2 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞

^≥·=tHõ∆‰õΩ QÆ∞iKÕ¿ã Name of the Title: Ghora Paapaalu

(Severe Sins - Telugu)

Ѷ¨∞’~°áêáêÅ∞ Compilation : ABUL IRFAN

Hyderabad-2
All rights reserved with: Islamic Resource Centre
First Edition: October, 2011
Copies: 1000
Published by: Islamic Resource Centre
Sahara Complex-106, Pathargatti,
Hyderabad-2, Ph: 9441515414
~°K«# Type set by: Alifain, I.R.C. Graphics
J|∞Öò W~åÊù<£ Sahara Complex-106, Pathargatti,
Hyderabad-2, Ph: 040-66710795
Printed at: H.S. Offset Printers
714, Chandni Mahal, Daryaganj
New Delhi-2, Ph: 23244240

Price: Not For Sale

W™®¡q∞H± i™ÈO∑û Ãã~@O∑, ã¨Ç¨~åHÍOÃÑ¡H±û

á¶ê¡\ò<≥O.106, Ѩ`«Î~üQÆ\ ˜ì, ÃÇ·Ï^°O®ÉÏ^ü-2,
á¶È<ü <ˇ~. 66710795, 9441515414
"≥Å ÖËxk..............Not For Sale..............qÅ∞"≥·#k
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 3 4 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞

q+¨Ü«∞ã¨∂zHõ 22. "åºáê~°OÖ’ J|^ŒúO, "≥∂ã¨O 35

<≥O. q+¨Ü«∞O ¿Ñl 23. ã¨~°‰õΩÅ HõbÎ, <å}º`«Å∞ 36
24. ÉÏ¡H± =∂Ô~¯\ò 37
1. „ѨHõ$u ^èŒ~°‡O 5 25. `«∂xHõÅ∞, H˘Å`«Å∞ 38
2. KÕ`«∞Å∞ HÍÖÏHõ P‰õΩÅ∞ Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~å? 7 26. ^ŒàÏs =º=ã¨÷ 39
3. #~°Hõ"åã¨∞Å J=ã¨÷Å∞ 8 27. "åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO 41
4. =∂@ʼnõΩ, KÕ`«Å‰õΩ á⁄O`«# Uk? 9 28. ѨO_»∞¡, ѨO@Å "åºáê~°O 42
5. +≤~ü¯ (^≥·"Õ`«~°â◊‰õΩÎÅ P~å^èŒ#) 10 29. "å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤ΠѨOѨHõO 42
6. P~å^èŒ# JO>Ë P*Ï˝áêÅ# 11 30. |O^èŒ∞ „¿Ñ=∞ 45
7. Ѷ¨∞’~° áêáêÅ∞ 14 31. `«e¡^ŒO„_»∞ŠǨωõΩ¯Å∞ 47
8. #=∂*ò KÕÜ«∞x"å~°∞ 15 32. ã¨O`å#O–`«e¡^ŒO„_»∞Å ÉÏ^茺`«Å∞ 49
9. [HÍ`ü K≥e¡OK«x"å~°∞ 17 33. "≥·"åÇ≤ÏHõ rq`«O 50
10. LѨ"åã¨O áê\˜OK«x"å~°∞ 19 34. á⁄~°∞QÆ∞"åi ǨωõΩ¯Å∞ 51
11. ǨÏ*òÜ«∂„`« [~°Ñ¨x"å~°∞ 20 35. ã¨"≥∞ÿHõº`å ™È^Œ~°ÉèÏ"åÅ∞ 51
12. P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞ 21 36. ^èŒ~°‡„ѨKå~°O, ã¨=∂[ã¨O㨯~°} 53
13. Éèí∂HõÉÏ˚ ^•~°∞Å∞ 22 37. ã¨^•K«~°} ÖËx LѨ<åºã¨‰õΩÅ∞ 56
14. ^ÀÑ≤_ô, ^˘OQÆ`«<åÅ∞ 23 38. J<åºÜ«∂kèHÍi 56
15. Jj¡ÅO, =ºaèKå~°O 24 39. <≥·uHõ =º=ã¨÷ 57
16. =∞^ŒºO, =∞`«∞ÑÎ ^¨ •~åúÅ∞ 25 40. J|^ŒOú 58
17. E^ŒO, =∞\ϯ, ÖÏ@sÅ∞ 26 41. "åQÍÌ#O, XѨÊO^ŒO, „Ѩ=∂}O 59
18. HÍ#∞Hõ ~°∂ѨOÖ’ ÅOK«O 28 42. ^Œ∞~°aè=∂#O 59
19. =_ô¤ =º=ã¨÷ 30 43. Kå_ôÅ∞, ~°O„^è•<Õfi+¨} 60
20. JѨÙÊ KÕã≤ =ÚѨÙÊ `≥K«∞ÛHÀ‰õΩ 32 44. <À~°∞ =∞Ozk HÍHõáÈ`Õ? 60
21. ^èŒ# "åº"≥∂ǨÏO 34 45. ¿Ñ~°∞„Ѩu+¨ªÅ HÀã¨O „áê‰õΩÖÏ_Õ"å~°∞ 62

^≥·=tHõ∆‰õΩ QÆ∞iKÕ¿ã Ѷ¨∞’~°áêáêÅ∞
WǨÏÖ’HõOÖ’ ™êѶŠ¨ ºO K≥O^Œ_®xH˜, =∞~°}Ï#O`«~O° Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’
"≥∂HõO∆ á⁄O^Œ_®xH˜ ã¨~fi° Ö’Hõ ã¨$+≤Hì ~õ #ΰ ∞, PÜ«∞# `«# JOu=∞ „Ѩ=HõQÎ Í,
ã¨O^ÕâÇ◊ Ϩ ~°∞_çQÍ xÜ«∞q∞Oz# =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)x =∞#™ê
"åKå Hõ~ˆ ‡}Ï qâ◊fiã≤Oz, `«^#Œ ∞QÆ∞}OQÍ rq`åO`«O #_»K∞« HÀ=_»O
`«Ñʨ =∂#=ÙʼnõΩ =∞ˆ~ =∂~°Oæ ÖË^∞Œ .
''^è°O°‡ã‘fiHíO°}Ö’ ZÖÏ~>˜ |ÖÏ`ͯ~°O ÖË^Œ∞. ã¨`Œº~ Jã¨`Œº~ #∞~_ç
ã¨Ê+¨ì~Qå "ÕO°∞ KÕÜ«µ|_ç~k. Hí#∞Hí WHí#∞~_ç q∞^䮺^≥·ÇÍÅ#∞ xO®Híi~z
JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤~z#ÇÍ_«∞ Z#fl>˜H© U=∂„`Œ~ K≥Hí∞¯K≥^°O°x ^°$_è«"≥∞ÿ#
P„â◊Ü«µ~ á⁄~k#>Ë¡.—— (Y∞~üP<£–2:256)
WǨÏѨ~° Ö’HÍÅ ™êÑ¶Ö ¨ ϺxH˜ Ǩg∞ xKÕÛ P =∂~°Oæ ¿Ñˆ~ ''W™ê¡O.——
J^Õ ã¨~Ô #· =∂~°Oæ , ã¨~à° =◊ ∂~°Oæ , âßOu=∂~°Oæ , „âıÜ∞« 㨯~°=∂~°Oæ . W^Õ
„ѨH$õ u^è~Œ ‡° O, ã¨ÇϨ [^è~Œ ‡° O. WÖÏO\˜ =∂~°Oæ HÍ^Œx "Õ~ˆ =∂~åæÅ∞ J=ÅO
aOK«_O» =Å¡ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ "≥∂HõO∆ ÅaèOK«Háõ È=_»"∞Õ QÍHõ âßâ◊fi`«OQÍ
#~°Htõ HõÅ∆ ∞ J#∞Éèqí OK«=Åã≤ =ã¨∞OÎ k.
''Éèí∂=∂ºHßâÍÅÖ’x ã¨=∞ã¨Î K«O®K«O®Å∞ W+¨ì=Ú<®fl ÖËHíáÈܵ<®
^Õ=ÙxH˜ ÖÁ~y PÜ«µ# ^è°O®‡xH˜ Hí@∞ì|_ç L<®flܵ. z=iH˜ JO^Œ~°∂
PÜ«∞# ^ŒQiæÆ Hˆ KÕ~∞° HÀ=Åã≤ LOk. JÖÏ~@ǨC_«∞ gO°∞ ^Õ=Ù_«∞ Ǩ~Ç≤#
^è°O°‡~ Hß^°x "Õ̂~ =∞~À ^è°O®‡xfl HÀO°∞`Œ∞<®flO®?—— (Y∞~üP<£–3:83)
„ǨHí$u ^è°O°‡~–1
''Hí#∞Hí (qâÍfiã¨∞ÖÏO®!) g∞O°∞ UHß„Qõz`Œ∞ÖÎ ·ˇ (^Õ=Ù_«∞ K«¥Ç≤#) D
^è°O®‡<Ëfl J~>˜ÃÑ@∞ìHÁx L~_«~_ç. ^Õ=Ù_«∞ =∂#=Ùefl U „ǨHí$u(^è°O°‡~)
P^è®O°~Qå ѨÙ>˜~ì KÍ_À P „ǨH$í u (^èO° ‡° ~)Ö’<Ë ã≤O÷ ~° Qå L~_«~_ç. PÜ«µ#
O°¥á⁄~k~z# „ǨH$í uH˜ =∂O°∞ÊÖË^∞° . W^Õ ã¨O#·≥ =∂O°~æ , (ã¨ÇϨ [)^èO° ‡° ~.
Hßx KÍÖÏ=∞~k (nxfl) ZO°∞QõO∞° . (g∞O°∞) ^Õ=Ùx (=∂O°~æ )"≥Ñ· Ù¨ Hı =∞O°e
PÜ«µ#Hí∞ ÉèÜ í µ« Ǩ_∞« `«∞~_«~_ç. #=∂*ò ™®÷Ç~≤ K«~_ç. |Ǩï^≥Ç· ÍO®^èH° ∞í Å`À
6 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
HíÅã≤áÈHí~_ç. ÇÍO°∞ `Œ=∞ ^è°O®‡xfl pÅ∞ÛHÁx qaè#fl =O®æÅ∞Qå q_ç
áÈÜ«∂O°∞. „Ǩu=O°æ~ `Œ# ^°QõæO°∞#fl ^®xÖ’ (HíeÊ`Œ =∞`ÍKÍO®Ö’¡)
x=∞Qõfl"≥∞ÿ L~k.—— (Y∞~üP<£–30:30-32)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =∞Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''=∂`Œ$QõOƒ° ~ù #∞~_ç ѨÙ>Ëì „Ç¨uÇ≤ÅÇ¡ Í_«¥
„ǨH$í u^èO° ‡° ~ P^è®O°~Qå<Õ Ñ¨Ù_«∞<Î ®fl_«∞. Hßx `Œe^¡ ~° „_«∞Å∞ P`ŒO®fi`Œ P
Ç≤ÅÇ¡ Í_çfl „H≥ã· =Ψ ÙxQå<À, Ü«µ¥^°∞xQå<À, =∞Eã‘Qå<À ÖË^® =∞O’ O°H~í
Qå<À =∂iÛ"Õã∞¨ <Î ®flO°∞. nhflq^è~° Qå áÈÅÛ=K«∞Û- Ǩâ∞◊ =ÙÅ Hí_∞« ѨÙÖ’¡
#∞~z Ǩâ∞◊ =ÙÅ∞ ZÖÏ~>˜ ֒Ǩ~ÖËH∞í ~_Í Ñ¨Ù_ÍÎܵ. U [~`Œ∞Ç≤Å¡ Hí∂_Í
`ˇy# K≥=ÙÅ`À ѨÙ@ì^∞° . P`Œ~åfi`Œ |Ǩï^≥Ç· ÍO®^èH° ∞í Å∞ `Œ=∞ =¸_è#« =∞‡
HßÅ`À ^®x K≥=ÙÅ∞ H’ã≤"™Õ ®ÎO∞° .—— (|∞MÏi)
''=Úã≤¡~Öˇ·<®, Ü«µ¥^°∞Öˇ·<®, „H≥·ã¨Î=ÙÖˇ·<®, #Hí∆„`ÍO®^è°Hí∞Öˇ·<®,
=∞O≥=O≥·<® ã¨OÕ ^Õ=Ù_çfl, J~u=∞k<®xfl qâ◊fiã≤~z `Œ^°#∞Qõ∞}~Qå
ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕã∞¨ ~Î >Ë, JÖÏ~>˜ ÇÍiH˜ („ǨàÜ ◊ µ« k<®#) ZÖÏ~>˜ ÉèÜ í µ« ~
Qåx, ^°∞óY~Qåx L~_«^°∞.—— (Y∞~üP<£–5:69)
^Õ=Ù_«∞ XHí¯_Ë Jܵ#ǨC_«∞ PÜ«µ# K«¥¿Ñ r=#^èO° ‡° ~ Hí∂_Í
XHí¯>Ë JܵL~_Íe. J~`ËQåx HÁ~^°iH˜ XHí ^èO° ‡° ~, =∞iHÁ~^°iH˜
^®xH˜ qO°∞^°~ú Qå L~_Ë q+¨Ü∂« Å`À Hí∂_ç# =∞O˘Hí ^èO° ‡° ~ xOÕtÌ ~K«_∞« .
ǨO㰠ʨ O° qO°∞^°ú q+¨Ü∂« Å`À Hí∂_ç# qaè#fl =∂O®æÅ∞ xOÕtÌ ~K«_O« J<Ë
q+¨Ü∞« O =∂#= W~y`Œ*Ï˝<®xH˜ Hí∂_Í qO°∞^°"ú ∞Õ .
^Õ=Ù_«∞ =∂#ÇÍoH˜ „Ǩu Ü«ÚQõ~Ö’#¥ xO°Ü ‚ µ~z# O°∞A=∂O°~æ
''W™®¡~—— =∂„`Œ"∞Õ . Qõ`Œ „Ǩ=HíÅÎ ∞ É’kè~z# ^èO° ‡° ~ Hí∂_Í W™®¡~"Õ∞. n<Ëfl
ã¨<®‡O°~æ , âÍ~u=∂O°~æ , ^≥=· q^èÜ Õ µ« `Í=∂O°~æ J~>ÏO°∞. O≥~_«∞ a~^°∞=Ùefl
Híe¿Ñ ã¨Oà° O◊ YÕ XHí¯ OÕY =∂„`Œ"∞Õ J=Ù`Œ∞~k. JÖÏQÕ ^®ã¨∞_«∞ ^≥Ç· Íxfl
KÕO∞° H’=_Íx‰õΩ~_Õ Ju ^°Qiæõ ^®i, O°∞A=∂O°~æ Hí∂_Í XHí¯>Ë. q∞ye#
OÕYÅhfl =„HOí YÕ Å∞, q∞ye# =∂O®æÅhfl JǨ=∂O®æÅ∞ J=Ù`Íܵ. ÇÍ>˜x
J#∞ã¨i~KÕÇÍO°∞ ǨOÖ ° ’Hí~Ö’ ÃѶ∞ÏO°~Qå #+¨áì È`ÍO°∞.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 7 8
''XHí"Õà◊ =∂ ^®ã¨∞xÃÑ· J=`Œi~Ǩ*Ëã≤# D (Y∞~üP<£) „Qõ~^ä°~
Qõ∞i~z g∞Hı^≥·<® J#∞=∂#=Ú~>Ë W~^°∞Ö’x J^论ܫµ~ ÖÏ~>˜ F
J^论ܫµ~ O°z~z fã¨∞Hí∞O°~_ç. D Ǩx HÀã¨~ XHí¯ ^Õ=Ù_çfl =^°e g∞
=∞^°Ì`Œ∞^®O°∞Å~^°sfl Ç≤Å∞K«∞H’~_ç. g∞O°∞ ã¨`Œº=~`Œ∞Öˇ·`Ë D Ǩx KÕã≤
K«¥Ç¨~_ç. g∞s Ǩx KÕܵ« ÖËHáí È`Ë...Z~`Œ=∂„`Œ~ KÕܵ« ÖËO∞° ... =∞#∞+¨∞Å∞,
O®à◊∞§ W~^è#° ~ HßQõÅ #O°HßyflH˜ ÉèÜí µ« Ǩ_~« _ç. ã¨`ºŒ uO°™®¯O°∞Å H’ã¨~ Jk
ã≤^°úǨO°K«|_ç L~k.—— (Y∞~üP<£–23–24)
KÕ`«∞Å∞ HÍÖÏHõ P‰õΩÅ∞ Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~å?–2
''JqâÍfiã¨∞Öˇ· áÈܵ, JqâÍfiã¨ã≤÷uÖ’<Ë J~u=∞âÍfi㨠q_çKÕÇÍix
^Õ=Ù_«∞, ^≥·=^°¥`ŒÅ∞, Ü«∂=`ü =∂#=ÙÅ∞ â◊Ç≤™®ÎO°∞. ÇÍO°∞ ZšǨC_«¥
âÍǨ„Qõã¨∞ÎÅ∞Qå<Ë L~>ÏO°∞. JÖÏ~>˜ÇÍiH˜ #O°Hí Ü«∂`Œ#Å∞ `Œyæ~K«_«~
Qåx, =∞O˘Hí J=Hßâ◊~ W=fi_«~Qåx Z>˜ì Ǩiã≤÷uÖ’#¥ [O°Qõ^°∞.——
(Y∞~üP<£–2:161,162)
''JqâÍfiã¨"Y·≥ i J=Å~a~z, JqâÍfiã¨ãu÷≤ Ö’<Ë TÇ≤i =kÖËÇÍO°∞
#O°HítHí∆ #∞~_ç Hßáå_«∞H’=_ÍxH˜ Éèí¥=∞~_«Å=∞~`Œ |~QåO°~ WzÛ<®
ã‘fiHíi~K«_~« [O°Q^õ ∞° . ÇÍiH˜ =º^è®Éèií `Œ"∞≥ #ÿ tHí∆ Ǩ_∞« `Œ∞~k. WHí ÇÍix
Z=O°¥ P^°∞HÀÖËO°∞.—— (Y∞~üP<£–3:91)
ã¨`º« O ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ<å ^•xfl qâ◊fiã≤OK«_®xH˜ x~åHõiOz#"å~°∞
¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å# f¢=OQÍ Ñ¨âßÛ`åÎѨѨ_»`å~°∞. =∞x+≤ Uq^èŒOQÍ â◊s~°
áÈ+¨}‰õΩ Uk =∞Oz Ѩ^•~°"÷ ∂≥ ѨiH˜Oz ã‘fiHõi™êÎ_À, J^Õq^èOŒ QÍ P`«‡
qHÍã¨O HÀã¨O ‰õÄ_® Uk ã¨`º« "≥∂, Uk x[^è~Œ ‡° "≥∂ ѨijeOz ã‘fiHõ
iOK«=Åã≤ LO@∞Ok. =∞Oz U^À, K≥_∞» U^À, ã¨`º« "Õ∞^À, Jã¨`º«
"Õ∞^À =∞x+≤H˜ J`«x JO`«~å`Õ‡ K≥|∞`«∞Ok. J`«#∞ `«# JO`«~å`«‡
¢Ñ¨É’^è#Œ q#‰õΩO_® ^•xfl <˘H˜¯ÃÑ\˜ì JѨ=∂~°Oæ Ö’<Õ Ñ¨_=ç ÙO>Ë, =∞~°}Ï
#O`«~O° Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ ‰õΩq∞e‰õΩq∞e U_»fi=Åã≤=ã¨∞OÎ k. KÕ`∞« Å∞ HÍÖÏHõ
P‰õΩÅ∞ Ѩ@∞ìHÀ=_»O |∞kú=∞O`«∞Å ÅHõ} ∆ O HÍ^Œ∞.
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
''Jã¨Å∞ "åQÍÌ#O <≥~°"Õˆ~ ã¨=∞Ü«∞O `«fi~°Ö’<Õ Pã¨#fl=∞=Ù`«∞Ok.
JѨÙÊ_»∞ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ã¨`º« u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ xÅ∞=ÙQÆ∞_»∞¡ Ѩ_`» å~Ú. "å~°∞ (`«=∞#∞
`å=Ú xOkOK«∞‰õΩO@∂) 'JÜ«∞ºÜ≥∂º! =∂ áê_»∞QÍ#∞, "Õ∞"≥∞O`«
U=∞~°∞áê@∞Ö’ Ѩ_=ç Ù<åflO!! (HÍ^Œ∞) "Õ∞=∞ã¨Å∞ áêáê`«∞‡ÅO— J#O\Ï~°∞.——
(Y∞~üP<£–21:97)
#~°Hõ"åã¨∞Å J=ã¨÷Å∞–3
''^°∞뮯O®ºÅ∞KÕ¿ãÇÍiH˜ ÇÍi ^°∞뮯O®ºÅHí∞ `Œy#>Ë¡ ^°∞+¨ÊÅù ~ L~k.
ÇÍix J==∂#~, J„Ǩu+¨ªÅ∞ K«∞@∞ì=Ú_ÍÎܵ. ^Õ=Ùx Ǩ@∞ì #∞~_ç "åix
Hßáå_Ë <®^è°∞_Ë L~_«_«∞. "åi =ÚMÏÅ∞ (xO®âÍ xã¨Ê $ǨÏÅ`À) HßO°∞
pHí>˜ÖÏ #Å¡Qå =∂_çáÈܵ L~>Ïܵ. "åˆ~ #O°HßxH˜áÈÜ˵ÇÍO°∞.
#O°Hí~Ö’<Ë ZÅ¡HßÅ~ Ǩ_çL~>ÏO°∞.—— (Y∞~üP<£–10:27)
''#~°HÍyfl "åi =ÚYK«~å‡xfl =∂_çÛ"Õã¨∞ÎOk. ^•O`À "åi Ѩà◊√§,
^Œ=_»Å∞ |Ü«∞\˜H˜ =™êÎ~Ú.—— (Y∞~üP<£–23:104)
ǨÏnã¨∞Ö’¡ ‰õÄ_® #~°H"õ åã¨∞Å qHõ$`« ~°∂áêÅ#∞ QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎ=#
LOk. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) D q+¨Ü∂« xfl QÆ∞iOz WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:
''#~°H"õ åã≤ xѨÙÊÖ’ HÍÅ_»O=Å¡ J`«x ÃÑ·ÃÑ^Œq ‰õΩ~°∞K≥á· È~Ú `«ÅÖ’
J~°Éú Ïè QÆO ^•HÍ áÈ`«∞Ok. ¢H˜OkÃÑ^Œq ÉÁ_»∞^¤ •HÍ *Ïi ¢"ÕÖÏ_»∞`«∂
LO@∞Ok.—— (ui‡l)
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J¢"£∞ (~°l) Hõ^#Œä O: ''#~°H"õ åã¨∞Ö’¡ Z=i<≥<· å XHõ_flç
Éè∂í Ö’HÍxH˜ ѨOÑ≤¿ãÎ ZO`À qHõ$`«"∞≥ #ÿ J`«x ÉèÜ í ∞« OHõ~° ã¨fi~°∂ѨO, J`«x
â◊s~°O #∞O_ç "≥Å∞=_Õ ^Œ∞~åfiã¨#Å HÍ~°}OQÍ Éè∂í Ö’Hõ"åã¨∞Å∞ `«Ñʨ ‰õΩO_®
K«zÛáÈ`å~°∞.—— PÜ«∞# D=∂@ K≥ÑÊ≤ ZO`«QÍ<À ^Œ∞ódOKå~°∞. (`«sÉæ )ò
~°HÎõHhõ fl~°∞– ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi
J#∞K«~∞° Å`À WÖÏ J<åfl~°∞: ''™È^Œ~∞° ÖÏ~å! (#~°HÜ õ ∂« `«#Å#∞ `«ÅK«∞H˘x)
U_»fiO_ç. U_»fi_»O Kå`«HÍHõáÈ`Õ Hõhã¨O U_»∞Ê=ÚY"≥∞<ÿ å ÃÑ@∞ìHÀO_ç.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 9 10
#~°HOõ Ö’ #~°H"õ åã≤ Ju Ѷ∞¨ ’~°OQÍ U_»∞™êÎ_∞» . J`«x Hõà§◊ #∞Oz h\˜^•è ~°Å∞
=~°^Ö Œ ·ˇ áê~°∞`å~Ú. JÖÏ U_»∞ã¨∂Î h\˜^•è ~°Å∞ PyáÈ~Ú ~°HHÎõ hõ fl~°∞
áê~°∞`«∞Ok. (~°HHÎõ hõ fl~°∞ ‰õÄ_® =~°^ÖŒ ·ˇ áê~°∞`«∞Ok.) ^•O`À J`«x Hõà√◊ §
ѨzÛѨÙO_»~¡ Ú áÈ`å~Ú. #~°H"õ åã≤ Hõà§◊ #∞Oz áêˆ~ D h\˜, ~°HÑÎõ Ù¨ HÍÅ∞=Ö’¡
QÆ#Hõ Ѩ_=» Å∞ =ke`Õ Jq xˆHÑ∆ O¨ QÍ #_»∞™êÎ~Ú.—— (+¨~åã¨∞#fl)
=∂@ʼnõΩ, KÕ`«Å‰õΩ á⁄O`«# Un?–4
W™ê¡O ^è~Œ ‡° O qâ◊fiã≤OK«QÍ<Õ =∞x+≤ =Úã≤O¡ J~ÚáÈ`å_»∞. J~Ú`Õ
Hˆ =ÅO W™ê¡O#∞ qâ◊fiã≤Oz#O`« =∂„`å# J`«#∞ <Õ~∞° QÍ ã¨fi~åæxH˜ áÈÖË_∞» .
rq`« ã¨=∞ã¨Î ~°OQÍÖ’¡ W™ê¡O É’kèOKÕ q+¨Ü∂« Å „ѨHÍ~°O rq`åO`«O
#_»K∞« HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. qâßfi™êxH˜, PK«~} ° ‰õΩ† =∂@ʼnõΩ, KÕ`Å « ‰õΩ
=∞^躌 "≥~· ∞° ^•úºxfl W™ê¡O U=∂„`«O ã¨ÇÏ≤ OK«^∞Œ .
^è~Œ å‡xH˜ P^è•~°O qâßfiã¨O J~Ú`Õ, qâßfi™êxH˜ ^Œ~Ê° }O PK«~} ° +≤~ü¯ (^≥·"Õ`«~°â◊‰õΩÎÅ P~å^èŒ#)–5
J=Ù`«∞Ok. PK«~} ° ^•fi~å<Õ qâßfiã¨O |Ç≤Ï~°`æ =« ∞=Ù`«∞Ok. ^Õ=Ù}˜,‚ PÜ«∞#
„Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ qâ◊fiã≤OKå=∞x K≥ÑC¨ ‰õΩ<Õ =Úã≤O¡ Å∞ ^Õ=Ùx P[˝Å#∞, PÜ«∞#
„Ѩ=HõÎ „Ѩ=K«<åÅ#∞ áê\˜ã∞¨ #Î flѨC_Õ "åi qâßfi™êxH˜ QÆ∞iÎOѨ٠Åaèã∞¨ OÎ k.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''^Õ=Ù_»∞ qâßfiã¨OÖËx ã¨^•K«~} ° #∞,
ã¨^•K«~} ° ÖËx qâßfi™êxfl (Z#fl\˜H)© ã‘fiHõiOK«_∞» .—— (W™ê¡g∞ #[~°º–
¢á⁄ÃѶã~¨ ü Y∞s¬^£ JǨχ^£)
K≥@∞ì "≥ÚÅÔHuÎ ÃÑ~°Q_Æ ®xH˜ q`«#Î O ZO`« =ÚYº"≥∂ PK«~} ° ‰õΩ
qâßfiã¨O ‰õÄ_® JO`Õ =ÚYºO. q^Œ∞ºK«ÛHù Θ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞x ÉÏÅ∞_»∞
W#∞ѨH_õ `¤ô À ÃÇ·Ï>ˇ#<¬ £ "≥~· ¡° g∞^Œ Ѩ_#ç QÍeѨ@O fã¨∞HÀ_®xH˜ „ѨÜ∞« ufl¿ãÎ
Hõ~Ô O\ò ëêH±H˘_»∞OÎ k. xѨÙÊã¨OQÆu `≥eÜ«∞x ѨãÑ≤ Å ≤ "¡ å_»∞ "≥Å∞QÆ∞`«∞#fl
H˘"˘fiuΠѨ@∞ì‰Ωõ O>Ë K≥~Úº HÍÅ∞`«∞Ok. HÍx Hõ~Ô O@∞‰õΩ ëêH±H˘>Ëì QÆ∞}O,
xѨÙʉõΩ HÍÖËÛQÆ∞}O L<åflÜ«∞x ÃÑ^Œ"Ì åà◊√§ #=Ú‡`å~°∞. JOKÕ`« "å~°∞
ѨãÑ≤ Å≤ Ö
¡ Ï¡, Ñ≤zÛ"åà◊√§ÖÏ, =¸~°∞Ö ö Ï¡ „Ѩ=iÎOz „Ѩ=∂^ŒO H˘x`≥K∞« ÛHÀ~°∞.
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
J^Õq^èŒOQÍ ^Õ=Ù_»∞, k"åºq+¨¯$u, =∞~°}Ï#O`«~° rq`«O
QÆ∞iOz# q+¨Ü∂« efl ‰õÄ_® =∞Op–K≥_∂» , q[˝`å–q"ÕK#« Å∞ Hõey#
=∂#=Ù_»∞ qâ◊fiã≤Oz `«^#Œ ∞QÆ∞}OQÍ #_»K∞« ‰õΩO>Ë, J`«#∞ W@∞ WǨÏ
Ö’HõOÖ’#∂ ã¨∞Y=O`«"∞≥ #ÿ rq`«O QÆ_∞» ѨÙ`å_»∞, J@∞ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’#∂
âßâ◊fi`« ™œMϺÅ∞ J#∞Éèqí OK«QÅ Æ _»∞.
qâßfi™êÖË PK«~} ° ʼnõΩ P^è•~åÅ∞. PK«~} ° ÖËx qâßfiã¨O x~°~H÷° Oõ .
^Õ=Ùx P[˝efl, PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ (ã¨) É’^è#Œ Å#∞ PK«iOK«‰Ωõ O_® "å~°∞Éèí
Ü«Úefl qâßfiã≤OKå#x K≥ѨÙÊHÀ=_»O '`À@Ö’ XHõ¯ K≥@∞ì ‰õÄ_®
"≥ÚÅÔH`«HÎ áõ È~Ú<å Ü«∞[=∂x WzÛ# q`«<Î åÅhfl <å\Ï#x "åkOK«_O»
ÖÏO\˜^.Õ W™ê¡O ã‘fiHõiOz# =∞x+≤ W™ê¡O‰õΩ J#∞QÆ∞}"≥∞#ÿ rq`«O
QÆ_Ñ» _¨ O» =Å¡<Õ Ñ¨~Ö
° ’HõOÖ’ "≥∂HõO∆ á⁄O^ŒQÅ
Æ ∞QÆ∞`å_»∞.
=∂#=Ù_»∞ |ÅÇ‘Ï#∞_çQÍ Ñ¨Ù\˜Oì K«|_®¤_∞» . J`«x =Å¡ áêáêÅ∞
[~°Q_Æ O» Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« O HÍ^Œ∞. W™ê¡O#∞ =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í qâ◊fi
ã≤Oz# =∞x+≤ =Å¡ ‰õÄ_® áêáêÅ∞ [iyáÈ`å~Ú. ^Õ=Ù_»∞ ZO`À
^ŒÜ∂« =∞Ü«Ú_»∞. PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê Hõ=∆ ∂QÆ∞}O HõÅ"å_»∞. áêѨO KÕã#≤
qâßfiã≤ `«# rq`«HÍÅOÖ’<Õ ^Õ=Ùx ã¨xflkèÖ’ `«# áêáêʼnõΩ Hõ=∆ ∂Ѩ}
K≥ÑÙ¨ ÊH˘x, uiy "å\˜ *’eH˜ áȉõΩO_® ™êufiHõ rq`«O QÆ_Ñç `≤ Õ PÜ«∞#
`«Ñʨ ‰õΩO_® Hõq∆ ∞™êÎ_∞» .
J~Ú`Õ =∞x+≤ `«# SÇ≤ÏHõrq`«OÖ’ Hõ∆=∂Ѩ} K≥ѨÙÊHÀ‰õΩO_®
=kÖËã≤# XHõ áêáêxfl =∂„`«O ^Õ=Ù_»∞ ZÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ ‰õÄ_®
Hõq∆ ∞OK«_∞» . P áêáê<Õfl '+≤~¯ü — JO\Ï~°∞. +≤~¯ü KåÖÏ qã¨$Î `«ÉÏè =O`À
‰õÄ_ç# Ѩ^OŒ . ^≥"· `Õ ~« ∞° efl ѨÓlOK«_O» =∂„`«"∞Õ +≤~¯ü HÍ^Œ∞. =∞x+≤
rq`« ã¨=∞ã¨~Î O° QÍÖ’¡ ^Õ=Ù_»∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ *ÏsKÕã#≤ P[˝efl „`Àã≤ÑÙ¨ zÛ
=∞<À"åOKèÅ « ‰õΩ ^•ã¨∞_≥· `«#H˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ Ѩx KÕÜ∞« _®xfl, ÖËHõ ^≥"· `Õ ~« ∞° Å
P[˝efl áê\˜OK«_®xfl +≤~¯ü JO\Ï~°∞.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 11
Jxfl\˜HõO>Ë Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# áêѨHÍ~°ºO U^≥·<å LO^ŒO>Ë Jk
^Õ=ÙxH˜ ™ê\˜HõeÊOK«_»"Õ∞. n<Õfl '+≤~ü¯— (|Ǩï^≥·"å~å^èŒ#) JO\Ï~°∞.
UˆHâ◊fi~°∞x ^≥=· `åfixfl ^≥"· `Õ ~« ° â◊‰Ωõ Å
Î ‰õΩ PáêkOK«_O» , JO^Œ∞Ö’ ^≥"· Õ
`«~∞° ʼnõΩ ÉèÏQÆO HõeÊOK«_O» , P ^Õ=Ùx‰õΩ#fl QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞, â◊H™Î˜ ê=∞~å÷º
Åhfl ÖË^• "å\˜Ö’ H˘xfl ^≥·"Õ`«~°â◊‰õΩÎʼnõį_® L<åflÜ«∞x #=∞‡_»O,
`«^#Œ ∞QÆ∞}OQÍ #_»K∞« HÀ=_»O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl +≤~¯ü H˜OkˆH =™êÎ~Ú.
JO`ÕHÍ^Œ∞, Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞Ö’¡ qkèQÍ KÕÜ∞« |_ç# U P[˝‰Ωõ
=ºuˆ~HõOQÍ #_»K∞« ‰õΩ<åfl Jk ‰õÄ_® +≤~¯ü H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k. XHõ =Úã≤O¡
^≥"· å[˝‰Ωõ =ºuˆ~HõOQÍ #_»K∞« ‰õΩ<åfl_»O>Ë J`«#∞ U^À XHõ q∞^䕺^≥=· O
WzÛ# P[˝#∞ áê\˜OKå_»x J~°O÷ . q∞^䕺^≥"· åÅ P[˝efl áê\˜OK«_O»
q∞^䕺^≥"· åÅ P~å^è#Œ (+≤~¯ü ) H˜OkˆH =ã¨∞OÎ k.
''^Õ=Ù_«∞ `Œ#Hí∞ ™®>˜ HíeÊ~K«_Íxfl Z>˜ì Ǩiã≤u÷ Ö’#¥ Híq∆ ∞~K«_∞« .
Jk `ŒÇ¨Ê W`ŒO° áåáåÅ#∞ PÜ«µ# `ŒÅK«∞Hí∞~>Ë Hí∆q∞™®Î_«∞. ^Õ=ÙxH˜
(PÜ«µ# ^≥=· `Œfi~Ö’, QÆ∞}QÆ}ÏÖ’¡, â◊H™Î˜ ®=∞O®÷ºÖ’¡) ™®>˜ HíeÊ~K«_=« ∞~>Ë
ÃѶ∞ÏO°"≥∞ÿ# áåǨ~ =¸@ Hí@∞ìHí∞#fl>Ë¡.—— (Y∞~üP<£–4:48)
(+≤~¯ü QÆ∞iOz q=~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ ^ŒÅz#"å~°∞ ''W™ê¡q∞H± i™È~üû
ÃãO@~ü, ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^£—— #∞O_ç "≥Å∞=_ç# ''UHõ ^≥"· å~å^è<Œ —£ — J<Õ Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ
K«^"Œ åeû# J=ã¨~O° ZO`≥<· å LOk.)
P~å^èŒ# JO>Ë P*Ï˝áêÅ#–6
''<Ë#∞ =∂#=Ùefl, l#∞flefl (JO>Ë Éè∂í `åÅ#∞) ##∞fl PO®kè~K«_Í
xH˜ `ŒÇʨ =∞OÕ ÅHí∆ º~`À ѨÙ>ì̃~K«Ö^Ë ∞° .—— (Y∞~üP<£–51:56)
Ü«∂=`ü ã¨$+≤Öì ’ =∞Ǩϟ`«¯$+¨µ_ì #·≥ =∂#=Ùx ¢Ñ¨Ü∂≥ [<å~°"÷ ∞Õ ã¨$+≤Hì ~õ ΰ
"≥Ú`«OÎ qâßfixfl ã¨$+≤Oì Kå_»∞. P `«~åfi`« =∂#=Ù_çfl `«# P~å^è#Œ HÀã¨"∞Õ
ã¨$+≤Oì Kå#x ÃÑ· ã¨∂H˜Ö Î ’ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl_»∞. D ã¨∂H˜Ö Î ’ O≥~_«O®÷Å∞
Wq∞_ç=Ù<®flܵ. XHí>,˜ ^Õ=Ù_çfl `ŒÇʨ =∞O≥=fiih PO®kè~K« Hí∂_«^∞° .
12 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
O≥~_«∞, ^≥·"åO®^è°# `ŒÇ¨Ê =∞OÕǨh KÕÜ«µHí∂_«^°∞. "≥Ú^°>˜ q+¨Ü«µ~
J~^°iH© JO°÷=∞=Ù`À~k. Hßx O≥~_À q+¨Ü«µ~ <Ë_«∞ J<ËHí =∞~k
=Úã≤¡~ÅHí∞ Ãã·`Œ~ JO°÷~Hß=_«~ÖË^°∞. HßO°}~ ÇÍi =∞+≤Î뮯ÅÖ’
''PO®^è#° —— Ǩ^®xH˜ Ǩiq∞`Œ ÉèÏ=~ L~_çáÈ=_«"∞Õ .
W™®¡~Ö’ PO®^è#° J<Ë Ç¨^®xH˜ KÍÖÏ qã¨$Î `Œ"∞≥ #ÿ ÉèÏ=~ L~k.
#=∂*ò, LǨÇÍã¨~, HßÉÏÜ«∂„`Œ, ^≥=· ^论#~ ÖÏ~>˜ ѨÓ*ÏѨÙO°™®¯O®ÖË
Hß^°∞† Láåkè ã¨=ÚáåO°#˚ , Hí∞@∞~|r=#~, `À>˜ =∂#=ÙÅ`À ã¨~|~
^è®Å∞, "åºáåO°~, Pi÷HÖ í ÏÇÍ^ÕgÅ∞, ^Õâá◊ åÅ<® =º=ǨO®Å∞, Ü«µ∞^°~ú ,
¿ãflǨÏX_«~|_çHÅ í ∞, J~`ŒO®˚fÜ«µ ã¨~|~^è®Å∞ Ãã·`~Œ PO®^è#° „H˜~kHı
=™®Îܵ. XHí¯=∂@Ö’ K‹áåÊÅ~>Ë =∂#= rq`Œ~Ö’x ã¨HÅ í O°~QåÅHí∞
K≥~k# ã¨=∞ã¨Î =º=ǨO®Å∞ ^≥Ç· ÍO®^è#° Å „H˜~kHı =™®Îܵ. HßHíáÈ`Ë
W=hfl ^Õ=Ù_«∞, PÜ«µ# „Ǩ=HíÎ (ã¨ÅO¡ ) J~^°*ãË #≤ P^ÕâÍÅ „ǨHßO°~
áå>˜~z#ǨC_Ë ^≥Ç· ÍO®^è#° Å∞Qå ǨiQõ}~˜ K«|_«`Íܵ.
PO®^è#° Ö’x D qã¨$Î `Œ ÉèÏ=~ `ˇÅ∞ã¨∞Hí∞~>Ë =∞x+≤ rq`Œ~Ö’x
ã¨=∞ã¨Î =º=ǨO®Ö’¡ ZÖÏ~>˜ JǨ=∂O°~æ Ǩ@Hì ∞í ~_Í ã¨$+≤Hì ~õ #ΰ ∞ =∂„`ŒÇ∞ı
PO®kè~K«QÅ õ _«∞. J~>Ë =∞x+≤ Y∞O∑P<ü, ǨÏnã¨∞ŠǨi^è∞° Ö’¡ =∂„`Œ"∞Õ
`Œ# rq`Œ =º=ǨO®Å∞ ™®y~KÍÅ#fl=∂@. XHı ^Õ=Ù_çfl PO®kèã∞¨ <Î ®fl
=∞x K≥ǨCHí∞<ËÇÍO°∞ Zxfl #=∂AÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl, Zxfl LǨÇÍ™®Å∞
áå>˜ã∞¨ <Î ®fl, Z~`Œ ^论#~ KÕã∞¨ <Î ®fl- ^≥#· ~k# =º=ǨO®Ö’¡ ^≥"· `Õ OŒ °
â◊H∞í Å
Î H’ ÖËHí =∞<ÀÇÍ~KèÅ« H’ ^®ã¨º~ KÕã∞¨ ~Î >Ë =∂„`Œ~ P "Õ∞O°H∞í ÇÍO°∞
^≥Ç· ÍO®^è#° Ǩikèx Ju„Híq∞ã¨∞#Î fl>Ë.¡ J~>Ë PÜ«∂ =º=ǨO®Ö’¡ ÇÍO°∞
^Õ=ÙxH˜ ™®>˜ HíeÊã¨∞<Î ®flO°#fl=∂@. D "≥Y· i ^≥Ç· Í„QõÇ¨ xH˜ Q˘xáÈ`Œ∞~k.
=∞Oz, K≥_»∞ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ã¨Ê$Ç¨Ï =∂#=Ùx <≥·[OÖ’<Õ
LOk. =∞OzH˜ ¢Ñ¨u~°∂ѨO ^Õ=Ù_»∞. K≥_∞» ‰õΩ ¢Ñ¨u~°∂ѨO Ã+·`å<£. ^Õ=Ù_»∞
¢Ñ¨™êkOz# ¿ãfiK«Û#ù ∞ =∂#=Ù_»∞ ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕÜ∞« ‰õΩO_® rq`åO
`«O PÜ«∞# K«∂Ñ≤# ~°∞A=∂~°Oæ J#∞ã¨i¿ãÎ J`«#∞ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ "≥∂H∆Í
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 13
xH˜ J~°∞›_»=Ù`å_»∞. JÖÏH͉õΩO_® J`«#∞ qâ◊$OY∞Å¿ãfiK«Û`ù À =∞<À
"åOKèÅ« ‰õΩ ÉÏxÃã·, K≥_∞» ‰õΩ ¢Ñ¨u~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ Ã+·`å<£ P_çOz#@∞¡ P_»∞`«∂,
ã¨$+≤ì`åÅ#∞ ѨÓlã¨∂Î Jqhu, J^èŒ~°‡HÍ~°ºHõÖÏáêÅÖ’ =ÚxyáÈ`Õ
=∂¢`«O Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ ^≥"· å¢QÆÇ¨ xH˜ QÆ∞~Ô · #~°H‰õ Äõ ѨOÖ’ Ѩ_áç È`å_»∞.
''P^°~ ã¨~`Í#=∂! Ã+·`Í<üx PO®kè~K«=^°Ìx, "å_«∞ g∞Hí∞ |Ç≤Ï
O°~Qõ â◊„`Œ∞=x <Ë#∞ q∞=∞‡efl ÃÇÏK«Ûi~K«Ö^Ë ®? #<Ëfl PO®kè~KÍÅx, J^Õ
O°∞A=∂O°=æ ∞x LǨ^tÕ ~K« ÖË^®? Jܵ<® ÇÍ_«∞ g∞Ö’ J`ŒºkèHí =∞~kx
^®i`ŒÇÊ≤ ~KÍ_«∞. g∞Hß (=∂„`Œ~) *Ï˝#~ ÖË^®?—— (Y∞~üP<£–36:60–62)
D 㨥H˜Ö Î ’ 'PO®^è#° — J<Ë Ç¨^®xfl q^èÜ Õ µ« `Í ÉèÏ=~Ö’ „ǨÜ∂ˇ
y~K«|_ç~k. ™®^èO° } ° ~Qå Ã+·`Í<üx Z=O°¥ ѨÓl~K«O∞° . J`Œx P[˝Å#∞
=∂„`Œ~ tO°™®=Ç≤Ï™®ÎO∞° . =∂#=ÙʼnõΩ ^Õ=Ù_«∞ `«# „Ǩ=HíÅ Î ^®fiO® P[˝Å∞
*ÏsKÕâÍ_«∞. Hßx J<ËHí=∞~k =∂#=ÙÅ∞ Ã+·`Í<ü „¿ÑO°}`À ^Õ=Ùx
P[˝Å∞ „`Àã≤ÑÙ¨ zÛ, W`ŒO∞° Å P[˝Å∞ áå>˜™®ÎO∞° . L^®Ç¨ÏO°}Hí∞, =_ô¤
=fiã¨ã#÷¨ ∞ J~`Œ"Ú ≥ ~k~KÍÅx ^Õ=Ù_«∞ P*Ï˝Çã≤ ∞¨ <Î ®fl_«∞. Ã+·`Í<ü ^®xH˜
=ºuOÕH~í Qå „Ç¨KÍO°~KÕ㥨 ,Î =_ô¤ =Å¡ É’Öˇ_∞« ÖÏÉèÏÅ∞<®flÜ«µx† Jã¨b
=_ô¤ =Å<Ë ¿Ñ^°ÇÍ_ç #_ç¤ qO°Q˘@ìܵ<® ã¨OÕ #∞=Ùfi "Õ∞_«Å∞ Hí@ì QõÅ=Ù,
ã¨fiO°Éæ ’è QåÅ∞ J#∞Éèqí ~K«QÅ õ =Ù Jx ^èx° Hí∞_çfl Lã≤Q˘Å∞Ê`Í_«∞† =_ôÜ ¤ µË
^Õâ„◊ ǨQuõ H˜ O®K«ÉÏ@ xi‡ã¨∞~Î ^°x áåÅHí∞Å#∞ „¿ÑOÕÇ™≤ ®Î_∞« .
WÖÏ =∂#=Ù_«∞ Ã+·`Í<üH∞í ÉèHí ∞í _Î á·≥ È`Í_«∞. XHí L^Àºy `Œ# ÃÑ·
JkèHßix „Ǩã#¨ fl~KÕã∞¨ HÁx „ǨÜ∂ˇ [<®Å∞ á⁄~^°_ÍxH˜ J`Œ#∞ K≥ÇÊ≤ #
Ǩ#ÖÏ¡, z=iH˜ J`Œx ™⁄~`ŒÇ#¨ ∞Å∞ Hí∂_Í KÕ™®Î_#« ∞Hí∞~^®~. JǨC_«∞
=∞#~ ''J`Œ<®... J`Œ#∞ "Õ∞<Ë[O∑Qåi ÉèHí ∞í _Î ~« _ô!—— J~>Ï~. JÖÏQÕ D
㨥H˜Ö Î ’ Hí∂_Í ^Õ=Ù_«∞, Ã+·`Í<üÇ@ ¨ ¡ q^èÜ Õ µ« `ÍÉèÏÇÍxfl Ã+·`Í<ü PO®^è#°
`À áÈÖÏÛ_«∞. JO>Ë ^Õ=Ùx P[˝ÅHí∞, PÜ«µ#„Ǩ=HíÎ Ç≤Ï`Œ=ÙÅHí∞
=ºuOÕH~í Qå ^≥"· `Õ OŒ ∞° Å∞ K≥¿ÑÊ =∂@Å∞ áå>˜¿ãÎ, Jk Ã+·`Í<ü PO®^è#°
„H˜~kH˜ =ã¨∞~Î ^°#fl =∂@.
14 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
Ѷ¨∞’~° áêáêÅ∞–7
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ`#« ∞ Ѷ∞¨ ’~°áêáêÅ#∞ QÆ∞iOz
J_çy`Õ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ K≥áêÊ~°∞– ''1–^Õ=ÙxH˜ ™ê\˜ HõeÊOK«_O» ,
2–`«e¡^ŒO¢_»∞Å =∂@ q#HõáÈ=_»O, 3–#~°Ç¨Ï`«º‰õΩ áêÅÊ_»@O,
4–J|^ŒÑú Ù¨ ™êHõº∆ O K≥Ñʨ _»O Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêáêÅ∞.—— (|∞MÏi)
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ =∞ãπ=Ó^£ (~°l) Hõ^äŒ#O: <Õ#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞
''Jxfl\˜ HõO>Ë Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO U^Œ——x J_çQÍ#∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''x#∞fl
ã¨$+≤Oì z#"å_»∞ ^Õ=Ù_»∞ J~Ú#ѨÊ\˜H© JÖÏO\˜ ^Õ=ÙxH˜ ^≥"· `Õ ~« ° â◊‰Ωõ eÎ fl
™ê\˜ HõeÊOK«_O» Jxfl\˜HOõ >Ë Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO—— J<åfl~°∞. <Õ#∞ ''P
`«~åfi`« Ѷ∞¨ ’~°áêѨO U^Œ——x J_çQÍ#∞. ''PǨ~°OÖ’ h`À áêÅ∞ѨOK«∞
‰õΩO\Ï~°#fl L^ÕâÌ O◊ `À h=Ù h ã¨O`å<åxfl K«OѨ_O» —— Jx K≥áêÊ~åÜ«∞#.
''P`«~åfi`« Ѷ∞¨ ’~°áêѨO U^Œ——x =∞m§ J_çQÍ#∞ <Õ#∞. ''h=Ù h á⁄~°∞yO\˜
"åx ÉèÏ~°º`À =ºaèKi« OK«_O» —— J<åfl~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi)
Ǩτ[`ü J|¥Ç¨ïO≥·O® (O°l) Hí^ä°#~: ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) `«=∞
J#∞K«O∞° efl ''q∞=∞‡efl ã¨Ofi° <®â◊#~KÕ¿ã Ǩ#∞ÅHí∞ ^°¥O°~QåL~_«~_«——x
ÃÇÏK«Ûi~KÍO°∞. ^®xH˜ J#∞K«O°∞Å∞ ''P Ǩ#∞ÖËq∞>˜ ^≥·=„Ǩ=HßÎ!——
J#_çQåO°∞. PÜ«µ# WÖÏ ÃãÅqKÍÛO°∞: ''(1) ^Õ=ÙxH˜ ™®>˜Heí Ê~K«_~«
(+≤O¯∑ ), (2) KÕ`|Œ _ç KÕܵ« _«~, (3) ^èO° ‡° Ü«µ∞Hí~Î Qå `ŒÇʨ ^Õ=Ù_«∞ ǨÏ`Œ
=∂O°ÛHí∂_«^x° x¿+kè~z# „áå}˜x ǨÏ`Œ=∂O°Û_«~, (4) =_ô¤ ™⁄=Ú‡
u#_«~, (5) J<®^ä°™⁄=Ú‡ ǨÏi~z"ÕÜ«µ_«~ (6) ^è°O°‡Ü«µ∞^°ú~Ö’
"≥#∞flEÇ≤ áåiáÈ=_«~, (7) U áåǨ~ ZO°Qõx J=∂Ü«µHí =Úã≤¡~
=∞Ç≤Ïà◊ÃÑ· JǨx~^° "Õܵ« _«~.—— (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
J|∞Ì„O°Ç¨‡<£ a<£ J|¥|HíO∑ (O°l) Hí^ä°#~: ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨)
=∞=∞‡efl L^ÕtÌ ~z ''<Ë#∞ g∞Hí∞ Jxfl>˜H~í >Ë ÃѶ∞ÏO°"∞≥ #ÿ áåáåÅ#∞
Qõ∞i~z `ˇÅ∞Ǩ<®?—— Jx J_çQåO°∞. D=∂@ PÜ«µ# =¸_«∞™®O°∞¡
J<®flO°∞. ^®xH˜ "Õ∞=Ú ''`ŒÇʨ Hí `ˇÅǨ~_ç ^≥=· „Ǩ=HßÎ!—— J<®fl~. JǨC_Í
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
Ü«µ# ''^Õ=ÙxH˜ W`ŒO∞° efl ™®>˜Heí Ê~K«_~« , `Œe^¡ ~° „_«∞Å =∂@ q#Hí
áÈ=_«~—— Jx K≥áêÊO°∞. `Œ~åfi`Œ PÜ«µ# (QÀ_«H∞í )P#∞HÁx Hí∂O°∞Û#fl
ÇÍO°ÖÏ¡ XHí¯™®iQå ÖËz x>ÏO°∞Qå Hí∂O˘Ûx ''*Ï„Qõ`!ÎŒ J|^°=ú ∂_«@~
(Jxfl>˜Hí~>Ë ÃѶ∞ÏO°áåǨ~)—— J<®flO°∞. WÖÏ =∂>˜=∂>˜H˜ K≥|∞`Œ¥
áÈÜ«∂O°∞. z=iH˜ "Õ∞=Ú =∞#ã¨∞Ö’ ''Jܡ∂º! DÜ«∂h =∂@Å∞ WHí
KÍe¿ãÎ ÉÏQõ∞~_«∞—— J#∞Hí∞<®fl~. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
''q∞=∞‡efl ÇÍiã¨∞#Î fl ÃÑ∞¶ ÏO° áåáåÅ#∞ g∞O°∞ =∂#∞Hí∞~>Ë "Õ∞=Ú g∞
z#flz#fl áåáåefl g∞ HíO°‡Åz>Ïì #∞~_ç `˘Åy™êÎO. ÃÑ·Qå q∞=∞‡efl
„Ǩu뮪HíO°"≥∞ÿ# (ã¨fiO°æ)^è®=∞~Ö’ „Ǩ"Õt~Ǩ*Ë™®Î=Ú.—— (Y∞~üP<£–4:31)
D ã¨∂H˜Ö Î ’ ÃÑ^ŒáÌ êáêÅ#∞ =∂#∞‰õΩO>Ë z#fláêáêÅ#∞ g∞ Hõ~‡° Å
z\Ïì #∞O_ç `˘Åy™êÎO JO>Ë, g∞~°∞ Ü«∞^èK Õ Û« Où QÍ z#fláêáêÅ∞ Zxfl
KÕã<≤ å q∞=∞‡efl Ѩ@∞ìHÀ=∞x J~°O÷ ZO`«=∂¢`«O HÍ^Œ∞. ÃÑ^ŒÌ áêáêÅ∞
=∂#∞HÀ=_®xH˜ Wk ¢Ñ¨[ʼnõΩ ¢¿Ñ~°}xKÕÛ Ç≤Ï`«É’^èŒ =∂¢`«"∞Õ . z#fl
áêáêÅ#∞ QÆ∞iOz D¢H˜Ok ǨÏnãπ K«∂_»O_ç:
Wɡfl JÉσãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F~ÀA Ô~O_»∞
ã¨=∂^è∞Œ Å =∞^躌 #_»∞ã¨∂Î ''D ã¨=∂^è∞Œ Ö’¡ L#fl"å~°∞ tHõ∆ J#∞Éèqí ã¨∞Î
<åfl~°∞. D tHõ‰∆ Ωõ ÃÑ^ŒÌ HÍ~°}O Un ÖË^∞Œ . "åi^ŒiÌ Ö’ XHõ_∞» =¸¢`«O
=O\˜ÃÑ· Ѩ_‰» Ωõ O_® *Ï¢QÆ`Ϋ =Ç≤ÏOKÕ"å_»∞ HÍ^Œ∞. ~Ô O_À"å_»∞ Kå_ôÅ∞
K≥|∞`«∂ u~°∞QÆ∞`«∞O_Õ"å_»∞, JO`Õ—— J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''Ǩq„`Œ∞O®Öˇ#· ¢ã‘ÃÎ Ñ· JǨx~^° "Õܵ« _«~
J~>Ë =~^Õà§◊ ã¨`¯Œ O°‡Å#∞ KÕ*`Ë ∞Œ ÖÏ <®â◊#~ KÕã∞¨ H’=_«"∞Õ .—— (`«„ÉÏx)
#=∂*ò KÕÜ∞« x"å~°∞–8
W™ê¡OÖ’ P~å^è#Œ Å∞ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ∞. 1–^≥=· ǨωõΩ¯Å∞, 2–^•ã¨∞Å
ǨωõΩ¯Å∞. ^≥=· ǨωõΩ¯Ö’¡ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\k˜ , Ju=ÚYº"≥∞#ÿ k '#=∂*ò.—
15 16 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
Y∞~üP<£Ö’ 32 KÀ@¡ #=∂*ò, [HÍ`üÅ ¢Ñ¨™êÎ=# =zÛOk. WÖÏ
Y∞~üP<£ #=∂*ò, [HÍ`üÅ#∞ QÆ∞iOz J`«ºkèHOõ QÍ ¢Ñ¨™êÎqOz, W"Õ
"≥Ú`«OÎ ^è~Œ å‡xH˜ =ÚYº ¢áêuѨkHõÅ#fl ÉèÏ"åxfl ã¨∞ÊùiOѨ*ãË ∞¨ OÎ k.
Y∞~üP<£Ö’ =∞~ÀKÀ@ qâ◊fi„ѨÉ∞íè =Ù WÖÏ P^Õtã¨∞<Î åfl_»∞: ''xã¨ûO^Õ
ǨÏOQÍ <Õ<Õ ^Õ=Ù}˜.‚ <Õ#∞ `«Ñʨ =∞~À P~å^è∞Œ º_»∞ ÖË_∞» . HÍ|\˜ì (=∂#=Ù_®!)
h=Ù #<Õfl P~åkèOK«∞. <å *Ï˝Ñ¨HÍ~°÷O #=∂*òx ™ê÷Ñ≤OK«∞.—— (20:14)
''qâßfiã≤H˜, Jqâßfiã≤H˜ =∞^茺 "åi^ŒÌih "Õ~°∞KÕ¿ã ǨÏ^Œ∞Ì #=∂*Ë——
Jx ^≥=· „Ѩ=HõÎ ÃãÅqKåÛ~°∞. (=Úã≤O¡ ) #~°HÍxH˜ ^•if¿ã J<ÕHõ áêáêÅÖ’
=ÚYº"≥∞ÿ# áêѨO #=∂*ò qkèx <≥~°"Õ~°ÛHõáÈ=_»"Õ∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~º° @# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ XHõKÀ@ H˘O^Œ~∞°
=∞#∞+¨µÅ `«ÅÅ∞ ѨQÅ Æ Q˘@ì_O» K«∂âß~°∞. l¢cÖò (JÖˇ)· "åà◊§#∞ QÆ∞iOz
`≥Å∞ѨÙ`«∂ ''g~°∞ #=∂A KÕÜ∞« _®xH˜ |^ŒHú O˜ KÕ"å~°∞—— Jx K≥áêÊ~°∞.
=∞~°}˜OKÕ"åi ѨÅ∞‰õΩÖ’¡ ¢|u‰õΩ#fl"åiH˜ ZO`≥·<å QÆ∞}áê~î°O
LO@∞Ok. =∂ Tà’§ XHõ`#« ∞ LO_Õ"å_»∞. â◊√¢Hõ"å~°O ‰õÄ_® #=∂A‰õΩ
"≥à"¡ı å_»∞ HÍ^Œ∞. ÃÑ·QÍ J`«xÖ’ H˘xfl ^Œ∞~°fiºã¨<åÅ∞ ‰õÄ_® LO_Õq. J`«#∞
K«xáÈÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í ''J=∞‡ÉÏÉ’Üü∞! Z=~À QÆO¢_»Q˘_»à¤ √◊ §
fã¨∞H˘ã¨∞<Î åfl~°∞—— JO@∂ QÍ=ÙˆHHõ ÃÑ\Ïì_∞» . P QÍ=ÙˆHHõ qx J`«x K«∞@∂ì
‰õÄ~°∞Û#fl J`«x |O^èŒ∞=ÙÅ∞ ǨÏ_»e áÈÜ«∂~°∞. P `«~°∞"å`« H˘xfl
ÃãHõO_»Ö ¡ ’<Õ J`«#∞ TÑ≤i q_çKå_»∞.
''"åO°∞ (#O°Hí~Ö’x) áåáå`Œ∞‡efl K«¥ã≤ 'q∞=∞‡efl U q+¨Ü«µ~
#O°Hí~Ö’ Ǩ_«"Õã≤~k?— Jx J_«∞Qõ∞`ÍO°∞. ^®xH˜ áêáê`«∞‡Å∞ WÖÏ
ã¨=∂^è®#q∞™®ÎO°∞: '"Õ∞=Ú #=∂A KÕ¿ã"åiÖ’ KÕO°ÖË^°∞. ¿Ñ^°ÅHí∞ J#fl
^®#~ KÕ¿ãÇÍ~°O Hß=Ú. ã¨`ŒºuO°™®¯O°∞Å`À HíÅã≤ "Õ∞=¸ (ã¨`ͺxfl)
uO°ã¨¯iã¨∞Î~_Ë "åà◊§=Ú. fO°∞Êk<®xfl Jã¨`Œº q+¨Ü«µ=∞x Y~_çã¨∂Î
JÖψQ ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Ö’¡ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\k˜ , Ju=ÚYº"≥∞#ÿ k '[HÍ`ü.— D L~_Ë"åà◊§=Ú. D ã≤÷uÖ’<Ë z=iH˜ Jx"åO°º q+¨Ü«µ~ (=∞$`Œ∞º=Ù) =∂
~Ô O_ç\x˜ x~°H¡ º∆õ OKÕ¿ã =Úã≤O¡ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ tHõ‰∆ Ωõ QÆ∞~°=Ù`å_»∞. =Ú~^°∞Hí∞ =zÛ~k.—— (Y∞~üP<£–74:40-47)
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 17
''#=∂*ò KÕÜ«∞x"å_çH˜ #=∂*ò (¢Ñ¨à◊Ü«∞k<å#) "≥Å∞QÆ∞ x=fi_»O
QÍx, ¢Ñ¨=∂}OQÍ xÅ=_»OQÍx, "≥∂Hõ¢∆ Ѩ^•Ü«∞x HÍ=_»OQÍx [~°Q^Æ ∞Œ ——
J<åfl~°∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O). (JǨχ^£, ^•iq∞)
[HÍ`ü K≥e¡OK«x"å~°∞–9
[HÍ`ü K≥eO¡ K«x"å~°∞ Jqâßfiã¨∞Å∞, |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Åx QÆ∞iÎOK«
|_»\ÏxH˜ "å~°∞ [HÍ`ü K≥eO¡ K«Háõ È=_»"∞Õ x^Œ~≈° #=∞x Y∞~üP<£ ^•fi~å
`≥Å∞™ÈÎOk. JO^Œ∞Hˆ [HÍ`ü x~åHõiOz# =Úã≤O¡ ÅÃÑ· Ybá¶ê J|∂|Hõ~ü
(~°l) Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« _®xH˜ Ãã·`O« ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º~°∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò (QÆQ#Æ Ñ¨~º° @#) ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’
XHõKÀ@ H˘O^Œ~∞° zOÑ≤i|@ìÅ∞ `˘_»∞H˘¯x Ѩâ√◊ =ÙÖÏ¡ QÆ_¤ç "Õ∞ã¨∞OÎ _»@O
K«∂âß~°∞. "å~°∞ [HÍ`ü, W`«~° ^•#^è~Œ å‡Å∞ KÕÜ∞« x"å~°x ^≥=· ^Œ∂`«
l¢cÖò (JÖˇ)· `≥eáê~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''"≥O_ç |OQÍ~åÅ∞ Hõey=Ù#fl"å_»∞ "å\˜
ǨωõΩ¯ <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# P "≥O_ç|OQÍ~åÅ#∞ JyflÖ’ HÍeÛ
ѨÅHõÅ∞QÍ KÕã≤ =∞O_»∞`«∞#fl P ѨÅHõÅ`À J`«x gѨÙÃÑ·, ѨH¯õ ÅÃÑ·,
#∞^Œ∞\˜ÃÑ· "å`«Å∞ÃÑ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ѨÅHõÅÅ∞ K«ÖÏ¡i#ѨÙÊ_»ÖÏ¡
"å\˜x =∞m§ HÍeÛ J`«x â◊s~°O g∞^Œ "å`«Å∞ÃÑ_®Î~∞° . WÖÏ UÉè"·ˇ Å
ã¨O=`«û~åÅ ã¨∞n~°…k<å# Ü«∂=`å‡#"åo f~°∞Ê =Úy¿ã^•HÍ =∂\˜
=∂\˜H˜ "å`«Å∞ÃÑ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. z=iH˜ J`«#∞ (`«# qâßfiã¨O,
Hõ~‡° Å#∞ |\˜)ì ã¨fi~åæxH˜ ÖËHõ #~°HÍxH˜ ѨOѨ|_»`å_»∞..... (=Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞: ''Z=iÔH`· Õ ^Õ=Ù_»∞ Sâ◊fi~°ºO
¢Ñ¨™êkOKå_À J`«#∞ [HÍ`ü K≥eO¡ K«Háõ È`Õ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# P ^è#Œ O FÃÑ^ŒÌ
H˘O_»zÅ∞=QÍ =∂~°∞`«∞Ok. ^•x <≥uÎ g∞^Œ ~Ô O_»∞ K«∞Hõ¯Å∞O\Ï~Ú. P
áê=Ú#∞ HõO~îá° êâ◊OQÍ KÕã≤ J`«x "≥∞_»Ö’ "ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÙÊ_®
áê=Ú <À\˜`À J`«x ^Ò_»Å∞ Ѩ@∞ìH˘x '<Õ#∞ h ^è<Œ åxfl, h xkèx—
JO@∞Ok.—— P `«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dã¨∂H˜Î ѨiOî Kå~°∞:
18 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
''^Õ=Ù_«∞ `Œ# J#∞„QõǨÏ~`À „Ǩ™®k~z# ã¨~Ǩ^° q+¨Ü«µ~Ö’
Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ =Ç≤Ï~KÕÇÍO°∞ P Ç≤ã<≤ ®i`Œ#~ `Œ=∞Hí∞ "Õ∞Å∞ KÕH∂í O°∞ã¨∞~Î ^°x
ÉèÏq~K«H∂í _«^∞° . Jk ÇÍiH˜ Ǩx Híeyã¨∞~Î k. ÇÍO°∞ U ^è#° ~ q+¨Üµ« ~Ö’
Ç≤ã≤<®i`Œ#~ =Ç≤Ïã¨∞Î<®flO’ Jk OÕѨ٠„Ǩà◊Ü«µk<®# ÇÍi "≥∞_«Hí∞
Qõ∞k|~_«Qå =∂O°∞`Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–3:180)
ǨϢ[`ü J|∂[~ü yáêÊùi (~°l) D q^èOŒ QÍ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~°∞:
<Õ<˘Hõ™êi ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ "≥àϧ#∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ PÜ«∞# HÍÉÏ
(QÀ_»)h_»Ö’ ‰õÄ~˘Ûx ''HÍÉÏ ¢Ñ¨É∞íè =Ù ™êH˜!∆ JO^ŒiHõO>Ë "åàı§ Z‰õΩ¯=QÍ
#+¨ìáÈÜÕ∞"åà◊√§. HÍÉÏ ¢Ñ¨Éèí∞=Ù ™êH˜∆!! JO^ŒiHõO>Ë "åàı§ Z‰õΩ¯=QÍ
#+¨ìáÈÜÕ∞"åà◊√§—— Jx (Ô~O_»∞™ê~°∞¡) J<åfl~°∞. <Õ#∞ (Pâ◊Û~°ºáÈ`«∂)
''Uq∞\©, <å Ѩiã≤u÷ Uq∞\©? <åÖ’ JÖÏO\˜^^Õ ~Œ Ú<å HõxÊã¨∞OÎ ^•?——
Jx J_çQÍ#∞. P `«~°∞"å`« <Õ#∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) ^ŒQÆæiH˜ "≥o§
‰õÄ~°∞Û<åfl#∞. PÜ«∞# uiy J"Õ =∂@Å∞ L^•…\O˜ Kå~°∞. <Õ#∞ f¢=OQÍ
zOuã¨∂Î LO_»|@ìÖËHõ ''^≥·=¢Ñ¨=HÍÎ! <å `«e¡^ŒO¢_»∞Å∞ g∞ HÀã¨O
JiÊ`«=∞=ÙQÍHõ, Z=~°∞ "åà◊√§ (^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ)?—— Jx J_çQÍ#∞ =∞m§.
JѨÙÊ_®Ü«∞# WÖÏ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞:
Õ ''"å~°∞ J`«ºkèHõ ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ HõÅ"åà◊√§. J~Ú`Õ Dq^èŒOQÍ,
Pq^èOŒ QÍ (JO>Ë =ÚO^Œ∂, "≥#∞HÍ, ‰õΩ_ç, Z_»=∞Å "≥Ñ· Ù¨ ) ^≥=· =∂~°Oæ Ö’
Y~°∞Û ÃÑ>Ë"ì åà◊√§ =∂¢`«O HÍ^Œ∞. XO>ˇÅ∞, P=ÙÅ∞ ÖË^• "Õ∞HõÅ∞ Hõey
=Ù#fl"å_»∞ "å\˜ ǨωõΩ¯ ([HÍ`ü) QÆ#Hõ <≥~"° ~Õ Û° HõáÈ`Õ ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# P
Ѩâ◊√=ÙÅ∞ ÉÏQÍ ÃÑiy |eã≤áÈÜÕ∞ÖÏ KÕã≤ fã¨∞‰õΩ~å|_»`å~Ú. P
`«~∞° "å`« Jq XHõ^•x `«~∞° "å`« =∞~˘Hõ\˜ =~°∞ã¨QÍ P =ºH˜xÎ H˘=Ú‡
Å`À á⁄_çz, HÍà◊§`À `˘H˜¯"Õ™êÎ~Ú. z=i Ѩâ◊√=Ù ‰õÄ_® á⁄_çz,
`˘H˜¯"Õã#≤ `«~∞° "å`« uiy "≥Ú^Œ\˜ Ѩâ√◊ =Ù =KÕÛã¨∞OÎ k. Dq^èOŒ QÍ D
Ü«∂`«# Ü«∂=`«∞Î =∂#=Ùefl QÆ∞iOz f~°∞Ê =Úy¿ã ^•HÍ H˘#
™êQÆ∞`«∞Ok.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 19
LѨ"åã¨O áê\˜OK«x"å~°∞–10
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! Qõ`Œ„Ǩ=HíÎÅ J#∞Ü«∂Ü«µ∞ÅHí∞ Uq^è°~Qå LǨ
ÇÍ™®Å∞ qkè~K«|_ͤÜ∂ˇ J^Õq^è~° Qå (WǨC_«∞) g∞O°∞ Hí∂_Í LǨÇÍ™®Å∞
áå>˜~KÍÅx xO°‚ܵ~KÍ=Ú. nx=Å¡ g∞Ö’ ÉèíÜ«µÉèíHí∞ÎÅ∞ [xOKÕ
J=Hßâ◊=Ú~k.—— (Y∞~üP<£–2:183)
''(LѨ"åã¨O áê\˜ã∞¨ #Î flѨÊ\˜H)© Jã¨`º« O ѨÅHõ_®xfl, Jã¨`åºxfl
PK«iOK«_®xfl =∂x"ÕÜ∞« x =ºH˜Î PHõe ^ŒÑÙ¨ ÊÅ`À Ѩ_∞» O_»@O Ѩ@¡ ^Õ=ÙxH˜
U=∂„`«O Pã¨HÖ Î˜ ^Ë ∞Œ —— J<åfl~°∞ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) XHõ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’.—— (|∞MÏi)
''LѨ"åã¨O áê\˜ã∞¨ #Î fl W^Œ~Ì ∞° =º‰õΩÅ Î ∞ (P ~ÀA) AǨÏ~ü, J„ãπ
#=∂AÅ∞ KÕâß~°∞. "åi #=∂AÅ∞ =Úyã≤# `«~∞° "å`« ^≥=· „=HõÎ (ã¨)
"åix L^ÕtÌ Oz, ''g∞i^Œ~Ì ∞° =∞m§ LE KÕã≤ #=∂A KÕÜ∞« O_ç. g∞
LѨ"å™êxfl ‰õÄ_® ѨÓiÎ KÕã≤ =∞~°∞<å_»∞ ^•x Y*Ï áê\˜OK«O_ç—— J<åfl~°∞.
"å~°∞ ''ZO^Œ∞‰õΩ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) g∞~°∞ Ñ¶Ö ¨ Ï<å
=ºH˜xÎ J`«x Ѩ~ÀHõO∆ Ö’ xOkOKå~°∞—— Jx J<åfl~°∞. (ɡǷ Ϩ d)
''Y∞~üP<£, LѨ"å㨄=`åÅ∞ qâßfiã≤ H˘~°‰õΩ ^≥·"åxH˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞
KÕ™êÎ~Ú. LѨ"åã¨O WÖÏ JO@∞Ok– '„ѨÉ∞íè ! <Õh =ºH˜xΠѨQ\ Æ ˜ "ÕàÖ◊ ’¡
uO_çH,˜ W`«~° "åOKèÅ « ‰õΩ ^Œ∂~°O KÕâß#∞. W`«#∞ ^•xfl t~°™ê=Ç≤ÏOKå_»∞.
Hõ#∞Hõ (J`«x "≥∂HõO∆ HÀã¨O) <å ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ã‘fiHõiOK«∞.— JÖψQ Y∞~üP<£
WÖÏ JO@∞Ok– '<Õ#∞ W`«_flç ~å„uà◊§Ö’ ã¨∞Yx„^Œ‰Ωõ ^Œ∂~°O KÕâß#∞.
Hõ#∞Hõ ™êfig∞! W`«x q+¨Ü∞« OÖ’ <å ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ã‘fiHõiOK«∞.— JѨÙÊ_»∞
^Õ=Ù_»∞ D ~Ô O_ç\˜ ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ã‘fiHõi™êÎ_∞» .—— (q∞ëê¯`ü, ɡǷ Ϩ d)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''(F ~ÀA) <Õ#∞ x„^ŒáÈ`«∞O>Ë
W^Œ~Ì ∞° =º‰õΩÅ Î ∞ <å ^ŒQiæÆ H˜ =zÛ <å Éè∞í [O `«\Ö ì˜ ÑË ≤ #<˘flHõ Hõi#î =∂~°Oæ
QÆŠѨ~fi° `«O ^ŒQiæÆ H˜ fã≤HÔ àϧ~°∞. ^•xÃÑ· ZHõ¯=∞x K≥áêÊ~°∞. <Õh H˘O_»
ZHõ¯_»O <å â◊HHΘ ˜ q∞Oz# Ѩx— Jx J<åfl#∞. 'Ѩ~åfiÖË^∞Œ ZHõ¯O_ç.
"Õ∞=Ú g∞‰õΩ T`«q∞™êÎO— J<åfl~°∞ "å~°∞. JѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ H˘O_»ÃÑ·HÔ Hͯ#∞.
20 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
H˘O_»ÃÑ· ã¨QÆO ^Œ∂~°O KÕ~°∞H˘<Õ@ѨÊ\˜H© (ZHõ¯_»∞flOKÀ) J~°∞ѨÙÅ∞,
ÃÑ_»ÉÁ|ƒÅ∞ qxÊOKå~Ú. 'D U_»∞ÊÅ∞, ÃÑ_»ÉÁ|ƒÅ∞ Uq∞\—x <Õ#∞
J_çQÍ#∞. 'Wk #~°Hõ"åã¨∞Å ÃÑ_»ÉÁ|ƒÅ∞— Jx "å~°∞ K≥áêÊ~°∞. P
`«~∞° "å`« ##∞fl =∞iHÍã¨Î ÃÑ·H˜ fã≤HÔ àϧ~°∞. JHõ¯_» H˘O^Œ~∞° =∞#∞+¨µÅ∞
`«Å„H˜O^Œ∞Å∞QÍ KÕÜ∞« |_ç L<åfl~°∞. "åi ^Œ=_»Å∞ pÅÛ|_ç L<åfl~Ú.
"å\˜ #∞O_ç ~°HOÎõ HÍ~°∞`ÀOk. <Õ#∞ gÔ~=~°x J_çQÍ#∞. 'g~°∞ ~°=∞*Ï<£
<≥ÅÖ’ LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OK«‰Ωõ O_® ѨQ\ Æ ˜ "ÕàÖ
◊ ’¡ Ǩ~ÚQÍ uO@∂,
„`åQÆ∞`«∂ LO_Õ"å~°∞— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞.—— (JÖò =∞#˚i)
ǨÏ*òÜ«∂„`« [~°Ñ¨x"å~°∞–11
<åeæO\˜Ö’ XHõ\ ˜ áÈ`Õ ã¨∞#fl : ''^Õ=Ù_»∞ W™ê¡OÖ’ <åÅ∞æ
q+¨Ü∂« efl qkèQÍ x~°~‚ ÚOKå_»∞. D <åeæO\˜Ö’ Z=Ô~<· å =¸_çO\˜x
=∂¢`«"∞Õ áê\˜¿ãÎ, <åÅæ= ^•xfl áê\˜OK«#O`«=~°‰Äõ D =¸_çO\˜ =Å¡
J`«xH˜ ZÖÏO\˜ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O LO_»^∞Œ . D <åÅ∞æ q+¨Ü∂« Å∞ Wq:
#=∂*ò, [HÍ`ü, ~°=∞*Ï<£ LѨ"å™êÅ∞, ǨÏ*òÜ∂« ¢`«.—— (ǨÏnã¨∞)
''J~^°∞Ö’ (J~>Ë HÍÉÏÖ’) „Ǩ"Õt~KÕ „Ǩu=fiH©Î âÍ~f, O°Hí∆}®
á⁄~^°QõÅ_«∞. JHí¯_«Hí∞ KÕO°∞HÀQõeˆQÇÍO°∞ ^®xfl qkèQå ã¨~^°i≈~KÍe.
(J~>Ë Ç¨Ï*ò KÕÜ«∂e.) Wk „Ǩ[ÅÃÑ· ^Õ=ÙxHí∞#fl ǨÏHí∞¯. D P[˝#∞
tO°™®=Ç≤Ï~K«_ÍxH˜ xO®Híi~KÕÇÍ_«∞ ^Õ=Ù_«∞ xO°¿ÑH∆ßǨO°∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞
HÀÇÍe.—— (Y∞~üP<£–3:97)
''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^Õ=Ùx =∂@Å#∞ WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: '<Õ#∞ U
^•ã¨∞xH˜ P~ÀQƺÉèÏQƺO, q¢ã¨$Î `«"∞≥ #ÿ Láêkè ¢Ñ¨™êk™êÎ<À, J`«#∞ <å
ã¨xflkèH˜ (HÍÉÏQÆ$ǨxH˜) ~å‰õΩO_® J^Õ ã≤u÷ Ö’ J~Ú^ÕO_»∞¡ QÆ_Ñç `≤ ,Õ
J`«#∞ ã¨~fi° O HÀÖ’Ê~Ú# ^Œ∞~°^$Œ +¨=ì O`«∞_»=Ù`å_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''XHõ`x« ^ŒQ~æÆ ° ǨÏ*ò KÕÜ∞« _®xH˜ HÍ=Åã≤#
¢Ñ¨Ü∂« }™ê=∞¢y, "åǨÏ#O LO_ç `«^•fi~å HÍÉÏÅÜ«∞O KÕ~∞° HÀQÆÅ â◊HΘ
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 21
L#flѨÊ\˜H© J`«#∞ ǨÏ*ò KÕÜ∞« HõáÈ`Õ, JÖÏO\˜ =ºHÎ̃ Ü«¸^Œ∞_»~Ú
K«xáÈ~Ú<å ÖËHõ ¢ÔH·ã¨Î=Ù_»~Ú K«xáÈ~Ú<å XHõ>ˆ ÉèË^Œ"Õ∞g∞ ÖË^Œ∞.
ZO^Œ∞HõO>Ë '^≥=· QÆ$ǨxH˜ KÕO∞° HÀQõeQˆ ÇÍO°∞ ^®xfl qkèQå ã¨~^°i≈~KÍe.
Wk „Ǩ[ÅÃÑ· ^Õ=ÙxHí∞#fl ǨÏHí∞¯— Jx Y∞~üP<£Ö’ LOk.—— (q∞ëê¯`ü)
Y∞~üP<£Ö’ XHõ KÀ@ ''#=∂*òx ™ê÷ÑO≤ K«O_ç, |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ
Å`À HõÅã≤áÈHõO_ç—— (30:31) Jx LOk. JO>Ë #=∂A KÕÜ∞« x =Úã≤O¡
Å#∞ Y∞~üP<£ |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ Å`À áÈeÛOk. JÖψQ ÃÑ· ǨÏnã¨∞Ö’
™ÈÎ=∞`« L<åfl ǨÏ*ò qkè x~°fiÇ≤ÏOK«‰õΩO_® K«xáÈÜÕ∞ =Úã≤¡OÅ#∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ü«¸^Œ∞Å`À, ¢ÔHã· =Ψ ÙÅ`À áÈÖÏÛ~°∞. JO>Ë ™ÈÎ=∞`« L<åfl
ǨÏ*ò KÕÜ∞« ‰õΩO_®<Õ K«xáÈ~Ú# =Úã≤O¡ #~°HOõ Ö’ Ѩ_áç È`å_»#fl =∂@.
P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞–12
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''g∞Ö’ Z=~°∂ PѨ^Å Œ ‰õΩ ÉèÜí ∞« Ѩ_ç
Kå=Ù#∞ HÀ~°∞HÀHõO_ç. QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤u÷ Ö’ '^Õ"å! <å HÀã¨O rq`«O
¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~O° QÍ L#flO`«=~°‰Ωõ ##∞fl rqOz LO_ÕÖÏK≥~Úº. <å HÀã¨O
=∞~°}"Õ∞ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« =∞~Ú`Õ <å‰õΩ =∞~°}O HõeyOK«∞—
Jx "Õ_∞» HÀ"åe—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''g∞Ö’ Z=~°∂ =∞~°}Ïxfl HÀ~°∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ .
XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ ã¨[#˚ ∞_»~Ú`Õ =∞ixfl ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕÜ∞« =K«∞Û. ^Œ∞~°#˚ ∞
_»~Ú`Õ J`«#∞ (áêáêÅ∞ =∂<Õã)≤ ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`«#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O
LO@∞Ok.—— (q∞ëê¯`ü)
PѨ^Å Œ ‰õΩ `«@∞ìHÀÖËHõ H˘O^Œ~∞° P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. HÍx
P`«‡Ç¨Ï`«º =Å¡ HõëêìÅ∞ f~°Háõ ÈQÍ, Jã¨Ö#·ˇ HõëêìÅѨ~fi° O JHõ¯_»∞flOKÕ
¢áê~°OÉè=í ∞=Ù`«∞Ok. P`«‡ ^Õ=Ù_»∞ =∂#=ÙxH˜ ¢Ñ¨™êkOz# J=∂#`ü.
^•xfl ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕ¿ã JkèHÍ~°O =∂#=ÙxH˜ ÖË^∞Œ .
P`«‡Ç¨Ï`«º Ѩ~º° =™ê#O‰QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞:
''H˘O_» g∞^Œ #∞Oz Ѩ_ç P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ #~°HÍxH˜ áÈ~Ú,
22 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
=∂\˜=∂\˜H˜ H˘O_» g∞^Œ #∞Oz ¢`ÀÜ«∞|_Õ Ñ¶∞¨ ’°"∞≥ #ÿ tHõ#∆ ∞ âßâ◊fi`«OQÍ
K«qK«∂ã¨∂Î LO\Ï_»∞. q+¨O ux P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ #~°HOõ Ö’
q+¨O KÕuÖ’ Ѩ@∞ìH˘x uO@∂ ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ `«##∞`å#∞ ǨÏ`«=∂~°∞Û‰õΩO@∂
LO\Ï_»∞. U^≥<· å PÜ«Ú^èOŒ `À P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ #~°HOõ Ö’
‰õÄ_® JÖÏO\˜ PÜ«Ú^èŒ"Õ∞ fã¨∞H˘x Hõ_»∞ѨÙÖ’ á⁄_»∞K«∞ ‰õΩO@∂
ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ f¢=Ü«∂`«#Å∞ J#∞Éèqí ã¨∂Î LO\Ï_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
Éèí∂HõÉÏ˚^•~°∞Å∞–13
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''W`«~∞° Å Éè∂í q∞x U H˘OK≥"∞≥ <ÿ å ã¨~ˆ
J<åºÜ«∞OQÍ P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ#fl "å_çfl áê`åà◊Ö’HõOÖ’H˜ kQÆ|_Õ=~°‰Ωõ
Éè∂í q∞Ö’H˜ J}z"ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— "Õ~˘Hõ LÖËY¡ #OÖ’ ''Z=Ô~<· å
J<åºÜ«∞OQÍ *Ï<≥_∞» Éè∂í q∞x P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J`«x
"≥∞_»Ö’ U_»∞ Éè∂í =ÚÅ HõO~îá° êâßxfl "ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ——x J<åfl~°∞
PÜ«∞#. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
L~åfi a<£Î J"Õãπ (J<Õ¢ã‘)Î XHõãÅ ÷¨ O q+¨Ü∞« OÖ’ `«# Ü«∂[=∂#º
ǨωõΩ¯#∞ Kå@∞‰õΩO@∂ ǨϢ[`ü ã¨~¸^£ a<£ *ˇ^· £ (~°l)‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ
=∞~åfi<£ a<£ ǨÏHõ"∞£ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ XHõ "åº[ºO "ÕãO≤ k. JѨÙÊ_»∞
ã¨~¸^£ a<£ *ˇ^· £ (~°l) =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''Z=Ô~<· å W`«~∞° ʼnõΩ K≥Ok# XHõ
*Ï<≥_∞» ã¨Ö ÷ Ïxfl P¢Hõq∞OK«∞‰õΩ<åfl ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# Éè∂í q∞H˜ U_»∞ ~Ô @¡
Ѩi=∂}OQÆŠǨ~°O KÕã≤ J`«x "≥∞_»Ö’ "ÕÜ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ——x
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `≥eáê~°∞. <Õ#O^Œ∞‰õΩ ™êHõº∆ q∞ã¨∞<Î åfl#∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞
<Õ<å"≥∞ ǨωõΩ¯#∞ ZÖÏ HÍ*ËÜ∞« QÆÅ#∞?—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
P`«~åfi`« <åºÜ«∞=¸iÎ =∞~åfi<£ =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''<Õ#∞ g∞ #∞O_ç
=∞Ô~ÖÏO\˜ ™êHõº∆ O J_»QÉÆ ’#∞—— J<åfl_»∞. JnQÍHõ ǨϢ[`ü ã¨~¸^£ (~°l)
P ã¨Ö ÷ Ïxfl P ¢ã‘Î L~åfi‰õΩ =kÖËâß~°∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# P ¢ã‘xÎ â◊Ñã≤ ∂¨ Î
''^Õ"å! D¢ã‘Î =∂@Å∞ J|^Œ=ú ∞~Ú`Õ D"≥∞ Hõà√◊ § áÈQ˘@∞ì. D ã¨Å ÷ "Õ∞
D"≥∞‰õΩ ã¨=∂kè J=ÙQÍHõ!—— Jx ¢áêi÷OKå~°∞.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 23
ǨÏnã¨∞ LÖËY¡ ‰õΩx Hõ^#Œä O: ''P `«~åfi`« P"≥∞ x[OQÍ<Õ QÆ∞_ç^¤ ~Œ Ú
áÈ~ÚOk. QÀ_»Å∞ "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ #_»∞ã¨∂Î '<å‰õΩ ã¨~¸^£ a<£ *ˇ^· £ (~°l)
QÍi âßѨO `«yeOk— Jx K≥|∞`«∞O_Õk. z=iH˜ F~ÀA P"≥∞ J^Õ
ã¨Å
÷ OÖ’ Hõ@∞ì‰Ωõ #fl `«# WO\’¡ #_»∞ã¨∂Î #∂uÖ’ Ѩ_ç K«xáÈ~ÚOk.
Dq^èOŒ QÍ P WÖË¡ P"≥∞‰õΩ ã¨=∂kè J~ÚáÈ~ÚOk.——
XHõ™êi =∞Ǩ¢Ñ¨=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡O) `«# J#∞K«~°∞Å`À
=∂\Ï¡_∞» `«∂ ''^Œi¢^Œ∞_»O>Ë Z=~À g∞‰õΩ `≥Å∞™ê?—— Jx J_çQÍ~°∞.
^•xH˜ J#∞K«~°∞Å∞ ''_»|∞ƒ, W`«~° ã≤iã¨OѨ^ŒÅ∞ ÖËx"å_çfl "Õ∞=Ú
^Œi¢^Œ∞_»x ÉèÏqã¨∞<Î åflO—— J<åfl~°∞. P `«~∞° "å`« =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£
(ã¨ÅO¡ ) WÖÏ K≥áêÊ~°∞:
''<å J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# XHõ_∞» #=∂*ò, [HÍ`ü,
~À*ÏÅ∞ =ÔQ~· å ã¨`å¯~åºÅ∞ fã¨∞H˘x =™êÎ_∞» . J~Ú`Õ J`«#∞ Z=i<≥<· å
^Œ∂+≤Oz LO\Ï_»∞. Z=iÃÑ·<<·≥ å JѨ"å^Œ∞ ÖËÑ=≤ ÙO\Ï_»∞. Z=i ^è<Œ å#fl
~Ú<å J<åºÜ«∞OQÍ HÍ*Ëã≤ LO\Ï_»∞. Z=i<≥<· å ǨÏ`«ºKÕã≤ LO\Ï_»∞.
Z=i<≥<· å J<åºÜ«∞OQÍ H˘\˜ì LO\Ï_»∞. JOKÕ`« J`«#∞ Z=Ô~=ix
"ÕkOè Kå_À, Z=Ô~=i ǨωõΩ¯Å∞ H˘Å¡Q˘\Ïì_À "å~°O^ŒiH© J`«x ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞
ѨOz™êÎ~∞° . JѨÊ\˜H© "å~°O^Œi ǨωõΩ¯Å∞ ѨÓiÎQÍ <≥~"° ~Õ H° õ =ÚO^Õ J`«x
ѨÙ}ºHõ~‡° Å∞ JO`«"∞≥ áÿ È`Õ, P ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞ KÕã#≤ áêáêÅ∞ J`«x
MÏ`åÖ’ "Õã≤ J`«_flç #~°HOõ Ö’ Ѩ_"» Ü Õ ∞« _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— (=Úã≤O¡ )
^ÀÑ≤_ç, ^˘OQÆ`«<åÅ∞–14
''¢ã‘Î Jܵ<®, ѨÙO°∞+¨∞_≥·<® ^˘~Qõ`Œ#~ KÕ¿ãÎ W^°ÌiH© K≥ܵº #iH˜
"ÕÜ«µ~_ç. Wk ÇÍO°∞ ã¨~áåk~K«∞Hí∞#fl ^®xH˜ „ǨuǶ¨Å~. ^Õ=Ùx `ŒO°Ñ¶¨Ù#
Hí#∞qǨC Híey~KÕ tHí∆ Wk. ^Õ=Ù_«∞ ã¨O®fikèHßi, ã¨Ofi° â◊H=Θ ∞~`Œ∞_«∞. PÜ«µ#
Z~`À q"ÕH=í ~`Œ∞_«∞ Hí∂_Í. Jܵ`Ë `ŒÇC¨ KÕã#≤ `Œ~åfi`ŒÜµ<® ǨâÍÛ`ÍÎÇ~¨
K≥~k `Œ=∞ #_«=_çHí ã¨ik^°∞ÌHí∞~>Ë, ^Õ=Ù_«∞ Q˘Ç¨Ê Hí∆=∂je, JáåO°
Hí$áåjÅ∞_«x `ˇÅ∞ã¨∞H’~_ç.—— (Y∞~üP<£–5:38)
24 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
ǨϢ[`ü *Ïa~ü (~°l) LÖËY ¡ #O „ѨHÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Dq^èOŒ QÍ
`≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''^Õ=Ù_»∞ "åQÍÌ#O KÕã#≤ ¢Ñ¨u =ã¨∞=Î Ó g∞‰õΩ Åaèã∞¨ OÎ k.
HÍx <å ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ #~°HOõ `Õ|_çOk. <Õ#∞ ^•x "Õ_ç Éèií OK«ÖHË õ "≥#H˜¯
`«Q∞Æ `æ ∞« #flѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ ##∞fl K«∂âß~°∞ Hõ^•! <Õ<å #~°HOõ Ö’ =OHõ~`° Å «
Hõ¢~° (Q˘_»∞QÆ∞Hõ¢~°) =∞x+≤x K«∂âß#∞. J`«#∞ #~°HOõ Ö’ `«# á⁄@ìÖ’x
¿ÑQÆ∞Å∞ ÖωõΩ¯O@∞<åfl_»∞. J`«#∞ (WǨÏÖ’HõOÖ’ L#flѨÙÊ_»∞ `«# Hõ¢~°`À
ǨÏ*òÜ∂« ¢u‰õΩÅ =ã¨∞=Î Ùefl ^˘Oyeã¨∞OÎ _Õ"å_»∞. XHõ"àÕ ◊ Ѩ@∞ì|_ç`Õ '<å
=OHõ~`° Å « Hõ¢~° P =ã¨∞=Î ÙÖ’ W~°∞‰õΩ¯áÈ~ÚOk— Jx K≥¿ÑÊ"å_»∞. Ѩ@∞ì
|_»Háõ È`Õ P =ã¨∞=Î Ù#∞ fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞.—— (=Úã≤O¡ –q∞ëê¯`ü)
Jj¡ÅO, =ºaèKå~°O–15
''=∂#=ÙÖ’¡ =∞#ã¨∞#∞ =∞Éèºí ÃÑ>Ëì =ºO°=÷ ã¨∞=Î Ùx HÁx`ˇKÛÕ ÇÍ_«∞ Hí∂_Í
XHí`Œ#∞ L<®fl_«∞. J`Œ#∞ *Ï˝#~ ÖËHí∞~_Í „Ǩ[efl ^≥·==∂O°æ~ #∞~_ç
`ŒÇÊ≤ ~z, P „ǨKÍO®xfl ǨiǨÏã≤~K«_ÍxˆH WÖÏ~>˜ KÕ+Åì¨ Hí∞ áåÅÊ_ͤ_∞« .
WÖÏ~>˜ "åiH˜ J==∂#HíOÇ° ∞‹ #· tHí∆ HßK«∞HÁx L~k.—— (Y∞~üP<£–31:6)
Ãѷ㥨 H˜Ö
Î ’ ''=∞#ã¨∞û#∞ =∞Éèºí ÃÑ>Ëì =ºO°=÷ ã¨∞=Î Ù—— J<Ë Ç¨^~° =zÛ#
KÀ@ =¸ÅÉèÏ+¨Ö’ ''ÅǨÏfiÖòÇϨ nãπ—— J<Ë Ç¨^~° L~k. J|∞ÌÖÏ¡ a<ü
=∞ãπ=Ó^ü (O°l)x ÅǨÏfiÖò ǨÏnãπ J~>Ë Uq∞@x J_çy`Ë, PÜ«µ#
^Õ=Ùx g∞^° „Ǩ=∂}~Kıã≤ ''ÅǨÏfiÖòÇϨ nãπ J~>Ë áå@Å∞ (ã¨~w`Œ~)——
Jx =¸_«∞™®O°∞¡ <˘H˜¯ K≥áåÊO°∞. (Wɡfl[sO∑, ɡǷ Ϩ d)
''áå@Å∞áå_Ë ¢ã‘ÎÅ#∞ J=∞‡_«~, HÁ#_«~, ÇÍi ÇͺáåO°~
KÕܵ« _«~ ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ Hß^°——<®flO°∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ )- (ui‡l). PÜ«µ#
=∞O’ã¨~^°Oƒ° ~ù Ö’ ''áå@Å∞ áå_Ë ÉÏx㨢ã‘Î ã¨ÉÖ íè ’ Hí∂O˘Ûx, P"≥∞áå@Å∞
q<ËÇÍ_ç K≥qÖ’ „ǨàÜ ◊ µ« k<®# Híiy~z# ã‘ã~¨ áÈÜ«µ|_«∞`Œ∞~^°——x
J<®flO°∞. (JÇπÏHß=ÚÖò Y∞O∑P<ü- MÏr J|¥|HíO)∑
D<®_«∞ PO∑,ì HíÅÛO°Ö„ò áÈ„Qå~ ¿Ñ~°`¡ À Jj¡ÅO, JO°#ú Qõfl q<®º™®efl
„Ǩ^i° ≈㨥Πrq`Œ „Ǩ^®è # ã¨=∞㨺Š#∞~_ç [#O ^°$+≤xì =∞O°e~Ǩ*¿Ë ã
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 25
Ѩ#∞Åhfl 'ÅǨÏfiÖòÇϨ nãπ— „H˜~kHı=™®Îܵ.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~º° @# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ Ñ¨~Ö° ’HõOÖ’
XHõKÀ@ H˘O^Œ~∞° (=ºaèKå~°) ¢ãÅΑ ∞, ÑÙ̈~∞° +¨µefl K«∂âß~°∞. "åiH˜ XHõ "≥Ñ· Ù̈#
~°∞zHõ~"° ∞≥ #ÿ Ѷڨ =∞Ñ¶Ú ¨ =∞ÖÏ_Õ =∞Oz =∂Oã¨O LOk. =∞~À "≥Ñ· Ù¨ #
‰õΩo§áÈ~Ú HõOѨÙH˘_»∞#Î fl =∂Oã¨O LOk. J~Ú`Õ P =∞#∞+¨µÅ∞ =∞Oz
=∂Oã¨O =^Œe HõOѨÙH˘_»∞#Î fl =∂O™êxfl uO@∞<åfl~°∞. gà‹§=~°x J_çy`Õ,
''gà◊√§ ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ ÉèÏ~°ºÅ#∞, Éè~í Å
ΰ #∞ =^Œe x¿+kè`åÅ`À `«=∞
HÀiHõÅ∞ f~°∞Û‰õΩ<Õ ¢ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ∞—— Jx K≥áêÊ~°∞ l¢cÖò (J֡Ƿ Ï≤ ).
=∞^ŒºO, =∞`«∞ÎѨ^•~å÷Å∞–16
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! =∞^°º~, E^°~, ^≥·"Õ`ŒO®ÅÜ«∂Å∞, áåzHíÅ
*’㨺~- W=hfl Jã¨ÇϨ ºHíOÇ° ∞‹ #· ÃÑâ· ÍzHí q+¨Ü∂« Å∞. ÇÍ>˜H˜ ^°¥O°~Qå
L~_«~_ç, g∞ rq`Œ~ ™®O°H÷ =í ∞=Ù`Œ∞~k. =∞^°º~, E^®Å ^®fiO® Ã+`· Í<ü
g∞ =∞^è°º qO’^è°~, q^Õfi+¨c*ÏÅ∞ <®>˜ q∞=∞‡efl ^≥·=^论#~, „áåO°÷#Å
#∞~_ç xO’kè~K«QÀO°∞`Œ∞<®fl_«∞. Hõ#∞Hõ WHí<ˇ·<® g∞O°∞ ÇÍ>˜x =∂#∞
HÀO_ç.—— (Y∞~üP<£–5:90,91)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ''^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ™ê~å~ÚH˜ ã¨O|O
kèOz# Ѩ<fl≥ O_»∞ =∞Ok =º‰õΩÅ Î Ö’ Ѩk =∞Okx â◊ÑO≤ Kå~°∞. "å~°∞–(1)
™ê~å~Ú Ñ≤O_Õ"å_»∞ (`«Ü∂« ~°∞KÕ¿ã"å_»∞), (2) ^•xfl Ñ≤O_çOKÕ"å_»∞
(`«Ü∂« ~°∞ KÕ~ÚOKÕ"å_»∞), (3) ^•xfl `åˆQ"å_»∞, (4) ^•xfl "≥∂¿ã"å_»∞,
(5) "≥∂¿ã"å_ç #∞Oz fã¨∞‰õΩ<Õ"å_»∞, (6) ^•xfl `åyOKÕ"å_»∞, (7)
^•xfl J"Õ∞‡"å_»∞, (8) ^•x ^è~Œ ° u<Õ"å_»∞, (9) ^•xfl H˘<Õ"å_»∞, (10)
Z=i HÀã¨O H˘O>Ë J`«#∞.—— (ui‡l, Wɡfl=∂[)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) Dq^èOŒ QÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞: ''<å ¢Ñ¨É∞íè =Ù ¢Ñ¨=∂}O
KÕã≤ WÖÏ J<åfl_»∞– '<å ^•ã¨∞ÅÖ’ Z=Ô~<· å ™ê~å `åy`Õ, ZO`« ™ê~å
`åy=ÙO>Ë JO`« p=Ú (#~°HOõ Ö’) <Õ#`«xH˜ `åy™êÎ#∞. JÖψQ <å
^•ã¨∞ÅÖ’ Z=Ô~<· å <å‰õΩ ÉèÜ í ∞« Ѩ_ç =∞^Œºáê#O =∂#∞‰õΩO>Ë, J`«xH˜
26 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
<Õ#∞ (ã¨fi~°Oæ Ö’) Ѩiâ◊√^Œú HÀ<Õ~∞° ÅÖ’x (=∞^ŒºO, =∞Hõ~O° ^ŒO, áêÅ∞
=ÔQ~· å) áêhÜ«∂Å∞ `åy™êÎ#∞.—— (JǨχ^£)
ǨϢ[`ü J|∂=¸™ê J+πJs (~°l) LÖËY ¡ #O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
=∞^ŒºO QÆ∞iOz ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''=∞^Œº¿ã=<åxH˜ JÅ"å@∞ Ѩ_ç J^Õ ã≤u÷ Ö’
K«xáÈ~Ú# =∞x+≤H˜ ^Õ=Ù_»∞ (#~°HOõ Ö’) Q“`å ÃãÅÜÕ∞\˜ áêhÜ«∞O
`åy™êÎ_∞» —— Jx J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@ qx ''Q“`å ÃãÅÜÕ∞~°∞
JO>Ë Uq∞\© ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) Q“`å
ÃãÅÜÕ∞~°∞ JO>Ë =ºaèKå~° ¢ã‘ÑÎ Ù¨ ~°∞+¨µÅ =∞~å‡=Ü«∞"åÅ #∞O_ç "≥Å∞=_Õ
¢^Œ"åÅ∞ Hõey# ÃãÅÜÕ∞~°∞ J#fl=∂@—— Jx K≥áêÊ~°∞. (JǨχ^£)
E^ŒO, =∞\ϯ, ÖÏ@sÅ∞–17
E^°~ Hí∂_Í ÃѶ∞ÏO°"≥∞ÿ# áåǨHßO°º"Õ∞. W~^°∞Ö’ J<ËHí=∞~k
_«|∞ƒ ZÖÏ~>˜ „â◊=∞ ÖËH∞í ~_Í<Ë XHí =ºH˜HÎ ˜ Åaèã∞¨ ~Î k. D<®>˜ =∞>ϯ,
ÖÏ@sÅ∞ Hí∂_Í D HÀ=Hí∞ K‹~k#"Õ. ÇͺáåO°ã∞¨ Å ÷ ∞ #_ç¿Ñ HÁxflO°HßÅ
㑯=ÚÅ∞ Hí∂_Í E^°~ „H˜~kHı =™®Îܵ. ZÖÏO\˜ Ѩ^uúŒ ^•fi~å<≥<· å ã¨~ˆ
Ѩk=∞Ok *Ë|∞Å∞ MÏmKÕã≤ XHõ¯_ç *Ë|∞#∞ xO¿Ñ E^•xfl W™ê¡O
âßâ◊fi`«OQÍ JO`«"Ú ≥ OkOzOk.
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! =∞^°º~, E^°~, ^≥"· `Õ OŒ ®ÅÜ«∂Å∞, áåzHíÅ *’㨺~
- W=hfl Jã¨ÇϨ ºHíOÇ° ∞‹ #· ÃÑâ· ÍzHí q+¨Ü∂« Å∞. ÇÍ>˜H˜ ^°¥O°~Qå L~_«~_ç,
g∞ rq`Œ~ ™®O°H÷ =í ∞=Ù`Œ∞~k. (Y∞~üP<£–5:90)
áåzHíÅ ^®fiO® *’㨺~ K≥Çʨ _«=∞<Ëk J*Ï˝#HßÅ~ JO°|∞ƒÖ’¡
L~_Ë =¸_è#« =∞‡Hí~. *Ï`ŒH~í , *’u+¨º~, ÇÍO°ÇÖ ¨¶ ÏÅ ¿ÑO°∞`À D<®_«∞
Hí∂_Í J<ËH=í ∞~k D *Ï_ͺxH˜ Qõ∞O°=Ù`Œ∞<®flO°∞. E^ŒOÖ’ ¢Ñ¨^•è <åOâ◊O
¢â◊=∞, "åºáê~°O Ug∞ ÖˉΩõ O_® yq∞‡‰õΩ¯Å ^•fi~å J<ÕH=õ ∞Ok =º‰õΩÅ Î
^è<Œ åxfl ^Àz XHõ¯_çH˜ Hõ@Éì > ˇ ìË J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ<.Õ _»|∞ƒ ÖË^• =∞ˆ~^≥<· å
qÅ∞=QÆÅ =ã¨∞Î=ÙÅ ¢Ñ¨"Õ∞Ü«∞OÖˉõΩO_® UP@ P_ç<å Ѩ~åfiÖË^Œ∞.
HÍHõáÈ`Õ Jq HÍÅǨÏ~°} ¢H_© Å» ∞QÍ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»`å~Ú. HÍx HÍÅǨÏ~°}
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 27
¢H©_Å » ∞ ‰õÄ_® ã¨$+≤Hì ~õ #ΰ ∞, PÜ«∞# ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞ ^Œ$_èO» QÍ qâ◊fiã≤OKÕ
^è~Œ ‡° Ѩ~åÜ«∞}∞ʼnõΩ â’aèOK«=Ù.
JÇπÏHÍ=ÚÖò Y∞~üP<£ ~°K~« Ú`« E^ŒOÃÑ· "åºMϺxã¨∂Î WÖÏ
J<åfl~°∞: ''ÖÏÉè#í ëêìʼnõΩ ã¨O|OkèOz# J`åºâ◊, ÉèÜ í ∂« Å ¢áêuѨkHõÃÑ·
KÕѨ>Ëì ¢Ñ¨u =º=Ǩ~°=¸ E^ŒO ¢H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk.—— (JÇπÏHÍ=ÚÖò
Y∞~üP<£–6= ÉèÏQÆO)
''J*Ï˝#HÍÅOÖ’ ¢Ñ¨[Å∞ ^è#Œ O`À áê@∞ `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ ‰õÄ_®
E^ŒO, ѨO^ÕÅ HÀã¨O LѨÜ∂≥ yOKÕ"å~°∞. P HÍÅOÖ’ W=hfl ^è~Œ ‡°
ã¨=∞‡`«OQÍ<Õ K«ÖÏ=∞}˜ JÜÕ∞ºq. QÔ Å∞Ѩ٠F@=ÚÅ ¢áêuѨkHõÃÑ· D
=º=Ǩ~åÅhfl #_çKqÕ . JO>Ë Ñ¶Ö ¨ Ï<å q+¨Ü∞« OÖ’ ''h=Ù QÔ e¿ãÎ <Õ#∞
h‰õΩ WO`« ™⁄=Ú‡ W™êÎ#∞. F_çáÈ`Õ JO`« ™⁄=Ú‡ h=Ù <å‰õΩ W"åfieû
LO@∞Ok. ÖË^• D P@Ö’ h=Ù QÔ e¿ãÎ <å ÉèÏ~°º#∞ hH˜™êÎ#∞. <Õ#∞
QÔ e¿ãÎ h ÉèÏ~°º#∞ <å‰õΩ JѨÊyOKåe—— Jx ѨO^ÕÅ∞ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï~°∞.
WÖÏ QÔ Å∞ѨÙ, F@=ÚÅ P^è•~°OQÍ [iˆQ D =º=Ǩ~åÅxfl\˜ÃÑ·
¢Ñ¨u=ºH˜HÎ © `«#‰õΩ ÖÏÉèOí =ã¨∞OÎ ^Œ<Õ Pâ◊`Àáê@∞ #+¨áì È`å#<Õ ÉèÜ í ∞« O
‰õÄ_® Ѩ\Ñì˜ _‘ ãç ∞¨ OÎ k. `«`Ê« eù `«OQÍ WO^Œ∞Ö’ "≥∂ã¨O, =OK«#, JǨÏOHÍ
~åÅ`À áê@∞ W~°∞=Ùi =∞^躌 q^Õfi+¨O, q~À^èÉŒ Ïè "åÅ∞ [xOKÕ J=HÍâ◊O
‰õÄ_® ZO`À LO@∞Ok. z=iH˜ Wk Ѩ~㰠ʨ ~°O [QÆ_®Å‰õΩ, ǨÏ`«ºÅ‰õΩ
‰õÄ_® ^•ifã¨∞OÎ k. D HÍ~°}OQÍ<Õ W™ê¡O =OK«#, q^Õfi+¨O, q~À^èŒ
ÉèÏ"åʼnõΩ ^•if¿ã E^ŒÑÙ¨ q^è•<åÅxfl\˜h x¿+kèOzOk.
''W™ê¡g∞Ü«∞ ^è~Œ ‡° âߢã¨OÎ ¢HõÜ∞« q¢HõÜ∂« ʼnõΩ, ^•#^è~Œ å‡Å‰õΩ ã¨O|O
kèOz# =º=Ǩ~åʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ J#∞=∞u WzÛOk. ѨO^≥O +¨~`° ∞« ÃÑ·
KÕã¨∞‰õΩ<Õ ¢Ñ¨u XѨÊO^ŒO q∞^茺, =∂Ü«∞ =∂¢`«"Õ∞#x ^èŒ~°‡âߢã¨ÎO
¿Ñ~˘¯#flk. JO`ÕHÍ^Œ∞, Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤ D ^ÕâO◊ g_çáÈ"åe ÖË^• "Õ~ˆ
^ÕâO◊ Ö’ L#fl Ñ¶Ö ¨ Ï<å =∞x+≤ WHõ¯_çH˜ =KÕÛÜ«∂e J<Õ +¨~`° ∞« ÃÑ· D
=ã¨∞=Î Ù#∞ J=Ú‡`å#x† ÖË^• =~°O¬ ‰õΩi¿ãÎ Ñ¶Ö ¨ Ï<å =ã¨∞=Î Ù#∞ h‰õΩ
28 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
|Ǩ˙Hõi™êÎ#x +¨~`° ∞« qkèOK«_O» =ÔQ~· å J^è~Œ ‡° HÍ~åºÖË...—— (JÇπÏHÍ
=ÚÖò Y∞~üP<£, 6= ÉèÏQÆO)
=∂#=ÙÅ |^Œâú ¢◊ `«∞=~Ú# Ã+·`å<£ =∞x+≤Ö’ ~°HOÎõ ÖÏ ¢Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î
J^è~Œ ‡° =º=Ǩ~åÅ#∞ ^è~Œ ‡° =º=Ǩ~åÅ∞QÍ K«∂Ñ≤Oz ÖËxáÈx ¢Éè=í ∞Å∞
HõeÊ™êÎ_∞» . H˘`«Î H˘`«Î ¿Ñ~°`¡ À, ¢Ñ¨H@
õ #Å`À Pâ◊Å QÆ∞¢~åÅÃÑ· ZH˜¯Oz
=^ŒeÃÑ_®Î_»∞.
HÍ#∞Hõ ~°∂ѨOÖ’ ÅOK«O–18
L^ÀºQÆ∞Å∞ ÅOK«O U~°∂ѨOÖ’ fã¨∞‰õΩ<åfl J^è~Œ ‡° HÍ~°ºOQÍ<Õ,
J¢Hõ=∞ ã¨Oáê^Œ#QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}O˜ K«|_»∞`«∞Ok. HÍ#∞Hõ~∂° ѨOÖ’ WzÛ<å
ã¨~ˆ fã¨∞HÀ=_»O x+≤^OúŒ .
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ J„"£∞ (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''ÅOK«O
fã¨∞‰õΩ<Õ"å_çÃÑ·, WKÕÛ"å_çÃÑ· ^Õ=Ùx JaèâßѨO Ѩ_∞» QÍHõ.—— (|∞MÏi)
Ǩτ[`ü J|∂ǨÏg∞^£ ™ê~Ún (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) [HÍ`ü,
ã¨^MŒ ÏÅ∞ =ã¨∂Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ XHõ`_« flç xÜ«∞q∞OKå~°∞. J`«#∞ `«#HõÑʨ
yOK«|_ç# Ѩx ѨÓiÎKãÕ ∞¨ H˘x uiQ˘zÛ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! D ^è#Œ O g∞k, Wk
<å‰õΩ áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOzOk—— Jx J<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@
qx ''#∞=Ùfi h `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å WO\’¡<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛÖË^∞Œ ? JѨÙÊ_»∞
hÔH=Ô~<· å áêi`À+≤HOõ `≥zÛ™êÎ~À ÖË^À `≥Å∞ã¨∞OÎ k Hõ^•!—— Jx J<åfl~°∞.
P `«~åfi`« PÜ«∞# Wëê#=∂*ò KÕã≤ (LѨ#ºã≤OK«_®xH˜) xÅ|_®¤~∞° .
=ÚO^Œ∞QÍ PÜ«∞# ã¨`º« ™êHõº∆ =K«#O ѨiOî z ^≥=· ™È΢`«O KÕâß~°∞. ™È΢`«O
^Õ=ÙxˆH â’aèã∞¨ OÎ k. `«~∞° "å`« PÜ«∞# WÖÏ J<åfl~°∞:
''D HÍ~°ºx~åfiǨωõΩʼnõΩ U=∞~ÚOk? "Õ∞"≥ÚHõ =ºH˜xÎ HÍ~°ºx~åfi
ǨωõΩxQÍ (Ô~"≥#∂º =ã¨∂Å∞KÕ¿ã L^ÀºyQÍ) xÜ«∞q∞Oz ѨOÑ≤`Õ J`«#∞
uiQ˘zÛ 'Wk ##∞fl =ã¨∂Å∞KÕã≤ fã¨∞‰õΩ~°=∞‡x ѨOÑ≤# ^è#Œ O, Wk <å‰õΩ
áêi`À+≤HOõ QÍ ÅaèOz# ^è#Œ O— JO@∞<åfl_»∞. J`«#∞ `«# `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å
WO\’¡<Õ ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛÖË^Œ∞? JѨÙÊ_»∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOkQÍ J`«xH˜
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 29
áêi`À+≤HOõ Z=~°∞ `≥zÛ™êÎ~À! Z=iJnè#OÖ’ =ÚǨÏ=∞‡^£ ¢áê}=ÚO^À
P â◊HãΘ fi¨ ~°∂ѨÙx ™êH˜!∆ D (¢Ñ¨É∞íè `«fi)~å|_çÖ’ Z=~°∞ #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜
áêÅÊ_»`å_À ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^˘OyeOK«|_ç# P ^è#Œ O J`«x "≥∞_»g∞^Œ
ÃÑ#∞ÉèÏ~°OQÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞OÎ k. J`«#∞ XO>ˇ#∞ ^˘OyeOz LO>Ë, P
XO>ˇ J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜ J~°∞ã¨∂Î J`«xH˜ ^Œ∞~°ƒ~ù O° QÍ =∂~°=K«∞Û.
XHõ"àÕ ◊ J`«#∞ P=Ù#∞ ^˘OyeOz LO>Ë, P P=Ù J`«x "≥∞_» g∞^≥H¯˜
JOÉÏ JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ _»=K«∞Û. "Õ∞Hõ~Ú`Õ =∂º=∂º JO@∂ J~°∞ã¨∞OÎ
_»=K«∞Û. QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç! <Õ#∞ ^Õ=Ùx P[˝Åhfl g∞‰õΩ JO^Œ*âË ß#∞. (<å
ÉÏ^躌 `« fiáÈ~ÚOk. WHõ Z=i Hõ~‡° ʼnõΩ "åˆ~ ÉÏ^è∞Œ ºÅ∞.)—— (|∞MÏi)
nxfl|\˜ì ¢Ñ¨É∞íè `«fiL^ÀºQÆ∞Å∞ HÍ#∞HõÅ∞, áêi`À+≤HÍÅ∞ ã‘fiHõiOK«
‰õÄ_»^xŒ , Jk ¢Ñ¨É∞íè `«fi^è#Œ O #∞O_ç ^˘OyeOz ¢^ÀǨxH˜ áêÅÊ_ç#@∞¡
J=Ù`«∞O^Œx `≥Å∞™ÈÎOk. ¢Ñ¨É∞íè `«fiL^Àºy HÍ#∞HõÅ∞ ã‘fiHõiOK«_=» ∞O>Ë
`«# Ǩϟ^• JkèHÍ~åÅ ^•fi~å J¢Hõ=∞ ¢Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ á⁄O^Œ_"» ∞Õ . JO^Œ∞Hˆ
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨=∞~°™⁄`«∞Î HÍ*Ë¿ã"å_çH˜ ZÖÏO\˜ tHõ∆ Ѩ_»∞`«∞O^À,
ÅOK«O fã¨∞‰õΩ<Õ"å_ç‰Äõ ¯_® JÖÏO\˜ tˆH∆ Ѩ_∞» `«∞O^Œx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
ǨϢ[`ü J|∂J|∞ÌÖÏ¡ =ÚǨÏ=∞‡^£ a<£ =r~ü (~°Ç¨Ï‡Öˇ·) `«#
J#∞Éè"í åxfl WÖÏ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''<Õ<˘Hõ ~ÀA Jã¨~ü #=∂A `«~∞° "å`«
=∂ WO\˜H˜ H˘OK≥O ^Œ∂~°OÖ’ L#fl XHõ `À@‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õ~å#∞.
J@∂ W@∂ u~°∞QÆ∞`«∂ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∂xH˜ H˘OK≥O =ÚO^Œ∞ XHõ
â◊‡âß<åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl#∞. HÍ¿ãûѨ\˜H˜ ǨÏ~îå`«∞ÎQÍ XHõ ã¨=∂kè
JyflQÆ∞O_»OÖÏ HÍÅ∞`«∂ HõxÊOzOk. P ã¨=∂kèÖ’x xÑÙ̈Ê Hõ}ÏÅ =∞^躌
XHõ =ºH˜Î ‰õÄ~˘Ûx ǨǨHÍ~åÅ∞ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞. <Õ#∞ Wk HõÖ’, "åã¨=Î "≥∂
J~°÷OHÍHõ HÍ¿ãûѨ٠JÜ≥∂=∞Ü«∞OQÍ K«∂ã≤ `«~åfi`« "åã¨Î="Õ∞#x
x~åúiOK«∞‰õΩ<åfl#∞. ^•O`À <Õ#∞ ÉèÜ í ∞« Ѩ_áç È~Ú WO\˜H˘zÛ "åÖÏ#∞.
<å ÉèÏ~°º J#flO `≥zÛѨ\Oì˜ k. HÍx <å‰õΩ u#|∞kú HÍÖË^∞Œ . <Õ#∞ ÖËz
|Ü«∞\˜HÔ àϧ#∞. H˘O^Œix HõÅ∞ã¨∞H˘x, [iy# ã¨OѶ∞¨ @# q=iOz P
30 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
ã¨=∂kèÖ’ ѨÓ_»Û|_ç# =∞x+≤ Z=~°x J_çQÍ#∞. ^•xH˜ "å~°∞, J`«#∞
=~°HÎ aõ _®~åÅ #∞Oz J¢Hõ=∞OQÍ ã¨∞OHõO =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã"å_»x, D~À*Ë
K«xáÈÜ«∂_»x `≥eáê~°∞. (=∞ø`å¯~°≠\ϯ)
=_ô¤ =º=㨖÷ 19
''áÈ`Ë =_ô¤ u<ËÇÍ_«∞ Ç≤âÍK«~ Ǩ>#ì˜ Ç≤zÛÇÍ_çÖÏ (ã¨=∂kè #∞~_ç)
ÖË™®Î_«∞. D ^°∞ã≤÷uH˜ HßO°}~, ÇÍO°∞ ÇͺáåO°~ Hí∂_Í =_ô¤ ÖÏ~>˜^Õ
J~>ÏO°∞. Hßx ^Õ=Ù_«∞ ÇͺáåO®xfl ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~ KÕâÍ_«∞. =_ôx¤ J^èO° ‡°
HßO°º~Qå xO°Ü ‚ µ~KÍ_«∞. Hí#∞Hí D Ç≤Ï`ŒÉ’^è° J~k#ÇÍO°∞ WHí=Ú~^°∞ =_ô¤
u#>Ïxfl =∂#∞H’ÇÍe. [iy~^Õ^À [iy~k. WHí#∞~_ç =∂#∞HÀÇÍe.
JÖÏ~>˜ÇÍi =º=ǨO°~ (Ѩ~Ö° ’Hõ <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’) ^Õ=Ù_«∞ Ǩi+¨¯i™®Î_∞« .
XHí"Õà◊ D P^Õâ◊~ J~k# `Œ~°∞"å`Œ Hí∂_Í =∞m§ Z=O≥·<® D
áåǨHßO®ºxH˜ áåÅÊ_ç`Ë ÇÍO°∞ #O°H~í áåÅ=Ù`ÍO°∞. #O°H~í Ö’<Ë ZÅ¡HßÅ~
Ǩ_ç=Ù~>ÏO°∞. ^Õ=Ù_«∞ =_ô¤ (=º=ã¨÷)x `Œ∞^°=Ú>˜ì™®Î_«∞. ^®#^è°O®‡ÅHí∞
=$kúqHß™®Å∞ Híey™®Î_«∞. (Y∞~üP<£–2:275,276)
=_ô=¤ º=ã¨#÷ ∞ ^Õ=Ù_«∞ ѨÓiÎQå x¿+kè~KÍ_«∞. =_ô¤ u<Ë (fã¨∞Hí∞<Ë)
ÇÍ_çfl, uxÊ~Kı (WKıÛ)"å_çfl, ^®xH˜ ™®Hí∞∆ Å∞Qå L~_ËÇÍix, =_ôǤ „¨ `Œ~
O®¿ãÇÍ_çfl- J~^°sfl ^Õ=Ù_«∞ â◊Ç≤~KÍ_«x ^≥·=„Ǩ=HíÎ (ã¨) `ˇeáåO°∞.
(J|¥^®=Ó^ü, Wɡfl=∂[, #™®Üµ.)
=_ô¤ ‰õÄ_® "åºáê~°O ÖÏO\˜^#Õ #fl J~°Oú =KÕÛÖÏ '=_ô¤ "åºáê~°O—
J<Õ Ñ¨^•xfl ã¨$+≤Oì z [#OÖ’H˜ =kÖËâß~°∞ =_ôH¤ À~°∞Å∞. HÍx _»|∞ƒ ^•fi~å
_»|∞ƒ QÆ_Oç KÕ, XˆHq^è"Œ ∞≥ #ÿ XˆH qÅ∞= QÆÅ =ã¨∞=Î Ù ^•fi~å ÖÏÉèOí á⁄O^Õ
Ѩ^`úŒ ∞« Å#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) x¿+kèOKå~°∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~º° @# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ Ñ¨~Ö
° ’HõOÖ’
XHõKÀ@ ÉÏ# Hõ_∞» ѨÙÅ∞ Hõey# H˘O^Œ~∞° =∞#∞+¨µÅ#∞ K«∂âß~°∞. "åi
á⁄@ìÅ∞ áê=ÚÅ`À xO_çáÈ~Ú=Ù<åfl~Ú. ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) "å~°∞ Z=~°x
J_çy`Õ, =_ô¤ u<Õ"åà◊§x K≥áêÊ~°∞ ǨϢ[`ü l¢cÖò (J֡Ƿ Ï≤ ).
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 31
WɡflǨÏ[~ü =∞H˜¯ Hõ^#Œä O: <ÕxOHÍ ÖË`« =Ü«∞ã¨∞ûÖ’ L<åfl#∞.
JѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ H©iÎâı+¨µÖˇ·# =∂ `«O¢_çQÍi ã¨=∂kèx ^Œi≈OK«_®xH˜,
PÜ«∞# P`«‡âßOuHÀã¨O Y∞~üP<£ ѨiOî z ^Œ∞P (¢áê~°#÷ ) KÕÜ∞« _®xH˜
`«~K° ∞« QÍ â◊‡âßxH˜ "≥à√◊ OÎ _Õ"å_çfl. XHõ ~ÀA ~°=∞*Ï<£ <≥Å z=i ^ŒâH◊ Oõ Ö’
Ѷ¨¢*ò #=∂*ò (¢Ñ¨ÉèÏ`« ã¨=∞Ü«∞O ¢áê~°÷#) =ÚyOK«∞H˘x â◊‡âß<åxH˜
"≥àϧ#∞. JHõ¯_» <Õ#∞ XHõ ã¨=∂kè g∞^Œ ‰õÄ~˘Ûx Y∞~üP<£ Ѩiãî ∞¨ <Î åfl#∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_» <Õ#∞ `«Ñʨ =∞Ô~=~°∂ ÖË~∞° . HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ ǨÏ~îå`«∞QÎ Í
''PÇπÏ...PÇπÏ...—— J<Õ ÉÏ^è•Hõ~"° ∞≥ #ÿ =¸Å∞æ_∞» qxÊOK«™êyOk. f¢="≥∞#ÿ
D =¸Å∞æ_∞» â◊|OÌ qx <å QÆ∞O_≥ JkiáÈ~ÚOk. D â◊|OÌ |Ǩïâß
ѨH¯õ #∞#fl ã¨=∂kè #∞O_ç =™ÈÎO^Œx ÉèÏqOKå#∞. P ã¨=∂kè QÆK∞« Û`À
Ѩ\+˜ Oª¨ QÍ xi‡OK«|_ç LOk. <Õ<å ã¨=∂kè ^ŒQiæÆ HÔ o§ K≥=ÙÅ∞ iH˜¯Oz
qO>Ë ã¨=∂kèÖ’x â◊=O #∞O_Õ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« q^•~°H"õ ∞≥ #ÿ D â◊|OÌ =™ÈÎO^Œx
¢QÆÇÏ≤ OKå#∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOKÕ "Õà~◊ ÚOk. ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ P =¸Å∞æ_∞»
¢Hõ=∞OQÍ `«yáæ È~ÚOk. HÍ¿ãûѨ\H˜ ˜ J@∞QÍ XHõ =ºH˜Î =KåÛ_»∞. <Õ#`«x
^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ áÈ~Ú D ã¨=∂kè Z=i^Œx J_çQÍ#∞. ''W^˘Hõ "åºáê~°ã∞¨ _÷ ç
ã¨=∂kè. <Õ#`«_flç K«∂âß#∞. KåÖÏ =∞Oz"å_»∞. J~Ú^Œ∞ ѨÓ@Å #=∂A
¢Hõ=∞O `«Ñʨ ‰õΩO_® PK«i™êÎ_∞» † =∞ø#OQÍ LO\Ï_»∞—— JO@∂ q=iOKå_»∞
P =ºH˜.Î <å‰õΩ Pâ◊Û~°ºO "ÕãO≤ k. WO`« =∞Oz =∞x+≤ ã¨=∂kèÖ’ WÖÏ
ÉÏ^è•Hõ~O° QÍ =¸Åæ_O» Uq∞\’ <å‰õΩ J~°O÷ HÍÖË^∞Œ . "≥Ú`åÎxH˜ U^À
|Å"≥∞#ÿ HÍ~°}O LO_®e J#∞‰õΩ<åfl#∞. `«~∞° "å`« <Õ#∞ P =∞x+≤ QÆ∞iOz
=∞ixfl q=~åÅ∞ HÀã¨O P~åfâß#∞. JѨÙÊ_»∞ <å‰õΩ J`«#∞ Q˘Ñ¨Ê Éè‰í Ωõ _Î ·≥
#ѨÊ\˜H© =_ô¤ u<Õ"å_»x `≥eã≤Ok. =_ô¤ fã¨∞‰õΩO>Ë h ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ~°∞QÆ∞
`«∞O^Œx Ã+·`å<£ ¢Éè=í ∞Å∞HõeÊOz J`«_flç "≥∂ã¨OKÕâß_»∞. ^•O`À P Éè‰í Ωõ _Î ∞»
"åºáêi ‰õÄ_® J~Ú#O^Œ∞# =_ô¤ fã¨∞HÀ=_»O ¢áê~°OaèOKå_»∞. z=iH˜
WÖÏ ã¨=∂kèÜ∂« `«#Å∞ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl_»∞. (["ål~ü–=∞ø`å¯~°≠\ϯ)
32 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
JǨC KÕã≤ =ÚǨC `≥K«∞ÛHÀ‰õΩ–20
JǨCKÕã≤ ѨÇC¨ ‰õÄ_»∞ u#_»O HõO>Ë L#fl^•O`À<Õ `«$Ñ≤K Î O≥ ^Œ_O»
=∞Oz^Œx W™ê¡O É’^è#Œ Å ^•fi~å `≥Å∞™ÈÎOk.
''^≥=· =∂O°~æ Ö’ „áå}®ÅiÊ~z# =ºH˜Î áåáåÅhfl Híq∆ ∞~K«|_«`Íܵ,
XHí¯ JǨC `ŒÇʨ —— Px ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) `ˇeáåO°∞. (=Úã≤~¡ )
PÜ«µ# XHí™®i ''^Õ"å! <Ë#∞ áåǨ~, O°∞}(ÉèÏ~°)O #∞~_ç h
â◊O} ° ∞ H’O°∞`Œ∞<®fl——#x J<®flO°∞. JǨC_«∞ XHí J#∞K«O∞° _«∞ ''^≥=· „Ǩ=HßÎ!
g∞O°∞ `ŒOK ° ∞« Qå O°∞}ÉèÏ~°O #∞~_ç â◊O} ° ∞ H’O°∞`Œ∞<®flOÕq∞>©?—— Jx
J_çQå_«∞. ^®xH˜ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) ã¨=∂^è®#q∞㨥Π''=∞x+≤ JǨCÅ
áåÖˇ#· ǨC_«∞ =∂>Ï¡_`ç Ë J|^°=ú ∂_«∞`Í_«∞† ÇÍQåÌ#~ KÕ¿ãÎ ^®xfl xÅɡ@∞ì
H’ÖË_∞« —— J<®flO°∞. (|∞MÏi)
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ H° ˘zÛ, `å#∞ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ lǨ^£
KÕÜ∞« _®xH˜ "≥à√◊ <Î åfl#x K≥ÑÊ≤ , `«# áêѨ=∞xflOѨ٠HÀã¨O ¢áê~°#÷ KÕÜ∞« =∞x
JO\Ï_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨~ˆ JO\Ï~°∞. P =ºH˜Î "≥o§áÈ=_®xH˜ "≥#∞
u~°∞QÆ∞`å_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) J`«_çfl Ñ≤ez ''h áêáêÅhfl
Hõq∆ ∞OK«|_»`å~Ú HÍx, JѨÙʉõΩ ã¨O|OkèOz# áêѨO =∞@∞‰õΩ Hõq∆ ∞OK«
|_»^∞Œ —— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''qâßfiã≤ K«xáÈ~Ú# `«~åfi`« J`«x P`«‡
Hˆ =ÅO JѨÙÊ HÍ~°}OQÍ (PHÍâßxH˜ ZHõ¯ÖËH)õ XHõ KÀ@ PyáÈ`«∞Ok.
JѨÙÊ f~°Ûx^Õ J`«x P`«‡ ã¨fi~åæxH˜ KÕ~∞° HÀÖË^∞Œ . (ui‡l, ɡǷ Ϩ d)
ǨϢ[`ü J#ãπ (~°l) Hõ^#Œä O: "Õ∞=Ú F~ÀA ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^ŒQ~æÆ °
‰õÄ~˘Ûx=ÙO>Ë H˘O^Œ~∞° ¢Ñ¨[Å∞ XHõ [<å*Ï (â◊=O) `≥zÛ [<å*Ï#=∂*ò
(â◊=¢áê~°#÷ ) KÕÜ∞« =∞<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åix ''D =∞$`«∞x
g∞^Œ ~°∞}ÉèÏ~°O U^≥<· å LO^•?—— Jx J_çQÍ~°∞. "å~°∞ LOk J<åfl~°∞.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx WÖÏ J<åfl~°∞:
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 33
''WÖÏO\˜ =∞x+≤ HÀã¨O [<å*Ï#=∂*ò KÕÜ∞« _»O =Å¡ ÖÏÉèOí Uq∞\©?
W`«x P`«‡ ã¨=∂kèÖ’ PyáÈ~ÚOk. PHÍâ◊O "≥Ñ· Ù¨ Jkè~ÀÇ≤ÏOK«Ö^Ë ∞Œ .
g∞Ö’ Z=Ô~<· å W`«x JѨÙÊ f~°∞™êÎ=∞x Ǩg∞ W¿ãÎ <Õx`«x [<å*Ï
#=∂*ò KÕ™êÎ#∞. ÖËHáõ È`Õ KÕÜ∞« ÖË#∞. Z=Ô~<· å W`«x JѨÙÊ f~°Û_»OQÍx,
ÖË^• f~°∞™êÎ=∞x Ǩg∞x=fi_»OQÍx [iy#ѨÙÊ_Õ <Õ#∞ KÕ¿ã [<å*Ï#=∂*ò
=Å¡ W`«xH˜ ¢Ñ¨Ü∂≥ [#O KÕ‰Äõ ~°∞`«∞Ok.—— (`«¢ÉÏx)
ǨϢ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) XHõ~ÀA ¢Ñ¨ÉÏè `«"àÕ ◊
¢áê~°#÷ KÕã#≤ `«~åfi`« ''WHõ¯_» Ǩï*ˇÖ · `ò Q≥ Æ =∞x+≤ Z=Ô~<· å L<åfl_®? g∞
™È^Œ~°∞_»∞ ã¨fi~°æ^•fi~°O ^ŒQÆæ~° x~ÀkèOK«|_®¤_»∞, J`«#∞ KÕã≤# JѶ¨ÙÊ
HÍ~°}OQÍ—— Jx J<åfl~°∞. (`«¢ÉÏx)
Ã+·ÉÏ<£ a<£ Aɡ~· ü (~°l) Hõ^#Œä O: =∂ <å#fl J|∞ÌÖ"ò åÇ≤Ï^£ a<£*^·ˇ £
QÍ~°∞ XHõ Ü«Ú^ŒOú Ö’ áêÖÁæ#_®xH˜ "≥à√◊ OÎ >Ë ^•iÖ’ XHõ KÀ@ F ÃÑ^ŒÌ
Ö’`≥#· ÉÏq HõxÊOzOk. P ÉÏqÖ’ #∞Oz ÉÏ^è`Œ À =¸Å∞æ`∞« #fl F
=∞x+≤ HõO~îã° fi¨ ~°O qxÊã¨∞OÎ >Ë, J^Õq∞\’ K«∂_»\ÏxH˜ XHõ`#« ∞ JO^Œ∞Ö’H˜
kQÍ_»∞. kyK«∂¿ãÎ XHõ =∞x+≤ Pã¨#OÃÑ· ‰õÄ~˘Ûx L<åfl_»∞. Pã¨#O
H˜O^Œ hà◊√§<åfl~Ú. ÉÏqÖ’ ky K«∂ã¨∞#Î fl =ºH˜Î J`«x`À ''h=Ù =∞x+≤"å
ÖËHõ Éè∂í `åx"å? =∞x+≤"`·≥ Õ h "åã¨=ΠѨiã≤u÷ Uq∞\’ K≥ÑÙ¨ Ê—— J<åfl_»∞.
JѨÙÊ_»∞ ÉÏqÖ’ Pã¨#O g∞^Œ ‰õÄ~°∞Û#fl =∞x+≤ `«# QÀ_»∞ K≥|∞`«∂
''<Õ#∞ =∞x+≤<.Õ JO`åH˜Ü∂« x"åã≤x. <Õ#∞ K«xáÈ~Ú# `«~∞° "å`« WHõ¯_»
|OkèOK«|_®¤#∞. <åg∞^Œ H˘O`« ~°∞}ÉèÏ~°O LO_çáÈ~ÚOk. <å H˘_»∞‰õΩ
JO`åH˜Ü∂« Ö’ L<åfl_»∞. HÍx "å_»∞ ##∞fl *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕÜ∞« _»OÖË^∞Œ . <Õ#∞
KÕã≤# JѨÙÊ ‰õÄ_® f~°Û_»OÖË^Œ∞. JѨÙÊ fiÛ`Õ <Õh ^Œ∞~°æu #∞O_ç
|Ü«∞@Ѩ_`» å#∞—— Jx J<åfl_»∞.
D=∂@ q#fl `«~åfi`« ÉÏqÖ’ ky# =ºH˜Î |Ü«∞\˜H˜ =KåÛ_»∞.
|Ü«∞\˜H˜ =zÛ q+¨Ü∞« O `«# ã¨ÇϨ K«~∞° xH˜ q=iOKå_»∞. W^Œ~Ì ∞° XHõ
x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩO@∂ `å=Ú Ü«Ú^ŒúOÖ’ áêÖÁæx `«=∞‰õΩ ÅaèOKÕ
34 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
ã¨=∞~°™⁄`«∞Ö Î ’ #∞Oz H˘O`« ™⁄=Ú‡ fã≤ J`«x JѨÙÊ f~°∞Û^•O Jx
K≥ÑÙ¨ ʉõΩ<åfl~°∞. P q^èOŒ QÍ "åi^Œ~Ì ∞° J`«x JѨÙÊ f~åÛ~°∞.
`«~∞° "å`« "å~°∞ =∞~À™êi J@∞QÍ ¢Ñ¨Ü∂« }O KÕã∂¨ Î P ÉÏq ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
áÈ~Ú `˘OyK«∂âß~°∞. ÉÏqÖ’ P =∞x+≤ HõxÊOK«Ö^Ë ∞Œ . P~ÀA ~å¢u
"åi^Œ~Ì ∞° q∞¢`«∞Å∞ JHõ¯_Õ Ñ¨_∞» ‰õΩ<åfl~°∞. P~å¢u "åi HõÅÖ’ P =∞x+≤
HõxÊOz ''^≥=· O g∞‰õΩ ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O ¢Ñ¨™êkOK«∞QÍHõ! g∞~°∞ <åJѨÙÊ f~åÛ~°∞.
^•O`À <ÕxѨÙÊ_»∞ ã¨fi~åæxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl#∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. (Wɡfl Ja^Œ∞<Ì åº)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''Z=Ô~<· å JѨÙÊf~°Û‰õΩO_® K«xáÈ`Õ, P JѨÙÊ
HÍ~°}OQÍ J`«#∞ x~°ƒO^è•xH˜ QÆ∞~°=Ù`å_»∞. `«# Jã¨Ç¨ Ü«∞`«, XO@i`«<å
Å#∞ QÆ∞iOz ^Õ=Ù_çfl "Õ_∞» ‰õΩO\Ï_»∞. JѨÙÊ f~°QÍ<Õ J`«x P`«‡ QÆ=∂ºxH˜
KÕ~∞° ‰õΩO@∞Ok.—— (`«¢ÉÏx)
^èŒ# "åº"≥∂ǨÏO–21
''ã¨`ͺxH˜ q=ÚY∞_»~Ú áÈ=_«"∞Õ QåHí ^è<° ®xfl Hí∂_«É>ˇ ì˜ ^®xfl =∂>˜
=∂>˜H˜ ã¨iÌÃÑ@∞ìHí∞~@¥ Éèí„^°Ç¨O°K«∞Hí∞#fl „ǨuÇÍ_ôfl Jk ZÅ∞Q≥uÎ
Ç≤Å∞ã¨∞Î~k.—— (Y∞~üP<£–70:18)
''„áåǨ~zHí "åº"≥∂ǨÏ~Ö’ ǨO°ã¨ÊO°~ áÈ>©Ç¨_ç gÖˇ·#~`Œ ZHí∞¯=
ã¨~áåk~KÍ Å#fl `ŒÇ¨<Ë q∞=∞‡efl U=∞O°∞áå@∞Ö’ Ǩ_«"Õã≤~k. z=iH˜
(J^Õ O°~kÖ’) g∞O°∞ ã¨=∂kèH˜ KÕO∞° Hí∞~>ÏO°∞. (g∞~°ãŨ ∞ „áåǨ~zHíã~¨ Ǩ^Õ
„ǨQõuH˜ zǨÏfl=∞x ÉèÏqã¨∞Î<®flO°∞ HÍÉ’Å∞.) Z~`Œ=∂¢`Œ~ Hß^°∞. `ŒfiO°Ö’<Ë
g∞Hí∞ `ˇÅ∞ã¨∞Î~k ("åã¨Î=O Uq∞\’).—— (Y∞~üP<£–102:1-4)
''x~kOKÕ, ¿ÇÏà◊#KÕ¿ã, KÍ_ôÅ∞K≥¿ÑÊ „Ǩu"å_çH© q<®â◊~ L~k.
J`Œ#∞ (q∞u g∞i# ^è#° "åº"≥∂ǨÏ~`À) _«|∞ƒ Hí∂_«É_ˇ ∞« <Î ®fl_«∞. (ǨO=° ∞Ö’aè
Jܵ) ^®xfl =∂>˜=∂>˜H˜ ÖˇHí¯ÃÑ>˜ì ^®zÃÑ_«∞Î<®fl_«∞. J`Œh ã¨~Ǩ^°
âÍâ◊fi`Œ~Qå `Œ# ^°QõæO° L~@∞~^°x ÉèÏqã¨∞Î<®fl_«∞. Z~`Œ=∂„`Œ~ L~_«^°∞.
J`Œ#∞ Híã¨Hí㨠#eÇ≤ `˘H˜¯"Õ¿ã KÀ@ qã≤i "ÕÜ«µ|_«`Í_«∞. Híã¨Hí㨠#eÇ≤
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 35
`˘H˜¯"Õ¿ã KÀ@~>Ë Uq∞>’ hHí∞ `ˇÅ∞™®? ^Õ=Ùx (#O°Hß)Jyfl. Jk ÉèQí Éõ Qíè õ
=∞~_«∞`Œ¥ Qõ∞~_≥Å^®Hß KÕO°∞`Œ∞~k. "åix P JyflQõ∞~_® ÅÖ’ Ǩ_«"Õã≤
=¸ã≤"ÕÜ«µ_«~ [O°∞Qõ∞`Œ∞~k. WÖÏ "åO°∞ (<å<åÜ«∂`«#Å∞ J#∞Éèíqã¨∂Î)
á⁄_»"≥·# (Jyfl)H©ÅÅ =∞^è°º zHí∞¯HÁx L~>ÏO°∞. (Y∞~üP<£–104:1-9)
"åºáê~°OÖ’ J|^ŒúO, "≥∂ã¨O–22
''qâÍfiã¨∞ÖÏO®! g∞O°∞ XHíi ™⁄=Ú‡#∞ =∞O˘HíO°∞ J<®ºÜ«µ~Qå,
J„Hí=∞~Qå Hß*ËÜ«µHí~_ç. WzÛѨÙK«∞ÛH’=_ÍÅ∞ [O°Qõ=Åã≤~^Õ. Jܵ`Ë
Jq ǨO㰠ʨ O°~ P"≥∂^°~`À [O°Qåe. q∞=∞‡efl g∞O°∞ ǨÏ`Œ=∂O°∞ÛH’Hí~_ç.
(P`Œ‡=~K«#Hí∞ áåÅÊ_«Hí~_ç.) ^Õ=Ù_«∞ g∞Ǩ@¡ Z~`À ^°Ü«∂=∞Ü«µ∞_«x
„QõÇÏ≤ ~K«~_ç. Z=O°∞ J<®ºÜ«µ~, J„Hí=∂Å ^®fiO® WÖÏ KÕ™®Î_À J`Œ_flç
"Õ∞=Ú `ŒÇʨ xã¨iQå #O°H~í Ö’ Ǩ_"« ™Õ ®Î=Ú.—— (Y∞~üP<£–4:29,30)
Jã¨`«º¢Ñ¨=∂}O `«=∞ÔHO`À ÖÏÉèíO KÕ‰õÄ~°∞ã¨∞ÎO^Œ#∞‰õΩO\Ï~°∞
KåÖÏ=∞Ok =~°‰Î Ωõ Å∞. HÍx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åix QÆ∞iOz WÖÏ J<åfl~°∞:
''(Jã¨`º« )¢Ñ¨=∂}O KÕÜ∞« _»O =Å¡ ã¨~∞° ‰õΩ J=Ú‡_»∞áÈ`«∞Ok QÍx,
"åºáê~°OÖ’x â◊√ÉèOí =∂¢`«O `«iyáÈ`«∞Ok.—— (|∞MÏi)
''=¸_»∞ ~°HÍÅ =∞#∞+¨µÅ "≥Ñ· Ù¨ ^Õ=Ù_»∞ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ^ŒÜ∂«
ÉèÏ=O`À Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_∞» . "åi áêáêÅ∞ Hõq∆ ∞Oz "åix Ѩiâ◊√^Œú
Ѩ~K° _« ∞» . ÃÑ·QÍ "åiH˜ f¢="≥∞#ÿ (#~°H)õ tHõ∆ qkè™êÎ_∞» . "åiÖ’ XHõ HÀ=‰õΩ
K≥Ok# =∞x+≤ J=ã¨~åxH˜ q∞Oz# ¢Ñ¨Ü∂« }™ê=∞¢y Hõey=Ù<åfl `À\˜
¢Ñ¨Ü∂« }©‰Ωõ ʼnõΩ "å\˜xzÛ P^Œ∞HÀ=_®xH˜ x~åHõi™êÎ_∞» . ~Ô O_»= =∞x+≤
¢áêѨOzHõ ã¨fiÖÏÉèÏ¿ÑHõ∆`À ~å*Ϻkè<Õ`«‰õΩ =∞^ŒÌ`«∞xã¨∂Î ¢Ñ¨=∂}O
KÕ™êÎ_∞» . J~Ú`Õ P ~å*Ϻkè<`Õ « ^è#Œ q∞¿ãÎ ã¨O`À+≤™êÎ_∞» , W=fiHõáÈ`Õ
=ÚYO =∂_»∞Û‰õΩO\Ï_»∞. =¸_»= =∞x+≤ ™êÜ«∞O¢`«O"Õà◊ `«# "åºáê~°
ã¨~∞° ‰õΩ`À xÅ|_ç ''™ê\˜ÖxË "Õ∞\˜ J~Ú# ^Õ=Ùx ™êH˜Q∆ Í K≥|∞`«∞<åfl#∞.
<Õh ã¨~∞° ‰õΩ#∞ WO`« ^è~Œ ‰° Ωõ H˘<åfl#∞—— Jx (J|^ŒOú ) K≥|∞`å_»∞. ¢Ñ¨[Å∞
J`«#∞ x["Õ∞ K≥|∞`«∞<åfl_»x ÉèÏq™êÎ~∞° .
36 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P `«~∞° "å`« Y∞~üP<£Ö’x D ã¨∂H˜Î Ѩi™î êÎ~∞° :
''H˘O^Œ~°∞ `«=∞ "åQÍÌ<åÅ#∞, ^Õ=Ùx q+¨Ü«∞OÖ’ KÕã≤# ¢Ñ¨=∂}ÏÅ#∞
Juã¨fiÅÊ =¸ÖϺxH˜ J=Ú‡ ‰õΩO\Ï~°∞. WÖÏO\˜ (J=Ú‡_»∞É’~Ú#)"åiH˜
Ѩ~°Ö’HõOÖ’ ZÖÏO\˜ (ã¨∞Hõ$`«Ñ¶¨ÅO) "å\Ï ÅaèOK«^Œ∞. "åi`À ^Õ=Ù_»∞
=∂\Ï¡__» ∞» . z=iH˜ ¢Ñà¨ Ü ◊ ∞« k<å# "åi"≥Ñ· Ù¨ Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_∞» . "åix
Ѩiâ◊√^ŒúѨiKÕ ¢Ñ¨ã¨H˜Î JO`«Hõ<åfl ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ "åiH˜ (#~°HõOÖ’) =º^è•
Éèií `«"∞≥ #ÿ tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞Ok.—— (Y∞~üP<£–3:77) (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ã¨~°‰õΩÅ HõbÎ, <å}º`«Å∞–23
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''J=Ú‡`Œ∞#fl ã¨O°∞Hí∞Ö’x Ö’áåÅ#∞
HÁ#∞QÀÅ∞^®O°∞ÅHí∞ |Ç≤ÏO°`æ ~Œ KÕã≤ J=∞‡_«~ (^èO° ‡° Ü«µ∞Hí"Î ∞≥ #ÿ Ǩ^uú° . Jk)
`ŒÇ¨Ê =∞OÕ Ç¨^°úu<≥·<® J#∞ã¨i~z ã¨O°∞Hí∞ q„Híܵ~K«_«~ U=∂„`«O
^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~Hß^°∞. J~`ËHß^°∞, P ֒Ǩ~ `ˇeã≤=Ù#fl=ºH˜Î ^®xfl |Ç≤ÏO°`æ ~Œ
KÕܵ« Hí∞~_Í =∞∫#~ =Ç≤Ï~K«_~« Hí∂_Í ^èO° ‡° ã¨=∞‡`Œ~Hß^°∞.—— (=Ú#ÎMÏ).
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''H˘<Õ"å~°∞, J"Õ∞‡"å~°∞ q_çáÈ#O`«=~°‰Ωõ
"åi^ŒiÌ H˜ ("åºáê~°=º=Ǩ~åxfl ~°^∞Œ KÌ Ü Õ ∞« _®xH˜ ÖË^• MÏÜ«∞Ѩ~K° _« ®xH˜)
ǨωõΩ¯O@∞Ok. "åºáê~°=º=Ǩ~°OÖ’ "åi^ŒÌ~°∞ U q+¨Ü«∂hfl ^•K«
‰õΩO_® x[O K≥ÑÊ≤ ã¨Ê+¨Oì QÍ =∞ã¨Å∞‰õΩO>Ë JÖÏO\˜ "åºáê~°OÖ’ W^ŒiÌ H©
â◊√ÉèíO HõÅ∞æ`«∞Ok. J|^Œú=∂_ç (ã¨~°∞‰õΩ)Ö’áêÅ#∞ ^•z#@¡~Ú`Õ
PO^Œ∞Ö’ Z=iH© ZÖÏO\˜ â◊√ÉèOí KÕ‰Äõ ~°^∞Œ .—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖò ǨÏg∞^£ a<£ =∞Ǩ˙‡^£ =∞¢ya Hõ^#Œä O: <Õ#∞ F™êi
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ "≥o§#ѨÙÊ_»∞ JHõ¯_çH˜ H˘O^Œ~∞°
=∞#∞+¨µÅ∞ =zÛ F ã¨OѶ¨∞@# QÆ∞iOz WÖÏ `≥eáê~°∞: ''"Õ∞=Ú
ǨÏ*òÜ∂« ¢`«‰Ωõ |Ü«∞Å∞^Õi AÖòãá¨ ê¶ ¢áêO`åxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<Õ@ѨÊ\˜H˜ =∂
ã¨ÇϨ K«~∞° _˘Hõ`#« ∞ K«xáÈÜ«∂_»∞. "Õ∞=Ú ™êfl#O, =¢ã¨ãÎ O¨ ™ê¯~°O KÕ~ÚOz
ã¨=∂kè `«=fi_»O ¢áê~°OaèOKåO. ¢`«=fiHõO ѨÓ~°~Î Ú# `«~∞° "å`« â◊"åxfl
ã¨=∂kèÖ’ kOK«∞^•=∞x J#∞‰õΩO@∞O_»QÍ<Õ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í ã¨=∂kèÖ’ F
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 37
ÃÑ^ŒÌ #Å¡¢`åK«∞ ¢Ñ¨`«ºHõ∆=∞~ÚOk. P áê=Ú ZO`« ÃÑ^ŒÌ^ŒO>Ë Jk
"≥Ú`«OÎ ã¨=∂kèx P¢Hõq∞OK«∞‰õΩOk. "Õ∞=Ú P ã¨=∂kèx =kÖËã≤ "Õ~ˆ
KÀ@ =∞~À ã¨=∂kè `«"åfi=Ú. HÍx JHõ¯_» ‰õÄ_® ã¨=∂kè ¢`«=fiHõO
ѨÓiÎHÍQÍ<Õ ZHõ¯_»∞flOKÀ WÖÏO\˜ áê"Õ∞ =zÛ K«∞@ìK«∞@∞ìH˘x
Ѩ_∞» ‰õΩ#flk. "Õ∞=∂ ã¨=∂kèx =kÖËã≤ g∞ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =KåÛO (D qz¢`«
ã¨OѶ∞¨ @#‰õΩ HÍ~°}O Uq∞\’ K≥|∞`å~°x).——
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) D ã¨OQÆu qx ''Jk =∞$`«∞_ç
PK«~} ° , #Å¡¢`åK«∞ ~°∂ѨOÖ’ =zÛOk. g∞~°∞ Ü«∂=`«∞Î Éè∂í =∞O_»ÅOÖ’
ZHõ¯_» ã¨=∂kè `«qfi<å JHõ¯_çH˜ D áê=Ú =ã¨∞OÎ k. JOKÕ`« g∞~°∞ U^À
XHõ ã¨=∂kèÖ’ "Õã≤ ѨÓ_çÛÃÑ@ìO_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. "Õ∞=Ú JÖψQ XHõ
ã¨=∂kèÖ’ ѨÓ_çÛ"ÕâßO. `«~∞° "å`« "Õ∞=Ú Ç¨Ï*òÜ∂« ¢`« [iÑ≤ =KåÛ=Ú.
~åQÍ<Õ =∞$`«∞x WO\˜H˜ "≥o§ J`«x ÉèÏ~°º‰õΩ q+¨Ü∞« O q=iOz J`«x
PK«~} ° QÆ∞iOz J_çQÍ=Ú. ^•xHÍ"≥∞ WÖÏ K≥ÑÊ≤ Ok:
''=∂ PÜ«∞#QÍ~°∞ ^è•#ºÑ¨Ù "åºáê~°O KÕã∞¨ OÎ _Õ"å~°∞. "åºáê~° ã¨~∞° ‰õΩ
#∞Oz WO\˜Y~°∞ÛÅ HÀã¨O ZO`« ^è•#ºO f™êÎ~À JO`Õ á⁄@∞ì, ѨÙÅ¡Å∞,
QÆ_ç¤Ñ¨~°HõÅ∞ "åºáê~° ^è•#ºOÖ’ HõeÑ≤ J"Õ∞‡"å~°∞. D ^Œ∞ëê¯~°º"Õ∞
PÜ«∞#‰õΩ ã¨=∂kèÖ’ Ü«∂`«#‰õΩ HÍ~°}=∞~ÚOk.—— (ɡ·Ç¨Ïd, Wɡfl
Ja^Œ∞<Ì åº)
ÉÏ¡H±=∂Ô~¯\ò–24
J¢Hõ=∞ ÖÏÉèÏ~°#˚ Ѩ^`úŒ ∞« Ö’¡ ÉÏ¡H± =∂Ô~¯\ò XHõ\.˜ D ~ÀAÖ’¡ z<åfl
ÃÑ^•Ì "åºáê~°ã∞¨ Å Î O`å D *Ï_®ºxH˜ Ö’#~Ú qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å ~°HÍÎxfl
Ñ‘eÛ"Õã∞¨ <Î åfl~°∞. g~°∞ JkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_Oç KåÅ#fl P`åºâ◊`À x`åº=ã¨~°
=ã¨∞=Î Ùefl <≥ÅÅ `«~|° _ç PÑ≤ JÖÏ Hõ$u=∞ Hõ~∞° =Ù ã¨$+≤Oì z qѨs`«"∞≥ #ÿ
^èŒ~°Å`À "å\˜x „Hõ=∞OQÍ =∂Ô~¯\òÖ’H˜ ¢Ñ¨"Õâ◊ÃÑ_®Î~°∞. J¢Hõ=∞
"åºáê~°ã∞¨ eÎ fl QÆ∞iOz ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`À‰õΩÅÎ ∞ K«∂_»O_ç:
''J¢Hõ=∞xÅfiÅ∞ KÕ¿ã"å_»∞ áêáê`«∞‡_»=Ù`å_»∞.—— (=Úã≤O¡ )
38 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
''J¢Hõ=∞xÅfiÅ∞ KÕ¿ã"å_»∞ ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» . ^Õ=Ù_»∞ ^è~Œ Å ° ∞ `«y¿æ ãÎ
J`«#∞ ã¨O`À+≤™êÎ_∞» , ^è~Œ Å ° ∞ ÃÑOz`Õ ÉÏ^èÑŒ _¨ `» å_»∞.—— (ɡǷ Ϩ d–q∞ëê¯`ü)
''x`ͺ=ã¨O° =ã¨∞=Î Ùefl xÅ∞=K≥ܵ« ºHí ã¨=∞Ü«∂xH˜ |*ÏO°∞Hí∞ `ˇzÛ
J"Õ∞‡ =ºH˜Î ^≥Ç· Í#∞„QõÇ¨ xH˜ JO°∞›_«=Ù`Í_«∞. ^Õ=Ù_«∞ J`ŒxH˜ ѨÙ+¨¯Å~Qå
Láåkè ¢Ñ¨™êk™®Î_«∞. nxH˜ aè#fl~Qå (ã¨O°∞Hí∞Å∞) xÅ∞=KÕ¿ã =ºH˜Î
^≥=· âÍáåxH˜ Qõ∞O°=Ù`Í_«∞.—— (Wɡfl=∂[)
''XHõ =∞x+≤ #ÖÉèˇ· ~ÀAÅ ^•HÍ ^è•<åºxfl PÑ≤=ÙOz ^èŒ~°Å∞
ÃÑiˆQO^Œ∞‰õΩ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∞<Î åfl_»O>Ë J`«#∞ ^Õ=Ùx Ѩ@¡ qã≤yáÈÜ«∂_»#fl
=∂@. ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® J`«x Ѩ@¡ qã≤y áÈ`å_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
''Z=Ô~·<å #ÅÉè̌· ~ÀAÅ^•HÍ ^è•#ºO (=∂Ô~¯\òÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ~å
‰õΩO_®) PÑ≤=ÙOz# `«~∞° "å`« ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# ^•#O KÕ¿ãÎ P
^•#O J`«xH˜ áêѨ ѨiǨ~°OQÍ =∂~°^∞Œ .—— (q∞ëê¯`ü +¨sѶ)π
Ǩτ[`ü iá¶êJ (~°l) „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''"åºáê~°OÖ’
^≥=· cèuѨ~åÜ«∞}`«, x*Ï~ÚfÅ`À =∞ã¨Å∞‰õΩO@∂ (H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞x)
ǨωõΩ¯ ѨÓiÎQÍ <≥~"° iÕ Û# "åºáê~°∞Å∞ `«Ñʨ q∞ye# (J„Hõ=∞) "åºáê~°∞
ÅO^Œ~∂° ѨÙ#~°∞`å÷#k<å# ǨÏ+¨~ü "≥∞^ÿ •#OÖ’ ѨzÛ u~°∞QÆ∞É’`«∞Å∞QÍ
„Ѩ"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_»`å~°∞.—— (ui‡l)
`«∂xHõÅ∞, H˘Å`«Å∞–25
Pi÷Hõ =º=Ǩ~åʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Y∞~üP<£, ǨÏnã¨∞ P[˝Å#∞
áê\˜OK«_»O ‰õÄ_® ^≥·"å~å^èŒ# ¢H˜OkˆH =ã¨∞ÎOk. âßs~°Hõ P~å^èŒ#Å
q+¨Ü∞« OÖ’ U"≥<· å á⁄~°áê@∞¡ [iy`Õ ^Õ=Ù_»∞ Hõq∆ ∞™êÎ_x» PtOK«QÅ Æ O.
HÍx J~°÷ ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# P~å^èŒ#Å q+¨Ü«∞OÖ’ [iy# áêáêÅ#∞
ã¨O|Okè`« =º‰õΩÅ Î ∞ Hõq∆ ∞OK«#O`«=~°‰Äõ ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® Hõq∆ ∞OK«_∞» .
''ã¨O≥·# áå„`Œ`À HÁÅz W=fi~_ç. `Œ¥K«=Åã≤ =¿ãÎ ã¨O≥·# „`Íã¨∞`À
`Œ¥z=fi~_ç. W^Õ ã¨O#·≥ Ǩ^uú° . Ƕe¨ `Œ~ s`ͺ Hí∂_Í D Ǩ^`ú° Ë =∞~zk——.
(Y∞~üP<£–17:35)
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 39
''PÜ«µ<Ë „`Íã¨∞#∞ Hí∂_Í ã¨$+≤ì~KÍ_«∞. Hí#∞Hí g∞O°∞ „`Íã¨∞ ã¨=∞
`Œ¥Hßxfl K≥_Q« ˘@ìH~í _ç. <®ºÜ«µ~Qå, ã¨=º~Qå `Œ¥z=fi~_ç——.(Y∞.55:8,9)
''`Œ¥Hí~ `Œyæ~KÕ"åiH˜ q<®â◊~ `ŒÇ¨Ê^°∞. "åO°∞ „Ǩ[Å #∞~_ç
(ã¨O°∞Hí∞) fã¨∞Hí∞<Ë @ǨC_«∞ ѨÓiÎQå `Œ¥z ÖËHí HÁÅz fã¨∞Hí∞~>ÏO°∞†
WKÕÛ@ǨC_«∞ `Œy~æ z W™®ÎO∞° . XHõ ÉèÜ í µ« ~HíO° k<®# `Í=Ú ÖËÇ≤ „Ǩ"âÕ ◊
ÃÑ@ì|_«`Í=∞x "åiH˜ `ˇeÜ«µ^®? PO’A Ü«∂=`Œ∞Î =∂#=ÙÅ∞ qâ◊fi
„ǨÉèí∞=Ù =Ú~^°∞ (`ŒÅÅ∞ =~z) xÅ|_«`ÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–83:1-6)
''hu=∞~`Œ∞_«Üµ# Çͺáåi J~u=∞ („Çà¨ Ü ◊ µ« ) k<®# ^≥=· „Ç=¨ HíÅÎ ,
ã¨`ºŒ =~`Œ∞Å, J=∞O°Q`õ ∞Œ Å ã¨ÇϨ K«Oº° ~Ö’ L~>Ï_«∞——. (ui‡l)
^ŒàÏs =º=ã¨÷–26
U =ã¨∞=Î Ù<≥<· å H˘x ™êfinè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀ#O`«=~°‰Ωõ ^•xfl W`«~∞°
ʼnõΩ J=∞‡_»O x+≤^ŒúO. ''g∞ ^ŒQÆæ~°ÖËx =ã¨∞Î=Ù#∞ J=∞‡‰õÄ_»^Œ——x
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞. (ui‡l) JÖψQ ''g∞ˆ~^≥·<å =ã¨∞Î=Ù#∞
H˘#flѨÙÊ_»∞ ^•xfl g∞ Jnè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀHõ=ÚO^Õ W`«~∞° ʼnõΩ J=∞‡
‰õÄ_»^—Œ —x ‰õÄ_® ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞. (JǨχ^£)
''¢Ñ¨[Å∞ =∂Ô~¯\òÖ’ ^è•#ºÑ¨Ù ~åã¨∞Å#∞ xÅ∞Û#flѨàO◊ QÍ H˘x
JHõ¯_çHHõ ¯õ _Õ J"Õ∞‡™êÎ~∞° . HÍx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ^è•#ºÑ¨Ù ~åã≤x H˘#flKÀ@∞
#∞Oz "Õ~ˆ KÀ@∞‰õΩ `«~e° OK«#O`« =~°‰Ωõ ^•xfl W`«~∞° ʼnõΩ J=∞‡‰õÄ_»
^Œx ÃãÅqKåÛ~°∞.—— (|∞MÏi)
D Ѩ^uúŒ J<ÕHKõ À@¡ D<å_»∞ ‰õÄ_® ™êQÆ∞`ÀOk. XHõ`#« ∞ XHõKÀ@
ã¨~∞° ‰õΩ#∞ ÅHõ∆ ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ '|∞H±— KÕã∞¨ H˘x ^•xfl =∞~˘Hõ`x« H˜ |Ü«∂<å
(J_®fi<£û) fã¨∞H˘x ÅHõ#∆ fl~° ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ J=Ú‡`å_»#∞HÀO_ç. ÖË^•
"≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î ã¨~∞° ‰õΩ#∞ Ѩk"ÕÖ’ W~°"·≥ "ÕÖ’ |Ü«∂<å =∂¢`«"∞Õ WzÛ
H˘#fl `«~∞° "å`« ^•xfl ÖÏÉèOí g∞^Œ =∞~˘Hõ`x« H˜ J=Ú‡`å_»∞. JÖÏO\˜
Ѩiã≤u÷ Ö’ "≥Ú^Œ\˜ =ºH˜Î J=∞‡HõO^•~°∞xH˜, H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞xH˜ =∞^躌
^ŒàÏsQÍ =º=ǨÏiOz#@∞¡ J=Ù`«∞Ok. D Ѩ^uúŒ <Õ W™ê¡O x¿+kèOzOk.
40 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ
`≥eáê~°∞: ''g∞~°∞ J=∞‡HõOÖ’ J`«ºkèHõ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_Oç KÕ L^ÕâÌ º◊ O`À
Ѩ@} ì O |Ü«∞\˜H˜ "≥o§ =~°HÎ aõ _®~åÅ#∞ =ÚO^Œ∞QÍ HõÅ∞ã¨∞HÀHõO_ç.
Ѩ@ì}"åã≤ |Ü«∞@ #∞O_ç ã¨~°∞‰õΩÅ`À =KÕÛ ¢QÍg∞}∞x ã¨~°∞‰õΩ
J=∞‡‰õÄ_»^∞Œ .——
ǨÏnã¨∞ LÖËY¡ ‰õΩ_»∞ WɡflJÉσãπ (~°l)x ''Ѩ@} ì "åã≤ ¢QÍg∞}∞x
H˘~°‰Ωõ ã¨~∞° ‰õΩ J=∞‡_»O JO>Ë Uq∞\©?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ PÜ«∞#
''JO>Ë ^ŒàÏiQÍ =∂~°‰Äõ _»^xŒ J~°O÷ —— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
''Ѩ@}ì O |Ü«∞@ "å}˜[º|$O^•Å‰õΩ Z^Œ∞~ˆ y ã¨~∞° ‰õΩ (=∂Ô~¯\ò‰Ωõ
KÕ~∞° HÀHõ =ÚO^Õ) H˘#_®xfl ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) =ºuˆ~H˜OKå~°∞.—— (|∞MÏi)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''^è•#ºO ÖËHõ JѨ~åÅ#∞ H˘#fl `«~∞° "å`«
"å\˜x ™êfinè#O KÕã∞¨ HÀ#O`« =~°‰Ωõ =∞~˘HõiH˜ J=∞‡‰õÄ_»^∞Œ .—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ''^è•#ºO, JѨ~åÅ#∞ (J=∞‡HõO
^•~°∞_ç #∞O_ç) ™êfinè#OKÕã∞¨ HÀHõ =ÚO^Õ (=∞~˘HõiH˜) J=∞‡‰õÄ_»^xŒ
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) POHõ∆ qkèOKå~°∞.—— WɡflJÉσãπ (~°l) L^ÕâÌ O◊ Ö’ D P[˝
WÖÏO\˜ =ã¨∞=Î ÙʼnõΩ =∂¢`«"∞Õ QÍx Jxfl =ã¨∞=Î ÙʼnõΩ =iÎOK«^∞Œ . (|∞MÏi)
W=∂O ëêѶ~¨ Ú (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ¢Ñ¨HÍ~°O XHõ¯ ^è•#ºO, JѨ~åÖË HÍ^Œ∞
ã≤÷~°, K«~° =ã¨∞Î=ÙÅhfl ™êfinè#OÖ’H˜ fã¨∞HÀHõ=ÚO^Õ J=∞‡_»O ^èŒ~°‡
ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. W=∂O J|∂ǨÏhá¶ê (~°ÇϨ ‡Öˇ)· ¢Ñ¨HÍ~°O Éè∂í q∞, WÅ∞¡,
`À@ =ÔQ~· å ã≤~÷ åã¨∞Å Î ∞ ™êfinè#OKÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ =ÚO^Õ J=∞‡_»O ^è~Œ ‡°
ã¨=∞‡`«"∞Õ . Z‰õΩ¯==∞Ok ^è~Œ ‡° "Õ`ŠΫ ∞ D Jaè¢áêÜ«∂<Õfl ã¨=∞i÷OKå~°∞.
D<å_»∞ ÃÑ^ŒÃÌ Ñ^ŒÌ HõOÃÑhÅ∞ Hõg∞+¨<£ ¢áêuѨkHõÃÑ· U*ˇO@¡#∞
xÜ«∞q∞Oz "åºáê~°O #_»∞ѨÙ`«∞<åfl~Ú. D Ѩ^uúŒ H˘O`«=~°‰Ωõ #Ü«∞"Õ∞.
HÍx U*ˇO@∞¡ ^ŒàÏ~°∞Öˇ· ã¨Oã¨÷ #∞Oz Hõg∞+¨<`£ À áê@∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å
#∞Oz ‰õÄ_® ^ÀK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ <Õ<˘Hõ ™êѶ"ìπ ~Õ ü (JÑπ¢Qˆ _£
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 41
=~°<¬ )£ H˘#_®xH˜ F HõOÃÑh U*ˇO@∞x Ñ≤eÑ≤Oz ^è~Œ ° J_çy`Õ 7000–
~°∂áêÜ«∞Åx K≥áêÊ_»∞. <Õxk=~°Hˆ Xil#Öò=~°<¬ £ 7000/– ~°∂áêÜ«∞ʼnõΩ
H˘x=Ù<åfl#∞. WѨÙÊ_ç`#« ∞ JÑπ¢Qˆ _£ =~°<¬ ‰£ Ωõ ‰õÄ_® U_»∞"ÕÅ∞ J_»Q@
Æ O`À
<å‰õΩ J#∞=∂#O =zÛ J`«_flç ѨOÑ≤"âÕ ß#∞. `«~∞° "å`« <Õ#∞ <Õ~∞° QÍ P
™êѶ"ìπ ~Õ ü HõOÃÑhH˜ "≥o§ J_çy`Õ ~°∂ 2,500/–Å∞ =∂¢`«"∞Õ #x K≥áêÊ~°∞.
<Õ#O^Œ∞Ö’ ÉË~O° KÕã≤ ~°∂ 2,200/–ňH H˘<åfl#∞.
"åºáê~° ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO–27
''HíÅã≤"∞≥ Åã≤ ǨxKÕ¿ãÇÍà◊∞§ ™®^è®O°}~Qå ǨO㰠ʨ O°~ J<®ºÜ«∂xH˜
áåÅÊ_«`ÍO°∞. Jܵ`Ë ã¨`ͺxfl qâ◊fiã≤~z ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕ¿ãÇÍO°∞ =∂„`Œ~
JÖÏ KÕÜ«µO°∞. JÖÏ~>˜ x*ÏܵfǨO°∞Å∞ |ǨïHÁkÌ =∞~k =∂„`Œ"Õ∞
L~>ÏO°∞.—— (Y∞~üP<£–38:24)‰
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ(ã¨) ^Õ=Ùx=∂@efl WÖÏ `≥eáê~°∞: ''W^ŒÌ~°∞ ÉèÏQÆ
™êfi=ÚÅ∞ HõÅã≤ U^≥<· å Ѩx KÕã∞¨ #Î flѨÙÊ_»∞ "åi^Œ~Ì ∞° Ѩ~㰠ʨ ~°O #=∞‡Hõ
¢^ÀǨxH˜, "≥∂™êxH˜ áêÅÊ_»‰õΩO_® x*Ï~ÚfQÍ =º=ǨÏiã¨∞Î#flO`«
=~°‰Äõ <Õ#∞ "åi`À LO\Ï#∞. (<Õ#∞ "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕã∂¨ =Î ÙO\Ï#∞.)
XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ #=∞‡Hõ¢^ÀǨxH˜ áêÅÊ_»@O "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ_ç`Õ =∂¢`«O <Õ#∞
"åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞O KÕÜ∞« _»O P¿Ñ™êÎ#∞.—— (q∞ëê¯`ü)
Mˇ·|~üXѨÊO^Œ ¢Ñ¨HÍ~°O =Úã≤¡OÅ Ü«∂[=∂#ºOÖ’H˜ =zÛ#
Ü«¸^Œ∞Å ¿ã^ŒºÉè∂í =Úefl ¿ã^ŒºOKÕã≤ J~°Ñú O¨ @ =Úã≤O¡ ÅH˜KÛÕ +¨~`° ∞« ÃÑ·
"å\˜x Mˇ·|~üÜ«¸^Œ∞Å Jnè#OÖ’<Õ W=fi_»O [iyOk. =∞~°∞ã¨\˜
ã¨O=`«û~°O ѨO@Å∞ ѨO_ç# `«~∞° "å`« ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ѨO@ =ã¨∂Å∞KÕã≤
fã¨∞‰õΩ~å=_®xH˜ J|∞ÌÖÏ¡ a<£ ~°"åǨ (~°l)#∞ Mˇ|· ~ü‰Ωõ ѨOÑ≤OKå~°∞.
PÜ«∞# "≥o§ Ü«¸^Œ∞Å`À ''g∞~°∞ ѨOK«∞`å~å ÖËHõ ##∞fl ѨOK«
=∞O\Ï~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ "å~°∞ g∞ˆ~ ѨOK«O_»x J<åfl~°∞.
JѨÙÊ_®Ü«∞# "≥Ú`«OΠѨO@#∞ ~Ô O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞QÍ KÕã≤ ''g\˜Ö’ g∞~°∞
HÀ~°∞‰õΩ#fl ÉèÏQÆO fã¨∞HÀO_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. Ü«¸^Œ∞Å∞ D <åºÜ«∞"≥Y· i
42 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
K«∂ã≤ ''D <åºÜ«∞"≥·Yi HÍ~°}OQÍ<Õ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ∞ xÅHõ_»QÍ
L<åfl~Ú. (ÖˉΩõ O>Ë ZѨÙÊ_À ¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« O =zÛѨ_kÕ .)—— J<åfl~°∞. (ǨÏnãπ)
ѨO_»∞¡, ѨO@Å "åºáê~°O–28
J|∞ÌÖÏ¡ a<£ L=∞~ü (~°l) Hõ^#Œä O: ''ѨO_»∞¡ "å_ÕO^Œ∞‰õΩ Ü≥∂Qƺ
"≥∞#ÿ =x ã¨Ê+¨Oì HÍ#O`«=~°‰Ωõ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ )
"åiOKå~°∞. PÜ«∞# H˘<Õ"å_çx ‰õÄ_® "åiOKå~°∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) Hõ^äŒ#O: Y~°∂˚~° ѨO_»∞¡
u#_®xH˜ Ü≥∂Qƺ=∞=#O`« =~°‰Ωõ ÖË^• |~°∞=~Ú#q HÍ#O`«=~°‰Ωõ
"å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^Œx ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) "åiOKå~°∞. JѨÙÊ_˘Hõ`«#∞
''|~°∞=~Ú#=O>Ë Uq∞\x J_çy`Õ ''xÅfi KÕÜ∞« _®xH˜ gÖˇ#· q (ÉÏQÍ
ѨO_ç#q) Jx J~°O÷ —— Jx K≥áêÊ~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi)
J#ãπ a<£ =∂eH± (~°l) Hõ^#Œä O: ѨO_»¡ g∞^Œ ~°OQÆ∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ
=ºHõOÎ HÍ#O`«=~°‰Ωõ "å\˜x J=∞‡‰õÄ_»^xŒ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) P^ÕtOKå~°∞.
JѨÙÊ_˘Hõ`#« ∞ ''~°OQÆ∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ =ºHõ=Î ∞=_»O JO>Ë Uq∞\——x J_çQÍ_»∞.
^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=Hõ(Î ã¨) ''ѨO_ç ^•xÃÑ· Z~°∞ѨÙ^Œ#O ~å#O`«=~°H—õ x K≥áêÊ~°∞.
P `«~∞° "å`« PÜ«∞# ''HÍã¨Î g∞ˆ~ PÖ’zOK«O_ç. (HÍѨىõΩ ~åHõ=ÚO^Õ
ÖÏ"å^ÕgÅ∞ [iy# ѨHõ∆OÖ’) XHõ"Õà◊ ^Õ=Ù_»∞ ѨO_»¡#∞ PÑ≤LOz`Õ
(JO>Ë Ñ¨O@#+¨Oì [iˆQ`Õ) J=∞‡HõO^•~°∞_»∞ `«# ™È^Œ~∞° x ÃÑ·HOõ U
=ã¨∞=Î Ù‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞?—— Jx J<åfl~°∞. (|∞MÏi)
"å~°ã¨`«fiѨ٠Pã≤ΠѨOѨHõO–29
W™ê¡O Pi÷H=õ º=ã¨Ö ÷ ’ [HÍ`ü `«~åfi`« "å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤ÑÎ O¨ Ñ≤}H© ˜
ZO`À¢áê=ÚYºO WzÛOk. Pã≤ÎѨOÑ≤}˜ q^Œº ¢Ñ¨u=Úã≤¡O `å#∞
<Õ~∞° ÛHÀ=_»"∞Õ QÍHõ W`«~∞° ʼnõΩ ‰õÄ_® <Õ~åÊÅx ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) `åH©^∞Œ
KÕâß~°∞. Hõ#∞Hõ ¢Ñ¨u=Úã≤O¡ ™ê=∂lHõ ÉÏ^躌 `«Å∞, Pã≤ΠѨOѨHOõ , W`«~°
Pi÷Hõ q+¨Ü∂« ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# W™ê¡O É’^è#Œ Å#∞ QÆ∞iOz ‰õÄ_®
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. J*Ï˝#O =∞x+≤x ^≥"· å¢QÆÇϨ O #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«*ÏÅ^Œ∞.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 43
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D q+¨Ü∂« xfl ¢Ñ¨™êÎqã¨∂Î ''g∞ q^è∞Œ ÖËq∞\’ `≥Å∞ã¨∞
HÀO_ç. JO>Ë g∞~°∞ Pã≤ÑÎ O¨ ѨHOõ Ѩ^`úŒ ∞« efl <Õ~∞° ÛHÀO_ç. W`«~∞° ʼnõį_®
<Õ~Ê° O_ç. Pã≤ÑÎ O¨ ѨHÍxH˜ ã¨O|OkèOz# *Ï˝#O ã¨QOÆ *Ï˝#O`À ã¨=∂#O——
Jx J<åfl~°∞. (Wɡfl=∂[)
''`Œe¡^°~„_«∞Å∞, W`ŒO° |~^è°∞=ÙÅ∞ =^°e# Pã≤Î H˘kÌQå L<®fl,
ZHí∞¯=Qå L<®fl J~^°∞Ö’ ѨÙO°∞+¨∞ÅHí∂ "å>Ï L~k† ¢ã‘ÎÅHí∂ "å>Ï
L~k. Wq (^≥=· )xs‚`Œ "å>ÏÅ∞. ("å>˜x `Œy~æ K«_ÍxH˜ ÖË^• ÃÑ~K«_ÍxH˜
Z=iH© JkèHßO°~ ÖË^∞° .) Pã≤ÇÎ ~¨ ǨH~í [O°∞Qõ∞ `Œ∞#flǨC_»∞ "åO°ã∞¨ Å∞Hßx
(xO°∞¿Ñ^°) |~^è∞° =ÙÅ∞, J<®^äÅ° ∞, JQõ`ºŒ ǨO∞° Å∞ Z=Ô~<· ® =¿ãÎ ÇÍi‰õį_Í
Z~`ÀH˘~`Œ WzÛǨ~Ǩ~_ç.—— (Y∞~üP<£–4:7,8)
''„Ǩ[Å∞ K«xáÈ`Œ¥ `Œ=∞ Ǩã≤Ç≤Å¡Å#∞ xã¨ûǨÜ«µ ã≤÷uÖ’ =^°e
áÈ=Åã≤=¿ãÎ, P`Œ~åfi`Œ ÇÍi Ǩiã≤÷u Uq∞@x PÖ’z~z ÉèíÜ«µÇ¨_Íe.
Hí#∞Hí ÇÍO°∞ (W`ŒO°∞Å J<®^ä°Ñ≤Å¡Å q+¨Ü«µ~Ö’ Hí∂_Í) ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µ
Ǩ_∞» `«∂ ã¨=º"≥∞#ÿ =∂@<Õ Ç¨ÅHße. J<åºÜ«∞OQÍ J<®^äÉ° ÏÅÅ Pã¨∞eÎ fl
u~@∞#flÇÍO°∞ x*ÏxH˜ `Œ=∞ á⁄@ìÅ#∞ Jyfl`À x~ѨÙHí∞~@∞<®flO°∞. ÇÍO°∞
`ŒÇʨ Hí ÉèQí Éõ Qíè =õ ∞~_Ë JyflÖ’ qã¨~ˆ Ü«µ|_«`ÍO°∞. (Y∞~üP<£–4:9,10)
LǨï^£ Ü«µ∞^°~ú `Œ~åfi`Œ Ǩτ[`ü ™®^£ a<£ O°∞ɡ· (O°l) ÉèÏO°º `Œ#
Hí∞=∂O≥eÎ ^°iÌ fl "≥~@ ɡ@∞ìHÁx ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨Å~¡ ) ã¨xflkèH˜ =KÍÛO°∞. P"≥∞
`Œ#Hí∞ [iy# J<®ºÜ«∂xfl UHíO∞° =Ù ÃÑ_«¥Î WÖÏ J<®flO°∞: ''^≥=· „Ǩ=HßÎ!
go§^°ÌO°¥ ™®^£ Hí∞=∂O≥ÎÅ∞. ™®^£ g∞`Àáå@∞ LǨï^£ Ü«µ∞^°ú~Ö’
áåÖÁæx J=∞O°Q`õ ∞Œ ÅÜ«∂ºO°∞. P `ŒO∞° ÇÍ`Œ D ÉÏeHíÅ Ç≤#`Œ~„_ç =∂
Pã≤#Î ~`Œ>h˜ ™®finè#~ KÕã∞¨ Hí∞<®fl_«∞. gi HÀã¨~ XHí¯ ÃÑ·™® =^°eÃÑ@ì
ÖË^∞° . WÖÏ~>˜ ã≤u÷ Ö’ D ÉÏeHíefl Z=O°∞ ÃÑo§ KÕã∞¨ Hí∞~>ÏO°∞?—— nxfl
Qõ∞i~KÕ ÃÑ· 㨥Hí∞Å Î ∞ J=`Œi~KÍܵ.
''¢ãÅΑ Hí∞ Åaè~K«=Åã≤# =∞ǨÏO∑ (=^è∞° Hí@fl~)#∞ (qkèQå ÉèÏq~z)
ÇÍiH˜ ã¨~`À+¨~Qå WzÛ"Õܵ« ~_ç. Jܵ`Ë ÇÍO°∞ Qõ#Hí ã¨~`À+¨~Qå HÁ~`Œ
44 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
=∞ǨÏO∑ =∂Ƕ‘KÕ¿ãÎ ^®xfl g∞O°∞ xO°Éèíº~`ŒO°~Qå J#∞Éèíq~K«=K«∞Û.——
(Y∞~üP<£–4:4)
=∞ǨÏ~ü, W`«~° HÍ#∞HõÅ ~°∂ѨOÖ’ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ ¢ã‘HÎ ˜ ZO`« ÃÑ^ŒÌ
^è#Œ ~åã≤ WzÛ L<åfl J=hfl P"≥∞ ™⁄O`«Pã¨∞Å Î ¢H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. "å\˜x
ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ =∞m§ fã¨∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . JÖψQ =∞ǨÏ~ü‰Ωõ Ѩiq∞u qkèOz
JO`Õ K≥eO¡ KåÅx +¨~`° ∞« Å∞ ‰õÄ_® ÃÑ@ì‰Äõ _»^∞Œ .
''g∞O°∞ XHíÉÏè O°º ™®÷#~Ö’ =∞O˘Hí ÉèÏO°º#∞ KÕã∞¨ HÀ_ÍxH˜ xO°Ü ‚ µ~K«∞
Hí∞~>Ë, "≥Ú^°>˜ ÉèÏO°ºHí∞ g∞O°∞ Z~`ŒÃÑ^°Ì ^è°#O®ã≤ WzÛ=Ù<®fl ^®xfl
ZÖÏ~>˜ Ǩiã≤u÷ Ö’#¥ =∞m§ fã¨∞H’O®^°∞.—— (Y∞~üP<£–4:20)
^≥=· ¢Ñ=¨ HõÎ (ã¨) ¢Ñ=¨ K«#O: ''ZQÆ"¿Õ ã L^ÕâÌ º◊ O ÃÑ@∞ìH˘x =∞ǨÏ~ü H˜O^Œ
H˘O`«ÃÑ·HOõ K≥eO¡ KÕ XѨÊO^ŒO`À U^≥<· å ¢ã‘xÎ q"åǨÏ=∂_ç# ѨÙ~°∞+¨µ_»∞
"åã¨=Î OQÍ XHõ =ºaèKåi. JѨÙÊ fã¨∞H˘x uiyK≥eO¡ KÕ L^ÕâÌ O◊ ÖËx"å_»∞
x*ÏxH˜ XHõ ^˘OQÆ.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''U =∞x+≤ `«# "å~°ã∞¨ xH˜ J`«xH˜
~å=Åã≤# "å~°ã`¨ fi« Ѩ٠Pã≤"Î å\Ï ^ŒH¯õ ‰õΩO_® KÕ™êÎ_À JÖÏO\˜ =∞x+≤H˜
^Õ=Ù_»∞ ã¨fi~°"æ å~°ã`¨ fi« O ÅaèOK«‰Ωõ O_® KÕ™êÎ_∞» .—— (Wɡfl=∂[)
D<å_»∞ =∞ǨÏ~ü ™ê÷#OÖ’ =~°H@ õ fl ~°H¯õ ã≤ KÀ@∞KÕã∞¨ H˘x Hõ~åà◊
#$`«ºO KÕ™ÈÎOk. Z=Ô~·<å ã¨O|O^èŒO fã¨∞‰õΩ~åQÍ<Õ JÉσ~Ú `«e¡
^ŒO„_»∞Å∞ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ J_ç̂Q „Ѩâ◊fl ''Hõ@flO ZOu™êÎ~°@?—— J<Õ^Õ.
JO`ÕQÍx, P J=∂‡~Ú K«^∞Œ =Ù, ã¨O™ê¯~°O, QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ ZÖÏO\˜q,
P"≥∞ ‰õΩ@∞O|=∞~åº^ŒÅ∞ Uq∞\© Jx qKåiOK«~∞° . WѨÙÊ_»∞ Hõ@flO
"Õ~∞° , HÍ#∞HõÅ∞ "Õ~∞° . Hõ@flO JO>Ë #QÆ^∞Œ ÃÑ·HOõ . Wk "ÕÅ #∞O_ç ÅHõÖ∆ ’¡
LO@∞Ok. HÍ#∞HõÅ∞ JO>Ë =ã¨∞~Î ∂° ¿Ñ} =Ú@ì=Åã≤# =Ú_»∞ѨÙÅ∞.
Wk K≥O|∞, `«¿Ñà◊, HõOK«O, =∞OK«O ÖÏO\˜ ™ê^è•~°} =ã¨∞=Î ÙÅ∞ HÍ^Œ∞.
™ê^è•~°} L^Àºy ã¨~Ú`«O ã¨∂¯@~ü, \©g, „Ѷ*≤ ò "≥Ú^ŒÅ~Ú# ZO`À
qÅ∞=~Ú# =ã¨∞=Î Ùefl _ç=∂O_£ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞.
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 45
J*Ï˝#O, J<åQÆiHõO =¸ÅOQÍ Z=Ô~<· å WÖÏO\˜ ^Œ∞+¨Hì Í~åºÅ‰õΩ
áêÅÊ_»∞`«∞<åfl~°O>Ë Jk H˘O`«=~°‰Ωõ ã¨|ɡ#· ^Õ. HÍx #=∂AÅ∞ KÕã∂¨ ,Î
~À*ÏÅ∞ áê\˜ã∂¨ Î Q˘Ñ¨Ê ^è•i‡‰õΩÅ#|_Õ"å~°∞ Ãã·`O« =^è∞Œ =Ù `«e^¡ OŒ „_»∞Å
#∞Oz ÅHõÅ ∆ ∞ QÆ∞OA`«∞<åfl~°∞. g~°ãÅ
¨ ∞ Hõ\Ïflxfl <Õ~O° QÍ, áêѨHÍ~°ºOQÍ
ÉèÏqOK«_®xH˜ |^Œ∞Å∞ ^•xfl `«Ñʨ xã¨i i"åAQÍ `«Å∞ã¨∞<Î åfl~°∞.
|O^èŒ∞¢¿Ñ=∞–30
™ê=∂lHõ =º=ã¨Ö ÷ ’ |O^è∞Œ =ÙÅ`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ ZO`À =ÚYº
"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. ~°HõÎã¨O|Onè‰õΩÅ`À, ã¨xflÇ≤Ï`« |O^èŒ∞=ÙÅ`À<Õ
ã¨O|O^è•Å∞ qzÛù#flO KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ =∞x+≤ ã¨=∂[OÖ’x W`«~° =∂#=ÙÅ
Ѩ@¡ z`«âÎ √◊ kú`À ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï_»x PtOK«Ö=Ë Ú.
''O°HÎí ã¨~|~nèH∞í Å`À g∞HıOÊ° _ç=Ù#fl ã¨ÇϨ [ ÉÏ~^èÇ° ͺxfl `ˇ~K«H~í _ç.
^Õ=Ù_«∞ g∞ K«O°ºefl FHí~@ Qõ=∞xã¨∞Î<®fl_«#fl ã¨~Qõu =∞O°záÈHí~_ç.——
(Y∞~üP<£–4:1)
''`Œe¡^°~„_«∞ŠǨ@¡ ã¨^°fiO°Î#~`À =º=ǨÏi~K«~_ç. |~^è°∞=ÙÅ∞,
J<®^äÅ° ∞, xO°∞¿Ñ^°Å`À =∞~zQå =∞ã¨Å∞H’~_ç. WO°∞Qõ∞á⁄O°∞Qõ∞ |~^è∞° =Ù
ÅHí∞, ǨiK«Ü«µ~ÖËx á⁄O°∞Qõ∞ÇÍiH˜, (g∞ ^≥·#~k# HßO°ºHíÖÏáåÅÖ’)
`ÍO°ã¨ Ǩ_Ë q∞„`Œ∞ÅHí∞, ÉÏ@™®O°∞ÅHí∞, g∞ Jnè#~Ö’ =Ù#fl ÉÏxã¨ÅHí∞
"Õ∞Å∞ KÕܵ« ~_ç.—— (4:36)† ''Jܵ`Ë ^≥=· „Qõ~^ä~° „ǨHßO°~ O°HãÎí ~¨ |~nèH∞í ÖË
XHíi HÁHíO°∞ ZHí∞¯= ǨÏHí∞¯^®O°∞Å∞.—— (Y∞~üP<£–8:75)
=∞x+≤Ö’ x["≥∞#ÿ |O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ LO>Ë<Õ |O^è∞Œ =ÙÅ`À ã¨`û« O|O
^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï_»∞. WÖÏO\˜ |O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞#∞ W™ê¡OÖ’ 'ã≤ÖÏ~°ÇÏ≤ ‡—
JO\Ï~°∞. Pã‘–Î JO`«ã∞¨ Å Î ∞ K«∂ã¨∞H˘x q∞_çãÑ≤ _¨ ∞» `«∂ ¿Ñ^Œ|O^è∞Œ =ÙʼnõΩ
^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=_»O, "åiǨωõΩ¯Å∞ HÍÅ~åÜ«∞_»O |O^èŒ∞¢¿Ñ=∞
JxÊOK«∞HÀ^Œ∞.
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ^Õ=Ù_∞»
ã¨=∞ã¨Î ã¨$+≤ì~åã¨∞efl ã¨$lOz# `«~åfi`« '|O^èŒ∞¢¿Ñ=∞— ÖËzxÅ|_ç
46 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
''(^Õ"å!) <Õ#∞ |O^èŒ∞`åfiÅ `≥QÆ`≥OѨÙÅ ÉÏi#∞O_ç h â◊~°}∞ HÀ~°∞
`«∞<åfl#∞—— J#flk. ^Õ=Ù_»∞ ^•x =∂@ qx ''J~Ú`Õ hѨ@¡ ã¨`û« O|O
^è•Å∞ Hõey=ÙO_Õ "å_çÑ@ ¨ ¡ <Õ#∂ ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO\Ï#∞. h`À
ã¨O|O^è•Å∞ `≥Q`Æ O≥ ѨÙÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩ<Õ "å_ç`À <Õ#∂ ã¨O|O^è•Å∞ `≥QÆ
`≥OѨÙÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO\Ï#∞. Wk hH˜+¨ì"Õ∞<å?—— Jx J<åfl_»∞. ^•xH˜
|O^è∞Œ ¢¿Ñ=∞ ''W+¨"ì ∞Õ ¢Ñ¨É∂íè !—— J#flk. JѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ ''ã¨~ˆ P ÉèÏQƺO
h‰õΩ ^Œ‰Ωõ ¯`«∞Ok—— Jx K≥áêÊ_»∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ǨϢ[`ü P~Úëê (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
|O^èŒ∞`«fiO ^≥·= ã≤OǨã¨<åxH˜ ¢"ÕÖÏ_»|_ç ''<å`À ã¨`«ûO|O^è•Å∞
Hõey=Ù#fl "å_ç`À ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® ã¨`û« O|O^è•Å∞ Hõey=ÙO_»∞QÍHõ! ##∞fl
qzÛù#flO KÕã#≤ "å_çx ^Õ=Ù_»∞ ‰õÄ_® qzÛù#flO KÕÜÚ« QÍHõ!—— Jx ¢áêi÷ã∂¨ Î
LO@∞Ok. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
Ǩτ[`ü Aɡ~· ü a<£ =Úuº"£∞ (~°l) LÖËY ¡ #O „ѨHÍ~°O ^≥=· „Ѩ=HõÎ
(ã¨) Dq^èOŒ QÍ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞: ''|O^è∞Œ `åfixfl „`≥Oz"Õ¿ã"å_»∞ ã¨fi~°Oæ Ö’
„Ѩ"tÕ OK«Ö_Ë ∞» .—— (|∞MÏi)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞:
XHõ`#« ∞ =zÛ ''^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! <å |O^è∞Œ =ÙÅ∞ H˘O^Œ~∞° <åfl~°∞. <Õ#∞ "åi`À
ã¨`û« O|O^è•Å∞ H˘#™êyOKåÅx ZO`« ¢Ñ¨Ü∞« uflã¨∞<Î åfl "å~°∞ =∂¢`«O
<å`À ã¨O|O^è•Å∞ `≥QÆ`≥OѨÙÅ∞ KÕã¨∞HÀ"åÅ<Õ K«∂ã¨∞Î<åfl~°∞. <Õ#∞
"åiѨ@¡ =∞OzQÍ =º=ǨÏiã¨∞OÎ >Ë "å~°∞ <å‰õΩ H©_∞» `«ÅÃÑ_»∞<Î åfl~°∞. <Õ#∞
"åiѨ@¡ =∞$^Œ∞"≥Y · i J#∞ã¨iã¨∞OÎ >Ë "å~°∞ <åѨ@¡ Hõi#î OQÍ ¢Ñ¨=iÎã∞¨ Î
<åfl~°∞—— JO@∂ `«# QÀ_»∞ "≥à◊§|∞K«∞Û<åfl_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) J`«x
=∂@Å∞ qx ''#∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ Ok x["Õ∞J~Ú`Õ #∞=Ùfi "åi <Àà◊§Ö’ "Õ_ç
|∂_ç^Œ áÈã¨∞<Î åfl=#∞HÀ. #∞=Ùfi "åiѨ@¡ WÖψQ 㨢`«Ê=~°#Î `À "≥∞Å∞QÆ∞
`«∞#flO`« HÍÅO ^Õ=Ùx `«~Ñ° Ù¨¶ # "åiH˜ =ºuˆ~HõOQÍ XHõ ã¨Ç¨ Ü«∞‰õΩ_»∞
h"≥O@ LO\Ï_»∞—— Jx J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 47
`«e¡^ŒO¢_»∞ŠǨωõΩ¯Å∞–31
W™ê¡OÖ’ ^Õ=ÙxǨωõΩ¯Å∞, ^•ã¨∞ÅǨωõΩ¯Åx Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅ∞
L<åfl~Ú. ^•ã¨∞ŠǨωõΩ¯ÅÖ’ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ JOâ◊O `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å
ǨωõΩ¯ÖË. HõxÃÑOz, q^•º|∞^Œ∞úÅ∞ <ÕiÊ# `«e¡^ŒO¢_»∞Ö Ç¨Ï‰õΩ¯Å<Õ
<≥~"° ~Õ Û° x =∞x+≤ =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯Å∞ <≥~"° ~Õ Û° QÆÅ_»x ‰õÄ_®
U=∂¢`«O PtOK«Ö=Ë Ú.
''`Œe¡^°~„_«∞ŠǨ@¡ ã¨^®ƒù=~`À =∞ã¨Å∞H’~_ç. g∞ =Ú~^°∞
ÇÍi^°iÌ Ö’ Z=O≥<· ® =$^°∞Öú L·ˇ ~>Ë ÇÍix 'LѶ—π Jx Hí∂_Í qã¨∞H’¯Hí~_ç.
Híã∞¨ O°∞ Hí∞~@¥ qke~z =∂>Ï¡_H« ~í _ç. ÇÍi`À Q“O°=~Qå =∂>Ï¡_~« _ç†
^°Ü«∂„O°ÌǨÏ$^°Ü«µ~`À, q#Ü«µ~`À ÇÍi =Ú~^°∞ `ŒÅ=~z L~_«~_ç.
'„ǨÉèí¥! gO°∞ ##∞fl z#fl`Œ#~Ö’ ZÖÏ HíO°∞}`À, ÇÍ`Œûź~`À ÃÑ~z
áÈ+≤~KÍO’ JÖÏ h=Ù gix HíO∞° }˜~K«∞— Jx „áåi÷~K«~_ç.—— (Y∞~üP<£–
17:23,24)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''(UˆHâ◊fi~°∞_»~Ú#) ^Õ=ÙxH˜ W`«~∞° efl
™ê\˜ HõeÊOK«_O» , `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å =∂@ q#HõáÈ=_»O, #~°ÇϨ `«º, Jã¨`º«
¢Ñ¨=∂}O ("≥Ú^ŒÖ#·ˇ q) Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêáêÅ∞.—— (|∞MÏi)
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèH˜ =zÛ `«##∞ lǨ^£Ö’ áêÖÁæ#_®
xH˜ J#∞=∞uOK«=∞x q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx
''h `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞ rqOz=Ù<åfl~å?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºH˜,Î L<åfl
~°x K≥áêÊ_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''J~Ú`Õ h=Ù "åi^ŒiÌ ¿ã=Ö’<Õ
áÈ~å_»∞`«∂ LO_»∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''=$^Œ∞Ö
ú ~Ú# `«e¡ ^ŒO¢_»∞Å∞ W^Œ~Ì ∞° QÍx
ÖËHõ "åiÖ’ XHõ~°∞QÍx ¢|u‰õΩO_»QÍ ("åiH˜ ¿ã=KÕã≤) ã¨fi~°æOÖ’
¢Ñ¨"tÕ OK«ÖHË áõ È~Ú# "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ =∞#∞fl `«QÅ Æ ! "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ
=∞#∞fl `«QÅ Æ !! "å_ç =Ú‰õΩ¯‰õΩ =∞#∞fl `«QÅ Æ !!!—— WÖÏ PÜ«∞# =¸_»∞
™ê~°∞¡ â◊ÑO≤ Kå~°∞. (=Úã≤O¡ )
48 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞ : ''ÉÏxã¨`fi« OÖ’ =∞QÆ∞`æ ∞« #fl `«O¢_çx
H˘x J`«xH˜ q=ÚH˜Î HõeyOz`Õ `«Ñʨ ã¨O`å#O J`«x ~°∞}O f~°∞ÛHÀ
ÖË^∞Œ .—— (|∞MÏi)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''`«O¢_ç ã¨fi~°^æ •fi~åÅxfl\˜Ö’ =∞^躌 ^•fi~°O
ÖÏO\˜"å_»∞. h‰H˜+¨ì=∞~Ú`Õ P ^•fi~åxfl <åâ◊#O KÕã¨∞HÀ ÖË^•
HÍáê_»∞HÀ.—— (ui‡l)
`«e^¡ OŒ ¢_»∞e^ŒiÌ Ö’#∂ `«e¡ ™ê÷<åxH˜ F ¢Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk. Ñ≤Å"¡ å_ç
ѨÙ@∞ìHõ, áÈ+¨}Å q+¨Ü«∞OÖ’ `«O¢_ç ¢â◊=∞–`åºQÍÅ Hõ<åfl `«e¡
¢â◊=∞–`åºQÍÖË Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ <åºÜ«∞Os`åº ã¨O`å#OÃÑ·
`«O¢_çÇϨ ‰õΩ¯Å Hõ<åfl `«eÇ¡ Ϩ ‰õΩ¯ÖË JkèHOõ QÍ LO\Ï~Ú.
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) LÖËY ¡ #O: XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)#∞
''<Õ#∞ ¿ã= KÕÜ∞« _®xH˜ <å `«e¡ ^ŒO¢_»∞ÅÖ’ Z=Ô~‰õΩ¯= ǨωõΩ¯^•~°∞Å∞?——
Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ ''h `«e—¡ — Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. P
=ºH˜Î =∞m§ ''P `«~∞° "å`« Z=~°∞?—— Jx ¢Ñ¨tflOKå_»∞. ^•xH˜ ‰õÄ_® ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) ''h `«e—¡ — J<Õ ã¨=∂^è•#q∞KåÛ~°∞. P =ºH˜Î uiy ''P `«~∞° "å`«
Z=~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''h `«e—¡ — J<Õ ["åaKåÛ~°∞.
J`«#∞ =∞m§ ''P `«~∞° "å`« Z=~°∞?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨) ''h `«O¢_ç—— Jx K≥áêÊ~°∞. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
XHõ`#« ∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À ''<Õ#∞ lǨ^£ KÕÜ∂« Å#∞‰õΩO@∞<åfl#∞——
Jx J<åfl_»∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D=∂@ qx ''h `«e^¡ OŒ ¢_»∞Å∞ L<åfl~å?——
Jx J_çQÍ~°∞. ^•xHÍ =ºH˜Î ''<å `«e¡ =∂¢`«"∞Õ ¢|u‰õΩOk—— J<åfl_»∞.
''J~Ú`Õ h `«e¡ Ѩ@¡ 㨢`«Ê~°#Î Hõey=ÙO_»∞. h=Ù h `«eH¡ ˜ â◊H=Θ OK«#ÖˉΩõ O_®
¿ã= KÕÜ∞« QÆe`æ Õ lǨ^£ ѨÙ}º"Õ∞ HÍ^Œ∞, ǨÏ*ò–L¢=∂Å∞ KÕã#≤ O`« ѨÙ}ºO
‰õÄ_® Åaèã∞¨ OÎ k—— J<åfl~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)– (J|∂Ü«∂ÖÏ–`«¢ÉÏx)
XHõ`#« ∞ =zÛ ''<Õ#∞ lǨ^£Ö’ áêÖÁæ<åÅx J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞. g∞
ã¨ÅǨ Uq∞\——x J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) h `«e¡ ¢|uˆH LO^•?——
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 49 50 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
Jx J_çQÍ~°∞. P =ºH˜Î ''<å `«e¡ ¢|uˆH LOk—— J<åfl_»∞. JѨÙÊ_»∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ "≥·"åÇ≤ÏHõ rq`«O–33
(ã¨) ''J~Ú`Õ #∞"åfi"≥∞‰õΩ ¿ã= KÕã∂¨ L
Î O_»∞. P"≥∞ áê^•Å ¢H˜O^Œ (h)ã¨fi~°Oæ Y∞~üP<£Ö’ 'x™ê— J^蕺ܫ∞OÖ’x 22, 23 ã¨∂‰õΩÅ Î Ö’ q"åǨÏ
LOk—— Jx K≥áêÊ~°∞. (#™ê~Ú) =∂_»‰Äõ _»x ¢ã‘Å Î *Ïa`å LOk. q"åǨÏx+≤^úŒ ¢ã‘Ö Î *Ïa`åÖ’ ™⁄O`«
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨Å¡O) XHõ™êi <åÅ∞QÆ∞ Ѷ¨∞’~°áêáêÅ#∞ QÆ∞iOz JHͯK≥Öà¡ˇ §◊ ~Ú# ¢ã‘Å Î ¢Ñ¨™êÎ=# ‰õÄ_® LOk. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ UHõHÍÅOÖ’
¢Ñ¨™êÎqOKå~°∞. JO^Œ∞Ö’ "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ\˜ Ѷ∞¨ ’~°áêѨO `«e¡ Ѩ@¡ Jq^èÜ
Õ ∞« `« ™⁄O`« JHͯK≥Öà¡ˇ §◊ ~Ú# W^Œ~Ì ∞° ¢ã‘Å Î #∞ ÉèÏ~°ºÅ∞QÍ Hõey LO_»‰Äõ _»^∞Œ .
K«∂Ѩ_"» ∞Õ . (|∞MÏi, =Úã≤O¡ ) "≥Ú^Œ@ XHÍ"≥∞#∞ KÕã∞¨ H˘x, P"≥∞‰õΩ q_®‰õΩezÛ# `«~∞° "å`«<À ÖË^•
ã¨O`å#O–`«e¡^ŒO¢_»∞Å ÉÏ^茺`«Å∞–32 P"≥∞ =∞~°}O˜ z# ѨHO∆õ Ö’<À P"≥∞ ™È^Œix q"åǨÏ=∂_»=K«∞Û. =∞x+≤
J*Ï˝#O=Å¡ WÖÏ W^ŒÌsfl UHõHÍÅOÖ’ KÕã¨∞‰õΩO>Ë ^Õ=Ù_»∞ Hõ∆q∞OKÕ
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''`«O¢_ç `«# ã¨O`å<åxH˜ WKÕÛ HÍ#∞HõÅÖ’ J=HÍâ◊O LO^Œx Y∞~üP<£ K≥|∞`ÀOk. J~Ú`Õ Jk á⁄~°áê@∞, áêѨO
=∞Oz q^•º|∞^Œ∞Å ú ∞ QÆ~Ñ° _¨ "» ∞Õ Q˘Ñ¨Ê HÍ#∞Hõ. ^•xH˜ q∞Oz# ¢âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ Jx `≥eã≤# `«~åfi`« "≥O@<Õ P W^ŒiÌ Ö’ XHÍ"≥∞#∞ q_®‰õΩezÛ =kÖË
HÍ#∞Hõ =∞ˆ~n ÖË^∞Œ .—— (ui‡l) Ü«∂e. JÖψQ ™È^Œ~∞° x ‰õΩ=∂Ô~–Î ™È^Œi ‰õΩ=∂Ô~,Î "Õ∞#`«–Î Ñ≤#fl=∞‡ UHõ
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# =∞x+≤`À JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞ HÍÅOÖ’ XHõ ѨÙ~°∞+¨µx q"åǨÏ|O^èOŒ Ö’ LO_»@O ‰õÄ_® x+≤^"úŒ ∞Õ .
[QÆ_=» ∂_Õ"å~°∞ J`«x ã¨O`å#"Õ∞. "å~°∞ ^Õ=Ùx`À ''^Õ"å! W`«_flç QÆ∞iOz ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î: ''U ¢ã‘Î ‰õÄ_® `«# Ñ≤xfl ÖËHõ "Õ∞#`«Î`À HõÅã≤
=∂ Ѷ~≤ åº^Œ∞ fã¨∞HÀ. W`«#∞ =∞=∞‡efl J^è~Œ ‡° ã¨Oáê^Œ#`À áÈ+≤OKå_»∞. XHõi q"åǨÏ|O^èŒOÖ’ LO_»‰õÄ_»^Œ∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤¡O)
=∂‰õΩ qkèQÍ <Õ~Ê° =Åã≤# q+¨Ü∂« Å∞ W`«#∞ =∂‰õΩ <Õ~Ê° ÖË^∞Œ . JO^Œ∞=Å¡
"Õ∞=Ú J*Ï˝#∞Å∞QÍ LO_çáÈÜ«∂=Ú—— Jx JO\Ï~°∞. (ui‡l) ''|Ǩï^≥Ç· ÍO®^èH° ∞í O®Öˇ#· ¢ãÅΑ ∞ (ã¨`ͺxfl) qâ◊fiã≤~K«#~`Œ =O°H∞í ÇÍix
g∞O°∞ ZÖÏ~>˜ Ǩiã≤÷uÖ’#¥ qÇÍǨÏ=∂_«Hí~_ç. |Ǩï^≥·ÇÍO®^è°Hí∞O®Öˇ·#
=¸_èH» ÍÅOÖ’ J~°|∞ƒÅ∞ ^•i¢^ŒºÉèÜ í ∂« Å`À x~åÌH}∆˜ ºOQÍ ã¨r= ¢ã‘Î g∞Hí∞ Z~`Œ #zÛ<®, P"≥∞Hí~>Ë (ã¨`ͺxfl) qâ◊fiã≤~z# ÉÏxã¨=∞Ç≤ÏàË
ã¨=∂kè KÕ¿ã"å~°∞. "åi ÃÑ·âßzHõK+Õ eì¨ fl Y∞~üP<£ WÖÏ YO_çOzOk: Z~`À "Õ∞Å∞. JÖÏQÕ |Ǩï^≥Ç· ÍO®^èH° ∞í Öˇ#· ѨÙO°∞+¨∞Å∞ (ã¨`ͺxfl) qâ◊fiã≤~K«
''J*Ï˝<®~^èH° ßO°~Ö’ Ǩ_ç `Œ=∞ ã¨~`Í<®xfl ǨÏ`Œ=∂iÛ#ÇÍO°∞, ^Õ=Ù_«∞ #~`Œ=O°Hí∞ ÇÍi`À g∞ ¢ã‘ÎÅ qÇÍǨÏ~ KÕÜ«µHí~_ç. |Ǩï^≥·ÇÍO®^è°Hí∞_≥·#
„Ǩ™®k~z# PǨO°=ã¨∞Î=Ùefl ^Õ=Ùx g∞^° J|^®úÅ∞ "≥∂Ç≤ x¿+kè~K«∞Hí∞#fl ѨÙO°∞+¨∞_«∞ g∞Hí∞ Z~`Œ #zÛ<®, J`ŒxHí~>Ë (ã¨`ͺxfl) qâ◊fiã≤~z# ÉÏxã¨
ÇÍO°∞ ÃѶ∞ÏO°~Qå #+¨ìáÈ`Í~°∞.—— (Y∞~üP<£–6:140) ѨÙO°∞+¨∞_Ë Z~`À „âı+¨∞ª_«∞. |Ǩï^≥·ÇÍO®^è°Hí∞Å∞ q∞=∞‡efl #O°Hßyfl "≥·Ñ¨Ù
WÖÏ~>˜ J*Ï˝#∞Å∞ „ǨuÜ«µ∞Qõ~Ö’ ^®i„^°ºÉèÜ í µ« ~`À `Œ=∞ ã¨~`Í Ç≤Å∞™®ÎO°∞. ^Õ=Ù_«∞ q∞=∞‡efl ^°Ü«µ`À ã¨fiO°æ~ "≥·Ñ¨Ù, Hí∆=∂aèHí∆ "≥·Ñ¨Ù
<®xfl K«OѨÙ`Œ∞<®flO°∞. <Õ_∞» Hí∞@∞~|xÜ«µ~„`Œ} ¿ÑO°∞`À <®QõiHí∞Å=∞x Ç≤Å∞ã¨∞Î<®fl_«∞.—— (Y∞~üP<£–2:221)
K≥ÇC¨ Hí∞<ËÇÍO°∞ =∂#=*Ïux „ǨÇ~¨ K«~Ö’Hı O®hÜ«∞Hí∞~_Í =∂`Œ$QõOƒ° ~ù ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) WÖÏ `≥eáê~°∞: ''W^ŒÌ~°∞ ÉèÏ~°ºÅ∞#fl ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ P
Ö’<Ë =∞@∞ìÃÑ_«∞<Î ®flO°∞. ^≥=· ~ „Ǩ™®k~z# ™®~HıuHí Ǩi*Ï˝<®xfl ^°∞ifix W^ŒÌifl ã¨=∂# ^Œ$+≤ì`À K«∂_»‰õΩO_® "åiÖ’ XHõiH˜ J<åºÜ«∞O KÕ¿ãÎ
ܡ∂QõÇO¨ ∞° 㨥Π„Éè¥í }ǨÏ`ŒºÅHí∞ áåÅÊ_«∞`Œ∞<®flO°∞. Wk Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨO. JÖÏO\˜ =∞x+≤ ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# ã¨QOÆ ^ÕÇϨ O`À ÖËz=™êÎ_∞» .—— (q∞ëê¯`ü)
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 51
á⁄~°∞QÆ∞"åi ǨωõΩ¯Å∞–34
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) XHõ™êi =∂\Ï¡_∞» `«∂ ''^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤
HÍ_»∞, ^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤ HÍ_»∞, ^≥=· ™êH˜!∆ J`«#∞ qâßfiã≤ HÍ_»∞——
Jx J<åfl~°∞ (=¸_»∞™ê~°∞)¡ . ''Z=~°∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— Jx J_çy`Õ, ''`«#
‰õΩKÕ+Å ì¨ `À W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ "åiH˜ =∞#âß≈Ou ÖˉΩõ O_® KÕã∞¨ #Î fl"å_»∞——
Jx K≥áêÊ~°∞ PÜ«∞#. (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''`«# á⁄~°∞QÆ∞"å_»∞ Ѩã∞¨ OÎ _»QÍ `å#∞
Hõ_∞» ѨÙxO_® u<Õ"å_»∞ (x["≥∞#ÿ ) qâßfiã≤ HÍ_»∞.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : (^≥·=^Œ∂`«) l¢|~¸Öò á⁄~°∞QÆ∞"åx
(ǨωõΩ¯efl) QÆ∞iOz <å‰õΩ =∂\˜=∂\˜H˜ ZO`«QÍ `åH©^∞Œ KÕâß~°O>Ë, P=∂@
qx PÜ«∞# <å Pã≤Ö Î ’ (‰õÄ_®) á⁄~°∞QÆ∞"å_çfl "å\Ï^•~°∞_çQÍ x~°~‚ Ú
™êÎ~ˆ "≥∂ #xÑ≤OzOk <å‰õΩ.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
ÃÑ· ǨÏnã¨∞efl |\˜ì W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞ "åix ÉÏkèOK«_O» , "åi ǨωõΩ¯Å∞
<≥~"° ~Õ Û° Hõ áÈ=_»O ZO`« Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ áêѨ"∂≥ `≥Å∞™ÈÎOk.
ã¨"≥∞ÿHõº`å ™È^Œ~°ÉèÏ"åÅ∞–35
''qâßfiã¨∞Å∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O J#fl^Œ=Ú‡Å∞.—— (49:10)† ''"å~°∞ qâßfiã¨∞Å
Ѩ@¡ =∞$^Œ∞=ÙQÍ, Jqâßfiã¨∞ŠѨ@¡ Hõi#î OQÍ „Ѩ=iΙêÎ~∞° .—— (Y∞–5:54)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''U =Úã≤O¡ ‰õÄ_® `À\˜ (=Úã≤O¡ )
™È^Œ~∞° x q∂^Œ HÀѨO`À =¸_»∞ ~ÀAʼnõΩ q∞Oz J`«x`À =∂\Ï¡_»
‰õΩO_® LO_»~å^Œ∞. =¸_»∞~ÀAʼnõΩ q∞Oz =∂\Ï¡_»‰õΩO_® L#fl
ã≤u÷ Ö’ K«xáÈ`Õ J`«#∞ #~°HÍxH˜ "≥àÏÎ_∞» .—— (J|∂^•=Ó^£)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''qâßfiã¨∞Å∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O Jaè=∂xOK«∞HÀ=
_»OÖ’, HõxHõiOK«∞HÀ=_»OÖ’, „¿Ñ=∂"å`«ûÖϺÅ`À "≥∞ÅQÆ_»OÖ’ XHõ
^ÕǨÏO ÖÏO\˜"å~°∞. ^ÕǨÏOÖ’ XHõ J=Ü«∞"åxH˜ ÉÏ^èŒHõey#ѨC_»∞
^ÕÇϨ =∞O`å ÉÏ^è`Œ À =¸Å∞QÆ∞`«∞Ok. (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
52 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''™È=∞, QÆ∞~°∞ "å~åÖ’¡ ã¨fi~°^æ •fi~åÅ∞
`≥~∞° =|_»`å~Ú. P~ÀA JÖÏ¡ÇÏπ ^≥=· `«fiOÖ’ W`«~∞° ʼnõΩ ™ê\˜ HõeÊOK«x
„ѨuXHõ¯i áêáêÅ∞ =∞xflOK«|_»`å~Ú. HÍx `«#‰õÄ `«# (=Úã≤¡O)
™È^Œ~∞° xH˜ =∞^躌 â◊„`«∞`«fiO L#fl"å_ç áêáêÅ∞ =∞xflOK«|_»=Ù. "åi
QÆ∞iOz ''gi^Œ~Ì ∂° `«=∞ ã¨O|O^è•Å∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ~K ° ∞« ‰õΩ<Õ^•HÍ QÆ_∞» =Ù
W=fiO_ç! gi^Œ~Ì ∂° `«=∞ ã¨O|O^è•Å∞ "≥∞~°∞QÆ∞Ѩ~K ° ∞« ‰õΩ<Õ^•HÍ QÆ_∞» =Ù
W=fiO_ç—— Jx K≥Ñʨ @O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. (=Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''XHõ =Úã≤O¡ `À\˜=Úã≤O¡ ‰õΩ ™È^Œ~∞° _»∞. XHõ
=Úã≤O¡ `À\˜=Úã≤O¡ ‰õΩ „^ÀǨÏO KÕÜ∞« _»∞, J`«x`À J|^ŒOú K≥Ñʨ _»∞. J`«}‚˜
xã¨ûǨÜ«Ú_çQÍ =^ŒeÃÑ@ì_»∞. XHõ =Úã≤¡O ^èŒ# =∂# „áê}ÏÅ∞ `À\˜
=Úã≤¡O‰õΩ x¿+kèOK«|_®¤~Ú. ^≥·=cèu WHõ¯_» (=∞#ã¨∞Ö’) LO@∞Ok.
XHõ_∞» `«# `À\˜=Úã≤O¡ ™È^Œ~∞° }˜‚ JÅ∞Ê_çQÍ ÉèÏqã¨∞<Î åfl _»O>Ë, P ÉèÏ=#
XHõ¯>Ë KåÅ∞ J`«_∞» K≥_"¤» å_»x K≥Ñʨ _®xH˜.—— (ui‡r)
''LѨ"åã¨O áê\˜ã¨∞Î#fl W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ (P ~ÀA) AǨÏ~ü, J„ãπ
#=∂AÅ∞ KÕâß~°∞. "åi #=∂AÅ∞ =Úyã≤# `«~°∞"å`« ^≥·=„=HõÎ (ã¨)
"åix L^ÕÌtOz, ''g∞i^ŒÌ~°∞ =∞m§ LE KÕã≤ #=∂A KÕÜ«∞O_ç. g∞
LѨ"å™êxfl ‰õÄ_® ѨÓiÎKãÕ ≤ =∞~°∞<å_»∞ ^•x Y*Ï áê\˜OK«O_ç—— J<åfl~°∞.
"å~°∞ ''ZO^Œ∞‰õΩ?—— Jx J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) g∞~°∞ Ѷ¨ÖÏ<å
=ºHÎ̃x J`«x Ѩ~ÀHõ∆OÖ’ xOkOKå~°∞—— Jx J<åfl~°∞. (ɡ·Ç¨Ïd)
ǨϢ[`ü L™ê=∂ a<£ +¨sH± (~°l) Hõ^#Œä O: ''<Õ#∞ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨)`À
HõÅã≤ ǨÏ*ò KÕÜ«∞_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å#∞. JѨÙÊ_»∞ ¢Ñ¨[Å∞ (ǨÏ*ò
PKå~åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜) PÜ«∞# ã¨xflkèH˜ =ã¨∞OÎ _Õ"å~°∞. "å~°∞ =zÛ
'^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ! HÍÉϢѨ^HŒ } ∆˜ KÕÜ∞« Hõ=ÚO^Œ∞ <Õ#∞ 'ã¨~¸— KÕâß#∞. ÖË^•
("≥Ú^Œ@ KÕÜ«∞=Åã≤#) Ѩx `«~åfi`« KÕâß#∞. ÖË^• (`«~åfi`« KÕÜ«∞
=Åã≤# Ѩx) "≥Ú^Œ\’¡ KÕâß#∞— Jx JO\Ï_»∞. ^≥·=¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨u
=∞x+≤H© 'Ѩ~åfiÖË^Œ∞. HÍx ^Ò~°˚#ºOQÍ XHõ =Úã≤¡O Ѩ~°∞=٢Ѩu+¨ªÅ‰õΩ
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 53
ÉèOí QÆO Hõey¿ãÎ =∂¢`«O #+¨"ì ∞Õ . Hõ#∞Hõ JÖÏO\˜ =∞x+≤ #+¨áì È~Ú Ç¨Ï`«
=∞Ü«∂º_»∞ (Jx `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç)— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
''Jqâßfiã¨∞Å∞ XHíiHÁHíO∞° ã¨=∞i÷~K«∞HÁx ã¨ÇϨ Híi~K«∞Hí∞~@∞<®flO°∞.
g∞O°∞ (qâÍfiã¨∞Öˇ· L~_ç Hí∂_Í) ǨO㰠ʨ O°~ ã¨ÇϨ Híi~K«∞H’HíáÈ`Ë Ö’Hí~Ö’
JO®K«H~í UO°Ê_ç ÃÑ^°Ì JÅ¡HÖí ’¡Å~ K≥ÅOÕQ∞õ `Œ∞~k.—— (Y∞~üP<£–8:73)
D<å_»∞ =Úã≤O¡ ã¨=∂[O Y∞~üP<£ =∞øeHõ É’^è#Œ Å∞ q㨇iOz
J<≥·Hõº`å, JO`«ifiÉèË^•Å`À ã¨`«=∞`«=∞=Ù`ÀOk. ¢Ñ¨u=~°æO Z^Œ∞\˜
=~°Oæ ÃÑ· q^Õfi+¨O Hõ‰Ωõ ¯`«∂ ^Œ∞¢+¨ÊKå~°O ™êy™ÈÎOk. =Úã≤O¡ Å∞ ÃÑ·H˜ ZO`À
ã¨"∞≥ Hÿ ºõ OQÍ L#fl@∞¡ HõxÊã¨∞<Î åfl J`«ºÅÊq+¨Ü∂« Ö’¡ J`«ºkèHõ qÉè^Ë •Å∞
HõeÊOK«∞H˘x XHõiÃÑ·<˘Hõ~∞° |∞~°^Œ K«Å∞¡‰Ωõ O@∞<åfl~°∞.
J`«ºÅÊ q+¨Ü∂« Ö’¡ qÉè^Ë •Å#∞ QÆ∞iOz Ǩτ[`ü J|∞ÌÖÏ¡ a<£
=∞ãπ=Ó^£ (~°l) LÖËY ¡ #O q#O_ç: ''<Õ<˘Hõ ~ÀA XHõ`#« ∞ Y∞~üP<£
Ѩiãî ∞¨ #Î fl f~°∞#∞ QÆ=∞xOKå#∞. ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨ÅO¡ ) WÖÏO\˜ f~°∞`À
ѨiOî K«_O» <Õxk=~°‰Ωõ Z#fl_»∂ q#ÖË^∞Œ . JOKÕ`« <Õ<å =ºH˜xÎ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ
(ã¨ÅO¡ ) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ Ñ≤Å∞K«∞HÔ o§ q+¨Ü∞« O K≥áêÊ#∞. HÍx D=∂@ qx
^≥=· ¢Ñ¨=Hõ‰Î Ωõ HÀѨO =zÛ#@∞¡ JxÊOzOk <å‰õΩ. PÜ«∞# =∂ W^ŒiÌ fl
L^ÕtÌ Oz ''g∞i^Œ~Ì ∂° ÉÏQÍ<Õ Ñ¨iãî ∞¨ <Î åfl~°∞. Ѩ~㰠ʨ ~°O qÉèkË OK«∞HÀHõO_ç.
(WÖÏO\˜) qÉè^Ë •Å =Å¡<Õ g∞‰õΩ ѨÓ~°fiO QÆ`*« Ï`«∞Å∞ <åâ◊#=∞Ü«∂º~Ú——
Jx J<åfl~°∞.—— (|∞MÏi)
''qâÍfi㨠∞ Å∞ Ǩ O ° ã ¨ Ê O° ~ J#fl^° = Ú‡ÖÏ¡ ~ >˜ Ç ÍO° ∞ . Hí # ∞Hí g∞
J#fl^°=ڇŠ=∞^è°º ã¨`Œû~ |~^è®Å∞ <ˇÅHÁÅÊ~_ç. ^Õ=ÙxH˜ ÉèíÜ«µÇ¨_«~_ç,
g∞O°∞ HíO°∞}˜~K«|_«`ÍO°∞.——(Y∞~üP<£–49:10)
=Úã≤~¡ Å∞ F Ãã·^®ú~uHí ã¨=∂*ÏxH˜K~≥ k# ã¨É∞íè ºÅ∞. Hõ#∞Hõ "å~°∞
„ǨÇ~¨ K«~Ö’ ZHí¯_«∞<®fl ǨO㰠ʨ O°~ ã¨`ûŒ ~|~^è®Å∞ Híey=Ù~_ÍÅx, ÇÍi
=∞^躰 ™œ„ÉèÏ`Œ$`Œfi~ <ˇÅHÁx L~_ÍÅx Ãѷ㥨 H˜Î K≥|∞`À~k.
54 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
^èŒ~°‡¢Ñ¨Kå~°O, ã¨=∂[ã¨O㨯~°}–36
''g∞Ö’ XHí =O°~æ („Ǩ[efl) =∞~z "≥Ñ· Ù¨ #Hí∞ Ç≤eKÕÇÍO°∞, ã¨`ͯO®ºÅ∞
KÕܵ« =∞x P*Ï˝Ç~≤ KÕÇÍO°∞, K≥_∞« Ǩ#∞Å #∞~_ç ÇÍi~KÕÇÍO°∞ `ŒÇʨ Hí∞~_Í
L~_Íe. JÖÏ~>˜Ç͈~ ™®Ç¶Å¨ º~ K≥~^ÕÇÍO°∞.—— (Y∞~üP<£–3:104)
ÃÑ· 㨥H˜Ö Î ’ =Úã≤~¡ rq`ŒÅHíº∆ ~ Uq∞>’ K≥Çʨ |_ç~k. nxfl|>˜ì
„Ǩu =Úã≤~¡ `Œ# â◊H™Î˜ ®=∞O®÷ºÅ "Õ∞O°H∞í ã¨=∂[~Ö’ K≥_∞« Qõ∞efl JiHí_¥« Î
=∞~zx "åºÇ≤~Ǩ*ãË ¥¨ Î „Ǩ[Å#∞ ã¨~㨯i~K«_ÍxH˜ Hí$+≤KÜ Õ ∂« Åx JO°÷
=∞=Ù`À~k. ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) WÖÏ „Ѩ=zOKåO°∞:
''^≥Ç· Í[˝Å#∞ LÅ¡~Ѷ∞≤ ã¨∞#Î flÇÍix, P LÅ¡~Ѷ∞¨ #ÃÑ· ÇÍix q=∞i≈~
K«xÇÍix WÖÏ O≥~_«ã∞¨ Å ÷ F_«Ö’x „ǨÜ∂« }©H∞í Å`À áÈÅÛ=K«∞Û- p>˜
"Õܵ« _«~ ^®fiO® HÁ~^°O∞° ÃÑ·J~`Œã∞¨ Ö ÷ ’, HÁ~^°O∞° „H˜~k J~`Œã∞¨ Ö ÷ ’
Hí∂O°∞Û<®flO°∞. „H˜~k J~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊∞§ |ÔH\ò`À ã¨=Ú„^°~Ö’x hà◊∞§ `À_«∞H’
=_ÍxH˜ ÃÑ·J~`Œã∞¨ H÷ ∞í "≥à∞◊ #Î flǨC_«ÖÏ¡ ÃÑ·P~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊§Hí∞ W|ƒ~k HíeQÕk.
^®~`À ÇÍà◊∞§ „H˜~kJ~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊§#∞ qã¨∞‰õΩ¯<Õ ÇÍà◊∞§.
JǨC_«∞ „H˜~kJ~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊∞§ Q˘_«e¤ fã¨∞HÁx F_« J_«∞Qõ∞# L#fl
ǨÅHíÅ#∞ T_«ÉOˇ H° _í ~« „áåO°~aè~KÍO°∞. ÃÑ· J~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊∞§ (qã¨∞ÉÎ ’ܵ)
'W^Õq∞>© WÖÏ KÕã∞¨ <Î ®flO°?—x J_çQåO°∞. ^®xH˜ „H˜~k J~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊∞§
'=∂Hí∞ hà◊∞§ HßÇÍe. hà◊§ H’ã¨~ "Õ∞=Ú =∂>˜=∂>˜H˜ ÃÑ·H˜ =ã¨∞~Î >Ë g∞Hí∞
ÉÏ^è° HíÅ∞Qõ∞`À~k Hí^®! J~^°∞Híx "Õ∞=Ú F_« ǨÅHíÅ#∞ T_«Éiˇ H˜
hà◊∞§ fã¨∞H’^°eKÍ=Ú— Jx K≥áåÊO°∞.
ÃÑ·J~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊∞§ Qõ#Hí „H˜~k J~`Œã∞¨ Ç÷ Íà◊§#∞ P Ǩx #∞~_ç J_«∞¤
Hí∞~>Ë ÇÍix Hí∂_Í Hßáå_«QÅõ O°∞, `Œ=∞#∞ Hí∂_Í Hßáå_«∞Hí∞~>ÏO°∞. JÖÏ
J_«∞H¤ ’HíáÈ`Ë ÇÍih =Ú~K«∞`åO°∞, `å=¸ =ÚxyáÈ`ÍO°∞.—— (|∞MÏi)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''^Õ=Ù_«∞, XHí Tix P Ti„Ǩ[Å`À
ã¨Ç¨ `ŒÅ„¡ H˜~^°∞Å∞ KÕܵ« =∞x l„cÖò (JÖˇ)· x P*Ï˝Ç~≤ KÍ_«∞. l„cÖò
(JÖˇ)· P Tix K«¥ã≤=zÛ '„Ǩɥíè ! JHí¯_« XHí¯ Hí} ∆ ~ Hí∂_Í hHí∞
Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 55
Jq^èÜ Õ µ« `Œ K«¥Ç¨x h^®ã¨∞_«∞ Hí∂_Í XHí_∞« <®fl_«∞ Hí^® (<Ë<Ö ˇ ÏP
Tix tH˜~∆ K«#∞)?— Jx J<®fl~°∞. 'Hßx <®^èO° ‡° ~ JQ“O°=~, JǨKÍO®
ÅHí∞ Qõ∞O°=Ù`Œ∞~>Ë J`Œx =ÚY~ U<®_«¥ (P„QõÇϨ ~`À) *Ë=Ùi~K« ÖË^∞° .
Hí#∞Hí W`ŒO°∞Å`À áå@∞ J`Œ_çfl Hí∂_Í HíeÇ≤ "≥Ú`ŒÎ~ Tix `ŒÅ¡
„H˜~^°∞Å∞ KÕÃãܵº— Jx ^Õ=Ù_«∞ =∞m§ P^Õt~KÍ_«∞.—— (q∞뮯`ü)
ã¨=∂*=∞~`Í „Éè+í ∞¨ Çì > ¨ ì˜ áÈܵ#ǨC_«∞, ^®xfl ã¨~㨯i~K«_®xH˜
Hõ$+≤ KÕܵ« Hí∞~_Í =ºH˜QÎ `õ Œ ã¨`ͯO®ºÅ =Å¡ ZÖÏ~>˜ „ǨÜ∂ˇ [#~ ÖË^x°
D ǨÏnã¨∞ q=i™ÈÎ~k. J~`ËHß^°∞, JÖÏ~>˜ „Éè+í ãì¨ =¨ ∂[~ÃÑ· qO°∞K«∞Hí∞
Ǩ_Ë ^≥=· tHí∆ #∞~_ç =ºH˜QÎ `õ Œ ã¨`ͯO®ºÅ`À `Œ$Ç≤ÇÎ _¨ Ë =Úã≤~¡ Å∞ Hí∂_Í
`ŒÇÊ≤ ~K«∞H’ÖËOx° Wk „Ǩã∞¨ Êù@~ KÕ™ÈÎ~k.
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''<®„áå}~ U â◊HãΘ fi¨ O°¥Ñ¨Ùx Jnè#~Ö’
L~^À P ^Õ=Ùx ™®H˜∆! g∞O°∞ ã¨`ͯO®ºÅ∞ KÕÜ«µ=∞x J^Õt~KÕ,
^°∞뮯O®ºÅ #∞~z ÇÍi~KÕ Ç¨<<·≥ ® KÕÜ∂« e. ÖË^® ^Õ=Ù_«∞ g∞ÃÑ· tHí<∆ <·≥ ®
k~K«∞`Í_«∞. JǨC_«∞ g∞O°∞ Z~`Œ "≥ÚO°ÃÑ@∞ìHí∞<®fl PÜ«µ# g∞
"≥ÚO°Å∞ PÅH˜~K«_∞« .—— (q∞뮯`ü)
HÍ|\˜ì =Úã≤~¡ Å∞ ã¨=∂[~Ö’x K≥_∞« efl K«¥ã¨¥Î KÕ`∞Œ Å∞ =Ú_«∞
K«∞HÁx Hí∂O’Û=_ÍxH˜ gÖË^¡ ∞° . ^≥=· „Ǩ=HíÅ Î ∞ UHí^Ç·≥ ÍO®^è#° x<®^°q∞㨥Î
"≥Ú@ì"Ú≥ ^°@ „áåO°~aè~z# HßO°º~ W^Õ. ã¨=∂*Ïxfl Ǩ>Çì˜ _‘ ~ç KÕ =ÚYº
"≥∞#ÿ K≥_∞« ÅHí∞ =ºuOÕH~í Qå ÇÍO°∞ L^°º=∞~ ÖË=nã≤ P K≥_∞« efl J=Å~
a~KÕ, ÇͺÇ≤~Ǩ*¿Ë ã ÇÍix f„=~Qå q=∞i≈~KÕÇÍO°∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''g∞~°∞ =_ô=¤ Úã¨∞QÆ∞`À ‰õÄ_ç# "åºáê~°O
KÕÜ«∞<å~°OaèOz#ѨÙÊ_»∞, Z^Œ∞Ì`ÀHõ Ѩ@∞ìH˘x ¿ã^ŒºOÖ’ =Úxy
L#flѨÙÊ_»∞, ^è~Œ ‡° ã¨O™ê÷Ñ<¨ å Ѩx HÀã¨O Hõ+#ì¨ ëêìÅ∞ ã¨ÇÏ≤ ã¨∂Î ^è#Œ „áê}ÏÅ∞
`åºQÆO KÕÜ«∞_®xH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç#ѨÙÊ_»∞ ^Õ=Ù_»∞ g∞ÃÑ· J==∂#O,
ÉÏxã¨`åfiÅ∞ ~°∞^Œ∞`Ì å_»∞. g∞~°∞ g∞^è~Œ ‡° O "≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ =∞~°Ö^Ë •HÍ Jq g∞
#∞O_ç Z#fl\˜H© `˘ÅyáÈ=Ù.—— (WɡflL=∞~ü–J|∂^•=Ó^£)
56 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
ã¨^•K«~°}ÖËx LѨ<åºã¨‰õΩÅ∞–37
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''##∞fl PHÍâ◊Ñ~¨ º° @# ("Õ∞~å*ò) KÕ~ÚOz#
~å¢u <Õ<˘Hõ KÀ@ H˘O^Œ~°∞ =∞#∞+¨µÅ ÃÑ^Œ=Ùefl Jyfl Hõ`≥Î~°Å`À
HÀã¨∞OÎ _»@O K«∂âß#∞. <Õ#∞ gÔ~=~°x J_çQÍ#∞. ^•xH˜ ǨϢ[`ü l¢cÖò
(~°ÇϨ ‡Öˇ)· ã¨=∂^è•#q∞ã¨∂Î 'g~°∞ WǨÏÖ’HõOÖ’ hu q+¨Ü∂« Å∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
PK«iOK«‰Ωõ O_® "å\˜x ¢Ñ¨[ʼnõΩ É’kèã∂¨ Î LO_Õ LѨ<åºã¨‰Ωõ Å∞. "å~°∞
^≥=· ¢QÆO^äOŒ Ѩiãî ∞¨ #Î flѨÊ\˜H© ^•x ¢Ñ¨HÍ~°O PK«iOKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞—— Jx
`≥eÜ«∞*Ëâß~°∞.—— (q∞ëê¯`ü)
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''¢Ñ¨àÜ
◊ ∞« k<å# XHõ =∞x+≤x `≥zÛ #~°HOõ Ö’
qã≤~ˆ Ü«∞_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÙÊ_»`x« á⁄@ìÖ’x ¿ÑQÆ∞Å∞ HÍe |Ü«∞\˜H˜
=™êÎ~Ú. P ã≤u÷ Ö’ P =ºH˜Î u~°QeÆ fã¨∞H˘x uiˆQ QÍ_ç^Ö Œ Ï J@∂W@∂
u~°∞QÆ∞`«∞O\Ï_»∞. Jk K«∂ã≤ W`«~° #~°H"õ åã¨∞Å∞ J`«x K«∞@∂ì QÆ∞q∞‰õÄ_ç
'U"≥∞Oÿ k h‰õΩ? h=Ù =∂‰õΩ huq+¨Ü∂« Å∞ É’kèã∂¨ Î K≥_∞» q+¨Ü∂« Å∞
KÕÜ∞« =^ŒxÌ "åiã¨∞OÎ _Õ"å_çq Hõ^∂Œ ?— Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞. J`«#∞ 'B#∞.
<Õ#∞ g∞‰õΩ huq+¨Ü∞« Å∞ É’kèã∞¨ OÎ _Õ"å_çfl. HÍx <Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ "å\˜x
PK«iOKÕ"å_çflHÍ#∞. g∞‰õΩ K≥_∞» q+¨Ü∂« Å#∞ #∞O_ç "åiã¨∞OÎ _Õ"å_çfl. HÍx
<Õ#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ "å\˜x KÕã∞¨ OÎ _Õ"å_çfl— Jx JO\Ï_»∞.—— (|∞MÏi, =Úã≤O¡ )
J<åºÜ«∂kèHÍi–38
''„ǨàÜ
◊ µ« k<®# xs‚`tŒ HíÖ∆ ’ XHí HÁO°_Í^≥|ƒ `Œy~æ z tHíq∆ kè~z#
<®ºÜ«∂kèHßix „Ǩ"âÕ Ã◊ Ñ_ÍÎO∞° . ''WÖÏ Z~^°∞Hí∞ KÕâÍ=——x J_«∞Qõ∞`Í_«∞
(^Õ=Ù_«∞). ^®xHõ`#Œ ∞ ''g∞ ^®ã¨∞ÅÃÑ· HíxHíO~° `À WÖÏ KÕâÍ#——~>Ï_«∞.
''h=Ù ÇÍi q+¨Üµ« ~Ö’ <®Hí~>Ë ZHí∞¯= ^°Ü∂« =∞Ü«µ∞_«"á·≥ ÈÜ«∂ÇÍ?——
JO\Ï_«∞ ^Õ=Ù_»∞. `ŒO∞° ÇÍ`Œ ''W`Œ_flç fã≤Ho≥ § #O°H~í Ö’ Ǩ_ÜË µ« ~_»——x
P[˝=Ù`Œ∞~k. xs‚`tŒ Hí∆ Hí~>Ë XHí HÁO°_Í^≥|ƒ ZHí∞¯= tHí∆ qkè~z# =∞~À
<®ºÜ«∂kèHßix „Ǩ"âÕ Ã◊ Ñ_ÍÎO∞° . ''hqÖÏ Z~^°∞Hí∞ KıâÍ=?——x J_«∞Qõ∞
`Í_«∞ ^Õ=Ù_«∞. ^®xHí`#Œ ∞ ''„Ǩ[Å∞ h Jq^èÜ Õ µ« `Œ#∞ =∂#∞Hí∞~>ÏO°x
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 57
WÖÏ KÕâÍ#——~>Ï_«∞. ''ÇÍi q+¨Üµ« ~Ö’ h=Ù <®Hí~>Ë ZHí∞¯= `ˇeq
QõÅÇÍ_«ÇÍ?—— J~>Ï_«∞ ^Õ=Ù_»∞. `Œ~åfi`Œ ''W`Œ_flç fã≤Ho≥ § #O°H~í Ö’
Ǩ_Ü Ë µ« ~_»——x P[˝=Ù`Œ∞~k. (`ŒÇû‘¶ OÕ HícO∑)
Ǩτ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: XHõ WO\’¡ ÖËHõ QÆkÖ’ W^Œ~Ì ∞°
„ã‘Å Î ∞ "Õ∞*’à◊√¡ `«Ü∂« ~°∞KÕ¿ã ѨxKÕã∞¨ <Î åfl~°∞. F~ÀA "åi^ŒiÌ Ö’ XHõ „ã‘Î
KÕuÖ’ "Õ∞*’à◊√¡ ‰õΩ>Ëì ã¨∞=fi kQÆ|_çOk. P ã≤u÷ Ö’ P"≥∞ |Ü«∞\˜H˜ =zÛ,
`«# KÕuÖ’ kQÆ|_ç# D ã¨∞=fi#∞ P ~Ô O_»= „ã‘Î QÆ∞zÛO^Œx K≥ÑÊ≤ Ok.
D =º=Ǩ~°O J|∞ÌÖÏ¡ a<£ JÉσãπ (~°l) ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ =zÛOk. PÜ«∞#
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«<åxfl `≥eÜ«∞*Ëã∂¨ Î ''ˆH=ÅO „Ѩ[ŠѶ~≤ åº^Œ∞efl
P^è•~°OQÍ fã¨∞H˘x "åiHõ#∞‰õÄÅOQÍ fiÊ¿ãÎ J<ÕH=õ ∞Ok ^è#Œ „áê}Ï
ʼnõΩ #+¨Oì "å\˜Å∞¡`∞« Ok—— Jx J<åfl~°∞. P `«~∞° "å`« PÜ«∞# „Ѩ[Å#∞
ã¨OÉ’kèã∂¨ Î ''P „ã‘HÎ ˜ ^Õ=Ù_çfl QÆ∞~°∞KÎ Ü
Õ ∞« O_ç. P"≥∞‰õΩ D (Y∞~üP<£) ã¨∂H˜Î
qxÊOK«O_ç– 'Z=~°∞ ^Õ=Ùx`À KÕã#≤ „Ѩ=∂}ÏÅ#∞ Juã¨fiÅÊ =¸ÖϺ
xH˜ J=Ú‡‰õΩO\Ï~À "åiH˜ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ ZÖÏO\˜ (ѨÙ}ºÑ¶Å ¨ O) ÉèÏQÆO
ÅaèOK«^∞Œ . „ѨàÜ ◊ ∞« k<å# JÖÏO\˜"åi`À ^Õ=Ù_»∞ =∂\Ï¡__» ∞» . "åi"≥Ñ· Ù¨
Hõ<fl≥ uÎ ‰õÄ_® K«∂_»_∞» . "åix Ѩiâ◊√^ŒÑú ~¨ K ° _« ∞» . JO`ÕHÍ^Œ∞, "åi HÀã¨O
Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ tHõ∆ HÍK«∞H˘x LO@∞Ok. (3:77)—— Jx J<åfl~°∞.
<≥u· Hõ =º=㨖÷ 39
=∞x+≤ J<åflHõ hu ZO`À J=ã¨~°O. P h`Õ ÖËHõáÈ`Õ =∞x+≤
Ѩâ√◊ =ÙHõ<åfl xHõ$+¨µ_ì =» Ù `å_»∞. JO^Œ∞Hˆ =∞# `≥Å∞QÆ∞<å@ ''hu ÖËx"å_»∞
HÀuHõO>Ë áê_»∞—— J#fl ™ê"≥∞`« ѨÙ\˜ìOk. D ™ê"≥∞`« ¢áêuѨkHõÃÑ·<Õ
huâ◊`H« ÍÅ∞ ‰õÄ_® "≥Å∞=_®¤~Ú. WHõ W™ê¡OÖ’x ¢Ñ¨u P^ÕâO◊ Ö’#∂ hu
™œ~°Éèí"Õ∞ =∞#O P¢Ñ¶¨∂}˜™êÎO. W™ê¡OÖ’x qâßfi™êÅ∞, P~å^èŒ#Å∞,
P^ÕâßÅhfl =∞x+≤x <≥u· HõOQÍ fiÛk^Œ_Ì ®xˆH xˆ~tÌ OK«|_®¤~Ú. =∞x+≤
=∞ã‘^Œ∞Ö’<Õ HÍ^Œ∞, =∂Ô~¯\òÖ’, HÍ~åºÅÜ«∞OÖ’, Hõ~å‡QÍ~°OÖ’,
K«@ãì ɨ Öíè ’ Ãã·`O« hux =^ŒeÃÑ@ì~å^Œx W™ê¡O K≥|∞`ÀOk.
58 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ¢Ñ¨=K«#O: ''J`«∞º#fl`« <≥u· Hõ ¢Ñ¨=∂}ÏŠѨiѨÓiÎ
HÀã¨"∞Õ ##∞fl ѨOѨ_O» [iyOk.—— (W=∂"£∞=∂eH±–=Ú=`åÎ)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=K«#O: ''^Õ=Ùx „`åã¨∞Ö’ =∞Oz #_»=_çHõ HõO>Ë
|~°∞"≥#· =ã¨∞=Î Ù =∞ˆ~n ÖË^∞Œ .—— (J|∂^•=Ó^£, ui‡l)
=∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) =∞Ç≤Ï`ÀH˜Î : ''U q+¨Ü∂« Å∞ „Ѩ[Å#∞ Z‰õΩ¯=QÍ
ã¨fi~°Oæ Ö’ „Ѩ"tÕ OѨ*™Ë êÎÜ∂≥ g∞‰õΩ `≥Å∞™ê? Jq ^≥=· cèu, 㨄`«Ê=~°#Î . U
q+¨Ü«∂Å∞ „Ѩ[Å#∞ Z‰õΩ¯=QÍ #~°HÍyfl "≥·Ñ¨Ù fã≤ÔHàÏÎÜ≥∂ g∞‰õΩ
`≥Å∞™ê? Jq <À~°∞, =∞~å‡=Ü«∞=O.—— (q∞ëê¯`ü)
J|^ŒúO–40
''J|^•úÅ HÀ~°∞, ^Œ∞+¨¯~°∞‡_»~Ú# ¢Ñ¨u"å_çH© q<åâ◊O (~åã≤ÃÑ\˜ì)
LOk.—— (Y∞~üP<£–45:7)
D<å\˜ =Úã≤O¡ ÅÖ’ J<ÕH=õ ∞Ok J|^•úxfl JÅ"ÀHõQÍ K≥Ñʨ QÆÅ∞QÆ∞
`«∞<åfl~°O>Ë, <Õ~°OKÕã≤ #~°HõtHõ∆ ã¨OáêkOK«∞HÀ=_®xH˜ ‰õÄ_® ZO`À
™êǨÏã¨O HÍ"åe =∞i! H˘O^Œ~∞° z#flz#fl ™êfi~°¢÷ ѨÜ∂≥ [<åÅ HÀã¨O Ãã·`O«
p\˜H=˜ ∂\˜H˜ J|^•úÖÏ_»∞`å~°∞.
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''h=Ù Jã¨`ºŒ "≥∞#ÿ XHí q+¨Ü∂« xfl h ™È^°O∞° xH˜
x[=∞x #"Õ∞‡@@∞¡ K≥Çʨ _«~ =∞Ǩ qâÍfiã¨Ñ∂¨¶ `Œ∞Hí~.—— (J|¥^®=Ó^ü)
J|∞Ì„O°Ç¨ ‡<£ a<£ J|¥|HíO∑ (O°l) Hí^#°ä ~: ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨ÅO¡ )
F~ÀA =∞=∞‡efl L^ÕÌt~z ''<Ë#∞ g∞Hí∞ Jxfl>˜Hí~>Ë ÃѶ∞ÏO°"≥∞ÿ#
áåáåÅ#∞ Qõ∞i~z `ˇeÜ«∞*ËÜ∞« <®?—— Jx J_çQåO°∞. D=∂@ PÜ«µ#
=¸_«∞™®O°∞¡ J<®flO°∞. ^®xH˜ "Õ∞=Ú ''`ŒÇʨ ‰õΩO_® `ˇeÜ«∞*ËÜ∞« ~_ç
^≥=· „Ǩ=HßÎ!—— J<®fl~. JǨC_ÍÜ«µ# ''^Õ=ÙxH˜ W`ŒO∞° efl ™®>˜ HíeÊ~K«_~« ,
`Œe^¡ ~° „_«∞Å =∂@ q#HíáÈ=_«~—— Jx K≥áêÊO°∞. P `«~∞° "å`Œ PÜ«µ#
(QÀ_«H∞í ) P#∞HÁx Hí∂O°∞Û#flÇÍO°ÖÏ¡ XHí¯™®iQå ÖËz x>ÏO°∞Qå Hí∂O˘Ûx
''*Ï„Qõ`!ÎŒ J|^°=ú ∂_«@~—— J<®flO°∞. WÖÏ PÜ«∞# =∂>˜=∂>˜H˜ K≥|∞`Œ¥
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 59
áÈÜ«∂O°∞. z=iH˜ "Õ∞=Ú =∞#ã¨∞Ö’ ''Jܡ∂º! DÜ«∂h =∂@Å∞
WHíKÍe¿ãÎ ÉÏQõ∞~_«∞—— J#∞Hí∞<®fl~. (|∞MÏi, =Úã≤~¡ )
"åQåÌ#O, XǨÊ~^°~, „Ѩ=∂}O–41
''XǨÊ~^°~ <ˇO"° OÕ Û° ~_ç. ("åQåÌ#~)XǨÊ~^°~ Qõ∞i~z g∞O°∞ `ŒÇʨ Hõ
(^Õ=Ùx=Ú~^°∞) ã¨=∂^è®#~ K≥ÇC¨ H’=Åã≤L~@∞~k.—— (Y∞~å<£–17:34)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ''(Jã¨`º« ) „Ѩ=∂}O ^•fi~å XHõ =Úã≤O¡ ǨωõΩ¯ HÍ*Ë¿ã
"å_çH˜ ^Õ=Ù_»∞ ã¨fi~åæxfl x¿+kèOz, #~°HÍxfl `«Ñ¨Êxã¨i KÕ™êÎ_»∞—— Jx
K≥áêÊ~°∞. Jk qx XHõ`«#∞ ''Jk =∂=¸Å∞ =ã¨∞Î"≥·<å (JO`«\˜ tHõ∆
Ѩ_∞» `«∞O^•) ^≥=· „Ѩ=HÍÎ?—— J#_çQÍ_»∞. JO^Œ∞HÍÜ«∞#, ''Jk 'Ñ‘Å∂— K≥@∞ì
H˘=∞‡~Ú<å ã¨~ˆ —— J<åfl~°∞. (=Úã≤O¡ )
^Œ∞~°aè=∂#O–42
=∞x+≤ ǨÏ$^ŒÜ∞« OÖ’ *Ïu, `≥Q,Æ ^ÕâO◊ , „áêO`«O, ÉèÏëê ^Œ∞~°a=è ∂
<åÅ∞ QÆ#Hõ QÆ∂_»∞Hõ@∞ìHÀ=_»O „áê~°Oaè¿ãÎ Jq F Ѩ\Ïì# J`«_flç =^ŒÅ=Ù.
„Hõ=∞OQÍ Jq f„="≥∞#ÿ „ѨfHÍ~°O ~°∂ѨÙ^•eÛ z=iH˜ Ç≤ÏO™ê^Ò~°<˚ åºÅ‰õΩ
^•if™êÎ~Ú. ^Œ∞~°a=è ∂<åÅ∞ =∞x+≤H˜ Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ f„="≥∞#ÿ Ü«∂`«#Å∞
`≥zÛÃÑ_®Î~Ú. ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) „Ѩ=zOz# D Ç≤Ï`À‰õΩÅ Î ∞ K«∂_»O_ç:
''XHõ=ºH˜Î ^Œ∞~å‡~°∞æ_»x `≥eã≤ ‰õÄ_® Z=Ô~·<å J`«_çfl ã¨=∞i÷¿ãÎ
JÖÏO\˜"å_»∞ W™ê¡O #∞O_ç |Ü«∞\˜H˜ "≥o§áÈ~Ú#>Ë.ì —— (q∞ëê¯`ü)
''J^è~Œ ‡° O, J„Hõ=∞ Ѩ#∞ÅÖ’ `«# `≥QÆ (‰õΩÅO, *Ïu, =~°Oæ )"åiH˜
ã¨ÇϨ HõiOKÕ"å_»∞ ÉÏqÖ’ Ѩ_áç È`«∞#fl XO>ˇ `ÀHõ Ѩ@∞ìH˘x P XO>ˇ`À
áê@∞ `å#∂ ÉÏqÖ’ Ѩ_áç ÈÜÕ∞ =ºH˜Î ÖÏO\˜"å_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
''(*ÏfÜ«∞, „áêOfÜ«∞ ÖËHõ ÉèÏëê) ^Œ∞~°a=è ∂#O "≥Ñ· Ù¨ Ñ≤eKÕ"å_»∞
=∞#Ö’x "å_»∞HÍ_»∞. ^Œ∞~°a=è ∂#O`À Ü«Ú^ŒOú KÕ¿ã"å_»∞ ‰õÄ_® =∞#Ö’x
"å_»∞ HÍ_»∞. ^Œ∞~°a=è ∂#O`À ~°yeáÈÜÕ∞ ã≤u÷ Ö’ K«xáÈÜÕ∞"å_»∞ ‰õÄ_®
=∞#Ö’x"å_»∞ HÍ_»∞.—— (J|∂^•=Ó^£)
60 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
Ǩτ[`ü J|∂Ѷ¨ã‘ÖÏ (~°l) Hõ^äŒ#O: ''"Õ∞=Ú =∂ (*Ïu)"åix
Jaè=∂xOK«_»O ^Œ∞~°aè=∂#O J=Ù`«∞O^•?—— Jx <Õ#∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ
(ã¨)#∞ J_çQÍ#∞. ^•xHÍÜ«∞# ''HÍ^Œ∞, Wk ^Œ∞~°a=è ∂#O HÍ^Œ∞. ^Ò~°#˚ º
HÍ~°ºHõÖÏáêÅÖ’ =∞x+≤ `«# (‰õΩÅO, `≥Q,Æ *Ïu) "åiH˜ ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_@
» "Õ∞
^Œ∞~°a=è ∂#O H˜OkH˜ =ã¨∞OÎ k—— JxJ<åfl~°∞. (q∞ëê¯`ü)
Kå_ôÅ∞, ~°O„^è•<Õfi+¨}–43
''xOkOKÕ, ¿ÇÏà◊# KÕ¿ã, Kå_ôÅ∞ K≥¿ÑÊ „Ѩu"å_çH© q<åâ◊O (~åã≤ÃÑ\˜)ì
LOk.—— (Y∞~üP<£–104:1)
„Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''Kå_ôÅ∞ K≥¿ÑÊ"å_»∞ ã¨fi~åæxH˜ áÈÖË_∞» .—— (|∞MÏs)
Ǩτ[`ü WɡflJÉσãπ (~°l) Hõ^#Œä O: ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) ~Ô O_»∞ ã¨=∂^è∞Œ Å
^ŒQ~æÆ ∞° flOz "≥à¥◊ Î WÖÏ J<åfl~°∞: ''D ~Ô O_»∞ ã¨=∂^è∞Œ Ö’¡ L#fl"åiH˜ Ü«∂`«#
W=fi|_»∞`ÀOk. giH© Ü«∂`«# U^À ÃÑ^ŒÌ HÍ~°}O`À W=fi|_»@O ÖË^∞Œ !
(P `«~åfi`« J<åfl~°∞) ''HÍ^Œ∞ HÍ^Œ∞, Jk ÃÑ^ŒÌ q+¨Ü∞« "Õ∞. giÖ’ XHõ_∞»
Kå_ôÅ∞ K≥|∞`«∂ u~°∞QÆ∞`«∞O_Õ"å_»∞. =∞~˘Hõ_∞» =¸„`«O áÈã≤#ѨÙÊ_»∞
XO\˜q∂^Œ ^•x `«∞OѨ~Å ° ∞ Ѩ_‰» Ωõ O_® *Ï„QÆ`ÑΫ _¨ "Õ å_»∞ HÍ^Œ∞.—— (|∞MÏs)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~º° @# ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ Ñ¨~Ö ° ’HõOÖ’ XHõKÀ@
H˘O^Œ~°∞ =∞#∞+¨µÅ∞ `«=∞ "å_çJ~Ú# ~åyQÀà◊§`À `«=∞ =ÚMÏÅ#∞,
~˘=Ú‡Å#∞ ~°‰Ωõ ¯‰õΩO@∂ LO_»@O K«∂âß~°∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# gÔ~=~°x
J_çQÍ~°∞. g~°∞ ¢Ñ¨[Å#∞ Ѩ~ÀHõ∆OQÍ xOkã¨∂Î, "åà◊§Ö’ K≥_»∞efl fã≤
K«∂Ñ≤ã∂¨ Î "åi Q“~°=¢Ñ¨u+¨Å ª #∞ kQÆ*ψ~Û"å~°x `≥eáê~°∞ l¢cÖò (J֡Ƿ Ï≤ ).
<À~°∞ =∞Ozk HÍHõáÈ`Õ?–44
<ÀO°∞ =∞~z^Œ~Ú`Ë TO°∞ =∞~z^°=Ù`Œ∞~^°~>ÏO°∞. <ÀO°∞ Z<ˇfl<Àfl
=∞~z Ǩ#∞Å∞ KÕã∞¨ ~Î k. =∞x+≤ Q“O°==∞O®º^°efl ÃÑOz, ã¨~Ѷ∞¨ ~Ö’ J`ŒxH˜
=∞~z ™®÷#~ ã¨=∞Hí∂iÛ ÃÑ_«∞~Î k. Jܵ`Ë J^°∞ѨÙ`ŒÇÊ≤ `Ë D<ÀOÕ =∞x+≤H˜
WǨÏǨO®Ö’¡ Z<Àfl PǨ^Å ° ∞ `ˇzÛÃÑ_«∞~Î k. ^Õ=Ùx ^°$+≤Ö
ì ’ <À>˜^∞° O°∞ã¨∞,
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 61
^°∞O®ƒù+,¨ Jj¡Å~ Ѷ∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ <ËO®Å∞. g>˜H˜ ǨOÖ ° ’Hí~Ö’ =∞x+≤ #O°Htí Hí∆
J#∞Éèqí ~K«=Åã≤ =ã¨∞~Î k.
^≥=· „Ѩ=HõÎ Ç≤Ï`ÀHÎ̃: ''„ǨàÜ ◊ µ« k<®# qâÍfiã≤ „`Íã¨∞Ö’ L~K«|_Ë
|O°∞"≥#· =ã¨∞=Î Ù J`Œx 㨄`ŒÊ=O°<Î .Ë Jj¡Å=∂@Å∞ ǨeHıÇÍ_çfl, ^°∞O®ƒù+¨
ÖÏ_ËÇÍ_çfl ^Õ=Ù_«∞ Jã¨ÇÏ≤ º~K«∞Hí∞~>Ï_«∞.—— (ui‡l)
XHí`#« ∞ ^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨ÅO¡ ) ^°QOæõ H° ∞í =zÛ ''Ç¶Ö ¨ Ï<® ¢ã‘Î Z<Àfl #Ñ¶Ö ≤ ò
#=∂AÅ∞ KÕã∞¨ ~Î k. =∞O≥<Àfl #ѶÖ≤ L ò ǨÇÍ™®Å∞ áå>˜ã∞¨ ~Î k. (ÃÑ^°ZÌ `Œ∞#Î )
^®#^èO° ®‡Å∞ Hí∂_Í KÕã∞¨ ~Î k. D ã¨`ͯO®ºÅÖ’ P"≥∞ ¿ÑO°∞á⁄~k~k.
Hßx P"≥∞ `ŒOK° ∞« Qå <À>˜`À á⁄O°∞Qõ∞ÇÍix ÉÏkèã∞¨ ~Î k—— J<®fl_«∞. ^®xH˜
^≥=· „Ǩ=HíÎ (ã¨) ''Jܵ`Ë P"≥∞ #O°HßxH˜ áÈ`Œ∞~^Œ——<®flO°∞. uiy P =ºH˜Î
WÖÏ J<®fl_«∞: ''^≥·=„Ǩ=HßÎ! Ƕ¨ÖÏ<® ¢ã‘Î #Ƕ≤Öò LǨÇÍ™®Å∞ KÍÖÏ
JO°∞^°∞Qå áå>˜ã∞¨ ~Î k. #Ç¶Ö ≤ #ò =∂AÅ∞ Hí∂_Í `ŒH∞í ¯=Qå<Ë PK«iã¨∞~Î k.
JǨC_«ÇC¨ _«∞ HÁxfl A#∞flQõ_e¤« fl ^®#~ KÕã∞¨ ~Î ^°x „Ǩfu. Jܵ`Ë P"≥∞
`Œ# <À>˜`À á⁄O°∞Qõ∞ÇÍix ÉÏkè~K«^x° [#~ K≥ÇC¨ Hí∞~>ÏO°∞.—— ^≥=· „Ǩ=HíÎ
D=∂@ qx ''P"≥∞ ã¨fiO°Çæ Íã≤ J=Ù`Œ∞~^°——x K≥áêÊO°∞. (q∞뮯`ü)
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) Ç≤Ï`ÀH˜:Î ''`«# ~Ô O_»∞ ^Œ=_»Å =∞^躌 L#fl^•xfl QÆ∞iOz,
~Ô O_»∞ HÍà◊§ =∞^躌 L#fl^•xfl QÆ∞iOz <å‰õΩ Ǩg∞ WKÕÛ =∞x+≤H˜ <Õ#∞ ã¨fi~°Oæ
QÆ∞iOz Ǩg∞ W™êÎ#∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) WÖÏ J<åfl~°∞: ''^•ã¨∞_»∞ J<åÖ’z`«OQÍ XHõ =∂@
JO\Ï_»∞. Jk =∞OKå ÖËHõ K≥_® Jx PÖ’zOK«_∞» . HÍx ^•x =¸ÅOQÍ<Õ
J`«#∞ `«∂~°∞Ê Ñ¨_=» ∞~°Å =∞^躌 LO_Õ ^Œ∂~°O Hõ<åfl Z‰õΩ¯= ^Œ∂~°O #~°HOõ
"≥Ñ· Ù¨ Ѩ_áç È`å_»∞.—— (|∞MÏs, =Úã≤O¡ )
^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) `«# "Õ∞~å*ò Ѩ~º° @#Ö’ XHõKÀ@ ^≥=· ^Œ∂`«Å∞ H˘O^Œ~∞°
=∞#∞+¨µÅ <åÅ∞HõÅ∞, ÃÑ^Œ=ÙÅ#∞ Hõ`~Î≥ Å ° `À HõuiÎ ã¨∞OÎ _»@O K«∂âß~°∞.
l¢cÖò (JÖˇ)· "åà◊§#∞ QÆ∞iOz K≥|∞`«∂ ''gà◊√§ qâ◊$OYÅOQÍ ¢Ñ¨ãO¨ yã¨∂Î
JÅ¡~∞° ,¡ JÅ[_»∞Å∞ ã¨$+≤Oì KÕ ÉÏ^躌 `å~°ÇÏ≤ `«∞Öˇ#· LѨ<åºã¨‰Ωõ Å∞—— J<åfl~°∞.
62 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
=∞~˘HõKÀ@ F K«@∞ì|O_»Ö’ ѨQ∞Æ Å∞ U~°Ê_ç, JO^Œ∞Ö’ #∞Oz ÉÏQÍ
|eã≤# XHõ JOÉ’`«∞Z^Œ∞Ì |Ü«∞\˜H˜ =zÛOk. `«~åfi`« Jk =∞m§ P
<≥¢~°Ö’H˜ áÈ=_®xH˜ ¢Ñ¨Ü∞« uflOzOk. HÍx ZO`« „ѨÜ∞« uflã¨∞<Î åfl P z#fl
~°O¢^èOŒ Ö’ ^Œ∂~°ÖHË õ áÈ`ÀOk. ǨϢ[`ü l¢cÖò P Z^Œ∞#Ì ∞ QÆ∞iOz K≥|∞`«∂
'' XHõ`#« ∞ ÉÏ^躌 `å ~°ÇÏ≤ `«OQÍ ã¨=∞㨺Å∞, ã¨OH∆ÀÉèÏʼnõΩ HÍ~°}=∞ÜÕ∞º
XHõ=∂@ K≥Ñ≤Ê, `«~°∞"å`« ѨâßÛ`åÎѨO`À ^•xfl ^Œ∂~°O KÕÜ«∞_®xH˜
¢Ñ¨Ü∞« ufl™êÎ_∞» . HÍx J`«x ¢Ñ¨Ü∞« `åflÖËg Ѷe¨ OK«=Ù. D Z^Œ∞Ì JÖÏO\˜
ÉÏѨ`∞« ‰õΩ K≥Ok#^Õ—— Jx J<åfl~°∞.
"Õ~˘HõKÀ@ ^≥=· „Ѩ=HõÎ (ã¨) H˘O^Œ~∞° `«=∞‰õΩ HÍ"åeû# =∂O™êxfl
`«=∞ ^ÕÇ¨ Å #∞O_Õ HÀã¨∞H˘x uO@∂=ÙO_»@O K«∂âß~°∞. "å~°∞ W`«~∞° efl
ZQÆ`åo, ZHõãHÔ¨ ¯O KÕ¿ã"å~°x l¢cÖò (JÖˇ)· `≥eáê~°∞.
¿Ñ~°∞¢Ñu¨ +¨Åª HÀã¨O ¢áê‰õΩÖÏ_Õ"å~°∞–45
=Úã≤O¡ Å∞ U ã¨`å¯~°ºO KÕã<≤ å ^≥=· ¢Ñ¨ã#¨ fl`« Ptã¨∂Î z`«âÎ √◊ kú`À
KÕÜ∂« e. Ö’‰õΩÅ∞"≥∞ѨÙÊ HÀã¨O KÕÜ∞« ‰õÄ_»^∞Œ . Ö’‰õΩÅ"≥∞ѨÙÊ HÀã¨O KÕ¿ã
ã¨`å¯~åºÅhfl Ѩ~Ö ° ’HõOÖ’ x¢+¨ÊÜ≥∂[#O J=Ù`å~Ú.
^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) F™êi ''^Œ∞óYѨ٠#∞~Úº H©_∞» #∞O_ç ^Õ=Ùx â◊~} ° ∞
"Õ_∞» HÀO_ç—— J<åfl~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ D=∂@ qx ''^Œ∞óYѨ٠#∞~Úº JO>Ë
Uq∞\© ^≥=· ¢Ñ¨=HÍÎ!—— J#_çQÍ~°∞. ^•xH˜ PÜ«∞# ''#~°HOõ Ö’ J^˘Hõ ÃÑ^ŒÌ
Q˘~Úº. ^•x H©_∞» #∞O_ç ã¨fiÜ«∞OQÍ #~°HOõ ~ÀA‰õΩ <åÅ∞Q˘O^ŒÅ ™ê~°∞¡
^Õ=Ùx â◊~} ° ∞HÀ~°∞`«∞Ok—— Jx K≥áêÊ~°∞. J#∞K«~∞° Å∞ ''P Q˘~ÚºÖ’H˜
Z=~°∞ áÈ`å~°——x J_çQÍ~°∞. ^•xH˜ ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) ''Ö’‰õΩÅ"≥∞ѨÙÊ HÀã¨O
ã¨`¯« ~°‡Å∞ PK«iOKÕ ^≥=· Éè‰í Ωõ Å
Î ∞ áÈ`å~°∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. (ui‡l)
ǨϢ[`ü J|∂Ǩï~Ô ~· å (~°l) LÖËY ¡ #O ¢Ñ¨HÍ~°O ^≥=· ¢Ñ¨=HõÎ (ã¨) D
q^èOŒ QÍ `≥eÜ«∞*Ëâß~°∞ :
''¢Ñ¨àÜ◊ ∞« k<å# "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ@ qKå~°} HÀã¨O ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_Õ"åiÖ’
XHõ`#« ∞ J=∞~°Q`Æ ∞« _»x K≥Ñʨ |_Õ"å_»∞ LO\Ï_»∞. P~ÀA ^Õ=Ù_»∞ J`«xH˜
 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞ 63 64 Ѷ∞¨ ’~° áêáêÅ∞
`å#∞ KÕã#≤ "Õ∞à◊§#∞ QÆ∞~°∞K Î ™Õ êÎ_∞» . ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ `«#‰õΩ KÕã#≤ P "≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ@ qKåiOK«|_Õ"åiÖ’ "Õ~˘Hõ_∞» ^èxŒ ‰õΩ_»∞. ^Õ=Ù_»∞
ÉèÏQͺÅ#∞ J`«#∞ *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ H˘x XѨÙʉõΩO\Ï_»∞. `«~∞° "å`« ^Õ=Ù_»∞ J`«xH˜ Jáê~° ã≤iã¨OѨ^Å Œ ∞ ¢Ñ¨™êkOKå_»∞. J<ÕHõ ã¨OѨ^Å Œ ∞ J#∞¢QÆ
J`«_flç '#∞gfi ÉèÏQͺÅ#∞ U q^èOŒ QÍ qxÜ≥∂ yOKå=Ù?— Jx ¢Ñ¨tfl™êÎ_∞» . Ç≤ÏOKå_»∞. ¢Ñ¨àÜ ◊ ∞« k<å# J`«_flç ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ^Õ=Ù_»∞
^•xHÍ =ºH˜Î '<Õ#∞ g∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O Ü«Ú^ŒOú KÕâß#∞. z=iH˜ P =∂~°Oæ Ö’ J`«xH˜ `å#∞ KÕã#≤ "Õ∞à◊§#∞ QÆ∞~°∞K Î ™Õ êÎ_∞» . ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ KÕã#≤
J=∞~°Q`Æ ∞« }‚Ü∂« º#∞— JO\Ï_»∞. ÉèÏQͺefl *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ H˘x J`«#∞ XѨÙʉõΩO\Ï_»∞.
^Õ=Ù_»∞ D=∂@ qx '#∞=Ùfi J|^Œ=ú ∂_»∞`«∞<åfl=Ù. #∞=Ùfi (<åHÀã¨O `«~∞° "å`« ^Õ=Ù_»∞ J`«_flç '#∞gfi ÉèÏQͺÅ#∞ U q^èOŒ QÍ qxÜ≥∂
HÍ^Œ∞.) Ö’‰õΩÅ"≥∞ѨÙÊ HÀã¨O áÈ~å_®=Ù. [#O x#∞fl g~°∞_»∞ nè~∞° _»x yOKå=Ù?— Jx ¢Ñ¨tfl™êÎ_∞» . ^•xHÍ ^èxŒ ‰õΩ_»∞ '<Õ#∞ g∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O
K≥ѨÙʉõΩO\Ï~°x Ü«Ú^ŒúO KÕâß=Ù. hHÍ ¿Ñ~°∞¢Ñ¨u+¨ªÅ∞ ¢Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ ¢Ñ¨u ã¨`å¯~°ºOÖ’#∂ <å ^è#Œ O "≥zÛOKå#∞. g∞H˜+"ì¨ ∞≥ #ÿ U ã¨`å¯~åºhfl
ÅaèOKå~Ú— Jx JO\Ï_»∞. `«~∞° "å`« 'W`«_flç É’~å¡Ñ_¨ ãÕ ≤ D_»∞ÛÔHo§ _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ@ì‰Ωõ O_® =^ŒÖ^¡Ë ∞Œ — Jx JO\Ï_»∞.
#~°HOõ Ö’ Ѩ_Ü Õ ∞« O_ç— Jx P*Ï˝Ñ™≤ êÎ_∞» . JÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. qâ◊fi¢Ñ¨É∞íè =Ù D=∂@ qx '#∞=Ùfi J|^Œ=ú ∂_»∞`«∞<åfl=Ù. #∞=Ùfi (<å
"≥Ú@ì"Ú ≥ ^Œ@ qKå~°} HÀã¨O ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_Õ"åiÖ’ =∞~˘Hõ`#« ∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O HÍ^Œ∞,) Ö’‰õΩÅ "≥∞ѨÙÊ HÀã¨O _»|∞ƒ Y~°∞ÛÃÑ\Ïì=Ù. [#O
ѨO_ç`∞« _»#|_Õ "å_»∞O\Ï_»∞. J`«#∞ ^è~Œ ‡° *Ï˝#O ã¨fiÜ«∞OQÍ <Õ~∞° ÛHÀ=_»"∞Õ x#∞fl Q˘Ñ¨Ê ^•#jÅ∞_»x á⁄QÆ_®Åx Y~°∞ÛÃÑ\Ïì=Ù. #∞=Ùfi HÀ~°∞‰õΩ#fl P
Q͉õΩO_® W`«~∞° ʼnõΩ ‰õÄ_® <Õ~åÊ_»∞. Y∞~üP<£ ‰õÄ_® J^躌 Ü«∞#O KÕâß_»∞. ¿Ñ~°∞ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ h‰õΩ ÅaèOzOk. (WHõ WHõ¯_Õg∞ ÖË^∞Œ h‰õΩ.)— Jx
J`«_flç ^≥=· <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ ¢Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ_®Î~∞° . ^Õ=Ù_»∞ J`«xH˜ `å#∞ KÕã#≤ JO\Ï_»∞. P `«~∞° "å`« 'g_çfl É’~å¡ Ñ¨_ãÕ ≤ D_»∞ÛÔHo§ #~°HOõ Ö’ Ѩ_Ü Õ ∞« O_ç—
"Õ∞à◊§#∞ QÆ∞~°∞K Î ™Õ êÎ_∞» . ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ `«#‰õΩ KÕã#≤ P ÉèÏQͺÅ#∞ Jx P*Ï˝Ñ™≤ êÎ_∞» . JÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.—— (=Úã≤¡O +¨sѶπ)
J`«#∞ *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ H˘x XѨÙʉõΩO\Ï_»∞.
`«~åfi`« ^Õ=Ù_»∞ J`«_flç '#∞gfi ÉèÏQͺÅ#∞ Uq^èOŒ QÍ qxÜ≥∂yOKå
=—x ¢Ñ¨tfl™êÎ_∞» . ^•xHõ`#« ∞ '<Õ#∞ g∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O ^è~Œ ‡° *Ï˝#O Pi˚OKå#∞. ¢Ñ¨Éèí∂!
^•xfl W`«~∞° Å ‰õį_® <Õ~åÊ#∞. g∞ ¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨O Y∞~üP<£ K«k"å#∞— =∂‰õΩ WǨÏÖ’HõOÖ’#∂,
Jx ã¨=∂^è•#O W™êÎ_∞» . Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∂ =∞Ozx
qâ◊fi¢Ñ¨É∞íè =Ù D=∂@ qx '#∞=Ùfi J|^Œ=ú ∂_»∞`«∞<åfl=Ù. #∞=Ùfi ¢Ñ¨™êkOK«∞. =∞=∞‡efl #~°Hõ
(<å¢Ñ¨ã#¨ fl`« HÀã¨OHÍ^Œ∞,) Ö’‰õΩÅ"≥∞ѨÙÊ HÀã¨O ^è~Œ ‡° *Ï˝#O Pi˚OKå=Ù. [#O Ü«∂`«#Å #∞O_ç ~°HO∆˜ K«∞.
x#∞fl Q˘Ñ¨Ê ѨO_ç`∞« _»x á⁄QÆ_®Åx q^Œº <Õ~∞° Û‰õΩ<åfl=Ù. #∞=Ùfi HÀ~°∞‰õΩ#fl (Y∞~üP<£–2:201)
P H©iÎ ¢Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ h‰õΩ ÅaèOzOk. (WHõ WHõ¯_Õg∞ ÖË^∞Œ h‰õΩ.)— Jx `«^ä•ã¨∞Î.
JO\Ï_»∞. `«~∞° "å`« 'g_çfl É’~å¡ Ñ¨_ãÕ ≤ D_»∞ÛÔHo§ #~°HOõ Ö’ Ѩ_Ü Õ ∞« O_ç—
Jx P*Ï˝Ñ™≤ êÎ_∞» . JÖψQ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.