U5rIzAvB0kRhU7b2 PDF

C M Y K
ø£d÷ü ]Ô eTTs¡∞ø£èwüí
KS
ª]j·T˝Ÿk˛ºØμ n+fÒ ì»+>± »]–q ø£<.ä∏ n~ H˚sêìøÏ
dü + ã+~Û + ∫+<˚ ø±qø£ ÿ π s ¢ < ä T . e÷qeJ$‘· + ˝À nH˚ ø £
O
dü+<äsê“¤\˝À, nH˚ø£ n&É+¶ ≈£î\qT <ë≥T≈£îì e´≈£î\Ô T $»j·T+
BO
kÕ~ÛkÕÔsT¡ . Á|ü‹≈£L\ |ü]dæ‘ú T· \qT düeTs¡eú +‘·+>± m<äs=ÿì
Ä‘· à $XÊ«dü + ‘√ eTT+<ä T ≈£ î kÕ>∑ T ‘ês¡ T . ìsêXÊeTj· T
O
n+<Ûøä ±s¡+˝À ÄXÊCÀ´‹ì yÓ*–+∫ |ü~eT+~øÏ e÷s¡<Z sä Ù¡ q+
C
#˚kÕÔs¡T. n≥Te+{Ï ø£<∏ä\T Ç‘·s¡T\≈£î dü÷Œ¤]ÔìkÕÔsTT.
ES
Ä‘·à$XÊ«kÕìïkÕÔsTT. e÷qe⁄&ç ªdæŒ]{Ÿμ |ü≥¢ qeTàø£+
ø£*–kÕÔsTT. á ø£<\ä∏ ˙ï ì»+>± »]–qy˚. $$<Ûä |üÁ‹ø£\˝À
EM
e∫Ãq á ìC≤\qT, ø£<ë∏ s¡÷|ü+˝À, ø±düÔ ñqï‘· Ä˝À#·q\qT,
ø±düÔ Á&Üe÷qT ø£*Œ+∫ CÀ&ç+∫ ÄdüøøÔÏ s£ +¡ >± n+~+∫q 50
ø£<\ä∏ dü+ø£\q+ Ç~.
©
myÓTk˛ÿ
C M Y K
KS
iÜ◊∞Öò ™Èìsãπ O
BO
ã¨∂Êù iÎ x KÕÛ "å ã¨Î = q [ Ü«∞ QÍ ^äŒ Å∞
O
C
Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
ES
EM
©
Z"≥∞™È¯
iÜ«∞Öò ™Èìsãπ 1
iÜ«∞Öò ™Èìsãπ (ã¨∂ÊùiÎxKÕÛ "åã¨Î= q[Ü«∞QÍ^äŒÅ∞)
=Ú„^Œ}
_çâ◊O|~ü : 2008
=¸ÅºO : 125/–
KS
Hõ=~ü _ç*ˇ·<£
l.Ñ≤.‰õΩ=∂~ü
O
BO
O
JHõΔ~åÅOHõ~°}
C
ES
„Ñ≤O@~üû
EM
©
„Ñ¨K«∞~°}
Z"≥∞™È¯|∞H±û
ã¨∂~åº~å=Ù ¿Ñ@, q[Ü«∞"å_»–520 002
á¶È<£û : 0866–2436643, 98499 92890
^À=∞ÅQÆ∂_», ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ – 500 029
á¶È<£ : 040–23264092, á¶êºH±û: 040–23264028
e-mail : emescobooks@yahoo.com, www.emescobooks.com
2 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
=ÚO^Œ∞=∂@
k# Ñ¨„uHõÅ Pk"å~°O J#∞|O^è•ÅÖ’ XHõ '¢ÔH·"£∞™Èìs— `«Ñ¨ÊxãïQÍ

LO@∞Ok. JO^Œ∞ˆH, "å~°Î Pk"å~°O J#∞|O^èŒOÖ’ "å~°O q_çz "å~°O
KS
F iÜ«∞Öò™Èìs ~å¿ã J=HÍâ◊O =zÛ#Ñ¨C_»∞ ãÖ^ÕÇÏ≤ OKå#∞. <å ãÖ^ÕÇ¨ xfl
J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl q∞„`«∞_»∞ QÆ∞_çáê\˜ F =∂@ J<åfl_»∞. 'JO^Œ~°∞ ~åã¨∞Î#fl@∞ì
O
#∞=Ùfi ~åÜ« ∂ eû# J=ã¨ ~ ° O ÖË ^ Œ ∞ . ¢Ô H · " £ ∞ #∞ ‰õ Ä _® Ñ¨ k =∞OkH©
LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_Õ@∞ì, aè#flOQÍ ~åã≤ K«∂Ñ≤OK«∞— J#fl QÆ∞_çáê\˜ ã¨ÅÇ¨ <å‰õΩ
BO
PÖ’K«xzÛOk. Ñ¶e¨ `«OQÍ 'iÜ«∞Öò™Èìs— ~°K#« P~°OaèOKå#∞. W`«~° Hõ^ÅŒä ‰õΩ
aè#flOQÍ, <å Hõ^äŒÅÖ’ <Õ~åxfl =i‚OK«‰õΩO_®, '<Õ~°Ñïâ’^èŒ#‰õΩ— „áê^è•#ºO
WKåÛ#∞. <Õ~åxH˜ QÆ∞~°~Ú# "åi =∂#ã≤Hõ "Õ^Œ##∞ „ÑüaOaOKåÅx
O
„Ñ¨Ü«∞uflOKå#∞. XHõ =ºH˜Î J<åÖ’z`« '„H“~°ºO— W`«~°∞Å rq`åÅ#∞ zè<åfl

C
aè#flO KÕÜ«∞\Ïxfl <å Hõ^äŒÅÖ’ K«∂Ñ¨@O P~°OaèOKå#∞. <Õ~åxfl =i‚OKÕ

ES
Hõ^äŒÅ`À áê@∞QÍ, W@∞=O\˜ Hõ^äŒÅ∞ ‰õÄ_® áê~î°‰õΩÅ P^Œ~°} á⁄O^Œ∞

`«∂O_»@O`À qâßfiãÖ ÃÑiyOk.
EM
Ñ¶ë`«OQÍ QÆ∞_çáê\˜`À K«iÛOz 'iÜ«∞Öò™Èìs—Å kâ◊#∞ =∂ˆ~Û

„Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß#∞. 'iÜ«∞Öò™Èìs— JO>Ë x[OQÍ [iy# Hõ^äŒ. Jk <Õ~åxH˜
ãÖ|OkèOzO^Õ HÍ#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. =∂#=rq`«OÖ’ J<ÕHõ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’, J<ÕHõ
©
J_»O¤ ‰õΩÅ#∞ ^•@∞‰õΩx =º‰õΩÅÎ ∞ q[Ü«∞O ™êkè™êÎ~∞° . „Ñü‰õÄÅ Ñïã≤`÷ ∞« Å#∞

ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ Z^Œ~˘¯x P`«‡qâßfiãÖ`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`å~°∞.
x~åâß=∞Ü«∞ JO^èHŒ Í~°OÖ’ Pâß*’ºux "≥eyOz Ñ¨k=∞OkH˜ =∂~°^æ ~Œ ≈° #O
KÕ™êÎ~∞° . J@∞=O\˜ Hõ^ÅŒä ∞ W`«~∞° Å‰õΩ ã¨∂ÊùixÎ ™êÎ~Ú. P`«‡qâßfi™êxfl™êÎ~Ú.
=∂#=Ù_ç 'ã≤Êi\ò— Ñ¨@¡ #=∞‡HõO Hõey™êÎ~Ú. JO^Œ∞ˆH 'iÜ«∞Öò™Èìs—Å∞
<≥=∞‡kQÍ ¢ÔH·"£∞ #∞Oz ã¨∂ÊùiÎ=O`«"≥∞ÿ# Hõ^äŒÅ"≥·Ñ¨Ù =∞àÏ¡~Ú. JÖÏO\˜ 50
Hõ^äŒÅ ãÖHõÅ#O Wk.
D Hõ^ÅŒä hfl x[OQÍ [iy#"Õ. qq^èŒ Ñ¨„uHõÅÖ’ =zÛ# D x*ÏÅ#∞,
Hõ^ä•~°∂ÑÖÖ’, HÍã¨Î L#fl`« PÖ’K«#Å#∞, HÍã¨Î „_®=∂#∞ HõeÊOz *’_çOz
Pã¨HHÎ˜ ~õ O° QÍ JOkOKåÅx „Ñ¨Ü∞« uflOKå#∞. D Hõ^ÅŒä ∞ U XHõ¯iH˜ ã¨∂ÊùixÎ zÛ
Hõhfl~°∞#∞, Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ, x~åâ◊#∞ qâßfiãÖQÍ =∂iÛ<å <å„Ñ¨Ü«∞`«flO
ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ#>Ëì ÉèÏq™êÎ#∞.
D Hõ^äŒÅ ~°K«#Ö’ <å‰õΩ ¿ãfiK«Ûùxã¨∞Î#fl "å~°Î Ñ¨„uHõ ãÖáê^Œ‰õΩÅ∞
N @OHõâßÅ Jâ’H±QÍiH˜ Hõ$`«[˝`«Å∞. D Hõ^äŒÅ ã¨∂„`«^è•i QÆ∞_çáê\˜H˜
KS
=O^Œ<åÅ∞. "å~°ÎÖ’ Hõ^äŒÅ∞ „Ñ¨K«∞iOz „áÈ`«ûÇ≤ÏOz# ã≤ZO_ç N ys+π
ãÖÑ¶∞‘ QÍiH˜ „Ñ¨`ºÕ Hõ Hõ$`«[`˝ Å« ∞. <å „Ñü ~°K#« ÖÖÏˆQ, L#fl>Ëì D ~°K#« Ö’#∂
O
<å‰õΩ JO_»^ŒO_»QÍ xezOk <å N=∞u Ñ¨^Œ‡. <å W`«~° ~°K«#ÅÖÏˆQ D
~°K«#‰õÄ „Ñ¨^äŒ=∞ áê~î°‰õΩ~åÅ∞, q=∞~°≈‰õΩ~åÅ∞ J=∞‡.
BO
D Hõ^äŒÅ#∞ Ñ¨Ùã¨ÎHõ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨K«∞iã¨∞Î#fl Z"≥∞™È¯ q[Ü«∞‰õΩ=∂~ü
QÍiH˜ |Ç¨ï Hõ$`«[˝`«Å∞. ~°K«~Ú`«QÍ <å‰õΩ J`«ºO`« „áÈ`åûÇ¨ÏO Wã¨∞Î#fl
O
N q[Ü«∞‰õΩ=∂~ü QÍi`À <å J#∞|O^èŒO WÖÏˆQ HõÅHÍÅO H˘#™êQÍÅx

C
Ptã¨∞Î<åfl#∞.
ES
D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÃÑ· g∞ Jaè„áêÜ«∞O x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ `≥ÅáêÅx

HÀ~°∞`«∞<åfl#∞.
EM
©
q+¨Ü«∞„Hõ=∞O...
1. <åºÜ«∞O ÔQezOk 7
2. `«_ç Wã¨∞HõÖ’ Ñ¨Óz# Ñ¨Ù=Ùfi! 13
3. q~°|∂ã≤# ¿ãflÇ¨ÏO! 19
4. JO`«∞ ^˘iH˜# qO`« Hõ^äŒ! 25
KS
5. Zyi =zÛ# áê=Ù~°O 32
6. Hõ^äŒ HÍiÛ# Hõhfl~°∞ 39
O
7. KèåÜ«∂ z„`åÅ∞ K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ 44
BO
8. xÑ¨CÖÏ `åH˜# x[O 50
9. =∞~°}O #∞Oz rq`«O 56
O
10. =∞~°}=∂! #∞"≥fiHõ¯_»? 62

11. L^Œ~ÚOz# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O 67
C
12. =∞$`«∞º=Ù`À =ÚMÏ=Úd! 73

ES
13. „¿Ñ"Õ∞ ÔQezOk! 78

EM
14. =∞#™ê... ##∞fl K«OÑ¨ˆH! 84

15. Z=~°∞ ^Õâ◊„^ÀÇ≤Ï? 90
16. Ñ¨_»QÆ qÑ≤Ê# `«∞áêH© 96
©
17. „Ñ¨=∂^ŒO JOK«∞Ö’... 102

18. =∂#= =∞$QÍÅ =∞^èŒº...! 108
19. „áê}aèHõΔ! 115
20. =∞~À ã¨`åº„QÆÇ¨ÏO! 121
21. x*ÏxH˜, xÑ¨C‰õΩ =∞^èŒº ...! 127
22. =∂~°}HÍO_»‰õΩ =∞~À"≥·Ñ¨Ù! 133
23. „¿Ñq∞OKÕ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O! 139
24. Wk J<åºÜ«∞O 145
25. q~°|∂ã≤# „¿Ñ=∞ J~°qO^ŒO! 150
26. Hõhflà◊¡`À "≥ey# *’ºu! 156
27. z<åfl~°∞Å |`«∞‰õΩ áÈ~å@O! 162
28. "≥·^Àº <å~åÜ«∞}À 'Ãã"£∞— 169
29. P`«‡qâßfiã¨"Õ∞ PÅO|#QÍ! 174
30. Zyi# áê=Ù~°O! 180
31. J=∞$`«„¿Ñ=∞‰õΩ z~°∞<å=∂ 185
32. HõxÑ≤OK«x Hõhflà◊√¡ K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ 190
KS
33. "≥ey# 'r=#*’ºu— 197
34. J#∞Éèí=O <ÕiÊ# áê~î°O 203
O
35. áê@‰õΩ =∞m¡ „áê}O 210
BO
36. Pâß nÑÖ "≥eyOk 216
37. P„Ñ¶≤HÍ U#∞QÆ∞ – P"≥∞ 221
38. F_ç ÔQez# Ü≥∂^èŒ∞_»∞ 227
O
39. XHõ J~°ú~å„u Hõ^äŒ 233

C
40. 'Z=iH© `«Å=OK«x— q*Ë`« 238

ES
41. =∞`«∞Î #∞O_ç =∂#=`«fiO "≥·Ñ¨Ù 242

42. =∂#=`«‰õΩ =∞~À ~°∂ÑÖ 248
EM
43. J~°∞^≥·# XHõ J^Œ∞ƒù`«O 253

44. áê=ÚÖÏ K«∞@∞ì‰õΩ#fl áêÑÖ 258
©
45. J=∞‡„áê}O ™êH˜ΔQÍ 264

46. z#fláê=Ú – ÃÑ^ŒÌ Hõ„~° 270
47. J=∞‡–<å#fl–XHõ Ñ¨ã≤áêÑ¨ 276
48. `«_ç =∞#ã¨∞ "≥#∞Hõ 282
49. =∞$`«∞º=Ù`À =∞ø# áÈ~å@O 287
50. '"≥<≥flÅ áêÑ¨— "≥Å∞QÆ∞ Hõ^äŒ 292
<åºÜ«∞O ÔQezOk
¿Ñ^ŒÅ Ç¨Ï‰õΩ¯ÅHÀãÖ <åºÜ«∞|^Œú"≥∞ÿ# áÈ~å@O KÕã≤,
=∞eì<Õ+¨#Öò HõOÃÑh<Õ `«Å=OKÕÖÏ KÕã≤# =∞Ç≤Ïà◊Hõ^äŒ.
KS
O
=∂iÛ, 2005.
BO
''=∞#O <åQÆs‰õΩÅO. J<åQÆi‰õΩÅ∞ ã¨=∞ã¨ºÅ#∞ Ç≤ÏOã¨ ^•fi~å Ñï+¨¯iOK«∞‰õΩO\Ï~°∞.
<åQÆs‰õΩÅ‰õΩ xÜ«∞=∂Å∞<åfl~Ú. <åºÜ«∞ ™ê÷<åÅ∞<åfl~Ú. K«\ÏìÅ∞<åfl~Ú. ã¨ÉèíÅ∞<åfl~Ú.
ZÑ¨C_≥`· Õ `«# <åºÜ«∞"≥∞#ÿ HÀÔ~¯Å∞ f~°@O HÀãÖ =ºH˜Î PÜ«Ú^è•Å∞ ^èiŒ Oz Ç≤ÏOã¨‰Ωõ kQÍeû#
O
Ñïã≤÷u =ã¨∞ÎO^À JÑ¨C_»∞ =∞# K«\ÏìÅ J=∞Å∞Ö’ Ö’ÑÖ L#fl@∞ì. =∞# <åºÜ«∞™ê÷<åÅ
C
Ñ¨xf~°∞Ö’ U^À á⁄~°áê@∞ L#fl@∞ì. Ö’ÑÖ "å\˜x J=∞Å∞ Ñ¨~°KÕ =∞#∞+¨μÖ’¡ LO@∞Ok.
`«=∞ Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ ãïQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ‰õΩO_®, J*Ï˝#O`À P"ÕâßxH˜ kˆQ ™ê=∂#º „Ñ¨[Ö’¡
ES
LO@∞Ok. D x*Ïxfl =∂ q[Ü«∞O x~°∂Ñ≤ã¨∞ÎOk.—— Jx ãÖ`À+ÖQÍ „Ñ¨Hõ\ ÕzOk ˆH\©.

EM
ˆH\© =∂@Å∞ x["Õ∞##fl@∞ì =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ `«ÖÏ_çOKå_»∞ HÍÇ¨ "å (Ka Hsaw Wa).
JHõ¯_» ãÖ`À+Ö`À ãÖ|~åÅHÀãÖ QÆ∞q∞QÆ∂_ç# „Ñ¨[Å∞ Ç¨Ï~°¬^è•fi<åÅ∞ KÕâß~°∞. "å~°O^ŒiH©
ˆH\© =∂@ÅÖ’x ã¨`«ºO J#∞Éèí= Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù‰õΩ =zÛOk.
©
C C C
1993.
`å#∞ 'ã¨Éèíº „Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ L<åfl<å?— J#fl J#∞=∂#O =zÛOk ˆH\© Ô~_£ á¶È~üì‰õΩ.
=∞x+≤ Ñ¨â√◊ =ÙHõ<åfl Ç‘Ï#OQÍ „Ñ¨=iÎã∂¨ ,Î ™ê\˜=∞x+≤x F r=OÖËx =ã¨∞=Î ÙÖÏ, Ñ¨xH˜~åx
K≥`«ÎÖÏ K«∂_»@O P"≥∞‰õΩ Pâ◊Û~°ºO Hõey™ÈÎOk. Jã¨Ç¨ÏºO "Õ™ÈÎOk.
`å#∞ Ziy# „Ñ¨ÑÖKåxH©, WÑ¨C_»∞ „Ñ¨`«ºHõΔOQÍ K«∂ã¨∞Î#fl „Ñ¨ÑÖKåxH© #_»∞=∞
q*Ï˝<åxH˜, J*Ï˝<åxH˜ =∞^èŒº L#flO`« `Õ_® LO^ŒxÑ≤™ÈÎOk P"≥∞‰õΩ. Jã¨Å∞ `å#∞ W^ŒO`å
x[OQÍ K«∂™ÈÎO^•? ÖËHõ U^≥<· å ÉèÜ
í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ HõÅ HõO\’O^•? J#fl J#∞=∂#O =™ÈÎOk
P"≥∞‰õΩ.
'W^ŒO`å x["Õ∞— =ÚHõÎãïQÍ J<åfl_»∞ HÍÇ¨"å.
'„Ñü XHõ¯ =ºH©Î `«#^ŒO@∂ F „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# Ñ¨\ ˜+¨ª"≥∞ÿ# Éèí=#OÖ’ LO@∂ „Ñ¨ÑÖKåxfl
K«∂™êÎ_»∞. HÍh P Éèí=Ou ky |Ü«∞@‰õΩ =¿ãÎ, `«#‰õΩ Jã¨ûÅ∞ ÑïK«Ü«∞O ÖËx „Ñ¨ÑÖKåÅ∞
É’Öˇ_»∞ `«# Hõà◊¡ Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ L<åflÜ«∞x J~°÷=∞ø`«∞Ok. h Ñïã≤÷u WÑ¨C_»∞ JÖÏˆQ LOk—
=∞$^Œ∞=ÙQÍ J<åfl_»∞ =∞m¡ ˆH\©x F^•~°∞ã¨∞Î#fl@∞ì.
''HÍh... P =Úã¨ÖÏ"≥∞x K«∂âß#∞. P"≥∞ Hõà◊¡ Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ ‰õÄ`«∞ix J"≥∞iHÍ
Ãã·x‰õΩÅ∞ =∂#ÉèíOQÆO KÕâß~°∞. WÑ¨C_»∞ =∞~À ‰õÄ`«∞ix ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ „áê}ÉèíÜ«∞O=Å¡
KS
`å<Õ ã¨=∞iÊOz =zÛOk. Ñ¶ë`«OQÍ `å#∂ =∂#ÉèíOQÍxH˜ QÆ∞~°~ÚOk. P"≥∞ â◊s~°O g∞^Œ
QÍÜ«∂Å∞ K«∂âß"å?—— P"Õ^Œ#`À ˆH\© Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xO_®~Ú.
O
''#∞"ÕfiO K«∂âß=Ù?—— Jx `«# K˘HÍ¯ qÑ≤Ê K«∂Ñ≤OKå_»∞ HÍÇ¨"å.
BO
J`«x gÑ¨ÙxO_® ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# QÍÜ«∂Å `åÅ∂‰õΩ =∞K«ÛÅ∞<åfl~Ú. ''Wq Ñ¨k¿ÇÏ_Õà◊¡
=Ü«∞ã¨∞Ö’ g∞ J"≥∞iHõ<£ Ããx· ‰õΩÅ∞ <åHõOkOz# ã≤~÷ åã≤Î `åÅ∂‰õΩ P#"åà◊√.¡ QÍºãπ ÃÑÑ· Öπ <·ˇ #£ ∞
HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ =∂ ^Õâ◊O =zÛ# g∞ Ãã·x‰õΩÅ∞ =∂ rq`åÅ`À P_»∞`«∞#fl K≥ÅQÍ\ÏxH˜
O
„Ñü~°∂áêÅ∞ D QÆ∞~°∞ÎÅ∞— J`«x Hõà◊√¡ qã¨∞ÊùeOQÍÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞<åfl~Ú.

C
J"≥∞iHÍ ÖÏ HÍÖËrÖ’ <åºÜ«∞âßGO K«^∞Œ =Ù`«∞#fl Hˆ \©, „á⁄ÃÑã¶ ~¨ ü ã¨ÅÇ¨#∞ J#∞ãïOz,

ES
ÃãÅ=ÙÖ’¡ =∂#= Ç¨Ï‰õΩ¯Å Ñï~°HõΔ} ã¨q∞u |$O^ŒO "≥O@ =zÛOk.

'JHõ¯_» Jã¨Å∞ =∞#∞+¨μÖË Hõ#|_»#Ñ¨C_»∞ =∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å „Ñ¨ã¨H˜Î U=ÚO@∞Ok?—–
EM
D x[O ri‚OK«∞HÀÖËHõáÈ`ÀOk ˆH\©. ÃÑ·QÍ D Ñ¶¨∞’~åxH˜ áêÅÊ_»∞`«∞#flk J"≥∞iHÍ

Ãã·x‰õΩÅ=@O, D „Ñ¨Éèí∞`åfixfl Ñ¨~ÀHõΔOQÍ xÅ∞Ñ¨Ù`«∞#flk, „Ñ¨ÑÖKåxH˜ „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºO
<ÕiÊOKåÅ#∞‰õΩ<Õ `«# ^Õâ◊O, J"≥∞iHÍ<Õ J=@O P"≥∞ ÉèíiOK«ÖËHõáÈ`«∞#flk.
©
''x[O ZÑ¨C_»∂ KÕ^Œ∞QÍ<Õ LO@∞Ok. HÍh HÍeá¶ÈiflÜ«∂ ˆHO„^ŒOQÍ HõÅ J"≥∞iHÍ

Z#s˚ HõOÃÑh ''Ü«Ú<ÀHõÖò—— (Unocal), |~å‡ #∞Oz ^ä•Üü∞ÖÏO_£ =~°‰õÄ xi‡OKÕ 1.2
aeÜ«∞<£ _®Å~°¡ QÍºãπ ÃÑ·ÑπÖˇ·<£#∞ ~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ J"≥∞iHÍ Ãã·x‰õΩÅ#∞ =∂ ^Õâ◊OÖ’H˜
~°Ñ≤ÊOz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op =∂ Ñïã≤÷u =∞iO`« ^Œ∞~°ƒù=∞~°=∞~ÚOk. "åà◊√¡ =∞#∞+¨μÅ∞ HÍ~°∞.
~åHõΔã¨∞Å∞. "åà◊§‰õΩ =∂#=`«fiO ÖË^Œ∞.——
'HÍÇ¨"å— `«# ^Õâ◊ Ãã·x‰õΩÅ QÆ∞iOKÕ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl_»#fl x[O ÉèíiOK« ÖËHõáÈ`ÀOk
ˆH\©. P"≥∞ K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞‰õΩOk.
#"åfi_»∞ HÍÇ¨"å.
''K≥=ÙÅ∞ =¸ã¨∞‰õΩ#flO`« =∂„`å# x[O xâ◊≈|Ì"≥∞ÿáÈ^Œ∞. Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩO>Ë ã¨`«ºO
J^Œ$â◊º"≥∞áÿ È^Œ∞. h‰õΩ `≥Å∞™ê, J"≥∞iHÍ Ããx· ‰õΩÅ∞ "≥\ Kì̃ åH˜s KÕ~ÚOK«∞‰õΩO@∂ ÃÑ>Ëì ÉÏ^èÅŒ ∞
ÉèíiOK«ÖËHõ =∂ `«O„_ç F ~ÀA Z=iH© K≥Ñ¨Ê‰õΩO_® T~˘ke áêiáÈÜ«∂_»∞. J`«_çx
"≥`«∞‰õΩ`«∂ =zÛ# Ãã·x‰õΩÅ∞ =∂ J=∞‡#∞ z`«HõÉÏ^•~°∞, `«<åfl~°∞. P `«#∞flÅH˜ J=∞‡
Xà’¡L#fl Ô~O_»∞<≥ÅÅ <å K≥Öˇ¡Å∞ á⁄~ÚºÖ’ Ñ¨_çOk. J=∞‡ "≥∞^Œ_»∞ z\˜¡ =∞uã≤÷q∞`«O
HÀÖ’Ê~Ú =∞~°}ÕzOk. Z^Œ∞~°∞ uiy# <å‰õΩ Ñ¨\ ˜ì# QÆu Wk. <å`À "≥\ ˜ì KåH˜s
KÕ~ÚOK«∞HÀ"åÅx K«∂âß~°∞. `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl#∞. JÑ¨Ê\˜#∞Op áÈ~å@O [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞.
J=HÍâ◊O ^˘iH˜#Ñ¨C_»ÖÏ¡ J"≥∞iHÍ Ãã·x‰õΩÅ#∞ Ç¨Ï`«=∂~°∞ã¨∞Î<åfl#∞. ÃÑ·Ñ¨ÙÖˇ·#∞ÃÑ· ^•_çKÕã≤
zHÍ‰õΩ Ñ¨~°∞ã¨∞Î<åfl#∞. J"≥∞iHõ#¡#∞ =∞#∞+¨μÅ „áê}ÏÅ∞ áÈ=@OHõ<åfl _»|∞ƒ #+¨ìO Z‰õΩ¯=
KS
ÉÏkèã¨∞ÎOk—— =ºOQÆºOQÍ #"åfi_»∞ HÍÇ¨"å.
O
''HÍh WÖÏ Ç≤ÏOã¨‰õΩ kQÆ@O =Å¡ #∞=Ùfi "åà◊¡‰õΩ ^˘iH˜`Õ x#∞fl K«O¿Ñ™êÎ~°∞——.
BO
''"≥\ ˜ìKåH˜s KÕã¨∂Î |uˆHHõ<åfl K«¿ãÎ "Õ∞Å∞ Hõ^•! HõhãÖ Ñ¨k=∞Okx K«OÑ≤ K«zÛ#
`«$Ñ≤Î J~Ú<å q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.——
''HÍh K«\ÏìÅ∞... <åºÜ«∞™ê÷<åÅ∞....——
O
ˆH\© =∂@Å‰õΩ =∞^èŒºÖ’<Õ J_˘¤ã¨∂Î...

C
ES
''J=hfl _»|∞ƒ#fl "åà◊√¡ <Õ~åÅ∞ KÕã≤ `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx J=∂Ü«∞‰õΩÖÏ¡ á¶ÈAÅ∞ ÃÑ>ËOì ^Œ∞HÀãÖ
U~°Ê~°K«∞‰õΩ#flq. <åÖÏO\˜ ¿Ñ^Œ"å_»∞ <åºÜ«∞™ê÷#O ^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ ‰õÄ_® áÈÖË_»∞. "≥o¡<å
<åºÜ«∞O á⁄O^ŒÖË_»∞—— J<åfl_»∞ HÍÇ¨"å. ˆH\© =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
EM
=∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å QÆ∞iOz `å#∞ Ñïâ’^èŒ# „áê~°OaèOz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op `«=∞ ^ŒÜ«∞hÜ«∞

QÍ^äŒÅ∞ qxÑ≤ã¨∂Î, „Ñü"å~°∂ z=~À¡ 'HÍÇ¨"å—#∞ HõÅ==∞x ã¨ÅÇ¨ Wã¨∂Î =KåÛ~°∞. ZO^Œ∞HÀ
©
WÑ¨C_»∞ J~°÷=∞~ÚOk P"≥∞‰õΩ. HÍÇ¨"å =∂@Å∞ qO@∂O>Ë P"≥∞‰õÄ Hõã≤ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.

J"≥∞iHõ#¡#∞ TK«HÀ`« HÀÜ«∂Å#flO`« P"Õâ◊O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. `å#∞ K«^Œ∞=Ù`«∞#fl K«\ÏìÅ∞
ZO^Œ∞‰õÄ Ñ¨xH˜~å=#fl PÖ’K«# |ÅÑ¨_»∞`ÀOk.
C C C
J"≥∞iHÍ uiy=zÛ# ˆH\© ã≤÷q∞`«OQÍ LO_»ÖËHõáÈ`ÀOk. P"≥∞ =∞kÖ’ `å#∞ K«∂ã≤#

ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# x*ÏÖË "≥∞^ŒÅ∞`«∞<åfl~Ú. K«^Œ∞=ÙÃÑ· ^Œ$+≤ì ˆHO„nHõiOK«ÖËHõáÈ~ÚOk. `«#Ö’
~°QÆ∞Å∞`«∞#fl "Õ^Œ##∞ „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü =ÚO^Œ∞ "≥à◊¡QÆH˜¯Ok. PÜ«∞# qx #"åfi_»∞.
''„Ñ¨ÑÖK«O su Jk. |Å=O`«∞_»∞ |ÅÇ‘Ï#∞_çx ^ÀK«∞‰õΩO\Ï_»∞. |ÅÇ‘Ï#∞_»∞ `å#∞
|Å=O`«∞_≥·#Ñ¨C_»∞ `«#HõO>Ë |ÅÇ‘Ï#∞_çx ^ÀK«∞‰õΩO\Ï_»∞. ÃÑ^ŒÌ KÕÑ¨ z#fl KÕÑ¨ÖÏO\ñ
„Ñ¨ÑÖK«O—— J<åfl_»∞.
PÜ«∞# =∂@Å∞ ˆH\©H˜ ™êO`«fi# x=fiÖË^Œ∞. WO`« ÃÑ^ŒÌ „Ñ¨*Ï™êfi=∞ºOÖ’, J"≥∞iHÍ
HõOÃÑhÅ∞ W`«~^° âÕ ßÖ’¡ KÕ¿ã J<åºÜ«∂Å#∞ Z^Œ∞~˘¯<Õ xÜ«∞=∞O ÖËHáõ È=@O ZO`« J<åºÜ«∞O!
~å„uO|=à◊√¡ P"≥∞ 'ÖÏ— Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ u~°ˆQã≤Ok. z=iH˜ 1789Ö’ J"≥∞iHÍ HÍO„ÔQãπ
P"≥∂kOz# 'ZeÜ«∞<£ \Ï~üì ÔH¡~Ú"£∞û PH±ì— P"≥∞ ^Œ$+≤ìÖ’ Ñ¨_çOk (Alien Tort Claims
Act).
"Õˆ~ ^ÕâßÅÖ’ J"≥∞iHõ#∞¡ [i¿Ñ <Õ~åÅ#∞ J"≥∞iHÍ HÀ~°∞ìÅÖ’ qKåiOz tH˜ΔOK«=K«∞Û
KS
D K«@ìO =Å¡. P"≥∞ Zyi QÆO`Õã≤Ok.
''Hõ+¨ìO. QÆ`« Ô~O_»∞ =O^ŒÅ Uà◊√¡QÍ D K«\Ïìxfl LÑ¨Ü≥∂yOz# "å~°∞ ÖË~°∞. ÃÑ·QÍ
O
|ÚA=ÙÅ∞ HÍ"åe—— J<åfl_»∞ „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü.
BO
ˆH\© "≥O@<Õ |~å‡ „Ñ¨Ü«∂}"≥∞ÿOk.
C C C
O
P"≥∞ =∂@Å∞ qx ÃÑ^ŒÌQÍ #"åfi_»∞ HÍÇ¨"å.

C
''ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. P HõOÃÑhH˜ _»|∞ƒOk. =∞# ^ŒQÆæ~° ^•i„^Œº=ÚOk. "åà◊¡`À HÀ~°∞ìÖ’¡

ES
=∞#O `«ÅÑ¨_»QÆÅ=∂?—— J_çQÍ_»∞.

''QÆÅO. <Õ#∞ g∞ `«~Ñ° Ù¨ # HÀ~°∞Öì ’ Hˆ ã¨∞ "Õ™êÎ#∞. #∞=Ùfi <å‰õΩ |ÚA=ÙÅ∞ ãÖáêkOKåe——
EM
Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ JOk ˆH\©.

''=∂‰õΩ #∞=Ùfi ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ#O>Ë HÍ^Œ##∞...HÍh...——
©
''K«∂_»∞ HÍÇ¨"å. #∞=Ùfi ™êÜ«Ú^èŒáÈ~å@O [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl=Ù. UO ™êkèã¨∞Î<åfl=Ù? "åà◊¡

^ŒQ~æÆ ° J`«ºO`« P^è∞Œ xHõ =∂~°}ÏÜ«Ú^è•Å∞<åfl~Ú. h ^ŒQ~æÆ ° Ug∞ÖË=Ù. J~Ú<å áÈ~å_»∞`«∞<åfl=Ù.
ÔQÅ=ÖË#x `≥eã‘ áÈ~å_»∞`«∞<åfl=Ù. HÍh D K«@ìO ã¨Ç¨Ü«∞O`À =∞#O ÔQÅ=K«∞Û. "åà◊¡^ŒQÆæ~°
_»|∞ƒOk. =∞#"≥·Ñ¨Ù <åºÜ«∞O LOk. <åºÜ«∂xflKÕÛ K«@ìO LOk. h ™êÜ«Ú^èŒ áÈ~å@OÖ’
QÔ Å∞™êÎ=∞#fl Pâ◊Ö^Ë ∞Œ . <å âßOuÜ«Ú`« <åºÜ«∞áÈ~å@OÖ’ QÔ Å∞™êÎ=∞#fl Pâ◊ LOk—— #=∞‡HõOQÍ
JOk ˆH\©.
"≥∞~°∞ã¨∞Î#fl P"≥∞ Hõà◊¡Ö’¡H˜ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞ HÍÇ¨"å.
C C C
'UeÜ«∞<£ \Ï~üì ÔH¡~Ú"£∞û— g∞^Œ ˆH\© ~åã≤# sÃãiÛ ¿ÑÑ¨~°∞ K«∂ã≤ „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü #"åfi_»∞.
''h‰õΩ U „ˆQ_£ Wã¨∞Î<åfl#∞. HÍh D ã¨∂„`«OÃÑ· HÀ~°∞ìÖ’ Z=~°∂ ˆHã¨∞ "ÕÜ«∞~°∞—— J<åfl_»∞.
''<Õ#∞ "Õã¨∞Î<åfl#∞, D ~À*Ë—— ^Œ$_è»OQÍ K≥Ñ≤ÊOk ˆH\©.
C C C
J"≥∞iHÍÖ’ ãÖK«Å#O ã¨$+≤ìOzOk ˆH\© ˆHã¨∞. P~°OÉèíOÖ’ ˆH\© J#=ã¨~°OQÍ

Ñä¡ã≤\ ©HÀãÖ ˆHã¨∞ "Õã≤O^Œx Ü«Ú<ÀHõÖò ãÖã¨÷ "åkOzOk. `«#‰õΩ#fl â◊H˜Î`À „Ñ¨™ê~°
=∂^èŒº=∂ÅÖ’ ˆH\©x qÅ<£QÍ z„uOzOk. `å=Ú |~å‡ „Ñ¨[Å#∞ ZO`«QÍ Jaè=$kú
KÕã¨∞Î<åfl"≥∂ g_çÜ≥∂Å∞ fã≤ K«∂Ñ≤Ok. „Ñ¨[Å WO@~°∂fi ºÅ∞ „Ñ¨™ê~°O KÕã≤Ok.
"åi „Ñ¨Kå~° `«∞á¶ê#∞‰õΩ ˆH\© K≥^Œ~°ÖË^Œ∞.
KS
'HÍÇ¨"å— ã¨Ç¨Ü«∞O`À XHõ\ÁHõ\ ˜QÍ |ÚA=ÙÅ#∞ |Ç≤Ï~°æ`«O KÕÜ«∞™êyOk. ÖÏÉèÏÅ
Pâ◊Ö’ =∂#= „áê}ÏÅ#∞ zÅ¡~° ÃÑO‰õΩÖÏ¡ áê~°"Õã¨∞Î#fl "≥·<åefl xHõ¯zÛQÍ „Ñ¨^Œi≈OzOk.
O
J"≥∞iHÍ |Ç¨ïà◊*Ïu K«=Ú~°∞ ãÖã¨÷`À `«ÅÑ¨_ç# =∞Ç≤Ïà◊QÍ ˆH\©x Ñ¨„uHõÅ∞
BO
Jaè=i‚OK«™êQÍ~Ú.
C C C
O
#=O|~ü, 1996.
C
ˆH\©, HÍÇ¨"åÅ∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. HÀ~°∞ìÖ’ ˆHã¨∞ #_»∞ã¨∂Î<Õ LOk.

ES
C C C
EM
=∂iÛ 2005.
"≥∂QÆQÍ<Õ á¶È<≥uÎOk ˆH\©.
P "≥·Ñ¨Ù#∞Oz Ü«Ú<ÀHõÖò ÖÏÜ«∞~ü ã¨fi~°O qxÑ≤OzOk.
©
''ˆH\© D ˆHã¨∞ =kÖË^•ÌO. "Õ∞O B\ÏÑ¶π HÀ~°∞ì Ãã\˜Öò"≥∞O\ò‰õΩ ã≤^ŒúO.——

''Ç¨ï„ˆ~—— JizOk ˆH\© HÍÇ¨"å#∞ H“yeOK«∞‰õΩO@∂.
''=∞#O ÔQeKåO. =∞#‰õΩ <åºÜ«∞O [iyOk—— #$`«ºO KÕÜ«∞™êyOk ˆH\©.
C C C
`«=∞ Ãã·x‰õΩÅ =Å¡ #+¨ìO [iy# ‰õΩ@∞OÉÏÅ‰õΩ #+¨ì ÑïÇ¨~°O K≥e¡Oz, „QÍ=∂Ö’¡
Ñ¨Ù#~å"åãÖ HõeÊOKÕO^Œ∞‰õΩ HõOÃÑh XÑ¨C‰õΩOk. `«=∞ HõOÃÑhÖ’ Ñ¨xKÕ¿ã Ñ¨x"åiH˜ q^Œº,
P~ÀQÆº =ã¨`«∞Å#∞ HõeÊOKÕO^Œ∞‰õΩ JOwHõiOzOk.
„Ñ¨ã¨∞Î`«O – ˆH\©, HÍÇ¨"åÅ∞ "Õ∞sÖÏºO_£Ö’ LO@∞<åfl~°∞.
„Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ÎOQÍ "≥#∞Hõ|_ç# ^ÕâßÅÖ’ J„QÆ~å*ÏºÅ∞ LÅ¡OÑ¶≤∞ã¨∞Î#fl =∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å
"≥·Y~°∞Å‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ "å~°∞ >ˇÿÅ~ü=O\˜ "åi`À Hõeã≤ áÈ~å@O ™êyã¨∞Î<åfl~°∞. Jk
K«@ì|^Œú"≥∞ÿ# áÈ~å@O.
''Z=Ô~·<å =∞#ÃÑ· ™êfis KÕã¨∞Î<åfl~°O>Ë `«Ñ¨C"å_çk HÍ^Œ∞. "˘Oy "å_çx ™êfis
KÕÜ∞« xã¨∞#Î fl =∞#k P `«ÑC¨ . JO^Œ∞Hˆ „Ñü"å~°∂ q^•º=O`«∞Å∞ HÍ"åe. `«=∞ Ç¨Ï‰õΩ¯ÅHÀãÖ
<åºÜ«∞|^Œú"≥∞ÿ# áÈ~å@O ™êyOKåe. <åºÜ«∞O ZÑ¨C_»∂ JÖÏO\˜ "åi Ñ¨HΔÍ<Õ xÅ∞ã¨∞ÎOk——
JO@∞Ok ˆH\© qâßfiãÖQÍ.
T
KS
O
BO
O
C
ES
EM
©
`«_ç Wã¨∞HõÖ’ Ñ¨Óz# Ñ¨Ù=Ùfi!
`«# ~°K«# ^•fi~å ãÖ`å<åxfl HÀÖ’Ê~Ú# `«e¡^ŒO„_»∞Å
Hõhfl~°∞ `«∞_çz# ~°K«~Ú`« Hõ^äŒ.
KS
_çÃãO|~ü 6, 1994
O
BO
PHÍâ◊O #∞Oz "≥∞`«Î\ ˜ =∞Öˇ¡ ˆ~‰õΩÅ∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ ‰õΩ~°∞ã¨∞Î#fl@∞ì =∞OK«∞ ‰õΩ~°∞™ÈÎOk.
P =∞OK«∞#∞ PáêºÜ«∞OQÍ PÇ¨fixã¨∞Î#fl@∞ì K«Å¡\ ˜QÍe g™ÈÎOk.
K«Å¡^Œ<åxH˜ tÅ J~ÚáÈ~Ú#@∞ì „Ñ¨Hõ$u ã¨~°fiO Hõ^ŒÅÖË#@∞ì xãÎ̈|ÌOQÍ LOk. K≥@¡hfl
O
=∞Öˇ¡Å =Úã¨∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. ^•~°O`å `≥Å¡\ ˜ "≥∞`«Î\ ˜ =∞OK«∞=∞Öˇ¡ u"åpÖÏ Ñ¨~°K«∞‰õΩx

C
LOk. JO`« K«eÖ’ ‰õÄ_® XHõ~˘Hõ~°∞QÍ =ã¨∞Î#fl „Ñ¨[Å#∞ K«∂ã¨∞Î#fl iK«~ü¤ áêÖò W"å<£û
=∞#ã¨∞û Lá⁄ÊOyOk.
ES
U ~°K«~Ú`«‰õÄ ÅaèOK«x Ñ¨Ù~°™ê¯~°O Wk!

EM
~°K«# ^•fi~å ã¨=∂*Ïxfl =∂ˆ~ÛÜ«∞@O ~°K«~Ú`« Ñ¨x HÍ^Œ∞. ã¨=∂[OÖ’ =∂~°∞Ê

c*ÏÅ#∞ <å\˜ PÖ’K«#ÅH˘Hõ kâ◊x=fi@O ~°K«~Ú`« ÉÏ^èŒº`« JO\Ï~°∞. `«# ÉÏ^èŒº`« `å#∞
ã¨„Hõ=∞OQÍ x~°fiÇ≤ÏOKå##fl ÉèÏ=# W"å<£‰õΩ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
©
~°K«~Ú`« `«# ~°K«#ÅÖ’ ã¨=∂*Ïxfl „ÑüaOa™êÎ_»∞. ã¨=∂[OÖ’x P"ÕâßÅ#∞,

P#O^•Å#∞, Pâ◊, x~åâ◊Å#∞ `«#Ö’ ^Œi≈Oz, `«# ~°K«#Ö’ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. J`«x
~°K«#Å∞ áê~î°‰õΩÅ JO`«~°OQÍÅ#∞ ã¨Ê $tOz, =∂#= rq`«OÖ’x =∂i‡Hõ`«#∞ "åi
„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù‰õΩ `≥™êÎ~Ú. "åi ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi xÅ∞Ñ¨Ù`å~Ú. "åi HõO@ HÍˆ~ h\˜x
`«∞_»∞™êÎ~Ú.
W"å<£û =∞kÖ’ ~°Hõ~°HÍÅ PÖ’K«#Å∞ K≥Åˆ~QÆ∞`«∞<åfl~Ú. x[O, `«# ~°K«# `«##∞
`å#∞ J~°÷OKÕã¨∞H˘<Õ „Ñ¨Ü«∞`«fl Ñ¶ë`«O. HÍh Jk WO`« =∞OkH˜ ™êO`«fi# Hõey™ÈÎO^ŒO>Ë
JO`«Hõ<åfl UO HÍ"åe?
x*ÏxH˜ `å#∞ ~°zOKÕ@Ñ¨C_»∞ W@∞=O\˜ ã¨ÊO^Œ# Åaèã∞¨ OÎ ^Œx TÇ≤ÏOK«Ö^Ë ∞Œ . W"å<£û‰õΩ
QÆ`«O QÆ∞~°∞Î‰õΩ=zÛOk.
C C C
'<å#flH˜ =∞# g∞^Œ „¿Ñ=∞ÖË^Œ∞. ZÑ¨C_»∂ |Ü«∞>Ë u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞— <åÅ∞ˆQà◊¡ Pbã¨<£

JHõ¯ *ˇ<åfl`À JOk.
LeH˜¯Ñ¨_®¤_»∞ W"å<£û. ^Œ∞Ñ¨Ê\˜ H˘kÌQÍ `˘ÅyOz ^˘OQÆ`«#OQÍ K«∂âß_»∞.
Ñ≤Å¡e^ŒÌ~°∂ U^À P_»∞‰õΩO@∂ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
'U"≥∂<Õ. <å‰õÄ¯_® JÖÏˆQ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍh |Ü«∞@ uiy`Õ<Õ _»|∞ƒÖÁ™êÎÜ«∞@.
JO^Œ∞Hõx |Ü«∞@ u~°∞QÆ∞`å_»@— Pˆ~à◊¡ *ˇ<åfl PiO^•ÖÏ K≥Öˇ¡eH˜ ã¨=∂^è•#O WzÛOk.
KS
'=∞i JO^Œi <å#flÅ∂ |Ü«∞@ u~°∞QÆ∞`å~å? _Õq_£ "åà◊¡ <å#fl ™êÜ«∞O„`«O HÍQÍ<Õ
WO\˜H˜ =KÕÛ™êÎ~°∞ Hõ^•?— ãÖ^ÕÇ¨xfl "≥e|∞zÛOk Jbã¨<£.
O
'J=Ù#∞. _Õq_£, "åà◊¡ <å#fl W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ „>ˇH˜¯OQ∑ ÔHàÏÎ~°∞. Ñ≤H˜flH±Å‰õΩ "≥àÏÎ~°∞.
BO
P_»∞‰õΩO\Ï~°∞. <å‰õÄ¯_® <å#fl`À É’Öˇ_»xfl Hõ|∞~°∞¡ K≥áêÊÅx LO@∞Ok. É’Öˇ_»xfl P@Å∞
P_®Åx LO@∞Ok. WkQÀ JÑ¨C_»∞ D _®_ô`À P_»`å, =∂\Ï¡_»`å— `«# ÉÁ=∞‡#∞
K«∂Ñ≤OzOk *ˇhfl.
O
'<åH˜=fi"Õ. <Õ#∂ _®_ô`À P_»`å— JO@∂ P ÉÁ=∞‡#∞ PáêºÜ«∞OQÍ JO^Œ∞‰õΩOk

C
Pbã¨<£.
ES
W^ŒO`å ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅOQÍ K«∂ã¨∞Î#fl W"å<£û Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk. aQÆæ~°QÍ

U_»"åÅxÑ≤OzOk. "åi^ŒÌih Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩx, g∞~°∞ '<å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨Ù `«∞#HõÅ∞.
EM
<å rq`«OÖ’ <å‰õΩ ÅaèOz# J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =~åÅ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <åÃÑ· ‰õΩiÑ≤Oz#

Hõ~°∞}~°ã¨ „Ñ¨"åÇ¨Å∞— Jx "åiH˜ q=iOKåÅxÑ≤OzOk.
'™êÖòìÖËH± ã≤\ ©—Ö’ F „Ñ¨Kå~° ãÖã¨÷Ö’ Zy˚‰õÄº\˜"£QÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl W"å<£û ~ÀA‰õΩ 18
©
QÆO@Å∞ Ñ¨x KÕ™êÎ_»∞. PÑ¶‘ã¨∞‰õΩ "≥o§# `«~°∞"å`« ZO`«QÍ Ñ¨xÖ’ =ÚxyáÈ`å_»O>Ë, WO\˜H˜
uiy =KÕÛ =~°‰õÄ `å#∞ =∞x+≤x Jx QÆ∞~°∞Î‰õΩ~å^Œ∞. XHÀ™êi ÉèÏ~°º Ñ≤Å¡Å "≥ÚÇ¨Å∞
<≥ÅÅáê@∞ K«∂¿ã J=HÍâ◊O ÅaèOK«^Œ∞.
'W@∞=O\˜ rq`«O HÍ^Œ∞ <Õ#∞ HÀ~°∞‰õΩ#flk— Jx Z<Àfl=∂~°∞¡ J#∞‰õΩO@∂ LO\Ï_»∞.
HÍh JO`«Ö’<Õ Ñ¨x XuÎ_ç Jxfl PÖ’K«#Å#∂ `«iq∞"Õã¨∞ÎOk.
HÍh WÑ¨C_»∞ Ñ≤Å¡Å =∂@Å∞ q#fl `«~°∞"å`« `åh L^ÀºQÆOÖ’ Ñ¨_ç `«#‰õΩ `å#∞
^Œ∂~°=∞=@"Õ∞ HÍ^Œ∞ `«# "åiH© ^Œ∂~°=∞=Ù`«∞<åfl_»h J~°÷=∞=Ù`ÀOk. =ÚYºOQÍ `å#∞
„áê}„Ñ¨^ŒOQÍ „¿Ñq∞OKÕ `«# ãÖ`å<åxH˜...
J`«x PÖ’K«# JHõ¯_Õ PyáÈ~ÚOk.
ÃÑH· ˜ K«∂Ñ¨x^Õ ÃÑ^Œ"Ì åiH˜ Ãã`· O« J~°O÷ HÍx '„¿Ñ=∞— Ñ¨ãÑ≤ Å≤ Å¡ ∞ ZÖÏ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞?
`å#∞ "åix `«# „áê}ÏÅHõ<åfl q∞#flQÍ „¿Ñq∞ã¨∞Î#fl@∞ì ZÖÏ `≥eÜ«∞K≥áêÊe?
'ÉÏ|∂...PÑ¶‘ã¨∞H˜ >ˇÿ"≥∞ÿOk. WÑ¨Ê\˜ˆH g∞ ÉÏã¨∞ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ á¶È#∞KÕâß_»∞— =ÚO^Œ∞
QÆkÖ’Oz JizOk J`«x ÉèÏ~°º.
W"å<£ xâ◊≈|ÌOQÍ =∞OK«O kQÍ_»∞.
Ñ≤Å¡e^ŒÌ~°∂ P_»∞`«∞#fl P@ PÑ≤ Éˇ^Œ∞~°∞`«∞#fl Hõà◊¡`À J`«x"≥·Ñ¨Ù K«∂âß~°∞.
W"å<£û "åà◊§ "≥·Ñ¨Ù J_»∞QÆ∞Å∞ "Õâß_»∞.
"åà◊√¡ "≥#‰õΩ¯ `«QÍæ~°∞.
J`«x QÆ∞O_≥ HõiyáÈ~ÚOk. QÆ|QÆÉÏ |Ü«∞@‰õΩ #_çKå_»∞.
KS
C C C
O
PÑ¶‘ã¨∞Ö’ ã≤÷q∞`«OQÍ ‰õÄ~ÀÛÖËHõáÈÜ«∂_»∞. Ñ¨xÃÑ· ^Œ$+≤ì xÅÑ¨ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
BO
J`«_ç K≥=ÙÖ’¡ Ñ≤Å¡Å =∂@ÖË „Ñü^èŒfixã¨∞Î<åfl~Ú. J`«_ç Hõà◊¡ =ÚO^Œ∞ `«#x K«∂ã≤
Éˇki# Ñ¨ã≤ =^Œ<åÖË xÅ∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
J`«_çH˜ `«# ÉÏÅºO QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.
O
W"å<£û <åÅ∞ˆQà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ F™êi `«# `«e¡ U_»=@O K«∂âß_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Ô~O_Õà◊¡
C
„H˜`«O Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ K«xáÈ~Ú# 'h K≥Öˇ¡Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk— JOk J=∞‡.

ES
HÍh '<å#fl U_»=@O ZÑ¨C_»∂ K«∂_»ÖË^Œ∞— J<åfl_»∞ W"å<£û.

'<å#flH˜ "Õˆ~ Ñ¨#∞Å∞ É’Öˇ_»∞<åfl~Ú— JOk J=∞‡ =ÚHõÎãïQÍ.
EM
ZO^Œ∞HÀ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ ÉÏÅºOÖ’x P ãÖÑ¶¨∞@# W"å<£ûH˜ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.

áÈ~Ú# áêÑ¨#∞ `«ÅK«∞‰õΩx D<å\˜H© J=∞‡ ‰õΩ=ÚÅ∞`ÀOk. HÍh <å#fl `«# ÉÏ^èŒx
©
Ñ¨xÖ’ ^•KÕâß~°∞. JÖÏQÆx <å#fl‰õΩ ÉÏ^èŒÖË^ŒxHÍ^Œ∞. HÍh `«=∞ "Õ^Œ##∞ =º‰õΩÎÅ∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ
q^è•#"Õ∞ "Õ~°∞QÍ LO@∞Ok. D q^è•<åÖË JáÈÇ¨ÏÅ∞ Hõey™êÎ~Ú.
PÖ’zOK«™êQÍ_»∞ W"å<£û. WO`«Ö’ J`«x ^Œ$+≤ì P ^Œ$â◊ºOÃÑ· Ñ¨_çOk.
H˜\ ˜H© Z^Œ∞~°∞QÍ ã¨‡âß#O LOk. JO^Œ∞ˆH P "≥·Ñ¨Ù K«∂_»_»∞ W"å<£û. HÍh ZÑ¨C_»∞ P
"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤<å P"≥∞ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
~ÀE W^Õ ã¨=∞Ü«∂xH˜ =ã¨∞ÎOk. F ã¨=∂kè ^ŒQÆæ~° Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞K«ÛùO LOz "≥à◊√ÎOk.
Jk K«∂ã¨∞Î#fl W"å<£ûÖ’ W<åflà◊¥¡ HõÅQÆx ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO HõeyOk. QÆ|QÆÉÏ PÑ¶‘ã¨∞
=^Œe P "≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞.
P"≥∞ Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞K«ÛùO LOKÕk ã¨=∂kè ^ŒQÆæ~°HÍ^Œ∞. F Ñ¨ÓÅK≥@∞ì ^ŒQÆæ~°.
'W^Õq∞\˜?— J_çQÍ_»∞ P"≥∞x.
=$^•úÑ¨ºO`À =ÚYO =Ú_»`«Å∞ Ñ¨_ç=ÙOk. #_»∞O =OyáÈ~ÚOk. HÍh P"≥∞ Hõà◊§Ö’¡
"Õ^Œ# ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤™ÈÎOk.
'Ñ¨Ù\˜ì# Ñ¨k ~ÀAÅˆH JÉÏƒ~Ú K«xáÈÜ«∂_»∞. P =Ü«∞ã¨∞Ö’"åiH˜ ã¨=∂^èŒ∞Å∞ Hõ@ìO.
"åix QÆ∞~°∞ÎOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ zÇ¨flÅ∞O_»=Ù. JO^Œ∞ˆH D K≥@∞ìÖ’
JÉÏƒ~Úx K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞. |uH˜ LO>Ë WÑ¨Ê\˜H˜ 38 Uà◊¡ "å_»ÜÕ∞º"å_»∞. D K≥@∞ìÖÏˆQ
Ñ¨ÓÅ∞, Ñ¨à◊¡`À PÅ~åˆ~"å_»∞— JOk.
P"≥∞ =∂@Å∞ q#fl W"å<£û =∞kÖ’ XHõ "Õ^Œ<å gzHõ L"≥fi`«∞Î# ZQÆã≤Ok. XHõ
PÖ’K«# q^Œ∞º^•…`«OÖÏ `åHÕk.
KS
=∞#∞+¨μÅ =∞#ã¨∞ûÅÖ’ Zxfl "Õ^Œ#Ö’! =∂#= „¿Ñ=∞ Zxfl qaè#fl ~°∂áêÅÖ’
=ºHõÎ=∞=Ù`ÀOk!
O
WÅ∞¡ KÕi# W"å<£û ~å„`«O`å x„^ŒáÈÖË^Œ∞. J`«x =∞#ã¨∞ûÖ’ U^À ãÖÑ¶¨∞~°¬}
BO
[~° ∞ QÆ ∞ `ÀOk. Ç¨ Ï $^Œ Ü « ∞ Ö’`« ∞ Ö’¡ =∞^ä Œ # O K≥ Å ˆ ~ QÆ ∞ `ÀOk. P"Õ ^ Œ # J~° ‚ = "≥ ∞ ÿ
ZQÆÃãQÆã≤Ñ¨_»∞`ÀOk.
O
C C C
C
`«# =∞#ã¨∞ûÖ’x "Õ^Œ#‰õΩ JHõΔ~°~°∂ÑÖ W"åfiÅx W"å<£û x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

=∂@ÅÖ’ K≥Ñ¨ÊÖËxk ~°K«#Ö’ „ÑüaOaOz `«# Ñ≤Å¡Å‰õΩ JOkOKåÅx x~°‚~ÚOKå_»∞.
ES
Ñ¶ë`«OQÍ 'k „H˜ã¨ì=∞ãπ ÉÏH±û— J<Õ #=Å ~åâß_»∞. x*ÏxH˜ Jk #=Å J<ÕHõ<åfl
EM
`å<≥iy# rq`« J#∞Éèí"åÅ ™ê~åxfl qâı¡+≤Oz „Ñ¨^Œi≈Oz# ~°K«# J#=K«∞Û.

JO^Œ∞Ö’ F `«O„_ç LO\Ï_»∞. L^ÀºQÆOÖ’ Ñ¨_ç ÉèÏ~°º Ñ≤Å¡Å#∞ qã¨‡i™êÎ_»∞. J`«x
^Œ$+≤ì ZO`«¿ãÑ¨Ó _»|∞ƒÃÑ·<Õ LO@∞Ok. WO`«Ö’ XHõ~ÀA =ÚÃÑ·Ê Uà◊¡ „H˜`«O K«xáÈ~Ú#
©
JÉÏƒ~Ú HÀãÖ D<å\˜H© ^Œ∞ódã¨∞Î#fl =$^Œú =∞Ç≤Ïà◊#∞ HõÅ∞™êÎ_»∞. ^•O`À J`«xH˜ =∂#=
ãÖ|O^è•Å „áê=ÚYºO J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ U _»|∂ƒ =∞#∞+¨μÅ =∞^èŒº <≥ÅH˘#fl
J#∞~åQÍxH˜ ãï`«∂QÆ^Œx J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.
`«#∞ L<åfl J<å^äŒÖÏ ÉèÏqOK«∞‰õΩO@∞#fl Ñ≤Å¡ÅÃÑ· J#∞~åQÆO ‰õΩiÑ≤™êÎ_»∞. =∞Oz
Éèí~°ÎQÍ, `«O„_çÖÏ xÅ∞™êÎ_»∞.
Wn P #=Å Hõ^äŒ.
#=Å z=~À¡ P =$^Œú =∞Ç≤Ïà◊ Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞KåÛxfl K≥@∞ì^ŒQÆæ~° LOz#@∞ì HÍHõ ÉÏÅ^Õ=^Œ∂`«
q„QÆÇ¨ÏO =^ŒÌ LOz#@∞ì =∂~åÛ_»∞.
#=Å Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~°∞"å`« =∞m¡ K«^Œ∞=Ù‰õΩO@∂O>Ë J<ÕHõ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ W"å<£û
Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ HõkÖÏ~Ú.
XHÀ™êi 'Wk ~åã≤Ok <Õ<Õ<å?— Jx Pâ◊Û~°ºáÈÜÕ∞"å_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞. ZÖÏQÆ~Ú`Õ
™êÖˇÑ¨Ù~°∞QÆ∞ `«#Ö’Oz J#O`«"≥∞ÿ# ^•~åÅ∞ ã¨$+≤ìã¨∂Î QÆ∂_»∞ JÅ∞¡`«∞O^À. JÖÏˆQ
JO`«~°∞‡Y∞_»~Ú# =ºH˜ÎH˜ `«#Ö’ ^•QÆ∞<åflÜ«∞x `«#ˆH `≥eÜ«∞x =∞Ç¨^Œ∞ƒù`« „Ñ¨ÑÖKåÅ∞
HõxÑ≤™êÎÜ«∞x J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
C C C
„H˜ã¨ì=∞ãπ~ÀA `«#∞ ~åã≤# #=Å#∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅO^ŒiH© K«kq qxÑ≤OKå_»∞

W"å<£û. P #=Å#∞ tâ◊√=ÙQÍ<Õ =∞~°}Õz# ™È^ŒiH˜ JOH˜`«q∞KåÛ_»∞.
#=Å Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞ºãïH˜ J`«x `«e¡ Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xeKå~Ú. ‰õÄ`«∞o¡^ŒÌ~°∂ W"å<£ûx
KS
Ñ¨@∞ì‰õΩx Éè’~°∞=∞<åfl~°∞. W"å<£û `«O„_ç xâ◊≈|ÌOQÍ QÆk =^Œe "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
"åà◊¡ ã¨ÊO^Œ# K«∂ã≤# W"å<£û‰õΩ <À@ =∂@ ~åÖË^Œ∞.
O
#=Å q#fl W"å<£ q∞„`«∞Å∞ P #=Å#∞ l~åH±û f~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. "åà◊√¡ "åà◊¡
BO
q∞„`«∞ÅH© #=Å QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞.
WÖÏ XHõi^•fi~å =∞~˘HõiH˜ #=Å QÆ∞iOz `≥eÜ«∞™êyOk. "å~°O^Œi L`åûÇ¨ÏO
O
K«∂ã≤# W"å<£û #=Å#∞ „Ñ¨K«∞~°}Hõ~°ÎÅ‰õΩ ÑÖáê_»∞. "å~°O`å u~°ã¨¯iOKå~°∞. z=iH˜ P

HÍÅhÖ’x „Ñ¨[ÅO`å K«O^•Å∞ "Õã¨∞‰õΩx #=Å#∞ „Ñ¨K«∞iOKå~°∞. PQÆã¨∞ì 1993# 8000
C
HÍÑ‘Å∞ =Ú„kOKå~°∞. P `«~°∞"å`« [iyOk TÇ¨ÏHõO^Œxk.

ES
#=O|~ü HõÖÏ¡ =∞m¡ #=Å =Ú„kOKåeû =zÛOk. #=Å J=∞‡HÍÅ∞ K«∂ã≤# ÃÑ^ŒÌ
ÃÑ^ŒÌ Ñä¡+¨~°∞¡ W"å<£û "≥O@ Ñ¨_»™êQÍ~°∞.
EM
JO`ÕHÍ^Œ∞, g@xfl\˜h q∞Oz ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞Op W"å<£û‰õΩ L`«Î~åÅ∞

~å™êQÍ~Ú.
©
P #=Å K«kq# `«~°∞"å`« `«=∞‰õΩ `«=∞ =∞~°}Õz# ãÖ`å#O [˝Ñ≤ÎH˜ =zÛO^Œx

ZO`À =∞Ok ÉÏ^èŒ`À ~åÜ«∞™êQÍ~°∞.
WO`«Ö’ =∞~À qz„`«O [iyOk.
#=Å K«kq# áê~î°‰õΩÅ∞ J<Õ‰õΩÅ∞ W"å<£û LO@∞#fl T~°∞ =zÛ ã¨‡âß#OÖ’ ÉÏÅ
^Õ=^Œ∂`« q„QÆÇÏ¨ O HÀãÖ "≥`H« @õ O P~°OaèOKå~°∞. #=ÅÖ’ Jk HõeÊ`«=∞x XÑ¨C‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
"å~°∞ x~åHõiOKå~°∞.
Wk K«∂ã≤# W"å<£û =∞#ã¨∞Ö’ XHõ PÖ’K«# ~°∂Ñ¨Ù k^Œ∞Ì‰õΩOk. `«<Õ XHõ ÉÏÅ
^Õ=^Œ∂`« q„QÆÇ¨xfl xi‡Oz „Ñü+≤ªOKåÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞.
D PÖ’K«# `≥eã≤# "≥O@<Õ q~åàÏÅ∞ ‰õΩÑ¨ÊÅ∞ `≥ÑÊ¨ Å∞QÍ =zÛ Ñ¨_™» êQÍ~Ú. J#∞‰õΩ#fl
ã¨=∞Ü«∂xH˜ q„QÆÇ¨ÏO Ñ¨Ó~°Î~ÚOk. P ~ÀA q„QÆÇ¨Ï „Ñü+¨ª!
C C C
ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# JHõ¯_» KÕi# [#O xâ◊≈|ÌOQÍ L<åfl~°∞. q„QÆÇ¨ÏO ÃÑ·#∞#fl =Úã¨∞QÆ∞
`˘ÅyOk. PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù KÕ`«∞Å∞ ™êz#@∞ì#fl ÉÏÅ^Œ∂`« q„QÆÇ¨ÏO HÀ~å_»∞ W"å<£û.
HÍh teÊ KÕ`«∞Å∞ ™êz JO^Œi ^Œ∞óMÏxfl `«<Õ ã‘fiHõiã¨∞Î#fl@∞ì#fl ÉÏÅ^Œ∂`« q„QÆÇ¨ÏO
K≥HÍ¯_»∞.
P q„QÆÇ¨ÏO K«∂ã≤# „Ñü"åi HõO@ J„â◊√=ÙÅ∞ xeKå~Ú. x[OQÍ ^Õ=^Œ∂`« `«=∞
^Œ∞óMÏxfl `˘ÅyOKÕO^Œ∞ˆH JHõ¯_»‰õΩ =KåÛ_»#fl ÉèÏ=# "åiH˜ HõeyOk.
KS
XHõ~˘Hõ~°∞QÍ xâ◊≈|ÌOQÍ q„QÆÇ¨ÏO ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ `å=Ú `≥zÛ# Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞KåÛÅ∞ P
q„QÆÇ¨ÏOÃÑ· LOK«™êQÍ~°∞.
O
HÍ¿ãûÑ¨\H˜ ˜ P q„QÆÇÏ¨ O "≥Ú`«OÎ „Ñ¨ÑO¨ K« =∂#"åo ^Œ∞óMÏ„â◊√=ÙÅ∞ Ñ¶∞¨ hÉèqí Oz U~°Ê_ç#
BO
Ñ¨Ù+¨ÊQÆ∞KåÛùÅ`À xO_çáÈ~ÚOk.
^Œ∞óMÏxfl ã‘fiHõiOz ™êO`«fi#xKÕÛ „Ñ¨âßO`« ÉèÏ=#‰õΩ „Ñ¨fHõQÍ P q„QÆÇ¨ÏO xezOk.
O
`å#∞ ã¨$lOz# TÇ¨Ï ã¨`«º"≥∞ÿ WO`«=∞OkH˜ âßOu x=fi@O Hõ<åfl XHõ ~°K«~Ú`«
HÀˆ~^Õ=ÚOk!
C
W"å<£û Hõà◊¡ #∞O_ç P#O^•„â◊√=ÙÅ∞ ~åÅ™êQÍ~Ú.

ES
17 ÉèÏ+¨Ö’¡H˜ `«~°∞˚=∂ J~Ú# 'k „H˜ã¨ì=∞ãπ ÉÏH±û— Zxq∞k q∞eÜ«∞<£ HÍÑ‘Å∞ÃÑ·QÍ

J=Ú‡_»∞áÈ~ÚOk. ãÖ`å<åxfl HÀÖ’Ê~Ú# `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õΩ ™êO`«fi# xKÕÛO^Œ∞‰õΩ W"å<£û
EM
XHõ ãÖã¨÷#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. `«# ~°K«#Å ^•fi~å ãÖáêkOKÕ _»|∞ƒ`À P ãÖã¨÷#∞
#_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ ãÖ=`«û~åxH˜ 1200 =∞Ok P q„QÆÇ¨xfl ^Œi≈Oz ™êO`«fi#
á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞.
©
'~°K«~Ú`« Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ö’`«∞Å ã¨ÊO^Œ# JHõΔ~°~°∂ÑÖ ^èŒiOz#Ñ¨C_»∞ P JHõΔ~åÅH˘Hõ

â◊HÎ̃ =ã¨∞ÎOk. Jk áê~î°‰õΩÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å#∞ ã¨ÊOkOÑ¨KÕã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ ~°K«# z~°OrqQÍ
xÅ∞ã¨∞ÎOk. ã¨=∂*ÏxH˜ "Õ∞Å∞ KÕã¨∞ÎOk— JO\Ï_»∞ W"å<£û.
T
q~°|∂ã≤# ¿ãflÇ¨ÏO!
ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# ¿ãflÇ¨ÏOÖ’ HõÅ=@O `«Ñ¨Ê q_çáÈ=@O JO@∂
LO_»^Œx x~°∂Ñ≤Oz# W^ŒÌ~°∞ x["≥∞ÿ# ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åà◊¡ Hõ^äŒ.
KS
O
1925.
BO
[QÆu, HõÑ¨C‰õΩ#fl #Å¡\ ˜ ^Œ∞Ñ¨Ê\˜x "Õ‰õΩ= ˆ~‰õΩÅ=O\˜ "Õà◊¡`À H˘kÌ H˘kÌQÍ `˘ÅyOz
`˘Oy K«∂™ÈÎOk.
Z„~°|_»¤ PHÍâ◊O`À áÈ\© Ñ¨_»∞`«∞#fl@∞ì<åfl~Ú, ~å„`«O`« x„^ŒÖËHõ U_»∞ã¨∂Î, XHõi
O
KÕ~Ú XHõ~°∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx #∞OK«∞#fl ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åà◊√¡ – F=∂, P<åÅ Hõà◊√¡.

C
'#∞=Ùfi "≥à◊¡Hõ `«Ñ¨Ê^•?— ~å„u #∞Op J^Õ „Ñ¨â◊fl J_»∞QÆ∞`ÀOk F=∂.

ES
'"≥à◊¡Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. _»Kü Dãπì WO_ôãπ #∞O_ç <å‰õΩ PÜ«∞# L`«Î~°O ~åâß_»∞. PÜ«∞#
<å‰õΩ #zÛ`Õ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞. ÖËHõáÈ`Õ uiy =KÕÛ™êÎ#∞— =∞~À™êi K≥Ñ≤ÊOk P<å.
EM
'<å „ÃÑ¶O_£ q^Õâ◊OÖ’ ã≤÷~° Ñ¨_»∞`«∞O^Œx ãÖ|~°Ñ¨_»<å? <å‰õΩ âßâ◊fi`«OQÍ

^Œ∂~°=∞=Ù`ÀO^Œx qKåiOK«<å?— U_»∞ã¨∂Î<Õ JOk F=∂.
©
'XHõi#∞Oz XHõ~∞° U^À PtOz KÕ¿ã ¿ãflÇ¨ÏOÖ’ HõÅ=\ÏÅ∞, q_çáÈ=\ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.

HÍh ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# ¿ãflÇ¨ÏOÖ’ HõÅ=@O `«Ñ¨Ê q_çáÈ=@O J#flk Z#fl_»∂ LO_»^Œ∞. =∞#
¿ãflÇ¨ÏOÖ’x ã¨fiK«Ûù`« =∞#efl =∞m¡ ZHõ¯_À, U^À ~°∂ÑÖÖ’ HõeÑ≤ f~°∞`«∞Ok— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ
JOk P<å.
F=∂ #qfiOk.
'P ~ÀA HÀãÖ <Õ#∞ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î LO\Ï#∞— JOk qâßfiãÖQÍ.
ÖËz "≥àı¡O^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú=∞~ÚOk P<å.
"≥à◊√`«∂ z#fl á¶⁄\’#∞ F=∂ KÕuÖ’ LOK«∞`«∂–
'Wk <å á¶È\’ <å *Ï˝Ñ¨HõOQÍ h =^ŒÌ LOK«∞— =∞$^Œ∞=ÙQÍ K≥Ñ≤ÊOk.
á¶È\’ "≥#∞Hõ –
'P<å, 1925— Jx ~åã≤Ok P<å.
F=∂ Hõà◊¡Ö’¡H˜ hà◊√¡ =KåÛ~Ú.
'<Õ#∞ L`«Î~°O ~å™êÎ#∞. =∞m¡ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® HõÅ∞^•ÌO— KÕ~Ú TÑ¨Ù`«∂ "≥o¡áÈ~ÚOk
P<å.
"åi^ŒÌi rq`«O`À qkè J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# P@ P_»É’`ÀO^Œx F=∂ *ÏO*Ë‰õΩ QÍh, P<å
„_≥H±û¿ÇÏ*òH˜ QÍh P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `≥eÜ«∞^Œ∞.
C C C
KS
P<å "≥o¡áÈ~Ú# `«~°∞"å`« J<ÕHõ ~ÀAÅ∞ P<åx QÆ∞~°∞Î `≥K«∞Û‰õΩx ‰õΩo¡‰õΩo¡ U_ÕÛk
F=∂. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P"≥∞‰õΩ P<å WzÛ# á¶È\’ ZO`À ™êO`«fi# xKÕÛk.
O
P á¶È\’ K«∂ã¨∞ÎO>Ë P<å#∞ K«∂ã≤#>Ëì JxÑ≤OKÕk P"≥∞‰õΩ.
BO
1952Ö’ P"≥∞ ‰õΩ@∞O|O ÔH#_® „Ñ¨Ü«∂}=∞~ÚOk. JÑ¨Ê\˜H˜ P<å =∞m¡ `«##∞
HõÅ∞ã¨∞ÎO^Œ#fl PÖ’K«# P"≥∞Ö’ J_»∞QÆO\Õk. P<å #∞Oz Z@∞=O\˜ L`«Î~°O ~åÖË^Œ∞.
O
P"≥∞ QÆ∞iOz Z@∞=O\˜ ã¨=∂Kå~°O `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞.

C
^•O`À „Ñ¨Ü«∂}O P~°OaèOKÕ =ÚO^Œ∞ P á¶⁄\’#∞ PÅƒOÖ’ JuHÕzOk F=∂.

JÖÏQÆ~Ú`Õ J@∂ W@∂ Ñ¨_çáÈ‰õΩO_® á¶È\’ Éèí„^ŒOQÍ LO@∞O^Œx P"≥∞ PÖ’K«#.
ES
C C C
EM
"≥Ú^Œ\ ˜ K«∂Ñ¨ÙÖ’<Õ P<å‰õΩ *’Ç¨<≥flãπ #KåÛ_»∞.

*’Ç¨<≥flãπ JO^ŒQÍ_Õ HÍ^Œ∞ ^è#Œ =O`«∞_»∞ ‰õÄ_®. _»Kü Dãπì WO_ôã#π ∞ áêeOKÕ ^èxŒ ‰õΩÅÖ’
J`«_∞» XHõ_∞» . *Ï"å nfiÑÖÖ’x '=∞ÖÏOQ∑— „áêO`«OÖ’ É’Öˇ_x» fl "åºáê~åÅ∞<åfl~Ú J`«_Hç ,˜
©
J<ÕHõ <ÒHõ~°¡`À, F ÃÑ^ŒÌ Z¿ãì\ò LOk J`«xH˜.

J`«_çx u~°ã¨¯iOKÕO^Œ∞‰õΩ P<å‰õΩ Z@∞=O\˜ HÍ~°}O Hõ#|_»ÖË^Œ∞.
'<Õ#∞ J<å^äŒ#∞. <å‰õΩ „¿Ñ=∞ JO>Ë Uq∞\’ `≥eÜ«∞^Œ∞— `«# QÆ∞iOz `å#∞ ÑïK«Ü«∞O
KÕã¨∞‰õΩO@∂ K≥áêÊ_»∞ *’Ç¨<≥flãπ.
'g∞~°∞ J<å^äŒ ZÖÏ J=Ù`å~°∞? g∞‰õΩ <Õ#∞<åfl#∞. =∞# ‰õΩ@∞O|O U~°Ê_»∞`«∞Ok.
g∞‰õΩ „¿Ñ=∞ Ö’@∞ `≥eÜ«∞‰õΩO_® LOKÕ ÉÏ^èºŒ `« <åk— J`«_ç KÕ~Ú `«# KÕuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩO@∂
K≥Ñ≤ÊOk P<å.
P<å, *’Ç¨<≥flãπÖ q"åÇ¨ÏO _»Kü Dã≤ìO_ôãπÖ’ "≥·Éèí=OQÍ [iyOk. "åiH˜ XHõ
P_»Ñ≤Å¡, J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ =∞QÆÑ≤Å¡Å∞ HõeQÍ~°∞.
„¿Ñ=∞ `≥eÜ«∞x *’Ç¨<≥flãπ „Ñ¨ÑÖK«O „¿Ñ=∞=∞Ü«∞O J~ÚOk. J<å^äŒ J~Ú#
*’Ç¨<≥flãπ‰õΩ ‰õΩ@∞O|O ÅaèOzOk.
WO`«Ö’ Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^ŒúO P~°OÉèí=∞~ÚOk. _»Kü Dã≤ìO_ôãπ#∞ [áêhÜ«ÚÅ∞
P„Hõq∞OKå~°∞.
'_»Kü "å~°O`å „^ÀÇ¨ïÅ∞. "åix K«OÑÖ_ç— Jx ™ê÷x‰õΩÅ#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKå~°∞ [áêhÜ«ÚÅ∞.
™ê÷x‰õΩÅ KÕuÖ’ =∞~°}ÕK«x "åix [áêhÜ«ÚÅ∞ x~°ƒOkèOKå~°∞. ‰õΩ@∞OÉÏÅ#∞
q_»nã≤ P_»"åà◊¡#∞, =∞QÆ"åà◊¡#∞ "Õˆ~fi~°∞ *ˇ·à◊¡Ö’ LOKå~°∞.
KS
C C C
[~°∞QÆ∞`«∞#flk Uq∞\’ PÔ~<£‰õΩ Jã¨ûÅ∞ J~°÷O HÍ=@OÖË^Œ∞. J`«_ç Ñ¨ã≤ =∞#ã¨∞‰õΩ
O
=∂#= ^Ò+¨ì ºO J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ â◊H˜ÎÖË^Œ∞.
BO
qkè P_Õ „‰õÄ~°"≥∞ÿ# P@Å#∞ „QÆÇ≤ÏOKÕ Ñï}u ÖË^Œ∞.
'`«=∞ Éè=í Ou U=∞~ÚOk? <ÒHõ~∞° ¡ U=∞Ü«∂º~°∞? `«# P@ =ã¨∞=Î ÙÅ∞ U=∞Ü«∂º~Ú?—–
O
PÔ~<£‰õΩ Ug∞ J~°÷O HÍ=@OÖË^Œ∞.

C
'J=∂‡!... <å#flx "åà‹¡O^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩÔHàÏ¡~°∞? J#flÅ`À ZO^Œ∞‰õΩ ÖË|~ü Ñ¨x

KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞?— –
ES
WÖÏO\˜ ã¨=∂^è•#O ~åx „Ñ¨â◊flÅ#∞ J=∞‡x J_»∞QÆ∞`«∂O_Õ "å_»∞ PÔ~<£.

EM
J`«x „Ñ¨â◊flÅ‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍ `«e¡ P<å =¸QÆQÍ U_ÕÛk.

PÔ~<£‰õΩ Ug∞ J~°÷O JÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞.
*ˇ·Å∞Ö’ uO_ç JÔ~<£‰õΩ Ñ¨_»ÖË^Œ∞. ZÑ¨C_»∂ J<å~ÀQÆºO`À ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"å_»∞. HÍh
©
[áêhÜ«ÚÅ∞ J`«_çx =^ŒÅÖË^Œ∞.

'FÑ≤Hõ L#flO`« ¿ãÑ¨Ó Ñ¨x K≥~Úº— Jx x~°ƒùOkèOKÕ"å~°∞.
Hõiî#"≥∞ÿ# Ñ¨x K≥¿ÑÊ"å~°∞.
H˘~°_®Å`À H˘>Ëì"å~°∞.
uO_ç ÃÑ>Ëì"å~°∞ HÍ~°∞.
'hÖÏO\˜ ~Ày |`«Hõ@O Hõ<åfl Kè«¿ãÎ =∞Ozk— JO@∂ u>Ëì"å~°∞.
W^ŒO`å K«∂ã¨∂Î P<å Hõhflà◊√¡ HÍˆ~Ûk.
`«# q∞QÆ`å ãÖ`å#O ZÖÏQÀ JÖÏQÆ <≥@∞ìH˘ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍh PÔ~<£ D Ü«Ú^ŒúO
JÜÕ∞ºO`« =~°‰õÄ |`«∞‰õΩ`å_»#fl #=∞‡HõO P"≥∞H˜ ÖË^Œ∞.
P"≥∞ `«# =O`«∞ uO_ç ‰õÄ_® PÔ~<£H˜ ÃÑ>Ëìk.
J=∞‡ `«#∞ u#‰õΩO_® P"≥∞ =O`«∞ uO_ç `«#H˜ ÃÑ_»∞`ÀO^Œx PÔ~<£ „QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
'#∞=Ùfi |`«HÍe. h‰õΩ Éèíq+¨º`«∞Î LOk. <Õ#∞ =∞~°}Õz<å #+¨ìOÖË^Œ∞— J<Õk P<å
~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ Z=~°∂ K«∂_»‰õΩO_® PÔ~<£H˜ uxÑ≤ã¨∂Î.
1945Ö’–
J"≥∞iHÍ ¿ã#Å∞ WO_À<Õ+≤Ü«∂#∞ ÔQÅ∞K«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ H˘kÌ ~ÀAÅ =ÚO^Õ P<å
=∞~°}ÕzOk.
KS
'<Õ#∞ =∞~°}¿˜ ãÎ h‰õΩ uO_ç ZÖÏ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok?— Jx PÔ~<£x Ñ¨@∞ì‰Ωõ x U_»∞ã¨∂Î „áê}Å∞
q_çzOk P<å.
O
P"≥∞ HõàÖ¡◊ ’¡ HõxÑ≤Oz# ^≥#· ºO, PHõe, „¿Ñ=∞Å∞ PÔ~<£ Z#fl\˜H© =∞~°záÈÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞.
BO
J"≥∞iHÍ ¿ã#Å∞ [áêhÜ«ÚÅ #∞O_ç giH˜ q=ÚH˜ÎxzÛOk ‰õÄ_® PÔ~<£‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. `«#
J#flÅ∞ `«#x Hõeã≤Ok ‰õÄ_® PÔ~<£‰Ωõ `≥eÜ«∞^Œ∞. PÔ~<£ Hõà¡◊ xO_® `«# PHõex J}K«∞‰õΩO@∂
J#flO ÃÑ_»∞`«∞#fl P<å<Õ "≥Ú^ŒÅ∞`ÀOk.
O
^•^•Ñ¨ÙQÍ â◊"åHÍ~°OÖ’ L#fl PÔ~<£#∞ fã¨∞‰õΩx J`«x J#flÅ∞ NÅOHõ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.

C
NÅOHõÖ’x Ô~Ñ¶¨Óºr HÍºOÑ¨ÙÅ #∞O_ç gix Ç¨ÅO_£‰õΩ `«~°eOKå~°∞.

ES
C C C
'Z=iHÀãÖ Z=~°∞ U_»∞™êÎ~°∞? Z=i U_»∞Ñ¨Ù "åik— Jx Ç¨ÅO_£ KÕi# PÔ~<£

EM
`«fi~°Ö’<Õ „QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
J`«x J#flÅ∞ Z=i `À=Å∞ "å~°∞ "≥`«∞HÀ¯™êQÍ~°∞. Ç¨ÅO_£ „Ñ¨[Å‰õΩ D Ô~O_»=
„Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^Œú Ô~Ñ¶¨ÓºrÅ#∞ Ñ¨\ ˜ìOK«∞‰õΩ<Õ fiHõ ÖË^Œ∞.
©
Ç¨ÅO_£Ö’–
PÔ~<£ P~ÀQÆºO ‰õΩ^Œ∞@Ñ¨_çOk. J`«_»∞ F á¶⁄\’ ã¨∂ì_çÜ≥∂Ö’ Ñ¨xH˜ ‰õΩk~å_»∞.
HÍh Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞O `åÅ∂‰õΩ J#∞Éèí"åÅ∞ J`«_çx „Ñ¨âßO`«OQÍ
LO_»x=fiÖË^Œ∞.
J~°ú~å„uà◊√¡ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# HõÅÅ`À "≥∞Å‰õΩ= =KÕÛ¿ãk. `«# `«e¡ =O`«∞ J#flO ux
`å#∞ |uHÍ_»∞. `«#HÀãÖ J#flO `åºQÆO KÕã≤ PHõe`À J=∞‡ =∞~°}ÕzOk.
`å#∞ |uH˜ UO ™êkèã¨∞Î<åfl_»∞? =∞~°}Õz# J=∞‡ UO ™êkèOzOk?
W@∞=O\˜ PÖ’K«#Å`À LH˜¯iaH˜¯i JÜÕ∞º"å_»∞. Z=i`À HõÅ=ÖËHõáÈÜÕ∞"å_»∞.
F ~ÀA–
J#∞HÀ‰õΩO_®, ÔH"≥∞~å '=Óº ÃÑ·O_»~ü— Ö’Oz K«∂âß_»∞. á¶È\’ fâß_»∞.
XHõ¯™êiQÍ PÔ~<£ „Ñ¨ÑÖK«O =∂iáÈ~ÚOk.
J`«x ÉÏ^èŒÅxfl\˜H© Ñïëê¯~°O ^˘iHÕk.
ÔH"≥∞~å Hõ#∞fl ^•fi~å `«# =∞#ã¨∞Ö’x ÉÏ^èŒÅ#∞, ÉèÏ"åÅ#∞ =ºHõÎÑ¨~°K«@O PÔ~<£‰õΩ
ã¨fi`«Ç¨QÍ JÅ"å@~ÚOk.
J`«_»∞ f¿ã á¶⁄\’„QÍÑ¨ÙÅ∞ JO^Œih Pâ◊Û~°ºÑ¨~°K«™êQÍ~Ú.
'h‰õΩ Ç¨ÅO_£Ö’ Éèíq+¨º`«∞ÖË^Œ∞. ÔH#_® "≥à◊√¡— ã¨ÅÇ¨ WKåÛ_À q∞„`«∞_»∞.
^•O`À 1952Ö’ ÔH#_® „Ñ¨Ü«∂}=∞Ü«∂º_»∞ PÔ~<£.
KS
HÔ #_®Ö’ _»|∞ƒ ãÖáêkOz, =∞m¡ XHõÑÊ¨ \˜ _»Kü Dãπì WO_ôã,π WÑ¨Ê\˜ WO_À<Õ+Ü ≤ ∂« ‰õΩ
"≥o¡ `«=∞ Pã¨∞ÎÅhfl H˘<åÅx HõÅÅ‰õΩ Hõ<Õ"å_»∞.
JO`«Ö’–
O
BO
J`«_ç ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J#∞Éèí"åÅ∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KÕÛq. `«e¡ =∞~°}˜ã¨∂Î `«#"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤#
K«∂Ñ¨Ù QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KÕÛk.
O
^•O`À P PÖ’K«##∞ J}z "Õ¿ã"å_»∞.

C
ÔH#_® KÕi# PÔ~<£, _»zÛ K«iÛH˜ `«Ñ¨ÊxãïQÍ "≥àı¡"å_»∞. JO^Œ"≥∞ÿ# ^Œ$âßºÅ#∞

ES
á¶⁄\’Å∞ f¿ã"å_»∞. <≥=∞‡kQÍ J`«_ç rq`«O ~˘\©<£Ö’ Ñ¨_»™êyOk.

JHõ¯_Õ J`«xH˜ J"Õ∞eÜ«∂ ÑïK«Ü«∞=∞~ÚOk.
EM
C C C
PÔ~<£, P"Õ∞eÜ«∂Å∞ ÃÑo¡H˜ Z@∞=O\˜ „ÑüÑ¶¨∞@#Å∞ Z^Œ∞~À¯ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë,

J"Õ∞eÜ«∂‰õΩ P~°∞QÆ∞~°∞ JHõ¯ K≥Öà¡ˇ √◊ ¡ HÍ=@O`À, P"≥∞#∞ ÃÑo¡ KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï#x PÔ~<£ J#QÍ<Õ
©
P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ XÑ¨C‰õΩ<åfl~°∞.

PÔ~<£, P"Õ∞eÜ«∂Å‰õΩ Zxq∞k =∞Ok Ñ≤ÅÅ¡ ∞ Ñ¨Ù\Ïì~∞° . WO`«Ö’ P J^Œ∞ƒùÒ« [iyOk!
C C C
1983.
'Ñ≤Å¡Å∞ WÅ∞¡ Ñ‘H˜ ÑÖkˆ~ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍã¨Î "åà◊¡x Ñ¨@∞ìHÀO_ç— JizOk J"Õ∞eÜ«∂.
'Ñ≤Å¡Å∞ JÅ¡i KÕ™êÎ~°∞. J^Õ JÅ¡i #∞=Ófi, <Õ#∞ KÕ¿ãÎ Ñ≤zÛ JO\Ï~°∞— JO@∂
Ñ≤Å¡Å`À HõÅã≤ `å#∂ QÀÅ KÕÜ«∞™êQÍ_»∞ PÔ~<£.
WO`«Ö’ "åà◊¡ z#fl JÉÏƒ~Ú ã¨∂ìÅ∞ ZH˜¯, |∞H± Ã+ÖòÊù ÃÑ·#∞#fl Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ#∞ HÕ^Œ‰õΩ
qã≤i H˘@ì™êQÍ_»∞.
"å\˜x X_»∞Ñ¨ÙQÍ PÔ~<£ HÍºKü Ñ¨_»∞`«∂O_»@O`À, H˜ÅH˜Å #=Ùfi`«∂ Ô~\˜ìOz#
L`åûÇ¨ÏO`À "å_»∞ Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ#∞ qã¨~°™êQÍ_»∞.
F Z„~°\ ˜ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl qã≤~å_»∞ Ñ≤Å¡"å_»∞.
PÔ~<£ ^•xfl JO^Œ∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂HÍ_»∞. HÍh WOHÀ Ñ≤Å¡"å_»∞ HÍeH˜ J_»∞¤Ñ¨_»@O`À
P Ñ¨Ùã¨ÎHõO J`«_çH˜ JO^ŒÖË_»∞.
Jk HÕ^ŒÑ¨_çOk. 'Jˆ~ Wk áê`« PÅƒOÖÏ LOk— JO@∂ ^•xfl `≥~°z K«∂_»™êQÍ_»∞
PÔ~<£.
KS
PÅƒO ¿ÑrÅ∞ uÑ¨C`«∞#fl PÔ~<£ ^Œ$+≤ì XHõ á¶⁄\’ÃÑ· ã≤÷~°Ñ¨_çOk.
'Jˆ~...! Wk =∂ J=∞‡á¶È\’— JiKå_»∞.
O
'HÍ^Œ∞...Jk <å „ÃÑ¶O_»∞ á¶È\’— PÅƒO ÖÏ‰õΩ¯O@∂ K≥Ñ≤ÊOk P"Õ∞eÜ«∂ `«e¡.
'HÍ^Œ∞... P"≥∞ =∂ J"Õ∞‡—
BO
Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ zÑ≤ÊÅ∞`«∞O_»QÍ JiKå_»∞ PÔ~<£.
'HÍ^Œ∞. Wk <å „ÃÑ¶O_£ P<å á¶⁄\’. 1925Ö’ WO_À<Õ+≤Ü«∂"≥o§ ã≤÷~°Ñ¨_çOk— JOk
O
J`«_ç J`«ÎQÍ~°∞.
C
'HÍ^Œ∞. Wk =∂ J=∞‡— P<å„_≥H±û ¿ÇÏ*ò 'á¶⁄\’— PÅƒO ÖÏ‰õΩ¯O@∂ Ñ≤zÛ"å_çÖÏ

ES
JiKå_»∞ PÔ~<£.
Pâ◊Û~°ºO`À J`«_ç"≥·¿Ñ K«∂ã¨∂Î xÅ|_çáÈ~ÚOk J"Õ∞eÜ«∂ `«e¡, PÔ~<£ J`«ÎQÍ~°∞
EM
F=∂ *ÏO*ˇ.
'Wk x[=∂!— Pâ◊Û~°ºOQÍ JOk.
JÑ¨C_»∞ QÆ=∞xOzOk F=∂, PÔ~<£ heHõà◊¡Ö’Oz P<å `˘Oy K«∂_»@O!
©
P"≥∞ Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ uiQÍ~Ú.

P"≥∞ PÔ~<£#∞ H“QÆeOK«∞‰õΩOk.
'=∂ ¿ãflÇ¨ÏO ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#^≥·`Õ ZÑ¨C_À XHõÑ¨C_»∞, U^À XHõ ~°HõOQÍ HõÅ∞™êÎ=∞x
J#∞‰õΩ<åflO. HÍh WÖÏ HõÅ∞™êÎ=∞x J#∞HÀÖË^∞Œ — J#∞‰õΩOk, `«# Zxq∞k =∞Ok =∞#=∞Å#∞
K«∂ã¨∂Î!
"å~°O^ŒiÖ’ P<å, F=∂Å „ÑüaOÉÏÅ∞, "åi "≥∞„ÿ f zÇ¨flÅ∞QÍ „Ñü Ñ¶e¨ OK«™êQÍ~Ú.
T
JO`«∞ ^˘iH˜# qO`« Hõ^äŒ!
ã¨`«ºO`À ^Õfiëêxfl [~ÚOz, P`«‡#∂º#`åÉèÏ"åxfl
P`«‡â◊H˜ÎQÍ =∞ÅK«∞‰õΩ#fl =ºH˜Î Hõ^äŒ.
KS
O
XHÀ™êi z#fl z#fl =∂@Å∞ rq`« Ñ¨^•ä xfl xˆ~tÌ ™êÎ~Ú. ™ê=∂#ºOQÍ `ÀKÕ =∂=¸Å∞
ãÖÑ¶¨∞@#Å∞ r=# QÆ=∞<åxfl =∂ˆ~Û™êÎ~Ú. 'hÖòÃÇÏ„h— rq`«OÖ’ W^Õ [iyOk. "åà◊§
BO
J=∞‡ `ÕeHõQÍ HÀi# HÀiHõ, =∂=¸Å∞QÍ K≥Ñ≤Ê# Hõ^äŒ J`«_ç rq`åxfl =∂~°Û@"Õ∞ HÍ^Œ∞,
J"≥∞iHÍÖ’ #Å¡"åi J`«‡Q“~°= x^Œ~°≈<åxfl „Ñ¨ÑÖKåxH˜ JOkOzOk.
O
Jk 1981, '#∞=Ùfi K≥¿ÑÊ=hfl Hõ^äŒÅ∞. J=hfl x["Õ∞#x ZÖÏ #"Õ∞‡k?— J=∞‡x P@

C
Ñ¨\ ˜ìã¨∂Î J_çQÍ_»∞ 'hÖòÃÇÏ„h—.

ES
J=HÍâ◊O ^˘iH˜#Ñ¨C_»ÖÏ¡ `«=∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ Hõ^äŒÅ∞ K≥Ñ¨ÓÎO_»@O hÖòÃÇÏ„h `«e¡ "Õ∞iH˜

JÅ"å@∞. J`«_çH˜ "å\˜x q#@O JÖ"å>ˇÿOk.
EM
hÖòÃÇÏ„h ‰õΩ@∞O|O #Å¡*ÏuH˜ K≥OkOk. "åà◊¡ J=∞‡=∞‡ ÖÏ~å XHõÑ¨C_»∞ ÉÏxã¨.

J"≥∞iHÍ JO`«~°∞º^ŒúO `«~°∞"å`« #Å¡"åiH˜ ¿ãfiK«Ûù ÅaèOzOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÖÏ~å
'Z.*ˇ.|∂º"≥∂O\ò— J<Õ `≥Å¡ [g∞O^•~°∞`À „¿Ñ=∞Ö’ Ñ¨_çOk. J`«x =Å¡ 1877Ö’ P"≥∞‰õΩ
©
'ÃÑ~ü¡— J<Õ ‰õÄ`«∞~°∞ HõeyOk. J~Ú`Õ P HÍÅOÖ’ WOHÍ #Å¡"å~°∞, `≥Å¡"åi #_»∞=∞
LkfiQÆfl`«Å∞ `«QÆæÖË^Œ∞. ^•O`À ÃÑ~ü¡`À ÖÏ~å 1890Ö’ Ãã~ÚO\ò *’ÃãÑ¶π =ke 'Ãã~ÚO\ò
Å∂~¸ãπ— „áêO`åxH˜ KÕiOk.
JHõ¯_» ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^ŒºOÖ’ ÃÑiyOk. 'ÃÑ~ü¡—. P"≥∞ h„QÀx q"åÇ¨Ï=∂_çOk. 1896Ö’
'hÖòÃÇÏ„h— J=∞‡=∞‡ 'ÃÑ_®¤— [x‡OzOk. Éèí~°Î =∞~°}ÕK«@O`À k‰õΩ¯ `ÀK«x ÃÑ~ü¡, `«#
`«O„_ç |∂º"≥∂O\òx ã¨Ç¨Ü«∞O Ji÷ã¨∂Î F L`«Î~°O ~åã≤Ok. P L`«Î~åxH˜ ã¨=∂^è•#O
=zÛOk. |∂º"≥∂O\ò `«# á¶⁄\’ ÑÖÑ¨Ó`«∂ 'ÃÑ~ü¡—x `«# ‰õÄ`«∞iQÍ JOwHõiOKå_»∞. JO`Õ
HÍ^Œ∞ `«# =Å¡ ÃÑ~ü‰¡ Äõ , P"≥∞ `«eH¡ © J<åºÜ«∞O [iyO^Œx XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞. gÖˇ#· O`« ã¨Ç¨ Ü«∞O
KÕ™êÎ#x "åQÍÌ#O KÕâß_»∞. P `«~°∞"å`« ZO`«H© J`«_ç#∞Oz ã¨Ç¨Ü«∞O JO^ŒÖË^Œ∞. J`«_»∞
1901Ö’ =∞~°}ÕKå_»#fl "å~°Î ÃÑ~ü¡#∞ KÕiOk. ÃÑ~ü¡ =∞#∞=∞~åÅ∞ hÖòÃÇÏ„h `«e¡ "Õ∞s.
"Õ∞s `≥Å¡QÍ LO_Õk. P HÍÅOÖ’ #Å¡"åiH©, `≥Å¡"åiH© "Õˆ~fi~°∞ HõOáê~üì"≥∞O@∞¡O_Õq Ô~·à◊¡Ö’.
1945Ö’ F™êi "Õ∞s `≥Å¡"åi HõOáê~üì"≥∞O\òÖ’ „Ñ¨Ü«∂}ÕKåÅx „Ñ¨Ü«∞uflOz
Ñ¨@∞ì|_çOk. `«~åfi`« =∞m¡ P"≥∞ `≥Å"¡ åi HõOáê~ü"ì ∞≥ O\òÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . Z<Àfl HõëêìÅHÀiÛ
P"≥∞ K«^Œ∞=Ù‰õΩOk. F _®Hõì~ü#∞ ÃÑàÏ¡_çOk. HÍh ^ŒH˜Δ} J"≥∞iHÍ ~å„ëêìÅÖ’ #Å¡"å~°∞ ÃÑ·H˜
=KÕÛ J=HÍâßÅ∞ LO_»HõáÈ=@O`À "åà◊√¡ 1956Ö’ 'ã‘@Öò— =KåÛ~°∞. W^ŒO`å qO@∂O>Ë
hÖòòÃÇÏ„hH˜ L`åûÇ¨ÏOQÍ LO_Õk. HÍh #=∞‡|∞kú JÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞.
F~ÀA "åà◊§=∞‡ P Hõ^äŒ =∞~À™êi K≥Ñ≤Ê '#∞=Ùfi ÃÑ^ŒÌ [~°fleã¨∞ìq Hõ^•, h Ñ¨Ósfi‰õΩÅ
Hõ^äŒx ZO^Œ∞‰õΩ ~åÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞! =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ =∞# =~°Î=∂#O, =∞# Éèíq+¨º`«∞ÎÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ=O
KS
K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. QÆ`«OÖËx "å_çH˜ QÆuÖË^ŒO\Ï~°∞. =∞# Hõ^äŒ ZO^Œ∞‰õΩ ~åÜ«∞‰õÄ_»^Œ—x J_çyOk.
O
^•xH˜ hÖòÃÇÏ„h #qfi–'<Õ#∞ [~°fleã¨∞xì . |∞∞A=ÙÅ∞#fl x*ÏÅ#∞ „Ñ¨[Å‰õΩ JOk™êÎ#∞.
HÍh, HÍÅÊxHõ ~°K«~Ú`«#∞HÍ^Œ∞ W+¨ì"≥ÚzÛ#@∞¡ KÕÜ«∞\ÏxH˜. #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê#^ŒO`å x["Õ∞#x
BO
|∞∞A=Ù K≥~Úº ^•xfl <Õ#∞ ~å™êÎ#∞— J<åfl_»∞. ^•xH˜ "Õ∞s KåÖÏ¿ãÑ¨Ù =∞ø#OQÍ LOk.
'h‰õΩ |∞∞A=ÙÅ∞ HÍ"åÖÏ?— Jx J_çy <≥=∞‡kQÍ ÖËzOk.
O
=∞OK«O HÕk áê`«ÃÑ>ˇì#∞ PÜ«∂ã¨Ñ¨_»∞`«∂ |Ü«∞@‰õΩ ÖÏyOk. ^•O\’¡ J_»∞QÆ∞#

C
^•^•Ñ¨ÙQÍ tkäÖÏ=ã¨÷Ö’ L#fl F á¶⁄\’#∞, XHõ L`«Î~åxfl, XHõ "å~åÎÑ¨„uHõ Hõ\ ÕQ∑#∞ fã≤
ES
ÃÇÏ„h KÕuÖ’ ÃÑ\˜ìOk. Jq JO^Œ∞‰õΩO@∂O>Ë ÃÇÏ„h Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ HõkÖÏ~Ú. W<åflà◊√¡QÍ

J=∞‡ K≥|∞`«∞#fl Hõ^äŒÅ∞ x["Õ∞. J`«xÖ’ XHõ P"Õâ◊ *ÏfiÅ „Ñ¨[fiie¡Ok.
EM
`«# J=∞‡=∞‡, J=∞‡Å#∞ `≥Ö¡"å~°∞ "≥∂ãÖ KÕÜ«∞@O x["Õ∞. `«~° `«~åÅ `«=∞
ÉÏxã¨`«fiO, J}z"Õ`«Å∞ Jhfl x["Õ∞##fl=∂@.
XHõ¯™êiQÍ J`«_ç â◊s~°O „HÀ^èŒO`À =}˜HÕk. `≥Å∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞#∞ '=∞Oz— JO\Ï~°∞.
©
#Å∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞#∞ 'K≥_∞» — JO\Ï~°∞. HÍh ™ê\˜ =∞x+≤x ~°OQÆ∞ ÉËÔŒè =Å¡ ÉÏxã¨ÖÏ `«~`° ~« åÅ∞QÍ
Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡ J}z"Õã≤# `≥Å∞Ñ¨Ù =∞Oz ZÖÏ J=Ù`«∞Ok?
P á¶⁄\’ |∂º"≥∂O\òk. L`«Î~°O |∂º"≥∂O\ò U„Ñ≤Öò 25, 1901# ÃÑ~ü¡‰õΩ ~åã≤Ok.
"å~°ÑÎ „¨ uHõ Hõ\ O˜ Q∑Ö’ |∂º"≥∂O\ò =∞~°}"å~°Î LOk. `«~`° ~« åÅ∞QÍ `«=∞ #Å¡*Ïux `≥Å"¡ å~°∞
J}z"ÕÜ«∞_®xH˜ Jq |∞∞A=ÙÖÏ¡ JxÑ≤OKå~Ú.
J`«_ç ~°HõÎO =∞iyOk. `≥Å¡"å~°O>Ë ^Õfi+Ö "≥Å∞¡=ÖÏ =∞#ã¨∞û#∞ =ÚOK≥uÎOk. 'Wk
KåÖÏ Hõ^äŒ ~å¿ãO^Œ∞‰õΩ....— Pâ◊QÍ J_çyOk. Ñïâ’kèOKåe. Jã¨b |∂º"≥∂O\ò Z=~°∞,
J`«_ç `≥Å¡ ãÖ`«u WÑ¨C_»∞ ZHõ¯_», ZÖÏ LOk? Hõ#∞HÀ¯"åe. JÑ¨C_»∞ HÍh Hõ^äŒ Ñ¨ÓiÎ
HÍ^Œ∞—.
C C C
JÖÏ P~°OÉèí"≥∞ÿOk 'hÖò ÃÇÏ„h— J<Õfi+¨}. ã¨fi`«Ç¨QÍ [~°fleã¨∞ì HÍ=@O`À Ñïâ’^èŒ#

P~°OaèOK«@O ÃÑ^ŒÌ Hõ+¨ìO HÍÖË^Œ∞. `å#∞ Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl "å~åÎÑ¨„uHõ `«~°Ñ¶¨Ù# gÅ~Ú#Ñ¨C_»ÖÏ¡
^ŒH˜Δ} J"≥∞iHÍ „áêO`åÅ‰õΩ "≥o¡ JHõ¯_ç "å~åÎ Ñ¨„uHõÅ∞ ÑïjeOK«@O P~°OaèOKå_»∞.
Ñ¨„uHõ J#∞=∞u`À ^ŒH˜Δ}Ïk# „Ñ¨K«∞i`«"≥∞ÿ# áê`« Ñ¨„uHõÅ∞ `≥Ñ≤ÊOKå_»∞. Ãã#ûãπ
iHÍ~°∞¤Å∞, HÀ~°∞ìÃÑ¶·à◊√¡ "≥uHÍ_»∞. áê`« Ñ¨„uHõÅ "≥∞ÿ„HÀÑ¶≤Öò‡Å#∞ K«k"å_»∞. WÖÏ ¿ãHõiOz#
ã¨=∂Kå~°O „Ñ¨HÍ~°O Z.*ˇ.|∂º"≥∂O\ò J<Õ POˆQ¡Ü«Ú_»∞ q∞ã≤ã≤Ñ≤ #k X_»∞¤# QÆÅ Ãã~ÚO\ò
KS
*’ÃãÑ¶π J<Õ „áêO`«OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_®¤_»∞.
F ÑüÎ Ô~·`«∞ =^ŒÌ ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_çQÍ KÕ~å_»∞. J"≥∞iHÍ JO`«~°∞º^ŒúO `«~°∞"å`« `«<Õ
O
ã¨fiÜ«∞OQÍ Éèí∂™êfiq∞ JÜ«∂º_»∞. P `«~°∞"å`« 'Ãã~ÚO\ò *’ÃãÑ¶π— Ñ¨@ì}ÏxH˜ ÃÑ^ŒÌ JÜ«∂º_»∞.
BO
\∫<£ H“xûÖò ã¨Éèí∞º_»Ü«∂º_»∞. F Hõ¡Éò Ü«∞[=∂x JÜ«∂º_»∞. ÑÖ@Å∞ ÑÖ_çOK«@O,
J=∞‡@O=O\˜ "åºáê~°O KÕâß_»∞.
W^ŒO`å K«^Œ∞=Ù`«∂O>Ë hÖòÃÇÏ„h P"Õâ◊O =∞iO`«™êyOk.
O
WHõ¯_» |∂º"≥∂O\ò JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ ^è#Œ =O`«∞_»=Ù`«∂ áÈ`«∞<åfl_»∞. rq`«OÖ’ ™œMÏºÅ∞

C
J#∞Éèíqã¨∂Î áÈ`«∞<åfl_»∞. W^Õ ã¨=∞Ü«∂xH˜ `«# J=∞‡=∞‡ 'ÃÑ~ü¡— uO_çH˜ ÖËHõ J+¨ìHõëêìÅ∞
ES
Ñ¨_»∞`«∞O_Õk. ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^ŒºO J#∞ÉèíqOzOk. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨Ç¨Ü«∂xfl JÉèíºi÷ã¨∂Î

`«O„_çH˜ L`«Î~°O ~åã≤Ok. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ <åºÜ«∞O J#flk ÖË^ŒxÑ≤OzOk ÃÇÏ„hH˜. ˆH=ÅO
EM
â◊s~°O ~°OQÆ∞ #Å∞Ñ¨Ù J~Ú#O`« =∂„`å# =∞x+≤ =∞x+≤ HÍ‰õΩO_® áÈ`å_®? J`«_ç ÉèÏ"åÅ∞,
"Õ^Œ#Å∞ Ñ¨xH˜ ~åx==Ù`åÜ«∂? `≥Å¡~°OQÆ∞ "åiH˜ ™œMÏºÅ∞, #Å¡~°OQÆ∞ "åiH˜ ÉÏ^èŒÅ∂,
"Õ^Œ#Å∂<å? – JÖÏ q=~åÅ∞ ¿ãHõiã¨∞Î#fl ÃÇÏ„h Ñïâ’^èŒ# |∂º"≥∞O\ò =∞~°}O`À
©
PyáÈ~ÚOk.
|∂º"≥∂O\ò =∞~°}"å~°Î =Å¡ J`«_»∞ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»h, J`«_çH˜ =ÚQÆ∞æ~°∞ `≥Å¡
Ñ≤Å¡Å∞<åfl~°x `≥eã≤Ok. ZO^Œ∞HÀ P "å~°Î ÃÇÏ„hÖ’ qz„`«"≥∞ÿ# ã¨ÊO^Œ# HõeyOzOk.
ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi xezOk.
`≥Å"¡ åiH˜ #Å¡ |O^è∞Œ =ÙÅ∞! `«# `≥Å¡ |O^è∞Œ =ÙÅ#∞ Hõeã≤f~åÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞
ÃÇÏ„h. P `«~åfi`« ZO`« "≥uH˜<å |∂º"≥∂O\ò ãÖ`å#O QÆ∞iOz q=~åÅ∞ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞.
„Ñü "å~åÎ Ñ¨„uHõ#∞ ‰õΔΩ}‚OQÍ ÑïjeOKå_»∞. \∫<£ iHÍ~°∞¤Å#∞ "≥uHÍ_»∞. Ñ¶ë`«O
HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞.
ÃÇÏ„h Ñïâ’^èŒ# „áê~°OaèOz J~Ú^Õà◊√¡ HÍ=™ÈÎOk.
|∂º"≥∂O\ò ãÖ`å#O QÆ∞iOz# q=~åÅ∞ `≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞. ZHõ¯_» U Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl
ÃÇÏ„h =∞#ã¨∞Ö’ W^Õ "≥∞^ŒÅ∞`«∞O_Õk.
1986Ö’ "å+≤OQÆì<£Ö’x '<Õ+¨#Öò PsÛ"£û—Ö’ "≥`«Hõ@O P~°OaèOKå_»∞ ÃÇÏ„h. ~ÀE
H˘xfl QÆO@Åáê@∞ Öˇ„· |sÖ’ ‰õÄK«∞x 1880–1900 #_»∞=∞ Ãã#ûãπ iHÍ~°∞Å¤ #∞ "≥∞„ÿ HÀÑ¶Ö≤ ò‡Å∞
Ñïjeã¨∂Î QÆ_ç¿Ñ"å_»∞. JÖÏ Ñïjeã¨∞ÎO>Ë =∞~À ã¨`«ºO `≥eã≤Ok ÃÇÏ„hH˜.
1880 Ãã#ûãπ iHÍ~°∞¤Å „Ñ¨HÍ~°O 1878Ö’ |∂º"≥∂O\ò '"Õ∞s P<£— J<Õ J=∂‡~Úx
ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. "åi =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡ÖË á¶È¡i<£û. "åÅì~ü, P~°÷~ü. Jk K«∂ã¨∂ÎO>Ë ‰õÄ_®
ÃÇÏ„hH˜ P"Õâ◊O HõeyOk. ÃÑ~ü¡ Ñ¨Ù\˜ì# ãÖ=`«û~°O `«~°∞"å`« |∂º"≥∂O\ò ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
JHõ¯_» |∂º"≥∂O\ò `≥ÅÑ¡ Å≤ Å¡ ∞ ã¨~fi° ™œMÏºÅ∞ J#∞Éèqí ã¨∂OÎ >Ë, WHõ¯_» 'ÃÑ~ü—¡ ^Œ∞~°ƒ~ù ° ^•i„^ŒºOÖ’
KS
ÃÑiyOk. nx HõO`«\ ˜H© HÍ~°}O, ÃÑ~ü¡ `«e¡ â◊s~° ~°OQÆ∞ #Å∞Ñ¨Ù HÍ=@"Õ∞!
P ~ÀA #∞Op `≥Å¡"å_»∞ HõxÑ≤¿ãÎ KåÅ∞ ÃÇÏ„h J}∞=}∞=Ù<å ^Õfi+Ö *ÏfiÅÖÏ
O
Zy¿ãk. „Ñü `≥Å"¡ å_»∂ XHõÑC¨ _»∞ #Å¡"åix ÉÏxã¨ÖÏ¡, Ñ¨â√◊ =ÙÅHõ<åfl Ç‘Ï#OQÍ K«∂ã≤#"å_Õ.
BO
gi JÇ¨ÏOHÍ~°O, =~°‚ qK«HõΔ} ãÖ‰õΩz`«`«fiO =Å¡ H˘xfl `«~åÅ #Å¡"å~°∞ J}z"Õ`«‰õΩ
QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿ# "Õ^Œ#Å∞ J#∞ÉèíqOKå~°∞.
O
D ÉèÏ=#Å∞ Hõey#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ÃÇÏ„h ~°yeáÈÜÕ∞"å_»∞. `«# ã¨Ç¨ÏŸ^ÀºQÆ∞Å`À Ãã·`«O

ãïQÍæ =º=Ç¨ÏiOK«ÖËHõáÈÜÕ∞"å_»∞. |∂º"≥∂O\ò ãÖ`å<åxH˜ U"≥∞ÿO^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë HÍh
C
`«#Ö’ D Jyfl `«QÆæ^Œx ÃÇÏ„hH˜ J~°÷"≥∞ÿOk. JO^Œ∞ˆH `«# J<Õfi+¨}x =∞iO`« f„=O KÕâß_»∞.
ES
J~Ú`Õ ZO`« "≥uH˜<å |∂º"≥∂O\ò =∞~°}O `«~°∞"å`« J`«x ãÖ`å#O U=∞~ÚO^À

`≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞. "åm¡ Éèí∂„Ñ¨ÑÖK«O #∞OKÕ J^Œ$â◊º"≥∞ÿ#@∞ì<åfl~°x JxÑ≤OzOk.
EM
1990Ö’ '_Õqãπ— „áêO`«OÖ’ F „áêOfÜ«∞ Ñ¨„uHõ „Ñü ¿Ñr Ñïjeã¨∂ÎO>Ë, E<£

26, 1914 <å\˜ Ñ¨„uHõÖ’ |∂º"≥∂O\ò ÉèÏ~°º, "Õ∞s P<£ =∞~°}"å~°Î HõxÑ≤OzOk.
©
XHõ¯HõΔ}Oáê@∞ ÃÇÏ„h TÑ≤i ã¨ÎOaèOzOk. QÆ∞O_≥ ^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»∞`«∂O>Ë, P "å~°Î#∞

QÆ|QÆÉÏ K«k"å_»∞ ÃÇÏ„h. =∞~°} ã¨=∞Ü«∂xH˜ "Õ∞s P<£, 'qH±û|~üæ— J<Õ „áêO`«OÖ’ `«#
H˘_»∞‰õΩ P~°÷~ü =^ŒÌ LO_Õ^Œx, P"≥∞ ã¨=∂kè '<å\òK≥*ò— =^ŒÌ LO^Œh P "å~°ÎÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
J<ÕHõ =∂~°∞¡ P "å~°Î#∞ K«k"å_»∞ ÃÇÏ„h. ZO^Œ∞HÀ P "å~°Î K«^Œ∞=Ù`«∂O>Ë J`«_çÖ’
J`«_çˆH J~°÷O HÍx ã¨ÊO^Œ#Å∞ HõÅQÆ™êQÍ~Ú.
JO>Ë |∂º"≥∂O\ò =∞~°}O `«~∞° "å`« J`«x ãÖ`å#O 'qH±û|~ü—æ ‰õΩ `«~e° "≥àÏ¡~#° fl=∂@.
P Ñ¨„uHõÅ#∞ WOHÍ Ñïje¿ãÎ =∞~À z#fl"å~°Î HõxÑ≤OzOk. J^Õ ãÖ=`«û~°O z=~À¡
'J~°÷~ü— `«# ‰õÄ`«∞i`À 'Ãã~ÚO\ò *’ÃãÑ¶π—‰õΩ "≥àÏ¡_»∞!
JO>Ë |∂º"≥∂O\ò H˘_»∞‰õΩ¯ ‰õÄ`«∞~°∞ Ñ¨Ù\˜ìO^Œ#fl=∂@.
P"≥∞ |uH˜ LO_»=K«∞Û! ÃÇÏ„hÖ’ L`åûÇ¨ÏO Ñ¨~°=à◊√¡ `˘Hõ¯™êyOk. Ô~O_»∞ <≥ÅÖ’¡
ÃÇÏ„h 'qH±û|~üæ— „Ñ¨Ü«∂}=∞Ü«∂º_»∞.
'qH±û|~üæ— \∫<£ PsÛ"£û JkèHÍix HõÅã≤ `«# Ñïâ’^èŒ# ãÖQÆu q=iOKå_»∞. 1914
qH±û|~üæ ã≤\ © _≥·~°HõìsÖ’ W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ "≥uHÍ~°∞.
1918 _≥·Ô~HõìsÖ’ P~°÷~ü q=~°O ÅaèOzOk. P~°÷~ü, J<åfl J<Õ J=∂‡~Úx ÃÑo¡
KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. F ÉÁQÆ∞æ QÆxÖ’ P~°÷~ü á¶È~ü =∂<£QÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl_»∞!
ÃÇÏ„hH˜ J~°÷OHÍÖË^Œ∞.
'|∂º"≥∂O\ò ^èŒ#=O`«∞_»∞, Éèí∂™êfiq∞. J`«_ç H˘_»∞‰õΩ á¶È~ü=∂<£QÍ Ñ¨x KÕÜ«∞@O
KS
Uq∞\˜? ÃÑ·QÍ Ãã~ÚO\ò *’ÃãÑ¶πÖ’ Pã¨∞ÎÅ∞ =^Œ∞Å∞‰õΩx "Õˆ~ „áêO`åxH˜ ~å"åeû# J=ã¨~°O
U=ÚOk?— WOHÍ _≥·Ô~HõìsÅ∞ ZO`« "≥uH˜<å q=~åÖËg∞ ^˘~°HõÖË^Œ∞.
O
=∞m¡ J<Õfi+¨} J~å÷O`«~°OQÍ PyáÈ~ÚOk. 1918 =~°‰õÄ |∂º"≥∂O\ò ‰õΩ@∞O|
BO
q=~åÅ∞ `≥e™ê~Ú. P `«~åfi`« Ug∞ `≥eÜ«∞@O ÖË^∞Œ . ^•O`À `«# Ñïâ’^è#Œ kâ◊ =∂~åÛ_»∞
ÃÇÏ„h. P~°÷~ü ÉèÏ~°º 'P<å— ™È+¨Öò Ãã‰õÄºi\© WO_≥H±û HÀãÖ "≥`«Hõ@O P~°OaèOKå_»∞. H˘xfl
<≥ÅÅ∞ "≥`H« Qõ Í 1976Ö’ 'Å∂~¸ ã≤Ü∂« <å— J<Õ „áêO`«OÖ’ 'P<£— =∞~°}O˜ zO^Œx `≥eã≤Ok.
O
"≥O@<Õ Å∂~¸ã≤Ü«∂<å áê`« Ñ¨„uHõÅ "≥∞ÿ„HÀ Ñ¶≤Öò‡ HÀãÖ Ñ¨„uHõ ^•fi~å Hõ|∞~°∞
C
ÑÖáê_»∞. P "≥∞„ÿ HÀÑ¶Å≤ ∞‡Å∞ =KÕÛãïH˜ ~Ô O_»∞ <≥ÅÅ∞ Ñ¨\Oì˜ k. P„`«OQÍ "å\˜x ÑïjeOKå_»∞.
ES
'81 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ "≥∞s P<£ =∞~°}ÕzOk. P"≥∞‰õΩ #Å∞QÆ∞~°∞ P_»Ñ≤Å¡Å∞. "å~°O`å
Å∂~¸ã≤Ü∂« <åÖ’<Õ x=ã≤ã∞¨ <Î åfl~°∞— P<£ =∞~°}"å~°Î ^•fi~å D q=~åÅ∞ `≥e™ê~Ú. JO>Ë...
EM
`«# =Ü«∞ã¨∞ "åˆ~... |∂º"≥∂O\ò `≥Å¡ ãÖ`«u WOHÍ |uH˜=ÙOk. "≥O@<Õ "åi q=~åÅ∞
'WO@Ô~fl\ò—Ö’ "≥`«Hõ@O P~°OaèOKå_»∞ ÃÇÏ„h.
©
#Å∞QÆ∞iÖ’ =ÚQÆ∞iæ ¿Ñ~°∞,¡ J„_»ã∞¨ Å∞, á¶È<£ <≥O|~°∞¡ '<≥\ò—Ö’ ^˘iHÍ~Ú. `«# q=~åÅ∞
`≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ =ÚQÆ∞iæ H© L`«~Î åÅ∞ ~å™ê_»∞. ZO`«H© ã¨=∂^è•#O ~åHõáÈ=@O`À áÈ#∞¡ KÕÜ∞« @O
P~°OaèOKå_»∞.
"≥Ú^Œ@ q∞Ãããπ Ç≤Ï"≥∞‡Öò‰õΩ á¶È#∞ KÕâß_»∞. P"≥∞ =∞~°}ÕzO^Œx `≥eã≤Ok. q∞QÆ`å
W^ŒÌiÖ’ XHõ~°∞ JÖˇ˚q∞Ü«∞~ü "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°x `≥eã≤Ok. P"≥∞‰õΩ Ug∞ *Ï˝Ñ¨HõO
LO_»^Œ∞. =∞~À ‰õÄ`«∞~°∞ =∞u„Éèíq∞OzO^Œx `≥eã≤Ok. ÃÇÏ„hH˜ x~åâ◊QÍ JxÑ≤OzOk.
x~åâ◊`À á¶È#∞ ÃÑ>Ëìã¨∂ÎO>Ë P "≥·Ñ¨Ù #∞Oz qxÑ≤Oz# =∂@Å∞ J`«_çÖ’ Pâ◊#∞
~°QÆeOKå~Ú.
'P<£ z=i ‰õÄ`«∞~°∞ s\Ïá¶êiãπ 'Ñ≤<fl≥ qÖˇ—¡ =^ŒÌ LO@∞Ok. P"≥∞ á¶È<£ <≥O|~ü HÍ"åÖÏ?—
'HÍ"åe— QÆ\ ˜ìQÍ JiKå_»∞ ÃÇÏ„h.
C C C
á¶È<£ <≥O|~ü#∞ K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞. ÃÇÏ„h. á¶È<£ KÕÜ«∂Åx LOk. HÍh ÉèíÜ«∞OQÍ
LOk. ZO^Œ∞HÀ `«#ˆH J~°÷OHÍx qz„`« ÉèÏ= ãÖK«Å#O`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∞<åfl_»∞. z=iH˜
QÆ∞O_≥ zHõ¯ |@∞ì‰õΩx á¶È<£ Hõeáê_»∞. J=`«e#∞Oz =∞$^Œ∞"≥·# ã¨fi~°O– 'Ç¨ÏÖ’— JOk.
Q˘O`≥O_ç áÈ`«∂O_»QÍ, '<å ¿Ñ~°∞ hÖòÃÇÏ„h...— J<åfl_»∞. 'g∞ L`«Î~°O K«k"å#∞.
Å∂~¸ã≤Ü«∂<å. ZÑ¨C_˘ã¨∞Î<åfl~°∞?— J_çyOk s\Ï. ÃÇÏ„h Hõà◊¡Ö’¡Oz hà◊√¡ ^è•~°ÖÏ
HÍ~°™êQÍ~Ú.
KS
C C C
=∂iÛ 21, 1998. QÆ∞O_≥Å∞ J^Œ∞~°∞`«∞O>Ë HÍeOQ∑ÉˇÖò <˘HÍ¯_»∞ ÃÇÏ„h. `«Å∞Ñ¨Ù
O
`≥~°∞K«∞‰õΩOk. Z^Œ∞~°∞QÍ #=Ùfi`«∂ s\Ï #∞OK«∞Ok. QÆkÖ’ xO_»∞QÍ P"≥∞ |O^èŒ∞=ÙÅ∞
BO
HÍ^Œ∞, HÍ^Œ∞ `«=∞ |O^èŒ∞=ÙÅ∞<åfl~°∞! #Å¡ KÕ`«∞Å∞, `≥Å¡ KÕ`«∞Å#∞ Hõeâß~Ú.
XHõi<˘Hõ~∞° ÑïK«Ü∞« O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. Ñ¨ÅHõiOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. `«# ‰õΩ@∞O|Hõ^#Œä ∞ "åiH˜
K≥áêÊ_»∞ ÃÇÏ„h. `«=∞ Hõ^äŒ#∞ ÃÇÏ„hH˜ K≥Ñ≤ÊOk s\Ï. |∂º"≥∂O\ò =∞~°}O `«~åfi`« ‰õΩ@∞O|O
O
Pi÷HOõ QÍ kQÆ*Ïi áÈ~ÚOk. ¿ÑQ¡ ∞Æ =Å¡ ÑÖ@ #+¨"ì ∞≥ Oÿ k. Wà◊√,¡ `À@Å∞, á⁄ÖÏÅ∞ J"Õ∞‡Ü«∂eû
C
=zÛOk. |∂º"≥∂O\ò ãÖ`å#O á⁄@ìK`Õ « Ñ¨@∞ì‰Ωõ x r=# Éè$í u "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ "≥àÏ¡eû=zÛOk.
ES
J~Ú`Õ Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Oz Sâ◊fi~åºxfl J#∞ÉèíqOK«@O JÅ"å>ˇÿ# |∂º"≥∂O\ò ãÖ`å#O

ZO^Œ∞‰õÄ Ñ¨xH˜~å‰õΩO_® J~ÚOk. `åQÆ∞_»∞ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ Ñ¨<Õn KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. ^•O`À
EM
zuH˜áÈÜ«∂~°∞. P~°~÷ ‰ü Ωõ q_®‰õΩezÛ `«~åfi`« P<å Hõ+Ñì¨ _¨ ç Ñ¨xKÕã≤ ãÖ™ê~åxfl <≥@∞ìH˘zÛOk.

Jk qO@∂O>Ë `«# P"ÕâO◊ , PO^Àà◊#Å∞, LkfiQÆfl`«Å∞ HõiyáÈ`«∞#fl ÉèÏ=# HõeyOk
ÃÇÏ„hH˜. XHõÑ¨C_»∞ `å=Ú ÉÏxã¨Å∞, ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^ŒºO J#∞ÉèíqOKå~°∞. HÍh Hõ+¨ìÑ¨_ç XHÀ¯
©
"≥∞@∂ì Z‰õΩ¯`«∂ ÃÑ·H˜ =KåÛ~°∞. _®Hõì~°¡Ü«∂º~°∞. ÖÏÜ«∞~°¡Ü«∂º~°∞. `«=∞ HõÅÅ#∞ ™êHÍ~°O

KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
XHõÑ¨C_»∞ |∂º"≥∂O@∞¡ ^èŒ#=O`«∞Å∞. `≥Å¡"åi=∞#fl *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°O`À #Å¡"åix
J}QÆ^˘HÍ¯~°∞, ^Õfi+≤OKå~°∞, K«∞ÅHõ#QÍ K«∂âß~°∞. HÍh P JÇ¨ÏOHÍ~°O, P ^Õfi+Ö "åix
^≥|ƒfã≤Ok. |∂º"≥∂O\ò ãÖ`å#O ^•i„^ŒºO J#∞ÉèíqOzOk. WÑ¨C_»∞ `«=∞‰õÄ, "åiH©
`Õ_® ÖË^Œ∞. `å"≥∞ÖÏ ã¨=∂[OÖ’ Q“~°=OQÍ |`«∞‰õΩ`«∞<åfl~À, "å~°∂ JÖÏˆQ |`«∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞.
~°OQÆ∞ `Õ_® Ug∞ÖË^Œ∞. `≥Å¡^Œ#OÖ’ Q˘Ñ¨Ê. #Å∞Ñ¨ÙÖ’ hK«O ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨$+≤ìÖ’
JO`å ã¨=∂#"Õ∞.
W"åà◊ JÇ¨ÏOHõiOz# "å_»∞ ~ˆ Ñ¨Ù =∞\ì̃ Hõ~∞° ™êÎ_∞» . "Õ∞_» áÈ~Ú QÆ∞_çÃã q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
JO^Œ∞ˆH =∞x+≤ XHõix ^Õfi+≤OK«‰õÄ_»^Œ∞. XHõix K«∞ÅHõ# KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. JÇ¨ÏOHÍ~°O
K«∂Ñ¨‰õÄ_»^Œ∞.
W"åà◊ `å#∞ KÕ¿ã „Ñü Ñ¨x `«# `«~°∞"å`« `«~åÅÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ=O K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO^Œx J~°÷O
KÕã¨∞HÀ"åe. `«# `«Ñ¨CÅ‰õΩ tHõΔ `«# `«~åfiu "å~°∞ J#∞Éèíq™êÎ~°x „QÆÇ≤ÏOKåe.
`«# `≥Å¡ |O^èŒ∞=ÙÅ#∞ =^Œe =ã¨∂ÎO>Ë ÃÇÏ„h =∞#ã¨∞Ö’ J<ÕHõ ÉèÏ=#Å∞ ã¨∞à◊√¡
u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. HÍh =∞#ã¨∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ LOk. U^À J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨`«ºO „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù#‰õΩ
=zÛ# âßOu Jk.
`«# J#∞Éèí"åÅ#∞ ÃÇÏ„h 'ÃÑ~ü¡ ã‘„ÔH\ò–Z ÉÏ¡H± =∂<£û Ãã~üÛ Ñ¶¨~ü Ç≤Ï*ò "≥·\ò á¶êq∞b—
KS
J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHõ ~°∂ÑÖÖ’ "≥Å∞=iOKå_»∞. '~°∂\òû— `«~åfi`« J"≥∞iHÍ ã¨=∂*Ïxfl JO`«QÍ
HõkeOz# Ñ¨Ùã¨ÎHõO Jk.
O
T
BO
O
C
ES
EM
©
Zyi =zÛ# áê=Ù~°O
Ñ¨@∞ì^ŒÅ`À ÑÖ[~åxfl KèÕkOK«∞‰õΩx
¿ãfiK«Ûù#∞ ™êkèOz# ÉÏÅ∞_çHõ^äŒ.
KS
JHÀì|~ü 2000, L^ŒÜ«∞O 9 QÆO@Å∞.
O
TÑ≤i aQÆ|\˜ì ã¨∂¯Öò |ãπHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞ Sb<£, =∂~°æÔ~\òÅ∞.
BO
=∂~°æÔ~\ò HÍ~°∞Ö’<Õ LOk. Ñ≤Å¡Å∞ =zÛ HÍ~°∞Ö’ ‰õÄKÀQÍ<Õ HÍ~°∞ ™êì~°∞ì KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ
ã≤^ŒúOQÍ LOk.
O
Sb<£ HÍ~°∞ Kå@∞# xÅ|_ç Jã¨Ç¨Ï#OQÍ Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎOk. W^ŒÌiH© LkfiQÆflOQÍ

C
LOk.
ES
`å=Ú KÕ¿ãk `«=∞ ^Œ$+≤ìÖ’ `«Ñ¨CHÍ^Œx "åi^ŒÌiH© `≥Å∞ã¨∞. HÍh W`«~°∞Å ^Œ$+≤ìÖ’
<Õ~°O Jh, Ñ¨@∞ì|_ç`Õ tHõΔ `«Ñ¨Ê^Œh "åiH˜ `≥Å∞ã¨∞.
EM
HÍh Ñ≤Å¡efl H˜_®flÑπ KÕÜ«∞@O `«Ñ¨Ê"åiH˜ "Õˆ~ =∂~°æO `ÀK«@O ÖË^Œ∞.

ã¨∂¯Öò |ãπ =zÛ PyOk.
aÅaÖÏ Ñ≤Å¡Å∞ |ã¨∞ûÖ’Oz kQÆ∞`«∞<åfl~°∞. "≥O@<Õ ã¨∂¯Ö’¡H˜ Ñ¨~°∞y_»∞`«∞<åfl~°∞.
©
Sb<£Ö’ HõOQÍ~°∞ ÃÑiyOk. ã¨∂¯Öò Ü«¸xá¶ê~°OÖ’ Ñ≤Å¡ÅO`å XˆH ~°HõOQÍ

HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. "åix QÆ∞~°∞ÎÑ¨\ ˜ì `«fi~°QÍ Ñ≤Å"åe. "åà◊√¡ =zÛ HÍ~°∞Ö’ ‰õÄKÀQÍ<Õ HÍ~°∞#∞
Ñ¨~°∞ÔQuÎOKåe. HÍh Z=iH© J#∞=∂#O ~å‰õΩO_® W^ŒO`å KÕÜ«∞@O ™ê^èŒº=∂?
'á¶êu=∂— ‰õÄ`«∞ix QÆ∞iÎOz QÆ\ ˜ìQÍ Ñ≤ezOk Sb<£.
á¶êu=∂ XHõ¯ ÃãHõ#∞ ¿ãÑ¨Ù J~°÷O HÍ#@∞ì `«e¡"≥·Ñ¨Ù 'K«∂ã≤Ok. "≥O@<Õ 'J=∂‡— JO@∂
`«e¡"≥·Ñ¨Ù ã¨∞_çQÍeÖÏ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ=zÛ K«∞>Ëìã≤ U_»=™êyOk.
á¶êu=∂ "≥#ˆH JÇ¨Ï‡^£, J=∂˚^£, =∞~°∞º"£∞Å∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ =KåÛ~°∞.
WOHÍ "å~°O^Œih Sb<£ Ñ¨ÅHõiOK«@O Ñ¨ÓiÎ HÍ<ÕÖË^Œ∞. 'HÍ~°∞Ö’H˜ ~°O_ç— HõOQÍ~°∞QÍ
Ñ≤Å=™êyOk =∂~°æÔ~\ò.
XHõi<˘Hõ~°∞ "å~°∞ ãïQÍæ K«∂ã¨∞HÀ<ÕÖË^Œ∞–
'Z=~°∞ g∞~°∞?— JO@∂ F \©K«~ü "åà◊¡ =∞^èŒº# xÅ|_çOk.
Sb<£ <À~°∞ q¿ÑÊÖ’QÍ XHõ~˘Hõ~°∞QÍ P ã¨∂¯Öò ™êìÑ¶π "åix K«∞@∂ì =Ú\Ïì~°∞.
'ã¨∂¯Ö’¡H˜ ~°O_ç— P*Ï˝Ñ≤OzOk \©K«~ü.
'"åà◊¡x <å`À ~åhO_ç— <å =Ú^Œ∞Ì a_»¤Å∞, <å ãÖ`å#O. "≥∂ãÖQÍ "åà◊¡x "Õ~°∞
KÕâß_»∞ "åà◊¡ <å#fl. <å`À "åà◊¡x WOQÆ¡O_£ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÎ#∞. "åo¡Hõ¯_» LO_»ÖË~°∞. ZÑ¨C_»∞
W„*ÏÜ≥∞b \ÏºO‰õΩÅ∞ U"≥·Ñ¨Ù #∞Oz ^•_ç KÕã≤ K«OÑ¨Ù`åÜ≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. <å Ñ≤Å¡efl <å`À
~åx=fiO_ç— U_»∞ã¨∂Î „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_»™êyOk Sb<£.
KS
HÍh "åà◊√¡ Sb<£ =∂@Å∞ q#ÖË^Œ∞. |Å=O`«OQÍ "åà◊¡x ã¨∂¯Ö’¡H˜ ÖÏ‰õΩ¯áÈ™êQÍ~°∞.
'=∂ J=∞‡`À áÈhÜ«∞O_ç— "åà◊¡`À Ü«Ú^•úxH˜ kQÍ_»∞ JÇ¨Ï‡^£.
'g∞ˆHO ÉèÜ
O
í ∞« OÖË^∞Œ . gà◊¡ <å#flH˜ Hõ|∞~°∞ÃÑ\ÏìO. HÍ¿ãûÑ¨\ H˜ ˜ PÜ«∞# =™êÎ_∞» . JÑ¨C_»∞
BO
g∞i^Œ~Ì ∂° =∂\Ï¡_∞» HÀO_ç. PÜ«∞# XÑ¨C‰õΩO>Ë Ñ≤Åe¡ fl fã¨∞HÔ à◊O¡ _ç— K≥ÑÊ≤ Ok ã¨∂¯Öò „Ñ≤xûáêÖò.
C C C
O
Ô~O_»∞QÆO@Å `«~°∞"å`« =KåÛ_»∞ Hõ=∂Öò. ÉËHõsÖ’ Ñ¨x ã¨QÆOÖ’ =^Œe =zÛ#@∞ì<åfl_»∞

C
Xà◊¡O`å Ñ≤O_ç K«∞@∞ìHÀQÍ, A@∞ì ˆ~y LOk.

ES
J`«_çx K«∂ã¨∂Î<Õ Sb<£ =∞kÖ’ Jã¨Ç¨ÏºÉèÏ=# L"≥fi`«∞Î# Zyã≤Ok.

'W`«_ç<å `å#∞ „¿Ñq∞Oz ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩOk?— J#∞‰õΩOk. '„¿Ñ=∞ QÆ∞_ç¤k JO\Ï~°∞.
EM
QÆ∞_ç¤^Õ HÍ^Œ∞ =¸~°ö"≥∞ÿOk ‰õÄ_®— J#∞‰õΩOk.

Hõ=∂Öò áêÅã‘<Î å‰õΩ K≥Ok# "å_»∞. 19 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ K«^∞Œ =ÙHÀãÖ WOQÆO¡ _£ =KåÛ_»∞.
J^Õ =Ü«∞ã¨∞û#fl Sb<£ QÍ_è»OQÍ J`«_ç „¿Ñ=∞Ö’ Ñ¨_çOk. ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿ# P~°∞ <≥ÅÖ’¡ ÃÑo¡
©
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. "≥O@"≥O@<Õ #Å∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ HõeQÍ~°∞.

H˘<åflà◊√¡ ãÖ`À+ÖQÍ QÆ_çÑ≤# `«~°∞"å`« Hõ=∂Öò WOQÆ¡O_£Ö’ LO_»ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞.
'<Õ#∞ áêÅã‘Î<å "≥àÏÎ#∞. JHõ¯_» WÅ∞¡ K«∂ã≤ x#∞fl, Ñ≤Å¡efl Ñ≤eÑ≤OK«∞ ‰õΩO\Ï#∞— Jx
"åQÍÌ#O KÕã≤ áêÅã‘Î<å "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
ZO`«H© J`«_ç ^ŒQÆæ~°#∞Oz Ñ≤Å∞Ñ¨Ù~åHõ áÈ=@O`À, Hõ=∂Öò QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=∞x
Sb<£ _ç>ˇHì̃"£Å#∞ xÜ«∞q∞OzOk. Hõ=∂Öò =∞m¡ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»x, Ñ≤Å¡Å∞ ‰õÄ_® L<åfl~°x
`≥Å∞ã¨∞‰õΩOk. Sb<£ J^è≥·~°ºÑ¨_»ÖË^Œ∞.
_≥"· À~üû‰õΩ JÃÑK¡Â ãÕ O≤ k. Ñ≤ÅÅ¡ ∞ `«# ^ŒQ~æ̂Æ L<åfl~°x ãÖ`À+≤OzOk. H˘<åflà◊‰¡ Ωõ Hõ=∂Öò
XHõ¯™êi Ñ≤Å¡efl fã¨∞‰õΩx áêÅã‘Î<å‰õΩ ~°=∞‡x "ÕkèOK«@O P~°OaèOKå_»∞. Ñ≤Å¡efl K«∂_®Åx
LO^Œx „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_®¤_»∞. Sb<£ HõiyáÈ~ÚOk. Ñ≤Å¡efl fã¨∞‰õΩx áêÅã‘Î<å =zÛOk.
=ÚO^Œ∞ ÉÏQÍ<Õ L<åfl_»∞ Hõ=∂Öò. Sb<£ WOQÆ¡O_£ uiy "≥àÏ¡eû# ~ÀA Ñ≤Å¡efl
fã¨∞‰õΩx Z\’ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. áÈbã¨∞Å∞ =zÛ Sb<£#∞ |Å=O`«OQÍ u~°∞QÆ∞ q=∂#O
ZH˜¯OKå~°∞. [~°∞QÆ∞`«∞#fl^Õq∞\’ J~°=÷ ∞ÜÕ∞ºÖ’QÍ Sb<£ WOQÆO¡ _£ KÕiOk. WOQÆO¡ _£ KÕi#Ñ¨Ê\˜
#∞Op `«# Ñ≤Å¡efl áêÅã‘Î<å#∞O_ç ~°Ñ≤ÊOKåÅx „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ P~°OaèOzOk.
''Hõ=∂Öò '<åÉ¡ãπ— „áêO`«OÖ’ L<åfl_»∞. Jk áêÅã‘Î<å J^ä•i\©. "åà◊¡ ÑïkèÖ’H˜
~å^Œ∞. =∞#‰õΩ P „áêO`«O "åi`À Z@∞=O\˜ XÑ¨ÊO^•Å∞ ÖË=Ù—— K≥áêÊ_»∞ ÖÏÜ«∞~°∞.
'<åÉÏ¡ãπ JkèHÍ~°∞Å∞ ¿ÇÏQ∑ Hõ<≥fi#¬<£ÃÑ· ãÖ`«HÍÅ∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì =∞# Ñ≤Å¡efl
KS
"åà◊√¡ Z`«∞Î‰õΩáÈ`Õ Ü«Ú^ŒúO KÕ¿ãÎ `«Ñ¨Ê uiy `≥K«∞ÛHÀÖËO— ^Ò`åºkèHÍ~°∞Å∞ K≥áêÊ~°∞.
Sb<£‰õΩ HÀÑÖ ÃÑiyáÈ`ÀOk.
O
'gà‹¡=~°∞? gà◊¡ XÑ¨ÊO^•ÖËq∞\˜? `«# Ñ≤Å¡efl J<åºÜ«∞OQÍ `«#‰õΩ HÍ‰õΩO_® KÕ¿ãÎ,
BO
"åà‹¡O^Œ∞‰õΩ J_»∞¤ ~å=_»O?— – JO^Œ∞ˆH ™È^Œi =∂~°æÔ~\ò`À HõÅã≤ H˜_®flÑπ Ñ¨^äŒHõO "Õã≤Ok.
JO`å q#fl „Ñ≤xûáêÖò ™ê#∞Éèí∂u K«∂Ñ≤OzOk. 'HÍh Wk g∞ W^ŒÌi =º=Ç¨~°O
O
g∞ˆ~ `ÕÅ∞ÛHÀO_ç— JOk.

C
Ñ≤Å¡Å∞ '"Õ∞O J=∞‡`À "≥àÏÎO— J<åfl~°∞ =ÚHõÎ HõO~î°O`À. Sb<£ „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_çOk.

ES
'Hõ=∂Öò, Ñ≤Å¡efl <å`À ÑÖÑ¨Ù. "åà◊¡H˜ WHõ¯_» Éèíq+¨º`«∞Î ÖË^Œ∞. W„*ÏÜ≥∞Öò Ãã·x‰õΩÅ
`«∞áê‰õΩÅ ÉÏi# Ñ¨_H» áõ È`Õ, f„="å^Œ∞Å ÉÏO|∞Å ÉÏi# Ñ¨_`» å~°∞. WHõ¯_» =∞~°}O `«ÑÊ≤ Oz
EM
"åiH˜ "Õˆ~ Éèíq+¨º`«∞Î ÖË^Œ∞. <å`À ÑÖÑ≤OK«∞— JO@∂ U_çÛOk.

'ã¨ˆ~. ˆ~Ñ¨Ù =zÛ fã¨∞‰õΩ"≥à◊√¡. |@ìezÛ ÑÖÑ¨Ù`å#∞. WÖÏ ^˘OQÆ`«#OQÍ fã¨∞‰õΩ"≥àı¡
Hõ<åfl ^è≥·~°ºOQÍ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ fã¨∞‰õΩ"≥à◊√¡— J<åfl_»∞ Hõ=∂Öò. ãÖ`À+≤OzOk.
©
ˆ~Ñ¨\ ˜ QÆ∞iOz HõÅÅ∞ HõO@∂ „a\©+π Hõ#∞ûÖË\ò‰õΩ "≥o¡Ok Sb<£.

`≥ÖÏ¡i <å|¡ãπ‰õΩ „Ñ¨Ü«∂}=∞ø`«∞O>Ë, Hõ#∞ûÖË\ò JkèHÍi P"≥∞x Páê_»∞.
'#∞=Ùfi W„*ÏÜ≥∞Öò Ç¨Ï^Œ∞Ì ^•\˜ "≥à‰¡◊ Ωõ . <å|¡ãÖπ ’ hÃÑ· JÔ~ã¨∞ì "å~°O@∞ LOk. XHõ¯™êi
áêÅã‘Î<å *ˇ·Ö’¡ Ñ¨_®¤"å, ^•xHõ<åfl #~°HõÜ«∂`«#Å∞ ã¨∞YOQÍ JxÑ≤™êÎ~Ú— J<åfl_»∞.
Hõ=∂Öò KÕã≤# "≥∂ãÖ P"≥∞‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk.
ã¨fiO`« `«e¡ÃÑ·<Õ H˜_®flÑπ ˆHã¨∞ ÃÑ\Ïì_»∞.
C C C
`«e¡ =∂@Å∞ JÇ¨Ï‡^£ K≥=ÙÖ’¡ =∂~°∞"≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
'g∞~°∞ „a\©+π áœ~°∞Å∞. W„*ÏÜ≥∞ÖòÖ’ „a\©+π ^Ò`«º HÍ~åºÅÜ«∞O KÕi`Õ KåÅ∞. JHõ¯_ç
JkèHÍ~°∞Å∞ q∞=∞‡efl WOQÆ¡O_£ KÕ~°∞™êÎ~°∞— `«e¡H˜ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ JÇ¨Ï‡^£ á¶È<£ KÕã≤#Ñ¨C_»∞
J`«_çH˜ D =∂@Å∞ K≥Ñ≤ÊOk.
'ZÖÏÔQ·<å „a\©+π ^Ò`«ºHÍ~åºÅÜ«∞O KÕ~åe— Wn JÇ¨Ï‡^£ PÖ’K«#. 'HÍh ZÖÏ?—
JÇ¨Ï‡^£‰õΩ áêÅã‘Î<åÖ’ rq`«O #K«Û@O ÖË^Œ∞. L^ŒÜ«∞O ÖËz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op ÉËHõsÖ’
Ñ¨xKÕÜ«∂e. |~°∞"≥·# "Õ_ç "Õ_ç =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ "≥∂Ü«∂e. PÃÑ· ã¨∂¯Å∞H˜ "≥àÏ¡e. uiy =ã¨∂Î<Õ
u#flQÍ ÉËHõs KÕ~åe. J~°ú~å„u =~°‰õÄ Ñ¨xKÕÜ«∂e. g\˜H˜`À_»∞, U HõΔ}OÖ’ U=∞ø`«∞O^À
`≥eÜ«∞^Œ∞. U =¸Å #∞Oz f„="å^Œ∞Å∞ Z=ig∞^Œ ^•_ç KÕ™êÎ~À `≥eÜ«∞^Œ∞. U HõΔ}Ï#
KS
ÉÏO|∞Å∞ ¿Ñe â◊s~åxfl =ÚHõ¯Å∞ KÕ™êÎÜ∂≥ `≥eÜ«∞^Œ∞. PÃÑ· W„*ÏÜ≥∞Öò q=∂<åÅ∞, \ÏºO‰õΩÅ∞
LO_»<Õ L<åfl~Ú.
O
`«# `À\˜ =Ü«∞ã¨∞"å~°∞, `«# Ñ¨Hõ¯<Õ #∞OK«∞x JO`«=~°‰õÄ #=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl
BO
"å~°∞, HõΔ}OÖ’ =∂OãÖ =ÚHõ¯Öˇ· QÍeÖ’ ZyiáÈ=@O K«∂ã≤# JÇ¨Ï‡^£‰õΩ `å#∞ =∞x+≤ÖÏ
|`«HÍÅO>Ë áêÅã‘Î<å #∞O_ç áêiáÈ=@O `«Ñ¨Ê "Õˆ~ =∂~°æO ÖË^Œx J~°÷=∞~ÚOk.
HÍh `«# ™È^Œ~°, ™È^ŒiÅ#∞ =ke"≥à◊¡@=∂? #Å∞QÆ∞~°∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<ÕHõ<åfl XHõ¯_Õ
O
`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ=@O ã¨∞ÅÉèíO. ^•O`À, =ÚO^Œ∞ `å#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO>Ë, `«~°∞"å`« `«# "åix

C
`«Ñ≤ÊOK«=K«Û#fl x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞ JÇ¨Ï‡^£.

ES
J~Ú`Õ, `«# „a\©+π áêãπáÈ~üì `«O„_ç ^ŒQÆæˆ~ LOk. Jk ãÖáêk¿ãÎ HÍx W„*ÏÜ≥∞ÖòÖ’
„a\©+π ^Ò`«º HÍ~åºÅÜ«∞O "å~°∞ `«#H˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞~°∞. '`«O„_ç #∞Oz áêãπáÈ~üì
EM
ãÖáêkOKåÅO>Ë J`«xH˜ `«#ÃÑ· #=∞‡HõO HõÅQÍe. `å#∞ áêiáÈ_»#fl qâßfiãÖ HõeyOKåe.

^•O`À P ~ÀA#∞Op `«O„_ç K≥Ñ≤Ê#@∞ì q#@O P~°OaèOKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£. J=HÍâ◊O
zH˜¯#Ñ¨C_»ÖÏ¡ `«e¡x q=∞i≈Oz, `«O„_çx á⁄y_Õ"å_»∞.— WO`«Ö’–
©
W„*ÏÜ≥∞ÖòÃÑ· ã¨∂Ãã·_£ ÉÏO|∞^•_»∞Å∞ [iQÍ~Ú. U„Ñ≤Öò 2002Ö’ W„*ÏÜ≥∞b ¿ã#Å∞

<å|¡ãπÖ’ „Ñ¨"ÕtOKå~Ú. 24 QÆO@Å∞ Hõ~°∂Êùº L<åfl ÉËHõsH˜ "≥àÏ¡eû =KÕÛk. W„*ÏÜ≥∞b
¿ã#Å `«∞áêH© QÆ∞à◊¡`À ^•QÆ∞_»∞ =¸`«Å∞ P_»∞`«∂ ~À_»¡ÃÑ· u~°QÆ@O JÅ"å@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞
JÇ¨Ï‡^£. áêÅã‘Î<åÖ’ Ñ≤Å¡Å∞ ÉÏO|∞Å`À |O`«∞ÖÏ@Å∞ P_»`å~°∞. `«∞áêH© QÆ∞à◊¡`À
^•QÆ∞_»∞=¸`«Å∞ P_»`å~°∞. =∞$`«∞º=Ù`À Ü«ÚQÆà◊w`åÅ∞ áê_»`å~°∞. J#∞HõΔ}O rq`«O`À
K≥_»∞QÆ∞_»∞ ÖÏ_»`å~°∞.
C C C
`«e¡`À D "≥∞~ÚÖò ^•fi~å ãÖ„Ñ¨kOz# ~ÀA JÇ¨Ï‡^£ XO@iQÍ P#OkOKå_»∞.
'W„*ÏÜ≥∞ÖòÖ’x „a\©+π ^Ò`«º HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’ JO^ŒiH© h QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞. #∞=Ùfi
JHõ¯_ç=~°‰õÄ ˆHΔ=∞OQÍ KÕ~°∞‰õΩO>Ë KåÅ∞— `«e¡ #∞Oz ã¨=∂^è•#O =zÛOk.
J#∞HõΔ}O áêÅã‘Î<åÖ’ Kè«ã¨∂Î |uˆHHõ<åfl, ¿ãfiK«ÛùHÀãÖ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î „áê}ÏÅ∞
HÀÖ’Ê=@"Õ∞ "Õ∞Å#fl x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞ 15 Uà◊¡ JÇ¨Ï‡^£. ÉËHõsÖ’ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl `«O„_ç
_»|∞ƒ e=fi_»∞. <åÉÏ¡ãπ #∞Oz *ˇ~°∞ã¨ÖË"£∞ |ã¨∞ûÖ’ KÕ~åÅO>Ë '100 Ã+HõÖòû— (~°∂áêÜ«∞Å∞)
HÍ"åe. ^•O`À Hõãì̈=∞~°∞¡ WKÕÛ \˜Ñ¨CÅ#∞ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ ^•K«∞HÀ=@O P~°OaèOKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£.
`«y#O`« _»|∞ƒ ã¨=∞‰õÄiOk. F q∞„`«∞_ç ^•fi~å ~ÀE L^ŒÜ«∞O U_»∞ QÆO@Å‰õΩ
*ˇ~°∞ã¨ÖË"£∞ |Ü«∞Å∞^Õˆ~ |ã¨∞û ¢_≥·=~üx Hõe™ê_»∞. W„*ÏÜ≥∞ÖòÖ’ ‰õÄbÑ¨x KÕ¿ã áêÅã‘Î<å
"åix P |ã¨∞û W„*ÏÜ≥∞Öò KÕ~∞° ã¨∞OÎ k. JÇ¨Ï‡^£#∞ fã¨∞‰õΩ"≥àO¡ı ^Œ∞‰õΩ |ã¨∞û ¢_=·≥ ~ü XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞.
KS
JÇ¨Ï‡^£Ö’ L`åûÇ¨ÏO. LkfiQÆfl`«Å∞ "≥e¡qi™ê~Ú. '`«# Ñ¨^äŒHõO `«# `«O„_çH˜ `≥e¿ãÎ
`«Ñ¨Ê `«#‰õΩ „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^Œ∞— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£.
C C C
O
BO
[#=i 1, 2003. L^ŒÜ«∞O 4 QÆO@Å∞.
xâ◊≈|ÌOQÍ `«Ü«∂~°Ü«∂º_»∞ JÇ¨Ï‡^£. ~ÀE W„*ÏÜ≥∞Öò Ãã·x‰õΩÅ `«∞áê‰õΩÅ #∞Oz
O
`«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åÅO>Ë „a\©+π áêãπáÈ~üì LO>Ë =∞Oz^Œx `«O„_çx XÑ≤ÊOz, áêãπáÈ~üì

C
ãÖáêkOKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£. ^•xfl =∞~À™êi K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. K«ÑC¨ _»∞ KÕÜ∞« ‰õΩO_® WÅ∞¡ ^•\Ï_»∞.
ES
gkäÖ’ W„*ÏÜ≥∞Öò QÆã‘Î^ŒàÏÅ∞ ÖË~°x x~åúiOK«∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« XHõ¯™êiQÍ |Ü«∞@‰õΩ

^Œ∂H˜ Ñ¨~°∞QÆ∞ P~°OaèOKå_»∞. gkä náêÅ∞ ÖË=Ù. HÍh "≥∞~Ú<£ ~À_»∞¤Ö’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ>ËìO^Œ∞‰õΩ
ÖË^Œ∞. W„*ÏÜ≥∞b Ãã·x‰õΩÅ∞O\Ï~°∞. =ÚO^Œ∞ HÍeÛ `«~°∞"å`« ¿Ñ~°_»∞QÆ∞`å~°∞. JO^Œ∞ˆH QÆb¡Ö’¡
EM
Ñ¨~°∞ÔQ`«Î@O P~°OaèOKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£. WO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ W„*ÏÜ≥∞b \ÏºO‰õΩ â◊|ÌO

qxÑ≤ÑÖzOk. QÀ_»‰õΩ |e¡ÖÏ J`«∞‰õΩ¯áÈÜ«∂_»∞. h_»Ö’¡ #e¡ÖÏ #HÍ¯_»∞.
©
JÖÏ Ô~O_»∞ QÆO@Å∞ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® LO_®eû =zÛOk. \ÏºO‰õΩ "≥o¡áÈQÍ<Õ =∞m¡

Ñ¨~°∞QÆ∞ P~°OaèOKå_»∞. JÑ¨Ê\˜ˆH XˆH ã¨÷ÅOÖ’, XˆH ~°HõOQÍ #∞OKÀ=@O =Å¡ HÍà◊√¡
"≥Ú^Œ∞ÌÉÏiáÈÜ«∂~Ú. J~Ú<å ¿ãfiK«Ûù HÍ"åÅO>Ë Ñ¨~°∞ÔQ`«ÎHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
C C C
ãïQÍæ Ô~O_»∞ QÆO@Å‰õΩ |ã¨∞û |Ü«∞Å∞^ÕiOk. „áê}ÏÅ∞ J~°KÕ`« Ñ¨@∞ì‰õΩx ^≥·"åxfl

„áêi÷ã¨∂Î |ã¨∞ûÖ’ ‰õÄK«∞<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£. ZO^Œ∞HõO>Ë, U ã¨=∞Ü«∞OÖ’<≥·<å `«O„_ç `«##∞
Ñ¨@∞ì‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩO@∂ ~å=K«∞Û.
|ã¨∞û "≥Ú^Œ\ ˜ K≥H±áÈãπì KÕiOk.
`«_»|_»∞`«∞#fl QÆ∞O_≥Å`À '‰õÄº—Ö’ #∞OK«∞<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£.
J`«_ç áêãπáÈ~°∞ì K«∂ã≤.
'Z@∞ "≥à◊√Î<åfl=Ù— J_çQÍ_»∞ W„*ÏÜ≥∞b QÍ~°∞¤.
J`«_ç =∂@Ö’ WOw¡+μ¨ Ü«∂ã¨ QÆ=∞xOKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£. HÍ"åÅx WOw¡+μ¨ Ö’ ã¨=∂^è•#O
WKåÛ_»∞.
'*ˇ~°∞ã¨ÖËOÖ’x „a\©+π HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ "≥à◊√Î<åfl#∞. WHõ¯_ç#∞Oz áêi áÈ`«∞<åfl#∞.—
WOw¡+¨μ qx Hõà‹¡QÆˆ~âß_»∞ QÍ~°∞¤. =∞ˆ~g∞ J_»‰õΩ¯O_® =ÚO^Œ∞‰õΩ á⁄=∞‡<å_»∞.
Ô~O_À K≥H±áÈãπìÖ’ PÅã¨ºO [iyOk.
JÇ¨Ï‡^£Ö’ HõOQÍ~°∞ ÃÑiyáÈ`ÀOk. ZO^Œ∞HõO>Ë, WHõ¯_çH© `«O„_ç ~å=K«∞Û. PÜ«∞#
KS
=¿ãÎ WO`« „Ñ¨Ü«∞`«fl=¸ |∂_ç^ŒÖ’ áÈã≤# Ñ¨hfl~°=Ù`«∞Ok. WOHÀ Ô~O_»∞ K≥H±áÈã¨∞ìÅ∞ ^•\˜#
`«~°∞"å`« |ã¨∞û "ÕQÆO JO^Œ∞‰õΩOk. '~å=∞ÖÏ¡— KÕ~°QÍ<Õ |ã¨∞û PyáÈ~ÚOk.
O
'WHõ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡^Œ∞— K≥áêÊ_»∞ ¢_≥·=~ü.
BO
JÇ¨Ï‡^£ PQÆÖËHõáÈÜ«∂_»∞. \ÏH©ûx =∂\Ï¡_®_»∞. `«# ^ŒQÆæ~°∞#fl _»|∞ƒÅ∞ \ÏH©ûH˜ ãïQÍæ
ãïáÈ`å~Ú. P `«~°∞"å`«?
^≥·=OÃÑ· ÉèÏ~°O "Õã≤ „a\©+π HÍ~åºÅÜ«∞O J„_»ã¨∞ K≥áêÊ_»∞. z=i K≥H± áê~ÚO\ò
O
=ÚO^Œ∞ \ÏH©û PyOk. áêãπáÈ~üì K«∂Ñ≤OKå_»∞ JÇ¨Ï‡^£. W„*ÏÜ≥∞Öò Ãã·x‰õΩÅ∞ `«=∞Ö’

C
`å=Ú KåÖÏ¿ãÑ¨Ù "åkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

ES
JÇ¨Ï‡^£#∞ ‰õΔΩ}‚OQÍ "≥uHÍ~°∞. z=~°‰õΩ "ÕeQÀà◊¡#∞ ‰õÄ_® =^ŒÖË¡^Œ∞.

'<Õ#∞ ã¨∂Ãã·_£ ÉÏO|~ü#∞ HÍ^Œ∞— J<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£. 'ÉÏO|∞ ¿ÑÖËÛ=~°‰õÄ Z=~°∂
EM
ÉÏO|~°∞¡ HÍ~°∞— JO@∂ =∞m¡ =∞m¡ "≥uHÍ~°∞.

z=iH˜ á⁄=∞‡<åfl~°∞.
©
JÑ¨Ê\˜H˜ ™êÜ«∞O„`«O J~ÚOk. D áê\˜H˜ `«O„_çH˜ x[O `≥eã≤áÈ~Ú LO@∞Ok.

`«#Hõ<åfl "ÕQÆOQÍ ~åQÆÅ_»∞.
'PÜ«∞#‰õΩ ^˘iH˜áÈ`Õ?— Xà◊√¡ K≥=∞@`À `«_çã≤ =Ú^ŒÌ=Ù`ÀOk.
z=iH˜ „a\©+π HÍ~åºÅÜ«∞O L#fl gkäÖ’ \ÏH©û PyOk.
'WHõ¯_ç #∞Oz #_»K«∞‰õΩO@∂ "≥àÏ¡e. D gkäÖ’H˜ \ÏH©ûÅ∞ "≥à◊¡=Ù— K≥áêÊ_»∞ \ÏH©û
„_≥·=~ü.
JÑ¨Ê\˜H˜ pHõ\ ˜ Ñ¨_∞» `ÀOk. ZO`« "≥uH˜<å JÇ¨Ï‡^£‰Ωõ „a\©+π HÍ~åºÅÜ«∞O Hõ#|_»@O
ÖË^Œ∞. HõhãÖ „a\©+π *ˇO_® ‰õÄ_® Hõ#|_»@OÖË^Œ∞. P gkäÖ’ Ñ¨k™ê~°∞¡ uiQÍ_»∞.
JÇ¨Ï‡^£Ö’ HõOQÍ~°∞ ÃÑiyáÈ`ÀOk. `«O„_ç =KÕÛ¿ãÎ? J#∞=∂<åã¨Ê^ŒOQÍ J@∂ W@∂
u~°∞QÆ∞`«∞#fl JÇ¨Ï‡^£#∞ W„*ÏÜ≥∞b áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. J`«_ç HõOQÍ~°∞ "åiÖ’
J#∞=∂#O ÃÑOzOk.
U_»∞ã¨∂Î `«# Hõ^äŒ K≥áêÊ_»∞ JÇ¨Ï‡^£. „a\©+π HÍ~åºÅÜ«∂xH˜ "≥àÏ¡Å<åfl_»∞.
'W"åà◊¡ H˘`«Î ãÖ=`«û~°O "≥Ú^Œ\ ˜~ÀA. Jxfl HÍ~åºÅÜ«∂Å‰õΩ ÃãÅ=Ù— K≥áêÊ~°∞ "åà◊√¡.
Éè’~°∞=∞<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£. `«# `«O„_ç =¿ãÎ `«#x áêÅã‘<Î å‰õΩ ÖÏ‰õΩ¯áÈ`å_»x, P #~°HÍxH˜
áÈ"åÅx ÖË^xŒ , `«#x HÍeÛ K«O¿ÑÜ«∞=∞x W„*ÏÜ≥∞b Ããx· ‰õΩÅ#∞ U_»∞ã¨∂Î „áê^èÜ Õ ∞« Ñ¨_®¤_∞» .
XHõ Ãã·x‰õΩ_ç QÆ∞O_≥ HõiyOk. „a\©+π ^Ò`åºkèHÍiH˜ á¶È<£ KÕâß_»∞.
ãÖ|~åÅÖ’ L#fl ^Ò`åºkèHÍi 'JÇ¨Ï‡^£— ¿Ñ~°∞ qO@∂<Õ LeH˜¯Ñ¨_®¤_»∞.
'J`«_çx <å ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ~°O_ç— J<åfl_»∞.
KS
"≥O@<Õ Sb<£‰õΩ á¶È#∞ KÕâß_»∞.
C C C
'JÇ¨Ï‡^£ =KÕÛã¨∞Î<åfl_»∞—–
O
BO
ãÖ`À+Ö`À #$`«ºO KÕã≤Ok Sb<£.
Ç‘Ï„`À q=∂<å„â◊Ü«∞OÖ’ q=∂#O kQÆ∞`«∞#fl JÇ¨Ï‡^£#∞ K«∂ã¨∂Î<Õ ãÖ`À+Ö`À
O
Éè’~°∞=∞Ok P Hõ#fl`«e¡.
C
'#~°HÍxfl ^•@∞‰õΩx =KåÛ#=∂‡— J<åfl_»∞ JÇ¨Ï‡^£ P"≥∞x H“yeOK«∞‰õΩx Hõhflà◊¡

=∞^èŒº.
ES
C C C
EM
WÑ¨C_»∞ JÇ¨Ï‡^£ `«# ¿Ñ~°∞#∞ '*Ï<£ ã¨∞@ì<—£ QÍ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. WO[h~°∞ J"åfiÅ#flk

J`«_ç Pâ◊Ü«∞O.
'U^À XHõ~ÀA <å|¡ãπ "≥o¡ <å ™È^Œ~°∞Å#∞ ‰õÄ_® #~°HõO #∞Oz `«Ñ≤Ê™êÎ#∞— JO\Ï_»∞
©
JÇ¨Ï‡^£.
C C C
W„*ÏÜ≥∞Öò #∞Oz „a@<£"≥àı¡ q=∂#O JÇ¨Ï‡^£ ZH˜¯# QÆO@ `«~°∞"å`« Hõ=∂Öò „a\©+π
^Ò`«º HÍ~åºÅÜ«∞O KÕ~å_»∞.
`«# H˘_»∞‰õΩx JÑ¨ÊyOK«=∞x QÀÅ KÕâß_»∞.
JÇ¨Ï‡^£ q_çKÕã≤# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ J`«_çH˜ JÑ¨ÊyOz KÕ`«∞Å∞ ^Œ∞Å∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl~°∞ „a\©+π
JkèHÍ~°∞Å∞.
T
Hõ^äŒ HÍiÛ# Hõhfl~°∞
=∞x+≤Ö’x ~åHõΔã¨`«fi ã¨fi~°∂áêxfl q=iã¨∂Î
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ =∂#=`«fiO <Õ~°∞Ê`«∞#fl Ü«Ú=u Hõ^äŒ.
KS
„Ñ¨[Å∞ HõHÍqHõÖˇ· Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∞<åfl~°∞. Ñ¨~°∞ÔQ`«Î ÖËx"å~°∞ "åà◊¡ HÍà◊¡g∞^Œ Ñ¨_ç
O
|uq∞ÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. `«@∞ìHÀÖËHõ U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜÕ∞ "å~°∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞
BO
q^•~°HõOQÍ ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°∞. `«∞áê‰õΩÅ ^èŒ#^èŒ#Å∞ ÉÏkè`«∞Å ~À^Œ#Å∞ ^èŒfi#∞Å‰õΩ
`åà◊O "Õã¨∞Î#fl@∞¡<åfl~Ú. WO`«Ö’... xã¨ûÇ¨Ü«∞OQÍ ~Àkã¨∞Î#fl „Ñ¨[Å QÆ∞OÑ¨ÙÖ’H˜ F =ºH˜Î
HõuÎ Ñ¨@∞ì‰Ωõ x ^Œ∂HÍ_»∞. qz„`« q<åºãÖ`À KÕuÖ’x HõuÎ uÑ¨C`«∂ =∞#∞+¨μÅ#∞ ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞
O
`«iy#@∞ì `«iy "ÕÜ«∞™êQÍ_»∞. z=iH˜ Ñ¨ã≤ Ñ≤Å¡Å#∞, =$^Œ∞úÅ#∞ ‰õÄ_® =^ŒÅ_»O ÖË^Œ`«#∞.
C
=∞#∞+¨μÅ#∞ HÀ¿ãÜ«∞_»OÖ’ U^À ÃÑ·âßzHõ P#O^ŒO J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_»`«#∞.

ES
J`«_ç HõuÎ =∞#∞+¨μÅ â◊s~åÅ#∞ =ÚHõ¯Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë qHõ@OQÍ #=Ùfi`«∞<åfl_»∞. J`«_ç

Hõà◊√¡ qO`« P#O^ŒO`À "≥∞~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú.
EM
WO`«Ö’ J`«_ç K«∂Ñ¨ÙÅ∞ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ 'KåOQ∑—ÃÑ· Ñ¨_®¤~Ú. JO`Õ!

qHõ@OQÍ #=Ùfi`«∂ HõuÎ Z`åÎ_»∞.
ÔH=Ùfi# ˆHHõ ÃÑ\˜ìOk–
©
=∞~°∞ HõΔ}"Õ∞ Hõà◊√¡ `≥izOk. Jk HõÅHÍ^Œ∞. 'x[—=∞x x~°∂Ñ≤ã¨∂Î Z^Œ∞~°∞QÍ HõuÎ

Ñ¨@∞ì‰õΩx xÅ|_ç L<åfl_»`«_»∞. HÍh J`«_»∞ HõuÎ JÖÏ ZuÎ Ñ¨@∞ì‰õΩx, „‰õÄ~°OQÍ "≥∞~°∞ã¨∞Î#fl
Hõà◊¡`À #∞OK«∞<Õ LO\Ï_»∞. Hõ^ŒÅ ÖË_»∞.
HõuÎ kOÑ¨#∂ ÖË_»∞.
C C C
K≥·<å K«i„`«Ö’ XHõ JuÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Kåi„`«Hõ ã¨`åºxH˜ ™êHõΔ ºO Jk. `«# =ÚO^Œ∞
"≥∂HÍà◊¡g∞^Œ ‰õÄK«∞x ~Àkã¨∞Î#fl Ãã·x‰õΩÅ#∞ HõuÎ`À #~°∞‰õΩ`«∞#fl [áêh ã¨=Ú~åÜü∞
KèåÜ«∂z„`«O Jk. JO`«HÍÅO `«##∞ HõÅÖ’¡<Õ ÉèíÜ«∞ÃÑ_»∞`«∞#fl P HõuÎÑ¨@∞ì‰õΩ#fl ã¨=Ú~åÜü∞
x*ÏxH˜ HõÅ HÍ^Œ∞. x[O!
'<å<£HÕQ∑— „áêO`«OÖ’ K≥·hÜ«ÚÅÃÑ· [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ∞ [iÑ≤# PHõ$`åºÅ∞ Jq!
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ ãïQÍæ `≥eÜ«∞x J`«ºO`« Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# ã¨xfl"Õâ◊O Jk. Z=~°∂ ÃÑ·H˜ K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜
W+¨ìÑ¨_»x P J=∂#gÜ«∞ ^Œ$âßºxfl „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥eÑ≤`Õ HÍh `«##∞ Ñ‘_çã¨∞Î#fl ã¨=Ú~åÜü∞
Ñ‘_»HõÅ =^ŒÅ^Œx KåOQ∑‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk.
C C C
WÜ«∂<£ KåOQ∑‰õΩ z#flÑ¨Ù_»∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P"Õâ◊OQÍ <å<£HÕQ∑ PHõ$`åºÅ QÆ∞iOz

K≥Ñ¨ÙÎO_Õ"å~°∞. JÑ¨C_»∞ P"≥∞Ö’ F q^èŒ"≥∞ÿ# P"Õâ◊O HõeˆQk. "≥O@<Õ Öˇ·„|sH˜ "≥o¡ '<å<£HÕQ∑—
ã¨=∂Kå~°O "≥uˆHk. Jk ^˘~°HõHõ áÈ=@O`À L`åûÇ¨ÏO K«ÖÏ¡i áÈÜÕ∞k. We¡<å~Úãπ
KS
Ü«¸x=iû\© #∞O_ç =∂ã¨ì~ü _ç„w ãÖáêkOzOk KåOQ∑. P"≥∞ UO KÕã¨∞Î<åfl =∞#ã¨∞Ö’
U^À =¸Å <å<£HÕQ∑Ö’ [iy# PHõ$`åºÅ∞, P<å\˜ Hõ^äŒÖË "≥∞^ŒÅ∞`«∞O_Õq.
O
~Ô O_»= „Ñ¨ÑO¨ K«ÜÚ« ^ŒOú Ö’ „Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑÖÎ QÍ [iy# J=∂#∞+¨ Hõ$`åºÅ∞ XHõ\ÁHõ\ Q˜ Í
|Ç≤Ï~°OQÆ=∞=Ù`«∂, „Ñ¨[Å *Ï˝Ñ¨HÍÖ’¡ ã≤÷~°x"åãÖ U~°Ê~°K«∞‰õΩO@∞#fl `«~°∞}O Jk. HÍh
BO
'<å<£HÕQ∑— QÆ∞iOz JO`« Z‰õΩ¯=QÍ Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞. JHõ¯_ç PHõ$`åºÅ#∞ Ñïâ’kèOKÕ F
Hõq∞\© U~°Ê_çOk. HÍh, H˘iÜ«∂`À Ü«Ú^ŒúO P~°OÉèí=∞=@O`À JO^Œi ^Œ$+‘ì P "≥·Ñ¨Ù‰õΩ
=∞o¡Ok. 1994 HõÖÏ¡ WÜ«∂<£ KåOQ∑ q"åÇ¨Ï"≥∞ÿOk. ~°K«~Ú„uQÍ WÜ«∂<£KåOQ∑ =∞Oz¿Ñ~°∞
O
ãÖáêkOzOk. P"≥∞‰õΩ J"å~°∞¤Å∞ =KåÛ~Ú. Ñïâ’^èŒ#‰õΩ „QÍO@∞¡ ÅaèOKå~Ú.D

C
Ç¨Ï_®q_çÖ’ <≥=∞‡kQÍ <å<£HO˜ Q∑ P"≥∞ ã¨‡ $u Ñ¨ÔŒä Ö’Oz `˘ÅyáÈ~ÚOk. HÍh, JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞
ES
HõuÎ Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl ã¨∞=Ú~åÜü∞ HõÅÖ’H˜ =KÕÛ"å_»∞. K≥=∞@Å`À LeH˜¯Ñ¨_ç ÖËKÕk.

Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^ŒúOÃÑ· ã¨=∂"ÕâßxH˜ PÇ¨fi#O ~å=@O`À "≥o¡Ok KåOQ∑. JHõ¯_»
EM
'<å<£HÕQ∑—‰õΩ ãÖ|OkèOz# H˘xfl KèåÜ«∂z„`åÅ∞ L<åfl~Ú. Jq K«∂ã¨∞ÎO>Ë P"≥∞ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’

uÑ¨Ê™êyOk. „Ñ¨[Å =ÚMÏÖ’¡ L\˜ìÑ¨_»∞`«∞#fl ^≥·#ºO, xã¨ûÇ¨Ü«∞`«Å∞ P"≥∞#∞ HõkeOKå~Ú.
=∞~À"≥·Ñ¨Ù HõÅÖ’¡H˜ =zÛ Éˇkiã¨∞Î#fl ã¨=Ú~åÜü∞ á¶⁄\’.
©
<å<£HÕQ∑ PHõ$`åºÅ#∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥eÜ«∞*ˇÑ¨Ê@O ~°K«~Ú„uQÍ `«# ÉÏ^èŒº`« Jx

KåOQ∑ QÆ∞iÎOzOk. P Hõ^äŒ#∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ K≥Ñ¨Ê_»O ^•fi~å `«# =∞#ã¨∞Ö’x ÉÏ^èŒ „Ñ¨HΔÍà◊}
J=Ù`«∞O^Œx P"≥∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
~Ô O_»= „Ñ¨ÑO¨ K« Ü«Ú^ŒOú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K≥<· å [áê<£Å =∞^èºŒ Zxq∞^Õà¡◊ áê@∞ Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ
áÈ~å@"Õ∞ [iyOk. D Zxq∞^Õà¡◊ Ü«Ú^ŒOú Ö’ #=O|~ü 1937# [áê<£ Ãã#· ºO '+ÖëêÜü∞—ÃÑ·
q[Ü«∞O ™êkèOzOk. _çÃãO|~ü ~Ô O_À "å~åxHõÖÏ¡ <å<£HO˜ Q∑#∞ K«∞@∞ì =Ú\ì̃Ok. P `«~åfi`«
=¸_»∞ <≥ÅÅáê@∞ [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ∞ <å<£HÕQ∑Ö’ Hõ~åà◊#$`«ºO KÕâß~°∞. =∞$QÍÅ∞ Ãã·`«O
ã≤QÆ∞æ Ñ¨_ÕO`« „‰õÄ~°OQÍ, hK«OQÍ =∞x+≤ „Ñ¨=iÎOz# ãÖÑ¶¨∞@#Ö’¡ÔHÖÏ¡ Ju ^•~°∞}"≥∞ÿ#qQÍ
Jq K«i„`«Ö’ xezáÈÜ«∂~Ú.
P =¸_»∞ <≥ÅÅáê@∞ [iy# PHõ$`åºÅ#∞ ¿ãHõiOz, „Ñ¨ÑÖKåxH˜ JOkOKåÅ#fl
`«# „Ñ¨Ü∞« `«flO JO`« ã¨∞ÅÉèOí HÍ^Œx KåOQ∑‰Ωõ `≥Å∞ã¨∞. ~Ô O_»= „Ñ¨ÑO¨ K« Ü«Ú^ŒOú Ö’ K≥<· å#∞O_ç
J"≥∞iHÍ =zÛ ã≤~÷ Ñ° _¨ #ç K≥h· Ü«ÚÅO^Œ~∂° `«#‰õΩ '<å<£HO˜ Q∑— QÆ∞iOz ã¨=∂Kå~°O JOkOKåÅx
Ñ¨„uHÍ „Ñ¨Hõ@#Å∞ WzÛOk. XHõi^•fi~å =∞~˘Hõi J„_»ã¨∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∂ gÖˇ·#O`« =∞Okx
=ºH˜QÎ `Æ O« QÍ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx q+¨Ü∂« Å∞ ¿ãHõiOzOk. ÜÕ∞Öò _çqx\© ã¨∂¯Öò Öˇ„· |s, "å+≤OQÆ<ì Ö£ ’x
J"≥∞iHÍ <Õ+#¨ Öò PiÛ"£ûÅ #∞Oz ã¨=∂Kå~°O „QÆÇÏ≤ OzOk. K≥<· å, `≥"· å<£Å <Õ+#¨ Öò PsÛ"£û#∞
ãÖ^Œi≈OzOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ K≥·<åÖ’x q∞+¨#sÅ#∞ WO@~°∂fi º KÕã≤Ok. "åi #_»∞=∞
#_çz# L`«Î~° „Ñ¨`«∞º`«Î~åÅ#∞ ÑïjeOzOk. Ü«Ú^Œú<Õ~åÅ qKå~°} Hõq∞\©Å HÍy`åÅ#∞
‰õΔΩ}‚OQÍ ÑïjeOzOk. [áêh Ãã·x‰õΩÅ∞, "åi J`åºKå~åÅ‰õΩ QÆ∞Ô~·# K≥·<å „Ñ¨[Å
J==∂<åÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩOk. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’x "å~åÎ Ñ¨„uHõÅ#∞ ÑïjeOzOk. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x
KS
Ñ¨Å∞"å~åÎ Hõ^äŒ<åÅ#∞ ¿ãHõiOzOk.
P~°OÉèíOÖ’ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ Ñ¨_Õ z#fl h\˜ K«∞Hõ¯ÖÏ JO^Œ∞`«∞#fl ã¨=∂Kå~°O, ~å#∞
O
~å#∞ =~°¬"≥∞ÿ, [Åáê`« ^è•~°ÖÏ J~Ú, ÃÑ#∞`«∞á¶ê#∞QÍ, =~°^ŒÖÏ =∞Ç¨ ã¨=Ú„^Œ"≥∞ÿ =ÚOK≥`«Î
BO
™êyOk. '„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ U q+¨Ü«∞"≥∞ÿ<å P~°OaèOK«#O`« =~°ˆH Ju Hõ+¨ìOQÍ, J™ê^èŒºOÖÏ
JxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍh ^Œ$_è» xâ◊ÛÜ«∞O`À Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞ˆH¿ãÎ JÖÏO\˜q
ã¨∞™ê^èŒº=∞=Ù`å~Ú—– Jx KåOQ∑ q+¨Ü«∞OÖ’ x~°∂Ñ≤`«"≥∞ÿOk.
O
P ãÖÑ¶¨∞@#Å#∞ `«ÅK«∞‰õΩO@∂, Hõà◊¡ =ÚO^Œ∞ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∂, PHõ$`åºÅ‰õΩ QÆ∞Ô~·#

C
"åi ™ê÷#OÖ’ `«##∞ TÇ≤Ïã¨∂Î, "åi J#∞Éèí"åÅ#∞ J#∞Éèíqã¨∂Î HõÅO Hõ^ŒÑ¨™êyOk

ES
KåOQ∑.
C C C
EM
[áêhÜ«ÚÅ∞ '<å<£HÕQ∑— KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. "ÕÅ ãÖYºÖ’ K≥·<å Ãã·x‰õΩÅ∞ [áêhÜ«ÚÅ‰õΩ

ÖÁOyáÈÜ«∂~°∞. [áêhÜ«ÚÅ∞ <å<£HÕQ∑#∞ P„Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
©
''ÖÁOyáÈ~Ú# XHõ¯ Ãã·x‰õΩ_çh „áê}ÏÅ`À =^ŒÅ‰õÄ_»^Œ∞—— Jx 66= Éˇ\ÏeÜ«∞<£‰õΩ

JkèHÍ~°∞Å #∞Oz P^ÕâßÅ∞ JO^•~Ú.
J`«ºO`« ^•~°∞}"≥∞#ÿ =∂#= TK«HÀ`« P~°OÉè"í ∞≥ Oÿ k. Ñ¨k"ÕÅ‰õΩ ÃÑQ· Í K≥<· å Ããx· ‰õΩÅ#∞
^•~°∞}OQÍ HÍeÛ K«Oáê~°∞ [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ∞. XHõ ~À[O`å 14,777 =∞Ok K≥·<å Ãã·x‰õΩÅ
KÕ`«∞Å#∞ "≥#‰õΩ¯ Hõ>ËìÜ«∞@O`À>Ë ãïáÈ~ÚOk [áêh ["å#¡‰õΩ. =∞~åfl_»∞ "åix Ti
z=i #k X_»∞¤^•HÍ #_çÑ≤OK«∞‰õΩx "≥àÏ¡~°∞. F QÆO@áê@∞ `«∞áê‰õΩÅ "≥∂`«`À P „áêO`«O
^Œ^ŒÌie¡Ok. P ÃÑ· ~å„`«O`å Ãã·x‰õΩÅ â◊"åÅ#∞ ÉÏÜ≥Ú<≥@¡`À á⁄_»∞ã¨∂Î QÆ_çáê~°∞ [áê<£
Ãã·x‰õΩÅ∞.
D ãÖÑ¶¨∞@##∞ F P@ QÆ∞iOz# "å~°Î ÖÏ =i‚OzOk *áê<£ g∞_çÜ«∂. Ãã·x‰õΩÅ#∞
K«OÑ≤# `«~åfi`« J=∂Ü«∞Hõ „Ñ¨[ÅÃÑ· Ñ¨_®¤~°∞ [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ∞. =∞#∞+¨μÅ â◊"åÅ`À P
„áêO`«O xO_çáÈ~ÚOk. #^Œ∞Å∞ â◊"åÅ`À xO_çáÈÜ«∂~Ú. 'Ü«∂OÔQ˚— #k ~°HõÎO`À Z„~°#k
J~Ú áêiOk. [áêh Ãã·x‰õΩÅ∞ <å<£HÕQ∑ „Ñ¨[ÅÃÑ· [iÑ≤# J`åºKå~åÅ∞ J`«ºO`«
¿ÇÏÜ«∞"≥∞ÿ#q. „Ñ¨[Å#∞ Wà◊¡ÃÑ·H˜ ZH˜¯Oz, Wà◊√¡ `«QÆÅ ÃÑ>Ëì"å~°∞. Wà◊√¡ ‰õÄe „Ñ¨[Å∞ xÑ¨CÖ’
Ñ¨_Õ"å~°∞. xÑ¨C Pi# `«~°∞"å`« |uH˜ L#fl"åix "≥uH˜ =∞s K«O¿Ñ"å~°∞.
QÍÜ«∞Ñ¨_#ç „Ñ¨[Å#∞ pÖËÛO^Œ∞‰õΩ ‰õΩHõ¯Å#∞ Lã≤Q˘eáê~°∞. =$^Œ∞Åú #∞, Ñ≤ÅÅ¡ #∞ HÍà◊`¡ À
`˘H˜¯ K«O¿Ñ¿ã"å~°∞. Ããx· ‰õΩÅ KÕuÖ’ J`«ºO`« ^•~°∞}OQÍ Ç≤ÏOã¨‰Ωõ QÆ∞~Ô O· k ¢ãÅÎ‘ ∞. =Ü«∞ã¨∞`À
ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® ¢ã‘Î J#fl „Ñü"å~°∂ =∂#ÉèíOQÍxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. K≥`«Î "≥∂¿ã ÖÏsÅ
xO_® =∞Ç≤Ïà◊Å#∞ xOÑ¨Ù‰õΩx [áêh Ãã·xHõ ta~åÅ‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àı¡"å~°∞. JHõ¯_» JOk#
"åix JOk#>Ëì [áêh Ãã·x‰õΩÅ∞ J#∞ÉèíqOKÕ "å~°∞. PÃÑ· "å~°∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∞O>Ë HÍeÛ
KS
K«O¿Ñ"å~°∞. Hõ^ÅŒ ÖËx "åix „‰õÄ~°OQÍ Ç≤ÏOã≤Oz K«O¿Ñ"å~°∞. [áêhÜ«ÚÅ KÕuÖ’ 300,000
ÃÑ·QÍ K≥·hÜ«ÚÅ∞ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. JÑ¨C_»∞ H˘O^Œ~°∞ J"≥∞iHÍ, Ü«¸~°Ñπ ^ÕâßÅ‰õΩ
O
K≥Ok# "å~°∞ Ô~_£„HÍãπ *ˇO_®Å∞ áêu, P #QÆ~°OÖ’ H˘xfl „áêO`åÅ#∞ 'WO@ˆ~fl+¨#Öò
BO
¿ãÑ‘ì*’<£—QÍ „Ñ¨Hõ\ ÕKå~°∞. "åi <åÜ«∞‰õΩ_»∞ [~°‡h "åºáêi, <å<£HÕQ∑ <år áêsìH˜ K≥Ok#
*Ï<£ ~åÉˇ.
C C C
O
*Ï<£ ~åÉˇ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞O>Ë 'KåOQ∑— Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O Lá⁄ÊOyOk "≥Ú`«OÎ . „Ñ¨[Å∞

C
=¸~°∞öÖˇ·, t="≥∞uÎ#@∞ì, Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡ „Ñ¨=iÎã¨∞ÎO>Ë P áêâ◊qHõ `«∞áê#∞ #_»∞=∞ =∂#=`«fiO

ES
WOHÍ =∞~°}ÕK«ÖË^Œx z~°∞k"≥fi#∞ "≥eyOz# =ºH˜Î *Ï<£ ~åÉˇ.

Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK«Ü«Ú^ŒúOÖ’ [áê<£, [~°‡hÅ∞ q∞„`«^ÕâßÅ∞. JO^Œ∞=Å¡ [áêhÜ«ÚÅ∞
EM
`«# =∂@#∞ Q“~°q™êÎ~x° *Ï<£ ÉèÏqOKå_»∞. HÍh J`«x =∂@#∞ Z=~°∂ MÏ`«~∞° KÕÜ∞« ÖË^∞Œ .
[áê<£ „Ñ¨É∞íè `åfixH˜ J<ÕHõ L`«~Î åÅ∞ ~åâß_»∞ *Ï<£. Ããx· ‰õΩÅ PHõ$`åºÅ#∞ q=iã¨∂,Î q=∞i≈ã¨∂Î
~åâß_»∞. HÍh ã¨=∂^è•#O ~åÖË^Œ∞. ^•O`À `«# <år ã¨Éèíº`«fi HÍ~°∞¤#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«_»O
©
"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» . ZO^Œ∞HõO>Ë, P HÍ~°∞¤ K«∂_»QÍ<Õ [áêh Ããx· ‰õΩÅ∞ `«Å=Oz "≥oá¡ ÈÜÕ∞"å~°∞.
#QÆ~°O #Å∞=¸ÅÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂ [áêh Ãã·x‰õΩÅ J`åºKå~åÅ #∞Oz gÖˇ·#O`«
Z‰õΩ¯==∞Okx HÍáê_Õ_»∞ *Ï<£. JÖÏ HÍáê_ç# "åix ¿ãÑ‘ì *’<£H˜ KÕˆ~Û"å~°∞. P q^èŒOQÍ
J<Õ‰õΩÅ#∞ HÍáê_®_»∞ *Ï<£. HÍh J`«x K«~°ºÅ QÆ∞iOz [~°‡h „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ `≥eã≤Ok.
1938Ö’ *Ï<£ [~°‡h KÕ~å_»∞. K≥·<å „Ñ¨[ÅÃÑ· [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ J`åºKå~åÅ#∞ JiHõ@ì=∞x
q[˝ÑÎ≤ KÕâß_»∞. HÍh <år =ºuˆ~Hõ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∞<åfl_»#fl <Õ~O° "≥∂Ñ≤ PÜ«∞##∞
|OkèOKå~°∞.
C C C
1938 _çÃãO|~ü HõÖÏ¡ '<å<£HÕQ∑—Ö’ [áêh P`åºKå~åÅ∞ PyáÈÜ«∂~Ú. K≥·<å "åi
JÇ¨ÏOHÍ~åxfl J}z `«y# QÆ∞}áê~î°O "åiH˜ <Õ~åÊ=∞x [áê<£ Ãã·x‰õΩÅ∞ ãÖ`À+≤OKå~°∞.
XHõ¯ <å<£HÕQ∑Ö’<Õ 300,000 =∞Ok K≥·hÜ«ÚÅ∞ =∞~°}ÕKå~°∞. áÈe¿ãÎ, Ô~O_»=
„Ñ¨ÑÖK«Ü«Ú^ŒúOÖ’ J"≥∞iHÍ Ãã·x‰õΩÅ∞ 291,000 =∞Ok „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞.
~°K«# Ñ¨Ó~°Î~ÚOk. HÍh WÜ«∂<£ KåOQ∑‰õΩ ãÖ`«$Ñ≤Î HõÅQÆÖË^Œ∞. *Ï<£ ~åÉò QÆ∞iOz
Ñ¨ÓiÎQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë HÍh `«# ~°K«# Ñ¨ÓiÎ HÍ^Œx P"≥∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞ˆH [~°‡h
„Ñ¨Ü«∂}"≥∞ÿOk. Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^•úxH˜ ãÖ|OkèOz# iHÍ~°∞¤Å∞ "≥uHÕk.
*Ï<£ ~åÉò Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK«Ü«Ú^ŒúO `«~åfi`« |uHÍ_»∞. HÍh P<å\˜ ÉÏO|∞^•_»∞Å
=Å¡ J`«x WÅ∞¡ |∂_ç^≥·Ok. ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿ# ^•i„^ŒºOÖ’ |uHÍ_»∞. 1948Ö’ D ãÖQÆu
<å<£HO˜ Q∑Ö’x „Ñ¨[Å‰õΩ `≥eã≤Ok. [áê<£ Ããx· ‰õΩÅ ÉÏi #∞Oz `«=∞x HÍáê_ç# '*Ï<£~åÉò—#∞
"å~°∞ =∞izáÈÖË^Œ∞. `«=∞ˆH u#\ÏxH˜ uO_çÖËx Ñïã≤÷uÖ’ ‰õÄ_® "å~°O`å ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ
KS
_»|∞ƒ [=∞KÕã≤ 2000 _®Å~°∞¡ [~°‡h ÑÖáê~°∞. J~Ú`Õ 1950Ö’ *Ï<£ ~åÉò QÆ∞O_≥<˘Ñ≤Ê`À
=∞~°}ÕKå_»∞. HÍh `å#∞ ~°H˜ΔOz# "å~°O^Œi q=~åÅ *Ïa`å#∞, á¶⁄\’„QÍÑ¨ÙÅ#∞,
O
"å~åÎÑ¨„uHõÅ∞ „Ñ¨Hõ\ Õz# "å~°ÎÅ#∞ Éèí„^ŒÑïKå_»∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 200 ¿ÑrÖ P JOâßÅ#∞
1996Ö’ KåOQ∑ |Ç≤Ï~°OQÆ Ñ¨~°zOk.
BO
''„Ñ¨ÑÖK«O ^˘OQÆÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞Ok. xÜ«∞O`«Å QÆ∞iOz K«^Œ∞=Ù`«∞Ok.
=∂#=Ù_»∞ Ñ¨â√◊ =ÙÖÏ „Ñ¨=iÎOK«@O K«∂ã≤ x~åâ◊‰Ωõ QÆ∞~°=Ù`«∞Ok. =∞x+≤ =∞x+≤x Ñ¨â√◊ =ÙHõ<åfl
Ç‘Ï#OQÍ Ç≤ÏOã≤OK«_»O K«∂ã≤ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. HÍh =∞x+≤Ö’ =∂#=`«fiO Z#fl\˜H©
O
=∞~°}O˜ K«^xŒ x~°∂Ñ≤OKÕ '*Ï<£~åÉò— =O\˜"åi QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ =∞x+≤ Éèqí +¨º`«∞ÃÎ Ñ·
C
PâßÉèÏ=O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. W@∞=O\˜ "åix =∞#O =∞~°záÈ=^Œ∞Ì—— JO@∞Ok KåOQ∑.

ES
P"≥∞ ~°zOz# 'k ˆ~Ñπ PÑ¶π <å<£HÕQ∑— Ñ¨Ùã¨ÎHõO 1997Ö’ q_»∞^ŒÅ=Ù`«∂<Õ ãÖK«Å#O
ã¨$+≤ìOzOk. J"≥∞iHÍ, [áê<£, K≥·<å „Ñ¨[ÖËHÍ^Œ∞, „Ñ¨ÑÖK« „Ñ¨[ÅO`å P Ñ¨Ùã¨ÎHõO K«kq
K«eOzáÈÜ«∂~°∞.
EM
[áê<£, K≥·<åÅ #_»∞=∞ ~å[H©Ü«∞ ^Œ∞=∂~°O ˆ~yOk. Ô~O_»∞ ^ÕâßÅ =∞^èŒº LkfiQÆfl`«Å∞
<≥ÖH˘<åfl~Ú.
©
KåOQ∑ =∂„`«O W^ÕO Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_® ^ÕâßÅ∞ Ñ¨~°º\˜ã¨∂Î „Ñ¨[ÅÖ’ '<å<£HÕQ∑—

QÆ∞iOz# J=QÍÇ¨Ï# Hõey™ÈÎOk.
''=∞#O <å<£HÕQ∑#∞ ZÑ¨Ê\˜H© =∞izáÈ=^Œ∞Ì. ZO^Œ∞HõO>Ë, =∞x+≤ ZO`« <åQÆs‰õΩ_≥·<å
J`«xÖ’ L#fl U^À XHõ |ÅÇ‘Ï#`« J`«_çx =∂#=`«fiO =∞~°záÈ~Ú ~åHõΔã¨∞_çÖÏ
„Ñ¨=iÎOKÕ@@∞ì KÕã¨∞ÎOk. P ~åHõΔã¨`«fi ã¨fi~°∂ÑÖ =∞#O =∞~°záÈ‰õÄ_»^Œ∞. HÍ|\˜ì <å<£HÕQ∑
ãÖÑ¶¨∞@# K≥·<å, [áê<£Å‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Ñïq∞`«"≥∞ÿOk HÍ^Œ∞. WÖÏO\˜q „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ U
Hõ}Δ OÖ’<≥<· å, U „áêO`«OÖ’<≥<· å, U ^ÕâO◊ Ö’<≥<· å ãÖÉèqí OK«=K«∞Û. JÖÏ [~°‰Ωõ ¯O_® K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ
ÉÏ^èŒº`« =∞#O^Œin. JO^Œ∞ˆH '<å<£HÕQ∑—#∞, *Ï<£ ~åÉò#∞ =∞~°==^Œ∞Ì—— JO@∞Ok KåOQ∑.
T
KèåÜ«∂ z„`åÅ∞ K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ
K≥·<å „Ñ¨[ÅÃÑ· [iy# J=∂#∞+¨ J`åºKå~åÅ xâ◊ÛÅ
KS
™ê‰õΔΩÅ#∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ K«∂Ñ≤# =ºH˜ÎHõ^äŒ
Jk 1966 ãÖ=`«û~°O.
O
BO
=∂"À *ˇ_®OQ∑ P~°OaèOz# ™êOã¨¯ $uHõ qÑ¨¡=O XHõ L`«∞ÎOQÆ `«~°OQÆOÖÏ K≥·<å#∞
=ÚOK≥`«∞Î`«∞#fl ~ÀAÅq. K≥·<å „Ñ¨[ÅÖ’ ã¨fi~åæxfl Éèí∞qH˜ kOÑ¨Ù`«∞<åfl=∞#fl L`åûÇ¨ÏO "≥e¡
O
q~°∞ã¨∞Î#fl HõΔ}ÏÅ∞ Jq.

C
=∂"À =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiOÖ’ „Ñ¨[Å∞ áê`« ãÖÔHà◊√¡ `≥OK«∞‰õΩx =∞~À „Ñ¨ÑÖK«O "≥·Ñ¨Ù

ES
L~°Hõe_»∞`«∞<åfl~°∞. K≥·<å "≥Ú`«ÎO XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# ™êOÑ¶≤∞Hõ, =∂#ã≤Hõ, ™êOã¨¯ $uHõ =∞^äŒ<åxH˜
QÆ∞~°=Ù`ÀOk.
EM
J~Ú`Õ P =∞^äŒ#O #∞Oz H˘O`« Ç¨ÖÏÇ¨ÏÅ=¸ L^ŒƒùqOzOk. ^•xx „Ñ¨ÑÖKåxH˜

„Ñ¨^Œi≈Oz# „Ñ¨`«ºHõΔ ™êH˜Δ Öˇ· *ˇ<£Ã+OQ∑.
©
C C C
qÑ¨¡=O P~°OÉèí"≥∞ÿ# k<åÅÖ’ Öˇ· ã≤x=∂\’„QÆÑ¶‘ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞. „Ñ¨ÑÖK« „Ñ¨MÏº`«

K«Å# z„`« ÔH"≥∞~å ^Œ~°≈‰õΩ_çQÍ ¿Ñ~°∞ á⁄O^•Å#flk Öˇ· ÅHõΔ ºO. XHõ~ÀA Öˇ·‰õΩ ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å
#∞Oz Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.
''#∞=Ùfi Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì ã¨Éèí∞º_ç"å?—— J_çQÍ_»∞ JHõ¯_ç JkèHÍi.
`«Å Táê_»∞ Öˇ.· `«# QÆ∞iÎOÑ¨Ù Ñ¨„`«O, áêsì ã¨Éºíè `«fi Ñ¨„`åÅ#∞ JkèHÍiH˜ JOkOKå_»∞.
''#∞=Ùfi ZO`«=∞Ok qÑ¨=¡ =ºuˆ~‰õΩÅ#∞ Ñ¨\ Oì˜ Kå=Ù?—— ã¨∂\˜QÍ J_çQÍ_»∞ P JkèHÍi.
™ê^è•~°}OQÍ U `«`«fi"Õ`«Î J~Ú<å „Ñ¨[Å JÉèí∞º#flu, ã¨=∂[ ˆHΔ=∞O HÀi ã≤^•úO`åxfl
U~åÊ@∞ KÕ™êÎ_»∞. HÍh Jk „Ñ¨*Ï^Œ~°} á⁄Ok Ñ¨kHÍÖÏÅ∞ =∞# QÆÅQÆ@O ^•xx J=∞Å∞
Ñ¨~°KÕ "åiÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. P ã≤^•úO`«O J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ =ºH˜Î`«fiOÃÑ·# ^•x
„áêK«∞~°ºO P^è•~°Ñ¨_»∞`«∞Ok.
HÍÖËr q^•º~°∞Å÷ ∞, ã¨∂¯Å∞ q^•º~°∞Å÷ `À =∂"À 'Ô~_£QÍ~üû¤ —#∞ U~åÊ@∞ KÕâß_»∞. „Ñ¨É∞íè `«fiO
„Ñ¨Hõ\ ÕKÕ x~°‚Ü«∂Å#∞ =ºuˆ~HÕz# "åix „Ñ¨Éèí∞`«fi xÜ«∞=∂Å‰õΩ `«Å=Oz áê\ÕK«x
"åix, ã¨fi`«O„`«OQÍ =º=Ç¨ÏiOKÕ "åix "≥uH˜ Ñ¨\ ˜ì Ui"ÕÜ«∞_»O 'Ô~_£QÍ~ü¤û— Ñ¨x. 'H˘`«Î
=∞`«O Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩO>Ë QÆ∞~°∞ÎÖˇ‰õΩ¯=— J#fl@∞ì g~°∞ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ^•xHõ<åfl Z‰õΩ¯= L`åûÇ¨ÏO
„Ñ¨îŒ ≈OK«@O P~°OaèOKå~°∞. ÃÑ^ŒÅÌ #∞, \©K~« #¡° ∞, "Õ∞^è•=ÙÅ#∞ K«∂_»‰Ωõ O_® QÆ=~°fl~°∞ #∞O_ç
K«„áêã‘ =~°‰õΩ „Ñü XHõ¯ih J==∂xOz, Ç≤ÏOã≤Oz, tHõΔ ta~åÅÖ’H˜ ÑÖÑ≤ „Ñ¨ÑÖKåxfl
KS
=∂ˆ~Ûã¨∞Î<åfl=∞x QÆifiOKÕ"å~°∞. HÍh `å=Ú U ã≤^•úO`åxfl J#∞ãïã¨∞Î<åfl~À, P ã≤^•úO`åxfl
q=∞i≈Oz ^Œ ∞ ~åfi ºMÏº<åÅ∞ KÕ ¿ ã J=HÍâ◊ O Z^Œ ∞ \˜ " åiH˜ Wã¨ ∞ Î < åfl=∞x "å~° ∞
O
„QÆÇ≤ÏOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. P L`åûÇ¨ÏO J@∞=O\˜k. P ~ÀAÅ∞ JO`« „Ñ¨|Å"≥∞ÿ#q.
BO
Öˇ · ‰ õ Ω `« # K« ∞ @∂ì [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ #flq `≥ Å ∞ã¨ ∞ . HÍh =∞#ã¨ ∂ Êù i Î Q Í "å\˜ Ö ’
áêÖÁæ#ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. =∞#∞+¨μÅ #_»∞=∞ `Õ_®Å∞ ÖËHõ JO^Œ~°∂ ã¨=∂#OQÍ =∞#QÆÅQÆ_»O
"åOKèh« Ü«∞"Õ∞ J~Ú<å WÖÏ =ºuˆ~HÕz# "åix =∞@∞ìÃÑ@ì_O» J=∂#∞+Ö Jx Öˇ· #=∞‡HõO.
O
JO^Œ∞ˆH `«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞.

C
''<åÔH=~°∂ ã≤^•úO`« =ºuˆ~‰õΩÅ∞ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞ <≥=∞‡kQÍ Öˇ·.

ES
JkèHÍi `«Å ÑÖHÕKå_»∞.

''#∞=Ùfi ã≤x=∂\’„QÆÑ¶‘ <Õ~°∞Û‰õΩO@∞<åfl=Ù Hõ^Œ∂?——
EM
'J=Ù##fl@∞ìQÍ— `«Å Táê_»∞ Öˇ·.

''W"åoì #∞Op #∞=Ùfi á¶⁄\’ [~°fle[O <Õ~°∞ÛHÀ. #∞=Ùfi á¶⁄\’ [~°fleã¨∞ìQÍ ã¨=∂*ÏxH˜
©
WOHÍ =∞Oz ¿ã=Å∞ JOkOK«QÆÅ∞QÆ∞`å=x áêsì #=∞‡HõO—— Öˇ· =ÚY Hõ=oHõÅ#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ
QÆ=∞xã¨∂Î<Õ J<åfl_»∞ JkèHÍi.
`«# =∞#ã¨∞Ö’ ÉèÏ"åÅ∞ =ÚYOÖ’ |Ü«∞@ Ñ¨_»‰õΩO_® *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_®¤_»∞ Öˇ·. J`«x
HõÅÅ „Ñ¨ÑÖK«O "≥Ú`«ÎO XHõ JkèHÍi x~°‚Ü«∞O`À ‰õΩÑ¨Ê‰õÄe áÈ~ÚOk. ã≤h ÔH"≥∞~å"Õ∞<£
J=Ù^•=∞#∞‰õΩ#fl Öˇ· `«#∞ á¶⁄\’ [~°fleã¨∞ì J=@O `«#ˆH #K«ÛÖË^Œ∞.
''áêsì <å QÆ∞iOz x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<Õ =ÚO^Œ∞ ##∞fl ãÖ„Ñ¨k¿ãÎ ÉÏQÆ∞O_Õk. <å
Wëêì~ÚëêìÅ∞ XHõ™êi ÑïQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åeûOk—— Jx gÖˇ#· O`« ™œ=∞ºOQÍ, =∞$^Œ∞=ÙQÍ
J<åfl_»∞ Öˇ·.
JkèHÍi Hõ#∞ÉÁ=∞Å∞ ZQÆˆ~âß_»∞.
''#∞=Ùfi áêsì P^ÕâßÅ#∞ kèHõ¯iã¨∞Î<åfl"å? #∞=Ùfi á¶⁄\’ [~°fle["Õ∞ KÕÜ«∂e. x#∞fl
'Ç¨Ïiƒ<£—‰õΩ áÈãπì KÕã¨∞Î<åfl#∞—— `«# x~°‚Ü«∂xH˜ Z^Œ∞~°∞ÖË^Œ#fl@∞ìQÍ ÖËKå_»∞ JkèHÍi.
'Ç¨iƒ<£— ¿Ñ~°∞ q#QÍ<Õ Öˇ· Xà◊√¡ K«Å¡|_çOk. K≥·<å L`«Î~å# L#fl ~å¢ëêìxH˜ ~å[^è•x
Ç¨iƒ<£. K≥<· åÖ’ÔHÖÏ¡ Ju j`«Å"≥∞#ÿ „Ñ¨^âÕ O◊ Jk. =∞~À=∂@ =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_® `«Å =OK«∞‰õΩx
|Ü«∞@‰õΩ #_çKå_»∞ Öˇ·. J`«x =∞#ã¨∞Ö’ ÖÏ"åÖÏ ^Õfi+Ö ÃÑÅ∞¡|∞‰õΩ`ÀOk.
H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ 'Ju— =Å¡ J<ÕHõ=∞Ok J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞ ã≤^•úO`«OÃÑ· ^Õfi+Ö
ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. gi ^Õfi+Ö =Å¡ XHõ L`«Î=∞ ã≤^•úO`«O qHõ$`« ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨ÑÖKåxH˜
ÑïK«Ü«∞=∞=Ù`«∞Ok. Öˇ· =Å¡ J^Õ [iyOk.
KS
C C C
O
''#∞=Ùfi qÑ¨¡=O =Å¡ =∞#O ™êkèOz# Q˘Ñ¨Ê Ñ¶ë`åÅ#∞ h á¶⁄\’Å ^•fi~å
„Ñ¨^Œi≈OKåe.——
BO
Ç¨iƒ<£Ö’ F ÃÑ^ŒÌ k#Ñ¨„uHõÖ’ Öˇ·‰õΩ L^ÀºQÆO ^˘iHÕk. L^ÀºQÆOÖ’ KÕi# `˘e~À*Ë
J`«xH˜ Z_ç@~ü #∞O_ç D P^Õâ◊O JOkOk.
O
Öˇ· `«Å∂áê_»∞. '„Ñü "åiH© nÑÖ "≥Å∞QÆ∞ÖË HÍ"åe. nÑÖ h_»# KÕ~ˆ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞ÅQÆ∞iOz
C
Z=~°∂ PÖ’zOK«~°∞— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ Öˇ· =∞#ã¨∞Ö’.

ES
'g~°O`å '=∞Oz—<Õ JkèHÍ~°∞Å‰õΩ „Ñ¨^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. P '=∞Oz—<Õ JkèHÍ~°∞Å∞ ÃÑ· "åiH˜

ÑÖÑ¨Ù`å~°∞. P ÃÑ·H© J^Õ '=∞Oz— "≥à◊√`«∞Ok. J`«∞º#fl`« ™ê÷#OÖ’ L#fl =ºH˜Î Hõà◊¡=O\˜
EM
gà◊√¡, "åà◊√¡ K«∂áêÅ#∞‰õΩ#fl^Õ K«∂Ñ¨Ù`«∞O>Ë, J`«∞º#fl`« ™ê÷#OÖ’x =ºH˜ÎH˜ x*Ïx*ÏÅ∞ ZÖÏ

`≥Å∞™êÎ~Ú?—– WÖÏ PÖ’zOz XHõ x~°‚Ü«∂xH˜ =KåÛ_»∞ Öˇ·.
©
''<Õ#∞ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ#∞. ã¨=∂*Ïxfl L`ÕÎ[Ñïz ãÖÑ¶¨∞\˜`«O KÕã≤ „Ñ¨QÆu kâ◊QÍ

„Ñ¨Ü«∂}ÕKÕ@∞ì KÕã¨∞Î#fl Kè≥·~°‡<£ Hõà◊¡‰õΩ Jã¨Å∞ x*Ïxfl „Ñ¨^Œi≈™êÎ#∞—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ã≤÷~°OQÍ.
C C C
qÑ¨¡=O ã¨`«Êùe`åÅ#∞, K≥·<åÖ’ z~°∞#=ÙfiÅ∞ zOkã¨∞Î#fl ¿Ñ^Œ „Ñ¨[Å#∞ á¶⁄\’Å∞ fã≤

Ñ¨„uHõ‰õΩ WKÕÛ"å_»∞ Öˇ·. Wk J`«x |Ç≤Ï~°OQÆ rq`«O. J`«x JO`«~°OQÆ rq`«O "Õ~°∞.
'qÑ¨¡=O— ¿Ñi@ JkèHÍ~°∞Å <≥·K«ºO „Ñ¨^Œi≈ã¨∂Î |ÅÇ‘Ï#∞Å#∞, J=∂Ü«∞Hõ „Ñ¨[Å#∂
Ç≤ÏOã≤OK«\Ïxfl ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ `«# ÔH"≥∞~åÖ’ |OkèOK«@O P~°OaèOKå_»∞.
Jk KåÖÏ „Ñ¨=∂^ŒHõ~°O Jx Öˇ·‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. HÍh J^èŒº‰õΔΩ_çH˜ Jã¨Å∞ x[O
`≥eÜ«∞*ËÜ∞« _»O JO`« ™ê=∂#º"≥∞#ÿ q+¨Ü∞« "Õ∞g∞ HÍ^Œ∞. ^•iÖ’ J<ÕHõ q∞OˆQ áê=ÚÅ=O\˜
JkèHÍ~°∞Å#∞ ^•\˜ "≥à◊¡QÆey`Õ<Õ J^èŒº‰õΔΩ_çx KÕ~°QÆÅ∞QÆ∞`å#x Öˇ·‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
WO`«Ö’ Öˇ· =∂=∞ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
''<å#flx qÑ¨¡= =ºuˆ~‰õΩxQÍ ÉèÏqOz JkèHÍ~°∞Å∞ "ÕkèOK«_»O „áê~°OaèOKå~°∞. Jk
ÉèíiOK«ÖËHõ PÜ«∞# P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞—— x[O `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl Öˇ· ÉèÏ~°º Éè’~°∞=∞Ok.
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~À*Ë Öˇ· ÉèÏ~°º '~ÚOy˚Ü«∂—‰õΩ JkèHÍ~°∞Å #∞Oz Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.
''g∞ <å#fl qÑ¨¡= =ºuˆ~H˜. #∞=Ùfi‰õÄ_® qÑ¨¡= =ºuˆ~H˜q HÍ=x |ÚA"Õq∞\˜?——
JO@∂ xÅnâß~°∞ JkèHÍ~°∞Å∞.
KS
~ÚOy˚Ü«∂ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
''#∞qfi"åoì #∞Oz h Z_ç@~ü L^ÀºQÆO =∂<Õã¨∞Î<åfl=Ù. =∂"À ~°K«#Å∞ |\©ì Ñ¨\ ˜ì
O
JÑ¨ÊK≥Ñ¨Ê@O h Ñ¨x—— P^ÕtOKå~°∞ JkèHÍ~°∞Å∞.
BO
~ÚOy˚Ü«∂ WO\˜H˜ =zÛ Öˇ· Éèí∞[O g∞^Œ `«ÅÃÑ\˜ì Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩOk. HõO\˜ #∞O_ç
h~°∞ HÍ~åÛÅ<åfl ÉèíÜ«∞"Õ∞ P"≥∞‰õΩ.
O
C C C
C
#Å¡ "Õ∞Ñ¶¨∂Å∞ ZÑ¨C_»∂ XO\iQÍ ~å=Ù. QÆ∞OÑ¨ÙQÍ<Õ =™êÎ~Ú. PHÍâ◊OÖ’ ^Œ@ìOQÍ

ES
PÅ∞=Ú‰õΩO\Ï~Ú. Öˇ· Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl Ñ¨„uHÍÑ¶‘ã¨∞Ö’ F JkèHÍi <≥QÆ\ ˜"£Å ÖˇHõ¯Å∞ K«∂âß_»∞.

Öˇ· JkèHõOQÍ <≥QÆ\ ˜"£û#∞ =º~°÷O KÕã¨∞Î<åfl_»xÑ≤OzOk PÜ«∞#‰õΩ. Öˇ·x Ñ≤eÑ≤OKå_»∞.
EM
''h‰õΩ WzÛ# ~ÀÖò‰õΩ #∞=Ùfi fã≤# á¶⁄\’Å‰õΩ #_»∞=∞ KåÖÏ `Õ_® LOk. JO`« sÖò
ZO^Œ∞‰õΩ =º~°÷O KÕã¨∞Î<åfl=Ù? Wk „Ñ¨[Å _»|∞ƒ Jx `≥eÜ«∞^•?—— xÅnâß_»∞ JkèHÍi.
©
Öˇ· `«Å=OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
''"≥Ú#fl QÆ=~°fl~ü Öˇ·ã¨#∞fi‰õΩ Ô~_£QÍ~ü¤û |∞kú K≥Ñ¨ÓÎO>Ë á¶⁄\’ fâß=<åfl~°∞. x["Õ∞<å?——
QÆkÌOKå_»∞ JkèHÍi.
QÆ=~°fl~ü Öˇ·ã¨#∞fi =∂"ÀÖÏO\˜ ÃÇÏ~Ú~ü ã¨ì~ÚÖò ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. Jk =∂"À‰õΩ
J==∂#OÖÏ ÉèÏqOz# Ô~_£QÍ~ü¤û J`«_çx F ‰õΩO\˜ ‰õΩsÛÃÑ· #∞OKÀÉˇ\ ˜ì `«ÅÃÑ· qÑ¨¡=\’Ñ‘
ÃÑ\˜ì, Xà◊¡O`å ã≤~å áÈã≤, ~åà◊√¡ K≥Ñ¨CÅ∂ qã¨∞~°∂Î J==∂xOKå~°∞. J`«_çH˜ QÆ∞O_»∞
H˘\Ïì~°∞.
P ^Œ$âßºxfl Öˇ· á¶⁄\’ fâß_»∞.
''h ^ŒQÆæ~° L#fl P ãÖÑ¶¨∞@# <≥QÆ\ ˜"£Åhfl ˆ~Ñ¨Ù L^ŒÜ«∞OÖ’QÍ =∂‰õΩ JOkOKåe.
=º~°÷"≥∞ÿ# "å\˜x‰õÄ_®—— P^ÕtOKå_»∞ JkèHÍi.
`«Å TÑ≤ WO\˜H˜ =KÕÛâß_»∞ Öˇ·. JO`«=~°‰õΩ `å#∞ fã≤# x+≤^ŒÌ KèåÜ«∂z„`åÅxfl\˜h
áÈQÆ∞ KÕâß_»∞. `«# >ËaÖò HÕ^Œ L#fl <ÕÅÃÑ· ~åà◊¡#∞ `˘ÅyOz ~°Ç¨Ïã¨º J~° U~åÊ@∞ KÕã≤
á¶⁄\’Å∞, <≥QÆ\ ˜"£û ^•O\’¡ ^•Kå_»∞. =∞m¡ ÃÑ·# ~åà◊¡#∞ Hõ¿ÑÊã≤ ÃÑ·# |Å¡#∞ LOKå_»∞.
Öˇ· JO^ŒKÕã≤# <≥QÆ\ ˜"£Å∞ JkèHÍ~°∞Å‰õΩ ãÖ`«$Ñ≤Î HõeyOK«ÖË^Œ∞.
P ~ÀA Ñ¨„uHõÖ’ L^ÀºQÆ∞ÅO^Œi =ÚO^Œ∞ Öˇ·#∞ ^Œ∂+≤OKå~°∞ JkèHÍ~°∞Å∞. J`«_ç
áêsì ã¨Éèíº`«fi HÍ~°∞¤#∞ fã≤ zOKÕâß~°∞. J`«_çÃÑ· L"Õ∞‡âß~°∞. ''h =∂=∞ ã≤^•úO`« „^ÀÇ≤Ï. h
ÉèÏ~°º ã≤^•úO`« =ºuˆ~H˜. #∞=Ùfi „Ñ¨*Ï^èŒ<åxfl <åâ◊#O KÕã¨∞Î<åfl"£—— JO@∂ ^Œ∂+≤OKå~°∞.
KS
J~°ú~å„u J`«_ç WO\˜x ™È^• KÕâß~°∞. Öˇ· `«# >ËaÖò=^ŒÌ xÅ|_ç "åi „Ñü Hõ^ŒeHõ#∞
*Ï„QÆ`«ÎQÍ QÆ=∞xOKå_»∞. "åiˆHg∞ ^˘~°HõÖË^Œ∞.
O
''#∞=Ùfi áêsìH˜ q^èÕÜ«Ú_çÖÏ ÖË=#fl <Õ~°O HÕ^Œ x#∞fl ã≤^•úO`åxfl É’kèOKÕ 'iá¶ê~ü‡
BO
HÍºOÑ¨Ù—‰õΩ ÑÖÑ¨Ù`«∞<åflO—— JO@∂ Ô~O_»∞ QÆO\Ö’¡QÍ "≥Ú`«ÎO ‰õΩ@∞OÉÏxfl =¸@=ÚÖˇ¡
ã¨~°∞ÌHÀ=∞x P^ÕtOKå~°∞. ÉèÏ~°º H˘_»∞‰õΩÅ`À 'iá¶ê~ü‡ HÍºOÑπ— KÕ~å_»∞ Öˇ· `≥ÖÏ¡ˆ~Ö’QÍ.
O
JHõ¯_» ~åà◊√¡ H˘@ì@O Öˇ· Ñ¨x.

C
ÔH"≥∞~å Hõ#∞fl #∞O_ç „Ñ¨ÑÖKåxfl K«∂_»@O JÅ"å>ˇÿ# Öˇ·‰õΩ ~åà◊√¡ H˘_»∞`«∂ |`«Hõ@O
^Œ∞~°ƒù~°O JxÑ≤OzOk.
ES
'`«#Ö’x ã¨$[<å`«‡Hõ`«#∞ `å<Õ áÈQ˘@∞ì‰õΩO@∞<åfl##fl x~åâ◊ HõeˆQk. HÍh U^À

EM
XHõ<å_»∞ `«#‰õΩ ¿ãfiK«Ûù Åaèã∞¨ OÎ k. P~ÀA x*ÏÅ#∞ J^èºŒ ‰õΩΔ _çH˜ q=iOKåe— J#fl PÖ’K«#`À
|uˆH"å_»∞ Öˇ·.
C C C
©
1971Ö’ K≥·<åÖ’ „Ñ¨Éèí∞`«fi ^èÀ~°}˜ =∂iOk. áêsì ¿Ñ~°∞ HÕ^Œ ™êfi~°÷Ñ¨~°∞Å∞ [iÑ≤#
J`åºKå~åÅ∞, ^Œ∞+¨¯ $`åºÅ∞ ÃÑ·™ê÷~Ú JkèHÍ~°∞Å‰õΩ `≥eâß~Ú. ^•O`À ^Õâ◊OÖ’ ~å[H©Ü«∞
ãÖã¨¯~°} Ñ¨=<åÅ∞ gK«™êQÍ~Ú. Jã¨Ç¨Ï#O ™ê÷<åxfl ã¨Ç¨Ï#O P„Hõq∞OzOk. „Ñ¨[Å‰õΩ
¿ãfiK«Ûù ÅaèOzOk. Öˇ·, ~ÚOy˚Ü«∂Å∞ q_»∞^ŒÅÜ«∂º~°∞.
1976Ö’ P á¶⁄\’Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx =∂"À#∞ Hõe¿ãO^Œ∞‰õΩ clOQ∑ „Ñ¨Ü«∂}=∞Ü«∂º_»∞
Öˇ·. HÍh PÜ«∞# clOQ∑ KÕˆ~ãïH˜ =∂"À =∞~°}ÕKå_»∞. 1980Ö’ clOQ∑ Ü«¸x=iû\©Ö’
á¶⁄\’„QÆÑ¶‘ „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü L^ÀºQÆO ÅaèOzOk Öˇ·‰õΩ. 1996Ö’ K≥·<åÖ’ qÑ¨¡=O P~°OÉèí"≥∞ÿ 30
Uà◊~¡ Ú# ãÖ^Œ~ƒ° Où QÍ [iy# Zy˚a+¨<Ö£ ’ `å#∞ fã≤# P<å\˜ ~°ÇÏ¨ ã¨º á¶⁄\’Å#∞ `˘e™êiQÍ
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞ Öˇ·.
Jk K«∂ã≤ „Ñ¨ÑÖK«O Pâ◊Û~°ºáÈ~ÚOk. K≥·<å x~å…O`«áÈ~ÚOk.
qÑ¨¡=O h_»# =∂#=Ù_ç <≥·K«ºO KÕã≤# Hõ~åà◊ #$`«º HÕH˜}© ^èŒfi#∞Å KèåÜ«∂z„`åÅ∞
K«∂ã≤ K≥·<å „Ñ¨[Å∞ xifi}∞‚ÅÜ«∂º~°∞. „Ñ¨Éèí∞`«fiO Öˇ·‰õΩ L`«Î=∞ KèåÜ«∂z„`«HÍ~°∞_ç |Ç¨ï=∞ux
WzÛOk.
'XHõ ^Œâß|ÌO áê@∞ K≥·<å „Ñ¨[ÅÃÑ· [iy# J=∂#∞+¨ J`åºKå~åÅ‰õΩ xâ◊≈|Ì ™ê‰õΔΩÅ∞
D KèåÜ«∂z„`åÅ∞— JO@∂ K≥·<å JkèHÍ~°∞Å∞ Öˇ· „Ñ¨â◊O™ê Ñ¨„`«OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
„Ñ¨ã∞¨ `Î O« Öˇ· Ç¨~°fi~ü,¤ „Ñ≤#û@<£ Ü«¸x=iû\©ÅÖ’ Z_ç\O˜ Q∑ „á⁄ÃÑã¶ ~¨ Qü Í Ñ¨xKÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
KS
K≥·<å Ü«¸x=iû\© á¶⁄\’„QÆÑ¶‘ _çáê~üì"≥∞O\ò J^èŒº‰õΔΩ_»Ü«∂º_»∞.
''<å xâ◊ÛÅ z„`åÅ∞ XHõ ^Œâß|Ì K«i„`«#∞ Ñ¶¨∞hÉèíqOÑ¨*Ëã≤ „Ñ¨^Œi≈™êÎ~Ú. P z„`åÖ’¡
O
HõxÑ≤OKÕ =∞#∞+¨μÅ =∞<ÀÉèÏ"åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx <å HÀiHõ. J~Ú`Õ <å‰õΩ Hõ=¸ºxã¨∞ì
BO
ã≤^•úO`«O g∞^Œ Jq∞`«"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ LOk. ^•xfl „‰õÄ~°OQÍ J=∞Å∞ Ñ¨~°z ã≤^•úO`åxH˜ K≥_»¤
¿Ñ~°∞ `≥zÛ# "å~°O>Ë ^Õfi+Ö LOk. <å á¶⁄\’Å∞ P ^Õfi+Ö qHõ$`«~°∂áêxfl „Ñ¨^Œi≈™êÎ~Ú.
HÍh P ã≤^•úO`«OÖ’x „¿Ñ=∞ ÉèÏ=##∞ „Ñ¨^Œi≈OKåÅx <å `«Ñ¨#. JO^Œ∞ˆH D z„`åÅ∞
O
P<å\˜ K«i„`«‰õΩ =∞ø# ™êHΔÍºÅ∞. =∞x+≤ =∞x+≤ÃÑ· ™êyOz# XHõ<å\˜ J`åºKå~åÅ#∞

C
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ „Ñ¨^Œi≈ã¨∂Î Éèíq+¨º`«Î~åÅ‰õΩ K«i„`« KÕ¿ã ÃÇÏK«ÛiHõÅ#∞ Jq QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞ÎO\Ï~Ú——

ES
JO\Ï_»∞ Öˇ·.
Öˇ· fã≤# 300 xâ◊ÛÅ KèåÜ«∂z„`åÅ∞ 'Ô~_£–HõÅ~ü #∂ºãπ ™ÈÅ˚~:ü Z K≥h· ãπ á¶⁄\’„QÍÑ¶~¨ ûü
EM
X_çã‘û „^äŒ∂ k HõÅÛ~°Öò i=Å∂º+¨<£— J<Õ Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ á⁄O^Œ∞ÑïKå~°∞.

T
©
xÑ¨CÖÏ `åH˜# x[O
P`«‡qâßfiãÖ`À 'Ñ¨=~ü |ÅO—ÃÑ· áÈ~å_ç
ÔQez# Ñ¨„`«HÍ~°∞_ç Hõ^äŒ.
KS
O
'„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Jxfl =∞`«∞Î Ñ¨^•~å÷ÅHõ<åfl J`«ºO`« Ç¨xHõ~°"≥∞ÿOk JkèHÍ~°O WKÕÛ
=∞`«∞Î. W`«~° =∞`«∞Î Ñ¨^•~å÷Å =Å¡ =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ =ºH˜Î #+¨ìáÈ`å_»∞. HÍh JkèHÍ~°O WKÕÛ
BO
=∞`«∞Î=Å¡ =ºH˜Î ã¨fiÜ«∞OQÍ #+¨ìáÈ=@"Õ∞ HÍ^Œ∞, ã¨=∂[O ‰õÄ_® #+¨ìáÈ`«∞Ok.—
`«#∞ ~åã≤# "åHÍºÅ#∞ `«<Õ K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞O_çáÈÜ«∂_»∞ 'k _≥"≥Ú„HÍ\ò iáÈ~°ì~ü—
O
Ñ¨„uHõ ãÖáê^Œ‰õΩ_»∞ 'QÆ∞_À¡—.

C
JÖÏ HÍy`åÅ"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞#fl 'QÆ∞_À¡—#∞ K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈ~ÚOk J`«x ÉèÏ~°º,

ES
P Ñ¨„uHõ iáÈ~°ì~ü 'r<£ ã¨@ì<£—.

<≥=∞‡kQÍ ÖËz =zÛ QÆ∞_À¡ Éèí∞[O g∞^Œ∞QÍ =Oy J`«x >ËaÖòÃÑ· L#fl HÍy`åÅ"≥·Ñ¨Ù
EM
`˘OyK«∂ã≤Ok. J`«#∞ ~åã≤# "åHÍºÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∞O>Ë, P"≥∞ Hõà◊√¡ K«=∞~åÛ~Ú. J`«_çx

^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩOk.
'~å[~ü _Õqãπ QÆ∞iOz ~åã¨∞Î<åfl"å?— J_çyOk r<£.
©
ã¨=∂^è•#OQÍ `«Å∂áê_»`«#∞.
C C C
'QÆ∞_À¡— Ñ¨„uHÍÑ¶‘ã¨∞Ö’<Õ Ñ¨Ù\˜ì ÃÑiQÍ_»O\Ï~°∞. `«O„_ç #∞O_ç "å~°ã¨`«fiOQÍ P Ñ¨„uHõ

'QÆ∞_À¡—‰õΩ JOkOk. x[O "≥Ñ· Ù¨ x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ `«O„_ç xÅ|_»@O. JO^Œih ZkiOz áÈ~å_»@O
K«∂ã≤# 'QÆ∞_À¡—‰õΩ x[O`À ~årÑ¨_»‰õΩO_® LO_»@O z#flÑ¨Ê\˜ #∞Op JÅ"å>ˇÿOk. L#fl`«
qÅ∞=Å#∞, „áê=∂}˜HÍÅ#∞ J#∞ãïOz Ñ¨„uHõ#∞ #_»∞Ñ¨Ù`å#x `«O„_çH˜ "åQÍÌ#O KÕâß_»∞.
JÖÏˆQ #_»∞Ñ¨Ù`«∂ =ã¨∞Î<åfl_»∞.
J`«_ç ÉèÏ~°º r<£‰õÄ_® Ñ¨„uHõ#∞ #_»Ñ¨@OÖ’ J`«_çH˜ KÕ^À_»∞"å^À_»∞QÍ LO_Õk.
#QÆ~°=∞O`å uiy ã¨=∂Kå~°O ¿ãHõiOKÕk. P ã¨=∂Kå~åxfl "å~°ÎÅ ~°∂ÑÖÖ’ ~°zOKÕ"å_»∞
QÆ∞_À¡. WÖÏ P ÉèÏ~°ºÉèí~°Îe^ŒÌ~°∂ '=∂Ô~OQÀ HõO„\©— „áêO`«OÖ’ ZO`À =∞Oz¿Ñ~°∞
ãÖáêkOKå~°∞. „Ñ¨[Å P^Œ~åaè=∂<åÅ#∞ K«∂~°Q˘<åfl~°∞. J`«ºkèHõ ã¨~°∞¯ ºÖË+¨<£ L#fl Ñ¨„uHõ
ãÖáê^Œ‰õΩÅ∞QÍ P „áêO`« „Ñ¨[Å Jaè„áêÜ«∂xfl xˆ~ÌtOKÕ ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH
P „áêO`åxH˜ 'Ã+sÑ¶π— ZxflHõÅ∞ „Ñ¨Hõ\ Õz#Ñ¨C_»∞ '~À[~ü _Õqãπ— =ÚO^Œ∞QÍ 'QÆ∞_À¡—#∞ =zÛ
Hõeâß_»∞.
''g∞~°∞ <å JÉèíºi÷`åfixfl ã¨=∞i÷OKåe. <Õ#∞ Ju¿Ñ^Œ ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡OKå#∞. =∂
`«e¡ `«O„_ç K≥`«Î U~°∞‰õΩx |uˆH"å~°∞. J@∞=O\˜ ã≤÷u#∞Oz JOK≥ÅOK≥Å∞QÍ ZkQÍ#∞.
áÈbã¨∞ JÜ«∂º#∞. áÈbã¨∞ PÑ¶ã‘ ~¨ ∞° QÍ i>ˇ~Ôÿ <· å#∞. <åÖÏO\˜ "åiH˜ ¿Ñ^Œ „Ñ¨[Å ã≤u÷ QÆ`∞« Å`À
KS
ÑïK«Ü«∞O LO@∞Ok. "åiÃÑ· ™ê#∞Éèí∂u LO@∞Ok. <Õ#∞ 'Ã+sÑ¶π—<≥·`Õ, =∞# Ñ¨@ì}Ïxfl
L`«Î=∞OQÍ fiÛk^Œ∞Ì`å#∞. áÈbã¨∞QÍ <å J#∞Éèí"åefl LÑ¨Ü≥∂yOz Ñ¨@ì}OÖ’ <Õ~åÅ#∞
O
JiHõ_»`å#∞. âßOuÉèí„^Œ`«Å#∞ HÍáê_»`å#∞—— QÆOcè~°OQÍ J<åfl_»∞ ~À[~ü.
BO
J`«x =∂@Å qx #"åfi_»∞ 'QÆ∞_À¡—.
''g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. <Õ#∞ U áêsìx ã¨=∞i÷OK«#∞. U =ºH˜HÎ © H˘=Ú‡HÍÜ«∞#∞. <å‰õΩ Z=iÃÑ<· å
„Ñ¨`ÕºHõ „â◊^Œú ÖË^Œ∞. <å ^Œ$+≤ì JO`å „Ñ¨*Ï ãÖˆHΔ=∞OÃÑ·#<Õ. áÈ\©Ö’ L#fl JÉèíº~°∞÷ÅÖ’ <å‰õΩ
O
JO`å HÍ=Åã≤# "åˆ~. <Õ#∞ xëêÊH˜ΔHõOQÍ <å Jaè„áêÜ«∂Å#∞ ~å™êÎ#∞. QÆ∞_£ÅH±—— J<åfl_»∞
C
'QÆ∞_À¡—.
ES
WHõ =∂@Å∞ á⁄_çyOKåeû# J=ã¨~°O ÖËHõáÈ~ÚOk ~À[~ü‰õΩ.

C C C
EM
áÈ\©Ö’ L#fl JÉèíº~°∞÷ÅO^ŒiÖ’H˜ ~À[~ü _Õqãπ =∞Oz"å_çÖÏ, ã¨=∞~°∞÷_çÖÏ `ÀKå_»∞

QÆ∞_À¡H˜. ^•O`À ~À[~üQÆ∞iOz Ñ¨ÓiÎ q=~åÅ∞ ¿ãHõiOKå_»∞. 'áÈbã¨∞QÍ ~À[~ü _Õqãπ‰õΩ
©
=∞Oz ¿Ñ~°∞Ok. J~Ú`Õ Ju ¿Ñ^ŒiHõOÖ’ ÃÑiy#O^Œ∞=Å¡ J`«_çH˜ _»|∞ƒÃÑ· Pâ◊ JkèHõO.

ZHõ¯_» =∞m¡ ¿Ñ^ŒiHõOÖ’ |`«HÍeû =ã¨∞OÎ ^À##fl ÉèÜ í ∞« O J`«_Hç ˜ LOk. JqhuH˜ áêÅÊ_ç#@∞ì
P~ÀÑ¨}Å∞ L<åfl |ÚA=ÙÅ∞ ÖË=Ù. QÆ∞_À¡ `«# ÉèÏ~°º r<£`À n~°…OQÍ K«iÛOKå_»∞.
''U =ºH©Î ãÖÑ¨Ó~°∞‚_»∞HÍ_»∞. Z@∞=O\˜ Ö’áêÅ∞ ÖËx"å_»∞ ^Õ=Ù_ç`À ã¨=∂#O. HÍ|\ì̃,
~À[~ü _ÕqãπÖ’#∂ Ö’áêÅ∞O\Ï~Ú. J@ì_»∞QÆ∞ #∞Oz ÃÑ·H˜ ~å"åÅO>Ë ZO`« ^è≥·~°ºO, ZO`«
Ñ¨@∞ì^ŒÅ J=ã¨~°"≥∂ PÖ’zOK«O_ç. ~À[~üÖ’ J=hfl L<åfl~Ú—— JOk r<£.
^•O`À 'k _≥"≥Ú„HÍ\ò iáÈ~°ì~ü— Ñ¨„uHõ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ~À[~ü#∞ ã¨=∞i÷OK«‰õΩ<åfl, L#fl
JÉèíº~°∞÷ÅO^ŒiÖ’ J`«_Õ L`«Î=Ú_»#fl ÉèÏ=O =KÕÛÖÏ "å~°ÎÅ#∞, "åº™êÅ#∞ „Ñ¨K«∞iOzOk.
P Jaè„áêÜ«∂xH˜ qÅ∞= WzÛ# „Ñ¨[Å∞ ~À[~ü#∞ ÔQeÑ≤OKå~°∞. ÔQez# `«~°∞"å`« ~À[~ü
ã¨fiÜ«∞OQÍ QÆ∞_À¡ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ `≥eáê_»∞. WÖÏˆQ QÆ∞_À¡ `«#‰õΩ =∞^Œ`ú ∞« xã¨∂OÎ _®Åx
HÀ~å_»∞.
''g∞~°∞ =∞Oz KÕã¨∞Î#flO`« HÍÅO g∞‰õΩ <å =∞^ŒÌ`«∞ LO@∞Ok. ZÑ¨C_≥·`Õ g∞~°∞ ^•i
`«Ñ¨C`å~À JÑ¨C_»∞ g∞‰õΩ g∞ Ö’áêxfl, `«Ñ¨C#∞ ZuÎK«∂Ñ≤Oz, ~åÜ«∞_®xH˜ "≥#∞HÍ_»#∞.
<å‰õΩ x[OÃÑ· `«Ñ¨Ê W`«~° U JOâ◊OÃÑ·<å, =ºHÎ̃ÃÑ·<å =∞=∞HÍ~°O ÖË^Œ∞—— x*Ï~ÚfQÍ J<åfl_»∞
QÆ∞_À¡.
''g∞~°∞ ##∞fl =ºuˆ~HÕKÕ J=HÍâ◊O ~å^Œ∞ÖˇO_ô—— J<åfl_»∞ ~À[~ü #=Ùfi`«∂.
HÍh, J`«_ç =∂@Å∞ J|^ŒúO J=\ÏxH˜ Z‰õΩ¯= HÍÅO Ñ¨@ìÖË^Œ∞.
KS
C C C
P~°OÉèíOÖ’ qxÑ≤ã¨∞Î#fl he"å~°ÎÅ#∞ 'QÆ∞_À¡— Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞. ~À[~ü =ºuˆ~‰õΩÅ∞
O
KÕã¨∞Î#fl „Ñ¨Kå~°O ^Œ∞„+¨ÊKå~°O Jx ÉèÏqOKå_»∞.
BO
''xÑ¨C ÖË‰õΩO_® á⁄QÆ~å^Œ∞. J~Ú`Õ xÑ¨C ZO`« f„="≥∞ÿO^À =∞#O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe——
JOk r<£.
''Jk `≥Å∞ã¨∞HÀ"åeûOn h ÉÏ^èŒº`«<Õ. <å =∞@∞‰õΩ <å‰õΩ ~À[~üx J#∞=∂xOKÕk
O
Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. áê`« "å~°O^Œih `˘ÅyOz, "åi ™ê÷#OÖ’ `«# ã¨=∞~°÷‰õΩÅ#∞

C
xÜ«∞q∞OKå_»∞. JO^Œ~°∂ KÕ¿ã Ñ¨x Jk—— J<åfl_»∞ QÆ∞_À¡.

ES
U^≥·<å q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz x~°‚Ü«∂xH˜ ~å"åeû =zÛ#Ñ¨C_»∞ "åi^ŒÌ~°∂ Ô~O_»∞ =ºuˆ~Hõ

"å^Œ#Å#∞ ã¨=∞i÷™êÎ~°∞. Z=i "å^Œ#Ö’ |Å=ÚO^À `ÕÅ∞Û‰õΩ<åflHõ P ^Œ$+≤ì`À P JOâßxfl
EM
qâı¡+≤™êÎ~°∞.
''J=Ù#∞. JO^Œ~∂° KÕ¿ãk J^Õ. HÍh ~À[~ü H˘`«QÎ Í xÜ«∞q∞Oz# "å~°O^ŒiH© <Õ~K° i« „`«
©
LOk.——
''"å~°O`å ~À[~ü =∂@ [=^•@~°∞. JO^Œ~°∂ U^À F ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ Jqhu
P~ÀÑ¨}Å#∞ Z^Œ∞~˘¯#fl"åˆ~——
''JO`« =∂„`å#...—— r<£ U^À HÍy`«O >ËaÖòÃÑ· ÃÑ@ì_»O`À =∂@ ã¨QÆOÖ’ PÑ≤ P
HÍy`«O K«k"å_»∞ QÆ∞_À¡.
''WHõ#∞Oz Ã+sÑ¶π PÑ¶‘ã¨∞Ö’ "åÔ~=~°∂ Ñ¨„uHõÅ "åà◊¡`À =∂\Ï¡_»‰õÄ_»^Œ∞@. XHõ¯
_ÕqãπHˆ P Ç¨Ï‰õΩ¯ LO^Œ@. ã¨‡QÆ~¡ `ü À, „_»Q∑ "åºáê~°ã∞¨ Å÷ `À ~À[~ü XÑ¨ÊO^•Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl_»x
"å~°ÎÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. „_»Q∑ _ôÅ~°¡#∞ "Õ\Ï_ÕO^Œ∞‰õΩ U~åÊ@∞ KÕã≤# x^èŒ∞Å∞ ~À[~ü
"å_»∞‰õΩO@∞<åfl_»x P~ÀÑ¨}Å∞ L<åfl~Ú—— JO@∂ =∞~À HÍy`«O Hõ@ì QÆ∞_À¡H˜ WzÛOk
r<£.
~À[~ü _Õqãπ ÉÏºO‰õΩ ¿ãì\ò"≥∞O\ò Jk. Jk K«∂ã¨∂Î QÆ∞_À¡ `«Å ÑÖHÕKå_»∞.
C C C
'|Å=O`«OQÍ _˘<Õ+¨#∞¡ QÆ∞OA`«∞#fl Ã+sÑ¶π _Õqãπ—.

'„_»Q∑ Ñ¶Ö_£û#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆ Ñ¨~°∞ã¨∞Î<åfl_»x _Õqãπ#∞ =∞O^ŒeOz# P_ç\ò PÑ¶‘ã¨~°∞¡—
'„_»Q∑ _ôÅ~°¡`À KÕ`«∞Å∞ HõeÑ≤# Ã+sÑ¶π ~å[~ü _Õqãπ—
=~°∞ã¨QÍ Ã+sÑ¶π Jqh`«∞Å#∞ XHõ\ÁHõ\ ˜QÍ |Ü«∞@ÃÑ@ì_»O P~°OaèOKå_»∞ QÆ∞_À¡.
'=∂Ô~OQÀ HõO„\©— "≥Ú`«ÎO D "å~°ÎÅ`À J@∞ì_çH˜ áÈ~ÚOk.
KS
''QÆ∞_À¡ ##∞fl ã¨Ç¨Ü«∞O J_çQÍ_»∞. <Õ#∞ hu ÉÏÇ¨ÏºOQÍ „Ñ¨=iÎOK«#<åfl#∞. JO^Œ∞Hõx
HõHõΔHõ\ ˜ì <åÃÑ· ^Œ∞„+¨ÊKå~°O KÕã¨∞Î<åfl_»∞—— Jx „Ñ¨Hõ\ ÕKå_»∞ ~À[~ü _Õqãπ.
O
BO
JO`ÕHÍ^Œ∞, Hõ#|_»¤ „Ñü"åi`À QÆ∞_À¡`À Z@∞=O\˜ ãÖ|O^è•Å∞ ÃÑ@∞ìHÀ=^ŒÌx
ÉˇkiOK«_»O P~°OaèOKå_»∞. JkèHÍ~°O J`«x =^ŒÌ LO_»@O`À J`«x`À J=ã¨~°O
L#fl"å~°O`å QÆ∞_À¡x q=∞i≈OK«_»O P~°OaèOKå~°∞. QÆ∞_À¡#∞ u_»∞`«∂, Éˇkiã¨∂Î Ñ¨„uHõ‰õΩ
O
L`«~Î åÅ∞ ~å™êQÍ~Ú. QÆ∞_À¡ Ñ¨„uHõ H˘#fl"åiH˜ Ã+sÑ¶π PÑ¶ã‘ ∞¨ ^•fi~åÅ∞ =¸ã≤"Ü
Õ ∞« |_»`åÜ«∞x
C
~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ „Ñü XHõ¯iH© =~°Î=∂#O JO^Œ™êyOk.

ES
^•O`À XHõ~˘Hõ~°∞QÍ QÆ∞_À¡ q∞„`«∞Å∞ QÆ∞_À¡‰õΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿáÈ=@O P~°OÉèí"≥∞ÿOk. Ñ¨„uHõ

ã¨~°∞¯ ºÖË+¨<£ Ñ¨_çáÈ=_»O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. Ñ¨„uHõ‰õΩ „Ñ¨Hõ@#Å∞ W=fi@O =∂<Õâß~°∞ "åºáê~°∞Å∞.
EM
QÆ∞_À¡‰õΩ Z^Œ∞~°∞Ñ¨_ç# "å~°∞ Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ¨C‰õΩáÈ`«∞<åfl~°∞. „áê}q∞„`«∞Å∞ K«∂ã‘ K«∂_»#@∞¡

LO@∞<åfl~°∞. WOH˘O^Œ~°∞ QÆ∞_À¡x xÅnÜ«∞_»O P~°OaèOKå~°∞.
''Ã+sÑ¶π ~À[~ü _ÕqãπÃÑ· ZO^Œ∞‰õΩ HõHõΔHõ\Ïì=Ù? J`«_ç *’eH˜ ~å‰õΩ—— JO@∂
©
ÉˇkiOK«™êQÍ~°∞.
QÆ∞_À¡ ^ÕxH© Éˇ^Œ~°ÖË^Œ∞. HÍh ~ÀA ~ÀAH© `«yæáÈ`«∞#fl Ñ¨„uHõ J=∞‡HÍÅ∞ J`«_çx
ÉÏ^èŒÃÑ\Ïì~Ú.
''<å‰õΩ ~À[~üÃÑ· ^Õfi+Ö ÖË^Œ∞. <Õ#∞ ~åã¨∞Î#fl „Ñü"å~°Î‰õÄ |ÚA=ÙÅ∞<åfl~Ú—— JO@∂
`å#∞ ¿ãHõiOz# P^è•~åÅ`À ã¨Ç¨ „Ñ¨K«∞iOKå_»∞ QÆ∞_À¡. HÍh „Ñ¨[ÅÖ’ ã¨ÊO^Œ#ÖË^Œ∞. P
|ÚA=ÙÅ#∞ ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å‰õΩ K«∂Ñ≤OKå_»∞. ã¨ÊO^Œ#ÖË^Œ∞. _ç¢ã≤ìH±ì J\ÏsflH˜ |ÚA=ÙÅ#∞
ã¨=∞iÊOKå_»∞ QÆ∞_À¡.
''ZO^Œ∞HõÜ«∂º ~À[~ü "≥#∞Hõ|_®¤=Ù?—— Jx J_çQÍ_»∞ _ç.Z. ™êHΔÍº^è•~åÅ"≥·Ñ¨Ù
K«∂_»‰õΩO_®.
QÆ∞_À¡, r<£Å∞ gkäÖ’ HõxÑ≤¿ãÎ<Õ JO@~åx "åix K«∂ã≤#@∞ì K«∂_»™êQÍ~°∞ „Ñ¨[Å∞.
''D „Ñ¨[ÅHÀã¨=∂ =∞#O Wxfl ÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_»∞`ÀOk. gà◊√¡ "≥„i Q˘„Ô~Å=O\˜ "å~°∞.
JkèHÍ~åxH˜ [_»∞™êÎ~°∞. J=ã¨~åÅ‰õΩ ÖÁOyáÈ`å~°∞. Ñïã≤÷`«∞Å`À ~år Ñ¨_çáÈ`å~°∞. =∞#ˆH
Q˘_»=Å∂ =^Œ∞Ì Jhfl =kÖË^•ÌO—— JOk r<£ F ~ÀA qã¨∞QÍæ.
J~Ú`Õ, P ~ÀA Z=~À P"≥∞ HÍ~°∞ J^•ÌÅ∞ Ñ¨QÆ∞ÅH˘\Ïì~°∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ ~å„u
Z=~À "åo¡O\’¡H˜ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ „Ñ¨"ÕtOz ™Èá¶êÅ#∞ HÀ¿ãâß~°∞. Z=~À =∂\˜=∂\˜H© á¶È#∞¡
KÕã≤ Éˇkiã¨∞Î<åfl~°∞. JO^Œ∞ˆH r<£ ÉˇkiáÈ~ÚOk. QÆ∞_À¡ =∂„`«O `˘}HõÖË^Œ∞.
KS
''„Ñ¨[Å#∞ "≥„i Q˘„Ô~Å<åfl=Ù. #∞=Ùfi =∞x+≤ÖÏQÍ h „Ñ¨`ÕºHõ`« K«∂Ñ≤OK«∞HÀ"åe.
ÉˇkiOÑ¨ÙÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õÄ_»^Œ∞. HõëêìÅ‰õΩ ‰õΩOyáÈ‰õÄ_»^Œ∞. P`«‡ qâßfiãÖ Pã¨~åQÍ,
O
P`«‡^è≥·~°ºO ^•i k"≥fiQÍ #q∞‡# ÉÏ@Ö’ ™êyáÈÜÕ∞"å_Õ x["≥∞ÿ# =∞x+≤—— JO@∂ P"≥∞‰õΩ
^è≥·~°ºO K≥áêÊ_»∞.
BO
Z=Ô~O`« ÉˇkiOz<å QÆ∞_À¡ ÖÁOQÆÖË^Œ∞. +¨sÑ¶π ^Œ∞â◊Û~°ºÅ#∞ |Ü«∞ÅÊ~°∞ã¨∂Î =KåÛ_»∞.
ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å‰õΩ ™êHΔÍº^è•~åÅ∞ ÑÖÑ¨Ù`«∂ =KåÛ_»∞.
O
C C C
C
'k _≥"≥Ú„HÍ\ò iáÈ~°ì~ü— =~°∞ã¨QÍ „Ñ¨K«∞iã¨∞Î#fl "å~°ÎÅ∞ ÃãÊ+¨Öò U*ˇO\ò *Ï~ü˚ ÉÏ~Àãπ
ES
^Œ$+≤ìx PHõi¬OKå~Ú. J`«#∞ _ç>ˇH˜ì"£Å#∞ Ñ≤eKå_»∞.

''Ã+sÑ¶π ~À[~ü _Õqãπ K«~°ºÅ#∞ QÆ=∞xOK«O_ç—— P^ÕtOKå_»∞.
EM
_ç>ˇH˜ì"£Å∞ ¿ãHõiã¨∞Î#fl ã¨=∂Kå~°O K«∂ã¨∞ÎO>Ë *Ïi˚ `«Å uiyáÈ™êyOk.

QÆ∞_À¡ Ñ¨„uHõÖ’ ~åã¨∞Î#flk ã¨=Ú„^ŒOÖ’ h\˜ K«∞Hõ¯ÖÏO\˜k. ~À[~ü „_»Q∑ _ôÅ~ü`À<Õ
©
HÍ^Œ∞, „Ñü J„Hõ=∞ "åºáêi`À#∂ ãÖ|O^è•Å∞ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. U "åºáêi `«#‰õΩ _»|∞ƒe™êÎ_À
J`«_ç „Ñ¨`«ºi÷x U^À XHõ ˆHã¨∞Ö’ WiH˜™êÎ_»∞. PÃÑ· P "åºáêiH˜ =KÕÛ ÖÏÉèíOÖ’ "å\Ï
fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. ~À[~ü _Õqãπ ~°Ç¨Ïã¨º ÃÑ¶·à◊¡#∞ ÑïjeOKå_»∞ *Ï~ü˚. ÉÏºO‰õΩ JH“O@¡#∞
K«∂âß_»∞.
~À[~ü _Õqãπ Jqhu Ñ¨~°∞_»x ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞.
F ~ÀA Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ ~À[~ü _Õqãπ WO\˜x ™È^• KÕâß~°∞. WO\’¡ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å
~°Ç¨Ïã¨º J~°Å xO_® _»ÉËƒ. WO\˜ |Ü«∞@ QÍÔ~¤<£Ö’ `«qfi# KÀ@ÖÏ¡ _»|∞ƒ =¸@Å∞
|Ü«∞@Ñ¨_®¤~Ú.
''<Õ#∞ Jqhu Ñ¨~°∞_çx HÍ#∞. <å‰õΩ ¿Ñ^ŒiHõO JO>Ë ÉèíÜ«∞O—— JO@∂ Éè’~°∞=∞<åfl_»∞
~À[~ü _Õqãπ.
C C C
~À[~ü _Õqãπ JÔ~ã¨∞ì`À =∞m¡ „Ñ¨[Å∞ QÆ∞_À¡`À "≥∞ÿ„u <≥~°Ñ¨™êQÍ~°∞. Ñ¨„uHõ J=∞‡HÍÅ∞
ÃÑiQÍ~Ú. ~À[~ü‰õΩ 27 <≥ÅÅ *ˇ·Å∞ tHõΔ Ñ¨_çOk.
''<Õ<Õg∞ `«Ñ¨C KÕÜ«∞‰õΩ<åfl =∂Ô~<Àæ HõO„\© HÀãÖ <Õ~°O XÑ¨C‰õΩ<åfl#∞—— JO@∂
„Ñ¨Hõ\ ÕKå_»∞ ~À[~ü _Õqãπ *ˇ·Å∞H˜ "≥à◊√`«∂.
''JkèHÍ~°O =∞`«∞Î =∞O^Œ~Ú`Õ, P`«‡=OK«# ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# q+Ö. =∞`«∞Î=∞O^Œ∞`À
áê@∞ q+Ö ¿ãqOz# =ºH˜Î ZÖÏ kQÆ*Ï~°`å_À, ~À[~ü _Õqãπ#∞ K«∂¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞OÎ k—— JO\Ï_»∞
KS
QÆ∞_À¡.
D<å\˜H˜ QÆ∞_À¡, r<£Å Ñ¨„uHõ 'k _≥"≥Ú„HÍ\ò iáÈ~°ì~ü— x*ÏÅ#∞ x~°ƒùÜ«∞OQÍ,
O
xëêÊH˜ΔHõOQÍ „Ñ¨K«∞iã¨∂Î<Õ LOk. „Ñ¨*Ï ãÖˆHΔ=∞"Õ∞ Ñ¨~°=∂=kèQÍ QÆ∞_À¡ "å~°ÎÅ∞, "åº™êÅ∞
BO
„Ñ¨K«∞iã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞.
T
O
C
ES
EM
©
=∞~°}O #∞Oz rq`«O
=∂#=Ù_ç Ñ¨@∞ì^ŒÅ =∞~°}O #∞Oz rq`åxfl
KS
HÍáê_»∞`«∞O^Œ#fl ã¨`åºxfl K«∂¿ÑHõ^äŒ.
O
Jk K«∂ã¨∞ÎO>Ë '=∂~°<£ ™È\’—Ö’ `«#ˆH J~°÷OHÍx ãÖK«Å#O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. XHõ
BO
=OHõ Ñ¨~°=∂^Œ∞ƒù`«O JxÑ≤™ÈÎOk. =∞~À=OHõ ÉèíiOK«ÖËx "Õ^Œ# `«∞áê#∞ÖÏ K≥Åˆ~QÆ∞`ÀOk.
'~å=∞<£ ™È\’— ‰õÄ`«∞~°∞ '_®iÜ≥∞eãπ "≥∞ÿÖÏ„QÀ— z~°∞#=Ùfi J`«_çÖ’ qz„`«"≥∞ÿ#
ã¨ÊO^Œ#Å∞ Hõey™ÈÎOk. xO_® P~°∞<≥ÅÅ∞ ÖË=Ù, JÑ¨C_Õ `«# #=Ùfi`À JO^Œih
O
"≥∞ÿ=∞~°Ñ≤OÑ¨KÕ™ÈÎOk "≥∞ÿÖÏ„QÀ.
C
=∞x+≤, rq`«OÖ’ J<ÕHõ HõÅÅ∞ HõO\Ï_»∞. ^•<À¡ H˘xfl <≥~°"Õ~°`å~Ú. H˘xfl <≥~°"Õ~°=Ù.
ES
<≥~°"Õi# HõÅÅ`Àáê@∂ <≥~°"Õ~°x HõÅÅ∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=™êÎ~Ú. fi# HÀiHõÅ∞ P#O^ŒO Hõey¿ãÎ,

fi#>Ëì fi KÕ*ÏiáÈ~Ú# HõÅÅ∞ qëê^ŒO xÅ∞Ñ¨Ù`å~Ú.
EM
JO^Œ∞ˆH '_®iÜ«∞ãπ "≥∞ÿÖÏ„QÀ—#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë F =OHõ "≥∞ÿÖÏ„QÀ`Àáê@∞ Éèí∂q∞ÃÑ·H˜

=zÛ, [x‡Oz# "≥O@<Õ TÑ≤i Ñ‘ÅÛ@O PÑ≤# =∞~À 'J^Œ∞ƒù`«O— QÆ∞~°∞Î‰õΩ=™ÈÎOk. _®iÜ«∞ãπ
©
P J=∂‡~Ú Hõ=ÅÅ∞. Hõeã≤ Ñ¨Ù@ì@"Õ∞HÍ^Œ∞, W^ŒÌ~°∂ XˆH QÆ∞O_≥#∞ ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~°∞.

C C C
_®Hõì~ü P =∂@ JO@∞O>Ë #=∞‡ÖËHõáÈÜ«∂~°∞ ~å=∞<£ ™È\Ï, ™êO„_® ÃÑÔ~*òÅ∞.

"åi^Œ~Ì ∂° 1997Ö’ „H˜ã=ì¨ ∞ãπ ~ÀA# ÃÑo¡ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. "åo¡îÌŒ H© ÃÑ^ŒÌ ‰õΩ@∞O|O LO_®Åx
HÀiHõ. HõhãÖ J~Ú^•~°∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡efl Hõ<åÅx XÑ¨ÊO^•Å∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. WOHÀ W^ŒÌix
^Œ`«Î`« fã¨∞HÀ"åÅx ™êO„_® HÀiHõ. WÖÏ "åà◊√¡ HõÅÅ‰õO@∂, =ÚK«Û\Ï¡_»∞`«∞O_»QÍ ™êO„_®
QÆ~°ƒù=u J~ÚOk. HÍh "≥O@<Õ QÆ~°ƒù„™ê=O J~ÚOk.
™êO„_® ‰õΩOyáÈ~ÚOk. ÉÏ^èŒÑ¨_ç<å ~å=∞<£, P"≥∞‰õΩ ^è≥·~°ºO K≥áêÊ_»∞. =∞m¡ Ô~O_Õà◊¡‰õΩ
™êO„_® QÆ~°ƒù=u J~ÚOk. W^ŒÌi P#O^•xH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞. ~°Hõ~°HÍÅ PÖ’K«#Å∞ KÕâß~°∞.
¿Ñ~°¡ QÆ∞iOz PÖ’zOKå~°∞. `«=∞ ãÖ`å#O Éèíq+¨º`«∞Î QÆ∞iOz HõÅÅ∞ Hõ<åfl~°∞. WO`«Ö’
™êO„_® QÆ~°ƒùOÖ’ Hõ=ÅÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°x `≥eã≤Ok. D "å~°Î`À "åi P#O^ŒO
kfiQÆ∞}©Hõ$`«"≥∞ÿOk.
F ~ÀA ~˘\©<£ K≥HõÑπ HÀãÖ "≥o¡#Ñ¨C_»∞ Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏO\˜ "å~°Î `≥eã≤Ok.
''QÆ~°ƒùOÖ’ Hõ=Å e^ŒÌ~°∂ Hõeã≤ =Ù<åfl~°∞. "å~°∞ "Õˆ~fi~°∞QÍ ÖË~°∞—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
XHõ¯™êiQÍ "åiHõÅÅ Éèí=Ou ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈ~ÚOk.
''JO^Œ∞=Å¡ tâ◊√=Ù‰õΩ „áê}#+¨ìO LO@∞O^•?—— Hõhflà◊¡ Ñ¨~°ºO`«"≥∞ÿáÈ`«∂ J_çyOk
KS
™êO„_®.
''Ñ≤Å¡ÅHÀãÖ ZO`À `«Ñ≤ã¨∞Î#fl `«#ˆH W@∞=O\˜ ã¨=∞ã¨º Z^Œ∞~°"åfiÖÏ?— J#flk P"≥∞
O
P"Õ^Œ#.
BO
_®Hõì~ü qëê^ŒOQÍ `«Å∂áê_»∞. J`«_çH˜ ~å=∞<£, ™êO„_®Å∞ ÑïK«Ü«∞O. "åi^ŒÌiH©
Ñ≤Å¡ÅO>Ë L#fl W+¨ìO J`«_çH˜ `≥Å∞ã¨∞.
O
'g∞~°∞ _®Hõì~°∞ ã‘ì"≥<£ +≤Ñ¶π=∂<£#∞ HõÅ=O_ç PÜ«∞# g∞‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ q=i™êÎ_»∞. HõÅã≤#
Hõ=ÅÅ q+¨Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# ZH±ûÑ¨~üì— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
C
C C C
ES
''™ê^è•~°}OQÍ HõÅã≤=Ù#fl Hõ=ÅÅ∞ W^ŒÌ~°∂ |uH˜ |@ì Hõ@ì@O KåÖÏ Hõ+¨ìO—— ã¨∂\˜QÍ
EM
K≥áêÊ_»∞ _®Hõì ã‘ì"≥<£ +≤Ñ¶π=∂<£.

''W^ŒÌiÖ’ XHõ¯~°∞‰õÄ_® |`«Hõ~å?—— ÉËÅQÍ J_çyOk ™êO„_®.
©
''g∞ Ñ≤Å¡Å∞ HõÅã≤ LO_»@"Õ∞ HÍ^Œ∞. W^ŒÌiH© XˆH QÆ∞O_≥ LOk—— <≥=∞‡kQÍ K≥áêÊ_»∞
_®Hõì~ü.
ÉèÏ~åº Éèí~°Îe^ŒÌ~°∂ JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ XHõi"≥·á⁄Hõ~°∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
''g∞ QÆ~°ƒùOÖ’x Hõ=ÅÅ Kèåf ÉèÏQÆO, Hõ_»∞Ñ¨Ù ^ŒQÆæ~° J`«∞‰õΩ¯x L<åfl~°∞. J~Ú`Õ
W^ŒÌiH© "Õˆ~fi~°∞QÍ K≥~À QÆ∞O_≥ÖË^Œ∞. XHõ tâ◊√=Ù‰õΩ QÆ∞O_≥ LOk. D QÆ∞O_≥ #∞OKÕ Ô~O_À
tâ◊√=Ù‰õΩ ~°HõÎO JO^Œ∞`ÀOk. JO>Ë, XHõ tâ◊√=Ù‰õΩ QÆ∞O_≥<Õ ÖË^Œ#fl=∂@. JÖÏQÆx W^ŒÌih
HõeÑ≤ LOK«ÖËO. ZO^Œ∞HõO>Ë XHõ =∞x+≤H˜ ãïÑ¨_® ~°HõÎO ã¨~°Ñ¶¨~å KÕÜ«∂eû# QÆ∞O_≥,
ZÅ¡Ñ¨Ê\˜H© W^ŒÌiH© ãïÑ¨_» ~°HõÎO ã¨~°Ñ¶¨~å KÕã¨∂ÎO_»ÖË^Œ∞.——.
''W^ŒÌih Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ "Õˆ~ KÕ¿ãÎ?—— Pâ◊QÍ J_çyOk ™êO„_®.
''Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ "Õ~°∞ KÕÜ«∂e. ^•O`À QÆ∞O_≥ ÖËx tâ◊√=Ù `«Ñ¨ÊxãïQÍ =∞~°}˜ã¨∞ÎOk.
™ê^è•~°}OQÍ W@∞=O\˜ ˆHã¨∞Ö’¡ QÆ∞O_≥ ãïQÍæ Jaè=$kú K≥O^Œ^Œ∞. ^•O`À Ô~O_À tâ◊√=Ù
‰õÄ_® Z‰õΩ¯=HÍÅO |uˆH J=HÍâ◊O ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ |uH˜<å U^À XHõ J=ÅHõ} Δ O LO@∞Ok.
HÍ|\˜ì g∞~°∞ JÉÏ~°¬<£ KÕ~ÚOK«∞HÀ=@"Õ∞ =∞Ozk—— KåÖÏ =∞$^Œ∞=ÙQÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
™êO„_®, ~å=∞<£e^ŒÌ~°∂ XHõi KÕ~Ú<˘Hõ~°∞ QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.
''tâ◊√Ç¨Ï`«º‰õΩ <Õ#∞ XÑ¨CHÀ#∞. XHõ"Õà◊ =∂=¸Å∞QÍ [x‡Oz# `«~°∞"å`« =∞~°}˜¿ãÎ
^•xH˜ =∞#"Õ∞O KÕÜ«∞ÖËO HÍh WÖÏ Hõ$„u=∞ QÆ~°ƒùqzÛùuÎ <åH˜+¨ìOÖË^Œ∞.—— ^Œ$_è»OQÍ K≥Ñ≤ÊOk
™êO„_®. _®Hõì~ü ~å=∞<£"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
KS
~å=∞<£, ™êO„_® Hõà◊¡Ö’¡H˜ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. W~°∞=Ùi Hõà◊¡Ö’¡ XˆH ~°Hõ"≥∞ÿ# ÉèÏ=#.
''_®Hõì~ü! =∂ ^Œ$+≤ìÖ’ tâ◊√ [##O J#flk ÉèíQÆ=O`«∞_ç J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨$[<å`«‡Hõ
O
HõàÏH“â◊Å „Ñ¨^Œ~°≈#‰õΩ x^Œ~°≈#O =O\˜k. U"≥∂, ÉèíQÆ=O`«∞_ç WK«Ûù ZÖÏ LO^À JÖÏˆQ
BO
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. "Õ∞O „Éèí∂} Ç¨Ï`«º‰õΩ =ºuˆ~‰õΩÅO—— J<åfl_»∞ ~å=∞<£ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ.
"åi^ŒÌih K«∂ã¨∂ÎO>Ë _®Hõì~ü‰õΩ =ÚK«Û@QÍ JxÑ≤OzOk.
O
''g∞ Ñ¨@∞ì^ŒÅ, ^è≥·~°ºO K«∂ã¨∞ÎO>Ë <å‰õÄ Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ JxÑ≤™ÈÎOk. =∞#O ÉèíQÆ=O`«∞_ç

C
Ñ¨x ™ê^è‰Œ Ωõ ÅO. =∞#^•fi~å U J^Œ∞ƒùÒ« ™êkèOKÕO^Œ∞HÀ =∞#H© Ñ¨sHõΔ ÃÑ_»∞`«∞<åfl_»xÑ≤™ÈÎOk.

D ã¨"åÖò#∞ <Õ#∂ ã‘fiHõi™êÎ#∞. HõhãÖ XHõ¯ tâ◊√=Ù<≥·<å |uHÕKÕO^Œ∞‰õΩ <å âßÜ«∞â◊‰õΩÎÖÏ
ES
Hõ$+≤ KÕ™êÎ#∞—— K≥áêÊ~åÜ«∞#.

EM
`«# =O`«∞ „Ñ¨Ü«∞`«flO ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ KÕ¿ã "å_çH˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_® `«Ñ¨ÊHõ ™êÜ«∞O
KÕ™êÎ_»O\Ï~°∞. ''=∞# „Ñ¨Ü«∞`«flO =∞#O KÕ^•ÌO—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü qâßfiãÖQÍ.
C C C
©
™êO„_® QÆ~åƒùxfl J„ÖÏì™œO_£`À Ñ¨sH˜ΔOKå_»∞ _®Hõì~ü. q=~åÅ∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë _®Hõì~ü

Éèí$‰õΩ\˜ =Ú_çÑ¨_çOk. P„`«OQÍ _®Hõì~ü"≥·¿Ñ K«∂_»™êQÍ~°∞ ™êO„_®, ~å=∞<£Å∞.
''XHõ â◊√Éèí"å~°Î Uq∞@O>Ë L#fl XHõ¯ QÆ∞O_≥ ã¨„Hõ=∞OQÍ LOk. ^Œ∞~åfi~°Î Uq∞@O>Ë...——
PQÍ_»∞ _®Hõì~ü.
''Uq∞\˜ _®Hõì~ü?—— J_çQÍ~°∞ W^ŒÌ~°∂.
"åi Hõà◊¡Ö’¡ h\˜á⁄~°.
''QÆ∞O_≥ÖËx tâ◊√=Ù‰õΩ ~°HõÎO u#flQÍ QÆ∞O_≥ #∞O_ç JO^Œ@O ÖË^Œ∞—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
''JO>Ë?—— P„`«OQÍ J_çQÍi^ŒÌ~°∂.
''W^ŒÌiH© XˆH QÆ∞O_≥#∞Oz ~°HõÎO JO^•e. QÆ∞O_≥ÖËx tâ◊√=Ù‰õΩ ~°HõÎO, u#flQÍ QÆ∞O_≥
L#fl tâ◊√=Ù #∞O_ç JO^Œ@O ÖË^Œ∞. Jk ÉÁ_»∞¤ ^ŒQÆæ~° LO_Õ <åàÏÅ ^•fi~å Ô~O_À tâ◊√=Ù‰õΩ
JO^Œ∞`ÀOk. tâ◊√ [##O HÍQÍ<Õ =∞#O ÉÁ_»∞¤HÀã≤ "Õ~°∞ KÕÜ«∂eû LO@∞Ok. JO>Ë...——
q#_»O`À<Õ Éè’~°∞=∞Ok ™êO„_®.
''=∞#O Hõ$„u=∞OQÍ QÆ∞O_≥x U~åÊ@∞ KÕÜ«∞ÖË=∂ _®Hõì~ü?—— J_çQÍ_»∞ ~å=∞<£.
`«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞ _®Hõì~ü.
''ÉÁ_»∞¤ #∞Oz ~°HOÎõ JO^Œ∞`ÀOk. HÍh QÆ∞O_≥#∞ KÕ~åeû# K≥_∞» ~°HOÎõ W^Œ~Ì ∂° ÑÖK«∞‰õΩ#fl
HÍÖËÜ«∞O ^•fi~å KÕ~°∞`ÀOk—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
KS
a`«Î~°áÈÜ«∂_»∞ ~å=∞<£.
'<Õ#∞ W@∞=O\˜^≥Hõ¯_® q#ÖË^Œ∞— J<åfl_»∞ JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ.
O
''<Õ#∂ <å rq`«OÖ’ W@∞=O\˜ Hˆ ã¨∞ K«∂_»Ö^Ë ∞Œ . W`«~° ^ÕâßÅ _®Hõ~ì #¡° ∞ ãÖ„Ñ¨kOKå#∞.
BO
"åi J#∞Éèí=OÖ’#∂ W@∞=O\˜ ˆHã¨∞ÖË^Œ∞. D H˘`«Î ã¨=∂Kå~°O =Å¡ Ñïã≤÷u =∞iO`«
[\˜Å=∞=Ù`ÀOk. [##O HÍQÍ<Õ tâ◊√=ÙÅ#∞ `«fi~°QÍ "Õ~°∞KÕÜ«∂e. ÖËHõáÈ`Õ =∞~°}ÕKÕ
O
tâ◊√=Ù â◊s~°O L`«ÊuÎ KÕ¿ã ÖÏH˜ìH± Pã≤_£, W`«~° q+¨Ñ¨^•~å÷Å∞ =∂=¸Å∞QÍ L#fl â◊s~°OÖ’
„Ñ¨"ÕtOz, D tâ◊√=Ù#∞ ‰õÄ_® =∞~°}ÏxH˜ KÕ~°∞= KÕ™êÎ~Ú.——
C
ES
™êO„_® "Õ^Œ#QÍ ~å=∞<£ Éèí∞[OÃÑ· `«Å"åeÛOk. P"≥∞x á⁄kq Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.

''=∂#= ãÖ|O^è•Å#∞ xˆ~ÌtOKÕ _»|∞ƒ WÑ¨C_Õ ~°OQÆ„Ñ¨"Õâ◊O KÕ¿ãk—— =∞$^Œ∞=ÙQÍ
EM
J<åfl_»∞ _®Hõì~ü. J`«_çH˜ `≥Å∞ã¨∞. D ^ŒOÑ¨`«∞Å∞ ^èŒ#=O`«∞Å∞ HÍ~°x. "åiH˜ tâ◊√=ÙÅ#∞

~°H˜ΔOK«∞HÀ"åÅ#fl Ñ¨@∞ì^ŒÅ LOk. HÍh, JO^Œ∞‰õΩ ãïÑ¨_® x^èŒ∞Å∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<Õ â◊H˜Î
"åiH˜ ÖË^Œx `≥Å∞ã¨∞.
©
JO^Œ∞ˆH _®Hõì~ü =∂@Å‰õΩ ~å=∞<£, ÉèÏ~°º#∞ =∞iO`« ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÖÏ‰õΩ¯<åfl_»∞ =∞ø#OQÍ.

''PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞@"Õ∞ HÍ^Œ∞, [x‡Oz# `«~åfi`« tâ◊√=Ù#∞ ~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ KåÖÏ ^èŒ#O
J=ã¨~°O. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ g∞ ^ŒQÆæ~° ãï˚HõÖò Ñ¶‘A fã¨∞HÀ#∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ Ç¨ã≤Ê@Öò‰õÄ_®
g∞=^ŒÌ XHõ¯ ÃÑ·™ê Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ^Œ∞. =∂#=Ù_»∞ ™êkèã¨∞Î#fl "≥·*Ï˝xHõ „Ñ¨QÆuH˜ D ˆHã¨∞#∞ KèåÖˇO*òQÍ
ÉèÏqã¨∞Î<åflO. tâ◊√=Ù‰õΩ [#‡xzÛ ~°H˜ΔOKåÅ#fl g∞ W^ŒÌi Ñ¨@∞ì^ŒÅ‰õΩ h~å*Ï#ÅiÊã¨∞Î<åflO.
tâ◊√=Ù |uH˜`Õ, HõhãÖ J~Ú^Œ∞ ãÖ=`«û~åÅáê@∞ ZÑ¨C_»∞ U J=ã¨~°"≥∞ÿ<å, Lz`«"≥·^Œº
ã¨^Œ∞áêÜ«∞O D Ç¨ã≤Ê@Öò g∞‰õΩ HõeÊã¨∞ÎOk—— =∞$^Œ∞=ÙQÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
_®Hõì~ü =∂@Å∞ qO@∂<Õ ™êO„_® Éè’~°∞=∞Ok. ~å=∞<£ Hõà◊¡Ö’¡Oz h~°∞ ^è•~åáê`«OQÍ
HÍ~°™êyOk.
''=∞#∞+¨μÖ’¡ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ LO\Ï_»O\Ï~°∞. D J^Œ∞ƒù`«O K«∂¿ã ÉèÏQÆºO HõeˆQO^Œ∞ˆH
=∂H© J#∞Éèí=O WKåÛ_Õ"≥∂ ^Õ=Ù_»∞—— J<åfl_»∞ ~å=∞<£ Hõhflà◊¡ =∞^èŒº.
''HÍ^Œ∞... ÉèÏq`«~åxfl ~°H˜ΔOKåÅ#fl =∂#=Ù_ç Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕO^Œ∞ˆH D
J#∞Éèí=O—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
C C C
"Õ∞ 30, 1999. ~ÀEÖÏˆQ, L^ŒÜ«∞O x„^ŒÖË=QÍ<Õ ™êO„_® QÆ~°ƒùOÖ’x tâ◊√=ÙÅ‰õΩ

^è≥·~°ºO K≥Ñ¨Ê@O P~°OaèOKå_»∞ ~å=∞<£.
KS
''rq`«O HÀãÖ áÈ~å_®e g∞i^ŒÌ~°∂. |uˆH Ç¨Ï‰õΩ¯HÀãÖ g∞~°∞ áÈ~å_»O_ç. g∞~°∞
|`«Hõ\ÏxH˜ <å =O`«∞ áÈ~å@O <Õ#∞ KÕ™êÎ#∞—— QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨QÍ ™êO„_® QÆ~°ƒùOÖ’x tâ◊√=ÙÅ‰õΩ
^è≥·~°ºO #∂iáÈÜ«∞™êQÍ_»∞ ~å=∞<£.
O
BO
''~å=∞<£...Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ <˘Ñ≤ÊQÍ LOk—— Ñ¨à◊¡aQÆ∞=Ù# JOk ™êO„_®.
~å=∞<£ PÅã¨ºO KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . Ç¨ã≤Ê@Öò‰Ωõ á¶È<£ KÕ™ê_»∞. _®Hõ~ì `ü À =∂\Ï¡_®_»∞. "≥O@<Õ
J|∞Öˇ<£ûÖ’ P"≥∞#∞ Pã¨Ê„uH˜ KÕ~åÛ~°∞.
O
C C C
C
''™êO„_® ~°HõÎáÈ@∞ JkèHõOQÍ LOk. =¸„`«OÖ’ „á⁄\©#∞¡<åfl~Ú. JO>Ë P"≥∞‰õΩ

ES
Ñ¶≤\òû =KÕÛ J=HÍâ◊O LO^Œ#fl=∂@—— Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕã≤# ÖÏÉò >ˇH©fl+≤Ü«∞<£ K≥áêÊ_»∞.

''WHõ PÅã¨ºO KÕã≤ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. "≥O@<Õ _≥e=s KÕÜ«∂e—— `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å‰õΩ á¶È#∞¡
EM
KÕÜ«∞@O P~°OaèOKå_»∞ _®Hõì~ü +≤Ñ¶π=∂<£.

''HÍh tâ◊√=ÙÅ#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® _≥e=s KÕ¿ãÎ W^ŒÌ~°∞ tâ◊√=ÙÅ∞ =∞~°}˜™êÎ~°∞—
J<åfl_»∞ +≤Ñ¶π=∂<£ ã¨Ç¨Ï _®Hõì~ü.
©
''_≥e=s KÕÜ«∞HõáÈ`Õ `«e¡ =∞~°}˜ã¨∞ÎOk—— ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü Ñ¶≤+π=∂<£.

C C C
tâ◊√=ÙÅ#∞ QÆ~°ƒùOÖ’Oz |Ü«∞@‰õΩ fÜ«∞QÍ<Õ W^ŒÌi ~°OQÆ∞ =∂iáÈ™êyOk. W^ŒÌ~°∂

HÍà◊¥¡, KÕ`«∞Å∞ Hõ^Œeã¨∂Î H˘@∞ìHÀ™êQÍ~°∞ |`«Hõ@O HÀãÖ.
P ^Œ$â◊ºO ~å=∞<£ =∞#ã¨∞Ö’ xezáÈ~ÚOk. JO^Œ∞Ö’ XHõi<˘Hõ~∞° QÆ\ Qì˜ Í Ñ¨@∞ì‰Ωõ x,
rq`«O HÀãÖ áÈ~å_»∞`«∞#fl P W^ŒÌ~°∞ tâ◊√=ÙÅ#∞ q∞Oz# Q˘Ñ¨Ê J^Œ∞ƒù`«O =∞~˘Hõ\ ˜
ÖË^ŒxÑ≤OzOk J`«xH˜.
J`«_ç Hõà◊¡=ÚO^Õ W^ŒÌ~°∞ tâ◊√=ÙÅ#∞ W#∞¯ ºÉË@~üÖ’ LOKå~°∞. JO`«Ö’<Õ XHõ tâ◊√=Ù
â◊s~°O K«Å¡|_ç, #Å¡|_»™êyOk.
''_®Hõì~ü! D tâ◊√=ÙÖ’ ~°HõÎáÈ@∞ ÖË^Œ∞. <å_ç JO^Œ@O ÖË^Œ∞—— JizOk #~°∞û.
[x‡Oz# Hõ Δ } OÖ’<Õ =∞~° } ˜ O zO^• tâ◊ √ =Ù. `« # É’ã≤ # =ÙfiÅ „Ñ¨ Ñ ¨ O K« O
É’ã≤áÈ~Ú#@∞ìOk ~å=∞<£‰õΩ.
WO`«Ö’ _®Hõì~°∞¡ "ÕQÆOQÍ tâ◊√=ÙÅ#∞ PÑ¨ˆ~+¨<£ QÆkÖ’H˜ fã¨∞ÔHàÏ¡~°∞.
~å=∞<£ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ ã¨r=OQÍ L#fl tâ◊√=Ù KèåfH˜, á⁄@ì‰õΩ J`«∞H˘¯x xs˚=OQÍ L#fl
tâ◊√=Ù Hõ^ŒÖÏ_»∞`ÀOk.
''ÉèíQÆ=O`«∞_®! <å tâ◊√=Ù#∞ |uHÕK«∞—— =∞ø#OQÍ „áêi÷OK«™êQÍ_»∞ ~å=∞<£.
KS
C C C
O
_®Hõì~ü +≤Ñ¶π=∂<£ J`«x "≥·^Œ∞ºÅ |$O^ŒO *Ï„QÆ`«ÎQÍ Kèåf^ŒQÆæ~° tâ◊√=ÙÅ#∞ "Õ~°∞KÕâß~°∞.
BO
J^Õ ã¨=∞Ü«∂xH˜ WOHÀ _®Hõì~°¡ |$O^ŒO á⁄@ì#∞Oz tâ◊√=ÙÅ#∞ "Õ~°∞ KÕâß~°∞.
^•O`À =∞~°}O #∞Oz rq`«O "Õ~°∞Ñ¨_çOk. =∞~°}Õz# tâ◊√=Ù#∞ |Ü«∞@‰õΩ
fã¨∞ÔHàÏ¡~°∞. |uH˜=Ù#fl tâ◊√=Ù‰õΩ zH˜`«û P~°OaèOKå~°∞ _®Hõì~°∞¡.
O
C C C
C
ES
|uH˜=Ù#fl tâ◊√=Ù#∞ K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ™êO„_®, ~å=∞<£Å‰õΩ =∞~°}O˜ z# tâ◊√=Ù QÆ∞~°∞‰Î Ωõ

=ã¨∞ÎOk. ^•O`À "åiH˜ rq`«O ZO`« ã¨∞xfl`«"≥∞ÿO^À J~°÷=∞=™êyOk. "åi tâ◊√=Ù qÅ∞=
„QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù‰õΩ =zÛOk.
EM
"å~°∞ tâ◊√=Ù‰õΩ '_®iÜ≥∞eãπ "≥∞Öÿ Ï„QÀ— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. Hõ=ÅÅ∞ Jx `≥eÜ«∞QÍ<Õ
XHõ tâ◊√=Ù‰õΩ '_®iÜ≥∞eãπ— Jx =∞~À tâ◊√=Ù‰õΩ '"≥∞ÿÖÏ„QÀ— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\ÏìÅ#∞‰õΩ<åfl~°∞.
©
JO^Œ∞ˆH P XHõ¯ tâ◊√=ÙˆH Ô~O_»∞ ¿Ñ~°∞¡ HõeÑ≤ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì~°∞.

''"≥∞ÿÖÏ„ˆQ‰õΩ TÇ¨Ï ~åQÍ<Õ Ñ¨Ù_»∞`«∂<Õ =∞~°}Õz# ™È^Œi QÆ∞iOz K≥áêÎO. rq`«O
ZO`« JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿO^À, ^•xfl ZO`« qÅ∞"≥·OkQÍ ÉèÏqOKåÖ’ <Õ~°∞Ê`åO. "≥∞ÿÖÏ„QÀ =∂
rq`åxfl J^Œ∞ƒù`«=∞Ü«∞O KÕã≤# q^è•#O `≥Å∞Ñ¨Ù`åO—— JO\Ï~°∞ ~å=∞<£ ^ŒOÑ¨`«∞Å∞.
áêÑ¨ „ÑüK«~°º "åiH˜ Ñ¨~°=∂^Œ∞ƒù`«OQÍ, Ju qÅ∞"≥·OkQÍ JxÑ≤™ÈÎOk. '"≥∞ÿÖÏ„QÀ—
JO>Ë 'J^Œ∞ƒù`«O— Jx J~°÷O.
T
=∞~°}=∂! #∞"≥fiHõ¯_»?
=∞~°}O á⁄Oz L<åfl rq`åxfl „ÑüHõΔ}O P#O^ŒOQÍ
QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl ™êÇ¨Ïã¨=O`«∞_ç Hõ^äŒ.
KS
EÖˇ· 1993. '#∂ºÜ«∂~ü¯ ¿ãì\ò Ü«¸x=iû\© ÃÇÏÖòÎ Ãã·<£û ÃãO@~ü "≥∞_çHõÖò ã¨∂¯Öò—Ö’
O
Ñ¨@ìÉèí„^Œ∞Öˇ·# q^•º~°∞÷Å‰õΩ _®Hõì~ü ãïìÑ¶≤ÔH@¡ „Ñ¨^è•<À`«û=O [~°∞QÆ∞`ÀOk.
BO
XHõ~˘Hõ~°∞QÍ q^•º~°∞÷Å ¿Ñ~°∞¡ Ñ≤Å=QÍ<Õ Hõ~°`åà◊ ^èŒfi#∞Å #_»∞=∞ "å~°∞ ¿ãìl ZH˜¯
`«=∞ ãïìÑ¶≤ÔH\ò fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
WO`«Ö’... JO^Œ~°∂ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î#fl ¿Ñ~°∞ qxÑ≤OzOk.
O
'_®Hõì~ü „aÜ«∂<£ ˆH`ü q<£Ããì~Ú<£—.

C
Ç¨Å∞ K«Ñ¨Ê@¡`À =∂~À‡QÆ@"Õ∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ~°∂ ÖËz xÅ|_®¤~°∞. Ç¨Ö’¡ L#fl „Ñü"åi
ES
Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√§ Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú.

'ã¨=∞ã¨ºÅ∞ „Ñü"åiH© LO\Ï~Ú. `«# ã¨=∞ã¨º#∞ Ñï+¨¯iOK«∞‰õΩx Hõëêìxfl JkèQqÆ ∞Oz#
EM
"å_»∞ =∞x+≤. HÍh `«# Hõëêìxfl JkèQÆq∞OK«@"Õ∞ HÍHõ... W`«~°∞Å∞ HõëêìÅ#∞ JkèQÆq∞OKÕ@∞ì
KÕÜ«∂Å#fl `«Ñ¨#`À J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õ¿ã"å_»∞ Jã¨Öˇ·# =∞x+≤—.
©
„aÜ«∂<£‰õΩ ãïìÑ¶≤ÔH\ò Wã¨∂Î ã¨[Å #Ü«∞<åÅ`À K≥áêÊ_»∞ "≥·ãπKèå#ûÅ~ü.

=ÚO^Œ∞ =~°∞ã¨Ö’ ‰õÄK«∞#fl "≥∞ÿÔHÖò, Ã+iÖò qãπ ã¨ì~Ú<£Å Hõà◊√¡ _®Hõì~ü QÆ~ÀfiÜü∞ Hõà◊¡`À
Hõeâß~Ú.
P P~°∞ Hõà◊¡Ö’¡ XˆH *Ï˝Ñ¨HõO Hõ^ŒÖÏ_»∞`ÀOk.
C C C
1967.
'g∞ JÉÏƒ~ÚH˜ 'ã≤ã≤ìH± ÃÑ¶·„É’ã≤ãπ— J<Õ "åºkè LOk— Hõ~°‚Hõ~îÀ~°OQÍ ^èŒfixOzOk. _®Hõì~ü
ã¨fi~°O.
"≥∞ÿÔHÖò, Ã+iÖòÅ‰õΩ _®Hõì~ü =∂@Å∞ J~°÷O HÍÖË^Œ∞. ÖËHõÖËHõ "åà◊¡H˜ P~°∞ <≥ÅÅ „H˜`«O
„aÜ«∞ãπ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Op U^À XHõ "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂<Õ L<åfl_»∞ „aÜ«∂<£,
=ÚYºOQÍ âßfiã¨HÀâ◊ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ =∂\˜=∂\˜H© L`«Ê#fl=∞=Ù`«∞<åfl~Ú.
P~°∞ <≥ÅÅ Ñ≤Å¡"å_≥·<å |~°∞=Ù ÃÑ~°QÆ@O ÖË^Œ∞. HÍà◊√¡, KÕ`«∞Å∞ Ñ¨ÙÅ¡ÖÏ¡ L<åfl~Ú.
JO^Œ∞ˆH _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ =¿ãÎ, _®Hõì~ü U^À J~°÷O HÍx "åºkè¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨ÙÎ<åfl_»∞.
'JO`« z#fl Ñ≤Å¡"å_çH˜ WO`« J~°÷O HÍx "åºkè ZÖÏ =ã¨∞ÎOk?—
W^Õ "åo¡^ŒÌi PÖ’K«#. J^Õ =∂@ _®Hõì~ü`À J<åfl~°∞.
'JO>Ë?— J_çQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
'g∞ JÉÏƒ~Ú K≥=∞@#∞ Ñ¨sH˜Δ¿ãÎ =∂=¸Å∞ Hõ<åfl JkèHõ áêà◊¡Ö’ ™È_çÜ«∞"£∞ HÀ¡Ô~·_£
L#fl@∞ì `ÕeOk. ã≤ã≤ìH± ÃÑ¶·„É’ã≤ãπ ÅHõΔ}O Wk.—
KS
'W^≥O^Œ∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk?— Hõhflà◊√¡ `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂ J_çyOk Ã+iÖò.
O
'Wk [#∞º ãÖ|Okè`« "åºkè. nxQÆ∞iOz WOHÍ ãïQÍæ `≥eÜ«∞^Œ∞. Ñïâ’^èŒ#Å∞
[~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Hõ}ÏÅ∞ ãïQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞HõáÈ=@O =Å¡ =ã¨∞ÎOn "åºkè. PÇ¨~åxfl ãïQÍæ
BO
r~°‚O KÕÜ«∞@OÖ’ Hõ}ÏÅ∞ qÑ¶¨Å=∞=Ù`å~Ú. ^•O`À =ºH˜Î |ÅÇ‘Ï#=∞=Ù`å_»∞. ~°Hõ~°HÍÅ
"åº^èŒ∞Å∞ =™êÎ~Ú. JO`Õ J~Ú`Õ Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. HÍh D Hõ}ÏÅ∞ XHõ ~°Hõ"≥∞ÿ# '=¸ºHõãπ—#∞
L`«ÊuÎ KÕ™êÎ~Ú. Jk â◊s~°OÖ’ "åÜ«Ú„Ñ¨ã¨~°}#∞ J_»∞¤‰õΩO@∞Ok. ^•O`À TÑ≤iu`«∞ÎÅ
O
ã¨=∞ã¨ºÅ∞, „ÉÏOH˜Ü«∞Öò "åº^èŒ∞Å∞ =™êÎ~Ú.—

C
'nxH˜ =∞O^Œ∞...?— |Å=O`å# Q˘O`«∞ ÃÑQÆÅ∞Û‰õΩ<åfli^ŒÌ~°∂.

ES
qëê^ŒOQÍ #"åfi_»∞ _®Hõì~ü.

'WOHÍ "åºkè ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ J~°÷O HÍÖË^Œ∞. HÍh XHõ ~°HõOQÍ K«∂¿ãÎ g∞~°∞
EM
J^Œ$+¨=ì O`«∞Å∞. "åºkè L#fl@∞ì `«fi~°QÍ `≥eã≤Ok. J<ÕHõ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ "åºkè L#fl>Ëì `≥eÜ«∞^Œ∞.
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ XHÀ~ÀA Ñ≤Å¡"å_»∞ ~°HõÎO Hõ‰õΩ¯‰õΩO\Ï_»∞. JO>Ë J~°÷O TÑ≤iu`«∞ÎÅ∞
KÕ`∞« Öˇ`âÎÕ ßÜ«∞x. QÆ∞O_≥ PyáÈ`«∞Ok. „Ñ¨ã∞¨ `Î O« D "åºkè`À ÉÏ^èŒ Ñ¨_∞» `«∞#fl"åiÖ’ 50âß`«O
©
=∞Ok 15 Uà◊¡Ö’Ñ¨ÙQÍ =∞~°}˜ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍ|\˜ì g∞~°∞ =∞#ã¨∞#∞ QÆ\ ˜ì KÕã¨∞HÀO_ç— *ÏeQÍ

K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü?
'Z=Ô~·<å ÃãÊ+ëã¨∞ì‰õΩ K«∂Ñ≤¿ãÎ... Y~°∞Û ZO`«~Ú<å Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞— P„`«OQÍ J<åfl_»∞
"≥∞ÿÔHÖò.
'ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞. HÍh g∞ ãÖ`«$Ñ≤Î HÀãÖ <Õ#∞ _®Hõì~ü J„_»ã¨∞ W™êÎ#∞. J`«#∞‰õÄ_®
J^Œ∞ƒù`åÖËg∞ KÕÜ«∞ÖË_»∞. HÍh WOHÍã¨Î Z‰õΩ¯= HÍÅO g∞ JÉÏƒ~Ú |uˆH@∞ì KÕÜ«∞QÆeˆQk
J`«<˘Hõ¯_Õ— JO@∂ _®Hõì~ü *Ï<£ QÆ~ÀfiÜü∞ J„_»ã¨∞ WKåÛ_»∞ _®Hõì~°∞.
C C C
'g∞ JÉÏƒ~Ú Z<Õflà◊√¡ |`«∞‰õΩ`å_À Z=~°∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ~°∞? g∞Ô~<Õflà◊√¡ |`«∞‰õΩ`å~À g∞~°∞
K≥Ñ¨ÊQÆÅ~å? <Õ<≥<Õflà◊√¡ |`«∞‰õΩ`å<À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ÎO^•?— ã¨∂\˜QÍ J_çQÍ_»∞ _®Hõì~ü QÆ~ÀƒÜü∞.
"≥∞ÿÔHÖò, Ã+iÖòÅ∞ `«ÅÅ∞ =OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
'=∞~°}O J<Õk Jx"å~°ºO. ZÑ¨C_À =KÕÛ =∞~°}O QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î W"åà◊¡ |`«H@õ O
=∂<Õ™êÎ=∂? g∞ JÉÏƒ~ÚH˜ ã¨=∞ã¨º LOk. ^•xH˜ Ñïëê¯~°O ÖË^Œ∞. JO`« =∂„`å# Jhfl
=kÖËã≤ U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞O\Ï=∂? q*Ï˝#âßGO Jaè=$kú K≥O^Œ∞`ÀOk. U"≥∂ `«fi~°Ö’<Õ D
"åºkèH˜ =∞O^Œ∞ Hõ#∞HÀ¯=K«∞Û. Pâ◊ =∞x+≤H˜ „áê}"åÜ«Ú=ÙÖÏO\˜k. Jk ÖËHõáÈ`Õ =∞x+≤H˜
rq`«O ÖË^Œ∞. =~°^ŒÖ’ H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞<åfl, QÆ_ç¤áÈK« ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œ#fl Pâ◊`À LO_®e—.
"≥∞ÿÔHÖò, Ã+iÖòÅ∞ `«ÅÅ∂áê~°∞.
KS
"åiH˜ ^è≥·~°ºOQÍ LOk _®Hõì~ü =∂@Å qO@∂O>Ë.
'g∞ JÉÏƒ~Úx *Ï„QÆ`«ÎQÍ K«∂ã¨∞HÀ"åe. JÖÏQÆx `«#Ö’ U^À Ö’ÑÖ LO^Œ#fl ÉèÏ=#
O
J`«xH˜ ~åx=fi^Œ∞.Ì J`«_∞» KÕ™êÎ##fl Ñ¨#∞Åxfl\˜h KÕÜ∞« x=fiO_ç. JÖÏ `å#∞ KÕÜ∞« QÆÅ"Õq∞\’,
BO
KÕÜ«∞ÖËx"Õq∞\’ ã¨fiÜ«∞OQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞...—
`«Å∂áê~°∞ W^ŒÌ~°∂. =∞m¡ _®Hõìˆ~ J<åfl_»∞.
'`«# â◊H˜Îx, `«# Ñïq∞`«∞Å#∞, |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl =ºH˜ÎH˜ u~°∞QÆ∞ÖË^Œ∞.
O
J~°÷"≥∞ÿO^•? |uH˜#<åflà◊√¡ g∞ JÉÏƒ~Úx =∞x+≤ÖÏ |`«Hõx=fiO_ç. F ~ÀyÖÏ Kå=ÙHÀãÖ

C
Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl "å_çÖÏ HÍ^Œ∞— JO@∂ fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ K≥áêÊ_»∞.

ES
J`«º=ã¨~° Ñïã≤÷u =¿ãÎ, TÑ≤i JO^ŒHõáÈ`Õ UO KÕÜ«∂Ö’ q=iOKå_»∞.

'g∞ JÉÏƒ~Ú â◊s~°O PÇ¨~åxfl r~°‚O KÕ¿ã ZO*ˇ·"£∞Å#∞ L`«ÊuÎ KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞. P
EM
ZO*ˇ·"£∞Å#∞ Hõ$„u=∞OQÍ JOkOz K«∂™êÎ#∞. Ñ¶ë`«O ZÖÏ LO@∞O^À K«∂^•ÌO— J<åfl_»∞

_®Hõì~ü. JÖÏ „áê~°OÉèí"≥∞ÿOk _®Hõì~ü QÆ~ÀfiÜü∞, „aÜ«∂<£Å "≥∞ÿ„u.
©
C C C
_®Hõì~ü WzÛ# ZO*ˇ·"£∞Å =Å¡ „aÜ«∂<£ â◊s~°O PÇ¨~åxfl „QÆÇ≤ÏOK«@O P~°OÉèí"≥∞ÿOk.

„aÜ«∂<£ â◊s~°O â◊H˜Îx Ñ¨ÙOAHÀ™êyOk. „aÜ«∂<£ `«# KÕ`«∞Å g∞^Œ â◊s~°O |~°∞=Ù#∞Oz
áêHõ@O P~°OaèOKå_»∞. ÖËz#∞OKÀ QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
"≥∞ÿÔHÖò, Ã+iÖòÅ P#O^•xH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® „Ñü"å~°O
_®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ K≥HõÑπÅ HÀãÖ fã¨∞ÔHà◊√Î<åfl~°∞. „aÜ«∂<£ ‰õÄ_® <≥=∞‡kQÍ W`«~° Ñ≤Å¡ÖÏ¡
P@ÖÏ_»@O P~°OaèOKå_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ WO\’¡ Ñ¨xKÕÜ«∞@O <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. =O@
<Õ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. Ñ¨Ù\òÉÏÖò P_Õ"å_»∞. JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ TÑ≤i JO^Œ@O Hõ+¨ì=∞ÜÕ∞ºk. JÑ¨C_»∞
q„âßOu fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. =∞m¡ P@Ö’H˜ ^Œ∂ˆH"å_»∞. „aÜ«∂<£‰õΩ TÇ¨Ï `≥eã≤# `«~°∞"å`«
`«e¡^ŒO„_»∞Å ã¨=∞HõΔOÖ’ _®II QÆ~ÀfiÜü∞ J`«_çH˜ ã≤÷ux q=iOKå_»∞.
„aÜ«∂<£ ‰õΩOyáÈÖË^Œ∞.
'<å‰õΩ WÑ¨C_»∞ J~°÷"≥∞ÿOk. <å‰õΩ JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ TÑ≤i ZO^Œ∞‰õΩ JO^Œ@O
Hõ+¨ì=∞=Ù`«∞O^À— J<åfl_»∞.
'ZO`À =∞OkH˜ `«=∞ Ö’Ñ¨Å U Ö’áêÅ∞<åflÜ≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
JO`Õ `Õ_®— JO@∂ =∞m¡ `«# =∂=¸Å∞ rq`«OÖ’ Ñ¨_®¤_»∞ „aÜ«∂<£.
C C C
'<Õ#∞ Ñ¨~∞° QÆ∞ÑÖ^≥OÖ’ áêÖÁæO\Ï#O>Ë, J=∂‡–<å<åfl =^ŒOÌ @∞<åfl~°∞— _®Hõ~ì ü QÆ~ÀfiÜü∞H˜
KS
Ñ¶≤~åº^Œ∞ KÕâß_»∞ „aÜ«∂<£.
'áêÖÁæ# x=fiO_ç. „Ñü =ºH˜ÎH© `«#∞ KÕÜ«∞QÆÅ Ñ¨x, KÕÜ«∞ÖËx Ñ¨x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯
O
LOk. Ñ¨x KÕÜ«∂Åx „Ñ¨Ü«∞uflOz ‰õΩ^Œ~°Hõ áÈ`Õ<Õ Hõ^• `«#HÍ Ñ¨x KÕ`«HÍ^Œx `≥e¿ãk—
BO
J<åfl_»∞ QÆ~ÀfiÜü∞, „aÜ«∂<£#∞ ã¨=∞i÷ã¨∂Î, J~Ú`Õ, Z‰õΩ¯=HÍÅO Ñ¨~°∞QÆ∞ „áêH©ìã¨∞
KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜ«∂_»∞ „aÜ«∂<£. `«~°∞"å`« =Ú~°o "å~ÚOKåÅx ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅ Ñ¨_®¤_»∞. HÍh
JO`«HÍÅO TÑ≤i aQÆ|@ìÖËHõáÈ=@O „QÆÇ≤ÏOz ^•xfl =kÖËâß_»∞. J`«_ç x~åâ◊#∞ K«∂ã≤
O
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂O>Ë, "åà◊¡x „aÜ«∂<£ F^•~åÛ_»∞.

C
'JO^ŒiH© Jxfl ÅaèOK«=Ù. HõÅÅ∞ HõO\ÏO, Jq x[O HÍHõáÈ`Õ, áê`« HõÅÅx =^Œe
ES
H˘`«Î HõÅÅ#∞ Hõx "å\˜x ™êHÍ~°O KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOKåe. JO`ÕHÍx XHõ HõÅ
K≥kiO^Œx U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞O>Ë rq`«O KÕ*ÏiáÈ`«∞Ok. <åHõO`« ã¨=∞Ü«∞O ÖË^Œ∞— JO@∂
EM
H˘`«Î Ñ¨^äŒHÍÅ∞ "Õ¿ã"å_»∞ „aÜ«∂<£.

„aÜ«∂<£ ^è≥·~°ºO J`«_ç `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õΩ T~°@xKÕÛk.
©
C C C
1985Ö’ „aÜ«∂<£ ÃÇ·Ïã¨∂¯Å∞ K«^Œ∞=Ù Ñ¨ÓiÎ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍÖËrÖ’ KÕ~å_»∞. _®Hõì~ü

QÆ~ÀfiÜü∞`À á¶È<À¡ =∂\Ï¡_»∞`«∂, ã¨ÅÇ¨Å∞ fã¨∞‰õΩO@∂ ãÖ^ÕÇ¨Å∞ f~°∞Û‰õΩO@∂ HÍÖËr
K«^∞Œ =Ù Ñ¨ÓiÎKâÕ ß_»∞ „aÜ«∂<£. HÍÖËr Ñ¨Ó~°=Î QÍ<Õ '<Õ#∞ _®Hõ~ì xü J=Ù`å#∞— Jx „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞
„aÜ«∂<£.
'_®Hõì~ü K«^Œ∞=Ù Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞O`« HÍÅO |`«∞‰õΩ`å"À ÖË^À `≥eÜ«∞^Œ∞— <À~°∞ *Ï~å_»∞
"≥∞ÿÔHÖò.
#"åfi_»∞ „aÜ«∂<£.
'|uH˜#O`« HÍÅO K«^Œ∞=Ù`«∂ LO\Ï. „Ñ¨=∂^ŒO QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂ÎO>Ë J_»∞QÆ∞
=ÚO^Œ∞‰õΩ "ÕÜ«∞ÖËO <å<åfl— J<åfl_»∞.
C C C
JÑ¨C_»ÑC¨ _»∂ =KÕÛ J<å~ÀQÆºO, JÅã¨@ `«ÑÊ¨ „aÜ«∂<£ HÍÖËrÖ’ ÃÑ^ŒQÌ Í ÉÏ^èÑŒ _¨ Ö» ^Ë ∞Œ .
HÍÖËrÖ’ "≥Ú^Œ\˜ Ñ¨k=∞Ok q^•º~°∞Å÷ Ö’ J`«_ç ¿Ñ~°∞ LO_Õk. _®Hõ~ì ∞° HÀ~°∞û z=i ãÖ=`«û~°O
Ñ¨sHõÅΔ ∞ ^ŒQ~æÆ ° Ñ¨_∞» `«∞<åfl~Ú. JO^Œ~∞° q^•º~°∞Å÷ ÖÏˆQ ~å„uO|=à◊√¡ K«^∞Œ =Ù`«∞<åfl_»∞ „aÜ«∂<£.
WOHÀ Ñ¨k~ÀAÖ’¡ Ñ¨sHõΔÅ∞ L<åflÜ«∞#QÍ, F J~°ú~å„u Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk
„aÜ«∂<£‰õΩ. QÆ∞O_≥Ö’ <˘Ñ≤Ê! TÑ≤i JO^Œ@O Hõ+¨ìOQÍ LOk.
`å#∞ '#∂º"≥∂^äÀ~åH±û— (Pneumothorax) `À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl#x „aÜ«∂<£‰õΩ
J~°÷"≥∞ÿOk. 'ã≤ã≤ìH± ÃÑ¶·„É’ã≤ãπ— =Å¡ TÑ≤iu`«∞ÎÅ∞ |ÅÇ‘Ï#=∞=Ù`å~Ú. |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ#
KS
TÑ≤iu`«∞ÅÎ ÃÑ#· ÉÁ|ƒÖˇ‰Ωõ ¯`å~Ú. "å\˜ #∞Oz QÍe "≥Å∞=_»∞`«∞Ok. ^•O`À TÑ≤iu`«∞ÅÎ ‰õΩ
QÍeKÕ~^° ∞Œ . JÑ¨C_»∞ QÍe â◊s~°OÖ’ xO_çQ∞Æ O_≥#∞ Ñ¨H¯õ ‰õΩ `À¿ãã¨∞OÎ k. `«fi~°QÍ "≥^· ºŒ ã¨Ç¨ Ü«∞O
O
JO^ŒHõáÈ`Õ =∞~°}O `«Ñ¨Ê^Œ∞.
BO
JO^Œ∞ˆH JO`« ÉÏ^èŒÖ’#∂, â◊s~°O ã¨Ç¨ÏHõiOK«HõáÈ`«∞<åfl, Ñ¨Hõ¯QÆk `«Å∞Ñ¨Ù`å\Ïì_»∞
„aÜ«∂<£. P QÆkÖ’x q^•ºi÷ x„^Œ=∞`«∞#Î ∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯x `«Å∞Ñ¨Ù f¿ãÖ’QÍ JHõ¯_Õ Ñ¨_áç ÈÜ«∂_»∞
„aÜ«∂<£.
O
C C C
C
„aÜ«∂<£ =∂=¸Å∞ =∞x+≤ JÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ Ñ¨k ~ÀAÅ∞ Ñ¨\ ì̃Ok. ãïQÍæ P ~ÀA#∞OKÕ
ES
Ñ¨sHõΔÅ∞ „áê~°OÉèíO. „aÜ«∂<£ HÀã¨=∞x „Ñ¨`ÕºHõOQÍ Pã¨Ê„u QÆkx Ñ¨sHõΔ Ç¨Å∞QÍ =∂~åÛ~°∞
Ü«¸x=iû\© JkèHÍ~°∞Å∞. Pã¨Ê„uÖ’<Õ Ñ¨sHõΔ ~åâß_»∞ „aÜ«∂<£. Ñ¨sHõΔÖ’ JO^ŒiHõ<åfl
EM
Z‰õΩ¯= =∂~°∞¯Å`À LfÎ~°∞‚_≥· _®Hõì~ü JÜ«∂º_»∞ „aÜ«∂<£!

C C C
©
'<Õ#∞ Zxfl ~ÀAÅ∞ |`«∞‰õΩ`å<À <åˆH `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh |uH˜#xfl ~ÀAÅ∞ <åÖÏO\˜
"åà◊¡‰õΩ ¿ã= KÕÜ«∂Åx <å PHÍOHõΔ. x~åâß=∞Ü«∞ rq`åÅÖ’ Pâß "≥Å∞QÆ∞Å∞ xOáêÅ#flk
<å ÅHõΔ ºO. JO^Œ~°O U^À XHõ~ÀA =∞~°}ÕKåeû# "å~°"Õ∞. JÖÏQÆx rq`åxfl
KÕ*Ï~°∞ÛHÀ=@O =¸~°ö`«fiO. U Ñ¨x#~Ú<å „Ñ¨Ü«∞uflOz# `«~°∞"å`« ™ê^èŒº"≥∂, J™ê^èŒº"≥∂
`≥Å∞ã¨∞ÎOk. „Ñ¨Ü«∞uflOK«HõáÈ=@O KÕ`«HÍx`«#O. W`«~°∞Å‰õΩ `«=∞Ö’x "åº^èŒ∞Å∞ `≥eÜ«∞=Ù.
<å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. HÍ|\˜ì rq`«O Z~`« qÅ∞"≥·O^À JO^ŒiHõ<åfl <å‰õΩ Z‰õΩ¯= `≥Å∞ã¨∞. D
J=¸Åº"≥∞ÿ# rq`åxfl „ÑüHõΔ}O P#O^ŒOQÍ, J~°÷=O`«OQÍ rqOK«@"Õ∞ <å ÅHõΔ ºO—
J<åfl_»∞ „aÜ«∂<£ _®Hõì~ü ãïìÑ¶≤ÔH\ò JO^Œ∞‰õΩO@∂.
T
L^Œ~ÚOz# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O
"≥∞^Œ_≥^ŒQÆx =∞x+≤QÍ ÉèÏqOKÕ =∞x+≤Ö’
Zky# x["≥∞ÿ# =∞x+≤x K«∂¿ÑHõ^äŒ.
KS
O
P"≥∞ Jã¨Ç¨Ï#OQÍ K«∞@∂ì K«∂ã≤Ok. P"≥∞ Z^Œ∞~°∞QÍ ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å ^•~åÅ∞ QÆ∞@ìÅ∞
QÆ∞@ìÅ∞QÍ Ñ¨_ç L<åfl~Ú. J@∂ W@∂ "≥`«∞‰õΩ`«∞#fl P"≥∞ Hõà◊√¡ "≥eQÍ~Ú. qiyáÈQÍ
BO
áêˆ~ã≤# ÃÑ·Ñ¨ÙÃÑ· P"≥∞ Hõà◊√¡ Ñ¨_®¤~Ú. P"≥∞ Hõà◊√¡ "≥eyáÈÜ«∂~Ú. =ÚYO #=Ùfi`À "≥eyOk.
P"≥∞ ÖËz TQÆ∞`«∂, `«_»|_»∞`«∂ P"≥·Ñ¨Ù "≥o¡Ok. P ÃÑ·Ñ¨Ù#∞ PáêºÜ«∞OQÍ fã¨∞‰õΩOk.
O
`«_»|_»∞`«∞#fl J_»∞QÆ∞Å`À `å#∞ ‰õÄ~°∞Û#fl ã¨÷ÖÏxH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. JO`Õ... HõΔ}OÖ’

C
P"≥∞ =∂iáÈ~ÚOk. JO`«=~°‰õÄ P"≥∞ Hõ^ŒeHõÖ’, „Ñ¨=~°Î#Ö’ L#fl JÜ≥∂=∞Ü«∞O,

ãÖâ◊Ü«∂Å∞ J^Œ$â◊º"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. P"≥∞ ~°∂áêO`«~°O K≥Ok#@∞ì HõxÑ≤™ÈÎOk. P"≥∞ "Õà◊√¡
ES
K«HõK«HÍ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. ~°OQÆ∞~°OQÆ∞Å ^•~åÅ∞, Ñ¨xH˜~åx PÃÑ·Ñ¨ÙK«∞@∂ì K«∞_»∞`ÀOk.

HõΔ}HõΔ}ÏxH© ÃÑ·Ñ¨Ù `«# Jã≤Î`«fiO HÀÖ’Ê`ÀOk. ãïH˘`«Î ã¨fi~°∂áêxfl ãÖ`«iOK«∞‰õΩO\’Ok.
EM
HÍ¿ãÊÑ¨ÜÕ∞ºãïH˜ P"≥∞ `«Ü«∂~°∞KÕã≤# ã¨∞O^Œ~°"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù K«∂ã¨∂ÎO>Ë, P =ã¨∞Î=Ù

ˆHO„^ŒOÖ’ Ñ¨xH˜~åx ÃÑ·Ñ¨Ù LO^ŒO>Ë #=∞‡|∞kúHÍ^Œ∞.
©
'=∞x+≤ ‰õÄ_® WO`Õ<Õ"≥∂— J#∞‰õΩOk UHÍ„QÆ`«QÍ Ñ¨x KÕã¨∞Î#fl E_ç`ü#∞, hà◊√¡

xO_ç# Hõà◊¡`À K«∂ã¨∞Î#fl *ÏÜü∞û.
'x["Õ∞ =∞x+≤ ÉÏÇ¨Ïº ã¨fi~°∂ÑÖ K«∂ã¨∂Î, JO`«~°OQÆOÖ’x Jã¨Å∞ =ºH˜Îx QÆ∞iÎOK«@O
™ê^èŒº=∂? _Ò<£ ã≤O„_À"£∞`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∂, Zkw Z^ŒQÆx "≥∞^Œ_»∞`À ZO^Œ∞‰õÄ
Ñ¨xH˜~å^Œ#∞‰õΩ#fl E_ç`üÖ’ WO`« HõàÏ<≥·Ñ¨Ù}ºO ^•QÆ∞O^Œx, „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ J<ÕHõ
HõàÏHÍ~°∞Å#∞ P"≥∞ „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕÜ∞« QÆÅ∞QÆ∞`«∞O^Œx Z=Ô~<· å TÇ≤ÏOK«QeÆ QÍ~å?—– E_ç`#ü ∞
K«∂ã¨∞Î#fl *ÏÜü∞û =∞#ã¨∞ QÆ~°fiO`À Lá⁄ÊOyOk. QÆ`«O P"≥∞ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ Hõ^ŒÖÏ_»™êyOk.
C C C
1943Ö’ ezÜ«∂<£ ™ê¯\ò‰õΩ Hõ=ÅÅ∞ Ñ¨Ù\Ïì~°∞. E_ç`ü, *ÏÜü∞û "åi¿Ñ~°∞¡. E_ç`ü
Hõ<åfl H˘xfl xq∞ëêÅ =ÚO^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ìOk *ÏÜü∞û.
W`« ~ ° ∞ ÖÏ¡ ˆ Q `åq∞^Œ Ì ~ ° ∂ Hõ Å ã≤ P_» ∞ HÀ=@O *ÏÜü ∞ û‰õ Ω QÆ ∞ ~° ∞ Î O k. J~Ú`Õ
ã¨=∞=Ü«∞ã¨∞¯~åÖˇ·# ™È^Œi E_ç`ü Jxfl\˜Ö’ "≥#∞Hõ|_Õk. Ñ¨^•Å∞ Ñ¨ÅHõÖËHõáÈ=@O, ãïQÍæ
Hõ^ŒÅÖËHõ áÈ=@O qO`«QÍ LO_ç *ÏÜü∞û‰õΩ #=Ùfi Ñ¨Ù\˜ìOKÕk. HÍh "åi=∞^èŒº ZO`À „¿Ñ=∞
LO_Õk. Hõ=ÅÅ∞ HÍ=@O`À "åiH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_®, "åiH˜ J~°÷O HÍ‰õΩO_®<Õ XHõ~°O>Ë
XHõiH˜ q_»nÜ«∞~åx J#∞|O^èŒO U~°Ê_çOk. W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ `À@Ö’ J_»∞‰õΩ<Õ "å~°∞. E_ç`ü
=∂\Ï¡_»QÆeˆQk HÍ^Œ∞. E_ç`ü =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl@∞ì TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx, P"≥∞ =O`«∞ ‰õÄ_® *ÏÜü∞û
=∂\Ï¡_Õk.
"åà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flH˘nÌ "åà◊¡Ö’ `Õ_® ã¨Ê+¨ìOQÍ Hõ#|_»™êyOk. *ÏÜü∞û Jxfl
KS
Ñ¨#∞Å∞ K«HõK«HÍ KÕÜ«∞QÆeˆQk. *ÏÜü∞û‰õΩ K«^Œ∞=Ù `«fi~°QÍ =KÕÛã≤Ok. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’
XHõ\ÁHõ\ ˜QÍ E_ç`üÖ’ Ö’áêÅ∞ |Ü«∞@Ñ¨_»™êQÍ~Ú. P"≥∞ K≥=ÙÅ∞ q#|_»=x `≥eã≤Ok.
O
"≥∞^Œ_»∞Ö’ Ö’ÑÖ LO^Œx `ÕeOk. ^•O`À, E_ç`ü#∞ =∂#ã≤Hõ Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ ÖËx Ñ≤Å¡Å
BO
HÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ LO_Õ 'Ç¨ÏŸ"£∞—Ö’ KÕiÊOKå~°∞. P HÍÅOÖ’ WÖÏ "≥∞^Œ_»∞ Z^ŒQÆx Ñ≤Å¡Å#∞
Wà◊¡Ö’¡ LOK«∞‰õΩ<Õ "å~°∞ HÍ^Œ∞.
*ÏÜü∞û‰õΩ P ~ÀA ÉÏQÍQÆ∞~°∞.Î JÑ¨C_®"≥∞‰õΩ U_»∞#flˆ~à¡ √◊ .¡ ~å„`«O`å E_ç``ü À P_»∞‰õΩx
O
x„^ŒáÈ~ÚOk *ÏÜü∞û. `≥ÖÏ¡i ÖËKÕãïH˜ Ñ¨Hõ¯# E_ç`ü ÖË^Œ∞. 'E_ç`ü JO^ŒiÖÏO\˜k

C
HÍ^Œ∞. E_ç`#ü ∞ ãïQÍæ ÃÑOK«@O, K«kqOK«@O =∞#‰õΩ KÕ`H« Í^Œ∞. =∞#Hõ<åfl ÉÏQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ
ES
"åà◊¡ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥oO¡ k. =∞#O JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ "≥o¡ E_ç`#ü ∞ K«∂ã≤ =ã¨∂OÎ _» =K«∞Û— E_ç`Hü ÀãÖ
U_»∞ã¨∞Î#fl *ÏÜü∞û#∞ F^•iÛOk `«e¡.
EM
HÍh JÑ¨Ê\˜flOp *ÏÜü∞ûÖ’ x„^ŒáÈ"åÅO>Ë XHõ ~°H"õ ∞≥ #ÿ K≥ÑÊ¨ ÖËx ÉèÜ í ∞« O HõÅQÆ™êyOk.
`å#∞ Ñ¨_»∞‰õΩx ÖËKÕãïH˜ PÑ¨ÙÎÅ∞ ^Œ∂~°"≥∞ÿáÈ`å~°x, „Ñ¨ÑÖK«O =∂iáÈ`«∞O^Œ#fl JHÍ~°}
ÉèíÜ«∞O P"≥∞Ö’ [xOzOk.
©
KåÖÏ HÍÅO P"≥∞ E_ç`xü HõÅ"åÅx U_çÛOk. ~å„`«∞à◊√¡ "Õ∞ÖÁ¯x ‰õÄ~°∞Û<Õk. *ÏÜü∞û
U_»∞Ñ¨Ù K«∂_»ÖËHõ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P"≥∞#∞ E_ç`ü#∞ K«∂_»\ÏxH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞. JHõ¯_»
ZO`À=∞Ok "≥∞^Œ_»∞ Z^ŒQÆx "åi #_»∞=∞ E_ç`ü `«ÅkOK«∞‰õΩx, r=K«Ûù"åÅ=∞^èŒº F
r=K«Ûù=OÖÏ ‰õÄK«∞x HõxÑ≤OzOk. Jk K«∂ã≤ *ÏÜü∞û Ñ¨ã≤ =∞#ã¨∞Ö’ J~°÷OHÍx ãÖK«Å#O
HõeyOk. P `«~åfi`« ZÑ¨C_»∞ E_ç`ü#∞ K«∂_»\ÏxH˜ "≥o¡<å `≥eÜ«∞x ÉÏ^èŒ`À *ÏÜü∞û
=∞#ã¨∞ qÅqÅÖÏ_Õk.
Z@∞=O\˜ QÍÜ«∂Ö<≥<· å =∂#ÊQÆÅ â◊HÎ˜ HõÅk HÍÅO. =∞x+≤ KÕÜ∂« eûO^ŒÖÏ¡ f„="≥∞#ÿ
"Õ^Œ##∞ J#∞Éèíqã¨∂Î ‰õÄ_® FÑ≤Hõ Ñ¨\Ïìe. XHõ `«∞á¶ê#∞ JÅ "ÕQÆOQÍ `åH˜ LH˜¯iaH˜¯i
KÕã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ ^è≥·~°ºO HÀÖ’Ê‰õÄ_»^Œ∞. Jk ZÅ¡HÍÅO J^Õ "ÕQÆO`À LO_»^Œ∞. HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ P
"ÕQÆO `«QÆ∞æ`«∞Ok. â◊H˜Î `«yæáÈ`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH '~å„ux K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩ. ~å„u FÑ≤Hõ Ñ¨_ç`Õ
`≥Å¡"åi "≥Å∞`«∞~°∞ =ã¨∞ÎOk— JO\Ï~°∞. Zky# `«~°∞"å`« K«^Œ∞=Ù, ÔHs~ü =O\˜ q+¨Ü«∂Ö’¡
Ñ¨_»@O`À E_ç`ü ÉÏ^èŒ *ÏÜü∞ûÖ’ =∞~°∞QÆ∞# Ñ¨_çOk. P~°OÉèíOÖ’ E_ç`ü#∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ
"å~åxH˜ XHõ™êi "≥àı¡"å~°∞. PÃÑ· <≥ÅH˘Hõ™êi "≥àı¡"å~°∞. H˘<åflà◊¡‰õΩ, =¸_»∞ <≥ÅÅHÀ™êi,
P~°∞ <≥ÅÅHÀ™êi, z=iH˜ ãÖ=`«û~åxH˜ F™êiQÍ =∂iOk. J~Ú`Õ Z<åflà◊¡‰õΩ "≥o¡<å
*ÏÜü∞û#∞ K«∂_»QÍ<Õ E_ç`ü =ÚYO "≥eyáÈÜÕ∞k.
Hõà◊¡Ö’¡H˜ HÍOu =KÕÛk. P"≥∞ =ÚYO z~°∞#=Ùfi`À xO_çáÈÜÕ∞k. E_ç`ü#∞ HõÅã≤#
`«~°∞"å`« *ÏÜü∞û =∞#ã¨∞ ZÖÏQÀ J~ÚáÈÜÕ∞k. HÍh ~˘\©<£ rq`«OÖ’ P ÉÏ^èŒ J_»∞QÆ∞#
Ñ¨_çáÈÜÕ∞k. *ÏÜü∞û K«^Œ∞=Ù Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~°∞"å`« P"≥∞ #~°∞ûQÍ ÔHs~ü#∞ P~°OaèOzOk.
KS
„¿Ñq∞Oz ÃÑo¡ KÕã∞¨ ‰õΩOk. P"≥∞HõO@∂ F ãÖ™ê~°O U~°Ê_çOk. XHõ"Ñ·≥ Ù¨ L^ÀºQÆO, =∞~À"≥Ñ· Ù¨
Ñ≤Å¡efl K«∂ã¨∞HÀ=@O`À<Õ ãïáÈÜÕ∞k.
O
C C C
BO
Jk 1985. Jhfl L<åfl `«#‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ âßOuQÍ ÖË^À *ÏÜü∞û‰õΩ J~°O÷ HÍ=@OÖË^∞Œ .
Ñ≤ÅÅ¡ ∞ |∞kúQÍ K«^∞Œ =Ù‰õΩO@∞<åfl~°∞. Éè~í Î° „¿Ñ=∞QÍ K«∂ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. #~°∞ûQÍ =∞Oz¿Ñ~°∞Ok.
ã¨=∂[OÖ’ Éèí„^Œ`«, Q“~°"åÅ∞<åfl~Ú. J~Ú<å ZO^Œ∞HÀ J~°ú~å„u Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ "≥∞Å‰õΩ=
O
=KÕÛk *ÏÜü∞û‰õΩ. WHõ x„^ŒÑ¨>Ëìk HÍ^Œ∞. JHÍ~°}OQÍ `«#Ö’ ZO^Œ∞H© JâßOu HõÅ∞QÆ∞`ÀO^À
*ÏÜü∞ûH˜ J~°÷O HÍÖË^Œ∞. Éèí~°Î`À K«iÛOzOk. =∂#ã≤Hõ "≥·^Œ∞ºÅ#∞ HõÅã≤Ok.
C
ES
'g∞~°∞ =∞s „â◊=∞ Z‰õΩ¯=QÍ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. H˘<åflà◊√¡ qÇ¨~°Ü«∂„`«‰õΩ "≥à◊¡O_ç— ã¨ÅÇ¨

WKåÛ~°∞ _®Hõì~°∞¡.
EM
^•O`À ™ê<£„á¶êxû™È¯ ^ŒQÆæi XHõ H˘O_» „áêO`«OÖ’x 'i™ê~°∞ì—Ö’ q„âßOuHõx "≥o¡Ok

*ÏÜü∞û. Éèí~°Î#∞, Ñ≤Å¡Å#∞ =^Œe XO@iQÍ, `«#Ö’ `å#∞ PÖ’zOK«∞‰õΩO@∂, Z@∞=O\˜
Ñ¨x `˘O^Œ~° ÖË‰õΩO_® „Ñ¨âßO`«OQÍ LO_ÕO^Œ∞‰õΩ "≥o¡Ok. HÍh JHõ¯_® P"≥∞‰õΩ âßOu
©
ÅaèOK«ÖË^Œ∞.
XO@iQÍ, PHÍâßxfl `åˆH@∞ì =∞ø#OQÍ xÅ|_ç# H˘O_»Å#∞ K«∂ã¨∂OÎ >Ë P"≥∞ =∞kÖ’
qz„`«"≥∞ÿ# ãÖK«Å#O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. ÉÏ^èŒ LaH˜ LaH˜ =™ÈÎOk. P H˘O_»Å∞ `«#ˆH^À
K≥áêÊÅx „Ñ¨Ü∞« uflã¨∞#Î fl@∞ì, "å\˜ ÉèÏ+¨ `«#‰õΩ J~°O÷ HÍHõáÈ=@O`À =∞ø#OQÍ LO_çáÈ`«∞#fl@∞ì
JxÑ≤OzOk *ÏÜü∞û‰õΩ. ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å P"≥∞ =∞kÖ’ "≥∞^ŒÅ∞`«∞#fl Jã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# "Õ^Œ#
ã¨fi~°∂ÑÖ P"≥∞‰õΩ J~°÷O HÍ=@O ÖË^Œ∞.
XHõ~ÀA J~°÷~å„u "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk *ÏÜü∞û‰õΩ. H˜\ ˜H© `≥~°Å∞ Ñ¨Hõ¯‰õΩ [iÑ≤ |Ü«∞@‰õΩ
K«∂ã≤Ok.
pHõ\’¡ ^Œ∂~°OQÍ #Å¡\ ˜ =Ú^ŒÌÖÏ¡ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú Ñ¨~°fi`åÅ∞. Jq ZHõ¯_»
JO`«=∞=Ù`«∞<åflÜ≥∂, PHÍâ◊O ZHõ¯_» P~°OÉèí=∞=Ù`ÀO^À `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ Éèí∂q∞,
PHÍâ◊O #Å¡\ ˜ ^Œ∞Ñ¨Ê\˜ HõÑ¨C‰õΩx HõÅã≤ áÈÜ«∂Ü«∞xÑ≤™ÈÎOk. WO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ P"≥∞
=∞kÖ’ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ F PÖ’K«# "≥∞iã≤Ok. "≥O@<Õ P"≥∞ ™ê÷}∞=ÙÖÏ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈ~ÚOk.
WO`«HÍÅO `«#Ö’ JâßOuH˜ HÍ~°}O JÑ¨C_»∞ J~°÷=∞~ÚOk P"≥∞‰õΩ.
`«# JâßOuH˜ HÍ~°}O E_ç`ü!
C C C
'E_ç`ü <Õ#∞ Hõ=ÅÅO. ™ê^è•~°}OQÍ JO_»O`À Hõe¿ãO^Œ∞‰õΩ q∞eÜ«∞#¡H˘nÌ ÃãÊ~ü‡Å∞

áÈ\© Ñ¨_»`å~Ú. "å\˜Ö’¡ Jxfl J_»¤O‰õΩÅ#∞ JkèQÆq∞Oz, Ju "ÕQÆOQÍ "≥o¡, Jxfl\˜Hõ<åfl
KS
=ÚO^Œ∞ JO_»O`À Hõeã≤# ÃãÊ~ü‡ Hõ}O Ñ≤O_»OQÍ Zky, =∞x+≤QÍ =∂~°∞`«∞Ok. H˘xfl
ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ Ô~O_»∞ Hõ}ÏÅ∞ XˆH™êi JO_»O`À HõÅ∞™êÎ~Ú. J@∞=O@Ñ¨C_»∞ Hõ=ÅÅ∞
O
[x‡™êÎ~°∞— P"≥∞ K≥Ñ¨ÙÎO>Ë, `«# Éèí~°Î, Ñ≤Å¡Å∞ qO@∞<åfl~°∞ Pã¨H˜ÎQÍ.
BO
'JO>Ë Jxfl ~° H ÍÅ∞QÍ ã¨ = ∂#"≥ ∞ ÿ # Ô ~ O_» ∞ Hõ } ÏÅ∞ W^Œ Ì ~ ° ∞ =∞#∞+¨ μ Å∞QÍ
Z^Œ∞QÆ∞`åÜ«∞#fl=∂@. <Õ#∞, E_ç`ü W^ŒÌ~°O Jxfl ~°HÍÅ∞QÍ ã¨=∂#"≥∞ÿ# "åà◊¡O. HÍh <Õ#∞
WÖÏ rq`«O Ç¨~ÚQÍ QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞. E_ç`ü JÖÏ =∂#ã≤HõOQÍ Z^ŒQÆx =∞#∞+¨μÅ
O
#_»∞=∞ =º~°÷OQÍ QÆ_»∞Ñ¨Ù`ÀOk. ˆH=ÅO XHõ ÃãHõ#∞ =ÚO^Œ∞ Ñ¨Ù\˜ì# <å‰õÄ, XHõ ÃãHõ#∞
C
PÅã¨ºOQÍ Ñ¨Ù\˜ì# E_ç`ü‰õΩ WO`« `Õ_® ZÖÏ =zÛOk? XHõ"Õà◊ Ñ¨~°∞QÆ∞ ÑÖ^≥OÖ’ E_ç`ü
<åHõ<åfl XHõ ÃãHõ#∞ =ÚO^Œ∞=zÛ, `«~åfi`« <Õ#∞ =zÛ LO>Ë?— Xà◊√¡ [Å^ŒiOzOk qO@∞#fl
ES
"åiH˜. *ÏÜü∞û Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xeKå~Ú.

EM
'<Õ#∞, E_ç`ü JqÉèÏ[º"≥∞#ÿ JOQÍÅO. `˘q∞‡k <≥ÅÅ∞ HõÅã≤ =∂`«$QÆ~ƒ° Où Ö’ QÆ_Ñç #≤

J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# |O^èŒO =∂k. XHõ Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ# J#∞|O^èŒO =∂ #_»∞=∞ [#<åxH˜
Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ U~°Ê_çOk. P J#∞|O^è•xfl qã¨‡iOKå#∞. Wn <å JâßOuH˜ HÍ~°}O. <Õ#∞
©
ãÖ`À+ÖQÍ LO_®ÅO>Ë E_ç`ü ‰õÄ_® ãÖ`À+ÖQÍ LO_®e. <Õ#∞ ã¨∞YOQÍ LO_®ÅO>Ë

E_ç`‰ü Äõ _® ã¨∞YOQÍ LO_®e. <å P#O^ŒO E_ç`ü P#O^ŒO`À =Ú_çÑ_¨ ç LOk— P"ÕâO◊ QÍ
K≥Ñ¨ÓÎ#fl P"≥∞#∞ Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂_»™êQÍ~°O`å.
'<Õ#∞ E_ç`ü#∞ fã¨∞‰õΩ=™êÎ#∞. <å`Àáê@∞ LO@∞Ok. W<åflà◊√¡ P"≥∞#∞ qã¨‡iOz
JâßOu áêÅÜ«∂º#∞. WÑ¨C_»∞ `«##∞ P^ŒiOz =∞x+≤#=Ù`å#∞— K≥Ñ≤ÊOk *ÏÜü∞û.
'D x[O „QÆÇ≤ÏOKÕO^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ #ÅÉèˇ· J~Ú^Õà◊√¡ Ñ¨\ ˜ìOk— Jx =ÚYO KÕ`«∞Ö’¡
^•K«∞‰õΩx Éè’~°∞=∞Ok *ÏÜü∞û.
C C C
E_ç`‰ü Ωõ QÍi¤Ü∞« <£QÍ K«@Oì J#∞=∞u fã¨∞‰õΩOk *ÏÜü∞û. PÃÑ· P"≥∞#∞ HÍeá¶ÈiflÜ«∂
`≥zÛOk. P"≥∞x =∂#ã≤Hõ "≥·^Œ∞º_çH˜ K«∂Ñ≤OzOk.
'D"≥∞‰õΩ P~°OÉèOí #∞Op Ug∞ <ÕiÊOKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . =¸QÆ"åiH˜, K≥q\˜"åiH˜
"Õà◊¡`À =∂\Ï¡_»@O <Õ~°∞Ê`å~°∞. Jn <Õ~°ÊÖË^Œ∞. J~Ú<å Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. WÑ¨C_≥·<å =∞#O
P~°OaèOK«=K«∞Û. HÍã¨Î Hõ+¨ì"≥∞ÿ<å E_ç`ü‰õΩ "Õà◊¡ÉèÏ+¨ <Õ~°Ê=K«∞Û— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
=∂#ã≤Hõ qHõÖÏOQÆ∞Å HÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ U~°Ê_»¤ '„H˜ÜÕ∞\˜"£ P~üì „QÀ`ü ÃãO\~ü—Ö’
E_ç`ü#∞ KÕiÊOzOk *ÏÜü∞û.
C C C
'E_ç`ü KåÖÏ "≥ÚO_çk. P"≥∞ WëêìxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ XHõ¯Ñ¨h KÕ~ÚOK«ÖËO— *ÏÜü∞û`À
KS
K≥Ñ≤ÊOk P ÃãO@~üÖ’x \©K«~ü.
*ÏÜü∞û `˘OyK«∂ã≤Ok. QÆkÖ’ F =¸Å =∞ø#OQÍ ‰õÄK«∞Ok E_ç`.ü P"≥∞ >ËaÖòg∞^Œ
O
ÃÑ~ÚO@∞¡<åfl~Ú. |OHõ=∞#∞fl LOk. ~°OQÆ∞Å ÃÑxflà◊√¡<åfl~Ú. P"≥∞ "Õ\ ˜h =Ú@ì@O ÖË^Œ∞.
BO
Z=Ô~·<å P"≥∞`À U"≥∞ÿ<å KÕ~ÚOKåÅx „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ "åig∞^Œ‰õΩ =ã¨∞Î=ÙÅ∞ qã≤ˆ~™ÈÎOk.
'P"≥∞‰õΩ „¿Ñ=∞ JÅ"å@∞ ÖË^Œ∞. `«#h F =∞x+≤QÍ K«∂_»@O JÅ"å@ÜÕ∞ºãïH˜ HÍã¨Î
O
ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_»∞`«∞Ok— K≥Ñ≤ÊOk \©K«~ü.

C
P ~å„u WO\˜H˜ =zÛ Hõhfl~°∞ =Úhfl~°∞QÍ U_çÛOk *ÏÜü∞û. ZÖÏ =∞~°záÈ~ÚOk

`«# ™È^Œix `å#∞? ™ê^è•~°}OQÍ U =ºH˜ÎÔH·<å `«e¡`À<Õ ãÖ|O^èŒO Z‰õΩ¯=O\Ï~°∞.
ES
W`«~∞° ÅO^Œi`À [x‡Oz# `«~∞° "å`« ãÖ|O^èOŒ U~°Ê_»∞`«∞Ok. `«e`¡ À QÆ~ƒ° Où #∞O_Õ J#∞ÉO^èOŒ
U~°Ê_»∞`«∞Ok. HÍh `«=∞k JO`«H<õ åfl =ÚO^Œ∞ #∞Op L#fl J#∞|O^èOŒ . JO_®xfl KÕ~ˆ O^Œ∞‰õΩ
EM
Hõ}ÏÅ ~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∞#flÑ¨Ê\˜ #∞Op L#fl ãÖ|O^èŒO `«=∞k. ^•xfl ZÖÏ

=∞~°záÈ~ÚOk `å#∞?
©
C C C
Jxfl\˜"≥·Ñ¨Ù J<åã¨H˜Î`À K«∂ã¨∞Î#fl E_ç`ü Hõà◊√¡ P ~°OQÆ∞ ~°OQÆ∞Å ^•~åÅ#∞ K«∂_»QÍ<Õ

"≥eQÍ~Ú. Jk QÆ=∞xOz# \©K«~ü P"≥∞ =ÚO^Œ∞ ~°OQÆ∞Å ^•~åÅ∞OzOk. E_ç`ü HÍ¿ãÑ¨Ù
"å\˜x J@∂ W@∂ HõkÑ≤ K«∂ã≤ Ñ¨Hõ¯# Ñ¨_Õã≤Ok. P"≥∞x WO\˜H˜ fã¨∞ÔHàı¡O^Œ∞‰õΩ *ÏÜü∞û
=KÕÛ =~°‰Äõ =∞m¡ Hõ^ÅŒ ÖË^∞Œ . *ÏÜü∞û`À `«_|» _»∞`«∂ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õã∞¨ #Î fl E_ç`ü PyáÈ~ÚOk.
<ÕÅg∞^Œ Ñ¨_»∞#fl z#fl Hõ„~°=ÚHõ¯#∞ fã¨∞‰õΩOk.
*ÏÜü∞û KÕ~Ú qkeOK«∞‰õΩx "≥#‰õΩ¯ #_çzOk. Pâ◊Û~°ºO`À *ÏÜü∞û U^À J#É’~ÚOk.
\©K«~ü P"≥∞#∞ "åiOz, xâ◊≈|ÌOQÍ LO_»=∞Ok.
`«# ã‘@∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡Ok E_ç`ü. ~°OQÆ∞Å ^•~åÅ#∞ fã¨∞‰õΩOk. P Hõ„~°=ÚHõ¯
K«∞@∂ì ayOzOk. P"≥∞ UHÍ„QÆ`« K«∂ã≤# *ÏÜü∞ûH˜ ãÖ`À+Ö JxÑ≤OzOk. K«∂ã¨∂Î K«∂ã¨∂Î
Hõ„~°=ÚHõ¯ ™ê÷#OÖ’ XHõ qz„`«"∞≥ #ÿ PHÍ~°O `«Ü∂« ~°~ÚOk. ãÖ`À+ÖQÍ ^•xfl ZuÎ *ÏÜü∞û‰õΩ
K«∂Ñ≤OzOk E_ç`ü. `«~åfi`« QÆ|QÆÉÏ TQÆ∞`«∂ =zÛ ^•xfl *ÏÜü∞û KÕuÖ’ ÃÑ\˜ì #qfiOk.
P#O^ŒO`À *ÏÜü∞û QÆ∞O_≥ |^ŒÌÅ~ÚOk. E_ç`ü#∞ H“QÆeOK«∞‰õΩx =Ú^Œ∞ÌÃÑ@∞ì‰õΩOk.
C C C
'W<åflà◊¥¡ `«# ÉèÏ"åÅ#∞ =ºHõÎÑ¨~°KÕ =∂^èŒº=∞O E_ç`ü‰õΩ ÅaèOK«ÖË^Œ∞. =ã¨∞Î=ÙÅ

K«∞@∂ì ~°OQÆ∞Å ^•~åÅ∞ K«∞@ì@O ^•fi~å P"≥∞ `«#Ö’ ^•y L#fl ã¨$[<å`«‡Hõ`«#∞
=ºHõÎÑ¨~°∞™ÈÎOk. =ã¨∞Î=ÙÅ K«∞@∂ì ^•~åÅ∞ Je¡ qO`« PHÍ~åÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞@O P"≥∞
ÉèÏ= „Ñ¨Hõ@#‰õΩ „Ñ¨fHõ—. UHÍ„QÆ`«QÍ ^•~åÅ∞ K«∞_»∞`«∞#fl E_ç`ü#∞ K«∂ã¨∂Î K≥Ñ≤ÊOk \©K«~ü.
KS
Ñ¨xH˜~åx =ã¨∞Î=ÙÅ∞, qiQÍÜ«∞x áêˆ~ã≤# =ã¨∞Î=ÙÅhfl E_ç`ü U~°∞‰õΩx K«∞@∂ì ^•~åÅ∞
Je¡ qO`« PHÍ~åÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞@O P~°OaèOzOk. P"≥∞ JÖÏ `«Ü«∂~°∞KÕã≤# =ã¨∞Î=ÙÅ∞
O
JO^Œih PHõi¬OK«@O P~°OÉèí"≥∞ÿOk. 1989Ö’ #∂ºÜ«∂~ü¯ P~üì ˆQÅs JkèHÍi ™œiH±
=∂Ô~™êû D ÃãO@~ü‰õΩ =zÛ#Ñ¨C_»∞ E_ç`ü ã¨$+≤ì K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
BO
'D ÉÁ=∞‡ÅÖ’ Hõ#|_Õk PHõi¬¿ã,Î Hõ#|_»xk Pâ◊Û~°ºÑ¨~∞° ã¨∞OÎ k— Jx "åºMÏºxOKå_»∞.
`«# ˆQÅsÖ’ E_ç`ü ÉÁ=∞‡Å#∞ „Ñ¨^Œi≈¿ãÎ 15000 _®Å~°¡‰õΩ J=Ú‡_»∞áÈÜ«∂~Ú. JÖÏ
O
=zÛ# _»|∞ƒ#∞ E_ç`ü ¿Ñ~°∞g∞^Œ F „@ã¨∞ì™ê÷Ñ≤Oz ^•<À¡ LOzOk *ÏÜü∞û.

C
<≥=∞‡kQÍ E_ç`ü „ÑüÉèí QÆ∞iOz ^Õâ=◊ ∞O`å áêHÕk. zHÍQÀ, ™ê<£ „á¶êxû™È¯Ö’<ÕHÍ^Œ∞
ES
áêiãπ, \’HÀº=O\˜ #QÆ~åÅ P~üì Qˆ ÅsÅÖ’ E_ç`ü ÉÁ=∞‡Å∞ „Ñ¨îŒ ≈`«=∞Ü«∂º~Ú. 1999Ö’
*Ï<£ZO =∂H± „ÔQQÆ~ü J<Õ ~°K«~Ú`« E_ç`üÃÑ· '"≥∞\Ï=∂~°Êùã≤ãπ: k ÃÑ¶·|~ü P~üì PÑ¶π E_ç`ü
™ê¯\ò— J<Õ Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ ~åâß_»∞. ^Õâ◊ q^ÕâßÖ’¡ áê‰õΩ`«∞#fl `«# MÏºuQÆ∞iOz E_ç`‰ü Ωõ `≥eÜ«∞^Œ∞.
EM
P"≥∞ =∞ø#OQÍ, P#O^ŒOQÍ ÉÁ=∞‡Å∞ `«Ü∂« ~°∞KÕã∂¨ <Î Õ LOk. F~ÀA E_ç`ü ~Ô O_»∞ ÉÁ=∞‡Å∞
`«Ü∂« ~°∞KÕãO≤ k. Jq XHõ^•x`À XHõ\ ˜ Hõeã≤L<åfl~Ú. *ÏÜü∞û‰õΩ ^•xfl |Ç¨ï=∞uQÍ WzÛOk
E_ç`ü.
©
P ÉÁ=∞‡#∞ JO^ŒiH© K«∂Ñ≤ã¨∂Î QÆ~°fiOQÍ Wk '"Õ∞=Ú— JO@∞Ok *ÏÜü∞û. '„Ñü

=ºH˜ÎÖ’ ã¨$[<å`«‡Hõ`« LO@∞Ok. =∞#O ~˘\©<£ rq`«OÖ’ Ñ¨_ç ^•xfl QÆ∞iÎOK«O. ^•O`À
Jk =∞~°∞QÆ∞# Ñ¨_çáÈ`«∞Ok. HÍh E_ç`ü q+¨Ü«∞O JÖÏ HÍÖË^Œ∞. P"≥∞Ö’ x„^•}"≥∞ÿ L#fl
ã¨$[<å`«‡Hõ`« J=HÍâ◊O ÅaèOK«QÍ<Õ =ºHõÎ=∞~ÚOk. JO^Œ∞ˆH Zkw Z^ŒQÆx =∞x+≤
E_ç`üHÍ^Œ∞. E_ç`ü ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# ã¨$[<å`«‡Hõ â◊H˜Î. Zkw Z^ŒQÆxk Ü«∂O„uHõ r=#
"åÇ≤ÏxÖ’ Ñ¨_ç H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∂ ÉèíQÆ=^Œ`«Î"≥∞ÿ# ã¨$[<å`«‡Hõ „ÑüÉèí#∞ =º~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ =∞#"Õ∞—
JO@∞Ok *ÏÜü∞û XHÕ`« QÆ~°fiOQÍ.
T
=∞$`«∞º=Ù`À =ÚMÏ=Úd!
P`«‡|ÅO`À =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îåÅ
P@Hõ\ ˜ìOz# =∞Ç≤Ïà◊Hõ^äŒ.
KS
Ñ¶≤„|=i 1993. HÀ~°∞ì Ç¨Å∞ xâ◊≈|ÌOQÍ LOk. JO^Œ~°∂ TÑ≤i aQÆ|\˜ì f~°∞ÊHÀãÖ
O
Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. JO^Œi ^Œ$+≤ì =ÚO^Œ∞ =~°∞ã¨Ö’ ‰õÄ~°∞Û#fl '>ˇÔ~™êû Hõ~ÀÌÑ¨„u— ÃÑ·<Õ
BO
LOk. J~°"≥· XHõ¯ Uà◊¡ >ˇÔ~™êû ^•^•Ñ¨ÙQÍ `«# rq`«O "≥Ú`«ÎO Z=i`À áÈ~å_»∞`«∂
QÆ_çÑ≤O^À, Z=i ÉÏi#∞Oz `«# Pã≤Îx HÍáê_»∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflOzO^À, Z=i `«∞áêH©
QÆ∞à◊¡‰õΩ P"≥∞ Hõà◊¡=ÚO^Õ P"≥∞ ™È^Œ~°∞_»∞ P<ÀìxÜ≥∂ Hõ~ÀÌÑ¨„u |ÅÜ«∂º_À, "å~°∞ ^À+¨μÖÏ,
O
x~ÀÌ+μ¨ ÖÏ x~°~‚ ÚOz, tHõΔ qkèOKÕ [_ç˚ x~°Ü

‚ ∞« O HÀãÖ P"≥∞ x~åƒù=OQÍ Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎOk...
C
P"≥∞ LkfiQÆfl`« P"≥∞ =^Œ#OÖ’ „ÑüÑ¶ëOK«HõáÈ~Ú<å, ayOz# P"≥∞ Ñ≤_çH˜à◊√¡ P"≥∞

ES
=∞<Àã≤÷ux `≥ÅÑ¨Hõ<Õ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~Ú.

[_ç˚ HÀ~°∞ìÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ìQÍ<Õ JO^Œ~°∂ ÖËz xOK«∞<åfl~°∞. ‰õΩsÛÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO@∂
EM
[_ç˚ >ˇÔ~™êû "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞. P"≥∞ ^Œ$+≤ì [_ç˚ÃÑ· ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ LOk. HÍh P"≥∞ =∞#ã¨∞
QÆ`«OÖ’H˜ Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ f™ÈÎOk.
C C C
©
'D ã¨÷ÅO =∞#k. nxfl =∞##∞Oz Z=fi~°∂ ^ÀK«∞HÀÖË~°∞. „áê}ÏÅ~Ú<å JiÊ™êÎ#∞

HÍh <å ã¨Ö÷ Ïxfl =∂Ñ¶Ü
≤ ∂« Ç¨Ïã¨QÎ `Æ O« HÍhÜ«∞#∞— =∞~°}O˜ KÕ =ÚO^Œ∞, HõÅ=iã¨∂,Î =∞~°}O˜ Kå_»∞
ÉÏ~°<£ _˘q∞<≥ã≤ Hõ~ÀÌÑ¨„u.
W@bÖ’x 'Ô~yæÜ∂≥ _ç HÍÖÏ„ÉÏ— =^ŒÌ L#fl ÃÑ^ŒÌ Z¿ã\ì ò Hõ~ÀÌÑ„¨ u ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ K≥OkOk.
`«~°`«~åÅ∞QÍ P Éèí∂q∞HÀãÖ Hõ~ÀÌÑ¨„u =Oâ◊ã¨∞÷Å∞ Z<Àfl Ü«Ú^•úÅ∞ KÕâß~°∞. P ã¨÷ÅOÖ’
ÃÑ^ŒÌ `À@ "Õã¨∞‰õΩx, JO`«Hõ<åfl ÃÑ^ŒÌ |OQÆàÏ Hõ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.
WHõ P ã¨÷ÅO HÀãÖ W@∞=O\˜ Ü«Ú^•úÅ∞ KÕÜ«∂eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ#∞‰õΩ<åfl~°∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë WÑ¨C_»∞ ™ê=∂lHõ =º=ã¨÷ =∂iOk. ~å[H©Ü«∞ =º=ã¨÷ =∂iOk. P HÍÅO
<å\˜ Ü«Ú^•úÅ∞, Ç≤ÏOã¨Å J=ã¨~O° áÈ~ÚOk. áÈbã¨∞Å∞ =KåÛ~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’, 'Ô~yæÜ∂≥ _ç
HÍÖÏ„ÉÏ— „áêO`«OÖ’ =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îåÅ∞ ã¨=∂O`«~° „Ñ¨Éèí∞`åfixfl #_ç¿Ñq. áÈbã¨∞Å`À
ã¨Ç¨ áêÅ# Ü«∞O„`åOQÆ=∞O`å =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îåÅKÕ`«∞Ö’¡ LO_Õk. =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îåÅ∞
J_çyOk HÍ^Œ#fl "å~°∞ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜÕ∞ "å~°∞. 'W^Õq∞@x— J_çˆQ"å~°∞ ÖË~°∞.
"åà◊‰¡ Ωõ #zÛ# ã¨Ö÷ ÏÅ#∞ `«‰Ωõ ¯= ^è~Œ ‰° Ωõ J=∂‡eûO^Õ. JO^Œ∞‰õΩ XÑ¨CHÀHõáÈ`Õ „áê}ÏÅ`À
=¸ÅºO K≥eO¡ Kåeû =KÕÛk. ^•O`À „áê}ÏÅ∞ J~°K`Õ « ÃÑ@∞ì‰Ωõ x, =∂Ñ¶Ü ≤ ∂« "åà◊√¡ K≥eO¡ z#
_»|∞ƒ fã¨∞‰õΩx "≥o¡áÈÜÕ∞"å~°∞.
JO`«\ ˜ Hõiî<å`«∞‡Öˇ·# =∂Ñ¶≤Ü«∂ "åi ^Œ$+≤ì 'Hõ~ÀÌÑ¨„u— Pã≤ÎÃÑ· Ñ¨_çOk.
C C C
'Z\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ <Õh Éèí∂q∞x J=∞‡#∞. Wk <å Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ <å HÀãÖ `«~°`«~åÅ∞QÍ
KS
HÍáê_»∞`«∂ =ã¨∞#Î fl Pã≤.Î <Õ#∞, <å `«~∞° "å`« `«~åxH˜ JOk™êÎ#∞. JO`Õ—! =∂Ñ¶Ü
≤ ∂« =Ú~îåÅ
^Œ∂`«‰õΩ x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ ã¨=∂^è•#O WKåÛ_»∞ _˘"≥∞<≥ã≤.
O
P ~ÀA #∞Op "åi |`«∞‰õΩ ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿáÈ~ÚOk. Z=~À K≥@¡#∞ H˘>Ëì¿ã"å~°∞. `À@#∞
BO
^èŒfiOãÖ KÕ¿ã"å~°∞. WO\’¡ ^˘OQÆ`«<åÅ∞ [iˆQq. qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ =∂Ü«∞=∞ÜÕ∞ºq.
Tà’¡ "åà‹¡=~°∂ ã¨Ç¨Ü«∂xH˜ ~åÖË^Œ∞. ™ê#∞Éèí∂u K«∂Ñ¨ÖË^Œ∞.
'Wk =∞#O XO\iQÍ ™êyOK«=Åã≤# áÈ~å@O. <å`À g∞~°∂ D Q˘_»=Ö’¡H˜ kQÆ@O
O
<å‰õΩ W+¨ìO ÖË^Œ∞. g∞~°∞ J"≥∞iHÍ "≥o¡ K«^Œ∞=ÙHÀO_ç—.

C
`«# ‰õÄ`«∞~°∞ >ˇÔ~™êû#∞, H˘_»∞‰õΩ P<ÀìxÜ≥∂#∞ Ñ≤ez K≥áêÊ_»∞ _˘q∞<≥ã≤.

ES
"åà◊¡^ŒÌ~°∂ =ÚHõÎ HõO~î°O`À XˆH=∂@ J<åfl~°∞. '"Õ∞O x#∞fl =^Œe"≥à◊¡O. ÔQÅ∞áÈ,

F@"≥∂ JO^Œ~°O Hõeã≤ J#∞Éèíq^•ÌO.—
EM
C C C
<å<å\˜H© =∂Ñ¶≤Ü«∂ "åà◊¡ PQÆ_®Å∞ q∞OzáÈ™êQÍ~Ú.

©
~ÀE á¶È#¡Ö’ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú.

WO\˜ |Ü«∞@ JÑïz`« =º‰õΩÎÅ∞ `«KåÛ_»∞`«∂ HõxÑ≤OKÕ"å~°∞.
'Z=~°∞?— Jx J_çˆQÖ’Ñ¨Å Hõ`«∞ÎÅ∞ qã≤ˆ~"å~°∞. Pã≤_»∞¡ qã¨ˆ~"å~°∞. ^•O`À WÅ∞¡
^•\˜ |Ü«∞@‰õΩ ~å"åÅO>Ë Z<Àfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ Ñ¨_®eû =KÕÛk. |Ü«∞@‰õΩ =¿ãÎ U K≥@∞ì Kå@∞
#∞Oz U „Ñ¨=∂^ŒO =ÚOK«∞‰õΩ =ã¨∞ÎO^À#x ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞O_®eû =KÕÛk.
^•O`À WO\˜ ÉÏ^èŒº`« JO`å >ˇÔ~™êû g∞^Œ Ñ¨_çOk.
Ñ¨x =∞#∞+¨μÅ∞ P WO\’¡ Ñ¨x KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ W+¨ìÑ¨_»Hõ áÈ=@O`À WO\˜ Ñ¨x JO`å
P"≥∞<Õ KÕ¿ãk.
`À@Ñ¨x KÕ¿ãO^Œ∞‰õÄ Ñ¨x"åÔ~=~°∂ ~åHõáÈ=@O`À, Jk ‰õÄ_® P"≥∞<Õ KÕ¿ãk. `«O„_ç
J=ã¨~åÅ∂ P"Õ∞ K«∂_®eû =KÕÛk.
Ñ¨H"Δõ å`«O`À HÍà◊√,¡ KÕ`∞« Å∞ K«K∞« Û|_»@O`À, x`«ºO PÜ«∞# "≥O@ XHõ~∞° `«ÑÊ¨ xãïQÍ
LO_®e. HÍh #~°∞ûÖˇ=~°∂ P WO\˜H˜ ~å=\ÏxH˜ W+¨ìÑ¨_»ÖË^Œ∞. ^•O`À P Ñ¨h >ˇÔ~™êû<Õ
KÕ¿ãk. ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® >ˇÔ~™êû x~åHõiOzOk.
'=∞=∞‡efl ÃÑOz ÃÑ^ŒÌ KÕã≤ q^•º|∞^Œ∞úe=fi@O HÀãÖ =∂ <å#flQÍ~°∞ `«# rq`åxfl
"≥zÛOKå~°∞. WÑ¨C_»∞ PÜ«∞#‰õΩ =∞x+≤ J=ã¨~°O J~Ú#Ñ¨C_»∞ <Õ#∞ – <å ÃÑo¡, <å rq`«O
JO@∂ PÖ’zOK«@O ã¨=∞~°h÷ Ü«∞=∂?— JO@∂ P"≥∞ Jq"åÇ≤Ï`«QÍ LO_ÕO^Œ∞‰õÄ ã≤^ÑúŒ _¨ Oç k.
'ÃÑo¡ rq`«OÖ’ XHõ J#∞Éèí=O =∂„`«"Õ∞. J^Õ rq`«O HÍ^Œ∞—–
JO@∂ `«#x #K«Û K≥áêÊÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKÕ "åix ã¨∞xfl`«OQÍ u~°ã¨¯iOKÕk.
KS
<≥=∞‡kQÍ...
'Hõ~ÀÌÑ¨„u—Å Pã≤Î Hõiy áÈ™êyOk.
O
=∞~À"≥·Ñ¨Ù =∂Ñ¶≤Ü«∂Å XuÎ_ç `«QÆæHõáÈQÍ, ÃÑ~°QÆ™êyOk.
WO`«Ö’ _˘q∞<≥ã≤ =∞~°}ÕKå_»∞.
BO
PÜ«∞# JO`«º„H˜Ü«∞Å∞ Ñ¨Ó~°Î~Ú# =∞~°∞ã¨\ ˜ ~À*Ë, P<ÀìxÜ«∂‰õΩ =∂Ñ¶≤Ü«∂ #∞Oz
Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.
O
C C C
C
'#∞=Ùfi "åà◊√¡ Ñ≤Å=QÍ<Õ K«~°ÛÅ‰õΩ "≥àÏ¡eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.— K«~°ÛÅ‰õΩ ã≤^Œú=∞ø`«∞#fl

ES
™È^Œ~°∞_çx "åiOzOk >ˇÔ~™êû.

'<Õ#∞ "≥àH¡◊ áõ È`Õ ^•xfl "åà◊√¡ =∞# Ñ≤iH˜`#« OQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° — JO@∂ =∂Ñ¶Ü
≤ ∂« =Ú~îåÅ`À
EM
ã¨=∂"ÕâßxH˜ "≥àÏ¡_»∞ P<ÀìxÜ≥∂.

C C C
'U"≥∞ÿOk?— P<ÀìxÜ≥∂ uiy~åQÍ<Õ J_çyOk >ˇÔ~™êû, P„`«OQÍ.
©
'U=∞=Ù`«∞Ok...? W<åflà◊√¡ <å#flQÍi g∞^Œ Q“~°=O`À ˆH=ÅO ÉˇkiOÑ¨ÙÅˆH

Ñïq∞`«=∞Ü«∂º~°@! WÑ¨C_»∞ "åà◊¡=∂@ q#HõáÈ`Õ K«OÑ¨Ù`å~°@— K≥áêÊ_»∞ P<ÀìxÜ≥∂.
'=∞#ÔHO^Œ∞H© Q˘_»=Å∞. áÈh "åà◊¡H˜ Éèí∂q∞ WzÛ "≥o¡áÈ^•O— JOk >ˇÔ~™êû. ZHõ¯_À
F KÀ@ „Ñ¨âßO`«OQÍ |uˆH¿ãÎ KåÅ#fl@∞ìOk P"≥∞‰õΩ.
#"åfi_»∞ P<ÀìxÜ≥∂.
'<å#flQÍˆ~ =∞<åfl~°∞, Z\ì̃ Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’ D Éè∂í =ÚÅx J=∞‡=^Œ<Ì åfl~°∞. <Õ#∞ J=∞‡#∞.
"åà◊√¡ ##∞fl K«OÑ¨Ù`å~°∞? K«OÑ¨h?!—
C C C
P<ÀìxÜ≥∂, =∂Ñ¶≤Ü«∂ "åix HõÅã≤ =zÛ# `«~°∞"å`« #∞Op ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞
Z‰õΩ¯=Ü«∂º~Ú.
~å„`«O`å ÉˇkiOÑ¨Ù á¶È<£ HÍÖòû =ã¨∂Î<Õ L<åfl~Ú. á¶È#∞ Ñ¨Hõ¯# ÃÑ_ç`Õ, WO\˜ÃÑ·H˜
~åà◊√¡ qã¨∞~°∞`«∞<åfl~°∞.
'ˆ~Ñ¨Ù h z=i~ÀA. x#∞fl ˆ~Ñ¨Ù K«OÑ¨Ù`«∞<åflO— ~ÀE W@∞=O\˜ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞
JO^Œ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú.
C C C
ZÑ¨Ê\˜ÖÏQÍ P Pk"å~°O ‰õÄ_® P<ÀìxÜ≥∂, >ˇÔ~™êûÅ∞ K«iÛH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞.

=∂=¸Å∞QÍ ˆQ@∞ `≥iKÕ=ÚO^Œ∞ |Ü«∞@O`å Éˇ·<å‰õΩûÅ~üû`À ‰õΔΩ}‚OQÍ ÑïjeOzOk
>ˇÔ~™êû.
KS
Z@∞=O\˜ „Ñ¨=∂^Œ=¸ á⁄OzÖË^xŒ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ#fl `«~∞° "å`« Qˆ @∞ fã≤Ok >ˇ~Ô ™êû.
P<ÀìxÜ≥∂ HÍ~°∞ ™êì~°∞ì KÕâß_»∞. `å#∂ HÍÔ~H˜¯ `«Å∞Ñ¨Ù"Õã≤Ok.
O
BO
HÍ~°∞ ãÖ^Œ∞ =∞Å∞Ñ¨Ù u~°QÆQÍ<Õ F =ºH˜Î Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ HÍ~°∞g∞^Œ‰õΩ ^Œ∂HÍ_»∞. P<ÀìxÜ≥∂
ã¨_»<£„ÉËH± "Õâß_»∞.
P =ºH˜Î P<ÀìxÜ≥∂#∞ `«∞áêH©`À HÍeÛ"Õâß_»∞. PÃÑ· #=Ùfi`«∂ >ˇi™êû"≥·Ñ¨Ù `«∞áêH©
O
QÆ∞iÃÑ\Ïì_»∞.
C
[~°∞QÆ∞`«∞#flk J~°÷=∞ÜÕ∞ºãïH˜ >ˇÔ~™êû‰õΩ "≥„i P"Õâ◊O =zÛOk.

ES
HÍ~°∞Ö’Oz |Ü«∞@‰õΩ ^Œ∂H˜ P =ºH˜Î ÃÑ·H˜ ÅOÑ¶≤∞OzOk.

P =ºH˜Î a`«Î~°áÈÜ«∂_»∞. `«∞áêH© Ñ¨_Õã≤ Ñ¨~°∞ÔQ`«Î@O P~°OaèOKå_»∞.
EM
>ˇÔ~™êû J~°∞ã¨∂Î J`«_ç "≥O@Ñ¨_çOk.

=∂Ñ¶≤Ü«∂ "åà◊¡x J#∞=∂x¿ãÎ ™ê^è•~°}OQÍ ^•i#áÈÜÕ∞"å~°∞ K«∂ã‘ K«∂_»#@∞ì
=kÖË¿ã"å~°∞. HÍh Z=~À ™ê^è•~°}"≥∞ÿ# ^˘OQÆ, >ˇÔ~™êû Ç¨ºO_£ÉÏºQ∑ ^˘OyeOKå_»x
©
J#∞‰õΩ<åfl~°∞ „Ñ¨[Å∞.
^•O`À "å~°∂ "≥O|_çOz J`«_xç Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. D QÀÅ K«∂ã≤ áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ
=KåÛ~°∞. Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx `«∞áêH©x áÈbã¨∞Å‰õΩ JÑ¨ÊK≥Ñ≤ÊOk >ˇÔ~™êû.
JÑ¨C_»∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛO^•"≥∞‰õΩ P<ÀìxÜ≥∂ q+¨Ü«∞O.
P"≥∂ Éè’~°∞=∞O@∂ <ÕÅ"åeáÈ~ÚOk.
C C C
'J`«_Õ Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞—.
Ñ¨k =∞Ok #_»∞=∞ J`«_çx QÆ∞~°∞ÎÑ¨\ ˜ì, áÈbã¨∞Å‰õΩ K«∂Ñ≤Ok >ˇÔ~™êû.
P ~ÀA Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ PÜ«Ú^èŒO`À ^˘iH˜# ãÖÑ¶¨∞@##∞ "å~åÎÑ¨„uHõÅ∞ „Ñ¨=ÚYOQÍ
„Ñ¨Hõ\ ÕK«@O`À áÈbã¨∞Å‰õΩ ˆHã¨∞#∞ |∞H± KÕÜ«∞Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
fQÆÖÏy`Õ _˘OHõO`å HõkeOk.
Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx 'ÖÏ~À™ê—QÍ QÆ∞iÎOKå~°∞. J`«_»∞ =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îå‰õΩ K≥Ok# "å_»∞.
HÀ~°∞ìÖ’ >ˇÔ~™êû =∂Ñ¶≤Ü«∂ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ QÆ∞iOz qÑ¨ÙÅOQÍ q=iOzOk.
P"≥∞ "åV¥‡ÖÏxfl J#∞ãïOz PQÆã∞¨ ì 31, 1992# =∂Ñ¶Ü ≤ ∂« <åÜ«∞‰õΩ_»∞ '™ê"≥iÜ≥∂
=∞"≥∂‡e\˜, J`«x 28 =∞Ok J#∞K«~°∞Å∞ JÔ~ã¨ìÜ«∂º~°∞.
D ãÖÑ¶∞¨ @#Å‰õΩ g∞_çÜ∂« Ö’ qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ „Ñ¨Kå~°O ^˘~°H@õ O`À, =∂Ñ¶Ü ≤ ∂« =Ú~îåÅ‰õΩ
JO_»QÍ LO_Õ áÈbã¨∞Å∞, ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ Ug∞ J#ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
HÍh >ˇÔ~™êû‰õΩ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ JO^Œ™êQÍ~Ú.
KS
P"≥∞ÃÑ· Ç¨Ï`åº „Ñ¨Ü«∞`«flO qÑ¶¨Å"≥∞ÿOk. ^•O`À P"≥∞‰õΩ áÈbã¨∞Å∞ ~°HõΔ} HõeÊOKå~°∞.
Z=Ô~O`« ÉˇkiOz<å q#‰õΩO_® >ˇÔ~™êû HÀ~°∞ìÖ’ ™êHõΔ ºO K≥Ñ≤ÊOk.
O
"å^Œ#Å∞ Ñ¨Ó~°ÎÜ«∂º~Ú. ˆHã¨∞ f~°∞Ê‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ LOk.
BO
C C C
'ÅaèOz# ™êHΔÍº^è•~åÅ∞, [iy# "å^Œ#Å#∞ |\˜ì 'ÖÏ~À™ê—‰õΩ Ü«∂=r˚= HÍ~åQÍ~°tHõΔ

qkèã¨∞Î<åfl#∞—.
O
HÀ~°∞ìÖ’ „Ñ¨[Å∞ x@∂ì~åÛ~°∞.

C
'_®<£ ™ê~À‰õΩ 13 Uà◊√¡, q<≥û<À˚‰õΩ 11 Uà◊√¡, J`«x J#∞K«~°∞Å‰õΩ U_Õà◊√¡ Hõiî#

ES
HÍ~åQÍ~° tHõΔ qkèã¨∞Î<åflO—.

Ç¨Å∞ K«Ñ¨Ê@¡`À =∂~À‡yOk.
EM
J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿOk ™ê^èŒº=∞~ÚOk.
XHõ =∞Ç≤Ïà◊ "≥Ú`«ÎO =∂Ñ¶≤Ü«∂ =Ú~îå#∞ JO`«O KÕã≤Ok.
©
'D q+¨Ü«∞OÖ’ >ˇÔ~™êû „Ñ¨^Œi≈Oz# J™ê^è•~°} ™êÇ¨Ï™êxfl HÀ~°∞ì „Ñ¨â◊Oã≤™ÈÎOk.

XHõ¯ =∞Ç≤Ïà◊ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë P`«‡â◊H˜Î`À =∂Ñ¶≤Ü«∂#∞ <åºÜ«∞O, K«\ÏìÅ^•fi~å =∞\˜ì
HõiÑ≤OK«QÆÅ^Œx x~°∂Ñ≤OzOk— J<åfl_»∞ [_ç˚.
HÀ~°∞ì Hõ~°`åà◊ ^èŒfi#∞Å`À =∂~°∞ "≥∂yáÈ~ÚOk.
JO^Œi Jaè#O^Œ#Å#∂ JO^Œ∞‰õΩO@∂ >ˇÔ~™êû XˆH =∂@ JOk.
'<å‰õΩ „Ñ¨fHÍ~°O =^Œ∞Ì. <åºÜ«∞O HÍ"åe `«~°`«~åÅ∞QÍ <å‰õΩ =ã¨∂Î#fl <å Pã≤Îx <Õ#∞
<å `«~°∞"å`« `«~åÅ "åiH˜ JOkOKåe. <å‰õΩ HÍ"åeûOk JO`Õ!—
P"≥∞ QÆ∞O_≥ x|ƒ~°"Õ∞ PÜ«Ú^èŒ"≥∞ÿOk!
T
„¿Ñ"Õ∞ ÔQezOk!
„¿Ñ=∞`À =∞$`«∞º=Ù`À áÈ~å_ç ÔQez#
KS
=∞~À™êq„u Hõ^äŒ.
O
JHÀì|~ü 1997. Éˇ~°∞‰õΩQÍ _®Hõì~ü QÆkÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜ìOk r<£ á¶ê¡Üü∞_£. _®Hõì~ü
BO
=ÚYO K«∂_»QÍ<Õ P"≥∞ =∞#ã¨∞ H©_»∞#∞ â◊OHÕzOk.
'r<£...h Éèí~°Î á¶ê¡Üü∞_£‰õΩ QÆ∞O_≥ ã¨=∞ã¨º LOk. J`«_ç QÆ∞O_≥‰õΩ ~°HÍÎxfl JOkOKÕ
Éˇá· êãπÅ∞ ~Ô O_»∞ Ñ¨ÓiÎQÍ =¸ã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~Ú. =¸_»=k ‰õÄ_® ^•^•Ñ¨ÙQÍ =¸ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk.
O
P =¸_»= Éˇ·áêãπ ^•fi~å H˘kÌ H˘kÌQÍ JO^Œ∞`«∞#fl ~°HõÎO =Å¡ J`«_çOHÍ |uH˜ =Ù<åfl_»∞.
C
~°HõÎO ãïQÍæ JO^ŒHõáÈ=@O =Å¡<Õ J`«_çH˜ TÑ≤i JO^Œ@O ÖË^Œ∞. `«fi~°QÍ JÅã≤áÈ`«∞<åfl_»∞
ES
QÆ∞O_≥Ö’ <˘Ñ≤Ê =™ÈÎOk.—

'_®Hõì~ü...PÑ¨ˆ~+¨<£ =Å¡...—
EM
'„Ñ¨Ü∂≥ [#O Ug∞ÖË^∞Œ . WOHÀ q+¨Ü∞« O... J`«x ~°H<Îõ åàÏÅ∞ =∂=¸Å∞ Hõ<åfl ‰õΩ~°KQ« Í
L<åfl~Ú. "å\˜H© "åºkè ™ÈHÕk. =∞#O KÕ¿ã^Õg∞ ÖË^Œ∞. ^≥·"åxfl „áêi÷OK«O_ç. ^è≥·~°ºOQÍ
©
LO_»O_ç. J`«_ç q∞ye# rq`åxfl ã¨∞Y=∞Ü«∞O, P#O^Œ=∞Ü«∞O KÕÜ«∞O_ç—.

WHõ K≥¿ÑÊ^Õg∞ ÖË^Œ#fl@∞ì ÖËKå_»∞ _®Hõì~ü.
r<£ Hõ^ŒÅÖËHõáÈ~ÚOk. P"≥∞ TÇ≤ÏOz# Ñï}Ï=∞"Õ∞ Wk. HÍh TÇ¨Ï ZÑ¨C_»∂
x[OÖÏ LO_»^Œ∞. x[O, TÇ¨ÏHõ<åfl aè#flOQÍ, ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ LO@∞Ok.
á¶êÜ¡ ∞ü _£ ™Èì~ûü #∞ HÍÖËrÖ’<Õ „¿Ñq∞OzOk r<£. ~Ô O_Õà¡◊ ÑïK«Ü∞« O `«~∞° "å`« 1959Ö’
ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. JÑ¨C_»∞ r<£‰õΩ 17 Uà◊√¡. JÑ¨Ê\˜ #∞Oz QÆ`« 38 Uà◊√¡QÍ "å~°∞ XHõix
q_çz XHõ~°∞ LO_»ÖË^Œ∞. rq`«OÖ’ Hõ+¨ìã¨∞MÏÅ∞ HõÅã≤ J#∞ÉèíqOKå~°∞. P#O^Œ qëê^•Å∞
HõÅã≤ ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~°∞. W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ÃÑ^ŒÌ KÕâß~°∞. WÑ¨C_»∞...W<åflà◊¡H˜...Z@∞=O\˜
LkfiQÆfl`«Å∞, P~å\ÏÅ∞, PO^Àà◊#Å∞ ÖË‰õΩO_® XHõi ã¨=∞HõΔOÖ’ =∞~˘Hõ~°∞ „Ñ¨âßO`«OQÍ
âı + ¨ r q`« O QÆ _ ç ¿ ÑO^Œ ∞ ‰õ Ω ã≤ ^ Œ ú = ∞ø`« ∂ O>Ë . .. á¶ ê ¡ Ü ü ∞ ¤ `« # #∞ XO@i"å_ç x KÕ ã ≤
"≥o¡áÈ`å_»O@∞<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
KÕ`«∞Ö’¡ =ÚYO ^•K«∞‰õΩx ‰õΩsÛÖ’ ‰õÄK«∞x Hõhflà◊√¡ HÍ~°Û™êyOk r<£.
=∞#ã¨∞Ö’`«∞Ö’¡Oz LaH˜ =ã¨∞Î#fl P"Õ^Œ<å P„â◊√=ÙÅ#∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë _®Hõì~ü QÆ∞O_≥
HõiyáÈ~ÚOk. P"≥∞#ÖÏ K«∂_»ÖËHõ |Ü«∞@‰õΩ #_çKå_»∞.
C C C
Ñ¨Hõ¯<Õ á¶ê¡Üü∞¤ LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨Å∞ ÉèÏ~°OQÍ, ÃÑ^ŒÌQÍ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. Jã≤÷q∞`«OQÍ
KS
J@∂ W@∂ x„^ŒÖ’<Õ á⁄~°∞¡`«∞<åfl_»∞ á¶ê¡Üü∞¤. LO_»∞O_ç U^À K≥áêÊÅ#∞‰õΩO@∞#fl@∞ì
Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú J`«_ç ÃÑ^Œ=ÙÅ∞.
O
BO
Jk K«∂ã¨∂ÎO>Ë r<£‰õΩ ^Œ∞óYO PQÆ@O ÖË^Œ∞.
P"≥∞ˆHg∞ J~°÷O HÍ=@O ÖË^Œ∞. 'Uq∞\© rq`«O?— J#∞‰õΩOk.
XHõ¯ xq∞+Ö WO\’¡ LO_Õ"å_»∞ HÍ^Œ∞ á¶ê¡Üü∞¤. '=∞x+≤ Ñ¨Ù\˜ìOk <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å =∞^èŒº
O
=∞QÆæ\ÏxH˜ HÍ^ÀÜü∞. Ñ¨H˜ΔÖÏ ZQÆ~åe. KÕÑ¨ÖÏ D^•e. ÖË_çÖÏ J_»=ÙÖ’¡ Ñ¨~°∞y_®e. F

C
=¸Å ‰õÄKÀ=@=∞O>Ë =∞x+≤ r=K«Ûù=O J=@"Õ∞— J<Õ "å_»∞.

ES
_»|∞ƒ ~åQÍ<Õ ÃÑ^ŒÌ ã¨÷ÅO H˘<åfl_»∞. ~ÀE K≥@∞¡ <å@∞`«∂, Ñ¨ÓÅ#∞ K«∂ã¨∂Î P
`À@Ö’ qÇ¨ÏiOKÕ"å_»∞. pHõ\ ˜ Ñ¨_»¤ `«~°∞"å`« WO\’¡H˜ =KÕÛ"å_»∞. ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂xH˜ =ÚO^Œ∞
EM
"≥àı¡"å_»∞. r<£x `«#`À ÖÏÔH¯àı¡"å_»∞.

'D K≥@¡#∞ K«∂ã¨∂Î g\˜ #_»∞=∞ K«zÛáÈ"åe. <Õ#∞ K≥@∞ì<≥·áÈ`å— J<Õ"å_»∞.
©
J@∞=O\˜ á¶ê¡Üü∞¤ WÑ¨C_»∞ =∞OK«O kQÆÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. Hõke`Õ PÜ«∂ãÖ`À

JÅ¡ÖÏ¡_»∞`«∞<åfl_»∞. `«# „Ñ≤Ü«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞, „áê}ãŸ∞_»∞, `«# „áê}OÖ’ „áê}O, ~°HõÎOÖ’
~°HõÎO, ÉèÏ=OÖ’ ÉèÏ=O J~Ú#@∞=O\˜ `«#Ö’x ã¨QÆO WÖÏ HõΔ}HõΔ}O =∞$`«∞º=Ù‰õΩ
KÕ~°∞==Ù`«∂O>Ë K«∂ã¨∂Î ^Œ∞ódOK«@O `«Ñ¨Ê `å#∞ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË^•?
=∞x+≤ P"Õ^Œ#Å∞, „¿Ñ=∞Å∞, J#∞|O^è•Å∞ Jhfl qkè=ÚO^Œ∞ `«Å=OK« =Åã≤O^Õ<å?
=∞x+≤ WKåÛù â◊H˜ÎH˜ J~°÷O ÖË^•? qkè KÕuÖ’ H©Å∞ÉÁ=∞‡ÖÏ P_çOz#@∞ì P_Õ@ì~Ú`Õ =∞x+≤
Q˘Ñ¨Ê U=ÚOk?
x„^Œ Ñ¨@ì@O ÖË^Œ∞. âßOu ÅaèOK«@OÖË^Œ∞. z~åQÍæ ÖËzOk r<£. U^≥·<å Ñ¨Ùã¨ÎHõO
K«^Œ"åÅx "≥`«∞‰õΩ`«∂O>Ë P"≥∞ ^Œ$+≤ì, `«# ÉèÏ~°fÜ«∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÅ∞ WzÛ# P Ñ¨Ùã¨ÎHõOÃÑ·
Ñ¨_çOk. P Ñ¨ÙãÎ̈HÍxfl JÑ¨C_»∞ Ñ¨Hõ¯# Ñ¨_Õã≤Ok. WÑ¨C_»∞ Ñ¨ÙãÎ̈HõO ¿Ñ~°∞ P"≥∞#∞ PHõi¬OzOk.
P Ñ¨Ùã¨ÎHõO ¿Ñ~°∞ 'k =Ù"≥∞<£ Ç¨˙ KèåÖˇO*ò¤ _≥`ü—. Jk ÉèÏ~°fÜ«∞ Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡x '™êq„u—
Hõ^äŒ! P"≥∞ K«^Œ=@O P~°OaèOzOk.
C C C
'^Œ∞óYO =∂#= ã¨Ç¨Ï[O. HÍh Hõà◊¡Ö’¡Oz Hõhfl~°∞ HÍ~°∞`«∞<åfl, ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi

xe¿ÑO^Œ∞‰õΩ UO KÕÜ∂« Ö’ J#flk PÖ’zã¨∂<Î Õ LO_®e. U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞O>Ë Hõhflà◊√¡ HÍ~°`å~Ú
`«Ñ¨Ê ™êkèOKÕk Ug∞ ÖË^Œ∞. `«Å ZuÎ xÅzáÈ~å_»∞. q[Ü«∞O h^Œ=Ù`«∞Ok— `å#∞ K«kq#
KS
Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’x "åHÍºÅ∞ r<£#∞ g_»@OÖË^Œ∞. =ÚYºOQÍ, Ü«Ú=Ú_ç`À áÈ~å_ç Éèí~°Î „áê}Ïxfl
xÅ∞Ñ¨Ù‰õΩ#fl ™êq„u Hõ^äŒ P"≥∞‰õΩ #∂`«<À`ÕÎ*Ïxfl W™ÈÎOk.
O
HÍh ™êq„u Ü«Ú=Ú_ç`À =∂\Ï¡_»@O Hõ^äŒ. `å#∞ `«# Éèí~°Îx ZÖÏ ~°H˜ΔOK«∞HÀ"åe?
BO
JO`«Ö’ –
P"≥∞HÀ PÖ’K«# =zÛOk. P HÍÅO HÍ|\˜ì Ü«∞=Ú_»∞ ™êq„uH˜ HõxÑ≤OKå_»∞. D
HÍÅOÖ’ `å#∞ Hõ#|_»x â◊„`«∞=ÙÅ`À áÈ~å_ç ÔQÅ"åe. "≥O@<Õ `«# PÖ’K«#‰õΩ
O
HÍ~°º~°∂áêxflzÛOk r<£.
C
P"≥∞ QÆ∞O_≥[|∞ƒÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ K«^Œ=@O P~°OaèOzOk. "≥∞_çHõÖò

ES
[~°flÖòû H˘x K«^Œ=@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk. QÆ∞O_≥ [|∞ƒÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# "≥ÉòÃã·@¡ "Õ@

"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk.
EM
WO^Œ∞=Å¡ `å<Õ"≥∞ÿ<å ™êkèOK«QÆÅ^•? JO`«Ö’<Õ P J#∞=∂<åxfl J}z"Õã≤Ok.

Ñ¶ë`«O QÆ∞iOz PÖ’z¿ãÎ „Ñ¨Ü«∞`«flO ^≥|ƒuO@∞Ok. HÍ|\˜ì `«# ^Œ$+≤ì =∞~°ÅÛ‰õÄ_»^Œ∞.
Ñ¶e¨ `«O ÖË‰Ωõ <åfl L\˜Qì Í U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞<Õ Hõ<åfl U^À „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕâß##fl ãÖ`«$Ñ≤Î LO@∞Ok.
©
C C C
#=O|~ü 98. `å#∞ QÆ∞O_≥ [|∞ƒÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# ã¨=∂Kå~åxfl ¿ãHõiOK«@O

"≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Op F H˘`«Î „Ñ¨ÑÖKåxH˜ ^•fi~åÅ∞ `≥~°z#@∞ì JxÑ≤™ÈÎOk r<£‰õΩ.
QÆ∞O_≥‰õΩ ãÖ|OkèOz Zxfl [|∞ƒÅ∞<åflÜ≥∂, Zxfl Ñïâ’^èŒ#Å∞<åflÜ≥∂ K«∂ã¨∂ÎO>Ë P"≥∞‰õΩ
Pâ◊Û~°º"Õ∞ã≤Ok.
WO`« ã¨=∂Kå~° q™ÈÊù@# Ü«ÚQÆOÖ’‰õÄ_® `å=Ú ZO`« JO^èŒHÍ~°OÖ’ L<åfl"≥∂
J~°=÷ ∞ø`«∞Ok r<£‰Ωõ . H˘xfl z#fl *Ï„QÆ`ÅÎ« ^•fi~å ZO`≥O`« ÃÑ^ŒÌ ~ÀQÍÅ#∞ ^Œ∂~°O LOK«=KÀÛ
J~°÷"≥∞ÿ# `«~åfi`« =∞iO`« ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. WO`«Ö’ P"≥∞^Œ$+≤ì _®Hõì~ü *ˇã¨s WÃãfl~ü
~åã≤# F "åºãÖÃÑ· Ñ¨_çOk. P"≥∞ Hõà◊√¡ "≥∞iâß~Ú. ãïQÍæ á¶ê¡Üü∞¤ÖÏO\˜ [|∞ƒÅ QÆ∞iOz
PÜ«∞# Ñïâ’kèã¨∞Î<åfl_»∞.
Pã¨H˜ÎQÍ K«^Œ=@O P~°OaèOzOk.
C C C
~°HõÎ<åàÏÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# "åº^èŒ∞Å‰õΩ =∞O^Œ∞Å∞ Hõ#∞HÀ¯=@O _®Hõì~ü *ˇ„Ñ¶‘ WÃãfl~ü

HõÅ. ^•xx ™êHÍ~°O KÕã∞¨ H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# Ñïâ’^è#Œ Å∞ „áê~°OaèOKå_»∞. 1980 „áêO`«OÖ’
Ñïâ’^èŒ‰õΩÅ∞ Hõ#∞Q˘#fl F H˘`«Îã¨`«ºO 'WÃãfl~ü— ^Œ$+≤ìx PHõi¬OzOk. â◊s~°OÖ’ U~°Ê_Õ
Hõ}`«∞Å∞ (@∂º=∞~°∞¡) F ~°Hõ"≥∞ÿ# „áÈ\©#¡#∞ `«Ü«∂~°∞KÕ™êÎ~Ú. D „áÈ\©#∞¡ @∂º=∞~°¡‰õΩ
KS
J=ã¨~°"≥∞ÿ# ~°HõÎ ã¨~°Ñ¶¨~åHÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# =º=ã¨÷#∞ U~°Ê~°∞™êÎ~Ú. XHõ"Õà◊ „áÈ\©#¡#∞
<åâ◊#O KÕã≤, Jq ã¨$+≤ìOz# ~°HõÎ<åàÏÅ#∞ ^èŒfiOãÖ KÕ¿ãÎ, @∂º=∞~°¡#∞ HõiyOz "ÕÜ«∞=K«Ûx
O
âßG"Õ`«ÎÅ∞ „ÑüáêkOKå~°∞.
BO
D ã≤^•úO`«O Wã¨fl~ü Ñïâ’^èŒ#Å‰õΩ XHõ kâ◊#∞ WzÛOk. @∂º=∞~°¡‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ ~°HõÎ
ã¨~°Ñ¶¨~å#∞ U~åÊ@∞KÕ¿ã D „áÈ\©#¡#∞ LÑ¨Ü≥∂yOz, ~°HõÎO ã¨~°Ñ¶¨~å ãïQÍæ ÖËx ~°HõÎ<åàÏÅ
™ê÷<Õ, ãïQÍæ ~°HõÎO ã¨~°Ñ¶¨~å KÕ¿ã =º=ã¨÷#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞=K«Û#fl PÖ’K«# =zÛO^Œ`«xH˜.
O
JO>Ë áê_≥·áÈ~Ú# ~°HõÎ<åàÏÅ ™ê÷<Õ H˘`«Î ~°HõO ã¨~°Ñ¶¨~å =º=ã¨÷#∞ ã¨$+≤ìOK«@O J#fl=∂@.
C
J~Ú`Õ D =º=ã¨÷ @∂º=∞~ü‰õΩ ~°HÍÎxfl JOkOKÕ |^Œ∞Å∞, â◊s~°OÖ’x ÉèÏQÍÅ‰õΩ ~°HÍÎxfl

ES
JOkã¨∞ÎOk. `«# ^Œ$+≤ìx qWlZÑ¶π ("åã¨∞¯Å~ü ZO_ÀnäeÜ«∞Öò „QÀ`üá¶êHõì~ü) J<Õ r<£ÃÑ·

Hˆ O„nHõiOKå_»∞ Wã¨fl~ü. ~°HÎõ <åàÏÅ JOK«∞Å#∞ `«Ü∂« ~°∞KÕã∞¨ OÎ n r<£. WO^Œ∞=Å¡ ~°H<Îõ åàÏÅ∞
EM
Z^Œ∞QÆ∞`å~Ú.
1990 HõÖÏ¡ Wã¨fl~ü Ñïâ’^èŒ#Å∞ Ñ¶ë`åe=fi™êQÍ~Ú. ‰õΩO^ÕÅ∞ HÍeÖ’ F ÉèÏQÍxH˜
©
~°HõÎ JO^Œ‰õΩO_® QÆ\ ˜ìQÍ Hõ>Ëìâß_»∞. ~°HõÎO JO^Œx ÉèÏQÆOÖ’ D r<£#∞ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì_»∞.
H˘<åflà◊¡H˜ P ÉèÏQÍxH˜ ~°HõÎO JOkOKÕ =º=ã¨÷ U~°Ê_çOk. ^•O`À Wã¨fl~ü‰õΩ `«# Ñïâ’^èŒ#Å∞
Ñ¶ë`åxfl™êÎÜ«∞x qâßfiãÖ ÃÑiyOk. `«#∞ Hõ#∞Q˘#fl H˘`«Î 'r<£^ä≥~°Ñ¶‘— x =∞#∞+¨μÅ ÃÑ·
„Ñ¨Ü≥∂yOKÕO^Œ∞‰õΩ 1996Ö’ PÜ«∞#‰õΩ J#∞=∞u ÅaèOzOk. Jn ˆH=ÅO 20 =∞Ok
~ÀQÆ∞ÅˆH r<£ ^ä≥~°Ñ‘ W"åfie. P zH˜`«û ‰õÄ_® WHõ ^•^•Ñ¨ÙQÍ Pâ◊#∞ =^Œ∞Å∞‰õΩ#fl ˆHã¨∞Ö’¡<Õ
W"åfie.
Ñ¶ë`åÅ∞ JO^Œih ãÖ„Éèí=∂â◊Û~åºÅÖ’ =ÚOK≥`åÎ~Ú. HÍà◊√¡ KÕ`«∞Å∞ fã≤"ÕÜ«∞Hõ
`«ÑÊ¨ ^Œ#∞‰õΩ#fl 20 =∞OkH© H˘<åflà◊‰¡ Ωõ P JOQÍÅ∞ =∂=¸Å∞QÍ Ñ¨xKÕÜ∞« @O P~°OaèOKå~Ú.
^•O`À =∂#=Ùx QÆ∞O_≥ ~°HõÎ ã¨~°Ñ¶¨~å P@OHÍxfl `˘ÅyOKÕO^Œ∞‰õΩ r<£ ^ä≥~°Ñ¶‘x
„Ñ¨Ü≥∂yOKÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u J_çQÍ_»∞ Wã¨fl~ü. `«# Ñ¨^ŒúuH˜ '|Ü≥∂ÖÏlHõÖò Éˇ·áêãπ— Jx
¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì_»∞. J#∞=∞u ~å=@O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞. Wn P "åºãÖ ™ê~åOâ◊O.
C C C
"åºãÖ K«kq# r<£ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O P#O^ŒO`À Lá⁄ÊOyOk.

Ü«∞=Ú_ç`À áÈ~å@OÖ’ QÆ_ç¤áÈK« P^è•~°O ÅaèOzOk. P"≥∞ "≥O@<Õ `«# Éèí~°Î ˆHã¨∞
q=iã¨∂Î Wã¨fl~ü‰õΩ L`«Î~°O ~åã≤Ok.
["å|∞ HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂_»™êyOk. ~ÀA ~ÀA‰õÄ LkfiQÆfl`« JkèHõ=∞ø`ÀOk `«Ñ¨Ê
["å|∞ ~å=@O ÖË^Œ∞.
KS
WO`«Ö’ _®Hõì~ü‰õΩ r<£ ^ä≥~°Ñ‘ =∞#∞+¨μÅÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂yOKÕ J#∞=∞u JaèOzO^Œ#fl "å~°Î
=zÛOk. ˆH=ÅO 20 =∞Ok ~ÀQÆ∞ÅÃÑ·<Õ PÜ«∞# „Ñ¨Ü≥∂QÆO KÕÜ«∂e. r<£‰õΩ ZO`À x~åâ◊QÍ
O
JxÑ≤OzOk.
BO
JO`«Ö’ P 20 =∞OkÖ’ `«# Éèí~°Î LO_ç f~åÅ#fl Ñ¨@∞ì^ŒÅ HõeyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë
~å#∞ ~å#∞ á¶ê¡Üü∞¤ Ñïã≤÷u kQÆ*Ï~°∞`ÀOk.
O
^•O`À P"≥∞ Wã¨fl~ü‰õΩ ÃÑ^ŒÌ L`«Î~°"Õ∞ ~åã≤Ok. `«#‰õÄ, á¶ê¡Üü∞¤‰õÄ #_»∞=∞ L#fl
C
J#∞|O^è•xfl q=iã¨∂Î ~åã≤Ok. á¶ê¡Üü∞¤ ÖËHõáÈ`Õ `å<≥ÖÏ |`«∞‰õΩ`ÀO^À TÇ≤Ïã¨∂Î ~åã≤Ok.

`«# á¶⁄\’, á¶ê¡Üü∞¤ á¶⁄\’Å#∞ [`«Ñ¨~°z ÑÖÑ≤Ok. q"åÇ¨Ï"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜flOz P<å\˜=~°‰õÄ
ES
"åi =∞^èŒ∞~° ã¨‡ $`«∞Å#∞ „ÑüaOaOKÕ á¶⁄\’Åq. ã¨=∂^è•#O HÀãÖ ^≥·"åxfl „áêi÷ã¨∂Î
P"≥∞ Z^Œ∞~°∞ K«∂_»™êyOk.
EM
C C C
L`«Î~°O K«∂_»QÍ<Õ r<£ QÆ∞O_≥ P#O^ŒO`À Zyã≤Ñ¨_çOk. ãÖ`À+Ö`À #$`«º=∂_çOk.

©
'á¶ê¡Üü∞¤ =∞#O É’ã¨ì<£ "≥à◊√Î<åflO— JizOk.

'ZO^Œ∞‰õΩ?— JÜ«∂ãÖQÍ J_çQÍ_»∞.
r<£ K≥Ñ¨Ê@O P~°OaèOzOk. JO`«=~°‰õÄ `«# zH˜`«ûHÀãÖ r<£ JO`« „â◊=∞
Ñ¨_»∞`ÀO^Œx á¶ê¡Üü∞¤‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞.
"Õ∞ 24, 1998.
PÑ¨ˆ~+¨<£ QÆkÖ’H˜ "≥à◊√Î#fl á¶ê¡Üü∞¤, r<£ KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx =kÖÏ_»∞. P ã¨Ê~°≈KåÅ∞..
H˘xfl "ÕÅ ãÖÉèÏ+¨}Å ã¨=∂#O Jk.
=º‰õΩÎÅ #_»∞=∞ ÉÏO^èŒ=ºO XHõ ™ê÷~ÚH˜ KÕi# `«~°∞"å`« "åi #_»∞=∞ ãÖÉèÏ+¨}Å∞
J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. XHõ K«∂Ñ¨Ù H˘xfl "ÕÅ ÉèÏ"åÅ∞ =ºHõÎÑ¨~°∞ã¨∞ÎOk. XHõ ã¨Ê~°≈ H˘xfl ÅHõΔÅ
„QÆO^ä•Å∞ xOÑ¨Ù`«∞Ok.
C C C
PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OÉèí"≥∞ÿOk.
á¶êÜ
¡ ∞ü ¤ Kèåu Z_»=∞ ÉèÏQÆOÖ’ 10 ÃãO\©g∞@~°¡ ~°O„^èOŒ KÕâß~°∞. á¶êÜ
¡ ∞ü ¤ QÆ∞O_≥ ~°H<Îõ åàÏÅ
ZH±û–ˆ~ K«∂ã¨∂Î, XHõ ~°HõÎ<åà◊OÖ’H˜ 'qWlZÑπ— r<£#∞ WO*ˇH±ì KÕâß_»∞ Wã¨fl~ü. JÖÏˆQ
q∞ye# ~°HõÎ <åàÏÅÖ’H˜ r<£#∞ ÑÖáê_»∞ Wã¨fl~ü.
Ô~O_»∞QÆO@Å∞ PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕã≤ |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞Î#fl Wã¨fl~ü‰õΩ P„`«OQÍ Z^Œ∞~°∞=zÛ r<£.
P"≥∞#∞ K«∂ã≤ ãÖ`À+ÖQÍ #"åfi_»∞ Wã¨fl~ü.
KS
'WO`«=~°‰õÄ Z@∞=O\˜ iÜ«∂HõΔ<£ ÖË^Œ∞. Ñ¶ë`«O `«fi~°Ö’ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. =∞# Ñ¨x
O
=∞#O KÕâßO. Ñ¶ë`«O W"åfieûOk ÉèíQÆ=O`«∞_Õ— J<åfl_»∞ Wã¨fl~ü.
BO
'ã¨`«Êùe`«"Õ∞ LO@∞Ok. ^Õ=Ù_ç „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ J<åºÜ«∞O ÖË^Œ∞— JOk r<£ qâßfiãÖ`À.
C C C
Ô~O_»∞ "å~åÅÖ’QÍ á¶ê¡Üü∞¤ HÀÅ∞‰õΩ<åfl_»∞. WÑ¨C_»`«x QÆ∞O_≥‰õΩ „áêHõ$uHõOQÍ U~°Ê_ç#

O
#∂`«# =º=ã¨÷ #∞O_ç ~°HõÎO JO^Œ∞`ÀOk.

C
QÆÒ« Ö’Hõ<åfl ~Ô \ì̃Oz# L`åûÇ¨ÏO`À `À@Ñ¨#∞Å∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞ á¶êÜ

¡ ∞ü ¤ WÑ¨C_»∞. ~å„uà◊√¡
ES
‰õÄ_® P~°∞ |Ü«∞@ K≥@¡HÕ^Œ<Õ Ñ¨_»∞H˘O@∞<åfl_»∞.

'D qâßÅ PHÍâ◊OÖ’ #HõΔ„`åÅ Ñ¨~°^•#∞, P‰õΩÅ ãÖ^Œ∞ÖÖ’Oz K«∂ã¨∂Î, K«O„^Œ∞_ç`À
EM
^À|∂K«∞ÖÏ_ÕO^Œ∞ˆH <å‰õΩ =∞~À rq`«O ÅaèOzOk— JO@∂ r<£#∞ ‰õÄ_® WO\’¡H˜

áÈxKÕÛ"å_»∞ HÍ^Œ∞.
'r<£ <å‰õΩ #∂`«# rq`«O „Ñ¨™êkOzOk.— JO\Ï_»∞ P#O^ŒOQÍ.
©
'=∞x+≤H˜ Ñ¨@∞ì^ŒÅ, P`«‡qâßfiãÖ LO>Ë Ü«∞=Ú_ç`À UO\˜ ã¨$+≤ìHõ~°Î`À<Õ áÈ~å_ç

ã¨$+≤ìH˜ „Ñüã¨$+≤ì KÕÜ«∞QÆÅ_»∞ =∞x+≤— JO@∞Ok r<£ ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ #=∞ã¨¯iã¨∂Î.
C C C
á¶ê¡Üü∞¤ `«~°∞"å`« ^•^•Ñ¨ÙQÍ 200 Ç¨Ï$„^ÀQÆ∞ÅÃÑ· '|Ü≥∂ÖÏlHõÖò Éˇ·áêãπ— PÑ¨ˆ~+¨<£

[iyOk. JO^Œ~°∞ P~ÀQÆºOQÍ L<åfl~°∞.
„Ñ¨ã¨∞Î`«O D JOâ◊OÃÑ· =∞iO`« qã¨Î $`«OQÍ Ñïâ’^èŒ#Å∞ KÕã¨∞Î<åfl_»∞ _®Hõì~ü Wã¨fl~ü.
T
=∞#™ê... ##∞fl K«OÑ¨ˆH!
„Ñ¨ÑÖKåxH˜ JO^•xfl K«∂_»QÆeˆQ
KS
^Œ$+≤ì xÖÏÊÅ#∞#fl =ºH˜ÎHõ^äŒ.
O
[#=i 22, 1976. LkfiQÆfl`«`À, HõOQÍ~°∞QÍ Ñ¨Kå~°∞¡ KÕã¨∞Î<åfl_»∞ iH± "≥∞HÍÖò. J`«x
BO
"≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏ~°º E_ô „Ñ¨ã¨"åxH˜ ã≤^ŒúOQÍ LOk. Ö’Ñë QÆkÖ’Oz P"≥∞ =¸Å∞æÅ∞
qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. WO`«=~°‰õÄ J~Ú^•~°∞=∂~°∞¡ E_ô QÆ~°ƒùO ^èŒiOzOk. HÍh „Ñü™ês
QÆ~ƒ° Où =∞^èºŒ Ö’ qzÛ#fl=∞=@"≥∂, tâ◊√=Ù =∞$`« tâ◊√=ÙQÍ [x‡OK«@"≥∂ [~°∞QÆ∞`«∂ =™ÈÎOk.
O
JO^Œ∞Hˆ _®Hõ~ì ∞° ¡ U „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^xŒ K≥ÑÓ¨ #Î flÑ¨Ê\˜H© „Ñ¨âßO`«OQÍ LO_»ÖHË áõ È`«∞<åfl_»∞.

C
ES
ãÖ`å#O HõÅQÆHõáÈ=@O`À "åi^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å#∞ ^Œ`«Î`« fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. WO`«Ö’ E_ô

=∞m¡ QÆ~°ƒù=`≥·Ok. _®Hõì~ü QÆkÖ’Oz |Ü«∞@‰õΩ =KåÛ_»∞.
EM
''HõO„QÍ\òû! áêÑ¨ Ñ¨Ù\˜ìOk—— KÕ~Ú ™êKå_»∞.

_®Hõì~ü KÕ~Ú JO^Œ∞‰õΩO@∞#fl iH± Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ P#O^Œ `«~°OQÆO ZQÆã≤Ñ¨_çOk.
`«#‰õΩ J=∂‡~Ú Ñ¨Ù\Õì k. áêÑ¨x `å#∞ ZO`À JÑ¨Ù~°∂ÑÖQÍ ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
©
J`«ºO`« qÅ∞"≥·# =ºH˜ÎQÍ fiÛk^Œ∞Ì`å_»∞. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Hõà◊¡`À. #∞#flx |∞QÆæÖ`À, =∞$^Œ∞"≥·#
â◊s~°O`À, J=∂Ü«∞Hõ"≥∞ÿ# #=Ùfi`À `«#x K«∂_»QÍ<Õ g∞^Œ‰õΩ ^Œ∂H˜ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩ<Õ Zb™ê ~°∂`ü
"≥∞HÍÖò, iH± rq`åxH˜ ˆHO„^Œ aO^Œ∞"≥·Ok. áêÑ¨x =^Œe |Ü«∞@‰õΩ "≥àÏ¡ÅxÑ≤OKÕk HÍ^Œ∞.
J#∞HõΔ}O áêÑ¨`À P_»∞‰õΩO@∂, P"≥∞x K«∂ã¨∂Î QÆ_»áêÅx LO_Õk. PÑ¶‘ã¨∞Ö’ ‰õÄ~°∞Û#fl
ã¨=∞Ü«∞O =$^ä•QÍ, =º~°O÷ QÍ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞#fl@∞¡ `ÀKÕk. ZÑ¨C_»∂ áêÑ¨x =^ŒÅ‰õΩO_® u~°∞QÆ∞`«∂,
P"≥∞ J_»∞QÆ∞Å‰õΩ =∞_»∞QÆ∞ÖÁ`«∞Î`«∞#fl@∞ì HõxÑ≤OKÕ iH±x K«∂¿ãÎ E_ôH˜ zHÍ‰õΩ =KÕÛk.
''=∞s JO`« =Ú^Œ∞Ì KÕ¿ãÎ áêÑ¨ K≥_çáÈ`«∞Ok—— ÃÇÏK«ÛiOzOk. E_ô.
''„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ÔHÖÏ¡ Ñ¨~°=∂^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿOk <å ‰õÄ`«∞~°∞. P"≥∞x ZO`« =Ú^Œ∞Ì KÕã≤<å
`«xq f~°^Œ∞. K«∂_»∞.... WOHÍ =Ú^Œ∞Ì KÕÜ«∞=∞x ZÖÏ J_»∞QÆ∞`ÀO^À...—— JO@∂ áêÑ¨x
y~°y~° uáêÊ_»∞ iH±.
Z^Œ∞QÆ∞`«∞#fl Zb™ê‰õΩ `«O„_ç ^Œ$+≤ìÖ’ `å#∞ JÑ¨Ù~°∂ÑÖ Jx J~°÷"≥∞ÿOk. JO`ÕHÍ^Œ∞.
`«O„_ç rq`åxH˜ `å#∞ ˆHO„^ŒaO^Œ∞=Ù J#fl qâßfiãÖ HõeyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë, P"≥∞
Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^≥OÖ’ áêÖÁæO>Ë, iH± `å#∂ Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^≥OÖ’ áêÖÁæ#flO`« Ñ¨x KÕ¿ã"å_»∞. P"≥∞‰õΩ
^ŒQÆæ~°∞O_ç Jxfl "≥∞à◊‰õΩ=Å∞ <Õˆ~Ê"å_»∞. P"≥∞ ÔQe¿ãÎ „Ñ¨ÑÖKåxfl `å<Õ ÔQez#@∞ì ãÖ|~åÅ∞
[i¿Ñ"å_»∞.
HÍh `«e¡H˜ `«#O>Ë ZO^Œ∞HÀ W+¨ìO ÖË^ŒxÑ≤OzOk Zb™ê‰õΩ. `å#∞ KÕ¿ã „Ñü Ñ¨xÖ’
KS
`«Ñ¨CÅ∞ Ñ¨_»∞`«∞Ok. qã¨∞‰õΩ¯O@∞Ok. `«#x u_»∞`«∞Ok. JHõ¯e^ŒÌi`À áÈeÛ q=∞i≈ã¨∞ÎOk.
F ~ÀA `«O„_ç `≥zÛ# KåÔH¡@¡#∞ Zb™ê QÆ|QÆÉÏ uO@∂O>Ë, E_ô "å\˜x ÖÏ‰õΩ¯x
O
u\˜ìOk. ''Z‰õΩ¯= uO>Ë ÖÏ"≥‰õΩ¯`å=Ù. ÖÏ"≥H˜¯# "åà◊√¡ Jã¨Ç¨ÏºOQÍ LO\Ï~°∞. rq`«OÖ’
Ug∞ ™êkèOK«ÖË~°∞. ã¨#flQÍ, <åEQÍæ LO>Ë<Õ JO^ŒO. J@∞=O\˜ "åˆ~ U^≥·<å ™êkè™êÎ~°∞——
BO
JOk E_ô.
''<Õ#∞ ã¨#flQÍ LO>Ë h‰õΩ W+¨ì=∂?—— J=∂Ü«∞HõOQÍ Hõà◊√¡ ÃÑ^ŒÌqKÕã≤ J_çyOk Zb™ê.
O
''<Õ<Õ HÍ^Œ∞. JO^Œ~°∂ W+¨ìÑ¨_»`å~°∞—— K≥Ñ≤ÊOk E_ô. P =∂@Å∞ qx Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl

C
„ÉËH±á¶êãπì#∞ Ñ¨Hõ¯# <≥\ ˜ìOk Zb™ê.

ES
C C C
EM
J=∞‡‰õΩ #KÕÛ@∞ì, J=∞‡ "≥∞KÕÛ@∞ì JO^ŒOQÍ `«Ü«∂~°"åfiÅx Zb™êÖ’ `«Ñ¨#

"≥Ú^ŒÅ~ÚOk. WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ Jhfl W+¨ìO =KÕÛ@∞ì u<Õ Zb™ê‰õΩ. WÑ¨C_»∞ Uk u<åfl
`å#∞ ÖÏ"≥H˜¯áÈ`å<Õ"≥∂ J#fl ÉèíÜ«∞O Ñ¨@∞ì‰õΩOk. XHõ"Õà◊ |Å=O`«OQÍ U^≥·<å uO@∞<åfl,
©
`å#∞ ÖÏ"≥H˜¯áÈ~Ú, ‰õΩsÛÖ’ Ñ¨@ì#@∞ì, JO^Œ~°∂ `«##∞ K«∂ã≤, #=Ùfi`«∂ ¿ÇÏà◊# KÕã¨∞Î#fl@∂ì
^Œ$âßºÅ∞ Hõà§◊ =ÚO^Œ∞ uiˆQq. ^•O`À u#ÖËHáõ ÈÜÕ∞k. WÖÏ "å~°=∞O`å u#‰õΩO_® <≥@∞ìH˘zÛ,
"å~°O z=~À¡ Ñ¨@ìÖËHõ W+¨ìO =zÛ#@∞ì u<Õ¿ãk. ÑïÇ¨~°OQÍ =∞m¡ "å~°=∞O`å u#‰õΩO_®
LO_Õk. XHõ¯~ÀA W+¨ìO =zÛ#@∞ì u<Õ¿ãk. Zb™ê „Ñ¨=~°Î#Ö’ =∂~°∞Ê#∞ iH± QÆ=∞xOz<å,
'Jk Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ =Å¡ =º‰õΩÎÖ’ ã¨Ç¨Ï[OQÍ =KÕÛ =∂~°∞Ê— J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
''K«∂âß"å! <Õ#∞ =∞s =Ú^Œ∞ÌKÕã¨∞Î<åfl#x ÉÏ^èŒ Ñ¨_çáÈÜ«∂=Ù. HÍã¨Î Zky, TÇ¨Ï
=KÕÛãïH˜ Ñ≤Å¡Å‰õΩ "åà◊¡^ŒO@∂ „Ñ¨`ÕºHõ „Ñ¨ÑÖK«O U~°Ê_»∞`«∞Ok. ^•O`À "åà◊¡O`«@ "åàı¡
<≥=∞‡kQÍ =∞#‰õΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿáÈ`å~°∞. ZÑ¨C_≥·<å ÉÏ^èŒ Hõey#Ñ¨C_À, ã¨ÅÇ¨ J=ã¨~°"≥∞ÿ#Ñ¨C_À
=∞# ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =™êÎ~∞° . =∞# g∞^Œ, "åiH© qâßfiãÖ HõeQˆ O^Œ∞Hˆ JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ =Ú^Œ∞Ì KÕÜ∞« @O.
"åix =Ú^Œ∞Ì KÕÜ«∞QÆey# =Ü«∞ã¨∂ J^Õ—— J<åfl_»∞ iH± E_ô`À, =¸u =ÚÃÑ¶·Ê =OHõ~°∞¡
uÑ≤ÊOk E_ô.
''g∞ =Å¡<Õ JÖÏ `«Ü«∂Ô~·Ok. WO\’¡ Ug∞ u#^Œ∞ HÍh |Ü«∞@ Hõ#|_»¤ „Ñ¨fk
"≥∞ˆH¯ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH Ug∞ u#‰õΩ<åfl ÖÏ"≥‰õΩ¯`ÀOk Jã¨Ç¨ÏºOQÍ.——
''<å Zb™ê ZÖÏ L<åfl JO^ŒOQÍ<Õ LO@∞Ok...—— WOHÍ U^À J#É’`«∞#fl iH±
=∂@Å∞ =∞^èŒºÖ’<Õ PyáÈÜ«∂~Ú. QÆkÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_»∞`«∂<Õ ÃÑ^ŒÌQÍ "åOu KÕã¨∞‰õΩOk
Zb™ê!
C C C
KS
''g∞ J=∂‡~Ú '|∞bq∞Ü«∂— (Bulimia) "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`ÀOk—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
_®Hõì~ü =∂@Å∞ J~°÷=∞ÜÕ∞ºãïH˜ HÍã¨Î ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨\ ˜ìOk iH±‰õΩ.
O
BO
''W^˘Hõ ~°Hõ"≥∞ÿ# =∂#ã≤Hõ "åºkè. D "åºkè=Å¡ =ºH˜Î `å<≥O^Œ∞‰õÄ Ñ¨xH˜~åx "å_çQÍ
ÉèÏq™êÎ_»∞. `å#O^ŒOQÍ, PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ ÖË#x ÉèÏq™êÎ_»∞. JO^ŒOQÍ `«Ü«∂~°ÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ
_≥·\ ÕQ∑ ¿Ñi@ PÇ¨~°O u#@O =∂<Õ™êÎ_»∞. HÍh â◊s~°O JO^Œ∞‰õΩ XÑ¨CHÀ^Œ∞. ^•O`À
O
U^À F ~ÀA W+¨ìO =zÛ#@∞ì u<Õ™êÎ_»∞. ^•O`À JO`«=~°‰õÄ PÇ¨~° ÖËq∞H˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_»¤
C
â◊s~°O u~°QÆ|_»∞`«∞Ok. WÖÏ =∂\˜=∂\˜H© [~°∞QÆ∞`«∞O_»_»O =Å¡ W^˘Hõ "åºkèÖÏ

ES
Ñï}q∞ã¨∞ÎOk. D "åºkèH˜ =∞O^Œ∞ „¿Ñ=∞! =ºH˜ÎH˜ `«#g∞^Œ `«#‰õΩ qâßfiãÖ HõÅQÍe. `«#
"å~°∞ `«#x „¿Ñq∞ã¨∞Î<åfl~°#fl ÉèÏ=# HõÅQÍe. PÃÑ· PÇ¨~°O ã¨„Hõ=∞OQÍ fã¨∞HÀ"åe. _≥·\ ÕQ∑
JO>Ë â◊s~åxfl uO_ç ÃÑ@ì‰õΩO_® Hõ$tOÑ¨KÕÜ«∞@O HÍ^Œ∞, ã¨Ô~·# PÇ¨~°O fã¨∞‰õΩO@∂
EM
ãïÑ¨_® "åºÜ«∂=∞O KÕã¨∞ÎO_»@O J#fl „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù HõÅQÍe——. _®Hõì~ü =∂@Å‰õΩ 'iH±— `«Å
uiyáÈ~ÚOk.
©
'„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Jxfl\˜ Hõ<åfl JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#, JO^Œ"≥∞ÿ# `«# ‰õÄ`«∞~°∞ „¿Ñ=∞ ~åÇ≤Ï`«º,

JO^ŒqÇ‘Ï# ÉèÏ=#Å‰õΩ QÆ∞~°=@=∂!—–
‰õÄ`«∞~°∞#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩx F^•~åÛ_»∞ iH±–
''h JO`« JO^ŒOQÍ Z=fi~°∂ ÖË~°=∂‡—— =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ J<åfl_»∞.
Zb™ê `«e¡"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok.
''ãïQÍæ u#@O ‰õÄ_® ~å^Œ∞—— J#fl@∞ì<åfl~Ú P"≥∞ K«∂Ñ¨ÙÅ∞.
C C C
''<å‰õΩ q_®‰õΩÅ∞ HÍ"åe——. E_ô"≥·Ñ¨Ù JÑ¨#=∞‡HõOQÍ K«∂âß_»∞ iH±.
''Zb™ê =∂#ã≤Hõ Ñïã≤÷u ÉÏQÍÖË^Œ∞. W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ q_®‰õΩÅ∞ fã¨∞HÀ=@O
JO`« =∞Oz Ñ¨x HÍ^Õ"≥∂!——
''<å‰õΩ J^ŒO`å J#=ã¨~°O—— ã≤÷~°OQÍ JOk E_ô.
iH±. ‰õÄ`«∞~°∞"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
''Jk <å`À<Õ LO@∞Ok—— JOk E_ô. iH± =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
Zb™ê‰õΩ ^Œ∂~°=∞=@O JO>Ë `«# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl peÛ ^Œ∂~°OQÍ LOK«_»"Õ∞. HÍh...!
C C C
Ñ¶≤„|=i 1991. P "å~°Î qO@∂<Õ iH± â◊s~°O K«Å¡|_çOk.
KS
''Zb™ê P`«‡Ç¨Ï`«º „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤Ok——. `«O„_çx K«∂ã¨∂Î<Õ Éè’~°∞=∞Ok Zb™ê. iH±
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk.
O
''_®_ô! <Õ#∞ JO^ŒOQÍ ÖË#∞. JO^Œ~°∂ "≥∞KÕÛO`« JO^ŒOQÍ LO_®e.—— P"≥∞#∞ ZÖÏ
BO
ã¨=Ú^•~ÚOKåÖ’ iH±‰õΩ J~°÷O HÍÖË^Œ∞.
''Zb™ê#∞ <Õ#∞ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÎ#∞—— E_ô`À ã≤÷~°OQÍ J<åfl_»∞ iH±.
O
''g∞ W+¨ìO. W@∞=O\˜ P`«‡qâßfiãÖ ÖËx "åix <Õ#∞ ÉèíiOK«ÖË#∞—— Y~åYO_çQÍ

C
K≥Ñ≤ÊOk E_ô.
ES
Zb™ê#∞ Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ KÕiÊOKå_»∞ iH±. P"≥∞`Àáê@∞ F _≥\· +© Ü ≤ ∞« <£ LO_Õ@∞ì U~åÊ@∞

KÕâß_»∞. _≥·\ ©+≤Ü«∞<£ Ñ¨~°º"ÕHõΔ}Ö’ Zb™ê |~°∞=Ù `«yæOk. P~ÀQÆºOQÍ `«Ü«∂Ô~·Ok. HÍh
EM
Zb™ê#∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë J`«x ÉÏ^èŒ ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀO^Õ `«Ñ¨Ê `«~°QÆ@O ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë. ZO`«
JO^ŒOQÍ L<åfl, `å#∞ JO^ŒOQÍ ÖË##fl ÉèÏ=# Zb™ê#∞ "Õkè™ÈÎOk.
''_®_ô! <å Ñ¨à◊√¡ Z`«∞ÎQÍ L<åfl~Ú Hõ^•—— JO@∂ H˜¡Ñ¨CÅ∞ ÃÑ@∞ì‰õΩOk. H˜¡Ñ¨CÅ∞
©
L#flxfl ~ÀAÅ∞ Jã¨Ç¨ÏºOQÍ HõxÑ≤™êÎ#x |Ü«∞@‰õΩ "≥àı¡kHÍ^Œ∞. Ñ¨k ~°HÍÅ∞QÍ `«Å^Œ∞"Õfik.

"Õ∞HõÑ¨C F Ñ¨\Ïì# #KÕÛk HÍ^Œ∞.
''#∞"£ KåÖÏ JO^ŒOQÍ L<åfl=Ù—— Jx iH± Zxfl=∂~°∞¡ K≥Ñ≤Ê<å P"≥∞‰õΩ qâßfiãÖ
HõeˆQk HÍ^Œ∞.
''<Õ#∞ KåÖÏ ÖÏ=ÙQÍ L<åfl#∞—— J<Õk, J^ŒÌOÖ’ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂.
ã¨∂¯Å∞ K«^Œ∞=Ù Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~°∞"å`« Zb™ê HÍÖËrÖ’ KÕiOk. HÍh U HÍÖËrÖ’
Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ LO_Õk HÍ^Œ∞. HÍÖËrÅ∞ =∂~°∞`«∂O_Õk.
''<Õ#∞ JO^ŒOQÍ ÖË#∞. JHõ¯_» K«^Œ=ÖË#∞—— WÖÏ U"À"Õ HÍ~°}ÏÅ∞ K≥Ñ¨ÓÎO_Õk.
ÉÏ^èŒ Hõey#Ñ¨C_»ÖÏ¡ _≥·\ ÕQ∑ =kÖËã≤ W+¨ìO =zÛ#@∞ì u<Õk. PÃÑ· ÉÏ^èŒ`À =∞iO`«
u<Õk.
=∞m¡ u#@O =∂<ÕÜ∂« Åx ~ÀAÅH˘nÌ LÑ¨"å™êÅ∞ KÕ¿ãk. =∞m¡ U^À F~ÀA uO_çÃÑ·
xÜ«∞O„`«} HÀÖ’ÊÜÕ∞k.
C C C
F ~ÀA HÍÖËlH˜ "≥o¡# Zb™ê WO\˜H˜ ~åÖË^Œ∞. HõOQÍ~°∞QÍ iH± áÈbã¨∞Å‰õΩ á¶È<£
KÕâß_»∞.
KS
H˘xfl ~ÀAÅ `«~°∞"å`« Zb™ê ^˘iHÕk. F Ç¨ÏŸ@Öò QÆkÖ’ x„^Œ=∂„`«Å∞ JkèHõOQÍ
¿ãqOz JÑ¨™ê‡~°Hõ ã≤÷uÖ’ L#fl P"≥∞#∞ áÈbã¨∞Å∞ Hõ#∞Q˘<åfl~°∞.
O
''##∞fl K«∂¿ãÎ HÀÑÖQÍ. Jã¨Ç¨ÏºOQÍ LO^•—— `«# Éˇ_£ Ñ¨Hõ¯# ‰õÄ~°∞Û#fl `«O„_çx
BO
J_çyOk Zb™ê.
''ÖË^Œ∞. HÀÑÖ ZO^Œ∞‰õΩ? #∞=fiO>Ë <å‰õΩ Jq∞`«"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞. Zb™ê... Ü«¸ P~ü "≥∞ÿ
"≥∂ãπì |∂º\˜Ñ¶¨ÙÖò _®@~ü—— J<åfl_»∞ iH±.
O
Zb™ê #qfiOk.
C
C C C
ES
''<å‰õΩ <å "åºkè QÆ∞iOz J~°÷"≥∞ÿOk. ˆ~Ñ¨\ ˜ #∞Oz <å Ñ¨^Œú`«∞Å∞ =∂~°∞Û‰õΩO\Ï#∞——
EM
WO\˜H˜ =zÛ# Zb™ê `«O„_çH˜ "åQÍÌ#O KÕã≤Ok.

''HÍh #∞=Ùfi _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥à◊¥ÎO_®e—— Ô~\˜ìOKå_»∞ iH±.
©
''J=ã¨~°OÖË^Œ∞. <å‰õΩ <å Ñïã≤÷u ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ J~°÷=∞~ÚOk. WHõ <åQÆ∞iOz #∞=Ùfi

ÉˇOQÆ Ñ¨_»#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞ _®_ô—— #"åfi_»∞ iH±.
C C C
`≥ÖÏ¡ˆ~ x„^ŒÖËz# iH±. `«# Ô~O_À ÉèÏ~°º Zã‘¡x J_çQÍ_»∞.

''Zb™ê WOHÍ x„^Œ ÖË=ÖË^•? "åHÕQ∑ "≥o¡O^•?
''U"≥∂ á⁄^Œ∞Ì\ ˜#∞Op Hõ#|_»ÖË^Œ∞. LO_»O_ç. QÆkÖ’H˜ "≥o¡ K«∂™êÎ#∞—— JO@∂ Zb™ê
QÆkÖ’H˜ "≥o¡# Zã‘¡ ÃÑ^ŒÌQÍ ˆHHõ ÃÑ@ì@O`À J@∞"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞ iH±.
QÆkÖ’ ÃÑ·HõÑ¨C #∞Oz "ÕÖÏ_»∞`ÀOk Zb™ê â◊=O!
''_®_ô <Õ#∞ JO^ŒOQÍ L<åfl<å?——
Jx J_»∞QÆ∞`«∞#fl@∞ìOk P"≥∞ â◊=O!
C C C
''|∞bq∞Ü«∂ XHõ =∂#ã≤Hõ qHõ$u. `≥e™È `≥eÜ«∞HÀ ÉÏÅºOÖ’<Õ D qHõ$uH˜ c*ÏÅ∞

Ñ¨_»`å~Ú. PÃÑ· ã¨=∂[OÖ’ JO^ŒO QÆ∞iOz <≥ÅH˘x L#fl JáÈÇ¨ÏÅ∞ D qHõ$ux
ÃÑOK«∞`å~Ú.
''ã¨#flQÍ <åE‰õΩQÍ LO>Ë<Õ JO^ŒO—— J#fl „Ñ¨Kå~°O =º‰õΩÎÅ#∞ =∂#ã≤HõOQÍ
‰õΩOQÆnã¨∞ÎOk. JO^ŒO J#flk =∞#ã¨∞ûÖ’Oz =ã¨∞ÎOk. ÉÏÇ¨Ïº ã¨fi~°∂ÑÖ ˆH=ÅO ÃÑ·ÃÑ·
KS
„Ñ¨^Œ~°≈<Õ. HÍh D "åºkèx "åºkèQÍ QÆ∞iÎOK«@O Hõ+¨ìO. „Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ÎOQÍ HÀ@¡H˘Åk
Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ∞ D "åºkèH˜ QÆ∞Ô~· ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. _≥·\ ÕQ∑ÃÑ· L#fl JáÈÇ¨ÏÅ∞ D
O
"åºkè =Ú^Œ~@° OÖ’ =∞iO`« ^ÀÇ¨Ï^ŒO KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. nx QÆ∞iOz ã¨=∂[OÖ’ ã¨~Ô #· J=QÍÇ¨Ï#
HõeÊOK«@O ZO`À J=ã¨~°O. g∞ Ñïã≤÷u K«∂_»O_ç. g∞~°∞ „¿Ñ=∞ xKåÛ~°∞. P"≥∞ J_çy#=hfl
BO
WKåÛ~°∞. HÍh P"≥∞Ö’ Z^Œ∞QÆ∞`«∂ =ã¨∞Î#fl JO^ŒqÇ‘Ï# ÉèÏ=# =∂#ã≤Hõ qHõ$uQÍ Zky
P"≥∞ rq`å<Õfl Hõ|oOz "Õã¨∞ÎO^Œx TÇ≤ÏOKå~å? g∞ÖÏO\˜ "å~°∞ ZO^Œ~À L<åfl~°∞.——
O
_®Hõì~ü =∂@Å∞ iH± =∞#ã¨∞Ö’ <å@∞‰õΩáÈÜ«∂~Ú.

C
Zb™ê _≥·sÅ∞ K«^Œ∞=Ù`«∂O>Ë `å#∞ JO^ŒOQÍ ÖË##fl ÉèÏ=#`À P"≥∞ =∂#ã≤HõOQÍ

ES
ZO`«QÍ ÉÏ^èŒÑ¨_çO^À ZiH±‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk. 'HõhãÖ P"≥∞ |uH˜ L#flÑ¨C_»∞ D _≥·sÅ∞ K«kq.
P"≥∞ =∂#ã≤Hõ ã≤÷ux J~°÷O KÕã¨∞‰õΩx LO>Ë XHõ xO_»∞ rq`«O =º~°÷OQÍ |ÅÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞...—
EM
J#∞‰õΩ<åfl_»∞ iH±.
'[iyO^Õ^À [iyOk. WHõ#∞OK≥<· å Z=~°∂ W@∞=O\˜ =∂#ã≤Hõ qHõ$uH˜ Ö’#=‰õΩO_®
K«∂_®Å—x xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. D "åºkèH˜ QÆ∞~°~Ú# "åiH˜ KÕÜ«¸`« x"åfiÅx—
©
ãÖHõeÊOKå_»∞.
Ñ¶ë`«OQÍ 'Zb™ê „áê*ˇH±ì— ~°∂Ñ¨Ùk^Œ∞Ì‰õΩOk. Ü«Ú=f, Ü«Ú=‰õΩÅ‰õΩ, `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õΩ
H“<≥ûeOQ∑. ÔQ·_≥<£û W=fi@O P „áê*ˇH±ì ÅHõΔ ºO.
''K«∂_»QÆeˆQ ^Œ$+≤ì LO>Ë „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ „Ñ¨fn JO^Œ"≥∞ÿO^Õ. „Ñ¨ÑÖKåxH˜ P JO^•xfl
K«∂_»QÆeˆQ ^Œ$+≤ìx=fi@"Õ∞ <å ÅHõΔ ºO—— JO\Ï_»∞ iH±, Zb™ê#∞ `«ÅK«∞‰õΩx Hõà◊√¡
`«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂!
T
Z=~°∞ ^Õâ◊„^ÀÇ≤Ï?
^Õâ◊„^ÀÇ¨ïÅ#∞ Ñ¨\ ˜ì"åfiÅx „Ñ¨Ü«∞uflOz
^Õâ◊„^ÀÇ≤ÏQÍ =Ú„^Œá⁄Ok# =ºH˜ÎHõ^äŒ.
KS
H©¡H±... H©¡H±... H©¡H±... H©¡H±
O
LeH˜¯Ñ¨_ç x„^ŒÖËKå_»∞ ëê<£ HÍÔ~ÊO@~ü.
BO
JÅ"å>ˇÿ# suÖ’ x„^ŒÖË=QÍ<Õ J`«x ã¨ˆ~fiO„kÜ«∂Å∞ K«∞~°∞‰õΩQÍ Ñ¨x KÕÜ«∞@O
P~°OaèOKå~Ú. QÆ|QÆÉÏ ÖËz ^ä≥~À‡ãπÖ’Oz HÍÑ¶‘ XOÑ¨Ù‰õΩ<åfl_»∞. JO`«"ÕQÆOQÍ `«# WO\’¡<Õ
L#fl HõOÑ¨Óº@~ü >ˇ‡i‡#Öòû"≥·Ñ¨Ù "≥àÏ¡_»∞.
O
HÍÔ~ÊO@~ü, `«# WO\’¡<Õ HõOÑ¨Óº@~ü ã¨=¸Ç¨xfl ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. XˆH™êi Ñ¨k

C
HõOÑ¨Óº@~°¡Ö’ Ñ¨x KÕ™êÎ_»∞. J`«#∞ D Ñ¨x ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. „Ñ¨Éèí∞`«fi P^ÕâßÅ"Õ∞~°‰õΩ

ES
KÕã¨∞Î<åfl_»∞ Jn ^Õâ◊ ~°HõΔ}HÀãÖ.

XHÀ HõOÑ¨Óº@~ü#∞ K«HKõ H« Í 'P<£— KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. J_»QQÆ Í<Õ `«# HÀ_£¿Ñ~°∞ >ˇÑÿ π KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
EM
H˘<Õflà◊¡ „H˜Ò« ëê<£ HÍÔ~ÊO@~ü =∂~°∞"Õ+O¨ ^èiŒ OKåeû =zÛOk. H˘`«Î HÀ_£ U~åÊ@∞ KÕã∞¨ HÀ"åeû
=zÛOk.
©
J`«_ç HÀ_£¿Ñ~°∞ 'ÃãÂÊ_»~ü =∂<£—.

C C C
'Z=~À =∞# ^Õâ◊ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞#fl HõOÑ¨Óº@~°¡Ö’ J„Hõ=∞OQÍ „Ñ¨"Õtã¨∞Î<åfl~°∞. Ç¨ºHÕQ∑

^•fi~å =∞# ~°ÇÏ¨ ™êºÅhfl HÍ*Ëã∞¨ <Î åfl~°∞. "å~°∞ Z=~À, U ^ÕâßxH˜ K≥Ok#"å~À `≥eÜ«∞@OÖË^∞Œ .
"å~°∞ UÜÕ∞ ã¨=∂Kå~åxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl~À ‰õÄ_® ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞. ^•O`À
Z=i`À =∂\Ï¡_®Å<åfl "åiH˜ =∞#"≥xfl ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ `≥Å∞™È J#fl ÉèíÜ«∞O`À Kè«ã¨∞Î<åflO——
Jx J"≥∞iHÍ _çáê~üì"≥∞O\ò PÑ¶π _çÃÑ¶<£û JkèHÍi zO^Œ∞Å∞ `˘‰õΩ¯`«∞<åfl_»∞.
'ZÑ¶πaS— JkèHÍi `«Å =OK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
'ZÑ¶πaSÖ’ ã¨Ô~·# HõOÑ¨Óº@~ü _ç>ˇH˜ì"£Å∞ ÖË~°∞. „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ qaè#fl^ÕâßÅ #∞Oz
Ç¨ºHõ~°∞¡ =∞# HõOÑ¨Óº@~°¡ÃÑ· ^•_»∞Å∞ KÕã¨∞Î<åfl~°∞. "åix Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ `«y# Ãã·x‰õΩÅ∞
=∞# ^ŒQÆæ~°ÖË~°∞.—
#"åfi_»∞ '_çX_ç— JkèHÍi.
'„Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ WO@Ô~fl\ò ™êOˆHuHõ Ñï*Ï˝#O JOkOz, =∞# QÀux =∞#"Õ∞ `«=Ùfi‰õΩ#fl@ì
=Ù`«∞#flk.—
'Ç¨ºHõ~°∞¡ Ô~_£™Èì<£ PÔ~û#Öò q∞Å@s ÉËãπ HõOÑ¨Óº@ˆ~¡ HÍ^Œ∞, <å™ê, =~°Öò¤ ÉÏºOH±
HõOÑ¨Óº@~°¡Ö’x ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ â◊H˜Î ãÖáêkOKå~°∞. WO`«=~°‰õÄ "å~°∞
¿ãHõiOz#q =∞# ^Õâ◊ áœ~°∞Å‰õΩ ~°ÇÏ¨ ã¨ºO HÍ^Œ∞ HÍh, W`«~° ^ÕâßÅ HõOÑ¨Óº@~ü "å_»HOõ ^•~°‰¡ Ωõ
=∂„`«O x+≤^ŒúO— K≥áêÊ_»∞ ZÑ¶πaS JkèHÍi.
KS
=ÚO^Œ∞ =∂=¸Å∞ ã¨=∂Kå~åxfl ¿ãHõi™êÎ~°∞. P `«~°∞"å`« ~°Ç¨Ïã¨º ã¨=∂Kå~°O
„QÆÇÏ≤ ™êÎ~∞° . ‰õΩO_»‰Ωõ XHõ¯™êi zÅ∞¡Ñ_¨ Oç ^•, W"åà◊¡ HÍHõáÈ`Õ ~ˆ Ñ¨~Ú<å Jk ÃÑ^ŒQÌ Í J=Ù`«∞Ok—
O
J<åfl_»∞ _çX_ç JkèHÍi.
BO
'HÍh UO KÕÜ«∂Ö’ `≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞. "åà◊√¡ =∞# ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ „QÆÇ≤Ïã¨∂ÎO>Ë K«∂ã¨∂Î
LO_»QÆÖ=∂?—
O
'„ÃÑ·"Õ\ò Ç¨ºHõ~°¡ ã¨Ç¨Ü«∞O fã¨∞HÀO_ç—.

C
'=∞# K«@ìO JO^Œ∞‰õΩ XÑ¨CHÀ^Œ∞. Ãã·#º ~°Ç¨Ï™êºkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ Ñ¨x ã≤qeÜ«∞#¡`À

KÕ~ÚOK«‰õÄ_»^Œ∞—.
ES
'J=fiÃÑ@ì^Œ∞. J_»∞‰õΩ¯ u#x=fi^Œ∞ J#fl@∞ìOk. „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ `≥eÜ«∞‰õΩO_® gà◊¡x

=ÚQÆ∞æÖ’ kOÑÖ_ç. <å ^Œ$+≤ì '™êO_çÜ«∂ <Õ+¨#Öò ÖÏÉÁˆ~@sãπ—Ö’ Ñ¨xKÕ¿ã HÍÔ~ÊO@~ü
EM
ÖÏO\˜ "åà◊¡g∞^Œ LOk— J<åfl_»∞ _çX_ç JkèHÍi. `«Å Táê_»∞ ZÑ¶πaS JkèHÍi.
J`«_çH˜ HÍÔ~ÊO@~ü `≥Å∞ã¨∞.
©
2003Ö’ 'ÖÏH±ÇÏ‘ _£ =∂iì<—£ HõOÑ¨Óº@~°Ã¡ Ñ· Ç¨ºHõ~∞° ¡ ^•_çKâÕ ß~°∞. H˘xfl <≥ÅÅ `«~∞° "å`«
'™êO_çÜ«∂— ãÖã¨÷ HõOÑ¨Óº@~°¡ÃÑ· ‰õÄ_® Ç¨ºHõ~°∞¡ ^•_»∞Å∞KÕâß~°∞. JÑ¨C_»∞ '™êO_çÜ«∂—
`«~°Ñ¨Ù# "åi P@ Hõ\ ˜ìOzOk HÍÔ~ÊO@ˆ~!
'HÍh Wk KåÖÏ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ [~°QÍe. |Ü«∞@‰õΩ á⁄H˜¯O^•, JO`«~å˚fÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’
Q˘_»=Å∞ J~ÚáÈ`å~Ú.—
'=ÚO^Œ∞ Ç¨ºHõ~°¡#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩO>Ë KåÅ∞. Q˘_»=Å ãÖQÆu `«~°∞"å`« K«∂ã¨∞HÀ=K«∞Û—
J<åfl_»∞ _çX_ç JkèHÍi.
C C C
H© É’~°∞¤ÃÑ· HÍÔ~ÊO@~ü "Õà◊√¡ K«HõK«HÍ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú.
Ãã·Ê_»~ü=∂<£ ¿Ñ~°∞`À HÍÔ~ÊO@~ü ~°Hõ~°HÍÅ ã¨~°fi~°¡Ö’H˜ ^Œ∂~°∞`«∞<åfl_»∞. Kå\ò QÆ^Œ∞Ö’¡
„Ñ¨"ÕtOz =∂@Å∞ qO@∞<åfl_»∞. "åà◊¡ ~°Ç¨Ï™êºÅ∞ „QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞. WÖÏ J<ÕHõ Ç¨ºHõ~°¡QÆ∞@∞¡
Hõ#∞‰õΩ¯<åfl_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
"åà◊√¡ U HõOÑ¨Óº@~üÃÑ· ZÖÏ ^•_ç KÕÜ«∂Åx Ñ¨^äŒHÍÅ∞ "ÕÜ«∂Å#∞‰õΩO@∞<åfl~À,
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞. "≥O@<Õ F J„_»ã∞¨ ‰õΩ D "≥∞~ÚÖò KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. =∞m¡ `«# Ñ¨x HÍxã¨∞<Î åfl_»∞.
WO`«Ö’ á¶È#∞ "≥∂yOk.
WO`« J~°ú~å„u 'Z=~å?— J#∞‰õΩO@∂ á¶È#∞ Z`åÎ_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
'Ãã·Ê_»~ü=∂<£ ˆ~Ñ¨Ù PÑ¶‘ã¨∞ J~Ú# `«~°∞"å`« x#∞fl HõÅ"åe.—
KS
HÍÔ~ÊO@~ü Xà◊√¡ [Å^ŒiOzOk.
'JO>Ë "≥Ú`åÎxH˜ ZÑ¶aπ SH˜ `«#ÃÑ· #=∞‡HõO HõeyO^Œ#fl=∂@— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ãÖ`À+ÖQÍ.
O
C C C
BO
'>ˇÿ@<£ Ô~~Ú<£ „QÆ∂Ñ¨Ù ¿Ñ~°∞ q<åfl"å?— ZÑ¶πaSH˜ K≥Ok# =ºH˜Î J_çQÍ_»∞.
`«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
O
'=∞# ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ XHõ Ñ¨^Œúu „Ñ¨HÍ~°O ¿ãHõiã¨∞Î#fl "åiH˜ P ¿Ñ~°∞ ÃÑ\ÏìO. #∞=Ùfi
C
"åÔ~=~À `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. WOHÍ =∞# q∞Å@s ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKÕ

Ç¨ºHõ~°¡ q=~åÅ∞ =∂HõOkOKåe—.
ES
'HÍh <å L^ÀºQÆO...—

EM
'h L^ÀºQÍxH˜ Z@∞=O\˜ _èÀHÍ ÖË^Œ∞— Ç¨g∞ WKåÛ_»∞ ZÑ¶πaS =ºH˜Î.

C C C
©
L^ŒÜ«∞O L^ÀºQÆO KÕÜ«∞@O, WO\˜H˜ ~åQÍ<Õ x„^ŒáÈ=@O, J~°ú~å„u "Õ∞Å∞H˘x

HõOÑ¨Óº@~ü =ÚO^Œ∞ ‰õÄK«∞x Ç¨ºHõ~°¡ "≥O@|_»@O `«Ñ¨Ê HÍÔ~ÊO@~ü‰õΩ =∞~À „Ñ¨ÑÖK«O
ÖË‰õΩO_® J~ÚOk. `«# WO\’¡ HõOÑ¨Óº@~°¡ ãÖYº ÃÑOKå_»∞.
XHõ Ñ¨^Œúu „Ñ¨HÍ~°O Ç¨ºHõ~°¡ Hõ^ŒeHõÅ#∞ QÆ=∞xOK«™êQÍ_»∞.
JÖÏ...
`å#∞ ¿ãHõiOz# ã¨=∂Kå~åxfl qâı¡+≤OKÕO^Œ∞‰õΩ F „Ñ¨`ÕºHõ HõOÑ¨Óº@~ü#∞
~°∂á⁄OkOKå_»∞. P q^èŒOQÍ ~å„`«O`å Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl HÍÔ~ÊO@~ü ^Œ$+≤ìx F ~ÀA XHõ
~°Ç¨Ïã¨ºq∞Å@s HõOÑ¨Óº@~ü 'Ç¨~ü¤„_≥·"£— Hõ^ŒeHõÅ∞ PHõi¬OKå~Ú.
"≥O@<Õ `«# ^Œ$+≤ìx P Hõ^ŒeHõÅÃÑ· ˆHO„nHõiOKå_»∞. Ãã·Ê_»~ü=∂<£ÖÏ P ZÖ„HÍìxH±
ãÖˆH`åxH˜ J`«∞‰õΩ¯áÈ~Ú ^•x "≥O@ „Ñ¨Ü«∂}ÕKå_»∞.
HÍã¨Î ^Œ∂~°O áÈ~Ú# `«~°∞"å`« P ÃÑ·à◊√§ âßM’Ñ¨âßYÅ∞QÍ peáÈÜ«∂~Ú. "≥O@<Õ
W`«~° HõOÑ¨Óº@~°¡ ^•fi~å âßYÅ∞QÍ pe# ãÖHˆ `åxfl "≥O|_çOKå_»∞. ZO`«"QÕ OÆ QÍ ãÖHˆ `åÅ∞
„Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞Î<åflÜ«∞O>Ë, "å\˜x "≥O|_çOK«@O PÜ«∞#‰õΩ Hõ+¨ì"≥∞ÿáÈ`ÀOk.
J~Ú<å gÅ~Ú#xfl ãÖˆH`åÅ#∞ "≥O|_çOKå_»∞ Ãã·Ê_»~ü=∂<£.
XHõ J~°QÆO@Ö’ ZHõ¯_ç HõOÑ¨Óº@~°∞¡ JHõ¯_» K«Å¡|_çáÈÜ«∂~Ú. Ç¨ºHõ~°¡ Hõ^ŒeHõÅ∞
PyáÈÜ«∂~Ú. HÍÔ~ÊO@~ü‰õΩ K≥=∞@Å∞ Ñ¨>Ëìâß~Ú.
ZO^Œ∞HõO>Ë J~°QOÆ @Ö’ H˘xfl "ÕÅ ÃÑà·¶ √◊ ¡ J"≥∞iHÍ q∞Å@s HõOÑ¨Óº@~°#¡ ∞Oz "ÕQOÆ QÍ
KS
„Ñ¨ÑÖK«O #Å∞=¸ÅÖÏ „Ñ¨Ü«∂}ÕKå~Ú.
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ XHõ ^Õâ◊OÖ’x HõOÑ¨Óº@~ü #∞Oz =∞~À ^Õâ◊OÖ’x HõOÑ¨Óº@~ü‰õΩ
O
Ñ¨~å=~°Î#O K≥Ok WOHÀ KÀ\˜H˜ „Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞Î<åfl~Ú.
BO
Ñ¨k #∞Oz 30 xq∞ëêÅÖ’ ÃÑ¶·à◊¡Ö’x ã¨=∂Kå~°O J"≥∞iHÍ #∞Oz „Ñ¨ÑÖK«O K«∞\˜ì
L`«Î~° H˘iÜ«∂, Ç¨OHÍOQ∑, `≥·"å<£Å∞ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~Ú. JHõ¯_» PyáÈÜ«∂~Ú.
Pâ◊Û~°ºO`À ã¨Î|∞Ì_»~ÚáÈÜ«∂_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
O
WO`«"ÕQÆOQÍ, WO`« `«‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞OÖ’ 'Ç¨ºH±— KÕ¿ã"åix WO`«=~°‰õÄ K«∂_»ÖË^Œ∞.

C
JO`ÕHÍ^Œ∞, ZÖÏÔQ·`Õ áÈbã¨∞Å∞ "≥O|_çã¨∂ÎO>Ë, "åix `«Ñ¨C^•i Ñ¨\ ˜ìOKÕO^Œ∞‰õΩ ^˘OQÆÅ∞

ES
Jã¨Å∞ QÆ=∞ºO "≥·Ñ¨ÙHÍ‰õΩO_® "Õˆ~fi~°∞ „áêO`åÅ‰õΩ Ñ¨~°∞QÆ∞e_ç, áÈbã¨∞Å∞ "≥O|_çOK«@O

ÖË^Œx x~åúiOK«∞‰õΩx QÆ=∞ºO KÕ~°`å~À, JÖÏ D Ç¨ºHõ~°∞¡ „Ñ¨=iÎã¨∞Î<åfl~°∞.
EM
C C C
HÍÔ~ÊO@~ü K≥Ñ≤ÊOk qx ãÖ`À+≤OKå~°∞ ZÑ¶πaS "å~°∞.

©
'h ã‘„ÔH\ò Öˇ"≥Öò ÃÑOK«∞`åO. "åix "≥O|_çOK«∞. gÅ~Ú`Õ "åÔ~=~À `≥Å∞ã¨∞HÀ. hˆH
Hõ+¨ìO ~å‰õΩO_® K«∂¿ã ÉÏ^èŒº`« =∂k— Ç¨g∞ WKåÛ_»∞ ZÑ¶πaS JkèHÍi.
P ~ÀA #∞Op Ô~\˜ìOz# L`åûÇ¨ÏO`À Ç¨ºHõ~°¡#∞ "≥O_çOK«™êQÍ_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
P ~å„u `≥"· å<£, Ç¨OHÍOQ∑, HõOÑ¨Óº@~°Ö¡ ’ ^˘OyeOz# ÃÑà·¶ H¡◊ ÀãÖ "≥uHÍ_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
Jq ÖË=Ù. JO>Ë Wk ‰õÄ_® P ÃÑ¶·à◊¡ JOu=∞ QÆ=∞ºO HÍ^Œ#fl=∂@.
P HõOÑ¨Óº@~°¡ Hõ^ŒeHõÅ#∞ J#∞HõΔ}O Ñ¨ã≤Hõ>Ëì Ü«∞O„`åxfl J=∞~åÛ_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
^•O`À P HõOÑ¨Óº@~°¡#∞ "å_ç#Ñ¨C_»ÖÏ¡ HÍÔ~ÊO@~ü‰õΩ D "≥∞~ÚÖò JO^Œ∞`«∞Ok. "å\˜
Hõ^ŒeHõÅ#∞ Ñ¨ã≤Hõ>Ëì Ãã·Ê_»~ü=∂<£ PH˜ì"Õ\ò J=Ù`å_»∞.
XHõ¯ ~ÀAÖ’ HÍÔ~ÊO@~ü‰õΩ 23 "ÕÅ "≥∞¿ãrÅ∞ JO^Õ~Ú!
'"≥Ú`«ÎO P~°∞ #∞Oz Ñ¨k =~ü¯ ¿ãì+¨#∞¡<åfl~Ú >ˇÿ@<£ Ô~~Ú<£ Ç¨ºHõ~°¡‰õΩ. 24 QÆO@Å∞
"å\˜=ÚO^Œ∞ Z=~À XHõ~°∞ Ñ¨x KÕã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. "≥Ú`«ÎO =¸_»∞ ~°∂@¡Ö’ ã¨=∂Kå~°O
„Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞ÎOk. L`«Î~° H˘iÜ«∂, Ç¨OHÍOQ∑, `≥·"å<£Å∞ KÕi# ã¨=∂Kå~°O XHõ¯~ÀA `«~åfi`«
K≥·<åÖ’x 'QÆ∂º"åOQ∑ _®OQ∑— KÕ~°∞`«∞Ok!—
HÍÔ~ÊO@~ü =∂@Å∞ qO@∂<Õ QÆkÖ’ ÉÏO|∞ Ñ¨_»¤@∞ì LeH˜¯ Ñ¨_®¤~°O^Œ~°∂.
WO`«=~°‰õÄ XHõ ^ÕâßxH˜ K≥Ok# Ç¨ºHõ~°∞¡ WO`« Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ =∞~À ^Õâ◊O ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞
¿ãHõiOK«@O [~°QÆÖË^Œ∞.
J~Ú`Õ, D Ç¨ºHõ~°∞¡ ã¨fi`«O„`«OQÍ „Ñ¨=iÎã¨∞Î<åfl~å? ÖËHõ, "åiH˜ K≥·<å „Ñ¨Éèí∞`«fi ã¨Ç¨Ü«∞
KS
ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ L<åflÜ«∂?
U „Ñ¨Éèí∞`«fiO =∂„`«O `å#∞ =∞~À ^Õâ◊ ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ ¿ãHõiã¨∞Î#fl@∞ì XÑ¨C‰õΩO@∞Ok?
O
*Ï„QÆ`«ÎQÍ =º=Ç¨ÏiOK«HõáÈ`Õ Wk JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨=∞ã¨ºQÍ Ñï}q∞ã¨∞ÎOk.
BO
PÖ’zOK«™êQÍ_»∞ ZÑ¶πaS JkèHÍi.
`«# ÉÏ^èŒº`« `å#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl##fl ãÖ`«$Ñ≤Î`À HÍÔ~ÊO\~ü ãÖ`À+ÖQÍ WÅ∞¡
O
KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
C
C C C
ES
'ÉÏãπ g∞\ÕQ∑‰Ωõ Ñ≤Å∞ã¨∞<Î åfl_»∞— Ãã„Hõ@s K≥ÑÊ¨ @O`À, Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í D g∞\ÕQ∑ ZO^Œ∞HÀ
J~°÷OHÍHõ "≥àÏ¡_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
EM
QÆkÖ’ L#fl ÃÑ· JkèHÍ~°∞Å#∞ K«∂_»QÍ<Õ U^À J#∞=∂#O =zÛOk HÍÔ~ÊO@~ü‰õΩ.

'L^ÀºQÆ xÜ«∞=∂Å „Ñ¨HÍ~°O #∞=Ùfi =∂‰õΩ Ñ¨xKÕã∂¨ Î "Õ~ˆ Z=iHÀãÖ Ñ¨xKÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
©
#∞=Ùfi ZÑ¶πaS HÀãÖ Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl=x `≥eã≤Ok. x#∞fl L^ÀºQÆO #∞Oz `˘Åyã¨∞Î<åflO.
JO`ÕHÍ^Œ∞ h‰õΩ ãÖã¨÷ WzÛ# '‰õÄº— H˜¡Ü«∞Ô~<£û ‰õÄ_® ~°^Œ∞Ì KÕã¨∞Î<åflO.—
x~å…O`«áÈÜ«∂_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
'`«# H˜¡Ü«∞Ô~<£û ~°^Œ∞Ì KÕÜ«∞@O JO>Ë, QÆ`«OÖ’ÖÏ `å#∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ D Ç¨ºHõ~°¡
"≥O@Ñ¨_»ÖË_»∞.—
HÍÔ~ÊO@~ü "å^Œ##∞ q<ÕO^Œ∞‰õΩ JkèHÍ~°∞Å∞ ã≤^ŒúOQÍ ÖË~°∞.
C C C
'™ês! h‰õΩ "Õ∞=Ú Z@∞=O\˜ Ç¨g∞Å∞ W=fiÖË^Œ∞. x#∞fl HõÅã≤#@∞ì K≥Ñ¨ÙÎ#fl =ºH˜Î =∂
ZÑ¶πaS L^Àºy HÍ^Œ∞.—
HÍÔ~ÊO@~ü <À@=∂@ ~åÖË^Œ∞.
'<Õ#∞ g∞‰õΩ qÅ∞=~Ú# ã¨=∂Kå~åxfl JOkOKå#∞. WOHÍ qÅ∞"≥·# ã¨=∂Kå~åxfl
JOkOK«QÆÅ#∞. =∞# ~°Ç¨Ï™êºÅ#∞ ^˘Oyeã¨∞Î#fl "åà◊¡x Ñ¨\ ˜ì=fiQÆÅ#∞...—
'™ês... #∞"Õfi=∞O@∞<åfl"À =∂‰õΩ J~°÷O HÍ=@O ÖË^Œ∞—
ZÑ¶πaS HÍ~åºÅÜ«∞O #∞Oz ^•^•Ñ¨ÙQÍ ÔQO\˜ "ÕÜ«∞|_®¤_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
C C C
'HÍÔ~ÊO@~ü ^Õâ◊„^ÀÇ¨xH˜ áêÅÊ_®¤_® ÖË^• J#flk Ñïâ’kèã¨∞Î<åflO. J`«_»∞ Ç¨ºHõ~ü.
KS
Ç¨ºHÕQ∑ JO>Ë<Õ <Õ~O° . =∂‰õÄ Z@∞=O\˜ Ç¨ºHõ~`¡° À ãÖ|O^èOŒ ÖË^∞Œ — KÕ`∞« Å∞ ^Œ∞Å∞Ñ¨Ù‰õΩOk
ZÑ¶πaS.
O
'HÍÔ~ÊO@~ü#∞ L^ÀºQÆ xÜ«∞=∂Å∞ LÅ¡OÑ¶≤∞Oz#O^Œ∞‰õΩ `˘ÅyOKåO. JO`Õ D
BO
q+¨Ü«∞OÖ’ WOHõ =∂\Ï¡_Õ^Õg∞ ÖË^Œ∞— „Ñ¨Hõ\ ÕzOk '™êO_çÜ«∂— ãÖã¨÷.
HÍÔ~ÊO@~üˆHO KÕÜ«∂Ö’ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞.
O
=∞OzH˜ áÈ`Õ K≥_»∞ Z^Œ∞~°=@=∞O>Ë W^Õ.

C
`«#x Ç¨ºHõ~ü Jx, ^Õâ◊„^ÀÇ≤Ï Jx J<åºÜ«∞OQÍ J#∞=∂xOz `«# „Ñü+¨ª‰õΩ ÉèíOQÆO

ES
Hõeyã¨∞Î<åfl~°x HÀ~°∞ì#∞ P„â◊~ÚOKå_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.

„Ñ¨ã¨∞Î`«O ˆHã¨∞ HÀ~°∞ìÖ’ LOk.
EM
'"åà◊√¡ ##∞fl "å_»∞‰õΩx =kÖËÜ«∞@O <å‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeyOK«@OÖË^Œ∞. K≥·<å‰õΩ K≥Ok#

>ˇ@ÿ <£ ~Ô ~Ú<£ „QÆ∂Ñ¨Ù "å~°∞ WOHÍ Ç¨ºHÕQ∑ KÕã∂¨ <Î Õ L<åfl~°∞. J"≥∞iHÍ ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞ „QÆÇÏ≤ ã¨∂<Î Õ
L<åfl~°∞. ^Õâßxfl ~°H˜ΔOK«=Åã≤# gà◊√¡ HõhãÖ "åi q=~åÅ∞, áêãπ=~ü¤Å∞ ‰õÄ_® ##∞fl
©
J_»QÆ@O ÖË^Œ∞. JO>Ë ##∞fl K≥_»¤"å_çQÍ z„uOK«@OÖ’ ^ÕâßxH˜ „Ñ¨=∂^ŒO Hõey<å

Ñ¶¨~°"åÖË^Œ#fl=∂@. >ˇÿ@<£ Ô~~Ú<£ „QÆ∂Ñπ WOHÍ ã¨=∂Kå~°O „QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°#fl PÖ’K«# ##∞fl
x„^Œ áÈx=fi@O ÖË^Œ∞— JO\Ï_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü P"Õ^Œ#QÍ!
WO`«H© WÖÏ `«#x U XuÎ_ç =Å¡ <Õ~ã° ∞¨ _Î Qç Í z„fHõiã¨∞<Î åfl~À HÍÔ~ÊO@~ü‰Ωõ `≥eÜ«∞^Œ∞.
HÍÔ~ÊO@~ü U <Õ~°O KÕâß_À Z=~À K≥Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞.
'^Õâ◊ „^ÀÇ¨ïÅ#∞ Ñ¨\ ˜ìOKåÅ#∞HÀ=@"Õ∞ <å <Õ~°"Õ∞"≥∂— JO\Ï_»∞ HÍÔ~ÊO@~ü.
T
Ñ¨_»QÆ qÑ≤Ê# `«∞áêH©!
Ñ≤zÛ"å_ç KÕuÖ’ `«∞áêH©x P`«‡ã¨÷~Ú~°ºO`À
Z^Œ∞~˘¯x Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å „áê}ÏÅ∞ HÍáê_ç# „Ñ≤xûáêÖò QÍ^äŒ
KS
''^è≥·~°º=O`«∞_çH©, Ñ≤iH˜"å_çH© =∞^èŒº ÃÑ^ŒÌ `Õ_®ÖË^Œ∞. W^ŒÌ~°∂ =∞#ã¨∞Ö’ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∂<Õ
O
LO\Ï~°∞. HÍh Ñ≤iH˜"å_»∞ `«# ÉèíÜ«∂xfl |Ü«∞@‰õΩ K«∂Ñ¨Ù`å_»∞. ^è≥·~°º=O`«∞_»∞ K«∂Ñ≤OK«_»∞.
BO
JO`Õ `Õ_®—— J<åfl_»∞ _®<£ ™êìH±"≥Öò.
JO^Œ~°∂ #"Õfiâß~°∞.
#∂º Ç¨OÑπÃ+·~üÖ’ ™êfi<Õ˚ „áêO`«OÖ’x F áê~î°âßÅ „Ñ≤xûáêÖò _®<£ ™êìH±"≥Öò.
O
™êìH±"≥Öò P áê~î°âßÅ‰õΩ JkèHÍiQÍ =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ JHõ¯_ç Ñïã≤÷u ZO`À ^ŒÜ«∞hÜ«∞OQÍ

C
LOk. Éèí=Ou áê`«^≥· ‰õÄeáÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ LO_Õk. J^è•ºÑ¨‰õΩÅ∞ ãïQÍæ LO_Õ"å~°∞

ES
HÍ~°∞. L#fl"åiH˜ áê~îåÅ∞ K≥Ñ¨Ê_»OÃÑ· ÃÑ^ŒÌ Pã¨H˜Î LO_Õk HÍ^Œ∞.

áê~î°âßÅÖ’ q^•º~°∞÷Å ãÖYº Ju `«‰õΩ¯=QÍ LO_Õk. "åiH© K«^Œ∞=ÙÅÃÑ· „â◊^Œú
EM
LO_ÕkHÍ^Œ∞. HÍh ™êìH±"≥Öò P áê~î°âßÅÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Op Ñïã≤÷u =∂iOk.

J^è • ºÑ¨ ‰ õ Ω Å#∞ L`Õ Î [ Ñ¨ i Kå_» ∞ . q^•º~° ∞ ÷ Å #∞ L`åûÇ¨ Ï Ñ¨ i Kå_» ∞ . Éè í = Oux
©
Ñ¨Ù#~°∞^ŒúiOKå_»∞. J<ÕHõ #∂`«# Ñ¨^äŒHÍÅ#∞ J=∞Å∞Ñ¨~°z áê~î°âßÅ#∞ Jaè=$kú ÑïKå_»∞.

^•O`À q^•º~°∞÷Å ãÖYº 1040 ^•\Õk. Ñ¨sHõΔÖ’¡ LfÎ~°∞‚ÅÜÕ∞º "åiãÖYº QÆ}hÜ«∞OQÍ
ÃÑiyOk. ^Œ∂~° „áêO`åÅ#∞O_ç Ãã·`«O q^•º~°∞÷Å∞ P áê~î°âßÅÖ’ KÕˆ~O^Œ∞‰õΩ L`åûÇ¨ÏO
K«∂Ñ¨™êQÍ~°∞.
P ~ÀA ™êìH"± Ö≥ ò‰Ωõ ã¨<å‡#O [~°áêÅx J^è•ºÑ¨Hõ |$O^ŒO, q^•º~°∞Å÷ ∞ xâ◊Û~ÚOKå~°∞.
JO^Œ∞HÀãÖ =zÛ# Ju^ä∞Œ Å`À ™êìH"± Ö≥ ò `«# QÆkÖ’ ‰õÄ~°∞Ûx Ñ≤KåÛáê\© =∂\Ï¡_∞» `«∞<åfl_»∞.
™êìH±"≥Öò K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«ºO`« ™êÇ¨ÏãÖ „Ñ¨^Œi≈Oz#O^Œ∞‰õΩQÍ#∞ |Ç¨ï=∞uQÍ
'Ç‘Ï~À~Ú["£∞ "≥∞_»Öò—#∞ á⁄O^•_»∞. JÑ¨C_»∞ JHõ¯_» J_çy# "åi „Ñ¨â◊fl‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍ
™êìH±"≥Öò Ñ≤iH˜ "åiH˜, ^è≥·~°º=O`«∞_çH˜ `Õ_®#∞ JÖÏ q=iOKå_»∞.
JO`«Ö’ JHõ¯_»∞#fl F \©K«~ü J_çQÍ_»∞.
''™êìH±"≥Öò! XHõ"Õà◊ WÑ¨C_»∞ U^≥·<å qÑ¨`«¯~° Ñïã≤÷u Z^Œ∞Ô~·<å ‰õÄ_® g∞~°∞ J^Õ
™êÇ¨ÏãÖ KÕ™êÎ~å?——
™êìH±"≥Öò #"åfi_»∞.
''U"≥∂ K≥Ñ¨ÊÖË#∞—— J<åfl_»∞.
HÍh =∞i H˘kÌ¿ãÑ¨\’¡ ™êìH±"≥Öò x[OQÍ<Õ Hõiî# Ñ¨sHõΔ#∞ Z^Œ∞~À¯"åeû =ã¨∞ÎO^Œx,
J`«x ^è≥·~°º ™êÇ¨Ï™êÅ xQÆ∞æ `ÕÅ∞`«∞O^Œx JHõ¯_»∞#fl "åÔ~=~°∂ TÇ≤ÏOK«ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞.
Jk JHÀì|~ü 15, 1991.
C C C
KS
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ F J=∂‡~Ú ÔH=Ùfi# ˆHHõ ÃÑ\˜ìOk.
O
P ˆHHõ`À áê~î°âßÅ „Ñü^èŒfixOzOk.
BO
"≥O@<Õ =∞ixfl P„HõO^Œ#Å∞ qxÑ≤OKå~Ú. q^•º~°∞÷Å∞ ÉèíÜ«∞O`À K≥ÖÏ¡K≥^Œ∞Ô~·
Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∞#fl â◊ÉÏÌÅ∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.
Ñ¨à◊¡~°ãÖ QÍ¡ã¨∞#∞ Ñ¨Hõ¯#ÃÑ\˜ì ÖËKå_»∞ ™êìH±"≥Öò. JO^Œ~°∂ H˜\ ˜H©Ö’Oz |Ü«∞@‰õΩ
O
K«∂_»™êQÍ~°∞.
C
''U"≥∞ÿOk?—— J_çQÍ_»∞ ™êìH±"≥Öò |Ü«∞@‰õΩ ~åQÍ<Õ HõxÑ≤Oz# F q^•ºi÷x.

ES
''Z=~À qK«H}
Δõ Ï ~°ÇÏ≤ `«OQÍ `«∞áêH© HÍÅ∞ã¨∞<Î åfl_»∞. q^•º~°∞Å÷ O`å Ñ¨~∞° QÔ `«∞`Î ∞« <åfl~°∞——
EM
K≥áêÊ_® JÉÏƒ~Ú.
C C C
Ñ¨^xÌ≥ q∞k ãÖ=`«û~åÅ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ `«∞áêH© TÑ¨Ù`«∂ J~°∞ã¨∞<Î åfl_»∞. LO_»∞O_ç QÍÖ’¡H˜
©
`«∞áêH© ¿ÑÅ∞ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«<≥=~À, Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍºO\©<£Ö’ JO^Œ~°∂ L#flÑ¨Ù_»∞

Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ Ö’Ñ¨Å‰õΩ =zÛ qK«HõΔ}Ï ~°Ç≤Ï`«OQÍ HÍÅ∞ÊÅ∞ ™êyOKå_»`«#∞.
^•O`À HõHÍqHõÖˇ· q^•º~°∞÷Å∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«Î™êQÍ~°∞. P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ HÍºO\©<£ =^Œe `«~°QÆu
QÆkÖ’ ^Œ∂~å_»∞. Jk WO@Ô~fiÖò ã¨=∞Ü«∞O HÍ=@O`À HÍ¡ã¨∞Ö’ q^•º~°∞÷Å∞ Z‰õΩ¯=QÍ ÖË~°∞.
L#fl"å~°∞ Pâ◊Û~°ºO #∞Oz `Õ~°∞‰õΩ<Õ Ö’QÍ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ "åi"≥·Ñ¨Ù `«∞áêH© QÆ∞iÃÑ\Ïì_»∞.
''Hõ^ŒÅHõO_ç. HõkÖËÎ HÍÖËÛ™êÎ#∞——.
C C C
''`«∞áêH©`À J`«_»∞ HÍ¡ãπ~°∂"£∞Ö’ ^Œ∂~å_»∞——. HÍºO\©<£ "≥·Ñ¨Ù =_ç=_çQÍ "≥à◊√`«∞#fl
™êìH±"≥Öò‰õΩ ã¨=∂Kå~å#flOkOKå_»∞ F q^•ºi÷.
''`«~°QÆu QÆkÖ’ Z=Ô~·<å q^•º~°∞÷Å∞<åfl~å?—— "≥O@<Õ J_çQÍ_»∞ ™êìH±"≥Öò.
''Ñ¨<≥flO_»∞ =∞Ok L<åfl~°∞——
™êìH±"≥Öò #_»HõÖ’ "ÕQÆO `«yæOK«ÖË^Œ∞. "≥#‰õΩ¯ uiy Ñ¨~°∞QÆ∞ÖÏO\˜ #_»Hõ`À `«# QÆk
KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. áÈbãπ ¿ãì+¨<£‰õΩ á¶È#∞ KÕâß_»∞. P ÃÑ· Ç¨ã¨Ê@Öò‰õΩ á¶È#∞ KÕâß_»∞. `«~°∞"å`«
=∂#ã≤Hõ âßG"Õ`«ÎÅ‰õΩ á¶È#∞ KÕâß_»∞. á¶È#∞ ÃÑ\˜ì x@∂ì~åÛ_»∞.
''Ñ¨k¿ÇÏ#∞ x=ÚëêÖ’¡ áÈbã¨∞Å∞ =™êÎ~°∞—— K≥áêÊ_»∞ JHõ¯_» L#fl"åiH˜.
HÍh ã≤÷q∞`«OQÍ LO_»ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞ ™êìH±"≥Öò.
KS
''Ñ¨k¿ÇÏ#∞ x=ÚëêÅ∞ =∂=¸Å∞QÍ J~Ú`Õ Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞"Õ∞. HÍh XHõ QÆkÖ’
`«∞áêH©`À ÉˇkiOKÕ Ü«Ú=‰õΩ_ç`À 12 =∞Ok |OnèÅ∞QÍ L#flÑ¨Ù_»∞ P 15 x=ÚëêÖ’¡ U
O
HõΔ}"≥∞ÿ<å Ü«∞=∞QÆO_»"Õ∞—— BO
ÖËKå_»∞ ™êìH±"≥Öò.
''ZHõ¯_çH˜?—— J_çQÍ~°∞ QÆkÖ’ L#fl"å~°∞.
''JHõ¯_» <å q^•º~°∞÷Å∞ „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ LO>Ë, <ÕxHõ¯_» áÈbã¨∞Å∞ =KÕÛ=~°‰õΩ KÕ`«∞Å∞
O
=Ú_»∞K«∞‰õΩx Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î ‰õÄKÀÖË#∞——

C
''=∞#"Õ∞O KÕÜ«∞QÆÅO?——
ES
''Ug∞ KÕÜ«∞ÖË‰õΩ<åfl U^≥·<å KÕÜ«∂Åx PÖ’zOK«‰õΩO_® LO_»QÆÅ=∂?——

™êìH±"≥Öò \©K«~°¡O^Œih ã¨=∂"Õâ◊ ÑïKå_»∞.
EM
''g∞~°∞ J<Ò<£û"≥∞O\ò W=fiO_ç. q^•º~°∞Å÷ O`å áê~îâ° ßÅ =^Œe |Ü«∞@‰õΩ "≥oá¡ È"åÅx
P^ÕtOK«O_ç——.
©
''q∞QÆ`å \©K«~°¡O^Œih QÆ<£"≥∞<£ L#fl QÆk #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ HÍÑ¨ÖÏQÍ #∞OKÀ=∞x——

P^ÕtOKå_»∞.
JO^Œ~°∂ ™êìH±"≥Öò P^ÕâßÅ#∞ =∞ø#OQÍ P"≥∂kOKå~°∞.
™êìH±"≥Öò ÖËz xÅ|_®¤_»∞.
''<Õ#∞ P Ü«Ú=‰õΩ_ç`À =∂\Ï¡_ÕO^Œ∞‰õΩ QÆkÖ’H˜ "≥àÏÎ#∞. Z=~°∂ `˘O^Œ~°Ñ¨_ç
Z@∞=O\˜K«~°ºÅ∞ fã¨∞HÀ=^Œ∞Ì. QÆ<£=∞<£ HõOQÍ~°∞Ñ¨_®¤_»O>Ë qÅ∞"≥·# „áê}ÏÅ∞ áÈ`å~Ú——
''P QÆkÖ’H˜ "≥à◊¡@O „Ñ¨=∂^ŒHõ~°"Õ∞"≥∂?——
#"åfi_»∞ ™êìH±"≥Öò.
''q^•º~°∞÷Å „áê}ÏÅ∞ „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ L#flÑ¨Ù_»∞ =∞# „áê}ÏÅQÆ∞iOz PÖ’z™êÎ=∂?
=_ç=_çQÍ QÆ<£=∞<£ L#flQÆk"≥·Ñ¨Ù "≥àÏ¡_»∞ ™êìH±"≥Öò.
C C C
H˜\ ˜H© ãÖ^Œ∞Ö’Oz K«∂âß_»∞ ™êìH±"≥Öò.

`«∞áêH© Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl Ü«Ú=‰õΩ_»∞ QÆk =∞^èŒºÖ’ #∞OK«∞x L<åfl_»∞. `«∞áêH©x XHÀ
q^•ºi÷"≥·Ñ¨Ù QÆ∞iÃÑ\˜ì "≥„iQÍ #=Ùfi`«∞<åfl_»∞. q^•º~°∞÷Å∞ ÉèíÜ«∞O`À U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
WO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ F q^•ºi÷"≥·Ñ¨Ù QÆ∞iÃÑ\˜ì `«∞áêH© ¿ÑÖÏÛ_»∞ QÆ∞O_»∞
q^•ºi÷ `«ÅÃÑ·#∞O_ç ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk.
HÍ"åÅx q^•ºi÷x ÉˇkiOKÕO^Œ∞ˆH JÖÏ HÍÖÏÛ_® Ü«Ú=‰õΩ_»x „QÆÇ≤ÏOKå_»∞ ™êìH±"≥Öò.
KS
''JO>Ë, P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ U^À P"Õâ◊OÖ’ |ÅÇ‘Ï# HõΔ}OÖ’ WÖÏ „Ñ¨=iÎã¨∞Î<åfl_»∞ `«Ñ¨Ê
x[OQÍ Ç¨x HõeyOKÕ L^ÕÌâ◊ºO ÖË^Œ#fl =∂@. JO^Œ∞=Å¡ J`«_çx =∂@ÅÖ’ ÃÑ\˜ì |OnÖˇ·#
O
q^•º~°∞÷Å#∞ q_çÑ≤OK«=K«∞Û J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ™êìH±"≥Öò.
BO
<≥=∞‡kQÍ `«Å∞Ñ¨Ù ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. `«Å∞Ñ¨Ù `«\Ïì_»∞.
''<Õ#∞ D áê~î°âßÅ „Ñ≤xûáêÖò#∞. <å ¿Ñ~°∞ ™êìH±"≥Öò. <Õ#∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ =ã¨∞Î<åfl#∞——
O
J<åfl_»∞.
C
"≥O@<Õ ã¨=∂^è•#O HÀãÖ K«∂_»‰õΩO_® <≥=∞‡kQÍ `«Å∞Ñ¨Ù `Àã¨∞‰õΩx Ö’Ñ¨Å‰õΩ

ES
J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì_»∞ ™êìH±"≥Öò.
P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ `«∞áêH©x ™êìH±"≥Öò"≥·Ñ¨Ù QÆ∞iÃÑ\Ïì_»∞.
EM
=∞$^Œ∞=ÙQÍ #"åfi_»∞ ™êìH±"≥Öò.

F ‰õΩsÛx ÖÏ‰õΩ¯x ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
''<Õ#∞ áê~î°âßÅ „Ñ≤xûáêÖòx. hˆH^≥·<å ã¨=∞ã¨º LO>Ë <å`À K≥Ñ¨C. Ñ≤Å¡Å#∞ `«∞áêH©
©
K«∂Ñ≤ ÉˇkiOz ÖÏÉèíOÖË^Œ∞——

ÃÑ·H˜ ^è≥·~°ºOQÍ =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl ™êìH±"≥Öò QÆ∞O_≥Å∞ ^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»∞`«∂<Õ L<åfl~Ú.
ZO^Œ∞HõO>Ë D "≥Ú^Œ\ ˜ HõΔ}ÏÖ’¡ Hõ#∞Hõ `å#∞ P Ü«Ú=‰õΩ_ç qâßfiãÖ ãÖáêkOK« ÖËHõáÈ`Õ
`«# „áê}ÏÖËHÍ^Œ∞, q^•º~°∞÷Å „áê}ÏÅ∞ Ãã·`«O „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_»`å~Ú.
P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. `«∞áêH©x ™êìH±"≥Öò "≥·Ñ¨Ù QÆ∞iÃÑ\˜ì JÖÏˆQ fHõΔ}OQÍ
K«∂ã¨∂Î xÅÉ_®¤_»∞.
™êìH±"≥Öò ¿ãflÇ¨Ï Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ #"åfi_»∞.
''#∞=Ùfi KÕã¨∞Î#fl Ñ¨x „Ñ¨ÉèÏ=O HÍx, Ñ¶ë`«O HÍh h‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. gà◊¡O`å z#fl
Ñ≤Å¡Å∞. #∞qfiÑ¨C_»∞ `«∞áêH©`À gà◊¡x Éˇkiã¨∞Î<åfl=Ù. U^À ™êkèOKåÅx, Z=ig∞^À Hõã≤
f~°∞ÛHÀ"åÅx J#∞‰õΩO@∞<åfl=Ù. HÍh #∞"Õfig∞ ™êkèOK«ÖË=x `≥Å∞ã¨∞HÀ. h K«~°º =Å¡ D
z<åfl~°∞Å =∞#ã¨∞ ^≥|ƒuO\’Ok. rq`åO`«O D ÉèÜ í ∂« Å∞ "åà◊x¡ "≥O\Ï_»`å~Ú—— QÆOcè~O° QÍ
J<åfl_»∞ ™êìH±"≥Öò.
J`«xH˜ `≥Å∞ã¨∞. LÑ¨<åºãÖ Wã¨∞#Î fl@∞ì HõxÑ≤¿ã,Î P Ü«Ú=‰õΩ_ç JÇ¨ÏO ^≥|ƒuO@∞O^Œx.
HÍ|\˜ì x*Ïx*ÏÅ∞ J`«xH˜ F q∞„`«∞_çÖÏ q=iOK«_»O `«Ñ¨Ê =∞~À =∂~°æO ÖË^Œx ™êìH±"≥Öò
„QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
Ü«Ú=‰õΩ_»∞ `«∞áêH©x JÖÏˆQ QÆ∞iÃÑ\˜ì LOKå_»∞.
KS
''K«∂_»∞ ÉÏ|∂... rq`«O ZO`À qÅ∞"≥·Ok. `å`å¯eHõOQÍ P"ÕâßÅ‰õΩ Ö’<≥· ^•xfl
<åâ◊#O KÕã¨∞HÀ‰õÄ_»^Œ∞. WÑ¨Ê\˜ˆH h D K«~°º=Å¡ h‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ hÔHO`À J<åºÜ«∞O
O
[iyOk. D Ñ¨ã≤"åà◊¡‰õΩ J<åºÜ«∞O K≥Ü«∞º‰õΩ. "åà◊¡x "≥o¡áÈh. <Õ#∞ WHõ¯_Õ LO\Ï#∞.
"åà◊¡Hõ<åfl ##∞fl |Okè¿ãÎ<Õ h‰õΩ ÖÏÉèíO Z‰õΩ¯=!——
BO
P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ fHõ}
Δ OQÍ JÖÏ<Õ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_∞» . `«∞áêH©x ™êìH"± Ö≥ ò "≥Ñ· Ù¨ QÆ∞iÃÑ\ì̃
LOKå_»∞.
O
™êìH±"≥Öò HÍ¿ãûÑ¨Ù xâ◊≈|ÌOQÍ L<åfl_»∞. n~°…OQÍ TÑ≤i Ñ‘eÛ Ñ≤Å¡Å"≥·Ñ¨Ù uiQÍ_»∞.

C
''ÉèíÜ«∞"Õ∞™ÈÎO^•?—— =∞$^Œ∞=ÙQÍ J_çQÍ_»∞.

ES
Ñ≤Å¡Å∞ U_»∞Ñ¨Ù ÃÑOKå~°∞.

''g∞~°∞ "≥o¡á⁄O_ç——
EM
P Ü«Ú=‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù K«∂_»‰õΩO_® K≥áêÊ_»∞ ™êìH±"≥Öò.

Ñ≤Å¡Å∞ Ü«Ú=‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù K«∂âß~°∞.
©
''<Õ#∞ K≥Ñ¨ÙÎ<åfl#∞QÍ. "≥à◊¡O_ç—— P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ ™êìH±"≥Öò.

Ñ≤Å¡Å∞ XHõ~˘Hõˆ~ ÖËz xâ◊≈|ÌOQÍ, QÆ|QÆÉÏ QÆk =^Œe "≥à◊¡™êQÍ~°∞. F~°HõO@ P
Ü«Ú=‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞ ™êìH±"≥Öò.
J`«_»∞ x~åƒù=OQÍ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞ Ñ≤Å¡Å"≥·Ñ¨Ù!
Ñ≤Å¡Å∞ QÆk=ke "≥à◊¡QÍ<Õ ™êìH±"≥Öò ÖËz `«Å∞Ñ¨Ù ^ŒQÆæ~° "Õâß_»∞. `«Å∞Ñ¨Ù "Õã¨∞Î#flÑ¨Ù_»∞
QÆ=∞xOKå_»∞, Ñ≤Å¡Å#∞ \©K«~°∞¡ QÆ|QÆÉÏ =∂#ã≤Hõ âßG"Õ`«ÎÅ∞#fl QÆkÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ"≥à◊√Î<åfl~°∞.
JÑ¨C_Õ áÈbã¨∞Å∞ ~å=@O K«∂âß_»∞ ™êìH±"≥Öò. `«Å∞Ñ¨Ù"Õã≤ P Ü«Ú=‰õΩ_ç "≥·Ñ¨Ù uiQÍ_»∞.
100 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''áÈbã¨∞Å∞ =KÕÛâß~°∞. #∞=Ùfi =∞OzQÍ „Ñ¨=iÎOKå=x <Õ#∞ "åiH˜ K≥áêÎ#∞. h‰õΩ
ÃÑ^ŒÌQÍ tHõΔ Ñ¨_»‰õΩO_® KÕ™êÎ#∞—— J<åfl_»∞.
C C C
áÈb™êÑ¶‘ã¨~ü F„ÔQ<£ P QÆk `«Å∞Ñ¨Ù |Ü«∞@ á⁄Oz L<åfl_»∞.

=∞~À áÈb™êÑ¶‘ã¨~ü P QÆk H˜\ ˜H©=^ŒÌ xÅ|_®¤_»∞ ã≤^ŒúOQÍ.
Ñïã≤÷u L`«¯O~î°QÍ LOk.
C C C
''<å‰õΩ ã‘ìiÜ≥∂ iHÍ~°¤~ü, ~åH± ZO_£ ~ÀÖò >ËÑ¨ÙÅ∞ HÍ"åe——

`«∞áêH©x ™êìH±"≥Öò‰õΩ QÆ∞iÃÑ\˜ì J_çQÍ_»∞ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞.
KS
Jk P*Ï˝Ñ¨#ÖÏ ÖË^Œ∞.
JÉèíº~°÷#ÖÏ LOk. ™êìH±"≥ÖòÖËz H˜\ ˜H©=^ŒÌ‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. J`«_ç _ç=∂O_»¡#∞ K≥Ñ¨Ê™êQÍ_»∞.
O
C C C
BO
''W^Õ ã¨=∞Ü«∞O—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ F„ÔQ<£.
"≥O@<Õ `«Å∞Ñ¨Ù `Àã¨∞‰õΩx Ö’Ñ¨Å‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ =KåÛ_»∞ F„ÔQ<£.
O
P â◊ÉÏÌxH˜ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ y~°∞‰õΩ¯# "≥#‰õΩ¯ uiQÍ_»∞. `«∞áêH© Ñ¨@∞ì‰õΩx ã≤^ŒúOQÍ L#fl

áÈbã¨∞#∞ K«∂ã¨∂Î<Õ `«∞áêH©x `«# Hõ}`«Å =^ŒÌ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
C
''™êìÑ≤\ò! ##∞fl <Õ#∞ HÍÅ∞Û‰õΩO\Ï—— aQÆæ~°QÍ JiKå_»∞ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞.

ES
WO`«Ö’ H˜\ ˜H©=^ŒÌ á⁄Oz L#fl áÈb™êÑ¶‘ã¨~ü „QÍãπ xâ◊≈|ÌOQÍ Ñ≤e¡ÖÏ QÆkÖ’H˜
„Ñ¨"ÕtOKå_»∞. JÖÏˆQ "≥∞e¡QÍ #_»∞ã¨∂Î P Ü«Ú=‰õΩ_çx KÕ~å_»∞.
EM
[~°∞QÆ∞`«∞#fl ^Õq∞\’ „QÆÇ≤ÏOKÕÖ’QÍ P Ü«Ú=‰õΩ_çÃÑ· ^Œ∂HÍ_»∞. `«∞áêH©x ÖÏ‰õΩ¯<åfl_»∞.

™êìH±"≥Öò =∞ø#OQÍ QÆk =^Œe "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
©
C C C
#ÅÉèˇ· J~Ú^Œ∞ x=ÚëêÅáê@∞ `«∞áêH© Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl Ü«Ú=‰õΩ_ç`À ^è≥·~°ºOQÍ =∂#ã≤Hõ

Ü«Ú^ŒúO KÕã≤ ÔQez# ™êìH±"≥Öò‰õΩ „Ñ¨Éèí∞`«fiO J™ê^è•~°} ™êÇ¨Ï™êxfl „Ñ¨^Œi≈Oz#O^Œ∞‰õΩ
|Ç¨ï=∞uxzÛOk. J~Ú`Õ ÃÑ·H˜ QÆOcè~°OQÍ L<åfl `å<≥O`« ÉèíÜ«∞Ñ¨_çOk XHõ¯ ™êìH±"≥ÖòˆH
`≥Å∞ã¨∞. P Ü«Ú=‰õΩ_çx HÀ~°∞ì ^èŒ$gHõ$`« áê~î°âßÅ‰õΩ ÑÖÑ≤Ok.
J~Ú<å H˘<åflà◊¡‰õΩ P Ü«Ú=‰õΩ_»∞ =∞~À ã¨∂¯Ö’¡ WÖÏˆQ `«∞áêH© Ñ¨@∞ì‰õΩx ^Œ∂~å_»∞.
J~Ú`Õ JÑ¨Ê\˜ˆH J`«_çH˜ 18 Uà◊√¡ ^•@_»O`À HÀ~°∞ì J`«_çH˜ *ˇ·Å∞tHõΔ qkèOzOk.
T
„Ñ¨=∂^ŒO JOK«∞Ö’...
ã¨=Ú„^ŒQÆ~°ƒùOÖ’ `«O„_çH˘_»∞‰õΩÅ ™êÇ¨ÏãÖ.
KS
„áê}ÏÅ∞Ñ¨}OQÍ ÃÑ\˜ì H˘_»∞‰õΩ#∞ HÍáê_ç# `«O„_çHõ^äŒ.
''_®_ô WOH˘Hõ¯™êi Ñ‘¡*ò!——

O
BO
|uq∞ ÖÏ_»∞`«∞#fl _Õq_£"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞ *’ "≥∞ÿ¢ÃãìÖò. *ÏeQÍ =ÚYO ÃÑ\Ïì_»∞ _Õq_£.
_Õq_£#∞Oz ^Œ$+≤ìx =∞~°eÛ zHõ¯QÍ #Å¡QÍ L#fl h\˜ˆHã≤ K«∂âß_»∞ *’. <≥=∞‡kQÍ
O
gã¨∞#Î fl QÍeH˜ =∞$^Œ∞=ÙQÍ JÅÅ∞ ÖËã∞¨ <Î åfl~Ú. JÅÅ∞ `«=∞ É’@∞H˜ `«ye ÉèOí QÆ=∞~Ú#Ñ¨C_»∞
C
qxÑ≤ã¨∞Î#fl 'Kè«à◊√¡ Kè«à◊√¡— =∞#fl â◊|ÌO `«Ñ¨Ê =∞~À JeH˜_Õ ÖË^Œ∞.

ES
PHÍâ◊OÖ’ `å~°Å∞ `«à◊ `«àÏ "≥∞~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú.

''WÑ¨Ê\˜Hˆ =∞#O 33 x=ÚëêÅ∞ h\˜Ö’ QÆ_áç êO. D™êiH˜ WOHõ KåÅ∞—— #K«ÛK≥áêÊ_»∞
EM
*’.
''Ñ‘*¡ ò _®_ô. WOHÍ¿ãû¿Ñ. É’Öˇ_x» fl Ñ‘`Å« ∞<åfl~Ú. =Úxy# Ñ¨_=» Ö’ x"åãÖ LO@∞#fl
©
"å\˜x Ñ¨@∞ìHÀ=@O KåÖÏ ã¨∞ÅÉèíO _®_ô——.

49 Uà◊¡ *’ "≥∞Ô~·<£ |Ü«∂Ålã¨∞ì.
h\˜Ö’x r"åÅ#∞ Ñïâ’kèOK«@O J`«x Ñ¨x. JO^Œ∞ˆH h\˜Ö’H˜ ^Œ∂Hõ@O, Z‰õΩ¯=
HÍÅO h\˜Ö’ LO_»@O J`«xH˜ JÅ"å>Ë. J`«_ç H˘_»∞‰õΩ, 17 Uà◊¡ _Õq_£ ‰õÄ_® z#flÑ¨Ê\˜
#∞Op h\˜Ö’H˜ `«O„_ç`Àáê@∞ ^Œ∂ˆH"å_»∞.
_Õq_£‰õΩ 14 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ =KÕÛãïH˜ '_≥·=~ü—QÍ ãïìÑ¶≤ÔH\ò ‰õÄ_® =zÛOk. Ñ‘`«Å#∞
Ñ¨@ì@O _Õq_£‰õΩ ‰õÄ_® ã¨~°^•<Õ.
102 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

H˘kÌHÍÅO „H˜`«"Õ∞ h\˜Ö’ 'J"åÖÏ<£— J<Õ Ñ¨_»= HõxÑ≤OzOk. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 30 Uà◊¡
„H˜`«O =ÚxyáÈ~Ú# Ñ¨_»= Jk. JÑ¨Ê\˜#∞Op *’, _Õq_£Å∞ ™êÜ«∞O "Õà◊Ö’¡ h\˜Ö’ ^Œ∂H˜
P Ñ¨_»= QÆ∞iOz# qâıëêÅ#∞ Ñïjeã¨∂Î =ã¨∞Î<åfl~°∞. Ñ¨_»= h\˜Ö’ ZO`À HÍÅO #∞Oz
LO_»@O=Å¡ Jk Ñ‘`«Å =∞Ü«∞O J~ÚOk.
^•O`À _Õq_£ L`åûÇ¨ÏO Ñ¨@ìÖË‰õΩO_® L<åfl_»∞. *’ JÑ¨Ê\˜ˆH J~°QÆO@Ö’ É’Öˇ_»xfl
Ñ‘`«Å#∞ Ñ¨\Ïì_»∞.
''_®_ô Ñ‘¡*ò—— `«O„_ç #∞Oz ã¨=∂^è•#O ZO`«H© ~åHõáÈ=@O`À =∞m¡ |uq∞ÖÏ_»@O
P~°OaèOKå_»∞ _Õq_£.
''ã¨ˆ~—— J<åfl_»∞ #=Ùfi`«∂ *’.
KS
J`«xH© =∞~À™êi h\˜ QÆ~°ƒùOÖ’H˜ ^Œ∂HÍÅx LOk. '*’— `«# PH˜û[<£ \ÏºO‰õΩ‰õΩ
L#fl '_≥·"£ HõOÑ¨Óº@~ü— "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞. hà◊¡Ö’ Z‰õΩ¯=HÍÅO LO_Õ"åi â◊s~°OÖ’H˜ [ÅOÖ’x
O
<≥·„\’[<£ „Ñ¨"Õtã¨∞ÎOk. ^•O`À ^ÕÇ¨ÏOÖ’ <≥·„\’[<£ Ñï=∂}O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ZÑ¨C_»~Ú`Õ
BO
<≥·„\’[<£ xs‚`« qÅ∞=#∞ ^•@∞`«∞O^À JÑ¨C_Õ HõOÑ¨Óº@~ü _≥·=~ü#∞ ÃÇÏK«Ûiã¨∞ÎOk. JÑ¨C_»∞
h\˜ÃÑ·H˜ "≥O@<Õ ~å‰õÄ_»^Œ∞. <≥=∞‡k <≥=∞‡kQÍ PQÆ∞`«∂ ÃÑ·H˜ ~å"åeû LO@∞Ok. JÖÏ HÍHõ
"≥O@<Õ ÃÑ·H˜ =KÕÛ¿ãÎ 'ÉˇO_£û— J<Õ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# H©à◊§ <˘Ñ¨CÅ∞ =™êÎ~Ú. ~°HõÎOÖ’, W`«~°
O
Hõ}ÏÖ’¡ <≥·„\’[<£ |∞_»QÆÅ∞ „Ñ¨"ÕtOK«@O`À D <˘Ñ¨CÅ∞ =™êÎÜ«∞x "≥·^Œ∞ºÅ∞ K≥|∞`å~°∞.

C
ã¨Ô~·# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀHõáÈ`Õ D |∞_»QÆÅ=Å¡ TÑ≤iu`«∞ÎÅ∞ |^ŒÌÖˇ· „áê}Ç¨h

ãÖÉèíqOK«=K«∞Û#x "å~°O\Ï~°∞.
ES
''=∞#O h\’¡ 18 x=ÚëêÅ Hõ<åfl Z‰õΩ¯= LO_»‰õÄ_»^Œ∞. =∞# \ÏºO‰õΩÖ’¡ PH˜û[<£

EM
Z‰õΩ¯=QÍ ÖË^Œ∞—— _Õq_£‰õΩ QÆ∞~°∞ÎKÕâß_»∞ *’.

''JÖÏˆQ _®_ô. 18 xq∞ëêÅ∞ KåÅ∞—— ãÖ`À+ÖQÍ XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞ _Õq_£.
`«O„_ç `«Å P_çOK«QÍ<Õ h\˜Ö’H˜ L`åûÇ¨ÏOQÍ ^Œ∂HÍ_»∞ _Õq_£.
©
_Õq_£ "≥#ˆH `å#∂ h\˜Ö’ ^Œ∂HÍ_»∞ *’.

J~Ú`Õ, "å~°∞ HõÅÖ’‰õÄ_® TÇ≤ÏOK«x ÃÑ#∞ „Ñ¨=∂^ŒO H˘kÌ¿ãÑ¨\’¡ Z^Œ∞~À¯"åeû
=zÛOk. Jk "åiH˜ rq`åO`«O =∞~°záÈÖËx J#∞Éèí"åxfl q∞yeÛOk.
C C C
`«O„_ç `«# "≥#ˆH h\˜Ö’ ^Œ∂Hõ@O QÆ=∞xOKå_»∞ _Õq_£.

'`«O„_ç `À_»∞O_»QÍ ÉèÜ
í ∞« O ^ÕxH˜?—– J#∞‰õΩx "ÕQOÆ QÍ h\˜ J_»∞QÆ∞"≥Ñ· Ù¨ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡_∞» .
ã¨=Ú„^ŒQÆ~°ƒùOÖ’x Ñ¨_»=#∞ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. Ñ¨_»=K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂O>Ë Ñ¨_»=Ö’ =∞x+≤
^Œ∂ˆ~O`« ~°O„^èŒO XHõ\ ˜ HõxÑ≤OzOk. Ô~\˜ìOz# L`åûÇ¨ÏO`À P ~°O„^èŒOÖ’Oz Ñ¨_»=
Ö’Ñ¨Å‰õΩ „Ñ¨"ÕtOKå_»∞ _Õq_£.
Ö’Ñ¨Å Ñ‘`«Å „Ñ¨ÑÖK«O L#fl@∞ìOk. P#O^ŒO Ñ¨@ìÖËHõ "å\˜"≥·Ñ¨Ù ^Œ∂HÍ_»∞ _Õq_£.
_Õq_£ h\˜Ö’ ^Œ∂H˜ Ñ¨_»="≥·Ñ¨Ù "≥à◊¡@O QÆ=∞xOKå_»∞ *’. PÃÑ· `«# ^Œ$+≤ìx Ñ¨_»="≥·Ñ¨Ù
=∞o¡OKå_»∞. \ÏiÛ Öˇ@· ∞ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ Ñ¨_=» #∞ ÑïjeOKå_»∞. J~Ú`Õ Ñ¨H¯õ ‰õΩ uiy K«∂¿ããïH˜
_Õq_£ ÖË_»∞.
\ÏiÛx #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ uáêÊ_»∞ _Õq_£ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞.
'U_ô? _Õq_£! ... WO`«Ö’ Z@∞=∂Ü«∞"≥∞ÿ áÈÜ«∂_»∞?— J`«_çÖ’ PO^Àà◊#.
C C C
KS
JHõ¯_» Ñ¨_»= Ö’Ñ¨Å X_»∞Ñ¨ÙQÍ XHõ Ñ‘`«#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ _Õq_£. ^•xfl `«O„_çH˜
O
JOkOKåÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. `å#∞ ^Œ∂i# Hõ#flOÖ’Oz Ñ‘`«#∞ `«O„_çH˜ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ KÕÜ≥∞uÎ
Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ _Õq_£.
BO
C C C
W@∞"≥·Ñ¨Ù QÍÉèí~åQÍ _Õq_£HÀãÖ K«∂ã¨∞Î#fl '*’—‰õΩ Ñ¨_»=Ö’Oz |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞Î#fl

O
Ñ‘`«, ^•xfl Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl _Õq_£ K≥~Úº HõxÑ≤OKå~Ú. ãÖ`À+Ö`À x@∂ì~åÛ_»∞ *’.

C
"≥O@<Õ =ÚO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂H˜ Ñ‘`«#∞ JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. Ñ‘`«`À áê@∞QÍ _Õq_£ K≥~Úºx

ES
Ñ¨@∞ìHÀ"åÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍh JO`«Ö’<Õ _Õq_£ KÕ~Úº Ö’Ñ¨Å‰õΩ *Ïi =∞m¡ J^Œ$â◊ºO

J~ÚáÈ~ÚOk.
EM
C C C
Jxfl Ñ‘`«Å#∞ K«∂ã¨∞Î#fl _Õq_£, Ô~\˜ìOz# L`åûÇ¨ÏO`À =∞ixfl Ñ‘`«Å∞ Ñ¨>ËìO^Œ∞‰õΩ

©
Ö’Ñ¨Å‰õΩ *Ï~å_»∞. J~Ú`Õ _Õq_£ Hõ^ŒeHõÅ‰õΩ Ñ‘`«ÅÖ’ ãÖK«Å#O HõeyOk. Jq

=∂=¸Å∞Hõ<åfl "ÕQÆOQÍ Ñ¨~°∞ÔQ`«Î™êQÍ~Ú. ^•O`À P „áêO`«OÖ’x =∞\˜ì ÖËz hà◊¡Ö’
HõÅ=™êyOk. Ñ¨_»=Ö’ `«∞Ñ¨C Ñ¨\ ˜ì# =ã¨∞Î=ÙÅ =Å¡ hà◊√¡ =∞iO`« =∞_ç¤QÍ JÜ«∂º~Ú.
\ÏiÛ "Õã≤<å =∞\˜ìhà◊¡ =Å¡ Ug∞ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞.
'WHõ¯_» #∞Oz "≥o¡áÈ=@O ˆHΔ=∞Hõ~°O— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ _Õq_£.
`å#∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ ^Œ∂i# Hõ#flO LO^Œ#∞‰õΩ#fl "≥·Ñ¨Ù‰õΩ D^•_»∞.
`«Å‰õΩ |ÅOQÍ K≥Hõ¯ `«yeOk.
104 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

JO>Ë ... 'JHõ¯_» ~°O„^èŒO ÖË^•!— J#∞‰õΩx =∞~À"≥·Ñ¨Ù "≥àÏ¡_»∞. HÍh JHõ¯_® ~°O„^èŒO
HõxÑ≤OK«ÖË^Œ∞.
JO`Õ!... L#flÑ¶¨ÖÏ# J`«_çH˜ ÉèíÜ«∞O Xà◊¡O`å áêHõ™êHÕk.
JO`« K«Å¡\ ˜ hà◊¡Ö’#∂ _Õq_£ HÍà◊√¡ KÕ`«∞Å∞ =}∞Hõ™êQÍ~Ú.
C C C
_Õq_£ KÕ~Ú J^Œ$â◊º"≥∞ÿ# KÀ@ \ÏiÛ Öˇ·@∞ "Õã≤ K«∂âß_»∞ *’.

hà◊¡O`å =∞\˜ì =∞\˜ìQÍ L<åfl~Ú.
_Õq_£ *Ï_»ÖË^Œ∞. QÆ_çÜ«∂~°O "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞ *’. '`å=Ú h\˜Ö’ ^Œ∂H˜ 13
x=ÚëêÅ~ÚOk. `«=∞ \ÏºO‰õΩÖ’¡ PH˜û[<£ WOHÍ J~Ú^Œ∞ x=ÚëêÅ‰õΩ ãïÑ¨_» =∂„`«"Õ∞
KS
LOk. D J~Ú^Œ∞ x=ÚëêÖ’¡ `å=Ú h\˜ÃÑ·H˜ „Ñ¨Ü«∂}O P~°OaèOKåeû LO@∞Ok...
ÖËHõáÈ`Õ...—
O
'Hõ=∂<£ _Õq_£— =∞#ã¨∞ûÖ’ QÆ\ ˜ìQÍ J#∞‰õΩ<åfl_»∞ *’.
BO
=∞~À x=Ú+Ö QÆ_çzOk. _Õq_£ *Ï_»ÖË^Œ∞. `å#∂ P ~°O„^èŒOÖ’Oz ^Œ∂~åÅx
P"≥·Ñ¨Ù "≥àÏ¡_»∞ *’.
`«Å Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥o¡Ok. PH˜û[<£ ã≤eO_»~ü P Hõ#flOÖ’ Ñ¨@ìÖË^Œ∞. W~°∞‰õΩ¯áÈ~ÚOk....
O
JHõ¯_»... J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HõOQÍ~°∞Ö’ _Õq_£ KÕuÖ’Oz \ÏiÛÖˇ\· ò HÍã¨Î *ÏiáÈ~ÚOk.

C
K«∞@∂ì Hõ\ ˜Hõ pHõ>ˇÿOk. ^•i `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞. Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ hà◊¡ XuÎ_ç ÃÑiy# ÉèÏ=#
ES
HõeyOk. ãïQÍæ TÑ≤i Ñ‘ÅÛÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞. XHõ¯™êi `«# =ÚYO g∞k `˘_»∞QÆ∞Å∞
`˘ÅyOz ¿ãfiK«ÛùQÍ QÍe Ñ‘ÖÏÛÅx LOk. HÍh... K«∞@∂ì h~°∞!
EM
_Õq_£‰õΩ `«O„_ç =∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KåÛ~Ú. '`«=∞ \ÏºO‰õΩÖ’¡ PH˜û[<£ Z‰õΩ¯=QÍ

ÖË^Œ∞. `«=∞ PH˜û[<£ J~ÚáÈ`ÀO^•? JÑ¨C_Õ=∞=Ù`«∞Ok?—–
©
_Õq_£ HõO@ h~°∞ HÍ~°™êyOk. HÍi# h~°∞ K«∞@∂ì L#fl h\˜Ö’ HõÅã≤áÈ`ÀOk.
'`åxHõ¯_», D pHõ\’¡, D h\˜Ö’ K«zÛáÈ`å_®?—–
J@∞"≥Ñ· Ù¨ ... '`åh ãÖHõ@O#∞Oz |Ü«∞@ Ñ¨_®ÅO>Ë PH˜û[<£ '"åÖòfi— `≥~=° Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞—
J#∞‰õΩ<åfl_»∞ *’. 'HÍh Jk fã≤, Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥o¡ =∞m¡ =¸¿ã¿ãÖ’QÍ ZO`« PH˜û[<£
=º~°÷=∞=Ù`«∞O^À?! =ÚO^Õ PH˜û[<£ `«‰õΩ¯=ÙOk...
HÍh WHõ¯_» W~°∞‰õΩ¯x UO ™êkè™êÎ_»∞?—–
<≥=∞‡kQÍ '"åÖòfi— qÑ≤Ê Ö’Ñ¨Å‰õΩ ^Œ∂~å_»∞ *’. \ÏiÛ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ Ö’Ñ¨ÅO`å =∞\˜ì
h~°∞ HõxÑ≤OzOk.
#Å∞=¸ÅÖÏ \ÏiÛx Hõ^ŒÑ¨™êQÍ_»∞.
J`«_»∞ L#fl ã¨÷ÖÏxH˜ QÀ_»‰õΩ J=`«Å"≥·Ñ¨Ù U^À "≥∞~°∞ã¨∂Î HõxÑ≤OzOk. J^Õ ... _Õq_£
"Õã¨∞‰õΩ#fl 'h\˜ `˘_»∞QÆ∞!—–
*’‰õΩ ãÖ`À+Ö "Õã≤Ok. _Õq_£ ^ŒQÆæ~°Ö’<Õ L<åfl_»∞. HÍh *’ P "≥·Ñ¨Ù "≥à◊¡ÖË^Œ∞. _Õq_£
D "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ~åÖË_»∞. =∞m¡ HÕ^Œ‰õΩ "≥o¡ K«∞@∂ì uiy ÃÑ·H˜ ~å"åe. '`«=∞‰õΩ JO`« ã¨=∞Ü«∞O
LO^•?—...
C C C
PH˜û[<£ J~ÚáÈ`ÀOk. TÑ≤i JO^Œ@O ÖË^Œ∞. ZO`À Hõ+¨ìOQÍ LOk _Õq_£‰õΩ.

JO`«Ö’ J`«x ^Œ$+≤ì ^Œ∂~°OQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl HÍOuÃÑ· Ñ¨_çOk. '_®_ô!— J~°=É’Ü«∂_»∞. HÍh
KS
|Ü«∞\˜H˜ ~åÖË^∞Œ . J`«x WO„kÜ«∂Å∞ ã¨~fi° O Hõ^∞Œ Å∞`«∞#fl HÍOuÃÑ<· Õ Hˆ O„nHõiOz L<åfl~Ú.
O
*’ QÆ∞O_≥ "ÕQÆO ÉÏQÍ ÃÑiyOk. Jk =∞Ozk HÍ^Œx '*’—‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. QÆ∞O_≥ ZO`«
"ÕQÆOQÍ H˘@∞ì‰õΩO>Ë PH˜û[<£ JO`« `«fi~°QÍ Y~°Û~ÚáÈ`«∞Ok. J`«x ^Œ$+≤ì _Õq_£ÃÑ·<Õ! _Õq_£
BO
U"≥∂ Hõ^ŒÅ@OÖË^Œ∞.
'Hõ^ŒÅ‰õΩ. JHõ¯_Õ LO_»∞. <Õ#∞ =ã¨∞Î<åfl#∞— ã¨=∂Kå~°O JOkOKÕ gÅ∞ ÖË^Œ∞. HÍh
O
Z^Œ∞~°∞K«∂¿ã ã¨=∞Ü«∞O ‰õÄ_® ÖË^Œ∞.

C
"≥O@<Õ *’ HÕ^Œ‰Ωõ D^•_»∞. =∞~À "≥Ñ· Ù¨ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ =zÛ _Õq_£ "≥Ñ· Ù¨ D^Œ™êQÍ_»∞.
ES
HÍOu J^Œ$â◊º=∞=@O`À =∞m¡ _Õq_£Ö’ HõOQÍ~°∞ HõeyOk. '_®_ô `«##∞ K«∂_»ÖË^•?

`åxHõ¯_» LO>Ë "Õˆ~KÀ\˜H˜ "≥à◊√Î<åflˆ~O\˜!?—–
EM
~°O„^èŒOÖ’Oz _Õq_£ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«x "≥·Ñ¨Ù‰õΩ \ÏiÛ uáêÊ_»∞ *’. _Õq_£ P "≥·Ñ¨Ù
uiQÍ_»∞.
©
\ÏiÛ uÑ¨C`«∂ Z@∞"≥Ñ· Ù¨ #∞Oz |Ü«∞@‰õΩ ~å=KÀÛ K«∂Ñ≤OKå_»∞ *’. _Õq_£ <≥=∞‡kQÍ
P "≥·Ñ¨Ù áêHõ™êQÍ_»∞.
''`«fi~°QÍ—— Q˘}∞‰õΩ¯<åfl_»∞ *’.
W^ŒÌi \ÏºO‰õΩÖ’¡ PH˜û[<£ J_»∞QÆO\Õk. W^ŒÌiH© TÑ≤i JO^Œ@OÖË^Œ∞. "åà◊¡ Hõà◊√¡
Éˇ·~°∞¡ Hõ=Ú‡`«∞<åfl~Ú.
*’ QÍe Ñ‘ÖËÛ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß_»∞. JO^ŒÖË^Œ∞. ~°|ƒ~°∞ =∞ø`ü Ñ‘ãπ#∞ QÆ\ ˜ìQÍ H˘~°∞‰õΩ`«∂
QÍex ã¨$+≤ìOK«™êQÍ_»∞. HÍh Jn ZO`À ¿ãÑ¨Ù LO_»^Œx '*’—‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
106 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''`«fi~°QÍ ~å _Õq_£!—— =∞#ã¨∞Ö’ „áêi÷OKå_»∞ *’.
HÍh _Õq_£ Hõ^ŒÅ@O ÖË^Œ∞.
JÑ¨C_»∞ QÆ=∞xOKå_»∞ *’.
_Õq_£ ã¨QÆO ^Œ∂~°O =zÛ PyáÈÜ«∂_»∞. HÍ^Œ∞ PQÆÖË^Œ∞, ã¨Ê $Ç¨Ï `«Ñ≤Ê h\˜Ö’
"ÕÖÏ_»∞`«∞<åfl_»∞. WOHÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ h\˜ „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖ’ H˘@∞ì‰õΩáÈ`å_»∞.
WHõ PÅã¨ºO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞ *’.
`«# â◊s~°OÖ’ L#fl â◊H#Î˜ O`å ‰õÄ_»Q@ Æ ∞ì‰Ωõ x TÑ≤i aQÆ|\˜ì _Õq_£ "≥Ñ· Ù¨ ÅOÑ¶∞≤ OKå_»∞.
_Õq_£#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx J^Õ "ÕQÆO`À HÕ^Œ <ÕÅ=~°‰õÄ "≥àÏ¡_»∞. <ÕÅ#∞ QÆ\ ˜ìQÍ `«xfl ÃÑ·H˜
Zy~å_»∞. JO`Õ! ~°Üü∞=∞x `ÕÅ™êQÍ~°∞ "åi^ŒÌ~°∂.
KS
'<≥=∞‡kQÍ "≥àO¡◊ _ç. ÖËHáõ È`Õ „Ñ¨=∂^ŒO— HõOÑ¨Óº@~ü ÃÇÏK«ÛiOK« ™êyOk. HÍh <≥=∞‡kQÍ
"≥à◊¡@O ‰õΩ^Œ~°^Œ∞. JÑ¨Ê\˜ˆH _Õq_£ ã¨Ê $Ç¨ÏHÀÖ’Ê~Ú hà◊√¡ q∞OQÆ@O P~°OaèOKå_»∞.
O
PH˜û[<£ J~ÚáÈ~ÚOk. TÑ≤i JO^ŒHõ *’ LH˜¯iaH˜¯i J=Ù`«∞<åfl_»∞. JO^Œ∞ˆH ...
BO
JÑïq∞`« "ÕQÆO`À h\˜ LÑï`«ÖÏxH˜ =KÕÛâß~°∞. ÃÑ·H˜ =ã¨∂Î<Õ =∞ø`üÑ‘ãπ Ñ‘ˆHã≤ P„`«OQÍ
QÍe Ñ‘Å∞Û‰õΩ<åfl_»∞ *’.
O
_Õq_£ =ÚYO g∞k `˘_»∞QÆ∞#∞ Ñ‘ˆHã≤ J`«x =ÚYOˆHã≤ Ñ¨sHõΔQÍ K«∂âß_»∞. <≥·„\’[<£
JkèHõ=∞=@O`À ~°HõÎ<åàÏÅ∞ z\˜¡#@∞ì<åfl~Ú. ^•x ÅHõΔ}ÏÅ HÀãÖ "≥uHÍ_»∞. J`«_çH˜
C
_Õq_£ Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡, pHõ\’¡ q∞Åq∞ÅÖÏ_»∞`«∂ HõxÑ≤OKå~Ú!

ES
C C C
EM
P ~å„u _Õq_£‰õΩ qÑ¨s`«OQÍ H©à◊¡ <˘Ñ¨CÅ∞ =KåÛ~Ú. "≥O@<Õ Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ KÕ~åÛ_»∞

*’. _®Hõì~°∞¡ *’, _Õq_»¡‰õΩ PH˜û[<£ zH˜`«û KÕâß~°∞. J~Ú`Õ, _Õq_£ <˘Ñ¨CÅ∞ `«fi~°QÍ<Õ
`«yæáÈÜ«∂~Ú. Pâ◊Û~°ºOQÍ *’‰õΩ Z@∞=O\˜ <˘Ñ¨CÅ∂ ÖË=Ù.
©
''"Õ∞O P ~ÀA „áê}ÏÅ`À |uH˜ |Ü«∞@Ñ¨_»@O XHõ J^Œ∞ƒù`«O—— Jx K≥¿ÑÊ *’

=∂@Ö’¡ ã¨`«ºO LOk.
''<Õh~ÀA |uH˜ LO_»\ÏxH˜ <å#fl<Õ HÍ~°}O. `«# „áê}ÏÅ#∞ Ñ¨}OQÍ ÃÑ\˜ì <å
„áê}ÏÅ∞ HÍáê_®_»∞. P ~À*Ë <Õ#∞ Ju =ÚYº"≥∞ÿ# áê~î°O <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl#∞. J^Õq∞@O>Ë...
'D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ =∞x+≤ „áê}ÏxH˜ q∞Oz# qÅ∞"≥·Ok =∞ˆ~n ÖË^Œ∞—— JO\Ï_»∞ _Õq_£.
„Ñ¨=∂^ŒO JOK«∞‰õΩ KÕiÛ# P Ñ¶¨∞_çÜ«∞Å∞ "åiH˘Hõ Ñ‘_»HõÅ!
T
=∂#= =∞$QÍÅ =∞^èŒº...!
`«# â◊s~°OÃÑ· [iy# J`åºKå~åxfl P`«‡â◊H˜Î`À
KS
Z^Œ∞~˘¯x <Õ~°ã¨∞ÎÅ#∞ Ñ¨\ ˜ìOz# Ü«Ú=u J^Œ∞ƒù`«Hõ^äŒ.
O
JHÀì|~ü 1995...
BO
K«Ñ¨Ê\¡`À Ç¨Å∞ ^Œ^ŒÌiÅ∞¡`ÀOk. HõΔ}O „H˜`«"Õ∞ áêÖò Ç¨iãπ ÃÑ¶Ö’+≤Ñπ J"å~°∞¤,
=∂#=`åfixH˜ JO^Œ∞‰õΩ#fl \˜Ü«∂<£ SÖˇ~ü¤ ‰õÄ_® K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°K«@O P~°OaèOKå_»∞.
O
<≥=∞‡kQÍ ¿ãìl ZH˜¯ J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ™êÇ¨Ï™êxH˜ J"å~°∞¤ #O^Œ∞‰õΩOk Jeã¨<£. P"≥∞

C
Hõà◊¡Ö’ hà◊√¡ u~°QÆ™êQÍ~Ú. XHõ =Ú`«ºÑ¨Ù K«∞Hõ¯ÖÏO\˜ h\˜ÉÁ@∞ì P"≥∞ JO^Œ∞‰õΩ#fl Ñ¨`«HõOÃÑ·
Ñ¨_çOk. P h\˜ K«∞Hõ¯Ö’ "≥∞~°∞ã¨∂Î P"≥∞‰õΩ P ãÖÑ¶¨∞@# Hõ#|_»™êyOk.
ES
C C C
EM
_çÃãO|~ü 18, 1994. áÈ~üì Ze[Éˇ`ü, ^ŒH˜Δ}Ï„Ñ¶≤HÍ. ™êÜ«∞O„`«=∞O`å q∞„`«∞Å`À

ã¨=Ú„^Œ f~°OÖ’ Ç¨~ÚQÍ QÆ_çÑ≤ WÅ∞¡ KÕi# Zeã¨<£ `«#Ö’ `å#∞ áê_»∞‰õΩO@∂ HÍ~°∞
`«Å∞Ñ¨Ù fÜ«∞É’~ÚOk.
©
''Ö’Ñ¨Å‰õΩ [~°∞QÆ∞—— P"≥∞#∞ HÍ~À¡H˜ `Àã¨∂Î Hõ~°¯â◊OQÍ J<åfl_»`«_»∞.

[~°∞QÆ∞`«∞#fl^Õq∞\’ P"≥∞‰õΩ J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖ’QÍ P"≥∞ "≥∞_» g∞^Œ HõuÎ LOk. J`«_»∞
Ñ¨ÓiÎQÍ #Å¡ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ "Õã¨∞‰õΩx L<åfl_»∞. J`«_ç he Hõà◊√¡ „‰õÄ~°OQÍ P"≥∞x Ñïjeã¨∞Î<åfl~Ú.
P"≥∞ HÍ~°∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ [iyOk. J`«_»∞ ã‘ìiOQ∑ =ÚO^Œ∞ ‰õÄK«∞x `«Å∞Ñ¨Ù "Õâß_»∞. P"≥∞"≥·Ñ¨Ù
K«∂ã≤ #qfi HõuÎx =∞_çz *Ë|∞Ö’ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
''ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩ! <å WO\’¡ ^˘OQÆ`«#O [iyOk. P ^˘OQÆx Ñ¨@∞ì‰õΩx <å =ã¨∞Î=ÙÅ∞
`≥K«∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ <åH© HÍ~°∞ J=ã¨~°O.——
108 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

`«#Ö’ K≥Åˆ~QÆ∞`«∞#fl ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å#∞ J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∂ ÃÑ·H˜ âßO`«OQÍ
JOk –
''<Õ#∞ KåÖÏ JÅã≤áÈ~Ú L<åfl#∞. HÍ~°∞ fã¨∞‰õΩ"≥à◊√¡. Ñ¨x J~ÚáÈ~Ú# `«~°∞"å`«
`≥zÛ WK≥Û~Úº.——
J`«_»∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ #"åfi_»∞.
''h ¿Ñˆ~O\˜?——
''ã¨∂ã¨<£—— HÍ"åÅx J|^ŒúO K≥Ñ≤ÊOk Jeã¨<£.
''ã¨∂ã¨<£! #∞=Ùfi <å‰õΩ #KåÛ=Ù. XHõ¯_çH˜ ¢_≥·qOQ∑ É’~°∞QÍ LO@∞Ok. Ñ¨Hõ¯# hÖÏO\˜
JO^Œ"≥∞ÿ# J=∂‡~Ú LO>Ë „Ñ¨Ü«∂}O P#O^ŒOQÍ ™êQÆ∞`«∞Ok—— HÍ~°∞ "ÕQÍxfl ÃÑOK«∞`«∂
KS
J<åfl_»∞ J`«_»∞.
P"≥∞ˆHO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«ÖË^Œ∞. =∞ø#OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞}˜‚ „áêi÷OK«™êyOk.
C C C
O
BO
HÍ~°∞ F <≥·\òHõ¡Éò =ÚO^Œ∞ PyOk. P „áêO`«O K«∂ã¨∞ÎO>Ë<Õ Jeã¨<£‰õΩ =}∞‰õΩ
~å™êyOk. |Ü«∞@ L#fl =∞#∞+¨μÅHõ<åfl HÍ~°∞Ö’ `«# Ñ¨Hõ¯# L#fl =ºˆHÎ =∞~åº^ŒQÍ
O
JxÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞.
C
WO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ ÖÏ=ÙQÍ, á⁄\˜ìQÍ L#fl =ºH˜Î HÍ~°∞ `«Å∞Ñ¨Ù fã¨∞‰õΩx "≥#∞Hõ
ES
ã‘\’¡H˜ =KåÛ_»∞. J`«_»∂ #Å¡\ ˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ "Õã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

''<å „ÃÑ¶O_£—— ¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞ J`«_»∞.
EM
''Ç¨ÏÖ’—— JOk Jeã¨<£.

J`«_»∞ Hõà◊¡`À P"≥∞x #YtY Ñ¨~°ºO`«O ã¨Ê $tã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞ `«Ñ¨Ê =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
HÍ~°∞ =∞m¡ |Ü«∞Å∞^ÕiOk. ''Z@∞?—— PO^Àà◊#x J}∞K«∞‰õΩO@∂ J_çyOk Jeã¨<£.
©
J`«_»∞ ã¨=∂^è•#O W=fiHõ #"åfi_»∞.

C C C
ã¨=Ú„^ŒO X_»∞¤# L#fl pHõ\ ˜ á⁄^ŒÅ =^ŒÌ HÍ~°∞ PyOk. P „áêO`åxfl '#∂~ÀÌH±—
JO\Ï~°∞. pHõ\ ˜ Ñ¨_ç`Õ =∂=¸Å∞ =∞#∞+¨μÅ∞ P „áêO`«OÖ’ u~°QÆ~°∞. Jeã¨<£ QÆ∞O_≥Å∞
^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»™êQÍ~Ú.
'WÑ¨C_»∞ gàı¡O KÕ™êÎ~°∞?—

Jeã¨<£‰õΩ 27 Uà◊√¡. P"≥∞‰õΩ ÃÑà◊¡~ÚOk. Éèí~°Î`À q_®‰õΩÅ∞ fã¨∞‰õΩOk. ÃãH±û P"≥∞‰õΩ
H˘`«Î HÍ^Œ∞.
HÍh WÖÏ =Ú‰õÄ¯ "≥ÚÇ¨ÏO `≥bx =ºH˜Î ... HÍ^Œ∞ =º‰õΩÎÅ∞, `«# W+¨ìO`À „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O
ÖË‰õΩO_®, [O`«∞=ÙÖÏ¡ á⁄^ŒÅÖ’... P"≥∞ â◊s~°O =}Hõ™êyOk. HÍh P"≥∞ `«# ÉèíÜ«∂xfl
J}K«∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞ufl™ÈÎOk. ZO^Œ∞HõO>Ë ... W@∞=O\˜ "åà◊√¡ ™ê_çã¨∞ìÖˇ· LO\Ï~°∞.
#∂º#`å ÉèÏ=O`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞O\Ï~°∞. `å#∞ "åix K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞#fl@∞ì HõxÑ≤¿ãÎ "åi
P#O^ŒO ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. `«#∞ "åix ^Œ∂~°O <≥>Ëì¿ãÎ "åi JÇ¨ÏO ^≥|ƒux, =∞$QÍÅ∞ HÍ™êÎ
~åHõΔã¨∞Å=Ù`å~Ú.
''HÍ~°∞ Öˇ·@∞¡ ZÖÏ P~åÊe?—— J_çQÍ_»`«_»∞.
Jeã¨<£ K«∂Ñ≤OzOk. Öˇ·\Ï¡ˆ~Êâß_»∞.
KS
''WÑ¨C_Õq∞\˜?—— ^è≥·~°ºO zHõ¯|@∞ì‰õΩx J_çyOk Jeã¨<£.
''WÑ¨C_»∞ =∞#O ÃãH±û KÕ™êÎO—— `åÑ‘QÍ J<åfl_»∞ J`«_»∞.
O
P"≥∞ ^Œ$+≤ì "≥#∞Hõ ã‘@∞ "å_ç"≥·Ñ¨Ù =∞o¡Ok.
BO
"å_»∞ JÑ¨Ê\˜ˆH #QÆflOQÍ L<åfl_»∞. L„^ÕHõO`À "å_ç =ÚYO Laƒ, ~åHõΔãÖQÍ LOk.
P"≥∞‰õΩ Wk x[=∞xÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞. W^Õ^À Ñ‘_»HõÅ...! HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ `å#∞ Hõà◊√¡
`≥~°∞ã¨∞ÎOk. `«# Éˇ_£g∞^Œ Ñ¨_»∞‰õΩx LO@∞Ok. Wk HõÅ HÍ^Œx QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∂Î J`«_»∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞
O
qÑ¨C`«∞#fl â◊|ÌO qxÑ≤OzOk.

C
P"≥∞ Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩOk.

ES
''Hõà◊√¡ `≥~°∞—— HõuÎx P"≥∞ K«∞|∞HõO HÕ^Œ ÃÑ\˜ì J<åfl_»`«_»∞. P"≥∞ Hõà◊√¡ `≥izOk.
''#∞"åfi |@ìÅ∞ qÑ¨C—— P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞.
EM
P"≥∞‰õΩ U_»∞Ñ¨Ù =™ÈÎOk. 'Wk x[O HÍ^Œ∞. Wk HõÅ—– Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ =∞##O KÕ™ÈÎOk.
XHõ\ H˜ ˜ Ñ¨k™ê~°#¡ ∞‰õΩ<åfl x[O HõÅHÍ^Œ#fl@∞ì, P"≥∞ J<åKåÛùk`« â◊s~°OÃÑ· "≥#∞Hõã@ ‘ ∞
=ºH˜Î Hõ~°‰õΩ KÕ`«∞Å∞ Hõ^ŒÖÏ_»∞`«∞<åfl~Ú. XO\˜ÃÑ· `Õà◊√¡, *ˇ„Ô~Å∞ áê‰õΩ`«∞#fl ÉèÏ=# HõeyOk
©
P"≥∞‰õΩ.
''nä<£û! =ÚO^Œ∞ h =O`«∞—— J<åfl_»∞ J`«_»∞ HÍ~°∞Ö’Oz kQÆ∞`«∂...
JÑ¨Ê\˜ˆH "≥#∞Hõ ã‘@∞ J`«#∞ P"≥∞#∞ "≥#∞Hõ ã‘\’¡H˜ P„`«OQÍ ÖÏ‰õΩ¯O@∞<åfl_»∞.
„ÑüÑ¶¨∞\Õz "åi P#O^•xfl kfiQÆ∞}©Hõ$`«O KÕÜ«∞^ŒÅK«∞HÀÖË^Œ∞ P"≥∞. HÍh P"≥∞‰õΩ ZO`À
J==∂#OQÍ LOk.
'nä<£û— J<Õ"å_»∞ P"≥∞ â◊s~åxfl JÑ¨q„`«O KÕã¨∞ÎO>Ë, =∞~À=ºH˜Î #=Ùfi`«∂ K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.
'nä<£û—x „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞. "å_»∞ K«∂_»@O =∞s Jã¨Ç¨ÏºOQÍ LOk. Wk x[O HÍ^Œ∞!
110 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

'Wk J#∞Éèíqã¨∞Î#flk `å<Õ<å?— HÍ^Œ∞.
D J#∞Éèí=O â◊s~åxH˜ `«Ñ¨Ê `«# =∞#ã¨∞H˜ HÍ^Œ∞. â◊s~°O <åâ◊#O J~ÚáÈ`«∞Ok.
=∞#ã¨∞... =∞#ã¨∞ ÉèíQÆ=O`«∞_ç „Ñü~°∂ÑÖ.
P"≥∞ `«# â◊s~åxfl =^Œe =∞#ã¨∞ÃÑ· ^Œ$+≤ì ˆHO„nHõiOzOk.
'nä<£û— ÖËKå_»∞.
''„á¶ê<£û! WÑ¨C_»∞ h=O`«∞—— J<åfl_»∞ PÜ«∂ãÖ`À –
#=Ùfi`«∂ „á¶ê<£û =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞.
P"≥∞ "åo¡^ŒÌi ¿Ñ~°∞¡ QÆ∞~°∞ÎOK«∞‰õΩ#flk. gà‹¡O^Œ∞HÕ`« Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡ „Ñ¨=iÎã¨∞Î<åfl~À P"≥∞‰õΩ
J~°÷OHÍÖË^Œ∞. ÃãH±û W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ P#O^ŒOQÍ XHõiÃÑ· =∞~˘Hõ~°∞ „¿Ñ=∞#∞ „Ñ¨^Œi≈ã¨∂Î
KS
™œMÏºxfl JO^Œ∞‰õΩ<Õ K«~°º. ^•xfl "åo¡ÖÏ, P„`«OQÍ Ñ¨â◊√=ÙÖÏ¡, ã¨∞xfl`«`«fi=∞#fl^Õ ÖË‰õΩO_®
J#∞ÉèíqOKÕÜ«∂Åx ZO^Œ∞‰õΩ `«Ñ¨# Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞? WO^Œ∞=Å¡ giˆHO ãÖ`«$Ñ≤Î Åaèã¨∞ÎOk?
O
|Ç¨ïâß giH˜ Ñ¨ã≤`«#OÖ’ „¿Ñ=∞ J#flk ÅaèOK«ÖË^Õ"≥∂! JO`« ÉÏ^èŒÖ’#∂ P"≥∞‰õΩ "åiÃÑ·
BO
*Ïe HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
C C C
ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛ# Jeã¨<£ `«# â◊s~°O "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞‰õΩOk. HÍ~°∞ "≥#∞Hõ ã‘\’¡ #QÆflOQÍ
O
Ñ¨_ç LOk P"≥∞. P"≥∞‰õΩ [iyOk QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.

C
W^ŒO`å HõÅ HÍ^Œ∞, Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# KÕ^Œ∞ x[O!

ES
P"≥∞‰õΩ ã¨Ê $Ç¨Ï ~å=@O K«∂ã≤ „á¶ê<£û #=Ùfi`«∂ P"≥·Ñ¨Ù =KåÛ_»∞. J`«_ç KÕuÖ’ HõuÎ
EM
`«à◊`«à◊ÖÏ_»∞`ÀOk.
''=∂ QÆ∞iOz áÈbã¨∞Å`À K≥áêÎ"å?—— J_çQÍ_»∞ „á¶ê<£û.
''K≥Ñ¨Ê#∞. <åH© J==∂#O [iy#@∞ì Z=iH© `≥eÜ«∞@O <åH˜+¨ìO ÖË^Œ∞—— JOk
©
Jbã¨<£.
''"Õ∞O #=∞‡O—— Hõ~°‰õΩQÍ J<åfl_»∞ nä<£û.
ÉèÜ
í ∞« O`À P"≥∞ =}Hõ™êyOk. '^Õ=Ù_®! WOHÍ Z@∞=O\˜ J#∞Éè"í åÅ∞ ~åâß=Ù <å‰õΩ—–
P"≥∞ =∞#ã¨∞ ~ÀkOK«™êyOk.
C C C
nä<£û J<Õ"å_»∞ P"≥∞ QÆ∞O_≥Åg∞^Œ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.

''Ñ‘¡*ò ##∞fl K«OÑ¨‰õΩ—— |uq∞ÖÏ_»É’~ÚOk Jeã¨<£. HÍh P"≥∞ =∂@Å#∞ ã¨QÆOÖ’
HÀ¿ãã¨∂Î J`«_»∞ P"≥∞ Q˘O`«∞ <˘ˆH¯Ü«∞™êQÍ_»∞.
P"≥∞ Hõà◊√¡ `ÕÅ "Õã≤Ok. P"≥∞ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê~ÚOk. W^ŒÌ~°∂ P"≥∞ #QÆfl â◊s~åxfl
á⁄^ŒÖ’¡H˜ ÖÏQÍ~°∞. P"≥∞ â◊s~åxfl <ÕÅÃÑ·H˜ qã≤ˆ~âß~°∞.
''K«zÛáÈ~ÚO^•?—— J_çQÍ_»∞ „á¶ê<£û.
P =∂@ qO@∂<Õ Ñ≤K≥ÛH˜¯# "å_çÖÏ HõuÎ`À P"≥∞ â◊s~°OÃÑ· JOk#KÀ@ÖÏ¡
á⁄_»=™êQÍ_»∞ nä<£û. J~Ú<å P"≥∞ HÍà◊√¡ Hõ^ŒÅ∞`«∞O_»@O`À qã≤y HõuÎ`À P"≥∞ Q˘O`«∞
HÀâß_»∞.
HÍ¿ãûÑ¨\ H˜ ˜ „á¶ê<£û ‰õÄ_® J`«_Hç ˜ `À_»Ü∂« º_»∞. W^Œ~Ì ∂° P"≥∞ â◊s~åxfl HÀã≤ áêˆ~âß~°∞.
KS
"≥∞_»#∞O_ç HÍe=~°‰õÄ pˆ~âß~°∞. WHõ qã≤y ÖËKå~°∞. HÍ~°∞Ö’Oz P"≥∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ |Ü«∞@‰õΩ
qã≤i "≥o¡ áÈÜ«∂~°∞.
O
C C C
BO
#=∞‡â◊Hºõ O HÍx q+¨Ü∞« "Õ∞q∞@O>Ë "åi qK«H}Δõ Ï ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ ^•_ç Jeã¨<£ „áê}ÏÅ#∞
HÍáê_çOk. Q˘O`«∞ <˘Hõ¯@O=Å¡ P"≥∞ 'qO_£ÃÑ·Ñπ (âßfiã¨ <åoHõ) =¸ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk. HÍh
O
"åà◊√¡ Q˘O`«∞ HÀÜ«∞@O =Å¡ P"≥∞ Q˘O`«∞ ^•fi~å QÍex QÆ∞O_≥Ö’¡H˜ Ñ‘ÅÛQÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
C
z„`«OQÍ `«# â◊s~°OÃÑ· "å~°∞ ^•_ç KÕã¨∞Î<åfl Jeã¨<£‰õΩ Ug∞ JxÑ≤OK«@O ÖË^Œ∞.
ÃÑQ· Í P"≥∞ "å~°∞ `«#x Zxfl™ê~°∞¡ á⁄_çKå~À ÖˇH¯˜ OzOk. P"≥∞ ÃÑ#· ∞O_ç, HÕ^Œ `«# â◊s~°OÃÑ·
ES
[~°∞QÆ∞`«∞#fl J`åºKå~åxfl QÆ=∞x™ÈÎOk. HÍ¿ãûÑ¨\H˜ ˜ P"≥∞ uiy `«# â◊s~°OÖ’ „Ñ¨"tÕ OzOk.
EM
''<ÕxÖÏ Kèå=#∞. "åà◊¡x Ñ¨\ ˜ì™êÎ#∞. WÖÏ #_ç~À_»∞¤Ö’ k‰õΩ¯ÖËx Kå=ÙKè«¿ãÎ J=∞‡
ZO`«QÍ<À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok—— P"≥∞ PÖ’zOK«™êyOk.
JHõ¯_Õ Wã¨∞HõÖ’ „á¶ê<£û, nä<£û J#fl ¿Ñ~°∞¡ ~åã≤Ok.
©
â◊H˜Î#O`å ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx á⁄^Œ |Ü«∞@‰õΩ áêHõ™êyOk. P"≥∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ =OQÆQÍ<Õ

„¿Ñ=ÙÅ∞ |Ü«∞@‰õΩ "ÕÖÏ_®~Ú. "åà◊√¡ qã≤ˆ~ã≤# QÆ∞_»¤Å`À „¿Ñ=ÙÅ#∞ HõÑ≤Ê Ñ¨@∞ì‰õΩx JÖÏˆQ
áêHõ™êyOk. JÖÏ 65 g∞@~°∞¡ áêHÕk. ~À_»∞¤Hõ_»¤OQÍ Z=~À Ñ¨_ç LO_»@O K«∂ã≤ HÍ~°∞
Páê_»∞ \˜Ü«∂<£ SÖÏ~ü¤. HÍ~°∞Ö’x „ÃÑ¶O_£û`À HõÅã≤ #QÆflOQÍ, =∂OãÖ "ÕÖÏ_»∞`«∂, ~°HõÎÑ¨Ù
=Ú^ŒÌÖÏ L#fl P"≥∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àÏ¡_»∞.
H˘# TÑ≤i`À LOk. P"≥∞ "≥∞_»Ö’ Ö’`«∞ QÍÜ«∞O.
''HÍ~åH˜û_≥O\Ï?—— P"≥∞x =∂\Ï¡_çOKåÅx J_çQÍ_»∞ SÖÏ~ü¤.
112 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

HÍ^Œ#fl@∞ì "Õà◊√¡ |ÅÇ‘Ï#OQÍ Hõ^ŒeÛOk. DÖ’QÍ "≥ÚÉˇ·Öò á¶È#¡Ö’ JO|∞Öˇ<£ûx
Ñ≤eKå~°∞. JO|∞Öˇ<£û =KÕÛ=~°‰õÄ P"≥∞ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê‰õΩO_® =∂\Ï¡_çã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞
SÖÏ~ü¤. J`«x q∞„`«∞Å∞ P"≥∞"≥·¿Ñ K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. JO|∞Öˇ<£ûÖ’ P"≥∞`Àáê@∞ ZHÍ¯_»∞
SÖÏ~ü¤.
C C C
P"≥∞x K«∂ã¨∂Î<Õ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞ 42 Uà◊¡ _®Hõì~ü =Ö’kÜ«∂ PO*ˇÖ’"£. "≥O@<Õ

PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOKå_»∞. Ô~O_»∞QÍ HõuÎiOz# ^ä≥·~å~Ú_£ QÍ¡O_£#∞ HõeÑ≤ ‰õΩ\Ïì_»∞. HõuÎ
WOH˘xfl q∞b¡g∞@~°∞¡ Ö’`«∞ ky`Õ P"≥∞ "≥O@<Õ =∞~°}Õz LO_Õk. P"≥∞ á⁄@ìÃÑ· 25 HõuÎ
QÍÜ«∂Å∞<åfl~Ú.
KS
C C C
''<åg∞^Œ J`åºKå~°O KÕã≤#"åà◊¡x áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨\ ˜ì™êÎ#∞—— ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛ# `«~°∞"å`«
O
Jeã¨<£ =∂\Ï¡_ç# "≥Ú^Œ\ ˜ =∂@ Jk.
BO
P"≥∞ WzÛ# q=~åÅ#∞ |\˜ì áÈbã¨∞Å∞ nä<£û „‰õÄ[~ü, „á¶ê<£û _»∞º\Ï~Ú\ò J<Õ
W^ŒÌix JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞. "åiH˜ <Õ~° K«i„`« LOk. Jeã¨<£ Kå=ÖË^Œx `≥eã≤ "å~°∞
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞.
O
C
''JO`« ^•_ç `«~°∞"å`« ‰õÄ_® |uH˜ LO^ŒO>Ë P"≥∞ =∞x+≤ HÍ^Œ∞—— J<åfl_»∞ „‰õÄ[~ü.
ES
''J=Ù#∞... g∞~°∞ =∞#∞+¨μÖˇ·`ÕQÍ? Ñ¨â◊√=ÙÅ∞!—— J<åfl_»∞ áÈb™êÑ¶‘ã¨~ü Ñ¨à◊√¡

Ñ¨\Ñ¨@ÖÏ_çã¨∂Î.
EM
C C C
Jeã¨<£ |`«Hõ@"Õ∞ J^Œ∞ƒù`«O JO>Ë, P"≥∞ÔH·# QÍÜ«∂Å‰õΩ 15 ~ÀAÖ’¡QÍ P"≥∞

©
HÀÅ∞HÀ=@O =∞s qO`«!

1994 _çÃãO|~ü 31# P"≥∞ Ç¨ã≤Ê@Öò#∞ =^Œe WÅ∞¡ KÕiOk.
E<£ 12, 1995. HÀ~°∞ìÖ’ Jeã¨<£ `«#ÃÑ· [iy# J`åºKå~åxfl q=iOzOk.
JHõ¯_»∞#fl "å~°O^Œi ^Œ$+≤ì P"≥∞ "≥∞_»K«∞@∂ì L#fl Z„~°\ ˜ i|ƒ<£ÖÏO\˜ KåiHõÃÑ·<Õ LOk. P
Z„~°KåiHõ Z<Àfl ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# x*ÏÅ‰õΩ „Ñ¨fHõÖÏ JO^Œi =∞#ã¨∞ûÅ#∞ HõÅ=~°ÃÑ_»∞`ÀOk.
HÀ~°∞ìÖ’ nä<£û ‰õÄ[~ü, „á¶ê<£û _»∞º\Ï~Ú@¡ QÆ∞iOz J<ÕHõ q+¨Ü«∂Å∞ "≥Å¡_»Ü«∂º~Ú.
W~°"≥· Pˆ~à◊¡ „á¶ê<£û _»∞º\Ï~Ú\ò‰õΩ ÃÑà◊¡~ÚOk. W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞.

HÍh WÖÏ Öˇ·OyHõ HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛHÀ=@O J`«xH˜ JÅ"å@~ÚOk. 19 Uà◊¡ F
J=∂‡~ÚÃÑ· J`åºKå~°O KÕã≤ JÔ~ã¨ì~Ú Éˇ~ÚÖòg∞^Œ q_»∞^ŒÅÜ«∂º_»∞.
J~Ú<å 21 Uà◊¡ QÆiƒù}© ¢ã‘ÎÃÑ·, nä<£û „‰õÄ[~ü`À HõÅã≤ J`åºKå~°O KÕâß_»∞. W^ŒÌ~°∂
JÔ~ã¨ì~Ú Éˇ~ÚÖòg∞^Œ q_»∞^ŒÅÜ«∂º~°∞.
P `«~°∞"å`« "åà◊√¡ Jeã¨<£ÃÑ· ^•_çKÕâß~°∞.
HÀ~°∞ìÖ’ Zxq∞k "å~åÅ áê@∞ "å^ÀÑ¨"å^•Å∞ [iQÍ~Ú.
W^ŒÌiH© Ü«∂=r˚= HÍ~åQÍ~° tHõΔ qkèOzOk HÀ~°∞ì.
''gà◊√¡ |uH˜ L#fl<åflà◊√¡ *ˇ·Ö’¡ <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å =∞^èŒº QÆ_»áêeûO^Õ—— Jx f~°∞ÊxKåÛ_»∞
[_ç˚.
KS
JO`«\ ˜`À Jeã¨<£ áÈ~å@O Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^Œ∞.
|ÖÏ`å¯~°O ˆHã¨∞Ö’¡ JÔ~ã¨ì~Ú<å, "≥O@<Õ <Õ~°ã¨∞ÎÅ‰õΩ Éˇ~ÚÖò =∞OE~°∞ KÕÜ«∞@O=Å¡
O
"åiH© =∞ixfl J`åºKå~åÅ∞ KÕ¿ã J=HÍâ◊O HÀ~°∞ìÅ∞ HõeÊã¨∞Î<åflÜ«∞x, JO^Œ∞=Å¡ `«#ÖÏO\˜
BO
"åi rq`åÅ∞ #~°Hõ„áêÜ«∞O J=Ù`«∞<åflÜ«∞x Jeã¨<£ WÑ¨C_»∞ „Ñ¨Éèí∞`«fiOÃÑ· HÀ~°∞ìÖ’
ˆHã¨∞"Õã≤Ok. ^Õâ◊=∞O`å u~°∞QÆ∞`«∂ J`åºKå~åxH˜ QÆ∞Ô~·# "åiH˜ ^è≥·~°ºO K≥Ñ¨ÓÎ LÑ¨<åº™êÅ∞
KÕ™ÈÎOk. "åi ãÖ~°HõΔ}‰õΩ F xkèx U~åÊ@∞ KÕã≤Ok.
O
C C C
C
Hõ~°`åà◊ ^èŒfi#∞Å∞ q∞#flO\Ï~Ú.

ES
Hõhfl\˜ K«∞Hõ¯ HÕ^Œ‰õΩ *ÏiáÈ~ÚOk. LeH˜¯Ñ¨_ç `«ÖˇuÎOk Jeã¨<£. WÑ¨C_»∞ P"≥∞

EM
Hõà◊¡Ö’ hà◊√¡ ÖË=Ù. P"≥∞ Hõà◊¡Ö’ *Ï˝# *’º`«∞Å∞ "≥Å∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.

''<å D J#∞Éèí=O <åH˘Hõ áê~î°O <ÕiÊOk. ÉèíÜ«∂Åhfl =∞# â◊s~åxˆH. D â◊s~°O
Ö’Ñ¨Å =∞~À ã¨r= â◊H˜Î LOk. =∞#O ÃÑ·ÃÑ· â◊s~åxfl K«∂ã≤ „Éèí=∞ Ñ¨_»`åO. HÍh D Ö’Ñë
©
ã¨r= â◊H˜Îx QÆ∞iÎ¿ãÎ =∞#‰õΩ ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ∞. HÀÑÖ ÖË^Œ∞, ^Õfi+ÖÖË^Œ∞, x~åâ◊ xã¨Ê $Ç¨ÏÅ∞
^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ ~å=Ù. J#O`«"≥∞ÿ# „Ñ¨âßO`« P#O^Œ ™êQÆ~°O =∞#Ö’<Õ LOk.
á⁄^ŒÖ’¡Oz ~À_»∞"¤ Ñ·≥ Ù¨ 65 g∞@~°∞¡ <Õ#∞ áêHÍ#O\Ï~°∞. HÍh <å â◊s~åxÔH#· QÍÜ«∞Å‰õΩ
Jf`«OQÍ Ñ¨xKÕã≤# P â◊H˜Î ##∞fl áêHÕzOk. ##∞fl |uHÕzOk. <å‰õΩ *Ï˝<åxflzÛOk.
<å â◊s~°O "Õ~°∞, P â◊s~°OÖ’ L#fl <Õ#∞ "Õ~°∞ – J#fl „QÆÇ≤ÏOÑ¨ÙxzÛOk. D |Ç¨ï=∞u <å
â◊s~åxˆH, g∞ P^Œ~°} <å Ö’Ñë =∞x+≤H˜ Jã¨Öˇ·# |Ç¨ï=∞u!—— JOk Jeã¨<£ |Ç¨ï=∞u
ã‘fiHÍ~° LÑ¨<åºãÖ Wã¨∂Î.
T
114 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
„áê}aèHõΔ!
WO\’¡ „Ñ¨"ÕtOz# ^˘OQÆ#∞ ^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~˘¯x
KS
áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨\ ˜ìOz# Ñ¨_»uHõ^äŒ
O
U^À â◊|ÌO.
BO
LeH˜¯Ñ¨_ç ÖËzOk =∂~À˚i.
™ê^è•~°}OQÍ<Õ Ju ÉèíÜ«∞ã¨∞Î~åÅ∞ P"≥∞. pHõ@O>Ë P"≥∞‰õΩ =∞s ÉèíÜ«∞O.
P ÉèíÜ«∞O P^è•~°OQÍ Éèí~°Î Ñ‘@~ü =∂~À˚ix "≥H˜¯iã¨∞ÎO\Ï_»∞. JO^Œ∞Hõx ÉèíÜ«∂Å#∞
O
J}K«∞HÀ"åÅx P"≥∞ f„=OQÍ „Ñ¨Ü«∞ufl™ÈÎOk. HÍh "≥#flO>Ë h_»ÖÏ, ÉèíÜ«∞O P"≥∞x

C
=^ŒÅ@OÖË^Œ∞.
ES
"≥∞Å‰õΩ= =KåÛHõ =∂~À˚s K«∞@∂ìK«∂ã≤Ok.

he~°OQÆ∞ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ Éˇ_£~°∂"£∞ xâ◊≈|ÌOQÍ LOk. Ñ¨Hõ¯# Ñ¨ã≤HõO^Œ∞ `«# J~Ú^Œ∞
EM
<≥ÅÅ ÉÏ|∞ ˆ~=∞O_£ LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨Å∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú.

=∂~À˚sH˜ Z~Ú~ü HõO_ç+¨<£¤ QÆkÖ’x K«Å¡^Œ#O Ñ¨_»@O ÖË^Œ∞. JÖÏ Jx XO@iQÍ
©
Ñ¨_»∞HÀ"åÅO>Ë ÉèíÜ«∞O.
Z~Ú~ü HõO_ç+#¨ ~ü#∞ P¿Ñ¿ãO^Œ∞‰õΩ Ñ‘@~ü W+¨Ñì _¨ _» O» ÖË^∞Œ . ^•O`À =∂~À˚s, ~ˆ =∞O_£x
fã¨∞‰õΩx XO@iQÍ Ñ¨_»∞HÀ"åeû =zÛOk. =¸_Õà◊¡ Ñ‘@~ü WO\˜ "≥#∞Hõ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ Hõ\ ˜ì#
Z~Ú~ü HõO_ç+¨<£¤ QÆkÖ’ Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
=∞m¡ â◊|ÌO qxÑ≤OzOk.
'U"≥∞ÿ LO@∞Ok?— `«#∞#fl ^ŒQÆæ~°#∞Oz Hõ^ŒÖÏO>Ë =∂~À˚sH˜ ÉèíÜ«∞OQÍ LOk. JO^Œ∞ˆH
^Œ∞Ñ¨Ê\˜x =ÚYOg∞^Œ‰õΩ ÖÏ‰õΩ¯x, Hõà◊¡ QÆ\ ˜ìQÍ =¸ã¨∞‰õΩx Ñ¨_»∞‰õΩOk.

HÍh `«fi~°Ö’ =∂~À˚i J™ê^è•~°} ™êÇ¨Ï™êxfl „Ñ¨^Œi≈ã¨∞ÎO^Œx P"≥∞ HÍ^Œ∞, =∞Ô~=~°∂
TÇ≤ÏOK«ÖË^Œ∞.
Jk =∂iÛ 4, 1995.
C C C
`«Å∞Ñ¨Ù ^ŒQÆæ~° xÅ|_®¤_»`«#∞. JO`å xâ◊≈|ÌOQÍ LOk.

WO\˜ÔH^Œ∞~°∞QÍ HÍ~°∞ Py LOk.
WO\˜ `åà◊O q~°Q˘æ>ËìO^Œ∞‰õΩ U"≥∞ÿ<å ^˘~°∞‰õΩ`åÜÕ∞"≥∂#x "≥uHÍ_»∞ J`«_»∞. HÍ~°∞
_çH©¯Ö’ W#∞Ñ¨~å_£ ^˘iHÕk.
KÕuÖ’x ~å_£"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
KS
`«Å∞Ñ¨Ù "≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
<≥=∞‡kQÍ ~å_£#∞ QÍÖ’¡H˜ Z`åÎ_»∞.
C C C
O
BO
LeH˜¯Ñ¨_ç ÖËzOk =∂~À˚i.
P"≥∞ Xà◊¡O`å K«=∞@¡`À `«_çã≤áÈ~ÚOk. QÆ_çÜ«∂~°O "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok.
O
Ô~O_»∞#fl~° QÆO@Å∞!
C
'WO`«~å„u ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ‘@~ü x„^ŒÖËz UO KÕã¨∞Î#fl@∞ì?— J#∞‰õΩOk.

ES
WO`«Ö’ Ç¨Å∞Ö’ Öˇ·@∞ "≥eyOk.

C C C
EM
J`«_»∞ _»|∞ƒ HÀãÖ "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. =ÚO^Œ∞QÍ =O@QÆkÖ’ "≥uHÍ_»∞. P `«~°∞"å`«

™Èì~ü~°∂=∞Ö’ "≥uHÍ_»∞. WÑ¨Ù_»∞ Ç¨Å∞ KÕ~å_»∞. Ç¨Ö’¡x JÖÏ‡~å J~°Ö’¡ K«HõK«HÍ
©
"≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞.
''Z=~°∞fl=Ùfi?——
UHÍ„QÆ`«`À `«# Ñ¨xÖ’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ =Ù#fl J`«_»∞ y~°∞‰õΩ¯# "≥#∞ uiQÍ_»∞.
C C C
J`«<≥=~À JÑïz`«∞_»∞!
WO\’¡ ^Œ∂~å_»∞. c~°∞"åÖ’ "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞. _»|∞ƒHÀãÖ HÍ=K«∞Û.
pHõ@O>Ë<Õ ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ =∂~À˚sH˜ z„`«OQÍ ÉèíÜ«∞O "ÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
116 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Z^Œ∞~°∞QÍ L#flk XHõ ‰õΩ„~å_»∞. Ñ¨k¿ÇÏ_»∞ – Ñ¨^≥Ìxq∞^Õà◊¡ Hõ<åfl Z‰õΩ¯=ÙO_»=Ù J`«xH˜.
^˘OQÆÖÏ WO\’¡ ^Œ∂i#O^Œ∞‰õΩ J`«_çÃÑ· P"≥∞‰õΩ HÀáêxH˜ |^Œ∞Å∞ *Ïe HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
''"≥O@<Õ WÅ∞¡ =ke "≥o¡áÈ. ÖËHõáÈ`Õ áÈbã¨∞Å#∞ Ñ≤Å∞™êÎ#∞——
P"≥∞ Ñ¨xKÕ¿ã Ü«¸`ü ÃãO@~üÖ’ P =Ü«∞ã¨∞ ‰õΩ„~åà◊√¡ J<Õ‰õΩÅ∞ L<åfl~°∞. HÍãÎ̈ Éˇki¿ãÎ
"å~°∞ ÉˇkiáÈ`å~°∞. D ‰õΩ„~å_»∂ "åiH˜ U=∂„`«O "Õ~°∞ HÍ_»∞ J#∞‰õΩOk. HÍh J`«_ç
ã¨ÊO^Œ# Ñ¨ÓiÎQÍ =ºuˆ~HõOQÍ LOk.
P ÃÇÏK«ÛiHõ‰õΩ J`«_»∞ U =∂„`«O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»Hõ áÈQÍ "≥O@<Õ P"≥∞"≥·Ñ¨Ù ^Œ∂HÍ_»∞.
P"≥∞ KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx Éˇ_£~°∂"£∞ "≥·Ñ¨Ù ÖÏQÍ_»∞. QÆkÖ’H˜ KÕ~°QÍ<Õ P"≥∞#∞ =∞OK«O
ÃÑ·H˜ `Àâß_»∞. [iˆQk J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖ’QÍ P"≥∞ =∞OK«OÃÑ· Ñ¨_ç LOk. J`«_»∞ P"≥∞ g∞^Œ‰õΩ
KS
^Œ∂ˆHO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl_»∞. P"≥∞ "≥O@<Õ Ô~O_»∞ HÍà◊¡`À J`«x á⁄@ìÖ’ |ÅOQÍ `«xflOk.
J`«_»∞ Å∞OQÆK«∞@∞ì‰õΩx <ÕÅÃÑ· Ñ¨_®¤_»∞. P"≥∞ PÅã¨ºO KÕÜ«∞‰õΩO_® =∞OK«O g∞^Œ #∞Oz
O
^Œ∂H˜ H˜K≥<£ "≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQuÎOk. J`«_»∞ ÖËz P"≥∞ "≥O@Ñ¨_®¤_»∞.
BO
Ç¨Å∞ KÕi "≥#ˆH `«Å∞¿ÑÜ«∂Åx =∂~À˚i „Ñ¨Ü«∞uflOzOk. HÍh J`«_»∞ `«Å∞Ñ¨Ù
"ÕÜ«∞‰õΩO_® J_»∞¤Ñ¨_®¤_»∞. P"≥∞#∞ Éˇ_£~°∂"£∞Ö’H˜ `ÀÜ«∂Åx „Ñ¨Ü«∞uflOK«™êQÍ_»∞. `«Å∞Ñ¨Ù
`≥~°K«∞HÀ‰õΩO_® J_»∞¤Ñ¨_»∞`«∂<Õ J`«_çfl =∂\Ï¡_çOKåÅx „Ñ¨Ü«∞uflOK«™êyOk =∂~À˚i.
O
C
P"Õâ◊OÖ’ L#fl"å_çx =∂\Ï¡_çOKåÅO\Ï~°∞. JÖÏ =∂\Ï¡_»_»O^•fi~å J`«xÖ’x

P"Õâ◊O ^•i =∞à◊√¡`«∞O^Œx P"≥∞ q#flk.
ES
''h‰õΩ <å Éèí~°Î Ñ‘@~ü `≥Å∞ã¨#∞‰õΩO\Ï#∞. #∞=ÙfiO_Õk ZHõ¯_»? W@∞=O\˜ Ñ¨#∞Å∞

EM
„Ñ¨=∂^ŒHõ~°=∞x h‰õΩ `≥eÜ«∞^•? J#=ã¨~°OQÍ <Õ~°ã¨∞Î_çQÍ =Ú„^Œ "Õ~ÚOK«∞‰õΩx rq`«O

ZO^Œ∞‰õΩ áê_»∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï=Ù?——
P"≥∞ =∂\Ï¡_»∞`«∞O>Ë UHÍ„QÆ`«QÍ qO@∞#fl J`«_»∞ =∂~°∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. J`«x#∞O_ç
©
ZÖÏO\˜ ã¨ÊO^Œ<åÖË^Œ∞. Z@∞=O\˜ ÃÇÏK«ÛiHõ ÖË‰õΩO_® KÕ~ÚÃÑ·H˜ Z`åÎ_»∞. "≥Å∞`«∞~°∞Ö’

J`«x KÕuÖ’x HõuÎ `«à◊`«à◊ÖÏ_çOk.
P"≥∞ˆHO KÕÜ«∂Ö’ `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞.
ÉèíÜ«∞O`À ~°HõÎO QÆ_»¤Hõ@∞ì‰õΩx áÈ~ÚOk. "ÕQÆOQÍ `«# g∞^Œ‰õΩ =ã¨∞Î#fl HõuÎH˜
J„Ñ¨Ü«∞`«flOQÍ KÕux J_»¤O ÃÑ\˜ìOk. P"≥∞ KÕ~ÚxHÀã¨∂Î HÕ^Œ‰õΩ kyOk HõuÎ! J~Ú<å ã¨ˆ~
ÉÏ^èŒ#∞ J}K«∞‰õΩO@∂ HõuÎx |ÅOQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩx =OzOk. P"≥∞ KÕuÖ’ HõuÎ qiyOk.
qiy# ÉèÏQÆO P"≥∞ KÕuÖ’ QÆ∞K«∞Û‰õΩHÀQÍ, q∞QÆ`å "≥ÚO_çHõuÎ J`«x KÕuÖ’ q∞yeOk.

KÕug∞^Œ xÑ¨C =∞O_çã¨∞Î#fl ÉèÏ=# HõeyOk P"≥∞‰õΩ. WO`«Ö’ P "≥ÚO_çHõuÎ<Õ P"≥∞
â◊s~°OÖ’H˜ QÆ∞KåÛ_»`«_»∞.
P"≥∞ ™ê÷}∞"≥·Ok. â◊s~°O "≥Ú`«ÎO Z=~À =∞O@ ÃÑ\˜ì#@∞¡ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ÉÏ^èŒ.
J`«_»∞ P"≥∞#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ÖÏy, Ñ≤_çH˜e ayOz =ÚYOÃÑ· |ÅOQÍ "≥∂^•_»∞.
P"≥∞‰õΩ Hõà◊√¡ Éˇ·~°∞¡Hõq∞‡ K«∞Hõ¯efl K«∂ã≤#@ì~ÚºOk.
L#flÑ¶¨ÖÏ# <ÕÅÃÑ· Ñ¨_çáÈ~ÚOk.
'WOHÀ ^≥|ƒ W@∞=O\˜k `«ye`Õ WHõ `«# Ñ¨x J~ÚáÈ`«∞Ok— J#∞‰õΩO^•"≥∞. QÆ∞O_≥Ö’
"≥ÚO_çHõuÎ`À J`«#∞KÕã≤# QÍÜ«∞O #∞O_ç ~°HõÎO ^è•~åáê`«OQÍ HÍ~°∞`ÀOk.
J`«_»∞ HõuÎx =∞m¡ ÃÑ·ÔH`åÎ_»∞!
KS
XO\’¡x ã¨~fi° â◊HxÎ˜ ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx P"≥∞ J`«_Ãç ÑH· ˜ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÖÏ ÅOÑ¶∞≤ OzOk. TÇ≤ÏOK«x
D Z^Œ∞~°∞ ^•_çH˜ J`«_»∞ "≥#‰õΩ¯ `«∂ÖÏ_»∞. J`«_ç KÕuÖ’x HõuÎ P"≥∞ KÕuÖ’H˜ =zÛOk.
O
"≥O@<Õ |ÅOQÍ J`«_çÖ’ kO¿ÑO^Œ∞‰õΩ P"≥∞ HõuÎx ZuÎOk.
BO
HÍh XˆH XHõ¯HõΔ}O `«@Ñ¨\Ï~ÚOzOk.
'J`«_»∞ ‰õΩ„~å_»∞. W@∞=O\˜ ‰õΩ„~åà‹¡O^Œi<À `«#∞~ÀE Ü«¸`ü ÃãO@~üÖ’
O
K«∂ã¨∞ÎO@∞Ok. =∞Oz Éèíq+¨º`«∞Î "åà◊√¡....

C
K«OÑ¨_»O ÉèÏ=º=∂!?— – J#∞‰õΩOk.

ES
ãïQÍæ JÑ¨C_Õ P"≥∞‰õΩ Ñ¨ã≤"å_»∞ ˆ~=∞O_£ U_»∞Ñ¨Ù QÆkÖ’Oz qxÑ≤OzOk.

g_»∞ ... ˆ~=∞O_£x K«OÑ≤`Õ!?
EM
P"≥∞ PÅã¨ºO KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. P"≥∞ HõuÎx J`«_ç QÆ∞O_≥Ö’H˜ kO¿Ñ|^Œ∞Å∞ `«Å"≥#∞Hõ,

gÑ¨ÙÖ’ "≥O@"≥O@<Õ á⁄_çzOk. 'QÍÜ«∂Å=Ù`å~Ú. HÍh „áê}ÏxH˜ „Ñ¨=∂^ŒOÖË^Œ#∞—‰õΩOk.
'`å`å¯eHõOQÍ J`«_»∞ xsfi~°∞º_»=Ù`å_Õ `«Ñ¨Ê âßâ◊fi`«"≥∞ÿ# Ç¨x HõÅQÆ^Œ∞— J#∞‰õΩOk.
©
HÍh P"≥∞ TÇ¨Ï‰õΩ Jf`«OQÍ J`«_»∞ „Ñ¨=iÎOKå_»∞. HõuÎQÍ@¡#∞ F~°∞Û‰õΩO@∂ P"≥∞

Hõ^ŒeHõ#∞ TÇ≤ÏOz, =¸_À™êi P"≥∞KÕux QÍÖ’¡<Õ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
P"≥∞ KÕux |ÅOQÍ "≥∞e uÑ≤Ê HõuÎx ÖÏ‰õΩ¯<åfl_»∞.
JÑ¨C_»∞ J`«_∞» P"≥∞ÖÏ PÖ’zOK«Ö^Ë ∞Œ . HõuxÎ P"≥∞ Hõ}`«Ö’¡H˜ x~åÌH}Δ˜ ºOQÍ kOáê_»∞.
ÉÏ^èŒ`À ÔH=Ùfi# JizOk. TÑ≤iHÀãÖ ~ÀÑ¨C`ÀOk.
'`«#‰õΩ „áê}O áÈ=@O `«^äŒº=∞x— J~°÷"≥∞ÿOk. XO\’¡x ã¨`«∞Î=#O`å HÀÖ’Ê`ÀOk.
K≥·`«#ºO â◊s~åxfl =keáÈ`«∞#fl@∞ì P"≥∞ „QÆÇ≤Ï™ÈÎOk.
118 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

<ÕÅÃÑ· ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈ~ÚOk.
''ÃÇÏÖòÊ ÃÇÏÖòÊ...!——
Q˘O`«∞ ÃÑQÆÅ>Ë¡^Œ∞.
P"≥∞#∞ =∞m¡ á⁄_çz „áê}O f¿ãO^Œ∞‰õΩ P ‰õΩ„~å_»∞ =∞~À™êi HõuÎ Z`åÎ_»∞.
HÍh Jk HÕ^ŒH˜ kQÆÖË^Œ∞. HÍ~°}O P"≥∞ J`«_ç_˘Hõ¯Ö’ `«# |∂@∞HÍe`À |ÅOQÍ
`«xflOk. „áê}O áÈÜÕ∞@∞ì JiKå_»∞.
"≥O@<Õ kQÆ∞æ# ÖËz H˜K≥<£Ö’H˜ Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞. J`«_»∞ =∞~ÀHõuÎx `ÕÉ’`«∞<åfl_»x P"≥∞‰õΩ
J~°÷"≥∞ÿOk!
ˆ~=∞O_£ U_»∞Ñ¨Ù QÆkÖ’Oz WOHÍ qxÑ≤™ÈÎOk. `«#∞ =∞~°}Õz<å Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. HÍh
KS
Ñ¨ã≤QÆ∞_»∞¤ ˆ~=∞O_£‰õΩ UO HÍ‰õÄ_»^Œ∞.
'ÉèíQÆ=O`«∞_®! <å‰õΩ â◊H˜Îx=Ùfi!!— J#∞‰õΩOk QÆ\ ˜ìQÍ Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩOk.
O
P"≥∞ „áê~°÷##∞ ^Õ=Ù_»∞ q<åfl_À ÖË_À HÍx ˆ~=∞O_£ ~°∂ÑÖÖ’ P"≥∞‰õΩ „áê}aèHõΔ
BO
ÅaèOzOk!
<≥=∞‡kQÍ áê‰õΩ¯O@∂ P"≥∞ ˆ~=∞O_£x KÕ~°∞‰õΩOk.
O
HÍh ^•HÀ¯=_®xH˜ Éèí„^Œ"≥∞ÿ# ã¨÷ÅO Uk? ˆ~=∞O_£x QÆ∞O_≥‰õΩ |ÅOQÍ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩx

C
ÉÏ`ü~°∂"£∞Ö’ ^Œ∂i `«Å∞¿Ñã≤Ok. "≥O@<Õ P"≥·Ñ¨Ù#∞Oz J`«_»∞ `«Å∞Ñ¨Ùg∞^Œ "≥∂^Œ@O

P~°OÉèí"≥∞ÿOk. JO>Ë z\˜ÔHÖ’ J`«_ç ÉÏi#∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO^Œ#fl=∂@!
ES
|Å=∞O`å LÑ¨Ü≥∂yOz `«Å∞Ñ¨Ù‰õΩ J_»¤OQÍ ‰õÄÅ|_çOk =∂~À˚i. HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜

EM
|Ü«∞@#∞O_ç `«Å∞Ñ¨ÙÃÑ· K«Ñ¨C_»∞ `«yæOk. =∂~À˚iH˜ Hõà◊√¡ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú.

ÉÏ`ü~°∂"£∞ <ÕÅ ~°HõÎO`À Z„~°ÉÏiOk. ZO`« ¿ãÑ¨\ ˜H© |Ü«∞@#∞O_ç Z@∞=O\˜ â◊|ÌO
q#|_»HõáÈ=@O`À =∂~À˚i ^è≥·~°ºO KÕã≤ <≥=∞‡kQÍ `«Å∞Ñ¨Ùfã≤ |Ü«∞\˜H˜ `˘Oy K«∂ã≤Ok.
©
Z=~°∂ ÖË~°∞!
â◊H˜Î#O`å ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx ˆ~=∞O_£x QÆ\ ˜ìQÍ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩx XHõ¯ Ñ¨~°∞QÆ∞# WO\˜ |Ü«∞@‰õΩ
=zÛOk. "≥#Hõ L#fl Z~Ú~ü HõO_ç+¨<£¤ QÆkx KÕ~°∞‰õΩOk.
`«Å∞Ñ¨Ù `«@ì™êyOk. HÍh Z.ã≤. â◊ÉÏÌxH˜ P"≥∞ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# Ñ≤Å∞Ñ¨ÙÅ∞ Éèí~°Î‰õΩ
q#|_»ÖË^Œ∞.
ÉÏ^èŒ#O`å Ñ¨à◊¡aQÆ∞=Ù# J}K«∞‰õΩO@∂ ÉèíQÆ=O`«∞_çx „áêi÷OzOk. â◊H˜Îx =∞m¡ ‰õÄ_»
nã¨∞‰õΩx Z~Ú~ü HõO_ç+¨#~ü#∞ PÑ¨ÙKÕã≤Ok. JÑ¨C_»∞ ÖËKå_»∞ Ñ‘@~ü.
~°HõÎO =Ú^ŒÌÖÏ J`«_ç Xà’¡H˜ *ÏiáÈ~ÚOk. Ñ‘@~ü QÆ∞_»∞¡ `ÕÖËã≤ "≥O@<Õ `Õ~°∞‰õΩx
P"≥∞x Ç¨ã¨Ê@ÖòH˜ `«~°eOKå_»∞. PÅã¨ºO KÕÜ«∞‰õΩO_® _®Hõì~°∞¡ P"≥∞x Z=∞Ô~˚hû QÆkÖ’H˜
fã¨∞ÔHàÏ¡~°∞.
ãïQÍæ JÑ¨C_Õ =∞~À=ºH˜Î Hõ@¡`À |Ü«∞\˜H˜ =ã¨∞Î<åfl_»∞. J`«}˜‚ K«∂ã¨∂Î<Õ P"≥∞ –
''Ñ‘@~ü... "å_Õ!!—— Jx Ç≤Ïã‘ìiÜ«∂ ¿ÑÃ+O\òÖÏ Jiz ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê~ÚOk =∂~À˚i.
C C C
J™ê^è•~°} ™êÇ¨Ï™êxfl, `≥yOÑ¨Ù#∞ „Ñ¨îŒ ≈Oz# =∂~À˚i =∞$`«∞º=Ù`À áÈ~å_ç q[Ü«∞O

™êkèOzOk.
'P"≥∞ HÀÅ∞HÀ=_®xfl F J^Œ∞ƒù`«OQÍ— Jaè=i‚OKå_»∞ _®Hõì~°∞¡. QÆ∞O_≥Ö’`«∞ QÍÜ«∞"≥∞ÿ<å,
KS
`«# a_»¤#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ QÆ\ ˜ìQÍ Ç¨Ï`«∞ÎHÀ=@O=Å¡ ~°HõÎ„™ê=O Py „áê}ÏáêÜ«∞O `«Ñ≤ÊO^Œx
_®Hõì~°∞¡ J<åfl~°∞.
P~ÀA #=O|~ü 2, 1995.
O
BO
HÀ~°∞ìÖ’ =∂~À˚i ™êHõΔ ºO K≥Ñ≤ÊOk.
J~Ú`Õ ^ÀÑ≤_ô, Ç¨Ï`«º‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOz# P ‰õΩ„~å_»∞ "≥∞ÿ#~ü HÍ=@O`À HÀ~°∞ì J`«_çH˜
O
Ñ¨^ŒH˘O_Õà◊√¡ *ˇ·Å∞ tHõΔ qkèOzOk.

C
''nx=Å¡ <å‰õΩ ^≥·=OÃÑ· qâßfiãÖ ÃÑiyOk. ÉèíÜ«∞O |^Œ∞Å∞ <åÖ’ ^è≥·~°ºO, `≥QÆ∞=
ES
=KåÛ~Ú—— J#fl =∂~À˚iÖ’ P`«‡qâßfiãÖ HõxÑ≤OzOk.

T
EM
©
120 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

=∞~À ã¨`åº„QÆÇ¨ÏO!
ã¨`åº„QÆÇ¨ÏO`À „Ñ¨[Å#∞ K≥·`«#ºÑ¨~°z f„="å^Œ∞Å
P@Hõ\ ˜ìOz# =∞Ç≤Ïà◊ =∞Ç¨Ï`«Î~° QÍ^äŒ.
KS
O
''pHõ\ ˜x u@∞ì‰õΩO@∂ ‰õÄK«∞O>Ë pHõ\ ˜Ö’<Õ =∞QÆ∞æ`å=Ù...
z~°∞nÑÖ "≥eyOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ¿ãÎ Ñ¨k=∞OkH˜ "≥Å∞`«∞~°∞ ÑÖz #@ì=Ù`«∞Ok——–
BO
á¶ê^Œ~ü _≥xflãπ á¶êÖò =∂@Å∞ <åxû„ˆQã‘ K≥=ÙÖ’¡ „Ñü^èŒfixã¨∞Î<åfl~Ú.
P"≥∞ˆHO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«@O ÖË^Œ∞.
O
xã¨ûÇ¨Ü«∞`«=Å¡ Hõey# P"Õâ◊O P"≥∞#∞ ^ŒÇ≤ÏOz "Õ™ÈÎOk.

C
P"≥∞ „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_®<Õ Ñ≤_çH˜à◊√¡ aQÆ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. â◊s~°OÖ’ LkfiQÆfl`«

ES
„Ñ¨HOõ Ñ¨<åÅ∞QÍ =∂i LO_ç LO_ç ‰õΩk¿Ñ™ÈÎOk. Hõà¡◊ #∞O_ç hà◊√¡ ^è•~åáê`«OQÍ HÍ~°∞`«∞<åfl~Ú.
QÆ∞O_≥Ö’ P"Õâ◊O =∞O@ =∞O_ç™ÈÎOk.
EM
P"≥∞ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ ÉÏ^èŒ`À Å∞OQÆ K«∞@∞ì‰õΩáÈ`«∂ ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞#fl áê_ô „ˆQã‘ =ÚYO
HõxÑ≤™ÈÎOk. ~åHõΔã¨∞ÖÏ¡ J`«xK«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂ `«∞áê‰õΩÅ∞ ~°≠∞oÑ≤ã¨∞Î#fl Si+π iÑä¡Hõ<£
Ps‡ ãÖã¨÷ ã¨Éèí∞ºÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. áê_ô "≥∂HÍex `«∞áêH©`À HÍeÛ J`«_ç "≥#∞flÑ¨Óã¨ HÕk
©
ÉèÏQÍ# HÍÖËÛO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ LO_ç qHõ@OQÍ #=Ùfi`«∞#fl '~å‰õΔã¨∞Å∞— HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.

D Ç≤ÏOã¨‰õΩ JO`«O ÖË^•?
'ÉÏb¡<À— „áêO`«OÖ’ F Ñ¶O¨ Hõ<Δ ‰£ Ωõ "≥o¡ uiy=ã¨∞OÎ >Ë |ã¨∞ûÖ’ Ps‡ ã¨É∞íè ºÅ∞ Jã¨Éºíè OQÍ
„Ñ¨=iã¨∞Î<åfl~°x J`«_»∞ J_»∞¤Ñ¨_®¤_»∞. P QÀÅÖ’ Ps‡ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÃÑ¶\ò˚ã¨=∞‡<£û‰õΩ ^≥|ƒÅ∞
`«yÖÏ~Ú. áê_ô<Õ PÜ«∞##∞ H˘\Ïì_»x SP~üZ "åi JÉèÏO_»O.
S~°¡O_£ iÑä¡H±Ö’ SP~üZ K≥Ñ≤ÊO^Õ "Õ^ŒO. "å~°∞ „Ñ¨[Å#∞ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å#∞ KÕã¨∂Î,
`«=∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# "åix Ç≤ÏOã≤ã¨∂Î, K«O¿Ñã¨∂Î f„= ÉèíÜ≥∂`åÊ`åÅ#∞ Hõeyã¨∞Î<åfl~°∞.
"åix „Ñ¨tflOKÕ ^è≥·~°ºO Z=iH© ÖË^Œ∞.
~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ‰õΩ ‰õÄ_® SP~üZ ¿Ñ~°∞ qO>Ë<Õ ÉèíÜ«∞O. W@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞Ö’¡
Ñ¶\≤ ò̊ ã≤=∞‡<£û#∞ H˘\Ïì_#» fl <Õ~O° ÃÑ· SP~üZ ã¨É∞íè ºÅ∞ áê_ôx rq`åO`«O r=K«Û=ù OÖÏ |uˆH@∞ì
KÕâß~°∞. P ÉÏ^èŒ#∞ `«#∞ =∞ø#OQÍ ÉèíiOK«@O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~O KÕÜ«∞QÆÅ_»∞?!
<åhû =∞#ã¨∞ûÖ’ P"≥∞ áê_ôx `å<≥O`«QÍ, JÑ¨Ù~°∂ÑÖQÍ ÃÑOzO^À "≥∞keOk.
áê_ôx `«# QÆ~°ƒùOÖ’"≥∂ã≤, [#‡xzÛ, JÖÏ¡~°∞=Ú^Œ∞ÌQÍ ÃÑOzOk. Z=~À J`«_çx HÍeÛ,
ZO^Œ∞‰õÄ Ñ¨xH˜~åx r=K«Ûù"åxfl KÕâß~°∞. ^•xfl `å#∞ U_»∞ã¨∂Î ÉèíiOK«_»O Uq∞\˜?
Ñ≤Å¡efl ÃÑOKÕk WO^Œ∞ˆH<å?
Jã¨Å∞ Z=iÔH·<å WÖÏ =∞~˘HõiÃÑ· JÑ¶¨∂~Ú`«ºOKÕ¿ã Ç¨Ï‰õΩ¯ ZHõ¯_çk? HÍh SP~üZ
J=∂Ü«∞‰õΩÅÃÑ· W@∞=O\˜ Ñ¶¨∞’~åÅ∞ KÕÜ«∞_»O S~°¡O_£Ö’ ã¨~°fi™ê^è•~°}O. 1973 #∞O_ç
KS
^•^•Ñ¨ÙQÍ 2000 ‰õΩ ÃÑ·QÍ HÍeÛ"Õ`« ãÖÑ¶¨∞@#Å∞ [iQÍ~Ú. `«=∞#∞ =ºuˆ~HÕz# "åix
H˘@ì_O» , áÈbã¨∞Å‰õΩ ã¨=∂Kå~°O JOkOKå~°x P~ÀÑ≤Oz K«OÑ¨@O ~ÀE [iˆQ ãÖÑ¶∞¨ @#ÖË.
JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ D J<åºÜ«∂xfl Éèíiã¨∞Î<åfl~°∞. ÉèíiOK«ÖËx "å~°∞ ^Õâ◊O =^Œe
áêiáÈ`«∞<åfl~°∞.
O
BO
'Uq∞\˜^ŒO`å!?—
<åhû =∞#ã¨∞‰õΩ T~°@ HõÅQÆ_»O ÖË^Œ∞.
O
`«#‰õΩ J<åºÜ«∞O [iyOk.

C
`å#∞ K«^Œ∞=Ù ãÖ^èŒºÅ∞ÖËx =∞Ç≤Ïà◊. 12 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ K«^Œ∞=Ù =∂<Õã≤Ok. 16 Uà◊¡

ES
=Ü«∞ã¨∞Ö’ ÃÑà◊¡~ÚOk. 17 Uà◊¡‰õΩ Ñ≤Å¡"å_»∞ Ñ¨Ù\Ïì_»∞. =O@ KÕÜ«∞_»O, WÅ∞¡ â◊√„ÉèíÑ¨~°K«@O,

Ñ≤Åe¡ fl Hõ#@O, ÃÑOK«@O `«ÑÊ¨ =∞ˆ~g∞ `≥eÜ«∞^Œ∞ <åhûH˜. 1981 Ö’ P"≥∞H˜ z=i Ñ≤Å"¡ å_»∞
EM
Ñ¨Ù\Ïì_»∞. J^Õ ãÖ=`«û~°O P"≥∞ Éèí~°Î P"≥∞x =ke "≥o¡áÈÜ«∂_»∞. `«~åfi`« `«# H˘_»∞‰õΩ
rq`åxfl z<åflaè#flO KÕâß~°∞ ™êÜ«Ú^èŒ∞Öˇ·# ^Œ∞O_»QÆ∞Å∞.
JÖÏO\˜ "åiÃÑ· „Ñ¨fHÍ~°O f~°∞ÛHÀÖË=∂? ZÖÏ!?
©
P"≥∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O JÅ¡ HõÖ’¡ÅOQÍ LOk. `«∞áê#∞ JÅÅ `åH˜_Hç ˜ LH˜¯i aH˜¯i J=Ù`«∞#fl
f~°OÖÏ LOk.
JO`«Ö’ P"≥∞ ^Œ$+≤ì QÀ_»g∞^Œ =Ù#fl P "åHÍºÅÃÑ· Ñ¨_çOk.
'x~åÜ«Ú^è"Œ ∞≥ #ÿ ã¨`åºxfl q∞Oz# â◊H=Î˜ O`«"∞≥ #ÿ PÜ«Ú^èOŒ =∞ˆ~g∞ ÖË^∞Œ D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’—
=∂iì<£ Å∂^äŒ~ü =∂@Åq.
P "åHõºO K«^Œ=QÍ<Õ <åhû =∞#ã¨∞Ö’ JÅÅ∞ PyáÈÜ«∂~Ú. P"≥∞ WO„kÜ«∂Å∞
ã¨~°fiO P "åHÍºÅ J~å÷xfl qâı¡+≤OK«™êQÍ~Ú.
122 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
'J=Ù#∞, pHõ\’¡ z~°∞nÑÖ "≥eyOKåe. ™êÜ«Ú^è∞Œ Å#∞ PÜ«Ú^è•Å`À<Õ Z^Œ∞~À¯"åeû#
Ñ¨xÖË^Œ∞. ã¨`åºxH˜ PÜ«Ú^è•Å∞ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ã¨`åºxfl q∞Oz# â◊H˜ÎÖË^Œ∞.
ã¨`«ºO ÉèíQÆ=O`«∞_»∞!—–
<åhû Hõà◊√¡ "≥∞iâß~Ú.
JÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ P"≥∞ XHõ ã≤÷~°"≥∞ÿ# x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk.
P x~°‚Ü«∞O Si+π iÑä¡H±Ö’ Ñ¶¨∞’~° Hõ$`åºÅ‰õΩ |ÅÜÕ∞º J<Õ‰õΩÅ‰õΩ "≥Å∞QÆ∞^•i K«∂¿Ñ
k"≥fi J~ÚOk!
C C C
'=∞#"Õ∞O KÕÜ«∞QÆÅO? <å Hõà◊¡=ÚO^Õ <å Éèí~°Îx H˘\˜ì K«Oáê~°∞. <ÕxOHÍ |uˆH
KS
L<åfl#∞. WÑ¨Ê\˜ˆH <å Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ P ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ^Œ$âßºÅ∞ Hõ^ŒÅ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú—
P"≥∞ KÕ`«∞Ö’¡ =ÚYO ^•K«∞‰õΩx "≥H˜¯ "≥H˜¯ U_»=™êyOk.
<åhû Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk.
O
BO
JÖÏˆQ P QÆkÖ’ L#fl „Ñü"åi Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ XHõ qëê^ŒQÍ^äŒ LOk. „Ñü"åi
rq`«O SP~üZ áêâ◊qHõ K«~°ºÅ‰õΩ |Öˇ·O^Õ.
O
XHõiH˜ H˘_»∞‰õΩ =∞~°}˜¿ãÎ =∞~˘Hõ~°∞ `«O„_çx HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. XHõi Éèí~°Î qHõÖÏOQÆ∞_≥·`Õ

C
=∞~˘Hõi J#fl Ç≤ÏOã¨‰õΩ Ñ≤zÛ"å_≥· áÈÜ«∂_»∞. QÆkxO_® J<å^äŒÖË! =∞x+≤Ö’x Ñ¨â◊√=Ù

ES
K«~°º‰õΩ |Öˇ·# J<å^äŒÅ∞!

<åhû Hõà◊¡Ö’ hà◊√¡ xO_®~Ú.
EM
ZO^Œ∞H© Ç≤ÏOã¨?
W^ŒO`å Si+π „Ñ¨[Å JÉèí∞º#flu HÀã¨"Õ∞<å? W^ÕO JÉèí∞º#flu?
©
JHõ¯_»∞#fl "å~°O^ŒiÖ’#∂ H˘`«ÎQÍ SP~üZ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞~°~ÚOk q∞Ãããπ =∂eãπ

qeÜ«∞"£∞û.
''Ñ¨Hõ¯ WO\’¡ ˆHHõÅ∞ qxÑ≤ã¨∞ÎO>Ë ^˘OQÆÖË "≥∂##∞‰õΩx PÜ«∞# áÈbã¨∞Å‰õΩ á¶È<£
KÕâß~°∞. HÍh "åà◊√¡ ^˘OQÆÅ∞ HÍ~°∞. SP~üZ =∞#∞+¨μÅ∞. Ñ¨H˜¯O\˜ "åix Ç≤ÏOã≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
ã¨=∞Ü«∂xH˜ áÈbã¨∞Å∞ ~å=_»O`À "åà◊¡Ö’ XHõ_»∞ áÈbã¨∞Å‰õΩ ^˘iH˜áÈÜ«∂_»∞. ^•O`À <å
Éèí~°Î áÈbã¨∞Å‰õΩ ã¨=∂Kå~°O JOkOKÕ"å_»x PÜ«∞##∞ K«OáêÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. PÜ«∞#
„áê}ÏÅ∞ J~°KÕ`« Ñ¨@∞ì‰õΩx ^Õâ◊O =ke áêiáÈÜ«∂_»∞. WÑ¨C_»∞ <Õ#∞ XHõ¯iÎ<Õ Ñ≤Å¡efl ZÖÏ
ÃÑOKåe? HõhãÖ aèHõΔ"≥∞ÿ<å Z`«∞ÎHÀÖË#∞—— qÅÑ≤OzOk q∞Ãããπ qeÜ«∞"£∞û.
''=∞QÆ"åà◊√¡ XHõà◊¡ <˘Hõà◊√¡ K«OÑ¨Ù‰õΩO@∞O>Ë =∞#O qÅÑ≤ã¨∂Î qkèx u@∞ì‰õΩO@∂
‰õÄK«∞O>Ë ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞——
''=∞ˆ~O KÕÜ«∞QÆÅO?——
JO^Œ~°∂ XHõ¯™êˆ~ J_çQÍ~°∞.
''XO@i =ºH˜ÎÖ’ ÖËx â◊H˜Î ã¨=∞+≤ìÖ’ LOk. SHõ=∞`«ºO =∞# |ÅO HÍ"åe——
"åà◊¡H˜ J~°÷OHÍÖË^Œ∞.
''x~åÜ«Ú^èŒ"≥∞ÿ# ã¨`åºxfl q∞Oz# â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# PÜ«Ú^èŒO WOH˘Hõ\ ˜ ÖË^Œ∞——
<åhû `«# Ñ¨^äŒHÍxfl "åiH˜ ã¨=∞„QÆOQÍ q=iOK«™êyOk.
P~°OÉèíOÖ’ "åà◊√¡ JÑ¨#=∞‡HõOQÍ K«∂âß~°∞. P `«~°∞"å`« "åà◊¡ Hõà◊¡Ö’ Pâ◊ HõkeOk.
KS
PÃÑ· Ñ¨@∞ì^ŒÅ "≥∞keOk.
z=iH˜ P`«‡qâßfiãÖ`À ‰õÄ_ç# ^Œ$_è» xâ◊ÛÜ«∞O ã≤÷~°Ñ¨_çOk.
O
BO
KÕ`«∞Å∞ – KÕ`«∞Å∞ Hõeâß~Ú. P"Õ^Œ#Å∞ PÖ’K«#Öˇ· L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ# HÍ~°º™ê^èŒ#‰õΩ
™Èáê<åÖˇ·<å~Ú.
1990 Ö’ 49 Uà◊¡ <åhû „ÔQã‘ P^èŒfi~°ºOÖ’ 'á¶êºq∞bãπ ZÔQ·xãπì WO\˜q∞_Õ+¨<£ JO_£
O
>ˇ„~°~ü (ZÑ¶πZS\˜) – Ç≤ÏOã¨#∞, ÉˇkiOÑ¨ÙÅ#∞ =ºuˆ~HÕKÕ ‰õΩ@∞OÉÏÅ— ãÖã¨÷ U~°Ê_çOk.

C
^•O`À Si+π Ç≤ÏO™ê`«‡Hõ K«i„`« F =∞Å∞Ñ¨Ù uiyOk.

ES
C C C
EM
S~°¡O_£Ö’ Z=i<À@ q<åfl q∞H©¯ qeÜ«∞"£∞û ¿Ñ~°∞ q#|_»™êyOk. q∞H©¯ qeÜ«∞"£∞û

uiy S~°¡O_£ =KÕÛ Ñïã≤÷`«∞Å∞ HõeÊOKåÅx HÀ~°∞`«∞#fl q#uÑ¨„`åÅ∞ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ^Œ~°≈#
q∞=fi™êQÍ~Ú.
©
\˜qÖ’ <åhû WO@~°∂fi ºÅ∞ Hõ#|_»™êQÍ~Ú. SP~üZ J=∂Ü«∞Hõ „Ñ¨[ÅÃÑ· [~°∞Ñ¨Ù`«∞#fl

^Œ∞+¨¯ $`åºÅ#∞ ^è≥·~°ºOQÍ q=∞i≈OK«_»"Õ∞ HÍ^Œ∞, "å~°∞ q∞H©¯H˜ qkèOz# =∞~°}tHõΔ#∞ "åÑ¨ãπ
fã¨∞HÀ"åÅx, J`«_»∞ uiy S~°¡O_£ KÕˆ~@∞ìKÕÜ«∂Åx _ç=∂O_£ KÕã≤Ok.
„áêOfÜ«∞ \˜q Kèå#à◊¡ #∞O_ç P"≥∞ *ÏfÜ«∞ \˜q <≥\ò=~ü¯Ö’#∂ WO@~°∂fi ºeKÕÛ
™ê÷~ÚH˜ ZkyOk. *ÏfÜ«∞ "å~åÎÑ„¨ uHõÅ∞ <åhû Jaè„áêÜ«∂Å#∞ „Ñ¨=ÚYOQÍ „Ñ¨K∞« iOK«@O
„áê~°OaèOKå~Ú. XHõ™êi <åhû |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ SP~üZ J=∂#∞+¨ K«~º° Å#∞ q=∞i≈OK«_O» Ö’
WO`«HÍÅO „Ñ¨[ÅÖ’ J}y L#fl P"Õ^Œ#Å∞, P"ÕâßÅ∞ "≥eH˜~å™êQÍ~Ú.
124 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

„Ñü XHõ¯_»∞ `«=∞ ^ŒÜ«∞hÜ«∞ QÍ^äŒ#∞ K≥¿ÑÊO^Œ∞‰õΩ ^è≥·~°ºOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å™êQÍ~°∞.
`«=∞ ÉÏ^èŒÅ∞, ã¨=∞ã¨ºÅ`À <åhûx =zÛ Hõe¿ã"åi ãÖYº ~ÀA~ÀAH© ÃÑ~°QÆ™êyOk.
"åiÖ’ ^è≥·~°ºOQÍ `«=∞‰õΩ [iy# J<åºÜ«∂xfl q=iOKÕ "åiH˜ <åhû \˜qÖ’¡, "å~åÎ
„ÑüHõÖ’¡#∂ J=HÍâßÅ∞ HõeÊOK«™êyOk. SP~üZ ^Œ∞+¨¯ $`åºÅ‰õΩ |Öˇ·# ‰õΩ@∞OÉÏÅ
q=~åÅ#∞ P"≥∞ JO`«~å˚fÜ«∞ =∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å ãÖÑ¶¨∂Å‰õΩ JOkOK«™êyOk. ^•O`À
WO`«HÍÅO J}y =Ù#fl J<ÕHõ x*ÏÅ∞ "≥eH˜ ~å™êQÍ~Ú.
SP~üZ Jã¨Å∞ ~°∂Ñ¨Ù S~°¡O_£ „Ñ¨[ÅˆH HÍ^Œ∞ „Ñ¨ÑÖKåxH© `≥eã≤Ok. ~å[H©Ü«∞
<åÜ«∞‰õΩÅ∞ D JOâßxfl qã¨‡iOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. SP~üZ ÃÑ· XuÎ_ç ÃÑiyOk.
Ñ¶ë`«OQÍ, q∞H˜¯ qeÜ«∞"£∞û =∞m¡ S~°¡O_£Ö’ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ì QÆeQÍ_»∞.
KS
C C C
H˘O^Œ~°∞ =∞Ç≤Ïà◊Å∞ SHõº`« „Ñ¨^Œi≈Oz, x~°ƒùÜ«∞OQÍ x*ÏÅ∞ "≥Å¡_çOK«_»O=Å¡
O
™êÜ«Ú^èŒ∞Öˇ·# SP~üZ ^Œ∞O_»QÆ∞Å∞ `«Å=OK«=Åã≤ =zÛOk. nO`À 'ÃÑ·\ò— ÃÑ^ŒÌ ãÖã¨÷QÍ
BO
ZkyOk. ÉˇÖÏÊùãπì #QÆ~°OÖ’ ãÖã¨÷ PÑ¶‘ã¨∞ H˜@H˜@ÖÏ_»™êyOk. „Ñü„áêO`«OÖ’ 10 #∞O_ç
12 =∞Ok 'ÃÑ·\ò— HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl~°∞. Z=iH˜ J<åºÜ«∞O [iy<å "å~°∞ WÑ¨C_»∞
`å=Ú XO@i "åà◊¡O HÍ=∞#fl ÉèÏ=#`À P`«‡ qâßfiãÖ „Ñ¨^Œi≈OK«™êQÍ~°∞.
O
HÍh, <åhû Ñ¨#∞Å∞ P"≥∞ H˘_»∞‰õΩ áê_ôH˜ #K«ÛÖË^Œ∞.

C
''Ug∞ J=Hõ=ÚO^Õ #xflÖÏ KÕâß~°∞. #∞qfiÖÏ "åà◊¡H˜ =ºuˆ~HõOQÍ „Ñ¨=iÎã¨∞ÎO>Ë...——

ES
J`«x =∂@Å∞ Ñ¨ÓiÎ HÍHõ=ÚO^Õ #qfiOk <åhû.

''UO KÕ™êÎ~°∞? áê_ô, =∞x+≤H˜ Kå=Ù XˆH™êi =ã¨∞ÎOk. HÍh =∞~°}ÉèíÜ«∞O`À =∞x+≤
EM
J#∞HõΔ}O Kè«ã¨∂Î |`«∞‰õΩ`å_»∞. P ÉèíÜ«∂xfl [~Ú¿ãÎ HÍh =∞x+≤ rqOK«@O P~°OÉèíOHÍ^Œ∞——

xâ◊ÛÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤ÊOk <åhû.
©
`«# `«e¡Ö’ H˘`«Î=ºH˜Îx K«∂ã¨∞ÎO_çáÈÜ«∂_»∞ áê_ô.

'`«# XHõ¯_çH˜ J<åºÜ«∞O [~°Q@ Æ O=Å¡ J=∞‡Ö’ ZO`«=∂~°∞Ê! JO^Œ∞=Å¡ ZO`« =∞OkH˜
ÖÏÉèíO ‰õÅ∞QÆ∞`«∞O^À— QÆ=∞xOz# áê_ô =∞i =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
C C C
"≥∂iãπ Ç‘Ïb ˆHã¨∞`À <åhû „ÔQã‘ ¿Ñ~°∞ „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å =∂~°∞"≥∂yOk. SP~üZÖ’

KÕi q=~åÅ∞ ¿ãHõiOz `«=∞‰õΩ JOkOK«=∞x S~°¡O_£ áÈbã¨∞Å∞ =∂sãπ Ç‘Ïbx HÀ~å~°∞.
Ç‘Ïb u#flQÍ SP~üZ ã¨Éèí∞ºÅ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ áÈbã¨∞Å∞ `«#xÖÏ HÀ~°∞`«∞<åfl~°x K≥áêÊ_»∞.

SP~üZ "åà◊√¡ J`«_çx Jaè#OkOKÕ |^Œ∞Å∞ 'áÈbã¨∞Å‰õΩ WOˆHO ã¨=∂Kå~åxflKåÛ"À
K≥Ñ¨Ê=∞O@∂— Ç≤ÏOã≤OK«_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\Ïì~°∞. 14 QÆO@Å∞ J`«_çx Kå=ÉÏk# `«~åfi`«
`«∞áêH©x J`«_ç K≥q^ŒQÆæ~° ¿ÑÖÏÛ~°∞. J`«_ç K≥=ÙÅ∞ ^≥|ƒu<åfl~Ú. J`«_çx S~°¡O_£ =^Œe
"≥à◊¡=∞x P*Ï˝Ñ≤OKå~°∞.
HÍh, <åhû J_»∞¤ Ñ¨_çOk.
ÃÑ·\ò ^•fi~å Ç‘Ïb ˆHã¨∞#∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥eÑ≤Ok. P~°OÉèíOÖ’ SP~üZ `«#ˆHg∞
`≥eÜ«∞^Œx |∞HÍ~ÚOzOk.
HÍh <åhû K«∂Ñ≤Oz# ™êHΔÍº^è•~åÅ |~°∞=Ù=ÚO^Œ∞ SP~üZ "åiH˜ `«Å=OK«Hõ
`«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
KS
U„Ñ≤Öò 1991 Ö’ Ç‘Ïb S~°¡O_£Ö’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ì=K«Ûx P"≥∂^•xfl `≥eÑ≤Ok. ^•O`À
S~°¡O_£ #Å∞=¸ÅÅ #∞OKÕHÍ^Œ∞, [~°‡h, Ñ¶≤<å¡O_£, L`«Î~° J"≥∞iHÍÅ #∞O_ç Ãã·`«O ÃÑ^ŒÌ
O
Z`«∞Î# „Ñ¨[Å∞, áê„uˆHÜ«ÚÅ∞ <åhûx Hõe¿ãO^Œ∞‰õΩ ÉˇÖÏÊùãπì‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
BO
ÃÑ^ŒÌQÍ K«^Œ∞=Ù ãÖ^èŒºÅ∞ÖËx =∂=¸Å∞ QÆ$Ç≤Ï}˜, XHõ f„="å^Œ ãÖã¨÷#∞ HÍà◊¡^ŒQÆæiH˜
`≥zÛ# J^Œ∞ƒù`åxfl HõàÏ¡~å K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ "åà◊¡O`å `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_®~°∞!
O
<åhû „Ñ¨ÉèÏ=O=Å¡ SP~üZ Ç≤ÏOã¨ '*Ï<£ áê„\˜H±— „áêO`«OÖ’ Ñ¨ÓiÎQÍ JO`«iOzOk.

SP~üZ Ç≤ÏOã¨‰Ωõ kˆQO^Œ∞‰õΩ ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_∞» `ÀOk. Z=i<≥<· å Ç≤ÏOã≤Oz<å <åhû ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥à=¡◊ ^ŒxÌ
C
Éˇki™ÈÎOk.
ES
HÍh P ÉˇkiOÑ¨ÙÅ#∞ „Ñ¨[Å∞ ÖˇH¯õ KÕÜ∞« @OÖË^∞Œ . ^•O`À SP~üZ |ÅÇ‘Ï#=∞=™êyOk.

'=∂=¸Å∞ =∞x+≤H˜ WO`« â◊H˜Î ZHõ¯_ç#∞O_ç =zÛOk?— Jx JO^Œ~°∂ ™ê^è•~°}OQÍ P"≥∞x
EM
J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞.
^•xH˜ <åhû „ÔQãπ ã¨=∂^è•#O XHõ¯>Ë.
©
'D â◊H˜Î <åk HÍ^Œ∞, ÉèíQÆ=O`«∞_çk! ã¨`«ºO ÉèíQÆ=O`«∞_»∞—–

T
126 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

x*ÏxH˜, xÑ¨C‰õΩ =∞^èŒº ...!
Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx
KS
"Õ\Ï_çÑ¨@∞ì‰õΩ#fl =ºH˜Î Hõ^äŒ
O
ÉÏºQÆ∞Ö’ |@ìÅ∞ ‰õΩ‰õΩ¯‰õΩO@∞#fl @~°fl~ü#∞ xã¨ûÇ¨Ü«∞OQÍ K«∂ã¨∂Î xÅ|_çOk Ws<å.
BO
|@ìÅ#∞ ÉÏºQÆ∞Ö’H˜ qã≤ˆ~Ü«∞@OÖ’<Õ J}z ÃÑ@∞ì‰õΩO@∞#fl J`«x HÀÑÖ ã¨Ê+¨ìOQÍ
`≥Å∞™ÈÎOk. J`«x ÃÑk=∞Å∞ aQÆ|\˜ì =Ù<åfl~Ú. Ju Hõ+Oì¨ g∞^Œ ^Œ∞óMÏxfl J}K«∞‰õΩO@∞<åfl_»x
O
J~°÷=∞=Ù`ÀOk.
C
''@~°fl~ü! D q+¨Ü«∂xfl áÈbã¨∞Å‰õΩ =kÖËÜ«∞=K«∞Û Hõ^•?—— ÖÏÉèíO ÖË^Œx `≥eã≤<å

ES
=∞~À™êi |uq∞ÖÏ_çOk Ws<å.

@~°fl~ü HÀÑÖQÍ `«ÖˇuÎ K«∂âß_»∞.
EM
''áÈbã¨∞Å∞ `«=∞ =Å¡ HÍ^Œx KÕ`«∞Öˇ`ÕÎâß~°∞. =∞#O KÕ`«∞Å∞ =Ú_»∞K«∞‰õΩx

‰õÄK«∞O\Ï=∞#∞‰õΩ<åflˆ~"≥∂!—— J`«x Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ HõkÖÏ~Ú.
©
''=∞ˆ~O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞? ™ê<£*’ãπ g^äŒ∞Ö’¡ u~°∞QÆ∞`«∂ Hõ#|_»¤ „Ñü XHõ¯_çx '#∞=Ùfi

Ç¨Ï`«º KÕâß"å?— JO@∂ J_»∞QÆ∞`å~å! ÖËHõ 'Ç¨ÏO`«‰õΩ_≥=~À =ÚO^Œ∞‰õΩ=zÛ ÖÁOyáÈ"åe—
Jx P*Ï˝Ñ≤™êÎ~å! JO`« ÃÑ^ŒÌ |ÅQÆO L#fl áÈbã¨∞ÖË UO KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`Õ, =∂=¸Å∞
ZÅ¢H©ì+≤Ü«∞<£ g∞ˆ~O KÕÜ«∞QÆÅ~°∞?—— qã¨∞QÍæ JOk.
@~°fl~ü =¸~°ö`åfixH˜ Hõs<å‰õΩ z~åQÍæ#∞, HÀÑÖQÍ#∂ LOk.
Ç¨Ï`«º‰õΩ QÆ∞Ô~·# „á¶êOH± Jy„Ô~ Hõs<å‰õΩ `«O„_ç. q∞„`«∞_çx HõÅ"åÅx ™ê<£*’ãπ‰õΩ
"≥o¡# PÜ«∞xfl Z=~À JHõ¯_ç K≥·<å\∫<£ HÍ~ü áêi¯OQ∑Ö’ K«O¿Ñâß~°x áÈbã¨∞Å∞ L#fl@∞ìO_ç
ã¨=∂Kå~°O JOkOKå~°∞.
P "å~°Î q#fl Hõs<å‰õΩ ^Œ∞óYO PQÆÖË^Œ∞. @~°fl~ü Ñ¨@ì~åx ^Œ∞óMÏxfl aQÆ|@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
HÍh J`«_çÖ’ P"Õâßyfl ~°QÆ∞Å∞`ÀOk.
"å~°Î `≥eã≤#Ñ¨Ê\˜ #∞Oz ~ÀE, „ÃÑ¶™Èfl _çáê~üì"≥∞O\ò Ç¨ÏŸq∞Ãã·_£ Ü«¸x\ò‰õΩ K≥Ok#
_ç\ ˜H˜ì"£ *Ï<£ Ç¨Ï„ˆ~~å‰õΩ á¶È#∞¡ KÕã≤ 'Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ Ñ¨@∞ì|_®¤_®?— Jx J_»∞QÆ∞`«∂<Õ L<åfl_»∞.
Ç¨Ï„ˆ~~å FÑ≤QÍæ ã¨=∂^è•#O Wã¨∞Î<åfl_»∞. F ~ÀA Ç¨Ï„ˆ~~å ÖËx ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "Õˆ~
Z=~À á¶È<≥uÎ @~°fl~üg∞^Œ qã¨∞‰õΩ¯<åfl_»∞.
''=∂ ™ê<£*’ãπÖ’ W^˘Hõ¯>Ë Ç¨Ï`«º J#∞‰õΩ<åfl~å? ~ÀA‰õΩ J~Ú^Œ∞ Ç¨Ï`«ºÅ∞
[~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. áÈbã¨∞Å‰õΩ g∞ =∂=∞QÍix Ç¨Ï`«º KÕã≤#`«}˜fl "≥`«Hõ@O `«Ñ¨Ê =∞i "Õˆ~
Ñ¨<Õ ÖË^•? WO`«ÃÑ^ŒÌ #QÆ~°OÖ’ QÆ∞~°∞Î `≥eÜ«∞x Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx Ñ¨@∞ìHÀ=@O JO>Ë Z_®iÖ’
ã¨∂kx "≥`«Hõ@OÖÏO\˜^Œx g∞~°∞ WOÔHÑ¨C_»∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°Ü«∂º?! =∂‰õΩ KÕ`«<≥·#O`«
KS
=~°‰õΩ "Õ∞O KÕã¨∂Î<Õ L<åflO. Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ ^˘iH˜`Õ g∞‰õΩ `≥eÜ«∞*Ë™êÎO. JO`«^•HÍ FÑ≤Hõ
Ñ¨@Oì _ç. JO`ÕHÍx WÖÏ =∂\˜=∂\˜H© á¶È#∞¡ KÕ¿ã qã≤yOK«HOõ _ç.—— JO@∂ á¶È<£ ÃÑ>Ëâì ß_»`#« ∞.
O
^•O`À 'áÈbã¨∞Å‰õΩ KÕ`«HÍÖË^Œ∞. "åà◊√¡ ˆHã¨∞ ÃÑ¶·Å∞ =¸¿ãã¨∞Î<åfl~°∞. HÍ|\˜ì <Õ<Õ "≥o¡
BO
Ç¨ÏO`«‰Ωõ _çx Ñ¨@∞ì‰Ωõ O\Ï#∞— Jx „á¶êOH± @~°fl~ü= ã¨fiÜ«∞OQÍ ™ê<£*’ãπ‰Ωõ |Ü«∞ÖË~Ì ∞° `«∞<åfl_»∞.
Ws<å ZO`« "åiOz<å q#_»O ÖË^Œ∞. z=iH˜ WÅ∞¡ ^•@∞`«∞O_»QÍ Ws<å"≥·Ñ¨Ù uiy
O
K≥áêÊ_»∞ @~°fl~ü.
C
''Ws<å! #∞"ÕfiO HõOQÍ~°∞ Ñ¨_»‰õΩ. <åˆHg∞ HÍ^Œ∞. Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx <å `«$Ñ≤Î HÀã¨"≥∞ÿ<å
Ñ¨@∞ìHÀ"åe. Ç¨~ÚQÍ, #=Ùfi`«∂, `«∞à◊√¡`«∂ =Ù#fl =ºH˜Îx "å_≥ÖÏ K«OÑ¨QÆeQÍ_À <Õ#∞
ES
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe? ZO^Œ∞‰õΩ K«Oáê_»∞? `«^•fi~å J`«_çH˜ XiyO^Õq∞\˜? Wq <Õ#∞ "å_ç#∞O_ç

~å|\Ïìe. WÖÏ J`«_»∞ WOÔHO`« =∞Ok J=∂Ü«∞‰õΩefl K«OÑ¨Ù`å_»∞! Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ ^˘~°Hõh,
EM
^˘~°Hõ¯áÈh. ^˘~°∞‰õΩ`å_»#fl Pâ◊ =∂„`«O <å‰õΩOk. HõhãÖ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß##fl `«$Ñ≤Î J<åfl
<å‰õΩ q∞QÆÅh—— Jx QÆ|QÆÉÏ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
©
Éèí~°Î @~°fl~ü "≥o¡#"≥·¿Ñ `«^ÕHõOQÍ K«∂ã¨∂Î LO_çáÈ~ÚOk Ws<å.

C C C
''"≥Ú`«ÎO J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ ÃÑ„\’eOQ∑ PÑ¶‘ã¨~°∞¡ "å~°Oáê@∞ K≥·<å\∫<£ J}=}∞=Ù<å

QÍeOKå~°∞. „Ñü XHõ¯ih „Ñ¨tflOKå~°∞. J~Ú<å Ñ¶ë`«O JO^ŒÖË^Œ∞—— ˆHã¨∞ q=~åÅ#∞
@~°fl~ü‰õΩ q=iOKå_»∞ Ç¨Ï„ˆ~~å.
@~°fl~ü ÉÏ^èŒ =∞iO`« ÃÑiyOk. J`«x Hõà=¡◊ ÚO^Œ∞ ÖÏOQ∑cKü, HÍeá¶ÈiflÜ«∂ |™êìO_»∞Ö’
|ã¨∞ûÖ’Oz KÕ~Ú TÑ¨Ù`«∂ 'x#∞fl Ô~O„_ÀAÖ’¡ HõÅ∞™êÎ#x— #=Ùfi`«∂ JO@∞#fl Jy„Ô~
=ÚY"Õ∞ "≥∞^ŒÅ∞`ÀOk.
128 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Jk ÃãÃÑìO|~ü 4, 1991 <å\˜ =∂@.
~Ô O_»∞ ~ÀAÖ’¡ Jy„Ô~ r=OÖËx â◊=O J~Ú<å_»∞. @~°fl~ü =ÚYO KÕ`∞« Ö’¡ ^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
C C C
58 Uà◊¡ „á¶êOH± Jy„Ô~ JO>Ë @~°fl~ü‰õΩ ZO`À Q“~°=O. Jy„Ô~ Ç¨Ï$„^ÀQÆO`À Pã¨∞Ñ¨„u
áêÖˇ#· Ñ¨Ù_»∞ @~°fl~ü ^ŒQ~æÆ ∞° O_ç K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•O`À "åi =∞^èºŒ =∂=∞ JÅ∞¡à¡◊ |O^èOŒ `Àáê@∞
U^À `≥eÜ«∞x „¿Ñ=∞|O^èŒO "≥ÚÅÔHuÎOk. JÑ¨C_»∞ Jy„Ô~ @~°fl~ü‰õΩ =∞iO`« ^ŒQÆæ~°Ü«∂º_»∞.
qÜ«∞`åflO Ü«Ú^ŒúOÖ’ `«# J#∞Éèí"åÅ∞, rq`«OÃÑ· `«# Jaè„áêÜ«∂Å∞ Jhfl @~°fl~ü`À
K≥ÑC¨ ‰õΩ<åfl_»∞. =∞Oz ¿ãflÇ≤Ï`«∞ÖÏ¡ Hõeã≤áÈÜ«∂~°∞. Jy„Ô~‰õÄ_® @~°fl~ü#∞ JÅ∞¡_Öç Ï HÍ‰õΩO_®
H˘_»∞‰õΩÖÏ „¿Ñq∞OKå_»∞. JÖÏO\˜ @~°fl~ü ^•~°∞} Ç¨Ï`«º‰õΩ QÆ∞~°Ü∂« º_»∞. Hõà=¡◊ ÚO^Œ∞ XO@iQÍ
HÍ~ü áêi¯OQ∑Ö’ <ÕÅg∞^Œ Ñ¨_ç, ~°HõÎO HÍ~°∞`«∞O_»QÍ H˘kÌH˘kÌQÍ „áê}O =keáÈ`«∞#fl
KS
Jy„Ô~<Õ @~°fl~ü =∞#ã¨∞Ö’ "≥∞^ŒÅ∞`«∞<åfl_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J`«<ÕO PÖ’zOz
=ÙO\Ï_ÀáêÑÖ! JO^Œ~°∂ LO_ç‰õÄ_® Z=~°∂ÖËx J<å^äŒÖÏ ~À_»∞¤g∞^Œ Ñ¨_ç =∞ ~°}ÕK«@O
O
ZO`« ^•~°∞}O!?
BO
@~°fl~ü Ñ≤_çH˜e aQÆ∞ã¨∞‰õΩOk.
Jy„Ô~#∞ Ç¨Ï`«ºKÕã≤# "å_çx =^ŒÅ ‰õÄ_»^Œ∞. "å_çx ZÖÏÔQ·<å Ñ¨@∞ìHÀ"åe. HÍh,
O
ZÖÏ! U PK«∂H© `≥eÜ«∞x =ºH˜Îx ZÖÏ "≥uH˜ Ñ¨@∞ìHÀ=_»O!?

C
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA `≥Å¡"å~°Hõ =ÚO^Õ @~°fl~ü K≥·<å\∫<£ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. Jy„Ô~ â◊=O

^˘iH˜# HÍ~üáêi¯OQ∑ „Ñ¨^Õâ◊O K«∂ã¨∞ÎO>Ë J`«xH˜ ^Œ∞óYO PQÆÖË^Œ∞. =∞~À"≥·Ñ¨Ù P"Õâ◊O
ES
~Ô O_çO`«ÖO·ˇ k. WHõ¯_Õ F ~å„u Z=~À XO@iQÍ =∂=∞Ü«∞ºx á⁄_çz Ñ¨_ãÕ ,≤ J`«x *Ë|∞Ö’Oz
_»|∞ƒÅ∞ ^˘OQÆ`«#O KÕâß~°∞!
EM
Z=_»∞ "å_»∞?
K≥·<å \©<£Ö’ JÑ¨C_»Ñ¨C_Õ <≥=∞‡kQÍ [# ãÖKå~°O "≥Ú^ŒÅ=Ù`ÀOk. F z#fl
©
Ç¨ÏŸ@ÖòÖ’H˜ "≥o¡ ‰õÄK«∞<åfl_»∞ @~°fl~ü. Ç¨ÏŸ@ÖòÖ’H˜ =zÛáÈÜÕ∞ "åà◊¡#∞ QÆ=∞xã¨∞Î<åfl_»∞.

Ç¨ÏŸ@ÖòÖ’x >Ëaà◊¡hfl xO_çáÈÜÕ∞ ^•HÍ K«∂âß_»∞.
JÑ¨C_»∞ "≥∞Å¡QÍ ÖËz XHõ >ËaÖò ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àÏ¡_»∞. JHõ¯_ç "åà◊√¡ U^À q+¨Ü«∞O
ã‘iÜ«∞ãπQÍ K«iÛOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
''<å ¿Ñ~°∞ „á¶êOH± @~°fl~ü. <Õ#∞ HÍeá¶ÈiflÜ«∂, ÖÏOQ∑cKüÖ’ LO\Ï#∞. D á¶È\’ <å
=∂=∞QÍ~°∞ „á¶êOH± Jy„Ô~k. ÃãÃÑìO|~ü 4# PÜ«∞# D „áêO`«OÖ’ ^•~°∞}Ç¨Ï`«º‰õΩ
QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. g∞ÔH=iÔH·<å U"≥∞ÿ<å `≥e¿ãÎ K≥Ñ¨ÊO_ç. <Õ#∞ áÈbã¨∞#∞ HÍ^Œ∞. =∂=¸Å∞
áœ~°∞_çx—— K≥áêÊ_»∞ @~°fl~ü n#OQÍ.
"åà◊√¡ á¶È\’Hõ<åfl @~°fl~ü<Õ qz„`«OQÍ K«∂âß~°∞. @~°fl~ü =∞m¡ J_çQÍ_»∞. JÑ¨C_»∞
"åà◊√¡ á¶È\’"≥·Ñ¨Ù F K«∂Ñ¨Ù qã≤ˆ~ã≤ `«Å J_»¤OQÍ uáêÊ~°∞. @~°fl~ü JÖÏ XHÀ >ËaÖò ^ŒQÆæ~°‰õΩ
"≥à◊√`«∂ á¶È\’ K«∂Ñ≤ã¨∂Î 'Z=iÔH· <å, U"≥∞ÿ<å `≥Å∞¿ã"≥∂#x— „Ñ¨Ü«∞uflOK«™êQÍ_»∞. JO^Œ~°∂
`«=∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ<åfl x~åâ◊ Ñ¨_»‰õΩO_® FÑ≤QÍæ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
JO^Œih J_çQÍHõ Ç¨ÏŸ@Öò |Ü«∞\˜H˜ =zÛ JHõ¯_» <åÅ∞QÆ∞ ~À_»¡‰õÄ_»eÖ’ xOK«∞x
=KÕÛáÈÜÕ∞ "åix PÑ≤ J_»QÆ™êQÍ_»∞. ~À_»∞¤ ^•>Ë"åà◊√¡ H˘O^Œ~°∞ @~°fl~üHÀãÖ PQÆ∞`«∞<åfl~°∞.
=∞iH˘O^Œ~°∞ PQÆ‰õΩO_® "≥à◊√Î<åfl~°∞. WOH˘O^Œ~°∞ QÆ∞OÑ¨ÙQÍ ‰õÄ_»∞`«∞<åfl~°∞. 'Z=_À Ñ≤KÀÛ_≥·
LO\Ï_»∞— J#∞‰õΩO@∂ =∞i H˘O^Œ~°∞ "≥o¡áÈ`«∞<åfl~°∞. Z=fi~°∂ U q+¨Ü«∞=¸ K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
~å„`«ÜÕ∞ºãïH˜ ÉÏQÍ JÅã≤áÈÜ«∂_»∞. `«# Ç¨ÏŸ@Öò QÆkH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. á¶È<À¡ Ws<å
KS
ã¨fi~°OÖ’ PO^Àà◊# qxÑ≤OzOk.
''uiy =KÕÛÜ«∞O_ç. J#=ã¨~O° QÍ ZO^Œ∞‰õΩ „â◊=∞Ñ¨_∞» `«∞<åfl~°∞? ÃÑQ· Í XHõ"àÕ ◊ Ç¨ÏO`«‰Ωõ _Õ
O
P á¶È\’ K«∂¿ãÎ q∞=∞‡efl U"≥∞ÿ<å KÕÜ«∞=K«∞Û. Ñ‘¡*ò @~°fl~ü. =K≥Û~Úº—— |u=∂eOk Ws<å.
BO
J`«_»∞ #=Ùfi‰õΩ<åfl_»∞.
''<å „Ñ¨Ü«∞`«flO ##∞fl KÕÜ«∞h—— Jx á¶È#∞ ÃÑ>Ëìâß_»∞.
O
™ê<£*’ãπ =∂ºÑ¨Ù fâß_»∞. P~ÀA uiy# „áêO`åÅ#∞ QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ì‰õΩx =∞~°∞ã¨\ ˜

~ÀA H˘`«Î „áêO`åÅ‰õΩ "≥àÏ¡_»∞.
C
ES
C C C
''#∞"ÕfiO KÕã¨∞Î<åfl"À `≥Å∞™ê? "≥Ú`«ÎO Ñ¨@ì}O h QÆ∞iOKÕ K«iÛ™ÈÎOk—— HÀÑÖQÍ

EM
J<åfl_»∞ Ç¨Ï„Ô~~å.
z#flQÍ #"åfi_»∞ @~°fl~ü.
©
''<å‰õΩ JÑ¨~å^èŒ Ñïâ’^èŒ# Ñ¨^Œú`«∞Å∞ `≥eÜ«∞=Ù. `≥eã≤Ok XHõ¯>Ë. |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ

[iy# Ç¨Ï`«º#∞ Z=Ô~·<å K«∂ã≤ =ÙO\Ï~°∞. "åà◊¡Ö’ HõhãÖ XHõ¯Ô~·<å <å‰õΩ q+¨Ü«∂Å∞
K≥Ñ¨ÊHõáÈ`å~å Jx Pâ◊——
Ç¨Ï„Ô~~å @~°fl~ü#∞ ÑïjÅ#QÍ K«∂âß_»∞.
''P Ç¨Ï`«º#∞ K«∂ã≤# "åà◊¡‰õΩ h‰õΩ x[O K≥áêÊeû# J=ã¨~°O U=ÚOk† D Ö’QÍ P
Ç¨ÏO`«‰õΩ_Õ x#∞fl Ñ¨>Ëì¿ãÎ?!——
J`«xH˜ @~°fl~ü Ñ¨@∞ì^ŒÅ =ÚK«Û@QÍ#∂ LOk. J`«_çH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂Åh LOk.
130 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''=∞# HÀiHõ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿOn, x*Ï~Úf`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl^≥·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«Ñ¨ÊHõ ™êÜ«∞O
KÕ™êÎ_»∞—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ J<åfl_»∞ @~°fl~ü.
ÉÏ~°∞¡, PÑ¶‘ã¨∞Å∞, g^äŒ∞Å∞ `≥QÆ uiQÍ_»∞ @~°fl~ü. "Õâ◊ºÅ∞, „É’Hõ~°∞¡, „_»Q∑ Z_çH±ìÅ∞,
g^äŒ∞Ö’¡ #_çKÕ"åà◊√¡, aK«ÛQÍà◊√¡ Z=ih =^ŒÖË¡^Œ∞. JÖÏ F ~å„u WÖÏˆQ á¶È\’ K«∂Ñ≤Oz
J_»∞QÆ∞`«∞O>Ë F =ºH˜Î @~°fl~ü‰õΩ Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx K«∂Ñ¨Ù`å#x Pâ◊ K«∂Ñ≤Oz, x~å‡#∞+¨º"≥∞ÿ#
ãÖ^Œ∞Ö’H˜ fã¨∞HÔ o¡ Xà◊O¡ `å Ç¨˙#O KÕã≤ J`«_ç ^ŒQ~æÆ =° Ù#fl _»|∞ƒÅ∞ ÖÏ‰õΩ¯x L_®~ÚOKå_»∞.
J~Ú<å @~°fl~ü `«# Ñïâ’^èŒ# =^ŒÖË¡^Œ∞. QÍÜ«∂Å‰õΩ zH˜`«û KÕã¨∞‰õΩx =∞s gkä# Ñ¨_®¤_»∞.
C C C
''XHõ¯ _®Å~ü W=fiO_ç. Ñ‘¡*ò——
KS
"≥O@ |_ç |u=∂Å∞`«∞#fl aK«ÛQÍ_çˆHã≤ xi¡Ñ¨ÎOQÍ K«∂âß_»∞ @~°fl~ü.
''XHõ¯ _®Å~ü UO\˜, Ñ¨k _®Åi¡™êÎ. D á¶È\’Ö’x =ºH˜Îx QÆ∞~°∞ÎÑ¨_»`å"å?——
O
á¶È\’ K«∂_»QÍ<Õ J`«_ç Hõà◊¡Ö’ QÆ∞~°∞ÎÑ¨\ ˜ì# ÉèÏ=#! @~°fl~ü W~°"≥· _®Å~°∞¡ fâß_»∞.
BO
''Ñ¨Hõ¯ ãÖ^Œ∞Ö’ K«iÛ LOk. ^•x P=~°}Ö’ Z„~°A@∞ì J=∂‡~Ú =ÙOk. P"≥∞‰õΩ
`≥Å∞ã¨∞—— Jx QÆ|QÆÉÏ K≥Ñ≤Ê W~°"≥· _®Å~°∞¡ JO^Œ∞‰õΩx Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞ aK«ÛQÍ_»∞.
@~°fl~ü QÆ∞O_≥ Lá⁄ÊOyOk.
O
C
`«_»|_»∞`«∞#fl J_»∞QÆ∞Å`À K«iÛ KÕ~å_»∞. P=~°}Ö’<Õ Z„~°A@∞ì J=∂‡~Ú

HõxÑ≤OzOk. @~°fl~ü P"≥∞x ã¨g∞Ñ≤Oz á¶È\’`À áê@∞ Ñ¨k_®Å~°∞¡ P"≥∞ KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì_»∞.
ES
''<å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. áÈbã¨∞Å‰õΩ â◊=OQÆ∞iOz K≥Ñ≤ÊOk <Õ<Õ—— JOk P á¶È\’ K«∂ã¨∂Î.

EM
''Ç¨ÏO`«‰õΩ_≥=~À `≥Å∞™ê?—— Q˘O`«∞ ZO_çáÈ`«∞O>Ë Ju Hõ+¨ìOg∞^Œ J_çQÍ_»∞ @~°fl~ü.

''pHõ\’¡ ãïQÍæ K«∂_»ÖË^Œ∞. HÍh "≥∞H˜ûHÀ ÉÏ~üÖ’ LO\Ï_»∞—— P"≥∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞#fl@∞¡
@~°fl~ü‰õΩ `≥Å∞ã¨∂Î<Õ LOk.
©
JO^Œ∞ˆH P"≥∞#∞ =∞iO`«QÍ Ô~\˜ìOK«‰õΩO_® "≥∞H˜ûHÀÉÏ~ü "≥`«∞‰õΩ`«∂ "≥àÏ¡_»∞ @~°fl~ü.

C C C
@~°fl~üÉÏ~üÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_»∞`«∞O_»QÍ XHõ¯™êiQÍ ÉÏ~ü xâ◊≈|ÌOQÍ J~ÚáÈ~ÚOk.

JO^Œi Hõà◊¥¡ @~°fl~ü"≥·¿Ñ uiQÍ~Ú.
@~°fl~ü Q˘O`«∞ ã¨=iOK«∞‰õΩx `«#∞ =zÛ# Ñ¨x K≥áêÊ_»∞.
JO^Œ~°∂ xâ◊≈|ÌOQÍ, x~åƒù=OQÍ JÖÏˆQ ‰õÄK«∞<åfl~°∞. Z=iÖ’#∂ Hõ^ŒeHõ ÖË^Œ∞.

„Ñü XHõ¯ih ^ŒQÆæ~°QÍ "≥o¡ J_çQÍ_»∞ @~°fl~ü. Ñ¶ë`«O ÖË^Œ∞.
z=iH˜ x~åâ◊QÍ |Ü«∞\˜H˜ =KåÛ_»∞. pHõ\’¡ Z^Œ∞~°∞QÍ =Ù#fl áê~°∞¯Ö’ ‰õÄK«∞x
ã¨#flQÍ ~ÀkOK«™êQÍ_»∞ @~°fl~ü. J`«x Pâ◊Åhfl J_»∞QÆO\Ï~Ú. `«# xã¨ûÇ¨Ü«∞`åfixH˜,
KÕ`«HÍx`«<åxH˜ J`«xH˜ `«#g∞^Œ `«#ˆH Jã¨Ç¨Ïº"Õ∞ã≤Ok.
''PÜ«∞# hˆH=∞ø`å_»∞?—— Z=i^À ã¨fi~°O qxÑ≤Oz `«ÖˇuÎ K«∂âß_»∞ @~°fl~ü.
pHõ\’¡ =ÚYO ãïQÍæ HõxÑ≤OK«@OÖË^Œ∞.
''=∂=∞Ü«∞º. <å ÉèÏ~°º `«O„_ç—— K≥áêÊ_»∞ @~°fl~ü ÉÏ^èŒQÍ.
''PÜ«∞# KåÖÏ =∞Oz"å_»∞. P~ÀA PHõe`À =∞Å=∞Å =∂_»∞`«∞#fl <å‰õΩ Éè’[#O
ÃÑ\˜ìOKå_»∞——
KS
@~°fl~ü =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
''Ç¨ÏO`«‰õΩ_≥=~À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞?—— <≥=∞‡kQÍ J<åfl_»∞ J`«#∞.
O
JO`Õ! @~°fl~ü z=Ùfi# `«Öˇ`åÎ_»∞.
BO
C C C
@~°fl~ü JOkOz# ã¨=∂Kå~°O "Õ∞~°‰õΩ áÈbã¨∞Å∞ J„iÜ≥∂ÖÏ J<Õ =ºH˜Îx JÔ~ã¨∞ì

O
KÕâß~°∞. J`«x ^ŒQÆæ~° JÔQ„~å Ñ¨~°∞û, @~°fl~ü ‰õÄ`«∞i á¶È\’ ^˘iHÍ~Ú.

C
J„iÜ≥∂ÖÏ <Õ~°O XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞.

ES
„á¶êOH± Jy„Ô~#∞ Ç¨Ï`«ºKÕã≤# <Õ~åxH˜ P<ÀìxÜ≥∂ ~°∂~Ú*ò J„iÜ≥∂ÖÏ‰õΩ 26 Uà◊¡

*ˇ·Å∞tHõΔ, Ñ¨k"ÕÅ _®Å~°¡ [i=∂<å qkèOzOk HÀ~°∞ì.
EM
_ç>ˇH˜ì"£ Ç¨Ï„Ô~~å @~°fl~ü#∞ Jaè#OkOK«‰õΩO_® LO_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

''h=O\˜ "åà◊√¡ ã¨=∂*ÏxH˜ ZO`À J=ã¨~°O—— J<åfl_»∞.
©
|^Œ∞Å∞QÍ @~°fl~ü #"åfi_»∞.

''áÈbã¨∞Å#∞ K«∂¿ãÎ „Ñ¨[Å∞ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»`å~°∞. x[O K≥Ñ¨Ê~°∞. JO^Œ∞ˆH áÈbã¨∞Å∞
™êkèOK«ÖxË k <Õ#∞ ™êkèOK«QeÆ QÍ#∞. JO`Õ! WO^Œ∞Ö’x Jã¨Å∞ `Õ_®x g∞~°∞, g∞ _çáê~ü"ì ∞≥ O\ò
QÆ∞iÎ¿ãÎ JO`Õ KåÅ∞—— J<åfl_»∞ @~°fl~ü.
T
132 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

=∂~°}HÍO_»‰õΩ =∞~À"≥·Ñ¨Ù!
=∞#∞+¨μÅ |ÅÇ‘Ï#`«Å P^è•~°OQÍ
KS
=∂~°}Ç¨ÏŸ=∞O ã¨$+≤ìOz# Jã¨Ç¨Ü«∞ Hõ^äŒ Wk.
=∂iÛ 20, 1995 –

O
BO
L^ŒÜ«∞O Zxq∞k QÆO@Å∞.
XHõ\ÁHõ\ ˜QÍ Ô~·à◊√§ =zÛ \’HÀº ã¨|~°ƒ<£ Ô~·ÖËfi¿ãì+¨<£ KÕ~°∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. #QÆ~°OÖ’x
O
qq^èŒ „áêO`åÅ #∞Oz =KÕÛ Ô~·à◊§q.

C
ÃãÅ=Ù~ÀAÅ∞ HÍ=@O`À =∂=¸Å∞Hõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~°∞ [#O. ãÖ=`«û~åxH˜

ES
2.7 aeÜ«∞<£ „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩÅ∞ D ã¨|~°ƒ<£ Ô~·à◊§Ö’ „Ñ¨Ü«∂}˜™êÎ~°∞. P ~ÀA Ç¨Ï_®q_çQÍ

Ô~·à◊√§ kQÆ∞`«∞#fl „Ñ¨Ü«∂}˜‰õΩÅO^ŒiH© Hõà◊√¡ =∞O_»™êQÍ~Ú. qÑ¨s`«OQÍ ^ŒQÆ∞æ ~å™êyOk.
EM
QÆ∞O_≥ H˘@∞ì‰õΩ<Õ "ÕQÆO Z‰õΩ¯=~ÚOk...

JO^Œ~°∂ XHõ~˘Hõ~°∞QÍ <ÕÅH˘~°QÆ™êQÍ~°∞.
JO`«=~°‰õÄ Hõ^äŒÖ’¡ =∂„`«"Õ∞ „Ñ¨™êÎqOKÕ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# HõÅ x[=∞~ÚOk.
©
\’HÀº ã¨|~°ƒ<£ Ô~·à◊§Ö’ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# 'ã¨sãπ— q+¨"åÜ«Ú=Ù „Ñ¨Ü≥∂QÆO [iyOk.

L„QÆ"å^Œ=∞#flk Z~°∞QÆx [áê<£ ^Õâ◊OÖ’ f„="å^Œ∞Å ^•_ç [iyOk.
'Z=~°∞ KÕã≤ LO\Ïs Ñ¨x?—
ã¨=∂^è•#OQÍ JO^Œi ^Œ$+≤ì „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x Ñ¨Å∞„áêO`åÅ „Ñ¨[Å#∞ qÑ¨s`«OQÍ
PHõi¬ã¨∞Î#fl 'F"£∞ =∞`«™ê÷Ñ¨‰õΩ_»∞, 'Jã¨Ç¨~å— ¿Ñ~°∞`À K«ÖÏ=∞}˜ J=Ù`«∞#fl zA"À
=∂@∞û"≥∂\’"≥·Ñ¨Ù =∞o§Ok.
C C C

zA"À =∂@∞û"≥∂\’ 1955 Ö’ F ¿Ñ^Œ‰õΩ@∞O|OÖ’ [x‡OKå_»∞. Ñ¨ã≤`«#OÖ’<Õ
'QÆ¡HÀ=∂— HõO\˜ [|∞ƒ`À J`«x Z_»=∞Hõ#∞fl ^Œ$+≤ìx HÀÖ’Ê~ÚOk. ‰õΩ_çHõ#∞fl Ãã·`«O =∞ã¨Hõ
=∞ã¨HõQÍ =∂„`«"Õ∞ Hõ#|_Õk. ^•O`À áê~î°âßÅÖ’ `À\˜ q^•º~°∞÷Å∞ J`«_çx ˆQeKÕ¿ã"å~°∞.
Jk K«∂ã≤ "åà◊§=∞‡ J`«_çx JO^èŒ∞Å áê~î°âßÅÖ’ KÕiÊOzOk.
''QÆ∞_ç¤"åi=∞^èŒº =∞ã¨Hõ =∞ã¨Hõ ^Œ$+≤ì L#fl"å_Õ Q˘Ñ¨Ê. ZÑ¨C_»∂ Z=i XuÎ_çH© ÖÁOQÆ‰õΩ.
Z^Œ∞\˜"å_»∞ x<Õfl"≥∞<ÿ å J<ÕÖ’QÍ #∞"Õfi "å_ç<"Õ ∞≥ <ÿ å K≥~Úº. ÉˇkiOKÕ "å_çHˆ ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_∞» `«∞Ok
Ö’HõO. ÖÁOˆQ"å_çx Éˇkiã¨∞ÎOk——.
`«e¡ =∂@Å∞ *Ï„QÆ`QÎ« Í q<åfl_»∞ =∂@∞û "≥∂\’. JÑ¨C_Õ J`«_Öç ’ „Ñ¨ÑO¨ K« „Ñ¨[ÅO^ŒiÃÑ·
JkèHÍ~°O K«ÖÏ~ÚOKåÅ#fl HÀiHõ HõeyOk. áê~î°âßÅÖ’ Jã¨Å∞ K«∂Ñ¨ÙÖËx "åà◊§ =∞^èŒº
HÍã¨~Î Ú<å K«∂Ñ¨Ù L#flO^Œ∞=Å¡ `«#‰õΩ Hõey# „áê^è•<åºxfl QÆ=∞xOKå_»∞. WO`«HÍÅO W`«~∞° Å
KS
¿ÇÏà◊#‰õΩ QÆ∞~°~Ú# `å#∞ WÑ¨C_»∞ |Å=O`«∞_»∞. `«# `À\˜ q^•º~°∞÷Å#∞ U_çÑ≤OK« ™êQÍ_»∞.
ÉèíÜ«∞ÃÑ\˜ì _»|∞ƒÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. J^è•ºÑ¨‰õΩÅ∞ Ãã·`«O Z=i Ñ¶≤~åº^Œ∞Å#∞
O
Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀHõáÈ=@O`À =∂@∞û"≥∂\’‰õΩ XHõ q+¨Ü«∞O J~°÷=∞~ÚOk.
BO
'„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ „Ñ¨[ÅO`å QÆ∞_ç¤"åà◊√¡. "åà◊§ ÉèíÜ«∂Å∞, JáÈÇ¨ÏÅ∞, Pâ◊Å∞ "åix
QÆ∞_ç¤"åà◊§x KÕ™êÎ~Ú. J@∞=O\˜ QÆ∞_ç¤"åà◊§ÃÑ· JkèHÍ~°O K«ÖÏ~ÚOK«@"Õ∞ `«# ÅHõΔ ºO.
[áê<£ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞ ã¨~°fi „Ñ¨ÑÖK«O `«#‰õΩ „Ñ¨}q∞ÖË¡>Ëì KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞— Jx `«# rq`«
O
ÅHõΔ ºO x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ =∂@∞û"≥∂\’.

C
C C C
ES
JkèHÍ~°O KÕuH˜ JO^•ÅO>Ë Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç HÍ"åe. Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç HÍ"åÅO>Ë Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ

EM
_»|∞ƒ LO_®e. ã¨`«ºO „QÆÇ≤ÏOz# =∂@∞û"≥∂\’ _»|∞ƒ ãÖáê^Œ#ÃÑ· ^Œ$+≤ì ˆHO„nHõiOKå_»∞.

~°Hõ~°HÍÅ "åºáê~åÅ∞ KÕã¨∂Î _»|∞ƒ ãÖáêkOK«@O P~°OaèOKå_»∞.
=∞~À"≥·Ñ¨Ù \’HÀº Ü«¸x=iû\©Ö’ J`«_çH˜ ã‘@∞ ÅaèOK«ÖË^Œ∞. ^•O`À J`«x ^Œ$+≤ì
©
„Ñ¨[Å |ÅÇ‘Ï#`«Å P^è•~°OQÍ _»|∞ƒ ãÖáêkOK«@O "≥·Ñ¨Ù =∞o§Ok.

ÉèÏ~°º '\’"≥∂HÀ— ã¨Ç¨Ü«∞O`À '=∂@∞û"≥∂\’ P‰õΩºÑÖK«~ü Pã¨Ê„u— „áê~°OaèOKå_»∞.
Pã¨Ê„u ^•fi~å ÉÏQÍ _»|∞ƒÅ∞ ãÖáêkã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ – J`«x ^Œ$+≤ì „Ñ¨[Å =∞~À
|ÅÇ‘Ï#`« 'Éèíq+¨º`«∞Î `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#fl P„`«O— ÃÑ· Ñ¨_çOk. P JOâßxfl Ñïâ’kèã¨∞Î#fl
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñ¨[Å =∞~À ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# |ÅÇ‘Ï#`« '=∞`«O— J`«xH˜ J~°÷"≥∞ÿOk.
„Ñ¨[Å∞ ÉèQí =Æ O`«∞_çx 'ÉèÜ
í ∞« O— =Å¡ #=Ú‡`«∞<åfl~°∞. `«=∞ˆH^À „Ñ¨=∂^ŒO [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx,
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«=∞x ~°H˜Δ™êÎ_»x #=Ú‡`«∞<åfl~°∞. `«=∞ HõëêìÅx ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `˘Åy™êÎ_»x
134 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

#=Ú‡`«∞<åfl~°∞. =∂@∞û"≥∂\’ Hõà◊√§ "≥∞i™ê~Ú. "≥∞^Œ_»∞ K«∞~°∞‰õΩQÍ Ñ¨x KÕÜ«∞™êyOk.
ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi qiã≤Ok.
C C C
1984 – [áê<£Ö’ =∂@∞û"≥∂\’ ¿Ñ~°∞ =∂~°∞ "≥∂y áÈ™êyOk. WÑ¨C_»∞ =∂@∞û

"≥∂\’ Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂y. „Ñ¨[Å#∞ K«∂_»QÍ<Õ "åix Ñ¨\ ˜ì# ^Œ∞+¨ìâ◊‰õΩÎÅ „Ñ¨ÉèÏ=O J`«xH˜
`≥eã≤áÈ`«∞Ok.
=∂@∞û"≥∂\’ 'QÍÖ’¡— `ÕÅ`å_»∞!
=∂@∞û"≥∂\’ â◊‰õΩÎÅ QÆ∞iOz „Ñ¨[Å∞ K«iÛOK«∞HÀ™êQÍ~°∞. =∂@∞û"≥∂\’ Ãã·`«O `«#
„Ñ¨ãÖQÍÅ`À „Ñ¨[Å#∞ PHõi¬OK«™êQÍ_»∞.
KS
`«# =∂@Å‰õΩ =∞ÉèíºÑ¨_ç „Ñ¨[Å∞ `«#‰õΩ h~å[<åe=fi@O K«∂âß_»∞. HÍh J`«xH˜
ãÖ`«$Ñ≤Î HõÅQÆÖË^Œ∞. 'WOHÍ UO KÕ¿ãÎ „Ñ¨[Å∞ =∞iO`« ÃÑ^ŒÌ Ü≥∞`«∞Î#, "ÕQÆOQÍ, `«# "≥·Ñ¨Ù
O
PHõi¬`«∞Ö∫`å~°∞?— – Jx PÖ’zOK«™êQÍ_»∞.
BO
XHõ~ÀA "åÇ¨ºoH˜ "≥o§# =∂@∞û"≥∂\’ F =Úãë Ñ≤zÛ"å_ç „¿ÑÖÏÑ¨# q<åfl_»∞.
„Ñ¨[Å#∞ `«# ^ŒQÆæ~°‰õΩ PHõi¬OK«QÆeˆQ =∞O„`«O J`«xH˜ ã¨∞ÊùiOzOk. „Ñ¨ÑÖKåxfl
O
âßã≤OK«QÆeˆQ â◊H˜Îx á⁄O^Õ =∂~°æO `ÀzO^Œ`«xH˜. "≥O@<Õ H˘<åflà◊√¡ '`«Ñ¨ã¨∞û—H˜ "≥àÏ§_»∞.

C
ÔQ_»¤O ÃÑOKå_»∞. A@∞ì ÃÑOKå_»∞. â◊√„Éèí"≥∞ÿ# `≥Å¡\ ˜ =¢™êÎÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ^èŒiOK«™êQÍ_»∞.

ES
=∂@∞û"≥∂\’ ¿Ñ~°∞ =ke 'ëÈHÀ Jã¨Ç¨~å— J#fl ¿Ñ~°∞ ã‘fiHõiOKå_»∞. JÖÏ 'F"£∞—
=∞`«O P~°OaèOKå_»∞.
EM
C C C
'„Ñ¨ÑÖK«O <åâ◊#=∞=É’`ÀOk. <åâ◊#"≥∞ÿ# „Ñ¨ÑÖK« â◊HõÖÏÅ #∞Oz #∂`«# ã¨$+≤ì

©
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. H˘`«Î „Ñ¨ÑÖK«O L^Œƒùqã¨∞ÎOk. P #∂`«# „Ñ¨ÑÖK«OÖ’H˜ „Ñ¨"Õâ◊O HÍ"åÅO>Ë

'Jã¨Ç¨~å—#∞ #=∞‡O_ç. ëÈHÀ Jã¨Ç¨~å =∂„`«"Õ∞ q∞=∞‡efl ~°H˜ΔOK«QÆÅ_»∞—.
XHõ ~°≠O~°≠∂ =∂~°∞`«OÖÏ 'Jã¨Ç¨~å— „Ñ¨Kå~°O [áê<£ „Ñ¨[Å#∞ T¿ÑÜ«∞™êyOk.
''Jã¨Ç¨~å k=º â◊‰õΩÎÅ∞#fl =ºH˜Î. PÜ«∞# KÕ~Ú `åH˜`Õ ã¨~°fi ~ÀQÍÅ∞ #Ü«∞=∞ø`å~Ú——
''Jã¨Ç¨~å ~°HõÎO K«∞Hõ¯ `åy`Õ KåÅ∞ k=ºâ◊‰õΩÎÅ∞ Åaè™êÎ~Ú——
''Jã¨Ç¨~å ™êfl#O KÕã≤# h~°∞ `åy`Õ áêáêÅ∞ <åâ◊#=∞ø`å~Ú——
''Jã¨Ç¨~å áê^•Å∞ `åH˜`Õ Q˘Ñ¨Ê k"åº#∞ Éèí∂u HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok——
„Ñ¨[Å∞ "≥„i"åà◊§= ™êQÍ~°∞. ~ÀA~ÀAH© Jã¨Ç¨~å Éèí‰õΩÎÅ∞ ÃÑiyáÈ™êQÍ~°∞.
„Ñ¨[Å "≥„ix P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x Jã¨Ç¨ ~å _»|∞ƒÅ∞ Ñ≤O_»∞HÀ™êQÍ_»∞. #∞^Œ∞~°∞ `åHÍÅO>Ë
Ñ¶‘A. PÜ«∞# áê^ŒO `åHÍÅO>Ë ~°∞ã¨∞=Ú. PÜ«∞# ™êfl#O KÕã≤# h~°∞ á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ _»|∞ƒ.
PÜ«∞# ÔQ_»¤O "≥O„@∞HõÅ∞ ™êkèOKåÅO>Ë Y~°∞Û.
WÖÏ 'F"£∞ x`«º ã¨`«º ãÖã¨÷—‰õΩ _»|∞ƒÅ∞ ‰õΩÑ¨ÊÅ∞ `≥Ñ¨ÊÅ∞QÍ =zÛ Ñ¨_»™êQÍ~Ú. F"£∞
P„â◊=∞O "≥eã≤Ok. Éèí‰õΩÎÅ∞ `«Ü«∂~°Ü«∂º~°∞. `å=Ú ^•K«∞‰õΩ#fl _»|∞ƒ#∞ Jã¨Ç¨~å‰õΩ
ã¨=∞iÊOKå~°∞. _®Hõì~°∞¡, ÖÏÜ«∞~°∞¡, âßG"Õ`«ÎÅ∞ =$^Œ∞úÅ∞, q^•º~°∞÷Å∞ JO^Œ~°∂ Jã¨Ç¨~å‰õΩ
Éèí‰õΩÎÅÜ«∂º~°∞. J`«xHÀãÖ „áê}ÏÅ∞ `åºQÆO KÕ¿ã ã≤÷uH˜ ZkQÍ~°∞—. J`«x Hõ#∞Ãã·QÆ`À
xÑ¨CÖ’¡ ^Œ∂ˆHO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú=∞Ü«∂º~°∞.
`«# „Ñ¨=K«<åÅ`À Jã¨Ç¨~å ÉèÏ~°`ü =zÛ ^ŒÖˇ·ÖÏ=∂#∞ Hõeâß_»∞. J"≥∞iHÍ "≥o§
JHõ¯_» 'F"£∞— âßY#∞ P~°OaèOKå_»∞. ~°ëêº „Ñ¨[Å#∞ PHõi¬OKå_»∞. ~°ëêºÖ’x J„Hõ=∞
KS
PÜ«Ú^èŒ ~°"å}Ï =Ú~îåÅ`À XÑ¨ÊO^•Å∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
Jã¨Ç¨~å#∞ #q∞‡ J`«xH˜ áê^•„HÍO`«∞Öˇ·# Éèí‰õΩÎÅÖ’ 'Ç≤Ï_çÜ≥∂ =Ú~åÜü∞— J<Õ
O
âßG"Õ`«Î. 'Ãã·z Z<À¤— J<Õ WO[h~ü, '=∞™êq∞ +¨μzÜ«∂— J<Õ r=~°™êÜ«∞# Ñ¨^•~å÷Å
âßG"Õ`«Î, 'Ç¨ÏÜ«∂‰õΩ"å— J<Õ q™ÈÊù@Hõ Ñ¨^•~å÷Å `«Ü«∂s xëê‚`«∞_»∂ L<åfl~°∞. `«#∞ HÀi#
BO
"å~°O^Œ~°∂ Jã¨Ç¨~å K«∞@∂ì KÕ~å~°∞.
^èŒ<åxH˜ H˘^Œ=ÖË^Œ∞. WHõ ™êkèOK« =Åã≤Ok JkèHÍ~°"Õ∞. J~Ú`Õ, [áê<£ ZxflHõÅÖ’
O
áêÖÁæ#fl F"£∞ ã¨Éèí∞ºÅ∞ Ñ¨~å[Ü«∞O áêÅÜ«∂º~°∞. Jã¨Ç¨~å JÇ¨ÏO ^≥|ƒuOk. 'JkèHÍ~°O

™êkèOKåÅO>Ë WHõ =∞Oz =∂@Å∞ ãïáÈ=Ù. JkèHÍ~°O ÉèíÜ«∞OÖ’Oz =ã¨∞ÎOk. „Ñ¨[Å#∞
C
ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞Å#∞ KÕÜ«∂e. P ÉèíÜ«∞O`À =}∞‰õΩ`«∞#fl"åiH˜ JÉèíÜ«∞O W"åfie. 'JkèHÍ~°O

ES
™êkèOKåe—–
Jã¨Ç¨~å Hõà◊√§ "≥eyáÈ`«∞<åfl~Ú.
EM
C C C
''Jã¨Ç¨~å "≥∂ã¨QÍ_»∞. "å_ç „Ñ¨Ö’ÉèíOÖ’ Ñ¨_ç J=∂Ü«∞Hõ Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ∞

©
K≥_çáÈ`«∞<åfl~°∞——.
„Ñ¨[ÅÖ’ JÅ[_ç "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. Wà◊√§ =^Œe "≥o§áÈ`«∞#fl H˘_»∞‰õΩÅ∞, ‰õÄ`«∞à◊§#∞
xÜ«∞O„uOK«ÖËx `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P„QÆÇ¨ÏO =ºHõÎO KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.
gi P„QÆÇ¨xfl „QÆÇ≤ÏOz# '@∞º@∞q∞ ã¨Hõ"≥∂\’— J<Õ <åºÜ«∞"åk '™⁄Ãã·\ © PÑ¶π F"£∞
„@∂`ü qH˜ì"£∞û— J<Õ ãÖã¨÷#∞ ™ê÷Ñ≤Oz Jã¨Ç¨~åÃÑ· HÀ~°∞ìÖ’ ˆHã¨∞ "Õâß_»∞. Jã¨Ç¨~å `«#
#q∞‡# |O@¡‰õΩ Hõ#∞Ãã·QÆ KÕâß_»∞.
''=∞#efl ZkiOz# "å_»∞ |`«Hõ‰õÄ_»^Œ∞—— P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞.
C C C
136 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

J~°ú~å„u F J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ x„kã¨∞Î#fl ÖÏÜ«∞~°∞ QÆkÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOKå~°∞.
JeH˜_çH˜ ÖÏÜ«∞~°∞‰õΩ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk. J`«x â◊s~°OÖ’H˜ q+¨ Ñ¨^•~å÷xfl WO*ˇ‰õΩì
KÕâß~°∞. `«~åfi`« J`«x ÉèÏ~°º, ‰õÄ`«∞à◊§‰õÄ J^Õ QÆuÑ¨\ ˜ìOk.
ÖÏÜ«∞~ü =∞~°}O`À Jã¨Ç¨~åÃÑ·H˜ J#∞=∂#O "≥o§<å – áÈbã¨∞Å∞ J`«_çx Hõ<≥fluÎ
‰õÄ_® K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. Jã¨Ç¨~å‰õΩ ^è≥·~°ºO ÃÑiyOk. `«#x Z=~°∂ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË~°#fl
JÇ¨ÏOHÍ~°O Z‰õΩ¯"≥·Ok.
''=∞#O „Ñ¨ÑÖKåxfl âßã≤OKÕ ~ÀA ^ŒQÆæ~° Ñ¨_çOk. =∞#O Ju`«‰õΩ¯= „â◊=∞`À
Z‰õΩ¯==∞Okx Ju ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ K«OÑ¨QÆÅQÍe. ^•O`À „Ñ¨[ÅÖ’ ÉèíÜ≥∂`åÊ^ŒHõ ÉèÏ=#Å∞
K≥Åˆ~QÆ∞`å~Ú. "åiH˜ ~°HõΔ} x=fiQÆeˆQk =∞#"Õ∞#x #q∞‡OKåe—— Jx `«# J#∞K«~°∞Å
KS
"≥·Ñ¨Ù uiQÍ_»∞ Jã¨Ç¨~å.
C C C
O
[áê<£Ö’ Jã¨Ç¨~åÃÑ· =ºuˆ~Hõ`« ÃÑ~°QÆ™êyOk. Ü«Ú=‰õΩÅ∞ J^Œ$â◊º=∞=\ÏxH˜,
BO
Jã¨Ç¨~å‰õΩ ãÖ|O^èŒO LO^Œ#fl Ñ¶≤~åº^Œ∞Å∞ áÈbã¨∞Å‰õΩ JO^Œ™êQÍ~Ú.
HÍh Jã¨Ç¨~å =∞^ŒÌ`«∞^•~°¡ â◊H˜Îx K«∂ã≤# áÈbã¨∞Å∞ Q˘_»"≥O^Œ∞ Hõx L^•ã‘# "≥·Yi
„Ñ¨^Œi≈OK«™êQÍ~°∞.
O
Jã¨Ç¨ ~å‰õΩ JÇ¨ÏOHÍ~°O qÑ¨s`«OQÍ ÃÑiyáÈ™êyOk. `«# J#∞K«~∞° Öˇ=~Ô <· å XHõ¯=∂@
C
`«#∞ =ºuˆ~HõOQÍ =∂\Ï¡_ç<å ÉèíiOK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. Z^Œ∞~°∞ K≥Ñ≤Ê# "åix „‰õÄ~°OQÍ

ES
tH˜ΔOK«™êQÍ_»∞, ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ K«OÑ≤OK«™êQÍ_»∞.

''„Ñ≤<£û <å~°∞Ç≤Ï\’ q"åÇ¨Ï =∞Ç¨ÏŸ`«û="Õ_»∞HõÅÖ’ =∂~°}Ç¨ÏŸ=∞O ã¨$+≤ìOKåe——
EM
P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ Jã¨Ç¨~å.
J`«x J#∞K«~°∞Å∞ P L`«û"åÅÖ’ „Ñ¨[Å #_»∞=∞ q+¨"åÜ«Ú=ÙÅ#∞ =^ŒÖÏÅx
©
„Ñ¨Ü«∞uflOKå~°∞. HÍh Ü«∞O„`«O ãïQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞HõáÈ=_»O=Å¡ P „Ñ¨Ü«∞`«flO qÑ¶¨Å"≥∞ÿOk.

Jã¨Ç¨~å HÀÑÖ`À TyáÈÜ«∂_»∞.
ÃãO@„Öò \’HÀºÖ’ É’@∞ûeÑπ q+¨Ñ¨^•~å÷xfl =kÖÏ~°∞. Jn ãïQÍæ Ñ¨xKÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
Jã¨Ç¨~å‰õΩ HÀÑÖ`À Ñ≤K≥ÛH˜¯áÈ~ÚOk.
C C C
''nxfl 'S™È„á⁄ÃÑ·Öò q∞^ä≥·Öò á¶ê™ÈÊù~À á¶È¡i_Õ\ò— ÖËHõ '™êi<£— "åÜ«Ú=O\Ï~°∞. Wk

#~åÅÃÑ· Ñ¨xKÕã≤ =º‰õΩÎÅ#∞ Ju ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Kå=Ù‰õΩ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk—— K≥áêÊ_»∞ =Ú~åÜü∞.
Jã¨Ç¨~å P#O^ŒOQÍ K«∂âß_»∞.
Wk „^Œ= ~°∂ÑÖÖ’, á⁄_ç ~°∂ÑÖÖ’#∂ =ã¨∞ÎOk.
''„Ñ¨[Å#∞ U =∂~°æOÖ’ K«OÑ¨Ù^•O?—— J_çQÍ_»∞ =Ú~åÜü∞.
''„^Œ= ~°∂ÑÖÖ’—— K≥áêÊ_»∞ Jã¨Ç¨~å.
D „Ñ¨Ü«∞`«fl=¸ qÑ¶¨Å=∞~ÚOk. Jã¨Ç¨Ï~å‰õΩ HÀÑÖ q∞#flO\Õk.
''D™êi =ÚO^Œ∞QÍ ZHõ¯_»~Ú<å „Ñ¨Ü∂≥ yOz Ñ¶e¨ `«O K«∂ã≤# `«~∞° "å`« „Ñ¨Ü∞« uflOK«O_ç——
P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ Jã¨Ç¨~å.
P¢¿ãìeÜ«∂Ö’ [#∞Å‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ L#fl „áêO`«OÖ’ F Hõ~å‡QÍ~åxfl xi‡Oz '™êi<£—
QÍºãπ#∞ `«Ü∂« ~°∞KÕâß~°∞ F"£∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞. JHõ¯_ç Ñ¨â√◊ =ÙÅÃÑ· „Ñ¨Ü∂≥ yOz K«∂âß~°∞. ã¨`Ê« eù `åÅ∞
™êkèOKå~°∞.
KS
''WHõ \’HÀº ã¨|~°ƒ<£ Ô~·à◊§ÃÑ·<Õ ^•_ç—— „Ñ¨Hõ\ ÕKå_»∞ Jã¨Ç¨Ï~å.
C C C
O
\’HÀº ã¨|~°ƒ<£ ~Ô à· §◊ Ö’¡ '™êi<£— „Ñ¨Ü∂≥ QÆO „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl k„QÍƒùOuH˜ QÆ∞iKÕãO≤ k. [áê<£
BO
„Ñ¨[Å∞ ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
JO`«=~°‰õÄ Jã¨Ç¨~å HÍ~°ºHõÖÏáêÅ Ñ¨@¡ L^•ã‘# "≥·Yi K«∂Ñ≤Oz# „Ñ¨Éèí∞`«fiO
"≥O@<Õ ~°OQÆOÖ’H˜ kyOk.
O
'F"£∞— P„â◊=∂ÅÃÑ· ^•_»∞Å∞ „áê~°OaèOzOk. F"£∞ J#∞K«~°∞Å#∞ |OkèOK«™êyOk.

C
W^ŒO`å =ÚO^Õ TÇ≤ÏOz# Jã¨Ç¨Ï~å Ñ¨~å~°Ü«∂º_»∞. 'F"£∞— =∞`åxfl „Ñ¨Éèí∞`«fiO

ES
x¿+kèOzOk.
EM
C C C
F"£∞ P„â◊=∂Ö’¡ Åaèã¨∞Î#fl PÜ«Ú^è•Å∞, q+¨"åÜ«Ú=ÙÅ∞, r= ~°™êÜ«∞# PÜ«Ú^è•Å∞

[áê<£<Õ HÍ^Œ∞ „Ñ¨ÑÖKå<Õfl ‰õΩk¿Ñâß~Ú.
©
\’HÀº ã¨|~°ƒ<£ÃÑ· ^•_ç [iy# Ô~O_»∞ <≥ÅÅ `«~°∞"å`« –

"Õ∞ 16, 1995 # F P„â◊=∞OÖ’ <ÕÅ=∂oQÆÖ’ ^•y# Jã¨Ç¨~å áÈbã¨∞Å‰õΩ
Ñ¨@∞ì|_®¤_»∞. XHõ~˘Hõ~°∞QÍ Jã¨Ç¨~å =ÚYº J#∞K«~°∞ÅO`å ÖÁOyáÈ™êQÍ~°∞.
U„Ñ≤Öò 15, 2004 # [áê<£ HÀ~°∞ì Jã¨Ç¨~å‰õΩ =∞~°}tHõΔ qkèOzOk.
=∞#∞+¨μÅ |ÅÇ‘Ï#`«Å P^è•~°OQÍ XHõ =ºH˜Î ZO`« =∂~°}Ç¨ÏŸ=∞O ã¨$+≤ìOK«QÆÅ_À
Jã¨Ç¨Ï~å rq`«O x~°∂Ñ≤ã¨∞ÎOk.
T
138 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
„¿Ñq∞OKÕ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O!
„¿Ñ=∞`À „Ñ¨ÑÖKåxfl ÔQÅ"åÅx,
^Õfiëêxfl „¿Ñ=∞`À ÔQezK«∂Ñ≤# Ü«Ú=‰õΩ_çHõ^äŒ.
KS
W<åflà◊¥¡ ^ÕxHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl_À P Ñ¶¨∞_çÜ«∞ ^ŒQÆæ~° Ñ¨_ÀÎOk.
O
W<åflà◊√¡ `å#∞ `«Ñ≤Oz# QÆ=∞ºO KÕ~°∞HÀÉ’`«∞<åfl_»∞. J~Ú<å ZO^Œ∞H© ãÖkQÆúO?
BO
WO`«Ö’ ZO^Œ∞H© "≥·~åQÆºO?
28 Uà◊§ *ˇã‘û ÉÏO\ÕQ∑ =∞#ã¨∞û JÅ¡HõÖ’¡ÅOQÍ LOk. 1985 Ö’ P~°OÉèí"≥∞ÿ#
O
J<Õfi+¨} WÑ¨C_»∞ (1993) Ñ¨Ó~°Î=Ù`ÀOk. D Zxq∞^Õà◊¥¡ =∞~À PÖ’K«# ÖË^Œ∞. W"åà◊ Jk

C
Ñ¶ëOK«É’`ÀOk. =∞#ã¨∞Ö’ U^À =¸Å F â◊¥#º ÉèÏ=# J`«_çx "Õkè™ÈÎOk.

ES
''<å#flQÍ~°∂! <Õ<ÕO KÕÜ«∂e? <å‰õΩ ã¨Ô~·# =∂~°æO K«∂Ñ≤OK«O_ç!—— Zxq∞^Õà◊√§QÍ

J`«xH˜ Wk JÅ"å>ˇÿáÈ~ÚOk.
EM
ZÑ¨C_»∞ Hõ+¨ìO =zÛ<å, ãÖkQÆúO "≥O\Ï_ç<å, P<å_»∞ ^•~°∞}OQÍ Ç¨Ï`«º‰õΩ QÆ∞Ô~·#

`«O„_ç QÆ∞~˘Î™êÎ_∞» . =∞<À^è~·≥ º° O HÀãÖ PÜ«∞##∞ „áêi÷™êÎ_∞» . `«# Hõà§◊ =ÚO^Õ `«O„_çx HÍ~°}O
ÖË‰õΩO_® Ç¨Ï`«=∂iÛ# Ç¨ÏO`«‰õΩ_çHÀãÖ *ˇã‘û "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»∞.
©
W<åflà◊§‰õΩ J`«x J<Õfi+¨} Ñ¶ëOK«#∞Ok. HÍh D ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ U^À J^è≥·~°ºO....

`«# J<Õfi+¨} P~°OÉèí"≥∞ÿ# P~ÀA *ˇã‘û Hõà◊§=ÚO^Œ∞ Hõ^ŒÅ∞`ÀOk.
C C C
_çÃãO|~ü, 1985.
*ˇã‘û `«O„_ç q∞QÆ∞ºÖò ÉÏ\ÕQ∑ 16 ã‘@~ü \ÏH©û #_»∞Ñ¨Ù`å_»∞. KåÖÏ Hõ+¨ìÑ¨_ç _»|∞ƒ
ãÖáêkOz á⁄^Œ∞Ñ¨ÙKÕã≤, P \ÏH©û H˘<åfl_»∞. `«O„_ç *ˇã‘ûH˜ <ÕiÊ# "≥Ú^Œ\ ˜ áê~î°O ‰õÄ_®
W^Õ.
''U^≥·<å ™êkèOKåÅ#fl `«Ñ¨# LO>Ë KåÅ^Œ∞. Jk ™êkèOKÕ „Ñ¨}ÏoHõ LO_®e. P
`«~åfi`« x*Ï~ÚfQÍ ^•xx J=∞Å∞ Ñ¨~°Kåe. Zxfl HõëêìÖÁzÛ<å ÅHΔÍºxfl =∞~°záÈ‰õÄ_»^Œ∞.
JÑ¨C_»∞ U^À XHõ<å_»∞ #∞=Ùfi J#∞‰õΩ#flk ™êkèOz f~°`å=Ù—— P<å\˜ `«O„_ç =∂@Å∞ *ˇã‘û
K≥=ÙÖ’¡ =∂~°∞ "≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
ZÑ¨Ê\˜ÖÏˆQ P ~ÀA ‰õÄ_® WO[hiOQ∑ `«~°QÆu Ñ¨ÓiÎ KÕã¨∞‰õΩx `«O„_çHÀãÖ
Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î #∞OK«∞<åfl_»∞ 21 Uà◊§ *ˇã‘û. P\’Ö’ `«O„_ç`Àáê@∞ J=∞‡, K≥Öˇ¡Å∞ ‰õÄ_®
LO_»@O K«∂ã≤ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
''Uq∞\© qâı+Ö?—— P#O^ŒOQÍ J_çQÍ_»∞.
''„H˜ã¨‡ãπ áêsì—— K≥Ñ≤ÊOk K≥Öˇ¡Å∞.
''Ü«∂ Ç¨˙—— Jx J~°∞ã¨∂Î XHõ¯ ÔQO`«∞Ö’ \ÏH©ûÖ’ KÕ~å_»∞ *ˇã‘û. WO`«Ö’ F =∞x+≤
KS
`«∂QÆ∞`«∂ =KåÛ_»∞.
''ZO`À ¿ãÑ¨\ ˜#∞Oz \ÏH©û HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO>Ë #∞qfiHõ¯_»∞<åfl"å? Ñ¨xg∞^Œ „â◊^Œú
O
ÖË^•?—— HÀÑÖQÍ J<åfl_»`«_»∞.
BO
J`«_∞» ÉÏQÍ `åy L<åfl_»x *ˇãû‘ „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. Z=~°∂ Ug∞ =∂\Ï¡_Ö» ^Ë ∞Œ . `«ÑC¨ ÖË‰Ωõ <åfl
''™ês ã¨~ü ‰õÄKÀO_ç—— J<åfl_»∞ q∞QÆ∞ºÖò.
O
`«O„_ç ã¨fiÉèÏ=O *ˇã‘ûH˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. J`«#∞ Z=i`À#∂ J#=ã¨~°OQÍ "å^Œ#Å∞

ÃÑ@∞ìHÀ_»∞.
C
''„Ñü =∞x+≤H© JÇ¨ÏOHÍ~°O LO@∞Ok. ^•xfl ^≥|ƒf¿ãÎ P"ÕâßÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú.

ES
P"Õâ◊OÖ’ =∞x+≤ Ñ¨â◊√=Ù J=Ù`å_»∞. =∞~À =∞x+≤Ö’x Ñ¨â◊√=Ù#∞ *ÏQÆ$`«O KÕã≤ z‰õΩ¯Ö’¡
Ñ¨_Õ |^Œ∞Å∞ =∞# JÇ¨ÏOHÍ~åxfl J}∞K«∞‰õΩx '™ês— K≥¿ÑÎ Q˘_»= ã¨=∞ã≤ áÈ`«∞Ok. J=`«e
EM
"åiH© ãÖ`À+Ö, =∞#H© ã¨∞YO—— JO\Ï_»∞ q∞QÆ∞ºÖò.

JO^Œ∞ˆH P `åQÆ∞É’`«∞H˜ `«O„_ç '™ês— K≥Ñ¨ÓÎO>Ë *ˇã‘û Ug∞ J#ÖË^Œ∞. P `åQÆ∞É’`«∞
`«#Ö’ `å#∞ Q˘}∞‰õΩ¯O@∂ \ÏH©ûÖ’ ‰õÄK«∞<åfl_»∞.
©
''_»|∞ƒÅ∞—— J_çyOk `«e¡. "≥O@<Õ J`«_çH˜ HÀÑÖ =zÛOk.

''~å=@"Õ∞ PÅã¨ºOQÍ =™êÎ~∞° . WOHÍ _»|∞ƒÅ∞ ‰õÄ_® <å—— Jx u@ì@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_∞» .
q∞QÆ∞ºÖò "≥#‰õΩ¯ uiy ''áÈ<Õ¡ ... _»|∞ƒÖË¡HõáÈ`Õ W=fi#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞—— J<åfl_»∞ \ÏH©û ™êì~°∞ì
KÕã¨∂Î.
HÍh `åQÆ∞É’`«∞H˜ P =∂@Å∞ J==∂#Hõ~°OQÍ JxÑ≤Oz#@∞ì<åfl~Ú.
|O_ç ky ¢_≥·=~ü "≥·Ñ¨Ù "≥àÏ§_»∞.
''U=∞<åfl=Ù—— JO@∂ JiKå_»∞.
140 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''<Õ<Õ=∞#ÖË^Œ∞ ™ê~ü. ZHõ¯_çH˜ fã¨∞ÔHàÏ§Ö’ K≥Ñ¨ÊO_ç. fã¨∞ÔHàÏÎ#∞—— =∞~åº^ŒQÍ J<åfl_»∞
q∞QÆ∞ºÖò.
P `«~åfi`« [iyOk ã≤x=∂ sÅ∞ÖÏ, ™È¡ "≥∂+¨<£Ö’ Hõ^Œ∞Ö’ÎOk *ˇã‘û Hõà◊§=ÚO^Œ∞.
P `åQÆ∞É’`«∞ "≥O@<Õ HõuÎnâß_»∞.
''fã¨∞HÀ _»|∞ƒÅ∞—— JO@∂ q∞QÆ∞ºÖò#∞ qK«HõΔ} ~°Ç≤Ï`«OQÍ á⁄_»=™êQÍ_»∞.
*ˇã‘û XHõ¯ ^Œ∂‰õΩÖ’ "åà◊§#∞ KÕ~å_»∞. HÍh JÑ¨Ê\˜ˆH P `åQÆ∞É’`«∞ q∞QÆ∞ºÖò#∞ á⁄_çz
pHõ\’¡ Hõeã≤áÈÜ«∂_»∞.
"≥O@<Õ *ˇã‘û \ÏH©ûx ^ŒQÆæ~°Ö’ L#fl Pã¨Ê„u"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQuÎOKå_»∞. HÍh QÍÜ«∞Å∞
Ö’`«∞QÍ HÍ=@O=Å¡ Pã¨Ê„u KÕˆ~Ö’QÍ q∞QÆ∞ºÖò =∞~°}ÕKå_»∞. XHõ¯ HõΔ}OÖ’ *ˇã‘û „Ñ¨ÑÖK«O
=∂iáÈ~ÚOk. XHõ Ñ≤zÛ"å_ç qK«H} Δõ Ï~°ÇÏ≤ `« „Ñ¨=~°#Î J`«x HõÅÅ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl x~åÌH}
Δ˜ ºOQÍ
KS
HÍÅ~åã≤Ok.
C C C
O
`«# `«O„_çx K«OÑ≤#`«x ¿Ñ~°∞ 'áêÖò JeÔQ<£— Jx áÈbã¨∞Å ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞
BO
*ˇã‘û.
*ˇã‘ûH˜ JeÔQ<£ ¿Ñ~°∞ g∞^Œ "åÔ~O\ò#∞ WKåÛ~°∞. HÍh J`«_»∞ ^˘~°HõÖË^Œ∞. ZHõ¯_»‰õΩ
áêiáÈÜ«∂_À `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞.
O
''=∞#O ¿Ñ^Œ"åà◊¡O. =∞#O K«xáÈ~Ú<å, |uH˜<å Ñ¨\ ˜ìOK«∞‰õΩ<Õ^≥=~°∞?—— xã¨Ê $Ç¨ÏQÍ

C
JOk J`«x `«e¡ – áÈbã¨∞ ¿ãì+¨<£ K«∞@∂ì uiy, x~åâ◊QÍ WO\˜H˜ =ã¨∞Î#fl H˘_»∞‰õΩ#∞
K«∂ã≤.
ES
''=∞# rq`åxfl <åâ◊#O KÕã≤# "å_çx =^ŒÅ#=∂‡. Ñ¨@∞ì‰õΩO\Ï#∞——

EM
'Ç¨ÏO`«‰õΩ_çfl Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ=~°‰õÄ `«#‰õΩ =∞#âß≈Ou ÖË^Œx— *ˇã‘ûH˜ `≥Å∞ã¨∞. ZO^Œ∞HõO>Ë,

Hõà◊√§ =¸ã≤<å, `≥iz<å P<å\˜ ^Œ$â◊º"Õ∞. Jk J`«x Hõà◊¡Ö’ u+¨ì "Õã¨∞‰õΩOk.
C C C
©
_»|∞ƒÖË¡Hõ K≥Öˇ¡Å∞, `«=Ú‡_»∞ K«^Œ∞=ÙÅ∞ =∂<ÕÜ«∂eû =zÛOk. *ˇã‘û ‰õÄ_® K«^Œ∞=Ù

=∂<Õâß_»∞. \ÏH©û #_»∞Ñ¨Ù`«∂ ‰õΩ@∞OÉÏxfl áÈ+≤OK«™êQÍ_»∞.
`å#∞ ^Õfi+Ö, Ñ¨QÆ`À ~°QÆ∞Å∞`«∞O>Ë, `«# ‰õΩ@∞O|O Ñ¨ã¨∞ÎÅ∞ Ñ¨_»∞HÀ"åeû =ã¨∞ÎO^Œx
„QÆÇ≤ÏOKå_»∞ *ˇã‘û. `å`å¯eHõOQÍ `«# „Ñ¨fHÍ~° "åOKè«#∞ Ñ¨Hõ¯#ÃÑ\˜ì ‰õΩ@∞OÉÏxfl
P^Œ∞HÀ=@OÃÑ· ^Œ$+≤ì ˆHO„nHõiOKå_»∞.
`«=Ú‡_çH˜ ¢_≥·qOQ∑ ~åQÍ<Õ \ÏH©û J`«_çH˜ WzÛ, `å#∞ L^ÀºQÍÅ "Õ@Ö’ Ñ¨_®¤_»∞. D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿ# "Õ∞s P<£#∞ ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. Ü«∂O„uHõOQÍ `«# ÉÏ^èŒº`«Å∞
x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞. HÍh 'áêÖò—#∞ =∞~°záÈÖË‰õ áÈ`«∞<åfl_»∞.

'ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å J`«}˜‚ Ñ¨@∞ì‰õΩx f~°`å#∞— Jx =∞#ã¨∞#∞ ã¨=∂^è•# Ñ¨~°K«∞‰õΩ<åfl_»∞.
C C C
''h =∞#ã¨∞Ö’ WO`« ÉÏ^èŒ LO^•? =∂ WÅ∞¡ JeÔQ<£ WO\˜ ^ŒQÆæˆ~. "åà◊§ |O^èŒ∞=ÙÅ
^•fi~å J`«_ç PK«∂H© `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï#∞—— *ˇã‘ûx ÉÏkèã¨∞Î#fl q+¨Ü«∞O q#fl J`«x q∞„`«∞_»∞
eÜ≥Úe<£ "åQÍÌ#O KÕâß_»∞.
C C C
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ñ‘_»HõÅ x["≥∞ÿ# ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞`ÀOk *ˇã‘ûH˜. JeÔQ<£ áêÖò PK«∂H˜

Hõ#∞‰õΩ¯O\Ï##fl eÜ≥Úe<£#∞ Z=~À K«O¿Ñâß~°∞. q∞„`«∞_ç Kå=ÙH˜ `å<Õ HÍ~°}=∞x ‰õΩq∞e
áÈ`«∞#fl *ˇã‘û =^ŒÌ‰õΩ =zÛOk eÜ≥Úe<£ K≥Öˇ¡Å∞.
KS
''áêÖò HÀãÖ eÜ≥Úe<£ "≥`«∞‰õΩ`«∞<åfl_»x <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. áêÖò |O^èŒ∞=ÙÅ∞ H˘O^Œ~°∞
=∞hÖÏÖ’ L<åfl~°∞. áêÖò JHõ¯_» L<åfl_Õ"≥∂! #∞=Ùfi áêÖòx áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨\ ˜ì¿ãÎ eÜ≥Úe<£
O
P`«‡‰õΩ âßOu Åaèã¨∞ÎOk—— K≥Ñ≤ÊO^•"≥∞.
BO
''`«Ñ¨Ê‰õΩO_® J`«}˜‚ Ñ¨@∞ì‰õΩx K«OÑ¨Ù`å#∞—— Ñ≤_çH˜à◊√§ ayOz "åQÍÌ#O KÕâß_»∞ *ˇã‘û.
C C C
O
eÜ≥Úe<£ K≥Öˇ¡Å∞ WzÛ# J„_»ã¨∞ áêÖò `«=Ú‡_»∞ 'PÖˇƒ~Àì JeÔQ<£— z~°∞<å=∂ Jx

Hõ#∞‰õΩ¯<åfl_»∞ *ˇã‘û. =∞hÖÏÖ’ =∞Oz L^ÀºQÆO ^˘iˆH J=HÍâ◊O LO^Œx, ÉèÏ~°º‰õΩ J|^ŒúO
C
K≥Ñ≤Ê JHõ¯_çH˜ |Ü«∞ÖËÌ~å_»∞ *ˇã‘û.

ES
*ˇã‘û =∞hÖÏ KÕˆ~ãïH˜ JÖˇƒ~Àì WÅ∞¡ MÏm KÕã≤ "≥o§áÈÜ«∂_»x `≥eã≤Ok. J~Ú<å
x~åâ◊ Ñ¨_»ÖË^Œ∞. JÖˇƒ~Àì 'ÃÇÏ~Ú~ü „_»ã¨û~ü— Ñ¨xKÕ¿ã"å_»x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl *ˇã‘û =∞hÖÏ g^äŒ∞Å∞
EM
uiy „Ñü 'ÃÇÏ~Ú~ü „_»ãû¨ ~ü— ^Œ∞HÍ}OÖ’H˜ "≥à§ı "å_»∞. JÖˇƒ~Àì QÆ∞iOz J_çQˆ "å_»∞. „ÑüKÀ\Ï
J`«xH˜ x~åâı!
©
"≥O@ `≥K«∞Û‰õΩ#fl _»|∞ƒ J~ÚáÈ™êyOk. ~ÀA‰õΩ XˆHÑ¨Ó@ u#@O "≥Ú^ŒÖˇ\Ïì_»∞.

z=iH˜ F ~ÀA *ˇã‘û „â◊=∞ Ñ¶ëOzOk.
''D =∞^èŒº<Õ <Õ<À H˘`«Î =∞x+≤x fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. g∞ T~°∞"å_Õ. ¿Ñ~°∞ 'JÖˇƒ~Àì JeÔQ<£—.
P =∂@ q#QÍ<Õ *ˇã‘û ZyiQÆO`Õâß_»∞. áêÖò ^˘iH˜#O`« ãÖ|~°Ñ¨_®¤_»∞. J~Ú`Õ
JÖˇƒ~Àì^•fi~å áêÖò P K«∂H© „QÆÇÏ≤ OKÕO^Œ∞‰õΩ WOHÍã¨Î ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨_∞» `«∞Ok. HÍ|\˜ì =∞hÖÏÖ’
L^ÀºQÆO K«∂ã¨∞HÀHõ `«Ñ¨Ê^Œ<Õ xâ◊ÛÜ«∂xH˜ =KåÛ_»∞. JÖÏ L^ÀºQÆO "≥`«∞‰õΩ`«∂O>Ë, J`«x
~˘>ˇì qiy <ÕuÖ’ Ñ¨_»¤@∞ì áÈbã¨∞ _çáê~üì"≥∞O\òÖ’ ¢_≥·=~ü L^ÀºQÆO ^˘iHÕk.
C C C
142 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

`å#∞ =∞hÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_À áÈbã¨∞ JkèHÍi qHõì~ü‰õΩ q=iOKå_»∞ *ˇã‘û.
áêÖò ¿Ñ~°∞g∞k JÔ~ã¨∞ì "åÔ~O\ò qHõì~ü‰õΩ K«∂Ñ≤OKå_»∞.
''áêÖò PK«∂H© Ñïâ’kèOKÕ J#∞=∞u <å‰õΩ ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë WHõ¯_» áêÖò <Õ~°O
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. HÍh #∞=Ùfi áêÖò#∞ QÆ∞~°∞ÎÑ¨\ ˜ì K«∂Ñ≤¿ãÎ D JÔ~ã¨∞ì "åÔ~O\ò P^è•~°OQÍ J`«_çx
JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞QÆÅ#∞—— "åQÍÌ#O KÕâß_»∞ qHõì~ü.
C C C
PÅƒ~üì#∞ `«~°K«∞QÍ HõÅ∞ã¨∂Î J`«x Jaè=∂#O ãÖáêkOKå_»∞ *ˇã‘û. z=iH˜ XHõ~ÀA

PÖˇƒ~Àì `«# QÀ_»∞ qxÑ≤OKå_»∞.
''<å J#fl <åHÀ QÆ∞k |O_»ÖÏ `«Ü«∂~°Ü«∂º_»∞. P"Õâ◊O Z‰õΩ¯=. L^ÀºQÆO K≥Ü«∞º_»∞.
KS
ÃÑ·QÍ J`«_»∞ `åˆQO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ _»|∞ƒe"åfie——.
*ˇã‘û QÆ∞O_≥ ÅÜ«∞ `«Ñ≤ÊOk. 'W^Õ =∞Oz ã¨=∞Ü«∞O— Jx =∞#ã¨∞Ö’ J#∞‰õΩ<åfl_»∞.
O
''<å‰õΩ `≥eã≤# "åà◊§ ^ŒQÆæ~° XHõ =∞Oz L^ÀºQÆO LOk. HÍ"åÅO>Ë <å‰õΩ á¶È<£
BO
K≥Ü«∞º=∞#∞—— `«# >ˇeá¶È<£ <≥O|~°∞ PÖˇƒ~Àì‰õΩ JOkOKå_»∞ *ˇã‘û.
C C C
O
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA >ˇeá¶È<£ ^ŒQÆæ~° LkfiQÆfl`«`À Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞ *ˇã‘û. á¶È#∞

"≥∂y# „Ñ¨f ™ês áêÖò á¶È<£ KÕã¨∞Î<åfl_»#∞‰õΩ<Õ"å_»∞.
C
ES
z=iH˜ *ˇã‘û Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl á¶È<£ ~å<Õ =zÛOk. J~Ú`Õ á¶È#∞ KÕã≤Ok áêÖòHÍ^Œ∞,
J`«x ÉèÏ~°º!
EM
P"≥∞‰õΩ áêÖòHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl L^ÀºQÆO QÆ∞iOz Q˘Ñ¨ÊQÍ =i‚OKå_»∞ *ˇã‘û.

*ˇã‘û =~°‚# qx áêÖò ÉèÏ~°º KåÖÏ ãÖ`À+≤OzOk.
''x[OQÍ... g∞~°∞ K≥¿ÑÊ^Õ x["≥∞ÿ`Õ áêÖòH˜ D L^ÀºQÆO =¿ãÎ <Õ#∞, <å =ÚQÆ∞æ~°∞
©
Ñ≤Å¡ÅO`« J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ LO_»~°∞—— JOk.

=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA áêÖò =zÛ *ˇã‘ûx HõÅ∞™êÎ_»x P"≥∞ "åQÍÌ#O KÕã≤Ok.
J~Ú`Õ P"≥∞ =∂@Å∞ q#fl *ˇã‘û Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O P#O^ŒO`À PHÍâßxH˜ ZQÆ~°ÖË^Œ∞.
P"Õ^Œ#`À |^ŒÌÅ~ÚOk.
áêÖò‰õΩ =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡ÖÏ!
*ˇã‘û Éèí„^ŒOQÍ ^•K«∞‰õΩ#fl HõuÎx qã≤ˆ~âß_»∞. `«#∞ áêÖò#∞ K«OÑ¨ÖË_»∞. `«# `«O„_ç
=∞~°}O =Å¡ Jã¨Î=ºã¨Î"≥∞ÿ# `«=∞ rq`åÅ∞ J`«xH˜ QÆ∞~°∞Î =KåÛ~Ú. Z^Œ∞\˜"å_»∞ KÕã≤#
`«¿ÑÊ `å#∞ KÕÜ«∞@OÖ’ J~°÷O LO^•?
WÑ¨C_»∞ áêÖòx `å#∞ K«OÑ≤`,Õ J`«x ÉèÏ~°º, Ñ≤ÅÅ¡ ∞ J<å^äÅŒ =Ù`å~°∞. J`«x Hõà§◊ =ÚO^Œ∞
`«O„_çHÔ · ~Àkã¨∂Î J_»∞‰õΩ¯O@∞#fl =ÚQÆ∞~æ ∞° Ñ≤ÅÅ¡ ∞ HõxÑ≤OKå~°∞. <ÕÅg∞^Œ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· ‰õÄ~°∞Ûx
„áêi÷OK« ™êQÍ_»∞ *ˇã‘û.
''<å#flQÍ~°∂! <Õ<ÕO KÕÜ«∂e? QÆ=∞ºO KÕ~°∞‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <åH© q+¨=∞ ã¨=∞ã¨º
Uq∞\˜? áêÖò‰õΩ tHõΔÑ¨_®e. HÍh J`«#∞ KÕã≤# <Õ~°O Ñ≤Å¡Å g∞^Œ Ñ¨_»‰õÄ_»^Œ∞——–
`≥Å¡"å~°∞`«∞O>Ë *ˇã‘û K≥=ÙÖ’¡ J`«x `«O„_çã¨fi~°O QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨ÖÏ_çOk.
''áêÖò#∞ tH˜ΔOKÕ JkèHÍ~°O K«\ÏìxˆH LOk. ^ÕfiëêxH˜ ^Õfi+Ö ã¨=∂^è•#O HÍ^Œ∞.
J<åºÜ«∂xH˜ ã¨=∂^è•#O J<åºÜ«∞O HÍ^Œ∞. ^Õfiëêxfl „¿Ñ=∞`À [~ÚOK«∞. J<åºÜ«∂xfl
<åºÜ«∞O`À Z^Œ∞~À¯——.
KS
*ˇã‘û Hõà◊§#∞O_ç P#O^ŒÉèÏëêÊÅ∞ ~åÖÏ~Ú. J`«x ãÖ^ÕÇ¨Åhfl Ñ¨\ÏÑÖK«ÅÜ«∂º~Ú.
C C C
O
L^ÀºQÆO HÀãÖ *ˇã‘ûx Hõe¿ãO^Œ∞‰õΩ =zÛ# áêÖò#∞ áÈbã¨∞Å∞ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞.
BO
=∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA Ñ¨„uHõÅ "åà◊√§, \˜gÅ "åà◊√§ *ˇã‘ûx K«∞@∞ì =Ú\Ïì~°∞.
''1985 Ö’ KåHÀÖ’_£ #QÆ~°OÖ’ Ç¨Ï`«º KÕã≤# áêÖò JeÔQ<£ Zxq∞^Õà◊§ `«~°∞"å`«
Ñ¨@∞ì|_®¤_»∞—— Jx „Ñ¨Hõ\ ÕKå_»∞ qHõì~ü.
O
Zxq∞^Õà◊§áê@∞ Jq„âßO`«OQÍ `«# `«O„_ç Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx "Õ\Ï_»∞`«∂ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞

C
*ˇã‘û. JO`Õ! HõΔ}ÏÅg∞^Œ ÔH"≥∞~åÅ∞ H˜¡H±=∞<åfl~Ú. á¶ê¡+π |Å∞ƒÅ∞ "≥eQÍ~Ú.

ES
''<åH˜Ñ¨C_»∞ áêÖòg∞^Œ ^Õfi+ÖÖË^Œ∞. *Ïe LOk. HõΔ}˜HÍ"Õâ◊OÖ’ KÕã≤# <Õ~°O =Å¡

W<åflà◊§H˜ Ñ¨@∞ì|_®¤_»∞. HÍh <å ÉÏ^èŒO`å J`«_ç ãÖ`å#O QÆ∞iOKÕ. `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ KÕã≤#
EM
<Õ~åÅH˜ Ñ≤Å¡Å‰õΩ tHõΔÑ¨_»‰õÄ_»^Œ∞. JO^Œ∞ˆH, áêÖò#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ |Ç¨ï=∂#OQÍ <å‰õΩ

ÅaèOz# ^èŒ<åxfl J`«x ‰õΩ@∞OÉÏxˆH JOkã¨∞Î<åfl#∞. ^Õfi+Ö`À HÍ^Œ∞, „¿Ñ=∞`À „Ñ¨ÑÖKåxfl
ÔQÅ"åÅx <å#fl WzÛ# ã¨∂ÊùiÎ`À!—— Ç¨Å∞ Hõ~°`åÅ ^èŒfi#∞Å`À =∂~À‡yOk.
©
J`«#∞ =∞#ã¨∞Ö’ `«$Ñ≤Î Ñ¨_®¤_»∞.

C C C
JHÀì|~ü 11, 1993.

HÀ~°∞ì áêÖò‰õΩ 8 ãÖ=`«û~åÅ Hõiî# HÍ~åQÍ~° tHõΔ qkèOzOk.
f~°∞Ê "≥Å∞=_ç# <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ‰õΩ *ˇã‘û ÉèÏ~°º =∞QÆÑ≤Å¡"å_çx „Ñ¨ã¨qOzOk. J`«_çH˜
`«# `«O„_ç *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O '[ã≤ìãπ q∞QÆ∞ºÖò— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ *ˇã‘û!
T
144 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Wk J<åºÜ«∞O
`«#H˜ [iy# J<åºÜ«∞O =∞~˘HõiH˜ [~°QÆ‰õÄ_»^Œx
KS
âßOuÜ«Ú`« áÈ~å@O [iÑ≤ J"≥∞iHÍ <åºÜ«∞=º=ã¨÷x
HõkeOz# `«e¡QÍ^äŒ.
O
BO
''Wk J<åºÜ«∞O!—— P"Õ^Œ#, P„HÀâ◊O HõÅQÆeÑ≤ ÑëHÕk _≥cƒ ÅH±.
'H˜¡H±, H˜¡H±— – á¶ê¡+π Öˇ·@¡ "≥Å∞QÆ∞.
O
P"Õ^<Œ å ÉèÏ~°O`À Hõhflà◊√§ HÍ~°∞ã¨∞#Î fl _≥cƒ =ÚMÏxH˜ ^ŒQ~æÆ Q° Í \©g HÔ "≥∞~åÅ∞ "≥àÏ§~Ú.
C
'Wk J<åºÜ«∞O. XHõ =ºH˜Îx Ç¨Ï`«º KÕ¿ãÎ HõhãÖ 21 Uà◊§ *ˇ·Å∞ tHõΔ Ñ¨_»∞`«∞Ok. J^Õ
ES
PH˜û_≥O\ò KÕã≤ áêiáÈ`Õ, JO^Œ∞=Å¡ Z=Ô~·<å K«xáÈ~Ú<åã¨ˆ~ tHõΔ Ô~O_Õàı§<å? JnQÍHõ,

W@∞=O\˜ <Õ~°O "≥Ú^Œ\ ˜™êi [iy`Õ =∞s Ñ¶¨∞’~°OQÍ ˆH=ÅO ÃÇÏK«ÛiOz =kÖË™êÎ~å?
W^≥Hõ¯_ç <åºÜ«∞O? XHõ xO_»∞ „áê}Ïxfl |eQ˘#fl =ºH˜ÎH˜ ÃÇÏK«ÛiOÑ¨Ù =∂„`«"Õ∞ tHõΔ<å?
EM
W^Õ<å <åºÜ«∞O?!——
P"Õâ◊O`À „Ñ¨tflã¨∞Î#fl P"≥∞#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë „Ñü"åiH© `«=∞ <åºÜ«∞ =º=ã¨÷Ö’x Ö’ÑÖ
©
J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
P"≥∞ `«# KÕuÖ’x á¶È\’x ZuÎ Ñ¨@∞ì‰Ωõ Ok. HÔ "≥∞~åÅhfl á¶È\’ ÃÑ· Hˆ O„nHõ$`«=∞Ü«∂º~Ú.
''K«∂_»O_ç. g_Õ H˜Ñπ @~°fl~ü. <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ „H˜`«"Õ∞ Ñ¨^ŒH˘O_»= Ñ¨Ù\˜ì#~ÀA
[~°∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl_»∞. D ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ 'áêÖˇOHÍãπ— QÆ∞_ç¤QÍ HÍ~°∞ #_»∞Ñ¨Ù`«∂ H˘\˜ì K«O¿Ñ =~°‰õÄ
r=O`À `˘}˜H˜ã¨ÖÏ_»∞`«∞O_Õ"å_»∞. "å_ç Hõà◊§Ö’¡ "≥∞~°∞Ñ¨Ù K«∂_»O_ç. "å_ç =^Œ#OÖ’
J=∂Ü«∞Hõ`fi« O K«∂_»O_ç. `≥eq K«∂_»O_ç. ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi K«∂_»O_ç. "å\˜x Hõ} Δ OÖ’,
âßâ◊fi`«OQÍ K≥i¿Ñã≤# ^Œ∞+¨μì_çH˜ tHõΔ 'ÃÇÏK«ÛiOÑ¨Ù— =∂„`«"Õ∞<å? P ÃÇÏK«ÛiOÑ¨Ù H˜Ñπ‰õΩ,

<å‰õΩ âßâ◊fi`«OQÍ [iy# ^•~°∞}"≥∞ÿ# J<åºÜ«∂xfl ãïKÕã¨∞ÎO^•? <Õ#∂~°∞HÀ#∞. D
J<åºÜ«∂xfl ã¨Ç≤ÏOK«#∞. <Õ~åxH˜ `«QÆæ tHõΔ Ñ¨_»HõáÈ`Õ <Õ~°ã¨∞ÎÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞=ÚO_»^Œ∞. <Õ~°O KÕã≤
`ÕeHõQÍ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ=K«Û#fl ^è~·≥ º° O LO@∞Ok. <Õ~ã° ∞¨ ÅÎ ‰õΩ JÅã¨`fi« O =ã¨∞OÎ k. <å‰õΩ <åºÜ«∞O
[iˆQ ^•HÍ áÈ~å_»`å#∞.——
J"≥∞iHÍ „Ñ¨[Å∞ ÉÏ^èŒ`À, Pâ◊Û~°ºO`À K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ JO^Œi=ÚO^Œ∞ „Ñü[˝ KÕã≤Ok
_≥cƒ ÅH± (Debby Luck).
C C C
_≥cƒ ÅH± P„HÀâ◊O J"≥∞iHÍ „Ñ¨[ÅÖ’ =ÚYºOQÍ 'Ji*’<å—Ö’ HõÅHõÅO ˆ~Ñ≤Ok.

<åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ _≥cƒH˜ J<åºÜ«∞O [iyO^Œx „Ñü"åi =∞#ã¨∞ XÑ¨C‰õΩOk. P"≥∞‰õΩ <åºÜ«∞O
KS
[~°QÍÅ#fl HÀiHõ#∞ „Ñü XHõ¯~°∂ =ºHõÎÑïKå~°∞.
"å~åÎ Ñ¨„uHõÅÖ’ _≥cƒH˜ =∞^ŒÌ`«∞ÎQÍ L`«Î~åÅ =~°¬O ‰õΩiã≤Ok.
O
Ji*’<åÖ’x „Ñü ãÖã¨÷, „Ñü ãÖÑ¶¨∞O _≥cƒ‰õΩ <åºÜ«∞O [~°QÍÅx Ñ≤Å∞Ñ¨Ù xKåÛ~Ú.
BO
z=iH˜ Ji*’<å Öˇl¿ã¡K«~ü áê\˜ì <ÀÖÏO_£ (Patti Naland) ‰õΩ „Ñ¨*Ïaè„áêÜ«∂xfl
=∞xflOK«Hõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
O
C C C
C
''<å ¿Ñ~°∞ áê\˜ì <ÀÖÏO_£, D"≥∞ hÖò q∞Å¡~ü, H˜Ñπ ˆHã¨∞ <åºÜ«∞"åk—— `«=∞x `å=Ú
ES
ÑïK«Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
''<Õ#∞ _≥cƒ ÅH±. H˜Ñπ `«e¡x—— P"≥∞ Hõà◊§Ö’¡ hà◊¥§~°™êQÍ~Ú.
EM
''ˆHã¨∞ q=~åÅ∞ K≥áêÎ~å?—— J_çyOk <ÀÖÏO_£.

''1994 U„Ñ≤Öò 12# ™êÜ«∞O„`«O 7.45 QÆO@Å‰õΩ `«# `«O„_ç`À HõÅã≤ #_»∞ã¨∂Î
=ã¨∞Î#fl H˜Ñπ#∞ "ÕQÆOQÍ =∞Å∞Ñ¨Ù uiy# HÍ~°∞ QÆ∞^ÕÌã≤ PQÆ‰õΩO_® "≥o§áÈ~ÚOk. HÍ~°∞
©
=ÚO^Œi ÉèÏQÆO H˜Ñπ #_»∞=Ú‰õΩ, HÍeH˜ `«QÆÅ@O`À HÕ^Œ Ñ¨_®¤_»∞. ^•O`À `«Å |OÑ¨~üH˜
`«yeOk. P ^≥|ƒH˜ H˜Ñπ #_»∞=Ú qiyOk. `«Å ÑÿeOk. z=~°‰õΩ „áê}O HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞——
^Œ∞óYO`À _≥cƒ Q˘O`«∞ Ñ¨Ó_»∞‰õΩáÈ~ÚOk.
KåÖÏ ¿ãÑ¨Ù "åi =∞^èŒº xâ◊≈|ÌO. Hõà◊√§ `«∞_»∞K«∞‰õΩx, HÍã¨Î ‰õΩ^Œ∞@Ñ¨_ç# `«~åfi`« =∞m¡
K≥Ñ¨Ê™êyOk _≥cƒ.
ˆHã¨∞#∞ _ç>ˇH˜ì"£ ëê<£ \˜fiK≥Öò‰õΩ JÑ¨ÊyOKå~°∞. PÜ«∞# x[OQÍ ZO`À „â◊^ŒúQÍ
Ñïâ’kèOKå_»∞. PH˜û_≥O\ò ã¨÷ÅOÖ’ Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞ áê¡ã≤ìH± =ÚHõ¯Å∞ Ñ¨_ç LO_»\Ïxfl
146 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

QÆ=∞xOKå_»∞. P =ÚHõ¯Å∞ QÀ~°∞ Hõ<åfl z#flqQÍ L<åfl~Ú. "å\˜x Ui HÍ~°∞ QÆ∞iOz
`≥eã≤# xÑ¨Ù}∞Å ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ "≥o§ Ñïâ’kèOKå_»∞. W@∞=O\˜ áê¡ã≤ìH±#∞ WOQÆ¡O_£‰õΩ
K≥Ok# XˆH HõOÃÑh `«Ü∂« ~°∞KÕã∞¨ OÎ ^Œx `≥eã≤Ok. ^•xfl 1981 `«~åfi`« `«Ü∂« ~Ô #· ~ÀÖòû~å~Úãπ
HÍ~°¡Ö’<Õ "å_»`å~°x, "å\˜ÃÑ· "å_ç# ~°OQÆ∞#∞ 1984 `«~°∞"å`«<Õ "å_»@O P~°OaèOKå~°x
`≥eã≤Ok.
''W=hfl g∞ÔHÖÏ `≥eâß~Ú?—— J_çyOk q∞Å¡~ü.
''ëê<£ x[OQÍ =∞Oz _ç>ˇH˜ì"£. =∂#=`«fi=Ú#fl =∞x+≤. Ñïâ’^èŒ<å „Hõ=∞OÖ’x
q+¨Ü«∂Å∞ „ÑüHõΔ}O ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨C_»∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ <å P"Õ^Œ##∞ `«yæOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß_»∞.
PÜ«∞# Ñ¨@∞ì^ŒÅ, <≥·Ñ¨Ù}ºO, <å H˘_»∞‰õΩ =∞~°}O <åÖ’<Õ HÍHõ, =∞~˘HõiÖ’ ‰õÄ_® ã¨ÊO^Œ#
HõeyOzO^Œ#fl ÉèÏ=# xzÛOk. <å‰õΩ ™êO`«fi# KÕ‰õÄiÛOk.——
KS
''`«~°∞"å`«?—— J_çyOk <ÀÖÏO_£.
O
''1984 `«~°∞"å`« ~ÀÖòû ~å~Úãπ HÍ~°∞¡ H˘#fl "å~°O^Œi *Ïa`å#∞ HõOÑ¨Óº@~ü#∞O_ç
BO
¿ãHõiOKå_»∞ ëê<£. J~°"≥·=∞Ok ¿Ñ~˘¡KåÛ~Ú. P *Ïa`å „Ñ¨HÍ~°O XHõ~˘Hõix Ñïjeã¨∂Î
áÈÜ«∂~°∞. 67 Uà◊§ Z_»fi~ü¤ áêÖˇOHÍãπ ^˘iHÍ_»∞. J`«_»∞ `«# HÍ~°∞#∞ áÈbã¨∞Å∞
ÑïjeOKÕO^Œ∞‰õΩ W+¨ìÑ¨_»ÖË^Œ∞. ^•O`À áÈbã¨∞Å∞ "å~°O@∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ J`«_ç HÍ~°∞#∞
O
ÑïjeOKå~°∞. PH˜û_≥O@∞ [iy# q^è•<åxH˜ `«QÆæ@∞ìQÍ HÍ~°∞ |OÑ¨~üÖ’ QÆ∞O@Å∞

C
HõxÑ≤OKå~Ú. JHõ¯_» ‰õÄ_® ~°HõÎO =∞~°HõÅ∞ HõxÑ≤OKå~Ú. ^•O`À áêÖˇOHÍãπ <Õ~°O

XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞. <Õ~°ã¨∞Î_»∞ ^˘iH˜#O^Œ∞‰õΩ <åÔHO`À P#O^ŒO HõeyOk. HÍh...——
ES
=∂\Ï¡_»_»O PÑ≤ _≥cƒ Ô~O_»∞ KÕ`«∞Ö`À "≥ÚÇ¨ÏO ^•K«∞‰õΩOk.

EM
<ÀÖÏO_£ Ñ¨Hõ¯<Õ L#fl q∞Å¡~ü"≥·Ñ¨Ù uiyOk.

''„Ñ¨=∂^ŒO [iy# <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ ~ÀAÅ‰õΩ QÍh áêÖˇOHÍãπ ^˘~°HõÖË^Œ∞. ^•O`À J`«_»∞
`åy L<åfl_À ÖË^À x~°∂Ñ≤OKÕ gÅ∞ HõÅQÆÖ^Ë ∞Œ . HÍ|\˜ì J`«_Ãç Ñ· Ç¨Ï`åº<Õ~O° "≥∂Ñ¨ÖHË áõ ÈÜ«∂O.
©
K«@ì „Ñ¨HÍ~°O, PH˜û_≥O\ò KÕã≤ áêiáÈ~Ú# ˆHã¨∞Ö’ =∞~°}O ãÖÉèíqOz<å Ô~O_Õàı§ tHõΔ.
Jn "≥Ú^Œ\ ˜™êi J~Ú`Õ ÃÇÏK«ÛiOz =kÖË™êÎO——.
''ã≤QÆ∞æKÕ@∞—— JizOk <ÀÖÏO_£ ÉÏ^èŒQÍ.
qëê^ŒOQÍ #qfiOk _≥cƒ.
''D á¶È\’ K«∂_»O_ç. WO^Œ∞Ö’ <ÕÑ¨^äŒºOÖ’x HÍHõìãπ K≥@∞ì#∞ ^˘Oye¿ãÎ WO`«Hõ<åfl
Hõiî#"≥∞ÿ# tHõΔ Ñ¨_»∞`«∞Ok.——
J=Ù##fl@∞ì `«Å TÑ≤Ok q∞Å¡~ü.
''q∞Å¡~ü... ˆHã¨∞#∞ H˘`«Î HÀ}OÖ’ Ñïâ’kèOKåe. ZÖÏÔQ·<å áêÖˇO HÍãπ `åy HÍ~°∞
#_ç¿Ñ_»x |∞∞A=ÙÅ∞ HÍ"åe—— JOk <ÀÖÏO_£.
''WÑ¨C_»∞ áêÅOHÍãπ‰õΩ tHõΔ Ñ¨_»@O Hõ<åfl, K«@ìOÖ’ =∂~°∞Ê ~å=@O HÍ"åe <å‰õΩ——
K≥Ñ≤ÊOk _≥cƒ.
`«Å ÑÖHÕzOk <ÀÖÏO_£.
C C C
q∞Å¡~ü K≥Ñ≤ÊOk „â◊^ŒúQÍ q<åfl_»∞ áêÖò JÇ¨Ï¡~ü (Paul Ahler).

''q∞Å¡~ü K≥Ñ≤ÊOk Ô~O_»∞ HÀ}ÏÖ’¡ Ñïâ’kèOK«=K«∞Û. P~ÀA áêÖˇOHÍãπ áêsì#∞O_ç
KS
=ã¨∞Î<åfl_»x `≥eã≤Ok Hõ^•! áêsìÖ’ L#fl "åix „Ñ¨tflOKåe. "åi ^•fi~å áêÖˇOHÍãπ
`åy=Ù<åfl_À, ÖË^À `≥Å∞ã¨∞ÎOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù HÍ~°∞x =∞m§ Ñïâ’kèOKåe. HÍ~°∞ |OÑ¨~ü#∞
O
Å∞ºq∞<åÖò (Luminol) `À Ñ¨sH˜ΔOKåe——.
BO
''^•x=Å¡ UO ÖÏÉèíO?——
''Å∞ºq∞<åÖòHÀ ÅHõ}Δ O LOk. XHõ¯ z#fl K«∞Hõ¯ ~°HÍÎxfl `åH˜<å Å∞ºq∞<åÖò Ñ¨KÛ« ~°OQÆ∞Ö’
O
"≥∞~°∞ã¨∞ÎOk. HÍ~°∞ |OÑ¨~ü g∞^Œ ~°HõÎO =∞~°HõÅ∞O>Ë Å∞ºq∞<åÖò =∞#‰õΩ K≥Ñ¨ÙÎOk.——

C
''Wxfl ~ÀAÅ `«~°∞"å`« ‰õÄ_®<å?—— #"åfi_»∞ áêÖò–

ES
''x*ÏxH˜ HÍÅO K≥Ö¡Ë „Ñ¨ãH¨ Î˜ ÖË^∞Œ . Jk xÑ¨CÖÏO\˜k. ZO`« HÍÅ"≥∞<ÿ å J}y LO@∞Ok.
J=HÍâ◊O ^˘~°HõQÍ<Õ J}z#"å_çx ^ŒÇ≤ÏOz"Õã¨∞ÎOk.——
EM
C C C
Pi*’<å Öˇl¿ãK¡ ~« Öü ’ <ÀÖÏO_£ KÕã#≤ "å^Œ##∞ JO^Œ~∂° „â◊^QúŒ Í q<åfl~°∞. =ÚYºOQÍ

©
H˜Ñπ á¶È\’ K«∂Ñ≤Oz, á¶È\’Ö’x =∞x+≤x K«OÑ≤#O^Œ∞ Hõ<åfl, <ÕÑ¨^äŒºOÖ’ L#fl HÍHõìãπ#∞
^˘OyeOz#O^Œ∞‰õΩ tHõΔ Z‰õΩ¯= Jx `≥eã≤ JO^Œ~°∂ ã≤QÆ∞æ`À `«Å =OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
''D Ñïã≤u÷ =∂~åÅO>Ë K«@Oì =∂~åe. HÍ|\˜ì PH˜û_≥O\ò KÕã≤ PQÆ‰Ωõ O_® áêiáÈÜÕ∞
"åiH˜ JO^Œ∞=Å¡ =∞~°}O ãÖÉèíq¿ãÎ U_Õà◊√§, ÖËHõáÈ`Õ Ô~O_»∞#fl~° Uà◊√§ HõhãÖ *ˇ·Å∞ tHõΔ
LO_®e!——
JÖÏ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\˜ìOk Pi*’<åÖ’ K«\Ïìxfl =∂iÛ# H˜Ñπû ÖÏ J<Õ H˜Ñπ K«@ìO!
C C C
148 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

E<£ 20, 1995.
H˘`«ÎQÍ ÅaèOz# ™êHΔÍº^è•~åÅ∞ "Õ∞~°‰õΩ áÈbã¨∞Å∞ áêÖˇOHÍãπ ˆHã¨∞#∞ u~°QÆ^À_®~°∞.
D™êi J`«_çÃÑ· Ç¨Ï`«º ˆHã¨∞ÃÑ\Ïì~°∞.
„Ñ¨=∂^ŒO [iˆQ =ÚO^Œ∞ áêÖˇOHÍãπ `åy L<åfl_»x ÉÏ~üÖ’ J`«_Hç ˜ =∞^ŒºO JOkOz#
ÉÏÔ~ìO_»~ü ™êHõΔ ºO K≥áêÊ_»∞.
áêÖˇOHÍãπ ZO`«QÍ `åy L<åfl_»O>Ë, Wyfl+¨<£Ö’ `åà◊O K≥q LOK«ÖËHõáÈÜ«∂_»x
"åKü"≥∞<£ K≥áêÊ_»∞.
¢ÔH·"£∞ ÖÏÉò JkèHÍi QÍÔ~\ò, Å∞ºq∞<åÖò Ñ¨sHõΔ Ñ¶ë`«O HÀ~°∞ìÖ’ JO^Œi =ÚO^Œ∞
K≥áêÊ_»∞.
KS
HÍ~°∞ÃÑ· ~°HOÎõ =∞~°HÖõ Ë HÍ^Œ∞, ^•xfl `«∞_çÑ#≤ @∞ì \˜+Ø¨ º, ÃÑ|·¶ ~°∞¡ ^˘~°H@õ O x~°∂Ñ≤ã∞¨ OÎ ^Œx
K≥áêÊ_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ HÍ~°∞#∞ â◊√„ÉèíÑïKÕO^Œ∞‰õΩ "å_ç# ~°™êÜ«∞<åÅ#∞ ‰õÄ_® Å∞ºq∞<åÖò
O
Ñ¨sHõΔ^•fi~å Hõ#∞Q˘<åfl_®Ü«∞#.
BO
Wxfl |∞∞A=ÙÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∞Î<åfl `å#∞ x~ÀÌ+≤#x áêÖˇOHÍãπ "åkOKå_»∞.
`å#∞ XHõ =∞x+≤x QÆ∞^ÕÌâß#x `«#∞ QÆ=∞xOK«ÖË^Œx, JO^Œ∞ˆH PQÆÖË^Œx "åkOKå_»∞.
O
HÍh HÀ~°∞ì J`«x HõÅ¡ÉÁe¡ Hõ|∞~°¡#∞ #=∞‡ÖË^Œ∞.

C
1995 EÖˇ· 12# áêÖˇOHÍãπ '^À+≤— Jx HÀ~°∞ì f~°∞ÊxzÛOk.

ES
C C C
áêÖˇOHÍãπ '^À+≤—QÍ HÀ~°∞ì x~°~‚ ÚOz# `˘q∞‡k QÆO@Å `«~∞° "å`« 'H˜Ñûπ —ÖÏ J=∞Å∞Ö’H˜
EM
=zÛOk. J~Ú`Õ áêÖˇOHÍãπ‰õΩ =∂„`«O P K«@ìO „Ñ¨HÍ~°O tHõΔÑ¨_Õ J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞.

áêÖˇOHÍãπ‰õΩ tHõΔÑ¨_»@O, H˜ÑπûÖÏ J=∞Å∞Ö’H˜ ~å=@O _≥cƒH˜ ãÖ`À+Ö HõeyOk.
©
''WÑ¨C_»∞ <å‰õΩ ãÖ`«$Ñ≤ÎQÍ LOk. =∞~À ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞ <Õ~°O KÕã≤ `ÕeHõQÍ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ
J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. WHõ =∞~À `«e¡H˜ J<åºÜ«∞O [~°QÆ^Œ∞. <å H˜Ñπ =∞~°}ÕK«ÖË^Œ∞. H˜ÑπûÖÏ
¿Ñ~°∞`À ZÑ¨Ê\˜H© z~°Orq QÍ<Õ LO\Ï_»∞. `«# `«e¡ J#∞ÉèíqOz# â’HõO =∞ˆ~ `«e¡
J#∞ÉèíqOK«‰õΩO_® K«∂™êÎ_»∞—— JOk Hõhflà◊§ =∞^èŒº _≥cƒ.
T

q~°|∂ã≤# „¿Ñ=∞ J~°qO^ŒO!
Jã¨Å∞ ™œO^Œ~°ºO P`«‡™œO^Œ~°ºO Jx
KS
x~°∂Ñ≤OKÕ „¿Ñ=∞Hõ^äŒ Wk.
1997... #∂`«# ãÖ=`«û~° ãÖ|~åÅ ~ÀA.

O
BO
Ç¨ÅO`å #$`«ºO KÕ¿ã [O@Å`À ãÖ^Œ_Qç Í LOk. H˘`«Î ãÖ=`«û~åxfl PÇ¨fixOKÕO^Œ∞‰õΩ
ãÖ`À+ÖQÍ ã≤^Œú=∞ø`«∞<åfl~°∞. JO`« =∞OkÖ’#∂ –
O
JO^Œi ^Œ$+≤ì #$`«ºO KÕã¨∞Î#fl ã‘ì"£, _»Ü«∂<åÅÃÑ·<Õ!

C
ã¨=∞Ü«∞O J~°ú~å„u 12 QÆO@Å∞ HÍ=™ÈÎOk.

ES
ÃãHõ#∞¡ ÃÑ^ŒQÌ Í ÖˇH¯õ ÃÑ@ì™êQÍ~°∞. P ÖˇH¯õ ‰õΩ `«Q@æÆ ∞ì QÆO@Å∞ H˘_»∞`«∞<åfl~°∞. J~Ú^Œ∞....
<åÅ∞QÆ∞.... =¸_»∞ ... Ô~O_»∞ ... XHõ\ ˜!
EM
'Ç¨ï„ˆ~— ãÖ`À+ÖQÍ #∂`«# ãÖ=`«û~åxfl PÇ¨fixã¨∞Î<åfl~°O^Œ~°∂–

WO`«Ö’ Z=~°∂ TÇ≤ÏOK«x ãÖÑ¶¨∞@# [iyOk.
©
ã‘ì"£ "≥∂HÍà◊§g∞^Œ xÅ|_ç, _»Ü«∂<å XHõ KÕ~Úx Ñ¨@∞ì‰õΩx, `«Å=Oz ÃÑ^ŒÌ Q˘O`«∞`À
J_çQÍ_»∞...
''_»Ü«∂<å! <Õ#∞ x#∞fl „¿Ñq∞ã¨∞Î<åfl#∞. ##∞fl ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩO\Ï"å?——
_»Ü«∂<å J`«x "≥·Ñ¨Ù f„=OQÍ K«∂ã≤Ok. KÕ~Ú qã≤i H˘\˜ì ‰õΩO@∞‰õΩO@∂ QÆk^•\˜
"≥o§áÈ~ÚOk.
Ñ¨<≥flO_Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞Ö’<Õ, É’<£ˆH#û~ü =Å¡ P"≥∞ ‰õΩ_çHÍÅ∞ fã≤"Õâß~°∞ _®Hõì~°∞¡!
C C C
150 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

`«# ‰õΩ_çHÍÅ∞ ÖË#O^Œ∞‰õΩ H˘<åflà◊√§ ÉÏ^èŒÑ¨_®¤, ÉÏ^èŒ#∞ [~ÚOz J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"ÕÜ∞« HõáÈ`Õ `«# rq`«O =º~°=÷ ∞ø`«∞O^Œx J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩOk _»Ü∂« <å. JO^Œ∞Hˆ , XHõ HÍe`À<Õ,
`«#‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ# ã‘¯~ÚOQ∑ KÕÜ«∞_»O P~°OaèOzOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, „HõK≥ãπ`À<Õ P"≥∞
Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^ÕÅÖ’ áêÖÁæ<Õk.
'JOQÆ"≥·HõÅºO Éè∫uHõ"Õ∞ HÍh =∂#ã≤HõOHÍ^Œ∞. =∞x+≤ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë Éè∫uHõ Ö’áêÅ#∞
=∞<Àâ◊H`Î˜ À JkèQqÆ ∞OK«QÅÆ _»∞— J<Õk _»Ü∂« <å, Z=Ô~<· å P"≥∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ J_»∞Ñ¤ _¨ ®Åx
K«∂¿ãÎ. P"≥∞ HÍÖËrÖ’ K«k"Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ=∞Ok P"≥∞#∞ P~åkèOKÕ"å~°∞. P"≥∞ P`«‡
ã¨÷~Ú~åºxfl K«∂ã≤ Jaè#OkOKÕ"å~°∞. "åiÖ’ ã‘ì"£ „É’ã≤fl Ç¨<£ XHõ_»∞. J~Ú`Õ ã‘ì"£ P"≥∞#∞
^Œ∂~°O #∞OKÕ K«∂ã≤ ãÖ`À+≤OKÕ"å_»∞. P~åkèOKÕ"å_»∞. P"≥∞#∞ Ñ¨ÅHõiOKåÅO>Ë ^è≥·~°ºO
ãïáÈÜÕ∞k HÍ^Œ∞.
KS
1984 Ö’ K«^Œ∞=Ù Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~°∞"å`« _»Ü«∂<å `«# ^Œ$+≤ìx JOQÆ"≥·HõÅºO HõÅ"åi
P@Å"≥·Ñ¨Ù xeÑ≤Ok.
O
ã‘¯~ÚOQ∑Ö’ P"≥∞ =ÚO^Œ∞ HÍà◊√§#fl"å~°∞ ‰õÄ_® xÅ=ÖËHáõ ÈÜÕ∞"å~°∞. Ñ¨~∞° QÆ∞ÑÖ^ÕÅÖ’
BO
P"≥∞ W`«~°∞Å‰õΩ QÆ\ ˜ìáÈ\© WKÕÛk.
^•O`À „Ñ¨ÑÖK«"åºÑÎ̈OQÍ _»Ü«∂<å, qHõÖÏOQÆ∞Å P`«‡qâßfi™êxH˜ „Ñ¨fHõQÍ ZkyOk.
O
"åi P`«‡Q“~°=OQÍ xezOk.

C
P"≥∞ LÑ¨<åº™êÅ∞ qHõÖÏOQÆ∞ÅÖ’ x~åâ◊x áê~°^Àe, P`«‡ ã¨÷~Ú~åºxfl xO¿Ñq.

ES
'HÍÅ∞ ÖË^Œ∞. ^•xH˜ ÉÏ^èŒÑ¨_®eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. HÍÅ∞ â◊s~°OÖ’x F ÉèÏQÆ"Õ∞ `«Ñ¨Ê
J^Õ â◊s~°O HÍ^Œ∞. =∞#O Z=iH© `«‰Ωõ ¯= HÍ^Œ∞— JO@∂ P"≥∞ ^Õâ=◊ ∞O`å uiy qHõÖÏOQÆ∞Å#∞
EM
„¿Ñˆ~Ñ≤OK«™êyOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, =~°∞ã¨QÍ KèåOÑ≤Ü«∞<£ +≤Ñ¨CÅ∞ ÔQÅ∞ã¨∂Î, JO^Œih

Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞Å#∞ KÕÜ«∞™êyOk.
©
1988 Ö’ [iy# 'HÍÅæs XeOÑ≤H±û—Ö’ qHõÖÏOQÆ∞Å áÈ\©Ö’¡ |OQÍ~°∞ Ñ¨`«HõO

™êkèOzOk. JÖÏ "≥Ú`«ÎO P"≥∞ J"≥∞iHÍ‰õΩ K≥Ok# áÈ\©Ö’¡ 19 |OQÍ~°∞ Ñ¨`«HÍÅ∞,
„Ñ¨ÑO¨ K« qHõÖÏOQÆ∞Å áÈ\©Ö’¡ Ñ¨k |OQÍ~°∞ Ñ¨`H« ÍÅ∞ ™êkèOzOk. 1990 Ö’ P"≥∞ J^ä\¡≥ H˜ û±
#∞Oz q~°q∞ã¨∞Î#fl@∞ì „Ñ¨Hõ\ ÕzOk. P ãÖ=`«û~°O =∞Ç≤Ïà◊Å '™ÈÊ~üì û á¶œO_Õ+¨<£— P"≥∞‰õΩ
'á¶È¡ ÃÇ·Ï=∂<£— |Ç¨ï=∞uxzÛ ã¨`«¯iOzOk. JO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ D J"å~°∞¤#∞ ÔQÅ∞K«∞‰õΩ#fl
"åiÖ’ =∂iì<å #„=uÖ’"å, „H˜ãπ Z=~üì=O\˜ "å~°∞<åfl~°∞.
WO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ _»Ü«∂<å‰õΩ =∞~À ^≥|ƒ `«yeOk. 1992 Ö’ P"≥∞‰õΩ „Éˇãπì ˆH#û~ü
LO^Œx _®Hõì~°∞¡ x~åúiOKå~°∞. D "å~°Î P"≥∞#∞ ‰õΩOQÆnã≤Ok. HÍh Jn H˘O`« HÍÅ"Õ∞.
'XHõ =HΔÀ[O ÖËHõáÈ`Õ #+¨ìO U=ÚOk? Ñ≤e¡efl Hõ#=K«∞Û. "åà◊§H˜ áêe=fiK«∞Û— Jx #=Ùfi`«∂
q∞„`«∞Å`À J<Õk. `«# ã¨=∞ã¨º#∞ ^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~˘¯Ok.
J~Ú`Õ HÍ#û~ü zH˜`û« Ö’ ÉèÏQÆOQÍ _®Hõ~ì ∞° ¡ KÕ¿ã H©"∂≥ ^ä~≥ Ñ° ‘ P"≥∞ â◊HxÎ˜ Ç¨ÏiOK«™êyOk.
P"≥∞ ãïQÍæ "åºÜ«∂=∞O ‰õÄ_® KÕÜ«∞ÖËHõáÈÜÕ∞k. W<åflà◊√§ ÖËxk '`å#∞ JO^ŒqHÍ~°OQÍ
LOk— J#fl ÉèÏ=# P"≥∞#∞ Ñ¨\ ˜ì Ñ‘_çOK«™êyOk.
XHõ~ÀA J^ŒÌOÖ’ `«#x `å#∞ Ñ¨sH˜ΔOK«∞‰õΩOk. `«# HÍeÃÑ·, KèåfÃÑ· L#fl QÍÜ«∂Å
=∞~°HõÅ#∞ ÑïjeOzOk.
''W=hfl rq`«O <å â◊s~°OÃÑ· q∞yeÛ# =∞~°HõÅ∞. „Ñü=ºH˜ÎH© QÍÜ«∂Ö∫`å~Ú. P
QÍÜ«∞Å `åÅ∂‰õΩ =∞~°HõÅ∞ rq`åO`«O ÉÏkè™êÎ~Ú. HÍh D QÍÜ«∂Å#∞ <å =∞#ã¨∞^ŒiH˜
KS
KÕ~°x=fi#∞. <Õ#∞ |uH˜#O`« HÍÅO ãÖ`À+ÖQÍ |`«∞‰õΩ`å#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ÃÑ>Ëì HõëêìÅ#∞
^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~˘¯O\Ï#∞——. Jx `«xH˜ `å#∞ ^è≥·~°ºO K≥Ñ¨C‰õΩOk.
JO`«Ö’ =∞~À ^≥|ƒ.
O
BO
''_»Ü«∂<å! h‰õΩ Ü«Ú>ˇ~°ãπ ˆH#û~ü LOk. "≥Ú`«ÎO Ü«Ú>ˇ~°ãπ fã≤"ÕÜ«∂e—— _®Hõì~°¡
=∂@Å∞ Pâ◊xáê`«OÖÏ `«yÖÏ~Ú.
O
_»Ü«∂<å ‰õΩÑ¨Ê‰õÄe áÈ~ÚOk.

C
''<Õ#∞ Ñ≤Å¡efl Hõ#ÖË#∞ – J#fl ÉèÏ=# ##∞fl ‰õΩOQÆnã≤Ok. WHõ <å rq`åxH˜ J~°÷"Õ∞
ES
ÖË^ŒxÑ≤OzOk—— JO@∞Ok _»Ü«∂<å P ~ÀAÅ#∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ `≥K«∞Û‰õΩx.

EM
`«#∞ |uH˜ ÖÏÉèíO ÖË^Œx _»Ü«∂<å x„^Œ =∂„`«Å∞ q∞OyOk. HÍh JO`«Ö’<Õ `«#
K«~°ºÖ’x <≥·K«ºO J~°÷"≥∞ÿOk _»Ü«∂<å‰õΩ.
'ÉèQí =Æ O`«∞_ç ~°K#« Ö’ „Ñü rq`åxH˜ F Ñ¨~=° ∂~°O÷ LO@∞Ok. |Ç¨ïâß, Zxfl ^≥|ƒÅ∞
©
`«ye<å, Zxfl #ëêìÅ∞ J#∞ÉèíqOKåeû=zÛ<å, =∞x+≤ ^è≥·~°ºO HÀÖ’Ê‰õÄ_»^Œx „Ñ¨ÑÖKåxH˜

Kå\˜ K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ <å rq`åxH˜ J~°÷"Õ∞"≥∂, =∂#=Ù_ç P`«‡â◊H˜Î =ÚO^Œ∞ Z@∞=O\˜ â◊‰õΩÎÖˇ·<å
kQÆ^Œ∞_»∞Ñ¨ÙÖË#x x~°∂Ñ≤OK«@"Õ∞ <å rq`« Ñ¨~°=∂~°÷"Õ∞"≥∂! HõëêìÅ‰õΩ ÖÁOQÆ‰õΩO_®, "å\˜H˜
Z^Œ∞~°∞xez ã¨"åÖò KÕÜ∞« @"Õ∞ `«# rq`« ÅHõΔ º"Õ∞"≥∂— – ã¨Ê $Ç¨Ï `«ÑC¨ `«∞O_»QÍ D PÖ’K«#
=zÛOk _»Ü«∂<å‰õΩ. "≥O@<Õ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åeH˜ á¶È<£ KÕã≤Ok _»Ü«∂<å. P `«~°∞"å`«
ã¨Ê $Ç¨Ï `«Ñ≤Ê Ñ¨_çáÈ~ÚOk.
C C C
152 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

„Ñ¨ÑÖK« „Ñ¨MÏº`« HÍ~°∂ìxã¨∞ìQÍ Zky<å ã‘ì"£ _»Ü«∂<å#∞ =∞izáÈÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞.
J`«#∞ HÀ~°∞‰õΩO>Ë ZO`À=∞Ok J=∂‡~ÚÅ∞ ãÖ`À+ÖQÍ J`«_çx ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩ<Õ "å~°∞.
HÍh ã‘ì"£ =∞#ã¨∞ HÍÖËr #∞O_Õ _»Ü«∂<åÃÑ·# ã≤÷~°Ñ¨_çOk.
JO^ŒOQÍ JÅOHõiOK«∞‰õΩx uiˆQ J=∂‡~ÚÖˇ=~°∂ J`«xH˜ #K«Û@O ÖË^Œ∞.
'JO^Œ=∞#flk XHõ ÉèÏ=#. Éè∫uHõOQÍ HõxÑ≤OKÕ JO^ŒO HõΔ}˜HõO, Jâßâ◊fi`«O. =∂#ã≤Hõ
JO^Œ"Õ∞ Jã¨Öˇ·# JO^ŒO. `«# Ö’áêÅ#∞ JkèQÆq∞OK«@"Õ∞ HÍ^Œ∞, W`«~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_®
P`«‡qâßfi™êxflKÕÛ =ºH˜Î`«fiOÖ’x JO^ŒO =ÚO^Œ∞ q∞QÆ`å HÍÃã‡\˜H± JO^•Åhfl kQÆ^Œ∞_»∞¿Ñ—
J#flk ã‘ì"£ qâßfiãÖ.
ÃÑ·QÍ J`«xH˜ Ü«∞=fi#OÖ’<Õ x["≥∞ÿ# P`«‡™œO^Œ~°ºO L#fl =ºH˜ÎQÍ _»Ü«∂<å `≥Å∞ã¨∞.
KS
JO^Œ∞ˆH J`«#∞ W`«~°∞Å <≥=fiih "≥∞K«ÛÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
WO`«Ö’ J`«xH˜ _»Ü«∂<å P`«‡Ç¨Ï`«º „Ñ¨Ü«∞`«flO "å~°Î `≥eã≤Ok.
O
BO
™ê^è•~°}OQÍ „Ñü =ºH˜ÎÖ’ HõëêìÅ#∞ ã¨=∞~°÷=O`«OQÍ Z^Œ∞~˘¯<Õ ^è≥·~°ºO LO@∞Ok.
HÍh „Ñü =ºH˜ÎH© H˘xfl |ÅÇ‘Ï# HõΔ}ÏÅ∞O\Ï~Ú. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ =ºH˜ÎH˜ qâßfi™êxflKÕÛ
=∞~À=ºHÎ̃ J=ã¨~°=∞=Ù`å_»∞. XHõ™êi P |ÅÇ‘Ï#HõΔ}O QÆ_çzO^•, WHõ =ºHÎ̃H˜ u~°∞QÆ∞O_»^Œ∞.
O
`å#∞ _»Ü«∂<å‰õΩ ™êO`«fi#x"åfiÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ ã‘ì"£. _»Ü«∂<å‰õΩ á¶È<£KÕã≤

C
`«#x `å#∞ ÑïK«Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

ES
"≥Ú^Œ\ ˜™êi _»Ü«∂<å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞#flÑ¨C_»∞ ã‘ì"£ ã¨fi~°O =}˜HÕk.

''_»Ü∂« <å... <Õ#∞ WHõ¯_» Hˆ #û~ü`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞#fl Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ F HÍºOÑ¨Ù x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl#∞.
EM
#∞=Ùfi h LÑ¨<åºãÖ`À "åà◊§H˜ ã¨∂ÊùiÎ x"åfie—— J_çQÍ_»∞ ã‘ì"£.

''<Õ<Õ x~åâ◊Ö’ H˘@∞ìq∞\Ïì_∞» `«∞<åfl#∞. <å rq`åxH˜ J~°O÷ Uq∞@x "≥`∞« ‰õΩ`«∞<åfl#∞.
©
WOH˘HõiH˜ „¿Ñ~°}xKÕÛ ã≤÷uÖ’ ÖË#∞—— =∞~À =∂@‰õΩ P™ê¯~°O W=fi‰õΩO_® á¶È#∞ ÃÑ>Ëìã≤Ok
ã‘ì"£‰õΩ x~åâ◊QÍ JxÑ≤OzOk. _»Ü«∂<å`À ÑïK«Ü«∞O ÃÑOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞~À PÖ’K«#
`ÀK«ÖË^Œ∞ ã‘ì"£‰õΩ.
=∞m§ 1996 Ö’ #∂`«# ãÖ=`«û~°O #$`«ºO ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’ _»Ü«∂<å ÑïK«Ü«∞O
HÍQÍ<Õ, P J=HÍâßxfl =^Œ∞Å∞HÀ^ŒÅK«∞HÀÖË^Œ∞ ã‘ì"£. "≥O@<Õ P"≥∞#∞ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ=∞x
J_çQÍ_»∞. ÉèíOQÆÑ¨_®¤_»∞.
C C C

H©"≥∂^ä≥~°Ñ‘ Ñ¨Ó~°Î~ÚOk. h~°ãÖQÍ, x¢™êÎ}OQÍ LOk _»Ü«∂<å‰õΩ.
''_®Hõì~ü! x[O K≥Ñ¨ÊO_ç! ZÖÏ LOk <å ã≤÷u?—— |ÅÇ‘Ï#OQÍ J_çyOk _»Ü«∂<å.
_®Hõì~ü x~åâ◊`À K≥áêÊ_»∞.
''_»Ü«∂<å! x*O K≥áêÊÅx <å‰õΩ ÖË^Œ∞. HÍh K≥Ñ¨ÊHõ `«Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞. h‰õΩ "≥#∞flÑ¨Óã¨
ˆH#û~ü =zÛOk. Jk "≥Ú`«ÎO "≥#∞fl Ñ¨ÓãÖ`å áêHÕk.——
_»Ü«∂<å =∞OK«OÖ’ "≥#H˜¯ "åeOk. `«# rq`åxfl J~°÷=O`«O KÕã¨∞HÀ"åÅx
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ#fl =∞~°∞Hõ}Δ O P"≥∞ â◊s~åxfl Hˆ #û~ü u<Õ™ÈÎO^Œx, WOHõ Z‰õΩ¯= HÍÅO |`«HÖõ ^Ë xŒ
`≥Å∞™ÈÎOk.
UO KÕÜ«∂e?
KS
`«Å∞Ñ¨Ù ^ŒQ~æÆ ° â◊|=Ì ∞~ÚOk. P "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤Ok. ã‘"ì £ HõxÑ≤OKå_»∞. J`«_xç "≥o§áÈ=∞x
K≥áêÊÅ#∞‰õΩOk. HÍh K≥¿ÑÊO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® â◊H˜Î ÖË^Œ∞.
O
BO
ã‘ì"£ P"≥∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KåÛ_»∞. P"≥∞"≥·Ñ¨Ù „¿Ñ=∞QÍ K«∂âß_»∞.
''_»Ü«∂<å... <å‰õΩ JO`å `≥Å∞ã¨∞. <Õ#∞ „¿Ñq∞ã¨∞Î#flk h â◊s~åxfl HÍ^Œ∞. hÖ’x
P`«‡#∞. rq`«OÖ’ #∞=Ùfi Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl@∞=O\˜ HõëêìÅ#∞ =∞~˘Hõ~°∞ TÇ≤ÏOK«#∞‰õÄ_®
O
ÖË~∞° . ÖËx HõëêìÅ#∞ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx ‰õΩOyáÈÜÕ∞ |ÅÇ‘Ï# =∞#ã¨∞¯ÖË `«ÑÊ¨ , HõëêìÅ#∞ z~°∞#=Ùfi`À
C
Z^Œ∞~˘¯x q[Ü«∂Å"≥·Ñ¨Ù ^Œ$+≤ì ™êiOKÕ h P`«‡qâßfiãÖ <å‰õΩ #zÛOk. hg∞^Œ <å „¿Ñ=∞
ES
W"åoì^À, XHõ¯~ÀA^À HÍ^Œ∞. Wk <åÖ’, <å`À H˘<Õflà◊√§QÍ Z^Œ∞QÆ∞`«∂ =zÛOk. <å‰õΩ h

_»|∞ƒ =^Œ∞Ì. ^•xfl ˆH#û~ü`À ÉÏ^èŒÑ¨_Õ"åi zH˜`«û‰õΩ WKÕÛ^•ÌO. HÍ~°∂ìxã¨∞ìQÍ <å‰õΩ#fl ¿Ñ~°∞.
EM
ãÖáêkOz# _»|∞ƒ`À W^ŒÌ~°O Ç¨~ÚQÍ |`«∞‰õΩ^•O. W<åflà◊¥§ #∞=Ùfi XO@iQÍ qkè`À

áÈ~å@O ™êyOKå=Ù. WHõ<≥·<å h‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞OQÍ ##∞fl ã‘fiHõiOK«∞— "≥∂HÍà◊§g∞^Œ xÅ|_ç
`«Å=Oz JÉèíºi÷OKå_»∞ ã‘ì"£.
©
_»Ü«∂<å =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
''_»Ü∂« <å D x~°Ü
‚ ∞« O *Ïe`À<À, P"ÕâO◊ `À<Õ fã¨∞‰õΩ#flk HÍ^Œ∞. HÍÖËr ~ÀAÅÖ’<Õ
D x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. #∞=Ùfi „áêH©ìãπ KÕã¨∂ÎO>Ë ^˘OQÆ`«#OQÍ QÆ=∞xOKÕ "å_çx. h‰õΩ
`≥eÜ«∞‰õΩO_® x#∞fl QÆ=∞xã¨∂Î =KåÛ#∞. _»Ü«∂<å! P<å_Õ <Õ#∞ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞. ÃÑo§
KÕã¨∞‰õΩO>Ë hÖÏO\˜ x["≥∞ÿ# ™œO^Œ~°º=u<Õ KÕã¨∞HÀ"åÅx. D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ hÖÏO\˜"åà◊√§
WOH˘Hõ~°∞ ÖË~°∞. _»Ü«∂<å... ##∞fl ÃÑo§ KÕã¨∞‰õΩx ^èŒ#∞º_çx KÕ™êÎ"å?——
''<Õ#∞.... <Õ#∞ ... Z‰õΩ¯=HÍÅO |`«Hõ#∞...—— Ö’ Q˘O`«∞`À K≥Ñ≤ÊOk _»Ü«∂<å.
154 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

'HÍH˜ÖÏ =O^Õà◊√§ |uˆHHõ<åfl Ç¨ÏOã¨ÖÏ J~°QÆO@ rq¿ãÎ KåÅ∞. HÍy`«O =∞#∞+¨μÅ`À
rq`åO`«O QÆ_¿ç ÑHõ<åfl hÖÏO\˜ x["≥∞#ÿ =∞x+≤`À Hõeã≤ QÆ_Ñç #≤ H˘kÌ Hõ}Δ ÏÅ~Ú<å rq`åxfl
J~°÷=O`«O KÕã≤ =∞^èŒ∞~å#∞Éèí∂`«∞Å∞QÍ xezáÈ`å~Ú——
'ã‘ì"£...! Wk HõÅHÍ^Œ∞Hõ^•!— ãÖâ◊Ü«∞OQÍ J_çyOk _»Ü«∂<å.
Jk 14 Ñ¶≤„|=i, 1997...
"åÖˇO>ˇÿ<£û _Õ!
C C C
PQÆã¨∞ì 9, 1997.
''D HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® J^Œ∞ƒù`åÅ∞ [~°∞QÆ∞`åÜ«∞x <å‰õΩ WÑ¨C_Õ J~°÷=∞~ÚOk. „¿Ñ=∞‰õΩ
KS
ã¨Ô~·# x~°fiK«<åxfl WzÛ# ã‘ì"£, _»Ü«∂<å Å‰õΩ =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ Jaè#Okã¨∞Î<åfl#∞.——
ã‘ì"£, _»Ü«∂<åÅ ÃÑo§ HÍ~°º„Hõ=∂xfl x~°fiÇ≤ÏOz# K«iÛ á¶ê^Œ~ü HõO@ hà◊√§
O
L|∞‰õΩ`«∞O_»QÍ W^ŒÌih Pj~°fikOKå_»∞.
BO
''x["≥∞ÿ# „¿Ñ=∞‰õΩ xÅ∞"≥`«∞Î „Ñ¨fHõ go§^ŒÌi rq`«O—— J<åfl_»∞ _»Ü«∂<å ™È^Œ~°∞_»∞
=∂~ü¯ "åo§^ŒÌih Jaè#Okã¨∂Î.
O
ÃÑo§ J=Ù`«∂<Õ _»Ü«∂<å, ã‘ì"£Å∞ Ç¨Ïh=¸<£‰õΩ "≥àÏ§~°∞. uiy =ã¨∂Î<Õ ^Õâ◊OÖ’x

C
qHõÖÏOQÆ∞Å JÉèí∞º#fluH˜ Ñ¨^äŒHÍÅ∞ „áê~°OaèOKå~°∞. ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÖÏ u~°∞QÆ∞`«∂ "åiH˜

P`«‡ qâßfi™êxflKÕÛ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«@O P~°OaèOKå~°∞.
ES
''"Õ∞q∞^ŒÌ~°O Hõeã≤ |uˆH HÍÅO `«‰õΩ¯=. <Õ#∞ ZÑ¨C_»~Ú<å =∞~°}ÕK«=K«∞Û. HÍ|\˜ì

„Ñü HõΔ}Ïxfl P#O^ŒOQÍ |`«∞‰õΩ`«∞<åflO. ã¨=∂[¿ã= KÕã¨∂Î rq`åxfl J~°÷=O`«O
EM
KÕã¨∞‰õΩO@∞<åflO— JO@∞Ok _»Ü«∂<å.

''<å‰õΩ „¿Ñ=∞O>Ë Uq∞\’ `≥eÜ«∞^Œ∞. <å‰õΩ `≥eã≤#O^ŒÖÏ¡ _»Ü«∂<å ™êOQÆ`«ºOÖ’
©
<Õ#∞ r=O`À L#fl =∞x+≤ÖÏ JxÑ≤ã¨∞ÎOk—— JO\Ï_»∞ ã‘ì"£ _»Ü«∂<å"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î.

"åà◊§ rq`åxfl ãïQÍæ „ÑüaOaã¨∞ÎOk _»Ü«∂<å ~åã≤# Hõq`«.
'â◊~°^Œ$`«∞=ÙÖ’, ã‘`åHÀHõzÅ∞HõÖÏ¡ #$`«ºO KÕã¨∂Î/ =∞$`«∞º=Ù#∞ ã¨g∞Ñ≤OKÕ P‰õΩÖÏO\˜
rq`«O/ =∞$`«∞º=Ù#∞ ã¨g∞Ñ≤ã¨∂Î ‰õÄ_® P#O^ŒOQÍ, JO^ŒOQÍ/ #$`«ºO KÕã¨∂ÎO_»@"Õ∞
rq`« Ñ¨~°=∂~°÷O!—–
D ™êÇ¨Ïã¨ #$`«ºO ZO`À P#O^ŒOQÍ, JO^ŒOQÍ KÕã¨∞Î<åfl~°∞ ã‘ì"£, _»Ü«∂<åÅ∞!
T
Hõhflà◊¡`À "≥ey# *’ºu!
=ºH˜ÎQÆ`« ^Œ∞óMÏxfl ™ê=∂lHõ JÉèí∞º^ŒÜ«∂xH˜
ÉÏ@QÍ =∂iÛ# 'QÆ∞_£ =∂iflOQ∑ J"≥∞iHÍ— Hõ^äŒ.
KS
O
'QÍÜ«∞Ñ¨_ç# ÉÏ^è•`«Ñ¨Î Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O, P"Õ^Œ#`À, xã¨ûÇ¨Ü«∞ P„HÀâ◊O`À HÍˆ~Û „Ñü
Hõhfl\˜ K«∞Hõ¯ XHõ *’ºu J~Ú, J^Õ xã¨ûÇ¨Ü«∞ ã≤÷uÖ’ Hõhfl~°∞ HÍ~°∞ã¨∞Î#fl "Õ~˘Hõi Hõhfl~°∞
BO
`«∞_»∞ã¨∞ÎOk. ã¨=∂[OÖ’ XHõ ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ# =∂~°∞Ê ™ê^èŒ#‰õΩ =∂~°æO K«∂Ñ¨Ù`«∞Ok. WO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨^è•# x^Œ~°≈#O *Ï<£ "åÖò¬.
O
*Ï<£ "åÖò¬ ¿Ñ~°∞#∞ „Ñ¨Hõ\ ÕK«QÍ<Õ '™êÊ\òÖˇ·\ò— „¿ÑHõΔ‰õΩÅ #_»∞=∞ ‰õÄK«∞#fl *Ï<£"åÖò¬ÃÑ·
Ñ¨_çOk. `«#x Jaè#Okã¨∂Î K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°∞ã¨∞Î#fl „¿ÑHõΔ‰õΩÅ "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú TÑ¨Ù`«∂ "ÕkHõ g∞^Œ‰õΩ
C
=KåÛ_»∞ "åÖò¬. J`«#∞ "≥∞ÿ‰õΩ ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕ~°QÍ<Õ JO`å xâ◊≈|Ì"≥∞ÿ áÈ~ÚOk.

ES
HÍh UO K≥áêÊÖ’, ZHõ¯_», ZÖÏ P~°OaèOKåÖ’ "åÖò¬‰õΩ J~°÷O HÍ=@O ÖË^Œ∞. XHõ
JÅqHÍx P"Õ^Œ# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl P„Hõq∞Oz, Q˘O`«∞‰õΩ J_»¤O Ñ¨_»∞`ÀOk. Z@∞=O\˜
EM
X_ç^Œ∞_»∞‰õΩÅ∞, `«∞á¶ê#∞Å∞ ÖË‰õΩO_® Ç¨~ÚQÍ ™êyáÈ`«∂O_Õk "åÖò¬ rq`«O. JO^Œ"≥∞ÿ#

ÉèÏ~°º ˆ~"£, =Ú^Œ∞ÌÖÁeˆH H˘_»∞‰õΩ P_»"£∞Å`À P#O^ŒOQÍ ™êyáÈ`«∞#fl "åÖò¬ rq`«O
J#∂Ç¨Ïº"≥∞#ÿ suÖ’, XHõ L#‡`«∞_Î ç J<Òz`«º"≥∞#ÿ K«~º° =Å¡ JÅ¡HÖõ ’¡Å=∞~ÚOk. J#∂Ç¨Ïº"≥∞#ÿ
©
=∞Å∞Ñ¨Ù uiyOk.
'D Hõ^äŒ#∞ ZHõ¯_ç #∞Oz P~°OaèOKåe?— "åÖò¬ Hõà◊¡ =ÚO^Œ∞, `«# rq`åxfl =∞Å∞Ñ¨Ù
uÑ≤Ê# ~ÀA "≥∞keOk.
C C C
EÖˇ· 27, 1981.

ZÑ¨Ê\˜ÖÏˆQ PÑ¶‘ã¨∞Ö’ Ñ¨x KÕã¨∞Î<åfl_»∞ *Ï<£"åÖòì. PÑ¶‘ã¨∞‰õΩ =zÛ#Ñ¨Ê\˜ #∞Op J`«x
^Œ$+≤ì QÆ_çÜ«∂~°O ÃÑ·<Õ LO@∞Ok.
156 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
PÑ¶‘ã¨~Ú áÈQÍ<Õ WO\˜H˜ "≥o¡, `«# U_Õà◊¡ H˘_»∞‰õΩ P_»"£∞`À P_»∞HÀ"åÅ#fl P„`«O
J`«xk. P_»"£∞ Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Oz J`«_Õ "åÖò¬ rq`åxH˜ ˆHO„^ŒO JÜ«∂º_»∞. P_»"£∞x
P_çOK«@O, J`«_çH˜ Hõ^äŒÅ∞ K≥Ñ¨Ê@O `«Ñ¨Ê rq`«OÖ’ WOˆHq∞ J=ã¨~°O ÖË^ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk
"åÖò¬H˜. P_»"£∞ "≥∞`«Î\ ˜ KÕ~Ú, `«# "ÕÅ∞x |ÅOQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩx, `«# J_»∞QÆ∞Ö’ J_»∞QÆ∞
HõÅ∞Ñ¨Ù`«∂ #_»∞ã¨∂Î LO>Ë, =~°=Î ∂#O, Éèqí +¨º`«∞`Î À KÕ~Ú HõeÑ≤ #_»∞ã¨∞#Î fl ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok
"åÖò¬H˜.
PÑ¶‘ã¨∞H˜ =zÛ#Ñ¨Ê\˜ #∞Op P_»"£∞ #∞Oz =KÕÛ á¶È#∞HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO\Ï_»∞.
á¶È<À¡ P_»"£∞ J_çˆQ ãÖ^ÕÇ¨Å‰õΩ ã¨=∂^è•<åÅ∞ K≥Ñ¨Ê@O "åÖò¬‰õΩ P#O^•<ÕflHÍ^Œ∞ `«#x
`å#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞#fl ÉèÏ=##∞ Hõeyã¨∞ÎOk. P ~ÀA J`«x ÉèÏ~°º ˆ~"£, P_»"£∞Å∞ ã¨∂Ñ¨~ü
=∂Ô~¯\ò‰õΩ ÔHàÏ¡~°∞. "åo¡O\˜H˜ uiy ~åQÍ<Õ, P_»"£∞ á¶È#∞KÕã≤, ã¨∂Ñ¨~ü=∂Ô~¯\òÖ’ `å#∞
K«∂ã≤# qO`«Å∞, qâıëêÅ∞ Jxfl K≥áêÎ_»∞. Jq K≥Ñ¨ÓÎO>Ë "≥∞i¿ã P_»"£∞ Hõà◊§x TÇ≤Ïã¨∂Î
KS
"åÖò¬ P#Ok™êÎ_»∞.
JO^Œ∞ˆH á¶È<£ "≥∂QÆQÍ<Õ P„`«OQÍ Z`åÎ_»∞ "åÖò¬. HÍh J`«#∞ TÇ≤ÏOz# á¶È#∞
O
HÍ^Œk. J`«x rq`åxfl "≥Ú`«ÎOQÍ `«Å¡HÕ^Œ∞Å∞ KÕ¿ã ã¨=∂Kå~°O "≥∂ã¨∞H˘zÛO^• á¶È#∞.
BO
'P_»"£∞ `«Ñ≤ÊáÈÜ«∂_»∞. `«fi~°QÍ ã¨∂Ñ¨~ü =∂Ô~¯\ò‰õΩ ~°O_ç.—
Jk qO@∂<Õ "åÖò¬‰õΩ J~°÷=∞~ÚOk. WHõ#∞Op `å#∞ =∂=¸Å∞ rq`«O QÆ_»Ñ¨ÖË_»∞!
C C C
O
C
P_»"£∞x Ñ≤Å¡Å∞ P_»∞‰õΩ<Õ QÆkÖ’ P_»∞HÀ=∞x K≥Ñ≤Ê =ã¨∞Î=ÙÅ∞ H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ "≥o¡Ok

ˆ~"£. P"≥∞ =∞m¡ P QÆkH˜ =KÕÛãïH˜ P_»"£∞ ÖË_»∞. #Å∞QÆ∞~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ JÅ¡i KÕã¨∂ÎO>Ë "åà◊¡x
ES
|Ü«∞@‰õΩ ÑÖ¿Ñâß#x K≥Ñ≤ÊOk JHõ¯_»∞#fl J=∂‡~Ú. HÍh P_»"£∞ |Ü«∞@ÖË_»∞. =∂Ô~¯\òÖ’

ÖË_»∞. XO\iQÍ WO\˜H˜ "≥à◊¡ÖË_»∞. =∞i ZHõ¯_»‰õΩ "≥o¡ LO\Ï_»∞? U"≥∞ÿLO\Ï_»∞? ã¨∂Ñ¨~ü
EM
=∂Ô~¯\ò KÕi# "åÖò¬‰Ωõ UO KÕÜ∂« Ö’ J~°O÷ HÍÖË^∞Œ . P_»"∞£ HÀãÖ ZHõ¯_»x "≥`H« Íe? =ÚO^Œ∞QÍ
ˆ~"£x F^•~åÛe. HÍh JO`«Hõ<åfl =ÚO^Œ∞ áÈbãπ iáÈ~üì W"åfie.
C C C
©
áÈbãπ iáÈiìzÛ<å "åÖò¬‰Ωõ ãÖ`«$Ñ≤QÎ Í JxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . ZO^Œ∞HõO>Ë D Hˆ ã¨∞ áÈbã¨∞Å‰õΩ

XHõ ~˘\©<£ ˆHã¨∞. HÍh Wk `«#‰õΩ r=#‡~°} ã¨=∞ã¨º.
JO^Œ∞Hˆ "åÖò¬ `«# q∞„`«∞Å#∞ ãÖ„Ñ¨kOKå_»∞. ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ¿ã "åix ‰õÄ_»Q@Æ ∞ì‰Ωõ <åfl_»∞.
ÉËãπÉÏÖò ÉÏº@∞ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ#fl P_»"£∞ á¶⁄\’#∞ áÈã¨ì~°∞¡QÍ =Ú„kOKå_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, P
á¶⁄\’Ö’ P_»"£∞ Ñ¨à◊¥¡_»∞`«∞#fl@∞ì ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ Z=Ô~·<å P_»"£∞x K«∂¿ãÎ
ã¨∞ÅÉèíOQÍ QÆ∞iÎOKÕ gÅ∞O@∞Ok.
Jxfl ¿ÑÑ¨~°¡Ö’ „Ñ¨Hõ@#eKåÛ_»∞. Z=Ô~·<å P_»"£∞x Z`«∞Î‰õΩáÈ~Ú LO>Ë, uiy `«=∞‰õΩ
JÑ¨ÊyOKÕO^Œ∞‰õΩ _»|∞ƒe™êÎ#x P „Ñ¨Hõ@#Ö’ JÉèíºi÷OKå_»∞ "åÖò¬.
JÖÏˆQ, P_»"£∞ áÈã¨ì~°¡#∞ Hõ~°Ñ¨„`åÅ∞QÍ =Ú„kOKå_»∞. „áêOfÜ«∞ áÈ™êìÑ¶‘ã¨∞ "å\˜x
Lz`«OQÍ ÑÖKÕO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk.
"åÖò ¬ "Õ ^ Œ # K« ∂ ã≤ # Ô ~ O_» ∞ q=∂#Ü« ∂ # ã¨ O ã¨ ÷ Å ∞ ^Õ â ◊ O Ö’x q∞QÆ ` å
q=∂<å„â◊Ü«∂Åxfl\˜H© P_»"£∞ áÈã¨ì~°¡#∞ ÑÖÑ≤}© KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_®¤~Ú. "åÖò¬ q∞„`«∞Å∞,
|O^èŒ∞=ÙÅ∞ XHõ |$O^ŒOÖÏ U~°Ê_ç, #QÆ~°O #Å∞=¸ÅÖÏ "≥`«Hõ@O P~°OaèOKå~°∞.
Ñ¶ë`«O â◊¥#ºO!
P_»"£∞x "≥`«Hõ@OÖ’ ~å„uO|=à◊√¡ =Úxy# "åÖò¬ ZÑ¨C_À WO\˜H˜ =KÕÛ"å_»∞. XHõ
QÆO@ x„^ŒáÈ~Ú =∞m¡ "≥`H« \õ ÏxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ̂~"å_»∞. ZÑ¨C_»~Ú<å XHõ¯Hõ} Δ O fiHõ ^˘iH˜`Õ
P_»"£∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =KÕÛ"å_»∞. WÑ¨C_»∞ ZÖÏ L<åfl_À? UO ÉÏ^èŒÅ∞ J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl_À? J#fl
PÖ’K«# QÆ∞O_≥#∞ "≥∞eÃÑ>Ëkì . P ÉÏ^è#Œ ∞ =∞~°záÈÜÕ∞O^Œ∞Hˆ =∞iO`«QÍ P_»"∞£ x "≥`H« @õ OÖ’
KS
=ÚxyáÈÜÕ∞"å_»∞ "åÖò¬.
XHõ~ÀA J~°ú~å„u JÅã≤áÈ~Ú WO\˜H˜ =zÛ# "åÖò¬‰õΩ, P_»"£∞ QÆkÖ’ "≥Å∞`«∞~°∞
O
HõxÑ≤OzOk. P#O^ŒOÖ’ QÆ|QÆÉÏ ÑïÔQuÎ QÆ^ŒÖ’H˜ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_»∞`«∂<Õ PyáÈÜ«∂_»∞ "åÖò¬.
P_»"£∞ QÆkÖ’, J`«x =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx xâ◊≈|ÌOQÍ ~Àk™ÈÎOk ˆ~"£.
BO
Jk K«∂ã¨∞ÎO>Ë `«# QÆ∞O_≥ ^Œ∞óYO`À |^ŒÌÅ=Ù`«∞O^Õ"≥∂ #xÑ≤OzOk "åÖò¬‰õΩ. `«#
ÉÏ^èŒx =∞~°záÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ `«# ^èÀ~°}˜Ö’ `å#∞ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl_»∞. `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# P_»"£∞
O
PÖ’K«#Ö’¡ Ñ¨_ç `å#∞ `«# ÉèÏ~°º ÉÏ^èŒ#∞ =∞iKå_»∞. P"≥∞x JÖÏK«∂ã¨∂Î#fl "åÖò¬ `«#x
`å#∞ =∞izáÈÜ«∂_»∞. JO`«HÍÅO Ñ¨\ ˜ìLOz# ÉÏ^èŒ Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ∞ ^•\˜ „Ñ¨=Ç≤ÏOzOk.
C
W^ŒÌ~°∂ QÆ∞O_≥Åq¿ãÖÏ ~ÀkOKå~°∞.

ES
C C C
EM
=∞~åfl\˜#∞Op P_»"£∞ HÀãÖ "≥uˆH ÉÏ^èŒº`«#∞ ˆ~"£‰õΩ JÑ¨ÊyOKå_»∞ "åÖò¬. `å#∞

áÈbã¨∞Å K«∞@∂ì uiQÆ<å~°OaèOKå_»∞.
JÑ¨C_Õ J`«xH˜ _®Hõì~ü ~À<åÖò¤ Ô~·\ò ÑïK«Ü«∞=∞Ü«∂º_»∞.
©
'P_»"£∞ ^˘~°Hõ@O, ^˘~°HõHõ áÈ=@O HÍ^Œ∞ „Ñ¨â◊fl. z#flÑ≤Å¡ÅÃÑ· J`åºKå~åÅ∞ KÕã≤#

"åÔ~O^Œ~À HÍã¨Î tHõΔ#∞ J#∞ÉèíqOz =∞m¡ ã¨=∂[OÖ’ ¿ãfiK«ÛQÍ =KÕÛã¨∞Î<åfl~°∞. gà◊¡=Å¡ U
Ñ≤Å¡"å_»∂ ã¨∞~°H˜Δ`«OQÍ LO_»ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞— J<åfl_»∞ ~À<åÖò¤ Ô~·\ò.
'JO>Ë....?—
'XHõ ~åROÖ’ <Õ~O° KÕã#≤ "å_»∞, =∞~À ~åRO =zÛ Ñ≤ÅÅ¡ ÃÑ· J`åºKå~°O KÕ¿ã J=HÍâ◊O
LOk. WÑ¨C_»∞ P_»"£∞ â◊=O J"≥∞iHÍÖ’x 52 ~å„ëêìÖ’¡ ZHõ¯_ÀKÀ@ LO_»=K«∞Û. HÍh Jk
=∞#‰õΩ `≥e¿ã J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞.
'`≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë...?—
158 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
'ˆHã¨∞#∞ ÃÑ¶_»~°Öò |∂º~À PÑ¶π W<≥fiã≤ìˆQ+¨<£ (FBI) ^Œ$+≤ìH˜ `Õ"åeû LO@∞Ok—.
~À<åÖò¤ WzÛ# PÖ’K«##∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<ÕÖ’QÍ "åÖò¬‰Ωõ áÈbã¨∞Å#∞Oz á¶È#∞ =zÛOk.
C C C
'D "å~°Î#∞ g∞‰õΩ ZÖÏ K≥áêÊÖ’ `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞—. "åÖò¬ QÆ∞O_≥ *ÏiáÈ~ÚOk.
'g∞‰õΩ lg∞‡ HÍOÑπ ÉˇÖò `≥Å∞™ê?— J_çQÍ_»∞ áÈbã¨∞.
'`≥Å∞ã¨∞, =∂‰õΩ KåÖÏ ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∞—.
'HÍh P_»"£∞x J`«_Õ H˜_®flÑπ KÕã≤ LO_»=K«Ûx J#∞=∂#O.—
'WOáêl|∞Öò— JiKå_»∞ "åÖò¬.
'J`«_Hç ,© h ÉèÏ~°º‰õΩ J„Hõ=∞ãÖ|O^èOŒ LOk. HÍh P_»"∞£ =Å¡ P"≥∞ J`«_`ç À =KÕÛO^Œ∞‰õΩ
W+¨ìÑ¨_»@O ÖË^Œ∞. P_»"£∞ J_»∞¤ `˘ÅyOKÕO^Œ∞‰õΩ....—
KS
'J|^ŒúO— JiKå_»∞ "åÖò¬.
C C C
O
BO
'x["Õ∞. ˆ~"£`À <å‰õΩ âßs~°Hõ ãÖ|O^èŒO LOk. HÍh P_»"£∞ J^Œ$â◊ºO J=@OÖ’ <å
áê„`« Ug∞ ÖË^Œ∞. <Õ#∞ x~°Ñ¨~åkèx— K≥áêÊ_»∞ lg∞‡. "åÖò¬ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.
C C C
O
WO\’¡H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞`«∂O>Ë ÉÏºQÆ∞ ã¨~°∞Ì‰õΩx "≥o¡áÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ L#fl ˆ~"£

C
HõxÑ≤OzOk "åÖò¬‰õΩ.
ES
'P_»"£∞ ##∞fl =^Œe"≥àÏ¡_»∞. #∞=Ófi =^Œe "≥àÏÎ"å?— Hõhflà◊¡`À J_çQÍ_»∞ "åÖò¬.

J`«_çx Ñ¨@∞ì‰õΩx Éè’~°∞=∞Ok ˆ~"£.
EM
C C C
'P_»"£∞ Hõ#|_»‰õΩO_® áÈ=@O J#flk g∞ „áêO`åxH˜ ãÖ|OkèOz# ã¨=∞ã¨º. n<À¡

ZÑ¶πaS *’HõºO KÕã¨∞HÀ^Œ∞— x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ K≥áêÊ~°∞ ZÑ¶πaS JkèHÍ~°∞Å∞.
©
'HÍh P_»"£∞x Z`«∞ÎÔHo¡#"åà◊√¡ ^Õâ◊OÖ’ U =¸ÅÔH·<å fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡=K«∞Û Hõ^•— "åÖò¬

„Ñ¨â◊fl
'g∞ ~åRO ãïÇ¨Ï^Œ∞ÌÅ∞ ^•\˜#@∞ì |∞∞A=ÙÅ∞ K«∂Ñ≤OK«QÆey`Õ....— W^Õ ã¨=∂^è•#O
"åÖò¬‰õΩ \©g ˆHO„^•Å #∞Oz ÅaèOzOk.
'g∞ Hõ^äŒ ÉÏQÆ∞Ok. HÍh Wk g∞ „áêO`åxH© Ñïq∞`«"≥∞ÿOk. J"≥∞iHÍ „¿ÑHõΔ‰õΩÅ∞ nxfl
"≥∞K«ÛHõáÈ=K«∞Û. WÖÏ „Ñü"åà◊¥¡ "åÖò „Ñüáê^Œ#Å#∞ H˘\˜ìáêˆ~Ü«∞™êQÍ~°∞. WO`«Ö’ F
q∞„`«∞_ç=Å¡ J"≥∞iHÍÖ’ J`«ºO`« „Ñ¨*Ï^Œ~°} á⁄Ok# \©g ëÈ 'QÆ∞_£ =∂iflOQ∑ J"≥∞iHÍ—
#∞Oz "åÖò¬‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.
P~ÀA 'ëÈ—‰õΩ "≥àı¡O^Œ∞‰õΩ "åÖò¬ ã≤^Œú=∞ø`«∂O>Ë á¶È#∞ =zÛOk.
'=∂‰õΩ ¢_≥·<Õ*ò ÔH<åÖòÖ’ F Ñ≤Å¡"å_ç `«Å ^˘iHÕk. P_»"£∞ _≥O\˜ã¨∞ì q=~åÅ∞
HÍ"åe—.
'P `«Å P_»"£∞k HÍ^Œ∞— JiKå_»∞ "åÖò¬.
'Jk HÍ^Œx x~°∂Ñ≤OKÕO^Œ∞ˆH P q=~åÅ∞ HÍ"åe. g∞~°∞ ~åHõO_ç. g∞ q∞„`«∞_ç
<≥=i<≥·<å ÑÖÑ≤OK«O_ç.— P_»"£∞ ÑÖ\˜ q=~åÅ#∞ q∞„`«∞_ç^•fi~å ÑÖÑ≤OKå_»∞ "åÖò¬. D
q+¨Ü«∞O ˆ~"£‰õΩ K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
C C C
'QÆ∞_£=∂iflOQ∑ J"≥∞iHÍ—Ö’ "åÖò¬ =∂@Å‰õΩ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# „Ñüã¨ÊO^Œ# ÅaèOzOk.
KS
„¿ÑHõΔ‰õΩÅ #∞Oz á¶È#∞¡, L`«Î~åÅ∞ =~°^ŒÖÏ =zÛ Ñ¨_»™êQÍ~Ú. ^Õâ◊OÖ’x „Ñü ˆ~_çÜ≥∂,
\©gÖ’¡x '\ÏH± ëÈ—Å #∞Oz "åÖò¬ ^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ PÇ¨fi<åÅ∞ JO^Œ™êQÍ~Ú.
O
WO`«Ö’ "åÖò¬ q∞„`«∞_ç #∞Oz á¶È#∞. '"åÖò¬ ... =ÚiHÍ¯Å∞=Ö’ ^˘iH˜# `«Å P_»"∞£ ^Õ—.
BO
‰õΩÑ¨Ê ‰õÄeáÈÜ«∂_»∞ "åÖò¬.
C C C
P_»"£∞ =∞~°}"å~°Î `≥eÜ«∞@O`À "åÖò¬‰õΩ rq`ÕK«Û #tOzOk. WHõ `«# rq`åxH˜

O
J~°÷O ÖË^ŒxÑ≤OzOk. <≥=∞‡kQÍ _ç„ÃÑ+¨<£ Ö’H˜ kQÆ*Ï~°™êQÍ_»∞ "åÖò¬. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’

C
J`«_çH˜ JO_»QÍ xezOk ˆ~"£.

ES
'"åÖò¬... P_»"£∞ JO>Ë hˆH HÍ^Œ∞ <å‰õÄ „¿Ñ=∞ LOk. HÍh P_»"£∞ ÖËHõáÈ`Õ „Ñ¨ÑÖK«"Õ∞
ÖË^Œ#@O J<åºÜ«∞O. Z=Ô~O`« ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å~Ú<å Z=i |`«∞‰õΩ "åi^Õ. rq`åxfl q∞Oz
EM
J=¸Åº"≥∞ÿO^Õn ÖË^Œ∞. "åÖò¬... Uk =∂<Õã≤<å rqOK«@O =∂<ÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞— JO@∂

J`«_ç P`«‡qâßfi™êxfl ÃÑOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞™êyOk. HÍh Z=~°∂ KÕÜ«∞ÖËx Ñ¨x F Ñ¨„uHõ
"å~°Î KÕã≤Ok.
©
500,000 _®Å~°¡ Ys^≥·# QÆ∞„~åxfl ZÑ¶πaS "å~°∞ J`«ºO`« <≥·Ñ¨Ù}ºO`À Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl

ˆHã¨∞ "å~°Î Jk. Jk K«^Œ∞=Ù`«∂<Õ "åÖò¬ QÆ∞O_≥ =∞O_çOk. _®Hõì~ü ~À<åÖò¤ Ô~·\ò‰õΩ á¶È#∞KÕâß_»∞
"åÖò¬. 'XHõ =∞x+≤ rq`«O Hõ<åfl F QÆ∞„~°O qÅ∞= Z‰õΩ¯"å?— JiKå_»∞ "åÖò¬.
'"≥sQÆ∞_£! hÖ’ D P"ÕâO◊ x„^ŒÖKË OÕ ^Œ∞Hˆ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞<Î åfl#∞. XHõ ^Œ∞O_»Q∞Æ _ç ^Œ∞â◊Û~°º‰õΩ
h H˘_»∞‰õΩ |ÅÜ«∂º_»∞. #∞=Ófi |e J=@O <åH˜+¨ìO ÖË^Œ∞—.
'WÑ¨C_»∞ <Õ<ÕO KÕÜ«∂e?—
'hHÀãÖ, `«=∞ ãÖ`å<åxH˜ ^Œ∂~°=∞~Ú# 20,000 =∞Ok L`«Î~åÅ∞ Z^Œ∞~°∞
K«∂ã¨∞Î<åfl~Ú. "å~°OkiH© ™êO`«fi# x=fiQÆeyOk #∞"Õfi— K≥áêÊ_»∞ ~À<åÖò¤.
160 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
JHÀì|~ü, 1982.
`«#ÖÏ, Ñ≤Å¡Å‰õΩ ^Œ∂~°"≥∞ÿ, "åàı§"≥∞ÿáÈÜ«∂~À `≥eÜ«∞x, `«e¡^ŒO„_»∞ÅO^Œih ‰õÄ_»nã≤
"åÖò¬ [iÑ≤# áÈ~å@ Ñ¶ë`«OQÍ, J"≥∞iHÍÖ’ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# Ñ≤Å¡Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# K«@ìO
`«Ü«∂~°~ÚOk. D K«@ìO =Å¡ „áêO`«O`À ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® `«Ñ≤Ê áÈ~Ú# Ñ≤Å¡Å#∞
"≥uˆH ÉÏ^èŒº`« ZÑ¶πaSH˜ JÑ¨ÊyOKÕ gÅ∞ HõeyOk.
W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åÖò¬, ˆ~"£Å‰õΩ '"Õ∞Ñ¶¨∞<£— J<Õ ‰õÄ`«∞~°∞ [x‡OzOk. ^Õâ◊=∞O`å
ãÖ|~åÅ∞ K≥Å~ˆ QÍ~Ú. L`«~Î åÅ ^•fi~å "åÖò¬‰Ωõ ãÖ^ÕâßÅ∞ JO^•~Ú. P_»"∞£ Hõ^Œä P^è•~°OQÍ
xi‡Oz# z„`«O P_»"∞£ , JHÀì|~ü 10, 1983# q_»∞^ŒÅ~ÚOk. P ã≤x=∂ z=~À¡ 55=∞Ok
`«Ñ≤ÊáÈ~Ú# Ñ≤Å¡Å á¶È\’Å∞, q=~åÅ∞ „Ñ¨^Œi≈OKå~°∞. WO^Œ∞=Å¡ 13 =∞Ok Ñ≤Å¡Å∞ "åà◊¡
`«e¡^ŒO„_»∞Å`À HõÅ=QÆeQÍ~°∞.
KS
E<£ 13, 1984 Ö’ J"≥∞iHÍ „Ñ¨Éèí∞`«fiO '<Õ+¨#Öò ÃãO@~ü Ñ¶¨~ü q∞ã≤ûOQ∑ JO_£
ZH±ûáê¡~Ú>ˇ_£ z¢Å¤<£— J<Õ ãÖã¨÷#∞ U~°Ê~°z, ^•xH˜ J^èŒº‰õΔΩ_çQÍ "åÖò¬#∞ xÜ«∞q∞OzOk.
O
WÖÏ ~°Hõ~°HÍÅ \ÏH±ëÈÅ ^•fi~å, ãÖã¨÷Å ^•fi~å, `«Ñ≤ÊáÈ~Ú# Ñ≤Å¡Å#∞ "åi Wà◊¡‰õΩ
BO
KÕˆ~Û |$Ç¨Ï`ü „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã¨∞Î#fl "åÖò¬‰õΩ F ~ÀA á¶êH±û >ˇeq[<£ #∞Oz á¶È#∞ =zÛOk.
'"Õ∞O XHõ H˘`«Î ëÈ P~°OaèOKåÅ#∞‰õΩO@∞<åflO. ZO`À=∞Ok <Õ~åÅ∞ KÕã≤ `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩx
u~°∞QÆ∞`«∂ ã¨=∂*Ïxfl „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_ãÕ ∞¨ OÎ \Ï~°∞. J@∞=O\˜ "åà◊=¡ Å¡ ã¨=∂*ÏxH˜ ZÑ¨C_»∂
O
„Ñ¨=∂^Œ"Õ∞. J@∞=O\˜ <Õ~°ã¨∞ÎÅ q=~åÅ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ 'ëÈ— Jk. 'ëÈ—Ö’ D q=~åÅ#∞

C
g∞ˆ~ „Ñ¨^Œi≈OKåe. WO^Œ∞=Å¡ <Õ~°ã¨∞ÎÅ#∞ Ñ¨@∞ìHÀQÆÅQÆ@"Õ∞ HÍ^Œ∞, D <Õ~°QÍà◊¡ #∞Oz

ES
J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞ HÍáê_»=K«∞Û—.
D PÖ’K«# "åÖò¬‰õΩ #zÛOk. Ñ¶ë`«OQÍ „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ ãÖK«Å#O ã¨$+≤ìOz#
EM
'J"≥∞iHÍãπ "≥∂ãπì "åO>ˇ_£— J<Õ \©g ëÈ ~°∂Ñ¨Ù k^Œ∞Ì‰õΩOk. nx=Å¡ WÑ¨Ê\˜H˜ ^•^•Ñ¨ÙQÍ
"≥~Úº=∞Ok ÃÑ·QÍ <Õ~°QÍà◊√¡ Ñ¨@∞ì|_®¤~°∞. D 'ëÈ— „Ñ¨ÉèÏ=O`À, „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ W@∞=O\˜
'ëÈ—Å∞ J<ÕHõO ~°∂á⁄O^•~Ú.
©
`«# qëê^•xfl =∂#=*ÏuH˜ q[Ü«∞OQÍ, ã¨=∂*ÏxH˜ ÖÏÉèíHõ~°OQÍ ~°∂áêO`«~°O

K≥OkOz# =ºH˜Î *Ï<£ "åÖò¬.
C C C
'J"≥∞iHÍãπ "≥∂ãπì "åO>ˇ_£— Zg∞‡ J"å~°∞¤‰õΩ <åq∞<Õ+¨<£ á⁄OkOk. P ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’

[iy# ã¨<å‡<åxfl ã‘fiHõiã¨∂Î 'P_»"£∞‰õΩ J<åºÜ«∞O [iyOk. ZO`À Z`«∞Î Zky, ^ÕâßxH˜
ZO`À ¿ã= KÕ™êÎ_#» ∞‰õΩ#fl áœ~°∞_ç rq`«O ÉÏÅºOÖ’<Õ JO`«"∞≥ Oÿ k. D J<åºÜ«∞O =∞~˘HõiH˜
[~°QÆ‰õÄ_»^Œ#fl <å `«Ñ¨# Ñ¶ë`«O Wk— J<åfl_»∞ *Ï<£ "åÖò¬.
T
z<åfl~°∞Å |`«∞‰õΩ áÈ~å@O!
P^èŒ∞xHõ "≥·*Ï˝xHõ "≥·^Œº Ñ¨^Œú`«∞Å
KS
=∂#=`«fi~°∂Ñ¨Ù#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ Hõ^äŒ.
O
â◊√„Hõ"å~°O, U„Ñ≤Öò 6, 2001, L^ŒÜ«∞O `˘q∞‡k QÆO@Å∞.
BO
PÑ¨ˆ~+¨<£ QÆkÖ’H˜ Ñ≤Å¡Å#∞ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. Hõhflà◊§`À "åà◊§H˜ g_À¯Å∞ ÑëHÍ~°∞
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ ãÖ^èŒº, Éèí∂+¨}üÅ∞.
O
''"åà◊§x =∞m§ ã¨r=OQÍ K«∂™êÎ=∂?—— ãÖ^èŒº Hõhflà◊§`À Éèí∂+¨}ü#∞ J_çyOk.

C
Éèí∂+¨}ü =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. ^Œ∞óYO`À J`«x Q˘O`«∞ Ñ¨Ó_»∞‰õΩáÈ~ÚOk. W^ŒÌ~°∂ =∞ø#OQÍ

ES
^Õ=Ù_çx „áêi÷OKå~°∞ '`«=∞ Ñ≤Å¡Å∞ ˆHΔ=∞OQÍ LO_®Åx—. =∞^è•ºÇ¨ÏflO XO\˜QÆO>ˇÿOk.

_®Hõì~ü QÀÇπÏ, _®Hõì~ü K«∞OÑ¨<£Kå<£"≥·Ñ¨Ù 'Jhfl ã≤^Œú"Õ∞<å?— J#fl@∞ì K«∂âß_»∞. `«Å
EM
Táê_»∞ Kå<£ 'Jhfl ã≤^Œú"Õ∞— J#fl@∞ì. x@∂ì~åÛ_»∞ QÀÇπÏ.

`«# =^ŒÌ‰õΩ QÆOQÆ, [=Ú#Å ˆHã¨∞ =zÛ#Ñ¨C_»∞ =ÚO^Œ∞ ãÖ^ÕÇ≤ÏOKå_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë
Ñ¨Ù@∞ìHõ`À<Õ `«Å ÉèÏQÆO HõÅã≤=ÙO_ç Ñ¨Ù>Ëì Hõ=ÅÅ#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∞@O JO>Ë W^ŒÌi „áê}ÏÅ∞,
©
ÖËHõáÈ`Õ Z=~À XHõi „áê}ÏÅ∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ fÜ«∞@"Õ∞. Ô~O_»∞ q∞eÜ«∞<£ Ñ¨Ù@∞ìHõÅÖ’ WÖÏ
`«Å ÉèÏQÆO HõÅã≤ LO_ç Ñ¨Ù>Ëì ˆHã¨∞Å∞ XHõ\’ Ô~O_À LO\Ï~Ú. WÖÏ HõÅã≤ LO_»\Ïxfl
'„ˆHxÜ≥∂áêQÆãπ— JO\Ï~°∞. JÖÏ Ñ¨Ù\˜ì# Ñ≤¡ÅÅ#∞ "Õ~°∞KÕÜ«∞@O ZO`À Hõ+¨ìO`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl
Ñ¨x. JO^Œ∞ˆH ˆHã¨∞#∞ >ËHõÑπ KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ "≥#∞HõO[ "Õâß_»∞ QÀÇπÏ.
<ÕáêÖòÖ’ Ñ¨Ù\˜ì# P Ñ≤Å¡Å `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ `«=∞ Ñ≤Å¡Å QÆ∞iOz Ñ¨_»∞`«∞#fl P~å\ÏxH˜
"≥·^Œ∞ºÅ∞ K«eOzáÈÜ«∂~°∞. ã≤OQÆÑ¨Ó~ü, <ÕáêÖòÅ „Ñ¨[Å∞ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ q~åàÏÅ∞ ¿ãHõiOz
"≥^· ºŒ O Y~°∞Û Éèií OKÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º~°∞. ^•O`À PÑ¨~ˆ +¨<Ö£ ’x „Ñ¨=∂^•xfl `«e^¡ OŒ „_»∞Å‰õΩ
q=iOz "å~°∞ P"≥∂kOz# `«~°∞"å`Õ _®II QÀÇπÏ ˆHã¨∞ >ËHõÑπ KÕâß_»∞.
162 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
=ÚO^Œ∞QÍ Ñ≤Å¡Å `«Å ÉèÏQÍÅ#∞ ZOP~üS, HÍ\ò ™ê¯#¡ ^•fi~å J}∞=}∞=Ó ‰õΔΩ}‚OQÍ
ÑïjeOKå~°∞. P q=~åÅ`À 3_ç ÉÁ=∞‡Å#∞ `«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞. q=~åÅ#∞ '_≥H±û„\’™È¯Ñπ—‰õΩ
JOkOKå~°∞. D ÑïHõ~°O ^•fi~å PÑ¨ˆ~+¨<£ käÜÕ∞@~üÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ì‰õΩO_® PÑ¨ˆ~+¨<£
KÕã#≤ J#∞Éè"í åxfl á⁄O^Œ=K«∞Û. PÑ¨~ˆ +¨<£ KÕã∞¨ #Î flÑ¨C_»∞ [iˆQ Ñï}Ï=∂Å#∞ TÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
H˘xfl <≥ÅÅáê@∞ WÖÏ PÑ¨ˆ~+¨<£#∞ `«# \©"£∞`À „áêH©ìã¨∞ KÕâß_»∞ QÀÜü∞.
W^ŒÌ~°∞ tâ◊√=ÙÅ `«ÅÅ∞ XHõ\ ˜QÍ HõÅã≤ LO_»@O=Å¡ "åi ~°HõÎ<åàÏÅ∞ ‰õÄ_® HõÅã≤
áÈÜ«∂~Ú. XHõi `«Å #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi# ~°H<Îõ åà◊O, =∞~˘Hõi "≥∞^Œ_∞» ‰õΩ ~°HOÎõ JO^ŒKãÕ ∞¨ OÎ k.
^•O`À ~Ô O_»∞ "≥∞^Œà√◊ § XHõ\Q˜ Í ~°H<Îõ åàÏÅ∞ QÆlalQÍ HõÅã≤áÈÜ«∂~Ú. =ÚYºOQÍ "≥∞^Œ_∞» Ö’x
JuÃÑ^ŒÌ ~°HõÎ<åà◊O '™êy@ìÖò ~°HõÎ<åà◊O— QÆOQÆ, [=Ú#e^ŒÌ~°∂ ÑÖK«∞‰õΩ<åfl~°∞. W^ŒÌi `«ÅÅ∞
"Õ~°∞ KÕÜ«∂ÅO>Ë ~°HõÎ<åàÏÅ#∞ HÀÜ«∞Hõ`«Ñ¨Ê^Œ∞. ~°HõÎ<åàÏÅ∞ HÀ¿ãÎ ~°HõÎO JO^ŒHõ=∞~°}O
KS
ãÖÉèíqã¨∞ÎOk. HÍh W^ŒÌih "Õ~°∞ KÕÜ«∂ÅO>Ë ~°HõÎ<åàÏÅ∞ HÀÜ«∂eûO^Õ!
O
QÀÇπÏ `«# \©"£∞`À q=~åÅ∞ qâ◊^ŒOQÍ K«iÛOKå_»∞.
BO
WO`«Ö’ `«ÅÅ∞ "Õ~°∞KÕã≤# `«~°∞"å`« P ~°O„^è•xfl =¸¿ãO^Œ∞‰õΩ `«y#O`« K«~°‡O
tâ◊√=ÙÅ â◊s~åÅÃÑ· ÖË^xŒ `≥eã≤Ok. ^•O`À áê¡ãHì≤ ± ã¨~<˚° £ q<≥ûO\ò Ü«¸HÍH± ÖˇOQ∑, tâ◊√=ÙÅ
HõáêÅ ÉèÏQÆOÖ’ \˜+Ø¨ º ZH±ûáêO_»~#¡° ∞ JuHÕKå_»∞. "å~åxH˜ ~Ô O_»∞ =∂~°∞¡ WÖÏ JuHÕz#
O
K«~°‡OÖ’H˜ ÃãÖˇ·<£#∞ ZH˜¯OK«@O ^•fi~å K«~å‡xfl "åºHÀÑ≤OÑ¨KÕ¿ã"å_»∞. D Ñ¨#∞ÅÑ¨C_»∞

C
<˘Ñ≤Ê`À tâ◊√=ÙÅ∞ U_»∞ã¨∂ÎO>Ë JO^Œi Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√§ uiˆQq.

ES
W`«~° ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ QÆOQÆ [=Ú#Å∞ `«=∞ JÅ¡i`À, J=∂Ü«∞Hõ K«∂Ñ¨ÙÅ`À JO^Œi

=∞#ã¨∞Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ^•O`À PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞@O _®Hõì~°¡‰õΩ =∞iO`« Hõiî#`«~°O
EM
JxÑ≤OK«™êyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë QÆOQÆ, [=Ú#Å∞ "åà◊§ ¿ÑÃ+O@∞¡QÍ HÍHõ Pf‡Ü«ÚÖÏ¡

JxÑ≤OK«™êQÍ~°∞.
`«y#O`« K«~°‡O U~°Ê_ç# `«~°∞"å`« \˜+¨ØºZH±ûáêO_»~°¡#∞ f¿ãâß~°∞. JÑ¨C_»∞ "≥·^Œ∞ºÅ∞
©
PÑ¨ˆ~+¨<£ `Õnx xâ◊Û~ÚOKå~°∞.

W<åflà◊√§ Ñ¨_ç# „â◊=∞, =∂#ã≤Hõ "Õ^Œ# ã¨Ñ¶¨Å"≥∂, qÑ¶¨Å"≥∂ `ÕÖË Ñ¶¨∞_çÜ«∞ ^ŒQÆæ~°
Ñ¨_çOk. W^ŒÌ~°∞ tâ◊√=ÙÅ â◊s~åÅ‰õΩ 64 ZÅ¢HÍì_»∞¡ J=∞~åÛ~°∞. `«ÅÅ∞ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® "å\˜x
ÃÇÏ_£ „¿Ñ¶=ÚÖ’¡ J=∞~åÛ~°∞.
JO`«=~°‰õÄ "åi "≥∞^Œà◊§ QÆ∞iOz ¿ãHõiOz# ZOP~üS _®\Ï#∞ HõOÑ¨Óº@~üÖ’H˜
ZH˜¯OKå~°∞. PÑ¨ˆ~+¨<£ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D HõOÑ¨Óº@~ü JOkOKÕ ã¨=∂Kå~°O ^•fi~å<Õ _®Hõì~°∞¡
`å=Ú U ÉèÏQÍxfl HÀã¨∞Î<åfl~°∞, U=∞ø`ÀOn `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.

PÑ¨ˆ~+¨<£ QÆkÖ’ W^ŒÌ~°∞ _®Hõì~°∞¡HÍHõ ãï˚HõÖò \©"£∞Ö’ 30 =∞Ok, W^ŒÌ~°∞ #∂º~À
ã¨~°˚#∞¡, J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ áê¡ã≤ìH± ã¨~°˚#∞¡, #Å∞QÆ∞~°∞ J<åã≤÷\ ˜ã¨∞ìÅ∞, W^ŒÌ~°∞ #∂º~åÅlã¨∞ìÅ∞,
=ÚQÆ∞æ~°∞ ˆ~_çÜ≥∂Ålã¨∞ìÅ∞, 15 =∞Ok #~°∞ûÅ∞ L<åfl~°∞. WOHÍ J=ã¨~°"≥∞ÿ# =∞O^Œ∞Å∞,
Ü«∞O„`åÅ∞ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl~Ú.
JO^Œi"≥·Ñ¨Ù F™êi K«∂âß_»∞ QÀÇπÏ.
''D PÑ¨ˆ~+¨<£ `«~°∞"å`« =∞#O #=Ùfi`å"≥∂! U_»∞™êÎ"≥∂—— JO@∂ PÑ¨ˆ~+¨<£
P~°OaèOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨∂K«# WKåÛ_»∞.
"≥·^Œº K«i„`«Ö’ J`«ºkèHõ ã¨=∞Ü«∞O, 83 QÆO@Åáê@∞ [iy# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# PÑ¨ˆ~+¨<£
JÑ¨C_»∞ P~°OÉèí=∞~ÚOk.
KS
tâ◊√=ÙÅ#∞ É’~å¡ Ñ¨_∞» HÀÉˇ\ì˜ "åi HõáêÅÉèÏQÍÅ#∞ <≥=∞‡kQÍ HÀÜ«∞@O P~°OaèOKå~°∞.
"≥Å¡H˜ÖÏ¡ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@ì@O=Å¡ `«ÅÖ’ ~°HõÎ<åàÏÅ∞ `«‰õΩ¯=QÍ L#fl ÉèÏQÆO HÀ¿ãO^Œ∞‰õΩ gÅ∞
O
z‰õΩ¯`«∞Ok. WÖÏ `«Å =∞^èŒº ÉèÏQÆO =~°‰õÄ `≥~°z, `«=∞ ÑïHõ~åÅ‰õΩ JO^Œx „áêO`åÅÖ’
BO
HõOÑ¨Óº@~ü^•fi~å PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕ™êÎ~°∞. XHÀ ~°HõÎ<åàÏxfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ "Õ~°∞KÕã≤, Z=Ô~=iH˜ "åi
"åi HõáêÖÏÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕã≤# `«~°∞"å`« tâ◊√=ÙÅ#∞ =∞m§ =∂=¸Å∞QÍ Ñ¨_»∞HÀÉˇ@ì@O`À
PÑ¨ˆ~+¨<£ Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞Ok.
O
JO`å ã¨*Ï=ÙQÍ [iy# `«~åfi`« `«# Ñ¨x Ñ¨Ó~°Î~Ú#@∞¡ ™œO[˝ KÕâß_»∞ QÀÇπÏ.
C
ES
"≥O@<Õ áê¡ã≤ìH± ã¨~°̊<£ 'Ü«∂"£— =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞. tâ◊√=ÙÅ "≥∞^Œà◊√§ Hõe¿ã ÉèÏQÆOÖ’x
K«~å‡xfl *Ï„QÆ`«ÎQÍ HÀã≤ "≥#‰õΩ¯`Àâß_»∞. z#fl Z=ÚHõÅ ~°OÑÖ`À 16/34 ÃãO\©g∞@~°¡
~°O„^èŒO KÕâß_»∞. P ~°O„^èŒOÖ’Oz `≥Å¡QÍ, "≥∞^Œ_»∞ÃÑ·x ~°HõΔ} á⁄~° '_»∂º~å— Hõ#|_»∞`ÀOk.
EM
'WHõ g∞ Ñ¨<Õ— J#fl@∞ì QÀÇπÏ"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ Ñ¨Hõ¯‰õΩ `«Ñ¨C‰õΩ<åfl_»∞ Ü«∂"£.

QÀÇπÏ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ *Ï„QÆ`«ÎQÍ _»∂º~å#∞ Ñ‘ˆHÜ«∞@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. _»∂º~å
©
HÕ^Œ Ô~O_»∞ "≥∞^Œà◊§#∞ "Õ~°∞ KÕã¨∂Î H˘`«Î K«~°‡O HõxÑ≤™ÈÎOk. QÀÇπÏ ãÖ`À+ÖQÍ #"åfi_»∞.
''=∞#O "Õ~°∞ KÕÜ«∞Hõ=ÚO^Õ „áêHõ$uHõOQÍ Ô~O_»∞ "≥∞^Œà◊§#∞ "Õ~°∞ KÕã¨∂Î \˜+¨Øº
ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk—— J<åfl_»∞.
*Ï„QÆ`«ÎQÍ PÑ¨ˆ~\ÕQ∑ "Õ∞„HÀ™È¯Ñ¨Ù Ö’Oz K«∂ã¨∂Î, =¸_»∞ q∞b¡g∞@~°¡ á⁄_»=ÙO_Õ
"≥∞ÿ„HÀÉË¡_»¡`À Ô~O_»∞ "≥∞^Œà◊§ \˜+¨ØºÅ#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∞™êQÍ_»∞ QÀÇπÏ.
=∞~À KÕuÖ’ _»Ü«∂^ä≥s‡ á¶ÈÔ~ûÑπû Ñ¨@∞ì‰õΩx, `≥y# ~°HõÎ<åàÏÅ #∞O_ç ~°HõÎO HÍ~°‰õΩO_®
"å\˜x =¸ã≤"ÕÜ«∞ ™êQÍ_»∞.
164 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

WÖÏ XHõ ÃãO\©g∞@~°∞ „áêO`«OÖ’ PÑ¨ˆ~+¨<£ [i¿ÑO^Œ∞‰õΩ 'QÀÇπÏ—‰õΩ XHõ QÆO@
ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨\ ˜ìOk. J~Ú`Õ, WÑ¨C_»∞ ÃÑ·á⁄~°`À Ñ¨x J~ÚáÈ=@O`À Jã¨Å∞ "≥∞^Œ_»∞Ö’ Ñ¨x
„áê~°OÉè=í ∞ø`«∞Ok. ^•O`À QÀÇπÏ Ñ¨x"ÕQOÆ `«yOæ z, =∞s *Ï„QÆ`QÎ« Í PÑ¨~ˆ +¨<£ P~°OaèOKå_»∞.
W^Õ ã¨=∞Ü«∂xH˜ "≥∞^Œ_»∞Ö’ =∞~ÀÉèÏQÆOÖ’ K«∞~°∞‰õΩQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î<åfl_»∞ _®Hõì~ü Kå<£.
W^ŒÌi "≥∞^Œà◊§Ö’ qq^èŒÉèÏQÍÅ#∞ 'áê~ÚO@~ü—`À =Ú@∞ì‰õΩx, HõOÑ¨Óº@~ü ã¨ÊO^Œ# „Ñ¨HÍ~°O
PÜ«∂ ÉèÏQÆÅ#∞ QÆ∞iÎã¨∞Î<åfl_»∞ Kå<£.
W^ŒÌi "≥∞^Œà◊√§ x=ÚëêxH˜ 90 c@¡`À H˘@∞ìHÀ™êQÍ~Ú. HÍ¿ãºÑ¨ÜÕ∞º ãïH˜ #~åÅ
J_»qÖ’ U "≥∞^Œ_»∞ Z=i^À‰õÄ_® QÆ∞iÎOK«ÖËx Ñïã≤÷u U~°Ê_çOk.
''HõÔ~O\ò ëêH±—— JiKå_»∞ Kå<£.
KS
#∂º~åÅlã¨∞ì "≥O@<Õ HõÔ~O\ò ÑÖáê_»∞.
[=Ú# Z_»=∞ HÍÅ∞ HõkeOk.
O
''FˆH—— J<åfl_»∞ Kå<£.
BO
[=Ú# "≥∞^Œ_»∞#∞ QÆ∞iÎOKå_»∞.
WÖÏ QÆO@‰õΩ H˘xfl q∞b¡ g∞@~°¡ „áêO`«O K˘Ñ¨C# PÑ¨ˆ~+¨<£ [~°QÆ™êyOk. LO_ç
LO_ç _®Hõ~ì ∞° ¡ HÍ¿ãûÑ¨Ù q„âßOu fã¨∞‰õΩx =∞m§ PÑ¨~ˆ +¨<£ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. J#∞=∂#O =zÛ#Ñ¨C_»∞
O
HõOÑ¨Óº@~üÖ’x ã¨=∂Kå~åxfl ÑïjeOz, `«Ü«∂~°∞QÍ L#fl "≥∂_»Öòû#∞ qâı¡+≤Oz =∞m§

C
PÑ¨ˆ~+¨<£ >Ë|∞Öò =^ŒÌ‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞.

ES
U„Ñ≤Öò 7, â◊x"å~°O.
PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOz 21 QÆO@Å~ÚOk. "≥∞^Œ_»∞ =∞^èŒº ÉèÏQÍxfl xO¿Ñ '"≥∞^Œ_»∞
EM
„^Œ=O— KÕˆ~O^Œ∞‰õΩ WOHÍ H˘xfl q∞b¡g∞@ˆ~¡ LOk.

''JO^Œih Ñ≤Å=O_ô—— P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ _®Hõì~ü.
©
WÑ¨C_»∞ PÑ¨ˆ~+¨<£Ö’ Ju H˜¡+¨ì"≥∞ÿ# Ñ¨x KÕÜ«∂eûLO@∞Ok. D Ñ¨xx JO^Œ~°∂

H˘xfl <≥ÅÅáê@∞ „áêH©ìãπ KÕâß~°∞. HÍh "≥∂_»Öòû`À KÕÜ«∞_»O "Õ~°∞, x[OQÍ „áê}O`À L#fl
Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å`À J^Õ Ñ¨x KÕÜ«∞_»O "Õ~°∞.
É’~å¡ L#fl Ñ≤Å¡ÅÅ#∞ uÑ≤Ê "≥Å¡H˜ÖÏ¡ Ñ¨_»∞HÀÉˇ\Ïìe! JO^Œ~°∂ =∞ø#OQÍ K«HõK«Hõ
Ñ¨xKÕÜ«∞™êQÍ~°∞. Ñ≤ÅÅ â◊s~åÅ‰õΩ JuHÕz# ÑïHõ~åÅxfl\˜h "Õ~°∞ KÕÜ«∞™êQÍ~°∞.
áê¡ã≤ìH± ã¨~°˚#∞¡ `«fi~°`«fi~°QÍ `≥~°z L#fl Ñ≤Å¡Å HõáêÖÏÅ#∞ =¸ã≤"ÕÜ«∞™êQÍ~°∞.
Wk KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ QÆO@ Ñ¨\ ˜ìOk.

P `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞¡ `«Å ÉèÏQÍxfl Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. q∞QÆ`å "å~°∞ Ñ≤Å¡ÅHÕk ÉèÏQÍxfl
Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. PÑ¨ˆ~+¨<£ =∞^èŒºÖ’ WÖÏ Ñ≤Å¡Å#∞ "≥Å¡H˜ÖÏ¡ uÑ¨Ê@O ZO`À „Ñ¨=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ#
K«~°º. XHÀ Hõ^ŒeHõ#∞ ZO`À *Ï„QÆ`«ÎQÍ KÕã¨∂Î, „Ñü HõΔ}O Jhfl ã¨=ºOQÍ L<åflÜ≥∂, ÖË^À
Ñïjeã¨∂Î, "å~°∞ Ñ≤Å¡Å#∞ uáêÊ~°∞.
=∞m§ "≥O@<Õ "åiH˜ Jxfl ÑïHõ~åÅ∞ J=∞~°Û@O P~°OaèOKå~°∞.
W^ŒO`å [iˆQãïH˜ <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ Ñ¨\ ˜ìOk.
U„Ñ≤Öò 8, Pk"å~°O.
PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOz 36 QÆO@Å~ÚOk. "≥∞^Œ_»∞Ö’ Ju „áê=ÚMÏºxfl =Ç≤ÏOKÕ
'™êy@ìÖò ~°HõÎ<åà◊O KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞ QÀÇπÏ. K≥q HÕ^Œ#∞O_ç P~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok D #~°O.
KS
_®Ñ¨¡~ü P„ÖÏì™œO_£ á¶È<£ Ñ¨@∞ì‰õΩx "≥uH˜<å, <åà◊O ZHõ¯_» Ñ¨Ó~°Î=Ù`«∞O^À `≥eÜ«∞_»O ÖË^Œ∞.
JÖÏ P~°∞QÆO@Å∞ áê@∞ "≥uH˜# `«~°∞"å`« <åà◊O z=iÉèÏQÆO ^˘iHÕk. PÑ¨ˆ~+¨<£
O
käÜÕ∞@~ü "≥Ú`«ÎO xâ◊≈|Ì ãÖ`À+¨ `«~°OQÆO ZQÆã≤Ok.
BO
P <åàÏxfl Hõ#∞‰õΩ¯x QÀÇπÏ, Kå<£‰õΩ ™œO[˝ KÕâß_»∞. P <åàÏxfl =¸ã≤"Õ¿ãO^Œ∞‰õΩ
ã≤^ŒÌ=∞Ü«∂º_»∞ Kå<£.
PÑ¨~ˆ +¨<Ö£ ’ H©ÅHõ"∞≥ #ÿ Ñ¶∞¨ _çÜ∞« Jk. ZO^Œ∞HõO>Ë, "≥∞^Œ_∞» ‰õΩ ~°HÍÎxfl JOkOKÕ JuÃÑ^ŒÌ
O
<åàÏxH˜ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ ãïÑ¨_» ~°HÍÎxfl JOkOK«HõáÈ`Õ „Ñ¨=∂^ŒO `«Ñ¨Ê^Œ∞.

C
Kå<£ Ñ¨x Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞ºãïH˜ QÆO@ Ñ¨\ ˜ìOk.

ES
JO^Œi ^Œ$+≤ì Kå<£‰õΩ ~°HõÎáÈ@∞ K«∂¿ã ÑïHõ~åÅ‰õΩ #_»∞=∞ u~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk.

EM
Kå<£ Ñ¨xÑ¨ÓiÎ HÍQÍ<Õ QÀÇπÏ, Kå<£Å∞ HõÅã≤ QÆ∞|∞~°∞ QÆ∞|∞~°∞ á⁄^ŒÅÖ’ HõÅã≤áÈ~Ú
âßYÅ∞QÍ L#fl ~°HõÎ<åàÏÅ#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ "Õ~°∞KÕÜ«∞@O, =∞m§ W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å‰õΩ ~°HõÎã¨~°Ñ¶¨~å
ãïQÍæ, ã¨=∂#OQÍ JO^Õ@∞¡ J=∞~°Û@O P~°OaèOKå~°∞. D ~°HõÎ<åàÏÅ∞ J<ÕHõO 1.5
©
q∞b¡g∞@~°¡ Hõ<åfl Z‰õΩ¯= ÖÏ=Ù LO_»=Ù.

WÖÏ KÕã¨∂Î JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ "≥∞^Œ_»∞Ö’ KÕi# ~°HõÎO |Ü«∞@‰õΩ 'ÑÖÑπ— KÕã¨∂Î =KåÛ~°∞.
„Éˇ~Ú<£ „^Œ=O`À PÜ«∂ ÉèÏQÍÅ∞ ZO_çáÈ‰õΩO_®, `«∞_»∞ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞ #~°∞ûÅ∞.
PÑ¨ˆ~+¨<£ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk.
J~Ú`Õ, WÖÏ "≥∞^Œ_»∞ Z‰õΩ¯= HÍÅO `≥~°zLOK«@O ‰õÄ_® „Ñ¨=∂^ŒHõ~°O. JÖÏQÆx
`˘O^Œ~°Ñ¨_ç ÖÏÉèíOÖË^Œ∞.
PÑ¨ˆ~+¨<£ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ LOk.
166 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

U„Ñ≤Öò 9, ™È=∞"å~°O
PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOz Ô~O_»∞#fl~° ~ÀAÅ∞ J~ÚOk. JO^Œ~°∂ JÅã≤áÈ`«∞<åfl~°∞.
HÍh U=∂„`«O á⁄~°áê@∞ [iy<å Ô~O_»∞ xO_»∞„áê}ÏÅ∞ |e J=Ù`å~Ú. rq`åO`«O
=∞~°Ñ¨Ù‰õΩ ~åx HΔÀÉèí q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
XHõ H©ÅHõ"≥∞ÿ# ^Œâ◊Ö’ Z_»=∞ÉèÏQÆO Hõ#|_»ÖË^Œ∞. ^•O`À =∞m§ Ñ≤Å¡Å#∞ É’~å¡
Ñ¨_»∞HÀÉˇ\Ïìeû =zÛOk.
Wk JO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ TÇ≤ÏOK«x q+¨Ü«∞O. HÍh `«Ñ¨Ê^Œ∞. D q+¨Ü«∞O =ÚO^Õ
HõOÑ¨Óº@~üÖ’ 'Ö’_£— J~Ú ÖËHõáÈ=@O =Å¡ WÑ¨C_»∞ _®Hõì~°¡‰õΩ HõOÑ¨Óº@~ü ã¨Ç¨Ü«∞O ‰õÄ_®
LO_»^Œ∞.
KS
WHõ "åiH˜ PÑ¨ˆ~+¨<£Ö’ ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_Õk ˆH=ÅO J#∞Éèí=O, ^≥·=O =∂„`«"Õ∞!
PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOz 70 QÆO@Å~ÚOk!
''Kå<£—— P`«$`«QÍ Ñ≤eKå_»∞ QÀÇπÏ.
O
BO
"≥∞^Œ_»∞‰õΩ ~°HõÎ ã¨~°Ñ¶¨~å KÕ¿ã <åà◊O `≥yOk. ~°HõÎO ^è•~°QÍ HÍ~°™êyOk.
Kå<£, QÀÇπÏÅ∞ Hõeã≤ <åà◊O "≥Ú^ŒÅ∞ HÀãÖ "≥`«Hõ™êQÍ~°∞. Jk [=Ú##∞O_ç QÆOQÆ‰õΩ
O
~°HÍÎxfl JOkOKÕ „Ñ¨=ÚY"≥∞ÿ# ~°HõÎ<åà◊O! HÍh `≥yáÈ=@O`À WÑ¨C_»∞ ~°HõÎO QÆOQÆ #∞O_ç
C
[=Ú#‰õΩ KÕ~°∞HÀ™êyOk.
ES
ˆ~_çÜ«∂Ålã¨∞ìÅ∞, JÑ¨C_Õ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∂Å∞ PÖ’zOK«™êQÍ~°∞. XHõ"Õà◊ D <åà◊O

"≥Ú^ŒÅ∞ `≥eÜ«∞HõáÈ`Õ U ~°HõOQÍ "åiH˜ ~°HõÎO JOkOK«=KÀÛ K«iÛOK«™êQÍ~°∞.
EM
WO`«Ö’ ~°HõÎO JO^ŒHõáÈ=@O`À QÆOQÆ ~°HõÎáÈ@∞ `«QÆæ™êyOk. ~°HõÎO Z‰õΩ¯"≥· [=Ú#

~°HõÎáÈ@∞ ÃÑ~°QÆ™êyOk.
©
QÆOQÆ‰õΩ ~°HõÎO ZH˜¯OK«™êQÍ~°∞.

[=Ú# #∞O_ç ~°HÍÎxfl |Ü«∞@‰õΩ ÖÏQÆ™êQÍ~°∞. HÍh Ñ¶ë`«O Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞.
„Ñü HõΔ}O L`«¯O~î° ÃÑiyáÈ™êyOk.
L`«¯O~î°`Àáê@∞ x~åâ◊ "≥Å∞¡= HÍ™êyOk.
QÆOQÆ #∞O_ç ~°HõÎO [=Ú#Ö’H˜ „Ñ¨=Ç≤ÏOK«‰õΩO_®, QÆOQÆ >ËaÖò#∞ [=Ú# >ËaÖò
Hõ<åfl Z`«∞ÎQÍ LOz LOKå~°∞. ^•O`À QÆOQÆ #∞O_ç ~°HõÎO [=Ú#‰õΩ KÕˆ~ "ÕQÆO `«yæOk.
HÍh „Ñ¨=∂^ŒO WOHÍ `˘ÅQÆÖË^Œ∞.

z=iH˜ ~°HõÎ<åà◊O "≥Ú^ŒÅ∞ ^˘iHÕk. "≥O@<Õ ^•xfl =¸¿ãâß_»∞ Kå<£. QÀÇπÏ PÃÑ·
W^ŒÌi "≥∞^Œà◊§‰õΩ "Õˆ~fi~°∞QÍ ~°HõÎO JOkOKÕ <åàÏÅ#∞ J_»∞¤ `˘ÅyOKå_»∞.
PÑ¨ˆ~+¨<£ käÜÕ∞@~ü "≥Ú`«ÎO ÃÑ^ŒÌQÍ x@∂ìiÛOk.
U„Ñ≤Öò 10, =∞OQÆà◊"å~°O.
QÆOQÆ "≥∞^Œ_»∞ QÀÇπÏ Ñ¨@∞ìHÀQÍ, #∂º~åÅlã¨∞ì \ÏOQ∑ [=Ú# "≥∞^Œ_»∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞.
"åi â◊s~åÅ#∞ #~°∞ûÅ∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. <≥=∞‡kQÍ P ~Ô O_»∞ "≥∞^Œà§◊ #∞ JO\˜ =Ù#fl _»∂º~å#∞
HõuÎiOK«™êQÍ_»∞ Kå<£.
J`«_ç HõuÎiOÑ¨Ù Ñ¨Ó~°Î=@O`À QÆOQÆ, [=Ú#Å#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∞@O Ñ¨Ó~°Î~ÚOk.
WÑ¨C_»∞ P Hõ=Åe^ŒÌ~°∂ Z=iH˜ "åˆ~ „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# =º‰õΩÎÅ∞!
KS
C C C
O
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ n~°…HÍÅOáê@∞ ™êy# „Éˇ~Ú<£ PÑ¨ˆ~+¨<£ Wk. PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OaèOz#
99 QÆO@Å `«~°∞"å`« QÆOQÆ#∞ „Ñ¨`ÕºHõ =∞OK«OÃÑ·H˜ KÕ~åÛ~°∞. JO`«‰õΩ=ÚO^Õ [=Ú# =∞~À
BO
=∞OK«OÃÑ·H˜ KÕiOk.
Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨Ê\˜ #∞Op "åi^ŒÌ~°∂ "Õˆ~fi~°∞QÍ, „Ñ¨`ÕºHõOQÍ =∞OKåÅÃÑ· Ñ¨_»∞HÀ=@O W^Õ
O
„Ñ¨^äŒ=∞O. ã≤OQÆÑ¨Ó~ü =^Œe"≥à◊¥Î ãÖ^èŒº, Éèí∂+¨}üÅ∞ _®Hõì~°¡ KÕ`«∞Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx–

C
''g∞ "Õ∞Å∞ Z#fl\˜H© =∞~°∞=ÖËO—— J<åfl~°∞ Hõhflà◊§ Ñ¨~°ºO`«"≥∞ÿáÈ`«∂.

ES
^•xH˜ _®Hõìi¡^ŒÌ~°∂ XˆH ã¨=∂^è•#O WKåÛ~°∞.

''WO^Œ∞Ö’ =∂ Q˘Ñ¨Ê Ug∞ ÖË^∞Œ . 83 QÆO@Å∞ UHõay# PÑ¨~ˆ +¨<£ KÕ¿ã â◊H,Î̃ JO`«¿ãÑ¨Ù
EM
"≥∞^Œ_»∞ `≥~°zL<åfl Z@∞=O\˜ W<£ÃÑ¶HõΔ#∞¡ tâ◊√=ÙÅ ^Œi^•Ñ¨ÙÖ’¡ ~åHõáÈ=@O JO`å P ^≥·=

x~°‚Ü«∞O——.
Jn P "≥·^Œ∞ºÅ x*Ï~Úf, Q˘Ñ¨Ê`«#O!
©
168 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

"≥·^Àº <å~åÜ«∞}À 'Ãã"£∞—
XHõ nÑÖ =∞Ô~<Àfl náêÅ#∞ "≥eyã¨∞ÎO^Œx
"≥·^Œº„Ñ¨QÆuH˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# _®Hõì~üHõ^äŒ.
KS
1991...
O
Ç¨Å∞ K«Ñ¨Ê@¡`À =∂~À‡QÆ∞`ÀOk. XHõ~˘Hõˆ~ =zÛ [~°‡h J`«∞º`«Î=∞ J"å~°∞¤Å∞
BO
JO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
''WÑ¨C_»∞ 'Ñ¶≤r+≤Ü«∞<£ PÑ¶π k WÜ«∞~ü— |Ç¨ï=∞ux „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞Î<åflO——.
Ç¨Å∞ XHõ¯™êiQÍ xâ◊≈|ÌO J~ÚáÈ~ÚOk.
O
JO^Œi ^Œ$+≤ì "≥Ú^Œ\ ˜ =~°∞ã¨Ö’ F =¸Å `«Å=OK«∞‰õΩx ‰õÄK«∞#fl „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü '‰õΩ~üì

C
Ãã"£∞— ÃÑ·<Õ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ LOk.

ES
'‰õΩ~üì Ãã"£∞— =∞#ã¨∞Ö’ `«∞á¶ê#∞Å∞ K≥Åˆ~QÆ∞`«∞<åfl~Ú. =∞~À"≥·Ñ¨Ù P#O^Œ `«~°OQÍÅ∞

L"≥fi`«∞Î# Zyã≤ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú.
EM
''[~°‡h Ñ¶≤r+≤Ü«∞<£ PÑ¶π k WÜ«∞~ü J"å~°∞¤ „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü '‰õΩ~üì Ãã"£∞—‰õΩ W"åfiÅx

<åºÜ«∞xˆ~‚`«Å∞ UHõ„w=OQÍ x~°‚~ÚOKå~°∞——.
©
„Ñ¨Hõ@# Ñ¨ÓiÎHÍHõ =Ú#∞¿Ñ „¿ÑHõΔ‰õΩÅO`å ÖËz xÅ|_ç „á⁄ÃÑ¶ã¨~ü‰õΩ Jaè"å^ŒO KÕã¨∂Î

K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°K«™êQÍ~°∞.
|Ç¨ï=∞u JO^Œ∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ "ÕkHõÃÑ·H˜ "≥à◊√Î#fl '‰õΩ~üì Ãã"£∞— =∞kÖ’ QÆ`«O
Hõ^ŒÖÏ_»™êyOk.
C C C
ÉÏÅºO #∞Oz 'Ãã"£∞— W`«~° Ñ≤Å¡ÖÏ¡ P@ =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ· Pã¨H˜Î K«∂Ñ¨ÖË^Œ∞. J`«_çH˜

Ü«∞O„`åÅÃÑ· L#fl Pã¨H˜Î W`«~° q+¨Ü«∂ÅÃÑ· LO_Õk HÍ^Œ∞. J`«_çH˜ `˘q∞‡^Õà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’
#@∞ìÅ∞, É’Å∞ìÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞@O JÅ"å>ˇÿOk.
Ô~O_»= „Ñ¨ÑÖK« Ü«Ú^ŒúO `«~°∞"å`« =¸ºxKü Ü«¸x=iû\©Ö’ "≥·^ŒºO K«k"å_»∞ Ãã"£∞.
P HÍÅOÖ’ _»|∞ƒ ãÖáêkOKÕO^Œ∞‰õΩ F „Ñ¨Ü≥∂QÆâßÅÖ’ áê~üì>ˇÿ"£∞ L^ÀºQÆO KÕâß_»∞.
H˘<åflà◊§‰õΩ „Ñ¨Ü≥∂QÆâßÅÅ‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ# ÑïHõ~åÅ∞ `«Ü«∂~°∞KÕã≤ J=∞‡@O P~°OaèOKå_»∞.
1950Ö’ K«^Œ∞=Ù Ñ¨Ó~°Î~Ú# Ãã"£∞, Ü«¸x=iû\©Ö’x =∞Ç≤Ïà◊Å Pã¨Ê„uÖ’
ÔQ·#HÍÅlã¨∞ìQÍ KÕ~å_»∞.
WHõ¯_Õ J`«x ^Œ$+≤ì ¢ã‘ÎÅ QÆ~°ƒù^è•~°}"≥·Ñ¨Ù =∞o¡Ok. ¢ã‘ÎÅ∞ QÆ~°ƒùO ^èŒiOK«Hõ áÈ=@OÃÑ·
Ñïâ’^èŒ#Å∞ KÕã≤ ^•^•Ñ¨ÙQÍ 20 ¿ÑÑ¨~°∞¡ „Ñ¨K«∞iOKå_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ F PÑ¨ˆ~+¨<£ J`«_ç PÖ’K«<å q^è•<åxfl =∂iÛOk.
C C C
KS
''Ãã"£∞! D"≥∞‰õΩ ÖÏÑ¨~À™È¯Ñ‘ J=ã¨~O° —— PÑ¨~ˆ +¨<£ käÜ∞Õ @~üÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞`«∂ K≥áêÊ_»∞
_®Hõì~ü.
O
'ZO_À™È¯Ñπ—#∞ LÑ¨Ü≥∂yOK«@O Ãã"£∞ „Ñ¨`ÕºHõ`«.
BO
~Ày Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’H˜ QÍex ÑÖÑ¨@O P~°OaèOKå~°∞. Hõ_»∞Ñ¨Ù L|ƒ@O =Å¡ Ñ¨sH˜ΔOK«@O
ã¨∞ÅÉèíO J=Ù`«∞Ok. <≥=∞‡kQÍ ZO_À™È¯Ñπ#∞ ~Ày â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞.
O
PÑ¨ˆ~+¨<£ Ñ¨Ó~°Î~ÚOk.
ZO_À™È¯Ñπ#∞ Jã≤ÃãìO\ò‰õΩ JÑ¨ÊyOz Ñ¨Hõ¯‰õΩ [iQÍ_»∞ _®Hõì~ü ‰õΩ~üìÃã"£∞.
C
WO`«Ö’ J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O [iyOk.

ES
Jã≤ÃãìO\ò XHõ¯ ÃãHõ#∞ x~°¡HõΔ ºOQÍ LO_»@O =Å¡ ZO_À™È¯Ñπ ~°HõÎ<åàÏxH˜ wã¨∞‰õΩOk.
"≥O@<Õ JO^Œ∞HÀã¨"Õ∞ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl@∞ìQÍ <≥·„\’[<£ ~°HõÎOÖ’ Hõeã≤Ok.
EM
'_®Hõì~ü— HõOQÍ~°∞QÍ Ñ≤eKå_»∞ Jã≤ÃãìO\ò.

C C C
©
P ~å„`Õ HÍ^Œ∞ Z<Àfl ~å„`«∞à◊√¡ Ãã"£∞‰õΩ x„^Œ Ñ¨>Öì ^Ë ∞Œ . XHõ¯ ÃãHõ#∞ J*Ï„QÆ`Î« =∞~°}ÏxH˜
^•ifã¨∞ÎOk.
''WÖÏ HÍ‰õΩO_® UO KÕÜ«∂e?——
PÖ’zã¨∞Î#fl _®Hõì~ü "≥∞^Œ_»∞Ö’ "≥∞~°∞Ñ¨Ù "≥∞iã≤Ok.
C C C
=ÚO^Œ∞ Ãã"£∞"≥·Ñ¨Ù JÑ¨#=∞‡HõOQÍ K«∂âß_»∞ ã¨∂Ñ¨~ü"≥·[~ü iK«~ü¤ Ñ¶≤ÔH<£ã¨Û~ü.

#=∞‡Hõq∞ã¨∞Î#fl@∞ì #"åfi_»∞ Ãã"£∞–
170 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''™ê~ü... =∂=¸Å∞ QÍex ÑÖÑ¨@O ^•fi~å Hõ_∞» Ñ¨Ù "åºHÀzã¨∞OÎ k. JO^Œ∞=Å¡ ÑïjÅ#
ã¨∞ÅÉèí=∞ø`«∞Ok. HÍh U=∂„`«O á⁄~°áê@∞ [iy<å ~ÀyH˜ JáêÜ«∞O. JO^Œ∞ˆH ~°HõÎO`À
ã¨∞ÅÉèíOQÍ HõÅ=x "åÜ«Ú=Ù 'HÍ~°ƒ<£ _»Ü«∂Hõû~Ú_£—#∞ â◊s~°OÖ’H˜ ÑÖÑ≤`Õ...! Wk <Õ#∞
Hõ#∞‰õΩ¯#fl HÍ~°ƒ<£_»Ü«∂Hõû~Ú_£#∞ â◊s~°OÖ’H˜ T^Õ Ü«∞O„`«O. nx^•fi~å PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞@O
=∞iO`« ã¨∞ÅÉèíO J=Ù`«∞Ok. â◊s~åxfl HÀÜ«∂eû# J=ã¨~°O ÖË‰õΩO_® Ñ¨sH˜ΔOK«@O
gÅ=Ù`«∞Ok— q=iOKå_»∞ Ãã"£∞.
ZO`À¿ãÑ¨Ù PÖ’zOz# `«~°∞"å`« `«# ã¨=∞‡u `≥eáê_»∞ iK«~ü¤.
C C C
[~°‡h ÔQ·#HÍÅlã¨∞ìÅ∞ Ãã"£∞ÃÑ· q~°∞K«∞‰õΩÑ¨_®¤~°∞. '~ÀQÆ∞Å rq`åÅ`À K≥ÖQÍ@O

P_»∞`«∞<åfl_»∞ Ãã"£∞— Jx „Ñ¨Kå~°O KÕâß~°∞.
KS
''<å Ñ¨^Œúu =Å¡ ~Ày â◊s~åxfl HÀÜ«∞@O LO_»^Œ∞. ÃÑ·QÍ Jxfl PÑ¨ˆ~+¨#∞¡
q[Ü«∞=O`«=∞ø`«∞<åfl~Ú. WOÔHO^Œ∞‰õΩ =ºuˆ~Hõ`«?—— „Ñ¨tflOKå_»∞ Ãã"£∞ ^è≥·~°ºOQÍ.
O
HÍh ã¨=∂[O H˘@∞ì‰õΩáÈ`«∞#fl kâ◊"≥·Ñ¨Ù HÍ‰õΩO_® #∂`«# kâ◊Ö’ „Ñ¨Ü«∂}ÕKåÅ#∞
BO
‰õΩ<Õ"å_»∞, ã¨=∂[O `«##∞ J}z"Õ¿ãO^Œ∞‰õΩ LÑ¨Ü∂≥ yOKÕ XuÎ_xç `«@∞ì‰Ωõ x xÅ|_»QÅÆ QÍe.
JÑ¨C_Õ H˘<åflà◊¡‰õΩ ã¨=∂[O J`«_çx J#∞ãïã¨∞ÎOk. Z=Ô~xfl q=∞~°≈Å∞ KÕã≤<å Ãã"£∞
K«eOK«ÖË^Œ∞. ZO_À™È¯ÑπÃÑ· „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ KÕã¨∂Î áÈÜ«∂_»∞.
O
JHÀì|~ü 1970: ˆHÖò Ü«¸x=iû\©Ö’x =∞Ç≤Ïà◊Å Pã¨Ê„u _≥·Ô~Hõì~ü JÜ«∂º_»∞ Ãã"£∞.

C
^•O`À J`«x Ñïâ’^èŒ#Å "ÕQÆO ÃÑiyOk.

ES
WHõ¯_Õ 'ÃÑefi™È¯Ñ‘— Ñïâ’^èŒ#Ö’ PÜ«∞# Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ∞ ™êkèOKå_»∞.

HÍh [~°‡hÖ’x W`«~° "≥^· ∞Œ ºÅ∞ Ãã"£∞#∞ QÆ∞iÎOKÕO^Œ∞‰õΩ W+¨Ñì _¨ Ö» ^Ë ∞Œ . J`«_xç q=∞~°≈Å`À
EM
=ÚOK≥`åÎ~°∞.
C C C
''™ê^è•~°}OQÍ PÑ¨ˆ~+¨<£ JO>Ë â◊s~åxfl HÀÜ«∞@O LO@∞Ok. PÑ¨ˆ~+¨<£ Ñ¨Ó~°Î~Ú#

©
`«~°∞"å`« ~Ày HÀÅ∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Ô~O_»∞ <≥ÅÖˇ·<å Ñ¨_»∞`«∞Ok. HÍh <Õ#∞ Hõ#∞Q˘#fl q∞x=∞Öò
W<Õfiã≤"£ ã¨~s˚° (ZOSZãπ) =Å¡ â◊s~åxfl J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« =~°Hˆ HÀÜ«∞@O LO@∞Ok. PÑ¨~ˆ +¨<£
Ñ¨Ó~°Î~Ú# QÆO@Ö’QÍ ~Ày =∂=¸Å∞QÍ Ñ¨x KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞——.
Ãã"£∞"≥Ñ· Ù¨ JÑ¨#=∞‡HõOQÍ K«∂âß~°∞ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ L#fl _®Hõ~ì ∞° .¡ „Ñ¨ÑO¨ K«O #Å∞=¸ÅÅ
#∞Oz =zÛ# "≥·^Œº Ñïâ’^èŒ‰õΩÅ‰õΩ Ãã"£∞ =∂@ÅÃÑ· #=∞‡HõO ‰õΩ^Œ~°ÖË^Œ∞.
[~°‡h _®Hõì~°¡~Ú`Õ Ãã"£∞Ñ¨@¡ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ ^Õfiëêxfl „Ñ¨^Œi≈OK«™êQÍ~°∞.
''™êO„Ñ¨^•~ÚHõ ã¨~°˚s Ñ¨^Œú`«∞Å#∞ HÍ^Œx Ãã"£∞ "≥·^Œº ~°OQÍxH˜ #+¨ìO Hõeyã¨∞Î<åfl_»∞——
JO@∂ q=∞~°≈Å∞ ‰õΩiÑ≤OKå~°∞.
Ãã"£∞ Ñïâ’^èŒ#Å Ñ¶ë`åÅ#∞ „Ñ¨Hõ\ ÕKÕO^Œ∞‰õΩ U [~°‡h "≥·^Œº Ñ¨„uHõ‰õÄ_® =ÚO^Œ∞‰õΩ
~åÖË^Œ∞.
''=∂ Ñ¨„uHõÅÖ’ K≥`«Î#∞ „Ñ¨Hõ\ ÕK«O—— Jx J`«x "åº™êÅ#∞ uÑ≤Ê ÑÖÑ≤OKå~Ú. Jk
K«∂ã≤ x~åâ◊Ñ¨_ç# Ãã"£∞#∞ J`«_ç ÉèÏ~°º '~Àã≤fi^ä•— F^•iÛOk.
''x[O K≥áêÊÅO>Ë =∞x+≤H˜ ZO`À ^è≥·~°ºO LO_®e. x[O K≥Ñ¨Ê@"Õ∞ HÍ^Œ∞ ^•xfl
x~°∂Ñ≤Oz „Ñ¨ÑÖK«O KÕ`« XÑ≤ÊOz#Ñ¨C_Õ h ^èŒ~°‡O #∞=Ùfi Ñ¨ÓiÎQÍ x~°fiÇ≤ÏOz#@ì=Ù`«∞Ok.
JO`«=~°‰õÄ #∞=Ùfi x~åâ◊ Ñ¨_»‰õÄ_»^Œ∞. q„â◊q∞OK«‰õÄ_»^Œ∞—— JOk ~Àã≤fi^ä•.
P"≥∞ ã¨∂K«# "Õ∞~°Hˆ „Ñ¨ÑO¨ K« _®Hõ~ì ¡° ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ `«# PÑ¨~ˆ +¨<£ z„`åxfl „Ñ¨îŒ ≈OKåÅx
xâ◊Û~ÚOKå_»∞ Ãã"£∞.
KS
Ãã"£∞ LÑ¨<åºãÖ Ñ¨ÓiÎ HÍQÍ<Õ 'J"≥∞iHõ<£ ÃÑ¶iìe\© ™⁄Ãã·\ ©— J^èŒº‰õΔΩ_»∞ *Ï<£ Éˇ„ÃÇÏg∞<£
ÖËz xÅ|_®¤_»∞.
O
''Ãã"£∞! h Ñ¨@¡ =∂‰õΩ Q“~°=O LOk. HÍh #∞=Ùfi K≥Ñ≤Ê# D 'q∞x=∞Öò W<Õfiã≤"£
ã¨~°˚s— <Õ #=∞‡|∞kú HÍ=@OÖË^Œ∞—— Jx x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ J<åfl_»∞.
BO
J~Ú`Õ P „Ñ¨â◊fl#∞ Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ Ãã"£∞ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl_»∞.
''ã¨~ü...g∞‰õΩ <Õ#∞ K≥¿ÑÊ q+¨Ü«∞OÃÑ· #=∞‡HõO ‰õΩ^Œ~°HõáÈ=@OÖ’ Pâ◊Û~°ºO ÖË^Œ∞.
O
ZO^Œ∞HõO>Ë =∞#O K«∂ã≤O^•<Õfl #=Ú‡`åO—— JO@∂ „á⁄*ˇHõì~ü#∞ P<£ KÕâß_»∞.

C
`≥~°ÃÑ· Hõ#|_»∞`«∞#fl ^Œ$âßºÅ"≥·Ñ¨Ù JO^Œi ^Œ$+≤ì =∞o¡Ok. F~Àyx käÜÕ∞@~üÖ’H˜

ES
fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. "≥O@<Õ F _®Hõì~ü ZO_À™È¯Ñπ#∞ ~Ày ÉÁ_»∞¤#∞O_ç 'á¶êÖ’Ñ≤Ü«∞<£ @∂ºÉò—

=~°‰õÄ ^Œ∂~åÛ_»∞.
EM
Z@∞=O\˜ 'HÀ`«— J=ã¨~°O ÖË‰õΩO_®, â◊s~°OÖ’Ñë ÉèÏQÍÅ#∞ ÑïjeOKÕ gÅ∞

HõeyOk. pÑ¶π ã¨~°˚<£ ZO_À™È¯Ñπ z=~°# L#fl '^Œi≈x— ^•fi~å á¶êÖ’Ñ≤Ü«∞<£ @∂ºÉòÖ’x
ÉèÏQÍÅ#∞ ÑïjeOK«™êQÍ_»∞.
©
ZO_À™È¯Ñπ z=~°# L#fl ÔH"≥∞~å, â◊s~°O Ö’Ñë ÉèÏQÍÅ ^Œ$âßºÅ#∞ z#fl `≥~°ÃÑ·
„Ñ¨^Œi≈™ÈÎOk.
c[O, JO_®xfl KÕ~°@OÖ’ J_»∞¤Ñ¨_»∞`«∞#fl 'HõOu— Hõ#|_çOk. z#fl `≥~°ÃÑ· ^•xfl
K«∂ã¨∂,Î ~Ày á⁄uÎH_õ ∞» Ñ¨Ù ÉèÏQÆOÖ’ z#flQÍ HÀâß_»∞ _®Hõ~ì .ü JHõ¯_ç#∞Oz ãïH˚ Öõ ò ÑïHõ~åÅ#∞
P"≥∞ Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’H˜ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì_»∞. `≥~°ÃÑ· K«∂ã¨∂Î, "≥∞ÿ„HÀ Hõ`≥Î~°Å ^•fi~å 'HõOu—x X_»∞Ñ¨ÙQÍ
HÀâß_»∞. á¶ÈÔ~ûÑπû`À HÀã≤# 'HõOu—x "≥Å∞ÑëH˜ fâß_»∞. "å‰õÄº"£∞ @∂ºÉò#∞ â◊s~°OÖ’H˜
^Œ∂iÛ á¶êÖ’Ñ≤Ü«∞<£ @∂ºÉòÖ’x K≥`«Î Ñ¨^•~å÷Å#∞ |Ü«∞@‰õΩ ÖÏˆQâß_»∞. "≥O@<Õ W`«~°
_®Hõì~°∞¡, á⁄uÎ Hõ_»∞Ñ¨ÙÃÑ· HÀã≤# ÉèÏQÍxfl =¸¿ãâß~°∞.
172 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
PÑ¨~ˆ +¨<£ "≥Ú`«OÎ 90 xq∞ëêÖ’¡ J~ÚáÈ~ÚOk. PÑ¨~ˆ +¨<£ J~Ú# ~Ày =∂=¸Å∞QÍ
J~ÚáÈ~ÚOk.
Ç¨Å∞ K«Ñ¨Ê@¡`À ^Œ^ŒÌie¡Ok.
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜™êi "≥·^Œº ~°OQÆO '‰õΩ~üì Ãã"£∞—#∞ J`«∞º`«Î=∞ "≥·^Œº Ñïâ’^èŒ‰õΩ_çQÍ
QÆ∞iÎOzOk.
J`«_çx =ºuˆ~HÕz#"å~°∞ Ãã·`«O Ãã"£∞ Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl XÑ¨CHÀHõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞. '"≥·^Œº
~°OQÍxH˜ Ãã"£∞ J`«∞º`«=Î ∞ =~°O 'ZOSZãπ— PÑ¨~ˆ +¨<£ Ñ¨ûúŒ — Jx „Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑÖÎ QÍ _®Hõ~ì O¡° `å
XÑ¨C‰õΩO\Ï~°∞.
C C C
KS
'Ñ¶≤r+≤Ü«∞<£ PÑ¶π k WÜ«∞~ü— |Ç¨ï=∞u JO^Œ∞‰õΩ#fl ‰õΩ~üì Ãã"£∞ ã¨[Å #Ü«∞<åÅ`À
„¿ÑHõΔ‰õΩÅ"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞.
O
''„Ñ¨ÑÖK«O ##∞fl =ºuˆ~HÕz "≥e"Õã≤#Ñ¨C_»∞ <å "≥#flO\˜ LO_ç <å‰õΩ JO_»QÍ
BO
xez# <å ÉèÏ~°º– WÑ¨C_»∞ „Ñ¨ÑO¨ K«O ##∞fl P^Œiã¨∞#Î flÑ¨C_»∞ XO@i"å_çx KÕã≤ "≥oá¡ È~ÚOk——
J<åfl_»∞.
Ç¨Å∞ ™ê#∞Éèí∂u`À xâ◊≈|Ì"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
O
''D QÆ∞iÎOÑ¨Ù, |Ç¨ï=∞u <å ÉÏ^èŒº`«#∞ =∞iO`« ÃÑOK«∞`å~Ú. "≥·^ŒºâßGO =∞iO`«

C
Jaè=$kú K≥O^Œ@OÖ’ <Õ#∞ <å ÉÏ^èŒº`«#∞ Z#fl\˜H© qã¨‡iOK«#∞—— Jx "åQÍÌ#O KÕâß_»∞

ES
¿ã"£∞.
WÑ¨C_»∞ ‰õΩ~üì „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å Ñ¨~º° \˜ã∂¨ Î 'ZOSZãπ— Ñ¨ûúŒ Ö’ _®Hõ~ì ‰¡° Ωõ tHõ}
Δ xã¨∞<Î åfl_»∞.
EM
PÜ«∞# P~°OaèOz# 'HÍ~°ƒ<£ _»Ü«∂Hõû~Ú_£ É’¡~ÚOQ∑—#∞ WÑ¨C_»∞ P\’=∂\˜H± Ü«∞O„`åÅ∞

KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
PÜ«∞# ã¨~°˚sx =∞iO`« ã¨∞ÅÉèí`«~°O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ QÆ∞O„_»\ ˜ ~°Oáêxfl `«Ü«∂~°∞KÕâß_»∞.
©
PÜ«∞# ~°zOz# Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ „Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ÎOQÍ _®Hõì~°¡‰õΩ áê~î°º„QÆO^ä•Å∞. Éˇ·aÖò JO`«

Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ Jq.
''~ÀQÆ∞Å ~ÀQÍÅ#∞ #Ü«∞O KÕÜ«∞@O, "åi zH˜`«û#∞ F P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# J#∞Éèí=OÖÏ
KÕÜ«∞@O `«Ñ≤ÊOz _®Hõì~ü‰õΩ =∞~À ÅHõΔ ºO ÖË^Œ∞—— J<Õ ‰õΩ~üìÃã"£∞ Ñïâ’^èŒ#Å Ñ¶ë`åÅ#∞
„Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ aeÜ«∞#¡H˘nÌ „Ñ¨[Å∞ Jaè=∂xã¨∞Î<åfl~°∞.
JO^Œ∞Hˆ ''XHõ nÑÖ "≥ey`Õ Jk =∞Ô~<Àfl náêÅ#∞ "≥eyã¨∞OÎ ^Œx, [QÆux HÍOu=∞Ü«∞O
KÕã¨∞ÎO^Œx—— JO\Ï~°∞ J#∞Éèí=A˝Å∞. WO^Œ∞‰õΩ ‰õΩ~üìÃã"£∞ rq`«O =∞Oz L^•Ç¨Ï~°}.
T
P`«‡qâßfiã¨"Õ∞ PÅO|#QÍ!
P`«‡qâßfiãÖ`À Z=Ô~ãπì tY~åxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOz#
JO^èŒ∞_ç J^Œ∞ƒù`«QÍ^äŒ.
KS
K«Å¡\ ˜ QÍe HõuÎQÍ =∂i#@∞ìOk.
O
â◊s~åxfl HÀ¿ãÜ«∂Å#flO`« Hõã≤QÍ "ÕQÆOQÍ g™ÈÎOk. HÍà◊¡‰õΩ#fl |∂@¡Ö’Oz HÕ^Œ
BO
=∞OK«∞ K«Å¡^Œ#O â◊s~°OÖ’x J}∞=}∞=Ó áê‰õΩ`ÀOk.
QÆ_»QÆ_® =}˜H˜™ÈÎOk.
O
J_»∞QÆ∞ fã≤ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞@O Hõ+¨ìOQÍ LOk. â◊s~°O =∂=¸Å∞Hõ<åfl =O^ŒÔ~@∞¡

C
|~°∞=Ù ÃÑiy# ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. `«Å u~°∞QÆ∞`ÀOk.

ES
K≥=ÙÖ’¡ `«∞á¶ê#∞ Ç¨ÏŸ~°∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ LOk.

EM
Z`«∞Î‰õΩ "≥à◊√Î#fl H˘nÌ "å`å=~°}OÖ’ PH˜û[<£ `«QÆ∞æ`«∞Ok. ^•O`À „Ñü z#fl Ñ¨h
ZO`À Hõiî#OQÍ, ÉèÏ~°OQÍ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Wk WÖÏˆQ H˘#™êy`Õ, "≥∞^Œ_»∞‰õΩ ãïÑ¨_» PH˜û[<£
JO^ŒHõ "≥∞^Œ_»∞ LaƒáÈ`«∞Ok. â◊s~åxH˜ Ñ¨x KÕ¿ã â◊H˜Î `«yæ x„^Œ áÈ"åÅxÑ≤ã¨∞ÎOk.
©
Jn "≥∞Å‰õΩ= ~åx n~°… x„^Œ!

'ZiH±... HõOQÍˆ~O ÖË^Œ∞. <≥=∞‡kQÍ J_»∞QÆ∞Å∞ "Õ~Ú. XHÀ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞@O QÆ∞iOKÕ
PÖ’zOK«∞. QÆ=∞ºO QÆ∞iOz PÖ’zOK«‰õΩ—.
ZiH± "≥#flO\˜, J`«_ç "≥O>Ë #_»∞ã¨∂Î#fl *ˇÑ¶π W"å<£û J<åfl_»∞. W"å<£û‰õΩ ‰õÄ_®
TÑ≤i fÜ«∞@O Hõ+¨ìOQÍ<Õ LOk.
'ZO`« ^Œ∂~°O LOk WOHÍ?— PÜ«∂ã¨Ñ¨_»∞`«∂ JuHõ+¨ìO g∞^Œ J_çQÍ_»∞ W"å<£.
'=KÕÛâßO...WOHÍ H˘xfl J_»∞QÆ∞ÖË— K≥áêÊ_»∞ W"å<£û.
174 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

#"åfi_»∞ ZiH±. =∞#O |Ü«∞Å∞^Õi#Ñ¨Ê\˜ #∞Op W^Õ K≥ÑÙ¨ <Î åfl=Ù— JO@∂ `«# KÕu"Õà`¡◊ À
QÆ_çÜ«∂~°O ÃÑ·#∞#fl J^ŒÌO fã≤, =Úà◊¡#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx K«∂âß_»∞ ZiH±.
'J"≥∂‡...=∞#O |Ü«∞Å∞^Õi Ñ¨<≥flO_»∞ QÆO@Å~ÚOk. HÍºOÑπ KÕ~°∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞#‰õΩ
U_»∞QÆO@Å >ˇÿ"Õ∞ WKåÛ~°∞— HõOQÍ~°∞QÍ J<åfl_»∞ ZiH±.
'_À<£ì =„s... =∞#O ZO`« ã¨=∞Ü«∞O #_çKå=∞#flk HÍ^Œ∞ =ÚYºO. ˆHΔ=∞OQÍ HÍºOÑ¨Ù
KÕ~°@O =ÚYºO...— K≥áêÊ_»∞ W"å<£û.
'Y∞=∂ƒ Sãπ á¶êÖò ^•@@OÖ’ PÅã¨ºO J~ÚOk— `«#Ö’ `å#∞ J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ZiH±.
x[OQÍ Y∞=∂ƒ Sãπ á¶êÖòÖ’ J_»∞QÆ∞fã≤ J_»∞QÆ∞ "ÕÜ«∞@O Hõ+¨ì"≥∞ÿOk. =∞OK«∞~åà◊√¡
Z=~À qã≤ˆ~ã≤#@∞ì W+¨ìO =zÛ#@∞ì Ñ¨_»∞<åfl~Ú. "å\˜Ö’Oz ^•i KÕã¨∞‰õΩx #_»=@O,
KS
J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å ÉÏO|∞Å∞ LO_»QÍ, "å\˜ÃÑ· J_»∞QÆ∞ "ÕÜ∞« ‰õΩO_® #_»=@O ZO`« Hõi#î `«~"° ∂≥ ,
JO`« J„Ñ¨=∞`«Î`å J=ã¨~°O.
O
'JkQÀ =∞# HÍºOÑ¨Ù— ãÖ`À+ÖQÍ JiKå_»∞ W"å<£û.
BO
ZiH± #"åfi_»∞ '"≥Ú`åÎxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl=∞#fl =∂@— ãÖ`À+ÖQÍ J<åfl_»∞.
HÍºOÑ¨Ù KÕ~°QÍ<Õ `«ye# QÍÜ«∂Å‰õΩ =∞O^Œ∞Å∞ ~åâß~°∞.
O
'ZiH±...#∞=Ùfi HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë WHõ¯_Õ PyáÈ=K«∞Û. Z=~°O Ug∞ J#∞HÀ=Ú— K≥áêÊ_»∞

ZH±ûÑ≤_ç+¨<£ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ áê¿ã¯Öò ™ê¯@∞~À.
C
ES
ZiH± =∞#ã¨∞Ö’ ‰õÄ_® J^Õ PÖ’K«# "≥∞^ŒÅ∞`ÀOk.

WO`«=~°‰õÄ `å#∞ ZH˜¯# Ñ¨~°fi`åÅ∞ XHõ Z`«Î~Ú`Õ, Z=Ô~ã¨∞ì Jkè~ÀÇ¨Ï} =∞~À Z`«∞Î.
EM
U Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï} ‰õÄ_® WO`« Hõ+¨ìO HÍÖË^Œ∞. WO`«H© Wk "≥Ú^Œ\ ˜ HÍºOÑ¨Ù =∂„`«"Õ∞. WOHÍ
=¸_»∞ HÍºOÑ¨ÙÅ∞ KÕ~åe. PÃÑ· J`«∞º#fl`« tY~°"≥∞ÿ# Z=Ô~ã¨∞ì#∞ ZHÍ¯e.
Wk `«#‰õΩ ™ê^èŒº=∂? `å#∞ `«# ÅHΔÍºxfl ™êkèOK«QÆÅ_®?!
©
JO`«Ö’ ZiH±‰õΩ `«# ÉèÏ~°º Zb¡ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.

'ZiH±...! h‰õΩ J™ê^èŒº=∞#flk ÖË^Œ∞. #∞=Ùfi Z=Ô~ã¨∞ì ZHõ¯QÆÅ=Ù— J`«_çx „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∂Î
JOk Zb¡.
`«#ÃÑ· `«# ÉèÏ~°º‰õΩ#fl qâßfi™êxfl ==Ú‡ KÕÜ«∞@=∂? `«# ‰õÄ`«∞~°∞ Z=∂‡‰õΩ U=∞x
K≥áêÎ_»∞?
'„Ñ¨Ü«∞uflOK«‰õΩO_® "≥#∞k~°QÆ@O Hõ<åfl, „Ñ¨Ü«∞uflOz Ñ¨~å[Ü«∞O áêÅ=@O "Õ∞Å∞—
`«# x~°‚Ü«∂xfl áê¿ã¯Öò‰õΩ K≥áêÊ_»∞ ZiH±.
ZiH± "≥ÚO_ç Ñ¨@∞ì^ŒÅ áê¿ã¯Öò‰õΩ `≥Å∞ã¨∞.
JO^Œ∞ˆH, Z=Ô~O`«QÍ =^ŒÌx "åiOz<å ZiH±`À Z=Ô~ãπì ZˆH¯O^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒÌ=∞Ü«∂º_»∞
áê¿ã¯Öò.
ZiH±`À Hõeã≤ Z=Ô~ã¨∞ì Jkè~ÀÇ¨Ï}‰õΩ Z=~°∂ ã≤^ŒúO HÍÖË^Œ∞. =∂=¸Å∞QÍ<Õ Z=Ô~ã¨∞ì
ZHõ¯@O JO>Ë =∞$`«∞º=Ù`À K≥ÅQÍ@O P_»@"Õ∞. QÆ∞_ç¤"å_çx `À_»∞QÍ fã¨∞‰õΩx Z=Ô~ã¨∞ì
ZHõ¯@O JO>Ë WHõ K≥Ñ¨Ê#=ã¨~°OÖË^Œ∞.
Z=Ô~ã¨∞ì ZHÍ¯Åx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl ZiH± "≥ÃÇÏ<£ "Õ∞Ü«∞~ü QÆ∞_ç¤"å_»∞!
C C C
TÇ¨Ï `≥eã≤#Ñ¨Ê\˜ #∞Op `å#∞ K«∂Ñ¨Ù HÀÖ’Ê`å_»x ZiH± `≥Å∞ã¨∞. J`«_çH˜
KS
[#∞ºãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ# Ô~\©<å "åºkè LO^Œx `≥eÜ«∞@O`À 'K«∂Ñ¨Ù áÈ=@O `«Ñ¨Êxãï— Jx
_®Hõì~°∞¡ K≥áêÊ~°∞.
O
J~Ú`Õ K«∂Ñ¨Ù L#flO`« HÍÅOáê@∞ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x qq^èŒ ~°OQÆ∞Å#∞ K«∂_®Åx
BO
ZiH± `˘O^Œ~°Ñ¨_®¤_»∞. Ñ¨^Œ=¸_Õà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ J`«x K«∂Ñ¨Ù áÈ~ÚOk.
H˘<åflà◊√¡ ZiH± _ç„ÃÑ+¨<£Ö’ Ñ¨_®¤_»∞.
O
J`«_Öç ’ rq`ÕKÛ« #tOz áÈ~ÚOk. `«#‰õΩ K«∂Ñ¨Ù áÈ~ÚO^Œ#fl q+¨Ü∂« xfl QÆ∞iÎOK«#>Ëì

C
„Ñ¨=iÎOKå_»∞. Hõ„~° ™êÜ«∞O fã¨∞HÀÖË^Œ∞. „Éˇ~Úb ÉèÏ+¨ <Õ~°∞ÛHÀÖË^Œ∞.

ES
'rq`«OÖ’ JO^ŒiH© Jhfl LO_»=Ù. „Ñü =ºH˜ÎH© ^Õ=Ù_»∞ H˘xfl Ñïq∞`«∞Å∞ qkè™êÎ_»∞.
"å\˜x `«ÅK«∞‰õΩx ‰õΩOyáÈ‰õÄ_»^∞Œ . Ñïq∞`«∞Å#∞ „Ñü|O^èHŒ ÍÅ∞QÍ ÉèÏqOK«‰Äõ _»^∞Œ . "å\˜x
EM
J=HÍâßÅ∞QÍ =∞ÅK«∞HÀ"åe. Ñïq∞`«∞Å#∞ JkèQÆq∞Oz Z^ŒQÍe. J^Õ =∞x+≤ rq`«

ÅHõΔ ºO. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ h #∞Oz PtOKÕk ‰õÄ_® J^Õ— ‰õΩOyáÈ`«∞#fl ZiH±x J‰õΩ¯# KÕ~∞° Û‰õΩx
J#∞#~ÚOKå_»∞ J`«x `«O„_ç.
©
'#∞=Ùfi U_ç¿ãÎ „Ñ¨ÑO¨ K«O x#∞fl =∞iO`« U_çÑã≤ ∞¨ OÎ k. `«Å ZuÎ xÅzáÈ~å_»∞. „Ñ¨ÑO¨ K«O
K«Ñ¨Ê@∞¡ K«~°∞ã¨∂Î h =ÚO^Œ∞ `«Å=OK«∞`«∞Ok— Jx É’kèOzOk J`«x `«e¡.
'#∞=Ùfi U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞O>Ë h K«∂Ñ¨Ù uiy =ã¨∞ÎO^•? z~°∞#=Ùfi`À J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ
"Õ~Ú. h rq`«O h‰õΩ Åaèã¨∞ÎOk— ZiH±#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOKå_»∞ J`«x J#fl.
"åizÛ# ^è≥·~°ºO`À ZiH± =∞x+≤ÖÏ xÅ|_®¤_»∞. P`«‡ qâßfiãÖ`À J_»∞QÆ∞
=ÚO^Œ∞ˆHâß_»∞.
`«#‰õΩ K«∂Ñ¨ÙÖË^Œ#fl x*Ïxfl XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞.
176 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
WÑ¨C_»∞ `«# ã¨Ê~°≈<Õ `«# Hõà√◊ ¡ Jx J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. WHõ `å#∞ Ñ¶Ù¨ \òÉÏÖò, ÉÏÃã¯\òÉÏÖò
=O\˜ P@Å∞ P_»ÖË#x J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨Ê~°≈ P^è•~°OQÍ P_Õ ‰õΩã‘Î áÈ\©Ö’¡ áêÖÁæ#
QÆÅ#x xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
‰õΩã‘ÎÖ’¡ „áêg}ºO ãÖáêkOKå_»∞. ^•O`À `«# =Ü«∞ã¨∞"åiH˜ „Ñ‘uáê„`«∞_»Ü«∂º_»∞.
`«# q∞„`«∞Å`À HõÅã≤ @∂~°¡H˜ "≥àı¡"å_»∞. Ñ≤H˜flH±Å‰õΩ "≥àı¡"å_»∞. F J=∂‡~Ú JO^ŒOQÍ
LO^Œx `«#‰õΩ `≥e¿ÑO^Œ∞‰õΩ q∞„`«∞Å`À ~°Ç¨Ïã¨º ãÖˆH`åÅ∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
WO`«Ö’ J#∞HÀ‰õΩO_® Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï} J`«xH˜ ÑïK«Ü«∞O J~ÚOk.
Hõà◊√¡#fl"åà◊√¡ Z`«∞ÎÅ#∞ K«∂ã≤ cèu K≥O^Œ∞`å~°∞. Ö’`«∞Å#∞ K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»`å~°∞.
JO^èŒHÍ~°OÖ’ LH˜¯iaH˜¯i J=Ù`å~°∞.
KS
J@∞=O\˜ ÉèíÜ«∂Å∞ `«# ^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ ~å=x „QÆÇ≤ÏOKå_»∞. KÕ`«∞Å`À H˘O_»~å~Úx
`«_∞» =Ú`«∂, `åà◊§ P^è•~°OQÍ ÃÑH· ˜ ZQÆÉÏ‰õΩ`«∂ LO>Ë ZiH±‰Ωõ ZO`À ãÖ`À+ÖQÍ ãÖ`«$Ñ≤QÎ Í
JxÑ≤OK«™êyOk.
O
BO
^•O`À Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï} Ñ¨@¡ Pã¨H˜Î K«∂áê_»∞ ZiH±. P~°OÉèíOÖ’ J`«_ç JO^èŒ`åfixfl
¿ÇÏà◊# KÕã#≤ "å~°∞ J`«_ç „ÑüÉè#í ∞ K«∂ã≤ J`«x Jaè=∂#∞ÅÜÕ∞º"å~°∞. JÖÏ ÑïK«Ü∞« =∞~ÚOk
O
ZiH±‰õΩ Zb¡ s"£. P"≥∞ JO^•xfl P"≥∞ ã¨fi~°O ^•fi~å J#∞ÉèíqOKå_»∞ ZiH±.
C
W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ P„Ñ¶≤HÍÖ’–3,700 g∞ Ju Z`«Î~Ú# H˜e=∞O*ÏÖ’ Ñ¨~°fi`«tY~åxfl

ES
Jkè~ÀÇ≤ÏOKå~°∞.
JHõ¯_Õ "åi^Œ~Ì ∂° ÃÑo§ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. W^Œ~Ì ∂° HõÅã≤ JÖÏ™ê¯Ö’x _≥<åe, JÔ~O˚ \©<åÖ’x
EM
'JHÀOHÍQÆ∞"å— tY~åÅ#∞‰õÄ_® Jkè~ÀÇ≤ÏOKå~°∞.

WÖÏ =¸_»∞ YO_®ÅÖ’x =¸_»∞ J`«∞º#fl`« tY~åÅ#∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOz# ZiH± '\ÏÑπ
©
PÑ¶π k =~°Öò—¤ J<Õ Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ ~åâß_»∞. ^•O\’¡ Ñ¨~fi° `å~ÀÇ¨Ï}Ö’x `«# ÉèÏ"åÅ∞–J#∞Éè"í åÅ#∞
q=iOKå_»∞.
P Ñ¨Ùã¨ÎHõO K«kq# áê¿ã¯Öò ™ê¯@∞„~À, ZiH±#∞ Hõeâß_»∞.
'WO`«=~°‰õÄ Z=Ô~ã¨∞ì#∞ ZH˜¯# QÆ∞_ç¤"å~°∞ ÖË~°∞. P MÏºu‰õÄ_® hˆH ^ŒHÍ¯e— Jx
„áÈ`«ûÇ≤ÏOKå_»∞.
^•O`À Z=Ô~ã¨∞ì#∞ ZHÍ¯Åx ZiH± xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
J`«_ç x~°‚Ü«∞O qx JO^Œ~°∂ ¿ÇÏà◊# KÕâß~°∞. x~°∞`åûÇ¨ÏÑïKå~°∞.

'Z=Ô~ã¨∞ì Ju „‰õÄ~°"∞≥ #ÿ Ñ¨~fi° `«O. á⁄~°áê@¡#∞ HõqΔ ∞OK«^∞Œ . 1922 #∞Oz WÑ¨Ê\˜=~°‰Äõ
165 Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï‰õΩÅ∞ ^•xx Jkè~ÀÇ≤Ïã¨∂Î „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’ÊÜ«∂~°∞. Hõà◊√¡#fl "åà◊¡ QÆ`Õ
JÖÏÔQ·`Õ =∞i h Ñïã≤÷u PÖ’zOK«∞— Jx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
'Z=Ô~ã¨∞ìÃÑ· =∞~°}Õz# QÆ∞_ç¤"å_»∞– J#fl "å~°Î ~åã≤ LOKå#∞— Jx U_çÊOKå_À
q∞„`«∞_»∞. J~Ú`Õ ZiH±`À HõÅã≤ Z=Ô~ã¨∞ì ZˆH¯O^Œ∞‰õΩ Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï‰õΩÅ∞ Z=~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ
~åÖË^Œ∞.
'„Ñü =∞x+≤H© Z=Ô~ã¨∞Ãì Ñ· `«# â◊s~åxfl "≥∂Ü«∞@"Õ∞ Hõi#î OQÍ LO@∞Ok. WHõ QÆ∞_ç"¤ å_çx
"≥∂ã¨∞‰õΩx ZˆH¯ „Ñ¨ã¨ˆHÎÖË^Œ∞— x~°Ìfi^ŒfiOQÍ K≥áêÊ~°∞ H˘O^Œ~°∞.
J~Ú<å ZiH± x~åâ◊ Ñ¨_»ÖË^Œ∞. áê¿ã¯Öòx Hõeâß_»∞.
KS
'PÖ’K«# WzÛOk g∞ˆ~. ^•xfl PK«~°} ™ê^èŒºO KÕÜ«∂eû# ÉÏ^èŒº`«#∞ ‰õÄ_® g∞ˆ~
fã¨∞HÀO_ç— J<åfl_»∞.
O
ZiH± Ñ¨@∞ì^ŒÅ áê¿ã¯Öòx =ÚQÆ∞ú_çx KÕã≤Ok. ^•O`À `å<Õ Ñ¨~°fi`å~ÀÇ¨Ï} [@∞ì‰õΩ
BO
<åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKå_»∞.
C C C
O
QÆO@‰õΩ 160 H˜.g∞. "ÕQÆO`À QÍÅ∞Å∞ gã¨∞Î<åfl~Ú. QÍeHõ<åfl ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ

QÍe`Àáê@∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∂ =™ÈÎOk K«e.
C
ES
>ˇO@∞¡ Ñ¨@∞ì‰õΩx ‰õÄK«∞<åfl~°∞ JO^Œ~°∂.

'=∞OK«∞ `«∞á¶ê#∞ =ã¨∞ÎO^Œ@∞<åfl~°∞. *Ï„QÆ`«Î— ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ áê¿ã¯Öò.
EM
Zxq∞k "ÕÅ g∞@~°¡ Z`«∞Î# L#fl HÍºOÑ¨Ù Jk. JHõ¯_ç #∞Oz F "≥·Ñ¨Ù \˜Éˇ@∞ì, =∞~À
"≥·Ñ¨Ù <ÕáêÖò "≥à◊¡=K«∞Û.
'D HÍºOÑ¨Ù ^•\˜`Õ WHõ tY~°O ZHõ¯@"≥∂, Kå=@"≥∂ `«Ñ¨Ê "Õˆ~ =∂~°æO ÖË^Œ∞.
©
Z=Ô~·<å "≥#‰õΩ¯ "≥o¡áÈ"åÅO>Ë WHõ¯_çOKÕ "≥o¡áÈ=K«∞Û— K≥áêÊ_»∞ áê¿ã¯Öò. JO^Œ~°∂ ZiH±<Õ

K«∂âß~°∞.
ZiH± #"åfi_»∞. J`«_ç =ÚY=∞O`å QÍÜ«∂Å∞<åfl~Ú. HÍà◊¡"Õà◊√¡ HÀã¨∞‰õΩáÈÜ«∂~Ú.
KÕ`«∞ÅÃÑ· K«~°‡O ÖË^Œ∞. =∂OãÖ HõxÑ≤™ÈÎOk.
'Z=Ô~ã¨∞ì ##∞fl Ñ≤Å∞™ÈÎOk. <Õ#∞ "≥#∞uiˆQ „Ñ¨ã¨ˆHÎÖË^Œ∞. J~Ú`Õ Z=Ô~ã¨∞ì tY~°O
ÖË^• ã¨fi~°æO KÕ~°`å#∞— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞ ZiH±.
C C C
178 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

K«@∂ì Hõ#∞fl á⁄_»∞K«∞‰õΩ<åfl HÍ#~åx pHõ\ ˜.
Z=Ô~ã¨∞ì tY~°O KÕ~ˆ O^Œ∞‰õΩ ™ê^è•~°}OQÍ „>ˇH¯õ ~°∞¡ ~å„u Ñ¨Ó@<Õ #_»∞™êÎ~∞° . q∞QÆ`å"å~°∞
Hõ+¨ìÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. HÍh pHõ\ ˜<Õ rq`«OÖ’ "≥Å∞`«∞~°∞QÍ =∂~°∞Û‰õΩ#fl ZiH± Hõ+¨ìÑ¨_»@O
ÖË^Œ∞. J`«x =ÚO^Œ∞#fl W"å<£û ÉÏºQÆ∞‰õΩ QÆO@ Hõ@∞ì‰õΩ<åfl_»∞. P QÆO@ â◊ÉÏÌxfl Ñ¨\ ˜ì
#_»∞ã¨∞Î<åfl_»∞ ZiH±.
=∞OK«∞Ö’Oz PÜ«∂ã¨Ñ¨_»∞`«∂ #_»∞ã¨∞Î#fl W"å<£û PyáÈÜ«∂_»∞. ZiH±"≥·Ñ¨Ù uiy
K≥áêÊ_»∞.
'ZiH±! HõO„QÍ\òû... Z=Ô~ã¨∞ìÃÑ· J_»∞y_ç# "åà◊¡ *Ïa`åÖ’ h ¿Ñ~°∞ ‰õÄ_® KÕiOk—
=∞$^Œ∞=ÙQÍ J<åfl_»∞.
KS
C C C
'<å rq`«OÖ’ <Õ#∞ Z<Àfl tY~åÅ∞ Jkè~ÀÇ≤ÏOKå#∞. HÍh Z=Ô~ã¨∞ì Jkè~ÀÇ¨Ï}Å∞
O
=∂„`«O XHõ J™ê^è•~°}"≥∞ÿ#, JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# J#∞Éèí"åxflzÛO^Œx— JO\Ï_»∞ ZiH±.
BO
'Z=Ô~ã¨∞ì ZH˜¯#Ñ¨Ê\˜ J#∞Éèí∂ux =∂@ÅÖ’ =i‚OK«@O ™ê^èŒºO HÍ^Œ∞. JÖÏˆQ <å
‰õÄ`«∞~°∞ <å KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx #_çÑ≤ã¨∂ÎO>Ë HõeˆQ P#O^•xfl ‰õÄ_® =∂@ÅÖ’ K≥Ñ¨Ê@O
O
™ê^èŒºO HÍ^Œ∞— JO\Ï_»∞ ZiH±.

C
„Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞m¡ Z=Ô~ã¨∞ì ZHÍ¯Åx PÖ’zã¨∞Î<åfl_»∞ ZiH±.

ES
'`˘O^Œ~° Ñ¨_»‰õΩ _®_ô...D™êi J=∂‡, <Õ#∂‰õÄ_® h`À =™êÎO— JO@∞Ok z<åfli

Z=∞‡.
EM
"åà◊¡ P`«‡ qâßfi™êxfl ^Õx`À#∂ H˘Å=ÖËO.

T
©

Zyi# áê=Ù~°O!
K≥·hÜ«ÚÅ W#∞Ñ¨ `≥~°#∞ ^•\˜
ÉèÏ~°`ü =zÛKÕi# Hõ~°‡Ñ¨Ê ™êÇ¨Ïã¨Ü«∂„`«.
KS
_çÃãO|~ü 28, 1999, +¨μ~°∞Êù P~å=∞O, \˜Éˇ\ò.
O
\˜Éˇ\ò "≥∂<ÀÃãìs QÀ_»‰õΩ P=Å Py=Ù#fl q∞@∞ûa+≤ "åÇ¨Ï#O ¢_≥·=~°∞ LkfiQÆflOQÍ
BO
L<åfl_»∞. =∂\˜=∂\˜H© K≥=∞@ `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
Jã¨ÇÏ¨ #OQÍ ã‘iì OQ∑ÃÑ· "Õà√◊ § P_çã∞¨ <Î åfl_»∞. u#flQÍ "≥∂<åÃãsì `«Å∞Ñ¨Ù"≥Ñ· Ù¨ K«∂_»‰Äõ _»^∞Œ .
O
JO^Œ∞Hõx "åÇ¨Ï<åx‰õΩ#fl J^•Ìxfl `«Å∞Ñ¨Ù"≥·Ñ¨Ù uÑ≤Ê J^ŒÌOÖ’ =∂\˜=∂\˜H© `«Å∞Ñ¨Ù"≥·Ñ¨Ù

C
K«∂ã¨∞Î<åfl_»∞.
ES
P~ÀA K≥·<å"åi Hõ#∞flQÆÑ≤Ê P É∫^Œú=∞Ok~°O #∞Oz Z=~À `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÉ’`«∞<åfl~°x

J`«_çH˜ `≥Å∞ã¨∞. Z=~À 'ÖÏ=∂—x ãïÇ¨Ï^Œ∞Ì ^•\ÕKÕO^Œ∞‰õΩ J`«x ã¨Ç¨Ü«∞O J=ã¨~°=∞x
É∫^Œú =∞Ok~° JkèHÍi ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ J_çQÍ_»∞. `«# ^èŒ~°‡~°HõΔ}Ö’ `å#∂ ÉèÏQÆO ÑÖK«∞H˘<Õ
EM
J=HÍâ◊O Åaèã¨∞ÎO^Œx ¢_≥·=~ü "≥O@<Õ XÑ¨C‰õΩ<åfl_»∞.

HÍh...f~å 'ÖÏ=∂— `«# |O_ç ZˆH¯ ã¨=∞Ü«∞O ^ŒQÆæ~° Ñ¨_»∞`«∞#fl H˘nÌ J`«_ç LkfiQÆfl`«
©
JkèHõO J=Ù`ÀOk. ZO^Œ∞HõO>Ë K≥·<å áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨@∞ì|_ç`Õ =∞~°}O...Jn Ju

ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# =∞~°}O `«Ñ¨Ê^Œx J`«_çH˜ `≥Å∞ã¨∞.
WO`«Ö’ =ÚQÆ∞æ~°∞ 'ÖÏ=∂—Å∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ ~å=@O HõxÑ≤OzOk. "≥O@<Õ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞
`≥~°z, WO[<£ ™êì~üì KÕâß_»∞.
=ÚQÆ∞æ~°∞ Z=~À ã¨Ê+¨ìOQÍ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. "åà◊√§ QÆ|QÆÉÏ |O_çÖ’H˜ ZHÍ¯~°∞.
`«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ =¸Ü«∞Hõ=ÚO^Õ "ÕQÆOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk q∞@∞û a+≤.
|O_ç HÍã¨Î ^Œ∂~°O "≥o§# `«~°∞"å`«, F~° HõO@ "≥#‰õΩ#fl "åix QÆ=∞xOKå_»∞. J`«x
QÆ∞O_≥ XHõ¯HõΔ}O Py, PÃÑ· "ÕQÆOQÍ H˘@∞ìHÀ™êyOk. `å#∞, \˜Éˇ@∞ì#∞Oz `«Ñ≤ÊOz, ÉèÏ~°`ü
180 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
KÕ~°∞ã¨∞Î#flk =∞Ô~=i<À HÍ^Œ∞. \˜Éˇ\ò É∫^Œ∞úÅÖ’ 'Hõ~å‡HÍQÆ∞º— PÖ’K«<å q^è•<åxH˜ ÃÑ^ŒÌ~Ú#
17= JkèHÍi, 14 Uà◊§ QÍºÖÏfi Hõ~°‡Ñ¨Êx!
C C C
1992Ö’ U_Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞Ö’ LÔQfi<£ „\©<≥¡_Ài˚x 16= Hõ~°‡Ñ¨Ê Ñ¨Ù#~°˚#‡ ~°∂ÑÖQÍ

QÆ∞iÎOKå~°∞ 60 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’ L#fl '+¨μ~°∞Êù— É∫^Œú ˆHO„^ŒOÖ’, 20,000 =∞OkH˜ÃÑ·QÍ
Ç¨[Ô~·# F J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ P Ñ≤Å¡"å_çx Hõ~°‡Ñ¨ÊQÍ ã≤OÇ¨ã¨#OÃÑ· ‰õΩ~ÀÛÉˇ\Ïì~°∞.
^ŒÖˇ·ÖÏ=∂, clOQ∑ „Ñ¨Éèí∞`«fiO P ÉÏÅ∞_çx Hõ~°‡Ñ¨ÊQÍ QÆ∞iÎOK«@O`À É∫^Œ∞úÅ Éèíq+¨º`«∞Î#∞
x~°‚~ÚOKÕ L#fl`« Ñ‘~îåxH˜ JkèÑü JÜ«∂º_»∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê.
P~°OÉèOí #∞Op clOQ∑ „Ñ¨É∞íè `«fiO Hõ~‡° Ñ¨Êx =∞Oz KÕã∞¨ HÀ"åÅx „Ñ¨Ü∞« uflã¨∂Î =zÛOk.
KS
Hõ~°‡Ñ¨Ê^•fi~å \˜Éˇ\òÃÑ· `«=∞ JkèHÍ~åxfl ã≤÷~°O KÕã¨∞HÀ=K«Ûx PtOzOk. \˜Éˇ\ò ã¨fiÜ«∞O
„ÑüÑüÎ HÀi JO`«~å˚fÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ áÈ~å@O [~°∞Ñ¨Ù`«∞#fl ^ŒÖÖ·ˇ Ï=∂ áÈ~å\Ïxfl Hõ~‡° Ñ¨Ê^•fi~å
^≥|ƒ fÜ«∞=K«Ûx clOQ∑ ÉèÏqOzOk.
O
BO
clOQ∑ `«# Ñ¨@¡ K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl P^Œ~°}‰õΩ =ÚQÆ∞ú_»Ü«∂º_»∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê. HÍh TÇ¨Ï
`≥Å∞ã¨∞Î#flH˘nÌ J`«_çH˜ K≥·<å P^Œ~°} "≥#∞Hõ=Ù#fl ~å[H©Ü«∞O J~°÷=∞~ÚOk. 'Hõ~°‡HõQÆ∞º—
™êO„Ñ¨^•Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O 'Hõ~°‡Ñ¨Ê— É∫^Œú ã≤^•úO`åÅ#∞ Ñ¨~°=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ #∞Oz =∞ødHõOQÍ
O
<Õ~°∞ÛHÀ"åe. Ñ¨~°=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ '`åÜü∞ã≤`«∞ iOáÈK≥—, 'QÍºÖòì™êÉò iOáÈKÕ— e^ŒÌ~°∂ ÉèÏ~°`üÖ’

L<åfl~°∞. "åi ^ŒQÆæ~° q^•ºÉèÏºãÖ KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ÉèÏ~°`ü „Ñ¨Ü«∂}=∞ÜÕ∞º J#∞=∞ux HÀ~å_»∞
C
Hõ~°‡Ñ¨Ê. K≥·<å „Ñ¨Éèí∞`«fiO P JÉèíº~°÷##∞ u~°ã¨¯iOzOk.

ES
Hõ~°‡Ñ¨Ê‰õΩ É’kèOKÕO^Œ∞‰õΩ \˜Éˇ\ò =KÕÛ J#∞=∞ux=fi=∞x Ñ¨~°=∞ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ K≥·<å#∞

JÉèíºi÷OKå~°∞. "åi JÉèíº~°÷##∞ `Àã≤Ñ¨ÙzÛOk K≥·<å „Ñ¨Éèí∞`«fiO. Wk Hõ~°‡Ñ¨ÊÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ
EM
`å#∞ |OQÍ~°∞ ÑÖ[~°OÖ’ L#fl zÅHõÖÏO\˜ "å_ç##fl ÉèÏ=# HõeyOzOk.

Hõ~°‡Ñ¨ÊÖ’ PÖ’K«# "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. `«#K«∞@∂ì L#fl Ñïã≤÷`«∞Å#∞ QÆ=∞xOK«™êQÍ_»∞.
©
1999Ö’ F ã¨ÉèíÖ’ Hõ~°‡Ñ¨Ê LÑ¨<åºãÖ W"åfie.

„áêOfÜ«∞ Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì „Ñüxkè Hõ~‡° Ñ¨Ê‰õΩ `«Ü∂« ~°∞KÕã#≤ LÑ¨<åºãÖ JOkOKå_»∞.
LÑ¨<åºãÖ K«kq# Hõ~°‡Ñ¨Ê JãÖ`«$Ñ≤Îx =ºHõÎO KÕâß_»∞.
'<Õh LÑ¨<åºãÖ g∞ `«~°Ñ¶¨Ù# Wã¨∞Î#fl@∞ì „Ñ¨Hõ\ ÕKåÖÏ?— Jx ã¨∂\˜QÍ J_çQÍ_»∞
Hõ~°‡Ñ¨Ê.
'HÍ^Œ∞...Wk g∞ˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl@∞ì K≥áêÊe—.
Hõ~°‡Ñ¨Ê `«ÅJ_»¤OQÍ Táê_»∞.
'<Õ#∞ W@∞=O\˜ LÑ¨<åºãÖ W=fi#∞— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞.
P~ÀA Hõ~°‡Ñ¨Ê LÑ¨<åºãÖ ~°^ŒÌ~ÚOk.
JÑ¨Ê\˜flOp Hõ~°‡Ñ¨ÊÖ’ JãÖ`«$Ñ≤Î ÃÑ~°QÆ™êyOk.
`«=∞ JkèHÍ~°OÑ¨@¡ Hõ~°‡Ñ¨Ê JãÖ`«$Ñ≤Î`À L<åfl_»#fl q+¨Ü«∞O clOQ∑#∞ HõÅ=~°Ñ¨~°K«
™êyOk.
Hõ~°‡Ñ¨Ê `«=∞‰õΩ =ºuˆ~H˜ J~Ú<å `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx ÉèÏ~°`ü KÕi<å \˜Éˇ\ò „Ñ¨[Å∞ `«=∞
áêÅ#Ö’ ãÖ`«$Ñ≤Î`À L<åfl~°x `å=Ú KÕã¨∞Î#fl „Ñ¨Kå~°O J|^Œú=∞x „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
Wn clOQ∑ „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ ÉèíÜ«∞O!
`å#∞ ÉèÏ~°`‰ü Ωõ áêiáÈ~Ú =™êÎ#x Hõ~‡° Ñ¨Ê ^ŒÖÖ·ˇ Ï=∂‰õΩ Hõ|∞~°∞ ÑÖÑ≤OKå_»∞. `˘O^Œ~°
KS
Ñ¨_»=^ŒÌx ^ŒÖˇ·ÖÏ=∂ ã¨=∂^è•#O WKåÛ_»∞.
O
É∫^•ú~å=∞OÃÑ· xÑ¶¨∂#∞ Ñ¨\ ˜+¨ìO KÕã≤Ok clOQ∑. Hõ~°‡Ñ¨Ê QÆ$Ç¨ÏO =^Œe "≥à◊§‰õÄ_»^Œx
xÜ«∞=∞O qkèOzOk.
BO
W<åflà◊√¡ `å#∞ |OQÍ~°∞ ÑÖ[~°OÖ’ zÅHõQÍ L<åfl#x, WÑ¨C_»∞ `å#∞ Mˇ·nx Jx
Hõ~°‡Ñ¨Ê‰õΩ J~°÷=∞~ÚOk. É∫^Œú =∞Ok~°OÖ’x z„`«Ñ¨\ÏÅ#∞ Ñïjeã¨∞Î#fl Hõ~°‡Ñ¨Ê ^Œ$+≤ì P
O
z„`«Ñ¨@OÃÑ· ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿOk.
C
19= â◊`åÉÏÌxH˜ K≥Ok# É∫^Œú aè‰õΔΩ=Ù 'KÀQÆ∞º~ü _ÕK≥<£ eOQÍ¤— HõÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#
ES
z„`« Ñ¨@q∞k. 17= Hõ~°‡Ñ¨Ê ÉèÏ~°`üÖ’ '¿+~åÉòeOQ∑— J<Õ „áêO`åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl@∞ì K«∂¿Ñ
z„`«Ñ¨@O Jk.
EM
'¿+~åÉòeOQ∑— J#flk L`«Î~° ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x F É∫^Œú P~å=∞O.

P z„`«Ñ¨@O K«∂ã≤# Hõ~°‡Ñ¨Ê F xâ◊ÛÜ«∂xH˜ =KåÛ_»∞.
©
C C C
_çÃãO|~ü 29, ~å„u 11.30 xIIÅ∞ "åº<£ PQÆ@O`À PÖ’K«#¡Ö’Oz |Ü«∞@‰õΩ

=KåÛ_»∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê. K«∞@∂ì z=∞‡pHõ\ ˜. Z^Œ∞~°∞QÍ U=ÚO^À ‰õÄ_® `≥eÜ«∞#O`« pHõ\ ˜.
''WHõ¯_çH˜ ^ŒQÆæ~°Ö’<Õ K≥·<å Ãã·x‰õΩÅ K≥H±áÈãπì LOk. g∞~°∞ WHõ¯_»#∞Oz HÍe#_»Hõ# P
H˘O_» ZH˜¯ kQÍe. "Õ∞O K≥H±áÈãπì ^•\˜=zÛ H˘O_»HÕ^Œ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO\ÏO—— K≥áêÊ_»∞
¢_≥·=~ü.
''<Õ#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl@∞ì Z=iHõ~Ú<å `≥eã≤O^•?—— J_çQÍ_»∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê.
182 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''"å~°O ^•HÍ `≥e¿ã J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞. g∞~°∞ 8 ~ÀAÅ UHÍO`«"åãÖÖ’ `«Ñ¨ã¨∞û
KÕã¨∞Î<åfl~°x JO^Œ~°∂ #=Ú‡`«∞<åfl~°∞. g∞ J^è•ºÑ¨‰õΩ_»∞, =O@"å_çH˜ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=iH© g∞
PO`«~°OyHõ QÆ$Ç¨ÏOÖ’H˜ „Ñ¨"Õâ◊O ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì Z=iH© `≥e¿ã J=HÍâ◊O ÖË^Œ∞——.
x@∂ì~åÛ_»∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê.
Hõ~°‡Ñ¨Ê`À áê@∞ =∞~À W^ŒÌ~°∞ ÖÏ=∂Å#∞ P pHõ\’¡ XO@iQÍ =^Œe =ÚO^Œ∞‰õΩ
™êyOk "åº#∞.
Hõ#∞fl á⁄_»∞K«∞‰õΩ<åfl HÍ#~åx pHõ\ ˜. PÃÑ· Z=ÚHõÅ∞ H˘iˆH K«e. \Ï~üÛ "ÕÜ«∞\ÏxH˜
gÅ∞ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, P "≥Å∞`«∞~°∞ K≥·<å Ãã·x‰õΩÅ ^Œ$+≤ìx PHõi¬OK«=K«∞Û. ^•O`À "å~°∞
áêHõ@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. XHõi HÍÅ∞ =∞~˘HõiH˜ `«yÖË@∞ìQÍ áêHõ@O P~°OaèOKå~°∞.
KS
JÖÏ, J~Ú^Œ∞ QÆO@Å∞ áê‰õΩ`«∂ H˘O_» ZHÍ¯~°∞. H˘O_» kQÆ@O =∞iO`« Hõ+=ì¨ ∞~ÚOk.
"åà◊√§ H˘O_» ky "åº<£ KÕˆ~ãïH˜ "≥∂HÍà◊§ÃÑ· K«~°‡O z\˜¡ ~°HõÎ ã≤HõÎ=∞Ü«∂º~Ú. J~°KÕu
O
_Õ‰õΩ¯áÈ~ÚOk. Xà◊§O`å QÍÜ«∂ÅÜ«∂º~Ú.
BO
J@∞#∞Oz "åº<£Ö’ ~À[O`å „Ñ¨Ü«∂}O KÕã≤ '=Ú™êÎOQ∑— ãïÇ¨Ï^Œ∞Ì KÕ~å~°∞. HÍh
<ÕáêÖòÖ’ „Ñ¨"ÕtOKÕO^Œ∞‰õΩ "åiH˜ J#∞=∞u ÖË^Œ∞. JO^Œ∞Hõx "åº<£x JHõ¯_Õ =^Œe QÆ∞„~åÅÃÑ·
Ö’=∂<£^ä•OQ∑ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. WHõ¯_» "å~°∞ |Ü«∞Å∞ ^Õi#Ñ¨Ê\˜#∞Op "≥Ú^Œ\ ˜™êi q„âßOu
O
fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
C
JO^Œ~∂° x„kOKå~°∞. HÍh Hõ~‡° Ñ¨Ê x„^ŒáÈÖË^∞Œ . ^Œ∂~°OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å#∞

ES
K«∂ã¨∂Î, "å\˜ ™œO^Œ~åºxfl J#∞Éèíqã¨∂Î, ÉèíQÆ"å<åfl=∞O [Ñ≤ã¨∂Î ~å„`«O`å QÆ_çáê_»∞.

_çÃãO|~ü 31.
EM
`≥Å¡"å~°∞`«∂<Õ QÆ∞„~åÅÃÑ· |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. `å=Ú \˜Éˇ\ò#∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩx =zÛ#

"å~°Î Z=iH© `≥eÜ«∞‰õÄ_»^xŒ "å~°∞ =ÚMÏÅÃÑ· =Úã¨∞QÆ∞Å∞ "Õã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ZHõ¯_® PQÆ‰Ωõ O_®,
©
q„âßOu fã¨∞HÀ‰õΩO_® Ô~O_»∞ ~ÀAÅ∞ QÆ∞„~åÅÃÑ· „Ñ¨Ü«∂}Õz <ÕáêÖòÖ’x '=∂<åOQ∑— lÖÏ¡

KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
P ~ÀA ~å„u JHõ¯_Õ q„âßOu fã¨∞‰õΩx =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA ÃÇÏeHÍÑ¨ì~üÖ’ MÏ\Ï‡O_»∞
Ñïã¨~° „áêO`åÅ∞ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
Zxq∞k ~ÀAÅ∞ Z_»`≥~°Ñ≤ ÖË‰õΩO_® „Ñ¨Ü«∂}Õz# Hõ~°‡Ñ¨Ê [#=i 5 L^ŒÜ«∞O 10
QÆOII 30 xIIÅ‰õΩ ^èŒ~°‡âßÅ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞.
C C C

`«# Éèí‰õΩÎÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞#fl ^ŒÖˇ·ÖÏ=∂ QÆkÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOz# P Ñ≤Å¡"å_çx K«∂ã≤
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
P Ñ≤Å¡"å_ç â◊s~°=∞O`å QÍÜ«∂Å∞<åfl~Ú. ~°HõÎO QÆ_»¤ Hõ\ ˜ì HõxÑ≤™ÈÎOk. HÍà◊√§KÕ`«∞Å∞
w~°∞‰õΩáÈ~Ú L<åfl~Ú. ã¨#flQÍ, |ÅÇ‘Ï#OQÍ WÑ¨C_À, WOHÀ HõΔ}"≥∂ ã¨Ê $Ç¨Ï`«Ñ≤ÊáÈÜÕ∞@∞ì
L<åfl_»∞ P JÉÏƒ~Ú.
'Z=~°∞?— J_»QÉÆ ’~Ú# ^ŒÖÖ·ˇ Ï=∂ „Ñ¨âfl◊ ÃÑ^Œq ^•\˜ |Ü«∞@‰õΩ ~åÖË^∞Œ . `«# Z^Œ∞~°∞QÍ
xÅ|_ç# Ñ≤Å¡"å_çx PÜ«∞# QÆ∞iÎOKå~°∞.
C C C
Hõ~°‡Ñ¨Ê ÉèÏ~°`ü KÕi# "å~°Î „Ñ¨ÑÖKåxfl ‰õΩk¿Ñã≤Ok.
KS
`«=∞ Hõà◊√§ QÆÑ≤Ê Hõ~°‡Ñ¨Ê ÉèÏ~°`ü KÕ~°@O K≥·<å#∞ P„QÆÇ¨"ÕâßÅ‰õΩ QÆ∞iKÕã≤Ok.
JO`«~å˚fÜ«∞OQÍ ãÖK«Å#O ã¨$+≤ìOz# D "å~°Î K≥·<å#∞ W~°∞‰õΩ#ÃÑ\˜ìOk. 'Hõ~°‡Ñ¨Ê `«#
O
=∂`«$Éèí∂q∞H˜ „^ÀÇ¨ÏO KÕÜ«∞_»∞. "≥O@<Õ \˜Éˇ\ò uiy=™êÎ_»∞— Jx „Ñ¨Hõ\ ÕzOk K≥·<å.
BO
J~Ú`Õ, áêiáÈ=@OÖ’ Hõ~°‡Ñ¨Ê‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤# J`«x \©K«~ü, =O@=∞x+≤ QÆu
U=∞~ÚO^À Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞.
O
Hõ~°‡Ñ¨Ê ÉèÏ~°`ü KÕ~°@O`À>Ë 'Hõ~°‡HõQÆ∞º— ÖÏ=∂Å∞ Hõ~°‡Ñ¨Ê ^Œ~°≈#O HÀãÖ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î#
C
~å=@O P~°OÉèí=∞~ÚOk.
ES
K«^Œ∞=Ù‰õΩO@∂, Hõq`«fiO ~åã¨∂Î ã¨=∞Ü«∞O QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl Hõ~°‡Ñ¨Ê \˜Éˇ\òÃÑ· K≥·<å

J}z"Õ`«‰õΩ, =∂#=Ù_çÖ’x ¿ãfiK«Ûù „Ñ¨=$uÎH˜ „Ñ¨fHõQÍ xeKå_»∞.
EM
=∞`« QÆ∞~°∞=ÙQÍ, ¿ãfiK«Ûù ã¨fi`«O„`«"åkQÍ \˜Éˇ\ò „Ñ¨[Å Éèíq+¨º`«∞Î#∞ xˆ~ÌtOK«QÆey#

Hõ~°‡Ñ¨Ê =∂~°æ^Œ~°≈#O HÀãÖ \˜Éˇ\ò „Ñ¨[Å∞ Pâ◊QÍ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞.
T
©
184 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

J=∞$`«„¿Ñ=∞‰õΩ z~°∞<å=∂
Ñ¨Ù@∞ìHõ`À<Õ Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ „¿Ñq∞Oz 14 Uà◊§ „áêÜ«∞OÖ’<Õ
„ÑÖKåxH˜ r=HÍ~°∞}ºO <ÕiÊ# ÉÏeHõHõ^äŒ.
KS
O
"≥∞ã≤û<å, W@b, 1984.
BO
Hõà◊√¡ `≥izOk J<åfl =∞iÜ«∂. H˜\ ˜H©Ö’Oz qhÖÏHÍâ◊O, x~°‡ÅOQÍ, „Ñ¨âßO`«OQÍ
z~°∞#=Ùfi "≥Å∞QÆ∞ H˜~°}ÏÅ#∞ "≥∂ã¨∞‰õΩ=zÛ# J<åflHõà◊√¡ `≥~°=@O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞
K«∂ã¨∞Î#fl@∞ìOk. JO`«Ö’–
O
F `≥Å¡\ ˜ ^Œ∂kÑ≤O[ÖÏO\˜ =∞Öˇ¡=∂Å "Õ∞Ñ¶¨∞O H˜\ ˜H˜Ö’Oz J<åfl"≥·Ñ¨Ù `˘OyK«∂ã≤

C
#qfiOk.
ES
'QÆ ∞ _£ = ∂iflOQ∑ — J#fl@ì x Ñ≤ O zOk J<åfl‰õ Ω . P"≥ ∞ =∞#ã¨ O `å ã¨ O `À+¨ O `À

xO_çáÈ~ÚOk.
EM
WO`«Ö’ P"≥∞ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl q∞„`«∞Å∞ =Ü«∂º~°OQÍ ZQÆ∞~°∞`«∂ =KåÛ~°∞. ~°Hõ~°HÍÅ

Ñ¨‰õΔΩÅ∞ P"≥∞ H˜\ ˜H© ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛ H˜K«H˜K«=∞<åfl~Ú. H˜\ ˜H© |Ü«∞@ "å\˜HÀãÖ "Õã≤ LOz#
yO[Å#∞ QÆ|QÆÉÏ, P„`«OQÍ u#@O P~°OaèOKå~Ú. =∞s ^è≥·~°ºO HõÅ Ñ¨‰õΔΩÅ∞ H˜\ ˜H©Ö’Oz
©
Ö’Ñ¨Å‰õΩ ^Œ∂ã¨∞‰õΩ=KåÛ~Ú. J<åflK«∞@∂ì u~°QÆ™êQÍ~Ú. H˘xfl P"≥∞ `«Åg∞^Œ zO^Œ∞Å∞

"Õ¿ãÎ. =∞iH˘xfl *ÏÑ≤# KÕ`«∞Ö’¡x yO[Å#∞ ã¨∞`å~°OQÍ =Ú‰õΩ¯# Hõ~°∞K«∞‰õΩx i=Ùfi=∞x
ZyiáÈ™êQÍ~Ú. ZO`À P#O^ŒOQÍ JxÑ≤OzOk J<åfl‰õΩ.
'ZO`« ã¨∞O^Œ~g° ∞ „Ñ¨ÑO¨ K«O! ã¨$+≤Öì ’x J}∞=}∞=Ù<å JO^•xfl xOáê_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞.
K«~åK«~° ã¨$+≤ì ã¨~°fiO P#O^Œ ~°ã¨ „Ñ¨"åÇ¨ÏO— J#∞‰õΩOk J<åfl =∞iÜ«∂.
P"≥∞‰õΩ ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ JxÑ≤OzOk. K«HõK«HÍ `«Ü«∂Ô~·Ok.
''W"åà◊¡ Z=ig∞^Œ Ü«Ú^•úxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞<åfl=Ù?—— QÆ|QÆÉÏ „ÉËH±á¶êãπì uO@∞#fl
J<åfl#∞ J_çyOk "åà◊¡=∞‡.
''nxH˜ Ñ¨‰õΔΩÅg∞^Œ L#fl „¿Ñ=∞, =∞#∞+¨μÅg∞^Œ ÖË^Œ∞. LO>Ë, ~ÀE =∞#HÕ`« >ˇ#¬<£
ÃÑ>Ëì^•?—— J<åfl~°∞. P"≥∞ `«O„_ç PáêºÜ«∞OQÍ<Õ.
#qfiOk J<åfl. ''Ñ¨‰õΔΩÅ‰õΩ "≥∂ãÖ, J<åºÜ«∞O, ‰õΩ„@Å∞ `≥eÜ«∞=Ù. "å\˜H˜ `«=∞x
K«O¿ÑO^Œ∞‰õΩ =∞#∞+¨μÅ∞ P^èŒ∞xHõ =∂~°}ÏÜ«Ú^è•Å`À á⁄Oz L<åfl~°h `≥eÜ«∞^Œ∞. `«=∞x
K«OÑ¨@O H˘O^ŒiH˜ P@ J~Ú`Õ, =∞iH˘O^ŒiH˜ ÖÏÉèí™ê\˜ "åºáê~°O J#fl TÇ¨Ï‰õÄ_®
"å\˜H˜ ~å^Œ∞. J@∞=O\˜ "å\˜x „¿Ñq∞OK«HõáÈ`Õ "å\˜x K«O¿Ñ =∞#∞+¨μÅ#∞ „¿Ñq∞™êÎ=∂?——
#=Ùfi`«∂ J<åfl, P"≥∞ ã¨fi~°OÖ’x Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞ P"≥∞ `«e¡`«O„_ç QÆ=∞xOKå~°∞. HÍh "åi
ÉèíÜ«∞O "åik.
''*Ï„QÆ`«Î=∂‡. `«=∞ "åºáê~åxH˜ #∞=Ùfi J_»∞¤Ñ¨_»∞`«∞<åfl=x "Õ@QÍà◊√¡ hg∞^Œ HÀÑÖQÍ
L<åfl~°∞. "åà◊√¡ Ç≤ÏOã¨‰õΩ kˆQ J=HÍâ◊O LO^Œx áÈeã¨∞Å∞ ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~°∞ ‰õÄ_®.—— `«O„_ç
KS
=∂@Å‰õΩ #qfiOk J<åfl.
''<å<åfl! =∞#O KÕã¨∞Î#fl Ñ¨x =∞Ozk Jx #=∞‡HõO L#flÑ¨C_»∞ Z=iH© ÉèíÜ«∞O
O
Ñ¨_»#=ã¨~°OÖË^Œx #∞"Õfi <Õ~åÊ=Ù. <Õ#∞ KÕã¨∞Î#flk =∞Oz Ñ¨<Õ Jx <å‰õΩ #=∞‡HõO LOk.
BO
g∞~°∂ ##∞fl "≥∞K«∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞. WHõ Z=ˆ~=∞<åfl <Õ#∞ Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀ#∞—— Jx |Ü«∞@‰õΩ
#_çzOk J<åfl. WÅ∞¡ ^•\˜ |Ü«∞@‰õΩ =zÛOk J<åfl. HÍ~°∞ g∞^Œ F Ñ¨‰õΔΩÅ QÆ∞OÑ¨Ù, HÍ~°∞ÃÑ·
L#fl yO[Å#∞ QÆ|QÆÉÏ uO@∂ HõxÑ≤OKå~Ú.
O
'=∞=∞‡efl _çã¨ì~üƒ KÕÜ«∞‰õΩ— J#fl@∞ì J<åfl"≥·Ñ¨Ù F™êi K«∂ã≤ =∞m¡ yO[Å∞ u#@OÖ’
C
x=∞QÆfl=∞Ü«∂º~Ú. P ^Œ$âßºxfl P#O^ŒOQÍ K«∂ã¨∂Î #∞OK«∞Ok J<åfl. P"≥∞ J~°˚O@∞QÍ

ES
"≥àÏ¡e. |Ü«∞Å∞^Õ~åeû# ã¨=∞Ü«∞=∞=Ù`ÀOk. P"≥∞HÀãÖ JO^Œ~°∂ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞.

HÍh P Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ _çã¨ì~üƒ KÕÜ«∞@O Hõ<åfl `«# Ñ¨xH˜ PÅã¨ºOQÍ "≥à◊¡@"Õ∞ L`«Î=∞O J#∞‰õΩOk.
EM
J^Õ P"≥∞#∞ ~°H˜ΔOzOk.

ZO^Œ∞HõO>Ë, ãïQÍæ P"≥∞ |Ü«∞Å∞^Õ~åeû# ã¨=∞Ü«∂xH˜, HÍ~°∞Ö’ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ LOz#
>ˇ"ÿ ∞£ ÉÏOÉò ¿ÑeOk. ÃÑ^ŒÌ â◊|OÌ `À HÍ~°∞ =ÚHõ¯Å∞ QÍeÖ’H˜ Zy~å~Ú. JO`«=~°‰Äõ P„`«OQÍ,
©
K«HKõ H« Í uO@∞#fl Ñ¨‰ΩΔõ Å∞ Hõ}Δ OÖ’ P xÑ¨CÖ’ =∂_ç =∞ã≤ J~ÚáÈÜ«∂~Ú. ÉÏO|∞ q™ÈÊù@#
â◊H˜ÎH˜ J<åfl Zyi Ñ¨Hõ¯# Ñ¨_çOk.
K«∞@∞ì„Ñ¨Hõ¯Å L#fl K≥@¡ÃÑ· q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞#fl Ñ¨‰õΔΩÅ∞ ÃÑ^ŒÌ â◊|ÌO`À QÍÖ’¡H˜
Zy~å~Ú.
C C C
TÇ¨Ï `≥eã≤#Ñ¨Ê\˜ #∞Op J<åfl‰õΩ =∞#∞+¨μÅHõ<åfl W`«~° r=ÙÅO>Ë<Õ Z‰õΩ¯= =∞‰õΩ¯=

LO_Õk. ^Œ∂ˆH HõÑ¨ÊÅ "≥O@áê‰õΩ`«∂ áÈÜÕ∞k. áêˆH Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å "≥O@Ñ¨_ç *Ïˆ~k. Zyˆ~
186 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
ã‘`åHÀHõzÅ∞HõÅ#∞ JO^Œ∞HÀ"åÅx `åÑ¨„`«Ü«∞Ñ¨_Õk. J~Ú`Õ Jxfl\˜Hõ<åfl P"≥∞‰õΩ Ñ¨‰õΔΩÅO>Ë
=∞Ç¨W+Öì QÍ LO_Õk. HõàÏ¡~Ê° ‰õΩO_® "å\˜x K«∂ã¨∞OÎ _çáÈÜÕ∞k. QÍeÖ’ ¿ãfiK«ÛQù Í, ZQÆ∞~°∞`«∞#fl
Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë P"≥∞ =∞#ã¨∞ ‰õÄ_® Ô~Hõ¯Å∞ Hõ@∞ì‰õΩx qâßÅ"≥∞ÿ# qhÖÏHÍâ◊OÖ’
qÇ¨ÏiOK«_®xH˜ i=Ùfi=∞x Zy¿ãk. áêÔH\ò =∞h`À Ñ≤Å¡ÅO`å KåÔH¡@∞¡, aã¨¯@∞¡ H˘#∞‰õΩ¯O>Ë,
J<åfl Pk"å~åÅ∞ =∂„`«"Õ∞ LO_Õ Ñ¨‰õΔΩÅ ^Œ∞HÍ}ÏÅ‰õΩ "≥o¡ `«# ^ŒQÆæ~°∞#fl _»|∞ƒ‰õΩ ãïÑ¨_»
Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ H˘<Õk. ÑÖ[~åÅ #∞O_ç "å\˜x q_çÑ≤Oz, QÍÖ’¡H˜ =kÖË¿ãk. Jq ¿ãfiK«ÛùQÍ
ZyiáÈ`«∞O>Ë ãÖ|~°OQÍ K«Ñ¨Ê@∞¡ K«iKÕk.
Ñ¨‰õΔΩÅÃÑ· P"≥∞‰õΩ#fl „¿Ñ=∞#∞ QÆ=∞xOz# `«O„_ç P"≥∞#∞ 'bQ∑ Ñ¶¨~ü k „á⁄>ˇHõΔ<£ PÑ¶π
|~ü¤û— J<Õ ãÖã¨÷Ö’ ã¨Éèí∞º~åeQÍ KÕiÊOKå_»∞. `å#∞ H˘x ¿ãfiK«ÛùQÍ =kÖËã≤# Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ =∞m¡
|OkèOz ÑÖ[~åÅÖ’ ÃÑ\˜ì, J=∞‡HÍxH˜ |*Ï~À¡ ÃÑ_»∞`«∞<åfl~°x `≥eã≤# J<åfl HÀÑÖ`À
KS
TyáÈ~ÚOk.
''WO`«=∞Ok Ñ¨HΔ˜ „¿Ñq∞‰õΩÅO LO_ç UO ÖÏÉèOí ?—— Jx QÆkOÌ z J_çyOk. JÑ¨C_®"≥∞‰õΩ
O
Ñ¨^Õà◊√¡.
BO
C C C
Ñ¨^è•flÅ∞ˆQà◊§ =Ü«∞ã¨∞Ö’ [iy# ãÖÑ¶¨∞@# J<åfl rq`åxfl =∞Å∞Ñ¨Ù uÑ≤ÊOk.

O
„Ñü =ãÖ`«HÍÅO 'Ç¨Ïh |*Ï~ü¤— J<Õ Ñ¨‰õΔΩÅ QÆ∞OÑ¨Ù P„Ñ¶≤HÍ #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õi
C
Ü«¸~°ÑπQÆ∞O_® „Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∂Î „^èŒ∞=„áêO`åÅ∞ KÕ~°`å~Ú. H˘xfl =O^ŒÅ"≥∞ÿà◊√¡ „Ñ¨Ü«∂}ÕKÕ

ES
P Ñ¨‰õΔΩÅ∞ 'ÃÑÖ’i\Ïx— H˘O_»ÅÃÑ· HõΔ}HÍÅO q„âßOu fã¨∞‰õΩx =∞m¡ `«=∞ „Ñ¨Ü«∂}O

™êy™êÎ~Ú. "å\˜x K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ J<åfl, `«# H˘O^Œ~°∞ q∞„`«∞Å`À HõÅã≤ P Ñ¨~°fi`«„áêO`åÅ∞
EM
KÕ~°∞‰õΩOk. JO^Œ~°∂ ZO`À L`åûÇ¨ÏOQÍ, P„`«OQÍ "≥Ú^Œ\ ˜ Ñ¨H˜Δ~åHõHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂_»

™êQÍ~°∞. "åà◊√¡ Z^Œ∞~°∞K«∂ã≤# HõΔ}O ~å<Õ=zÛOk. QÆ~°fiOQÍ, =∞Ç¨~åAÖÏ ZQÆ∞~°∞`«∂
=zÛ# F Ñ¨H˜Δ HõxÑ≤OzOk. ^•xHÀã¨"Õ∞ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î#fl "å~°O`å Ç¨Ï~°¬^è•fi<åÅ`À `«=∞
©
ãÖ`Àëêxfl =ºHõÑÎ i¨ Kå~°∞. J~Ú`Õ, =∞Ç¨~åAHõ<åfl =ÚO^Œ∞ Ñ¨~º° "ÕH}Δõ ‰õΩ =KÕÛ JOQÆ~H° ‰Δõ Ωõ ÖÏ¡,
XHõ\ ˜ Ô~O_»∞ Ñ¨‰õΔΩÅ∞ =ÚO^Œ∞ =KåÛ~Ú. "å\˜ "≥#∞Hõ i=Ùfi i=Ùfi# ZQÆ∞~°∞`«∂, ÃÑ^ŒÌÑ¨‰õΔΩÅ
QÆ ∞ OÑ¨ Ù XHõ ¯ ™êiQÍ PHÍâ◊ O Ö’ Hõ # |_ç O k. PHÍâ◊ = ∞O`å H˘xfl"Õ Å Ñ¨ ‰ õ Δ Ω Å`À
`«à◊`«à◊`å_»™êyOk. P ^Œ$â◊ºO K«∂ã¨∞Î#fl"åi P#O^•xH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞.
"åi P#O^ŒO JO|~°"∞≥ ,ÿ P Ñ¨‰ΩΔõ Å q<åº™êÅ "ÕkHõ J~ÚOk. JO`«Ö’ ^è#Œ ^è#Œ =∞O@∂
`«∞áê‰õΩÅ "≥∂`« qxÑ≤OzOk. XHõ\ÁHõ\Q˜ Í Ñ¨‰ΩΔõ Å∞ <ÕÅ~åÅ™êQÍ~Ú. P#O^ŒO Ç¨Ï~°¬^•è fi<åÅ∞,
P"Õ^Œ<åÑ¨Ói`« Ç¨Ç¨HÍ~åÅ∞QÍ =∂~å~Ú. J<åfl ^Œ∞óMÏxH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞. JO`«Ö’<Õ P"≥∞
Ñ≤_Hç à˜ √◊ ¡ aQÆ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. P"≥∞ Hõà=¡◊ ÚO^Õ J<ÕHõ Ñ¨‰ΩΔõ Å∞ yÅyÅ H˘@∞ì‰Ωõ x „áê}ÏÅ∞ q_çKå~Ú.

P"≥∞ Hõhflà◊√¡ qã¨∞ÊeOQÍÅ∞QÍ =∂~å~Ú. P ~ÀA ~å„u [iy# ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ 14 Uà◊¡
J<åfl, JO^Œih Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞Å#∞ KÕã≤Ok.
''<À~°∞ÖËx „áê}∞Å∞ Ñ¨‰õΔΩÅ∞. "å\˜H˜ „Ñ¨=∂^ŒO á⁄Oz LO^Œx `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞x+≤
J<Õ `≥e"≥·# rq `«# â◊„`«∞=#fl *Ï˝#OÖË^Œ∞. J@∞=O@Ñ¨C_»∞ "å\˜x ~°H˜ΔOKåeû# ÉÏ^èŒº`«
=∞#ÃÑ· LO@∞Ok. =∞#O Ñ¨H˜Δ „¿Ñq∞‰õΩÅ=∞x K≥Ñ¨C‰õΩO@∂, "å\˜x K«∂ã≤ P#Okã¨∂Î,
=∞x+≤ "å\˜x K«OÑ¨Ù`«∂O>Ë =∞ø#OQÍ K«∂ã¨∂Î T~°∞‰õΩO>Ë ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. =∞#O "å\˜
~°HõΔ}HÀãÖ áÈ~å_®e. Ñ¨‰õΔΩÅ∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨$+≤ìÖ’x „áê}∞ÖË. D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’
"å\˜H© rqOKÕ Ç¨Ï‰õΩ¯ LOk. P Ç¨Ï‰õΩ¯HÀãÖ =∞#O áÈ~å_®e—— QÆi˚OzOk J<åfl.
P"≥∞ P"ÕâßxH˜ JO^Œ~°∂ LH˜¯iaH˜¯i JÜ«∂º~°∞. ÃÑ^ŒÌÅ∞ Ãã·`«O HÍ~°º„Ñ¨}ÏoHõ HÀãÖ
P"≥∞ =∂~°æ^Œ~°≈#O HÀ~å~°∞. "≥O@<Õ J<åfl F „Ñ¨}ÏoHõ "Õã≤Ok. =∞~°∞ã¨\ ˜~ÀA P
KS
ãÖÑ¶¨∞ã¨Éèí∞ºÅO`å Ñ¨‰õΔΩÅ "ÕëêÅ∞ "Õã¨∞‰õΩx g^äŒ∞Åhfl uiQÍ~°∞. <åÅ∞QÆ∞~À_»¡ ‰õÄ_»eÅÖ’
#Å∞QÆ∞~°∞ [=∞ HÍQÍ<Õ Ñ¨‰ΩΔõ ÖÏ¡ Zyi#@∞ì #\ÕKå~°∞. PÃÑ· "Õ@QÍ_ç `«∞áêH©H˜ |Öˇ· =∞~°}ã˜ ∂¨ Î
O
*ÏeQÍ, n#OQÍ `«=∞x |uHÕK«=∞x K«∞@∂ì =¸y# "åix "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. F "å~°O WÖÏ
BO
„Ñ¨^Œ~°≈#Å∞ WKåÛ~°∞. =∞~°∞ã¨\ ˜"å~°O H˘O_»ÅÖ’ HÍÑ¨ÙHÍâß~°∞. Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ HÍÖËÛO^Œ∞‰õΩ
=zÛ#"åix HÍàÏ¡"ÕàÏ¡Ñ¨_ç |uq∞ÖÏ_®~°∞. Ñ¨‰õΔΩÅ#∞ K«OÑ¨=^ŒÌx "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞. "Õ@QÍà◊√¡
gà◊¡x K«∂ã≤ qã¨∞‰õΩ¯<åfl~°∞. ¿ÇÏà◊# KÕâß~°∞.
O
F"≥Ñ· Ù¨ "Õ@QÍà◊x¡ WÖÏ |uq∞ÖÏ_»∞`«∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ Ñ¨‰ΩΔõ Å ~°H}Δõ ‰õΩ J<åfl áÈbã¨∞Å
C
ã¨Ç¨Ü«∞O HÀiOk. P~°OÉèíOÖ’ áÈbã¨∞Å∞ L^•ã‘#OQÍ L<åfl~°∞. HÍh J<åfl ãÖÑ¶¨∞O "åà◊√¡
ES
[i¿Ñ „Ñ¨^~Œ ≈° #Å∞, WKÕÛ „Ñ¨H@õ #Å „Ñ¨ÉÏè =O`À „Ñ¨*Ïaè„áêÜ«∞O J<åfl"≥Ñ· Ù¨ =∞à◊@¡ O QÆ=∞xOz#
áÈbã¨∞Å∞ ~°OQÆOÖ’H˜ kQÍ~°∞. Ñ¨H˜Δ „¿Ñq∞‰õΩÅ`Àáê@∞ "å~°∞ "Õ@QÍà◊¡HÀãÖ HÍÑ¨ÙHÍâß~°∞.
EM
<≥=∞‡kQÍ "≥∞ã≤û<å „áêO`«OÖ’ Ñ¨H˜Δ"Õ@ `«yæOk. J<åflMÏºu W@bÖ’ W`«~°„áêO`åÅ‰õΩ

áêHÕk.
''J=∂‡! HÍÖÏ„aÜ«∂ #∞Oz L`«Î~°O =zÛOk. P „áêO`«OÖ’ ^•^•Ñ¨ÙQÍ 15,000
©
=∞Ok Ñ¨H"Δ˜ @Õ QÍà◊√<¡ åfl~°∞. "åi K«~º° Å#∞ JiHõ>OìË ^Œ∞‰õΩ ™ê÷x‰õΩÅ∞ PÇ¨fixOKå~°∞—— ãÖ`À+ÖQÍ
K≥Ñ≤ÊOk J<åfl.
''*Ï„QÆ`«Î<Õ. =∞# T~°∞ "Õ~°∞. Ñ¨~å~Ú T~°∞ "Õ~°∞—— JOk J=∞‡ ÉèíÜ«∞O`À.
'HÍÖÏ„aÜ«∂—Ö’ Ãã·`«O J<åfl W^Õ Ñ¨^Œúux LÑ¨Ü≥∂yzOk.
gkägkä<å "å_»"å_»<å r=Ç≤ÏOã¨‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ „Ñ¨Kå~°O KÕã≤Ok. gkäè <å@HÍÅ∞
"Õã≤Ok. ˆ~_çÜ≥∂Ö’¡, \©gÖ’¡ K«~°ÛÅ∞ KÕã≤Ok. WO\Õ\˜H© "≥o¡ Ñ¨‰õΔΩÅ"Õ@ =∂#=∞x
É’kèOzOk.
188 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ =∞#∞+¨μÅ∞ uO_çÖËHõ Kè«ã¨∞Î<åfl~°∞. Ü«Ú^•úÖ’¡ Kè«ã¨∞Î<åfl~°∞. "åà◊¡Hõ<åfl
h‰õΩ Ñ¨‰õΔΩÅ „áê}ÏÖË qÅ∞"≥·#qQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åflÜ«∂?—— Jx XHõ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ \©.q.
„áÈ„QÍOÖ’ J<åfl#∞ xÅnâß_»∞. ^•xH˜ J<åfl Ñ¶¨∂>ˇÿ# ã¨=∂^è•#O WzÛOk.
''=∞#∞+¨μÅ‰õΩ `≥e=ÙOk. *Ï˝#O LOk. `«=∞ Ç¨Ï‰õΩ¯Å QÆ∞iOz# „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù LOk.
`«# Ç¨Ï‰õΩ¯HÀãÖ áÈ~å_Õ â◊H˜Î LOk. J~Ú<å =∞ø#OQÍ W`«~°∞Å AÅ∞O Éèíiã¨∞Î<åfl_»O>Ë
^•xH˜ ^À+Ö =∞x+≤Ö’<Õ LOk. HÍh Ñ¨‰õΔΩÅ‰õΩ Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ `≥Å∞™ê? "å\˜x =∞#∞+¨μÅ∞
K«OÑ¨Ù`å~°x `≥Å∞™ê? `«=∞x `å=Ú ~°H˜ΔOK«∞HÀ=@O `≥Å∞™ê? JO^Œ∞ˆH "å\˜ ~°HõΔ}HÀãÖ
<Õ#∞ áÈ~å_»∞`«∞<åfl#∞. <Õ<ÕHÍ^Œ∞ g∞~°∂ áÈ~å_®e—— QÆi˚OzOk.
C C C
J<åfl P~°OaèOz# áÈ~å@O JO`«~å˚fÜ«∞ ^ÕâßÅ ^Œ$+≤ìx PHõi¬OzOk. [~°‡h,
KS
„a@<£, ã‘fi_»<£, J"≥∞iHÍ=O\˜ ^ÕâßÅÖ’ J<åfl Ñ¨~°º\ÕzOk. `«# áÈ~å@ q^è•<åÅ#∞
"åiH˜ q=iOzOk. J<åfl MÏºu ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#flH˘nÌ P"≥∞‰õΩ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ ~å=@O
O
Z‰õΩ¯=Ü«∂º~Ú.
BO
'h =Å¡ =∂ r=#Éèí$u áÈ~ÚOk. h „áê}ÏÅ∞ f¿ã™êÎO— Jx á¶È<À¡, L`«Î~åÅ ^•fi~å
ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ ~å™êQÍ~Ú. '<À~°∞ÖËx r"åÅ#∞ ^˘OQÆ`«#OQÍ K«O¿Ñ Ñ≤iH˜"åà◊¡ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ‰õΩ
<Õ#∞ ÖÁOQÆ#∞— Jx x~°ƒùÜ«∞OQÍ „Ñ¨Hõ\ ÕzOk J<åfl.
O
P ~ÀA P"≥∞ 'ã≤ã≤b—Ö’ Ñ¨‰õΔΩÅ "Õ@‰õΩ =ºuˆ~Hõ „Ñ¨^Œ~°≈##∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ¡eû

C
LOk. JO`«Ö’ P"≥∞ „Ñ¨Ü«∂}ÕKåeû# HÍ~°∞ JÖÏ ÉÏO|∞ ^•_çÖ’ ¿ÑeáÈ~ÚOk.

ES
C C C
EM
HÍ~°∞ ¿ÑeáÈ~Ú<å J<åfl Éˇ^Œ~°ÖË^Œ∞. P ~ÀA „Ñ¨^Œ~°≈#Ö’ áêÖÁæOk.

''=∞xÃ+<· å, Ñ¨HΔ˜ J~Ú<å, p=∞~Ú<å Jxfl r=ÙÅÖ’ HõkÖË„áê}O XHõ>.Ë Jk qâ◊fiâ◊H.Î˜
ã¨=∞ã¨Î K«~åK«~° ã¨$+≤ì ÅÜ«∞‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ#"å_ç â◊H˜Î qâ◊fiO J}∞=}∞=Ù<å „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk.
©
HÍ|\˜ì U XHõ¯„áê}˜x K«O¿ÑÇ¨Ï‰õΩ¯ =∞~˘Hõ„áê}˜H˜ ÖË^Œ∞. ã¨$+≤ìÖ’ L#fl ã¨∂„`åÅ P^è•~°OQÍ

'PÇ¨~°O— „QÆÇ≤ÏOK«@O"Õ~°∞. q<À^ŒO HÀãÖ [i¿Ñ Ç≤ÏOã¨"Õ~°∞. ™êfi~°÷OHÀãÖ KÕ¿ã Ç¨Ï`«º
"Õ~°∞. qK«HõΔ} L#fl =∞x+≤ D x[O „QÆÇ≤ÏOz, W`«~° r=ÙÅ`À ã¨Ç¨Ïr=#O ™êyOKåe.
qâ◊fi„Ñ¨}ÏoHõÖ’ qK«HõΔ}, HõÅ rqÖÏ `«# ÉÏ^èŒº`«#∞ x~°fiÇ≤ÏOKåe—— JOk J<åfl.
J<åfl ã¨∂ÊùiÎ`À „Ñ¨ÑÖK«"åºÑ¨ÎOQÍ J<Õ‰õΩÅ∞ r=ÙÅ Ñï~°HõΔ}‰õΩ rq`åÅ#∞ JOH˜`«O
KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ=KåÛ~°∞. 1998Ö’ J<åfl‰õΩ, Ñ¨~åº=~°} ~°‰‰Δõ Ωõ Å‰õΩ <ÀÉˇÖò |Ç¨ï=∞u`À
ã¨=∂#"≥∞ÿ# 'QÀÖò¤=∂<£ Zxfi~å<£"≥∞O@Öò— |Ç¨ï=∞u ÅaèOzOk.
T
HõxÑ≤OK«x Hõhflà◊√¡ K≥¿ÑÊ Hõ^äŒ
z#fl`«#OÖ’ U~°Ê_ç# =∂#ã≤Hõ"åºkèH˜ Hõ$Oy Hõ$+≤OzáÈ‰õΩO_®,
XHõ =∂#ã≤Hõ"Õ`«ÎQÍ =∂i# =ºH˜ÎHõ^äŒ.
KS
O
''„Ñü =ºH˜ÎH© U^À F Ö’ÑÖ LO@∞Ok. Jhfl ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ L#fl"åÔ~=~°∂ LO_»~°∞.
J~Ú`Õ `«# |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞, Ö’áêÅ#∞ QÆ∞iÎOz "å\˜x J~°÷OKÕã¨∞‰õΩx, JkèQÆq∞Oz, `«#‰õΩ
BO
J#∞=ÙQÍ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞‰õΩx Jaè=$kú ™êkèOK«@OÖ’ =ºH˜Î =ºH˜Î`«fiO „Ñ¨ã¨∞Êù@=∞=Ù`«∞Ok.——
QÆOcè~° ã¨fi~°O`À áê~î°O K≥Ñ¨ÙÎ<åfl_»∞ _»OHõ<£. q^•º~°∞÷Å∞ UHÍ„QÆ`«QÍ qO@∞<åfl~°∞.
O
QÆ=∞x¿ãÎ "åi â◊s~åÅÃÑ· "åiH˜ xÜ«∞O„`«} ÖË^ŒxÑ≤ã¨∞ÎOk.

C
XHõ Ñ≤Å¡"å_ç Hõà◊√¡ J^Õ Ñ¨xQÍ H˘@∞ì‰õΩO@∞<åfl~Ú. WOHÀ Ñ≤Å¡"å_ç "Õà◊√¡ J`«_ç
ES
„Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® =}∞‰õΩ`«∞<åfl~Ú. WOHÀ Ñ≤Å¡"å_ç `«Å =}˜H˜áÈ`«∞Ok. WÖÏ JHõ¯_»

L#fl"åi â◊s~åOQÍÅ∞ `«=∞^ŒO@∂ F „Ñ¨`ÕºHõ rq`«O L#fl@∞ì Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú.
EM
''=∞#efl q∞QÆ`å "åà◊√¡ qz„`«OQÍ K«∂™êÎ~°∞—— =∂@Å∞ Ñ¨ÓiÎHÍHõ=ÚO^Õ _»OHõ<£ =¸u

qz„`«"≥∞ÿ# "≥∞eHõÅ∞ u~°QÆ™êyOk. "≥O@<Õ _»OHõ<£, <ÕÅÃÑ· =OQÍ_»∞. `«# |~°∞=O`å
©
KÕ`«∞ÅÃÑ· LOz ‰õÄK«∞<Õ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕâß_»∞.

HÍ¡ãO¨ `å xâ◊≈|ÌOQÍ J`«_xç QÆ=∞xOK«™êyOk. q^•º~°∞Å÷ ∞ `«=∞ â◊s~åÖ’¡ xÜ«∞O„`«}
Hõ^ŒeHõÅ ãÖQÆu =∞~°záÈÜ«∂~°∞.
HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ ÖËzxÅ|_®¤_»∞ _»OHõ<£. KÕ`«∞Å‰õΩ JO\˜#=∞\˜ì ^Œ∞Å∞Ñ¨Ù‰õΩO@∂, `«#<Õ
K«∂ã¨∞Î#fl q^•º~°∞÷Å#∞ K«∂ã≤ #"åfi_»∞.
''=∞#Ö’ JO`«∞ÖËx â◊H˜Î LOk. P â◊H˜Î Hõ@ìÅ∞ `≥y „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk. J^Œ∞Ñ¨ÙÖËx P
â◊H˜Î=¸ÅOQÍ =∞# â◊s~°OÖ’ =∞# „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_®<Õ qz„`«"≥∞ÿ# Hõ^ŒeHõÅ∞
190 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. ^•xx J^Œ∞Ñ¨ÙÖ’H˜ `≥K«∞Û‰õΩx =∞#O K≥Ñ≤Ê# kâ◊Ö’ Jk „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ@∞ì
KÕ¿ãÎ =∞#efl <åâ◊#O KÕ¿ã â◊ˆHÎ, =∞# Jaè=$kúH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»∞`«∞Ok.——
q™êÊùi`« <Õ„`åÅ`À J`«x"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞ÎO_çáÈÜ«∂~°∞ q^•º~°∞÷Å∞.
C C C
P ~ÀA _»OHõ<£‰õΩ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOk. JÑ¨C_»`«_çH˜ U_Õà◊¡ =Ü«∞ã¨∞û. `«O„_ç`À HõÅã≤

'HÍ~üëÈ—‰õΩ "≥àÏ¡_»∞.
_»OHõ<£‰õΩ HÍ~°¡O>Ë W+¨ìO. ~°Hõ~°HÍÅ HÍ~°¡#∞ K«∂_»QÍ<Õ Jq U HõOÃÑh HÍ~À¡, U
"≥∂_»Öò HÍ~À¡ "≥O@<Õ K≥¿ÑÊã¨∂ÎO_Õ"å_»∞. J`«x Pã¨H˜Îx QÆ=∞xOz# `«O„_ç 'HÍ~ü ëÈ—‰õΩ
fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡_∞» . 'ëÈ— JÜ«∂ºHõ uiy =ã¨∂#Î flÑ¨C_»∞ _»OHõ<£ `«# L`åûÇ¨xfl PÑ¨ÙHÀÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞.
KS
HÍ~°¡ QÆ∞iOz, ÃÑ^ŒÜ Ì ∂« ºHõ `å#∞ "å\˜x ZÖÏ #_»∞Ñ¨Ù`å_À, L`åûÇ¨ÏOQÍ `«O„_çH˜ q=iã¨∞<Î åfl_»∞.
PÜ«∞# #=Ùfi`«∂ H˘_»∞‰õΩ =∂@efl qO@∞<åfl_»∞.
O
WO`«Ö’, _»OHõ<£‰õΩ J~°˚O@∞QÍ ÅÑ¶¨Úâ◊OHõ =ã¨∞Î#fl@ìxÑ≤OzOk.
BO
''_®_ô! HÍ~°∞ PÑ¨Ù—— "ÕÅ∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞.
F Ñ¨Hõ¯‰õΩ HÍ~°∞ Páê_»∞ J`«_ç `«O„_ç.
O
ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å =¸„`«O ~åÖË^Œ∞.

C
''U"≥∂Üü∞ <å`À P@ÖÏ_»∞`«∞<åfl"å?—— =¸_À™êi ‰õÄ_® _»OHõ<£ JÖÏˆQ KÕÜ«∞@O`À

J_çQÍ_»∞ J`«_ç `«O„_ç.
ES
_»OHõ<£ Hõhflà◊¡ Ñ¨~°ºO`«O JÜ«∂º_»∞. ''ÖË^Œ∞ <å<åfl, x[OQÍ =zÛ#@∞ì JxÑ≤™ÈÎOk.

EM
f~å "≥àı¡ãïH˜ ~å=@OÖË^Œ∞.——

`«O„_ç #"Õfiã≤ T~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
HÍh _»OHõ<£‰õΩ #=Ùfi~åÖË^Œ∞.
©
''U=∞ø`ÀOk `«#‰õΩ?—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞.

C C C
<≥=∞‡kQÍ `«#Ö’ =∂~°∞Ê#∞ QÆ=∞xOK«™êQÍ_»∞ _»OHõ<£. LO_»∞O_ç Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ J`«x

„Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_® "Õà◊√¡ Hõ^ŒeáÈ`å~Ú. Hõ#∞fl @Ñ¨@Ñ¨ H˘@∞ì‰õΩO@∞Ok. HÍà◊√¡ Hõ^ŒÅ=Ù.
HÍe"Õà◊√¡ =OHõ~°∞¡ uiyáÈ`«∞O\Ï~Ú.
Wq KåÅ=#fl@∞ì, „Ñüz#fl "åã¨<å J`«xH˜ „áê}ÏO`«HõOQÍ JxÑ≤™ÈÎOk. |@ìÅÖ’x
^•~°Ñ¨Ù áÈQÆ∞Å∞ K«∂¿ãÎ Xà◊√¡ [Å^Œiã¨∞ÎOk. JkHõ ZO`«H© PQÆ^Œ∞. nxH˜`À_»∞, XHÀ™êi
_»OHõ<£=∂@Å∞ Ãã·`«O J`«x ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® |Ü«∞\˜H˜ =KÕÛ™êÎ~Ú. U^À JãÖ|^ŒúOQÍ
=∂\Ï¡_Õ™êÎ_»∞. ZO`« =^ŒÌ#∞‰õΩ<åfl <À~°∞ =¸`«Ñ¨_»^Œ∞. Q˘O`«∞Ö’Oz qz„`«"≥∞ÿ# â◊ÉÏÌÅ∞
"å@O`«@ J"Õ=™êÎ~Ú. Ñ≤e¡‰õÄ`«Å∞, ‰õΩHõ¯ J~°∞Ñ¨ÙÅ∞, =¸Å∞æÅ∞ =™êÎ~Ú. ZO`«
PáêÅ#∞‰õΩ<åfl PQÆ‰õΩO_®, =ã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. WÖÏ, `å#∞"Õ~°∞, `«# â◊s~°O "Õ~°∞
JxÑ≤OK«™êyOk _»OHõ<£‰õΩ. ^•O`À _»OHõ<£ ÉˇkiáÈÜ«∂_»∞.
'`«#Ö’ ZHõ¯_À Ö’ÑÖ LOk? ZO^Œ∞‰õΩ `å#∞ JO^ŒiÖÏ LO_»ÖËHõ áÈ`«∞<åfl_»∞?
J#∞‰õΩ<åfl_»∞ _»OHõ<£. ^•O`À <≥=∞‡kQÍ JO^ŒiH© ^Œ∂~°OQÍ, XO@iQÍ LO_»@O
P~°OaèOKå_»∞. `«~°QÆuÖ’, `À\˜ q^•º~°∞÷Å`À Ãã·`«O ãïQÍæ HõÅ=ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. `«# qz„`«
Hõ^ŒeHõÅ∞ K«∂ã≤ "å~°∞ U_çÑ≤™êÎ~°#flk XHõ ÉèíÜ«∞"≥∞ÿ`Õ, `«# ãÖQÆu JO^ŒiH© `≥e¿ãÎ,
"≥e"Õ™êÎ~°#flk =∞~À ÉèíÜ«∞O. g\˜H˜`À_»∞ ‰õÄ`«Å#∞ HõO„\’Öò KÕÜ«∞ÖË_»∞. J~Ú`Õ `å#∞
KS
áê~îåÅ∞ K«k"Õ@Ñ¨C_À, Ñ¨Ùã¨HÎ ÍÅ∞ UHÍ„QÆ``« À K«k"Õ@Ñ¨C_»∞ D HõêŒ HõÅ∞ JO`«QÍ ÖËHáõ È=@O
QÆ=∞xOKå_»∞ _»OHõ<.£ JO^Œ∞Hõx Ñ¨Ùã¨HÎ ÍÅ`À Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O QÆ_¿ç Ñ"å_»∞. ^•O`À _»OHõ<Ã£ Ñ·
O
\©K«~°¡‰õÄ Ñ¶≤~åº^Œ∞Å∞ LO_Õq HÍ=Ù. `«e¡, `«O„_ç `«=∞ Ñ¨#∞Ö’¡ =Úxy LO_Õ"å~°∞. Ñ≤Å¡"å_»∞
BO
xâ◊≈|ÌOQÍ L<åfl_»x ãÖ`À+≤OKÕ"å~°∞.
XO@iQÍ L#fl _»OHõ<£, xâ◊≈|ÌOQÍ LO_Õ"å_»∞. HÍh âßO`«OQÍ LO_Õ"å_»∞ HÍ_»∞.
`«# Hõ^ŒeHõÅ#∞ P¿ÑO^Œ∞‰õΩ QÆk JO`å Ñ¨~°∞ÔQ`ÕÎ"å_»∞. `«#Ö’Oz â◊H˜Î |Ü«∞@‰õΩ ~å"åÅx
O
„Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl@∞ì JxÑ≤OKÕk. ^•xfl |Ü«∞@‰õΩ ÑÖ¿ÑO^Œ∞‰õΩ Hõiî#"≥∞ÿ# Ñ¨#∞Å∞ KÕ¿ã"å_»∞.

C
HÍ~°¡x `«∞_çKÕ"å_»∞. Wà◊√¡ T_ÕÛ"å_»∞. |@ìÅ∞ LuˆH"å_»∞. ™ÈáêÅ∞, ‰õΩsÛÅ∞ ëÈˆHã¨∞Å∞ =∞m¡
ES
=∞m¡ `«∞_»∞ã¨∞ÎO_Õ"å_»∞.
J~Ú<å PQÆ‰õΩO_® =}∞‰õΩ=¿ãÎ, ÉÏ`ü~°∂"£∞Ö’ ^Œ∂i `«Å∞Ñ¨Ù "Õã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞. J@∂
EM
W@∂ Hõ^Œ∞Å∞`«∞#fl `«# `«Åx, =}‰õΩ`«∞#fl â◊s~° ÉèÏQÍefl K«∂ã¨∂Î U_ÕÛ"å_»∞.

J`«xHÀ PÖ’K«# =zÛOk.
''WÖÏ `«# â◊s~°O Hõ^Œe#Ñ¨C_»ÖÏ¡, `«#x `å#∞ Ç≤ÏOã≤OK«∞‰õΩO>Ë...——
©
HÍh JO^Œ∞=Å¡ <˘Ñ≤Ê HõÅQÆ@O `«Ñ¨Ê Ñ¶ë`«"Õ∞g∞ ÖË^Œx „QÆÇ≤ÏOz =kÖËâß_»∞.

J~Ú`Õ, x~°O`«~O° XO@iQÍ LO_»@O, Ug∞ `ÀK«Hõ U^À XHõ\ ˜ #=ÚÅ∂Î LO_»@O`À
_»OHõ<£ qÑ¨s`«OQÍ |~°∞=Ù ÃÑiQÍ_»∞.
''|Ü«∞@‰õΩ "≥o¡ JO^Œi`À P_»∞HÀ"ÕO?—— qã¨∞‰õΩ¯<Õ "å_»∞ `«O„_ç.
z=iH˜, _»OHõ<£ |~°∞=Ù `«yæOKÕO^Œ∞‰õΩ F ^ä≥~°Ñ≤ã¨∞ì ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡_»∞.
|~°∞=Ù `«QÍæ_»∞. HÍh _»OHõ<£ â◊s~° ÉÏ^èŒ=∂„`«O `«QÆæÖË^Œ∞.
C C C
192 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

Uà◊√¡ QÆ_»∞ã¨∞Î<åfl~Ú. _»OHõ<£‰õΩ Ü«ÚHõÎ=Ü«Úã¨∞ =zÛOk. =Ü«∞ã¨∞‰õΩ `«QÆæ HÀiHõÅ∞
‰õÄ_» HõÅQÆ™êQÍ~Ú. J=∂‡~ÚÅ`À ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ LO_®Åx LOk. =ÚYºOQÍ, `«#â◊H˜Îx
q_»∞^ŒÅ KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ „_»"£∞û "å~ÚOK«@O P~°OaèOz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op _»OHõ<£Ö’ Hõ^ŒeHõÅ∞
`«QÍæ~Ú. Ü«Ú=`«∞Å∞ ÑïK«Ü«∞=∞=™êQÍ~°∞. HÍh Z‰õΩ¯=¿ãÑ¨Ù "åà◊¡`À LO_®ÅO>Ë ÉèíÜ«∞"Õ∞.
ZÑ¨C_»∞ â◊s~°OÖ’x U ÉèÏQÆO `«# W+ì̈O =zÛ#@∞ì Hõ^Œ∞Å∞`«∞O^À `≥eÜ«∞^Œ∞ Hõ#∞Hõ! J~Ú<å
^è≥·~°ºO KÕã≤ FJ=∂‡~Ú`À |Ü«∞@‰õΩ "≥àÏ¡_»∞ _»OHõ<£. HÍ¿ãûÑ¨Ù ÉÏQÍ<Õ QÆ_çzOk. WO`«Ö’
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ =¸u =OHõ~°∞¡ u~°QÆ@O P~°OÉèí"≥∞ÿOk. ^•x PáêÅ#∞‰õΩ<ÕÖ’QÍ, "Õà◊√¡
H˘OHõ~°∞¡áÈ™êQÍ~Ú. Q˘O`«∞Ö’Oz qz„`«"≥∞ÿ# â◊ÉÏÌÅ∞. WO`«Ö’ =¸„`«O =ã¨∞Î#fl@∞ì
JxÑ≤OzOk. J^Œ~°ÉÏ^Œ~°QÍ ÉÏ„`«∂O"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQ`åÎ_»∞. HÍh ÉÏ„`«∂O KÕˆ~Ö’QÍ xÜ«∞O„`«}
HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. xã¨ûÇ¨Ü«∞OQÍ xÅ|_»¤ _»OHõ<£"≥·Ñ¨Ù Jã¨Ç¨ÏºOQÍ K«∂âß~°∞ JO^Œ~°∂.
C C C
KS
_»OHõ<£‰õΩ H˘kÌH˘kÌQÍ `≥eq=™ÈÎOk. Hõà◊√¡ `≥~°zK«∂™ê_»∞. Z^Œ∞~°∞QÍ J=∞‡, <å#fl
O
HõxÑ≤OKå~°∞. "åi Ñ¨Hõ¯# _®Hõì~ü L<åfl_»∞. _»OHõ<£‰õΩ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk. áêsìÖ’ J==∂#O
`«~°∞"å`«, WO\˜H˜ =zÛ Hõã≤QÍ x„^Œ=∂„`«Å∞ q∞OQÍ_»∞.
BO
HÍh `«#‰õΩ x+¨¯ $u ÖË^Œ∞. Hõhflà◊√¡ HÍ~°™êQÍ~Ú. _®Hõì~ü ™ê#∞Éèí∂uQÍ _»OHõ<£ `«ÅÃÑ·
KÕ~Ú "Õâß_»∞.
O
''=∂‰õΩ W<åflà◊¥¡ K≥Ñ¨ÊÖË^ÕO?——

C
"≥O@<Õ J_çQÍ_»∞ _»OHõ<£ `«O„_ç.

ES
áêsìÖ’ [iyOk "åà◊¡‰õΩ `≥eã≤Ok. W<åflà◊¥¡ _»OHõ<£ XO@iQÍ ZO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl_À,

"åà◊¡‰õΩ J~°÷=∞~ÚOk.
EM
_®Hõì~ü "åà◊¡"≥·Ñ¨Ù HÀÑÖQÍ K«∂âß_»∞.

''XHõ\ ˜HÍ^Œ∞, Ô~O_»∞HÍ^Œ∞, Ñ¨<≥flO_Õà◊√¡ `«# Ñïã≤÷ux JO^Œi =ÚO^Œ∂ ^•K«QÆeQÍ_»∞
_»OHõ<£. "Õˆ~"åà◊¡O>Ë Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. HÍh XˆHWO\’¡ LO@∞#fl g∞~°∂ QÆ∞iÎOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
©
`å<≥O^Œ∞H˜ÖÏ L<åfl_À, J~°÷OHÍx _»OHõ<£, Z=i`À UO K≥Ñ¨C‰õΩO\Ï_»∞? J`«_çx QÆ=∞xOz,

„QÆÇ≤ÏOK«=Åã≤# g∞‰õΩ fiHõÖË^Œ∞—— Hõ@∞=ÙQÍ J<åfl_»∞.
"åo¡^ŒÌ~°∂ `«ÅÅ∞ =OK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
C C C
''_»OHõ<£Ö’ HõeˆQ Hõ^ŒeHõÅ∞ J`«x ^À+Ö HÍ^Œ∞. nxfl \’Ô~\òû ã≤O„_À"£∞ (Tourette's
Syndorome) JO\Ï~°∞. 1885Ö’ „ÃÑ¶Oz #∂º~åÅlã¨∞ì '*ÏÔ~˚ãπ yÖˇ¡ãπ _çÖÏ \’Ô~>ˇì— D
Ñïã≤÷ux "≥Ú^Œ\ ˜™êiQÍ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥eáê_»∞. Wk "≥∞^Œ_»∞Ö’x #~åÅ |Ç‘Ï#`«Å =Å¡
=ã¨∞ÎOk. JO>Ë "≥∞^Œ_»∞ #~åÅ '#∂º~ÀÔHq∞HõÖò— Ö’ÑÖ =Å¡. HõO_»~åÅÃÑ· =ºH˜ÎH˜ xÜ«∞O„`«}
LO_»^Œ∞. ^•O`À Jq`«=∞O`«@ `å=Ú Hõ^Œ∞Å∞`å~Ú. D "åºkè =∞~À¿Ñ~°∞ 'u@∞ì "åºkè—
(¿ãfiiOQ∑ _çã‘*ò). ZO^Œ∞HõO>Ë KåÖÏ=∞Ok D "åºkè L#fl"åà◊√¡ `«=∞ „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_®
u>Ëìã¨∂Î LO\Ï~°∞. J~°∞ã¨∂Î LO\Ï~°∞. "åà◊¡ Q˘O`«∞Ö’¡Oz ~°Hõ~°HÍÅ ‰õÄ`«Å∞ =ã¨∞ÎO\Ï~Ú.
Wq Q˘O`«∞ ãïKÕã¨∞‰õΩ<Õ â◊|ÌO #∞Oz U"≥·<å HÍ=K«∞Û. JÖÏˆQ Hõà◊√¡ =∂\˜ =∂\˜H© =¸ã≤
`≥~°∞ã¨∂ÎO_»@O, Hõ#∞QÆ∞_»∞¡ u~°QÆ@O, `«Å, "≥∞_» Éèí∞*ÏÅ∞ Hõ^ŒeáÈ=@O, =¸„`«O =ã¨∞Î#fl@∞ì
LO_»@O W=hfl D "åºkè ÅHõΔ}ÏÖË. D "åºkè Ñ¨^Õà◊¡Ö’¿Ñ HõxÑ≤OK«@O P~°OÉèí=∞ø`«∞Ok.
Ü«ÚHõÎ=Ü«∞ã¨∞Ö’ qÑ¨s`«=∞ø`«∞Ok. HÍh D "åºkèx QÆ∞iÎOK«@O Hõ+¨ìO—— q=iOK«™êQÍ_»∞
_®Hõì~ü.
_®Hõì~ü =∂@Å∞ qO@∂O>Ë, _»OHõ<£ `«e¡^ŒO„_»∞Å‰õΩ W<åflà◊¥¡ `å=Ú K«∂ã‘K«∂_»#@∞ì
KS
=kÖËã≤#=hfl "åºkè ÅHõΔ}ÏÖË Jx J~°÷=∞=™êyOk. _»OHõ<£ ‰õΩsÛÅ∞ `åH˜ Ñ¨_çáÈ=@O,
ã≤x=∂Ç¨Ö’¡ áêÑπHÍ~üfl áêºÔH\ò Ñ¨@∞ìHÀÖËHáõ È=@O, J`«_ç Q˘O`«∞Ö’Oz QÆ∞~°HÖõ ÏO\˜ â◊ÉÏÌÅ∞
~å=@O... `å=Ú Hõà◊√¡#fl QÆ∞_ç¤"åà◊√¡. Z=i`À K≥Ñ¨CHÀÖËHõ, U=∞ø`«∞O^À J~°÷OHÍHõ _»OHõ<£
O
ZO`« ÉÏ^èŒÑ¨_®¤_À! "åà◊¡ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å∞ „^ŒqOK«™êQÍ~Ú.
BO
''D "åºkè`À ÉÏ^èÑŒ _¨ "Õ åà◊√¡ ^•xfl ^•KåÅx K«∂™êÎ~∞° . `å=Ú JO^ŒiÖÏˆQ =∂=¸Å∞QÍ
Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞QÆÅ=∞x K«∂Ñ≤OKåÅx `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»`å~°∞. JO^Œ∞ˆH , XˆH Ñ¨xx =∂\˜=∂\˜H©
O
KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. nxfl 'JÉËûã≤"£ HõOÑëû"£ _ç*Ï~°¤~ü— JO\Ï~°∞—— Jx K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.

C
_»OHõ<£ HÍ~°∞¡, ™Èá¶êÅ∞, |Å¡Å∞, J^ÕÑ¨xQÍ `«∞_»=@O "åiH˜ QÆ∞~˘ÎzÛOk.

ES
''JO>Ë <åÖ’ D Hõ^ŒeHõÅ∞ [~°QÆ@O <å `«Ñ¨C HÍ^•?—— "≥∞e¡QÍ J_çQÍ_»∞ _»OHõ<£.
_»OHõ<£#∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
EM
''n<À¡ h `«Ñ¨C U=ÚOk K≥Ñ¨C? D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ U q+¨Ü«∞OÖ’#∂ =∞#

„Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖË^Œ∞. W^ŒO`å ÉèíQÆ=^ÕK«Ûù „Ñ¨HÍ~°O [~°∞QÆ∞`ÀOk. D "åºkè L#fl"åiH˜ <Õ~°ÉèÏ=#
JkèHõOQÍ LO@∞Ok. ^•xfl `˘ÅyOKåe. h `«¿ÑÊg∞ÖË^Œ∞ n<À¡.——
©
''=∞i <åˆH ZO^Œ∞‰õΩOn "åºkè? ^Õ=Ù_çH˜ <Õ<ÕO J<åºÜ«∞O KÕâß#∞?—— JiKå_»∞

_»OHõ<£.
HÍ¿ãûÑ¨Ù =∞ø#OQÍ L<åfl_»∞ _®Hõì~ü. "≥∞e¡QÍ Q˘O`«∞ qáêÊ_»∞.
''ã¨$+≤ìÖ’ HÍ~°}O ÖËxk UnÖË^Œ∞. „Ñü^•xH˜ U^À F HÍ~°}O LO@∞Ok. Wk hˆH
ZO^Œ∞‰õΩ~å"åe? <Õ#∞ _®Hõ~ì <ü O≥ ^Œ∞HõÜ∂« º#∞? "å_»∞ aK«ÛQÍ_çQÍ ZO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞? J#fl^•xH˜
=∞#O ã¨=∂^è•#O K≥ÑÊ¨ ÖËO. HÍh <å‰õΩ `≥eã≤Ok, <å‰õΩ J~°"÷ ∞≥ Oÿ k, <Õ#∞ x[=∞x #=Ú‡`«∞#fln
XHõ\ ˜ K≥áêÎ#∞.——
194 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

P„`«OQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ =OQÍ_»∞ _»OHõ<£.
''„Ñ¨ÑÖK«=∞O`å ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨fi~°∂ÑÖ. WO^Œ∞Ö’ =∞#‰õΩ =KÕÛ HõëêìÅ∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
=∞#‰õΩ ÃÑ>Ëì Ñ¨sHõΔÅ∞. hH© "åºkè ZO^Œ∞H˜KåÛ_»O>Ë, ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ #∞=fiO>Ë, JO`« qâßfiãÖ,
W+¨ìO L<åflÜ«∞#fl =∂@...
... #∞gfi Hõëêìxfl JkèQÆq∞Oz, Ñ¨k=∞OkH˜ P^Œ~°≈OQÍ xÅ∞™êÎ=#fl #=∞‡HõO P
^Õ=Ù_çH˜ LO^Œ#fl=∂@... JnQÍHõ, ^Õ=Ù_»∞ <åH© Hõ+¨ìO WKåÛ_»x U_»∞ã¨∂Î, ^Õ=Ù_çx ^Õfi+≤OKÕ
|^Œ∞Å∞, hH© Ñ¨sHõΔ ÃÑ\˜ì hÃÑ· „¿Ñ=∞#∞ „Ñ¨H\õ O˜ z#O^Œ∞‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞_çx =∞iO`«QÍ „¿Ñq∞ã¨∂,Î
P „¿Ñ=∞#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ã¨$lOz# „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x W`«~°∞Å‰õΩ ‰õÄ_® ÑÖzÃÑ_»`å=#fl
#=∞‡HõO, hÃÑ· ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ LO^Œ#fl=∂@. P qâßfi™êxfl xÅÉˇ@∞ì‰õΩO\Ï=Ù Hõ^Œ∂?——
J<åfl_»∞ _®Hõì~ü =∞$^Œ∞=ÙQÍ.
KS
_»OHõ<£ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. PÖ’zã¨∂Î LO_çáÈÜ«∂_»∞.
O
C C C
BO
P ~ÀA #∞Op _»OHõ<£ =∂iáÈÜ«∂_»∞.
`«# Ñïã≤÷u K«∂ã≤ ã≤QÆ∞æÑ¨_»@O =∂<Õâß_»∞.
O
''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å‰õΩ ÃÑ\˜ì# Ñ¨sHõΔ Wk. WO^Œ∞Ö’ q[Ü«∞O ™êkèOzf~°`å#∞—— Jx

C
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. `«#K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨ÑÖKåxfl Hõà‹¡uÎ, ^è≥·~°ºOQÍ QÆ=∞xOK«@O

P~°OaèOKå_»∞.
ES
H˘O^ŒiH˜ Hõà◊√¡ ÖË=Ù. H˘O^ŒiH˜ HÍà◊√¡ÖË=Ù. H˘O^ŒiH˜ Jhfl L<åfl #∂º#`åÉèÏ=O

EM
LOk. WOH˘O^ŒiH˜ Ug∞ ÖË‰õΩ<åfl JÇ¨ÏOHÍ~°O LOk. ^•O`À `«# Ñïã≤÷uH˜ ã≤QÆ∞æÑ¨_ç,
^•K«@O =∂<Õâß_»∞. ^è≥·~°ºOQÍ q∞„`«∞Å‰õΩ `«# Ñïã≤÷u q=iOKå_»∞. "åi=ÚO^Õ `«#
Hõ^ŒeHõÅ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKå_»∞. q∞„`«∞Å∞ J`«_çx P^ŒiOKå~°∞, J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. `«=∞Ö’
©
XHõ_çQÍ K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞Ãã·`«O _»OHõ<£‰õΩ JO_»QÍ xeKå~°∞. JÑ¨C_»∞ J`«xH˜ =∞~À ã¨`«ºO
J~°÷"≥∞ÿOk.
„Ñü =ºH©Î ÖËx ÉèÜ
í ∂« Å#∞ =ÚO^Õ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx =Ú_»∞K«∞‰õΩáÈ`å_»∞. ^•O`À „Ñ¨ÑO¨ K«O
J`«_çx =∞iO`«QÍ ÉèíÜ«∞ÃÑ_»∞`«∞Ok. JÖÏHÍHõ ÉèíÜ«∂<Õfl ÉèíÜ«∞ÃÑ_ç`Õ, „Ñ¨ÑÖK«O J`«_ç"≥O@
#_»∞ã¨∞ÎOk.——
C C C

_»OHõ<£ HÍÖËr <å@HÍÖ’¡ áêÖÁæ<åfl_»∞. P@Å∞ P_®_»∞. „_»"£∞û "å~ÚOKå_»∞. _ç„w
Ñ¨Ó~°Î=QÍ<Õ '=∂#ã≤Hõ âßGO— "≥·Ñ¨Ù "≥ÚQÆ∞æ K«∂áê_»∞.
'<å Ñïã≤÷u QÆ∞iOz J=QÍÇ¨Ï# ÖËx HÍÅOÖ’ <Õ<≥O`«QÍ ‰õΩq∞eáÈÜ«∂<À <å‰õΩ
`≥Å∞ã¨∞. Z=iH© K≥Ñ¨CHÀÖËHõ, ZO`«QÍ =∞^èŒ#Ñ¨_®¤<À <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. HÍ~°}O, Z=i`À
K≥Ñ¨CHÀ"åÖ’ <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. ¿ÇÏà◊# KÕÜ«∞‰õΩO_®, ™ê#∞Éèí∂uQÍ ##∞fl Z=~°∞ J~°÷O
KÕã¨∞‰õΩO\Ï~À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. JO^Œ∞ˆH, <åÖÏ ‰õΩq∞ÖË "åiH˜ <Õ#∞<åfl#—x JO_»QÍ
xÅ|_®Å#∞‰õ Ω O@∞<åfl#∞. "åi =∂#ã≤ H õ "Õ ^ Œ # #∞ `˘ÅyOz "åiH˜ ™êO`« fi #
x"åfiÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ÉèQí =Æ O`«∞_çH˜ =∂ÃÑ· ZO`« qâßfiãÖ LO^À q=iOz, ÉèQí =Æ O`«∞_çx,
D „Ñ¨ÑÖKåxfl =∞iO`«QÍ „¿Ñq∞OK«@O <Õ~åÊÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.—— J<åfl_»∞ `«# x~°‚Ü«∂xH˜
^•ifã≤# HÍ~°}ÏÅ∞ q=iã¨∂Î.
KS
29 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ _»OHõ<£ Ãã·HÍÅr K«^Œ∞=Ù Ñ¨ÓiÎKÕâß_»∞.
O
\ÁÔ~O\’Ö’x F áê~î°âßÅÖ’ L^ÀºQÆO P~°OaèOKå_»∞. =∂#ã≤HõOQÍ, âßs~°HõOQÍ
Ö’áêÅ∞#fl q^•º~°∞÷Å#∞ KÕ~°nã≤, "åiÖ’ P`«‡qâßfi™êxfl áê^Œ∞H˘ÅÊ@O HÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ
BO
U~°Ê_ç# áê~î°âßÅ Jk.
J~Ú`Õ _»OHõ<£ JO`«\ ˜`À ãÖ`«$Ñ≤Î Ñ¨_»ÖË^Œ∞. „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `«# '„¿Ñ=∞ qâßfiã¨—
O
ãÖ^Õâßxfl ÑÖKÕO^Œ∞‰õΩ ^Õâ◊ q^ÕâßÅ∞ Ñ¨~º° \˜™êÎ_∞» . `«#ÖÏ, âßs~°Hõ qHõÖÏOQÆ∞Å‰õΩ qâßfi™êxfl
C
W™êÎ_»∞. „¿Ñ=∞, ^ŒÜ«∂ ^•H˜Δ}ÏºÅ#∞ ÑÖzÃÑ_»`å_»∞.

ES
WO^Œ∞‰õΩQÍ#∞ _»OHõ<£ www. lifesatwitch.com J<Õ "≥ÉòÃã·\ò #_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞.

„Ñ¨ÑÖK«O #Å∞=¸ÅÅ #∞Oz P Ãã·\òH˜ \’Ô~\òû ã≤O„_À"£∞‰õΩ ãÖ|OkèOz# „Ñ¨â◊flÅ∞
EM
=ã¨∞ÎO\Ï~Ú.
_»OHõ<£ "å\˜H˜ ã¨=∂^è•<åeã¨∞ÎO\Ï_»∞.
''ÉèQí =Æ O`«∞_ç „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ =∞#O U q+¨Ü∂« xH© ã≤Q∞Æ æ Ñ¨_®eû# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ,◊
©
U q+¨Ü«∂xÔH·<å ã≤QÆ∞æÑ¨_®ÅO>Ë, Jk PÜ«∞# WzÛ# â◊H˜Îx J#=ã¨~°OQÍ ^Õfi+Ö, Jã¨∂Ü«∞,

„HÀ^èŒO =O\˜ J#=ã¨~° ÉèÏ"åÅ`À =$^ä• KÕã¨∞Î#flO^Œ∞ˆH—— JO\Ï_»∞ _»OHõ<£.
T
196 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

"≥ey# 'r=#*’ºu—
ZÑ¨C_»∞ =∞~°}˜ã¨∞ÎO^À `≥eÜ«∞^Œ∞, ÃÑ·QÍ z#flÑ¨xˆH Jeã≤áÈ`«∞Ok.
KS
=O^ŒÅ‰õΩ ÃÑ·QÍ #$`«º „Ñ¨^Œ~°≈#ezÛ,
`«#ÖÏO\˜ ~ÀQÆ∞Å#∞ P^Œ∞‰õΩ#fl Ü«Ú=uHõ^äŒ
O
BO
=ÚOÉÏ~Ú, `å~åÉÏ~Ú P_ç\’iÜ«∞O.
''^äŒÜü∞... ^äÀO.... ^äŒ}H˜@ì kä# ^äÀO...——
ÅÜ«∞|^ŒOú QÍ qxÑ≤ã∞¨ #Î fl `åàÏxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ "≥∂QÆ∞`«∞<åfl~Ú. Jaè#Ü«∞O JO^ŒOQÍ
O
™êQÆ∞`ÀOk. QÍ#OÖ’x ÉèÏ=O <å@ºHõ`≥Î J}∞=}∞=Ó Wq∞_ç „Ñ¨^Œi≈`«=∞ø`ÀOk. „¿ÑHõΔ‰õΩÅ∞

C
ã¨~°fiO =∞~°z P ~°™ê#O^Œ „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖ’ FÅÖÏ_»∞`«∂ Ñ¨~°=tOzáÈ`«∞<åfl~°∞.

ES
ÅÜ«∞ "ÕQOÆ ÃÑiyOk. <å@ºO "ÕQ=Æ O`«"∞≥ #ÿ k. ~°™ê#O^Œ „Ñ¨"åÇ¨Ï"ÕQOÆ f„=`«~"° ∞≥ Oÿ k.

„¿ÑHõΔ‰õΩÅ∞ P"≥∞ <å@ºO K«∂ã≤ "≥∞ÿ=∞~°záÈÜ«∂~°∞. ÅÜ«∞|^ŒúOQÍ, „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® xˆH`«
EM
J_» ∞ QÆ ∞ Å∞ Ñ¨ _ » ∞ `« ∞ <åfl~Ú. JO`« " Õ Q Æ O QÍ #$`« º O KÕ ã ¨ ∞ Î < åfl P"≥ ∞ Éè Ï =„Ñ¨ ^ Œ ~ ° ≈ #

J`«∞º`«=Î ∞™ê÷~ÚÖ’ LOk. J~Ú`Õ, `≥~"° #≥ ∞Hõ #∞Oz P„`«∞`«QÍ xˆH`«#∞ ÑïjÅ#QÍ K«∂ã¨∞#Î fl
_®Hõ~ì ü '~å*Ï Ñ¨Ù~°¯~ü— =^Œ#OÖ’ =∂„`«O PO^Àà◊# ã¨Ê+Öì QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. J`«xH˜ LkfiQÆfl`«`À
©
K≥=∞@Å∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë JO^Œ"≥∞ÿ# "Õ∞HõÑπ HõÑ≤Ê# P"≥∞ =^Œ#OÖ’

JÅã¨@HõxÑ≤™ÈÎOk. P"≥∞ =ÚYO he~°OQÆ∞Ö’H˜ =∂~°∞`ÀOk. P"≥∞ â◊s~°O#∞Oz K≥=∞@Å∞
^è•~åáê`«OQÍ HÍ~°∞`«∞<åfl~Ú.
'WOHÍ¿ãûÑ¨Ù #$`«ºO WÖÏ H˘#™êy`Õ P"≥∞ ¿ãlì ÃÑ· Ñ¨_áç È=@O MÏÜ«∞O— J#fl PÖ’K«#‰õΩ
=KåÛ_»∞ ~å*Ï.
WO`«Ö’ ãÖw`«O `å~å™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. ãÖw`åxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ y~°y~°
u~°QÆ™êyOk xˆH`«. P"≥∞`Àáê@∞ „¿ÑHõΔ‰õΩÅ∂ u~°QÆ™êQÍ~°∞. L^ÕfiQÆO`À K«Ñ¨Ê@∞¡ K«iKå~°∞.

ãÖw`«O PyOk. xˆH`« Py q#„=∞OQÍ „¿ÑHõΔ‰õΩÅ‰õΩ #=∞™ê¯~°O KÕã≤Ok. `≥~°Ñ¨_çOk.
P"≥∞ _®Hõì~ü KÕ`«∞Ö’¡ XiyáÈ~ÚOk.
Z=~À K«Å¡x hà◊√¡ `≥zÛKåÛ~°∞.
''=^Œ∞Ì—— Hõiî#OQÍ qxÑ≤OzOk _®Hõì~ü ã¨fi~°O.
`«_çã≤# HõsÛÑ¶π`À P"≥∞ ÃÑ^Œ=ÙÅg∞^Œ ~åÜ«∞™êQÍ_»∞ _®Hõì~ü. ZO^Œ∞HõO>Ë xˆH`«ÖÏO\˜
"å~°∞ Z‰õΩ¯= h~°∞ `åQÆ‰õÄ_»^Œ∞. zH˜`«ûÖËx 'H˜_ôfl ÃÑ¶~ÚÅ∂º~ü— "åºkè`À ‰õÄ_ç# ÉÏ^èŒ P"≥∞k.
C C C
1986. Ñ¨k¿ÇÏ<Õà◊¡ xˆH`«, `«# |O^èŒ∞=ÙÅ∞ [u<£, ‰õΩã¨∞"£∞^ŒÖÏÖòÅ`À ÃãÅ=ÙÅ∞

QÆ_¿ç ÑO^Œ∞‰õΩ =ÚOÉÏ~Ú =zÛOk. =ÚOÉÏ~ÚÖ’ @∂iã¨∞ì „Ñ¨^âÕ ßÅhfl uiQÍ~°∞. =ÚYºOQÍ
KS
'ZeÃÑ¶O\Ï— QÆ∞Ç¨ÏÅ#∞ K«∂ã¨∂Î "≥∞ÿ=∞~°záÈ~ÚOk xˆH`«.
''Jã¨ûÅ∞ =^ŒÅ|∞kú HÍ=@OÖËn „Ñ¨^Õâßhfl—— Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ PO\© ‰õΩã¨∞"£∞`À JOk.
O
É’@∞Ö’ u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂}O KÕã¨∞ÎO_»QÍ JÅã¨@QÍ Ñ¨_»∞‰õΩx hà◊¡ˆHã≤ K«∂™ÈÎOk xˆH`ü.
BO
''áêÑÖ ÉÏQÍ JÅã≤áÈ~Ú#@∞ìOk—— J<åfl_»∞ JO‰õΩÖò xˆH`«#∞ K«∂ã¨∂Î. #qfi, U^À
J#É’~Ú# ‰õΩã¨∞"£∞ ^Œ$+≤ì Ñ¨K«ÛQÍ L#fl xˆH`«, HÍà◊√¡, KÕ`«∞ÅÃÑ· Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ Ñ¨_çOk.
O
''Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù Ñ¨Óã¨∞‰õΩ<åfl"å?—— J_çyOk.

C
JãÖ|^Œú"≥∞ÿ# „Ñ¨â◊fl‰õΩ h~°ãÖQÍ #qfiOk xˆH`«.

ES
''ÖË^Œ∞ á⁄^Œ∞Ì\ ˜ #∞Oz HõÅã≤ u~°∞QÆ∞`«∞<åflOQÍ—— JOk.

''=∞i KÕ`«∞Å∞, HÍà◊√¡ Ñ¨K«ÛQÍ L<åflÜÕ∞O\©?—— J_çy, xˆH`« #∞^Œ∞~°∞ =Ú@∞ì‰õΩOk
EM
‰õΩã¨∞"£∞. "≥K«ÛQÍ `«yeOk.

''[fi~°O L#fl@∞ìOk. F™êi _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÌO—— HõOQÍ~°∞QÍ JOk ‰õΩã¨∞"£∞.
''á⁄^Œ∞Ì\ ˜ #∞Op uiQÍO Hõ^•! JÅã≤áÈ~Ú LO@∞Ok—— `ÕeHõQÍ J<åfl_»∞ [u<£.
©
''HÍ^Œ∞ Ñ¨KÛ« HÍ"≥∞~°x¡ J#∞=∂#OQÍ LOk. _®Hõ~ì Hü ˜ K«∂Ñ≤¿ãÎ =∞Ozk—— JOk ‰õΩã¨∞"£∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚOÉÏ~ÚÖ’ Ñ¨K«ÛHÍ"≥∞~°¡ "åºkè qÑ¨s`«OQÍ LOk.
C C C
''xˆH`«H˜ Ñ¨K«ÛHÍ"≥∞~°¡ "åºkèÖË^Œ∞. HÍh ~°HõÎOÖ’ Ç≤Ï"≥∂QÀ¡a<£ KåÖÏ `«‰õΩ¯=QÍ LOk.

JO^Œ∞ˆH xˆH`« `«fi~°`«fi~°QÍ JÅã≤áÈ`«∞Ok. WOH˘xfl Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕ¿ãÎ HÍh Jã¨Å∞ HÍ~°}O
`≥eÜ«∞^Œ∞—— PÖ’K«#QÍ J<åfl_»∞ _®Hõì~ü JÅã¨@QÍ ‰õÄK«∞#fl xˆH`«#∞ K«∂ã¨∂Î. =∞iH˘xfl
Ñ¨sHõΔÅ∞ [iQÍ~Ú.
198 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''xˆH`« Ô~O_»∞ H˜_ôflÅ∞ ÉÏQÍ ^≥|ƒu<åfl~Ú—— x~åÌH˜Δ º}OQÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
xâıÛ+¨μìÖˇ· xezáÈÜ«∂~°∞ ‰õΩã¨∞"£∞, [u<£Å∞. `«Å =OK«∞‰õΩx ‰õÄK«∞Ok xˆH`«.
''H˜_flô Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨xKÕÜ∞« @O =∂<Õ™êÎÜ∂≥ `≥eÜ«∞^Œ∞. "åºkè P~°OÉèí ^ŒâÖ◊ ’ Hõ#∞‰õΩ¯x
zH˜`«û KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ, Jã¨Å∞ "åºkèx ãïQÍæ QÆ∞iÎOKÕ gÖËÖË^Œ∞. Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk "åºkè
LO^Œx. =¸„`«Ñ≤O_®Å∞ Ñ¨xKÕÜ«∞HõáÈ=@O`À qã¨~°˚#‰õΩ QÆ∞~°"åfieû# =∞e<åÅ∞ ~°HõÎOÖ’
KÕ~∞° `å~Ú. â◊s~°=∞O`å „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞OÎ k ^•O`À â◊s~åxH˜ L#fl ~ÀQÆx~À^èHŒ õ â◊HÎ˜ `«yáæ È`«∞Ok.
„Ñü z#fl q+¨Ü«∞O ~ÀQÍxH˜ ^•ifã¨∞ÎOk. â◊s~åxH˜ â◊H˜Î `«yæáÈ~Ú `«fi~°QÍ Jeã≤áÈ`«∞Ok.
Z@∞=O\˜ ÃÇÏK«ÛiHõ ÖË‰õΩO_® =∞x+≤ HÀ=∂Ö’H˜ "≥o¡áÈÜÕ∞ J=HÍâ◊=¸ LOk——
x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ q=iOKå_»∞ _®Hõì~ü.
qO@∞#fl P"≥∞ |O^èŒ=ÙÅ∞ ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈÜ«∂~°∞.
KS
''^Õ=Ù_®! WO`« z#fl =Ü«∞ã¨∞Ö’ D "åºkè ZO^Œ∞‰õΩ ~å"åe?—— P„HÀtOKå~Ú "åi
O
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å∞.
BO
xˆH`« Hõà◊¡#∞O_ç hà◊√¡ HÍ~°™êQÍ~Ú.
''=¸„`«Ñ≤O_®Å "åºkèH˜ =∞O^Œ∞ÖË^Œ∞. "åºkè f„=`«#∞ |\˜ì~ÀA q_çz ~ÀAHÍh,
"å~åxH˜ XHõ\ ˜, Ô~O_»∞™ê~°∞¡ HÍh ~°‰õÎâ◊√kú KÕÜ«∂e. ^•xfl '_»Ü«∂eã≤ãπ— JO\Ï~°∞. JO>Ë U
O
Ñ¨x J~Ú`Õ „áêHõ$uHõOQÍ =¸„`«ÑO≤ _®Å∞ KÕÜ∂« Ö’ "å\˜Ñx¨ Jq KÕÜ∞« #Ñ¨C_»∞ Hõ$„u=∞OQÍ
C
P Ñ¨xx =∞#O KÕÜ«∂e. ^•xx Ü«∞O„`«O ^•fi~å "≥·^Œ∞ºÅ∞ [iÑ≤™êÎ~°#fl=∂@. â◊s~°OÖ’x

ES
~°HÍÎxfl "≥eH˜ fã≤ â◊√„ÉèíÑ¨~°z =∞m¡ â◊s~°OÖ’H˜ ÑÖÑ¨Ù`å~°∞.

_®Hõì~ü K≥Ñ¨ÓÎ LO>Ë P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ =}˜HÍ~°∞.
EM
xˆH`« x~åƒù=OQÍ ‰õÄK«∞O_çáÈ~ÚOk.

''nxH˜ =∞O^Õq∞@O>Ë, P~ÀQÆº=O`«"≥∞ÿ# =¸„`«Ñ≤O_»O Z=Ô~·<å ^•#q∞¿ãÎ, ^•xfl
©
xˆH`« â◊s~°OÖ’ J=∞~°Û@O. Jk ‰õΩ^Œ~°HõáÈ`Õ '_»Ü«∂eã≤ãπ— `«Ñ¨Ê xˆH`«#∞ ã¨r=OQÍ

LOKÕO^Œ∞‰õΩ "Õˆ~ =∂~°æO ÖË^Œ∞—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
''_®Hõì~ü! <Õ#∞ =¸„`«Ñ≤O_»O W™êÎ#∞—— "≥O@<Õ K≥Ñ≤ÊOk xˆH`« `«e¡ ˆ~}∞Hõ. _®Hõì~ü
'JÖÏˆQ— J#fl@∞ìQÍ `«ÖÏ_çOKå_»∞.
C C C
xˆH`« â◊s~åxH˜ ˆ~}∞Hõ =¸„`«Ñ≤O_»O ãïáÈ`«∞O^Œx Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕã≤ `ÕÅ∞Û‰õΩ<åfl_»∞

_®Hõì~ü. J~Ú`Õ P~°OÉèíOÖ’ â◊s~°O „Ñ¨^Œi≈OKÕ =ºuˆ~Hõ`«#∞ JkèQÆq∞OKÕO^Œ∞‰õΩ P"≥∞‰õΩ

Ããì~å~Ú_»∞¡ W=fi=Åã≤ =zÛOk. ^•O`À xˆH`« qÑ¨s`«OQÍ |~°∞=Ù ÃÑiyáÈ~ÚOk. P"≥∞
=ÚYO LaƒOk. =ÚY=∞O`å "≥Ú\˜=∞Å∞ "≥ÚeKå~Ú. QÆ_»¤O ÃÑiyOk. g∞™êÅ∞ =KåÛ~Ú.
S`Õ =¸„`«Ñ≤O_®Å =∂iÊ_ç q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿOk. HÍh xˆH`« =∂„`«O QÆ∞~°∞Î Ñ¨@ìÖËx suQÍ
=∂iáÈ~ÚOk.
P"≥∞#∞ K«∂ã≤# "åÔ~=~°∂, 'xˆH`« 20 Uà◊¡ Ü«Ú=u— J#∞HÀ~°∞. xˆH`« `«#∂ =∂#ã≤HOõ QÍ
Hõ$OyáÈ~ÚOk. `«#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ P"≥∞ =∞#∞+¨μÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ áêiáÈ™êyOk. `«#Ö’
`å<Õ ‰õΩq∞eáÈ™êyOk. ™ê^è•~°}OQÍ qkè |ÅÇ‘Ï#∞Å<Õ ^≥|ƒH˘_»∞`«∞O^ŒO\Ï~°∞. JÖÏ
XHõ™êi `«ye# ^≥|ƒ‰õΩ ‰õΩOyáÈÜÕ∞"åix ^≥|ƒg∞^Œ ^≥|ƒ H˘_»∞`«∂ P#Okã¨∞ÎO^ŒO\Ï~°∞.
Ñ¨xKÕ¿ã XHõ =¸„`«Ñ≤O_»O`À =∞m¡=∂=¸Å∞ rq`«OÖ’ Ñ¨_Õ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∞Î#fl
KS
xˆH`«ÃÑ· =∞~À ^≥|ƒÑ¨_Oç k. "åà◊§ J=∞‡^•#O KÕã#≤ =¸„`«ÑO≤ _»O Ñ¨x KÕÜ∞« @O =∂<ÕãO≤ k.
P"≥∞‰õΩ "å~åxH˜ =¸_»∞=∂~°∞¡ '_»Ü«∂eã≤ãπ— J=ã¨~°=∞x _®Hõì~°∞¡ f~å‡xOKå~°∞.
C C C
O
BO
''Uq∞\˜ "å~åxH˜ =¸_»∞™ê~°∞¡ _»Ü«∂eã≤ãπ KÕ~ÚOK«∞HÀ=@O, PÃÑ· WO\˜ÔHo¡ fiQÍæ
U_»∞ã¨∂Î ‰õÄKÀ=@O `«Ñ¨Ê "Õˆ~ Ñ¨<Õg∞ ÖË^• h‰õΩ?—— HÀÑÖQÍ J_çQÍ_»∞ _®Hõì~ü ~å*ÏÑ¨Ù~°¯~ü.
O
PÜ«∞# '#_çÜ«∂_£—Ö’x =Úe˚ÉèÏÜü∞ Ñ¨>ËÖò Ü«Ú~ÀÖÏlHõÖò Ç¨ã≤Ê@Öò _≥·Ô~Hõì~ü. xˆH`«

C
Hˆ ã¨∞#∞ ‰õΩΔ }‚OQÍ ÑïjeOKå_»∞. HÍh ~ÀA ~ÀA‰õÄ _ç„ÃÑ+¨<Ö£ ’H˜ kQÆ*Ï~°∞`«∂ =º~°"÷ ∞≥ áÿ È`«∞#fl
ES
xˆH`«#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë J`«_çH˜ P"Õâ◊O PQÆ@O ÖË^Œ∞.

''hÖÏ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl Ü«Ú=u rq`åxflÖÏ =º~°÷O KÕÜ«∞@O <Õ~°O. hˆH"≥∞ÿOk?
EM
=¸„`«Ñ≤O_®Å∞ Ñ¨x KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞. JO`ÕHõ^•? Jq KÕ¿ã Ñ¨xx Hõ$„u=∞OQÍ KÕ~Úã¨∞Î<åflO

Hõ^•! =∞i WOˆHO\˜ h ã¨=∞ã¨º? h=Ù#fl ^Œ∞~°ƒù~°ã≤÷uÖ’ L#fl"åÔ~O^Œ~À L<åfl~°∞. `≥Å∞™ê?
h‰õΩ HõhãÖ _»Ü«∂eã≤ãπ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<Õ â◊H˜Î LOk. _»|∞ƒOk. Jk ÖËHõ ZO`À=∞Ok `å=Ú
©
„¿Ñq∞Oz# "åiH˜ zH˜`«û KÕ~ÚOK«ÖËHõ qÅÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞ `≥Å∞™ê? ~ÀA ~ÀAH˜ XHÀ¯ J_»∞QÆ∞
`å=Ú „áê}„Ñ¨^ŒOQÍ ÉèÏqOKÕ =º‰õΩÎÅ∞ =∞$`«∞º=Ù"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨Ü«∂}O KÕã¨∂ÎO>Ë xã¨ûÇ¨Ü«∞OQÍ
K«∂ã¨∂Î U_»∞ã¨∞Î<åfl~°∞. h‰õΩ „¿Ñq∞OKÕ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞<åfl~°∞. "åà◊√¡ h‰õΩ zH˜`«û KÕ~Úã¨∞Î<åfl~°∞.
WÑ¨Ê\˜ÔH·<å K≥Ñ¨C – Jã¨Å∞ h ã¨=∞¿ãºO\˜? WO\’¡ TiˆH U_»∞ã¨∂ÎO_Õ |^Œ∞Å∞, "Õˆ~
Ñ¨xÖËHõáÈ`Õ Ç¨ã≤Ê@ÖòH˜ ~å. WHõ¯_» Ñ¨xKÕ¿ã "åi J=ã¨~°O KåÖÏ LOk. ÖË^Œ∂, WOˆH^≥·<å
KÕã≤ h rq`åxfl ™ê~°÷HõO KÕã¨∞HÀ—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü P"Õâ◊OQÍ.
''g∞ˆHO, g∞~°∞ _®Hõ~ì ∞° .¡ U"≥∞<ÿ å K≥ÑÙ¨ `å~°∞. J#∞Éèqí ¿ãÎ `≥Å∞ã¨∞OÎ k—— Hõhflà◊√¡ HÍ~°∞`«∞O_»QÍ
JizOk xˆH`«.
200 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''J_çQÍ=Ù HÍ|\˜ì K≥Ñ¨ÙÎ#fl . 29 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ <å‰õΩ QÆ∞O_≥áÈ@∞ =zÛOk. JÑ¨Ê\˜
#∞Oz <å‰õΩ É’Öˇ_x» fl™ê~°∞¡ QÆ∞O_≥ PÑ¨~ˆ +¨#∞¡ JÜ«∂º~Ú. =∂ WO\’¡ JO^Œ~∂° QÆ∞O_≥áÈ@∞`À<Õ
=∞~°}O˜ Kå~°∞. <Õ#∂ JÖÏˆQ =∞~°}™˜ êÎ#∞. JÖÏQÆx U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl<å?—— J_çQÍ_»∞ _®Hõ~ì .ü
C C C
_®Hõì~ü =∂@Å∞ xˆH`«Ö’ PÖ’K«#Å∞ ˆ~ÔHuÎOKå~Ú.

'J=Ù#∞ D "åºkè`À rq`åO`«O QÆ_»áêe. JÖÏQÆx, ZÑ¨C_À Kå=Ù =ã¨∞ÎO^Œx
WÑ¨Ê\˜#∞OKÕ |`«H@õ O =∂<ÕÜ∞« @O =¸~°`ö fi« O. „áê}O L#flO`«HÍÅO U^À Ñ¨x KÕã∞¨ OÎ _®e.
ÃÑ·QÍ, `«# rq`« HÍÅO `«‰õΩ¯=x `≥eã≤#Ñ¨C_»∞ L#fl HÍÖÏxfl JÑ¨Ù~°∂ÑÖQÍ ÉèÏqOKåe.
ã¨„Hõ=∞OQÍ LÑ¨Ü≥∂yOKåe— – PÖ’zã¨∞Î#fl xˆH`«‰õΩ ã¨=∂^èŒ#O ^˘iHÕk. 'J=Ù#∞, `å#∞
P¿Ñã≤# #$`«ºO =∞m¡ <Õ~°∞ÛHÀ"åe—.
KS
"≥O@<Õ P"≥∞ QÆ∞~°∞=Ù a*’Üü∞ t=~å"£∞#∞ ãÖ„Ñ¨kOzOk.
P"≥∞ ˆHã¨∞ q#fl t=~å"£∞ _®Hõì~ü ~å*ÏÑ¨Ù~°¯~ü#∞ Hõeâß_»∞.
O
BO
''=¸„`«ÑO≤ _®Å∞ Ñ¨xKÕÜ∞« HõáÈ=@O, "å~åxH˜ =¸_»∞=∂~°∞¡ _»Ü∂« eã≤ãÅπ =Å¡ =∞x+≤
KåÖÏ |ÅÇ‘Ï#"≥∞áÿ È`å_»∞. Z‰õΩ¯= „â◊=∞#∞ `«@∞ìHÀÖË_∞» . U=∂„`«O J*Ï„QÆ`QÎ« Í L<åfl ~ÀQÍÅ∞
^•_çKÕ™êÎ~Ú. Z=ÚHõÅ∞ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿáÈ`å~Ú. HÍh Ñ¨@∞ì^ŒÅ, WKåÛùâ◊H˜Î LO>Ë =∞x+≤
O
™êkèOK«ÖËx^Õg∞ ÖË^Œ∞. ã¨Ô~·# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩO>Ë Un JãÖÉèí=O HÍ^Œ∞—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.

C
^•O`À t=~åO =^ŒÌ #$`«ºO <Õ~°∞ÛHÀ=@O P~°OaèOzOk xˆH`«. #$`«ºOÖ’ „áêg}ºO

ãÖáêkOz# `«~°∞"å`« `«# =∞#ã¨∞Ö’x HÀiHõ#∞ "≥Å¡_çOzOk.
ES
''=¸„`«Ñ≤O_®Å "åºkè, =ºH˜Î Pi÷Hõ ™È÷=∞`«#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx ~å^Œ∞. Z=iÔH·<å

=ã¨∞ÎOk. ^èŒ#=O`«∞_»∞ zH˜`«û á⁄O^Œ∞`å_»∞. ¿Ñ^Œ"å_»∞ zH˜`«û KÕ~ÚOK«∞HÀÖËHõ =∞~°}˜™êÎ_»∞.
EM
HÍh ^è#Œ =O`«∞_çHÔ <· å, ¿Ñ^Œ"å_çHÔ <· å „áê}O qÅ∞= J=¸Åº"≥∞Oÿ k. JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ <Õ~∞° Û‰õΩ#fl
#$`«ºHõà◊x ¿Ñ^Œ"åiH˜ JOH˜`«O KÕÜ«∞^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl#∞.——
©
xˆH`« =∂@Å#∞ x~åƒù=OQÍ qO@∞<åfl_»∞ t=~åO. P"≥∞=OHõ Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂âß_»∞

_®Hõì~ü.
''J=Ù#∞ _®Hõì~ü. <Õ#∞ #$`«º „Ñ¨^Œ~°≈#e=fi^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl#∞. JO^Œ∞=Å¡ =zÛ# _»|∞ƒ`À
¿Ñ^Œ„Ñ¨[Å‰õΩ _»Ü«∂eã≤ãπ zH˜`«û KÕ~Ú™êÎ#∞. <å‰õΩ gÅ~Ú#O`« =~°‰õÄ – =¸„`«Ñ≤O_®Å
~Ày XHõ¯~°∞ ‰õÄ_® _»|∞ƒÖËq∞`À _»Ü«∂eã≤ãπ KÕ~ÚOK«∞HÀÖËHõ ÉÏ^èŒÑ¨_»x=fi#∞—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ
K≥Ñ≤ÊOk P"≥∞.
z~°∞#=Ùfi #"åfi_»∞ _®Hõì~ü.
C C C

xˆH`« xâ◊ÛÜ«∂xH˜ J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ# suÖ’ ã¨ÊO^Œ# ÅaèOzOk. QÆ∞[~å`ü, K≥#flÜü∞
=O\˜ ~å¢ëêìÅÖ’ xˆH`« „Ñ¨^Œ~°≈#eKÕÛ U~åÊ@∞¡ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ „ÃÑ·"Õ\ò HõOÃÑhÅ∞ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ
=ÚO^Œ∞‰õΩ=KåÛ~Ú. P"≥∞ q∞„`«∞Å∞, ÑïK«Ü∞« ã¨∞ÅÎ ∞, P"≥∞ xâ◊ÛÜ«∂xH˜ =ÚQÆ∞Öú ·ˇ ã¨fiK«ÛOù ^ŒOQÍ
q~åàÏÅ∞ JOkOKå~°∞.
P"≥∞ "≥Ú^Œ\ ˜ #$`«º „Ñ¨^Œ~°≈#=Å¡ 1.2 ÅHõΔÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ =ã¨∂ÅÜ«∂º~Ú. "å\˜`À
P"≥∞ `«# Pâ◊Ü«∂xfl J=∞Å∞Ö’ ÃÑ\˜ìOk.
1999 #∞Oz 2005 =~°‰õÄ #$`«º „Ñ¨^Œ~°≈#Å ^•fi~å 31 ÅHõΔÅ ~°∂áêÜ«∞Å#∞
¿ãHõiOzOk xˆH`«. D _»|∞ƒ`À WO`«=~°‰õÄ 65 =∞Ok ~ÀQÆ∞Å‰õΩ zH˜`«û Åaè™ÈÎOk.
WOHÀ 31 =∞OkH˜ zH˜`«ûÖ’ ã¨QÆO _»|∞ƒ Ç¨ã≤Ê@Öò‰õΩ JO^Œ∞`ÀOk.
KS
2003Ö’ xˆH`« =∞~À Ñ¨^äŒHõO P~°OaèOzOk.
P Ñ¨^äŒHõOÖ’ =¸„`«Ñ≤O_®Å "åºkè`À ÉÏ^èŒÑ¨_Õ ÉÏÅ, ÉÏeHõÅ‰õΩ Lz`« zH˜`«û
O
JO^Œ∞`«∞Ok. WÖÏ 17 =∞Ok ÉÏÅÉÏeHõÅ∞ zH˜`«û á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~°∞.
BO
''^≥|ƒu#fl "å_çH˜ QÍÜ«∞O <˘Ñ≤Ê `≥Å∞ã¨∞ÎOk. <å‰õΩ ^≥|ƒ `«yeO^Œx U_»∞ã¨∂Î
‰õÄK«∞<ÕH<õ åfl ^≥|ƒ `«ye# W`«~∞° Å QÍÜ«∂Å‰õΩ =∞O^Œ∞"Õã≤ ™êO`«fi# x=fi@OÖ’<Õ rq`åxH˜
J~°÷O =ã¨∞ÎOk. <Õ#∞ J^Õ KÕã¨∞Î<åfl#∞—— JO@∞Ok xˆH`«.
O
P"≥∞ rq`«O ZO^ŒiHÀ ã¨∂ÊùiÎ^•Ü«∞HõO!

C
T
ES
EM
©
202 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

J#∞Éèí=O <ÕiÊ# áê~î°O
„Ñ¨=∂^•xH˜ QÆ∞Ô~·# Éèí~°Î =∞~°}O „‰õΩOQÆnÜ«∞‰õΩO_»,
HõΔ`«QÍ„`«∞ÅO^ŒiH© JO_»QÍ xÅ|_ç# F ¢ã‘Î=¸iÎ Hõ^äŒ.
KS
O
''=∞x+≤x Pâ◊ #_çÑã≤ ∞¨ OÎ k. HÍh JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ Pâ◊Å∞ x~åâ◊Å=Ù`å~Ú. JO`« =∂„`å#
=∞x+≤ ‰õΩOyáÈ‰õÄ_»^Œ∞. x~åâ◊ pHõ@¡Ö’Oz Pâ◊Å "≥Å∞QÆ∞Å "≥·Ñ¨Ù „Ñ¨Ü«∂}ÕKåe. J^Õ
BO
rq`«O——
ã‘ìÃÑ¶<£ =∂@Å∞ H˜"£∞ K≥=ÙÖ’¡ =∂~À‡QÆ∞`«∞<åfl~Ú.
O
JO^Œ∞ˆH P"≥∞, `«##∞ Hõ=Ú‡‰õΩO@∞#fl x~åâ◊ ÉèÏ=#Å#∞ `«iq∞"Õ¿ã „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞

C
KÕ™ÈÎOk.
ES
'JO`å =∞OKÕ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ—x `«#x `å#∞ #q∞‡OK«∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞ufl™ÈÎOk.

H©"£∞, P"≥∞ Éèí~°Î ã‘ìÃÑ¶<£, "åi^ŒÌi Ñ≤Å¡Å∞. J~Ú^Õà◊¡ JÖˇQÍ˚O_»~ü, 18 <≥ÅÅ ZÖˇ<£Å`À
EM
„á¶ê<£ûÖ’x ^ŒH˜Δ} „a@h f~°O =^ŒÌ ÃãÅ=ÙÅ∞ QÆ_ç¿ÑO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ¡~°∞.

f~°OÖ’ >ˇO@∞ "Õã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ç¨~ÚQÍ P@Å∞ P_»∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ~°∂ HõÅã≤
©
áê_»∞‰õΩ<åfl~°∞. ™êÜ«∞O„`«O ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂xfl Hõà◊√¡ qáêÊ~°∞Û‰õΩx K«∂âß~°∞.

pHõ\’¡ JÅÅÃÑ· `ÕeÜ«∂_Õ `≥Åx¡ #∞~°∞QÆ∞#∞ K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. PÃÑ· x„^ŒáÈÜ«∂~°∞.
HÍh J~°ú~å„u Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk H˜"£∞‰õΩ.
Hõà◊√¡ `≥~°z K«∂¿ããïH˜, ~å„`«O`å <åiO[~°OQÆ∞Ö’ ^èŒQÆ^èŒQÆÖÏ_»∞`ÀOk.
''Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨_»∞‰õΩ#fl >ˇO@∞ÃÑ·# Jyfl *ÏfiÅÅ∞ „Ñ¨à◊Ü«∞ `åO_»=O KÕã¨∂Î ~å„ux `«=∞
"≥Å∞QÆ∞Å`À =∞O_çã¨∞Î<åfl~Ú.
H˜"£∞ ˆHHõÅ‰õΩ ã‘ìÃÑ¶<£ LeH˜¯Ñ¨_ç ÖËKå_»∞.
=ÚO^Œ∞ "≥#∞HõÅ∞ K«∂_»‰õΩO_® xÑ¨CÖ’¡H˜ ^Œ∂HÍ_»∞.
ZÖˇ<£#∞ ~°H˜ΔOz `≥KÕÛãïH˜ J`«_ç Xà◊√¡ ã¨QÆO HÍÅ∞`ÀOk.
ZÖˇ<£ "≥∞_»‰õÄ, =ÚMÏxH© =∞O@ÅO\Ï~Ú. ÉÏ^èŒ`À J~°∞ã¨∞Î#fl ZÖˇ<£#∞ Wã¨∞HõÖ’
á⁄i¡ã¨∂Î =∞O@ÖÏ~°Ê™êyOk H˜"£∞.
WO`«Ö’ =∞m¡ xÑ¨CÖ’¡H˜ ^Œ∂HÍ_»∞ ã‘Ãì Ñ<¶ .£ JÖˇQÍ˚O_»~#ü ∞ ~°HOΔ˜ KåÅx J`«_ç „Ñ¨Ü∞« `«flO.
HÍh JÑ¨Ê\˜ˆH JÖˇQÍ˚O_»~ü#∞ xÑ¨CÅ∞ K«∞@∞ì=Ú\Ïì~Ú.
ã‘ìÃÑ¶<£ ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å JÖˇQÍ˚O_»~ü ^Œi^•Ñ¨ÙÅ‰õΩ KÕ~°ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. JÑ¨Ê\˜ˆH
ã‘ìÃÑ¶<£ â◊s~°O "≥Ú`«ÎO HÍeáÈ~ÚOk.
KS
ã¨=∞Ü«∂xH˜ ™ê÷x‰õΩÅ∞ "åix P^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. Pã¨Ê„uH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞.
ZÖˇ<£‰õΩ ™ê÷xHõ Pã¨Ê„uÖ’ zH˜`«û [iyOk. HÍh ã‘ìÃÑ¶<£ Ñïã≤÷u „Ñ¨=∂^ŒHõ~°OQÍ
O
LO_»@O`À, J`«_çx q=∂#OÖ’ áêiãπ Ç¨ã≤Ê@Öò‰õΩ `«~°eOKå~°∞.
BO
_®Hõì~°∞¡ "≥O@<Õ J`«_çH˜ zH˜`«û KÕÜ«∞@O P~°OaèOKå~°∞.
J}QÍiáÈ`«∞#fl Pâß*’ºux "≥eyOKÕ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∂Î. _®Hõì~°¡ iáÈ~°∞ìHÀãÖ
O
Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎOk H˜"£∞.
C
''ã‘Ãì Ñ<¶ H£ ˜ Ug∞ HÍ^Œ∞—— JO@∂ `«#H˜ `å#∞ ^è~·≥ º° O K≥ÑC¨ ‰õΩO@∞#fl H˜"∞£ , _®Hõ~ì ü ~å=@O`À
ES
kQÆ∞æ# ÖËz xÅ|_çOk.

''ZÖÏ LOk _®Hõì~ü?—— P„`«OQÍ J_çyOk.
EM
''ã‘ìÃÑ¶<£ |`«Hõ@O Hõ+¨ìO. 90 âß`«O â◊s~°OÖ’`«∞QÍ HÍeOk. â◊s~°OÖ’x QÍÜ«∂Å

#∞Oz „^Œ"åÅhfl "≥o¡áÈ`«∞<åfl~Ú. ^•O`À ~°HõÎáÈ@∞ xÅ=@O Hõ+¨ìOQÍ LOk. QÆ∞O_≥ÃÑ·
XuÎ_ç ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. J`«_çx |uHÕKåÅO>Ë "≥O@<Õ J`«x â◊s~åxfl K«~°‡O`À HõáêÊe.
©
™ê^è•~°}OQÍ, â◊s~°OÖ’x W`«~° ÉèÏQÆO #∞Oz K«~°‡O fã≤ HÍe# ÉèÏQÆOÖ’ HõÑ¨C`åO. HÍh
ã‘ìÃÑ¶<£ â◊s~°OÖ’ HÍÅx ÉèÏQÆO JO@∂ ÖË^Œ∞. J`«_ç K«~å‡xfl 'ÖÏÉò—Ö’ ÃÑOKåÅO>Ë (HõÅÛ~ü
KÕÜ«∂e) ã¨=∞Ü«∞O q∞OzáÈ`«∞Ok. HÍ|\˜ì "Õˆ~"åi K«~°‡O`À J`«_ç â◊s~åxfl HõáêÊe.
HÍh WHõ¯_» K«~å‡xfl ^•KÕ 'ã≤¯<£ ÉÏºO‰õΩÅ∞— ÖË=Ù. HÍ|\˜ì |O^èŒ∞=ÙÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ Z=Ô~·<å
`«=∞ K«~å‡x ^•#O KÕÜ«∂e. JÖÏ HõhãÖ Ñ¨k, Ñ¨k¿ÇÏ#∞ =∞O^Œ~Ú<å =ÚO^Œ∞‰õΩ =¿ãÎ,
ã‘ìÃÑ¶<£‰õΩ ãïÑ¨_» K«~å‡xfl ¿ãHõiOKÕ gÅ∞O@∞Ok—— QÆ|QÆÉÏ, ã¨∂\˜QÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
qO@∞#fl H˜"£∞ Pâ◊Å∞ J_»∞QÆO\Ï~Ú.
204 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

'Z=i™êÎ~°∞ K«~å‡xfl? Jn XHõi^ŒÌ~°∞ HÍ^Œ∞, Ñ¨k Ñ¨k¿ÇÏ#∞ =∞Ok =ÚO^Œ∞‰õΩ =¿ãÎHÍx
Ñ¨xHÍ^Œ∞—...
`˘_»^ŒQÆæ~° #∞Oz K«~å‡xfl f™êÎ~°∞. `«~°∞"å`« H˘xfl "å~åÅáê@∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ#
<˘Ñ≤Ê LO@∞Ok. H˘kÌHÍÅO #_»=@O Hõ+¨ì=∞ø`«∞Ok. rq`åO`«O â◊s~°OÃÑ· P =∞K«Û
JÖÏˆQ LO_çáÈ`«∞Ok.
W@∞=O\˜ HÀiHõ ã¨fiO`«"åix Ãã·`«O HÀ~°@O J#∞z`«O J=Ù`«∞Ok.
H˜"£∞ `«Å Ñ¨@∞ì‰õΩx ‰õÄ~°∞ÛOk.
_®Hõì~ü ™ê#∞Éèí∂uQÍ K«∂ã≤ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
JO`«Ö’ H˜"£∞‰õΩ ã‘ìÃÑ¶<£ =∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=KåÛ~Ú.
KS
'J=Ù#∞! ZO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∞uflOK«‰õÄ_»^Œ∞? x~åâ◊ pHõ\ ˜ "≥#∞Hõ U PâßH˜~°}ÏÅ∞
^•QÆ∞<åflÜ≥∂?— J#∞‰õΩOk H˜"£∞.
O
C C C
BO
™ê^è•~°}OQÍ, =∞x+≤ U^≥·<å Ñ¨x P~°OaèOKåÅ#∞HÀQÍ<Õ, J_»¤O‰õΩÅ QÆ∞iOz
PÖ’z™êÎ_∞» . "å\˜x JkèQqÆ ∞OK«Ö#Ë x ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_`» å_»∞. ^•O`À P Ñ¨xKÕÜ∞« @"Õ∞ =∂<Õ™êÎ_∞» .
O
JÖÏHÍHõ, U^≥·`Õ J^Œ~ÚO^Œx J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞ˆH¿ãÎ, J=~À^è•Åhfl „ÉèÏO`«∞ÖË#x

C
J~°÷=∞ø`«∞Ok. JãÖÉèí==∞#∞‰õΩ#fl Ñ¨x ãÖÉèí==∞ø`«∞Ok.

ES
D x[O H˜"£∞‰õΩ `«fi~°Ö’<Õ J#∞Éèí"åxH˜ =zÛOk.

Ñïã≤÷u q=iOz, ã¨Ç¨Ü«∞O HÀi# "≥O@<Õ ^•^•Ñ¨ÙQÍ 52 =∞Ok `«=∞ K«~å‡xfl
EM
^•#O KÕÜ«∞\ÏxH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞.

"åiÖ’ |O^èŒ∞=ÙÅ∞, „áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, ÑïK«Ü«∞ã¨∞÷Å∞ L<åfl~°∞. P~°OÉèíOÖ’ H˜"£∞
J_»QÆ\ÏxH˜ ãÖâ◊~ÚOzOk. HÍh P"≥∞ J_çy# "≥O@<Õ H˘O^Œ~°∞ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ
©
~å=@"Õ∞HÍ^Œ∞, `å"Õ∞ `«=∞ q∞„`«∞Å‰õΩ q=iOz "åih `≥KåÛ~°∞.

`«# "åi ã¨ÊO^Œ# K«∂ã≤ H˜"£∞ K«eOzáÈ~ÚOk.
á⁄~°∞QÆ∞"å_çH˜ U"≥∞ÿ<å Ñ¨\ ì̃OK«∞HÀx HÍO„H©@∞ J~°}ÏºÅ <åQÆiHõ`«QÍ ÉèÏqã¨∞Î#fl `«=∞
ã¨=∂[OÖ’ ™ê\˜ =∞x+≤H˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∂Å#fl WO`« =∂#=`«fiO ^•QÆ∞O_»@O P"≥∞H˜
Pâ◊Û~°ºO HõeyOzOk.
C C C

_®Hõì~°∞¡ K«HõK«HÍ `«=∞ Ñ¨x P~°OaèOKå~°∞. XHõ~˘HõiQÍ ^•`«Å â◊s~°O #∞Oz K«~°‡O
fã≤, ã‘ìÃÑ¶<£ â◊s~°OÃÑ· HõÑ¨Ê@O P~°OaèOKå~°∞.
Ô~O_»∞ "å~åÅÖ’ =¸_»∞ PÑ¨ˆ~+¨#∞¡ [iQÍ~Ú. gÑ¨Ù `«Ñ≤ÊOz ã‘ìÃÑ¶<£ â◊s~°O JO`å
^•`«Å K«~°‡O`À HõÑ¨Ê|_çOk.
<≥=∞‡kQÍ ã‘ìÃÑ¶<£ HÀÅ∞HÀ=@O P~°OÉèí"≥∞ÿOk.
C C C
P~ÀA H˜"£∞ ãÖ`À+ÖQÍ LOk.

ZÖˇ<#£ ∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ=zÛOk. P"≥∞ â◊s~°OÃÑ· QÍÜ«∂Å =∞K«ÛÅ∞<åfl, ZÖˇ<£ WO\˜H˜
~å=@O H˜"£∞‰õΩ ZO`À P#O^•xflzÛOk.
KS
WHõ ã‘ìÃÑ¶<£ WO\˜H˜ ~å=@"Õ∞ PÅã¨ºO!
O
ã‘ìÃÑ¶<£ WO\˜H˜ =¿ãÎ =∞m¡ `«=∞ rq`åxfl ZÖÏ Ñ¨Ù#ifli‡OKåÖ’ PÖ’zOK« ™êyOk
H˜"£∞. P PÖ’K«# P"≥∞H˜ ZO`À âßOux™ÈÎOk.
BO
á¶È#∞ "≥∂yOk. iã‘=~ü ZuÎ–
''Ç¨ÏÖ’—— JOk.
O
''J~°˚O@∞QÍ Pã¨Ê„uH˜ ~å"åe. ã‘ìÃÑ¶<£ QÆ∞O_≥ Ñ¨x KÕÜ«∞@O ÖË^Œ∞—— qxÑ≤OzOk.

C
"å~°Î qO@∂<Õ ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈ~ÚOk H˜"£∞.

ES
C C C
ã‘ìÃÑ¶<£ JO`«º„H˜Ü«∞Å‰õΩ, J`«xH˜ K«~°‡O^•#O KÕã≤# 12 =∞Ok ^•`«Å∞ =KåÛ~°∞.

EM
"å~°∞ ãïQÍæ #_»=ÖËx Ñïã≤÷uÖ’ L<åfl~°∞.

K«~°‡O fã≤# `«~°∞"å`« =∞`«∞ÎÖ’Oz |Ü«∞@‰õΩ =zÛ#Ñ¨C_»∞, ã‘ìÃÑ¶<£ K≥Öˇ¡eH˜ J`«_ç
=∞~°}"å~°Î `≥eã≤Ok. P"≥∞ JO`«º„H˜Ü«∞Å‰õΩ ~åÖËHõáÈ~ÚOk.
©
''K«~°‡O ^•#O KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ ÉÏ^èŒÖË^Œ∞. HÍh JO^Œ∞=Å¡ Ñ¶ë`«O ÖËHõáÈ=@O HÀÑÖQÍ

LOk—— J<åfl_»∞ xH±, H˜"£∞`À.
''=∞# „Ñ¨Ü∞« `«flO =∞#O KÕâßO. Ñ¶e¨ `«O QÆ∞iOz PÖ’zOK«‰Äõ _»^∞Œ —— xH±‰Ωõ ãïKÌ Ñ≥ Ê≤ Ok
ã‘ìÃÑ¶<£ K≥Öˇ¡Å∞.
''g∞~°∞ ÃÑ^ŒÌ =∞#ã¨∞`À K«~°‡O ^•#O KÕâß~°∞. HÍh JÑ¨Ê\˜ˆH PÅã¨º"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
„Ñ¨=∂^ŒO [iy# 24 QÆO@ÅÖ’ K«~°‡O ÅaèOz=ÙO>Ë „áê}Ïxfl HÍáê_»QÆeˆQ"åà◊¡O. HÍh
=∞# „Ñ¨Ü«∞`«flO =∞#O KÕâß=∞#fl ãÖ`«$Ñ≤Î =∞#‰õΩ q∞yeOk—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü qëê^ŒOQÍ.
206 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

P ~å„u H˜"£∞‰õΩ x„^Œ Ñ¨@ìÖË^Œ∞.
x~åâ◊Ö’ Pâ◊#∞ K«∂ã≤Ok `å#∞. J~Ú<å z=~°‰Ωõ `«#‰õΩ x~åâßO^èHŒ Í~°"∞Õ q∞yeOk.
`«#‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∂xH˜ =zÛ# "åiH˜ "Õ^Œ# q∞yeOk. Jk P"≥∞#∞ =∞iO`« ÉÏ^èŒÃÑ\˜ìOk.
JO`«Ö’ P"≥∞‰õΩ _®Hõì~ü =∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=KåÛ~Ú. ã‘ìÃÑ¶<£‰õΩ ^•`«Å#∞Oz K«~°‡O
ÅaèOKÕãïH˜ PÅã¨º"≥∞ÿáÈ~ÚOk.
'„Ñ¨=∂^ŒO [iy# "≥O@<Õ K«~‡° O ^˘i‰õΩO>Ë...— P"≥∞ PÖ’K«#Å∞ JHõ¯_» PyáÈÜ«∂~Ú.
ã‘ìÃÑ¶<£‰õΩ ã¨=∞Ü«∂xH˜ K«~°‡O ZO^Œ∞‰õΩ ^˘~°HõÖË^Œ∞? ZO^Œ∞HõO>Ë, K«~å‡xfl =ÚO^Õ
fã≤=ÙOz ^•KÕ 'ã≤¯<£ ÉÏºOH±— `«=∞ ^Õâ◊OÖ’ ÖË^Œ∞ HÍ|\˜ì. JÖÏO\˜ 'ã≤¯<£ ÉÏºOH±— JHõ¯_»
LO>Ë ã‘ìÃÑ¶<£ „áê}O xez LO_Õk.
KS
ã‘ìÃÑ¶<£ =∞~°}ÕKå_»∞. HÍh ã‘ìÃÑ¶<£ÖÏ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Z=iH˜ WÖÏ K«~°‡O J`«º=ã¨~°"≥∞ÿ<å,
"å~°∞ ã¨Ô~·# ã¨=∞Ü«∂xH˜ K«~°‡O ^˘~°HõHõ =∞~°}ÕKÕ J=HÍâ◊O LOk.
O
`«#ÖÏˆQ WOÔHO^Œ~À 'H˜"£∞—Å∞, Pâ◊ x~åâ◊Å #_»∞=∞ Tyã¨ÖÏ_»∞`«∂ z=iH˜ x~åâ◊
BO
ã¨=Ú„^ŒOÖ’ =ÚxyáÈÜÕ∞ J=HÍâ◊O LOk.
JÖÏ [~°QÆ‰õÄ_»^Œ∞!
O
JÖÏ =∞~°}ÕKÕ "åiÖ’ ã‘ìÃÑ¶<£ z=i"å_»∞ HÍ"åe. ã‘ìÃÑ¶<£ =∞~°}O, W`«~°∞Å

C
„áê}^•<åxH˜ <åOk „Ñ¨™êÎ=# HÍ"åe.

ES
J=Ù#∞...!
'ã‘ìÃÑ¶<£ ¿Ñi@ `å<Õ F ã≤¯<£ ÉÏºOH± U~åÊ@∞ KÕ¿ãÎ?— – P PÖ’K«# ~å=@O`À>Ë H˜"£∞
EM
ÉÏ^è#Œ ∞ `å`å¯eHõOQÍ =∞~°zOk. L`åûÇ¨ÏOQÍ ÖËzOk. ÉÏ^è#Œ ∞ =∞~°záÈÜÕ∞O^Œ∞‰õΩ =∞#∞+¨μÅ∞

<å<å ÉÏ^èŒÅ∞ Ñ¨_»`å~°∞. ^Œ$+≤ìx PHõi¬OKÕ Ñ¨x P~°Oaè¿ãÎ KåÅ∞, ÃÑ^ŒÌ w`« =ÚO^Œ∞ áê`« w`«
©
z#fl^≥·áÈ~Ú#@∞ì ÉÏ^èŒ "≥#∞Hõ|_»∞`«∞Ok.

C C C
''J™ê^èŒºO... =∞#O =∂=¸Å∞ =∞#∞+¨μÅO. =∞# =Å¡ Wk ™ê^èŒºOHÍ^Œ∞. JnQÍHõ

ã‘ìÃÑ¶<£ JO>Ë =∂‰õΩ „áê}O. HÍ|\ì̃ "Õ∞O ZO`«\ ˜ HõëêìxHõ~Ú<å F~°∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_®¤O.
`≥eÜ«∞x"åi HÀãÖ WO`« Hõ+¨ìÑ¨_»\ÏxH˜ Z=~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å~°∞—— x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ JOk
ã‘ìÃÑ¶<£ K≥Öˇ¡Å∞, H˜"£∞ PÖ’K«# q<åflHõ.
''<Õ#∞ D q+¨Ü«∞O PÖ’zOKå#∞. K«xáÈ~Ú# "åi â◊=O g∞k K«~å‡xfl fã≤
Éèí„^ŒÑ¨~°K«=K«∞Û. y¡[~åÖòÖ’ <åÅ∞QÆ∞ _ç„wÅ =^ŒÌ Ô~O_»∞#flˆ~à◊§ =~°‰õÄ Éèí„^ŒÑ¨~°K«=K«∞Û.
ˆH=ÅO â◊s~°O HÍe# "åiˆH HÍ^Œ∞, f„="≥∞ÿ# QÍÜ«∞Öˇ·# "åiH˜ ‰õÄ_® ã≤¯<£ ÉÏºOH±
Ñ¨xH˜=ã¨∞ÎOk. QÍÜ«∞"≥∞ÿ# ã¨÷ÅOÖ’ D K«~°‡O LOK«@O =Å¡ ~°HõÎO HÍ~°@O PQÆ∞`«∞Ok. H˘`«Î
K«~°‡O Ñ¨Ù@∞ìH˘KÕÛ^•HÍ Jk '|Ü≥∂ÖÏlHõÖò „_≥ã≤ûOQ∑—ÖÏ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok—— L`åûÇ¨ÏOQÍ
K≥Ñ≤ÊOk H˜"£∞.
''HÍh W^ŒO`å Y~°∞Û`À ‰õÄ_ç# =º=Ç¨~°O Hõ^•!—— J#∞=∂#OQÍ J_çyOk ã‘ìÃÑ¶<£
K≥Öˇ¡Å∞.
''Ñ¨x „áê~°Oaè¿ãÎ =KÕÛ J_»¤O‰õΩÅ#∞ JkèQÆq∞OK«@O QÆ∞iOz PÖ’zOK«=K«∞Û—— JOk
H˜"£∞.
C C C
KS
"å~åÎÑ¨„uHõÖ’x P "å~°Î áê~î°‰õΩÅ#∞ Hõ^ŒeOzOk.
'12 =∞Ok `«=∞ „Ñ≤Ü«∞q∞„`«∞_ç „áê}O HÍáê_»@O HÀãÖ K«~å‡xfl ^•#O KÕâß~°∞.
O
J~Ú<å q∞„`«∞_ç „áê}O HÍáê_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. `«=∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç ™ê‡~°HÍ~°÷O "å~°∞ 'ã≤¯<£
BO
ÉÏºOH±—#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. JO^Œ∞HÀãÖ „Ñ¨[Å#∞O_ç q~åàÏÅ∞
PÇ¨fixã¨∞Î<åfl~°∞—
O
D "å~°Î `≥eÜ«∞QÍ<Õ g∞_çÜ∂« 'H˜"∞£ —#∞ WO@~°∂fi º KÕãO≤ k. P WO@~°∂fi º P^è•~°OQÍ

'H˜"∞£ — ^ÕâO◊ Ö’x Ñ¨Å∞ „áêO`åÅ#∞ Ñ¨~º° \ÕK«@O „áê~°OaèOzOk. 'H˜"∞£ — „Ñ¨Ü∞« `åflÅ Ñ¶e¨ `«OQÍ
C
F "å~åÎÑ¨„uHõ x^èŒ∞Å ¿ãHõ~°}‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. <≥ÅÖ’QÍ 100,000 áœO_»∞¡

ES
¿ãHõiOzOk. `«# Ç¨ã≤Ê@Öò P=~°}Ö’ 'ã≤¯<£ ÉÏºOH±—#∞ xi‡OKÕ ã¨÷ÖÏxflKÕÛO^Œ∞‰õΩ 'H©fi<£

"Õ∞s— Ç¨ã≤Ê@Öò JkèHÍ~°∞Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞. ã≤¯<£ ÉÏºOH± Hõ>ËìO^Œ∞‰õΩ ãïÑ¨_»^èŒ<åxfl
EM
KÕÛO^Œ∞‰õΩ F ¢ÃÑ·"Õ\ò ãÖã¨÷ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛOk. ã‘ìÃÑ¶<£`À HõÅã≤ Ñ¨xKÕã≤# H˘bQÆ∞ÅO`å

HõÅã≤ 10,000 áœO_»∞¡ q~åà◊O WKåÛ~°∞.
'H˜"∞£ — Jq„âßO`«OQÍ KÕã∞¨ #Î fl „Ñ¨Kå~°O`À „Ñ¨[ÅO^Œi ^Œ$+≤ì 'ã≤¯<£ÉÏºOH±— J=â◊ºHõ`"« Ñ·≥ Ù¨
©
=∞o¡Ok. ^•O`À 1996, =∂iÛÖ’ 'k ã‘ìÃÑ¶<£ H˜sû ã≤¯<£ ÉÏºOH±— P~°OÉèí=∞~ÚOk. ã≤¯<£
ÉÏºOH± P~°OÉèí=∞~Ú# <≥ÅÖ’<Õ ^•^•Ñ¨ÙQÍ "≥~Úº K«^Œ~°Ñ¨Ù ÃãO\©g∞@~°¡ K«~°‡O ÉÏºOH±‰õΩ
JOkOk.
C C C
PQÆã¨∞ì 1997.
HÍ~°∞Ö’ ÃÑ„\’Öò áÈ~ÚOK«∞‰õΩx, ™êì~°∞ì KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ Wyfl+¨<£ H© uáêÊ_»∞ _Õq_£.
Hõ#∞fl =¸ã≤ `≥iKÕÖ’QÍ HÍ~°∞ ÉèíQÆ∞æ=∞Ok. _Õq_£ ZyiÑ¨_®¤_»∞.
208 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
HÍ~°∞ "≥#∞Hõ ã‘\’¡ J=∂Ü«∞HõOQÍ P_»∞‰õΩO@∞#fl Kå~˘¡>ˇH˜ [~°∞QÆ∞`«∞#flk
J~°÷=∞ÜÕ∞ºÖ’QÍ, =∞O@Å∞ P"≥∞x K«∞@∞ì=Ú\Ïì~Ú.
C C C
Kå~˘¡>ˇ Ç¨ã≤Ê@Öò KÕˆ~Ö’QÍ, ã≤¯<£ ÉÏºO‰õΩ#∞Oz K«~°‡O =zÛ ã≤^ŒúOQÍ LOk. _®Hõì~°∞¡
K«HõK«HÍ PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞.
P~°∞ "å~åÅÖ’QÍ Kå~˘¡\ò â◊s~°O K«~å‡xfl L`«ÊuÎKÕã≤Ok. ^•O`À JO\Õz# K«~°‡O
Ñ‘ˆHâß~°∞ _®Hõì~°∞¡.
''ã¨Ô~·# ã¨=∞Ü«∂xH˜ K«~°‡O ÅaèOK«@O =Å¡ Kå~˘¡>ˇ |uHÕk. ÖËHõáÈ`Õ..—— ^Œ∞óYO`À
=∂\Ï¡_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞ _Õq_£.
KS
''ã‘ìÃÑ¶<£ =∞~°}ÕKå_»∞. HÍh J`«x =∞~°}O W`«~°∞Å‰õΩ r=<åxfl „Ñ¨™êk™ÈÎOk.
x~åâ◊#∞ Pâ◊QÍ =∞ÅK«∞HÀ=@O JO>Ë W^Õ—— JO@∞Ok H˜"£∞ Hõhflà◊√§ `«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂.
O
ZO^Œ∞HõO>Ë 'ã≤¯<£ÉÏºOH±— K«~°‡O =Å¡ „áê}O xÅ|_ç# „Ñü "å~°∂ ã‘ìÃÑ¶<£x
BO
QÆ∞~°∞Î`≥K«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. H˜"£∞‰õΩ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`å~°∞.
C C C
O
WÑ¨Ê\˜ =~°‰Äõ ^•^•Ñ¨ÙQÍ 350 =∞Ok ã‘Ãì Ñ<¶ £ ã≤¯<£ÉÏºOH± ã¨Ç¨ Ü«∞O`À zH˜`û« á⁄O^•~°∞.
C
D q^èŒOQÍ H˜"£∞ ‰õΩ@∞O|O ã¨=∂*ÏxH˜ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_çOk.

ES
T
EM
©

áê@‰õΩ =∞m¡ „áê}O
J}z"ÕÜ«∞|_ç# âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`åxH˜ áêÅ‰õΩÅ ^Ò+¨ì ºO
`˘ÅQÆQÍ<Õ „áê}O áÈã≤, `«# ^Õâ◊ ãÖã¨¯ $f ãÖÑ¨^ŒÅ#∞
KS
Ñ¨Ù#s˚qOÑ¨KÕã≤# Ü«Ú=HõàÏHÍ~°∞x Hõ^äŒ
O
ãÖw`«O qxÑ≤™ÈÎOk. Jk QÍe `«~°QÆÅÃÑ· `ÕÅ∞`«∂, ã¨∞=∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# <å^Œ `«~°OQÍÅ∞,
BO
„â◊=}ËO„kÜ«∂Å ^•fi~å â◊s~°OÖ’H˜ „Ñ¨"ÕtOzOk. JHõ¯_çflOz Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ö’`«∞Å#∞ KÕi,
x„^•}"≥∞ÿ# J<ÕHõ ã¨∞xfl`« ÉèÏ"åÅ#∞ ã¨ÊOkOÑ¨KÕã≤ *ÏQÆ$`« ÑïzOk. U_»∞ã¨∞Î#fltâ◊√=Ù#∞,
O
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩx ÖÏeã¨∞Î#fl `«e¡ÖÏ P ãÖw`«O J`«_çH˜ ™êO`«fi#x™ÈÎOk. `«#

^ÕÇ¨ÏOÖ’ J}∞=}∞=Ù<å xH˜ΔÑ¨Î"≥∞ÿ# J<ÕHõ J*Ï˝`« ãÖ™ê¯~åÅ∞ KÕ`«#`åfixfl á⁄Ok
C
#$`«º=∂_»∞`«∞#fl@∞¡ JxÑ≤™ÈÎO^Œ`«xH˜, P ãÖw`«O qO@∂O>Ë.

ES
J`«_»∞ J}zÃÑ\ÏìÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î#fl *Ï˝Ñ¨HÍÖË"À P ãÖw`« ^èŒfixQÍ „áê}O

áÈã¨∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. P ãÖw`«O qO@∞#fl 'P~üfl HÀ~üfl–áêO_£— Hõà◊¡Ö’ J`«x *Ï˝Ñ¨HÍÅ∞
EM
Hõhfl\˜ aO^Œ∞=ÙÖˇ· Hõ^ŒÅ™êQÍ~Ú.

C C C
©
HÍOÉ’_çÜ«∂ ^Õâ◊ K«i„`«Ö’ 'Mˇ‡~ü~À*ò— xÜ«∞O`«, 'áÈÖòáê\ò— áêÅ<å HÍÅO F Ñ‘_»HõÅ

=O\˜k. ^Õâßxfl =~°æ~°Ç≤Ï`«OQÍ KÕÜ«∂Å#fl ^Œ∞~åâ◊`À J`«ºO`« ^•~°∞}OQÍ „Ñ¨=iÎOKå_»∞
'áÈÖòáê\ò—. HõàÏHÍ~°∞Å#∞, "åºáê~°∞Å#∞, ÑÖ_ç`«∞Å#∞, W`«~°∞ÅHõ<åfl aè#flOQÍ L#fl
"å~°O^Œih ¿Ñ~°∞ ¿Ñ~°∞<å Ui"Õã≤ TK«HÀ`« HÀâß_»∞. JO^Œih ã¨=∂#O KÕÜ∂« Å#fl P„`«O`À
JO`«∞ÖËx q^èŒfiO™êxfl ã¨$+≤ìOKå_»∞.
'F¿Ñ~å— #$`«º~°∂Ñ¨HÍÅ#∞ „Ñ¨^Œi≈OKÕ `«# `«e¡^ŒO„_»∞Å#∞, ™È^Œ~°∞Å#∞, [O`«∞=ÙÅÖÏ
"Õ\Ï_ç „‰õÄ~°OQÍ K«O¿ÑÜ«∞@O, ã¨fiO`« Hõà◊¡`À K«∂âß_»∞ 'P~üfl— `«# 12 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’.
"≥ÜÕ∞ºà◊¡<å\˜ '"å\òZH±<À"£∞— =∞Ok~°OÖ’ `«Å ^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞ H˘<åflà◊√¡. P `«~°∞"å`«, `«#‰õΩ
210 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
ãÖw`«OÖ’ „Ñ¨"Õâ◊O LO^Œ#fl x[O Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_® *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_®¤_»∞. XHõ J<å^äŒÖÏ,
Ug∞ `≥eÜ«∞x J=∂Ü«∞‰õΩ_çÖÏ #\ÕKå_»∞. Ãã·x‰õΩÅ∞ ZÖÏ K≥¿ÑÎ JÖÏ KÕâß_»∞. ~À_»∞¡
T_®Û_»∞. JO@∞¡`À=∂_»∞. y<≥flÅ∞ Hõ_çQÍ_»∞. J=HÍâ◊O ^˘iH˜#Ñ¨C_»∞ z#fl Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å#∞
U~°∞‰õΩx, HõÑ¨ÊÅ#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx u<åfl_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë J`«_çH˜ WKÕÛ ã¨QÆO uO_çx Ãã·x‰õΩÅ∞
HÍ*Ë¿ã"å~°∞. WÖÏ J~Ú^•~°∞ <≥ÅÅÜÕ∞ºãïH˜ `«#‰õΩ ãÖw`«O =K«Û#fl q+¨Ü«∞O
=∞~°záÈÜ«∂_»∞ 'P~üfl—. Jk QÆ∞~°∞OÎ >Ë „Ñ¨=∂^ŒO. P~üfl‰õΩ ãÖw`«O =K«Û#fl q+¨Ü∞« O Ñ¨ãQ≤ _Æ `ç Õ
Ãã·x‰õΩÅ∞ J`«_çx K«OÑ≤ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å‰õΩ PÇ¨~°OQÍ "Õ¿ã"å~°∞. P~°∞ <≥ÅÅÜÕ∞ºãïH˜ P~üfl KåÖÏ
|ÅÇ‘Ï#OQÍ J~ÚáÈÜ«∂_»∞. „Ñü Hõ^ŒeHõ „áê}ÏO`«HõO JÜÕ∞ºk. WO`«Ö’ F ~ÀA F
„Ñ¨Hõ@# q<åfl_»∞.
''„áêp# ™êO„Ñ¨^•~ÚHõ ãÖw`åxH˜ ~ÀAÅ∞ K≥e¡áÈÜ«∂~Ú. WHõ#∞Op =∞# ^Õâ◊OÖ’
KS
qÑ¨¡"å`«‡Hõ"≥∞ÿ# q#∂`«fl ãÖw`«"Õ∞ qxÑ≤ã¨∞ÎOk. P ãÖw`«O <Õ~°∞Û‰õΩx QÍ#O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ
ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ "åÅO\©~°∞¡ HÍ"åe——
O
Hõiî#"≥∞ÿ# ÖË|~ü Ñ¨x#∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ 'qÑ¨¡= ãÖw`«O— <Õ~°∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
BO
=ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ_»∞ P~üfl.
C C C
O
ãÖw`«O HÍ¡ã∞¨ Ö’ "≥^∞Œ ~°∞ "å^•ºÅ#∞ Ñ¨@∞ìHÀ=@O`À>Ë 'P~üfl— HõàÖ¡◊ ’¡H˜ hà◊√¡ =KåÛ~Ú.
C
P "å~Ú^•ºÅ ^•fi~å `«# â◊s~°OÖ’H˜ #∂`«<À`ÕÎ["Õ∞^À „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞Î#fl@∞ì `ÀzOk 'P~üfl—‰õΩ.

ES
HÍh `«# ãÖK«Å<åxfl xÜ«∞O„uOK«∞‰õΩx \©K«~ü K≥Ñ¨ÙÎ#fl JOâßÅ"≥·Ñ¨Ù ^Œ$+≤ì ˆHO„nHõiOKå_»∞

P~üfl. QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ¨ÙÎ#flk ãÖw`«OÖÏ JxÑ≤OK«ÖË^Œ∞ P~üfl‰õΩ, "≥^Œ∞~°∞ÉÁOQÆ∞Å`À `å=Ú
EM
Hõ~°‚Hõ~îÀ~°"≥∞ÿ# â◊ÉÏÌÅ#∞ ã¨$+≤ìã¨∞Î#fl@∞ì JxÑ≤OzOk. HÍh P â◊|Ì"Õ∞ `«# „áê}ÏÅ#∞

xÅ∞Ñ¨Ù`«∞O^Œx P~üfl‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞ˆH QÆ∞~°∞=Ù K≥Ñ≤Ê#>Ëì "å~ÚOKå_»∞. "å~°OÖ’QÍ 'qÑ¨¡=
ãÖw`«O—Ö’ „áêg}ºO ãÖáêkOKå_»∞ P~üfl.
©
ZÑ¨Ê\˜ÖÏˆQ `«~°QÆu J~ÚáÈ~Ú# `«~°∞"å`« uiy"≥à◊√Î#fl P~üfl P ãÖw`«O q#QÍ<Õ

PyáÈÜ«∂_»∞. J`«_ç QÆ∞~°∞=Ù 'Ü≥∂<£"≥∞H±—, qÑ¨¡= ãÖw`«O #_»∞=∞ F âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`« ^èŒfix
HõΔ}HÍÅO ¿ãÑ¨Ù "å~ÚOKå_»∞. Jk qx JO`«Ö’<Õ =∞m¡ Ug∞ `≥eÜ«∞#@∞¡ "≥o¡áÈÜ«∂_»∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë `«#‰õΩ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«O `≥Å∞™È, ÖË^À#x „QÆÇ≤ÏOKÕO^Œ∞‰õΩ Wk Ñ¨sHõΔHÍ=K«∞Û.
J~Ú`Õ, ''P~üfl—— Jx Ñ≤eKå_»∞ Ü≥∂<£"≥∞H±. qkèÖËHõ "≥#‰õΩ¯ uiQÍ_»∞ P~üfl.
''h‰õΩ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«O `≥Å∞ã¨∞Hõ^•?—— ã¨∂\˜QÍ J_çQÍ_»∞ Ü≥∂<£"≥∞H±. `«Å=OK«∞‰õΩx
xÅ|_®¤_»∞ P~üfl.

''#∞=Ùfi J|^ŒOú K≥ÑÊ≤ ÖÏÉèOí ÖË^∞Œ . "≥Ú^Œ\ ~˜ ÀA #∞=Ùfi "≥^∞Œ ~°∞ÉÁOQÆ∞Å∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ #flÑ¨C_Õ
h‰õΩ ãÖw`«O =K«Ûx „QÆÇÏ≤ OKå#∞. qÑ¨=¡ ãÖw`«O ‰õÄ_® âß¢ãÜ Î‘ ∞« ãÖw`«OÖÏ ^èfiŒ xOz#Ñ¨C_Õ
h #~°#~å# âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«O ~°HõÎ"≥∞ÿ „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎO^Œx J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl#∞—— Jx, F w`«O
ã¨#flQÍ "å~ÚOKå_»∞. Jk P~üfl `«O„_ç ZÑ¨C_»∂ áê_Õ w`«O. Jk qO@∂ Hõhflà◊√¡
PÑ¨ÙHÀÖËHõáÈÜ«∂_»∞ P~üfl.
P~üflx ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ Ü≥∂<£"≥∞H±.
''^ÕâO◊ Ö’ âß¢ãÜ
Î‘ ∞« ãÖw`«"∞Õ HÍ^Œ∞ „áêp# ™êO„Ñ¨^•Ü«∞Hõ HõàÅ◊ ∞ `≥eã≤# „Ñü XHõ¯ih
Ç¨Ï`«=∂~åÛ~°∞. J^Œ$+¨ì=âß`«∞Î <å QÆ∞iOz Z=iH© `≥eÜ«∞HõáÈ=@O`À |uH˜áÈÜ«∂#∞.
HÍh <å`À =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ `«~°`«~åÅ∞QÍ HÍáê_»∞`«∂, Jaè=$kú KÕã¨∂Î =ã¨∂Î#fl âß¢ã‘ÎÜ«∞
KS
™êO„Ñ¨^•~ÚHõ ãÖw`«O JO`«iã¨∞OÎ ^Œ#fl ÉèÏ=# <å âßOux ÉèQí flÆ O KÕ™ÈÎOk. x#∞fl K«∂_»QÍ<Õ
<å‰õΩ F PÖ’K«# =zÛOk. <å‰õΩ =zÛ# ãÖw`«O h‰õΩ <ÕiÊ™êÎ#∞. #∞qfiOHÍ Ñ≤Å¡"å_çq.
O
D ~åHõΔã¨∞_ç ~å[ºO JO`«iOKÕ =~°‰õÄ |uˆH J=HÍâ◊O h‰õΩOk. D ~åHõΔã¨∞_ç =∞~°}O
`«~°∞"å`«, Ñïã≤÷`«∞Å∞ =∞m¡ =∂=¸Å∞ J~Ú#Ñ¨C_»∞ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`åxfl ã¨r=O KÕÜ«∂e
BO
#∞=Ùfi—— "åQÍÌ#O HÀãÖ KÕ~Ú ™êKå_»∞ Ü≥∂<£"≥∞H±. P~üfl Hõ^ŒÅÖË^Œ∞.
''Z=~°∞ U HõΔ}OÖ’ Kè«™êÎ~À Z=~°∂ K≥Ñ¨ÊÖË~°∞—— J<åfl_»∞ P~üfl.
O
Ü≥∂<£"≥∞H± #"åfi_»∞.
C
''=ÚxˆQ"å_»∞ QÆ_ç¤áÈK«#~Ú<å P^è•~°OQÍ ÉèÏq™êÎ_»∞. <å QÆ_ç¤áÈK« #∞=Ùfi. "åQÍÌ#O

ES
KÕ~Ú. |uH˜`Õ <≥~°"Õ~°ÛQÆey`Õ <≥~°"Õ~°∞Û. ÖËHõáÈ`Õ HõhãÖ <å ãÖã¨¯ $ux xÅÉˇ\ÏìÅx
„Ñ¨Ü«∞uflOKå##fl ãÖ`«$Ñ≤Î <å‰õΩO@∞Ok—— =∞iO`« =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êKå_»∞ KÕux.
EM
P KÕux JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞ P~üfl.

C C C
©
P ~ÀA #∞Op L^ŒÜ«∞O Ñ¨Ó@ Ãã·x‰õΩÅ ãÖ`«$Ñ≤Î HÀãÖ qÑ¨¡= ãÖw`«O ™ê^èŒ#
KÕ¿ã"å~°∞. pHõ\ ˜ Ñ¨_Q» Í<Õ xâ◊≈|ÌOQÍ `«=∞ QÆ∞_®~åÖ’¡Oz |Ü«∞@‰õΩ áêH˜, ^ŒQ~æÆ Ö° ’x J_»qH˜
áêiáÈÜÕ∞"å~°∞. JHõ¯_» ~°H~õ H° ÍÅ „‰õÄ~° [O`«∞=ÙÅ∞ <ÕÑ^¨ ºŒä ãÖw`åxfl JOkã¨∂OÎ >Ë, H©K∞« ~åà◊√¡
=∞$^Œ∞=∞^èŒ∞~°OQÍ áê_»∞`«∂O>Ë, PHÍâ◊OÖ’ `å~°Å∞ q∞Åq∞Å=∞O@∂ `åà◊O "Õã¨∂ÎO>Ë
"åi^ŒÌ~°∂ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`« ™ê^èŒ# KÕ¿ã"å~°∞. "≥∞ÿ=∞~°záÈÜÕ∞"å~°∞. ~å„u J~Ú,
`≥ÖÏ¡~å‰õÄ_»^Œx „áêi÷OKÕ"å~°∞. HÍh `≥Å¡"åˆ~k. `å=Ú KÕÜ«∂eû# Ñ¨#∞Å∞ Ü«∂O„uHõOQÍ
KÕã¨∂Î =∞m¡ pHõ\ ˜ Ñ¨_»@O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂¿ã"å~°∞. WO`«Ö’ –
212 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

P~üfl‰õΩ Ñ≤Å∞Ñ¨Ù =zÛOk.
''ãÖw`« "å~Ú^•ºÅ∞ =^Œe PÜ«Ú^è•Å∞ ^èŒiOKåeû# ~ÀA =zÛOk—— JO@∂
Ãã·<åºkèHÍi J`«_ç KÕuÖ’Oz ãÖw`« "å~Ú^ŒºO ÖÏyÑ¨_Õã≤ PÜ«Ú^è•xfl JOkOKå_»∞. P
~ÀA ~å„u Ü≥∂<£"≥∞H± P~üfl `«# H˜zÛ# "åQÍÌ<åxfl QÆ∞~°∞ÎKÕâß_»∞.
''Ü«Ú^ŒúOÖ’ |uH˜ |Ü«∞@Ñ¨_ç`Õ "åQÍÌ#O <≥~°"Õ~°∞™êÎ#∞—— =∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ J<åfl_»∞ P~üfl.
C C C
Ü«Ú^•ú#∞Éèí"åÅ∞ P~üfl#∞ |O_»~å~ÚQÍ =∂~åÛ~Ú. Ãã·x‰õΩÅ∞ â◊„`«∞=ÙÅ `«ÅÅ

Ñ¨QÆ∞ÅQ˘_»∞`«∂O>Ë, "åà◊√¡ Hõ^ŒÅ‰õΩO_® Ñ¨@∞ìHÀ"åeû =KÕÛk P~üfl‰õΩ. ÉÏÜü∞<≥@¡`À
J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞ á⁄_»∞ã¨∂ÎO>Ë, "åi ˆHHõÅ∞ qO@∂#fl P~üfl Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’Oz ãÖw`«O
KS
áêiáÈ~ÚOk. J`«x K≥=ÙÅ‰õΩ „Ñ¨[Å P~°<Î å^•Å∞, =∞~°}ã˜ ∂¨ Î "å~°∞ KÕ¿ã Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°H"õ ∞≥ #ÿ
^èŒfi#∞Å∞, `«∞áê‰õΩÅ "≥∂`«Å∞ =∂„`«"Õ∞ qxÑ≤OKÕq. P~üfl `å#∞ =∞x+≤#fl#fl ÉèÏ=#<Õ
O
=∞~°Kå_»∞. Ããx· Hõ rq`«O Hõ<åfl `«ÑÊ≤ OK«∞H˘x áêiáÈ`«∂ =∞~°}O˜ K«@"Õ∞ "Õ∞Å#fl xâ◊ÛÜ«∂xH˜
BO
=KåÛ_»∞. HÍOÉ’_çÜ∂« =^Œe ^ä•Üü∞ÖÏO_£ áêiáÈ`«∞#fl "ÕÖÏk=∞OkÖ’ `å#∂ XHõ_Ü » ∂« º_»∞.
^ä•Üü∞ÖÏO_£ Ô~Ñ¶¨Óºr HÍºOÑ¨Ù KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞.
C C C
O
C
PQÆã∞¨ ì 1980. Ü«Ú^ŒOú Ö’ z‰õΩ¯‰õΩ#fl Ñ≤ÅÅ¡ #∞ HÍáê_ç, "åiH˜ Éè„í ^Œ`x« zÛ, q^•º|∞^Œ∞Åú ∞
K≥Ñ≤ÊOK«@O, "åix =∞#∞+¨μÅ∞QÍ fiÛk^ŒÌ@O rq`«ÅHõΔ ºOQÍ QÆÅ 'Ñ‘@~üáêO_£— ^Œ$+≤ì
ES
Ô~Ñ¶¨Óºr HÍºOÑ¨ÙÖ’ r=K«Ûù=OÖÏ Ñ¨_ç L#fl P~üflÃÑ· Ñ¨_çOk. ^•O`À J`«x rq`«O J#∂Ç¨Ïº
=∞Å∞Ñ¨Ù uiyOk. J"≥∞iHÍ KÕi# P~üfl K«^Œ∞=ÙÖ’ =ÚxyáÈÜ«∂_»∞. `«# ã¨ˆ~fiO„kÜ«∂Å#∞
EM
K«^Œ∞=ÙÃÑ· ˆHO„^ŒHõiOK«@O ^•fi~å J`«#∞ QÆ`«OÖ’x ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J#∞Éèí"åÅ#∞

=∞~°záÈ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞. HÍh ZÑ¨C_»∞ U ~°Hõ"≥∞ÿ# ãÖw`«O qxÑ≤Oz<å QÆ_»QÆ_»
=}˜H˜áÈÜÕ∞"å_»∞. J`«_»∞ Jkq∞ÃÑ\ÏìÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î#fl J<ÕHõ Ñ‘_»HõÅÖÏ¡O\˜ J#∞Éèí"åÅ∞
©
XHõ¯™êiQÍ x„^ŒÖËz x["≥∞ÿ‰õÄK«∞<Õq. JO^Œ∞ˆH W`«~°∞ÖÏ¡ J`«_»∞ _ç™È¯Å‰õΩ, ãÖw`«ã¨ÉèíÅ‰õΩ,

#$`åºÅ‰õΩ "≥àı¡"å_»∞HÍ^Œ∞. JO^ŒiH© ^Œ∂~°OQÍ LO@∂, U^À F Ñ¨xÖ’Ñ¨_ç `«#x`å#∞
=∞~°záÈ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î#fl P~üfl „Ñ¨=~°Î##∞ J~°÷OKÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ Ñ‘@~üáêO_£.
F ~ÀA P~üfl#∞ `«# QÆkÖ’H˜ Ñ≤eKå_»∞.
''P~üfl! hH˘Hõ rq`« ã¨`º« O K≥áêÎ#∞. q#∞. =∞#O ZÑ¨C_»∂ x[O #∞Oz áêiáÈ"åÅx
„Ñ¨Ü«∞uflOK«‰õÄ_»^Œ∞. ZO`« Hõiî#"≥∞ÿ#^≥·<å, Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ#^≥·<å x[O x["Õ∞. ^•xfl XÑ¨C‰õΩx
f~åeûO^Õ. ZO`«HÍÅO #∞=Ùfi x*Ïxfl =∞~°záÈ"åÅx „Ñ¨Ü«∞ufl™êÎ"À, JO`«HÍÅO Jk
x#∞fl ÉÏkèã¨∞ÎOk. Éèí∂`«"≥∞ÿ "Õkèã¨∞ÎOk. h QÆ`åxfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ. ^•xfl Éèíq+¨º`«∞Î‰õΩ ÉÏ@
K«∂¿Ñ k"≥fiQÍ KÕã¨∞HÀ——
=∞ø#OQÍ QÆk =ke "≥o¡áÈÜ«∂_»∞ P~üfl.
C C C
''<Õ#∞ HÍOÉ’_çÜ«∂ "≥àÏÎ#∞——.

P~üfl =∂@Å‰õΩ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞ Ñ‘@~ü. JO`«Ö’ #"Õfiâß_»∞.
''QÆ∞_£. ã¨=∞ã¨º #∞O_ç áêiáÈÜÕ∞Hõ<åfl Z^Œ∞~À¯=@"Õ∞ "Õ∞Å∞, Jk Ñïëê¯~°=∞=Ù`«∞Ok——
J<åfl_»∞ Ñ‘@~ü.
''<Õ#∂, <åÖÏ HÍOÉ’_çÜ«∂ #∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl WOH˘O^Œ~°O Ü«Ú=‰õΩÅO HõÅã≤
KS
'HÍOÉ’_çÜ«∞<£ "åÅO\©~üû Ñ¶¨~ü Hõ=¸ºx\© _≥=ÅÑ¶π"≥∞O\ò— J<Õ ãÖã¨÷#∞ ™ê÷Ñ≤OKåO.
HÍOÉ’_çÜ«∂ #QÆ~åÅ#∞ â◊√„ÉèíÑ¨~°z, „Ñ¨[Å‰õΩ ¿ã= KÕÜ«∂Åx xâ◊Û~ÚOKåO. 'áÈÖòáÈ\ò—
O
áêÅ# #∞Oz q=Ú‰õÎ"≥∞ÿ# ^Õâ◊O `«# HÍà◊¡g∞^Œ `å#∞ xÅ|_ÕO^Œ∞‰õΩ =∂ =O`«∞ ÉÏ^èŒº`«#∞
BO
x~°fiÇ≤ÏOKåÅ#∞‰õΩO@∞<åflO.——
''QÆ∞_£ÅH±—— J<åfl_»∞ Ñ‘@~üáêO_£.
O
C C C
C
HÍOÉ’_çÜ«∂ KÕi# P~üfl ^Œ$+≤ìx "≥Ú^Œ@ PHõi¬OzOk. 'xâ◊≈|ÌO— U^À Ñ‘_»HõÅ #∞Oz
ES
*ÏQÆ$`«∞Å~Ú<å, P HõÅ `åÅ∂‰õΩ ÉèíÜ«∞O =∞#ã¨∞x =^ŒÅx "åà◊¡ÖÏ ã¨÷|∞ÌÖˇ· L<åfl~°∞ „Ñ¨[Å∞.
''„Ñ¨[b ã¨∞+¨μÑ≤Î #∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_®ÅO>Ë, "åi P`«‡#∞ `åˆH ãÖw`åxfl qxÑ≤OKåe.
EM
D ÉèíÜ«∞OHõ~° xâ◊≈ÉÏÌxfl áê~°^ÀÖË ãÖw`« ãÖr=x HÍ"åe—— xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ P~üfl.

`«# ^ÕâO◊ Ö’ K≥h· Ü«ÚÅ∞, ^ä•Üü∞ÖÏO_£ ^ÕjÜ«ÚÅ áêÑπ ãÖw`«O `«ÑÊ¨ =∞ˆ~g∞ q#Ñ¨_@» O
ÖË^Œ∞.
©
''KÕÑ¨ h\˜Ö’ Ç¨~ÚQÍ LO@∞Ok. Ñ¨H˜Δ QÍeÖ’ ZQÆ∞~°∞`«∞Ok. JÖÏ U ^Õâ◊„Ñ¨[Å∞ P

=∞\˜ìˆH „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`åxH˜ ã¨ÊOk™êÎ~°∞. q^ÕjÜ«ÚÅ ãÖw`«O =∞# â◊s~åxfl
TÑ¨=K«∞Û HÍh =∞#ã¨∞û#∞ ã¨ÊOkOÑ¨KÕÜ«∞^Œ∞—— Jx "åkOz `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å#∞ XÑ≤ÊOKå_»∞
P~üfl. âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«O `≥eã≤# "åiHÀãÖ "Õ@ P~°OÉèí"≥∞ÿOk. JO`«=~°‰õÄ `«#‰õΩ =zÛ#
ãÖw`åxfl B`åûÇ≤Ï‰õΩÅ‰õΩ É’kèOK«@O P~°OaèOKå_»∞ P~üfl.
F ~ÀA P~üfl=ÚO^Œ∞ F Ñ≤zÛ 'aK«ÛQÍ_»∞ =zÛ xÅ|_®¤_»∞. =∞ø#OQÍ P~üfl KÕuÖ’Oz
ãÖw`« "å~Ú^ŒºO ÖÏ‰õΩ¯x =∞^è∞Œ ~°OQÍ PÅÑ≤OK«@O P~°OaèOKå_»∞. ''Ü≥∂<£"∞≥ H±—— P#O^ŒOQÍ
JiKå_»∞ P~üfl.
214 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
P ~ÀA#∞Op ãÖw`«O tHõ}Δ K˜ ÛÕ ÉÏ^èºŒ `«#∞ 'Ü≥∂<£"∞≥ H±—‰õΩ JÑ¨ÊyOKå_»∞ P~üfl. qÑ¨=¡ O
Hõ<åfl =ÚO^Œ∞ ^Õâßxfl L„~°∂`«Å∂Ñ≤# QÍÜ«∞x 'K≥H±=∂Kü— g^äŒ∞Ö’¡ ã≤QÆÔ~@∞¡ J=Ú‡`«∂
|`«∞‰õΩO`ÀO^Œx `≥eÜ«∞QÍ<Õ P"≥∞x "≥uH˜ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ P~üfl. P"≥∞h `«# 'HÍOÉ’_çÜ«∞<£
=∂ã¨ì~ü Ñ¨~åÊù~°‡~üû áÈ„QÍO—Ö’ ÉèÏQÆ™êfiq∞QÍ KÕ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞. WÖÏ JO`«iOzáÈ`«∞#fl
HÍOÉ’_çÜ«∂ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`åxfl =∞m¡ zQÆ∞iOÑ¨KÕã¨∞Î<åfl_»∞ P~üfl. „Ñ¨ã¨∞Î`«O 16 =∞Ok
âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`« q^•fiOã¨∞Å∞, 250 =∞Ok q^•º~°∞÷Å‰õΩ HÍOÉ’_çÜ«∂ âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`«OÖ’
tHõΔ}xã¨∞Î<åfl~°∞. ^Õâ◊ q^ÕâßÅ∞ u~°∞QÆ∞`«∂ HÍOÉ’_çÜ«∂ ãÖã¨¯ $ux xÅÉˇ>Ëì HÍ~°º„Hõ=∂Å‰õΩ
x^èŒ∞Å∞ ¿ãHõiã¨∞Î<åfl_»∞.
C C C
''<å QÆ∞~°∞=ÙH˜ <ÕxzÛ# "åQÍÌ<åxfl xÅÉˇ@∞ì‰õΩO@∞<åfl#∞. J~Ú`Õ PÜ«∞#H˜ "åQÍÌ#O
KS
KÕã≤#Ñ¨C_»∞ PÜ«∞# <åÃÑ· LOz# ÉÏ^èŒº`« ZO`« QÆ∞~°∞`«~°"≥∞ÿO^À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. PÜ«∞#
##∞fl ãÖw`åxfl Ñ¨Ù#~°∞r˚qOÑ¨*ËÜ«∞=∞<åfl_»x J#∞‰õΩ<åfl#∞. HÍh WÑ¨C_»∞ J~°÷=∞~ÚOk.
O
<Õ#∞ Ñ¨Ù#~°∞r˚q`«O KÕã¨∞Î#flk ˆH=ÅO âß¢ã‘ÎÜ«∞ ãÖw`åxfl, „áêp# ™êO„Ñ¨^•Ü«∂Å<À HÍ^Œ∞.
BO
HÍOÉ’_çÜ«∂ P`«‡ *ÏQÆ$`«=∞ø`ÀOk. `«#x `å#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\’Ok. HÍOÉ’_çÜ«∂‰õΩ
„Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ QÆ∞iÎOÑ¨Ùxã¨∞OÎ k. âß¢ãÜ
Î‘ ∞« ãÖw`«O xe¿ÑO^Œ∞‰õΩ ^•xfl <å ÉÏ^èºŒ `«QÍ z`«âÎ √◊ kú`À
x~°fiÇ≤Ïã¨∞<Î åfl#∞. ã¨=Ú„^ŒOÖ’ h\˜ÉÁ@∞ìÖÏO\˜"å_çx. <å Hõ~=Î° ºO <Õ#∞ KÕã∞¨ <Î åfl#∞. Ñ¶e¨ `«O
O
^≥·=O ÃÑ·<Õ—— JO\Ï_»∞ P~üfl.

C
`«#Ö’ ãÖw`«O ^èŒfi#∞Å∞ Hõeyã¨∞Î#fl „Ñ¨HõOÑ¨#Å∞ ˆ~Ñ¨Ù`«∞#fl *Ï˝Ñ¨HÍÅ Jâ◊$=ÙÅ#∞

ES
`«∞_»∞K«∞‰õΩO@∂.
T
EM
©

Pâß nÑÖ "≥eyOk
=∞Oz L^ÀºQÆOÖ’<Õ P#O^ŒO LO^Œx J#∞HÀHõ,
JÉèÏQÆ∞ºÅ Pã¨~åÖ’<Õ P#O^ŒO LO^Œx #q∞‡ KÕ~°nã≤,
KS
P„â◊Ü«∞q∞zÛ# =∞Ç≤ÏàÏ=∞}˜ Hõ^äŒ.
O
''„Ñü ãÖ=`«û~°O "ÕÅ ãÖYºÖ’ <Õáêb J=∂‡~ÚÅ∞ J<åºÜ«∞OQÍ "Õâßº=$uÎÖ’H˜
BO
<≥@ì|_»∞`«∞<åfl~°∞. "åà◊¡ â◊s~°O QÆ∞Å¡ J~Ú, ~ÀQÍÅ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# `«~°∞"å`« x~åÌH˜Δ}ºOQÍ "åix
g^äŒ∞Ö’¡H˜ <≥>Ëìã¨∞Î<åfl~°∞. J_»∞‰õΩ¯<Õ FÑ≤Hõ ‰õÄ_® ÖË‰õΩO_® x~å„â◊Ü«ÚÖˇ· ^Œ∞~°ƒù~° ^•i„^ŒºOÖ’
O
rq`åÅ∞ QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞. Ug∞ <Õ~°O KÕÜ«∞‰õΩO_®<Õ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# tHõΔ#∞ J#∞Éèíqã¨∞Î#fl

J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞ "åà◊√.¡ Ñ¨q„`« Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å áê^ŒÑ~‘ O°î =O\˜ <ÕáêÖòÖ’ W@∞=O\˜ ^Œ∞~°O`åÅ∞
C
[~°Q@Æ O =∞#O ã¨ÇÏ≤ OK«‰Äõ _»^∞Œ . Z=~À =zÛ =∞#efl ~°H™Δ˜ êÎ~x° , L^ŒiÌ ™êÎ~x° Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î
ES
‰õÄK«∞O>Ë =∞# K≥Öˇ¡à◊√¡, q∞„`«∞~åà◊√¡, ‰õÄ`«∞à◊√¡ WÖÏ J<åºÜ«∂Å‰õΩ QÆ∞~°=Ù`«∂<Õ LO\Ï~°∞.

D Ñïã≤÷ux Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞#"Õ∞ #_»∞O ayOz =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å"åe. D J<åºÜ«∂xfl
EM
JiHõ\Ïìe.——
TÑ≤i Ñ‘Å∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Py `«# =ÚO^Œ∞#fl Ü«Ú=`«∞Å "≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok. J#∞~å^èŒ
HÀ~Ú~åÅ.
©
"åà◊¡ =ÚMÏÖ’¡ P"Õâ◊O HõxÑ≤™ÈÎOk. Ñ¨@∞ì^ŒÅ HõxÑ≤™ÈÎOk. `åq∞OHõ J<åºÜ«∂Å#∞

ã¨Ç≤ÏOK«=∞#fl PÖ’K«# HõxÑ≤™ÈÎOk.
=ÚYºOQÍ, `«=∞ Ñïã≤÷ux `å"Õ∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°∞K«∞HÀ"åÅ#fl „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù HõxÑ≤™ÈÎOk.
Jk K«∂ã≤ ãÖ`«$Ñ≤ÎQÍ x@∂ìiÛOk J#∞~å^èŒ HÀ~Ú~åÅ. `å#∞ <å\˜# '"≥∞ÿ„u<ÕáêÖò—
c[O "Õà◊¥¡ã¨∞‰õΩx "≥ÚHõ¯ÖÏ Z^Œ∞QÆ∞`ÀO^Œx P"≥∞ „QÆÇ≤ÏOzOk. '"≥∞ÿ„u <ÕáêÖò— U~åÊ@∞‰õΩ
^•ifã≤# P ãÖÑ¶¨∞@#Å∞ D<å\˜H© P"≥∞ Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ "≥∞^ŒÅ∞`«∞<åfl~Ú.
C C C
216 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

J#∂~å^èŒ HÀ~Ú~åÅ F áê~î°âßÅÖ’ WOw¡+¨μ, YQÀà◊âßGO É’kèã¨∂ÎO_Õk. P"≥∞
Éèí~°Î`À q_®‰õΩÅ∞ á⁄Ok# `«~°∞"å`« XO@i rq`«O QÆ_»Ñ¨@O P~°OaèOzOk. =∞#ã¨∞#∞
`«# ÉÏ^èŒ #∞Oz =∞o¡OKÕO^Œ∞‰õΩ ^≥·=^è•º#O KÕÜ«∞@O P~°OaèOzOk. ~ÀE Ñ¨â◊√Ñü<å^äŒ
=∞Ok~°O ãÖ^Œi≈Oz '=∞#âß≈Ou— x=fi=∞x ÉèíQÆ=O`«∞_çx Ji÷OKÕk.
Ñ¨Ó[ Ñ¨Ó~°~Î Ú =∞Ok~° „áêOQÆ}OÖ’ ‰õÄK«∞#flÑ¨C_»∞ ~°H~õ H° ÍÅ PÖ’K«#Å∞ P"≥∞=∞kÖ’
"≥∞kÖËq.
'Uq∞\© `«# rq`åxH˜ J~°÷O?
Ñ¨Ù\˜ìOk. ÃÑiyOk. ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩOk. q_®‰õΩezÛ Éèí~°Î`À "Õ~°∞Ñ¨_çOk. L^ÀºQÆO
KÕ™ÈÎOk. `«# |`«∞‰õΩ`å#∞ |`«∞‰õΩ`ÀOk. U^À XHõ~ÀA =∞~°}˜ã¨∞ÎOk. WO`Õ<å?
KS
`«# rq`åxH˜ WO`«‰õΩ q∞Oz "Õˆ~ J~°÷O ÖË^•? ÉèíQÆ=O`«∞_ç ã¨$+≤ìÖ’ ZO`« ã¨∂Hõ;
rqÔH·<å U^À „Ñ¨Ü≥∂[#O LO@∞O^ŒO\Ï~°∞. =∞i `«# rq`« „Ñ¨Ü≥∂[#O Uq∞\˜?—–
O
WÖÏ ~°Hõ~°HÍÅ PÖ’K«#Å`À ã¨`«=∞`«=∞ÜÕ∞ºk. x~åâ◊Ö’ ‰õΩOyáÈÜÕ∞k. W@∞=O\˜
BO
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞Ok~°O |Ü«∞@ Ju^≥·#ºã≤÷uÖ’ ‰õÄK«∞x aK«ÛO J_çˆQ =∞Ç≤Ïà◊Å#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë
P"≥ ∞ =∞kÖ’ qz„`« " ≥ ∞ ÿ # Éè Ï =#Å∞ Hõ e ˆ Q q. '"åiÖ’ KåÖÏ=∞Ok Éè í ~ ° Î Å KÕ ` «
"≥∂ãÿOÑ¨|_ç#"å~°∞. U^À HÍ~°}O`À Wà◊¡Ö’¡Oz `«~°=∞|_»¤"å~°∞. HÍh "åiH˜ `«#ÖÏQÍ
O
q^ŒºÖË^Œ∞. L^ÀºQÆO ÖË^Œ∞. JO^Œ∞Hõx J_»∞‰õΩ¯O@∞<åfl~°∞. ã¨=∂[OÖ’ JO^Œi ^Œ∂+¨}‰õΩ

C
QÆ∞~°=Ù`«∞<åfl~°∞. `«# J^Œ$+¨ìO ÉÏQÆ∞O_ç `åxÖÏ LOk. ÖËHõáÈ`Õ?—

ES
D PÖ’K«#Å`À Xà◊√¡ [Å^ŒiOKÕk.

~ÀE "åix JÖÏ K«∂ã¨∞ÎO>Ë P"≥∞HÀ PÖ’K«# HõeyOk. =ÚYºOQÍ PÅ<åáêÅ<å
EM
ÖËHõ `«e¡ K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∂, =∞\˜ìÖ’ P_»∞`«∂, `«e¡ÖÏ<Õ 'JÜ«∂º—, 'ÉÏÉÏ— JO@∂ z\˜ì z\˜ì
KÕ`«∞Åx Kåã¨∞Î#fl "åi Ñ≤Å¡Å#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë P PÖ’K«# ã≤÷~°Ñ¨_çOk.
©
~ÀE "åiH˜ _»aƒã¨∂Î "åi #=∞‡HõO ãÖáêkOzOk. F ~ÀA "åiÖ’x F J=∂‡~Úx

J_çyOk.
''h Éèí~°Î`À ZO^Œ∞‰õΩ "Õ~°∞Ñ¨_®¤=Ù?——
=ÚO^Œ∞ P J=∂‡~Ú Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. HÍh J#∂~å^èŒ <≥=∞‡kQÍ P J=∂‡~Úx
|∞[˚yOzOk.
''<å ¿Ñ~°∞ nÑ¨. <å‰õΩ 12 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ <å Hõl<£ ##∞fl ÉèÏ~°`üÖ’ L#fl |O^èŒ∞=ÙÅ
^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÎ#x K≥Ñ≤Ê fã¨∞‰õΩ=KåÛ_»∞—— JO@∂ U_»=@O P~°OaèOzOk.

J#∂~å^èŒ QÆ∞O_≥ HõiyáÈ~ÚOk. P"≥∞ Hõhfl~°∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë–
''P `«~°∞"å`« ##∞fl F=ºaèKå~° QÆ$Ç¨xH˜ J"Õ∞‡âß_»∞.——
J#∂~å^è Œ ~À=∂Å∞ xHõ ¯ á⁄_» ∞ K« ∞ ‰õ Ω <åfl~Ú. „Ñ¨ Ñ ¨ O K« O XHõ ¯ ™êiQÍ y„~° ∞ #
uiy#@ì~ÚOk.
''<Õ#∞ ÖÁOQÆÖË^Œ∞. ##∞fl Ç≤ÏOã≤OKå~°∞. J#flO ÃÑ@ìÖË^Œ∞. ã≤QÆÔ~@¡`À HÍÖÏÛ~°∞—— KÕu
g∞^Œ QÍÜ«∂Å∞ K«∂Ñ≤ã¨∂Î JOk.
J#∂~å^èŒ QÆ∞O_≥ |^ŒúÅ~ÚOk. HõO@h~°∞ HÍ~°™êyOk.
''"≥Ú^Œ\ ˜~ÀA Ñ¨k=∞Ok... P `«~°∞"å`« ZO^Œ~À. iHΔÍÖÏˆQ"åà◊√¡, ÖÏsÅ∞ `ÀÖË"å~°∞,
KS
ÃÑ^ŒÌÅ∞, =Úãë "åà◊√¡, J_»∞‰õΩ¯<Õ"å~°∞...—— JO@∂ Éè’~°∞=∞Ok.
nÑ¨ WHõ =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈ~ÚOk. gà◊√¡ =∂\Ï¡_»∞`«∞O>Ë q∞QÆ`å aK«ÛQÍà◊√¡, gà◊¡ K«∞@∂ì
O
KÕ~å~°∞. nÑ¨ =∂@ Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞ºãïH˜, =∞~À =∞Ç≤Ïà◊ U_»∞ã¨∂Î `«# Hõ^äŒ K≥Ñ≤ÊOk.
BO
J=hfl qO@∂O>Ë J#∂~å^èŒ QÆ∞O_≥ Hõiyh~°~ÚOk. Z=iH˜ "åiH˜ „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ<å,
^•^•Ñ¨ÙQÍ „Ñü =∞Ç≤Ïà◊ QÍ^äŒ W^Õ.
O
XHõix |O^èŒ∞=Ù "≥∂ãÖ KÕ¿ãÎ, =∞~˘Hõix „¿Ñq∞‰õΩ_»∞ "≥∂ãÖ KÕâß_»∞. XHõix

C
`«e¡^ŒO„_»∞Å∞ J"Õ∞‡¿ãÎ, =∞~˘Hõix |Å=O`«OQÍ H˜_®flÑπ KÕã≤ Z`«∞Î‰õΩáÈÜ«∂_»∞.

ES
P `«~°∞"å`« ÖÁOˆQO`«=~°‰õÄ Ç≤ÏOã¨Å∞. â◊s~åxÔH·# QÍÜ«∞Å∞ "å~°∞ K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO>Ë<Õ

J#∞~å^èŒ‰õΩ Xà◊√¡ [Å^Œi™ÈÎOk.
EM
=∞#ã¨∞ÔH·# QÍÜ«∂xfl Z=iH˜ K«∂Ñ≤OK«QÆÅ~°∞? Z=~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞?

=∞QÆ"åi =∂#ã≤Hõ ^Ò~°ƒÖù ÏºÅ‰õΩ, =∂#ã≤Hõ qHõ$`«∞Å‰õΩ WÖÏ ZO`«=∞Ok J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞
©
Z<≥flxfl QÍÜ«∂ÅÉèÏ~åÅ HÕ^Œ #eyáÈ`«∞<åfl~À!

ã¨$+≤ìÖ’ Juã¨∞xfl`«O, J`«ºO`« =∞^èŒ∞~°=¸ J~Ú# â◊$OQÍ~°O WO`« J^èŒ=∞OQÍ
Ñ¨â◊√™ê÷~ÚH˜ kQÆ*ÏiO^Õq∞\˜? =∂#=Ù_çH˜ ^≥·=`«fiO PáêkOKÕ ã¨$+≤ìHÍ~°ºO WO`«~åHõΔã¨
Hõ$`«ºOÖÏ =∂iO^Õq∞\˜? `«=∞ QÍ^äŒÅ∞ qO@∂ Hõhfl~°∞ HÍ~°∞ã¨∞Î#fl J#∂~å^èŒ#∞ K«∂ã¨∞ÎO>Ë
W<åflà◊¡‰õΩ `«=∞Ñ¨@¡ ™ê#∞Éèí∂u K«∂Ñ≤ã¨∞Î#fl ™ê\˜=∞x+≤ ÅaèOz# P#O^ŒO`À "å~°∞
ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ `«=∞ ^ŒÜ«∞hÜ«∞QÍ^äŒÅ∞ qxÑ≤OK«@O P~°OaèOKå~°∞.
WHõ q#ÖËHõáÈ~ÚOk J#∂~å^èŒ HÀ~Ú~åÅ.
218 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''~°O_ç. W"åeì #∞O_ç g∞~°∞ J|ÅÅ∞ HÍ~°∞. ã¨|ÅÅ∞. g∞~°∞ W`«~∞° Å ^ŒÜ∂« ^•H˜}Δ ÏºÅÃÑ·
P^è•~°Ñ¨_Õ ^Ò~åƒùQÆ∞ºÅ∞ HÍ~°∞. ã¨fiâ◊H˜Îg∞^Œ P^è•~°Ñ¨_ç g∞ J^Œ$ëêìxfl g∞ˆ~ edOK«∞HÀQÆÅ
â◊H˜Î=∞O`«∞Å∞—— P"Õâ◊OQÍ JOk J#∂~å^èŒ.
"å~°∞ Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂âß~°∞.
''g∞~°O`å <å WO\˜H˜ ~°O_ç. <å WÖË¡ g∞ WÅ∞¡. g∞ Ñ≤Å¡Å∞ <å Ñ≤Å¡Å∞. Hõeã≤
Hõ+Ñì¨ _¨ ^» •O. HõÅã≤ =∞# Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ |OQÍ~°∞ Éèqí +¨º`«∞Î W^•ÌO—— xâ◊ÛÜ«∞O`À ÑëHÕk J#∂~å^è.Œ
JÖÏ P~°OÉèí=∞~ÚOk '"≥∞ÿ„u<ÕáêÖò— ãÖã¨÷.
P~°OÉèíOÖ’ F „Ñ¨}ÏoHõ JO@∂ ÖË^Œ∞.
x~åƒùQ∞Æ ºÅ∞, ^Ò~åƒùQ∞Æ ºÅ‰õΩ JO_» ^˘iˆH WÅ∞¡QÍ =∂iOk J#∂~å^èŒ WÅ∞¡. Z=iHõ~Ú<å
KS
uO_ç ^˘~°HõHõáÈ`Õ P"≥∞ WO\˜H˜ "≥àıÎ uO_ç ^˘~°∞‰õΩ`«∞O^Œ#fl #=∞‡HõO ¿Ñ^Œ"åiÖ’ HõeyOk.
O
J#∂~å^èŒ XO@iQÍ KÕÑ\¨ #ì˜ HÍ~°º„Hõ=∞O K«∂ã≤, W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ `«=∞ =O`«∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O
BO
KÕÜ«∞@O P~°OaèOKå~°∞.
XHÀ¯ z#∞‰õΩ HõÅã≤ XHõ K≥~°∞=Ù#∞ xOÑ≤#@∞ì, XHÀ Hõ~°yx Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O, ^Ò~åƒùQÆ∞ºÅ
P`«‡qâßfiãÖ ÃÑOKÕ J=∞$`« z#∞‰õΩQÍ =∂i, '"≥∞ÿ„u<ÕáêÖò— „¿Ñ=∞ `«\ÏHÍxfl ã¨∞ãÖÑ¨#flO
O
KÕÜ«∞™êyOk.
C
J~Ú`Õ x~åƒùQÆ∞ºÅ‰õΩ h_» HõeÊOK«@O`À J#∂~å^èŒ ãÖ`«$Ñ≤Î Ñ¨_»ÖË^Œ∞. `«# =^ŒÌ

ES
P„â◊Ü«∞O á⁄Ok# "åi ^•fi~å, "åix |OkèOz# =ºaèKå~° QÆ$Ç¨Å z~°∞<å=∂Å∞

`≥Å∞ã¨∞‰õΩOk. „É’Hõ~°¡ q=~åÅ∞ ¿ãHõiOzOk. áÈbã¨∞Å‰õΩ P ã¨=∂Kå~°O WKÕÛk.
EM
^•O`À =ºaèKå~° K≥~q° =ÚH˜Î ÅaèOz# <Õáêb =∞Ç≤Ïà◊Å‰õΩ '"≥∞„ÿ u<ÕáêÖò— PâßH˜~}
° OÖÏ
ZkyOk.
©
^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞Oz Ñü`«∞Å∞, „Éèí+¨μìÅ∞, ÉÏ^è•ã¨~°Ê^Œ+¨μìÅ∞, JÉèÏQÆ∞ºÅ∞,

x~åƒùQÆ∞ºÅ∞, ^Ò~åƒùQÆ∞ºÅ∞ JO`å J#∂~å^èŒ HÀ~Ú~åÅ WÅ∞¡ KÕ~°@O P~°OaèOKå~°∞. P"≥∞
WÅ∞¡ xO_çáÈ=@O`À Ñ¨Hõ¯<Õ L#fl |OQÆàÏ#∞ J^≥Ì‰õΩ fã¨∞‰õΩOk.
J#∂~å^èŒ ™ê=∂lHõ ¿ã=QÆ∞iOz `≥eÜ«∞@O`À q~åàÏÅ∞ JO^Œ™êQÍ~Ú.
J~Ú`Õ q~åàÏÅÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_»Hõ, '"≥∞ÿ„u<ÕáêÖò—Ö’ F „Ñ¨`ÕºHõ =º=ã¨÷#∞ U~åÊ@∞
KÕã≤Ok J#∂~å^èŒ. ÃÑ^ŒÌ "å~°∞ z#fl"åiH˜ =∂~°æ^Œ~°≈#O KÕ™êÎ~°∞. Ñ≤Å¡Å PÅ<åáêÅ##∂
K«∂¿ã qÉèÏQÆO „Ñ¨`ÕºHõO. H˘`«ÎQÍ =zÛ#"åi =∂#ã≤Hõ QÍÜ«∂Å#∞ J~°÷OKÕã¨∞‰õΩx, "åix

=∂=¸Å∞ =∞#∞+¨μÅ∞QÍKÕ¿ã qÉèÏQÆO =∞~˘Hõ\ ˜. J~Ú`Õ J#∂~å^èŒ U~åÊ@∞ KÕã≤#
'"≥∞ÿ„u<ÕáêÖò— ã¨fiK«ÛùO^Œ Ãã·#ºO XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# PÖ’K«#.
''Z=~À =zÛ =∞#efl ~°H˜ΔOKåÅx, =∞#efl P^Œ∞HÀ"åÅx, HÍáê_®Åx Z^Œ∞~°∞K«∂ã≤
ÖÏÉèOí ÖË^∞Œ . =∞#O JÖÏ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞OÎ >Ë, D J`åºKå~åÅ∞ WÖÏ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ LO\Ï~Ú——
Jx É’kèOz F ã¨fiK«ÛùO^Œ =∞Ç≤Ïà◊ Ãã·<åºxfl U~åÊ@∞ KÕã≤Ok P"≥∞.
g~°∞ <ÕáêÖò, ÉèÏ~°`ü ãïÇ¨Ï^Œ∞ÅÌ ∞ HÍÑ¨ÖÏHÍ™êÎ~∞° . P ^•iÖ’ „Ñ¨Ü∂« }ÕKÕ "åÇ¨Ï<åÅ#∞
Ñ¨sH˜Δ™êÎ~°∞. J#∞=∂<åã¨Ê^ŒOQÍ HõxÑ≤Oz# "åix „Ñ¨tfl™êÎ~°∞.
=∞Ç≤Ïà◊Å#∞ J„Hõ=∞OQÍ ãïÇ¨Ï^Œ∞Ì ^•\˜ã¨∞Î#fl "åix Ñ¨@∞ì‰õΩO\Ï~°∞.
JÖÏ 2000Ö’ 395 J=∂‡~ÚÅ#∞, 2001Ö’ 359 =∞Ç≤Ïà◊Å#∞ =ºaèKå~° QÆ$Ç¨Å∞
KS
KÕ~°Hõ=ÚO^Õ ~°H˜ΔOKå~°∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 30 =∞Ok „É’Hõ~°¡#∞ áÈbã¨∞Å‰õΩ Ñ¨\ ˜ìOKåÛ~°∞.
''„Ñ¨Éèí∞`«fiO K«\ÏìÅ#∞ KÕã¨∞ÎOk. Jq ãïQÍæ J=∞Å∞ JÜÕ∞º@∞ì K«∂¿ã ÉÏ^èŒº`« =∞#^Õ.
O
=ºaèKå~° QÆ$Ç¨Ö’¡Oz J=∂‡~ÚÅ#∞ ~°H˜Δã¨∞ÎOk. "åiH˜ P„â◊Ü«∞O WzÛ, "åix =∞#∞+¨μÅ∞QÍ
BO
xÅÉˇ>Ëì ÉÏ^èŒº`« ã¨=∂*Ïx^Õ. <Õ#∞ <å ™ê=∂lHõ Hõ~°Î"åºxfl x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl#∞. WO^Œ∞Ö’ <å
Q˘Ñ¨Ê Ug∞ÖË^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å rq`åxfl J~°÷=O`«O KÕã¨∞‰õΩ<Õ =∂~°æO K«∂Ñ≤OKå_»∞. P
=∂~°æOÖ’ „Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞Î<åfl#∞. JO`Õ—— JO@∞Ok J#∂~å^èŒ HÀ~Ú~åÅ.
O
T
C
ES
EM
©
220 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

P„Ñ¶≤HÍ U#∞QÆ∞ – P"≥∞
[O`«∞ „Ñ¨ÑÖKåxfl =∂#= „Ñ¨ÑÖKåxH˜
KÕ~°∞= KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ#fl =∞Ç≤Ïà◊ J#∞Éèí=O
KS
O
''"≥ÖòHõ"£∞ @∞ ÃãO„@Öò P„Ñ¶≤HÍ—— ™ê^Œ~°OQÍ PÇ¨fixOKå_»∞ PO„_çÜ«∂ @∞~å¯Ö’.
ãÖ`À+ÖQÍ #qfiOk Kå~˘¡>ˇ.
BO
''D JÑ¨~°z`«"≥∞ÿ# „áêO`«OÖ’, JÑïz`«∞Å #_»∞=∞ XHõ Ñïz`«∞_»∞ Hõ#Ñ¨_»@O –
Z_®iÖ’ XÜ«∂ã≤ãπx K«∂ã≤#O`« P#O^•xfl™ÈÎOk—— JOk.
O
PO„_çÜ«∂ ‰õÄ_® #"åfi_»∞.

C
''Ç¨ã¨ºO `«~°∞"å`« Kå~˘¡>ˇ! h‰õΩ H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊe—— J<åfl_»∞ >ˇO@∞Ö’ |Å¡ÃÑ·
ES
‰õÄ~°∞ÛO@∂.
EM
`å#∂ ‰õÄ~ÀÛ\ÏxH˜ ã¨÷ÅO "≥uHÕk Kå~˘¡>ˇ.

ZHõ¯_® ^˘~°Hõ¯Éˇ_£ÃÑ· ‰õÄ~°∞ÛOk.
''K≥Ñ¨ÊO_ç——
©
''[O`«∞ „Ñ¨ÑÖKåxfl =∂#= „Ñ¨ÑÖKåxH˜ KÕ~°∞= KÕÜ«∂Å#fl h L^ÕÌâ◊O =∞Oz^Õ.

HÍh, Jk #∞=Ùfi \©gÖ’ K«∂ã≤#O`« ã¨∞ÅÉèíO HÍ^Œ∞. [O`«∞=ÙÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. "å\˜
ÉèíÜ«∂Å#∞ J=QÍÇ¨Ï# KÕã¨∞HÀ"åe. J<ÕHõ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. W"åà◊¡ h`À P@ÖÏ_ç#
[O`«∞"Õ, ˆ~Ñ¨Ù #∞=Ùfi Hõ#|_»QÍ<Õ peÛ K≥O_®_ÕO^Œ∞‰õΩ hÃÑ·# Ñ¨_»=K«∞Û. Pâ◊Û~°º"Õ∞g∞ÖË^Œ∞.
ZÅ¡Ñ¨C_»∂ J„Ñ¨=∞`«ÎOQÍ LO_®e——
''PO„_çÜ«∂, <Õ#∞ ÉÏQÍ PÖ’zOz x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. <Õ#∞ U#∞QÆ∞Å#∞ QÆ∞iOz
\©g HÍ~°º„Hõ=∞O „Ñ¨*ˇO\ò KÕ™êÎ#∞. Jn P„Ñ¶≤HÍ J_»=ÙÖÖ’ "å\˜ ã¨Ç¨Ï[ "å`å=~°}OÖ’,

"å\˜ Z^Œ∞~°∞QÍ xÅ|_ç =∞s Ñ¶¨∂\ò KÕ™êÎ#∞—— ã≤÷~°OQÍ K≥Ñ≤ÊOk Kå~˘¡>ˇ. KåÖÏ¿ãÑ¨Ù PO„_Õ
>ˇO@∞Ö’Oz |Ü«∞@ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl J_»q"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞ÎO_çáÈÜ«∂_»∞.
z=iH˜ <≥=∞‡kQÍ Ö’Q˘O`«∞HõÖ’ K≥Ñ¨Ê@O P~°OaèOKå_»∞.
''Kå~˘¡>ˇ! <Õ#∞ 13 Uà◊√¡QÍ U#∞QÆ∞Å#∞ J^èŒºÜ«∞#O KÕã¨∞Î<åfl#∞. h‰õΩ "å\˜ JÅ"å@∞¡
K≥áêÎ#∞. Jq U „áêO`«OÖ’, U ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ LO\ÏÜ≥∂ K≥áêÎ#∞. HÍh, Jq
Éˇki`Õ =∂„`«O x#∞fl #∞=Ùfi ZÖÏ ~°H˜ΔOK«∞HÀ"åÖ’ =∂„`«O K≥Ñ¨ÊÖË#∞.——
''ZO^Œ∞Hõx?—— J_çyOk Pã¨H˜ÎQÍ Kå~˘¡>ˇ.
''ZO^Œ∞HõO>Ë ™ê^è•~°}OQÍ =∂#=Ù_»∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ rq PHõÖË¿ãÎ, ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç`Õ `«Ñ¨Ê
=∞~À „áê}˜H˜ Ç¨x `«ÅÃÑ@ì^Œ∞. P#O^ŒO HÀãÖ, q<À^ŒO HÀãÖ, Hõã≤ f~°∞ÛHÀ=@O HÀãÖ
KS
W`«~° „áê}∞Å<Õ HÍ^Œ∞, `À\˜ =∂#=Ù_çx ‰õÄ_® Ç≤ÏOã≤OKÕk, r=ÙÅxfl\˜Ö’H˜ `≥e"≥·#
=∂#=Ù_»∞ =∂„`«"Õ∞!——. J`«_ç"≥·Ñ¨Ù xt`«OQÍ K«∂ã≤Ok Kå~˘¡>ˇ.
O
''JO^Œ ∞ ˆ H <å =∞#∞+¨ μ Å‰õ Ω ^Œ ∂ ~° O QÍ, J_» q Ö’ [O`« ∞ =ÙÅ #_» ∞ =∞ HÍÅO
BO
QÆ_ç¿Ñã¨∞Î<åfl=Ù?—— J_çyOk Ç¨ïëê~°∞QÍ.
J=Ù##fl@∞ìQÍ `«Å∂áê_»∞ PO„_çÜ«∂.
O
''P„Ñ¶≤HÍÖ’ "≥Ú`«ÎO 1,95,000 U#∞QÆ∞Å∞<åfl~Ú. Jq JkèHõOQÍ LO_Õ „áêO`«O

C
*ÏOQÍKåÜü∞. U#∞QÆ∞ÖËHÍ^Œ∞ J<ÕHõ [O`«∞=ÙÅ∞ JHõ¯_»‰õΩ hà◊√¡ `åˆQO^Œ∞‰õΩ =™êÎ~Ú. JHõ¯_»

#∞=Ùfi h‰õΩ FÑ≤Hõ L#flxfl ^Œ$âßºÅ∞ +¨Ø\ò KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. J~Ú`Õ, F q+¨Ü«∞O WHõ¯_»
ES
^ŒO`åÅ HÀãÖ U#∞QÆ∞#∞ K«O¿Ñ"åà◊√¡ D =∞^èŒº<Õ ÃÑiyáÈÜ«∂~°∞. ^•O`À U#∞QÆ∞Å∞

=∞#∞+¨μÅ#∞ K«∂¿ãÎ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. "å\˜H˜ J#∞=∂#O U =∂„`«O Hõey<å, Jq ^•_ç
EM
KÕ™êÎ~Ú. F ÉÁ=∞‡x #eÑ≤#@∞ì #e¿Ñ™êÎ~Ú. ^ŒO`«O`À á⁄_çz, `˘O_»O`À ZuÎ <ÕÅÃÑ·

qã≤i HÍà◊¡`À `˘H˜¯Ñ¨_Õ™êÎ~Ú. HÍh, ™ê^è•~°}OQÍ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç`Õ Jq áêiáÈÜÕ∞ „Ñ¨Ü«∞`«flO
KÕ™êÎ~Ú. Jq H˘xfl ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’<Õ ^•_çKÕ™êÎ~Ú.——
©
''JÑ¨C_»∞ =∞#O UO KÕÜ«∂e?—— J_çyOk Kå~˘¡>ˇ.

#"åfi_»∞ PO„_çÜ«∂.
''Ñ¨~°∞QÀ! Ñ¨~°∞QÀ...—— J<åfl_»∞.
C C C
'*ÏOQÍKåÜü∞— „áêO`åxfl K«∂ã¨∂<Î Õ J„ÑüÉè∞í ~åÅ~Ú xÅzáÈ~ÚOk Kå~˘¡>.ˇ `«<HÕ Í^Œ∞

`«#`À =zÛ# W`«~° aaã≤ ã≤|ƒOk ‰õÄ_® J^Õ Ñïã≤÷u Jx J~°÷O KÕã¨∞HÀ=\ÏxH˜ P"≥∞‰õΩ
ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨\ ˜ìOk.
222 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
^Œ@ì"≥∞ÿ# J_»q #_»∞=∞ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ 20 Ñ¨Ù\òÉÏÖò "≥∞ÿ^•<åÅ ã¨÷ÅOÖ’ XHõ¯K≥@∞ì
ÖË‰õΩO_® HõxÑ≤OK«@O XHõ J^Œ∞ƒù`«O. P "≥∞ÿ^•#O #_»∞=∞ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ "≥∞~°∞Ñ¨ÙÅ#∞
^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞QÍ ^èŒiOz F #k =Ü«∂º~°O XÅHõÉ’¿ã Ü«Ú=uÖÏ „Ñ¨=Ç≤ÏOK«@O =∞~À J^Œ∞ƒù`«O.
g@xfl\˜h q∞Oz# =∞~À J^Œ∞ƒù`«O P #kÖ’ hà◊√¡ `åˆQO^Œ∞‰õΩ =zÛ# J<ÕHõ"≥∞ÿ#
[O`«∞ã¨=¸Ç¨Å∞. H˘xfl hà◊¡Ö’ D^Œ∞ÖÏ_»∞`«∞O>Ë, WOH˘xfl hà◊√¡ `åy Ñ¨zÛHõÖ’
¿ã^Œf~°∞`«∞<åfl~Ú. WOH˘xfl QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞ QÆ∞OÑ¨ÙÅ∞QÍ ‰õÄ~˘Ûx U^À ã¨Éíè [~°∞Ñ¨Ù`«∞#fl@∞ì<åfl~Ú.
Jk [O`«∞=ÙÅ 'ã¨fi~°Oæ —ÖÏ LOk. U p‰õÄzO`å ÖË‰Ωõ O_®, Z@∞=O\˜ ÉèÜ í ∂« Å∞, PO^Àà◊#Å∞
ÖË‰õΩO_®, „Ñ¨ÑÖKåxHõO`å `å"Õ∞ ~å~åAÅ"≥∞ÿ#@∞ì Ç¨~ÚQÍ, ¿ãfiK«ÛùQÍ u~°∞QÆ∞`«∞#fl P
[O`«∞=ÙÅ#∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë P"≥∞ =∞kÖ’ Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞ÿ# P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. =∞x+≤
ZO^Œ∞HÕ`« Ç¨~ÚQÍ, ¿ãfiK«ÛùQÍ LO_»ÖË_»#fl PÖ’K«# HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
KS
'J<ÕHõ [O`«∞=ÙÅ∞ WHõ¯_ç̂H ~å=@O "≥#∞Hõ F HÍ~°}O LOk. WHõ¯_ç hà◊Ö¡ ’ ™È_çÜ∞« O,
á⁄\Ï+≤Ü«∞O, HÍe¬Ü«∞O =O\˜ Yx*ÏÅ∞ JkèHõOQÍ LO\Ï~Ú. âßHÍÇ¨~°∞Öˇ·# [O`«∞=ÙÅH©
O
Yx*ÏÅ∞ WHõ¯_ç h\˜#∞Oz Åaè™êÎ~Ú. P Yx*ÏÅ HÀãÖ ZHõ¯_≥Hõ¯_ç #∞OKÀ [O`«∞=ÙÅ∞ D
BO
„áêO`åxH˜ =™êÎ~Ú. hà◊√¡ `åQÆ∞`å~Ú— Jxfl [O`«∞=ÙÅ∞ JHõ¯_çˆH ~å=_»O "≥#∞Hõ HÍ~°}Ïxfl
PO„_çÜ«∂ q=iOK«_»O P"≥∞‰õΩ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.
O
x[OQÍ, =∞x+≤ ZO`À `≥e"≥·#"å_»x J#∞‰õΩO\Ï_»∞. HÍh '`≥eq— LO_»@O =Å¡,

C
=∞x+≤ ã¨fi`«óã≤^Œú"≥∞ÿ# 'W<£ã≤ìOH±ì—x HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞. JO^Œ∞ˆH [O`«∞=ÙÅ‰õΩ `«=∞ˆHO HÍ"åÖ’

`≥Å∞ã¨∞ÎOk. =∞x+≤H˜ Z^Œ∞\˜"å_»∞ K≥Ñ≤Ê<å `≥eÜ«∞^Œ∞.
ES
Kå~˘¡>ˇ P ^Œ$âßºxfl K«∂ã≤ "≥∞ÿ=∞~°z xÅ∞K«∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’, P"≥∞`Àáê@∞ =zÛ#

EM
W`«~|° $O^ŒO `«=∞ Ñ¨#∞Å∞ K«HKõ H« Í KÕã∞¨ ‰õΩO@∂áÈÜ«∂~°∞. P „Ñ¨^âÕ ßxfl UÜÕ∞ „áêO`åÅ#∞Oz
Ñ¶≤Öò‡ fÜ«∞=KÀÛ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. F Z`«Î~Ú# „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ ÃÑ^ŒÌ ÔH"≥∞~å LOKå~°∞.
~°Hõ~°HÍÅ ^Œ$âßºÅ#∞ Ñ¶≤Öò‡ fÜ«∞™êQÍ~°∞. P_»∞‰õΩO@∞#fl [O`«∞=ÙÅ#∞, P=Ùeã¨∞Î#fl
©
[O`«∞=ÙÅ#∞ 'E"£∞—KÕã≤ HÀ¡[Ñ¨CÅ∞ fÜ«∞™êQÍ~°∞. WÖÏ fã≤# ëê@¡#∞ `«~°∞"å`« 'Z_ç\ò—

KÕã¨∞‰õΩx K«∂Ñ≤™êÎ~°∞. W^ŒO`å JÜÕ∞ºãïH˜ Kå~˘¡>ˇ D Ö’HÍxH˜ =zÛOk.
''<å HÍ"≥∞O@s ™êì~üì KÕÜ«∞<å?—— J_çyOk "åH©\ÏH©Ö’.
P"≥∞`Àáê@∞ 'Ãã·— J<Õ á¶⁄\’„QÍÑ¶¨~ü LOk. P"≥∞ KÕuÖ’ Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ ÔH"≥∞~å`À Kå~˘¡>ˇx
Ñ≤HõÛÔ~·*ò KÕã¨∞ÎOk.
Z`«Î~Ú# „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ L#fl _≥·~°Hõì~ü K«∞@∂ì K«∂ã≤ K≥áêÊ_»∞.

''^Œ∂~°O #∞Oz U#∞QÆ∞Å QÆ∞OÑ¨Ù =™ÈÎOk. ^•xfl ^ŒQÆæ~°‰õΩ ~åh. Jq <ÕÑ¨^äŒºOÖ’
L#flÑ¨C_»∞, #∞=Ùfi U#∞QÆ∞Å QÆ∞iOz K≥Ñ¨ÓÎO>Ë Ñ¶≤Öò‡ f¿ãÎ =∞iO`« Öˇ·g¡QÍ LO@∞Ok. <Õ#∞
ã≤QÆflÖò W™êÎ#∞. JÑ¨C_»∞ P~°OaèOK«O_ç. Ãã·x ã≤^ŒúOQÍ LO_»=∞#∞.——
_≥·Ô~Hõì~ü =∂@Å∞ 'Ãã·—H˜ K≥Ñ≤ÊK«∞@∂ì K«∂ã¨∂Î xÅ∞K«∞Ok Kå~˘¡>ˇ. x["Õ∞, ^Œ∂~°O
#∞Oz U#∞QÆ∞Å QÆ∞OÑ¨Ù h\˜ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =™ÈÎOk. U#∞QÆ∞Å#∞ K«∂ã¨∂ÎO>Ë ZO`À P#O^ŒO
JxÑ≤OzOk Kå~˘¡>ˇ‰õΩ.
"å\˜ âßs~°Hõ x~å‡}O, JO^Œ"≥∞ÿ# =∞O^Œ QÆ=∞#O J^Œ∞ƒù`«O JxÑ≤OKå~Ú. 'x[OQÍ
ã¨$+≤ìÖ’ Zxfl qaè#fl"≥∞ÿ# ~°∂áêÅÖ’H˜ Ñï}Ï=∞O K≥OkOk r=O— J#∞‰õΩOk. P"≥∞‰õΩ
PO„_çÜ∂« K≥ÑÊ≤ # =∞~À q+¨Ü∞« O QÆ∞~°∞‰Î Ωõ =zÛOk. 'U#∞QÆ∞Å HõO\˜K∂« Ñ¨Ù JO`« Q˘Ñ¨ÊkHÍ^Œ∞.
KS
U#∞QÆ∞Å∞ ãïQÍæ K«∂_»ÖË=Ù. HÍh Jq "åã¨#^•fi~å q+¨Ü«∂Å#∞ Ñ¨ã≤QÆ@ìQÆÅ=Ù.— 'Ãã·— WzÛ#
ã¨∂K«#Å#∞ J#∞ãïOz h\˜ ^ŒQÆæ~°‰õΩ #_çzOk Kå~˘¡>ˇ.
O
"≥#∞Hõ U#∞QÆ∞Å∞ F™êi `«Öuˇ Î P"≥∞"≥Ñ· Ù¨ J#∞=∂#OQÍ K«∂âß~Ú. PÃÑ· =∞m¡ `«=∞Ñ¨xÖ’
BO
=ÚxyáÈÜ«∂~Ú.
''HõÔ~H±ì á⁄l+¨<£. „Ñ¶‘*ò—— JizOk Ãã·, "åH© \ÏH©Ö’.
O
''P~°OaèOK«<å?—— J_çyOk Kå~˘¡>ˇ.

C
ZO^Œ∞HÀ P"≥∞ QÆ∞O_≥ ^Œ_»^Œ_»ÖÏ_»∞`ÀOk. "≥Ú^Œ\ ˜™êi P"≥∞ "≥·Öò¤Öˇ·Ñ¶π Ñ¶≤Öò‡#∞ „ÃÑ*ˇO\ò
ES
KÕ™ÈÎOk. '_Õq_£ P>ˇ<£|~À— #∞Oz ã¨∂ÊùiÎá⁄Ok, P"≥∞ "≥·Öò¤Öˇ·Ñ¶π HÍ"≥∞O>Ë@~ü J"åÅx

xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩOk. Z=Ô~O`« K≥Ñ≤Ê<å q#ÖË^Œ∞. '`å#∞ q[Ü«∞O ™êkèã¨∞ÎO^•? ÖË^•?— J#fl
EM
PÖ’K«#Å`À P"≥∞ LkfiQÆfl`«‰õΩ QÆ∞~°=Ù`ÀOk.

''UHõΔ<£—— JizOk Ãã·.
''Ç¨ÏÖ’! kã‘*ò Kå~˘¡>ˇ. "≥Å¯q∞OQ∑ Ü«¸ @∞ Z<£ J<£Ñ¶¨Ô~æ@|∞Öò "≥·Öò¤Öˇ·Ñ¶π Z_»fiOK«~ü——
©
(Ç¨ÏÖ’ <Õ#∞ Kå~˘¡>ˇx. =∞~°Ñ¨Ù~åx =#º„áê}˜ J^Œ∞ƒù`« ™êÇ¨Ïã¨Ü«∂„`«‰õΩ W^Õ PÇ¨fi#O)

JO@∂ P~°OaèOzOk Kå~˘¡>.ˇ J~Ú`Õ, P"≥∞ ^Œ$+≤ì HõOQÍ~°∞QÍ ™œO[˝ KÕã∞¨ #Î fl ÃãÃ· Ñ· Ñ¨_Oç k.
'`å#∞ ãïQÍæ #∞OKÀÖË^•? ãïQÍæ Ñ¨ÅHõ@O ÖË^•?— Jx PÖ’zOzOk Kå~˘¡>ˇ. WO`«Ö’
`«# "≥#∞Hõ Éèí∂q∞ J^Œ∞~°∞`«∞#fl@∞ì JxÑ≤OzOk K«∂¿ãÎ, F U#∞QÆ∞ cèHõ~°OQÍ P"≥∞"≥·Ñ¨Ù
Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩO@∂ =™ÈÎOk! XHõ¯HõΔ}O UO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«ÖË^Œ∞ Kå~˘¡>ˇ‰õΩ.
P"≥∞ HÍà◊√¡ <ÕÅ‰õΩ J`«∞‰õΩ¯áÈÜ«∂~Ú. â◊s~°O =}Hõ™êyOk. JO`«Ö’ P"≥∞‰õΩ PO„_çÜ∂«
=∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=KåÛ~Ú. 'U#∞QÆ∞Å∞ ^•_ç KÕã≤#Ñ¨C_»∞, Ñ¨~°∞ÔQ`«Î@O `«Ñ¨Ê =∂~°æOÖË^Œ∞—.
224 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

`˘O_»O ZuÎ, Ñ¶‘∞OHõiã¨∂Î, cèHõ~°OQÍ U#∞QÆ∞g∞^Œ‰õΩ =KÕÛ™ÈÎOk. Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ `≥eqH˜
=zÛOk Kå~˘¡>ˇ. ÃÑ^ŒÌQÍ Jiz Ñ¨~°∞ÔQ`«Î@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk. U#∞QÆ∞ "≥O@Ñ¨_çOk. "≥#∞Hõ
^•x Ñ¨^ÑŒ ∞¨¶ @ì#Å‰õΩ Éè∂í q∞ J^Œ∞~°∞`ÀOk. ^Œ∞=Ú‡ ÖË™ÈÎOk. XHõ¯Hõ}Δ O „H˜Ò« =~°‰Äõ ã¨fi~°Oæ ÖÏ
HõxÑ≤Oz# „áêO`«O WÑ¨C_»∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ =∂iOk.
J~Ú`Õ q∞QÆ`å U#∞QÆ∞Å∞, [O`«∞=ÙÅ∞ „áê}ÏÅ∞ J~°KÕ`«Ñ¨@∞ì‰õΩx Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`«∞#fl
Kå~˘¡>ˇ#∞ QÆ=∞xOK«@OÖË^Œ∞.
"å\˜ Ö’HõOÖ’ Jq L<åfl~Ú.
''Kå~˘¡>ˇ `«fi~°QÍ =KÕÛÜü∞! Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î—— J~°∞™ÈÎOk Ãã·.
''Kå~˘¡>Hˇ ˜ K≥=∞@Å∞ Ñ¨>âìË ß~Ú. HÍà◊√¡ ~°|ƒ~°∞`À KÕã#≤ @∞ì `ÕeáÈ`«∞<åfl~Ú. "≥#∞Hõ#∞Oz
KS
U#∞QÆ∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ™ÈÎOk. P"≥∞ˆHO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«@O ÖË^Œ∞. P"≥∞ â◊H˜Î J~ÚáÈ`ÀOk.
J_»∞QÆ∞Å "ÕQÆO `«yæáÈ~ÚOk. Ñ¨~°∞QÆ∞ fÜ«∞@O â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# Ñ¨x J=Ù`ÀOk.
''Kå~˘¡>ˇ PQÆ‰õΩ—— QÆ\ ˜ìQÍ JizOk Ãã·.
O
BO
WHõ Ñ¨~°∞ÔQ`«ÎÖËHõ PyáÈ~ÚOk Kå~˘¡>ˇ. "≥#‰õΩ¯ uiy K«∂ã≤Ok. Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ =ã¨∞Î#fl
U#∞QÆ∞ Py, Ãã·"≥·Ñ¨Ù K«∂™ÈÎOk. "≥O@<Õ QÆ\ ˜ìQÍ JizOk Kå~˘¡>ˇ. ZO^Œ∞HÀ U#∞QÆ∞
O
=ÚO^Œ∞ xã¨ûÇ¨Ü«∞OQÍ xÅ|_»@O P"≥∞‰õΩ J==∂#O JxÑ≤OzOk. JnQÍHõ, `«##∞

C
~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∞#fl `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÅ∞ „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_»∞`«∞O^Œ#fl PÖ’K«#

ES
P"≥∞‰õΩ "≥„i P"Õâßxfl HõeyOzOk.

''UÜü∞!—— Jx J~°∞ã¨∂Î ^ŒQÆæ~°Ö’ Ñ¨_ç L#fl F K≥@∞ìH˘=∞‡#∞ PÜ«Ú^èŒOÖÏ Ñ¨@∞ì‰õΩOk
EM
Kå~˘¡>ˇ. Ãã·"≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∞Î#fl U#∞QÆ∞ <≥=∞‡kQÍ `«# ^Œ$+≤ìx Kå~˘¡>ˇ "≥·Ñ¨Ù =∞o¡OzOk.
'Ñ≤iH˜ÑO¨ ^ŒÖÏ Ñ¨~∞° QÔ `ÕÎ Hõ<åfl, ^è~·≥ º° OQÍ ^•x`À „áê}~°H}Δõ HÀãÖ áÈ~å_»`å#∞— J#∞‰õΩx
KÕuÖ’x Hõ„~°#∞ TÑ≤Ok Kå~˘¡>ˇ.
©
U#∞QÆ∞ XHõ¯HõΔ}O Kå~˘¡>ˇ"≥·Ñ¨Ù fHõΔ}OQÍ K«∂ã≤Ok. J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õã≤Ok.

Kå~˘¡>ˇ KÕuÖ’x H˘=∞‡#∞ |ÅOQÍ TÑ≤Ok.
U#∞QÆ∞ qO`«QÍ K«∂ã≤Ok Kå~˘¡>ˇ "≥Ñ· Ù¨ , H˘O_», `«#`À `«ÅÑ¨_∞» `«∞#fl p=∞<À, ^À=∞<À
K«∂ã≤#@∞ì LOk P K«∂Ñ¨Ù.
''~å... <å `«_®MÏ K«∂Ñ≤™êÎ—— Jx XHõ"≥·Ñ¨Ù U_»∞ã¨∂Î<Õ Ñ≤zÛQÍ J~°∞ã¨∂Î H˘=∞‡#∞
TÑ¨Ù`ÀOk Kå~˘¡>ˇ.

U#∞QÆ∞ XHõ J_»∞QÆ∞ "≥#‰õΩ¯"Õã≤Ok. P `«~°∞"å`« <≥=∞‡kQÍ "≥#∞ uiy "≥o¡áÈ~ÚOk.
UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À J~°÷OHÍÖË^Œ∞ Kå~˘¡>ˇ‰õΩ. P `«~°∞"å`« =ÚYO KÕ`«∞Ö’¡ ^•K«∞‰õΩx
‰õÄÅ|_ç U_»=™êyOk.
C C C
''P Hõ}Δ OÖ’ <å‰õΩ XHõ q+¨Ü∞« O J~°"÷ ∞≥ Oÿ k. <å rq`åxH˜ F J~°O÷ LOk. =∞#∞+¨μÅ‰õΩ
[O`«∞ „Ñ¨ÑÖKåxfl KÕ~°∞=KÕÜ«∞@O <å rq`«ÅHõΔ ºO. Jk <≥~°"Õˆ~O`« =~°‰õÄ <Õ#∞ U â◊H˜ÎH©
ÉèíÜ«∞Ñ¨_®eû# J=ã¨~°OÖË^Œ∞. ##∞fl HõΔ}OÖ’ K«OÑ¨QÆey# U#∞QÆ∞ ##∞fl q_çz ÃÑ@ì@O
"≥#∞Hõ L#fl Ñ¨~°=∂~°÷O W^Õ. =∞#∞+¨μÅ∞ „QÆÇ≤ÏOK«ÖËx q+¨Ü«∂Å∞ [O`«∞=ÙÅ∞ „QÆÇ≤Ï™êÎ~Ú.
<Õ#∞ "å\˜ "Õ∞Å∞HÀã¨"Õ∞ JHõ¯_» L<åfl#x P U#∞QÆ∞ „QÆÇ≤ÏOzO^Õ"≥∂. JO^Œ∞ˆH ##∞fl q_çz
KS
ÃÑ\˜ìO^Õ"≥∂. JÑ¨C_Õ <Õ#∞ rq`åO`«O [O`«∞ „Ñ¨ÑÖKåxfl =∂#=ÙÅ‰õΩ KÕ~°∞= KÕÜ«∂Åx
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞—— JO@∞Ok „Ñ¨MÏº`« "≥·Öò¤Öˇ·Ñ¶π ã≤h x~å‡`«, "åºMÏº`« Kå~˘¡>ˇ LÃÇÏ¡<£
O
„É’H±.
BO
U#∞QÆ∞ #∞Oz P"≥∞ áêiáÈ=\Ïxfl Z`«∞Î# L#fl"å~°∞ z„fHõiOKå~°∞. J~Ú`Õ P
^Œ$âßºxfl "å~°∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ „Ñ¨^Œi≈OK«ÖË^Œ∞.
P Ñ¶≤Öò‡x `«=∞ QÆ∞~°∞ÎQÍ Kå~˘¡>ˇ‰õΩ |Ç¨ï=∞uQÍ WKåÛ~°∞.
O
C
JO`Õ<Õ"≥∂ – HõàÏHÍ~°∞_çH˜ `«# Hõà◊`À L#flO`« ãÖ|O^èŒO, Kå=Ù |`«∞‰õΩÅ`À

LO_»^Õ"≥∂.
ES
T
EM
©
226 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

F_ç ÔQez# Ü≥∂^èŒ∞_»∞
<ÕÅH˘iy# ÉÏH˜ûOQ∑ g~°∞_»∞,
K«qK«∂ã≤# =∞~À q[Ü«∞QÍ^äŒ
KS
O
â◊x"å~°O, U„Ñ≤Öò 19, 2003 ÅO_»<£ #QÆ~°O.
BO
ÅO_»<£ "≥∞~°^ä•<£ Ñ¨~°∞QÆ∞ P~°OÉèí"≥∞ÿ# J~Ú^Œ=~ÀA Jk. "≥∞~°^ä•<£ Ñ¨~°∞QÆ∞ áÈ\©Ö’
áêÖÁæ#fl "å~°O^Œi Ñ¨~°∞QÆ∞ ZÑ¨C_À Ñ¨Ó~°Î~ÚáÈ~ÚOk. "≥∞^Œ_»∞, "≥#∞flÑ¨Óã¨ ã¨=∞ã¨ºÅ
Ñïëê¯~åxH˜ Ñïâ’^èŒ#Å∞ [i¿Ñ '„Éˇ~Ú<£ JO_£ ÃãÊ~Ú<£ á¶œO_Õ+¨<£— x^èŒ∞Å HÀãÖ [i¿Ñ
O
"≥∞~°^•ä <£ Ñ¨~∞° QÆ∞Ö’ 42 H˜Ö’g∞@~°∞¡ Ñ¨~∞° QÔ `«∞`Î ∂« , ^•i"≥O@ „Ñ¨[Å #∞O_ç x^è∞Œ Å∞ ¿ãHõi™êÎ~∞° .
C
J~Ú`Õ, Jã¨Å∞ Ñ¨~°∞QÆ∞ Ñ¨Ó~°Î~ÚáÈ~Ú<å „Ñ¨[Å∞ "≥∞~°^ä•<£ ^•iH˜ Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÅ ÃÑ^ŒÌ

ES
ãÖYºÖ’ xÅ|_ç Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞ FÑ≤HõQÍ.

EM
"åà◊¡O^Œi =ÚMÏÅÖ’ U^À P`«$`«, U"À L`ÕÎ*ÏÅ∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. "å~°∞

Z=iHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞Î<åfl~À, P =ºH˜Î Hõ#|_»QÍ<Õ „Ñ¨[Å∞ "≥„i P#O^ŒO`À zO^Œ∞Å∞
`˘‰õΩ¯`«∞<åfl~°∞. `«=∞ KÕuH˜ JOk#O`« ^•#O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. #_»=ÖËHõ, #_»=ÖËHõ #_»∞ã¨∂Î,
©
XHõ HÍÅ∞ P^è•~°OQÍ, =∞~ÀHÍÅ∞ ZuÎ"Õã¨∂Î, PÜ«∂ã¨Ñ¨_»∞`«∂, JuHõ+¨ìO`À J_»∞QÆ∞fã≤

J_»∞QÆ∞"Õã¨∞Î#fl J`«_çx K«∂_»QÍ<Õ „Ñ¨[Å Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ á⁄Oy á⁄~°∞¡`«∞<åfl~Ú. QÆ~°fiO`À
QÆ∞O_≥Å∞ Lá⁄ÊOQÆ∞`«∞<åfl~Ú. J„Ñ¨Ü«∞`«flOQÍ JHõ¯_» L#fl"å~°O`å '"≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©— Jx
J~°∞ã¨∂Î J`«_çx „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞.
J`«_ç „Ñ¨Ü«∞`åflxH˜ `«=∞ =∞^Œú`«∞ `≥Å∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞.
'"≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©—
„Ñ¨[Å∞ `«#x L`åûÇ¨ÏÑ¨~°K«@O "≥∞ÿÔHÖò "å@û<£‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk.

„Ñ¨[Å∞ `«#‰õΩ WÖÏ „¿Ñ~°}x=fi@O qx ^•^•Ñ¨ÙQÍ 12 Uà◊√¡ ^•\˜áÈ~ÚOk. „Ñ¨[Å
ˆHHõÅ∞ qO@∞#flH˘nÌ "≥∞ÿÔHÖò #~°#~åÅ ~°HõÎO „Ñ¨K«O_» "ÕQÆO`À Ñ¨~°∞QÆ∞e_»∞`ÀOk. J`«_çH˜
`≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ XHõ KÕ~Ú Ñ≤_çH˜e aQÆã¨∞‰õΩO\’Ok. WOHÀ K≥~ÚºÖ’ J^Œ$â◊ºOQÍ L`ÕÎ[O
„Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk. „Ñ¨[Å∞ '"≥∞Hÿ ,© "≥∞Hÿ —© Jx J~°∞ã¨∂OÎ >Ë, J`«_ç =∞#ã¨∞ `«# rq`åxfl u~°∞QÆ∞ÖËx
q^èŒOQÍ ~°∂áêO`«~°O K≥OkOz# P ~ÀA *Ï˝Ñ¨HÍÅ `«∞á¶ê#∞Ö’H˜ Ñ¨~°∞QÆ∞e_»∞`ÀOk.
C C C
'"≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©, "≥∞ÿH©— "≥„iQÍ J~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞ „Ñ¨[Å∞. Q˘O`«∞zOK«∞‰õΩx J~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞.

"åi ~°HõÎO L„^ÕHõÑ¨Ù LÃÑÊ#ÖÏ ZQÆã≤Ñ¨_»∞`«∂O>Ë L„~°∂`«Å∂QÆ∞`«∞O>Ë, ã¨~°fiO =∞~°z P
L„^ÕHõ „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖ’ TyáÈ`«∂ J~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞ „Ñ¨[Å∞. "åi L`ÕÎ[O `«# ~°HõÎOÖ’ L~°∞‰õΩÅ∞
ÃÑ_»∞`«∂O>Ë „Ñ¨`«ºi÷ '„H˜ãπ Ü«¸KåºOH±—ÃÑ· Ñ≤_»∞QÆ∞ÖÏ¡O\˜ Ñ≤_çQÆ∞^Œ∞ÌÅ∞ ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò
KS
"å@û<£.
HÍ=∞<£"Ö≥ òÎ ÉÏH˜ûOQ∑ KèåOÑ≤Ü∞« <£ "≥∞HÔÿ Öò "å@û<£ 22 Ü«Ú^•úÖ’¡, 22 =∂~°∞¡ „Ñ¨`º« ~°∞Å÷ x
O
=∞\˜ì HõiÑ≤OKå_»∞. "≥∞ÿÔHÖò ÉÏH˜ûOQ∑ Ü«Ú^ŒúO JO>Ë, `«Ñ¨Êxãï F@q∞ J#fl Jaè„áêÜ«∞O
BO
|ÅÑ¨_»∞`ÀOk. WÑ¨Ê\˜ˆH „Ñ¨`«ºi÷ '„H˜ãπ Ü«¸KåºOQ∑—#∞ z`«∞ÎKÕâß_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. Ñ¨^ŒH˘O_»=
~“O_£ P~°OÉè=í ∞ÜÕ∞ºãïH˜ "≥∞HÔÿ Öò QÔ Å∞Ñ¨Ù ^•^•Ñ¨ÙQÍ ã≤~÷ "° ∞≥ áÿ È~ÚOk. „Ñ¨[Å∞ "≥∞HÔÿ Öò <å=∞[ÑÖ
KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
O
WO`«Ö’ J#∞HÀxk [iyOk.

C
"≥∞ÿÔHÖò ^≥|ƒ‰õΩ "≥#‰õΩ¯ `«∂y# „H˜ãπ, P^è•~°O "≥`«∞‰õΩ¯O@∞#fl@∞ì KÕ`«∞Å∞ P_çOKå_»∞.

ES
'H˜Å¡~ü ÑÖKü— WKÕÛO^Œ∞‰õΩ |ÅOQÍ =ÚO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂HÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. J`«_»∞ TÇ≤ÏOK«x suÖ’
„H˜ãπ Ñ≤_çH˜e, "≥∞ÿÔHÖò ^Œ=_» HÕ^Œ |ÅOQÍ `åHÕk. P `åH˜_çH˜ "≥∞ÿÔHÖò <ÕÅg∞^Œ ÃÑ^ŒÌâ◊|ÌO`À
EM
Ñ¨_®¤_»∞. HÀÖÏÇ¨ÏÅOQÍ J~°∞ã¨∂Î#fl „Ñ¨[Å∞ xâ◊≈|Ì"≥∞ÿ áÈÜ«∂~°∞. JO^Œ~°∂ xifi}∞‚ÅÜ«∂º~°∞.

iOQ∑Ãã_· £ _®Hõ~ì ü `Õ~∞° ‰õΩx "≥∞^ÿ •#OÖ’H˜ ^Œ∂HÍ_»∞. "≥∞HÔÿ Öò ã¨Ê $Ç¨Ï `«ÑÊ≤ Ñ¨_áç ÈÜ«∂_»∞. "≥∞HÔÿ Öò‰Ωõ
ã¨Ê $Ç¨Ï `≥ÑÊ≤ OKåÅx _®Hõ~ì ü KÕã#≤ „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ Ñ¶e¨ OK«Ö^Ë ∞Œ . J~°QOÆ @Ö’ JO|∞Öˇ<û£ =zÛOk.
©
"≥∞ÿÔHÖò Pã¨Ê„uÖ’ KÕ~å_»∞.

C C C
#ÅÉèˇ· ~ÀAÅ `«~°∞"å`« Hõà◊√¡ `≥iKå_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. HÍh `å<ÕO K«∂ã¨∞Î<åfl_À "≥∞ÿÔHÖò‰õΩ
J~°÷OHÍÖË^Œ∞. `å#∞ |uH˜ =Ù#fl\Ïì, =∞~°}Õz#\Ïì J`«_çH˜ É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ `«#‰õΩ
â◊s~°O L#fl ÉèÏ=#‰õÄ_® J`«_Hç ˜ HõÅQÆ@OÖË^∞Œ . â◊s~°O ÖË‰Ωõ O_® Ñ¨_ç PÖ’zã¨∞#Î fl `å<≥=~À
J`«_çH˜ J~°÷O HÍ=@OÖË^Œ∞.
C C C
228 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

'"≥∞ÿÔHÖò, "≥∞ÿÔHÖò— Z=~À =∞$^Œ∞=ÙQÍ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. â◊|Ì `«~°OQÍÅ∞, K≥q#∞O_ç "≥∞^Œ_»∞
KÕi, JHõ¯_» ã¨ÊO^Œ#Å∞ HõeyOKÕãïH˜ J~Ú^Œ∞ xq∞ëêÅ∞ Ñ¨\ ˜ìOk. JuHõ+¨ìO g∞^Œ `«Å#∞
J@∞"≥Ñ· Ù¨ uáêÊ_»∞ "≥∞HÔÿ Öò. `«##∞ Ñ≤Å∞ã¨∞#Î fl^≥=~À QÆ∞iÎOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞iH˘O`« ã¨=∞Ü«∞O Ñ¨\Oì˜ k.
'Öˇ<åfl~ü¤— Ñ≤eKå##∞‰õΩ<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. J`«_ç ÃÑ^Œ=ÙÅ∞ Ju Hõ+¨ìO`À HõkÖÏ~Ú. HÍh
â◊|ÌO |Ü«∞@‰õΩ ~åÖË^Œ∞. "≥∞ÿÔHÖò Hõà◊¡ H˘ã¨Å #∞Oz h\˜^è•~° HÍ~°™êyOk.
Jk K«∂ã≤ K«eOzáÈÜ«∂_»∞ Öˇ<åfl~ü¤.
Öˇ<åfl~ü¤ KåÖÏH±, "≥∞ÿÔHÖò „áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞. J<ÕHõ=∂~°∞¡ Öˇ<åfl~ü¤#∞ „Ñ¨=∂^•Ö’¡Oz
~°H˜ΔOKå_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. Öˇ<åfl~ü¤ HÀãÖ `«# „áê}ÏÅ#∞ Ñ¶¨}OQÍ ÃÑ>Ëì"å_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. J@∞=O\˜
"≥∞ÿÔHÖò#∞ WÖÏO\˜ xã¨ûÇ¨Ü«∞ ã≤÷uÖ’ K«∂ã¨∂ÎO>Ë Öˇ<åfl~ü¤ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOz, HõO\˜h~°∞QÍ
KS
HÍ~°™êyOk.
C C C
O
BO
Zxq∞k <≥ÅÅ~ÚOk. "≥∞ÿÔHÖò „Ñ¨ÑÖKåxfl K«∂_»QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. q#QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
„Ñ¨ÑÖK«O J`«_çx `åHõHõÅ∞QÆ∞`ÀOk.
''^≥|ƒ KåÖÏ ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ# ÉèÏQÆOÖ’ `«yeOk. "≥∞^Œ_»∞Ö’ ~°HõÎO QÆ_»¤Hõ\ ˜ìOk. ^•^•Ñ¨ÙQÍ
O
J~Ú^•~°∞™ê~°∞¡ "≥∞^Œ_»∞#∞ `≥~°z PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∂eû =zÛOk. h „áê}O xezOk. HÍh

C
â◊s~°O K«K«∞Û|_çáÈ~ÚOk. #∞=Ùfi „Ñ¨Ü«∞ufl¿ãÎ QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨QÍ =∂\Ï¡_»QÆÅ=Ù. h Z_»=∞ÉèÏQÆO

ES
Ñ¨xKÕÜ∞« ^Œ∞. KÕ`∞« Å∞, HÍà◊√.¡ ..—— Öˇ<åfl~ü¤ Q˘O`«∞ ^Œ∞óYO`À Ñ¨Ó_»∞‰õΩáÈ~ÚOk. "≥∞HÔÿ Öò HõO@h~°∞
á⁄OyOk. `«# Hõhflà◊√¡ `«∞_»∞K«∞‰õΩx, "≥∞ÿÔHÖò Hõhflà◊¡#∞ `«∞_çKå_»∞ Öˇ<åfl~ü¤.
EM
''WÑ¨C_»∞ TÑ≤i Ñ‘ÅÛ@O `«Ñ¨Ê <å JO`«@ <Õ#∞ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË##fl=∂@. ^•xg∞^Œ
‰õÄ_® <åÔH@∞=O\˜ xÜ«∞O„`«} ÖË^Œ∞ Hõ^•!—— Jã¨Ê+¨ìOQÍ, QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨QÍ J<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. P
=∂@Å∞ J#\ÏxH˜ ZO`À „Ñ¨Ü«∂ã¨ Ñ¨_®eû=zÛOk J`«_çH˜.
©
"≥∞ÿÔHÖò ‰õΩ_çKÕ~Úx QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl_»∞ Öˇ<åfl~ü¤.

''"≥∞ÿÔHÖò, h Z_»=∞ÉèÏQÆO Ñ¨xKÕÜ«∞^Œx ÉÏ^èŒÑ¨_»‰õΩ. <Õ#∞ h Z_»=∞ KÕux, HÍÅ∞#∞
J#∞HÀ. <Õ#∞ h`À LO_ÕO^Œ∞‰õΩ <å L^ÀºQÍxH˜ ~år<å=∂ WKÕÛâß#∞. h Ñ¨x KÕÜ«∞x
Z_»=∞ÉèÏQÆO <Õ#=Ù`å.——
"≥∞ÿÔHÖò Hõà◊§Ö’Oz Hõhfl~°∞ [Å[ÖÏ ~åeOk.
C C C

"≥∞ÿÔHÖò `À_»∞h_»QÍ Öˇ<åfl~ü¤ xeKå_»∞. _®Hõì~°∞¡ K≥Ñ≤Ê#@∞ì ZHõû~üÃã·AÅ∞ KÕ~ÚOKå_»∞.
J#∞HõΔ}O `À_»∞O_ç HõO\˜H˜ Ô~Ñ¨ÊÖÏ HÍáê_»™êQÍ_»∞. Öˇ<åfl~ü¤ Éèí∞[OÃÑ· KÕ~Ú"Õã≤ <≥=∞‡kQÍ
#_»=@O JÅ"å@~ÚOk "≥∞ÿÔHÖò‰õΩ. ‰õΩ_çHÍÅ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ"Õã≤, Öˇ<åfl~ü¤ ã¨Ç¨Ü«∞O`À
Z_»=∞HÍÅ∞#∞ "Õã,≤ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^ÖŒ ÛË "å_»∞ "≥∞HÔÿ Öò. H˘<åflà◊¡ `«~∞° "å`«, Öˇ<åfl~ü¤ Ñ¨H¯õ # xÅ|_ç`,Õ
‰õΩ_çHÍÅ∞ HõkÑ≤, Z_»=∞HÍÅ∞ ÖÏy, =ÚO^Œ∞‰õΩ #_»=@O P~°OaèOKå_»∞. JÖÏ HÍã¨Î ^Œ∂~°O
#_»=QÍ<Õ K≥=∞@Å∞Ñ¨>Ëìq. K≥=∞@ `«∞_çKÕ"å_»∞ Öˇ<åfl~ü¤. Ñ¨@∞ì`«Ñ≤Ê Ñ¨_»É’`«∂O>Ë "≥∞ÿÔHÖò#∞
Ñ¨\ ˜ì P¿Ñ"å_»`«#∞. '<ÕxHõ #_»=ÖË#∞— Jx "≥∞ÿÔHÖò "≥ÚO_çˆH¿ãÎ, |uq∞ÖÏ_ç, |∞[˚yOz
WOHÀ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õ~ÚOKÕ"å_»∞.
F ~ÀA "≥∞ÿÔHÖò‰õΩ qã¨∞QÆ∞ =zÛOk.
''<åH© |`«∞‰õΩ=^Œ∞Ì. <Õ#∞ K«zÛáÈ`å#∞. ^Õ=Ù_® D tHõΔ} <åˆH ZO^Œ∞‰õΩ qkèOKå=Ù——
KS
Jx J~°∞ã¨∂Î ÃÑ^ŒÌQÍ U_çKå_»∞.
O
=∞ø#OQÍ K«∂ã¨∂Î xÅ|_®¤_»∞ Öˇ<åfl~ü¤. U_»∞Ñ¨Ù Ñ¨Ó~°Î~Ú# `«~°∞"å`« "≥∞ÿÔHÖò =ÚYO
`«∞_»∞ã¨∂Î "≥∞e¡QÍ, ã¨∂\˜QÍ J_çQÍ_»∞. ''ÉÏH˜ûOQ∑ iOQ∑Ö’ „Ñ¨`º« i÷x z`«∞KÎ ãÕ ∂¨ ,Î <≥Q∞Æ `æ ∞« #flÑ¨C_»∞
BO
#∞"≥fiÑ¨C_≥·<å ^Õ=Ù_çx ÔQeKÕO^Œ∞‰õΩ #<Õfl ZO^Œ∞‰õΩ Z#∞fl‰õΩ<åfl=Ù?— Jx „Ñ¨tflOKå"å?
ÔQÅ∞ã¨∞Î#flO`« HÍÅO P „Ñ¨â◊fl "ÕÜ«∞x h‰õΩ, WÑ¨C_≥O^Œ∞‰õΩ ^Õ=Ù_® D ÉÏ^èŒ J#∞ÉèíqOKåÅx
#<Õfl ZO^Œ∞‰õΩ Z#∞fl‰õΩ<åfl=x— J_»QÍÅx JxÑ≤™ÈÎOk?——
O
C
"≥∞ÿÔHÖò =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. Öˇ<åfl~ü¤ „Ñ¨â◊fl "≥∞ÿÔHÖòÖ’ PÖ’K«# HõeyOzOk

'J=Ù#∞. JO`å ã¨„Hõ=∞OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#flO`« HÍÅO <å Q˘Ñ¨Ê Jx q„~°gQÍ#∞. WÖÏ J=QÍ<Õ
ES
^À+Ö ^Õ=Ù_çÃÑ·# <≥\ ˜ì"Õã¨∞Î<åfl#∞. J~Ú<å, WÑ¨C_»∞ =∂„`«O U"≥∞ÿOk? Z_»=∞ÉèÏQÆO

K«K«∞ÛÑ¨_çOk. HÍh Öˇ<åfl~ü¤ ¿ãflÇ¨ÏO ^˘iHÕk. D ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç JO_»`À ZO`«^Œ∂~°"≥∞ÿ<å
EM
#_»∞™êÎ_»∞. Zxfl HõëêìÖˇ·<å JkèQÆq∞™êÎ_»∞. PO`«HÍÅO `«# âßs~°Hõ ^Ò~°ƒùÅºO QÆ∞iOz

PÖ’zã¨∂Î ‰õΩq∞eáÈÜ«∂_»∞. HÍh H˘O_»O`« ¿ãflÇ≤Ï`«∞_ç JO_»xzÛ# ÉèíQÆ=O`«∞_ç Hõ~°∞}#∞
QÆ∞iÎOK«ÖË^Œ∞. W@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WÖÏ JO_»QÍ xeKÕ q∞„`«∞_»∞ ÅaèOKÕ J^Œ$+¨ìO
©
ZO^Œi‰õΩO@∞Ok? WO`« JO_»QÍ Z=~°∞ xÅ∞™êÎ~°∞?—

C C C
'„Éˇ~Ú<£ JO_£ ÃãÂÊ<£ á¶œO_Õ+¨<£— "≥∞~°^ä•<£ "å~°Î K«∂ã≤# "≥∞ÿÔHÖò Öˇ<åfl~ü¤"≥·Ñ¨Ù uiQÍ_»∞.
''<Õh "≥∞~°^ä•<£ Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^≥OÖ’ áêÖÁæO\Ï#∞. <å=Å¡ <åÖÏO\˜ "åiH˜ <å‰õΩ KÕ`«<≥·#O`«
ÖÏÉèíO HõÅ∞QÆKÕ™êÎ#∞—— J<åfl_»∞ ã≤÷~°OQÍ. `«# q∞„`«∞_ç"≥·Ñ¨Ù xt`«OQÍ K«∂âß_»∞ Öˇ<åfl~ü¤.
''L^ÕâÌ O◊ =∞Oz^Õ. HÍh JO^Œi JO`« "ÕQOÆ QÍ #_»=ÖË=Ù. 42 H˜Ö’g∞@~°∞¡ #_»"åÅO>Ë
ZO`« HÍÅO Ñ¨_»∞`«∞O^À, #∞"≥fiO`« „â◊=∞Ñ¨_®eû=ã¨∞ÎO^À PÖ’zOKå"å?——
230 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''Zxfl ~ÀAÅ∞ Ñ¨\ ˜ì<å ã¨ˆ~. <å Ñïã≤÷uÖ’ L#fl"å_»∞ Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ #_»=@O, <åÖÏO\˜
ã≤÷uÖ’ L#fl"åiH˜ ZO`« â◊H˜Îxã¨∞ÎO^À PÖ’zOKå#∞. D ã≤÷uÖ’ LO_ç ‰õÄ_® XHõ ™ê=∂lHõ
HÍ~°ºO HÀãÖ <Õ#∞ #_»=@O, ZO`«=∞Ok Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å#∞ Hõkeã¨∞ÎO^À PÖ’zOKå#∞. Wk
ZO`«=∞OkH˜ ã¨∂ÊùiÎxã¨∞ÎO^À PÖ’zOKå#∞. =∞# Hõ^äŒ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ `≥e¿ãÎ, ZO`« =∞OkÖ’
Jk =∞Oz PÖ’K«#Å∞ Hõeyã¨∞ÎO^À ‰õÄ_® PÖ’zOKå#∞—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ J<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
"≥∞ÿÔHÖò =∂@Å∞ qO@∞#fl Öˇ<åfl~ü¤ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ã¨ÊOkOzOk.
'`«#HÀã¨"Õ∞ |uˆH"å_»∞ =∂=¸Å∞ =∞x+≤. `«# HõëêìÅ#∞ W`«~°∞Å ™œMÏºxH˜ ÉÏ@QÍ
=∞ÅKåÅ#∞‰õΩ<Õ "å_»∞ Jã¨Öˇ·# =∞x+≤— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ =∞#ã¨∞Ö’.
C C C
KS
ÅO_»<£ "≥∞~°^ä•<£ Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^≥O P~°OÉèí"≥∞ÿOk.
J~Ú^Œ∞ xq∞ëêÖ’¡ "≥∞HÔÿ Öò, Öˇ<åfl~üÅ¤ ∞ XO@iQÍ q∞yÖÏ~°∞. Z_»=∞HÍex ÖÏ‰õΩ¯O@∂,
O
‰õΩ_çHÍe`À #_»∞ã¨∞Î#fl "≥∞ÿÔHÖò#∞ =ÚO^Œ∞ Z=~°∂ Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀÖË^Œ∞.
BO
`«~°∞"å`« 'z=~°QÍ =ã¨∞Î#fl^≥=~°∞?— Jx K«∂âß~°∞.
'XHõÑ¨Ê\˜ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok# ÉÏHõû~ü "≥∞ÿÔHÖò "å@û<£. `«# JOQÆ"≥·HõÖÏºxfl [~ÚOz, `«#
O
`À\˜ ™È^Œ~°∞ÅHÀãÖ Ñ¨~°∞QÆ∞ÑÖ^≥OÖ’ áêÖÁæO@∞<åfl_»#fl "å~°Î `≥e¿ããïH˜ JO^Œi ^Œ$+≤ì

C
"≥∞ÿÔHÖòÃÑ· Ñ¨_çOk.
ES
J`«_»∞ ÉèÏ~°OQÍ "Õã¨∞Î#fl „Ñü J_»∞QÆ∞ ÅO_»<£ „Ñ¨[Å QÆ∞O_≥Ö’¡ „Ñü^èŒfixOK«™êyOk.

<≥=∞‡kQÍ "≥∞ÿÔHÖò QÆ∞iOz# "å~°Î HÍiÛK«∞ÛÖÏ ÅO_»<£Ö’ "åºÑ≤OzOk.
EM
"≥Ú^Œ\ ˜~ÀA ˆH=ÅO Ô~O_»∞ H˜Ö’g∞@~°∞¡ =∂„`«"Õ∞ #_»=QÆeQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. Ô~O_À~ÀA

"≥∞ÿÔHÖò ~À_»∞¤g∞^Œ‰õΩ =KÕÛãïH˜ [#O ÉÏ~°∞Å∞ fi #∞OK«∞<åfl~°∞. J`«_ç '¿+H±Ç¨ºO_£—HÀãÖ
L~°∞‰õΩÅ∞, Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞.
©
Wk K«∂ã≤# "≥∞ÿÔHÖò‰õΩ PÖ’K«# =zÛOk. `«# '¿+H±Ç¨O_£—‰õΩ "≥Å x~°‚~ÚOKå_»∞.

J~Ú<å „Ñ¨[Å∞ ãÖ`À+ÖQÍ "≥∞HÔÿ Öò#∞ Jaè#OkOK«™êQÍ~°∞. "≥∞HÔÿ ÖòHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂¿ã"å~°∞.
ã¨=∞Ü«∞O =º~°÷O HÍ‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Õ _»|∞ƒÅ∞ [=∞KÕã≤ LOKÕ"å~°∞. P
^•i# "≥∞ÿÔHÖò ~åQÍ<Õ _»|∞ƒÅOkOKÕ"å~°∞.
Jaè#OkOz, „áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕ"å~°∞.
JÖÏ J~Ú^Œ∞ ~ÀAÅ∞QÍ #_»∞ã¨∂Î "≥∞HÔÿ Öò, „Ñ¨[Å =∞#™êûH˜xΔ `«\Öì˜ áË ê_»∞. =∂#=`åfixfl
HõkeOKå_»∞. [#O `«O_ÀÑ¨`«O_®Å∞QÍ =KåÛ~°∞. qiqQÍ q~åàÏÅ∞ WKåÛ~°∞.
"≥∞ÿÔHÖò HÍÅ∞ "≥Ú`«ÎO #_»Hõ‰õΩ z\˜¡áÈ~ÚOk.
<ÕÅg∞^Œ ÖÏQÆ∞`«∂ #_»=@O =Å¡ Z_»=∞HÍÅ∞ K≥‰Ωõ ¯‰õΩáÈ~Ú ~°HOÎõ HÍ~°∞`ÀOk. J~Ú<å
"≥∞ÿÔHÖò #_»=@O PÑ¨ÖË^Œ∞. FÑ≤Hõ ÖË#Ñ¨Ù_»∞ Öˇ<åfl~ü¤ Éèí∞[O P^è•~°O fã¨∞‰õΩx #_çKå_»∞.
JÖÏ J~Ú^À~ÀA JÜÕ∞ºãïH˜ QÆ=∞ºO ^ŒQÆæ~°Ñ¨_çOk.
QÆ=∞ºO ^ŒQÆæ~° „Ñ¨[Å∞ "≥∞ÿÔHÖò „Ñü J_»∞QÆ∞‰õÄ K«Ñ¨Ê@∞¡ H˘\˜ì „áÈ`åûÇ¨ÏÑïKå~°∞.
Jã¨Å∞ "≥∞~°^ä•<£ J~ÚáÈ~Ú<å, "≥∞ÿÔHÖòHÀãÖ „Ñ¨`ÕºHõOQÍ i|ƒ<£ Hõ\Ïì~°∞. "≥∞ÿÔHÖò QÆ=∞ºO
KÕˆ~ãïH˜ "≥∞ÿÔHÖò Ñ¶¨∞# q[Ü«∞O ™êkèOz#@∞ì „Ñ¨[Å∞ ˆHHõÅ∞ "Õâß~°∞. ãÖ|~åÅ∞ [iáê~°∞.
"≥∞ÿÔHÖò Ãã·`«O KÕ`«∞ÖˇuÎ „Ñ¨[Å [Ü«∞[Ü«∞^è•fi<åÅ∞ ã‘fiHõiOKå_»∞.
J~Ú^Œ∞ ~ÀAÖ’¡ "≥∞ÿÔHÖò Ô~O_»∞ HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞ÅÃÑ·# q~åàÏÅ#∞ =ã¨∂Å∞ KÕâß_»∞.
KS
'_»|∞ƒHõ<åfl "≥∞ÿÔHÖò „Ñ¨[Å‰õΩ WzÛ# ã¨∂ÊùiÎ ZO`À qÅ∞"≥·Ok— Jx „Ñ¨^è•x
"åºMÏºxOKå_»∞.
O
'<Õ#∞ ÉÏH˜ûOQ∑Ö’ ÔQÅ∞ã¨∞Î#flÑ¨C_»∞ „Ñ¨[Å∞ JOkOz# Jaè#O^Œ#Å‰õΩ D<å_»∞ <Õ#∞
BO
JO^Œ∞‰õΩO@∞#fl Jaè#O^Œ#Å‰õΩ KåÖÏ `Õ_® LOk. P<å_»∞ „Ñ¨[Å∞ <å â◊HHÎ˜ ,˜ <å ~åHõãΔ `¨ åfixH˜
*Ë*ËÅ∞ ÑëHÍ~°∞. WÑ¨C_»∞ JÖÏ HÍ^Œ∞. <å =∂#=`åfixH˜, '<Õ#∞ *ÏQÆ$`«O KÕã≤# =∂#=`«‰õΩ
O
h~å[<åÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞<åfl~°∞. ÉÏH˜ûOQ∑ q[Ü«∂ÅHõ<åfl D q[Ü«∞O ##∞fl =∞x+≤x KÕã≤Ok—

J<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò „Ñ¨[Å h~å[<åÅ∞ ã‘fiHõiã¨∂Î.
C
T
ES
EM
©
232 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

XHõ J~°ú~å„u Hõ^äŒ
x[O xÑ¨CÖÏO\˜k, ^•xx HõÑ≤Ê LOK«ÖËO.
W~°"≥· J~Ú^Õà◊√§ `«~°∞"å`« |Ü«∞@Ñ¨_ç
KS
<Õ~°ã¨∞ÎÅ#∞ tH˜ΔOz# 'x[O— Hõ^äŒ.
O
Jk 2001. `«=∞ JkèHÍi"≥·Ñ¨Ù Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂âß~°∞ ã‘ì"£*Ë"£∞û, zÖò"åÖòÅ∞. `å=Ú
BO
q#flk x["Õ∞#x x~åúiOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞~À™êi J_çQÍ~°∞.
''Ç¨~°‡<£ Ç¨Ï`«ºˆHã¨∞#∞ =∂‰õΩ JÑ¨Êyã¨∞Î<åfl~å?——
O
'J=Ù#∞— J#fl@∞ìQÍ `«Å∂áê_»∞ "åà◊¡ JkèHÍi.

C
''Wk g∞ tHõΔ}Ö’ ÉèÏQÆ"Õ∞. P^èŒ∞xHõ <Õ~°Ñïâ’^èŒ<å Ñ¨^Œú`«∞Å∞ LÑ¨Ü≥∂yã¨∂Î, QÆ`«OÖ’

ES
Ñïëê¯~°O HÍx Hˆ ã¨∞Å#∞ ™êkèOKÕ „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. áê`«Hˆ ã¨∞Å#∞ Ñïâ’kèOK«@O
=Å¡ H˘xfl ÖÏÉèÏÅ∞<åfl~Ú. g∞‰õΩ Ñïâ’^èŒ# Ñ¨^Œúu `≥Å∞ã¨∞ÎOk. áê`« _ç>ˇH˜ì"£Å∞ ZHõ¯_»
á⁄~°Ñ_¨ ®¤~À „QÆÇÏ≤ Oz, g∞~°∞ J@∞=O\˜ á⁄~°áê@∞¡ KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_Õ gÅ∞O@∞Ok. <Õ~ã° ∞¨ ÅÎ ∞
EM
ZÖÏ <Õ~°O KÕã≤ tHõΔ#∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞HÀQÆÅ~À J~°÷=∞ø`«∞Ok. W=hfl HÍHõ =∞~À =ÚYº"≥∞ÿ#
ã¨`«ºO g∞~°∞ „QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞.——
©
''Uq∞\k?—— W^ŒÌ~°∞ Ü«Ú= _ç>ˇH˜ì"£Å∞ Pã¨H˜ÎQÍ J_çQÍ~°∞.

''<Õ~°O KÕã≤# "å_çH˜Ñ¨_Õ tHõΔHõ<åfl, "å_ç <Õ~° Ñ¶ë`åxfl J#∞ÉèíqOKÕ "åi"Õ^Œ# "≥~Úº
Ô~@∞¡ JkèHõO. HÍ|\˜ì XHõ¯ <Õ~°ã¨∞Î_»∞ tHõΔ Ñ¨_»‰õΩO_® `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO>Ë, J<ÕHõ ‰õΩ@∞OÉÏÅ
P"Õ^Œ# J#O`«OQÍ ™êQÆ∞`«∞O^Œ#@"Õ∞HÍ^Œ∞, WOHÍ J<ÕHõ ‰õΩ@∞OÉÏÅ∞ "Õ^Œ#‰õΩ QÆ∞~°ÜÕ∞º
„Ñ¨=∂^ŒO ‰õÄ_® LO@∞Ok.——
J`«x =∂@ÅÖ’x J~°÷O, "åi^ŒÌiH© Ç¨~°‡<£ Ç¨Ï`«ºˆHã¨∞ Ñïâ’^èŒ# Ñ¨Ó~°ÎÜÕ∞º ãïH˜
ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ J~°÷=∞~ÚOk.
C C C

Ç¨~°‡<£ ˆHã¨∞ q=~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO@∞#flH˘nÌ *Ë"£∞û, zÖòÅ Pâ◊Û~åºxH˜ JO`«∞ÖË‰õΩO_®
áÈ`ÀOk.
''WO`« ã¨ Ê +¨ ì O QÍ `≥ Å ∞™ÈÎ O k <Õ ~ ° ã ¨ ∞ Î Ö ˇ = ~À? HÍh "åˆ ~ <Õ ~ ° O KÕ â ß~° x
x~°∂Ñ≤OK«ÖËHõáÈ`«∞<åflO—— J<åfl_»∞ *Ë"£∞û.
''W~°"≥· Uà◊√¡QÍ <Õ~°ã¨∞ÎÅ∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞. Jã¨Å∞ `å=Ú<Õ~°O KÕâß=∞x
‰õÄ_® =∞~°záÈ~Ú LO\Ï~°∞—— J<åfl_»∞ aÖò.
''ZÖÏÔQ·<å =∞#O <Õ~°O x~°∂Ñ≤Oz "åà◊¡x Hõ@Hõ\ÏÅ "≥#∞Hõ‰õΩ `ÀÜ«∂e—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ
J<åfl_»∞ *Ë"£∞û.
W^ŒÌ~°∂ Ç¨~°‡<£ ÃÑ¶·Å∞#∞ HõΔ}‚OQÍ ÑïjeOKå~°∞. Z=Ô~=ix HõÅ"åÖ’, U"Õ∞O „Ñ¨â◊flÅ∞
J_»QÍÖ’ ~åã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
KS
Ñ¨ i â’^è Œ # ã¨ = ∞Ü« ∞ OÖ’ áÈbã¨ ∞ Å∞ ¿ãHõ i Oz# ã¨ = ∂Kå~åxfl, ~° ∞ A=ÙÅ#∞
ÑïjeOKå~°∞.
O
''=ÚO^Œ∞QÍ =∞#O HõÅ"åeûOk ˆQÖòÉˇ~üæ„™êìO_£, iK«~ü¤Åx—— K≥áêÊ_»∞ *Ë"£∞û. "åà◊¡
BO
J„_»ã¨∞ L#fl HÍy`åxfl *Ë"£∞û =ÚO^Œ∞‰õΩ`Àâß_»∞ zÖò.
''<Õ#∞ áêÖò "≥∂iã¨<£#∞ HõÅ∞™êÎ#∞. Ç¨Ï`«º [iy# ã¨÷ÖÏxfl ÑïjeOz# _ç¢ã≤ìH±ì J\Ïsfl
J`«_»∞.——
O
W^ŒÌ~°∂ XHõiH˘Hõ~°∞ 'QÆ∞_£ÅH±— K≥Ñ¨C‰õΩx `«=∞ ^•~°∞Ö’¡ ™êQÍ~°∞.

C
ES
C C C
''Ñ¶≤„|=i 28, 1982 J~°ú~å„u Ô~O_»∞#fl~° QÆO@Å‰õΩ ˆQÖò‰õΩ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ "≥∞Å‰õΩ=

EM
=zÛOk. Ñ¨H˜¯O\’¡ U^À Q˘_»= [~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞ì â◊ÉÏÌÅ∞ qxÑ≤OKå~Ú. Z=~À Z=i<À

^Œ|^ŒÉÏ ÉÏ^Œ∞`«∞#fl@∞ì, <ÕÅ g∞^Œ Ñ¨_ãÕ ≤ ÖÏQÆ∞`«∞#fl@∞ì '^ècŒ ^ècŒ — =∞O@∂ â◊ÉÏÌÅ∞ qxÑ≤OKå~Ú.
<À@∞û K«∂ã≤ K≥áêÊ_»∞ *Ë"£∞û.
©
''Ñ¨H˜¯O\’¡ JÖÏ â◊ÉÏÌÅ∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl ˆQÖò ^ŒOÑ¨`«∞Å∞ Ug∞ KÕÜ«∞ÖË^•? „Ñ¨tflOKå_»∞

zÖò.
''<å‰õÄ J^Õ ãÖ^ÕÇ¨ÏO =zÛOk. HÍh Ñ¨H˜¯O\˜ q+¨Ü«∂Ö’¡ *’HõºO KÕã¨∞HÀ=@O
=∞~åº^Œ HÍ^Œx PQÍ~°@. JnHÍHõ J~°∞Ñ¨ÙÅ∞, ˆHHõÅ∞ Ug qxÑ≤OK«HõáÈ=@O`À, WO\’¡
U^À ã¨~°∞Ì`«∞<åflˆ~"≥∂##fl J#∞=∂#O`À PQÍ~°@.——
`«Å Táê_»∞ zÖò. H˘#™êyOKå_»∞ *Ë"£∞û.
''â◊ÉÏÌÅ∞ qxÑ≤Oz# QÆO@ `«~∞° "å`« Ñ¨H¯˜ O\’¡ LO_Õ "≥∞eO_® Ç¨~°‡<£ Ñ¨~∞° QÔ `«∞‰Î Ωõ O@∂
=zÛ ˆQÖò WO\˜ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ ÉÏkOk. `«Å∞Ñ¨Ù `≥iz# ˆQÖò‰õΩ ^Œ=_» "åz L#fl "≥∞eO_®
234 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
HõxÑ≤OzOk. P"≥∞ <≥·\òQ“<£ÃÑ· ~°HõÎO =∞~°HõÅ∞<åfl~Ú. Z=~À W^ŒÌ~°∞ PQÆO`«‰õΩÅ∞ =Úã¨∞QÆ∞
"Õã¨∞‰õΩx WO\’¡H˜ ^Œ∂~å~°x, `«# Éèí~°Î#∞ z`«HõÉÏk, PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° #∞Oz ÉÏºO‰õΩ `åà◊O
K≥=ÙÅ∞ Z`«∞Î‰õΩáÈÜ«∂~°x U_»∞ã¨∂Î K≥Ñ≤ÊOk. "åà◊√¡ H˘\˜ì# ^≥|ƒÅ‰õΩ `«#∞ ã¨Ê $Ç¨Ï
HÀÖ’Ê~ÚO^Œx, ÖËKãÕ i¨ H˜ `«# Éè~í Î° =∞~°}O˜ zÑ¨_ç L<åfl_»x K≥ÑÊ≤ Ok. "≥O@<Õ Qˆ Öò ^ŒOÑ¨`∞« Å∞
áÈbã¨∞Å‰õΩ á¶È<£ KÕâß~°∞—— PQÍ_»∞ *Ë"£∞û.
JHõ¯_ç #∞Oz JO^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞ zÖò.
''`«# rq`«OÖ’ JO`« Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ Ç¨Ï`«º K«∂_»Ö^Ë <Œ åfl_»∞ áêÖò "≥∂iã¨<.£ J`«x "≥Ú^Œ\ ˜
Ç¨Ï`«ºˆHã¨∞ HÍ=@O`À „Ñü z#fl q+¨Ü«∞O J`«_çH˜ ã¨Ê+¨ìOQÍ QÆ∞~°∞ÎOk. QÆkxO_® ~°HõÎO
"≥^Œ[e¡ LOk. _Õq_£ Ç¨~°‡<£ =ÚYO QÆ∞~°∞ÎÑ¨@ìÖË#O`«QÍ Ñ¨K«Û_ç Ñ¨K«Û_çQÍ H˘\Ïì~°∞. QÆk
ã‘eOQ∑ÃÑ·<å, QÀ_»ÅÃÑ·<å <ÕÅg∞^Œ ZHõ¯_» K«∂ã≤<å ~°HõÎ"Õ∞— P ^Œ$âßºxfl TÇ≤Ïã¨∞Î#fl@∞¡ Hõà◊√¡
=¸ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ zÖò.
KS
''<Õ#∞ _ç>ˇH˜ì"£ '*’„Ñ¨ÙÜ≥∞\ò—x Hõeâß#∞. "≥∞eO_®#∞ „Ñ¨tflOKÕO^Œ∞‰õΩ "≥o¡# '*’—,
"≥∞eO_®`Àáê@∞ =∂~ü¯ =∂OÔQÖò_À~üÊù LO_»@O K«∂âß_»∞. "≥∞eO_®, _Õq_£Å ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞
O
=∂~ü¯. Hõ+¨ì ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«# ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å‰õΩ JO_»QÍ =KåÛ_»x J#∞‰õΩ<åfl_À *’. HÍh
HÍ¿ãûÑ¨Ù "åà◊¡`À =∂\Ï¡_ç# `«~°∞"å`« '*’—‰õΩ "åo¡^ŒÌi g∞^• J#∞=∂#O =zÛOk. [iy#
BO
ãÖÑ¶¨∞@# QÆ∞iOz "≥∞eO_® K≥Ñ¨ÙÎ#flH˘nÌ "åà◊¡ÃÑ· *’ J#∞=∂#O ÃÑiyáÈ~ÚOk. W^ŒÌ~°∞
^˘OQÆ`«#OQÍ WO\’¡ „Ñ¨"ÕtOz#Ñ¨C_»∞ "≥∞eO_® ÉèíÜ«∞O`À J~°=ÖË^Œ∞. P"≥∞ Éèí~°Î#∞ z`«Hõ
ÉÏ^Œ∞`«∞#flÑ¨C_»∂ P"≥∞ J~°=ÖË^Œ∞. HõhãÖ J~°∞Ñ¨ÙÅ∞, ˆHHõÅ∞ ÃÑ\ÏìÅ#fl PÖ’K«#‰õÄ_®
O
~åÖË^Œ∞. "åà◊√¡ XHõ ^≥|ƒ H˘@ìQÍ<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê~ÚOk. WO`«H© P"≥∞‰õΩ `«ye# ^≥|ƒ
C
Uq∞@O>Ë – HÍã¨Î ^Œ=_» "åÜ«∞@O...

ES
... ÃÑ·QÍ, JO`« J~°ú~å„u =∂~ü¯ ™êfl#O KÕã≤=zÛ#@∞ì `≥Å∞™ÈÎOk. JO`« J~°ú~å„u
™êfl#O KÕÜ«∂eû# J=ã¨~°O U=ÚOk? WOHÀ =ÚYº"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, ^˘OQÆÅ∞
WO\’¡H˜ =zÛ _Õq_£#∞ ÉÏºO‰õΩ `åà◊O K≥=ÙÅHÀãÖ ÉˇkiOK«@O ‰õÄ_® Z=~°∂ q#ÖË^Œ∞...
EM
nxfl|\˜ì UO `≥Å∞™ÈÎO^ŒO>Ë, [iˆQ^ŒO`å QÆ∞@∞ì K«Ñ¨C_»∞ HÍ‰õΩO_® [iyáÈ~ÚOk.

P `«~°∞"å`« "≥ÚQÆ∞_çx H˘\˜ì "≥Ú~°ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl@∞ì, _Õq_£x K«OÑ≤ "≥∞eO_®, =∂~ü¯Å∞ Z=~À
Ç¨Ï`«º KÕâß~°x Hõ@∞ìHõ^äŒÅ∞ Je¡ `«Ñ≤ÊOK«∞ HÀ"åÅ#∞‰õΩ<åfl~°∞. WO`«=~°‰õÄ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞——
©
x@∂ì~åÛ_»∞ zÖò.
''^˘OQÆÅ∞ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ q~°Q˘æ\ ˜ì Ö’Ñ¨Å‰õΩ =KåÛ~å? ÖËHõ?...—— J_çQÍ_»∞ *Ë"£∞û.
''J@∞=O\˜ ^•MÏÖÏÖËg ÖË=Ù. JO^Œ∞ˆH „Ñ¨tflOK«@O P~°OaèOz# W~°"≥· xq∞ëêÖ’¡
`å#∞ Ç¨ÏO`«‰õΩÅ`À =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl#x *’ „QÆÇ≤ÏOKå_»∞. HÍh W~°"≥· Uà◊¡~ÚOk. WOHÍ
"åàı¡ Ç¨ÏO`«‰õΩÅx x~°∂Ñ≤OK«ÖËHõáÈ`«∞<åflO—— x~åâ◊QÍ J<åfl_»∞ zÖò.
''JÑ¨C_»∞ _çZ<£Z Ñ¨sHõΔ Ñ¨^ŒúuÖË^Œ∞. WÑ¨C_»∞ =zÛ<å ÖÏÉèíO ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk.
ZO^Œ∞HõO>Ë, =∂~ü¯ Jáê~üì"≥∞O\òÖ’ ^˘iH˜# ~°HõÎO =∞~°HõÅ∞ W~°"≥· Uà◊√¡QÍ ^•z LOKÕãïH˜
Ñ¨sHõΔ‰õΩ Ñ¨xH˜ ~å‰õΩO_® áÈÜ«∂~Ú—— K≥áêÊ_»∞ *Ë"£∞û.
''=∞iÑ¨C_»∞ =∞#O KÕ¿ã^Õ=ÚOk? ˆHã¨∞ =¸¿ãÜ«∞@"Õ∞<å?—— J_çQÍ_»∞ zÖò.
''JO`« `«fi~°QÍ x~åâ◊Ñ¨_»`å=∂? ã¨ˆ~... "≥∞eO_®, =∂~ü¯Å∞ HõÅã≤ _Õq_£#∞ Ç¨Ï`«º
KÕâß~°x J#∞‰õΩO^•O. HÍh Ç¨Ï`«º KÕÜ«∞\ÏxH˜ U^À HÍ~°}O LO_®e Hõ^•?—— PÖ’zã¨∂Î
J<åfl_»∞ *Ë"£∞û.
''Jn ^˘~°H@õ O ÖË^∞Œ . q∞eO_®, =∂~ü¯e^ŒiÌ H© U^À ãÖ|O^èOŒ LO^Œx J#∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
gÅ∞ ÖË‰õΩO_® áÈ~ÚOk. q∞eO_®, _Õq_£Å‰õΩ ÃÑà◊¡~Ú J~Ú^Õàı¡ J~ÚOk. W^ŒÌ~°∂
J<Àº#ºOQÍ LO_Õ"å~°∞. _Õq_£‰Ωõ ÃÑ^ŒÌ W#∂ûÔ~<£ûÖË^∞Œ . JO>Ë, _»|∞ƒHÀãÖ D Ç¨Ï`«º [~°QÖÆ ^Ë ∞Œ .
Ç¨Ï`«º [iy# `«~°∞"å`« q∞eO_®, =∂~ü¯Å∞ ÃÑ^ŒÌQÍ HõÅã≤#@∞ì Hõ#|_»^Œ∞. H˘<Õflà◊¡ `«~°∞"å`«
q∞eO_®, Ô~·ãπ J<Õ J`«_çx ÃÑo¡KÕã¨∞‰õΩOk. "åiH˜^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞. =∂~ü¯ „H˜+≤ì<å J<Õ P"≥∞#∞
ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. WÑ¨C_»∞ „H˜+≤ì<å QÆ~°ƒù=u. JO>Ë, W^ŒÌ~°∂ Z=i ^•~°∞Ö’¡ "å~°∞
KS
„Ñ¨Ü«∂}˜ã¨∞Î<åfl~°∞. ã¨∞YOQÍ, „Ñ¨âßO`«OQÍ rq`«O ™êyã¨∞Î<åfl~°∞. =∞i, Ç¨Ï`«º‰õΩ HÍ~°}O
U"≥∞ÿ LO@∞Ok?—— J<åfl_»∞ zÖò.
O
''=∞#Ö’ =∞#O `«~°˚#Éèí~°˚#Å∞ Ñ¨_ç ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. "åàı¡ Ç¨ÏO`«‰õΩÅx `≥Å∞ã¨∂Î<Õ L<åfl
"åà◊¡ <Õ~°O x~°∂Ñ≤OK«ÖËHõáÈ=@O =∞# Jã¨=∞~°÷`«#∞ K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. =∞#O q∞eO_®#∞ HõÅã≤
BO
=∂\Ï¡_ç`Õ?—— J_çQÍ_»∞ *Ë"£∞û.
''„Ñ¨Ü«∞ufl^•ÌO. HÍh Ug∞ ÖÏÉèíO LO_»^Õ"≥∂—— J<åfl_»∞ zÖò.
O
''K«∂^•ÌO!...—— JO@∂ ÖËKå_»∞ *Ë"£∞û.

C C C
C
`«Å∞Ñ¨Ù `≥iz# q∞eO_® Z^Œ∞~°∞QÍ JÑïz`«∞Å∞ Hõ#|_»@O`À XHõ J_»∞QÆ∞ "≥#‰õΩ¯

ES
"Õã≤–
EM
''Z=~°∞ g∞~°∞?—— J#_çyOk.

#"åfi_»∞ *Ë"£∞û.
''_Õq_£ ÃÇÏ~°‡<£ Ç¨Ï`«ºˆHã¨∞#∞ Ñïâ’kèã¨∞Î#fl _ç>ˇH˜ì"£ÅO—— J<åfl_»∞.
©
q∞eO_® =ÚYO =∂_çáÈ~ÚOk.

''<åˆHO `≥eÜ«∞^Œ∞. Z=_À =Úã¨∞QÆ∞ ^˘OQÆ WO\’¡H˜ ^Œ∂~å_»∞. J~Ú<å Wk [iy
W~°"≥· Uà◊¡~ÚO^Õ...—— QÆ|QÆÉÏ JOk q∞eO_®.
''<Õ~°O KÕã≤# "å_çH˜ tHõΔ Ñ¨_»∞`«∞O^ŒO\Ï_»∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞—— J<åfl_»∞.
''<Õ~°O KÕã≤ =∞x+≤ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl, ÉèíQÆ=O`«∞_ç ^Œ$+≤ì#∞Oz Ug∞ ^•K«ÖË_»∞—— J<åfl_»∞
*Ë"£∞û.
P"≥∞ KÕuÖ’x Éˇ·aÖò#∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞ W^ŒÌ~°∂. P"≥∞Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞_ç QÆ∞iOz ÉèíÜ«∞O
HõeyOKåÅ#fl „Ñ¨Ü«∞`«flO Jk.
236 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''WO`«H© _Õq_£#∞ K«OÑ≤Ok XHõ~å? W^ŒÌ~å?—— J_çQÍ_»∞ zÖò.
P"≥∞ JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ W^ŒiÌ "≥Ñ· Ù¨ K«∂ã≤Ok. P"≥∞‰õΩ PÖ’zOKÕ ã¨=∞Ü«∞O W=fi@OÖË^∞Œ
"åà◊√¡.
''XHõˆ~—— JOk q∞eO_®.
''Z=~°∂ =∂~ü¯ K«Oáê_®?—— J_çQÍ_»∞ zÖò.
''=ÚO^Œ∞ WO\’¡H˜ W^ŒÌ~°∞ *Á~°|_®¤~°x K≥áêÊ~°∞?—— J_çQÍ_»∞ *Ë"£∞û.
''ÖË^Œ∞ XHõ¯ˆ~—— ã≤÷~°OQÍ JOk q∞eO_®.
''g∞~°∞ Je¡# Hõ@∞ìHõ^äŒ W~°"≥· Uà◊§=@O =Å¡ =∞~°záÈÜ«∂~°∞ Hõ^•—— J_çQÍ_»∞ zÖò.
''ÖË^Œ∞. g∞~°∞ x[O K≥Ñ¨ÙÎ<åfl~°∞. _Õq_£x K«OÑ≤Ok W^ŒÌ~°∞. XHõ~°∞ =∂~ü¯, =∞~˘Hõ~°∞
q∞eO_®—— Éˇkiã¨∞Î#fl@∞ì J<åfl_»∞ *Ë"£∞û.
KS
''J|^ŒúO—— JizOk q∞eO_®.
O
''=∂‰õΩ =∂~ü¯ x[O K≥áêÊ_»∞. g∞~°∞ KÕã≤# <Õ~°O g∞ "≥∞_»‰õΩ K«∞@∞ì‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
W~°"≥·Uà◊√¡ Ñ¨\ ˜ìOk. x#∞fl JÔ~ã¨∞ì KÕÜ«∞\ÏxH˜ =KåÛO—— K≥áêÊ_»∞ zÖò.
BO
Éè’~°∞=∞Ok q∞eO_®.
''<å‰õ Ω `≥ b ^Œ ∞ . JO`å =∂~ü ¯ KÕ â ß_» ∞ . <Õ # ∞ _Õ q _£ ` À Hõ Å ã≤ LO_» @ O
O
Éèií OK«ÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞. Jã¨∂Ü«∞`À ~°yeáÈÜ«∂_»∞. _Õq_£H˜ q_®‰õΩÅ∞ W=fi@O =∞`« q~°∞^ŒOú .
C
JO^Œ∞Hõx <Õ#∞ XÑ¨CHÀÖË^Œ∞. ^•O`À XHõ~ÀA WO\’¡ ^Œ∂i _Õq_£#∞ H˘\˜ì K«O¿Ñâß_»∞.
ES
JO^Œ∞Hˆ <Õ#∞ =∂~ü¯`À ãÖ|O^èOŒ =^Œ∞Å∞‰õΩ<åfl#∞. 'D q+¨Ü∞« O `≥e¿ãÎ <å Éè~í Î° U=∞O\Ï_»∞?
<å Ñ≤Å¡Å∞ <å QÆ∞iOz U=∞#∞‰õΩO\Ï~°∞?—— U_»=™êyOk q∞eO_®.
EM
C C C
"Õ∞12, 2006.
q∞eO_®‰õΩ HÀ~°∞ì U_Õà¡◊ *ˇÅ· ∞ tHõΔ qkèOzOk. =∂~ü¯‰õΩ Ü«∂=r˚=HÍ~åQÍ~° tHõÑΔ _¨ Oç k.
©
''<Õ~°ã¨∞Î_»∞ `«#∞ KÕã≤# <Õ~åxH˜ ZÑ¨Ê\˜ÔH·<å tHõΔ J#∞ÉèíqOz f~°`å_»∞—— JO\Ï_»∞

*Ë"£∞û. D ˆHã¨∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛ#Ñ¨C_»ÖÏ¡.
''<Õ~°O KÕã≤ ‰õÄ_® "å~°∞ W~°"≥·ÜÕ∞à◊√¡ Ç¨~ÚQÍ rqOKå~°∞. WÑ¨C_»∞ *ˇ·Å∞áêÅ=@O
=∞s ^Œ∞~°ƒù~°"≥∞ÿ# tHõΔ. HÍh U <Õ~°O KÕâß_»x _Õq_£ rq`«O J~å÷O`«~°OQÍ =Úyã≤Ok?
JO^Œ∞ˆH <Õ~°O KÕã≤# "å_çHõ<åfl <Õ~åxH˜ QÆ∞~°~Ú# "å_çˆH Z‰õΩ¯= #+¨ìO [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P
#+¨ìO HõÅQÆ‰õΩO_® PÑ¨@O =∞# ™ê=∂lHõ ÉÏ^èŒº`«—— JO\Ï_»∞ zÖò.
JÖÏ <Õ~°ã¨∞÷Å∞ "≥Ú`åÎxH˜ Hõ@Hõ\ÏÅ áêÅÜ«∂º~°∞.
T
'Z=iH© `«Å=OK«x— q*Ë`«
''`«=ÅOK«ÖË^ŒÑ¨Ù_»∞, =OK«É’=Ú =ÚO^≥Ñ¨Ù_»∞——
Jx x~°∂Ñ≤Oz, =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êy# XO@i =∞Ç≤Ïà◊ Hõ^äŒ
KS
#=O|~ü 6, 1993.
O
''=∞#O ^Œ∞HÍ}O =¸¿ã^•ÌO—— "≥ÚO_çQÍ JOk P<£.
BO
P"≥∞"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ #"åfi_»∞ PO„_Õ.
HÍh `«# Ñ¨x PÑ¨ÖË^Œ∞. J`«#∞ ^Œ∞HÍ}O `≥~°=\ÏxˆH ã≤^Œú=∞ø`«∞<åfl_»∞.
''<å =∂@Å∞ q#ÖË^•? q<åfl q##@∞ì #\˜ã¨∞Î<åfl~å?—— HÀÑÖQÍ J_çyOk P<£.
O
''K«∂_»∞ P<£, HõëêìÅ‰õΩ HõkeáÈÜÕ∞ "å~°∞ |ÅÇ‘Ï#"≥∞#ÿ "å~°∞. Z^Œ∞~°∞ xez áÈ~å_Õ"å~°∞
C
|Å=`«Î~°∞Å∞. HõëêìÅ#∞ JkèQÆq∞OKÕ "å~°∞ L`«Î=ÚÅ∞. =∞#O L`«Î=ÚÅ∞QÍ ZkˆQ „Ñ¨Ü«∞`«flO

ES
KÕÜ«∂e. HõhãÖ |Å=`«Î~°∞ÖÏ¡<≥·<å xÅ|_®e. HÍh |ÅÇ‘Ï#∞ÖÏ¡, HõëêìÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç

áêiáÈ‰õÄ_»^Œ∞—— âßO`«OQÍ J<åfl_»∞ PO„_Õ.
EM
''ã≤^•úO`åÅ∞ =∂@Ö’¡ K≥¿ÑÊO^Œ∞‰õΩ ÉÏQÍ<Õ LO\Ï~Ú. PK«iOKÕ@Ñ¨C_»∞ Jã¨Å∞

~°OQÆ∞ |Ü«∞@Ñ¨_»∞`«∞Ok—— x~°ã¨#QÍ JOk P<£.
©
''<Õ#∂ J^Õ JO@∞<åfl#∞. Z=~À PÖ’K«#Å∞ ÖËx"åà◊√,¡ "≥∞^Œ_∞» Z^ŒQxÆ "åà◊√¡ Éˇki¿ã,Î
=∞#O Éˇki áêiáÈ`å=∂? ^Œ∞HÍ}O =¸¿ãã≤, "åà◊¡H˜ =∞#O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∞<åfl=∞x ZÅ∞ÔQuÎ
Kå@∞`å=∂?——
''"åà◊√¡ "≥∞^Œ_»∞ Z^ŒQÆx"åà◊√¡. J^Õ <å ÉèíÜ«∞O. =∞# ^Œ∞HÍ}Ïxfl ^˘OyeOKåÅx
„Ñ¨Ü«∞uflOK«@O #QÆ~°OÖ’ Ü«Ú=‰õΩÅH˜ F P>ˇÿáÈ~ÚOk. =∞# ^Œ∞HÍ}Ïxfl ^˘OyeOKÕ
q+¨Ü«∞OÖ’ ÑÖ^•Å∞ Hõ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°@. áÈ\©Å∞ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°@. W@∞=O\˜ Ñïã≤÷uÖ’ P
^Œ∞HÍ}Ïxfl #_»Ñ¨@O =Å¡ ÖÏÉèíO Hõ<åfl #+¨ì"Õ∞ Z‰õΩ¯= LOk—— "åizOk P<£.
''Ñ≤zÛ"åà◊√.¡ "åàıO¡ KÕÜ∞« QÆÅ~°∞? WÑ¨Ê\˜H˜ 18 ™ê~°∞¡ ^˘OQÆ`#« O „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ [iQÍ~Ú.
XHõ¯™ê~°<åfl "åà◊√¡ Ñ¨ÓzHõÑ¨ÙÅ¡ J~Ú<å fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡QÆeQÍ~å?——
238 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''WHõÃÑ· fã¨∞‰õΩ"≥à◊¡~°#fl QÍº~°O\© Uq∞\˜? "≥Ú#fl P =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡Å ãÖÑ¶¨∞@#
[iy#Ñ¨Ê\˜#∞Op <å‰õΩ x„^ŒÑ¨@ì@OÖË^Œ∞—— ^•^•Ñ¨ÙQÍ U_»∞ã¨∞Î#fl@∞ì JOk P<£.
''U =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞?—— J_çQÍ_»∞ PO„_Õ. 'JÑ¨C_Õ =∞~°záÈÜ«∂~å? <Õ#∞ H“O@~üÖ’
L#flÑ¨C_»∞, =Úã¨∞QÆ∞ "Õã¨∞‰õΩ#fl =ÚQÆ∞æ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ `«∞áê‰õΩÅ∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ =KåÛ~°∞. _»aƒ=∞‡x
ÉˇkiOKå~°∞.——
P<£ =∂@Å‰õΩ ÃÑ^ŒÌQÍ #"åfi_»∞ PO„_Õ.
''"åà◊x¡ ÉˇkiOz ÑÖÑ≤OKÕâß#∞ =∞~°záÈÜ«∂"å? |Ü«∞\˜H˜ "≥o¡ P_»∞HÀ=∞x K≥áêÊ#∞.
Jã¨Å∞ `«∞áê‰õΩÅ∞ „Ñ¨=∂^ŒHõ~°O. ÉÁ=∞‡ `«∞áê‰õΩÅ`À P_»∞HÀ=∞x `«i"Õ∞âß#∞. J@∞=O\˜
"åà◊¡x K«∂ã≤ Éˇ^Œ~åeû# Ñ¨xÖË^Œ∞.——
''<å‰õΩ J@∞=O\˜ "åà◊¡QÆ∞iOz ÉèíÜ«∞OÖË^Œ∞. HÍh WO`«HÍÅO Hõ`«∞ÎÅ∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx =KÕÛ
KS
^˘OQÆÅ∞, WÑ¨C_»∞ `«∞áê‰õΩÅ∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ=ã¨∞Î<åfl~°∞. „Ñü™ês "åà◊√¡ g∞ =∂@Å∞ qO\Ï~°x
#=∞‡HõO Uq∞\˜? „áê}Ïxfl WO`« „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_Õã≤ JHõ¯_Õ P ^Œ∞HÍ}O #_»áêeû#
O
J=ã¨~°O U=ÚOk?——
BO
''=∞# ^Œ∞HÍ}O =∞Oz „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ LOk. "åºáê~°O ÉÏQÍ #_»∞™ÈÎOk. ÃÑ·QÍ =∞#
^Œ∞HÍ}O =∞Oz ¿Ñ¶=∞ãπ J~ÚOk. gà◊¡ qÑ¶¨Å ^˘OQÆ`«<åÅ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ =∞#‰õΩ =∞Oz
„Ñ¨Kå~åxflKåÛ~Ú. "≥Ú`«ÎO #QÆ~°OÖ’ =∞#‰õΩ =∞Oz ¿Ñ~°∞Ok. <å`À =∂\Ï¡_ÕO^Œ∞‰õΩ
O
^Œ∂~°^∂Œ ~åÅ #∞Oz ^Œ∞HÍ}ÏxH˜ =zÛ U^À XHõ\˜ H˘x"≥à√◊ <Î åfl~°∞. J@∞=O@Ñ¨C_»∞, z#flÑ≤ÅÅ¡
C
PHõ`å~Ú Ñ¨#∞Å‰õΩ Éˇ^Œ∞~°∞`å=∂?—— JO@∂ <≥^Œ~å¡O_£ûÖ’ ÉÏQÍ „áêK«∞~°ºO á⁄Ok#áê@

ES
áê_»@O P~°OaèOKå_»∞. 'Z=iH© `«Å=OK«‰õΩ. Z^Œ∞~°∞ xÅz áÈ~å_»∞. „áê}ÏÅ∞ áÈ~Ú<å

Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. ÉˇkiOÑ¨ÙÅ‰õΩ ÖÁOQÆ‰õΩ. „áê}ÏÅ∞ áÈ¿ãn, f¿ãn ÉèíQÆ=O`«∞_Õ J~Ú#Ñ¨C_»∞,
=∂=¸Å∞ =∞#∞+¨μÅ#∞ K«∂ã≤ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»‰õΩ— Jx J~°÷O =KÕÛ áê@ Jk.
EM
'PO„_Õ—‰õΩ Ju W+¨ì"≥∞ÿ# áê@ Jk. J`«x ^Œ∞HÍ}OÖ’ ~å„uO|QÆà◊√¡ J^Õ áê@

"≥∂yã¨∞ÎO\Ï_»x P<£‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ `«=∞ #QÆ~°OÖ’, P áê@ qxÑ≤¿ãÎ KåÅ∞,
©
=∞#∞+¨μÅ∞ PO„_Õx QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞‰õΩO\Ï~°h P<£‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. P<£ Ug∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. =¸u
ayOz Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥o§áÈ~ÚOk. #=Ùfi‰õΩO@∂ |Ü«∞@‰õΩ "≥àÏ¡_»∞ PO„_Õ.
HÍh PO„_Õ „áê}ÏÅ`À WO\˜H˜ uiy~åÖË^Œ∞. P ~ÀA =∞^è•ºÇ¨ÏflO á¶È<£ =zÛOk.
''Z=~À PO„_Õx HÍeÛ K«Oáê~°∞. ^Œ∞HÍ}OÖ’ _»|∞ƒ ^˘OyeOKå~°∞—— á¶È<£Ö’ =∂@
qO@∂<Õ P<£ ‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈ~ÚOk.
C C C
PO„_Õ =∞~°}"å~°Î `≥eã≤# P<£ ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê~ÚOk. "å~°O `«~åfi`« HÍh P"≥∞‰õΩ
`≥eq~åÖË^Œ∞. ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛ# "≥O@<Õ P"≥∞ =∂\Ï¡_ç# "≥Ú^Œ\ ˜=∂@–
''^Œ∞HÍ}O =¸¿ã^•ÌO, PO„_Õ#∞ |eQ˘#fl P ^Œ∞HÍ}O =∞#Hõ#=ã¨~°O.——
''=^Œ=Ì ∂‡. ^Œ∞HÍ}O #_»Ñ@¨ O <å#flQÍiH˜ W+¨"ì ∞≥ #ÿ Ñ¨x. ^Œ∞HÍ}O =¸¿ãÜ«∞@O JO>Ë,
<å#flQÍi =∂@#∞ =ºuˆ~HÕz#>Ë—ì — `«# =∂@x HÍ^ŒO@∞#fl ‰õÄ`«∞i"≥Ñ· Ù¨ HÀÑÖQÍ K«∂ã≤Ok
P<£.
''PO„_Õ JO>Ë hHõ<åfl Z‰õΩ¯= „¿Ñ=∞ LOk. HÍh UO ÖÏÉèíO? J`«_çx ~°H˜ΔOK«∞HÀÖËHõ
áÈÜ«∂#∞. ^Œ∞HÍ}O J`«_çx |eQ˘Ok. WÑ¨C_»∞ WOHÍ Z=ix ^•xH˜ |e W=∞‡O\Ï=Ù?——
‰õÄ`«∞iÃÑ· JizOk P<£.
P"≥∞ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
''^Œ∞HÍ}Ïxfl <Õ#∞ #_»∞Ñ¨Ù`å#∞—— Jx qã¨q™ê "≥à◊¥Î >ËÑπ iHÍ~°¤~ü 'P<£— KÕã≤Ok.
KS
^•<À¡ PO„_ÕH˜ W+¨ì"≥∞ÿ# 'Z=iH© `«Å=OK«‰õΩ— áê@ =™ÈÎOk áê@ qO@∞#fl P<£
Hõà◊¡Ö’Oz h\˜^è•~° á⁄OQÆ™êyOk.
O
P<£ ^Œ∞HÍ}O `≥~°=@O K«∂ã≤ JO^Œ~°∂ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. XHõ~˘Hõ~°∂ =zÛ `«=∞
™ê#∞Éèí∂ux `≥ÅÑ¨@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞.
BO
''^˘OQÆÅ‰õΩ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»@O JO>Ë "åi â◊H˜ÎH˜ =∞#O ÖÁOy#@ì=Ù`«∞Ok. ^è≥·~°ºOQÍ
xÅ|_»@O =Å¡ "å~°∞ |ÅÇ‘Ï#∞Åx x~°∂Ñ≤Oz#@∞ì=Ù`«∞Ok—— áÈbã¨∞ JkèHÍi =zÛ ^è≥·~°ºO
O
K≥áêÊ_»∞.
C
P #QÆ~°OÖ’x H˘O^Œ~°∞ áœ~°∞Å∞, ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ ^Œ∞HÍ}ÏxH˜ HÍÑ¨ÖÏ HÍ¿ãO^Œ∞‰õΩ

=ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~°∞.
ES
W^ŒO`å K«∂ã≤# P<£‰õΩ ^è≥·~°ºO =zÛOk. PO„_Õ =∂@ÅÖ’x x[O „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù‰õΩ

=zÛOk.
EM
''„Ñ¨[Å∞ ^è≥·~°ºOQÍ xÅ|_ç áÈ~å_Õ "åà◊¡HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO\Ï~°∞. `«=∞‰õΩ JÖÏ

xÅ|_ç áÈ~å_®Åx L<åfl "å~°∞ áÈ~å_»ÖË~°∞. JO^Œ∞ˆH Z=Ô~·<å ^è≥·~°ºO KÕ¿ãÎ "åiH˜ JO_»QÍ
©
xÅ∞™êÎ~°∞. ^•O`À ã¨=∂[O "≥Ú`«ÎO ^è≥·~°º=O`«∞Å=∞Ü«∞O J=Ù`«∞Ok—— J<Õ"å_»∞ PO„_Õ.

~ÀA ^Œ∞HÍ}O `≥~°=QÍ<Õ P"≥∞ PO„_ÕH˜ W+¨ì"≥∞ÿ# áê@x "≥∂yOKÕk.
WO`«Ö’, PO„_Õ Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°x `≥eã≤Ok.
PO„_Õ Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ 17 Uà◊¡ JÉÏƒ~Ú =∞Ç¨Ï=∞‡^£. 15 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ F Ü«∂Éèˇ·Uà◊¡
=$^Œ∞_ú xç Hõu`Î À á⁄_çz *ˇÅ· ∞ áêÅÜ«∂º_»∞. HÍh J`«_ç =Ü«∞ã¨∞ ^Œ$ëêìº ™ê#∞Éè∂í u K«∂Ñ≤OzOk
HÀ~°∞ì. ^•O`À q_»∞^ŒÅ J~Ú =KåÛ_»∞. =zÛ "å~°OÖ’ q∞„`«∞Å`À Éˇ\ò Hõ\ ˜ì, PO„_Õx K«OÑ≤
^Œ∞HÍ}Ïxfl ^ÀK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
"å~°Î q#fl P<£ HÀÑÖ`À ~°yeáÈ~ÚOk.
240 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
PÜ«Ú^è•Å∞ KÕ`« Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩx Z^Œ∞\˜"å_çÃÑ· ^•_çKÕ¿ã "å_çH˜ =Ü«∞ã¨∞`À ãÖ|O^èŒO
ÖË‰õΩO_® tH˜ΔOKåe. PÜ«Ú^èŒO ^èŒiOz#Ñ¨C_Õ "å_ç Ñ¨ã≤`«#O áÈ`«∞Ok.
''=∂#ã≤HOõ QÍ =∞Ç¨Ï=∞‡^£ <Õ~ã° ∞¨ _Î ∞» . Jã¨Å∞ J`«_xç q_»∞^ŒÅ KÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_®eûOk——
K≥Ñ≤ÊOk *ˇ·Å∞ Ãã·H˜Ü«∂„\˜ã¨∞ì.
Jk q#fl P<£ PÖ’K«# P~°OaèOzOk. JO>Ë, „Ñ¨Éèí∞`«fiO =ºH˜Î =∂#ã≤Hõ ã≤÷ux
ÑïjeOK«‰Ωõ O_® <Õ~ã° ∞¨ _Î xç =Ü«∞ã¨∞ P^è•~°OQÍ J=∂Ü«∞‰õΩ_çQÍ ÉèÏqOz q_»∞^ŒÅ KÕã∞¨ #Î flk.
^•x=Å¡ ã¨=∂[OÖ’ J=∂Ü«∞‰õΩÅ „áê}ÏÅ`À „Ñ¨Éèí∞`«fiO K≥ÅQÍ@O J_»∞`«∞#fl@∞ì=Ù`ÀOk.
q∞„`«∞Å#∞ ãÖ„Ñ¨kOzOk P<£. ~À[O`å 'PO„_Õ— áê@ qO@∂ PÖ’zOzOk. `≥ÖÏ¡i
P<£ „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ HÀ~°∞ìÖ’ ˆHã¨∞ "Õã≤Ok. `«# Éèí~°Î =∞~°}ÏxH˜ „Ñ¨Éèí∞`«fi"Õ∞ ÉÏ^èŒº`«
=Ç≤ÏOKåÅx HÀiOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, =∞Ç¨Ï=∞‡^£#∞ "≥∞ÿ#~üÖÏ HÍHõ =∂=¸Å∞ <Õ~°ã¨∞Î_çÖÏ
KS
qKåiOKåÅx _ç=∂O_£ KÕã≤Ok.
P<£‰õΩ =∞^Œú`«∞QÍ #QÆ~°OÖ’x áœ~°∞ÅO`å „Ñ¨^Œ~°≈#Å∞ KÕâß~°∞. PO„_Õ‰õΩ W+¨ì"≥∞ÿ#
O
áê@ áê_»∞`«∂ g^äŒ∞Ö’¡ uiQÍ~°∞. áÈbã¨∞Å‰õΩ, „Ñ¨Éèí∞`åfikèHÍ~°∞Å‰õΩ q[˝Ñ¨ÙÎÅ∞ JO^Œ*Ëâß~°∞.
BO
^•O`À „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ ky~åHõ `«Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
ã¨Ô~·# =∂#ã≤Hõ Ñïâ’^èŒ# ÖË‰õΩO_® Z=iH© Éˇ~ÚÖò W=fi‰õÄ_»^Œx „Ñ¨Éèí∞`«fiO L`«Î~°∞fi
*ÏsKÕã≤Ok. =∞Ç¨Ï=∞‡^£#∞ =∂=¸Å∞ <Õ~°ã¨∞Î_çx qKåiOz#@∞ì qKåiOzOk. Ñ¶ë`«OQÍ
O
J`«_çH˜ U_Õà◊¡ *ˇ·Å∞ tHõΔÑ¨_çOk. =∂=¸Å∞QÍ J~Ú`Õ 17 Uà◊¡Ö’Ñ¨Ù <Õ~°ã¨∞ÎÅ‰õΩ Ô~O_Õà◊¡

C
*ˇ·Å∞tHõΔ Ñ¨_Õk.
ES
J~Ú`Õ P<£‰Ωõ Jxfl\˜H<õ åfl ãÖ`«$Ñ≤Î HõeyOzOk. ™ê\˜áœ~°∞Å „Ñ¨=~°#Î . P<£ áÈ~å@O

QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ P"≥∞‰õΩ JO_»QÍ xeKå~°∞. ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞Oz „Ñ¨[Å∞
EM
P"≥∞‰õΩ =∞^Œú`«∞ `≥eáê~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, WÑ¨C_»∞ P"≥∞ ^Œ∞HÍ}O "≥·Ñ¨Ù ^˘OQÆÅ∞ Hõ<≥fluÎ ‰õÄ_®
K«∂_»ÖË#@∞ì KÕâß~°∞. #QÆ~° JkèHÍ~°∞Å∞ ^Œ∞HÍ}OÖ’ g_çÜ≥∂ ÔH"≥∞~åÅ#∞OKå~°∞. ^•O`À
^Œ∞HÍ}OÖ’ L#fl"åi<Õ HÍ^Œ∞, ^Œ∞HÍ}O |Ü«∞@ #∞Oz Ö’Ñ¨Å‰õΩ =KÕÛ"åix, ^Œ∞HÍ}O
©
=^Œe áêiáÈÜÕ∞ "åih ÔH"≥∞~åÖ’ |OkèOKÕ gÅ∞ HõeyOk.

#QÆ~° áœ~°∞Å∞ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ W~°"≥·<åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å∞ ^Œ∞HÍ}Ïxfl HÍÑ¨ÖÏ HÍ¿ã ÉÏ^èŒº`«
fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
^•O`À WÑ¨C_»∞ ^Œ∞HÍ}O ÖÏÉèÏÅÖ’ #_»=@"Õ∞ HÍ^Œ∞ ã¨∞~°H˜Δ`«=∞~ÚOk.
''W^ŒO`å PO„_Õ Ñ¨@∞ì^ŒÅ Ñ¶ë`«O. =∞x+≤ HõëêìÅ‰õΩ `«Å=Oz`Õ =∂=¸Å∞ =∞x+≤ÖÏ
q∞yeáÈ`å_»∞. HÍh HõëêìÅ ÔH^Œ∞~°∞ xÅz áÈ~å_ç`Õ, HõëêìÅ#∞ =OK«@"Õ∞HÍ^Œ∞, ã¨=∂*ÏxH˜
L`«Î=∞ P^Œ~°≈O xeÑ≤# "å_»=Ù`å_»∞—— JO@∞Ok P<£ ã¨[Å #Ü«∞<åÅ`À.
T
=∞`«∞Î #∞O_ç =∂#=`«fiO "≥·Ñ¨Ù
HõàÏHÍ~°∞_çH˜ Hõà◊#∞ q∞Oz "Õˆ~ =∞`«∞Î J=ã¨~°OÖË^Œ∞.
J=ã¨~°O J~ÚO^ŒO>Ë J`«_ç Hõà◊Ö’<Õ U^À Ö’Ñ¨=ÚO@∞Ok.
KS
Jx x~°∂Ñ≤Oz# Hõ^äŒ.
O
`«∂Å∞`«∂ WO\’¡H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïì_»`«_»∞. J`«_»∞ =ã¨∞Î<åfl_»O>Ë<Õ WO\’¡ JO^Œ~°∂
BO
a`«∞‰õΩ a`«∞‰õΩ=∞O@∞O\Ï~°∞. z#fl â◊|ÌO ‰õÄ_® KÕÜ«∞~°∞.
J_»∞QÆ∞ "Õ¿ãÎ JyflÑ¨~°fi`«O |^ŒúÅ=Ù`«∞O^Õ"≥∂ J#fl@∞ì *Ï„QÆ`«ÎQÍ "≥∞ÅQÆ∞`«∞O\Ï~°∞.
O
J`«_»∞ Z@∞=O\˜ =¸_£Ö’ WO\˜H˜ =™êÎ_À Z=iH© `≥eÜ«∞^Œ∞. "åiH˜ `≥eã≤O^ŒÖÏ¡ J`«_»∞
C
ÉÏQÍ `åy =™êÎ_»∞. „_»Q∑û fã¨∞‰õΩ=™êÎ_»∞.

ES
WO\’¡ J_»∞QÆ∞ÃÑ_»∞`«∂ Hõ#|_»¤ ^•xfl qã≤ˆ~¿ãÎ J`«_çH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Åx J~°÷O.

JÖÏ HÍHõ, y\Ï~ü fã¨∞‰õΩx áê@ JO^Œ∞‰õΩO>Ë =∞Oz =¸_£Ö’ L<åfl_»x J~°÷O.
EM
P ~ÀA WO\’¡H˜ =ã¨∂Î<Õ J`«_»∞ JO^Œih u@ì_»O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì_»∞. Ñ¨¡=~ü "Õ*ò

qã≤ˆ~âß_»∞. U^À Hõã≤. Z=i g∞^Œ<À Hõã≤. ZO^Œ∞HÀ HÀÑÖ J~°÷OHÍ^Œ∞. Hõ#|_»¤ "å@xfl\˜h
qã≤ˆ~âß_»∞. Hõ#|_ç# "å~°O^Œih u\Ïì_»∞. JÖÏ qã¨∞~°∂Î, u_»∞`«∂ `«# QÆkÖ’H˜ "≥o¡
©
^èŒ_ÕÅfl `«Å∞Ñ¨Ù "Õã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.

P QÆkx K«∂ã¨∂OÎ >Ë J`«_Hç ÀÑÖ =∞iO`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. QÆkxO_® J`«_∞» JO^Œ∞‰õΩ#fl
qq^èŒ |Ç¨ï=∞`«∞Å∞<åfl~Ú. ÃÑ^ŒÌ"åi`À J`«_ç á¶⁄\’Å∞<åfl~Ú. J`«_ç iHÍ~°∞¤Å∞ q∞eÜ«∞#¡
ãÖYºÖ’ J=Ú‡_»∞áÈ`Õ, iHÍi¤OQ∑ HõOÃÑhÅ∞ J`«_çH˜ WzÛ# |Ç¨ï=∞`«∞Å∞ L<åfl~Ú.
Jq K«∂ã¨∂ÎO>Ë J`«_ç P"Õâ◊O kfiQÆ∞}©Hõ$`«=∞ø`«∞Ok.
'JO^Œ~°∂ `«#x Q˘Ñ¨Ê "å_»O\Ï~°∞. `«# áê@‰õΩ L„~°∂`«Å∂yáÈ`å~°∞. `«# Hõà◊Ö’
`«#ˆH `≥eÜ«∞x Q˘Ñ¨Ê J~å÷Å∞ "≥`«∞‰õΩ`å~°∞. `«# „áÈ„QÍO HÀãÖ „Ñ¨ÑÖK« "åºÑ¨ÎOQÍ „Ñ¨[Å∞
242 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Ñ¨_Kç ™«è êÎ~∞° . HÍh `å<Õ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ¨xH˜~åx"å_»x `«#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. `«<˘Hõ `åQÆ∞É’`«∞. `åQÆ‰Ωõ O_®
LO_»ÖË_»∞. „_»Q∑û fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. =∞`«∞ÎÖ’ =Úxy `ÕÅ∞`å_»∞. „Ñ¨ÑÖK«O `«# áê@ÅHÀãÖ
Z^Œ∞~°∞K«∂™ÈÎOk. HÍh `å<Õg∞ ã¨$lOK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. `å<˘Hõ „á¶ê_£. `«#ˆHg∞ KÕ`«HÍ^Œ∞...
D x[O „Ñ¨[Å‰õΩ `≥e¿ãÎ, `«# QÆ∞iOz U=∞#∞‰õΩO\Ï~°∞?—–
TQÆ∞`«∂ `«# =∞OK«O KÕ~å_»∞. Ñ¨Hõ¯# ZÑ¨C_»∂ LO_Õ "À_À¯ ÉÏ\˜Öò J`«_çx
PÇ¨fixOzOk. QÆ|QÆÉÏ ÉÏ\˜Öò ZuÎ `åˆQâß_»∞. HÍã¨Î =∞O@ âßOuOz #@ìxÑ≤OzOk.
JO`«Ö’ =∞m¡ =∞O@ "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. '`«#Ö’ U^À JyflQÆ∞O_»O L#fl@∞ìOk. Zxfl
=∂^ŒH„õ ^Œ"åºÅ∞ JOkOz<å '™êfiÇ¨— JO@∂ =∞ixfl HÍ"åÅO\’Ok. ZO`« =∞^ŒºO áÈã≤<å,
JO`å XHõ¯ QÆ∞Hõ¯Ö’ `åˆQã≤, '"≥∂~ü— JO\’Ok. D =∞O@ ZÑ¨C_»∞ K«ÖÏ¡~°∞`«∞Ok?—–
=∞OK«O g∞^Œ Ñ¨_»∞‰õΩ<åfl_»∞. =∞`«∞ÎQÍ LOk. x„^Œ~å=@O ÖË^Œ∞. Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩáÈ`«∞<åfl~Ú.
KS
â◊s~°=∞O`å xÑ¨CÖ’¡ ÃÑ\˜ì#@∞ìOk. kO_»∞ HÕ^Œ #∞Oz `«∞áêH© fâß_»∞. <À\’¡ `«∞áêH©
ÉÏÔ~Öò LOKå_»∞.
O
„\˜QÆæ~ü <˘H˜¯`ÕKåÅ∞, `«Å ¿ÑeáÈ`«∞Ok. ÉÏ^èŒÅhfl PqÔ~·áÈ`å~Ú. Z=~°∂ `«##∞Oz
BO
Ug∞ PtOK«~°∞. áê@Å∞ ~åÜ«∂Å#fl >ˇ#¬<£ LO_»^Œ∞. Jq „Ñ¨[Å∞ "≥∞K«∞Û`å~À, "≥∞K«Û~À
J#fl ÉèíÜ«∞O LO_»^Œ∞. „H˜`«O áê@Å∞ ZO`«QÍ Ç≤Ï\ò JÜ«∂ºÜ≥∂ JO`«Hõ<åfl `«‰õΩ¯= Ç≤Ï\ò
J=Ù`åÜÕ∞"≥∂##fl LkfiQÆfl`« LO_»^Œ∞. Jxfl ÉÏ^èŒÅ∞, LkfiQÆfl`«Å∞ HõΔ}OÖ’ =∂Ü«∞"≥∞ÿ
O
áÈ`å~Ú...
C
'HÍh... HÍh... =∞m¡ =∞^ŒºO `åˆQ J=HÍâ◊O LO_»^Œ∞. J"≥∂‡...!—– `«∞áêH© Ñ¨Hõ¯#
ES
qã≤ˆ~âß_»∞. '`å#∞ áê@Å∞ áê_»‰õΩO_® LO_»QÆÅ_»∞. HÍh =∞^ŒºO `åQÆ‰õΩO_® LO_»QÆÅ_®?—

JÖÏ PÖ’zã¨∂Î x„^ŒÖ’H˜ *Ï~°∞‰õΩ<åfl_»∞. JO`«Ö’ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ á⁄@ìÖ’ <˘Ñ≤Ê =zÛOk.
EM
"≥∞Å‰õΩ= =pÛ~åx ã≤÷u. ÉÏ^èŒ`À J~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞. QÆk JO`å =∞#∞+¨μÅ`À xO_çáÈ~ÚOk.

JO`å Ç¨Ï_®q_ç Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. 'Z=~À `«#x QÍÖ’¡H˜ ÖËÑ¨Ù`«∞#fl@ìxÑ≤OzOk. ÖËHõ `«<Õ
QÍÖ’¡ ZQÆ∞~°∞Î<åfl_®?—
©
J`«_çx Pã¨Ê„uH˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞. Z=∞Ô~˚hû"å~°∞¤Ö’ KÕ~åÛ~°∞. #~°∞û =zÛOk.

''¿Ñ¿+O\ò ¿Ñ~°∞ K≥Ñ¨ÊO_ç?—— J_çyOk, ˆHã¨∞+‘@∞ÃÑ· ÃÑ#∞fl ã≤^ŒúOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩx.
''ZiH± HÍ¡Ñ¨ì<£—— K≥áêÊ~˘Hõ~°∞.
P ¿Ñ~°∞ qO@∂<Õ #~°∞û x~å…O`«áÈ~ÚOk. ÃÑ#∞fl KÕuÖ’Oz *Ïi Ñ¨_çáÈ~ÚOk.
P"≥∞ Hõà◊√¡ ÃÑ^ŒÌ=Ü«∂º~Ú. ''ZiH± HÍ¡Ñ¨ì<£! k ¿Ñ¶=∞ãπ ~åH± ã≤OQÆ~ü?!—— P"≥∞ Pâ◊Û~°ºOQÍ
J_çyOk.
C C C

''J=Ù#∞. <Õ<Õ ZiH± HÍ¡Ñ¨ì<£. k ¿Ñ¶=∞ãπ ~åH± ã≤OQÆ~ü—— `«Å =OK«∞‰õΩx K≥áêÊ_»∞ ZiH±
HÍ¡Ñ¨ì<£.
''q∞ã¨ì~ü HÍ¡Ñ¨ì<£. <Õ#∞ g∞ Jaè=∂xx. h ãÖw`«O ##∞fl JÖ∫H˜HÍ#O^ŒÑ¨Ù JÅÖ’¡
qÇ¨ÏiOÑ¨KÕã¨∞ÎOk—— =∞$^Œ∞=ÙQÍ J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
''^ä•O‰õÄº _®Hõì~ü—— QÆ∞ã¨QÆ∞ã¨QÍ J<åfl_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£.
''HÍh q∞=∞‡efl D ã≤÷uÖ’ K«∂_®eû =ã¨∞ÎO^Œ#∞HÀÖË^Œ∞. g∞~°∞ Q˘Ñ¨Ê HõàÏHÍ~°∞Å∞. g∞
Hõà◊ =∂ÖÏO\˜ ™ê=∂#∞ºÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂ÅÖ’ x„^•}ã≤÷uÖ’ L#fl ã¨∞xfl`«Ñ¨Ù PÖ’K«#Å#∞
*ÏQÆ$`«O KÕã¨∞ÎOk. g∞ Hõà◊^•fi~å "Õ∞O ™ê=∂#ºã≤÷u #∞Oz F "≥∞@∞ìÃÑ·H˜ Z^Œ∞QÆ∞`åO.
J@∞=O\˜ HõàÏHÍ~°∞Öˇ·# g∞~°∞ WÖÏ `åQÆ∞_»∞‰õΩ ÉÏxÃã·, „_»Q∑û ¿ãqã¨∂Î, =∞~°}Ïxfl
KS
H“yeOK«∞HÀ=@O KåÖÏ ÉÏ^è•Hõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O!—— z=i =∂@Å∞ Hõ@∞=ÙQÍ J<åfl_»∞ _®Hõ~ì .ü
`«Å kOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£.
O
''g∞~°∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷uÖ’ Pã¨Ê„uH˜ =KåÛ~À `≥Å∞™ê?—— J_çQÍ_»∞ _®Hõì~ü.
ZiH± HÍ¡Ñ¨ì<£ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞.
BO
''"≥Ú`«ÎO g∞ r~å‚â◊Ü«∞OÖ’ =¸_»∞ JÅû~°∞¡<åfl~Ú. "å\˜Ö’ XHõ\ ˜ ¿ÑeáÈ~ÚOk.
^•x #∞Oz ~°HõÎO HÍ~°∞`ÀOk. g∞~°∞ |`«Hõ~°x J#∞‰õΩ<åflO. K«∂_»O_ç. g∞~°∞ K«zÛáÈ`Õ
O
g∞‰õΩ #+¨ìO ÖË^Œ∞. HÍh „Ñ¨ÑÖKåxH˜ ZO`« #+¨ìO PÖ’zOK«O_ç! g∞ Hõà◊=Å¡ P#O^ŒO
C
á⁄O^Œ∞`«∞#fl "åiHõk ZO`« f~°x Ö’\’ TÇ≤ÏOK«O_ç. JnQÍHõ g∞~°∞ =∞~À q+¨Ü«∞O
QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe...——
ES
`«Öˇ`åÎ_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£. J`«x Hõà◊¡Ö’¡ h\˜á⁄~° `«à◊√‰õΩ¯=∞Ok.

EM
''g∞~°∞ Ô~O_»∞ ^ŒâßÉÏÌÅ #∞O_ç ãÖw`«O ã¨$lã¨∞Î<åfl~°∞. g∞ áê@Å∞ „Ñ¨ÑÖK« "åºÑÎ̈OQÍ

„Ñ¨[Å#∞ L„~°∂`«Å∂yã¨∞Î<åfl~Ú. ZO^Œ~À Ü«Ú=fÜ«Ú=‰õΩÅ∞ q∞=∞‡efl P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞.
P^Œ~°≈OQÍ fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. J#∞Hõiã¨∞Î<åfl~°∞. g∞ ÃÇÏ~Ú~ü ã¨ì~ÚÖò#∞, ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOKÕ
©
q^è•<åxfl, ã¨fi~åxfl... g∞ „Ñü Hõ^ŒeHõ#∞ "åà◊√¡ J#∞Hõiã¨∞Î<åfl~°∞. g∞ÖÏ =∂^ŒHõ„^Œ"åºÅ∞

fã¨∞HÀ=@O, =∞`«∞Î=∞O^Œ∞Å‰õΩ "åà◊√¡ JÅ"å@∞Ñ¨_ç`Õ...—— _®Hõì~ü "åHÍºxfl Ñ¨ÓiÎKÕÜ«∞‰õΩO_®
P¿Ñâß_»∞. "åHõºO =Úy¿ãÎ „â’`«‰õΩ PÖ’zOKÕ J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. ã¨QÆOÖ’ PÑ≤`Õ, ^•xfl
Ñ¨ÓiÎKÕ¿ã ÉÏ^èŒº`« „â’`«ÃÑ· Ñ¨_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞ˆH PÖ’zOKåeû =ã¨∞ÎOk. HÍ¡Ñ¨ì<£#∞
PÖ’zOÑ¨KÕÜ«∞@"Õ∞ _®Hõì~ü Hõ~°Î=ºO.
HÍ¡Ñ¨ì<£ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. HÍ¿ãûÑ¨Ù J`«_Õ"≥∞ÿ<å JO\Ï_Õ"≥∂#x K«∂âß_»∞
_®Hõì~ü. Ug∞ =∂\Ï¡_»Hõ áÈ=@O`À QÆk =^Œe "≥àÏ¡_»∞.
C C C
244 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

QÆkÖ’ ‰õÄK«∞#fl HÍ¡Ñ¨ì<£ =∞#ã¨∞Ö’ `«∞á¶ê#∞ K≥Åˆ~QÆ∞`ÀOk.
P~°OÉèíO #∞Oz HÍ¡Ñ¨ì<£ rq`«OÖ’ J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å qëê^ŒO Z^Œ∞~°=Ù`«∂ =zÛOk.
\©<ÕrÖ’ L#flÑ¨C_»∞ J`«_ç „Ñ¨ÑÖK«O J`«_ç Hõà◊¡=ÚO^Õ ‰õÄeáÈ~ÚOk. W<åflà◊¥¡, `å#∞
`« # ™È^Œ i J#∞‰õ Ω O@∞#fl =ºH˜ Î x*ÏxH˜ `« # `« e ¡ Jx `≥ e ã≤ # Hõ Δ } O HÍ¡ Ñ ¨ ì < £
Ñ≤zÛ"å_»~ÚáÈÜ«∂_»∞. `«# `«e¡^ŒO„_»∞Å∞QÍ =º=Ç¨Ïiã¨∞Î#fl "å~°∞ `«# `å`«, J=∞‡=∞‡Å∞
Jx `≥eã≤#Ñ¨C_»∞, `«#"å~°∞ `«#`À P_ç# "≥∂™êÖÏ@Å∞ ÉèíiOK«ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
16 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’ `«# `«e¡ QÆ~°ƒù=u J=@O =Å¡ JO^Œ~°∂ `«#`À D P@ P_Õ~°x
`≥eã≤ JO^ŒiÃÑ· JÑ¨#=∞‡HõO ÃÑOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•O`À WÅ∞¡ =^Œe =KÕÛâß_»∞. áê@Å∞
áê_»@O, `åQÆ@O, „_»Q∑û ¿ãqOK«@O JÅ"å@~ÚOk. áê@Å∞ „Ñ¨[Å∞ "≥∞zÛ, JO^Œ∞=Å¡
J`«_çH˜ ¿Ñ~°∞ =ã¨∞Î#flH˘nÌ J`«_çÖ’ #∂º#`åÉèÏ=O ÃÑ~°QÆ™êyOk.
KS
`«h á⁄QÆ_»ÎÅ‰õΩ J#~°∞›_Õ"≥∂ J#fl ÉèÏ=O q+¨=$HõΔOÖÏ Z^ŒQÆ™êyOk. U^À F ~ÀA
O
Hõà◊√¡ `≥iKÕãïH˜ W^ŒO`å HõÅ Jx `ÕÅ∞`«∞O^Õ"≥∂##fl ÉèíÜ«∞O ÃÑiyáÈ™êyOk. ^•O`À
J`«_ç `åQÆ∞_»∞ =∞iO`« Z‰õΩ¯"≥·Ok. WÑ¨C_»∞ _®Hõì~ü =∂@Å`À J`«_çÖ’ =∞^äŒ#O
BO
P~°OÉèí=∞~ÚOk.
'ZO`À=∞Ok `«#x P^Œ~°≈OQÍ fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. =∞Ô~O`À=∞OkÃÑ· `«# „Ñ¨ÉèÏ=O
O
LO\’Ok. ^•O`À `«# ÉÏ^èŒº`« =∞iO`« ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Wk „QÆÇ≤ÏOK«Hõ `å#∞ P`«‡#∂º#`å

C
ÉèÏ=OÖ’ Ñ¨_çH˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∞<åfl_»∞. x[OQÍ „Ñ¨[ÅÖ’ `«#∞‰õΩ#fl P^Œ~°}#∞ KÕ*Ë`«∞ÖÏ

áê_»∞KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_®! WO`«HÍÅO [iy#^•xÖ’ `«# „Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖË^Œ∞.
ES
qkè `«#`À P_»∞‰õΩOk. HÍh `«# rq`åxfl `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ áê_»∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_»∞.
EM
`«<≥@∞=O\˜"å_»~Ú<å `«# áê@#∞ P^ŒiOKÕ „Ñ¨[Å‰õΩ `å#∞ J<åºÜ«∞O KÕã¨∞Î<åfl_»∞. WHõÃÑ·

WÖÏ [~°QÆ‰õÄ_»^Œ∞. `å#∞ =∂~åe. `«# QÆ`«O`À `«#‰õΩ Ñ¨xÖË^Œ∞. `«# ^Œ$+≤ì Éèíq+¨º`«∞ÎÃÑ·
LO_®e. ã¨=∂[O Ñ¨@¡ `«#‰õΩ ÉÏ^èŒº`« LO_®e—– Jx XHõ xâ◊ÛÜ«∂xH˜ =KåÛ_»∞ ZiH±
©
HÍ¡Ñ¨ì<£.
C C C
1982Ö’ HÍ¡Ñ<ì¨ £ `åQÆ∞_»∞ =∂<ÕO^Œ∞‰õΩ zH˜`û« á⁄O^Œ@O P~°OaèOKå_»∞. q∞<≥fl™È\ÏÖ’x

Ç¨*ˇ¡_ô<£ á¶œO_Õ+¨<£ H˜¡xH±Ö’ KÕ~å_»∞. HÍh W<Õflà◊√¡ ÃÑOz áÈ+≤Oz# JÅ"å@∞#∞, =∂#@O
JO`«ã¨∞ÅÉèíO HÍ^Œ∞. =∂<ÕÜ«∞@O, =∞m¡ P~°OaèOK«@O Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ [iyOk. J~Ú<å
Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ `åQÆ∞_»∞ =∂<åÅx „Ñ¨Ü«∞uflOKå_»∞.
z=iH˜ 1987Ö’ `åQÆ∞_»∞‰õΩ Ñ¨ÓiÎQÍ uÖ’^ŒHÍÅ∞ WKåÛ_»∞.

D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÍ¡Ñ¨ì<£ F q+¨Ü«∞O „QÆÇ≤ÏOKå_»∞. WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ =∞`«∞ÎÖ’ LO>Ë
`«Ñ¨Ê áê@ ~åÜ«∞QÆeˆQ"å_»∞. =∞`«∞ÎÖ’ LO>Ë<Õ áê_»QÆeˆQ"å_»∞. ^•O`À =∞`«∞Î ÖËHõáÈ`Õ
áê@ÖË^Œ∞ J#∞‰õΩ<Õ"å_»∞.
~åÜ«∂Åx =∞iO`« `åˆQ"å_»∞. =∞`«∞ÎÖ’ =Úxy~å`«<Õ =∞~°KÕ"å_»∞. HÍh WÑ¨C_»∞
`å#∞ K≥·`«#ºOQÍ LO>Ë =∞iO`« ÉÏQÍ ~åÜ«∞QÆÅx J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. `«# ÉèÏ"åÅ#∞
=∞iO`« ã¨Ê+¨ìOQÍ =ºHõÎÑ¨~°K«QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»x J`«_çH˜ `≥eã≤Ok. JnQÍHõ WÑ¨C_»∞ K«∞@∂ì
L#fl „Ñ¨ÑÖKåxfl QÆ=∞xOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞. =∞#∞+¨μÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞.
Jk `«# áê@#∞ =∞iO`« "≥∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°∞™ÈÎOk. „Ñ¨[Å =∞#ã¨∞ Ö’`«∞Ö’¡H˜ K˘K«∞Û‰õΩ "≥àı¡ â◊H˜Îx
`«# áê@ÅH˜™ÈÎOk.
^•O`À HÍ¡Ñ¨ì<£ `åQÆ∞_»∞#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ `«ºlOKå_»∞.
KS
'<åHÀãÖ <å‰õΩ<åfl ã¨=∂[OÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ=OÃÑ· K«∂Ñ≤OKÕ <åÖ’x HõàÏHÍ~°∞_ç HÀãÖ <Õ#∞
=∞`«∞Î#∞ =kÖÏ#∞. K≥·`«<åºxfl ã‘fiHõiOKå#∞—— JO\Ï_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£. W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ HÍ¡Ñ¨ì<£
O
=∞~À q+¨Ü«∞O „QÆÇ≤ÏOKå_»∞.
BO
`«#ÖÏˆQ J<Õ‰õΩÅ∞ =∂^ŒHõ„^Œ"åºÅ‰õΩ ÉÏxã¨Öˇ· rq`åÅ#∞ <åâ◊#O KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°x
J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. `«=∞ Ñïã≤÷u Ñ¨k=∞OkH˜ K≥Ñ¨CHÀÖËHõ =∞iO`« kQÆ*Ï~°∞`«∞<åfl~°x
O
„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. JO^Œ∞ˆH F ~ÀA `å#∞ =ke# JÅ"å@∞ QÆ∞iOz |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ =∂\Ï¡_»@O

P~°OaèOKå_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£.
C
'<å‰õΩ ¿Ñ~°∞Ok. _»|∞ƒOk. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x ™œMÏºÅhfl <å‰õΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L<åfl~Ú.

ES
J~Ú<å <Õ#∞ `åQÆ∞_»∞‰õΩ ÉÏxã¨Ü∂« º#∞. P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ HÀ"åÅ#∞‰õΩ<åfl#∞. rq`åxfl <åâ◊#O
KÕã¨∞HÀ"åÅ#∞‰õΩ<åfl#∞. `åQÆ∞_»∞ =ke# `«~°∞"å`« WÑ¨C_»∞ J~°÷=∞~ÚOk. =∞`«∞ÎÖ’
EM
P#O^ŒOÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ P#O^ŒO rq`«OÖ’ LOk. `À\˜"åi ¿ã= KÕÜ«∞@OÖ’ Jã¨Å∞

™œYºO LOk. P#O^ŒOQÍ, P~ÀQÆºHõ~°OQÍ rqOK«@"Õ∞ Jã¨Öˇ·# =∞`«∞Î. Jk P~ÀQÆºHõ~°"≥∞ÿ#
=∞`«∞Î—— Jx É’kèOK«@O P~°OaèOKå_»∞.
©
HÍ¡Ñ<ì¨ £ „Ñ¨Kå~°O =Å¡ JO`«=~°‰Äõ `«=∞ ^Œ∞~°Å"å@∞‰õΩ ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ ∞» `«∞#fl "å~°O`å ^è~·≥ º° OQÍ
`«=∞ JÅ"å@∞#∞ `«yæOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å™êQÍ~°∞. zH˜`«û á⁄O^Œ™êQÍ~°∞.
WO`«Ö’ qkè HÍ¡Ñ<ì¨ £ nHõ#Δ ∞ Ñ¨sH˜™Δ ÈÎO^• J#fl@∞ì F qëê^ŒH~õ "° ∞≥ #ÿ ãÖÑ¶∞¨ @# [iyOk.
HÍ¡Ñ¨ì<£ <åÅ∞ˆQà◊¡ H˘_»∞‰õΩ HÍº~ü #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’x PHÍâ◊Ç¨Ï~°ºO ÃÑ·JO`«ã¨∞Î H˜\ ˜H©Ö’Oz *Ïi
HÕ^ŒÑ¨_ç =∞~°}ÕKå_»∞.
=∞m¡ HÍ¡Ñ¨ì<£ `åQÆ∞_»∞ P~°Oaè™êÎ_»x JO^Œ~°∂ ÉèíÜ«∞Ñ¨_®¤~°∞. HÍh HÍ¡Ñ¨ì<£ `«# Hõëêìxfl,
^Œ∞óMÏxfl z~°∞#=Ùfi`À<Õ Z^Œ∞~˘¯<åfl_»∞.
246 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''ÉÏ^èŒ =∞~°záÈ=\ÏxH˜ `åQÆ∞_»∞ =∞O^Œ∞HÍ^Œ∞. `åQÆ∞_»∞=Å¡ ÉÏ^èŒ `«Q^æÆ ∞Œ . ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
`å`å¯eHõOQÍ =∞`«∞Î =zÛ<å âßâ◊fi`«OQÍ Ç¨x HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. HÍ|\˜ì Hõ+Oì¨ #∞Oz áêiáÈ=@O
=Å¡ ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. Hõëêìxfl ^è≥·~°ºOQÍ Z^Œ∞~À¯"åe. Hõëêìxfl =∞~°Ñ≤OKÕ =∞`«∞Îáê@. <å áê@Ö’
<å ÉÏ^è#Œ ∞ „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ `≥Å∞Ñ¨Ù`å#∞. <åÖÏ ÉÏ^èÑŒ _¨ Õ "åiH˜ <å áê@ ^•fi~å ™êO`«fi#x™êÎ#∞.
Hõà◊ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞x+≤H˜zÛ# Q˘Ñ¨Ê =∞`«∞Î. P =∞`«∞ÎÖ’ <å ÉÏ^èŒ<Õ HÍ^Œ∞ „Ñ¨ÑÖK«O #∞Oz
ÉÏ^èŒ#∞ `˘Åy™êÎ#∞—— Jx „Ñ¨Hõ\ ÕKå_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£.
#∂ºÜ«∂~ü¯ =^Œe 'PO\˜QÍfi— KÕ~å_»∞. PO\˜QÍfiÖ’ áê@Å∞ ~åÜ«∞@O P~°OaèOKå_»∞.
`«#Ö’x P"Õ^Œ#Å#∞, =∂#= ãÖ|O^è•Å Ñ¨@¡ `«# "Õ^Œ#Å#∞ áê@Å ~°∂ÑÖÖ’ |Ç≤Ï~°æ`«O
KÕâß_»∞. '\˜Ü«∞~üû W<£ ÃÇÏ"≥<£—, '"≥∞ÿ á¶ê^Œ~üû Sãπ—, 'k ã¨~°¯ãπ ÖˇÑ¶πì \∫<£— =O\˜ áê@Å^•fi~å
`«# H˘_»∞‰õΩH©, `«# ‰õΩ@∞OÉÏxH© HõàÏ h~å*<åÅiÊOKå_»∞.
KS
''HõàÏHÍ~°∞_çH˜ Hõà◊#∞ q∞Oz "Õˆ~ =∞`«∞Î J=ã¨~°OÖË^Œ∞. J=ã¨~°O J~ÚO^ŒO>Ë J`«_ç
Hõà◊Ö’<Õ U^À Ö’Ñ¨=ÚO@∞Ok—— JO\Ï_»∞ HÍ¡Ñ¨ì<£.
O
áê@Å^•fi~å ãÖáêkOz# _»|∞ƒ`À PO\˜QÍfiÖ’ '„HÍãπ=~ü¤— J<Õ=∞`«∞Î ÉÏxã¨Å
BO
zH˜`åûÅÜ«∞O P~°OaèOKå_»∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 8 q∞eÜ«∞<£ áœO_»¡ Y~°∞Û`À D "≥·^ŒºâßÅ
„áê~°OaèOKå_»∞ ZiH± HÍ¡Ñ¨ì<£.
O
WO^Œ∞HÀãÖ `å#∞ ãÖáêkOz# ^èŒ#=∞O`å Y~°∞ÛÃÑ\Ïì_»∞. _»|∞ƒ J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ `«#

C
ãÖw`« "å~Ú^•ºÅ#∞ "ÕÅO "Õâß_»∞. `«# Pã≤Î#O`å "≥zÛOz PÜ«∞# P~°OaèOz# D

"≥·^ŒºâßÅ PO\˜QÍfiÖ’x =∞`«∞ÎÉÏxã¨ÅˆH HÍ^Œ∞ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’x #Å∞=¸ÅÅ #∞Oz =KÕÛ
ES
"å~°O^ŒiH© zH˜`«û #Okã¨∞ÎOk. ''_»|∞ƒ#O`å nxˆH Y~°∞ÛÃÑ@ì@O =¸~°ö`«fiO. D „Ñ¨Ü«∞`«flO

qÑ¶¨Å"≥∞ÿ`Õ?—— Jx HÍ¡Ñ¨ì<£##∞ ZO^Œ~À J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞.
EM
"å~°O^ŒiH© HÍ¡Ñ¨ì<£ XHõ>Ë ã¨=∂^è•#O K≥áêÎ_»∞.

''<ÕxO`« Q“~°=O á⁄O^Œ∞`«∞<åfl#∞. _»|∞ƒ ãÖáêkã¨∞Î<åfl#O>Ë Jk <å Hõà◊‰õΩ „Ñ¨[Å∞
©
WzÛ# Q“~°=O =Å¡. P _»|∞ƒ#∞ ã¨=∂*ÏxH˜ ¿ã= KÕÜ«∞@O =Å¡ HÀÖ’Ê`Õ <å‰õΩ ÉÏ^èŒÖË^Œ∞.
P ÉÏ^èÖŒ ’ `åQÆ@O =Å¡ ™êkèOKÕ^nÕ ÖË^∞Œ . `åQÆHáõ È`Õ áê@Å∞ ~å™êÎ#∞. =∞m¡ ãÖáêk™êÎ#∞.
=∞m¡ ã¨=∂[O HÀãÖ P _»|∞ƒ "≥zÛ™êÎ#∞. =∂^èŒ=Ù_çzÛ# Hõà◊#∞ =∂#=¿ã= HÀãÖ "å_»@O
Hõ<åfl ^•xH˜ ™ê~°H÷ `õ « U=ÚO@∞Ok?—— JO\Ï_»∞. P "≥O@<Õ ''Hõà◊ =∂^ŒH„õ ^Œ=º"≥∞`ÿ Õ ã¨=∂[¿ã=
`åQÆ∞_»∞=∞`«∞Î ÖÏO\˜k. HÍh "å\˜=Å¡ „Ñ¨Ü≥∂[#"Õ∞ `«Ñ¨Ê #+¨ìOÖË^Œ∞—— JO\Ï_»∞ #=Ùfi`«∂.
T

=∂#=`«‰õΩ =∞~À ~°∂ÑÖ
â◊s~°O ~°OQÆ∞ U^Œ~Ú<å JO^Œi ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ
Jx x~°∂Ñ≤Oz# =∞Ç≤Ïà◊Hõ^äŒ.
KS
PQÆãπì 16, 1995.
O
WO\’¡H˜ J_»∞QÆ∞ ÃÑ_»∞`«∂O_»QÍ<Õ á¶È#∞ "≥∂`« qxÑ≤OzOk. ÉÏºQÆ∞ ‰õÄ_® Ñ¨Hõ¯#
BO
Ñ¨_ÕÜ«∞‰õΩO_® Ñ¨~°∞ÔQuÎ á¶È#∞ ZuÎOk Pg∞ =∞„ˆ~. ^•^•Ñ¨ÙQÍ `˘q∞‡^Õà◊¡ „â◊=∞ HõΔ}OÖ’
|∂_ç^≥·áÈ`ÀOk. "≥O@<Õ `«#x `å#∞ xÜ«∞O„uOK«∞‰õΩOk.
QÆ|QÆÉÏ |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQuÎOk. HÍ~°∞Ö’ "ÕQÆOQÍ 'Ãã~ÚO\ò*Ï<£— K«iÛ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ "≥à◊√Î#fl
O
Pg∞ =∞#ã¨∞ JO`«HõO>Ë "ÕQÆOQÍ QÆ`«OÖ’H˜ Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fã≤Ok...

C
C C C
ES
Xà◊§O`å ^Œ∞=Ú‡ H˘@∞ì‰Ωõ áÈ~Ú qëê^Œ =^Œ#O`À PÑ¶ã‘ ∞¨ Ö’H˜ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜#ì ã≤=∞‡<£û#∞
K«∂ã≤ ''<å KèåO|~ü Ö’H˜ ~å—— P*Ï˝Ñ≤OzOk Pg∞.
EM
Z=Ô~·<å PÑ¶‘ã¨∞H˜ PÅã¨ºOQÍ =¿ãÎ Pg∞ ÉèíiOK«ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ ^Œ∞=Ú‡H˘@∞ì‰õΩ áÈ~Ú#

^Œ∞ã¨∞ÎÅ`À =KÕÛ"åà◊¡x P"≥∞ Jã¨Å∞ HõΔq∞OK«^Œ∞. WÑ¨Ê\˜ˆH ã≤=∞‡<£û =Å¡ `«#∞ J<ÕHõ HõëêìÅ∞
Z^Œ∞~À¯"åeû =™ÈÎOk. ã≤=∞‡<£û #Å¡*ÏuH˜ K≥Ok# Ü«Ú=u. J"≥∞iHõ#∞¡ ZO`« qâßÅ
©
Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl „Ñ¨ÑÖKåxH˜ „Ñ¨^Œi≈Oz<å, JO`«~°æ`«OQÍ #Å¡"åiH˜, `≥Å¡"åiH˜ #_»∞=∞

LkfiQÆfl`«Å∞ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú. J_»∞QÆ_»∞QÆ∞<å ãÖÑ¶¨∞~°¬}Å∞ [~°∞QÆ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú.
#Å¡"åix J}z"ÕÜ«∂Åx, `«‰õΩ¯= KÕÜ«∂Åx `≥Å¡"å~°∞ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞.
™ê=∂lHõOQÍ XHõ ™ê÷~ÚH˜ Zky# #Å¡"å~°∞, `≥Å¡"å~°∂ W@∞=O\˜ ãÖ‰õΩz`« ÉèÏ=#Å∞
„Ñ¨^Œi≈OK«@OÖË^Œ∞. HÍh J_»∞QÆ∞ ™ê÷~ÚÖ’ D ÉèË^ŒÉèÏ"åÅ∞ ~°∂Ñ¨Ù=∂ã≤ áÈÖË^Œ∞.
''ã≤=∞‡<£û—— ‰õΩ `«# HõOÃÑhÖ’ „áê^è•#ºO Wã¨∞Î#fl^Œx Jg∞H˜ ÉˇkiOÑ¨Ù L`«Î~åÅ∞
=KåÛ~Ú. á¶È<£HÍÖòû =KåÛ~Ú. ''J~°›`« L#fl `≥Å¡"åà◊√¡ J<Õ‰õΩÅ∞O_»QÍ xQÆæ~°¡#∞
<≥uÎÔHH˜¯OK«∞HÀ"åeû# J=ã¨~°O U=ÚOk?—— JO@∂ P"≥∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ ‰õÄ_® „Ñ¨tflOKå~°∞.
248 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''<å‰õΩ HÍ=Åã≤Ok „Hõ=∞tHõΔ}`À, z`«∞Îâ◊√kú`À qâßfiãÖQÍ Ñ¨xKÕ¿ã =ºH˜Î. J@∞=O\˜
=ºH˜Î âßs~°Hõ ~°OQÆ∞`À <å‰õΩ Ñ¨xÖË^Œ∞. ã≤=∞‡<£û ãïQÍæ Ñ¨xKÕÜ«∞x<å_»∞ P"≥∞ ~°OQÆ∞`À
ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® P"≥∞x f¿ã™êÎ#∞—— Jx "åkOKÕk Jg∞. HÍh ã≤=∞‡<£û „Ñü Ñ¨xÖ’
`«Ñ¨CÅ∞ "≥`«∞‰õΩ`«∂ Ñ¶≤~åº^Œ∞Å∞ KÕ¿ã"åi `åH˜_ç `«@∞ìHÀ=@O Jg∞H˜ Hõ+¨ì"≥∞ÿOk. J@∞=O\˜
Ñïã≤÷uÖ’ ã≤=∞‡<£û WÖÏ PÅã¨ºOQÍ, Jâ◊√„ÉèíOQÍ ~å=@O Jg∞H˜ HÀÑÖ `≥Ñ≤ÊOzOk. `«#∞
KèåO|~üÖ’H˜ ~åQÍ<Õ ''PÅã¨ºO ZO^Œ∞ÔH·Ok? P "Õ+Ö Uq∞\˜?—— Jx QÆkÌOzOk.
P"≥∞ =∂@ Ñ¨ÓiÎ HÍ‰õ=ÚO^Õ ‰õΩsÛÖ’ ‰õÄÅ|_ç Éè’~°∞=∞x U_»=™êyOk ã≤=∞‡<£û.
Jk K«∂ã¨∞ÎO>Ë Jg∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk. XHõ =∞x+≤ ZO`« ÉÏ^èŒ#∞ J#∞Éèíq¿ãÎ, WO`«
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ q^•~°HõOQÍ ~Àk™êÎ_»∞? HÍh "åºáê~åxH˜ *Ïe, ^ŒÜ«∂QÆ∞}ÏÅ∞ LO_»‰õÄ_»^Œx
Jg∞H˜ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞ˆH =∞#ã¨∞Ö’x ÉèÏ=#Å#∞ ^•K«∞‰õΩx ÃÑ·H˜ Hõiî#OQÍ J_çyOk–
KS
''U_»∞Ñ¨Ù PÑ≤ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O K≥Ñ¨C——. Hõhflà◊√§ `«∞_»∞K«∞‰õΩOk ã≤=∞‡<£û.
QÆ^ŒækHõ ã¨fi~°OÖ’ <≥=∞‡kQÍ K≥Ñ¨Ê@O P~°OaèOzOk. ''"Õ∞O #Å¡"åà◊¡O JO^Œ~°O Hõeã≤
O
'Ãã~ÚO\ò *Ï<£— K«iÛ Hõ@∞ì‰õΩ<åflO. Jk Hõ\ ˜ì#Ñ¨Ê\˜#∞Op =∂‰õΩ ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú.
BO
áÈbã¨∞ iáÈiìKåÛO. J~Ú<å ÉˇkiOÑ¨ÙÅ∞ PQÆÖË^Œ∞. x#fl~å„u Z=~À K«iÛÃÑ· ^•_çKÕâß~°∞.
xÑ¨CÃÑ\˜ì, ã¨~°fi<åâ◊#O KÕâß~°∞. HÍh "Õ∞=∞O`å ã¨=∞Ü«∂xH˜ "Õ∞Å∞HÀ=@O`À Ñ¨ÓiÎQÍ
^ŒQÆúO HÍ‰õΩO_® |uH˜|Ü«∞@Ñ¨_®¤O. JO^Œ∞ˆH PÅã¨º"≥∞ÿOk. WOHÍ JO^Œ~°∂ JHõ¯_Õ L<åfl~°∞.
O
<Õ<Õ PÅã¨º=∞ø`«∞#fl^Œx...—— ^Œ∞óYO Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ∞ ^•@@O`À WHõ K≥Ñ¨ÊÖËHõáÈ~ÚOk ã≤=∞‡<£û.

C
ã≤=∞‡<£û "≥·Ñ¨Ù K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞Ok Jg∞. P"≥∞‰õΩ q+¨Ü«∞O ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ J~°÷O HÍÖË^Œ∞.
ES
`å=Ú LO@∞#flk J"≥∞iHÍÖ’, 20= â◊`å|ÌO z=~À¡. ÉÏxã¨`åfixfl ~°^Œ∞Ì KÕã≤# H˘`«ÎÖ’¡
'‰õΩ‰õΩ¡H±û HÍ¡<£— J<Õ `≥Å¡"åà◊¡ =Ú~îå #Å¡"åà◊¡ÃÑ· J`åºKå~åÅ∞ ™êyOzOk. HÍh WÑ¨C_»∞
Ñïã≤÷u =∂iOk. '‰õΩ¡‰õΩ¡H±û— Ñ¨ÓiÎQÍ J^Œ$â◊º"≥∞ÿOk. J<ÕHõ ~°OQÍÅÖ’ #Å¡"åà◊√¡ Jaè=$kú
EM
™êkèã¨∞Î<åfl~°∞. `≥Å¡"åiH˜ `å"Õ∞g∞ fã≤áÈ=∞x x~°∂Ñ≤ã¨∞Î<åfl~°∞. 'W@∞=O@Ñ¨C_»∞ #Å¡"åi

K«iÛÃÑ· `≥Å¡"å~°∞ ^•_ç KÕÜ«∞@"Õ∞q∞\˜?— – Jg∞ =∞#ã¨∞ <˘K«∞Û‰õΩOk.
©
''Ñ¨^Œ <Õ#∂ =™êÎ#∞, g∞ K«iÛK«∂™êÎ#∞. J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ =∞# PÑ¶‘ã¨∞ `«~°∞Ñ¶¨Ù# U^≥·<å

ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ™êÎ#∞—— Jx ã≤=∞‡<£ûx ÖË=nã≤Ok Jg∞.
C C C
K«iÛ `«# ^Œ$+≤ìÑ¨^äŒOÖ’H˜ ~åQÍ<Õ Jg∞ =∞#ã¨∞Ö’ ÉÏ^èŒ "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. K«iÛ P=~°}Ö’x
tÅ∞=#∞ Ô~O_»∞QÍ qiKÕâß~°∞. Ñ¨ÓÅ"≥ÚHõ¯Å#∞ `«qfiáêˆ~âß~°∞. ''#Å¡"åiÔH·<å, `≥Å¡"åiÔH·<å
tÅ∞= Ñ¨q„`«"≥∞ÿOk. "≥ÚHõ¯Å∞ „Ñ¨[Å‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕ™êÎÜÕ∞`«Ñ¨Ê ^Õfi+Ö K«∂Ñ¨=Ù. JÖÏO\˜
"å\˜ÃÑ·# HÀÑÖ ZO^Œ∞‰õΩ?—— Jg∞ =∞#ã¨∞Ö’ PÖ’K«# HõeyOk.
K«iÛÖ’Ñ¨Å‰õΩ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ ™ê÷}∞=~ÚáÈ~ÚOk Jg∞.
H˜\H˜ Å© J^•ÌÅ∞ =ÚHõ¯Å∞ =ÚHõ¯Öˇ· Ç¨Å∞xO_® Ñ¨_∞» <åfl~Ú. Ö’Ñ¨Å Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õÄ~°∞Û<ÕO^Œ∞‰õΩ
LO_®eû# |Å¡Åhfl ã¨QÆO qiy L<åfl~Ú. q∞QÆ`å ã¨QÆO HÍeáÈÜ«∂~Ú. #Å¡QÍ HÍe#
QÀ_»ÅÃÑ·# |∞Öˇ¡@¡ QÆ∞~°∞ÎÅ∞ HõxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. qiy# |Å¡Å #_»∞=∞ c~°∞ ÉÏ\˜à◊√¡, qã‘¯
ÉÏ\˜à◊√¡ Ñ¨_»∞<åfl~Ú. 'JO>Ë Ö’Ñë=hfl q~°Q˘æ\ ˜ì WHõ¯_Õ `åy xÑ¨CÃÑ\˜ì "≥àÏ¡~°#fl=∂@.
ZO^Œ∞Hõx? ZO^Œ∞HõO`« q^Õfi+Ö? XHõ K≥OÑ¨ H˘_ç`Õ =∞~À K≥OÑ¨ K«∂Ñ¨=∞x K≥Ñ≤Ê# „Ñ¨=HõÎ
J#∞K«~°∞Å Ñ¨x W^Õ<å?—–
WOHÀ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞ˆHã≤ PyáÈ~ÚOk Pg∞. K«iÛÖ’ K«k"Õ ÃÑ^ŒÌ Éˇ·aÅ∞#∞ zOÑ≤
áÈQÆ∞Å∞ ÃÑ\Ïì~°∞. áêã¨ì~°¡ ‰õΩsÛÅ#∞ Ñ‘H˜ =ÚHõ¯Å∞KÕâß~°∞. Ñ≤Ü«∂<À#∞ Hõã≤Hõã≤QÍ =ÚHõ¯Å∞
KÕâß~°∞. Jk ã≤=∞‡<£û Éèí~°Î K«iÛHÀãÖ H˘<åfl_»∞. ^•xfl PÜ«∞<Õ "≥∂y™êÎ_»∞. K«iÛ á¶ê^Œ~°∞
LÑ¨#ºã≤OKÕ "ÕkHõÃÑ·# |∞Öˇ¡@∞ QÆ∞~°∞ÎÅ∞<åfl~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞, P "ÕkHõÃÑ· LÑ¨Ü≥∂yOz#
HõO_À"£∞Å∞ Ñ¨_ç L<åfl~Ú. Jq QÆ∂O_®Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ LÑ¨Ü∂≥ yOKå~À, K≥ÑÊ¨ Hõ<Õ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~Ú...
KS
Hõà‹¡uÎ QÀ_»"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤# Jg∞ Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡! QÀ_»ÃÑ· LO_®eû# ÃÑ^ŒÌ ã≤Å∞=#∞ =ÚHõ¯Å∞
O
K≥Hõ¯Å∞ KÕâß~°∞. tÅ∞=ÃÑ· LO_®eû# rã¨ãπ ÉÁ=∞‡Å∞ U H©Å∞H˜ P H©Å∞ qiKå~°∞. HÍh
QÀ_»ÃÑ·# "Õ∞‰õΩÅ #∞Oz F KÕ~Ú =∂„`«O "ÕÖÏ_»∞`ÀOk. WHõ K«∂_»ÖËHõáÈ~ÚOk Pg∞. Hõà◊¡
BO
#∞Oz h~°∞ ^è•~åáê`«OQÍ HÍ~°∞`«∂O>Ë, ÃÑ^ŒÌQÍ U_»∞ã¨∂Î K«iÛ#∞Oz |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ
=zÛOk.
O
''Uã¨∞„H©ã¨∞Î#∞ PÜ«∞# =ºuˆ~‰õΩÅ∞ tÅ∞= KÕâß~°∞. J~Ú<å PÜ«∞# =∞m¡ |uHÍ_»∞.

HÍh PÜ«∞# J#∞K«~°∞Å∞ "Õã≤# D ã≤Å∞=#∞Oz PÜ«∞# |`«HõQÆÅ_®?—— WO\˜H˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl
C
Jg∞x W^Õ PÖ’K«# "≥O\Ï_»™êyOk. Uã¨∞„H©ã¨∞Î ã¨HõÅ =∂#"åox ~°H˜ΔOK«\ÏxH˜

ES
J=`«iOKå_»∞. „Ñ¨[Å áêáêÅ tHõΔ#∞ `å#∞ J#∞ÉèíqOz „Ñ¨ÑÖKåxH˜ „¿Ñ=∞#∞ ÑÖz

WKåÛ_»∞. HÍh WHõ¯_» [iyO^Õq∞\˜? #Å¡"åi ÜÕ∞ã¨∞ "Õ~°∞, `≥Å¡"åi ÜÕ∞ã¨∞ "Õ~°=Ù`å_®?
EM
#Å¡"å~°∞ Ñ¨ÓlOKÕ ÜÕ∞ã¨∞, ÜÕ∞ã¨∞ HÍ‰õΩO_®áÈ`å_®? ^Õ=Ù_ç qÅ∞= ~°OQÆ∞#∞|\˜ì

=∂~°∞`«∞O^•? |OQÍ~°O Z=i ^ŒQÆæ~° L<åfl ^•x qÅ∞= ^•x^Õ—– ~å„`«O`å Pg∞ =∞#ã¨∞Ö’
W"Õ PÖ’K«#Å∞ ã¨∞à◊√¡ uiQÍ~Ú.
©
''ÉèQí =Æ O`«∞_®! <å‰õΩ =∂~°^æ ~Œ ≈° #O KÕ~Ú—— Jx „áêi÷OzOk ÜÕ∞ã¨∞#∞. `≥Å"¡ å~°∞`«∞O_»QÍ

P"≥∞ F x~°‚Ü«∂xH˜ =zÛOk.
C C C
''<Õ#∞ Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛx =∞m¡ xi‡™êÎ#∞. P K«iÛx ^èŒfiOãÖ KÕã≤#"å~°∞ ^•i
`«Ñ≤Ê#"å~°∞. "åi ÉèíÜ«∂xH˜ =∞#O =∞ø#OQÍ LO>Ë =∞#O rã¨ãπ ^Œ$+≤ìÖ’ <Õ~°ã¨∞ÎÅ=∞ø`åO.
JO^Œ∞ˆH '¿ã"£ Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«~üÛ Hõq∞\©—x U~åÊ@∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞. =∞#=∞O`å qiqQÍ
q~åàÏÅ∞ WzÛ K«iÛ Ñ¨Ù#ifl~å‡}˜xH˜ `À_»Ê_®e. â◊s~°O ~°OQÆ∞ U^Œ~Ú<å ^Õ=Ù_˘Hõ¯_Õ Jx
x~°∂Ñ≤OKåe.——
250 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Jg∞ x~°‚Ü«∂xfl H˘O^Œ~°∞ q∞„`«∞Å`À HõÅã≤ Hõq∞\© U~åÊ@∞ KÕã≤Ok,
Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛÃÑ· ^•_ç q+¨Ü«∞O U "å~åÎ Ñ¨„uHõÖ’ ~åÖË^Œ∞.
Ñ≤e¡ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú<å „Ñ¨^è•# "å~°ÎQÍ K«∂Ñ≤OKÕ Kèå#Öò"å~°∞ ‰õÄ_® P"≥·Ñ¨Ù ~åÖË^Œ∞.
Jg∞ÜÕ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ñü Ñ¨„uHõ PÑ¶‘ã¨∞H˜ "≥o¡ "å~°Î JOkOzOk. á¶⁄\’Å∞ WzÛOk. HÍh
XHõ¯ '_ç™êÊKü #∂ºãπ— Ñ¨„uHõ =∂„`«"Õ∞ P "å~°Î „Ñ¨K«∞iOzOk.
q∞QÆ`å "å~°O`å L^•ã‘#OQÍ LO_çáÈÜ«∂~°∞.
Pg∞ "≥o¡ _ç™êÊKü #∂ºãπ Ñ¨„uHõ Z_ç@~ü '*ˇ„s ÉˇÅ∂¡<£—#∞ Hõeã≤Ok. ''g∞~°∞ XHõ¯™êi
=zÛ K«iÛx K«∂ã≤ =∞m¡ "å~°Î ~åÜ«∞O_ç—— Jx HÀiOk.
C C C
KS
*ˇ„s "å~°Î ~åÜ«∞@O`À PQÆÖË^Œ∞. `«#‰õΩ ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿ# [~°fleã¨∞ìÅO^Œi`À "å~°Î
~å~ÚOKå_»∞. áÈbã¨∞ iáÈ~°∞ì WKåÛ_»∞. áÈbã¨∞Å L^•ã‘# "≥·Yix q=∞i≈OKå_»∞. Pg∞`À
O
WO@~°∂fi º „Ñ¨K«∞iOK«@"Õ∞ HÍ^Œ∞, `«#‰õΩ ÑïK«Ü«∞O L#fl Kå#à◊¡Ö’ P"≥∞‰õΩ LÑ¨<åºãÖ
WKÕÛ J=HÍâ◊O WÑ≤ÊOKå_»∞.
BO
<≥=∞‡kQÍ Pg∞ KÕã¨∞Î#fl Ñ¨xH˜ „Ñ¨Kå~°O ~å™êyOk. #Å¡"å~°∞, `≥Å¡"å~°∞ Hõeã≤ L#fl
'¿ã"£ Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛ— Hõq∞\© „Ñ¨[Å#∞ PHõi¬OzOk. H˘O^Œ~°∞ ^•i `«Ñ≤Ê# =º‰õΩÎÅ
O
<Õ~åxH˜ „ÑüQÍ K«iÛ Ñ¨Ù#ifl~å‡}ÏxH˜ Pg∞ ã¨fiK«ÛùO^ŒOQÍ #_»∞O Hõ@ì@O J"≥∞iHÍ „Ñ¨[Å#∞
‰õΩkÑ≤Ok. Ñ¶ë`«OQÍ q~åàÏÅ∞ ~å=@O P~°OÉèí=∞~ÚOk. "åÅO\©~°∞¡ ÃÑ^ŒÌ ãÖYºÖ’ =zÛ
C
K«iÛ x~å‡}OÖ’ áêÖÁæ#@O „áê~°OaèOKå~°∞. g\˜`Àáê@∂ Pg∞H˜ ÉˇkiOÑ¨Ù L`«Î~åÅ∞,

ES
á¶È<£ HÍÖòû ~å=@O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk.

''...x#∞fl K«O¿Ñ™êÎO—— JO@∂ ÉˇkiOKÕ"å~°∞.
EM
P"≥∞ HÍ~°∞#∞ "≥O|_çOKÕ"å~°∞. J~°ú~å„u WO\’¡ ^Œ∂i ‰õΩHõ¯efl K«O¿Ñ¿ã"å~°∞. Pg∞

WÅ∞¡ =∂iOk.
©
HÍh `«# ÅHΔÍºxfl =∂~°ÛÖË^Œ∞. 1986 z=iHõÖÏ¡ K«iÛ x~å‡}O Ñ¨Ó~°Î~ÚOk. J~Ú`Õ
Pg∞ Ñ¨x Ñ¨ÓiÎHÍÖË^Œ∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë K«iÛÃÑ· ^•_»∞Å∞ H˘#™êQÆ∞`«∂<Õ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ WÑ¨C_»∞ K«iÛ q+¨Ü∞« O
^Õâ=◊ ∞O`å `≥eÜ«∞@O`À áÈbã¨∞Å∞ K«∞~°∞‰õΩQÍ Ñ¨xKÕÜ∞« @O „áê~°OaèOKå~°∞. ^•O`À ÃÑ^ŒQÌ Í
#+¨ìO HõÅQÆÖË^Œ∞. 1986 #∞O_ç 1994 =~°‰õÄ ^•^•Ñ¨ÙQÍ 200 =∞Okx K«iÛÃÑ· ^•_ç
KÕã≤# <Õ~åxH˜ JÔ~ã¨∞ì KÕâß~°∞.
„Ñ¨[Å #_»∞=∞ ™œ„ÉèÏ`«$`«fi ÉèÏ=#Å ÃÑOKÕO^Œ∞‰õΩ Pg∞ KÕã¨∞Î#fl Hõ$+≤x QÆ∞iÎOz#
„Ñ¨Éèí∞`«fiO P"≥∞‰õΩ '*ˇÑ¶¨~üã¨<£ J"å~°∞¤—#∞ WzÛ ã¨`«¯iOzOk. P J"å~°∞¤#∞ P"≥∞ rã¨ãπˆH
JOH˜`«q∞zÛOk.
JO`å ã¨=ºOQÍ ™êQÆ∞`ÀO^Œx J#∞‰õΩ<ÕO`«Ö’, =∞m¡ K«iÛx HÍÖËÛã¨∞Î<åfl~°#fl "å~°Î
=zÛOk.
C C C
'¿ã"£ Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛ Hõq∞\©— ã¨=∂"Õâ◊O [~°∞QÆ∞`ÀOk.

''=∞#O ^•^•Ñ¨ÙQÍ Zxq∞^Õà◊√¡ Jq„âßO`«OQÍ „â◊q∞OKåO. K«iÛx xi‡OKåO. HÍh
WÑ¨C_»k |∂_ç^Œ J~ÚáÈ~ÚOk. P |∂_ç^Œ ™ê÷#OÖ’ =∞m¡ K«iÛx xi‡OKÕ FÑ≤Hõ =∞#H˜
LO^•?—— ^•^•Ñ¨ÙQÍ JO^Œi =∞kÖ’ "≥∞^ŒÅ∞`«∞#fl „Ñ¨â◊fl Wk.
''=∞#O K«iÛx xi‡OK«HõáÈ`Õ =∞#O F@q∞x XÑ¨C‰õΩ#fl@∞ì J=Ù`«∞Ok. „¿Ñ=∞
Ñ¨~å[Ü«∞O á⁄Ok#@ì=Ù`«∞Ok—— JOk Pg∞, JO^Œih L`åûÇ¨ÏÑ¨~°KÕ L^ÕÌâ◊O`À. HÍh
KS
JO^Œ~°∂ h~°ã≤OzáÈÜ«∂~°∞. Z=~°∂ L`åûÇ¨ÏO „Ñ¨^Œi≈OK«@OÖË^Œ∞.
Jk K«∂ã≤# Pg∞Ö’ ãÖâ◊Ü«∞O „Ñ¨"ÕtOzOk. '`å#∞ =∞m¡ K«iÛx xi‡OK«QÆÅ^À?
O
`«# Hõ~°Î=ºO XHõ¯ˆ~Î x~°fiÇ≤ÏOK«QÆÅ^•? Z^Œ∞~°∞QÍ tÅ∞=ÃÑ·#∞O_ç rã¨ãπ P"≥∞x K«∂ã≤
#=Ùfi`«∞#fl@∞ì, 'WO`« z#fl Z^Œ~°∞^≥|ƒÅˆH ÖÁOyáÈ`å"å?— Jx J_»∞QÆ∞`«∞#fl@∞ì–
BO
''H˘~°_® ^≥|ƒÅ∞ Jq„âßO`«OQÍ `«Q∞Æ Å∞`«∞<åfl, ~°HOÎõ U~°∞Å~Úáê~°∞`«∞<åfl, â◊s~°OÖ’H˜
"Õ∞‰õΩÅ∞ kQÆ|_»∞`«∞<åfl, ã¨`«ºÑ¨^äŒOÖ’ PQÆ‰õΩO_® „Ñ¨Ü«∂}ÕKÕ"å_Õ x["≥∞ÿ# J#∞K«~°∞_»∞——
O
Jx ÜÕ∞ã¨∞ JO@∞#fl@∞ì `ÀzOk. ''g∞Ô~=~°∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å‰õΩ<åfl Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. <Õ#∞ XHõ¯iÎ<Õ

C
ZÖÏQÀ JÖÏ K«iÛ xi‡™êÎ#∞—— P"Õâ◊OQÍ JOk Pg∞.

ES
P"≥∞ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl F ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ U^À J#É’Ü«∂_»∞. WO`«Ö’ Pg∞

á¶È#∞ "≥∂yOk. iã‘=~ü ZuÎ ''Ç¨ÏÖ’—— JOk.
EM
''"Õ∞_»"£∞ <å ¿Ñ~°∞ PÖòÇ¨ÏŸÖˇÛ~ü. <Õ#∞ WÑ¨C_Õ \©gÖ’ Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛ QÆ∞iOz
HÍ~°º„Hõ=∞O K«∂âß#∞. g∞ „â◊=∞ Jaè#O^ŒhÜ«∞O. JO^Œ∞ˆH <å =O`«∞QÍ <Õ#∞ K«iÛx
Ñ¨Ù#ifli‡OK«@OÖ’ ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_»^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl#∞. <Õ#∞ HÍO„\ÏHõì~üx. K«iÛ "≥Ú`«ÎO <Õ#∞
©
Lz`«OQÍ xi‡Oz W™êÎ#∞.—— Pg∞ Hõq∞\© ã¨Éèí∞ºÅ"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ #qfiOk.

tÅ∞=ÃÑ· #∞O_ç rã¨ãπ „¿Ñ=∞ "≥<≥flÅ ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î#fl@∞ì...
C C C
#=O|~ü 8, 1998# Ãã~ÚO\ò *Ï<£ K«iÛ Ñ¨Ù#ifl~å‡}O Ñ¨Ó~°Î~ÚOk. JO^Œ~°∂

Pg∞ÃÑ· á⁄QÆ_»ÎÅ =~°¬O ‰õΩiÑ≤ã¨∞Î<åfl~°∞.
''D Éè∂í q∞ÃÑ· ^≥=· HÍ~°ºO ™êkèOK«@"Õ∞ =∂#=ÙÅ Hõ~=Î° ºO—— JOk Pg∞ z~°∞#=Ùfi`À...!
T
252 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
J~°∞^≥·# XHõ J^Œ∞ƒù`«O
ÉèíQÆ=O`«∞_ç Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜,
^ŒÜ«∞‰õΩ „Ñü~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# áêÑ¨Hõ^äŒ.
KS
O
''J=∂‡! ^Õ=Ù_»O>Ë Z=~°∞? <å‰õΩ ^Õ=Ù_çx K«∂Ñ≤OK«"å?——
=∂~åO KÕÜ«∞@O P~°OaèOzOk =¸_Õà◊¡ „ˆQãπ.
BO
UO K≥áêÊÖ’, „ˆQãπx ZÖÏ ã¨=Ú^•~ÚOKåÖ’ `≥eÜ«∞@OÖË^Œ∞ Öˇã‘¡ ÔH#_ôH˜. JO`«
z#fl Ñ≤Å¡Å‰õΩ ^Õ=Ù_»<Õ ÉèÏ"åxfl J~°÷=∞ÜÕ∞º@∞ì ZÖÏ K≥áêÊÖ’ P"≥∞‰õΩ J~°÷O HÍ=@OÖË^Œ∞.
O
''h =^ŒÌ ^Õ=Ù_ç „Ñ¨ã¨H˜Î `≥zÛO^≥=~°=∂‡?—— J_çyOk Öˇã‘¡, ‰õÄ`«∞ix.

C
''##∞fl K«∂ã≤#Ñ¨C_»ÖÏ¡ ^Õ=Ù_ç Q˘Ñ¨Ê`«#O QÆ∞~˘Îã¨∞ÎO^Œx <å#flQÍ~°O\Ï~°∞. WO^•Hõ

ES
‰õÄ_® ##∞fl =Ú^Œ∞ÌÃÑ@∞ì‰õΩx W^Õ =∂@ K≥áêÊ~°∞ – ##∞fl K«∂¿ãÎ ^Õ=Ù_ç Q˘Ñ¨Ê`«#O ZO^Œ∞‰õΩ
QÆ∞~˘Îã¨∞ÎO^Œ=∂‡?—— Jx KåÖÏ J=∂Ü«∞HõOQÍ J_çyOk „ˆQãπ.
EM
„Ñ¨ÑÖKåxfl qO`«QÍK«∂¿ã P J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Hõà◊¡Ö’H˜ K«∂ã¨∞Î#fl Öˇã‘¡ ÔH#fl_ôH˜, P"≥∞ Éèí~°Î

_ô<£ ÔH#fl_ô =∂@Å J~°÷O `≥Å∞ã¨∞.
©
C C C
_çÃãO|~ü 2001.
''g∞‰õΩ Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞ a_»‰¤ Ωõ 'ã≤Ê<å ÉˇÑ· _≤¶ ®— (Spina bifida) J<Õ ã¨=∞ã¨º LOk—— =∞$^Œ∞=ÙQÍ
K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~ü K≥ãπK≥·~ü. J"≥∞iHÍÖ’ <å~üÎ Hõ~Àe<åÖ’x 'KåÃÑÖò Ç≤ÏÖò ÃãO@~ü—Ö’ Ñ¶‘@Öò
^ä≥~°Ñ¶‘ „áÈ„QÍO _≥·Ô~Hõì~ü P"≥∞.
a_»¤ =∂`«$QÆ~°ƒùOÖ’ Ñ≤O_»O ~°∂ÑÖÖ’ L#flÑ¨C_Õ Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕã≤, U"≥·<å Ö’áêÅ∞O>Ë
Ñ≤O_» ™ê÷~ÚÖ’<Õ QÆ∞iÎOz, ã¨=iOKÕ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕÜ«∞@O D „áÈ„QÍO ÅHõΔ ºO.

''ã≤Ê<å Éˇ·Ñ¶≤_® JO>Ë?—— ^è≥·~°ºO ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩx J_çQÍ_»∞ _ô<£.
''Wk q=iOK«@O HÍã¨Î Hõ+¨ìO. HÍh „Ñ¨Ü«∞ufl™êÎ#∞. Ñ≤O_»O "≥#∞flÑ¨Óã¨Ö’ L#fl H˘xfl
\˜+¨ØºÅ#∞ '_»∞º~°∞—ÅO\Ï~°∞. Wq "≥<≥fl=ÚHõ #~åÅ#∞ HõÑ≤Ê LOK«∞`å~Ú. HÍh H˘xfl
ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ D \˜+¨ØºÅ∞ "≥<≥fl=ÚHõ #~åÅ#∞ HõÑ¨Ê=Ù. JO^Œ∞=Å¡ 'ÃÇ·Ï„_ÀÃãá¶êÅãπ— Ñïã≤÷u
U~°Ê_»∞`«∞Ok. JO>Ë h~°∞ "≥#∞flÑ¨Óã¨ ^•fi~å Ñ≤O_»O "≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ KÕ~°∞`«∞O^Œ#fl=∂@. h~°∞
"≥∞^Œ_»∞Ö’ xO_»∞`«∞O_»@O`À "≥∞^Œ_»∞ "≥#‰õΩ¯ <≥@ì|_»∞`«∞Ok. JÖÏ "≥∞^Œ_»∞ "≥∞_»"≥·Ñ¨Ù
<≥@ì|_»@O =Å¡ "≥#∞flÑ¨Óã¨ XuÎ_ç ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. n<Õfl 'ã≤Ê<åÃÑ¶·_£— JO\Ï~°∞. D Ñïã≤÷u
=Å¡ áêÑ¨ TÑ≤i Ñ‘ÅÛ_»O Hõ+=ì¨ ∞=Ù`«∞Ok. q∞OQÆ@O ‰õÄ_® ã¨=∞ã¨º J=Ù`«∞Ok. KåÖÏ=∞@∞‰õΩ
ã≤Ê<åÃÑ·_£ Ñ≤Å¡Å∞ QÆ~°ƒùOÖ’<Õ =∞~°}˜™êÎ~°∞. ÖË^• Ñ¨Ù\˜ì# H˘kÌ<≥ÅÖ’¡<Õ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’Ê`å~°∞——
FÑ≤HõQÍ q=iOzOk _®Hõì~ü.
KS
_ô<£, Öˇã‘¡Å∞ XHõi KÕ~Ú =∞~˘Hõ~°∞ QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.
''JO>Ë WÑ¨C_»∞ =∂ áêÑ¨ |`«Hõ@O Hõ+¨ì=∂?—— J_çyOk Öˇã‘¡.
O
''^•^•Ñ¨ÙQÍ =∞#O Pâ◊Å∞ =^Œ∞Å∞HÀ=Åã≤O^Õ. HÍh „Ñ¨ã¨∞Î`«O Ñïâ’^èŒ# ™ê÷~ÚÖ’ F
PÑ¨ˆ~+¨<£ [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åflO. WÑ¨Ê\˜H˜ 225 =∞Ok 'ã≤Ê<åÃÑ¶·_£— Ñ≤Å¡Å‰õΩ D PÑ¨ˆ~+¨<£ [iyOk.
BO
Ñ¶ë`åÅ∞ WOHÍ ãïQÍæ x~°‚Ü«∞O HÍÖË^Œ∞—— K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~ü.
''D PÑ¨ˆ~+¨<£Ö’ UO KÕ™êÎ~°∞?—— J_çyOk Öˇã‘¡.
O
''PÑ¨ˆ~+¨<£Ö’ =ÚO^Œ∞QÍ =∂`«$QÆ~åƒùxfl `≥~°∞™êÎO. tâ◊√=Ù "≥<≥flÑ¨Óã¨Ö’ L#fl Ö’áêxfl

C
ãïKÕ™êÎO. WO^Œ∞=Å¡ tâ◊√=Ù "≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ h~°∞ KÕ~°@O PyáÈ`«∞Ok. "≥∞^Œ_»∞Ö’ KÕi#

ES
h\˜x `˘Åy™êÎO. ^•O`À WHõ z=i =¸_»∞ <≥ÅÖ’¡#~Ú<å "≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ h~°∞ KÕ~°@O
PyáÈ`«∞Ok. WO`«=~°‰õÄ [iy# #+¨ìO `«Ñ¨Ê "≥∞^Œ_»∞‰õΩ ÃÑ^ŒÌQÍ #+¨ìO [~°QÆ^Œ∞. tâ◊√=Ù
=∞Å=¸„`« qã¨~#˚° „Hõ=∞|^Œ=ú ∞ø`«∞Ok. Z^Œ∞QÆ∞`«∞#fl H˘nÌ #_»=@O ‰õÄ_® JÅ"å@∞ J=fiK«∞Û.
EM
PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞@O =Å¡ '+Ö\ò— J=ã¨~°O LO_»^Œ∞.

''+Ö\ò JO>Ë?——
©
''"≥∞^Œ_»∞Ö’ KÕ~°∞`«∞#fl h\˜x `˘Åyã¨∞ÎO_Õ @∂ºÉò '+Ö\ò—. PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ

"≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ h~°∞ x~°O`«~°O KÕ~°∞`«∂<Õ LO@∞Ok. ^•xx `˘ÅyOKÕO^Œ∞‰õΩ ZÑ¨Ê\˜H© áêÑ¨
â◊s~°OÖ’ P @∂º|∞#∞ LOKåe. ^•^•Ñ¨ÙQÍ 80 âß`«O ã≤Ê<åÃÑ¶·_£ Ñ≤Å¡Å‰õΩ +Ö\ò
J=ã¨~°=∞ø`«∞Ok.——
_ô<£, Öˇã‘¡Å∞ XHõi"≥·á⁄Hõ~°∞ K«∂âß~°∞.
"åi^ŒÌi Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ XˆH ^Œ$â◊ºO Hõ^ŒÖÏ_»∞`ÀOk. Ñ¨ã≤áêÑ¨ â◊s~°OÖ’ rq`åO`«O F
@∂º|∞ LO_»@O. "≥∞^Œ_»∞Ö’H˜ KÕi# h\˜x Jk |Ü«∞@‰õΩ ÑÖÑ≤ã¨∞ÎO_»@O. "åi^ŒÌih
QÆ=∞xã¨∂Î#fl _®Hõì~ü =∞~À q+¨Ü«∞O K≥Ñ≤ÊOk.
254 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''PÑ¨ˆ~+¨<£=Å¡ H˘xfl „Ñ¨=∂^•Å∂ L<åfl~Ú. PÑ¨ˆ~+¨<£ q[Ü«∞=O`«O HÍHõáÈ=K«∞Û.
QÆ~°ƒùãÖp qzÛù#flO HÍ=K«∞Û. JO^Œ∞=Å¡ Ñ≤O_»O =∞~°}ÕK«=K«∞Û. XHÀ¯™êi PÑ¨ˆ~+¨<£
>ËaÖòÃÑ·<Õ „Ñ¨ã¨=O [~°QÆ=K«∞Û. PÑ¨ˆ~+¨<£ =Å¡ `«e¡ „áê}ÏxH© =ÚÑ¨C LO@∞Ok—— "≥∞Å¡QÍ
K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~ü.
''"Õ∞O PÖ’zOK«∞HÀ"åeû LO@∞Ok—— JOk Öˇã‘¡.
`«# Éèí~°Î =∂\Ï¡_»ÖËx Ñïã≤÷uÖ’ L<åfl_»x P"≥∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩOk.
C C C
''<åˆHO KÕÜ«∂Ö’ `ÀK«@OÖË^Œ∞. W^ŒÌi „áê}ÏÅ∞ „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_ÕÜ«∞@O <å‰õΩ

W+¨ìOÖË^Œ∞—— HÀÑÖQÍ J<åfl_»∞ _ô<£.
KS
J`«_çk HÀÑÖ HÍ^Œx, xã¨ûÇ¨Ü«∞`« =Å¡ [xOz# L„HÀ+Ö Jh J`«x Hõà◊¡Ö’¡x hà◊√¡
ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
O
Öˇã‘¡ J`«_çx ^ŒQÆæ~° fã¨∞‰õΩOk.
BO
''=ÚxˆQ"å_»∞ QÆ_ç¤ áÈK«#~Ú<å P^è•~°OQÍ ÉèÏq™êÎ_»∞. „Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞#‰õΩ "Õˆ~^•i
ÖË^Œ∞. W^Õ WOH˘xfl Uà◊¡ =ÚO^Œ∞ J~Ú LO>Ë, WO`« Pâ◊ ‰õÄ_® LO_Õk HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì
=∞#O _®Hõì~ü K≥Ñ≤Ê#@∞ì PÑ¨ˆ~+¨<£ J<Õ QÆ_ç¤áÈK«#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩO^•O—— J#∞#~Úã¨∂Î JOk.
O
''HÍh... áêÑ¨‰Ωõ ZÖÏQÀ ã¨=∞ã¨º LOk. =∞#O áêÑ¨#∞ áÈQ˘@∞ìHÀ\ÏxˆH ã≤^=úŒ ∞Ü«∂ºO.
C
HÍh áêÑ¨#∞ ~°H˜ΔOKÕ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ hˆH^Œ~Ú<å J~Ú`Õ...—— _ô<£ WHõ =∂\Ï¡_»ÖËHõáÈÜ«∂_»∞.

ES
P"≥∞ Xà’¡ =ÚYO ^•K«∞‰õΩ<åfl_»∞.

''ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ =∞#‰õΩ F J=HÍâ◊O WKåÛ_»∞. áêÑ¨#∞ ~°H˜ΔOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ F =∂~°æO
EM
ã¨∂zOKå_»∞. =∞#O =∞# J#∞=∂<åÅ`À, ÉèíÜ«∂Å`À J_»∞QÆ∞ "≥#‰õΩ¯ "Õ¿ãÎ P J=HÍâßxfl

HÀÖ’Ê`åO. ÉèíQÆ=O`«∞_çÃÑ· ÉèÏ~°O "Õã≤ J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "Õ^•ÌO . PÜ«∞# WK«Ûù ZÖÏ LO>Ë
JÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— ã≤÷~°OQÍ JOk Öˇã‘¡.
©
''HÍh PÑ¨ˆ~+¨<£ ã¨ÔHûãπ J=Ù`«∞O^ŒO\Ï"å?—— ÉËÅQÍ J_çQÍ_»∞ _ô<£.

''=∞# KÕ`«∞Ö’¡ Ug∞ ÖË#Ñ¨C_»∞, Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À `≥eÜ«∞#Ñ¨C_»∞,
=∞#‰õΩ KÕ`«<≥·# „Ñ¨Ü«∞`«flO =∞#O KÕã≤, PÃÑ· ÉèíQÆ=O`«∞_çx „áêi÷OKåe. JO`å PÜ«∞#
WK«Ûù ZÖÏ LO>Ë JÖÏ [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— ã≤÷~°OQÍ JOk Öˇã‘¡.
''K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_»O\Ï"å?——
''K«∂^•ÌO. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ U=∞=Ù`«∞O^À `≥eã≤O^˘Hõ¯_çˆH—— JOk Öˇã‘¡ #=Ùfi`«∂.
C C C

PÑ¨ˆ~+¨<£ P~°OÉèí"≥∞ÿOk. Öˇã‘¡ QÆ~°ƒùãÖpx â◊s~°OÖ’Oz "≥eH˜fã≤Ok _®Hõì~ü K≥ãπK≥·~ü.
J~Ú`Õ QÆ~°ƒùãÖpH˜ Öˇã‘¡ â◊s~åxH˜ ~°HõÎ<åàÏÅ ^•fi~å ãÖ|O^èŒO LOk. Ñ≤O_»O QÆ∞O_≥
H˘@∞ì‰Ωõ O@∞#fl@∞ì J¢ÖÏì™œO_£ `≥Å∞Ñ¨Ù`ÀOk. J¢ÖÏì™œO_£Ö’ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl „ÑüaO|O P^è•~°OQÍ
PÑ¨ˆ~+¨<£ H˘#™êy™ÈÎOk _®Hõì~ü. <≥=∞‡kQÍ QÆ~°ƒùãÖpx, Ju *Ï„QÆ`«ÎQÍ Ñ≤O_®xH˜ ^Œ∂~°O
KÕãO≤ k _®Hõ~ì .ü "≥O@<Õ F 'ã≤~O° r—x QÆ~ƒ° ãù O¨ pÖ’H˜ ÑÖÑ≤Ok. nx^•fi~å 'L=∞‡h~°∞— "ÕQOÆ QÍ
|Ü«∞@‰õΩ ~å™êyOk. PÑ¨ˆ~+¨<£ [@∞ìÖ’x W^ŒÌ~°∞ QÆ|QÆÉÏ L=∞‡h\˜x â◊s~° LëÈ‚„QÆ`« L#fl
W`«~° @∂º|∞Ö’¡ Éèí„^ŒÑ¨~°K«™êQÍ~°∞.
ZO`À <≥Ñ· Ù¨ }ºO`À _®Hõ~ì ü Ñ≤O_»O 'ã≤Ê<åÃÑ_· £ ™êH±—#∞ KÕ~∞° ‰õΩOk. L=∞‡h~°∞ ÖËHáõ È=@O
=Å¡ Ñ≤O_»O „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Ñ¨_»∞`«∞Ok. Z@∞=O\˜ „Ñ¨=∂^ŒO HõÅQÆ‰õΩO_® â◊√„ÉèíÑ¨~°z#
LÑ¨Ch\˜x Ñ≤O_»OÃÑ· K«Å∞¡`«∞<åfl~°∞ W`«~°∞Å∞.
KS
PÑ¨~ˆ +¨<£ [~°áêeû# ã¨Å÷ O Hˆ =ÅO ~Ô O_»∞ ÃãO\©g∞@~°∞¡ =∂„`«"∞Õ . JO^Œ∞Hˆ P „Ñ¨^âÕ ßxfl
ÃÑ^ŒÌQÍ KÕã≤ K«∂Ñ≤OKÕ ÑïHõ~åxfl Hõà◊§‰õΩ ^èŒiOzOk K≥ãπK≥·~ü. "≥∞ÿ„HÀã‘[~°¡`À ã≤Ê<ÀÃÑ¶·_®
O
™êH±#∞ *Ï„QÆ`QÎ« Í HÀã≤ "ÕãO≤ k. "≥#∞flÑ¨Óã¨#∞ Hõ¿ÑÊ|^Œ∞Å∞, Ñ¨H¯õ # Ñ¨_ç L#fl '_»∞º~å— á⁄~°Å#∞
BO
<≥=∞‡kQÍ fã≤ "≥#∞flÑ¨Óã¨ÃÑ· ÑïzOk. ÃÑ^ŒÌÅÖ’ D '_»∞º~å— KåÖÏ Hõiî#OQÍ LO@∞Ok.
HÍh 26 "å~åÅ Ñ≤O_»O '_»∞º~å— `«_çã≤# \˜+¨Øº HÍy`«O JO`«O "≥∞`«ÎQÍ LO@∞Ok.
O
PÑ¨ˆ~+¨<£ Ñ¨Ó~°Î~ÚáÈ~ÚOk. ^•O`À =∞m¡ <≥=∞‡kQÍ QÆ~åƒùâ◊Ü«∂xfl ^•x ™ê÷#OÖ’

C
*Ï„QÆ`«ÎQÍ LOzOk. L=∞‡h\˜x =∞m¡ QÆ~åƒùâ◊Ü«∞OÖ’H˜ „Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\˜ìOk. q∞QÆ`å"å~°∞ P

„áêO`«=∞O`å 'Pxì|Ü«∂\˜H±—Å∞ K«ÖÏ¡~°∞. P `«~°∞"å`« `å#∞ KÕã≤# QÍÜ«∂xfl ‰õΩ>Ëìã≤Ok.
ES
PÑ¨ˆ~+¨<£ käÜÕ∞@~ü |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∂Î n~°…OQÍ x@∂ìiÛOk _®Hõì~ü.

EM
C C C
Pk"å~°O, _çÃãO|~ü 16, 2001.

PÑ¨ˆ~+¨<£ >ËaÖòg∞^Œ #∞Oz WO>ˇxû"£ˆH~ü Ü«¸x\òÖ’H˜ KÕi#"≥O@<Õ Öˇã‘¡H˜ <˘Ñ¨CÅ∞
©
~å=@O "≥Ú^ŒÅÜ«∂º~Ú. q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∞#fl _®Hõì~°∞¡, PÑ¨ˆ~+¨<£ [@∞ì QÆ|QÆÉÏ

Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ=KåÛ~°∞.
ÃÑ^ŒÌQÍ ˆHHõÅ∞ ÃÑ_»∞`«∂ 730 „QÍ=ÚÅ |~°∞=Ù =∂„`«"Õ∞ L#fl tâ◊√=Ù Éèí∂q∞ÃÑ·
J_»∞y_çOk.
WO`« `«fi~°QÍ [x‡Oz# tâ◊√=ÙÅ∞ |`«Hõ@O Hõ+¨ìO. _®Hõì~°∞¡ Ç¨Ï_®=Ù_çQÍ áêÑ¨#∞
ã¨∞~°H˜Δ`«O KÕâß~°∞. áêÑ¨ Ñ¨Ù\˜ì# Ô~O_»∞~ÀAÅ `«~°∞"å`«QÍh P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P"≥∞x
K«∂_»ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
256 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
Z„~°QÍ z#fl `ÕÅ∞ JO`« L#fl áêÑ¨x K«∂ã≤ "åi Pâ◊Û~åºxH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞. 'Ñ≤@ì
H˘OK≥O ‰õÄ`« Ñ¶¨∞#O— J#fl@∞ì "ÕÅO`« ÖËx P áêÑ¨ "≥Ú`«ÎO Ç¨ã≤Ê@Öò Jkˆ~@∞ì ˆHHõÅ∞
ÃÑ_»∞`«∂ U_»=@"Õ∞HÍ^Œ∞. HÍà◊¡`À QÍex `«O`ÀOk.
`«e¡^ŒO„_»∞Å P#O^•xH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞.
tâ◊√=Ù, `«e¡ W^Œ~Ì ∂° Hˆ =Δ ∞OQÍ<Õ L<åfl~°∞. JãÖÉè=í =∞#flk ãÖÉè=í O J~ÚOk. J^Œ∞ƒùÒ«
Wk! ÉèíQÆ=O`«∞_ç J^Œ∞ƒù`«O Wk!
W^ŒÌi Hõà◊¡Ö’¡ XˆH ÉèÏ=O!
W^ŒÌ~°∂ XˆH™êi J<åfl~°∞ – ''ÉèíQÆ=O`«∞_ç Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜, ^ŒÜ«∞‰õΩ „Ñü~°∂ÑÖ D
áêÑ¨. D"≥∞‰õΩ '„ˆQãπ— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ_»^•O.
KS
C C C
O
''J=∂‡! <å#flQÍ~°∞ K≥Ñ¨Ê>OÖË^Œ∞. x<Õfl J_»QÆ=∞O@∞<åfl~°∞—— |∞OQÆ=¸u ÃÑ@∞ì‰õΩx
J=∞‡ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =zÛOk „ˆQãπ.
BO
r=O`À L\˜ìÑ¨_»∞`«∞#fl „ˆQãπ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Hõà◊¡Ö’¡H˜ K«∂ã¨∂Î ã¨~°fiO =∞izáÈ~ÚOk
Öˇã‘¡. x[OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞_ç LxH˜, Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜ ~°∞A=ÙÅ∞ J=ã¨~°=∂? „ˆQãπx Z`«∞Î‰õΩx
O
=Ú^•Ì_çOk Öˇã‘¡.
C
''K≥Ñ¨Ê=∂‡... ^Õ=Ù_»O>Ë Z=~°∞?—— =∞m¡ J_çyOk „ˆQãπ.

ES
''JkQÀ P |Ü«∞@ HõxÑ≤OKÕ K≥@∞¡, H˘O_»Å∞, gKÕQÍe, áêˆ~h~°∞, #∞=Ùfi, <Õ#∞, g∞

<å#fl W^ŒO`å ^Õ=Ù_Õ...! =ÚYºOQÍ #∞=Ùfi—— JO@∂ áêÑ¨x =Ú^•Ì_çOk Öˇã‘¡.
EM
H˜ÅH˜Å #qfiOk „ˆQãπ.

T
©

áê=ÚÖÏ K«∞@∞ì‰õΩ#fl áêÑÖ
KåÔ~¡ãπ â’Éèí~å*ò áêÑÖ ÑÖ_çOz#
'_»Kü— ~åÜ«∞ÉÏi Hõ^äŒ
KS
ÃãÃÑìO|~ü 19, 2003. "å~åÎÑ¨„uHõÖ’ P "å~°Î K«^Œ∞=Ù`«∂<Õ x\Ï~°∞QÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞
O
ÃÇÏ~°‡<£ xÃÑì<£ |~üæ. =∞~À™êi P "å~°Î#∞ QÆ|QÆÉÏ K«k"å_»∞.
BO
"å~åÎÑ¨„uHõ Ñ¨Hõ¯#ÃÑ\˜ì, F x=Ú+Ö H˜\ ˜H©Ö’Oz |Ü«∞@QÍeH˜ TQÆ∞`«∞#fl K≥@¡#∞
K«∂âß_»∞. he PHÍâ◊OÖ’ Hõ^Œ∞Å∞`«∞#fl "Õ∞Ñ¶¨∂Å#∞ K«∂âß_»∞.
O
Ñ¨„uHõ#∞ fã¨∞‰õΩx D™êi <≥=∞‡kQÍ P "å~°Î#∞ K«k"å_»∞.

C
''<ÕáêÖò ~å[^è•x MÏ@‡O_»∞Ö’ KåÔ~¡ãπ â’Éèí~å*ò JÔ~ã¨∞ì——– 30 Uà◊¡ „H˜`«O KÕã≤#

ES
Ç¨Ï`åº <Õ~°OÃÑ· â’Éèí~åA JÔ~ã¨ìÜ«∂º_»∞. Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ P "å~°Î#∞ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<åfl_»∞ ÃÇÏ~°‡<£.

P `«~°∞"å`« <≥=∞‡kQÍ ÖËz `«# QÆkÖ’H˜ "≥àÏ¡_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. `«# QÆkÖ’ J@Hõg∞^Œ
EM
LOz# ÃÑ¶·à◊¡hfl HÕ^Œ‰õΩ ÖÏQÍ_»∞. "å\˜ÃÑ·# ¿Ñ~°∞‰õΩ#fl ^Œ∞=Ú‡#∞ ^Œ∞eÑ≤ XHõ\ÁHõ\ ˜QÍ ÃÑ·à◊¡#∞
fã≤ K«∂_»@O P~°OaèOKå_»∞.
Jxfl\˜Hõ<åfl J_»∞QÆ∞# HõxÑ≤OzOk P ÃÑ¶·Å∞. ^•xfl fã¨∞‰õΩx ™Èá¶êÖ’ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞.
©
<≥=∞‡kQÍ ÃÑ¶·Å∞ `≥iKå_»∞. P ÃÑ¶·Å∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ HÍy`åÅ∞ Ñ¶≤„|=i 1976 <å\˜q.

C C C
ZÑ¨Ê\˜ÖÏˆQ `«#‰õΩ =zÛ# L`«Î~åÅ#∞ K«^Œ∞=Ù`«∞<åfl_»∞ ÉÏºOHÍH±Ö’x _»Kü ^Ò`«º

HÍ~åºÅÜ«∂kèHÍi ÃÇÏ~°‡x xÃÑì<£ |~üæ. WO`«Ö’ J`«x ^Œ$+≤ìx P L`«Î~°O PHõi¬OzOk.
`«# ^Õâ◊O #∞OKÕ =zÛ# L`«Î~°O HÍ=@O`À QÆ|QÆÉÏ `≥iKå_»∞. ÃÇÏ~°‡<£ ÉÏºOHÍH±
=zÛ H˘xfl <≥ÅÖË J=Ù`ÀOk. JO^Œ∞ˆH `«# ^Õâ◊O #∞Oz =zÛ# ^Õxfl K«∂ã≤<å ZO`À
PáêºÜ«∞OQÍ JxÑ≤™ÈÎOk. J~Ú`Õ, L`«Î~°OÖ’ L#fl q+¨Ü«∂Å∞ J`«xH˜ P#O^ŒO
HõeyOK«ÖË^Œ∞.
258 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
'J"£∞ã¨ì~ü_®"£∞— #∞Oz '*ÏO\ò— J<Õ =ºH˜Î ~åã≤# L`«Î~°O Jk.
J`«x =k# 'HÍˆ~fleÜ«∂—, P"≥∞ ÉÏÜü∞„ÃÑ¶O_£ 'ÃÇÏ„xHõãπ—Å∞ ÃãÅ=ÙÖ’¡ qÇ¨~åxHõx
Pã≤Ü«∂ =KåÛ~°∞. Pã≤Ü«∂ YO_»OÖ’x ^ÕâßÅ∞ u~°QÆ@O P~°OaèOKå~°∞. U ^Õâ◊OÖ’ L<åfl,
"å~åxH˜ F™êi L`«Î~°O `«Ñ¨ÊxãïQÍ ~åã¨∂Î =KåÛ~°∞. HÍh Ç¨OHÍOQ∑ KÕi#Ñ¨Ê\˜#∞Op
"åi #∞Oz L`«Î~åÅ∞ ~å=@OÖË^Œ∞. z=i L`«Î~°O _çÃãO|~ü 8, 1975# Ç¨OHÍOQ∑Ö’
~åã≤Ok. `å=Ú Ç¨OHÍOQ∑ =^Œe ÉÏºOHÍH± "≥à◊√Î#fl@∞ì ~åâß~°∞ P L`«Î~°OÖ’. `«=∞‰õΩ
L`«Î~åÅ∞ 'zÜ«∂OQ∑‰õÄÜü∞— áÈ™êìÑ¶‘ã¨∞ J„_»ã¨∞‰õΩ ~åÜ«∞=∞x ~åâß~°∞. JO`Õ, P `«~åfi`«
"åi#∞Oz Z@∞=O\˜ Hõ|∞~°∞ÖË^Œ∞. "åà◊¡ z=i L`«Î~°OÖ’ =∞~À q+¨Ü«∞O ~åâß~°∞.
F =„*ÏÅ "åºáêi `«=∞#∞ ÉÏºOHÍH± fã¨∞‰õΩ"≥à◊√Î#fl@∞ì `≥eáê~°∞. P "åºáêi „ÃÑ¶Oz
áœ~°∞_»x, HÍh WO_À–qÜ«∞`åflO ãÖ`«uH˜ K≥Ok# "å_»h L`«Î~°OÖ’ LOk. W<åflà◊¡~Ú<å
KS
`«# =k##∞Oz Z@∞=O\˜ Hõ|∞~°∞ÖË^Œ∞. HÍ|\˜ì, "åà◊¡ QÆ∞iOz qKåiOz, "åà◊¡ J„_»ã¨∞Å∞
Hõ#∞HÀ¯=∞x '*ÏO\ò—, _»Kü ^Ò`«º HÍ~åºÅÜ«∂kèHÍiH˜ ~åâß_»∞.
O
ÃÇÏ~°‡<£‰õΩ JÑ¨C_»∞ 31 Uà◊√¡. J^Õ J`«x "≥Ú^Œ\ ˜ áÈã≤ìOQ∑. ÃÑ·QÍ `«Ñ≤ÊáÈ~ÚOk.
BO
`«=∞ ^ÕâßxH˜ K≥Ok# Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ∞. JO^Œ∞ˆH "≥O@<Õ Ñïâ’^èŒ# „áê~°OaèOKå_»∞
ÃÇÏ~°‡<£.
O
_»Kü ^Ò`åºkèHÍiQÍ `«# Ñ¨Å∞‰õΩ|_çx LÑ¨Ü≥∂yOz, ÉÏºOHÍH±‰õΩ =zÛ# Ü«Ú=f

C
Ü«Ú=‰õΩÅ q=~åÅ ¿ãHõiOKå_»∞. "å\˜ „Ñ¨HÍ~°O _çÃãO|~ü 11, 1975# HÍˆ~fleÜ«∂,

ÃÇÏ„xHõãπÅ∞ ÉÏºOHÍH± =KåÛ~°x `≥eã≤Ok. _»Kü JkèHÍ~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∞O`À "åi^ŒÌi á¶⁄\’Å∞
ES
ãÖáêkOKå_»∞. Z~Ú~üáÈ~üÖì ’ \ÏH©û „_»~Ú=~°‰¡ Äõ , Ñïã¨~° „áêO`åÅÖ’x Ç¨@à◊Ö¡ ’ Ñ¨x"åiH©

P á¶⁄\’Å∞ K«∂Ñ≤Oz, "åÔ~=Ô~·<å gix QÆ∞~°∞Î Ñ¨@ìQÆÅˆ~"≥∂ „Ñ¨tflOKå_»∞. "å~°O ~ÀAÅ
EM
`«~°∞"å`« Ñ¶ë`«O HõxÑ≤OzOk, F \ÏH©û ¢_≥·=~ü "åi^ŒÌi á¶⁄\’Å#∞ QÆ∞iÎOKå_»∞.

''gà◊√¡ JÖˇ·<£ QÍ\˜Ü«∞~ü J<Õ =„*ÏÅ "åºáêi`À HõxÑ≤OKå~°∞. <å \ÏH©ûÖ’<Õ "åix
©
Z~Ú~üáÈ~üì#∞Oz QÍ\˜Ü«∞~ü Jáê~üì"≥∞O\ò =~°‰õÄ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡#∞—— K≥áêÊ_»∞ \ÏH©û ¢_≥·=~ü.

HÍh QÍ\˜Ü«∞~ü WO\˜ J„_»ã¨∞ K≥Ñ¨ÊÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
áÈbã¨∞Å ã¨Ç¨Ü«∞O`À 'zÜ«∂OQ∑"≥∞ÿ— áÈ™êìÑ¶‘ã¨∞Ö’ [=∞~Ú# HÍˆ~fleÜ«∂, ÃÇÏ„xHõãπÅ
HÀãÖ =zÛ# L`«Î~åÅ#∞ [Ñ¨ÙÎ KÕã¨∞Î<åfl_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. P L`«Î~åÅ =Å¡, HÍˆ~fleÜ«∂, ÃÇÏ„xHõãπÅ
ÉÏºOHÍH±Ö’ F =∞ÖË+≤Ü«∂ Ç¨ÏŸ@ÖòÖ’ QÆk |∞H± KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°h, HÍh P Ç¨ÏŸ@Öò KÕ~°ÖË^Œx
`≥eã≤Ok. WO`«Ö’ ÉÏºOHÍH± áÈbã¨∞Å #∞Oz ÃÇÏ~°‡<£‰õΩ á¶È<£ =zÛOk.
''=∂‰õΩ Ô~O_»∞ q^ÕjÜ«ÚÅ â◊"åÅ∞ ^˘iHÍ~Ú. g∞~°∞ F™êi ~å"åe——. ÃÇÏ~°‡<£ =∞#ã¨∞
H©_»∞#∞ â◊OHÕzOk.
''D Ô ~ O_» ∞ â◊ " åÅ∞ HÍˆ ~ fleÜ« ∂ , ÃÇÏ„xHõ ã π Å q HÍ‰õ Ä _» ^ Œ ∞ —— J#∞‰õ Ω O@∂
|Ü«∞Å∞^Õ~°É’Ü«∂_»∞. WO`«Ö’ á¶È<£ "≥∂yOk. Éˇe˚Ü«∞<£ ^Ò`åºkèHÍi áêÖò ã‘=∞<£û á¶È<£
Jk.
''ÃÇÏ~°‡<£, ÉÏºOHÍH± =KÕÛ g∞^Õâ◊O "åiH˜ F ÃÇÏK«ÛiHõ#∞ q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∂e—— J<åfl_»∞
áêÖò.
''Uq∞@k?—— J_çQÍ_»∞ ÃÇÏ~°‡<£.
''WHõ¯_» F he"å~°Î „Ñ¨Kå~°OÖ’ LOk. D ^ÕâßxH˜ =KÕÛ Ñ¨~åº@‰õΩÅ#∞ F „ÃÑO¶ z"å_»∞
"≥∂ãÖ KÕã¨∞Î<åfl_»@. "åà◊¡H˜ =∂Ü«∞=∂@Å∞ K≥Ñ≤Ê, #q∞‡Oz, `«# WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ"≥o¡ "åà◊¡x
K«OÑ≤ _»|∞ƒÅ∞, W`«~° qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ∞ HÍ*Ëã¨∞Î<åfl_»@. HÍ|\˜ì, ã¨Ô~·# iÑ¶¨Ô~<£û ÖËx"åi`À
ãÖÉèÏ+≤OK«=^ŒxÌ , "åi`À ¿ãflÇ¨ÏO KÕÜ∞« =^ŒxÌ , J@∞=O\˜ "åà◊¡ =∂@Å∞ #=∞‡=^ŒhÌ ÃÇÏK«ÛiHõ
KS
*Ïs KÕÜ«∂e.——
O
áêÖò =∂@Å QÆ∞iOz PÖ’zã¨∂Î, â◊"åÅ#∞ QÆ∞~°∞ÎÑ¨>ËìO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ¡_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. HÍh
â◊"åÅ∞ Ñ¨ÓiÎQÍ HÍeáÈ~Ú L<åfl~Ú. QÆ∞~°∞ÎÑ¨@ì@O Hõ+¨ìO. ^•O`À, "åà◊¡ _≥O@Öò iHÍ~ü¤û
BO
ÑÖÑ≤OK«=∞x J"£∞ã¨ì~ü_®"£∞#∞ HÀ~å_»∞. =∂~üÛ 3# "åà◊¡ _≥O@Öò iHÍ~°∞¤Å∞ ÉÏºOHÍH±
KÕ~å~Ú.
O
â◊"åÅ Ñ¨à◊¡ =~°∞ã¨#∞, D iHÍ~°∞¤Å`À áÈÖÏÛ~°∞. Jq HÍˆ~fleÜ«∞ãπ, ÃÇÏ„xHõãπÅ â◊"åÖË.

ÃÇÏ~°‡<£ =∞#ã¨∞ áê_»~ÚáÈ~ÚOk.
C
ES
'JkèHÍiHõOQÍ K«∂¿ãÎ Ñïâ’^èŒ#Ö’ J`«x áê„`« Ñ¨Ó~°Î~ÚáÈ~ÚOk. Ç¨ÏO`«‰õΩ_çx

"Õ\Ï_ç Ñ¨@∞ìHÀ=@O J`«_ç ÉÏ^èŒº`«HÍ^Œ∞. HÍh Ô~O_»∞ Ü«Ú= rq`åÅ∞ HõΔ}OÖ’ HÍe |∂_ç^Œ
J~ÚáÈÜ«∂~Ú. ^•xÔH=~°∞ ÉÏ^èŒ∞ºÖ’ "å~°∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ u~°∞QÆ∞`«∂, rq`åxfl Ç¨~ÚQÍ
EM
J#∞Éèíqã¨∂ÎO_»@O <åºÜ«∞=∂?— `«# ^Ò`«º L^ÀºQÆO`À ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ

D ˆHã¨∞ Ñïâ’kèOKåÅx ÃÇÏ~°‡<£ xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.
©
P *Ïa`åÖ’Oz Pã≤Ü∂« Ö’ Ñ¨Ù\˜#ì „ÃÑO¶ záœ~°∞Å q=~åÅ#∞ "Õ~∞° KÕâß_»∞. P `«~∞° "å`«
^ä•Üü∞ÖÏO_£ áÈbã¨∞Å ã¨Ç¨Ü«∞O HÀ~å_»∞.
''D „ÃÑ¶OKü áœ~°∞Öˇ=i ÃÑ·#~Ú<å Ñ¶≤~åº^Œ∞Å∞<åflÜ«∂? ÖËHõ giH˜ <Õ~°K«i„`« U"≥∞ÿ<å
LO^•?—— Jx J_çQÍ_»∞.
áÈbã¨∞Å∞ P eã¨∞ì K«∂ã¨∂Î<Õ F ¿Ñ~°∞ ^ŒQÆæ~° PyáÈÜ«∂~°∞.
''JÅ<£ QÍ\˜Ü∞« ~ü QÆ∞iOz D =∞^èºŒ <Õ F Ñ¶~≤ åº^Œ∞ =zÛOk. J`«_ç á¶ê\¡ ò‰Ωõ q^ÕjÜ«ÚÅ∞
Z‰õΩ¯=QÍ =ã¨∞<Î åfl~°x, =zÛ#"å~°∞ J<å~ÀQÆºO áêÅ=Ù`«∞<åfl~°x—— áêÖò, ÃÇÏ~°‡<£Å∞ =ÚMÏÅ∞
K«∂ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
260 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''J`«_ç J„_»ã¨∞ W=fiO_ç—— HÀ~å~°∞.
PÃÑ· áÈbã¨∞ Hõg∞+¨#~üx Hõeâß~°∞. '=∂ ^ÕâßxH˜ K≥Ok# Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ∞ Ç¨Ï`«º‰õΩ
QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. W`«xH˜ P Ç¨Ï`«º`À ãÖ|O^èŒO LO@∞O^Œx =∂ J#∞=∂#O. J`«x
Jáê~üì"≥∞O\ò#∞ "≥uˆHO^Œ∞‰õΩ =∂‰õΩ J#∞=∞u HÍ"åe——.
áÈbã¨∞ Hõg∞+¨#~ü "≥O@<Õ J#∞=∞uxKåÛ_»∞. "åiH˜ ã¨Ç¨Ü«∞OQÍ W^ŒÌ~°∞ áÈbã¨∞Å#∞
ÑÖáê_»∞. 'JÅ<£ QÍ\˜Ü∞« ~ü— á¶ê\¡ òÖ’ É’Öˇ_x» fl q^ÕjÜ«ÚÅ áêãπáÈ~üÅì ∞ ^˘iHÍ~Ú. ~°H~õ H° ÍÅ
=ã¨∞Î=ÙÅ∞ ^˘iHÍ~Ú. P =ã¨∞Î=ÙÅ QÆ∞@ìÖ’ ÃÇÏ„xHõãπ _≥·s ^˘iHÕk!
C C C
QÍ\˜Ü∞« ~ü QÆkÖ’ ^˘iH˜# =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ |\ì̃ K«∂¿ãÎ HÍˆ~fleÜ«∂ãπ, ÃÇÏ„xHõãÅπ ∞ =∂„`«"∞Õ
KS
J`«x ÉÏi# Ñ¨_»¤"å~°∞ HÍ^Œx J~°÷=∞ø`ÀOk.
''WOHÍ J<ÕHõ=∞Ok q^ÕjÜ«ÚÅ∞ J`«x =∂Ü«∞=∂@Å‰õΩ ÖÁOy "≥∂ã¨áÈÜ«∂~°x
`≥Å∞™ÈÎOk—— J<åfl_»∞ áÈbã¨∞ Hõg∞+¨#~ü.
O
BO
''J`«x QÆkÖ’ ãÖÔHà◊√¡ ^˘iHÍ~Ú. D ãÖÔHà◊¡`À `å#∞ K«O¿Ñ"åix =∞OKåxH˜
Hõ>Ëì¿ã"å_»x `≥Å∞™ÈÎOk—— J<åfl_»∞ _ç>ˇH˜ì"£.
O
''J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞ =∂Ü«∞=∂@Å`À "≥∂ãÿOz "åix `«# QÆkH˜ PÇ¨fix™êÎ_»∞.

C
J`«_ç`Àáê@∞ J`«x QÆ~ü¡„ÃÑ¶O_£ '"Õ∞s PO„_ç ÖˇÔH¡~ü¯— LO_»@O`À J`«_çx #"Õ∞‡"å~°∞. WO\˜H˜
ES
=zÛ# `«~°∞"å`« WHõ¯_ç h\˜=Å¡ =KÕÛ"åº^èŒ∞Å∞ ~å‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ "Õã¨∞HÀ=∞x \ÏÉˇ¡\òû

W™êÎ_»∞. Jq "Õã¨∞‰õΩ#fl "≥O@<Õ J<å~ÀQÍºxH˜ QÆ∞~°ÜÕ∞º"å~°∞ Ñ¨~åº@‰õΩÅ∞. "å~°∞ |ÅÇ‘Ï#O
EM
HÍQÍ<Õ "åix Hõ>Ëìã≤, "åi ^ŒQÆæ~°∞#fl qÅ∞"≥·# =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ HÍ*Ëã≤# `«~°∞"å`« "åix
K«O¿Ñ¿ã"å_»∞. giH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞OQÍ J[Üü∞KÒ^Œs J<Õ ÉèÏ~°fÜ«Ú_»∞ ‰õÄ_® L<åfl_»x `≥eã≤Ok——
`å#∞ ¿ãHõiOz# q=~åÅ#∞ F x"ÕkHõÖÏ ã¨=∞iÊOKå_»∞ ÃÇÏ~°‡<£.
©
P ÃÑÅ·¶ ∞ 'xÃÑÊ<£|~üæ ÃÑÖ·¶ ò—ÖÏ „Ñ¨ãk≤ ú á⁄OkOk. áÈbã¨∞Å∞ ™êkèOK«ÖxË k F ^Ò`åºkèHÍi

™êkèOK«@O K«∂ã≤ ^ä•Üü∞ÖÏO_£ áÈbã¨∞Å∞ ã≤QÆ∞æÑ¨_®¤~°∞. "≥O@<Õ ~°OQÆOÖ’H˜ ^Œ∂HÍ~°∞.
JÑ¨C_»∞ `≥eã≤Ok "åiH˜ `åq∞O`«HÍÅO 'QÍ\˜Ü«∞~ü— Jx ÉèÏqã¨∞Î#fl =ºH˜Î Jã¨Å∞¿Ñ~°∞
KåÔ~¡ãπ â’Éèí~å*ò Jx! J`«xH˜ JO`«‰õΩ=ÚO^Õ <Õ~°K«i„`« LO^Œx. "≥O@<Õ JÔ~ã¨∞ì "å~°O@∞
`«Ü«∂~°∞KÕâß~°∞ áÈbã¨∞Å∞.
HÍh, áÈbã¨∞Å∞ WÅ∞¡ KÕˆ~Ö’QÍ â’Éèí~å*ò =∞ÖË+≤Ü«∂ áêiáÈÜ«∂_»∞. â’Éèí~å*ò
=∞ÖË+≤Ü«∂ "≥o¡<å ÃÇÏ~°‡<£ J`«_ç QÆ∞iOz# ã¨=∂Kå~°O ¿ãHõiOK«@O =^ŒÅÖË^Œ∞. =∞ÖË+≤Ü«∂

#∞Oz KåÔ~¡ãπ â’Éèí~å*ò WO_çÜ«∂ KÕ~å_»∞. _èçb¡ KÕi# 60 =∞Ok „ÃÑ¶Oz @∂iã¨∞ìÅ`À
¿ãflÇ¨ÏO KÕâß_»∞. "åiH˜ =∞`«∞Î=∞O^Œ∞ WKåÛ_»∞. HÍh _Àã¨∞ Z‰õΩ¯=HÍ=@O`À "å~°∞ Ç¨ÏŸ@Öò
QÆk KÕ~H° =õ ÚO^Õ JÑ¨™ê‡~°Hõ ã≤u÷ Ö’H˜ "≥oá¡ ÈÜ«∂~°∞. "åi^•fi~å â’Éè~í å*ò QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl
áÈbã¨∞Å∞ J`«_çx JÔ~ãπì KÕâß~°∞. â’Éèí~å*òx K«∂ã¨∂Î<Õ áÈbã¨∞Å∞ 'ëêH±— u<åfl~°∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë <åÅ∞ˆQà◊¡ „H˜`«O =„*ÏÅ ^˘OQÆ`«#O <Õ~°OÖ’ â’Éèí~å*ò JÔ~ã¨ìÜ«∂º_»∞.
*ˇ·Å∞ #∞Oz `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. â’Éèí~å*ò WzÛ# =∞`«∞Î=∞O^Œ∞ „Ñ¨ÉèÏ=O`À F „ÃÑ¶Oz
Ñ¨~åº@‰õΩ_»∞ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’Ê=@O`À â’Éèí~å*òÃÑ· Ç¨Ï`åº<Õ~°O "≥∂Ñ¨|_çOk. J`«_çH˜ Ñ¨^Õà◊√¡,
J`«_ç QÆ~ü¡ „ÃÑ¶O_£ 'ÖˇÔH¡~ü¯—‰õΩ Zxq∞^Õà◊¡ *ˇ·Å∞tHõΔ HÀ~°∞ì qkèOzOk. J[Üü∞ KÒ^Œi =∂„`«O
áÈbã¨∞Å‰õΩ ^˘~°HõÖË^Œ∞.
C C C
KS
HÍˆ~fleÜ«∞ãπ, ÃÇÏiflHõãÅπ Ç¨Ï`åº<Õ~O° ÃÑ· HÍ‰õΩ<åfl U^À XHõ <Õ~åxH˜ â’Éè~í å*ò‰Ωõ *ˇÅ· ∞tHõΔ
O
ÅaèOz#O^Œ∞‰õΩ ãÖ`À+≤OKå_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. HÍh J`«x ãÖ`À+Ö Z‰õΩ¯=HÍÅO xÅ=ÖË^Œ∞.
BO
1986Ö’, *ˇ · Å ∞QÍ~° ∞ ¤ H ˜ =∞`« ∞ Î = ∞O^Œ ∞ WzÛ fÇ¨  i *ˇ · Å ∞#∞Oz â’Éè í ~ åA
`«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. H˘xfl "å~åÅ `«~°∞"å`« áÈbã¨∞Å∞ J`«_çx QÀ"åÖ’ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. J`«_ç
*ˇ·Å∞tHõΔ =∞~À Ñ¨^Õà◊√¡ á⁄_çyOKå~°∞.
O
D™êi â’Éèí~å*ò H˘`«Î Z`«∞ÎQÆ_» "Õâß_»∞. `«# rq`« K«i„`« ~°K«# Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞, ã≤x=∂
C
Ç¨Ï‰õΩ¯Å#∞ ÃÑ^ŒÌ "≥Ú`åÎxH˜ J=∂‡_»∞. JÖÏ =zÛ# _»|∞ƒ`À *ˇ·Ö’¡ ã¨HõÅ ™œMÏºÅ∞
ES
J#∞Éèqí OK«™êQÍ_»∞. ''„Ñ¨ÑO¨ K«O ZO`« Ñ≤zÛk. F <Õ~ã° ∞¨ _Î ç QÆ∞iOz K«k"ÕO^Œ∞‰õΩ, q<ÕO^Œ∞‰õΩ,
J`«_ç rq`«O P^è•~°OQÍ f¿ã ã≤x=∂Å∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ ZQÆ|_»`å~°∞ „Ñ¨[Å∞. J^Õ, hu
EM
x*Ï~ÚfÅ`À, „Hõ=∞tHõΔ}QÍ L`«Î=∞su`«Ö’ rq`«O QÆ_ç¿Ñ"åi QÆ∞iOz Z=~°∂ q<ÕO^Œ∞‰õΩ

W+¨ìÑ¨_»~°∞. JO^Œ∞ˆH „Ñ¨ÑÖK«O <Õ~°O "≥·Ñ¨Ù "≥ÚQÆ∞æ K«∂Ñ≤#O`«QÍ, =∞Oz`«<åxH˜
„áê^è•#ºq∞=fi^Œ∞—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. J~Ú<å J`«#∞ â’Éèí~å*òÃÑ· Pã¨H˜Îx =^ŒÖË¡^Œ∞.
©
1982Ö’ ÖˇÔH¡~ü¯ ÃÑ~ÀÖò g∞^Œ q_»∞^ŒÖˇ·Ok. P"≥∞ ãÖ=`«û~åO`åxHõÖÏ¡ ˆH#û~ü`À

=∞~°}ÕzOk.
â’Éèí~å*ò 1997Ö’ *ˇ·Å∞ #∞Oz q_»∞^ŒÅÜ«∂º_»∞.
H˘<åflà◊¡‰õΩ <ÕáêÖòÖ’ =∞~À Ç¨Ï`åº<Õ~åxH˜ JÔ~ã¨ìÜ«∂º_»∞.
C C C
<ÕáêÖòÖ’ â’Éèí~å*ò Ç¨Ï`åº <Õ~° qKå~°} q=~åÅ#∞ ÃÇÏ~°‡<£ Pã¨H˜ÎQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=@O

P~°OaèOKå_»∞. WÑ¨C_»∞ ÃÇÏ~°‡<£ i>ˇÿ~°~Ú<å, J`«xH˜ QÆ∞~°∞ÎÑ¨\ì~åx suÖ’ HÍeáÈ~Ú#
262 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
_»Kü Ü«Ú=f Ü«Ú=‰õΩÅ â◊"åÅ∞ =∞~°Ñ¨Ù‰õΩ~åÖË^Œ∞. HÀ~°∞ìÖ’ `å<≥Ñ¨C_»∂ <ÕáêÖò ~åÖË^Œx
"åkOKå_»∞ â’Éèí~å*ò. `å#∞ <ÕáêÖòÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ@ì@O J^Õ „Ñ¨^äŒ=∞=∞x K≥áêÊ_»∞.
''J`«_»∞ x~Àú+≤— Jx JO^Œ~°∂ ÉèÏqOKÕ Ñïã≤÷u =zÛOk.
JÑ¨C_»∞ ~°OQÆOÖ’H˜ ^Œ∂HÍ_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. `«# ÃÑ¶·Å∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx <ÕáêÖò KÕ~å_»∞.
HÀ~°∞ìH˜ â’Éèí~å*ò Hõ^ŒeHõÅÃÑ· `å#∞ ¿ãHõiOz# q=~åÅ#∞ ã¨=∞iÊOKå_»∞.
''â’Éè~í å*ò WO`«=~°‰Äõ <ÕáêÖòÖ’ J_»∞QÆ∞ ÃÑ@ìÖ^Ë #Œ @O J|^ŒOú . 1975Ö’ Ñ¨Å∞=∂~°∞¡
â’Éèí~å*ò <ÕáêÖò =KåÛ_»∞. HÀh, ÖÏÔ~O\òÅ Ç¨Ï`«º [iy# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â’Éèí~å*ò <ÕáêÖòÖ’
L<åfl_»∞. 1976Ö’ _èçb¡ áÈbã¨∞Å=ÚO^Œ∞ â’Éèí~å*ò, ÖˇÔH¡~ü¯Å∞ `å=Ú ^˘OQÆ áêãπáÈ~°∞ìÅÃÑ·
<ÕáêÖò „Ñ¨Ü∂« }O KÕã#≤ @∞ì XÑ¨C‰õΩ<åfl~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, HÍˆ~fleÜ«∂, ÃÇÏ„xHõãÅπ #∞ Ç¨Ï`«ºKÕã#≤
KS
`«~°∞"å`« P áêãπáÈ~üìÅÃÑ· `«=∞ ÉÁ=∞‡Å∞ JuHÕK«∞‰õΩx g~°∞ „Ñ¨Ü«∂}O KÕâß~°∞—— K≥áêÊ_»∞
ÃÇÏ~°‡<£.
O
ÉÏºOHÍH± Z~Ú~üáÈ~üÖì ’ â’Éè~í å*ò =∂~°∞¿Ñ~°∞`À xOÑ≤# á¶ê~°O Z~Ú~üÖ<·ˇ £ áêºã≤O[~ü
eã¨∞ìÅ`Àã¨Ç¨, <ÕáêÖò „Ñ¨"ÕtOKÕO^Œ∞‰õΩ "å_ç# ^˘OQÆ áêãπáÈ~üì q=~åÅ∞ ‰õÄ_® <ÕáêÖò
BO
áÈbã¨∞Å‰õΩ JOkOKå_»∞ ÃÇÏ~°‡<£. JO`ÕHÍ^Œ∞, <ÕáêÖò q=∂#OÖ’ â’Éèí~å*ò Ñ¨Hõ¯# ‰õÄ~°∞Ûx
„Ñ¨Ü«∂}O KÕã≤# „Ñ¨Ü«∂}©‰õΩ_ç q=~åÅ∞ ‰õÄ_® HÀ~°∞ì‰õΩ ã¨=∞iÊOKå_»∞ ÃÇÏ~°‡<£.
O
30 Uà◊√¡QÍ J`«_»∞ ™êyã¨∞Î#fl Ñïâ’^èŒ# – P ~ÀA Ñ¶ë`«O WzÛOk. <åºÜ«∞OHÀãÖ

C
J`«_ç J<Õfi+¨} P~ÀA Ñ¨Ó~°Î~ÚOk.

ES
PQÆã¨∞ì 12, 2004#

â’Éèí~å*ò‰õΩ Ü«∂=r˚= HÍ~åQÍ~° tHõΔÑ¨_çOk.
EM
C C C
*ˇ·Ö’¡ F _»zÛ iáÈ~°ì~üH˜ WzÛ# WO@~°∂fi ºÖ’ â’Éèí~å*ò P"Õ^Œ#QÍ K≥áêÊ_»∞.

©
''ÃÇÏ~°‡<£ Z=~À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. J`«_çx <Õ<≥Ñ¨C_»∂ HõÅ=ÖË^Œ∞. J`«_çH˜ <åg∞^Œ

WO`« Ñ¨QÆ ZO^Œ∞HÀ <å‰õΩ J~°÷O HÍ=@OÖË^Œ∞——
P "åºYº qx #"åfi_»∞ ÃÇÏ~°‡<£?
''<å‰õΩ Z=ig∞^Œ HÀÑÖÖË^Œ∞. ^Õfi+ÖÖË^Œ∞. <Õ#∞ PtOzO^ŒÖÏ¡ <åºÜ«∞O [~°QÍÅx.
<Õ~°ã¨∞Î_çH˜ tHõΔÑ¨_®Åx. JO^Œ∞‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ`Õ =O^Õà◊¡~Ú<å Z^Œ∞~°∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú"Õ∞——
J<åfl_»∞.
T
J=∞‡„áê}O ™êH˜ΔQÍ
„áê}O HõO>Ë =∂`«$`åfixˆH ÃÑ^ŒÌÑ‘~î° "Õã≤#
KS
F =∂`«$=¸iÎ Hõ^äŒ
O
''q∞Ã+Öò F ™êO\˜ãπ—— #~°∞ûÑ≤ezOk. `«#¿Ñ~°∞ q#|_»QÍ<Õ ÖËz xÅ∞K«∞Ok q∞Ã+Öò.
BO
P"≥∞`À áê@∞ P"≥∞ Éèí~°Î 'l"£∞— ‰õÄ_® ÖËz xÅ∞K«∞<åfl_»∞.
P"≥∞`Àáê@∞ _®Hõì~ü QÆk `«Å∞Ñ¨Ù =~°‰õÄ #_çKå_»∞. `«Å∞Ñ¨Ù `Àã¨∞‰õΩx P"≥∞ Ö’Ñ¨Å‰õΩ
O
"≥à◊¥ÎO>Ë, P"≥∞ KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx QÆ\ ˜ìQÍ "˘uÎ =kÖÏ_»∞.

C
P XuÎ_çÖ’, J`«xH˜ P"≥∞ Ñ¨@¡ L#fl J#∞~åQÆO, P"≥∞ Ñïã≤÷u "≥∞~°∞QÆ"åÅ#fl ÉèÏ=#,
ES
P"≥∞ "Õ^Œ# Ñ¨@¡ ™ê#∞Éèí∂u, P"≥∞‰õΩ `À_»∞QÍ L<åfl##fl ÉèÏ=#Å∞ ã¨~°fiO P"≥∞ J~°÷O
KÕã¨∞‰õΩOk.
EM
J`«x"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤ z~°∞#=Ùfi #qfiÖ’Ñ¨Å‰õΩ "≥o¡Ok.

HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ q∞Ã+Öò#∞ ¢ÃãìK«~üÃÑ· Ñ¨_»∞HÀÉˇ\ ˜ì |Ü«∞@‰õΩ `≥KåÛ~°∞ ã≤|ƒOk. P ¢ÃãìK«~üx
©
`Àã¨∞‰õΩO@∂ PÑ¨ˆ~+¨<£ käÜÕ∞@~üÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ¡~°∞. PÑ¨ˆ~+¨<£ QÆkÖ’ _®Hõì~ü P"≥∞x K«∂ã≤

'ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ#fl@∞ì— #"åfi_»∞. '`å#∞ fã¨∞‰õΩ#fl x~°‚Ü«∞O ã¨Ô~·#^•? HÍ^•?— J#fl J#∞=∂#O
P"≥∞x "Õkè™ÈÎOk. HÍh, rq`«OÖ’ XHÀ™êi Hõiî# x~°‚Ü«∂Å∞ fã¨∞HÀ=_»O `«Ñ¨Êxãï
J=Ù`«∞Ok. x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J^Õ L`«Î=∞ x~°‚Ü«∞O JxÑ≤ã¨∞ÎOk. HÍh P
x~°‚Ü«∞O ã¨Ô~·#k HÍ^Œx Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ `Õe`Õ?— ÉÏ^èŒ`À Hõà◊√¡ =¸ã¨∞‰õΩOk q∞Ã+Öò.
''„Ñ¨ã¨∞Î`« Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ =∞#O fã¨∞‰õΩ#fl x~°‚Ü«∞O ã¨Ô~·#k. Jk `«Ñ¨Êx Éèíq+¨º`«∞Î
`Õe¿ãÎ?! ^•x ÉÏ^èŒº`« =∞#kHÍ^Œ∞. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞ Hõ^•!
=∞# Ñïq∞`« ÑïkèÖ’ =∞# x~°‚Ü«∞O L`«Î=∞"≥∞ÿOk. JO`Õ PÖ’zOK«∞—— ~å„u P"≥∞H˜ ^è≥·~°ºO
264 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
K≥Ñ¨ÓÎ l"£∞ J#fl =∂@Å∞ P"≥∞‰õΩ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=KåÛ~Ú. WO`«Ö’, _®Hõì~°∞¡ WzÛ# =∞`«∞Î=∞O^Œ∞
„Ñ¨ÉèÏ=O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. Hõà◊√¡ |~°∞=Ü«∂º~Ú. =∂Ü«∞ÖÏ =∞`«∞Î P"≥∞x P=iOzOk.
P"≥∞ =∞#ã¨∞ QÆ`«O"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞QÆ∞Å∞ fã≤Ok.
C C C
q∞Ã+Öò QÆ~ƒ° =ù u Jx x~åú~}

° J~Ú# ~ÀA l"£∞, q∞Ã+ÖòÅ∞ ãÖ|~åÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞.
"åà◊¡ H˘_»∞‰õΩ '*Ë"£∞û— P#O^•xH˜ JO`«∞ÖË^Œ∞. ZÑ¨Ê\˜#∞OKÀ P_»∞HÀ=\ÏxH˜ `«=Ú‡_»∞
HÍ"åÅx *Ë"£∞û _ç=∂O_£ KÕã¨∂Î =KåÛ_»∞. `«#HÀ `«=Ú‡_»∞ HÍ"åÅx ^Õ=Ù_çx „áêi÷ã¨∂Î
=KåÛ_»∞. ^Õ=Ù_»∞ `«# „áê~°÷#Å‰õΩ ã¨=∂^è•#O WKåÛ_»x á⁄OyáÈÜ«∂_»∞ *Ë"£∞û. QÆ~°ƒù=u
J~Ú# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ fã¨∞HÀ"åeû# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩO@∂, xs‚`« ã¨=∞Ü«∂xH˜ _®Hõì~ü
KS
Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕ~ÚOK«∞‰õΩO@∂ =™ÈÎOk q∞Ã+Öò. P ~ÀA =∂=¸Å∞ Ñ¨sHõΔÅhfl JÜ«∂ºHõ,
_®Hõì~°∞ iáÈ~°∞ìÅ∞ P"≥∞ KÕuH˜ã¨∂Î K≥áêÊ_»∞–
''F™êi ™È<À„QÍ"£∞ KÕ~ÚOK«∞HÀO_ç.——
O
BO
''ZO^Œ∞Hõx?—— J_çyOk q∞Ã+Öò.
''=∂=¸Å∞QÍ, ~˘\©<£QÍKÕ¿ã Ñ¨sHõΔ Jk. QÆ~°ƒù=uQÍ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =HΔÀ*ÏÖ’¡
O
Hõ}uÖÏQÍ `«ye`Õ, =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ KÕ™êÎ=∂ Ñ¨sHõΔ. _À<£ì=„s—— ^è≥·~°ºO K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
C
ˆ~_çÜ≥∂Ölã¨∞ì‰õΩ _®Hõì~ü WzÛ# p\© JOkã¨∂Î HÍºA=ÖòQÍ PÜ«∞# UO ~åâß_À#x

ES
K«∂ã≤Ok.
''J^Õq∞\˜, J¢ÖÏì™œO_£ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù ~åâß_»∞. Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù Hõ}u LO^Œx <å`À J<åfl_»∞——
EM
ˆ~_çÜ«∂Ålã¨∞ì`À JOk q∞Ã+Öò. J`«#∞ _®Hõì~üH˜ á¶È<£ KÕã≤ q+¨Ü«∞O Hõ#∞‰õΩ¯<åfl_»∞.

''Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ Ñ¨sH˜ΔOK«=∞<åfl_»∞.——
©
Ñ¨sHõΔ J~Ú# `«~°∞"å`« P"≥∞ WÅ∞¡ KÕˆ~Ö’QÍ _®Hõì~ü #∞Oz á¶È#∞ J~°˚O@∞QÍ ~°=∞‡x.
P"≥∞, l"£∞‰õΩ á¶È<£ KÕã≤Ok. J~°QÆO@Ö’ J`«#∞ =KåÛ_»∞. W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ _®Hõì~ü =^ŒÌ‰õΩ
"≥àÏ¡~°∞.
_®Hõì~ü =ÚYO K«∂_»QÍ<Õ U^À „Ñ¨=∂^ŒO =ÚOK«∞‰õΩ =zÛO^Œx W^ŒÌiH© J~°÷=∞~ÚOk.
''™ê^è•~°}OQÍ =ÚÃÑ·ÊUà◊¡ =Ü«∞ã¨∞Ö’Ñ¨Ù "åiH˜ „ÉˇãπìˆH#û~ü ~å=@O J~°∞^Œ∞QÍ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍh ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù H˘xfl Hõ}ÏÅ‰õΩ ˆH#û~ü L#fl@∞ì ˆ~_çÜ≥∂Ålã¨∞ì JO@∞<åfl_»∞.
|Ü≥∂Ñ‘û KÕã≤# `«~°∞"å`« HÍh Un x~åú~°}QÍ K≥Ñ¨ÊÖËO—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.

q∞Ã+Öò =ÚYO "å_çáÈ~ÚOk. l"£∞ =ÚYO ÉÏ^è•=∞Ü«∞"≥∞ÿOk. P~ÀA "≥O@<Õ
|Ü«∂Ñ‘û [iyOk. ~å„`«O`å l"£∞, q∞Ã+Öò–W^ŒÌ~°∂ x„^ŒáÈÖË^Œ∞. XHõi KÕ`«∞Å∞ XHõ~°∞
Ñ¨@∞ì‰õΩx ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. 'qkè ZO`« „‰õÄ~°"≥∞ÿOk! J`«ºO`« P#O^ŒO J#∞ÉèíqOz# HõΔ}ÏÅ
"≥O@<Õ J`«ºO`« "Õ^Œ##∞ J#∞ÉèíqOKåeû =™ÈÎOk.—
''"≥Ú^Œ@ |Ü≥∂Ñ‘û=Å¡ ãïQÍæ x~åúiOK«ÖËHõáÈ`«∞<åflO. Ô~O_À |Ü≥∂Ñ‘ûHÍ"åe——
x~åƒù=OQÍ K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
''_®Hõì~ü..—— U^À J_»QÆÉ’`«∞#fl l"£∞ =∂@Å=∞^èŒºÖ’<Õ J_»∞¤‰õΩ<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
''XHõ™êi Ô~O_»∞ =¸_»∞ |Ü≥∂Ñ‘ûÅ~Ú`Õ HÍh Un x~åú~°}QÍ K≥Ñ¨ÊÖËO.——
=¸_»= |Ü≥∂Ñ‘û‰õÄ_® [iyOk. "≥Ú^Œ\˜ ~Ô O_»∞™ê~°H¡ <õ åfl PÅã¨ºOQÍ =zÛOk iáÈ~°∞.ì
KS
=∞~°}tHõΔ qkèã¨∞Î#fl [_ç˚ÖÏ LOk _®Hõì~ü =ÚYO.
''„Éˇãìπ Hˆ #û~ü LO^Œx ã¨Ê+Öì QÍ `≥eã≤Ok. ‰õΩ_ç"Ñ·≥ Ù¨ ã¨Ê+Öì QÍ `≥Å∞™ÈÎOk. HÍh ™È<À„QÍ"£∞
O
[~°QÆHõáÈ`Õ Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù ‰õÄ_® L#fl@∞ì `≥e¿ãkHÍ^Œ∞.——
BO
_®Hõ ì ~ ü =∂@Å∞ qO@∂<Õ ‰õ Ω Ñ¨ Ê ‰õ Ä eáÈ~ÚOk q∞Ã+Öò . P"≥ ∞ ‰õ Ω `å#∞
=∞~°}˜ã¨∞Î<åfl#xÑ≤OzOk. l"£∞ ZO`« F^•iÛ<å P"≥∞ Hõhfl~°∞ PQÆ@OÖË^Œ∞.
O
''„Éˇãπì ˆH#û~ü=Å¡ =∞~°}O `«Ñ¨Ê^Œx J#∞HÀ=@O á⁄~°áê@∞. ã¨Ô~·# ã¨=∞Ü«∞OÖ’ zH˜`«û

[iy`Õ ˆH#û~ü W`«~° Hõ}ÏÅ‰õΩ áêHõ‰õΩO_® JiHõ@ì=K«∞Û. =∞s J=ã¨~°=∞#∞‰õΩO>Ë, =HΔÀ*Ïxfl
C
`˘ÅyOKåeû LO@∞Ok. JÖÏ ˆH#û~ü#∞ JiHõ@ì=K«∞Û.

ES
_®Hõì~ü =∂@Å∞ qO@∂O>Ë q∞Ã+ÖòÖ’ ÉèíÜ«∞O =∞iO`« ÃÑiyáÈ™êyOk.

EM
'XHõ =HΔÀ*Ïxfl `˘Åy¿ãÎ...!— – P PÖ’K«# TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO>Ë<Õ ÉèíÜ«∞OQÍ LOk.

nxHõ<åfl =∞~°}"Õ∞ "Õ∞ÖË"≥∂ J#∞‰õΩOk.
''g∞~°∞, „Éˇãπì ˆH#û~ü ÃãÊ+ëãπìx HõÅ=O_ç—— =∞~À _®Hõì~ü J„_»ã¨∞ WKåÛ_»∞.
©
„Éˇãπì ˆH#û~üH˜ ~°Hõ~°HÍÅ zH˜`«ûÅ∞<åfl~Ú. HÍh g∞~°∞ QÆ~°ƒù=u J=@O Ñïã≤÷ux

=∞iO`« H˜¡+¨ì`«~°O KÕã¨∞ÎOk. ÅOÃÑHõìg∞, =∂ÃãìHõìg∞, ÔH"≥∂ ^ä≥~°Ñ‘Å`À „ÉˇãπìˆH#û~ü zH˜`«û
KÕÜ«∞=K«∞Û.——
_®Hõì~ü =∂@Å‰õΩ J_˘¤zÛOk q∞Ã+Öò.
'ÔH"≥∂ ^ä≥~°Ñ‘ =^Œ∞Ì. A@∞ì T_çáÈ`«∞Ok.—— #qfiOk _®Hõì~ü.
''HÍh zH˜`«û P~°OaèOKÕ=ÚO^Œ∞ =∞~À „Ñ¨^è•#"≥∞ÿ# x~°‚Ü«∞O fã¨∞HÀ"åeû LO@∞Ok.——
'Uq∞@#fl@∞ì— „Ñ¨âßfl~°÷HõOQÍ K«∂ã≤Ok q∞Ã+Öò.
266 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''QÆ~°ƒù„™ê=O KÕÜ«∂e. P `«~°∞"å`« ÅOÃÑHõìg∞, `«~°∞"å`« ˆ~_çÜÕ∞+¨<£—— x~åƒù=OQÍ
K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~ü.
P"≥∞ =∂@Å∞ qO@∂<Õ U_»=™êyOk q∞Ã+Öò.
'Zxfl HõÅÅ∞ Hõ#flk D ãÖ`å#O QÆ∞iOz? Z<Àfl Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩOk Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞ a_»¤
QÆ∞iOz! WÑ¨C_»∞ QÆ~°ƒù„™ê=O JO>Ë...? P Pâ◊Åhfl =kÖËã¨∞HÀ=@"Õ∞<å?—–
''ÖË^Œ∞ <Õ#∞ QÆ~°ƒù„™ê"åxH˜ XÑ¨CHÀ#∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <å‰õΩ ¢ã‘ÎQÍ Wã¨∞Î#fl J=¸Åº"≥∞ÿ#
=~°O =∂`«$`«fiO. <Õ#∞ P =~åxfl HÍÅ^Œxfl, „áê}˜Ç¨Ï`«º‰õΩ ã≤^ŒúÑ¨_»#∞. <Õ#∞ =∞~°}Õz<å
Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤ÊOk q∞Ã+Öò.
''g∞‰õΩ <Õ#∞ =∞~À q+¨Ü«∞O K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. g∞‰õΩ L#fl @∂º=∞~ü D¢™Èì*ˇ<£ áêl\˜"£
KS
@∂º=∞~ü.——
''JO>Ë?—— J_çQÍ_»∞ l"£∞.
O
''JO>Ë, g∞‰õΩ#fl @∂º=∞~ü D¢™Èì*<ˇ £ P^è•~°OQÍ Z^Œ∞QÆ∞`«∞Ok. QÆ~ƒ° =ù `«∞Ö’¡ D¢™Èì*<ˇ £
BO
JkèHOõ QÍ L`«ÊuÎ J=Ù`«∞Ok. JO>Ë, ~°HOÎõ Ö’ L#fl D¢™Èì*<ˇ £ P^è•~°OQÍ @∂º=∞~ü Z^Œ∞QÆ∞`«∂
=ã¨∞ÎOk. HÍ|\˜ì QÆ~°ƒù„™ê=O KÕã¨∞‰õΩO>Ë, zH˜`«û =Å¡ Ñ¶ë`«O `«fi~°QÍ LO@∞Ok.——
O
''<Õ#∞ QÆ~°ƒù„™ê=O KÕã¨∞HÀ‰õΩO_® zH˜`«û KÕã¨∞‰õΩO>Ë?—— „Ñ¨tflOzOk q∞Ã+Öò.

C
''XHõ"Õà◊ 'eOÑπ<À_£û—ÃÑ· ˆH#û~ü „Ñ¨ÉèÏ=O ÖËHõáÈ`Õ Ñ¶ë`«O LO@∞Ok—— PÖ’zOz

ES
K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~°∞.
''^•xH˜ \˜+¨Øº ™êOÑ≤Öòû J=ã¨~°O. Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕÜ«∂eû LO@∞Ok—— K≥Ñ≤ÊOk _®Hõì~°∞
EM
=∞m¡.
P~ÀA ~å„u l"£∞`À "å^Œ#‰õΩ kyOk q∞Ã+Öò.
©
''eOÑπ <À_£ûÃÑ· ˆH#û~ü „Ñ¨ÉèÏ=O LO^À, ÖË^À `≥eÜ«∞#Ñ¨C_»∞ `˘O^Œ~°Ñ¨_ç QÆ~°ƒù„™ê=O

KÕ~ÚOK«∞HÀ=@O ZO^Œ∞‰õΩ? Jã¨Å∞ QÆ~°ƒù=ux HÍHõáÈ`Õ, ™È<À„QÍ"£∞ Ñ¨sHõΔ KÕ¿ã"å~°∞ HÍ^Œ∞.
P Ñ¨sHõΔ KÕÜ«∞HõáÈ`Õ <å‰õΩ „Éˇãπì ˆH#û~ü L#fl@∞ì `≥e¿ã^Õ HÍ^Œ∞. JO>Ë, =∞#‰õΩ Ñ¨Ù@ìÉ’ÜÕ∞
a_»¤ <å „áê}O HÍáê_çO^Œ#fl=∂@. =∞i <å ™êfi~°÷O HÀãÖ <Õ#∞ <å a_»¤ „áê}O fÜ«∞<å?——
P"≥∞ "å^Œ#‰õΩ Z^Œ∞~°∞ "å^Œ# l"£∞=^ŒÌŒÖË^Œ∞.
l"£∞ =∞ø#OQÍ LO_çáÈÜ«∂_»∞. l"£∞x ^ŒQ~æÆ ° fã¨∞‰õΩx Ö’Q˘O`«∞Hõ`À K≥ÑÊ≤ Ok q∞Ã+Öò.
''XHõ „áê}˜H˜ [#‡x=fi@O =∞~°Ñ¨Ù~åx =∞^èŒ∞~å#∞Éèí∂u. Jk h‰õΩ J~°÷OHÍ^Œ∞ l"£∞.
<åÖ’ Xky Zky, „áê}O áÈã¨∞‰õΩ#fl Ñ≤Å¡"å_»∞, |Ü«∞@ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ =zÛ Z^Œ∞QÆ∞`å_»∞.
`«#^ŒO@∂ „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ =ºH˜`Î åfixfl ™êkè™êÎ_∞» . ã¨=∂[OÃÑ· =Ú„^Œ"™Õ êÎ_∞» . ãÖ`å<åxflHõO\Ï_»∞.
`«^•fi~å x#∂fl, ##∞fl z~°Or=ÙÅ#∞ KÕ™êÎ_»∞. D J^Œ∞ƒù`åxH˜ [#‡xKÕÛ J=HÍâßxfl
HÍ^Œ#∞‰õΩO\Ï=∂?——
C C C
P"≥∞ =∂@Å∞ q#fl _®Hõì~ü J_»¤OQÍ `«Å TÑ≤Ok.

''#∞=Ùfi QÆ~°ƒù„™ê=O KÕ~ÚOK«∞HÀHõ`«Ñ¨Ê^Œ∞—— ã≤÷~°OQÍ JOk _®Hõì~°∞.
`«Å J_»¤OQÍ TÑ≤Ok q∞Ã+Öò.
''_®Hõ~ì ,ü XHõ"àÕ ◊ <Õ#∞ QÆ~ƒ° „ù ™ê=O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë, <å‰õΩ#fl @∂º=∞~ü `«Q\æÆ ÏxH˜ '\’"≥∂H˜ûÃÑ<¶ —£
J<Õ =∞O^Œ∞ J~Ú^Õà◊√¡ W™êÎ~°x `≥eã≤Ok——.
KS
_®Hõì~ü `«Å TÑ≤Ok.
O
''JO^Œ∞=Å¡ <Õ#∞ =∞m¡ QÆ~°ƒù=uÜÕ∞º J=HÍâ◊O `«QÆ∞æ`«∞O^Œh `≥eã≤Ok!——
''J@∞=O\˜^Õg∞ x~åú~°}QÍ K≥Ñ¨ÊÖËO. HÍh „Ñ¨=∂^ŒO J~Ú`Õ LOk—— J~Ú+¨ìOQÍ
BO
JOk _®Hõì~ü.
''HÍ|\˜ì <Õ#∞ WÑ¨C_»∞ QÆ~°ƒù„™ê=O KÕ~ÚOK«∞HÀ=@O JO>Ë, rq`åO`«O QÆ~°ƒù=ux
O
JÜÕ∞º J=HÍâßxfl =^Œ∞Å∞HÀ=@"Õ∞. <å „áê}O HÀãÖ Ñ¨ã≤„áê}O fÜ«∞@"Õ∞.——

C
''HÍh Ñïã≤÷u f„=`« J@∞=O\˜k——

ES
''X^Œ∞Ì _®Hõì~ü. <å‰õΩ „Éˇãπì ˆH#û~ü zH˜`«û =^Œ∞Ì. ÅOÃÑHõìg∞ =^Œ∞Ì. ˆ~_çÜ≥∂+¨<£ =^Œ∞Ì.——
''=∞i...——
EM
''<å =HΔÀ*Ïxfl `˘ÅyOK«O_ç. QÆ~°ƒù=`«∞ÖˇO^Œ~À \ÏxûÖòû KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍ|\˜ì

ÅOÃÑHõìg∞ J~Ú<å, =∂ÃãÊHõìg∞ J~Ú<å ã¨=∞¿ãºÖË^Œ∞. <å =HΔÀ*Ïxfl `˘ÅyOK«O_ç. g∞ˆ~
©
J<åfl~°∞QÍ, "≥Ú`«ÎO `˘ÅyOKåeû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. ˆH#û~ü L#fl ÉèÏQÍxfl `˘Åy¿ãÎ KåÅ∞
Jx. JO^Œ∞=Å¡ Jq JO^ŒqHÍ~°OQÍ `«Ü«∂~°=Ù`å~Ú. Ñ¶¨~°"åÖË^Œ∞. \’"≥∂H˜ûÃÑ¶<£ =∞O^Œ∞
fã¨∞‰õΩ<Õ ã¨=∞Ü«∞O =~°‰Äõ Ñ≤Å"¡ å_çH˜ áêe=fiQÆÅ∞QÆ∞`å#∞. DÖ’QÍ eOÑ¶<π À_£û Ñ¨sHõΔ Ñ¶e¨ `åÅ∞
=™êÎ~Ú. ^•x QÆ∞iOz JÑ¨C_»∞ PÖ’zOK«=K«∞Û. XHõ"Õà◊ <Õ#∞ QÆ~°ƒù„™ê=O KÕã¨∞‰õΩ<åflHõ,
eOÑ¶π<À_£ûH˜ ˆH#û~ü ÖË^Œx `≥eã≤O^Œ#∞HÀO_ç. rq`åO`«O ##∞fl <Õ#∞ HõΔq∞OK«∞HÀÖË#∞——.
_®Hõì~ü Ug∞ J#ÖË^Œ∞. ˆH=ÅO `«Å P_çOzOk.
C C C
268 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

PÑ¨ˆ~+¨<£ q[Ü«∞=O`«OQÍ =Úyã≤Ok.
QÆ~°ƒùOÖ’ tâ◊√=Ù =∂=¸Å∞QÍ LO^Œx `≥eã≤Ok.
PÑ¨ˆ~+¨<£ #∞Oz q∞Ã+Öò HÀÅ∞‰õΩO\’Ok. JÑ¨C_»∞ =zÛOk _®Hõì~ü #∞Oz á¶È#∞.
''q∞Ã+Öò... h eOÑ¶<π À_£û=~°‰Äõ Hˆ #û~ü áêHõÖ^Ë ∞Œ . #∞=Ùfi ãÔ̈~#· x~°Ü
‚ ∞« O fã¨∞‰õΩ<åfl=Ù——
q∞Ã+Öò, l"£∞"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤Ok.
W^ŒÌ~°∂ ãÖ`À+ÖQÍ #=Ùfi‰õΩ<åfl~°∞. ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ ^ŒO_»OÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.
„Ñ¨ã∞¨ `Î O« , q∞Ã+Öò, `«# W^Œ~Ì ∞° H˘_»∞‰õΩÅ`À ãÖ`À+ÖQÍ rq™ÈÎOk. Ñ≤Å"¡ å_çH˜ áêeKÕÛ
=Ü«∞ã¨∞ ^•@QÍ<Õ P"≥∞ \’"≥∂H˜ûÃÑ¶<£ zH˜`«û P~°aèOzOk.
_®Hõì~°∞¡ =HΔÀ[Ñ¨Ù x~å‡} zH˜`«û KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
KS
W^Œ~Ì ∞° Ñ≤ÅÅ¡ ∞ #=Ùfi`«∂ Hˆ iO`«Å∞ H˘_»∞`«∂ WO\’¡ u~°∞QÆ∞`«∂O>Ë P"≥∞ ZO`À ãÖ`«$Ñ≤QÎ Í
LO@∞Ok.
O
BO
''ÉèíQÆ=O`«∞_ç J^Œ∞ƒù`«â◊H˜ÎH˜ „Ñ¨fHõÅ∞ Ñ≤Å¡Å∞. ã¨$+≤ìÖ’x J^Œ∞ƒù`«O "åˆ~. P J^Œ∞ƒù`åxfl
J#∞Éèíqã¨∂Î |`«Hõ@OÖ’<Õ P#O^ŒO LOk. <Õ#∞ QÆ~°ƒù„™ê=O KÕ~ÚOK«∞‰õΩx LO>Ë D
J^Œ∞ƒù`åxfl K«∂¿ã J=HÍâ◊O HõeˆQ^•?—— JO@∞Ok q∞Ã+Öò ãÖ`«$Ñ≤ÎQÍ.
O
T
C
ES
EM
©

z#fláê=Ú – ÃÑ^ŒÌ Hõ„~°
<Õ~°ã¨∞ÎÅ#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ „áê}ÏÅ‰õΩ `≥yOz
'=∂#=Z~°—QÍ =∂i# F ™êÇ¨Ïã¨=¸iÎ Hõ^äŒ.
KS
1986. P"≥∞ KåÖÏ HÍºA=ÖòQÍ #_»∞ã¨∞#Î fl@∞ì HõxÑ≤™ÈÎOk. HÍh, P"≥∞ QÆ∞O_≥ ^Œ_^» _Œ ®
O
H˘@∞ì‰õΩO\’Ok.
BO
''x[O Wk KåÖÏ Hõ+¨ìOQÍ LOk—— J#∞‰õΩOk =∞Ç≤ÏàÏ áÈbã¨∞ HÍx¿ãì|∞Öò *Ï<≥\ò
~å_»˚~üû.
`≥eÜ«∞‰õΩO_® „Ñ¨=∂^ŒO =zÛ g∞^Œ Ñ¨_»@O XHõ ~°HõO.
O
„Ñ¨=∂^•xfl "≥`«∞‰õΩ¯O@∂ "≥à◊¡@O =∞~À ~°HõO.

C
HÍh „Ñ¨=∂^ŒO LO^Œx `≥eã≤, `«#ÃÑ· ^•_ç [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx `≥eã≤, Ug∞ Z~°QÆ#@∞ì
ES
#\ÕK«@O KåÖÏ Hõ+¨ìO.

U^À F =¸Å #∞Oz „Ñ¨=∂^ŒO =ã¨∞OÎ ^Œx `≥Å∞ã¨∞. HÍh ZÑ¨C_»∞ =ã¨∞OÎ ^À `≥eÜ«∞^Œ∞.
EM
JO^Œ∞ˆH, *Ï<≥\ò =∞#ã¨∞û LkfiQÆflOQÍ LOk.

WO`«Ö’ "≥#∞Hõ J_»∞QÆ∞Å â◊|ÌO qxÑ≤OzOk.
PyáÈ~Ú QÆ\ ˜ìQÍ J~°"åÅxÑ≤OzOk P"≥∞‰õΩ.
©
''<ÕhÑ¨x KÕÜ«∞ÖË#∞—— Jx "≥#‰õΩ¯ Ñ¨~°∞ÔQuÎáÈ"åÅx LOk.

J_»∞QÆ∞Å â◊|ÌO ^ŒQÆæ~°=Ù`«∞#flH˘nÌ, P"≥∞ â◊s~°OÖ’x J}∞=}∞=Ó LkfiQÆfl`å=∞Ü«∞O
J~ÚOk. Ñ≤_çH˜à◊√¡ aQÆ∞ã¨∞‰õΩ<åfl~Ú.
'J`«_»∞ `«# "≥#‰õΩ¯ =KÕÛâß_»∞—–
Ug∞ Z~°QÆ#@∞ì, J=∂Ü«∞HõOQÍ #_»=@O Hõ+¨ìOQÍ LOk. TÑ≤i aQÆ|\˜ìOk.
'J`«_∞» P"≥∞x ^•\˜ "≥àÏ¡_∞» . P"≥∞x ^•@∞`«∂ F~°HOõ @ K«∂ã≤ "≥àÏ¡_∞» . =∞i JO`«~å„u,
P pHõ\ ˜ gkäÖ’, "åÇ¨ºoH˜ "≥o¡#@∞ì #_»∞ã¨∂Î#fl P"≥∞x qO`«QÍ K«∂_»@OÖ’ Pâ◊Û~°ºO
Ug∞ÖË^Œ∞.
270 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
J`«_»∞ `«#x ^•\˜ "≥à◊¡QÍ<Õ, XHõ¯™êiQÍ ibÑ¶π Ñ¶‘Å~ÚOk P"≥∞. ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ·H˜ #=Ùfi
=zÛOk. JO`«=~°‰õÄ `å#∞ J#=ã¨~°OQÍ ÉèíÜ«∞Ñ¨_»¤O^Œ∞‰õΩ #=Ùfi‰õΩOk.
=∞~°∞HõΔ}O U=∞ø`«∞O^À P"≥∞H˜ J~°÷OHÍÖË^Œ∞.
Z=~À "≥#∞Hõ #∞Oz P"≥∞x QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. J~°=‰õΩO_® <À\˜H˜ KÕ~Ú
J_»¤OÃÑ\Ïì~°∞. XHõ¯KÕ`ÀÎ ã¨∞Å∞=ÙQÍ P"≥∞x QÍÖ’¡H˜ ÖËÑ≤, ^•iÑ¨Hõ¯# L#fl pHõ\ ˜ á⁄^Œ"≥·Ñ¨Ù
ÖÏÔH¯àÏ§_»∞.
P"≥∞ yOAH˘Ok.
JO`«=~°‰Äõ WÖÏO\˜k [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx TÇ≤Ïã¨∂Î =zÛOk. ã≤ÔúŒ QÍ LOk. ¢>xÿˇ OQ∑Ö’
P"≥∞‰õΩ Ñ¨@∞¡, H˜‰õΩ¯Å∞ <Õ~åÊ~°∞. HÍh WÑ¨C_»∞ J"Õg Ñ¨xH˜ ~å=@OÖË^Œ∞.
=¸ug∞^Œ KÕu|~°∞=Ù ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ LOk. P"≥∞ <À~°∞ `≥~°KÕ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤Ok.
KS
J`«_ç KÕuÑ¨@∞ì ã¨_»ÅQÍ<Õ |ÅOQÍ J`«_ç KÕ~Úx H˘iHÕk.
"≥O@<Õ J`«_»∞ P"≥∞x =kÖËâß_»∞.
O
P"≥∞ HÕ^ŒÑ¨_çOk. Xà◊§O`å JkiáÈ~ÚOk.
BO
Hõà◊§=ÚO^Œ∞ H˘xfl"ÕÅ #HõΔ„`«Å q™ÈÊ@#O [iyOk.
`Õ~∞° ‰õΩ<ÕÖ’QÍ P"≥∞ _˘Hõ¯Ö’ Z=~À xÑ¨C`À HÍeÛ#@ì~ÚOk. TÑ≤ix Z=~À |ÅOQÍ
P"≥∞ â◊s~°OÖ’Oz |Ü«∞\˜H˜ <≥\ ˜ì#@ì~ÚOk.
O
J`«_»∞ =∞~À™êi P"≥∞x `«<ÕflÖ’QÍ Z=~À Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ =ã¨∞Î#fl â◊|ÌO qxÑ≤OzOk.

C
P"≥∞x =ke J`«_»∞ áêiáÈÉ’Ü«∂_»∞. HÍh áÈbã¨∞Å∞ J`«_çx "≥<åfl_ç Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.

ES
Ñ¨_ç L#fl *Ï<≥\òx Z=~À ÖËáê~°∞. =∞Oz ho¡KåÛ~°∞.

HÍh P"≥∞ `åQÆÖËHõáÈ`«∞Ok. P"≥∞ =¸u "åzáÈ~Ú LOk. `«Å u~°∞QÆ∞`«∞Ok.
EM
Xà◊¡O`å <˘Ñ¨CÅ∞QÍ LOk. P"≥∞ #∞OKÀÖËHõáÈ`ÀOk.

Z=~À ¢ÃãìK«~ü Ñ¨@∞ìH˘KåÛ~°∞.
©
''HõO„QÍ@∞ºÖË+<¨ £ *Ï<≥\ò. ~ˆ Ñ≤ã∞¨ ì JÔ~ã¨∞ì JÜ«∂º_»∞. h ã¨sfiã¨∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ™˜ êi <Õ~ã° ∞¨ _Î xç

Ñ¨\ ˜ìOKå=Ù. ZÖÏ LOk J#∞Éèí=O?—— #=Ùfi`«∂ J_çQÍ_»∞ áÈbã¨∞ JkèHÍi.
HÍh JÑ¨Ê\˜ˆH *Ï<≥\ò ã¨Ê $Ç¨Ï HÀÖ’Ê~ÚOk.
P `«~°∞"å`« _®Hõì~°∞ Ñ¨sHõΔÖ’ –
P"≥∞ Ñ¨Hõ¯>ˇ=ÚHõÅ∞ qiQÍÜ«∞x `≥eã≤Ok.
JÖÏ P~°OÉèí=∞~ÚOk *Ï<≥\ò ~å_»˚~üû áÈbã¨∞ '_≥HÍÜü∞— rq`«O!
'_≥HÍÜü∞— JO>Ë, Ñ¨Ùex PHõi¬OKÕO^Œ∞‰õΩ 'Z~°—ÖÏ Hõ>Ëì¿ã "Õ∞HõÖÏO\˜k. ˆ~Ñ≤ã¨∞ìÅ#∞,
PHõi¬OKÕ _ÕHÍÜü∞ *Ï<≥\ò ~å_»˚~üû!
C C C

''™ês, *Ï<≥\ò, x#∞fl D ˆHã¨∞Ö’H˜ ÖÏQÆ‰õÄ_»^Œx J#∞‰õΩ<åfl#∞. HÍh x#∞fl ÖÏQÆHõ
`«Ñ¨Ê@OÖË^Œ∞—— J<åfl_»∞ _»∂º\© ã¨Ô~˚O\ò.
J`«_çH˜ `≥Å∞ã¨∞ W\©=Öˇ F ˆ~Ñ≤ã¨∞ì#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ ˆHã¨∞Ö’ *Ï<≥\ò ^•^•Ñ¨ÙQÍ „áê}ÏÅ∞
HÀÖ’Ê~Ú#O`« Ñ¨x J~ÚOk.
P"≥∞x "≥<åfl_»∞`«∞#fl áÈbã¨∞Å Hõ#∞flQÆÑ≤Ê ˆ~Ñ≤ã¨∞ì, HÍ~°∞Ö’H˜ *Ï<≥\òx ÖÏQÍ_»∞. "å_»∞
F ^•iÖ’ áÈ`«∞<åfl_»x áÈbã¨∞ ÉèÏq¿ãÎ, =∞~À^•iÖ’ "≥àÏ¡_»∞. *Ï<≥\ò ^è≥·~°ºOQÍ
"å_ç`ÀáÈ~å_çOk. z=i Hõ}Δ OÖ’ "å_çH˜ *Ï<≥\ò áÈbã¨∞ =ºH˜Î Jx J~°=÷ ∞~ÚOk. ÖÁOyáÈÜÕ∞
=ÚO^Œ∞ `«∞áêH©`À P"≥∞x HÍÖÏÛ_»∞. QÆ∞O_»∞, QÆ∞O_≥ Ñ¨Hõ¯#∞Oz ^Œ∂ã¨∞‰õΩáÈ~ÚOk. ^•O`À,
*Ï<≥\ò „áê}ÏÅ∞ xeKå~Ú. JO^Œ∞ˆH =∞~À ˆHã¨∞Ö’ P"≥∞x '=∂#= Z~°—QÍ "å_®ÅO>Ë
áÈbã¨∞ JkèHÍ~°∞Å‰õΩ =∞#™⁄Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞. HÍh ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å ˆ~Ñ≤ã¨∞ì ^˘~°Hõ@OÖË^Œ∞.
KS
*Ï<≥\ò `«Ñ¨Ê "å_çx Ñ¨@∞ì‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ "Õˆ~ =∂~°æO `ÀK«@OÖË^Œ∞.
*Ï<£\ò h~°ãÖQÍ #qfiOk.
O
''ˆHã¨∞ q=~åÅ∞ K≥Ñ¨ÊO_ç—— JOk.
BO
''D ˆ~Ñ≤ã¨∞ì#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ Ñ¨^äŒHÍxH˜ 'PÑ¨ˆ~+¨<£ JÖË=∂<£— Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ\ÏìO——
''JÖË=∂<£ (Alleyman)?—— „Ñ¨tflOzOk *Ï<≥\ò.
#"åfi_»∞ áÈbã¨∞ JkèHÍi.
O
''g_»∞, J=∂‡~ÚÅ#∞ QÆb¡Ö’H˜ ÖÏ‰õΩ¯áÈ~Ú ˆ~Ñπ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. "≥∞~Ú<£~À_»¡Ö’, pHõ\ ˜

C
=¸ÅÖ’¡ ^•‰õΩ¯x LO\Ï_»∞. Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ J=∂‡~ÚÅÃÑ·H˜ ÅOÑ¶≤∞™êÎ_»∞. "åix á⁄^ŒÖ’¡H˜

ES
ÖÏ‰õΩ¯áÈ`å_»∞. XHõ ãÖ=`«û~°OÖ’ "å_»∞ Zxq∞k J`åºKå~åÅ∞ KÕâß_»∞. WOHÀ <åÅ∞QÆ∞=∂~°∞¡

J`åºKå~°O KÕã¨∂Î Ñ¨@∞ì|_»É’~Ú `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. J~Ú<å "å_ç J`åºKå~åÅ∞
H˘#™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. =∞#O ‰õÄK«∞#fl ã¨÷ÖÏxH˜ F J~°H˜Ö’ g∞@~°∞ ^Œ∂~°OÖ’, W"åà◊¡ á⁄^Œ∞Ì<Õfl
EM
F 16 Uà◊¡ J=∂‡~Ú g∞^Œ J`åºKå~°O KÕâß_»∞.——

QÆkÖ’ xâ◊≈|ÌO JÅ∞=Ú‰õΩOk.
©
''J=∂‡~Ú L^ŒÜ«∞"Õ∞ HÍ¡ã¨∞H˜ "≥à’ÎOk...——

H˘#™êyOK«ÖËHõáÈÜ«∂_»∞ áÈbã¨∞ PÑ¶‘ã¨~°∞.
J`«x Q˘O`«∞ QÆ^ŒækHõ=∞~ÚOk. Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xO_®~Ú.
''ˆ~Ñ≤ã¨∞ìx Ñ¨@∞ì‰õΩO^•O—— P xâ◊≈|ÌOÖ’ ã¨Ê+¨ìOQÍ, ã≤÷~°OQÍ ^èŒfixOzOk *Ï<≥\ò ã¨fi~°O.
P"≥∞"≥·Ñ¨Ù Hõ$`«[˝`«QÍ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ K«∂âß_»∞ áÈbã¨∞ JkèHÍi.
C C C
''"≥Ú`«ÎO =∞#O P~°∞QÆ∞~°O L<åflO. =∞# ^ŒQÆæ~° J#∞=∂x`«∞_ç ~°∂Ñ¨Ùˆ~YÅ P^è•~°OQÍ

wã≤# z„`«Ñ¨\ÏÅ∞ L<åfl~Ú. WHõ#∞Oz „Ñü ~å„u <å Ñ¨x pHõ\ ˜ ^•~°∞Ö’¡Oz #_»=@"Õ∞.
272 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
g∞ Ñ¨x Z=iH© J#∞=∂#O ~å‰õΩO_® ##∞fl "≥O|_çOK«@"Õ∞. XHõ HÍ~°∞ =ÚO^Œ∞O_®e,
XHõ HÍ~°∞ "≥#∞Hõ. Ô~O_»∞ HÍ~°∞¡ <Õ#∞ #_»∞ã¨∞Î#fl ^•iH˜ ã¨=∂O`«~°OQÍ L#fl ^•~°∞Ö’¡ #_»"åe.
JO^Œ~°∂ XHõi`À XHõ~°∞ ã¨=∂Kå~°O =∂~°∞Û‰õΩO@∂ LO_®e—— K«HõK«HÍ K≥áÈÎOk *Ï<≥\ò.
P"≥∞ Jáê~°"≥∞ÿ# J#∞Éèí"åxH˜ "å~°O`å JO[e Ñ¶¨∞\˜ã¨∂Î P"≥∞ K≥Ñ¨ÙÎ#fl Ñ¨^äŒHÍxfl
*Ï„QÆ`«ÎQÍ q#™êQÍ~°∞.
''D ˆ~Ñ≤ã¨∞ì J`åºKå~°O KÕÜ«∞\Ïxfl QÆ=∞x¿ãÎ F q+¨Ü«∞O ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. g_»∞
"å~åO`åÅÖ’ WO`«=~°‰Äõ J`åºKå~°O KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . HÍ|\˜,ì =∞#O â◊x, Pk"å~åÖ’¡ ~å„uà◊√¡
x„^ŒáÈ=K«∞Û——.
JO^Œ~°∂ #"åfi~°∞.
''q∞QÆ`å ~å„`«∞ÅO`å =∞#O P JÖË¡"Õ∞<£x "Õ\Ï_»^•O—— JO@∂ ÖËzOk *Ï<≥\ò.
KS
C C C
O
^•^•Ñ¨ÙQÍ =¸_»∞ "å~åÅ~ÚOk. ˆ~Ñ≤ã¨∞ìHÀãÖ HÍÑ¨ÙQÍã≤, `«# HÀãÖ áÈbã¨∞Å∞
Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°x Ñ¨ã≤QÆ\ ˜ì#>Ëì, ˆ~Ñ≤ã¨∞ì ZHõ¯_À ^•‰õΩ¯<åfl_»∞. Z@∞=O\˜ J`åºKå~åÅ∂
BO
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞.
ˆ~Ñ≤ã¨∞ìHÀãÖ QÍeOÑ¨ÙÖ’ HÍã¨Î JÅã¨`«fiO „Ñ¨"ÕtOzO^Œx „QÆÇ≤ÏOz#@∞ì, F ~å„u
O
ˆ~Ñ≤ã¨∞ì ^•_ç KÕâß_»∞. F J=∂‡~ÚÃÑ· J`åºKå~°O KÕâß_»∞.

C
áÈbã¨∞Å∞ QÆã‘Î u~°∞QÆ∞`«∞#fl Ñ¨Hõ¯ 'ÖË<£—Ö’<Õ J`åºKå~°O [iyOk. ^•O`À áÈbã¨∞Å∞

ES
=∞m¡ J„Ñ¨=∞`«Î=∞Ü«∂º~°∞.
C C C
EM
P ~ÀA ~å„u XO\˜ QÆO@...

J#∞=∂x`«∞_çÖÏ HõxÑ≤ã¨∂Î#fl F =ºH˜Î ~À_»∞¤g∞^Œ‰õΩ =KåÛ_»∞. "å_»∞ U ~À_»∞¤Ö’
©
#_»∞ã¨∞Î<åfl_À K≥áêÊ_»∞ áÈbã¨∞.

"≥O@<Õ J„Ñ¨=∞`«Î"≥∞ÿOk *Ï<≥\ò.
HÍ~°∞ ky pHõ\’¡Oz ~À_»∞¤ g∞^Œ‰õΩ =zÛOk.
F~°HõO@ "≥#H˜¯ K«∂ã¨∂Î <≥=∞‡kQÍ #_»Hõ ™êyOk.
ãÖ^Œ∞ =∞Å∞Ñ¨Ù uiy F =ºH˜Î ^•iÖ’H˜ ~å=@O HõxÑ≤OzOk.
*Ï<≥\ò #_»Hõ "ÕQÆO `«yæOzOk.
J`«_»∞ ^ŒQÆæ~°‰õΩ =ã¨∞Î<åfl_»∞.
^Œ_»^Œ_» ÖÏ_»∞`«∞#fl QÆ∞O_≥#∞ zHõ¯|@∞ìH˘x Ug∞ Z~°QÆ#@∞ì #_»=™êyOk *Ï<≥\ò.
"≥#∞Hõ J_»∞QÆ∞Å â◊|ÌO ^ŒQÆæ~°~ÚOk.
TÑ≤i aQÆ|\˜ì ^•_çx Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú"≥∞ÿOk *Ï<≥\ò.
WO`«Ö’ áÈbã¨∞HÍ~°∞ ãÖ^Œ∞=∞Å∞Ñ¨Ù uiyOk.
Jk K«∂ã≤# P =ºH˜Î *Ï<≥\ò"Ñ·≥ Ù¨ ‰õÄ_® K«∂_»‰Ωõ O_®, *Ë|∞Ö’ KÕ`∞« Å∞OK«∞‰õΩx K«HKõ H« Í
#_»záÈÜ«∂_»∞.
''"å_Õ ˆ~Ñ≤ã¨ìx <å J#∞=∂#O—— xâ◊ÛÜ«∞OQÍ K≥Ñ≤ÊOk *Ï<≥\ò.
^•O`À =∞m¡ ~å„uà◊√¡ QÆã‘Î f„=`«~°O KÕâß~°∞.
WÖÏ "å~åÅ∞, <≥ÅÅ∞ QÆ_»záÈ`«∞<åfl~Ú. HÍh ˆ~Ñ≤ã¨∞ì *Ï_»ÖË^Œ∞. H˘xfl ~å„`«∞à◊√¡
*Ï<≥\ò XO@iQÍ uiyOk. JÖÏ KÕÜ«∞=^ŒÌx P"≥∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
KS
''U^À XHõ~ÀA F J=∂Ü«∞‰õΩ~åeÃÑ· "å_»∞ J`åºKå~°O KÕ™êÎ_»#fl ÉèÏ=# ##∞fl
xÅ∞=x=fi@OÖË^Œ∞. <Õ#~Ú`Õ U^À F ~°HõOQÍ "å_çx Z^Œ∞~À¯QÆÅ#∞. HÍh J=∂Ü«∞‰õΩÅ∞
O
"å_çÉÏi# Ñ¨_ç`Õ...——
BO
P"≥∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å =∞ø#O, P"≥∞`À "åi JOwHÍ~åxfl `≥eÑ≤Ok.
C C C
O
''"å_çÖÏˆQ L<åfl_»∞—— HÍ~°∞ J^ŒÌOÖ’Oz K«∂ã≤ K≥Ñ≤ÊOk *Ï<≥\ò.

C
F Ñ¨Hõ¯"å~°∞ ~å„`«O`å "≥`«∞‰õΩ`«∂, Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞. "å_»∞ =∞~À W^ŒÌ~°∞

J=∂‡~ÚÅÃÑ· J`åºKå~°O KÕâß_»∞.
ES
JO^Œ∞Hˆ ~ÀAHõ<åfl aè#flOQÍ, "Õ~ˆ ^•iÖ’H˜ "≥àÏ¡~∞° P ~å„u. "åà◊¡ „Ñ¨Ü∞« `«flO Ñ¶e¨ ã¨∞#Î fl>Ëì
LOk.
EM
HÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥o¡ HÍ~°∞ Páê_»∞. HÍ~°∞Ö’Oz ky "ÕQÆOQÍ ãÖ^Œ∞ =∞Å∞Ñ¨Ù uiyOk
*Ï<≥\ò.
©
Z^Œ∞~°∞QÆ∞O_® =ã¨∞Î<åfl_»∞ "å_»∞.

"å_çx ÑïjÅ#QÍ K«∂ã≤Ok *Ï<≥\ò.
"å_»∞ F™êi P"≥∞"≥·Ñ¨Ù K«∂âß_»∞. `«Å =OK«∞‰õΩx #_»=™êQÍ_»∞. J~Ú`Õ "å_»∞
pHõ\’¡ LO_»@O =Å¡ ãïQÍæ Hõ#|_»@O ÖË^Œ∞. HÍh Ñ¨\ ˜ì Ñ¨\ ˜ì K«∂¿ãÎ. "å_çH˜ J#∞=∂#O
~å=K«Ûx *Ï<≥\ò =ÚYO uÑ¨C‰õΩx #_»=™êyOk.
"å_»∞ P"≥∞x ^•\˜áÈÜ«∂_»∞.
XHõ¯™êiQÍ x~°∞`åûÇ¨ÏO *Ï<≥\òÖ’ JÅ=Ú‰õΩOk.
274 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

"å_Õ ˆ~Ñ≤ã¨ìx ã≤H±ÎÃã<£û K≥áÈÎOk. HÍh "å_»∞ ^•_ç KÕ¿ãÎ HÍh "å_çÃÑ· <Õ~å~ÀÑ¨}
KÕÜ«∞@O ‰õΩ^Œ~°^Œ∞.
JO`«Ö’ P"≥∞ PÖ’K«#Åxfl 'J=∂‡— J#fl J~°∞Ñ¨Ù`À PqÔ~·áÈÜ«∂~Ú. P"≥∞
J„Ñ¨=∞`«ÎOQÍ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’, P"≥∞x ^•\˜#"å_»∞, XHõ¯ Ñ¨~°∞QÆ∞# "≥#H˜¯ uiy P"≥∞ÃÑ·
^•_ç KÕâß_»∞.
P"≥∞"≥O@<Õ E_ÀH˜H± WzÛOk. HÍh ^•xfl TÇ≤ÏOz#>Ëì"å_»∞ X_»∞Ñ¨ÙQÍ Ñ¨Hõ¯‰õΩ
`«Ñ¨C‰õΩx P"≥∞ gÑ¨ÙHÕ^Œ ÉèÏQÆOÖ’ |ÅOQÍ `«<åfl_»∞.
*Ï<≥\ò HÕ^ŒÑ¨_çOk. `Õ~°∞‰õΩ<Õ Ö’QÍ "å_»∞ Ô~O_»∞ HÍà◊√¡ Ñ¨@∞ì‰õΩx, P"≥∞x Ñ¨â◊√=Ù#∞
ÖÏy#@∞ì pHõ\ ˜ á⁄^ŒÖ’¡H˜ ÖÏQÆ™êQÍ_»∞.
KS
yOA‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ‰õÄ_®ÖË^Œ∞ P"≥∞H˜. HÕ^Œ ~åà◊√¡ Z_®ÃÑ_® `å‰õΩ`«∞<åfl~Ú. pHõ\ ˜
á⁄^Œ KÕi# `«~°∞"å`«, P"≥∞ =¸uÃÑ· KÕ~Ú LOz J_çQÍ_»∞. "å_»∞ – ''Z=~°∞ #∞=Ùfi? h
¿Ñˆ~q∞\˜?——
O
JÖÏ J_»∞QÆ∞`«∂ =∞~À KÕ~Ú`À P"≥∞ HÍà◊§#∞ "Õ~°∞ KÕÜ«∂Åx „Ñ¨Ü«∞uflOK«™êQÍ_»∞.
BO
''<å‰õΩ Z^Œ∞~°∞ áÈ~å_»‰Ωõ . x#∞fl <Õ#∞ UO KÕÜ∞« #∞—— P"≥∞x |∞[˚yã¨∞#Î fl@∞ìQÍ J<åfl_»∞.
P"≥∞ F HÍO„H©@∞ ã¨÷OÉèíO K«∞@∂ì HÍà◊¡#∞ K«∞\˜ìOk. "å_»∞ ZO`« „Ñ¨Ü«∞uflOz<å
O
ã¨÷OÉèÏxfl q_»=HõáÈ=@O`À, "å_»∞ P"≥∞ `«ÅÃÑ· "≥∂^Œ™êQÍ_»∞.

C
WO`«Ö’ áÈbã¨∞Å∞ Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ=KåÛ~°∞. "å_çÃÑ· q~°∞K«∞‰õΩÑ¨_®¤~°∞.

ES
"å_ç =ÚYOÃÑ· "≥Å∞`«∞~°∞ Ñ¨_Q» Í<Õ JO^Œ~∂° Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, P ~ˆ Ñ≤ã∞¨ Hì ˜

WOHÍ g∞™êÅ∞ ‰õÄ_® ãïQÍæ ~åÖË^Œ∞.
EM
16 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞O@∞O^Œ`«xH˜!
C C C
©
*Ï<≥\ò J#∞Éèí=OÖ’ Juz#fl =Ü«∞ã¨∞#fl ˆ~Ñ≤ã¨∞ìg_Õ. ëê<£„á¶êxûãπ 13= U@#∞OKÕ

ˆ~Ñ¨ÙÅ∞ „áê~°OaèOKå_»∞. ëê<£„á¶êxûãπ#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<Õ „Ñ¨Ü«∞`«flOÖ’ *Ï<≥\ò KÕu"ÕÅ∞ qiyOk.
HÍÅ∞ qiyOk. P"≥∞ `«Å‰õΩ Ö’`≥·# QÍÜ«∞=∞~ÚOk. `«# 18 Uà◊¡ J#∞Éèí=OÖ’ ^•^•Ñ¨Ù
30 =∂~°∞¡ f„=OQÍ QÍÜ«∞Ñ¨_çOk *Ï<≥\ò. J~Ú<å <Õ~°ã¨∞÷Å#∞ Ñ¨@∞ì‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ '=∂#=
Z~°—QÍ =∂~°@OÖ’ P"≥∞ L`åûÇ¨ÏO =∂„`«O `«QÖæÆ ^Ë ∞Œ . ''XHõ =∞x+≤, =∞~À =∞x+≤ÃÑ· J`åºKå~°O
KÕÜ«∞@O J#fl PÖ’K«##∞ <Õ#∞ ÉèíiOK«ÖË#∞. JO^Œ∞ˆH FÑ≤Hõ L#flO`«HÍÅO <Õ~°ã¨∞ÎÅ#∞
Ñ¨@∞ìHÀ=@OÖ’ ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_»∞`«∂<Õ LO\Ï#∞—— JO@∞Ok *Ï<≥\ò z~°∞#=Ùfi`À.
T

J=∞‡–<å#fl–XHõ Ñ¨ã≤áêÑ¨
<åºÜ«∂xH˜ ‰õΩÅ, =∞`«, ™ê÷~¸ ÉèË^•Å∞
ÖË=x x~°∂Ñ≤Oz# Hõ^äŒ
KS
O
JHÀì|~ü 11, 2005. ''J"≥∞iHÍ ãÖÜ«ÚHõÎ ~åR „Ñ¨Éèí∞`«fiO `«~°Ñ¶¨Ù# <Õ#∞ HõΔ=∂~°Ê}Å∞
"Õ_»∞‰õΩO@∞<åfl#∞. h‰õΩ J"≥∞iHÍ ^Õâ◊ áœ~°ã¨`«fiO J#∞=∞uOK«@"Õ∞ HÍ‰õΩO_® 950,000
BO
_®Å~°∞¡ #+¨ìÑïÇ¨~°O „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞Î<åfl#∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, h ‰õÄ`«∞~°∞ eeÜ«∂<£ ¿Ñ~° 150,000
_®Å~°¡ x^èŒ∞Å`À „@ã¨∞ì U~åÊ@∞ KÕã¨∞Î<åfl#∞—— f~°∞Ê qxÊOKå_»∞ [_ç˚ iK«~ü¤ _ç. K≥<≥fl\ò.
O
XHõ¯ Hõ}Δ O HÀ~°∞ì xâ◊≈|ÌOQÍ LOk. [_çf˚ ~°∞Ê Ñ¨ÓiÎQÍ J~°O÷ HÍQÍ<Õ Ç¨Å∞ Ç¨Ï~°¬^•è fi<åÅ`À
C
xO_çáÈ~ÚOk.
ES
JO`«Ö’ J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ#k [iyOk. [_ç˚ `«# ã‘@∞#∞Oz ÖËz ky=KåÛ_»∞. JO^Œ~°∂

ÖËz xÅ|_®¤~°∞. <≥=∞‡kQÍ q∞QÆ∞ºZÖò "åÖÏÔHû*ò ^ŒQÆæ~°‰õΩ #_çz =zÛ, J`«_çx
EM
H“QÆeOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ [_ç˚.
HÀ~°∞ì xâ◊≈|Ì"≥∞ÿ áÈ~ÚOk. J^Œ∞ƒù`åxfl K«∂ã¨∞Î#fl@∞ì JO^Œ~°∂ xâ◊≈|ÌOQÍ L<åfl~°∞.
q∞QÆ∞ºZÖò Ñ¨Hõ¯<Õ L#fl eeÜ«∂<å |∞QÆæÅ∞ zkq∞ "≥#∞uiy "≥o¡áÈÜ«∂_»∞ [_ç˚. ã¨[Å
©
#Ü«∞<åÅ`À [_ç˚ "≥o§#"≥·¿Ñ K«∂ã¨∞Î#fl JÖˇ·ãπ, q∞QÆ∞ºZÖò ^ŒOÑ¨`«∞Å =∞#ã¨∞ûÅ∞, `«=∞

Ñ‘_»HõÅÖÏO\˜ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# J#∞Éèí"åÅ∞ P~°OÉèí"≥∞ÿ# P ~ÀAÅ#∞ `«ÅK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
C C C
JÖˇ·ãπ, q∞QÆ∞ºZÖòÅ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ ‰õÄ`«∞~°∞ 'eeÜ«∂<£— Z_» `≥QÆ‰õΩO_® U_»∞™ÈÎOk.

Hõ_∞» Ñ¨Ù <˘¿ÑÊ"≥∂ Jx Hõ_∞» Ñ¨Ùg∞^Œ =∞$^Œ∞=ÙQÍ ~åâß~°∞. áêÅ∞ Ñ¨\Ïì~∞° . K≥=ÙÖ’¡ =∞O^Œ∞áÈâß~°∞.
P_çOKå~°∞. áê@Å∞ áê_®~°∞. HÍh eeÜ«∂<£ áêÑ¨ U_»∞Ñ¨Ù PÑ¨ÖË^Œ∞.
WO`«Ö’ P"≥∞ #_»∞=Ú ^ŒQÆæ~° Ô~O_»∞ Hõ}`«ÖÏ¡QÍ "åz LO_»@O HõxÑ≤OzOk.
276 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

'q∞QÆ∂... W@∞ K«∂_»∞— Jx "å\˜x K«∂Ñ≤OzOk JÖˇ·ãπ.
'"åz#@∞ìOk. ZO^Œ∞ÔH·<å =∞Ozk _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏÌO.—
W^ŒÌ~°∂ Ç¨Ï_®q_çQÍ áêÑ¨x _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞.
Jk Ñ¶≤„|=i 3, 2000. "åà◊√¡ K≥Ñ≤ÊOk *Ï„QÆ`«ÎQÍ q<åfl_»∞ _®Hõì~ü. áêÑ¨x XO\˜x
*Ï„QÆ`«ÎQÍ XuÎK«∂âß_»∞. H˘xfl ÉèÏQÍÅÃÑ· K≥~Úº ÃÑ@ìQÍ<Õ áêÑ¨ U_»∞Ñ¨Ù f„=`« ÃÑ~°QÆ@O
JO^Œ~°∂ QÆ=∞xOKå~°∞. _®Hõì~ü =ÚYO QÆOcè~°OQÍ =∂iOk. 'áêÑ¨x ZH±û ˆ~ fÜ«∂e—
K≥áêÊ_»∞.
C C C
ZH±ûˆ~ iáÈ~°∞ì Ñïjeã¨∞Î#fl _®Hõì~ü =ÚYO K«∂ã¨∞Î#fl JÖˇ·<£, q∞QÆ∞ºZÖòÅˆH^À ÉèíÜ«∞O
KS
HõeyOk. '_®Hõì~ü... U"≥∞ÿ<å „Ñ¨=∂^Œ=∂?— =}‰õΩ`«∞#fl ã¨fi~°O`À J_çyOk JÖˇ·ãπ. _®Hõì~ü
=∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
O
P"≥∞"≥·Ñ¨Ù HÀÑÖQÍ K«∂âß_»∞. P"≥∞ Éèí~°Î"≥·Ñ¨Ù fHõΔ#OQÍ K«∂âß_»∞. =∂\Ï¡_»‰õΩO_®
BO
á¶È#∞ <≥O|~°∞ HõÅÑ¨™êQÍ_»∞. ÉèÏ~°ºÉèí~°Îe^ŒÌ~°∂ J`«x"≥·Ñ¨Ù P„`«OQÍ K«∂_»™êQÍ~°∞.
'_®Hõì~ü g∞~°∞ F™êi ~°O_ç— JÖÏ J~Ú^•~°∞QÆ∞~°∞ _®Hõì~°¡x Hõ#ûÖËì+¨<£Hõx Ñ≤eKå_»∞ P
_®Hõì~ü. 'g∞~°∞ |Ü«∞@ ‰õÄ~ÀÛO_ç— P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞ _®Hõì~ü. J`«x ã¨fi~°OÖ’ ^èŒfixã¨∞Î#fl JHÍ~°}
O
HÍiî<åºxH˜ ÉèÏ~åºÉè~í eÎ° ^Œ~Ì ∂° =}˜HÍ~°∞. `«=∞ áêÑ¨x _®Hõ~ì #¡° _»∞=∞ =^Œe "≥àO¡ı ^Œ∞‰õΩ "åo¡îÌŒ H©
C
=∞#™⁄Ñ¨Ê@O ÖË^Œ∞. HÍh "≥à◊¡Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. áêÑ¨x =^Œe "≥à’ÎO>Ë, ZO^Œ∞HÀ WHõ rq`«OÖ’
ES
P"≥∞x =∞m¡ K«∂_»ÖË"≥∂##fl ÉèÏ=# W^ŒÌiH© HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.

|Ü«∞@ ‰õÄK«∞<åfl~°∞.
EM
HÍh "åo¡^ŒÌiH© Ö’Ñ¨Å UO [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ#flk `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx P„`«∞`«QÍ LOk.

Z=Ô~=~À _®Hõì~°∞¡ =ã¨∞Î<åfl~°∞. Ç¨Ï_®q_çQÍ Ö’Ñ¨Å‰õΩ "≥à◊√Î<åfl~°∞. QÆOcè~°"≥∞ÿ# =ÚMÏÅ`À
|Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞Î<åfl~°∞. `«=∞Ö’ `å"Õ∞^À f„=OQÍ K«iÛã¨∞Î<åfl~°∞. JO`å L~°∞‰õΩÅ Ñ¨~°∞QÆ∞Å
©
g∞^Œ L<åfl~°∞. `«=∞`À ãÖ|O^èŒO ÖË‰õΩO_® `«=∞ áêÑ¨ QÆ∞iOz, U"Õ"À x~°‚Ü«∂Å∞ "åà◊√¡
fã¨∞‰õΩO@∂O>Ë, `«=∞ áêÑ¨#∞ `«=∞‰õΩ ^Œ∂~°O KÕã¨∞Î#fl ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞`ÀOk "åi^ŒÌiH©.
XHõà◊¡ KÕ`«∞Å∞ =∞~˘Hõ~°∞ QÆ\ ˜ìQÍ, ™êO`«fi#xã¨∂Î, Ñ¨@∞ì‰õΩx ‰õÄK«∞<åfl~°∞.
'q∞QÆ∞ºZÖò#∞ _®Hõ~ì ü Ñ≤Å∞ã¨∞<Î åfl~°∞— q∞QÆ∞ºZÖò"Ñ·≥ Ù¨ HÀÑÖQÍ K«∂ã¨∂Î Hõi#î OQÍ K≥ÑÊ≤ Ok
#~°∞û.
J`«x`Àáê@∞ ÖË=É’~Ú# JÖˇ·ãπ#∞ PÑ≤Ok 'x#∞fl Ñ≤Å=@OÖË^Œ∞— JOk. áÈbã¨∞Å∞
<Õ~°ã¨∞Î_çx „Ñ¨tflã¨∞Î#fl@∞ì. Ñ¨k=∞Ok _®Hõì~°∞¡ `«# Z^Œ∞@ ‰õÄK«∞x „Ñ¨tflOKÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ
LO_»@O K«∂ã≤# q∞QÆ∞ºZÖò =∞#ã¨∞ H©_»∞#∞ â◊OHÕzOk.
'g∞ J=∂‡~Ú Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ =∂=¸Å∞QÍ<Õ LOk. J=∂‡~Úx â◊√„ÉèíOQÍ<Õ LOKå~°∞.
g∞~°∞ „Hõ=∞O `«Ñ¨Ê‰õΩO_® W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ J=∂‡~Úx fã¨∞‰õΩ"≥à◊√Î<åfl~°∞.
J=∂‡~Ú „Éˇ~Ú<£ ™ê¯<£ =∂=¸Å∞QÍ<Õ LOk. HÍh... P"≥∞ Ö’Ñë Z=ÚHõÅhfl qiy
L<åfl~Ú— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
'J^≥ÖÏ ™ê^èŒºO?— P„`«OQÍ J_çQÍ_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
'"Õ∞=¸ J^Õ J_»∞QÆ∞`«∞<åflO. J^≥ÖÏ ™ê^èŒºO?— pHõ\’¡Oz |Ü«∞\˜H˜ =ã¨∂Î Hõiî#OQÍ
J_çQÍ_»∞ áÈbã¨∞ PÑ¶‘ã¨~ü. áÈbã¨∞Å#∞ K«∂ã¨∂Î `≥Å¡É’Ü«∂_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
Jk K«∂ã≤ qHõ@OQÍ #"åfi_»∞ áÈbã¨∞ PÑ¶‘ã¨~ü.
'=∂‰õΩ x[O ZÖÏ `≥eã≤O^Œx `≥Å¡É’`«∞<åfl"å? K≥Ñ¨C.. ZO^Œ∞‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ
KS
áêÑ¨x JO`« Hõ~°¯â◊OQÍ Ç≤ÏOã≤OKå=Ù?— „‰õÄ~°OQÍ J_çQÍ_»∞ áÈbã¨∞ PÑ¶‘ã¨~ü.
O
'<Õ<å? Ç≤ÏOã≤OKå<å?— Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
BO
'g∞ áêÑ¨ Z=ÚHõÅhfl qiy L<åfl~Ú. z#flÑ≤Å¡ HÍ|\˜ì UO [iyO^À K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞.
â◊s~°OÃÑ· ^≥|ƒÖËg ÖË=Ù. „Ñ¨=∂^ŒO [iy# ã¨∂K«#Å∞ ÖË=Ù. ÃÑ·# Z@∞=O\˜ QÍÜ«∞O
`åÅ∂‰õΩ P#"åà◊√¡ ÖË‰õΩO_® Ö’Ñ¨Å Z=ÚHõÅ∞ ZÖÏ q~°∞QÆ∞`åÜ≥∂ `≥Å∞™ê?— J_çQÍ_»∞
O
áÈbãπ.
C
`≥eÜ«∞^Œ#fl@∞ì `«Å∂áê_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.

ES
"≥O@<Õ áÈbã¨∞ J`«_çÃÑ· ^Œ∂HÍ_»∞. KÕ~Ú Ñ¨@∞ì‰õΩx X`«Î™êQÍ_»∞. ÉÏ^èŒ`À QÆ\ ˜ìQÍ
JiKå_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò. áÈbã¨∞ J`«_çK≥~Úº =keÃÑ\˜ì #"åfi_»∞.
EM
'#∞=Ùfi Zky# "å_çq HÍ|\˜ì Ug∞HÍÖË^∞Œ . J^Õ 4 <≥ÅÅ =∞$^Œ∞"≥#· áêÑ¨~Ú â◊s~°"∞≥ `ÿ ,Õ
Ö’Ñë Z=ÚHõÅhfl Ñ¨@Ñ¨@ q~°∞QÆ∞`å~Ú. áêÑ¨ U_»∞Ñ¨Ù ÉèíiOK«ÖËHõ, z~å‰õΩ`À X`ÕÎâß"å?—
©
J_çQÍ_»∞.
'ÖË^Œ∞. J@∞=O\˜^Õg∞ ÖË^Œ∞. eeÜ«∞<£ <å „áê}O— P"Õ^Œ#QÍ J<åfl_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
áÈbã¨∞Å∞ `«#x ZO^Œ∞‰õΩ J#∞=∂xã¨∞Î<åfl~À, `«#ÃÑ· Z@∞=O\˜ <Õ~°O "≥∂Ñ¨É’`«∞<åfl~À
J`«_çH˜ J~°÷"≥∞ÿOk.
C C C
'q∞QÆ∞ºZÖòH˜ eeÜ«∂<£ JO>Ë „áê}O Jã¨Å`«_»∞ áêÑ¨x ZO`« =Ú^Œ∞Ì KÕ™êÎ_»O>Ë—

PyáÈ~ÚOk JÖˇ·ãπ.
278 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
'ZO`« =Ú^Œ∞Ì KÕ™êÎ_»O>Ë... áêÑ¨ˆH"≥∞ÿ<å J=Ù`«∞O^Œ#fl ÉèíÜ«∞O "Õã¨∞ÎO^•?— =∂@
Ñ¨ÓiÎ KÕâß_»∞ áÈbã¨∞ PÑ¶‘ã¨~ü.
'ÖË^Œ∞..ÖË^Œ∞ – J`«_çH˜ eeÜ«∂<£ JO>Ë „áê}O— É’~°∞=∞Ok JÖˇ·ãπ.
'=∞Ô~`· Õ áêÑ¨ Z=ÚHõÖÖˇ Ï qiQÍ~Ú? `«<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ q~°Q˘æ@∞ì‰Ωõ O^•? ÖËHõ Ñ¨Ù_»∞`«∂<Õ
qiQÍÜ«∂?
'"Õˆ~ U^≥·<å HÍ~°}O LO_»=K«∞ÛQÍ?—
'LOk. g∞ PÜ«∞# <Õ~°O #∞=Ùfi ^•ã¨∞Î<åfl=Ù. J@∞=O\˜ H˜~å`«‰õΩ_çx ~°H˜ΔOKåÅx
K«∂_»@O áêu„=`«ºO HÕ^Œ‰õΩ ~å^Œ∞. Jk <Õ~°O. J=∂#∞+¨`«fiO— JiKå_»∞ áÈbã¨∞.
KS
'ÖË^Œ∞. PÜ«∞# x~ÀÌ+≤— Éè’~°∞=∞Ok JÖˇ·ãπ.
C C C
O
'g∞i^ŒÌ~°∂ `À_»∞^˘OQÆÅ∞. áêÑ¨ÃÑ· q∞QÆ∞ºZÖò J`åºKå~°O KÕâß_»∞. P"≥∞ Z=ÚHõÅ∞
BO
qiQÍ~Ú. D x*Ïxfl JÖˇ·ãπ ^•™ÈÎOk. HÍ|\˜ì, áêÑ¨#∞ g∞ ^ŒQÆæ~° XHõ¯ HõΔ}O ‰õÄ_®
LOK«@O „Ñ¨=∂^ŒHõ~°OQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åflO. JO^Œ∞ˆH áêÑ¨#∞ "Õˆ~"åi ãÖ~°HõΔ}Ö’ LOKåÅx
O
xâ◊Û~ÚOKåO. g∞~°∞ J#=ã¨~°"≥∞ÿ# Q˘_»= KÕã≤ ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. WOHÍ g∞‰õΩ D ^Õâ◊áœ~°ã¨`«fiO

~åÖË^Œ∞. D ˆHã¨∞ |Ü«∞@‰õΩ á⁄H˜¯`Õ áœ~°ã¨`«fiO ~åHõáÈQÍ áêÑ¨‰õÄ_® g∞‰õΩ ^Œ‰õ¯^Œ∞—
C
ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ áÈbã¨∞. JÖˇ·ãπ xâ◊≈|ÌOQÍ ~Àkã¨∞ÎO>Ë, q∞QÆ∞ºZÖò ™ê÷}∞=Ü«∂º_»∞.

ES
C C C
EM
ˆHã¨∞ HÀ~°∞ìÖ’ #_»∞™ÈÎOk. ÖÏÜ«∞~ü#∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ â◊H˜ÎÖËx JÖˇ·ãπ, q∞QÆ∞ºZÖòÅ <Õ~°O

x~°∂Ñ≤OK«@O áÈbã¨∞Å‰õΩ ã¨∞ÅÉèí=∞=Ù`ÀOk.
P~ÀA HÀ~°∞ì#∞Oz =ÚMÏÅ∞ "ÕÖÏ_Õã¨∞‰õΩx WO\˜H˜ =KåÛ~°∞ ÉèÏ~åºÉèí~°Îe^ŒÌ~°∂.
©
Ç¨Ï_®q_çÖ’ „Ñ¶≤*ò `«Å∞Ñ¨Ù "ÕÜ«∞@O =∞~°záÈ=@O`À, „Ñ¶≤*òÖ’x =∞OK«∞ Hõiy h~°∞

HÍ~°™êyOk. HÕ^ŒÑ¨_»¤ F =∞OK«∞ =ÚHõ¯#∞ U~°É’~ÚOk JÖˇ·ãπ. P"≥∞ =Ú@∞ìHÀQÍ<Õ Jk
=ÚHõ¯Å~ÚOk. Jk K«∂_»QÍ<Õ P"≥∞HÀ PÖ’K«# =zÛOk. 'XHõ"Õà◊ U^≥·<å HÍ~°}O =Å¡
eeÜ«∂<£ Z=ÚHõÅ ‰õÄ_®, D =∞OK«∞ÖÏ =Ú@∞ìHÀQÍ<Õ qiyáÈ`«∞<åflÜÕ∞"≥∂! <å z#flÑ¨C_»∞
<å Z=ÚHõÅ∞ KåÖÏ <åE‰õΩQÍ LO_Õ=x J=∞‡ JO@∂ LO_Õk— J#∞‰õΩOk.
"≥O@<Õ <≥\òÖ’ JHÍ~°}OQÍ Z=ÚHõÅ∞ qiˆQ "åºkè QÆ∞iOz "≥`«Hõ@O P~°OaèOKå_»∞
q∞QÆ∞ºZÖò. HÍ¿ãûÑ¨\ ˜H˜ P„`«OQÍ JiKå_»∞ – 'JÖˇ·ãπ W@∞~å—. Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î‰õΩ =zÛOk.
'Wk K«∂_»∞. Fã≤ìÜ≥∂ *ˇ<£ã≤ãπ W"£∞ Ñ¨~ü ÃÑ¶H±— ÖËHõ '„a\˜Öò *’<£ _çã‘*ò— Z=ÚHõÅ‰õΩ
â◊H˜ÎxKÕÛ HÀÖÏ¡*ˇ<£ J<Õ „á⁄\©<£ L`«ÊuÎ ãïQÍæ ÖËHõáÈ`Õ Z=ÚHõÅ∞ Ñ¨@∞ìHÀHõ=ÚO^Õ
qiyáÈ`å~Ú. ZH±û~ˆ Å^•fi~å D q+¨Ü∞« O `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh Ñ¨ãÑ≤ Å≤ Ö¡ ’¡ JHÍ~°}OQÍ Z=ÚHõÅ∞
q~°QÆ@O D "åºkè „Ñ¨^äŒ=∞ ÅHõΔ}O— QÆ|QÆÉÏ ÃÑ·H˜ K«k"å_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
'eeÜ«∂<£ Hˆ ã¨∞ W^Õ— ãÖ`À+ÖQÍ JizOk JÖˇã· .π '<Õ#∞ WÑ¨C_Õ _®Hõ~ì `¡° À, ÖÏÜ«∞~°`¡ À
D q+¨Ü«∞O K≥áêÎ#∞. =∞#O ˆHã¨∞ ÔQez#>Ëì— JOk JÖˇ·ãπ. `«Å J_»æOQÍ Táê_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
'D „Ñ¨=∂^ŒOÖ’ Un JO`« ã¨∞ÅÉèíOHÍ^Œ∞ JÖˇ·ãπ. Hõà‹§^Œ∞~°∞QÍ HõxÑ≤ã¨∞Î#fl x*Ï<Õfl,
x[O Jx XÑ¨CHÀn Ö’HõO. WHõ `«=∞ á⁄~°áê@∞# Z=~°∂ XÑ¨CHÀ~°∞. HÍh =∞# „Ñ¨Ü«∞`«flO
=∞#O KÕ^•ÌO— âßO`«OQÍ J<åfl_»∞.
C C C
KS
Ñ¶≤„|=i 15, 2000. qHõ@OQÍ #"åfi_»∞ áÈbã¨∞ JkèHÍi.
O
'h Éèí~°Î#∞ ˆHã¨∞ #∞Oz ~°H˜ΔOKåÅx #∞=Ù"Õã¨∞Î#fl H˘`«Î Z`«∞ÎQÆ_® Wk?— „‰õÄ~°OQÍ
J_çQÍ_»∞.
BO
'ÖË^Œ∞. _®Hõì~°¡x J_»QÆO_ç— ^è≥·~°ºO zHõ¯|@∞ì‰õΩO@∂ JOk JÖˇ·ãπ.
'W@∞=O\˜ ~ÀQÆ"≥∞ÿ`Õ LOk. HÍh eeÜ«∂<£ ˆHã¨∞Ö’ =∂„`«O `«O„_ç Ç≤ÏOã¨<Õ HÍ~°}O—
O
JÖˇ·ãπ =∂@Å∞ Ñ¨ÓiÎQÍ q#‰õΩO_®<Õ J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.

C
'D „Ñ¨ÑÖK«O KåÖÏ „‰õÄ~°"≥∞ÿO^Õ HÍ^Œ∞ =¸~°ö"≥∞ÿOk ‰õÄ_® JÖˇ·ãπ. Jk `å#∞

ES
K«∂_®Å#∞‰õΩ#fl^Õ K«∂ã¨∞ÎOk. q<åÅ#∞‰õΩ#fl^Õ qO@∞Ok. Jk HÀ~°∞‰õΩ#flk K«∂Ñ≤Oz,

qxÑ≤OKÕ â◊H˜ÎÖËx "åiH˜ xÅ∞=h_» ‰õÄ_® ^˘~°Hõ^Œ∞— JÖˇ·ãπ#∞ F^•~åÛ_»∞ q∞QÆ∞ºZÖò.
EM
C C C
HÀ~°∞ì#∞O_ç J#∞=∞u fã¨∞‰õΩx eeÜ«∂<£#∞ K«∂¿ãO^Œ∞‰õΩ "≥o¡# JÖˇ·ãπ, eeÜ«∂<£#∞

©
K«∂_»QÍ<Õ Éè’~°∞=∞Ok. eeÜ«∂<£#∞ U '™È+¨Öò ã¨sfiãπ ÃãO@~ü—Ö’ LOKå~À, "åà◊√¡ eeÜ«∂<£#∞

Ñ¨\ ˜ìOK«∞‰õΩO@∞#fl@∞ìÖË~°∞. ™êfl#O ÖËHõ Xà◊¡O`å =∞\˜ì F á⁄~°ÖÏ K«~°‡OÃÑ· ¿Ñ~°∞‰õΩOk.
|@ìÅ∞ =ÚiH˜ `≥~° KåÑ¨ÖÏ¡ L<åfl~Ú. J#flO ux <≥Å~ÀAÅ~Ú#@∞ìOk. Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞ÖÏ,
Jn qiy# Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞ÖÏ LOk. áêÑ¨ ã≤÷uH˜ q∞QÆ∞ºZÖò P"Õâ◊O Ñ¨>ìÖËHõáÈÜ«∂_»∞.
'=∞#O ¿Ñ^Œ"åà◊¡=∞x U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞O>Ë ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. ã¨~°fiO ^è•~°áÈã≤ J~Ú<å
eeÜ«∂<£#∞ ~°H˜ΔOK«∞HÀ"åe. <Õ#∞ eeÜ«∂<£ Z=ÚHõÅ∞ qiKÕã¨∞Î<åflx P"≥∞‰õΩ ~°HõΔ}xKåÛ~°∞
gà◊√.¡ HÍh gà◊√¡ eeÜ«∂<£x K«O¿Ñã¨∞<Î åfl~°∞— q∞QÆ∞ºZÖò Hõà#¡◊ ∞O_ç qã¨∞ÊùeOQÍÅ∞ Jâ◊$~°∂ÑÖÖ’
^è•~°QÍ "≥Å∞=_»™êQÍ~Ú.
C C C
280 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

_»|∞ƒ =¸@#∞ "≥#H˜¯ `Àã≤Ok _À~Ànä W*ÏH±û.
'g∞‰õΩ J<åºÜ«∞O [iyOk. P J<åºÜ«∂xfl <åºÜ«∞OQÍ =∂ˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ g∞ ^ŒQÆæ~°
_»|∞ƒ fã¨∞‰õΩO>Ë =∂#=`åfixˆH J<åºÜ«∞O KÕã≤#^•#fl=Ù`å#∞. LOK«O_ç. nxfl eeÜ«∂<£
K«^Œ∞=ÙH˜ qxÜ≥∂yOK«O_ç— K≥Ñ≤ÊO^•"≥∞.
JÖˇ·ãπ, q∞QÆ∞ºZÖòÅ∞ Hõhflà◊¡`À P"≥∞Ö’x =∂#=`åfixH˜ Jaè¿+HõO KÕâß~°∞. '™È+¨Öò
ÃãO@~ü—Ö’ eeÜ«∂<£#∞ K«∂ã≤# _À~ÀnäHõà◊√¡ Jyfl QÀàÏÅÜ«∂º~Ú. áêÑ¨ Xà◊¡O`å Z„~°\ ˜
Ñ¨Ùà◊√¡, p=Ú HÍ~°∞`«∞<åfl~Ú. "å\˜ÃÑ· "åe DQÆÅ∞ qO^Œ∞Å∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl~Ú.
K«HõK«HÍ á¶⁄\’Å∞ fã≤Ok _À~Ànä. "å\˜x HÀ~°∞ì‰õΩ ã¨=∞iÊOzOk.
'eeÜ«∂<£ ãÖ~°HõΔ}Ö’ „Ñ¨Éèí∞`«fiO qÑ¶¨Å"≥∞ÿOk. P"≥∞ "åºkèx ãïQÍæ x~åúiOK«ÖË^Œ∞.
KS
`«e¡^ŒO„_»∞Å ãÖ~°HõΔ}‰õΩ ^Œ∂~°OKÕã≤, P"≥∞#∞ =ÚiHÍ¯Å∞=Ö’¡ ÃÑiˆQ "åiHõ<åfl Ç‘Ï#OQÍ,
^ŒÜ«∞hÜ«∞OQÍ ÃÑOK«∞`«∞<åfl~°∞. WO^Œ∞=Å¡ Z=iH˜ <åºÜ«∞O [iyO^À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh Ug∞
O
Z~°∞QÆx áêÑ¨‰õΩ =∂„`«O J<åºÜ«∞O [~°∞QÆ∞`ÀOk. P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞ÅÔHO^Œ∞‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ
BO
LO_®e? ÃÑ·QÍ P"≥∞ `«O„_çx J#=ã¨~°OQÍ ÉÏkèã¨∂Î, Ç≤ÏOã≤ã¨∞Î<åfl~°∞. eeÜ«∂<£ Jã¨Å∞
"åºkèx x~åúiOKÕ Ñ¨sHõΔÅ∞ WÑ¨Ê\˜H© ZO^Œ∞‰õΩ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞?— HÀ~°∞ì#∞ xÅnã≤Ok _À~Ànä.
Jk JHÀì|~ü 11, 2005. HÀ~°∞ì f~°∞Ê q#fl „Ñ¨[Å∞ Ç¨Ï~°¬^è•fi<åÅ`À `«=∞ P"≥∂^•xfl
O
`≥eáê~°∞. JÖˇ·ãπ, q∞QÆ∞ºZÖòÅ∞ P#O^ŒOQÍ eeÜ«∂<£#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ Ç¨Ï`«∞Î‰õΩ<åfl~°∞.

C
_˘~ÀnäH˜ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl~°∞.

ES
'WO^Œ∞Ö’ <Õ#∞ KÕã≤O^Õg∞ ÖË^Œ∞. =ºH˜Î ‰õΩÅO`À, =∞`«O`À, ™ê=∂lHõ ™ê÷~Ú`À

ãÖ|O^èOŒ ÖË‰Ωõ O_® <åºÜ«∂xflKÕÛ =º=ã¨÷ =∞#‰õΩOk. ^•xfl =∞#O ZÖÏ LÑ¨Ü∂≥ yOK«∞‰õΩO>Ë
EM
Jk JÖÏ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. <Õ#∞ J^Õ x~°∂Ñ≤OKå#∞. JO`Õ— JOk.

<åºÜ«∂xH˜ J<åºÜ«∞O [iy#Ñ¨C_»∞ P"≥∞ÖÏO\˜ "åˆ~ J=ã¨~°=∞=Ù`å~°∞.
©

`«_ç =∞#ã¨∞ "≥#∞Hõ
'ÑÖz¿ãÎ ÃÑiˆQk P#O^ŒO—
KS
Jx x~°∂Ñ≤Oz# [O@ Hõ^äŒ.
O
''=∂#= â◊s~°O ‰õÄ_® Ü«∞O„`«OÖÏO\˜^Õ. â◊s~åxH˜ h~°∞ J=ã¨~°=∞ø`«∞Ok. =∞#O
BO
h~°∞ `åQÆO. JÑ¨C_»∞ â◊s~°OÖ’x Hõ}ÏÖ’ LO_Õ h\˜x Ñ‘Å∞Û‰õΩx, â◊s~°OÖ’ h\˜ ã¨=∞`ÒÖÏºxfl
HÍáê_»@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. Hõ}ÏÅÖ’ ‰õÄ_® h~°∞ J~ÚáÈ`Õ... JÑ¨C_»∞ '_ô ÃÇ·Ï„_Õ+¨<£— =Å¡
„Ñ¨=∂^ŒO Z^Œ∞~À¯"åeû LO@∞Ok. JO>Ë, XHõ ™ê÷~Ú =~°‰õÄ Z@∞=O\˜ „Ñ¨=∂^•#fl~Ú<å
O
Z^Œ∞~˘¯<Õ â◊H˜Î =∞# â◊s~åxH˜ LO^Œ#fl=∂@. P `«~°∞"å`« Jk `«# â◊H˜Î `«QÆ∞æ`«∞#fl@∞ì

C
=∞#‰õΩ ãÖˆH`åÅ∞ ÑÖÑ¨Ù`«∞Ok. "å\˜x QÆ∞iÎOz *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_®e. U^≥·<å Ü«∞O„`«O ‰õÄ_®

ES
WO`ÕHõ^•!—— JO@∂ #"åfi_»∞ \Ï"£∞. q^•º~°∞÷ÅO`å #"åfi~°∞.

'<Õ#∞ QÆO@ÃÑ·QÍ ÖˇHõÛiKåÛ#∞. ^•Ç¨ÏO "Õ™ÈÎOk. WÑ¨C_»∞ hà◊√¡ `åQÍe—— JO@∂
EM
>Ë|∞Öò g∞^Œ L#fl h\˜ QÍ¡ã¨∞ "≥·Ñ¨Ù KÕ~Ú ™êKå_»∞ \Ï"£∞. KÕ~Ú |~°∞=ÙQÍ JxÑ≤OzOk.
h\˜ QÍ¡ã∞¨ =~°‰Äõ KÕ~Úx Hõ^ÑŒ @¨ O Hõ+Oì¨ QÍ `ÀzOk. Jã¨Å∞ P K≥~Úº `«#kQÍ JxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ
\Ï"£∞‰õΩ.
©
C C C
\Ï"£∞ "≥Ñ· Ù¨ ÑïjÅ#QÍ K«∂âß_»∞ _®Hõ~ì ü Ñ‘@~°û<£. ''ZÑ¨Ê\˜ #∞Oz WÖÏ JxÑ≤™ÈÎOk?——
„Ñ¨tflOKå_»∞. \Ï"£∞ `«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞.
''<Õ#∞ ãïQÍæ QÆ=∞xOK«ÖË^Œ∞. QÍ¡ã¨∞ KÕuÖ’Oz *ÏiáÈ=@O, ÃÑ#∞fl ãïQÍæ
Ñ¨@∞ìHÀÖËHõáÈ@O, =∂@ `«_»|_»@O XHõ Ñ¨^ŒO |^Œ∞Å∞ =∞~À Ñ¨^ŒO "å_»@O, `«Å |~°∞=ÙQÍ
LO_»@O, JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ uiy#@∞ì JxÑ≤OK«@O... HÍh W=hfl JÅã¨@ =Å¡, Ñ¨x XuÎ_ç=Å¡
J#∞‰õΩ<åfl#∞. ÃÑ^ŒÌ ã‘iÜ«∞ãπQÍ fã¨∞HÀÖË^Œ∞—— K≥áêÊ_»∞ \Ï"£∞.
282 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

''WÑ¨C_»∞ ‰õÄ_® ZO`« ã‘iÜ«∞™Èû =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞# â◊s~°O ãÖHˆ `åeã¨∂OÎ @∞Ok.
"å\˜x ãïQÍæ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. ÃÑ^ŒÌQÍ ÉèíÜ«∞Ñ¨_®eûO^Õq∞ ÖË^Œ∞. H˘xfl Ñ¨sHõΔÅ∞ ~å™êÎ~°∞.
Ñ¶ë`åÅ#∞ |\˜ì =∞#O x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩO^•O—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
C C C
''Uq∞@ÖÏ L<åfl~°∞?—— ¿Ñ¡@∞ Z^Œ~°∞QÍ ÃÑ@∞ì‰õΩx u#@O P~°OaèOK«‰õΩO_®, ¿Ñ¡@∞"≥·¿Ñ

K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞#fl \Ï"£∞x J_çyOk "Õ∞s.
\Ï"£∞ ÃÑk=∞Å∞ Hõ^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú. HÍh =∂@ |Ü«∞@‰õΩ ~å=@OÖË^Œ∞. J`«_ç Hõà◊¡Ö’¡
xã¨ûÇ¨Ü«∞`«fiO HõxÑ≤™ÈÎOk.
''U"≥∞ÿOk?—— HõOQÍ~°∞QÍ ÖËzO^•"≥∞.
KS
\Ï"£∞ Hõà◊¡Ö’¡Oz hà◊√¡ HÍ~°™êQÍ~Ú.
QÆ|QÆÉÏ Ç¨ã≤Ê@ÖòH˜ á¶È<£ KÕã≤Ok.
O
C C C
BO
JÑ¨Ê\˜ =~°‰õÄ `«=∞ rq`«O XHõ HõÅÖÏ JxÑ≤OKÕk "Õ∞sH˜. 1987Ö’ "Õ∞sH˜ \Ï"£∞`À
ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿOk. <åÅ∞ˆQà◊√¡ W^ŒÌ~°∂ XHõi<˘Hõ~°∞ ã¨xflÇ≤Ï`«O JÜ«∂º~°∞. `«=∞ =∞^èŒº QÍ_è»"≥∞ÿ#
J#∞|O^èOŒ U~°Ê_çO^Œx, XHõi<˘Hõ~∞° =^Œe LO_»Ö~Ë x° J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ ãïH˜ =∞~À =¸_Õà√◊ ¡
O
Ñ¨\ ˜ìOk. 1994Ö’ "Õ∞s, \Ï"£∞Å∞ ÃÑo¡ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.

C
XHõi JÅ"å@∞¡, Wëêì~ÚëêìÅ∞ =∞~˘Hõ~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=@O`À "åi ãÖ™ê~°O

ES
J<Àº#ºOQÍ, P#O^ŒOQÍ ™êyOk. "Õ∞sH˜ H˘O_»ÖˇHõ¯@O <ÕiÊOKå_»∞ \Ï"£∞. J`«_çH˜ D`«

<ÕiÊOk "Õ∞s. J=HÍâ◊O ^˘iH˜`Õ W^Œ~Ì ∂° ÃãÅ=ÙÅ∞ fã¨∞‰õΩx Tà◊√¡ uiˆQ"å~°∞. H˘O_»ÖHˆˇ ¯"å~°∞.
EM
ã¨=Ú„^•Ö’¡ D^Õ"å~°∞. ãÖ`À+ÖQÍ, #=Ùfi`«∂, `«∞à◊√¡`«∂ rq`åÅ∞ ™êyáÈ`«∞<åfl~Ú. WHõ

Ñ≤Å¡efl Hõ<åÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. WO`«Ö’...
©
''`«# JO^Œ"≥∞ÿ# HõÅ JO`«"≥∞ÿ, Ñ‘_»HõÅ P~°OÉèí=∞ø`ÀO^•?—— "Õ∞s =∞#ã¨∞ PO^Àà◊#QÍ

LOk. cèHõ~°OQÍ J~°∞ã¨∂Î JO|∞Öˇ<£û Pã¨Ê„u"≥·Ñ¨Ù "≥à◊√`ÀOk.
C C C
™ê¯<£ iáÈ~°∞ìÅ#∞ "Õ∞sH˜ K«∂Ñ≤OKå_»∞ _®Hõì~ü. "≥∞^Œ_»∞ z=~°Ö’ ~°∂áê~Ú <å}ÏÅ

ÖÏO\˜ "å\˜"≥·Ñ¨Ù K«∂Ñ≤OKå_»∞.
''g\˜x 'y¡Ü≥∂=∂—ÅO\Ï~°∞. W^˘Hõ ~°Hõ"≥∞ÿ# ˆH#û~ü. Wq ˆH=ÅO "≥∞^Œ_»∞ˆH
Ñïq∞`«=∞=Ù`å~Ú. PÑ¨~ˆ +¨<£ ^•fi~å g\˜x `˘ÅyOKåeû LO@∞Ok. P `«~∞° "å`« „\©\ò"∞≥ O\ò
fã¨∞HÀ"åe—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
"Õ∞s Hõà◊¡=ÚO^Œ∞ pHõ@∞¡ Hõ=∂‡~Ú. Ñ‘_»HõÅ KÕ^Œ∞ x["≥∞ÿ Hõà‹¡^Œ∞@ xezOk!
C C C
''<å‰õΩ Kå=O>Ë ÉèíÜ«∞O ÖË^Œ∞. HÍh WÑ¨Ê\˜ #∞Oz, Kå=Ù‰õΩ #_»∞=∞ Ñ¨_Õ "Õ^Œ##∞
`«ÅK«∞‰õΩO>Ë ÉèíÜ«∞O "Õ™ÈÎOk—— =Ú^ŒÌ=Ú^ŒÌQÍ J<åfl_»∞ \Ï"£∞.
PÑ¨ˆ~+¨<£ `«~°∞"å`« J`«_ç <˘Ñ≤Ê `«yæOk. HÍh =∂@ `«_»|_»∞`ÀOk. PÑ¨ˆ~+¨<£ KÕã≤
_®Hõì~ü Z‰õΩ¯=ÉèÏQÆO ˆH#û~ü Hõ}ux f¿ãâß_»∞. HÍh z#fl ÉèÏQÍxfl fÜ«∞@O ‰õΩ^Œ~°ÖË^Œx
=kÖËâß_»∞. ''H˘<åflà◊√¡ ã¨=∞ã¨ºÖË^Œ∞. DÖ’QÍ ÔH"≥∂^ä≥~°Ñ‘=Å¡ ˆH#û~ü#∞ J}K«=K«∞Û—— J<åfl_»∞
_®Hõì~ü.
_®Hõì~ü TÇ¨Ï‰õΩ aè#flOQÍ, P z#fl Hõ}u, J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ# "ÕQÆO`À ZkyOk. =∞m¡
KS
\Ï"£∞ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù "≥∞^Œ_»∞ Ñ¨xKÕÜ«∞@O =∂<Õã≤Ok. ^•O`À "Õ∞s, =∞~À ÃãÊ+ëãπì ^ŒQÆæ~°‰õΩ
fã¨∞‰õΩ"≥o¡Ok \Ï"£∞#∞. iáÈ~üì K«∂ã≤ ÃÑ^Œq qiKå_»∞ _®Hõì~ü.
O
'y¡Ü≥∂ÉÏ¡™Èì=∂ =∞eìá¶ÈÔ~‡— ÃÑ^ŒÌÅ "≥∞^Œ_»∞‰õΩ HõeˆQ "åºkè. W^˘Hõ ™êÖˇQÆ∂_»∞ ÖÏO\˜k.
BO
z#flQÍ P~°OÉèí"≥∞ÿ# ™êÖˇQÆ∂_»∞ "≥Ú`«ÎO QÆk#O`å P„Hõq∞Oz#@∞ì `«fi~°Ö’ Wk "≥∞^Œ_»∞#∞
Hõ|oã¨∞ÎOk. nx=Å¡ "≥∞^Œ_»∞ÃÑ· XuÎ_ç ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ã¨~°˚s=Å¡ 12 #∞O_ç 16 "å~åÅ∞
|`«∞‰õΩ`å~°∞. ˆ~_çÜÕ∞+¨<£=Å¡ 40 "å~åÅ∞, ÔH"≥∞^ä≥~°Ñ‘=Å¡ 50 "å~åÅ∞ |`«Hõ=K«∞Û. PÃÑ·
O
^Õ=Ù_ç ^ŒÜ«∞—— xi¡Ñ¨ÎOQÍ =ÚyOKå_»∞ _®Hõì~ü.

C
C C C
ES
P ~ÀA rq`«OÖ’ `˘e™êiQÍ ^Õ=Ù_çx „áêi÷OzOk "Õ∞s. ÉÏÅºO #∞Op "Õ∞sH˜

^≥·=ÉèíH˜ÎÖË^Œ∞. P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P"≥∞#∞ <åã≤Î‰õΩ~åeQÍ ÃÑOKå~°∞. P"≥∞‰õΩ „áêi÷OKåeû#
EM
J=ã¨~°O JO`«=~°‰õÄ ~åÖË^Œ∞. P"≥∞‰õΩ ZÖÏ „áêi÷OKåÖ’ ‰õÄ_® `≥eÜ«∞ÖË^Œ∞. HÍh F

JÑïq∞`«"≥∞ÿ# â◊H˜Î `«# "≥Ú~° PÅH˜ã¨∞ÎO^Œx, `«##∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩO@∞O^Œ#fl ÉèÏ=# P"≥∞‰õΩ
™êO`«fi#x™ÈÎOk.
©
C C C
„áê~°÷# P"≥∞‰õΩ P`«‡ qâßfi™êxflzÛOk. U_»∞ã¨∂Î ‰õÄ~ÀK«=@O =Å¡ ÖÏÉèíO ÖË^Œx

„QÆÇÏ≤ OzOk. P"≥∞ <≥\òÖ’ F Ãã~üÛ WO[<£x J_çyOk. 'y¡Ü∂≥ ÉÏ¡™êì=∂— QÆ∞iOz# q=~åÅ∞
¿ãHõiOzOk. Jq K«^∞Œ =Ù`«∂O>Ë P"≥∞‰õΩ \Ï"£∞ "åºkèQ∞Æ iOz J~°O÷ HÍ™êyOk. WO`« =∞OkÖ’
`å#∞ \Ï"£∞<Õ ZO^Œ∞‰õΩ „¿Ñq∞OKåe? '`å=Ú WO`« ãŸºOQÍ, P#O^ŒOQÍ ZO^Œ∞‰õΩ rq`«O
QÆ_»áêe? HõhãÖ `«=∞ =∞^èŒº HõÅ`«Å∞, ÉèË^•aè„áêÜ«∂Å∞ LO>Ë J^À~°HõOQÍ LO_Õk. J"Õg
ÖË‰õΩO_® ZO`À P#O^ŒOQÍ `«=∞ rq`«O ZO^Œ∞‰õΩ QÆ_»áêe? =∞O^Œ∞ ÖËx D "åºkè
\Ï"£∞ˆH ZO^Œ∞‰õΩ ~å"åe?—
284 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
"Õ∞s PÖ’K«#Å‰õΩ JO`«∞ÖË^∞Œ . W+Öì =zÛ# kâ◊Ö’ Ñ¨~∞° QÔ `«∞`Î ∞« <åfl~Ú. J@∞=O@Ñ¨C_»∞
„áê~°÷# P"≥∞‰õΩ ™êO`«fix™ÈÎOk. |uH˜ L#flxfl ~ÀAÅ∞ \Ï"£∞#∞ „¿Ñ=∞Ö’ =ÚOK≥`åÎÅx
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩOk. =∞~°}O`À \Ï"£∞ rq`«O ã¨=∂Ñ¨=Î ∞=Ù`«∞Ok. |uH˜ =Ù#fl `«#‰õΩ \Ï"£∞`À
QÆ_çÑ≤# D P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# *Ï˝Ñ¨HÍÖË PÅO|#QÍ q∞QÆ∞Å∞`å~Ú.
C C C
''h ¿Ñˆ~q∞\˜?—— J_çQÍ_»∞ _®Hõì~ü.

\Ï"£∞ "≥„i#=Ùfi #"åfi_»∞. =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞.
''W"åfià◊ `Õn Uq∞\˜?——
\Ï"£∞ JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ K«∂âß_»∞.
KS
''=∞# ^Õâß^èŒº‰õΔΩ_≥=~°∞?——
U^À K≥Ñ¨Ê\ÏxH˜ \Ï"£∞ ÃÑk=∞Å∞ Hõkáê_»∞. HÍh =∂@ |Ü«∞@‰õΩ ~åÖË^Œ∞. "Õ∞s
O
Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xeKå~Ú.
BO
C C C
\Ï"£∞#∞ gÖòK≥·~üÖ’ `À@ JO`å uÑ¨C`ÀOk "Õ∞s. J`«_çH˜ J~°÷"≥∞ÿ<å HÍ‰õΩ<åfl K≥@¡#∞
O
K«∂Ñ¨Ù`ÀOk. Ñ¨ÓÅ#∞ K«∂Ñ¨Ù`«∂ "å\˜ JO^•xfl q=i™ÈÎOk. LO_ç, LO_ç \Ï"£∞ Hõà◊¡Ö’¡
U^À J~°÷"≥∞ÿ# ÉèÏ=# HõxÑ≤™ÈÎOk. J`«_ç ÃÑ^Œ=ÙÅÃÑ· z~°∞#=Ùfi "≥Å∞QÆ∞`ÀOk.
C
\Ï"£∞ zH˜`«û#∞ P¿ÑÜ«∂Åx "Õ∞s xâ◊Û~ÚOK«@O JO^ŒiH© P„QÆÇ¨ÏO HõeyOzOk.

ES
P"≥∞ HÍ"åÅx \Ï"£∞#∞ K«O¿Ñ™ÈÎO^Œh ^Œ∂+≤OKå~°∞. \Ï"£∞, `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ P"≥∞ÃÑ· HÀ~°∞ìÖ’

ˆHã¨∞ "Õâß~°∞.
EM
''zH˜`«û =Å¡ Ñ¶ë`«O ÖË^Œx `≥Å∞ã¨∞. zH˜`«ûÖ’ â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# =∞O^Œ∞Å#∞ \Ï"£∞

ÉèíiOK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. |uH˜ L#flÑ¨C_Õ xs˚=OQÍ, â◊=OÖÏ =∞`«∞ÎÖ’ LO@∞<åfl_»∞. \Ï"£∞
©
rq`åxfl „¿Ñq∞OKå_»∞. rq`«OÖ’x „Ñü HõΔ}O P#O^ŒOQÍ rqOKå_»∞. JO^Œ∞ˆH, q∞ye#

J`«x rq`åxfl =∞O^Œ∞Å`À, ã¨∂^Œ∞Å`À, =∞`«∞ÎÖ’ HÍHõ – Ç¨~ÚQÍ, P#O^ŒOQÍ „Ñ¨Hõ$u
#_»∞=∞ QÆ_ç¿Ñ gÅ∞ HõeÊã¨∞Î<åfl#∞. <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å =∞^èŒº |OnQÍ |uˆH QÆ^Œ∞Å∞, ¿ãfiK«ÛùQÍ
rqOz# =ºH˜HÎ ˜ ¿ãfiK«ÛQù Í =∞~°}O˜ KÕ gÅ∞ HõeÊã¨∞<Î åfl#∞—— QÆ^^æŒ Œ ã¨fi~°O`À HÀ~°∞Öì ’ "åkOzOk
"Õ∞s.
J~Ú`Õ, "Õ∞s x*Ï~Úfx, "Õ∞s PÖ’K«#ÅÖ’ \Ï"£∞Ñ¨@¡ L#fl „¿Ñ=∞#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl
\Ï"£∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ "Õ∞sÃÑ· ˆHã¨∞ "åÑ¨ãπ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
C C C

\Ï"£∞ "≥∞^Œ_»∞ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù Ñ¨ÓiÎQÍ K«K«∞Û|_çáÈ~ÚOk. Hõ}u "≥∞^Œ_»∞#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ
P„Hõq∞OK«@O`À Jk Ñ¨xKÕÜ«∞@O =∂<Õã≤Ok.
Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ \Ï"£∞ U^À Ñ¨^ŒO Ñ¨Å∞‰õΩ`å_»∞. =∞m¡ xs˚=OQÍ Ñ¨_çLO\Ï_»∞. \Ï"£∞
QÆkx JO^ŒOQÍ JÅOHõiOKÕn "Õ∞s. J`«_Hç ˜ W+¨"ì ∞≥ #ÿ ãÖw`«O qxÑ≤ã∞¨ OÎ k. Hõ^ÅŒä ∞ K≥ÑÙ¨ OÎ k.
P@Å∞ P_çã¨∞ÎOk. J~°÷O J~Ú#Ñ¨C_»∞ P#Ok™êÎ_»∞. q∞QÆ`å ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ =∞ø#OQÍ
LO_çáÈ`å_»∞. J~Ú`Õ, "Õ∞s KÕ¿ã „áê~°÷#Å#∞ =∂„`«O Pã¨H˜ÎQÍ K«∂™êÎ_»∞. JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞
J`«_ç Hõà◊√¡ `«_ç J=Ù`å~Ú.
<≥=∞‡kQÍ \Ï"£∞ u#@O `«yáæ È~ÚOk. „^Œ=Ñ¨^•~å÷Å∞ ‰õÄ_® „QÆÇÏ≤ OK«ÖHË áõ È`«∞<åfl_»∞.
J`«_ç =∞OK«O K«∞@∂ì JÑ¨C_Õ qiã≤# Ñ¨ÓÅ#∞ LOzOk "Õ∞s. Hõà√◊ ¡ `≥~z° "å\˜<Õ K«∂¿ã"å_»∞
\Ï"£∞. P `«~°∞"å`« "Õ∞s"≥·Ñ¨Ù K«∂¿ã"å_»∞.
KS
P ~ÀA x„^ŒÖ’ "Õ∞sH˜ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ "≥∞Å‰õΩ= =zÛOk. Z=~À `«#x Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
O
K«∂¿ãÎ \Ï"£∞! BO
''"Õ∞s—— |ÅÇ‘Ï#OQÍ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞. XHõ¯ L^Œ∞@∞# J`«_ç ^ŒQÆæ~°‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQuÎOk. "Õ∞sx
K«∂_»QÍ<Õ #"åfi_»∞ \Ï"£∞.
''"Õ∞s... S Å"£ Ü«¸... ^ä•O‰õÄº...—— Jã¨Ê+¨ìOQÍ, Ju „Ñ¨Ü«∞`«flO g∞^Œ J<åfl_»∞.
O
"Õ∞s Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ xO_®~Ú.

C
'\Ï"£∞ S Å"£ Ü«Ú @∂—— JOk.

ES
=∞<ÀÇ¨Ï~°OQÍ, ãÖ`«$Ñ≤ÎQÍ #"åfi_»∞ \Ï"£∞. P #=Ùfi`À J`«x „áê}O áÈ~ÚOk.

C C C
EM
''=∞x+≤H˜ ^≥·=O J=ã¨~°OÖË^Œ∞. ^≥·=OÃÑ· qâßfiãÖ J=ã¨~°O. ^Õ=Ù_»∞ÃÑ· #∞Oz ky=zÛ

=∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕÜ«∞@O J#flk J~°÷~°Ç≤Ï`«O. HÍh ^≥·=„áê~°÷# =Å¡ [xOKÕ P`«‡qâßfiãÖ
©
J=ã¨~°O. <å rq`«O WO`Õ Jx <å‰õΩ J~°÷=∞~ÚOk. JO^Œ∞Hõx D rq`«OÖ’ gÅ~Ú#xfl

P#O^•Å∞ J#∞ÉèíqOKåÅx, \Ï"£∞‰õΩ P#O^•xfl ÑÖz"åfiÅx xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞.
P#O^ŒOQÍ \Ï"£∞ Éèií OKå_»∞. \Ï"£∞ *Ï˝ÑH¨ ÍÅÖ’ <Õ#∞ P#O^ŒOQÍ |`«∞‰õΩ`«∞<åfl#∞. 'ÑÖz¿ãÎ
ÃÑiˆQk P#O^ŒO— Jx \Ï"£∞ <å‰õΩ <Õ~åÊ_»∞. J^Õ J#∞ãïã¨∞Î<åfl#∞—— JO@∞Ok "Õ∞s
Hõhflà◊¡`À \Ï"£∞x `«ÅK«∞‰õΩx.
''=∞#O â◊s~°O `≥e¿Ñ ãÖHˆ `åÅ<Õ HÍ^Œ∞, =∞#ã¨∞ ãÖHˆ `åÅ#∞ ‰õÄ_® J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"åe——
JO@∞Ok "Õ∞s.
T
286 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
=∞$`«∞º=Ù`À =∞ø#áÈ~å@O
P`«‡qâßfiãÖ`À qkèH˜ Z^Œ∞~°∞ xeÛáÈ~å_ç
q[Ü«∞O ™êkèOz# Ü«Ú=u Hõ^äŒ.
KS
O
E<£ 6, 1992 HÍ~°∞ "ÕQÆOQÍ #_»∞™ÈÎOk. H˜\ ˜H©Ö’¡Oz QÍe i=Ùfii=Ùfi# g™ÈÎOk.
HÍ~°∞ #_»∞Ñ¨Ù`«∂O>Ë "≥∞ÿÔHÖò H˜fi<£‰õΩ L`åûÇ¨ÏOQÍ JxÑ≤™ÈÎOk. Ñ¨Hõ¯# ÉèÏ~°º *ÏH© `åà◊O
BO
"Õã¨∂ÎO>Ë, "≥#Hõ ã‘\’¡Oz W^ŒÌ~°∞ Ñ≤Å¡Å∞ ÔQ=∂‡, yeÜ«∞#∞¡ ÃÑ^ŒÌQÍ áê@Å∞ áê_»∞`«∞<åfl~°∞.
Ç¨b_Õãπ#∞ ZÖÏ P#O^ŒOQÍ, L`åûÇ¨ÏOQÍ QÆ_»áêÖ’ JÖÏˆQ QÆ_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl~°∞.
O
"ÕQOÆ QÍ HÍ~°∞ #_»∞Ñ¨Ù`«∂ "≥∞HÔÿ Öò Z^Œ∞~°∞QÍ J_»∞Q¤ Í L#fl „@‰õΩ¯#∞ Ñ¨H¯õ #∞Oz F=~ü>HË ±
C
KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ Ç¨~üfl "≥∂yOKå_»∞.

ES
'F=~ü >ËH± KÕÜ∞« =∞x „@H± ¢_=·≥ ~ü ™œO[˝ KÕâß_»∞. ^•xx JO^Œ∞‰õΩx „@‰õΩ¯#∞ F=~ü>HË ±
KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ã‘Ê_»∞ ÃÑOKå_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. „@‰õΩ¯ Ñ¨Hõ¯QÍ HÍ~°∞áÈ`«∂O>Ë, Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ „@‰õΩ¯ Ñ¨Hõ¯‰õΩ
EM
uiyOk. Z^Œ∞~°∞QÍ F ÃÑ^ŒÌ QÆ∞O@ =zÛOk. ^•xfl `«Ñ≤ÊOKÕO^Œ∞‰õΩ „@‰õΩ¯#∞ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù

uáêÊ_»∞ ¢_≥·=~ü. Jk TÇ≤ÏOK«x "≥∞ÿÔHÖò HõOQÍ~°∞ Ñ¨_®¤_»∞.
ã‘ìiOQ∑ÃÑ· HõΔ}O¿ãÑ¨Ù Ñ¨@∞ì `«Ñ≤ÊOk. rq`åÅ∞ JÅ¡HõÖ’¡Å"≥∞ÿ, QÆ∞Ô~Î~°QÆ~åx suÖ’
©
~°∂áêO`«~°O K≥O^ÕO^Œ∞‰õΩ XHõ¯HõΔ}O KåÅ∞!

HÍ~°∞ÃÑ· "≥∞HÔÿ Öò Ñ¨@∞ì `«ÑÊ≤ Ok. "≥O@<Õ Hõ#∞=¸ã≤ `≥iKÕÖ’QÍ HÍ~°∞ ~À_»∞¤ kyáÈ~ÚOk.
Ñ¨Hõ¯<Õ L#fl QÆ∞O`«Ö’ É’ÖÏÎÑ¨_ç Ñ¨bìÅ∞ H˘\˜ìOk. ^•O`Àáê@∞ "≥∞ÿÔHÖò ‰õΩ@∞O| rq`«O
"≥Ú`«ÎO É’~å¡ Ñ¨_çOk.
C C C
"≥∞ÿÔHÖò‰õΩ ã¨Ê $Ç¨Ï =zÛOk. `«Å k=Ú‡QÍ LOk. J`«_ç ^Œ=_» Z=ÚHõ qiyOk.
â◊s~°OÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_® QÍÜ«∂ÅÜ«∂º~Ú. Z=~À J`«_çx HÍ~°∞Ö’Oz |Ü«∞@‰õΩ ÖÏQÍ~°∞.

''<å ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å∞—— U_»=™êQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
J`«_ç ÉèÏ~°º HÍÅ∞ WO[<£Ö’ W~°∞‰õΩ¯áÈ~ÚOk. "≥#∞Hõ ã‘\’¡ Ñ¨^ŒH˘O_Õà◊¡ yeÜ«∞<£
ÃÑ^ŒÌQÍ U_»∞™ÈÎOk. ã¨Ê $Ç¨ÏÖËx ÔQ=∂‡ â◊s~°O PH˜û[<£ JO^ŒHõ he~°OQÆ∞Ö’H˜ =∂~°∞`ÀOk.
ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ =zÛ# áê~å "≥∞_çHÖõ ò [@∞ì ã¨É∞íè ºÅ∞ K«HKõ H« Í Ñ¨xKÕã∞¨ <Î åfl~°∞. X_»∞Ñ¨ÙQÍ
WO[<£#∞Oz "≥∞HÔÿ Öò ÉèÏ~°º *ÏH© HÍÅ∞ ÖÏQÍ~°∞. "≥#∞Hõ J^•ÌÅ∞ q~°Q˘æ\ì˜ yeÜ«∞<£#∞ |Ü«∞@‰õΩ
fâß~°∞. |Ü«∞@ WO`« QÀÅ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl ÔQ=∂‡Ö’ K«Å#OÖË^Œ∞. P"≥∞ TÑ≤i Ñ‘Å∞ã¨∞Î#fl
*Ï_»Å∞ Hõ#|_»@OÖË^Œ∞. "≥∞ÿÔHÖò Ñ≤zÛ"å_çÖÏ U_»=™êQÍ_»∞. QÆ|QÆÉÏ JO|∞Öˇ<£ûÖ’H˜
ZH˜¯OKå~°∞. ÃÑ^ŒÌQÍ Ãã·~°<£ "≥∂yã¨∂Î Pã¨Ê„u"≥·Ñ¨Ù Ñ¨~°∞ÔQ\˜ìOk JO|∞Öˇ<£û.
C C C
KS
Ñ≤zÛ Ñ¨\ ˜ì#"å_çÖÏ Ç¨ã≤Ê@ÖòÖ’ ÉèÏ~°º L#fl J~Ú^À JO`«ã¨∞Î, ÔQ=∂‡, ye¡Ü«∞#∞¡#fl
Ô~O_À JO`«ã¨∞÷Å #_»∞=∞ ~å„uO|=à◊√¡ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. XHõ¯ HõΔ}OÖ’ J`«_ç ã¨∞O^Œ~°
O
„Ñ¨ÑÖK«O `«∞<å`«∞#HõÖˇ· áÈ~ÚOk. 'P XHõ¯ ÃãHõ#∞ „@‰õΩ¯#∞ F=~ü>ËH± KÕÜ«∂Å#fl HÀiHõ#∞
J}K«∞‰õΩx LO>Ë? HÍ~°∞ ã‘Ê_»∞ `«yæOz LO>Ë? QÆ`«OÖ’ Z<Àfl „@‰õΩ¯Å#∞ F=~ü >ËH±
BO
KÕâß_»∞. HÍx D™êˆ~ ZO^Œ∞H˜ÖÏ J~ÚOk? WkÑ¨C_»∞ ZÖÏ JO`«=∞=Ù`«∞Ok? WO`«=∞Ok
„áê}ÏÅ#∞ `«# KÕ`∞« Ö’¡ LOK«∞‰õΩx `å#∞ ZO^Œ∞HõO`« J*Ï„QÆ`QÎ« Í „Ñ¨=iÎOKå_»∞?— – `«ÅK«∞‰õΩx
O
`«ÅK«∞‰õΩx ‰õΩq∞eáÈ™êQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò. <≥=∞‡kQÍ XHõ~˘Hõ~°∞ HÀÖ’HÀ™êQÍ~°∞. âßs~°HõOQÍ

C
HÀÅ∞‰õΩ<åfl =∂#ã≤HõOQÍ „Ñ¨=∂^ŒO `åÅ∂‰õΩ QÍÜ«∂Å∞ =∂ã≤áÈÖË^Œ∞.

ES
*ÏH© #_»=@O „áê~°OaèOzOk. HÍh HÍ~°∞#∞ K«∂¿ãÎ =}H˜áÈÜÕ∞k. ye¡Ü«∞<£‰õΩ

ã¨~°˚s J=ã¨~°O J~ÚOk. ã¨~°˚s [iy# P~°∞"å~åÅ `«~°∞"å`« ye¡Ü«∞<£ HÀÅ∞‰õΩOk. HÍh
EM
JO^Œi ^Œ$+≤ì U_Õà◊¡ ÔQ=∂‡ÃÑ·<Õ LOk. ZO^Œ∞Hõ>Ë, P áêÑ¨ "≥∞_» HÕ^Œ â◊s~°=∞O`å
K«K«∞Û|_çáÈ~ÚOk!
C C C
©
''g∞~°∞ ÔQ=∂‡H˜ L#flk L#fl@∞ì K≥¿ÑÊÜ«∞@O =∞Ozk. WHõ rq`åO`«O `«# ã¨fiO`«
HÍà◊¡g∞^Œ `å#∞ xÅ|_»ÖË^Œ∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ TÑ≤i Ñ‘ÅÛÖË^Œ∞—— ã¨ÅÇ¨ WKåÛ_»∞ _®Hõì~ü.
`«Å J_»¤OQÍ Táê_»∞ "≥∞ÿÔHÖò–
''_®Hõì~ü! =∂#ã≤Hõ âßGO UO K≥Ñ¨ÙÎO^À <å‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh, Pâ◊ J#flk =∞x+≤H˜
r=<å^è • ~° O . U^À XHõ ~ ÀA `å#∞ ÖË z xÅ|_» Q Æ Å ∞QÆ ∞ `« ∞ Ok. =∂=¸Å∞QÍ
rqOK«QÅÆ ∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl PÖ’K«# QÔ =∂‡Ö’ rq`ÕKÛ« ~°yeã¨∞OÎ k. rq`åO`«O WHõ r=K«Û=ù OÖÏ
Ñ¨_ç LO_®ÅO>Ë, rqOKåÅ<Õ HÀiHõ #tã¨∞ÎOk.—— P"Õâ◊OQÍ J<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
288 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚
''J|^ŒúOÖ’ P#O^ŒOQÍ |uˆHHõ<åfl x[OÖ’ x~åâ◊QÍ |`«Hõ@O "Õ∞Å∞—— J<åfl_»∞
_®Hõì~ü.
''x~åâ◊ HõeyOKÕ x[O Hõ<åfl H˘kÌ¿ãÑ¨~Ú<å P#O^ŒOQÍ LOK«QÆeˆQ J|^ŒÌO Q˘Ñ¨Êk——
J<åfl_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
_®Hõì~ü WHõ "å^Œ##∞ á⁄_çyOK«ÖË^Œ∞.
C C C
"≥∞ÿÔHÖò ~À[O`å Ãã·Ê#Öò WOAsãπ Ü«¸x\òÖ’ ÔQ=∂‡`À QÆ_»Ñ¨™êQÍ_»∞. "≥O\˜ÖË@~ü

ã¨Ç¨Ü«∞O ÖËx^Õ TÑ≤i fÜ«∞ÖË^Œ∞ ÔQ=∂‡. P"≥∞x K«∂ã¨∂Î ^≥·"åxfl „áêi÷ã¨∂Î, `å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
TÑ≤i Ñ‘ÅÛ QÆeˆQ ~ÀAHÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î QÆ_»Ñ¨™êQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
KS
''WÖÏO\˜ ^≥|ƒÅ∞ XHÀ™êi Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ `«QÆ∞æ`å~Ú. J=Ü«∞"åÅ∞ "å@O`«@"Õ Ñ¨x
KÕÜ«∞@O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ_»`å~Ú—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü "≥∞ÿÔHÖò`À XHõ™êi. Jk "≥∞ÿÔHÖòÖ’ Pâ◊#∞
O
HõeyOzOk. JÖÏ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞ QÆ_çKå~Ú. XHõ~ÀA ÔQ=∂‡ KÕ~Ú Hõ^ŒÅ@O K«∂ã≤# `«#
BO
Hõà◊¡#∞ `å<Õ #=∞‡ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. Ç¨Ï_®q_çQÍ _®Hõì~ü#∞ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩx =KåÛ_»∞.
''HõkÖËk P"≥∞ K≥~ÚºHÍ^Œ∞, á⁄@ì—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü. ÔQ=∂‡ K≥~Úº á⁄@ìg∞^Œ LOk.
O
TÑ≤i ÅÜ«∞Hõ#∞QÆ∞}OQÍ á⁄@ì ãÖHÀK« "åºHÀKåÅ‰õΩ K≥~Úº ÃÑ·H˜ HÕ^Œ‰õÄ ÖË™ÈÎOk.

C
''JO>Ë... ÔQ=∂‡ WÑ¨C_»∞ `«#O`«@ `å#∞ TÑ≤i Ñ‘ÅÛQÆÅ∞QÆ∞`«∞#fl\Ïì?—— P#O^ŒOQÍ

ES
J_çQÍ_»∞ "≥∞ÿÔHÖò.
''WÑ¨C_Õ K≥Ñ¨ÊÖËO. "≥O\˜ÖË@~ü `˘ÅyOz K«∂^•ÌO. ZÑ¨C_»∞ J=ã¨~°=∞xÑ≤¿ãÎ JÑ¨C_»∞
EM
"≥O@<Õ "≥O\˜Ö@Ë ~ü J=∞ˆ~ÛO^Œ∞‰õΩ ã≤ÔúŒ QÍ LO^•O. ZO`«¿ãÑ¨Ù Z@∞=O\˜ Hõ$„u=∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O
ÖË‰õΩO_® TÑ≤i Ñ‘ÅÛQÆÅ^À K«∂^•ÌO—— J<åfl_»∞ _®Hõì~ü.
©
"≥O\˜Ö@Ë ~ü `˘ÅyOKå~°∞. "≥∞HÔÿ Öò QÔ =∂‡"≥¿· Ñ K«∂ã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞. "≥O\˜Ö@Ë ~ü `˘ÅyOz

xq∞+¨"≥∞ÿOk. J~Ú^Œ∞ xq∞ëê~ÚOk. J~°QÆO@ J~ÚOk. QÆO@ J~ÚOk. ÔQ=∂‡ TÑ≤i
Ñ‘ÅÛQÆÅ∞QÆ∞`ÀOk. ™êÜ«∞O„`«O ^•\˜ ~å„`«~ÚOk. ÔQ=∂‡ TÑ≤i Ñ‘Å∞™ÈÎOk.
"≥∞HÔÿ Öò P ~ÀA WO\˜H˜ "≥àÖ¡◊ ^Ë ∞Œ . QÔ =∂‡ =∞OK«O ^ŒQ~ˆæÆ ‰õÄK«∞x P"≥∞"≥¿· Ñ K«∂ã¨∞<Î åfl_»∞.
=∞#ã¨∞Ö’ 'TÑ≤i Ñ‘Å∞Û ÔQ=∂‡. WOHÍ¿ãûÑ¨Ù... WOHÍ¿ãûÑ¨Ù—— JO@∂ =∞ø#OQÍ P"≥∞x
„áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∂Î ‰õÄK«∞<åfl_»∞. WO\’¡ ye¡Ü«∞<£ ^ŒQÆæ~° L<åfl *ÏH©, J~Ú^Œ∞ xq∞ëêÅHÀHõ™êi
~å„`«O`å "≥∞ÿÔHÖò‰õΩ á¶È<£ KÕã¨∂Î<Õ LOk. ãÖ`À+ÖQÍ W^ŒÌ~°∂ ÔQ=∂‡ ã¨=∂Kå~åxfl QÆ∞iOz
K«iÛã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞.

ÔQ=∂‡ ã¨fiÜ«∞OQÍ TÑ≤i Ñ‘ÅÛ@O P~°OaèOzOk. H˘<åflà◊¡H˜ P"≥∞‰õΩ "≥O\˜ÖË@~ü
J=ã¨~O° fiOk. "≥#∞flÑ¨Óã¨ "å~°∞Ö¤ ’ P"≥∞k JO^ŒiHõ<åfl z#fl =Ü«∞ã¨∞ HÍ=@O`À JO^Œ~∂°
=Ú^Œ∞Ì KÕ¿ã"å~°∞. "≥#∞flÑ¨Óã¨#∞ \˜\ÏxÜ«∞O ~å_»¡ ã¨Ç¨ Ü«∞O`À xÅÑ¨@O =Å¡ P"≥∞ gÖòK~·≥ Öü ’
‰õÄKÀ QÆeQˆ k. #~°∞ûÅ∞ gÖòK~·≥ Öü ’ P"≥∞x Pã¨Ê„u JO`å u¿ÑÊ"å~°∞. JO^Œih PáêºÜ«∞OQÍ
Ñ¨ÅHõiã¨∂,Î QÆÅQÆÖÏ #"Õfik. JO^Œih PÇ¨~°O ãïQÍæ fã¨∞HÀ=∞x „áÈ`«ûÇ≤ÏOKÕk. Pã¨Ê„uÖ’H˜
=zÛ#"å~°O`å ÔQ=∂‡#∞ 'z#fl^Õ=`«— J<Õ"å~°∞ „¿Ñ=∞QÍ.
''J=Ù#∞ <Õ#∞ ^Õ=^Œ∂`«<Õ. Ô~Hõ¯Å∞ ÖËx ^Õ=^Œ∂`«#∞—— J<Õk ÔQ=∂‡ J=∂Ü«∞HõOQÍ
#=Ùfi`«∂. P"≥∞ #=Ùfi`«∂ J<åfl, JO^Œi Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ zÑ≤ÊÖË¡q.
C C C
KS
Pã¨Ê„uÖ’ KÕi# ãÖ=`«û~°O `«~°∞"å`« ÔQ=∂‡#∞ WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩáÈ=K«Û<åfl~°∞ _®Hõì~°∞¡.
ÔQ=∂‡#∞ K«∂ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ "≥∞ÿÔHÖò =∞#∞+¨μÅ#∞ xÜ«∞q∞OKå_»∞. HÍh Ç¨~ÚQÍ #=Ùfi`«∂
O
áê_»∞`«∂ u~°QÆ=Åã≤# =Ü«∞ã¨∞Ö’ ~À[O`å gÖòK≥·~ü‰õΩ, =∞OKåxH˜ Ñïq∞`«"≥∞ÿ# ÔQ=∂‡#∞
K«∂ã¨∂ÎO>Ë "≥∞ÿÔHÖò =∞#ã¨∞ ÉÏ^èŒ`À xO_çáÈÜÕ∞k. `≥eÜ«∞x Hõã≤ HõeˆQk. ^•O`À <≥=∞‡kQÍ
BO
J`«_çH˜ HÀÑÖ, z~å‰õΩÅ∞ Z‰õΩ¯=~Ú áÈÜ«∂~Ú. J@∞=O\˜ ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ "≥∞ÿÔHÖò#∞ ÔQ=∂‡
F^•ˆ~Ûk.
O
''<åH˜k Ô~O_À [#‡ÖÏO\˜k <å<åfl. <Õ#∞ Hõ^ŒÅÖËHõáÈ=@O =Å¡ Hõ+¨ìOÖË^Œ∞. g∞

C
JO^Œi ^•fi~å |Ü«∞@ „Ñ¨ÑÖKåxfl K«∂™êÎ#∞—— Jx ^è≥·~°ºO K≥¿ÑÊk. ~å„uO|=à◊√¡ `«# ^ŒQÆæˆ~
ES
LO@∂ J=∞‡ =∂#ã≤Hõ ~ÀyQÍ `«Ü«∂~°=Ù`ÀO^Œx „QÆÇ≤ÏOzOk ÔQ=∂‡.

''J=∂‡! #∞=Ùfi |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊√¡. L^ÀºQÆO KÕÜ«∞@O W+¨ìO ÖËHõáÈ`Õ "≥o¡ ã¨=∂[¿ã=
EM
K≥~Úº. <åÔH^Œ∞~°∞QÍ ‰õÄ~°∞Ûx #∞=Ùfi U_»∞ã¨∂ÎO>Ë <å‰õΩ ÉÏ^èŒQÍ LO@∞Ok—— JOk F ~ÀA
ÔQ=∂‡.
=ÚO^Œ∞ ÔQ=∂‡ =∂@Å‰õΩ Pâ◊Û~°ºáÈ~Ú<å, `«~°∞"å`« P"≥∞ =∂@Ö’¡x x[O *ÏH©H˜
©
J~°÷"≥∞ÿOk. ^ŒQÆæ~°Ö’x Ñ≤Å¡Å Pã¨Ê„uÖ’ #~°∞ûQÍ KÕiOk.

XHõ~ÀA ÔQ=∂‡#∞ _®Hõì~°∞¡ HÍ¿ãûÑ¨Ù h\˜Ö’ =kÖÏ~°∞. h\˜Ö’ â◊s~°O `ÕeHõ=@O`À
ÔQ=∂‡ `«Å#∞ Hõ^ŒeÛ D^ŒQÆeyOk. P ~ÀA#∞Op ÔQ=∂‡ h\˜Ö’ D^Œ\ÏxH˜ Z‰õΩ¯=
W+¨ìÑ¨_»@O P~°OaèOzOk. `«Å#∞ Hõ^ŒÅÛ@O ^•fi~å h\˜Ö’ =ÚO^Œ∞‰õÄ "≥#‰õÄ¯ "≥à◊¡@O
<Õ~°∞Û‰õΩOk. 1995Ö’ 20 g∞@~°¡ ã≤fiq∞‡OQ∑ Ñ¨ÓÖòÖ’ 32 =∂~°∞¡ =~°∞ã¨QÍ Dk, "≥#∞fl
Ñ¨Óã¨ ãÖ|Okè`« Ñïâ’^èŒ#Å‰õΩ 6000 áœO_»¡#∞ q~åà◊OQÍ ãÖáêkOz ÃÑ\˜ìOk. JÖÏˆQ
qHõÖÏOQÆ∞Å ãÖˆHΔ=∂xH˜ #_»HõÖ’ áêÖÁæx 100,000 áœO_»¡ q~åàÏÅ#∞ ¿ãHõiOzOk.
290 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

F ~ÀA \©gÖ’ '~åKü Fw¡— J<Õ '"≥∞ÿO_£ W#¢ã¨ìHõì~ü— HÍ~°º„Hõ=∞O K«∂ã≤Ok ÔQ=∂‡.
"≥∞^Œ_»∞ PÖ’K«#Å`À â◊s~åOQÍÅ#∞ xÜ«∞O„uOK«=K«Ûx _®Hõì~ü WzÛ# LÑ¨<åºãÖ ÔQ=∂‡‰õΩ
#zÛOk. `«O„_çx XÑ≤ÊOz J`«x ^ŒQÆæ~° zH˜`«û‰õΩ KÕiOk. Ñ¶≤„|=i 2003 # Xy¡=^ŒÌ
zH˜`«û‰õΩ KÕiOk ÔQ=∂‡. P~°∞ <≥ÅÖ’¡QÍ P"≥∞ `«Å#∞ Hõ^ŒÅÛQÆeyOk. KÕ`«∞Å∞, HÍà◊¡#∞ H˘xfl
ÃãO\˜g∞@~°¡ Z`«∞Î‰õΩ Z`«ÎQÆeˆQ â◊H˜Î ãÖáêkOzOk. J"≥∞iHÍ x~å‡`« aÖò¿ÇÏãπ`À HõÅã≤
"≥#∞flÑ¨Óã¨ ^≥|ƒu#fl "åiH˜ P`«‡qâßfi™êxfl, rq`ÕKÛ« #ù ∞ HõeyOKÕO^Œ∞‰õΩ F ã≤x=∂ xi‡OzOk.
^•<À¡ QÔ =∂‡ rq`«"∞Õ Hõ^•ä Oâ◊O. ã¨∂Ñ¨~=ü ∞<£ "Õ+O¨ `À „Ñ¨ÑO¨ K« „Ñ¨MÏºuá⁄Ok, F „Ñ¨=∂^ŒOÖ’
"≥∞_»HÕ^Œ #∞Oz â◊s~°=∞O`å K«K«∞Û|_ç# #@∞_»∞, ã‘ÊÖòs"£û‰õΩ ÔQ=∂‡ „¿Ñ~°}QÍ xezOk.
P"≥∞#∞ K«∂ã≤ `å#∞ P`«‡qâßfi™êxfl á⁄O^•#x ã‘ÊÖòs"£û ã¨fiÜ«∞OQÍ K≥áêÊ_»∞.
ÔQ=∂‡ „Ñü q[Ü«∂xH© P#Okã¨∂Î, „Ñü Hõ^Œeã¨∂Î P™êfikã¨∂Î P"≥∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞,
KS
JHõ¯ ÔQ=∂‡#∞ „áÈ`åûÇ¨ÏÑ¨~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
''=∞x+≤ Ñ¨@∞ì^ŒÅ#∞, qâßfi™êxH˜, P`«‡â◊H˜ÎH˜ ÔQ=∂‡ u~°∞QÆ∞ÖËx x^Œ~°≈#O—— JO\Ï_»∞
O
"≥∞ÿÔHÖò QÆ~°fiOQÍ.
BO
''qkèH˜ Z^Œ∞~°∞xeÛ áÈ~å_»∞`«∞#fl ^è≥·~°ºâße <å ‰õÄ`«∞~°∞—— JO@∞Ok `«e¡ *ÏH©.
''ÔQ=∂‡#∞ K«∂¿ãÎ QÆ~°fiOQÍ LO@∞Ok—— JO@∞Ok ™È^Œi ye¡Ü«∞<£. J~Ú`Õ ÔQ=∂‡
O
=∂„`«O –
C
''<å Ñïq∞`« Ñï^èŒ∞ÅÖ’ P#O^ŒOQÍ rqOKåÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞Î<åfl#∞—— JOk.

ES
T
EM
©

'"≥<≥flÅ áêÑ¨— "≥Å∞QÆ∞ Hõ^äŒ
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨º#∞ z~°∞#=Ùfi`À
KS
Z^Œ∞~˘¯O@∞#fl |OQÍ~°∞ áêÑ¨ Hõ^äŒ.
O
~À[O`å [QÆuH˜ "≥Å∞QÆ∞Å∞ ÑÖz# ã¨∂~°∞º_»∞, q„âßOuHÀãÖ <≥=∞‡kQÍ xOyx
BO
q„â◊q∞ã¨∞Î<åfl_»∞. `å~°Å`À JÅOHõiOz# #Å¡\ ˜ ^Œ∞Ñ¨Ê\˜ H˘kÌH˘kÌQÍ HõÑ¨CHÀ=@O
P~°OaèOKå_»∞. ã¨∂~°∞º_»∞ `«Å "åÅÛQÍ<Õ, K«O„^Œ∞_»∞ `«Öˇ`åÎ_»∞. ã¨∂~°∞º_ç "≥Å∞`«∞~°∞ #∞Oz
"Õ_ç f„=`«#∞ „QÆÇ≤ÏOz, K«Å¡\ ˜ "≥Å∞`«∞~°∞ H˜~°}ÏÅ#∞ [QÆuH˜ ÑÖK«@O P~°OaèOKå_»∞.
O
PHÍâ◊OÖ’ `å~°HõÅ∞ ãÖ`À+Ö`À q∞Åq∞ÅÖÏ_»∞`«∂ HõÅHõÅ #$`«ºO KÕÜ«∞™êQÍ~Ú. Jk

C
K«∂ã¨∂Î P#O^Œ `åO_»"å~åOÉèÏxH˜ `åà◊O ãïK«∂ã¨∞‰õΩO@∞#fl@∞ì z~°∞QÍe `«~°QÆÅ gzHõÅ∞

ES
gÜ«∞™êQÍ~Ú. ÅÜ«∞‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ, `å~°Å q∞Åq∞Å`À `«=∞ QÆÅQÆÅ#∞ HõÅ∞Ñ¨Ù`«∂ K≥@¡

P‰õΩÅ∞ Hõ^ŒÅ™êQÍ~Ú. „Ñ¨Hõ$u |Ü«∞@ „Ñ¨^Œi≈ã¨∞Î#fl D ã¨∞O^Œ~° #$`«º „Ñ¨^Œ~°≈##∞
EM
^Œi≈OKÕO^Œ∞‰õΩ `«Ç¨Ï`«Ç¨ÏÖÏ_»∞`«∞#fl@∞ì F Pˆ~à◊¡ áêÑ¨ WO\’¡ Jã¨Ç¨Ï#OQÍ J@∂ W@∂

Ñ¨~°∞ÔQ`«∞Î`ÀOk. P WO\’¡ H˜\ ˜H©Å∞, "≥O\˜ÖË@~°¡hfl ã¨∂~°ºHÍOux Ö’ÑëH˜ ~åhÜ«∞x áê¡ã≤ìH±
Ñ¶≤Åì~°¡`À =¸¿ãã¨∞<åfl~Ú.
©
=∞~À™êi Ñ¨~°∞ÔQuÎÔHo¡ "åà◊§=∞‡#∞ J_çyOk P áêÑ¨.

''J=∂‡! <Õ#∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥à=¡◊ KåÛ?—— P„`«OQÍ J_»∞QÆ∞`«∞#fl áêÑ¨"Ñ·≥ Ù¨ *ÏeQÍ K«∂™ÈÎOk
"åà◊§=∞‡ *ˇxflÑ¶¨~ü.
„Ñü~ÀE P áêÑ¨ WÖÏ pHõ\ ˜ Ñ¨_»@O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞ÎO_»@O, pHõ\ ˜ Ñ¨_»QÍ<Õ
ÑÖ[~°O #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_ç# Ñ¨H˜ΔÖÏ |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~°∞ÔQuÎ, ¿ãfiK«ÛùQÍ, „Ñ¨Hõ$u X_çÖ’
ÔQO`«∞ÖËÜ«∞@O K«∂ã¨∞ÎO>Ë P"≥∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ÉÏ^èŒ`À ‰õΩ=ÚÅ∞`«∞Ok. HÍh...
''J=∂‡! <Õ#∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊¡=KåÛ?—— =∞~À™êi J_çyOk Pˆ~à◊¡ áêiãπ.
292 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

*ˇxflÑ¶¨~ü |Ü«∞@‰õΩ `˘OyK«∂ã≤Ok. pHõ\ ˜ Ñ¨_çOk. WÑ¨C_»∞ ã¨∂~°ºHÍOu ÉèíÜ«∞OÖË^Œ∞.
"≥Å∞`«∞~°∞ ÉèíÜ«∞OÖË^Œ∞. "≥Å∞`«∞~°O>Ë ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç ^•‰õΩ¯<Õ pHõ\ ˜ „áê}∞Åhfl WÑ¨C_»∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ
|Ü«∞@ qÇ¨Ïi™êÎ~Ú. P_»∞‰õΩO\Ï~Ú. áê_»∞‰õΩO\Ï~Ú. =∞m¡ ã¨∂~°∞º_»∞ x„^ŒÖKË ãÕ i¨ H˜ "≥#∞uiy
=KÕÛ™êÎ~Ú. ã¨∂~°ºH˜~°}O `åHõx zHõ¯x pHõ\ ˜ „Ñ¨^Õâ◊OÖ’ qÇ¨Ïi™êÎ~Ú.
''"≥à√◊ —¡ — JOk *ˇxflÑ¶~¨ .ü "≥O@<Õ ÃÑ^ŒQÌ Í J~°∞ã¨∂Î `«Å∞Ñ¨Ù `Àã¨∞‰õΩx |Ü«∞@‰õΩ Ñ¨~∞° QÔ uÎOk
áêiãπ.
J=Ù#∞, ã¨∂~°ºHÍOux ÉèíiOK«ÖËx pHõ\ ˜ r=ÙÅÖ’ Ñ¨ã≤áêÑ¨ áêiãπ ‰õÄ_® XHõiÎ.
P"≥∞ Ju J~°∞^≥·# "åºkè ZH±û.Ñ≤. JO>Ë H˜û~À _»~å‡ Ñ≤ÔQ‡O\’ã¨"£∞`À ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`ÀOk.
C C C
KS
_®Hõì~ü <À\˜"≥O@ P "åºkè¿Ñ~°∞ qxÑ≤OK«QÍ<Õ, JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ J`«_ç"≥·Ñ¨Ù K«∂âß~°∞
O
*ˇxflÑ¶¨~ü, \Ï_£ ÃÑ¶Öòì#~üÅ∞. "åi „Ñ¨^äŒ=∞ ãÖ`å#O áê~°¯~ü P~ÀQÆºOQÍ<Õ L<åfl_»∞. "åi
‰õΩ@∞O|OÖ’ Z=iH© J@∞=O\˜ "åºkè L#fl ^•YÖÏÅ∞ ÖË=Ù.
BO
=∞i `«=∞ Ô~O_À ãÖ`å#O 'áêiãπ—‰õΩ D "åºkè ZÖÏ =ã¨∞ÎOk?
O
áêiãπ #QÆ~°HÍO`«∞Å#∞ K«∂ã≤, ~å„uà◊√¡ náêÅ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ ^èŒQÆ^èŒQÆ "≥∞i¿ã áêiãπ

JO^•xH˜ =ÚQÆ∞úÖˇ·, „Ñ¨ÑÖK« 'ã≤\ © PÑ¶π Öˇ·\òû—QÍ H˘xÜ«∂_Õ P áêiãπ #QÆ~°O ¿Ñ~°∞#∞ `«=∞
C
‰õÄ`«∞iH˜ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. WÑ¨C_»∞ `«=∞ =Ú^Œ∞ÅÌ áêiãπ náêÅ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’ `«ÑÊ¨ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl
ES
K«∂_»ÖË^Œx `≥eã≤, P x*Ïxfl "å~°∞ ri‚OK«∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞.

EM
''Wk [#∞º ãÖ|Okè`« "åºkè. nxH˜ =∞O^Œ∞ ÖË^Œ∞. rq`åO`«O D "åºkè ÉÏ^èŒ#∞
J#∞ÉèíqOK«eûO^Õ. ™ê^è•~°}OQÍ ã¨∂~°ºHÍOuH˜ =∞x+≤ â◊s~°OÃÑ· L#fl Hõ}ÏÅ∞ #tã¨∂Î
LO\Ï~Ú. HÍh â◊s~°O "å\˜x uiy L`«ÊuÎ KÕã¨∞ÎOk. Jq ZO`« "ÕQÆOQÍ #t™êÎÜ≥∂,
©
JO`Õ "ÕQÆOQÍ uiy Ñ¨Ù_»∞`«∞O\Ï~Ú. HÍ|\˜ì, D K«~°º#∞ =∞#O QÆ=∞xOK«ÖËO. HÍh g∞

áêÑ¨Ö’ D K«~°º [~°QÆ‰õΩO_® JÖÏˆQ LO_çáÈ`«∞Ok—— W^ŒÌi =ÚMÏÅÖ’ Hõ#|_»∞`«∞#fl
ÉèÏ=##∞ K«∂ã≤ PyáÈÜ«∂_»∞ _®Hõì~ü.
áêÑ¨ Ñ¨Ù\˜ì#Ñ¨C_»∞ Z@∞=O\˜ `Õ_®#∞ QÆ=∞xOK«ÖË^Œ∞ *ˇxflÑ¶¨~ü \Ï_£Å∞. JO^ŒiÖÏ<Õ
P~ÀQÆºOQÍ LO_çOk. JO^Œ~°∞ Ñ¨ã≤Ñ≤Å¡Å‰õΩ =zÛ#@∞ì =ÚYOÃÑ· =∞K«ÛÅ∞ =KåÛ~Ú. P
=∞K«ÛÅ`À áêÑ¨ =∞iO`«QÍ JO^ŒOQÍ HõxÑ≤OKÕk. HÍh P =∞K«ÛÅ∞ ZO`«H© `«QÆæHõáÈQÍ
=∞iO`« ÃÑ~°QÆ@O`À _®Hõì~ü ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥àÏ¡~°∞.

_®Hõì~ü WzÛ# =∞O^Œ∞=Å¡ Ñ¶ë`«O Hõ#|_»Hõ áÈ=@O`À, K«~°‡~ÀQÆ "åº^èŒ∞Å _®Hõì~ü#∞
ãÖ„Ñ¨kOKå~°∞. PÜ«∞# Ñ¨sHõΔÅ∞ KÕâß_»∞. z=iH˜ Wk [#∞º ãÖ|Okè`« K«~°‡"åºkè Jx
J#∞=∂xOz |Ü«∂Ñ‘û [iÑ≤OKå_»∞. ^•x Ñ¶e¨ `«O `≥eÜ«∞QÍ<Õ W^ŒiÌ h Ñ≤ez Jk 'H˜û~À_≥~å‡
Ñ≤ÔQ‡<Àìã¨"£∞— Jx `ÕÖÏÛ_»∞.
''Wk KåÖÏ „‰õÄ~°"≥∞ÿ# "åºkè——
"åo§^ŒÌ~°∂ HÍã¨Î `Õ~°∞‰õΩ<åfl~°xÑ≤OK«QÍ<Õ K≥Ñ¨Ê@O P~°OaèOKå_»∞ _®Hõì~ü.
''D "åºkè L#fl"å~°∞ "≥Å∞`«∞~°∞#∞ ÉèíiOK«ÖË~°∞. Ñ¨QÆ\ ˜Ñ¨Ó@ JO`å "å~°∞ ã¨∂~°ºHÍOu
‰õÄ_® ™ÈHõx pHõ\ ˜ QÆ^Œ∞Ö’¡ QÆ_»áêeû LO@∞Ok. ã¨∂~°ºHÍOu `«yeO^• "åi K«~°‡O
<åâ◊#=∞=Ù`«∞Ok. H˘O^Œ~°∞ QÆ∞_ç¤"åà◊¡~ÚáÈ`å~°∞. ~°∂Ñ¨Ùˆ~YÅ∞ =∂iáÈ`å~Ú. WÖÏ
pHõ\ ˜QÆ^Œ∞Ö’¡ LO_®eû ~å=@O =Å¡ =∂#ã≤HõOQÍ ^≥|ƒ uO\Ï~°∞. HÍ|\ì̃ Z\ì̃ Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’
KS
"åi K«~å‡xH˜ ã¨∂~°ºHÍOu `«QÆÅ‰õÄ_»^Œ∞. ~å„u ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ ‰õÄ_® á¶È¡Ô~ÃãO\ò, Ç¨Ö’*ˇ<£
náêÅ∞#fl ã¨÷ÖÏÖ’H˜ "≥à◊¡‰õÄ_»^Œ∞. P "≥Å∞`«∞~°∞ ‰õÄ_® K«~å‡xH˜ Ç¨xHõ~°O—— K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
O
*ˇxflÑ¶¨~ü U_»=@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ìOk. \Ï_£ Hõà◊¡Ö’¡ hà◊√¡ uiQÍ~Ú.
BO
''áêÑ¨#∞ pHõ\’¡ ÃÑOK«@O—— J#fl PÖ’K«# "åix HõÅ=~°Ñ¨~°K«™êyOk.
''Wk ™ê^èŒº=∂?——
O
''D "åºkè =∂ áêÑ¨ˆH ZO^Œ∞‰õΩ ~å"åe?—— Hõhflà◊¡ =∞^èŒº J_çyOk *ˇxflÑ¶¨~ü.

C
''D „Ñ¨â◊fl‰õΩ ã¨=∂^è•#OQÍ qkè, ^≥·=O =O\˜ Ñ¨^•Å∞ "å_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. D "åºkè
ES
HõeyOKÕ 'r<£— g∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ^•fi~å g∞‰õΩ JOkOk. g∞Ö’ x„^•}OQÍ L#fl 'r<£— g∞

áêÑ¨Ö’ x„^ŒÖËzOk. ^•xÖ’ Z=in ^À+Ö HÍ^Œ∞. Z=~°∂ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞ HÍ~°∞'' =∞$^Œ∞=ÙQÍ
EM
K≥áêÊ_»∞ _®Hõì~ü.
''HÍ~°}ÏÅ∞ "≥`«∞‰õΩ`«∂, Z=~À XHõiÃÑ· <Õ~åxfl <≥\ ˜ì, U_»∞ã¨∂Î ‰õÄK«∞<Õ ã¨=∞Ü«∞O
HÍkk. qkèx u@∞ì‰õΩO@∂ ‰õÄKÀ"åeû# J=ã¨~°OÖË^Œ∞. ã¨=∞ã¨º ã¨fi~°∂ÑÖ g∞‰õΩ `≥eã≤Ok.
©
^•xfl ZÖÏ Ñï+¨¯iOK«∞HÀ"åÖ’ PÖ’zOK«O_ç. =∞#O =∂~°ÛÖËx q+¨Ü«∂Å#∞ QÆ∞iOz

=º~°÷OQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_ç ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. =∞# KÕÜ«∞QÆeˆQ q+¨Ü«∂Å QÆ∞iOz PÖ’zOK«O_ç—— J<åfl_»∞
_®Hõì~ü.
*ˇxflÑ¶¨~ü, \Ï_£Å∞ XHõi KÕ~Ú =∞~˘Hõ~°∞ QÆ\ ˜ìQÍ Ñ¨@∞ì‰õΩ<åfl~°∞.
C C C
`«e¡ "≥·Ñ¨Ù‰õΩ ^Œ∂HÕk áêiãπ. P"≥∞x K«∂ã¨∂Î ^Œ∞óYO PÑ¨ÙHÀÖËHõáÈ~ÚOk *ˇxflÑ¶¨~ü.

HÍh _®Hõì~ü =∂@Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ=KåÛ~Ú.
294 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

U_»∞Ñ¨Ù#∞ kQÆq∞OyOk. WO`«Ö’ \Ï_£ =KåÛ_»∞.
J`«_"ç O≥ >Ë Ñ¨x"å~°∞ =KåÛ~°∞. K«HKõ H« Í WO\˜ H˜\ H˜ Å© xfl\˜H© J¢ÖÏì =Ü≥∂Öˇ\ò HÍOux
Ö’Ñ¨Å‰õΩ ~åhÜ«∞x áê¡ã≤ìH±`À =¸¿ãâß~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, #Å¡\ ˜ ¿ÑÑ¨~ü`À =¸¿ã¿ãÎ, áêÑ¨
^•xfl Ñ‘H˜ =∞s |Ü«∞\H˜ `˘Oy K«∂_»@O QÆ=∞xOKå~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞, WO\˜H˜ Z=~°~Ú<å
=zÛ `«Å∞Ñ¨Ù `«\ ˜ì<å, áêÑ¨#∞ pHõ\ ˜ QÆkÖ’ LOz# `«~°∞"å`Õ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ fÜ«∞@O JÅ"å@∞
KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. `«=∞ Ñ¨x "Õà◊Å∞ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. L^ŒÜ«∞O Ñ¨_»∞‰õΩx, ~å„uà◊√¡ "Õ∞ÖÁ¯x
gÅ~Ú#O`« HÍÅO áêÑ¨`À QÆ_Ñ» @¨ O JÅ"å@∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. ~å„uà◊√¡ áêÑ¨x |Ü«∞@uÑ¨Ê@O,
ëêÑ≤OQ∑ KÕÜ«∞@O P~°OaèOKå~°∞. UÜÕ∞ ^Œ∞HÍ}ÏÖ’¡ áêÑ¨‰õΩ Ç¨x HõeyOKÕ náêÅ∞<åflÜ≥∂
`≥Å∞ã¨∞‰õΩx P ^Œ∞HÍ}ÏÅ‰õΩ "≥à◊¡@O =∂#∞‰õΩ<åfl~°∞.
HÍã¨Î TÇ¨Ï ~åQÍ<Õ, áêÑ¨‰õΩ P"≥∞ Ñïã≤÷u q=iOKå~°∞. JO`å qx J~°÷"≥∞ÿ#@∞ì `«Å
KS
TÑ≤Ok áêiãπ.
O
''ã¨∂~°∞º_çx K«∂¿ãÎ K«zÛáÈ`å#∞—— JOk. P"≥∞ =∂@Å∞ qx Éè’~°∞=∞Ok *ˇxflÑ¶¨~ü.
\Ï_£ Hõà◊√¡ `«∞_»∞K«∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍh áêiãπ H˜ÅH˜Å #qfiOk.
BO
''<å‰õΩ ã¨∂~°∞º_»O>Ë W+¨ìOÖË^Œ∞. K«O^Œ=∂=∞O>Ë<Õ W+¨ìO—— JOk.
C C C
O
<≥=∞‡kQÍ WO\’¡"åà◊¡O`å ~å„u rq`åxH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_»™êQÍ~°∞. áê~°¯~ü =∂„`«O

C
K≥e¡`Àáê@∞ ~å„u rq`«O QÆ_»Ñ¨\ÏxH˜ W+¨ìÑ¨_»ÖË^Œ∞. ^•O`À *ˇxflÑ¶¨~ü, \Ï_£Å‰õΩ Ô~O_»∞

ES
~°HÍÅ rq`åÅ∞ JÅ"å@∞ KÕã¨∞HÀ=eû =zÛOk. L^ŒÜ«∞O "Õ∞ÖÁ¯<Õ áê~°¯~ü`À XHõ rq`«O,
~å„u =∂„`«"Õ∞ |Ü«∞@‰õΩ ~åQÆeˆQ áêiãπ`À =∞~À rq`«O...
EM
WÑ¨C_»∞ áêiãπ‰õΩ Pˆ~à◊√¡. <≥=∞‡kQÍ rq`«O ~˘\©<£Ö’ Ñ¨_»∞`ÀOk. '<å™ê— "å~°∞

"Àº=∞QÍ=ÚÅ#∞ ã¨∂~°ºHÍOu#∞Oz ~°H˜ΔOKÕO^Œ∞‰õΩ `«Ü«∂~°∞KÕã≤# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ áêiãπHÀãÖ
©
H˘<åfl~°∞ *ˇxflÑ¶¨~ü, \Ï_£Å∞. P ^Œ∞ã¨∞ÎÅÃÑ·# =∂=¸Å∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ "Õã¨∞‰õΩx áêiãπ WÑ¨C_»∞,

JÑ¨C_»Ñ¨C_»∞ |Ü«∞@‰õΩ ~åQÆÅ∞QÆ∞`ÀOk. `«# Ñïã≤÷u J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl áêiãπ ‰õÄ_®
`«e¡^ŒO„_»∞Å`À ã¨Ç¨ÏHõi™ÈÎOk.
pHõ\ ˜ Ñ¨_»QÍ<Õ |Ü«∞@‰õΩ =zÛ P#O^ŒOQÍ P_»∞‰õΩO@∞Ok. „Ñ¨Hõ$ux ¿ãfiK«ÛùQÍ
J#∞Éèíqã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ, *ˇxflÑ¶¨~ü, \Ï_£Å ÉèíÜ«∞=∞O`å Éèíq+¨º`«∞Î QÆ∞iOKÕ.
''ˆ~Ñ¨Ù áêiãπ Ü«∞=fi#=u J~Ú# `«~∞° "å`« Ñïã≤u÷ ZÖÏ LO@∞O^À TÇ≤ÏOKåÅO>Ë<Õ
ÉèíÜ«∞OQÍ LOk. Jk |Ü«∞@‰õΩ "≥àÏ¡Åx, `«# =Ü«∞ã¨∞"åi`À HõÅ"åÅx J#∞‰õΩO>Ë,
ZÖÏO\˜ Ñïã≤÷`«∞Å∞ Z^Œ∞~À¯"åeû =ã¨∞ÎO^À—— JO@∞Ok *ˇxflÑ¶¨~ü.
''ã¨=∞ã¨º#∞ ã¨$+≤ìOz# ^Õ=Ù_Õ Ñïëê¯~°O W™êÎ_»∞. Éèíq+¨º`«∞Î TÇ≤Ï¿ãÎ ZÑ¨C_»∂
ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ<Õ LO@∞Ok. Jk =~°Î=∂#OQÍ =∂i`Õ J#∞‰õΩ#flO`« ÉèíÜ«∞OQÍ LO_»^Œ∞.
JO^Œ∞ˆH, =∞# Ñ¨x =∞#O KÕã¨∞‰õΩO@∂áÈ"åeûO^Õ. Éèíq+¨º`«∞Î QÆ∞iOz JÑ¨C_»∞ PÖ’z^•ÌO——
JO\Ï_»∞ \Ï_£. áêiãπ =∂„`«O gi PO^Àà◊#`À Ñ¨xÖË‰õΩO_® K«O^Œ=∂=∞ "≥Å∞`«∞~°∞Ö’
P_»∞‰õΩO\’Ok.
K«O„^Œ∞_çx JO^Œ∞HÀ"åÅx P„`«∞`« Ñ¨_»∞`ÀOk. ''<å‰õΩ K«O„^Œ∞_Õ W+¨ìO. <Õ#∞ U^À
XHõ~ÀA Zyi K«O^Œ=∂=∞#∞ JO^Œ∞‰õΩO\Ï#∞—— JO@∞Ok. QÆ@∞ìg∞^Œ #∞Oz Zyi PHÍâ◊OÖ’
K«O^Œ=∂=∞#∞ JO^Œ∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflã¨∂Î...!
T
KS
O
BO
O
C
ES
EM
©
296 Hõã¨∂Îi =Ú~°mHõ$+¨‚

C M Y K
KS
ª]j·T˝Ÿk˛ºØμ n+fÒ ì»+>± »]–q ø£<.ä∏ n~ H˚sêìøÏ
dü + ã+~Û + ∫+<˚ ø±qø£ ÿ π s ¢ < ä T . e÷qeJ$‘· + ˝À nH˚ ø £
O
dü+<äsê“¤\˝À, nH˚ø£ n&É+¶ ≈£î\qT <ë≥T≈£îì e´≈£î\Ô T $»j·T+
BO
kÕ~ÛkÕÔsT¡ . Á|ü‹≈£L\ |ü]dæ‘ú T· \qT düeTs¡eú +‘·+>± m<äs=ÿì
Ä‘· à $XÊ«dü + ‘√ eTT+<ä T ≈£ î kÕ>∑ T ‘ês¡ T . ìsêXÊeTj· T
O
n+<Ûøä ±s¡+˝À ÄXÊCÀ´‹ì yÓ*–+∫ |ü~eT+~øÏ e÷s¡<Z sä Ù¡ q+

C
#˚kÕÔs¡T. n≥Te+{Ï ø£<∏ä\T Ç‘·s¡T\≈£î dü÷Œ¤]ÔìkÕÔsTT.

ES
Ä‘·à$XÊ«kÕìïkÕÔsTT. e÷qe⁄&ç ªdæŒ]{Ÿμ |ü≥¢ qeTàø£+

ø£*–kÕÔsTT. á ø£<\ä∏ ˙ï ì»+>± »]–qy˚. $$<Ûä |üÁ‹ø£\˝À
EM
e∫Ãq á ìC≤\qT, ø£<ë∏ s¡÷|ü+˝À, ø±düÔ ñqï‘· Ä˝À#·q\qT,

ø±düÔ Á&Üe÷qT ø£*Œ+∫ CÀ&ç+∫ ÄdüøøÔÏ s£ +¡ >± n+~+∫q 50
ø£<\ä∏ dü+ø£\q+ Ç~.
©
myÓTk˛ÿ
C M Y K

U5rIzAvB0kRhU7b2 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

U5rIzAvB0kRhU7b2 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

C M Y K

k# Ñ¨„uHõÅ Pk"å~°O J#∞|O^è•ÅÖ’ XHõ '¢ÔH·"£∞™Èìs— `«Ñ¨Êxã¨iQÍ

„Ñ¨Ü«∞uﬂOKå#∞. XHõ =ºH˜Î J<åÖ’z`« '„H“~°ºO— W`«~°∞Å rq`åÅ#∞ zè<åﬂ

aè#flO KÕÜ«∞\Ïxfl <å Hõ^äŒÅÖ’ K«∂Ñ¨@O P~°OaèOKå#∞. <Õ~åxfl =i‚OKÕ

Hõ^äŒÅ`À áê@∞QÍ, W@∞=O\˜ Hõ^äŒÅ∞ ‰õÄ_® áê~î°‰õΩÅ P^Œ~°} á⁄O^Œ∞

Ñ¶¨e`«OQÍ QÆ∞_çáê\˜`À K«iÛOz 'iÜ«∞Öò™Èìs—Å kâ◊#∞ =∂ˆ~Û

J_»O¤ ‰õΩÅ#∞ ^•@∞‰õΩx =º‰õΩÅÎ ∞ q[Ü«∞O ™êkè™êÎ~∞° . „Ñ¨u‰õÄÅ Ñ¨iã≤`÷ ∞« Å#∞

N q[Ü«∞‰õΩ=∂~ü QÍi`À <å J#∞|O^èŒO WÖÏˆQ HõÅHÍÅO H˘#™êQÍÅx

D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÃÑ· g∞ Jaè„áêÜ«∞O x~˘‡Ç¨Ï=∂@OQÍ `≥ÅáêÅx

10. =∞~°}=∂! #∞"≥ﬁHõ¯_»? 62

12. =∞$`«∞º=Ù`À =ÚMÏ=Úd! 73

13. „¿Ñ"Õ∞ ÔQezOk! 78

14. =∞#™ê... ##∞ﬂ K«OÑ¨ˆH! 84

17. „Ñ¨=∂^ŒO JOK«∞Ö’... 102

39. XHõ J~°ú~å„u Hõ^äŒ 233

40. 'Z=iH© `«Å=OK«x— q*Ë`« 238

41. =∞`«∞Î #∞O_ç =∂#=`«ﬁO "≥·Ñ¨Ù 242

43. J~°∞^≥·# XHõ J^Œ∞ƒù`«O 253

45. J=∞‡„áê}O ™êH˜ΔQÍ 264

LO@∞Ok. D x*Ïxfl =∂ q[Ü«∞O x~°∂Ñ≤ã¨∞ÎOk.—— Jx ãÖ`À+ÖQÍ „Ñ¨Hõ\ ÕzOk ˆH\©.

„Ñ¨u~°∂áêÅ∞ D QÆ∞~°∞ÎÅ∞— J`«x Hõà◊√¡ qã¨∞ÊùeOQÍÅ∞ "≥^Œ[Å∞¡`«∞<åﬂ~Ú.

J"≥∞iHÍ ÖÏ HÍÖËrÖ’ <åºÜ«∞âßGO K«^∞Œ =Ù`«∞#ﬂ Hˆ \©, „á⁄ÃÑã¶ ~¨ ü ã¨ÅÇ¨#∞ J#∞ã¨iOz,

ÃãÅ=ÙÖ’¡ =∂#= Ç¨Ï‰õΩ¯Å Ñ¨i~°HõΔ} ã¨q∞u |$O^ŒO "≥O@ =zÛOk.

D x[O ri‚OK«∞HÀÖËHõáÈ`ÀOk ˆH\©. ÃÑ·QÍ D Ñ¶¨∞’~åxH˜ áêÅÊ_»∞`«∞#ﬂk J"≥∞iHÍ

''x[O ZÑ¨C_»∂ KÕ^Œ∞QÍ<Õ LO@∞Ok. HÍh HÍeá¶ÈiﬂÜ«∂ ˆHO„^ŒOQÍ HõÅ J"≥∞iHÍ

ˆH\© =∂@Å‰õΩ =∞^èŒºÖ’<Õ J_˘¤ã¨∂Î...

=∂#=Ç¨Ï‰õΩ¯Å QÆ∞iOz `å#∞ Ñ¨iâ’^èŒ# „áê~°OaèOz#Ñ¨Ê\˜ #∞Op `«=∞ ^ŒÜ«∞hÜ«∞

WÑ¨C_»∞ J~°÷=∞~ÚOk P"≥∞‰õΩ. HÍÇ¨"å =∂@Å∞ qO@∂O>Ë P"≥∞‰õÄ Hõã≤ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk.

J"≥∞iHÍ uiy=zÛ# ˆH\© ã≤÷q∞`«OQÍ LO_»ÖËHõáÈ`ÀOk. P"≥∞ =∞kÖ’ `å#∞ K«∂ã≤#

P"≥∞ =∂@Å∞ qx ÃÑ^ŒÌQÍ #"åﬁ_»∞ HÍÇ¨"å.

''ÖÏÉèíOÖË^Œ∞. P HõOÃÑhH˜ _»|∞ƒOk. =∞# ^ŒQÆæ~° ^•i„^Œº=ÚOk. "åà◊¡`À HÀ~°∞ìÖ’¡

=∞#O `«ÅÑ¨_»QÆÅ=∂?—— J_çQÍ_»∞.

Ñ¨@∞ì^ŒÅQÍ JOk ˆH\©.

''K«∂_»∞ HÍÇ¨"å. #∞=Ùfi ™êÜ«Ú^èŒáÈ~å@O [~°∞Ñ¨Ù`«∞<åfl=Ù. UO ™êkèã¨∞Î<åfl=Ù? "åà◊¡

J"≥∞iHÍÖ’ ã¨OK«Å#O ã¨$+≤ìOzOk ˆH\© ˆHã¨∞. P~°OÉèíOÖ’ ˆH\© J#=ã¨~°OQÍ

ˆH\©, HÍÇ¨"åÅ∞ q"åÇ¨ÏO KÕã¨∞‰õΩ<åﬂ~°∞. HÀ~°∞ìÖ’ ˆHã¨∞ #_»∞ã¨∂Î<Õ LOk.

''ˆH\© D ˆHã¨∞ =kÖË^•ÌO. "Õ∞O B\ÏÑ¶π HÀ~°∞ì Ãã\˜Öò"≥∞O\ò‰õΩ ã≤^ŒúO.——

=∞Öˇ¡Å =Úã¨∞QÆ∞Å∞ "Õã¨∞‰õΩ<åﬂ~Ú. ^•~°O`å `≥Å¡\ ˜ "≥∞`«Î\ ˜ =∞OK«∞=∞Öˇ¡ u"åpÖÏ Ñ¨~°K«∞‰õΩx

U ~°K«~Ú`«‰õÄ ÅaèOK«x Ñ¨Ù~°™ê¯~°O Wk!

~°K«# ^•ﬁ~å ã¨=∂*Ïxﬂ =∂ˆ~ÛÜ«∞@O ~°K«~Ú`« Ñ¨x HÍ^Œ∞. ã¨=∂[OÖ’ =∂~°∞Ê

~°K«~Ú`« `«# ~°K«#ÅÖ’ ã¨=∂*Ïxﬂ „Ñ¨uaOa™êÎ_»∞. ã¨=∂[OÖ’x P"ÕâßÅ#∞,

'<å#ﬂH˜ =∞# g∞^Œ „¿Ñ=∞ÖË^Œ∞. ZÑ¨C_»∂ |Ü«∞>Ë u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞— <åÅ∞ˆQà◊¡ Pbã¨<£

'<åH˜=ﬁ"Õ. <Õ#∂ _®_ô`À P_»`å— JO@∂ P ÉÁ=∞‡#∞ PáêºÜ«∞OQÍ JO^Œ∞‰õΩOk

W^ŒO`å ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅOQÍ K«∂ã¨∞Î#ﬂ W"å<£û Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O „^ŒqOzOk. aQÆæ~°QÍ

<å rq`«OÖ’ <å‰õΩ ÅaèOz# J`«º^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# =~åÅ∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ <åÃÑ· ‰õΩiÑ≤Oz#

„H˜`«O Ñ¨Ù@ìQÍ<Õ K«xáÈ~Ú# 'h K≥Öˇ¡Å∞ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk— JOk J=∞‡.

HÍh '<å#ﬂ U_»=@O ZÑ¨C_»∂ K«∂_»ÖË^Œ∞— J<åﬂ_»∞ W"å<£û.

ZO^Œ∞HÀ Ç¨Ï~îå`«∞ÎQÍ ÉÏÅºOÖ’x P ã¨OÑ¶¨∞@# W"å<£ûH˜ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =zÛOk.

`«# =∞#ã¨∞ûÖ’x "Õ^Œ#‰õΩ JHõΔ~°~°∂ÑÖ W"åfiÅx W"å<£û x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl_»∞.

`å<≥iy# rq`« J#∞Éèí"åÅ ™ê~åxﬂ qâı¡+≤Oz „Ñ¨^Œi≈Oz# ~°K«# J#=K«∞Û.

„H˜ã¨ì=∞ãπ~ÀA `«#∞ ~åã≤# #=Å#∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅO^ŒiH© K«kq qxÑ≤OKå_»∞

K«∂ã≤# W"å<£û #=Å#∞ „Ñ¨K«∞~°}Hõ~°ÎÅ‰õΩ Ñ¨Oáê_»∞. "å~°O`å u~°ã¨¯iOKå~°∞. z=iH˜ P

HÍÑ‘Å∞ =Ú„kOKå~°∞. P `«~°∞"å`« [iyOk TÇ¨ÏHõO^Œxk.

JO`ÕHÍ^Œ∞, g@xﬂ\˜h q∞Oz ^Õâ◊O #Å∞=¸ÅÅ #∞Op W"å<£û‰õΩ L`«Î~åÅ∞

P #=Å K«kq# `«~°∞"å`« `«=∞‰õΩ `«=∞ =∞~°}˜Oz# ã¨O`å#O [˝Ñ≤ÎH˜ =zÛO^Œx

W"å<£û Hõà◊¡ #∞O_ç P#O^•„â◊√=ÙÅ∞ ~åÅ™êQÍ~Ú.

17 ÉèÏ+¨Ö’¡H˜ `«~°∞˚=∂ J~Ú# 'k „H˜ã¨ì=∞ãπ ÉÏH±û— Zxq∞k q∞eÜ«∞<£ HÍÑ‘Å∞ÃÑ·QÍ

'~°K«~Ú`« Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ö’`«∞Å ã¨ÊO^Œ# JHõΔ~°~°∂Ñ¨O ^èŒiOz#Ñ¨C_»∞ P JHõΔ~åÅH˘Hõ

KÕ~Ú XHõ~°∞ Ñ¨@∞ì‰õΩx #∞OK«∞#ﬂ ¿ãﬂÇ≤Ï`«∞~åà◊√¡ – F=∂, P<åÅ Hõà◊√¡.

'#∞=Ùﬁ "≥à◊¡Hõ `«Ñ¨Ê^•?— ~å„u #∞Op J^Õ „Ñ¨â◊ﬂ J_»∞QÆ∞`ÀOk F=∂.

'<å „ÃÑ¶O_£ q^Õâ◊OÖ’ ã≤÷~° Ñ¨_»∞`«∞O^Œx ã¨O|~°Ñ¨_»<å? <å‰õΩ âßâ◊ﬁ`«OQÍ

'XHõi#∞Oz XHõ~∞° U^À PtOz KÕ¿ã ¿ãﬂÇ¨ÏOÖ’ HõÅ=\ÏÅ∞, q_çáÈ=\ÏÅ∞ LO\Ï~Ú.

P"≥∞ QÆ∞iOz Z@∞=O\˜ ã¨=∂Kå~°O `≥eÜ«∞@O ÖË^Œ∞.

W„ÏÜ≥∞ÖòÃÑ· ã¨∂Ãã·_£ ÉÏO|∞^•_»∞Å∞ [iQÍ~Ú. U„Ñ≤Öò 2002Ö’ W„ÏÜ≥∞b ¿ã#Å∞