2 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞

Dasula Hakkulu
(Human rights - Telugu)
Name of the Title: Dasula Hakkulu
(Human rights- Telugu)

Compilation : ABUL IRFAN

All rights reserved with: Islamic Resource Centre

^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ First Edition:

Copies :
November, 2010

1000

Published by: Islamic Resource Centre

Sahara Complex-106, Pathargatti,
Hyderabad-2, Ph: 9441515414

~°K#« Type set by: Alifain, I.R.C. Graphics

Sahara Complex, Pathargatti,
J|∞Öò W~åÊù<£ Hyderabad-2, Ph: 040-66710795
Printed at: H.S. Offset Printers
714, Chandni Mahal, Daryaganj
New Delhi-2, Ph: 23244240
Price : Rs. 30/-

W™®¡q∞H± i™ÈO∑û Ãã~@O∑, ã¨Ç¨~åHÍOÃÑ¡H±û,

á¶ê¡\ò <≥O.106, Ѩ`«Î~üQÆ\˜ì, ÃÇ·Ï^°O®ÉÏ^ü-2,
á¶È<ü <ˇ~. 040–66710795, 9441515414
"≥Å........................................~°∂. 30/–Å∞
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 3 4 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞

q+¨Ü∞« ã¨∂zHõ 07. ¿Ñ^ŒÅ ǨωõΩ¯Å∞ 57

[HÍ`ü K≥eO¡ K«x"å_»∞ 60
<≥O. J^蕺ܫ∞O ¿Ñl
¿Ñ^ŒÅ∞–J<å^äÅŒ ∞ 61
01. P`«‡Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞ 06 08. =$^Œ∞Åú ∞, =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ 62

P`«‡^Ò~°̊#ºO 10 09. á⁄~°∞QÆ∞"åi ǨωõΩ¯Å∞ 65
02. ÉèÏ~°º ǨωõΩ¯Å∞ 15 10. Jukä ǨωõΩ¯Å∞ 67

^•OѨ`º« rq`«O 16 11. ~ÀQÆ∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 68

ǨωõΩ¯Å∞–ÉÏ^躌 `«Å∞ 18 12. Ü«∞[=∂x, „âßq∞‰õΩŠǨωõΩ¯Å∞ 70

'Y∞ÖÏ— ǨωõΩ¯ 21
HÍi‡‰õΩŠǨωõΩ¯Å∞ 72

<åsH˜, <åsH˜ #_»∞=∞ #ÅQ˘^Œ∞Ì 22 13. `À\˜ =Úã≤O¡ ŠǨωõΩ¯Å∞ 73

W™ê¡O ^Œ$+≤Öì ’ =∞Oz Éè~í ΰ 24
JO`«óHõÅǨÅ∞ JO`«O KÕÜ∞« O_ç 78
03. Éè~í ΰ ǨωõΩ¯Å∞ 26 14. <åÜ«∞HÍ#∞K«~∞° Å ã¨O|O^è•Å∞ 80

W™ê¡O ^Œ$+≤Öì ’ =∞Oz Éè~í ΰ 31
J#∞K«~∞° ŠѨ@¡ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=~°#Î 83

PKåÛù^#Œ –JÅOHõ~} ° Å∞ 31 15. „Ѩ*Ï~å[ºOÖ’ áêʼnõΩÅ ÉÏ^躌 `«Å∞ 83
04. ã¨O`å#O ǨωõΩ¯Å∞ 32 16. áêʼnõΩŠѨ@¡ „Ѩ[Å "≥Y· i 87

a_»[¤ #‡ `«~åfi`« fã¨∞‰õΩ<Õ *Ï„QÆ`ÅΫ ∞ 34 17. ™ê\˜ =∞#∞+¨µÅ ǨωõΩ¯Å∞ 90

„ã‘ãÎ O¨ `å#O–`«e^¡ OŒ „_»∞Å ÉÏ^躌 `«Å∞ 35 18. Éè∂í `« ^ŒÜ∞« 91

#~°HÍxH˜ J_»∞Q¤ À_»Å∞ P_»ÑÅ≤ Ö¡ Ë 39 19. ã¨$+≤`ì åÅ#∞, „ѨH$õ uâ◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ^Œ∂+≤OK«‰Ωõ 94
05. `«e^¡ OŒ „_»∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 42 20. x+ì̈ ^Œi„^Œ∞_»∞ 95

`«O„_çHOõ >Ë `«e¡ ™ê÷#"Õ∞ L#fl`«"∞≥ #ÿ k 46

`«e¡ áê^•Å H˜O^Œ `«#Ü«ÚÅ ã¨fi~°Oæ 47
06. |O^è∞Œ =ÙŠǨωõΩ¯Å∞ 49

Pi÷Hõ ǨωõΩ¯Å∞ 54
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 5 6
Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, Hõ$áê™êQÆ~°∞_»~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À ¢áê~°OÉèíO
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=∂#=ã¨=∂[O =∂#"Õ`~« ° ã¨=∂[O HõO>Ë Ñ¨ÓiÎQÍ aè#fl"≥∞#ÿ k.
=∂#"Õ`~« ° ã¨=∂*ÏÖ’¡x [O`«∞=ÙÅ∞, Ѩ‰Ω∆õ Å∞, ѨÙ~°∞QÆ∞Å∞, H©@HÍÅ∞,
[ÅK«~åÅ∞ ã¨=∞ã¨OÎ ZO`À ¢Ñ¨âßO`«OQÍ =∞#∞QÆ_» ™êyã¨∞<Î åfl~Ú. "å\˜
=∞^躌 ZÖÏO\˜ JâßOu, JÅ[_»∞Å∞ HÍ#~å=_»O ÖË^∞Œ . XHõ¯ =∂#=
ã¨=∂["Õ∞ ZšѨÙÊ_»∂ JâßOu JÅ[_»∞Å`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`ÀOk.
`«e¡^ŒO¢_»∞efl "ÕkèOKÕ `«#Ü«ÚÅ∞, ÉèÏ~°ºÅ#∞ Ç≤ÏOã≤OKÕ Éèí~°ÎÅ∞,
¢áê}¿ãflÇ≤Ï`«∞Å ¢áê}ÏÅ#∞ `À_Õ q∞¢`«¢^ÀǨïÅ∞, ™êfi~°÷ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ
HÀã¨O "ÕÖÏk =∞Okx Ãã·`«O x~åÌH˜∆}ºOQÍ Ç¨Ï`«=∂ˆ~Û ~å[H©Ü«∞
QÆ∂O_®Å∞, ‰õΩ¢@Å`À QÆÑπK«∞ÑπQÍ ÉÏO|∞Å∞ ÃÑ\˜ì J=∂Ü«∞‰õΩefl
=∞@∞ìÉ> ˇ ìË =∞`À<å‡^Œ∞Å∞ =∂#= ã¨=∂*Ïxfl p_»ÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ÖÏ¡ `˘Åz"Õã∂¨ Î
=∂#=`åfixfl =∞O@ QÆÅ∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú.
nxHõO`«\˜H© =¸ÅHÍ~°}O =∂#=ÙÅ∞ `«=∞ ã¨$+≤ìHõ~°Î, qâ◊fi
áêʼnõΩ_≥#· ^Õ=Ù_»∞ ѨOÑ≤# 'âßOu =º=㨗÷ #∞ ¢`Àã≤ÑÙ¨ zÛ =∞<À"åOKèÅ « ‰õΩ
ÉÏxã¨Ö·ˇ áÈ=_»"∞Õ . =∞x+≤ ™êfi~°Ñ÷ ~¨ ∞° _»~Ú `«#‰õΩ#fl â◊H™Î˜ ê=∞~å÷ºÅ`À,
‰õΩ„@Å∞–‰õΩÜ«Ú‰õΩÎÅ`À ™ê\˜ =∞#∞+¨µÅ ǨωõΩ¯efl HÍÅ~åÜ«∞_®xH˜,
^ÀK«∞HÀ=_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOz#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ =∂#=ã¨=∂[O JâßOuH˜,
Jã≤~÷ `° ‰« Ωõ QÆ∞~°=Ù`«∞Ok. J ÖÏO\˜ ™ê=∂lHõ ^Œ∞ã≤u÷ x ã¨O㨯iOK«QÅ Æ HõO_ç. QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’ '^Õ"å! <åHÀã¨O rq`«O ¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~O° QÍ
ã¨∞=º=ã¨#÷ ∞ =∂#=ÙÅ∞ „ѨuáêkOK«Ö~Ë ∞° . "åiÖ’ U^À XHõ ™ê÷~ÚÖ’
U"À H˘xfl ^Œ∞~°a=è ∂<åÅ∞ LO\Ï~Ú. P ã¨∞=º=ã¨#÷ ∞, âßOu=º=ã¨#÷ ∞
U q^è"Œ ∞≥ #ÿ ™êfi~°O÷ , ^Œ∞~°a=è ∂<åÅ∞ ÖËx =∂#=ÙÅ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ =∂„`«"∞Õ
„Ѩ™êkOK«QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. D âßOu=º=ã¨÷Ö’ ™ê=∂lHõ=º=ã¨÷ =ÚYº
"≥∞#ÿ k. âßOuH˜ Ѩ~åºÜ«∞Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ W™ê¡O âßOuÜ«Ú`«"∞≥ #ÿ ™ê=∂lHõ
=º=㨉÷ Ωõ HÍ=Åã≤# ~°∂ѨÙ~ˆ Yefl ZÖÏ ¿Ñ~˘¯#fl^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=∞# ã¨$+≤Hì ~õ ΰ =∂#=ÙÅ∞ `«#‰õΩ, `«# „Ѩ=Hõ‰Î Ωõ q^èÜ
Õ Ú
« Å~Ú#
`«~°∞"å`« "å~°∞ =∞~°}Ï#O`«~°O `«=∞ ã¨`«¯~°‡Å‰õΩ ã¨fi~°æ™œMϺÅ∞,
^Œ∞+¨¯~°‡Å‰õΩ #~°HÜ õ ∂« `«#Å∞ J#∞Éèqí OK«=Åã≤ LO@∞O^Œx `≥eÜ«∞
*Ëâß_»∞. P `«~∞° "å`« ã¨=∂[OÖ’ `À\˜ =∂#=ÙŠѨ@¡ ZÖÏ =∞ã¨Å∞HÀ
"åÖ’, `å=Ú <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤# "åi ǨωõΩ¯ÖËq∞\’ ‰õÄ_» `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.
„Ѩu =∞x+‘ P ǨωõΩefl <≥~"° iÕ Û#ѨÙÊ_Õ ã¨=∂[OÖ’ x["≥∞#ÿ âßOu
<≥ÅH˘O@∞Ok.
1. P`«‡Ç¨Ï‰õΩ¯Å∞
=ÚO^Œ∞QÍ =∞#O WHõ¯_» =∂#=Ùx P`«‡Ç¨Ï‰õΩ¯efl QÆ∞iOz
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. „Ѩu =∞x+≤Ö’ LO_Õ P`«‡ ^Õ=Ùx ™⁄`«∞Î. ^•xH˜
PÜ«∞<Õ Jã¨Å∞ Ü«∞[=∂x. JOKÕ`« =∞x+≤Ö’x P P`«‡#∞ ÉÏkèOK«_®
xH˜, JO`«"Ú ≥ OkOK«_®xH˜ J`«xH˜ ZÖÏO\˜ JkèHÍ~°O ÖË^∞Œ .
P`«‡ =∂#=Ùx ã¨=∞ã¨ÎHõ~°‡Å‰x~°fiǨÏ}HÀã¨O J`«x ^ÕǨxH˜
W=fi|_ç# ''Ѩ=~üÇϨ ∫ãπ.—— ^Õ=Ù_»∞ U =∂#=Ù_çÃÑ· ‰õÄ_® J`«#∞ "≥∂Ü«∞
ÖËxÉèÏ~°O "ÕÜ∞« _»x Y∞~üP<£ ¿Ñ~˘¯#flk. Hõ#∞Hõ =∞x+≤ UPѨ^Œ =zÛ<å
^•xfl ã¨ÇϨ #O`À Z^Œ∞~À¯"åÖËQÍx `˘O^Œ~Ñ° _¨ ç P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ áêÅÊ_»
‰õÄ_»^∞Œ . P`«‡Ç¨Ï`«º Ѩiã≤`÷ ∞« efl ZkiOK«ÖxË Ñ≤iH˜K~« º° . JO^Œ∞Hˆ W™ê¡O
P`«‡Ç¨Ï`«º#∞ x¿+kèOzOk. nxflQÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
''g∞Ö’ Z=~°∂ HõëêìʼnõΩ, Hõ_Q» OÆ _»‰¡ Ωõ ÉèÜ
í ∞« Ѩ_ç =∞~°}Ïxfl HÀ~°∞HÀ
L#flO`«=~°‰õΩ ##∞fl rqOz LO_ÕÖÏK≥~Úº. <åHÀã¨O =∞~°}"Õ∞
¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« "≥∞`ÿ Õ <å‰õΩ =∞~°}O HõeyOK«∞— Jx "Õ_∞» HÀ"åe——
(|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''g∞Ö’ Z=~°∂ =∞~°}Ïxfl HÀ~°∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ ã¨[#˚ ∞
_»~Ú`Õ =∞ixfl ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ∞« =K«∞Û. ^Œ∞~°#˚ ∞_»~Ú`Õ J`«#∞ (áêáêÅ∞
=∂<Õã)≤ ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`«#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O LO@∞Ok.—— (q∞ëê¯`ü)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 7 8
PѨ^Å Œ ‰õΩ `«@∞ìHÀÖËHõ H˘O^Œ~∞° P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. HÍx
P`«‡Ç¨Ï`«º =Å¡ HõëêìÅ∞ f~°Háõ ÈQÍ, Jã¨Ö#·ˇ HõëêìÅѨ~fi° O JHõ¯_»∞flOKÕ
¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. P`«‡ ^Õ=Ù_»∞ =∂#=ÙxH˜ ¢Ñ¨™êkOz# J=∂#`ü.
^•xfl ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕ¿ã JkèHÍ~°O =∂#=ÙxH˜ ÖË^∞Œ .
''H˘O_» g∞^Œ #∞Oz Ѩ_áç È~Ú P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ #~°HÍxH˜
áÈ`å_»∞. (H˘O_»ÃÑ· #∞Oz Ѩ_∞» `«∂ ÖËã∂¨ )Î JHõ¯_Õ âßâ◊fi`«OQÍ LO\Ï_»∞.
q+¨O ux P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ #~°HÍyflÖ’ Ѩ_ç KÕuÖ’ q+¨O
Ѩ@∞ìH˘x ZÅ¡ÇC¨ _»∂ uO@∂=ÙO\Ï_»∞. ֒ǨÏѨ٠=ã¨∞=Î Ù`À P`«‡Ç¨Ï`«º
KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ KÕuÖ’ P =ã¨∞=Π٠Ѩ@∞ìH˘x =∂\˜=∂\˜H˜ Hõ_∞» ѨÙÖ’
á⁄_»∞K«∞‰õΩO@∂ âßâ◊fi`«OQÍ #~°HÍyflÖ’ =∂_çáÈ`«∞O\Ï_»∞.—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J#ãπ a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ Ü«Ú^ŒOú
Ö’ Jqâßfiã¨∞efl Z^Œ∞~À¯=Åã≤=zÛOk. W~°∞=~åæÅ∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O _èHô ˘<åfl~Ú.
z=iH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# QÆ∞_®~åxH˜ uiQ˘KåÛ~°∞. Jqâßfiã¨∞Å∞ ‰õÄ_®
`«=∞`«=∞ QÆ∞_®~åʼnõΩ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. ¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° ÅÖ’ XHõ`#« ∞
Ü«Ú^Œ"ú ∞≥ ^ÿ •#OÖ’ XO@iQÍ HõxÊOKÕ ¢Ñ¨u â◊¢`«∞=Ùx ã¨=∞Ü«∞ã¨∂Êùi`Î À
"≥O\Ï_ç =∞@∞ìÃÑ>Ë"ì å_»∞. H˘O^Œ~∞° Ü≥∂^è∞Œ Å∞ J`«#∞ KÕã#≤ D ™êǨÏã¨
HÍ~åºÅ∞ K«∂ã≤ ''D~ÀA [iy# Ü«Ú^ŒOú Ö’ P =ºH˜Î ™êkèOz# Ѷ∞¨ #
HÍ~åºÅ∞ =∞Ô~=~°∂ ™êkèOK«Ö^Ë ∞Œ —— Jx J<åfl~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@Å∞
qx ''x["Õ∞ HÍx, J`«#∞ #~°H"õ åã≤ J=Ù`å_»∞—— Jx J<åfl~°∞.
Wk qx XHõ ã¨ÇϨ K«~∞° _»∞ `å<å =ºH˜Î "≥O@ (h_»ÖÏ) LO\Ï#x
x~°~‚ ÚOK«∞ ‰õΩ<åfl_»∞. P `«~∞° "å`« J`«<å =ºHÎ̃x "≥#flO\˜ u~°∞QÆ∞`«∂
J`«#∞ xÅ∞ÛO>Ë xÖ’Û=_»O, Ѩ~∞° QÔ uÎ`Õ J`«x "≥#HÍŠѨ~∞° QÔ `«_Î O»
KÕÜ∞« ™êQÍ_»∞. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ P =ºH˜Î f¢=OQÍ QÍÜ«∞Ѩ_ç (ÉÏ^艌 Ωõ `«@∞ìHÀÖËH)õ
`˘O^Œ~Ñ° _¨ ç P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ áêÅÊѨ_®¤_∞» . J`«#∞ Y_»Oæ Ñ≤_xç <ÕÅ g∞^Œ
xÅɡ\ì˜ ^•x "≥Ú##∞ `«# =Hõã∆ Å ÷¨ O =∞^躌 PxzÛ, `«# â◊s~° |~°∞=O`å
^•xÃÑ· "≥∂Ñ≤ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. D ^Œ$â◊ºO K«∂_»QÍ<Õ J`«_flç
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
"≥O|_çOz# ã¨ÇϨ K«~∞° _»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ ''(=∞Ǩ#∞ÉèÏ"å!)
g∞~°∞ (=Ú=∂‡\˜H)© ^≥=· ¢Ñ¨=Hˆ #Î x <Õ#∞ ™êHõº∆ q∞ã¨∞<Î åfl#∞—— Jx J<åfl_»∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Wk qx ''Uq∞\© qâı+O¨ ?—— Jx J_çQÍ~°∞. JѨÙÊ_®
ã¨ÇϨ K«~∞° _»∞ WÖÏ J<åfl_»∞: ''WO`«‰Ωõ =ÚO^Õ g∞~°∞ XHõ`_« flç QÆ∞iOz
J`«#∞ #~°H"õ åã≤ J=Ù`å_»x K≥áêÊ~°∞. [#O D=∂@ #=∞‡ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞.
<Õ#∞ "≥O@<Õ P =ºH˜Î ã¨OQÆ`qÕ ∞\’ P~åf^•Ì=∞x ÉèÏqOz <Õ#`«_flç
"≥O|_çOKå#∞. z=iH˜ J`«#∞ f¢=OQÍ QÍÜ«∞Ѩ_ç `˘O^Œ~°áê@∞`À
=∞$`«∞º=Ùx PǨfixOKå_»∞. J`«#∞ HõuÎ Ñ≤_xç <ÕÅ g∞^Œ xÅɡ\,ì˜ ^•x
"≥Ú##∞ `«# =Hõ∆ã¨÷ÅO =∞^茺 PxzÛ ^•xg∞^Œ Ѩ_ç P`«‡Ç¨Ï`«º
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞.—— ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dã¨OQÆu qx ''XHÀ¯™êi XHõ =∞x+≤
ã¨fi~°"æ åã¨∞Å Hõ~‡° Å =∂kiQÍ<Õ ã¨`¯« ~°‡Å∞ PK«i™êÎ_∞» . J~Ú`Õ Jã¨Å`«#∞
#~°Hõ"åã≤ J=Ù`å_»∞. JÖψQ =∞~˘Hõ`«#∞ ÃÑ·H˜ #~°Hõ"åã¨∞Å Hõ~°‡Å
=∂kiQÍ<Õ ^Œ∞+¨¯~°‡Å∞ PK«i ™êÎ_∞» . HÍx x*ÏxH˜ J`«#∞ ã¨fi~°"æ åã≤
J=Ù`å_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡O) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''Híë®ìŠǨsHí∆ Z^°∞O≥·#ǨC_«∞
qâÍfiã≤ ã¨ÇϨ #~ =Ç≤Ï~z ^≥=· ™È΄`Œ~ KÕã∞¨ ~Î >Ë J`Œ#∞ `ŒeQ¡ Oõ ƒ° ~ù #∞~z
DO’*Ë Ñ¨Ù>˜#ì a_«Ö ¤ Ï Ç¨O=° ∞ Ǩq„`Œ∞_≥á· È`Í_«∞. JǨC_«∞ ^Õ=Ù_«∞ `Œ#
^°¥`ŒÅ#∞ L^ÕtÌ ~z '<Ë<Ë <® ^®ã¨∞_çfl (ǨsHíH∆ ∞í Qõ∞iHßHí∞~_Í) Páå#∞.
<Õ<Õ J`Œ_çfl ǨsHí∆Hí∞ Qõ∞iKıâÍ#∞. Hí#∞Hí J`Œx H’ã¨~ g∞O°∞ J`Œ#∞
PO’Qõº~Qå L#flǨC_«∞ O®ã¨∞~Î _ç# ѨÙ}º"Õ∞ (WǨC_«¥) O®Ü«µ~_ç— Jx
P*Ï˝Ç™≤ ®Î_∞« .—— (q∞뮯`ü)
qâÍfi™®xH˜, ǨsHíH∆ ∞í Jq<®ÉèÏ= ã¨~|~^è~° L~k. qâÍfiã¨~ L#fl
KÀ@ ǨsHí∆ `ŒÇʨ Hõ L~@∞~k. ǨsHíH∆ ∞í Ö’#∞Hßx qâÍfiã¨~ w@∞O®Üµ
`ÍHíx Híb|Î ~QåO°~ ÖÏ~>˜k. ǨsHíH∆ ∞í Qõ∞~Ô #· ǨC_Ë qâÍfiã≤ x[O°¥Ç¨~
|Ü«µ@Ǩ_∞« `Œ∞~k. „ǨuHí+~ì¨ , „Ǩu#+¨~ì qâÍfiã≤H˜ „ǨÜ∂ˇ [#HíO"° ∞≥ #ÿ ^Õ.
JÖÏ Jx Híë®ìÅ∞ O®ÇÍÅx H’O°∞H’Hí∂_«^∞° . ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ âÍ~f„âıÜ∂« Å∞
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 9 10
„Ǩ™®k~K«=∞<Ë ^≥Ç· Íxfl "Õ_∞« H’ÇÍe. HõëêìÅ∞ Z^°∞O≥`· Ë =∂„`Œ~ ã¨ÇϨ #~
áå>˜~KÍe. JO`ÕQÍx, P HõëêìʼnõΩ ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç ÖË^• D HõëêìÅ∞ WHõ
f~°=#fl ÉèÏ=#`À x~åâ◊KO≥ k P`«‡Ç¨Ï`«º‰KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ „ѨÜ∞« uflOK«
‰õÄ_»^∞Œ . ^•x=Å¡ P HõëêìÅ∞ f~°Háõ ÈQÍ Ñ¨~Ö ° ’HõOÖ’ =∞ixfl HõëêìʼnõΩ,
^Œ∞~°ƒ~ù "° ∞≥ #ÿ Ü«∂`«#ʼnõΩ `«Å∞Ѩ٠`≥~z ° #"å~°=Ù`å~°∞
''Éè¥í q∞ÃÑQ· åx ÖË^® g∞ÃÑQ· åx =zÛǨ_Ë UPǨ^<·≥ ® ^®xfl ã¨$+≤~ì K«_ÍxH˜
ѨÓO°fi"Õ∞ "Õ∞=Ú ^®xfl Qõ∞i~z „Qõ~^ä~° Ö’ „ÇÍã≤ÃÑ>Ïì=Ú. WÖÏ KÕܵ« _«~
^Õ=ÙxH˜ KÍÖÏ `ËeHí. g∞g∞^° UPǨ^° =zÛ<® g∞O°∞ ÉÏ^è°Ç¨_«Hí∞~_Í
(ã¨ÇϨ #~`À) L~_ÍÅx, ^Õ=Ù_«∞ g∞Hí∞ UÉèÏQõº~ J#∞„QõÇÏ≤ ~z<® ^®xfl
K«¥ã¨∞HÁx g∞O°∞ q∞_çã≤Ǩ_«Hí∂_«^°x (PÜ«µ# D UO®Ê@∞ KÕâÍ_«∞).——
(Y∞~üP<£–57:22)
''^Õ=Ùx J#∞[˝ ÖËx^Õ xs‚`Œ ã¨=∞Ü«∂xH˜ =Ú~^°∞ U „áå}˜H© KÍ=Ù
O®^°∞. „Ǩu „áå}˜H© =∞O°}HßÅ~ „ÇÍÜ«µ|_ç L~k.—— (Y∞~üP<£–3:145)
Ǩτ[`ü Je (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) (`«=∞ J#∞K«~∞° Å`À
=∂\Ï¡_∞» `«∂) ''g∞Ö’ „Ѩu XHõ¯iH˜ ÅaèOKÕ ã¨fi~°æ #~°HÍÅ∞ (=ÚO^Õ
"åi J^Œ$+¨Oì Ö’) „"åÜ«∞|_®¤~Ú—— Jx K≥áêÊ~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@
qx ''J~Ú`Õ ^≥·=„Ѩ=HÍÎ! "Õ∞=Ú qkè„"å`«ÃÑ· ÉèÏ~°O "Õã≤ Hõ~°‡Å∞
PK«iOK«_O» =∂<ÕÜ∞« =KåÛ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)
WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞– ''=∂<ÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞. Hõ~°‡Å∞ PK«iã¨∂Î<Õ
LO_®e. =∞x+≤ U Ѩx HÀã¨O ѨÙ\˜Oì K«|_®¤_À J`«xH˜ P ѨxKÕ¿ã
|∞^Õú Åaèã∞¨ OÎ k. J^Œ$+ì̈ *Ï`«‰Ωõ _çH˜ ã¨fi~åæxH˜ Q˘xáÈÜÕ∞ (ã¨`)ü Hõ~‡° Å∞
PK«iOKÕ |∞kú Åaèã∞¨ OÎ k. ^Œ∞~°^$Œ +¨=ì O`«∞_çH˜ #~°HÍxH˜ ^•if¿ã (^Œ∞+π)
Hõ~‡° Å∞ PK«iOKÕ |∞kú Åaèã∞¨ OÎ k.——
P `«~åfi`« PÜ«∞# D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ѨiOî Kå~°∞–''^è<° ®xfl ^®#~KÕã,≤
^≥·=cèuǨO°∞_≥·, =∞~zx ã¨=∞i÷~KÕ"å_çH˜ "Õ∞=Ú ã¨∞Å∞"≥·# =∂O®æ#
#_çKÕ~^°∞Hí∞ ™œÅÉèíº~ HíÅQõ*Ë™®ÎO. Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ï~z, (^Õ=Ù_çfl)
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
MÏ`ŒO∞° KÕܵ« Hí∞~_Í, =∞~zx kèH¯í i~KÕ "å_çH˜ "Õ∞=Ú Hí+`ì̈ ~« ° =∂O®æ#
#_çK~Õ ^°∞Hí∞ ™œÅÉèºí ~ HíÅQõ*™Ë ®ÎO.—— (92:5–10)– (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
P`«‡^Ò~°˚#ºO
'qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ^Õ=Ù_«∞ g∞H’ã¨~ ^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ~ KÕã≤#"å\˜x
x¿+kè~K«∞H’Hí~_ç. ǨÏ^°∞gÌ ∞i =ºÇ¨Ïi~K«H~í _ç. ǨÏ^°∞gÌ ∞OÕÇÍix ^Õ=Ù_«∞
Z#fl>˜H© „¿Ñq∞~K«_∞« .—— (5:87)
^Õ=Ù_«∞ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕã#≤ =ã¨∞=Î Ùefl, q+¨Ü∂« efl x¿+kè~K«∞Hí∞<Ë
JkèHßO°~ Z=iH© ÖË^x° D 㨥H˜Î ã¨Ê+¨~ì KÕ™ÈÎ~k. ^è®i‡Hí∞ÅÖ’ HÁ~^°O∞°
D<®>˜H© P`Œ‡qHßã¨~ HÁO°Hí∞ ^Õ=Ù_«∞ J#∞=∞u~z# HÁxfl PǨO°
Ǩ^®O®÷Å∞, ^®~Ǩ`ºŒ ã¨∞Y~ =ÔQ~· å SÇ≤ÏH활MϺÅ∞ =^Œe "≥O· ®QõºÉèÏ=~`À
â◊sO®Å#∞ Hí$t~Ǩ*ãË ∞¨ Hí∞~@∞<®flO°∞. Y∞O∑P<ü nxfl Y~_ç™ÈÎ~k.
ѨÓO°fi~ HÁ~^°O°∞ „Ǩ=HíÎJ#∞K«O°∞Ö’¡ Hí∂_Í WÖÏ~>˜ "≥·Yi
`ŒÖˇuÎ~k. ZšǨC_«¥ LǨÇÍ™®Å∞ áå>˜™®Î=∞x† O®„`Œ∞à◊§Ö’ x„^°
áÈHí∞~_Í PO®^è°#Ö’<Ë Qõ_«∞ѨÙ`Í=∞x† =∂~ã¨~, <ˇÜµº, #¥<ˇÅ∞
ÇÍ_«=∞x† ÉèÏO°ºÅHí∞ ^°¥O°~Qå L~>Ï=∞x ÇÍO°∞ „Ǩu[˝ KÕâÍO°∞.
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨)Hí∞ D ã¨~Qõu `ˇeã≤ XHí „Ç¨ã~¨ Qõ~Ö’ WÖÏ J<®flO°∞:
''WÖÏ~>˜ Ǩ#∞Å∞ KÕܵ« =∞x <®Hí∞ P[˝ ÖË^∞° . g∞ÃÑ· g∞ P`Œ‡Å
ǨÏHí∞¯ Hí∂_Í L~k. Hí#∞Hí LǨÇÍ™®Å∞ áå>˜~K«~_ç, u#_«~ „`ÍQõ_~«
Hí∂_Í KÕܵ« ~_ç. O®„`Œ∞à◊§Ö’ PO®^è#° Hí∂_Í KÕܵ« ~_ç, x„^° Hí∂_Í
áÈ`Œ¥=Ù~_«~_ç. ##∞fl K«¥_«~_ç, <Ë#∞ x„^°áÈ`Í#∞, *ÏQõO} ° KÕ™®Î#∞.
LǨÇÍ™®Å∞ áå>˜™®Î#∞, ÇÍ>˜x qO°q∞™®Î#∞ Hí∂_Í. =∂~ã¨~ u~>Ï#∞,
<ˇÜµº Hí∂_Í u~>Ï#∞. <® q^è®#~, ã¨~„Ǩ^®Ü«∂Å#∞ W+¨ìǨ_«x
(áå>˜~K«x) ÇÍ_«∞ <®ÇÍ_«∞ Hß^Œ∞.——
P `Œ~åfi`Œ PÜ«µ# WÖÏ J<®flO°∞: ''giHı=∞ܵ~k ¢ã‘ÎÅ#∞,
=∞~z PǨO° Ǩ^®O®÷Å#∞, ã¨∞ÇÍã¨#Å#∞, x„^°#∞, (W`ŒO)° „áåǨ~zHí
™œMϺÅ#∞ x¿+kè~K«∞Hí∞<®flO°∞? <Ë#∞ g∞Hí∞ qO®Qõ∞Å∞Qå, ã¨<®ºã¨∞Å∞Qå
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 11
=∂O°=∞x É’kè~K«Ö^Ë ∞° . <® ^èO° ‡° ~Ö’ ¢ã‘Å Î #∞, =∂~™®Ç¨O®xfl `Œºl~
KÍÅx ÖË^∞° . JÖÏQÕ ÉˇO· ®Qõ∞Åܵ UHß~`Œ Hí∞ǨïO®Ö’¡ u+¨"ª Ü Õ ∂« Åx
Hí∂_Í ÖË^∞° . P`Œ‡x„QõÇϨ ~ HÁO°H∞í <®^èO° ‡° ~Ö’ LǨÇÍ㨠„=`ŒO=Ú~k.
"≥O· ®Qõº „ǨÜ∂ˇ [<®Åhfl WHí¯_« lǨ^ü ^®fiO® ã¨=∞Hí∂O°∞`Íܵ. (Hí#∞Hí)
JÖÏ¡ÇÏπ #∞ PO®kè~K«~_ç. PÜ«µ#Hí∞ =∞O≥=ih ™®>˜Heí Ê~K«H~í _ç. ǨÏ*ò,
L„=∂ (q^è∞° )Å∞ xO°fiÇ≤Ï~K«~_ç. #=∂*ò ™®÷Ç~≤ K«~_ç. [Hß`ü K≥e~¡ _ç.
O°=∞*Ï<£ LǨÇÍ™®Å∞ áå>˜~K«~_ç. g∞Hí∞ ѨÓO°fi~ Qõu~z# „Ǩ[Å∞
`Œ=∞ÃÑ· ÖËxáÈx ÉèÏO°~, Hßiî<®ºÅ∞ "≥∂ѨÙH’=_«~ =Å¡<Ë ã¨Ofi° <®â◊#
=∞Ü«∂ºO°∞. ÇÍO°∞ `Œ=∞ÃÑ· ÖËxáÈx |O°∞=ÙÅ∞, Hßiî<®ºÅ∞ "≥∂ѨÙ
Hí∞#flǨC_«∞ ^Õ=Ù_«∞ Hí∂_Í ÇÍiÃÑ· |O°∞=ÙÅ∞, Hßiî<®ºÅ∞ "≥∂áå_«∞.
g∞Hí∞ =∞Oî®ÅÖ’, P„â◊=∂Ö’¡, UHß~`ŒH∞í ǨÏO®Ö’¡ HíxÊã¨∞#Î fl J=âıë®Å∞
ÇÍO°∞ =^°eÃÑ>˜áì Èܵ#"Õ.—— (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
W™®¡~Ö’ ã¨O°fiã¨~QõǨi`ͺQõ~ ÖË^°x ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) J<®flO°∞
(JǨχ^£). ''^≥=· =∂O°~æ Ö’ (^°∞+¨âì H◊ ∞í Å
Î `À) áÈO®_«@"Õ∞ =Úã≤~¡ ã¨=∂[~
J=Å~a~KÕ ã¨Ofi° ã¨~Qõ Ǩi`ͺQõ——=∞x PÜ«µ# `ˇeáåO°∞. (JǨχ^£).
XHõ`#« ∞ =zÛ, ''^≥=· „Ѩ=HÍÎ! <Õ#∞ („áêѨOzHõ ã¨∞MÏÅ∞ =^Œe)
^Œ∂~°OQÍ ZHõ¯_çÔH·<å "≥o§áÈ"åÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞, <å‰õΩ J#∞=∞u
„Ѩ™êkOK«O_ç—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) J#∞=∞u
W=fi\ÏxH˜ x~åHõiã¨∂Î, ''<å J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞O „Ѩ[Å∞ JÖÏ
(„áêѨOzHõ ã¨∞MÏʼnõΩ) ^Œ∂~°OQÍ "≥à◊§^ŒÅK«∞‰õΩO>Ë ^≥·==∂~°æOÖ’
Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« _®xH˜ "≥àϧe—— Jx J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
J|∂AÃÇ·Ïá¶ê =ǨÏÉò a<£ J|∞ÌÖÏ¡ÇÏπ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) ã¨Öχ<£ (~°l)‰õΩ, J|∂^Œ~åÌ (~°l)‰õΩ =∞^躌 (Ç≤Ï„[`ü J#O`«~O° )
™È^Œ~`° åfixfl U~°Ê~°Kå~°∞. ã¨Öχ<£ (~°l) (XHõ~ÀA) J|∂^Œ~åÌ#∞ HõÅã¨∞
HÀ=_®xH˜ PÜ«∞# WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞. JѨC_»∞ PÜ«∞# (J|∂^Œ~åÌQÍi
ÉèÏ~°º) L"≥∞‡^Œ~åÌ (~°l) =ÚiH˜ |@ìÅ∞ `˘_»∞H˘¯x LO_»@O QÆ=∞xO
12 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
Kå~°∞. Jk K«∂ã≤ PÜ«∞# ‰õΩâ◊Å „Ѩâfl◊ Å∞"Õã∂¨ Î ''Uq∞\˜ g∞~°∞ WÖÏÔQ·
áÈÜ«∂~°∞?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ P"≥∞ ''g∞ ™È^Œ~∞° _»∞ J|∂^Œ~å̉Ωõ
D„ѨÑO¨ K«OÖ’ Ug∞ JHõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ ——Jx (ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂) J<åfl~°∞. (JO`«Ö’)
J|∂^Œ~åÌ (~°l) =KÕÛâß~°∞. ã¨Öχ<£ (~°l) HÀã¨O J#flO =O_çOKå~°∞.
(Éè’[#O =_çO¤ z# `«~∞° "å`«) PÜ«∞#`À ''g∞~°∞ u#O_ç, <Õ#∞ LѨ"åã¨
=Ú<åfl#∞—— J<åfl~°∞. ^•xH˜ ã¨Öχ<£ (~°l) ''#∞=Ùfi (<å`Àáê@∞) u#
#O`«=~°‰Ωõ <Õ#∂ u##∞—— J<åfl~°∞. JѨC_®Ü«∞# (LѨ"åã¨O q~°q∞Oz
PÜ«∞#`À HõÅã≤) Éè’[#O KÕâß~°∞.
~å„u J~Ú# `«~∞° "å`« J|∂^Œ~åÌ (~°l) #Ñ¶Ö ≤ ò #=∂*ò KÕÜ∞« \ÏxH˜
LѨ„Hõq∞OKå~°∞. JѨC_»∞ ã¨Öχ<£ (~°l) ''(=ÚO^Œ∞) Ѩ_∞» HÀ (`«~åfi`« ÖËz
#=∂A KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û)—— J<åfl~°∞. ^•x „ѨHÍ~°"∞Õ J|∂^Œ~åÌ (~°l) x„^Œ
áÈÜ«∂~°∞. H˘O`«¿ãѨ\H˜ ˜ x„^Œ#∞O_ç "Õ∞ÖÁ¯x uiy #Ñ¶Ö ≤ ò #=∂*ò „áê~°O
aèOKå~°∞. ã¨Öχ<£ (~°l) (=∞m§ "åiã¨∂)Î ''WOHÍ¿ãûѨ٠x„^ŒáÈ—— J<åfl~°∞.
P`«~åfi`« ~å„u z=i ÉèÏQÆO ~åQÍ<Õ ã¨Öχ<£ (~°l) ''WѨC_»∞ ÖËz #=∂A
K≥~Úº—— J<åfl~°∞ J|∂^Œ~åÌ (~°l)`À. W^ŒÌ~°∂ HõÅã≤ #=∂A KÕâß~°∞.
(#=∂A =ÚyâßHõ) J|∂^Œ~åÌ (~°l)`À ã¨Öχ<£ (~°l) WÖÏ J<åfl~°∞: ''hÃÑ·
h „ѨÉ∞íè =٠ǨωõΩ¯Ok x["Õ∞. HÍx hÃÑ· h „áê}ÏxH˜ ‰õÄ_® ǨωõΩ¯Ok. h
ÉèÏ~åºÑ≤ÅÅ ¡ ‰õį_® ǨωõΩ¯Ok. Hõ#∞Hõ „Ѩu ǨωõΩ¯^•~°∞x ǨωõΩ¯ <≥~"° ~Õ ∞° Û.——
`«~åfi`« ã¨Öχ<£ (~°l) ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ^ŒQÆæiÔHo§ [iy#^ŒO`å K≥áêÊ~°∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) q+¨Ü∞« O qx ''ã¨Öχ<£ x[O ѨeHÍ_»∞—— J<åfl~°∞. (|∞MÏs)
XHí=ºH˜Î =zÛ ''<® ™È^°i Hße#_«Hí# ǨÏ*òÜ«∂„`Œ KÕ™®Î#x
"≥ÚHí∞¯|_ç KÕã∞¨ Hí∞#flk—— J<®fl_«∞. ^®xH˜ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) ''h ™È^°i
(JÖÏ) Ǩ_Ë „â◊=∞, Hí+ì̈~ ^Õ=ÙxH˜ J=ã¨O°~ÖË^°∞. P"≥∞ "åǨÏ#"≥∞H˜¯
ǨÏ*òH∞í "≥஧e—— Jx K≥áåÊO°∞. (J|¥^®=Ó^£)
Ǩτ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: XHõ™êi ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞ã≤˚^£Ö’H˜
„Ѩ"tÕ ¿ãÎ JHõ¯_» ~Ô O_»∞ x\Ïì_∞» Å =∞^躌 F á⁄_»∞QÍ\˜ „`å_»∞ Hõ\L ì˜ O_»@O
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 13
HõxÊOzOk. Jk K«∂ã≤ PÜ«∞# ''D `å_»∞ Uq∞\©?—— J#_çQÍ~°∞.
JHõ¯_»∞#fl "å~°∞ ''D „`å_»∞ *ˇ#· Éò (~°l) QÍik. P"≥∞ (xÅ|_ç P~å^è#Œ
KÕã∂¨ )Î JÅã≤áÈ~Ú#ѨC_»∞ JÅã¨@ ^Œ∂~°O HÍ=_®xH˜ nx P^è•~°OQÍ
„"ÕÖÏ_»`å~°∞—— Jx `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''^•xfl
qѨÊnÜ«∞O_ç. g∞Ö’Z=Ô~<· å L`åûǨÏOQÍ L#flѨC_Õ #=∂A KÕÜ∂« e.
JÅã¨@ JxÑ≤¿ãΠѨ_∞» HÀ"åe—— Jx P^ÕtOKå~°∞. (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü P~Úëê (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ™êi ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) <å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
=zÛ#ѨC_»∞ <å =ÚO^Œ∞ XHõ „ã‘Î ‰õÄ~˘ÛxLOk. PÜ«∞# ''Z=s"≥∞?—
J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜ <Õ#∞ ''XHÍ"≥∞ (#Ѷ≤Öò) #=∂AÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ
KÕã∞¨ OÎ ^ŒO@∂ [#O K≥ÑC¨ ‰õΩO@∞<åflˆ~, P"Õ∞ D¢ã‘—Î — Jx J<åfl#∞. Jk
qx ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ''WHõ PѨ٠(D"≥∞ á⁄QÆ_Šλ ∞)! g∞ â◊HΘ "Õ∞~°Hˆ Ѩ#∞Å∞
KÕÜ∞« O_ç. ^≥=· ™êH˜!∆ ^Õ=Ù_»∞ qã¨∞QÆ∞ K≥O^Œ_∞» . g∞ˆ~ qã¨∞QÔ uÎ áÈ`å~°∞.
(JuQÍ P~å^è#Œ Å∞ KÕÜ∞« @O =Å¡ g∞~°∞ qã¨∞QÆ∞ K≥O^Œ=KÕÛ"≥∂QÍx
^•xH˜ ѨÙ}ºO „Ѩ™êkOK«_O» Ö’ ^Õ=Ù_»∞ qã¨∞QÆ∞K≥O^Œ_∞» ). =∞x+≤ KÕ¿ã
^è~Œ ‡° HÍ~åºÅÖ’ âßâ◊fi`«OQÍ áê\˜OKÕ P~å^è<Œ Õ ^Õ=ÙxH˜ KåÖÏ „Ñ‘uHõ~°
"≥∞#ÿ k.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''^è~Œ ‡° O ZO`À ã¨∞Å∞"≥#· k. Z=Ô~<· å
^è~Œ å‡#∞ã¨~} ° Ö’ J#=ã¨~O° QÍ HÍiî#ºO HÀi`≥K∞« Û‰õΩO>Ë ^è~Œ ‡° "Õ∞ J`«xÃÑ·
PkèHºõ `« ™êkèã∞¨ OÎ k (P HÍiî#ºO Éèií OK«ÖHË õ ^è~Œ å‡xfl PK«iOK«_"» ∞Õ
=kÖË™êÎ_∞» ). Hõ#∞Hõ g∞~°∞ ã¨<å‡~°Oæ Ö’ #_»=O_ç. =∞^èºÕ =∂~°Oæ J#∞ã¨
iOK«O_ç. g∞ „ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù# ÅaèOKÕ Ñ¨Ù}ϺxH˜ ã¨O|~°Ñ¨_»O_ç.
L^ŒÜ«∞O, ™êÜ«∞O„`«O ~å„uѨÓ@ H˘O`« ¿ãѨ٠(P~å^èŒ# KÕÜ«∞@O)
^•fi~å ^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∂xfl Ji÷OK«O_ç.—— (|∞MÏs)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''`«##∞`å#∞ H˜OK«Ñ~¨ K ° ∞« HÀ=_»O qâßfiã≤H˜
U=∂¢`«O â’aèOK«^∞Œ .——¢Ñ¨[Å∞ D=∂@ qx ''qâßfiã≤ `«##∞`å#∞ ZÖÏ
H˜OK«Ñ~¨ K ° ∞« ‰õΩO\Ï_»∞?—— J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞–
14 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
''â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# (ÉèÏ~°O`À) ѨsHõ∆‰õΩ QÆ∞iKÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å (J`«#∞
`«##∞`å#∞ H˜OK«Ñ~¨ K ° ∞« ‰õΩO\Ï_»∞).—— (ui‡l)
=∞x+≤ P~ÀQͺxH˜, Pã≤áÎ êã¨∞Å Î ‰õΩ Ǩx HõeyOKÕ q+¨Ü∂« efl ‰õÄ_®
W™ê¡O x¿+kèOzOk. Y∞~üP<£Ö’x D „H˜Ok ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! =∞^°º~, E^°~, ^≥·"Õ`ŒO®ÅÜ«∂Å∞, áåzHíÅ
*’㨺~- W=hfl Jã¨ÇϨ ºHíO"° ∞≥ #ÿ ÃÑâ· ÍzHí q+¨Ü∂« Å∞. ÇÍ>˜H˜ ^°¥O°~Qå
L~_«~_ç, g∞ rq`Œ~ ™®O°H÷ =í ∞=Ù`Œ∞~k.—— (5:90)
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ ^Õ=Ù_çfl =∂„`Œ"Õ∞ PO®kè~KÕÇÍO≥·`Ë "Õ∞=Ú
„Ǩ™®k~z# Ǩiâ◊∞^°ú Ǩ^®O®÷Å<Ë ux Hí$`ŒAÖ˝ L·ˇ ~_«~_ç. PÜ«µ# g∞Hí∞
K«zÛ# Ǩâ∞◊ =Ùefl, O°HßÎxfl, Ǩ~k=∂~™®xfl, ^≥"· `Õ OŒ ∞° ÅHí∞ <ˇ"· ^Õ º° ~ ÃÑ>˜#ì
Ǩ^®O®÷Å#∞, (JHõ¯_ç =∂O™êǨ~åxfl) x¿+kè~KÍ_«∞. Jܵ`Ë ^≥Ç· Í[˝Å∞
LÅ¡~Ѷ∞≤ ~KÕ L^ÕâÌ º◊ ~ ÖËH∞í ~_Í, ǨÏ^°∞gÌ ∞O°H∞í ~_Í Qõ`ºŒ ~`ŒO~° ÖËx Ǩiã≤u÷ Ö’
=∂„`Œ~ (D x¿+kè`ÍÅ∞) u#=K«∞Û.—— (2:172,173)
W™®¡~ ^Õ=Ùx P[˝ÅHí∞, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎ (ã¨) É’^è#° ÅHí∞ =∂„`Œ"∞Õ
J#∞Qõ∞}~Qå #_«K∞« H’ÇÍÅx, ÇÍ>˜x Ju„Híq∞~z HíeÊ`Œ q^è®<®Å#∞
áå>˜~K«H∂í _«^x° ¿ÑO˘¯#flk. ÖˇO· yˆHK«Û#ù ∞ J}z"Õ¿ã "≥~· åQͺxfl, ^•xfl
f~°∞Û‰õΩ<Õ =ºaèKå~åxfl, Jã¨ÇϨ [ q^è•<åÅ#∞ x¿+kèOz, ÖˇO· yHõâH◊ xΘ
ã¨kfixÜ≥∂yOKÕ q"åǨÏ=º=ã¨#÷ ∞ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O KÕãO≤ k. J ÖψQ á⁄@ì
áÈ+¨} HÀã¨O J„Hõ=∞=∂~åæÅ∞ =^Œe hu=∂~åæ# Hõ+¨ìѨ_ç ã¨OáêkO
KåÅx K≥ÑÊ≤ Ok.
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ''J*Ï˝#∞Å∞ Z<Àfl
Ѩ^•~å÷Å∞ uO\Ï~°∞† =∞Ô~<Àfl Ѩ^•~å÷Å#∞ Jã¨ÇÏ≤ ºOK«∞‰õΩO@∂ u#_»O
=∂<Õ™êÎ~°∞. ^Õ=Ù_»∞ (=∞# ^ŒQÆæ~°‰õΩ) `«#¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ѨOáê_»∞,
`«#¢QÆO^ä•xfl J=`«iOѨ*âË ß_»∞, ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ "å\˜(ǨÏÖÏÖò)x ^è~Œ ‡°
ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ qQÍ x~°~‚ ÚOKå_»∞, x¿+kè`åÅ (ǨÏ~åO)#∞ x¿+kè`åÅ∞QÍ
x~°~‚ ÚOKå_»∞. H˘xfl q+¨Ü∂« ÅÖ’ PÜ«∞# =∞ø#O =Ç≤ÏOKå_»∞. "å\˜x
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 15
ã‘fiHõ iOK«=K«∞Û. (J~Ú`Õ Jq ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~Ú#"å HÍ"å Jx
Ö’`«∞áê`«∞ʼnõΩ "≥o§ P~å fÜ«∞_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞uflOK«‰õÄ_»^Œ∞.——)–
(J|∂^•=Ó^£: q∞ëê¯`ü)
ǨϢ[`ü ã¨∞á¶êº<£ ™œi (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) LÖË¡Y#O: ''^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}`«
=Ú`«Hõ |@ìÅ∞ ^èŒiOK«_»OÖ’, ZO_ç# ~˘>ˇìÅ∞ u#_»OÖ’ ÖË^Œ∞.
¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ HÀÔ~¯Å#∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞HÀ=_»OÖ’<Õ (Jã¨Öˇ·#)
^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« LOk.—— (+¨~Çü ï¨ ã¨∞û#fl)
ǨϢ[`ü *ˇ^· £ a<£ ǨïÃã·<£ (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Hõ^#Œä O:– W=∂"£∞ =∂eH±x
Z=~À ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« JO>Ë Uq∞@x J_çQÍ~°∞. ^•xH˜
PÜ«∞# ''^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}`« JO>Ë ^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#, HÀÔ~¯ÅÃÑ· J^Œ∞Ѩٗ—
Jx K≥áêÊ~°∞. (ɡǷ Ϩ d)
2. ÉèÏ~°º ǨωõΩ¯Å∞
W™®¡~ Hí∞@∞~|~ J<Õ ã¨~ã¨H÷ ∞í ѨÙO°∞+¨∞_çfl K≥O· ‡° <üQå, ¢ã‘xÎ Ãã„Hí@
sQå xÜ«µq∞~z Z=i ÉÏ^躰 `Œefl, ǨÏHí∞¯efl ÇÍiH˜ <®ºÜ«µ=~`Œ~Qå
Hı>Ïܵ~z~k. J~`ËQåHí P K≥O· ‡° <ü, Ãã„Hí@sÅ∞ Z=i q^è∞° efl ÇÍO°∞
㨄Hí=∞~Qå xO°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flǨC_Ë Hí∞@∞~|~ J<Õ ã¨~ã¨÷ ã¨=º~Qå, ™®Ç¶Q‘ å,
ã¨*Ï=ÙQå ™®Qõ∞`Œ∞~^°x K≥|∞`À~k. U ^Õâ~◊ Ö’#∂ W^°OÌ ∞° J^躰 Hí∞∆ Å∞,
W^°OÌ ∞° „Ǩ^•è #∞Å∞ L~_«O∞° . U Ãã·xHí ^°à~◊ Ö’#∂ W^°OÌ ∞° ¿ã<®Ç¨`∞Œ Å∞
W=∞_«ÖOË ∞° . U HßO®ºÅÜ«µ~Ö’#∂ W^°OÌ ∞° JkèHßO°∞Å∞ Ǩx KÕܵ« ÖËO∞° .
JÖψQ Hí∞@∞~|=º=ã¨÷ ã¨*Ï=ÙQÍ ™®QåÅ~>Ë ÉèÏO®ºÉèíO°ÎÖ’¡ XHí¯ˆ~
JkèHßiQå L~_Íe. âÍsO°H,í =∂#ã≤Hí ™®=∞O®÷ºÖ’¡ ¢ã‘HÎ <í ®fl ѨÙO°∞+¨∞xH˜
HÁ~`Œ PkèHíº`Œ L#fl~^°∞# Hí∞@∞~|=º=ã¨÷Hí∞ W™®¡~ ѨÙO°∞+¨∞_çfl
JkèHÍiQÍ xO°Ü ‚ µ~z~k. ÉèÏO°º J`Œx ã¨Ç¨ Ü«µHí∞O®Å∞ =∂„`Œ"∞Õ . Hí#∞Hí
K≥O· ‡° <£ÑÙ¨ O°∞+¨∞_«∞, Ãã„Hí@s„ã‘Î ã¨=∂#`Œfi~ ¿ÑO°∞`À O°KÛ« H≥H¯˜ ã¨~™®O°~Ö’
zK«∞Û O°Q∞õ Å∞ÛH’=Åã≤# J=ã¨~O° ÖË^∞° . ǨÏHí∞¯Å∞, ÉÏ^躌 `«Å∞ ã¨~ã¨÷
x|~^è<° ®=o (Y∞O∑P<ü)Ö’ ã¨Ê+¨~ì Qå ¿ÑO˘¯#|_ͤܵ.
16 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^•OѨ`«º rq`Œ~
''™®^è®O°}~Qå ¢ã‘ÎÅÃÑ· ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∞ ZÖÏ~>˜ ǨÏHí∞¯Å∞<®flܡ∂
<®ºÜ«µÇ¨O~° Qå ѨÙO°∞+¨∞ÅÃÑ· ¢ãÅΑ Hí∞ Hí∂_Í JÖÏ~>˜ ǨÏHí∞¯ÖË L<®flܵ.
HßHíáÈ`Ë Ñ¨ÙO°∞+¨∞ÅHí∞ ¢ã‘ÎÅÃÑ· XHí "≥∞@∞ì PkèHíº`Œ L~k. ^Õ=Ù_«∞
â◊H=Î̃ ∞~`Œ∞_«∞, q"ÕK<« ®Ç¨O∞° _«∞.—— (Y∞~üP<£–2:228)
^ŒOѨ`∞« Å∞ ^≥=· xs‚`« Ѩiq∞`«∞ʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç=ÙO@∂ `«=∞ ã¨ÇϨ [
HÀÔ~¯efl f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ "åix Dq^èOŒ QÍ q"åǨÏ|O^èOŒ Ö’ |OkèOK«_O»
[iyOk. XHõ"àÕ ◊ U^≥<· å q"åǨÏ|O^èOŒ Ö’ ^ŒOѨ`∞« Å∞ ^≥=· xs‚`« Ѩiq∞
`«∞ʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»ÖxË Ñ¨iã≤`÷ ∞« Å∞ U~°Ê_ç`,Õ "å\˜ Ѩi~°H} ∆õ HÀã¨O
q"åǨÏ|O^è•xfl `åºQÆO KÕÜ∞« _»"∞Õ =∞Ozk. ™ê~°OÖËx q"åǨÏ|O^èOŒ
H˘#™êyOKÕO^Œ∞‰õΩ ^≥=· Ѩiq∞`«∞efl `åºQÆO KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
D HÍ~°}OQÍ<Õ ÉèÏ~°º`À ã¨OÉè’yOK«#x ¢Ñ¨=∂}O KÕ¿ã ѨÙ~°∞+¨µxH˜
<åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞ QÆ_∞» =Ù W=fi|_çOk. JO>Ë D <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅÖ’¿Ñ
J`«#∞ `«# ¢Ñ¨=∂}Ïxfl ÉèOí QÆÑ~¨ z ° ÉèÏ~°º#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=Åã≤=ÙO@∞Ok.
XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ <åÅ∞QÆ∞<≥ÅÅ QÆ_∞» =Ù ^•\˜# `«~åfi`«‰Äõ _® ÉèÏ~°º#∞
HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ ã≤^ŒúOHÍHõáÈ`Õ, P"≥∞#∞ `«# q"åǨÏ|O^èŒOÖ’
H˘#™êyOK«_®xH˜ J`«xHÔ ÖÏO\˜ JkèHÍ~°O ÖË^∞Œ . JÖψQ ¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« Hõ
áÈ~Ú<å ã¨~ˆ , <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅʼnõΩ q∞Oz ÉèÏ~°º#∞ Ѩ_H» õ g∞kH˜ ~åhÜ«∞
‰õΩO_® LO_»@O ‰õÄ_® =∞Ozk HÍ^Œ∞.
¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ =∞^躌 ^•OѨ`º« ã¨O|O^èOŒ HÍ~°∞}Ϻaè=∂<åÅ ¢áêuѨk
HõÃÑ· LO_®e. HÍ~°∞}Ϻaè=∂<åÅ ¢áêuѨkHõÃÑ· U~°Ê_ç# "≥"· åÇ≤ÏHõ |O^èOŒ
^•fi~å =∂¢`«"∞Õ ^ŒOѨ`∞« Å∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O ã¨ÇϨ HÍ~°O`À ã¨O㨯$f ã¨Éºíè `«Å‰õΩ
ã¨O|OkèOz# ÅH∆ͺÅ∞ ™êkèOKÕ J=HÍâ◊O LO@∞Ok. ÃÑ·QÍ "å~°∞ `«=∞
™êO™êiHõrq`«OÖ’ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ∞ ‰õÄ_® á⁄O^ŒQÅ Æ ∞QÆ∞`å~°∞. D ÅHõº∆ O
QÆ∞iOz Y∞~üP<£ =i‚Oz# f~°∞#∞ QÆ=∞x¿ãÎ W™ê¡O ^Œ$+≤Ö ì ’ ^•OѨ`º«
=∞O>Ë HÍ~°∞}Ϻaè=∂<åÖË J#fl ÉèÏ=# =∞#‰õΩ `«Ñʨ ‰õΩO_® HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 17
x*ÏxH˜ ¢ã‘ÎѨÙ~°∞+¨µÅ∞ XHõi ^•fi~å =∞~˘Hõ~°∞ ™œYºO á⁄O^Œ_®xˆH
^ŒOѨ`∞« Å=Ù`å~°∞. Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''PÜ«µ# g∞H’ã¨~ g∞*Ïu #∞~_Ë rq`Œ ÉèÏQõ™®fi=Ú(¢ã‘Î)Å#∞
ã¨$l~KÍ_«∞, "åi^°QOæõ ° g∞O°∞ ™œYº~ á⁄~^°_ÍxH˜. W~Hß PÜ«µ# g∞
=∞^è°º „¿Ñ=∂#∞O®QåÅ∞, ^°Ü«∂^®H˜∆}®ºÅ#∞ Hí∂_Í [x~Ǩ*ËâÍ_«∞.——
(30:21)† ''ÇÍO°∞ g∞Hí∞, g∞O°∞ ÇÍiH˜ ^°∞ã¨∞ÅÎ ∞ =~>˜ ÇÍO°∞.—— (2:187)
ÉèÏ~°ºÉè~í eΰ fl ^Œ∞ã¨∞Å
Î `À áÈÅÛ_»OÖ’x L^ÕâÌ O◊ ^ÕÇ¨ xH˜, ^Œ∞ã¨∞Å Î ‰õΩ
ZÖÏO\˜ Jq<åÉèÏ= ã¨O|O^èOŒ LO@∞O^À PÅ∞=∞QÆÅ =∞^躌 "≥"· åÇ≤ÏHõ
ã¨O|O^èOŒ ‰õÄ_® JÖÏO\˜^Õ LO_®Åx `≥eÜ«∞*ËÜ∞« _»"∞Õ . JO>Ë "å~°∞
XHõiH˘Hõ~∞° PKåÛù^#Œ QÍ, ~°H} ∆õ Hõ=K«OQÍ LO@∂ `«=∞ Q“~°=¢Ñ¨u+¨Å ª ‰õΩ,
hu#_»=_çHÅ õ ‰õΩ ÉèOí QÆO HõeyOKÕ K≥_∞» Å #∞O_ç HÍáê_»∞HÀ"åe.
''=Úã≤=¡ ÚÅܵ#, qâ◊fiã≤~z#, q^èÜ Õ µ« ∞Åܵ#, x*ÏܵfѨO∞° Öˇ#· ,
ã¨Ç¨Ï#jÅ∞ O°Üµ#, ^®#jÅ∞O°Üµ#, =∞O®‡Ü«µ"åÅ∞ Hßáå_«∞Hí∞<Ë,
LǨ"å㨄=`ÍÅ∞ áå>˜~KÕ, J}∞Hí∞= q#Ü«µ~ Híey=Ù~_Ë, ^Õ=Ù_çfl
J`ŒºkèH~í Qå 㨇i~KÕ ¢ãΑ ѨÙO°∞+¨∞Å H’ã¨~ ^Õ=Ù_«∞ =∞xfl~ѨÙ, Q˘Ç¨Ê „ǨuǶ֨ ~
ã≤^Çú° O¨ z° L~KÍ_«∞.—— (Y∞~üP<£–33:35)
PÅ∞=∞QÆÅ =∞^茺 ã¨^Œ=QÍǨÏ#, ¢¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ∞ L#flѨÙÊ_»∞
ZÖÏO\˜ á⁄~°á⁄KåÛÅ∞ ~å=Ù. J~Ú<å XHÀ¯™êi Ã+·`å<£ ^ŒOѨ`∞« Ö’¡
JáÈǨÏÅ∞ ã¨$+≤Oì z "åi ã¨O™ê~°OÖ’ zK«∞Û ~°QÅ Æ Û_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« ufl™êÎ_∞» .
Hõ#∞Hõ ^ŒOѨ`∞« Å∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O ã¨~∞° ÉÌ Ï@∞ "≥Y · i J=ÅOaOKåe.
¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x ÉèÏ~åºÉè~í Šΰ O^ŒiH© Je, á¶êu=∂ (~°l)Å∞ P^Œ~≈°
^ŒOѨ`∞« Å#_»OÖ’ ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕÇϨ O ÖË^∞Œ . J~Ú`Õ ÉèÏ~°ºÉè~í Šΰ ∞ J<åflHõ
ZѨÙÊ_À XHõÑÙ¨ Ê_»∞, U^À XHõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ "åi =∞^躌 H©K∞« ÖÏ@ ~å‰õΩO_®
LO_»^∞Œ . XHõ ~ÀA á¶êu=∂ (~°l) U^À q+¨Ü∞« OÖ’ Éè~í ΰ g∞^Œ Jey
`«O¢_ç WO\˜H˜ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ Je (~°l) ‰õÄ_® P"≥∞ "≥#HÍÅ
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WO\˜H˜ "≥àϧ~°∞.
18 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
á¶êu=∂ (~°l) KÕã#≤ P~ÀѨ}Åhfl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) q<åfl~°∞. HÍx
JO`«=∂¢`å# PÜ«∞# ‰õÄ`«∞ifl "≥#Hˆ ã¨∞H˘x ~åÖË^∞Œ . ÃÑ·QÍ ‰õÄ`«∞iH˜
QÆ∞}áê~îO° QÆi¿Ñ q^èOŒ QÍ ''Ö’HõOÖ’ U ÉèÏ~åºÉè~í Šΰ =∞^躌 á⁄~°á⁄KåÛÅ∞
~å‰õΩO_® LO\ÏÜ«∞=∂‡! J~Ú<å ¢Ñ¨u q+¨Ü∞« OÖ’#∂ Éè~í ΰ ÉèÏ~°º=∂@
q<åeû# J=ã¨~O° U=ÚOk?—— J<åfl~°∞.
`«Å∞Ѩ٠Kå@∞# xÖ|_ç `«O¢_ô‰Äõ `«∞à◊§ ã¨OÉèÏ+¨} q#fl ǨϢ[`ü
Je (~°l)x D=∂@Å∞ ZO`À ¢Ñ¨ÉèÏq`«OKÕâß~Ú. `åxHõ Z#fl\˜H©
á¶êu=∂ =∞#ã¨∞û <˘Ñ≤ÊOK«#x PÜ«∞# QÆ\˜ìQÍ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞.
á¶êu=∂ (~°l) ‰õÄ_® `«O¢_ç =∂@Å∞ q#fl `«~∞° "å`« WHõ=ÚO^Œ∞ U
q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® Éèí~°Î‰õΩ Z^Œ∞~°∞K≥ѨʉõΩO_® =∞ã¨Å∞‰õΩO\Ï #x
xâ◊Û~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. (q∞ëê¯`ü)
''U ¢ã‘Î Jܵ<® ÉèíO°Î `Œ##∞ "Õkèã¨∞Î<®fl_«x ÖË^® ã¨iQå P^°i~K«_«~
ÖË^°x ÉèÏq~z#ǨC_«∞ ÉèÏO®ºÉèíO°ÎÅ∞ ǨO°ã¨ÊO°~ ã¨~„Ǩk~K«∞HÁx ã¨O°∞ÌHí∞
áÈ=_»OÖ’ `ŒÇ¨CÖË^°∞. ÇÍO°ã¨Å∞ ã¨O°∞ÌHí∞áÈ=_«"Õ∞ ã¨O°fi^® „âıÜ«µã¨¯O°~.
ǨÏ$^°Ü«∂Å∞ ã¨~Hí∞z`Œ`Œfi~ "≥·Ñ¨Ù ZHí∞¯=Qå "≥ÚQõ∞æ`Íܵ. Jܵ`Ë g∞O°∞
ǨO°ã¨ÊO°~ „âıܡ∂aèÖÏ+¨`À, ^≥·=cèu ǨO®Ü«µ}`À =º=ǨÏi㨥ΠL~_«~_ç.
g∞O°∞ KÕ¿ã Ǩ#∞Åxfl>˜h ^Õ=Ù_«∞ Qõ=∞x㨥Î<Õ L<®fl_«∞.—— (Y∞–4:128)
ǨωõΩ¯Å∞–ÉÏ^茺`«Å∞
ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ q"åǨÏã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ U^Œ~Ú<å HÍ~°}O =Å¡ =∞ǨÏ~ü
K≥eO¡ K«ÖHË áõ È`Õ, q"åǨÏO `«~∞° "å`« gÖˇ#· O`« `«fi~°QÍ =∞ǨÏ~ü K≥eO¡ Kåe.
Wk ÉèÏ~°º ǨωõΩ¯. Éè~í ΰ <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤# "≥Ú^Œ\˜ ÉÏ^躌 `«. `«~∞° "å`«
J`«#∞ `«# ™ÈÎ=∞`«#∞ |\˜ì P"≥∞ áÈ+¨}Y~°∞ÛÅ∞ Éèií OKåe.
''^èx° Hí∞_«∞ `Œ# Pi÷Hí ™ÈÎ=∞`Œ#∞|>ì̃ D áÈ+¨} YO°∞ÛÅ∞ Éèií ~KÍe.
`ŒH∞í ¯= Láåkè W=fi|_ç#"å_«∞ ^Õ=Ù_«∞ `Œ#H˜zÛ# ^®#∞fl~KÕ Z~`ÀHÁ~`Œ
YO°∞ÛÃÑ>Ïìe.—— (Y∞~üP<£–65:7)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 19
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ „Ѩ=zOKå~°∞: ''=∞x+≤ `«# ÉèÏ~åºÑ≤ÅÅ ¡ HÀã¨O
Y~°∞Û KÕ¿ã n<å~ü (_»|∞ƒ), lǨ^£ "åǨÏ#O HÀã¨O Y~°∞ÛKÕ¿ã n<å~ü,
^≥·==∂~°æOÖ’ `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å HÀã¨O Y~°∞ÛKÕ¿ã n<å~ü– D n<å~ü
Jxfl\˜HOõ >Ë ZO`À ¢âı+=ª¨ ∞~Ú#k.—— (=Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞:
XHõ n<å~°∞x #∞=Ùfi ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ (^è~Œ À‡#flu HÀã¨O KÕ¿ã Hõ$+≤Ö’) Y~°∞Û
KÕ™êÎ=Ù. XHõ n<å~°∞x #∞=Ùfi ÉÏx㨿ãfiK«Ûù HÀã¨O Y~°∞Û KÕ™êÎ=Ù. =∞~Àn<å~°∞
F JÉèÏQÆ∞º_çH˜ ^•#OQÍ W™êÎ=Ù. WOHÀ n<å~°∞x h PÅ∞a_»Å ¤ HÀã¨O
Y~°∞Û ÃÑ_»`å=Ù. J~Ú`Õ g@xflO\˜Ö’ #∞=Ùfi h PÅ∞a_»Å ¤ HÀã¨O
Y~°∞ÛÃÑ>Ëì n<åˆ~ ZO`À ѨÙ}º„Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ k.—— (=Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''XHõ =Úã≤O¡ ѨÙ}ºÑ¶Ö ¨ Ï¿ÑHõ`∆ À `«# ÉèÏ~åº
Ñ≤ÅÅ ¡ HÀã¨O Y~°∞ÛÃÑ_»∞OÎ >Ë J^ŒO`å J`«x áêe@ ^•#O (ã¨^MŒ Ï)
KÕ¿ã ѨÙ}ºO`À ã¨=∂#=∞=Ù`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''=∞x+≤ XHõi J#fláêhÜ«∂ʼnõΩ ÉÏ^è∞Œ º_≥·
`«# ÉÏ^躌 `«) x~°H¡ º∆õ O KÕÜ∞« @O KåÅ∞, J`«#∞ áêáê`«∞‡_»x K≥Ñʨ _®xH˜.——
(J|∂^•=Ó^£)
Éè~í ΰ `«# ÉèÏ~åºÑ≤ÅÅ¡ HÀã¨O Y~°∞ÛÃÑ@ì_O» Ö’ Ñ≤ã<≤ åi`«#O =Ç≤Ï¿ãÎ
J`«x ÉèÏ~°º‰õΩ Éè~í ΰ J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® `«# Ñ≤ÅÅ ¡ HÀã¨O ã¨iѨ_OÕ `«
_»|∞ƒ fã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯Ok.
ǨϢ[`ü J|∂ã¨∞á¶êº<£ (~°l) ÉèÏ~°º ǨϢ[`ü Ç≤ÏO^• (~°l) F™êi
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å Éè~í ΰ Ñ‘<åã≤ =∞x+≤. <å Ñ≤ÅÅ ¡ áÈ+¨}‰õΩ
ã¨iѨ_@ Õ O`« ‰õÄ_® (_»|∞ƒ) PÜ«∞# ã¨O`À+¨OQÍ W=fi_»∞. =∞i <Õ#∞
PÜ«∞# _»|∞ƒ #∞Oz H˘O`« fã¨∞H˘x <å Ñ≤ÅÅ ¡ ‰õΩ J#fláêhÜ«∂Å∞
ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ=KåÛ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h‰õΩ, h
Ñ≤ÅÅ ¡ ‰õΩ ã¨iѨ_@ Õ O`« fã¨∞‰õΩO@∂LO_»∞.—— Jx J<åfl~°∞. (ǨÏnãπ)
20 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ''=∂g∞^Œ ÉèÏ~°º‰õΩ#fl ǨÏHˆ ¯q∞\?——x
J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h=Ù u#QÆeQˆ PǨ~°O P"≥∞‰õΩ ÃÑ\Ïìe.
h=Ù ^èiŒ OK«QeÆ Qˆ =¢™êÎÅ∞ P"≥∞H˜"åfie. (hѨ@¡ Jq^èÜ Õ ∞« `«‰Ωõ áêÅÊ_ç
#ѨÙ_»∞) h"å"≥∞ =ÚYOÃÑ· H˘@ì‰Äõ _»^∞Œ . WO\’¡ `«Ñʨ =∞Ô~Hõ¯_® P"≥∞#∞
=^ŒeÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ —— Jx J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
Ǩτ[`ü J„"£∞ a<£ JÇπÏ=ãπ A+¨g∞ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)
`«# g_À¯Å∞ǨÏ*ò ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ.... WÖÏ J<åfl~°∞: ''q#O_ç, ÉèÏ~°ºÅ Ѩ@¡
=∞OzQÍ "≥∞ÅQÆO_ç. "å~°∞ g∞ ^ŒQ~æÆ ° |OnÅ∞QÍ L<åfl~°∞. g∞~°∞ "åi`À
ã¨OÉè’yOK«=K«∞Û. "å~°∞ `«=∞ jÖÏxfl HÍáê_»∞‰õΩO@∂ g∞ ã¨OѨ^#Œ ∞
HÍáê_»∞`«∞O\Ï~°∞. ^•xH˜q∞Oz g∞‰õΩ "åiÃÑ· ZÖÏO\˜ JkèHÍ~°O ÖË^∞Œ .
J~Ú`Õ "å~°∞ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ huÉÏǨϺ`«‰Ωõ áêÅÊ_ç`Õ ("åix ^ŒO_çOK«
=K«∞Û.) XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ (JÖÏO\˜ `«¿ÑÊ^Œ~Ú<å KÕ¿ãÎ) "åix g∞ Ѩ_H» Å õ
#∞O_ç "Õ~∞° KÕÜ∞« O_ç. (JѨÊ\˜H© `«ÑC¨ =∂#∞HÀHõáÈ`Õ) "åix Ç≤ÏOã≤OK«
‰õΩO_® (`ÕeQÍæ)H˘@ìO_ç. g∞‰õΩ q^èÜ Õ Ú« ֡ᷠÈ`Õ WHõ (^Œ∞~°∞^ÕâÌ º◊ O`À "åix
=keOK«∞‰õΩ<Õ) =∂~åæÅ∞ "≥`«HõHõO_ç. *Ï„QÆ`«Î! g∞‰õΩ g∞ ÉèÏ~°ºÅÃÑ·
ǨωõΩ¯Å∞#fl>Ë,¡ g∞ ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® g∞ÃÑ· ǨωõΩ¯Å∞<åfl~Ú. "åiÃÑ·
g∞‰õΩ#fl ǨωõΩ¯– "å~°∞ g∞ Ѩ_H» Å õ #∞ g∞H˜+Oì̈ ÖËx"åiKÕ `˘Hõ¯hÜ«∞
‰õÄ_»^∞Œ . g∞H˜+Oì¨ ÖËx"åix g∞ WO\’¡H˜ ~å=\ÏxH˜ J#∞=∞uOK«‰Äõ _»^∞Œ .
WHõ "åiH˜ g∞g∞^Œ L#fl ǨωõΩ¯– g∞~°∞ "åiH˜ (gÖˇ#· O`«=~°‰Ωõ ) =∞Oz
J#fl=„™êÎÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~åÛe.—— (ui‡r)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)''^Õ=Ùx ^•ã‘Å#∞ („ã‘Å Î #∞) H˘@ìHOõ _»x („Ѩ[ʼnõΩ)
Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕâß~°∞. PÜ«∞h Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã#≤ H˘O`«HÍÖÏxH˜ L=∞~ü
(~°l) PÜ«∞# ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ ''„ã‘Å Î ∞ `«=∞ Éè~í Šΰ ‰õΩ Z^Œ∞~°∞u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°x
Ѷ~≤ åº^Œ∞ KÕâß~°∞. JѨC_»∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) (J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ )Õ ÉèÏ~°ºefl H˘>ËOì ^Œ∞‰õΩ
J#∞=∞u WKåÛ~°∞. (P `«~∞° "å`« H˘O`« HÍÖÏxH˜) ZO`À=∞Ok „ã‘Å Î ∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ÉèÏ~°ºÅ ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ `«=∞ Éè~í Šΰ ∞ `«=∞efl H˘_»∞`«∞<åfl
~°x Ѷ~≤ åº^Œ∞ KÕÜ∞« ™êQÍ~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ[Å`À ''KåÖÏ=∞Ok
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 21
„ã‘Å
Î ∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ WO\˜ ^ŒQ~æÆ ° QÆ∞q∞QÆ∂_ç `«=∞ Éè~í Å
ΰ QÆ∞iOz Ѷ~≤ åº^Œ∞
KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. g∞Ö’ `«=∞ ÉèÏ~°ºefl "ÕkOè KÕ"å~°∞ =∞Oz"å~°∞ HÍ^Œ∞, *Ï„QÆ`!Ϋ ——
Jx J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
''Y∞ÖÏ—— ǨωõΩ¯
W™ê¡O ѨiÉèÏ+¨Ö’ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ¢ã‘HÎ ˜ WKÕÛ q_®‰õΩefl '`«ÖÏMò— Jx,
¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µxH˜KÛÕ q_®‰õΩefl 'Y∞ÖÏ— Jx JO\Ï~°∞. Y∞ÖÏ JO>Ë ¢ã‘Î `«#
Éè~í #ΰ ∞ =kÖËÜ∞« _»O ÖËHõ `«# Éè~í ΰ #∞O_ç "Õ~∞° Ѩ_@» O——Jx J~°O÷ . `«ÖÏMò
q+¨Ü∞« OÖ’ ѨÙ~°∞+¨µxH˜ ZO`« ǨωõΩ¯O^À ¢ã‘HÎ ˜ ‰õÄ_® JO`Õ Ç¨Ï‰õΩ¯Ok.
J~Ú`Õ ÉèÏ~°º WzÛ# q_®‰õΩefl Éè~í ΰ P"≥∂kOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
''™®^è®O°}~Qå ¢ã‘ÎÅÃÑ· ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∞ ZÖÏ~>˜ ǨÏHí∞¯Å∞<®flܡ∂
<®ºÜ«µÇ¨O~° Qå ѨÙO°∞+¨∞ÅÃÑ· ¢ãÅΑ ‰õį_Í JÖÏ~>˜ ǨÏHí∞¯ÖË L<®flܵ. HßHíáÈ`Ë
ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∞ ¢ã‘ÎÅÃÑ· XHí "≥∞@∞ì PkèHíº`Œ L~k. ^Õ=Ù_«∞ â◊H˜Î=∞~`Œ∞_«∞,
q"ÕK<« ®Ç¨O∞° _«∞.—— (Y∞~üP<£–2:228)
Y∞ÖÏ Ç¨Ï‰õΩ¯ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_®xH˜ =¸_»∞ =∂~åæÅ∞<åfl~Ú.
"≥Ú^Œ\˜ =∂~°Oæ – q"åÇ¨Ï ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ¢ã‘Î `«#‰õΩ HÍÉ’ÜÕ∞ Éè~í ΰ #∞O_ç
q_®‰õΩÅ JkèHÍ~°O ¢"å`«ÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ fã¨∞HÀ"åe. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ `«#‰õΩ
ã¨O¢Hõq∞Oz# q_®‰õΩÅ JkèHÍ~°O `«# ÉèÏ~°º‰õΩ ^è•~å^Œ`OΫ KÕÜ∞« _®xH˜
W™ê¡g∞Ü«∞ K«@Oì J`«xH˜ J#∞=∞uã¨∞OÎ k.
~Ô O_»= =∂~°Oæ – U^≥<· å HÍ~°}O =Å¡ ¢ã‘Î `«# Éè~í #ΰ ∞ ^Õfi+≤ã∞¨ OÎ k.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Éè~í ΰ Ñ≤zÛ"å_≥á· È=_»O, ÉèÜ í ∞« OHõ~° "åº^è∞Œ Å∞ ™ÈHõ_O» ,
J`«xÖ’ ÖˇO· yHõâH◊ Î̃ `«yáæ È=_»O, J¢Hõ=∞ã¨O|O^èOŒ U~°Ê~°K∞« H˘x ÖË^•
=∞ˆ~"≥<· å "åºÑ¨HÍÅ∞ JÅ"å@∞ KÕã∞¨ H˘x ÉèÏ~°º#∞ x~°H¡ º∆õ O KÕÜ∞« _»O,
P"≥∞ Pi÷Hõ J=ã¨~åÅ∞ f~°ÛHõáÈ=_»O, Éèí~°Î ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞_≥· áÈ=_»O
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ q. JÖÏO\˜ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ Z^Œ∞~Ô · WHõ Éè~í `ΰ À U=∂¢`«O á⁄ã¨Q^Æ xŒ
ÉèÏqOz#ѨÙ_»∞ „ã‘HÎ ˜ `«# Éè~í ΰ #∞O_ç q_çáÈÜÕ∞ ǨωõΩ¯Ok. ^•x HÀã¨O
P"≥∞ `«# Éè~í ΰ #∞O_ç q_®‰õΩÅ∞ WÑ≤ÊOK«=∞x <åºÜ«∞™ê÷<åxfl HÀ~åe.
22 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡g∞Ü«∞ <åºÜ«∞™ê÷<åÅ∞ ÖËHáõ È`Õ Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç QÆÅ H˘O^Œ~∞° ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞,
=Úã≤O¡ ÃÑ^ŒÅ Ì =ÚO^Œ∞‰õΩ D =º=Ǩ~°O fã≤HÔ o§ Éè~í ΰ #∞O_ç q_çáÈ=K«∞Û.
=¸_»= =∂~°Oæ – Éè~í ΰ á⁄_» y@ìx ¢ã‘Î J`«x #∞O_ç q_çáÈ=_®xH˜
L#fl =¸_»= =∂~°Oæ 'Y∞ÖÏ—. Y∞ÖÏ JO>Ë ¢ã‘Î `«#Éè~í ΰ #∞O_ç =∞ǨÏ~ü
^è<Œ åxfl uiy WKÕÛã≤, ÖË^• =∞ˆ~^≥<· å WzÛ `«ÖÏMò fã¨∞HÀ=_®xH˜ J`«_flç
XÑ≤ÊOK«_O» Jx J~°O÷ .
''^°~Ǩ`Œ∞e^°ÌO°∞ ^≥·=xs‚`Œ Ǩiq∞`Œ∞ÅHí∞ Hí@∞ì|_ç L~_«ÖË=∞x
ÉèÜ í µ« Ǩ_#ç ǨC_«∞ ¢ãΑ `Œ# ÉèOí Hΰ ∞í U"≥∞<ÿ ® WKÕÛã≤ J`Œx #∞~_ç "ÕO∞° Ǩ_«
^°ÅK«∞Hí∞~>Ë ÇÍi^°iÌ =∞^躰 U^≥<· ® XǨÊO^°~ Hí∞^°O_° ~« Ö’ `ŒÇC¨ ÖË^∞° .——
(Y∞~üP<£–2:229)
Éè~í ΰ `«#‰õΩ `å#∞ q_®‰õΩÅ∞ W¿ãÎ `å#∞ ÉèÏ~°º‰õΩ WzÛ# =∞ǨÏ~ü#∞
=^ŒÅ∞ HÀ=Åã≤O^Õ. JO`ÕHÍ^Œ∞, Éè~í ΰ ÃÑ>Ëì ÉÏ^èÅ Œ ∞ Éèií OK«ÖHË õ ÉèÏ~°º
q_®‰õΩÅ∞ (Y∞ÖÏ) HÀi#ǨC_»∞ ‰õÄ_® J`«#∞ =∞ǨÏ~ü#∞ uiy fã¨∞HÀ=_»O
J^è~Œ ‡° "Õ∞ J=Ù`«∞Ok.
''JǨC_»∞ g∞~å"≥∞Hí∞ (=∞ǨÏO∑ ÖË^• W`«~° HÍ#∞HõÅ ~°∂¿Ñ}) WzÛ#
=ã¨∞=Î ÙÅÖ’ H˘~`≥<· åã¨~ˆ , "åѨã∞¨ fã¨∞HÀ=_«~ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ Hß^°∞. XHõ"àÕ ◊
^ŒOѨ`∞« Å∞ ^≥=· xs‚`« Ѩiq∞`«∞ʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»Ö=Ë ∞x J#∞‰õΩO>Ë, Jk
"Õ~ˆ q+¨Ü∞« O.—— (Y∞~üP<£–2:229)
<åsH© <åsH˜ #_»∞=∞ #ÅQ˘^∞Œ Ì
''ÉèÏO°ºÅ~^°i Ǩ@¡ ã¨=∂# ^°$+≤ì`À =∞ã¨Å∞Hí∞~@¥ ÇÍiH˜ ѨÓiÎ
<®ºÜ«µ~ KÕH∂í O°Û_«~ g∞ â◊HHΘ ˜ q∞~z# Ǩx. g∞O°∞ `ŒÅz<® JÖÏ KÕܵ« ÖËO∞° .
Jܵ#ǨÊ>˜H© g∞O°∞ XHí ÉèÏO°º "≥·Ñ¨Ù ѨÓiÎQå "≥Úyæ =∞O˘Hß"≥∞#∞
_ÀÖÏÜ«µ=∂# ã≤÷uÖ’ Ǩ_«"ÕÜ«µHí~_ç. g∞ "≥·Yi ã¨ik^°∞ÌH˘x ^Õ=ÙxH˜
ÉèíÜ«µÇ¨_«∞`Œ¥ =∞ã¨Å∞HÀ~_ç. ^Õ=Ù_«∞ Q˘Ç¨Ê Hí∆=∂je, Jq∞`Œ ^°Ü«∂
=∞Ü«µ∞_«∞.—— (Y∞~üP<£–4:129)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 23
W^°OÌ ∞° ÖËHí J~`ŒH<í ®fl ZHí∞¯==∞~k ÉèÏO°ºÅ∞ L#flǨC_«∞ ѨÙO°∞+¨∞_«∞
ÇÍi =∞^躰 Jxflq^è®ÖÏ ã¨=∂#`Œfi~ áå>˜~K«Ö_Ë ∞« . ÉèÏO°ºÅ =∞^躰 L~_Ë
J~^°~, =Ü«µã¨∞û, ã¨fiÉèÏ=~, P~ÀQõº~ "≥Ú^°Ö#·ˇ =º`ͺ™®Å HÍO°}~Qå
J`Œ#∞ ÇÍO°~^°sfl ã¨=∂# ^°$+≤`ì À K«¥_«@~, XHıq^è~° Qå „¿Ñq∞~K«_~«
ã¨ÇϨ [~Qå<Õ ™®^躰 ~ Hß^°∞. Jܵ`Õ J~`Œ=∂„`Í# PHíO} ¬° ÖËx ÉèÏO°º#∞
ѨÓiÎQå q㨇i~z PHíO} ¬° QõÅ ÉèÏO°º"≥Ñ· Ù¨ "≥ÚQõ_æ ~« ‰õÄ_® ÉèÏ=º~ HÍ^°∞.
Öˇ~· yHí =º=ǨO°~Ö’ ѨÓiÎ ã¨=∂#`Œfi~ áå>˜~K«Háí Èܵ<® W`ŒO° =º=Ǩ
O®Ö’¡ =∞@∞Hí∞ ã¨~ѨÓO°‚ ã¨=∂#`Œfi~ áå>˜~KÍe. ã¨=∂#`«fiO áê\˜OK«x
"åi q+¨Ü∞« OÖ’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
''Z=iÔH<· ® W^°OÌ ∞° ÉèÏO°ºÅ∞~_ç, ÇÍi^°iÌ Ç¨ÏHí∞¯Å#∞ <®ºÜ«µ~Qå,
x+¨ÊHõá∆ ê`«OQÍ, ã¨=∂#~Qå, ã¨=∞~[ã¨~Qå xO°fiiÎ~K«Háí È`Ë, fO°∞Êk<®#
J`Œ#∞ ã¨Q~õ â◊sO°~ H’Ö’Ê`Í_«∞. P ã≤u÷ Ö’<Õ J`«#∞ (J~°â÷ s◊ ~°O`À
ã¨=∂kè #∞~_ç) ÖËz=™®Î_∞« .—— (ui‡l)
ÖˇO· yHõ q+¨Ü∞« OÖ’ PHõ~} ¬° ÖËx ÉèÏ~°º "≥Ñ· Ù¨ JO`«QÍ "≥ÚQÆ∞æ K«∂ѨÖHË õ
áÈ=_»O =∂#=Ùx ã¨ÇϨ [ ^Ò~°ƒÅºO. Dq+¨Ü∞« OÖ’ ã¨[#˚ ∞Å∞, ^Œ∞~°#˚ ∞Å∞
J#fl `Õ_® ÖË^∞Œ . nxfl QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^≥"· åxfl WÖÏ ¢áêi÷OKå~°∞:
''^Õ"å! (ÉèÏ~°ºÅ`À HõeÜ«∞Hõ QÆ∞iOz#) <å qÉè[í # <å‰õΩ#fl â◊HΘ
™ê=∞~å÷ºÅ "Õ∞~°Hˆ . <å â◊HΘ ѨikèÖ’ÖËx q+¨Ü∞« OÖ’ ##∞fl `«ÑÙ¨ ÊѨ@‰ì Ωõ .——
(J|∂^•=Ó^£)
XHõiHõO>Ë Z‰õΩ¯= ÉèÏ~°ºÅ∞ L#flǨC_»∞ Éè~í ΰ XH˘¯Hõ¯ ~å¢u "åi
HÀã¨O Hˆ \Ï~ÚOKåe. ÖË^• XHõ ÉèÏ~°º ^ŒQ~æÆ ° =¸_Õã≤ ~å¢`«∞Å∞ QÆ_Ñç `≤ ,Õ
q∞QÆ`å ÉèÏ~°ºÅ ^ŒQ~æÆ ° ‰õÄ_® =¸_Õã≤ ~å¢`«∞Å∞ QÆ_Ñ» =¨ Åã≤ LO@∞Ok.
Dq^èOŒ QÍ ÉèÏ~°ºÅ =∞^躌 qÉè[í # ã¨=∂#OQÍ LO_®e.
=ÚO^Œ∞#∞OKÕ XHõi^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞ L#flǨC_»∞ H˘`«ÎQÍ =∞~À
ÉèÏ~°º#∞ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl ѨHO∆õ Ö’ H˘`«ÉÎ Ïè ~°º ^ŒQ~æÆ ° Éè~í ΰ "≥Ú^Œ\™˜ êi =¸_»∞
ÖËHõ U_»∞ ~å¢`«∞Å∞ QÆ_Ñ» ¨ =Åã≤LO@∞Ok. JO>Ë P H˘`«ÉÎ Ïè ~°º Hõ#º
24 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
J~Ú`Õ P"≥∞ ^ŒQÆæ~° U_»∞ ~å¢`«∞Å∞ QÆ_»áêe. H˘`«ÎÉèÏ~°º ¢áœ_è»
(q`«O`«∞=Ù ÖËHõ q_®‰õΩÅ∞ á⁄Ok# ¢ã‘)Î J~Ú`Õ P"≥∞ ^ŒQ~æÆ ° =¸_»∞
~å¢`«∞Å∞ QÆ_á» êe. P `«~∞° "å`« #∞Oz =∂=¸ÖË.
W™ê¡O ^Œ$+≤ìÖ’ =∞Oz Éè~í °Î
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ™êi =∞Oz Éè~í #ΰ ∞ QÆ∞iOz K≥|∞`«∂ ''`«#ÉèÏ~°º
HÀã¨O L`«=Î Ú _»~Ú#"å_Õ g∞Ö’ L`«=Î Ú_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (Wɡfl=∂[)
=∞~˘Hõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ PÜ«∞# ''QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç! ¢ã‘Å Î ‰õΩ J#fl=¢™êÎÅ∞
W=fi_»OÖ’ "åi Ѩ@¡ =∞OzQÍ =∞ã¨Å∞HÀO_ç. Wk g∞g∞^Œ ¢ã‘Å Î ‰õΩ#fl
ǨωõΩ¯—— Jx `åH©^∞Œ KÕâß~°∞. (ui‡l)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''qâßfiã¨∞ÅÖ’ JO^ŒiHõ<åfl Z‰õΩ¯=
QÆ∞}=O`«∞_Õ Ñ¨iѨÓ~°‚ qâßfiã≤. JÖψQ g∞ÉèÏ~°ºÅ Ѩ@¡ =∞Oz"å_Õ
g∞Ö’ JO^ŒiHõ<åfl ¢âı+¨µª_»∞.—— (ui‡l)
ÉèÏ~åºq^èÜ Õ Ú« Öˇ#· Éè~í Å
ΰ #∞ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞:
''ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ q^èÜ Õ Ú« ÅÜÕ∞º Éè~í Šΰ ∞ <åâ◊#=∞=Ù`å~°∞.—— (=Úã¨^Î ~Œ H° ± ǨHõ"∞£ )
ǨϢ[`ü Åv`ü (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ#∞ F~ÀA ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèHÔ o§
<å ÉèÏ~°º <À\˜^∞Œ ~°∞ã¨∞ QÆ∞iOz PÜ«∞#‰õΩ Ѷ~≤ åº^Œ∞ KÕâß#∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) <å Ѷ~≤ åº^Œ∞ qx ''h=Ù hÉèÏ~°º <À\˜^∞Œ ~°∞ã¨∞#∞ Éèií OK«ÖHË áõ È`Õ
P"≥∞‰õΩ q_®‰õΩe=Ùfi—— J<åfl~°∞.
^•xH˜ <Õ#∞ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <Õ#∞ "≥Ú^Œ@ Ñ≤Åe¡ fl QÆ∞iOz PÖ’zã¨∞Î
<åfl#∞. `«~∞° "å`« P"≥∞ <å`À F ã¨∞n~°…HÍÅO ã¨O™ê~°O KÕãO≤ k. JOKÕ`«
P"≥∞‰õΩ q_®‰õΩe=fi_®xH˜ <å‰õΩ =∞#™⁄ѨÊ_»OÖË^∞Œ —— J<åfl#∞. JѨÙÊ_»∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ã¨ÅǨ WKåÛ~°∞: ''J~Ú`Õ P"≥∞‰õΩ =∞Oz`«#O`À,
<Õ~∞° ÊQÍ Ç≤Ï`«É’^èŒ K≥~Úº. P"≥∞ <≥[· OÖ’ =∞Oz`«#O LO>Ë h=∂@
qx h=Ù K≥ÑÊ≤ #@∞¡ #_»∞K«∞‰õΩO@∞Ok. J~Ú`Õ (XHõ\˜ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ.)
ÉÏxã¨#∞ H˘\˜#ì @∞¡ P"≥∞#∞ H˘@ì_O» ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 25
''ÇÍiǨ@¡ =∞~z`Œ#~ Híey=Ù~@¥ ã¨~™®O°~ KÕܵ« ~_ç. XHí"àÕ ◊
ÇÍO°∞ g∞Hí∞ (XHí q+¨Üµ« ~Ö’) #K«ÛHíáÈ`Ë, #K«Ûx q+¨Üµ« ~Ö’<Ë ^Õ=Ù_«∞
g∞Hí∞ Z~`À „âıܵ« ã¨∞û, "Õ∞Å∞ ÃÑ>ì̃ L~_«=K«∞Û.—— (Y∞~üP<£–4:19)
Ǩτ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ
J<åfl~°∞: ''U qâßfiã‘ qâßfiã¨∞~åex (ÉèÏ~°º#∞) Jã¨ÇÏ≤ ºOK«∞HÀ~å^Œ∞.
J`«xH˜ P"≥∞Ö’ XHõ QÆ∞}O #K«ÛHõáÈ~Ú<å J`«xH˜ #zÛ# =∞~ÀQÆ∞}O
P"≥∞Ö’ LO_»=K«∞Û.—— (=Úã≤O¡ )
^ŒOѨ`∞« Å =∞^躌 Ѩ~㰠ʨ ~° J=QÍǨÏ#, ¢¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ∞ L#flѨÙÊ_Õ
P HõeÜ«∞HõÖ’ x["≥∞#ÿ P#O^ŒO, ã¨O`«$Ñ≤Î HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''g∞~°∞ ¢ã‘ÅΠѨ@¡ =∞$^Œ∞=ÙQÍ
=º=ǨÏiOK«O_ç. ¢ã‘Å Î ∞ ¢Ñ¨H¯õ >ˇ=ÚHõÅ`À ã¨$lOK«|_®¤~∞° . ¢Ñ¨H¯õ >ˇ=Ú
HõÅÖ’ ‰õÄ_® Jxfl\˜HOõ >Ë Z‰õΩ¯= =OHõ~Q° Í LO_Õ ÃÑ·Z=ÚHõ`À ã¨$lOK«
|_®¤~∞° . g∞~°∞ ^•xfl ã¨iKÕÜ∞« _®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« ufl¿ãÎ qiyáÈ`«∞Ok. XHõ"àÕ ◊
^•x =∂<å# =kÖË¿ãÎ Jk JÖÏ =OHõ~Q° Í<Õ LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ g∞~°∞
¢ã‘Å
Î `À =∞OzQÍ (=∞$^Œ∞=ÙQÍ) =∞ã¨Å∞HÀO_ç.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''g∞ =∂@ÅHí∞ Z^°∞O°∞ K≥ÇÊ≤ uO°Q|õ _«`ÍO°x ÉèÜ í µ« =Ú#fl ¢ãÅΑ Hí∞
(#Ü«∂# ÉèÜ í ∂« #) #K«Û*ˇÇʨ ~_ç. (JÖÏ ^®iH˜ O®HíáÈ`Ë) ÇÍix g∞ Ǩ_H« Åí
#∞~_ç "ÕO∞° KÕܵ« ~_ç. (JǨÊ>˜H© g∞ =∂@ q#HíáÈ`Ë) HÁ@ì~_ç. P `ŒO∞° ÇÍ`Œ
ÇÍO°∞ g∞Hí∞ q^èÜ Õ µ« ∞ÖܵáÈ`Ë WHí ÇÍix J#=ã¨O~° Qå "Õk~è K«_ÍxH˜
™®Hí∞Å∞ "≥`HŒ Hí ~í _ç.—— (Y∞~üP<£–4:34)
HÁ~^°O∞° ¢ã‘Å Î ∞ KÕܵKÕã∞¨ H’x^Õ ^®iH˜O®O°∞. JÖÏ~@ѨÙÊ_»∞ ÉèÏO°º
=ÚYg∞‡^Œ HÁ@ì~å^°x, â◊sO°~ HõOkáÈÜÕ∞ =ã¨∞Î=ÙÅ`À HÁ@ì~å^°x,
xO°Ü Ì µ« Qå HÁ@ì~å^°x ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) J<®flO°∞. U"≥∞<ÿ å PÜ«µ# ÉèÏO°ºefl
HÁ>ËÇì Íix Jaè=∂x~KÕÇÍO°∞ Hß^°∞. =∞x+≤ `Œ# ÉèÏO°ºÖ’ U^À #K«ÛÖË^x°
`˘~^°OÇ° _¨ ç qÇÍǨÏ|~^è®xfl `ˇ~K«∞H’Hí∂_«^∞° . JxÇÍO°º Ǩiã≤`÷ ∞Œ Å∞
UO°Ê_ç #ǨC_Õ q_ÍHí∞eKÕÛ J#∞=∞ux qxܡ∂y~K«∞H’ÇÍe.
26 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''^è°O°‡ ã¨=∞‡`Œ"≥∞ÿ# Ǩ#∞ÖÖ’ ^Õ=ÙxH˜
Jxfl>˜H~í >Ë `ŒÖÏMò Z~`À J„Ç≤ܵ« "≥∞#ÿ Ǩx.—— (ǨÏnãπ)
''qâßfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ q∞=∞‡efl, g∞ ÉèÏO®ºÇ≤Åe¡ fl #O°Hßyfl #∞~_ç
O°H˜∆~K«∞H’~_ç. P #O°HßyflH˜ =∂#=ÙÅ∞, O®à◊∞§ ã¨q∞^è°Å=Ù`ÍO°∞.——
(Y∞~üP<£–66:6)
XHí =ºH˜ÎÃÑ· `Œ# ÉèÏO®ºÇ≤Å¡Å ã¨~O°Hí∆}ÉÏ^è°º`Œ ZÖÏ L~^À,
ÇÍix ã¨<®‡O°Qæ å=ÚÅ∞Qå fiÛk^°=Ì Åã≤# ÉÏ^躰 `Œ Hí∂_Í L~k. ¢ã‘HÎ ˜
‰õÄ_® `«# Ñ≤Å¡Å#∞ ã¨<®‡O°æQå=ÚÅ∞Qå fiÛ k^°Ì=Åã≤# ÉÏ^è°º`Œ
L~k. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) WÖÏ J<®flO°∞:
''g∞Ö’ „Ǩu=ºH©Î ÉÏ^躰 `ÍÜ«µ∞`Œ∞_≥#· ã¨~O°HH∆í ∞í _Ë. Hí#∞Hí J`Œx
ã¨~O°Hí∆}Ö’ L~_ËÇÍix Qõ∞i~z (ǨO°Ö’Hí~Ö’) „Ǩtfl~K«|_«`Í_«∞.
áåÅHí∞_«∞ áåe`Œ„Ǩ[Å ã¨~O°HH∆í ∞í _«∞. J`Œ#∞ `Œ#„Ǩ[Å q+¨Üµ« ~Ö’
ÉÏ^è∞° º_«=Ù`Í_«∞. ѨÙO°∞+¨∞_«∞ `Œ# ÉèÏO®ºÇ≤ÅÅ ¡ Hí∞ ã¨~O°HH∆í ∞í _«∞. J`Œ#∞
ÇÍiq+¨Üµ« ~Ö’ ÉÏ^è∞° º_«=Ù`Í_«∞. ¢ã‘Î `Œ# ÉèOí ΰ W~>˜H,˜ J`Œx Ç≤ÅÅ ¡ Hí∞
ã¨~O°HH∆í ∞í O®Å∞. P"≥∞ ÇÍi q+¨Üµ« ~Ö’ ÉÏ^è∞° ºO®Å=Ù`Œ∞~k.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''g∞~°∞ K≥_¤» „ã‘Å
Î `À ã¨O|O^è•Å∞ ÃÑ@∞ìHÀ
‰õΩO_® *Ï„QÆ`Ϋ =Ç≤ÏOK«O_ç, g∞ „ã‘Å Î ∞ Ѩ~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨µÅ`À ã¨O|O^è•Å∞
ÃÑ@∞ìHÀ‰õΩO_® LO\Ï~°∞. g∞~°∞ g∞`«e^¡ OŒ „_»∞ŠѨ@¡ 㨄`«Ê=~°#Î Hõey
=ÙO_»O_ç, g∞ã¨O`å#O g∞Ѩ@¡ 㨄`«Ê=~°#Î Hõey=ÙO@∞Ok...—— (ǨH˜"∞£ )
3. Éè~í ΰ ǨωõΩ¯Å∞
''^Õ=Ù_«∞ ¢ãÅΑ ÃÑ· ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∞ HÁ~`Œ PkèHºí `Œ „Ǩ™®k~K«_~« =Å¡,
ѨÙO°∞+¨∞Å∞ `Œ=∞ ã¨~Ǩ^#° ∞ ¢ãÅΑ H’ã¨~ YO°∞ÛÃÑ_«∞#Î fl~^°∞ =Å¡ ѨÙO°∞+¨∞Å∞
¢ã‘ÎÅÃÑ· =º=ǨO°HíO°ÎÅ∞ J=Ù`ÍO°∞. Hí#∞Hí ã¨∞Qõ∞}=`Œ∞Öˇ·# ¢ã‘ÎÅ∞ `Œ=∞
ÉèíO°ÎÅHí∞ q^èÕÜ«µ`Œ K«¥Ñ¨Ù`Œ¥ ÇÍi Hí#∞ã¨#flÅÖ’ #_«K«∞Hí∞~>ÏO°∞.——
(Y∞~üP<£–4:34)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 27
¢ã‘ÃÎ Ñ· ѨÙO°∞+¨∞xH˜ PkèHºí `Œ x=fi_ÍxH˜ O≥~_«∞ HßO°}®Å∞<®flܵ.
XHí>,˜ âÍsO°H~í Qå, =∂#ã≤H~í Qå ¢ã‘Î Hí<®fl ѨÙO°∞+¨∞_«∞ ZHí∞¯= â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«∞,
ã¨=∞O°∞_÷ ∞« . O≥~_«∞, D HßO°}~Qå ÉèÏO®ºÇ≤ÅÅ ¡ áÈ+¨}ÉÏ^躰 `Œ ѨÙO°∞+¨∞x
g∞^Õ "≥∂Ǩ|_ç~k. ¢ã‘Ö Î ’x ã¨∞Hí∞=∂O°`fiŒ ~, HÀ=∞Å`Œfi~, =∂~°=Ì O, Å[˚,
a_çܵ« ~Å O°H} ∆í ^°$ë®ìº P"≥∞ W~>˜Ç@ ¨ ∞ì# L~_«@"Õ∞ =∞Ozk. ã¨=∂[
„âıܵ« ã¨∞û Hí∂_Í J~^°∞Ö’<Ë L~k. ¢ã‘Î |Ü«µ@ ѨÙO°∞+¨∞Å`À HíÅã≤ Ǩx
KÕܵ« _«~ =Å¡ J<ÕHí ™®=∂lHí O°∞Qõ‡`ŒÅ∞ ÇͺÇ≤~KÕ „Ǩ=∂^°~ L~@∞~k.
JO^Œ∞Hˆ ''U*Ïu `Œ# =º=ǨO®Å xO°fiǨÏ}ÉÏ^躰 `Œ#∞ ¢ã‘HÎ ˜ JǨÊ
yã¨∞~Î ^À P *Ïu Z#fl>˜H© ÉÏQõ∞Ǩ_^« ∞° —— J<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨)- (|∞MÏi)
W`«~° q+¨Ü∂« Å#∞ QÆ∞iOz ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ „Ѩ=zOKå~°∞:
''¢ã‘Î `«# Éè~í ΰ WO\’¡ J`«x J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® U =ã¨∞=Î Ù ‰õÄ_®
^•#O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ P"≥∞ J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® ^•#O KÕ¿ãÎ
ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O Éè~í ‰Î° Ωõ áÈ`«∞Ok, P"≥∞‰õΩ áêѨO q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
''Éè~í ΰ J#∞=∞u ÖËx^Õ ÉèÏ~°º J`«x WO\˜ #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õ~°
‰õÄ_»^∞Œ .—— (Éè~í ΰ =^Œ<Ì åfl J`«_flç kèH¯õ iOz |Ü«∞\˜HᘠȉõÄ_»^∞Œ )– (q∞ëê¯`ü)
''Éè~í ΰ WO\’¡ L#flѨÙÊ_»∞ J`«x J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® ~°=∞*Ï<£ LѨ"å
™êÅ∞ `«Ñʨ P"≥∞ W`«~° SzÛùHõ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OK«‰Äõ _»^∞Œ .—— (=Úã≤O¡ )
''XHõ ¢ã‘Î ^ŒQ~æÆ ° (ǨÏ*òÜ∂« ¢`« KÕÜ∞« QÆey#O`«) ^è#Œ O L#flѨÊ\˜H©
P"≥∞ Éè~í ΰ ǨÏ*òÜ∂« ¢`« [i¿Ñ J#∞=∞u W=fiHõáÈ`Õ, J`«x J#∞=∞u
ÖˉΩõ O_® P"≥∞ ǨÏ*ò Ü«∂¢`« [~°ÑÖ ¨ ^Ë ∞Œ .—— (^•~°∞Öò Y∞ufl)
J|∂ã¨~¸^£ (~°l) Hõ^#Œä O: F~ÀA "Õ∞=Ú ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ °
‰õÄ~˘Ûx=ÙO>Ë XHõ ¢ã‘Î =zÛ `«# ÉÏ^è•=∞Ü«∞ QÍ^èŒ WÖÏ UHõ~∞° =ÙÃÑ\˜Oì k–
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <åÉè~í ΰ ã¨∞á¶êfi<£ a<£ =ÚJ`«Ö Î ò #=∂*ò KÕã∞¨ #Î flO^Œ∞‰õΩ ##∞fl
H˘_»∞<Î åfl~°∞. PÜ«∞<Õ"∂≥ á⁄^≥HÌ ¯˜ # `«~åfi`« ÖËz #=∂*òK™Õ êÎ~∞° . <Õ<Ñ≥ Ù¨ Ê_≥<· å
LѨ"åã¨O áê\˜¿ãÎ LѨ"åã¨O áê\˜OK«=^ŒxÌ "åiã¨∞<Î åfl~°∞.——
28 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
D P~ÀѨ}Å∞ KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ P"≥∞ Éè~í ΰ ã¨∞á¶êfi<£ JHõ¯_Õ L<åfl~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) q+¨Ü∞« O Uq∞@x J_çy`Õ ã¨∞á¶êfi<£ ''D"≥∞ #=∂AÖ’
ã¨∞n~°…"∞≥ #ÿ ~Ô O_»∞ ã¨∂~åÅ∞ Ѩiãî ∞¨ OÎ k. JO`« ÃÑ^ŒÌ ã¨∂~åÅ∞ ѨiOî K«=^ŒxÌ
=∂¢`«"∞Õ <Õ#∞ K≥áêÊ#∞—— Jx J<åfl~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D =∂@ qx
''#∞=Ùfi XHõ¯ ã¨∂~å ѨiOî z<å ã¨iáÈ`«∞Ok—— Jx K≥áêÊ~°∞ P ¢ã‘HÎ .˜
P `«~åfi`« ã¨∞á¶êfi<£ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <Õh"≥∞ LѨ"å™êÅ#∞ x~Àkèã∞¨ <Î åfl
#x P~ÀÑ≤™ÈÎOk. HÍx Dq_» SzÛùHõ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OK«_O» "≥Ú^ŒÖ_ˇ `ç Õ
"å\˜xHõ q~°q∞OK«‰Ωõ O_® ~ÀAÅ `«~|° _ç áê\˜ã∂¨ <Î =Õ ÙO@∞Ok. HÍx,
<Õ<"Õ ∂≥ Ü«Ú=‰õΩ_çfl, x¢QÆÇÏ≤ OK«∞HÀÖËHõ áÈ`«∞<åfl#∞—— Jx J<åfl~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) D ã¨OQÆu qx ''Éè~í ΰ J#∞=∞u ÖˉΩõ O_® U ¢ã‘Î ‰õÄ_® SzÛùHõ
LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OK«‰Äõ _»^∞Œ —— Jx P^ÕtOKå~°∞.
ã¨∞á¶êfi<£ (~°l) =¸_À P~ÀѨ}‰õΩ ã¨O*Ï~Ú+‘ Wã¨∂Î ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!
"Õ∞=Ú Hõ+rì¨ =ÙÅO. á⁄^Œ∞áÌ ⁄_»=x^Õ x¢^ŒÖ=Ë x =Oâ◊ã∞¨ Å ÷ ∞QÍ ¿Ñ~°∞Ѩ_®¤O——
Jx J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''ã¨~ˆ ã¨∞á¶êfi<£! x¢^Œ#∞Oz "Õ∞Ö’¯QÍ<Õ
#=∂*ò KÕã∞¨ OÎ _»∞—— Jx LѨ^tÕ OKå~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi H˘O^Œ~∞° ¢ã‘Å Î #∞ ã¨OÉ’kèã∂¨ Î WÖÏ LѨ^Õ
tOKå~°∞: ''=∞Ç≤Ïà◊ÖÏ¡~å! "Õ∞Å∞ KÕã#≤ "åiH˜ g∞~°∞ ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ Hõ$`«AÅ ˝ ~Ú
LO_»O_ç. g∞Ö’ Z=Ô~·<å XHõ~°∞ `«=∞ `«e¡^ŒO¢_»∞Å ^ŒQÆæ~° HÍÅO
QÆ_∞» ѨÙ`«∂ LO\Ï~°∞. `«~∞° "å`« ^Õ=Ù_»∞ P"≥∞‰õΩ Éè~í #ΰ ∞ J#∞¢QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» .
P `«~∞° "å`« P"≥∞‰õΩ ã¨O`å#ÉèÏQƺO ‰õÄ_® Hõey™êÎ_∞» . HÍx ZѨÙÊ_»~Ú<å
Éè~í `ΰ À U^≥<· å z#flQ˘_»= =¿ãÎ KåÅ∞, 'h =Å¡ <Õ<Ñ≥ Ù¨ Ê_»∞ ã¨∞YѨ_®¤#x—
JO\Ï~°∞ ¢ã‘Å Î ∞ (Ö’QÆ_» KÕã#≤ "Õ∞à◊§hfl =∞~°záÈ~Ú).—— (|∞MÏi)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''Ô~O_»∞ ~°HÍÅ =∞#∞+¨µÅ∞<åfl~°∞. "å~°∞
KÕ¿ã #=∂*òÅ∞ "åi `«ÅÅ Z`«∞‰Î Ωõ q∞Oz ÃÑ·H˜ áÈÖË=Ù. XHõ\,˜ `«#
Ü«∞[=∂xx =^ŒeáÈ~Ú uiy~åx ÉÏx㨠KÕ¿ã #=∂*ò. ~Ô O_»∞, `«#Éè~í ΰ
P[˝efl kèH¯õ iOz WHõ Z#fl\˜H© ^•iH˜~åx ÉèÏ~°º KÕ¿ã #=∂*ò.—— (q∞ëê¯`ü)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 29
™êëêìOQÆ ¢Ñ¨}Ï=∞O ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯ =∂¢`«"∞Õ . =∂#=ÙÅ∞ `«=∞ `À\˜
=∂#=ÙÅ`À ã¨Ç¨ U ã¨$+≤`ì åxH˜ ‰õÄ_® ™êëêìOQÆ ¢Ñ¨}Ï=∞O (ã¨*ÏÌ) KÕÜ∞«
‰õÄ_»^∞Œ . JÖÏO\˜ ™êëêìOQƢѨ}Ï=∞O q+¨Ü∞« OÖ’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞~À
^Œ$HÀ¯}O`À WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''<Õ<=≥ iÔH<· å W`«~∞° ʼnõΩ ã¨*ÏÌ KÕÜ∞« =∞x P*Ï˝ÑO≤ z #@¡~Ú`Õ
`«# Éè~í ΰ =ÚO^Œ∞ ã¨*ÏÌ KÕÜ∞« =∞x „ã‘xÎ P^ÕtOz LO_Õ"å}˜—‚ — (ui‡r)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞~À ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''<å ¢áê}O
Z=i Jnè#OÖ’ LO^À P â◊HãÎ̃ fi¨ ~°∂ѨÙx ™êH˜Q∆ Í K≥|∞`«∞<åfl#∞. U ¢ã‘Î
J~Ú<å `«# Éè~í ΰ ǨωõΩ¯efl <≥~"° ~Õ Û° #O`« =~°‰Ωõ P"≥∞ `«# ¢Ñ¨É∞íè =Ù
(^Õ=Ùx) ǨωõΩ¯efl ‰õÄ_® <≥~"° ~Õ Û° #>Ë.ì —— "Õ~˘Hõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ PÜ«∞# WÖÏ
J<åfl~°∞: ''Éè~í ΰ ǨωõΩ¯efl <≥~"° ~Õ Û° #O`« =~°‰Ωõ U ¢ã‘Î ‰õÄ_® qâßfiã¨OÖ’x
=∂^è∞Œ ~°ºO P™êfikOK«Ö^Ë ∞Œ .—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''g∞ÃÑ· g∞¢ã‘Å
ΠǨωõΩ¯Å∞<åfl~Ú. g∞ ¢ã‘Å Î ÃÑ·
g∞ ǨωõΩ¯Å∞<åfl~Ú. g∞ÃÑ· g∞¢ã‘ÎʼnõΩ#fl ǨωõΩ¯Å∞– g∞~°∞ "åiѨ@¡
=∞OzQÍ ¢Ñ¨=iÎOK«O_ç† J#fl=¢™êÎÅ∞ W=fi_»OÖ’ H˘~°`« ~åx=fiHõO_ç.
g∞ ¢ã‘Å Î ÃÑ· g∞‰õΩ#fl ǨωõΩ¯Å∞– "å~°∞ g∞ Ѩ_H» Å õ ÃÑ· W`«~° ѨÙ~°∞+¨µÅ∞
Z=ih Ѩ_∞» HÀhÜ«∞‰õÄ_»^∞Œ † g∞ J#∞=∞uÖˉΩõ O_® W`«~∞° Öˇ=ih g∞
WO\’¡H˜ ~åhÜ«∞‰õÄ_»^∞Œ .—— (Wɡfl=∂[)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''¢ã‘Î `«# Éè~í ΰ Ѩ_H» õ =^Œe J`«x
#∞O_ç "Õ~~° Ú ~å¢u QÆ_Ñç `≤ ,Õ P"≥∞ J`«x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ uiy ~å#O`«=~°‰Äõ
^≥=· ^Œ∂`«Å∞ P"≥∞#∞ â◊Ñã≤ ∂¨ Î LO\Ï~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''Éè~í ΰ `«# ÉèÏ~°º#∞ Ñ≤ez#ѨÙ_»∞ P"≥∞
á⁄~Úº ^ŒQ~æÆ ∞° <åfl ã¨~ˆ "≥O@<Õ J`«x ^ŒQiæÆ H˜ =KÕÛÜ«∂e.—— (ui‡l,
#™ê~Ú)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ „Ѩ=zOKå~°∞: ''Éè~í ΰ `«# Ѩ@¡ „Ѩã#¨ ∞fl_çQÍ
L#fl ã≤u÷ Ö’ =∞~°}O˜ KÕ „ã‘Î ã¨fi~åæxH˜ áÈ`«∞Ok.—— (ui‡r)
30 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
Ǩτ[`ü =ÚP*ò a<£ [|Öò (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ
¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''„ã‘Î `«# Éèí~°Î‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeyOz#ѨC_»∞ (ã¨fi~°æOÖ’x)
JѨû~°ãÖ ¨ ’¡ J`«xH˜ HÍÉ’ÜÕ∞ ÉèÏ~°º (WǨÏÖ’HõÑÙ¨ ã¨=uÃÑ· =∞O_çÑ_¨ ∞» `«∂)
''PÜ«∞xfl ÉÏ^èÃŒ Ñ@ì‰Ωõ . ^Õ=Ù_»∞ x#∞fl <åâ◊#O KÕ™êÎ_∞» . PÜ«∞# h^ŒQ~æÆ °
(H˘<åflà◊√§ =∂„`«"Õ∞) JukäQÍ L<åfl~°∞ JO`Õ† `«fi~°Ö’<Õ PÜ«∞# x#∞fl
q_çzÃÑ\˜ì <å ^ŒQiæÆ H˜ =KÕÛ™êÎ~∞° —— Jx JO@∞Ok. (ui‡r)
ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l) Hõ^äŒ#O: <Õ#∞ ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! ¢ã‘Î g∞^Œ
JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= ǨωõΩ¯ Z=i‰õΩOk?—— Jx J_çQÍ#∞. ^•xHÍÜ«∞#
''P"≥∞ Éèí~°Î‰õΩ LOk—— Jx J<åfl~°∞. =∞m§ <Õ#∞ ''ѨÙ~°∞+¨µx g∞^Œ
JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= ǨωõΩ¯ Z=i‰õΩOk?—— Jx ¢Ñ¨tflO Kå#∞. PÜ«∞#
''J`«x `«eH¡ ˜ LOk—— Jx K≥áêÊ~°∞. (=ÚãÎ̈^~£ H° ± ǨH˜"∞£ )
^≥=· cèu Ѩ~åÜ«∞}∞~åÖˇ#· Ѩu¢=`« áê\˜OK«=Åã≤# q^è∞Œ ÖËq∞\’
ÃÑ· Ç≤Ï`À‰õΩÎÖ’¡ =KåÛ~Ú. JO`ÕHÍ^Œ∞, ‰õΩ@∞O|=º=ã¨÷ UHÍO`åxfl
K«Hõ¯kkÌ Ñ¨\˜+¨ª"≥∞ÿ# ѨÙ<å^Œ∞Å#∞ U~°Ê~°KÕ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· Ãã·`«O ¢â◊^Œú
fã¨∞H˘x *Ï¢QÆ`«ÎQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. JѨÙÊ_Õ P"≥∞ WÅ∞¡
ã¨fi~°^æ •è =∞"≥∞ÿ ã¨∞Yã¨O`ÀëêÅ`À JÅ~å~°∞`«∞Ok.
''Éè~í ΰ Ѩ@¡ Hõ$`«ÑÚ
¨¶ fl~åÅ~Ú LO_Õ ¢ã‘Î "≥Ñ· Ù¨ ^Õ=Ù_»∞ f~°∞Êk<å#
Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_—» —x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) `≥eáê~°∞.
Hˆ =ÅO Éè~í ΰ HÀã¨"∞Õ "Õ∞HõÑ,π JÅOHõ~} ° Å∞ KÕã∞¨ HÀ=_»O L`«=Î ∞
WÖÏ¡e ÅHõ} ∆ O. Hˆ =ÅO Éè~í ΰ HÀã¨O, J`«#∞ WO\’¡ L#flѨÙÊ_»∞ ÖËHõ
WO\˜H˘KÕÛ =ÚO^Œ∞ ÉèÏ~°º JÅOHõ~°}Å∞ KÕã¨∞HÀ=_»O Éèí~°Î ǨÏHõ¯x
W™ê¡O K≥|∞`ÀOk.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) `«# ã¨ÇϨ K«~∞° ʼnõΩ WÖÏ É’kèOKå~°∞: ''g∞~°∞
(¢Ñ¨Ü∂« }O #∞Oz) uiQ˘¿ãÎ, =KÕÛ=ÚO^Œ∞ g∞~åHõ QÆ∞iOz Hõ|∞~°∞
ѨOѨO_ç. ^•x=Å¡ g∞ ÉèÏ~°ºÅ∞ JÅOHõiOK«∞H˘x g∞ HÀã¨O Z^Œ∞~°∞
K«∂_»\ÏxH˜ ã≤^OúŒ QÍ LO\Ï~°∞.——
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 31
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''¢ã‘Î (~ÀE) J~Ú^Œ∞ "ÕàÖ
◊ Ï #=∂*ò KÕã∂¨ ,Î
~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜ã∂¨ ,Î `«# jÖÏxfl HÍáê_»∞‰õΩO@∂ Éè~í Ñΰ @ ¨ ¡
q#Ü«∞O`À =∞ã¨Å∞‰õΩO@∂ LO>Ë P"≥∞ Ѩ~°Ö’HÍ# ã¨fi~°æ^•fi~åÖ’¡
`«#‰õΩ #zÛ# ^•fi~°O QÆ∞O_® ¢Ñ¨"tÕ OK«=K«∞Û.—— (q∞ëê¯`ü)
W™ê¡O ^Œ$+≤ìÖ’ =∞Oz ÉèÏ~°º
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ XHõ`«#∞ L`«Î=∞ =∞Ç≤Ïà◊ Z=~°x J_çy`Õ
PÜ«∞xÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞: ''U¢ã‘Î J~Ú`Õ Éèí~°Î `«#"≥·Ñ¨Ù K«∂ã≤
#ѨÙÊ_»∞ J`«_flç ã¨O`À+¨ÃÑ_»∞OÎ ^À, J`«#∞ U^≥<· å K≥Ü∞« º=∞#flѨÙÊ_»∞
Z^Œ∞~°∞K≥ѨʉõΩO_® J`«xH˜ q^èÕÜ«∞`« K«∂ѨÙ`«∞O^À, Z=~°∞ `«#
q+¨Ü«∞OÖ’, `«# ™⁄`«∞Î q+¨Ü«∞OÖ’ Éèí~°Î =∞#ã¨∞û <˘Ñ≤ÊOKÕ "≥·Yi
J=ÅOaOK«‰Ωõ O_® LO@∞O^À P"Õ∞ L`«=Î ∞ =∞Ç≤Ïà◊.—— (#™ê~Ú)
J~Ú`Õ Ñ¨u¿ã=O>Ë Éèí~°Î KÕ¿ã J¢Hõ=∞ Ѩ#∞Ö’¡ ‰õÄ_® J`«xH˜
`À_»Ê _»∞`«∂, J`«xKÕÛ ^è~Œ ‡° =ºuˆ~Hõ P[˝Å‰õΩ Ãã·`O« `«Å∂ѨÙ`«∂ Hõ@∞ì
ÉÏxã¨ÖÏ Ñ¨_=ç ÙO_»=∞x ZO`« =∂¢`«O J~°O÷ HÍ^Œ∞. ^è~Œ ‡° |^Œú q+¨Ü∂« Ö’¡
=∂¢`«"∞Õ Éè~í `ΰ À ã¨ÇϨ Hõiã¨∂,Î J#∞Hõ}
∆ O J`«x =∞OzK≥_Å
¤» ∞ qKåiã¨∂Î
=∞ã¨Å∞HÀ"åe. JO`ÕQÍx ^è~Œ ‡° =ºuˆ~Hõ Ѩ#∞Å∞ KÕÜ∞« =∞x P^ÕtOK«_O»
[iy`Õ JÖÏO\˜ P[˝efl U=∂¢`«O áê\˜OK«‰Äõ _»^∞Œ .
PKåÛù^Œ#, JÅOHõ~°}Å∞
W`«~∞° Å =ÚO^Œ∞ ¢Ñ¨^iŒ ≈OK«‰Äõ _»x Hõh㨠^ÕÇϨ ÉèÏQÍxfl ''ã¨`~« —ü —
JO\Ï~°∞. D ÉèÏQÆOÃÑ· `«Ñʨ Hõ PKåÛù^#Œ O LO_®e. ѨÙ~°∞+¨µ_≥`· Õ Hõhã¨O
<åaè#∞Oz "≥∂HÍà◊§ =~°‰Ωõ QÆÅ ÉèÏQÆO, ¢ã‘J Î ~Ú`Õ =ÚYO, =ÚO*Ë`∞« Å∞
`«Ñʨ q∞QÆ`å â◊s~° ÉèÏQÆ=∞O`å PKåÛù^#Œ O LO_®e. ¢ã‘Î `«# 'ã¨`~« —ü x
Éè~í ΰ Z^Œ∞@ `«Ñʨ =∞Ô~=i=ÚO^Œ∂ |Ç≤Ï~°OQÆÑ~¨ K ° ‰« Äõ _»^∞Œ . z=iH˜ `«#
`«O¢_ç, H˘_»∞‰õΩ, ™È^Œ~™° È^ŒsÅ H˘_»∞‰õΩÅ ^ŒQ~æÆ ° ‰õÄ_®.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O : ''¢ã‘Î Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞‰õΩ KÕ~∞° HÀQÍ<Õ P"≥∞
=ÚYO, =∞}˜H@ õ ∞ì #∞Oz =ÚO*Ë`∞« Å =~°‰Ωõ #fl ÉèÏQÆO `«Ñʨ W`«~° U
32 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^ÕÇϨ ÉèÏQÆO ‰õÄ_® HõxÊOK«‰Äõ _»^∞Œ .—— (J|∂^•=Ó^£)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''U ¢ã‘Î J~Ú<å `«# =ÚÇπÏi"£∞
ѨÙ~°∞+¨µ_≥=~°∂ ÖˉΩõ O_® XO@iQÍ L#flѨÙÊ_»∞ Ѩ~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨µÖˇ=~°∂ P"≥∞
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ áȉõÄ_»^∞Œ . JÖψQ U ¢ã‘Î J~Ú<å =ÚÇπÏi"£∞ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ `À_»∞
ÖˉΩõ O_® ¢Ñ¨Ü∂« }O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# ã¨Ç¨ÏK«~°∞ʼnõΩ WÖÏ É’kèOKå~°∞: ''g∞~°∞
(¢Ñ¨Ü∂« }O #∞Oz) uiQ˘¿ãÎ, =KÕÛ=ÚO^Œ∞ g∞~åHõ QÆ∞iOz Hõ|∞~°∞
ѨOѨO_ç. ^•x=Å¡ g∞ ÉèÏ~°ºÅ∞ JÅOHõiOK«∞H˘x g∞HÀã¨O Z^Œ∞~°∞
K«∂_»\ÏxH˜ ã≤^OúŒ QÍ LO\Ï~°∞.—— (q∞ëê¯`ü)
Hˆ =ÅO Éè~í ãΰ O¨ `À+¨O HÀã¨O =∞Oz|@ìÅ∞ "Õã∞¨ H˘x J`«x ~åHõ
HÀã¨O Z^Œ∞~°∞ K«∂_»@O J<Õk Éè~í ΰ ǨωõΩ¯ ‰õÄ_®. ^•xfl <≥~"° ~Õ Û° _»O
ÉèÏ~°º Hõ~=ΰ ºO. |Ü«∞\˜H˜ "≥à§ı @ǨC_»∞ =ÚYºOQÍ ã¨ÉÖ íè ’¡, q"åǨk
â◊√ÉèíHÍ~åºÖ’¡ áêÖÁæ<Õ@ǨC_»∞ ™ê^è•~°} ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ =∂¢`«"Õ∞ ^èŒiOz
JÅOHõ~} ° Å∞ Ug∞ÖˉΩõ O_® x~å_»O|~°OQÍ LO_®e.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''U ¢ã‘Î J`«~Î ∞° ѨÓã¨∞H˘x =∞#∞+¨µÅ =∞^躌
QÆ∞O_® #_»záÈ`«∞O^À P"≥∞ u~°∞QÆ∞É’`«∞ ¢ã‘Î =O\˜k.—— (ui‡l)
4. ã¨~`å#O ǨωõΩ¯Å∞
¢ã‘Î HÍ~åºK«~}° ѨikèÖ’ Éè~í Ñΰ @
¨ ¡ q^èÜ
Õ ∞« `« `«~åfi`« ã¨O`å#tHõ}
∆ ‰õΩ
ZO`À ¢áê=ÚYºO W=fi|_çOk. ''g∞~°∞ L`«=Î ∞ `«Å∞¡Å#∞ W=fiO_ç,
<Õ#∞ g∞‰õΩ L`«=Î ∞ *Ïux W™êÎ#∞—— J#fl <≥áÈeÜ«∞<£ É’<åáêsì =∂@
‰õÄ_® ã¨O`å# tHõ} ∆ ¢áê=ÚYºO `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. nxfl|\˜ì ÉèÏq`«~åÅ
Éèqí `«=ºO ¢ã‘Î KÕuÖ’<Õ LO^Œx ‰õÄ_® `≥Å∞™ÈÎOk. Ñ≤ÅÅ ¡ ¢áê^äqŒ ∞Hõ
áê~îâ° ßÅ `«e=¡ _çÜ∞Õ . Hõ#∞Hõ ¢ã‘Î `«ÅK«∞‰õΩO>Ë ã¨=∂*Ïxfl ã¨O㨯iOK«
QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÖψQ P"≥∞ `«ÅK«∞‰õΩO>Ë ã¨=∂*Ïxfl K≥_Q» ˘@ì QÆÅ∞QÆ∞
`«∞Ok ‰õÄ_®.
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡OÖ’ `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#flѨÊ\˜ #∞OKÕ ã¨O`å#tHõ}
¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. "å~°ÑÙ¨ Ê_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) <ÕiÊ# D ("Õ_∞» HÀÅ∞)
Ѩ^•Å∞ Ѩi™î êÎ~∞° :
''^Õ=Ùx ¿Ñ~°∞`À ¢áê~°Oaèã∞¨ <Î åflO. ^Õ"å! =∞=∞‡efl Ã+·`å<£ H©_∞»
#∞O_ç HÍáê_»∞. h=Ù =∂‰õΩ ¢Ñ¨™êkOKÕ ã¨O`å<åxfl ‰õÄ_® Ã+·`å<£ H©_∞»
#∞O_ç HÍáê_»∞.—— (|∞MÏi)
ã¨O`å#tHõ} ∆ q+¨Ü∞« OÖ’ Y∞~üP<£ É’^è#Œ Å∞ Ѩije^•ÌO. ǨϢ[`ü
Å∞Mχ<£ (JÖˇ)· `«# ‰õΩ=∂~°∞xH˜ Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î WÖÏ K≥|∞`å~°∞:
''Å∞Mχ<ü `Œ# Hí∞=∂O°∞xH˜ Ç≤Ï`ÀǨ^âÕ ~◊ KÕã#≤ ã¨~^°Oƒ° ~ù Qõ∞O°∞Î KÕã∞¨ H’.
J`Œ#∞ `Œ# Hí∞=∂O°∞x`À 'ÉÏ|¥! ^Õ=ÙxH˜ (PÜ«µ# ^≥=· `«fi~Ö’) Z=ih
™®>˜HíeÊ~K«Hí∞. ^Õ=ÙxH˜ ™®>˜HíeÊ~K«_«~ ÃѶ∞ÏO°áåǨ~, ^®O°∞} Ç‹∞·#
J<®ºÜ«µ~— J<®fl_«∞.—— (31:13)
''Hí∞=∂O®! U^≥<· ® |~_«O®ÜµÖ’Qåx, PHßâ◊~Ö’Qåx, Éè¥í q∞ÃÑ· Qåx,
ÖË^® =∞O≥Hí¯_≥·<® ã¨OÕ P=y~[~`Œ =ã¨∞Î=Ù ^®y=Ù<®fl ^Õ=Ù_«∞ ^®xfl
|Ü«µ>˜Hf˜ Ü«µQõÅ_«∞. PÜ«µ# Z~`À 㨥Hí„∆ QåÇ≤Ï, ã¨=∞ãÎ̈~ `ˇeã≤#ÇÍ_«∞.——
(Hí#∞Hí) Hí∞=∂O®! h=Ù „áåO°<÷ ® (#=∂*ò) =º=ã¨÷ <ˇÅHÁÅ∞Ê. („Ǩ[Å#∞)
=∞~zx Qõ∞i~z P^Õt~K«∞, K≥_∞« q+¨Ü∂« Å #∞~_ç "åi~K«∞. Híë®ìÅ∞
=zÛ#ǨC_«∞ ã¨ÇϨ #~ =Ç≤Ï~K«∞. Wq Z~`À ^èO·≥ º° ™®Ç¨Ï™®Å`À Hí∂_ç#
q+¨Ü«∂Å∞. Éèí¥q∞ÃÑ· (q∞_çã≤áå@∞`À) xHí∞¯`Œ¥ hÅ∞æ`Œ¥ #_«=Hí∞.
`Œ##∞`Í#∞ á⁄Qõ_∞« Hí∞<Ë, q∞_çãÇ≤ _¨ Ë "å_çfl ^Õ=Ù_«∞ U=∂„`Œ~ "≥∞K«∞ÛH’_«∞.
h #_«=_çÖ’ =∞^èºÕ =∂O®æxfl J=Å~a~K«∞. h Hí~Oîã° fi¨ O°~ Hßã¨Î `Œy~æ K«∞H’.
Jxfl ã¨fiO®Å Hí~>Ë Qå_ç^ã° fi¨ O°~ J`Œº~`Œ HíO’î O°"∞≥ #ÿ k——. (31:16-19)
''W„ÉÏÇ‘Ï~#∞ J`Œx „ǨÉ∞íè =Ù 'x#∞fl h=Ù (=∂Hí∞) ã¨=∞iÊ~K«∞H’—
Jx P^Õt~K«Qå<Ë J`Œ#∞ (U=∂„`Œ~ `Œ@Ǩ>Ïܵ~K«H∞í ~_Í) '##∞fl <Ë#∞
ã¨Ofi° Ö’Hí „Ç¨É∞íè =ÙHí∞ ã¨=∞iÊ~K«∞ Hí∞~@∞<®fl—#x J<®fl_«∞. `ŒO∞° ÇÍ`Œ J`Œ#∞
`Œ# Hí∞=∂O°∞ÅHí∂¯_Í D (ã¨fiÜ«µ~ ã¨=∞O°Ê}) q^è®<®<Ëfl LǨ^tÕ ~KÍ_«∞.——
33 34 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
∆ Ü«∂Y¥Éò Hí∂_Í `Œ# HÁ_«∞Hí∞ÅHí∞ Ç≤Ï`Œ=Ù KÕ㥨 Î '^Õ=Ù_«∞ g∞ H’ã¨~ D
r=#q^è®<®<Ëfl xO°Ü ‚ µ~KÍ_«∞. Hí#∞Hí K«xáÈÜ˵ =O°H∂í ^≥=· q^èÜÕ µ« ∞Å∞
(=Úã≤=¡ ÚÅ∞)Qå<Ë rq~KÍe— J<®fl_«∞.—— (2:131,132)
a_»[¤ #‡ `«~∞° "å`« fã¨∞‰õΩ<Õ *Ï¢QÆ`Ϋ Å∞
Ñ≤Å"¡ å_»∞ ѨÙ@ìQÍ<Õ J`«x ‰õΩ_ç K≥qÖ’ J*Ï<£, Z_»=∞ K≥qÖ’
WMÏ=∞`ü ѨiOî Kåe. ǨϢ[`ü á¶êu=∂ (~°l)‰õΩ ''W=∂"£∞ ǨïÃã·<£ (~°l)
ѨÙ@ìQÍ<Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) =zÛ PÜ«∞# ‰õΩ_ç K≥qÖ’ J*Ï<£, Z_»=∞
K≥qÖ’ WMÏ=∞`ü ѨiOî Kå~°∞.—— (`«¢ÉÏx)
''Ñ≤Å"¡ å_»∞ ѨÙ\ì̃# "≥O@<Õ J`«x K≥=ÙÖ’¡ ^Õ=Ùx ã¨∞u÷ , ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) ¢Ñ¨™êÎ=# Ѩ_Q» Í<Õ Ã+·`å<£ JHõ¯_»∞flOz áêiáÈ`å_»∞. Ñ≤Å"¡ å_»∞
ѨÙ\ì̃# U_»= ~ÀA# J`«xH˜ ¿Ñ~°∞ÃÑ\Ïìe. (`«ÑÙ¨ Ê_»∞ J~°O÷ =KÕÛ ¿Ñ~°∞
H͉õΩO_® =∞Oz ¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïìe.) `«~∞° "å`« `«Å "≥O¢_»∞HõÅ∞ Q˘iyOz
'JvMÏ— ([#‡k<À`«û=O) KÕÜ∂« e.—— (ui‡l)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''¢Ñ¨[ÖÏ~å! ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# g∞~°∞ g∞¿Ñ~°∞,
g∞`«O¢_ç ¿Ñ~°∞`À Ñ≤Å=|_»`å~°∞. JOKÕ`« g∞~°∞ =∞Oz¿Ñ~°∞¡ ÃÑ@∞ìHÀO_ç.——
(J|∂^•=Ó^£)
Ñ≤Å"¡ å_çH˜ J^Õ ~ÀA# Y`åfl (=_»∞QÆ∞) ‰õÄ_® KÕÜ∞« =K«∞Û. a_»‰¤ Ωõ
`«eá¡ êÖË Jxfl\˜HOõ >Ë ¢âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ PǨ~°O. Hõ#∞Hõ gÖˇ#· O`«=~°‰Ωõ `«eá¡ êÖË
Ѩ\Ïìe. áÈ`Õ Ñ≤Å"¡ å_»∞ =∂\Ï¡_@ » O "≥Ú^ŒÖ@ ˇ Qì Í<Õ =ÚO^Œ∞QÍ J`«x
KÕ`« 'ÖÏWÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡Çï¨ , =ÚǨÏ=∞‡^£ ~°ã∂¨ Å∞ÖÏ¡ÇÏπ — Jx K≥ÑÊ≤ OKåe.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''=∞# ÃÑ^ŒÅ
Ì #∞ Q“~°qOK«x, =∞# Ñ≤#flÅѨ@¡
"å`«ûźO K«∂Ѩx"å_»∞ =∞#Ö’x"å_»∞ HÍ^Œ∞—— J<åfl~åÜ«∞#. (q∞ëê¯`ü).
Ñ≤ÅÅ ¡ ‰õΩ q^•º|∞^Œ∞Å ú ∞ QÆi¿Ñ q+¨Ü∞« =∞~Ú PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''`«O¢_ç `«# ã¨O`å<åxH˜ WKÕÛ HÍ#∞HõÅÖ’ =∞Oz q^•º|∞^Œ∞Å ú ∞
QÆ~Ñ° _¨ "» ∞Õ Q˘Ñ¨Ê HÍ#∞Hõ. ^•xH˜ q∞Oz# ¢âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ HÍ#∞Hõ =∞ˆ~n ÖË^∞Œ .——
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
(ui‡l)† ''`«O¢_ç `«# H˘_»∞‰õΩ‰õΩ q^•º|∞^Œ∞Å ú ∞ QÆ~Ñ° _¨ O» HõO>Ë q∞Oz#
Q˘Ñ¨Ê LѨHÍ~°O J`«x #∞O_ç =∞ˆ~n ÖË^∞Œ .—— (ui‡l)
¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# =∞x+≤`À JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ [QÆ_=» ∂_Õ"å~°∞
J`«x ã¨O`å#"Õ∞. "å~°∞ ^Õ=Ùx`À ''^Õ"å! W`«_flç QÆ∞iOz =∂ Ѷ~≤ åº^Œ∞
fã¨∞HÀ. W`«#∞ =∞=∞‡efl J^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#`À áÈ+≤OKå_»∞. =∂‰õΩ qkèQÍ
<Õ~Ê° =Åã≤# q+¨Ü∂« Å∞ W`«#∞ =∂‰õΩ <Õ~Ê° ÖË^∞Œ . JO^Œ∞=Å¡ "Õ∞=Ú
J*Ï˝#∞Å∞QÍ LO_çáÈÜ«∂=Ú—— Jx JO\Ï~°∞. (ui‡l)
''XHõ =ºHÎ̃ `«# ã¨O`å<åxH˜ q^•º|∞^Œ∞Å ú ∞ QÆ~Ñ° _¨ O» =¸_»∞#fl~°
¿ã~°¡ ^è•#ºO ÖËHõ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞¡ =ÔQ~· å ^•#O KÕÜ∞« _»O HõO>Ë ZO`À
¢âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O—— (ui‡l)
ÃÑ· ǨÏnã¨∞ÅÖ’ `«O¢_ç ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk. n#~°O÷ ã¨O`å#tHõ} ∆ ‰õΩ
`«O¢_ç =∂¢`«"∞Õ ÉÏ^è∞Œ º_»x HÍ^Œ∞, `«O¢_ç`À áê@∞ `«e¡ ‰õÄ_® ÉÏ^è∞Œ º~åÖË.
=ÚYºOQÍ Ñ≤ÅÅ ¡ ¢áê^äqŒ ∞Hõ ^ŒâÖ
◊ ’ "åi tHõ} ∆ QÆ∞iOz Z‰õΩ¯=QÍ `«Ö¡Ë
ÉÏ^è∞Œ º~åÅ=Ù`«∞Ok. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) K≥ÑÊ≤ # =∞iH˘xfl Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''g∞ Ñ≤ÅÅ ¡ ∞ U_Õà§◊ =Ü«∞ã¨∞û‰õΩ KÕ~∞° HÀQÍ<Õ "åix #=∂A QÆ∞iOz
P^ÕtOK«O_ç. Ѩ^Õà◊§ =Ü«∞ã¨∞û‰xO_ç# `«~°∞"å`« (‰õÄ_®) #=∂A
KÕÜ∞« HõáÈ`Õ "åix H˘@ìO_ç. Ѩ^àÕ √◊ § xO_ç# `«~∞° "å`« "åi Ѩ_H» Å õ ∞
"Õ~∞° KÕÜ∞« O_ç.—— (J|∂^•=Ó^£)
¢ã‘Îã¨O`å#O–`«e¡^ŒO¢_»∞Å ÉÏ^茺`«Å∞
''^Õ=Ù_«∞ Éè¥í =∂ºHßâÍÅHí∞ Ü«µ[=∂x, ™®O°fiÉè“=Ú_«∞. `Í#∞ `ŒÅz#
„Ǩu^®hfl ã¨$+≤~ì K«QÅõ _«∞. `Í#∞ H’i#q^è~° Qå HÁ~^°iH˜ =∞Qõã~¨ `Í#~,
HÁ~^°iH˜ P_«ã~¨ `Í#~, =∞i HÁ~^°iH˜ P_«, =∞Qõ ã¨~`Í#~ „Ǩ™®k™®Î_∞« .
JÖÏQÕ `Í#∞ H’i#ÇÍix ã¨~`Í# Ç‘Ï#∞Å∞Qå ‰õÄ_® KÕ™®Î_∞« . PÜ«µ#
Q˘Ç¨ Ê *Ï˝ # 㨠~ Ǩ # ∞fl_« ∞ , 㨠= ∞㨠ΠH ßO®ºÅ∞ KÕ Ü « µ Qõ Š㨠= ∞O° ∞ ÷ _ « ∞ .——
(Y∞~üP<£–42:49,50)
35 36 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
''^®i„^°ºÉèíÜ«µ~`À g∞ ã¨~`Í<®xfl K«~ѨÙH’Hí~_ç. "Õ∞=Ú ÇÍiH©
PǨO°q∞ã¨∞Î<åflO, g∞Hí∂ Wã¨∞Î<®flO. "åix K«~Ǩ_«~ ÃѶ∞ÏO°"≥∞ÿ# áåǨ~.——
(Y∞~üP<£–17:31)
^Õ=Ù_«∞ ã¨$+≤Hì Oí ,ΰ PO®^è∞° º_«∞ =∂„`Œ"∞Õ Hß^°∞† PÜ«µ# âÍã¨#HíO,ΰ
áÈ+¨H∞í _«∞ Hí∂_Í. „áå}˜H’>˜x áÈ+≤~KÕ ÉÏ^躰 `Œ#∞ PÜ«µ<Ë fã¨∞Hí∞<®fl_«∞.
Láåkè ã¨=ÚáåO°#˚ Hí∞ =∂#=ÙÅ∞ Hí$+≤ =∂„`Œ"∞Õ KÕܵ« QõÅO°∞. Láåk
„è Ǩ^®`Œ ^Õ=Ù_Ë. ÃÑO°∞Qõ∞`Œ∞#fl [<®ÉèÏHí∞ J#∞Qõ∞}~Qå PÜ«µ# PǨO’`ŒÊuÎ
Hí∞_Í ÃÑ~K«∞`Œ∞<®fl_«∞. JkèH’`ŒÊuÎ H’ã¨~ =º=™®Ü«µO°~Qõ~Ö’ J^°∞ƒù`Œ
q^è®<®Å∞, J™®^è®O°} ™®~HıuHíÇ^¨ `ú° ∞Œ efl =∂#=ÙÅHí∞ J#∞„QõÇÏ≤ ~z#
ÇÍ_«∞ P „ǨÉ∞íè "Õ.
J*Ï˝# HÍÅOÖ’ J~°|∞ƒÅ∞ P_»ÑÅ ≤ e¡ fl ^Õ=Ùx ã¨O`å#OQÍ #"Õ∞‡
"å~°∞. HÍx JÖÏO\˜ Ñ≤Åe¡ fl ~°H} ∆õ , ^•i¢^ŒºÉèÜ í ∂« Å`À x~åÌH} ∆˜ ºOQÍ
ã¨r=ã¨=∂kè KÕ¿ã"å~°∞. "åi ÃÑ·âßzHõK+Õ eì¨ fl Y∞~üP<£ WÖÏ YO_çOzOk:
''J*Ï˝<®~^è°HßO°~Ö’ Ǩ_ç `Œ=∞ ã¨~`Í<®xfl ǨÏ`Œ=∂iÛ#ÇÍO°∞,
^Õ=Ù_«∞ „Ǩ™®k~z# PǨO°=ã¨∞Î=Ùefl ^Õ=Ùx g∞^° J|^®úÅ∞"≥∂Ç≤
x¿+kè~K«∞Hí∞#flÇÍO°∞ ÃѶ∞ÏO°~Qå #+ì̈áÈ`Í~°∞.—— (Y∞~üP<£–6:140)
WÖÏ~>˜ J*Ï˝#∞Å∞ „Ǩu Ü«µ∞Qõ~Ö’ ^®i„^°ºÉèíÜ«µ~`À `Œ=∞
ã¨~`Í<®xfl K«OѨÙ`Œ∞<®flO°∞. Hí∞@∞~|xÜ«µ~„`Œ} ¿ÑO°∞`À <Ë_∞« <®QõiHí∞
Å=∞x K≥ǨCHí∞<ÕÇÍO°∞ =∂#=*Ïux „ǨǨ~K«~Ö’Hı O®hÜ«∞Hí∞~_Í
=∂`Œ$QõOƒ° ~ù Ö’<Ë =∞@∞ìÃÑ_«∞<Î ®flO°∞. @∞ɡHgìí ∞-"ÕãH¨ gìí ∞ PǨO+Õ #¨ ¡ ^®fiO®,
=∞~^°∞Å∞-Hí~_À"£∞Å ^®fiO® Ç≤~_À`ŒÊuÎx JiHí_∞« <Î ®flO°∞. ^≥=· ~ „Ǩ™®k~
z# ™®~HıuHí Ǩi*Ï˝<®xfl ^°∞ifixܡ∂QõÇO¨ ∞° 㨥Π„Éè¥í }ǨÏ`ŒºÅHí∞ Ãã·`~Œ
áåÅÊ_«∞`Œ∞<®flO°∞.
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l) Hõ^äŒ#O: <Õ#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞
''Jxfl\˜ HõO>Ë Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO U^Œ——x J_çQÍ#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''x#∞fl
ã¨$+≤Oì z#"å_»∞ ^Õ=Ù_»∞ J~Ú#ѨÊ\˜H© JÖÏO\˜ ^Õ=ÙxH˜ ^≥"· `Õ ~« ° â◊‰Ωõ eÎ fl
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 37
™ê\˜HõeÊOK«_»O Jxfl\˜HõO>Ë Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêѨO—— J<åfl~°∞. <Õ#∞ ''P
`«~åfi`« Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO U^Œ——x J_çQÍ#∞. ''PǨ~°OÖ’ h`À áêÅ∞
ѨOK«∞‰õΩO\Ï~°#fl L^ÕâÌ º◊ O`À h=Ù hã¨O`å<åxfl K«OѨ_O» —— Jx K≥áêÊ
~åÜ«∞#. ''P`«~åfi`« Ѷ∞¨ ’~°áêѨO U^Œ——x =∞m§ J_çQÍ#∞ <Õ#∞. ''h=Ù
h á⁄~°∞yO\˜"åx ÉèÏ~°º`À =ºaèKi« OK«_O» —— J<åfl~åÜ«∞#. (|∞MÏi)
''gO°∞ ^Õ=Ùx^®ã¨∞ÅÖ’ HÁ~^°ix PÜ«µ#Hí∞ ã¨~`Í#~ J~@Qõ>ÏìO∞° .
=∂#=Ù_«∞ x[~Qå ǨO=° ∞ Hí$`ŒÑ∞¨¶ ∞fl_«∞. ^Õ=Ù_«∞ `Œ# ã¨$+≤`ì ÍÅÖ’ HÁ~^°ix
`Œ#Hí∞ ‰õÄ`«∞à◊√§Qå Z~K«∞HÁx, g∞Hí∞ =∂„`Œ~ H’i HÁ_«∞Hí∞efl „Ǩ™®k~
KÍ_Í? (Z~`ŒJѨKå~°O?) Jܵ`Ë ÇÍO°∞ HíO∞° }®=∞Ü«µ∞_»~Ú# ^Õ=ÙxH˜ U
P_«ã~¨ `Í#~ J~@Qõ>ÏìO’ P ã¨~`Í#~ Qõ∞i~z# â◊∞ÉèÇí ͈~Î "åiÖ’ Z=i
H≥<· ® qxÊ¿ãÎ J`Œ#∞ =ÚY~ =∂_«∞ÛHÁx ѨÙ>ì̌_∞« ^°∞Y~`À „Hí∞~yáÈ`Í_«∞.
PÉèOí }° ®ÅÖ’ JÖÏ¡O∞° =Ú^°∞QÌ å ÃÑO°∞Qõ∞`Œ¥, ÇÍ^°#Ö’ `Œ# Jaè„áåÜ«∂xfl
Hí∂_Í ã¨iQå q=i~K«ÖËx P_«Ç≤Å¡ ^Õ=Ùx "å>ÏÖ’H˜ =zÛ~^®?——
(Y∞~üP<£–43:15-18)
ѨÓO°fi~ JO°|∞ƒÅ∞ ã¨~`Í<À`ŒÊuÎx JiHí>~ìË ^°∞Hí∞ ã¨~ǨO¯° ã¨=∞Ü«µ~
Ö’<Ë gO°º~ ¢ã‘Î QõOƒ° ~ù Ö’H˜ áÈHí∞~_Í xO’kè~KÕÇÍO°∞. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) D
K«~º° Ǩ@¡ Jܵ+¨`ì Œ "≥e|∞K«∞Û`Œ¥ ''„ǨàÜ ◊ µ« ~ =O°H∞í ѨÙ@ì=Åã≤# Ç≤ÅÅ ¡ ∞
Z>ì̃ Ǩiã≤u÷ Ö’#¥ ѨÙ>ì̃ fO°∞`ÍO°∞—— J<®flO°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèÖ’ PÜ«∞# J#∞K«~∞° Å∞ H˘O^Œ~∞° xã¨Å ö #
ã¨OѨ~¯° O QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! ã¨OѨ~¯° O `«~åfi`« ¢ã‘Î QÆ~ƒ° Où
^•ÅÛ‰õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ "Õ∞"Õ∞^≥<· å Ѩx KÕÜ∞« =KåÛ?—— Jx J_çQÍ~°∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''g∞~°∞ xã¨Å
ö #ã¨OѨ~¯° O KÕÜ∞« _»O =Å¡ XiˆQ^Õg∞
ÖË^∞Œ . ^Õ=Ù_»∞ U =∂#=Ù_çfl ѨÙ\˜Oì KåÅx qkè¢"å`«Ö’ ~åâß_À J`«#∞
ZÖÏQÆ∂ ѨÙ\˜fì ~°∞`å_»∞'' Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° _˘HÍÜ«∞# xã¨Åö # ã¨OѨ~¯° O QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂,Î
WÖÏ KÕÜ∞« =KåÛ? Jx ¢Ñ¨tflOKå~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ''¢Ñ¨u
38 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
g~°ºaO^Œ∞=Ù ^•fi~å Ñ≤Å"¡ å_»∞ ѨÙ\Ïìeû# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . ^Õ=Ù_»∞ Z=i
<≥<· å ѨÙ\˜Oì K«^Å
Œ K«∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# x~°Ü ‚ ∂« xfl (=∂#=Ùx) UÜ«ÚH©Î
J_»∞H¤ À*ÏÅ^Œ∞—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
xã¨Å ö # ã¨OѨ~¯° O QÆ∞iOz J#∞K«~∞° Å∞ J_çy# F „Ѩâfl◊ ‰õΩ ^≥=·
¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞: ''xã¨Å ö # ã¨OѨ~¯° O KÕÜ∞« _»=∞O>Ë
Ѩ~ÀHõ∆OQÍ (a_»¤#∞) ã¨r=ã¨=∂kè KÕÜ«∞_»"Õ∞. D Ѩx 'ã¨r=ã¨=∂kè
KÕÜ«µ|_ç# Ǩã≤ÉÏeHí#∞ h=Ù U `ŒÇ¨C =Å¡ K«~Ǩ|_ͤ=x J_çy
#ǨC_«∞...— (Y∞~üP<£–81:8) J<Õ ã¨∂H˜Î ÖÏO\˜^.Õ —— (=Úã≤O¡ )
P_»ÑÅ ≤ Å
¡ Ѩ@¡ q=Hõ∆ Jˆ~aÜ«∂Ö’ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨Éqíè OK«Hõ
ѨÓ~°fiO =∞iO`« Z‰õΩ¯=QÍ LO_Õk. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ(ã¨) "åix Y∞~üP<£,
ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å #Ü«∂# ÉèÜ í ∂« # ZO`«QÍ<À #K«Û*ˇáêÊ~°∞. =ÚYºOQÍ
Y∞~üP<£Ö’x Ѩ~Ö ° ’HõÑÙ¨ ["å|∞^•s ÉèÏ=#, Ѩ~Ö ° ’Hõ ^Œ∞¢+¨Êi}ÏÅ#∞
QÆ∞iOz `≥eÜ«∞*Ëã≤ "åixÖÏ f¢=OQÍ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞:
''㨥O°∞º_«∞ x¿ã[Î "≥∞ÿ K«∞>˜"ì Ü
Õ µ« |_ç#ǨC_«∞, #Hí„∆ `ÍÅ∞ K≥^i° Hß~u
H’Ö’Êܵ #ǨC_«∞, ǨO°fi`ÍÅ∞ Hí^°e #_«z#ǨC_«∞, Ǩk <ˇÅŠ㨥_ç
X~>ˇÅ∞ "å>˜ =∂<®# =^°e "Õܵ« |_ç#ǨC_«∞, „Hí∂O°=∞$QåÅ∞ XHíKÀ@
Qõ∞q∞Qõ¥_ç#ǨC_«∞, ã¨=Ú„^°~ „Ǩ[fiie¡#ǨC_«∞, P`Œ‡Å∞ (^ÕǨÅ`À)
J#∞ã¨~^è®#~ KÕܵ« |_ç#ǨC_«∞, ã¨r=ã¨=∂kè KÕܵ« |_ç# ǨãÉ≤ ÏeHí#∞
h=Ù U`ŒÇC¨ =Å¡ K«~Ǩ|_ͤ=x J_çy#ǨC_«∞, HíO‡° Åz\Ïì `ˇO=° |_ç#ǨC_«∞,
PHßâÍxHí∞#fl `ˇO° `˘Åy~K«|_ç#ǨC_«∞, #O°H~í ^°ÇÏ≤ ~K«|_ç#ǨC_«∞, ã¨fiO°~æ
ã¨g∞áåxH˜ `Ë|_ç#ǨC_«∞- P...JǨC_«∞ „Ǩu=∞x+≤H© `Í<Ëq∞ "≥~@`ˇK∞« Û
Hí∞<®fl_À `ˇÅ∞ã¨∞~Î k.—— (Y∞~üP<£–81:1-14)
D ã¨∂‰õΩÎÅ∞ P<å_»∞ J~°|∞ƒ ã¨=∂[OÖ’ ÃÑ^ŒÌ ã¨OK«Å#O
ã¨$+≤Oì Kå~Ú. W™ê¡O ã‘fiHõiOK«x |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å∞ Ãã·`O« P_»ÑÅ ≤ e¡ fl
ã¨r=ã¨=∂kè KÕÜ«∞_®xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»@O "≥Ú^ŒÖˇ\Ïì~°∞. P `«~°∞"å`«
J#u HÍÅOÖ’<Õ D =º=Ǩ~°O QÆ∞iOz J~°|∞ƒÖ’ qѨ"¡ å`«‡Hõ"∞≥ #ÿ
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 39
=∂~°∞Ê=zÛOk. "å~°∞ P_»Ñ≤Å¡efl =∞QÆÑ≤Å¡Å`À áê@∞ ã¨=∂#OQÍ
K«∂ã¨∞HÀ=_»O ¢áê~°OaèOKå~°∞. ~Ô O_Õ ~Ô O_»∞ ^ŒâßÉÏÌÅÖ’ ¢ã‘™Î êfi`«O¢`«º
¢Ñ¨ÉOíè [#O Jˆ~aÜ«∂ ^Œâk◊ â◊ÖÏ gz Ü«∂=`ü ¢ã‘*Î Ïu<Õ Pâ◊Û~°ºÑ¨izOk.
#~°HÍxH˜ J_»∞¤QÀ_»Å∞ P_»Ñ≤Å¡ÖË
ÉÏeHõÅ ã¨O~°H} ∆õ ÃÑ· W™ê¡O ¢Ñ¨`ºÕ Hõ ^Œ$+≤ì ™êiOzOk. ÉÏeHõÅ#∞
L`«Î=∞ suÖ’ ÃÑOz áÈ+≤Oz#"åiH˜ Q˘Ñ¨Ê ¢Ñ¨uѶ¨ÅO Åaèã¨∞ÎO^Œx
`≥eÑ≤Ok. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) qq^èŒ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ WÖÏ LѨ^tÕ OKå~°∞:
''XHí =ºHÎ̃H˜ F Hí∞=∂O≥Î L~_ç, J`Œ<® ÉÏeHí#∞ ã¨r=ã¨=∂kè
KÕܵ« Hí∞~_Í, ZÖÏ~>˜ ÉÏ^èÅ Œ ‰õΩ, J==∂<®ÅHí∞ Qõ∞iKÕܵ« Hí∞~_Í, P"≥∞
HíO>Ë HÁ_«∞Hí∞¯ ZHí∞¯= „áå^è®#ºq∞=fiHí∞~_Í áÈ+≤OKÕÇÍxH˜ ^Õ=Ù_«∞
ã¨fiO°~æ „Ç¨™®k™®Î_∞« ——. (J|¥^®=Ó^ü)
''U ^•ã¨∞xÃÑ· ÖËHõ ^•ã≤ÃÑ· ^Õ=Ù_»∞ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ (ã¨O~°Hõ∆}Ï)
ÉÏ^躌 `«#∞ "≥∂Ñ≤#ѨÙÊ_»∞ J`«#∞ ÖËHõ P"≥∞ P ‰õΩ=∂Ô~ŠΠѨ@¡ =∞OzQÍ
¢Ñ¨=iΙêÎ~À, P P_»ÑÅ ≤ Å
¡ ∞ J`«_flç ÖËHõ P"≥∞#∞ #~°HOõ #∞O_ç HÍáê_Õ
™ê^è<Œ åÅ∞QÍ =∂~°∞`å~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
XHõ™êi PÜ«∞# ''=ÚQõ∞Oæ ∞° Hí∞=∂O≥Å Î ∞ ÖËHí =ÚQõ∞Oæ ∞° K≥Öà¡ˇ ∞◊ §
ÃÑiy ÃÑ^°Ì ÇÍO°Üµ Z=ig∞^® P^è®O°Ç_¨ H« ∞í ~_Í L~_Ë ã≤u÷ H˜ KÕO∞° Hí∞<Ë
=O°H∂í ÇÍix áÈ+≤~z, q^®º|∞^°∞Å ú ∞ <ËiÊ, ÇÍiǨ@¡ „¿Ñ=∞, ÇÍ`ŒûÖϺ
Å`À „Ǩ=iÎ~z# =ºH˜ÎH˜ ^Õ=Ù_«∞ qkèQå ã¨fiO°æ„áåÇ≤Î Híey™®Î_«∞—— Jx
É’kèOKå~°∞. JǨC_«∞ XHí`#Œ ∞ ''^≥=· „Ǩ=HßÎ! =∞i W^°OÌ ∞° L~>Ë<À?——
J#_çQå_«∞. ^®xH˜ PÜ«µ# ''JǨC_«∞ Hí∂_Í—— J<®flO°∞. [#~ JǨC_«∞
XHí¯ P_«ÇÅ ≤ ¡ Qõ∞i~z J_çy<® ^≥=· „Ǩ=HíÎ J^Õ ã¨=∂^è®#q∞KÕÛÇÍO°x
D ǨÏnã¨∞ LÖËY ¡ Hí∞_«∞ WɡflJÉσãπ J<®flO°∞. (ui‡l, J|∂^•=Ó^£)
=∞~À™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î ''U ^•ã¨∞_»∞ W^Œ~Ì ∞°
P_»ÑÅ ≤ Å¡ (ã¨O~°H} ∆õ ) ÉÏ^躌 `« =Ç≤Ïã¨∂Î "åix Ü«ÚHõ=Î Ü«∞ã¨∞û =KÕÛ=~°‰Ωõ
40 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
(ã¨iQÍ) áÈ+≤™êÎ_À, ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J`«#∞, <Õ#∞ (Ѩ~㰠ʨ ~°O) Dq^èOŒ QÍ
"≥O@LO\ÏO—— Jx J<åfl~°∞. ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) D ǨÏnã¨∞#∞
LÖË¡dã¨∂Î ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# KÕu (Ô~O_»∞)¢"Õà◊§#∞ ѨÓiÎQÍ HõeÑ≤
K«∂Ñ≤OKå~°x `≥eáê~°∞. (=Úã≤O¡ )
ÃÑ· ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å =¸_»∞ q+¨Ü∂« Å∞ ¢Ñ¨ã∞¨ Êù@=∞=Ù`«∞<åfl~Ú.
1–`«e¡^ŒO¢_»∞Š㨢`«Ê=~°Î# P_»Ñ≤šŠǨωõΩ¯. 2–P_»Ñ≤šŠѨ@¡
ã¨`åƒù=O`À "≥∞ey# `«O¢_ç ÖËHõ `«e¡ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ
Ju KÕ~∞° =ÙÖ’ LO\Ï~°∞. 3–J`«xH˜ ÖËHõ P"≥∞‰õΩ #~°HOõ #∞O_ç q=ÚH˜Î
Hõey ã¨fi~°¢æ Ѩ"âÕ O◊ Åaèã∞¨ OÎ k. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨f=∞}˜ ǨϢ[`ü P~Úëê
(~°l) XHõ ã¨OѶ∞¨ @# QÆ∞iOz D q^èOŒ QÍ `≥eáê~°∞:
''XHõ~ÀA F (¿Ñ^Œ) ¢ã‘Î W^ŒÌ~°∞ ÉÏeHõÅ#∞ "≥O@ɡ@∞ìH˘x <å
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ Ü«∂zOK«_®xH˜ =zÛOk. JѨÙÊ_»∞ <å ^ŒQ~æÆ ° XHõ Y~°∂~˚ Ñ° O¨ _»∞
`«Ñʨ =∞ˆ~g∞ ÖË^∞Œ . P Y~°∂~˚ ° ѨO_»∞<Õ <Õ<å"≥∞ KÕuÖ’ ÃÑ\Ïì#∞. P"≥∞
^•xfl `«# W^Œ~Ì ∞° ‰õÄ`«∞à◊§‰õΩ K≥i ã¨QOÆ Ñ¨OzzÛ `«#∞=∂¢`«O ^•xfl
HÍã¨~Î Ú<å ~°∞zK«∂_» ÖË^∞Œ . P`«~åfi`« P"≥∞ ÖËz "≥o§ áÈ~ÚOk. P"≥∞
"≥o§áÈÜ«∂Hõ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) <å WO\˜H˜ =KåÛ~°∞. <Õ<åÜ«∞#‰õΩ D
ã¨OѶ∞¨ @# QÆ∞iOz K≥áêÊ#∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ''P_»ÑÅ ≤ Å
¡
(ã¨O~°Hõ∆} ÉÏ^茺`«) ^•fi~å ѨsHõ∆‰õΩ QÆ∞iKÕÜ«∞|_ç# U =∞x+¨~Ú<å
"åiѨ@¡ =∞OzQÍ ¢Ñ¨=iοãÎ J`«xHÀã¨O D ÉÏeHõÅ∞ #~°HÍxH˜ J_»∞¤
(QÀ_»Å∞) J=Ù`å~°∞.—— (=Ú`«ÑÎ Y ¨¶ ∞<£ J֡Ƿ Ïπ )
''¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ^•#O KÕÜ«∞_»O Q˘Ñ¨Ê ѨÙ}ºHÍ~°ºO. Jk #~°HÍyfl
#∞O_ç HÍáê_Õ =ÚH˜Î ™ê^èŒ#O. JO^Œ∞=Å¡ 'g∞ ^ŒQÆæ~° XHõ Y~°∂˚~°Ñ¨Ù
ѨO_»~Ú<å 㨈~ LO>Ë ^•#OKÕã≤ #~°HÍyfl #∞O_ç HÍáê_»∞HÀO_ç——
J<åfl~°∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) JÖÏO\˜ ''^•<åÅÖ’ Q˘Ñ¨Ê ^•#O (ã¨^ŒMÏ)
Uq∞\’ g∞‰õΩ K≥Ñʨ <å?—— J<åfl~°∞ PÜ«∞# F™êi `«# J#∞K«~∞° Å`À.
''`«Ñ¨Ê‰õΩO_® K≥ѨÊO_ç ^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ!—— J<åfl~°∞ J#∞K«~°∞Å∞. JѨÙÊ_»∞
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 41
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dq^èŒOQÍ K≥áêÊ~°∞: ''(q_®‰õΩe=fi|_»@O =Å¡QÍx,
ÖË^• q`«O`«∞=~Ú#O^Œ∞ =Å¡ QÍx) h ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ uÑ≤ÊѨOѨ|_ç# h
‰õΩ=∂Ô~ΉõΩ #∞=Ùfi `«Ñ¨Ê =∞Ô~=~°∂ ã¨OáêkOz ÃÑ>Ëì"å~°∞ ÖË#ѨÙÊ_»∞
#∞"åfi"≥∞‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕÜ∂« e.—— (Wɡfl=∂[)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ #Å∞QÆ∞~°∞ ‰õΩ=∂Ô~Å
Î ∞. "å~°O^Œsfl PÜ«∞# ZO`À
JÖÏ¡~∞° =Ú^Œ∞QÌ Í ÃÑOKå~°∞. "åiÖ’ ǨϢ[`ü á¶êu=∂ (~°l) JO^ŒiHõ<åfl
z#fl ‰õΩ=∂Ô~Î. F™êi ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P"≥∞#∞ QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î
''á¶êu=∂ <å |OQÍ~°∞H˘O_». P"≥∞‰õΩ Z=Ô~·<å HÀѨO Hõey¿ãÎ "å~°∞
<å‰õΩ HÀѨO HõeyOz#>Ë—ì — Jx J<åfl~°∞.
ǨϢ[`ü á¶êu=∂ (~°l)#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ZO`«QÍ ¢¿Ñq∞OKÕ"å~°O>Ë
P"≥∞ WO\˜H˜ =¿ãÎ PÜ«∞# P"≥∞‰õΩ ™êfiQÆ`O« K≥Ñʨ _®xH˜ ÖËz xÅ|_Õ
"å~°∞. P"≥∞#∞ `«# ѨH¯õ # ‰õÄ~ÀÛɡ@∞ìH˘x ¢¿Ñ=∞QÍ P"≥∞ #∞^Œ∞\˜x
=Ú^•Ì_Õ"å~°∞. ZHõ¯_çÔH·<å ¢Ñ¨Ü«∂}"≥∞ÿ |Ü«∞Å∞^Õi`Õ JO^ŒiHõ<åfl
z=~À¡ P"≥∞ ^ŒQÆæ~°∞flOKÕ g_À¯Å∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ¢Ñ¨Ü«∂}O #∞Oz
uiQ˘zÛ# `«~∞° "å`« JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞QÍ Ç¨Ï¢[`ü á¶êu=∂ (~°l)<Õ
HõÅ∞ã¨∞H˘x Ü≥∂QÆHˆ =∆ ∂Å∞ qKåiOKÕ"å~°∞.
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨ÅO¡ ) ‰õΩ=∂Ô~ΠǨϢ[`ü *ˇ#· Éò (~°l)‰õΩ
XHõ ‰õÄ`«∞~°∞ LOk. P áêѨ ¿Ñ~°∞ L=∂=∂. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
L=∂=∂#∞ ‰õÄ_® ZO`À ¢¿Ñq∞OKÕ"å~°∞. #=∂A KÕÜ«∞_®xH˜
=∞ã‘^∞Œ ‰õΩ "≥àÎı P"≥∞#∞ "≥O@ɡ@∞ì‰Ωõ <Õ"å~°∞. PÜ«∞# #=∂A KÕã∞¨ #Î fl
ѨÙÊ_»∞ P áêѨ `å`«Ü∞« º gѨ٠g∞^≥H¯˜ ‰õÄ~°∞ÛO@∞Ok. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅ∞ KÕÜ∞« =Åã≤ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ P"≥∞#∞ gѨ٠g∞k #∞Oz
"≥∞e¡QÍ kOz"Õ™êÎ~∞° . ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅ #∞Oz ÖË=QÍ<Õ P áêѨ =∞m§
`å`«Ü∞« º gѨ٠ÃÑ·HÔ H˜¯ ‰õÄ~°∞Û<Õk.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) PK«~}° , PÜ«∞# KÕã#≤ Ç≤Ï`«=ÙÅ`À ¢Ñ¨ÉÏè q`«∞Öˇ#·
PÜ«∞# J#∞K«~∞° Å∞ P_»ÑÅ ≤ Å
¡ Ѩ@¡ ¢Ñ¨=iÎOz# f~°∞ ‰õÄ_® K«∂_»O_ç:
42 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ǨϢ[`ü ǨÏ=∂˚ (~°l) LǨÏ^£ Ü«Ú^ŒOú Ö’ J=∞~°QuÆ HÍ=_»O`À
PÜ«∞# ‰õΩ=∂Ô~Î L=∂=∂ =∞Hͯ֒ J<å^äQŒ Í LO_çáÈ`«∞Ok. =∞Hͯ
=Úã≤O¡ Å Jnè#OÖ’H˜ =zÛ#ѨÙ_»∞, PáêѨ ÉÏÉÏ~Ú JO@∂ ~åQÍ<Õ
Je (~°l) P"≥∞#∞ =à’§H˜ Z`«∞ΉõΩO\Ï~°∞. `«~åfi`« P áêѨ#∞ `«#
J~åúOyH˜ JOkã¨∂Î ''WkQÀ fã¨∞HÀ h Ñ≤#`«O¢_ç ‰õÄ`«∞ifl—— JO\Ï~°∞.
J~Ú`Õ *ÏѶ~¨ ü `«Ü∂« º~ü (~°l) JÉèºí O`«~O° K≥|∞`«∂ ''D áêѨ`À <å‰õΩ
~Ô O_»∞q^è•Å |O^è∞Œ `«fiO LOk. D"≥∞ <å Ñ≤#`«O¢_ç ‰õÄ`«∞~°∞. D"≥∞
Ñ≤xfl <åWO\’¡ LO@∞#flk. Hõ#∞Hõ DáêѨ#∞ <åH˜=fiO_ç—— JO\Ï~°∞.
ǨϢ[`ü *ˇ^· £ (~°l) =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! D áêѨ <å‰õΩ
ÅaèOKåe. ǨÏ=∂˚ (~°l) <å ^è•i‡Hõ ™È^Œ~∞° _»∞—— JO\Ï~°∞. Je (~°l)
`«# "å^Œ# qxÊã¨∂Î ''D áêѨ <å K≥ÖÅ ¡ˇ ∞, JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ D"≥∞
<å X_çÖ’ˆH =zÛOk. HÍ|\˜ì D áêѨ <åˆH ^ŒHͯe—— JO\Ï~°∞.
z=iH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''Ñ≤#`«e¡ Hõ#fl`«e`¡ À ã¨=∂#=∞=Ù`«∞Ok.
Hõ#∞Hõ DáêѨ *ÏѶ~¨ ü (~°l) X_çÖ’ˆH =ã¨∞OÎ ^Œ——x K≥ÑÊ≤ D ã¨=∞㨺#∞
Ѩi+¨¯iOKå~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# J#∞K«~∞° ŠǨÏ$^ŒÜ∂« Ö’¡ J<å^äŒ ÉÏeHõ Ѩ@¡
ÃÑÅ∞¡aH˜# ¢¿Ñ=∞, ™ê#∞Éè∂í `«∞efl K«∂ã≤ Ѩ~=° ∂#O^ŒÉiíè `«∞Å=Ù`å~°∞.
P =∞ǨÏhÜ«Úx J=∞$`« É’^è#Œ ŠѶe¨ `«OQÍ ÉÏeHõÅ#∞ ã¨r=ã¨=∂kè
KÕã#≤ ~åuQÆ∞O_≥Å∞ Ãã·`O« "≥∞#ÿ OÖÏ HõiyáÈÜ«∂~Ú.
5. `«e^¡ OŒ _„ ∞» ŠǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡OÖ’ ^Õ=ÙxǨωõΩ¯Å∞, ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Å∞ Jx ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞
L<åfl~Ú. D ~Ô O_ç\˜ HõeÜ«∞Hõ`À<Õ Ñ¨iѨÓ~°‚ ^≥=· ^è~Œ ‡° O, r=#=º=ã¨÷
J=Ù`«∞Ok. ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Ö’¡ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\k˜ `«e^¡ OŒ ¢_»∞ŠǨωõΩ¯ÖË.
HõxÃÑOz, q^•º|∞^Œ∞úÅ∞ <ÕiÊ# `«e¡^ŒO¢_»∞Ö Ç¨Ï‰õΩ¯Å<Õ <≥~°"Õ~°Ûx
=∞x+≤ =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å∞ <≥~"° ~Õ ∞° Û`å_»x U=∂¢`«O PtOK«
ÖË=Ú. `«e^¡ OŒ ¢_»∞ŠǨωõΩ¯Å‰õΩ ZO`« ¢áê=ÚYº=ÚO^À K«∂_»O_ç:
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 43
''"Õ∞=Ú =∂#=ÙxH˜ `Œ# `Œe^¡ ~° „_«∞ŠǨ@¡ 㨄`ŒÊ=O°#Î Híey=Ù~_Í
Åx P^Õt~KÍ=Ú. J`Œx `Œe¡ J`Œ_flç Z~`À „â◊=∞H’iÛ `Œ# QõOƒ° ~ù Ö’
ÃÑ@∞ìHÁx "≥∂ã≤~k. Z~`À „â◊=∞Ǩ_ç J`Œ_çfl Hí#flk. J`Œ_çfl QõO°ƒù~Ö’
ÃÑ@∞ìHÁx "≥∂Ü«µ_ÍxH˜, P`Œ~åfi`Œ áåÅ∞ =∂xÊ~K«_ÍxH˜ =ÚǨÊùܵ
<ˇÅÅ∞ Ǩ>~ì˜ k. z=iHõ`#Œ ∞ ѨÓiÎQå â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«=Ù`Í_«∞. (JÖÏ) #ÅÉè·ˇ
Uà◊§ „áåÜ«∂xH˜ KÕO∞° Hí∞#fl `Œ~åfi`Œ J`Œ#∞ (^Õ=Ù_çfl) WÖÏ „áåi÷™®Î_∞« ——:
''„Ǩɥíè ! h=Ù <®Hí∞, <® `Œe^¡ ~° „_«∞ÅHí∞ KÕã#≤ "Õ∞à◊§Hí∞ <Õ#∞ hǨ@¡
Hí$`ŒA_˝ ·≥ L~_Ë ã¨^∞° ƒkú „Ǩ™®k~K«∞. h „Ǩã#¨ fl`ÍÉèÏQõº~ Åaè~KÕ@@∞=~>˜
ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ã ã¨^°∞ƒkú Hí∂_Í „Ǩ™®k~K«∞. <® ã¨~`Í<®xfl Hí∂_Í
ã¨[#˚ ∞Å∞Qå KÕã≤ <®Hí∞ ã¨∞MÏxfl=Ùfi. <Õ#∞ hHí∞ q^èÜ Õ µ« ∞}‚ܵ# ^®ã¨∞_çfl.
<® áåáåÅHí∞ <Õ#∞ ǨâÍÛ`ÍÎÇǨ _¨ ∞« `Œ¥ ##∞fl Híq∆ ∞~K«=∞x h ã¨xflkèÖ’
"Õ_«∞Hí∞~@∞<®fl#∞.—— (Y∞~üP<£–46:15)
¢Ñ¨=HõÎ J#∞K«~∞° ÅÖ’ XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ''^Õ=ÙxH˜ Jxfl\˜
Hõ<åfl Z‰õΩ¯= W+¨"ì ∞≥ #ÿ ã¨^•K«~} ° Un?—— J#_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) ''"Õà‰◊ Ωõ #=∂A KÕÜ∞« _»O—— Jx K≥áêÊ~°∞. ''P `«~åfi`« U^Œ——x J_ç
QÍ_»∞ P J#∞K«~∞° _»∞. ''`«e^¡ OŒ ¢_»∞ŠѨ@¡ 㨢`«Ê=~°#Î Hõey=ÙO_»@O——
J<åfl~°∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). ''P `«~åfi`« U^Œ——x ¢Ñ¨tflOKå_»`«#∞. ''^≥·=
=∂~°Oæ Ö’ áÈ~å_»@O—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''=$^Œ∞Ö ú ~Ú# `«e¡ ^ŒO¢_»∞Å∞ W^Œ~Ì ∞°
QÍx ÖËHõ "åiÖ’ XHõ~∞° QÍx ¢|u‰õΩO_»QÍ ("åiH˜ ¿ã=KÕã)≤ ã¨fi~°Oæ Ö’
¢Ñ¨"tÕ OK«ÖHË áõ È~Ú# "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ =∞#∞fl `«QÅ Æ ! "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ
=∞#∞fl `«QÅ Æ !! "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ =∞#∞fl `«QÅ Æ !!!—— WÖÏ PÜ«∞# =¸_»∞
™ê~°∞¡ â◊ÑO≤ Kå~°∞. (=Úã≤O¡ )
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''ÉÏxã¨`fi« OÖ’ =∞QÆ∞`æ ∞« #fl `«O¢_çx
H˘x J`«xH˜ q=ÚH˜Î HõeyOz`Õ `«Ñʨ ã¨O`å#O J`«x ~°∞}O f~°∞Û
HÀÖË^∞Œ .—— (|∞MÏi)
44 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
''`Œe^¡ ~° „_«∞ŠǨ@¡ ã¨^®ƒù=~`À =∞ã¨Å∞H’~_ç. g∞ =Ú~^°∞ ÇÍi^°Ì
iÖ’ Z=O≥<· ® =$^°∞Öú L·ˇ ~>Ë ÇÍix 'LѶ—π JxHí∂_Í qã¨∞H’¯Hí~_ç. Híã∞¨ O°∞
Hí∞~@¥ qke~z =∂>Ï¡_«Hí~_ç. ÇÍi`À Q“O°=~Qå =∂>Ï¡_«~_ç†
^°Ü«∂„O°ÌǨÏ$^°Ü«µ~`À, q#Ü«µ~`À ÇÍi =Ú~^°∞ `ŒÅ=~z L~_«~_ç.
'„ǨÉèí¥! gO°∞ ##∞fl z#fl`Œ#~Ö’ ZÖÏ HíO°∞}`À, ÇÍ`Œûź~`À ÃÑ~z
áÈ+≤ ~ KÍ~À JÖÏ h=Ù gix Hí O ° ∞ }˜ ~ K« ∞ — Jx „áåi÷ ~ K« ~ _ç . ——
(Y∞~üP<£–17:23,24)
''`Œe¡^°~„_«∞ÅHí∞ ¿ã=KÕÜ«∂Åx "Õ∞=Ú =∂#=Ù_çfl P^Õt~KÍ=Ú.
J`Œx `Œe¡ ÉÏ^è° g∞^° ÉÏ^è° Éèíi㨥ΠJ`Œ_çfl `Œ# QõO°ƒù~Ö’ ÃÑ@∞ìHÁx
"≥∂ã≤~k. J`Œ_flç áåÅ∞ q_çÇ~≤ K« _ÍxH˜ O≥~_ÕO_»∞¡ Ǩ>~ì˜ k. (J~^°∞=Å¡
"Õ∞=∞`ŒxH˜ WÖÏ LǨ^tÕ ~KÍO:) '<®Ç¨@¡ Hí$`ŒA_˝ ·≥ L~_«∞. h `Œe^¡ ~° „_«∞Å
Ǩ@¡ Hí∂_Í Hí$`Œ[˝`ÍÉèÏ=~`À =∞ã¨Å∞H’. h=Ù (z=iH˜) <® ^°QõæiˆH
O®=Åã≤L~k. Jܵ`Ë hHí∞ `ˇeÜ«µx^®xfl <®Hí∞ ™®>˜ HíeÊ~K«=∞x
=uÎ_Kç ¿Õ ãÎ =∞@∞‰õΩ h=Ù ÇÍi=∂@ Z#fl>˜H© q#Hí∞. „ǨÇ~¨ K«~Ö’ ÇÍi Ǩ@¡
㨄`ŒÊ=O°#Î HíeyL~_«∞. J#∞ã¨O}° q+¨Üµ« ~Ö’ =∂„`Œ~ <®"≥Ñ· Ù¨ =∞O°e#
ÇÍi =∂O®æ<flË J#∞ã¨i~K«∞. z=iH˜ g∞O°~`Í <® ^°Qiæõ Hˆ uiyO®=Åã≤
L~k.—— (Y∞~üP<£–31:14,15)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J¢"£∞ a<£ Pãπ (~°l) LÖËY ¡ #O: XHõ`#« ∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ ''<Õ#∞ (^è~Œ ‡° ™ê÷Ñ#¨ HÀã¨O) Ç≤Ï¢[`ü (=Åã¨)
KÕ™êÎ#x, lǨ^£Ö’ áêÖÁæO\Ï#x ¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ g∞`À JO@∞<åfl#∞.
nx=Å¡ <å‰õΩ ^≥=· O #∞O_ç ѨÙ}ºO ÅaèOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞——
Jx J<åfl_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''h `«e¡ ^ŒO¢_»∞ÅÖ’
Z=Ô~·<å rqOz=Ù<åfl~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºH˜Î ''L<åfl~°∞,
W^Œ~Ì ∂° rqOKÕ L<åfl~°∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. ''#∞=Ùfi x[OQÍ<Õ ^Õ=Ù_»∞
h‰õΩ ѨÙ}ºO ¢Ñ¨™êkOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl"å?—— Jx J_çQÍ~°∞
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞m§. P =ºH˜Î B#<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 45
''JÖÏÔQ`· Õ #∞=Ùfi h `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ uiy"≥o§áÈ. "åi^ŒiÌ H© ÉÏQÍ
¿ã= K≥~Úº. (JO^Œ∞Ö’ h‰õΩ Ç≤Ï¢[`ü, lǨ^£Å HõO>Ë Z‰õΩ¯= ѨÙ}ºO
Åaèã∞¨ OÎ k.)—— Jx LѨ^tÕ OKå~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
"Õ~˘Hõ LÖËY¡ #OÖ’ WÖÏ LOk: XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜
=zÛ `«##∞ lǨ^£ (^è~Œ ‡° áÈ~å@O)Ö’ áêÖÁæ#_®xH˜ J#∞=∞uOK«=∞x
q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''h `«e¡^ŒO¢_»∞Å∞
rqOz L<åfl~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºH˜,Î L<åfl~°x K≥áêÊ_»∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''J~Ú`Õ h=Ù "åi^ŒiÌ ¿ã=Ö’<Õ áÈ~å_»∞`«∂
LO_»∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''`«O¢_ç ã¨fi~°^æ •fi~åÅxfl\˜Ö’ =∞^躌 ^•fi~°O
ÖÏO\˜"å_»∞. h‰H˜+¨ì=∞~Ú`Õ P ^•fi~åxfl <åâ◊#O KÕã¨∞HÀ ÖË^•
HÍáê_»∞HÀ.—— (ui‡l)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''(UˆHâ◊fi~°∞_≥#· ) ^Õ=ÙxH˜ W`«~∞° efl ™ê\˜
HõeÊOK«_»O, `«e¡^ŒO¢_»∞Å =∂@ q#HõáÈ=_»O, #~°Ç¨Ï`«º KÕÜ«∞_»O,
Jã¨`º« ¢Ñ¨=∂}O ("≥Ú^ŒÖ#·ˇ q) Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêáêÅ∞.—— (|∞MÏi)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# J#∞K«~∞° Å`À, Ѷ∞¨ ’~°áêáêÖ’¡ `«e^¡ OŒ ¢_»∞efl
^Œ∂+≤OK«_O» ‰õÄ_® LO^Œ<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D =∂@ qx ''Z=Ô~<· å
`«=∞ `«e^¡ OŒ ¢_»∞efl ^Œ∂+≤™êÎ~å—— J<åfl~°∞ Pâ◊Û~°ºáÈ`«∂. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) ''P...W`«#∞ =∞~˘Hõx `«O¢_çx ^Œ∂+≤¿ãÎ J`«#∞ W`«x `«O¢_çx
^Œ∂+≤™êÎ_∞» . JÖψQ W`«#∞ =∞~˘Hõx `«ex¡ ^Œ∂+≤¿ãÎ J`«#∞ W`«x `«ex¡
^Œ∂+≤™êÎ_∞» . (D q^èOŒ QÍ =∞x+≤ W`«~∞° Å `«e^¡ OŒ ¢_»∞efl ^Œ∂+≤Oz `«#
Hõ#fl`«e^¡ OŒ ¢_»∞ÖËfl ^Œ∂+≤Oz# "å_»=Ù`å_»∞.)– (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂LÃã·^£ =∂eH± a<£ ~°aÜ«∂ ™ê~Ún (~°l) Hõ^#Œä O:
XHõ™êi "Õ∞=Ú ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ ° ‰õÄ~˘Ûx L#flѨÙÊ_»∞ |#∂ã¨Å=∂
`≥QƉõΩ K≥Ok# XHõ`«#∞ =zÛ ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! <å `«e¡^ŒO¢_»∞Å∞ K«x
áÈ~Ú# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® <Õ#∞ "åiH˜ KÕÜ«∞=Åã≤# ¿ã= U^≥·<å
46 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
LO@∞O^•?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ã¨=∂^è•#O
WKåÛ~°∞– ''LO@∞Ok. "åi ¢âıÜ∞« ã¨∞û =∞xflOѨÙÅ HÀã¨O ^≥"· åxfl "Õ_∞»
HÀ=_»O, "å~°∞ KÕãá≤ È~Ú# ¢Ñ¨=∂}ÏÅ#∞ <≥~"° ~Õ Û° _»O, Hˆ =ÅO "åi
^•fi~å<Õ Hõe¿ã |O^è∞Œ `åfiÅ#∞ HõÅѨ_O» , "åi ¿ãflÇ≤Ï`«∞efl Q“~°qOK«
_»O.—— (J|∂^•=Ó^£)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''XHõ =ºHÎ̃ `«#`«O„_ç HÍx"å}˜‚ `«#
`«O„_ç HÍ_»x `≥eã≤<å `«# Hõ#fl`«O„_çQÍ K≥ÑÙ¨ ʉõΩO>Ë J`«xH˜ ã¨fi~°Oæ
x+≤^OúŒ J=Ù`«∞Ok.—— (|∞MÏs)
`«O¢_ç HõO>Ë `«e¡ ™ê÷#"Õ∞ L#fl`«"≥∞ÿ#k
`«e^¡ OŒ ¢_»∞e^ŒiÌ Ö’#∂ `«e¡ ™ê÷<åxH˜ F ¢Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk. Ñ≤Å"¡ å_ç
ѨÙ@∞ìH,õ áÈ+¨}Å q+¨Ü∞« OÖ’ `«O¢_ç ¢â◊=∞–`åºQÍÅ Hõ<åfl `«e¡ ¢â◊=∞–
`åºQÍÖË Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ <åºÜ«∞Os`åº ã¨O`å#OÃÑ·
`«O¢_çÇϨ ‰õΩ¯Å Hõ<åfl `«eÇ¡ Ϩ ‰õΩ¯ÖË JkèHOõ QÍ LO\Ï~Ú.
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) LÖËY ¡ #O: XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞
''<Õ#∞ ¿ã= KÕÜ∞« _®xH˜ <å `«e¡ ^ŒO¢_»∞ÅÖ’ Z=Ô~‰õΩ¯= ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞?——
Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ ''h `«e—¡ — Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. P
=ºHÎ̃ =∞m§ ''P `«~∞° "å`« Z=~°∞?—— Jx ¢Ñ¨tflOKå_»∞. ^•xH˜ ‰õÄ_®
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h `«e—¡ — J<Õ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. P =ºHÎ̃ uiy ''P
`«~°∞"å`« Z=~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h `«e¡—— J<Õ
["åaKåÛ~°∞. J`«#∞ =∞m§ ''P `«~∞° "å`« Z=~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h `«O¢_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
"Õ~˘Hõ LÖËY ¡ #OÖ’ WÖÏ LOk: ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å 㨢`«Ê=~°#Î ‰õΩ
Z=Ô~‰õΩ¯= ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞?—— Jx J_çQÍ_® =ºHÎ̃. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
''h `«e,¡ P `«~∞° "å`« h `«Ö,¡Ë P `«~∞° "å`« ‰õÄ_® h `«Ö,¡Ë P `«~∞° "å`«
h `«O¢_ç. P `«~∞° "å`« h‰õΩ Z=Ô~O`« ^ŒQiæÆ |O^è∞Œ "≥`· Õ "å~°∞—— Jx
K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 47
ǨϢ[`ü |~å a<£ PlÉò (~°l) LÖËY ¡ #O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
WÖÏ J<åfl~°∞: ''Ñ≤#`«eH¡ ˜ `«e¡ ™ê÷#O LOk.—— (ui‡l)
XHõ`«#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ ''<å=Å¡ ÃÑ^ŒÌ áêѨO
[iyáÈ~ÚOk. nxH˜ x+¨¯$u U^≥<· å LO^ŒO\Ï~å?—— Jx J_çQÍ_»∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''h `«e¡ (rqOz) LO^•?—— Jx ¢Ñ¨tflOKå~°∞.
^•xHÍ =ºHÎ̃ ÖË^<Œ åfl_»∞. ''áÈh h Ñ≤#fl=∞‡QÍx, ÃÑ^Œ=Ì ∞‡QÍx LO^•?——
Jx J_çQÍ~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). J`«#∞ LO^Œ<åfl_»∞. ''J~Ú`Õ P"≥∞Ѩ@¡
=∞OzQÍ ¢Ñ¨=iÎã∂¨ Î LO_»∞—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). (ui‡l)
ǨϢ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l) ‰õΩ=∂Ô~ΠǨϢ[`ü J™ê‡ (~°l) ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨)#∞ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å `«e¡ ##∞fl K«∂_»\ÏxH˜ =zÛOk. P"≥∞ (WOHÍ
ã¨`åºxfl qâ◊fiã≤OK«x) Jqâßfiã≤. =∞i <Õ<å"≥∞ Ѩ@¡ =∞OzQÍ<Õ ¢Ñ¨=iÎO
KåÖÏ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h=Ù h`«e¡ ǨωõΩ¯#∞
‰õÄ_® x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î LO_®e—— Jx K≥áêÊ~°∞. ( |∞MÏi)
`«e¡ áê^•Å ¢H˜O^Œ `«#Ü«ÚÅ ã¨fi~°Oæ
XHõ =ºHÎ̃ =zÛ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )`À ''<Õ#∞ lǨ^£ KÕÜ∂« Å#∞
‰õΩO@∞<åfl#∞—— Jx J<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''h `«e¡
^ŒO¢_»∞Å∞ L<åfl~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºHÎ̃ ''<å `«e¡ =∂¢`«"∞Õ
¢|u‰õΩOk—— J<åfl_»∞. ''J~Ú`Õ h `«e¡ Ѩ@¡ 㨢`«Ê~°#Î Hõey=ÙO_»∞. h=Ù
h `«eH¡ ˜ â◊H=Î̃ OK«# ÖˉΩõ O_® ¿ã= KÕÜ∞« QÆey`Õ lǨ^£ KÕã#≤ ѨÙ}º"Õ∞
HÍ^Œ∞, ǨÏ*ò–L¢=∂Å∞ KÕã#≤ O`« ѨÙ}ºO ‰õÄ_® Åaèã∞¨ OÎ k—— J<åfl~°∞
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)– (`«¢ÉÏx)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ : ''`«e¡ áê^•Å ¢H˜O^Œ (`«#Ü«ÚÅ)
ã¨fi~°Oæ LOk—— J<åfl~°∞. (`«¢ÉÏx)
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) ã¨xflkèH˜ =zÛ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ lǨ^£
(^èŒ~°‡Ü«Ú^ŒúO) KÕÜ«∞_®xH˜ J#∞=∞u W=fi=∞x J_çQÍ_»∞. JѨÙÊ_»∞
48 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h `«e¡ ¢|uˆH LO^•?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºHÎ̃
''¢|uˆH LOk—— J<åfl_»∞. ''J~Ú`Õ h `«e¡ HÍà◊√§ Ѩ@∞ìHÀ. P"Õ∞ h
ã¨fi~°Oæ —— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨). (`«sÉæ ò = `«s›Éò)
XHõ`#« ∞ =zÛ ''<Õ#∞ lǨ^£Ö’ áêÖÁæ<åÅx J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞.
g∞ ã¨ÅǨ Uq∞\——x J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) h `«e¡ ¢|uˆH
LO^•?—— Jx J_çQÍ~°∞. P =ºH˜Î ''<å `«e¡ ¢|uˆH LOk—— J<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''J~Ú`Õ #∞"åfi"≥∞‰õΩ ¿ã= KÕã∂¨ L Î O_»∞. P"≥∞
áê^•Å ¢H˜O^Œ (h)ã¨fi~°Oæ LOk—— Jx K≥áêÊ~°∞. (#™ê~Ú)
ǨϢ[`ü LÖˇã· π Ysfl (~°ÇϨ ‡Öˇ)· Ü«∞=∞<£ ^Õâ◊ x"åã≤. =∞ǨÏhÜ«∞
=ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ^≥=· ¢Ñ¨=HõQÎ Í ¢Ñ¨Éqíè Oz# ã¨=∂Kå~°O, W™ê¡O ã¨O^ÕâO◊
PÜ«∞# ^ŒQÆæ~°‰õΩ KÕi#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# "≥O@<Õ W™ê¡O ã‘fiHõiOKå~°∞.
PÜ«∞#QÍi `«e¡ JѨÊ\˜H˜ ¢|uˆH LOk. HÍx P =$^Œ∞~ú åÅ∞ KåÖÏ
|ÅÇ‘Ï#OQÍ LO_»@O =Å¡ H˘_»∞‰õΩ ¿ã= g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ =» Åã≤ =zÛOk.
ǨϢ[`ü Ysfl (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) É’^è#Œ Å ¢Ñ¨HÍ~°O rq`åO`«O `«e¡
¿ã=Ö’ LO_çáÈÜ«∂~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ѩ@¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ Jq∞`«"∞≥ #ÿ
¢¿Ñ=∂aè=∂<åÅ∞ L#flѨÊ\˜H© PÜ«∞# ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ^Œi≈Oz P
=∞ǨÏhÜ«ÚxH˜ ã¨Ç¨ c JÜÕ∞º ÉèÏQͺxH˜ <ÀK«∞HÀÖËHõ áÈÜ«∂~°∞.
ǨϢ[`ü LÖˇã· π Ysfl (~°ÇϨ ‡Öˇ)· "≥Y· i ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ ZO`«QÍ<À
#zÛOk. PÜ«∞# XHõ™êi J#∞K«~∞° ʼnõΩ Ç≤Ï`ÀѨ^âÕ O◊ KÕã∂¨ Î ''`å|~¸<£
(¢Ñ¨=HõÎ ¢Ñ¨`º« Hõ∆ J#∞K«~∞° efl ^Œi≈Oz# =Úã≤O¡ Å)Ö’ XHõ`#« ∞ L<åfl_»∞.
J`«x ¿Ñ~°∞ LÖˇã· .π J`«xH˜ XHõ `«e¡ LOk. J`«x â◊s~°O g∞^Œ XHõ
`≥Åx¡ =∞K«Û ‰õÄ_® LO@∞Ok. g∞~°∞ g∞ á⁄~°áê@¡‰Ωõ J`«_flç =∞xflOѨÙ
¢áê~°#÷ KÕÜ∞« =∞x J_»QOÆ _ç—— Jx K≥áêÊ~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi <åÅ∞QÆ∞ Ѷ∞¨ ’~°áêáêÅ#∞ QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞.
JO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\˜ Ѷ∞¨ ’~°áêѨO `«e¡ Ѩ@¡ Jq^èÜ Õ ∞« `« K«∂Ѩ_"» ∞Õ . (|∞MÏi)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 49
6. |O^è∞Œ =ÙŠǨωõΩ¯Å∞
''JÖÏ¡ÇπÏ#∞ `ŒÇ¨Ê =∞O≥=sfl PO®kè~K«O®^°x† `Œe¡^°~„_«∞ŠѨ@¡,
|~^è°∞=ÙŠѨ@¡, J<®^äŒÅ Ѩ@¡, ¿Ñ^°Å Ѩ@¡ ã¨^•ƒù=#`À "≥∞ÅQÍÅx†
„Ǩ[Å`À (zO°∞#=Ùfi`À) =∞~z=∂@Å∞ ǨÅHßÅx† „áåO°÷<®=º=ã¨÷
™®÷Ç≤~KÍÅx† [Hß`ü K≥e¡ã¨∞Î~_ÍÅx "Õ∞=Ú W„™®Ü∂Öòã¨~`Œu KÕ`Œ
„Ǩ=∂}~ KÕܵ~KÍO.—— (Y∞~üP<£–2:83)
™ê=∂lHõ =º=ã¨Ö ÷ ’ |O^è∞Œ =ÙÅ`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ ZO`À =ÚYº
"≥∞#ÿ q+¨Ü∞« O. ~°HãÎõ O¨ |Onè‰Ωõ Å`À, ã¨xflÇ≤Ï`« |O^è∞Œ =ÙÅ`À<Õ ã¨O|O
^è•Å∞ qzÛù#flO KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ =∞x+≤ ã¨=∂[OÖ’x W`«~° =∂#=ÙŠѨ@¡
z`«âÎ √◊ kú`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï_»x PtOK«Ö=Ë Ú.
''O°HãÎí ~¨ |~nèH∞í Å`À g∞HıOÊ° _ç=Ù#fl ã¨ÇϨ [ ÉÏ~^èÇ° ͺxfl `ˇ~K«H~í _ç.
^Õ=Ù_«∞ g∞ K«Oº° efl FHí~@ Qõ=∞xã¨∞<Î ®fl_«#fl ã¨~Qõu =∞O°záÈHí~_ç.——
(Y∞~üP<£–4:1)
''`Œe^¡ ~° „_«∞ŠǨ@¡ ã¨^fi° O°#Î ~`À =º=ǨÏi~K«~_ç. |~^è∞° =ÙÅ∞,
J<®^äÅ ° ∞, xO°∞¿Ñ^°Å`À =∞~zQå =∞ã¨Å∞H’~_ç. WO°∞Qõ∞á⁄O°∞Qõ∞ |~^è∞°
=ÙÅHí∞, ǨiK«Üµ« ~ÖËx á⁄O°∞Qõ∞ÇÍiH˜, (g∞ ^≥#· ~k# HßO°ºHíÖÏáåÅÖ’)
`ÍO°ãǨ _¨ Ë q∞„`Œ∞ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞, g∞ Jnè#~Ö’ =Ù#fl ÉÏxã¨ÅHí∞
"Õ∞Å∞ KÕܵ« ~_ç.—— (4:36)† ''Jܵ`Ë ^≥=· „Qõ~^ä~° „ǨHßO°~ O°HãÎí ~¨ |~nè
Hí∞ÖË XHíiHÁHíO∞° ZHí∞¯= ǨÏHí∞¯^®O°∞Å∞.—— (Y∞~üP<£–8:75)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ
¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''^Õ=Ù_çfl, JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤Oz# =∞x+≤ `«#
(WO\˜H˘zÛ#) Jukäx Q“~°qOKåe. ^Õ=Ù_çfl, JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤O
z# =∞x+≤ `«# |O^è∞Œ =ÙÅ`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO_®e. ^Õ=Ù_çfl,
JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤Oz# =∞x+≤ =∂\Ï¡_`ç Õ =∞Oz=∂@<Õ =∂\Ï¡_®e
ÖË^• =∞ø#O =Ç≤ÏOKåe.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
50 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=∞x+≤ PO`«~º° OÖ’ x["≥∞#ÿ |O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ LO>Ë<Õ |O^è∞Œ =ÙÅ`À
ã¨`«ûO|O^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï_»∞. WÖÏO\˜ |O^èŒ∞¢¿Ñ=∞#∞ W™ê¡OÖ’
''ã≤ÖÏ~°Ç≤χ—— JO\Ï~°∞. |O^èŒ∞`åfixfl qzÛù#flO KÕã¨∞HÀ=_»O, Pã≤Î,
JO`«ã∞¨ Å Î ∞ K«∂ã¨∞H˘x q∞_çãÑ≤ _¨ ∂» Î ¿Ñ^Œ|O^è∞Œ =ÙʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞
HÀ=_»O, "åi ǨωõΩ¯Å∞ HÍÅ~åÜ«∞_»O |O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ JxÊOK«∞HÀ^Œ∞.
J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ^Õ=Ù_»∞ ã¨=∞ã¨Î
ã¨$+≤~ì åã¨∞efl ã¨$lOz# `«~åfi`« '|O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞— ÖËz xÅ|_ç ''(^Õ"å!)
<Õ#∞ |O^èŒ∞`åfiÅ `≥QÆ`≥OѨÙÅ ÉÏi#∞O_ç h â◊~°}∞ HÀ~°∞`«∞<åfl#∞——
J#flk. ^Õ=Ù_»∞ ^•x=∂@ qx ''J~Ú`Õ hѨ@¡ ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey
=ÙO_Õ "å_çÑ@ ¨ ¡ <Õ#∂ ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï#∞. h`À ã¨O|O^è•Å∞
`≥OK«∞‰õΩ<Õ"å_ç`À <Õ#∂ ã¨O|O^è•Å∞ `≥OK«∞‰õΩO\Ï#∞. Wk hH˜+¨ì
"Õ∞<å?—— J<åfl_»∞. ^•xH˜ |O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ ''W+¨"ì ∞Õ ¢Ñ¨É∂íè !—— J#flk. JѨÙÊ_»∞
^Õ=Ù_»∞ ''ã¨~ˆ P ÉèÏQƺO h‰õΩ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok—— Jx K≥áêÊ_»∞.
nxfl QÆ∞iOz g∞‰õΩ ¢Ñ¨=∂}O HÍ"åÅO>Ë Y∞~üP<£Ö’x D
ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ K«^∞Œ =ÙHÀO_ç– ''g∞O°∞ (ã¨`åºxH˜) q=ÚY∞֡ᷠÈ`Ë Ö’Hõ~Ö’ =∞m§
JO®K« H í ~ , JÅ¡ H í Ö ’¡ Ö ÏÅ∞ OÕ H ≥ u Î ã ¨ ¥ Î XHí i Q˘~`Œ ∞ Å∞ =∞O˘Hí O ° ∞
H’ã¨∞Hí∞~>ÏO°∞. J~`ŒHí~>Ë g∞#∞~_ç =∞OÕ~ Pt~K«QõÅ~? gO°ã¨Å∞
^≥=· âÍǨ„Qõã∞¨ ÅÎ ∞. ^Õ=Ù_«∞ gix (ã¨`ºŒ ~Hß#ÖËx) J~^è∞Œ Å∞Qå, (Ç≤Ï`ÀHí∞ÅÎ ∞
q#ÖËx) |kèO∞° Å∞Qå KÕâÍ_«∞.—— (47:22,23)– (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
"Õ~˘Hõ LÖËY ¡ #OÖ’ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ^Õ=Ùx =∂@Å#∞ Dq^èOŒ QÍ
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞ : ''h`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=Ù#fl"å_ç`À <Õ#∂ ã¨`û« O|O
^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï#∞. h`À ã¨O|O^è•Å∞ `≥OK«∞‰õΩ#fl"å_ç`À <Õ#∂
ã¨O|O^è•Å∞ `≥OK«∞‰õΩO\Ï#∞.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''|O^è∞Œ `åfixfl „`≥Oz"Õ¿ã"å_»∞ ã¨fi~°Oæ Ö’
„Ѩ"tÕ OK«Ö_Ë ∞» .—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 51
|O^èŒ∞`«fiO ^≥·= ã≤OǨã¨<åxH˜ ¢"ÕÖÏ_»|_ç ''<å`À ã¨`«ûO|O^è•Å∞
Hõey=Ù#fl "å_ç`À ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO_»∞QÍHõ! ##∞fl
qzÛù#flO KÕã≤#"å_çx ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® qzÛù#flO KÕÜ«ÚQÍHõ!—— Jx
¢áêi÷ã∂¨ Î LO@∞Ok. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∂JÜ«¸ºÉò MÏe^£ a<£ *ˇ^· £ J<åûs (~°l) Hõ^#Œä O:
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ ''##∞fl #~°HOõ #∞O_ç ^Œ∂~°OKÕã,≤
ã¨fi~åæxH˜ Q˘xáÈÜÕ∞ PK«~°} QÆ∞iOz <å‰õΩ `≥eÜ«∞*ËÜ«∞O_ç—— Jx
J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞– ''JÖÏ¡ÇÏπ #∞ =∂¢`«"∞Õ
P~åkèOK«∞. PÜ«∞#‰õΩ =∞Ô~=ih ™ê\˜ HõeÊOK«‰õΩ. #=∂*ò =º=ã¨÷
<≥ÅQ˘Å∞Ê. (¿Ñ^ŒÅ Pi÷Hõ ǨÏHõ¯~Ú#) [HÍ`ü K≥eã¡ ∂¨ L Î O_»∞. |O^è∞Œ =Ù
Å`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
~À"£∞ K«¢Hõ=iÎ ÃÇÏ~°∞¯ºÅãπ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ѨOÑ≤# ^è~Œ ‡°
¢Ñ¨Kå~° ÖËY =zÛ #ѨÙÊ_»∞, J`«#∞ "åã¨=ΠѨiã≤u÷ `≥Å∞ã¨∞HÀ"å_®xH˜
"åºáê~° xq∞`«OÎ *ˇ~∂° ã¨ÖOË ‰õΩ =zÛ=Ù#fl J|∂ã¨∞á¶êº<£x Ñ≤eÑ≤OK«∞
H˘x =∂\Ï¡_®_»∞. P ~ÀAÖ’¡ J|∂ã¨∞á¶êº<£ W™ê¡O‰õΩ, ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨)‰õΩ |^Œâú ¢◊ `«∞=ÙQÍ LO_Õ"å~°∞. W™ê¡O ã‘fiHõiOz# `«~∞° "å`« PÜ«∞#
P<å_»∞ `«#‰õΩ, ÃÇÏ~°∞¯ºÅãπ‰Ωõ =∞^躌 [iy# ã¨OÉèÏ+¨}#∞ QÆ∞iOz
q=iOz# XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ D ¢H˜Ok q+¨Ü∂« Å∞ ZO`À QÆ=∞<å~°›"≥∞#ÿ q:
ÃÇÏ~°∞¯ºÅãπ J|∂ã¨∞á¶êº<£x L^ÕtÌ Oz ''PÜ«∞# (ã¨) q∞=∞‡efl
U q+¨Ü«∂efl QÆ∞iOz P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞?—— J#_çQÍ_»∞. ^•xH˜ J|∂
ã¨∞á¶êº<£ (~°l) WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞: ''PÜ«∞# =∞=∞‡efl 'g∞~°O`å
XˆH ^Õ=Ù_çfl P~åkèOK«O_ç. PÜ«∞#‰õΩ =∞Ô~=ih ™ê\˜ HõeÊOK«HOõ _ç. g∞
ѨÓsfi‰õΩÅ =∂@efl =^ŒeÃÑ@ìO_ç— Jx P^Õtã¨∞<Î åfl_»∞. JnQÍHõ PÜ«∞#
=∞=∞‡efl #=∂*ò KÕã¨∞ÎO_®Åx, ã¨`«º"Õ∞ ѨÅHÍÅx, hu=∞O`«"≥∞ÿ#
rq`«O QÆ_á» êÅx, |O^è∞Œ =ÙÅ#∞ ¢¿Ñq∞OKåÅx ‰õÄ_® P^Õtã¨∞<Î åfl_»∞.——
(|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
52 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) LÖË¡Y#O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ
¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''Z=Ô~·<å `«# LáêkèÖ’ ã¨=∞$kúx, PÜ«Ú+¨µ¬Ö’
ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ#∞ HÀ~°∞‰õΩO@∞O>Ë J`«#∞ `«# |O^è∞Œ =ÙŠѨ@¡ 㨢`«Ê=~°#Î
Hõey=ÙO_®e—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J¢"£∞ a<£ J|㨠(~°l) LÖË¡dOz# XHõ ã¨∞n~°…"≥∞ÿ#
ǨÏnã¨∞Ö’ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)‰õΩ ¢Ñ¨=HõΠѨ^Œq
ÅaèOz# `˘e~ÀAÖ’¡ <Õ<˘Hõ ™êi =∞Hͯ "≥o§ PÜ«∞xfl ''g∞Ô~=~°O_ô?——
J#_çQÍ#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''^Õ=Ù_»∞ ##∞fl `«# ¢Ñ¨=HõQÎ Í xÜ«∞q∞Oz
ѨOáê_»∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. ''^Õ=Ù_»∞ q∞=∞‡efl UÅHõº∆ O HÀã¨O ѨOáê_»——x
<Õ#∞ =∞m§ J_çQÍ#∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) q+¨Ü∞« O q=iã¨∂Î ''|O^è∞Œ =ÙÅ
=∞^茺 ã¨`«ûO|O^è•Å∞ <≥ÅQ˘ÅÊ_®xH˜, q¢QÆǨÅ#∞ `˘eyOK«_®xH˜
(JO>Ë q¢QÆǨ~å^èŒ##∞ JO`«"≥ÚOkOK«_®xH˜), |Ǩï^≥·"å~å^èŒ#
[~°QƉõΩO_® XˆH ^Õ=Ù_»∞ P~åkèOK«|_»\ÏxH˜ ^Õ=Ù_»∞ ##∞fl ѨOÑ≤O
Kå_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (ã¨∞#<≥ ui‡l)
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J¢"£∞ (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
WÖÏ `≥eáê~°∞: ''XHõ |O^è∞Œ =Ù LѨHÍ~°O KÕ¿ãÎ ^•xH˜ ¢Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~°O
KÕ¿ã"å_»∞ |O^èŒ∞¢Ñ≤Ü«Ú_»∞ HÍ_»∞. |O^èŒ∞=ÙÅ∞ `«#`À ã¨O|O^è•Å∞
`≥Q`Æ O≥ ѨÙÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩ#flѨÊ\˜H© "åi`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ H˘#™êyOKÕ"å_Õ
(x["≥∞#ÿ ) |O^è∞Œ ¢Ñ≤ÜÚ « _»∞.—— (|∞MÏi)
qâßfiã¨∞Å =∂`«$=¸iΠǨϢ[`ü "≥∞=ÿ ¸<å a<£Î Ǩiãπ (~°l) `«#
^ŒQ~æÆ ∞° #fl XHõ ^•ã≤H˜ ÉÏxã¨`fi« O #∞Oz q=ÚH˜Î HõeyOKå~°∞. nx HÀã¨O
P"≥∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) #∞O_ç J#∞=∞u fã¨∞HÀÖË^∞Œ . P"≥∞ ^•OѨ`º« O
=O`«∞ =zÛ# ~ÀA ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P"≥∞ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥àϧ~°∞. JѨÙÊ_®"≥∞
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! g∞H© ã¨OQÆu `≥Å∞™ê? <Õ#∞ <å ^•ã≤H˜ ÉÏxã¨`fi« O #∞Oz
q=ÚH˜Î HõeyOKå#∞—— Jx J<åfl~°∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''#∞=Ùfi
x[OQÍ JÖÏ KÕâß"å?—— J#_çQÍ~°∞. ^•xHÍ"≥∞ B#<åfl~°∞. JѨÙÊ_®Ü«∞#
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 53
''h"å ^•ã≤x h "Õ∞#=∂=∞ÅÖ’ Z=iÔH·<å WzÛ=ÙO>Ë (`«^•fi~å
|O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ =ºHõOÎ KÕã#≤ O^Œ∞‰õΩ) h‰õΩ =∞iO`«ÑÙ¨ }ºO ÅaèOz LO_Õk
Hõ^•! Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü ã¨Öχ<£ a<£ Pq∞~ü (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î
''¿Ñ^Œ"å_çH˜ KÕ¿ã ^•#O (™ê^è•~°})^•#OQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»∞`«∞Ok. HÍx
(¿Ñ^Œ"å_≥#· ) |O^è∞Œ =Ù‰õΩ KÕ¿ã ^•#O ~Ô O_»∞q^è•Å ¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~"° ∞≥ #ÿ k.
XHõ\˜, Jk ^•#OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. Ô~O_»∞, |O^èŒ∞¢¿Ñ=∞`À
WzÛ#@∞¡QÍ ‰õÄ_® LO@∞Ok.—— (ui‡l)
ǨϢ[`ü J|∂J|∞ÌÖÏ¡ J¢"£∞ a<£ Pãπ (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) "≥∞e¡QÍ H͉õΩO_® aQÆ~æ Q° Í WÖÏ J<åfl~°∞: ''Ñ¶Ö ¨ Ï<å `≥Q"Æ å~°∞ <å
q∞¢`«∞Å∞ HÍ*ÏÅ~°∞. ^Õ=Ù_»∞, ã¨^•Kå~°∞Öˇ#· qâßfiã¨∞ÖË <åq∞¢`«∞Å∞.
J~Ú`Õ P `≥Q"Æ åi`À <å‰õΩ |O^è∞Œ `«fiO LOk QÆ#Hõ <Õ#∞ |O^è∞Œ `«fi
ã¨`û« O|O^è•Å#∞ =∂¢`«O `«Ñʨ Hõ H˘#™êy™êÎ#∞.—— (|∞MÏi)
J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ`#« ∞ =zÛ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å |O^è∞Œ
=ÙÅ∞ H˘O^Œ~°∞<åfl~°∞. <Õ#∞ "åi`À ã¨`«ûO|O^è•Å∞ H˘#™êyOKåÅx
ZO`« ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl "å~°∞ =∂¢`«O <å`À ã¨O|O^è•Å∞ `≥OK«∞HÀ"åÅ<Õ
K«∂ã¨∞<Î åfl~°∞. <Õ#∞ "åi Ѩ@¡ =∞OzQÍ =º=ǨÏiã¨∞OÎ >Ë "å~°∞ <å‰õΩ H©_∞»
`«ÅÃÑ_»∞<Î åfl~°∞. <Õ#∞ "åi Ѩ@¡ =∞$^Œ∞"≥Y· i J#∞ã¨iã¨∞OÎ >Ë "å~°∞ <åѨ@¡
Hõi#î OQÍ ¢Ñ¨=iÎã∞¨ <Î åfl~°∞—— JO@∂ `«# QÀ_»∞ "≥à§◊ |∞K«∞Û<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) J`«x =∂@Å∞ qx ''#∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ Ok x["Õ∞J~Ú`Õ #∞=Ùfi "åi
<Àà◊§Ö’ "Õ_|ç ∂_ç^Œ áÈã¨∞<Î åfl=#∞HÀ. #∞=Ùfi "åiѨ@¡ WÖψQ 㨢`«Ê=~°Î
#`À "≥∞Å∞QÆ∞`«∞#flO`« HÍÅO ^Õ=Ùx `«~Ñ° Ù¨¶ # "åiH˜ =ºuˆ~HõOQÍ XHõ
ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩ_»∞ h"≥O@ LO\Ï_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: =∞n<åÖ’x J<åû~ü =Úã≤O¡ ÅO^ŒiÖ’
J|∂`«ÖÏ› (~°l) Q˘Ñ¨Ê ^èxŒ ‰õΩÅ∞. PÜ«∞#‰õΩ J<ÕHõ Y~°∂~˚ Ñ° Ù¨ `À@Å∞
LO_Õq. "å\˜Ö’ 'ɡ~· Ç° ¨ — `À@O>Ë PÜ«∞#‰õΩ KåÖÏ W+¨Oì . D `À@
54 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=∞ã≤^˚ #≥ |g =ÚO^Œ∞ÉèÏQÍ# LO_Õk. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«~K° ∂« P `À@‰õΩ
"≥o§ JHõ¯_ç =∞Ozhà◊√§ `åˆQ"å~°∞. Y∞~üP<£Ö’ ''g∞‰õΩ J`«ºO`«
¢Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ùx ^≥·==∂~°æOÖ’ Y~°∞Û KÕÜ«∞#O`«=~°‰õΩ g∞~°∞
ѨÙ}º™ê÷~ÚH˜ KÕ~∞° HÀÖË~∞° —— J<Õ ã¨∂H˜Î (3:92) J=`«iOz#ѨÙ_»∞ ǨϢ[`ü
J|∂`«ÖÏ› (~°l) ÖËz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À WÖÏ J<åfl~°∞:
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! 'J`«ºO`« ¢Ñ‘uHõ~"° ∞≥ #ÿ =ã¨∞=Î Ùx ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ Y~°∞Û
KÕÜ∞« #O`«=~°‰Ωõ ѨÙ}º™ê÷~ÚH˜ KÕ~∞° HÀÖË~—° x ^Õ=Ù_»∞ ÃãÅqã¨∞<Î åfl_»∞ Hõ^•!
'ɡ~· Ç° ¨ —`À@ <åÔHO`À „Ñ≤Ü∞« "≥∞#ÿ k. <Õ<å `À@#∞ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ ^•#O
KÕÜ∂« Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. ^≥=· O #∞O_ç ^•x ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O Ptã¨∞<Î åfl#∞.
g∞~°∞ ^≥"· å[˝ ¢Ñ¨HÍ~°O ^•xfl LѨÜ∂≥ yOK«O_ç.—— ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@
qx ''KåÖÏ =∞Ozk. W^≥O`À ÖÏÉè^í •Ü«∞Hõ"∞≥ #ÿ ã¨OѨ^.Œ J~Ú`Õ <å^˘Hõ
ã¨ÅǨ. P `À@#∞ h (¿Ñ^Œ)|O^è∞Œ =ÙʼnõΩ ѨOz=Ùfi—— Jx K≥áêÊ~°∞. ^•xH˜
J|∂`«ÖÏ› (~°l) ''<Õ#∞ g∞P[˝ t~°™ê=Ç≤Ïã¨∞<Î åfl—— J<åfl~°∞. `«~åfi`« PÜ«∞#
P `À@#∞ `«# ÃÑ^Œ<å#fl, z<åfl#fl H˘_»∞‰õΩʼnõΩ ѨOzKåÛ~°∞. (|∞MÏi)..
Pi÷Hõ ǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡O ã¨=∞ã¨Î r=#~°OQÍÅ#∞ Ѩi"Õ+≤ªOz=Ù#fl ã¨=∞¢QÆ r=#
=º=ã¨.÷ ^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^•fi~å ѨOÑ≤# ^è~Œ ‡° O Wk.
JO^Œ∞=Å¡ ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ #=∂*ò, ~À*Ï =O\˜ P~å^è#Œ Å#∞ QÆ∞iOKÕ
H͉õΩO_®, ™ê=∂lHõ ÉÏ^躌 `«Å∞, Pã≤ÑÎ O¨ ѨHOõ , W`«~° Pi÷Hõ q+¨Ü∂«
ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# W™ê¡OÉ’^è#Œ Å#∞ QÆ∞iOz ‰õÄ_® ‰õΩ∆ }‚OQÍ `≥Å∞ã¨∞
H˘x LO_®e. J*Ï˝#O =∞x+≤x ^≥"· å¢QÆÇϨ O #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«*ÏÅ^Œ∞.
*Ï˝<å~°#˚ ‰õÄ_® =Úã≤O¡ Å q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ ‡° "Õ∞.
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D q+¨Ü«∂xfl ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''g∞ q^èŒ∞ÖËq∞\’
`≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. JO>Ë g∞~°∞ Pã≤ÑÎ O¨ ѨHOõ Ѩ^`úŒ ∞« efl <Õ~∞° ÛHÀO_ç, W`«~∞°
ʼnõį_® <Õ~Ê° O_ç. Pã≤ÑÎ O¨ ѨHÍxH˜ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O ã¨QOÆ *Ï˝#O`À
ã¨=∂#O—— Jx J#∞K«~∞° ʼnõΩ LѨ^tÕ OKå~°∞. (Wɡfl=∂[)
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 55
D ǨÏnã¨∞Ö’ Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}© *Ï˝<åxfl "≥Ú`«OÎ W™ê¡O*Ï˝#OÖ’ ã¨QOÆ
Jx K≥Ñʨ |_çOk. HÍx D*Ï˝<å<Õfl <Õ\˜ =Úã≤O¡ Å∞ =∞~°záÈÜ«∂~°∞. ÖË^•
^•xH˜ `«y# ¢áê=ÚYºO W=fi_»OÖË^∞Œ .
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''Pã≤ΠѨOѨHOõ QÆ∞iOz# *Ï˝<åxfl ¢Ñ¨[Å∞
=∞~°záÈ`å~°∞. <å J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞O (L=∞‡`ü)Ö’ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ@
(PHÍâßxH˜) Z`«∞HÎ À |_Õ q+¨Ü∞« q∞^Õ.—— (Wɡfl=∂[)
"å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}Ö © ’ ã¨OѨ^Œ XHõ\˜ ~Ô O_»∞ ‰õΩ@∞OÉÏÅÖ’
ˆHO¢nHõ$`«"≥∞ÿ LO_»‰õΩO_® ^•^•Ñ¨Ù |O^èŒ∞=ÙÅO^ŒiÖ’ qˆHO¢nHõ~°}
[~°QÍÅ#flk W™ê¡O ÅHõº∆ O.
"å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤ÎѨOÑ≤}©H˜ ã¨O|OkèOz# P[˝Å∞ J=`«iOK«Hõ
ѨÓ~°fiO ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ `«Ñʨ x ã¨iQÍ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∂Åx Y∞~üP<£Ö’
XHõ P^ÕâO◊ LOk. Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}© q=~åÅ∞ J=`«iOz# `«~∞° "å`« D
P^ÕâßxH˜ ã¨O|OkèOz# ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ ~°^~ÌŒ ÚáÈÜ«∂~Ú. Hõ#∞Hõ WHõ#∞Oz
Z=~°∂ "≥Ú`«OÎ Pã≤xÎ `«# W+¨"ì Ú ≥ zÛ# q^èOŒ QÍ gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®
xH˜ gÖË^¡ ∞Œ . XHõ"àÕ ◊ Z=Ô~<· å JÖÏ ~å¿ãÎ Jk +¨sJ`ü ¢Ñ¨HÍ~°O K≥Å^¡ ∞Œ .
J~Ú`Õ "≥Ú`«OÎ Pã≤Ö Î ’ =∞x+≤ `å#∞ J~°∞›Åx ÉèÏqOz# ^Œ∂~°ÑÙ¨
|O^èŒ∞=ÙÅ HÀã¨O ÖË^• W`«~° ã¨`å¯~åºÅ HÀã¨O 1/3 =O`«∞ ֒ѨÙ
gÅ∞<å=∂ ~åÜ«∞_®xH˜ W™ê¡O J#∞=∞uOzOk.
''`Œe^¡ ~° „_«∞Å∞, W`ŒO° |~^è∞° =ÙÅ∞ =^°e "≥o§# Pã≤Î HÁkÌQå L<®fl,
ZHí∞¯=Qå L<®fl J~^°∞Ö’ ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∂ "å>Ï L~k† ¢ã‘ÎÅHí∂ "å>Ï
L~k. Wq (^≥=· )xs‚`Œ "å>ÏÅ∞. ("å>˜x `Œy~æ K«_ÍxH˜Qåx, ÃÑ~K«_ÍxH˜
Qåx Z=iH© JkèHßO°~ ÖË^∞° .) Pã≤ΠǨ~ǨH~í [O°∞Qõ∞`Œ∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’
"åO°ã∞¨ Å∞Hßx (xO°∞¿Ñ^°) |~^è∞° =ÙÅ∞, J<®^äÅ° ∞, JQõ`ºŒ ǨO∞° Å∞ Z=Ô~<· ®
=¿ãÎ ÇÍiH˜ Hí∂_Í g∞~°∞ Z~`À HÁ~`Œ WzÛ Ç¨~Ǩ~_ç. ÇÍi`À =∞$^°∞=ÙQå
=∂>Ï¡_«~_ç.—— (Y∞~üP<£–4:7,8)
56 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
U =∞x+¨~Ú<å K«xáÈ~Ú# `«~°∞"å`Õ J`«x Pã≤Î "å~°ã¨∞Ö’¡
ѨOK«_O» [~°QÍe. `«O¢_ç ¢|u‰õΩO_»QÍ<Õ `«# "å\Ï W=fi=∞x J_ç̂Q
JkèHÍ~°O H˘_»∞‰õΩ¯ ÖË^∞Œ . JÖψQ `«# `å`« Pã≤Î W=fi=∞x `«O¢_çx
J_çQˆ JkèHÍ~°O ‰õÄ_® J`«xH˜ ÖË^∞Œ . `å`« K«xáÈ~Ú#ѨÙÊ_Õ J`«x Pã≤Î
H˘_»∞‰õΩʼnõΩ, ‰õÄ`«∞à◊§‰õΩ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞OÎ k.
¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ Pã≤Î "å\ÏÅ#∞ QÆ∞iOz Y∞~üP<£Ö’ F ¢áê^äqŒ ∞Hõ
ã¨∂¢`«O WÖÏLOk: ''g∞ã¨~`Í#~ q+¨Üµ« ~Ö’ ^Õ=Ù_∞« q∞=∞‡efl WÖÏ P^Õ
tã¨∞<Î ®fl_«∞: XHí ѨÙO∞° +¨∞x "å>Ï W^°OÌ ∞° ¢ãÅΑ "å>ÏÅ`À ã¨=∂#~.—— (4:11)
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =∞$`«∞xH˜ W^Œ~Ì ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å∞, =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂Ô~Å Î ∞
L#flѨÙÊ_»∞ J`«#∞ =^ŒeáÈ~Ú# 7 ÅHõÅ ∆ ~°∂áêÜ«∞Å Pã≤Ö Î ’ XH˘¯Hõ¯
‰õΩ=∂~°∞xH˜ 2 ÅHõÅ ∆ ∞ K˘Ñ¨ÙÊ# W^Œ~Ì ∞° ‰õΩ=∂~°∞ʼnõΩ 4 ÅHõÅ ∆ ∞, XH˘¯Hõ¯
‰õΩ=∂Ô~‰Î Ωõ 1 ÅHõ∆ K˘Ñ¨ÙÊ# =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂Ô~Å Î ‰õΩ 3 ÅHõÅ∆ ∞ Åaè™êÎ~Ú.
^Õ=Ùx ^°$+≤Ö ì ’ ¢ã‘ÑÎ Ù¨ O°∞+¨∞ e^ŒOÌ ¥° ã¨=∂#"≥∞#ÿ ѨÊ\˜H© D Pi÷Hí
=º`ͺ™êxH˜ =¸_«∞ HßO°}®Å∞<®flܵ. (1) Hí∞@∞~|áÈ+¨} ÉèÏO®xfl
W™®¡~ ѨÙO°∞+¨∞_ç g∞^°<Õ "≥∂Ç≤~k. (2) ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ XˆH=OâßxH˜ K≥Ok#
"å_≥L · O\Ï_»∞. HÍx ¢ã‘Î ~Ô O_»∞ =OâßʼnõΩ K≥Ok#^≥· LO@∞Ok. P"≥∞
W@∞ ѨÙ\˜Oì \˜ Pã≤Ö Î ’#∂, J@∞ "≥∞\˜Oì \˜ Pã≤Ö Î ’#∂ ÉèÏQÆã∞¨ ~Î åÖ=Ù
`«∞Ok. ѨÙ~°∞+¨µxH˜ `«# =Oâ◊Ѩ٠Pã≤Î =∂¢`«"Õ∞ ã¨O¢Hõq∞ã¨∞ÎOk. (3)
qÇÍÇ¨Ï ã¨~^°Oƒ° ~ù Ö’ ¢ã‘HÎ ˜ =O°∞_ç #∞~z =∞ǨÏO∑ O°¥Ç¨~Ö’ HÁ~`ŒPã≤Î
Åaèã∞¨ ~Î k. <Õ_∞« =∞# ^Õâ~◊ Ö’ =Úã≤~¡ Å∞ Ju =ÚYº"≥∞#ÿ D ^≥Ç· Í[˝#∞
xO°H¡ º∆í O KÕã,≤ ã¨ÇϨ ÇÍã¨^À+¨~`À Hí@flHß#∞HíÅ O°¥Ç¨~Ö’ "ÕÖÏk, Hß^°∞
ÅHíÖ∆ Ïk O°¥áåÜ«µÅ∞ xÅ∞=Ù^ÀÇ≤_ç KÕã∞¨ <Î ®flO°∞. Wk ÃѶ∞ÏO°"∞≥ #ÿ áåǨ~.
D q^è~° Qå W™®¡~ ѨÙ\˜Oì \˜ |O^è∞Œ =ÙÅ #∞~_ç Pã≤ÇÎ Í>Ï ^®fiO®,
ÉèíO°Î #∞~_ç =∞ǨÏO∑ ^®fiO®, "≥∞\˜ìO\˜ |O^èŒ∞=ÙÅ #∞O_ç Pã≤Î"å\Ï
^•fi~å ¢ã‘HÎ ˜ "≥Ú`Œ~Î g∞^° ѨÙO°∞+¨∞x`À áå@∞ Pi÷Hí ã¨=∂#`Œfi~ „Ǩ™®
k~z~k. JO^Œ∞Hˆ ¢ã‘Å Î "å\Ï#∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ "å\Ï HõO>Ë `«‰Ωõ ¯=QÍ
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 57
x~°~‚ ÚOK«|_çOk. ÃÑ· ¢áê^äqŒ ∞Hõ ã¨∂¢`«O `«~∞° "å`« "å~°ã∞¨ Å∞, "åiH˜
~å=Åã≤# Pã≤Î "å\ÏÅ#∞ QÆ∞iOz Y∞~üP<£ WÖÏ ¿Ñ~˘¯O\’Ok:
''(=∞$`Œ∞xH˜) W^°ÌO°∞ ÖËHí W^°ÌiHí<®fl ZHí∞¯==∞~k Hí∞=∂O≥ÎÅ∞
L~>Ë, ÇÍiH˜ J`«x Pã≤ÖÎ ’ =¸_ç~@ O≥~_«∞ =~`Œ∞Å∞ (2/3) Åaè~KÍe.
XHí"àÕ ◊ XHı Hí∞=∂O≥Î L~>Ë, P"≥∞Hí∞ Pã≤ÖÎ ’ JO°É÷ Ïè Qõ~ (1/2) Åaè~KÍe.——
(Y∞~üP<£–4:11)
q∞ye# 1/3 ÖËHõ 1/2 ÉèÏQÆO W`«~° "å~°ã∞¨ ʼnõΩ Åaèã∞¨ OÎ k.
''=∞$`Œ∞_«∞ ã¨~`Í#~ Híey=Ù#flÇÍ_≥`· Ë J`Œx `Œe^¡ ~° „_«∞ÅÖ’ „Ǩu
XHí¯iH© J`Œx Pã≤ÖÎ ’ PO’=~`Œ∞ (1/6) Åaè~KÍe.—— (Y∞~üP<£–4:11)
q∞ye# 2/3=O`«∞ Pã≤Î J`«x ã¨O`å<åxH˜ Åaèã∞¨ OÎ k. =∞$`Œ∞
xH˜ XHí¯HÁ_«∞Hí∞ =∂„`ŒÇ∞ı LO_ç W`«~"° å~°ã∞¨ Å∞ Z=~°∂ ÖˉΩõ ~>Ë, 2/
3 =O`«∞ Pã≤J Î ~`Í J`ŒxHˆ ^°H∞í ¯`Œ∞~k. W`ŒO° ÇÍO°ã∞¨ Å∞O>Ë 2/3
ÉèÏQÆOÖ’ "åi "å\ÏÅ∞ áÈQÍ q∞ye#k H˘_»∞‰õΩ¯ Åaèã∞¨ OÎ k. =∞$`«∞xH˜
H˘_»∞‰õΩ¯ |^Œ∞Å∞ ‰õÄ`«∞~°∞ LO_ç W`«~° "å~°ã∞¨ Å∞ Z=~°∂ ÖˉΩõ O>Ë,
P"≥∞‰õΩ 1/3 =O`«∞ =∂¢`«"∞Õ Åaèã∞¨ OÎ k. q∞QÆ`å 1/3 =O`«∞ `«O¢_çH˜
=ã¨∞OÎ k. Dq^èOŒ QÍ `«O¢_çH˜ "≥Ú`«OÎ 1/6{1/3´1/2 =O`«∞ Åaèã∞¨ OÎ k.
WHõ¯_» Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}H© ˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü∂« Åhfl ã¨Ö ÷ ÏÉèÏ=O =Å¡
¿Ñ~˘¯#ÖËHõ áÈ`«∞<åflO. g\˜ q=~åÅhfl `≥Å∞ã¨∞HÀ^ŒÅz#"å~°∞
W™ê¡q∞H± i™È~üû ÃãO@~ü #∞O_ç "≥Å∞=_ç# ''^èŒ#qˆHO„nHõ~°}——
ѨÙã¨HÎ Oõ Ö’ K«∂_»=K«∞Û.
7. ¿Ñ^ŒÅ ǨωõΩ¯Å∞
ã¨=∂[OÖ’x ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, Láêkè HÀã¨O UѨh KÕÜ∞« ÖËx |ÅÇ‘Ï#∞
ʼnõΩ, qHõÖÏOQÆ∞ʼnõΩ ‰õÄ_® ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« =Åã≤# ÉÏ^躌 `« ã≤u÷ Ѩ~∞°
ÅÃÑ· LOk. =ÚYºOQÍ ã≤u÷ Ѩ~∞° Å∞ „ѨuU_»∂ K≥eO¡ KÕ [HÍ`ü ÃÑ·HOõ Ö’,
'L„+π— ѨO@Ö’, ~°=∞*Ï<£ ѨO_»∞QÆ ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ f¿ã Ѷ„≤ `å ÃÑ·HOõ Ö’"åi
58 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ǨωõΩ¯Ok. Y∞~üP<£Ö’x 9:60 ã¨∂H˜Ö Î ’ ¿Ñ~˘¯#|_ç#@∞¡ [HÍ`ü ã‘fiHÍ~°
J~°∞›Ö’¡ WÖÏO\˜ "åà◊√§ WÖÏ =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ L<åfl~°∞:
(1) JQÆ`º« Ѩ~∞° _»∞ (ѶH¨ ~© )ü : ^èxŒ ‰õΩ_»∞ J<Õ Ñ¨^•xH˜ =ºuˆ~HõÉÏè =OÖ’
Wk LѨÜ≥∂yOK«|_çOk. +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ 'Ѷ¨H©~ü— JO>Ë [HÍ`ü
qkèOѨىõΩ HÍ=Åã≤#O`« ã¨OѨ^ŒÖËx"å_»x J~°÷O. [HÍ`ü qkèOѨىõΩ
J=ã¨~°"≥∞ÿ# Pã≤Îáêã¨∞ÎÅ∞QÍx, r=<Àáêkè HÀã¨O ѨxKÕ¿ã â◊H˜ÎQÍx,
Ü≥∂Qƺ`«QÍx, J=HÍâ◊OQÍx ÖËx ~ÀQÆ∞Å∞, qHõÖÏOQÆ∞Å∞, J<å^äÅ Œ ∞,
q`«O`«∞=ÙÅ∞ =ÔQ~· å =º‰õΩÅ Î O^Œ~∂° D Ѩ^∞Œ Ì H˜OkH˜ =™êÎ~∞° .
(2) P`å‡aè=∂x J~Ú# x~°∞¿Ñ^Œ (q∞㑯<£): q∞㑯<£ JO>Ë
ZO`« Hõ+Ñì̈ _¨ <ç å ã¨iQÍ WÅ∞¡ ‰õÄ_® QÆ_=» x, XH˘¯Hõ¯™êi XHõ ѨÓ@
uO>Ë =∞~ÀѨÓ@ Ѩã∞¨ OÎ _Õ, Z=i =ÚO^Œ∂ KÕ~Ú *ÏѨ_®xH˜ W+¨Ñì _¨ x»
P`å‡aè=∂#OQÆÅ x~°∞¿Ñ^Œ Jx J~°÷O. q∞㑯<£ QÆ∞iOz ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) WÖÏ Jaè=i‚OKå~°∞:
''J`«#∞ `«# J=ã¨~åʼnõΩ ã¨iѨ_» ã¨OѨ^Œ á⁄O^ŒÖËx"å_»∞†
¢Ñ¨[Å∞ Pi÷Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _®xH˜ J=HÍâ◊OÖˉΩõ O_® (`«# P`å‡aè
=∂#O =Å¡) QÆ∞iÎOK«|_»x"å_»∞† ¢Ñ¨[Å =ÚO^Œ∞ xÅ|_ç (Pi÷Hõ
ã¨Ç¨ Ü«∞O) J_»QxÆ "å_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
(3) ~°∞}ÉèÏ~°O`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`«∞#fl ~°∞}¢QÆã¨∞Î_»∞ (QÍi"£∞):
~°∞}ÉèÏ~°O ¢H˜O^Œ #Å∞QÆ∞`«∂ `«# rq`å=ã¨~åÅ #∞O_ç q∞yeÛ JѨÙÊ
f~°ÛÖËx ~°∞}¢QÆã∞¨ xÎ H˜ ‰õÄ_® [HÍ`ü #∞O_ç Pi÷Hõ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« =K«∞Û.
JO`ÕH͉õΩO_® Pã≤Î ^èŒfiO™êxH˜ QÆ∞Ô~·#"å~°∞, J™ê^è•~°} [i=∂<å
qkèOK«|_ç#"å~°∞, "åºáê~°OÖ’ n"åàÏ fã≤#"å~°∞, ¢Ñ¨H$õ u qѨ`∞« Å Î ∞
ã¨OÉèqí Oz ã¨~fi° ã¨fiO HÀÖ’Ê~Ú#"å~°∞ ‰õÄ_® D MÏ`å ¢H˜OkH˜ =™êÎ~∞° .
J~Ú`Õ =ºaèKå~°O, =∞^Œº¿ã=#O, ^Œ∞ÉÏ~åY~°∞ÛÅ`À JѨÙÊÅ áêÖˇ#·
=∞x+≤H˜ [HÍ`ü W=fi_»O =∞Ozk HÍ^Œx ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ J<åfl~°∞. J ÖψQ
'L„+π— q+¨Ü∞« OÖ’#∂ D x~åƒùQ∞Æ ºÖË LO\Ï~°∞.
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 59
áÈ`Õ ã¨=∞~°™⁄`«∞Î (=∂ÖˇQhÆ =∞`ü)Ö’ ‰õÄ_® ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ, J<å^äÅ Œ ‰õΩ
ǨωõΩ¯Ok. J~Ú`Õ D ǨωõΩ¯ <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤# ÉÏ^躌 `« =º‰õΩÅ Î ÃÑ· ÖË^∞Œ .
Wk W™ê¡g∞Ü«∞ „ѨÉ∞íè `«fiO <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤# ÉÏ^躌 `«.
Ü«Ú^ŒOú Ö’ â◊¢`«∞=~°Oæ F_ç áêiáÈ`«∂ Ü«Ú^Œ"ú ∞≥ ^ÿ •#OÖ’ =^Œe
ÃÑ\˜#ì qq^èŒ =ã¨∞ãÎ O¨ Ѩ^#Œ ∞ ''ã¨=∞~°™⁄`«∞—Î — JO\Ï~°∞. Wk q*Ë`=« ~åæxH˜
Åaèã∞¨ OÎ k. J~Ú`Õ D ã¨=∞~°™⁄`«∞Ö Î ’ Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#fl Ãã·x‰õΩÅ`À
áê@∞ ¢Ñ¨É∞íè `åfixH˜ ‰õÄ_» "å\Ï LO@∞Ok. ¢Ñ¨É∞íè `«fiO ^•xfl ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ,
W`«~° ¢Ñ¨*Ïã¨OHˆ =∆ ∞HÍ~åºÅ‰õΩ qxÜ≥∂yã¨∞OÎ k.
''g∞Hí∞ Åaè~z# ã¨=∞O°™⁄`Œ∞ÖÎ ’ Jܵ^À =~`Œ∞ ^Õ=ÙxH˜, PÜ«µ#
„Ǩ=HíHÎ ∞í , |~^è∞° =ÙÅHí∞, J<®^äŒ ÉÏÅÅHí∞, xO°∞¿Ñ^°ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞
K≥~k#^°x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç. g∞O°∞ ^Õ=Ù_çfl, (ã¨`ͺã¨`ͺÅ#∞) "ÕO°∞KÕã≤#
O’A, J~>Ë O≥~_«∞Ãã<· ®ºÅ∞ ǨO㰠ʨ O°~ _èHô Á#fl O’A "Õ∞=Ú =∂ ^®ã¨∞xÃÑ·
J=`Œi~Ǩ*ãË #≤ ^®xfl qâ◊fiã≤~z# ÇÍÔ~`· Ë (D Jܵ^À =~`Œ∞ ã¨=∞O°™⁄`Œ∞Î
ã¨~`À+¨~Qå WKÕÛÜ«µ~_ç).—— (Y∞~üP<£–8:41)
D J~Ú^À=O`«∞ 1/5 ã¨=∞~°™⁄`«∞Î ¢Ñ¨*Ïã¨OˆH∆=∞HÍ~åºÅ
qxÜ≥∂QÆO HÀã¨O ¢Ñ¨É∞íè `«fi^è<Œ åQÍ~°OÖ’ [=∞ J=Ù`«∞Ok.
D^Œ∞Öò Ѷ¢≤ `ü (~°=∞*Ï<£ ѨO_»∞QÆ) ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ f¿ã Ѷ„≤ `å ÃÑ·HOõ Ö’
‰õÄ_® ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ǨωõΩ¯Ok. Ѷ≤„`å XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ Ñ≤Å¡Å`À ã¨Ç¨
ZO`«=∞Ok LO>Ë JO`«=∞Ok `«~Ñ° Ù¨¶ # Ѷ„≤ `å fã≤ ѨO_»∞QƉΩõ XHõ ~ÀA
=ÚO^Œ∞ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ JO^Œ*Ü Ë ∞« =Åã≤ LO@∞Ok.
~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ∞ Ѷ~¨ *° ò (qkè)QÍ xˆ~tÌ OK«|_ç# `«~∞° "å`«
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `«# =∞x+≤ XHõ_flç Ѩ@flO g^ä∞Œ Ö’¡H˜ ѨOÑ≤ Dq^èOŒ QÍ
¢Ñ¨H@ õ # KÕ~ÚOKå~°∞: ''([#∞ÖÏ~å!) q#O_ç. ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞,
¢ã‘,Î ÉÏxã¨, ¿ãfiKåÛùÑ~¨ ∞° _»∞, z<åfl, ÃÑ^•Ì JO^Œ~∂° Ѷ¢≤ `å ^•#O qkè
("ålÉò)QÍ K≥eO¡ Kåe.—— (ui‡l)
60 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^≥=· ¢Ñ¨=Hõ(Î ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃ : ''ѨO_»∞QƉΩõ =ÚO^Õ (¿Ñ^ŒÅ‰õΩ) KÕ¿ã Ѷ¢≤ `å
^•#O ^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ 'ã‘fiHõ$`« Ѷ¢≤ `å—QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»∞`«∞Ok. ѨO_»∞QÆ
`«~åfi`« KÕ¿ã Ѷ¢≤ `å^•#O ™ê^è•~°}"≥∞#ÿ ^•#O J=Ù`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
[HÍ`ü K≥e¡OK«x"å_»∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞: ''Z=iÔH`· Õ ^Õ=Ù_»∞ Sâ◊fi~°ºO
¢Ñ¨™êkOKå_À J`«#∞ [HÍ`ü K≥eO¡ K«Háõ È`Õ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# P ^è#Œ O FÃÑ^ŒÌ
H˘O_»zÅ∞=QÍ =∂~°∞`«∞Ok. ^•x <≥uÎ g∞^Œ ~Ô O_»∞ K«∞Hõ¯Å∞O\Ï~Ú.
P áê=Ú#∞ HõO~îá° êâ◊OQÍ KÕã≤ J`«x "≥∞_»Ö’ "ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JǨC_® áê=Ú <À\˜`À J`«x ^Ò_»Å∞ Ѩ@∞ìH˘x '<Õ#∞ h ^è<Œ åxfl, h
xkèx— JO@∞Ok.—— P `«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Y∞~üP<£Ö’x Dã¨∂H˜Î
ѨiOî Kå~°∞:
''^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõǨÏ~`À „Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° q+¨Ü«µ~Ö’
Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ï~KÕÇÍO°∞ P Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ `Œ=∞Hí∞ "Õ∞Å∞ KÕH∂í O°∞ã¨∞~Î ^°x
ÉèÏq~K«H∂í _«^∞° . Jk ÇÍiH˜ Ǩx Híeyã¨∞~Î k. ÇÍO°∞ U ^è#° ~ q+¨Üµ« ~Ö’
Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞<Î ®fl~À Jk OÕÑÙ¨ „ǨàÜ ◊ µ« k<®# ÇÍi "≥∞_«H∞í Qõ∞k|~_«Qå
=∂O°∞`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–3:180)
"≥O_ç |OQÍ~åÅ#∞ ‰õÄ_»É> ˇ ìË Ñ≤ã<≤ å~°∞Å#∞ QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) WÖÏ ¢Ñ¨=zOKå~°∞: ''"≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ Hõey =Ù#fl"å_»∞ "å\˜
ǨωõΩ¯ ([HÍ`ü) <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# P "≥O_ç|OQÍ~åÅ#∞ JyflÖ’
HÍeÛ Ñ¨ÅHõÅ∞QÍ KÕã≤ =∞O_»∞`«∞#fl P ѨÅHõÅ`À J`«x gѨÙÃÑ·, ѨH¯õ ÅÃÑ·,
#∞^Œ∞\˜ÃÑ· "å`«Å∞ ÃÑ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ѨÅHõÅ∞ K«ÖÏ¡i#ѨÙÊ_»ÖÏ¡
"å\˜x =∞m§ HÍeÛ J`«x â◊s~°O g∞^Œ "å`«Å∞ ÃÑ_®Î~∞° . D q^èOŒ QÍ
Ü«∂Éè"·ˇ Å Õ ã¨O=`«û~åÅ ã¨∞n~°…k<å# Ü«∂=`«∞Î =∂#"åo f~°∞Ê =Úy¿ã
^•HÍ =∂\˜=∂\˜H˜ "å`«Å∞ ÃÑ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. z=iH˜ J`«#∞ (`«#
qâßfiã¨O, Hõ~‡° Å#∞ |\ì̃) ã¨fi~åæxH˜ ÖËHõ #~°HÍxH˜ ѨOѨ|_»`å_»∞.....
(=Úã≤¡O–q∞ëê¯`ü)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 61
¿Ñ^ŒÅ∞, J<å^äŒÅ∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃ : ''(WO\˜O\Ï uiy) XHõ\˜ ~Ô O_»∞ Y~°∂~˚ °
ѨO_»∞¡ ÖË^• XHõ\˜ ~Ô O_»∞ =Ú^ŒÅ Ì ∞ J_»∞‰õΩ¯<Õ"å_»∞ ¿Ñ^Œ"å_»∞ HÍ^Œ∞.
(¿Ñ^ŒiHõO`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» <åfl) =ÚÃ+ì`‰Î« Ωõ O_® (P`å‡aè=∂#O`À) „|uˆH"å_Õ
x["≥∞#ÿ ¿Ñ^Œ"å_»∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü ™ê^£ a<£ J|∂=MÏöãπ Hõ^#Œä O: "Õ∞=Ú P~°∞QÆ∞~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) "≥O@ LO_Õ"åà◊§O. |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å∞ (=∞=∞‡efl JÅ∞ÊÅ∞QÍ
ÉèÏqOz) ^≥=· „Ѩ=Hõ`Î À ''gà◊§#∞ ^Œ∂~°OQÍ `˘Åyá⁄=∞‡#∞. gà◊√§ =∂
g∞kH˜ =¿ãÎ "Õ∞=Ú ã¨ÇÏ≤ OK«O—— J<åfl~°∞. ("åiÖ’) <Õ#∞, Wɡfl=∞ã¨∂^£,
Ǩï*ˇÖ · ò `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok# XHõ`#« ∞, aÖÏÖò, WOHÍ W^Œ~Ì ∞° <åfl~°∞. "åi ¿Ñ~°∞¡
<å‰õΩ `≥eÜ«∞=Ù–
(|Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å „Ѩuáê^Œ#ÃÑ·) ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)‰õΩ ^≥=· O `«Åz#
PÖ’K«# =zÛOk. PÜ«∞# (P „Ѩuáê^Œ#‰õΩ J#∞ ‰õÄÅOQÍ) =∞#ã¨∞Ö’
(=∂QÆ∞iOz) U^À J#∞‰õΩ<åfl~°∞. JѨC_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ (PÜ«∞xfl =∞O^Œeã¨∂)Î
D ã¨∂‰õΩÅ Î ∞ J=`«iOѨ*âË ß_»∞. ''(„Ѩ=HÍÎ!) HÁ~^°O∞° OÕܵ~|=à◊∞§ `Œ=∞
„ǨÉ∞íè =Ù<Õ "Õ_∞« Hí∞~@¥ PÜ«µ# „Ǩã#¨ fl`Œ Ji÷㥨 Î L~>ÏO°∞. JÖÏ~>˜ÇÍix
h #∞~_ç ^Œ∂O°~KÕܵ« Hí∞. ÇÍi (HíO‡° Å) ÖˇH¯í q+¨Üµ« "≥∞ÿ hÃÑ· ZÖÏ~>˜
ÉÏ^躰 `ŒÖ^Ë ∞° . JÖÏQÕ h (HíO‡° Å)ÖˇH¯í q+¨Üµ« "≥∞ÿ ÇÍiÃÑ· ZÖÏ~>˜ ÉÏ^躰 `Œ
ÖË^∞° .—— (6:52)– (=Úã≤O¡ )
=ÚãπJÉò a<£ ™ê^£ a<£ Jc=MÏöãπ (~°l) „ѨHÍ~°O (PÜ«∞# `«O„_ç)
™ê^£‰Ωõ `å#∞ `«# „H˜Ok"åiHõ<åfl Q˘Ñ¨Ê"å}‚xÑ≤OzOk. (Dã¨OQÆu `≥eã≤)
^≥=· „Ѩ=HõÎ ''D |ÅÇ‘Ï#∞Å K«Å∞=`À<Õ h‰õΩ (^≥=· O #∞Oz) ã¨Ç¨ Ü«∞O
Åaè™ÈÎO^Œx, Láêkè ^˘~°∞‰õΩ`ÀO^Œx `≥Å∞ã¨∞HÀ—— J<åfl~°∞. (|∞MÏs)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''g∞~°∞ ##∞fl (¿Ñ^ŒÅ∞,) |ÅÇ‘Ï#∞Ö’¡ J<Õfi
+≤OK«O_ç. xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ (¿Ñ^ŒÅ∞,) |ÅÇ‘Ï#∞Å =Å¡<Õ g∞‰õΩ ã¨Ç¨ Ü«∞O
JO^Œ∞`ÀOk† Láêkè Åaè™ÈÎOk.—— (J|∂^•=Ó^£)
62 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''¿Ñ^Œ"åix Ñ≤Å=‰õΩO_® ^èxŒ ‰õΩÅ∞ =∂„`«"∞Õ
PǨfixOK«|_Õ =b=∂ qO^Œ∞ J`«ºO`« hK«"∞≥ #ÿ k.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''¿Ñ^ŒÅ∞, q`«O`«∞=ÙÅ ÉÏQÀQÆ∞Å HÀã¨O
Hõ$+≤KÕ¿ã"å_»∞ ^≥·==∂~°æOÖ’ áÈ~å_Õ Ü≥∂^èŒ∞_ç`À ã¨=∂#O.—— (ǨÏnã¨∞
LÖËY ¡ ‰õΩÅ∞ WÖÏJO@∞<åfl~°∞:) ''J`«_∞» JÅ∞ÃÑ~°Q‰Æ Ωõ O_® ^≥"· å~å^è#Œ
KÕ¿ã"å_ç`À, x~°O`«~O° LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKÕ "å_ç`À ã¨=∂#=∞x ‰õÄ_®
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) J<åfl~°x <å J#∞=∂#O.—— (|∞MÏs)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''<Õ#∞, J<å^äŒ áÈ+¨‰õΩ_»∞ ã¨fi~°æOÖ’ WÖÏ
LO\ÏO. JѨÙÊ_®Ü«∞# `«# K«∂ѨÙ_»∞„"Õe`À =∞^躌 „"Õex HõÅѨ‰Ωõ O_®
H˘O`« ã¨O^Œ∞ LOz K«∂Ñ≤OKå~°∞. (JO>Ë ã¨fi~°æOÖ’ W^ŒÌ~°∂ ^•^•Ñ¨Ù
XˆHKÀ@ LO\Ï~°∞)– (|∞MÏs)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''^≥·=¢Ñ¨ã¨#fl`« HÀã¨O J<å^äŒÉÏÅ∞_ç `«Å
xq∞ˆ~ =ºH˜Î Hõ~‡° Å z\ÏìÖ’ P ÉÏÅ∞_ç `«ÅÖ’x ¢Ñ¨u "≥O¢_»∞Hõ‰Ωõ |^Œ∞Å∞
XHÀ¯ ѨÙ}ºO ~åÜ«∞|_»∞`«∞Ok.—— (ui‡l)
8. =$^Œ∞Åú ∞, =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''U Ü«Ú=‰õΩ_≥<· å XHõ =$^Œ∞_ú flç J`«x =$^•ú
ѨºO K«∂ã≤ Q“~°q¿ãÎ ^Õ=Ù_»∞ J`«x =$^•úѺ¨ OÖ’ J`«_flç Q“~°qOKÕ"åix
ѨÙ\ì̃™êÎ_»∞.—— (ui‡r)
Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ#∞ L„=∂‰õΩ "≥à§◊ \ÏxH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) J#∞=∞u HÀ~å#∞. PÜ«∞# J#∞=∞uã¨∂Î ''™È^Œ~å! (L„=∂Ö’) #∞=Ùfi
^Õ=Ù}˜‚ „áêi÷OKÕ@ѨC_»∞ =∞=∞‡efl =∞~°záȉõΩ ã¨∞=∂!—— J<åfl~°∞. P
=∂@‰õΩ <Õ<O≥ `«QÍ á⁄OyáÈÜ«∂#O>Ë, "≥Ú`«OÎ „ѨÑO¨ K«O <å ™⁄O`«"∞≥ <ÿ å
<å‰õΩ JO`« P#O^ŒO HõeQˆ k HÍ^Œ∞. (J|∂^•=Ó^£, ui‡r)
LÃã·~ü a<£ *Ïa~ü Hõ^#Œä O: ''Ü«∞=∞<£ #∞O_ç =Úã≤O¡ Ü≥∂^è∞Œ ʼnõΩ
ã¨Ç¨ Ü«∞ Ѩ_"Õ åÔ~=Ô~<· å =¿ãΠǨτ[`ü L=∞~ü (~°l) "åix ''g∞Ö’ L"≥ã· π
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 63
a<£ Pq∞~ü L<åfl~å?—— Jx J_»∞QÆ∞`«∞O_Õ"å~°∞. XHõ~ÀA F |$O^ŒO`À
áê@∞ x[OQÍ<Õ L"≥ã· π a<£ Pq∞~ü =KåÛ~°∞. g∞~°∞ 'L"≥ã· π a<£ Pq∞~ü
Q͈~<å?— Jx L=∞~ü (~°l) J_çQÍ~°∞. PÜ«∞# J=Ù#<åfl~°∞. ''g∞‰õΩ
=Ú~å^£ ‰õΩ@∞O|O`À#∂, Y~üfl `≥Q`Æ À#∂ ã¨O|O^èOŒ LO^•?—— Jx
J_çQÍ~°∞. PÜ«∞# LO^Œx K≥áêÊ~°∞. P `«~∞° "å`« L=∞~ü (~°l) ''g∞
â◊s~°OÃÑ· `≥Å=¡ ∞K«ÛÅ∞O_Õq. WѨC_»∞ J=hfl #Ü«∞"≥∞ÿ k~°›O <å}ˇ=∞O`«
=∞K«Û =∂„`«"∞Õ q∞ye=ÙOk Hõ^∂Œ !?—— J#_çQÍ~°∞. PÜ«∞# J=Ù#<åfl~°∞.
P `«~åfi`« ''g∞ `«e¡ „|uH˜LO^•?—— J#_çQÍ~°∞. ''J=Ù#∞, „|uˆH LOk——
J<åfl~åÜ«∞#. (PÜ«∞# L"≥¿· ã Jx #=∞‡HõO ‰õΩk~åHõ) L=∞~ü ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) WÖÏ K≥|∞`«∞O_»QÍ `å#∞ q<åfl#x `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:
Ü«∞=∞<£ #∞O_ç =Úã≤¡O ¿ã#ʼnõΩ lǨ^£Ö’ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ"åi`À
áê@∞ =Ú~å^£ ‰õΩ@∞OÉÏxH˜, Y~üfl `≥Q‰Æ Ωõ K≥Ok# L"≥ã· π a<£ Pq∞~ü
J<Õ =∞x+≤ g∞ ^ŒQiæÆ H˜ =™êÎ_∞» . XHõÑC¨ _»∞ J`«x â◊s~°OÃÑ· L#fl `≥Å=¡ ∞K«Û
Åhfl #Ü«∞"≥∞ÿáÈ~Ú XHõ k~°›O <å}ˇ=∞O`« =∞K«Û =∂„`«"Õ∞ q∞ye
LO@∞Ok. J`«#∞ `«# `«e¡ Ѩ@¡ KåÖÏ =∞OzQÍ „Ѩ=iΙêÎ_»∞. J`«#∞
^Õ=Ùx ¿Ñ~°∞`À U^≥<· å „Ñ¨=∂}O KÕ¿ãÎ ^Õ=Ù_»∞ `«Ñʨ Hõ J`«x „Ѩ=∂}Ïxfl
<≥~"° ~Õ ∞° ™êÎ_∞» . HÍ|\ì̃ (L=∞~ü!) h‰õΩ h áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O J`«x KÕ`«
„áê~°#÷ KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O Åaè¿ãÎ `«Ñʨ ‰õΩO_® KÕ~ÚOK«∞HÀ.——
`«~∞° "å`« Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) ''JO^Œ∞Hˆ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl#∞. g∞~°∞
<å áêáêÅ =∞xflOѨ٠HÀã¨O ^Õ=Ù}˜‚ „áêi÷OK«O_ç—— Jx J<åfl~°∞. L=∞~ü
(~°l) HÀi#@∞¡QÍ<Õ L"≥ã· π Yifl PÜ«∞# =∞xflOѨ٠HÀã¨O ^Õ=Ù}˜‚ „áêi÷O
Kå~°∞. P`«~åfi`« L=∞~ü (~°l) ''WѨC_»∞ g∞Ô~Hõ¯_çH˜ "≥àϧÅ#∞‰õΩO@∞
<åfl~°∞?—— J#_çQÍ~°∞. ‰õÄá¶ê‰õΩ "≥àϧÅ#∞ ‰õΩO@∞<åfl#x K≥áêÊ~åÜ«∂#.
''JÖÏQÆ~Ú`Õ <Õ#∞ ‰õÄá¶ê QÆ=~°fl~ü‰Ωõ g∞ QÆ∞iOz ÖËY ~åã≤=fi=∞O\Ï~å?——
Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍÜ«∞#, ''(J=ã¨~O° ÖË^∞Œ ). <Õ#∞ Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_®
Z=~°∂ Ѩ\Oì˜ K«∞HÀ‰õΩO_® LO_Õ x~°∞¿Ñ^ŒÅ∞, JÉèÏQÆ∞ºÅ`À áê@∞ LO_®
Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
64 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''^Õ=Ù_»∞ U ^•ã¨∞}‚~Ú<å Jaè=∂x¿ãÎ
l„cÖò (JÖˇ)· x Ñ≤ez ''^Õ=Ù_»∞ Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤x Jaè=∂xã¨∞<Î åfl_»∞. Hõ#∞Hõ
h=Ù ‰õÄ_® J`«_flç Jaè =∂xOK«∞—— Jx JO\Ï_»∞. JѨÙÊ_»∞ l„cÖò (JÖˇ)·
J`«_flç Jaè=∂xOK«_O» „áê~°O aè™êÎ~∞° . `«~∞° "å`« PÜ«∞# PHÍâ◊OÖ’ XHõ
„ѨHõ@# KÕã¨∂Î ''^Õ=Ù_»∞ Ѷ¨ÖÏ<å =∞x+≤x Jaè=∂xã¨∞Î<åfl_»∞. Hõ#∞Hõ
g∞~°O`å J`«_flç Jaè=∂xOK«O_ç—— Jx JO\Ï~°∞. ^•O`À PHÍâ◊"åã¨∞
ÅO`å (JO>Ë ^≥=· ^Œ∂`«ÅO`å) J`«_flç Jaè=∂xOK«_O» "≥Ú^ŒÖ_ˇ `» å~°∞.
z=iH˜ Éè∂í q∞ÃÑ· ‰õÄ_® J`«xH˜ „Ѩ*Ï^Œ~} ° Åaèã∞¨ OÎ k. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
XHõ`«#∞ ''^≥·=„Ѩ=HÍÎ! „Ѩà◊Ü«∞O ZѨÙÊ_˘ã¨∞ÎOk?—— Jx J_çQÍ_»∞.
''^•x HÀã¨O #∞"ÕfiO U~åÊ@∞¡ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl=Ù?—— Jx „ѨtflOKå~°∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨). ''^•x HÀã¨O <Õ#∞ Z‰õΩ¯=QÍ #=∂AÅ∞ KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . Z‰õΩ¯=QÍ LѨ
"å™êÅ∞ ‰õÄ_® áê\˜OK«Ö^Ë ∞Œ . Z‰õΩ¯=QÍ ^•#^è~Œ å‡Å∞ ‰õÄ_® KÕÜ∞« ÖË^∞Œ .
HÍHõáÈ`Õ <Õ#∞ ^Õ=Ù_çfl, PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ Jaè=∂xã¨∞<Î åfl#∞—— J<åfl_®
=ºH˜Î. ^•xH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) ''h=Ù Z=ix Jaè=∂xã¨∞Î<åfl"À („Ѩà◊Ü«∞
k<å#) J`«x`À áê>Ë LO\Ï=Ù—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi)
J|∂=¸™ê (~°l) Hõ^#Œä O: ''XHõ`#« ∞ H˘O^Œix Jaè=∂xã¨∞<Î åfl_»∞.
HÍx ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ∞« _»OÖ’ J`«#∞ "åi ™ê÷~ÚH˜ KÕ~∞° HÀÖËHáõ È`«∞<åfl_»∞.
(nxÃÑ· g∞ Jaè„áêÜ«∞O)?—— Jx ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ Z=~À J_çQÍ_»∞. ^•xH˜
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''=∞x+≤ `å#∞ Jaè=∂xOz# "åi`Àáê>Ë
LO\Ï_»∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞: ''Z=Ô~<· å ~Àyx Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜
ÖË^• ^Õ=Ùx HÀã¨O `«# ™È^Œ~∞° }˜‚ HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ "≥o§#ѨC_»∞ (^Õ=Ùx
`«~Ñ° Ù¨¶ #) XHõ „ѨH@ õ #Hõ~ΰ ''h‰õΩ Jaè#O^Œ#Å∞. h #_»Hõ ™ê~°H÷ =õ ∞=ÙQÍHõ!
h‰õΩ ã¨fi~°Oæ Ö’ ™ê÷#O ÅaèOK«∞QÍHõ!—— Jx ZÅ∞ÔQuÎ „áêi÷™êÎ_∞» . (ui‡r)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ¿ãflǨÏã¨O|O^è•Å#∞ QÆ∞iOz WÖÏ
„Ѩ=zOKå~°∞: ''=∞Oz¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ Hõã¨∂Îi J"Õ∞‡"å_ç`À ã¨=∂#O.
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 65
K≥_»¤¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ H˘eq∞T^Õ"å_ç`À ã¨=∂#O. Hõã¨∂Îi J"Õ∞‡"å_ç ^ŒQÆæ~°
‰õÄ~°∞ÛO>Ë J`«#∞ h‰õΩ HÍ#∞HõQÍ Hõã∂¨ iÎ W™êÎ_∞» ÖË^• ^•xfl #∞=Ùfi H˘#<≥<· å
H˘O\Ï=Ù. D Ô~O_»∂ HÍHõáÈ~Ú<å Hõhã¨O h‰õΩ J`«x ^ŒQÆæ~°∞flOz
ã¨∞"åã¨<≥·<å =ã¨∞ÎOk. J^Õ #∞=Ùfi H˘eq∞ T^Õ"å_ç ^ŒQÆæ~° ‰õÄ~°∞ÛO>Ë
(J`«#∞ h g∞^Œ‰Ωõ xѨC~°=fiÅ∞ ZQÆ~ˆ ã≤) h |@ìefl HÍÅ∞™êÎ_∞» ÖË^• J`«x
^ŒQ~æÆ ∞° flOz h‰õΩ ^Œ∞~åfiã¨<<·≥ å JO@∞`«∞Ok.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
9. á⁄~°∞QÆ∞"åi ǨωõΩ¯Å∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ™êi =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤
HÍ_»∞, ^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤ HÍ_»∞, ^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤ HÍ_»∞——
Jx J<åfl~°∞ (=¸_»∞™ê~°∞)¡ . ''Z=~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— Jx J#∞K«~∞° Å∞
J_çy`Õ, ''`«# ‰õΩKÕ+Å ì̈ `À W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ "åiH˜ =∞#âß≈Ou ÖˉΩõ O_®
KÕã∞¨ #Î fl"å_»∞—— Jx K≥áêÊ~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
"Õ~˘Hõ LÖËY ¡ #OÖ’ ''`«# `«∞O@i KÕ+Å ì̈ `À W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ "åiH˜
=∞#âß≈Ou ÖˉΩõ O_® KÕ¿ã"å_»∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ ¢Ñ¨"tÕ OK«Ö_Ë ∞» —— Jx J<åfl~°∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨). (=Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü LMσ a<£ Pq∞~ü (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O:
''(„Ѩà◊Ü«∞ k<å#) ^Õ=Ùx <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ Jxfl\˜HõO>Ë =ÚO^Œ∞
„Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì|_Õ W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ "åº[ºO– W^ŒÌ~°∞ á⁄~°∞QÆ∞"åà◊§‰õΩ
ã¨O|OkèOz# "åº[ºO J=Ù`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
ÃÑ· ǨÏnã¨∞ |\˜ì W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ "åix ÉÏkèOK«_O» , "åi ǨωõΩ¯Å∞
<≥~"° ~Õ Û° Hõ áÈ=_»O ZO`« Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨ"∂≥ `≥Å∞™ÈÎOk.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''`«# á⁄~°∞QÆ∞"å_»∞ Ѩã∞¨ OÎ _»QÍ `å#∞
Hõ_∞» Ѩ٠xO_® u<Õ"å_»∞ (x["≥∞#ÿ ) qâßfiã≤ HÍ_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢ã‘ÅÎ `À WÖÏ J<åfl~°∞: ''=Úã≤O¡ =∞Ç≤Ïà◊ÖÏ¡~å! U
á⁄~°∞yO\˜ ¢ã‘Î J~Ú<å `«# á⁄~°∞yO\Ïq_» (WzÛ# HÍ#∞Hõ)#∞ JÅÊ
66 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
"≥∞#ÿ kQÍ ÉèÏqOK«~å^Œ∞, Jk F "Õ∞Hõ HÍey@ì J~Ú#ã¨~ˆ .—— (|∞MÏi)
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀHÎ̃ : ''`«# ã¨ÇϨ K«~∞° ŠѨ@¡
=∞OzQÍ "≥∞eˆQ"å_Õ ^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ =∞Oz ã¨ÇϨ K«~∞° _»∞. JÖψQ `«#
W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞"åi Ѩ@¡ =∞OzQÍ =∞ã¨∞Å∞‰õΩ<Õ"å_Õ ^Õ=Ùx ^Œ$+≤Ö ì ’ =∞Oz
á⁄~°∞QÆ∞"å_»∞. ( ui‡l)
ǨϢ[`ü J|∂[~ü (~°l) Hõ^#Œä O: <å q∞¢`«∞Å∞ (^≥=· ¢Ñ¨=Hõ–Î ã¨) ##∞fl
L^ÕtÌ Oz ''J|∂[~ü! h=Ù Kå~°∞ =O_ç`Õ JO^Œ∞Ö’ hà◊√§ Z‰õΩ¯= áÈ~Ú.
`«~åfi`« W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ WO_»Ö ¡ ’ ZO`«=∞Ok ã¨É∞íè ºÅ∞<åfl~À JOK«<å
"Õã∞¨ H˘x, "åi‰õį_® JO^Œ∞Ö’ H˘Ou=Ùfi—— Jx `åH©^∞Œ KÕâß~°∞. (=Úã≤O¡ )
=∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''`«# QÀ_»‰Ωõ á⁄~°∞QÆ∞"å_»∞ QÆ∂@O
(ÖËHõ "Õ∞‰õΩ) H˘@∞ì‰Ωõ O\Ï#O>Ë ^•xH˜ Z=~°∂ JÉèºí O`«~O° ÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ .——
(|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l) Hõ^äŒ#O: <Õ#∞ F™êi ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À
=∂\Ï¡_∞» `«∂ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å‰õΩ W^Œ~Ì ∞° á⁄~°∞QÆ∞"åà◊√§ L<åfl~°∞. "åiÖ’
<Õ#∞ Z=iH˜ HÍ#∞Hõ W"åfie?—— Jx J_çQÍ#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''"åiÖ’
Z=i QÆ_Ñ» ¨ h‰õΩ ^ŒQ~æÆ Q° Í LO>Ë "åiH˜=Ùfi—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü WɡflL=∞~ü (~°l), ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l)Å Hõ^<Œä åÅ ¢Ñ¨HÍ~°O
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞: (^≥·=^Œ∂`«) l¢|~¸Öò á⁄~°∞QÆ∞"åx
(ǨωõΩ¯efl) QÆ∞iOz <å‰õΩ =∂\˜=∂\˜H˜ ZO`«QÍ `åH©^Œ∞ KÕâß~°O>Ë,
P=∂@ qx PÜ«∞# <å Pã≤Ö Î ’ (‰õÄ_®) á⁄~°∞QÆ∞"å_çfl "å\Ï^•~°∞_çQÍ
x~°~‚ Ú™êÎ~ˆ "≥∂#xÑ≤OzOk <å‰õΩ.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
á⁄~°∞QÆ∞"å~°∞ JO>Ë =∞# á⁄~°∞yà◊§Ö’ LO_Õ"å~°x =∂„`«"∞Õ J~°O÷
HÍ^Œ∞. =∞#`À áê@∞ HÍ~åºÅÜ«∂Ö’¡, Hõ~‡° QÍ~åÖ’¡, ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ Ѩx
KÕ¿ã"å~°∞, =∞# ã¨ÇϨ „ѨÜ∂« }©‰Ωõ Å∞ ‰õÄ_® á⁄~°∞QÆ∞"åi H˜OkˆH =™êÎ~∞° .
Hõ#∞Hõ =∞#O "åi ǨωõΩ¯Å∞ ‰õÄ_® <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤ LO@∞Ok.
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 67
10. Jukä ǨωõΩ¯Å∞
''"åO°∞ xO°∞¿Ñ^°Ö#·ˇ ǨÊ>˜H© W`ŒO∞° Å J=ã¨O®ÅˆH „áå^è®#º~ W™®ÎO∞° .
¿ÑO®â◊, Ç≤ã<≤ ®i`Œ<®Å #∞~_ç O°H~∆˜ K«|_ç#"åOÕ ^è#° ∞ºÅ∞.—— (Y∞~å<£–59:9)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''^Õ=Ù_çfl, JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤OKÕ"å_»∞
`«# JukäH˜ =∞~åº^Œ KÕÜ∂« e. XHõ ѨQÅ Æ ∞, XHõ ~å„u Pu^二 q∞=fi_»O
J`«x qkè. =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ Pu^二 q∞¿ãÎ KåÖÏ=∞Ozk. JO`«HOõ >Ë
Z‰õΩ¯= ~ÀAÅ∞ Pu^二 q∞¿ãÎ Jk ^•#O J=Ù`«∞Ok. J~Ú`Õ Pu^二 O
WKÕÛ"åx WO@ J`«xH˜ Hõ+Oì¨ HõeQˆ @O`« HÍÅO^•HÍ u+¨"ª ãÕ ≤ ‰õÄ~ÀÛ=
_»O JukäH˜ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.—— (|∞MÏi)
Ǩτ[`ü LMσ a<£ Pq∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: "Õ∞"≥ÚHõ ~ÀA ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨)`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''g∞~°∞ =∞=∞‡efl (ZHõ¯_çÔH·<å) ѨOÑ≤#ѨÙ_»∞
XHÀ¯™êi "Õ∞=Ú =∂‰õΩ Pu^二 O W=fix"åi ^ŒQiæÆ HÔ o§ |㨠KÕÜ∞« =Åã≤
=ã¨∞OÎ k. JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’ "Õ∞=Ú UO KÕÜ∂« e?—— Jx J_çQÍ=Ú.
^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞– ''g∞ˆ~^≥<· å `≥Q"Æ åi „áêO`åxH˜
"≥o§ q_çk KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ P `≥QÆ"åà◊√§ g∞‰õΩ ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O „ѨHÍ~°O
`«y# Pu^二 O W=fi_®xH˜ =ÚO^Œ∞‰õΩ =¿ãÎ ã¨~ˆ , ÖËHáõ È`Õ g∞~°∞ g∞
(Ju^二 )ǨωõΩ¯#∞ "åi #∞O_ç ~å|@∞ìHÀO_ç.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
F™®i ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) =^ŒÌ‰õΩ XHí Jukä =KÍÛ_«∞. ^≥·=„Ǩ=HíÎ
J`ŒxH˜ Éè’[#~ UO®Ê@∞ KÕܵ« =∞x `Œ# ÉèÏO°ºÅ`À J<®flO°∞. ^®xH˜
ÇÍO°∞ ''=∂^°QOæõ ° =∞~zhO°∞ `ŒÇʨ =∞OÕg∞ÖË^—° —x K≥áåÊO°∞. JǨC_«∞
PÜ«∞# `«# J#∞K«O∞° efl ''W`ŒxH˜ Pu^亰 q∞KÕÛ ÇÍO≥=O≥<· ® L<®flO®?——
J#_çQåO°∞. XHí J<®ûs ÖËz ''<Õ<®u^亰 q∞™®Î#∞—— J<®fl_«∞.
`ŒO∞° ÇÍ`Œ J`Œ<® =ºH˜xÎ W~>˜H˜ Ç≤Å∞K«∞H≥o§ ''W`Œ#∞ „Ǩ=HíQÎ åi
Jukä. W`ŒxH˜ =∞#~ Éè’[#~ ÃÑ>Ïìe—— J<®fl_«∞ ÉèÏO°º`À. ^®xHß"≥∞
''Ç≤ÅÅ¡ H’ã¨"∞Õ Hßã¨∞~Î k—— J#flk. ''=Ú~^°∞ Éè’[#~ `ŒÜ∂« O°∞K≥~Úº.
Ç≤Å¡Å∞ J#fl~ J_çy`Ë U^ÀK‹Ç≤Ê ÇÍà◊§#∞ x„^°Ñ¨ÙK«∞Û——J<®fl_»`«#∞.
68 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
Hß¿ãûǨ>H˜ ˜ PÜ«µ# ÉèÏO°º Éè’[#~ `ŒÜ∂« O°∞KÕã≤ nǨ~ "≥ey~z~k.
Ç≤Åe¡ fl (U^ÀK‹ÇÊ≤ ) Ǩ_∞« H’ɡ>~ì̃ k. `Œ~åfi`Œ P"≥∞ ÖËz nǨ~ (=uÎx)
ã¨iKÕã∞¨ #Î fl@∞¡ #>˜ã¥¨ Î PiÊ~k. P pHí>Ö ˜ ’<Õ ÇÍi^°OÌ ∞° `Í=Ú Hí∂_Í
J#fl~ u~@∞ #fl@∞¡ JukäH˜ JxÊ~KÕÖÏ <Àà◊∞§ Hí^Ç° ™¨ ®QåO°∞.
WÖÏ ÇÍi^°ÌO°∞ PO®„u JukäH˜ J#fl~ÃÑ>˜ì `Í=Ú Ç¨ã¨∞Î~_ç
áÈÜ«∂O°∞. =∞~åfl_«∞^°Üµ« ~ P J<®ûs ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ "≥à§◊ Qå<Õ
''DO’A g∞O°∞ KÕã#≤ Ǩxx ^Õ=Ù_«∞ K«¥ã≤ ã¨~`Œã~≤ KÍ_«∞. ã¨~`Œã~≤ z
D㨥H˜Î J=`Œi~Ǩ*ËâÍ_«∞—— J~@¥ PÜ«µ# D (59:9)㨥H˜Î<Õ
Ǩi~î KÍO°∞. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
Ǩτ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J„"£∞ (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ =ºH˜Î ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)
ã¨xflkèH˜ =zÛ ''W™ê¡O‰õΩ ã¨O|OkèOz# PK«~°}ÅÖ’ Jxfl\˜Hõ<åfl
„âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ PK«~} ° Uk?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ''h=Ù
JukäH˜, PHõeQ˘#fl"å_çH˜ J#flO ÃÑ@∞ì. JÖψQ ѨiK«Ü«∞O L<åfl
ÖËHáõ È~Ú<å „Ñ¨u =∞x+≤H© ã¨ÖÏO K≥~Úº. W"Õ Jxfl\˜H<õ åfl „âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ
PK«~} ° Å∞ (Hõ~‡° Å∞)—— Jx É’kèOKå~°∞. (=Úã≤O¡ )
11. ~ÀQÆ∞ŠǨωõΩ¯Å∞
XHõ =Úã≤O¡ ÃÑ· =∞~˘Hõ =Úã≤O¡ ‰õΩ U_»∞ q^è•Å ǨωõΩ¯Å∞<åfl~Ú.
"å\˜Ö’ ~Àyx Ѩ~å=∞i≈OK«_O» XHõ\.˜ ã¨g∞ѨOÖ’ L#fl ~Àyx gÅ∞<åfl
Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜ "≥à§◊ HõáÈ`Õ =∞~°}Ï#O`«~O° f~°∞Êk<å# ^Õ=Ùx =ÚO^Œ∞
["åaK«∞ÛHÀ=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. JÖÏO\˜ =∞x+≤`À ^Õ=Ù_»∞ f~°∞Êk<å# D
q^èOŒ QÍ JO\Ï_»x ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:
''P^ŒOѨ٢`«∞_®! <Õ#∞ [|∞ƒÑ¨_#ç ѨÙÊ_»∞ h=Ù ##∞fl Ѩ~å=∞i≈OK«
_®xH˜ ~åÖË^∞Œ — JO\Ï_»∞ ^Õ=Ù_»∞. ^•xH˜ ^•ã¨∞_»∞ '¢Ñ¨É∂íè ! <Õ#∞ q∞=∞‡efl
ZÖÏ Ñ¨~å=∞i≈OK«QÆÅ#∞? g∞~°∞ Ü«∂=`«∞Î Ö’HÍňH ¢Ñ¨Éèí∞=Ù Hõ^•!—
JO\Ï_»∞. JѨÙÊ_»∞ qâ◊fi¢Ñ¨É∞íè =Ù WÖÏ JO\Ï_»∞: 'Ѷ֨ Ï<å ^•ã¨∞_»∞ [|∞ƒ
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 69
Ѩ_®¤_∞» . HÍx h=Ù J`«_flç Ѩ~å=∞i≈OK« ÖË^∞Œ . (P~ÀA) h=Ù J`«_flç
Ѩ~å=∞i≈Oz LO>Ë J`«x ^ŒQ~æÆ ° ##∞fl ^Œi≈Oz LO_Õ"å_çq.—— (=Úã≤O¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ~Àyx Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜ "≥o§#ѨÙÊ_»∞ J`«_çfl
T~°_ãç ∂¨ Î PO^Àà◊# Ѩ_‰» Ωõ . ^Õ=Ù_»∞ `«e¿ãÎ háêáêÅ∞ Hõq∆ ∞OK«|_»`å~Ú.
#∞=Ùfi Ѩiâ◊√^Œ∞_ú =» Ù`å=Ù... JO@∂ ™êfiO`«# ѨÅ∞‰õΩÅ∞ ѨeHˆ "å~°∞.
PÜ«∞# F™êi =Úã≤O¡ ʼnõΩ É’^èK Œ ãÕ ∂¨ Î ''g∞~°∞ ~Àyx K«∂_»\ÏxH˜ "≥àÎı
J`«x ÉÏ^èŒÖ’ áêÅ∞ѨOK«∞HÀO_ç. Wk Ѩiã≤÷ux =∂~°ÛÖËHõáÈ~Ú<å
^•x=Å¡ ~Ày =∂¢`«O ã¨O`À+≤™êÎ_∞» —— Jx K≥áêÊ~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞ : ''XHõ =Úã≤O¡ ([|∞ƒ
Ѩ_#ç `«# `À\˜ =Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° _çfl) Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜ "≥àÎı (JHõ¯_»∞flOz)
uiy =KÕÛ=~°‰Äõ J`«#∞ ã¨fi~°æ ѨÅǨ~åÅ∞ P~°yOK«_O» Ö’ x=∞QÆ∞fl_≥·
LO\Ï_»∞.—— (=Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''Z=Ô~<· å =Úã≤O¡ ~Àyx Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜
"≥à√◊ #Î flѨÙÊ_»∞ PHÍâ◊O #∞O_ç XHõ ¢Ñ¨H@ õ #Hõ~ΰ J`«_flç Hˆ Hõ"ãÕ ≤ 'h‰õΩ ™êfiQÆ`O« !
h=Ù (WÖÏ) #_»z áÈ=_»O â◊√Éè¢í Ѩ^"Œ ∞≥ #ÿ k. h‰õΩ ã¨fi~°Oæ Ö’ L#fl`« ™ê÷#O
Åaèã∞¨ OÎ k— JO\Ï_»∞.—— (Wɡfl=∂[)
''LE KÕã≤ ѨÓ~°q‚ âßfiã¨O`À `À\˜=Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° _çfl Ѩ~å=∞i≈OK«
_®xH˜ "≥à§ı "å_»∞ J~°"·≥ Uà◊§ n~°…HÍeHõ #~°Htõ Hõ‰∆ Ωõ ^Œ∂~°OQÍ LOK«|_»
`å_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
''U =Úã≤¡O L^ŒÜ«∞O `«# `À\˜=Úã≤¡Ox Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜
|Ü«∞Å∞^Õ~∞° `å_À, J`«x áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O 70"ÕÅ =∞Ok ^≥=· ^Œ∂`«Å∞
™êÜ«∞O¢`«O^•HÍ ^≥"· åxfl ¢áêi÷ã∞¨ OÎ \Ï~°∞. JÖψQ U =Úã≤O¡ ™êÜ«∞O¢`«O
`À\˜=Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° _çfl Ѩ~å=∞i≈OK«_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~∞° `å_À, J`«x
áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O 70"ÕÅ =∞Ok ^≥=· ^Œ∂`«Å∞ `≥Å"¡ åˆ~^•HÍ ^≥"· åxfl
¢áêiã¨∞O÷ \Ï~°∞. z=iHõ`#« ∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ ¢Ñ¨"tÕ ™êÎ_∞» .—— (ui‡l)
70 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
12. Ü«∞[=∂x, â„ ßq∞‰õΩŠǨωõΩ¯Å∞
Éè∂í ™êfiq∞, "åºáêi, áêi„âßq∞Hõ"`Õ ,Ϋ HÍO„\ÏHõ~ì ,ü „ѨÉ∞íè `«fi–„ѨÉ∞íè `Õfi
`«~° JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ Jnè#OÖ’x =ã¨∞Å Î ‰õΩ, ÉÏ^躌 `«Å‰õΩ Ü«∞[=∂#∞
Å=Ù`å~°∞. "åi Ü«∂[=∂#ºOÖ’ Ѩx KÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅ∞, L^ÀºQÆ∞Å∞
`«=∞ ÉÏ^躌 `«Å#∞ 㨄Hõ=∞OQÍ, x*Ï~ÚfQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«=Åã≤ LO@∞Ok.
WÖÏ =º=ǨÏiOK«_»O Ü«∞[=∂#∞ŠǨωõΩ¯. JO`ÕQÍx HÍi‡‰õΩÅ∞,
L^ÀºQÆ∞Å∞ ÉÏ^茺`å~°Ç≤Ï`«∞Å∞QÍ, JqhuѨ~°∞Å∞QÍ, "≥∂ã¨QÍà◊√§QÍ
LO_»‰Äõ _»^∞Œ . ^è~Œ å‡^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#Å#∞ QÆ∞iOz ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) qq^èŒ
ǨÏnã¨∞Ö’¡ Dq^èOŒ QÍ ¢Ñ¨=zOKå~°∞:
''^è~Œ ‡° Ü«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O áê@∞Ѩ_@ » O ¢Ñ¨u =Úã≤O¡ ‰õΩ
qkèQÍ x~°‚ ~ÚOK«|_çOk.——
''^èŒ~°‡Ü«ÚHõÎ"≥∞ÿ# ã¨Oáê^Œ# HÀã¨O áê@∞Ѩ_ç#O^Œ∞# ÅaèOKÕ
ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O lǨ^£ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O`À ã¨=∂#O.——
''J¢Hõ=∞ ã¨OѨ^`Œ À áÈ+≤OK«|_ç# â◊s~°O ã¨fi~°Oæ Ö’ ¢Ñ¨"tÕ OK«Ö^Ë ∞Œ .——
''J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ# ux KÕ¿ã P~å^è#Œ #∞ ^Õ=Ù_»∞ P"≥∂kOK«_∞» .
J`«x ^Œ∞P ("Õ_∞» HÀÅ∞)#∞ PÜ«∞# ã‘fiHõiOK«_∞» .——
''Z=Ô~<· å J<åºÜ«∞OQÍ W`«~∞° Å Éè∂í q∞x *Ï<≥_∞» P¢Hõq∞OK«∞
‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^Õ=Ù_»∞ J`«x "≥∞_»Ö’ J==∂#Hõ~"° ∞≥ #ÿ QÆ∞k|O_»
Hõ_®Î_∞» .——
L^ÀºQÆ∞Å∞ ÅOK«O U ~°∂ѨOÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl Jk J^èŒ~°‡
HÍ~°ºOQÍ<Õ, J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ#QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. HÍ#∞Hõ
~°∂ѨOÖ’ W=fi|_ç<å ã¨~ˆ ^•xfl fã¨∞HÀ=_»O W™ê¡OÖ’ x+≤^OúŒ . D
¢H˜Ok ǨÏnã¨∞ K«∂_»O_ç:
ǨϢ[`ü J|∂ ǨÏg∞^£ ™ê~Ún (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
[HÍ`ü, ã¨^ŒMÏÅ∞ (Ô~"≥#∂º) =ã¨∂Å∞ KÕÜ«∞_®xH˜ XHõ`«_çfl xÜ«∞
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 71
q∞OKå~°∞. J`«#∞ `«#HõѨÊyOK«|_ç# Ѩx ѨÓiÎ KÕã¨∞H˘x uiQ˘zÛ
''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! D ^è#Œ O g∞k, Wk <å‰õΩ áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOzOk—— Jx
J<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''#∞=Ùfi h `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å WO\’¡<Õ
ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛÖË^∞Œ ? JѨÙÊ_»∞ hÔH=Ô~<· å áêi`À+≤HOõ `≥zÛ™êÎ~À ÖË^À
`≥Å∞ã¨∞OÎ k Hõ^•!—— Jx J<åfl~°∞.
P `«~∞° "å`« PÜ«∞# Wëê #=∂*ò KÕã≤ (LѨ<åºã¨q∞=fi_®xH˜)
xÅ|_®¤~∞° . =ÚO^Œ∞QÍ PÜ«∞# ã¨`º« ™êHõº∆ =K«#O ѨiOî z ^≥=· ™È΢`«O
KÕâß~°∞. ™È΢`«O ^Õ=ÙxˆH â’aèã∞¨ OÎ k. `«~∞° "å`« PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''D HÍ~°ºx~åfiǨωõΩʼnõΩ U=∞~ÚOk? "Õ∞"≥ÚHõ =ºH˜xÎ HÍ~°ºx~åfi
ǨωõΩxQÍ (Ô~"≥#∂º =ã¨∂Å∞KÕ¿ã L^ÀºyQÍ) xÜ«∞q∞Oz ѨOÑ≤`Õ J`«#∞
uiQ˘zÛ 'Wk ##∞fl =ã¨∂Å∞KÕã≤ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x ѨOÑ≤# ^è#Œ O, Wk <å‰õΩ
áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOz# ^è#Œ O— JO@∞<åfl_»∞. J`«#∞ `«# `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å
WO\’¡<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛÖË^∞Œ ? JѨÙÊ_»∞ `≥Å∞ã¨∞OÎ kQÍ J`«xH˜ áêi
`À+≤HOõ Z=~°∞ `≥zÛ™êÎ~À! Z=i Jnè#OÖ’ =ÚǨÏ=∞‡^£ ¢áê}=ÚO^À
P â◊HãΘ fi¨ ~°∂ѨÙx ™êH˜!∆ D (¢Ñ¨É∞íè `«fi)~å|_çÖ’ Z=~°∞ #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜
áêÅÊ_»`å_À ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^˘OyeOK«|_ç# P ^è#Œ O J`«x "≥∞_»ÃÑ·
ÃÑ#∞ÉèÏ~°OQÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞OÎ k. J`«#∞ XO>ˇ#∞ ^˘OyeOzLO>Ë, P
XO>ˇ J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜ J~°∞ã¨∂Î J`«xH˜ ^Œ∞~°ƒ~ù O° QÍ =∂~°=K«∞Û.
XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ P=Ù#∞ ^˘OyeOzLO>Ë, P P=Ù J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜
JOÉÏ JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ _»=K«∞Û. "Õ∞Hõ~Ú`Õ =∂º=∂º JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ
_»=K«∞Û. QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç! <Õ#∞ ^Õ=Ùx P[˝Åhfl g∞‰õΩ JO^Œ*âË ß#∞. (<å
ÉÏ^躌 `« fiáÈ~ÚOk. WHõ Z=i Hõ~‡° ʼnõΩ "åˆ~ ÉÏ^è∞Œ ºÅ∞.)—— (|∞MÏi)
D ǨÏnã¨∞x |\˜ì ¢Ñ¨É∞íè `«fiL^ÀºQÆ∞Å∞ (¢Ñ¨[Å #∞O_ç) HÍ#∞HõÅ∞,
áêi`À+≤HÍÅ∞ ã‘fiHõiOK«‰Äõ _»^xŒ , Jk ¢Ñ¨É∞íè `«fi ^è#Œ O ÖËHõ ã¨=∞~°™⁄`«∞Î
#∞O_ç ^˘OyeOz #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜ áêÅÊ_ç#@∞¡ J=Ù`«∞O^Œx `≥Å∞
™ÈÎOk. ¢Ñ¨É∞íè `«fi L^Àºy HÍ#∞HõÅ∞ (ÅOK«O) ã‘fiHõiOK«_=» ∞O>Ë `«#
72 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
Ǩϟ^•, JkèHÍ~åÅ ^•fi~å J¢Hõ=∞ ¢Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ á⁄O^Œ_»"Õ∞† `«#
ÉÏ^躌 `«Å#∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ∞« _»"∞Õ . JO^Œ∞=Å¡<Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
ã¨=∞~°™⁄`«∞Î HÍ*Ë¿ã =∞x+≤H˜ ZÖÏO\˜ tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞O^À, HÍ#∞Hõ (ÅOK«O)
fã¨∞‰õΩ<Õ "å_çH˜ ‰õÄ_® JÖÏO\˜ tˆH∆ Ѩ_∞» `«∞O^Œx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
HÍi‡‰õΩŠǨωõΩ¯Å∞
HÍi‡‰õΩŠǨωõΩ¯Å q+¨Ü«∞OÖ’ W™ê¡O xˆ~ÌtOz# =∞øeHõ
ã¨∂¢`åÅ∞ ™È+¨eã¨∞ì =º=ã¨Ö ÷ ’ ‰õÄ_® HÍ#~å=Ù. D =∞øeHõ ã¨∂¢`åÅÖ’
"≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ Dq^èOŒ QÍ LOk:
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''¢âßq∞‰õΩx K≥=∞@ P~°Hõ =ÚO^Õ
J`«xH˜ ~å=Åã≤# "Õ`#« O WKÕÛÜ«∞O_ç.—— (Wɡfl=∂[)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^Õ=Ùx ѨÅ∞‰õΩefl WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞: ''¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å#
<Õ#∞ =ÚQÆ∞~æ ∞° =∞#∞+¨µÅ`À áÈ\Ï¡_∞» `å#∞. "åiÖ’ XHõ_∞» – <å ¿Ñ~°∞`À
¢Ñ¨=∂}O KÕã≤ ^•xfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz#"å_»∞. ~Ô O_À"å_»∞– ¿ãfiKåÛùÑ~¨ ∞° _çfl
Ѩ@∞ìH˘x Jq∞‡ P ^èŒ~°#∞ u#fl"å_»∞. =¸_À"å_»∞– ‰õÄe_»|∞ƒÃÑ·
‰õÄe"å_çfl ÃÑ@∞ìH˘x J`«xKÕ`« Ѩx KÕ~ÚOK«∞H˘x J`«xH˜ W"åfieû#
‰õÄe_»|∞ƒ ZQÆ"ãÕ #≤ "å_»∞.—— (|∞MÏi–q∞ëê¯`ü)
~Ô O_»= =∞øeHõ ã¨∂¢`«O `«=∞ ¢H˜Ok L^ÀºQÆ∞ŠѨ@¡ JkèHÍ~°∞Å
¢Ñ¨=~°#Î ‰õΩ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü∞« O. |∞MÏi, =Úã≤O¡ ¢QÆO^ä•ÅÖ’ ǨϢ[`ü
=∂=¸~ü Wɡfl ã¨∞"≥^· £ `≥eÑ≤# XHõ ǨÏnã¨∞ D q^èOŒ QÍ LOk:
<Õ<˘Hõ ™êi J|∂[~ü yáêÊùi (~°l)x, PÜ«∞# ¿ã=‰õΩ_çfl XˆH
q^èŒ"≥∞ÿ# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ ^èŒiOz=ÙO_»@O K«∂âß#∞. <Õ#∞ WÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ
KÕã∞¨ <Î åfl~°x J_çQÍ#∞. ^•xHÍÜ«∞# WÖÏ K≥áêÊ~°∞: <Õ<˘Hõ ™êi XHõ`#« ∞
`«# ÉÏxã¨#∞ ^Œ∂+≤ã∞¨ OÎ >Ë K«∂âß#∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P¢QÆÇϨ Ÿ
^Œ¢QÆ∞Öˇ· J`«x`À ''g~°∞ h ™È^Œ~∞° ÖË, =∂#=ÙÖË, P^ŒO–ǨÏ"åfi (JÖˇ)· Å
ã¨O`«uH˜ K≥Ok#"åˆ~. ^Õ=Ù_»∞ gà◊§#∞ hJnè#OÖ’ LOKå_»∞—— J<åfl~°∞.
`«~∞° "å`« PÜ«∞# D q^èOŒ QÍ P^ÕtOKå~°∞:–
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 73
''^Õ=Ù_»∞ XHõ =∞x+≤x =∞~˘Hõ =∞x+≤H˜ Jnè#O KÕã#≤ ѨÙÊ_»∞ P
=∞~À =∞x+≤ `å#∞ u<Õ@@∞=O\˜ uO_Õ J`«xH˜ ÃÑ\Ïìe† `å#∞
^èŒiOKÕ@@∞=O\˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÖË J`«xH˜ W"åfie. J`«#∞ "≥∂Ü«∞ÖË#O`«
É~°∞=Ù J`«xÃÑ· "≥∂Ѩ‰õÄ_»^Œ∞. XHõ"Õà◊ JO`«\˜ |~°∞=Ù "≥∂Ѩ_»O
`«Ñ¨Êxã¨i J~Ú#ѨÙÊ_»∞ P ѨxÖ’ `å#∞ ‰õÄ_® áêÖÁæx J`«xH˜
ã¨ÇϨ HõiOKåe.——
13. `À\˜ =Úã≤O¡ ŠǨωõΩ¯Å∞
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ™ê\˜ =Úã≤¡OŠǨωõΩ¯efl QÆ∞iOz
qq^èŒ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ WÖÏ „Ѩ=zOKå~°∞:
''h=Ù h =Úã≤~¡ ™È^°O∞° _çfl HíÅ∞ã¨∞Hí∞~>Ë (=ÚO^Œ∞QÍ) J`ŒxH˜ ã¨ÖÏ~
K≥ܵº. J`Œ#∞ q~^°∞Hí∞ PǨfix¿ãÎ P PǨfi<®xfl ã‘fiHíi~K«∞. J`Œ#∞
h^®fiO® U^≥<· ® ã¨Ç¨ Ü«µ~ H’i`Ë J`ŒxH˜ ã¨Ç¨ Ü«µ~ K‹Üµº. J`Œ#∞ `Œ∞q∞‡
'JÖò ǨÏ=ÚÌeÖÏ¡ÇÏπ — (ã¨HÅ í „Ç¨â~◊ ã¨ÅHí∞ ^Õ=Ù_Õ JO°∞›_«∞) J#~>Ë, h=Ù
'Ü«µO∑OÇ° Ϩ ‡Hí∞ÖÏ¡ÇÏπ — (^Õ=Ù_«∞ x#∞fl HíO∞° }˜~K«∞QåHí) Jx |^°∞Å∞ ǨÅ∞Hí∞.
J`Œ_∞« Çͺkè„Qõã∞¨ _Î Ü « µ`Ë "≥o§ ǨO®=∞i≈~K«∞. K«xáÈ`Ë J`Œx [<®*Ï
(â◊ÇÍx)H˜ `À_«∞Qå "≥à∞◊ §.—— (=Úã≤~¡ )
''<å¢áê}O Z=i Jnè#OÖ’ LO^À P â◊HãΘ fi¨ ~°∂ѨÙ_ç ™êH˜!∆ `Œ#
H’ã¨~ W+¨Çì _¨ #ç ^®<Õfl `Œ# (=Úã≤~¡ )™È^°O∞° x H’ã¨~ Hí∂_Í W+¨Çì _¨ #« ~`Œ
=O°H∂í U=ºH©Î x["≥∞#ÿ qâÍfiã≤ HßÖË_∞« .—— (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
''XHí =Úã≤¡~ `À>˜=Úã≤¡~Hí∞ ™È^°O°∞_«∞ (ÖÏ~>˜ÇÍ_«∞). XHí
™È^°O∞° _«∞ `Œ# ™È^°O∞° xÃÑ· (Z#fl>˜H)© ^ÒO°#˚ º~ KÕܵ« _«∞† J`Œ_flç ^ÒO°#˚ º
ǨO∞° xH˜ JǨÊy~K«_∞« Hí∂_Í. Z=O°∞ `Œ# ™È^°O∞° x J=ã¨O®Å∞ fOÕÛ
Ǩ#∞Ö’¡ x=∞Qõ∞fl_≥· L~>Ï_À, ^Õ=Ù_«∞ J`Œx J=ã¨O®Å∞ fOÕÛ ÉÏ^躰 `Œ
fã¨∞Hí∞~>Ï_«∞. Z=O°∞ (`À>˜)=Úã≤~¡ Hí∞ =zÛ# Híë®ìÖ’¡ F Híë®ìxfl ^°¥O°~
Kı™®Î_À „ǨàÜ ◊ µ« k<®# ^Õ=Ù_«∞ J`Œx Híë®ìÅÖ’ F Híë®ìxfl ^°¥O°~Kı™®Î_∞« .
74 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=∞O≥=O°∞ (`À>˜)=Úã≤¡~ á⁄O°áå@¡#∞ HíÇ≤ÊѨÙK«∞Û`Í_À, „Ǩà◊Ü«µk<®#
^Õ=Ù_«∞ J`Œx á⁄O°áå@¡#∞ HíÇÊ≤ ѨÙK«∞Û`Í_«∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
''U =∞x+≤H© `«# ™È^°O∞° x`À =¸_«∞ O’AÅHí<®fl q∞~z =∂>Ï¡_«
Hí∞~_Í L~_«@~, ^•iÖ’ `å~°ãѨ _¨ #ç ѨÙÊ_»∞ W^Œ~Ì ∞° Z_» =ÚYO ÃÑ_»
=ÚYOQÍ LO_çáÈ=_»O U=∂¢`«O ^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ~ Hß^°∞. "åi^ŒÌiÖ’
ã¨ÖÏO KÕÜ∞« _»OÖ’ =ÚO^ŒO[ "Õ¿ã"å_Õ =∞Oz"å_»∞.—— (=Úã≤O¡ )
''U =Úã≤=¡ ¸ `À\˜ (=Úã≤O¡ )™È^Œ~∞° x q∂^Œ HÀѨO`À =¸_»∞
~ÀAʼnõΩ q∞Oz J`«x`À =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_® LO_»~å^Œ∞. =¸_»∞ ~ÀA
ʼnõΩ q∞Oz =∂\Ï¡_‰» Ωõ O_® L#fl ã≤u÷ Ö’ K«xáÈ`Õ J`«#∞ #~°HÍxH˜
áÈ`å_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
''`«# ™È^Œ~∞° x`À XHõ U_®k áê@∞ `≥Q„Æ `≥OѨÙÅ∞ KÕã∞¨ H˘x LO>Ë
`å#∞ J`«_flç Y∂h KÕã#≤ >Ë¡ ÖˇH¯õ .—— (J|∂^•=Ó^£)
''XHõ qâßfiã≤ `À\˜qâßfiã≤`À =¸_»∞~ÀAʼnõΩ q∞Oz ã¨O|O^èŒO
ÖˉΩõ O_® LO_» ~å^Œ∞. XHõ"àÕ ◊ J^Õ ã≤u÷ Ö’ =¸_»∞~ÀAÅ∞ QÆ_z ç áÈ`Õ P
`«~åfi`« J`«_flç HõÅ∞ã¨∞H˘x J`«xH˜ ã¨ÖÏO KÕÜ∂« e. J`«<å ã¨ÖÏO‰õΩ „Ѩu
ã¨ÖÏO KÕ¿ãÎ W^ŒiÌ H© ѨÙ}ºO Åaèã∞¨ OÎ k. XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ „Ѩuã¨ÖÏO KÕÜ∞« Hõ
áÈ`Õ áêáê`«∞‡_»=Ù`å_»∞. ã¨ÖÏO KÕã#≤ "å_»∞ =∂„`«O `≥Q„Æ `≥OѨÙÅ áêѨO
#∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_`» å_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''XHõ =Úã≤O¡ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ `À\˜=Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° _»∞
Hõ=∆ ∂Ѩ} K≥ÑÙ¨ ÊHÀ=_®xH˜ =zÛ#ѨÙ_»∞ J`«#∞ K≥ÑÊ≤ # HÍ~°}O x["≥∞<ÿ å,
J|^Œ"ú ∞≥ <ÿ å J`«x `«ÑÙ¨ Ê Hõq∆ ∞OKåe. XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ Hõq∆ ∞OK«Háõ È`Õ JÖÏO\˜
=ºH˜Î („ѨàÜ ◊ ∞« k<å#) H“ã¨~ü HÀ<Õ\Ø Ñ· <å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ KÕ~∞° HÀÖË_∞» .—— (ǨH˜"∞£ )
=∞x+≤ ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å q+¨Ü∞« OÖ’ *Ï„QÆ`QΫ Í LO_®e. #=∂*ò,
~À*Ï, ǨÏ*ò ÖÏO\˜ ^≥=· ǨωõΩ¯Å q+¨Ü∞« OÖ’ `«ÑÙ¨ Ê [iy`Õ ^Õ=Ù_»∞ Hõq∆ ∞™êÎ
_»x PtOK«QÅ Æ O. HÍx ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Å q+¨Ü∞« OÖ’ `«ÑÙ¨ Ê [iy#ѨÙ_»∞
ã¨O|Okè`« =ºH˜HÎ ˜ Hõ=∆ ∂Ѩ} K≥ÑÙ¨ ÊHÀ"åe.
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 75
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =∂`À ''g∞ ™È^Œ~∞° _»∞
^Ò~°̊#ºÑ¨~∞° _≥<· å, Ñ‘_`ç ∞« _≥<· å J`«xH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« O_ç—— J<åfl~°∞.
XHõ`#« ∞ D=∂@ qx ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! Ñ‘_`ç ∞« xH˜ =∂¢`«O <Õ#∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O
KÕ™êÎ#∞. HÍx ^Ò~°#˚ ºÑ¨~∞° _çH˜ <Õ<Ö ≥ Ï ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∂« e?—— J#_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''J`«_flç ^Ò~°#˚ ºO #∞O_ç x~ÀkèOK«∞. W^Õ J`«xH˜
h=Ù KÕ¿ã ã¨Ç¨ Ü«∞O—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi `«# J#∞K«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ ''^≥·=
^•ã¨∞ÅÖ’ H˘O^Œ~∞° ¢Ñ¨=HõÅ Î ∞, J=∞~°Q`Æ ∞« Å∞ HÍ#ѨÊ\˜H© ^Õ=Ù_»∞ "åiH˜
¢Ñ¨™êkOz# Ǩϟ^•JO`«ã∞¨ Å Î ∞ K«∂ã≤ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÅ Î ∞, J=∞~°Q`Æ ∞« Å∞ ‰õÄ_®
(Ѩ~=° ∞ ã¨O`À+¨O`À) Jã¨∂Ü«∞Ѩ_`» å~°∞—— Jx J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞
D=∂@ qx ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! "å~°∞ Z=Ô~· LO\Ï~°∞?—— Jx J_çQÍ~°∞.
JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞: ''"å~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O |O^è∞Œ =ÙÅ∞
HÍ#ѨÊ\˜H,© ^è#Œ O WzÛѨÙK«∞ÛHÀ=_®Å∞ KÕÜ∞« #ѨÊ\˜H© Hˆ =ÅO ^≥=· ^è~Œ ‡° O
¢áêuѨkHõÃÑ· XHõ~˘flHõ~∞° ¢¿Ñq∞OK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. "åi =ÚMÏÅ∞ ^ÕnѨº
=∂#OQÍ "≥eyáÈ`«∞O\Ï~Ú. "åi #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ *’ºu~°‡Ü«∞OQÍ
LO@∞Ok. (¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å#) ¢Ñ¨[Å∞ ÉèÜ í ∂« O^Àà◊#ʼnõΩ QÆ∞~Ô · L#flѨÙÊ_»∞
"å~°∞ x~°ƒùÜ«∞OQÍ LO\Ï~°∞. ¢Ñ¨[Å∞ qKå~° ã¨=Ú¢^ŒOÖ’ =Úxy
L#flѨÙÊ_»∞ "åiH˜ ZÖÏO\˜ qKå~°O LO_»^∞Œ .—— (q∞ëê¯`ü)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O : ''q∂~°∞ K≥_¤» J#∞=∂<åʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ
LO_»O_ç. ã¨=∞ãÎ̈ q+¨Ü∂« Ö’¡ ѨzÛJ|^ŒOú K≥_¤» J#∞=∂#"Õ∞. W`«~∞° Å
`«ÑÙ¨ Êefl Z#flHõO_ç. ‰õÄÑ‘Å∞ fÜ«∞HõO_ç. W`«~∞° ŠǨωõΩ¯efl Hõ|oOKÕ „ѨÜ∞«
`«flOÖ’ XO_˘Hõix q∞OzáÈ=\ÏxH˜ Ü«∞uflOK«HOõ _ç. Ѩ~㰠ʨ ~°O Jã¨∂Ü«∞
K≥O^ŒHõO_ç. ^Õfi+≤OK«∞HÀHõO_ç. Z_»"≥ÚǨÏO ÃÑ_»"≥ÚǨÏO`À LO_»HõO_ç.
^≥=· ^•ã¨∞ÖÏ~å! ^Õ=Ù_»∞ P^ÕtOz#@∞¡ q∂~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O J#fl^Œ=Ú‡ÖÏ¡
LO_»O_ç. =Úã≤¡O =Úã≤¡O‰õΩ ™È^Œ~°∞_»∞. `«#∞ J`«x q∂^Œ ^Ò~°˚#ºO
KÕÜ∞« ~å^Œ∞. J`«_flç xã¨ûǨÜ«ÚxQÍ =^ŒeÃÑ@ì~å^Œ∞. J`«_flç JÅ∞ÊxQÍ
76 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ÉèÏqOK«~å^Œ∞. `«MÏfi (^≥=· cèu) J<Õk WHõ¯_»∞O@∞Ok. `«MÏfi J<Õk WHõ¯
_»∞O@∞Ok.—— D =∂@ PÜ«∞# `«# Kèåf "≥Ñ· Ù¨ Ãã·QÆ KÕã∂¨ Î K≥áêÊ~°∞.
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''XHõ =∞x+≤ `«# `À\˜=Úã≤¡O ™È^Œ~°∞}˜‚
K«∞ÅHõ#QÍ K«∂_»@O KåÅ∞ J`«#∞ K≥_"¤» å_»x K≥Ñʨ \ÏxH˜. XHõ =Úã≤O¡
H˘~°‰Ωõ `À\˜ =Úã≤O¡ ^è#Œ =∂#„áê}ÏÅ∞ x+≤^OúŒ . ^Õ=Ù_»∞ q∂ â◊s~åÅ#∞,
q∂ =ÚMÏÅ#∞ K«∂_»_»∞. PÜ«∞# q∂ JO`«~å`«‡efl, q∂ PK«~°}efl
=∂„`«"∞Õ K«∂™êÎ_∞» .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''q∂Ö’ Z=~°∂ `«# ™È^Œ~∞° x"≥Ñ· Ù¨ PÜ«Ú^èOŒ
`À Ãã·QÆ KÕÜ«∞~å^Œ∞. |Ǩïâß Ã+·`å<£ ^•xfl „ѨÜ≥∂yOѨ*Ë¿ãÎ J`«#∞
JyflQÆ∞O_»OÖ’ Ѩ_áç ÈÜÕ∞ „Ѩ=∂^ŒO LOk.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''Z=Ô~·<å =∂ =∞ã≤˚^Œ∞Å QÆ∞O_®QÍx, =∂
|*Ï~°∞Å QÆ∞O_®QÍx "≥à◊√Î #flѨC_»∞, `«=∞ "≥O@ ÉÏ}O LO>Ë ^•xfl
PÑ≤LOKåe ÖË^• ^•x "≥Ú# KÕ`ÀÎ QÆ\Qì˜ Í Ñ¨@∞ìH˘x #_»"åe. ÖˉΩõ O>Ë
Jk U =Úã≤O¡ HÔ <· å `«ye ÉÏ^èŒ HõeyOK«=K«∞Û. (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
F™êi „Ѩ=HõÎ J#∞K«~∞° Å∞ ''^≥=· „Ѩ=HÍÎ! JO^ŒiÖ’ Z=i W™ê¡O
„âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ^Œ——x J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=Hõ(Î ã¨) ''=∂@Å ^•fi~åQÍx, KÕ`Å «
^•fi~åQÍx `À\˜=Úã≤O¡ ‰õΩ ÉÏ^èŒ HõeyOK«x"å_ç (^è~Œ ‡° O Z‰õΩ¯= „âı+ª̈
"≥∞#ÿ )k—— J<åfl~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨Å¡O) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''`«# <À\˜`ÀQÍx, KÕ`ÀÎQÍx W`«~°
=Úã≤O¡ ʼnõΩ ÉÏ^èŒ HõÅQƉΩõ O_® =∞ã¨Å∞‰õΩ<Õ"å_Õ (x["≥∞#ÿ ) =Úã≤O¡ . ^Õ=Ù_»∞
"åiOz# q+¨Ü«∂ʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_Õ"å_Õ ("åã¨Î"åxH˜) '=ÚǨl~ü—
(HÍOkj‰õΩ_»∞). (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
XHõ™êi ã¨Öχ<£ (~°l), ã¨∞ÃÇ·ÏÉò (~°l), aÖÏÖò (~°l)Å ^ŒQiæÆ H˜
J|∂ã¨∞á¶êº<£ =KåÛ~°∞. JHõ¯_Õ WOH˘O`«=∞Ok =Úã≤¡OÅ∞ ‰õÄ_®
L<åfl~°∞. (J|∂ã¨∞á¶êº<£ JѨÊ\˜HO˜ HÍ W™ê¡O ã‘fiHõiOK«Ö^Ë ∞Œ .) JHõ¯_»∞#fl
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
=Úã≤¡OÅ∞ (J|∂ã¨∞á¶êº<£#∞ K«∂ã≤) ''^≥·=q~ÀkèÃÑ· ^Õ=Ùx Y_»æ"Õ@∞
ã¨iQÍæ Ѩ_»ÖË^Œ∞—— J<åfl~°∞. Ǩτ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l)‰D=∂@ qx
''g∞~°∞ Y∞Ô~+· `π Q≥ Æ J„QÆ<åÜ«∞‰õΩ_çfl Ѩ@∞ìH˘x JO`Õã≤ =∂@O\Ï~å?——
J<åfl~°∞. `«~∞° "å`« PÜ«∞# ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ "åà◊√§ J|∂
ã¨∞á¶êº<£‰Ωõ WO`Õã≤ =∂@<åfl~°x K≥áêÊ~°∞. Jk qx ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨),
''J|∂|Hõ~ü! g∞~°∞ "åi ÉèÏ"åÅ#∞ QÍÜ«∞Ѩ~°Kåˆ~"≥∂ JxÑ≤™ÈÎOk
<å‰õΩ. XHõ"àÕ ◊ (g∞ =∂@=Å¡) x[OQÍ<Õ P =Úã≤O¡ Å =∞#ã¨∞ <˘K«∞ÛH˘x
=ÙO>Ë g∞~°∞ g∞„ѨÉèí∞=Ù#∞ J„Ѩã¨#∞fl}˜‚ KÕâß~°∞!—— Jx J<åfl~°∞.
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∂@Å∞ qx J|∂|Hõ~ü (~°l) "≥O@<Õ (ѨâßÛ`åÎѨ
Ѩ_∞» `«∂) P (¿Ñ^Œ)=Úã≤O¡ Å =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ ''™È^Œ~∞° ÖÏ~å! <Õ#∞ q∞=∞‡efl
Hõ+Ãì¨ Ñ\Ïì<å?—— (g∞ =∞#ã¨∞ <˘K«∞Û‰õΩO^•?)—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ "å~°∞,
''ÖË^∞Œ ™È^Œ~å! ^Õ=Ù_»∞ q∞=∞‡efl Hõq∆ ∞™êÎ_∞» ([iy# ^•xH˜ ÉÏ^èÑŒ _¨ »
HõO_ç)—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''=∞Oz hu#_»=_çHÅ õ ∞QÆÅ =Úã≤O¡ =Å¡
(=ºaèKå~°O, ^˘OQÆ`#« O =ÔQ~· å) tH∆Í~°›=∞~Ú# <Õ~åÅ∞ `«Ñʨ U^≥<· å
á⁄~°áê@∞ [iy`Õ J`«_flç Hõq∆ ∞OK«O_ç.—— (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞: ''¢Ñ¨[Å`À HõÅã≤"∞≥ Åã≤ LO_»
‰õΩO_®, "å~°∞ HõeyOKÕ ÉÏ^èÅ Œ ‰õΩ (Jã¨ÇϨ #O`À) =∞#ã¨∞û <˘K«∞Û‰õΩO@∂
LO_Õ =Úã≤O¡ HõO>Ë ¢Ñ¨[Å`À HõÅã≤"∞≥ Åã≤LO@∂, "å~°∞ HõeyOKÕ ÉÏ^èÅ
Ѩ@¡ ã¨ÇϨ #O =Ç≤ÏOKÕ =Úã≤O¡ ZO`À ¢âı+µ¨ _ª ∞» .—— (ui‡l)
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''=Úã≤¡~ `À>˜=Úã≤¡~x ^°¥+≤~K«_«~
^°∞O®‡O°~æ . J`Œx`À Ü«µ∞^°~ú KÕܵ« _«~ JqâÍfiã¨~`À ã¨=∂#~.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''=∞x+≤ `«# ™È^Œ~∞° }˜,‚ Jqâßfiã‘ (HÍѶ~≤ )ü !
J#O>Ë, Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Ö’¡ U^ÀXHõ\˜ J=Ù`«∞Ok. P =ºH˜Î x[OQÍ<Õ
Jqâßfiã≤ (HÍѶ≤~ü) J~Ú`Õ ã¨ˆ~† ÖË^• P=∂@ `«# "≥·Ñ¨ÙˆH uiQ˘ã¨∞ÎOk.
(|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
77 78 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
''qâÍfiã¨∞Å∞ ǨO°ã¨ÊO°~ J#fl^°=Ú‡ÖÏ¡~>˜ÇÍO°∞. Hí#∞Hí g∞ J#fl
^°=ڇŠ=∞^躰 ã¨`ûŒ ~|~^è®Å∞ <ˇÅHÁÅÊ~_ç. ^Õ=ÙxH˜ ÉèÜ í µ« Ǩ_~« _ç, g∞O°∞
HíO°∞}˜~K«|_«`ÍO°∞.——(Y∞~üP<£–49:10)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''qâßfiã¨∞Å∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O Jaè=∂xOK«∞
HÀ=_»OÖ’, HõxHõiOK«∞HÀ=_»OÖ’, „¿Ñ=∂"å`«ûÖϺÅ`À "≥∞ÅQÆ_»OÖ’
^ÕǨÏO ÖÏO\˜"å~°∞. ^ÕǨÏOÖ’ XHõ J=Ü«∞"åxH˜ ÉÏ^èŒHõey#ѨC_»∞
^ÕÇϨ =∞O`å ÉÏ^è`Œ À =¸Å∞QÆ∞`«∞Ok. (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
''XHõ Hõ@_ì O» Ö’x W@∞HõÅ∞ XHõ^•xH˘Hõ\˜ T`«q∞ã¨∂Î P Hõ@ì _»O
Ѩ\˜+¨ª`«‰õΩ HÍ~°}"≥∞ÿ#>Ë¡ qâßfiã¨∞Å∞ ‰õÄ_® (XHõiH˘Hõ~°∞ ã¨Ç¨ÏHõ
iOK«∞‰õΩO@∂ ã¨=∂[ ã¨"∞≥ Hÿ ºõ `«‰Ωõ ^ÀǨÏ^ŒÑ_¨ `» å~°∞).—— ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)
Dq+¨Ü∞« O K≥|∞`«∂ `«=∞KÕ`∞« Å „"Õà§◊ #∞ XHõ^•xÖ’ =∞~˘Hõ\˜ *ÁÑ≤ÊOz
(WÖÏ HõÅã≤"∞≥ Åã≤ LO\Ï~°x) K«∂Ñ≤OKå~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
JO`«óHõÅǨÅ∞ JO`«OKÕÜ«∞O_ç
''Jqâßfiã¨∞Å∞ XHíiHÁHíO∞° ã¨=∞i÷~K«∞HÁx ã¨ÇϨ Híi~K«∞Hí∞~@∞<®flO°∞.
g∞O°∞ (qâÍfiã¨∞Öˇ· L~_ç Hí∂_Í) ǨO㰠ʨ O°~ ã¨ÇϨ Híi~K«∞H’HíáÈ`Ë Ö’Hí~Ö’
JO®K«H~í UO°Ê_ç ÃÑ^°Ì JÅ¡HÖí ’¡Å~ K≥ÅOÕQ∞õ `Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–8:73)
XHíáåsìH˜ |Ü«µ>˜ ^®_«∞ÅHí<®fl J~`Œó HíÅǨÖË KåÖÏ „Ǩ=∂^°HOí °
Œ "≥∞#ÿ q. |Ü«µ@∞fl~z Zxfl ã¨ÇÍà◊∞§ Z^°∞O≥<· ®, J~`ŒO`æ° ~Œ Qå Ǩ>+˜ ~ª¨ Qå
L#flǨC_Ë P áåsì q[Ü«µÇ¨^~°ä Ö’ ѨÙO’Qõq∞ã¨∞~Î k. nxH’ã¨~ áåsì HßO°º
HíOŠΰ Hí∞ áåsì x|~^è<° ®=oÃÑ· ^°$_è"« ∞≥ #ÿ qâÍfiã¨~, ^®x ÅHíº∆ ~Ǩ@¡ „â◊^®úã¨
Hí∞Å
Î ∞, HßO°ºHíOŠΰ =∞^躰 ǨO㰠ʨ O°~ „¿Ñ=∂aè=∂<®Å∞ Z~`À J=ã¨O~° .
^Õ=Ù_çfl, PÜ«µ# J~u=∞„Ǩ=HíÎ (ã¨)#∞ qâ◊fiã≤~z#ÇÍi áåsì
'W™®¡~.— ÇÍi áåsì x|~^è<° ®=o 'Y∞O∑P<ü.— ^®x HßO®ºK«O} ° q^è®#~
'ǨÏnãπ.— áåsì ÅHíº∆ ~ '^èO° ‡° ã¨~™®÷Ç#¨ ~—, `Œ^®fiO® ^≥=· „Ǩã#¨ fl`Œ, ǨOÖ
° ’Hí
™®Ç¶Å ¨ º~ á⁄~^°_~« . D L#fl`Œ ÅHíº∆ ~ H’ã¨~ ǨxKÕ¿ã"åi ÉèÏÇÍÅ∞
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 79
Hí∂_Í Z~`À L#fl`Œ~Qå L~_ÍÅx, áåsìÖ’ J~`ŒQå „áå=ÚYº~ÖËx
J`ŒºÅÊ q+¨Ü«∂ÅÃÑ· OÕH≥`ËÎ qÉèË^®ÅHí∞ Jf`Œ~Qå "åO°∞ qâÍÅ
^°$HíÊ^ä~° JÅ=O°K∞« H’ÇÍÅx W™®¡~ É’kè™ÈÎ~k. áåsì x|~^è<° ®=ox,
^®x HßO®ºK«O°}q^è®<®xfl, ^®x Pâ◊Ü«∂efl Z~`Œ Qõ>˜ìQå „¿Ñq∞¿ãÎ
J~`ŒQå "åi =∞^躰 „¿Ñ=∂aè=∂<®Å∞ [x™®Îܵ« x K≥|∞`À~k.
HÍx D<å_»∞ =Úã≤¡O ã¨=∂[O Y∞~üP<£ =∞øeHõ É’^èŒ#Å∞
q㨇iOz J<≥H· ºõ `å, JO`«ifiÉè^Ë •Å`À ã¨`=« ∞`«=∞=Ù`ÀOk. ¢Ñ¨u=~°Oæ
Z^Œ∞\˜ =~°Oæ ÃÑ· q^Õfi+¨O Hõ‰Ωõ ¯`«∂ ^Œ∞¢+¨ÊKå~°O ™êy™ÈÎOk. =Úã≤O¡ Å∞
ÃÑ·H˜ ZO`À ã¨"∞≥ Hÿ ºõ OQÍ L#fl@∞¡ HõxÊã¨∞<Î åfl J`«ºÅÊq+¨Ü∂« Ö’¡ J`«ºkèHõ
qÉè^Ë •Å∞ HõeÊOK«∞H˘x XHõiÃÑ·<˘Hõ~∞° |∞~°^Œ K«Å∞¡‰Ωõ O@∞<åfl~°∞.
J`«ºÅÊ q+¨Ü∂« Ö’¡ qÉè^Ë •Å#∞ QÆ∞iOz Ǩτ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£
=∞ãπ=Ó^£ (~°l) XHõ ǨÏnã¨∞ LÖËd¡ ã¨∂Î WÖÏ K≥áêÊ~°∞ : ''<Õ<˘Hõ ~ÀA
XHõ`«#∞ Y∞~üP<£ Ѩiîã¨∞Î#fl f~°∞#∞ QÆ=∞xOKå#∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)
WÖÏO\˜ f~°∞`À ѨiOî K«_O» <Õxk=~°‰Ωõ Z#fl_»∂ q#ÖË^∞Œ . JOKÕ`«
<Õ<å =ºH˜xÎ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ Ñ≤Å∞K«∞HÔ o§ q+¨Ü∞« O K≥áêÊ#∞. HÍx
D=∂@ qx ^≥=· ¢Ñ¨=Hõ‰Î Ωõ HÀѨO =zÛ#@∞¡ JxÊOzOk <å‰õΩ. PÜ«∞#
=∂ W^ŒÌifl L^ÕÌtOz ''g∞i^ŒÌ~°∂ ÉÏQÍ<Õ Ñ¨iîã¨∞Î<åfl~°∞. Ѩ~°ã¨Ê~°O
qÉèkË OK«∞HÀHõO_ç. (WÖÏO\˜) qÉè^Ë •Å =Å¡<Õ g∞‰õΩ ѨÓ~°fiO QÆ`*« Ï`«∞Å∞
<åâ◊#=∞Ü«∂º~Ú—— Jx J<åfl~°∞.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''™È=∞, QÆ∞~°∞ "å~åÖ’¡ ã¨fi~°^æ •fi~åÅ∞ `≥~∞° =
|_»`å~Ú. P~ÀA JÖÏ¡ÇÏπ ^≥=· `«fiOÖ’ W`«~∞° ʼnõΩ ™ê\˜Heõ ÊOK«x „Ѩu
XHõ¯i áêáêÅ∞ =∞xflOK«|_»`å~Ú. HÍx `«#‰õÄ `«# (=Úã≤O¡ )™È^Œ~∞°
xH˜ =∞^躌 â◊„`«∞`«fiO L#fl"å_ç áêáêÅ∞ =∞xflOK«|_»=Ù. "åi QÆ∞iOz
''gi^Œ~Ì ∂° `«=∞ ã¨O|O^è•Å∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ~K ° ∞« ‰õΩ<Õ^•HÍ QÆ_∞» =Ù W=fiO_ç!
gi^Œ~Ì ∂° `«=∞ ã¨O|O^è•Å∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ~K ° ∞« ‰õΩ<Õ^•HÍ QÆ_∞» =Ù W=fiO_ç——
Jx J#@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. (=Úã≤O¡ )
80 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
14. <åÜ«∞HÍ#∞K«~∞° Å ã¨O|O^è•Å∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''=Úã≤~¡ Å∞ `Œ=∞H˜+=ì¨ Ú<®fl, ÖËHáí Èܵ<®
`Œ=∞ ÃÑ·JkèHßi K≥¿ÑÊ =∞~z=∂@#∞ qkèQå q<®e. XHí"àÕ ◊ J`Œ#∞
K≥_∞« =∂@ K≥a`Ë JǨC_«`xŒ H˜ q^èÜ Õ µ« `Œ K«¥Ç¨H∂í _«^∞° .—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ ([#) ã¨=Ú^•Ü«∂xH˜ ¿ã=
KÕÜ∞« _»OÖ’ x=∞QÆ∞fl_≥· LO@∂ *ÏuH˜ ¿ã= KÕ¿ã"å_Õ *Ïu <åÜ«∞‰õΩ_»=Ù
`å_»∞. WO`«HõO>Ë Q˘Ñ¨Ê ã¨^•K«~°} =∞Ô~=in HÍ*ÏÅ^Œ∞, XHõ¯
J=∞~°Q`Æ ∞« _ç PK«~} ° `«Ñʨ .—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) F Ãã·xHí^à° ®xH˜ XHí J<®ûs =Úã≤~¡ x ¿ã<®Ç¨uQå
xÜ«µq∞~z Ǩ~áåO°∞. JǨC_ÍÜ«µ# ¿ã<®Ç¨uH˜ q^èÜ Õ µ« ∞Öˇ· =∞ã¨Å∞H’ÇÍ
Åx Ãã·xHí∞efl P*Ï˝Ç~≤ KÍO°∞. Jܵ`Ë P ¿ã<®Ç¨u (XHí ã¨~^°Oƒ° ~ù Ö’)
ÇÍi g∞^° P„QõÇϨ ~ "≥e|∞K«∞Û`Œ¥ ''g∞O°~`Í <®Hí∞ q^èÜ Õ µ« ∞Öˇ· L~_Í
Åx ^≥=· „Ǩ=HíÎ q∞=∞‡efl P^Õt~K«Ö^Ë ®?—— J#_çQå_«∞. ^®xH˜ ÇÍO°~`Í
''x["Õ∞, P^Õt~KÍO°∞—— J<®flO°∞. ''Jܵ`Ë <Ë<˘Hí xO°Ü ‚ µ« ~ fã¨∞Hí∞<®fl#∞.
^®x „ǨHßO°~ g∞O°∞ Hí>Å ì̌ ∞ `ˇzÛ XHíKÀ@ ¿ÑO°Û~_ç. `ŒO∞° ÇÍ`Œ ^®xH˜
xǨC ÃÑ>˜ì J~^°∞Ö’H˜ ^Œ∂Hí~_ç—— J<®fl_«∞ ¿ã<®Ç¨u.
Ãã·xHí∞Å∞ J`Œx P[˝ áå>˜ã¥¨ Î Hí>Å ìˇ ∞ `ˇzÛ ¿ÑO®ÛO°∞. ^®xH˜ xǨC
Hí∂_Í ÃÑ>ÏìO∞° . Hßx J~^°∞Ö’H˜ ^Œ∂HßÅ#∞Hí∞#flǨC_«∞ ÇÍO°∞ (Jܡ∂=∞
Ü«µ~Qå) XHíi =ÚMÏÅ∞ =∞O˘HíO∞° K«¥ã¨∞H’™®QåO°∞. ÇÍiÖ’ HÁ~^°O∞°
=∂>Ï¡_∞« `Œ¥ ''=∞#~ (#O°Hß)Jyfl #∞~_ç `ŒÇÊ≤ ~K«∞H’=_ÍxHı Hí^® ^≥=·
„Ǩ=Hí(Î ã¨)Hí∞ q^èÜ Õ µ« ∞ÅÜ«∂ºO! JÖÏ~>˜k WǨC_«∞ JyflÖ’ ^Œ∂Hí_~«
Uq∞>©?—— J<®flO°∞. WÖÏ PÖ’z㨥Π=∂>Ï¡_∞« Hí∞~@∞~_«Qå P xǨC
Hß™®Î PiáÈܵ~k. J@∞ ¿ã<®Ç¨u H’Ǩ~ Hí∂_Í K«ÖÏ¡iáÈܵ~k.
P `Œ~åfi`Œ ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) =Ú~^°∞ D ã¨~Ѷ¨∞@# „Ǩ™®Î=#
=zÛ~k. Jk qx PÜ«∞# ''ÇÍO°∞ Qõ#Hí JǨC_«∞ JyflÖ’ ^°¥H˜=Ù~>Ë
WHíZ#fl>˜H© Jyfl#∞~z |Ü«µ@Ǩ_Ë ÇÍO°∞ Hß^°∞. âÍâ◊fi`Œ~Qå #O°HßyflÖ’<Ë
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 81
HßeáÈ`«∞~_ËÇÍO°∞. ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ"∞≥ #ÿ =º=ǨO®Ö’¡ =∂„`Œ"∞Õ JkèHßO°∞
ÅHí∞ q^èÜ Õ µ« `Œ K«¥áåe—— Jx J<®flO°∞. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
^è°O°‡ã¨=∞‡`Œ"≥∞ÿ# =º=ǨO®Ö’¡#¥ XH’¯™®i q+¨Ü«∂=QåǨÏ<®
qÉè^Ë ~° =Å¡Qåx, =∞OÕ^<·≥ ® HßO°}~=Å¡Qåx J#∞K«O∞° Å∞ <®Ü«µHí∞x
P^ÕâÍxH˜ aè#fl~Qå „Ç¨=iÎ~KÕ J=Hßâ◊~ L~_»K∞« Û. JѨÙÊ_»∞ <®Ü«µHí∞_«∞
J#∞K«O∞° Å z`ŒâÎ ∞◊ kúx, HßO°ºnHí#∆ ∞ ÖˇH¯õ Ö’H˜ fã¨∞H’ÇÍe.
(1) ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) JQÆ_λ Ü«µ∞^°~ú =Úyã≤# `ŒO∞° ÇÍ`Œ JHí¯_«∞fl~z
uiQ˘zÛ ''|hY∞O≥*· Ï (Ü«µ¥^°∞Å)"å_«H∞í KÕO∞° H’#~`Œ =O°H∞í Z=O°¥
Jã¨O∑ #=∂*ò KÕܵ« Hí∂_«^—° —x P^Õt㨥ΠXHí „Ç¨H@ í # KÕܵ~KÍO°∞. D
„ǨH@í # q#Qå<Ë „Ǩ=HíÎ J#∞K«O∞° Å~`Í ([@∞¡ [@∞¡Qå) |Ü«µÅ∞^ÕO®O°∞.
HÁ~^°O°∞ HÁ~`Œ^°¥O°~ #_çz# `Œ~åfi`Œ ^®iÖ’<Ë Jã¨O∑ "Õà◊ܵ~k.
JǨC_«∞ ÇÍiÖ’ HÁ~^°O∞° ''=∞#~ |#¥Y∞O≥*· Ï ÇÍ_«H∞í KÕO∞° H’#~`Œ
=O°H∞í Jã¨O#∑ =∂*ò KÕܵ« Hí∂_«^∞° —— J<®flO°∞. =∞iHÁ~^°O∞° nxfl =ºuOÕ
H˜ã¥¨ Î ''Hß^°∞, =∞#~ WHí¯_Ë #=∂*ò KÕÜ∂« e. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) P^ÕâÍxH˜
JO°~÷ Jã¨O#∑ =∂*ò 'Y*Ï— KÕÜ∂« Åx Hß^°∞Hí^®?—— J<®flO°∞.
(H˘xfl LÖËY ¡ <®Å „ǨHßO°~ "≥Ú^°>˜ Jaè„áåÜ«µ~`À UH©Éqíè ~z#
ÇÍiÖ’ HÁ~^°O∞° 㨥O®ºã¨"Î ∞≥ #ÿ `Œ~åfi`Œ, =∞iHÁ~^°O∞° Wë® "ÕàH◊ ∞í |h
Y∞O≥*· Ï ÇÍ_«H∞í KÕO∞° HÁx Jã¨O∑ #=∂*ò KÕâÍO°∞.) z=iH˜ D =º=ǨO°~
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) ^°$+≤Hì ˜ fã≤Hà≥ ®§O°∞. PÜ«µ# J~`Í qx P LÉèÜ í µ« =O®æÖ’¡
Z=ih H’Ǩy~K«∞H’ÖË^∞° . (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
(2) ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) F™®i HÁ~^°O∞° J#∞K«O∞° efl "≥~@ɡ@∞ì HÁx
|hL=∞O∑ a<ü BѶπ `ˇQ„õ Ǩ[Å =∞^躰 O®r Hí∞^°OÛ° _ÍxH˜ ÇÍi ^°QOæõ H° ∞í
"≥஧O°∞. P ã¨~^°Oƒ° ~ù Ö’ #=∂*ò "ÕàÜ ◊ µ~k. JǨC_«∞ =ÚJl˚<,ü Ǩτ[`ü
J|¥|HíO∑ (O°l)`À ''<Ë#∞ `ŒHƒ© O∑ (WMÏ=∞`ü) K≥|∞`Í#∞, g∞O°∞ #=∂*ò
KÕܵ™®ÎO®?—— J#_çQå_«∞. ^®xH˜ J|¥|HíO∑ (O°l) KÕܵ™®Î#∞ J<®flO°∞.
P`Œ~åfi`Œ PÜ«µ# #=∂*ò KÕܵ~K«_~« „áåO°~aè~KÍO°∞. #=∂*ò W~Hß
82 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ѨÓiÎHßÖË^∞° . J~`ŒÖ’ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) =zÛ [<®xfl ^®@∞Hí∞~@¥ "≥o§
"≥Ú^°>˜ =O°∞ã¨Ö’ xÅ|_ͤO∞° . PÜ«µxfl K«¥ã≤ „Ǩ[Å∞ (=ÚYÎnÅ∞)
K«Çʨ @∞¡ K«Oã° ¥¨ ,Î J|¥|HíO∑ (O°l)x Ãã·Qõ KÕܵ« _ÍxH˜ „Ǩܵ« ufl~KÍO°∞.
Ǩτ[`ü J|¥|HíO∑ (O°l) #=∂*ò KÕã∞¨ #Î flǨC_«∞ W`ŒO° q+¨Ü∂« ÅÃÑ·
=∞#ã¨∞û áÈx=fiO°∞. J~^°∞=Å¡ PÜ«µ# P q+¨Ü∂« xfl Ǩ>~ì˜ K«∞H’ÖË^∞° .
z=iH˜ „Ǩ[Å∞ =∞i~`Œ Qõ>Qì˜ å K«Çʨ @∞¡ K«OK ° _« ~» `À PÜ«µ# q+¨Üµ« ~
Qõ=∞x~KÍO°∞. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨)#∞ K«¥_«Qå<Ë PÜ«µ# (W=∂=∞`ü ™ê÷#O
#∞~z) "≥#H˜¯ [O°Qõ_ÍxH˜ „Ǩܫµufl~KÍO°∞. Jܵ`Ë ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨)
PÜ«µxfl `Œ# ™®÷#~Ö’<Ë xÅ|_ç L~_«=∞x P^Õt~KÍO°∞. Hßx J|¥
|HíO∑ (O°l) ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) P[˝ qx (PÜ«µ# `Œ##~`Œ>˜ ܡ∂Qõ∞º_çQå
Qõ∞iÎ~z#~^°∞Hí∞) O≥~_«∞ KÕ`Œ∞ÖˇuÎ Hí$`Œ[˝`ŒQå ^Õ=Ù_çfl ã¨∞Îu~KÍO°∞.
`Œ~åfi`Œ "≥#H˜¯ [iy J~^°i`Àáå@∞ ã¨=∂#~Qå Ǩ~H˜Ö Î ’ xÅ∞Û<®flO°∞.
JǨC_«∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) =Ú~^°∞HÔ o§ #=∂*ò KÕܵ~KÍO°∞. #=∂*ò
=Úyã≤# `«~åfi`« ''J|¥|HíO!∑ h ™®÷#~Ö’<Ë xÅ|_«=∞x <Ë#∞ P*Ï˝
Ç≤~z<® h=ÖÏ Z~^°∞Hí∞ KÕܵ« ÖË^∞° ?—— Jx „Ǩtfl~KÍO°∞. ^®xH˜ J|¥
|HíO∑ (O°l) ''J|¥YǨá¶å HÁ_«∞H˜¯ ^≥=· „Ǩ=HíÎ =Ú~^°∞ xÅ|_Ë@~`Œ
â◊H,Θ ™®Ç¨Ïã¨~ ZHí¯_«∞<®flܵ?—— J<®flO°∞. P `Œ~åfi`Œ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) „Ǩ[Å
"≥Ñ· Ù¨ uiy ''g∞O°∞ (J#=ã¨O~° Qå) KÍÖÏ™®O°∞¡ K«Çʨ @∞¡ HÁ>ÏìO∞° . Jã¨b
KÕ`ÀÎ â◊|Ì~ KÕÜ«µ_«=∞<Ëk ¢ã‘ΊǨx. #=∂*òÖ’ U^≥·<® TÇ≤Ï~K«x
q+¨Üµ« ~ [iy`Ë g∞O°∞ 'ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏπ — J~>Ë KÍÅ∞. ã¨∞ÉòÇ¨ #ÖÏ¡ÇÏπ
J#Qå<Ë W=∂Çò√ g∞ L^ÕâÌ º◊ O „QõÇÏ≤ ™®Î_∞« —— Jx J<®flO°∞. (|∞MÏi)
áåÅHí∞Å P[˝efl U"Õ∞O°Hí∞ áå>˜~KÍe, ÇÍO°∞ ^èŒ~°‡=ºuOÕHí
P[˝Å∞ *Ïs KÕã≤#ǨC_«∞ ZÖÏ =º=ǨÏi~KÍe J<Ë „Ǩâ◊fl‰õΩ Hí∂_Í
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞:
''Éèqí +¨º`Œ∞Ö
Î ’ g∞ÃÑ· HÁ~^°O∞° =º‰õΩÅ Î ∞ áåÅHí∞Å=Ù`ÍO°∞. ÇÍi
áåÅ#Ö’ g∞Hí∞ HÁxfl =∞~zq+¨Ü«∂Å∞, =∞iHÁxfl K≥_«∞q+¨Ü«∂Å∞
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 83
QÀK«i™®Îܵ. JǨC_«∞ K≥_∞« q+¨ Ü«∂ÅǨ@¡ xO°ã#¨ "≥e|∞KÕÛÇÍ_çÃÑ·
ZÖÏ~>˜ ÉÏ^躰 `Œ L~_«^∞° . JÖÏQÕ P K≥_∞« q+¨Ü∂« efl W+¨Çì _¨ x« ÇÍ_«∞
Hí∂_Í (¢Ñ¨Kå~°ÉÏ^茺`« #∞O_ç) `ŒÇ≤Ê~K«∞Hí∞~>Ï_«∞. Jܵ`Ë K≥_«∞
q+¨Ü∂« efl J~wHíi~z ÇÍ>˜x J#∞ã¨i~KÕÇÍ_çfl =∂„`Œ~ (^≥=· <åºÜ«∞
™ê÷#OÖ’) „Ǩtfl~K«_~« [O°∞Qõ∞`Œ∞~k—— J<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨). JǨC_«∞
J#∞K«O∞° Å∞ ''JÖÏ~>˜ P[˝Å∞ *ÏsJÜ˵º HßÅ~ =¿ãÎ "Õ∞=Ú ÇÍi`À
(áåÅHí∞Å`À) Ü«µ∞^°~ú KÕܵ« =KÍÛ?—— Jx J_çQåO°∞. ^®xH˜ ^≥=· „Ǩ=HíÎ
(ã¨) ''KÕܵ« Hí∂_«^∞° . ÇÍO°∞ #=∂*ò KÕã∞¨ #Î fl~`ŒHßÅ~ (ÇÍiH˜ =ºuOÕH~í Qå
uO°∞Qõ∞ÉÏ@∞) KÕܵ« Hí∂_«^∞° —— Jx K≥áêÊO°∞. (=Úã≤~¡ )
J#∞K«~∞° ŠѨ@¡ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=~°Î#
J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: <Õ#∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ ° Ѩ^OÕ _»∞¡ ѨxKÕâß#∞.
HÍx PÜ«∞# ##∞fl U<å_»∂ HÀѨyOK«∞HÀÖË^∞Œ † Ѩ~∞° +¨OQÍ =∂\Ï¡_Ö » ^Ë ∞Œ .
Hõhã¨O ''#∞qfiÖÏ ZO^Œ∞‰õΩ KÕâß=——x ‰õÄ_® J_»QÖ Æ ^Ë ∞Œ . (|∞MÏi)
W`üÉÏ<£ a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^äŒ#O: (XHõ™êi) ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)
#=∂*ò KÕ~ÚOK«\ÏxH˜ xÅ|_ç ''=∂eH± a<£ ^Œ∞Mò~≠° "£∞ U_ç?—— Jx
J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ JHõ¯_»∞#fl "åiÖ’ XHõ`#« ∞ ''J`«#∞ HõÑ\ ¨ ,˜ ^Õ=ÙxѨ@,¡
^≥=· „Ѩ=HõΠѨ@¡ J`«xH˜ Jaè=∂#"Õ∞ ÖË^∞Œ —— J<åfl_»∞. P =∂@ qx
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) J`«_flç (=∞O^Œeã¨∂)Î ''JO`« =∂@#‰õΩ. J`«#∞ ^≥=·
„Ѩã¨#fl`« HÀã¨O ''ÖÏWÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇπÏ—— J#@O h=Ù K«∂_»ÖË^•?
^≥=· „Ѩã#¨ fl`« HÀã¨O ÖÏWÖÏÇ¨Ï WÅ¡ÖÏ¡ÇÏπ J<Õ"åiÃÑ· ^Õ=Ù_»∞ #~°HÍyfl
x¿+kèOKå_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
15. Ñ
„ *¨ Ï~å[ºOÖ’ áêʼnõΩÅ ÉÏ^躌 `«Å∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=zOz# D „H˜Ok Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ QÆ=∞xOK«O_ç:
''=∞# „ѨÉ∞íè `«fiOÖ’ U^≥<· å Ǩϟ^• KÕÑ\
¨ #ì̃ =∞x+≤ ÉèÏ~åºqÇ‘Ï
#∞_≥· LO>Ë ÃÑo§ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û† ¿ã=‰õΩ_»∞ ÖËHáõ È`Õ XHõ ¿ã=‰õΩ_çfl ÃÑ@∞ì
HÀ=K«∞Û† x=ã≤OK«_®xH˜ WÅ∞¡ ÖËHõáÈ`Õ XHõ WO\˜x fã¨∞HÀ=K«∞Û†
84 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
"åǨÏ#O ÖËHáõ È`Õ XHõ "åǨÏ#O ‰õÄ_® fã¨∞HÀ=K«∞Û. JO`«‰Ωõ q∞Oz =∞ˆ~
=ã¨∞=Î Ù#~Ú<å ã¨OáêkOK«_®xH˜ áêÅÊ_ç`Õ JÖÏO\˜ =∞x+≤ ^˘OQÆQÍ,
#=∞‡Hõ„^ÀÇ≤ÏQÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å_»∞.—— (Hõ#∞˚Öò J=∂‡Öò)
''J|∂[~ü! h=Ù KåÖÏ |ÅÇ‘Ï#∞_çq. „ѨÉèí∞`«fi Ǩϟ^• J<Õk
ZO`À x*Ï~Úf`À ‰õÄ_ç# =º=Ǩ~°O (J=∂#`ü). P Ǩϟ^•‰õΩ
ã¨O|OkèOz# ǨωõΩ¯ ѨÓiÎQÍ x~°fiÇ≤ÏOK« ÖËx, `«#ÃÑ· "≥∂Ѩ|_ç#
ÉÏ^茺`«Å#∞ 㨄Hõ=∞OQÍ <≥~°"Õ~°ÛÖËx =ºH˜ÎH˜ „Ѩà◊Ü«∞k<å# Jk
(f„="≥∞#ÿ ) ѨâßÛ`åÎáêxH˜ HÍ~°}Éè∂í `«=∞=Ù`«∞Ok.—— (Hõ#∞˚Öò J=∂‡Öò)
''^Õ=Ù_»∞ XHõ =∞x+≤x „Ѩ[ʼnõΩ áêʼnõΩ_çQÍ, ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_çQÍ
KÕã#≤ ѨÙÊ_»∞ J`«#∞ QÆ#Hõ `«# „Ѩ[ŠѨ@¡ „âıÜ∂≥ aèÖÏ+¨`À "åi Éè„í ^Œ`«
ã¨O~°H} ∆õ Å ÉÏ^躌 `«#∞ <≥~"° ~Õ Û° Hõ áÈ`Õ J`«#∞ ã¨fi~°æ ã¨∞"åã¨# Ãã·`O«
P™êfikOK«Ö_Ë ∞» .—— (|∞MÏi)
DǨÏnã¨∞efl |\˜ì ^Õâ◊áêÅ# ZO`« x*Ï~Úf, ÉÏ^茺`«Å`À
‰õÄ_ç# =º=Ǩ~°"∂≥ ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`ÀOk. Ybá¶ê Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) `«#
ÉÏ^躌 `«efl QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ ‰õΩO@∂ F™êi WÖÏ J<åfl~°∞: ''Ѷ~≤ å`ü #nf~å#
XHõ "Õ∞HõÑ≤Å¡ K«zÛѨ_ç=Ù<åfl ^•xfl QÆ∞iOz ‰õÄ_® ^Õ=Ù_»∞ ##∞fl
xÅn™êÎ_"Õ ∂≥ #x <å‰õΩ ÉèÜ í ∞« OQÍ LOk.—— (Hõ#∞˚Öò J=∂‡Öò)
J|∂|Hõ~ü (~°l) Ybá¶êQÍ ZxflÔH·#ѨÙ_»∞ PÜ«∞xÖÏ „Ѩã¨OyO
Kå~°∞: ''„Ѩ[ÖÏ~å! <Õ#∞ g∞HõO>Ë Z‰õΩ¯= „âı+µ¨ _ª flç HÍHõáÈ~Ú<å g∞~°∞
„ѨÉ∞íè `«fi x~°fiǨÏ}ÉÏ^躌 `« <åHõÑʨ yOKå~°∞. g∞Ö’ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯=
|Å=O`«∞_»∞ <Õ#`«xH˜ J`«x ǨωõΩ¯ WÑ≤ÊOK«#O`«=~°‰Ωõ <å^Œ$+≤Ö ì ’ |Å
Ç‘Ï#∞_Õ. g∞Ö’ JO^ŒiHõO>Ë Z‰õΩ¯= |ÅÇ‘Ï#∞_»∞ <Õ#`«xH˜ J`«x ǨωõΩ¯
WÑ≤ÊOK«#O`« =~°‰Ωõ <å^Œ$+≤Ö ì ’ |Å=O`«∞_Õ. „Ѩ[ÖÏ~å! <å™ê÷~Ú g∞Ö’
XHõ ™ê^è•~°} =∞x+≤ ™ê÷~ÚHõO>Ë Z‰õΩ¯=HÍ^Œ∞. HÍ|\˜ì <Õ#∞ ã¨<å‡~°Oæ Ö’
#_»z#O`«HÍÅO g∞~°∞ <å‰õΩ q^èÜ Õ Ú« ÖˇL
· O_»O_ç. XHõ"àÕ ◊ <Õ#∞ ã¨<å‡~°Oæ
`«ÑÊ≤ #_»=_»O K«∂¿ãÎ g∞~°∞ ##∞fl ã¨iKÕÜ∞« O_ç.—— (JÖòlǨ^£ ѶÖ≤ Wò ™ê¡O)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 85
Ǩτ[`ü J|∂|Hõ~ü (~°l) QÆ`O« Ö’ =„ãÎ̈"åºáê~°O KÕã∞¨ OÎ _Õ"å~°∞.
JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# Ybá¶êQÍ ZxflHõ~Ú# =∞~°∞ã¨\˜ ~ÀA #∞OKÕ
Ü«∞^蕄ѨHÍ~°O |@ìÅ=¸@ Éè*í Ï# "Õã∞¨ H˘x |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. ^•iÖ’
Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) `å~°ã¨Ñ¨_ç ''g∞iѨÙÊ_»∞ =Úã≤¡OʼnõΩ (^ÕâßxH˜)
<åÜ«∞‰õΩ_»Ü∂« º~°∞. g∞H© Ѩx â’aèOK«^∞Œ —— J<åfl~°∞. ^•xH˜ J|∂|Hõ~ü
(~°l) ''=∞i <Õ#∞ <å ÉèÏ~åºÑ≤Åe¡ fl ZÖÏ áÈ+≤OK«∞HÀ"åe?—— J<åfl~°∞.
''P U~åÊ@∞ (=∞# HÀâßkèHÍi) J|∂Lɡ^· • KÕ™êÎ~∞° , Ѩ^OŒ _ç PÜ«∞#
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ —— J<åfl~°∞ L=∞~ü (~°). z=iH˜ =ÚǨÏl~ü =Úã≤O¡ ÅÖ’ =∞^躌
`«~Q° uÆ =ºHÎ̃ ã¨Oáê^Œ##∞ ^Œ$+≤Ö ì ’ ÃÑ@∞ìH˘x Ybá¶ê‰õΩ ã¨O=`«û~åxH˜
^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞"ÕÅ k~°›"£∞Å∞ (D<å\˜ =∞# ÖˇH¯õ „ѨHÍ~°O <≥ʼnõΩ
ã¨∞=∂~°∞ <åÅ∞QÆ∞ "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞) r`«O x~°~‚ ÚOK«|_çOk.
J~Ú`Õ J|∂|Hõ~ü (~°l) ~Ô O_Õà§◊ áêÅ# `«~∞° "å`« `«#‰õΩ =∞~°}
HÍÅO ã¨g∞Ñ≤Oz#ѨÙÊ_»∞, `«# Pã≤Î #∞Oz Zxq∞k "ÕÅ k~°›"£∞Å∞ fã≤
„ѨÉ∞íè `«fi ^è<Œ åQÍ~°OÖ’ [=∞KÕÜ∂« Åx gÅ∞<å=∂ ~åâß~°∞.
Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) F „Ѩã¨OQÆOÖ’ `«# Ǩϟ^•#∞ QÆ∞iOz
"åºMϺxã¨∂Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞ („Ѩ*Ï)^èŒ#O`À <åã¨O|O^èŒO XHõ
J<å^ä^Œ #Œè O`À J`«x ã¨O~°H‰∆õ Ωõ x‰õΩ#fl ã¨O|O^èOŒ =O\˜^.Õ <Õ#∞ ã≤u÷
Ѩ~∞° _ç<`·≥ Õ WO^Œ∞Ö’ #∞Oz ze¡Q=Æ fi ‰õÄ_® fã¨∞HÀ#∞† ¿Ñ^Œ"å_ç<`·≥ Õ
<å¿ã=‰õΩ ÅaèOKÕ@O`« „ѨuѶŠ¨ "Õ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï#∞. g∞ǨωõΩ¯Å∞ H˘xfl
<åÃÑ· L<åfl~Ú. "å\˜xQÆ∞iOz g∞~°∞ ##∞fl J_»Q=Æ K«∞Û. g∞ P^•Ü«∞O
#∞O_ç, 'ÃѶ·—(ã¨=∞~°™⁄`«∞Î) ~°∂ѨOÖ’ ^≥·=O g∞H˜zÛ# ã¨OѨ^Œ #∞O_ç
(„ѨÉ∞íè `«fi) ~Ô "≥#∂º MÏ`å‰õΩ ~å=Åã≤# ^•xHõO>Ë Z‰õΩ¯= Ѩ#∞flÅ∞ <Õ#∞
=ã¨∂Å∞KÕÜ∞« #∞. ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ O`« Ѩ#∞fl =∂„`«"∞Õ =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _»O
<åÉÏ^躌 `«. <åKÕuH˜ =KÕÛ ^è<Œ åxfl <Õ#∞ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ `«Ñʨ =∞ˆ~q^èOŒ
QÍ#∞ Y~°∞ÛKÕÜ∞« ‰õΩO_® LO_ÕÖÏ g∞~°∞ ##∞fl J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«=K«∞Û.
Wk <åg∞^Œ g∞‰õΩ#fl ǨωõΩ¯.—— (JÖòlǨ^£ Ñ¶Ö ≤ Wò ™ê¡O)
86 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡O `«# <åºÜ«∂xfl =∂@ʼnõΩ, ~å`«Å‰õΩ =∂„`«"∞Õ Ñ¨iq∞`«O
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨), PÜ«∞# #Å∞QÆ∞~°∞ „âı+¨ª
Ybá¶êÅ∞ nxfl PK«~°} ^•fi~å Ö’HÍxH˜ K«∂Ñ≤OKå~°∞. WÖÏO\˜
ã¨OѶ∞¨ @#Å`À W™ê¡O K«i„`« xO_çáÈ~Ú=ÙOk.
Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l) áêÅ<åHÍÅOÖ’ D~å<£ #∞O_ç L`«~Î å„ѶH≤ Í
=~°‰Äõ W™ê¡O q[Ü«∞Ѩ`åHÍÅ∞ ~Ô Ñ¨~Ô Ñ¨ÖÏ_®~Ú. ã¨=∞~°™⁄`«∞,Î [HÍ`ü,
l*Ϻ ~°∂áêÖ’¡ „Ѩu U_»∂ HÀ\Ï¡k k~°›"£∞Å∞ „ѨÉ∞íè `«fi ^è<Œ åQÍ~°OÖ’H˜
=zÛ KÕ~∞° `«∞O_Õq. J~Ú#ѨÊ\˜H© P =∞Ǩ™ê„=∂*Ϻxfl UÖË Ybá¶ê
Ѩiã≤u÷ ZO`« ^ŒÜ∞« hÜ«∞OQÍ LO_Õ^À K«∂_»O_ç–
PÜ«∞# XO\˜ÃÑ· Ѩ^Õã≤ J`«∞‰õΩÅ`À ‰õÄ_ç# =Ú`«Hõ|@ìÅ∞,
HÍà◊§‰õΩ ziy# K≥ÑÙ¨ ÊÅ∞, `«Åg∞^Œ zOÑ≤i`«ÅáêQÆ =∂„`«"∞Õ LO_Õq.
™ê=∂#º =Úã≤¡OÅÖ’ Ybá¶ê Z=~À J~°É˃`«~°∞ʼnõΩ, q^Õj ^Ò`«º
"Õ`ŠΫ ‰õΩ Z=Ô~<· å K≥¿ÑÊ=~°‰Ωõ `≥e¿ãk HÍ^Œ∞. P ~å*Ïkè~åA ã≤iÜ«∂
Ѩ~º° @#‰õΩ "≥o§ *ˇ~∂° ã¨ÖOË (ɡ`· ∞« Öò=∞dÌã)π Ö’ „Ѩ"tÕ Oz#ѨÙÊ_»∞ JHõ¯_ç
„ÔHã· =Ψ ÙÅ∞ Ybá¶ê Z=~À, PÜ«∞# ¿ã=‰õΩ_≥=~À QÆ∞iÎOK«ÖHË áõ ÈÜ«∂~°∞.
Ybá¶ê Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°l), PÜ«∞# ¿ã=‰õΩ_»∞ XO>ˇ g∞^Œ
=O`«∞Å"åiQÍ ‰õÄ~˘Ûx „Ѩܫ∂}O KÕã¨∂Î #QÆ~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOKÕ
ã¨=∞Ü«∂xH˜ XO>ˇÃÑ· ‰õÄ~°∞Û<Õ =O`«∞ ¿ã=‰õΩxH˜ =zÛOk. ¿ã=‰õΩ_»∞
ZO`« „|u=∂e<å L=∞~ü (~°l) q#‰õΩO_® J`«_çfl XO>ˇ g∞^Œ
ZH˜¯Oz `å#∞ XO>ˇ =Ú‰õΩ`å_»∞ Ѩ@∞ìH˘x HÍe#_»Hõ<Õ #QÆ~°OÖ’
„Ѩ"tÕ OKå~°∞. ™ê÷xHõ =Úã≤O¡ Å∞ PÜ«∞# ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛ ã¨ÖÏO KÕã∂¨ Î
™êfiQÆuã¨∞OÎ >Ë, ''Uq∞\© W`«<å =Úã≤O¡ Å K«„Hõ=iÎ!—— JO@∂ „ÔHã· =Ψ ÙÅ∞
<ÀÔ~Å¡É\ ˇ ì˜ =∞s Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂~°∞.
WHõ¯_» XHõ q+¨Ü∞« O „Ѩ™êÎq¿ãÎ ã¨O^Œ~Àƒùz`«OQÍ LO@∞Ok. HÍã¨Î
K«i„`« ѨÙ@Å∞ uÑ≤Ê "≥#H˜¯ "≥à§◊ O_ç.... ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) J<ÕHõ ~åAÅ`À
áê@∞ ~À"£∞K«„Hõ=iÎH˜ ‰õÄ_® âßOuã¨O^ÕâO◊ ÖËY ѨOÑ≤# ã¨O^Œ~ƒ° Où .
^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 87
JѨÙÊ_»∞ ~À"£∞ K«„Hõ=iÎ áêÅã‘<Î å Ѩ~º° @#‰õΩ =zÛ *ˇ~∂° ã¨ÖOË Ö’
Py=Ù<åfl_»∞. J`«#∞ "åºáê~°O HÀã¨O JHõ¯_»‰Ωõ =zÛ# H˘O^Œ~∞° J~°Éò
|Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ efl Ñ≤eÑ≤Oz =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ QÆ∞iOz
J_çQÍ_»∞. "å~°∞ K≥ÑÊ≤ #^•xfl|\˜ì ~À"£∞K«„Hõ=iÎH˜ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£
(ã¨) `«Ñʨ ‰õΩO_® ^≥=· „Ѩ=Hˆ Î Jx #=∞‡HõO HõeyOk. JѨÙÊ_»`#« ∞ `«#
ã≤OǨã¨#O „H˜O^Œ <ÕÅ "≥·Ñ¨Ù K«∂Ñ≤ã¨∂Î ''J~Ú`Õ J`«x ™ê„=∂[ºO
WHõ¯_» ^•HÍ qã¨iÎ ã¨∞OÎ k—— J<åfl_»∞.
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) QÆ∞iOz# ɡa· Öò Éèqí +¨º"å}˜ "≥Å∞QÆ∞Ö’ P<å_»∞
~À"£∞K«„Hõ=iÎ K≥Ñ≤Ê# =∂@ L=∞~ü (~°l) áêÅ#Ö’ x[=∞~ÚOk.
PÜ«∞# ɡ`· ∞« Öò=∞dÌãÖ π ’ „Ѩ"tÕ OKÕ@ѨÊ\˜H˜ P #QÆ~O° =Úã≤O¡ Å Jnè#O
Ö’H˜ =zÛOk. J~Ú#ѨÊ\˜H© JHõ¯_» W™ê¡O"åºÑ≤Î HÀã¨O ~°HõÎáê`«O
[~°QÆÖË^Œ∞. HÍ~°}O HÍe#_»Hõ# #QÆ~°OÖ’ „Ѩ"ÕtOz# P Mbá¶ê
J`«ºO`« ÉÏ^躌 `åÉèÏ=O QÆÅ „âıÜ∂≥ ~å[ºO áêʼnõΩ_»∞ HÍ=_»"∞Õ .
16. áêʼnõΩŠѨ@¡ Ñ
„ [¨ Å "≥Y· i
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! ^Õ=ÙxǨ@¡, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎǨ@¡ q^èÕÜ«µ`Œ Híey
L~_«~_ç. g∞Ö’ =º=ǨO°HOí Öΰ #·ˇ JkèHßO°∞ŠǨ@¡ Hí∂_Í. Jܵ`Ë U^≥<· ®
=º=ǨO°~Ö’ g∞=∞^è°º qÇÍ^°~ `ŒÖˇuÎ`Ë ^®xfl uiy ^Õ=Ùx "≥·Ñ¨ÙHí∞,
PÜ«µ#„Ǩ=HíÎ "≥Ñ· Ù¨ Hí∞ =∞O°ÅÛ~_ç.—— (Y∞~üP<£–4:59)
=Úã≤~¡ Å∞ SHí=∞`Œº~`À LO_®Åx, rq`Œ~Ö’x „Ǩu O°~Qõ~Ö’
Y∞O∑P<£, ǨÏnã¨∞Å P[˝Å`À áê@∞ ÇÍi ÃÑ·JkèHßO°∞Å∞ WKÕÛ P[˝efl
áå>˜~KÍÅx D㨥H˜Î `ˇeÜ«µ*Ë™ÈÎ~k. D㨥H˜Ö Î ’ ''^Õ=ÙxǨ@¡ q^èÜ Õ µ« `Œ
HíeyL~_«~_ç—— J~>Ë Y∞O∑P<£ P[˝Å∞ áå>˜~KÍÅx† ''^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨)
Ǩ@¡ q^èÜ Õ µ« `Œ HíeyL~_«~_ç—— J~>Ë Ç¨Ïnã¨∞ É’^è#° Å∞ J#∞ã¨i~KÍ
Åx JO°~÷ . JkèHßO°∞eKÕÛ P[˝Å∞ D O≥~_ç>˜ "≥Å∞Qõ∞Ö’<Ë L~_Íe.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''Z=iÔH<· å ^è~Œ å‡^è~Œ å‡Å ^Œ$ëêìº `«=∞
áêʼnõΩxÖ’ U^≥<· å q+¨Ü∞« O #K«ÛHõáÈ`Õ J`«#∞ ã¨ÇϨ #O =Ç≤ÏOKåe.
88 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
<åÜ«∞‰õΩx q^èÜ Õ ∞« `å Ѩikè #∞O_ç Z=Ô~<· å *Ï<≥_∞» ^Œ∂~°O |Ü«∞\˜H˜
áÈ~Ú<å J`«#∞ J*Ï˝#Ѩ٠Kå=Ù#∞ H˘x`≥K∞« Û‰õΩ#fl>Ë.¡ —— (|∞MÏi)
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) XHõ™êi ''g∞
ǨωõΩ¯Å∞ HÍÅ~åÜ«∞|_Õ HÍÅO ã¨g∞ѨOÖ’<Õ LOk. P HÍÅOÖ’ g∞‰õΩ
#K«Ûx q+¨Ü∂« Å∞ ‰õÄ_® LO\Ï~Ú—— J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@
qx, ^≥=· „Ѩ=HÍÎ! JÖÏO\˜ Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ =∂‰õΩ g∞P[˝ Uq∞\x J_çQÍ~°∞.
^•xHÍÜ«∞# WÖÏ K≥áêÊ~°∞– ''g∞ÃÑ· W`«~°∞ʼnõΩ#fl ǨωõΩ¯Å∞ g∞~°∞
<≥~"° ~Õ Û° O_ç. g∞ǨωõΩ¯Å#∞ (P<å\˜ áêʼnõΩÅ∞ <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ "å\˜x)
QÆ∞iOz ^≥"· åxfl „áêi÷OK«O_ç. (JѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ P áêʼnõΩxH˜ ã¨^∞Œ ƒkú
<≥<· å „Ñ¨™êkOK«=K«∞Û ÖË^• J`«_flç Ѩ^gŒ K«∞º`«∞_çfl KÕã≤ g∞ǨωõΩ¯Å∞
<≥~"° ~ˆÕ Û =∞~À áêʼnõΩ_»fl~Ú<å fã¨∞‰õΩ~å=K«∞Û.)—— (|∞MÏi)
LÉÏ^• a<£ ™êq∞`ü (~°l) Hõ^#Œä O: ''^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞=∞‡efl
„Ѩ=∂}O HÀã¨O Ñ≤ez#ѨÙÊ_»∞ "Õ∞=∂Ü«∞# KÕuÖ’ „Ѩ=∂}O KÕâß=Ú.
D „Ѩ=∂}OÖ’ PÜ«∞# =∂KÕ`« "åQÍÌ#O KÕ~ÚOK«∞‰õΩ#fl q+¨Ü∂« ÅÖ’
P[˝Å∞ qx "å\˜x áê\˜™êÎ=∞x, Jq =∂‰õΩ #zÛ<å #K«ÛHõáÈ~Ú<å,
Hõeq∞Ö’#∂, ÖËq∞Ö’#∂, =∂ǨωõΩ¯Å∞ HÍÅ~åÜ«∞|_ç<å, Z\˜ì Ѩiã≤`÷ ∞«
Ö’<≥·<å "Õ∞=Ú "å\˜x t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ=∞#fl "åQÍÌ#O ‰õÄ_® LOk.
„ѨÉ∞íè `«fi =º=Ǩ~åÅ#∞ QÆ∞iOz „ѨÉ∞íè `åfi kèHÍ~°∞Å`À `«Q=Æ ÙѨ_~» å^Œ#fl
"åQÍÌ#O‰õÄ_» LOk. J~Ú`Õ (áêʼnõΩÅ∞) ã¨`º« =ºuˆ~Hõ HÍ~°ºHõÖÏáê
ʼnõΩ áêÅÊ_ç#ѨÙÊ_»∞ g∞^ŒQ~æÆ ° ^Õ=ÙxH˜ ã¨O|OkèOz# qã¨Ê+ì̈ „Ѩ=∂
}O, `«y# x^Œ~≈° <åÅ∞O>Ë (g∞~°∞ "åiH˜ `«ÅXQÆ~æ å^Œ∞).—— (|∞MÏi)
ÃÑ· LÖËY¡ #O QÆ∞iOz W=∂"£∞ #=g (~°ÇϨ ‡) "åºMϺxã¨∂Î WÖÏ
J<åfl~°∞: ''JkèHÍi (áêʼnõΩ_»∞) |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ +¨sJ`ü P[˝Å#∞ LÅ¡O
Ѷ≤∞ã¨∞ÎO>Ë g∞~°∞ K«∂ã¨∂Î =∞ø#OQÍ LO_»‰õÄ_»^Œ∞. J`«x =ÚO^Œ∞
Ü«∞^•~°O÷ =∂\Ï¡_®e. J~Ú`Õ =Úã≤O¡ áêʼnõΩ_»∞ ^Œ∞~°‡~°∞_æ <·≥ å, ^Ò~°#˚ º
Ѩ~∞° _≥<· å J`«xÃÑ· u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . Wk Ü«∂=`«∞Î ^è~Œ ‡° "Õ`ÅΫ
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 89
UHÍaè„áêÜ«∞O. nxH˜ „Ѩ=∂}OQÍ J<ÕHõ ǨÏnã¨∞Å∞ L<åfl~Ú. JnQÍHõ
Hˆ =ÅO ^Œ∞~å‡~°∞_æ #» fl HÍ~°}O`À <åÜ«∞‰õΩ_çfl Ѩ^qŒ #∞O_ç `˘ÅyOK«
‰õÄ_»^xŒ , Ѩ^qŒ #∞O_ç `˘Åy¿ãÎ HõÖ’¡ÅO, ~°HáÎõ ê`«O [iˆQ „Ѩ=∂^ŒO
LO@∞O^Œx ‰õÄ_® ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~∞° .——
MÏr JÜ«∂*ò (~°ÇϨ ‡) Dq^èOŒ QÍ "åºMϺxOKå~°∞: ''<åÜ«∞‰õΩ_»∞
#=∂*ò KÕÜ∞« _»O =∂<Õ¿ãÎ ÖË^• ^è~Œ ‡° OÖ’ H˘`«Î áÈHõ_Å » ∞ (a^£J`üÅ∞)
„Ѩ"Õâ◊ÃÑ_ç`Õ J`«_çfl Ѩ^Œq #∞O_ç `˘ÅyOK«=K«∞Û. Jqâßfi㨠"≥·Yi
J=ÅOa¿ãÎ J`«xH˜ q^èÕÜ«∞`« K«∂Ѩ‰õÄ_»^Œ∞. JO`ÕQÍHõ JÖÏO\˜
<åÜ«∞‰õΩ_çfl `«H} ∆õ "Õ∞ Ѩ^qŒ #∞O_ç `˘ÅyOz J`«x ™ê÷#OÖ’ <åºÜ«∞
jÅ∞_≥·# <åÜ«∞‰õΩ_çfl xÜ«∞q∞OK«∞HÀ"åe. Wk "åi q^èŒ∞ºHõÎ^èŒ~°‡O.
J`«_flç `˘ÅyOKÕ â◊HΘ ÖË#ѨÙÊ_»∞ J`«x ~å[ºO #∞O_ç "Õ~ˆ „áêO`åxH˜
=Å㨠áÈ"åe. ^Õ=Ù_Õ ã¨~fi° A˝_∞» .——
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''HÍ#∞HõÅ∞, áêi`À+≤HÍÅ∞ "å\˜ Jã¨Å∞
™ê÷~ÚÖ’ LO>Ë "å\˜x g∞~°∞ ã‘fiHõiOK«=K«∞Û. J~Ú`Õ Jq ÅOK«OQÍ
=∂i g∞KÕ`« ^è~Œ ‡° =ºuˆ~Hõ Ѩ#∞Å∞ KÕ~ÚOK«_®xH˜ W=fi|_ç`Õ =∂„`«O
"å\˜x g∞~°∞ fã¨∞HÀHõO_ç. ¿Ñ^ŒiHõO q∞=∞‡efl "å\˜x fã¨∞‰õΩ<ÕÖÏ
KÕã¨∞ÎOk. *Ï„QÆ`«Î! WѨÙÊ_»∞ W™ê¡g∞Ü«∞=º=ã¨÷ <≥ÅH˘xLOk. g∞~°∞
^≥=· „QÆO^äOŒ „ѨHÍ~°O #_»K∞« HÀO_ç. q#O_ç! ^≥=· „QÆO^äOŒ , ~å*ϺkèHÍ~°O
Ѩ~㰠ʨ ~°O q_çáÈ`å~Ú. (JO>Ë „‰õÄ~°áêʼnõΩÅ∞ W™ê¡O ^è~Œ ‡° Ѩikè #∞O_ç
~å*ϺkèHÍ~åxfl "Õ~°∞KÕ™êÎ~°#fl =∂@.) JѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ ^≥·=„QÆO^ä•<Õfl
JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x LO_®e. q#O_ç! g∞HÀã¨O („Ѩ`ºÕ Hõ) K«\ÏìÅ∞ xi‡OKÕ
áêʼnõΩÅ∞ g∞ÃÑ· ÃÑ`«Î#O =Ç≤Ï™êÎ~°∞. g∞~°∞ QÆ#Hõ "åi K«\ÏìÅ∞,
x~°Ü ‚ ∂« Å∞ XѨÙʉõΩO>Ë "å~°∞ q∞=∞‡efl JѨ=∂~°Oæ "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ fã≤HÔ àÏÎ~∞° .
XѨÙÊHÀHõáÈ`Õ Ç¨Ï`«=∂~°∞Û`å~°∞.——
J#∞K«~∞° Å∞ D =∂@ qx 'JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ =¿ãÎ "Õ∞=Ú UO
K≥Ü∂« ºÅ—x J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ''JÖÏO\˜ Ѩiã≤u÷ Ö’ g∞~°∞
90 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
D™ê „Ѩ=HõÎ (J֡Ƿ Ï≤ ) J#∞K«~∞° Å∞ KÕã#≤ >Ë¡ KÕÜ∂« e. "å~°∞ ~°OáêÅ`À
HÀÜ«∞|_®¤~∞° , Li fÜ«∞|_®¤~∞° . (J~Ú<å "å~°∞ J^è~Œ å‡xH˜ `«Å=OK«
ÖË^∞Œ .) ^Õ=ÙxH˜ Jq^èÜ Õ Ú« Ö~Ú rqOK«_O» HõO>Ë ^Õ=ÙxH˜ q^èÜ Õ Ú« Å~Ú
rqOK«_"» ∞Õ =∞Ozk—— Jx J<åfl~°∞. (`«„ÉÏx)
17. ™ê\˜ =∞#∞+¨µÅ ǨωõΩ¯Å∞
W™ê¡O ™ê\˜ =∞#∞+¨µÅ ǨωõΩ¯Å‰õΩ ÉèOí QÆO HõeyOKÕ hu~åÇ≤Ï`åºxfl,
W`«~° J„Hõ=∂Åxfl\˜h x¿+kèOzOk. L^•//‰õΩ:– ǨÏ`«º, ^Ò~°˚#ºO,
HõÖ’¡ÅO, J|^ŒOú , JѨxO^Œ, Jj¡ÅO, ^˘OQÆ`#« O, ÅOK«Q˘O_ç`#« O,
#=∞‡Hõ„^ÀǨÏO, =_ô,¤ E^ŒO, ÖÏ@s, J„Hõ=∞ "åºáê~° Ѩ^`úŒ ∞« Å∞. D
K≥_∞» Å =Å¡ `À\˜ ^≥=· ^•ã¨∞ʼnõΩ #+¨Oì "å\˜Å∞¡`∞« Ok QÆ#∞Hõ g\˜H˜ ^≥=·
Éè‰í Ωõ Å
Î ∞ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Åx W™ê¡O Hõ@_ì ç KÕãO≤ k.
=∂#= rq`«<ÒHõ ã¨=ºOQÍ ™êQÆ_®xH˜, Öˇ·OyHõ `«$Ñ≤ÎH˜, ã¨O`«u
"åºÑ≤HÎ ˜ W™ê¡O q"åǨÏ=º=ã¨#÷ ∞ „ѨuáêkOK«_O» `À áê@∞ q"åǨÏx+≤^úŒ
„ã‘ÅÎ *Ïa`å `≥eÜ«∞*Ëã,≤ P *Ïa`åÖ’H˜ ~åx „ã‘Å Î #∞ =∂„`«"∞Õ q"åǨÏ
=∂_®Åx W™ê¡O P^ÕtOzOk. JÖψQ ѨKÛ« x ã¨O™ê~åÖ’¡ zK«∞Û~°yÖËÛ
Jj¡ÅKÕ+eì¨ fl J_»∞H¤ À=_®xH˜ W™ê¡O Ѩ~^° •=º=ã¨#÷ ∞ „Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜Oì k. *Ïu
<≥u· Hõ`#« ∞ Ѩi~°HO∆˜ K«_®xH˜ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ <åaè, "≥∂HÍà◊§ =∞^躌 LO_Õ â◊s~°
ÉèÏQÍxfl `«# ^ŒQiæÆ |O^è∞Œ =ÙÅ =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® |Ç≤Ï~°`æ O« KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ .
„ã‘Î J~Ú`Õ =ÚYO, KÕ`∞« Å∞ `«Ñʨ q∞QÆ`å ^ÕÇ¨ xfl U Ѩ~Ñ° Ù¨ ~°∞+¨µx
=ÚO^Œ∂ |Ç≤Ï~°`æ O« KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ † Hõ#fl`«O„_ç, ™⁄O`« ™È^Œ~∞° _≥<· å ã¨~ˆ .
J^Õq^èOŒ QÍ á⁄@ìáÈ+¨}‰HÀã¨O J„Hõ=∂~°<˚ å Ѩ^`úŒ ∞« Å#∞ x¿+kèOK«_O»
`Àáê@∞ Pi÷H=õ º=ã¨Ö ÷ ’ [HÍ`üq^è•#O, Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}© Ѩ^`úŒ ∞« Å∞ ‰õÄ_®
„Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ\˜Oì k. ^èxŒ ‰õΩ_»∞ „ѨuU\Ï `«# q∞QÆ∞Å∞ ^è#Œ OÃÑ· 2.5% [HÍ`ü
fã≤ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ ѨOKåe. [HÍ`ü=º=ã¨÷ ^•fi~å W™ê¡O =Úã≤O¡ ǨÏ$^ŒÜ∞« O
#∞Oz ¢áêѨOzHõ"åº"≥∂Ǩxfl, ^•x q+¨=$H∆ÍÅ#∞ x~°∂‡eOz ã¨=∂[O
Ö’ ¢Ñ¨[ʼnõΩ Pi÷H<õ åºÜ«∞O KÕ‰Äõ ~°Û^ŒÅzOk.
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 91
=Úã≤O¡ Å∞ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° Å P~å^è<Œ åÅÜ«∂Å#∞ ^èfiŒ Oã¨O KÕÜ∞«
_®xfl W™ê¡O f„=OQÍ YO_çã∞¨ OÎ k. ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) HÍÅOÖ’, P `«~åfi`«
„âı+Yª¨ bá¶êÅ HÍÅOÖ’ <≥ÅH˘#fl W™ê¡g∞Ü«∞ ~å[ºOÖ’ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° Å∞
=Úã≤O¡ Å∞QÍ =∂i# „áêO`åÖ’¡x q„QÆÇ¨ ÅÜ«∂Å#∞ =∂„`«"∞Õ ^èfiŒ Oã¨O
KÕÜ∞« _»O [iyOk. Jq `«Ñʨ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° ʼnõΩ K≥Ok# =∞ˆ~ P~å^è<Œ å
ÅÜ«∂hfl ^èfiŒ Oã¨O KÕÜ∞« _»O [~°QÖ Æ ^Ë ∞Œ . J ÖψQ =Úã≤O¡ Å∞ =Úã≤"¡ ∞Õ `«~∞° Å
^Õ=Ùà◊§#∞ ^Œ∂+≤OK«_®xfl ‰õÄ_® U=∂„`«O JOwHõiOK«^∞Œ .
''(=Úã≤=¡ ÚÖÏO®!) ÇÍO°∞ x[^Õ=Ù_çfl (JÖÏ¡ÇÏπ #∞) =^°e „áåi÷~KÕ
q∞^论^≥Ç· Íefl g∞O°∞ ^Œ∂+≤~K«H~í _ç. JÖÏKÕ¿ãÎ ÇÍO°∞ |Ǩï^≥Ç· ÍO®^è#° #∞
Hí∂_Í q∞~záÈܵ, J*Ï˝#~`À x[^Õ=Ù_Ëfl ^°¥+≤~K«_ÍxH˜ ã≤^Çú° _¨ `« ÍO°∞.
"Õ∞=Ú „Ǩu =O®æxH© ÇÍO°∞ KÕã∞¨ #Î fl Ǩ#∞Å<Õ PHíO¬° }Ü © µ« "≥∞#ÿ qQå KÕâÍ~.
z=iH˜ ÇÍO°∞ `Œ=∞ „ǨÉèí∞=Ù ã¨xflkèHı áÈ=Åã≤ L~k. JǨC_ÍÜ«µ#
Qõ`~Œ Ö’ ÇÍO°∞ KÕã∞¨ ~Î _ç# (`ŒÇC¨ _«∞) Ǩ#∞ÖËq∞>’ ÇÍiH˜ `ˇeÜ«µ*Ë™®Î_∞« .——
(k=ºY∞~üP<£–6:108)
18. Éè∂í `«^Ü
Œ ∞«
Ǩτ[`ü WɡflL=∞~ü (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''XHõ „ã‘Î
F Ñ≤e¡ =¸ÅOQÍ tHõ∆‰õΩ QÆ∞Ô~·Ok. P"≥∞ P Ñ≤e¡x K«xáÈÜÕ∞^•HÍ Hõ\˜ì
Ѩ_Õã≤Ok. ^•x =¸ÅOQÍ<Õ P"≥∞ #~°HÍxH˜ "≥o§Ok. P Ñ≤e¡x Hõ>Ëìã≤
^•xH˜ uO_çÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . <ÕÅq∂k „H˜q∞H©@HÍÅ∞ u<ÕO^Œ∞‰õΩ ^•xfl ¿ãfiK«ÛQù Í
=kÖËÜ∞« #∂ ÖË^∞Œ .—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
''F QÍ_ç^Œ "≥ÚǨÏO q∂^Œ (QÆ∞~°∞HÎ Àã¨O) "å`« LO_»@O K«∂ã≤ ^≥=·
„Ѩ=HõÎ (ã¨) "≥ÚǨÏO q∂^Œ (H˘@ì_®xfl,) "å`«ÃÑ@ì_®xfl KåÖÏ Jã¨ÇÏ≤ ºOK«∞
‰õΩ<åfl~°∞.—— (=Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü Wɡfl=∞ãπ=Ó^£ (~°l) Hõ^#Œä O: XHÍ<˘Hõ „ѨÜ∂« }OÖ’ "Õ∞=Ú
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) "≥O@ L#flѨÙÊ_»∞ [iy# ã¨OѶ¨∞@#. ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨)
92 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
HÍÅHõ$`åºÅ∞ f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ "≥àϧ~°∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∂‰õΩ (Ñ≤K∞« ÛHõ
ÖÏO\˜) XHõ Z~°∞ѨÙ~°OQÆ∞ ѨH∆˜ HõxÑ≤OzOk. ^•x "≥O@ ~Ô O_»∞ ‰õÄ#Å∞
L<åfl~Ú. "Õ∞=Ú P ‰õÄ#efl Ѩ@∞ì‰õΩ<åflO. JѨÙÊ_»∞ P ѨH˜∆ "≥O@Ѩ_ç
=∂K«∞@∂ì u~°QÆ™êyOk. JO`«Ö’ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) =KåÛ~°∞. PÜ«∞# P
^Œ$â◊ºO K«∂ã≤ ''D ѨHx∆˜ ^•x Ñ≤ÅÅ ¡ =¸ÅOQÍ ÉÏ^èÃŒ Ñ\˜Oì ^≥=~°∞? ^•x
Ñ≤Åe¡ fl ^•xH˜ uiyKÕÛÜ«∞O_ç—— Jx J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃ : ''XHõÑÙ¨ Ê_»∞ XHõ`#« ∞ ^•i# #_»záÈ`«∞O>Ë
J`«xH˜ ^•Ç¨ÏO "ÕãO≤ k. XHõKÀ@ FÉÏq Hõ#|_ç`Õ JO^Œ∞Ö’H˜ ky hà◊√§
„`åy |Ü«∞\˜H˘KåÛ_»∞. JO`«Ö’ JHõ¯_» J`«xH˜ F ‰õΩHõ¯ HõxÊOzOk. Jk
^ŒÑÊ≤ Hõ`À <åÅ∞Hõ "≥à§◊ ɡ\ì˜ |∞~°^=Œ ∞\˜ì <åHõ™êyOk. Jk K«∂ã≤ P =∞x+≤
'<Õ#∞ ^ŒÑÊ≤ Hõ`À JÖÏ¡_áç È~Ú#>Ë¡ D ‰õΩHõ¯ ‰õÄ_® ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞O^Õ"∂≥ !—
J#∞H˘x =∞m§ ÉÏqÖ’H˜ kQÍ_»∞. `«# HÍe*’_»∞#∞ h\˜`À xOÑ≤, ^•xfl
<À\˜`À Ѩ@∞ìH˘x ÃÑ·H˜ `≥KåÛ_»∞. P h~°∞ ‰õΩHõ¯‰õΩ „`åÑ≤OKå_»∞. JѨC_»∞
^Õ=Ù_»∞ J`«#∞ KÕã#≤ Ѩxx "≥∞K«∞ÛH˘x J`«_flç Hõq∆ ∞OKå_»∞.——
J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@ qx ''^≥=· „Ѩ=HÍÎ! Éè∂í `«^Ü Œ ∞« ÃÑ· ‰õÄ_® ѨÙ}ºO
Åaèã∞¨ OÎ ^•!—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ''P...(„áê}O) QÆÅ U
rqH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤<å g∞‰õΩ ѨÙ}ºO Åaèã¨∞ÎOk—— J<åfl~°∞. (|∞MÏs,
=Úã≤O¡ )† "Õ~˘Hõ ǨÏnã¨∞Ö’ WÖÏ LOk:
''XHõ ‰õΩHõ¯ FÉÏq K«∞@∂ì `å~°\Ï¡_∞» `«∞Ok. ^•Ç¨ÏO`À ^•x „áê}O
áÈÜÕ∞ÖÏ LOk. JO`«Ö’ W„™ê~¸Öò *ÏuH˜ K≥Ok# F =ºaèKåi}˜ P
‰õΩHõ¯#∞ K«∂ã≤ `«# HÍe*’_»∞ fã≤ ^•O`À ÉÏq #∞O_ç h~°∞ KÕk, P
‰õΩHõ¯‰õΩ `åyOzOk. P"≥∞ KÕã≤# D ã¨`å¯~°ºO =Å¡ P"≥∞#∞ Hõ∆q∞Oz
"ÕÜ∞« _»O [iyOk.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: ''^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ѩâ◊√=ÙÅ#∞
Ѩ~㰠ʨ ~°O áÈ\Ï¡ _»∞‰õΩ<ÕÖÏ KÕÜ∞« _®xfl "åiOKå~°∞.—— (ui‡l). D ǨÏnã¨∞
„ѨHÍ~°O HÀ_çÑO¨ ^ÕÅ∞, á⁄>ËÅ∞ ѨO^ÕÅ∞ =ÔQ~· å x+≤^OúŒ .
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 93
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''XHõ p=∞ (ѨÓ~°fiO) F ^≥·=„Ѩ=HõÎ#∞
‰õΩ\˜Oì k. JOKÕ`« ^≥=· „Ѩ=HõÎ P[˝`À "≥Ú`«OÎ p=∞ÅѨÙ@ì#∞ HÍeÛ"ÕÜ∞« _»O
[iyOk. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ k"åºq+¨¯$u ^•fi~å P „Ѩ=Hõ`Î À WÖÏJ<åfl_»∞–
''x#∞fl XHõ p=∞ =∂„`«"∞Õ ‰õΩ\ì̃Ok. HÍx h=Ù ^≥"· åxfl 㨇iOKÕ "≥Ú`«OÎ
p=∞Åã¨=∂*Ï<Õfl HÍÖËÛâß=Ù.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
F™êi ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) "Õ∞=Ú HÍeÛ"Õã#≤ XHõ p=∞ÅѨÙ@ì#∞ K«∂ã≤
''D ѨÙ@ì#∞ Z=~°∞ HÍÖÏÛ~°∞?—— Jx J_çQÍ~°∞. '"Õ∞"Õ∞ HÍÖÏÛ=∞—x K≥áêÊO
"Õ∞=Ú. ^•xH˜ PÜ«∞# ''Jyfl`À tH˜∆OK«@O Jyfl„ѨÉèí∞=ÙˆH â’aèã¨∞ÎOk——
J<åfl~°∞. (J|∂^•=Ó^£)
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ *ÏѶ~¨ ü (~°l) LÖËY ¡ #O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) F™êi XHõ
J<åû~ü =Úã≤O¡ ‰õΩ K≥Ok# `À@Ö’ „Ѩ"tÕ OKå~°∞. P `À@Ö’ XHõ XO>ˇ
‰õÄ~˘Ûx LOk. Jk ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ K«∂_»QÍ<Õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°HOõ QÍ
J~°∞ã¨∂Î HõO@ `«_Ãç Ñ\ì̃Ok. ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ^•x ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§ ^•x
=¸Ñ¨Ù~åxfl, Hõ}`«Å#∞ KÕ`ÀÎ =∞$^Œ∞=ÙQÍ xq∞~å~°∞. ^•O`À ^•xH˜ HÍã¨OÎ `«
ã¨∞YO ÅaèOzOk. ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) JHõ¯_»∞#fl"åix ''D XO>ˇ Ü«∞[=∂x
Z=~°——x J_çQÍ~°∞. J<åû~ü =Úã≤O¡ ÅÖ’ XHõ Ü«Ú=‰õΩ_»∞ =ÚO^Œ∞H˘zÛ
''^≥=· „Ѩ=HÍÎ! D XO>ˇ <åk—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) J`«x`À
WÖÏ J<åfl~°∞: ''D ¿Ñ^ŒXO>ˇ q+¨Ü«∞OÖ’ nxfl "å_»∞HÀ=_®xH˜ h
Jnè#OÖ’ WzÛ# ^Õ=ÙxH˜ h=Ù ÉèÜ í ∞« Ѩ_"» å? h=Ù nO`À xifi~å=∞OQÍ
Ѩx KÕ~Úã¨∞<Î åfl=x, (ã¨iQÍ "Õ∞Ѩ‰Ωõ O_®) Hõ_∞» Ѩ٠=∂_»∞Û`«∞<åfl=x Wk
<å‰õΩ Ѷ~≤ åº^Œ∞ KÕ™ÈÎOk.—— (iÜ«∂A˚™êûeÇ‘Ï<£)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''^Õ=Ù_»∞ „ѨuѨh ã¨=ºOQÍ, ã¨=Úz`«suÖ’
KÕÜ∂« Åx (=∞x+≤H)˜ qkèQÍ KÕâß_»∞. Z=i<≥<· å (K«@|ì ^ŒOú QÍ) ǨÏ`«=∂~°Û
=Åã≤=¿ãÎ ã¨=Úz`«suÖ’<Õ Ç¨Ï`«=∂~åÛe(QÍx XH˘¯Hõ¯ J=Ü«∞O
YO_çã∂¨ Î z„`«=^èŒ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ ). JÖψQ U^≥<· å Ѩâ√◊ =Ùx K«OáêÅ#∞
‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® ã¨=Úz`«suÖ’ K«Oáêe. ^•x HÀã¨O HõuHÎ ˜ ÉÏQÍ
94 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
Ѩ^∞Œ #∞ÃÑ\Ïìe. HÀ¿ãÜ«∞_»OÖ’ Ѩâ√◊ =Ù `«Å_¡ eç ¡ áÈÜÕ∞ÖÏ PÅ㨺O KÕÜ∞«
‰õΩO_® `˘O^Œ~Q° Í „áê}O áÈÜÕ∞ÖÏ "≥O@<Õ HÀ¿ãÜ«∞O_ç.—— (=Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü WɡflJÉσãπ(~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) #_»záÈ`«∞O>Ë
FKÀ@ XHõ`#« ∞ "Õ∞Hõ#∞ H˜O^ŒÑ_¨ ãÕ ≤ ^•x =ÚMÏxfl HÍe`À Jkq∞Ѩ\ì˜ HõuHÎ ˜
Ѩ^∞Œ #∞ ÃÑ@ì™êQÍ_»∞. "Õ∞Hõ P ^Œ$â◊ºO K«∂™ÈÎOk. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨)
J`«x`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''D "Õ∞Hõ lÉÏ KÕÜ∞« Hõ=ÚO^Õ K«KÛÕ ÖÏ LOk.
#∞=Ùfi nxfl Ô~O_»∞™ê~°∞¡ K«OѨ^ŒeKå"å? nxfl H˜O^Œ Ѩ_ÕÜ«∞Hõ=ÚO^Õ
#∞=Ùfi HõuHÎ ˜ Ѩ^∞Œ #∞ ZO^Œ∞‰õΩ ÃÑ@∞ìHÀÖË^∞Œ ?—— (`«sÉæ )ò
Ǩτ[`ü WɡflL=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ѩâ√◊ =Ù#∞ Ѩ^∞Œ <≥#·
Hõu`Î À lÉÏ KÕÜ∂« Åx (HÀÜ«∂Åx) P^ÕtOKå~°∞. Ѩâ√◊ =Ù#∞ W`«~° Ѩâ√◊ =ÙÅ
=ÚO^Œ∞ lÉÏ KÕÜ∞« ‰õÄ_»^xŒ ‰õÄ_® PÜ«∞# P^ÕtOKå~°∞. (JÖò=∞O[i)
19. ã¨$+≤`ì åÅ#∞, Ñ
„ H¨ $õ u â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ^Œ∂+≤OK«‰Ωõ
F™êi ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) L"≥∞‡ ™ê~ÚÉò ÖËHõ L"≥∞‡ =Úã¨Ü∞« ºÉò (~°l)
WO\˜H˜ "≥o§, ''L"≥∞‡™ê~ÚÉò (L"≥∞‡=Úã¨Ü∞« ºÉò)! U=∞~ÚOk h‰õΩ?
=}∞‰õΩ`«∞<åfl"Õq∞\˜?—— Jx J_çQÍ~°∞. JO^Œ∞HÍ"≥∞, ''<å‰õΩ [fi~°O =zÛOk.
^Õ=Ù_»∞ nxfl JkèHõO KÕÜ«∞‰õΩO_® LO_»∞QÍHõ!—— Jx J<åfl~°∞. P"≥∞
ã¨=∂^è•#O qx PÜ«∞# ''[fi~åxfl ^Œ∂+≤OK«‰Ωõ . Wk =∞x+≤ =Å¡ [iˆQ
(z#flz#fl) áêáêÅ#∞ H˘eq∞ W#∞=Ú #∞O_ç `«∞ѨÙÊ#∞ ^Œ∂~°O KÕã#≤ @∞¡
^Œ∂~°O KÕã∞¨ OÎ k—— Jx K≥áêÊ~°∞. (=Úã≤O¡ )
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ É’kèOKå~°∞: ''QÍex ^Œ∂+≤OK«HõO_ç. q∂‰õΩ
ÉèíiOѨâ◊HõºO HÍxk (`«∞á¶ê#∞) QÆ#Hõ HõxÑ≤¿ãÎ D q^èŒOQÍ „áêi÷OK«O_ç:
''^Õ"å! "Õ∞=Ú h #∞O_ç D ÃÑ#∞QÍÅ∞Å „ѨÜ≥∂[<åxfl, g\˜Ö’ L#fl
„ѨÜ∂≥ [<åxfl, UL^ÕâÌ º◊ O`À DQÍÅ∞efl ѨOѨ@O [iyO^À ^•x „ѨÜ∂≥ [
<åxfl HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl=Ú. ÃÑ#∞QÍÅ∞Å =Å¡ #+¨Oì [~°Q_Æ O» #∞O_ç, "å\˜Ö’
L#fl H©_∞» #∞O_ç, U L^ÕâÌ º◊ O`À P QÍÅ∞efl ѨOѨ@O [iyO^À ^•x
H©_∞» #∞O_ç h â◊~} ° ∞ HÀ~°∞`«∞<åfl=Ú.—— (ui‡r)
 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 95
^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''QÍe ^≥·=HÍ~°∞}ºO. Jk HÍ~°∞}ºO, tHõ∆
Ô~O\˜h fã¨∞H˘x =ã¨∞ÎOk. Hõ#∞Hõ q∂~°∞ ^•xfl K«∂ã≤#ѨÙÊ_»∞ ^•xfl
^Œ∂+≤OK«HõO_ç. JO^Œ∞Ö’x "Õ∞Å∞ „Ѩ™êkOK«=∞x, ^•x H©_»∞ #∞O_ç
HÍáê_»=∞x ^≥"· åxfl „áêi÷OK«O_ç. (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''HÀ_ç ѨÙOAx ^Œ∂+≤OK«HOõ _ç. Jk #=∂rx
"Õ∞ÖÁ¯Å∞ѨÙ`«∞Ok——. (J|∂^•=Ó^£)
^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) ^Õ=Ù_»∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@Å#∞ WÖÏ ¿Ñ~˘¯<åflO°∞:
''=∂#=Ù_«∞ HßÖÏxfl `ˇQõ∞_«∞`Œ¥ (x*ÏxH˜) ##∞fl "Õkèã¨∞Î<®fl_«∞. P
HßÖÏxH˜ Ü«µ[=∂xx <Õ<.Õ HßÅ~ `Œ#~`Œ@`Í#∞ U~ KÕܵ« QõÅ^°∞?
„ǨuǨh <® KÕuÖ’<Õ L~k. <Õ<Õ OÕܵ~|=à◊§#∞ XHí ^®x `ŒO∞° ÇÍ`Œ
XHí>˜ =∂>˜=∂>˜H˜ fã¨∞HÁã¨∞<Î ®fl#∞.—— (|∞MÏi)
20. x+ì̈ ^Œi^„ ∞Œ _»∞
=∞x+≤ #=∂*ò, ~À*Ï (LѨ"åã¨O), lH˜~ü (^蕺#O), ǨÏ*ò (HÍÉÏ
Ü«∂„`«), =„ã¨Î^è•~°} =ÔQ·~å q+¨Ü«∂ÅÖ’ ZO`« x+¨ªQÍ L<åfl `À\˜
=∞#∞+¨µÅ ǨωõΩ¯Å∞ H˘Å¡Q˘_ÕÎ =∂„`«O J`«x P~å^è#Œ ŠѨÙ}º=∞O`å
QÆ∞_ç㤠∞¨ <åfl J=Ù`«∞Ok. Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å LÅ¡OѶ∞¨ # Ѩ~º° =
™ê#O ZO`« f„=OQÍ LO@∞O^ŒO>Ë DH˜Ok ǨÏnã¨∞ K«∂_»O_ç:
''W`«~∞° Å Éè∂í q∞x U H˘OK≥"∞≥ <ÿ å ã¨~ˆ J<åºÜ«∞OQÍ P¢Hõq∞OK«∞
‰õΩ#fl"å_çfl áê`åà◊Ö’HõOÖ’H˜ kQÆ|_Õ =~°‰Ωõ Éè∂í q∞Ö’H˜ J}z"ÕÜ∞« _»O
[~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ). "Õ~˘Hõ LÖËY
¡ #OÖ’ ''Z=Ô~<· å
J<åºÜ«∞OQÍ *Ï<≥_∞» Éè∂í q∞x P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J`«x
"≥∞_»Ö’ U_»∞ Éè∂í =ÚÅ HõO~îá° êâßxfl "ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ——x J<åfl~°∞
PÜ«∞#. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
XHõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) `«# J#∞K«~∞° Å#∞ ''^Œi¢^Œ∞_»O>Ë Z=~À
g∞‰õΩ `≥Å∞™ê?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ J#∞K«~∞° Å∞ ''_»|∞ƒ, W`«~°
96 ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯Å∞
ã¨OѨ^Å Œ ∞ ÖËx"å_çfl "Õ∞=Ú ^Œi¢^Œ∞_»x ÉèÏqã¨∞<Î åflO—— Jx J<åfl~°∞. P
`«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''<å J#∞K«~∞° Ö’¡ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# XHõ_∞» #=∂*ò, [HÍ`ü, ~À*ÏÅ∞
=ÔQ~· å ã¨`å¯~åºÅ∞ fã¨∞H˘x =™êÎ_∞» . J~Ú`Õ J`«#∞ Z=i<≥<· å ^Œ∂+≤Oz
LO\Ï_»∞. Z=iÃÑ·#~Ú<å JѨ"å^Œ∞ ÖËÑ≤ LO\Ï_»∞. Z=i ^è<Œ å#fl~Ú<å
J<åºÜ«∞OQÍ HÍ*Ëã≤ LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å ǨÏ`«ºKÕã≤ LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å
J<åºÜ«∞OQÍ H˘\˜ì LO\Ï_»∞. JOKÕ`« J`«#∞ Z=Ô~=ix "ÕkOè Kå_À,
Z=Ô~=i ǨωõΩ¯Å∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_À "å~°O^ŒiH© J`«x ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞ ѨOz™êÎ~∞° .
JѨÊ\˜H© "å~°O^Œi ǨωõΩ¯Å∞ ѨÓiÎQÍ <≥~"° ~Õ H° õ =ÚO^Õ J`«x ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞
JO`«=∞~ÚáÈ`Õ, P ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞ KÕã#≤ áêáêÅ∞ J`«x MÏ`åÖ’
"Õã≤ J`«_flç #~°HOõ Ö’ Ѩ_"» Ü Õ ∞« _»O [~°∞QÆ∞ `«∞Ok.—— (=Úã≤O¡ )
''ÇÍi Híà∞◊ §, K≥=ÙÅ∞, K«O®‡Å∞ "åO°∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ L#flǨC_«∞ UÇı∞q∞
KÕ¿ãÇÍ~À ™®Hí∆ ºq∞™®Îܵ. JǨC_«∞ ÇÍO°∞ `Œ=∞ K«O®‡Å#∞ L^ÕtÌ ~z ''g∞O°∞
=∂Hí∞ =ºuOÕH~í Qå Z~^°∞Hí∞ ™®Hí∆ ºq∞ã¨∞<Î ®flO°∞?—— Jx J_«∞Qõ∞`ÍO°∞. ^®xHíq
WÖÏ ã¨=∂^è®#q∞™®Îܵ:
''„Ǩu =ã¨∞=Î ÙHí∞ =∂>Ï¡_Ë â◊HxÎ̃ zÛ# ^Õ=Ù_Ë =∂Hí∂ =∂>Ï¡_Ë â◊HÎ̃
xKÍÛ_«∞. PÜ«µ<Ë q∞=∞‡efl "≥Ú^°>™˜ ®i ѨÙ>˜~ì KÍ_«∞. WǨC_«∞ PÜ«µ# ^°Qiæõ Hı
g∞O°∞ fã¨∞Hí∞O®|_ͤO∞° . g∞O°∞ O°ÇϨ 㨺~Qå <ËO®Å∞ KÕã∞¨ #Î flǨC_«∞, ZǨC_À
F™®i g∞ Híà∞◊ §, K≥=ÙÅ∞, K«O®‡Å∞ Hí∂_Í g∞Hí∞ =ºuOÕH~í Qå ™®Hí∆ ºq∞™®Îܵ« #fl
PÖ’K«<Õ g∞Hí∞ HíÅQõÖ^Ë ∞° . ÃÑ÷ ÑK«∞Û g∞O°∞ KÕ¿ã ^°∞뮯O®ºÅ∞ J<ÕH~í ^Õ=ÙxH˜
Hí∂_Í `ˇeÜ«µ^°x g∞O°∞ ÉèÏqã¨∞~Î _ËÇÍO°∞. ^Õ=Ù_çfl Qõ∞i~z g∞Ö’ UO°Ê_ç#
D ^°∞+¨Éì Ïè =<Õ q∞=∞‡efl (#>Ë@ ì ) =Ú~z~k.—— (Y∞~üP<£–41:20-23)
''D~ÀA "Õ∞=Ú gi <Àà◊§#∞ Hí>"ì˜ ãÕ ∞¨ <Î ®flO. gO°∞ „ǨÇ~¨ K«~Ö’ U"Õ∞q∞
KÕã∞¨ ~Î _Ë "å~À gi KÕ`∞Œ Å∞ =∂Hí∞ K≥|∞`Íܵ, gi Hßà◊∞§ ™®Hí∆ ºq∞™®Îܵ——.
(Y∞~üP<£–36:65)
(–ã¨=∂ѨÎO–)