ជនេដម ីេរ បចំសិតិសព

ី ីក ដូច អ កំេណត

អ មរណៈ ហ៍ពិ ហ៍ រែលងលះ យុរស់េ រ ស់លំេ ...។

ប ភូកម ន. រេផរសមតកិចឱ អកេ មឱ ទ ល់ បតិបតិ រ រ

ជំនួស។ តភ
ិ ូកម េនះ នពីរែបប :

១- តភ
ិ ូកមអំ ច : រេរ បចំ ៉ ង ក់ ក់អំពីសមតកិចរ ង

ធររដ ល ំង យ។ អកែដលទទួល តិភូកម េនះ យ ស់

33
អំ ចែដលេគ បគល់ឱ េហយ នសិទិ គប់ ន់កង រេចញេសចកី

សេ មចេផ ងៗ។ អកែដល ន បគល់ បតិភូកមេ ះគឺ ត់សិទិកង កបខណ

ច ប់េហយ នសិទិេចញេសចកីសេ មចេលអីែដលខន នេផរេ ះេឡយ។

២- តភ
ិ ូកមហតេល : ែបបបទមួយកង រែបងែចកតួ ទីេដម ី

េចញេសចកីសេ មច។ អកែដលទទួល បតិភូកម នសិទេិ ចញេសចកីសេ មច

កង មអក បគល់ បតិភក

ូ មេ ះ។

ប លិខិត ន. លិខិត (កិចសន យលកណ៍អក រ) េដម ីែកែ បខឹម រ

ឬ នុ ពៃនលិខិតេចញមុខ។

ប េវទន៍គយ ន. ឯក រប ស ប់ដល់ ក់ រគយអំពម

ី ុខទំនិញ

ច
ំ ូលឬ េំ ចញរបស់ កមហ៊ុន ែដលហុចផលេ ឱ អំេពអតីត ល

ន នុ ព ក់ថយេ យ។

ប សកម ន. គុណ ពែដលហុចផលេ ឱ អំេពអតីត ល ន

នុ ព ក់ថយេ យ។

ប សកម ព ន. លកណៈ ថយេ យ, ព ថយេ យ។ លកណៈ

ៃនលិខិតគតិយុត ែដល ន នុ ពអនុវតថយេ យេ េលអំេពឬេហតុ

រណ៍ែដលេកតមុនលិខិតឬច ប់េ ះ :

™ កិច ត់ ររបស់េ ក យក េនះ ក់ដូច ប ពឹតេ

កង បតិសកម ព។

34
ប សិទិ ន. សិទិែដល នបនមកពីអកដៃទ, អំ ចែដល នចំេ ះមុខ,

អកែដលទទួលសិទិពីេគេដម ីខនឯងផងជំនួសអកដៃទផង។

ប សពណ៍ ន. េសចកីយល់ ពម, រយល់ ពម, រ ប់ចិត, ររក យ,

រេប :

™ ប នខំ ក់ដូច ន បតិ សពណ៍ចំេ ះខំខះែដរ។

ប នកម ន. កិចសន េផរកមសិទិ ទព មួយរបស់ជន ក់េ ជន

ក់េទ តែដល ពមទទួលយក ទព េ ះ អំេ យ សំណងៃថ រឬ

រ ន់ឬក៏េដម ី ក់ធុរៈអីមួយេ អកទទួល។ ប នកម ក់ឬវត

មិន ចេររុះវញ នេទេវ រែលងែតអកទទួលមិន ពមបំេពញបនក ែដលអក

ំ ឱ េធ :

™ ណិជករ នេធ ប នកម ៉ សុន

ី េភងដល់រ ភិ ល េដម ី

ផត់ផង់អគិសនីេ មផវ រណៈ។

ប ធិបេតយ កម ន. រេធឱ ន ប ធិបេតយ ឬ រេលកកមស់

លទិ ប ធិបេតយ ។

ប ពឹតិកម ន. រព លេ គ, ររក ព លជំងឺ មវធីេពទ ,

រតុបែតងឬពិនិត នូវរបស់អីមួយ :

™ េ ក គេពទ ក់ នេធ ប ពឹតិកមចំេ ះអកជំងឺទូេ េ យ

ឥតេរសមុខ។

35
ប ពឹតិ រ ន. កិច រែដលេធ និច ធម , មុខ រ:

™ ខំ ន ប ពឹតិ រ អកនិពនេរ ង បេ មេ ក។

បេវសន៍១ ន. រទទួលយក, រ ពម ម, រ ន ប់េ ះ:

™ ក សុំ ស់របស់ខំ នទទួលនូវ បេវសន៍េហយ។

បេវសន៍២ ន. រេភ សខនចូលេ កងទី មួយ, រលបចូលេ កង

បេទស មួយ :

™ ជន តិបរេទស េ ចនមុឺន ក់ នេធ បេវសន៍ចូលមករស់េ

កង បេទសកម េយង។

បសិទ ព ន. រេធឱ សេ មច, អំ ចដ៏ ង

ំ :

™ តុបរ ណូ ន បសិទ ពដ៏េលសលុប។

េ គ ន. រ ក់ ទព សម តិអីមួយឬយកមនុស ទីបីមកេធ ថរ

ស ប់ឱ ស់បំណល
ុ យ សលកង រ បមូលឥណេទយ (បំណល
ុ )

របស់ខនមកវញ។

ផលិតករ ន. អកបេងតផល, អកេធឱ នសេ មច ផល :

™ កសិករ ផលិតករសំ ន់ ងេគបំផុតកងេ ក។

ពលករ ន. ប ពលរដែខរ ំងពីរេភទែដលសិតេ គប់ដំ ក់ ល

េទសនរ បេវសន៍ រ រ ប់ពីេពលចុះកិចសន េស រក រ រឱ េធ

រហូតដល់េពលេធ តុភូមិនិវតន៍។ ទនឹមនឹងេនះក៏ ប់ប ល ប ពលរដែខរ

36
 ំងពីរេភទែដលេ េធកមសិក ផង និងេធ រ រផងេ បរេទសេហយ

នកិចសន តឹម តវ ែដលទទួល ល់េ យ កសួង រ រនិងបណះ

ប លវ ជីវៈ។

ពល ព ន. ក ំ ង :

™ សូមឱ អក រ សែខរ នពល ពេលអក រ សបរេទស។

ពលសម ន ន. ក ំ ងែដលជំរុញបុគល ក់ឱ េធអីមួយ :

™ រេ សក ន ពលសម នដ៏ពិេសសនិង ង
ំ មួយ។

ពហិ រ១ ន. វធីរបស់រដមួយែដល ច់ទំ ក់ទំនង ងនេ យេសដកិច

ឬ ណិជកម ែដល ន មួយនឹងរដមួយេទ តឬ មួយនឹងពលរដៃនរដេ ះ

េដម ី ប ំ ងនឹងអំេពរបស់រដេ ះនិងេដម ី រ បសងត់ផង; អំេពរួម

មិនេធកិច រ ណិជកម មួយនឹងអក ក់េទ ត។

ពហិ រ២ ន. រប ប់ គប់ទំ ក់ទំនង មួយនឹងបុគល កមមនុស ឬ

បេទស មួយេដម ី បសងត់ឬសងសឹក។

ពហុ ន. ែផកេ ចន, ផវេ ចន ( ក េ បកងអករេលខ ស) េគ តវែត

រកចំេ ទេនះ ម វធីេផ ង េ ះ ចំេ ទពហុ ។

ពហុនិយម១ ន. ជំេន េល រអត់ឱននិង រទទួល ល់នូវ ពខុសៗ

ពិេសសៃនគំនិត, តៃម...។

37
ពហុនិយម២ ន. សងមមួយែបបែដល នវប ធម៌េផ ងៗ ចរក នូវ

ទំេន មទ ប់របស់ខន ន។

ពហុនិយម៣ ន. ជំេន ែដលអំ ច ចែចករែលករ ងគណបក មួយ

ចំនួន ន។

ពហុន័យ ន. ក ែដល នន័យេ ចន:

™ ប( បសត), ប( បយនេ ះ), ប (ែផក ងៃន

ជួរទ័ព) ំងេនះ ពហុន័យៃន ក ប។

ពហុបេចកេទស ន. តិកនិកច មះ គប់ែបប ៉ ង, វ ពិេសសទូេ :

™ អក ជែខរេយងេចះនូវពហុបេចកេទសខះែដរ។

ពហុបទី ន. សតែដល នេជងេ ចន :

™ េ មម ពះកី, ែកបកីេ ះ ពហុបទី។

ពហុ គី ន. ែផកឬ គីេ ចនដូច កង រពិ ក ឬ រ ពមេ ព ង។

ពហុ គន
ី យ
ិ ម គឺ ទឹសីែដលែចង បេទស គួរេធ រ រ របរេទស

របស់ខនេ យ ពមទទួល រផល់េ បល់ឬ រចូលរួមពី បេទសឯេទ តៗ។

ពហុ ព ន. សំេឡង គេ ចនេ យេ ប ប។

ពហុវប កម ន. រ ដ
ំ ំ ំ ច មះេ ចនេ េពលែតមួយកងតំបន់ មួយ។

ពហុវប ធម៌ គុ. ែដល ន ក់ពន

័ េ នឹងវប ធម៌ខុសៗ េ ចន។

38
 ណិជកិច ន. លិខិតគតិយុតែដលសិតេ េ មវ នៃននីតិ ណិជកម

េ យ រែតធម តិរបស់ ដូច រទិញេដម ីលក់េ វញឬេ យ រ

ែតរូប ពរបស់ ដូច រូបិ ណតិឬេ យ រែត នៈរបស់ ស់លិខិត

ណិជករ :

™ រទិញរូបិ ណតិេដម ីលក់ វញ, កិច រជំនួញរបស់ ណិជករ

ណិជកិច។

ណិជនីយកម ន. រេធ ណិជកម។ រែដលផលិតករេរ បចំ ក់

លក់ផលិតផលថីមួយេ កងទីផ រ។

ណិជស ន. ស ែដលប ក់េ យ ប័ន នសមតកិចេដម ី

ងឱ កមហ៊ុនឬផលិតផល មួយ...។ ណិជស ច រូប ព

កឬ របូកប ល ំងរូប ព ំង ក ។

ពិរុទជន១ ន. ជនែដល តវេគបឹង បទ េ យេ ទ ន ប ពឹត

បទេលស ប៉ុែនអយ រេទបែតេផមេ ទ ប ន់ មិន ន់េ ទ ប ន់

ពរេ េឡយេទ។

ពិរុទជន២ ន. ជនែដលេ កមេសុបអេងតកំពុងឃុំខន បេ ះ សន

េដម ី វ វរកភសង ង (ឧ. េ ះ ក កំពុងព មលួចរត់េចញពី

កែនងេកតេហតុ ( តកម)។ តវនគរ លយុតិធម៌ ប់ ត់ខនប ន

មកអយ រៗក៏េធ រេផមេ ទ ប ន់ (េ ដី សនិ នប នេរ ង

39
ឱ េសុបសួរ) េ េ កមេសុបអេងតៗក៏ នេចញដី ឃុំខនេ ះក

បេ ះ សន។ េ ះ ក េនះេ ពិរុទជន។

ពិរុទ ព ន. ន ពរបស់បុគលែដល ប់ពិរុទ គឺបុគលែដលេគសនិ ន

ន ប ពឹតបទេលសេ យេចត ឬអេចត ។ រប ញភស ងពិរុទ ព

របស់បុគល តវេ ទ មធម បនករបស់ គីអកបឹងេ ទ។

ពិរុទេហតុ ន. អំេពឬេហតុែដល ច ត់ទុក បទេលស ពហទណ

និង ចេ ទ ន :

™ អំេពលួច ទព អកដៃទ ពិរុទេហតុ។

ព សនកម ន. រខូច តឬ រវ សអន យដល់រូប យកី ដល់ស រៈកី

ដល់ទឹកចិតកី ែដលប លមកពីអំេពៃនអកដៃទ។

ព កុល ព ន. ព ចឡក ចឡំ , រឥតរេប បេរ បរយ។ មនុស ក់

កូនបំណល
ុ ផង ស់បំណល
ុ ផង ៃនជនែត ក់េ ព កុល ព :

™ បេទស នពលរដ នរេ ភច ប់ បេទសេ ះែតងែតជួប

បទះនូវព កុល ព និច។

ព លិត ន. េកងែដលកំ ឪពុក យ េហយេ េ ម ព ល

របស់ជនដៃទ។

ព សកម ន. វធី សនិងបទប តិៃន រ រ កិត តឧបករណ៍

ស។

40
ពឹទបុរស១ ន. យកម វទ ល័យ :

™ ពឹទបុរសម វទ ល័យ វទ ស។

ពឹទបុរស២ ន. ស ជិកែដល នអតីត ពយូរ រ ងេគកងមុខ រខះ :

™ ពឹទបុរសៃនអងទូត។

ពះ ជ កឹត ន. េសចកីសេ មចរបស់ ពះម ក ត។

ពះស រ ន. ស ប់េសចេ យ ជ :

™ េគ ន ប ប់ ពះស រេល ពះហសេល របស់ ពះអង។

ភណនិេកតន៍ ន. របស់ ជំនួយ រសិក , របស់ទុកស ប់ឱ សិស េរ ន :

™េ បឋមសិក ខះពុំសូវ នភណនិេកតន៍ គប់ ន់េទ។

ភណរថ ន. រថផកទំនិញេផ ងៗ, នធំស ប់ដឹកអី ន់េផ ងៗ :

™ េគ មមិនឱ ពួកភណរថេបកបរេលម វថី ពះ ទនេ តម។

ភ បតី ន. ស់វតែដលជួលវតរបស់ខនឱ េ េគ, ស់ផះជួល។

ភ សន ន. កិចសន ែដលេប អំពី រជួលអចលនវត :

™ េ ះ ភតិបតី អកជួលវតឱ េគ ប់េ កីក៏ភតិសន តវែត

េ បតិបតិ នតេ េទ ត។ េបភតិកអកជួល ប់ វញ ភតិសន នឹង

ែលងយកមក បតិបតិ ន លុះ ែត ទឬសនតិជនែលងចង់ជួលត

េ េទ ត។

41
ភ សន បតី ន. កមសិទិករែដល នជួលចលនវតឬអចលនវតរបស់ខន

ឱ េ មនុស ក់េទ ត មរយៈកិចសន ជួលមួយ :

™ កិចសន ជួលផះ ច តវលុបេ លេ យភតិសន បតីកងករណី

ែដលអកជួលមិនេ រពលកខណកងកិចសន ។

រប យី ន. អកែដល បគល់កិច ររបស់ខនឱ បុគលេផ ងេទ តែដល

េ ណតិ ត់ែចងជំនួសខន, អក បគល់សិទិ, អក បគល់ ណតិ :

™ ប នអនុ តកមករលក់ ំងជំនួសខនេ រ យី។

ទ ន. រសិក ពី មនុស េ យពណ៌ អំពី េ

កងពិភពេ ក បវតិ និងមុខ ររបស់ នឹង ។ ម ៉ ងេទ ត រ

សិក ែដល នលកណៈវទ សេ េល កងេ ក។ វិ ទ

េគ ចសិក ពីសម័ន ន័យ វចនសព វតិ ...ែដល ន រសិក ំង

េ ះ នលកណៈខុសពីេវយ ករណ៍។

មចវប កម ន. រចិ ឹម តី :

™ ប ជនែខរខះេធមចវប កម។

មចវប ករ ន. អកចិ ឹម តី :

™េ កសុខ មចវប ករគំរូកងសហគមន៍របស់ ត់។

មជ រ ន. បព័នរដមួយែដលអំ ចេធ រសេ មចេផ ងៗសិតេ កង

ៃដ ធរកំពូលឬក ល, រេធឱ ក ល:

42
 ™ អកនេ យ ក់ នេធមជ រនូវេរ ងវ ទៃន ប ជន វ។

មជ តកម ន. វធីេ ះ យវ ទេ យមជ តករេហយេសចកីសេ មចរបស់

មជ តករចង់ឱ គីឱ អនុវត ម។

មជ តករ ន. បុគលែដល ក លទទួល រកិច មកិចសន េដម ី

េ ះ យវ ទ មរយៈមជ តកម។

មជ ត រ ន. រផ ះផ វ ទេ យេ ប ស់េវទិ មជ តកមេហយ ច

សិតេ កងឬេ េ កបខណៃន រ គប់ គងរបស់ ប័នផ ះផ អចិៃ នយ៍។

មជ ត ព ន. ព អកក ល, ព ក ល:

™េ កម តវែត នមជ ត ពកង រេ ះ យវ ទ។

មជ និកៈ គុ. ែដល ចែកែ ប រេប បថី ន, ែដល ច ៃឡ ន :

™ នេ យ បេទសខះ នេ យមជ និកៈ។

មណល រចរណ៍ ន. មណលស ប់េលងទឹក, កែនងេគងូតទឹកកម ន។

ត ន ន. របំ បញេ យ តឹម តវ ម ត, រ ប ណ មកំណត់

រ ស់ ត :

™ េ កងែផនទីេនះ ន ត ន១/១ 000។

ត ស ន. វទ សនិង រ គប់ គងទមន់នង

ិ រ ស់រ ល់។

មូលេ ស ន. េ ស ក់ពន រនិងេ សពិន័យ។

មូលធននិយម ន. លទិ ប ន់យក ក់ ធំ, លទិនយ

ិ មែតអក ន:

43
 ™ េគ សហរដ េមរក ប ន់នូវមូលធននិយម។

មូលធននីយកម១ ន. រផល់ទុនេ ឱ កមហ៊ុន មួយេផ ងេទ ត។

មូលធននីយកម២ ន. រច សម័នៃនមូលធនរបស់ កមហ៊ុនឬ ប័ន

មួយែដលេ កងេ ះ មូលធន តវ នែបងែចក មូលធន នមកពី គ

ហ៊ុននិងមូលធន នមកពី រខីបុល។ បនេ េទ តមូលធនែដល ន

មកពី គហ៊ុន តវ នែបងែចកេ មូលធន គហ៊ុនធម និង គហ៊ុន

អនុេ ះ។

មូលធនិក ន. អកែដល ន់លទិមល

ូ ធននិយម, អកែដល ប ន់យក ក់

ធំ, យទុន :

™ ជន តិ ំ ងខះ មូលធនិកេពញទី។

មូលប ត ន. ឯក រប ក់ច ប់កមសិទិ (មូលប តកមសិទិ) ឬឥណេទយ

ផលប ត ណិជកម បណរត រស បណ គហ៊ុន។

មូលបទ ន. បុពេហតុែដលេគេរ ប ប់េ ងមុខច ប់ឬ ប ស មួយ :

™ េសចកី ំងអស់េនះ មូលបទរបស់ កសួងសងមកិច។

មូលប នប ត ន. ក សឬលិខត
ិ ស ល់ស ប់េបក ក់ពីធ រ,

ក ស តំ ងក ស ក់របស់ធ រ:

™ ធ រ នឱ មូលប នប តមួយសនឹកដល់ខំែដល នតៃម

ក់៥ នេរ ល។

44
មូលរូប ន. អី គំរូែដលទុកស ប់េធ រ, រូបគំរូែដលេគ តវេធ ម :

™ េ រ ល័យ កងភំេពញ ន ំងនូវមូលរូប េ ចន។

មូល ស ន. េ ល រណ៍, វ នទូលំទូ យឬ ទឹសែី ដលផល់នូវមូល ន

ឬ បភពេដមគំនិតេដមែដលគួរសនិ ន មូល នឬច ប់។

េ ឃកម រ ន. រលុបេ ល បតិសកម េ លគឺ រលុបេ លែដល

ន នុ ពថយេ យនូវលិខិតគតិយុត មួយ េ យមកពី រមិនេ រព

មនូវលកខណៃន របេងតលិខិតេ ះ។ េ ឃកម រេនះជួន ល ន

នុ ព េលកែលងគូ គីឱ ផុតពី រអនុវតនូវ តពកិច ំងអស់ ជួន ល

បងំឱ គូ គី បគល់សង េ វញេ មកនូវអីៗែដលខន នទទួល។

េ ឃ ព១ ន. ស ពៃនលិខិតគតិយុត តឹម តវ មច ប់ មួយែដល

យេ ន បសិទ ព េ យ រ នេហតុ រណ៍មួយ នេកតេឡង

េ យេពល នបេងតលិខិតេ ះ :

™ មតក សន៍ប ំ អកែដល ប់េ េហយ តវ ត់ទុក ន

តៃមេបអចយ ន ភី គឺអកទទួលអំេ យពីអកែដល ប់េ ន ប់

មុនអកេធមតក សន៍ េ លគឺ អកផល់មតក សន៍េនះេ ះេ

េ ឃ ពមតក សន៍។

េ ឃ ព២ ន. ទណកមែដល ប សេ យេ កមលុបបំ ត់េ ល

បតិសកមនូវលិខិតគតិយុត ែដល នបំេពញ មលកខណច ប់កំណត់ :

45
 ™េ ឃ ពៃនកិចសន េ យអសមត ពៃន គី ក់។

យ ព ន. ព អកខំខះែខង, ពរេវ សរៃវ :

™ អក ជ នយតិ ពគួរឱ សរេសរ។

យ ទស ន៍ ន. គំនូរ ងែបបធរណី តអំពីសំណង់ឬសំណំស

ុ ំណង់

មយ េហតុកងបរបទរបស់ ដូចែដល ន បត ក នឹងែភករបស់

អកសេងត។

យ ព ន. ស វៈៃន រពិត, ព តឹម តវ មច ប់ :

™ រត របស់ពលរដឱ អកដឹក េំ ះ យវបតិ យ ព។

យ ន័យ ន. ន័យមិនែ ប បល, ន័យ មូល នរបស់ ក មួយែដលមិន

េ លេ មបរបទ :

™ យ ន័យរបស់ ក (យប់) គឺរយៈេពលប ប់ពីេពលៃថ ប់ពី

េពលៃថលិចដល់េពលៃថរះ។

យ ភូតកម ន. រប ក់េ យ រ រ។

យន រ ន. ែបបែផនៃន រ ប ពឹតេ ៃនអីមួយែដលេគេ ប ប បដូចេ នឹង

េ គ ង ៉ សុីន :

™ យន រទីផ រេសរ គឺ ក ំ ច់ស ប់ បេទសកម

េដម ី បកួត បែជងេសដកិច មួយនឹង បេទសជិត ង។

46
យន រស័យនិយតកម ន. វធី សស ប់េធឱ បព័នមួយ នដំេណរ

រេ នេ យ រ ន រែកត មវេ យខនឯង ល់។

យនបនីយកម ន. រេ ប ស់េ គ ងយនជំនួសក ំ ងមនុស ឬសត,

រ ក់នូវេ គ ង ៉ សុីនឬ បព័ន ៉ សុីនជំនួសកមករ ចំេ ះ បតិបតិ រ

េ បក ំ ង យលំ កៗ រឯ រប េ េល ៉ សុីននិង រែថ ំជួសជុល

យ មុខ រចម ងរបស់កមករេ វញ។ យនបនីយកមេធេឡងកង

េ លបំណងកង រេលកកមស់នូវផលិត ព រ រ និង បសិទ ពៃន

ផលិតកម។ យនបនីយកមសេ មច ននូវកមវតសងម មូល នដូច

រស ល រ រនិងែកលមលកខណ រ ររបស់កមករ េលកតេមង

ក មិតវប ធម៌និងបេចកេទសបេងន ក់េប វត បេងន ព យ សល

ែផកស រៈ និង ទូេ លុបបំ ត់ ពខុស សំ ន់រ ងពលកមខួរក ល

និងពលកមេ បក ំ ង យ។

គ យុត គុ. ែដល ក់ទងនឹងច ប់។

យុ ធិ រ ន. របំេពញសមតកិចែផកតុ រឬសិទិកង រេ បអំ ច

ផវ រេដម ីេធេសចកីសេ មចចិត មផវច ប់។ រងង់ ពំែដនអំ ច ង

តុ រឬរដ ល (កង រ គប់ គងែដនដីឬកងតួ ទី)។

យុតិធម៌អនរ ល ន. យុទ សែសងរកគតិយុតនិង រទទួលខុស តវ

េ បេឡងេដម ីេ ះ យប អតីត ល, រអនុវតកងរយៈ លេ យ

47
ទំ ស់ឬេ យរបប ច់ រ មួយ កងេ លបំណងក ងសងមមួយ

បកបេ យយុតិធម៌ ប ធិបេតយ និងសនិ ព។

យុតិនិេសធ ន. យុតិនិេសធ បេភទបទេលសមួយែដល ប ពឹតេ យ

េ កមេ េពលបំេពញមុខ រ រណៈ។ លែដលេ កម បែកក

មិន ពមជំនុំជ មះរកយុតិធម៌ឱ គូ គីកី េ ះបីេប ន រេឈ សពីរដម នី

កសួងយុតិធម៌ក៏េ យ។

យុតិ ស ន. វធី ស ងច ប់, រសិក អំពីច ប់និងទស នវ ង

ច ប់, វធីែដល ង ជ មះកី ប់ នជំនុំជ មះកីឬសេ មចកនងេ

ទ ប់ែដលេធេ យ ជ មះកី េដម ីអនុវតនូវវ ន មួយ មរេប ប

មួយពិត កដ, រេ ះ យ សប ឬេសចកីសេ មច ប ក់ បែហល

របស់ ជ មះកីេលប ច ប់។

យុទនី ន. ក នច ប់ ងវធីច ំង, ច ប់ែដលេគ ប សេឡងកង

ែដល បេទស នស ម:

™ យ នខះពុំសូវេចះនូវយុទនីតិេឡយ។

េ ធពលេខមរភូមិន ន. កងក ំ ង នរបស់ែខរែដលសិតេ ជុំ វញ

ពះ ច កកម :

™ កងេ ធពលេខមរភូមិន ន នេ ះ ដ ប។

48
េ ប ព័ទ ន. រចូលចិតកង ព ន, េសចកីស័ គ ងេធ

ន:

™ ប ជនែខរគួរបេងតេ បតិព័ទ គប់ លេប នស ម។

េ ពនកម ន. ពេមលេ េឃញេ េកង, រេធឱ េ េកង, រេធ

ឱ េកង :

™ អក ជ វទ សសពៃថេនះកំពុងរះរកនូវវធីេធេ ពនកមដល់

មនុស ទូេ ។

រង ន ន. បនប់ធំកងសកលវទ ល័យឬ េរ នធំែដល នេធ ក់ៗ

ស ប់អងយ ប់ឧេទសរបស់ រ ឬ គបេ ង នរួម។

រងមណល ន. កែនងរ ំ, កែនងេ ច ង ំ , មនីរពិេ ធន៍ែដល ន ក់អងយ

ក់ :

™ េ កងវទ ល័យសុីសុវតិ នរងមណលពីរកែនង។

រច បថ១ ន. ែបបបទឬរេប បពិេសសៃនបុគល ក់ៗែដលសែមងេឡង

ទូេ កង រនិពនកង រ ប់ មរច បថរបស់អកនិពន មួយ។

រច បថ២ ន. ទ មង់ ស ប់សកម ពមជ នឬកង កមសងម

មួយ :

™ រច បថរដ ល។

49
រច បថ៣ ន. ទឹកៃដសិល ៈស ប់ប ញឱ េឃញពីលកណៈ ល់

របស់សិល ករសម័យ លឬស ប់ បេទស មួយ :

™ រច បថភំ

™ រច បថរូ ុ ំ ង។

រច សម័ន ន. រូប ង, េ គ ង រក ង, អីែដលរច រួម :

™ ឆឹងែដល ប ក់ បទង ក៏េគេ រច សម័ន ែដរ។

រជេទយ ន. សុីស ប់ បេទស :

™ សូមបងរជេទយ ឱ អក រ សុីខះៗផង។

រជេទយ ករ ន. អក រពន សុី, េមផ រ :

™េ យ រ ត់េធ រជេទយ ករេទប ន ត់ នផះថេ ។

រជ សី ន. ក ត គង ជ , េសចែដលកំពុងសិតេ កង ជ សម តិ។

រត ភរណៈ ន. េ គ ងអមរ, ត
ំ ង។

រសេ ច ន. របេ ញមក, របេ បង់េ ល :

™ គេពទ នេធរសេ ច ដល់អកជំងឺេដម ីពិេ ធេមល។

រុកវប កម ន. របណះពូជេឈ, រ ឬ
ំ ផ ំកូនេឈេផ ងៗ, ដំ ំ

េដមេឈឬកូនេឈេដម ីេ ប ស់ឬក៏លម។ រុកវប កមសែមងេឡងេ យ

សួនេឈ :

50
 ™ ប ជនកម គេ ចនេ សម័យបចប ន នបេងន ក់ចំណូល

របស់ខន មរយៈវស័យរុកវប កម ៉ ងផុសផុល។

រុកវប ករ ន. អកបណះកូនេឈ :

™ មនុស ទូេ ចូលចិតរុកវប ករេ កងពិភពេ ក។

រូបបរវតន៍ ន. រ ស់បររូប, រែ ប យៃនរូប :

™ ដងវមួយេនះកំពុងេធរូបប រវតន៍េដម ីឱ េ េមអំេ ។

រូបវនបុគល ន. មនុស ែដល នក ំ ង ប់, បុគលែដលប ញ

រូប ង, ជនែដល នរូប ស ង។

រូបិយវត ន. ក់ស ប់ យ, ក ស ក់ស ប់ យ :

™ បសិនេបខះរូបិយវតេហយេយងនឹងេធអីក៏មិនសូវ នល។

រូបិ ណតិ ន. ផលប ត ណិជកមែដលឥណ យក ( ស់បំណល

ុ

ប េ ឥ យិក (កូនបំណល
ុ ) ឱ បង់ ក់ តឹម តវ គប់ចំនួនេ ម

ឥណ បតិ ន (ៃថសងបំណល
ុ ) ជូនេ បុគល មួយ។

លកណ និចយ
័ ន. ែបបបទឬេ ល រណ៍ែដលេគេ ប ស់ស ប់េធ

រ វនិច័យ រ យតៃម ឬេធេសចកីសេ មចចិត។

លទកម១ ន. រេរសបុគល ក់ យ អកទទួលអ នុកូល នថី។

រ នេកតេឡង េ គីឬ កមសិទក

ិ រៃនវត មួយ េ យ រ ររបស់

ខនកី េ យដូរកី េ យសនិកមកី េ យទិញកី។

51
លទកម២ ន. រទទួលនឹងេរ បចំដំេណរ រេដញៃថ រណៈនូវទំនិញ

ឬ រ នសំណង់។ រទទួលវតអីមួយេ យលំ កនិងេ យ បង បយ័ត។

លទករ ន. អកែដលទទួល ននូវកមសិទិឬសិទិ មួយពីកមសិទិករឬ

ស់កមសិទែិ ដលេគបេ នមកឱ ខនេ យេចត ឬ មច ប់។

លទជន ន. ជនែដល យ ស់េលកមសិទិអីមយ

ួ េ យ រទិញដូរបរ

ឬេ យ របនមត៌ក។

លទពន ន. រ គប, រ ស, របិទមកវញ :

™ េគេធលទពនេលហិប ក់មួយេដម ីទុកពិនិត េ ៃថេ យ។

លទិបដិ ន ន. ែផក ប់រង។

ភ រ ន. រ ន់, ឈលៃន រ រ, ក់ សគុណៃនកិច រអីមួយ។

េ កនី ន. ច ប់ស ប់េ ក, ច ប់ស ប់ បេទស, ច ប់ស ប់

េធ ពលរដល :

™ េដម ីែកទ មង់ច រ សិស ឱ េ ពលរដលេ ៃថេ យេគ

បេ ង ននូវ វ េ កនីតិ ែបបថី។

េ ហិតមៈ ន. តុទឹកែដល នេ កង រៈៃនខនមនុស េយង បំពង់

មែដលហូរចុះេឡង :

™ េបអកចង់ដឹង េតេ ហិតមៈេ កងខនមនុស េយងដូចេមច

េ ះសូមេមលក នវទ ស។

52
េ ហិត ទ ន. វទ សែដលសិក ពី មនិងកំណកំេណតៃន

លិ ម។

េ ហិតសិទិ ន. សិទិ មេ ហិត, សិទិទទួល នស តិ មេ ហិត។

េ ហុស ហកម ន. សំណំម

ុ េធ យនិងបេចកេទសជីកយកែរេ ហ តុ

េ យេ ះច ញ់ សតិចេដម ីផលិតេ ហ តុសុទឬសំេ ហៈ។

វចន ទ ន. ែផកមួយៃន វទ ែដលសិក អំពី ក សព បវតិ ក

និងមុខ ររបស់ ក ។

វដកបក ី ន. សត បេជងខីេហយចូលចិតេ ត:

™ សត ប, រ ែកវ, គលីង គេ ង េដមេ ះ វដកបក ។

ី

ក ខណ ន. ស ត់របស់ ក :

™ កង បេ គេនះ ន២ ក ខណ។

ត ល ន. បងច :

™ ពះ ទង់ ប ប់េ ែក រ ត លៃន ពះ ជដំ ក់។

យនភណ ន. េ គ ងតម ញ, របស់ែដលេកតមកពីេ គ ងតម ញ :

™ កងែខេនះ កសួងេសដកិចនិងហិរ វតពុំេបករូបិយបណឱ ប

ទិញនូវ យនភណពី បេទសេ េឡយ។

យន ព ន. តំ ក់តំែណង (រេប បផំ) ៃន កម គលិតេផ ងៗរបស់ដី

(ដីឥដ ល ប់ ហត់ខ ច់ កសលិត)។

53
 រចរណ៍ ន. រេធដំេណរ មផវទឹក :

™ ៃថ ទិត េនះខំនឹងេធ រចរណ៍កម ន មៃផទេន ប។

រវប កម ន. រចិ ឹម តីសិប ស

ី តនិង រ រំ ុក តិទឹកខះេ កង

ទឹក បឬទឹកៃ បេ មលកខណ តតពិនិត និង រ គប់ គងកំណត់មួយ។

រវប កម ច ប ពឹតេ េ កង សះ ង លែ ស...។

រ ស ន. វ ងទឹក, ក នេរ នពី តុទឹក :

™ អកឧតុនយ
ិ ម ក់កំពង
ុ សិក នូវ រ ស។

ក េភទ ន. ររ យេ លនូវលិខិតមួយដូច កិចសន មអំ ច

ៃនេសចកីសេ មចរបស់តុ រ េធឱ លិខិតេ ះែលង ន នុ ពអនុវត

េ ៃថអ គត :

™ វកតិ េភទកិចសន លក់។

រ ន ន. រៈកេ មកៃដេជង មុខ ត់េដម ីឱ េគេឃញ :

™ សិស វទ ល័យសុីសុវតិ នសែមងវ រ នគួរឱ ចង់ទស ។

កឹត រ ន. របណះប លេលម នីេ កងមុខតំែណងេដម ីបេងន

សមត ពឱ ន់ែតេ ជះែថមេទ ត។

ខនិជកម ន. រដកនូវអង តុខនិជឬអំបិលខនិជេចញពីទឹកឬអង តុ វ

គណនី ន. រជ មះប ីទឹក ក់ ៉ ង ច់េ សច :

54
 ™ ត់ នឱ ធ រែខរធី វគណនីកង ំ ២០១៤។

ចិ តកម ន. រ ត់ ំ ពណ៌, រ បពណ៌ :

™ ងស៊ុយពូែកេធវចិ តកមេលសេគ ំងអស់។

ចិ តក ល័យ ន. ទីតមល់ទុកឬ ំងរូបគំនូរ ត់ពណ៌ :

™ េ កង កសួងេ ស រ នវចិ តក ល័យបីកែនង។

ចិ ត លជំនួញ ន. លមេបកស ប់េដរេចញចូលកង រ រជួញដូរ។

ចិ តសិល ៍ ន. សិល ៈដ៏លេឆតជំ ញ ៉ ងវចិ ត :

™ េគ ប់ែផកវចិ តសិល ៍នឹងែផកសិក ធិ រ។

នចកេ គ ន. កែនងពិនិត ឬសិក អំពីជំងឺែភក :

™ គេពទ ឫទិេ េធ រេ វ នចកេ គ។

នជីវ ស ន. កែនងពិនិត ឬសិក អំពីសត នជី វត :

™វ នជីវ ស ំ ងេ កសួងកសិកម។

នបដិបកឧមតកេ គ ន. កែនងសិក អំពីេ គ ង រ រជំងឺឆត :

™វ នបដិបកឧមតកេ គ សិតេ ម វថី ំ ងែសសេ យ

មនីរេពទ ពះេកតុ ។

នអភិរក ន. កែនងស ប់ែថ ំអីេផ ងៗ, កែនងស ប់តមល់

ទុកនូវអីនីមួយ :

™ េ មនីរេពទ ពះេកតុ នវ នអភិរក មួយកែនង។

55
 យត ព ន. ក បេចកេទសពិេសសស ប់សល
ិ ៈ ងវទ ស

រព័ន :

™ ក តិកនិក វ យត ពស ប់ពួកអក វទ ស។

ជេ ណ ន. ែខ ពុះ ត់ពី ងេ ង:

™ ៃផដី មណលមួយកែនងេនះ នវជ េ ណ៥០ែម៉ ត។

កមធន រណៈ ន. រេឆ តយក ក់ រណៈេ បខុសច ប់។

ធវ ល ន. េពលេ ទំេនរ, ព អកេ ះ ៉ យ, ព អកេម ៉ យ :

™ េពលពូខំ ប់េ ជ រ នេចញសំបុ តវធវ លឱ បពន ត់។

ធវ ព ន. ពទំេនរ នបី, ពេម ៉ យ។

ធី រុ ន. រេប ប រ រ, ែបបបទ, រេប បេរ បរយ :

™ អក េចះនូវវធី រុពិត កដេគនឹងឱ ន់ រ កសួងេនះ។

និចយនីយ ន. ជនែដល តវតុ រជំនុំជ មះឱ , អកែដល តវេឆយ

េ ះ ខនចំេ ះមុខេ កម, អក នសិទិឱ តុ រជំនុំជ មះ។

ប ន. ពួក សេផ ងៗ, ចំេ ម សែបកៗ េ ចន :

™ េ កងចំេ មមនុស ែដល នមក ន់ទី បជុំេនះេគេឃញ ន

វប េ ចន។

គភណ ន. េ គ ង ប ប់ស ប់េធ រវ គ, េ គ ង ប ប់ស ប់

ែវកែញកឱ ក់ច ស់អព

ំ ីអីមួយ :

56
 ™ ប ប់ឆះកី ប ប់ព ងីកកី គឺ វ គភណស ប់ គេពទ ។

គសហសម័ន ន. រវ គេ េលក េផ ងៗែដល ន រ ក់ទង

េ វញេ មក :

™ រវ គេដម ីរកេមលក ែដល ឱ

ំ ន រែ ប បល មុន

េពល នបែ មប មលផលិតផល។

គី គុ. ែដលែវកែញកេ យ ក់ច ស់ :

™ េគ ត់ទុកេ ំ សិ រនេនះ ឱសថវ គីក៏ ន។

ជន៍ ន. អីៗែដលឧបតមឬផល់ឱ េទ ង ត់ ( គេ ចន រឧបតម

ក់), ក់កៃ ម, សួយ :

™ េគនឹងឱ វ ជន៍ដល់ខំេ ចុងែខមី េនះ។

េភទ ន. រែកែ ប រ តិៃនវត មួយឱ ខុស កន័យ កតៃម ក

ទីេ េដមរបស់ េដម ីឱ នព សនកម មួយ។

មជ រ ន. រេធឱ តេចញពីទីក ល:

™ េគេ ទ បេទសែបលហ ិក នេធវមជ រចំេ ះនេ យ

េ បេទសកុងេ ។ (េសដកិចនិងច ប់) បព័នរដ លែដលអនុ តឱ

សមូហ ពរបស់ កមមនុស (វមជ រែដនដី) ឬៃផៃនកិច រមួយ (វមជ រ

បេចកេទស) គប់ គងេ យខនឯង (េ យេ ះេ តេ ជសេរសអក

57
គប់ គង) េ ម រ តតពិនិត របស់រដេ យផល់ឱ នូវបុគលិកលកណៈ

គតិយុត អំ ច ល់ខន និងធន ន។

ត ន. វ ល ព (ទំហំ) ៃនអង តុមួយេ មទិសែដល នពិនិត

ដូច បេ យ ទទឹង កមស់ ក ស់ វជ ត...។

តអ បរ ន. វ តតូចបំផុតែដលេគអនុ តកង រផលិតេ គ ង

មួយចំនួន។

រុទ ទ ន. លិខិតយ ភូតែដលេធេឡងេ យ ឬេ យ រ រ

ម ក េសសុំរបស់ ហកៈៃន ណិជប តេដម ីកត់ស ល់ ផវ រ :

# រមិន ពមទទួលរូបិ ណតិេ យម រត

# រមិនបង់ ក់នូវេពលផុតរយៈេពលៃន ណិជប ត។

លីន ព ន. ពែដល ច ន ច់ ក់ស ប់ទូ ត់បរេ ះ ន

មៗ, ព ចជ មះប ី ន។

សម ន. រ ត់បង់សម , រ ត់បង់សិរ ព។

សមរូបសព ន. ប ស់បររបស់រូបសព ែដល ស័យេ នឹងបរបទ។

សមសទ ន. ប ស់បរសូររបស់សទ ែតមួយកងេពលែដល ផ ំ មួយ

នឹងសទដៃទេទ តកងទី ំងខុស ។

58
 សមអករៈ ន. រូបតំ ងរូបីឬរូបតំ ងរូបីមួយកងចំេ មរូបតំ ង

រូបីរបស់អករ ។ លកណៈរូបរបស់ វសមអករៈ ស័យេ នឹង អីែដល

េ ជុំ វញ ។

ស នកម ន. បែ មប មលសូរេដម ីសងត់ធន់ឬបេងតឱ ន ពខុស

រ ងសទ ពីរែដល សេដ ងមិនដូច ។

សមិត ន. របស់អីពីរែដលមិនចុះស មង េ េពល ែដល ររួមរស់

មួយ បងឱ ន រលំ ក ំងសង ងដូច បេងតឱ នទំ ស់

េដម។ រចុះស មងគឺ ឧបករណ៍ម ៉ ងស ប់ វ គទំ ស់េ យ

េ តេ េលេ លេ ឬ កប កិ រ ែដលមិនចុះស មង ចនឹងបង

លកណៈែដលបេងតនូវទំ ស់បងប់ទំ ស់ ងេ និងទំ ស់ចំហែតមង។

សមិត ព ន. ពែដលមិន ច នឬមិន ចេធ រចូល ន។

អលទ ព មគនងច ប់ ែដលមិន ចឱ មនុស ក់បំេពញមុខ រពីរ

កែនង ន។ រ ស់ចិតែដលមិនចុះស មង រវនែដល ំងវត

ពីរមិន សះ សល :

™ េ កម ែដល នេសុបអេងតសំណំេុ រ ង ពហទណ មួយ

េហយមិន ចេឡងជំនុំជ មះចំេ ះេរ ង ពហទណេ ះ នេទ។ េ

េ កម ន វសមិត ព។ ល កម ែដលេ កម នវសមិត ព

អកវនិច័យេសចកី ល កមេ ះ តវបដិេសធ។

59
 ស ធេសដកិច ន. ដំេណរ ក់ចុះៃនេសដកិចឬវបតិេសដកិច។

ស ស ន. វទ សែដលសិក អំពី ំ ពុលនិងឥទិពលរបស់ េ េល

ស ៌ង យ នជី វត។

សិដ រ ន. រេធឱ សេ មចបរបូរេឡង, របំេពញឱ គប់ ន់េឡង :

™ សូមេ កេធវសិដ រចំេ ះេរ ងដីេ ះឱ ប់ៗេឡង។

សិដ ព ន. វៈៃន រសេ មច គប់ ន់, វៈេពញបរបូរ :

™ េរ ងសុំេបក េរ នេ ះ បកបេ យវសិដ ពេហយ។

សុ ប័ន ន. អកែដលតុ រឬបុគលែដលេគ ត់ ំងេឡងេដម ីរក

នូវ ទព សម តិែដលកំពុង វ ទ។

សុ បនកម ន. រឃុំ ំងជន ក់ឬេ ចន ក់េ យខុសច ប់។

វសុ បនកម បេភទបទេលសមួយេ បទេលស

 ឃុំមនុស ខុសច ប់

ឬ បទវិ សុ បនកម។

សុ បនិក ន. អក បគល់វតេកតដំេណរេ យឱ តតិយជន មួយ

រក ទុក បេ ះ សន :

™ វសុ បនិកនឹងទុក តឹម តវ នលុះ ែតគូ វ ទ ំងអស់

យល់ ពម។ តុ រ ចប ប់ឱ េធវសុ បនិកេ យឯកឯង ន។

េស នុ ន ន. រ ញយកស ពទូេ េចញពី រសេងតឬពិ រ

រកេហតុផលេលករណីពិេសសៗមួយចំនួន។

60
 េ ធនកម ន. រ ស់បរែកែ បច ប់ែដល នអនុម័តរួចេហយដូច

េសចកី ងច ប់ឬរដធមនុ ។

ឹ នូវសមស
េវទយិត គុ. ែដលទទួល រមណ៍ ប់រហ័ស, ែដលដង មៗ :

™ ខួរក លទទួលេវទ រមណ៍េ យ ប ទេវទយិត។

េវទយិត ព ន. ពែដលដឹងនូវសមស មៗ, ពែដលទទួល រមណ៍

៉ង ប់រហ័សបំផុត :

™អ ត នេវទយិត ព ងែស ក។

េវវចន ម ន. មែដល ចេ ប ស់បរ ន:

™ សិស េ ចន ចឡំនូវ ក សទិស មនឹងេវវចន ម។

សកមជន ន. អកែដលេធ រេដម ី ឱ

ំ ន រ ស់បរកងនេ យ

និងសងម ពិេសសេ យចូល ស ជិកសកមកងអង រ មួយ។

ស នុពល ន. ក ំ ងែដល ចេ ប ន។

សកិេលខ ន. ឯក មូល ន, េលខ បព័នសំេណរគំនិតរបស់ជន តិ

េអហ ីបជំ ន់េដម។

សងបកម ន. អំេពបះេ រ, អំេព ជលេ ជម, រច ចល។

សងមនិយមមេ គ ន. លទិរួបរួម សងម បកបេ យឧតមគតិ,

រេប ប គប់ គង បេទសេ យយក បេ ជន៍រួម ធំ :

™ េគ ប និតចិន ប ន់នូវសងមនិយមមេ គតិ។

61
សងមនិយម បត ក ន. លទិ ប ន់ សងម ៉ ងេទ ង ត់ :

™ បេទសហុង គី ក់ដូច ប ន់សងមនិយម បត ក ង

ំ ។

សងម ត ធី ន. វធីសង់ តុភូតរបស់សងម។

សងមិក ន. អកចូលហ៊ុន មួយ, អកចូលរួមកងសងមអីមួយ :

™េ ក ំង សងមិកកង កមហ៊ុនរបស់ខំែដរ។

សងមី ន. រ បមូលផំៃនសំេឡង, សំេឡងត នីែដលេលងេ ចនេ គ ង។

សងមូបនីយកម ន. រេធឱ ចូលេ កងសងម, រេធឱ ចុះចូលេ កង

សងម មួយ :

™ េ បេទសសងមនិយមេ ចនេធនេ យសងមូបនីយកមដល់

បេទសទូេ ។

សងហធន១ ន. ធនស ប់ជួយឧបតម េ វញេ មក។

សងហធន២ ន ប័នឬអង ពែដល បមូល ក់ពី វនិេ គិនតូចៗេ

ឱ វនិេ គេ កងផ រហ៊ុន េហយទទួលខុស តវចំេ ះ បតិបតិ រេនះ។

ប រេនះ េធឱ វនិេ គិនតូចៗ ចចូលរួមកង រទិញលក់ហ៊ុន ន

េ ចន ៉ ងនិង នទទួលផលកៃ ម េ ះេគ តវ នដឹក េំ យអក ត់

ជំ ញែផកេនះ។

សងហបទ ន. េសចកីឬ ែដល សង់ពអ

ី តបទរបស់អកនិពន មួយ :

™ េសចកីមយ
ួ េនះគឺ សងហបទរបស់េ ក េ គ-ច័ន បុល។

62
សងហឥណ ន ន. រជួយ េ វញេ មកែផកឥណ ន។

សង ័ដ ន. រេ ះ ស់ែទង , ជេ ះ, វ ទ :

™ ប ជន វនិង វ នសង ័ដរ ង និង ។

ស រណ ន. រ បមូលទំនិញ, ផ នុផលេស ង រកីឱ មូលមក

េ ែតេលៃដៃនជន ក់ឬជនមួយ កមេ យ នេចត ទុច រត ឱ វត

ែដល ន បមូលេ ះដល់េពលលក់េ វញ នតៃមេផ ងពីតៃមធម

គឺ នតៃមេ កឬៃថេលសពីតៃមធម របស់ ។

សច រភណ ន. របស់ប ំស ប់ ក់ េដម ី ចខី ក់ នដូច

បង់ដី គហ៊ន
ុ ...។

សច រណ៍នរិ េ ស ន. រ ត់ទុកជន ប់េ ទពីបទ ពហទណ មួយ

នេ សអី ំងអស់េបពុំ ន ល កម ប់េ សពីតុ រេ ះេទ :

™ ជន ប់េ ទ តវទទួលសច រណ៍និរេ សមុនេពល ត់កី។

សជ និកៈ គុ. ែដល នគុណ ពេ កង, ែដល នគុណវេសស ៉ ង បៃព

(េ ចននិ យចំេ ះេ គ ង ស េព ជ ែកវ កង) :

™ េ គ ងផិល ក់េនះ បកបេ យគុណ ពសជ និកៈ។

ស ័យ ន. េសចកីសុ ព, ពនឹងហ៎, រមិនសូវនិ យសី :

™ េគ បន សីខំ សី នស ័យ។

63
ស រកម ន. សកម ពេលសច ប់របស់បគ
ុ លែដលជំរុញេគឱ េធ

េពស រឬ ញយកកៃ មពីេពស រេ ះ។

ស តូបនីយកម ន. រេធឱ ជនបរេទស នស តិៃន បេទសែដល

ជនេ ះរស់េ , រសុំចូលស តិ :

™េ យពី នរស់េ កង បេទសែខរអស់រយៈេពល៧ ំ មកជន តិ

ៃថ ក់ នបរស តិរបស់ខនមក ស តិែខរ។

ស រ ន. រឱ ស , រេធ េ គ ងស ល់ :

™ នគរ ល នេធស រឱ រថយនបត់េ ំ។

សទិស ព ន. ព សប ។

សទិ នុ ត ន. េសចកី យ ល់ ពមរបស់ ធររដ លឬ ធរ

តុ រចំេ ះលិខិត មួយែដល តវេធ មផវច ប់, ស នុម័តិ, រ

យល់ ពម។ ន័យម ៉ ងេទ ត គឺ នីតិ វធីែដលតុ របេ ញឱ ន

រយល់ ពមេ េលលិខិតអីមួយ េដម ីឱ លិខិតេ ះ នក ំ ងយកេ

អនុវត ន។

សទពិម ន. សេភង, សចេ ម ង :

™េ ងមួយេ ះ នលក់សទពិមរបស់ែខរ ៉ ងពីេ ះ។

សទពិ ល័យ ន. កែនងទុក ស ៉ សុីនេផ ងៗ :

™ េ កង កសួងេ ស រ នសទពិ ល័យមួយកែនងែដរ។

64
សនិ នីយ ព ន. ព តឹម តវ មវ រណ ណឬ ម រគណ ។

សន កម ន. រប ន មផវច ប់នូវ ទព របស់អក ប់ឱ េ អករស់,

មត៌កឬ ទព សម តិរបស់េ ចែដល តវ ន បគល់ឱ េ ទ។ រេផរ

េបតិកភណៃនបុគល ក់ ែដល ប់ឱ េ ជន ក់េទ តឬេ ចន ក់

ែដលេ ទឬសនតិជន។ សនតក

ិ ម ែដលេផរេ មច ប់េ

សនតិកមឥតប ំ សនតិកម េផរ មឆនៈរបស់េ ចេ

។ សនតិកម

នប ំ សនតិកម តវែចកេ
។ យៃថែដល ស់ ទព េ ះ ប់និងេ ទី

ែដល លំេ េ យបងស់របស់េ ច។ អកែដល ចទទួល សនតក

ិ ម

នគឺមនុស ែដល នជី វតរស់េ នសមត ព និងមិន ន់ ត់ ល

អភពជន។

សននិេកតន៍ ន. កែនងរបស់ជនអកសប់ ត់ :

™ ទីវត គឺ សននិេកតន៍របស់ ពះសង ។

សនិ វូបនីយកម ន. រេធឱ ន ពសប់េស ម, រប ប់ ព

ជល ចបល់, រប ប់ស ម។

សនិដិ ព ន. ព ពមេ ព ង េ យរេប ប ៉ ង ក៏េ យរ ងអក

ជ រផង ឬរ ងអកតំ ង ធរ រណៈផង កងេ លបំណង

ប ន់យកវ ន រ ំង យ ែដលផយនឹងច ប់ឬបទប , រ

ពមេ ព ង , រសនត េ យេប ៉ង ត់។

65
ស នកម ន. រ ឱ
ំ សះ សល។ វធីេ ះ យ មផវនេ យនូវ

ទំ ស់អនរ តិេ យ នអន គមន៍របស់ បេទសទីបី ែដលមិន ន់ែត

ប ះប លគូ វ ទឱ សះ សល ប៉ុេ ះេទ គឺែថម ំង នេលកេឡង

នូវដំេ ះ យេទ តផង។

សនិេចទកម ន. អំេព ត់ទី-ត គឺអំេពរបស់េ រែដលលប ត់ជ ំងផះ

េដមេហយចូលលួច ទព េគ : េ រេធសនិេចទកម។ ( ក ច ប់) អំេព

វះ ត់, រ ប់ ស់ទមះទ យ អំេពែដលេធឱ យឬបំណងែដល

េធឱ យនូវេ គ ងបិទឬបំ ញឱ ខូចនូវេ គ ងបិទេ ះ េដម ីនឹងឱ មនុស

ក់ ចចូលេ កងកែនងែដលេគបិទេ ះ ឬេដម ីយករបស់ែដលេគ

ទុកកងទីបិទ ំងេ ះ។ រេ បកូនេ ែកងឬកូន េ ែដល ក់ពី ស់

េគមកឬ រេ បេ គ ងេផ ងៗេដម ីេបកនូវេ គ ងបិទរបស់េគ ក៏ ប់ប ល

េ កងសនិេចទកមផងែដរ។

សនិេ ក ន. ស ក់ឆឹង, គ ក់ឆឹងែដល តំណ :

™ េ ែកងៃដ នសនិេ កមួយកែនងែដរ។

ស នុព័ន ន. កិច រែដល តវ ក់ទង មួយនឹងស :

™ េគ ត់ទុកេ ក ប៉ូ ឱ េធស នុព័នកងគណៈរដម នីថីេនះ។

66
ស ណិជកម ន. អង រស័ គចិតែដល នេរ បចំេឡងេ យ កម

ណិជករ ឧស ហករ មរយៈអង រេនះពួកេគប ញនូវេ លបំណង

រួមែដលពួកេគចង់ នជូនេ រ ភិ ល។

ស វនី ន. ច ប់ែដលេកតេឡងឯង :

™ ច ប់ធម តិ ស វនីតិែថមេទ តផង។

ស សហ ព ន. ទី បជុំរបស់ តិរួម, ទី បជុំរួម :

™ កង ៉ រស នស សហ ពមួយែដល សំណង់ ៉ ងល។

សម កម ន. រេធឱ នសម ។

សម ថិរវន ន. ពែដល នលំនឹងសិតេសរ។

សមស នុភូត គុ. ែដល នស នុ ពេស ។

ស ច័យទុន ន. រ បមូលផំ រវនិេ គសុទេ យដករលស់េចញ។

ស ណៃនស ច័យ ទូេ ស ប់ គប់ គងេសដកិច ប៉ុែន ក េនះ

េ ចនេ ប ស់េ កង ទឹសី ៉ ក សុីល។

ស នកម ន. ដំេណរបំែបង រ តុពីមជ នេ ឱេ តុ ល់

របស់ស ៌ ង យ។

ស រ ន. អកែដល ន គ មួយ , សិស េរ នរួម គ មួយ :

™េ ក អ៊ន
ុ -សុ ស រ មួយនឹងខំ។

67
ស ហរណកម ន. រចូលរួមេ កង កមឬសងមដៃទេទ តេ យ

ស មបស មលខនេ ម កមឬសងមេ ះ។ រប លខនេ កងែផក

ឬ ប័នែដលធំ ង:

™ រេធស ហរណកមេសដកិចកម ចូលេ កងចរនៃនេសដកិច

ពិភពេ ក។

សមីប ន. ព អកេ ជិត ង , រេ ជិត ង :

™េ កៃថ នសមីប នឹងខំ។

សមូហនិយម ន. បព័នេសដកិចែដលឈរេលកមសិទិសមូហ ពមេធ យ

ផលិតកម។

សមូហ ពមូល ន ន. បេភទសមូហ ពែដនដីែដល ធរ គប់ គង

តវ ន ប ជនេ ះេ តេ ជសេរសស ប់រយៈេពល ( ណតិ) មួយ

កំណត់។ សមូហ ពមូល នេនះ នែតកង បព័នរដ លវមជ រេទ។

សមូហ វូបនីយកម ន. រេធឱ េ សមូហ ព។

សម និក ន. អក ន់ ប់ ច់មុខ, ជនអកែថរក អីមួយ ច់មខ

ុ :

™េ ក ែម៉ន សម និកេលដី ំ ន់ហិក េ ែ សេ ម។

សម រណ ព ន. ពៃនវតែដល នរូប ង គប់ ន់ឥត នខះ ត។

សម ៌ សិទិ ជ ន. អំ ច ពះម ក តែដលសេ មចកិច រ ម

ពះ ជត មិះែតមួយអងឯង :

68
 ™ កងរបប និយម ច់ រ ពះម ក ត ទង់ កេ បយកអំ ច

ំងបីរបស់រដ (អំ ចតុ រ អំ ចនីតិប តិ អំ ចនីតិ បតិបតិ

េ យមិន នរែលកអំ ចដល់អង រ មួយេឡយ)។ េហតុដូចេនះ

ពះម ក ត នសម ៌ សិទិ ជ។

សមនជន ន. គីែដល ក់ព័ន។

ស រ ព ន. ពសមេហតុផល។

សម បុគល ន. បុគលេ យសមតិ, មនុស េ យសមតិ :

™ សី ក់ រឥតកូនេហយេ សូមឱ ម នីអ នុកូល នចុះកង

ប ី តិ ខន នកូនេ ះេនះឬេ ះេ ះ។ កូនែដល នែតេ ះ

៉ ងេនះេ សមតិបុគល។

ស គ ន. ដំណឹង យ រណ៍, េសចកី យ រណ៍, ពែដល នេស :

™ េ កសង រតំបន់ ពះមុនិវង នេធស គពីរច ប់េផេ

កសួងយុតិធម៌។

សល កម ន. ររ រ ងវះ ត់, កិច រេពទ ស ប់វះ ត់ :

™ គេពទ េចះ ត់នូវសល កម។

សល េពទ ន. េពទ វះ ត់, េពទ េមលជំងឺវះ ត់, េពទ ងសល កម,

គេពទ អកព លជំងឺ ងសល កម “ រវះ ត់”។

69
សវនកម ន. ទ មង់ រៃន រ តតពិនិត េលគណេនយ និង រ គប់ គង

របស់ ប័ន មួយ។

សវនករ ន. អកទទួលេបសកកមេធសវនកម។

សហកមសិទិ ន. កមសិទិរម
ួ េលវត មួយកមសិទិែតមួយ របស់ជន

េ ចន ក់ :

™ ជន៤ ក់រួម ទិញរថយនមួយ។ រថយនេ ះ សហកមសិទិ

របស់ជន ំង៤ ក់ែដលទិញេ ះ។ អក ំង៤េ ះ សហកមសិទក

ិ រ។

សហកមសិទក
ិ រ ន. ស់សហកមសិទ,ិ អកែដល នសហកមសិទ,ិ អក

នសិទិដូច េលវតែតមួយ :

™ សហកមសិទិករ ំងអស់ៃនរថយនេ ះ តវចូលមកេ ះ យ

េ ៃថែសក។

សហគត គុ. ែដល ប ពឹតេ េ យរួម , ែដល នដំេណរេ រួម មួយ :

™ រ ប ពឹតរបស់េវ តកុងនិង វ កិចសហគតរបស់េគ។

សហ រ ន. បុគលេ ចន ក់ែដល ន ពមេ ព ង ប ពឹតបទេលសរួម

េ យ ល់។ បុគលេ ចន ក់ែដល ន ពមេ ព ងប៉ុនប៉ង ប ពឹតបទេលស

េ យ ល់កងករណីែដលច ប់ នែចងទុក។

សហ ទ ន. អកែដល តវចូលរួមកង រទទួលមត៌ក មួយ, មនុស

អកទទួលមត៌ក មួយនឹងជនឯេទ ត។

70
សហសនិជីវ ព ន. ព អក ន ររួមរស់េ មួយ សុខ ន,

ររួម រស់េ េ យសុខសប យ :

™ បេទសកងេ កខំែសងរកនូវសហសនិជីវ ព គប់ៗ បេទស។

សហស ន. េ ះស របស់សហរដ េមរកែដលរួម ន ពឹទស

និងស តំ ង ស។ េគេ ពឹទស ជិកឬស ជិកស តំ ង ស

ៃនសហរដ េមរក ស ជិកសហស ។

សហេស ក ន. អក ន់ឧតមគតិដូច , អក នចិតគំនិត តវ :

™ េ កឫទិ សហេសវករបស់ខំ។

ជីវកម ន. កមហ៊ុនឬស គមអកជំនួញែដល នរបររកសុដ

ី ច
ូ :

™ កម ង ស ក់ នបេងត ជីវកមមួយេដម ីេធេ គ ង ស

ក់ទុកលក់។

ជីវកមពហុ ន. ជីវកមែដល នប តិេ ចនចូលរួមនិង

ែដលេធ បតិបតិ រេ េ ចន បេទស េ ះេ យ រ នមូលេហតុ

េ ចនដូច រផត់ផង់វត តុេដម រេ ប ស់ក ំ ងពលកមេ ក

និង រឆងរ ំង ំ រនិយមពនគយ េដម។

ធន ព ន. ពែដល ន ក់សងបំណល
ុ េគ ន។

ធន ពឥណ ន ន. ពែដលអតិថិជន ចសង ក់ឥណ ន ន។

ធនីយ ន. មេធ យឬ ក់េដម ីបង់ឬសងចំេ ះ ស់បណ

ំ ល
ុ ។

71
 មីបរវតន៍ ន. រេផរសិទិេលកមសិទ,ិ រលក់ឬ រេផរសិទិមួយែផក។

យភត ន. របរេ គ រេពល ច:

™ េគ នេល ង យភតមួយដ៏ឱ រក។

រ រ ន. ម នី ន រៈ ងែតលិខិតលក់ដូរនិងកិចសន េផ ងៗឱ ន

យ ពចំេ ះមុខតុ រ:

™ អុីប៉ូែតក កិចសន ែដលេធេ រ រេបមិនដូេចះេទ តវទុក

េ ឃៈ ច់ ត។

រ ១ ន. រតី, អីែដល ចរលឹកេឃញ :

™ សូមឱ ែខរ ន រ េស តិ គប់ៗ េឡង។

រ ២ ន. អតបទវទ សែដលេគសរេសរអំពី ប នបទមួយច ស់

ស់េហយ តវែតយកេ រ រេ មុខ កម បឹក បណិត ឬគណៈកម រ

យតៃមេដម ីទទួល ននូវក មិតសិក វទ សមួយ។

សិ រ ន. េរ ន, ផះបេ ង ន :

™ េគនឹងសង់សិ របែនមេទ តេ ងកងវទ ល័យ ពះមុនិវង

េខត ត់ដំបង។

សិក ភិរក ន. អក តត រសិក េ កង មធ មសិក :

™ នសិក ភិរក ំង ក់ពុំលេ ះ។

72
សិប េ សល ន. ព អក សៃវកងសិល ៈ, របុិន បសប់ ង

កិច រ ងសិប កម :

™ អកែដល នសិប េ សល េ ចនែត បកបមុខរបរ នចេ មន។

សិសទ
ុ ិ ន. ៃថេធបុណ ៃថកម នដល់ពពួកកុ រកុ រ:

™ ល់ែខេច តៃន ំ នីមួយៗ េគែតងេធពិធីបុណ សិសុទិ េ កង

បរេវណៃនវទ ល័យសុីសវុ តិ។

សុទិកមធម ន. ទំេ ររួមរបស់មជ នទឹកកង រស តសំណល់

សរ ងេ យខនឯង មរយៈខនិជកម។

សុពល ព ន. គុណ ពៃនអីៗែដលេ ំេ នតៃម របស់ តឹម តវ,

ព អក នក ំ ងពលំល ចេធ ររកសុី ន។

សុវុឌ ិកមដី ន. រេ ប ស់នូវបេចកេទសនិង រ តុ សំេ ែកលម

ី ិងលកណៈជីវ
លកណៈគីមន សរបស់ដីកសិកម។

សូច ករ ន. អកចងលប ញ, ស ៃន រចងលប ញ។

សូរ ទ ន. វទ សែដលសិក អំពីសូរសំេឡងរបស់ កងែផក

បេ ញសូរេ យសរ ងស ប់និ យ និងែផកទទួលសូរេ យសរ ង

ស ប់ ប់។

េសដកិចមជ រ ន. េសដកិច បមូលផំ, េសដកិច គប់ គង មែបបែផន

របស់រដ។

73
េសដកិច ត ន ន. រ ត់បនយៃថេដមៃនផលិតផលមួយស ប់

រយៈេពលែវងេ យវធីបេងនចំនួនផលិតេចញ។

េសត ន. តិ-សែដលេ កងពង, ស វៈសែដលេ កងអណៈ :

™ លេបេគបំែបកពង ន់នឹងេឃញេសត តិរបស់ ។

េសរនិយម ន. លទិ ប ន់នូវរេប ប េសរ, រ ប ន់នូវែបប េសរ :

™ បេទសេ កេសរ ប ន់នូវេសរនិយម។

េសរ វូបនីយកម ន. ដំេណរ រេធឱ នេសរ ពទូលំទូ យដល់

បុគល ក់ៗ កង រ ត់ែចងកិច រសងមេ យ ត់បនយអន គមន៍

របស់រដ។

េសវកិច ន. រៈែដលត មវេលអចលន ទព មួយេដម ី អត បេ ជន៍

ៃនអចលនវតមួយេផ ងេទ តែដល កមសិទិរបស់អក ក់ :

™ ែ សេ ម នេសវកិច ងទទួលទឹក ស័យ បវតិពីែ សេល។

េសវកិចរដ ល ន. តពកិច ំង យ ែដលត មវេលអចលនវត

កមសិទិឯកជន េដម ី អត បេ ជន៍ៃនសម តិ រណៈឬេដម ី

េ លេ ៃន បេ ជន៍ទូេ :

™ ជ រ នសិទិយកដីកមសិទិឯកជនមកេ ប ស់ បេ ះ

សនេដម ីក ងផវថល់មួយេ ប់ដីេ ះ។

74
េសវនកិច ន. រេសពគប់, រសិទ ល។ កងច ប់ ពហទណ ន

ន័យ បសនិង សីេសពសនវៈនឹង ដល់ទីជេ :

™ ៤៤៩ ក.ព.ទ. ំ ១៩៦៩ ែចង លេបបុរសរួមេសវនកិច

នឹង សីផិតេ ះ នសំ ង ខនមិន នដឹង សី នបី ន់ េទ បុរស

េ ះមិន តវទុក អកសមគំនិតកងបទផិតក ត់េទ។

េ ធន លិក ន. ក់ចំ យ មេ ង រែដល នកំណត់ទុក ម

លេវ :

™ រ យកំណត់ ំ នីមួយៗៃនរត រ តិេ េ ធន លិក។

េ ធនពិ រ ព ន. ក់បំ ច់េ ះ នពិ រ :

™ កងេពលបំេពញេបសកកមេហយ ប់ែត នេ ះ ក់ ក់

ពិ រខនេទប ជ រឱ នូវេ ធនពិ រ ព។

េ ធនអតីត ព ន. ក់បំ ច់េ ះខន នេធ រអស់េពលដ៏យូរ :

™ អកេធ រយូរក៏ តវ នេ ធនអតីត ពែដរ។

េ ធនិក ន. អកទទួលនូវេ ធន, អកទទួលនូវ ក់ឈលផះនិង រ:

™ អក ជ រ គេ ចនែដល េ ធនិក។

សំេ គបទ ន. ររួបរួមៃនបទ, បទ ឋែដល តវរួមប ល :

™ អកេវយ ករណ៍ខំ រះរកពន ល់សិស ឱ យពីសំេ គបទ។

សំេ គិន គុ. ែដល នស ន តុផ ,ំ ែដល នទ មង់ តុផ ំ :

75
 ™ េ បង បសក់គឺ វតសំេ គិន។

សំេ គី គុ. ែដល ចរួបរួមប ល ន, ែដល ច យផ ំ ន:

™ ំ េពទ មួយែបបេនះ ំ សំេ គី។

សំ ន រ ន. រផល់នូវេស ងឬនូវវតែដលប មងទុក, រផល់នូវ

ជំនួយ ន់បនកិច រតេ េទ ត :

™ បរេទស នេធសំ វ ន រដល់ ប ជន។

នអធិ របតី ន. កែនងេធ រអកតំ ងអងទូត :

™ បេទសចិន ន នអធិ របតីមួយេ បេទសគុយ ។

បត កម ន. វទ សនិងសិល ៈៃន រគូរបង់កង រ ងឬ ក់ែតង

ែដលបងប់គន
ំ ិតបេងតថី សប មមុខ រនិងតួ ទី ែដល នអតន័យកង

វស័យវប ធម៌ េសដកិច នេ យ និង រអប់រ េដម។

™ សូមេសចសរេសរ បត កមៃន ទនគរវត។

បត ករ ន. អកែដល ន ជីព ងនិ បនកម។ អក ន់ ប់មុខ រ

ងស មបស មលនិង តតពិនិត ល់ទិដ ពៃនសំណង់អ រ។

បត ទូ ន. អក ជ នជំ ញឯកេទស ងនិ បនកមឬ បត កម។

ប័នរូបិ ណតិ ន. ប័នឯកេទសែដលទទួលឬផល់ រ ដល់

រូបិ ណតិ។

បនូបនីយកម ន. រេរ បចំឱ យេ ប័ន។

76
សិរករ ន. វ ន រេ ប ស់េ កងេសដកិចេសរេដម ីទប់ រេឡងចុះៃន

ៃថផលិតកម រ រ។

សិរវន គុ. ែដលឋិតេថរេចរ ល, ែដល ំងេ ៉ ង ំ មួ ន :

™ វតេ ប ស់ ំងអស់កងេ ក មិនែមន វត សរិ វន េឡយ។

ស័យ បវតិកម ន. រេ ប ស់នូវេ គ ងយន ំង សងឬេ យែផកឱ

បំេពញមុខ រេ យមិនេ បក ំ ងមនុស ឬ ត់បនយក ំ ងមនុស ឱ ន

ក មិត ប។

ស័យ ពហិរ វត ន. រ គប់ គង ត់ែចងកិច រហិរ វតនិង ទ ទង់

ចំណូលចំ យែផកហិរ វតេ យខនឯង េ យមិនពឹង ក់េលជំនួយ

ពីអកដៃទ។

ស័យហិរ ប ន ន. រផល់ឱ នូវ ក់េ យទំេនង, រផល់ឱ នូវ

ក់េ យមិន ច់អនុ ត:

™ េ យ រ ក់េនះ ក់ស ប់ យកង ំ ២០០៧េនះេទប

ន េគឱ ស័យហិរ ប នដល់ កសួងម ៃផ។

ហតបករណ៍ ន. េ គ ងៃដស ប់ ង, េ គ ងេធ រែដលេ បេ យៃដ

ស ប់ពួក ង:

™ ំបិត, ពូេ , ព ក គឺ ហតបករណ៍របស់ ង។

77
 និភ័យ១ ន. ព បថុយ ប ន, រ តបង់េ យេ ះ ក់ែដល ំ

ឱ អន យខូច តេខចខី :

™ ប ជន វជួបនឹង និភ័យេសរ ំែខេហយ។ និភ័យ

ក មួយសំ ន់កង រគណ អ រ ក់។

និភ័យ២ ន. ពឹតិ រណ៍ យ េហតុមិន កដែដល ចនឹងេកត ន

េឡងេ យមិន ស័យេលឆនៈគូ គីេទ េហយែដល ចបងឱ ន រ

អន យ :

™ េ ះទឹកជំនន់ធំមួយកង បេទសែដល ឱ
ំ គីមួយៃនកិចសន

ដឹកជ នទំនិញមិន ចអនុវតកិចសន ន។ រណ៍ េនះេ និភ័យ។

ហិតូបតម ន. រជួយដល់នីតិជនខះែដលច ប់ រ រេ យ រែតជន

េ ះ ន រអន់េខ យ ងផវ យឬផវចិត។

ហិរ ប តិ ន. ច ប់ ង កសួងហិរ វត, ច ប់ ងកិច រ ក់ :

™ រមិនឱ េ ះ ក ស ក់ែកង យ គឺ ហិរ ប តិ។

េហ ភូមិ ន. ក់ផះ ល់ដី, ន់ផះែដលនូវ ល់ដី ( ន់ទី១) :

™ប ររបស់ខំ ំងេ េហ ភូមិៃនផះែលងផ រធំថី។

េហ រច សម័ន១ គុ. ែដល ប ប់ ប គប់ែបបស ប់សង់អីមួយ

ែដល នៃផ ប។

78
េហ រច សម័ ន ២ ន . មេធ យនិ ង ទំ ក់ទំ ន ងផលិ ត កមែដល

មូល នៃនសងមដូច ផវ ន ែ ពកជីក ព នយនេ ះេ ងចក

អគិសនី...។

េហតុយុតិ រ ន. លៈេទសៈ ងស រៈឬ ងគតិយុតែដលេធ៎ឱ ត់ រ

ទទួលខុស តវ ង ពហទណ ដូច រ រ រខនេ យ សបច ប់ ន ព

ំ ច់...េហយ ន បភពេចញពីឆនៈរបស់អង រេធច ប់។

េហមជល ន. ដំណក់ទឹកសេន ម :

™េ វត លេប ពឹក ព ម ងៗេឡងេគនឹងេឃញេហមជល

សក់េ កដំបូលផះ។

អគ យក ន ន. កែនងេធ រៃនអគ យក, ទី ត់ រៃនអក តត

រទូេ :

™ អគ យក នមនីររដសហ ស ំងេ ម វិ ថី ពះ ទនេ តម។

អគេល ធិ រ ន ន. កែនងេធ ររបស់អគេល ធិ រ :

™ អគេល ធិ រ នៃន កម ក ទ កហមកម នទី ំងេ

វថី ពះអងនន់។

អគសវនករ ន. អគ យក បតិបតិៃន ធរសវនកម តិទទួលខុស តវេល

រអនុវតេ លនេ យ េ លេ េ លបំណង ធរសវនកម តិ។

79
អគសវនករ នសិទិអំ ចកង របំេពញសវនកម កិចប ី រគណេនយ

បព័ន រ តតពិនិត កិច បតិបតិ រនិងកមវធីរបស់ប ប័នរ ភិ ល។

អគេហរ ិក ន. អក ន់ហឹប ក់ទូេ , អកែថរក ហឹប ក់ ន់ខស់ :

™ ពូខំ អគេហរ ិកៃន កម ក ទ កហមកម ។

អគិសនី គ ន. បតិកមបំែបកៃនអង តុែដលេកត នកងេអឡិក តនិក

េ មអំេពៃនចរនអគិសនី ប់។

អគ ន យ ន. េសចកីអន យេកតមកពីេភង។ ក ម េ អគិភ័យ។

អង រេលខ ន. រូបគំនូររច សម័នៃន រេរ បចំ គប់ គងរបស់អង រឬ

ប័ន មួយ :

™ អង រេលខស គម ទ ទង់អក រ សនិងវប ធម៌ែខរ។

អង រស រៈ ន. ទ មង់ រ រែដល ក់ទង ងេ គ ងេ ប ស់ :

™ េ កងកងេ ធពលេយង នអង រស រៈស ប់ជួយផល់

ស រៈេ ដល់កងទ័ព។

អចលកម ន. តុែដលមិនចល័តេចញពី ទព សកមៃនសហ ស មួយ :

ី ី េ គ ង ៉ សុីន ស
™ អ រ ដធ រៈ ប សនីយប ត មូលនិធិ

ណិជកម...។

អចយ ន ន. េករដំែណល, សម តិ េករដំែណល, មត៌ក។

អចយ យក ន. ស់មត៌ក។

80
អចយ ភី ន. អកទទួលអចយ ន, អកទទួលមត៌ក។

អ ម សេ ះ ន. រសេ ះ េ វញេ មក, រជួយផល់ េ វញ

េ មក :

™ មនុស តវែត នអ ម សេ ះ គប់ៗ ។

អឌ ស ន. កនះែខ, ក់ក លែខ, រ ង១៥ៃថ :

™ េ អឌ សៃនែខមិថុ េនះនឹងេបកេធេ ស ជ តិ។

អឌ សិទិ ន. រ នសិទិ ក់ក ល ក់ែដល របស់ជនពីរ ក់និង

ពំៃនកមសិទិៃនជន ំងពីរ ក់េ ះផង :

™ជ ំងអឌ សិទិគឺជ ំងរបស់ជនពីរ ក់ែដល នផះ ប់ ។

អ កម ន. រ ប ពឹតេលសៃ កេពក, រ ប ថេមល យដល់សរណវត

នរូបសំ ក ពះពុទឬវត ំង យែដលកប់កងផរឬកងទីស ន:

™ ជន េធអតិ កមឬបំណងេធអតិ កមកងទីស នជនេ ះ តវ

នេ សមជ ិម ក់ទី៣។

អ ប ណកម ន. ក មិតតៃម ក់ខស់េលផលរបរទូេ , ក មិតតៃម

ហួស ប ណ:

™ កសួង ណិជកមេ បេទសពិនិត នូវអតិ ប ណកមេលផល

ទំនិញទូេ របស់ បេទស។

81
អ ផរ ន. ស ព រណ៍ឬ តុភូតៃន រេឡងៃថ ទូេ របស់ទំនិញ

ឬេស និង រេកនចំនួន ក ស ក់កងច ចរណ៍។

អ ពលកម ន. រ រែដលេ បចំនួននិេ ជិតឬកមករេ ចន :

™ កង រ រនិងអភិវឌ ន៍េសដកិចកម េគ តវ រ រវនិេ គ

ែដល នលកណៈអតិពលកម។

អ រ ព ន. ពែដល នអំ ច ៉ ងខស់, វៈ នអំ ចេលេគ :

™ ប ពលរដែខរ យអតិ រ ពដល់ ពះម ក តរបស់ខន។

អ េសដ ព ន. ពដ៏ វេសសវ ល, ពដ៏ បេសរបំផុត :

™ រអភិវឌ បេទសែខរេ ះ បកបេ យលទផលអតិេសដ ព។

អ ធិបេតយ ន. អំ ច ច់ ររបស់បុគលែត ក់។

អ ពិេ ះ ន. រេរ នពិនិត ឬពិ រ េ យខនឯង ( ងចិត វ ):

™ វរបុរសែតង នអ ពិេ ះ លកណៈមួយដ៏ពិេសស។

អត ហក ន. អកទទួលផល។

អថិរវន គុ. ែដលមិននឹងហ៎, ែដលមិនសិតេសរ, ែដលមិន ំ មួន :

™ រឯតំែណង បតិភូ កមេម ង ប ំេ ធិចិនតុងៃនេ ក ក់េ ះ

ក៏ អថិរវន ែដរ។

អធិ របតី ន. អកធំបំផុត ងតុ រកងសម័យ ធិបេតយ , ក់ រ

េធ រេ កង នកុងស៊ុល :

82
 ™េ កអធិ របតី េមរក ក់េទបមកដល់ បេទសកម ថីៗេនះ។

អធិប ត ន. លិខិតឬឯក រែដលប ក់ តឹម តវ ទំនិញ នេផទុកេ

ំង រណៈ មួយ។ លិខិតេនះ នប ក់ ៉ ងច ស់ ស់នូវ

មុខទំនិញែដល ចេធ រេផរកមសិទិ ន គឺ មរយៈ បដ

ិ ិ េលខកម។

អធិមុត ន. អកេធឱ ហួសពី រពិត, អក នអធ ស័យហួសេហតុ :

™ េគេ ត់ អធិមុតែដរ។

អន នុ ព ន. នុ ពទូេ , នុ ពេពញេលញ :

™ បេទសសងមនិយម ក់ដូច នអន នុ ពេលសកលេ ក។

អនី ស ស ន. ពៃនបុរសនិង សីែដលរួមរស់េ មួយ ដូចបី បពន

េ យឥតេរ ប ហ៍ពិ ហ៍ តឹម តវ មច ប់។

អនី ស សនី ន. រែដលរួមរស់េ មួយនឹងបុរស ក់ដូចបី បពន

ែត នសំបុ ត ហ៍ពិ ហ៍េទ។

អនី ស សី ន. បុរសែដលរួមរស់េ មួយនឹង រ ក់ដូចបី បពនែត

នសំបុ ត ហ៍ពិ ហ៍េទ។

អនីត នុកូល គុ. ែដលផយនឹងច ប់។

អនុេទស ន. េសចកីប ប់, រសែមង, រពន ល់, រឱ ព័ត៌ នេដម ី

ឱ េធ មេ កងច ប់ ពហទណ។ អនុេទស គឺ ព័ត៌ នែដលអកឱ ន

83
ដឹងច ស់ មុន ខនឱ ព័ត៌ នេនះេដម ីឱ រយកេ េ ប ស់កង រ

ប ពឹតបទេលសេ ះ :

™ ររួម ប ពឹតេ យ បេ លឬសមគំនិតនឹង ចេធេ ស ន

លុះ ែតអំេពេ ះេធេឡងេ យ រជនេ ះ អកឱ អនុេទស។

អនុបសុព ល ន. អកជំនួយកង រែថ ំជំងឺសត។

អនុប នីយ ព ន. ពែដល ចប ប់ឱ នសកម ពតេ េទ ត,

ពគួរែលងឱ នតេ េទ ត :

™ រឯ រចរ រ ងេស មវញក៏ដល់នូវអនុប នីយ ពែដរ។

អនុ បេភទ ន. ែផក របស់ បេភទកងមូល ន ំង ក់ ៉ :

™ កង ំ ងអនុ បេភទៃនកំណត់គឺ កទិចេដម កទិច

េ យ កទិច។ បេភទរងរបស់ បេភទ ក េ កង ំង ក់ ៉ ។

អនុព័ន ណិជកម ន. ម នីតំ ង កសួង ណិជកមរបស់ បេទស

មួ យ េ បរេទស។ ម នី េ ះ នតួ ទី ផ ពផ យេ លនេ យ

ណិជកម ទំ ក់ទំនង េ ះ យកិច រ ក់ព័ននឹង ណិជកម

េធរ យ រណ៍ជូន កសួង ណិជកម។

អនុវត រ ន. េសចកីអនុវត រ ប ពឹតេ , រ បតិបតិ ម :

™េ យ រេគមិនេធអនុវត រ ៉ ងេនះេហយេទប ន បេទស

េពញេ េ យអំេពកខក់។

84
អនុ រ ល កម ន. េសចកីចមងអំពីមូល ល កមែដល មធម

នកត់ ប ក់រូបមនបងប់ឱ សេ មចេទ។

អនរ រ ន. អកេ ជ តចូលកិច រអកដៃទ, មនុស ឬ ប័នែដល ន

សកម ព ក់ រឬឈ ញក លស ប់ គី េដម ី កិ ច រ

ជំ នួ ញ។ ជនែដលដឹក ម
ំ នុស ឱ ជួបនឹងអកលក់ឬអកទិញ, ជនអកទទួល

ក់ពីអកេលងែល ងយកេ ក់ែល ងឱ ។

អនរ កសួង គុ. ែដល ន កសួង េ ចនរួម េដម ីេធ រអីមួយ។

អនរ តូបនីយកម ន. រេធឱ េ អនរ តិ, រយករេប បឱ េ

អនរ តិ :

™ េគ ប លចំណត ស នឱ េ អនរ តូបនីយកម។

អនរប តិ ន. បទប តិេផ ងៗ, ច ប់ែដលែតង ំងេឡងមង ល :

™ ច ប់សីពី របង់ពនចំេណញទូេ អនរប តិ។

អនេ ស ន. ឱ ស ចេ ះ, េពល ចេ ះ :

™ សនិសីទេ ហ ឺែណវ អនេ សមួយស ប់អកនេ យ។

អេន សិក ព ន. ពែដលរស់េ កង , ពៃន រេ កងេសចកី

ឧបតមរបស់ ជ រកង :

™ លខំេ េរ នវទ ល័យសុីសុវតិខំពុំ នអេន សិក ពេទ។

អេ ភិ ល ន. កិច តត ងកង បេទស, រ គប់ គង ៃផ បេទស :

85
 ™ រ ភិ លេយង នអេ ភិ ល ៉ ង បេសរបំផុត។

អបុ រស ន. ទ មង់ែដល នបុរស ក់ ក់ឬ ន ប ន បុ រសសទ ម

ទី៣នបុំសកលិងដូច ឧប តិេហតុមួយេកតេឡង កិ រ សព ន ប នេទ។

អប ជ ធិបេតយ ន. របបនេ យែដលអំ ចសិតេ កងៃដរបស់

ជនមួយចំនួនតូច ទិរបស់វណៈមួយ វណៈអភិជនឬរបស់អក ន

ធន នេ ចន ងេគ (ធនិ ធិបេតយ )។

អប ជ ធិបេតយ ហិរ វត ន. របបែដលមូលធនហិរ វត តវ បមូលផំ

កងក ប់ៃដរបស់ កមមនុស មួយចំនួនតូច តត េល គប់ែមក ងៃន

េសដកិចទូ ំង បេទស។

អប េ ហិត ន. ព ន មតិច, េ គខះ ម:

™ យធំខំ នអប េ ហិត។

អប រ ន. ទឹក ក់ែដលទទួល នឬយល់ ពមេ េពល ន រទូ ត់

មុនឥណ បតិ នកៃ ម ែដលបងិលឱ អកែដលសងមុនេពលកំណត់ រ

ប ះតៃម។

អប រ ណិជកម ន. រប ះៃថ មប ីែដល នកំណត់េដម ីផល់

េ ឱ អកែបងែចកបនស ប់ រ រែដលពួកេគនឹងអនុវត។

អប ររដូវ ន. រប ះៃថផល់ឱ អកទិញេដម ីេលកទឹកចិតេគឱ ទិញ

សក មុន ងទិញេ េពល តវ រ។

86
អ ប សកម ព ន. លកណ៍ រណ៍ែដល មេ ះបទ នគតិយុតថីមិន

តវយកេ អនុវតេលអំេព ំង យ ែដលេកតេឡងមុនបទ នចូល

ធរ ន។

អប (អង់េគស APSARA, ំ ង APSARA) ន. អក រ ត់ Authority

for the Protection of the Site And Management of the Region of

Angkor ែ ប ធរេដម ី រ ររមណីយ ននិងេរ បចំតំបន់អងរ។

អប ធរែដល នបេងតេឡងេដម ី រ ររមណីយ ន និងេរ បចំ

តំបន់អងរ។ ធរេនះ នេបសកកមគិតគូរដឹក ំ រ រេរ បចំនិង

អភិវឌ ន៍េទសចរណ៍តំបន់េស ម បអងរ។ អ គឹះ ន រណៈ

មួយ បកបេ យបុគល ពគតិយុត នស័យ ពរដ លនិងហិរ វត។

អ សុក ព ន. ពមិនសុខសប យ, ពមិនសប យរក យ :

™ ទីកែនងទូេ ៃនផះេ ះ បកបេ យអ សុក ព។

អផុសនីយសម តិ ន. សម តិ នលកណៈ សិទិមិនែមន វតរូបវនេទ :

™ គណនីធ រសនិធិ។

អពនរ ណ ណិជកម ន. រេធ ណិជកមេ យមិន នេធ រ

វ វច ស់ ស់។

អពតេហតុ ន. អីែដល េហតុអ រ , អីែដលមិនេកត ប់ ន, ស ព

ែដលផយពីធម តិ :

87
 ™ លែខមុន នេកតអពតេហតុមួយ ៉ ងអ រ េ កង បេទស។

អព ង ន. ឥណអឺរុបឯក សូរែដលមិន ច ន ទី តុសំ ន់

ំ ច់របស់ព ង។

អភពកម ន. អំេពមិនគួរសម, រប ថេមល យដល់សរណវតឬវត

ទីស របូ នរូបសំ ក ពះពុទ ពះសង េដម។

អភិ កមពហុ ត ន ន. ត នរួមស ប់ ស់សង់ក មិតៃន រ

អភិវឌ ។ មស ិរ ពៃនគុណ ពជី វតមិនអនុ តឱ េយង ស់សង់ ែត

មរយៈសូច ករសងមេសដកិចចំនួនបួនដប់េ ះ នេឡយ។ ន់ែត

រេរ បចំសត
ិ ិសីពីកំេណនផលិតផលកង សកសរុប ឬកំេណនៃនចំណូល

ស ប់ ប ជន ក់ែដល នរូបមន និងមូល នច ស់ ស់ស ប់

អនុវតេ ះ ក៏ រលំ ក ស់េ េហយស ប់ បេទសអន់ថយែដល

គបដណប់េ យេសដកិចយ ផល។

អភិជ ធិបេតយ ន. វណៈអភិជន, ពួកខុន ង, ព ជនខង់ខស់ៃថថរ,

រ ភិ លឬ រ គប់ គងែដលបេងតេឡងេ យវណៈអភិជន ែដលស ង

េលេដមកំេណត ទព សម តិ នៈកងសងម។

អភិជ សមេ ភ ន. េសចកីសមក់សមឹងរៃពចង់ែត នរបស់េគ, េសចកី

េ ភលន់ពន់ ប ណ:

™ មនុស អភិជ វសមេ ភែតង យេ មនុស នទុក។

88
អភិ ល ប ភូ ន. ស ជិកៃន កម បឹក ភិ លែដលទទួលបនកបំេពញ

មុខ រ ប ន កម បឹក ភិ លកងករណី ែដល ប នេពញសិទិ នធុរៈ

បេ ះ សនឬ ប់។

អភិ លវល ័ន ន. រ តត នូវ ក់, រពិនិត កិច រ ង ក់ :

™ េ យ រែត រេធស បែហសមិន នេធអភិ លវល ន

័ េទប

ត់ ចលួច ក់ តិ ន។

អយបថ ន. ផវែដក, ផវរថេភង :

™ េគ បងនឹង ប អយបថេ ន់ទរី ួមេខត កេចះេទ ត។

អរូបសិទិ ន. សិទិែដលមិនែមនសីពីវត នរូបដូច សិទិ តិបុគល សិទិ

អកនិពន សិទេិ លតកកម េដម។

អ បរតជន ន. ជនែដលមិនរ នដល់សងម។

អ គកម ន. អំេពមិន ចបំែបកេចញ ន, អំេពែដលែចក មិន ន។

អវ គកមេនះេបនិ យអំពីកំែផងឬជ ំ ងេ អឌ សទ
ិ ិ ព:

™ រជួសជុលនិង រេធជ ំងអឌ សិទិ មួយេឡងវញ គឺ

រៈៃនអក ំង យ ែដល នសិទិេលរបស់េ ះ មស តៃនសិទិ

របស់េ ះ មស តៃនសិទិរបស់ខន ក់ៗ។

អ រទ ព ន. ព អកមិនេក វ , ព អកមិនអង់ ច, ពមិន

រក យេ តកអរ, ពមិនសប យ :

89
 ™ ពួកេល ធិ រខះ នអវ រទ ពចំេ ះឧតមគតិ តិខន។

អសនី ន. េ អីទេ មត :

™ េ កងផះខំ នអសនីពីរស ប់ទេ មតខន។

អសមតជន ន. ជនែដលច ប់ឬេសចកីសេ មចរបស់តុ រ ក់ឱ ទទួល

រងនូវអសមត ព ង រេ ប ស់សិទិ ឬអសមត ព ង រ ស័យ

ផលៃនសិទិ :

™ អនីតិជននិងនីតិជនែដលលីេល អសមតជន។

អស នកម ន. ដំេណរបំែបកអង តុសរ ង ំ ំេ កងស ៌ ង យ

ឱេ តុ យៗេ យបេ ញនូវ មពល ពម ំងសំណល់។

អ ធន ន. េសចកីសេ មចេលកេ ស ពហទណ។ េសចកីសេ មចរបស់

តុ រែដល ត់ឱ ជន ប់េ ទរួចខន េ ះ ន លៈេទសៈ មួយ

ឱ
ំ ផុតពីេ សេ ះបី នពិរុទេលជនេ ះក៏េ យ។

អ ធន ព ន. ពែដល នធន ននឹងបង់ពន រឬសំណងដល់េគ

ន។ ពែដលសងបំណល
ុ េគមិន ន, ពែដល ន ក់បង់។

អ ធនីយ គុ. ែដល ន ក់ស ប់សងបំណល

ុ , ែដលមិន ចសង

បំណល
ុ េគ ន, ែដលបំេពញ តពកិចពុំ ន :

™ ជនអ ធនីយ តវ នលិខិតប ក់ពីេ ស ត់ ក់ជូនតុ រ។

90
អ រកមសិទិ ន. កមសិទិែដលឥតឱ ផលដល់ ស់កមសិទិេ យេហតុ

ស់កមសិទិេ ះឱ សិទិខនេ អកដៃទសុីផលៃនកមសិទិេ ះ ំងអស់។

អសិរវន គុ. ែដលមិនឋិតេថរ, ែដលមិន ំ មួន :

™ នេ យជិះ ន់េគ នេ យ អសរិ វន។

អហិ តេ គ ន. េ គចុះកត, សនេ គ :

™ សូមកុំឱ បេទសែខរេយង នអហិ តេ គឱ េ ះ។

អេហតុកភ័យ ន. រភ័យឬ រ ក់េផលេ យឥតេហតុផល, រភ័យ ច

េ យឥតេហតុផល។

អេហតុកភ័យហិរ វត ន. អេហតុកភ័យហិរ វតឬ រភ័យេផល ង

ហិរ វត គឺ ស ព រណ៍ែដលេកត នេឡងេ េពលែដលអកេផ ក់

េ ចន ក់ េ ដកយក ក់ពីធ រមកវញេ កងេពល មួយ នូវ

ចំនួនទឹក ក់ដ៏េ ចនរបស់ខន។

សកម ន. រប នខ ល់េ កងមជ ន មួយ (ទឹកដី...) េ យ

ធម តិេ យ រកូរ េដម ីបេងនៃផ សបខ ល់េ យ រ ញ់ខ ល់េ

កងមជ នេ ះឬេ យ រ ញ់វត វ ចេ កងខ ល់។

ស តុ ទ ន. វទ សែដលសិក អំពី ស តុ។

ស ទ ន. វទ សសីពី បតិបតិ រនិង រេ ះេហរ

របស់ ស ន។

91
 ស ទ ន. ឧតុភូត វទ ែដលសិក បរ ស មរយៈ រ

សេងតពិនិត េ យេ បេ ងេ ះ ស ន...។

ធរសវនកម ន. ប័ន តិទទួលខុស តវចំេ ះកិច បតិបតិ រ

មុខ រសវនកមឯក ជ របស់រ ភិ ល។

បណ ន. រអនុ ត ំ ច់ឱ បុគលឬ ប័ន មួយេដម េី ធ រអី

មួយេ បបុពសិទិអីមួយឬ បកបេ យ ជីវកម មួយ ន ព សបច ប់ :

™ បណអនុ តឱ អ
ំ ងរេចញ។ េសនឹង ក ប ត ែដរ។

ប ត ន. សំបុ តបងប់ ផវ ជ រ។ សំបុ តអនុ ត នកំណត់ ល

គឺកំណត់ែខ ំ ែដល ជ ររ ភិ លេចញឱ ដល់អកែដលទទួលេដញយក

មុខ ររបរ មួយ ល់ពី ជ រឬសំបុ ត ែដលរ ភិ លអនុ តឱ

រកសុីេ យកំណត់ែខ ំ តឹម តវ។

យុ ល១ ន. យុ ល េសចកីប ប់ផវ រែដលផល់េ ឱ

បុគលឬអង ព មួយ េដម ី នសិទិេធ រអីមយ

ួ បន។ បេទស ំង

យុ លៃននីតិ ណិជកម១០ ំ ច ប់េនះគឺ ន់ែត ម រឱ អក

ជំ ក់បំណល
ុ នគុណ ព ណិជករ។ ដូេចះ ក៏ ចអនុវតកង

តពកិចច មះ បសិនេប ស់បំណល

ុ មិនែមន ណិជករ។

យុ ល២ ន. រយៈេពលែដល នសិទិបឹង, រយៈេពលែដលេដមបណឹង

រដប េវណី នសិទិបឹង ម រពីកូនបំណល

ុ ។

92
 យុ ល៣ ន. រយៈេពលែដលេដមបណឹង ពហទណ នសិទិបឹងពី

ជនេលសឬអកទទួលខុស តវរដប េវណី។

ណតិកិច ន. រេធនូវ ណតិ, រេចញ ណតិ :

™ កងមិន ន់េធ ណតិកិច បគល់មកឱ ខំេទ។

ណតិ ហកៈ ន. អកែដលទទួល ណតិេដម ីេធអីមយ

ួ ។ ណតិ ហកៈ

មិនេ រព បតិបតិេ យ ល់នូវ តពកិច ែដលខន នចុះកង មនិងេដម ី

ផល បេ ជន៍ៃន ណតិ យករបស់ខនេទ។

ណតិដី ន. លិខិតែដល មេ ះបុគល ក់ តវ នទទួល រកិច

តំ ងបុគល ក់េទ តេដម ីបំេពញលិខិតគតិយុតអីមួយ។

ណតិ យក ន. អកែដល បគល់ ណតិេ ឱ អក មួយេដម ីេធអី

មួយឱ ខននិងកង មខន។ ណតិ យក តវែត បតិបតិចំេ ះតតិយជន

នូវ ល់ ក សន ែដល នេធកង មខន។ អកេផ ណតិេ ឱ អកដៃទ,

អកេចញ ណតិឱ េគ :

™ េបខំេធ ណតិេ ឱ បនខំេគេ ខំ ណតិ យក។

ណតិនេ យ ន. េបសកកមែដលពលរដ បគល់ឱ តំ ងរបស់

ខនេ បអំ ចកង មខននិងេដម ីផល បេ ជន៍ខន :

™ រេ ះេ តេរសតំ ង ស រ បគល់ ណតិនេ យ

របស់ ប សដល់តំ ង ស។

93
 ណតិបណ ន. សនឹក ណតិ, ក សស ប់េបក :

™ មុននឹងេផ ក់េ បនខំ ខំ នបំេពញលកណៈេល ណតិបណ

ដំបូងសិន។

ប័ក ន. អកប ចំ យ។ ធរែដល នសិទិ គប់ ន់ ម

ផវច ប់កង រប ឱ គណេនយ ករ រណៈ បមូលឬបង់មូលនិធិ

កង មអង រ រណៈ (ទនឹមនឹងេនះ ទូេ ប័កក៏ ធរ

ែដល នសិទិ គប់ ន់ មផវច ប់កង រចុះសន ចំ យ ំង យ

របស់អង រ ំងេ ះែដរ)។

បណ ន. លិខិតរដ លែដលអនុេ មេ មលទផលៃន រ

ជ មះប ី ប ប់ រដល់គណេនយ ករ រណៈឱ សងបំណល

ុ របស់

បុគល រណៈែដលជំ ក់េគ។

ន ព ន. វ ល ព, រព ងីកទំហំ, រ នដល់, រចូលដល់,

រ ប់យក ន។

ទិ រ ន. អក ំ ទិ ប ពឹត, អកេមេគ។

ទិ ព ន. ពែដល នេ ប ប ងេគ, រៈែដល ចេធអីៗ ន

រហ័សមុនអកដៃទ :

™ អកធំែតងែត ន ទិ ព ងអកតូច។

េទសកមបុគល ន. រយកបុគល ក់មកជំនួសបុគល ក់េទ ត។

94
 យត ព១ ន. ព នតឹងកង រមណ៍ មេ សេ ត ឬេពលរពឹង

ំអីមួយ។

យត ព២ ន. ន រណ៍ឬទំ ក់ទំនងែដល ន ពតឹងែតង គឺេ

េពល ែដលទំ ស់បេងតនូវ រមណ៍ៃន រមិនទុកចិត និង រ បឈម

មុខ ក់ ែដល ចរក ល ល។

យតន ព ន. ពែដលតឹងែតង, រគិតជ ឹង ង

ំ :

™ អកជំងឺេនះ ន យតន ពេលសក មិត។

រកេទវ ន. េទវ សី អកែថរក ទឹកដី។

វស រ ន. មនីរទទួលែថរក េកងកំ , មនុស ស់ជ និងមនុស

ពិ រ :

™េ ច រមន ន វស រមួយកែនង។

វុធ ស ន. រ ន់ ប់ វុធគំ ប់, រដែងក នេ យ ន់ វុធ :

™ េគនឹងេធពិធី វុធ សេ មុខ ពះបរម ជ ង

ំ េ ែខមុខេនះ។

វុធហត ន ន. មនីរ ត់ រឬកែនងេធ ររបស់ពួក វុធហត :

™ វុធហត នេ កងភំេពញ ំងេ ងេ យផ រធំថី។

វុធិក ន. អកលក់ឬអកេធេ គ ង វុធ។

៊ ន ន. (អង់េគស ASEAN) ស គម ប តិ សុី េគយ៍។ ស គម

បេទសសិតេ ទីប សុី េគយ៍បេងតេឡង ំ ១៩៦៧ េដម ី សនិ ព

95
សិរ ព នេ យ និងេសដកិច។ ស ជិក ៊ នបចប ន ន១០

បេទស : កម ៃថ ៉ េឡសុី សិងបុ រ ឥណេណសុី ពយេណ ភីលីពីន

េវ ត ម ភូ វ។

ហរណកម ន. រ ច
ំ ូលៃនទំនិញនិងស រៈ នតៃមេផ ងៗេទ តពី

បរេទសេដម ល
ី ក់េ ទីផ រកង បេទស ហរន។ ហរណកមរបស់

បេទសមួយ េឆយឆងេ នឹងនីហរណកមផលិតផល ំងេ ះេ យ បេទស

មួយេទ ត។ េគ ច
ំ ូលទំនិញ ំង យែដល ន បភពបរេទសេ យ ន

េដមកំេណតមកអំពី បេទសផលិតឬ បេទសអនរ រ។ តវ នទុកស ប់

េប ស់ឯកជន ឧស ហកម កសិកម...។ ចំេ ះ រេធបំែបងេដម ី ច

នឹងេ ប ស់ នេ កង បេភទ ហរនឬស ប់ េំ ចញេ បេទសទី៣។

រណីយ គុ. ែដល ក់ទងេ យ រ។

រេ ធន ន. រឬ ក់ែដលជន ក់ តវឱ េ ជន ក់េទ ត

េដម ីចិ ឹមជី វត ( រកច

ិ )។ បុ ណេ េ ធន រណីយ។

ឥណ យី ន. អកែដល ន ក់ឱ េគខី។

ឥណេទយ ន. សិទិែដលបុគល ក់ ( ស់បណ

ំ ល
ុ ) ច ម រ

អីមួយពីអក ក់េទ ត (កូនបំណល

ុ )។

ឥណ ប ន ន. ៃថែខែដលេគ តវបង់ ក់, លបរេចទែដលកូន

បំណល
ុ តវអនុវត តពកិចរបស់ខន េ លគឺសងបំណល
ុ :

96
 ™ េ ៃថ ច់ ំ េនះ តវអកជំនួញ ងអងរចូលេ បង់ឥណ បតិ ន

ជូន ជ រកុំ ន។

ឧ ស ន ន. រប របស់ ធរតុ រកង សកឱ អនុវត ល កម

របស់តុ របរេទស :

™ លិខិតែដលទទួល ល់ នៈ ផវ ររបស់កុងស៊ុលបរេទស

េហយអនុ តឱ កុងស៊ុលេនះបំេពញមុខ ររបស់ខន

™ រប របស់ តុ រឱ អនុវតេសចកីសេ មចរបស់

អង រយុតិធម៌ឯកជន េសចកីសេ មចរបស់ ក ល។

ឧ កិដនិច័យ ន. មុខវ វទ សែដលរួមចំែណកកង រជួយឱ ធរ

ងនគរ លតុ រ កំណត់នូវ លៈេទសៈពិត កដៃន រ ប ពឹត

បទេលសនិង វ វរកឱ េឃញជនេលសដូច នីតិេវជ សបេចកេទស

ង ម មៃដ។

ឧចិដៈ ន. គ, សំណល់, របស់ែដលសល់ :

™ សូមកុំេ ះឧចិដៈេផ ងៗេ េលផវ រណៈៃនទី កង។

ឧតម ន ន. ក់ខស់បំផត
ុ ងបឋមសិក បំេពញវ :

™ បន សីខំេរ នេ ក់ឧតម ន។

ឧតម វេ ន. យ នេជងទឹកែដល ន ននរសកិ ប ង

ឧតម វឯក។

97
ឧតម វឯក ន. យ នេជងទឹកែដល ន ននរសកិខស់ ង

ឧតម វេ ។

ឧត ធិ រ ន. របនមត៌ករបស់អក ប់េ ឱ អកែដល នសិទិទទួល។

) េវវ. សនតកិ ម។
ឧ នកម ន. រផ យនូវចំេណះវ , រផ យនូវរបស់ថី :

™ អក ជ តិរុស ីខំ បឹងេធឧ នកមេដម ីបេងលពិភពេ ក។

ឧ ន រនី ន . សីអកផ យនូវចំេណះវ , សីអកផ យនូវវតថី :

™ សីអកវទ ស គឺ ឧ ន រនី។

ឧ ន រ ន. បុរសអកផ យនូវចំេណះវ , បុរសអកផ យនូវវតថី :

™ អកវទ ស គឺ ឧ ន រ។

ឧ មកម ន. អំេពហិង ប ពឹតេ េលអក ជ រឬក៏តំ ង ធរ

រណៈ, រងទទឹងនឹង ធរ។ ឧ មកម បេភទបទេលសមួយ

ែដល ប ំ ងេ នឹង ធរេ យេ បហិង ។

ឧេទសជន ន. អក ត់ ំង, អកែតង ំង។

ឧេទសិតជន ន. អកទទួល រែតង ំង, េបកជន ត់ ំងឬេ ជស ំង។

ឧប ត ន. រ ប ពឹតអំេពហិង មួយឬេ ចនកងេ លបំណងបងឱ ន

េ ះ ក់ដល់ ប័ន ពះ ច កកម ឬ ឱ

ំ ន រប៉ះ ល់ដល់

បូរណ ពៃនែដនដី តិ។

98
ឧបតមកធន ន. ជំនួយហិរ វតែដលរដឬ ប័ន រណៈជួយចំេ ះ

បុគលឬ ប័នឯកជន េដម ីេលកសយឬ ទ ទង់សកម ពឱ នដំេណរ

រេ មុខ នល។

ឧបតមកធននីហរណ ន. រជួយបំេពញ តចំេ ះ រ េំ ចញឬ រជួយ

ត់បនយពនេផ ងៗស ប់ េំ ចញ េដម ីជំរុញ រ េំ ចញទំនិញេ

បរេទសឱ ន ន់ែតេ ចនេឡង។

ឧបេ សកម ន. អំេពមិន តឹម តវរបស់បុគល ក់ ប៉ុែន ប ពឹតេឡង

េ យ នេចត េធឱ ន រខូច ត ែតអំេពេ ះប លឱ ន រ

អន យដល់អកដៃទ េហយត មវឱ ស់អំេពេ ះទទួលខុស តវគឺ តវែត

ជួយជួសជុលេ ហ៊ុយខូច តដល់ជនរងេ ះ។

ឧប យករដម នី ន. រដម នី យកប ប់, រដម នីប ប់ យករដម នី :

™ គណៈរដម នីេនះពុំ នឧប យករដម នីេទ។

ឧបនិ ន ន. កិចសន ប ំអស រមភណ។ កិចសន ែដលកូនបំណល

ុ

ន បគល់អស រមភណឱ េ ស់បំណល

ុ ន់ ប់ េដម ីយកផលពី

អស រមេ ះស ប់បង់ រ ក់ និងរលស់ ក់េដមរហូតដល់ គប់

ចំនួនឯ ស់នូវរក សិទិ។

99
ឧបបទ ន. ក ឬកេន ម ក ែដលេគ ក់ប ប់ពី មប ក់នយ
័ របស់

មេ ះក៏ប៉ុែនេ យេ បរេប បេផ ង េហយកង និ យអកនិ យ

ែតងែតបងង់សមីបនិច :

™ សុខកយ បសខំ េកងឧស ហ៍។ កង បេ គេនះ ‹ កយ

ួ ុសខំុ›

ឧបបទ។

ឧបររច សម័ន ន. ែផក ងេលៃនសំណង់, េ គ ងែប៉ក ងេលៃនផះ,

េ គ ងែប៉ក ងេលៃនអ រ :

™ អ រេនះេ ទតេហយ តវែត យេចញឧបររច សម័ន។

ឧបសន ន. កិចសន ែដលតុ រត មវឱ គីមួយេធកងករណីពិេសស

េដម ីេច ស ងកុំឱ គី ងទទួល បេ ជន៍ េហយ គី ងេទ ត ត

បេ ជន៍េ យគិតសមេហតុផល។

™ ករណីែដលតុ រត មវឱ ជនរងេ ះសនប់ ត់ រតីេពល

េភងេឆះផះ បង់ៃថឈលព លខន។ អំេពេនះេ ឧបសន ។

ឧបសម័ន ន. អីែដលេ ប់ ស័យនឹងេគ, រត ប់នឹងេគ :

™ េ កងមណលគរុេ សល ន ឧបសម័នស ប់កុ រ

និងកុ រសិក ។

100
ឧបសម័នកម រ ន. រ ប់ែដនដីថម
ី ួយេ នឹងរដមួយ។ អំេពែបបេនះ

េ ចនេកតេឡងប ប់ពីស ម អក ញ់ តវេគបងំឱ ចុះហតេល េល

សនិស សនិ ពែដល ត់ ច់ពីែដនដីរបស់ខន។

ឧប ធន ន. េ គ ងប ប់បន ,ំ របស់ប ប់បន ំ :

™ េ គ ងឧប ធនស ប់រថយន កងសម រ ងរថយនដៃទ។

ឧ គមន៍ ន. សិទិទទួលកមសិទិេលវតេផ ងៗែដល យេ ចំែណក

មួយៃនវតេដមែដល កមសិទិ នពីមុនមកេហយ។

ឧ េទសកម ន. រេផរអំ ចខន ស់បំណល

ុ ឱ េ ជន ក់េទ ត

ន់ ប់ឬេ បអំ ចេ ះជួសខន, រេចញមុខជំនួសេដម ីបំេពញកិច រ

េផ ងៗេដម ី ន់ ប់បននូវសិទិឬ ត់ែចង រជំនួសជន ក់។

ឧ េទសកម បុគល ន. រែតង ំងឬ ក់ប លបុគល ក់េដម ី

ជំនួសបុគល ក់េទ ត។

ឧ េទសកមភណិក ន. រ ក់វតមួយជំនួសវតមួយេទ ត។

ឧ ស័យ ន. បណឹងែដលេធេឡងកងករណី វ ទរដ ល។ ធម

ឧ ស័យ នពីរែបប គឺឧ ស័យរដ លនិងឧ ស័យយុ ធិ រ។

ឧមតកេ គ ន. េ គឆត។

ឧេយ ក ន. រេដញ ម, រ ម ំេមល :

™ តុ រ នសុំេធឧេយ កចំេ ះ ជ រ ក់។

101
ឧស ហកមហតពលភិេយ ន. ឧស ហកមែដលេ ប ស់ក ំ ងកមករ

េ ចនដូច េ ងច ក ត់េដរសេម កបំ ក់ េដម។

ឯកជនូបនីយកម ន. រលក់ ទព សម តិរបស់រដែដល គេ ចន

េ ងច ក សហ ស អង ពរបស់រដេ ឱ ឯកជន ន់ ប់។

ឯកេ គី គុ. ែដលេធេឡងឬែដល នផលប៉ះ ល់េ េល កមែត ង

កងចំេ ម កមដៃទេទ តែដល ន រ ក់ព័ន ។

ឯកតកម ន. រេធឱ េ ក់ឯង, រេធឱ េ ែតមួយ :

™ នេ យខះរបស់ បេទសេ កេសរ ឯកតកម។

ឯកត ព ន. ពែតឯង, ពែត ក់ឯងគត់ :

™ ណតិេបក ក់របស់អក ជ រខះេធេ ឯកត ព។

ឯកតនិយម ន. រេប បនិយមែតខនឯង, លទិ ប ន់នូវរេប បែត ក់ឯង :

™ េគ អកនេ យ តិខះ ប ន់នូវឯកតនិយម។

ឯកតភូត ន. បុគល ក់ៗ, រូបជននីមួយៗ :

™ អកខះចូលចិតែតេ ឯកតភូត។

ឯកតលកណៈ ន. លកណៈរបស់ជន ក់ៗ, លកណៈៃនបុគលនីមួយៗ :

™ េគពិពណ៌ អំេពឯកតលកណៈៃនរដបុរសរបស់ បេទសទូេ ។

ឯកេទសកម ន. រេធឱ វេសសេឡង, រេធឱ ែបកេឡង :

™ ឧស ហករខំ រះរកេធឯកេទសកមនូវវតេ ប ស់ទូេ ។

102
ឯក រ ន. ផវែតមួយ :

™ កងចំេ ទេនះ នរេប ប ឯក រ។

ឯកវប កម ន. រលក់ ទព សម តិរដ គេ ចន េ ងច ក សហ ស

អង ពរបស់រដេ ឱ ឯកជន ន់ ប់។

ឯក រ ន ន. កែនងទុកឯក រក ន តបណ រ ន។

ឯ ធិកម ន. សកម ពៃន ររកសុី ច់មុខែតឯង។

ឯ ធិ ព ន. សិទិេធឬលក់របស់អីមយ
ួ ច់មុខែត ក់ឯងអកផងនឹង

េធឬក៏លក់ែដរមិន ន, សិទិ ច់មុខ។

ឱ ភិវឌ ន៍ ន. ស ពខះ តមិន រកចេ មន, ពមិន គប់ ន់ស ប់

េសចកី តវ រ។

ឱ ស ព ន. ពែដល ន ទូេ ឬែដល ន គេ ចន។

ឱ រណកម ន. រចូលមក ថី, រប លឱ ចូលេធ រ ថី :

™ អក ជ រ ក់េទបនឹងសុំឱ រណកម េដម ីចល

ូ េធ រ ថី។

103
 ÐōĿōǣȆŃńƕ

ʑ- Ąǻō-ķĹ ɎȷdžɅɭƙȲɊɴȳƗɌ ɳLJɹɈɭɊƕƙƵɃʕ

ɪ Ɉ.ɑ. ʒʕʑʑ-ʒʕʑʒ

ȴ.ɑ. ʑʙʖʗ-ʑʙʖʘ, ƳɌɇǜɋɌɆɑɽɈɭɃƑǒɑɅɆɀƋɩɁƘ

ʒ- ƙɈɁ
ɫ Ɇ
Ǝɩ ƙɁɳɍȳʑ ʒʐʐʘƳɌɇǜɋɌɆɑɽȴɀɺȲNjƗɄƳ
ɩ ɌƺɁNJ
ɩ ǒɴȳƗɌ

ʓ- ƙɈɁ
ɫ Ɇ
Ǝɩ ƙɁɳɍȳʒ ʒʐʐʙƳɌɇǜɋɌɆɑɽȴɀɺȲNjƗɄƳ
ɩ ɌƺɁNJ
ɩ ǒɴȳƗɌ

ʔ- ƙɈɫɁƎɩɆƙɁɳɍȳʓ ʒʐʑʐƳɌɇǜɋɌɆɑɽȴɀɺȲNjƗɄɩƳɌƺɁɩNJǒɴȳƗɌ

ʕ- ƙɈɫɁƎɩɆƙɁɳɍȳʔ ʒʐʑʒƳɌɇǜɋɌɆɑɽƙȲȩɊƙ˪ɫȲǜƺɁɩNJǒɴȳƗɌ

ʖ- ƙɈɁ
ɫ Ɇ
Ǝɩ ƙɁɳɍȳʕ ʒʐʑʓƳɌɇǜɋɌɆɑɽƙȲȩɊƙ˪ɫȲǜƺɁNJ
ɩ ǒɴȳƗɌ

ʗ- ɑDŽƐɅɭƙȲɊNJǒɎɩ ɃǚɅȶ
ɩ ɔȲƞɌɑɍ
ɩ ƓɿɴȳƗɌ-ɔȶɽɳȴƚɑ-LJǍɸȶʒʐʑʓ ƳɌɇǜɋ

ɌɆɑɽƙȲȩɊƙ˪ɫȲǜƺɁɩNJǒɴȳƗɌ

ʘ- ɳƻƗɹƙ˪ɳɃɑɅɩȶǍȹDžɅɪɌȼƊDžɅɪʒʐʑʓ ƳɌɇǜɋɌɆɑɽƙȲȩɊƙ˪ɫȲǜƺɁɩNJǒɴȳƗɌ

ɏ- úȱōń ƕȍĴŠƃ (ɇɏɏɏ) ƂǤĄąŭōōȱů ƨƂǤĄąŭōōȱů ōǣõŒŸǤŋĹǵŸŒƕșƅ

ƘÝŽƂǤŃųŽȱůťǸŪǣōť
ń ȍȆŎ ŠĒ

ɇɆ- úȱōń ƕȍĴŠƃ (ɈɆɆɈ) ȆýŽàŸĴȟȈōàŸŒȆõÞǿĹţÝŰōǣõÝŪûǩţÝŰ

ƘÝŽƂǤŃųŽȱůťǸŪǣōť
ń ȍȆŎ ŠĒ

ɇɇ- úȱōń ƕȍĴŠƃ (ɈɆɆɉ) ŋĹǵȆƂůųÝŸȆŹŒǿƕŹŭŒșŒȆõÞǿĹţÝŰÝŎǶõ

ŨƘȇŠūŸ ƘÝŽƂǤŃųŽȱůťǸŪǣōť
ń ȍȆŎ ŠĒ

104
ɇɈ- úȱōń ƕȍĴŠƃ(ɈɆɆɌ) àŸÝȍĴĹșŹŒȆťŃţÝŰÝŎõ
Ƕ ŨƘȇŠūŸ : ĹǻŐŃǩ

ȈōŒǵȆŸŒŃ àŸ ōǣõśŎĹșȇĄÝ [-ƨ'Ū/Ĵ-] / [-ƨȗ'Ū/ō-] ƘÝŽ-

ƂǤŃųŽȱůťǸŪō
ǣ ť
ń ȍȆŎ ŠĒ

ɭ ɳɪ ǒɉʂɀ ȆƕŠ-Őõ ǒɌȦƈɳǁ,LJɍɳɪ ɎɋǚȲɌɀɿ, ƳɌɇǜɋ

ɇɉ- ƙɈɹƙȴȪɊɅ

ɌɆɑɽɈɭɃƑǒɑɅɆɀƋɩɁƘ, Ɉ. ɑ. ʒʕʔʔ ȴ. ɑ. ʒʐʐʐ

ɇɊ- ƙɈɹƙȴȪɑɩɌɳǒɉʂ
ɪ ɀ ÝǣŪ-ĹǸ, ɆDŽɅɭƙȲɊɄɊƗɆɃNJȴɃɪʑ, ƳɌɇǜɋɌɆɑɽ

ɈɭɃƑǒɑɅɆɀƋɩɁƘ, Ɉ. ɑ. ʒʕʓʘ ȴ. ɑ. ʑʙʙʔ

ɇɋ- ƙɈɹƙȴȪɑɌɩ ɳɪ ǒɉʂɀ ÝǣŪ-ĹǸ, ɆDŽɅɭƙȲɊɄɊƗɆɃNJȴɃʒ

ɪ , ƳɌɇǜɋɌɆɑɽ

ɈɭɃƑǒɑɅɆɀƋɩɁƘ, Ɉ. ɑ. ʒʕʓʘ ȴ. ɑ. ʑʙʙʔ

ɇɌ- ƙɈɹƙȴȪɑɌɩ ɳǒɉʂ

ɪ ɀ ÝǣŪ-ĹǸ, ɆDŽɅɭƙȲɊɄɊƗɆɃNJȴɃʓ
ɪ , ƳɌɇǜɋɌɆɑɽ

ɈɭɃƑǒɑɅɆɀƋɩɁƘ, Ɉ. ɑ. ʒʕʓʘ ȴ. ɑ. ʑʙʙʔ

ɇɍ- ȆƨȄƂ-ȆÝǿƕ NJǒɴȳƗɌ

ɇɎ- ɎȷdžɅɭƙȲɊɴȳƗɌ KHMER DICTIONARY, ƳɌɇǜɋɆǁƍƵɌɔȶƀɌɄɸ

Ɉ. ɑ. ʒʕʕʕ ȴ. ɑ. ʒʐʑʑ

ɇɏ- DžɁɭɑɳȜƷƀɹ

ɈɆ- ɑDŽƐɅɭƙȲɊljȲƘȷǙɆɽɅɩȶɌȼƊLJɍ (ɔȶɽɳȴƚɑ-LJǍɸȶ-ɴȳƗɌ)

Ɉɇ- ɎȷdžɅɭƙȲɊɔȲſǍɎɩ ɌɭɃƑɵɅNJǒɴȳƗɌ, ƳɌɇǜɋɌɆɑɽɎɩɃǚǒƏɅNJǒƺɁɩ

ɈɈ- ƞǵǩõ-ňǩDžŃʼnǣ ɔǂƏɄ˪

ɩ ǙɋɎȷdžɅɭƙȲɊȷǙɆɽ

105